Q Ketoza u krów str

Ketoza u krów – działania profilaktyczne

Energia na minusie

Nie zagłębiając się szczegółowo w sposób żywienia oraz w dawki indywidualnych gospodarstw, na pytanie, jak zapobiegać ketozom, można odpowiedzieć jednym zdaniem. Należy zadbać, aby krowy pobierały odpowiednią ilość energii, odpowiadającą ich zapotrzebowaniu.

O ile jest to trafna odpowiedź i każdy hodowca krów mlecznych wie, że przyczyną ketozy jest niedobór energii, to znalezienie właściwego rozwiązania, które pozwoli skutecznie zapobiegać ketozie, nie jest już takie proste…

Ketoza jest groźną chorobą metaboliczną wysokowydajnych krów mlecznych. Najczęściej występuje po wycieleniu. Od pierwszego do szóstego tygodnia, ale jej początek może wystąpić już przed porodem. Bezpośrednią przyczyną ketozy u krów jest ujemny bilans energetyczny, wywołany spadkiem pobrania dawki w okresie okołowycieleniowym oraz zbyt niską koncentracją energii w dawce.

Krowa po wycieleniu zaczyna produkować duże ilości mleka, co wymaga dużych zasobów energii. Jeżeli zjadana dawka nie pokrywa potrzeb energetycznych, zwierzę uruchamia swoje rezerwy tłuszczowe. Występuje wtedy tzw. niepełne spalanie tłuszczu, w wyniku czego powstają metabolity, zwane też ciałami ketonowymi. Pojawiają się we krwi, moczu i mleku. Uszkadzają wątrobę i zatruwają organizm powodując dalszy spadek pobrania pasz. Na skutek niedoboru energii we krwi spada poziom glukozy, zmniejsza się produkcja mleka, krowy stają się apatyczne. W skrajnych przypadkach może dochodzić do upadków.

Skuteczne zapobieganie ketozie powinno odbywać się w kilku obszarach. W pierwszej kolejności należy zadbać o prawidłową kondycję krów w późnej laktacji. Tak by BCS = 3,0-3,75 utrzymywał się przez cały okres zasuszenia aż do porodu. Krowy o wyższej punktacji są kandydatkami do ketozy. A także wielu innych problemów poporodowych, ponieważ występuje u nich znacznie większy spadek pobrania w okresie okołoporodowym potęgujący niedobory energii i mobilizację tłuszczu. Ponadto należy podawać krowom przez cały okres zasuszenia dobrej jakości pasze objętościowe. Takie, które zapewniają dobre wypełnienie żwacza i ograniczoną ilość energii pochodzącej ze skrobi, np.: wysokiej jakości sianokiszonki z dodatkiem słomy i mieszanki mineralno-witaminowej Bestermine Vital dla krów zasuszonych. Na trzy tygodnie przed porodem powinno się zwiększyć w dawce koncentrację energii i białka. Zrobić to należy wprowadzając do dawki kiszonkę z kukurydzy oraz paszę, której składniki zapewniają prawidłowe przygotowanie do porodu. Pasza Prelacto to gorzkie sole anionowe, które ograniczają ryzyko hipokalcemii i porażenia poporodowego, cholina i niacyna, chroniące wątrobę i wspomagające przemianom tłuszczowym. Zawiera ona również wysoki poziom witamin oraz minerałów, które zapewniają prawidłowe funkcjonowanie układu odpornościowego. Po porodzie zaleca się podawanie pójło poporodowe Bestermine Power Drink – zapewniające szybką regenerację. We wczesnej laktacji ważna jest dobrze zbilansowana dawka o wysokiej koncentracji energii. U krów z podwyższonym ryzykiem ketozy (krowy otłuszczone BCS>3,75) stosować należy dodatek glikolu propylenowego w formie wlewek lub paszy na okres okołowycieleniowy np.: Optimlek Start z dodatkiem glikolu.

Aby zapobiec ketozie na każdym z etapów powinno zwrócić się uwagę na jakość paszy objętościowej. Powinna być ona dobrej jakości, bo tylko taka gwarantuje wysoki udział energii w dawce dla zwierząt w szczycie laktacji.

OpracOwała agnieszka TOkajuk na pOdsTawie maTeriałów deHeus

Więks ość rolnikó doskonale ie, e d ięki instalacji foto oltaic nej mo e genero ać d e os c ędności s oim gospodarst ie. Jednak nie iel ma ś iadomość, e prod ko anej i nie tej energii nie m sim nikom odda ać. Najno s e technologie po alają ją maga no ać i kor st ać gd będ ie potr ebna. A dodatko o mo na otr mać dofinanso anie na takie ro ią ania! O t m, jak i o no ch pr episach ro ma iam ekspertem agroenerget ki Doradcą Energet c n m Marcinem Krasińskim, pomagając m nale ć opt malne ro ią ania instalacji foto oltaic n ch dostoso ane pod potr eb m.in. rolnikó , firm Elsolar - lidera foto oltaiki na Podlasi .

1. Panie Marcinie, jak wiemy niebawem rusza nowa edycja dofinansowań w tym także dla rolników. Czy znamy już jakieś szczegóły?

- Tak, k ietnia r s a c arta ed cja program Mój Prąd, spierającego in est cje instalacje foto oltaic ne Polsce. Mo em składać nioski o dofinanso anie na et do ł! Co a ne, t m ro dani dotacja obejmie nie t lko instalacje foto oltaic ne, ale ró nie ak p maga nó energii ora inteligentn ch s stemó ar ąd ania energią.

2. Czy fotowoltaika w 2022 roku jest nadal dobrą inwestycją dla rolników?

– Tak, dec do anie – pr ekon je specjalista Elsolar. – W t m rok energii słonec nej kor stać będ ie j ponad milion osób. Progno r ądo e akładają po stanie na et mln foto oltaic n ch gospodarst domo ch, tak ięc to dopiero poc ątek pra d i ego boom . Je eli dodatko o otr mam dotację, a pr s łości będ iem mogli odlic ć tę in est cję od podatk – to nie ma na co c ekać.

Wedł g badań Mar n & Jacob, datki na energię elektr c ną nos ą od % do na et % s stkich kos tó ponos on ch ią k d iałalnością rolną. W konaliśm d iesiątki instalacji dla rolnikó i a ka d m ra em sł s m , e ich rach nki a prąd drast c nie spadł ! Mo li ość obni enia comiesięc n ch rach nkó to dla rolnikó realne os c ędności, nie ale ność energet c na, a tak e g arancja god i no oc eśnienie gospodarst a.

3.Do końca 2022 roku Polska chce zrezygnować z rosyjskich surowców. Jak bardzo wzrosną rachunki za prąd?

- Tr dno to pr e id ieć, ale pe ne jest, e ra ka dą kolejną pod ką cen energii, foto oltaika będ ie się opłacać cora bard iej.

4. Wraz z nowymi dotacjami w programie 'Mój Prąd 4.0' pojawia się pojęcie 'netbillingu'. Czy Pan jako ekspert może nam je wytłumaczyć?

- Oc iście, nas ą głó ną rolą jako specjalistó jest jaśniać l d kim ję kiem a iłości pr episó . Po pier s e program Mój Prąd . będą mogł skor stać łąc nie osob ro lic ające się s stemie net-billing . Nie m s ą jednak b ć to osob , które dec do ał się na instalację PV dopiero po k ietnia r. , Osob , które ało ł foto oltaikę po l t m r. i otr mał dofinanso anie Maks malna k ota dofinanso ania nosi ł, a sokość dotacji ale

popr ednich ed cji program , mogą skor stać ró nie program . . Tr eba będ ie jednak mienić s ój obecn s stem ro lic eń na net-billing.

Ro lic enie foto oltaiki s stemie netbillingo m będ ie odb ać się na asad ie spr eda do sieci energii, którą pó niej mo em odk pić. Okres ro lic enia to miesięc , lic one od dat pro ad enia energii ( a tę datę pr jm je się ostatni d ień miesiąca, któr m energia ostała pro ad ona do sieci). Pr pobierani energii sieci, pros ment będ ie tak e ponosił s stkie opłat tar fo e. Jednak pr obecn ch, sokich cenach energii elektr c nej jest to cią kor stne ro ią anie.

5. Jakie jeszcze korzyści niosą ze sobą nowy program 'Mój Prąd 4.0' ?

- Dla no ch pros mentó chod ąc ch s stem net-biling , do samej instalacji foto oltaic nej pr e id iano be rotne dofinanso anie sokości do ł. Do tego do ł na maga n energii elektr c ne, co stano i a do % artości maga n . Dodatko e ł mo na otr mać pr ainstalo ani s stemó do ar ąd ania energią, ale t lko pod a-

Marcin Krasiński Firma Elsolar, Biał stok

r nkiem ak p maga n energii elektr c nej.

od stopnia ro b do ania s stem o r ąd enia ięks ające cie energii b d nk i od tego, c c eśniej instalacja skała j dofinanso anie.

6. A co z osobami, które już wcześniej otrzymały dofinansowanie i założyły w swoim gospodarstwie instalację fotowoltaiczną?

- Dot chc aso i beneficjenci program Mój Prąd, któr c eśniej otr mali dofinanso anie na instalację foto oltaic ną, nadal będą mogli biegać się o środki na jej ro b do ę, c maga n energii. W tej s t acji dodatko a dotacja na instalację foto oltaic ną nosi ł. Dotacje do po ostał ch elementó , analogic ine jak po s ch pr padkach.

7. Nowością są magazyny energii, czy może nam Pan opowiedzieć o nich coś więcej ?

- Maga n energii to idealne ro ią anie, które po ala acho ać prod ko an

prąd i kor stać go pó niej. Na pr kład gd nas e gospodarst o będ ie się po ięks ać a cie prąd będ ie rosnąć. D ięki maga no i mo em lepiej kor st ać prąd, któr sami prod k jem . Co a ne, ak p łasnego maga n energii raca się j po kilk latach. W pr s łości pra dopodobnie ka d będ ie m siał sam finanso ać s oje eko-in est cje, łaśnie chocia b takie jak maga n energii. Nas a firma j pro ad iła s ojej ofercie takie ro ią ania. To po ala nam propono ać nas m klientom komplekso e ro ią ania, które idealnie pis ją się no e pr epis . Więks ość firm ofer je t lko konanie instalacji, m odró nieni projekt jem cał s stem. Zamont jem panele, dobier em odpo iedni maga n, s stko profesjonalnie ainstal jem i apropon jem jes c e łado arkę samochodo ą.

8. Są jeszcze domowe systemy zarządzania energią? 10. Czy jest jeszcze coś, o czym powinni wiedzieć rolnicy w odniesieniu do nowych przepisów?

- Tak, ich profesjonalna na a to HEMS ( ang. Home Energ Management S stem). To domo s stem ar ąd ania energią. Jego adaniem jest spra d anie, ile energii prod k je bąd a ka de r ąd enie danej ch ili. Następnie, na podsta ie ebran ch informacji, tko nik mo e dec do ać, jak ar ąd ać domo ą energią, ab opt mali o ać jej cie. W pr padk bard iej aa anso an ch ro ią ań s stem kor st je s t c ną inteligencję i c się acho ań tko nikó . Podpo iada opt malne ro ią ania. Mo e mieć akodo ane np. informacje o cenach prąd , b ć skonfig ro an klimat acją, gr ejnikami, foto oltaiką.

– W kontekście t ch s stkich mo li ości nie kle a ne jest jak najleps e dopaso anie ielkości instalacji do ind id aln ch potr eb – a a a ekspert firm Elsolar. – Zdec do anie arto skor stać sł g profesjonalnej firm , która ma doś iadc enie instalacjach sektor e agro. Warto te dec do ać się na firmę lokalną.

9. Panie Marcinie a jak wygląda sytuacja w skali kraju? Czy instalacje fotowoltaiczne nadal cieszą się zainteresowaniem? Wielu ludzi ma przekonanie, że teraz już nie opłaca się zakładać paneli.

- Nic, bard iej m lnego! No rod aj dofinanso ań to no e mo li ości i ro ią ania, które nie są gors e! Warto ró nie a nac ć, e Polska bije kolejne rekord kons mpcji energii e słońca. W biegł m rok na polskich dachach ainstalo ano łąc nie panele foto oltaic ne o moc około , giga ata. A końc marca tego rok , Polska osiągnęła rekordo nik prod kcji energii foto oltaiki i iatrakó . Na poc ątk k ietnia osiągniem lic bę miliona instalacji foto oltaic n ch nas m kraj . - Tak, miana pr episó dot c głó nie rolnikó ind id aln ch. W pr padk rolnikó - pr edsiębiorcó bard o istotną k es ą jest mo li ość skania lgi podatk roln m a do % l b mo li ość skor stania inn ch programó dofinanso ania, pr e nac on ch t lko dla rolnikó : AgroEnergia c PROW. Dodatko o nale nadal pamiętać, e profesjonalnie pr goto ana i amonto ana instalacja potrafi rócić się j po latach! Im ięks e apotr ebo anie gospodarst a na energię elektr c ną, t m okres rot jest s bs . Pr eciętna otność instalacji nosi około - lat, to o nac a, e ape niam s ojem gospodarst o darmo ą energię na minim m lat do pr od !

11. Czy nasi czytelnicy mogą zwracać się do specjalistów z Elsolar?

- Oc iście, a s e sł m pomocą. Jesteśm firmą lokalną i doskonale nam nas e Podlaskie gospodarst a. W konaliśm j d iesiątki instalacji dla rolnikó . Warto ied ieć, e nas a firma nie t lko instal je panel. Za s e dostarc am komplekso ch ro ią ań. Od projekt , popr e instalację a po stał ser is. Ws stko po to, b rolnik mógł sk pić się na s ojej prac , a nie pr ejmo ać się samą instalacją.