Prince Philip: Duke of Edinburgh

PRINCE PHILIP

DUKE OF EDINBURGH

Ο Έλληνας πρίγκηψ, παρασημοφορημένος αξιωματικός του Βρετανικού Βασιλικού Ναυτικού και σύζυγος της βασίλισσας Ελισάβετ της Αγγλίας, άφησε ανεξίτηλα σημάδια στον σχεδόν εκατονταετή (1921-2021) διαμετακομιστικό βίο του.

του Χρήστου Ζαμπούνη

Εάν υπάρχει ένα κοσμητικό επίθετο το οποίο θα χαρακτήριζε περισσότερο από τα άλλα τον πρίγκιπα Φίλιππο της Ελλάδος,

αυτό δεν είναι άλλο από το «διακριτικός». Διακριτικά ήρθε στον κόσμο την 10η Ιουνίου 1921 στο παλάτι του Mon Repos στην Κέρκυρα, διακριτικά έζησε πάνω από 70 χρόνια στο πλευρό της αγαπημένης του συζύγου, βασίλισσας Ελισάβετ, διακριτικά έφυγε πριν από λίγες ώρες από τη ζωή στο παλάτι του Windsor και διακριτικά ετάφη στο ίδιο μέρος κατά την επιθυμία του να μην του γίνει δημόσια ταφή.

«Forth Bridge is down» ήταν ο κωδικός με τον οποίο ανηγγέλθη η εκδημία του και για όσους απορήσουν για το τι σημαίνει αυτό η απάντηση ευρίσκεται σε μία από τις ιδιορρυθμίες των Βρετανών να δίνουν ονόματα από γέφυρες για να αναγγείλουν το θάνατο μελών της βασιλικής τους οικογένειας. Για παράδειγμα, η Ελισάβετ έχει τον κωδικό London Bridge.

Τίποτε ή σχεδόν τίποτε δεν προμήνυε ένα τόσο λαμπρό μέλλον στον μοναχογιό του πρίγκιπος Ανδρέα της Ελλάδος και της πριγκίπισσας Αλίκης του Μπάττενμπεργκ. Εάν μάλιστα άκουγε τη μητέρα του και επέστρεφε στην Ελλάδα το 1939 για να υπηρετήσει στο ελληνικό Βασιλικό Ναυτικό, αντί της εντολής του θείου του βασιλέως Γεωργίου Β΄ να παραμείνει στην Αγγλία και να ακολουθήσει καριέρα στο εκεί Ναυτικό, τότε ενδεχομένως να τον βλέπαμε παντρεμένο με εξαδέλφη του από άλλο Οίκο της Ευρώπης, ως είθιστο τότε.

Ας μην απατώμεθα. Ο Φίλιππος ήταν εκπάγλου καλλονής και η Ελισάβετ, όπως εξομολογήθη, εκεραυνοβολήθη όταν τον πρωτοείδε σε ηλικία 13 χρονών. Επίσης, είχε το προσόν μέσω της οικογένειας της μητέρας του να συγγενεύει με το αγγλικό Στέμμα, οπότε διάφορες λεπτομέρειες του Τύπου ότι ήταν απένταρος ή ότι ο πατέρας του ζούσε με μια κοκότα στην Κυανή Ακτή ή ότι η μητέρα του διεγνώσθη με σχιζοφρένεια παρελείφθησαν. Το γεγονός ότι πολέμησε γενναία στον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο και παρεσημοφορήθη βοήθησε σημαντικά στην ολοκλήρωση του ειδυλλίου το 1947.

Έως τότε είχε έρθει μόνο δύο φορές στην Ελλάδα, τον Ιανουάριο 1940 για να επισκεφθεί τη μητέρα του και τον Ιούνιο 1946 για την ταφή του πατέρα του.

Ο πρίγκιπας Φίλιππος, δούκας του Εδιμβούργου, κατεβαίνοντας από το Royal Yacht Britannia στο Πόρτσμουθ της Αγγλίας την 1η Απριλίου 1955

Ακολούθησαν δύο επίσημες επισκέψεις, η πρώτη το 1950, συνοδεύοντας τη διάδοχο τότε του θρόνου της Αγγλίας και σύζυγό του ως δούκας του Εδιμβούργου, και η δεύτερη μόνος του με τα δύο μεγαλύτερα παιδιά τους, τον Κάρολο και την Άννα το 1964 για τους γάμους του ανιψιού του βασιλέως Κωνσταντίνου και της πριγκίπισσας Άννας-Μαρίας της Δανίας. Η ανάληψη της εξουσίας από τους συνταγματάρχες την 21η Απριλίου 1967 και η επακόλουθη πτώσις της ελληνικής μοναρχίας το 1974 τον απέτρεψαν να μας επισκεφθεί ξανά. Συνέχισε, όμως, να παρίσταται στις περισσότερες οικογενειακές εκδηλώσεις των Ελλήνων συγγενών του είτε επρόκειτο για τους γάμους του διαδόχου Παύλου με τη Μαρί-Σαντάλ Μίλλερ είτε για βαπτίσεις όπως της πριγκίπισσας Θεοδώρας.

Παρότι έχουν γραφτεί διάφορα για το χιούμορ του που δεν ήταν πάντοτε επιτυχημένο ή για κατακτήσεις του που δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ, ο διαμετακομιστικός του βίος υπήρξε ένα υπόδειγμα ισορροπιών και διπλωματικότητας εάν αναλογισθεί κανείς την ισχυρή προσωπικότητα της συζύγου του και τις κρίσεις που αντιμετώπισαν μαζί.

Ο πρίγκιπας Φίλιππος, δούκας του Εδιμβούργου, και ο σχεδιαστής σκαφών Uffa Fox σαλπάρουν με το ιστιοπλοϊκό Flying Fifteen «Coweslip» στις 6 Αυγούστου 1963.

ART IN THE DEEP

Έξι μνημειώδη τρισδιάστατα γλυπτά πρόσωπα, το καθένα πάνω από δύο μέτρα σε ύψος και δέκα τόνους σε βάρος, τοποθετημένα στη θάλασσα, σε βάθος μεταξύ δύο και τριών μέτρων διαθέτει το υποβρύχιο μουσείο στις ακτές των Καννών, στη Γαλλία.

της Ελισάβετ Κομνηνού

Τα έξι έργα τέχνης στηρίζονται σε περιοχές του βυθού με λευκή άμμο στο προστατευμένο νότιο τμήμα του νησιού της Sainte-Marguerite. Η θέση των γλυπτών ήταν προηγουμένως μια περιοχή εγκαταλειμμένης υποδομής παροπλισμένων πλοίων και μέρος του έργου ήταν ο ουσιαστικός καθαρισμός του βυθού.

Το υποβρύχιο μουσείο των Καννών, το οποίο έχτισε ο Jason Decaires Taylor, χρηματοδοτήθηκε από τον δήμο της πόλης και χρειάστηκε πάνω από τέσσερα χρόνια για να αναπτυχθεί. Περιβάλλεται από κρυστάλλινα νερά και βρίσκεται σε κοντινή απόσταση από την ακτή. Η τοποθεσία έχει αποκλειστεί από βάρκες, καθιστώντας την ασφαλή για τους δύτες κι αποτρέποντας ζημιές από τις άγκυρες στο βυθό που καλύπτεται από λιβάδια με θαλάσσια χόρτα.

Τα έξι πρόσωπα των γλυπτών χωρίζονται σε δύο μέρη, με το εξωτερικό να μοιάζει με μάσκα. Το θέμα της μάσκας συνδέεται με την ιστορία του νησιού Sainte-Marguerite, γνωστό ως η τοποθεσία όπου φυλακίστηκε «ο άνθρωπος με τη σιδερένια μάσκα». Επίσης είναι μια μεταφορά για τον ωκεανό. Η μία πλευρά της απεικονίζει τη δύναμη και την ανθεκτικότητά του, η άλλη την ευθραυστότητα και τη φθορά του οικοσυστήματος.

1

GREEK ART IN PARIS

της Ελισσάβετ Κομνηνού

Στο Παρίσι, την ιστορική πρωτεύουσα του ευρωπαϊκού φιλελληνισμού, εκεί όπου κατά την Ελληνική Επανάσταση του 1821 γεννήθηκε η δυνατή και ζωντανή ως σήμερα φιλία μεταξύ Ελλάδος και Γαλλίας, διεξήχθη για δεύτερη φορά η 39η δημοπρασία Greek Sale του οίκου Bonham’s, την οποία διοργάνωσε η Art Expertise, συμπληρώνοντας 20 χρόνια συνεργασίας με τον οίκο και 28 χρόνια παρουσίας στην ελληνική αγορά της τέχνης.

Κορυφαία στιγμή της δημοπρασίας αποτέλεσε το εμβληματικό και σπουδαιότερο έργο του Κωνσταντίνου Παρθένη (1878-1967), «Η αποθέωση του Αθανασίου Διάκου», το οποίο εκκίνησε με πρόβλεψη 350.000-550.000 ευρώ και τελικά έκλεισε στα 644.000 ευρώ. Ήταν το κόσμημα της διάσημης συλλογής του Σπύρου Λοβέρδου (1877-1934) που συμβολικά δημοπρατήθηκε τη χρονιά του εορτασμού των 200 χρόνων από την έναρξη του Απελευθερωτικού αγώνα.

Επίσης, σημαντικό έργο που τράβηξε το ενδιαφέρον των συλλεκτών είναι το αριστούργημα της ζωγραφικής του 19ου αιώνα, «Το τάμα» του Νικολάου Γύζη (1842-1901), το οποίο συναντά στο Παρίσι τη μεταγενέστερη εκδοχή του που εκτίθεται στο Λούβρο στην έκθεση «Παρίσι-Αθήνα, Γέννηση της μοντέρνας Ελλάδας 1675-1919». Πρόκειται για μια ευτυχή συγκυρία ενισχυτική της παρουσίας και προβολής της ελληνικής ζωγραφικής στα διεθνή κέντρα της τέχνης. Η εκτίμηση της αξίας του έργου 200.000300.000 ευρώ επιβεβαιώθηκε και πωλήθηκε τελικά στην τιμή των 250.000 ευρώ.

2

3

4

1. Γεώργιος Ρόρρης (1963-), Μετρό Αθηνών

2. Σπύρος Βασιλείου (1902-1985), Αθήνα

3. Νίκος Εγγονόπουλος (1907-1985), Ή επιστροφή του Βησσαρίωνος

4. Γιάννης Μαλτέζος (1915-1987), Σύνθεση ΙΙΙ

«Ο αυτοκράτορας Κωνσταντίνος Παλαιολόγος στη μάχη της 29ης Μαΐου 1453» του Θεόφιλου Χατζημιχαήλ (18711934) με τις μαγικά αποτυπωμένες στα έργα του εικόνες της ελληνικής ιστορίας αποτελεί μία από τις καλύτερα διατηρημένες αποτοιχίσεις σε μεγάλη διάσταση που μπορεί να χαρακτηριστεί ως εθνικός θησαυρός. Εκκίνησε με εκτίμηση 120.000-180.000 ευρώ και τελικά έκλεισε εντυπωσιακά στα 350.000 ευρώ. Ο Νίκος Χατζηκυριάκος-Γκίκας (1906-1994) αντιπροσωπεύθηκε με τρία έργα από τη συλλογή της καταξιωμένης γκαλερίστα του Λονδίνου Lady Noel Evelyn ‘Peter’ Norton με σημαντικότερο έργο τη «Νεκρή φύση με σαμοβάρι», της ώριμης περιόδου του καλλιτέχνη, όπου διαφαίνεται καθαρά η στερεή, γεωμετρικά σχηματισμένη σύνθεση των κυβιστικών έργων του. Ο πίνακας με εκτιμώμενη αξία 120.000-180.000 ευρώ πωλήθηκε τελικά στην τιμή των 212.000 ευρώ.