0923_12_POP_ART_IN_EURO - P. 2 Layer 1: NEW_COVER_BACK.p1.pdf ] Layer 2: COP_TRACCIATO.p1.pdf --- Sheet: -A by PRINTER TRENTO: 12-08-16- 10:35:24 - gianni.battistata
INTRODUCTION
ËËI N L E I D I N G ËË
036
Frank van de Schoor
037
ËË In de jaren zestig beleefde Pop Art in Europa een ware doorbraak. Jonge kunstenaars omarmden de stroming. Vooral op het hoogtepunt, in de jaren 1963-1968, werd de internationale Pop Art met eigen accenten opgeladen en geïntensiveerd. De jonge generatie nam afstand van de naoorlogse abstracte kunst, die tot dat moment allesbepalend was geweest. De nieuwe beweging doorbrak de dominantie van de beladen en soms theatrale schilderkunst van het abstract-expressionisme. De nieuwe figuratieve tendensen ontwikkelden zich verschillend in Europa en in Amerika. De Europese Pop Art was inhoudelijk anders georiënteerd dan de Amerikaanse pendant. De kunstenaars in Europa voelden zich verbonden met hun kunsthistorische tradities, wat inhield dat de nieuwe figuratieve beelden in eerste instantie vooral via de vertrouwde, vooroorlogse kunstdisciplines, zoals schilderkunst en collage, vorm kregen. Het Futurisme, Dada en het Surrealisme bleken invloedrijke stromingen. Kenmerkende factoren waren de aandacht voor parodie, overdrijving, absurdisme en transformatie. De Pop Art in Europa is realistisch, direct en soms confronterend. Marcel Duchamp had begin twintigste eeuw de ‘ready made’ geïntroduceerd: het alledaagse voorwerp werd gevierd. Juist door de nadruk te leggen op het triviale vestigden kunstenaars de aandacht op achterliggende ideeën en op sociale en psychologische factoren. De Nouveaux Réalistes werkten met gebruikte voorwerpen, met cumulaties van objecten en met kapotgetrokken aanplakbiljetten op afficheborden. De Europese Pop Art maakte gebruik van doorwrochte beeldbewerkingen en collagetechnieken. ËË De Amerikaanse Pop Art werd gedomineerd door flatness en coolness , een onpersoonlijke en beheerste vormuitdrukking, die valt waar te nemen in het werk van Roy Lichtenstein, Tom Wesselmann, James Rosenquist en Andy Warhol. Deze kunstenaars werkten op groot formaat met kleurrijke en heldere grafische patronen, die de sfeer van reclamebeelden
en dynamische beeldcultuur uitdragen. Terwijl de Amerikanen met hun evocatieve beeldtaal elke individuele gevoelsstemming wilden overstijgen, waren de uitingen van hun Europese tegenspelers veel meer particulier, poëtisch en anekdotisch van opzet. In Europa speelden historiserende tendensen een rol van betekenis. Kunstenaars werkten in hun collages en assemblages graag met herinneringsbeelden, souvenirs, oude foto’s, vaudeville en theaterbeelden. In zekere zin sloot de Pop Art hier aan bij thema’s van de geliefde zeventiende-eeuwse genrekunst met zijn huiselijke ensceneringen, notabelenportretten en ijdele uitstalling van luxeartikelen. ËË Kenmerkend voor de Europese Pop Art is het concept van gelaagdheid en complexe betekenis. Emoties zijn expliciet uitgebeeld, van verleiding tot verontwaardiging, en engagement is verpakt in heroïek of in ironie. Deze complexiteit houdt ongetwijfeld verband met de Europese culturele diversiteit. De persoonlijke, artistieke expressie zit nu eenmaal diep ingebakken in de kunstbeoefening van het oude continent. ËËËËËËË ËË Vanzelfsprekend zijn er ook raakvlakken en overeenkomsten te constateren tussen de Europese en de Amerikaanse variant van de Pop Art. De Fransen Marcel Duchamp, Martial Raysse en Arman werkten en exposeerden begin jaren zestig in New York. In 1961 organiseerde het Museum of Modern Art in New York de spraakmakende tentoonstelling Ar t of Assemblage met bijdragen van diverse Nouveaux Réalistes. De Amerikaanse Pop Art werd vroeg geëxposeerd in Amsterdam, Stockholm, op de Biënnale in Venetië en op de Documenta in Kassel, en kreeg er veel aandacht en navolging. Aansprekend waren het elan en de eigentijdsheid van de nieuwe richting. Velen herkenden in de Pop Art de dynamiek van het nieuwe decennium en de zeggingskracht van een generatie bevlogen kunstenaars. ËËËËËËËËËËËËËËËËËËËËË In de nieuwe kunststroming stonden het uitdagende triviale object en de
POP ART IN EUROPA
alledaagse realiteit centraal. De fascinerende werkelijkheid werd met een eigentijdse blik bezien en ingekleurd. De gekoesterde welvaart en de opwindende beeldcultuur vormden de inspiratiebron voor jonge kunstenaars. De Pop Art liep synchroon met het moderne leven en de populaire beeldtaal spiegelde zich aan de tijdgeest. ËËËËËËËËËËËËË ËË De geest van de Pop Art drong in de eerste helft van de jaren zestig in hoog tempo door in West-Europa met actuele exposities van de Amerikaanse Pop Art in toonaangevende Europese musea en dankzij internationale contacten tussen kunstenaars, curatoren en verzamelaars. Ondanks de grote invloed van Amerika op de Europese geestverwanten waren er ook kritische geluiden te horen. De Pop Art in Europa toonde niet uitsluitend het optimisme van de consumptiecultuur: de materiële opbloei was in de Europese landen nog lang niet zo sterk doorgedrongen en werd niet in dezelfde mate bejubeld als in Amerika. Rijkdom en welvaart werden soms door Europese kunstenaars, geheel in dadaïstische traditie, met een zekere humor en spot becommentarieerd. Ook de Pop Art-hausse zelf werd al snel kritisch onder de loep genomen, vaak door dezelfde beeldtaal te gebruiken, maar dan in ironische zin, zoals Derek Boshier deed in zijn schilderij England’s Glor y (1962). De voorstelling toont een typisch traditioneel Engels luciferdoosje dat wordt ingenomen door de expansieve Stars and Stripes- vlag. Op niet mis te verstane wijze verbeeldde Boshier daarmee de Amerikaanse hegemonie met zijn allesoverheersende consumptiecultuur. De spiegel van de tijd vormde een belangrijke inspiratiebron. In Amerika werd het spectrum bepaald door de euforie van welvaart en media-exposure; in Europa door de nieuwe tijdgeest met zijn overrompelende beeldcultuur. ËËËËËËËËË ËË Omstreeks 1960 beleefde de kunstwereld internationaal de definitieve doorbraak van de Pop Art. De fascinatie kwam uit New York, maar gelijktijdig ook uit Londen, waar Richard Hamilton, Peter Blake, Eduardo Paolozzi en Joe Tilson al eind jaren vijftig aan het Royal College of Art pioniers waren van de Britse Pop Art. Andere West-Europese landen bleken gevoelig voor de Anglo-Amerikaanse trend. Kunstenaars in Duitsland, Nederland, België, Italië en Zweden volgden de actuele ontwikkelingen op de voet. Frankrijk volgde zijn eigen spoor met de groep Nouveaux Réalistes,
038
die zich in de jaren 1960-1962 onder aanvoering van Pierre Restany manifesteerde met tumultueuze projecten in Parijs en Nice. Italië, Spanje en Portugal bevonden zich politiek-maatschappelijk in een ander ontwikkelingsstadium, maar ook hier klonk in kunstenaarskringen de nieuwe stroming via verschillende kanalen door.ËËËËËËËËËËËËËËËËË ËË Nederland bleek gevoelig voor de dynamiek en de zeggingskracht van de Pop Art die hier begin jaren zestig doordrong. In België vormde het Surrealisme een vruchtbare voedingsbodem voor excentrieke verbeeldingen van de Pop Art. Gerhard Richter en Sigmar Polke raakten het naoorlogse Duitsland, dat volledig in de ban was van het Wirtschaftswunder, in de achilleshiel. Met het nodige gevoel voor ironie ontwikkelden zij een lokale variant van de Pop Art onder de noemer Kapitalistischer Realismus. Op lichtvoetige wijze namen zij de verworven welvaart en luxe op de korrel. Ë Jonge kunstenaars uit Spanje en Portugal moesten onder invloed van de heersende dictatoriale regimes noodgedwongen uitwijken naar Londen en Parijs. Daardoor kwamen zij in nauw contact met buitenlandse geestverwanten. De Italiaanse kunstenaars lieten zich bij voorkeur inspireren door de eigen rijke historie met sublieme beeltenissen. Als pendant van de klassieke iconen werden eigentijdse idolen als Marilyn Monroe en Louis Armstrong afgebeeld. ËËËËËËËËËËËËËËËËËË ËË In Nederland volgde een jonge generatie kunstenaars geestdriftig de toonaangevende ontwikkelingen in de Amerikaanse en de Britse Pop Art. Omstreeks 1964 bereikte de invloed van de Pop Art in ons land zijn hoogtepunt. Jonge kunstenaars als Woody van Amen, Gustave Asselbergs en Lucassen, getalenteerd en bereisd, hebben korte of langere tijd onder invloed van deze kunstrichting gewerkt. Hier bestond echter geen hechte groep kunstenaars die de Pop Art-identiteit wilde navolgen; daar was de vaderlandse kunst destijds nog te weinig internationaal voor georiënteerd. Wel koos een goed geïnformeerde generatie jonge kunstenaars ervoor om mee te gaan in de energiestroom van de Pop Art. Onconventioneel materiaalgebruik, inventieve associaties en vrijheid van werken vormden de sterke troeven van de nieuwe stroming. Hun werk ademde de geest van overmoed en vernieuwing. Meer dan hun buitenlandse collega’s hadden de Nederlandse kunstenaars oog voor de politieke strekking van hun kunst-
039
Iconen ËË De ontwikkeling van de massamedia vanaf de jaren vijftig droeg ook bij aan het ontstaan van een sterrencultus, met idolen als Marilyn Monroe, James Dean en Elvis Presley. In de Amerikaanse Pop Art werden deze sterren veelvuldig afgebeeld. Ook in de Europese tegenhanger was dit het geval, waarbij wel moet worden aangetekend dat kunstenaars als Mimmo Rotella en Pauline Boty hun film- en popsterren minder glamoureus, subtieler en vaak met een flinke dosis ironie portretteerden. Tevens
T HEM A’ S IN D E T EN T O O N S T EL L IN G
productie. Hun bijdrage aan de Pop Art leverde een boeiende combinatie op van exotische collagebeelden en figuratieve schilderkunst. ËËËË ËË Samenvattend kan worden gesteld dat er in de Europese landen aanvankelijk sprake was van belangrijke verschillen in de lokale figuratieve tendensen. Door grensoverschrijdende contacten en internationale tentoonstellingen werden de diverse benamingen van stijlvarianten, zoals Nieuwe Figuratie, Radicaal Realisme, Neo-Dadaïsme en Nieuwe Kunst na verloop van tijd steeds meer onder één paraplu samengebracht, en wel onder de noemer Nouveau Réalisme en Pop Art. Vanuit het heden terugblikkend op de populaire kunst van de jaren zestig zijn er ook veel overeenkomsten in sfeer, mentaliteit en voorstelling waar te nemen. Dat maakt het juist nú, met de nodige afstand, boeiend om het overzicht van de Pop Art in Europa samen te stellen. ËËËËËËËËËËËËËËË ËË Museum Het Valkhof bezit een opmerkelijke collectie Pop Art van Nederlandse kunstenaars. Deze werken vormen de kern van de verzameling moderne kunst. De Nederlandse Pop Art is enthousiast, uitdrukkingsvol en op het buitenland georiënteerd. De Pop Art heeft een internationale con text en daarom is het des te interessanter om West-Europa, waar de Pop Art als kunststroming een duidelijke impact heeft gehad, als focus te ne men. Het belang van de zelfstandige ontwikkeling van de Pop Art in Europa wordt door de expositie naar voren gebracht. Duidelijk wordt dat de Pop Art hier, veel meer dan in Amerika, een uitgesproken positie inneemt binnen een kunsthistorische continuïteit en teruggrijpt op stromingen als het Surrealisme, het Dadaïsme en andere bronnen. ËËËËËËËËË
Politiek ËË Omstreeks 1960 bleek de Pop Art bij uitstek geschikt om vorm te geven aan de actualiteit, om daarmee de condities van het moderne bestaan als een beeldende metafoor zichtbaar te maken. Utopie en engagement vormden kernbegrippen om de beleving van de turbulente jaren zestig mee uit te drukken. De vooruitgang van welvaart en internationale contacten was veelbelovend, maar er was tegelijkertijd een grote collectieve inspanning nodig om deze idealen ook te bereiken. Europa bevond zich immers nog in de naweeën van het postkoloniale tijdperk, de Berlijnse Muur werd opgetrokken, de Koude Oorlog tussen het Westen en het Oostblok was op zijn hoogtepunt en de Vietnamoorlog escaleerde. Deze en andere politieke thema’s zijn duidelijk terug te vinden in het werk van Europese Pop Art-kunstenaars als Wolf Vostell, Gustave Asselbergs, Equipo Crónica en Eduardo Arroyo. ËËËËËËËËËËËËË
Consumptiecultuur ËË Verbeelding van de massacultuur komt geregeld voor in het werk van de Europese kunstenaars. Favoriete onderwerpen zijn vrijetijdsbesteding, consumptiegoederen, stripboeken en films. Vaak zijn de onderwerpen vergelijkbaar met de symbolen van de Amerikaanse consumptiecultuur. Het verschil is wel dat dergelijke voorstellingen niet onbevangen worden overgenomen, maar dat er vaak sprake is van een poëtische subtiliteit en van understatement. Terwijl in de Amerikaanse Pop Art het onbegrensde en meeslepende leven werd verheerlijkt, waren de Europese tegenhangers kritischer ingesteld over de ongebreidelde groei van luxe en welvaart. Een sprekend voorbeeld hiervan is Dog Food (1964) van de IJslandse kunstenaar Erró. ËËËËËËËËËËË
besteedden ze aandacht aan Europese filmsterren, onder wie Monica Vitti en Brigitte Bardot. Onder de titel La Parisienne portretteerde Evelyne Axell een transparante Brigitte Bardot. Wolf Vostell bracht in zijn gelaagde collage een hommage aan Jayne Mansfield, fameus om haar wulpse decolleté. Onder het begrip ‘iconen’ valt de diva als pop- en filmster, maar ook het beeld van de verleidelijke vrouw. Soms zijn meerdere identiteiten in één kunstwerk gecombineerd, zoals in de werken He, She & It (1969-1970) van Joe Tilson en Pauline Boty’s Celia Birtwell and Some of Her Heroes (1963).
Nostalgie ËË Nostalgie heeft indirect ook met consumptiecultuur te maken: opvallend is immers dat Europese Pop Art-kunstenaars vaak niet de contemporaine consumptiegoederen in hun werk tonen, maar juist ouderwetse, gebruikte spullen; ook afval, dus afgedankte materialen. Het
Space Age – ruimtevaart ËË De jaren zestig worden ook wel aangeduid als de Space Age, het decennium van de ontdekking van de ruimte. De grootmachten van toen, de Sovjet Unie en Amerika, wedijverden met elkaar om met geavanceerde raketten de ruimte te verkennen en een landing op de maan te realiseren. Een mentale grens werd overschreden, het heelal kon worden geëxploreerd. Was er leven op een andere planeet? Zochten buitenaardse wezens contact met de aarde? De ruimtevaart vormde een katalysator voor de ontwikkeling van nieuwe technologieën en geavanceerde materialen. Voor de kunstpraktijk was de ontwikkeling van kunststoftoepassingen en synthetische verven een belangrijke factor. Veel kunstenaars raakten gefascineerd door de futuristische beelden uit de kosmos en de buitenaardse vormen van raketten en ruimtevaartpakken. Het waren aansprekende beelden die de tijdgeest goed uitdrukten. Martial Raysse componeerde het portret van de legendarische Amerikaanse astronaut Gordon Cooper, Joe Tilson bracht de Rus Youri Gagarin tot leven en Paul Van Hoeydonck vervaardigde astronaut-sculpturen. ËËËËË
040
De anonieme realiteit ËË De realiteit is onopgesmukt en tastbaar. Minder glamoureus en onmiskenbaar aansluitend bij de Europese kunsthistorische traditie van het sociaal-realisme, verbeeldden sommige Europese Pop Art-kunstenaars de alledaagse realiteit zonder drama en zonder romantiek. Zij kozen juist voor de kleine, vaak poëtische motieven. Zij fixeerden als het ware de werkelijkheid: Spoerri deed dat met gekantelde maaltijdtafels, Christo verpakte alles, Arman accumuleerde objecten en Wim T. Schippers en Jan Henderikse etaleerden huis- tuin- en keukenvoorwerpen. Kunst werd ingezet als een bezwering, teneinde het alledaagse leven concreet en betekenisvol te maken. ËËËËËËËËËËË
Franse Nouveau Réalisme is op afstand verwant aan de Amerikaanse Pop Art, maar wat de Franse afvalbak of marché aux puces te bieden had, valt niet te vergelijken met de ‘junk’ van de Amerikaanse wegwerpcultuur. Het bestond voornamelijk uit de bric-à-brac van de jaren vijftig. De Britse kunstenaar Peter Blake verklaarde: ‘For me, Pop Art is often rooted in nostalgia: the nostalgia of old, popular things…’ËËËËËËËËË De revitalisering van gebruikte voorwerpen, het ontroerende vaudevilletheater, het kleurrijke folklorisme, overjarige technologie en nostalgische erotiek vormden ook al eerder geliefde motieven in de Europese Dadabeweging en het Surrealisme. ËËËËËËËËËËËËËËË
083
ËP ËËËËË P WOODY VAN AMEN ËËËËË P WOODY VAN AMEN ËËËËË P BILLY APPLE ËËËËËËËË P ARMAN ËËËËËËËËËËË P ARMAN ËËËËËËËËËËË P ARMAN ËËËËËËËËËËË P EDUARDO ARROYO ËËËËË P EDUARDO ARROYO ËËËËË P GUSTAVE ASSELBERGS ËË P GUSTAVE ASSELBERGS ËË P GUSTAVE ASSELBERGS ËË P EVELYNE AXELL ËËËËËË P EVELYNE AXELL ËËËËËË P EVELYNE AXELL ËËËËËË P RIK VAN BENTUM ËËËËËË P PETER BLAKE ËËËËËËËË P PETER BLAKE ËËËËËËËË P DEREK BOSHIER ËËËËËË P DEREK BOSHIER ËËËËËË P DEREK BOSHIER ËËËËËË P PAULINE BOTY ËËËËËËË P PAULINE BOTY ËËËËËËË P PAULINE BOTY ËËËËËËË P MARCEL BROODTHAERS ËË P LOURDES CASTRO ËËËËË P CHRISTO ËËËËËËËËËË P CHRISTO ËËËËËËËËËË P GÉRARD DESCHAMPS ËËË P ETIENNE ELIAS ËËËËËËË P EQUIPO CRÓNICA ËËËËËË P ERRÓ Ë ËËËËËËËËËËË P ERRÓ Ë ËËËËËËËËËËË P ERRÓ Ë ËËËËËËËËËËË P ÖYVIND FAHLSTRÖM ËËËË P
WOODY VAN AMEN
HANS PETER ALVERMANN
156
154
152
150
148
146
144
142
140
138
136
134
132
130
128
126
124
122
120
118
116
114
112
110
108
106
104
102
100
098
096
094
092
090
088
086
ËËËËËËËËËËËË P ËËËËËË P ALPHONS FREIJMUTHËËËË P CLAUDE GILLI ËËËËËËËË P RAYMOND HAINS ËËËËËË P RICHARD HAMILTON ËËËË P JANN HAWORTH ËËËËËË P
ËËËËË P DAVID HOCKNEY ËËËËËË P DAVID HOCKNEY ËËËËËË P PAUL VAN HOEYDONCK ËË P PAUL VAN HOEYDONCK ËË P ALAIN JACQUET ËËËËËË P ALLEN JONES ËËËËËËË P ALLEN JONES ËËËËËËË P ALLEN JONES ËËËËËËË P RICHARD LINDNER ËËËËË P LUCASSEN ËËËËËËËËË P JAN HENDERIKSE
RUTH FRANCKEN
FERDI
084
192
190
188
186
184
182
180
178
176
174
172
170
168
166
164
162
160
158
ËËËËËËËËË P ËËËËËËËËË P POL MARA ËËËËËËËËË P POL MARA ËËËËËËËËË P ADOLFO NATALINI ËËËËË P ANTÓNIO PALOLO ËËËËË P PANAMARENKO ËËËËËË P PANAMARENKO ËËËËËË P EDUARDO PAOLOZZI ËËËË P PETER PHILIPS ËËËËËËË P PETER PHILIPS ËËËËËËË P SIGMAR POLKE ËËËËËËË P ROGER RAVEEL ËËËËËËË P MARTIAL RAYSSE ËËËËË P MARTIAL RAYSSEËËËËËË P MARTIAL RAYSSEËËËËËË P GERHARD RICHTER ËËËËË P MIMMO ROTELLA ËËËËËË P MIMMO ROTELLA ËËËËËË P MIMMO ROTELLA ËËËËËË P NIKI DE SAINT PHALLE ËËË P EMILE SALKIN ËËËËËËË P WIM T. SCHIPPERS ËËËËË P WIM T. SCHIPPERS ËËËËË P DANIEL SPOERRI ËËËËËË P SWIP STOLK ËËËËËËËË P SUZAN SWALE ËËËËËËË P SHINKICHI TAJIRI ËËËËËË P SHINKICHI TAJIRI ËËËËËË P JOE TILSON ËËËËËËËËË P JOE TILSON ËËËËËËËËË P JOE TILSON ËËËËËËËËË P JEAN TINGUELY ËËËËËËË P WOLF VOSTELL ËËËËËËË P WOLF VOSTELL ËËËËËËË P JACOB ZEKVELD ËËËËËË P POL MARA
LUCASSEN
264
262
260
258
256
254
252
250
248
246
244
242
240
238
236
234
232
230
228
226
224
222
220
218
216
214
212
210
208
206
204
202
200
198
196
194
085
ËËËËËËËËËËËËËËËËËËËËËËË (FVDS)
de woorden SAU en BER. Sauber (zuiver) is in politieke zin een beladen begrip. Met de nodige ironie zong protestzanger Wolf Biermann in 1965 dat de Nieuwe Mens in de DDR ‘sauber und anständig’ leven moest: ‘Die DDR, mein Vaterland, ist sauber immerhin. Die Wiederkehr der Nazizeit ist absolut nicht drin.’ Alvermanns kunst bood een perspectief op een betere wereld.
(pure) is a loaded term. In 1965, protest singer Wolf Biermann sang with some irony that the New Man in the GDR must live ‘sauber und anständig [purely and decently]’: “Die DDR, mein Vaterland, ist sauber immerhin. Die Wiederkehr der Nazizeit ist absolut nicht drin [The GDR, my fatherland is, af ter all, pure. The return of the Nazi era is absolutely not urgent] .” Alvermann’s art offered the prospect of a better world. ËËËË (F VDS)
w o o d, p l a s t e r, g l a s s, c i r c a 22 0 X 25 0 X 10 0 c m L u d w i g F o r u m f ü r I n t e r n a t i o n a l e K u n s t , A a c h e n (D E )
Sauber, 1966
responsibility for ensuring that National Socialism would never return to their country. The installation shows an interior piece similar to an altar with various connected attributes. The centre features a swastika and the German flag while plastic breasts and buttocks are incorporated into the sidepieces above the words SAU and BER. Politically, Sauber
ËËËË Alvermann grew up in the post-war generation that took the
H A N S P E T E R A LV E R M A N N
(Düsseldorf [DE]1931 – 2006 Breidenbach [DE])
generatie, die zich ervoor verantwoordelijk voelde dat het natio naal socialisme nooit meer in hun land zou terugkeren. De installatie toont een interieurstuk met de gelijkenis van een altaar, waaraan diverse attributen zijn verbonden. In het midden zijn het hakenkruis en de Duitse vlag aangebracht. In de zijstukken zijn borsten en billen plastisch verwerkt met eronder
ËËËËËËËËË Alvermann groeide op in de naoorlogse
086
087
o i l o n c a n v a s, 13 0 X 16 0 c m M u s e u m H e t Va l k h o f, N i j m e g e n
Wrigley, 1963
as Wrigley, Felix, RVS and Rizla, all of 1963. The use of brand names of such evocative items as Wrigley chewing gum attests to a mild irony towards the rampant consumer culture that was also gripping the Netherlands. The style of painting dovetails is in line with the prevailing abstract expressionism but the picture unmistakably pronounces the spirit of the new Pop Art. ËËËËËËËËËËËËËËË (F VDS)
W O O D Y VA N A M E N
1961 Van Amen moved to New York for two years where he came into contact with avant-garde artists who were then going through the revolutionary transition from abstract expressionism to Pop Art. Van Amen was fascinated by the dynamics of this movement with its attractive icons of the consumer society and popular visual culture. He paraphrased the American Pop Art with oil paintings such
ËËËË In
als Wrigley, Felix, RVS en Rizla, alle uit 1963. Het gebruik van merknamen van tot de verbeelding sprekende artikelen als Wrigley - kauwgom getuigt van een milde ironie op de ook in Nederland om zich heen grijpende consumptiecultuur. De stijl van schilderen sluit nog aan bij het destijds gangbare abstractexpressionisme, uit de voorstelling spreekt onmiskenbaar de geest van de nieuwe Pop Art. ËËËËËËËËËËË(FVDS)
(Eindhoven 1936)
hij in contact kwam met avant-gardekunstenaars die in die tijd de omwenteling doormaakten van het abstract - expressionisme naar de Pop Art. Van Amen was geboeid door de dynamiek van deze stroming, met de aansprekende iconen uit de consump tiemaatschappij en de populaire beeldcultuur. Hij parafraseerde op de Amerikaanse Pop Art met olieverfschilderijen
ËËË In 1961 verbleef Van Amen twee jaar in New York, waar
088
089
a s s e m b l a g e, k i n e t i c o b j e c t s, 121 X 14 6 X 23 c m Collec tion Becht, Naarden
Re t able Rouge, 1964
ËËËËËËËËËËËËËËËËËËËËËËËËËË (F VDS)
have been arranged along the top of the frame. The artwork forms an ironic depiction of the rich Roman Catholic life of the Catholic Church that began to lose ground in the 1960s. The artist plays with religious symbols such as Marian devotion and pompous altars. The provocative Pop Art spirit here has resulted in an appealing and intimate artwork.
W O O D Y VA N A M E N
van Amen has constructed a kind of altarpiece composed of very different materials in a colourful setting. The artist collected the objects at the flea market and combined them into a graphic poetic whole. A rotating Madonna statue stands in the centre surrounded by grave ornaments, beads and candles. A nostalgic image of horse riders has been added for a classical touch. Rows of cigars
ËËËËËË Woody
ruiters verwerkt. In de omlijsting aan de bovenkant zijn reeksen sigaren aangebracht. Het kunstwerk vormt een ironische uitbeelding van het rijke roomse leven, van de katholieke kerk die in de jaren zestig terrein begon te verliezen. De kunstenaar speelt met religieuze symbolen als de Mariadevotie en met pompeuze altaren. De provocatie van de Pop Art-geest heef t hier geleid tot een aansprekend en intiem kunstwerk.ËËËËËËË (FVDS)
(Eindhoven 1936)
soort altaarretabel geconstrueerd, samengesteld uit de meest uiteenlopende materialen. De kunstenaar vergaarde zijn spullen op de rommelmarkt en combineerde ze tot een aanschouwelijk, poëtisch geheel. Centraal staat een roterend Madonnabeeldje, omgeven door graf versieringen, kraaltjes en kaarsjes. In een klassiek aandoende ambiance is een nostalgische afbeelding van
ËËËËË In een kleurrijke setting heeft Woody van Amen een
090
091
HET VALKHOF
M U S E U M
IN EUROPE
I N E U R O PA
0923_12_POP_ART_IN_EURO - P. 1 Layer 1: NEW_COVER.p1.pdf ] Layer 2: NEW_COVER_FOIL.p1.pdf Layer 3: COP_TRACCIATO.p1.pdf --- Sheet: -A by PRINTER TRENTO: 12-08-16- 10:35:24 - gianni.battistata