Betekenisvol leven by WZU Veluwe

Betekenisvol leven Zorgvisie, medisch-ethisch beleid en richtlijn reanimatie 1

Inhoudsopgave pag. Voorwoord

1. Zorgvisie

2. Medisch-ethisch beleid

3. Reanimatierichtlijn

Voorwoord WZU Veluwe biedt zorg vanuit haar missie, (zorg)visie en identiteit. In dit boekje staat de kern van de zorgvisie beschreven.. Na de zorgvisie wordt het beleid voor medisch-ethische zaken en de richtlijn omtrent reanimatie kort toegelicht. Wilt u meer weten? Op onze website www.wzuveluwe.nl vindt u de volledige zorgvisie, het medisch-ethisch beleid en de richtlijn voor reanimatie.

1. Zorgvisie Samen nabij zijn ‘Nabij in welbevinden’ is de missie van WZU Veluwe. Daarmee doen wij een belofte aan u. Onze medewerkers willen meelopen op uw levenspad, met aandacht en respect voor uw achtergrond en levenservaring. Bij de zorgverlening van WZU Veluwe staan uw mogelijkheden en behoeften centraal. Wij willen u hierbij ondersteunen. U houdt zelf de regie over uw leven. Ook als het moeilijker wordt om uw wensen en behoeften kenbaar te maken. Door gebruik te blijven maken van ontvangen talenten en mogelijkheden, geeft u betekenis aan uw leven en aan dat van anderen.

Wij stimuleren dit en bieden hierbij graag een helpende hand, zoveel mogelijk met voor u bekende gezichten. Onze medewerkers en vrijwilligers zijn daarbij een aanvulling op uw sociale netwerk en ondersteunen hen om van betekenis te kunnen blijven. Wij willen dat u zich prettig en tevreden voelt en zoveel mogelijk uw leven als betekenisvol ervaart. Onze zorgvisie is bepalend voor het beleid. We weten ons gedragen door onze Schepper die ons de Bijbel heeft gegeven als inspiratiebron. Vanuit deze inspiratiebron mogen we het ‘Nabij in welbevinden’ vormgeven en hopen we dat u dit zult ervaren. 3

Wat betekent dit voor u? Wat mag u van ons verwachten? 1. Betekenisvol leven ✓E r is ruimte voor zingeving en levensvragen, aansluitend op de persoonlijke betekenis die u hieraan geeft. ✓U bent van betekenis voor uw naasten door uw hart aan hen te laten zien, levenservaringen te delen en aandacht te hebben voor elkaar. ✓ I n een zorgplan brengen wij in kaart wat nodig is om in uw wensen en behoeften te voorzien en waarmee wij u kunnen ondersteunen om uw mogelijkheden te blijven gebruiken. Hierdoor blijven u en uw sociale netwerk van betekenis voor elkaar. ✓W ij stellen hoge eisen aan uw veiligheid en aan de kwaliteit van zorg. Mogelijk zijn er maatregelen nodig om uw veiligheid te garanderen. Hierbij wordt altijd gekeken wat de impact van de maatregel is op het ervaren van een betekenisvol leven.

2. Ont-moeten en ontmoeten ✓W ij willen u en uw sociale netwerk daadwerkelijk ontmoeten, zodat we weten hoe u in het leven staat en wat u belangrijk vindt. We zien u in de eerste plaats als mens (in plaats van cliënt), zodat we bijdragen aan een betekenisvol leven. ✓W ij passen de zorg aan op uw omstandigheden, routines, gewoonten en voorkeuren in plaats van dat u zich moet aanpassen naar onze gewoonten of omstandigheden.

3. Faciliteren en mogelijk maken ✓P assende en betekenisvolle zorg bieden ontstaat als er een goede afstemming is tussen u, het sociale netwerk, de vrijwilliger en de zorgprofessional.

‘Een zoon van een cliënt neemt elke week een morgen vrij om gezellig met mijn moeder naar de markt te gaan om een visje eten. Ze vindt het heerlijk en samen genieten ze echt van dit moment. De laatste tijd werd mevrouw steeds later op ochtend geholpen bij het opstaan. De tijd dat moeder en zoon hadden om naar de markt te gaan werd te kort. Toen meneer dit meldde, is de zorgroute gewijzigd zodat mevrouw op de dagen dat haar zoon komt, als eerste geholpen werd.’

‘De zondag is een dag waarop eenzaamheid vaak extra gevoeld wordt. In ’t Harde ontstond de behoefte om ook op zondag een plek te hebben om mensen te ontmoeten. Samen met het dorpscomité heeft WZU Veluwe hierin gefaciliteerd door de deuren van wijkontmoetingscentrum Jeanne d’Arc ook op zondagmiddag te openen. Voorlopig eens per maand. Samen van betekenis zijn en ontmoeten mogelijk maken.’

✓O nze medewerkers en vrijwilligers ondersteunen u bij zaken die u niet meer zelfstandig kunt. Om u zoveel mogelijk de regie te laten behouden en u van betekenis te laten blijven, nemen zij geen taken over die u nog zelfstandig kunt, maar faciliteren zij u, zodat u het zelf kan blijven doen.

✓M edewerkers, mantelzorgers en vrijwilligers worden gefaciliteerd om kennis op te doen of vaardigheden te leren om voor u van betekenis te kunnen zijn en blijven.

‘Ik laat een cliënt zelf de gordijnen open doen. Het zou voor mij een kleine moeite zijn, maar ik vind het belangrijk dat mensen hun mogelijkheden blijven benutten. Als dat moeilijker wordt, verzin ik iets waardoor het mogelijk blijft. Motiveren van zelfstandigheid is noodzaak als mensen langer thuis willen blijven wonen.’

2. M edisch-ethisch beleid Rondom ziekte, lijden en dood spelen veel vragen. Vragen waarop geen makkelijke antwoorden te vinden zijn. Iedere situatie is immers uniek en vraagt om weloverwogen beslissingen. Toch is het goed om open met elkaar in gesprek te gaan als het gaat om zorg rondom het levenseinde. Dit kunnen vragen zijn over euthanasie, palliatieve zorg, het wel of niet inzetten of het staken van een behandeling, versterving en reanimatie.

Bijbelse waarden als grondslag We vinden in de Bijbel niet altijd directe antwoorden op de medischethische vragen van deze tijd. Verschillende Bijbelse waarden werpen echter wel een licht op de manier waarop met vragen over de zorg rond het levenseinde kan worden omgegaan. Deze waarden zijn voor WZU Veluwe belangrijk omdat de Bijbel voor ons het uitgangspunt is bij het verlenen van betekenisvolle zorg.

Wettelijke rechten van cliënten Om ook bij het naderende levenseinde van betekenis te kunnen blijven, heeft WZU Veluwe in een medisch-ethisch beleid kaders gegeven waarbinnen medewerkers van WZU Veluwe handelen bij ingewikkelde vragen over ziekte, lijden en dood.

Vanuit onze missie ‘Nabij in welbevinden’ geven we invulling aan onze zorg- en dienstverlening rond medisch-ethische vragen. Daarbij houden we ons wel aan het wettelijk vastgestelde zelfbeschikkingsrecht van cliënten in de Wet op de Geneeskundige

Behandelovereenkomst. Hierin staan kaders over de toestemming of weigering tot behandeling, over de behandelingswensen van zorgvragers en over de wettelijke vertegenwoordiging bij wilsonbekwaamheid. Ook is vastgelegd dat u (of uw vertegenwoordigers) goed

geĂŻnformeerd dienen te worden over de gezondheidssituatie, de vooruitzichten en de behandel- en onderzoeksmogelijkheden en over de voortgang en de consequenties van de behandeling. Het is onze taak om te allen tijde te controleren of u of uw vertegenwoordiger de informatie goed begrepen heeft.

Zorg rondom het levenseinde Wat kunt u verwachten van WZU Veluwe? De mens is een eenheid van lichaam, ziel en geest. U ontvangt daarom zorg die gericht is op de hele mens. Naast medische zorg is er aandacht voor psychische en sociale behoeften en geven wij aandacht aan uw geloofs- of levensvragen.

Euthanasie WZU Veluwe wijst de verschillende vormen van levensbeĂŤindigend handelen af, te weten: euthanasie, levensbeĂŤindigend handelen zonder

verzoek en hulp bij zelfdoding. Wanneer u een verzoek tot euthanasie heeft, is het de taak van de zorgprofessionals om aandachtig te luisteren en door te vragen. Als er ten diepste een andere hulpvraag aan de vraag ten grondslag ligt, zullen medewerkers alles doen om aan die vraag tegemoet te komen en u liefdevol bij te staan. Blijft u bij uw verzoek tot euthanasie, dan neemt u zelf contact op met uw huisarts. Medewerkers zijn niet bij de voorbereiding en het moment van euthanasie aanwezig. Natuurlijk

gaat de zorg tot het moment dat euthanasie plaatsvindt gewoon door.

Palliatieve zorg Het doel van palliatieve zorg is het bereiken van de best mogelijke kwaliteit van leven, zowel voor de cliënt als voor zijn naasten. Warme zorg waarbij aandacht is voor verlichting van pijn en andere symptomen, voor medeleven, nabijheid en indien gewenst pastorale ondersteuning. Bij het nadere levenseinde worden medewerkers van WZU Veluwe ondersteund door zorgconsulenten in de palliatieve zorg. De zorgconsulenten (verpleegkundigen) van WZU Veluwe kunnen ondersteunen bij vragen rond het naderende levenseinde. Ook een geestelijk verzorger kan hierbij een belangrijke rol vervullen. In enkele situaties kan palliatieve sedatie worden toegepast. Bijvoorbeeld als symptomen niet op een andere manier onder controle te krijgen zijn en er een levensverwachting van maar twee weken is. Bij palliatieve sedatie wordt een terminale patiënt tijdelijk in slaap gehouden met medicijnen om zijn lijden te verlichten. Uiteraard worden u en uw naasten vooraf duidelijk

geïnformeerd over wat palliatieve sedatie is en wat de consequenties zijn. Hierbij komt bijvoorbeeld het belang om van te voren bewust afscheid te nemen ter sprake. De intentie om het leven te beschermen mag in de stervensfase niet leiden tot het uitstellen van het levenseinde. U kunt kiezen voor een abstinerend beleid, waarbij u aangeeft niet meer behandeld te willen worden om het leven te verlengen. Afhankelijk van uw wensen kan worden afgezien van onderzoek, van medische behandeling en van het toedienen van vocht en voeding. Bij het toepassen van abstinerend beleid en bij versterving is het bevorderen van uw welzijn altijd het doel. Medewerkers en vrijwilligers richten hun aandacht op liefdevolle begeleiding van u en uw naasten en uiteraard op goede noodzakelijke verzorging.

Reanimatie WZU Veluwe voert een ‘ja-tenzij’ beleid. Dit houdt in dat bij cliënten die niet beschikken over een niet reanimeerverklaring of een nietreanimeren penning in principe altijd reanimatie wordt gestart bij een circulatiestilstand. Hierover meer in het volgende hoofdstuk.

3. Reanimatie beleid Reanimatie is mensenwerk. Betrokken hulpverleners zetten zich in voor iemand in acuut levensgevaar. Reanimatie is het geheel van handelingen voor het herstel van spontane hartslag en/of ademhalingsproblemen. Door reanimatie kunnen levens worden gered. Maar niet elke reanimatie is succesvol. Bij een cliënt die in een slechte conditie verkeert, met veel (bijkomende) klachten, is de kans op succes aanmerkelijk minder. Er is landelijk discussie of reanimatie bij kwetsbare ouderen wel zinvol is. WZU Veluwe heeft hierover een duidelijk standpunt dat beschreven is in een richtlijn reanimatiebeleid. In dit boekje lichten wij ons standpunt toe.

In gesprek WZU Veluwe zorgt voor veelal kwetsbare ouderen. De meerwaarde van reanimatie en de belasting van medisch handelen moet zorgvuldig tegen elkaar afgewogen worden. Als u getroffen wordt door een circulatiestilstand is overleg 10

onmogelijk omdat u buiten bewustzijn bent. Dit pleit ervoor om tijdig in gesprek te gaan over reanimatie. Een zorgvuldig gesprek over doelen van zorg kan u helpen bij het nemen van een besluit over reanimatie. Tijdens de intake en bij elke zorgbespreking wordt uw wens rondom reanimatie besproken. Verder signaleren verzorgenden en verpleegkundigen in hun dagelijks werk vragen van u of uw naastbetrokkenen over het levenseinde en reanimatie. Onze medewerkers stimuleren u om deze vragen te bespreken met de huisarts. De behandelend arts kan het best voorlichting geven over eventuele stapeling van risico’s en de gevolgen daarvan voor zijn overlevingskans en levenskwaliteit na reanimatie. Medewerkers van WZU Veluwe kunnen ook een rol spelen bij de gespreksvoering. De behandelend arts blijft echter altijd eindverantwoordelijk.

Beleid WZU Veluwe: ‘Ja, tenzij…’ Het streven is dat u komt tot een goed

geĂŻnformeerde besluitvorming over reanimatie. Zonder besluitvorming, of indien de besluitvorming onbekend is, is het beleid van WZU Veluwe dat er altijd gereanimeerd wordt. Dit wordt een positief reanimatiebeleid genoemd. Bij een plotselinge, onverwachte circulatiestilstand wordt reanimatie gestart door een aanwezige bedrijfshulpverlener, verpleegkundige of verzorgende. Daarnaast wordt zo snel mogelijk hulplijn 112 gebeld voor advies en later overname. In de thuiszorg en op dagbestedingslocaties is het beleid ook van kracht als er een medewerker van WZU Veluwe aanwezig is. Ook wordt reanimatie gestart als er bij een (medisch) onbekende een hartstilstand optreedt. Bijvoorbeeld een bezoeker, vrijwilliger, medewerker of iemand buiten het woonzorgcentrum.

Afzien van reanimatie Als u afziet van reanimatie, dient u hiervoor een verklaring aan te vragen bij de huisarts. Als deze verklaring is toegevoegd aan het zorgdossier of u

draagt een niet-reanimeren penning, ziet WZU Veluwe af van reanimatie. Een arts kan besluiten om ondanks uw verklaring tot niet-reanimeren toch tot reanimatie over te gaan. Hiervoor is de arts verantwoordelijk. Medewerkers gaan niet tot reanimeren over als het leven van de hulpverlener in gevaar komt of als de arts op medische gronden afziet van reanimatie.

Wijziging in uw wensen Wanneer u op een later moment uw besluit wilt herzien, is dat natuurlijk mogelijk. Belangrijk daarbij is dat u dit meldt aan uw naastbetrokkenen, aan uw zorgverleners en aan uw behandelend arts. Voor informatie over de nietreanimeerpenning verwijzen wij u graag naar de website van Nederlandse PatiĂŤnten en Consumenten Federatie(NPCF): https://www. patientenfederatie.nl/producten/ niet-reanimerenpenning/de-nietreanimerenpenning 11