Podlaskie Agro Nr 9(98)/2019 by Wydawnictwo Skryba

NR 9(98)/2019

ISSN

1896 - 8260

GRUDZIEŃ 2019

Ceny

ziemi w

Prezydent

2018 Podlasiu

Finał Olimpiady Aktywności Wiejskiej Kukurydza

na kiszonkę na przyszły rok

W NUMERZE: Aniołowie, aniołowie biali, na coście to tak u żłobka czekali, pocoście tak skrzydełkami trzepocąc płatki śniegu rozsypali czarną nocą? K. K. Baczyński

QQ AKTUALNOŚCI QQPrezydent na Podlasiu

QQWizerunek zawodu rolnika w Polsce i Europie

QQGospodarowanie na obszarach Natura 2000

QQV finał Olimpiady Aktywności Wiejskiej

QQCeny ziemi rolnej w roku 2018

QQPłynne pasze w hodowli bydła mlecznego

QQ WETERYNARIA QQPępek cielaka

QQ HODOWLA QQMłodzi rolnicy z Płonki Kościelnej

QQMleko z frakcją białka A2

QQ MASZYNY QQNowy sprzęt w szkole w Marianowie

QQSprzedaż ciągników w listopadzie

QQ UPRAWY QQPropozycje odmian kukurydzy na kiszonkę na przyszły sezon

QQ CIEKAWOSTKI QQNawozy z glicyną

QQ BUDOWNICTWO INWENTARSKIE QQNowoczesne materiały dekarskie

Jest w moim kraju zwyczaj, że w dzień wigilijny, Przy wzejściu pierwszej gwiazdy wieczornej na niebie, Ludzie gniazda wspólnego łamią chleb biblijny Najtkliwsze przekazując uczucia w tym chlebie. C. K. Norwid Drodzy Czytelnicy. W tą szczególną noc, kiedy blask rozświetla mrok, bądźcie blisko siebie. Niech troski dnia powszedniego nie mają do Was dostępu. Niech codzienny trud i znój nie odciąga Waszych myśli od zbliżającego się cudu. Niech szczęście, radość i otucha prowadzi Was przez cały, nadchodzący rok. Życzy Wam redakcja Podlaskiego Agro.

QQ MOTORYZACJA QQQuady w gospodarstwie rolnym

QQRabaty dla rolników

QQ ZDROWIE I URODA QQŚwiąteczne przysmaki

QQ ROZRYWKA QQKrzyżówka QQHumor

57 58

ul. Bema 11, lok. 80, 15-369 Białystok, tel. 85 745-42-72, www.podlaskieagro.pl, e-mail: biuro@podlaskieagro.pl

 Redaktor naczelny: Artur Golak , agolak@skryba.media.pl  Redakcja:

Barbara Klem, Marzena Bęcłowicz

 Współpraca:

lek. wet. Józef Wszeborowski

 DTP:

Jan Kitszel

 Reklama:

Sebastian Rutkowski 503-039-455, kierownik biura reklamy

Joanna Kaczanowska-Sawicka 662-234-788, Magdalena Pietraszko 533-379-533, Joanna Sokólska 792-793-882, Andrzej Niczyporuk 501-303-181

 Wydawca: Wydawnictwo Skryba  Druk: Bieldruk Białystok Na okładce: Emilia i Karol Brzozowscy z Płonki Kościelnej w gminie Łapy. Fot. Barbara Klem

PODLASKIE AGRO

 Nakład: 15.000 egz.

Redakcja nie ponosi odpowiedzialności za treść reklam. Redakcja zastrzega sobie prawo do skracania i redagowania nadesłanych tekstów.

AKTUALNOŚCI

Dużą część swojego przemówienia prezydent Andrzej Duda skierował do podlaskich rolników.

Prezydent Andrzej Duda w gminie Kulesze Kościelne

W sercu podlaskiego mleczarstwa

W środę 27 listopada, na Podlasiu, niespodziewanie dla wszystkich, zjawił się urzędujący prezydent RP Andrzej Duda. Szczególnie gorąco powitany został w gminie Kulesze Kościelne, gdzie spotkał się z jej mieszkańcami. Odwiedził także podlaskich przedsiębiorców: w Wysokim Mazowieckim był w siedzibie Grupy Mlekovita a w Bielsku Podlaskim w Suempolu.

Pierwsze informacje o mającej się odbyć wizycie obiegły Kulesze Kościelne jeszcze w poniedziałek. Spekulacji było co niemiara, co tak szczególnego gościa może tu sprowadzać? – Gdybyśmy wiedzieli wcześniej, że będziemy gościć pana prezydenta to byśmy się lepiej przygotowali – żartobliwie narzekał pan Józef z Kulesz Kościelnych. – U nas wszyscy pracują przy krowach, trudno znaleźć choć trochę wolnego czasu. Gdybyśmy wiedzieli wcześniej, to można by było to jakoś zorganizować, jakieś zastępstwo znaleźć. Ale i tak w środowy wieczór w sali gimnastycznej miejscowej szkoły podstawowej zjawiło się kilkuset mieszkańców gminy. Przeważali starsi, ale nie brakowało i młodzieży. Byli przedstawiciele Ochotniczej Straży Pożarnej, poczty sztandarowe, członkinie miejscowego Koła Gospodyń Wiejskich, a nawet dwóch

wąsatych panów braci w kontuszach szlacheckich. Nieśmiertelne przeboje zespołu ABBA grała Orkiestra Gminnego Ośrodka Kultury z Szepietowa. Niespodziewany gość nie przybył sam. Towarzyszyli mu m.in. Jan Krzysztof Ardanowski, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Adam Kwiatkowski, Sekretarz Stanu, posłowie, senatorowie oraz przedstawiciele samorządu i władz wojewódzkich: Bohdan Paszkowski, Wojewoda Podlaski oraz Artur Kosicki, Marszałek Wojewódzka Podlaskiego. Powitali ich gospodarze: Bogdan Zieliński, Starosta Powiatu Wysokomazowieckiego oraz Stefan Grodzki, Naczelnik Gminy Kulesze Kościelne. Było wiadomo od początku, że prezydent Andrzej Duda w Kuleszach Kościelnych nie będzie musiał tłumaczyć się czy odpowiadać na kłopotliwe pytania. W czasie poprzednich wyborów prezydenckich aż 94% mieszkańców gminy oddało na niego swój głos. To był najlepszy wynik w całym kraju. Poparcie jakie mieszkańcy gminy okazali obecnemu prezydentowi przewijało się w wypowiedziach gospodarzy nie raz.

S elfie z prezydentem? Bardzo

miła pamiątka.

Nie zabrakło też odniesień do profesji większości mieszkańców gminy i powiatu. – Panie prezydencie, przybywa pan na ziemię, która dla pana jest wdzięczna i szczera – jako pierwszy powitał przybyłego Bogdan Zieliński. – Tu bije serce polskiego rolnictwa. Powiat wysokomazowiecki jest obszarem typowo rolniczym. Na 57 tys. mieszkańców przypada ok. 150 tys. sztuk bydła. To miejsce, które realizuje swoje marzenia, które realizuje marzenia zamieszkujących je rodzin. Mieszkańcy naszego powiatu to ludzie honoru i ciężkiej pracy. W przeważającej części jesteśmy potomkami szlachty zagrodowej i jako ich spadkobiercy staramy się walczyć z przywarami szlacheckimi, natomiast to co w naszej tradycji jest najpiękniejsze, staramy się kultywować. Dla naszych mieszkańców zawołaniem jest Bóg, honor, ojczyzna. Dlatego też cztery i pół roku temu w 2015 roku tak gremialnie zaufaliśmy osobie pana prezydenta, albowiem to pan utożsamia te wartości, którymi kieruje się nasze społeczeństwo. Po tych czterech latach w imieniu naszych mieszkańców mogę śmiało powiedzieć; panie prezydencie, nie zawiedliśmy się na panu. Chcemy i pragniemy, by rozważył pan ponownie być pierwszym obywatelem Rzeczypospolitej, a solennie obiecujemy, że pomożemy, aby tak się stało. Powiat wysokomazowiecki, gmina Kulesze Kościelne, C.D. NA STR. 6

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

KÄRCHER CENTER EFEKT

ul. Bitwy Białostockiej 8 C 15-103 Białystok tel. 85 66 47 112 fax 85 66 23 720 www.karchercenter-efekt.pl

SPRZEDAŻ SERWIS

PODLASKIE AGRO

AKTUALNOŚCI C.D. ZE STR. 4

województwo podlaskie jest tym miejscem, na które zawsze może pan liczyć. W imieniu mieszkańców głos zabrał także Stefan Grodzki, Wójt Gminy. – Nasza gmina ma zaszczyt gościć prezydenta RP – powiedział. – Dzisiejszy dzień pozostanie ważną datą dla Kulesz Kościelnych. Najwyższy przedstawiciel władz państwowych odwiedził bowiem jedną z najmniejszych gmin w województwie podlaskim. Panie prezydencie, znalazł się pan wśród najlepszych rolników i największych producentów mleka ma Podlasiu. Możemy pochwalić się zdolną młodzieżą, zintegrowanym i aktywnym społeczeństwem, kołem gospodyń wiejskich, klubem seniora a od niedawna nawet zespołem sportowym. Witają pana wspaniali, dzielni, pracowici i gościnni ludzie, mieszkańcy tej gminy. To ludzie o mocnych korzeniach, większość rodzin mieszka tu od wieków i przez kolejne pokolenia przekazują sobie te wartości. Szanowny panie prezydencie, mogę to z całą stanowczością powiedzieć, jest pan tu wśród przyjaciół. Pana obecność wśród nas to wyróżnienie i dziękujemy za nie. Andrzej Duda na początku zwrócił się do obecnych na sali kombatantów, odnosząc się do patriotycznej przeszłości regionu W jego przemówieniu nie zabrakło także słów skierowanych do rolników. – To są tereny rolnicze – powiedział prezydent Andrzej Duda. – Z wielkim szacunkiem chcę podziękować wszystkim, którzy jesteście wielkim zapleczem rolniczym, ale przede wszystkim wielkim zapleczem mlecznym dla Rzeczypospolitej. Bo to mleko właśnie tutaj, w większości gospodarstw jest produkowane. Jesteście państwo wszyscy związani z firmą Mlekovita, która mleko przetwarza, produkując produkty rozpoznawalne praktycznie na całym świecie. To są produkty, które

W siedzibie Grupy Mlekovita prezydent Andrzej Duda spotkał się i rozmawiał z Dariuszem Sapińskim,

prezesem firmy (na zdjęciu) oraz załogą zakładu.

są państwa wytworem, które są dziełem państwa rąk, wychowywanych i pielęgnowanych przez państwa zwierząt, które rozsławiają nas, i które budują potencjał polskiej gospodarki. Bo dzisiaj polskie rolnictwo to ogromna część polskiego przemysłu, to wielka część polskiego PKB, to ogromna część naszego cały czas wzrastającego eksportu. Za ten trud – dziękuję. Nieco wcześniej prezydent odwiedził centralę Grupy Mlekovita w Wysokiem Mazowieckim. W towarzystwie Dariusza Sapińskiego, prezesa firmy, zwiedził m.in. Wydział Serowni, w którym wytwarzany jest szeroki asortyment serów i serków, będących wizytówką firmy, w tym sery długodojrzewające z linii

„Diamenty Konesera” czy nowości, jak np. paluszki serowe. Prezydentowi zaprezentowano proces produkcji, pakowania oraz przechowywania serów. – To ogromny zaszczyt i honor gościć pana prezydenta – powiedział Dariusz Sapiński. – Jest to niezwykłe wydarzenie w historii Mlekovity, bo przez 91 lat jej istnienia dopiero po raz pierwszy gości w swoich progach głowę państwa. Dziś uruchomiliśmy też linię ciągłą do produkcji twarogów – mam nadzieję, że obecność pana prezydenta w tym dniu przyniesie nam szczęście. Tekst Artur Golak

Fot. Mlekovita i Artur Golak

Choć pogoda nie dopisała a czasu na przygotowania nie było zbyt wiele, to na spotkanie z prezydentem przybyło kilkuset mieszkańców Kulesz Kościelnych i okolic.

PODLASKIE AGRO

AKTUALNOŚCI Jak

młodzi postrzegają pracę na roli ?

Co dalej z zawodem rolnika

By zapewnić bezpieczeństwo żywnościowe kraju, Polska powinna podnieść prestiż zawodu rolnika. Taka jest główna konkluzja, wynikająca z badań, dotyczących społecznego odbioru zawodu rolnika przeprowadzonych przez firmę Corteva Agriscience. Badania objęły państwa Europy wschodniej i środkowej: Ukrainę, Rosję, Polskę, Węgry, Rumunię oraz Czechy. Zadaniem internetowego sondażu, przeprowadzonego przy wsparciu agencji analitycznej Proinsight Lab (w Polsce reprezentowanej przez firmę Spotlight Research), było opracowanie rekomendacji, w jaki sposób branża rolnicza mogłaby przyciągnąć młodych ludzi i wychować nowe pokolenia rolników. W ramach badania sprawdzano, jak nastolatkowie oraz ich rodzice postrzegają rolnictwo i pracowników rolnych oraz, jakie jest ogólne nastawienie respondentów do branży rolniczej. Badanie oparte zostało na ankietach wypełnionych przez ponad 5,8 tys. respondentów. W Polsce wzięło w nim udział 1.016 mieszkańców miast i wsi. W grupie tej znalazło się 713 nastolatków (14-18 lat) oraz 303 osoby dorosłe. Wyniki okazały się dalekie od krzepiących, a raczej stały się powodem do prawdziwego niepokoju. Pokazują bowiem, że nastolatkowie nie wyrażają zamiaru ani zainteresowania pracą w przemyśle rolniczym lub uzyskaniem zawodu rolnika. Większość z nich preferuje zawody informatyczne (19%) – ich rodzice również rekomendowaliby im ten sam kierunek (27%). Nikt z nastolatków nie wybrał zawodu rolnika, a jedynie 1% rodziców poleciłoby go swoim dzieciom. Ponadto rodzice, którzy wykonują zawód rolnika lub pracują w branży rolniczej, w większości wpisują się w ogólną tendencję, rekomendując swoim dzieciom zawody informatyczne. Co może szokować, żaden (sic!) z rodziców pracujących w branży rolnej nie polecił dzieciom wyboru branży, w której sam pracuje. Jeśli chodzi o motywację przy wyborze sektora przyszłej pracy, to młodzi wybraliby obszary, które lubią (68%) lub które zapewniłyby im dobre zarobki (52%). Jednocześnie jako najważniejszą kwestię wyboru przyszłej kariery zawodowej dzieci wskazały odpowiednie wynagrodzenie (42%) lub realizowanie własnych pomysłów (38%). 8

Ponad połowa ankietowanych nastolatków (56%) nie wyraziła żadnego zainteresowania rolnictwem. Okazało się, że branża ta nie jest znana zdecydowanej większości uczestników badania, co było też jednym z powodów, dla których nie wybierali oni rolnictwa jako kierunku przyszłej kariery (50% młodzieży, 50% rodziców). 42% dzieci nie było w stanie wymienić żadnego zawodu rolniczego. Jednak pomimo niskiego poziomu wiedzy na temat rolnictwa, młodzi ludzie oraz ich rodzice mają dla niego spory szacunek. Stwierdzenie, że „pracując w rolnictwie, odgrywasz ważną rolę w wyżywieniu świata” otrzymało największe poparcie (86% – nastolatki, 75% – rodzice). Ponadto respondenci uważają, że rolnictwo jest branżą rozwijającą się w szybkim tempie (73% – nastolatki, 67% – rodzice). Ponadto młodzi nie uważają, że rolnictwo jest branżą bez możliwości zapewnienia dobrego dochodu. Jedynie 18% z nich zgadza się z opinią, że „pracując w rolnictwie nie można zarobić dużo pieniędzy”. Zgodnie z wynikami badań, największą przeszkodą w wykształceniu nowego pokolenia pracowników rolnych jest niski, wśród młodych ludzi, poziom wiedzy na temat branży rolnej na świecie. Drugą przeszkodą jest brak świadomości, co do prawdziwego oblicza współczesnego rolnictwa. By temu przeciwdziałać niezbędne jest podjęcie natychmiastowych kroków. By zainteresować młodzież pracą w branży rolniczej konieczne jest rozpoczęcie wielokierunkowych działań, takich jak: edukacja młodzieży i ich rodziców na temat rolnictwa, kształtowanie pozytywnego obrazu pracowników tego sektora, promowanie innowacyjności oraz narzędzi technologicznych stosowanych w rolnictwie czy też podkreślanie możliwości zarobkowania w agrobiznesie i rozwoju zawodowego. Według autorów raportu, kluczowe znaczenie ma komunikacja z młodymi ludźmi prowadzona właściwymi kanałami, które mają istotny wpływ na ich życie – edukację szkolną lub sieci społecznościowe.

– Corteva Agriscience stawia przed sobą poważne zadanie, chcemy nie tylko rozwinąć globalny sektor rolniczy, ale naszą misją jest rozwiązywanie najważniejszych globalnych problemów żywnościowych tak, aby następne pokolenia mogły być spokojne o swoją przyszłość – mówi Paweł Trawiński z Corteva Agriscience – Zdajemy sobie sprawę ze znaczenia młodych ludzi w osiągnięciu globalnej, zrównoważonej gospodarki żywnościowej. Dlatego wszyscy przedstawiciele sektora rolniczego powinni skupić swoje wysiłki na celu, jakim jest zapewnienie przyszłym pokoleniom możliwości cieszenia się zdrową żywnością o wysokiej jakości. – Celem tego wyjątkowego badania było zbadanie stosunku młodych ludzi do rolnictwa oraz wskazanie kluczowych luk, będących przeszkodami w wykształceniu nowej generacji rolników oraz pracowników przemysłu rolniczego – podkreśla Anna Babich z Corteva Agriscience. – Dzięki niemu, opracujemy rozwiązania motywujące nastolatków do postrzegania rolnictwa takim jakie jest: obiecującego, innowacyjnego i zaawansowanego technologicznie obszaru gospodarki, dającego możliwości na zbudowanie pomyślnej kariery. Tyle teoria, a jak wygląda praktyka? Firma zainicjowała akcję „Dzielimy się wiedzą”. W tym roku weźmie w niej udział 16 szkół rolniczych z terenu całej Polski. W jej ramach placówki otrzymają bezpłatnie tablice edukacyjne, które w nowoczesny i atrakcyjny sposób przekażą podstawową wiedzę, dotyczącą zagadnień związanych uprawami rolniczymi i ogrodniczymi. oprac .

Artur Golak

PODLASKIE AGRO

• • •

VFW 18000 MAXX-LINE PLUS

Waga wersji PROFI ≈ 7.650 kg* (bez aplikatora) Wydajne ramię pompujące z turbonapełniaczem! Seryjnie przygotowanie pod aplikator!

• • • • •

We are Fliegl.

PFW 18500 POLY LINE

Waga wersji PROFI ≈7 000 kg* Pompy do wyboru: ślimakowa Wangen lub rotacyjna Vogelsang! Ekstremalnie niski środek ciężkości! EKSTREMALNIE NISKI ŚRODEK CIĘŻKOŚCI! ZAWIESZENIE RESOROWE W STANDARDZIE! ZBIORNIK Z TWORZYWA GFK „MADE IN GERMANY”

AKTUALNOŚCI Ad

vocem badań dotyczących postrzegania i przyszłości zawodu rolnika

Czy bije nam dzwon..?

Wyników badań przeprowadzonych w imieniu firmy Corteva Agriscience i ostatecznej konkluzji z nich wynikającej nie można pozostawić bez komentarza redakcji. Bo powiedzieć, że nie są krzepiące, to nic nie powiedzieć...

Trudno zgodzić się ze zdaniem, które wprost wynika z badań, że „niewłaściwe postrzeganie sektora rolniczego przez młodzież może stanowić przeszkodę dla jego dalszego rozwoju”. Wyniki prowadzonych badań nie niepokoją czy też nie stanowią wyłącznie mało krzepiącej informacji. Wyniki tych badań przerażają! One są wręcz szokujące! Jedna z najważniejszych gałęzi gospodarki krajowej, odpowiadająca za bezpieczeństwo żywnościowe państwa, tworząca miejsca pracy dla obecnie niemalże 1,5 mln mieszkańców naszego kraju, w perspektywie kilku dekad pozostanie bez następców rolników pracujących dzisiaj. ŻADEN z ankietowanych nastolatków (w tym, jak rozumiem, nastolatków stale mieszkających na wsi) nie zadeklarował chęci pracy w zawodzie rolnika, a tylko 1% ankietowanych rodziców poleciłoby pracę na roli swojemu dziecku! ŻADEN ankietowany rolnik nie zaleciłby wykonywanej przez siebie pracy swojemu dziecku! Przecież tylko ta jedna konkluzja powinna wywołać ogólnopolską dyskusję na najwyższym szczeblu na temat przyszłości naszego kraju w ciągu najbliższych 20 lat. To przecież informacja tej samej wagi co starzenie się i zapaść demograficzna naszego społeczeństwa czy też czekająca nas katastrofa klimatyczna. A tu, co jest absolutnie niezrozumiałe, wynik badań nie wywołał żadnej reakcji ze strony państwa czy samorządu zawodowego. Prezydent w trybie natychmiastowym nie zwołuje Rady Bezpieczeństwa Narodowego, premier nie zabiera głosu w najlepszym czasie antenowym. Krajowa Rada Izb Rolniczych nabiera wody w usta. Jak to? Nikt nie dostrzegł wiszącego nad nami wszystkimi zagrożenia, czy też wyniki ankiet nie przebiły się do szerszej wiadomości? Nikt nie bije na alarm? Żeby było jasne, jestem daleki od dyskredytowania wyników badań przeprowadzonych przez firmę Spotlight Research. Nie jestem socjologiem. Nie wiem, jaką metodologię

procesu badawczego przyjęto na potrzeby prowadzonych badań. Nie wiem w jaki sposób stworzono bazę danych i w jaki sposób określono krąg ankietowanych. Wiem natomiast, że nadmierny alarmizm jest równie zgubny jak gnuśne samozadowolenie. Każdy z nas zna bajkę o chłopcu, który straszył wszystkich wołając „wilk”. W końcu kiedy wilk zjawił się rzeczywiście, nikogo ta nowina nie zainteresowała. Mark Twain powiedział kiedyś, że istnieją trzy rodzaje kłamstwa: kłamstwo, bezczelne kłamstwo i statystyka. Raz jeszcze pragnę podkreślić; w żadnym razie celem naszej redakcji nie jest zaprzeczanie wynikom badań czy poddawanie w wątpliwość ich metodologii. Niewątpliwie przeprowadzono je w dobrej wierze i z poszanowaniem zasad pracy badawczej. Bardziej jednak zależy nam nad konstruktywną dyskusją, ale dyskusją prowadzoną w spokojnej, rzeczowej atmosferze, w oparciu o rzetelne i weryfikowalne dane, zwłaszcza, że temat jest tak bardzo ważny dla nas wszystkich. Tymczasem tak jednostronnie przedstawienie wyników rzeczowej atmosferze za bardzo nie służy. Obowiązki redaktora naczelnego przejąłem trzy miesiące temu. To krótki okres, by zyskać jakiekolwiek szersze doświadczenie. Ale nawet przez ten krótki okres zetknąłem się z rolnikami, którzy odnieśli autentyczny sukces. Codziennie kontaktuję się z doskonale prosperującymi przedsiębiorcami rolnymi z naszego regionu – rolnikami i hodowcami, którzy postawili na innowację i rozwój własnych gospodarstw. Tam nie ma problemu z zastępowaniem pokoleń. Młodzi rolnicy wręcz garną się do pracy w rodzinnych gospodarstwach. Za młodością idą nowe pomysły, rozwiązania i koncepcje. Według badań młodzi ludzie nie interesują się zawodem rolnika, ba, 42% z nich nie potrafi wymienić choćby jednego zawodu rolniczego. Tymczasem w kraju mamy aż 53

szkoły rolnicze prowadzone i nadzorowane przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Pięć z nich znajduje się w naszym regionie. Nie słychać, by miały większe problemy z rekrutacją niż inne szkoły średnie. Są takie, gdzie naukę podejmuje już trzecie pokolenie. Szkoły otwierają nowe kierunki kształcenia, inwestują w nowoczesny sprzęt, nawiązują owocne kontakty z zagranicą i ciężko znoszą oskarżenia o stagnację w edukacji rolniczej. Zjawisko konsolidacji rolnictwa, jakkolwiek bolesne i trudne dla wielu jego uczestników, zbliża nas do standardów rolnictwa europejskiego i pozwala rywalizować krajowym rolnikom na trudnym rynku unijnym. I tu tkwi sekret zmniejszającego się od 1989 roku zatrudnienia w tym sektorze. Dzięki mechanizacji i nowoczesnym technologiom zapotrzebowanie na pracę człowieka powoli się zmniejsza, przy stale podnoszonej efektywności i rentowności produkcji rolnej. Tak, rolnictwo to jedna z najbardziej innowacyjnych dziedzin życia gospodarczego w naszym kraju i biorę pełną odpowiedzialność za swoje słowa. A to, że większość społeczeństwa ma o tym mgliste pojęcie, to rzeczywiście duży problem, który oczekuje na swoje rozwiązanie. Jednak spójrzmy prawdzie w oczy. Zupełnie nieprawdziwe opinie jakie ma stereotypowy Kowalski na temat współczesnego polskiego rolnictwa tylko w niewielkim stopniu (o ile w ogóle) mają wpływ na rozwój i kondycję branży rolniczej w Polsce. Przeciętny Polak też niewiele wie na temat fizyki kwantowej, ale trudno opiniować na tej podstawie, o innowacyjności polskiego przemysłu. Rozmawiajmy o przyszłości krajowego, a tym samym i europejskiego rolnictwa. Propagujmy rzetelną wiedzę o nim. Pracy przy tym będzie mnóstwo. Jednak nie róbmy tego przy akompaniamencie bijących dzwonów, bo wołanie na trwogę w tym wypadku, na szczęście, jest mocno przedwczesne.

CZYTANIE ROZWIJA I POZWALA KORZYSTAĆ Z WIEDZY INNYCH Każde wydanie „Podlaskie Agro” na pewno do Ciebie dotrze. Zamów prenumeratę tylko 73,80 zł rocznie Santander Bank 90 1090 2587 0000 0001 3238 8043

Artur Golak

pr m a e n um Dla do m y er a t k a up o or ó ż p o l d ej g m i n k w s ą s eć n aze t i i zn iad as y, aj o o m my m

Wykonując przelew należy podać dane zamawiającego – imię i nazwisko, adres, a w przypadku firm – dane do wystawienia faktury.

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

tel. +48 12 43 44 110 | www.avantpolska.pl mocna / zwinna / niezawodna

WYPRZEDAŻ ROCZNIKA 2019 idealny w gospodarstwie rolnym

- PONAD 200 NARZĘDZI WYMIENNYCH - SILNA / MOCNA / NIEZAWODNA

PODLASKIE AGRO

AKTUALNOŚCI Przyroda i rolnictwo

Pół

miliona za Naturę

Nawet 500 tys. zł mogą otrzymać rolnicy, gospodarujący na terenach objętych programem ochrony obszarów szczególnie cennych przyrodniczo. O przyznanie pomocy na „Inwestycje w gospodarstwach położonych na obszarach Natura 2000” można się ubiegać do 28 grudnia br. Ekologia i rolnictwo nie zawsze idą w parze, ale ochrona środowiska i działalność rolnicza nie wyklucza racjonalnej gospodarki prowadzonej z poszanowaniem środowiska naturalnego. Rolnicy, którzy mają trwałe użytki zielone i pastwiska o łącznej powierzchni co najmniej hektara, położone na obszarze chronionym Natura 2000, mogą liczyć na pomoc finansową w postaci refundacji części poniesionych kosztów. Uzyskane w ten sposób fundusze mają podlaskim rolnikom pomóc w prowadzeniu działalności zgodnie z podwyższonymi standardami środowiskowymi, które obowiązują na tych szczególnych pod względem przyrodniczym, terenach. Pieniądze będą przyznawane m.in na inwestycje, które przyczynią się do utrzymania i użytkowania w gospodarstwach łąk i pastwisk położonych na obszarze Natura 2000, nie będą w negatywny sposób oddziaływały na cele ochrony zgodnie z tym programem oraz nie będą sprzeczne z obligatoryjnie nakazanymi działaniami ochronnymi, ustalonymi w planach zadań ochronnych lub też w planach ochrony (o ile takie plany zostały ustanowione).

Podlascy rolnicy wielokrotnie udowodnili, że można pogodzić racjonalną gospodarkę rolną z koniecznością

ochrony obszarów cennych przyrodniczo.

Pomoc będzie przyznawana w formie refundacji części poniesionych kosztów. Standardowo będzie to 50% inwestycji, choć młodzi rolnicy mogą liczyć na zwrot aż do 60% poniesionych nakładów. Limit pomocy liczony jest na jednego beneficjenta i tylko na jedno gospodarstwo rolne a wynosi max. 500 tys. zł. Na tyle może liczyć rolnik chcący wybudować nowe budynki inwentarskie, zmodernizować stare lub zaadaptować inne budynki na potrzeby gospodarowania. Pozostałe inwestycje, takie jak zakup maszyn przeznaczonych do utrzymania trwałych użytków zielonych, urządzeń do pojenia zwierząt, czy przechowywania pasz, mogą uzyskać pomoc do 200 tys. zł. Wnioski należy składać w Oddziałach Regionalnych Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa właściwych ze względu na położenie gospodarstwa lub w biurach powiatowych ARiMR. Pierwszeństwo uczestnictwa w programie będzie zależało od m.in. powierzchni łąk i pastwisk położonych na obszarze Natura 2000 znajdujących się

w gospodarstwie, ich udziału w łącznej powierzchni całego gospodarstwa oraz realizacji przez rolnika zobowiązań rolno-środowiskowo-klimatycznych lub zobowiązań ekologicznych w ramach PROW 2014-2020. Może warto się pośpieszyć? Limit funduszy przeznaczonych na realizację programu wynosi 474.730.724,59 zł. Do końca września rolnicy z całej Polski złożyli 2.194 wniosków na łączną kwotę 360 611 135,26 zł, z czego 1.472 z nich zamieniło się na umowy na kwotę 224.780.269,20, co stanowi 47%. przeznaczonych funduszy. Zrealizowano płatności dla 1.018 beneficjentów na kwotę 130.537.454,43 zł, co stanowi 27,9% środków przeznaczonych na program. Warto wiedzieć, że Natura 2000 to sieć obszarów szczególnie cenna przyrodniczo chronionych w Unii Europejskiej. Przeszło połowa obszaru województwa podlaskiego, bo aż 10.792 km2 objęta jest taką formą ochrony. Oprac. AG

Fot. Archiwum

redakcji

Certyfikat dla Mlekovity Linia produktów Mlekovity „bez laktozy” otrzymała Certyfikat Dobry Produkt, przyznawany przez Grupę PTWP, wydawcę magazynu „Rynek Spożywczy” oraz serwisów portalspozywczy.pl, dlahandlu.pl oraz horecatrends.pl. Wyróżnienie przyznawane jest najciekawszym produktom spożywczym, wyróżniającym się jakością, innowacyjnością, a także tradycyjną i regionalną recepturą. Wyboru 20 nagrodzonych firm i produktów dokonało grono uznanych ekspertów, 12

szefów kuchni oraz dziennikarzy zajmujących się tematyką spożywczą i kulinarną. Dokonali oni selekcji produktów zgłoszonych do konkursu w pięciu kategoriach. Linia produktów Mlekovity bez laktozy została uhonorowana Certyfikatem Dobry Produkt w kategorii Produkt Innowacyjny. – Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych klientów stale rozszerzamy nasz asortyment o kolejne nowości, w tym produkty wysoce innowacyjne – powiedział Dariusz

Sapiński, prezes Zarządu Grupy Mlekovita. – Dowodem na to może być fakt, że w ciągu trzech kwartałów br. Mlekovita wprowadziła na rynek 56 nowości w dziewięciu kategoriach produktowych. Istotną część wśród nich stanowią produkty bez laktozy. Ta linia liczy już 30 artykułów i będzie nadal rozwijana. Oprac. AG

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

AKTUALNOŚCI

Finaliści V edycji Olimpiady Aktywności Wiejskiej. Gratulujemy i życzymy dalszych sukcesów!

finał

Olimpiady Aktywności Wiejskiej `2019

Warto chcieć więcej

Do Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego 28 listopada br. przybyli wszyscy ci, którym dobro wspólne podlaskiej wsi nie jest obojętne. Dostrzeżeni i nagrodzeni zostali liderzy środowisk wiejskich, członkinie kół gospodyń wiejskich, członkowie ochotniczych straży pożarnych i miejscowych stowarzyszeń oraz liczne grono działaczy społecznych i „lokalsów”, włączających się w codzienne życie „małych ojczyzn”.

Zgodnie z intencją organizatorów, celem olimpiady było pobudzenie aktywności społecznej mieszkańców terenów wiejskich i zaangażowanie ich do podejmowania działań zmierzających do realizacji wspólnych inicjatyw, służących integracji i wzajemnej współpracy. To sami uczestnicy olimpiady podejmowali decyzję, w jakich obszarach aktywności chcą zrobić coś dobrego dla swojego środowiska lokalnego. Wśród rodzajów aktywności było m.in. kultywowanie tradycji i lokalnych obrzędów, aktywność kulturalna i sportowa, ochrona środowiska i ekologia, krzewienie wiedzy o patriotycznej przeszłości. Dla wielu uczestników była to świetna okazja do promocji wsi, nawiązania współpracy między mieszkańcami sąsiednich gmin i integracji różnych środowisk, ludzi w różnym wieku i różnej profesji, wokół wspólnego celu. Pula nagród to 55 tys. zł. Wpłynęły 62 wnioski, w trzech kategoriach, a w nich nagrodzono pięć miejsc i przyznano siedem wyróżnień. Zgłoszenia cechowała inwencja i kreatywność.

Wszyscy włożyli w swoje projekty dużo serca i wysiłku. – Jesteśmy amatorskim teatrem – mówiła Jadwiga Borsuk z Dzięciołówki gm. Korycin. – Działamy wśród osób niepełnosprawnych. W Parku Kulturowym Korycin-Milewszczyzna zorganizowaliśmy „Festiwal Legend”. A do konkursu głosiliśmy się sami. Nasze przedstawienie „Opowieści o Korycinie” wszystkim się podobało i chcieliśmy pochwalić się szerszej publiczności. I udało się. Aktorzy-amatorzy zajęli czwarte miejsce w kategorii „Działania wojewódzkie i ponadregionalne”. Jak głęboko trzeba zaangażować się w swój projekt wiedzą wszyscy związani ze Stowarzyszeniem Kawaleryjskim im. Podlaskiej Brygady Kawalerii w Kolnie. – Działamy od 2009 r. – mówi Andrzej Szymański, prezes Stowarzyszenia. – Bierzemy udział w uroczystościach patriotycznych w naszej gminie. Uczczenie bitwy pod Piasutnem Żelaznym to stosunkowo młoda inicjatywa.

Widzimy, że istnieje społeczne zapotrzebowanie na tego typu działania, a chętnych, by do nas dołączyć nie brakuje. Do konkursu zgłosiła nas gmina Kolno. – Taka forma działalności społecznej napędza nas, daje nam energię do działania, człowiek chce się dalej rozwijać i robić więcej – mówi Małgorzata Dojnikowska ze wsi Sobolewo, gm. Suwałki, wyróżniona w kategorii „Działania skierowane do 1,2 miejscowości w gminie”. – To też aktywizuje mieszkańców naszej wsi i gminy, integruje i dopinguje do działania. Starsi wychodzą z domów, młodsi uczą się od starszych, spędzają wspólnie czas. Jesteśmy mocno nastawieni na tradycję, by przypomnieć jak to kiedyś było i by nie odeszło z naszej pamięci. Organizatorem Olimpiady jest sekretariat Regionalny Krajowej Sieci Obszarów Wiejskich, działający przy Urzędzie Marszałkowskim w Departamencie Rolnictwa i Obszarów Rybackich. Tekst i fot. Artur Golak

ROLNIKU MASZ WYPOWIEDZIANĄ UMOWĘ LUB PROBLEM Z:



 BA N KI E M  KO M O R N I KI E M DZ WO Ń !!! TE L . 8 8 3 1 8 1 600

LEASINGIEM

Restrukturyzacja Pomoc prawna 14

zadłużenia gospodarstw rolnych prz y Upa d ło śc i Kon sumenc kiej PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

AKTUALNOŚCI Ceny

zakupu i dzierżawy użytków rolnych na

Podlasiu w 2018 r.

Drożej niż przed rokiem

44,4 tys. zł/ha to średnia krajowa cena gruntów ornych w Polsce w 2018 r. Była wyższa o 7,5% w porównaniu z rokiem poprzednim. W województwie podlaskim ceny gruntów ornych i łąk trwałych w obrocie prywatnym są niższe od tej średniej, jednak rosną corocznie. Wyższą cenę, niż przeciętna w kraju, odnotowano w: kujawsko-pomorskim, opolskim, warmińsko-mazurskim i wielkopolskim. Wzrost cen, podobnie jak w latach poprzednich, wynikał przede wszystkim z ograniczonej podaży gruntów na rynku prywatnym oraz wyczerpujących się zasobów gruntów państwowych. Przeciętna cena 1 ha gruntów ornych w 2018 r. w województwie podlaskim ukształtowała się na poziomie 41,8 tys. zł i była o 11,0% wyższa w stosunku do poprzedniego roku. W pierwszym kwartale 2018 r. podlascy rolnicy płacili średnio za hektar 42,2 tys. zł, w następnych kwartałach cena uległa obniżeniu. Przeciętnie w transakcjach kupna/ sprzedaży gruntów ornych pomiędzy rolnikami w 2018 r. za 1 ha gruntów ornych dobrych (pszenno-buraczanych) płacono 60,8 tys. zł., (o 17,3% więcej niż rok wcześniej). Natomiast średnie ceny za grunty orne (żytnio-ziemniaczane) wyniosły 45,7 tys. zł., tj. o 13,1% więcej

niż w 2017 r., a słabe (piaszczyste) klasy V i VI – 34,0 tys. zł. (wyższe o 10,7%). Natomiast cena hektara łąki w obrocie prywatnym w 2018 r. przekroczyła u nas o 24,0% cenę krajową (27,7 tys. zł). Cena dzierżawy 1 ha łąki wahała się w poszczególnych kwartałach, przyjmując wartość maksymalną w I kwartale na poziomie 37,7 tys. zł i minimalną w ostatnim – 30,3 tys. zł. Z badań przeprowadzonych w 2018 r. wynika, że przeciętna cena dzierżawy 1 ha gruntów ornych i łąk w województwie podlaskim wyniosła 0,6 tys. zł. Ceny dzierżawy w kraju były mniej korzystne dla dzierżawców niż w naszym regionie. W tabeli pr zedstawiono pr zeciętne ceny zakupu i dzierżawy użytków rolnych w 2018 r. w województwie podlaskim na tle cen krajowych.

NAJBLIŻSZE ROLNE BADANIA ANKIETOWE GŁÓWNEGO URZĘDU STATYSTYCZNEGO

QQ Badanie pogłowia świń oraz

produkcji żywca wieprzowego

– II

QQ Badanie pogłowia bydła,

owiec i drobiu oraz produkcji zwierzęcej

– II

edycja w 2019 r.

|| Termin badania: 06-23 grudnia

–

wywiad telefoniczny

i bezpośredni u rolnika

QQ Ankieta koniunktury

w gospodarstwie rolnym

– II

edycja za

2019 r.

|| Termin badania: 15-19 stycznia

2020 r. – samospis internetowy, 20-31 stycznia 2020 r. – wywiad telefoniczny.

Tekst Aldona Nagórka,

Urząd Statystyczny

edycja w 2019 r.

w B iałymstoku

CENY ZAKUPU/SPRZEDAŻY I DZIERŻAWY UŻYTKÓW ROLNYCH W WOJEWÓDZTWIE PODLASKIM I W POLSCE grunty orne Wyszczególnienie

ogółem

dobry (klasy I, II, IIIa)

łąki

średni (klasy IIIb,IV)

słaby (klasy V, VI)

ogółem

dobra

słaba

25681

27655

22320

Ceny zakupu/sprzedaży (w złotych za 1 ha) Polska woj. podlaskie

2017

41288

52586

42196

29277

2018

44381

55487

45621

31663

27735

30346

23236

2017

37643

51860

40433

30726

30323

31949

25841

2018

41784

60814

45719

34023

34402

36907

27281

630

524

Ceny dzierżawy (w złotych za 1 ha) Polska woj. podlaskie

2017

1000

1134

1036

719

595

2018

1132

1305

1176

784

640

684

544

2017

619

752

656

526

503

498

519

2018

644

855

703

535

559

596

463

Dynamika cen zakupu/sprzedaży Polska

2017=100

107,5

105,5

108,1

108,0

109,7

104,1

woj. podlaskie

2017=100

111,0

117,3

113,1

110,7

113,5

115,5

105,6

Dynamika cen dzierżawy Polska

2017=100

113,2

115,1

113,5

109,0

107,6

108,6

103,8

woj. podlaskie

2017=100

104,0

113,7

107,2

101,7

111,1

119,7

89,2

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

AKTUALNOŚCI Stosowanie Melasy Drink Tofi skleja karmę, co znacznie utrudnia jej sortowanie przez zwierzęta. Tym samym zmniejszają się jej straty, a krowy przyswajają całą skomponowaną dawkę substancji odżywczych i mikroelementów.

Szkolenie w zakresie

stosowania pasz ciekłych dla bydła mlecznego

Słodkie tematy

W urokliwym pensjonacie Bobrowy Dwór w miejscowości Smrock-Dwór 19 listopada firma Pfeifer&Langen zorganizowała szkolenie dla dealerów, przedstawicieli handlowych i doradców żywieniowych dotyczące stosowania w żywieniu bydła mlecznego jednego ze swoich produktów – Melasy Drink Tofi. Na sali zasiadło w sumie 73 liderów sprzedaży przybyłych z regionu Podlasia, Warmii i Mazur czy Mazowsza, ale byli też goście z całej Polski. Część merytoryczną poprowadził, wypowiadający się nieraz i na stronach Podlaskiego Agro, dr inż. Zbigniew Lach. Zwłaszcza ci uczestnicy szkolenia, którzy wcześniej nie mieli okazji słuchać dr. Lacha mogli być nieco zdziwieni. Zamiast sztywnego wykładu wygłaszanego z kartki i „pod krawatem”, mielismy przyjemność słuchać treści przekazywanej ze swobodą i poczuciem humoru, ale też pełną merytorycznej wiedzy wieloletniego praktyka. A mowa była o korzyściach stosowania w karmieniu melasy oraz wpływie diety na dobrostan stada i dochodowość gospodarstwa mlecznego, ale także o perspektywach i prognozach rynku produkcji mleka na świecie. Co należy podkreślić już na początku, Melasa Drink Tofi to produkt absolutnie naturalny, pochodny produkcji cukru wytwarzanego z buraków cukrowych. Znaczna część składu MDT to sacharoza, zawiera także ok. 10% białka i liczne, niezbędne pierwiastki jak: wapń, fosfor, magnez, potas, sód, miedź, żelazo, mangan i cynk oraz witaminy z grupy B. Produkt oferowany przez firmę Pfeifer&Langen występuje w postaci gęstego, brązowego syropu o silnym zapachu karmelu. Ciekła forma melasy to zasługa innowacyjnego procesu produkcji, nie np. dodatków czy domieszek. I choć najczęstszym odbiorcą paszy są hodowcy bydła mlecznego, to MDT może służyć także do skarmiania koni, owiec czy kóz. Co MDT oferuje hodowcom? Poprawia smak zadawanej paszy. Każdy hodowca wie, że krowa to urodzony smakosz, w dodatku smakosz

bardzo wybredny i mający tendencję do wybierania co smaczniejszych kąsków z dawki zadanej paszy. Melasa Drink Tofi nie tylko poprawia smak, ale też skleja pokarm, uniemożliwiając krowom sortowanie paszy. Zyski są oczywiste, zwierze zjada w całości skomponowaną dawkę paszy, przyswaja wszystkie wyliczone składniki odżywcze i mikroelementy bez pozostawiania resztek. Optymalny przebieg procesów fermentacyjnych w żwaczu przebiega pod warunkiem, że zwierzę spożywa całą dawkę ze wszystkimi jej elementami. To także oznacza większą ilość pobieranej masy suchej. Bez tego nie ma co marzyć o zwiększeniu wydajności. Dodatek melasy zapobiega niekorzystnemu procesowi wysuszania się TMR-u na stole paszowym lub przynajmniej znacznie opóźnienie tego zjawiska. MDT zawiera w przeliczeniu na sacharozę 4042% cukru. Duża jego zawartość sprzyja rozwojowi nie tylko ilości brodawek żwaczowych, zwiększa ich długość i ich pole powierzchni. Przy okazji, duża ilość łatwo dostępnej energii pozwala bakteriom żwaczowym efektywniej i skuteczniej zagospodarować białko zawarte w paszy. Zwraca uwagę duża – 2,5-3,0% – zawartość potasu. To nie tylko ma korzystny wpływ na gospodarkę cieplną, co jest szczególnie ważne w okresie letnim, ale także odgrywa ważną rolę w procesie wchłaniania wody w organach wewnętrznych, mięśniach i kościach oraz wpływa na wzrost wartości bilansu kationowo-anionowego. Zatem, do każdej obory, polecamy słodkie co nieco (uśmiech). Tekst Artur Golak

Fot. Archiwum

redakcji

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

AKTUALNOŚCI Pszczelarstwo

od podstaw

Pasieki w szkołach

Eksperymentalne przyszkolne pasieki powstaną w dwóch placówkach naszego regionu: w Zespole Szkół im. gen. Ludwika Michała Paca w Dowspudzie oraz Zespole Szkół Rolniczych im. Stefanii Karpowicz w Krzyżewie. W obu szkołach działają od lat kierunki nauczania związane z rolnictwem, a zarówno nauczyciele, jak i uczniowie wielokrotnie deklarowali chęć pogłębienia wiedzy na ten temat pszczelarstwa. Wychodząc na przeciw tym zainteresowaniom Departament Rolnictwa i Obszarów Rybackich UMWP zorganizował spotkanie z przedstawicielami obu placówek edukacyjnych. W wyniku rozmów obie szkoły zadeklarowały chęć budowy przyszkolnych pasiek pokazowych. Zarząd Województwa Podlaskiego przyjął w tej sprawie stosowną uchwałę, którą pozytywnie przyjął także sejmik Województwa Podlaskiego.

Tak dla cydru Jan Krzysztof Ardanowski, Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, powiedział, że przyszły rząd powinien obniżyć akcyzę na produkowany w kraju cydr. Deklaracja padła podczas zwołanej, jeszcze podczas poprzedniej kadencji, konferencji pt. „Polskie jabłka i cydr – nowe wyzwanie”. Polska jest czwartym producentem jabłek na świecie i pierwszym w Unii Europejskiej. Jak zaznaczył minister Ardanowski, produkcja cydru – niskoprocentowego napoju alkoholowego wytwarzanego z soku jabłkowego, jest naturalnym przedłużeniem produkcji rolniczej i Polska, o ile chce nadal utrzymać wysoką produkcję tych owoców, musi znaleźć sposób na ich przetwarzanie. A produkcja cydru jest jednym z takich rozwiązań, tym bardziej, że polskie normy wytwarzania cydru gwarantują udział znacznie większej ilości surowców naturalnych w produktach, niż w przypadku wiodących koncernów zachodnich. To przekłada się na jakość krajowej produkcji. Tymczasem akcyza, naliczana tak jak za produkty winiarskie, obok zakazu reklamy, jest najskuteczniejszym hamulcem w rozwoju rynku cydru w Polsce. Jak podkreślił nowy/stary minister, obniżenie akcyzy nie 20

W Polsce bytuje ok. 1,5 mln rodzin pszczelich. To oznacza, że w naszym kraju może pracować ok. 100 mld pszczół.

Zarząd województwa przeznaczył na wsparcie tej inicjatywy dofinansowanie w wysokości 10 tys. zł. Przyszkolne pasieki mają pomóc przyszłym pszczelarzom pogłębić zainteresowania i zdobyć niezbędne doświadczenie praktyczne, które pomoże w przyszłości założyć własną amatorską hodowlę pszczół, a nawet pomoże zrealizować marzenia o pasiece profesjonalnej. Nikogo nie trzeba przekonywać, jak ważną rolę pełnią w rolnictwie pszczoły. Przeszło 78% roślin na świecie jest owadopylna. W Polsce około 60 gatunków roślin uprawnych pozytywnie lub bardzo pozytywnie reaguje

jest w gestii ministerstwa rolnictwa a ministerstwa finansów. I mogłoby się wydawać, że coś w temacie cydrów drgnęło w dobrą stronę, choć nie tak, jak oczekiwaliby producenci. W połowie listopada wpłynął do sejmu projekt ustawy z propozycją zwiększenia stawki akcyzy o 10%. Z podwyżki miałby zostać wykluczony właśnie cydr i perry (napój niskoalkoholowy wytwarzany z gruszek). Taka decyzja podyktowana ma być chęcią ochrony krajowych producentów jabłek. – Z zakresu projektowanej indeksacji akcyzy na używki wyłączono cydr i perry o mocy nieprzekraczającej 5% w celu rozwoju tego rynku i pośredniego wspierania produkcji sadowniczej, stanowiącej jeden z filarów polskiego rolnictwa – czytamy w uzasadnieniu projektu. Obecnie oba produkty cieszą się preferencyjną stawką podatku akcyzowego w wysokości 97 zł od 1 hektolitra gotowego wyrobu. Tymczasem ZP Polska Rada Winiarstwa wnioskuje o wprowadzenie zerowej stawki akcyzy na cydr, zgodnie zresztą z zapowiedzią premiera Mateusza Morawieckiego, złożoną jeszcze w roku 2017. Jak podkreślają producenci, bez wsparcia w tym zakresie, rozwój sektora cydrów jest wręcz niemożliwy.

na odwiedzanie przez owady zapylające. Wśród nich jest znaczna grupa roślin dla których obecność zapylaczy jest bardzo korzystna, chociaż w pewnym stopniu są one samopylne.Zwłaszcza rzepaki mieszańcowe „cieszą” się z wizyty skrzydlatych robotników. Plonowanie licznych roślin uprawianych w podlaskich sadach i na polach nie byłoby praktycznie możliwe bez pszczół i można tu wspomnieć choćby o słonecznikach, gryce lucernie, a także owocach jagodowych – truskawkach, malinach, jeżynach, porzeczkach i agreście. Oprac. Artur Golak

Fot. Archiwum

redakcji

Tymczasem rynek cydru na świecie nabiera coraz większego rozpędu. Zgodnie z prognozami agencji Allied Market Research ma rosnąć o 6,1% rocznie, by ostatecznie w roku 2023 osiągnąć wartość 16,252 mln $. Żaden produkt alkoholowy nie może pochwalić się podobnym wzrostem. Wysoka pozycja jaką ma Polska jako producent jabłek na świecie, nie przekłada się jednak na większe zainteresowanie cydrem w kraju. W Polsce do końca maja br. jego obrót wyniósł zaledwie 62 mln złotych, niemal 25% mniej niż w roku poprzednim. Jeszcze pięć lat temu, kiedy cydry wchodziły do sklepów, eksperci szacowali ich rynek na 1 mld złotych rocznie. Co znaczące – kurczy się rynek cydrów przemysłowych, te produkowane zgodnie z zasadami kraftu mają się, podobnie jak piwa rzemieślnicze, bardzo dobrze. 9-19 października we Frankfurcie nad Menem odbyła się już trzecia edycja Global Cider Forum, imprezy skupiającej europejskich producentów cydru i win owocowych, podczas której zaproszeni goście omawiali przyszłość branży w nadchodzących latach. Jednym z jej sponsorów był koncern GEA, jeden z największych dostawców rozwiązań dla rolnictwa. Oprac. AG

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

WETERYNARIA Okres

okołoporodowy a zdrowie cieląt

Pępek noworodka

Pierwsze tygodnie życia to newralgiczny okres w procesie odchowu cieląt, mający zasadniczy wpływ na przeżywalność zwierząt i ich późniejszą produktywność. Od hodowcy wymaga szczególniejszej uwagi i troskliwości. Według szacunków ok. 25% strat żywo urodzonych cieląt przypada na pierwszy tydzień ich życia. W okresie płodowym pępowina stanowi połączenie płodu z łożyskiem matki. Poprzez sieć naczyń i żył dostarczane są, za pośrednictwem krwi, substancje odżywcze niezbędne do prawidłowego rozwoju płodu. Odbywa się to poprzez dwie żyły pępkowe i dwie tętnice pępkowe. Żyłami transportowane są substancje odżywcze i natleniona krew z łożyska matki. Po porodzie ściany naczyń krwionośnych względu na cienką i elastyczną budowę, mogą ulec po porodzie pęknięciu. Ma to miejsce w okolicy mniej więcej 10-15 cm od ściany brzucha płodu. Ściany tych naczyń zbudowane są z włókien sprężystych i mięśniowych, co umożliwia mocne zaciśnięcie wejścia do pępowiny, uniemożliwiając tym samym krwawienie. Gdy dochodzi jednak do krwawienia, należy je zacisnąć za pomocą nitki lub sznurka. Podwiązanie pępowiny zabezpiecza również przed powstaniem przepukliny jelitowej. To obszar niezwykle delikatny, może dojść w tym miejscu, do przemieszczenia się jelit na zewnątrz. Przez żyły i tętnice może wtedy dojść do wnikania wielu niebezpiecznych dla cielęcia zarazków. Odkażenie jodyną i podwiązanie sznurkiem kikuta pępowiny zabezpiecza nowo narodzone zwierzę przed zakażeniem. W normalnych warunkach kikut zasycha w ciągu 7 dni od porodu. W ustroju cielęcia znajdują się bakterie E.Coli, Proteus, Staphylococcus, czy Corynebacterium z czego najbardziej niebezpieczną bakterią jest Staphylococcus Aureus, powodująca stany ropne. Gdy pępowina ulegnie zerwaniu, bezpośrednio przy jamie brzusznej, wówczas droga wejścia bakterii do jamy brzusznej jest bardzo krótka. Gdy następuje to w odległości ok. 10-15 cm od jamy brzusznej, droga do potencjalnego źródła jest wystarczająco długa, by do infekcji nie doszło. Gdy bakterie jednak dostaną się do pępowiny, pojawia się stan zapalny. Drogą naczyń krwionośnych mogą dostawać się dalej do środka jamy brzusznej, powodując zapalenie 22

otrzewnej, a w dalszej części jelit, pęcherza, wątroby i nerek. Gdy dojdzie do ogólnej posocznicy z wysoką gorączką, cielę niemające jeszcze wykształconej odporności, ma niewielkie szanse na przeżycie. Pierwsze objawy zapalenia to powiększony w wyniku toczącego się procesu zapalnego pępek. Następuje wzrost temperatury wewnętrznej oraz ból oko-

licy pępka. W czasie omacywania może dochodzić do wypływu ropnego. Pierwsze objawy powstają od 3 do 5 dnia od urodzenia. Najczęściej proces chorobowy dotyczy cieląt do 30 dnia od wycielenia. Stany ropne pępowiny wymagają dłuższego czasu rozwoju choroby i pierwsze objawy mogą wystąpić u cieląt do 3-4 miesiąca życia. Wystarczy palcami dotykać okolicy pępka, by stwierdzić, że jest powiększony, gorący i bolesny. Omacywanie pozwala nam też stwierdzić, czy nie jest to przepuklina. Stan taki wymagać będzie operacji chirurgicznej. Omacywaniem stwierdzamy też, czy jelita dają się odprowadzić do środka jamy brzusznej. Mały otwór możemy pozostawić, ponieważ czasami

jelita ulegają w naturalny sposób wciągnięciu do środka, a otwór samoistnie ulega zamknięciu. Duże otwory trzeba będzie operować, ponieważ może dojść do zaciśnięcia jelit pod skórą, stanu zapalnego a w konsekwencji śmierci zwierzęcia. W swojej praktyce weterynaryjnej operowałem przepuklinę pępkową u cielaka jałówki. Gdy zwierzę dorosło i zaszło w ciążę, nacisk jelit i płodu na dno jamy brzusznej był tak duży, że w okolicy pępka doszło do pęknięcia i przemieszczenia jelit pod skórę. Dlatego należy rozważyć sytuację, czy opłaca się zostawiać jałówki po takiej operacji do dalszej hodowli. Gdy w otwór przepuklinowy wchodzą tylko trzy palce operacja ma w tym przypadku sens, przy większych otworach, rokowanie jest najczęściej złe. Gdy z pępowiny wyciekają krople moczu, bezwzględnie potrzebna jest interwencja chirurgiczna. Co należy uczynić zaraz po porodzie? Koniec pępowiny odkazić środkiem dezynfekcyjnym, na przykład jodyną. W razie krwawienia zawiązać koniec pępowiny. Pod cielaka dostarczyć dużo suchej ściółki, by ograniczyć kontakt zwierzęcia z obornikiem, kałem, moczem, wszędzie tam gdzie jest siedlisko bakterii. Aby podnieść odporność cielęcia, należy podawać mu siarę i mleko matki aż do siódmego dnia życia. Co robić gdy pępek spuchnie? Trzeba wezwać lekarza weterynarii, by zastosował kurację antybiotykową, preparaty wzmacniające i podnoszące odporność organizmu. Chora pępowina w połączeniu z ogólnym słabym stanem, powoduje najczęściej śmierć zwierzęcia. Tekst Józef Wszeborowski Fot. Archiwum

redakcji

QQ Józef Wszeborowski, lekarz weterynarii

Przychodnia dla zwierząt 16-061 Juchnowiec Dolny 98 tel. 85 71-96-100 608-155-871

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

HODOWLA

Stado podstawowe utrzymywane jest w oborze uwięzionej. Obiekt tego typu zapewnia lepszą kontrolę nad zwierzętami, przez indywidualne podejście do każdej

sztuki.

Z wizytą w gospodarstwie Emilii i Karola Brzozowskich w Płonce Kościelnej (gm. Łapy)

Ziarnko do ziarnka

Stopniowe powiększanie terenów uprawnych. Przejście na produkcję roślinną. Wysokie ceny gruntów. I ta nieszczęsna susza... Trochę błądzimy po tej Płonce zanim docieramy pod właściwy adres. Duża miejscowość, mogłaby – dla ułatwienia – mieć nazwy ulic. Rozległe, wyłożone kostką polbrukową podwórko. Wszędzie zaskakująco czysto. Ktoś się nawet krząta podsprzątując. Obok śliczny dom i odgrodzony od części gospodarczej,

zadbany ogród. Gospodarz zaprasza do środka. Tu natychmiast poznajemy sześcioletniego Marcela, a zaraz potem żonę pana Karola – Emilię i drugiego syna – rocznego Aleksandra. Samodzielna przygoda z rolnictwem Karola Brzozowskiego z Płonki Kościelnej w gminie Łapy rozpoczęła się w 2005 r. po przejęciu

Najnowszą, ukończoną już inicjatywą rozwojową, jest wybudowana w zeszłym roku paszarnia. Służy

głównie do przechowywania pasz, płodów rolnych i maszyn rolniczych.

gospodarstwa od rodziców. 14 lat temu majątek składał się z 40 ha ziemi (z dzierżawami) i 30 krów mlecznych. Już wtedy gospodarstwo było nastawione na produkcję mleka. Pan Karol rozwijał dorobek rodziców. Korzystając z programów unijnych zdobywał fundusze i przeznaczał je na inwestycje w kierunku zwiększenia hodowli. Wszystko rozpoczęło się od dofinansowania na kwotę 50 tys. zł z programu Młody Rolnik. Było też SPO, a później PROW. – Dofinansowanie wykorzystałem na modernizację gospodarstwa, głównie parku maszynowego. Z tych środków kupiłem większy ciągnik (130 KM) oraz prasę, owijarkę, agregat uprawowo-siewny i pługi. Większość sprzętu zakupiłem w firmie Primator z Czyżewa. Dzięki wsparciu udało mi się również zbudować silosy – wspomina gospodarz. Dzisiaj stado państwa Brzozowskich jest czterokrotnie większe, liczy ok. 160 sztuk bydła, z czego 60 to krowy dojne, a 40 to opasy. Obrabiają teraz ponad 110 ha ziemi, wśród C.D. NA STR. 26

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

• • • •

G M

Mieszanki mineralne Preparaty mlekozastępcze Lizawki Produkty specjalne

Wesołych Świat Bożego Narodzenia, zdrowia, szczęścia i powodzenia w Nowym Roku 2020 życzy Firma BERGOPHOR®. PODLASKIE AGRO

dla Twojego stada bydła

NE od

WOL

Perfekcyjne rozwiązania

Bergophor Futtermittelfabrik Dr. Berger GmbH & Co. KG 95326 Kulmbach · Tel. +49 9221 806-0 · www.bergophor.pl michal.suchy@bergophor.pl · Tel. +48 602 28 49 27 slawomir.jaksim@bergophor.pl · Tel. +48 510 06 44 01

HODOWLA C.D. ZE STR. 24

których przeważają łąki. Sieją też kukurydzę na kiszonkę oraz jęczmień, pszenicę i rzepak. – Jesteśmy całkowicie samowystarczalni. Przetwarzamy uprawy na paszę dla zwierząt, a nadwyżki sprzedajemy – opowiada Karol Brzozowski. Krowy pana Karola są w wyśmienitej formie: – Parametry mleka są na wysokim poziomie: 4,2% tłuszczu i 3,5% białka. Średnia wydajność w stadzie to 9,5 tys. litrów – przytacza gospodarz. – Przy takiej wydajności trzeba zadbać o porządne karmienie. Bardzo dużo pozytywnych efektów w wydajności i jakości mleka zapewnia nam stosowanie Melasy Drink Tofi. Ten karmelowy syrop dobrze się sprawdza, bo krowy lepiej pobierają całą dawkę pokarmową ze stołu paszowego. Melasa jest smakowita, a dodatkowo „klei” dawkę i zwierzęta nie mogą jej sortować. Praktycznie nie mamy już niedojadów. Płynna pasza dostarcza

ospodarze sporo inwestują w rozwój swojego stada i podniesienie jego produkcyjności. Wysokiej jakości nasienie buhajów kupują tylko ze sprawdzonych źródeł.

też dużo bezpiecznej energii, a to przekłada się na znakomitą jakość mleka. Mleko oddają do Mlekovity. Pan Karol wypowiada się na ten temat przychylnie: – Wsp ó ł prac a w yglą da dobr ze, nie ma na co narzekać. Jak są awarie, to nie ma problemu z szybszym odbiorem mleka, przyjeżdżają na czas. Jedynie cena mogłaby

Najmłodsze pokolenie przy pracy...

być wyższa przy dzisiejszych cenach pasz i tegorocznej suszy. Stado podstawowe, liczące 50-60 krów, jest utrzymywane w oborze uwięziowej, a opasy i młodzież w oddzielnym budynku wolnostanowiskowym. Krowy są dojone dojarką przewodową. Brzozowscy sporo inwestują w rozwój swojego stada i podniesienie jego produkcyjności. Wysokiej jakości nasienie buhajów kupują tylko ze sprawdzonych źródeł – ze Stacji Hodowli i Unasieniania Zwierząt w Bydgoszczy oraz z Wielkopolskiego Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt w Poznaniu. Gospodarz także od kilku lat sam zajmuje się inseminacją krów, jednak, jak zaznacza, wszystko raz na miesiąc kontroluje jeszcze zaprzyjaźniony lekarz weterynarii. – Przeszedłem odpowiedni kurs i od siedmiu lat sam inseminuję swoje stado – mówi pan Karol. – Jest to bardzo duża oszczędność czasu. Do tego dochodzi ekonomia. Chociaż czas jest zdecydowanie ważniejszy, bo jeżeli sam zajmuję się inseminacją, to łatwiej jest mi zaplanować wszystkie prace związane i z hodowlą i z całą gospodarką. A wyniki zacieleń w stadzie mamy całkiem przyzwoite, więc chyba sprawdzam się w tym co robię (śmiech). Państwo Brzozowscy wciąż się rozwijają, poszukują nowych terenów pod uprawę, chociaż jest to ciężkie w dzisiejszych czasach, ceny ziemi są bardzo wysokie. W okolicach Płonki Kościelnej hektar kosztuje ok. 80 tys. zł. Plany na przyszłość. – Chcemy dalej się rozwijać. Priorytetem jest przejście na produkcję roślinną, lecz to wymaga czasu (wręcz lat), aby dokupić ziemi i móc zająć się uprawą. Tak, jak wszyscy rolnicy, tak również Emilia i Karol Brzozowscy są bardzo zapracowanymi ludźmi i nie mają czasu na wycieczki. – Producenci mleka w sezonie letnim nie mają nawet za bardzo czasu na odpoczynek.

Płynna pasza zdobywa coraz większą

popularność

Żeby tak dało się przynajmniej na jeden dzień wolne wziąć, przykładowo na tę niedzielę... – rozmarzyli się gospodarze. – Za te 14 lat pracy przydałby się jakiś krótki urlop. Może rodzice sobie na wczasy pojadą? Co wy na to chłopaki? – pytamy juniorów. Marcel: Nie. Nie. Aleksander: Y-yy. Na te odpowiedzi wszyscy jednocześnie zareagowaliśmy śmiechem. Przy ponad 100 ha ziemi i 60 krowach dojnych jest sporo roboty. Państwu Brzozowskim, tak jak i większości rolnikom, brakuje rąk do pracy. Na szczęście jednak szybko rosną im dwaj synowie. Jak dorosną, to pewnie w przyszłości przejmą gospodarstwo. Pan Karol z żoną są z tego powodu niezmiernie szczęśliwi. Tekst i fot. Karolina Nowicka, Mateusz Leszczyński, Szymon Martysz

… i w czasie zabawy. Też maszynami.

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

HODOWLA Nowe

trendy w produkcji mleka na świecie

Nie tylko laktoza

CZY WIESZ..?

O nietolerancji laktozy słyszeli praktycznie wszyscy, wielu z nas bezpośrednio styka się z tym problemem osobiście lub dotyka on kogoś nam bliskiego. O braku tolerancji na β kazeinę, białko wchodzące w skład mleka, wiedzą tylko zajmujący się tym specjaliści. Tymczasem mleko zawierające jeden z wariantów tego białka – A2, może stać się środkiem zaradczym na dolegliwość, na którą w różnych okresach życia cierpi niemal 70% Europejczyków. Gdy w organizmie konsumenta produktów mlecznych zawierających laktozę jest niewystarczająca aktywność lub całkiem brak laktazy – enzymu, który odpowiada za rozkład tego dwucukru, pojawiają się wielorakie dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Przemysł mleczarski stosuje dwa rozwiązania: proponuje linie produktów „bez laktozy” lub dodaje do produktów mlecznych środki, które zawierają laktazę, pomagające konsumentowi radzić sobie z nietolerancją mleka i jego przetworów na tym tle. Jak udowodnili naukowcy, konsumenci, którzy po spożyciu mleka źle się czują, mogą mieć także inny problem – brak tolerancji na β kazeinę, na który nie ma już tak prostego rozwiązania. Kazeina jest białkiem złożonym z kompleksu ponad 20. różnych białek, zawierającym jony wapnia i fosforu. Rozróżniamy 4 warianty, wśród nich najbardziej znane są: β-kazeina oraz ρ -kazeina. O ile ta ostatnia potocznie znana jako CASK odgrywa ważną rolę w przetwórstwie serowarskim, to β-kazeina może wkrótce okazać się kluczowa dla konsumentów produktów mlecznych, którzy cierpią na szeroko rozumianą nietolerancję mleka. W białym surowcu występuję około 13 wariantów wspomnianej kazeiny, najbardziej powszechne są dwa typy (allele) genu odpowiedzialnego za białko A1 oraz A2. Różnica między wymienionymi typami jest subtelna, oba polipeptydy zawierają po 209 aminokwasów, jednak A1 i A2 różnią się pojedynczym aminokwasem w pozycji 67. W A1 jest w tym miejscu histydyna, zaś w A2 prolina.

Ta jak mogłoby się wydawać niewielka zmiana, ma jednak istotny wpływ na sposób w jaki przebiega rozkład enzymatyczny białka, w organizmie konsumenta. Efektem trawienia kazeiny A1 jest peptyd BCM-7 (7 beta– kazomorfina), który uwalniany jest w jelicie cienkim i jest niestety odporny na działanie większości proteaz (enzymów trawiących białka). Niestrawione w naszych jelitach produkty rozkładu kazeiny A1, jak podają naukowcy mogą wywoływać i nasilać zaburzenia żołądkowo – jelitowe, immunologiczne a także przyczyniać się do cukrzycy typu I czy nawet autyzmu. Rozkład drugiego wariantu kazeiny czyli A2 przebiega bez takich komplikacji właśnie dzięki obecności proliny w pozycji 67 łańcucha. Wprawdzie badania naukowców i ich polemiki nie mają końca ale wydaje się, przeważać pogląd, że mleko z kazeiną A2 powinno być lepiej tolerowane przez osoby, które cierpią na nietolerancję laktozy. Udział takiego mleka w sprzedaży mleka ogółem w Nowej Zelandii stanowi na dziś ok. 8% co znaczy, że jest bardziej popularne niż mleko ekologiczne. Uznanie konsumentów mleko A2 zdobyło także w: USA, Australii i Wielkiej Brytanii. Niemieccy rolnicy również zaczynają specjalizować się w produkcji mleka A2. Czy nowy kazeinowy trend w produkcji mleka i jego przetworów trafi też do Polski i czy pojawiający się popyt zmusi nasze mleczarnie do poszukiwania dostawców takiego mleka, jeszcze nie wiemy. Aby mleko produkowane przez krowę zawierało wyłącznie kazeinę typu drugiego, producentka mleka musi posiadać geny kodujące

β-kazeinę A2A2. Powinna odziedziczyć te geny od swoich rodziców. Możliwe kombinacje genotypu potomstwa w zależności od genotypu rodziców przedstawiono w tabeli 1 Przy pomocy genetyki można zmieniać częstość występowania genu β-kazeiny A2A2 w stadzie. Dokładniej trzeba konsekwentnie wybierać buhaje homozygotyczne, z lepszym wariantem (A2A2). Wtedy doprowadzenie stada do homozygotyczności pod tym względem będzie zależało od czasu i ostrości selekcji. Szczególnie godny polecenia wydaje się sposób, w którym wśród proponowanych do kojarzeń buhajów, ostatecznie zaakceptowane zostaną takie, które mają dobre geny kodujące β-kazeinę A2A2. Na pewno warto czuwać nad kierunkami w jakich zmienia się rynek mleka i przemysł mleczarski by być do nich zawczasu przygotowanym. Szczególnie, że w ofercie WCHiRZ jest już ponad 14 buhajów o korzystnym typie β-kazeiny. Wśród nich MARCA, CHARM, BABYLONE, POWERBOSS, LEE czy ALBERO. Myślę, że każdy z Państwa znajdzie coś odpowiedniego dla swojego stada. Tekst Marta Czekalska, WCHiRZ, Sp. z o.o. Fot. Archiwum

redakcji

Czy dobór genetyczny krów produkujących mleko A2 już niedługo stanie się przyszłością branży mleczarskiej? Na zachodzie to już codzienność.

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

LUCKY

www.wchirz.pl gPF

DENMARK

154 DENMARK

DENMARK

DENMARK DENMARK gPF

154 gPF

MARCA

154 MARCA

MARCA

Skorzystaj z najnowszej oferty już dziś! PODLASKIE AGRO

MASZYNY

Na razie jest cicho i spokojnie, ale to już niedługo...

Nowe

zakupy w Z espole

Szkół CKR w Marianowie

Podołać programowi

Klucze do trzech, pachnących jeszcze świeżością, ciągników i samobieżnej sieczkarni marki New Holland odebrał 8 listopada z rąk przedstawicieli producenta oraz autoryzowanego dystrybutora – firmy Primator Henryk Kraszewski, Sławomir Łomotowski, dyrektor Zespołu Szkół CKR im. chor. Jana Szymańskiego w Marianowie. Tym samym placówka wzbogaciła się o nowy sprzęt wartości ok. 1,3 mln zł.

Na placu warsztatów szkolnych stanęły w równym rzędzie: okazała sieczkarnia i trzy ciągniki rolnicze. Uwagę uczniów zwróciły szczególnie dwa z nich z charakterystyczną „elką” z przodu. I nie bez przyczyny.

– Konieczność rozbudowania szkolnego parku maszynowego narzuciła nam... podstawa programowa, opracowana w Ministerstwie Rolnictwa i Rozwoju Wsi – uśmiecha się Sławomir Łomotowski. – Nasza szkoła kształci

Zrozumiałą ciekawość budziły ciągniki z „elką”. Z tymi młodzież ze szkoły w Marianowie zapozna się bliżej – na kursach jazdy oraz w trakcie egzaminów zawodowych.

na kierunkach technik-rolnik oraz technik mechanizacji rolnictwa i agromechatroniki. Program nauczania zakłada bezpłatne zdobycie prawa jazdy kategorii T. A dwa z nowo zakupionych ciągników mają pełną homologację i komplet dokumentów. Uczniowie mogą rozpocząć naukę jazdy choćby zaraz. Oba pojazdy są fabrycznie przygotowane do prowadzenia praktycznej nauki jazdy. Kursanci będą mogli uczyć się w bezpiecznym i wygodnym środowisku nowoczesnego ciągnika serii T4. 65S marki New Holland, wyposażonego m.in. W dwa pneumatyczne fotele oraz wydajną i cichą klimatyzację. – Uczniowie kierunku technik mechanizacji rolnictwa i agrotroniki zdobywają dodatkowo uprawnienia kategorii B, niezbędne do prowadzenia pojazdów osobowych a także uprawnienia eksploatacyjne do kombajnu rolniczego – mówi Sławomir Łomotowski. – Te trzy kompetencje, z mojego punktu widzenia, to absolutne minimum jakie uczniowie naszej szkoły muszą zdobyć i które są niezbędne na współczesnym rynku rolniczym. Program nauczania przewiduje także możliwość uzyskania uprawnień operatora PODLASKIE AGRO

MASZYNY kombajnu do zielonek. I tu właśnie tkwi sekret poszerzenia szkolnego parku maszynowego o nowoczesną sieczkarnię. – W praktyce niewielu rolników decyduje się na zdobycie uprawnień eksploatacyjnych na taki typ maszyny – zaznacza Sławomir Łomotowski. – To sprzęt drogi, na który stać niewielu rolników indywidualnych. Z reguły to standardowe wyposażenie firm świadczących usługi rolnicze. Praktyka dnia codziennego uczy, że w przypadku wystąpienia poważniejszej awarii, przy braku uprawnień eksploatacyjnych operatora, często usługodawcy mają kłopoty z uzyskaniem odszkodowań od ubezpieczyciela. Pierwsze pytanie, jaki słyszy właściciel maszyny, to czy jej operator ma odpowiednie uprawnienia. W zeszłym roku napisaliśmy program edukacyjny, który umożliwił każdemu uczniowi, który zgłosi taką chęć, zdobycie uprawnień na kombajn rolniczy i sieczkarnię. I może to był powód, dlaczego ta konkretna maszyna cieszyła się tak dużym zainteresowaniem młodzieży, co widać również na zdjęciach. – Sieczkarnia samobieżna FR 480 to pierwsza tej klasy maszyna w Polsce– opowiada Rafał Galus, specjalista ds. produktu w firmie New Holland. – Silnik FTP Cursor 13 o mocy 476 KM spełnia najbardziej rygorystyczne normy emisji spalin Stage V. Jego charakterystyka pracy – momentu obrotowego i mocy oraz zarządzanie dawką paliwa i powietrza, zostały

„Ciekawość pierwszym stopniem do piekła”? Nie tu i nie teraz. Im lepiej uczniowie poznają zasady eksploatacji sieczkarni tym pewniej mogą liczyć na pozytywną ocenę podczas egzaminu. A w niedalekiej przyszłości zająć się sprawniej maszynami we własnym gospodarstwie lub w zakładzie pracodawcy.

specjalnie dobrane pod kątem pracy w przypadku nagłych, chwilowych zmian obciążeń. Wszystkie ustawienia robocze, jak choćby ustawienia szczeliny walców gniotownika, czy długość ciętej sieczki można regulować z poziomu kokpitu. Wszystko odbywa się za pośrednictwem układów elektroniczno – hydraulicznych. Dzięki nowej sieczkarni uczniowie, na początek, zapoznają się z podstawową obsługą maszyn i zasadami konserwacji zaawansowanego technologicznie sprzętu rolniczego. Następnie podczas pracy w swoim naturalnym środowisku, na okolicznych polach. Maszynie brakuje jeszcze przystawki, ale może w przyszłości... (uśmiech). Niebieskie ciągniki też budziły ciekawość, zwłaszcza te z literką L, z tymi wszyscy uczniowie zapoznają się wkrótce bliżej. – Ciągniki T4. 65S marki New Holland to jedne z mniejszych dostępnych na rynku traktorów rolniczych – mówi Radosław Łęczycki, dyrektor handlowy w firmie PrimaGoście i gospodarz. Od lewej: Radosław Łęczycki – dyrektor handlowy firmy tor. – To prosta i tania w codziennej ek sPrimator, Sławomir Łomotowski – dyrektor Zespołu Szkół CKR w Marianowie ploatacji konstrukcja. i Rafał Galus – reprezentujący markę New Holland.

PODLASKIE AGRO

Silnik trzycylindrowy o mocy 65 KM, hydraulika z trzema parami wyjść zewnętrznych o standardowym natężeniu przepływu 48 l/min. Kabinę wyróżnia przestronność i dobra widoczność we wszystkich kierunkach. To istotna cecha pojazdów, zwłaszcza tych, które posłużą do nauki jazdy przyszłym rolnikom. Jednak to, przede wszystkim, sprzęt rolniczy, przeznaczony do wykonywania lżejszych prac. Jako ciągnik pomocniczy może służyć w każdym typie gospodarstwa rolnego, wszędzie tam, gdzie ze względów ekonomicznych nieuzasadnione będzie wykorzystywanie mocniejszych jednostek. Może być używany z różnymi agregatami – zgrabiarką, szczotką czy nawet pługiem śnieżnym. Jeszcze kilka lat wstecz były w ofercie marki New Holland ciągniki z serii TD o mocy 60-70 KM. Miały swoich odbiorców i wypełniały pewną niszę rynkową. Co ciekawe, szczególnie poszukiwane były na Podlasiu. Teraz producent wrócił do oferty maszyn o podobnej mocy. W zeszłym roku sprzedaliśmy w naszym regionie 15 ciągników serii T4 o mocy 75 KM. W całym kraju ok. 200 sztuk. Cały czas istnieje zainteresowanie taką maszyną, zwłaszcza ze strony rolników, którzy posiadają już sprzęt o większej mocy nominalnej. – My także potrzebowaliśmy ciągnik o niższej mocy i niższym spalaniu – podkreśla Sławomir Łomotowski. – Dwa egzemplarze z „elką” posłużą do prowadzenia nauki jazdy. Trzeci z zamówionych ciągników wyposażony jest w przedni TUZ/WOM. W szkole będzie wykorzystywany m.in. do pracy z mniejszymi agregatami. A wszystkie trzy posłużą również do przeprowadzania egzaminów zawodowych. Tekst i fot. Artur Golak

MASZYNY Jak

się wybiera traktor w P olsce

Liczy się moc

Marka, cena, a może dostępny, szybki i profesjonalny serwis? Co wpływa na de c y zję r olników o w y b or ze konkretnego traktora? Otóż w pierwszym rzędzie brana jest pod uwagę... moc silnika. Tak uważa przytłaczająca większość, bo aż 91,2% respondentów, jak wynika z badań przeprowadzonych przez agencję Martin&Jacob na zlecenie marki Kubota. Równie istotnym czynnkiem branym pod uwagę jest też wysoka bezawaryjność nowej maszyny. Tak zadeklarowało 54,7% respondentów. Tylko nieco mniej, bo 41,4% wskazało szybki serwis i łatwy dostęp do części zamiennych. – Wybór odpowiedniej mocy ciągnika jest dla rolnika kluczowy, ponieważ wprost przekłada się na cenę maszyny – wyjaśnia Michał Poźniak, szef sprzedaży maszyn rolniczych Kubota. – Nie ma na przykład konieczności inwestowania w maszynę o mocy powyżej 160 KM, jeśli gospodarstwo, w którym ciągnik rolniczy będzie pracował ma ok. 50 ha, ale jest podzielone na kilka mniejszych pól. Nowoczesne traktory to maszyny bardzo zaawansowane technicznie, wymagające do prawidłowego serwisu, dobrze wyposażonych centrów diagnostycznych. Wiele marek zastrzega sobie prawo do serwisowania wyłącznie w autoryzowanych stacjach obsługi (ASO). Podobnie ma się problem z częściami zamiennymi i stosowaniem np. tańszych zamienników. Zastosowanie takich podzespołów z reguły znosi odpowiedzialność producenta

Moc ściśle dostosowana do indywidualnych potrzeb, niska awaryjność oraz łatwy i szybki dostęp

do serwisu – ideał ciągnika w oczach polskich rolników.

z tytułu gwarancji i rękojmi. Duże obciążenie pracą, wysokie ceny usług rolniczych w sezonie i utrudniona zastępowalność uszkodzonego ciągnika powoduje, że niska awaryjność jest tak bardzo ceniona. – Ważna jest też oszczędna eksploatacja oraz prosta technologicznie konstrukcj – podkreśla Michał Poźniak. – Wagę do tych dwóch parametrów przykłada niemal 40%. badanych. Wśród parametrów technicznych, branych pod uwagę przed zakupem, pytani rolnicy najczęściej wskazują przekładnię, (64,6%) i masę ciągnika (51,4%). Ważne są także układ hydrauliczny i liczba zaworów – 3,6%, wymiary ciągnika – 42,5% i trzypunktowy układ zawieszenia (TUZ) – 33,7%. Co ciekawe, stosunkowo rzadko analizowane przed zakupem są takie parametry jak układy hamulcowy i kierowniczy, obydwa niewiele ponad 13% wskazań. Serwis, biorąc powyższe, budzi uzasadnione kontrowersje i liczne zastrzeżenia. Więcej niż 1/5 (23,2%) pytanych rolników, którzy kupili w Polsce nowy ciągnik, jest zdania, że obsługa ze strony ASO jest zła lub nawet bardzo zła.

John Deere jak... Coca Cola To kolejny rok kiedy koncern z siedzibą w Moline w stanie Ilinois znalazł się w ekskluzywnej grupie 100 najcenniejszych marek na świecie, obok takich brandów jak: Apple, Google czy Microsoft. W organizowanym corocznie niezależnym rankingu „Best Global Brand’s”, przygotowanym przez wiodąca agencję konsultingową Interbrand, amerykańska firma zajęła 84 miejsce, tym samym awansując w porównaniu z zeszłym rokiem o cztery miejsca. Co ciekawe, to kolejny rok, w którym koncern pnie się w rankingu najcenniejszych 32

marek w górę. W poprzednim roku zanotował zwyżkę również o pozycje z miejsca 92. Obecnie wartość marki John Deere szacowana jest na 5,88 mld dolarów. Dokonując oceny agencja Interbrand wzięła pod uwagę trzy czynniki: osiągane rezultaty finansowe, wpływ marki na decyzje zakupowe klientów oraz siły marki do budowania lojalności i zrównoważonego popytu. Co bardzo ważne, metodologia amerykańskiej firmy konsultingowej była pierwszą tego rodzaju, która uzyskała certyfikat Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej w zakresie wyceny marek.

Zdecydowanie mniej, bo tylko 17,7%, uważa, że poziom obsługi serwisowej jest dobry lub bardzo dobry. Znamienne wyniki wyszły przy pytaniu o najskuteczniejsze działania promocyjne. Rolnicy w Polsce preferują bezpośredni kontakt z maszynami. I tak, dla 59,6% ankietowanych najlepszą formą poznania zalet traktora jest możliwość sprawdzenia go we własnym gospodarstwie. Tylko nieco mniej, bo 53,6% bardziej ceni testy polowe prowadzone przez profesjonalnych operatorów. Nie powinien dziwić aspekt finansowy, który także decyduje o przyszłym zakupie. Dokładnie dla 45% respondentów agencji finansowanie fabryczne to ważny argument, pomagający podjąć ostateczną decyzję. Informacje o eksploatacji maszyn „w boju” to argument dla 42% pytanych. Tyle właśnie chętnie zapoznaje się z opiniami innych rolników, publikowanych na internetowych forach dyskusyjnych. Oprac. Artur Golak Fot. Artur Golak

Maszyny z pod znaku skaczącego jelenia rozpoznawane i popularne są także i u nas, co potwierdzają liczne branżowe rankingi i nagrody. Według Niezależnego Badania Opinii Rolników prowadzonego przez Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu, amerykański producent maszyn rolniczych dwa lata z rzędu (edycje 2017-2018) szczycił się najwyższą średnią ocen 51 różnych aspektów ciągnika, spośród których najważniejsze cechy to: funkcjonalność, bezawaryjność, ergonomia i bhp oraz estetyka wykonania. Co więcej, rolnicy w plebiscycie Izydory 2018 w kategorii Technika wskazali firmę John Deere Polska jako najbardziej przyjazną. Również i w tym roku firma z Ilinois zdobyła zdobyła to prestiżoe wyróżnienie. Oprac. AG

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

nawozy szlachetne

DIABELNIE MOCNY PODLASKIE AGRO

MASZYNY Nowy

trend w handlu maszynami

Otwarcie o cenach Cennik produktów, niby taki oficjalny, ale w branży producentów maszyn rolniczych rzadko która firma decyduje się na podawanie go do powszechnej wiadomości. Cynkomet z Czarnej B i a ł o s t o c k i e j , b o d a j j a ko j e d n a z pierwszych w Polsce, udostępniła na stronie internetowej ceny swoich maszyn.

Utarło się, że o cenie maszyny rolnik dowiaduje się dopiero kontaktując się z dealerem lub autoryzowanym punktem sprzedaży. By porównać ofertę kilku producentów trzeba się natrudzić i, niestety, stracić sporo cennego czasu. Cynkomet nawiązuje do dobrych praktyk przemysłu motoryzacyjnego, gdzie wraz z pełną informacją na temat danych technicznych, wyposażenia standardowego i dodatkowego, klient otrzymuje i cenę. Pozwoli to klientom na bezproblemowe porównanie cen i to jeszcze zanim maszyny trafią do firmowego APS. – Nie chcemy, aby ceny były tajemniczym tabu, tylko narzędziem ułatwiającym podjęcie decyzji zakupowej – mówi Mariusz Dąbrowski, prezes Cynkometu. Prezes Cynkometu motywuje ten krok dotychczasową rywalizacją krajowych i zagranicznych firm o klienta, w której ten już na starcie pozbawiony był ważnych informacji. – Obecnie w naszej branży każdy z producentów korzysta z podobnej technologii wytwarzania produktów, a maszyny różnią

Zdaniem Mariusza Dąbrowskiego, prezesa firmy Cynkomet, jawny cennik produktów na stronie internetowej to krok wykonany w kierunku klienta, ułatwiający szybszy wybór między licznymi ofertami.

się jedynie jakością i pochodzeniem podzespołów – uważa Mariusz Dąbrowski. – Chcemy dać przyszłym użytkownikom przywilej i możliwość porównania tych szczegółów i cen, bo uważamy, że mają do tego prawo, my zaś nie mamy nic do ukrycia. Jak podkreśla, decyzja o zakupie powinna być podejmowana nie tylko ze względu na wielkość i rozpoznawalność marki, ważne jest też wyposażenie kupowanej maszyny, dostępność do części zamiennych, a także czas i jakość serwisu w ramach reklamacji gwarancyjnych i pogwarancyjnych.

– Nie chcemy być producentem, któremu zależy jedynie na wyprodukowaniu i sprzedaży maszyny, dużą wagę przykładamy do wsparcia naszych klientów w okresie gwarancji i po jej upływie – zapewnia prezes. – W cennikach wszystkie dane techniczne są przedstawione w przejrzystej tabeli. Pokazujemy ceny netto, bez rabatów. Aby uzyskać upust, klient musi się zgłosić do jednego z naszych autoryzowanych punktów sprzedaży – zachęca prezes firmy. Oprac. Artur Golak

Fot. Cynkomet

Nadal chętni na ciągniki

to również wzrost o 30% w porównaniu do listopada 2018 r. A jaki model sprzedawał się najlepiej? Tu Jest się z czego cieszyć. W listopadzie br. czas. Mając jednak na uwadze wysoki wo- bezkonkurencyjny był Deutz-Fahr 5110 G. rolnicy zarejestrowali 658 nowych traktorów. lumen sprzedaży w grudniu 2018, który W listopadzie rolnicy kupili 17 ciągników tego To o 17,29% więcej niż w analogicznym okre- wyniósł wówczas 1394 ciągniki, jest to jak typu. Na drugim miejscu znalazł się traktor Kubota L2501 z 16 zarejestrowanymi sztukanajbardziej możliwe. sie w roku 2018. Najwięcej nabywców znalazły ciągniki mar- mi. Ostatnie miejsce na „pudle” zajął czeski I choć liczba rejestracji nowych maszyn w porównaniu z październikiem jest mniejsza ki Kubota. Rolnicy kupili 112 maszyn z logo Zetor Major 80 CL. Firma naszych południoo 20,63%, to eksperci rynku maszyn rolniczych japońskiej firmy. To o 24% lepszy wynik niż wych sąsiadów sprzedała w Polsce 15 swoich nie ukrywają zadowolenia. w październiku i aż o 68% niż w listopadzie ciągników. - Mimo słabszych w yników sprzedaży zeszłego roku. Marką z drugim wolumenem W przedostatnim miesiącu roku najwięcej w listopadzie, wolumen rejestracji nowych sprzedaży jest firma New Holland z 109 sprze- maszyn kupowali rolnicy z Mazowsza. Sprzeciągników jest na miesiąc przed końcem danymi traktorami. Dla firmy posiadającej dano ich tam 111 sztuk. Za nimi są mieszkańcy roku o 245 sztuk wyższy niż przed rokiem również zakłady produkcyjne również w Polsce województwa łódzkiego. Tam zarejestrowano – mówi Tomasz Rybak z firmy Martin & Ja- to 2% wzrost w porównaniu z październikiem. w sumie 77 maszyn. Na trzecim miejscu jest cob. – W ubiegłym roku wynosił w okresie Trzecie miejsce w wirtualnym wyścigu o palmę Lubelszczyzna, gdzie znalazło nabywców 75 od stycznia do listopada 7466 sztuk. W 2019 najpopularniejszej marki w listopadzie zdobył nowych pojazdów. jest to 7711 sztuk. Czy uda się zamknąć ten Deutz-Fahr z 82 zarejestrowanymi pojazdami. Oprac. AG rok z lepszym wynikiem, pokaże oczywiście I choć to 8% mniej niż w poprzednim miesiącu, Dane Agencja Martin&Jacob 34

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

UPRAWA

Kukurydza

na kiszonkę , czym obsiać pola w przyszłym roku ?

Z myślą o przyszłości

Po ostatnich dwóch sezonach nikogo nie trzeba przekonywać jak ważny jest dobór odpowiedniego materiału siewnego. Późne przymrozki i wiosenne niedobory wody a latem fale upałów i susza, mogą sporo na polach namieszać. Co gorsze, na Podlasiu mamy do czynienia z dwiema nieco różniącymi się strefami klimatycznymi, wymagającymi ścisłej rejonizacji doboru konkretnych odmian i nieco innego podejścia do samej uprawy kukurydzy. To co sprawdzi się w zachodniej części regionu, może całkowicie nie wypalić na wschodzie. I odwrotnie, dobre plonowanie odmiany na wschodzie, nie musi automatycznie przełożyć się na sukces w strefie województwa wysuniętej na zachód od stolicy Podlasia.

Bond to również odmiana elastyczna w doborze stanowiska, oczywiście na lepszych glebach pokaże swój wysoki potencjał, jednak na słabszych stanowiskach radzi sobie bardzo dobrze i tam w szczególności ma dużą przewagę nad innymi odmianami. Talentro FAO 260. To średnio późny mieszaniec trójlinowy zarejestrowany w 2016 roku w grupie odmian kiszonkowych. W serii doświadczeń rejestrowych osiągnął plon na poziomie 106% wzorca (62,3 t/ha). Poza rekordowymi plonami zielonki, kukurydza ta charakteryzuje się również wysokim ploAgrii nem suchej masy, co odgrywa kluczową rolę w przypadku możliwości jej wykorzystania ES Bond FAO 240. To najnowsza odmiana zarejestrowana w 2019 roku w segmencie również w przypadku trudnego przebiegu na biogaz (2014 – 105% wzorca/225,25 dt/ha kiszonki. Odmiana uzyskała w latach reje- pogody i deficytu wody w okresie wegetacji. s.m., 2015 – 103% wzorca/184,9 dt/ha s.m.) strowych 2017 – 106%, 2018 – 107% wzorca Rośliny są wysokie, bardzo dobrze ulistnione Talentro jako mieszaniec trójlinowy może być pod względem plonu suchej masy i na chwilę z nisko osadzoną kolbą, dzięki czemu posia- polecany na wszystkie stanowiska, na których obecną jest to jedna z najlepiej plonujących dają wysoką odporność na wyleganie. Kolba zasadna jest uprawa kukurydzy. Doskonale odmian na rynku. Również pod kątem uprawy o imponujących rozmiarach, bardzo dobrze sprawdza się w przypadku gleb słabszych na ziarno ES Bond sprawuje się bardzo dobrze zaziarniona, a samo ziarno w typie bardziej i w takim wypadku zaleca się zredukować i może być uprawiany jako odmiana uniwer- zbliżonym do flint. Wigor początkowy bardzo normę wysiewu do 75 tys. nasion/ha. salna. Odmiana posiada bardzo mocny „stay dobry, dzięki czemu z powodzeniem będzie green” – efekt zieloności jest bardzo wyraźny się nadawać do wcześniejszych siewów. ES C.D. NA STR. 38 Na pogodę i warunki klimatyczne nasi rolnicy wpływu nie mają, za to mogą wybierać spośród oferty nasiennej, która najlepiej radzi sobie w naszym klimacie i daje najlepsze perspektywy na dobre zbiory. Poniżej prezentujemy Państwu przegląd nasion kukurydzy przeznaczonej na kiszonkę, polecanej rolnikom z Podlasia na nadchodzący rok, przez wypróbowanych dostawców, którzy na naszym rynku są obecni od lat i najlepiej znają specyfikę regionu. Zapraszamy do lektury i do dzielenia się własnym doświadczeniem.

PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

UPRAWA C.D. ZE STR. 36

Codikart FAO 240-250. To odmiana, która łączy w sobie plenność i wszechstronność wykorzystania. Stanowi efekt programu hodowlanego, ukierunkowanego na uzyskanie odmian średnio wczesnych o ogromnej produktywności masy zielonej, w połączeniu z bardzo wysokim potencjałem ziarnowym. Jest to odmiana o bujnych roślinach z bardzo mocno nasiloną cechą „stay green”. Dzięki bardzo dobrze rozwiniętemu systemowi korzeniowemu oraz kolbie w typie flex Codikart jest bardzo elastyczny pod względem doboru stanowiska. Doświadczenia pokazują, że może być z powodzeniem uprawiana we wszystkich rejonach kraju, szczególnie pod kątem uprawy na kiszonkę oraz biogaz.

Causade

Belugi CS FAO 240-250. Odmiana sprawdzona przez lata na Podlasiu, tolerancyjna na wiosenne chłody, nadająca się na wczesne siewy. Uniwersalna pod względem przeznaczenia, polecana na jakościową kiszonkę ale także na ziarno czy biogaz. W wyjątkowo trudnych i suchych sezonach, Belugi CS wyróżnia się bardzo wysokim poziomem plonowania zarówno na ziarno jak i na kiszonkę. Intensywny wzrost początkowy roślin w każdych warunkach środowiska, z wysoką zdrowotnością roślin i niską podatnością na choroby grzybowe. Rekomendowana do uprawy na wszystkich kompleksach glebowych w tym także mozaikowych. Baobi CS FAO 250-260. Najnowsza odmiana kiszonkowa z ziarnem typu flint-dent zarejestrowana w 2018 roku. Nazwa odmiany nieprzypadkowo nawiązuje do afrykańskiego baobabu symbolizującego wielkość i siłę. Najwyżej plonująca odmiana w badaniach COBORU w 2018 r. pod względem plonu suchej masy w grupie średnio późnej (108% wz.). Również pozostałe parametry; plon ogólny świeżej masy: 105% wzorca i zawartość suchej 38

masy w plonie ogólnym: 102% wz. stawiają odmianę w ścisłej czołówce najlepszych odmian kiszonkowych. W 2019 r. odmiana Baobi CS powtórzyła doskonałe wyniki w badaniach rozpoznawczych COBORU/PZPK na kiszonkę uzyskując 1 miejsce w grupie średnio późnej w plonie ogólnym suchej masy, uzyskując 107% wzorca (195,7 dt/ha) oraz 102% wzorca w plonie ogólnym świeżej masy (545,5 dt/ha). Polecana do uprawy na wszystkich typach gleb. Motivi CS FAO 260-270. Wysokoproduktywna odmiana o późniejszej porze dojrzewania, przeznaczona do uprawy na jakościową kiszonkę. Odmiana z najwyższym plonem świeżej masy w badaniach rejestrowych COBORU w 2018 r. Motivi CS jest odmianą o silnej budowie, bogato ulistnioną z bardzo dobrymi parametrami kiszonkowymi, tj: z wysokim udziałem ziarna i dobrą strawnością włókien. Rośliny o przedłużonej zieloności liści (efekt „stay green”), co stwarza możliwość wydłużenia daty zbioru i wysokiej zdrowotności oraz tolerancji na głownię. Polecana do uprawy na wszystkich kompleksach glebowych.

(184,5 dt suchej masy/ha). Ziarno w typie flint oraz dobry wczesny wigor predysponują ją do wczesnych siewów. Z kolei wysoka tolerancja na choroby pomaga uzyskać dobry surowiec do produkcji kiszonki. ES Watson FAO 250. Odmiana kiszonkowa. Przeznaczona do produkcji jakościowej kiszonki, zarejestrowana w Niemczech w 2016. W Polsce badana od roku 2017 w serii doświadczeń rozpoznawczych. Szczególnie dobrze adaptuje się w rejonie Podlasia i Polski północno-wschodniej. W roku 2019 Euralis Do użytkowania na kiszonkę firma Euralis nr 3 w plonie ogólnym suchej masy (103,1% zaleca odmiany w systemie OPTImaize. Kom- wzorca – 193,4 dt/ha). Ziarno w typie pośredpleks najlepszych cech tej grupy odmianowej nim, z dużym udziałem skrobi szklistej. Kolby doskonale reprezentują: dobrze zaziarnione, pękate z dużą ilością rzęES Bond FAO 240. Jest to mieszaniec poje- dów. Bardzo dobre parametry agrotechniczdynczy o przeznaczony zarówno na kiszonkę, ne (wczesny wigor, tolerancja na wyleganie, jak i na ziarno. Został on zarejestrowany w Pol- odporność na fuzariozy) i jakościowe (wysoka sce w 2019 roku. Charakteryzuje się wysoką energetyczność). strawnością całych roślin za sprawą dobrej strawności włókna, a także dobrym wczes- Centrala Nasienna w Kielcach nym wigorem, silnym efektem „stay green” SM Jubilat FAO 230-240. Mieszaniec pooraz dobrą zdrowotnością roślin. ES Bond jedynczy (SC). Odmiana wczesna o bardzo stabilnie plonuje nawet w rejonach o okreso- ładnych, cylindrycznych idealnie wyrównawych niedoborach wilgoci. Plon ogólny suchej nych i dobrze wypełnionych ziarnem kolbach. masy w doświadczeniach rejestrowych 2018 Odporna na fuzariozę kolb. Polecana do prowyniósł 200,1 dt/ha (+13,7dt/ha w stosunku dukcji wysokie jakości kiszonki z całych roślin. do wzorca) tj. najwięcej wśród kandydatów do rejestracji. Odmiana ta potwierdziła swój potencjał w doświadczeniach PDO 2019 (188,1 dt suchej masy/ha) osiągając 105% wzorca w plonie ogólnym suchej masy ustępując tylko jednemu mieszańcowi, hodowli Euralis. ES Physiker. FAO 260-270. Jest to odmiana z przeznaczeniem na kiszonkę dla bydła lub na produkcję biogazu. Jak podkreśla hodowca, znajduje się ona w ścisłej czołówce kandydatów do rejestracji w grupie średnio późnej, która ma nastąpić w 2020 roku. Odmiana ta jest przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju. Producent szczególnie poleca ją rolnikom z woj. mazowieckiego i podlaskiego. W dwuleciu doświadczeń rejestrowych ES Physiker uzyskał plony na poziomie 105% wzorca C.D. NA STR. 40 PODLASKIE AGRO

REKLAMA

SM PIAST

Nowa genetyka oparta o najnowsze trendy światowe w hodowli kukurydzy mieszańcowej F1 SM AMECA, SM JUBILAT, SM PIAST, SM TONACJA Centrala Nasienna w Kielcach sp. z o. o. 25-501 Kielce, ul. Sienkiewicza 76 www.cnkielce.pl

PODLASKIE AGRO

Kontakt: tel. 41 366 02 78 mail: biuro@cnkielce.pl

UPRAWA C.D. ZE STR. 38

Odmiana posiada bardzo dobry wczesny wigor siewek a w okresie dojrzewania ziarna szybko oddają wodę przed zbiorem. SM Ameca FAO 260. Mieszaniec pojedynczy (SC). Typowa odmiana kiszonkowa gwarantująca uzyskanie dużo i dobrej jakości paszy (średnio 105% wzorca). Stabilnie plonująca, posiadająca dobry wczesny wigor, a dobre ulistnienie zapewnia wysoki plon świeże masy. Mocny efekt „stay green” pozwala na większą elastyczność terminu zbioru. Długie, dobrze zaziarnione kolby, odporne na porażenie głownią. SM Piast. FAO 280. Mieszaniec trójlinowy (TC). Najpóźniejsza odmiana w palecie polskich odmian. Nr 1 w 2-leciu doświadczeń rejestrowych w plonie suchej i świeżej masy na terenie całego kraju. Mocna cecha „stay green” pozwala na opóźnienie terminu zbioru. Bardzo ładne, duże i zdrowe kolby, odporne są na porażenie głownią. Rośliny wysokie pozwalające uzyskać zadowalające plony kiszonki pod względem ilościowym i jakościowym.

HR Smolice

– Mijający sezon był rokiem bardzo suchym, ale już lokalnie w różnych częściach Polski opady były zróżnicowane – mówi Adam Skowroński z HR Smolice. – Były rejony, w których brak opadów dał się we znaki plantatorom, ale były też takie rejony, w których ilość i rozkład opadów sprzyjał uprawie kukurydzy. Podobnie było w województwie podlaskim. I w takich właśnie skrajnie różnych warunkach polowych sprawdziła się odmiana SM Kurant, potwierdzając swoją zdolność adaptacyjną do stanowisk przepuszczalnych, o ograniczonych zasobach w wodę, jak i tych ciężkich, podmokłych i zimnych. Na miarę każdych z wymienionych warunków siedliskowych, SM Kurant wydał zadowalające rolników plony, przy wysokim udziale dobrze zaziarnionych kolb – Docierające do nas opinie rolników i informacje

o plonach, jakie uzyskali na swoich polach są świetnym uzupełnieniem wcześniejszych oficjalnych 4-letnich doświadczeń, w których SM Kurant był badany w latach ze skrajnie różnym przebiegiem pogody, utrzymując się na 1 bądź 2 miejscu w plonie suchej i świeżej masy oraz plonie jednostek pokarmowych. Z innych odmian z naszej palety polecamy odmiany: Podlasiak, SM Ameca oraz Rosomak. SM Kurant – FAO 250. Odmiana uzyskująca wysokie plony suchej masy – doświadczenia COBORU w ostatnich 4 latach: rejestrowe 2015 r. (109%); 2016 r. (106%) i porejestrowe 2017 r. (106%) oraz 2018 r. (104%), przy najwyższym plonie zielonej masy. Cechuje ją wierność plonowania w zmiennych warunkach pogodowych oraz wysoka tolerancja na stres niedoboru wody. Do uprawy na wszystkich glebach, także mozaikowych. Wysoka strawność – 73% s.m. jest wynikiem dużego udział skrobi 39% w s.m. roślin, kolb 50-52% pl. og. s.m. i niższej zawartości lignin w łodygach. Podlasiak FAO 260. Ziarno typu semi dent. Odmiana o bardzo wysokim potencjale plonowania, uzyskała 1. miejsce (108%) w plonie suchej masy w obu latach doświadczeń rejestrowych oraz 103% wzorca w PDO 2015. Rośliny bardzo wysokie (średnio 320-325 cm – najwyższa w palecie odmian HR Smolice), dobrze ulistnione. Umożliwia to uzyskanie rekordowego plonu zielonej masy (113% – 2013, 110% – 2014; doświadczenia rejestrowe) o dobrej jakości. Rośliny długo zachowują zieloność, co pozwala nieco opóźnić zbiór na kiszonkę. Toleruje słabsze stanowiska. Rosomak FAO 250-260. Doświadczenia rejestrowe i porejestrowe potwierdziły stabilność plonowania odmiany – 102% w doświadczeniach rejestrowych i 103,5% w PDO w 2013 r. Podczas suszy w 2015 r. potwierdziła swoją przydatność na stanowiskach słabszych i stosunkowo suchych. Szybki wzrost początkowy oraz bardzo dobra sztywność łodyg. Rosomak jest odporny na głownię guzowatą i fuzariozy.

kolbami. Polecana na kiszonkę na wszystkie stanowiska w całej Polsce. Agro Polis FAO 240. KR 2016. Odmiana o ziarnie typu flint-dent. Typ odmiany: pojedyncza. Rośliny wysokie i bogato ulistnione, bardzo zdrowe. Doskonała strawność całych roślin dzięki silnemu efektowi „stay green”. W doświadczeniach PDO na kiszonkę w 2017 r. plon ogólny suchej masy wyniósł 198 dt/ha, a w suchym roku 2018 – 190,4 dt/ha. Wysoki wskaźnik koncentracji energii – ponad 42%. Plon suchego ziarna – 126,2 dt/ha (PDO 2017) i 121,2 dt/ha (PDO 2018). Ma bardzo wysoki potencjał plonowania i doskonale wykorzystuje potencjał żyznych stanowisk. Polecana na gleby średnie do uprawy na kiszonkę i ziarno w całej Polsce. Walterinio KWS FAO 260. KR 2016. Typ odmiany: pojedyncza. Najwyżej plonująca od kilku sezonów odmiana na kiszonkę, średnio późna o ziarnie typu flint-dent. W PDO w 2017 r. plon ogólny suchej masy wyniósł 213,8 dt/ha, a plon suchego ziarna 128,8 dt/ ha (1. miejsce ex aequo). Ponad 55% udziału kolb w plonie i wydłużony efekt „stay green”. Potężne i bogato ulistnione rośliny, z długimi kolbami. Polecana na kiszonkę na wszystkie stanowiska w całej Polsce.

Limagrain

Odmiany kiszonkowe z programu LG Animal Nutriton LG 31.233 FAO 240. Mieszaniec pojedynczy. KWS Kentos FAO 260. EU 2018. Typ odmiany: Rejestracja EU 2016. Odmiana ze specjalnepojedyncza. Bardzo wysoko plonująca na go programu hodowlanego dedykowanego kiszonkę odmiana średnio późna o ziarnie potrzebom żywieniowym bydła mlecznego typu flint-dent. Najnowsza genetyka odmian LG Animal Nutrition. LG 31.233 to mieszaniec kukurydzy na kiszonkę, wyhodowana i spraw- z grupy średnio wczesnej o wysokim potendzona na polach w Niemczech i w Polsce. To cjale plonowania na kiszonkę oraz bardzo innowacyjne połączenie wysokiego plonu wysokiej strawności włókna (DINAG – 53,6). i jakości. W doświadczeniach rozpoznawczych Odmiana charakteryzuje się dużym udziałem COBORU i PZPK w suchym roku 2018 r. plon kolb – 55% w plonie ogólnym suchej masy, ogólny suchej masy wyniósł aż 236,5 dt/ha dlatego też zalecana jest na wysokoener(106% odmian wzorcowych). Ponad 55% udzia- getyczną kiszonkę. Odmiana bardzo dobrze łu kolb w plonie i wydłużony efekt „stay green”. Potężne i bogato ulistnione rośliny, z długimi C.D. NA STR. 42 PODLASKIE AGRO

REKLAMA

™

Na wiosnę 2020 PROPONUJEMY:

IS AVENTIS - owies jary, żółtonasienny, plon powyżej 8 ton/ha CEBIR kiszonka, FAO 240; badania rejestrowe - plon s.m. – 120% ; plon s.m. kolb – 108,5%; plon świeżej masy – 122% wzorca CELONG ziarno, FAO 250;– 104% wzorca (112 dt/ha) w rejestracji; 112 dt/ha ziarna w tegorocznych warunkach półsaharyjskich na Podlasiu"

S Z C Z E G Ó ŁY N A S T R O N I E :

PODLASKIE AGRO

W W W. O S E VA . P L

UPRAWA C.D. ZE STR. 40

sprawdza się w warunkach chłodnej wiosny. Rekomendowana do uprawy na terenie całego kraju. Mieszaniec testowany i polecany na dwa kierunki użytkowania: kiszonka i ziarno, w szczególności dla gospodarstw o wysokich wydajnościach produkcji mleka. LG 31.266 FAO 250. Mieszaniec pojedynczy. Rejestracja EU 2019. LG 31.266 to jedna z najstrawniejszych odmian kukurydzy w programie LG Animal Nutrition, przeznaczonych na kiszonkę. Odmianę wyróżniają: znakomita strawność potwierdzona w procesie hodowlanym oraz bardzo wysoki współczynnik strawności włókna (DINAG 54,1). LG 31.266 dostarcza najwięcej energii ze skarmianej porcji kiszonki, dzięki temu jest odmianą bardzo wydajną w procesie produkcji mleka. Sprawdza się bardzo dobrze w uprawie w warunkach chłodnej wiosny. Zalecamy LG 31.266 do uprawy na terenie całego kraju. LG 31.277 FAO 270. Mieszaniec trójlinowy. Rejestracja EU 2018. Odmiana z grupy średnio późnej, charakteryzuje się regularnym i bardzo wysokim, stabilnym poziomem plonowania. Najwyższa strawność włókna (DINAG – 54,56) oraz bardzo wysoki i stabilny plon ogólny suchej masy w różnych stanowiskach glebowych to cechy, które wyróżniają tą od-

plon i wysokoenergetyczną paszę. Cechuje się regularnymi, dobrze ziarnionymi kolbami, nawet w przypadku niedoborów wody, tak jak to np. było w minionym sezonie 2019. Posiada dobry „stay green”, co pozwala na elastyczny termin zbioru na kiszonkę. Do uprawy również na biogaz. Hulk FAO 250. Niesamowity Hulk. Mieszaniec Flint – Dent. To pokaźna roślina o mocnej budowie, gęstym ulistnieniu oraz wysokim udziale kolb. Bardzo dobry „stay green” zapewnia elastyczną datę zbioru. Odmiana gwarantuje dobry plon na wszystkich stanowiskach glebowych. Hulk sprawdza się w latach suchych, nawet w tak suchym roku 2019 pokazał swój wysoki potencjał.

zielonej masy o bardzo dobrych parametrach. Tworzy rośliny średniowysokie, zwarte o mocnych łodygach i dużej kolbie. Polecany szczególnie do uprawy na kiszonkę z uwagi na duże plony zielonej masy. Mieszaniec średnio wczesny o bardzo wysokim potencjale plonowania na kiszonkę i ziarno. Kolby bardzo szybko dojrzewają, zawieszone na średniej wysokości, bardzo dobry wzrost początkowy. Ziarno typu dent dobrze dojrzewa. Mieszaniec polecany do uprawy na średnich stanowiskach. Termin zbioru wyznaczać na podstawie linii mlecznej ziarna najlepiej jak jest w 2/3 długości ziarniaka. P8888 FAO 280-290 K/Z. Nowy mieszaniec typu m3 na kiszonkę o znakomitych parametrach agrotechnicznych. Cechuje się wysokim plonem zielonej masy. Dobry wzrost początkowy, bardzo dobry „stay green”. Kolby, łodygi i liście bardzo zdrowe, powoli dojrzewające, bardzo dobrze znosi chłody. Bardzo dobra tolerancja na okresowe niedobory wody. Rośliny średniowysokie, o mocnych łodygach. Kiszonka o wysokiej zawartość bardzo dobrze degradowalnej w żwaczu skrobi. Polecany do uprawy w ciepłych rejonach Polski, na dobrych i średnich glebach, dostarcza wysokie plony zielonej masy. Do wzrostu wegetatywnego potrzebuje wody unikać gleb piaszczystych. Wymagania podobne do P8500 a plony wyż-

Pioneer

P8333 (Z/K) FAO 250K/250Z. Nowa ciekawa odmiana SC na ziarno i kiszonkę typu m3. Stabilny dostawca skrobi ze znakomitymi właściwościami agronomicznymi, średniowczesny o bardzo wysokim plonie zielonej masy i ogólnym suchej masy. Daje wysokie i bardzo wysokie zbiory ziarna, znakomicie udaje się na ziarno i CCM. Dobrze toleruje chłody i krótkotrwałe niedobory wody. Rośliny średnio wysokie, o mocnych i zdrowych łodygach, bogato ulistnione, liście bardzo zdrowe, doskonały „stay green”. Na uprawie ziarno plomianę i przesądzają o jego najwyższej jako- nuje wysoko i bardzo wysoko, ziarno dobrze ści wykorzystywanej w produkcji kiszonki. LG dojrzewa. Doskonale oddaje wodę z ziarna po 31.277 została sprawdzona i cieszy się dużym osiągnięciu dojrzałości fizjologicznej. Polecauznaniem w wielu gospodarstwach mlecznych na do uprawy w całej Polsce, poza skrajnie na terenie całej Polski. Polecana na słabsze zimnymi obszarami regionu północnego, na stanowiska i rekomendowana do uprawy na dobrych i dobrze nawożonych glebach. Doterenie całego kraju. skonale wykorzystuje nawożenie organiczne. Do wzrostu wegetatywnego potrzebuje wody należy unikać gleb piaszczystych. Wymagania Maas Seeds Mas 21.E FAO 250. Mieszaniec Flint-Dent. podobne do P8134 a plony ziarna zbliżone Nowa odmiana w portfolio MAS Seeds. Cha- lub wyższe, odmiana bardzo cenna na zarakteryzuje się bardzo dobrym wigorem po- chodnie Europy. P8500 FAO 250. Odmiana typowo kiszonczątkowym. Tworzy rośliny wysokie, silnie ulistnione. Mas 21.E zapewnia bardzo dobry kowa, bogato ulistniona, daje wysokie plony 42

sze. Odmiana bardzo cenna na zachodnie Europy, uprawiana na dobrych glebach, doskonała zwłaszcza na kiszonkę.

Procam

Ligato FAO 230. Rok rejestracji: 2018. Kierunek użytkowania: kiszonka, alternatywnie, ziarno. Typ ziarna: zbliżony do Flint. To wczesna odmiana zarejestrowana w 2018 roku, przeznaczona do uprawy na wysokoenergetyczną kiszonkę oraz ziarno. Uzyskała najwyższy plon suchej masy w grupie odmian wczesnych, C.D. NA STR. 44

PODLASKIE AGRO

UPRAWA C.D. ZE STR. 42

młodych siewek oraz dobry efekt „stay green”. W użytkowaniu na kiszonkę przynosi bardzo wysokie plony o wysokiej strawności substancji organicznej. Posiada pożądaną strukturę plonu i wysoką wartość żywieniową, dzięki wysokiej koncentracji energii. Uznaje się ją za bardzo opłacalną odmianę pod względem ekonomicznym. Dzięki wysokim zdolnościom adaptacyjnym do warunków uprawy, gwarantuje bezpieczeństwo w uprawie w latach o zróżnicowanym przebiegu pogody.

Oseva

w doświadczeniach PDO COBORU w bardzo suchym 2018 roku. Zdecydowanie wyróżnia się wybitnym wczesnym wigorem i tolerancją na wiosenne chłody. Szybki i energiczny start umożliwia budowanie bardzo wysokich masywnych roślin z długą i wyjątkowo grubą, w pełni zaziarnioną kolbą. Ligato jest przydatne do uprawy w całej Polsce, również na glebach ciężkich i zlewnych. W międzynarodowych doświadczeniach badawczo-rozwojowych potwierdzono bardzo dobry potencjał w uprawie na ziarno, szczególnie w Niemczech i w Polsce, uzyskując jeden z najlepszych wyników plonowania wśród odmian badanych. Kanonier FAO 240. Rok rejestracji: 2015. Kierunek użytkowania: ziarno, CCM, kiszonka. Typ ziarna: Flint. Charakteryzuje się bardzo dobrym, niemal idealnym, wczesnym wigorem. Rośliny są bardzo wysokie i bogato ulistnione. Wykazuje niskie porażenie przez omacnicę prosowiankę i wysoką tolerancję na grzyby fusaryjne. Kanonier jest sprawdzony w polskich warunkach, nawet w tak ekstremalnie suchym roku jak 2015. Daje wysoki plon świeżej i suchej masy o bardzo wysokiej strawności (powyżej 72%) oraz wysokie plony zdrowego ziarna w całym kraju. Jest odmianą o wszechstronnym użytkowaniu. Gwarantuje wysoki dochód z ha, niską zawartość mykotoksyn w ziarnie, zapewniając tym samym brak potrąceń przy jego sprzedaży. Wymagania glebowe ma przeciętne, udaje się na każdych stanowiskach i toleruje słabsze gleby. SM Kurant FAO 250. Rok rejestracji: 2017. Kierunek użytkowania: kiszonka, biogaz. Typ ziarna: pośrednie. Główną cechą odmiany SM Kurant, wyróżniającą ją wśród innych odmian, to bardzo wysokie i bogato ulistnione rośliny. Wykorzystane linie rodzicielskie w procesie hodowli tej odmiany, gwarantują rekordowo wysokie plonowanie tej odmiany (potencjał nawet 100 t/ha), zarówno świeżej jak i suchej masy. Posiada dobry wigor początkowy 44

Firma proponuje na nowy sezon, wiosna 2020 na Podlasie mieszańce kukurydzy, które już zdążyły się sprawdzić na mozaikowatych glebach dominujących w tym regionie. Ich kategoria wczesności gwarantuje wysokie plony.

Cefox. FAO 230. Typ mieszańca: Tc. Typ ziarna: flint/semident. Wykorzystanie: kiszonka i biogaz. Właściwości: mieszaniec wczesny do uprawy na kiszonkę praktycznie na całym terytorium Polski Rośliny wysokie, bardzo dobrze ulistnione, bardzo dobry wigor powschodowy, bardzo dobra zdrowotność roślin, odporność na chłody – 8/10, odporność na niedobory wilgoci – 9/10 i odporność na wyleganie – 8,5/10. Zalety: wysoki plon zielonej i suchej masy, bardzo wysoki plon suchej masy kolb – w badaniach rejestrowych plon wyniósł 9,88 t/ha – 108% – wzorca, daje wysoki plon energii z jednostki powierzchni, czym staje się przydatny do uprawy na biogaz. Bardzo duża plastyczność i zdolność dostosowania do gorszych warunków uprawy. Daje wysoki i stabilny plon o optymalnym składzie dla żywienia przeżuwaczy. W doświadczeniu w ODR Lubań (woj. pomorskie) dał 785 dt/ha zielonej masy i 241 dt/ha suchej masy. Wysiew: na ziarno: 80-85.000 i na kiszonkę: 85-90.000. Prophet FAO 230/240. Nowość. Typ mieszańca: Tc. Typ ziarna: flint/semident. Wykorzystanie: ziarno, CCM, kiszonka i biogaz. Właściwości: rośliny wysokie, średni wigor powschodowy, dobry efekt „stay-green”. Nie

ma specjalnych wymagań glebowych, duży udział ziarna w masie kiszonkowej. W badaniach rejestrowych na kiszonkę: 104% wzorca – plon suchej masy (183 dt/ha), 105% wzorca – plon świeżej masy (547 dt/ha). W badaniach COBORU i PZPK w sezonie 2017 – dał 635 dt/ ha zielonej masy (106% wzorca) i 210 q/ha suchej masy. Zalety: dobra tolerancja na okresowe susze, wysoki plon ziarna, kiszonki i CCM, wysoka zawartość skrobi, bardzo dobry efekt „dry-down”. Stabilność plonowania w różnych warunkach środowiskowych, średnia do wysokiej odporność na fuzariozy. Wysiew: na kiszonkę: 80-85.000 i na ziarno: 80.000. OP Maurra FAO 240/250. Nowość. Rejestracja UE 2018. Typ mieszańca: Tc. Typ ziarna: flint/semident. Wykorzystanie: ziarno, kiszonka i biogaz. Właściwości: rośliny wysokie, dobrze ulistnione, dobry wigor powschodowy, średni do wysokiego efekt „stay-green”. Nie ma specjalnych wymagań glebowych. Duży udział ziarna w masie kiszonkowej. W trakcie badań rejestrowych upraw na kiszonkę na Słowacji, odmiana dała: plon masy zielonej 592 dt/ha (105,2% wzorca), plon suchej masy 119 dt/ha (100% wzorca), plon suchej masy kolb 92,3 dt/ha (103,7% wzorca). Zalety: toleruje słabsze stanowiska, daje wysoki i stabilny plon ziarna, kiszonki i CCM, wysoka zawartość skrobi w plonie, bardzo dobry efekt „dry-down”. Stabilność plonowania w różnych warunkach środowiskowych, średnia do wysokiej odporność na fuzariozy, niewysoka zawartość włókna ADF daje wyższą wartość energetyczną kiszonki. Wysiew: kiszonka 8085.000 i ziarno – 80.000.

RAGT Nasiona

RGT Oxxford FAO 230. Mieszaniec pojedynczy. Ziarno typu flint-dent. Rośliny wysokie, mocno ulistnione. Odmiana o wysokim plonie suchej masy i wysokiej wydajności energii. Wykazuje wysoka stabilność plonowania. Cechuje się wysokimi plonami w każdych warunkach,

C.D. NA STR. 46

PODLASKIE AGRO

Struktura plonu w finezyjnych proporcjach dobry stay green

FAO 240

1. miejsce w plonie suchej masy w doświadczeniach rejestrowych (107% wzorca)

101% wzorca w plonie suchej masy kolb oraz 102% w zawartości suchej masy w kolbach (doświadczenia rejestrowe 2014-2015)

www.hrsmolice.pl

plon suchej masy: • • •

• •

107% wzorca - 1. miejsce !* 102% w PDO 2016 dobra struktura plonu – korzystna korelacja parametrów ilościowych i jakościowych w użytkowaniu na kiszonkę

odmiana Zalecane zakresy SM Finezja

•

101% wzorca w plonie suchej masy kolb* wyjątkowa stabilność plonowania w różnych klimatycznie sezonach wegetacji 2014-2015 dobry stay green

*) doświadczenia rejestrowe

skład chemiczny (% suchej masy) skrobia

NDF

ADF

30,0-40,0 36,0-41,0 16,0-22,0 35,3

32,3

20,6

włókno surowe 17,0-20,0

4,0

18,1

wartość pokarmowa

białko ogólne 8,0-12,0 6,9

popiół surowy

strawność

JPM

JPŻ

73%

0,33

0,31

rok rej.

<5,0 3,0

2016

UPRAWA C.D. ZE STR. 44

a dobry rozwój wegetatywny oraz wielkości kolb pozwala na osiągniecie wysokich parametrów paszowych. Wysoka zdrowotność części wegetatywnych roślin. Mieszaniec dobrze toleruje trudne warunki klimatyczno-glebowe. Rejon uprawy: cała Polska. Babexx FAO 220. Mieszaniec pojedynczy. Ziarno typu flint-dent/dent Jego atutami są wysokie, zrównoważone wartości odżywcze, bardzo wysoki plon ogólny suchej masy oraz udział kolb w plonie ogólnym suchej masy. Odmianę cechuje wysoki plon skrobi i energii. Rośliny są bardzo wysokie, silnie ulistnione, typu mocnego „stay green”. Cechują się bardzo dobrym wigorem początkowym i małą wrażliwością na choroby. Odmiana uniwersalna ze względu na tolerancję na słabsze gleby i zimno. Może być uprawiana na zimnych glebach lub we wczesnym siewie. Wykazuje wysoką stabilność w trudnych warunkach uprawy. Rejon uprawy: cała Polska. RGT Geoxx FAO 240. Mieszaniec pojedynczy. Ziarno typu flint-dent. Roślina wysoka, mocno ulistniona, kolby wypełnione do końca, równym grubym ziarnem. Odmiana o dość dobrym wigorze początkowym i małej wrażliwości na choroby łodyg i kolb. Geoxx charakteryzuje się bardzo wysokim plonem ogólnym suchej masy, wysokim plonem suchej masy kolb oraz dość wysokim udziałem kolb w plonie ogólnym suchej masy. Jakość kiszonki z odmiany Geoxx jest bardzo wysoka. Posiada wysoką zawartość skrobi, bardzo dobrą strawność oraz wysoki plon jednostek pokarmowych. Mocny efekt „stay-green” to dodatkowy atut tej odmiany. Osiąga również dobre wyniki w produkcji biogazu. Geoxx dobrze adaptuje się do zróżnicowanych warunków glebowo-klimatycznych.

COBORU. Sucorn jest mieszańcem pojedyn- na powyższe czynniki stresowe. Ziarno typu czym o typie ziarna flint/dent. Wg. badań BSA pośredniego flint/dent. Surprime jest mieW sezonie 2019 na Podlasiu najlepiej sprawdziły się odmiany kukurydzy na cele kiszon charakteryzuje się bardzo wysokim plonemz grupyszańcem typowo kiszonkowym o bardzo średnio wczesnej i średnio późnej o FAO 240-270. Stres spowodowany przez s i bardzo wysokie temperatury wpłynął na rozwój plantacji kukurydzy. Przyśpieszył suchej masy. W uprawie świetnie nadaje siędojrzewanie wysokich wartościach żywieniowych. i w mniejszym większym stopniu zredukował plony. na słabe i okresowo przesuszone stanowiskaSY Kardona - nr. 1 w odmianach kiszonkowych hodowli Syngenta. FAO 250. W roku 2 szybko wystartowała na polach. Rośliny pomimo trudnych warunków suszy były uprawy. Charakteryzuje się ponadto bardzobardzoSyngenta bardzo bogato ulistnione z dużym udziałem kolb, dając plon o wysokiej strawności i wysokimi i odpornymi na wyleganie roślinamikoncenetracji W nadchodzącym sezonie nawynosiła Podlasiu energii. Wydajność świeżej masy na Podlasiu od 50 do 60 t/ha. Odmiana nadaje się na wszystkie typy gleb o bardzo dobrym efekcie „stay green”. i w regionie Polski północno-wschodniej po- nowość. FAO 240/250. Odmiana uzyskuje bardzo dobre wyniki plonow Neutrino FAO 240-250 Nowość. NeutrinoSY Colloseum lecamy odmiany kukurydzy na cele kiszonkona ziarno i na kiszonkę. Ziarno typu flint o długich dobrze uziarnionych kolbach. Rośliny to średnio-wczesny mieszaniec pojedynczybardzowe z grupy średnio i średnio stabilne z mocnym dokolbiem.wczesnej W sezonie 2019 potwierdziłapóźnej swój potencjał plonowania u rolników uzyskując ponad 13 t/ha suchego ziarna oraz wysoką wydajność o typie ziarna dent/flint. W badaniach CCAkiszonkio FAO 240-270. na poziomie 50 t/ha. Odmiana nadaje się na wszystkie typy gleb COBORU 2017 odmiana ta wykazała się bardzo wysokim plonem jakościowej kiszonki oraz bardzo wysokim plonem energii. Mieszaniec ten posiada bardzo wysokie, gęsto ulistnione oraz odporne na wyleganie rośliny. Rośliny zdrowe, szczególnie odporne na choroby fuzaryjne i głownię. Neutrino cechuje się bardzo silnym wigorem początkowym, dzięki temu sprawdza się na chłodnych i stresowych stanowiskach uprawy. Mieszaniec z powodzeniem sprawdza się w uprawie na glebach słabych. Surprime DS1460C FAO 260. Surprime

SY Kardona FAO 250. Numer 1 w odmianach kiszonkowych hodowli Syngenta. W roku 2019 bardzo szybko wystartowała na polach. Rośliny pomimo trudnych warunków suszy były Bardzo bogato ulistnione z dużym udziałem kolb, dając plon o wysokiej strawności i koncentracji energii. Wydajność świeżej masy na Podlasiu wynosiła od 50 do 60 t/ha. Odmiana nadaje się na wszystkie typy gleb. SY Colloseum FAO 240/250. Nowość. Odto średnio-późny mieszaniec trójlinowy, miana uzyskuje bardzo dobre wyniki plonowybitnie odporny na suszę. W badaniach wania na ziarno i na kiszonkę. Ziarno typu flint rejestrowych COBORU 2015 oraz czeskich o długich dobrze uziarnionych kolbach. Rośliny UKZUZ (bardzo suchy rok zarówno w Pol- bardzo stabilne z mocnym dokolbiem. W sesce jak i w Czechach), osiągnął znakomite zonie 2019 potwierdziła swój potencjał plowyniki plonu suchej masy i otrzymał jedną nowania u rolników uzyskując ponad 13 t/ha z najwyższych przyznanych not. Surprime jest suchego ziarna oraz wysoką wydajność kiodmianą, która nadaje się również doskonale szonki na poziomie 50 t/ha. Odmiana nadaje Saaten-union Sucorn/DS1710C/FAO 260. Nowość. Jest na siedliska stresowe, takie jak gleby słabe się na wszystkie typy gleb. to odmiana średnio-późna, zarejestrowa- i przesuszone. Doświadczenia COBORU poZebrał Artur Golak na, znajdująca się w badaniach rejestrowych twierdzają bardzo dobrą tolerancję Surprime Fot. Archiwum firm

PODLASKIE AGRO

CIEKAWOSTKI Innowacyjnne

nawozy

XXI w.

z zawartością glicyny

Na wyzwania jutra

Od tego roku rolnicy i ogrodnicy mają do dyspozycji całkowicie innowacyjne narzędzie – nawozy, w których syntetyczny czynnik chelatujący został zastąpiony naturalnym transporterem mikroelementów – czyli glicyną. Tegoroczna pogoda dała się rolnikom we znaki. Zaczęło się od wiosennych przymrozków, później było już tylko gorzej. Bardzo wysokie temperatury i brak opadów spustoszył uprawy nie tylko na Podlasiu. Takie warunki pogodowe skutecznie utrudniły efektywne przeprowadzenie części zabiegów odżywiania roślin i to w newralgicznych fazach rozwojowych. Niestety, niekorzystna aura, a zwłaszcza wysoka temperatura, jaka panowała w tym roku w czerwcu i lipcu ogranicza możliwość stosowania dolistnego dokarmiania tradycyjnymi nawozami. Warunki do ich dawkowania są coraz gorsze, okna zabiegowe krótsze, a wymagania nowych, wysokoplennych odmian pod względem zaoptrzebowania na mikroelementy są coraz wyższe. Mikroelementy w dostępnych na rynku nawozach najczęściej występują w postaci soli lub chelatów. Chelaty pierwiastków są łatwo wchłaniane przez liście i bardziej stabilne w roztworach cieczy roboczej. W przeciwieństwie do nich, nawozy oparte na solach mineralnych, nie rozpuszczają się tak dokładnie, na liściach mogą tworzyć się złogi, a przyswajanie zawartych składników jest dalece opóźnione. Jeszcze do niedawna przy wyborze odpowiedniego chelatu, oczywiście poza jego składem, należało przeanalizować także i stopnień schelatowania zawartych w nim mikroelementów. Im jest on wyższy, tym wyższa też efektywność odżywiania rośliny. Tak było, bo aktualnie należy też rozważyć wybór formulacji składników – czyli czynnika chelatującego. Na rynku obecne są najczęściej nawozy zawierające chelaty oparte na związkach typu EDTA, DTPA, IDHA czy HBED. Aminokwas ten

Tegoroczna susza w poważnym stopniu ograniczyła możliwości nawożenia upraw.

zwiększa tempo pobierania i stopień przyswajania składników pokarmowych, a poprzez antystresowy wpływ na metabolizm roślin potęguje efekt odżywienia. Producent tej serii nawozów, sprzedawanych pod nazwą Amino Ultra, publikuje wyniki licznych badań, w których porównano przyswajalność mikroelementów tej grupy produktów ze standardowymi nawozami chelatowymi. Wyniki tych doświadczeń potwierdzają imponującą wręcz przewagę przyswajalności składników pokarmowych nad tradycyjnymi nawozami chelatowymi, nawet w warunkach silnego stresu.

Podobne rezultaty doświadczeń osiągnęły także niezależne ośrodki naukowe, w tym Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu. Dodatek glicyny, jako naturalnego transportera mikroelementów, sprawia, że nawozy aplikowane nalistnie są szybciej i efektywniej przyswajane. Glicyna to najmniejszy, ale także najbardziej mobilny i najszybciej wchłaniany przez rośliny aminokwas, który naturalnie w roślinie pełni funkcje związane z odżywianiem. Bezpośrednie podanie pierwiastków połączonych z glicyną pozwala roślinie rozpoznać je jako naturalny składnik pokarmowy, co przekłada się na intensywniejszy wzrost i rozwój. Dodatkowym efektem jest wzrost aktywności fotosyntezy oraz zwiększenie tolerancji na stres wodny i temperaturowy. Cząsteczki glicyny są czterokrotnie mniejsze od standardowych cząsteczek chelatów mikroelementowych, na przykład typu EDTA, dzięki czemu są nie tylko lepiej, ale i szybciej pobierane przez rośliny. Stosując tego typu nawozy, ze względu na ich dużo wyższą wydajność, rolnik może zmniejszyć koszty związane z dokarmianiem mikroemenetowym nawet o 30%. Z informacji udostępnionych przez producenta wynika, iż koncentracja składników w preparacie jest aż o 60% wyższa, w porównaniu do standardowych chelatów. Kompleksy są wchłaniane przez rośliny błyskawicznie i przyswajane są nawet w bardzo trudnych warunkach. Dodatkową zaletą wykorzystania tej technologii jest możliwość zainicjowania przez aminokwasy naturalnych procesów i mechanizmów obronnych rośliny w odpowiedzi na stres, w tym suszę. oprac .

Artur Golak

Fot. Artur Golak

Pierwsze w Europie

W miejscowości Aussonne w południowo-zachodniej Francji powstanie pod egidą koncernu Corteva Agriscience pierwsze w Europie i trzecie na świecie Centrum SAT (Center of Seed Applied Technologies). Placówka ma rozpocząć działalność pod koniec przyszłego roku. Ma pomóc europejskim rolnikom w uzyskaniu jak najlepszych plonów. Centrum będzie wspierać rozwój innowacyjnych produktów oraz prowadzić intensywne badania 48

technologicznej. Te narzędzie będą stanowić wsparcie dla europejskich producentów naukowe, umożliwiające opracowanie nowych w zwalczaniu wpływu stresu abiotycznego rozwiązań przeznaczonych dla branży rolni- i biotycznego u roślin oraz pomogą im zwiękczej, dzięki którym rolnicy będą mogli stawiać szyć przyswajanie składników pokarmowych czoła stale zmieniającym się warunkom pracy z gleby, przyczyniając się do poprawy zdrona roli. Po ogłoszeniu nawiązania współpracy wotności roślin. między fińską firmą technologiczną z branży Innowacje związane z zaprawianiem nasion rolniczej Pro Farm Technologies Ltd a Corteva zapewnią dokładność dozowania przy aplikacji Agriscience oferta będzie zawierać także pro- oraz zwiększoną efektywność. W efekcie podukty biologiczne z technologią SAT, oparte zwoli to na większą wydajność upraw. na opracowanej przez Pro Farm platformie oprac . AG PODLASKIE AGRO

REKLAMA

PODLASKIE AGRO

BUDOWNICTWO INWENTARSKIE Czym

przykrywać nowoczesne budynki rolnicze i przemysłowe

Blachy na dachy

W ostatnich latach tradycyjne metody wznoszenia ścian zastępują konstrukcje stalowe, obłożone lekką obudową. Powszechnie stosuje się płyty warstwowe jako ściany osłonowe i pokrycie dachów. To solidna i jednocześnie niedroga inwestycja. Zachęcamy do stosowania takiej technologii.

Płyty warstwowe mocuje się do konstrukcji nośnej: żelbetowej, drewnianej, czy, najpopularniejszej obecnie w budownictwie inwentarskim, stalowej. Niedrogie, lekkie i wytrzymałe, pozwalają na uzyskanie dużych rozpiętości i „cieńsze” fundamenty. Ich zaletą jest też łatwy i szybki montaż. Produkowane są płyty z rdzeniem z piany poliuretanowej typu PUR lub PIR, styropianu, czy wełny mineralnej. Ze względu na zastosowanie, dzieli się je na ścienne (symetryczne) oraz dachowe (niesymetryczne) np. górną okładziną z blachy wysokoprofilowanej i dolną płaską lub niskoprofilowaną. Blachy Pruszyński ma w ofercie najwyższej klasy ścienne i dachowe płyty warstwowe PIRTECH z rdzeniem ze sztywnej pianki poliuretanowej PIR w okładzinach metalowych. System obejmuje: płyty ścienne z widocznym mocowaniem – Standard, płyty ścienne z ukrytym mocowaniem – Plus, płyty chłodnicze – Chłodnicza, płyty dachowe – Dachowa i płyty dachowe – Dachowa AgroPIR. Ta ostatnia, ma zewnętrzną okładzinę metalową i wewnętrzną

z laminatu zbrojonego włóknami szklanymi i dedykowana jest szczególnie dla obiektów rolniczych, w których panuje agresywne, pod względem chemicznym, środowisko. Firma Blachy Pruszyński rozpoczęła produkcję płyt warstwowych z nowym rodzajem okładzin INOX. Jest to materiał dla przetwórstwa spożywczego, do przechowywania i transportu żywności, komór chłodniczych, pieczarkarni, chlewni i obór. Oprócz okładzin INOX, dostępne są, specjalnie zaprojektowane, powłoki organiczne stosowane od wewnętrznej okładzinie (od strony wewnętrznej budynku). Powłoka FARM o gr. 35 mikronów pokrywa wewnętrzną stronę okładziny pokrycia dachowego (pojedyncze arkusze lub płyty warstwowe) – do zastosowania w agresywnym środowisku ze zwierzętami i w budynkach gospodarczych. Powłoka FOOD SAFE o gr. 55 mikronów odznacza się bardzo dobrą odpornością na promieniowanie UV i korozję oraz dobrą plastycznością. Sprawdzi się w pomieszczeniach, gdzie przechowywana jest żywność. War to z wr ó cić uwagę na produkty Blachy Pruszyński dedykowane na budynki mieszkalne. To nowoczesne, trwałe i estetyczne pokrycie prof ilowane z blachy

Zapewniamy profesjonalny montaż wszystkich rodzajów pokryć. Najistotniejsze dla nas jest zadowolenie klientów, dlatego przykładamy szczególną uwagę do ich komfortowej i profesjonalnej obsługi.

Dachy z płyt warstwowych PIRTECH Blachy Pruszyński doskonale sprawdzają się w budownictwie inwentarskim. Na zdjęciu przykładowa inwestycja z ich wykorzystaniem – ferma drobiu i olbrzymie kurniki.

dwustronnie ocynkowanej i powlekanej kilkoma warstwami lakieru, gwarantujące długowieczność. Szeroka gama kolorów i możliwość dopasowania do różnych płaszczyzn, pozwala na dostosowanie dachu do elewacji i otoczenia. Bardzo popularne obecnie są blachodachówki panelowe, niewielkie jedno- i dwumodułowe arkusze. To nie tylko prosty montaż i bezpieczny transport, ale ograniczone do minimum odpady. Każda inwestycja zmusza nas do podejmowania wyborów. Materiały trzeba dobierać z dużą starannością i dbać o to, by miały odpowiednią jakość. Wznoszone obiekty mają nam służyć latami. Pomocne są praktyczne porady, jakie można uzyskać u dystrybutorów materiałów budowlanych. Cena jest istotnym elementem, ale korzyści wynikające z właściwych decyzji są jeszcze ważniejsze. Zapraszam.

Bogdan Kalinowski, właściciel firmy

Grupa Dekarska w Księżynie i prezes

Polskiego Stowarzyszenia Dekarzy Fot. GD Księżyno

Grupa Dekarska od 26 lat zajmuje się sprzedażą materiałów budowlanych i wykonawstwem. Jest też dystrybutorem produktów Blachy Pruszyński.

PODLASKIE AGRO

ZIMNOGIÊTE STALOWE

PROFILE Z Płyty warstwowe i blachy trapezowe dostępne są w powłoce FARM

Specjalnie zaprojektowana powłoka przeznaczona do obiektów, w których przebywają zwierzęta hodowlane oraz do pomieszczeń gospodarczych.

Autoryzowany dystrybutor:

16-001 Księżyno k/Białegostoku ul. Mazowiecka 60 85 873 06 88 bialystok@grupadekarska.pl

MOTORYZACJA Nowa „stara”

maszyna w gospodarstwie rolnym

Masz quada? Naprawdę warto!

To nie kosztowna zabawka, a wypróbowany towarzysz współczesnych traperów polujących na dalekiej północy. Pojazd żołnierzy, pograniczników, drzewiarzy, służb leśnych i ratowników. Rozpoczyna pracę tam, gdzie kończy ją nawet najlepszy samochód terenowy. A potrafi naprawdę dużo.

Wiele osób posiadających ciągniki rolnicze nie zdaje sobie sprawy, jakie korzyści w gospodarstwie rolnym mogą przynieść inne czterokołowce. Potocznie przyjęło się, że quady służą jedynie do rekreacyjnej zabawy i brawurowej jazdy, jednak w rzeczywistość jest zupełnie inna. Nim trafiły w ręce poszukiwaczy przygód i ekstremalnych sportowców, w miejscu swoich narodzin – w Ameryce Północnej, znajdowały zastosowanie głównie w rolnictwie. Pierwotnie quad był wszechstronnym narzędziem w ręku farmera, gospodarującego zarówno na bezkresnych równinach Teksasu, jak i w niewielkiej, rodzinnej farmie wschodniego wybrzeża. Obecnie, także w Polsce, coraz częściej widzi się quady w rękach rolników. A to wszystko dzięki ich wszechstronności, która zachęca krajowych gospodarzy do ich kupna. Co takiego sprawia, że rolnicy coraz chętniej sięgają po quady? Przede wszystkim moc i możliwości trakcyjne, jakie oferują. Quady, które mają homologację na traktor rolniczy, mogą z powodzeniem być wykorzystywane przez rolników w gospodarstwach rolnych. Po zarejestrowaniu i opłaceniu składki OC można z nich korzystać na takiej samej zasadzie, jak z ciągników. Do poruszania się nimi po drogach potrzebne jest jedynie prawo jazdy kat. B, które ma większość rolników. Dzięki mniejszym rozmiarom niż ciągniki, quady są znacznie zwrotniejsze i pozwalają na wykonanie szerokiej gamy czynności, których zwykłym ciągnikiem nie da się zrobić lub jest 52

Quad to niezastąpione narzędzie

pracy w lesie, wytrzymałe, zwrotne i niezawodne.

Czterokołowce znajdą zastosowanie wszędzie tam, gdzie ze względu na warunki otoczenia, koszty ekonomiczne czy ciasnotę nie poradzi

sobie klasyczny ciągnik.

to nieuzasadnione ekonomicznie. Dzięki przystosowaniu do poruszania się po ciężkim terenie, quadem bez problemu można wjechać wszędzie tam, gdzie zwykłym samochodem nie dojedziemy. Wysokie zawieszenie i duży prześwit sprawiają, że można nimi wjechać w najgłębsze doły i nie obawiać się o utratę części podwozia. Napęd 4x4 z możliwością przełączenia 2x4 jest niewątpliwą zaletą, dzięki temu można, bez większego trudu, wydostać się z grząskiego błota lub pokonać strome podjazdy. Duża moc umożliwia ciągnięcie przyczep, które zaczepia się o dołączony homologowany hak holowniczy. Quady doskonale sprawują się także w lesie, powalone drzewa nie stanowią dla nich przeszkody,a zaleta jest też to, że mogą wjechać w wąskie prześwity między drzewami. Wyciągarka podłączona do quada

pomaga wyciągać kłody i ładować je mechanicznie na przyczepę. Do quada można również podłączyć kosiarkę i szybko skosić trawę, a zimą „przerobić” go na pług do odśnieżania. Quady z pługiem można wykorzystywać do podgarniania paszy. Quad jest dużo tańszy niż ciągnik rolniczy i znacznie bardziej ekonomiczny w utrzymaniu, co oznacza, że na jego utrzymanie, naprawę i użytkowanie nie wyda się tak dużych pieniędzy, jak w przypadku ciągników rolniczych. Szerokie zastosowanie quada pokazuje, że pod żadnym pozorem nie jest to maszyna gorsza od ciągnika rolniczego, a wręcz nawet w niektórych sytuacjach go przewyższa. Nie oznacza to, oczywiście, że quad może być zamiennikiem ciągnika rolniczego. Różnica w mocy znamionowej obu maszyn jest zbyt duża i nikt rozsądny nie użyje quada np. do pracy na polu czy do ciągnięcia ciężkich przyczep. To zresztą nie jest jego zadanie. Domeną czterokołowca jest ciężki teren z którym dzięki napędowi „na cztery koła” i reduktorowi poradzi sobie znakomicie. W parku nowoczesnego rolnika quad będzie doskonałym uzupełnieniem posiadanego sprzętu ciężkiego – ekonomicznym, trwałym i wszechstronnym pojazdem, którego łatwo można „oswoić” z pracą na gospodarstwie rolniczym. Tekst Anna Bereziecka,

firma

Andzik,

fot.

Andzik

PODLASKIE AGRO

MOTORYZACJA Specjalne rabaty dla Rolników na Volkswageny w salonie Sieńko i S yn w B iałymstoku

Kupujesz –

zyskujesz

Koniec roku to zazwyczaj okres kojarzący się z wyprzedażą samochodów. W tym roku jednak, oprócz promocyjnych cen, związanych z wyprzedażą rocznika, przyznawane są także indywidualne rabaty dla Rolników! W jaki sposób uzyskać dodatkowe korzyści? Wystarczy zgłosić się do jednego z doradców salonu Sieńko i Syn i poprosić o ofertę na pojazdy marki Volkswagen. Można to zrobić osobiście, telefonicznie lub mailowo. Aby dostać odpowiedni rabat, wystarczy być Rolnikiem. Swoją przynależność zawodową trzeba potwierdzić oświadczeniem. Na tej podstawie zostaną udzielone wszystkie promocje. Warto pamiętać, iż liczba samochodów objętych wyprzedażą rocznika jest ograniczona. Oznacza to, że im dłużej trwa

PODLASKIE AGRO

Teraz Volkswagen Passat dostępny z rabatem 11 tys. zł

wyprzedaż, tym mniej modeli, silników i wersji kolorystycznych jest do wyboru. Dlatego im szybciej zapadnie decyzja o zakupie, tym większa szansa na znalezienie odpowiedniego samochodu. – Przy zakupie samochodu w naszym salonie klienci mogą w promocyjnej cenie doposażyć swoje samochody w opony lub koła zimowe – mówi Paweł Zubrycki z salonu Sieńko i Syn. – W tej w chwili dla wszystkich rolników przygotowaliśmy 50% rabat na 17-calowe koła aluminiowe do modeli Tiguan oraz Golf. Oferta jednak jest limitowana i obowiązuje do wyczerpania zapasów. To jednak nie koniec atrakcji, jakie czekają na rolników. Gdyby okazało się, że ktoś ma już upatrzonego Volkswagena, który znajduje się

w innym regionie, to też powinien zgłosić się do salonu Sienko i Syn w Białymstoku. – Do naszego salonu transportujemy także Volkswageny, które klienci znaleźli u innego dealera. Zależy nam na tym, aby można było szybko i komfortowo nabyć pojazd. Kupujący dostanie u nas samochód w pełni przygotowany na zimę, a dodatkowo zarejestrowany na naszych lokalnych tablicach. Dzięki temu będzie mógł szybciej czerpać przyjemność z jazdy nowym i bezpiecznym samochodem – wyjaśnia Paweł Zubrycki, przedstawiciel autoryzowanego salonu Volkswagena w Białymstoku Sieńko i Syn. Fot. Volkswagen

ARTYKUŁ REKLAMOWY

Od połowy listopada, aż do wyczerpania zapasów, trwa niesamowita wyprzedaż rocznika samochodów marki Volkswagen. Dzięki temu klienci mogą skorzystać z bardzo atrakcyjnych rabatów, sięgających od 4 aż do 25 tys. zł. Promocyjne ceny dotyczą wszystkich aut dostępnych od ręki – od miejskich kompaktów, aż po bogato w yposażone SUV-y. Uwaga – przy zakupach koniecznie spytaj o dodatkowe rabaty dla Rolników!

REKLAMA Zima – pora roku uwielbiana przez dzieci. Bitwa na śnieżki, lepienie bałwana, kuligi. Przede wszystkim jednak – Boże Narodzenie i ferie zimowe. Gdy dodamy do tego jeszcze dłuuugie wieczory… Mnóstwo wolnego czasu! Jak spędzić wolne dni i podarować najbliższym czas i uśmiech podpowiada Mateusz Kondzior – właściciel Jumper Parku Trampolin w Białymstoku.

wSkocz do Jumpera

Co ciekawe, bilety grupowe liczone są już od 6 osób: za godzinę szaleństwa na trampolinach zapłacimy – 19zł/os., rezerwując bilet przez internet i 22 zł/os., kupując go w re– Naszą misją, od 2015 r. jest zachęcenie cepcji parku. rodzin, w szczególności dzieci i młodzieży, Grupy zorganizowane (szkoły, półkolonie, do wspólnego spędzania wolnego czasu ak- formacje taneczne itd.) mogą skorzystać z optywnie. Łączymy przyjemne z pożytecznym cji ulgi miesięcznej. Grupa minimum 12-oso– trening na trampolinach może okazać się bowa zapłaci za bilet 17 zł/os. Cena biletu dla świetną zabawą. Już dziś zapraszamy do rezer- grupy 25-75 osób to 15 zł/os., a od 76 osób wowania miejsc na styczeń-luty 2020 r. Ferie w miesiącu to 13 zł/osobę. Dostępność terminów, cennik biletów, niezimowe to dobra okazja, by naładować baterie, odpocząć od szkolnej codzienności i – zamiast zbędne dokumenty i regulamin parku można być w kontakcie ze znajomymi on-line – wspól- znaleźć na jumperpark.pl nie wskoczyć do Jumpera, np. na turniej w zbiZaSkakujące prezenty jaka na trampolinach lub rundę na wymiataczu. Każdy zainteresowany znajdzie w parku coś dla siebie. Amatorzy mogą skorzystać z areny z trampolinami, czy długich ścieżek trampolinowych do gry w koszykówkę. Zaawansowani mają do dyspozycji trampolinę sportową. Air-tracka lub poduchę, które świetnie sprawdzą się przy wykonywaniu zaawansowanych akrobacji. Jak mówi właściciel parku, obiekt jest ogólnodostępny i – pod okiem wykwaliGotowe zestawy upominkowe już do kupienia w recepcji Jumper Parku, fikowanych trenerów, po wspólnej rozgrzewce przy ul. Bema 6 w Białymstoku – chętni mogą bawić się na każdej z atrakcji.

TEL. 576 183 518 54

Jednak zanim ferie, przed nami jeszcze Święta Bożego Narodzenia. Osobom, które nie mają pomysłu na prezent Jumper proponuje stworzenie własnego, oryginalnego zestawu upominków. Sami wybieracie, czy to będzie bon podarunkowy z jedną, dwoma lub trzema wejściówkami. A do tego: antypoślizgowe skarpetki albo silikonki. Staramy się ciągle ulepszać naszą ofertę, dbamy o szczegóły, także o gadżety. Niebawem możecie się spodziewać nowej, ulepszonej kolekcji jumperowych skarpetek. Dodatkowo, dostępne są firmowe koszulki, worki i bidony. A może lubicie sami sprawiać sobie prezenty? Jumper zaprasza do śledzenia profili parku w mediach społecznościowych: na Facebooku – Jumper Park Trampolin i Instagramie – ekipajumpera, gdzie co miesiąc można zdobyć darmową wejściówkę. Jakie są zasady zabawy? Sprawdźcie sami i dajcie się zaSkoczyć w tę zimę!

UL. GEN. JÓZEFA BEMA 6, 15-369 BIAŁYSTOK

WWW.JUMPERPARK.PL PODLASKIE AGRO

Zdrowych, spokojnych i pełnych rodzinnego ciepła Świąt Bożego Narodzenia oraz wielu sukcesów w życiu prywatnym i zawodowym w Nowym 2020 Roku życzy

Prezes Zarządu Grupy MLEKOVITA

www.mlekovita.com.pl

ZDROWIE I URODA Wyjątkowe

okazje wymagają specjalnej oprawy

Świąteczne inspiracje

Unoszący się w domu korzenny zapach wypieków czy aromatycznego bigosu oznacza, że zbliża się Boże Narodzenie. Na świąteczne menu wielu z nas czeka cały rok. I choć w każdym domu potrawy te różnią się od siebie, to wszystkie stanowią o wyjątkowym charakterze tego magicznego czasu.

TARTA Z KREMEM PIERNIKOWYM

Składniki na formę o średnicy 24 cm. Tarta: 280 g Mąki Puszystej Krupczatki Lubella, 150 g zimnego masła, 80 g cukru pudru, żółtko, łyżeczka śmietany, szczypta soli. Krem piernikowy: 2 płaskie łyżeczki kakao DecoMorreno, słoik powideł śliwkowych Łowicz, 150 g czekolady mlecznej, 150 ml śmietanki 36%, 100 g miękkiego masła, 2 płaskie łyżeczki przyprawy do piernika. Dodatki: cukrowe gwiazdki, świeża żurawina. Wykonanie: Ze składników na tartę wyrobić ciasto, wyłożyć spód formy, ponakłuwać widelcem i wstawić do lodówki na 30 minut. Piec 20 min. w temperaturze 180 st. C. Po upieczeniu wystudzić. W międzyczasie przygotować krem piernikow y. Czekoladę roztopić z kremówką i ostudzić. Miękkie masło zmiksować, dodając porcjami roztopioną czekoladę, przyprawę do piernika oraz kakao. Spód tarty posmarować 3 łyżkami powideł, na które rozprowadzić równomiernie krem piernikow y. Wstawić do lodówki na 2-3 godziny, do stężenia k re mu. Udekorować gwiazdkami oraz świeżą żurawiną. Fot. Lubella

PIERWIASTEK ŻYCIA

Magvit B6 ma status leku OTC, dzięki czemu posiada potwierdzoną skuteczność i bezpieczeństwo stosowania. Tabletka rozpuszcza się w jelicie cienkim, miejscu gdzie wchłanianie magnezu jest największe. Magvit B6 zawiera dwie substancje czynne: mleczan magnezu (sól organiczną o wysokiej przyswajalności) i pirydoksynę (witaminę B6), która także zwiększa efektywność wchłaniania magnezu do krwi. Fot. Magvit B6

ŚWIĄTECZNY BIGOS Z GRZYBAMI

Składniki: 1 kg kiszonej kapusty, średnia główka kapusty słodkiej,

1 kg karkówki lub łopatki wieprzowej, 1 kg kiełbasy sołtysówki Masarnia u Józefa JBB, 400 g boczku z beczki JBB, 10 g suszonych grzybów, garść suszonych śliwek, cebula, liść laurowy, ziele angielskie, przyprawa do bigosu, sól i pieprz. Wykonanie: Suszone grzyby namoczyć. Kapustę kiszoną pokroić, zalać wodą i zagotować. Następnie odlać zagotowaną wodę i dolać świeżej, po czym ponownie zagotować dodając 3 liście laurowe i tyle samo ziela. Kapustę białą poszatkować i powtórzyć czynności, tak jak z kiszoną. Do kapusty białej dorzucić namoczone i pokrojone grzyby – gotować do miękkości. Boczek i cebulę pokroić w drobną kostkę, a mięso i kiełbasę na średniej wielkości kawałki. Podsmażyć, zaczynając od mięsa, po chwili dodać boczek, kiełbasę i cebulę. Całość dusić do miękkości mięsa, dolewając co jakiś czas trochę przegotowanej wody. Na końcu połączyć ze sobą kapustę, dodać mięso z boczkiem i kiełbasą, dorzucić garść śliwek. Bigos doprawić pieprzem oraz przyprawą do bigosu. Wszystko dusić razem jeszcze około pół godziny.

MOC SUPER SKŁADNIKÓW

Linia Superfood For Skin bazuje na składnikach mających działanie odżywcze, nawilżające i odmładzające. Połączenie ekstraktów, olejów i wód roślinnych tworzy skuteczną linię pielęgnacyjną, w której znajdziemy: Goji – odmładzający krem regenerujący, Żurawina – lekki krem nawilżający, Chia&Goji – naturalny żel myjący do twarzy, Chia – przeciwzmarszczkowy bogaty krem odżywczy oraz Chia&Goji krem – odżywkę na okolice oczu. Fot. Lirene

Fot. JBB Bałdyga

SEZAMIE OTWÓRZ SIĘ

Sos sezamowy dostępny w ofercie firmy Roleski to nowość w polskich kuchniach. Dzięki niemu możliwe jest skomponowanie wyjątkowych dań przygotowanych na ciepło, jak i na zimno. Sos sezamowy charakteryzuje prosty i naturalny skład. Jest odpowiedni dla osób, u których występują nietolerancje pokarmowe – jest bezglutenowy, pozbawiony GMO oraz substancji konserwujących. Fot. Roleski

PODLASKIE AGRO

ROZRYWKA Graniczy z Brazylią

Śledź lub dorsz

Długie pomieszczenie

Dowódca Jerzy, b. kozaków premier Włoski nad powieką

Numeracja kompozycji

Setna część złotego

Główna strona monety

Zderzak Karne na boisku

Rura do wzmacniania głosu

Planeta Układu Słonecznego

16 SamoSurochodowy wiec na schowek świece Srebrzysty metal

1 Wielkie miasto w Japonii

12 Pływający znak nawigacyjny

Przodek Germana Poezja

Zabawa podwórkowa

Sąsiad Wrzątek, Kuwejtu ukrop Otacza lagunę

Płocha w lesie

3 Płynie przez Bonn

Spośród osób, które prześlą prawidłowe hasło krzyżówki wylosujemy sześć i nagrodzimy książkami. Zgłoszenia prosimy wysyłać na adres redakcji lub mailem biuro@podlaskieagro.pl. Na rozwiązania czekamy do 15 stycznia 2020 r. Uwaga! W losowaniu nagród wezmą udział zgłoszenia zawierające poprawne hasło, imię, nazwisko i adres uczestnika. Auto zza Odry

Padlina dla sępa Atrybut ministra

Ssak morski

18 Gra z kostkami ZmiękŻak cza nowiwodę cjusz Język starożytnych Rzymian

Sceniczny dramat muzyczny

Cynkowiec

Ogłaszany przez syreny

"Krótka" moda

Troszczenie się

Manto, cięgi

Konny pojazd dwukołowy

Kompres

Z iksem w równaniu

Ostatnie metry maratonu

Litera grecka

Czarodziej

Powieść Emila Zoli

Dramat Różewicza Pląs

Mocarz

Szkocka wełna owcza

Zasłona w oknie

19 14

Ułamek bajta Destylator

Stykanie się, przyleganie

Osad na ścianach silnika

Śpiewała Obiekt sportowy o orłach, z trysokołach bunami

Narada, posiedzenie

Wybitny muzyk

Dzielnica Warszawy

8 6 13

Grupa przestępców

10 11

12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22

Hasło krzyżówki z ostatniego wydania gazety brzmiało: Venita naturalnie.

Ogół statków Słaba kawa

L E K T U R A N A Ś W I Ę TA Piechotą do źródeł Orinoko to najbardziej bogata w przygody książka Wojciecha Cejrowskiego. Jest pełna humoru, wie dz y o dzikich plemionach oraz podana tak, że wciąga jak kryminał. To kilkaset stron bardzo dobrej lektury. Nie można przegapić!

Menel to tragiczna, naznaczona cierpieniem historia życia pewnego człowieka. Autor przekonuje nas, iż wśród brudnych i nierzadko cuchnących alkoholem ludzi trafiają się jednostki wybitne, wartościowe i wrażliwe. Czasami warto z nimi por oz mawiać , spróbować zrozumieć i pomóc.

Oprac. MB, Fot. Wydawnictwo Bernardinum PODLASKIE AGRO

ROZRYWKA ***

***

Sierżant pyta żołnierzy: – Taka sytuacja: pełnicie służbę wartowniczą. Godzina druga w nocy. Chodnikiem przy murze powoli pełznie w waszą stronę jakiś człowiek. Co robicie? – Melduję posłusznie, że jak zawsze odstawiamy pana majora wprost na jego kwaterę!

***

− Doktorze – pyta pacjent. – Jak tam moje wyniki? Umieram z ciekawości! − Hm, chyba nie tylko z ciekawości – mamrocze doktor.

***

Z wypracowania o II wojnie światowej. Mój dziadek był weteranem II wojny światowej. W czasie Bitwy o Anglię, tylko w ciągu jednego dnia zniszczył 8 niemieckich samolotów, zabijając przy tym 24 lotników. Najgorszy mechanik Luftwaffe...

***

Żona przegląda kobiecą prasę. Nagle z przerażeniem zrywa się z fotela i biegnie do męża: – Kochanie, czy Ty wiesz ile trzeba biegać, żeby spalić jednego pączka?! Mąż leniwie odrywa wzrok od telewizora, a gębę od piwa: – A po jakiego diabła palić pączki?!

Pewien proboszc z zapy tał kiedyś wikarego: – Ksiądz mówi kazania i wszyscy słuchają, na moich kazaniach wszyscy się nudzą... – Trzeba sposobem, księże proboszczu. Ja na przykład, kiedy widzę, że ludzie zaczynają przysypiać, mówię: – Kocham kobietę – wszyscy się budzą – ale to jest moja matka – dodaję – i w ten sposób kazanie jest ciekawe... Na kazaniu proboszcza ludzie zaczęli się nudzić, więc postanowił zastosować sposób wikarego: – Kocham kobietę – powiedział. Wszyscy spojrzeli na niego – ale to jest mama księdza wikarego...

Wygrali :) W październiku m.in. wygrały: Anna Łapińska z Płonki Strumianki, Magdalena Stypułkowska z Leśniewa Niedźwiedzia oraz Beata Rydzewska z Romejek. Serdecznie gratulujemy!

Anna Łapińska

Beata Rydzewska

***

Żona do męża: – Co byś beze mnie zrobił? A mąż tylko uśmiecha się z rozmarzeniem...

***

Od wielokrotnej medalistki olimpijskiej w rzucie oszczepem odszedł mąż. Daleko nie uszedł...

***

Rozmawia krowa z owcą. Krowa: Muu! Owca: Bee! A krowa na to: – Nie zmieniaj tematu!

***

15-letni młodzieniec przychodzi do fryzjera i siadając na fotelu, mówi: – Golenie. Fryzjer wszystko przygotował, ale nie zaczyna golenia. – Na co pan czeka? – Na zarost.

Magdalena Stypułkowska

***

– Gdzie pracujesz? – Służę w ABW. – O, to opowiedz coś ciekawego! – O tobie czy o twojej żonie?

***

Babcia do wnuka: – Powinieneś więcej pomagać tacie. Możesz się od niego wiele nauczyć. – Pomagam, babciu. Dzisiaj zmienialiśmy koło w samochodzie... – I czego się nauczyłeś? – Paru słów, których wcześniej nie znałem...

PODLASKIE AGRO