Adobe InDesign + Drukwerk Reader by Wytse Kloosterman

Grafische Instructie Adobe InDesign menu palletten muis aanwijzer dtp kleuren

Drukwerk uitwerking

Adobe Apple InDesign Tekstkaders stalen openen stijlen zoom corps plaatsaanduidingstekst document

Adobe InDesign Hiervoor heb je gewerkt in Photoshop en in Illustrator. Photoshop om foto’s in te bewerken, Illustrator om illustraties in te maken. Adobe’s InDesign is het programma waarin je alles wat gedrukt wordt opmaakt. InDesign kan werken met meerdere pagina’s en is vooral gemaakt voor tekst en het snel kunnen werken met meerdere pagina’s. Bijna alle visitekaartjes, boeken, folders, tijdschriften enzovoort worden gemaakt in InDesign. Combinatie-programma InDesign is een combinatie-programma. InDesign zet je tekst uit bijvoorbeeld Word, foto’s uit Photoshop en Illustraties uit Illustrator. Het voordeel hiervan is dat als je een foto/illustratie/tekst-document aanpast in Word/Photoshop/Illustrator, dat InDesign die aanpassingen ziet en meeneemt. Hierdoor kan je dus een foto plaatsen in InDesign die nog niet helemaal goed is. Je past de foto aan en deze wordt dan weer automatisch (of met een muisklik) aangepast.

Werken met

Adobe InDesign Je start Illustrator op door het paarse icoon onderin je dock aan te klikken. Als je Adobe InDesign opent zie je dat er een welkom-scherm geopend word. Met dit scherm kan je een nieuw bestand aanmaken of een bestaand bestand openen. In Photoshop en Illustrator heb je al gezien dat de paletten en gereedschappen in de verschillende programma’s op elkaar lijken. Ook bij InDesign is dit zo. InDesign lijkt door de paletten en gereedschappen nog het meeste op Illustator, maar er zijn wel duidelijke verschillen. Waar je in Illustrator je document vrij gebruikt en je documentformaat niet per sé het formaat is van wat je tekent, moet je in InDesign heel bewust omgaan met de afmetingen van je document. Alles wat je op je pagina zet wordt ook gedrukt. Daarom in de InDesign werkruimte er ook op gericht dat je dat het beste kan zien.

Gereedschappen Menu’s

Paletten

Gereedschappen

om alles zo te krijgen als jij wilt

Gesloten pijltje. Om lijnen en vlakken (objecten) te selecteren. Met de SHIFT-toets voeg je objecten aan de selectie toe, of verwijder je deze. Open pijltje. Om objecten in een vlak te selecteren of aan te passen.

Links van je scherm zie je je gereedschappen. Hiermee kan je objecten maken of bewerken. Hiernaast zie je de gereedschappen met daar bijgevoegd welke gereedschappen er zijn en wat ze doen.

Tekst . Het belangrijkste gereedschap in InDesign(!) Om tekstvlakken te maken en tekst te selecteren. Het

pen-gereedschap.

Het

pengereedschap

werkt in InDesign hetzelfde als in Illustrator. Vlak voor inhoud. Vlakken maken waar inhoud in

Druk op de gereedschappen om ze te gebruiken (of gebruik de sneltoetsen die tussen haakjes staan). Houd de knoppen met een klein pijltje rechts onderin ingedrukt om het submenu te openen.

komt (bijvoorbeeld tekst of een afbeelding). Vlak zonder inhoud. Vlakken maken waar geen inhoud in komt (bijvoorbeeld alleen een kleur). Kleuren. Hier wordt (net zoals in Illustrator) aangegeven wat de kleur van het vlak is en wat de kleur van de lijn is.

Daarnaast heb je ook nog het regelpaneel, deze zie je bovenin je scherm onder de menuâ&#x20AC;&#x2122;s. Ook in Illustrator of Photoshop heb je deze gezien (in Photoshop kon je daar de grote van je penseel bijvoorbeeld aanpassen). In InDesign is deze nog uitgebreider (en belangrijker!) om precies te werken.

Weergave aanpassen Hier kan je de weergave aanpassen zodat je het document met of zonder hulplijnen kunt zien.

Nieuw document, de basis Bij het maken van een nieuw document zijn de instellingen ontzettend belangrijk. Stel het formaat in die je document ook moet hebben. Dus pak niet standaard een A4! Pas echt de formaten zelf aan!.

Paletten Rechts op je scherm vind je je paletten. Niet al je paletten, meer kan je vinden onder het menu “venster”. De belangrijkste paletten om in het zicht te houden, zijn: Pagina’s, Lagen, Stalen, Lijn, Alineastijlen en Tekenstijlen. De mogelijkheden de paletten te rangschikken zijn in InDesign, net als in Photoshop en Illustrator, erg uitgebreid. Het biedt je de mogelijkheden paletten te groeperen in tabs en in- en uit te klappen, zowel horizontaal als verticaal. Palet pagina’s Het palet Pagina’s is een palet dat je in Photoshop en Illustrator nog niet eerder bent tegengekomen. In Indesign is het mogelijk om documenten te maken die uit meer dan één pagina bestaan. Denk bijvoorbeeld aan een dubbelzijdig visitekaartje of een boek van 400 pagina’s. Je documentpagina’s staan in het onderste deel van het palet. Bovenin staan zogenaamde stramienpagina’s. Palet stalen, op de GOEDE manier kleuren toevoegen Bij Photoshop en Illustrator was je gewend om kleuren gewoon uit het kleuren palet te halen. Bij InDesign doen we dit anders, via het palet “stalen”. Juist op deze manier zodat je meer controle hebt over de kleuren die je gebruikt (en welke je dus niet gebruikt). Zeker bij drukken is dit belangrijk! Te veel kleuren kan je honderden euro’s kosten. Het palet Stalen is in InDesign uitgebreider dan in Illustrator en Photoshop. Je kan er namelijk de kleur van een vormvlak en diens rand aangeven en mocht het kader tekst bevatten ook de tekstkleur en eventuele kleur van de outline van de tekst.

Plaatsaanduidingstekst In InDesign werk je veel met tekst. Maar het komt vaak voor dat je wel al je document wilt opmaken maar nog niet (alle) tekst hebt om er in te zetten. Hiervoor gebruik je dan de plaatsaanduidingstekst (te vinden onder “tekst” en dan “vullen met plaatsaanduidingstekst”. Let er op dat je hiervoor wel een tekstvlak moet hebben). Plaatsaanduidingstekst is een oude Latijnse tekst. Juist Latijn zodat de inhoud van de tekst niet afleid maar het er wel uit ziet als gewone tekst met woorden en zinnen. Tekstpalet Zoals je eerder al hebt kunnen lezen, is het opmaken van tekst één van de belangrijkste eigenschappen van InDesign. Je kan in het regelpaneel alleen al een hele diversiteit aan aanpassingsmogelijkheden vinden. Zo kan je er het lettertype en de stijl kiezen en allerlei eigenschappen van de tekst aanpassen, zoals corpsgrootte, interlinie, kerning, aan- en afspatiëring, horizontale en verticale aanpassing, verschuiving van de basislijn en vals cursief. Dit zijn allemaal aanpassingen, die per teken aan te passen zijn. Daarnaast

zie

regelpaneel

nog

allerlei

aanpassingsmogelijkheden die van toepassing zijn op de geselecteerde alinea, zoals de uitlijning, inspringing links en rechts van de gehele alinea of alleen de eerste dan wel laatste regel van de alinea. Ook heb je de mogelijkheid wit voor en wit na elke alinea op te geven en alinea’s met initialen (extra grote beginletters) te laten beginnen. Veel van deze termen kom je later in deze reader nog weer tegen. (stijlen, basislijn en stramien bijvoorbeeld)

Verschil tussen beeldscherm en print Op het scherm lijkt alles kleiner of groter dan dat het is. Daarnaast is het op beeldscherm prettiger als iets groter is dan dat het op papier zou zijn. Tekst is daardoor vaak een probleem. Leer jezelf aan om in een document leestekst (dus bijvoorbeeld deze tekst die je nu leest) niet groter te maken dan corps 10 (maar liever nog 9). Koppen kunnen uiteraard wel groter zijn. Misschien dat dit klein lijkt op het beeldscherm maar als je het print zal je zien dat het veel mooier is.

[ leestekst maximaal corps 10 ]

Opdracht 1 Krant/cover Je hebt al een beetje gewerkt in InDesign en doordat je ook al gewerkt hebt met Photoshop en Illustrator ken je ook al een beetje de werking van de software. Je kan dus al een start maken. Voor je eerste InDesign opdracht maak je de voorkant van een krant. Deze maak je alleen met tekst volgens de vaste elementen zoals ze hieronder bij de eisen staan. Zorg dat je pagina leesbaar wordt! Je mag bij andere kranten “afkijken” hoe ze dit doen. Zorg dat je voorpagina mooi opgemaakt is als een echte krant! Eisen • Formaat pagina: A3 • Geen kleuren gebruiken, alleen zwart, wit en grijstonen • Gebruik alleen tekst, geen afbeeldingen of illustraties (lijnen mogen wel) • Tekst mag plaatsaanduidingstekst zijn • Corpsgrote leestekst maximaal 9 • Gebruik de volgende vaste tekst elementen.

• Naam van de krant

• Jaar en nummer

• slogan van de krant

• prijs per stuk en per abbonement

• 1 groot artikel (hoofdartikel)

• 1 column

• 4 kleine artikelen

• Advertentieruimte 100 mm bij 50 mm

Extra uitleg Bestanden Readers w w w. l e e r m u i s. n l / c i b a p

Op Pinterest is meer inspiratie te vinden!

pinterest.com /leermuis

Meerdere pagina’s

snel werken en overzicht houden

Meerdere pagina’s Zoals je al gezien hebt kan je met InDesign vooral met meerdere pagina’s werken (sterker nog, het is vooral bedoelt voor meerdere pagina’s). Hierin heb je twee verschillen; pagina’s naast elkaar en pagina’s onder elkaar (dit kan je instellen bij een nieuw document of aanpassen bij je bestaande document onder “bestand” > “documentinstellingen”). Pagina’s naast elkaar gebruik je voor bijvoorbeeld tijdschriften. Als je een tijdschrift bekijkt dan zie je dat er eigenlijk twee pagina’s op 1 vel papier staan (dit noemen we een spread). Bij losse pagina’s onder elkaar zie je ze ook echt onder elkaar staan. Dit gebruik je voor bijvoorbeeld een verslag of deze reader. Hierbij worden de vellen los geprint of gedrukt en niet met elkaar op een blad. Pagina’s kan je toevoegen en verwijderen op je pagina’s pallet. Ook kan je hier de volgorde veranderen door te klikken en te slepen met een pagina. Tekstkaders verbinden Het is natuurlijk prettig als je een word document in een tekstvlak plakt het door kan lopen op een ander tekstvlak. Gelukkig kan dit met InDesign ook. Als een tekstvlak meer tekst bevat dan in het vlak past wordt dit weergegeven met een rode plus in de rechter onderhoek. Door op deze rode plus te klikken en daarna op een ander tekstvlak te klikken zijn de kaders aan elkaar verbonden en loopt de tekst door. Lagen In InDesign kan je ook werken in lagen, net zoals je dat in Illustrator gedaan hebt. Zo kan je bijvoorbeeld lagen aan- en uitzetten om bepaalde elementen wel of niet zichtbaar te maken. Handig bijvoorbeeld bij het maken van een pdf. Denk aan een catalogus, die in meer talen wordt uitgegeven. Maar zelfs in een visitekaartje kan het gebruik van lagen handig zijn. Zo zou je alle vaste gegevens (logo’s, adresgegevens etc.) in een vaste laag zetten en voor variabele gegevens (naam, functie, mobiel telefoonnummer) een andere. Als je de vaste laag dan op slot zet, kan je niet per ongeluk een logo verplaatsen of weggooien. Daarnaast is het ook handig om in lagen te werken als je wil dat bepaalde gegevens altijd bovenop staan, zoals bijvoorbeeld de paginanummering.

Bestanden

een beeld zegt meer dan...

Bestanden plaatsen Je hebt de mogelijkheid om in InDesign naast tekst (uit bijvoorbeeld een Wordbestand) ook afbeeldingen te plaatsen. Zo kan je natuurlijk Adobe Illustrator bestanden (.ai) en Adobe Photoshop bestanden (.psd) “native” plaatsen in InDesign. Daarnaast is het ook mogelijk tal van andere bestandsformaten te plaatsen in InDesign zoals allerlei afbeeldingsformaten (.jpg, .tif, .eps etc.) maar ook Excel-bestanden (.xls), PDF-bestanden en zelfs andere InDesign-

.doc

bestanden. We hebben geleerd dan InDesign een koppelingsprogramma is. Afbeeldingen plaatsen we in InDesign altijd als koppeling, zodat we de originele afbeelding aan kunnen blijven passen en dit automatisch (of met een muisklik) vernieuwd wordt in InDesign. Let er hierbij op dat InDesign altijd de originele afbeelding nodig heeft.

.ai

Het plaatsen zelf Plaatsen we een bestand dan doen we dit altijd door in het menu “bestand” naar “plaatsen te gaan”. Je plaatst dan het bestand en ziet het ook in het pallet koppelingen weer terug. Indesign zal altijd op zoek gaan naar het geplaatste bestand. Mocht je het verplaatsen, dan moet je de koppeling bijwerken. Als InDesign het bestand niet kan vinden staat er een rood bolletje met een vraagteken erin. Als je het geplaatste bestand wijzigt, zie je in je koppelingenpalet een geel driehoekje met een uitroepteken. Je zal de koppeling ook nu moeten bijwerken.

.psd

Je kan ook een in Illustrator gemaakte illustratie door middel van kopiëren/ plakken in InDesign plaatsen. Op deze manier verschijnt je Illustrator bestand ook niet in je koppelingenpalet. Dit betekent echter ook dat je de illustratie nu alleen nog in InDesign kan aanpassen. Je gebruikt dit normaal alleen bij simpele vormen, die je in InDesign niet kan tekenen, maar daar wel wil kunnen bewerken.

[ cmd+d ]

Als je in je Illustrator-bestand steunkleuren gebruikt worden deze mee-geïmporteerd in InDesign en komen ze in je stalenpalet terecht. Dit geldt alleen voor steunkleuren. CMYK-kleuren, die je in Illustrator gebruikt hebt, worden niet meegenomen.

Photoshop bestanden & Illustrator bestanden plaatsen

Adobe Illustrator bestanden Je kan bij het plaatsen zogenaamde importopties weergeven. Zo kan je er bijvoorbeeld voor kiezen alleen de illustratie zelf te plaatsen (selectiekader) mits deze binnen het tekengebied staat in Illustrator. Mocht je in Illustrator je illustratie exact gepositioneerd hebben in het tekengebied en wil je deze positionering bij het plaatsen behouden, kies je bij de importopties voor “Media”. Je zal merken dat nu het gehele tekengebied uit Illustrator wordt geplaatst. Let op! Objecten die in je Illustrator-bestand buiten het tekengebied staan, kan je niet plaatsen in InDesign Adobe Photoshop bestanden Ook Photoshop bestanden zijn erg flexibel te gebruiken in InDesign. Als je in Photoshop delen van je beeld transparant hebt gemaakt, worden deze ook in InDesign transparant. Als je photoshop bestand opgebouwd is uit meerdere lagen, kan je de zichtbaarheid van de lagen in InDesign aanpassen onder de menu-optie “Object-Opties objectlaag...” Je kan hier kiezen om de aanpassing in de zichtbaarheid van de lagen te behouden door te kiezen voor “Overschrijvingen laagzichtbaarheid behouden” Als de laagzichtbaarheid afwijkt van die in Photoshop verschijnt er in je koppelingenpalet een rood oogje naast de koppeling. Tekst omloop Als je in je opmaak een afbeelding of kleurvlak plaatst, kan je de tekst eromheen laten lopen. De mogelijkheden om tekst te laten omlopen zijn niet alleen beperkt tot rechthoekige kaders. Je kan complexe vormen gebruiken voor tekstomloop. Zo kan je bijvoorbeeld een in Photoshop vrijstaand gemaakt object in InDesign plaatsen en de tekst er zo omheen laten lopen, dat deze de contouren van het photoshop-bestand volgt. Dit alles kan je doen met het pallet tekst omloop.

Et ide nihic totatet ut accus aut quidunt aut as dolum volut de verchilit et autem eaturitis eum et am dentios maximAcest es simintem. Ad quis alitatur, nulliqu ibustem quam, nam, sum rem. Itati testiis ut aut unt por modi Moluptam volest, sit pos aut quid quos rem simaio et officabo. Ita con consequia am velignam asin por modic to beatam r e p e r nam harumque sus, con nest mo millorum videlicae apitiatio be Ipsundignim est aut in nos is aut occupta ssitatur aruptat aut el explis quam voloriam is eum quo volenis atque ist,Equae doluptures ad quidero omnienis dolo tem quibus aut qui que listo L e s s i m lamenihilit aut ut offictate verum explab imporit eatis magniminist imet ea ne que volupit quam dunducias dolo in reprepe rnatis eos a quis quias v o l e n t plitate aut am undaessitas atus. Vel eum ipsapera comnihilibus de volupta spicimil molupit asperum, ius maiost vit labo. Nam, as dolorio quo odi dolupta tempele cuptat inimenihic to ilibus cum res maximus as que pra sed et officilitiis modicia consequam eaque volo de ex et eostem quia voluptassime volupta ssunti sectus. Tatenes quae. Obis dolorio rectet et inctum ipic totas doluptatibus abor molupta tioressunti odissed exceperchil eum faccae provide porepra cus as apelitatur

Opdracht 2 Heb je in de vorige opdracht gewerkt aan de voorkant, zonder kleuren en afbeeldingen, nu mag je aan de slag met 3 pagina’s van de binnenkant! En dit keer wel met kleuren en afbeeldingen. Maar vergeet niet wat je in de eerste les geleerd hebt! Tekst! Maak ook nu de tekst leesbaar door te kiezen voor een bepaald lettertype, corpsgrote, interlinie enz. Zorg dat je ook deze pagina’s mooi opmaakt is als een echte krant! Eisen • Formaat 3 keer een pagina A3 • Toegevoegd aan je cover, pagina’s naast elkaar! (opmaken als spread mag dus) • Gebruik kleuren, kleurvlakken, lijnen en afbeeldingen • Tekst mag plaatsaanduidingstekst zijn • Corpsgrote leestekst maximaal 9 • Tekst opgemaakt en alinea’s en koppen toegevoegd • Gebruik de volgende vaste elementen.

• Strip

• colofon (weet je niet wat dit is? zoek het op!)

• naam en pagina van de krant op iedere pagina

• op iedere pagina een advertentie ruimte

met een advertentie die je zelf hebt opgemaakt

• Minstens 3 artikelen per pagina

• Advertentieruimte 100 mm bij 50 mm

Op Pinterest is meer inspiratie te vinden! Extra uitleg Bestanden Readers w w w. le e rmuis.nl/cibap

pinterest.com /leermuis

Grafische Instructie Adobe InDesign

Werken met lijnen

om vorm te geven

Basislijnen Door tekst die over twee of meer kolommen loopt netjes op één en dezelfde hoogte te laten lopen krijg je meer overzicht op je pagina en doet deze dus minder rommelig aan. Hiervoor bestaat er in InDesign een basislijnraster. Dit is een raster met horizontale lijnen met een vooraf opgegeven afstand waarop de tekst staat. Door de tekst vast te zetten op het basislijnraster kan de tekst alleen daar staan waar basislijnen staan. De instellingen van het raster zijn in InDesign een beetje verstopt. Je vindt ze onder de menuoptie: “InDesign-Voorkeuren-Rasters...” De optie “tekst uitlijnen op basislijnraster” vind je in het regelpaneel bij de alineaopties helemaal rechts of in het palet “Alinea” (cmd+alt+T ) onderaan. A-Stramien In het palet “meerdere pagina’s” zie je in je pagina’s een “A” staan. Dit betekend dat de vormgeving gebaseerd is op je A-stramien welke je helemaal bovenaan datzelfde pallet ziet. Wat je op de stramien pagina zet zal op iedere pagina terug komen. Handig dus voor vaste elementen als een logo of kleurvlak maar ook voor bijvoorbeeld een pagina nummering. Je komt in je A-stramien door te dubbelklikken hierop. Je komt weer terug in een gewone pagina door weer op een pagina te klikken in je palet. Bij een dubbelzijdig document (“Pagina’s naast elkaar” aangevinkt) Bestaat het “A-Stramien” uit twee pagina’s. Je kan nu voor de linker en de rechter pagina afwijkende gegevens op het stramien vastleggen. Raster en hulplijnen Handig is om je document op te maken via een raster. Veel magazine’s en boeken gebruiken een raster om zo door het hele document een vormgeving te hebben die bij elkaar past. Ook kranten werken hiermee. Meestal is dit een raster die uit kolommen bestaat. Hierbij zet je al je kaders binnen deze kolommen maar kies je er zelf voor of dit 1 of meerdere kolommen zijn. Dit voorkomt dat je meerpagina document rommelig gaat worden en, als je bladert, je het gevoel hebt dat je tekst gaat springen. Als je een nieuw document aanmaakt kan je gelijk al het stramien aangeven (bij kolommen).

Snel en makkelijk werken

zoals InDesign bedoeld is

Stijlen Als je eenmaal je tekst hebt vormgegeven, zoals je dat wilt en alle eigenschappen naar wens hebt aangepast, kan je deze instellingen vastleggen in een stijl. Voor hele alinea’s heet dit een alineastijl. Mocht je alleen een bepaald woord of teken een bepaald afwijkend uiterlijk willen geven (bijvoorbeeld een vet, cursief of gekleurd woord binnen een zin) dan kan je hiervoor een tekenstijl aanmaken. Zo’n alineastijl kan bijzonder handig zijn als je met teksten werkt waarin kopjes subkopjes, chapeaus of citaten voorkomen en je voortdurend van stijl moet wisselen. Je kan namelijk aan een alineastijl een toetscombinatie koppelen waardoor je met één toetscombinatie de geselecteerde tekst de juiste vormgeving kan meegeven. Een alinea wordt altijd afgesloten met een harde return (de grote entertoets).

Tip! Je kan verborgen tekens aanzetten waardoor je kan zien waar spaties, returns, tabs en andere tekens staan. Zet daarvoor de weergave op Normaal (w) en je ziet de verborgen tekens door “cmd+alt+I” tegelijk in te drukken. Je vindt deze optie ook onder het menu “Tekst” onderaan.

Bestanden opslaan Als je in InDesign je document met alle afbeeldingen en verschillende teksten hebt opgemaakt, is het belangrijk dat je alle elementen, die je gebruikt hebt in je document bewaart, zodat je niet voor verrassingen komt te staan als je later je InDesign document opent en er plotseling afbeeldingen ontbreken, die je tijdens het opmaken eventjes op je bureaublad had gezet en later bij het opruimen hebt weggegooid. Als dat gebeurt bestaat er in je InDesign document nog wel de koppeling naar het document, maar deze kan je niet meer gebruiken, omdat het gekoppelde bestand ontbreekt. Als je nu je document zou willen printen of er een pdf van zou willen maken, wordt de ontbrekende koppeling niet goed verwerkt en is het resultaat onbruikbaar.

En nu goed opslaan... Pakketmap Om te zorgen dat je geen afbeeldingen vergeet op te slaan bestaat er de functie “Pakket maken” (cmd+alt+shift+P). Je vindt deze functie onder de menuoptie “Bestand-Pakket...” Voordat je alles verzamelt kan je in het overzicht nog controleren of alle koppelingen zijn bijgewerkt en er geen RGB-beelden zijn gebruikt. Dit krijg je ook te zien in het venster van pakketmap maken. Ook zie je hier of alle gebruikte lettertypes aanwezig zijn. Deze kunnen namelijk ook worden verzamelt in het pakket, echter is het verzamelen van lettertypes via het pakket maken geen garantie, dat alle lettertypes op andere computers op een juiste wijze geladen en gebruikt kunnen worden. Als je, nadat je in het venster hebt gecontroleerd of alles aanwezig is, klikt op “Pakket...” kan je kiezen waar de map met alle bestanden komt te staan en is er een aantal aanvinkopties waarmee je bepaalde onderdelen wel en niet kan mee verzamelen. De map, die wordt aangemaakt bevat nu een alle gebruikte onderdelen uit je document én het InDesign-document. Daarbij wordt altijd een verzamelrapport (Instructies.txt) bewaart, waarin de gegevens, die je in het overzicht hebt gezien worden omschreven. PDF bestand maken Wanneer je document klaar is, is het tijd om er een pdf-bestand van te maken. Dat kan als proef, dat je via e-mail wil versturen, of een drukklaar pdf-bestand dat je wilt aanleveren aan een drukker. De makkelijkste manier een pdf te maken is d.m.v. exporteren (cmd+E). Je vindt dit onder de menuoptie “Bestand-Exporteren...” Je

ziet,

dat

document

naar

allerlei

verschillende

bestandsformaten kan exporteren. Je kiest voor “Adobe PDF”, geeft het document een naam en klikt op “Bewaar”. Nu verschijnt een venster waar je alle instellingen voor het pdf bestand kan instellen afhankelijk van waarvoor je het pdf-bestand wil gebruiken.

Voor een pdf bestand, dat je op een website plaatst, heb je andere instellingen nodig dan voor een document dat de drukker wil hebben. Zo zal je - om het bestand zo klein mogelijk te houden - een pdf voor de website op een lagere resolutie schrijven, dan een pdf bestand voor een drukker. Ook wil een drukker graag dat je je document voorziet van afloop en snijtekens, wat voor de pdf op je website niet mooi is. Als je eenmaal alle instellingen juist hebt voor de pdf die je wil schrijven, kan je ook hier deze voorinstelling opslaan om later nogmaals te gebruiken. Je hoeft dan niet alle instellingen nog eens langs te gaan. Afdrukken als boekje Bij een tijdschrift heb je vast al gezien dat de pagina’s in een andere volgorde gedrukt of geprint worden dan dat je zelf hebt aangegeven. Dit kan je automatisch laten doen door naar het menu “bestand” te gaan en dan naar “boekje afdrukken”. Meer hierover lees je in een reader speciaal hiervoor.

Opdracht 3 Ook dit keer ga je verder met de krant. Naast een voorkant en de eerste binnen pagina’s ga je nu aan de slag met 4 pagina’s. Ook nu pas je de technieken van deze les weer toe. Eisen • Formaat 3 keer een pagina A3 • Toegevoegd aan je cover en binnen pagina’s, pagina’s naast elkaar! (opmaken als spread mag dus) • Gebruik kleuren, kleurvlakken, lijnen en afbeeldingen • Tekst mag plaatsaanduidingstekst zijn • Corpsgrote leestekst maximaal 9 • Tekst opgemaakt en alinea’s en koppen toegevoegd • Gebruik de aangeleverde tekst en foto’s! De tekst moet passen... • Maak gebruik van je basislijn, schets eerst een ontwerp daarna pas een toepassing • Maak gebruik van hulplijnen en raster • Pas al je pagina’s aan met gebruik van je A-stramien • Sla je complete boekje op als PDF en pakketmap

Op Pinterest is meer inspiratie te vinden! Extra uitleg Bestanden Readers w w w. le e rmuis.nl/cibap

pinterest.com /leermuis

Grafische Instructie Adobe InDesign

Drukklaar

(ik ben er wel klaar mee...)

Hoewel InDesign zelf redelijk eenvoudig werken is, is de techniek die je zelf nog toe moet passen om het drukklaar te maken nog wel een “dingetje”.

De theorie is simpel: • Resolutie 300 dpi • CMYK kleuren • PDF met 3mm afloop en snijtekens

Gelukkig zitten in InDesign gereedschappen om dit te controleren maar; niet alles kan je aanpassen in InDesign. Immers; foto’s bewerk je in Photoshop en Illustraties maak je in Illustrator. Daarom in InDesign als koppelingsprogramma zo handig; aanpassen kan aan het eind als je document de juiste vormgeving, afbeeldingen en tekst heeft. Drukklaar maken, waarom? De techniek van het afdrukken is een stuk lastiger dan dat het lijkt. Wij zijn gewend dat we op printen klikken en dat de print er uit komt. Wat er in de printer gebeurd is (meestal) een raadsel. Drukken bij een drukpers werkt vergelijkbaar dan een printer en ook hierbij geld; de zwakste schakel bepaalt de kwaliteit van het product. De zwakste schakel wordt voor een groot gedeelte bepaald door hoe jij het als vormgever aflevert bij de drukker. Een te lage resolutie gebruiken betekend dat je drukwerk er vaag en smoezelig uit ziet. RGB kleuren gebruiken betekend dat je kleuren er verkeerd uitkomen. Groen wordt te geel en rood te roze. Daarnaast wordt zwart een bruin-grijs-achtige kleur. Geen afloop op snijtekens gebruiken betekend dat je verkeerde uitsnede’s krijgt en dat je drukwerk scheef op het papier kan komen te staan. Daarnaast zorgt het niet drukklaar aanleveren vaak voor extra kosten bij een drukker of erger; een drukker kan je bestand niet afdrukken. Resolutie 300 dpi Als het goed is weet je al wat resolutie is; het aantal pixels per inch. Voor beeldscherm gebruiken we altijd 72 dpi. Voor drukwerk is dit minimaal 300 dpi, meer mag dus wel. CMYK kleuren Voor beeldscherm werk je altijd met de RGB kleuren, voor drukwerk gebruik je de CMYK kleuren. Dit heeft puur met techniek te maken. De werking van kleuren is nou eenmaal anders op papier dan op beeldscherm. Afloop (en snijtekens) Afloop zorgt er voor dat je kleurvlak of foto die je tegen een rand van een pagina aan wilt hebben, ook echt tot die rand loopt. Dit doe je door het over de rand te laten lopen. Een printer en een drukpers kan niet tot de tand printen/drukken. Daarnaast zorgt een stapel afdrukken ervoor dat er een verschil komt te zitten tussen het afdrukvlak. Niet elke afdruk is gelijk aan de andere. Hierdoor kan je af te drukken vlak een paar millimeter naar boven/beneden/rechts/links opschuiven. Loopt je kleurvlak/afbeelding tot de rand dan zie je daardoor een witte rand. Door je vlak 3 mm uit te laten steken los je dit probleem op.

A. & B. Registratie markeringen voor recht drukken C.

Pagina-informatie

Snijtekens

Druk klaar aanleveren Het druk klaar aanleveren zorgt er voor dat je ontwerp ook zo afgedrukt wordt zoals jij het wilt hebben; scherp, netjes en in de juiste kleuren. Ook zorg je er zo voor dat er geen/veel minder foutjes in zitten waarop het afdrukken fout zou kunnen gaan.

Druk klaar aanleveren betekend dat we foto’s omzetten naar CMYK en naar een resolutie van (minimaal) 300 dpi. Ook zorgen we dat je document afloop heeft zodat het ook uitgesneden kan worden. Veel van deze zaken kan je al aanmaken als je begint met een document. Maar praktisch alles kan je ook achteraf nog doen (het kan alleen extra werk zijn daardoor).

Hieronder vindt je alles stappen die je moet volgen om iets druk klaar aan te kunnen leveren. Dit doe je altijd als:

• Een pdf met 3 mm afloop en snijtekens

• Complete (druk klare) pakketmap

De stappen die je moet maken In InDesign A Je opent je document in InDesign. Eerst controleer je of je overal (waar het moet) minimaal 3 mm afloopt hebt. Heb je dit niet dan moet je dit aanpassen.

B Hierna controleer je je koppelingen. Staan hier al je gebruikte afbeeldingen/ illustraties in? Als er koppelingen niet in staan heb je ze gekopieerd en geplakt in plaats van geplaatst. Afbeeldingen kan je dan niet omzetten en zullen er altijd onscherp uit de printer komen. Staan er vraagtekens dan betekend dat dat de link niet gevonden kan worden. Koppel de afbeelding dan opnieuw. C Maak hierna van alles een pakketmap. Een pakketmap is een map met daarin alles wat je nodig hebt om het bestand te kunnen openen; het document en haar instellingen, de fonts en alle afbeeldingen.

In Photoshop D In Photoshop open je alle foto’s die je in je document hebt. Deze staan nu allemaal in de pakketmap. E Eerst zet je je foto om naar CMYK kleur ruimte F Daarna verander je de resolutie naar 300 dpi. Let er hierbij op dat je altijd het onderste vinkje uit hebt staan! Hierna sla je je foto op. Let er hierbij op dat de foto dezelfde naam krijgt.

Let op!

Bij een PNG en GIF bestand kan de foto niet als CMYK opgeslagen worden. Deze sla je dan op als een ander soort bestand (bijvoorbeeld JPG). Let er op dat je het bestand dan later in InDesign opnieuw moet koppelen

Weer terug in InDesign G In InDesign open je het bestand opnieuw (of je hebt het nog open staan). Je koppelingen geven nu aan dat ze veranderd zijn en geüpdate moeten worden. Dit kan je doen door knop te klikken. H Hierna ga je terug naar pakketmap maken. Hier kan je ook je bestand controleren of alles goed is omgezet. Als alles goed is omgezet wordt er geen gele driehoek met uitroepteken meer weergegeven.

Grafische Instructie Adobe InDesign

PDF

maken

PDF Naast een pakketmap lever je ook altijd een PDF in. Een PDF zul je meestal ook naar een drukker sturen als deze het af moet drukken. Een PDF kan je pas maken als alle stappen hierboven doorlopen zijn. I In InDesign ga je naar Bestand > Exporteren.

J Hier selecteer je waar je het bestand wilt opslaan en kies je “Adobe PDF afdrukken”. K In het “Adobe PDF exporteren” venster selecteer je “[afdrukken met hoge kwaliteit]”. Zo wordt de PDF gemaakt volgend de kwaliteit die voor drukken nodig is. Bij “tekens en afloopgebied” vink je “snijtekens” aan en zet je bij “afloopgebied” de afloop op 3mm. Hierna kan je klikken op “exporteren” waarna je PDF gemaakt wordt. Controleer altijd je PDF of deze ook echt klopt met afloop, kleuren en opmaak.

Let op!

Heb je een tijdschrift (4 bladzijden op 1 dubbelzijdig blad) dan moet je een PDF maken via “boekje afdrukken”

InDesign boekje

als boekje afdrukken

Je hebt verschillende manieren om een boekje te maken. Je kunt een boekje maken als een verslag; met losse velletjes die je op elkaar legt en inbind. Maar de meest gebruikte manier is als een tijdschrift. Als je een tijdschrift bekijkt dan zie je dat er op 1 vel telkens 2 pagina’s staan (2 aan de voorkant en 2 aan de achterkant).

Als je weer naar het tijdschrift kijkt dan zie je dat de volgorde waarin de pagina’s naast elkaar staan anders is dan de leesvolgorde. Belangrijk is dat je het opmaakt in de leesvolgorde. InDesign kan zelf het document omrekenen naar de volgorde van een tijdschrift, dit heet een “inslagschema”.

Dummy Vroeger moest je altijd zelf handmatig de pagina’s in de goede volgorde zetten. Dit deed je door een stapel velletjes papier te nemen die dubbel te vouwen en daar de cijfers op te schrijven. Haal je de pagina’s uit elkaar dan krijg je hetzelfde inslagschema te zien.

Als boekje afdrukken Wil je je document als boekje afdrukken dan is het belangrijk dat jet druk klaar is, dat het aantal pagina’s deelbaar is door 4 en dat je het document opgemaakt hebt met pagina’s naast elkaar. Heb je dit allemaal in orde dan kan je de volgende stappen volgen.

Stap 1 Ga in InDesign naar “Bestand” > “Boekje afdrukken”. Je krijgt dan een voorbeeld te zien van hoe je document wordt afgedrukt. Krijg je een waarschuwing dat er witte pagina’s worden toegevoegd dan betekend dat dat

je aantal pagina’s niet in orde is. Stap 2 Stel bij “Afdrukinstellingen” het juiste papierformaat in. Heb je een A4 boekje dan komt deze op een A3. Belangrijk hierbij is dat de pagina’s gecentreerd komen te staan en verkleind worden naar het maximale formaat. Zorg dat je afloop op 3 mm staat en dat je snijtekens aan staan. Stap 3 Bij printer is het belangrijk dat de het dubbelzijdig printen klopt. Staat je achterpagina op de kop dan heb je hier wat verkeerd ingesteld. Zet bij “finishing” > “Binding location” je pagina op “short edge” als je een

Boekje afdrukken als PDF Wil je van je boekje een drukklare PDF maken dan volg je hierboven stap 1 en 2. Daarna klik je in het printermenu op “Pdf” en dan op “Bewaar als PDF”. Klik je hierna op “afdrukken” dan wordt je document naar een PDF afgedrukt. (soms wil deze manier niet lukken, sla het dan op als postscript-bestand en open dit bestand in Acrobat. Hierna kan je het bestand dan opslaan als PDF).

Vouwen, snijden en nieten Zorg dat je je boekje eerst niet, dan vouwt en daarna pas snijd. Doe je het in deze volgorde dan weet je zeker dat elke pagina dezelfde grote krijgt.

checklist

om drukwerk te controleren Deze checklist is om te controleren of je document op de goede manier is opgemaakt en of alle bestandformaten kloppen. Loop de lijst na en controleer alle aangegeven punten. Pas als je overal een vinkje neer kunt zetten is je document in orde.

Voor Drukwerk Documenten die gedrukt of geprint worden

Foto’s bewerkt in Adobe Photoshop

Illustraties gemaakt in Adobe Illustrator

Drukwerk opgemaakt in Adobe InDesign

Foto’s omgezet in CMYK (of duotoon/monotoon)

Foto’s omgezet in resolutie van 300 dpi

In InDesign alleen CMYK of Pantone kleuren gebruikt

Illustrator objecten in CMYK of Pantone kleuren

Afbeeldingen en illustraties als werkende koppelingen in InDesign

InDesign document-formaat is ook het werk formaat

Afbeeldingen of vlakken die “uitsteken” met minimaal 3 mm afloop

Inleveren

PDF in hoge resolutie met snijtekens

PDF in lage resolutie

Complete pakketmap