Kaliteli Motosiklet Bilgi Paylaþým Platformu www.YamahaTurkiye.Org
2009 Kasým Sayý: 3
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
DiSK FRENLER AMORTÝSÖR Nedir ? Sürüþe Etkileri ?
DOKTOR CÝVANIM : SÜRÜÞTE BAÞIMIZIN KONUMU GÜVENLÝ SÜRÜÞ: SOLLAMA HUKUK VÝZÖRÜ : GARANTÝ HESABI-2 TEKNÝK : DOÐRU LASTÝK SEÇÝMÝ HGÜMH : FZR 600R HATIRASI PODYUM : AYIN GÜZELÝ TANITIM : ÜRÜN TANITIMI GEZÝ : DOMANÝÇ-TUNÇBÝLEK-KELEÞ-BARAKLI GÖLETÝ HABER : MOTORSPORLARI
EFSANE GERÝ GELÝYOOOOR
SUPER TENERE 1200
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
Adý YamahaTürkiye E-Mecmua
Sahibi YamahaTurkiye.org
Editör H.Aþkýn KAYMAZ
Tasarým H.Aþkýn KAYMAZ Suna KAYMAZ
Haber Editörü Melih BAYKARA
Yazarlar Ali TÜTER Atýlay KURTOÐLU Emre ERCÝNS Levent KOLAK Murat KAVAKLIOÐLU H.Aþkýn KAYMAZ Ahmet Acar TEZEL Hakan BAKIREZER Orhan ONDÖRTOÐLU
Reklam Rezervasyon Suna KAYMAZ suna@yamahaturkiye.org
Ýletiþim iletisim@yamahaturkiye.org
Mecmua Ýçeriði Hakkýnda Yazýlan tüm yazýlar yazarlarýn sorumluluðundadýr. Mecmuamýzda yayýnlanan tüm görsel ve yazýlar izinsiz kullanýlamaz.
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
www.YamahaTurkiye.org
Kasým 2009
Editör
H.Aþkýn KAYMAZ askin@yamahaturkiye.org
YENÝ BÝR DÖNEM BAÞLIYOR...
Y
amaha dünya devi þirketlerinin arasýnda yer alýyor hepimizin bildiði üzere.Ülkemiz de ise Yamaha nýn distribütörlüðünü BeldeYama (Koç Grubu) yapmakta idi. BeldeYama 15 Kasým 2009 tarihi itibari ile Yamaha Distribütörlüðünden çekileceðini duyurdu. Peki sonrasýnda ne olacak ? Yamaha ülkemizde týpký Honda Türkiye gibi kendi ofisini kuruyor. Yani bundan sonra Yamaha severler ve kullananlar direkt olarak Yamaha ile iletiþim kurabilecekleri anlamýna geliyor. :) Geçmiþ yýllarda yaþanan parça, fiyat politikasý ve hizmet kalitesi problemlerinin bir nebze olsun düzeleceði tahmin ediliyor. Yamaha nýn Türkiye de ofisinin olmasý servis kalitesinin de artacaðý anlamýna gelir /gelmeli. Peki bizi (YT Mecmuasý ve Fan Club Sitemiz) bu deðiþimin sonucunda neler bekliyor ? Geçmiþ yýllarda FazerTurkiye.Org olarak BeldeYama dan pek fazla destek aldýðýmýzý söyleyemeyeceðiz. Bu yýl itibari ile daha fazla kitlelere ulaþmak için ismimizde ki YamahaTurkiye.Org deðiþikliði ile ailemiz büyüdü. Bununla birlikte adýmýz ve amatör ruhla yürüttüðümüz Yamaha sevgisinin gücü de arttý. Umuyoruz ki Yamaha nýn Türkiye de bulunmasý biz Yamaha severlere faydalý olacaktýr.Yamaha nýn yurt dýþýndaki benzer oluþumlarýn(fan kulüplerinin) dahil edildiði sponsorluklar, etkinlikler, sosyal sorumluk projeleri vb. uygulamalar için bizlere ön ayak olacaðýný umuyorum. Evet, yeni bir dönem bizi bekliyor. Motosiklet camiasý için hayýrlý olsun...
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
www.YamahaTurkiye.org
Kasým 2009
Melih BAYKARA melih@yamahaturkiye.org
HABERLER ROSSÝ 9. KEZ ÞAMPÝYON MotoGP’de Malezya Grand Prix’sini üçüncü sýrada tamamlayarak MotoGP kariyerindeki 7. galibiyetini de elde eden Valentino Rossi’nin keyfine diyecek yok. Rossi’nin son yarýþtaki üçüncülüðünün ardýndan elde ettiði puanlar, kendisini takým arkadaþý Jorge Lorenzo’nun 41 puan ötesine taþýyarak artýk yenilemez bir duruma getirmiþti. “Bu son derece mükemmel bir baþarý” diyen 30 yaþýndaki Ýtalyan, kendine has sýra dýþý hareketleri eþliðinde þunlarý kaydetti: “Bu benim bütün kariyerimin 9'uncu, MotoGP kariyeriminse 7'inci þampiyonluðu. Bu süreçte bana her türlü saðlayan Yamaha ekibine son derece müteþekkirim. Bu baþarýyý onlarla paylaþýyorum. Takým arkadaþým Lorenzo da, özellikle sezonun baþýnda o kadar ciddi bir rekabet sergiledi ki, daha önce hiç kimse beni bu kadar zorlamamýþtý.”
YAMAHA ELEKTRÝKLÝ-BENZÝNLÝ SCOOTER Yamaha Motor, Tokyo MotoShow’ da yeni hibrid modeli HV-X scooterý sundu. T-Max 500 Modelinin þasesinden oluþturulmuþ bu scooter , 250 cc benzinli ve elektrikli , tek silindirli , 4 zamanlý , su soðutmalý bu motor 20 bg. gücünde. Hem benzin hem de elektrik ile çalýþabilen bu motor konsept olarak tasarlanmýþ durumda.
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
www.YamahaTurkiye.org
Kasým 2009
EFSANE GERÝ DÖNÜYOR SUPER TENERE 1200
Tokyo Motor Þovunda adventure motosiklet tutkunlarýný heyecanlandýracak haber: Yamaha sürpriz konsept Süper Tenere motosiklet açýklanmasýný yaptý. Yamaha Süper Ténéré; her macera dayanacak þekilde bir ruh ile inþa edilmiþ, Paris-Dakar Rallisini gururla miras yapmýþ 80'li ve 90'lý yýllarýn efsane makinesi, yeni trendi ile yeni dünyalara ve bilinmeyen maceralara götürmeye hazýrlanýyor. Konsept motosiklet Kuzey Afrika Arap kostümü þeklinde kumaþla kaplanarak duyuruldu. Dual purpose motosiklet; paralel çift silindirli 1200cc. motoru, þaft aktarmasý, çekiþ kontrol sistem ve ABS fren sistemiyle sizi sýnýrlarýn ötesine taþýmaya hazýrlanýyor. Görünen o ki bu defa 1200GS’e ciddi bir rakip geliyor.
SUPERBIKE 2009 ÞAMPÝYONU BEN SPIES Dünya Superbike Ve Supersport Þampyionasý’nda Ben Spies Ve Cal Crutchlow mutlu Sona Ulaþtýlar. Dünya Superbike þampiyonasýnýn son ayaðý Portekiz’in Portimão pistinde koþuldu. Superbike kategorisinde son ayaða þampiyona lideri Noriyuki Haga’nýn 10 puan gerisinde gelen çaylak Ben Spies, ilk yarýþta 1.’lik ve ikinci yarýþtaki 5.’liðiyle gelen puanlarla Japon rakibini geride býrakmayý baþardý. Haga ise ilk yarýþý 5. sýrada götürürken düþerek büyük bir fýrsatý tepmiþ oldu. Superbike Dünya Þampiyonasý’nda 10 yýldan uzun bir süredir mücadele eden Haga, bu sonuçla genel klasmanda üçüncü defa þampiyona 2.’liðiyle yetinmek zorunda kaldý. Daha ilk sezonunda 11 pol pozisyonu ve 28 yarýþta 14 galibiyet. Çaylak Þampiyon Birleþik Amerika’lý Ben Spies. Bu performansý Spies’e MotoGP’de Yamaha Tech3 takýmýnda bir yer edindirdi. MotoGP’de 2009 Sezonunun son yarýþý olan Valencia GP’sinde kendisi gibi Texas’lý ve eski bir Superbike Þampiyonu olan Tech3 pilotu Colin Edwards’la birlikte ter dökecek. Ulusal gururumuz Kenan Sofuoðlu ise yarýþý kürsüde bitirerek sezonu iyi noktaladý. 2010 Dünya Superbike Þampiyonasý 28 Þubat’ta Avustralya’da baþlayacak.
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
Kasým 2009 www.YamahaTurkiye.org
Dr. Ali Tüter atuter@yamahaturkiye.org
DOKTOR CÝVANIM VÝRAJ DÖNERKEN NEDEN BAÞIMIZI ÇEVÝRÝRÝZ ? Neden viraja girerken baþýmýzla viraj içine doðru bakarýzda, kafamýz vücudumuzla ayný düzlemde durmaz? (Küçük Emrah durumlarý ) Hepimizin otomatik olarak bu soruya vereceði cevap “Nereye bakarsan oraya gidersin” olacaktýr. Tamam cevap budur da, bu iþ nasýl oluyorda oluyordur þimdi size bunu anlatmaya çalýþayým. Hareketlerimiz, “Motor Sistemler” tarafýndan kontrol edilmektedir. Bakýþ’da bu sistemler içinde yer alan bir motor sistemdir veya diðer bir deyiþle motor sistemin bir parçasýdýr. Ayný zamanda Bakýþ, vücudumuzun uzaydaki konumu -Kas-Ýskelet sisteminin iþi- (postür) ve Ýç kulakta yer alan Denge Organý (Vestibüler Sistem) ile beraber kombine çalýþan bir sistemdir. Bakýþ sisteminin özelliði gereði obje duruyorsa gözler de hareketsiz tutulur; obje veya baþ hareket ediyorsa görüntüyü sabitleþtirir. Baþ hareketi sýrasýnda görüntüyü tespit etmek için baþ hareketine iliþkin bilgi gereklidir. Ýþte bu bilgiyi görme sisteminden alabiliyoruz ama gözlerde baþla beraber hareket ettiði için ve bu yolun algýlama süresi yavaþ olduðundan, bunun yerine hareketi doðrudan tespit eden iç kulaktan gelen bilgi kullanýlýr. Baþ hareketleri ve yerçekimi referans alýndýðýnda, baþýn pozisyonu vestibüler sistem tarafýndan deðerlendirilir. Vestibülo-oküler refleks bu bilgiyi kullanarak, doðrudan gözlerden gelen görsel enformasyondan baðýmsýz olarak, hareketi kontrol eder. Yani postürümüzü ayarlar. Ýþte bunun sonucunda viraja girerken baþýmýzýn ekseni vücudumuzun ekseninden farklý bir açýyla [yerküre eksenine paralel(-e yakýn) veya yerküreye dik (-e yakýn) baþka bir ekseni takip eder. Burada biraz daha açýklama yapmak gerekecek galiba. Uçaklar ve denizaltýlar üç boyutta mekan durumunu ve hýzlanmayý ve dönüþü bildirecek sofistike kýlavuzlara sahiptirler. Halbuki bu kýlavuz sistemlere benzer sistemler biz omurgalýlarda 500 milyon yýldýr vardýr.Ýþte bu sistem vücudumuzun dengesininden sorumlu olan Vestibüler sistemdir. Vestibüler sistem, Hangi yön yukarý? ve Nereye gidiyorum ? sorularýna yanýt vermek için þekillendirilmiþtir. Ýç kulaðýn vestibüler kýsmýnýn sezici organlarý: · Yarým daire kanallarý: Her biri birbirine dik düzlemde bulunan yarým daire þeklindeki 3 kanaldan oluþur. Bir tanesi yatay düzlemle 30 derece açý yapar. Her kanal kendi düzlemindeki dönme gibi açýsal eylemleri sezer ve yanýt verir. ·Utrikül: Algýlayýcý yapýsý yatay düzlemdedir, dik alçalma ve doðrusal ivmeye yanýt verir. ·Sakkül:Algýlayýcý yapýsý utriküldekine diktir, doðrusal ivmeye yanýt verir. Yani denge saðlama iþini, baþýn doðrusal ve açýsal hareketleri ve bu hareketelerdeki hýzlanmasýnýn veya yavaþlamasýnýn, iç kulakta bulunan 5 duysal organ topluluðu tarafýndan ölçülmesiyle gerçekleþtirir. Bunun yaný sýra ayný zamanda göz kaslarýný kontrol ederek bu yolla görsel oryentasyonu saðlamak ve aldýðý tüm bu veriler neticesinde vücudumuzun pozisyonunu (postür) ayarlamak üzere gerekli komutlarý Kas-Ýskelet sistemine iletmek suretiyle “dengemizi” saðlamaktadýr. Yani uzun lafýn kýsasý, baþýmýzýn yatay düzlemle yaptýðý açý 30dereceyi geçtiði anda vücudumuz bunu “ulan gene düþüyoruz” diye algýlayýp, “hop hop hooppp deðiþ ton ton” muamelesi yapmaya baþlar. Ýþte bu muameleye maruz kalmamak için baþýmýzla viraj içine bakacak þekilde (çenemiz viraj çýkýþ noktasýný gösterecek þekilde) tutarak virajlara güvenle, keyif içinde yatarýz. Referanslar: 1)Goldberg, Michael E. : The Control of Gaze; Chapter 39 2)Çelikyurt, Cengiz : Denge, Dengesizlik,Baþdönmesi 3)Tüter, Ali: KBB ders notlarý; Fizyoloji ders Notlarý; Nöroloji ders Notlarý
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
www.YamahaTurkiye.org
Kasým 2009
Hakan Bakýrezer hakan@yamahaturkiye.org
TARÝHTEN BÝR YAPRAK FREN DÝSKLERÝ Motosiklet üzerinde ilk kez bir disk frenin görülmesi Kasým 1955 tarihindeki, ünlü otomobil üreticisi þirket, Maserati'nin yeni 246 cc'lik, tek silindirli model'ini Milan fuarýnda sergilemesine rastlar. Görülen fren sistemi, hidrolik olarak deðil, mekanik olarak çalýþýyordu ve bu motosiklette, fuarý takip eden aylarda satýþa sunulmuþtu. Þüphesiz, kullanýlan bu fren sistemi Maserati'yi tarih kitaplarina sokmuþ ise de.firma uzun vadede motosiklet üreticisi olarak piyasada yerini almamýþtýr.
Lambretta TV175
Daha sonralarý,1961 yýlýna gelindiðinde, The American Midget Motors Autocycle firmasý disk freni opsiyonel olarak ürettikleri scooter benzeri bir makinede sunmuþlardý. Büyük ölcekli olarak disk freni ürettikleri motosiklette “Lambretta TV175” standart olarak sunan ilk motosiklet firmasi ise Ýtalyan Innocenti þirketi olmuþtu. Sadece ön tekerleðe takýlý olan disk fren mekanik olarak çalýþtýrýlýyor ve gidona baðlý bir tel ile kontrol ediliyordu. Fren diski, o günün teknolojisi itibari ile, kullanýma baðlý olarak yüksek ýsýnma yüzünden yamulmalara, disk üzerinde oluþan bombelere maruz kalabiliyordu. Yüksek performans ürünü motosikletler için, açýkçasý, yeni bir yaklaþým gerekiyordu ki, bu da iki þekilde geliþimini tamamladý. Ýlk olarak, yine bir Italyan firmasi olan Campagnolo tarafindan üretilen ve mekanik olarak iþleyen, ama kaliper tipli parça, 1960'li yýllarýn ortalarýndaki MV Agusta 600'ün, lüks yol makinesinde kullanýldý. Ayný fren sistemi, Benelli'nin 250cc'lik, 4 silindirli GP yarýþ motorunda da test edildi. Ýkinci model ise, yine kaliper tipli olup,hidrolik olarak çalýþýyordu. Bu modelin motosikletlerde daha iþlevsel olduðunu kanýtlamasý, günümüzdeki tüm motosikletlerin standart bir parçasý haline gelmesine sebep olmuþtur. Sistemde kullanýlan ve hidrolik basýnçla hareket edip, kaliper içerisindeki pistonun diske kenetlenmesi ile iþlevini tamamlayan bu sistem, yýllar içersinde,kullanýlan kaliper ve pistonun sayýsýnýn artmasý ile ilerlemiþtir. BMW K100 ABS Daha sonraki yýllarda, BMW Anti-lock breaking system (ABS)'yi ilk olarak motosiklette kullanan firma olmuþtur. Baþlangýçta opsiyonel olarak yalnýzca, K100'un 1988 modelinde sunulan ABS, Almanya'daki Cologne Motosiklet fuarýnda 1986 yýlýnda ortaya çýkmýþtý. Aslýnda, BMW'nin ABS ile ilgili denemeleri 1978 yýlýnda, kendi otomobilleri için üretilen bu sistemin çift silindirli bir motora takýlmasý ile baþlar. Ne yazik ki, fren sisteminde ortaya çýkan bir sürü problem ve bu problemlerin aþýlmasý için gereken modifikasyonlarin zorluðundan dolayý, denemelerden vazgeçilir. Daha sonralarý hidro-mekanik sistemle yapýlan denemeler sonucunda, BMW, bir baþka Alman firmasý FAG Kugelfischer tarafýndan geliþtirilen elektronik/hidrolik anti-lock sistemini, motosikletlere kolayca uygulanabilmesi ve verimliliði üzerine seçer. Sistem, ilk yýllardan itibaren sürekli geliþtirilip, daha iyi ve daha hafif ABS II versiyonu 90'lý yýllarýn ilk yarýsýndan itibaren kullanýlmaya baþlanýr. Günümüz de artýk ABS seçenekli bir çok markanýn bir çok modeli bulunmaktadýr. Güvenliðe önem verenlerin tercihlerinde büyük rol oynamaktadýr. Gelecek ay görüþmek üzere kazasýz sürüþler...
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
Kasým 2009 www.YamahaTurkiye.org
KONSEPT
HABER
ÝPUÇLARI
TEKNÝK KONULAR
TEST SÜRÜÞ TEKNÝKLERÝ
FOTO-VIDEO BAKIM-ONARIM
KARÞILAÞTIRMA MOTORSPORLARI EÐÝTÝM ÜRÜN TANITIM AKSESUARLAR Aradýðýnýz her þey TEK ADRESTE
www.ortasehpa.com Motosiklet Bilgi Portalý YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
www.YamahaTurkiye.org
Kasým 2009
Av. Atýlay KURTOÐLU atilay@yamahaturkiye.org
HUKUK VÝZÖRÜ GARANTÝ HESABI-2 Tüm motosiklet severlere merhabalar. YamahaTürkiye.org ile birlikte yayýn hayatýna baþlayan e-mecmuamýzda Ekim sayýmýzý geride býraktýk ve geçen sayýmýzda deðindiðimiz Garanti Hesabý Konusuna bu sayýda detaylar ile devam edeceðiz. GARANTÝ HESABI- BAÞVURU PROSEDÜRÜ Öncelikle Garanti Hesabýný kýsaca hatýrlayalým.2918 Sayýlý Karayollarý Trafik Kanunu’nun 108. Maddesi ile kurulmuþ olan karayolu trafik garanti sigortasý hesabý 5684 Sayýlý Sigortacýlýk Kanununun 14. Maddesi le “Garanti Hesabý” adýný almýþ ve bu kanun çerçevesinde düzenlenmiþtir. Garanti Hesabý; Sigortalýnýn tespit edilememesi durumunda kiþiye gelen bedensel zararlarý karþýlamaktadýr. Garanti hesabýnýn meydana gelen maddi zararlarý karþýlamasý için, zarar görenin Sigorta þirketinin malî bünye zafiyeti nedeniyle sürekli olarak bütün branþlarda ruhsatlarýnýn iptal edilmesi ya da iflas etmiþ olmasý gerekmektedir. BAÞVURU PROSEDÜRÜ Önceki sayýmýzda belirttiðimiz þekilde bir durumla karþýlaþtýðýmýzda zararýmýzýn Garanti Hesabý’ndan karþýlanmasý için Türkiye Sigorta ve Reasürans Þirketleri Birliði’ne yazýlý olarak baþvurulmasý gerekmektedir. Baþvuru Þekli ve Süresi :Güvence Hesabý ile ilgili talepler için; söz konusu sigortanýn tabii olduðu zamanaþýmý süresi içinde yazýlý olarak Hesaba baþvurulmalýdýr. Baþvuru Sýrasýnda Ýstenen Belgeler :Hak sahiplerinin baþvuru dilekçeleri ve aþaðýda belirtilen belgelerle Güvence Hesabý’na baþvurmalarý gerekmektedir. Ölüm Halinde Gereken Belgeler : 1.
Kaza tespit tutanaðý resmi tastikli sureti,
2.
Olayýn mahkemeye intikal etmesi halinde mahkeme kararý,
3.
Ölüm Raporu,
4.
Ölenin mesleði ile gelir durumunu ve desteklik iliþkisini gösterir belge,
5.
Hak sahiplerine Sosyal Güvenlik Kurumlarýndan gelir baðlanmýþ ise, baðlama kararý ile baðlanan gelirin peþin deðerini gösteren belge,
6.
Aile nüfus kaydý aslý ve veraset ilamý,
7.
Kaza ile illiyeti gösteren diðer belgeler.
Yaralanma Halinde Gereken Belgeler : 1.
Kaza tespit tutanaðý resmi tasdikli sureti,
2.
Hastane raporu aslý veya resmi tasdikli sureti,
3.
Dökümlü tedavi faturalarý asýllarý,
4.
Maluliyet sözkonusu ise, maluliyet oranýný gösterir hastane raporu aslý veya resmi tasdikli sureti,
5.
Olayýn mahkemeye intikal etmesi halinde mahkeme kararý,
6.
Kaza ile illiyeti gösteren diðer belgeler.
Sigortacýlýk Kanunu'nun 14.(c) maddesi uyarýnca bedensel zararlar dýþýndaki maddi zararlar için Belgeler : 1.
Poliçe sureti,
2.
Kaza tespit tutanaðý resmi tasdikli sureti,
3.
Eksper Raporu,
4.
Varsa mahkeme kararý sureti,
5.
Hasar bedeli sigortalý tarafýndan ödenmiþ ise ödeme ile ilgili belgelerin suretleri,
6.
Kaza ile illiyeti gösteren diðer belgeler.
NOT: Söz konusu Sigorta Þirketlerinde daha önce hasar dosyasý açýlmýþ ise bu dosyadaki belge veya bilgiler geçerli olacaktýr. Ödemeler : Hesap yönetimince, gerekli incelemeler yapýldýktan sonra, tazminat miktarýnda ve hak sahiplerinde tereddüt bulunmadýðý takdirde belirlenen miktar, hak sahiplerine ilgili banka aracýlýðý ile ödenir. Güvence Hesabý’nýn sorumluluðu; rizikonun gerçekleþtiði tarihte geçerli zorunlu sigorta poliçesinin teminat limitleri ile sýnýrlýdýr. Yukarýda bahsettiðimiz belgeler toplandýktan sonra olayý anlatan ve belgelerin eklenerek hazýrlandýðý bir dilekçe ile Türkiye Sigorta ve Reasürans Birliði’ne baþvurulmalýdýr. Ancak bu baþvuru öncesinde bir avukattan ya da konu hakkýnda bilgisi olan bir kiþiden yardým alýnmasý hem baþvurunun reddedilmesini engelleyecek hem de hak kayýplarýný en aza indirecektir. Önümüzdeki sayýda yeni bir konu ile buluþmak üzere. Kazasýz sürüþler…
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
Kasým 2009 www.YamahaTurkiye.org
H.Aþkýn KAYMAZ askin@yamahaturkiye.org
LASTÝK SEÇÝMÝ
Levent Kolak levent@yamahaturkiye.org
Lastik…
HAYBEDEN GERÇEK ÜSTÜ MOTOSÝKLET HÝKAYELERÝ FZR 600R ÝLE BAÞIMIZA GELENLER Bu seferde sizlere yýllar önce kullanmýþ olduðum 1992 model FZR 600 R motosikletimin baþýna gelenleri anlatmak istiyorum. Ýnanýn bu motorun baþýna gelenler piþmiþ tavuðun baþýna gelmemiþtir. Buna raðmen her zaman çalýþmýþ ve ben sattýktan sonra da çalýþmaya devam etmiþtir. Eminim ki yazdýklarýmý okuduktan sonra bu motorun Yamahanýn üretmiþ olduðu en saðlam motosiklet olduðuna karar vereceksiniz. 1995 senesin ilk baharýnda, havalarýn ýsýnmasý ile kaným kaymaya baþlamýþtý. Son motosikletim olan DT 125' i 6 – 7 ay önce satmýþtým ve motosiklete binmeyi çok özlemiþtim. Bu kaynama ve özlemin etkisi ile harýl, harýl motosiklet aramaya baþlamýþtým. O yýllarda alternatif pek yoktu tabi ki. Neyse aramalarým sonucunda keseme uygun bir motor bulmuþtum. Bu motosiklet 1992 Model bir Yamaha FZR 600 R' dý. Eðrisine, doðrusuna fazla bakmadan motosikleti aldým. Yeni almýþ olmanýn verdiði hevesle bir hafta kadar aðzým kulaklarýmda dolaþtým. Ancak bir hafta sonra egzantrik zincirin aþýrý ses yaptýðýný fark ettiðimde gülümsemem birazda olsa donuklaþmýþtý. Eee sene 1995 Yamaha' nýn yedek parça sorununu varýn o zaman siz düþünün. Neyse ben baþladým aramaya. Fakat durum maalesef umutsuzdu. En iyi ihtimalle zincirin elime geçmesi 3 ayý bulacaktý ve aylardan mayýstý. Ben kara, kara aranýrken bir arkadaþ Kadýköy de motosiklet alým satýmý yapan Kemal diye bir arkadaþý olduðunu ve yurtdýþýndan 15 günde bu tip parçalarý getirebildiðini söyledi. Tabi soluðu Kemal denilen kiþin kapýsýnda aldým. Bu arkadaþ parçayý getirebileceðini ve bunun 15 gün alacaðýný söyledi. Derhal sipariþi verdim ve zincir harici ek olarak egzantrik gergisini de istedim. Baþladým bir heves beklemeye. 15 gün bana bir asýr gibi geldi. 15. günün sonunda Kemal denilen arkadaþý aradým ve parçalarýmýn gelip gelmediðini sordum. Özür dileyerek lafa girince bir an kötü oldum ama sadece bir gün aksama ile parçalarýn yarýn elimizde olacaðýný öðrendiðimde oldukça ferahladým. Ertesi gün cumartesiydi, Kemal dükkanýný öðlen kapatýyordu ve ben öðlene kadar çalýþýyordum. Neyse ki arkadaþ anlayýþlý çýktý ve bana parçalarýmý ertesi gün bir þekilde ulaþtýrdý. Burada artýk belirtmek istiyorum 1995 senesinde bu alýþveriþi yaptýðým kiþi þu an Samura Motorun sahibi olan Kemal beydir. Parçalarým elime geçmiþti. Ancak bu kerede bu parçalarý nerede taktýracaktým. Hem kime güveneceðimi bilmiyordum, hem de fazla param kalmamýþtý. Gözümü kararttým ve bir arkadaþýmla birlikte söküp takmaya karar verdim.
Arkadaþýma ait olan ve boþ duran bir dükkanýn içinde FZR 600'ün silindir kapaðýný açtýk. Subaplarýn altýnda bulunan ve þim denilen küçük pullarý çýkarttýðýmýz þekli ile bir kartonun üzerine dizdik ki sýrasýný karýþtýrmayalým takarken. Tabi heyecanlý bir arkadaþ olan ben, bu iþlemler sýrasýnda o kartona yanlýþlýkla bir tekme patlatarak ortada sýra falan býrakmadým. Bu ufak tefek aksiliklerin arasýnda bir þekilde zinciri yerine taktýk. Takmasýna taktýk ama silindir kapaðýný yerine sýkarken ben bir tane sübapý eðdim. Bunun sebebinin silindir kapaðý takarken sübaplarýn durumuna ve zamanlamalara dikkat etmediðim olduðunu daha sonra anladým ama iþ iþten geçmiþti ve bir sübap gitmiþti.
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
www.YamahaTurkiye.org
Kasým 2009
Ýlk bakýþta kara taþýtlarýnda -kýsmen hava taþýtlarýnda da- kullanýlan yerle temasýmýzý saðlayan nesne ve basit bir urun gibi görünür Oysa biz motosiklet kullanýcýlarý için çok ama çok önemlidir. Otomobil de lastikte oluþan basýnç farký ve seçimi sizi belki kazaya sürüklemez ama motosikletinizde ki bu hata sizi ciddi kazalara sürükleyebilir. Bu nedenle bu konuya lütfen gereken önemi gösteriniz. Lastik Nedir : Lastik kauçuk kord bezi ve çelik teller ile çeþitli kimyasal maddelerin birleþiminden oluþan ve aracýn yer ile temasýný saðlayan tek ve en önemli parçasýdýr. Lastik içerisine basýlan hava vasýtasý ile takýlý olduðu aracýn ve üzerindeki yükün taþýnmasýný saðlar. SIRT : Lastiðin yer ile temas eden bölgesidir. OMUZ : Sýrt ile yanaðýn birleþtiði ve kalýn kauçuktan yapýlmýþ bölgesidir. YANAK : Lastiðin topuk ve omuz bölgesi arasýnda kalan, lastiðe esneklik saðlayan ve üzerinde markalama ve tanýtýcý bilgiler bulunan bölgesidir. TOPUK : Lastiðin janta temas eden ve sýkýca baðlanmasýný saðlayan bölgesidir. Teknoloji ilerledikçe bindiðimiz motosikletlerde daha kompakt ve daha güçlü hale geliyorlar. Peki lastik teknolojisi ne durumda ? Emin olun en az diðer sektörler kadar onlarda hýzla ilerliyorlar. Sürekli daha fazla güvenlik ve yol tutuþ ayrýca uzun ömür için deli gibi çalýþýyorlar.
OMUZ - Viraj emniyeti YANAK - Süspansiyon - Esneklik - Yanaktan gelecek darbelere dayanýklýlýk
SIRT - Uzun ömür (km) - Konfor - Sürüþ emniyeti (yere tutunma) - Fren emniyeti - Darbelere karþý dayanýklýlýk - Soðutma (ventilasyon)
DAMAK - Lastiðin janta tam olarak oturmasýný saðlamak
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
www.YamahaTurkiye.org
Kasým 2009
KARKAS - Diðer bütün parçalarý üstünde taþýmak - Basýnçlý havayý tutmak - Darbelere mukavemet - Yumuþaklýk (flexible) - Esnek olmamak (no-elastic)
Lastiðin yanak kýsmýnda bir suru þey yazýyor. Bunlar ne ola ki acep ? Hýz sýnýfý, lastiðin güvenli olarak yapabileceði en son hýz limitini belirtir. Harflerden oluþur.
Lastikler hakkýnda ufak tiyolar, bilgiler : Tekerlek Balans veRoy Ayarý :Lastik/tekerlek düzeneklerinin kullanýmdan önce balanslanmasý ve lastiðin çýkartýldýðý veya deðiþtirildiði herseferinde tekrar balanslanmasý temel bir gerekliliktir. Balanssýz lastik/tekerlek düzenekleri belirli hýzlarda vibrasyon yapar. Bunun sonucunda motosikletin hareketli parçalarý zarar görür, konforsuzluk yaratýr, lastik düzensiz aþýnýr ve motosiklet kullanýmýnda tehlikeler yaratabilir. Yapýþtýrma, çakma veya tutturma tip kurþun aðýrlýklarýyla tekerlek balanslanýr.Geometri ayar cihazýyla da(halk dilinde rot ayarý,düzen ayarý denilen),ön teker ile arka tekerin ve zincirin ayný doðrultuda olmasý saðlanýr. Monte edilmemiþ lastikler ; serin 25 derece altý, kuru, karanlýk ve havalandýrýlmýþ ortamlarda saklanmalý. Sýcaklýk yayan ve ozon üreten cisimlerden uzak tutulmalý. Uzun süreli yað ve benzin temasý lastik hamuruna zarar verir. Lastiðe bulaþmýþ yað ve benzin temizlenmelidir. Þiþirme basýncý hatasý ; lastiðe zarar verir. Ayrýca þiþirme basýncýnýn sürüþ konforu ve güvenliði üzerinde etkisi var. Tavsiye edilen þiþirme basýcý motosiklet el kitaplarýnda, lastikleri üzerinde veya motosikletinizin bir yerinde yazýlýdýr. Sürüþ ile lastik sýcaklýðý ve basýncý yükselir, bu yüzden lastik basýncý yola çýkmadan önce ve lastiðin soðuk olduðu zaman ölçülmeli. Lastiklerin basýncý 15 günde bir kontrol edilmeli. Yolcu ile sürüþte lastik basýncýný 0.2 bar artýrýlmalý. Yüksek basýnç dengesizliðe ve lastiðin düzensiz aþýnmasýna sebep olur. Fitil tamiri Fitil ile tamir sýrasýnda lastiðin karkasý zarar gördüðünden,tavsiye edilmez.Soðuk içten yapýlan mantar yamalar ,veya düz yamalar en güzel tamir yöntemidir. Yük indeksi‘ne göre lastikler üretilir. Lastiklerin yük taþýma kapasitesi miktarýndan aþýlmamasý önemli. Bu yüke motosiklet, sürücü, yolcu ve yük dahildir. Lastiklerin yük kapasitesi bu sayfada bulunmakta. Örnek: 180/55 ZR 17 (73W) ne demek? 180: kesit geniþliði, /55: yükseklik geniþliði, R: yapý kodu, 17: jant çapý, 73: yük indeksi, W: sürat sembolü. Bu deðerler, lastiðin tavsiye edilen basýnçla siþirilmesi halinde geçerlidir. Sürat sembolü, lastiðinizin kapasitesine karþýlýk gelen sürati gösterir. Lastiðinizin sürat sembolü bu sayfada bulunmakta. Örnek: 180/55 ZR 17 (73W) ne demek? 180: kesit geniþliði, /55: yükseklik geniþliði, R: yapý kodu, 17: jant çapý, 73: yük indeksi, W: sürat sembolü. Yeni Tubetype (TT), lastik deðiþtirildiði zaman iç lastikte deðiþilmeli. Yeni Tubeless (TL), lastik deðiþtirildiði zaman jant supapýda deðiþilmesi tavsiye edilir.
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
Kasým 2009 www.YamahaTurkiye.org
H.Aþkýn KAYMAZ askin@yamahaturkiye.org Yeni lastiðin, 200 km.’ye kadar, dikkatli kullanýlmasý gerekir. Ýlk 200 kilometrede, ani fren ve patinaj yapmak doðru deðil. Lastik montajýnda lastiðin yön oku olup olmadýðý kontrol edilir. Eðer yön ok varsa, lastiði dönüþ yönüne göre takýlmalý. Bazý lastiklerin yanýnda kýrmýzý veya veya nokta var, bu nokta supabýn yanýna gelecek þekilde monte edilmeli. Lastik topuðu su ve sabunla ýslatýlýr, ve 50 PSI, (3.5 bar) hava basýlýr. Topuk oturma çizgiler eðer yerinde oturmuþsa, hava basýcý tavsiye edilen miktara ayarlanýr. Sonra iç lastiði janta sýkýþtýrma somunu sýkýþtýrmalý. Mutlaka supap kapaðý kullanýn. «Peki bu bilgiler iyide, lastik seçimimizi neye göre yapacaðýz?» diyorsanýz... Öncelikle motosikletinizin kullaným kitapçýðýnda belirten ebatlarda lastik seçimi yapmalýsýnýz. Verilen ölçüler, üreticinin optimum olarak size önerilen ebatlardýr. Piyasada motosikletlerimize uygun bir çok marka ve model mevcuttur. Seçim yaparken kullaným tarzýnýzý bilmeniz doðru seçin yapmanýza yardýmcý olacaktýr. Eðer motosikletlerinizi çok yuksek hýzlarda ve performanslý kullanmýyorsanýz gidip pist için olan lastiklerdenalmanýz boþuna para vermeniz ve saðlýklý sürüþ yapmayacaðýnýz anlamýna gelecektir. Bu nedenle motosikletinizi nasýl ve ne kadar sýklýkla kullandýðýnýzý saptamakla baþlayýn. Daha sonra seçim aralýðýnýzda bulunan lastik marka ve modellerini önünüze koyup fiyat-performans-ömürservis vb. deðerleri baz alarak seçiminizi yapýnýz. Ayrýca lastiklerin raf ömrü de bulunmaktadýr. Yukarýdaki þemada üretim tarihinin nerde olduðunu öðrendiniz. Lastiði almadan önce üretim tarihini kontrol ediniz. Bir lastik hiç kullanýlmasada maksimum raf ömrü 2-3 yýldýr. Ben Fazer ýmda 3 ncu takým lastiklerimi Metzeller Sportec M3 ten yana kullandým. Ön Lastik : 120/70ZR17M/CTL (58W)
Arka Lastik : 180/55ZR17M/CTL (73W)
Lastiði seçerken göz önünde bulundurduðum uygunluk tablosu ;
Metzeller Piyasada bulunan ayný kategoride ki muadil olan diðer lastiklere oranla daha yumusak bir lastik ve yol tutuþu bir o kadarda iyi. Þimdiye kadar 1000 km. kadar yol yaptým ve lastik hakkýnda söyleyebileceðim kötü bir yön yok gibi. Lastiði hem kuru havada hem yaðýþlý havada kullandým. Kuru havada inanýlmaz bir yol tutuþu var. Özellikle lastik ýsýndýktan sonra ( bu arada gerçekten kýsa sürede ýsýnýyor) yol tutuþu gerçekten süper. Yaðýþlý havada ise -ilk yaðmur yaðýpta yoldaki pislik gittikten sonraki zamaný kast ediyorum- ilk etapta kayma eðilimi göstersede bir sure sonra ne hikmettir yol tutuþu duzeliyor lastiðin. Kuru havada kýzaklama frende ve her iki hava koþulunda ciddi rahatsýz edecek bir tepki ile karþýlaþmadým. Yaðmur da cok fazla kullanma þansým olmadý henuz. Yaðmurda daha uzun süre kullanýnca fikirlerimi yazarým. Ömrü konuusnda sordum soruþturdum, her kafadan farklý þeyler çýktý. Sanýrým ömrünü lastiði kullanarak öðreneceðiz. Ama bende lastiðin ömrü ile ilgili býraktýðý intiba (benim kullaným tarzýma göre) 10.000 km. civarý bir yol yapabileceði yönünde. Neden derseniz lastik gerçekten yumuþak, bu nedenledir ki lastik çabuk bitecektir. :) hem iyi yol tutsunhem uzun ömrülü olsun diye bir þey yok. bu þeye benziyor. “Az para vereyim, hem þoför arkasý olsun, hem de cam kenarý olsun.” yok öyle bir þey :) )) M3'ü seçmeden önce diðer lastik alternatiflerim ise þunlardý ; Michelin Pilot Power Pirelli Diablo Corsa Dunlop Qualifier Motorseverlere faydalý olmasý dileði ile...
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
www.YamahaTurkiye.org
Kasým 2009
KASIM PODYUM GÜZELÝ YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
Kasým 2009 www.YamahaTurkiye.org
Emre Ercins emre@yamahaturkiye.org
GÜVENLÝ SÜRÜÞ
SOLLAMA Motosikletler sollamak için yaratýlmýþ gibiler sanki deðil mi ? Ama sollama öncesi ve sýrasýnda yaþanýlacak tehlikeleri düþündüðümüzde bunun hiçte böyle olmadýðýný anlayabiliriz Bu ay bir motosiklet kullanýcýsý olarak bizlerin trafikte en sýk karþýlaþtýðý ya da karþýlaþmak zorunda olduðumuz bir kavram üzerinde birkaç satýþ yazmak istedim. SOLLAMA Peki neden solama ihtiyacý doðar. Kolay anlaþýlmasý ve akýlda daha çok kaldýðýna inandýðým için maddeleme yöntemi ile sýralayacak olursak; 1. 2. 3. 4. 5.
Duran ya da yavaþlayan bir aracý geçmek, Motorumuzun gücü – Hýzý Akan trafikten %10 daha hýzlý gitmemizin bize yaratacaðý güvenlik, Motorun üzerine oturur oturmaz sanki öyle olmasý gerekiyormuþ gibi rüzgarýn oðlu kimliðine bürünmemiz, Bir araç geçmenin vermiþ olduðu dayanýlmaz mutluluk (hafiflik) duygusu
Bunlarý kendi içinde herkes kendi gerçeklerine göre veya tecrübeleri ýþýðýnda sýralayabilir. Ben aklýma ilk gelenleri yazdým sadece. Ama bahsetmek istediðim bunun gerekliliði ya da gereksizliði, doðruluðu ya da yanlýþlýðý deðildir. Madem bunu yapýyoruz ve yapmaya devam edeceðiz, o zaman bu iþi tekniðine göre GÜVENLÝ bir biçimde nasýl yaparýz ona bakalým ki kazalarýn % 15 inden fazlasýnýn oluþma sebebi olan bir uygulamada bu % 15 lik dilime girmekten kendimizi kurtaralým. Kullandýðýmýz araçlar yüksek görüþ, manevra kabiliyeti, yukarýda bahsettiðimiz gibi çabuk ivmelenme imkaný ile öndeki aracý solama da büyük bir avantaja sahiptir aslýnda.Birde motorumuzun kapladýðý alanýn ufak olduðunu hesaba katarsak deðme gitsin.
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
www.YamahaTurkiye.org
Kasým 2009
SOLLAMAK CÝDDÝ BÝR ÝÞTÝR :) Bu açýdan bakýnca motosikletler sollamak için yaratýlmýþlardýr sanki deðil mi ? Ama sollama öncesi ve sýrasýnda yaþanýlacak tehlikeleri düþündüðümüzde bunun hiçte böyle olmadýðýný anlayabiliriz. En basit tehlike durumu solama sýrasýnda karþý þeride geçmemiz olduðunu hatýrlarsanýz durumun önemini sanýrým daha iyi anlayabiliriz. GÜVENLÝ bir biçimde SOLLAMA için bazý ana noktalarý hatýrlamakta fayda olacaðýný düþünüyorum. 1. 2. 3. 4. 5. 6.
Önde güvenli ve yeterince boþ alan yoksa SOLLAMAYIN Yolu kullananlarla sorun yaþayacaksanýz SOLLAMAYIN Baþka araçlarýn gidiþini bozacaksýnýz SOLLAMAYIN Üçüncü araç þeridi oluþturacaksanýz SOLLAMAYIN Bir tehlike ile karþý karþýya kalacaksanýz SOLLAMAYIN Saðdan asla SOLLAMAYIN
Sollamayý planlamadan önce kendinize her zaman bir B planý oluþturmalý, geri kaçacak, saða kaçacak alanýn ve zamanýnýzýn muhakkak olmasýna özen gösterin. Kýsaca baþka bir aracým þeridine girdiðiniz solama sýrasýnda kuþkunuz var ise geri çekilmeyi her zaman ilk düþünmelisiniz. Sanýldýðýnýn aksine gaz koluna daha haþin davranýp hýzýnýzý arttýrmanýz sizi daha büyük bir tehlikenin kucaðýna býrakabilir. Hem de bunu kendi kendinize yapmýþ olursunuz. Geçen ay yazdýðým gibi öncelikle SABIR lý olmalý ve güvenlik payýný muhakkak býrakmalýsýnýz. En kolay olduðunu düþündüðümüz sabit araçlarý sollarken kendinize bir güvenlik balonu oluþturmalý ve aracýn yanýndan kapýsýnýn açýlacaðý nokta kadar mesafe býrakarak geçmeye dikkat etmeliyiz. Tabi bu arada duran araçlarýn önünden ya da arkasýndan çýkacak her türlü canlý-cansýz varlýk içinde çok dikkatli olmalý ve hýzýmýzý o noktada durabilecek hýza düþürmeliyiz. Hareketli araçlarda 2 çeþit solama YÖNTEMÝ vardýr. 1. 2 aþamalý solama 2. 3 aþamalý solama 2 aþamlý
3 aþamlý
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
Kasým 2009 www.YamahaTurkiye.org
Emre Ercins emre@yamahaturkiye.org 2 aþamalý solama ortada baþka bir tehlike olmadýðý durumlarda yapýlýr. Bu baþka tehlikeden kastýmýz solama yapacaðýmýz þerit üzerinde ya da yakýnýnda canlý-cansýz bir þeyin olmamasýdýr. Araca yaklaþmadan sol þeride geçer, ve hýzlanarak sollamayý gerçekleþtirirsiniz. Diðer þeritte ya da yakýnýnda sizin güvenliðinizi tehdit edecek bir þey olduðunu gördüðünüzde uygulayacaðýnýz yöntem ise 3 aþamalý sollamadýr. Bu solama yönteminin diðerinden farký sollayacaðýnýz aracý bir süre takp etmeniz ve güvenli olduðunu düþündüðünüz anda solama iþlemini gerçekleþtirmenizdir.
3 aþamalý sollamadaki PÜF NOKTASI TAKÝP MESAFESÝDÝR. Bu mesafe her zaman en az 2 SANÝYE olmalýdýr. Bu 2 saniyeyi kronometre ile ölçmeyi denemeyin. En klasik yöntem öndeki aracýn geçtiði bir referans noktasýndan ( direk, trafik levhasý, yol kenarýndaki kedi gözleri vs ) sonra 10001 ve 10002 diye saymanýz ve sizin o noktadan geçmenizdir. Sollamanýn güvenli olacaðýna kanaat getirdiðinizde 2 aþamalý sollamadaki gibi önce sol þeride çýkýp sonra ivmelenerek sollamayý bitirebilirisiniz. Çok büyük çoðunluðumuzun motor ehliyetinden önce araba ehliyeti vardý ve sollamayý yaparken bu araçlarýn gücü nedeni ile TAMPONDAN SÝLME yöntemi ile yapýyoruz. Motosiklette bu yöntemi hiç hatýrlamamanýz mümkünse bu konudaki hafýzanýzý sildirmenizi þiddetle öneririm. Takip sonrasýnda silme geçerken öndeki araç ile aranýzdaki 2 saniyelik güvenlik mesafesini azaltýyor ve ani bir pozisyonda HÝÇ BÝR ÞEY YAPAMAYACAK duruma geliyorsunuz. Sonuç kaçýnýlmaz olabiliyor. 3 aþamalý sollama yaparken ve öndeki aracý takip ederken aracýn saðýndan veya solundan bakmak yardýmcý olabilecektir. Öndeki aracý solama için takip ederken aracýnýzý ÖNDEKÝ ARACIN SOL ARKASINA KONUMLANDIRIN. Bu sayede hem öndeki araç sizi hem dikiz hem yan aynalarýndan görür hem de sizin saða kaçabilecek yeriniz kalýr.
ÖNDEKÝ ARAÇIN GENÝÞLÝÐÝ ARTTIKÇA TAKÝP MESAFESÝNÝ ARTTIRIN. Bulunduðunuz yola baðlanan yan yollar olduðunu görüyorsanýz ASLA ama ASLA SOLLAMA YAPMAYIN. Yandaki örnekte çok sýk karþýlaþýlan kaza örnekleri mevcuttur. Baðlantý yollarýndan çýkacak olan araçlar ya da solladýðýmýz aracýn bu yollardan birine girecek olmasý solama için harekete geçtiðimizdeki hýzýnda yüksekliði göz önüne alýnýrsa ciddi riskleri beraberinde getirecektir. Ýþte bu durumda geçen ayki sayýmýzda bahsettiðimiz altýn kural devreye girmelidir. SABIR. Tüm yukarýda yazdýklarýmýzý bir paragrafta özetlemek gerekirse; Sollamanýn en riskli trafik uygulamalarýndan biri olduðunu UNUTMAYIN, en ufak bir risk hissediyorsanýz SOLLAMAYIN, sollamayý 2 aþamalý ya da 3 aþamalý yöntemle YAPIN, sollamayý 3 aþamalý olarak yapýyorsanýz TAKÝP MESAFENÝZÝ KORUYUN, baðlantý yollarýna yaklaþýlan yerlerde SOLLAMAYIN, her zaman bir B PLANI YAPIN, sollamak için SABIRLI OLUN !!! Güvenlik her þeyden önce gelir…
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
www.YamahaTurkiye.org
Kasým 2009
KASIM PODYUM GÜZELÝ
SOLLAMAK CÝDDÝ BÝR ÝÞTÝR :)
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
Kasým 2009 www.YamahaTurkiye.org
Murat Kavaklýoðlu murat@yamahaturkiye.org
TEKNÝK SERVÝS
ÖN SÜSPANSÝYON TASARIM VE ÝÞLEYÝÞÝ Yamaha 50 yýldýr modern dünyanýn en yenilikçi ve fonksiyonel motosikletlerini üretmekle birlikte, ön ve arka süspansiyon sistemlerinin geliþmesinde de öncü bir güç olarak tanýnmaktadýr. Özellikle Ön süspansiyon sistemlerinde geniþ bir yelpaze ile donatýlmýþ 1957 de baþlayan Link sistemi ve 1990 da en popüler motosikletlerden biri olan GTS 1000 Sports Tourer deki yenilikçi sistemlerle sektöre damgasýný vurmuþtur.50 yýllýk tecrübenin en vurucu ismi GTS nin süspansiyon sistemidir. Etkileyici tasarým, düþük bakým maliyeti,ayarlama kolaylýðý ve en önemlisi daha stabil yol tutuþ bu sistemin en büyük özellikleridir.
Süper sport modellerinde kullanýlan teleskopik çatallar geliþmiþ teknoýlojinin son ürünleridir. Preload , rebound ve sýkýþtýrma sönümleme için tam ayarlanabilirlik sunan bu sistemler düþük hýzlardan yüksek hýzlara kadar tüm yol koþullarýnda muntazam bir sürüþ ve kullaným kolaylýðý saðlarlar. Sönümleme ve sýkýþtýrma sýrasýnda var olan tüm kuvvetin en az þekilde sürüþü etkilemesini saðlarken ayarlanabilir olma koþulunada riayet ederler.Kendi tasarýmlarýnýn doðasý olarak çok zorlu þartlara maruz kalýrlar. Ön fren kaliperlerinin saðladýðý geri itme kuvvetinin þasiye iletimi ve son nokta olarak sürücüye ulaþmasýndaki süreçteki belirleyi faktör ön çatallardýr.
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
www.YamahaTurkiye.org
Kasým 2009
Teleskopik çatallarýn kýsa bir tarihçesi anlatalým. Birinci nesil, 1950 de üretilen ilk Teleskopik ön tasarým etkili bir sistem olduðunu çabucak kanýtlamýþ ve hemen her motosiklette kullkanýlýr hale gelmiþtir. Ýki teker dünyasýnýn en kalýcý tasarýmý ve en çabuk rabet gören sistemidir. Ýlk nesil çatallarda çelik borular üçlü kelepçeler tarafýndan sýkýlarak yukarý aþaðý çelik veya aliminyum sürgüler içerisinde hareket ederek çalýþýrlar.Biraz daha yenilenne versiyonlarýnda ise çelik yaylar aliminyum Ya da çelik kovanlarla korunmaktadýr. Sönümleme sistemi genellikle damper çubuk ve geri sekme sönümleme için set yuva tahdidi ile yapýlýyordu. Ayarlama yapmak için sistemin yaylarýnýn deðiþimi gerekiyordu.Buda zor ve masraflý idi..
Ýkinci nesil - içerde ve uzun yaylar, Yamaha 1968 yýlýnda büyük bir sýçrama olarak yeni nesil bir çatal geliþtirildi. DT1 modelinde kullanýma baþladý.Sansasyonel bir makine olan DT 1 hem bu süspansiyon avantajýný hemde yenilkikçi ruhunu yansýtarak uzun yýllar kullanýcýlarýn gözdesi oldu.Bu ikinci nesil teleskopik çatal artýk iç sargý olarak yaylarý kullanarak tüp içerisine gizlemiþ ve hep uzun seyehatlarda kullanýcýlara daha stabil verimli ve tutarlý bir kullanmým özelliði vermiþtir. Bu tasarýmda sürtünme kaydýrýcýlarýn üzerinde olmakta ve ýsý Ya da rahatsdýz edici sesler duyulmamakta idi.
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
Kasým 2009 www.YamahaTurkiye.org
Murat Kavaklýoðlu murat@yamahaturkiye.org
Ofset mil tasarýmý ile ön çatal, Tekerlek mili genellikle teleskopik çatal sonundaki bölüme birleþtirilirdi. Bunun nedeni baðlantý noktasýnýn ancak bu durumda saðlam olacaðýnýn düþünülmesi idi ama bu durum çalýþmöa mesafesini azaltarak süspansiyon verimini düþürmekte idi. Ýlave bir yenilik olarak aks milini daha doðru bir tabirle ön tekerlek milini amartisör kovanýnýn önüne koyarak çalýþma alanýnýn artmasýný saðladýlar.Alttaki resimde bu farklýlýk anlatýlmakta.
Bu tip sistemler enduro ve yüksek çalýþma mesafesi saðlayan motosikletlerde tercih edilir.
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
www.YamahaTurkiye.org
Kasým 2009
Süper sport ve daha güçlü modellerde ise genellikle Up Side Down tarzý amartisör sistemleri kullanýlýr. Þimdi kýsaca bu sistemi inceleyelim.
Ters çatallar. Yeni sert þasi tasarýmlarý super sport ýrkýna ait motorlarda kendine göre fren ve amartisör sistemleri gerektirdi. Özellikle son 10 yýlda bu pazar ciddi þekilde büyüdü. Sofistike modeller yatratmak için büyük kaynaklar harcayan üreticiler ön çatallarda son noktayý bu sistemlerle kurdular. Ters çalýþan maþa büyük bir avantaj saðlamýþ büyük çaplý dýþ tüpler yine üçlü kelepçe tarzý baðlantý noktalarý ile daha kýsa mesafede daha fazla verim alabilme imkanýný saðlamýþtýr. Ayarlama imkaný son derece kolay ve çabuktur. Esnek ve dayanýklý olan bu sistemde büyük çaplý iç tüpler yoðun fren altýnda dahi istikrarlý bir performans saðlamaktadýr. Hafiflikleri ve çok mod seçenekli sertlik ayarlarý günümüz motosikletlerinin olmassa olmazý haline gelmiþtir.Ýþte bir ters çatalýn detaylarý.
Yanda ki çizelgede bir amortisörün hangi parçalardan oluþtuðunu inceleyebilirsiniz.
Önümüzde ki ay farklý bir teknik konuda görüþmek dileði ile.
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
Kasým 2009 www.YamahaTurkiye.org
Ahmet Acar TEZEL ahmet@yamahaturkiye.org
GEZÝ YORUM Domaniç, Tunçbilek Keleþ, Baraklý Göleti Þehir trafiðinden, stresten ve ekonomik krizden uzak, bol yeþilli, mis kokulu, tertemiz bir doða içersinde teker döndürmek için biçilmiþ bir yol güzergahý... Sevgili okurlar bu ayki sayýmýzda sizlere, geçtiðimiz Nisan ayýnda kýsa sayýlabilecek bir mesafede, yine günübirlik, ancak bu defa tek baþýma gerçekleþtirdiðim bir gezimi anlatmaya çalýþacaðým… Uzun zaman oldu þöööyle tek baþýma þehir dýþýna çýkmayalý… Acaba ne sebeptendir bilinmez derler ya, bu öyle sebebi bilinmeyen cinsinden deðil… Malum ekonomik kriz bir çoðumuzun belini büktü… Ha dedik miydi, artýk öyle kolay kolay yola çýkýlmýyor… Keyfimiz, kafamýz yerinde deðil… E kafamýz yerinde olmayýnca da motor üzerine çýkmamýz doðru olmaz… Olmaz da, böyle oturmakla, beklemekle de olmaz!!! Öyleyse yapalým kendimize bir iyilik, kaçamak cinsinden olsun diyerekten, geçtiðimiz Cumartesi günü düþtüm yollara… Planladýðým güzergah için de, daha önce görmediðim bir yerler olsun düþüncesinden hareket ettim… Ama bakýyorum da Marmara bölgesi çevresinde öyle günübirlik gidilip de göremediðim yer çok az kalmýþ… O zaman ucundan biraz göremediklerimi, biraz da gördüklerimi ekleyip bir karýþým yaparak aþaðýdaki rotayý oluþturdum… Her zamanki çýkýþ noktam Niþantaþý'ndan baþlamak üzere; Pendik'ten feribot ile Yalova, Bursa, Ýnegöl, D o m a n i ç , Tu n ç b i l e k , K e l e s , B a r a k l ý v e M u d a n y a ' d a n f e r i b o t i l e Ye n i k a p ý … Gördüðünüz üzere bir Osmanlý torunu olarak, dedelerim, ninelerim yine beni çaðýrýyor, vazgeçemiyorum Anadolu'nun mistik geçmiþinden… Osmanlý'nýn kurulduðu, yeþerdiði ve bir cihan imparatorluðu haline gelmesine sebep gazilerin, yiðitlerin doðduðu büyüdüðü yöreleri görmek, havasýný koklamak i s t i y o r u m … Ýhtiyarlar uyumayý sevmezler, sabahýn köründe kalkarlar deseler de siz inanmayýn… Valla sabah yataktan kazýnarak zar zor kalktým… Sabah erkenden yola koyulup, akþam 20:30 feribotuna yetiþmek niyetim… Önümde ise deniz geçiþleri hariç yaklaþýk 450 Km var… Zamana göre fazla bir Km deðil ama, gideceðim güzergahýn yarýsýndan fazlasý ara ve virajlý yollar, ortalama 40 -50 Km/saatten fazla sürat yapýlmasý doðru deðil, zaten yapýlamazda… E daha gezilecek, görülecek yerler var…
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
www.YamahaTurkiye.org
Kasým 2009
Baraklý'da gölete mutlaka uðramam gerek, zira onunla geçen seneden kalma bir hesabým var… Bana su dolu Gövdesinde Uludað'ýn karlý manzarasýný borçlu… (Daha önceki bir ziyaretimde tüm yurtta ve dünyada yaþanan kuraklýk neticesinde gövdesinde su kalmamýþ bir durumda görmüþ ve bayaðý üzülmüþtüm…) Ýhtiyaç molasý, fotoðraf çekimi v.s. derken bakmýþsýn süre dolmuþ… Ha bu arada beklenmeyen olaylardan dolayý kaybedilecek zamaný ise hesaba hiç katmadým… Neyse saat 10:00 gibi ancak çýkabildim evden… Daha elimdeki techizatla 1,5 Km yürüyüp, fazerimin istirahatgahýna gideceðim… En çabuk þekilde Bursa'ya ulaþmam gerek… Bunun yolu da hiç tali yol kullanmadan, anayoldan gitmek… Bir yandan da Karamürsel - Ýznik –Yeniþehir ritüelini yapýp Ýnegöl'e varmayý düþünüyorum ama, son anda vazgeçiyorum… Zira bu fantezim ciddi bir vakit kaybýna sebep olacak… Her þey yolunda gidiyor derken ilk beklenmeyen vakit kaybý Gemlik'te gerçekleþiyor… Bir iþ telefonu beni yolun kenarýna çekip yaklaþýk yarým saatimi alýyor… Eveeet… iþte gezimin yol ayýrýmý… Bu noktadan itibaren Keles'e kadarki güzergahý ilk defa göreceðim… Dolayýsý ile yol ile ilgili en ufak bir bilgim yok… Sürprizlere açýðým sizin anlayacaðýnýz… Bölgenin yüksek rakýmlý ve kýþtan henüz çýkmasý sebebi ile asfalt kalitesinin oldukça kötü olabileceðini var sayarak yoluma devam ediyorum… Ýlk uðrak noktasý Oylat Kaplýcalarý ve Oylat Maðarasý olmasýna raðmen, bir baþka sefere diyerekten, uðramadan geçiyorum…. Uðramadan geçtiðim bir diðer yerleþim yer ise, Tahtaköprü… Yükseldikçe, havanýn ýsýsý hissedilecek derecede düþse de, manzaranýn güzelliði karþýsýnda üþümek aklýma gelmiyor… En tepe nokta Kocayayla geçiliyor… Rakým 1.500 mt… Tahmin ettiðim üzere yer yer oldukça bozuk bir asfalttan, harika bir doða içersinde sakin sakin ilerleyerek Domaniç'e varýyorum… Þimdi Osmanlý'nýn kuruluþ tarihine çok kýsa bir göz atalým..
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
Kasým 2009 www.YamahaTurkiye.org
Ahmet Acar TEZEL ahmet@yamahaturkiye.org Domaniç, Kayý Boyu aþiretinin baþý, Osmanlý Beyliðinin kurucusu Osman Bey’in babasý Ertuðrul Bey tarafýndan Osmanlý Devletinin ilk tohumlarýnýn atýldýðý çok önemli iki yerleþim bölgesinden biridir… Moðol istilasý nedeni ile kendilerine yeni bir yurt bulmak için, Horasanýn Merv þehri yakýnýndaki Mahan bölgesinden babasý Süleyman Þah, annesi Hayme Ana ve kardeþleri ile Anadolu’ya gelen Ertuðrul Bey, babasýnýn ölmesi ve kardeþleri ve aþiretin büyük bir kýsmýnýn Orta Asya’ya geri dönmesi üzerine annesi Hayme Ana, kardeþi Dündar Bey ve 400 çadýrlýk aþiretle ortada kalmýþ, Anadolu Selçuklu Sultaný Alaaddin Keykubat’tan yurt istemiþlerdir… Sultan önce kendilerine Ankara yakýnlarýndaki Karacadað yaylasýný vermiþ, ancak Karacadað’a doðru yol alýrlarken, Erzincan yakýnlarýnda Yassýçimen’de Harzemþahlar’la, Sivas’ýn Hafikkale civarýnda ise Moðollarla savaþan Selçuklu sultanýna yardým ederek, savaþýn kazanýlmasýnda rol oynamýþlar ve Sultanýn takdirini kazanmýþlardýr… Bunun üzerine 1270 yýlýnda Alaaddin Keykubat, Söðüt’ü (Bilecik) kýþlýk, Domaniç’i (Kütahya) ise yaylak (yazlýk) olarak kendilerine yurt olarak vermiþtir.. Ertuðrul Bey yaptýðý savaþlar ile Osmanlý devletinin arsasýný hazýrlamýþ ancak iyice ihtiyarlamasý nedeni ile yerini önce büyük oðluna ve daha sonra da küçük oðlu, Osmanlý devletinin kurucusu Osman Bey’e býrakmýþtýr… Osmanlý’nýn temellerini atýldýðý, Ertuðrul Gazi’nin türbesinin bulunduðu Söðüt, çevresi ve Bilecik, Bursa’daki Osman Bey ve kardeþi Orhan Gazi’nin türbeleri ile ilgili yaptýðým gezi ve fotoðraflarý bir baþka baþlýk altýnda ilerdeki günlerde paylaþabilmek ümidiyle gezimize býraktýðým yerden devam ediyorum….
Domaniç’in yaklaþýk 2 Km dýþýndaki bir köye doðru yol alýyorum… Köyün önemi ise, tarihsel bir anýsý olduðu rivayet edilen Mýzýk Çamý… Okuyalým, aydýnlanalým… Domaniç merkezini geride býrakarak, bir baþka köyüne, Hayme Ana (Devlet Ana)’nýn türbesinin bulunduðu köye doðru ilerliyorum… Oldukça bozuk bir asfalttan ve bir kaç köyden geçerek türbenin kapýsýna geldiðimde kilitli olduðunu fark ediyorum… … Buraya kadar gelip de türbeyi ziyaret etmeden olmaz diyerek, bir kaç soruþturmadan sonra türbenin anahtarýnýn hemen yanýnda bulunan bakkalda olduðunu öðreniyorum… Kocaman anahtarý ile tahta kapýsýný açarak, Hayme Ana'nýn huzuruna varýyorum…
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
www.YamahaTurkiye.org
Kasým 2009
Yemyeþil bir doða ve oldukça düzgün bir asfaltta yapýlan yolculuktan sonra ilk duraðým Tunçbilek… (Arkadaki iki adet yüksek bacaya ve çýkan dumana dikkat!!!) Kömür ve enerji birlikte söylendiði zaman ilk akla gelecek þey, Termik Enerji Santralidir… Bu da doðanýn katledilmesi ile eþ anlamlýdýr… Kömür yanar, enerjisi ile türbinler döner, dönen türbinler elektrik enerjisine dönüþür… Karanlýk bölgelerimiz aydýnlýða kavuþur…
Bu iþin iyi tarafý… Ya kötü tarafý… Kömür yanar, atmosfere yanmýþ karbon salar (H2S)… Yaðmur yaðar, atmosferdeki yanmýþ karbon ile birleþir asit olur yaðar… Ya yanan kömürün külü??? O da doðaya salýnýr, rüzgarla yaðmurla çevreye yayýlýr… Senelerdir termik santrallere alternetif olarak hidroelektrik santrallerinin yaný sýra, Nükleer Enerji santralleri düþünülse de, Yaþanan geçmiþ felaketlerin izi hala zihinlerden silinmiyor… Ýþte size asit yaðmurlarýndan, küllerden kendini korurcasýna sinmiþ bir garip aðaç…Tunçbilek’in karanlýk ve pis havasýndan yavaþ yavaþ kurtulup, tertemiz bir doða ile baþ baþa Keles’e doðru yol alýyorum… Arka planda, karlý tepeleri ile Uludað, artýk iyiden iyiye gözükmeye baþladý… Yaklaþýk 60 Km bir yolculuk, eþine az rastlanacak yemyeþil eþþiz bir doða, bembeyaz, pespembe açmýþ bahar dallarý arasýnda kývrýla kývrýla devam ediyor… Keles’e kadar her kilometresinde doða adýna yeni þeyler katýlan bu güzergahýn ve devamýnýn, mevsim çok geçmeden kendine rota arayan herkes tarafýndan kat edilmesini can-ý yürekten arzu ediyorum… Ve Keles… Dinlenmeyi ve ihtiyaç molasýný Baraklý Göleti’ne saklayarak, burada daha fazla zaman kaybetmemek adýna, Keles’i terk ediyorum… Daha ilk rampayý aþar aþmaz bundan sonra uzun bir süre beni yalnýz býrakmayacak olan Uludað’ýn muhteþem ve büyüleyici manzarasý ile karþý karþýya kalýyorum...
Eveeet.. ve beklediðim an… Baraklý…Gidecekler için, Baraklý'nýn içindeki benzinlikten (Sakýn bildiðiniz benzinci gibi bir yer aramayýn... Yolun hemen kenarýnda, tahta köprü üzerinden Bursa istikametinde saða saptýðýnýzda, hemen karþýsýndaki köhne bir yapýnýn altýndaki tek kapýsý olan, penceresi bile olmayan dükkan benzeri þey..) devam edip, ormanýn içersinden gevþek bir asfalttan (Aman virajlarda yatmaya kalkmayýn, arkanýz yanýnýza geliyor…) yaklaþýk 5 Km sonra gölete varýyorsunuz… Borcumu tahsil etmek için buraya kadar geldiðime deðermiymiþ yoksa deðmezmiymiþ sevgili okuyucular, soruyorum size!!!
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
Kasým 2009 www.YamahaTurkiye.org
Ahmet Acar TEZEL ahmet@yamahaturkiye.org Burada çok daha fazla kalýp ruhumu temizlemek isterdim ama, vakit daraldý, veda vakti geldi… Bir not; Burada, YamahaTürkiye olarak muhtemel bir kamp teklifimi, gördüðüm “Ateþ yakýlmaz, piknik yapmak yasaktýr” tabelasý ile maalesef ileri ve meçhul bir tarihe erteliyorum… Daðlar, dereler eþliðinde ormanýn içersinden geçerek tekrar anayola çýkýyorum… Artýk önümde ulaþýlacak tek hedef Mudanya… Aþaðýdaki fotoðraflar da, bundan sonraki etap sýrasýnda çekebildiklerim.. Çekebildiklerim diyorum zira son karede gördüðünüz motosiklet sürüsünün (Eðitim sürüþü yapan) kuyruðuna takýlýp tempo yapma isteðim yüzümden çekmeye fýrsatým olmadý…
Huzur içinde tam saatinde feribota ulaþmamýn dýþýnda kayda deðer söyleyeceðim ve ekleyeceðim baþka bir þey kalmadý sevgili okuyucular… Umarým sizleri fazla sýkmadan bu kýsa günübirlik gezimi anlatabilmiþ ve hissettiklerimi sizlerle paylaþabilmiþimdir. Hepinize, þehir trafiðinden, stresten ve ekonomik krizden uzak, bol yeþilli, mis kokulu, tertemiz bir doða içersinde teker döndürmenizi dilerim… Uzak ya da yakýn olsun, yollarda görüþmek üzere…
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
www.YamahaTurkiye.org
Kasým 2009
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
Kasým 2009 www.YamahaTurkiye.org
YAMAHA TÜRKÝYE mecmua
Siz de ekibimize katýlmak ister misiniz ? Evet ise ; kýsa bir özgeçmiþinizi iletisim@yamahaturkiye.org adresine gönderiniz
Görüþ ve önerlerinizi bekliyoruz.
www.yamahaturkiye.org