Zdrowy Białystok 29/2016

nr 5(29)/2016

bezpłatny magazyn o tematyce zdrowia i urody

dr n. med.

Andrzej Popow Prywatny Gabinet Chirurgiczny „DuoMed” w Hajnówce

2

ZDROWY BIAŁYSTOK

Spis treści:

Wzrok na szóstkę Problemy ze wzrokiem u dzieci w wieku szkolnym nie są rzadkością. Wykrycie i skorygowanie wad jest bardzo ważne w efektywnym procesie ich edukacji. Ze względu na długą i wytężoną pracę oczu w czasie nauki, jak też długie spędzanie czasu przed komputerem, należy regularnie kontrolować wzrok dzieci.

Tym bardziej teraz, kiedy rok szkolny w pełni.

Jak się okazuje odsetek nieskorygowanych wad w zroku wśród dzieci w wieku szkolnym wynosi aż 30%. Jedną z najczęściej występujących wad jest krótkowzroczność, czyli miopia. Pojawia się ona zazwyczaj u dzieci ok. dziesiątego roku życia.

Mogą one mieć problem z widzeniem przedmiotów lub napisów, które znajdują się w pewnej odległości. Najczęstszą oznaką początkowych etapów pogarszania się wzroku jest mrużenie oczu. Jest to moment, w którym trzeba zabrać dziecko do okulisty.

Oprócz krótkowzroczności, wiele dzieci zmaga się też z nadwzrocznością zwaną inaczej dalekowzrocznością.

Wydawnictwo Skryba, ul. Bema 11, lok. 80, 15-369 Białystok, tel. 85 742 90 90, fax 85 742 90 92, e-mail: redakcja@zdrowybialystok.pl

ZDROWY BIAŁYSTOK

Wada ta pojawia kiedy gałka oczna jest zbyt krótka, co skutkuje powstawaniem obrazu nie na siatkówce, lecz za nią.

W profilaktyce narządu wzroku niezwykle istotna jest dieta. Do jadłospisu dzieci warto włączyć i ze produkty zawierające dużą ilość luteiny i zeaksantyny, które chronią siatkówkę oka przed schorzeniami i szkodliwym promieniowaniem.

Największą ilość luteiny znajdziemy w ciemnozielonych warzywach liściastych – kapuście włoskiej, s z pinaku, jarmużu, pietruszce i szczypiorku.

Najlepszym źródłem zeaksantyny są natomiast kukurydza, groszek i s z p inak . B ardzo ważna dla oczu jest również witamina A, której niedobór grozi wystąpieniem kurzej ślepoty i zespołu „suchego oka”. Na talerzu ucznia powinny znaleźć się zatem m.in. marchew, morele, papryka, a także produkty pochodzenia zwierzęcego – masło, mleko i jajka.

Marzena Bęcłowicz, redaktor prowadzący

Redaktor naczelny: Barbara Klem, klem@skryba.media.pl Redaktor prowadzący: Marzena Bęcłowicz, mbeclowicz@skryba.media.pl Skład i opracowanie graficzne: Jan Kitszel Reklama: Edyta Andrukiewicz, tel. 508 353 278 eandrukiewicz@skryba.media.pl Magdalena Pietraszko, tel. 533 379 533 mpietraszko@skryba.media.pl

Medycyna Najczęstsze wady postawy u dzieci – str. 4 Jak przygotować się do badania USG – str. 6 Akupunktura – jedna z najstarszych metod terapeutycznych – str. 8 FCMed przebadał dzieci pod kątem wad postawy – str. 10 Diagnostyka chorób naczyniowych – str. 12 Pomóż dziecku rozpocząć edukację przedszkolną – str. 14 Zasady korzystania z soczewek progresywnych – str. 16 Zadbaj o zdrowie intymne swojej córki – str. 18 Badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego – str. 20 Profilaktyka raka piersi – str. 22 Nie lekceważ nadciśnienia tętniczego – str. 23 Wywiad Rozmowa z doktorem Andrzejem Popowem – str. 24 Uroda – str. 26 Kuchnia Lecznicze właściwości miodu – str. 28 Dietetyczne posiłki ze Zdrowego Smaku – str. 30 Oferty deweloperów – str. 32 Nowości rynkowe – str. 36 Rozrywka – str. 37 Tu są nasze gazety – str. 38 Okładka fot.: Prywatny Gabinet Chirurgiczny „DuoMed” w Hajnówce Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń.

Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i adiustacji publikowanych tekstów.

Przedruki i wykorzystywanie opublikowanych materiałów mogą odbywać się wyłącznie za zgodą redakcji.

www.zdrowybialystok.pl Druk: Bieldruk Białystok.

Nakład: 8.000 egz.

3

aktualności medycyna Skolioza to najczęstsza wady postawy u dzieci

Stawiamy do pionu Skoliozy, czyli mówiąc wprost skrzywienia kręgosłupa to najczęstsze problemy układu ruchu występujące u dzieci i młodzieży. Aby ich diagnostyka i leczenie były jak najbardziej dostosowane do potrzeb pacjenta, fizjoterapeuci ciągle poznają nowe metody skutecznej pomocy potrzebującym.

Zacznijmy od tego czym właściwie jest skolioza? Otóż bardzo często przypadłość tę określa się jako boczne skrzywienie kręgosłupa. Nie jest to jednak pełna definicja tej wady.

– Skolioza jest deformacją kręgosłupa aż w trzech płaszczyznach: czołowej, strzałkowej oraz poziomej – wyjaśnia Kinga Różycka, fizjoterapeutka z Gabinetu rehabilitacji „Junior” w Białymstoku.

Istnieją różne rodzaje skolioz klasyfikowane w zależności od momentu pojawienia się zmian, stopnia zmian, przyczyn czy charakteru choroby.

Jednym z nich jest skolioza idiopatyczna. Jej przyczyna powstawiania nie jest do tej pory poznana. Istnieje jedynie wiele teorii co do genezy tej wady, ale żadnej z nich nie można wskazać jako głównej czy determinującej. Ten rodzaj skolioza powstaje u dzieci i młodzieży.

▲ Jaś Laskowski ćwiczy dzielnie z Anią Just. Ma wzmożone napięcie mięśniowe. Jak

twierdzi jego tata – po 2,5 miesiącach terapii synek zrobił duże postępy – jest spokojniejszy, nie płacze, nie pręży się i nie napina.

Sylwetka dziecka zaczyna kształtować się już w brzuchu mamy, bowiem ok. 3-4 miesiąca życia płodowego powstają zalążki układu kostnego.

– U naszych pacjentów, oprócz samego skrzywienia kręgosłupa, często obserwujemy dodatkowe nieprawidłowości w postawie ciała. Są to: płaskostopie, koślawość/szpotawość kolan, czy rotacja miednicy. Szczególnie ważne jest właściwe rozpoznanie tej ostatniej. Rotacja miednicy może bowiem dawać obraz prowizorycznego skrócenia jednej z kończyn dolnych.

Jeśli wówczas zastosujemy leczenie wkładką wyrównującą, zamiast pomóc, uzyskamy gorszy rezultat – mówi Krzysztof Mietełka, fizjoterapeuta z Juniora.

W rozwoju dzieci możemy zaobserwować dwa szczególne momenty, w których „powstaje” najwięcej skrzywień. Pierwszy okres to 6-7 rok życia, kiedy dzieci zaczynają edukację szkolną i dość dużo czasu spędzają w pozycjach statycznych. Drugi okres to czas tak zwanej,,burzy hormonalnej”, przypadającej u chłopców ok. 13-14 roku życia a u dziewcząt trochę wcześniej bo ok. 11-13 roku życia.

– Kształtujące się wówczas dysproporcje tułowia i kończyn dolnych, zmieniają kąt pochylenia miednicy, a co za tym idzie i klatki piersiowej. Tak intensywny wzrost kośćca, przy słabszym rozwoju mięśni, powoduje przesunięcie środka ciężkości ciała ku górze, co prowadzić może do zaburzeń statyki i postawy ciała. Dlatego zalecam, by w tych dwóch okresach rozwoju dzieci zwrócić szczególną uwagę na nawyki ruchowe i wypoczynkowe dzieci, a w razie zauważenia niepokojących zmian udać się na konsultację do fizjoterapeuty lub lekarza – zachęca Anna Just, terapeuta NDT z Gabinetu rehabilitacji „Junior”.

Niepokojący jest też fakt, iż oprócz skrzywień bocznych kręgosłupa, z roku na rok zauważa się coraz większą grupę dzieci z płaskostopiem, wadami kolan czy nieprawidłową budową klatki piersiowej (klatki szewskie, wystające pokrzywicze łuki żebrowe). Dlatego bardzo ważne jest kształtowanie prawidłowego napięcia mięśniowego już od pierwszych miesięcy życia dziecka, tak, by zniwelować ryzyko powstawania wad postawy w wieku późniejszym.

– Nieleczone wzmożone napięcie mięśniowe w okresie niemowlęcym objawia się w późniejszym okresie rozwoju dziecka trudnościami w nauce i kontroli prawidłowej pozycji ciała podczas chodzenia czy siedzenia. Takie dziecko jest najczęściej lekko pochylone w jedną stronę i ustawione w tzw. pozycji przeprostowanej. Z kolei obniżone napięcie mięśniowe u niemowlaków będzie powodowało wolniejszy rozwój ruchowy. Dziecko później zacznie się podpierać, obracać, przechodzić do pozycji wyższych. Będzie sprawiało wrażenie leniwego. W późniejszym okresie charakterystyczny będzie natomiast duży brzuch i problemy z równowagą i koordynacją ruchową – dodaje Krzysztof Mietełka. tekst i fot.: Marzena Bęcłowicz 44

▲ Małgosia Dek ma prawołukowe skrzywienie kręgosłupa w odcinku piersiowym.

Nieprawidłowość tę zauważył u niej tata. Po ok. dwóch miesiącach terapii z Krzysztofem Mietełka widać znaczną poprawę w ustawieniu dziewczynki.

▲ Rehabilitanci z Juniora prowadzą też spotkania konsultacyjne, na których uczą ro-

dziców jak prawidłowo podnosić, ubierać czy nosić niemowlę. – Niestety maluchy nie zawsze są chętne do współpracy, więc w czasie zajęć „zastępują” je lalki – żartuje Kinga Różycka.

ZDROWY BIAŁYSTOK

ZDROWY BIAŁYSTOK

5

aktualności medycyna Jak prawidłowo przygotować się do badań ultrasonograficznych

To się wie przed USG Jest szybkie, łatwo dostępne, tanie i w pełni bezpieczne. Można powtarzać je wielokrotnie, w zależności od potrzeb.

Wykonując je lekarz ocenia stan narządów wewnętrznych oraz wykrywa nawet drobne nieprawidłowości i zmiany w strukturze narządów. Badanie USG, bo o nim mowa, jest obecnie szeroko stosowane w wielu dziedzinach medycyny.

Warto robić je nawet profilaktycznie.

A jak się do niego przygotować?

Ultrasonografia (USG) jest metodą uwidaczniania wewnętrznych narządów i tkanek za pomocą fal ultradźwiękowych. Ultradźwięki są drganiami mechanicznymi o częstotliwości wyższej od górnej granicy słyszalności ucha ludzkiego, czyli 16.000 Hz. Fale ultradźwiękowe o natężeniu nieszkodliwym dla pacjenta są przenoszone w głąb jego ciała i odbierane dzięki specjalnym urządzeniom.

Badanie USG jest w pełni bezpieczną, zupełnie nieinwazyjną i szybką metodą obrazowania zmian chorobowych. Obecnie USG jest jednym z podstawowych badań w diagnostyce wielu schorzeń.

Nie ma jakichkolwiek przeciwwskazań do jego wykonania, dzięki czemu ma zastosowanie również u pacjentek będących w ciąży, noworodków, a nawet u pacjentów w ciężkim stanie klinicznym.

I to tyle jeśli chodzi o teorię. A teraz garść informacji praktycznych.

Najbardziej popularnym ze wszystkich badań ultrasonograficznych jest USG jamy brzusznej.

– Badanie pozwala ocenić stan narządów jamy brzusznej, takich jak: wątroba, pęcherzyk żółciowy i drogi żółciowe, trzustka, śledziona, nerki i nadnercza, pęcherz moczowy i gruczoł krokowy u mężczyzn, narządy rodne u kobiet, naczynia krwionośne tętnicze i żylne oraz wykryć nawet drobne nieprawidłowości i zmiany w strukturze narządów – mówi dr n. med. Radosław Bobrowski, właściciel gabinetu USG Ultramed w Białymstoku.

Prawidłowe przygotowanie do badania USG powoduje znaczną redukcję ilości gazów w jelitach. Fakt ten w sposób znaczący wpływa na badania USG narządów jamy brzusznej oraz układu moczowego – poprawiając jego jakość.

– Ponadto w jamie brzusznej możemy oceniać m.in. węzły chłonne, które znacznie zmieniają swoją strukturę, wielkość oraz ilość np. w przebiegu chłoniaków; możemy również oceniać okolicę wyrostka robaczkowego, np. w poszukiwaniu nacieków zapalnych czy „oglądać” okolice ran pooperacyjnych. Z kolei zastosowanie metody Doppler umożliwia badanie przepływów naczyniowych, jak również ocenę drożności naczyń żylnych i tętniczych. Pod kontrolą USG możemy też wykonywać biopsje cienkoigłowe diagnostyczne, uprzednio wykrytych ognisk chorobowych.

66

▲ Spore grono pacjentów gabinetu Ultramed stanowią dzieci. Lekarzem, który wykonuje im badania, m.in. USG przez-

ciemiączkowe, jest dr n. med. Beata Zalewska-Szajda, specjalista radiologii i diagnostyki obrazowej.

Wskazaniem do wykonania USG są szeroko rozumiane dolegliwości bólowe w obrębie jamy brzusznej. Objawy, które powinny nas skłonić do poddania się temu badaniu to m.in.: ostre bądź przewlekłe bóle, wyczuwalne palpacyjnie guzy w obrębie jamie brzusznej, przedłużające się wymioty lub biegunka, krwawienie z przewodu pokarmowego, gorączka lub utrata masy ciała o niejasnej przyczynie czy urazy brzucha.

Natomiast, aby badanie było wiarygodne, należy się do niego odpowiednio przygotować.

– Prawidłowe przygotowanie do badania USG powoduje znaczną redukcję ilości gazów w jelitach. Fakt ten w sposób znaczący wpływa na badania USG narządów jamy brzusznej oraz układu moczowego – poprawiając jego jakość. I tak w przypadku USG jamy brzusznej – zaleca się aby planowane badanie wykonywać na czczo.

Natomiast jeżeli na USG umówiliśmy się na godzinę popołudniową, należy wstrzymać się od jedzenia, picia napojów gazowanych oraz gumy do żucia na ok. 5-6 godzin przed badaniem. Ponadto na dwa lub trzy dni przed terminem badania należy ograniczyć również spożywanie tłustych i ciężkostrawnych posiłków, napojów gazowanych, wspomnianej gumy do żucia oraz nie palić tytoniu.

W celu usunięcia nadmiernej ilości gazów z przewodu pokarmowego, które stanowią przeszkodę dla ultradźwięków, warto też na trzy dni przed badaniem przyjąć trzy razy dziennie po dwie kapsułki np. Espumisanu oraz trzy kapsułki rano na czczo w dniu badania. Z kolei na godzinę przed badaniem należy wypić ok. 3/4 -1 litra wody niegazowanej – wyjaśnia doktor Bobrowski.

Jeśli wybieramy się na USG układu moczowego, a przede wszystkim pęcherza moczowego oraz gruczołu krokowego, powinniśmy wypić ok. litr wody niegazowanej na godzinę przed badaniem.

– Jeśli chodzi o dzieci, to te najmłodsze – do drugiego roku życia – nie wymagają żadnego przygotowania do badania USG. Dzieci w wieku od dwóch do ośmiu lat powinny być na czczo ok. trzy godziny przed badaniem, natomiast starsze – powyżej ósmego roku życia – powinny być na czczo ok. cztery godziny przed badaniem.

Bez względu na wiek, ok. 20-30 min. przed badaniem, wszystkie dzieci należy napoić – dodaje specjalista z Ultramedu.

Jeśli chodzi o przygotowanie do badania w kierunku refluksu żołądkowo-przełykowego u dzieci (GERD), to jest ono dokładnie takie samo jak przygotowanie do badania USG jamy brzusznej. Różni się jedynie tym, że na badanie należy zabrać ze sobą około 200-300 ml niezagęszczonego płynu, może to być np. woda niegazowana, mleko czy napój. Całe badanie składa się z dwóch części – wstępnego badania USG jamy brzusznej oraz oceny po wypiciu porcji płynu. Pozostałe badania USG nie wymagają specjalnego przygotowania.

– Warto dodać, iż na wizytę w gabinecie USG należy zabrać ze sobą wyniki poprzednich badań ultrasonograficznych, a w przypadku badania USG piersi – również wyniki wykonanych wcześniej mammografii – przypomina doktor Radosław Bobrowski. tekst i fot.: Marzena Bęcłowicz ZDROWY BIAŁYSTOK

ZDROWY BIAŁYSTOK

7

aktualności medycyna Akupunktura to jedna z najstarszych metod terapeutycznych

Ostra terapia Acus – igła, punctura – ukłucie. Proszę teraz dodać jedno do drugiego. Co otrzymamy?

Spokojnie, bez paniki. Akupunktura nie boli i jest bezpieczną metodą wspomagania leczenia polegającą na nakłuwaniu ciała specjalnymi igłami w odpowiednich punktach. Prowadzi to do przywrócenia w organizmie stanu równowagi i uruchomienia procesu samoregeneracji.

Akupunktura to skuteczna metoda leczenia wywodząca się z Chin. Jest znana i stosowana od ponad czterech tysięcy lat. Zastosowanie znalazła na całym świecie jako główna lub wspomagająca metoda leczenia wielu chorób. Współczesna medycyna zachodnia, pomimo wybitnych osiągnięć, nadal jest bezradna w przypadku wielu zaburzeń i schorzeń, w leczeniu których z powodzeniem radzi sobie właśnie akupunktura. Ponadto nie ma ona niebezpiecznych skutków ubocznych.

O metodzie tej opowie doktor Elżbieta OsieckaGórska, która na co dzień pracuje w Centrum Medycznym „Ryska” jako specjalista medycyny rodzinnej, a oprócz tego posiada kwalifikacje do leczenia akupunkturą.

Marzena Bęcłowicz: Na czym polega zabieg akupunktury?

Elżbieta Osiecka-Górska: Zabieg akupunktury polega na nakłuwaniu cienkimi sterylnymi igłami ściśle określonych punktów na ciele, co powoduje odblokowanie tzw. kanałów energetycznych.

Prowadzi to do przywrócenia w organizmie stanu równowagi i uruchomienia procesu samoregeneracji. Leczenie można wykonywać różnymi metodami i z wykorzystaniem różnej liczby igieł – od jednej do kilkunastu. Nakłucie odpowiedniego punktu wywołuje odruchową reakcję układu nerwowego, prowadzącą do zahamowania odczuwania bólu, a także zwiększa w mózgu poziom endorfin, serotoniny i wielu innych związków, które powodują zmniejszone odczuwanie bólu i poprawę samopoczucia. Same igły są „pełne“, a zatem nie ma mowy o wdaniu się infekcji.

MB: W jakim celu stosuje się akupunkturę?

EO-G: Akupunkturę stosuje się zarówno profilaktycznie dla wzmocnienia odporności (szczególnie jesienią i zimą) lub w celu zapobiegania chorobom oraz w celach uzdrawiających. Wskazania do akupunktury obejmują bardzo szeroki zakres chorób: leczenie dróg oddechowych, chorób oczu, chorób układu krążenia, chorób żołądka i jelit, leczenie bólu różnego pochodzenia, leczenia dolegliwości migrenowych, reumatycznych, urologicznych, leczenia zespołu lęku i depresji, przewlekłego stresu i zmęczenia oraz wielu innych. Od tysięcy lat akupunktura stosowana jest w ginekologii i położnictwie – w przypadku bolesnych i nieregularnych krwawień, zespołu napięcia przedmiesiączkowego, łagodzenia objawów menopauzy, czy braku pokarmu po porodzie. Jest 88

▲ Doktor Elżbieta Osiecka-Górska na co dzień pracuje w Centrum Medycznym „Ryska” jako specjalista medycyny

rodzinnej. Ma także kwalifikacje do leczenia akupunkturą.

również szeroko stosowana w leczeniu niepłodności. Zadaniem akupunktury w takim przypadku jest podniesienie płodności u obojga partnerów.

Niekiedy leczenie może trwać wiele miesięcy, przy czym ważna w terapii zaburzeń płodności jest systematyczność. Szanse wyleczenia są o tyle większe, o ile młodsi są przyszli rodzice. Nawet jeśli para poddana jest terapii hormonalnej czy in vitro, to nie wyklucza ona możliwości korzystania

Zabieg akupunktury polega na nakłuwaniu ściśle określonych punktów na ciele cienkimi sterylnymi igłami. Powoduje to odblokowanie kanałów energetycznych i prowadzi do przywrócenia w organizmie stanu równowagi i uruchomienia procesu samoregeneracji. z zabiegów igłami. Wtedy szanse na ogólne powodzenie zwiększają się nawet dwukrotnie.

MB: Skoro leczenie akupunkturą ma tyle zalet i jest skuteczne w leczeniu tylu chorób, dlaczego nie jest stosowane w Polsce powszechnie?

EO-G: Rynek jest zalewany lekami syntetycznymi, do tego codziennie jesteśmy bombardowani reklamami, w których zapewniani jesteśmy o szybkim i skutecznym działaniu danego preparatu.

Media, prasa, internet są podkupowane przez olbrzymie koncerny farmaceutyczne, dla których naturalne metody leczenia chorób są po prostu nieopłacalne. Na szczęście ludzie są coraz bardziej tego świadomi i wielu z nich zaczyna doceniać zalety korzystania z medycyny niekonwencjonalnej.

Oczywiście, w tym również należy zachować umiar i zdrowy rozsądek.

MB: Czy z terapii akupunkturą może skorzystać każdy?

EO-G: Są nieliczne wyjątki. Nie można bowiem nakłuwać pacjenta, który spożywał alkohol, osób skrajnie wyczerpanych fizycznie, kobiet w trakcie menstruacji. Przeciwwskazaniem są też m.in.: choroby psychiczne, skórne, zakaźne, czynna gruźlica lub sarkoidoza, hemofilia, zaawansowana niewydolność krążenia czy choroby nowotworowe.

MB: To na koniec pytanie – myślę, że najczęściej zadawane – czy akupunktura boli?

EO-G: Akupunktura na ogół nie boli, jednak można odczuwać „rozpychający“ ucisk w miejscu nakłucia. Czasami zdarza się mieć wrażenie, jakby przeszedł przez nasze ciało delikatny prąd, ale jest to ból, który trwa krótko. Tego typu odczucie nazywane jest efektem „De Qi“ i związane jest z przejściem energii (Czi) w meridianie.

Pomimo niewielkiego dyskomfortu, wielu moich pacjentów odbiera zabieg akupunktury jako relaksujący, odprężający i uspokajający.

Dodam jeszcze, że na Zachodzie, zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych metoda ta wciąż zyskuje na znaczeniu. Skuteczność chińskiej terapii potwierdzają naukowcy, a Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) uznała ją za oficjalną metodę leczenia. W niektórych krajach Europy terapia akupunkturą jest refundowana, a nawet traktowana jako część medycyny komplementarnej.

MB: Dziękuję za rozmowę. fot. centruM Medyczne „ryska” ZDROWY BIAŁYSTOK

ZDROWY BIAŁYSTOK

9

aktualności medycyna Ponad 70% procent uczniów cierpi na wady postawy

Trzymaj się prosto Fizjoterapeuci biją na alarm! Ponad połowa uczniów z białostockich podstawówek cierpi na wady postawy.

Opinię tę potwierdzili, w wyniku przeprowadzonych badań, specjaliści z Familijnego Centrum Medycznego Fundacji „Pomóż Im”. Jeszcze przed wakacjami przebadali niemal pół tysiąca młodych ludzi z sześciu białostockich szkół podstawowych.

W opinii Agnieszki Stepanczuk kierującej Ośrodkiem Rehabilitacji im. Sue Ryder działającym w FCMed, która koordynowała projekt badawczy, uzyskane wyniki potwierdzają powszechnie panujące przekonanie, że ze zdrowiem najmłodszych nie jest najlepiej.

– Zbyt ciężkie tornistry, brak ruchu, zbyt długi czas spędzany przed telewizorem czy komputerem, problemy z nadwagą, niewłaściwa pozycja siedząca – przyczyn tego stanu rzeczy jest wiele.

Ale niezależnie od nich, zgromadzone przez nas dane dobitnie pokazują, że problem ma charakter masowy i należy jak najszybciej mu przeciwdziałać – uważa Agnieszka Stepanczuk.

W jej opinii brak reakcji ze strony rodziców będzie skutkował jeszcze większymi kłopotami ze zdrowiem dzieci w przyszłości.

– Nie ma możliwości, aby ujawnione dziś wady postawy u ośmio-, dziesięciolatków po prostu same zniknęły lub się cofnęły. Rodzice powinni koniecznie skonsultować się ze specjalistą, który dobierze odpowiednią formę terapii dla ich dziecka – przekonuje przedstawicielka FCMed. A oto i podsumowanie przeprowadzonych badań. Uwaga! Nie będzie pozytywnie.

W ramach programu Trzymaj się prosto przebadano łącznie 498 uczniów (w tym 254 dziewczynki i 244 chłopców). Do najczęściej występujących odchyleń od norm fizjologicznych należy ustawienie barków w protrakcji (wysunięte do przodu), wykryte u 75,3% badanych (67,7% dziewczynek,

W ramach programu Trzymaj się prosto przebadano 498 uczniów z sześciu białostockich szkół podstawowych. Nieprawidłowości stwierdzono u ponad połowy z nich. W celu przeprowadzenia dodatkowej diagnostyki do FCMedu zgłosiło się zaledwie 17 uczniów.

83% chłopców). Kolejnym problemem, który został ujawniony było obniżenie napięcia mięśniowego w obrębie brzucha, które dotyczy 70,5% dzieci (72,2% dziewczynek, 68% chłopców). Na asymetrię w ustawieniu łopatek cierpi 63,3% badanych (57,9% dziewczynek, 69% chłopców), a tzw. komponentę rotacyjną w kręgosłupie, czyli rotacyjną skoliozę posiada 62,7% dzieciaków (62,6% dziewczynek, 63% chłopców). Z kolei nieprawidłowe ukształtowanie stóp to problem 62,2% badanych (59,9% dziewczynek, 64% chłopców), a asyme10

trię w obrębie obręczy barkowej ujawniono u 58,5% badanych (50,8% dziewczynek, 67% chłopców).

I to jeszcze nie wsz ystko. Na znie kształcenie krzywizn kręgosłupa cierpi 55% dzieci, z czego problem ten dotyka 57% dziewczynek i 53% chłopców.

Nieprawidłowości w obrębie ustawienia kolan ma 40,3% uczniów, w tym 38,6% dziewczynek i 42% chłopców, a nieprawidłowości w obrębie ustawienia głowy – 39,4% badanych, w tym 39,4% dziewczynek i 39% chłopców.

No cóż – nie jest dobrze. Jeśli dodać do tego fakt, iż w celu przeprowadzenia dodatkowej diagnostyki do Familijnego Centrum Medycznego zgłosiło się zaledwie 17 uczniów, przedstawione dane są zastraszające.

– Z uwagi na ogromny problem, jaki stanowią wady postawy wśród dzieci z naszego ◄ Kompleksowa diagnostyka, możliwa w Familijnym Centrum Medycznym Fundacji województwa, istnie„Pomóż Im” jest podstawą profilaktyki i leczenia nieprawidłowości w obrębie układu je konieczność umożmięśniowo-stawowego. liwienia łatwiejszego dostępu do diagnostyki, w celu wczesnego wykrycia wad – dodaje stolatkach dotkniętych niezwykle powszechnym problemem skrzywienia kręgosłupa czy dorosłych Stepanczuk.

Według niej problemem jest też poziom świa- z dolegliwościami bólowymi.

Każdy z oferowanych programów medyczdomości rodziców, którzy zwyczajnie nie mając wiedzy na ten temat, nie zwracają uwagi na ist- nych został gruntownie opracowany pod kątem niejące problemy zdrowotne, które dotykają ich maksymalizacji efektów prowadzonej terapii.

Każdy z nich zawiera także pakiet ćwiczeń któpociechy.

– Kompleksowa diagnostyka, możliwa m.in. rym poddawany jest pacjent oraz zaawansowaw Familijnym Centrum Medycznym Fundacji nych zabiegów z wykorzystaniem nowoczesnych „Pomóż Im”, jednym z najnowocześniejszych technik i instrumentarium. Są też poprzedzające ośrodków rehabilitacyjnych w regionie, jest pod- diagnostykę – konsultacje medyczne.

Przypomnijmy również, iż Familijne Centrum stawą profilaktyki i leczenia nieprawidłowości w obrębie układu mięśniowo-stawowego – mówi Medyczne jako jedyne w regionie prowadzi terapię przy użyciu innowacyjnej metody w poAgnieszka Stepanczuk.

Specjaliści z FCMedu opracowali szereg au- łączeniu z nowoczesnym urządzeniem do tetorskich programów profilaktyczno-leczniczych rapii bocznych skrzywień kręgosłupa SKOL-AS. skierowanych do różnych grup potencjalnych W FCMed zgromadzono też najnowsze i najbarpacjentów. Mowa tu m.in. o kobietach w ciąży, dziej zaawansowane urządzenia, wykorzystyktórym wyjątkowo doskwiera problem układu wane na co dzień przez specjalistów w prowakostnego, obciążonego pod wpływem zmienia- dzonym leczeniu. jącego się ciała w trakcie ciąży; maluchach; naoprac. MB, fot. fcMed ZDROWY BIAŁYSTOK

aktualności medycyna Współczesna diagnostyka obrazowa chorób naczyń krwionośnych

Od aorty do kapilary Angiografia cewnikowa (cyfrowa angiografia subtrakcyjna – CAS) jest „złotym standardem” w diagnostyce chorób naczyniowych. Polega na nakłuciu tętnicy, wprowadzeniu do niej cewnika i podaniu środka kontrastowego. Jest ona jednak badaniem inwazyjnym, wymagającym hospitalizacji, dlatego obecnie wykorzystywana jest głównie jako metoda terapeutyczna.

Współczesna diagnostyka chorób naczyń opiera się na kilku metodach. Najmniej inwazyjna jest ultrasonografia dopplerowska. Jednak metoda ta ma małe znaczenie w ocenie naczyń niektórych obszarów (np. naczyń mózgowych i klatki piersiowej), ze względu na utrudnioną penetrację wiązki ultradźwięków przez kości i płuca. Uzyskanie obrazu naczyń (angiografia) możliwe jest obecnie również w badaniu TK i MR. Nazywamy je wtedy angio-TK i angio-MR. Są to metody znacznie mniej inwazyjne w porównaniu do CAS. Angiografia tomografii komputerowej (angio-TK) jest metodą obrazowania naczyń za pomocą tomografii komputerowej, po dożylnym podaniu środka kontrastowego. Specjalny tryb badania (spiralny) umożliwia uzyskanie obrazu angiograficznego w krótkim czasie. Skan spiralny możliwa jednocześnie uzyskiwanie rekonstrukcji przestrzennych – dwu- i trójwymiarowych, co pozwala uzyskać obraz naczyń zbliżony do inwazyjnej angiografii cewnikowej.

Badanie angio-TK wymaga dożylnego podania jodowego środka kontrastowego. Ta droga podania jest znacznie bezpieczniejsza niż dotętnicza, gdyż wiąże się z niewielkim odsetkiem powikłań. Możliwe jest też wykonywanie badań angio-TK u pacjentów ambulatoryjnych. W pracowni diagnostycznej zakładany jest do żyły wenflon, przez który podawany jest kontrast. Badanie wykonywane jest w pozycji leżącej na ruchomym stole. Po wykonaniu wstępnych skanów, podanie środka kontrastowego rozpoczyna właściwą fazę badania. Normalną reakcją jest, iż podawaniu środka towarzyszy uczucie gorąca.

Po wykonaniu całego badania, pacjent pozostaje przez ok. 20-30 minut na terenie pracowni. Jeśli w tym czasie nie wystąpią żadne reakcje uczuleniowe, wkłucie dożylne zostaje usunięte.

Dzięki obecności kontrastu w naczyniach badanie angio-TK umożliwia precyzyjną ocenę anomalii naczyniowych – tętniaków, malformacji naczyniowych i bogato unaczynionych guzów. Jest również bardzo dokładną metodą oceny zwężeń naczyń i ich niedrożności. Metoda ta jest na tyle dokładna, że z reguły można zakończyć na niej proces diagnostyczny i na jej podstawie wybrać metodę leczenia. Do głównych zalet badania angio-TK należy zaliczyć też małą inwazyjność oraz krótki czas badania (samo badanie trwa kilka sekund, łącznie pacjent pozostaje w pracowni kilkanaście minut). Dzięki temu angio-TK umożliwia badania chorych w stanie ciężkim lub w trybie ambulatoryjnym. Ogromną zaletą badania jest możliwość 1212

otrzymania przestrzennego obrazu naczyń w dowolnej projekcji.

Angio-TK umożliwia ocenę prawie wszystkich naczyń, ograniczeniem jest jedynie bardzo mały, submilimetrowy kaliber naczynia, wyznaczany rozdzielczością przestrzenną tej metody. W angio-TK można zdiagnozować nawet małe tętniaki naczyń mózgowych, o wymiarach 1-2 mm.

Jest to metoda weryfikująca badanie usg Doppler w ocenie zwężeń tętnic szyjnych oraz pozwalająca na dokładną ocenę i wymiarowanie tętniaków aorty brzusznej przez zabiegiem leczniczym. W diagnostyce ostrych patologii naczyniowych w obrębie klatki piersiowej, angio-TK stało się badaniem pierwszoplanowym, wykonywanym z wyboru – pozwala wykluczyć zatorowość płucną oraz rozwarstwienie aorty – stany zagrożenia życia. Angiografia TK wykorzy- ▲ Badania angio-TK. Rekonstrukcje 3D naczyń mózgowych, tętniaka stywana jest jako najdokładniejsza aorty piersiowej i tętnic kończyn dolnych. nieinwazyjna metoda w przypadku Innym badaniem umożliwiającym ocenę nachorób przewlekłych klatki piersiowej o podłożu naczyniowym – zwężenia naczyń odchodzących czyń jest angio-MR. W tej metodzie wykorzyod łuku aorty, tętniaki aorty piersiowej. Nowe, stuje się odmienne oddziaływanie fal elektromawielorzędowe aparaty TK umożliwiają też oce- gnetycznych na tkankę będącą w ruchu (krew) nę naczyń wieńcowych. Badanie angio-TK jest i na tkankę stacjonarną. Efektem jest uzyskiwanie szeroko wykorzystywane w ocenie stanu tętnic obrazu wyłącznie drzewa naczyniowego. Zaletą kończyn dolnych – biodrowych, udowych oraz angio-MR jest jej nieinwazyjność – obrazy twotętnic podudzi, głównie w przypadkach zmian rzone są dzięki użyciu jedynie fal o częstotliwości miażdżycowych, co pozwala jednoznacznie za- radiowej; metoda ta w większości przypadków kwalifikować pacjenta do zabiegów operacyjnych nie wymaga podania środka kontrastowego.

Obrazy uzyskiwane dzięki angio-MR mają nieco lub leczenia zachowawczego.

Do ograniczeń badania należy zaliczyć obciąże- niższą od badań angio-TK rozdzielczość przenie promieniowaniem jonizującym, dlatego waż- strzenną. Jednak nieinwazyjny charakter angione jest przestrzeganie odpowiednich wskazań, -MR sprawia, że metoda ta jest ważnym ogniwem ze szczególnym uwzględnieniem badań dzieci. w diagnostyce naczyniowej – wykorzystywana Należy podkreślić, że nowoczesne skanery TK za- jest z wyboru u dzieci i ludzi młodych, w przypewniają optymalizację dawki promieniowania padku niejednoznacznych wyników innych bartg, którego wartości nie stwarzają zagrożenia dla dań naczyniowych oraz jako badanie kontrolne zdrowia. Dodatkowo konieczność zastosowania po zabiegach wewnątrznaczyniowych.

Szczególnie rozpowszechnione jest zastosowajodowych środków kontrastowych wymaga wdrożenia odpowiedniego postępowania. Czyli badanie nie angio-MR w diagnostyce naczyń wewnątrzwykonywane jest na czczo (ew. pięć godzin przed czaszkowych – głównie tętniaków. W niektórych badaniem należy powstrzymać się od jedzenia). Nie przypadkach może nawet przewyższać dokładnonależy powstrzymywać się od picia płynów gdyż ścią diagnostyczną angio-TK, szczególnie zmian nawodnienie umożliwia szybkie wydalenie środka położonych w okolicy struktur kostnych. Również kontrastowego. W dniu badania należy zażyć stale w nieinwazyjny sposób, bez użycia środka kontraprzyjmowane leki. Ponadto pacjent powinien ozna- stowego możliwe jest zobrazowanie w badaniu czyć poziom kreatyniny we krwi, bowiem ocena angio-MR naczyń szyjnych a także aorty piersiowej wydolności nerek pozwala wyselekcjonować pa- i brzusznej. W najnowszych skanerach MR możliwa cjentów zagrożonych nefrotoksycznym wpływem jest również ocena naczyń tętniczych i żylnych środków kontrastowych. Obecnie stosuje się tylko kończyn dolnych.

Podsumowując – angio-TK i angio-MR są skubezpieczne niejonowe środki jodowe, przy których reakcje uczuleniowe występują sporadycznie. Jednak teczną metodą obrazowania naczyń, często wzanie można przewidzieć, u których pacjentów wystąpi jemnie się uzupełniającą. Metody te zastąpiły taka reakcja. Dlatego przeciwwskazaniem do poda- inwazyjną angiografię w diagnostyce większości nia jodowych środków kontrastowych są powikłania patologii naczyniowych. po poprzednim podaniu kontrastu oraz ze względu dr Med. adaM łukasiewicz, tMs diagnostyka Białystok na zawartość jodu – nadczynność tarczycy. fot. tMs diagnostyka ZDROWY BIAŁYSTOK

ZDROWY BIAŁYSTOK

13

aktualności medycyna

Przedszkolny debiut Pierwsze miesiące roku szkolnego to czas wyzwań dla dzieci, rodziców oraz nauczycieli. Szczególnie jeśli chodzi o maluchy i ich pierwszy dzień w przedszkolu. O tym jak pomóc dziecku zaadaptować się w nowym otoczeniu opowiedzą Marta Wilman, psycholog dziecięcy oraz Edyta Dmuchowska, terapeuta pedagogiczny z Niepublicznej Poradni PsychologicznoPedagogicznej Nr 1 w Białymstoku.

Marzena Bęcłowicz: Dlaczego pierwsze dni w przedszkolu są tak trudne dla dziecka?

Marta Wilman: Przedszkole to nowe miejsce i nowe zasady. Przed dzieckiem stawiane są inne wymagania niż w rodzinnym domu. Maluch musi podporządkować się regułom obowiązującym w nowym otoczeniu. Bywają one także wyzwaniem dla rodziców, gdyż wyznaczają stały, powtarzający się rytm dnia. Nie oznacza to, że do tej pory dziecko i rodzice nie mieli styczności z zasadami, ale z pewnością w warunkach domowych były bardziej naturalne i elastyczne.

MB: Zatem jak pomóc dziecku zaadaptować się w przedszkolu?

Edyta Dmuchowska: Umiejętność porozumienia się z innymi dziećmi i nauczycielami to wyzwanie, z którym maluch musi zmierzyć się tuż po przekroczeniu progu przedszkola. Do tej pory rodzice rozumieli jego słowa, gesty i zachowania. W nowym miejscu dziecko może mieć trudność w przekazaniu swoich oczekiwań, czy potrzeb, tak aby były one „czytelne”

Fot. Niepubliczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Nr 1 w Białymstoku.

Jak pomóc dziecku rozpocząć edukację w przedszkolu

▲ Gdy nie jesteśmy pewni, czy nasz maluch jest gotowy do pójścia do przedszkola, możemy rozwiać te wątpliwości

udając się do poradni psychologiczno-pedagogicznej.

dla innych. Może to budzić u niego frustrację i lęk.

Ponadto dziecko przechodzi sprawdzian samodzielności. Dobrze, gdy przedszkolak sam ubiera się, sam je, myje rączki, zęby czy korzysta z toalety.

Dopasowanie się do grupy poprzez opanowanie czynności samoobsługowych znacznie ułatwia proces adaptacji.

MB: Jakich reakcji dziecka możemy spodziewać się w momencie przekroczenia progu przedszkola?

MW: Może zdarzyć się tak, że dziecko, które opanowało już wiele podstawowych umiejętności powróci do wcześniejszych etapów rozwoju, typu: powrót do pieluchy, odmowa samodzielnego jedzenia, ubierania się, czy mycia. Zdarza się, że na stres związany z pójściem do przedszkola maluch reaguje wycofaniem, wybuchami agresji, bólami brzucha, wymiotami, problemami ze snem. Płacz i tęsknota są jak najbardziej naturalną reakcją na rozstanie z bliskimi. Najlepiej jednak nie pozwalać dziecku na pozostanie w domu, bo to tylko wydłuży i utrudni przystosowanie się do nowego miejsca.

RADY NA PIERWSZE, TRUDNE DNI W PRZEDSZKOLU: R krótkie pożegnania – gdy dziecko rozstając się z mamą płacze, warto, by odprowadzał je tata, R nie okazuj dziecku własnych rozterek – przekazujesz mu swoje lęki, R przygotuj dziecku wygodny strój, który może pobrudzić, R nie wyręczaj dziecka nawet gdyby wykonywało coś niezdarnie, R nie zmuszaj dziecka, by opowiadało o tym, co działo się w przedszkolu, R nie pytaj dziecka, co i ile zjadło, ale w co i z kim się bawiło, R w miarę możliwości skracaj czas pobytu dziecka w przedszkolu, R pozwól dziecku zabrać do przedszkola ulubioną zabawkę, R w rozmowach o przedszkolu podkreślaj jego dobre strony, ale nie odbieraj dziecku prawa do własnej oceny, R pozwól dziecku wyżalić się, wysłuchaj jego relacji, podtrzymaj je na duchu, R wyjaśniaj, że podczas nieobecności mamy należy szukać pomocy u wychowawczyni.

14

MB: Mijają dni, a nasza pociecha nadal płacze. Kiedy powinniśmy zacząć martwić się tą sytuacją?

ED: Przyjmuje się, że okres adaptacji powinien trwać ok. miesiąca. Kiedy po tym czasie dziecko nadal cały dzień płacze, nie uczestniczy w zajęciach, nie bawi się z innymi dziećmi, są to pierwsze niepokojące sygnały.

MB: Jakie czynniki mają wpływ na to, że proces adaptacji nie przebiega tak jak powinien?

MW: Proces adaptacji a także sprostanie wymaganiom stawianym przez placówkę jest możliwe wówczas, gdy dziecko osiągnie odpowiedni poziom rozwoju fizycznego, poznawczego i emocjonalno-społecznego. Jeżeli dziecko wstępując do przedszkola nie osiągnęło tego etapu, to w znacznym stopniu zostają ograniczone jego zdolności przystosowawcze. Konieczne jest zatem podejmowanie działań, które złagodzą problemy adaptacji dzieci do środowiska przedszkolnego.

MB: Co dokładnie powinniśmy zrobić?

ED: Należy jak najwcześniej rozpocząć wspieranie rozwoju dziecka. Gdy nie jesteśmy pewni, czy ten rozwój przebiega harmonijnie i czy maluch jest gotowy do pójścia do przedszkola, możemy rozwiać te wątpliwości udając się do poradni psychologiczno-pedagogicznej. Zespół specjalistów: psycholog, pedagog oraz logopeda, dokonają oceny możliwości naszej pociechy i sukcesywnie będą wspierać jego rozwój. Wsparcie dziecka przez specjalistów to okazja do „przyśpieszenia” jego rozwoju we wszystkich sferach. Dzieci najlepiej przygotowane do szkoły to te, które są pod stałą opieką i kontrolą specjalistów od wieku niemowlęcego aż do szóstego lub siódmego roku życia.

MB: Dziękuję za rozmowę.

ZDROWY BIAŁYSTOK

aktualności medycyna Zalety soczewek progresywnych

Okulary, które cieszą oko Jedne do „chodzenia”, drugie do czytania.

Zarówno jedne jak i drugie, na zmianę wędrują z etui na nos i odwrotnie. I tak kilkanaście razy dziennie. A gdyby tak móc je połączyć, czyli mieć jedne okulary umożliwiające korekcję dwóch wad wzroku? Takim złotym środkiem okazują się być okulary progresywne.

Okulary progresywne to idealne rozwiązanie dla osób, które na co dzień używają dwóch par okularów. Jedne z nich służą zwykle do codziennej aktywności, a drugie do czytania. Dzieje się tak wtedy, gdy do istniejącej wady wzroku, polegającej na nieprawidłowej budowie oka, „dołącza” pogorszenie się wraz z wiekiem akomodacji (problem dobrego widzenia w różnych odległościach, tzw. prezbiopia lub starczowzroczność).

– Soczewki progresywne umożliwiają dobre widzenie obiektów dalekich, średnio oddalonych oraz znajdujących się blisko, bez potrzeby zmiany okularów – mówi Patryk Kijanka, właściciel Salonu optycznego „AndyOptic” w Białymstoku. – W ich górnej części znajduje się szkło przeznaczone do obserwowania oddalonych przedmiotów, natomiast w dolnej – szkło, które gwarantuje ostre widzenie bliży. Przy patrzeniu na obiekty średnio oddalone od oczu – wykorzystywany jest środkowy obszar soczewki (tzw. kanał progresji) zapewniający prawidłowe widzenie na tę odległość. Mimo tych różnic, jest to cały czas jedna soczewka. W całym zakresie widzenia jej moc zmienia się w sposób płynny, czyli nie są odczuwalne żadne przeskoki.

Soczewki progresywne nie dzielą się też na żadne widoczne obszary i wyglądają jak standardowe szkła jednoogniskowe.

Choć podobne rozwiązanie zostało wprowadzone w okularach dwuogniskowych, to miejsce „przejścia” pomiędzy obszarami do obserwowania dalszych i bliższych przedmiotów jest bardzo widoczne, co zaburza estetykę okularów. Poza tym zmiana obserwowanego obszaru jest dla oka niewygodna, gdyż w rzeczywistości są to dwie różne soczewki.

– Warto wspomnieć, iż w odróżnieniu od soczewek jednoogniskowych, progresywne mają obszary peryferyjne, w których jakość widzenia jest pogorszona lub niemożliwa. Obszary te są charakterystyczne dla wszystkich soczewek progresywnych, jednak w zależności od rodzaju soczewki mogą być one mniejsze lub większe. Przekłada się to oczywiście na ceny soczewek, te najtańsze mają wąskie pole widzenia – wyjaśnia Patryk Kijanka.

Początkowo korzystanie z soczewek progresywnych może powodować pewien dyskomfort.

Wynika on z tego, iż zarówno my jak i nasz wzrok nie jesteśmy przyzwyczajeni do ich używania. Dlatego teraz kilka porad. Zacznijmy od tych dotyczących korzystania z obszaru do dali. Obszar ten wykorzystywany jest przede wszystkim podczas chodzenia, kierowania pojazdami czy oglądania telewizji.

– Patrząc w dal należy kierować wzrok przez górną część soczewki. Jadąc samochodem zaleca się, 1616

by nie wykonywać ruchu tylko samymi oczami, ale żeby odwracać całą głowę w wybraną stronę (np. zerkając w boczne lusterko). Istotnym jest, by pozycja za kierownicą umożliwiała wygodne patrzenie na wprost przez centralną i górną część szkła, co może utrudniać nadmierne pochylenie oparcia fotela lub wysoka pozycja kierowcy (np. w pojazdach ciężarowych, specjalistycznych czy autobusach). Czynniki te można jednak wziąć pod uwagę przy doborze soczewek, przez co nie będą miały negatywnego wpływu na komfort widzenia. Natomiast schodząc po schodach należy opuścić głowę w dół i patrzeć przez górną część soczewki (istotnym jest, by nie opuszczać wzroku w dół) – wyjaśnia specjalista z AndyOptic.

W środkowej części soczewki następuje stopniowy przyrost mocy pomiędzy dalą a bliżą. Zapewnia on płynne przejście lub może służyć do wygodnego korzystania z komputera lub innych przedmiotów znajdujących się w zasięgu do max. 4 m.

– Każdy ma inne preferencje odnośnie korzystania z obszaru pośredniego, wynikające przede wszystkim z dystansu jaki dzieli go od różnych obiektów. Widoczne jest to szczególnie podczas pracy przy komputerze. Może zdarzyć się tak, że obszar pośredni niektórym osobom będzie wydawać się zbyt wąski.

Rozwiązaniem tego problemu może być wybór soczewek dedykowanych „do pracy”. W tego typu szkłach nie występuje obszar do dali, za to strefa pośrednia i do bliży są bardzo szerokie. Takie rozwiązanie doceniają osoby, które dużo pracują przed komputerem, np. księgowi, informatycy czy bankowcy – mówi Patryk Kijanka.

Dolna część soczewki progresywnej służy przede wszystkim do czytania. Tekst powinien znajdować się w odległości ok. 40 cm od oczu. Patrząc przed tę część soczewek należy odszukać punkt zapewniający najwyższą ostrość widzenia. Jeśli tekst znajduje się powyżej linii wzroku trzeba podnieść głowę i znaleźć punkt ostrości znajdujący się w dolnej lub środkowej części szkła.

▼ Soczewka jednoogniskowa ma jedną strefę optymalnego widzenia. Dla osób, które potrzebują innej korekcji dla dali i bliży oznacza to konieczność posiadania dwóch par okularów.

▼ Soczewka dwuogniskowa daje funkcjonalność dwóch par okularów w jednej. Pozwala widzieć dobrze zarówno w dal jak i blisko.

▼ Soczewka progresywna oferuje dobrą jakość widzenia tego co daleko, tego co blisko, ale i tego co pomiędzy. Moc przechodzi płynnie od dali do bliży.

– Soczewki progresywne Veo z Laboratorium Optycznego „Szajna” w Gdyni, jakie można kupić w naszym salonie, są produktem wyjątkowym, gdyż robione są dla każdego oka „na miarę”.

Nasi klienci czują się w nich swobodnie i pewnie, ponieważ pozwalają im na normalne i ostre widzenie z każdej odległości – dodaje właściciel AndyOptic.

MB, fot. andyoptic ZDROWY BIAŁYSTOK

ZDROWY BIAŁYSTOK

17

aktualności medycyna Zadbaj o zdrowie intymne swojej córki

Duże problemy małych kobiet Infekcje ginekologiczne, na które cierpią dorosłe kobiety, mogą także dotyczyć małych dziewczynek. Dlatego też każda mama powinna dbać o prawidłowy rozwój narządów płciowych swojej córki, a w razie potrzeby zgłosić się z nią na wizytę do specjalisty ginekologii dziecięcej.

Ginekologia wieku dziecięcego jest integralną częścią ginekologii i położnictwa. Dyscyplina ta obejmuje swoim zasięgiem wiele specjalności medycznych i ma istotne działanie profilaktyczne.

Specjalistyczna diagnoza oraz ukierunkowane leczenie w oparciu o badania mają na celu zapobieganie wielu groźnym chorobom.

– Dziewczynka, która trafia do gabinetu ginekologicznego wymaga szczególnej troski, serdeczności i odpowiedniego podejścia – mówi Jolanta Czebotar, położna specjalistka z Przychodni Położniczo-Ginekologicznej przy ul. NMP Królowej Rodzin w Białymstoku. – Przeprowadzenie badania lekarskiego to dla niej spory stres. Bardzo istotna jest wówczas pomoc matki, która powinna przygotować córkę do tej pierwszej wizyty u ginekologa, tłumacząc jej jak będzie ono wyglądało.

Kłopoty ze zdrowiem intymnym małych dzieci mogą zacząć się bardzo wcześnie. Okazuje się, że nawet te najmłodsze „kobietki” mają ginekologiczne dolegliwości. Wiązać się one mogą z odparzeniami pieluchowymi, korzystaniem z publicznych basenów i kąpielisk, korzystaniem z przedszkolnych toalet czy z nocnika w żłobku.

W ich wyniku może dojść do powstania stanu zapalnego narządu rodnego. Ponadto matka mająca infekcję narządów rodnych często nie zdaje sobie sprawy, że jej córka korzystając w domu z tej samej toalety może się od niej zarazić. Wystąpi u niej taki sam stan zapalny sromu i pochwy co u matki.

– Pediatrzy, bo do nich zazwyczaj w pierwszej kolejności udają się mamy ze swoimi pociechami po pomoc, kiedy np. mała dziewczynka skarży się na pieczenie lub swędzenie sromu przy siusianiu, najczęściej szukają przyczyn tych zmian w układzie moczowym. Zlecają wówczas wykonanie badania moczu, które przy stanie zapalnym pochwy często jest nieprawidłowe. Są jednak i tacy lekarze, którzy zalecają nawet bardzo młodej pacjentce

▲ – Warto rozmawiać z dziećmi i uczyć ich skutecznej i mądrej dbałości o zdrowie intymne już od najmłodszych lat.

Otwarta i szczera rozmowa na pewno nam w tym pomoże – mówi Jolanta Czebotar, położna specjalistka z Przychodni Położniczo-Ginekologicznej przy ul. NMP Królowej Rodzin w Białymstoku.

wizytę u ginekologa, która jest konieczna w celu wykonania badania. Jest to zazwyczaj pobranie wymazu, jego ocena pod mikroskopem i w razie konieczności przepisanie odpowiednich leków – tłumaczy położna.

Częstą przypadłością małych pacjentek są także zrośnięte lub sklejone wargi sromowe. Jest to coraz częściej spotykany „defekt” intymny u dziewczynek.

– Zrośnięte wargi sromowe mogą być przyczyną powstawanie różnych infekcji układu moczowego jak i płciowego, gdyż zalegający mocz jest przyczyną namnażania się bakterii. Schorzenie to wymaga jak najszybszej konsultacji lekarskiej – mówi Jolanta Czebotar.

Małe dzieci są zupełnie bezradne, zdane jedynie na swoje mamy lub na lekarza. O ile dorosłej kobiecie łatwiej jest zdiagnozować objawy (choć warto dodać, że w wielu przypadkach stan zapalny

NASZ SYMBOL ŚWIADOMOŚCI Październik jest od wielu lat miesiącem walki z rakiem piersi.

W jego ramach prowadzone są akcje profilaktyczne w całej Polsce. W naszym mieście rokrocznie na początku tego miesiąca Białostockie Centrum Onkologii i Stowarzyszenie do Walki z Rakiem organizuje Marsz Nadziei pod hasłem „Rak to nie wyrok”, będący wyrazem solidarności z chorymi i ich rodzinami. Jest on jednocześnie zachętą do korzystania z badań profilaktycznych. W tym roku impreza odbywa się 16 października – już po raz dziesiąty.

MB

narządu rodnego nie daje dolegliwości w postaci świądu, pieczenia, upławów, bólów podbrzusza, brzucha czy okolicy przydatków), o tyle dziecko, szczególnie małe, nie zawsze potrafi powiedzieć co je boli, co „przeszkadza”. Często ukrywa swoje dolegliwości, bojąc się wizyty u lekarza, szczególnie nieznanego jej jeszcze ginekologa.

Kłopoty ze zdrowiem intymnym małych „kobietek” mogą zacząć się bardzo wcześnie. Wiązać się one mogą z odparzeniami pieluchowymi, zrośnięciem warg sromowych, korzystaniem z publicznych basenów i kąpielisk, korzystaniem z przedszkolnych toalet czy z nocnika w żłobku.

– Z moich doświadczeń wynika, iż małe dziewczynki są wspaniałymi pacjentkami. W czasie wizyty w gabinecie ginekologicznym nigdy nie kładę takiej pacjentki na fotel. Rozmaz pobieram gdy dziecko siedzi na kolanach mamy lub leży na kozetce. Poza tym w naszej przychodni małe pacjentki zawsze trafiają do lekarza – kobiety.

Zauważyłam, że te małe dziewczynki chętnie przychodzą do mnie na kontrolne rozmazy już jako starsze dziewczyny czy dorosłe kobiety.

Także wtedy kiedy stwierdzam pod mikroskopem stan zapalny u dorosłej kobiety, pytam ją czy ma córkę, a jeśli tak, to zapraszam obie panie na badanie. Cieszę się, że mogę pomagać tym małym kobietkom, bo największą radością jest uśmiech na ich twarzy, kiedy czują się dobrze, kiedy już „nic” im nie dokucza. Widzę wówczas radość także w oczach ich matek – dodaje Jolanta Czebotar. tekst i fot.: Marzena Bęcłowicz

1818

ZDROWY BIAŁYSTOK

ZDROWY BIAŁYSTOK

19

aktualności medycyna Gastroskopia jest ważnym elementem diagnostyki wielu schorzeń górnego odcinka przewodu pokarmowego

Z kamerą wśród trzewi Endoskopy to urządzenia służące do diagnozowania chorób układu pokarmowego. W jednym z ostatnich wydań gazety pisaliśmy o kolonoskopii, teraz czas na gastroskopię. Badanie, które pozwala zobrazować górną część przewodu pokarmowego, dokonać wyboru właściwej metody leczenia, ale też w jego trakcie lekarz ma możliwość wykonywania zabiegów terapeutycznych.

Gastroskopia to badanie górnego odcinka przewodu pokarmowego (przełyku, żołądka i dwunastnicy) za pomocą przyrządu zwanego gastroskopem.

– Na końcu giętkiego, elastycznego aparatu umieszczona jest maleńka kamera o szerokim polu widzenia, rejestrująca kolorowy obraz, który jest przetwarzany i wyświetlany na monitorze – mówi dr. n med.

Jacek Romatowski, specjalista chorób wewnętrznych i gastroenterologii ze Specjalistycznego Centrum Gastrologii „Gastromed” w Białymstoku. – W razie potrzeby poprzez kanał biopsyjny w gastroskopie wprowadza się kleszczyki lub szczoteczkę i bezboleśnie pobiera materiał do dalszych badań.

Choć wielu pacjentów obawia się jej, gastroskopia jest badaniem bezpiecznym i bezbolesnym.

Może być wykonywana zarówno w warunkach szpitalnych, jak też ambulatoryjnie. Jest jedynie mało komfortowa dla pacjenta.

– Gastroskopia nie wymaga jakiegoś szczególnego przygotowania. Wystarczy min. 6 godz. przed badaniem powstrzymać się od jedzenia i picia. W trakcie gastroskopii pacjent leży na lewym boku. Jeśli posiada protezy zębowe, powinien je wyjąć. Do ust wkłada plastikowy ustnik chroniący gastroskop przed przypadkowym przegryzieniem. Poprzez ten ustnik lekarz wkłada końcówkę gastroskopu do ust pacjenta i prosi go o przełykanie. Pod kontrolą widocznego obrazu endoskop przesuwany jest przez przełyk do żołądka i dwunastnicy. Zadaniem badanego jest spokojne leżenie i miarowe oddychanie. Nie należy przejmować się odruchami wymiotnymi, odbijaniem czy wypływającą z ust śliną – są to normalne zjawiska. Aby zwiększyć komfort pacjenta, stosuje się miejscowe znieczulenie tylnej ściany gardła. Choć większość pacjentów dobrze toleruje badanie, niektórzy mają bardzo silny odruch wymiotny, nad którym nie mogą zapanować.

Wówczas zabieg można wykonać w znieczuleniu dożylnym – tłumaczy doktor Romatowski.

Celem badania jest z reguły diagnostyka wszelkich chorób górnego odcinka przewodu pokarmowego, czyli m.in.: choroby wrzodowej żołądka; zapalenia 20

▲ – Podczas gastroskopii ocenia się elastyczność oraz

ruchomość ścian przełyku, żołądka i dwunastnicy; widoczność naczyń krwionośnych oraz czynność perystaltyczną – mówi dr. n med. Jacek Romatowski, specjalista chorób wewnętrznych i gastroenterologii ze Specjalistycznego Centrum Gastrologii „Gastromed” w Białymstoku.

błony śluzowej; chorób bakteryjnych, wirusowych i grzybiczych; zmian spowodowanych działaniem czynników chemicznych (kwasów, zasad, żółci, niektórych leków) oraz fizycznych, np. zmian popromiennych; choroby refluksowej przełyku (GERD); poszukiwanie przyczyny niedokrwistości czy miejsca krwawienia oraz diagnostyka i wykluczenie łagodnych i złośliwych zmian nowotworowych.

– W trakcie badania można też wykonywać zabiegi terapeutyczne, czyli: usuwać polipy, ciała obce, wykonywać opaskowanie i obliterację żylaków przełyku, poszerzać zwężenia, zamykać przetoki lub wytwarzać przetoki odżywcze u osób nie mogących odżywiać się samodzielnie oraz przeprowadzić niezwykle ważne – w niektórych przypadkach ratujące życie – tamowanie krwawienia – dodaje specjalista z Gastromedu.

Jeśli chodzi o to kto powinien zdecydować się na gastroskopię, to wskazania są szerokie.

Z pewnością badanie powinny wykonać osoby, które ukończyły 45-50 lat, mające dolegliwości brzuszne i gastryczne oraz z wywiadem raka żołądka w rodzinie.

– Są także tzw. objawy alarmowe, kiedy gastroskopia jest wręcz niezbędna. Są to w szczególności zaburzenia połykania (dysfagia), bóle przy połykaniu, uporczywe wymioty, wymioty krwiste, smoliste stolce, niewyjaśniona co do przyczyny niedokrwistość, nieuzasadnione chudnięcie, silne i długotrwałe bóle brzucha, podejrzenie choroby wrzodowej żołądka lub dwunastnicy, bóle w klatce piersiowej o niejasnej przyczynie, uporczywe objawy sugerujące chorobę refluksową przełyku, nocny ból w górnej części brzucha, podejrzenie choroby trzewnej (celiakia) – wymienia doktor Jacek Romatowski.

I jeszcze istotna informacja dla tych, którzy obawiają się badania.

Otóż w Gastromedzie wykonywana jest też gastroskopia metodą przeznosową, tzw. gastroskopia bezstresowa.

– Jest to innowacyjne badanie, które wprowadziliśmy jako pierwsi w naszym regionie. Jest znacznie lepiej tolerowane przez pacjentów, gdyż nie wywołuje odruchów wymiotnych. Pacjent może też rozmawiać w jego trakcie. Gastroskopię przeznosową wykonujemy cienkim aparatem o średnicy dwukrotnie mniejszej niż w tradycyjnym gastroskopie, wynoszącej 5,5 mm. Mniejsza średnica endoskopu przekłada się na łatwość wprowadzania i manewrowania endoskopem, a co za tym idzie, pozwala przeprowadzić badanie bez dużych obciążeń pacjenta. Komfort badania jest większy także w przypadku wprowadzenia tego aparatu przez usta, gdy nieprawidłowości w budowie nosa uniemożliwiają wprowadzenie aparatu tą drogą. Warto też dodać, iż pomimo tak małej średnicy możliwe jest pobieranie wycinków do badania histopatologicznego – dodaje doktor Romatowski.

Inną innowacją w Gastromedzie jest możliwość wykonania gastroskopii z użyciem obrazowania w wąskim paśmie światła (NBI). Obrazowanie to wykorzystuje różnice we właściwościach pochłaniania światła przez krew i tkanki otaczające naczynia krwionośne, co ułatwia obrazowanie naczyń włosowatych, które kontrastują z otaczającą je błoną śluzową. Kontrast ten może również podkreślić fakturę i strukturę błony śluzowej.

Dzięki zastosowaniu zaawansowanej technologii optycznej ta nowatorska metoda pomaga w wykrywaniu zmian o charakterze nowotworowym.

Szczególnie dobrze sprawdza się przy poszukiwaniu małych zmian w przełyku.

Marzena Bęcłowicz fot. paweł Malitka ZDROWY BIAŁYSTOK

aktualności medycyna Październik jest miesiącem walki z rakiem piersi, w ramach którego prowadzone są akcje profilaktyczne w całej Polsce

Piersi pod lupą Aby w porę wykryć zmiany nowotworowe w piersiach, trzeba pamiętać o regularnych badaniach. Jakich? Otóż są trzy, które od razu kojarzą się z profilaktyką raka piersi. To mammografia, USG oraz comiesięczna samokontrola. Kiedy ostatnio robiłaś któreś z nich?

w dwóch podstawowych projekcjach: góra-dół oraz w bocznej – mówi dr Artur Czurak, specjalista radiolog II stopnia z Lekarskiej Specjalistycznej Spółdzielni Pracy „Eskulap” w Białymstoku.

tekst i fot.: Marzena Bęcłowicz

Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem złośliwym u kobiet. Rokrocznie odnotowuje się w Polsce ok. 13 tys. nowych przypadków zachorowań. Panie, które regularnie wykonują badania, czyli mammografię lub USG, rzadziej umierają z powodu raka piersi, w porównaniu do tych, które nie poddają się tym badaniom systematycznie.

– Zarówno USG jak i mammografia są podstawowymi badaniami piersi. Różnią się tym, że wykonując USG wykorzystuje się fale ultradźwiękowe, a w czasie mammografii – promieniowanie rentgenowskie – wyjaśnia prof. dr. hab. Urszula Łebkowska, specjalista radiolog z Lekarskiej Specjalistycznej Spółdzielni Pracy „Eskulap” w Białymstoku.

Czym zatem kierować się przy wyborze metody? Otóż wszystko zależy od budowy piersi.

– Piersi zbudowane są z tkanki: gruczołowej oraz tłuszczowej. U kobiet młodszych przeważa tkanka gruczołowa, u starszych – tłuszczowa – mówi z kolei dr Artur Czurak, specjalista radiolog II stopnia z Lekarskiej Specjalistycznej Spółdzielni Pracy „Eskulap” w Białymstoku.

Także panie często zastanawiają się, które badanie lepiej zrobić, USG czy mammografię. Otóż nie ma na nie jednoznacznej odpowiedzi. Nie są to badania, które są dla siebie konkurencją.

22

Fot. Archiwum

▲ – Badanie mammograficzne trwa kilka minut. Standardowo wykonuje się cztery zdjęcia, po dwa każdej piersi,

i robi prześwietlenie. Następnie takie samo zdjęcie robi się w projekcji bocznej (wkładając pierś pomiędzy dwie płytki). Badanie powtarza się dla drugiej piersi. Ucisk podczas badania nie jest niebezpieczny, choć może trochę boleć. Trwa jednak krótko. Badanie wykrywa bardzo małe, nawet milimetrowe zmiany. Ponadto obrazuje kształt ewentualnego guza, uwidacznia też mikro- lub makrozwapnienia, czyli mineralne złogi wapnia, mogące być jednym z objawów raka piersi – wyjaśnia doktor Artur Czurak.

Kobietom młodszym, które mają piersi o budowie gruczołowej zaleca się wykonywanie ultrasonografii, gdyż ten rodzaj tkanki jest łatwiej ocenić w tym badaniu.

– USG stanowi idealne dopełnienie po wykonanej mammografii, szczególnie u kobiet z przewagą budowy gruczołowej piersi. W czasie badania można bowiem ewentualną zmianę w piersi oglądać wielokrotnie, w wielu projekcjach. Ponadto obraz badania ultrasonograficznego pozwala odróżnić łagodną torbiel od guza nowotworowego – dodaje profesor Łebkowska.

Oczywiście oprócz dwóch opisanych powyżej badań są jeszcze inne. Wiele wątpliwości rozwiewa rezonans magnetyczny. Można też ocenić zmiany ogniskowe pobierając materiał za pomocą biopsji cienkoigłowej lub gruboigłowej, a także za pomocą badań laboratoryjnych.

Profilaktycznie badanie piersi kobiety powinny wykonywać raz do roku, najlepiej w pierwszej połowie cyklu – tuż po miesiączce (później piersi bywają obrzmiałe i wrażliwe na ucisk). Połączone z comiesięcznym samobadaniem da świadomość, że zrobiłyśmy coś dla swojego zdrowia.

– Inne zalecenia dotyczą kobiet, u których w rodzinie występował rak piersi. Jeżeli co najmniej dwie spokrewnione osoby (matka, babka, siostra) na niego chorowały, wówczas kobieta powinna wykonywać badanie częściej niż raz w roku oraz poddać się badaniom genetycznym – tłumaczy pani profesor.

Choć Populacyjnym Programem Wczesnego Wykrywania Raka Piersi z zastosowaniem mammografii objęte są w Polsce kobiety w wieku 5069 lat (badane są za darmo okazując dowód osobisty, raz na dwa lata – jeśli badanie poprzednie było prawidłowe), to pozostałe panie także nie muszą płacić, by się zbadać. Potrzebują jedynie skierowania od lekarza rodzinnego lub ginekologa.

– Choć panie objęte programem dostają imienne zaproszenia, nadal wiele z nich nie zgłasza się na badanie. Przyznają, że po prostu nie badają się ze strachu. Życie w nieświadomości wydaje się im łatwiejsze. Taką postawę można jednak przypłacić życiem, gdyż wczesne wykrycie nowotworu daje praktycznie całkowitą szansę wyleczenia – dodaje doktor Czurak.

▲ Prof. dr hab. Urszula Łebkowska jest specjalistą radio-

logiem z Lekarskiej Specjalistycznej Spółdzielni Pracy „Eskulap” w Białymstoku i w tej przychodni zajmuje się m.in.: wykonywaniem USG piersi.

One się po prostu uzupełniają. Nie można powiedzieć, że któreś z nich jest lepsze, któreś gorsze, bo przy różnej budowie piersi konieczne jest inne postępowanie.

– Mammografia zalecana jest głównie paniom, których piersi zbudowane są, jak wspomniałem, w przeważającej ilości z tkanki tłuszczowej. To właśnie w niej promienie rentgenowskie lepiej uwidaczniają wszelkie zmiany. Badanie polega na tym, że pacjentka kładzie pierś na płytce, a technik wykonujący badanie przyciska ją drugą płytką

ZDROWY BIAŁYSTOK

aktualności medycyna Nadciśnienie tętnicze występuje u około 30% dorosłych Polaków

Ciśnienie na życie

Nadciśnienie tętnicze, czyli podwyższone ciśnienie krwi w układzie tętniczym układu krążenia, jest najczęstszą chorobą układu sercowo-naczyniowego u dorosłych pacjentów. Choroba ta często początkowo nie daje żadnych objawów lub są one niecharakterystyczne (np. bóle głowy, bóle w klatce piersiowej). Jednak nieleczone nadciśnienie tętnicze lub nieprawidłowo regulowane farmakologicznie często prowadzi do groźnych dla życia powikłań narządowych. Warto też dodać, iż nadciśnienie tętnicze częściej występuje u mężczyzn niż u kobiet przed menopauzą. Kobiety po menopauzie mają ciśnienie tętnicze zbliżone lub nawet wyższe niż mężczyźni.

Za prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego przyjmuje się wartości ciśnienia skurczowego poniżej 140 mmHg i ciśnienia rozkurczowego poniżej 90 mmHg. Za prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego przyjmuje się wartości ciśnienia skurczowego poniżej 140 mmHg i ciśnienia rozkurczowego poniżej 90 mmHg. W przypadku coraz częściej rozpoznawanej cukrzycy za prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego uważa się ciśnienie skurczowe poniżej 140 mmHg, natomiast ciśnienie rozkurczowe poniżej 85 mmHg. Jeżeli wartości ciśnienia tętniczego są podwyższone w czasie pomiarów w gabinecie lekarskim, a prawidłowe w pomiarach domowych, wówczas rozpoznajemy nadciśnienie tętnicze tzw. „białego fartucha”.

Natomiast w przypadku sytuacji odwrotnej, cz yli prawidłowe wartości ciśnienia tętniczego w pomiarach gabinetowych i podwyższone

ZDROWY BIAŁYSTOK

Fot. Centrum Medyczne Bojary

Częste bóle i zawroty głowy, krwawienia z nosa, bóle w klatce piersiowej.

To tylko niektóre objawy, które powinny skłonić nas do kontrolnego pomiaru ciśnienia tętniczego. Często jednak wysokie ciśnienie tętnicze nie daje żadnych dolegliwości. Nie bagatelizuj tej choroby, ten cichy zabójca może przyczynić się do powstania zawału serca, niewydolności krążenia czy udaru. ▲ – Podwyższone ciśnienie tętnicze zwiększa ryzyko zgonu z przyczyn naczyniowych – mówi Piotr Soroko, kardio-

log, specjalista chorób wewnętrznych z Centrum Medycznego „Bojary” w Białymstoku.

w domu – mówimy o nadciśnieniu tętniczym „zamaskowanym”.

Nadciśnienie tętnicze w zależności od etiologii (przyczyny) dzieli się na pierwotne i wtórne.

Pierwotne (czyli o nieznanej przyczynie) stanowi około 90 % przypadków. Natomiast wtórne (czyli znamy przyczynę jego występowania) stanowi jedynie pozostałe 10 % przypadków. Spowodowane jest innymi chorobami, wśród których wyróżnia się m.in.: choroby nerek, obturacyjny bezdech senny oraz choroby układu wydzielania wewnętrznego (choroby tarczycy oraz kory i rdzenia nadnerczy).

Ponadto nadciśnienie tętnicze wtórne może być wywołane lekami (np. glikokortykosteroidami) oraz substancjami toksycznymi (np. nadużywaniem alkoholu i narkotyków).

Rozpoznanie nadciśnienia należy oprzeć na dwóch lub więcej pomiarach ciśnienia tętniczego wykonanych podczas zaplanowanych wizyt u lekarza. Jeżeli ciśnienie jest nieznacznie podwyższone, pomiary można wykonać w odstępie kilku miesięcy, natomiast gdy wartości ciśnienia są znacznie podwyższone – to w ciągu kilku dni lub tygodni. Należy też regularnie mierzyć ciśnienie tętnicze w domu, zawsze pamiętając o ok. dziesięciominutowym odpoczynku przed pomiarem.

W związku z małą wykrywalnością nadciśnienia tętniczego w Polsce, przesiewowe pomiary ciśnienia tętni- czego powinno się wykonać przynajmniej raz w roku u wszystkich dorosłych pacjentów, niezależnie od wcześniejszych wartości. Oprócz samych pomiarów należy zlecić też, w celu wykluczenia towarzyszących powikłań i schorzeń, badania laboratoryjne (morfologię, lipidogram, glukozę, parametry nerkowe, elektrolity i ogólne badanie moczu). Ponadto u każdego pacjenta z nadciśnieniem tętniczym warto dodatkowo wykonać elektrokardiogram (EKG), echo serca, zdjęcie rentgenowskie klatki piersiowej i badanie dna oka. W celu diagnostyki nadciśnienia tętniczego i kontroli leczenia farmakologicznego często korzysta się z ca-

łodobowej rejestracji ciśnienia tętniczego, tzw.

Holter ciśnieniowy.

Leczenie przewlekłe nadciśnienia tętniczego obejmuje przede wszystkim zmiany stylu życia oraz stosowanie leków przeciwnadciśnieniowych (hipotensyjnych). Decyzję o sposobie leczenia podejmuje się na podstawie wysokości ciśnienia tętniczego i całkowitego ryzyka sercowo-naczyniowego. Jednak mimo stosowanego leczenia farmakologicznego bardzo ważnym elementem walki z nadciśnieniem jest modyfikacja stylu życia, do której zaliczamy: R zmniejszenie i normalizację masy ciała; R modyfikację diety, czyli wprowadzenie do jadłospisu większej ilości warzyw i pokarmów pochodzenia roślinnego, pokarmów bogatych w potas oraz zastąpienie tłustych mięs rybami i innymi produktami zawierającymi nienasycone kwasy tłuszczowe; R zwiększenie aktywności fizycznej poprzez codzienne systematyczne: pływanie, bieganie, spacerowanie (przez ok. 30-45 min.); R ograniczenie spożycia soli kuchennej (do poniżej 5 g/dobę); R zmniejszenie spożycia alkoholu i zaprzestanie palenia tytoniu.

W leczeniu farmakologicznym stosowanych jest kilka grup leków. Są to m.in. inhibitory konwertazy, angiotensyny, sartany, blokery kanału wapniowego, diuretyki, beta-blokery. Jednak najczęściej farmakoterapia jednym lekiem nie jest skuteczna, dlatego zaleca się przyjmowanie dwóch lub więcej leków. W przypadku braku uzyskania redukcji nadciśnienia tętniczego mimo stosowania trzech leków hipotensyjnych w optymalnych dawkach, mówimy o nadciśnieniu tętniczym opornym.

Na koniec warto wspomnieć o powikłaniach nieleczonego nadciśnienia tętniczego, do których zalicza się przerost lewej komory serca, chorobę wieńcową, zawał serca, niewydolność krążenia (rozkurczową i skurczową), podwyższone stężenie kreatyniny w osoczu, obecność białka w moczu, zmiany w naczyniach siatkówki (retinopatia nadciśnieniowa) oraz groźne dla życia powikłania ze strony ośrodkowego układu nerwowego (udar, encefalopatia nadciśnieniowa). piotr soroko, kardiolog,

specjalista choróB wewnętrznych,

centruM Medyczne „Bojary” w BiałyMstoku 23

aktualności wywiad Rozmowa z dr n. med. Andrzejem Popowem, chirurgiem, flebologiem z Prywatnego Gabinetu Chirurgicznego „DuoMed” z Hajnówki

Twoje nogi w moich rękach Popow – to nazwisko zna każdy, kto miał lub ma problemy z żylakami. Chodzi oczywiście o doktora Andrzeja Popowa z Hajnówki, który od blisko 15 lat zajmuje się diagnostyką i leczeniem schorzeń żył, a w szczególności bezoperacyjnym leczeniem żylaków metodą skleroterapii.

Marzena Bęcłowicz: Dlaczego zdecydował się Pan związać swoją przyszłość z medycyną? To tradycja rodzinna?

Andrzej Popow: Choć to się często zdarza, że zawód przechodzi z ojca na syna, nie pochodzę rodziny lekarskiej, a moi rodzice nie mieli nic wspólnego z medycyną. Natomiast wiem, że w naszej dalszej rodzinie byli lekarze. Ja decyzję o tym, że nim będę podjąłem w szkole podstawowej. Kończąc ją zastanawiałem się, czy później wybrać Liceum Pielęgniarskie, które w tamtym czasie istniało w Bielsku Podlaskim, czy Liceum Ogólnokształcące z profilem biologiczno-chemicznym. Wybrałem to drugie i nie żałuję, gdyż spotkałem tam wspaniałych nauczycieli. Następnie były studia na Wydziale Lekarskim ówczesnej Akademii Medycznej w Białymstoku, dyplom, staż i praca na oddziale chirurgicznym w szpitalu w Hajnówce, w którym pracuję do dziś.

W 1990 r. zdobyłem I stopień specjalizacji z chirurgii ogólnej, zaś w 1995 – II stopień. Po ukończeniu kursów ze skleroterapii u prof. Zbigniewa Rybaka z Wrocławia oraz kursu USG Doppler, podjąłem się leczenia żylaków oraz owrzodzeń żylnych.

W 2004 r. rozpocząłem pracę w prywatnym gabinecie, a dziesięć lat później uzyskałem tytuł doktora nauk medycznych.

Natomiast moja najbliższa rodzina jest obecnie prawie 100-procentowo lekarska. Moja żona

jest stomatologiem, starsza córka – kosmetologiem, natomiast młodsza jest studentką Wydziału Lekarskiego na Uniwersytecie Medycznym w Białymstoku. I tak po cichu liczę, że być może w przyszłości mogłaby przejąć mój gabinet, moich pacjentów i obowiązki...

MB: To w takim razie proszę „przedstawić” swój gabinet.

AP: Gabinet istnieje 14 lat. Dwa lata po odbyciu wspomnianych kursów, rozpocząłem leczenie żylaków metodą skleroterapii piankowej. Początki nie były łatwe, gdyż wyniki leczenia nie zadowalały mnie i trochę zniechęciły do tej metody.

Jednak zdobyta wiedza pozwoliła mi ją udoskonalić. W trakcie prac nad doktoratem zapoznałem się z wieloma publikacjami dotyczącymi różnych aspektów skleroterapii. Gdy wprowadziłem wiedzę w praktykę – zmieniłem zdanie. W oparciu o dane teoretyczne np.: dotyczące zachowania się piany czy warunków jej podawania, opracowałem własną procedurę tego zabiegu. Pozwoliła mi ona na uzyskanie rewelacyjnych efektów. Dziś, po latach praktyki, z czystym sumieniem mogę powiedzieć, że jest to świetna metoda w leczeniu żylaków kończyn dolnych, ale również w leczeniu owrzodzeń, guzków krwawniczych odbytu, a także żylaków warg sromowych u kobiet.

MB: Rozumiem, że zajmuje się Pan nie tylko leczeniem żylaków kończyn dolnych?

AP: Jestem chirurgiem, więc udzielam także konsultacji chirurgicznych. Kwalifikuję pacjentów do leczenia operacyjnego wielu chorób (m.in.: kamicy pęcherzyka żółciowego, przepukliny, infekcji wyrostka robaczkowego, otyłości czy chorób tarczycy), które to wykonywane jest na oddziale

▲ – Nawet mroźna, zimowa pogoda nie zniechęca mnie

do spacerów – mówi doktor Popow z Hajnówki.

▼ Doktor Andrzej Popow wraz z całym zespołem Prywatnego Gabinetu Chirurgicznego „DuoMed” z Hajnówki. Pośród pań Irena Grygoruk-Popow (trzecia z prawej) – żona pana

doktora oraz córka Justyna Popow-Suszcz (pierwsza z prawej).

24

ZDROWY BIAŁYSTOK

aktualności wywiad chirurgicznym szpitala w Hajnówce, gdzie także pracuję. Usuwam też zmiany skórne metodą tradycyjnego wycięcia oraz diatermią z niezbędną histopatologią. Wykonuję badania USG Color Doppler, usuwam wrastające paznokcie oraz wykonuję skleroterapię żylaków odbytu – tzw. hemoroidów, jak również żylaków warg sromowych. Dodam jeszcze, że gabinet DuoMed to również stomatologia i medycyna estetyczna BeautySphere.

MB: A czy w natłoku obowiązków dba Pan o swoje zdrowie? Czy ma Pan na nie własną receptę?

AP: Moją receptą na zdrowie jest czynny wypoczynek. Mam tu na myśli wykonywanie jakiejkolwiek pracy fizycznej. Może to być praca w ogródku czy zwykły spacer po lesie. Takiemu wypoczynkowi sprzyja bliskość naszej pięknej Puszczy Białowieskiej. Grzechem byłoby więc z niej nie skorzystać. Nie bez znaczenia jest także właściwe odżywianie się. Od dzieciństwa lubię mleko, które dostarcza mi wszelkich składników do zachowania stabilności odżywczej. Poza tym na moim stole codziennie musi znaleźć się przynajmniej jeden kąsek śledzika lub innej ryby.

MB: Czy zdradzi Pan naszym Czytelnikom co zajmuje Pana po pracy? Jakieś hobby, pasje?

AP: Jednym z moich hobby jest wędkarstwo.

Wędkuję na zalewie Siemianówka oraz w malowniczej miejscowości Topiło. Lubię również podróżować, najchętniej własnym autem jako kierowca. Moją pasją są też dalekie podróże. W tym roku spełniło się moje marzenie odnośnie pobytu za oceanem – zwiedziłem Kanadę oraz wschodnie wybrzeże USA. W planach mam jeszcze wycieczkę do innych stanów – Florydy oraz Kalifornii, a także do krajów Ameryki Południowej.

MB: Życzę więc udanych wojaży. Dziękuję za rozmowę. fot. prywatne archiwuM rozMówcy

ZDROWY BIAŁYSTOK

25

Makijaż na lata

Instytut Zdrowia i Urody „Yasumi” jest największą siecią gabinetów kosmetycznych w Polsce. Istnieje na rynku już od 13 lat, a do naszego miasta zawitał w marcu tego roku. Zapraszam do zapoznania się z jego ofertą.

Yasumi w języku japońskim oznacza wakacje, relaks, wypoczynek. Dosłowne znaczenie tych słów zrozumie każdy kto trafi do białostockiego Instytutu Zdrowia i Urody „Yasumi”.

– Wyróżnia nas to, iż inspirujemy się Japonią realizując ideę całościowej pielęgnacji- mówi Barbara Grygoruk, menadżer Instytutu Zdrowia i Urody „Yasumi” w Białymstoku. – Nasz klient ma się zrelaksować, upiększyć i przede wszystkim dobrze poczuć. Wizyta u nas ma charakter rytuału i jest połączona z relaksacyjną muzyką oraz masażami.

W ofercie Yasumi znajduje się cała gama zabiegów. Oto niektóre z nich.

– Nasz firmowy zabieg na bazie składników aktywnych pochodzących z ryżu, nosi nazwę Shido. To demakijaż, peeling, masaż, maska i aplikacja kremu na twarz w jednym. Dużym zainteresowaniem cieszą się: termolifting falą radiową, wymrażanie tłuszczu tzw. kriolipoliza, do której wykorzystywane jest światło niebieskie, dzięki czemu zabieg jest bezpieczny i skuteczny; Osaji – zabieg z wykorzystaniem łyżeczek, Bimajo – japoński rytuał niekończącej się młodości oraz maska z 24-karatowego złota, które jest całkowicie wmasowane w skórę i utrzymuje się w niej ok. miesiąca – poleca Barbara Grygoruk.

Warto dodać, iż marka Yasumi jest też producentem kosmetyków. Powstają one w laboratoriach we Francji, Hiszpanii i Kanadzie.

– Polecam też w 100% naturalną gąbkę z korzenia drzewa konjac. Jest świetna do mycia i masażu twarzy, zarówno dla dorosłych, jak i dzieci.

Nasi klienci mogą też skorzystać z rabatów: 50 zł zniżki na pierwszy dowolny zabieg, bon o wartości 20 lub 50 zł na kolejne zabiegi lub zaproszenie dla przyjaciela, dzięki któremu on zyskuje 15 zł, a nasz klient 50% rabatu – dodaje pani Barbara.

MB

▲ – U nas na każdego czeka ciasteczko z wróżbą oraz

pyszna zielona herbata – oczywiście wiśniowa, którą można też kupić i delektować się w domu – mówi Barbara Grygoruk, menadżer Yasumi.

2626

Nowości w Dworze Czarneckiego

Makijaż permanentny powstał ok. dwa tysiące lat temu w Azji. To właśnie Azjatki za pomocą pręcików bambusa i cienkich włókien jedwabiu, nakłuwały skórę i wprowadzały w nią barwnik.

Od tego czasu metody pracy bardzo ewoluowały i obecnie kobiety mają do wyboru kilka możliwości wykonania zabiegu. Najważniejsza jest taka, że współczesna mikropigmentacja przede wszystkim naturalnie podkreśla urodę.

Brwi mają za zadanie optycznie „odmłodzić” twarz. Henna lub codzienny makijaż nie „trzymają się” zbyt długo, a ich częste wykonywanie osłabia naturalny włos. Dlatego, makijaż permanentny brwi należy do najczęściej wykonywanych zabiegów. Można go wykonać metodą włoskową, czyli tworząc cienkie linie naśladujące naturalne włosy lub inną, tzw. efektem henny, czyli lekkim cieniem, który wzmacnia naturalny kolor brwi.

▲ Bartłomiej Botuliński jest certyfikowanym lekarzem

medycyny estetycznej, ale też stomatologiem z ponad 20-letnim stażem.

Usuwanie zmarszczek przy użyciu toksyny botulinowej, wypełnianie bruzd kwasem hialuronowym, redukcja tkanki tłuszczowej za pomocą lipolizy – to trzy nowe zabiegi dostępne w Spa&Wellness.

Mikropigmentacja estetyczna to także podkreślenie ust i oczu. Jeśli chodzi o usta, to jest to nie tylko kolor, który zastępuje pomadkę. Dzięki makijażowi permanentnemu możemy zniwelować asymetrię, odmłodzić, poprawić kontur czy zmienić naturalny kolor. Obecnie mikropigmentacja ust wiąże się też z plastycznym podejściem do tematu i usta mogą być cieniowane do tzw. efektu 3D. W przypadku oczu kreska na powiece górnej czy dolnej może być wykonywana w linii rzęs, czyli dająca bardzo naturalny efekt przyciemnienia oprawy oczu. Efekt eyeliner to zdecydowanie wyraźna linia, tzw. kreska dekoracyjna, która może być też dwukolorowa, lub z efektem lekkiego rozcieniowania. Oczywiście dobór kolorystyczny makijażu zależy od typu urody, czyli od naszego naturalnego koloru skóry, czerwieni wargowej czy oprawy oczy.

Warto dodać, że wykonuje się też mikropigmentację medyczną, która obejmuje odtworzenie brodawki sutkowej u kobiet po rekonstrukcji piersi, kamuflaż blizn czy mikropigmentacja skóry głowy np. u osób z łysieniem plackowatym.

Zabiegi medycyny estetycznej cieszą się dużym uznaniem. I nic dziwnego, pomagają bowiem pozbyć się wielu uporczywych problemów, a zadowoleni klienci są ich najlepszą wizytówką. Sprawdźmy zatem, co można poprawić lub skorygować pod okiem lekarza – Bartłomieja Botulińskiego, który ostatnio dołączył do „obsady” strefy Spa&Wellness w Dworze Czarneckiego.

– Od niedawna mamy w swojej ofercie trzy nowe zabiegi. Jest to ostrzykiwanie przy użyciu botoksu lub kwasu hialuronowego oraz redukcja tkanki tłuszczowej za pomocą lipolizy – mówi Iwona KollerStaszczak, kierownik strefy Spa. Usuwanie zmarszczek za pomocą toksyny botulinowej warto wykonać gdy zaczynają się nam pojawiać pierwsze zmarszczki mimiczne twarzy.

Botoks paraliżuje mięśnie, dlatego w miejscu jego wstrzyknięcia – mówiąc najprościej – skóra przestaje się „ruszać”. Nie powstają nam więc nowe zmarszczki, a te które są, zostają wygładzone. Natomiast kwas hialuronowy to substancja naturalnie występująca w naszej skórze, która umożliwia utrzymanie wody w tkankach.

– Wraz z wiekiem zmniejsza się ilość i jakość kwasu hialuronowego. Prowadzi to do zwiotczenia skóry – staje się wysuszona, pojawiają się zmarszczki. Dzięki wprowadzeniu kwasu hialuronowego odzyskuje ponownie swój blask – tłumaczy Iwona Koller-Staszczak.

Z kolei redukcja tkanki tłuszczowej za pomocą lipolizy to metoda modelowania sylwetki, czyli usuwania miejscowych nagromadzeń tłuszczu z miejsc, z których ciężko jest go usunąć. Zabieg polega na wstrzykiwaniu w miejsce objęte zabiegiem specjalnego roztworu, który likwiduje komórki tłuszczowe.

– U nas każdy zabieg poprzedzony jest konsultacją lekarską. To doktor Botuliński, a nie klientka decyduje co może wykonać, a co nie – dodaje pani Iwona.

urszula hajduczenia, ladies studio urody

Marzena Bęcłowicz

Fot. Ladies Studio Urody

Japońskie rytuały

Fot. Dwór Czarneckiego

aktualności uroda

▲ Makijaż w postaci czarnej linii brwi czy konturu ust

przeszedł już do lamusa. Obecny makijaż permanentny ma przede wszystkim być naturalny i zdobić naszą twarz.

ZDROWY BIAŁYSTOK

ZDROWY BIAŁYSTOK

27

aktualności kuchnia Poznaj lecznicze właściwości różnych gatunków miodów pszczelich

Płynie złoto płynie Dlaczego warto jeść miód? Ano choćby dlatego, że wzmacnia serce, koi nerwy, ma właściwości antybakteryjne i świetnie radzi sobie z dopadającymi nasz organizm infekcjami. Poza tym jest po prostu smaczny. Wprowadź go więc do codziennego menu. Tym bardziej, że przed nami właśnie jesiennozimowy sezon przeziębień.

Miód pszczeli znany był już w starożytności, gdzie cieszył się ogromnym uznaniem ze względu na swoje właściwości lecznicze. Dla przykładu antyczni Grecy wykorzystywali go do produkcji różnych maści, ponieważ wierzyli, że dzięki temu będą silni, zdrowi i urodziwi. Ponadto, miód pszczeli pełnił też funkcję naturalnego kosmetyku.

To właśnie Kleopatra stosowała rytuały odmładzające skórę, kąpiąc się w miodzie i w kozim mleku. Do dnia dzisiejszego takie połączenie kosmetyków jest stosowane przez przemysł kosmetyczny na całym świecie. Co więcej, od wieków miód pszczeli stosowany był także jako środek aromatyzujący oraz był składnikiem wielu produktów spożywczych i różnego rodzaju napojów, w tym alkoholowych.

– Miód jest naturalnym produktem spożywczym, który jest pozyskiwany przez pszczoły właściwe poprzez przetwarzanie nektaru kwiatowego roślin miododajnych lub wydzielin znajdujących się na liściach drzew iglastych – wyjaśnia Michał Bakier, właściciel Gospodarstwa Pszczelarskiego „Doktor Miodek” z Grabówki. – Wyróżniamy trzy rodzaje miodów pszczelich: nektarowe (kwiatowe), spadziowe i mieszane (nektarowo-spadziowe lub spadziowonektarowe).

Miód może mieć postać płynną, nazywa się wówczas patoka, lub skrystalizowaną, czyli krupiec.

Zarówno jeden jak i drugi posiadają te same cenne właściwości lecznicze i odżywcze.

– Miody nektarowe charakteryzują się wyraźnym aromatem. W większości przypadków są jasne, tylko nieliczne mają odcień od ciemnożółtego do brązowego. Miody te odbiera się z ula zaraz po przekwitnięciu miododajnej rośliny. Ich nazwy pochodzą od gatunku rośliny, z której głównie pochodzą, np. rzepakowy, lipowy, akacjowy itd. Z kolei miody spadziowe to jedne z droższych produktów na rynku, ponieważ spadź nie występuje corocznie.

W Polsce wyróżnia się dwa rodzaje tych miodów. Jedne powstają na bazie spadzi liściastej – pochodzącej głównie z drzew 2828

▲ – Miód powstaje praktycznie bez udziału człowieka. To pszczoły zbierają nektar, spadź oraz pyłek kwiatowy i znoszą

je do ula. Ponadto jest produktem biologicznie żywym, gdyż zawiera enzymy, które są aktywne przez szereg lat.

Wykazuje też działanie przeciwutleniające i przeciwnowotworowe – mówi Michał Bakier, właściciel Gospodarstwa Pszczelarskiego „Doktor Miodek” z Grabówki.

lipy, drugie na bazie spadzi iglastej. Produkty te mają charakterystyczny ciemny kolor z delikatnym odcieniem zieleni. Ostatni rodzaj miodów – mieszane, powstaje z połączenia nektaru z różnego rodzaju kwiatów ze spadzią. Zbierane są one przez pszczoły z obu pożytków jednocześnie. Są bardzo aromatyczne i charakteryzują się wysoką wartością odżywczą – tłumaczy Michał Bakier.

W zależności od rodzaju nektaru, z którego powstaje miód, można mówić o jego różnych właściwościach zdrowotnych. I tak miód wielokwiatowy

Wszystkie gatunki miodów z Gospodarstwa Pszczelarskiego „Doktor Miodek” można kupić w nowo otwartym sklepie Miejska Pasieka przy ul. Dubois 10 w Białymstoku.

Rzetelna obsługa sklepu pomoże Państwu wybrać odpowiedni produkt. wzmacnia i regeneruje organizm, dlatego polecany jest głównie w profilaktyce chorób o podłożu alergicznym. Miód rzepakowy wspomaga organizm przy dużym wysiłku fizycznym i intelektualnym.

Stosuje się go głównie w chorobach mięśnia sercowego i wątroby. Z kolei gryczany charakteryzuje się silnym działaniem antybakteryjnym oraz wspomaga pracę układu krążenia.

– Najbardziej popularny miód – lipowy ma działanie przeciwgorączkowe i uspokajające, do tego wpływa pozytywnie na leczenie chorób układu oddechowego – jest tzw. naturalnym antybiotykiem.

Pomaga także w stanach niepokoju i ułatwia zasypianie – mówi właściciel Gospodarstwa Pszczelarskiego „Doktor Miodek”.

Warto też wspomnieć o miodzie z propolisem, który powstaje w wyniku mieszania dwóch naturalnych produktów pszczelich: miodu i propolisu. Produkt ten stymuluje pracę układu odpornościowego oraz działa bakteriobójczo.

Polecany jest przede wszystkim przy chorobach krtani i gardła. Z kolei ziołomiody uzyskuje się w procesie przetwarzania przez pszczoły pożywki zawierającej ekstrakt z danej rośliny, krzewu lub np. pędów sosny. I tak ziołomiód sosnowy świetnie zastępuje syropy na kaszel, ponieważ działa wykrztuśnie i przeciwzapalnie. Ziołomód pokrzywowy wspomaga leczenie anemii poprzez zwiększanie poziomu hemoglobiny w surowicy krwi. Jest też pomocny w chorobach układu moczowego oraz zatruciach organizmu. Głogowy obniża ciśnienie krwi oraz działa uspokajająco i odprężająco.

– Nasze Gospodarstwo Pszczelarskie „Doktor Miodek” istnieje blisko 40 lat. Pracujemy w systemie pasieki wędrownej, a pszczoły zbierają nektar z takich roślin jak: rzepak, lipa, malina czy gryka.

Znajdują się one na obszarach rolniczych położonych na wschodnich obrzeżach naszego województwa, które charakteryzują się czystością łąk, pól i lasów. Nie bez powodu zwykło się o nich mówić Zielone Płuca Polski – dodaje Michał Bakier. tekst i fot. Marzena Bęcłowicz ZDROWY BIAŁYSTOK

ZDROWY BIAŁYSTOK

29

aktualności kuchnia Catering „Zdrowy Smak” to programy dietetyczne dla każdego

Codzienna porcja zdrowia Fot. Marzena Bęcłowicz

Pamiętacie Państwo czasy, kiedy rano pod drzwiami mieszkania znajdowało się butelkę mleka? Wystarczyło wychylić się za drzwi i sięgnąć. Świat idzie naprzód.

Dziś wprost pod drzwi możemy dostać całodniowy pyszny catering. Pozostaje tylko kwestia – jak tu się powstrzymać i nie zjeść wszystkiego na raz?

▲ Takich dwóch jak ich trzech – nie ma ani jednego. Oto i oni (od lewej): Piotr Boruszko, właściciel Cateringu die-

tetycznego „Zdrowy smak”, Marcin Gładkowski, dietetyk, naturoterapeuta i Sebastian Humbla, właściciel sklepu ze zdrową żywnością „Smaki natury”.

▲ Sałatka na naleśniku.

3030

cywilizacyjnych, dziś jest to blisko 75% wszystkich zgonów. Jeśli będziemy codziennie jeść regularnie, a nasze posiłki będą odpowiednio zbilansowane, to zapewniam, że nasze samopoczucie zmieni się na plus. Na duży plus. Dobrze ułożona dieta, z wykorzystaniem dobrej jakości produktów po prostu leczy organizm. I nie dość, że czujemy się lepiej, to też odpowiednimi posiłkami jesteśmy w stanie naprawiać to wszystko, co jest psute przez cywilizację. Dajmy więc szansę naszemu organizmowi. Pozwólmy mu, by sam poradził sobie z problemami. Przecież rozwiązanie mamy w zasięgu ręki. Zadbajmy o dobrą dietę, w miarę możliwości – spokój psychiczny, dorzućmy do tego jeszcze trochę wysiłku fizycznego, a wszystko będzie grać jak trzeba.

To już czas, by wyjaśnić jaka jest właściwie ta dobra dieta.

– Przygotowując posiłki unikamy niekorzystnych dla zdrowia dodatków, takich jak: sól, tłuszcze nasycone i tzw. trans, czyli utwardzone oleje roślinne oraz konserwanty. Inne dania przygotowujemy cukrzykom, osobom ze skazą białkową, wegetarianom oraz chorym na celiakię. Możemy też po konsultacji z dietetykiem wprowadzić ziołolecznictwo lub seplementację. Poza tym codziennie mamy co innego, gdyż mamy ponad 50 różnych menu, zmieniających się sezonowo. Współpracujemy ze sprawdzonymi dostawcami, wszystkie diety przygotowujemy przy użyciu certyfikowanych i naturalnych surowców – wyjaśnia pan Piotr.

I tu pojawia się drugi człowiek z branży.

To Sebastian Humbla, właściciel sklepu ze zdrową żywnością „Smaki natury”.

– Sprzedajemy tylko nieprzetworzone, najlepszej jakości produkty. U nas nie ma bylejakości – mówi Sebastian Humbla. – Poza tym śmiało mogę powiedzieć, że jesteśmy najtańszym sklepem ekologicznym w mieście, ponieważ m.in. produkty ważone sprzedajemy prosto z worków.

Mamy także regularne świeże dostawy wędlin, warzyw, jaj, serów. Stawiamy na nasz region, dlatego większość produktów mamy właśnie od naszych podlaskich producentów. Poza tym jeśli ktoś zażyczy sobie coś czego nie mamy, to sprowadzimy to, choćby z końca świata. Choć funkcjonujemy dopiero od roku mamy mnóstwo zadowolonych,

stałych klientów. Z pewnością to także zasługa naszej fantastycznej, fachowej obsługi, gdyż do nas można przyjść poradzić się, pogadać. Dodatkowo raz w miesiącu organizujemy darmowe warsztaty dietetyczne, na których kreujemy zdrowy styl życia.

Zatem jeśli marzy ci się zdrowy i smaczny posiłek, dzięki któremu zyskasz dużo energii, będziesz czuć się i wyglądać znacznie lepiej, pomyśli o tym co tu przeczytałeś. Catering dietetyczny to wygoda i ogromna oszczędność czasu dla osób zapracowanych, którym obowiązki nie pozwalają na zakupy i gotowanie, a jednocześnie chcących odżywiać się zdrowo i smacznie. Jest też atrakcyjną cenowo alternatywą dla restauracji i innych form zbiorowego żywienia, gdyż dzienny koszt cateringu to 33-40 zł.

Jeśli jeszcze Państwa nie zachęciłam, podaję przykładowe menu Zdrowego Smaku. Otóż na śniadanie będą dziś naleśniki ze szpinakiem i serem twarogowym, plus zioła. Drugie śniadanie to koktajl owocowy na jogurcie. Obiad – wołowina w sosie pomarańczowym z makaronem razowym lub ryżem. Oczywiście plus surówka. Na podwieczorek są zwykle mufinki warzywne (z buraków, marchewki, selera z dodatkiem żurawiny, ziół lub cynamonu). Tak będzie i dziś. Dzień kończy kolacja, czyli sałatka z tuńczykiem, serem feta, pieczywem razowym lub bezglutenowym. Mniam...

Marzena Bęcłowicz

Fot. Smaki Natury

Fot. Zdrowy Smak

Zapominasz zjeść, zakupy robisz w pośpiechu.

Kupujesz gotowe, często wysoko przetworzone produkty. Po ciężkim dniu, wracając do domu, przypominasz sobie, że od rana nic nie jadłeś.

Zatrzymujesz się w pobliskim fast foodzie i w pośpiechu „uzupełniasz rezerwy”. Hamburger, zapiekanka, frytki, a może pizza? Do tego koniecznie cola... i z pełnym brzuchem wracasz do domu.

Stop! Jak długo jeszcze tak pociągniesz? Czas na zmiany!

– Szaleńcze tempo życia oraz wysoka aktywność zawodowa często nie pozwalają nam na przygotowanie sobie odpowiednio zbilansowanego i zdrowego posiłku – mówi Piotr Boruszko, właściciel Cateringu dietetycznego „Zdrowy smak” w Kleosinie. – Z tego też powodu postanowiłem wyjść naprzeciw potrzebom takich zabieganych ludzi, którzy chcieliby zrobić coś dobrego dla siebie, zmienić swoje nawyki żywieniowe, ale nie mają czasu, nie potrafią lub po prostu im się nie chce. Otworzyłem firmę zajmującą się przygotowywaniem i dowozem zdrowych i smacznych posiłków na cały dzień.

Po pewnym czasie pan Piotr poznał – jak mówi – dwóch bardzo fajnych „gości”, tzw. ludzi z branży – Marcina i Sebastiana.

– Jesteśmy niszczeni przez to co dzieje się w nas w środku – mówi Marcin Gładkowski, dietetyk, naturoterapeuta, który na co dzień współpracuje z Piotrem Boruszko. – Dla porównania – kiedyś znacznie mniej ludzi umierało z powodu chorób

▲ Różnorodność kasz, makaronów, mąk, itp. – to wszyst-

ko w Smakach natury.

ZDROWY BIAŁYSTOK

ZDROWY BIAŁYSTOK

31

aktualności oferty deweloperów Przedsiębiorstwo Budowlane „Szeliga” oferuje atrakcyjne mieszkania i lokale usługowe

Zapraszamy na Piasta

▲ Na obecnym etapie budowy lokale można dostosować do wielu branż, dzięki czemu każdy klient znajdzie tu coś dla siebie.

Nowoczesny, przestronny oraz komfortowy lokal usługowy marzy się każdemu kto prowadzi działalność gospodarczą. Ważna jest także okolica, w której on się znajduje oraz sąsiedztwo okolicznych placówek.

Przedsiębiorstwo Budowlane „Szeliga” prowadzi obecnie trzy inwestycje. Są to nowoczesne budynki mieszkaniowe znajdujące się w Białymstoku przy ulicach: Piasta, Św. Andrzeja Boboli i Produkcyjnej. Zostały zaprojektowane tak, aby przyszłym mieszkańcom żyło się tam przyjemnie, wygodnie, a przede wszystkim bezpiecznie.

– Budowa na osiedlu Bojary, przy ul. Piasta rozpoczęła się w lipcu tego roku. Powstaje tam budynek mieszkalny, liczący 33 mieszkania o pow. od 39 do 75 mkw. Ceny kształtują się od 4.900 do 5.650 zł/mkw – mówi Rafał Szeliga z Przedsiębiorstwa Budowlanego „Szeliga” w Białymstoku.

Termin oddania budynku do użytku zaplanowano na czwarty kwartał 2017 r. Jego zaletą są także komórki lokatorskie, w których można będzie przechowywać narzędzia, rowery czy przetwory. Nic więc dziwnego, że kilka mieszkań jest już zarezerwowanych. Poza tym jedna z klatek wyposażona będzie w windę, która zapewni mieszkańcom dużą wygodę. Oczywiście w budynku nie zabraknie także lokali usługowych ulokowanych na parterze.

– Budynek został zaprojektowany tak, że parter przeznaczony na lokale usługowe ma wysokość spełniającą normy sanepidu, stawiane lokalom przeznaczonym na działalność medyczną – mówi Rafał Szeliga.

W budynku znajduje się sześć lokali użytkowych o pow. od 58 do 129 mkw. Jednak deweloper dostosowuje się do potrzeb przyszłych nabywców, dlatego też jest możliwość łączenia lokali z racji podciągów, które są na całej kondygnacji.

– Na obecnym etapie budowy możemy dostosować lokal pod bardzo wiele branż, dzięki czemu każdy znajdzie u nas coś dla siebie – dodaje przedstawiciel Przedsiębiorstwa Budowlanego „Szeliga”.

Dodatkowo przed budynkiem znajdować się będzie kilkanaście ogólnodostępnych miejsc parkingowych – zaprojektowanych właśnie z myślą 32

o klientach lokali użytkowych. Ponadto w podziemiach budynku będą miejsca parkingowe dla właścicieli lokali. Jak zapewnia deweloper – w atrakcyjnych cenach.

– Lokale mogą być przeznaczone jak najbardziej pod branżę medyczną. Zapraszamy zatem lekarzy, ale też kosmetologów czy fryzjerów. Oczywiście mile widziani są także przedstawiciele branży spożywczej czy edukacyjnej. Może tu bowiem powstać przedszkole lub żłobek. Cena metra kwadratowego wynosi 7.500 zł brutto – dodaje Rafał Szeliga.

Warto wspomnieć, iż oferta PB Szeliga ZAPLECZE SOCJALNE P: 33,27m˛ to także mieszkania gres podł. we wspomnianych wcześniej budyn-

kach. Przy ul. Św. A. Boboli na osiedlu Leśna Dolina powstało 58 nowoczesnych mieszkań, o pow. od 31 do 74 mkw w cenie od 4.000 zł/mkw. Do sprzedaży zostało już jedynie pięć mieszkań: 32-metrowe kawalerki oraz duże mieszkania o pow. 60 mkw.

W cenę mieszkań wliczone są komórki lokatorskie, znajdujące się w podpiwniczeniu SANITARIAT budynku.

P: 5,47m˛ gres podł.

Z kolei inwest ycję prz y ul. Produkcyjnej, na osiedlu Bacieczki tworzą cztery przestronne domki w zabudowie szeregowej. Mają one pow. ok. 100 mkw. Ceny – 400.000-420.000 zł. Termin oddania – IV kwartał 2016 r.

Wymia bez tyn warstw po otyn

Marzena Bęcłowicz, fot. pB szeliga

POM. GOSPODARCZE

POM. GOSPODARCZE

P: 13,40m˛ gres podł.

P: 6,59m˛ gres podł.

LOKAL USŁUGOWY P: 70,41m˛ gres podł.

▲ Przykładowy lokal w budynku przy ul. Piasta.

Adres

ul. Transportowa 3/63, 15-399 Białystok tel.:85 741 22 91, kom. 664 055 772 www.pbszeliga.pl e-mail:sprzedaz@pbszeliga.pl ZDROWY BIAŁYSTOK

aktualności oferty deweloperów Inwestycje mieszkaniowe firmy Campo Grabińscy

Z daleka od zgiełku www.campo-domy.pl tel. 570 840 840

▲ Każdy dom ma taras, balkon, podjazd wyłożony polbrukiem oraz ogrodzenie. Termin realizacji inwestycji to IV kwartał 2016 r. Cena domu – 375 tys. zł. Można też skorzystać

z programu MdM.

Oto doskonałe miejsca do życia dla ciebie i twojej rodziny. Na osiedlach Leśnym i Kwiatów Polnych w Wasilkowie oraz w Zielonym Zakątku w Grabówce powstają domy jednorodzinne.

Zapraszamy do zapoznania się ze szczegółami inwestycji.

Najnowszą inwestycją firmy Campo Grabińscy jest osiedle Kwiatów Polnych. Jest to zespół dwunastu domów jednorodzinnych w zabudowie bliźniaczej, powstających na rozległym terenie w rejonie ul. Staszica w Wasilkowie.

– Nazwa osiedla powstała z uwagi na otoczenie.

Jest to piękny, położony wśród łąk obszar, gdzie zachody słońca są tak urokliwe jak nigdzie indziej – mówi Andrzej Grabiński z firmy Campo Grabińscy.

Jednakże, nie jest tak, że domy powstają w przysłowiowym „szczerym polu”. Jak najbardziej sąsiadują z infrastrukturą miejską, w pobliżu znajdują się bowiem szkoła, przedszkole, kościół, cerkiew, liczne sklepy oraz przystanek komunikacji miejskiej.

– Domy mają tradycyjną podlaską bryłę z dwuspadowymi dachami, ale we współczesnej wersji z dachem z blachy płaskiej i także współczesną modną kolorystyką. Ich powierzchnia – bez garażu i kotłowni to ok. 98 mkw (łączna – 120 mkw).

Domy znajdują się na dużych działkach – ponad 500 mkw – tłumaczy przedstawiciel firmy Campo Grabińscy.

Na parterze każdego z domów zaprojektowano wygodny salon z jadalnią, kuchnię, wc, kotłownię oraz garaż. Na piętrze będą natomiast trzy sypialnie, dwie łazienki i garderoba.

– Ustawienie ścianek działowych wykonujemy zgodnie z życzeniem kupującego, który ma możliwość naniesienia indywidualnych zmian do projektu – dodaje Andrzej Grabiński.

I k rótko o standardzie w ykońc zenia.

Konstrukcja budynku: ławy fundamentowe żelbetowe, ściany fundamentowe z bloczków betonowych, ściany zewnętrzne z pustaków ceramicznych, strop żelbetowy monolityczny, schody żelbetowe. Elewacja: ściany zewnętrzne – tynki z dociepleniem styropianem 15 cm. Dach kryty blachą, ocieplenie poddasza użytkowego wełną mineralną. Stolarka: okna pcv trzyszybowe – bez parapetów wewnętrznych, drzwi wejściowe z zamkiem antywłamaniowym, drzwi garażowe segmentowe. Wykończenie wewnętrzne: tynki gipsowe lub cementowo-wapienne, posadzka cementowa zatarta na gładko. Do domów doprowadzone będą wszystkie media – prąd, woda, kanalizacja, gaz ziemny i światłowód.

Ponadto firma Campo Grabińscy ma w swojej ofercie także domy na osiedlach Leśnym w Wasilkowie i Zielony Zakątek w Grabówce.

Osiedle Leśne powstało na ok. 6 ha działce położonej na skraju Puszczy Knyszyńskiej. Teren osiedla jest otoczony z trzech stron lasem obejmu-

▲ Kupując szeregówkę (pow. 117 mkw, cena 355.000 zł) na osiedlu Zielony Zakątek

w Grabówce można skorzystać z programu Mieszkanie dla Młodych.

34

jącym użytek ekologiczny „Żurawka”. Od strony południowej sąsiaduje z terenami z istniejącą i planowaną zabudową jednorodzinną. Osiedle jest skomunikowane z drogą nr 19 i znajduje się jedynie 9 km od centrum Białegostoku.

– Głównym atutem domów jest to, że mają dwie pełne kondygnacje – bez skosów na piętrze. Dzięki temu są funkcjonalne, można w nich dowolnie kształtować przestrzeń na parterze (przestronny salon z dużym oknem tarasowym i widokiem na ogród oraz kuchnia z jadalnią). Na piętrze zaś są trzy duże pokoje, duża łazienka oraz garderoba – wyjaśnia pan Andrzej.

Z kolei osiedle Zielony Zakątek znajduje się pomiędzy ulicami Górną i Graniczną w Grabówce.

Ma doskonały dojazd od strony nowo powstałej trasy będącej przedłużeniem ul. Andersa. Ponadto ma charakter zamknięty, gdyż przy wjeździe od strony ulicy Górnej powstanie brama wjazdowa z dostępem tylko dla mieszkańców i ich gości.

– Wszystkie domy są już gotowe. Na parterze mamy wygodny salon z szerokim panoramicznym oknem, kuchnię z jadalnią, wc, oraz garaż z kotłownią. Na parterze wyprowadzony jest także komin do podłączenia kominka. Na piętrze do wyboru są trzy warianty rozmieszczenia ścian. Powstają w zależności od wersji dwie lub trzy sypialnie i jedna lub dwie łazienki – dodaje przedstawiciel firmy Campo Grabińscy.

Marzena Bęcłowicz, fot. caMpo graBińscy

▲ Na Osiedlu Leśnym w Wasilkowie powstają szeregówki o pow. 150-170 mkw (dział-

ki – 280-330 mkw). Ceny już od 389.000 zł.

ZDROWY BIAŁYSTOK

oferty deweloperów aktualności Botaniczna to nowa inwestycja mieszkaniowa firmy Yuniversal Podlaski

Zamieszkaj blisko centrum

Niemalże w centrum miasta, bo przy ul. Botanicznej w Białymstoku, powstaje nowy wielorodzinny budynek mieszkalny. To oferta dla osób ceniących życie blisko serca miasta i wszelkich udogodnień z tym związanych.

Nowa inwestycja mieszkaniowa realizowana przez białostocką firmę Yuniversal Podlaski

ZDROWY BIAŁYSTOK

◄ Lokale mieszkalne i usługowe znajdujące się blisko

centrum łatwo wynająć. Zakup takiego w nowym budynku firmy Yuniversal Podlaski przy ul. Botanicznej będzie dobrym i sprawdzonym pomysłem na inwestycje w nieruchomości.

to budynek zlokalizowany przy ul. Botanicznej.

Jest to bardzo kameralny trzyklatkowy budynek o dwóch kondygnacjach usługowych i czterech mieszkalnych. Dużym plusem jest to, że znajduje się on w pobliżu centrum miasta.

– W budynku zaprojektowaliśmy 60 mieszkań dwu-, trzy- i czteropokojowych o powierzchniach od 30,11 mkw do 74,65 mkw. Znajdą się tam też lokale usługowe o powierzchniach

od 24,22 mkw do 114,33 mkw, a także miejsca postojowe i komórki lokatorskie. Ceny mieszkań zaczynają się już od 4.800 zł/mkw – mówi Hubert Piekut z firmy Yuniversal Podlaski.

A teraz krótkie wyjaśnienie dla tych, którzy nie wiedzą gdzie znajduje się ul. Botaniczna. Otóż nieopodal Lipowej – najbardziej reprezentacyjnej ulicy naszego miasta. Zatem usytuowanie budynku praktycznie w centrum, sprzyja doskonałemu połączeniu komunikacyjnemu z niemalże każdym punktem miasta, zapewniając szybki dojazd do pracy, urzędu, szkoły czy uczelni.

– Atrakcyjna lokalizacja, to bez wątpienia największy atut naszej inwestycji. Przyszli mieszkańcy Botanicznej będą mieli wszędzie blisko.

Ponadto okolica, w której powstaje budynek jest bogata w obiekty infrastruktury publicznej.

W pobliżu znajduje się m.in.: Galeria Antoniuk, Zespół Szkół Gastronomicznych, czy Szkoła Podstawowa nr 15. W pobliżu są także ścieżki rowerowe służące rekreacji – dodaje Hubert Piekut.

Termin realizacji inwestycji to IV kwartał 2017 r. Szczegóły na www.yuniversalpodlaski.pl.

MB, fot. yuniversal podlaski

35

aktualności nowości rynkowe

Drogocenne olejki

Nowa seria kosmetyków Soraya troszczy się o potrzeby przesuszonej skó-ry. Lekkie formuły balsa-mów bogate w miliony kropelek drogocennych olejków otulą skórę ochronną warstwą, przywracając komfort i przyjemne doznanie. Mgiełki olejkowe do ciała to szybka, wygodna i odświeżająca pielęgnacja – nie pozostawiają olejkowej warstwy, zapewniając przyjemne uczucie odświeżenia. Kremy i maseczki do twarzy uwolnią pielęgnacyjne właściwości, dzięki czemu skóra stanie się aksamitnie gładka i miękka w dotyku.

Kremy do rąk otulą ochronną warstwą, przywracając komfort i przyjemne doznanie.

Czystość bez wody

Komfortowa podróż pociągiem, autobusem czy samolotem nie zawsze jest możliwa. Brak wody i mydła może skutecznie zepsuć nastrój. Dlatego warto przygotować się na awaryjne sytuacje i zabrać ze sobą w podróż odświeżające chusteczki i żel antybakteryjny Venus.

A w podróży zawsze sprawdzają się mini produkty. Chusteczki odświeżające czy żel antybakteryjny na pewno doskonale sprawdzą się, gdy czekać będziemy na posiłek lub gdy tłok w wagonie uniemożliwi nam przedostanie się do łazienki.

Przywrócą higieniczną czystość także naszym dzieciom.

fot. soraya

fot. venus

Kulinarna innowacja

Bezkonkurencyjny smak, wspaniały aromat, wiele możliwości zastosowań – oto bulion.

Jednak przygotowanie prawdziwego, wartościowego bulionu wymaga czasu. A gdyby tak zamknąć ten doskonały smak w wygodnej butelce i móc sięgnąć po niego w każdej chwili? Nic prostszego. Polecamy koncentrat bulionu drobiowego lub warzywnego Krakus. Produkty te pozbawione są konserwantów, glutaminianu sodu, zagęstników i sztucznych dodatków.

Powstały na bazie tradycyjnych receptur, zachowały czysty skład oraz unikalny smak i aromat.

Dopełnienie kuracji zabiegowej

Dermika Skin Philospophy oferuje linię kosmetyków do pielęgnacji twarzy Algotherapy.

Preparaty są dopełnieniem profesjonalnej kuracji zabiegowej dla skóry mieszanej, tłustej, suchej oraz płytko unaczynionej. Algotherapy to program terapeutyczny wykorzystujący naturalne bogactwo mórz i najnowocześniejsze osiągnięcia biotechnologiczne. Ekstrakt Biological Protecting Factor – optymalizuje nawilżenia naskórka, poprawia gładkość i elastyczność skóry oraz bierze udział w ochronie biologicznego metabolizmu komórkowego, opóźniając procesy starzenia się skóry. fot. derMika

fot. krakus

Fot. Venita

TO TAKIE PROSTE

Perfekcyjnie podkreślone brwi to niezbędny element dobrego makijażu.

Hennę brwi wbrew pozorom można wykonać samodzielnie – wystarczy skorzystać z zestawu marki Venita ze specjalnymi szablonami.

przed

Skórę wokół brwi posmarować kremem lub wazeliną, przyłożyć szablon, który „przyklei się” do skóry, a następnie aplikatorem nanieść hennę na brwi.

36

po

Dla uzyskania delikatnego efektu zaczekać 5 min. Dla mocniejszego efektu pozostawić na brwiach przez 10 min.

Następnie umyć brwi wodą z mydłem.

Henna jest łatwa w przygotowaniu i prosta w nakładaniu. Jest bardzo wydajna, wystarczy nawet na 15 aplikacji.

ZDROWY BIAŁYSTOK

aktualności rozrywka

Oni wygrali, wygraj i Ty Na tej stronie mamy jak zwykle konkursowy kącik. Zapraszamy więc do jego lektury tych, którzy ostatnio bawili się z nami. Zachęcamy także osoby, które jeszcze nigdy nie brały udziału w naszych zabawach, by bawili się razem z nami. Proszę też zerknąć na naszych laureatów – oczywiście można im zazdrościć.

W bieżącym wydaniu gazety mamy dwie zabawy, w których można wygrać upominki od współpracujących z nami firm kosmetycznych.

W obu konkursach nagrodzimy łącznie trzynaście osób. Zapraszamy do zabawy!

Hasło krzyżówki z ostatniego wydania gazety brzmiało: „Ziaja med kuracja ultranawilżająca”, a nagrodzone hasła z konkursów to: „Emulsja Uroprotect ulgę przyniesie perfect” oraz „Kto Zdrowy Białystok czyta, w tym siła niespożyta”, „Dobre rady na każdym kroku, tylko w Zdrowym Białymstoku”.

▲ Dominik Dąbrowski

MB

▲ Beata Brzezińska

Konkurs Zapraszamy do udziału w konkursie, w którym nagrodami są kosmetyki przedstawione na zdjęciu. Aby je zdobyć, należy do 15 listopada br. napisać nam, na adres redakcji lub mailem redakcja@zdrowybialystok.pl, za co lubicie Państwo gazetę Zdrowy Białystok.

Nagrodzimy autorów pięciu najciekawszych wypowiedzi.

▲ Emilia Bójko

▲ Joanna Szotko

KRZYŻÓWKA

Zamach stanu

Wręczany na podium

Czterokołowy powóz

Ślad na śniegu

Czarne ptaszysko

Powierzchnia stołu

Dźwiga Zmienna Umowa na u kameo pracę dworcu leona

Bucha z kotła

21

Ostrze do golenia

Potężne drzewo liściaste Widowisko teatralne

Zgiełk, zamieszanie

Porażenie słoneczne Model Poloneza Połączenie różnych elementów

Dzienny ze sprzedaży

Łąka górska

Praktyka sądowa

12

Regresja ewolucyjna

Pobory aktora

1 Przed oczami telewidza

Samochód terenowy

2

Podatek od towarów i usług

25

18

Między Europą a Azją

Zbiór, żniwo

Wczesna pora dnia

Porozumienie

15

List bez podpisu

2

11

3

ZDROWY BIAŁYSTOK

4

5

6

7

8

Wielka Głos flota kobiecy wojenna

Wulkan na Sycylii Ciężki pierwiastek

Biała przyprawa

Materiał opałowy Herb szlachecki Bar

Fiodor Szalapin

Niewzruszona podstawa

24 Pracownik szpitala

22

Newerly, pisarz

Gramocząsteczka

Bodziec

Kation lub anion

Odpłacenie

Greta, legenda kina

Spośród osób, k tóre prześlą prawidłowe hasło krz yżówki wylosujemy dziesięć i nagrodzimy kosm e t y k ami mark i Venit a .

Zgłoszenia prosimy wysyłać na adres: Zdrowy Białystok, ul. Bema 11, lok. 80 15-369 Białystok lub redakcja@zdrowybialystok.pl Na rozwiązania czekamy do 15 listopada br. Zapraszamy do zabawy! Odbiór nagród w redakcji.

Uwaga!

W losowaniu nagród wezmą udział zgłoszenia zawierające poprawne hasło (z polskimi znakami), imię, nazwisko i adres uczestnika.

Rycerz

17 Ofiara wypadku

9 10 11 12 13

13 19

14

Przerabiana w rafinerii Kuzyn karpia

10

7

5

8

Pisak trasera Stan gotowości do akcji Stopień w dżudo

Ptak łowny

Cicho, delikatnie w muzyce

26

Szybowy wyciąg

1

16 Komar lub motyl

Niewielki lasek

Zwana też sklejką Rotor

23 4

9

Chwast z rzepami

Pokrywa skrzyni

3

14 15

16 17 18 19 20

20

6

Pląs na parkiecie

21 22 23 24 25 26

37

Tu są nasze gazety Antoniuk, Młodych

Leśna Dolina, Zielone Wzgórza, Marczuk

R

R

R R

Apteka Bliska, ul. Antoniukowska 22/1 Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Alter, ul. Zwycięstwa 10A Sklep Smaki Natury, ul. Wierzbowa 3d

Bacieczki R R

Centrum Medyczne Okolandia, ul. KEN 38, lok. U3 Poradnia Położniczo-Ginekologiczna, ul. Królowej Rodzin 21

R R

Piaski, Mickiewicza, Dojlidy R

Bema, Nowe Miasto, Kawaleryjskie

R

R

R

R R R R R R R R R R R

Bistro Zdrowa Micha, ul. Kręta 10A Centrum Odchudzania i Fitnessu Pan&Pani Fit, ul. Harcerska 7 Centrum Stomatologii Estetycznej Perłowy Uśmiech, ul. Pogodna 11C, lok. 2 Lege Artis, Rehabilitacja Białystok ul. Młynowa 17 Miejska Pasieka, ul. Dubois 10, lok. 11 NZOZ Przychodnia Lekarska, ul. Bema 2 Podlaskie Centrum Promocji Zdrowia MagMed, ul. Transportowa 12, lokal 5 Specjalistyczne Centrum Gastrologii Gastromed, ul. Wiejska 81 Stay Fit, ul. Kręta 2, lok. 4 Twoja Klinika, ul. Młynowa 38 lok. 4/2 Ultramed – gabinet USG, ul. Bema 2, lok. 29 Yasumi Instytut Zdrowia i Urody, ul. Mławska 4

Białostoczek R R R

Instytut Urody Medea, al. Tysiąclecia P. P. 10A, lok.62 RevitaLab, al. Tysiąclecia P.P. 10, lok. 21A Twój Lekarz Rodzinny, ul. Zagumienna 10A

Centrum, Przydworcowe R R R R R R R R R R

Centrum Medyczne Stołeczna (Dia Bakter, STDerm), ul. Stołeczna 7 Eskulap, ul. Białówny 9/1 Eskulap, ul. Malmeda 6 Eskulap, ul. Nowy Świat 11C Futu Sushi, ul. Lipowa 12 Ośrodek Alergologiczno-Laryngologiczny Barbara Południewska, al. Piłsudskiego 4A Ośrodek Diagnostyczno-Badawczy Chorób Przenoszonych Drogą Płciową, ul. Św. Rocha 3 Prywatny Gabinet Lekarski, Barbara Domysławska, ul. Przejazd 2A, lok. 5 Sklep Zdrowy Kiełek, ul. Św. Rocha 14a, lok. 12 Zielarnia Esencja Zdrowia, ul. Wyszyńskiego 2, lok.45,

Śmiech to zdrowie Poradnia małżeńska. Przed biurkiem siedzi dość nerwowa para.

– Na czym polega państwa problem?

– Żona nie daje mi... – zaczyna mąż.

– Ja ci nie daję? Ja, ja? Tylko ci ten seks w głowie! – mówi żona.

– ...nie daje mi dojść... – kontynuuje mąż.

– Ja ci dojść nie daję?! Jak ty niby masz dojść, impotencie jeden! – krzyczy żona.

– ...do słowa – dodaje mąż.

*** Leżący w szpitalu pacjent z ciężkimi poparzeniami całego ciała pyta lekarza: – Panie doktorze, przepisał mi pan viagrę.

Na co niby ma mi pomóc?

– Żeby się panu kołdra nie przyklejała do brzucha...

Apteka Awicenna, ul. Szarych Szeregów 6 Centrum Medyczne Rodzina, ul. Witosa 15b Centrum Stomatologii Estetycznej Perłowy Uśmiech, ul. Storczykowa 5, gab. 115

R R R R

Artykuły ortopedyczno-rehabilitacyjne Formed Plus, ul. Parkowa 14 Centrum Medyczne Dojlidy, ul. Niedźwiedzia 69 Gabinet Rehabilitacji Junior, ul. Mickiewicza 49 Ladies Studio Urody, ul. Żelazna 7, lok. 5U Niepubliczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Nr 2, ul. Mickiewicza 74, lok. 4 Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, ul. M. C. Skłodowskiej 23 TMS Diagnostyka, USK, ul. M. C. Skłodowskiej 24A, budynek G

Piasta, Skorupy R R R R R

Armedis Ośrodek Rehabilitacji, ul. Przygodna 14 Centrum Medyczne Bojary, ul. Piasta 14 Familijne Centrum Medyczne, ul. Ciołkowskiego 88J Gabinet Urologiczny Paweł Zajkowski, ul. Warszawska 79, wejście E Podlaskie Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z Porażeniem Mózgowym Jasny Cel, ul. Bukowskiego 4

Sienkiewicza R R R R R R

AndyOptic, salon optyczny, ul. Sienkiewicza 7 Atom Pracownia RTG, ul. Fabryczna 4, lok. 4 Centrum Stomatologii Classic, ul. Sienkiewicza 81/3 Centrum Medyczne Ryska, ul. Sobieskiego 13, lok. 8 Nasze Apteki, ul. Fabryczna 22 Stomatologia 5 Plus, ul. Wąska 5

Wysoki Stoczek, Dziesięciny R R R R

Centrum Optyki, ul. Berlinga 8 Centrum Stomatologii Estetycznej Perłowy Uśmiech, ul. Swobodna 24, lok. 33 Olejowe Smaki, al. Jana Pawła II 59 c, lok 2 Niepubliczna Poradnia Psychologiczno-Pedagogiczna Nr 1, ul. Blokowa 4, lok. 4

Hajnówka R R

Park Wodny w Hajnówce, ul. 3 Maja 50 Prywatny Gabinet Chirurgiczny Popow, ul. 11 listopada 17

Porosły – Kolonia R

Dwór Czarneckiego, Porosły – Kolonia 54A

– Siostro proszę poprawić penisa... Uhm, dobrze.

A teraz pacjentowi.

*** Spotyka się dwóch kolegów.

– Coś dziś taki wkurzony?

– A wiesz, pożyczyłem miesiąc temu teściowej 500 zł i od tego czasu jej nie widziałem.

– No nie gadaj, że ci się nie opłacało.

*** – Kowalski, lubicie gorącą wódkę i spocone kobiety?

– Nie, szefie.

– To dobrze. Dostaniecie urlop w lutym.

*** – Chciałbym kupić synowi długopis na urodziny – mówi klient do sprzedawcy.

– To ma być niespodzianka? – pyta zdziwiony ekspedient.

– Tak, bo syn spodziewa się motocykla.

*** Operacja urologiczna. Pacjent leży na stole.

Obok krząta się młoda pielęgniarka. Wchodzi chirurg z rękami w sterylnych rękawiczkach.

38

*** – Dlaczego kobiety żyją dłużej niż faceci?

– Bóg doliczył im czas na parkowanie!

Jeśli, w którymś z tych miejsc nie znajdą Państwo naszej gazety, prosimy o kontakt, tel. 508 353 278 – Edyta Andrukiewicz.

Ponadto po gazety zapraszamy też do naszej redakcji, ul. Bema 11, lok. 80.

*** – Panie doktorze, czy operacja się udała?

– Tak. Jest pan, o przepraszam, jest pani teraz 100% kobietą.

– Doktorze! Ja miałem mieć usunięty wyrostek robaczkowy!

– No masz. Babie nigdy nie dogodzisz...

*** SMS żony do męża: Odbierz dziecko z przedszkola. On sam cię rozpozna.

*** Spotykają się dwaj koledzy. Jeden pyta drugiego: – Lubisz trójkąty?

– Lubię.

– To goń szybko do domu...

*** Leży pijak w kałuży, w której odbija się księżyc.

Podchodzi do niego policjant i pyta: – Co pan tutaj robi?

– A leżę sobie na księżycu.

– To proszę jeszcze chwilę poczekać, zaraz po pana przyjedzie łazik.

ZDROWY BIAŁYSTOK