İbrahim İzgi
2011: Türkiye’nin dijital
Tan, Belgrad Büyükelçimiz Ali Rıza Çolak ve daha birçok meslektaşı gibi iyi bir Twitter kullanıcısı ve farklı alanlardaki ilgi çeken mesajlarıyla Türkiye’yi İnternet ortamında da temsil ediyor. 2011, artıları ve eksileriyle Türk diplomasisi için dijital kanalların aktif olarak kullanıldığı bir yıl oldu. Artık Türkiye, ABD Dışişleri Bakanlığı, İngiliz Dışişleri Bakanlığı ve İsrail Dışişleri Bakanlığı’nın aktif olarak yer aldığı sosyal medyada başarılı örnekler sergiliyor. Her ne kadar bütüncül bir yaklaşım sergilenmese ve stratejik bir bakış açısı oluşturulamasa da Türk Hariciyesi’nin dijital iletişim kurmadaki özgüvenli tavırları önümüzdeki dönemde daha güzel uygulamalarla buluşabileceğimizi gösteriyor.
diplomasi miladı
Türkiye, diplomasinin yeni dijital enstrümanlarına uyum sağlamakta güçlük çekmiyor. Ancak stratejik bir bakış açısı geliştirmeden dijital diplomasi çabalarının etkin bir araç olması mümkün görünmüyor.
Başarılı dijital diplomasi için üç temel adım
twitter.com/ibrahimizgi
Dijital diplomasi Türkiye’nin son yıllarda içinde yer aldığı ve uygulamaları her geçen gün artan bir diplomasi türü. Bu diplomasi türünde İnternet ve özellikle sosyal medya kullanıcıları hedef kitleyi oluşturuyor. Muhatapları dijital iletişim yöntemleriyle bilgilendirmek ve mümkünse ilettiğiniz mesajları kendi etki alanlarına yaymalarını sağlamak için yeni bir mecra. Facebook ve Twitter başta olmak üzere sosyal paylaşım
ağlarını içeren ve sınırları her geçen gün değişen yeni bir alandan bahsediyoruz. Bundan iki yıl önce Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Namık Tan, bakanlığın sosyal ağları etkin şekilde kullanacağını ifade etmişti. Aradan geçen süre içinde birçok diplomatımız İnternet üzerinde de ülkemizi temsil etmeye başladı. Türkiye’nin dijital diplomasi alanındaki çalışmaları 2011 yılında gözle görülür hale geldi. Bugün Washington Büyükelçimiz olan Namık
Türkiye’nin dijital diplomasi künyesi @cbabdullahgul Cumhurbaşkanı @tccankaya Cumhurbaşkanlığı - Türkçe @Ahmet_Davutoglu Dışişleri Bakanı @TC_Disisleri Dışişleri Bakanlığı @NamikTan Washington Büyükelçisi @AliRizaColak Belgrad Büyükelçisi @cerginay Cihad Erginay Prag Büyükelçisi @kerimuras Kerim Uras Atina Büyükelçisi
60
ŞUBAT 2012 • DIGITALAGE.COM.TR
@ikalin1 @Aliskaya @gurcanbalik @hakarslioglu @nacikoru @vbozkir @trpresidency @MFATurkey
Türkiye’nin dijital diplomasi alanında yol alması için üç temel adım söz edebiliriz: İlk olarak hedef kitle olarak belirlenen grupların dijital ortamda Türkiye’ye ve Türkiye’nin değerlerine bakış açısını saptamak gerekiyor. Bunu yaparken politik olduğu kadar kültürel, kültürel olduğu kadar ekonomik, ekonomik olduğu kadar turistik bir bakış açısıyla bakmamız gerekiyor. Dijital ortamda tıpkı bir markanın algısını ölçmesi ve itibarını koruması gibi Türkiye’nin de ölçülebilir süreçler geliştirmesi gerekiyor. İkinci olarak, elde edilen sonuçlardan
İbrahim Kalın Kamu Diplomasisi Koordinatörü Ali Sarıkaya Dışişleri Bakan Yardımcısı Dışişleri Bakanı Özel Müşaviri Hüseyin Avni Karslıoğlu Berlin Büyükelçisi Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Volkan Bozkır TBMM Dışişleri Komisyon Bşk. Cumhurbaşkanlığı - İngilizce Dış İşleri Bakanlığı - İngilizce
http://tr-tr.facebook.com/Disisleri Facebook’ta “T.C Başbakanlık Kamu Diplomasisi Koordinatörlüğü”
stratejiler üretecek ve bunları uygulayacak bir ekibin veya çalışma grubunun oluşturulması geliyor. Dijital dünyanın hızını ve devlet sorumluluğunu bir araya getirecek bu yapı mevcut diplomatik misyonlarımızın büyük resim içinde, dijital diplomasimizin etkin bir üyesi olmasına katkı sağlayabilir. Özellikle İngiliz Dışişleri’nin eğitimler konusundaki hassasiyeti örnek olabilir. Dünyanın değişik bölgelerindeki diplomatik misyonlarındaki eğitimlere o ülkenin genç kitlesini de dahil ediyor. Böylelikle dijital diplomasiye ilk adımı atarken aynı zamanda bir kamu diplomasisi de yürütmüş oluyorlar. Olabildiğince sade açıklamalarla ve net tanımlarla yürüyen süreç İngiltere’nin kendisini internet ortamında aktif şekilde ifade etmesine imkan tanıyor. 2011 yılı içinde BBC’nin özellikle farklı dillerdeki radyo yayınları bütçe kesintileri dolayısıyla durdurulmuştu. İngiltere’nin yumuşak gücünü oluşturan bu tarz yayınların dijital ortamdaki yeni çabalarla aslında sadece mecra değiştirdiğini söyleyebiliriz. Üçüncü kısıma ise takip ve raporlamayı yerleştirebiliriz. Dünya üzerinde Türkiye ile alakalı hemen her türlü yayının takip edileceği ve tüm bunlara gerekli cevapların verileceği bir yapıdan söz ediyoruz. İnternet ortamında özellikle Facebook ve Twitter üzerinde asılsız bilgilerin ve ithamların hızla yayıldığını ve kamuoyu oluşturmada bu söylentilerin önemli yer tuttuğu gerçeğini hatırdan uzak tutmamalıyız. Bazı ülkelerin dezenformasyonları yaymak için özel stratejiler geliştirdikleri ve bu konuda istihdam sağladıkları dijital diplomasi alanında sıkça dile getirilen gerçekler arasında bulunuyor. Bu nedenle farklı dillerde “Türkiye”yi muhatapsız bırakmamak dijital diplomasi çabalarının stratejik bir refleks haline gelmesini sağlayacaktır.
21 Mart’ta serbest bırakılan New York Times muhabirlerinin Libya, Tripoli’deki Türk Büyükelçiliğindeki bu fotoğrafı Washington Büyükelçimiz Namık Tan taraf˝ndan Twitter’da paylaşılmıştı. Fotoğraftakiler: Stephen Farrell, Tyler Hicks, Libya Büyükelçimiz Levent Şahinkaya, Lynsey Addario ve Anthony Shadid.
Artılar ve eksiler
Dışişleri Bakanlığı’nın Twitter hesabı üzerinde yapılan bilgilendirmeler çift dilde yürüyor. Ancak gündeme ilişkin bilgi akışının iletişim planlamasında sorunlar göze çarpıyor. Mevcut uygulama Bakanlık haberlerinin sosyal mecralarda paylaşılmasıyla sınırlı. Oysa dinamik ve farklı bakış açılarından merak edilen bir kurumun daha kapsamlı bir içerik sunması beklenir. 2011 yılı büyükelçilerimizin sosyal medya ile tanışma yılı oldu diyebiliriz. Birçoğunu kişisel olarak takip ettiğim büyükelçilerimiz Twitter üzerinde ilgi çekici içerikler paylaşıyorlar. Takipçileriyle aralarına çok mesafe koymadan samimi ve güven telkin eden bir profil çiziyorlar. Doğrusu da budur zaten. Washington Büyükelçimiz Namık Tan Bey’in Kaddafi güçleri tarafından alıkonulan New York Times muhabirlerinin özgürlük fotoğraflarını Twitter’dan paylaşmıştı. Libya
Büyükelçiliğimizin bu girişiminin dijital ortamda paylaşılması viral bir etkiyle kısa süre içinde önemli bir dijital diplomasi başarısı haline geldi. Böylesi başarılı paylaşımların sistematik hale gelmesi Türkiye markasına değer katacaktır. Ancak büyükelçilerimizden büyükelçiliklerimize geçtiğimizde aynı durumdan söz etmek mümkün değil. Türkiye’nin dijital diplomasi stratejisinin eksikliğinin önümüzdeki dönemde bazı fırsatları kaçırmamıza neden olabileceğinin altını çizmemiz gerekiyor. Dijital diplomasi çabalarının kurumsal hesaplarla desteklenmesi ve sosyal medyada bulundukları ülkelerin vatandaşları ile onların konuştukları dilden iletişim kurulması gerekiyor. Aynı zamanda kurulacak iletişimin sürdürülebilir olması da temel şartlardan birisi. Büyükelçiliklerimizden bir kısmının açtığı sosyal medya hesapları zayıf içeriklerle görünüyor ki, hiç olmaması daha iyi olacaktır.
ŞUBAT 2012 • DIGITALAGE.COM.TR
61