به نام پروردگار طرا ِح دانا
نخستين نشریه‌ي تخصصی طراحی صنعتی در ايران سال بيست‌ودوم /شماره‌ي /31بهار 3000 /1391تومان
4
سخن نخست بخش ويژه
طرح روی جلد :اثر حامد كهن
(آن گاه که زمینت را دوست داری ،دوست داشتنت را پخش کن).
شماره پروانه انتشار124/4797 : شماره سریال استاندارد بین المللیISSN:1025-0840 :
صاحب امتیاز :دانشگاه هنر مدیر مسئول :دکتر سعید مجیدی سردبیر :مهدی اصل فالح مدير اجرايي :سينا خلخالي هیئت تحریریه:
دکتر سعید مجیدی /عضو هیئت علمی دانشگاه هنر دکتر محمد رزاقی /عضو هیئت علمی دانشگاه هنر دکتر سید رضا مرتضایی /عضو هیئت علمی دانشگاه علم و صنعت دکتر فرهاد گشایش مهندس مهدی اصل فالح /عضو هیئت علمی دانشگاه هنر -مهندس سید مسعود فرهنگ
مدیر هنری :محمدرضا ساختمانگر ویراستاران :سعیده جعفری -بهناز شعبانی مسئول روابط عمومی :سید ولی موسوی‌راد ناشر :اداره انتشارات دانشگاه هنر نمایندگان دستاورد در دانشگاه‌های ایران:
دانشگاه هنر /نصيبه سلطاني دانشگاه تهران /مينا صحت دانشگاه اميركبير /حامد كهن دانشگاه علم و صنعت /اميد باقرزاده دانشگاه الزهرا /حوريه لواف‌زاده دانشگاه هنر اسالمي‌تبريز /مریم بیدی دانشگاه هنر اصفهان /محمدرضا ظهري دانشگاه سمنان /ابراهيم باقري پرديس بين‌المللي كيش دانشگاه تهران /شايان جودكي دانشگاه آزاد تهران /حميد علوي‌زاده دانشگاه آزاد مشهد /دالرام جهانشاهي
لیتوگرافی وچاپ و صحافی: ناظر چاپ: نشانی :تهران ،باالتر از چهارراه ولیعصر (عج) ،روبه‌روی خیابان بزرگمهر ،دانشگاه هنر ،گروه طراحی صنعتی تلفن /نمابر66463193 : نشانی اينترنتيwww.art.ac.ir/dastavard : نشانی پست الکترونیکیdastavard@art.ac.ir : چاپ مقاله‌هاي منتشر شده در اين نشريه بدون ذكر منبع در ساير مجله‌ها و كتاب‌ها ممنوع است.
8
پایداری و شیوه‌های طراحی پایدار /ابراهیم باقری
26
نقش پایداری در طراحی محصول در کشورهای در حال توسعه /امید مصدقی
32
نایک و تعهد به پایداری زیست محیطی در عمل /طیبه خارستانی
38
گزارش پروژه‌ی طراحی محصول التراسوند در مؤسسه‌ی تحقیق و توسعه‌ی متوتک /حسن رضوان ،امیرمسعودفریدی‌زاد ،محمدرضا فریدی زاد
46
رویکرد طراحی کاربرمحور( )UCDدر طراحی و تحلیل کوله‌پشتی مدرسه دكتر محسن صفار دزفولی ،دكتر سیدرضا مرتضایی ،مهدیه امیری
52
طراحان و کودکان /فريبا مصطفوی
66
طراحي سيستم‌هاي خدماتي محصول رويكرد آتي در حوزه‌ی طراحي /نعيمه انزابي
74
خط فکر سونی در طراحي واکمن /زهرا حيدريان جهرمي
82
پست‌مدرنیسم در طراحی ،با گذری اجمالی بر جایگاه آن در ایران /پردیس بهمنی
88
آشنایی با نقشه‌ی ذهن /آرمیتا سراج زاهدی
96
وسایل نقلیه‌ی هوشمند /حمید مهدویان ،مرضیه بهزادی
110
طراحی محصول در آسیا و پیشرفت آن /هلن الی چینگ هو /مترجم :سارا ابراهیمی
118
گزارش دومین همایش دستاوردهای طراحی صنعتی ایران عسل براتی ،نصيبه سلطاني
126
گزارش نمایشگاه آثار دانشجویان و فارغ‌التحصیالن طراحی صنعتی /نصیبه سلطانی
132
هنر و صنعت طال و جواهر /زری اکبری ،زهرا مسلمیان ،متینه حاجی کریم
149
سرمقاله انگلیسی (ویژگی‌های زیبایی شناسی هنر و طراحی ایرانی)
صفحه‌اي براي انديشيدن....
2
سال /22شماره / 31بهار 1391
■ نگارنده‌ی گرامي! خواهشمند است در تدوین مقاله‌ها ،موارد زير را رعایت فرماييد: * صفحه‌اي شامل عنوان كامل مقاله ،نام و نام خانوادگی نویسنده يا نویسندگان به همراه آخرین رتبه‌ي علمی ،شماره تلفن و نشانی پست الكترونيكي ضميمه‌ي مقاله شود. * مقاله باید شامل بخش‌هاي چكيده ،كليدواژه‌ها ،مقدمه ،متن مقاله ،نتيجه‌گيري ،پي‌نوشت و فهرست منابع باشد. * تمامي اصطالح‌های زبان‌هاي خارجي و نام‌هاي خاص باید در پي‌نوشت بيان گردد. * فهرست منابع باید به صورت زير تنظیم گردد: روش ارجاع‌دهی در متن مقاله:(نام خانوادگي نويسنده ،سال انتشار ،شماره صفحه) مثال... :پایان جمله (احمدی.)245 ،1377 ، ...پایان جمله ).(Papanek, 1985, 122 روش ثبت شناسنامه‌ی منابع ،مآخذ و كتاب‌شناسي در پايان مقاله:کتاب‌ها (تألیفی): نام خانوادگي نويسنده ،نام نويسنده ،سال انتشار .عنوان كتاب .جلد .نوبت چاپ( .نام مترجم) .محل انتشار :نام ناشر. مثال :احمدی ،بابک .1377 ،معمای مدرنیته .چاپ اول .تهران :نشر مرکز. Mercer, P.A. and Smith, G., 1993. Private viewdata in the UK. 2nd ed. London: Longman.
کتاب‌ها (کتاب مجموع ه مقاله است که مقاله‌ها نویسندگان مختلف دارند): نام خانوادگي نويسنده ،نام نويسنده ،سال انتشار .عنوان مقاله .نام خانوادگي گردآورنده ،نام گردآورنده ،عنوان كتاب .محل انتشار :نام ناشر ،شماره صفحه‌های مقاله در کتاب. مثال :فرایدمن ،کی .2001 ،.آفرینش دانش طراحی :از تحقیق تا عمل .منتشر شده در :ایی دابلیو ال نورمن و پی اچ رابرتز ،مؤلفان .توسعه و پژوهش در آموزش طراحی و تکنولوژی ،ظهور سرفصل‌های تازه پژوهشی در دنیا .الفبرو :انتشارات دانشگاه الفبرو.69-31 ، Friedman, K. 2001. Creating design knowledge: from research into practice. In: E.W.L. Norman and P.H. Roberts, eds. Design and Technology Education Research and Development: The Emerging International Research Agenda. Loughborough: Loughborough University Press, p.31-69.
مجله‌ها: نام خانوادگي نويسنده ،نام نويسنده ،سال انتشار .عنوان مقاله .نام مجله ،شماره‌ي مجله ،شماره صفحه‌های مقاله در مجله. مثال :گسیلی ،عزیز ،1374 ،ارگونومی ،دستاورد 2 ،و.75 – 62 ،3 Evans, W.A., 1994. Approaches to intelligent information retrieval. Information processing and management, 7, 147-168
وبگاه‌ها: نام خانوادگي نويسنده ،نام نويسنده ،سال انتشار ،عنوان مطلب ،محل انتشار :نام ناشر .آدرس وبگاه [سال ،ماه ،روز برداشت مطلب] مثال: National Centre for Social Research, 2006. Qualitative research. London: National Centre for Social Research. Available from: http://www.natcen.ac.uk/natcen/pages/ ]hw_qualitative.htm [Accessed 14 August 2006
* فهرست منابع فارسی باید به ترتیب حروف الفبای فارسی و منابع التین در فهرست جداگانه و به ترتیب حروف الفبای التین تنظیم گردد. * تمامي عكس‌هاي داخل مقاله باید با وضوح dpi 300و كيفيت مناسب براي چاپ باشند. * عكس‌ها ،نمودارها و جدول‌ها بايد داراي شماره ،توضیح و ارجاع‌دهي دقیق در داخل متن باشند. * مقاله ارسالي نبايد قب ً ال در نشريه‌ي ديگري چاپ يا به طور هم زمان براي مجله‌ي ديگري ارسال شده باشد. الزم به ذکر است: * مقاله‌ها پس از تاييد هيئت تحريريه‌ي نشريه چاپ مي‌گردند. * مسئوليت مطالب مطرح شده در مقاله‌ها بر عهده‌ي نويسنده يا نويسندگان آن است. * تمامي مقاله‌ها باید از طريق پست الكترونيكي يا حضوري به دفتر نشريه ارسال گردند. * نشريه دستاورد در ويرايش متن از شيوه‌نامه‌ي مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسي پيروي مي‌كند.
نشريه در ويرايش و تغيير رسم‌الخط مقاالت مختار است
سال /22شماره / 31بهار 1391
3
سخن نخست مهدي اصل فالح
ائ��ه الگوهای نوینی از طراحیصنعتی در کش��ور ما فرا زمان ار ��ت .در بسیاری از کش��ورهای توس��عه یافته دنیا بین رسیده اس جتماع��ی ،فرهنگی ،اقتصادی و صنعت��ی آن‌ها و ماهیت نیازهای ا دانشگاهی آنان تناسب وجود دارد؛ این در حالی است که رشته‌های س��د در کشور ما در راستای تطابق بیشتر مهارت‌های به نظر می ر نعتی و نیازهای جامعه ،نیازمند ارائه الگوهای جدیدی از طراحان‌ص باشیم تا حضور طراحان در عرصه‌های خرد و کالن این رشته می اجرایی کشور پر رنگ تر و تاثیرگذارتر گردد. المللی جوامع طراحی صنعتی دنیا ICSIDدر تعریف شورای بین راحی صنعتی ،هرکجا که از محصول به عنوان خروجی خ��ود از ط احان صنعتی نام برده ،از سیستم و خدمات نیز به عنوان فعالیت طر فرآیندهای طراحیصنعتی یاد کرده است .بر مبنای چنین دیگر نتایج حرفه طراحیصنعتی ،نتیجه فعالیت طراحان‌صنعتی تنها نگاه��ی به یهایی که ماهیت فیزیکی دارند(نظیر محصوالت محدود ب��ه خروج یهایی با ماهیت غیرفیزیکی مختلف) ،نمی شود و فراتر از آن خروج م‌ها و خدم��ات) را نیز در بر می گی��رد .برمبنای این (نظیرسیس��ت یسیس��تم ،ایجاد ارتباط هدفمند و کارآمد تعریف ،منظور از طراح ختلف یک مجموعه است تا نتیجه‌ای برنام هریزی شده بین اجزای م مانند سیستم حمل و نقل یا سیستم ترافیک یا سیستم حاصل گردد( ش��هری و نظایر آن‌ها) و منظور از طراحی-خدمات، اطال عرس��انی یک فرآیند خدماتی در بس��تر جامعه در راستای ایجاد طرح ریزی وس��ویه برای ارائه دهنده یک خدمت خاص و استفاده ارزش‌های د دمت می باشد(مانند خدمات بانکی ،خدمات تلفن همراه، کننده از آن خ خدمات پستی و نظایر آن‌ها). شتار ،هدف معرفی حوزه طراحی خدمات به عنوان یکی در این نو تاثیرگذار طراحیصنعتی کش��ور در آینده ای نزدیک از قلمروهای كتاب اصول بازاريابي ،فيليپ كاتلر-كه بس��ياري وي را اس��ت .در يابي نوين مي‌دانند -خدم��ت را هرگونه فعاليت يا منفعت پ��در بازار غيرقابل مالكيت تعريف مي‌كند كه يك فرد يا سازمان غيرفيزيكي و زمان ديگر ارائه مي‌كند .امروزه قلمرو خدمات با توجه به فرد يا سا عمده ایجاد شده در دنیا ،به یکی از حوزه‌های تاثیرگذار به تغییرات های اجتماعی و اقتصادی جوامع مختلف تبدیل شده است در عرصه امروزه طبق آمار ارائه شده ،در کشورهایی نظیر ایاالت به نحوی که نی��ا ،حوزه خدمات ،بی��ش از 70درصد فعالیت‌های متحده و بریتا کشورها را در بر گرفته است .دنیای امروز ما ،جامعه‌ای اقتصاد این گشته است که محصوالت مختلف در آن واسطه‌های خدمات‌محور بران با سازمان‌ها می باشند .امروزه محصوالت مختلف تعاملی کار به پلت فر مهایی برای ارائه خدمات نوآورانه شرکت‌ها هر یک تبدیل ها ش��ده اند و فراتر از محصوالت ،این خدمات خاص و س��ازمان ستند که به چنین محصوالتی معنای وجودی می بخشند. ه توس��عه زمينه خدم��ات در جوامع مختل��ف ،گرايش به دنب��ال
4
سال /22شماره / 31بهار 1391
مات» نيز به عنوان يكي از گرايش‌هاي حوزه ديزاين ،طي «طراح��ي خد ورت يك رش��ته دانش��گاهي و تخصص حرفه‌اي در دو دهه اخير بص سعه يافته ظهور پيدا كرده اس��ت و ورود اثر گذار آن كش��ورهاي تو يتواند پاي هگذار چشم‌اندازهاي جديدي به كشور ما ،به زعم نگارنده م قلمرو فرآيندهاي طراحي‌صنعتي در ايران باش��د .اين براي گس��ترش جهت مطرح ش��ده اس��ت ك��ه در ح��وزه توليد ،وجود فرضيه از آن تافزاري(صنعتي) زمينه‌ساز توسعه و پيشرفت است، بسترهاي س��خ حوزه خدمات بيش��تر پشتوانه‌هاي نر مافزاري(انساني)، در حاليكه در باش��ند و خالقي��ت و نوآوري در ارائ��ه اين خدمات داراي اهميت مي تواند برتري‌هاي تجاري براي سازمان‌ها و بنگاه‌ها ايجاد ي اس��ت كه م اس��اس و با توجه به اينك��ه در فرآيندهاي خدماتي بر نمايد .بر همين نعت ،توليد و استفاده بصورت همزمان براي انسان‌ها خالف حوزه ص بنابراين طراحي هوش��مندانه خدمات اهميتي دوچندان اتف��اق مي‌افتد، آنجائيك��ه فرآيندهاي طراحي‌صنعتي در كش��ور ما غالبا مي‌ياب��د .از محصوالت و ايده‌هاي فيزيكي يا به تعبيري «طراحي مبتني بر توسعه رانه» هستند و صنایع کشور هنوز ظرفیت الزم برای محصوالت نوآو های خالقانه طراحان را به دس��ت نیاورده اند ،تمركز بر پذی��رش ایده يتواند فرصت‌هاي حوزه «طراح��ي خدمات نوآورانه» در كن��ار آن م راس��تاي بازارس��ازي براي طراح��ي صنعتي در ايران جديدي را در نگاهي اينچنيني به فرآيندهاي طراحي صنعتي ،عالوه فراهم سازد .در نعت ،حوزه خدمات نيز از دستاوردهاي طراحان صنعتي بر حوزه ص ش��د و عالوه بر اثرگذاري بيش از پيش اين حوزه در بهره‌مند خواهند اجتماعي ،فرصت‌هاي فعالیت حرفه‌ای منحصربفردي نيز اليه‌هاي كالن يجاد خواهد شد .اپراتورهاي تلفن‌همراه ،شهرداري‌ها، براي اين رشته ا آموزشي ،بهداشتي و درماني و نهادهاي خدمات اجتماعي موسس��ات يتوان نمون ههايي هس��تند ك��ه با رويكرد طراح��ي خدمات م از جمله راحي اثرگذاري را براي آن‌ها به انجام رسانيد ،حال‌آنكه فعاليت‌هاي ط رويكرد محصول-محورانه شايد فرصت‌هاي طراحي در کش��ور ما با ودي در اين زمينه‌ها براي طراحان‌صنعتي فراهم باشد. محد ضروری است که نگاه خدمات-محورانه به فرآيندهاي ذکر این نکته ت��ي ،به هي��چ عنوان به معني زير س��وال ب��ردن جايگاه يصنع طراح در فرآيندهاي طراحي نيست ،بلكه اين مقوله رويكردي طراحي‌محصول كه زمين ههايي چون طراحي‌محصول را نيز در دل خود كل‌نگرانه است ��ت .بنابراین فرآيندهاي طراحي خدمات-محورانه عالوه جاي داده اس وانند نتايج كامال مجازي و غيرفيزيكي داش��ته باشند ،در بر اينكه مي‌ت توانند مبتني ب��ر طراحي محصوالت خاص به عنوان برخي موارد مي واسطه‌هاي تعاملي براي ارائه خدمات نيز باشند. دوار اس��ت با ايجاد تغيير نگرشي اينچنيني به ماهيت دس��تاورد امي زشي و اجرايي طراحي صنعتي در كشور ،شاهد توسعه فرآيندهاي آمو اي و كاري اين رشته در كشور بوده و اثرگذاري بيشتر قلمروهاي حرفه آن را در آينده اي نزديك شاهد باشيم.
سال /22شماره / 31بهار 1391
5
بخش ويژه
6
سال /22شماره / 31بهار 1391
طراحي پايدار پایداری و شیوه‌های طراحی پایدار نقش پایداری در طراحی محصول در کشورهای در حال توسعه نایک و تعهد به پایداری زیست محیطی در عمل
سال /22شماره / 31بهار 1391
7
پایداری و شیوه‌های طراحی پایدار ابراهیم باقری عضو هیئت علمی گروه طراحی صنعتی دانشگاه سمنان
چکیده: دغدغه زیس��ت محیطی ،پایداری ،توس��عه پایدار و طراحی سبز مفاهیمی‌آش��نا در نظر معماران ،شهرسازان ،طراحان صنعت و بسیاری از اقشار مسئول جوامع انسانی هستند .در این مقاله سعی شده است تا مفاهیم مذکور بیشتر در حوزه طراحی صنعتی مورد بررسی واقع شود و به روش‌های ارائه شده از سوی اندیشمندان این حوزه اشاره گردد. بنابراین ابتدا مفهوم پایداری در سامانه طبیعی ذکر شده و به تاریخچه مختصر طراحی پایدار اشاره می‌شود .سپس مهم‌ترین ش��یوه‌ها و اصول طراحی پایدار محصول مورد بررس��ی قرار می‌گیرد و برخی از مثال‌های کاربردی طراحی محصوالت که مبتنی بر اصول مذکور هستند نیز به همراه تصویر ارائه می‌شوند .این مقاله می‌تواند به صورت کام ًال کاربردی مورد استفاده طراحان صنعت ،مدیران تولید و دانشجویان رشته‌های مرتبط قرار گیرد. کلید واژه‌ها: طراحی پایدار ،توسعه‌ی پایدار ،اکو‌دیزاین ،1طراحی سبز ،بهره‌وری زیست محیطی
8
سال /22شماره / 31بهار 1391
نقش پایداری در طراحی محصول در کشورهای در حال توسعه امید مصدقی
کارشناس ارشد طراحی صنعتی
26
سال /22شماره / 31بهار 1391
نایک 1و تعهد به پایداری زیست محیطی در عمل طیبه خارستانی دانشجوی کارشناسی طراحی صنعتی پردیس هنرهای زیباي دانشگاه تهران
چکیده: هدف از این مقاله ترسیم گام‌های رو به جلوی متعددی است که نایک در حوزه‌ی پایداری برداشته است .این عملیات‌ها ،فرآیندهای تولید و یا فعالیت‌های مدیریتی نیستند که مورد بررسی قرار می‌گیرند ،بلکه برخی از شیوه‌هایی که نایک در تالش برای کاهش اثرات منفی زیست محیطی و افزایش آگاهی درمورد مسئولیت‌های پایداری خود اتخاذ نموده است ،مورد توجه و بحث قرار می‌گیرد. کلید واژه‌ها: نایک ،پایداری زیست محیطی ،2طراحی پایدار
3
32
سال /22شماره / 31بهار 1391
رویکرد طراحی کاربرمحور( 1)UCDدر طراحی و تحلیل کوله‌پشتی مدرسه دكتر محسن صفار دزفولی ،دكتر سیدرضا مرتضایی
اعضای هیئت علمی گروه طراحي صنعتي دانشگاه علم وصنعت ایران
مهدیه امیری
دانشجوی کارشناسی ارشد طراحی صنعتی دانشگاه علم و صنعت ایران چکیده: كوله‌پشتی اگر به صورت صحیح و مناسب انتخاب شود و مورد استفاده قرار گیرد ،بهترین وسیله برای حمل كتاب و وسایل مدرسه است. در عین حال ،حمل کوله‌پش��تی‌هاي س��نگين به‌طور فزاينده دانش‌آموزان را ،به خصوص در مقطع ابتدایی ،در معرض خطر قرار داده و بدن در حال رشد آن‌ها شود .در این تحقیق به طراحی کوله‌پشتی با هدف کاهش ممكن است منجر به آسيب‌هاي دراز مدت جسمی به ِ بار مؤثر بر شانه‌ها ،گردن و کمر ،برای دانش‌آموزان مقطع ابتدایی (اول تا سوم) با رویکرد طراحی کاربرمحور پرداخته شده است .یک طرح اولیه‌از کوله‌پشتی ،مطابق با تحلیل نیاز کاربران و استانداردها و معیارهای ارگونومیکی طراحی و یک نمونه‌ی اولیه از آن ساخته شد. تست‌های عملکردی و ارگونومیکی روی این نمونه ،توسط کابران انجام شد و بر اساس نتایج این تست‌ها ،طرح نهایی ارائه شد و مجدد ًا توسط دانش‌آموزان ،مورد نظرسنجی قرار گرفت .نتایج نشان داد که میزان رضایت‌مندی کاربران از طرح نهایی بسیار باال است. کلیدواژه‌ها: طراحی‌کابرمحور ،کوله‌پشتی ،ارگونومی ،بار مؤثر ،2دانش‌آموزان ابتدایی
46
سال /22شماره / 31بهار 1391
طراحان و کودکان
1
فريبا مصطفوی
كارشناس ارشد طراحي صنعتي
چکیده: آموزش‌های هنری می‌تواند نقش بس��يار مهمی در رش��د روحی کودکان و همچنين رش��د خالقيت آن‌ها داش��ته باشد. از‌اين‌رو موضوعاتی که در زمينه‌های هنری انجام می‌پذيرند ،حائز اهميت هستند. يکی از راه‌های طراحی برای کودکان ،توجه به رشد هنری کودکان است .در چندين دهه‌ی اخير اهميت دادن به نيازهای ی روانی کودکان در س��رلوحه‌ی فعاليت‌های دولت‌های مختلف قرار گرفته اس��ت .زيرا آنچه که امروز می‌کاريم ،فردا روح درو می‌کنيم. در اينجا به شرح پارامترهای مهمی که در تجربه‌ای شخصی در يک پروژه‌ی تحقيقاتی ب ه عنوان يک طراح صنعتی به آن نائل آمده‌ام ،در مورد طراحی برای کودکان می‌پردازم. کلید واژه‌ها :کودکان ،طراحی ،روان شناسی
52
سال /22شماره / 31بهار 1391
طراحي سيستم‌هاي خدماتي محصول رويكرد آتي در حوزه‌ی طراحي نعيمه انزابي
دانشجوي كارشناسي ارشد طراحي صنعتي دانشگاه هنر اسالمي تبريز
چكيده: عصر اطالعات در جهان موجب تحوالت فراواني ش��د؛ تغيير در مدل‌هاي توليد صنعتي ،اقتصاد ،تجارت و اس��تراتژي‌هاي بازار و حتي س��بك زندگي و ارتباطات افراد .يكي از نمودهاي بارز آن ظهور و اهميت يافتن مفهومي به نام خدمات بود .اين تحول موجب ش��د تا محوريت توليد محصوالت فيزيكي در پاسخ گويي به نياز مشتريان با ارائه‌ی خدمات جايگزين شود .اين رويكرد نوين كه مبتني بر طراحي سيستميك و توليد راه حل محور بود ،موجب پيدايش چالش‌هاي نويني پيش روي طراحان و رشته‌ی طراحي شد.
كليد واژه‌ها: خدمات ،سيستم‌هاي خدماتي محصول ،راه حل سيستميك ،توليد راه حل محور
66
سال /22شماره / 31بهار 1391
خط فکر سونی 2 در طراحي واکمن 1
زهرا حيدريان جهرمي *
دانشجوي کارشناسي ارشد طراحي صنعتي دانشگاه هنر چکيده: واکمن محصولي است که هويت خود را با شرکت سوني يافت و با وجود آن‌که دهه‌ها از پیدايش آن مي‌گذرد نه تنها فراموش نشده بلكه روز به روز بر استفاده‌کنندگان آن افزوده مي‌شود و سوني به عنوان مبتکر اين محصول هنوز هم در ميان رقباي خود برندي معتبر است که توانسته جايگاه خود را در بازار تثبيت کند .در اين نوشتار سعي بر آن است سياست‌هاي طراحي سوني که همگي بر پايه‌ی استراتژي حاکم بر بخش تحقیق و توسعه‌ی 3آن شرکت شکل گرفته است ،مورد مطالعه قرار گيرد و بعد از بررسي حوزه‌هايي که سوني در چهارچوب آن طراحي مي‌کند ،رويكردهاي جديد و بکري که هنوز در زمينه‌ی طراحي به آن پرداخته نشده است ،ارائه گردد .براي رسيدن به اين مهم بخش نخست، بررسي طرح‌هايي است که سوني تا به امروز ارائه کرده است آن هم با هدف استخراج ويژگي‌هايي که تفکر حاکم بر طرح را معرفي مي‌کند و همچنين استراتژي کلي طراحي در واحد تحقیق و توسعه .ديگري بررسي حوزه‌هايي است که سوني در قالب آن طرح‌هاي خود را مي‌گنجاند ،که عبارتند از :طراحي مفهومي ،4طراحي ظاهري 5و طراحي پايدار 6در نهايت مجموع اين اصول است که خط فکر سوني را تشكيل مي‌دهد. سوني از تمام امکانات خود بهره مي‌گيرد تا بتواند تجربيات خوبي که هر فرد مي‌تواند داشته باشد را در اختيار عموم قرار دهد .در حقيقت س��وني به محصول نمي‌انديش��د بلكه به تجرب��ه‌اي که براي اس��تفاده کننده خلق مي‌کند مي‌انديشد و همه را در جهت بهبود سطح زندگي مردم و افزايش غناي آن به خدمت مي‌گيرد .در نهايت اين مقاله با توجه به خط فکر طراحي سوني ،پيشنهادهايي در زمينه‌ی طراح��ی مفه��وم 7و طراحی ظاهری 8ب��راي طراحي واکمن ارائه مي‌کند که مي‌تواند نس��ل جديدي از اين محصول را با خود به همراه داشته باشد. کليد واژه‌ها: تفکر طراحي ،طراحي مفهومي ،طراحي ظاهری ،طراحي پايدار * اين مقاله با نظارت زنده‌ياد دكتر عزيز گسيلي در دوره كارشناسي ارشد رشته طراحي صنعتي دانشگاه هنر تدوين شده است.
74
سال /22شماره / 31بهـار 1391
پست‌مدرنیسم 1در طراحی ،با گذری اجمالی بر جایگاه آن در ایران پردیس بهمنی
دانشجوی دکترای پژوهش هنر دانشگاه هنر
چكيده: تغيير بنياديني که جهان پست‌مدرن در خلق و خوي انسان پديد آورده است ،تمايل جديدي به تنوع و حتي ناسازگاري مهمل‌نمايي را نشان مي‌دهد .اين تمايل به طور طبيعي از جهان مدرن بر مي‌خيزد .تنوع کثرت‌گرايي ،مورد پسند همگان نيست و مي‌تواند خسته کننده باشد و در نهايت بازارگرايي در پس��ت‌مدرن پيچيدگي زيادي در افزايش رنگ و آب فريبنده دارد .در اين س��بک کمتر از تکنيک و بيشتر از اساس‌هاي هنرهاي زيبا پيروي مي‌شود .در ايران اين سبک در محصوالت کمتر مورد توجه قرار گرفته است و کارکرد غالب اشياء در اين سبک بيشتر جنبه‌ی تزييني دارد تا کاربردی .کما اينکه تاريخ کهن و ارزش‌های فرهنگی ايران هنوز به‌درستي توسط ايرانيان مورد مطالعه قرار نگرفته است تا بتوان از سمبل‌هاي آن ب ه وضوح و درستی در دل محصوالت امروزی استفاده کرد .در اين مقاله سعي بر آن است که مفهوم و فلسفه‌ي پست‌مدرنيسم بيان گردد و در اين بين مقايسه‌ی آن با مدرنيسم ضروري بوده و نيز در ميدان کاالها و معماری جايگاه اين سبک بررسي شده است. کلید واژه‌ها :مدرنيسم ،فلسفه و مفاهيم ،پست‌مدرنيسم ،طراحی محصول
82
سال /22شماره / 31بهـار 1391
وسایل نقلیه‌ی هوشمند حمید مهدویان -مرضیه بهزادی
دانشجویان کارشناسی ارشد طراحی صنعتی پرديس هنرهای زیبای دانشگاه تهران
چکیده: در این پژوهش به مبحث هوشمندی و اتوماتیکی در وسایل نقلیه پرداخته شده است .هدف از آن ،آشنایی بیشتر با این مسأله و نیز شناخت فناوری‌هایی است که در صنعت خودرو جهت افزایش هوشمندی و در نهایت دستیابی به ایمنی بیشتر به کارگرفته می‌شود .مطالب بدین گونه تنظیم شده که پس از ارائه مقدمات ،تاریخچه‌ی مختصری از خودروهای هوشمند از ابتدای پیدایش ایده‌ی اولیه آن تا تولیدات هوشمند اخیر آورده و مزایای این قبیل خودروها بیان شده است و در پی آن یکسری از فناوری‌های نوین این صنعت ،معرفی گردیده است. کلید واژه‌ها :خودروهای هوشمند ،فناوری‌های نوین ،صنعت خودرو ،ایمنی حمل و نقل
96
سال /22شماره / 31بهـار 1391
طراحی محصول در آسیا و پیشرفت آن هلن الی چینگ هو ترجمه :سارا ابراهیمی كارشناس ارشد طراحي صنعتي
چکیده: با این که محصوالت آسیایی تنوع و تعداد زیادی دارند ،فلسفه‌ی طراحی آسیایی که در پس آن‌ها قرار گرفته است خیلی کم دانسته می‌شود- به طور خاص ،این که چرا محصوالت آسیایی شکل‌ها و فرم‌ها یا عملکردهای متفاوتی را به خود می‌گیرند .من فکر می‌کنم نیاز به دانش بیشتری برای درک طراحی محصول آسیایی وجود دارد؛ بنابراین هدف این مقاله کشف این نکته است که چگونه توسعه و تناسب طراحی یافته شده در آسیا در ارتباط و در هم پیچیده با محیط اجتماعی بزرگ‌تر می‌باشد .من در این مقاله خالصه‌ی یافته‌های خود را در طول مطالعه در این زمینه در هنگ کنگ ،تایوان ،چین و ژاپن ارائه خواهم داد .یکی از مثال‌هایی که در این مطالعه بسط داده شده است این است که چینی‌ها چگونه ماشین لباس‌شویی خانگی را هماهنگ با زمینه‌ی نیازهای کشاورزی خود طراحی کردند .مثال دیگر این است که چگونه کره‌ای‌ها یخچال Kimcheeواحد خود را توسعه دادند ،برای ایجاد هماهنگی با نیازهای فرهنگ پخت و پز آن‌ها ،که شما نمی‌توانید نمونه‌ی قابل فروشی در هیچ کشور دیگری پیدا کنید .تکنولوژی و تأثیرات غربی ممکن است هدایت‌کننده‌ی تولید اولیه‌ی محصوالت موجود در آسیا باشد .هنوز بعضی از این محصوالت توسط طراحان آسیایی برای مشاهده‌ی نیازهای زندگی آسیایی هماهنگ و متحول می‌شوند .نقطه نظری که من اتخاذ کرده‌ام این است که مطالعه‌ی طراحی نمی‌تواند و نباید از زمان و فضای زمینه‌ای که در آن واقع شده کشف شود .در واقع ،من فکر می‌کنم که مطالب زیادی برای یادگیری از سیر تکامل طراحی در برابر فرهنگ‌ها وجود دارد ،زیرا در چنین مطالعات و اکتشافاتی ،ما درباره‌ی نمای فرهنگی و اجتماعی در طراحی محصول آسیایی خواهیم آموخت .در این پژوهش ،امیدوارم که از میراث غنی طراحی آسیایی ،به عنوان بیدار کننده‌ی خالقیت عظیم‌تر برای دانشجویان طراحی ،طراحان و سایرین ،بهره‌برداری و استفاده شود. کلید واژه‌ها :طراحی محصول ،زندگی آسیایی ،فرهنگ.
110
سال /22شماره / 31بهـار 1391
گزارش دومین همایش دستاو ردهای طراحی صنعتی ایران دانشگاههنر
عسل براتی کارشناس ارشد طراحی صنعتی نصيبهسلطاني دانشجوي كارشناسي ارشد طراحي صنعتي دانشگاه هنر
118
سال /22شماره / 31بهـار 1391
گزارش نمایشگاه آثار دانشجویان و فارغ‌التحصیالن طراحیصنعتی در حاشیه‌ی دومین همایش دستاوردهای طراحی صنعتی ایران دانشگاههنر نصیبهسلطانی دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه هنر
126
سال /22شماره / 31بهـار 1391
تاالر ايده
هنر و صنعت طال و جواهر زری اکبری -زهرا مسلمیان کارشناسان طراحی صنعتی
متینه حاجی کریم
کارشناس صنایع دستی
132
سال /22شماره / 31بهـار 1391
Aesthetic Aspects of Persian Art and Design Mehdi A.Fallah
Due to the geographical situation and as the connection road between western and eastern civilizations, believes, religions and material cultures, Iran has been changed during all these thousand years. This country played its role as an intermediate land that not only received and transferred ethnics, cultures, languages, artifacts and so on, but also innovated and created. According to archeologists’ investigations, primitive inhibiters in plateau of Iran were tasteful people who were fond of jewelries and ornaments. They were initiators that were exploring to find better ways to live in this life and in the other life as well! They were combining their functional necessities and taste to create their everyday and religious stuffs. Although their taste was restricted in natural patterns and colors from their own regions and experiences, but it is pure and elegant which also demonstrate itself as that people’s necessity to communicate with objects. This becomes more interesting as it could be found out these ornamental patterns are directly related to objects’ specific functions or try to make semantic connections between objects and users. Supposedly these attempts to make communication ways led to invent signs and pictographs in primary type of written language. Such combinations would
149
1391 بهـار/ 31 ش�ماره/22 س�ال
be found later in engravings of Persepolis palace as a narrative visual story which communicate as a part of architecture. Due to researches in Persian art may be it could be concluded that the Persian art is a narrative and descriptive in its nature, which try to employ signs and symbols to make intellectual beauty. During the history, if it could be possible to title the Persian art, it would be right when it is categorized as a conventional and thoughtful one; the art which in its full emotional and individual type -in paintings and miniatures- is still restricted. One of the most important rules is following the function of the objects in order to design and decorating them. Perhaps the best example of such a rule is the Pasargad’s spoon which is designed to have a transformation to a delicate duck head at the end of its handle. In this example; form, ornament and intellectual aspects are respecting the function of the spoon and it is inspired by the natural elements (ducks) of that region. As archeological results show people in prehistoric time had neo-naturalistic view in their artifacts both in forms and ornaments. They formed objects in shapes and sizes in the way they used it and human being and nature elements were the pivot motives
In the name of God, the greatest designer...
DASTAVARD The First Iranian Specialized Industrial Design Magazine Year 22nd / Vol. 31 / Spring 2012
Cover: Designed by Hamed Kohan (When you Love your Earth, When you love your city, Spread your Love) Back Cover: World Food Program, UN Publishing License No: 124/4797 ISSN: 1025-0840
Publisher: University of Art Managing Director: Dr. Saeid Madjidi Editor in Chief: Mehdi A.Fallah Executive Manager: Sina Khalkhali
4
Editorial Special Issue: Sustainability in Design
8
Sustainability & Methods of Sustainable Design / Ebrahim Bagheri
26
The Role of Sustainable Design in Developing Countries / Omid Mosaddeghi
32
Nike’s Commitment to Sustainability in Practice / Tayebeh Kharestani Report: Designing Products Using Ultrasound Technology at Metotech Institute / Hasan Rezvan & Amir
38
Editorial Staff: - Dr. Saeid Madjidi - Dr. Mohammad Razzaghi - Dr. Seyed Reza Mortezaei - Dr. Farhad Goshayesh - Mehdi A.Fallah - Seyed Masoud Farhang Art Director & Layout Designer: M.Reza Sakhtemangar Editors: Saeideh Jafari & Behnaz Shabani Public Relations: Seyed Vali Mousavirad Delegates of Dastavard at Iran’s Universities: University of Art: Nasibeh Soltani University of Tehran: Mina Sehat Amir Kabir University: Hamed Kohan Science & Industry University: Omid Bagherzadeh Al Zahra University: Hourieh Lavafzadeh Tabriz Islamic Art University: Maryam Bidi Isfahan Art University: Mohammad Reza Zohari University of Semnan: Ebrahim Bagheri Tehran Azad University: Hamid Alavizadeh Mashhad Azad University: Delaram Jahanshahi UT Kish International Campus: Shayan Joodaki
Lithography, Press & Bookmarker: Press Supervisor: Address: Industrial Design Dept., University of Art, in opposite of Bozorgmehr St., Vali-Asr Ave., Tehran, Iran. Tel/Fax: +98(21)66463193 Website: www.art.ac.ir/dastavard Email Address: dastavard@art.ac.ir
DN: cn=Javad Yazdani, o=Dastavard, ou=Brand Manager, email=inadzay@gmail.com, c=IR Date: 2012.08.02 14:11:23 +04'30'
Masoud Faridizad & Mohammad R.Faridizad Utilizing UCD Approach in Designing & Analyzing School Backpacks / Dr. Mohsen S.Dezfooli &
46 Dr.Seyed Reza Mortezaei & Mahdieh Amiri
52
Designers & Kids / Fariba Mostafavi
66
Systems of Product-Service Design; Future’s Approach in Design / Naeimeh Anzabi
74
Sony’s Methodology for Designing Sony Walkman / Zahra Heydarian Jahromi
82
A Preliminary Overview of Post-Modernism in Design and Its Position in Iran / Pardis Bahmani
88
Familiarization with Mind Mapping / Armita Seraj Zahedi
96
Intelligent Transportation Vehicles / Hamid Mahdavian & Marzieh Behzadi
110 Product Design in Asia and Its Development / Helen Lai-Ching HO / Translated by: Sara Ebrahimi 118 Report: The 2nd Conference of Iran’s Industrial Design Achievements / Asal Barati & Nasibeh Soltani 126 Report: The Exhibition of Industrial Design Students & Alumni / Nasibeh Soltani 132 Jewelry design, Art and Industry / Zari Akbari & Zahra Moslemian & Matineh Haji Karim 149 Editorial (English); Aesthetic aspects of Persian Art and Design