Ik haat het internet

GEWAAGDE ANTI-ROMAN TEGEN DE MENSHEID, GELD EN HET VUIL VAN INSTAGRAM

Een groep vrienden uit San Francisco botst hard met het digitale heden.

Adeline krijgt een storm van shit over zich heen na een onnadenkend statement over Beyoncé en Rihanna, Ellen vindt zichzelf naakt terug op het internet. Het strijdperk heeft zich verlegd en wij leveren zelf de ammunitie aan: onze data.

Hier is, dan eindelijk, het literaire statement over internet in de meest bijtende bewoordingen. Hilarisch. Feministisch. Antikapitalistisch.

‘Een hyperintelligente literaire rant tegen social media en alles waar het voor staat. Revelatie!’ – Abdelkader Benali ‘Een ruige en vermakelijke ideeënroman.’ – The New York Times ‘Dé roman van deze tijd.’ – Die Welt ‘De verrassing van het jaar: het hipste, strijdlustigste boek over de digitale wereld.’ – Der Spiegel Jarett Kobek is een Amerikaanse schrijver.

Eerder verscheen zijn novelle ATTA dat door The New York Times ‘uiterst interessant’ genoemd werd. Hij schrijft daarnaast essays voor musea en galerieën. Ik haat het internet is zijn eerste (anti-)roman.

‘Een bijzonder geestig boek.’ – de Volkskrant

Jarett Kobek

ik haat het internet.

Ik haat het internet is een grensverleggende roman over macht en moraal in het digitale tijdperk. Wat als je leeft in een wereld waarin internetschandalen orde van de dag zijn? Wat als je opgroeit in een samenleving waarin we ons intellectueel eigendom weggeven aan Facebook en Google? Wat als je een vrouw bent in een maatschappij die vrouwen haat?

NUR:

ROMAN

302

ik haat het internet.

Jarett Kobek

129195_om new.pdf

Uitgegeven door Xander Uitgevers BV Hamerstraat 3, 1021 JT Amsterdam www.xanderuitgevers.nl Oorspronkelijke titel: I Hate the Internet Oorspronkelijke uitgever: We Heard You Like Books, a Division of U2603 LLC Vertaling: Thijs van Nimwegen en Anne Roetman Omslagontwerp: Studio Marlies Visser Auteursfoto: Jarett Kobek Zetwerk: Michiel Niesen, ZetProducties Copyright Š 2016 Jarett Kobek Copyright Š 2016 voor de Nederlandse taal: Xander Uitgevers bv, Amsterdam Eerste druk 2016 ISBN 978 94 0160 624 0 | NUR 302 De uitgever heeft getracht alle rechthebbenden te traceren. Mocht u desondanks menen rechten te kunnen uitoefenen, dan kunt u contact opnemen met de uitgever. Niets uit deze uitgave mag openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, internet of op welke andere wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.

9789401606240.indd 4

03-11-16 16:18

Waarschuwing:

Bevat kapitalisme, afschuwelijke mensenstank, anachronismen, doodsbedreigingen, geweld, gekluisterde levens, grillige popcultuur, wanhoop, ongebreidelde bespotting van rijkelui, bedreiging met seksueel misbruik, een zwakke Epicurische gedachtegang, de stripindustrie, de dood van het intellectualisme, vrouw-zijn in een samenleving die vrouwen haat, populisme, een erbarmelijke dubbelzinnigheid, het seksleven van Thomas Jefferson, genocide, beroemdheden, de Objectivistische denkbeelden van Ayn Rand, discussies aangaande ras, Sciencefiction, anarchisme met een zwak voor de democratie, de mensen die naar CaliforniÍ gaan om te sterven, millennialistisch geneuzel, 276 pagina’s neerbuigende mansplaining, Neohellenistisch Paganisme, interraciale huwelijken, hippies met ingewikkelde namen die geiten mishandelen, ongerechtvaardigde oorlogen in het Midden-Oosten, 11 september, de aanblik van het Facebook-profiel van iemand die je kende toen jullie jong waren en dachten dat iedereen een mooi leven zou hebben.

9789401606240.indd 5

03-11-16 16:18

hoofdstuk veertien

De video van Adeline in Kevin Killians klas was publiek domein geworden. Het Internet verdiende nu geld aan Adeline.

Het Internet was een fantastische bron van klaagzangen over ongelijkheid onder de duizend Amerikanen die zich bezighielden met hedendaagse poëzie, van morele verontwaardiging over het regeringsbeleid en van betogen dat religieuze figuren uit voorgaande millennia de sociale omstandigheden van het heden begrepen.

Adeline gebruikte de cupcake en het taartje om haar situatie uit te leggen.

‘Mensen maken van mij het slachtoffer,’ zei ze tegen Baby.

‘Mensen distantiëren zich van me en nemen aanstoot aan wat ik gezegd heb. Ze denken dat ik de cupcake ben en zij het taartje. Of ze denken dat ik het taartje ben en zij de cupcake. Het merkwaardige is dat de grote meerderheid van deze mensen er vergelijkbare politieke opvattingen op na houdt als ondergetekende. Je zou kunnen stellen dat ik zowel de cupcake als het taartje ben en dat mijn beschuldigers ook zowel de cupcake als het taartje zijn.’

‘Waar heb je het over?’ vroeg Baby aan de telefoon. ‘Ik weet alleen maar dat mensen me willen interviewen over jouw Epic Tirade en dat jij zit te bazelen over heerlijke baksels.’

125

9789401606240.indd 125

03-11-16 16:18

Baby sprak met Adeline vanuit zijn huis in Cape Cod. Cape Cod was een stuk land dat uitstak vanaf de kust van Massachusetts en eruitzag als de gekromde mensenarm.

Baby was uit New York vertrokken nadat mensen op Wall Street de huur omhoog hadden gegooid.

De huur was niet het probleem geweest. De huur van zijn appartement aan 7th Street was gereguleerd. Daarbij kon hij zich de marktprijs wel veroorloven. Zijn agenten waren bekwaam in het verkopen van de filmrechten van zijn boeken en Baby’s geldmanager gebruikte Baby’s kapitaal om meer kapitaal te produceren.

Klem tussen Jupiter en de fles, dat Baby genoemd had naar een door een ex-vriendje verkeerd verstane songtekst van Bob Dylan, was verkocht aan een melanineloze filmproducent en regisseur genaamd Alan Pakula.

Alan Pakula had nooit een film gemaakt van Klem tussen Jupiter en de fles, maar hij had wel All the President’s Men geregisseerd, een van de films waarvoor Jason Robards een Academy Award ontving.

Jason Robards was de laatste patiënt van Adelines vader.

Soms lijkt het alsof er maar elf mensen op de wereld zijn en dat de rest opvulling is.

Baby ging niet weg uit New York vanwege de huur van zijn eigen appartement.

Hij ging weg omdat alle heerlijke homo’s van Manhattan weggejaagd werden. Alle hemelse nichten. Ze werden weggejaagd omdat ze geen geld hadden. Manhattan onderging extreme gentrification.

Sommigen verhuisden naar Brooklyn. Anderen vertrokken uit de stad.

Baby weigerde te verhuizen naar Brooklyn. Daar was hij een te grote snob voor.

126

9789401606240.indd 126

03-11-16 16:18

Hij koos voor Massachusetts omdat hij besloten had te trouwen met zijn vaste vriend, een mislukte architect genaamd Massimo Colletta.

In die tijd was Massachusetts de enige plek in Amerika waar homoseksuelen konden trouwen met andere homoseksuelen van hetzelfde geslacht.

Gek genoeg was het in de rest van Amerika toegestaan dat homoseksuelen trouwden met homoseksuelen van het andere geslacht. Dit leek in te druisen tegen het doel van het huwelijk, een sociale traditie waarbij seks wettig gemaakt werd door gedeelde bankrekeningen.

Provincetown, waar Baby woonde, zat vol homoseksuelen en de geneugten van de homocultuur. ’s Zomers was het er heel mooi en zat het vol met heel mooie homo’s die hun nichterigheid tentoonspreidden in de Zomerzon.

Je kon feestjes bezoeken die georganiseerd waren door de filmregisseur John Waters, die geen melanine in de kiemlaag van zijn opperhuid had.

De winters waren streng maar Baby kwam uit Wisconsin.

Mensen uit New England klaagden over de sneeuw, maar die stelde maar weinig voor vergeleken met wat Baby gewend was in zijn jeugd.

Baby keek soms graag naar het huis van Norman Mailer.

Norman Mailer was een schrijver met weinig melanine in de kiemlaag van zijn opperhuid.

Ergens in de vroege jaren negentig waren Baby en zijn vriendin Regina, die een beetje melanine in de kiemlaag van haar opperhuid had, op een feestje. Net als Norman Mailer. Norman Mailer wierp een wellustige blik op Regina en noemde Baby een lieverd. Baby dreigde Norman Mailer als een stoffige bezem uit te kloppen. Door dit incident steeg Baby in aanzien in de literaire kringen van New York.

127

9789401606240.indd 127

03-11-16 16:18

Enkele jaren later bezochten Baby en Adeline onuitgenodigd een feest in Norman Mailers appartement in Brooklyn.

Er vond een tweede confrontatie plaats. Baby werd gevraagd het pand te verlaten.

Toen Norman Mailer stierf in 2007 keek Baby niet langer naar het huis.

‘Ik kan maar niet geloven dat je Kevin Killian ook kent,’ zei Baby.

‘Wat is daar zo eigenaardig aan?’ vroeg Adeline. ‘Iedereen in dit wereldje van ons heeft kennis mogen maken met Kevin Killian. Hij is niet alleen een fantastische schrijver, maar ook een uitermate sociaal dier.’

‘Ik ken Kevin al jaren. Hij is ontzettend behulpzaam. Hij is enorm aardig en een heel goede schrijver.

‘Waarom denk je dat ik een praatje heb gehouden voor zijn uiterst hinderlijke studenten?’ vroeg Adeline. ‘Ondergetekende gaat niet voor de eerste de beste aanstootgevende meningen zitten spuien. Alleen voor Kevin Killian ga ik viral.’

‘Er komt een nieuw boek van me uit,’ zei Baby. ‘Het heeft geen titel. Zal ik het De cupcake en het taartje noemen?’

‘Wat is het voor boek?’ vroeg Adeline.

‘Het is een officieel vervolg op Annie Zero. Het speelt zich af vijftig jaar na het mislukken van de Neomaoïstische revolutie. Annie Zero’s dochter Annie Terminay is voortvluchtig.

Haar beste vriend is een computervirus met een gevoelsleven en een drankprobleem.

‘Een vervolg,’ zei Adeline. ‘Kun je je de dagen van weleer herinneren toen je nog gaf om je schrijverij? Weet je nog hoe gek je werd toen je Infinite Jest probeerde te lezen?’

‘Dat weet ik nog, maar ik leef in het Amerika van Barack Obama. We hebben een gigantisch voorschot gekregen en 128

9789401606240.indd 128

03-11-16 16:18

hebben de rechten aan meerdere landen verkocht. Ik kan het geld goed gebruiken.’

Barack Obama was de President van de Verenigde Staten.

Hij was verkozen in 2008 en daarna herverkozen in 2012. De kiemlaag van zijn opperhuid zat vol melanine.

George Bush II, de President vóór Barack Obama, was werkelijk een verschrikkelijke President.

George Bush II had Amerika tot waanzin gedreven. Het was zelfs zo erg dat het grootste deel van de bevolking tijdelijk haar racisme opzij had gezet en een Afro-Amerikaan het hoogste ambt van het land had laten bekleden.

Acht jaar eerder was dit onmogelijk geweest. De meeste Amerikanen dachten dat ze de dag dat Amerika een Zwarte man tot President zou verkiezen niet meer zouden meemaken.

Dat was dus een soort werkmodel voor Amerikaanse vooruitgang: verandering kan enkel plaatsvinden als de helft van het land gek genoeg is om te vergeten dat ze deel uitmaken van een systeem van geïnstitutionaliseerd racisme.

Amerika was gek geworden door: 1) Mogelijke verkiezingsfraude. 2) Een dubbele economische crisis. 3) Een periode waarin ze ge-terrofucked waren. 4) Een militaire wetenschapper die antrax verstuurd had over de post. 5) Twee oorlogen in het Midden-Oosten. 6) Een man die met zijn schoenen een vliegtuig probeerde op te blazen. 7) Martelonthullingen.

8) Een orkaan die New Orleans grotendeels verwoestte, met name de Afro-Amerikaanse gemeenschappen. 9) Het mislukken van twee oorlogen in het Midden-Oosten. 10) Tienduizenden Amerikaanse slachtoffers tijdens twee mislukte oorlogen in het Midden-Oosten.

Het was een vreselijke tijd om in te leven. Het was alsof 129

9789401606240.indd 129

03-11-16 16:18

je tegen de grond getrapt werd en daarna trappen bleef krijgen terwijl je op de grond lag. Steeds maar weer opnieuw, en opnieuw, en opnieuw en opnieuw, en opnieuw, en opnieuw, en opnieuw, en opnieuw.

Er kwam geen einde aan het getrap en omdat het overdrachtelijk getrap was, kon je nooit je bewustzijn verliezen.

Je kon nooit doodgetrapt worden. Je moest blijven leven en toekijken en trappen incasseren.

Als je de trappen nooit zelf hebt hoeven doorstaan, zul je nooit weten hoe vreselijk het was.

Dit zijn de twee meest idiote dingen die gebeurden: 1) De Verenigde Staten van Amerika, een oorlogscultuur vol goede mensen, werd een land dat martelingen en oorlog voeren zonder aanleiding omarmde. 4.487 Amerikaanse soldaten sneuvelden in Irak. 32.223 raakten gewond.

2) Nadat de Franse President, Jacques Chirac, weigerde de vs te helpen Irak binnen te vallen, gingen er stemmen op een nieuwe naam te geven aan French Fries, apolitieke reepjes gefrituurde aardappel.

De nieuwe naam voor French Fries was Freedom Fries. In de kantines van het Amerikaans Congres is dit daadwerkelijk toegepast.

Jacques Chirac had een heel goede reden niet met Irak in oorlog te willen raken. Volgens hem berustte de voornaamste motivatie van George Bush II op een geschifte interpretatie van de Bijbel.

George Bush II had Chirac gebeld en gezegd: ‘Gog en Magog zijn aan het werk in het Midden-Oosten… De Bijbelse profetieën komen uit… Deze confrontatie is de wens van God, die dit conflict wil gebruiken de vijanden van zijn volk te vernietigen voordat een Nieuwe Tijd aanbreekt.’

130

9789401606240.indd 130

03-11-16 16:18

Chirac legde de hoorn neer na zijn gesprek met George Bush II. Hij vroeg zijn personeel of zij ooit van Gog en Magog gehoord hadden.

Omdat Fransen hedonisten zijn die echte graphic novels schrijven over mensen die neuken op hun eigen stronthopen, wist niemand op Chiracs kantoor zich te herinneren dat Gog en Magog eigennamen waren die voorkomen in de Bijbel.

Chiracs personeel nam contact op met een Professor aan de Universiteit van Lausanne genaamd Thomas Römer.

Thomas Römer was een expert op het gebied van het Oude Testament. Ze vroegen hem uit te leggen wie Gog en Magog waren.

‘Ga je die metafoor uitwerken?’ vroeg Adeline, ‘Of ga je haar begraven onder een hoop nieuwe woorden die geen mens ooit heeft uitgesproken?’

‘Ik probeer dat achter me te laten,’ zei Baby. ‘Ik haat mijn publiek.’

‘Weet je zeker dat het een goed idee is het De cupcake en het taartje te noemen? Erik zal zielsgelukkig zijn. Hij is je publiek, schat. Wist je dat hij Bromato onder druk gezet heeft een van hun diensten te vernoemen naar een woord uit Annie Zero?’

‘Welk woord?’

‘O, schat,’ zei Adeline, ‘mijn aandachtspanne is werkelijk abominabel. Je moet gewoon even wachten totdat iemand de dienst gebruikt om een nicht om te brengen of een tiener dusdanig pest dat hij zelfmoord pleegt. De nieuwsberichten zullen het verband leggen. En dan, lieve schat, zul je apetrots zijn. Je bent de goeroe van San Francisco, Baby, je bent de opperyogi. Erik is zo laagopgeleid. Die knul tracht diepzinnigheid te vinden in jouw o zo grote woorden. Dus weet je het zeker van die cupcake en het taartje? Wilt gij werkelijk dat het beide kanten op werkt?’

131

9789401606240.indd 131

03-11-16 16:18

‘Ik moet het toch iets noemen, nietwaar? Een boek zonder titel kan niet.’

‘Maar ik wilde helemaal niet over je boek praten!’ zei Adeline. ‘Ik wilde graag je mening.’

‘Mijn mening waarover?’

‘Over wat ik nou toch moet doen! De fans van Beyoncé haten me!’

132

9789401606240.indd 132

03-11-16 16:18

hoofdstuk vijftien

De opwinding kwam op een vrijdag tot bedaren. Net als Jezus Christus kwam zij op een zondag weer tot leven.

Jezus Christus was een sociale radicaal uit de Romeinse provincie Galilea. Jezus Christus werd ter dood veroordeeld in de Romeinse provincie Judea. Hij predikte radicale ideeĂŤn rond absolute liefde en absolute vergiffenis.

J. Karacehennem was geobsedeerd door het idee dat Jezus Christus een Blanke MagiĂŤr was die door Apollonius van Tyana was ingewijd in een systeem van seksuele toverij.

Het belangrijkste thema in dit denkbeeldige systeem van seksuele toverij was het gebruik van sperma als remedie tegen de dood. Het idee was flauwekul, maar Karacehennem had het in bijna al zijn werken weten te verwerken.

Op zondag vond iemand een interview met Adeline dat in 1997 was verschenen in het julinummer van het tijdschrift Wizard.

Wizard was een magazine met nieuws over de stripindustrie. Het liet zijn lezers weten wat Marvels meest recente plannen waren om de intellectuele eigendommen van Jack Kirby uit te buiten.

Wizard ging in 2011 op de fles.

133

9789401606240.indd 133

03-11-16 16:18

Het interview vond plaats toen de ware aard van Adelines pseudoniem nog niet bekend was. Het werd gehouden via e-mail, niet lang nadat Adeline haar eerste computer had gekocht.

De interviewer, die in de veronderstelling verkeerde dat Adeline een Russische man uit Moskou was, stelde enkele domme vragen als: Zijn de Russische meisjes net zo sexy als ze eruitzien?

Adeline beantwoordde ze met nog dommere antwoorden als: Rusland meisjes meer sexy dan Amerikanen! Hier in Rusland wij hebben woord блядь! Leuk woord voor op straat met meisje! Amerikaanse meisjes altijd heel graag seks! Ik Amerika komen voor hun sexy en zien hoe zij mannen dienen! Блядь was het Russische woord voor bitch of slet of hoer.

In tegenstelling tot sprekers van het Engels, die honderden vrouwonvriendelijke termen hadden, geloofden de Russen in zuinigheid.

Ayn Rand was een Russin die niet in zuinigheid geloofde.

Haar eindeloze roman De kracht van Atlantis was zo’n achthonderd pagina’s dik. Het boek ging erover hoe fantastisch geld is en hoe fantastisch rijke mensen zijn en hoe alles fantastisch is behalve arme mensen want die zijn uitschot en zouden moeten creperen in de goot. Waar het om draait in De kracht van Atlantis is dat een klootzak genaamd John Galt alle rijke mensen zover krijgt te verhuizen naar een vallei waarin ze allemaal samen rijk kunnen zijn. Vervolgens houdt hij een toespraak van zestig pagina’s.

De persoon die het oude exemplaar van Wizard vond, zette digitale kopieën van de pagina’s online.

Dit nieuwe materiaal zorgde ervoor dat de originele video van Adeline in Kevin Killians klas opnieuw werd geanaly134

9789401606240.indd 134

03-11-16 16:18

seerd, opnieuw werd gedeeld en geretweet en er opnieuw over geblogd werd. Alles voorzien van links naar het nieuwe, herontdekte interview.

De verontwaardigden kregen het idee dat er een duidelijk verband was tussen Adelines optreden in Kevin Killians klas en de aanstootgevende meningen die ze zestien jaar eerder geuit had.

Journalisten begonnen artikelen te schrijven.

De trend was hun opgevallen.

Jeremy Winterbloss mailde Adeline een aantal afbeeldingen die rondgingen op het Internet. Toen ze die zag, wist ze dat de situatie onmogelijk geworden was.

Alle afbeeldingen maakten gebruik van dezelfde foto. Het was een screenshot van de video van Adeline in Kevin Killians klaslokaal. Het enige verschil tussen de afbeeldingen waren de wisselende bijschriften die aan de foto waren toegevoegd.

Het toevoegen van bijschriften aan afbeeldingen was een van de leukste vormen van vermaak op het Internet. Er was een explosie geweest van gratis diensten waarmee ’s werelds grootste grappenmakers op eenvoudige wijze bijschriften aan afbeeldingen konden toevoegen.

De meeste bijschriften waren stom. Sommigen noemden Adeline oud. Sommigen noemden haar een hoer. Sommigen citeerden dingen die ze gezegd had in Kevin Killians klaslokaal of in haar interview met Wizard.

Van één afbeelding werd Adeline furieus. Daar stond ze in Kevin Killians klaslokaal. Over haar eigen gezicht stonden de volgende woorden: doet alsof ze een russische man is. haat andere vrouwen.

‘Hoe kan iemand nou denken dat ik andere vrouwen haat?’ vroeg Adeline aan haar computer. ‘Dit is lulkoek!’

135

9789401606240.indd 135

03-11-16 16:18

Toen realiseerde Adeline zich dat ze tegen een levenloos object zat te praten, alsof ze door haar walging hardop uit te spreken de geest weer in de fles kon krijgen.

De situatie was onmogelijk geworden.

Adeline trof de enige praktische maatregel die was voorgesteld.

Ze opende haar eigen Twitter-account.

136

9789401606240.indd 136

03-11-16 16:18

hoofdstuk zestien

Jarenlang had Adelines pseudoniem gewerkt. Ze vond het wel komisch om de naam van een Russische man te hebben. Die naam leek haar bijzonder genoeg om nooit verward te worden met de naam van iets anders.

Joel Silver had zich de waarheid over zowel J.W. Bloss als M. Abrahamovic Petrovitch laten ontglippen rond de tijd waarin de performancekunstenares Marina Abramović, die weinig melanine in de kiemlaag van haar opperhuid had, van een beroemdheid binnen de kunstwereld gewoonweg beroemd werd.

In 2010 voerde Marina Abramović een performance uit in het Museum of Modern Art in New York. Ze zat in een galerij en nodigde mensen uit in haar ogen te staren. Zij staarde terug.

De titel van de performance luidde: The Artist is Present. De tentoonstelling liep meerdere maanden en werd live uitgezonden op het Internet, wat een fantastisch hulpmiddel was voor geëngageerde kunstenaars om hun fanbase uit te breiden, en om te lezen over de vete tussen Alan Moore en Grant Morrison.

De uitwerking van het kunstwerk ging ver voorbij de normale impact van performance-installaties. The Artist is Present kreeg enorm veel publiciteit. Op papier en digitaal.

Toen kwam Lady Gaga.

137

9789401606240.indd 137

03-11-16 16:18

Lady Gaga was een popster zonder melanine in de kiemlaag van haar opperhuid.

Het woord gaga was een metoniem waarmee ieder persoon in de geïndustrialiseerde wereld een vaag neurologisch beeld van Lady Gaga’s gezicht kon oproepen. Het was een magische bezwering. Het was een merk.

Lady Gaga’s liedjes gingen over dezelfde zes onderwerpen waar alle liedjes van alle popsterren over gaan: liefde, beroemdheid, neuken, liefdesverdriet, geld en het kopen van lelijke troep.

In de levensgeschiedenis van een popster was het verlangen om op meerdere vlakken als succes erkend te worden een veelvoorkomende vertelboog.

Kleding en accessoires waren het eenvoudigst. Iedere popster verkocht prullerige kleding aan onwetende fans. Veel verkochten hun eigen parfums en sieraden. Veel probeerden in speelfilms te acteren.

Lady Gaga ging naar het Museum of Modern Art en bezocht The Artist is Present van Marina Abramović. Lady Gaga staarde niet in de ogen van Marina Abramović en Marina Abramović staarde niet in de ogen van Lady Gaga.

Lady Gaga liep alleen wat rond. Men vond dat haar stront niet stonk en ze wilde deel uitmaken van de Kunstwereld.

Een belangrijk aspect van het popsterrendom betrof de creatie van een vocabulaire voor enkele aspecten van de ervaring.

Iedere popster had fans nodig die bereid waren een lichtelijk belachelijke groepsnaam aan te nemen.

Lady Gaga’s fans noemden zichzelf Little Monsters.

Lady Gaga noemde zichzelf Mother Monster.

Tegen de tijd dat Lady Gaga Marina Abramović bezocht in het Museum of Modern Art werd Mother Monster op Twitter 138

9789401606240.indd 138

03-11-16 16:18

door meer dan vijf miljoen Little Monsters gevolgd.

Enkele maanden later zou Mother Monster de meest gevolgde persoon op Twitter worden.

In maart 2012 had ze meer dan twintig miljoen volgers.

De Amerikaanse journalistiek was gewetenloos geworden en verstoken van ideeën. Als gevolg werd het aantal volgers van iemand op Twitter gebruikt om diens invloed te meten.

Tot een bepaalde hoogte was dit waar. De tweets van Mother Monster bereikten inderdaad een flink aantal Little Monsters.

Maar behalve reclamedeals was het erg lastig tweets om te zetten in geld, de enige graadmeter in een kapitalistische maatschappij.

Mother Monsters eerste album, The Fame (2008), verkocht 4.572.000 exemplaren in de Verenigde Staten van Amerika.

Mother Monsters tweede album, Born This Way (2011), verkocht 2.326.000 exemplaren in de Verenigde Staten. Mother Monsters derde album, artpop (2013), verkocht minder dan 1.000.000 exemplaren in de Verenigde Staten.

Ondertussen bleef haar aantal Twitter-volgers stijgen. Een volger was iemand die een bericht ontving van de tweets die voortgebracht werden door een willekeurig individueel account.

Tegen het einde van 2013 had Mother Monster zo’n 40.900.000 Twitter-volgers.

Als I voor invloed staat, VA voor aantal verkochte albums, en TV voor Twitter-volgers, volgt nu een algemene formule om Mother Monsters afnemende invloed via Twitter te berekenen: VA2 – VA1 I= ------------TV2 – TV1 139

9789401606240.indd 139

03-11-16 16:18

Voor een andere meetkundige functie zou je de methode kunnen gebruiken die is uitgevonden door Zhang Xi, een gastwetenschapper aan de University of California, Berkeley.

Zhang Xi publiceerde in 2012 een artikel genaamd ‘Positiv/ Negative Einfluβ: Digitale Hebelwirkung entfalten mit Twitter’. Zhang Xi had een beetje melanine in de kiemlaag van haar opperhuid.

Zang Xi’s artikel stelde dat de invloed van een Twittergebruiker het beste gemeten kon worden door drie belangrijke gegevenspunten met elkaar te verbinden: 1) Het aantal gebruikers dat een Twitter-account volgt. 2) Het aantal gebruikers dat gevolgd wordt door een Twitter-account. 3) Het aantal tweets dat vanaf een Twitter-account verstuurd wordt.

Omdat Zhang Xi goed thuis was in de Frankfurter Schule waren de vroege werken van Augustus Erhard Ernest PfeifferPhol op haar pad gekomen. Net als alle leden van de Frankfurter Schule had Augustus Erhard Ernest Pfeiffer-Phol geen melanine in de kiemlaag van zijn opperhuid.

Zhang Xi bewonderde Pfeiffer-Phols onderbelichte stuk over Kants Kritiek van de zuivere rede, waarin de schrijver een zin herhaalt die hij gebruikte om veel van wat hij in de Pruisische denker betreurenswaardig vond te verwerpen. Deze zin luidde: ‘Wenn alle Nerven kaputt sind!’

Toen Zhang Xi haar artikel over Twitter schreef, had ze veel nagedacht over hoe haar werk zich verhield tot dat van Pfeiffer-Phol. De basishypothese van haar artikel was gebaseerd op het idee van Pfeiffer-Phol dat degene die in een sociale situatie het minste spreekt, de machtigste persoon is.

Als eerbetoon aan Pfeiffer-Phol had Zhang Xi zijn zin in een acroniem veranderd dat in het Engels een ongelukkige connotatie had. Het zag er als volgt uit: 140

9789401606240.indd 140

03-11-16 16:18

T WaNks = ---fw-fd Hoe lager een Twitter-gebruiker scoorde in de WaNks Index, hoe groter diens invloed. Gebruikers die heel hoog scoorden hadden maar heel weinig invloed.

Op 8 maart 2013 had Lady Gaga een WaNks Index Score van 0.0000765202785228534. Ze was uitermate invloedrijk.

Toen Mother Monster naar Marina Abramović ging in het Museum of Modern Art was haar populariteit wellicht op zijn hoogtepunt.

Het was tussen The Fame en Born This Way in.

Marina Abramović werd enorm beroemd. Ze stoomde lekker door.

Marina Abramović’ roem begon problematisch te worden toen mensen zich gingen verbeelden dat de naam Marina Abramović linguïstisch gezien erg dicht bij het pseudoniem zat van M. Abrahamovic Petrovitch.

Adeline leek zelfs een beetje op Marina Abramović. Ze waren allebei de veertig gepasseerd, hadden lang, zwartgeverfd haar en een gebrek aan melanine in hun opperhuid.

Marina Abramović was zo’n twintig jaar ouder dan Adeline, maar dat maakte niet uit. Mensen kunnen zich maximaal drie eigenschappen van iemands uiterlijk herinneren. Meestal maar twee: de kleur van hun huid en hun kapsel.

Als iemand als Kevin Killian Adeline introduceerde als M. Abrahamovic Petrovitch was het bijna onvermijdelijk dat men haar verwarde met Marina Abramović.

De gesprekken gingen dan ongeveer als volgt: 141

9789401606240.indd 141

03-11-16 16:18

‘Dit is Adeline. U kent haar misschien beter als M. Abrahamovic Petrovitch. De kunstenaar.’ ‘o mijn god, bij jij marina abromović? ik heb, zeg maar, toen dat ene op internet gezien.’

‘Nee, lieve schat, ik ben niet Abramović. Ik ben M. Abrahamovic Petrovitch. Ik ben geen performancekunstenaar. Ik teken stripboeken.’

‘O. Zoals Spiderman?’

‘Nee.’ Gedurende drie jaar was dit het vervelendste aspect van Adelines bescheiden dosis roem. Ze vond het eigenlijk niet zo heel erg, omdat ze voor iemand anders werd aangezien en gesprekken gemakkelijk weer kon afkappen.

De dag voordat iemand Adelines oude interview in Wizard vond, ging ze brunchen met Erik Willems in een bakkerszaakje vlak bij Dolores Park genaamd Tartine.

Tartine was een piepklein zaakje. Adeline vond het er zozo.

Erik Willems vond het fantastisch. Tartine was een toeristenbestemming. In het weekend stonden er vaak lange rijen.

Adeline en Erik Willems waren getuige van een zeer zeldzame gebeurtenis. Ze vonden een tafeltje.

Tartine dankte haar bekendheid aan de hoge kwaliteit van haar baksels en lovende recensies in verschillende media als Vogue en The New York Times.

The New York Times veranderde van een Amerikaanse kwaliteitskrant in een website die insprong op de grillen van het welvarende, jonge deel van de bevolking.

Dit betekende dat er een heleboel artikelen verschenen over efemere muziek. Dit betekende dat er een heleboel artikelen verschenen over efemere technologie. Dit betekende dat er 142

9789401606240.indd 142

03-11-16 16:18

een heleboel artikelen verschenen over Tartine.

The New York Times was niet zo goed in de berichtgeving over efemere muziek. Ze was nog slechter in berichtgeving over efemere technologie.

De krant was heel goed in de berichtgeving over Tartine.

The New York Times was buitengewoon slecht in de berichtgeving over de aanloop naar de Oorlog van George Bush II in Irak.

Nadat Amerika ge-terrofucked was, had The New York Times allerlei belachelijke artikelen geplaatst over hoe Saddam Hussein, de dictator van Irak, een arsenaal aan Massavernietigingswapens aan het opbouwen was.

De leiders van landen als Amerika, die landen bestuurden die over wapens beschikten die miljarden mensen zouden kunnen vermoorden, keurden Massavernietigingswapens af.

Een conventionele bom, zo ĂŠĂŠn die Amerika op Irak had gegooid, zou een gezin van ongeletterde boeren in rode mist en hompen vlees doen veranderen; en die hompen vlees zouden vervolgens verbranden. Massavernietigingswapens daarentegen zouden complete families van ongeletterde boeren vergiftigen en door verstikking om het leven brengen. Massavernietigingswapens zouden complete families van ongeletterde boeren verschroeien en chemische verbrandingen laten oplopen waar ze uiteindelijk aan zouden sterven.

De moraal hiervan was: bij de vernietiging van ongeletterde boeren moet je het op de juiste manier aanpakken.

Zowel George Bush II als The New York Times beweerde dat Saddam Hussein een gigantische lading Massavernietigingswapens had.

Dit was de voornaamste rechtvaardiging voor de Oorlog in Irak.

143

9789401606240.indd 143

03-11-16 16:18

De Oorlog in Irak van Bush II dient niet verward te worden met de Oorlog Tegen Irak van George Bush I, die gerechtvaardigd was door Saddam Husseins invasie van het olierijke land Koeweit.

Net als zijn zoon was George Bush I werkzaam geweest in de olie. Hij begreep hoe waardevol benzine was.

Amerika was een land waar een vader en zoon, luisterend naar dezelfde naam, oorlog hadden gevoerd tegen dezelfde dictator.

Vandaar dat de helft van de bevolking hun van racisme doordrenkte cultuur vergat en besloot dat het tijd was voor een Afro-Amerikaan als President.

Toen Amerikaanse troepen onder het commando van George Bush II voet op Iraakse grond zetten, ontdekten ze dat er geen Massavernietigingswapens waren.

De regering van George Bush II had het mis.

The New York Times had het mis.

Ze hadden een verhaal verzonnen over Massavernietigingswapens. Ze hadden de boel verkloot.

Het merendeel van de slechtste berichtgeving over Massavernietigingswapens kwam van de hand van een vrouw genaamd Judith Miller. Judith Miller baseerde zich op valse bronnen als de Iraakse balling Ahmed Chalabi, die een beetje melanine in de kiemlaag van zijn opperhuid had.

Een andere verslaggever genaamd Michael Gordon hielp Judith Miller bij haar slechte berichtgeving.

Terwijl Judith Miller haar onuitstaanbare lulkoek aan het schrijven was, was er een andere verslaggever die werkte voor The New York Times genaamd Jayson Blair. Hij was AfroAmerikaan. Zijn kiemlaag zat boordevol melanine.

Zowel Judith Miller als Michael Gordon had opvallend weinig melanine in de opperhuid.

144

9789401606240.indd 144

03-11-16 16:18

Jayson Blair zond stukken in over huiselijke onderwerpen.

Net zoals de artikelen van Judith Miller waren de artikelen van Jayson Blair ook onuitstaanbare lulkoek.

Anders dan Judith Miller, die Ahmed Chalabi vroeg om haar van onzin te voorzien, verzon Jayson Blair gewoon zijn eigen gelul.

Hij verzon bronnen. Hij verzon citaten. Hij deed alsof hij op een plek aanwezig was geweest.

Uiteindelijk kwam alle verkeerde berichtgeving aan het licht.

Over Blair, die korte, nikszeggende artikeltjes schreef die de dag na publicatie alweer vergeten waren, publiceerde The New York Times een enorm lang artikel op de voorpagina.

Het artikel noemde de situatie ‘een serieuze schending van het vertrouwen’ en ‘een dieptepunt in de honderdtweeënvijftigjarige geschiedenis van de krant.’ Het artikel bevatte een lange verhandeling rond de vraag of Jayson Blair al dan niet bevoordeeld was vanwege zijn overvloed aan melanine.

Over Judith Miller en Michael Gordon, wier artikelen door George Bush II als bewijs geciteerd waren in de aanloop naar de invasie van Irak en verantwoordelijk waren voor 36.710 Amerikaanse slachtoffers en honderdduizenden Irakese doden, publiceerde The New York Times een kort artikel namens de redactie waarin stond dat hun berichtgeving over Massavernietigingswapens niet ‘zo diepgravend was geweest als zou moeten’.

Jayson Blair werd ontslagen, viel in ongenade, en verdween.

Judith Miller ontving een fikse gouden handdruk en bleef werkzaam binnen de nieuwsmedia. Michael Gordon bleef bij The New York Times.

Dit was dus de les die getrokken kon worden uit de Amerikaanse kwaliteitskrant: als je onuitstaanbare lulkoek gaat publiceren, verzin dan geen leugens.

145

9789401606240.indd 145

03-11-16 16:19

Doe wat een goede journalist doet.

Ga naar buiten en ploeter en draag je schoenzolen af en vind de leugens van iemand anders en herhaal die.

En wees niet Zwart. En wees geen vrouw.

Hoe dan ook, de berichtgeving over Tartine was uitstekend.

De croissants werden ‘bladerig, boterachtig, knapperig, vettig’ genoemd.

Dat was waar. Dat klopte. De croissants van Tartine waren inderdaad bladerig, boterachtig, knapperig en vettig.

Er is dus altijd hoop.

Adeline en Erik Willems zaten in Tartine. Ze zaten te brunchen. De avond daarvoor had Adeline Erik platgeneukt.

Dit bleek een welkome afleiding te zijn van het feit dat ze al meerdere dagen gehekeld werd op het Internet, wat een fantastische bron was van geveinsde interesse in professioneel worstelen, het hacken van bedrijfswebsites en vurig verlangen deed ontluiken naar de bassist van de band Warpaint uit Los Angeles.

Adeline zat haar croissant met lange tanden op te eten en dronk koffie. Erik Willems werkte een enorme bananenroomtaart naar binnen.

Adeline staarde in de leegte van Erik Willems melanineloze gezicht en vroeg zich af hoe het toch kon dat hij neukte als een beest.

‘Er werkte hier ooit een meisje,’ zei Erik Willems. ‘Iedere start-upgast in de stad was bezeten van haar. Ze hadden het altijd over het Meisje van Tartine.’

‘Heb jij haar ooit mogen aanschouwen, mon frère? Was ook jij smoorverliefd op haar vanwege haar vele charmes?’

‘Ik heb haar gezien,’ zei Erik. ‘Ik begreep niet wat men zo aantrekkelijk aan haar vond. Ze was best leuk om te zien, 146

9789401606240.indd 146

03-11-16 16:19

maar ik geef de voorkeur aan oudere vrouwen.’

Adeline keek uit het raam naar 18th Street, die een directe verbinding vormde tussen Valencia Street en Dolores Park en helemaal doorliep tot aan The Castro. Tartine zat tussen Valencia Street en het park, wat betekende dat het in het epicentrum der ergerlijkheid bevond.

‘Wauw,’ zei een gast die bij hun tafeltje was komen staan, ‘jij bent het, zeg maar, echt hè?’

‘Schat,’ zei Adeline. ‘Ik denk dat je je vergist.’

‘Nee,’ zei de gast, ‘Je bent het echt. Jij bent die vrouw van het Internet. Ik heb met mijn vrienden die video, zeg maar, de hele week zitten kijken.’

‘Je ziet me echt voor iemand anders aan,’ zei Adeline. ‘Die vrouw ben ik niet.’

‘Ah toe,’ zei de gast, ‘ik herken je, zeg maar, gewoon.’

‘Nee, zeg maar,’ zei Adeline. ‘Weet je, ik krijg deze shit al enkele dagen over me heen, oké? Het probleem is dat er, zeg maar, enige verwarring is. Je verwart me met Abrahamovic Petrovitch, maar dat ben ik niet. Ik ben, zeg maar, ook beroemd, weet je, en dat is waarom je me herkent, oké? Mijn naam is Marina Abramović. Weet je nog toen, zeg maar, Lady Gaga, zeg maar, naar het MoMA ging en in iemands ogen staarde? Dat was dus, zeg maar, mijn gezicht. Ik ben niet M. Abrahamovic Petrovitch. Ik ben een ander beroemd iemand.

Ik ben Marina Abramović. Je weet wel, The Artist is Present?’

‘Oké, goed hoor,’ zei de gast. ‘Mijn fout. Mag ik een selfie nemen?’

Adeline en Erik Willems vertrokken bij Tartine. Ze liepen naar Adelines appartement.

‘Ik wist helemaal niet dat je ook andere accenten kon doen,’ zei Erik.

147

9789401606240.indd 147

03-11-16 16:19

‘Sommigen van ons,’ zei Adeline, ‘kunnen zowel de cupcake als het taartje zijn.’

Erik Willems gaf geen antwoord. Adeline had hem het noemen van de cupcake en het taartje al lang geleden doen betreuren.

De hele tijd dat ze bij Tartine hadden gezeten, had Erik Willems gespannen zitten wachten tot Adeline de cupcake en het taartje ter sprake bracht. Tartine was per slot van rekening een bakkerij.

‘Weet je, ik vraag me af of dit gaat blijven gebeuren. Gister gebeurde het ook al.’

‘Iemand herkende je?’

‘Certainement, lieveling,’ zei Adeline. Ik stond in de buurtwinkel. Ik vond het goed dat ze een foto van me maakten.

Vanaf dat moment heb ik besloten dat ik gewoon iedereen ga wijsmaken dat ik Marina Abramović ben. Ze hebben me al drie jaar lang met haar naam lastiggevallen, dus waarom zou ik het leed niet omarmen? Acht je het mogelijk dat de mensen daar in New York aan Marina Abramović vragen of ze wellicht Abrahamovic Petrovitch is?’

Op dat moment reed er een Google-bus voorbij.

148

9789401606240.indd 148

03-11-16 16:19