Mleczne Agro Nr 3/2019 by Wydawnictwo Skryba

NR 3(11)/2019

WRZESIEŃ 2019

Rolnikiem

być...

Ptaki, a straty w uprawach Herbicydy

trendy w hodowli bydła

dla Twojego stada • • • •

Mieszanki mineralne Preparaty mlekozastępcze Lizawki Produkty specjalne

Bergophor Futtermittelfabrik Dr. Berger GmbH & Co. KG 95326 Kulmbach · Tel. +49 9221 806-0 · www.bergophor.pl michal.suchy@bergophor.pl · Tel. +48 602 28 49 27 slawomir.jaksim@bergophor.pl · Tel. +48 510 06 44 01

enem dla Z perfekcyjnym Sel wydajności! krów o wysokiej

NE od

Perfekcyjne rozwiązania

WOL

Nowe

do ochrony zbóż

VLOG

geprüft

AKTUALNOŚCI W NUMERZE:

Rolnikiem być... Ptaki, a straty w uprawach

– str. 4-6 – str. 8

Szkolenie nt. poprawy rozrodu

– str. 10

Nowości z rynku maszyn

– str. 12

Nowe trendy w hodowli bydła

– str. 14-16

Algi w diecie krów

– str. 16

Herbicydy do ochrony zbóż

– str. 17

Motoryzacja

– str. 18

Zdrowie i uroda

– str. 19

Krzyżówka

– str. 20

Humor

– str. 21

Zdjęcie na okładce: Barbara i Piot Szeligowscy z miejscowości Łubnice Krusze koło Zambrowa, z rodzicami Zofią i Zenonem oraz dziećmi: Dawidem, Jakubem, Bartoszem i Julią.

ul. Bema 11, lok. 80, 15-369 Białystok, tel. 85 745-42-72 Redaktor naczelny: Barbara Klem, klem@skryba.media.pl Redakcja: Marzena Bęcłowicz, Artur Golak Współpraca: Karolina Nowicka i Mateusz Leszczyński DTP: Jan Kitszel Kierownik Biura Reklamy: Sebastian Rutkowski 503-039-455 Reklama: Magdalena Pietraszko 533-379-533, Andrzej Niczyporuk 501-303-181 Joanna Kaczanowska-Sawicka 662-234-788 Joanna Sokólska tel. 792 793 882 Wydawca: Wydawnictwo Skryba Druk: Bieldruk Białystok Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania nadesłanych tekstów.

MLECZNE AGRO

Drożeją grunty rolne

Aż 50-krotnie w stosunku do roku 1990 podrożała ziemia sprzedawana przez skarb państwa. Jeszcze w 1992 r. za hektar płaciło się 500 zł. W 2017 r. – już ponad 26 tys. zł/ha – informuje raport Najwyższej Izby Kontroli. Przypomnijmy, że w 2016 r. nowelizacją ustawy o ustroju rolnym wstrzymano sprzedaż państwowej ziemi i wprowadzono szereg ograniczeń w jej prywatnym obrocie. W efekcie cena hektara gruntów rolnych w 2018 r. spadła o 15% w porównaniu ze stawkami sprzed dwóch lat. Adekwatnie zmieniały się też stawki czynszu, od 2,4 dt/ha pszenicy na początku lat dziewięćdziesiątych, przez mniej niez 2 dt/ha w połowie tej dekady, aż do 11-12 dt/ha w latach 2014-2016. Obecnie średnie stawki oscylują wokół 7 dt/ha.

Zapłać składkę KRUS

31 października to ostatni termin opłacenia składki KRUS za III kwartał br. Rolnik prowadzący gospodarstwo rolne ma obowiązek opłacania składek za wszystkie osoby podlegające ubezpieczeniu w jego gospodarstwie, a jeżeli działalność rolnicza prowadzona jest na rachunek kilku osób, obowiązek opłacania składek ciąży na tych osobach solidarnie. Składki obejmują ubezpieczenie: wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie oraz emerytalno-rentowe.

Stop żurawiom

Dolnośląska Izba Rolnicza postuluje do Zarządu Krajowej Rady Izb Rolniczych o zwrócenie się do Ministra Środowiska w celu prawnego uregulowania kwestii odszkodowań za szkody wyrządzane przez dzikie zwierzęta. Sprawa dotyczy tych gatunków, za które nie odpowiadają w tej chwili ani dzierżawcy i zarządcy obwodów łowieckich, ani Skarb Państwa. Chodzi o: gęsi, lisy, zające, norkę amerykańską oraz chronione: kruki, kormorany, żurawie, czaple czy wydry. Szczególnie uciążliwe i dotkliwe stały się szkody powodowane przez ptaki. Problem ten staje się coraz poważniejszy. Skala powodowanych przez nie strat zwiększa się sukcesywnie z roku na rok osiągając znaczne rozmiary i stanowiąc duże obciążenie ekonomiczne dla rolników, którzy często zmuszeni są dwu- czy trzykrotnie przesiewać uszkodzone uprawy. Poszkodowani rolnicy nie mają do kogo zwrócić się o pomoc.

Daj się zapisać

Od 1 września do 30 listopada 2020 r. odbywał się będzie powszechny spis rolny. Ma być obowiązkowy, a zebrane dane – poufne. Polska jest zobowiązana do tego, zgodnie m.in. z rekomendacjami ds. Wyżywienia i Rolnictwa. Celem spisu jest m.in. zapewnienie bazy informacyjnej o gospodarstwach rolnych i związanych z nimi gospodarstwach domowych oraz analiza zmian, jakie zaszły w rolnictwie w latach 2010-2020. zebrała

Barbara Klem

Następne wydanie „Mlecznego Agro” otrzymacie Państwo na początku grudnia br.

AKTUALNOŚCI

Od 20 lat Państwo Szeligowscy uczestniczą w wystawach zwierząt hodowlanych w Szepietowie. Zawsze wracają z osiągnięciami, co widać na zdjęciu.

Z wizytą w gospodarstwie Barbary i Piotra Szeligowskich w miejscowości Łubnice Krusze w gm. Kołaki – Kościelne.

Rolnikiem być, ach rolnikiem być

Pięciu mężczyzn i każdy kocha coś w rolnictwie. Jeden krowy, drugi mleko, inny maszyny albo jazdę ciągnikiem. Rodzina jedna. I gospodarstwo jedno. Rodzice zastanawiają się – dziś jeszcze żartując – jak w przyszłości podzielić majątek, skoro następców wielu. Problem rozwiązuje trzyletnia Julka, która stwierdza, że to ona będzie się zajmować krowami. Zapraszam Was dziś nasi drodzy Czytelnicy do przesympatycznej rodziny państwa Szeligowskich: Barbary i Piotra i czwórki ich dzieci: Dawida, Jakuba, Bartosza i Julii. W piękną majówkową pogodę jedziemy do miejscowości Łubnice Krusze koło Zambrowa. A więc za mną... Do 2004 r. gospodarstwo prowadzili Zofia i Zenon Szeligowscy, rodzice pana Piotra. Jak większość rolników w tym terenie, Państwo Szeligowscy przestawiali się z wielokierunkowej produkcji na hodowlę krów mlecznych. Syn, z wykształcenia mechanik maszyn i urządzeń rolniczych, z pasji rolnik, pomagał rodzicom. W 1996 r. ożenił się i oboje z żoną wspierali rodziców, tak więc przejmowali majątek, który częściowo sami sobie wypracowali. A był to już pokaźny dorobek: 50 krów, w tym połowa to sztuki dojne i ok. 20 ha ziemi. No i cóż... Młodzi następcy postawili na dalszy 4

rozwój, który w dużej mierze oparli o wykorzystanie środków unijnych. – Rok później rozbudowaliśmy oborę, tak by pomieścić 50 sztuk dojnych – wspomina pan Piotr. – Połączyliśmy stary budynek z dobudowanym. Nowy jest też uwięziowy, ale już bezstropowy ze świetlikiem. Krowy doimy dojarką przewodową z ośmioma aparatami. Dój zajmuje godzinę, do tego codzienna obsługa stada dwie godziny, czyli – można by rzec – prace rutynowe po trzy godziny rano i wieczorem. W ubiegłym roku wybudowaliśmy oddzielną oborę dla młodzieży na rusztach. Jesteśmy gospodarstwem typowo rodzinnym, pracujemy sami. Przez 15 lat Państwo Szeligowscy podwoili majątek rodziców. Obecnie pracują bowiem na 55 ha ziemi (w tym 27 ha własnych). – Siejemy 12 ha kukurydzy, tyle samo zboża, a reszta to użytki zielone – wylicza gospodarz.

– Wszystko jest skarmiane w gospodarstwie na potrzeby własne. A te potrzeby ma stado liczące 100 sztuk, z czego połowa to krowy mleczne. Średnia wydajność za ubiegły rok to 11.677 l, dzięki której producenci zajęli pierwsze miejsce w powiecie zambrowskim i jedenaste w województwie. – Bardzo dobrze oceniamy współpracę z Mlekpolem – wtrąca pani Basia. – Jest to jedna z mleczarni, która ma restrykcyjne wymogi, a mimo to nie było żadnych problemów. Z każdego odbioru pobierane są próby, to daje lepszą jakość mleka dla klientów detalicznych. Nie narzekamy i nie obawiamy się, o parametry naszego mleka jesteśmy spokojni. – Jak przejmowaliśmy gospodarstwo wydajność była w granicach 7 tys. l – podkreśla pan Piotr. – Zwiększyła się teraz prawie dwukrotnie. C.D. NA STR. 6

MLECZNE AGRO

REKLAMA

MLECZNE AGRO

AKTUALNOŚCI

Pan Piotr angażuje się również w prace na rzecz środowiska rolniczego na swoim terenie. Jest radnym w powiecie zambrowskim, od dwóch kadencji delegatem do Izb Rolniczych i delegatem PFHBM. Na zdjęciu następcy państwa Szeligowskich, a raczej męska ich część...

C.D. ZE STR. 4

To zasługa pracy nad stadem, poprawa genetyki, kontrola żywienia zwierząt i poddawanie ocenie Polskiej Federacji Hodowców Bydła Mlecznego. Ten temat jest bliski szczególnie najstarszemu synowi państwa Szeligowskich – Dawidowi. Dawid, bardzo ładnie, zaczyna od oddania honoru dziadkom. – To dziadek był jednym z pierwszych hodowców, który szedł w tym kierunku, przynależał do Federacji – mówi. – Dziadek zapoczątkował też nasze uczestnictwo w wystawach w Szepietowie. Brawo dziadek, a teraz o Dawidzie. Dawid ma 21 lat, od ponad roku pracuje jako zootechnik w PFHBM w Jeżewie Starym. Jednocześnie studiuje zaocznie na kierunku rolnictwo w Wyższej Szkole Agrobiznesu w Łomży. – Dzięki pracy w Federacji mogę poszerzać swoją wiedzę na temat rolnictwa i hodowli – opowiada. – Przeprowadzam udoje próbne, dużo pracuję w terenie, spotykam się z ludźmi. Przez taką wymianę informacji i doświadczeń dowiaduje się wielu ciekawych rzeczy, czego unikać, mogę to wykorzystać w naszym gospodarstwie. Pasją o rok młodszego Kuby są krowy.

...bo jest jeszcze Julia, która mimo 3 latek już dzielnie pracuje w oborze

– Od kilku lat interesuję się przygotowaniem zwierząt do wystaw – mówi. – Należę do Koła Młodych Hodowców PFHBM, a cztery lata temu, jak powstała Podlaska Szkoła Młodych Hodowców w Szepietowie, zapisałem się do niej. I tak zaczęła się moja kariera (uśmiech). Dziś Kuba przygotowuje do wystaw i oprowadza nie tylko swoje zwierzęta, ale jest wynajmowany przez najlepszych hodowców w Polsce. W połowie kwietnia br. reprezentował Polskę w IV edycji Europejskiego Konkursu Młodych Hodowców, który odbywał się podczas Europejskiego Czempionatu Bydła Holsztyńskiego w Libramont w Belgii. Kuba zajął siódme miejsce w kategorii junior na siedemnastu startujących. Wynik ten pozwolił polskiej reprezentacji zająć ósme miejsce wśród osiemnastu konkurujących krajów. Obecnie Jakub kończy pierwszy rok studiów na Wydziale Bioinżynierii Zwierząt Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego w Olsztynie. Dumni rodzice już dziś zastanawiają się, kto przejmie po nich gospodarstwo, bo... bo tu nietypowo, chętnych jest wielu. – Ludzie często mają problem, bo nikt nie chce zostawać na gospodarstwie – mówi pani Basia. – A u nas każdy jest chętny. Obstawiamy Bartka.

Bartosz ma 11 lat, chodzi do piątej klasy szkoły podstawowej w Kołakach Kościelnych i lubi grać w piłkę nożną. Oczywiście lubi też pomagać tacie w oborze, jego „konikiem” jest przygotowywanie paszowozu. Bardzo dobrze jeździ ciągnikiem. I pytany o prowadzenie gospodarstwa, nie zaprzecza. – Rolnictwo to ciężki fach, poświęcenie – mówi na serio pan Piotr. – W naszych regionach jest mało ziemi, cena dochodzi do 100 tys. zł/ha. Ruszyć od zera się nie da. Rocznie produkujemy pół miliona litrów mleka. Taka produkcja, bez obciążenia kredytami, pozwala utrzymać rodzinę i kupować dodatkowy sprzęt do gospodarstwa. Ale przy takich dochodach i do tego spłacaniu kredytu za nowoczesną oborę, byłoby ciężko. Dlatego człowiek trzy razy myśli, czy inwestować. Jak zwiększyć produkcję, to o ile, żeby się opłacało. Wychodzi na to, że w naszej sytuacji trzeba byłoby mocno powiększyć stado. A u nas problemem jest teren, siedlisko mamy w całości zagospodarowane, nie ma miejsca na nowy budynek. – Nastawiamy się na to, żeby praca była bardziej ekonomiczna – podpowiada Dawid. – Trzeba poprawić genetykę, zwiększyć wydajność i długowieczność stada. – Chcemy iść w jakość, a nie w ilość – potwierdza ojciec. – Żeby jak najmniej sztuk wypadało z produkcji. Ale na przyszłość, gdyby któryś z synów został to nowa obora jest nieunikniona. A tę trzeba planować na min. 100 sztuk dojnych. Za tym idzie zaraz ziemia i więcej sprzętu. Ale... wszystko przed nami.

tekst i zdjęcia

Barbara Klem

Gospodarze myślą o tym, by dodatkowym źródłem dochodu była sprzedaż jałówek. Mają jałownik, gdzie można wstawić dodatkowe 30 sztuk.

MLECZNE AGRO

AKTUALNOŚCI Żurawie

powodują straty w uprawach kukurydzy

Ptaki chronione, rolnicy nie

Zniszczone 10 ha kukurydzy i straty opiewające na min. 10 tys. zł – tak ocenia szkodę w swoich uprawach Robert Szabrański z miejscowości Łojki pod Grajewem. A wszystkiemu winne są, po pierwsze, żurawie, które wyjadły kukurydzę a, po drugie, państwo, które chroni te ptaki bardziej niż rolnika. 23 maja pan Robert zaplanował opryski i pojechał na pole. Jakie było jego zdziwienie, kiedy na miejscu zobaczył, że nie ma czego pryskać. – Pole dziwnie wyglądało, aż zacząłem grzebać w ziemi – opowiada rolnik. – Żuraw. Każda roślina była wyrwana, ziarno zjedzone, a część zielona rzucona. Precyzyjna robota. Biorąc pod uwagę areał, jaki mi zniszczyły, musiało być to duże stado, pewnie z setka ptaków. I jest problem. Bo żurawie są pod ochroną, a do tego nie są to ptaki łowne. Pana Roberta odprawiono więc z wszystkich instytucji. – Łosiem zajmuje się jeden urząd, dzikiem inny, a żurawiami chyba nikt – opowiada. – Pani w ochronie środowiska uprzedziła mnie dodatkowo, abym nie straszył ptaków, bo mogę zostać za to ukarany. Pola państwa Szabrańskich to gmina Grajewo, czyli teren Biebrzańskiego Parku Narodowego. Podobne sytuacje dotyczą szkód wyrządzanych przez dzikie gęsi. – Znajomemu zniszczyły żyto i jak poszedł po pomoc, to się dowiedział, że gęsi

są zmęczone przylotem i nie wolno ich płoszyć – mówi pan Robert. – Żartowaliśmy, że my rolnicy też chcemy być pod ochorną. I co teraz zrobić. Rozmawiamy dzień po zdarzeniu. Pogoda sprzyja, można byłoby natychmiast zasiać kukurydzę ponownie. Pan Robert ma już nawet nasiona. Każdy 10 ha kiełkującej kukurydzy zniszczyły Robertowi dzień zwłoki, to strata Szabrańskiemu spod Grajewa żurawie. Gospodarz plonu, a nawet całkozdecydował się posiać kukurydzę ponownie i nie wity brak kukurydzy „walczyć” o swoje ze Skarbem Państwa. na tym polu. Wody w glebie jest na tyle mało, że trzeba ją wy- Szabrańscy nie mogą, jeśli chcieliby walczyć korzystać natychmiast do posiania i wschodu o odszkodowanie za starty, bo to wymaga roślin. Z każdym dniem wysycha, a czy bę- poczekania na rzeczoznawcę, na kolejne prodzie padać dłużej nie wiadomo, może przed cedury urzędowe. Trudna decyzja. nami znowu susza. Posiać nowej kukurydzy – Może biedny nie jestem, ale państwo polskie na pewno jest bogatsze i nikt z nim nie wygrywa – żartuje trochę na serio gospodarz. OPINIA PRAWNIKA – Syn radzi, daj tato na luz, bierzemy się do roboty i siejemy. Jeszcze decyzji nie podjąłem. QQ Agata Żochowska, radca prawny: gorystyczna, co przePaństwo Szabrańscy żałują pieniędzy. ZiePodstawą prawną do pociągnięcia do odpowie- kłada się na trudność dzialności Skarb Państwa za szkody wyrządzone procesu sądowego. mię dzierżawią, płacąc po 300 zł/ha. Straty to w gospodarstwie rolnika przez zwierzęta objęte Ze względu na fakt, 10 tys. zł, a trzeba do tego dodać ich pracę ochroną, a żuraw takim niewątpliwie jest, jest iż powstałą w majątku i czas, własne materiały jak obornik, czy gnoustawa z 16.04.2004 r. o ochronie przyrody. rolnika szkodę należy jowica. No szkoda, szkoda... nam też szkoda Podkreślę jednak, że ustawa ta nie przewidu- udowodnić, wykazać w imieniu redakcji. Kolejny problem na drodze rolników, którego nikt nie pomaga rozwiązać. je wypłaty odszkodowań na rzecz rolników za winę, a także związek – Najgorsze jest też to, że czujemy się szkody wyrządzone przez wszelką zwierzynę przyczynowy pomiędzy szkodą a czynem zabroosamotnieni, pozbawieni pomocy – mówi objętą ochroną gatunkową. Skarb Państwa od- nionym, ewentualne procesy nie będą należały do pan Robert. – Problem z dzikami pozbawił powiada za szkody wyrządzone jedynie przez łatwych. Powyższe przesłanki poważnie utrudniają dorobku życia wielu rolników. Dziki nadal żubry, wilki, rysie, niedźwiedzie i bobry. Nie proces dochodzenia szkód w majątku rolników niszczą uprawy, u nas na wsi kilka dni temu oznacza to jednak, iż poszkodowanemu rolnikowi przez zwierzynę objętą ochroną. Dlatego też, 5 ha kukurydzy wybrały sąsiadowi, obsiał nie przysługuje roszczenie odszkodowawcze zanim zdecydujemy się wytoczyć powództwo pole drugi raz. Dziki, gęsi, żurawie... Inne względem Skarbu Państwa, na tzw. zasadach przeciwko Skarbowi Państwa, musimy zebrać państwa potrafią z tym zrobić porządek, ogólnych, tj. na podstawie przepisów Kodeksu jednoznaczny materiał dowodowy, wskazujący czemu Polska nie. Cywilnego. Odpowiedzialność odszkodowawcza wprost, że to żurawie dokonały spustoszeń na Skarbu Państwa oparta w przepisach KC, a nie w ustawie o ochronie przyrody jest bardziej ry-

polu, a nie zwierzyna łowcza, czy innego rodzaju ptactwo.

Barbara Klem

Fot. Archiwum

MLECZNE AGRO

AKTUALNOŚCI szkolenie dla hodowców

Cel każdego gospodarstwa

Jak poprawić rozród w stadzie? Jak żywić, aby zwiększyć zysk z produkcji mleka? Jak pielęgnować użytki zielone? Na te oraz na wiele innych pytań można było uzyskać odpowiedź podczas spotkania zorganizowanego w Sokołach. Szkolenie rozpoczęło się od wykładu Szymona Bugaja z Wielkopolskiego Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt. – W całej strukturze kosztów, które ponosicie, inseminacja to jedynie 2% waszych wszystkich nakładów finansowych. Przez inseminację rozumiem zakup nasienia buhaja, dojazd inseminatora oraz sam zabieg. Jeżeli ktoś inseminuje we własnym zakresie, to koszty są jeszcze mniejsze – wyjaśniał Szymon Bugaj. Następnie specjalista skupił się na kwestii indeksów oraz oceny genomowej: – W 2014 r., do Polski „zawitała” ocena genomowa. Kiedyś byłem zwolennikiem oceny konwencjonalnej na córkach, ale teraz z czystym sumieniem mogę powiedzieć, że to buhaje genomowe generują postęp hodowlany. Szymon Bugaj opowiadał także o najnowszych trendach panujących w Polsce, wśród których są tzw. buhaje kazeinowe oraz o genetycznej bezrożności bydła. Drugim prelegentem był Maciej Kurowski, główny zootechnik w Gospodarstwie Rolnym Straduny. Opowiadał o historii rasy holsztyńsko-fryzyjskiej na świecie i w Polsce oraz o postępie hodowlanym, jaki dokonał się w naszym regionie w ciągu ostatnich 10 lat. – Na Podlasiu w 2008 r. produkcję mleka powyżej 10 tys. miały tylko cztery obory – jedna w powiecie augustowskim, dwie w łomżyńskim i jedna w Wysokiem Mazowieckiem. Przeglądając wydajności za rok 2017 okazało się, że obór z produkcją powyżej 10 tys. litrów jest już 227. Jest to gigantyczny skok hodowlany. W samym Wysokiem Mazowieckiem mamy już 69 gospodarstw z taką produkcją, drugim jest pow. łomżyński, gdzie znajduje się 28 takich obór – wyliczał Maciej Kurowski. W dalszej części swojego wystąpienia ekspert wyjaśniał jak można osiągnąć tak wysoką produkcję mleka: – Aby osiągnąć takie wydajności trzeba spełnić szereg warunków. Trzeba mieć porządne budynki gospodarcze, dobrą bazę paszową, higieniczny udój oraz odpowiednią genetykę. Istotne jest również światło w budynkach inwentarskich. Często światło okienne nie daje tyle efektu co świetliki dachowe. Niekoniecznie muszą one być bardzo drogie, często wystarcza tylko pleksa. Krowy HF trzeba też chłodzić, a to wymaga wentylatorów. Trzeba też pamiętać o poidłach. Na jedno poidło przypada ok. 25–30 10

W szkoleniu w Sokołach uczestniczyło ok. 50 hodowców.

sztuk. I jeszcze kwestia ściółki. Według mnie najlepszym rozwiązaniem w oborach wolnostanowiskowych jest piach, ponieważ nie ma w nim grzybów, bakterii i gryzoni. A co najważniejsze – piach też chłodzi. Musi on być jednak odpowiednio wyprofilowany – chodzi o to, żeby mostek był odrobinę wyżej niż zad, żeby przy pełnym żwaczu nie było napinania na przeponę. Kolejny wykład należał do Tomasza Stanisławowskiego, kierownika regionalnego ds. bydła w firmie De Heus. Specjalista omówił tematykę najważniejszych aspektów w żywieniu krów mlecznych, które zapewnią zysk z produkcji mleka. – Dobrze odchowany cielak to gwarancja zysku w późniejszych laktacjach. Przecież zarabianie to główny cel każdego gospodarstwa. W hodowli trzeba zwracać uwagę na każdy etap rozwoju: od cielaka, poprzez odchów jałówek, aż po okres zasuszenia – tłumaczył Tomasz Stanisławowski. Mówił też jak wielkie znaczenie ma dobrze odchowany cielak oraz jak istotne są jego prawidłowe przyrosty i odpowiednia zdrowotność. Sporą część wykładu poświęcił właściwemu okresowi zasuszenia, dobrostanowi oraz korekcji racic. Szczególnie ten ostatni temat, według pana Tomasza, jest mocno zaniedbywany przez naszych hodowców. Wśród prelegentów był również Stefan Wysocki, kierownik sprzedaży w firmie KWS. Znany w regionie specjalista przedstawił analizę plonowania skrajnie dwóch różnych sezonów, czyli 2017 i 2018 r. Następnie reprezentant firmy KWS podpowiadał jak uniknąć błędów i tym samym maksymalnie zwiększyć plon.

– Głównym problemem, z jakim nagminnie spotykam się na podlaskich polach, jest doprowadzenie przez plantatora do powstania podeszwy płużnej – mówił. Jest to efekt skumulowania dużej ilości minerałów iliastych na głębokości ok. 30 cm. Taka zbita, mocno zagęszczona gleba bardzo ogranicza rozwój systemu korzeniowego, ogranicza także przesiąk wody opadowej do głębszych warstw oraz podsiąk wody kapilarnej z podglebia. Można powiedzieć, że podeszwa płużna to wręcz zacementowanie podglebia. Wpływa ona bardzo negatywnie na korzenie roślin, co szczególnie widać w okresie stresowym podczas suszy i podczas nadmiaru opadów. Według eksperta problematyka podeszwy płużnej jest mocno bagatelizowana przez rolników, co może wynikać z tego, że jej po prostu nie widać gołym okiem. – Plantatorzy często zastanawiają się dlaczego ich kukurydza dała tak marny plon. Zazwyczaj myślą, że jest to efekt słabego nawożenia, że gleba nie ma składników pokarmowych, a przyczyną jest zbyt mało rozwinięty system korzeniowy. W efekcie problem jest zbyt późno zauważany. Kierownik działu sprzedaży opowiedział też o najnowszej odmianach kukurydzy dostępnych w firmie KWS – Agropolis, Figaro i Walterinio. Konferencja zakończyła się obiadem, podczas którego specjaliści odpowiadali na liczne pytania podlaskich hodowców. Tekst i Fot.

Szymon Martysz

MLECZNE AGRO

REKLAMA

cy w do o h

si p ą jle raj a N bie wy

Rolniku, tylko oryginalne wysłodki buraczane gwarantują więcej mleka.

Zamów produkt u naszych dystrybutorów lub na stronie

www.sklep.diamant.pl

•

poprawia bilans energetyczny

•

zapobiega chorobom metabolicznym

•

doskonale uzupełnia dawkę pokarmową przez cały rok

•

poprawia bilans białkowy, gdyż daje szansę bakteriom żwacza na optymalną syntezę białka w żwaczu

•

zwiększa opłacalność produkcji mleka

•

kwasicy i ketozie

Producent: Pfeifer & Langen Polska S.A., ul. Mickiewicza 35, 60-837 Poznań, tel. (23) 675 01 74, www.sklep.diamant.pl Nr rejestrowy: BDO 7693

MLECZNE AGRO

MASZYNY Modernizacja

kosiarek

KDTC 261 S i KDTC 301 S

Ze spulchniaczem na szeroki pokos

Sprawdzone i solidne kosiarki z centralnym zawieszeniem z serii KDTC poddano modernizacji. Dzięki niej modele KDTC 261 S i KDTC 301 S zostały wyposażone w szeroki spulchniacz. pozwala na zwiększenie w ydajności i przyśpieszenie przesychania pokosu. Zmodernizowany Zmodernizowana listwa KDTC 301 S umożliwia szeroki pokos. został również zespół tnący, wyposażony teraz w przekładnię zinte- składowych z innych kosiarek (serii KT i KDD), growaną z możliwością wyboru obrotów spulch- takich jak rama główna, zespół tnący oraz niacza – 700/1000 obr/min. Zmianom uległ spulchniacz, to krok w kierunku unifikacji. również układ zawieszenia, w tym – zaczep, Jest to celowy zabieg, który umożliwi jeszramię ruchome, ramię nośne oraz odciążenie. cze prostszą obsługę i eksploatację maszyn Wykorzystanie przy modernizacji, przez oraz łatwiejszy dostęp do części zamiennych. podlask iego producent a, elementów MaSz

Rys. SaMasz

Kosiarki KDTC znane są z idealnego kopiowania terenu, czystości uzyskanej paszy i ochrony darni, a także łatwości obsługi oraz niskich kosztów eksploatacyjnych. Brakowało jednak w tej serii kosiarek z szerokim spulchniaczem. Tak przynajmniej było do początku ubiegłego roku. Po przeprowadzeniu prac modernizacyjnych w tym segmencie SaMasz zaprezentował również ofertę kosiarek KDTC ze spulchniaczem na szeroki pokos. Wprowadzone zmiany konstrukcyjne objęły ramę główną kosiarek, która została dostosowana do listwy na szeroki pokos. To rozwiązanie

Trwałość podniesiona o 25% RoadBib to interesująca pozycja w gamie opon rolniczych, która wynikła ze współpracy firmy Michelin z rolnikami. Opona jest o tyle rewolucyjna, że prawdopodobnie zdefiniuje zupełnie nowy segment rynku. Jest to pierwsze rozwiązanie proponowane do ciągników o mocy powyżej 200 KM, zaprojektowane pod kątem intensywnego użytkowania drogowego i oferujące wysoką trakcję oraz trwałość. Ciągniki o dużej mocy wykorzystywane w gospodarstwach rolnych i na placach budowy przez ponad 50% czasu są używane na drodze. Pokonują wówczas 80% całego przebytego dystansu, często ciągnąc ciężkie przyczepy. Konstruktorzy działów badawczo-rozwojowych musieli więc opracować rozwiązania, które będą w stanie zapewnić trakcję i trwałość na twardych i agresywnych drogach nieutwardzonych, ale równie dobrze sprawdzą się na miękkiej glebie pól uprawnych.

Efektem ich pracy jest produkt, który posiada nową rewolucyjną rzeźbę bieżnika oraz zapewnia większy komfort pracy operatora. To pierwsza rolnicza opona Michelin o innym niż dotychczas układzie klocków. W bieżniku znajdziemy 52 klocki, które w połączeniu z centralnym żebrem zapewniają o 40% więcej gumy na podłożu (i aż o 60% więcej niż tradycyjne opony rolnicze). RoadBib to także większa trwałość opony – podniesiona o 25%. Tam gdzie tradycyjna opona rolnicza gwarantuje 4000 godzin pracy, firma Michelin obiecuje 5000 godzin. Pomimo intensywnego użytkowania na drogach, do jakiego nowa opona została zaprojektowana, RoadBib oferuje znacznie dłuższą żywotność od tradycyjnych opon rolniczych. Oprócz trwałości rolnicy dostają w pakiecie również niższy koszt w pracach drogowych i dobrą trakcję w pracach polowych. MaSz

Fot. Michelin

Opona Michelin Roadbib w rozmiarze 710/70 R 42.

ROLNIKU MASZ WYPOWIEDZIANĄ UMOWĘ LUB PROBLEM Z:



 BA N KI E M  KO M O R N I KI E M DZ WO Ń !!! TE L . 8 8 3 1 8 1 600

LEASINGIEM

Restrukturyzacja Pomoc prawna 12

zadłużenia gospodarstw rolnych prz y Upa d ło śc i Kon sumenc kiej MLECZNE AGRO

HODOWLA Nowe

trendy w hodowli bydła

Modnie i wygodnie

Bezrożność bydła i wariant kazeiny w mleku to cechy, na które producenci mleka coraz częściej zwracają uwagę. Czy wzmożone zainteresowanie gospodarzy wynika tylko z panujących obecnie trendów, czy może jest to potrzeba hodowlana, a tym samym rosnąca świadomość hodowców? Kilka miesięcy temu na łamach Podlaskiego Agro (PA Nr 81/2018) zwróciłem uwagę na panującą wśród części hodowców modę na krzyżowanie krów HF z różnymi „egzotycznymi” rasami bydła. Teraz nadszedł czas, aby poruszyć temat genetycznej bezrożności bydła oraz panujących trendów, związanych z występowaniem wariantu kazeiny w mleku.

Wspomaganie BHP

Brak rogów zwiększa bezpieczeństwo samych zwierząt i ludzi, którzy się nimi opiekują. Nawet jeśli krowy walczą ze sobą, bodą się, to nie zadają sobie bolesnych i niebezpiecznych obrażeń. Rzadziej dochodzi do ataków ze strony starszych krów na młodsze osobniki. Ma to znaczenie szczególnie w oborach wolnostanowiskowych. W oborach uwięJak to jest z tą bezrożnością ziowych rogi są zagrożeniem dla obsługi. U bydła rogatość jest cechą recesywną, Bydło bez rogów jest z natury spokojnieja bezrożność dominującą. Wśród zwolenników sze i potrzebuje mniej miejsca na stanowibydła mięsnego już od dłuższego czasu uzna- sku. Zaobserwowano, iż w bezrogich stanie zyskują osobniki przekazujące potomstwu dach mlecznych z mniejszą częstotliwością brak rogów. Ostatnio można zaobserwować dochodzi do zranień i uszkodzeń strzyków. wzmożone zainteresowanie tym aspektem Rogi bardzo często utrudniają bydłu korzyrównież wśród hodowców krów mlecznych. stanie z zamontowanych w oborze urządzeń Dzieje się tak przede wszystkim za sprawą (np.: poideł, automatów do zadawania pasz, presji hodowców i konsumentów żywności drabin paszowych). Niektórzy hodowcy uwana dobrostan zwierząt i eliminację bolesnych żają, że zwierzęta bezrogie wyglądają barzabiegów. W wielu krajach cielęta podczas dziej estetycznie. Obecny wzorzec rasowy usuwania zawiązków rogowych muszą być krowy HF promuje zwierzęta bezrogie. Stąd usypiane i znieczulane. Podnosi to koszty też w chowie bydła zaleca się utrzymywanie i wydłuża czas takich zabiegów. W związku osobników genetycznie bezrożnych lub poz tym coraz więcej firm inseminacyjnych po- zbawionych rogów w efekcie dekornizacji. szerza swoje portfolio o rozpłodniki gene- Im bardziej intensywna jest produkcja, tym tycznie bezrożne – bombardując hodowców ważniejszy jest problem braku rogów. w mediach branżowych informacjami na temat zalet wykorzystywania takich reproduktorów. Zapisane w genach Trzeba przyznać, że pod względem wartości Ponieważ mamy do czynienia z dominahodowlanych dla cech produkcyjnych i funk- cją cechy bezrożności (oznaczaną jako „P”) cjonalnych buhaje bezrożne oceniane są co- nad cechą rogatości (zapisywaną jak” p”) wiemy, że mogą występować homozygoty raz lepiej.

PP lub pp oraz heterozygoty Pp. Osobniki mające rogi są zawsze homozygotami recesywnymi – pp, kojarzone między sobą dają potomstwo rogate. W celu uzyskania w stadzie zwierząt bezrogich należy konsekwentnie kojarzyć osobniki rogate (pp) z bezrożnymi (PP, Pp).

Skąd moda na kazeinę?

Kolejnym, nabierającym w ostatnim czasie znaczenia aspektem, na który chciałbym zwrócić uwagę, jest zainteresowanie hodowców buhajami, które przekazują na potomstwo określony wariant kazeiny. W branży mleczarskiej, w dynamicznym tempie, wzmaga się zainteresowanie szeroko rozumianą technologiczną przydatnością mleka do produkcji serów. Tu na pierwszy plan wysuwa się kazeina, która jest głównym składnikiem białek mleka. Stanowi ona przeciętnie około 80% jego białek. Warto dodać, iż jedna ze spółdzielni mleczarskich z województwa lubelskiego już od pewnego czasu nagradza hodowców, którzy dostarczają surowiec z wyższą zawartością kazeiny. Inne mleczarnie póki co bacznie przyglądają się rynkowym trendom.

Genotyp + środowisko

Na ilość frakcji kazeinowej w mleku wpływ mają czynniki środowiskowe i fizjologiczne (40-50%), ale przede wszystkim czynniki genetyczne (60-50%). Zwiększając procentową zawartość białka ogólnego w mleku, poprzez prawidłowe żywienie i dobrostan, automatycznie zwiększamy w nim także zawartość kazeiny. Należy pamiętać, że najskuteczniejsza droga, prowadząca do zwiększenia ilości kazeiny w mleku, prowadzi przez przemyślaną pracę hodowlaną opartą na selekcji i właściwym doborze par do kojarzeń. Najlepszych efektów spodziewać się można wybierając do swojego stada buhaje cechujące się określonym genotypem kazeiny.

Różne oblicza kappa-kazeiny

Buhaj Lugo o. Dozer, gPF 147, kazeina BB.

Na porządku dziennym stało się zamieszczanie w katalogach przez firmy inseminacyjne informacji o buhaju przekazującym określony wariant kappa-kazeiny (CASK). Najczęściej C.D. NA STR. 16

MLECZNE AGRO

REKLAMA

MLECZNE AGRO

HODOWLA C.D. ZE STR. 14

w populacji bydła rasy holsztyńsko-fryzyjskiej występują trzy warianty CASK: AA, AB i BB. Mleko pozyskiwane od krów o genotypie CASK BB i AB charakteryzuje się: krótszym o 10-30% czasem koagulacji mleka, większą o 20-100% zwięzłością powstałego skrzepu oraz wyższą o 5-8% wydajnością świeżego i dojrzałego sera (Parmezan, Cheddar, Camembert i Gouda). Dla genotypu AA nie stwierdzono pozytywnego wpływu na właściwości mleka.

Buhaje „kazeinowe”

Informacja o typie kazeiny, przekazywanym przez buhaja córkom, jest bardzo ważna dla hodowców sprzedających mleko do mleczarni produkującej sery dojrzewające, ale nie tylko. Najlepszy typ kazeiny to BB, korzystny jest również wariant AB – obie kombinacje genowe pozwalają zwiększyć ilość gotowego produktu (sera) o kilka procent z tej samej ilości mleka. Ma to więc ogromne znaczenie dla rentowności przetwarzania mleka przez mleczarnię, a tym samym przekłada się na ceny uzyskiwane przez dostawców. Wykorzystując do inseminacji buhaje z typem kazeiny BB mamy pewność, że już w pierwszym pokoleniu krowy w naszym stadzie będą posiadały wariant B genu kappa-kazeiny, a w kolejnym kojarzeniu większość stada będzie dysponować genem kappa-kazeiny BB.

Algi w diecie krów

Kwasy tłuszczowe omega-3 są istotnym budulcem komórek ludzkich, obniżają ryzyko wielu chorób, są niezbędne dla pracy układu nerwowego oraz wspomagają krążenie. Pomimo nieocenionej roli kwasów omega-3, ich spożycie, szczególnie wśród dzieci, jest dosyć niskie. Powodem tego może być źródło ich występowania, czyli głównie ryby oraz owoce morza. Naukowcy z Harper Adams University w Newport w Wielkiej Brytanii przeprowadzili jednak badania, z których wynika, że kwasy tłuszczowe mogą być naturalnie podawane poprzez produkty nabiałowe. Rozwiązaniem są algi

ZASADY DZIEDZICZENIA GENU BEZROŻNOŚCI U BYDŁA BUHAJ

KROWA

POTMOSTWO

genotyp

częstość genotypu

występowanie rogów

PP (100%)

NIE

PP (50%) Pp (50%)

NIE NIE

Pp (100%)

NIE

Pp (50%) pp (50%)

NIE TAK

PP (25%) Pp (50%) pp (25%)

NIE NIE TAK

Towar deficytowy

Wartym odnotowania jest fakt, iż rozpłodniki o „korzystnym” genotypie BB występują o wiele rzadziej, niż te z kappa-kazeiną AB i AA. Za taki stan rzeczy w populacji HO odpowiedzialna jest wieloletnia, intensywna selekcja bydła, ukierunkowana na uzyskiwanie zwierząt charakteryzujących się wysokimi wydajnościami, u których najczęściej występuje genotyp AA. W przypadku samic wariant genu CASK to jedna wielka niewiadoma – trudno jest sobie wyobrazić hodowcę, który bada całe swoje stado „na kappa-kazeinę” u każdej ze swoich sztuk. Inaczej sprawa wygląda w przypadku buhajów, zwłaszcza tych znajdujących się

wprowadzone do dziennej dawki pokarmowej krów. – Celem mojego projektu było sprawienie, by produkty mleczne były bardziej zdrowe poprzez podniesienie ilości kwasów omega-3 w mleku i w serze – powiedziała Bethan Till. Poprzez umiejętnie dodanie alg do diety krów, udało się podnieść poziom długołańcuchowych kwasów omega-3, jednocześnie obniżając poziom nasyconych kwasów tłuszczowych obecnych w mleku, a przy tym zachowując walory smakowe produktów. Badanie przeprowadzono na krowach rasy HF, którym przydzielono jedną z czterech diet. Trzy z tych diet zawierały różne mikroalgi w celu ustalenia, które dadzą najlepsze wyniki.

w ofercie spółek inseminacyjnych. Hodowcy, którzy obrali sobie właśnie cel hodowlany, ukierunkowany na występowanie ściśle określonej frakcji CASK w mleku, powinni zwrócić szczególną uwagę na dobór par do rozrodu, a zwłaszcza na te osobniki, które przekazują potomstwu wariant BB kazeiny. Mając na uwadze silną korelację między zawartością białka i kazein w mleku, przy wyborze buhaja do kojarzeń warto również poświęcić kilka chwil na przestudiowanie wartości hodowlanych, oszacowanych dla wydajności i procentowej zawartości białka. Szymon Bugaj

WCHiRZ

– Dodanie alg nie wpłynęło w żaden sposób na wydajność krów, w tym spożycie suchej masy, mleczność, kondycję ciała czy wagę. Możemy więc spożywać więcej kwasów omega-3 bez zmiany nawyków żywieniowych i zakupowych – podkreśla doktorantka Harper Adams University. Warto zaznaczyć, że obecnie Bethan Till pracuje również nad sprawdzeniem wpływu alg na poprawę płodności. – Dopiero zbieramy wyniki. Jednak pojawiają się informacje naukowców z Florydy o tym, że mikroalgi poprawiają reprodukcję u krów mlecznych poprzez zwiększenie częstotliwości ciąży i redukując ilość dni pomiędzy wycieleniami. tłum . i oprac .

MaSz

www. harper- adams.ac.uk

MLECZNE AGRO

każdy plac budowy

p refbet Ś Niadowo

poleca ...

Maxiblok

Bloki betonowe MAXIBLOK, produkowane przez Przedsiębiorstwo Produkcji Betonów „PREFBET” Sp. z o.o. w Śniadowie to doskonała alternatywa dla popularnie stosowanych murów oporowych z elementów typu „L” i „T” używanych przy budowie silosów na kiszonki jak i inne materiały sypkie: kruszywa, piasek. Idealnie sprawdzają się również jako elementy konstrukcyjne takie jak: fundamenty, przegrody, ściany tymczasowych wiat na maszyny rolnicze lub płody rolne, podwaliny, umocnienia skarp, a nawet ogrodzenia, czy obciążniki.

Oddział Śniadowo, tel. 86 217 62 95 Oddział Łomża, tel. 86 218 06 72 Oddział Zambrów, tel. 86 475 04 24

www.prefbet.pl

Charakteryzują się łatwością montażu i demontażu. W bardzo prosty i stosunkowo tani sposób można przenieść daną konstrukcję w inne miejsce lub wykorzystać bloki do innych celów. Uchwyty montażowe ułatwiają ich transport wózkami widłowymi, ładowarkami, koparkami, HDS-em, suwnicą, czy też Parametry: innym sprzętem budowlanym bądź rolniczym. 1. PODŁOŻE: Bloki betonowe nie wymagają budowania specjalnych funda| nawierzchnia drogowa: beton/beton asfaltowy/trylinka/ mentów, wymagane jest jedynie utwardzone, równe podłoże. kostka brukowa/płyty drogowe – nośność podłoża/podbuW przypadku budowy silosów na kiszonki, gdzie wymagane dowy podłoża: 300kPa jest zapewnienie szczelności, bloki należy układać na pły| maksymalne nachylenie podłoża ≤2°. W przypadku większego cie betonowej lub posadzce betonowej. Ogromną zaletą jest stosować warstwę wyrównującą z mrozoodpornej zaprawy ich trwałość i wytrzymałość na warunki atmosferyczne cementowej M20/mrozoodpornego betonu C20/25 (kruszywo i mechaniczne. do 8 mm) PREFBET Śniadowo 2. UKŁADANIE: produkuje MAXIBLOKI o wymiarach: | układać na równym, oczyszczonym podłożu tak, aby stykały 180x60x60 cm (1.425kg), się całą powierzchnią z betonowym podłożem (patrz pkt 1) 120x60x60 cm (950kg), | układać w osi pionowej jeden nad drugim (bez poziomych przesunięć na „grubości” muru) – patrz poniższy rysunek 60x60x60 cm (475kg). | stosować przewiązanie bloków w postaci przesunięcia pioDo korzystania z bloków betonowych nie jest potrzebne ponowej spoiny minimum o 60cm zwolenie na budowę, ponieważ bloki nie są trwale połączone 3. WARUNKI SKŁADOWANIA KISZONKI: z gruntem. | kiszonkę składować w obrębie boksu z zachowaniem makZalety bloków betonowych: symalnej wysokości składowania | łatwość montażu i demontażu | dla muru grubości 60 cm: Hmax ≤2,40m dla ściany o wyso| wielozadaniowość kości Hściany 3,0 m | szybkość wznoszenia konstrukcji 4. WARUNKI TRANSPORTU: | wysoka masa Transportować za pomocą zawiesia lub specjalistycznego | trwałość i wytrzymałość na warunki atmosferyczne i mecha- chwytaka. Przy stosowaniu zawiesia belkowego niedopuszczalny niczne (wykonanie z betonu o klasie ekspozycji XC4, XF2), jest rozstaw cięgien zawiesia równy lub szerszy od rozstawu | brak potrzeby budowania fundamentów (wystarczy proste haków montażowych. Warunki stosowania zawiesi przedstai utwardzone podłoże) wiono na poniższym schemacie: | nie wymagają spoiw, bezpośrednio po wybudowaniu mogą być 5. WARUNKI SKŁADOWANIA: poddawane obciążeniom Bloki składować na utwardzonym placu układając w stosy | brak czasochłonnego procesu związanego z wydaniem pozwo- po max trzy elementy. W przypadku stosowania podkładek lenia na budowę. drewnianych umieszczać je w odległości 1/5 długości elementu.

UPRAWA Herbicydy

do ochrony zbóż i rzepaku

Czas na syntetyczne auksyny

Przedstawiciele firmy Corteva Agriscience, czyli działu rolniczego koncernu DowDuPont, przedstawili polskim rolnikom swoje rynkowe nowości. Były to cztery innowacyjne środki ochrony roślin do upraw zbóż i rzepaku oraz program edukacyjny, skierowany do producentów mleka. Prezentacja odbyła się podczas Agro Days, unikalnego w skali kraju wydarzenia branżowego, dedykowanego hodowcom bydła, trzody chlewnej i drobiu. Począwszy od tego roku, polscy rolnicy zyskają dostęp do innowacyjnych herbicydów – Belkar i Korvetto – przeznaczonych do zwalczania chwastów dwuliściennych w rzepaku. Obydwa produkty bazują na substancji nowej generacji Arylex active – pierwszego

przedstawiciela zupełnie nowej grupy chemicznej (syntetyczne auksyny). – Arylex oferuje niespotykaną dotąd skuteczność kontroli szerokiego spektrum gatunków chwastów – w tym najistotniejszych, takich jak przytulia – z bezprecedensową

Nowy Focus Active Crossover od

653 PLN

z Ford MultiOpcje

/mies.*

RRSO 8,28%

SAMOCHÓD ŻĄDNY PRZYGÓD JAK TY! Taki jest nowy Ford Focus Active Crossover, napędzany najlepszym silnikiem świata 1.0 EcoBoost. Podwyższone zawieszenie stylizowane na SUV-a oraz 5 trybów jazdy dadzą Ci pełną kontrolę nad samochodem na różnych nawierzchniach i w każdych warunkach. Tylko teraz w wyjątkowej ofercie z obejmującą 5 lat / 100 000 km ochroną gwarancyjną i Ford Protect** oraz dostępnym promocyjnym ubezpieczeniem 2,99%***. Zapraszamy do Autoryzowanego Salonu Forda.

Eucar 19-300 Ełk, ul. Kilińskiego 5 (87) 621 49 47, www.eucar.pl

* Przykład reprezentatywny na 1.04.2019. Rzeczywista Roczna Stopa Oprocentowania (RRSO) – 8,28%, całkowita kwota pożyczki (bez finansowanych kosztów) 66 077,14 zł, całkowita kwota do zapłaty 83 697,79 zł, oprocentowanie zmienne 6,30%, całkowity koszt pożyczki 17 620,65 zł, w tym finansowana prowizja 3 303,86 zł, odsetki 14 316,79 zł, 47 miesięcznych równych rat – 856,95 zł i ostatnia rata – 43 421,40 zł. Wymóg zawarcia AC, koszt niewliczony do RRSO. Rata miesięczna w wysokości 653 zł wyliczona dla Forda Focus w wersji Active, 1.0 EcoBoost, 125 KM, 5dr., w cenie promocyjnej 76 100 zł brutto, wkład własny 10%, okres finansowania 24 miesiące, przebieg roczny 20 000 km. ** 2 lata gwarancji + 3 lata/100 000 km Programu Ford Protect. Ford Protect nie jest gwarancją w rozumieniu kodeksu cywilnego. Warunki Ford Protect znajdują się na stronie www. ford.pl w zakładce Serwis/Gwarancje/FordProtect. *** Ubezpieczenie nie jest uwzględnione w cenie pojazdu. Program Ford Ubezpieczenia prowadzony we współpracy z TUiR Allianz Polska S.A. Szczegóły zawarte w OWU nr 78/2016 oraz w SWU 130/2018. Oferta dotyczy wyłącznie klientów indywidualnych (detalicznych) i obowiązuje do wyczerpania zapasów pojazdów objętych promocją. Niniejsza informacja nie stanowi oferty w rozumieniu przepisów kodeksu cywilnego. Silnik 1.0 EcoBoost – zwycięzca Międzynarodowego Konkursu na Silnik i Układ Napędowy Roku 2019 (IEPOTY) w kategorii mocy do 150 KM. Zużycie paliwa i emisja CO₂: Ford Focus Active, 1.0 EcoBoost, 125 KM, 5dr., M6, Euro 6.2; 5.7-5.9 l/100 km, 126-133 g/km (zgodnie z rozporządzeniem WE 715/2007 z poźniejszymi zmianami w WE 692/2008, cykl mieszany). Na zdjęciu nowe Fordy Focus Active 5dr. i kombi z wyposażeniem opcjonalnym.

Przemysław Szubstarski, dyrektor marketingu,

Corteva Agriscience w Polsce.

elastycznością jeśli chodzi o warunki pogodowe, w jakich jest stosowany. Substancję czynną Arylex zawierają również wprowadzane w tym roku środki do ochrony zbóż, takie jak Quelex i inne. Ich pełną ofertę rolnicy otrzymają od naszych dystrybutorów. Środki zawierające Arylex mogą być z powodzeniem stosowane nawet przy temperaturze powietrza spadającej do 2°C. Są one odpowiedzią na zmienne i nieprzewidywalne warunki panujące np. wczesną wiosną, które utrudniają planowanie i wykonanie prac, decydując po wielokroć o niezadowalającym stopniu kontroli przez dotychczasowe rozwiązania – mówił Przemysław Szubstarski, dyrektor marketingu, Corteva Agriscience w Polsce. Corteva Agriscience nieustannie rozwija swoje portfolio produktów i usług, aby reagować na zmiany zachodzące w środowisku i spełniać lokalne potrzeby rolników, jednocześnie odpowiadając na globalne wyzwania żywnościowe. Podczas Agro Days firma zaprezentowała program edukacyjny „Krowie na zdrowie”. To partnerski projekt Corteva Agriscience, marki Barenbrug – globalnego hodowcy i producenta nasion trawy oraz De Heus – międzynarodowego lidera w branży paszowej. Ta inicjatywa, która wpisuje się w misję Corteva Agriscience, ma pomóc rolnikom z całej Polski w poprawnym żywieniu bydła mlecznego. Uczestnicy będą mogli bezpłatnie czerpać wiedzę i doświadczenie od liderów w branży. Dzięki programowi producenci mleka dowiedzą się, jak zwiększyć efektywność łąk i pastwisk, wyprodukować wysokiej jakości kiszonkę czy też odpowiednio żywić krowy paszami treściwymi. MaSz, Fot. Corteva Agriscience

MLECZNE AGRO

MOTORYZACJA

Hyundai Tucson od lat jest jednym z najlepiej sprzedających się SUVów na naszym rynku.

Pierwszy SUV Hyundaia

ze sportowym wykończeniem

Więcej niż nowy wygląd

Tucson N Line łączy w sobie kultowy atletyczny wygląd, bezpieczeństwo i komfort z dynamiczną sportową stylistyką. Model dostępny jest w dwóch wariantach silnikowych, zarówno w wersji z napędem na przednie, jak i na cztery koła. Nowy Tucson to samochód przyjazny rolnikom i ich codziennym potrzebom.

ARTYKUŁ REKLAMOWY

Hyundai Tucson N Line to wyjątkowe połączenie rodzinnego SUVa ze sportowym charakterem modeli N o wyjątkowych osiągach. Nowe wykończenie obejmuje elementy zewnętrzne i wewnętrzne. Nowe wykończenie obejmuje elementy zewnętrzne i wewnętrzne. Uzupełnieniem dynamicznie stylizowanych dodatków w najmocniejszych wersjach silnikowych są udoskonalone wspomaganie kierownicy (MDPS) i poprawione ustawienie zawieszenia. Dzięki nim podróżujący mogą doświadczyć bardzo sportowych wrażeń z jazdy. Sprężyny zawieszenia oferują o 5% większą sztywność w tylnym układzie i o 8% więcej z przodu, podczas gdy zmiany w oprogramowaniu układu kierowniczego dają bardziej bezpośrednie, liniowe wyczucie prowadzenia. We wnętrzu podróżujący mogą cieszyć się komfortem sportowych foteli sygnowanych logo N oraz czerwonymi szwami na kierownicy i siedzeniach. Aluminiowe nakładki na pedały i obszyta skórą dźwignia zmiany biegów N z czerwonym akcentem również są elementami N Line. Tucson N Line został zaprojektowany, przetestowany i zbudowany w Europie. Jest dostępny na całym kontynencie w dziewięciu różnych kolorach lakierów nadwozia. W samochodzie do wyboru mamy dwa silniki: benzynowy o mocy 177 KM lub diesel o mocy 185 KM. – Hyundai Tucson N Line jest odpowiedzią na potrzeby Klientów, którzy chcieliby połączyć wszechstronność i komfort SUVa ze sportowymi wrażeniami z jazdy – powiedział Andreas-Christoph Hofmann, wiceprezes ds. Marketingu i Produktu Hyundai Motor Europe. MaSz, Fot. Hyundai

MLECZNE AGRO

ZDROWIE I URODA

Światowy Dzień Mleka z Mlekpolem i Muzeum Mleka w Grajewie

Białe zdrowie

W sobotę 8 czerwca z okazji Światowego Dnia Mleka przed Centrum Tradycji Mleczarstwa w Grajewie zostały zorganizowane obchody tego wyjątkowego święta. Na specjalnie przygotowanym pikniku bawiły się całe rodziny z Grajewa i regionu. Wydarzenie zostało przygotowane przez Centrum Tradycji Mleczarstwa – Muzeum Mleka w Grajewie i Miasto Grajewo,

Łaciata rodzina powiększyła się odwa nowe mleka UHT bez laktozy. Najbardziej rozpoznawane Polskie mleko będzie dostępne dla konsumentów, którzy w swojej diecie nie tolerują cukru mlecznego. Spółdzielnia Mleczarska „Mlekpol” w Grajewie wprowadza na rynek mleko Łaciate bez laktozy. Dla konsumentów, którzy cenią sobie tradycyjny smak i doskonałą jakość mleka Mlekpol przygotował dwie propozycje Łaciatego o zawartości tłuszczu 1,5% oraz 3,2%. Łaciate bez laktozy to pełnowartościowe mleko, doskonałe źródło wapnia i białka. Dzięki zastosowaniu enzymu laktazy, zawarty w mleku cukier mleczny został rozłożony, a jego prozdrowotne właściwości pozostają niezmienione. Zastosowanie nowoczesnej technologii, pozwala zachować naturalny kolor produktu. Łaciate bez laktozy oferowane jest przez Mlekpol w 1 litrowym kartonie, którego oznaczenie kolorystyczne jest spójne z innymi produktami mlecznymi bez laktozy oferowanymi na polskim rynku.

między innymi konkursy z nagrodami, konkurencje sportowe dla dzieci i dorosłych o charakterze rolniczym, warsztaty tkackie i wikliniarskie, wystawę rękodzieła oraz kiermasz z lokalnymi wyrobami. Najmłodsi uczestnicy pikniku mogli odwiedzić zagrodę z żywymi kozami i owcami, spróbować swoich sił w ubijaniu masła w maselnicy i wziąć udział w tworzeniu własnych twarożków smakowych. Dodatkową atrakcją pikniku było stoisko Mlekpolu, na którym można było spróbować różnych produktów z szerokiej oferty Spółdzielni. Piknik uświetnił występ Zespołu Pieśni i Tańca „Grajewianie”. Kolejna atrakcja artystyczna, to 29 czerwca i Dni Mrągowa połączone z III Świętem Maślanki Mrągowskiej. Był piknik rodzinny i wspólne gotowanie z Kasią Bosacką. Tegoroczne hasło „Nie jemy byle czego i dobrze się bawimy” to nie tylko motyw przewodni Święta Maślanki, ale również ważna wskazówka, że właściwa dieta połączona z aktywnością ruchową to najlepszy przepis na zdrowie. Dodajmy, że maślanka Mrągowska to najchętniej kupowana maślanka w Polsce. Od ponad 20 lat obecna na półkach sklepowych stale powiększa swoich grono fanów – zarówno tych najmłodszych jak i seniorów. Maślanka to produkt który znakomicie gasi pragnienie i orzeźwia w upalne dni, a od kilku lat jest coraz częściej stosowana jest w wielu przepisach kulinarnych jako znakomity zdrowy dodatek lub baza potraw.

Zdjęcie Mlekpol

Zdjęcia. Mlekpol

Nowości

a wsparcia organizacyjnego oraz produktowego udzieliła Spółdzielnia Mleczarska Mlekpol. Bogaty program wydarzenia obejmował

rynkowe

Łaciate bez laktozy

oprac .

MLECZNE AGRO

ROZRYWKA Formacja trawiasta w Afryce Uszczer- Szpara bek w skale

Siedzi na grzędzie

Członek skrajnego odłamu szyitów Worek podróżny

Kawa rozpuszczalna

Smutek Piłkarze z Madrytu

Składnik powietrza

Poemat epicki Sytuacja bez wyjścia, impas

Ptasi śpiew

Grecki bóg wojny

Ostra choroba zakaźna

Miara gruntu

Największa wyspa grecka

Pies gończy

1 12

Archaik lub kenozoik

Cztery kwartały

18 Biblijna żona Abrahama

Przezna- Potrawa z mięsa czenie, wołofatum wego

Zarys, plan

We Włoszech przed euro

Drobna moneta Zasłona w w oknie Egipcie Ojczyzna Odyseusza

Ubezpiecza wspinacza

Spokojny filozof

Legendarna kraina złota

Stopień mistrzowski w dżudo

Kurek, zawór

13 SportoLitera wiec grecka pchający kulą Naczynie laboratoryjne

Prezent

Grecka bogini mądrości

Wokół obrazu

Wiosenny miesiąc

Zapraszamy do rozwiązania krzyżówki z hasłem. Spośród osób, które prześlą jej prawidłowe rozwiązanie, wylosujemy trzy i nagrodzimy książkami, ufundowanymi przez Wydawnictwo Bernardinum. Zgłoszenia prosimy wysyłać na adres redakcji: ul. Bema 11, 15-369 Białystok lub mailem – mleczne@skryba.media.pl. Na rozwiązania czekamy do końca października br. Uwaga! W losowaniu nagród wezmą udział zgłoszenia zawierające poprawne hasło, imię, nazwisko i adres uczestnika.

Ogłoszenie w gazecie InstruLodowy ment opad strunowy

W parze z fonią

Treningowe ubranie

Podbrzusze

Kwestionariusz z pytaniami

Nie przód i nie tył Buty Strzęp waty piłkarskie Uprzywilejowana karta

Chłopski płaszcz

Umowa, porozumienie Zakończone kropką

Zawodnik drużyny baseballu

Łużycka lub Kłodzka

Weteran, Element stary uprzęży żołnierz

Występ mistrza

Kamień w pierścionku

Mieszkaniec danego kraju

Trasa Izba klasztorna

Metal alkaliczny

Portret nagusa

„DUCHY WE ŚNIE, DUCHY NA JAWIE”

MLECZNE AGRO

Hasło krzyżówki z ostatniego wydania gazety brzmiało: Pomyśl o sobie z marką Bielenda

Religijne malowidło

legę: p r o si k o Kolega ę stów . - Poż ycz go? - Od ko

ROZRYWKA czy nau

ch lata , co o p siu ś a a J ć aJ . cha tyk eum m. ada Spo z lic ie sł y ł k wy ieb lk ę cie Co u c ? mię ie? e h z c i, as gdz abi ie pan e, a r o p A w liw . - iemoż once r - N Bied -W Facet p oślubił n bietę. T uż po po iebrz ydką kostanowił jej zasa w y łoż yć dy z - Po pier wiązku: w sze, wra kie d y m ca m d o i się p o domu dob a . P ża d n e g o d r u g ie o ględz enia z t , du. Po tr ego p ze obiad. P cie, na stole ma owoo cz w a r czekać te t yk a ł z e s ta r y , będę się spomi ku m pija ł z n pla m im n a r yby i, gra ł w kart y i, p o , je ,n z tego p a polowanie i n ździł owodu r ie ma sz obić mi Jakie ś u wyrzutó wagi? w. - Nie, n ie... Ws zy zum tylk o, że w t stko ok. Zroym d o m o siódm u ej wiecz orem bę zawsze i to n ie dzie sek w a ż n e, s cz w domu , cz y nie y t y b ę dzie sz .

Przyc h - Je s odzi face t do s t p io re klepu - Chy : ba sz k? cz y? - To pocz ek a m .

Żo n a d o męża: - Wie sz kochanie mieszka nad nami, , ta para co oni się ba kochają . rdzo O n ją ca łuje n a p ta nie i p owioże g n a n ie . móg łbyś tak robić Cz y t y też ? - Daj spo kój, praw le nie zn ie jej w o am. gó-

Jesienne odlot y

Mąż z żoną śpią , nagle dzwonek do drzwi. Żona zrywa się i woła: - O rany, mąż wraca. Zbudzony mąż wskakuje pod łóżko, po chwili otrzeźwiał: - Oboje mamy nadszarpnięte nerwy.

Rys. Archiw um redakcji

teki: Prz ychodzi królik do ap szę. pro w aty rw - 20 0 preze towar mu e daj wy a Farmaceutk anego m y z : sza r i przepra za t . nt d o - Mam tylko 199 sztuk , a Policja p m a l : ojrza ł a sp cy bit Królik się sk rz ywił, kierow opony, roz to razem utem. yrz z w na panią magister - Łyse y zderzak n ierstw o ale z rę, d - No dobra bio uszko 30 0 zł. hanik c e er... spi ka M ek z l . e ni dzam, że mi pa będzi ra, rób pan b o -D wieczór. 0 zł. że 80 mówił,

z pozi w tę on a d o h c M ąż lni. Ż po s ypia m e t o r w óżku. leż y w ł zisz? k ch o d a - Co ta h otę n c o am m o B s ek s. chodź. - N o to hodzę. c - N o to

Żo n p i ł a a mi p o w ie so s z p il b i e b u t d z i a ł a , ż k a ch y: b r e kuą i p r ze z m y z k o k a r d z o w e , n a śl k t rz y par y. mi nie pr ą . N a wet ze s z ł o, że

odzi r y wch h. t ia h c y c s w zęba inetu p Do gab gość z czymś d ł? e z s y h p rz nac ie n m na kola o to d - A k to k a rz koju, le Kotek? zie w kąt po G ość le nim. a za yspogląd ? w ę p rz k s ie - P e li r ę k ą w lis t ugi kąt. wa i w dr Fa c e t ychodz wzrokiem. z r p i ą w podłogo a podąża za nim ? tr ia ykiem h c y Ps te ś jeż j e p r z e w ó d s e j e ż - Mo yj m u yzn a w M ę żcz d aj mi od pi.. i iu c z ust: ś o się g - Weź net. ć inter y z c łą d po Żona do męża: kr ęcisz - N ie potrze bn ie st ca łje s nose m, te n bigo kiem dobr y. br y, al e - M oż e je st do bierze do więk szoś ć lu dzi kina popcorn.

MLECZNE AGRO

30 lat

ARBOS 5000 GLOBAL i ADVANCED 110 KM 122 KM 136 KM

Cena od

157.000

LATA

PLN netto

DOWIEDZ SIĘ WIĘCEJ ZADZWOŃ:

Generalny Importer Arbos ul. Poznańska 159 62-080 Tarnowo Podgórne www.korbanek.pl, info@korbanek.pl tel. 61 8 950 301 sprzedaż maszyn tel. 61 8 950 302 serwis tel. 61 8 950 303 części zamienne * Powyższa oferta ma charakter informacyjny i nie stanowi oferty handlowej w rozumieniu art. 66 §1 Kodeksu Cywilnego.

Święte

513 600 630 Pokrzydowo Janikowo

Łomża Karniewo

Lipiny

Antolka