nr 2(44)/2019
bezpłatny magazyn o tematyce zdrowia i urody
Magdalena i Piotr Urbanowicz właściciele bistro Zdrowa Micha i piekarni bezglutenowej
Spis treści:
Zwiastują wiosnę, przynoszą dzieci Wszystkim Czytelnikom Zdrowego Białegostoku życzymy ciepłych, spędzonych w rodzinnym gronie i pełnych radosnej nadziei Świąt Wielkanocnych. Oczywiście pachnących wiosną i budzącą się do życia przyrodą. Aby umilić Wam ten świąteczny czas, zapraszamy do lektury kolejnego wydania gazety. Tym razem – ze względu na panującą nam porę roku – będzie wiosennie. Na naszej okładce – Magdalena i Piotr Urbanowicz. Trzy lata temu wiedli poukładane życie – ona pracowała w biurze, on w dużej korporacji. Co robią dziś i jaką mają receptę na szczęście – czytajcie na stronie 32. W gazecie też o menu związanym właśnie z tą porą roku. Polecamy zakupy w sklepach ze zdrową żywnością lub korzystanie z posiłków serwowanych przez współpracujące z nami cateringi dietetyczne. Piszemy też o ochronie oczu – tym razem ochronie oczu najmłodszych. Sami też zakładajmy okulary – nie po to, by schować się przed światem, tylko, by ochronić wzrok przed szkodliwym promieniowaniem słonecznym. A na koniec – wiosenna informacja. Białostocka klinika leczenia niepłodności – Kriobank Ginekologia i Położnictwo świętuje właśnie 30 urodziny. To piękny jubileusz. Życzymy im wielu kolejnych! I tu pojawia się nasz bocian, który jak mówi przysłowie przynosi dzieci... Posłuchajcie jak to jest naprawdę. Z 21 na 22 czerwca wypada święto przesilenia letniego, tzw. noc Kupały. Dawniej noc ta była okazją do znalezienia męża. Dziewczęta plotły wianki z kwiatów i rzucały je do rzeki. W dole rzeki czekali młodzieńcy, którzy je łowili, wracali z nimi do wsi i szukali ich właścicielki. W ten sposób – bez obrazy obyczajów – para mogła pójść na samotny spacer do lasu, szukając magicznego kwiatu paproci. O świcie młodzi wracali. Co działo się w lesie? Ciii… A co do tego mają bociany? Otóż dziewięć miesięcy później, czyli w marcu, kiedy przylatywały one do Polski, towarzyszył im płacz nowo narodzonych dzieci, poczętych właśnie w ową magiczną czerwcową noc. Marzena Bęcłowicz, redaktor naczelna Redaktor naczelna: Marzena Bęcłowicz, mbeclowicz@skryba.media.pl bezpłatny magazyn o tematyce zdrowia i urody
Wydawnictwo Skryba, ul. Bema 11, lok. 80, 15-369 Białystok, tel. 85 745 42 72, e-mail: redakcja@zdrowybialystok.pl
ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
DTP: Jan Kitszel
Aktualności Zrób Wielkanocne zakupy w Eko Zdrowiu – str. 4 Sklep Zdrowa Spiżarnia poleca superżywność – str. 6 Zdrowie Pozbądź się blizn metodą Cure touch – str. 8 Promocyjne pakiety badań USG w Ultramedzie – str. 10 Czym jest rowerowa jazda na orientację – str. 11 Jak dobrać wkładki ortopedyczne – str. 12 Podochirurgia w salonie Suela w Białymstoku – str. 13 Klinika BioTerapii zaprasza na badania biorezonansem – str. 14 Zdrowy sen na poduszce ortopedycznej – str. 16 Nowy aparat USG w białostockim Eskulapie – str. 17 Wszystko o okularach progresywnych – str. 18 Co warto wiedzieć o ziołach i suplementach diety – str. 20 Okulary przeciwsłoneczne dla dzieci – str. 22 Spektometria – diagnoza na miarę XXI wieku – str. 24 Dieta dla sportowca – str. 26 Uroda Bandażowanie – metoda redukcji tkanki tłuszczowej – str. 28 Floating – sposób na stres – str. 28 Wywiad Rozmowa z Magdaleną i Piotrem Urbanowicz – str. 30 Kuchnia Wiosenna oferta Cateringu Dietetycznego Zdrowy Smak – str. 32 Zdrowe i smaczne potrawy z olejami Olejowe Smaki – 34 Nowości rynkowe – str. 36 Rozrywka – str. 37 Tu są nasze gazety – str. 38 Zdjęcie na okładce – fot. Janiak Atelier Redakcja nie odpowiada za treść reklam i ogłoszeń. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania i adiustacji publikowanych tekstów. Przedruki i wykorzystywanie opublikowanych materiałów mogą odbywać się wyłącznie za zgodą redakcji.
www.zdrowybialystok.pl Reklama: Magdalena Pietraszko, tel. 533 379 533 Joanna Sawicka, tel. 507 181 639
Druk: Bieldruk Białystok. Nakład: 8.000 egz.
3
a k t u a l n o œ c i Sklep Eko Zdrowie w Białymstoku zaprasza na zakupy ekologiczne i zero waste
Wielkanocne eko sprawunki Jesteśmy coraz bardziej świadomi tego co jemy, dlatego też zakupy w sklepach z żywnością ekologiczną są coraz bardziej popularne. A i sklepów tych przybywa. W Białymstoku mamy ich co najmniej kilkanaście. Mniejsze, większe, w centrum miasta, ale też na peryferiach. Z pewnością każdy świadomy konsument ma swój ulubiony. Jednym z takich sklepów jest Eko Zdrowie, znajdujący się przy ul. Warszawskiej, nieopodal kościoła św. Wojciecha. – Jednym z zadań sklepów z ekologiczną żywnością jest uświadamianie konsumentów na temat walorów smakowych i zdrowotnych produktów pochodzących z certyfikowanych upraw i hodowli ekologicznych oraz promocja stylu zero waste, czyli brak marnowania i wyrzucania jedzenia – mówi Barbara Ławreszuk, właścicielka sklepu Eko Zdrowie. Bardzo ważne jest także promowanie postawy „mniej a zdrowiej” tzn. kupowanie mniejszej ilości produktów lepszej jakości. – Inwestycja w produkty ekologiczne jest pewnego rodzaju lokatą na przyszłość. Fundujemy sobie i swoim bliskim dobre samopoczucie oraz dłuższe życie w dobrym zdrowiu. Choć produkty ekologiczne są dla wszystkich, bez względu na wiek, płeć czy stosowaną dietę, to z pewnością warto podawać je dzieciom – dodaje właścicielka Eko Zdrowia. By nadchodz ące Święta Wielkanocne były „zero waste i ekologicznie” zapraszamy na zakupy do sklepu Eko Zdrowie. Znajdziecie tam Państwo bardzo bogaty wybór mąk do wypieku bab i mazurków wielkanocnych, dodatków do ciast (proszek do pieczenia, wanilia, bakalie), zamienników białego cukru (ksylitol, erytrytol), napoi i śmietanek roślinnych, wędlin i mięsa ekologicznego na wspaniałe świąteczne pieczenie oraz masło i nabiał do pysznych Wielkanocnych serników. W stałej ofercie są także jaja od szczęśliwych kur – w sam raz na świąteczne pisanki oraz coś dla dorosłych – ekologiczne wina. Pamiętajmy o swoim zdrowiu. Kupujmy mniej ale lepszej jakości. Nie musi być drogo – sklep Eko Zdrowie znajdujący się przy ul. Warszawskiej 57, lok 2 oferuje wszystkim Czytelnikom Zdrowego Białegostoku zakupy z 10% rabatem. Zapraszamy! MB
Fot. Eko Zdrowie
Niech będzie smacznie, niech będzie zdrowo. Już za kilka dni Święta Wielkanocne. Może w tym roku zamiast robić tradycyjne zakupy w hipermarketach, wybierzmy się do sklepu z certyfikowaną eko żywnością. Nie pożałujemy tego wyboru.
4 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
5
a k t u a l n o œ c i Co warto wiedzieć o superżywności
Bomba odżywcza W świecie żywienia zaczyna się nowa era. Coraz więcej osób otwiera się na świat żywności organicznej i zdrowego odżywiania. Nasz potencjał żywieniowy w zaskakująco szybkim tempie dogonił współczesną technologię. Transport, komunikacja, internet i wiedza o żywieniu pozwalają nam uzyskać dostęp do pochodzącej z całego świata żywności najwyższej jakości – żywności organicznej. Jeszcze do niedawna było to niemożliwe. Żyjemy w czasach niespotykanego dostatku. Posiadamy niezbędną wiedzę i dostęp do najlepszych produktów żywnościowych. Pomimo pozornie nierozwiązywanych problemów natury cywilizacyjnej, z dnia na dzień stajemy się istotami zdrowszymi i coraz bardziej świadomymi. Świadomie odkrywamy korzyści, jakie płyną z uzupełniania diety zupełnie nowymi typami żywności, posiadającej cenne właściwości odżywcze, a jednocześnie pozbawionej nadmiaru kalorii i kwasów tłuszczowych trans. Jesteśmy świadomi, że aby cieszyć się doskonałym zdrowiem musimy sięgnąć po żywność wyjątkową. I tu z pewnością pojawi się pytanie: Czyli jaką? Żywność wyjątkową można podzielić na trzy grupy. Pierwszą z nich stanowią superzioła, czyli zioła posiadające właściwości wzmacniające i adaptogeniczne oraz wiele innych niepowtarzalnych cech. Dla przykładu – lakownica żółtawa (grzyb reishi) – wspomaga układ odpornościowy, serce, nerki oraz regeneruje mózg i tkankę łączną. Innym przykładem jest maczużnik chiński (cordyceps) – naturalny antybiotyk, który likwiduje stany zapalne i zwiększa odporność. Druga grupa to surowe produkty pochodzenia roślinnego. Zalicza się tu większość owoców, warzyw, orzechów, nasion, wodorostów, pędów traw, świeżych ziół oraz produkty sfermentowane. Ostatnia, trzecia, grupa to tzw. superżywność. Jest to żywność posiadająca wiele unikalnych cech. Na przykład wspaniałe jagody goji, które stanowią źródło kompletnego białka, zawierają pobudzające układ odpornościowy polisacharydy, oczyszczającą wątrobę betainę, przeciwutleniacze, ponad dwadzieścia pierwiastków śladowych i wiele innych cennych składników. Superżywność to zarówno żywność, jak i lekarstwa. Artykuły zaliczane do tej grupy to bardzo skuteczne, skoncentrowane i odżywcze produkty. Oprócz tego, że są smaczne i sycące, potrafią także dodać nam energii i sił witalnych. Stanowią optymalny wybór dla osób pragnących poprawić swój stan zdrowia, wzmocnić układ odpornościowy, zwiększyć produkcję serotoniny oraz oczyścić i zalkalizować organizm. Wartością dodaną
superżywności jest to, że w całości zaspokaja nasze zapotrzebowanie na białko, niezbędne (egzogenne) aminokwasy, witaminy, minerały, niezbędne kwasy tłuszczowe i olejki, enzymy, koenzymy, polisacharydy, odżywcze węglowodany pochodzenia roślinnego oraz składniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania układu odpornościowego i nie tylko. Do najbardziej odżywczych produktów superżywności, które nie dają się ostatecznie sklasyfikować, ani jako pożywienie, ani jako leki (np. zioła), można zaliczyć przede wszystkim: jagody goji, kakaowiec, maca, produkty pochodzenia pszczelego (miód, pierzga, ▲▲– Dzięki spożywaniu superżywności nasz apetyt na niezdrowe pokarmy w naturalpropolis i mleczko ny sposób osłabnie, gdyż tego typu pożywienie przestanie nam po prostu smakopszczele), młody jęczwać – mówi Bożena Kobosko, właścicielka sklepu z żywnością ekologiczną Zdrowa mień, spirulinę, chlorelSpiżarnia w Białymstoku. lę, niebieskozielone algi AFA, fitoplankton morski, aloes, nasiona konopi, brego zdrowia przez kolejne lata naszego życia. Wystarczy ich niewielka ilość w codziennej diecie, kokos i jego produkty pochodne. Superżywność to istotny element procesu ży- by szybko zregenerować organizm, wzmocnić odwienia, ponieważ produkty te odżywiają mózg, porność, poprawić stan zdrowia i uniknąć takich kości, mięśnie, skórę, włosy, paznokcie, serce, płuca, chorób, jak np. nadciśnienie, cukrzyca czy nowątrobę, nerki, układ rozrodczy, trzustkę i układ wotwory. Organiczna superżywność to żywność odpornościowy. Długotrwałe spożywanie super- naturalna – a co za tym idzie – pełna składników żywności znacznie ułatwia detoksykację organi- „bomba odżywcza” w naturalnej postaci. Zaprasz am do sk lepu ekologic znego zmu, korygowanie zaburzeń równowagi w organizmie, osiągnięcie idealnej wagi, utrzymanie Zdrowa Spiżarnia, mieszczącego się przy ul. diety i nabranie bardziej naturalnych, pierwotnych Świętojańskiej 8 w Białymstoku, który oferuje nawyków żywieniowych. Ponadto superżywność szeroki wybór superżywności, superziół, świeżych „dożywia organizm”, eliminując konieczność przyj- organicznych produktów surowych a także innych mowania syntetycznych suplementów witami- ekologicznych produktów spożywczych tj. świeże nowych i mineralnych, tak więc jest niezbędnym mięso, nabiał, jaja, oleje roślinne, olejki eteryczne, przyprawy, tzw. „produkty sypkie”, środki czystości, składnikiem zbilansowanej diety. Jeśli na dowolnym etapie życia, zaczniemy spo- kosmetyki oraz wysokiej jakości suplementy diety. żywać superżywność, superzioła oraz organiczne, Bożena Kobosko, surowe produkty pochodzenia roślinnego, to zawłaścicielka sklepu z żywnością ekologiczną gwarantujemy sobie wykorzystanie składników Zdrowa Spiżarnia w Białymstoku odżywczych niezbędnych do utrzymania doFot. Magdalena Sadowska
6 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
z d r o w i e Efekty trwałego usuwania różnego rodzaju defektów skórnych
Bliznom mówimy stanowcze NIE Chcesz pozbyć się nieestetycznych śladów na ciele powstałych w wyniku podrażnienia, przecięcia lub rozerwania ciągłości skóry? Blizn, rozstępów, zmarszczek? Skorzystaj z pomocy Katarzyny Krysiewicz z gabinetu SkinLine i dowiedz się, jak usuwa się defekty skórne metodą Cure touch. Blizny są nie tylko problemem estetycznym, ale wymagają też leczenia i odpowiedniej pie-
lęgnacji. Cure touch to innowacyjna metoda ich usuwania, przy pomocy specjalnego urządzenia, wyposażonego w różnego typu końcówki i głowice z igłami. – To zabieg intensywnie przebudowujący i regenerujący skórę, sprzyja produkcji nowych włókien kolagenowych i elastynowych – mówi Katarzyna Krysiewicz, specjalista do spraw mikropigmentacji medycznej oraz specjalista do spraw usu-
wania defektów skórnych z gabinetu SkinLine w Białymstoku. Metodą Cure touch można usuwać też rozstępy, zmarszczki, zwisy skórne oraz poprawić wygląd zajęczej wargi. Przypadków defektów skórnych jest tyle, ile cierpiących z ich powodu osób. Katarzyna Krysiewicz oferuje pomoc wszystkim, którzy się do niej zgłoszą. MB, Fot. SkinLine Białystok
BEZPŁATNE ZABIEGI W SKINLINE Zapraszamy osoby z rozszczepem wargi oraz bliznami pooparzeniowymi na bezpłatne zabiegi do gabinetu SkinLine. Warunkiem całkowicie darmowej terapii jest zgoda na publikację swojego wizerunku. Zainteresowani proszeni są o kontakt telefoniczny lub mailowy (tel. 533 182 222, mail: bliznybialystok@wp.pl).
Kobieta 50+. Pierś po mastektomii. Blizna po przeszczepie skóry, zlokalizowana od strony pachy. Blizna nierówna, zapadnięta, wklęsła i przyrośnięta, o nierównym kolorycie. Wielkość 2cm x 2cm. Zdjęcie przed pierwszym zabiegiem Cure touch.
Kobieta 35+. Blizna po operacji barku, przed zabiegiem Cure touch (jej rozmiar: 12cm x 1cm x 2,5cm). Kolor różowo-czerwony, znacznie „odcina” się od skóry zdrowej. Jest bardzo różnorodna – zwiotczała, papierowa, poprzerastana, miejscami wypukła, miejscami zapadnięta.
Blizna miesiąc po pierwszym zabiegu Cure touch. Kolor wyrównuje się, staje się gładsza, bardziej jednolita w strukturze. Nie jest też już tak zapadnięta.
Blizna po operacji barku po dwóch zabiegach Cure touch. Od strony szyi jest już praktycznie niewidoczna – ma kolor i strukturę zdrowej skóry. Jest też dużo gładsza. Na całej długości jest węższa i bardziej zbita. Kolorem coraz bardziej przypomina skórę zdrową, gdyż znikły zaczerwienienia.
8 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
z d r o w i e
Kobieta 50+. Zwis skórny nad pępkiem. Skóra zwiotczała, papierowa. Zdjęcie przed zabiegami.
Po trzech zabiegach (lifting).
Po pięciu zabiegach (lifting). Teraz usuwamy rozstępy.
Kobieta 40+. Blizna na przedramieniu po laserowym usunięciu skóry (tatuaż). Rozmiar: 13cm x 2cm x 4,5cm. W latach 2016-2018 pacjentka poddała się ok. 15 zabiegom laserowym, mającym na celu usunięcie powstałych zrostów i zbliznowaceń. Obecnie (luty 2019r) blizna jest przyrośnięta (ciągnie) oraz nierówna w strukturze i kolorze.
Marzec 2019r. Blizna po pierwszym zabiegu Cure touch. Jest widocznie jaśniejsza, gładsza i miększa.
Kobieta 50+. Blizna na plecach po pobraniu skóry do przeszczepu. Wymiary: 16cm x 0,5cm x 4cm. Blizna jest nierówna, pomarszczona i miejscami przyrośnięta.
Z magazynem
Wygląd blizny po miesiącu, po jednym zabiegu Cure touch. Zmniejszyła się, jest gładsza, puściły też przyrosty.
Pierś po mastektomii oraz przeszczepie skóry. Została wykonana całkowita rekonstrukcja brodawki sutkowej. Zdjęcie bezpośrednio po zabiegu.
15% rabatu od ceny pierwszego zabiegu
SkinLine Białystok, ul. Żelazna 9, lok.4 & +48 533 182 222 www.usuwanie-blizn-bialystok.pl (konsultacje po telefonicznym umówieniu się) ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
9
z d r o w i e
▲▲ Badanie ultrasonograficzne szyi jest obecnie podstawową i jedną z najprostszych metod diagnozowania chorób jakie wiążą się z tą częścią ciała. Na zdjęciu doktor Małgorzata
Żaworonek-Kozłowska z pacjentką – tuż przed badaniem.
Kiedy, w jakich sytuacjach i z jakich wskazań medycznych wykonuje się badanie USG szyi
Diagnostyka chorób szyi Nie wymaga wcześniejszego przygotowania. Jest szybkie, bezbolesne i nieinwazyjne. Jest łatwo dostępne, tanie i może być powtarzane wielokrotnie. Badanie ultrasonograficzne szyi – bo o nim mowa – wykonuje się w celu oceny stanu tarczycy, ślinianek, węzłów chłonnych umiejscowionych w obrębie szyi oraz tętnic szyjnych. Gdzie je zrobić? Najlepiej w gabinecie USG Ultramed w Białymstoku. – Szyja ma bardzo zróżnicowaną strukturę morfologiczną. Poza doskonale wszystkim znaną tarczycą, mamy tu zlokalizowane również ślinianki, węzły chłonne, duże naczynia krwionośne, mięśnie oraz nerwy. Niejednorodna struktura szyi powoduje, że zaburzenia występujące w jej obrębie mogą dotyczyć wszystkich powyższych narządów, co dosyć często sprawia trudności w diagnostyce tej okolicy – tłumaczy dr n. med. Radosław Bobrowski, właściciel gabinetu USG Ultramed w Białymstoku. Doskonałym narzędziem diagnostycznym w chorobach i zaburzeniach narządów szyi jest ultrasonografia. Najbardziej popularne i najczęściej wykonywane jest USG tarczycy, które jest zarazem podstawowym badaniem obrazowym tego narządu. – Jest to badanie dające szeroki zakres możliwości oceny gruczołu tarczowego oraz przylegających do niego struktur. W trakcie badania USG oceniamy przede wszystkim wielkość płatów tarczycy (w trzech wymiarach), objętość tarczycy oraz grubości jej cieśni, echogenicz-
ność miąższu tarczycy, jej unaczynienie oraz obecność zmian patologicznych – np. torbieli lub guzków (określana jest też od razu ich lokalizacja, charakter unaczynienia, ewentualnie ocena naciekania otaczających struktur) – tłumaczy doktor Bobrowski. USG ślinianek, czyli gruczołów ślinowych (mamy ślinianki przyuszne, podżuchwowe, podjęzykowe) to kolejne podstawowe badanie obrazowe w obrębie szyi.
W kwietniu oraz maju, w gabinetach USG Ultramed można wykonać badania USG narządów szyi – tarczycy, ślinianek oraz węzłów chłonnych szyjnych – w promocyjnej ofercie. Cena regularna każdego z wyżej wymienionych badań wynosi 70 zł. W trakcie trwającej dwa miesiące promocji, wszystkie trzy badania USG – można będzie wykonać w cenie dwóch. Zapraszamy! – Powiększenie lub bolesność ślinianek zawsze wymaga diagnostyki ultrasonograficznej. Ocenia się wówczas ich wielkość, unaczynienie, obecność zmian patologicznych (torbieli, guzków, zwapnień). Sprawdza się też szerokość przewodów wyprowadzających, a w przypadku, gdy są poszerzone, ocenia się je pod kątem kamieni wewnątrzprzewodowych – dodaje doktor Bobrowski z gabinetu USG Ultramed w Białymstoku.
Natomiast w czasie USG tkanek miękkich szyi ocenia się: – węzły chłonne szyi, które mogą mieć charakter odczynowy lub też mogą być zmienione jako węzły chłonne ropiejące; powiększone i zmienione węzły chłonne w przebiegu chłoniaka, sarkoidozy, swoistego zapalenia (gruźlica); podejrzenie przerzutu w nowotworach głowy i szyi; pozatorebkowe zmiany węzłów chłonnych z naciekiem dużych naczyń (żyły szyjnej wewnętrznej i tętnicy szyjnej wspólnej, zewnętrznej i wewnętrznej), – torbiele boczne i środkowe szyi, tłuszczaki, kaszaki, naczyniaki krwionośne i limfatyczne, guzy kłębka szyjnego (kłębczak) oraz w celu kontroli, np. po leczeniu onkologicznym. A jakie są wskazania do wykonania USG narządów szyi? Otóż w przypadku tarczycy są to zazwyczaj zaburzenia hormonalne, objawy nadczynności lub niedoczynności tego gruczołu, powiększenie obwodu szyi, deformacje oraz wyczuwalne guzy, uczucie duszności, niewiadomego pochodzenia powiększenie gruczołów ślinowych oraz bolesność. – Ogólne wskazania do wykonania USG ślinianek są podobne jak w przypadku tarczycy. To przede wszystkim powiększenie gruczołów ślinowych, zmiana ich konsystencji oraz guzki wyczuwalne w badaniu palpacyjnym, bolesność a także powiększenie obwodu szyi – mówi doktor Radosław Bobrowski. MB Fot. Marzena Bęcłowicz
10 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
z d r o w i e Czym jest Rowerowa Jazda na Orientację
Przygoda na dwóch kółkach Na siodełku mogą spełniać się ci, którzy lubią odkrywać nieznane miejsca, ale też ci, którzy mają ochotę po prostu się zrelaksować. Bardzo ciekawą formą poruszania się na rowerze jest Rowerowa Jazda na Orientację (RJnO).
►► Punkt kontrolny to trójkąt-
ny biało-czerwony lampion z oznaczeniem kodowym. ▼▼ Przykładowy fragment
mapy.
Zasady RJnO są proste – chodzi o odnalezienie, w określonej kolejności, wszystkich punktów kontrolnych, zaznaczonych na mapie. Wygrywa ten, kto ukończy zawody w najkrótszym czasie, odnajdując wszystkie punkty. O zwycięstwie decydują nie tylko silne nogi i znakomity balans na siodełku, ale też umiejętność precyzyjnej i szybkiej nawigacji. A teraz garść informacji technicznych. Punkt kontrolny to trójkątny biało-czerwony lampion o wymiarach 30x30 cm z oznaczeniem kodowym (np. 34). W terenie każdy punkt kontrolny ma inne oznaczenie kodowe, które jest podane na mapie obok kolejnego numeru punktu na trasie, np. 3-45, 4-32 wiekowej oraz dystansu, długość trasy waha się itd. Dla ułatwienia czytania mapy bardzo przydatny, od 3 do 40 km. a wręcz niezbędny podczas zawodów jest mapNajważniejszym elementem w czasie zawodów nik, który mocowany jest na kierownicy. Czasami, jest mapa. Drogi na mapach sklasyfikowane są pod szczególnie na początku, bardzo przydaje się też względem prędkości, z jaką możemy się po nich kompas, w celu zorientowania mapy i ustalenia poruszać oraz ich szerokości. Dodatkowo na makierunku, w jakim mamy jechać. pie kolorem białym i jasno zielonym – zaznaczony W RJnO zawodnicy podzieleni są na katego- jest las, żółtym – teren otwarty, niebieskim – woda, rie za względu na płeć, wiek oraz umiejętności. brązowym – ukształtowanie terenu, szarym – teren Pozwala to na wybranie osobom początkującym prywatny, czerwonym – przeszkody na drodze. łatwiejszych i krótszych tras. Na uwagę zasługuje Wszystkie niezbędne informacje o Rowerowej kategoria rodzinna, w której cała rodzina wspólnie Jeździe na Orientację można znaleźć na stronie wyrusza na trasę. Zawody rozgrywane są na róż- internetowej www.mtbo.pl, w dziale o RJnO. Jest nych dystansach – sprint, średni dystans, dystans tam też kalendarz imprez, wraz ze szczegółowymi klasyczny i długi dystans. W zależności od kategorii informacjami.
ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
Przypomnę, że w 2014 r. w okolicach Białegostoku zostały zorganizowane Mistrzostwa Świata w tej dyscyplinie sportu. W tym roku jest kolejna możliwość wzięcia udziału w tego typu imprezie. Odbędzie się ona w okolicach Suwałk, a będą to Międzynarodowe Mistrzostwa Polski oraz Mistrzostwa Polski Leśników w RJnO. Pomimo tak głośnio brzmiącej nazwy prawo startu ma każdy, kto w odpowiednim czasie zgłosi swój udział. Należy to zrobić przez stronę www.suwalki_2019.orienteering.waw.pl. Poza tym wszystkie osoby, które chciałyby spróbować swoich sił w RJnO zachęcam do zajrzenia na stronę Zielonego Punktu Kontrolnego (www. zielonypunktkontrolny.pl). Można tam pobrać mapę swojej okolicy i spróbować pokonać daną trasę. Może będzie to tylko przygoda, a może początek przygody z Rowerową Jazdą na Orientację. Serdecznie zapraszam. Jan Cegiełka
11
z d r o w i e Czym kierować się przy doborze wkładek ortopedycznych
Wkładka idealnie dopasowana Wiele osób, w tym duża grupa dzieci, ma ortopedyczne wskazania, by korygować postawę i układ stóp, nosząc wkładki do butów. I tu pojawia się dylemat. Można je kupić za 40 zł w pobliskim markecie, albo za 100 czy 300 zł w profesjonalnym zakładzie. Które wybrać i czym się kierować? – radzi Grzegorz Tomkiewicz, fizjoterapeuta z Centrum OrtopedycznoProtetycznego w Białymstoku. Po pierwsze: wkładki powinien dobrać fizjoterapeuta. Na początku odrzućmy więc towar z dyskontów. Zalecam, by wkładki wykonać jednak w wyspecjalizowanym zakładzie i na dodatek po starannym badaniu, które przeprowadzi wykwalifikowany fizjoterapeuta. Określi on jakie są dysfunkcje i popatrzy na problem całościowo Stopy są podporą całego ciała, wpływają na stan wszystkich stawów i kręgosłupa. Specjalista dokładnie oceni co wymaga korekcji. Wiele firm sprzedających sprzęt ortopedyczny robi takie badania bezpłatnie. Po drugie: warto sprawdzić jakimi narzędziami diagnostycznymi dysponuje zakład, w którym chcemy zamówić wkładki. Takie podstawowe, ale już trochę przestarzałe urządzenia jak podoskop, plantokonturograf, przeważnie nie są wystarczające. Służą do diagnostyki statycznej, np. wykrycia modzeli. Jednak, gdy problem jest poważniejszy, zakład powinien posiadać sprzęt do diagnostyki dynamicznej, na którym można wykonać badania w trakcie chodu. Robi się je na macie baropodometrycznej. Chodzi się po niej na boso, a czujniki rejestrują nacisk stóp na podłoże, informując szczegółowo o tym,
►► Wkładki or-
topedyczne to nic wstydliwego. Przecież dbanie o własne zdrowie jest trendy.
jak rozkłada się ciężar ciała na dwóch nogach, podczas całego cyklu chodu (3-5 minut), a nie tylko podczas stania. W zakładzie powinien znaleźć się także sprzęt oceniający jak pracują nasze stopy w butach. Wkłada się do nich odpowiednie czujniki, które nam to obrazują. Może się okazać, że to nie wada stóp, tylko złe lub zdeformowane obuwie winne jest problemowi. Po trzecie i najważniejsze: żeby dobrać odpowiednie wkładki, trzeba wykonać bardzo dokładną diagnozę. Określa się czy obie nogi są symetrycznie obciążone, czy wszystkie trzy punkty podparcia stopy są zachowane (pięta, głowa pierwszej kości śródstopia i piątej kości śródstopia), a także czy podczas chodu jest równomierny rozkład sił między prawą i lewą stroną. Najogólniej rzecz ujmując, chodzi o określenie wzorca chodu, czyli tego jak pracuje każda stopa z osobna i jak pracują obie nogi względem siebie. Najczęściej diagnozowane wady to płaskostopie podłużne i porzeczne oraz asymetria, wskutek której z czasem wykształcają się różne deformacje. Diagnoza powinna pokazać też, jak próbujemy je sobie kompensować. Jeśli np. nie działa właściwie jakiś odcinek jednej stopy, to przerzucamy ciężar na kolano albo biodro drugiej nogi. Z czasem wady te ulegają pogłębieniu. Dopiero na podstawie takiej szczegółowej diagnozy, ukazującej problem całościowo, można dobrać odpowiednie wkładki. Po czwarte: wkładka ma działać, czyli korygować. Zadaniem wkładki jest wyrównanie zaistniałej asymetrii. Po jej zdiagnozowaniu, fizjoterapeuta decyduje czy odpowiednie będą wkładki gotowe, produkowane
Centrum Ortopedyczno-Protetyczne www.ortopedyka.eu tel. 500 59 59 47
seryjnie, czy konieczne jest wykonanie indywidualnych, na zamówienie. Wiąże się to z wyższym kosztem, ale korygują one dokładnie te miejsca, które powodują wady. W tym drugim wypadku wykonuje się odciski stóp, potem skan 3D, a na jego podstawie robi się komputerowe symulacje, pokazujące jak zachowuje się noga, jeśli podeprzemy ją w taki, albo inny sposób. Szuka się najlepszej opcji, najbardziej korekcyjnej. Wkładki na indywidualne zamówienie wycinane są na specjalnej frezarce. Nogi człowieka są rożne, nawet zdrowego, jedna stopa bywa szersza, albo ma niższe podbicie od drugiej. Dobra wkładka powinna być idealnie dopasowana do każdej stopy. To jeszcze jedna przewaga tych na zamówienie, od gotowych. Po piąte: konieczne są badania kontrolne, żeby sprawdzić czy nastąpił progres. Należy sprawdzić czy noszenie wkładek przynosi oczekiwany skutek. W zakładzie, który je wyprodukował powinniśmy więc robić badania kontrolne. Przy użyciu czujników oceniamy jak pracuje stopa z wkładką w bucie, na monitorze komputera widzimy, czy asymetria jest skorygowana. Wszystkie badania powinny być zapisane w bazie danych, żeby np. za pół roku, wykonując badanie ponownie, porównać wyniki i sprawdzić czy nastąpił progres czy regres. Nie należy oczekiwać, że od razu po włożeniu obuwia z wkładką będzie świetnie. Pacjent może przez jakiś czas – tydzień, czasami nawet miesiąc, odczuwać dyskomfort, ponieważ zmienia mu się cały układ stopy, musi się ona ustawić, przyzwyczaić. Są też rzeczy, których nie da się przeskoczyć. Wkładki trzeba zmieniać wraz ze wzrostem stopy, co w przypadku dzieci oznacza kupno nowych co rok. Po szóste: nie wstydźmy się wkładek. Na rynku pojawia się coraz więcej wkładek, które są po prostu estetyczne. Można dobrać ich kolor oraz wzór – w kwiatki, w trupie czaszki. Wtedy łatwiej przekonać do ich noszenia dzieci. Nowoczesne produkty mają wyściółkę z przyjemnych, wysokiej jakości tkanin, dedykowanych dla produktów ortopedycznych mających bezpośredni kontakt z ciałem. Mają też odpowiednie certyfikaty. Niektóre zawierają nawet jony srebra o antybakteryjnych właściwościach. Grzegorz Tomkiewicz, fizjoterapeuta z Centrum
Ortopedyczno-Protetycznego w Białymstoku
Fot. Centrum Ortopedyczno-Protetyczne w Białymstoku
12 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
z d r o w i e Białostocki Instytut Podologii Suela rozszerza swoją działalność
Podochirurgia już w Białymstoku paznokieć zostaje zachowany, dzięki czemu stopy Uszkodzone lub zdeformowane paznokcie na stopach to wstydliwy problem. Poza tym, wyglądają estetycznie. że brzydko wyglądają, często sprawiają też Zabiegi te wykonać można w Białymstoku. ból. Od lutego, Instytut Podologii Suela Specjaliści z Instytutu Podologii Suela zakońw Białymstoku, jako pierwszy na Podlasiu, czyli właśnie długotrwałe szkolenie podochiwykonuje zabiegi podochirurgiczne, rurgiczne, pod okiem krajowych autorytetów które pozwalają pozbyć się kłopotu raz na zawsze – w ciągu tylko jednej wizyty. w tej dziedzinie i mają już na koncie pierwsze – Niekiedy płytka paznokcia staje się żółta, pogrubiała, często przypomina szpon. Wstyd przed pokazaniem stóp światu zmusza wiele osób do chodzenia w zakrytym obuwiu, nawet latem – wyjaśnia Kamila Wilanowska, pogolog z białostockiego Instytutu Suela. – Kolejny problem, bardzo często spotykany u pacjentów, to nawracające wrastanie paznokci. Do dziś standardowy schemat postępowania w takich przypadkach to zabieg chirurgiczny, polegający na bolesnym usunięciu paznokcia, lub wycięciu klinowym, czyli wycięciu bocznej części płytki. Takie działanie zazwyczaj nie daje trwałych efektów, a pacjent pozostaje z bólem sam.
udane zabiegi. Osoby chcące na stałe wyleczyć uszkodzone paznokcie u stóp – np. po urazach, z zahamowanym wzrostem, wrastające, z przerostem wałów okołopaznokciowych, a także ze stanami zapalnymi (np. z wysiękiem ropnym) – mogą zapisać się na zabiegi chirurgicznej plastyki wałów oraz opuszka. To całkowicie bezpieczne procedury. – Od lat leczymy stopy Podlasian i wiemy, że paznokcie potrafią być bardzo uciążliwe. Do niedawna jedynym sposobem na zakrycie problemu deformacji płytki była rekonstrukcja paznokcia, która jest procedurą uciążliwą, z powodu konieczności częstej wymiany. Teraz wystarczy krótki zabieg plastyki opuszka, aby palce nawet po wielu latach wyglądały pięknie. Pacjenci, którzy już przeszli u nas zabieg podochirurgiczny, w najbliż-
Choroby paznokci bywają bardzo uciążliwe. Do niedawna jedynym sposobem na rozwiązanie problemu deformacji płytki była rekonstrukcja paznokcia. Teraz wystarczy krótki zabieg plastyki opuszka, aby palce nawet po wielu latach wyglądały pięknie. W wielu przypadkach rozwiązaniem jest wizyta u podologa. Krótka terapia pozwala uchronić pacjenta przed poważniejszymi zabiegami chirurgicznymi. Są jednak osoby, u których na skutek wieloletniego wrastania powstały twarde wały okołopaznokciowe, z bliznami wewnątrz oraz przerostem tkanki. Aby pomóc im i pozbyć się całkowicie problemu, wprowadzono zabiegi podochirurgiczne. – Do tej pory chirurgiczne leczenie nawracania wrastających paznokci wiązało się z bólem i wielomiesięcznym cierpieniem. Po usunięciu płytki, problem nawracał średnio po trzech miesiącach. Jego źródłem często wcale nie były paznokcie, a wały okołopaznokciowe. Teraz dzięki zastosowaniu nowoczesnych metod i technologii, wystarczy jeden zabieg plastyki wałów, bo pozbyć się uciążliwego problemu – mówi Kamila Wilanowska. – Wykonuje się go w miejscowym znieczuleniu. Rekonwalescencja trwa około dwóch tygodni, a efekty medyczne i estetyczne są trwałe. Po wygojeniu pacjent na zawsze zapomina o problemie, ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
sze wakacje będą cieszyć się pieknymi stopami w odkrytych butach. Obecnie trwają zapisy na bezpłatne konsultacje ze specjalistami. Pomogą one zdiagnozować problem i dobrać odpowiednią metodę leczenia. Sam zabieg podochirurgiczny jednego paznokcia kosztuje od 600 do 1.500 zł, w zależności od jego stanu. Jednak leczenie standardowymi metodami bywa długie i często nieskuteczne, a jego cena niejednokrotnie przekracza koszt zabiegu podochirurgicznego. Dlatego podana cena nie jest wygórowana, jeśli chodzi o całkowite przywrócenie komfortu chodzenia oraz uwolnienie się od bólu i wstydu. Nic nie stoi na przeszkodzie, by po okresie rekonwalescencji osoba, która do niedawna ledwie chodziła, wzięła udział w kursie tańca. Zapisy na konsultacje obywają się pod numerem telefonu: 661 499 499. Zabiegi wykonywane są w Instytucie Podologii Suela, przy ul. Ryskiej (budynek E) w Białymstoku. Placówka zajmuje się kompleksowym leczeniem, profilaktyką i kosmetyką stóp. Instytut Podologii Suela Fot. Instytut Podologii Suela
Instytut Podologii Suela www.suela.pl
13
z d r o w i e Zapraszamy do Kliniki BioTerapii w Białymstoku
Biorezonans – sposób na zdrowie Zdiagnozuj i wylecz alergię. Wesprzyj organizm w walce z chorobami przewlekłymi. Pozbądź się uzależnień. Usuń pasożyty, grzyby, bakterie, metale ciężkie. Poddaj się specjalistycznym testom i terapii metodą biorezonansu. To zupełnie bezinwazyjna metoda powrotu do zdrowia. Zacznijmy od teorii. Komórki ludzkiego organizmu mają swoją naturalną częstotliwość biorezonansową, która zmienia się w zależności od naszego aktualnego stanu zdrowia. Gdy w ciele człowieka pojawia się niepożądana substancja (np. bakteria, toksyna czy alergen), z którą organizm sobie nie radzi, zostaje zakłócona komunikacja między komórkami. Gdy taki stan przedłuża się pojawiają się objawy chorobowe. Nasze komórki emitują, jak i odbierają fale elektromagnetyczne o indywidualnych wzorcach. W zdrowym organizmie komórki te komunikują się ze sobą bez zakłóceń, w chorym niestety nie. Za pomocą aparatu Bicom Optima, który używa terapeutycznych częstotliwości, można wykryć i zwalczyć chorobotwórcze i zaburzające równowagę zakłócenia. Szkodliwe częstotliwości są redukowane, a toksyny eliminowane do czasu całkowitego usunięcia. Częstotliwości wracają do zdrowych wzorców i zostaje przywrócona właściwa komunikacja międzykomórkowa. Organizm odzyskuje możliwości samoregulacji i samoleczenia. Choć może to brzmieć trochę niewiarygodnie, metoda ta ma coraz szersze grono zwolenników. W białostockiej Klinice BioTerapii praktykę prowadzi Małgorzata Miąszkiewicz, terapeutka posiadająca certyfikaty ukończenia szkoleń z biorezonansu wydane przez Monadith-Biomed. – Zajmuję się zarówno diagnozowaniem jak i terapią. Pracuję na najnowocześniejszym urządzeniu Bicom Optima B32 firmy Regumed Gmbh, które posiada ważny certyfikat zgodności z normą PN-EN 62353 DIN VDE 0751 dla sprzętu medycznego oraz certyfikat TÜV – tłumaczy Małgorzata Miąszkiewicz. Diagnostyka i terapia na najnowocześniejszym biorezonansie Bicom Optima to skuteczna i bezinwazyjna metoda powrotu do zdrowia nawet dla małych dzieci. Dla przykładu. Przyczyny alergii nie są do końca jasne pomimo wielu lat inten-
▲▲ – Oprócz likwidowania alergii i pasożytów, metoda biorezonansowa jest sprawdzoną te-
rapią leczenia uzależnień i innych stanów patologicznych – mówi Małgorzata Miąszkiewicz, terapeutka z Kliniki BioTerapii w Białymstoku. ◄◄ Alternatywą dla tradycyjnego odczulania jest terapia biorezonansowa, przeprowadzana
za pomocą aparatu Bicom Optima.
sywnych badań. W dużym uogól- pierwsze, w związku z tym, że po ich odczuleniu nieniu można powiedzieć, że alergeny wzrasta na tyle odporność organizmu, że niektóre i inne czynniki środowiskowe wzbudzają złożone z alergenów nie wymagają już później odczulania procesy immunologiczne, a te z kolei wywołują – „wyciszają się” same. W przypadku pozostałych stan zapalny w organizmie. Tradycyjne metody alergenów u jednych pacjentów następuje całkowalki z alergią są często żmudne i nie przynoszą wite odczulenie już po pierwszej wizycie, u innych pożądanych rezultatów lub są obciążone koniecz- konieczne jest powtórzenie odczulania – mówi Małgorzata Miąszkiewicz. nością ciągłego przyjmowania leków. Podsumujmy. Za pomocą urządzenia Bicom – W Klinice BioTerapii wykonuję testy biorezonansowe metodą EAV (elektroakupunkturą Voll’a). Optima można wykonać testy alergiczne – poSą one całkowicie bezpieczne – bezinwazyjne nad 500 alergenów, testy obciążeń organizmu i bezbolesne. Mogą być więc wykonywane nawet (pasożyty, grzyby, wirusy, borelioza, bakterie, memałym dzieciom. Badanie trwa około 45 min., tale ciężkie, szczepionki itp.), ocenić niedoborów a wyniki pacjent otrzymuje od razu – dodaje witamin i minerałów, obciążeń środowiskowych czy nawet sprawdzić hormony lub układ kostnoMałgorzata Miąszkiewicz. Po diagnostyce, tym samym urządzeniem prze- -stawowy. Możliwe są także terapie: odczulanie alergii, usuwanie obciążeń (pasożytów, grzybów, prowadza się odczulanie. – Terapia polega na wygaszaniu alergenu, a jej wirusów, boreliozy, bakterii, metali ciężkich, szczecelem jest zmniejszenie lub całkowite usunięcie pionek itp.), uzależnienia (terapia antynikotynowa, czynników zaburzających. Odczulanie zaczynam antyalkoholowa), przeciwbólowe, odchudzające, od alergenów centralnych, za które przyjmuje wzmacniające odporność oraz wspomagające się: białko mleka krowiego, białko pszenicy i biał- przy chorobach przewlekłych. Szczegóły na klinikabioterapii.pl. ko jaja, ale też roztocza kurzu, candidę i nikiel. Każdy z tych alergenów odczula się podczas MB. trzech wizyt. Centralne alergeny odczulamy jako Fot. Klinika BioTerapii
14 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
15
z d r o w i e Wszystko, czego potrzebujesz, by zapobiegać problemom zdrowotnym
Zadbaj o zdrowy sen Bóle kręgosłupa oraz głowy to obecnie jedne z najczęściej występujących dolegliwości. Podpowiadamy co zrobić, by im zapobiegać. Najczęstszą przyczyną bólów karku jest napięcie mięśni i przeciążenie kręgów kręgosłupa. Prowadzi do nich np. praca przy komputerze, praca stojąca, spanie na nieodpowiednich poduszkach, nieprawidłowe ułożenie kręgosłupa przy spoczynku czy długo utrzymujący się stres (powoduje nieświadome napinanie mięśni szyi i głowy). Jak sobie radzić? Najlepiej kupić poduszkę ortopedyczną. Ma ona specjalne zagłębienie na głowę i wybrzuszenie pod szyję. Dzięki takiej konstrukcji zapewnia fizjologiczne ułożenie odcinka szyjnego kręgosłupa i sprzyja rozkurczaniu się napiętych mięśni. Dodatkowo należy unikać spania na brzuchu, z głową przekrzywioną na bok, gdyż pozycja tak przeciąża kręgi i zwiększa napięcie mięśni. Poduszki ortopedyczne, w przeciwieństwie do tradycyjnych, zapewniają użytkownikom odpowiedni komfort snu. Ponadto nasz kręgosłup w czasie snu „przybiera” właściwą pozycję, co chroni nas przed powstawaniem jego skrzywień oraz zapewnia właściwy przepływ krwi. Poduszki ortopedyczne zalecane są m.in.: przy niespecyficznych bólach karku, szyi, głowy; przy zwyrodnieniach stawów międzykręgowych kręgosłupa szyjnego; przy artretycznych bólach kręgosłupa szyjnego; przy zmianach dyskopatycznych kręgosłupa szyjnego oraz wspomagająco, przy leczeniu chorób i urazów odcinka szyjnego.
►► Poduszka ortopedyczna ma specjalne
zagłębienie na głowę i wybrzuszenie pod szyję. Dzięki takiej konstrukcji zapewnia fizjologiczne ułożenie odcinka szyjnego kręgosłupa i sprzyja rozkurczaniu się napiętych mięśni w czasie snu.
Innym, ważnym aspektem przy bólach kręgosłupa jest noszenie odpowiednich butów. Pionowa pozycja kręgosłupa w ciągu dnia sprawia, że pracuje on bez przerwy. Dla jego dobra warto nosić odpowiednie obuwie. Człowiek spędza w pracy większość dnia, i to właśnie w tym czasie powinniśmy mieć na stopach komfortowe, profilaktyczne obuwie. Wielogodzinne stanie czy praca „na nogach” bardzo obciąża układ kostno-mięśniowy. Źle dobrane buty mogą zniekształcać podłużne i poprzeczne sklepienie stopy, co w konsekwencji prowadzi do problemów ze stawami kolanowymi, biodrami i właśnie kręgosłupem. W ofercie salonu medycznego Szlachetne Zdrowie w Białymstoku znajdą Państwo m.in. poduszki ortopedyczne do spania, podróżne dla dorosłych i dzieci, pod nogi, lędźwiowe – wspierające kręgosłup w pozycji siedzącej, przeciwodleżynowe, do siedzenia, kliny, wałki, obuwie profilaktyczne, ortopedyczne, medyczne, drewniaki, sandały, wysokiej klasy skórzane obuwie na co dzień oraz wkładki ortopedyczne. Katarzyna Moczuło, właścicielka salonu medycznego
Szlachetne Zdrowie w Białymstoku Fot. Szlachetne Zdrowie
16 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
z d r o w i e Ultrasonografia jest nieinwazyjną, całkowicie bezpieczną techniką obrazowania i wykrywania patologii różnych narządów
Poszerzanie granic diagnostyki Nowoczesne aparaty ultrasonograficzne wykorzystują innowacyjne technologie, zapewniające lepsze możliwości wizualizacji, a tym samym coraz skuteczniejsze diagnozowanie pacjenta. Dostęp do najwyższej jakości obrazów diagnostycznych pozwala na dokładną diagnostykę różnych szczegółów anatomicznych w badaniach jamy brzusznej, piersi, tarczycy, serca, narządu ruchu oraz naczyń w badaniach dopplerowskich przy użyciu wyspecjalizowanych aplikacji i zaawansowanych funkcji obrazowania. Często jest to badanie na wagę życia. Żadna choroba nie ukryje się przed nowoczesnym sprzętem. Współczesna medycyna nie istnieje bez diagnostyki obrazowej. Specjaliści przyjmujący pacjentów w poradniach Lekarskiej Specjalistycznej Spółdzielni Pracy Eskulap w Białymstoku, dysponują wysokiej jakości aparatami ultrasonograficznymi marki Samsung (HS40 i HS60) i Toshiba, umożliwiającymi nie tylko precyzyjną diagnostykę, ale także śledzenie zmian chorobowych i efektów leczenia. Supernowoczesne urządzenia wyposażone są w wielofunkcyjne głowice (między innymi endowaginalną, liniową naczyniową, sektorową kardiologiczną) i oprogramowanie pozwalające zdecydowanie poszerzyć granice diagnostyki. Nowoczesne aparaty USG stwarzają nowe możliwości obrazowania i wykrywania patologii różnych narządów, takie jak badanie elastograficzne. Elastografia zmienia znaczenie ultrasonografii w diagnozowaniu chorób rozrostowych. Jest obiecującą metodą diagnozowania zaawansowanego włóknienia i marskości wątroby. Umożliwia też na przykład wyselekcjonowanie guzków tarczycy, które w największym stopniu podejrzane są o charakter złośliwy (metoda ta pozwala na dokładne skierowanie w te miejsca igły biopsyjnej, w celu pobrania materiału do badania histopatologicznego). Ultrasonografia jest jedyną uznaną nieinwazyjną, całkowicie bezpieczną techniką obrazowania, służąca do oceny narządów miąższowych, takich jak wątroba, trzustka, śledziona, nerki czy tarczyca. Umożliwia również ocenę piersi i narządów miednicy (pęcherz moczowy, narząd rodny u kobiet, gruczoł krokowy u mężczyzn). W ostatnich kilku latach nastąpił znaczący postęp w diagnostyce USG jamy brzusznej. W Eskulapie coraz częściej pomocy szukają pacjenci uskarżający się na ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
▲▲ W białostockiej Spółdzielni Eskulap nowy sprzęt USG wykorzystywany jest między innymi w diagnostyce gineko-
logicznej.
dolegliwości bólowe czy dyskomfort w obrębie brzucha, a także problemy z trawieniem. O tym, czy badanie USG w konkretnym przypadku jest zasadne, decyduje lekarz. Nigdy jednak takich objawów nie należy lekceważyć. Kolejną grupą osób, które powinny być kierowane na badanie USG jamy brzusznej, są pacjenci z wykrytymi nieprawidłowościami (na przykład polipy pęcherzyka żółciowego, naczyniaki wątroby, torbiele wszelkiego rodzaju), wymagającymi kontroli. Standardowo wystarczy monitoring raz w roku, jednak niekiedy, na przykład w przypadku nowo wykrytego naczyniaka, zaleca się częstsze badania kontrolne. Nie należy też zaniedbywać badań profilaktycznych. Choć nie istnieją oficjalne zalecenia w tym zakresie, powyżej czterdziestego roku życia warto raz w roku takie bezpieczne badanie wykonać. Pozwala ono bowiem wykryć wiele chorób we wczesnym stadium, co jest istotne zwłaszcza w razie obciążenia genetycznego nowotworami. – Nowoczesne systemy obrazowania – USG, KT, MR, PET – wykorzystywane są w celu rozpoznania nowotworu, pomagając w określeniu stopnia zaawansowania choroby, a także na każdym etapie leczenia. Dzięki temu można lepiej zaplanować zabieg operacyjny, radioterapię, jak również monitorować skuteczność leczenia podczas chemioterapii – mówi dr Arkadiusz Targoński, specjalista ultrasonografii i radiologii z LSSP Eskulap w Białymstoku.
Aparaty USG, którymi dysponują zatrudnieni w Spółdzielni lekarze, wykorzystują między innymi technologię strain, wyświetlając wartość gradientu tkanki za pomocą map koloru (elastogramów). Uzyskane dzięki funkcji E-Strain informacje o twardości tkanki pozwalają na wczesne wykrycie potencjalnie złośliwych zmian. Inna funkcja (S-Detect) umożliwia automatyczną detekcję i opis zmian w piersiach. Nowy sprzęt USG wykorzystywany jest w białostockiej Spółdzielni Eskulap między innymi w diagnostyce ginekologicznej, urologicznej, neurologicznej i kardiologicznej, w tym echokardiograficznej (pełny pakiet pomiarów kardiologicznych). – W efektywnej diagnostyce ważne są nie tylko badania obrazowe i wysokiej klasy, corocznie certyfikowane w naszych poradniach, aparaty USG. Ogromne znaczenie ma doświadczenie lekarza i rozmowa z pacjentem, zebranie odpowiedniego wywiadu, zbadanie go. Ta praktyka bardzo pomaga w podjęciu decyzji, na jaki rodzaj badań obrazowych powinno się skierować pacjenta. W Spółdzielni Eskulap każdy pacjent traktowany jest z największą troską, a pracujący tu specjaliści to lekarze z ogromną wiedzą i wieloletnim doświadczeniem – podkreśla dr Grzegorz Kucharewicz, prezes Zarządu LSSP Eskulap w Białymstoku. Eugeniusz Jarosik Fot. YAL Sp.z o.o. 17
z d r o w i e Jakie są możliwości korekcji wad wzroku
Progres progresowi nierówny W dzisiejszych czasach potrzeby osób z wadami wzroku zmieniają się bardzo dynamicznie. Już nie wystarczy, by soczewki okularowe miały odpowiednie parametry związane z doborem właściwej mocy. Okulary mają być skrojone na miarę. Obecnie możliwości korekcji wad wzroku jest wiele. Można powiedzieć, iż jest ich tyle, ile jest różnych wad i schorzeń oczu. Są soczewki okularowe jednogniskowe, dwuogniskowe, wieloogniskowe (tzw. progresywne). Natomiast ci którzy nie lubią okularów mają do wyboru szereg różnych typów soczewek kontaktowych. – Oprócz tego, że soczewki okularowe mają odpowiednie parametry związane z mocą, na szkło mogą być „nałożone” różne powłoki uszlachetniające – mówi Andrzej Malinowski, magister optometrii klinicznej z salonu Elite Optyk Malinowscy w Białymstoku. Najpopularniejszy – antyrefleks, zapewnia redukcję odbić promieni światła od powierzchni szkieł. Dzięki niemu są one przejrzyste i praktycznie niewidoczne w oprawie. Jest też powłoka, która ma za zadanie utwardzenie materiału soczewek, aby zwiększyć ich ochronę przed zarysowaniem. Inna odpowiada za to, że okulary nie przyciągają brudu, czyli są antystatyczne. Można też zastosować powłokę hydrofobową, dzięki której w czasie deszczu na szkłach nie będą osadzały się krople wody. Bardzo popularne są też powłoki dostosowujące się do warunków oświetleniowych, pod wpływem światła słonecznego – przyciemniają się, a gdy wchodzimy do pomieszczenia – odbarwiają. Największą rewolucję w optyce przechodzą jednak soczewki progresywne, które pozwalają widzieć dobrze zarówno w bliży, dali, jak i odległościach pośrednich. Co więcej, przejście od obserwacji bliży do dali jest płynne i nie powoduje dyskomfortu. – I tu trzeba wyraźnie powiedzieć – progres progresowi nierówny. Najprostsze konstrukcyjnie soczewki progresywne kosztują w granicach 400 zł, natomiast te bardziej zaawansowane i spersonalizowane kosztują nawet 2.000 zł za parę – wyjaśnia specjalista. Różnica ta bierze się z indywidualnego podejścia do klienta przy produkcji tych soczewek. W przypadku najtańszych nie uwzględnia się tak wielu parametrów dotyczących klienta. W przypadku bardziej zaawansowanych, na etapie ich produkcji bierze się pod uwagę wiele czynników i korzysta z tzw. wideocentracji. – Wideocentracja to system, który umożliwia, z dokładnością do 0,1 mm, określenie parametrów nie-
▲▲– Salony Elite Optyk wyposażone są w najnowocześniejsze urządzenia. Mamy możliwość nie tylko zbadania wady
wzroku i dobrania idealnej korekcji, ale też wstępnego zdiagnozowania chorób – mówi Andrzej Malinowski, magister optometrii klinicznej z salonu Elite Optyk Malinowscy w Białymstoku.
zbędnych do zoptymalizowania i wyprodukowania indywidualnych soczewek okularowych. Wygląda to tak, że klient zakłada wybrane przez siebie oprawki. Następnie przy użyciu iPoda wykonuje się mu w tych oprawkach dwa zdjęcia (pomiary). Dzięki nim uzyskujemy szereg potrzebnych nam danych do wykonania mu szytych na miarę okularów. Ze zdjęć odczytujemy m.in.: pod jakim kątem w stosunku do oka leży oprawa, jaki jest rozstaw źrenic, jaka jest odległość oprawki od oka itd. Wszystkie te dane wpisywane są do specjalnego programu komputerowego, który wysyła je do producenta soczewek. Natomiast w osobnym urządzeniu skanowana jest sama oprawka. Jakby tego było mało z klientem przeprowadzany jest też szczegółowy wywiad. Określa się takie dodatkowe parametry jak: jaki tryb życia prowadzi, jaką ma pracę, jakie ma hobby itd. – tłumaczy Andrzej Malinowski. Okulary progresywne nie wybaczają błędów. Dlatego też wszystkie pomiary oraz wywiad muszą być przeprowadzone bardzo skrupulatnie. – Nasze salony Elite Optyk wyposażone są w najnowocześniejsze urządzenia. Jednym
z nich jest auto refrakto/kerato/tonometr z pachymetrem, który oprócz tego, że mierzy refrakcję oka i krzywiznę rogówki, to mierzy też ciśnienie wewnątrzgałkowe i grubość rogówki. Mamy więc możliwość nie tylko zbadania wady wzroku i dobrania idealnej korekcji, ale też wstępnego zdiagnozowania chorób, np. jaskry. Poza tym oferujemy naszym klientom tzw. gwarancję adaptacji. Jeśli ktoś nie może przyzwyczaić się do noszenia okularów progresywnych, to nie zostaje z tym problemem sam. Może do nas przyjść, a my pomożemy go rozwiązać. Czasem potrzebna jest zmiana konstrukcji soczewek, czasem tylko drobne przygięcie oprawy – dodaje Andrzej Malinowski. Z kolei najnowszej generacji soczewki kontaktowe mogą być wyposażone – podobnie jak soczewki okularowe – w chroniące oczy przed szkodliwym promieniowaniem filtry UV. Z kolei kontaktowe soczewki multifokalne to nic innego jak odpowiednik okularowych soczewek progresywnych. Tekst i fot.: Marzena Bęcłowicz
18 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
19
z d r o w i e Zioła, suplementy diety, leki – które wybrać
W poszukiwaniu zdrowia Większość z nas wielokrotnie przekonała się, jak cennym skarbem jest zdrowie – zarówno nasze jak i naszych bliskich. Mamy tak dużo specjalistów od zdrowia, tak wiele świetnie zaopatrzonych aptek. Mamy też największe zagęszczenie klubów fitness, trenerów personalnych, sanatoriów oraz przede wszystkim zdrową polską żywność. T takim razie gdzie podziało się nasze zdrowie? W ostatnich latach obserwuje się niepokojący zwrot, jeśli chodzi o długość życia. Okazuje się bowiem, że wnuczęta będą żyły krócej niż ich dziadkowie. Wiąże się to głównie z otyłością i powiązanymi z nią chorobami układu krążenia, chorobą Alzheimera, czy cukrzycą skracającą życie. W wyścigu z czasem, w chaosie codziennego dnia, sprawy naszego zdrowia odstawiamy na później, a o zdrowiu przypominamy sobie wtedy, gdy zaczyna nam coś dolegać. Wybieramy się wówczas do lekarza, który najczęściej przepisuje nam leki. Czujemy się bezpiecznie stosując zalecone przez specjalistę medykamenty, ale coraz częściej mamy wątpliwości czy rzeczywiście nas leczą – skoro niejednokrotnie musimy przyjmować je do końca życia. Tak dzieje się z lekami na nadciśnienie, choroby tarczycy, stawy czy cukrzycę. Warto wiedzieć, że każdy lek ma skutki uboczne, które wcześniej czy później dadzą o sobie znać, dlatego podczas wizyty u lekarza powinniśmy o nie zapytać. Z kolei zioła oraz suplementy diety odstawiane są na dalszy plan, rzadko brane pod uwagę, gdyż wymagają więcej personalnego zaangażowania, wiedzy i przede wszystkim prawidłowego stylu życia, by zadziałały. Wiele osób boi się ich stosowania, a przecież zioła są nierozłącznie związane z historią człowieczeństwa na ziemi. Zostały nam podane abyśmy z nich korzystali. W każdym kraju część kultury stanowi ludowa wiedza o ziołolecznictwie. W Polsce także mamy swoje ulubione ziółka oraz część historii i naszej tradycji zapisanej w ziołach. Trudno jest wyróżnić kilka, ale są wśród nich: pokrzywa, lipa, mniszek lekarski, żywokost, dziurawiec, macierzanka, nagietek czy tatarak. Nasze babcie używały ich na co dzień. Dokładały staranności, aby zebrać je o czasie, nawet przy odpowiednim podmuchu wiatru. Pielęgnując tradycje, pielęgnowały własne zdrowie. Rynek suplementów diety kojarzy się z przepychanką. Hałaśliwe reklamy telewizyjne chwalą jedne produkty, wyróżniają efekt ich działania, a przed innymi ostrzegają. Ostrożność owszem należy zachować, ale wszystko
▲▲ Liście miłorzębu zawierają blisko 60 składników bioaktywnych poprawiających m.in.
pamięć, koncentrację czy sprawność układu krwionośnego.
z rozsądkiem. Niezbędna jest wiedza. W wyborze odpowiedniego dla nas produktu polecam korzystać z profesjonalnej literatury dotyczącej stosowania ziół i suplementów diety. Nie polecam natomiast edukować się na reklamach telewizyjnych, stronniczo wyróżniających wybrane suplementy diety. Trzeba pamiętać, że większość stosowanych na co dzień produktów to nic innego jak suplementy diety. Mowa tu o siemieniu lnianym, skrzypie, czosnku, chrzanie, miodzie, kapuście kiszonej, oleju z czarnuszki czy soku z buraka. Suplementy bowiem mają za zadanie doskonalenie naszego zdrowia, ochronę przed chorobami i jednocześnie poprawę jakości życia. Witaminy i minerały to także suplementy diety. Wśród nich warto wyróżnić witaminę B3, czyli niacynę, wyselekcjonowaną przez Polaka – Kazimierza Funka, od którego zapoczątkowano nazwę „witamina”. I tak jak w piosence Andrzeja Rosiewicza „Najwięcej witaminy mają polskie dziewczyny”, tak bez względu na wiek: 20,40 czy 60 lat, każda kobieta potrzebuje 13-stu niezbędnych dla zdrowia witamin; C, A, D, E, K plus witaminy z grupy B (np. tiamina – witamina B1 czy B12), do tego składniki mineralne oraz kwasy tłuszczowe. Z kolei mężczyźni, mają najczęściej duże niedobory magnezu, witaminy D, jak również witaminy B12. Dzieci stanowią odrębny temat. Ze względu na to, że coraz gorzej się odżywiają, wykazują niejednokrotnie poważniejsze niedobory witaminowo-mineralne, w porównaniu do dorosłych. Rodzice szukają dla nich nie tylko lekarstw, ale też środków zastępczych dla składników pokarmowych, które nie są dostarczane w posiłkach. Warzywa i owoce próbują zrekompensować tabletkami. Rynek oferuje szeroki wachlarz opcji, ale zawsze warto zrobić podstawowe badania, aby wykazać realne niedobory u naszych najmłodszych. Kształtowanie własnego zdrowia przede wszystkim powinno sprawiać nam przyjemność. Nie może obyć się bez wysiłku, zwłaszcza w czasach, w których żyjemy. Jaką drogę wybierzemy, zależy najbardziej od nas samych. Małgorzata Markowska, właścicielka sklepu Zdrowy Kiełek w Białymstoku Fot. Małgorzata Markowska ◄◄ Korzeń mniszka lekarskiego służy do przygotowania naparu, który można stosować
wewnętrznie i zewnętrznie. W celach zdrowotnych używa się też kwiatów i liści mniszka. 20 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
21
z d r o w i e Dziecięce okulary przeciwsłoneczne to nie zabawka
W Expert Optyk nie ma miejsca na tandetę Latem pełno ich na ulicznych straganach. Kuszą dzieci swoim wyglądem, bo są kolorowe, a niekiedy też ozdobione wizerunkiem bohaterów ulubionych bajek. Będziemy mówić o okularach przeciwsłonecznych dla najmłodszych. Trzeba powiedzieć to jasno i wyraźnie! Straganowe okulary przeciwsłoneczne dla dzieci to nic innego jak kawałki barwionego plastiku. Dlatego, gdy chcemy właściwie chronić oczy swoich pociech, zainwestujmy w takie, które będą im służyć zamiast szkodzić. Przecież kupujemy dzieciom zabawki z atestami, staramy się, by się zdrowo odżywiały, przed wyjściem na słońce smarujemy je kremem ochronnym z odpowiednim filtrem, więc dlaczego nie dbamy o odpowiednią ochronę ich oczu? – Wzrok to jeden z najważniejszych narządów naszego organizmu – mówi Monika Baziuk, optometrystka, właścicielka salonu Expert Optyk w Białymstoku. – O wzrok dzieci warto zadbać szczególnie i kupić im dobrej jakości okulary przeciwsłoneczne. Dlaczego? Ponieważ oczy dziecka nie są w stanie filtrować szkodliwego promieniowania tak dobrze, jak oczy dorosłych. Tylko dobrej jakości okulary przeciwsłoneczne naprawdę chronią oczy przed szkodliwymi promieniami UV-A i UV-B. Te idealne, dla dzieci – powinny być dodatkowo: bezpieczne, solidnie
wykonane, nie kosztować fortuny i oczywiście dobrze wyglądać. – Rodzic musi pamiętać, że okulary kupione przypadkowo na ulicznym straganie lub na stoisku nad morzem nie stanowią żadnego zabezpieczenia. To jedynie kolorowy kawałek plastiku, który może dodatkowo zniekształcać obraz. Poza tym ich oprawa może być niewygodna i do tego wykonana z tworzywa zawierającego szkodliwe substancje – dodaje Paulina Kozłowska, sprzedawca z salonu Expert Optyk w Białymstoku. Zaznaczmy to raz jeszcze – najważniejsza w okularach przeciwsłonecznych dla dzieci jest odpowiednia ochrona. Filtr UV to absolutny niezbędnik, aby promieniowanie UV-A i UV-B nie dostawało się do bardzo wrażliwych, młodych oczu. – Okulary, które posiadamy w salonie spełniają ten wymóg. Soczewki okularowe są plastikowe, jednak jest to produkt wysokiej jakości. Lekkość
WIOSENNE PROMOCJE W EXPERT OPTYK -35% - soczewki okularowe fotochromowe od 138 zł - soczewki okularowe barwione, dla osób z wadą wzroku -50% - soczewki progresywne -30% - szkła do komputera
takich szkieł oraz ich bezpieczeństwo (nie tłuką się i przez to drobne kawałki nie uszkodzą oka podczas ewentualnego upadku) są ich głównym walorem – tłumaczy Paulina Kozłowska. Jeśli dziecko posiada wadę wzroku, można również w okularach, które nosi na co dzień, wymienić szkła na wersję barwioną – oczywiście z uwzględnieniem korekcji. Koszt takiego „zabiegu” nie jest zbyt duży, a dzięki niemu maluch może cieszyć się ostrością obrazu i ochroną przed słońcem w jednym. – Specjaliści w naszym salonie Expert Optyk zawsze służą fachową pomocą podczas wyboru okularów. Ważne jest nie tylko szkło, ale również wygoda podczas noszenia. Pilnujemy, aby oprawa leżała wygodnie na nosie, była odpowiednia co do wielkości i szerokości twarzy, a w razie potrzeby – modelujemy ją. Istotne jest też to, aby dobrze przylegała, chroniąc w ten sposób oczy przed wpadaniem promieni słonecznych z góry i z boku – dodaje Monika Baziuk. Mając na względzie bezpieczeństwo i zdrowie naszych dzieci, wyrzućmy tanie podróbki do kosza. W tym sezonie salon Expert Optyk oferuje ogromny wybór okularów przeciwsłonecznych dla dzieci, ale również mnóstwo ciekawych modeli dla dorosłych. MB Fot. Marzena Bęcłowicz
▲▲ Okulary to produkt medyczny i każdy ich zakup powinien wiązać się z wizytą w salonie optycznym. To samo dotyczy okularów przeciwsłonecznych – w szczególności dla dzie-
ci. Jaś wybrał już sobie okulary, a pomogły mu Monika Baziuk (po lewej) oraz Paulina Kozłowska z salonu Expert Optyk w Białymstoku. 22 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
23
z d r o w i e Czy wiesz jak zbadać niedobory witaminowo-mineralne i zatrucia pierwiastkami toksycznymi
Spektometria – diagnoza inna niż wszystkie Zatrucia metalami ciężkimi. Niedobory witamin i minerałów. O ile XXI wiek to czas fenomenalnego rozwoju technicznego, dzięki któremu nasze codzienne życie stało się prostsze i wygodniejsze, to niestety dobrodziejstwa techniki przyniosły ze sobą także wspomniane skutki uboczne. Tempo w jakim zmienia się świat, powoduje niestety wiele negatywnych aspektów. Niejednokrotnie czujemy się źle bez wyraźnego powodu lub zapadamy na trudne do zdiagnozowania schorzenia. Związek z naszymi przypadłościami mogą mieć zatrucia metalami ciężkimi, niedobory witamin i minerałów, stres oksydacyjny oraz niewłaściwa flora bakteryjna przewodu pokarmowego. Powszechnie wiadomo, że minerały i mikroelementy są ważnym składnikiem komórek i wszystkich reakcji enzymatycznych zachodzących w organizmie. Zarówno nadmiar jak i niedobór tych składników może być przyczyną chorób. Natomiast metale ciężkie, nawet przy prawidłowym składzie mikroelementów, mogą zaburzać prawidłowe funkcjonowanie wszystkich organów i układów organizmu, a czasem też doprowadzić do silnego zatrucia. Stres oksydacyjny określa nam z kolei stan równowagi między wolnymi rodnikami i antyoksydantami. Jeśli równowaga jest zachowana, wówczas organizm uruchamia wszystkie procesy enzymatyczne i naprawcze w organizmie, a my cieszymy się dobrym zdrowiem.
Istnieje wiele metod diagnozowania stanu naszego organizmu. Poziom witamin, elektrolitów, pierwiastków śladowych może być określany standardowo w laboratorium – z próbki krwi. Niektóre parametry można ocenić też badając próbkę kału lub moczu. Nie każdy jednak wie, że badając wycięte włosy lub paznokcie możemy również dowiedzieć się bardzo dużo o stanie odżywienia mineralnego człowieka. A już absolutną nowością jest badanie składu pierwiastkowego żywej tkanki, dokonywane bezboleśnie, tzw. metodą spektrometryczną. Spektrometria stosowana jest od blisko stu lat w różnych branżach: przemyśle chemicznym, farmaceutyce, branży rolno-spożywczej, a ostatnio z sukcesami wspiera też analitykę medyczną. To proste – każdy związek chemiczny absorbuje, emituje lub odbija spektrum elektromagnetyczne w określonym zakresie długości fal (prawo Lamberta-Beera). Prześwietlając tkankę impulsem laserowym jesteśmy w stanie określić ilościowo i jakościowo, z jakich składa się ona pierwiastków. Zjawisko to wykorzystuje terminal OligoCheck, podłączony do platformy SoCheck. OligoCheck jest nieinwazyjną metodą pozwalająca na szybką diagnostykę poziomu mikroelementów, metali ciężkich oraz stresu oksydacyjnego
w organizmie. Pomiar wykonuje się przykładając terminal spektrometryczny do dłoni. Samo badanie trwa kilka sekund, na wyniki opracowywane na platformie SoCheck czekamy zwykle nie dłużej niż trzy minuty. W wyniku znajdziemy ocenę poziomu aż 21 pierwiastków niezbędnych do życia i 15 pierwiastków uznawanych za toksyczne. Platforma pokaże nam również poziom podstawowych witamin: C, D, A, E, B6, B12 i B9 (kwas foliowy). Dodatkowy opis „powie” nam jaki jest stan zakwaszenia organizmu, stan naszych stawów i jakie są tendencje do wystąpienia cukrzycy. Badanie można wykonać osobom powyżej drugiego roku życia. W rękach dobrego diagnosty (a jest nim zwykle dietetyk lub lekarz) wynik OligoCheck pozwala na skorygowanie diety, dobór odpowiednich dla danej osoby suplementów, bądź – w przypadku wykrycia poważniejszych zmian – skierowanie do właściwego specjalisty. Dodatkowym badaniem na platformie SoCheck jest badanie wydolności naszego układu krwionośnego. Urządzenie CardiCheck pozwala na zbadanie poziomu saturacji krwi, bada puls i prędkość rozchodzenia się fali pulsu – a w efekcie – daje informację o elastyczności i drożności naczyń krwionośnych oraz ocenia ostry i przewlekły stres, poprzez wykorzystanie pięciu wskaźników: Cardiflex, Cardistress, ANS, koherencji serca oraz IRT. Wkrótce zostanie też wprowadzona kolejna, innowacyjna usługa – BiomCheck. Będzie to kompletna analiza mikroflory jelitowej, poprzez sekwencjonowanie DNA bakterii jelitowych, a także analiza wirusów, grzybów oraz nietolerancji pokarmowych. BiomCheck stanowi skok jakościowy w porównaniu z klasyczną analizą flory jelitowej. Badanie wykonywane będzie z tzw. wymazu próbki kału, który musi być przesłany do laboratorium. Wynik otrzymamy w przeciągu dwóch tygodni. Szczegóły na: www.zdrowie-bialystok.pl oraz pod numerem tel. 660 436 446 MB
◄◄ Terminal OligoScan, podłączony do platformy SoCheck umożliwia szybką
diagnostykę poziomu mikroelementów, metali ciężkich oraz stresu oksydacyjnego w organizmie. Badanie trwa kilka sekund, na wyniki czekamy nie dłużej niż trzy minuty. 24 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
25
z d r o w i e Catering dietetyczny Na Lekko wprowadza dietę Sport 3.000 kcal
Dieta pudełkowa dla sportowca Jeśli aktywność fizyczna to twoje drugie ja, jeśli brakuje ci czasu na przygotowywanie odpowiednio zbilansowanych posiłków – zadzwoń i wybierz odpowiedni dla siebie rodzaj diety. Już następnego dnia będziesz rozkoszować się smacznymi, pełnymi aromatycznych składników potrawami. Jedzenie dostaniesz wprost do domu. Catering dietetyczny to dziś nic nowego. To bardzo popularna forma odchudzania się, ale też po prostu sposób na pyszne i zdrowe posiłki. – Osoby, które nam zaufały, szybko przekonały się, że można odżywiać się lekko i zdrowo, a przy tym z dużą oszczędnością czasu – mówi Michał Więsław, Catering dietetyczny Na Lekko Białystok. – Jeśli chcesz do nich dołączyć i cieszyć się zróżnicowaną i przede wszystkim odpowiednio zbilansowaną dietą – zapraszamy. Nowością w ofercie Cateringu Na Lekko jest dieta Sport 3.000 kcal. Dieta ta skierowana jest do osób aktywnie uprawiających sport. Przygotowana jest tak, by dostarczać odpowiedniej ilości białko i węglowodany do odbudowy oraz wzrostu tkanki mięśniowej po treningach. Osobą, która jako jedna z pierwszych „testowała” tę dietę, jest Maciej Stefanowicz, trener personalny z klubu fitness Fitosfera w Białymstoku. – Osoba czynnie uprawiająca sport nie może jeść byle czego – mówi pan Michał. – Fundamentem każdej aktywności fizycznej powinna być odpowiednio zbilansowana dieta, czyli taka, która dostarcza właściwą ilość mikro- i makroskładników. Tylko wtedy nasza aktywność będzie miała sens. Jedzenie to nasze paliwo, jeśli nie będziemy dostarczać go sobie w odpowiedniej ilości i jakości, to nie będziemy też czerpać korzyści z aktywności fizycznej. Budulcem naszych mięśni jest białko, które składa się z aminokwasów. Z kolei aminokwasy to takie najmniejsze „cegiełki” budujące nasze włókna mięśniowe. – W diecie sportowca nie tylko białko jest ważne. Ważne są także węglowodany. A najważniejsze, by zarówno jedne jak i drugie pochodziły z dobrych produktów. Węglowodany z dobrych kasz, ryżów, makaronów, dobrego pieczywa, a wartościowe białko z dobrych produktów zwierzęcych – z dobrego nabiału, ryb, z dobrej
▲▲ Dieta Sport 3.000 kcal. Przeznaczona jest dla osób
aktywnie uprawiających sport – takich jak Maciej Stefanowicz, trener personalny z klubu fitness Fitosfera w Białymstoku.
jakości mięsa, z dobrych jajek – mówi Maciej Stefanowicz. Cateringów oferujących diety dla sportowców jest sporo, pan Maciej zdecydował się jednak skorzystać z oferty Na Lekko. – Przykładam dużą wagę do tego co jem, ponieważ sporo trenuję – czasem nawet dwa razy dziennie. Dieta Na Lekko jest super pod względem jakości. Dostaję jedzenie, które jest pyszne. Wiem też, że jest przygotowywane z najwyższej jakości produktów. Ostatnio był np. hamburger z dorszem na bułce z własnego wypieku, bardzo smaczna była też tortilla pszenna z kurczakiem. Są też różnego rodzaju potrawki z kurczaka czy wołowiny. Wszystko fajnie i estetycznie podane,
pachnące i świeże – dostarczone wprost do domu, w hermetycznie zamkniętych pojemnikach. Dla tych, którzy lubią dania słodkie też coś się znajdzie, np. naleśniki z serem plus owoce (brzoskwinie, wiśnie) czy ryż z jabłkiem i cynamonem. Jestem bardzo zadowolony, przez miesiąc nie powtórzył się żaden z posiłków – tłumaczy pan Maciej. – Wszystkie nasze diety tworzymy razem z wykwalifikowanymi specjalistami. Oprócz diety sport w ofercie mamy też dietę odchudzającą oraz detox. Catering jest naszą pasją. Stawiamy na zdrowy tryb życia, pyszne posiłki i wyszukane smaki. Potrawy zawierają bogatą i zróżnicowaną paletę produktów zwierzęcych i roślinnych. Na Państwa talerzach zagoszczą więc zdrowe pieczywo, pełnowartościowe mięso, ryby, nabiał, świeże warzywa, pyszne owoce oraz zmysłowe przyprawy – dodaje Michał Więsław, Catering Na Lekko Białystok. MB, Fot. Maciej Stefanowicz, Na Lekko
26 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
27
u r o d a Bandażowanie marki Arosha – skuteczna forma redukcji tkanki tłuszczowej
Zakręcona, zakręcona Po zimie zaczynamy bardziej krytycznym okiem przyglądać się naszej sylwetce i dostrzegamy, że tu i ówdzie mogłoby być lepiej. Pojawia się pierwsza myśl – siłownia. A może energiczny spacer – tak ze trzy razy w tygodniu. Albo jeszcze lepiej – dieta. Przecież teraz każdy jest na jakiejś diecie... Systematyczne ćwiczenia i dieta to klucz do sukcesu. Zatem zaczynamy! Ćwiczymy, wspomagamy się zdrowym jedzeniem. Mija tydzień, drugi i nic… Nasz organizm musi wskoczyć na nowy tor, a to wymaga czasu. Ale, ale... co z naszą skórą? Jest szara, niedotleniona, z cellulitem. Okazuje się, że ona także potrzebuje wielu tygodni, by się odmienić. I tu z pomocą przychodzi nowoczesna kosmetologia, oferująca skuteczne zabiegi wspomagające. – Zalecamy rozpocząć trzy terapie w jednym czasie – ćwiczenia, dietę i zabiegi kosmetyczne. Dlaczego? Otóż dzięki temu przyspieszymy uzyskanie zadowalających efektów – mówi Urszula Hajduczenia, kosmetolog z Kliniki Urody Żelazna 5 w Białymstoku. – Jedną z najbardziej skutecznych form redukcji tkanki tłuszczowej jest bandażowanie marki Arosha. Ta cudowna terapia pomaga usunąć zastoje płynów i toksyn z organizmu, wspomaga drenaż limfatyczny oraz krążenie krwi. Marka Arosha posiada kilka możliwości terapeutycznych, które wykonujemy różnymi bandażami, np. po zastosowaniu bandażu Aqua
Drain (zawiera sól z Morza Martwego) możemy utracić nawet 3 cm w obwodzie – już po jednym zabiegu. Innym ciekawym składnikiem jest kigelia afrykańska pozyskiwana z drzewa kiełbasianego. Pomaga ujędrnić skórę i pobudzić ją do odbudowy. Ciekawostką jest, że w Afryce kobiet y stosują kigelię wprost z drzewa, nacierając się jej owocami. Marka Arosha stworzyła kompleksowy system zabiegowy. Bandaże stosować możemy na nadwagę, na utratę napięcia, rozstępy, cellulit, retencję wody lub odwod- ▲▲ Bandaże marki Arosha można stosować na nadwagę, rozstępy, cellulit, retennienie. cję wody lub odwodnienie – Zabiegi w salonie uzupełniamy pielęgnacją domową i tutaj oprócz dziła body, które wykonane jest również z rewoluodpowiedniego kremu proponujemy klientom cyjnej Dermofibry. Jedynym przeciwwskazaniem leginsy, które wykonane są ze specjalnych włókien do noszenia leginsów oraz body jest ciąża – dodaje Dermofibra, zawierających organiczne kryształy. Urszula Hajduczenia. Dzięki zastosowaniu tej nowej technologii nastęZatem nie ma co zwlekać, w końcu wiosna puje redukcja obwodu talii, ud i bioder, wspoma- za pasem. A skoro za naszym pasem jest zbyt ga się napięcie skóry, redukuje cellulit i poprawia wiele centymetrów, pora się ich skutecznie pozbyć. MB mikrokrążenie. Dla pań narzekających na obwód Fot. Arosha brzucha marka Arosha, w marcu 2019 r., wprowa-
Schowaj się przed światem Nadmiar obowiązków i presja czasu to najczęstsze przyczyny stresu. Choć jest on zjawiskiem naturalnym – wpływa negatywnie na nasze samopoczucie. Dlatego wciąż poszukuje się nowych sposobów na odstresowanie. Jednym z nich jest floating. Floating to głęboko relaksujący zabieg, który uwalnia ciało i umysł od stresów i napięć. Polega na unoszeniu się na powierzchni roztworu wody i soli, w specjalnie przygotowanej do tego kabinie lub kapsule. Kabina, w której oddajemy się wyciszeniu, to dźwiękoszczelne, przestronne pomieszczenie o wymiarach 2,4 m na 1,4 m i wysokości 2 m. Unoszenie się w wodzie nasyconej solą Epsom pozwala ciału na swobodne dryfowanie bez wysiłku, doświadczając stanu nieważkości. Woda jest utrzymywana w stałej temperaturze 35 st. C, czyli zbliżona do temperatury ciała. Pomieszczenie, w którym znajduje
się kabina lub kapsuła jest dokładnie wyciszone. Zalecane jest całkowite wygaszenie światła w celu odcięcia bodźców wzrokowych. W czasie zabiegu mięśnie się rozluźniają, spada ciśnienie krwi, a rytm serca zwalnia. Floating skutecznie obniża poziom kortyzolu i adrenaliny, a jednocześnie prowadzi do uwalniania dużej ilo-
▲▲ Godzinna sesja w kabinie floatingowej porównywalna
jest to czterech godzin regenerującego snu.
ści endorfin. Sesja floatingowa działa przeciwdepresyjnie, poprawia samopoczucie i pozytywnie wpływa na zwiększenie koncentracji. Jest również pomocna w walce z migreną. Floating ze względu na swoje zalety jest odpowiedni dla osób, które marzą o chwili relaksu i spokoju, dla zestresowanych, chcących wyciszyć i uspokoić umysł, jak również dla osób po urazach i operacjach wymagających rehabilitacji. Zaleca się go sportowcom jako formę szybkiej regeneracji po wysiłku. Rozluźnieniu całego ciała towarzyszy uwolnienie do krwiobiegu hormonów szczęścia – endorfin. Przeciwwskazaniem są epilepsja i klaustrofobia, wszczepiony rozrusznik serca, zakrzepica, nowotwory złośliwe skóry czy zapalenie ucha. Z sesji nie powinny korzystać także kobiety w pierwszym trymestrze ciąży oraz osoby posiadające otwarte rany czy uszkodzenia skóry. Oprac. MB Fot. Prezentmarzen.com
28 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
Zaufaj Naszym profesjonalistom
ODWIEDŹ NAS:
ZADZWOŃ:
www.orchidea-salon.pl facebook.com/OrchideaBialystok ul.Świętojańska 20 lok 4 15-277 Białystok ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
29
w y w i a d Rozmowa z Państwem Urbanowicz – właścicielami bistro Zdrowa Micha i piekarni bezglutenowej w Białymstoku
Magdalena i Piotr. Po prostu. Trzy lata temu ona pracowała w biurze, on w dużej korporacji. Dziś są to już tylko ich wspomnienia. Dziś mają świetnie prosperujące bistro Zdrowa Micha, któremu szefuje Pani Magda oraz piekarnię certyfikowanego pieczywa i ciastek bezglutenowych, gdzie rządzi Pan Piotr. Przedstawiam ludzi, którzy zrealizowali swoje marzenia. Marzena Bęcłowicz: Bistro Zdrowa Micha świętuje trzecie urodziny. W dzisiejszych czasach nie łatwo jest stworzyć prężnie funkcjonujący lokal gastronomiczny. Wam
Magdalena Urbanowicz: Lubiliśmy jeść poza domem i często bywaliśmy w różnych knajpkach – zarówno w Polsce, jak i za granicą. I gdzieś w głębi duszy, zawsze marzyło mi się prowadzenie takiego małego, klimatycznego bistro. Jednak odkładałam te marzenia na bok, gdyż oboje z mężem mieliśmy stabilne prace – ja w biurze, mąż w dużej warszawskiej firmie. Kiedy w mojej pracy zaszły zmiany, postanowiłam zrealizować skrywane plany. Zaczęliśmy szukać lokalu na niewielkie bistro, w którym mogłabym serwować zdrowe jedzenie. Takiego, w którym można spokojnie usiąść i bez pośpiechu zjeść smacznie i zdrowo. Nie udało nam się to wprawdzie z dnia na dzień, ale dzięki wspólnej, ciężkiej pracy osiągnęliśmy to, co sobie zaplanowaliśmy. MB: Od czego zaczęliście?
MU: Od sałatek. Chciałam, by w menu Zdrowej Michy były sałatki niebanalne, bo jak wiadomo takie zwykłe, typu grecka, to są wszędzie. Ja chciałam, by moje były prawdziwie prozdrowotne – nie tylko z nazwy. Szukając wsparcia w przygotowaniu ich receptur zwróciłam się z prośbą o pomoc do warszawskiego Instytutu Żywności i Żywienia. Napisałam maila do szefowej Instytutu. Ku mojemu zdziwieniu odpisała mi już na drugi dzień. Odpowiedź była oczywiście pozytywna. Prezes skierowała mnie do pani dietetyk, z pomocą której opracowaliśmy składy moich prozdrowotnych sałatek, tzn. ona przygotowała receptury, ja robiłam je i karmiłam nimi rodzinę i znajomych, bo przecież ktoś musiał przetestować ich smak. Okazały się rewelacyjne. „Produkcja” ruszyła pełną parą. Do dziś zajmują w menu Zdrowej Michy zaszczytne miejsce. To m.in.: sałatka na zdrowe serce, przeciwstarzeniowa, odmładzająca, na dobry nastrój. Piotr Urbanowicz: Bazą menu były sałatki, ale pojawił się też pomysł, by podawać je z kromką chleba z własnego wypieku. Żona zaczęła więc
Fot. Janiak Atelier
się udało.
▲▲ Magdalena i Piotr Urbanowicz są właścicielami świetnie prosperującego bistro Zdrowa Micha oraz piekarni bez-
glutenowej w Białymstoku. MB: Dziś Zdrowa Micha to przede wszystcodziennie wypiekać świeży chleb na zakwasie, kim pieczywo i kuchnia bezglutenowedług tradycyjnej receptury. W bistro pięknie wa, ale macie też dania wegetariańskie pachniało, klientów przybywało i interes zaczął się i dla cukrzyków. Czemu poszliście akurat powoli rozkręcać. MU: Choć brzmi to fajnie, łatwo nie było. Mąż w tę stronę? nadal pracował w Warszawie, a w domu bywał tylko MU: Tak jak mówiłam, to klienci przynoszą w weekendy. Nasze młodsze dzieci – bliźniaczki – pomysły na naszą kuchnię, a ja ich z przyjemnomiały wtedy po niespełna trzy latka. Co tu dużo ścią słucham. W końcu gotuję dla ludzi. Nazwa mówić – było ciężko. Bistro się rozwijało, sałatki Zdrowa Micha przyciągnęła do nas osoby z aleri chleb wszystkim smakowały. Pojawiali się klien- giami, nietolerancją na gluten, jajka, cukier oraz ci, dla których nazwa Zdrowa Micha kojarzyła się wegetarian. Było ich coraz więcej i oczekiwań ze zdrowiem. Zaczęły się dyskusje o nietoleran- było coraz więcej. W bistro przestawaliśmy się cjach pokarmowych. Ludzie pytali, czy mamy je- mieścić, szczególnie jeśli chodzi o wypiek piedzenie bezglutenowe, dla cukrzyków, wegańskie. czywa. Bo oprócz chleba zaczęły też pojawiać Ja wprawdzie wtedy nie wiedziałam nawet co to ta- się pomysły na bezglutenowe ciasta i ciastka. kiego ten gluten, ale pomyślałam, że skoro klien- Powstał więc pomysł, by tę produkcję gdzieś ci pytają i oczekują, to trzeba podjąć wyzwanie. przenieść. Zaczęłam obmyślać recepturę chleba bezglutenoPU: Decyzja była strategiczna i zapadła w przewego. Nie chciałam, by był wypiekany z gotowych ciągu kilku dni. Zostawiłem pracę w korporacji mieszanek mąk – miał to był prawdziwy chleb i postanowiłem wesprzeć żonę. MU: Zdjęłam z męża garnitur, nałożyłam mu bezglutenowy – bez spulchniaczy, dodatków, konserwantów. Prób było wiele, aż w końcu się udał. białe, piekarskie spodnie, rękawice i powiedziałam: To wyrób w 100% naturalny i rzecz jasna bezglu- „Teraz będziesz piekarzem, a ja cię wszystkiego tenowy, co potwierdza znak Przekreślonego Kłosa nauczę”. Dziś nasza piekarnia oferuje 14 rodzajów Polskiego Stowarzyszenia Osób z Celiakią i na Diecie ciast i ciastek bezglutenowych, chleb oraz pasztety Bezglutenowej. – z kaczki oraz wegański.
30 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
w y w i a d PU: Dziś oferta naszej piekarni jest bardziej znana w Warszawie i innych dużych miastach Polski, niż w Białymstoku. U nas sprzedajemy jedynie niewielki procent naszych wypieków, natomiast cała reszta trafia w Polskę. Współpracujemy z ok. 150 sklepami, które składają u nas systematyczne zamówienia. Są to specjalistyczne, niewielkie sklepiki lub sieci sklepów, ze zdrową żywnością. Naszych produktów nie ma w dużych marketach, gdyż nie pozwala na to filozofia tworzenia ich. One mają mają być przede wszystkim zdrowe i bez konserwantów. Mają więc krótki, bo zaledwie 14-dniowy, termin przydatności. A, że osób, które chcą odżywiać się zdrowo przybywa, to nam przybywa klientów. W Białymstoku pełna oferta wypiekanych w naszej piekarni ciast, chlebów i pasztetów jest w bistro Zdrowa Micha.
kę dzieci – dwoje dorosłych i dwoje maluchów. i placek dyniowy. Jednak największym wyzwaniem Dajemy sobie na co dzień mnóstwo pozytywnej – nad którym teraz pracujemy – jest to, by nasze chleenergii. Rozmawiamy, wspieramy się, ufamy sobie. by miały certyfikat ekologiczności. Mamy nadzieje, Maluchy dają nam radość, starsze dzieci angażują że stanie się to już wkrótce, bo właśnie jesteśmy się i pomagają. To jest taki nasz motor napędowy. na etapie certyfikacji. Dodajemy więc do naszych produktów jeszcze jeden piktogram – zielony listek. MB: Skoro już o motorze mowa. Ma on chy- Będzie to jedyny taki chleb w Polsce, a w przyszłości ba z Wami niemały związek. kto wie, może też i ciastka. MU: Staramy się znaleźć w ciągu roku czas tylko dla siebie. I znikamy... na dwa tygodnie. Wsiadamy MB: Poproszę na koniec o tajną receptę na motocykl i jedziemy przed siebie, w świat. (nie, nie… nie na chleb) na sukces zawodoPU: Nie jesteśmy motocyklistami, to jedynie nasz wy i prywatny. środek transportu. Zazwyczaj jedziemy 2,5 tys. km MU: Równowaga – we wszystkich dziedziw jedną stronę, zwiedzamy i wracamy. Byliśmy nach życia. Trzeba mieć czas na pracę, czas dla na Bałkanach, Węgrzech, w Czarnogórze, w Serbii, siebie, czas dla rodziny. Firma jest nasza, rodzinSardynii. To taka włóczęga, często bez konkretnego na – moglibyśmy więc spędzać tam czas non planu, gdzie oczy poniosą. Nie szukamy towarzy- stop. Ale mamy też dzieci. Mamy dla nich czas, stwa, nie jedziemy do drogich kurortów. To jest czas bo chcemy go mieć. Wychodzimy z dziećmi, tylko dla nas. Relaksujemy się i zbieramy siły do dal- spotykamy się ze znajomymi. Jesteśmy spełszej pracy. W tym roku planujemy taki tematyczny nieni i spokojni wewnętrznie. Karmimy ludzi rajd. Chcemy odwiedzić winnice na południu Polski. dobrym, zdrowym jedzeniem, robionym nie za wszelka cenę, ale z dbałością i starannością. MB: Plany macie też względem swoich pro- Taka jest ona – Zdrowa Micha i tacy jesteśmy duktów. Zdradzicie jakie? my – Magdalena i Piotr. PU: Cały czas się rozwijamy. Za chwilę wypuszczamy dwa nowe produkty, ciastka z ciecierzycy MB: Dziękuję za rozmowę.
MB: Nie mogę o to nie zapytać – czy Wy na co dzień też się tak zdrowo odżywiacie?
MU: Niekoniecznie. W domu jemy zdrowo, ale „normalnie”. Mamy małe dzieci więc robię im różne kotleciki, piekę drożdżówki. Pozwalamy sobie też na słabości, ostatnio nawet zabrałam je do McDonalda. Oczywiście wszystko w granicach zdrowego rozsądku. A, że temat bezglutenowości i zdrowego jedzenia jest u nas w domu na porządku dziennym, więc córeczki często pytają, bo słyszą nasze rozmowy: Czy to ma gluten? Czy to ma cukier? Czy to jest zdrowe? PU: Dziś wszystko jest na nowo poukładane. Znów jest stabilizacja. Przyznam, z perspektywy czasu, że te nasze decyzje były trochę szalone. Jednak dobrze wiemy, że cokolwiek, by się nie działo, to mamy siebie. Jesteśmy razem. Tworzymy cudowną i kochającą się rodzinę. Mamy czwór-
Obfitości na świątecznym stole życzy ZDROWA MICHA! BE
U ZC
KR
U BE
T LU ZG
EN
U BE
A ZL
KT
OZ UL
Y
G VE
AN
tel. 881 788 558 DOWOZIMY NASZE PRODUKTY!
ul. Kręta 10A lok 2, 15-345, Białystok
Zamówienia świąteczne przyjmujemy do 13 kwietnia ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
31
k u c h n i a Czas na generalne porządki i zmiany – także te na talerzu
Wiosna, catering i my... Zimą nie tylko ptaki obrastają w piórka. Nam także zdarza się przybrać tu i ówdzie. Nic więc dziwnego, że gdy nadchodzi wiosna chcemy jak najszybciej pozbyć się zbędnego, zimowego balastu. Być w dobrej formie szybko i cieszyć się swoim wyglądem. Tylko jak to osiągnąć? Chyba czas na dietę! Zanim na dobre zrobi się ciepło i wyciągniemy letnie ciuszki z szafy (tak, tak te z poprzedniego sezonu), warto stanąć przed lustrem i spojrzeć na siebie krytycznym okiem. Czy łatwiej będzie zrobić rewolucję w szafie, czy raczej w lodówce i na talerzu. Prostsza będzie zdecydowanie ta druga opcja. Jednak bez paniki. Dieta w obecnych czasach to nic strasznego. – Radykalna dieta, czyli mówiąc wprost głodzenie się, to zdecydowanie zły sposób na odchudzanie. Będziemy głodni i źli na cały świat. A przecież nie o to chodzi, kiedy dookoła tak pięknie. Kiedy świat i przyroda budzą się z zimowego snu – mówi Piotr Boruszko, właściciel Cateringu Dietetycznego Zdrowy Smak. Przestawmy się raczej na zdrowe odżywianie, a nie katowanie organizmu. W dzisiejszych czasach, gdy mamy łatwy dostęp do dietetycznych cateringów, przejście na zdrowy tryb życia nie jest trudne. Szybko zorientujemy się też, że nasz organizm odpłaci się nam za takie posiłki z nawiązką. A zdrowy człowiek, to też szczęśliwy człowiek. – Nasze zdrowie, wygląd oraz dobre samopoczucie w ogromnej mierze zależy od nas samych – mówi Anna Kuczkin, dietetyk współpracująca z Cateringiem Dietetycznym Zdrowy Smak z Białegostoku. – Chcąc cieszyć się tym wszystkim przez długie lata, warto dbać o to co jemy na co dzień. Pożywienie powinno dostarczać nie tylko podstawowych składników odżywczych, ale przede wszystkim sprawiać radość.
Nie ma produktu spożywczego, który zawierałby wszystkie niezbędne składniki pokarmowe w odpowiednich ilościach. Dlatego bardzo ważne jest urozmaicenie spożywanych pokarmów. Posiłki takie oferuje Catering Dietetyczny Zdrowy Smak z Białegostoku. – Catering Dietetyczny nie musi być traktowany jako cudowny środek odchudzający – mówi Piotr Boruszko, właściciel Cateringu Dietetycznego Zdrowy Smak. – Przede wszystkim może pomóc zmienić złe nawyki żywieniowe, gdyż stanowi kompletny system zbilansowanych posiłków, zawierających stałą ilość kalorii i składników odżywczych. Jeśli chcesz zmienić swoje nawyki żywieniowe, a nie wiesz jak się za to zabrać lub po prostu nie masz czasu, zdecyduj się na Catering Dietetyczny Zdrowy Smak. Dostaniesz codziennie do domu pięć odpowiednio zbilansowanych posiłków wraz z kompletną instrukcją obsługi dotyczącą pór ich jedzenia i podgrzania. Gwarantujemy, że jedzenie będzie świeże, pyszne oraz bardzo zróżnicowane. War to rów ni e ż wsp o mni e ć , że u podstaw zdrowego stylu życia leży też systematyczna aktywność fizyczna. Ruch zapewnia nam dobre samopoczucie (dzięki uwalnianiu się endorfin), świetnie wpływa na naszą sylwetkę oraz zmniejsza ryzyko rozwoju wielu chorób. Nie musi to być od razu morderczy trening na siłowni (choć taki również bywa wskazany), czasem wystarczy jednak wstać z kanapy i wybrać się na długi, wiosenny spacer. Docenić piękno budzącej się przyrody i na nowo zakochać w życiu. W zdrowym życiu. Marzena Bęcłowicz Fot. Catering Dietetyczny Zdrowy Smak
32 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
33
k u c h n i a Przepisy na zdrowe i smaczne potrawy z olejami z Olejowych Smaków
Na co dzień i na Wielkanoc Domowy majonez, pyszne i szybkie ciasto, pasta do pieczywa i coś słodkiego dla najmłodszych. Anna Gorlewska-Pietluszenko, właścicielka firmy Olejowe Smaki poleca łatwe w przygotowaniu, wiosenne smakołyki. Przygotuj je, a przekonasz się, że są nie tylko smaczne ale i zdrowe.
DOMOWY MAJONEZ Przy przygotowaniu domowego majonezu ważne są kwestie techniczne, czyli blender oraz wąskie naczynie dobrane odpowiednio do nakładki blendera. Można przygotować majonez w wysokim słoiku, w którym później będzie przechowywany w lodówce. Składniki: 250 ml oleju lnianego lub słonecznikowego Olejowe Smaki, 2 jajka, 1/3 łyżeczki soli, łyżeczka musztardy, czarny lub biały pieprz, 3 łyżeczki soku z cytryny. Wykonanie: Do słoika wbijamy jajka, Dodajemy sól, łyżeczkę ulubionej musztardy, szczyptę białego lub czarnego pieprzu oraz sok z cytryny. Jako ostatni wlewamy olej lniany Olejowe Smaki. Jeżeli zależy nam, by majonez był gęstszy, możemy dodać go trochę więcej. Następnie umieszczamy blender na dnie słoika i zaczynamy miksować. Gdy widzimy, że powstaje emulsja, sukcesywnie podnosimy blender do góry. Na koniec umieszczamy ponownie blender na dnie naczynia i krótko mieszamy. Majonez przechowujemy w lodówce przez dwa tygodnie. Jest on smacznym dodatkiem do sałatek, kanapek oraz jaj. Jego smak możemy wzbogacić o czosnek, zioła lub ulubione przyprawy.
PASTA DR BUDWIG Jedną z najbardziej znanych diet zdrowotnych jest dieta biochemiczki dr Budwig. Jako jedna z pierwszych badaczy opisała ona znaczenie Niezbędnych Nienasyconych Kwasów Tłuszczowych Omega-3 dla zdrowia człowieka i dokonała podziału kwasów tłuszczowych na nasycone i nienasycone. Charakterystycznym elementem tej diety stała się pasta budwigowa. Składniki: 2-3 łyżki oleju lnianego Olejowe Smaki, ok. 125 g odtłuszczonego twarogu, 2-3 łyżki mleka, jogurtu lub kefiru (ilość uzależniona jest od konsystencji, którą chcemy uzyskać), w zależności od preferencji smakowych: miód, wanilia, cynamon, czosnek, papryka ostra, pieprz, kurkuma, imbir, bazylia, mięta, pokrzywa, orzechy włoskie, ananas, banan, wiśnie, porzeczki. Wykonanie: Do blendera wlewamy olej lniany Olejowe Smaki i kefir. Doprawiamy dowolnymi przyprawami i dodatkami. Dokładamy połowę sera i miksujemy do uzyskania gładkiej konsystencji. Dodajemy następną porcję sera i nadal miksujemy. Gotowa pasta ma być jednolita, konsystencją przypominać serek homogenizowany. Połączenie oleju lnianego i chudego twarogu jest nieprzypadkowe. Olej lniany jest skarbnicą kwasów Omega-3, a proteiny siarkowe w białym serze ułatwiają ich przyswajanie. Choć sama dieta nakazuje unikania cukru, mięsa, tłuszczu zwierzęcego i utwardzonego (margaryna) to zdaniem dr Budwig:,,To nie ma nic wspólnego z przestrzeganiem jakiejś surowej diety, to tylko kwestia rozstrzygnięcia, jakie pożywienie ma dla naszego zdrowia największą wartość, a jakie nie daje nic czy wręcz szkodzi’’.
CIASTO ŚNIADANIOWE Składniki ciasta: 2 szklanki kaszy jaglanej, pół szklanki oleju kokosowego Olejowe Smaki. Składniki musu: 3 jabłka, 2 gruszki, pół szklanki rodzynek, pół szklanki daktyli, pół szklanki pestek ze słonecznika. Wykonanie ciasta: kaszę jaglaną gotujemy ze szczyptą kurkumy. Przestudzoną łączymy z olejem kokosowym Olejowe Smaki. Ciasto wykładamy na blachę i pieczemy ok. 40 minut, w temp. 175 st. C. Wykonanie musu: Mus przygotowujemy w garnku. Jabłka i gruszki obieramy i kroimy na drobne kawałki. Rodzynki zalewamy wrzątkiem i po kilku minutach odsączamy. Daktyle kroimy na małe kawałeczki. Wszystkie składniki łączymy w garnku i dusimy, od czasu do czasu mieszając, tak by się nie przypaliły. Gotowy mus wykładamy równomiernie na wcześniej przygotowane ciasto i pieczemy przez ok. pół godziny.
WAFELKI CZEKOLADOWO-KOKOSOWE Składniki: 4 łyżki oleju kokosowego Olejowe Smaki, tabliczka czekolady deserowej, 1,5 szklanki orzechów włoskich, 4-5 łyżek mąki kokosowej, wafle. Wykonanie: Wszystkie składniki – oprócz wafli – łączymy ze sobą w blenderze i miksujemy. Tak przygotowanym kremem przekładamy wafelki.
Fot. Olejowe Smaki 34 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
35
n o w o œ c i
r y n k o w e Na ratunek oczom
Regenerująco-nawilżające krople do oczu Dexoftyal MD przynoszą ulgę, komfort i regenerują powierzchnię oczu. Swoje właściwości zawdzięczają obecności dekspantenolu (2%), którego zastosowanie na powierzchnię oka wspiera regenerację komórek nabłonka rogówki oraz HydraFlexu (hydroksypropyloceluloza), który wykazuje działanie ochronne.
Wsparcie gardła i odporności
Lizaki Sambucus Kids to smaczny sposób na dolegliwości gardła dzieci. Zawarte w nich naturalne ekstrakty z szałwii i tymianku wspomagają funkcjonowanie gardła, a czarny bez wspiera odporność malucha. W składzie lizaków nie ma sztucznych barwników, aromatów ani syropu glukozowo-fruktozowego.
Fot. Dexoftyal MD
Fot. Sambucus
Przełomowa kompozycja Bio-Oil
Na skórę, na rany, na zdrowie
MaxiBiotic to maść do stosowania miejscowego na skórę przy drobnych ranach, oparzeniach i owrzodzeniach skóry. Substancje czynne leku to trzy antybiotyki o uzupełniającym się zakresie działania przeciwbakteryjnego. MaxiSeptic to środek antyseptyczny w postaci sprayu, który stosuje się w celu zniszczenia drobnoustrojów i czynników zakaźnych.
Olejek Bio-Oil znany jest ze swoich specjalistycznych właściwości oraz udokumentowanej skuteczności w pielęgnacji skóry suchej już od 30 lat. Teraz dostępny jest także w formie żelu. Dzięki tej kompozycji kosmetyk niemalże w całości działa aktywnie na skórę, zapewniając jej optymalny poziom nawilżenia.
Fot. Bio-Oil
Fot. MaxiBiotic
Siła regeneracji
Cica to skrót od nazwy rośliny wąkrotka azjatycka. Jest ona bogata w składniki aktywne, działa regenerująco, przyspiesza gojenie, stymuluje fibroblasty do syntezy kolagenu i elastyny oraz stymuluje syntezę kwasu hialuronowego. Soraya wykorzystała siłę tej rośliny do stworzenia nowej serii kosmetyków do regeneracji skóry.
Alternatywa dla zabiegów
Nowa linia kosmetyków Lirene Mezo Collagéne zawiera naprawczy mezopeptyd, który stymuluje dziesięć czynników młodości skóry, stanowiąc unikalny system kontrolowanej mezoterapii nieinwazyjnej. Aktywuje procesy regeneracyjne i odmładzające, pobudza naturalny system naprawczy oraz intensyfikuje produkcję kolagenu. Biologiczny wiek skóry zostaje obniżony, zmarszczki wygładzone, a skóra staje się elastyczna i wyraźnie odmłodzona.
Fot. Soraya
Fot. Lirene
Magia wiosny z Bell
Przedstawimy nową kolekcję Bell – Magical Fairytale. Zawiera ona aż szesnaście wyjątkowych produktów, czyli wszystko, czego potrzebujesz, by zrobić kompletny, świetlisty makijaż. Dzięki Bell Magical Fairytale odkryjesz tajemnicę swojego piękna i będziesz cieszyć się jego magicznym blaskiem. Produkty dostępne w strefie piękna w Biedronce. Fot. Bell
36 ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
r o z r y w k a
Weź udział i... nagrodę Konkurs
Wydawnictwo Bernardinum w swojej ofercie posiada książki dla dzieci i młodzieży, czasopisma oraz albumy. Prowadzi sprzedaż wysyłkową książek religijnych, naukowych, historycznych, podróżniczych oraz poradników i przewodników. Z pewnością nasi stali Czytelnicy zauważyli, że od ponad roku współpracuje też z nami. Mamy dla Państwa nowości wydawnicze z Bernardinum. Tym razem są to płyty „Jest cudnie...” oraz książki „Opowieści z życia wzięte”. „Jest cudnie...” to debiutancka płyta Mileny Dworznikowskiej, wokalistki i kompozytorki, która łączy kilka gatunków, ale najbliżej jej do poezji śpiewanej. Wokalistce towarzyszą Karolina Bartoszek (skrzypce), Michalina Kałużny (fortepian), Mikołaj Jabrzyk (gitara). Teksty utworów pochodzą z tomików poezji księdza Marka Chrzanowskiego. W „Opowieściach...” autorka portretuje minioną rzeczywistość, tworząc swoisty skarbiec wartości ważnych dla niej i jej bliskich. Jest jednak w nich troska nie tylko o to, by wspomnienia te przetrwały, ale także – a nawet przede wszystkim – o to, by przetrwały wartości, którym całe życie służyła. Wspomnienia ujęte w formę literacką przetrwają próbę czasu. Tak myślimy i sięgamy po pióro. Właśnie z takich potrzeb i dla takich celów powstał cykl wspomnieniowych szkiców Marii Wilczek.
Dla naszych Czytelników mamy płyty „Jest cudnie...” oraz książki „Opowieści z życia wzięte”. Nagrodzimy nimi te osoby, które napiszą nam, na adres redakcji lub mailem (redakcja@zdrowybialystok.pl), dlaczego warto czytać... zarówno książki Wydawnictwa Bernardinum jak i naszą gazetę. Nagrodzimy autorów sześciu najciekawszych listów.
MB, Fot. Wydawnictwo Bernardinum
KRZYŻÓWKA
13
Miasto Zwykle Tematyz fabryką na lewej ka autoręce miłosna busów
Pablo, poeta, noblista chilijski
Owoc o czerwonym miąższu
Ozdoba na suficie
22 Richard, kompozytor
5
8
2
Kanon moralny
14
Impas Jednostka długości
15
Manto, cięgi
21
Litera grecka Halucynacja, przywidzenie
Koteria, sitwa
Parametr statku
6 Drugi plan Lokum krasuli
Dziurawe w kuchni
4
5
ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
6
7
... King Cole, muzyk jazzowy
Ze stolicą w Teheranie
18
Teatralne uposażenie
3
11 Rutyniarz, ćwik
Trenuje wschodni styl walki
Siodłany przed jazdą
Gąbka w kuchni
2
16 Wyspa Odyseusza
Element do łączenia blach
Miejsce seansów filmowych
19
Składnik powietrza
1
7
Wysoki lot piłki
Skała osadowa
12
Bolesne uderzenie, cios
Kojarzy ObramoJan się wanie Kobuz miniczapki szewski strem
Ludowa nazwa diabła
20
Rodzicielka
10
Piłkarze Niejedno z w zdaniu Madrytu
3 Bywa bez pokrycia Syn Dedala Najemca mieszkania Przynosi szczęście, talizman
Wada deski
4
Wąwóz Przyspie- Leczy rany Roślinny sza symbol Kartka z zdrowia elektrony reklamą
Narząd oddechowy ryb Łan
Grekokatolik Mazurskie miasto
9
Tafla lodu Osada górali kaukaskich
17
1
Krzew parkowy
Maszyna do tłoczenia cieczy
Nikołaj, pisarz rosyjski
Polityk rzymski zwany Cenzorem Leczy naparami
Miejsce złączenia metali
Papierowy zwój
8
9
10
11
Przełożony klasztoru
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
Spośród osób, k tóre prześlą prawidłowe hasło krz yżówki wylosujemy trzy i nagrodzimy kosm e t y k ami mar k i Lire n e. Zgłoszenia prosimy w ysyłać na adres redakcji lub mailem – redakcja@zdrowybialystok.pl. Na rozwiązania czekamy do 15 maja br.
HASŁO KRZYŻÓWKI Z OSTATNIEGO WYDANIA GAZETY BRZMIAŁO: VENITA - TWÓJ WŁOS MA GŁOS.
Mieszkaniec Baku
37
Tu są nasze gazety Śmiech to zdrowie Przychodzi pingwin do fotografa żeby zrobić sobie zdjęcie. – Kolorowe czy czarno-białe – pyta fotograf?
*** Żona mi powiedziała, że kupiła sobie buty: brązowe, na szpilkach i z kokardką. Nawet przez myśl mi nie przeszło, że trzy pary.
*** – Dlaczego kobiety żyją dłużej? – Bo jak zwykle nie są gotowe na czas.
*** Panie Boże, dałeś mi beztroskie dzieciństwo, które zabrałeś. Dałeś mi wspaniałą młodość, którą zabrałeś. Dałeś mi cudowną żonę... Lata mijają, ja tylko przypominam.
*** W gabinecie lekarskim ubiera się kobieta... i mówi: – Panie doktorze może jakiś buziak na pożegnanie? – Nie, nie... nie mogę. Wie pani – etyka lekarska... Ja nawet seksu z panią nie powinienem uprawiać.
*** Spotyka się dwóch kolegów: – Słuchaj stary, nie wiem co mam zrobić, kocisko żony załatwia się na dywan. Potem jeździ tyłkiem po podłodze i wszędzie to rozsmarowuje. Już nie wiem co mam robić. – Zwiń dywan i oklej podłogę papierem ściernym. Spotykają się ponownie po dwóch tygodniach. – No i jak? – pyta pomysłodawca. – O człowieku, rewelacja! Jak kocisko rozpędziło się w przedpokoju, to do lodówki już tylko oczy dojechały!
*** – Co robi grabarz? – Częstochowa.
Antoniuk, Młodych
Apteka Bliska, ul. Antoniukowska 22/1 Poradnia psychologiczno-pedagogiczna Alter, ul. Zwycięstwa 10A RR Sklep Smaki natury, ul. Wierzbowa 3D RR RR
Bacieczki RR RR
Centrum medyczne TBS, ul. KEN 36, lok. 2 Poradnia Położniczo-Ginekologiczna, ul. NMP Królowej Rodzin 21
Bema, Nowe Miasto, Kawaleryjskie
Bistro Zdrowa micha, ul. Kręta 10A Bistro i kawiarnia Zachodnia, ul. Zachodnia 2F RR Centrum stomatologii estetycznej Perłowy uśmiech, ul. Pogodna 11C, lok. 2 RR Gabinet USG Ultramed, ul. Bema 2, lok. 29 RR Instytut zdrowia i urody Yasumi, ul. Mławska 4 RR Mastermed, ul. Legionowa 9A RR NZOZ Przychodnia lekarska, ul. Bema 2 RR Optyk Izabela, ul. Bema 3 RR Park Trampolin Jumper, ul. Bema 6 RR Rehabilitacja Lege Artis, ul. Młynowa 17 RR Siłownia Colosseum, ul. Kopernika 5 RR Sklep Na wagę zdrowia, ul. Zachodnia 5A, lok. 3U RR Sklep Miejska pasieka, ul. Dubois 10, lok. 11 RR Sklep zielarsko-medyczny Zielnik, ul. Kaczorowskiego 7, lok. 7U RR Specjalistyczne centrum gastrologii Gastromed, ul. Wiejska 81 RR Studio Estetica, ul. Kręta 56E, lok. 5E RR Studio elektrostymulacji Exshape, ul. Transportowa 2B, lok. 3 RR Twoja klinika, ul. Młynowa 38 lok. 4/2 RR RR
Białostoczek RR
Przychodnia Twój lekarz rodzinny, ul. Zagumienna 10A
Centrum, Przydworcowe
Centrum medyczne Stołeczna, ul. Stołeczna 7 Centrum leczenia niepłodności Kriobank, ul. Stołeczna 11 RR Expert Optyk. ul. Lipowa 4 RR LSSP Eskulap, ul. Białówny 9/1 RR LSSP Eskulap, ul. Malmeda 6 RR LSSP Eskulap, ul. Nowy Świat 11C RR Ośrodek alergologiczno-laryngologiczny Barbara Południewska, al. Piłsudskiego 4A RR Ośrodek diagnostyczno-badawczy chorób przenoszonych drogą płciową, ul. Św. Rocha 3 RR Prywatny gabinet lekarski Barbara Domysławska, ul. Przejazd 2A, lok. 5 RR Restauracja Futu sushi, ul. Lipowa 12 RR Sklep Zdrowy kiełek, ul. Św. Rocha 14A, lok. 12 RR RR
Leśna Dolina, Zielone Wzgórza, Słoneczny Stok, Marczuk, Starosielce
Apteka Awicenna, ul. Szarych Szeregów 6 Apteka Awicenna, ul. Konwaliowa 2 RR Centrum medyczne Rodzina, ul. Witosa 15B RR Centrum stomatologii estetycznej Perłowy uśmiech, ul. Storczykowa 5, gab. 115 RR Centrum stomatologii estetycznej Perłowy uśmiech, ul. Grzybowskiego 11 RR Elite Optyk Malinowscy, CH Auchan, ul. Hetmańska 16 RR Sklep Na zdrowie, ul. Upalna 1A, lok. 30 RR Sklep zielarsko-medyczny Macierzanka, ul. Upalna 15, lok. 1 RR RR
*** – Po co dresiarz idzie do lasu? – Poziomki
*** – Jak się nazywa przesolona firanka? – Zasłona.
***
Piaski, Mickiewicza, Dojlidy
Artykuły ortopedyczno-rehabilitacyjne Formed plus, ul. Parkowa 14 RR Centrum medyczne Dojlidy, ul. Niedźwiedzia 69 RR Centrum stomatologii estetycznej Perłowy uśmiech, ul. Orzeszkowej 34, lok 32 RR Klinika urody Żelazna 5, ul. Żelazna 5, lok. 2U RR Niepubliczna poradnia psychologiczno-pedagogiczna nr 2, ul. Mickiewicza 74, lok. 4 RR Pracowania Bio-skaner, ul. Żurawia 71A RR Regionalne Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa, ul. M. C. Skłodowskiej 23 RR TMS Diagnostyka, USK, ul. M. C. Skłodowskiej 24A, budynek G RR Salon urody Orchidea, ul. Świętojańska 20, lok. 4 RR Sklep ortopedyczno-rehabilitacyjny Medactive, ul. Żelazna 9, lok. U1 RR Sklep Zdrowa spiżarnia, ul. Świętojańska 8 RR
Mąż powiedział mi, że nocował u przyjaciela. Zadzwoniłam do pięciu, u trzech nocował, a u dwóch jeszcze śpi.
*** Mężczyzna nie choruje. On za każdym razem walczy o życie.
*** Dostałem wiadomość od żony: „Czas zakończyć ten związek, to nie ma przyszłości. Zrywam z Tobą”. Nawet mi ulżyło, gdy po chwili dostałem wiadomość: „Przepraszam, pomyliłam numer”. Zebrała MB
Piasta, Skorupy RR
Centrum medyczne Bojary, ul. Piasta 14
Jeśli, w którymś z tych miejsc nie znajdą Państwo naszej gazety, prosimy o kontakt, tel. 501 303 181 – Andrzej Niczyporuk. Ponadto po gazety zapraszamy też do naszej redakcji, ul. Bema 11, lok. 80. Centrum ortopedyczno-protetyczne, ul. Stary Rynek 2, lok. 103 RR Gabinet urologiczny Paweł Zajkowski, ul. Warszawska 79, wejście E RR Ośrodek rehabilitacji Armedis, ul. Przygodna 14 RR Podlaskie Stowarzyszenie Pomocy Dzieciom z Porażeniem Mózgowym Jasny cel, ul. Bukowskiego 4 RR Pr z yc h o d n i a s t o m a t o l o g i c z n a D e n t M e d i c a , ul. Piastowska 11/11 RR Sklep Eko zdrowie, ul. Warszawska 57, lok. 2 RR Sklep medyczno-zielarski Szlachetne zdrowie, ul. Słonimska 21, lok. 2U RR
Sienkiewicza
123 Okulary, ul. Sienkiewicza 6, lok. 3 Atom Pracownia RTG, ul. Fabryczna 4, lok. 1A RR Centrum stomatologii Classic, ul. Sienkiewicza 81/3 RR Centrum medyczne Ryska, ul. Sobieskiego 13, lok. 8 RR Elite Optyk Malinowscy, ul. Sienkiewicza 22 RR Miodosytnia, ul. Sienkiewicza 26 RR Mrs. Sporty, ul. Fabryczna 8 RR Nasze Apteki, ul. Fabryczna 22 RR Salon optyczny AndyOptic, ul. Sienkiewicza 7 RR Sklep medyczny Lemar, ul. Ciepła 13 RR Stomatologia Dąbrowscy, ul. Fabryczna 4, lok. 1A RR Stomatologia 5 Plus, ul. Wąska 5 RR RR
Wysoki Stoczek, Dziesięciny RR RR
Centrum optyki, ul. Berlinga 8 Niepubliczna poradnia psychologiczno-pedagogiczna nr 1, ul. Blokowa 4, lok. 4
Hajnówka RR RR
Park wodny w Hajnówce, ul. 3 Maja 50 Prywatny gabinet chirurgiczny DuoMed Popow, ul. 11 listopada 17
Porosły – Kolonia RR
Dwór Czarneckiego, Porosły – Kolonia 54A
38 ZDROW Y BIA£YSTOK 1(43)
AKRO KIDS
Zajêcia ogólnorozwojowe dla dzieci w wieku 5-8 lat
PI¥TKI, GODZ. 17.00
ZDROW Y BIA£YSTOK 2(44)
39