ISSN 1425-7718
BRODNICA maj 2017, nr 320
Cena 0 zł
Wydarzenia
2 2 maja obchodzono w Brodnicy Dzień Flagi RP oraz Święto Narodowe Trzeciego Maja. Uroczystości z tych okazji odbyły się przy pomniku wdzięczności i na Dużym Rynku. W kościele farnym miała miejsce uroczysta msza św. w intencji Ojczyzny.
nr 320, maj 2017
Z okazji 72. rocznicy zakończenia II wojny światowej 8 maja pod pomnikiem wdzięczności odbyły się uroczystości patriotyczne z udziałem burmistrza Brodnicy, starosty brodnickiego dowódcy 4. Brodnickiego Pułku Chemicznego oraz delegacji szkół, zakładów pracy i stowarzyszeń.
Wy b rane z miesią ca Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Brodnicy 27 kwietnia świętowało w PAW jubileusz 25-lecia działalności. Firma świadczy usługi ciepłownicze na terenie Brodnicy. Oprócz tego wykonuje prace koparko-ładowarką oraz ładowarką teleskopową. Z okazji jubileuszu otrzymała z rąk burmistrza Jarosława Radacza statuetkę z tytułem Primus Inter Brodnicienses.
Towarzystwo Miłośników Ziemi Michałowskiej oraz Muzeum w Brodnicy zaprosiło 12 maja do galerii „Brama” na wystawę pt. „Brodniczan portret prowincjonalny”. Zaprezentowano blisko 200 wydrukowanych i oryginalnych fotografii, m.in. od II połowy XIX wieku do lat 70-tych XX w. Pokazano także stare aparaty fotograficzne i wizytówki najstarszych zakładów fotograficznych działających w mieście. Wystawa zrealizowana w ramach Międzymuzealnego Projektu Wystawienniczego „Rzeka - Miasto - Ludzie - Muzeum” została dofinansowana przez Urząd Miejski oraz Starostwo Powiatowe.
Egzaminem pisemnym z języka polskiego, 556 absolwentów szkół ponadgimnazjalnych z powiatu brodnickiego 4 maja rozpoczęło egzamin maturalny. Największa grupa młodzieży zdawała egzamin w szkole przy ul. Karbowskiej. Po reorganizacji szkół , po raz pierwszy w tym roku, na jednej sali egzamin pisało ponad 230 osób - wszyscy maturzyści z Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego w Brodnicy. W kolejnych dniach maturzyści zdawali obowiązkowe pisemne egzaminy z języka obcego, z jednego przedmiotu wybranego oraz egzaminy ustne z języka polskiego i języka obcego. W Pałacu Anny Wazówny 25 kwietnia odbyła się konferencja pt. „Autyzm. Praktyczne aspekty diagnozy, terapii i edukacji”. Spotkanie wypełniły prelekcje Magdaleny Charbickiej, Edyty Sabickiej, Adriana Borowika, Pauliny Zawadzkiej, Wojciecha Modrzejewskiego, Anety Pliwki i Eweliny Ciarki. Organizatorem była firma szkoleniowo-usługowa Elżbiety Sobiech i Uczelnia Nauk Społecznych. Na Dużym Rynku oraz w kilku punktach miasta 12 maja odbyła się VIII Nocna Brodnicka Majówka Patriotyczna. Udział w imprezie wzięły przedszkolaki oraz uczniowie szkół z Brodnicy i powiatu. Organizatorem spotkania było stowarzyszenie „Na Wiejskiej przy Gimnazjum nr 1 w Brodnicy. Zadanie dofinansowane ze środków Gminy Miasta Brodnicy.
W ramach „Tygodnia bibliotek” 15 maja poseł na sejm RP Paweł Szramka (Kukiz 15) czytał dzieciom z klasy „0” przy SP nr 1 w Brodnicy fragmenty książki Wandy Chotomskiej „Pięciopsiaczki”. Spotkanie odbyło się w brodnickiej bibliotece w PAW.
Stronę przygotował: Paweł Stanny
Fundacja Life Promotion z Warszawy we współpracy z samorządami miasta Brodnicy i gminy Brodnica 22 kwietnia zorganizowała akcję sprzątania Drwęcy. Fundacja zapewniła kajaki, worki i rękawiczki oraz bosaki teleskopowe dla wolontariuszy, brodnickie PGK sprawny odbiór śmieci, a władze samorządowe przygotowały dla sprzątających posiłek. Sprzątanie zaczęto na Przystani Kajakowej na Zakolu Drwęcy.
Chór Canto Grazioso 5 maja koncertował w Brodnickim Domu Kultury. Zespół zaprezentował się w nowym składzie i został ciepło przyjęty przez publiczność.
Na brodnickim zamku w dniach 1213 maja odbyło się drugie spotkanie plenerowe o charakterze historyczno-etnograficznym pt. „Plener Rzemiosł Dawnych”. Spotkania mają charakter warsztatów adresowanych do mieszkańców Brodnicy i okolic, turystów, a szczególnie do dzieci i młodzieży. Podczas tegorocznej edycji pleneru można było zapoznać się z tajnikami kowalstwa, sukiennictwa, produkcji papieru czerpanego i rzeźbienia w glinie. Imprezę zorganizowało Turystyczne Stowarzyszenie Pojezierza Brodnickiego.
3
Samorząd
nr 320, maj 2017
Do 31 maja głosowanie na projekty W ramach Budżetu Obywatelskiego od 16 do 31 maja br. mieszkańcy miasta mogą oddawać swoje głosy na projekty, które uznają za najlepsze do realizacji. W głosowaniu będą mogli wziąć udział pełnoletni mieszkańcy miasta. Mieszkaniec biorący udział w głosowaniu może złożyć tylko i wyłącznie jedną kartę do głosowania z nazwami projektów - zadań do realizacji. Na jednej karcie można oddać swój głos na nie więcej niż trzy projekty, przy czym do rozdysponowania jest od 1-15 punktów na wybrany projekt z ogólnej puli 15 punktów, jakimi dysponuje każdy głosujący. Na Budżet Obywatelski przeznaczona zostanie kwota sześciuset tysięcy złotych. Ogłoszenie wyników nastąpi do 20 czerwca br. Realizacja wybranych przez mieszkańców projektów roz-
Stoiska gastronomiczne, poczęstunek, nieodpłatne wesołe miasteczko dla dzieci, konkursy, prezentacja gmin i szkół, miasteczko medyczne oraz koncerty - to tylko niektóre atrakcje Festynu Małych Ojczyzn, na który serdecznie zapraszamy.
Festyn odbędzie się 27 maja na brodnickim Przedzamczu. Jego rozpoczęcie połączone zostanie z oficjalnym otwarciem sezonu turystycznego na Pojezierzu Brodnickim. Początek imprezy zaplanowano na godzinę 15.00. Oprócz bogatego programu artystycznego, atrakcji dla dzieci oraz dorosłych, odbędzie się także w godzinach przedpołudniowych spływ kajakowy oraz rajd rowerowy. Wszystkie atrakcje na terenie „wesołego miasteczka dla dzieci”, które stanie na parkingu przy Pałacu Anny Wazówny będą za darmo. W konkursach o samorządzie terytorialnym i Pojezierzu Brodnickim będzie można wygrać ciekawe nagrody. Panie z kół
pomocą poczty elektronicznej w formie skanu, wpisując w temacie wiadomości „Głosowanie – Budżet Obywatelski” i przesyłając na adres: budzetobywatelski@brodnica.pl. pocznie się w 2018 roku. Głosować można: 1) W punkcie do głosowania wyznaczonym przez burmistrza, znajdującym się w Urzędzie Miejskim w Brodnicy, ul. Kamionka 23 – hol, poprzez wrzucenie karty do głosowania do urny w godzinach pracy Urzędu tj. poniedziałek, środa, czwartek i piątek w godz. od 7.30 do 15.30, wtorek w godz. 8.00 do.16.00; 2) Korespondencyjnie w zaklejonej kopercie z dopiskiem „Głosowanie – Budżet Obywatelski na rok 2018” na adres Urząd Miejski w Brodnicy, ul. Kamionka 23; 3) W formie elektronicznej, za
Karty do głosowania oraz szczegółowe informacje znajdują się na stronie https://budzetobywatelski.brodnica.pl/.
Lista projektów poddanych pod głosowanie 1. Brodnicka siłownia na świeżym powietrzu czyli outdoor fitness przy SP nr 1- kwota 42.100 zł. 2. Osiedlowy plac zabaw przy ul. Fryderyka Chopina – kwota 116.400 zł. 3. Budowa placu zabaw i siłowni napowietrznej przy ul. Truskawkowej – kwota 50.000 zł. 4. Zadaszenie i oświetlenie boiska wielofunkcyjnego w Gimnazjum nr 1 w Brodnicy
- kwota 465.000 zł. 5. Miejsca parkingowe ( 51) przy ul. Polnej i ul. Jana III Sobieskiego – kwota 370.000 zł. 6. Wielopokoleniowy Plac Rekreacji zlokalizowany pomiędzy ul. Wyspiańskiego a ul. Witosa - kwota 140.000 zł. 7. Wiata wypoczynkowa na obwodnicy miasta – kwota 16.926 zł. 8. Renowacja boiska sportowego przy Szkole Podstawowej nr 2 w Brodnicy – kwota 375.000 zł. 9. Integralnia - miejsce składające się z placu zabaw, siłowni zewnętrznej i toru ćwiczeń orientacji przestrzennej dla osób z niepełnosprawnością ruchu i wzroku. Teren zielony przylegający do BDK.- kwota 214.000 zł. 10. Miasteczko Ruchu Drogowego na terenie gimnazjum nr 1 przy ul. Wiejskiej – kwota 180.000 zł.
Wspólnie w sobotę 27 maja
Festyn Małych Ojczyzn gospodyń wiejskich przygotują wiele potraw regionalnych przeznaczonych do degustacji. Organizatorzy zapewniają, że nie zabraknie także poczęstunku grochówką. Podczas festynu przy fontannie w Parku Anny Wazówny stanie miasteczko medyczne, w którym będzie można wykonać między innymi badania ciśnienia i poziomu cukru we krwi, skorzystać z masażu lub nauczyć się udzielania pierwszej pomocy. Festyn Małych Ojczyzn to także koncerty na scenie. O godz. 15.15 artystyczne umiejętności zaprezentują brodnickie przedszkolaki. Po nich na scenie wystąpią zespoły i artyści z gmin organizujących festyn. O godz. 17.00 zagra dla uczestników imprezy gwiazda muzyki disco
Burmistrz Brodnicy Jarosław Radacz zaprasza wszystkich brodniczan zainteresowanych sprawami miasta na coroczne spotkania. Zgodnie z kilkuletnią tradycją raz w roku burmistrz Brodnicy spotyka się z mieszkańcami wszystkich osiedli naszego miasta. W zebraniach uczestniczą także dyrektorzy i przedstawiciele miejskich wydziałów, spółek oraz radni. Jak zawsze mają one charakter otwarty i są okazją do poznania najważniejszych zamierzeń samorządu miejskiego w tym roku, ale także do dyskusji i zgłaszania wniosków. Spotkania odbywać się będą od 12 do 21 czerwca. Poniżej przedstawiamy harmonogram dla poszczególnych osiedli.
12 czerwca, poniedziałek, godz. 18.00, Szkoła Podstawowa nr 4, ul. Nowa 34 Osiedle Ustronie – ulice: Agrestowa, Aleja Józefa Piłsudskiego, Długa, Jagodowa, Malinowa, Miła, Piaski, Podgórna, Poziomkowa, Promykowa, Rondo Warszawskie, Rzeźnicka, Słoneczna, Spokojna, Stepowa, Strumykowa, Sybiraków, Truskawkowa, Ustronie, Warszawska, Wąska, Wiśniowa, Zacisze, Źródlana. Osiedle Grażyny – ulice: Akacjowa, Armii Krajowej, Bolesława Chrobrego, Bolesława Prusa, Cisowa, Cypriana Kamila Norwida, Grażyny, Jana Kasprowicza, Jodłowa, Juliana Tuwima, Kasztanowa, Kombatantów, Kręta, Mikołaja Reja, Modrzewiowa, Nowa, Piękna, Podmiejska, Południowa, Poprzeczna, Porucznika Daniela Ró-
polo zespół AFTER PARTY, a o godz. 18.30 młodzież z I LO. Imprezę zakończy koncert brodnickiej grupy LUMINACJA. Przez cały czas trwania imprezy będzie można za darmo zwiedzić piwnice zamkowe i wejść na wieżę zamkową. Warto dodać, że osoby, które zainteresowane są udziałem w rajdzie rowerowym Brodnica-Zbiczno-Brodnica prosimy o kontakt z organizatorami rajdu do piątku 26 maja do godz. 15.00 pod nr. tel. 56 49 -30 363 oraz 56 49-50-837 lub 56 49-41610. Zbiórka uczestników rowerowej wyprawy o godz. 13.00 na parkingu przy restauracji Omega nad Niskim Brodnem. Dla uczestników rajdu, który poprowadzą nauczyciele wychowania fizycznego ze szkół gminy Brodnica, przygotowano poczęstunek przy hali sporto-
wej w Zbicznie. Osoby niepełnoletnie mogą wziąć udział w imprezie tylko z osobą pełnoletnią. - Bardzo się cieszymy, że wspólnie organizujemy imprezę, której celem jest zintegrowanie mieszkańców naszych „Małych Ojczyzn” oraz zaprezentowanie walorów turystycznych gmin i miasta – mówią wójtowie gmin: Bobrowo, Brodnica, Brzozie, Świedziebnia i Zbiczno oraz burmistrz Brodnicy i starosta brodnicki. - Mamy nadzieję, że za rok w Brodnicy podczas II Festynu Małych Ojczyzn będą z nami pozostałe gminy i miasta z naszego powiatu. Serdecznie zapraszamy wszystkich na festyn i życzymy miłej zabawy.
(rwi)
Planowana ścieżka rowerowa przy ulicy Kolejowej od Ronda Olsztyńskiego
Przybędzie ścieżek rowerowych W kwietniu br. Urząd Miejski w Brodnicy informował o budowie ścieżki rowerowej przy ul. Cmentarnej. Dziś już wiemy, że to nie koniec tego rodzaju inwestycji w tym roku. W 2017 roku wykonany zostanie również ciąg pieszo-rowerowy łączący ścieżkę rowerową przy Al. Józefa Piłsudskiego ze ścieżką rowerową przy ul. Wiejskiej. Podczas majowej sesji Rady Miejskiej, burmistrz Brodnicy zwróci się do radnych o zwiększenie środków finansowych w tym zakresie. - Wysokiej radzie zaproponuję zwiększenie środków o ponad sześćset tysięcy złotych. Dzięki temu będziemy mogli m.in. połączyć ścieżki rowerowe w Al. J. Piłsudskiego i ulicy Wiejskiej od ronda Toruńskiego do ul. Cmentarnej i od ul. Cmentarnej do ul. Wiejskiej – informuje burmistrz Brodnicy Jarosław Radacz. W tym roku Urząd Miejski w Brodnicy chce również zrealizować ścieżkę rowerową wzdłuż ul. Kolejowej. Będzie to zadanie inwestycyjne realizowane we współpracy ze Starostwem Powiatowym w Brodnicy. Jest już wstępne porozumienie w tej sprawie. Dalszy przebieg ścieżki rowerowej od ul. Karbowskiej do ul. Granicznej, wynikający z koncepcji rozbudowy ścieżek rowerowych na terenie Brodnicy, jest również w planach burmistrza. - Będziemy chcieli opracować projekt techniczny od ulicy Karbowskiej do ulicy Granicznej, tak by w przyszłym roku ten odcinek wykonać - mówi Jarosław Radacz. W trakcie przygotowania dokumentacji jest także odcinek ścieżki rowerowej od al. Wędkarzy do al. Józefa Piłsudskiego. - Będzie to rekreacyjna trasa rowerowa atrakcyjna turystycznie, ponieważ będzie przebiegała wzdłuż parku, przy ruinach Zamku Krzyżackiego, pod mostem przy ulicy Sienkiewicza, wzdłuż rzeki Drwęcy aż do Al. Józefa Piłsudskiego - dodaje burmistrz Brodnicy. (rwi)
Gmina na 5! Brodnica uzyskała tytuł „Gmina na 5!” w najnowszej odsłonie rankingu przygotowanego przez Studenckie Koło Naukowe Akceleracji Szkoły Głównej Handlowej w Warszawie. Prestiżowe wyróżnienie przyznali gminie naukowcy z Instytutu Przedsiębiorczości SGH, którzy opracowali ogólnopolski ranking badając
Porozmawiajmy o Brodnicy żyńskiego, Porzeczkowa, Reymonta, Sosnowa, Szarych Szeregów, Tulipanowa, Wierzbowa, Wysoka, Żwirowa. Osiedle Michałowo – ulice: Boczna, Bolesława Jastrzębskiego, Feliksa Smoczyńskiego, Jana Chodkiewicza, Jana Janaszka, Jana Boczna, Bolesława Jastrzębskiego, Feliksa Smoczyńskiego, Jana Chodkiewicza, Jana Janaszka, Jana III Sobieskiego, Krańcowa, Lidzbarska (od ulicy Lipowej), Lipowa, Litewska, Maksymiliana Klinickiego, Mała, Michałowska, Młyńska, Prosta, 67 Pułku Piechoty, Skrajna, Stanisława Żółkiewskiego, Szkolna, Władysławy.
19 czerwca, poniedziałek, godz. 18.00, Zespół Szkół Nr 1, ul. Matejki 5, (budynek III LO – wejście od ul. Kochanowskiego) Osiedle Mieszka I – ulice: Generała Stanisława Pruszyńskiego, Mieszka I, Kazimierza Wielkiego, Władysława Łokietka, 18 Stycznia (od ulicy Ceglanej), Polna. Osiedle Nowa Kolonia – ulice: Matejki (prawa strona ulicy), Nowa Kolonia, Krótka, Elizy Orzeszkowej, Żeromskiego, 18 Stycznia (od początku ulicy do ulicy Ceglanej), Lidzbarska (od początku ulicy do ulicy Matejki). Osiedle Matejki I – ulice: Emilii Plater, Jagiel-
lońska, Janusza Korczaka, J. Kochanowskiego, J. Słowackiego, Lidzbarska (od ulicy Matejki do ulicy Lipowej), Matejki (lewa strona ulicy), Waryńskiego.
20 czerwca, wtorek, godz. 18.00, Pałac Anny Wazówny, ul. Zamkowa 1 Osiedle Stare Miasto – ulice: Aleja Jana Mełnickiego, Aleja Leśna, Al. Wędkarzy, Bazarowa, Czwartaków, Duży Rynek, Dworcowa, Erazma Glicznera, Farna, Gajdy, Gen. Józefa Hallera, Groblowa, Grunwaldzka, Jatki, Kamionka, Kilińskiego, Kopernika, Kościelna, Kościuszki, 700-lecia, 3 Maja, Mały Rynek, Mazurska, Mickiewicza, Mostowa, Nad Drwęcą, Ogrodowa, Piwna, Plac im. Papieża Jana Pawła II, Pl. 3 Maja, Pocztowa, Przedzamcze, Przesmyk, Przykop, Stary Plac Szkolny, Strzelecka, Średnia, Świerkowa, Św. Jakuba, Tylna, Wodna, Zamkowa, Zduńska, Żwirki i Wigury. Osiedle Gdynia – ulice: Królowej Jadwigi, Ks. Kujota, Łazienna, Paderewskiego, Sienkiewicza, Sokołów, Wybickiego. Osiedle Grunwald – ulice: Aleja Józefa Piłsudskiego, Anieli Krzywoń, Armii Ludowej, Batalionów Chłopskich, Beskidzka, Bohaterów Września, Cmentarna, Gen. J. Bema, Generała
655 gmin z Polski pod kątem gotowości do obsługi elektronicznej inwestorów i przedsiębiorców. - Gratuluję zdobycia tego prestiżowego tytułu i życzę, aby kierowane przez pana miasto nadal dynamicznie się rozwijało i osiągało kolejne sukcesy – napisała do burmistrza Brodnicy Jarosława Radacza, rektor SGH prof. dr hab. Hanna Godlewska-Majkowska. (rwi)
Stanisława Maczka, Gwardii Ludowej, Jabłkowa, Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Karkonoska, Karpacka, 15 Lipca, Macieja Rataja, Marcina Kasprzaka, mjr. Henryka Sucharskiego, Niskie Brodno, Partyzantów, PCK, Pienińska, Rondo Toruńskie, Sądowa, Siewna, Stefana Czarnieckiego, Sudecka, Świętokrzyska, Targowa, Tatrzańska, Wiejska, Wincentego Pola, Wincentego Rzymowskiego, Władysława Jagiełły, Wojska Polskiego, Zawiszy Czarnego.
21 czerwca. środa, godz. 18.00, Szkoła Podstawowa nr 2, ul. Kolejowa 62 Osiedle Karbowo – ulice: Adama Rapackiego, Aleja Józefa Piłsudskiego, Azaliowa, Cicha, Familijna, Gen. Władysława Sikorskiego, Iglasta, Ignacego Łyskowskiego, Kalinowa, Karbowska, Kolejowa, Kwiatowa, Limbowa, Marii Konopnickiej, Natalisa Sulerzyskiego, Okrężna, Osiedlowa, Pomorska, Północna, Przy Strudze, Rondo Olsztyńskie, Różana, Skarpa, Skwarna, Staszica, Stokowa, Strażacka, Topolowa, Wesoła, Wrzosowa, Zakątek, Zielona Osiedle Morskie Oko – ulice: Aleksandra Kruszczyńskiego, Fryderyka Chopina, Graniczna, Henryka Wieniawskiego, Jana Pawła II, Jasna, Jeziorna, Karola Szymanowskiego, Klemensa Malickiego, Ks. Jerzego Popiełuszki, Ludwika Grzemskiego, Powstańców Wielkopolskich.
Samorząd
4
nr 320 maj 2017
Porozmawiają o szczepieniach W Pałacu Anny Wazówny 31 maja (początek godz. 11.00) odbędzie się konferencja naukowo-szkoleniowa pn. „Szczepionki działają - porozmawiajmy o szczepieniach”. Głównym celem inicjatywy jest podniesienie wiedzy i świadomości społeczeństwa na temat znaczenia szczepień ochronnych dla zdrowia, ze szczególnym uwzględnieniem najbardziej wrażliwych i podatnych grup osób. Organizację konferencji zaplanowano w kalendarzu działań edukacyjnych na rzecz zdrowia mieszkańców Brodnicy na 2017 r. Zadanie jest finansowane ze środków budżetu miasta Brodnicy. Wprowadzenie do konferencji będzie stanowił występ przedszkolaków z Przedszkola nr 8 w Brodnicy. W programie konferencji zaplanowano m. in.:
* wystąpienie państwowego wojewódzkiego inspektora sanitarnego w Bydgoszczy dr. n. o zdr. inż. Jerzego Kasprzaka; *„Zaufaj szczepieniom” lek. med. Ewa Jankowska – wojewódzki konsultant w zakresie epidemiologii, dyrektor Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Aleksandrowie Kujawskim; -*„Szczepienie jako bezpieczna droga do zdrowia jednostki i populacji” dr n. med. Paweł Grzesiowski – ekspert w dziedzinie immunologii, profilaktyki i terapii zakażeń, specjalista w dziedzinie szczepień. Honorowy patronat na imprezą objął burmistrz Brodnicy, Państwowy Wojewódzki Inspektor Sanitarny w Bydgoszczy i starosta brodnicki.
(HO)
Propozycje dla studentów UTW
Na naukę nigdy za późno
Parki i skwery
Nowe rośliny i herb z kwiatów Od marca Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej w Brodnicy prowadzi nasadzenia kwiatów na terenach zielonych miasta. Docelowo na skwerach, parkach oraz przy Pomniku Wdzięczności zasadzonych zostanie ponad 15 tysięcy różnych roślin. Nowością w Parku Chopina będą lilie oraz hosty. - Pierwsze nasadzenia odbyły się w marcu. Posadziliśmy trzy tysiące bratków i cztery tysiące stokrotek. W tej chwili trwają nasadzenia docelowe. Około dziewięć tysięcy czerwonych i białych kwiatów ozdobi Brodnicę. Będą to głównie pelargonie, begonie, niecierpki i lilie - mówi Karolina Czyżewska, kierownik Działu Zieleni PGK w Brodnicy. Kwiaty zostaną zasilone nawo-
9 maja odbyło się Walne Zebranie Członków Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Miasta Brodnicy. Zarząd otrzymał absolutorium.
Remonty ulic nabierają tempa Ruszyły pierwsze w tym roku inwestycje drogowe na terenie miasta. Jako pierwsza nowej pieszo jezdni doczeka się ul. Grunwaldzka, odnoga ul. Przykop. - Jeszcze w tym roku zrealizujemy chodnik po prawej stronie ulicy Żwirki i Wigury. Dokończymy także chodnik po prawej stronie ulicy Dworcowej (patrząc w kierunku dworca PKP). W latach następnych będziemy remontować kolejne ulice – informuje burmistrz Brodnicy Jarosław Radacz. Inwestycja przy ulicy Grunwaldzkiej o długości prawie 150 metrów zrealizowana zostanie za kwotę 142 tysięcy złotych. Chodź termin realizacji zadania upływa 15 października br., to z uwagi na zaawansowany stan robót budowlanych, mieszkańcy będą mogli korzystać z nowej
nawierzchni dużo wcześniej. - Roboty budowlane w ul. Grunwaldzkiej polegają m. in. na frezowaniu nawierzchni asfaltowej, demontażu płyt chodnikowych. Następnie będzie wykonana pieszo jezdnia z kostki betonowej. Oprócz tego będą poprawione wpusty uliczne oraz studnie chłonne - wylicza Jarosław Radacz. Inwestycja przy ulicy Grunwaldzkiej rozpoczyna remonty ulic i chodników na terenie miasta. Przypomnijmy, rozstrzygnięty został przetarg na remont ulicy Cmentarnej, na której już niebawem ruszą roboty drogowo-budowlane. Na przebudowę nawierzchni ulic, chodników, oświetlenia, kanalizacji, czy parkingów czeka w 2017 roku prawie 40 brodnickich ulic. (rwi)
Zarząd Towarzystwa Rodziców Dzieci Specjalnej Troski oraz Rada Programowa Uniwersytetu Trzeciego Wieku w Brodnicy realizuje przy współpracy ze Stowarzyszeniem „Wspólnie dla dobra” w Grudziądzu, projekt pt. „Kujawsko-Pomorskie Uniwersytety III Wieku”.
Przedstawione zostały: sprawozdanie merytoryczne i finansowe z działalności Stowarzyszenia za 2016 rok, sprawozdania z działalności zarządu, rady, Komisji Rewizyjnej. Członkowie Stowarzyszenia LGD Miasta Brodnicy udzielili absolutorium dla zarządu. Przedstawiony został również stan przygotowań procedur naboru wniosków w trybie konkursowym i grantowym, stan realizacji planu komunikacji z 2016 r. oraz stan płatności składek członkowskich za rok 2016. W wolnych wnioskach przestawiono terminy szkoleń dla potencjalnych beneficjentów, terminy warsztatów „Krok do samodzielności”, termin szkoleń dla członków rady, zarządu, komisji rewizyjnej oraz pracowników biura LGD.
zami mineralnymi. Oprócz tego prowadzone są prace pielęgnacyjne, polegające na koszeniu trawy, pieleniu oraz przycinaniu krzewów i drzew. Nasadzenia mają potrwać do końca czerwca br. Nowy szef zieleni ma ambitne plany. Jeszcze w tym roku chce podjąć próbę skomponowania z roślin herbu Brodnicy w jednym z brodnickich parków. - Chciałabym podjąć próbę utworzenia herbu już w tym roku. Jeżeli się nie uda, do tematu z całą pewnością powrócimy za rok - dodaje Czyżewska. Prace prowadzone są oraz dofinansowane w ramach umowy zawartej z Urzędem Miejskim w Brodnicy.
(rwi)
Walne Zebranie Stowarzyszenia Lokalna Grupa Działania Miasta Brodnicy Najbliższe szkolenia odbędą się 25 maja na temat zasad oraz kryteriów wyboru operacji, od godz. 12.00 w Centrum Ekonomii Społecznej Bonum (ul. Gajdy 3, Brodnica) oraz 31 maja
Wsparcie dla dzieci z autyzmem
Będzie ono realizowane w ramach projektu „Inicjuj z FIO bis”. Patronem jest Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Miasta Brodnicy (www.lgd.brodnica.pl). Celem projektu jest zwiększenie dostępu do bezpłatnych terapii neurologopedycznych i integracji sensorycznej dla dzieci z niepełnosprawnością w szczególności z autyzmem w wieku przedszkolnym oraz spotkań dla rodziców tych dzieci.
Rada Programowa Uniwersytetu Trzeciego Wieku planuje organizowanie wykładów dotyczących historii i piękna ziemi brodnickiej. W celu poprawy stanu zdrowia odbędą się spotkania organizowane przy współpracy Ogólnopolskiego Stowarzyszenia Uniwersytetów Trzeciego Wieku w Nowym Sączu.
Absolutorium dla zarządu LGD
Kot Leonard
W terminie od maja do lipca br. grupa nieformalna „Kot Leonard” w składzie: Magdalena Markowska, Dorota Nowak, Wioletta Zarębska – uzyskała mikrodotację na realizację zadania pn. „Wczesne wspomaganie dzieci z niepełnosprawnością w szczególności z autyzmem”.
Projekt finansowany jest w ramach konkursu ogłoszonego 28 października 2016 roku w programie pod nazwą: „Wsparcie Uniwersytetów Trzeciego Wieku” ustanowionego komunikatem ministra nauki i szkolnictwa wyższego z 12 października 2016 roku o ustanowieniu programu pod nazwą „Wsparcie Uniwersytetów Trzeciego Wieku”. W ramach projektu organizowane są następujące formy działań: - Zajęcia sportowe, turystyka i rekreacja - uczestnicy mogą brać udział w zajęciach tanecznych, rajdach rowerowych. Planowany jest również biwak w Ośrodku Wypoczynkowym UMK Bachotek; - Zajęcia kulinarne - pierwszym wydarzeniem będzie „Majowe grillowanie” 24 maja w siedzibie placówki WTZ.
Studenci UTW będą mieli okazję zapoznać się z przepisami dań grillowych. Zakończeniem czego będzie poczęstunek. Planuje się w ramach tych zajęć spotkanie z dietetyczką oraz nabywanie umiejętności dotyczących przygotowania posiłków na różne okazje; - Zajęcia z rękodzieła - umożliwiają studentom dzielenie się doświadczeniem w wykonywaniu dekoracji, drobnych przeróbkach krawieckich. Podczas święta ulicy Wyspiańskiego 25 sierpnia, studenci UTW przygotują pokaz mody na różne okazje; - Utworzono dwie grupy języka angielskiego dla początkujących i zaawansowanych. Zajęcia odbywają się w każdą środę, uczestniczy w nich 20 osób.
Do projektu zakwalifikowano pięcioro niepełnosprawnych dzieci w szczególności z autyzmem w wieku przedszkolnym oraz dziesięcioro rodziców. Dzieci uczestniczyć będą w indywidualnych terapiach neurologopedycznych i integracji sensorycznej, z kolei do rodziców skierowane będą spotkania z psychologiem. Wsparcie finansowe pochodzi ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich. Operatorem projektu jest Stowarzyszenie Kujawsko-Pomorski Ośrodek Wsparcia Inicjatyw Pozarządowych TŁOK i Stowarzyszenie Rozwoju Gminy Płużnica.
Stowarzyszenie Lokalna Grupa Działania Miasta Brodnicy
na temat rozliczania operacji, od godz. 12:00 w CES Bonum. Warsztaty „Krok do samodzielności” odbędą się 5 czerwca od godz. 8.00 w CES Bonum.
UTW w Brodnicy
Turniej piłki siatkowej 27 maja o godz. 11.00 w hali OSiR w Brodnicy rozpocznie się VI Turniej Piłki Siatkowej pod hasłem „Bo my damy radę”. Udział w turnieju wezmą drużyny amatorskie zorganizowane w co najmniej 6-osobową grupę (mile widziane drużyny mieszane). Swój udział w turnieju zadeklarowało osiem drużyn. Organizatorami imprezy są: Młodzieżowa Rada Konsultacyjna Miasta Brodnicy oraz Urząd Miejski w Brodnicy. Wstęp wolny. Zapraszamy do kibicowania!
(rwi)
5
Gmina Bobrowo
nr 320, maj 2017
Miejsca wypoczynku nad Jeziorem Chojno oraz nad Jeziorem Czarnym
Gmina Bobrowo - malownicze jeziora Rekreacja i zabytki. Ważnym elementem hydrograficznym gminy Bobrowo są malowniczo położone jeziora, które zachęcają do organizowania pikników nad wodą, rodzinnego wypoczynku połączonego z wędkowaniem.
Gmina Bobrowo położona jest w zachodniej części powiatu brodnickiego. Zajmuje obszar 146,3 km kw., który zamieszkuje ponad 6,4 tys. mieszkańców.
Łącznie jest ich 13, a największym z nich jest jezioro Wądzyńskie zajmujące powierzchnię 170,40 ha. Dogodne miejsca do kąpieli z piaszczystą plażą oraz pomostem rekreacyjno-wędkarskim znajdują się w Wądzynie, Bobrowie i Chojnie. Nad Jeziorem Wądzyńskim
Kultura. Co roku organizowane są imprezy sportowe: turnieje piłki nożnej, piłki siatkowej oraz kulturalne - jest to doskonała forma integracji mieszkańców oraz promowania gminy. Najważniejszymi imprezami cyklicznymi są: Konkurs Palm Wielkanocnych, w którym od lat palmy oceniane są na szczeblu gminnym i powiatowym; Dni Gminy Bobrowo, w czasie których odbywają się zawody sportowo-pożarnicze, wędkarskie oraz turniej piłki nożnej o puchar Przewodniczącego Rady Gminy. Na zakończenie wielkiego święta gminy organizowany jest piknik dla mieszkańców gminy oraz całego regionu. W związku z tym, że gmina ma typowo rolniczy charakter bardzo ważnym wydarzeniem kulturalno - rekreacyjnym są dożynki. W czasie festynu odbywa się konkurs wieńców dożynkowych, przygotowane są konkursy i zabawy, a na scenie podziwiać można ciekawe programy artystyczne. W tym roku, 3 września, w Bobrowie odbędą się Dożynki Powiatowo-Gminne.
Materiał przygotował Urząd Gminy Bobrowo
Na terenie gminy istnieje przyrodniczo – regionalna ścieżka dydaktyczna o długości 9,5 km, która przebiega przez wsie: Grzybno, Bobrowo, Chojno i Budy. Zlokalizowana jest w obrębie obszaru chronione-
go krajobrazu. Trasę, którą opracowała pani Barbara Gut, można pokonać pieszo lub rowerem. Mimo tego, że Gmina Bobrowo jest gminą typowo rolniczą to dużą wagę przywiązuje do swojej historii i przodków. Stowarzyszenie Aktywna Gmina prowadzi poświęconą ppłk Janowi Zumbachowi Izbę Dziedzictwa Kulturowego. Nad jeziorem Popek zwiedzić można Gród Foluszek, gdzie odbywają się „żywe lekcje” historii, a w obiekcie konferencyjno – wystawowym w Zgniłobłotach warto zobaczyć wystawę Bractwa Rycerskiego Zamku Brodnickiego. Na terenie gminy znajdują się gotyckie i neogotyckie obiekty sakralne, zespoły dworsko-parkowe, miejsca pamięci narodowej, XIX - wieczny młyn wodny itp.
Jeden z najstarszych obiektów kultu religijnego w regionie brodnickim - Kościół pw. Jakuba Apostoła Starszego w Bobrowie
Oświata. Gmina posiada dobrą bazę edukacyjną oraz sportową. Na terenie działają cztery szkoły podstawowe oraz zespół szkół, w skład którego wchodzi szkoła podstawowa oraz gimnazjum. Przy Zespole Szkół w Bobrowie mieści się pełnowymiarowa hala sportowa oraz kompleks boisk sportowych Moje Boisko – Orlik 2012. Agroturystyka. Bogatą ofertę turystyczną prezentują także gospodarstwa agroturystyczne oraz obiekty gastronomiczne i miejsca noclegowe. Wszystkim, którzy chcą zorganizować w miłej i przytulnej atmosferze różnego rodzaju imprezy m.in. wesela, chrzciny, uroczystości rodzinne polecamy sale okolicznościowe znajdujące się na terenie gminy Bobrowo. Samorząd prowadzi wiele zadań inwestycyjnych, które obejmują budowę boisk, placów zabaw, pomostów rekreacyjno–wędkarskich, infrastruktury wodno–ściekowej oraz poprawę stanu istniejących i budowę nowych dróg.
Gród Foluszek
Izba Dziedzictwa Kulturowego
Gmina Brodnica
6
KARBOWO. Osiedle przy ul.Olsztyńskiej
nr 320, maj 2017
KOMINY. Tereny przemysłowe
Gmina Brodnica z lotu ptaka Gmina Brodnica zajmuje obszar 127 km kw. Teren gminy okala miasto Brodnicę, w którym mieści się siedziba władz gminnych. Na obszarze gminy znajduje się 25 miejscowości i 20 sołectw. Gmina Brodnica ma bardzo dobre położenie komunikacyjne - droga krajowa nr 15, trzy drogi
wojewódzkie, 11 dróg powiatowych i drogi gminne. Według stanu na dzień 31 grudnia 2016 r. liczba mieszkańców wynosi 8.356 osób. Od 1990 roku przybyło blisko 3000 osób. Tak duży wzrost to skutek przede wszystkim rozwoju budownictwa mieszkaniowego.
Budownictwo
Droga powiatowa w Podgórzu zmodernizowana z udziałem Gminy Brodnica
Dla terenów rozwijających się gmina sporządziła plany zagospodarowania przestrzennego w Cielętach, Karbowie i Kominach. Dla obszarów pozbawionych planów gmina wydaje rocznie około 150 decyzji o warunkach zabudowy. Średnio każdego roku około 50 nowych budynków oddawanych jest do użytkowania. Największy rozwój budownictwa ma miejsce we wsiach leżących przy terenach podmiejskich w Karbowie, Cielętach, Wybudowaniu Michałowo, Szabdzie, Kruszynkach, Podgórzu oraz Moczadłach.
Inwestycje Mając na uwadze te okoliczności władze gminy inwestowały w infrastrukturę. W okresie od 1990 r. wybudowano prawie 63 km sieci wodociągowych, zmodernizowano hydrofornie w Mszanie i Szymkowie. Powstały nowe studnie w Szczuce i Mszanie. W tym samym okresie o 58 km rozbudowano sieć kanalizacji oraz wybudowano ponad 120 przydomowych oczyszczalni ścieków. Liczba lamp drogowych wzrosła o 540 sztuk. Realizowano także inwestycje drogowe. Dziś gmina ma 21 km dróg asfaltowych i 2.100 mkw. chodników. Korzystając ze środków zewnętrznych wybudowano lub zmodernizowano drogi asfaltowe w Szabdzie, Kominach, Karbowie, Gortatowie, Szczuce. Mając świadomość specyficznego położenia przy inwestycjach wodociągowych, kanalizacyjnych i drogowych gmina współpracuje też z innymi samorządami. Wspólnie z miastem Brodnicą i gminą Zbiczno zbudowano kanalizację sanitarną ze Zbiczna, podobnie z Gminą Bobrowo - kanalizację łączącą obydwie gminy. We współpracy z władzami województwa powstał chodnik przy drodze wojewódzkiej do Cieląt, kanalizacja deszczowa i chodnik przy drodze do Gor-
czenicy. W tym roku planowana jest przebudowa skrzyżowania drogi wojewódzkiej z ul. Dębową w Cielętach, na którą gmina ma udzielić dotacji. Gmina Brodnica wsparła Powiat Brodnicki przy inwestycjach przebudowy dróg powiatowych i budowy chodników. Można tu wymienić modernizację ul. 18 Stycznia w Brodnicy, wspólnie z miastem Brodnicą i gminą Zbiczno ścieżkę pieszo-rowerową do Zbiczna i przebudowę drogi powiatowej na odcinku z Podgórza do Szczuki. Odpowiadając na nasze wnioski, Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad ma zamiar przeprowadzić modernizację drogi krajowej nr 15 do Tamy Brodzkiej i projektuje chodnik przy drodze krajowej nr 15 w Niewierzu, którego budowę gmina chce wesprzeć. Obecnie gmina skupia się na budowie dróg. Zgodnie z przyjętym przez Radę Gminy Brodnica „Planem rozwoju sieci dróg gminnych w gminie Brodnica na lata 2016-2030” w ubiegłym roku zaczęto od dróg w Szczuce i Karbowie a w tym roku zaplanowano inwestycje w Karbowie, Szabdzie, Kruszynkach, Bartnikach, Wybudowaniu Michałowo i Dzierżnie.
Materiał przygotowany przez Urząd Gminy Brodnica
Kompleks sportowy i gimnazjum w Szczuce
Kultura Co roku w Gminie Brodnica odbywa się wiele imprez kulturalnych. Największą z nich są Dożynki Gminne. Gminna Biblioteka Publiczna w Szczuce organizuje Gminny Przegląd Palm Wielkanocnych oraz Biesiady Kulturalne Seniorów. Są także cykliczne imprezy sportowe: „Bieg Napoleoński”, turnieje piłki nożnej, tenisa stołowego i spartakiady szkolne. W świetlicach wiejskich można skorzystać z komputerów i Internetu (w Karbowie i Szabdzie), odbywają się zajęcia dla dzieci i młodzieży, próby zespołów śpiewaczych oraz proOświata wadzą działalność Koła Gospodyń Władze gminy dbają także o infrastrukturę społeczną. W tym Wiejskich i organizacje pozarządowe. zakresie szkołę w Szczuce rozbudowano na potrzeby gimnazjum. Wybudowano sale sportowe w Gorczenicy, Szabdzie i Szczuce, boiska „ORLIK 2012”, trzy boiska wielofunkcyjne, place zabaw, siłownie zewnętrzne, wyremontowano świetlice wiejskie. W gminie działąją trzy szkoły podstawowe w Szabdzie, Gorczenicy i w Gortatowie oraz filia w Cielętach z oddziałami przedszkolnymi a także Gimnazjum w Szczuce. W tym roku rozpoczęto rozbudowę szkoły w Szabdzie, w której potrzeba dodatkowych miejsc dla uczniów. Dla dzieci w wieku 3-6 lat złożono wniosek o dofinasowanie ze środków unijnych rozbudowy przedszkoli w Gortatowie, Cielętach i Karbowie.
Dożynki gminne
Przyroda Gmina Brodnica jest też atrakcyjna przyrodniczo i turystycznie. Prawie połowa obszaru Gminy Brodnica znajduje się w granicach obszaru chronionego krajobrazu „Dolina Drwęcy”. Zlokalizowany jest tu także Brodnicki Park Krajobrazowy, fragment rezerwatu przyrody „Rzeka Drwęca” i rezerwat przyrody „Jar Grądowy”. Mamy 14 pomników przyrody oraz obszar Natura 2000 pn. „Bagienna Dolina Drwęcy”. Przez Gminę Brodnica przebiegają szlaki turystyczne: przyrodnicze, piesze i rowerowe.
Zabytki. Gmina Brodnica bogata jest w zabytki. Są to kościoły w Cielętach, Gorczenicy, Szczuce i Mszanie, zespoły dworsko-parkowe w Karbowie i Przydatkach oraz chata podcieniowa w Szczuce. Ciekawe jest stanowisko archeologiczne w Mszanie. Obrazuje je wystawa w brodnickim Muzeum pt. „Życie codzienne mezolitycznych myśliwych z Mszana sprzed 10.000 lat”.
7
Brodnica
nr 320, maj 2017
Brodnica
Pieśń Brodnicy Sercu miła Brodnica na Pomorzu straż trzyma, zdumiewa i zachwyca, siedem wieków wierna trwa. Matki i ojca kraj, ptaki tu wracają. Tu bzami kwitnie maj, to nasz, rodzinny kraj. Tu: jeziora błękitne, gotyckie rzeźby świętych i wyprawy o świcie, smak poziomek, woń mięty. Z dawnych tych ziem stolica w dolinie Drwęcy słynie. Przyjaciół dłonią wita, muszka skryta w bursztynie. 1998, Brodnica Ryszard Przybylski
Brodnica – miasto o powierzchni 23,15 kilometrów kwadratowych, leżące w północnowschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, nad rzeką Drwęcą, na styku dwóch parków krajobrazowych. Geograficznie powiązana jest z Pojezierzem Chełmińskim i Mazurskim. Stolica Pojezierza Brodnickiego położona w granicach obszaru funkcjonalnego „Zielone Płuca Polski”. Miasto założone ok.1298 roku przez Krzyża-
ków, stanowi administracyjne i kulturalne centrum regionu historycznego zwanego ziemią michałowską. W przeszłości leżąca na ważnym szlaku handlowym biegnącym m.in. na Mazowsze, dziś znajduje się na skrzyżowaniu najważniejszych tras komunikacyjnych kraju i Europy Środkowej. Jest siedzibą władz powiatu brodnickiego, gminy Brodnica i dekanatu brodnickiego.
Miasto bogato uprzemysłowione. Posiada dogodne połączenia kolejowe i autobusowe oraz bezpłatną komunikację miejską będącą wynikiem polityki proekologicznej władz. W Brodnicy znajduje się wiele cennych zabytków m.in. relikty zamku krzyżackiego, mury miejskie z XIV wieku, kościół farny i dwie bramy gotyckie. W granicach miasta leży jezioro Niskie Brodno, będące lubianym miejscem wypoczynku mieszkańców.
Liczba ludności wynosi obecnie 27.731 osób. Od 2014 roku liczba urodzeń się zwiększa (2014 rok - 688 osób, 2015 rok - 712 osób, 2016 rok - 857 osób). Najpopularniejsze imiona nadawane dziewczynkom to: Lena, Amelia, Julia, Zuzanna, Zofia, Maja i Nikola. Dla chłopców: Filip, Jakub, Szymon, Kacper i Aleksander.
8
Spacerkiem po Brodnicy
Z każdym rokiem przybywa odnowionych kamienic na Starym Mieście
Dzięki modernizacji dolnej płyty boiska na stadionie wzrosły możliwości treningów i gier sportowych
nr 320, maj 2017
Jedna z najważniejszych ulic w Brodnicy - Przykop po gruntownej modernizacji
Brodnica – nasza
Przedzamcze to stałe miejsce festynów i imprez rekreacyjnych Dzięki zaangażowaniu lokalnych przedsiębiorców powstają cenne obiekty. Przykładem mogą być dwie nowe kładki dla pieszych przez Drwęcę
Miasto systematycznie prowadzi termomodernizację budunków. Dotyczyło to m.in Zespołu SzkolnoPrzedszkolnego nr 3 w Brodnicy
Budownictwo mieszkaniowe rozwija się bardzo szybko. Nowe budynki realizuje też BTBS Hala sportowo-rekreacyjna pozwala na organizację dużych imprezy sportowych o zasięgu ogólnopolskim Nowa filia nr 2 brodnickiej biblioteki w budynku BTBS
Centrum Edukacji Ekologicznej w zabytkowym spichrzu pozwala dowiedzieć się wielu faktów o przyrodzie Pojezierza Brodnickiego
Pierwszy odcinek obwodnicy w kierunku Warszawy
Przebudowa kortów tenisowych przy OSiR
Jarmak Ekologiczny to największa impreza odbywająca się latem w Brodnicy
Drugi odcinek obwodnicy odciążył centrum miasta od ruchu towarowego i osobowego w kierunku Olsztyna
Plac zabaw przy SP nr 4
nr 320, maj 2017
W mieście systematycznie przeprowadzane są remonty dróg i chodników
9
Spacerkiem po Brodnicy
Prace przy budowie Brodnickiego Parku Przemysłowego
a mała Ojczyzna
Z karty seniora korzysta coraz więcej uprawnionych brodniczan
Wyremontowany Pałac Anny Wazówny jest wizytówką miasta W świetlicy na osiedlu socjalnym przy ulicy Sikorskiego
Pod pomnikiem papieża Polaka Jana Pawła II Ukończony niedawno pawilon Zespołu Szkół nr 1 znacznie zwiększył możliwości dydaktyczne szkoły
Bezpłatna komunikacja miejska to efekt działał proekologicznych Tablica upamiętniająca św. Antoniego patrona Brodnicy
Baza na Zakolu Drwęcy to lubiane przez brodniczan i turystów miejsce odpoczynku
Rondo Olsztyńskie
Zajęcia na basenie przy ZS nr 1
Zbudowany od nowa most przy ulicy Mostowej oraz galeria handlowa zdążyły już wrosnąć w panoramę miasta
Zrewitalizowana Starówka
Zabytki
10
W latach 1604- 1625 starościną brodnicką była królewna szwedzka Anna Waza. Jej postać upamiętnia pomnik oraz chorągiew na wieży zamkowej
nr 320, maj 2017
W dawnych komnatach królewny, w pałacu nazwanej jej imieniem, mieści się dziś biblioteka
Imieniem Anny Wazówny nazwano także jeden z parków, w którym chętnie odpoczywają brodniczanie
Warto zobaczyć, będąc w Brodnicy Licząca 54 metry wysokości wieża była w czasach krzyżackich elementem obrony zamku. Dziś w pozostałościach krzyżackiej twierdzy mieści się oddział miejscowego muzeum. Widok z wieży zamkowej jest wyjątkowy, zwłaszcza na wijącą się wstęgę Drwęcy
W muzealnym spichrzu przy ulicy Św. Jakuba odtworzono fragment osady myśliwych z okresu mezolitu sprzed 10 tysięcy lat
Będąc na zamku, warto zobaczyć m.in. relikty pieca typu hypocaustum, którym w czasach krzyżackich ogrzewano zamek oraz krzyż relikwiarzowy tzw. enkolpion datowany na połowę XIII wieku, znaleziony podczas prac archeologicznych
Mury brodnickiej fary kryją m.in. Kaplicę Krzyża Świętego, gdzie w czasach średniowiecza przechowywano cenny i słynący z cudów relikwiarz. Dziś znajduje się on w muzeum w Sandomierzu
Brodnica zachwyca także przyrodą. Jezioro Niskie Brodno zachęca do kąpieli i jachtingu
Mury klasztoru ojców franciszkanów wiele pamiętają. Po klęsce powstania listopadowego internowano tu polskich żołnierzy o czym przypomina tablica na murze. przetrzymywano żołnierzy powstania listopadowego. Dziś przypomina o tym tablica na murze klasztoru Niemal obowiązkowym elementem wizyty turystów na Starówce jest odpoczynek u boku ułana upamiętniającego finał powstania listopadowego Kamień z napisem runicznym podarowany Brodnicy w 1998 roku przez duńskie miasto Brorup. Stoi przed Pałacem Anny Wazówny Stella upamiętniająca pobyt w Brodnicy podczas wojny Aleksandra Sołżenicyna – rosyjskiego laureata Nagrody Nobla
W zabytkowym parku Chopina znajduje się wiele cennych okazów drzew, mury miejskie i popiersie słynnego kompozytora
Wybudowana w XIV wieku Brama Chełmińska stanowiła ważnych element obrony miasta w średniowieczu. Dziś mieści się tu muzealna galeria
Gmina Brzozie
nr 320, maj 2017
11
Gmina Brzozie - tam, gdzie rosną brzozy To najbardziej celny, najkrótszy opis terenu gminy Brzozie, która znajduje się w północno-wschodniej części województwa kujawsko-pomorskiego, w powiecie brodnickim. Ma charakter podgórski i jest najwyższej kategorii elementem atrakcyjności krajobrazowej ze względu na urozmaiconą rzeźbę terenu. Są to tereny o wyjątkowych walorach turystycznych. Prawie 85 proc. powierzchni gminy w mniejszym bądź większym stopniu stanową tereny chronione.
Obszar
Historia
Na terenie gminy Brzozie znajduje się 11 sołectw: Brzozie, Jajkowo, Janówko, Małe Leźno, Mały Głęboczek, Sugajno, Świecie, Trepki, Wielki Głęboczek, Wielkie Leźno, Zembrze. Największą miejscowością jest wieś Brzozie, która jest siedzibą władz administracyjnych gminy i pełni rolę wielofunkcyjnego ośrodka o zasięgu lokalnym. Ogólna powierzchnia obszaru gminy wynosi 9.366 ha.
Informacje o miejscowości Brzozie, pierwotnego Brzezia istnieją od XV wieku. W 1310 roku pojawił się zapis Broze, a w 1510 r. Brzoze. Brzozie od średniowiecza było własnością biskupów płockich. Tylko w drugiej połowie XIV w. na pewien czas przeszło w ręce zakonu krzyżackiego. Ciekawostką jest również, że kiedyś wieś nosiła nazwę Brzozie Polskie w odróżnieniu od sąsiedniego Brzozia Lubawskiego, położonego w granicach zaboru pruskiego.
Miejsca do rekreacji i wypoczynku w Janówku
Oświata i turystyka Na terenie gminy są trzy szkoły podstawowe i jedno gimnazjum, które są ciągle odnawiane. Poza tym w celu integracji społeczności lokalnej wyremontowanych oraz pobudowanych jest dziewięć świetlic wiejskich.
Świetlica wiejska w Świeciu
Przebudowa drogi gminnej w Brzoziu
W celu aktywizacji funkcji turystycznej, rekreacyjnej i sportowej, na terenie gminy nad jeziorami są trzy miejsca do rekreacji i wypoczynku sukcesywnie modernizowane. Znajdują się one w miejscowościach Zembrze nad Jeziorem Sosno, w Janówku nad jeziorem Janowskim oraz w Wielkim Głęboczku nad jeziorem Głęboczek. Omawiane jeziora położone są wśród bogatych we florę i faunę lasów. Obszar gminy pokryty jest wieloma ścieżkami leśnymi, które zachęcają zarówno do wypraw rowerowych jak i pieszych prowadzących przez najbardziej urokliwe i malownicze zakątki. Wskazane uwarunkowania wpłynęły na rozwój wielu gospodarstw oferujących: noclegi, tradycyjną wiejską kuchnię, ciszę, spokój i nieskażone środowisko. Funkcjonują również ośrodki turystyczne usytuowane nad jeziorami zapewniają-
Zespół Wodno-Parkowy w Brzoziu cymi możliwość korzystania ze sprzętu wodnego. Można tu uprawiać kajakarstwo, żeglarstwo oraz wędkarstwo. Przez obszar gminy przebiega meandrująca rzeka Drwęca zachęcająca do spływów kajakowych.
Gminne łakocie Na terenie gminy produkowane są produkty lokalne, takie jak: miód i produkty pszczele, ciastka królewskie oraz chleb swojski i wyroby mleczne. Ich wyrobem zajmuje się społeczność gminna.
Zabytki Zabytkowym obiektem jest drewniany kościół pw. Wszystkich Świętych w Brzoziu. O Parafii pod wezwaniem Wszystkich Świętych w Brzoziu wzmiankowano pierwszy raz w 1319 r. W XVI w. istniał drewniany kościół, zrujnowany ok. połowy XVIII w. Obecną świątynię zbudowano w 1826 r., a gruntownie odnowiono i przekształcono w duchu neogotyckim w drugiej połowie XIX w. Kościół o konstrukcji zrębowej posiada trójnawowy układ wnętrza z trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Większość barokowego wyposażenia wnętrza kościoła także pochodzi z połowy XIX stulecia. Obok kościoła znajduje się wolnostojąca dzwonnica o konstrukcji słupowej z 1826 roku.
Boisko sportowe Orlik 2012 w Brzoziu
Oczyszczalnia ścieków w Jajkowie
Zabytkowy kościół pw. Wszystkich Świętych w Brzoziu
Siłownie w Zespole Wodno-Parkowym w Brzoziu
Materiał przygotował Urząd Gminy Brzozie
12
Gmina Świedziebnia
nr 320, maj 2017
Gmina Świedziebnia, położona na terenie powiatu brodnickiego, zajmuje wschodnią część województwa kujawsko – pomorskiego. Ta urokliwa gmina rozciąga się na obszarze 103 km kwadratowych, zamieszkałym przez 5,5 tys. osób. Ponad 17 proc. powierzchni gminy zajmują lasy, a północno-wschodnia część gminy obejmująca kompleks leśny i Jezioro Księte leży w granicach Górznieńsko - Lidzbarskiego Parku Krajobrazowego.
Gmina Świedziebnia Gospodarka. Gmina Świedziebnia znajduje się poza zasięgiem obszarów uprzemysłowionych i ma charakter typowo rolniczy. Wobec powyższego dominującym zajęciem tutejszej ludności jest praca we własnych gospodarstwach rolnych. Podstawowym profilem produkcji jest produkcja zwierzęca tj. hodowla krów mlecznych i trzody chlewnej. Na terenie gminy znajduje się także duży kompleks sadowniczy zajmujący powierzchnię ponad 300 hektarów. Gminę tworzy 19 miejscowości, z czego 16 to wsie sołeckie. Rolę ośrodka administracyjno-usługowego pełni wieś Świedziebnia.
Rekreacja. Gmina Świedziebnia to również raj dla wędkarzy. W jej północno wschodniej części, w miejscowości Księte, położone jest niewielkie jezioro o tej samej nazwie, pochodzenia polodowcowego, o długości ok. 2 km i szerokości ok. 600 m. Średnia głębokość jeziora to 1,5 m, co czyni je typowym jeziorem linowo-szczupakowym. Dominujące ryby, to leszcz, lin, płoć, szczupak.
Zabytki. Uwagę odwiedzających Świedziebnię przykuwa położony w jej centrum przepiękny kościół p.w. Podwyższenia Krzyża Świętego. Parafia powstała prawdopodobnie w pierwszej połowie XIV wieku. W XV w. świątynia była wielokrotnie niszczona, dlatego w 1502 r. bp Wincenty Przerembski dokonał odnowienia erekcji kościoła. Po upływie prawie dwóch wieków w 1690 r. wybudowano kolejną świątynię z fundacji J. Rokitnickiego, chorążego dobrzyńskiego, którą konsekrował w 1715 r. bp Ludwik Załuski. Kościół wraz z całym wyposażeniem spłonął 28 czerwca 1875 r., ale już w roku następnym przystąpiono do budowy nowego kościoła, istniejącego do dzisiaj. Konsekrował go 14 września 1879 r. bp Aleksander Gintowt. Około 1900 r. wykonano w świątyni polichromię, którą w 1965 r. zastąpiono nową. Spośród zabytków sztuki sakralnej na uwagę zasługują: ołtarz główny z 1888 r. z drewna sosnowego, pomalowany farbą olejną, ze złoceniami, krucyfiksy ludowe z przełomu XVIII i XIX w. oraz monstrancja eklektyczna z połowy XIX w. Przy kościele znajduje się grobowiec Józefa Niemojewskiego – generała powstania kościuszkowskiego i Legionów Polskich we Włoszech oraz uczestnika wyprawy Napoleona na Rosję w roku 1812. W Świedziebni odczytany został ostatni rozkaz do żołnierzy przekraczających granicę pruską podczas powstania listopadowego. Ciekawym elementem krajobrazu gminy są także liczne kapliczki przydrożne, wystawione w XIX w. i początkach XX w., z których najstarsze datowane są 1829 rok (Okalewko) i 1886 rok (Ostrów). W Księtem, które jest najstarszą miejscowością gminy Świedziebnia, (wzmiankowane w 1356 roku) warto zwrócić uwagę na przeuroczy drewniany kościółek p.w. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. Obecna świątynia pochodzi z XVIII wieku, jednakże pierwsza wzmianka o kościele datowana jest na rok 1520. W środku są trzy barokowe prymitywne ołtarze z XVIII w., feretrony ludowe z 1828 roku, rzeźby: Pieta i Matka Boska Skępska, krucyfiks ludowy z XIX w. Godne uwagi jest także średniowieczne grodzisko, usytuowane nad Jeziorem Księte, tzw. „Szaniec”.
Kościół pw. Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Księtem
Jezioro w Księte - kaskada Parafialno - Strażacka Orkiestra Dęta w Świedziebni w swym repertuarze posiada utwory umożliwiające oprawę muzyczną uroczystości religijnych, patriotycznych i rozrywkowych. Orkiestra przyjmuje wszystkich miłośników wspólnego muzykowania, niezależnie od wieku i dotychczasowych doświadczeń. Jezioro Księte Szczególną funkcję w zakresie działalności kulturalnej pełni amatorski zespół muzyczny ,,Chór Arioso”. Chór powstał w 2006 roku z inicjatywy społecznej. Do chóru należy 25 osób, w różnym wieku, które kochają śpiew i poświęcają swój czas na doskonalenie warsztatu wokalnego. Chór czynnie uczestniczy w życiu artystycznym gminy, swym śpiewem uświetnia wszelkiego rodzaju uroczystości. „Arioso” odnosi sukcesy na różnorodnych konkursach, przeglądach i festiwalach.
Parafialno - Strażacka Orkiestra Dęta w Świedziebni
Kultura. W Gminie Świedziebnia animacja życia kulturalnego tradycyjnie podejmowana jest przez szkoły, bibliotekę oraz inicjatywne grupy społeczne. Upowszechnianiem kultury na terenie gminy zajmuje się Gminna Biblioteka Publiczna w Świedziebni wraz z filiami bibliotecznymi. W ramach promocji czytelnictwa od 2008 roku działa Dyskusyjny Klub Książki propagujący polską literaturę. Życie kulturalne kształtowane jest także przez organizacje pozarządowe. Spośród stowarzyszeń funkcjonują: Stowarzysze-
nie Emerytów i Rencistów Katolik w Świedziebni, Stowarzyszenie na rzecz rozwoju społeczności lokalnej „Stwórzmy szansę” w Okalewku, a także Ochotnicze Straże Pożarne w Świedziebni, Janowie, Kłuśnie, Księtem, Okalewku, Rokitnicy Wsi i Zasadach. Na terenie gminy działają również Koła Gospodyń oraz Koło Łowieckie „Sokół”, szczycące się już 65-letnią tradycją, zrzeszające miłośników lasu przyrody i polowań. Działalnością sportową w Gminie Świedziebnia zajmują się szkoły oraz Stowarzyszenie Ludowy Zespół Sportowy w Świedziebni.
Chór Arioso podczas dożynek w Świedziebni
Szkoła Podstawowa im. ppor. Piotra Wysockiego w Świedziebni - przebudowana i rozbudowana w 2016 roku o nowe oddziały przedszkolne Materiał przygotował Urząd Gminy Świedziebnia
13
Gmina Zbiczno
nr 320, maj 2017
Gmina Zbiczno - owoce samorządności Inwestycja w infrastrukturę W okresie 27 lat samorządności gmina Zbiczno została zwodociągowana, w znacznej części skanalizowana, poprawiono infrastrukturę wsi w zakresie budowy chodników, ulic i placów. Efektem współpracy z samorządami powiatu brodnickiego zostały przebudowane drogi powiatowe, a także zrealizowano sztandarową inwestycję ścieżkę pieszo-rowerową z Brodnicy do Zbiczna. Ścieżka jest inwestycją wspólną czterech samorządów: Powiatu, Miasta Brodnica, Gminy Brodnica i Gminy Zbiczno. W perspektywie najbliższych lat planujemy budowę ścieżki pieszo-rowerowej na kolejnych odcinkach tras - Zbiczno - Sosno i Zbiczno – Ciche. Tym samym został w znacznej mierze poprawiony standard i prestiż życia mieszkańców. Jest to zasługa pracy wielu kadencji samorządu gminnego.
„Małe Mazury” w powiecie brodnickim to gmina Zbiczno Na terenie gminy Zbiczno położonych jest ponad 30 jezior. Ośrodki wypoczynkowe z plażami oferują bogatą ofertę m.in. wypożyczalnie kajaków, wodnych rowerów czy łódek. Na urlopowiczów czekają doskonale rozwinięte gospodarstwa agroturystyczne. Ofertę tę uzupełniają ścieżki dydaktyczne w Zbicznie pn. „Historia
rybactwa śródlądowego na terenie Gminy Zbiczno”, „Szlakiem Skarlanki” i skwery. Dodatkowymi atrakcjami są ścieżki pieszo-rowerowe, szkółki jeździeckie. Lasy Państwowe oferują wieże oraz tarasy widokowe. Dla miłośników przyrody Brodnicki Park Krajobrazowy, który całym obszarem wchodzi w skład „Zielonych Płuc
Polski” oferuje przyrodniczo-leśne ścieżki edukacyjne. Dla wypoczywających czynnie do dyspozycji jest nowoczesna baza sportowo-rekreacyjna. W okresie letnim na terenie gminy odbywa się szereg imprez plenerowych przygotowanych z myślą o mieszkańcach i wypoczywających turystach.
Bezpieczeństwo Na terenie gminy działają cztery jednostki OSP. Jednostka OSP Zbiczno i Pokrzydowo należą do KSRG natomiast straże z Cichego i Sumowa ten system wspomagają. Gmina wyposażyła jednostki w profesjonalny sprzęt ratowniczo-gaśniczy na poziomie porównywalnym z jednostkami zawodowymi PSP. Nasze straże to nie tylko działania w zakresie ochrony przeciwpożarowej i ratowniczej, ale również uczestnictwo w wielu wydarzeniach gminy.
Ścieżka pieszo-rowerowa Brodnica-Zbiczno
Kultura
Zespół Szkół w Pokrzydowie
Inwestycja w oświatę
OSP Zbiczno podczas szkolenia
Priorytetem działalności samorządu są szkoły. Na terenie gminy funkcjonują dwa zespoły szkół - w Zbicznie i Pokrzydowie. Po przejęciu szkół przez samorząd w okresie kilku lat, kosztem i staraniem gminy dokonano pełnej termomodernizacji obiektów, rozbudowano bazę dydaktyczną i sportową szkół. Każda z nich wyposażona jest w zespoły boisk oraz hale sportowe. Uczniowie osiągają jedne z najwyższych wyników nauczania w województwie i kraju.
Baza sportowo-rekreacyjna Gmina dysponuje nowoczesnymi i bezpiecznymi obiektami sportowymi. Są to hala widowiskowo-sportowa w Zbicznie oraz we wsiach sołeckich (Brzezinkach, Najmowie, Lipowcu, Zbicznie oraz Pokrzydowie) w pełni wyposażone wielofunkcyjne boiska sportowe. Następny taki kompleks powstaje w miejscowości Ciche. Na 12 sołectw gminnych w dziewięciu znajdują się place zabaw dla dzieci, a przy niektórych stanęły zewnętrzne siłownie. Ofertę tę uzupełniają ścieżki dydaktyczne i skwery. Z bazy sportowo-rekreacyjnej na równi korzystają zarówno mieszkańcy gminy oraz licznie odwiedzający turyści.
Hala widowiskowo-sportowa w Zbicznie
Inwestycja w kulturę Gmina dysponuje siedmioma świetlicami wiejskimi, w których skupia się życie kulturalne mieszkańców. Gminny Ośrodek Kultury Sportu i Rekreacji w Zbicznie kieruje ofertę do wszystkich grup wiekowych mieszkańców, organizując m.in. Dzień Seniora, Dzień Kobiet oraz spotkania wigilijne. Przy ich organizacji współpracuje m.in. z prężnie działającymi Kołami Gospodyń Wiejskich, lokalnymi klubami i stowarzyszeniami oraz wokalno-instrumentalnymi zespołami artystycznymi „Pokrzydowianki” i „Wesołe Kumoszki”. Dodatkowo latem jest organizatorem i współorganizatorem wielu imprez plenerowych takich jak: Wojewódzki Festiwal Piosenki Romantycznej, Zlot Motocyklowy w Sumowie, Dni Gminy, Reggae Rock Festiwal, gminno-parafialne dożynki, rajdy rowerowe i mniejsze festyny rodzinne.
Materiał przygotowany przez Urząd Gminy Zbiczno
Powiat Brodnicki
14
nr 320, maj 2017
Pocztówka z powiatu brodnickiego (lata 2015 - 2017) Zmienia się świat wokół nas, powiat brodnicki z energią buduje rzeczywistość XXI wieku. Powstają nowoczesne obiekty, mamy coraz lepsze drogi i sprawniejsze urzędy. Stale buduje się też wspólnota mieszkańców, którzy razem tworzą lokalną kulturę.
Szpital - najważniejsza inwestycja Powiatu Brodnickiego
W 2016 roku, po 16 miesiącach prac, zakończona została inwestycja za ponad 50 milionów złotych. Była to operacja „na żywym organizmie”, bo przez cały czas remontu szpital funkcjonował: przyjmowano i leczono pacjentów. Wykonano ją dzięki wsparciu gmin z powiatu brodnickiego i znacznej dotacji z Urzędu Marszałkowskiego . Na terenie szpitala działają: otwarta
w październiku 2014 roku Stacja Dializ B. Braun Avitum Poland Sp. z o.o., liczne poradnie specjalistyczne, poradnia rodzinna, Nocna i Świąteczna Opieka Medyczna. W efekcie z SOR-em, Pogotowiem Ratunkowym i lądowiskiem dla helikopterów ratunkowych - szpital przy ul. Wiejskiej służy pacjentom jako część nowoczesnego bogatego kompleksu medycznego.
Powiat - wspólnota ludzi
27 kilometrów dróg i ponad 10 km ścieżek Od 2015 roku budżet na powiatowe drogi i chodniki to ponad 21 milionów złotych. W ciągu ostatnich dwóch lat zmodernizowano, wyremontowano i zbudowano prawie 27 kilometrów dróg i ponad 10 kilometrów ścieżek pieszo-rowerowych . Jesienią 2015 roku oddana została do użytku długo oczekiwana ścieżka pieszo-rowerowa do Zbiczna. Kosztowała prawie 5,7 miliona złotych i tworzyły ją wspólnie powiat, miasto i gmina Brodnica oraz Zbiczno. Kluczowym dla realizacji tej inwestycji było pozyskanie dwumilionowej dotacji z samorządu województwa.
Ścieżka do Zbiczna
W planach na rok bieżący są także: przebudowa skrzyżowania w Bobrowie oraz wykonanie dokumentacji na przebudowę ulicy Kolejowej w Brodnicy (od ul. Karbowskiej do ul. Granicznej) wraz z budową ścieżki pieszo-rowerowej.
W 2016 roku powstała nowa ścieżka od ul. 18 Stycznia do Podgórza. W 2017 roku przebuduje się i wyremontuje następne prawie 23 kilometry dróg w powiecie. Będzie też kolejna ścieżka pieszo-rowerowa: przy ul. Olsztyńskiej w Brodnicy, w Zbicznie i Rokitnicy.
Starosta Piotr Boiński wręcza nagrody na zawodach młodych drużyn pożarniczych - W powiatowym budżecie znacząco zwiększamy środki na kulturę i sport. W 2017 roku na te cele przeznaczono 150 tysięcy złotych. Pieniądze trafiły do stowarzyszeń i organizacji pozarządowych - mówi starosta Piotr Boiński. Dwa ostatnie lata umocniły poczucie kulturowej tożsamości powiatu brodnic-
kiego. Starostwo w Brodnicy organizuje i wspiera wiele imprez, np. powiatowe dożynki, konkurs palm wielkanocnych, wieńców i ozdób dożynkowych, Dni Energii Odnawialnej, festyny, kiermasze przedświąteczne, uroczystości i święta patriotyczne. Budowa chodnika przy ul. Wiejskiej 2016 rok
nr 320, maj 2017
15
Powiat Brodnicki
Nowe w oświacie
Decyzje dotyczące budżetu powiatu, inwestycji i programów zapadają na sesjach Rady Powiatu, które odbywają się w Hoteliku Centrum w Brodnicy
Powiat dobrze zorganizowany W 2016 roku oddano do użytku nową siedzibę PCPR , przy ul. Mickiewicza. W 2017 roku Wydział Geodezji, Katastru i Gospodarki Nieruchomościami oraz Powiatowy Ośrodek Dokumentacji Geodezyjnej i Kartograficznej zyskały nowe lokum przy ul. Żwirki i Wigury 3.
Ostatnie lata to dla Starostwa Powiatowego w Brodnicy nowe formy obsługi mieszkańców, m.in. pomoc w obsłudze osób niepełnosprawnych, bezpłatna pomoc prawna lub geodezyjna baza danych dostępna w internecie
Matura w Regionalnym Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego Od momentu powołania powiatów w 1998 roku samorząd Powiatu Brodnickiego wybudował nową szkołę (ul. Karbowska) oraz trzy hale sportowe. By przygotować szkoły do niżu demograficznego w 2016 roku powołano Powiatowe Centrum Obsługi, które sprawniej i taniej niż dotychczas prowadzi sprawy administracyjne i organizacyjne. Drzwi otwarte w CKZiU 2017
1 września rozpoczęło działalność Regionalne Centrum Kształcenia Zawodowego i Ustawicznego, w którym połączono istniejące dotąd: Zespół Szkół Zawodowych, Zespół Szkół Rolniczych i RCKPiU w Brodnicy. W maju br. maturę w CKZiU zdawało prawie 232 uczniów.
Wicestarosta Mariusz Klonowski w RCKZiU
Od kilku lat Starostwo w Brodnicy organizuje przedświąteczne kiermasze, na których rękodzieło prezentują członkinie Kół Gospodyń Wiejskich z powiatu, lokalni artyści i rzemieślnicy
W 2017 roku pracami w ZSS, przy ul. Kochanowskiego 2 zakończy się termomodernizacja budynków szkół powiatowych. - Międzynarodowe projekty edukacyjne, staże zawodowe za granicą, stypendia naukowe i sukcesy uczniów w ogólnopolskich konkursach, to standard w szkołach powiatu brodnickiego. Dajemy naszej młodzieży szansę na najlepszą edukację - mówi wicestarosta Mariusz Klonowski.
Klasy gastronomiczne
Oprac. Maria Oryszczak, rzecznik prasowy Starostwo Powiatowe w Brodnicy
16
Wydarzenia
nr 320, maj 2017