Tintelende, jeukende

TINTELENDE, JEUKENDE, BRANDERIGE LIPPEN

Het begint met een blaasje op de lip dat prikt en een beetje brandt. Na enkele uren of dagen vormen zich pijnlijke blaasjes gevuld met helder vocht. Mensen die regelmatig last hebben van een koortslip herkennen dit. Een koortslip komt meestal voor op de lippen en de omliggende huid en slijmvliezen. Vaak komt de koortslip telkens op dezelfde plaats terug.

Het eerste verschijnsel is een tintelend, jeukend of branderig gevoel ter hoogte van de lippen. Dan ontstaan er vochtblaasjes, meestal in groepjes bij elkaar. Deze kunnen piepklein zijn – 1 mm –, maar ook wat groter. De blaasjes veroorzaken jeuk, een branderig gevoel en pijn. Vervolgens barsten de blaasjes open en ontstaan er kleine zweertjes. De zweertjes drogen geleidelijk uit, waarna zich een korstje vormt. Dat valt er na verloop van tijd vanzelf af en laat geen littekens achter. Een koortslip verschijnt meestal op dezelfde plaats waar de eerste infectie heeft plaatsgevonden. Meestal geneest een koortslip vanzelf binnen zeven à tien dagen. Maar het is de vraag of iemand zo lang met de hinderlijke, zichtbare en besmettelijke infectie wil rondlopen.

ZEER BESMETTELIJK

De oorzaak van een koortslip is een infectie met het herpes-simplexvirus: HSV. Er zijn twee typen HSV, namelijk HSV-1 en HSV-2. Beide typen HSV kunnen zowel een infectie aan de lippen (herpes labialis) als aan de uitwendige geslachtsorganen (herpes genitalis) veroorzaken, maar herpes labialis wordt hoofdzakelijk veroorzaakt door HSV-1, terwijl herpes genitalis in de meeste gevallen veroorzaakt wordt door HSV-2. Als iemand is besmet, blijft het virus sluimerend aanwezig in zenuwcellen. In bepaalde situaties wordt het virus weer actief. Dan gaat het via de zenuw naar de huid. Zo komt het dat de symptomen altijd op dezelfde plek komen.

Het herpesvirus is zeer besmettelijk en de meeste mensen krijgen het al op kleuter - leeftijd van hun eigen ouders. Vaak merken kinderen - en de ouders - helemaal niets van een primaire herpes-infectie. Soms krijgt een kind koorts en vergrote lymfe - klieren en is de mond - zowel van binnen als van buiten - pijnlijk en ontstoken. Dit duurt ongeveer drie tot zes dagen. De allereerste infectie duurt onge veer veertien dagen. Een herpes infectie is besmettelijk, of er nu wel of geen symp - tomen zijn. Bij een koortslip is het vocht in de blaasjes besmettelijk. Hiermee kunnen anderen besmet worden, maar je kunt ook jezelf op een andere plek besmetten. Was je handen daarom altijd goed na contact met iemand met een koortslip en gebruik niet dezelfde handdoek.

UIT DE ZON

Het virus wordt actief bij een verlaagde weerstand, maar ook door uv-straling. Een extra reden dus om het gezicht en de lippen tegen de zon te beschermen. Adviseer daarvoor een lippenbalsem met SPF. Als er sprake is van een koortsblaar, is het voor het genezingsproces beter om zoveel mogelijk uit de zon te blijven en de weerstand op te bouwen. <

JOUW ADVIES BIJ KOORTSLIP

WANNEER NAAR DE HUISARTS?

• Een baby dient altijd doorverwezen te worden, omdat een pasgeboren baby kan overlijden aan een herpes-infectie (herpes neonatorum).

• Een koortslip moet in principe na veertien dagen genezen zijn. Als dit niet het geval is, kan er iets anders aan de hand zijn.

Adviseer de klant dan om naar de huisarts te gaan.

• Als er pus uit blaasjes komt, is het raad - zaam om naar de huisarts te gaan.

• Adviseer om naar de huisarts te gaan als er blaasjes op andere lichaamsdelen voorkomen.

• Bij een verminderde afweer of bij consti tu - tioneel eczeem adviseer je ook om naar de huisarts te gaan.

J O U W ADV IE S

Bij zelfbehandeling adviseer je na het stellen van de WHAM-vragen als eerste-keuzemiddel zelfzorgmiddelen met:

› zinksulfaat in een gel of vette crème; › zinkoxide in zalf of olie.

Er zijn ook virusremmende middelen (aciclovir, valaciclovir en penciclovir), te starten zodra branderigheid optreedt, vóór het ontstaan van blaasjes en korstjes. Ook is een combinatie met hydrocortison beschikbaar (dit is een UA-middel).

Adviseer om het middel alleen aan te brengen op de pijnlijke plek of op de blaasjes. Niet verder uitsmeren, want daarmee kan het virus verspreid worden.

Andere adviezen voor mensen met een koortslip. › Was altijd de handen met zeep voor en na aanraking van de koortslip. › Raak anderen zo min mogelijk aan. Kom met een koortslip niet te dicht bij baby’s en jonge kinderen. › Vermijd orale seks. › Pas bij het aanbrengen van make-up op dat de infectie niet wordt overgebracht naar bijvoorbeeld het oog. › Gebruik handdoeken, washandjes, scheergerei en dergelijke niet samen met iemand anders.

(Bron: o.a. Standaarden voor de zelfzorg – KNMP)