YESNews tháng 4/2016

Yesnews

Quản lí bản tin Phòng công tác chính trị và quản lí sinh viên ĐH KTQD Chịu trách nhiệm bản tin Hội sinh viên ĐH KTQD Cố vấn nội dung Phòng quản lí khoa học - Trường ĐH KTQD Thực hiện nội dung, biên tập và phát hành CLB Sinh viên Nghiên cứu Khoa học ĐH KTQD

Mục lục Điểm tin trong tháng ...............................2 Nhân vật trong tháng • Lê Đức Anh và những mẩu chuyện thú vị về CLB chứng khoán SSC...................................7

Lăng kính khoa học • Vấn đề sở hữu trí tuệ trong TPP Rào cản hay cơ hội để thay đổi?.........................................14 • Bảo hộ bản quyền – Sáng tạo văn hóa.............19

Ban Biên tập: Nguyễn Hồng Nga, Nguyễn Ngọc, Lê Trang.

Nội dung: Thu Thủy, Phương Ngọc, Bùi Hương, Hoài Mơ, Trung Hiếu, Quách Hồng Hạnh.

Thiết kế và trình bày: Lê Ngọc Huyền, Nguyễn Trung Hiếu.

Nhìn ra thế giới • Ai hưởng lợi từ quyền sở hữu trí tuệ trong đổi mới nông nghiệp?..........................................24 • Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ ở nước ngoài không phức tạp như chúng ta tưởng tượng...............29 • Sự đổi mới: Đã tới lúc phải điều chỉnh các bằng sáng chế.........................................................33

Sinh hoạt khoa học .................................36 Mọi ý kiến đóng góp xin gửi về

Góc nội bộ • Sinh hoạt khoa học tháng 4..............................40

Địa chỉ: Phòng 121– nhà 11 Đại học Kinh tế quốc dân Email: yesnews.neu@gmail.com

Trang 1

• Ngày con trai....................................................41

Yesnews

Điểm tin trong tháng

ĐIỂM TIN KINH TẾ THÁNG 4/2016 Tâm điểm chú ý của giới tài chính thế giới tháng 4 mang tên “hồ sơ Panama” – vụ rò rỉ tài liệu lớn nhất từ trước đến nay với hàng loạt giao dịch tài chính “ngầm” bị phanh phui, vụ việc như một tiếng chuông báo động về nạn trốn thuế và rửa tiền đang trở thành vấn nạn nhức nhối ở nhiều quốc gia. Bên cạnh đó, những dự báo về tăng trưởng kinh tế toàn cầu của IMF cũng cho thấy kinh tế thế giới đang ở trong tình trạng đáng lo ngại. Trong nước, bộ máy nhân sự Chính Phủ được kiện toàn, những con người mới gánh vác trên vai những trọng trách cao cả hứa hẹn sẽ đem đến những đổi mới cho đất nước trong thời gian tới.

1. CPI tháng 4 tăng nhẹ Theo số liệu được Tổng cục Thống kê công bố sáng 24/4, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tháng 4 năm 2016 tăng 0,33% so với tháng trước và tăng 1,89% so với cùng kỳ năm 2015.

Trong 11 nhóm hàng hóa và dịch vụ chính, có 8 nhóm tăng. Theo đó, nhóm giao thông có mức tăng cao nhất, tăng 1,73%; tiếp đến là nhóm nhà ở và vật liệu xây dựng tăng 0,71%; thuốc và dịch vụ y tế tăng 0,45%; giáo dục tăng 0,37%; đồ uống và thuốc lá tăng 0,17%. Có 2 nhóm hàng ổn định là hàng ăn, dịch vụ ăn uống và bưu chính viễn thông.

Các nguyên nhân làm tăng CPI tháng 4/2016 là do giá xăng tăng, cụ thể, giá xăng tăng 1.190 đồng một lít, dầu diezen tăng 290 đồng dẫn tới

chỉ số giá nhóm nhiên liệu tăng 3,83% so với tháng trước, góp phần tăng CPI chung khoảng 0,16%; cùng với đó là tác động của tình trạng khô hạn ở miền Trung - Tây Nguyên và xâm nhập mặn tại các tỉnh đồng bằng sông Cửu Long đã đẩy giá lúa gạo trên thị trường tăng cao.

http://cafef.vn/xangdau-khong-chiu-ngoiyen-keo-cpi-thang-4-tangnhe-20160424140752961.chn

2. Kiện toàn Bộ máy nhân sự Chính phủ, những con người mới những trọng trách mới Sáng ngày 9/4, Quốc hội đã thông qua việc đề cử chức danh với ba Phó Thủ tướng và 19 vị Bộ trưởng, thành viên của Chính phủ. 3 phó thủ tướng và 18 bộ trưởng, trưởng ngành được Quốc Hội phê chuẩn bổ nhiệm mang đến một diện

mạo mới cho Chính phủ. Với các nhân sự mới trúng cử, cơ cấu Chính phủ giữ nguyên số lượng 27 người, trong đó Bộ trưởng Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến, Bộ trưởng Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn Cao Đức Phát, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng tiếp tục tại vị.

Trong phiên họp đầu tiên sau khi Chính Phủ được kiện toàn, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh bên cạnh duy trì và phát huy những kết quả tích tực thì đất nước đang phải đối mặt với nhiều thách thức như: hạn hán ở Tây Nguyên; mặn xâm nhập ở Đồng bằng sông Cửu Long; doanh nghiệp còn nhiều khó khăn; GDP Quý I giảm so với cùng kỳ năm ngoái; giá dầu thế giới vẫn chưa có xu hướng phục hồi; bộ máy hành chính còn cồng kềnh, kém hiệu lực… đòi hỏi các thành viên

Trang 2

Yesnews

Điểm tin trong tháng

Chính phủ tiếp tục đoàn kết, đồng lòng, phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo, quyết liệt, dám nghĩ, dám làm, phấn đấu hoàn thành thắng lợi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước và nhân dân giao phó.

http://www.thesaigontimes. vn/144811/Chinh-phu-moi-co-27thanh-vien.html http://www.tuyenquang.gov. vn/DetailView/6186/2/Chinh-phumoi-hop-phien-dau-tien-sau-khiduoc-kien-toan.html

3. Thế giới sôi sục vì Hồ sơ Panama Những ngày đầu tháng 4, “quả bom truyền thông” – hồ sơ Panama phát nổ trên phạm vi toàn thế giới với hơn 2,6 terabyte dữ liệu, 11,5 triệu bản ghi chép liên quan tới 214.000 công ty từ công ty luật Mossack Fonseca có trụ sở ở Panama được báo chí công bố. Hồ sơ Panama nêu tên các chính trị gia, lãnh đạo

doanh nghiệp, người nổi tiếng có các các giao dịch tài chính dường như không hợp pháp, làm dấy lên lo ngại về tình trạng tham nhũng trong hệ thống tài chính toàn cầu.

Không thể kết luận chắc chăn về tính hợp pháp của các hoạt động tài chính trong Hồ sơ Panama, bởi việc đầu tư vào một công ty nước ngoài, thường không phải là việc bất hợp pháp. Dù vậy, cách sử dụng vốn đầu tư có thể bị biến tướng để trốn thuế và rửa tiền. Nhiều nước đã bắt tay vào điều tra về các thông tin có trong tài liệu bị rò rỉ. Anh, Pháp, Đức, Tây Ban Nha và Italy đã công bố một quy định mới về minh bạch thuế để đối phó với vấn nạn trốn thuế.

Hồ sơ Panama vẫn đang liên tục được cập nhật với mỗi ngày lại có thêm những bê bối được đưa ra ánh sáng

4. Đàm phán Doha đổ vỡ, giá dầu lao dốc 7%

Hội nghị thượng đỉnh giữa các nước sản xuất dầu mỏ lớn nhất thế giới diễn ra tại Doha vào ngày 17/4 đã kết thúc mà không có một thoả thuận nào đạt được. Trong bối cảnh mối quan hệ giữa Ả Rập Xê Út và Iran vẫn căng thẳng, gần 20 nước xuất khẩu dầu lớn nhất thế giới đã không thể tìm thấy đủ nền tảng chung để giữ nguyên hạn định khai thác dầu sau nhiều cuộc đàm phán.

Ngay sau khi hội nghị Doha kết thúc, giá dầu đã có phiên giảm mạnh nhất trong vòng 2 tháng. Cụ thể, Dầu thô Mỹ WTI giao tháng 5 trên sàn New York sụt giảm 5,6%, xuống còn 37,61 USD/thùng.

Dầu thô biển Bắc giao tháng 6 cũng giảm 7%, xuống còn 40,1 USD/thùng. http://vnexpress.net/tin-tuc/theCuộc họp ở Doha thất bại gioi/tu-lieu/6-cau-hoi-ve-ho-so- cũng phủ bóng đen lên thị panama-3381893.html trường tài chính châu Á với chỉ số MSCI châu Á Thái Bình Dương giảm 1,3%. Đồng ringgit của Malaysia giảm 1% vì giá dầu giảm ảnh hưởng tiêu cực đến triển vọng kinh tế của đất nước này.

http://cafef.vn/gia-dau-laodoc-7-vi-dam-phan-doha-dovo-20160418092340145.chn

Trang 3

Điểm tin trong tháng

Yesnews

http://www.thesaigontimes. trưởng đã diễn ra với tốc độ 5. Đồng Yên liên tục vn/145246/Su-tang-gia-cua-dongtăng giá quá chậm chạp trong thời yen-van-chua-dung-lai.html gian quá dài.

Bất chấp việc Ngân hàng Trong báo cáo này, IMF 6.

IMF hạ dự báo tăng trung ương Nhật Bản giảm cũng hạ triển vọng tăng trưởng trưởng kinh tế toàn cầu lãi suất cơ bản của đồng Yên của tất cả các nền kinh tế phát Nhật từ 0,1% về còn 0% và áp dụng mức lãi suất âm 0,1%, đồng Yên vẫn tiếp tục tăng giá mạnh so với các đồng tiền khác, thậm chí với tốc độ còn nhanh hơn. Có vẻ như các nhà đầu tư tin rằng Chính phủ Nhật Bản đã đi đến bước đường cùng của chính sách nới lỏng tiền tệ.

Trận động đất tại Nhật Bản ngày 16/4 đã gây thiệt hại nặng nề cho nước này cả Giám đốc điều hành Quỹ Tiền tệ Quốc tế (IMF) Christine Largarde người và của. Điều này có thể Ảnh: CNBC/Getty sẽ làm tăng nhu cầu đồngYên, Trong báo cáo Triển vọng triển lớn, gồm Mỹ, Canada, do các doanh nghiệp Nhật ở nước ngoài sẽ đổ tiền về nước Kinh tế Thế giới công bố khu vực sử dụng đồng tiền để giúp các nỗ lực tái thiết đất ngày 12/4, Qũy Tiền tệ Quốc chung châu Âu (Eurozone), nước sau thảm họa. Giá dầu tế (IMF) dự báo kinh tế toàn Anh, và Nhật Bản. Bên cạnh giảm sâu sau sụ sụp đổ của cầu chỉ tăng trưởng 3,2% đó, IMF còn tỏ ra bi quan cuộc đàm phán tại Doha cũng trong năm nay, giảm 0,2 điểm hơn về triển vọng tăng trưởng được cho là một nhân tố kh- phần trăm so với mức dự báo nhiều nền kinh tế mới nổi và iến nhà đầu tư mua đồng yên đưa ra hồi tháng 1, đây cũng đang phát triển, đặc biệt là là lần thứ ba liên tiếp IMF các quốc gia phụ thuộc vào nhiều hơn.

Với dự báo đồng Yên sẽ hạ triển vọng kinh tế thế giới xuất khẩu dầu. http://cafef.vn/imf-lai-ha-dutiếp tục tăng mạnh trong năm trong vòng 9 tháng trở lại đây.

Theo IMF, tăng trưởng bao-tang-truong-kinh-te-toan2016, các doanh nghiệp trong nước nên cân nhắc việc vay kinh tế toàn cầu vẫn diễn ra, cau-2016041309354749.chn đồng tiền này, hoặc cần bảo nhưng với tốc độ ngày càng 7. World Bank cho vay hiểm rủi ro tỷ giá khi muốn gây thất vọng, khiến nền kinh vay thông qua các hợp đồng tế thế giới phải đối mặt nhiều mạnh chưa từng thấy hơi với những rủi ro. Tăng mua kỳ hạn.

Trang 4

Điểm tin trong tháng

Nhu cầu vay vốn tăng vọt của các nền kinh tế đang phát triển phụ thuộc vào xuất khẩu hàng hóa cơ bản đã đẩy lượng vốn vay mà Ngân hàng Thế giới (WB) dự kiến cấp tăng cao. Trong năm tài khóa kết thúc vào tháng 6 năm nay, WB sẽ cho vay tổng cộng 2530 tỷ USD thông qua bộ phận cho vay chính là Ngân hàng Tái thiết và Phát triển Quốc tế (IBRD). Đây sẽ là mức cho vay lớn nhất của IBRD đối với các nước thành viên trong một thời kỳ không có khủng hoảng.

Nigeria, nước xuất khẩu dầu hàng đầu châu Phi, đang ngày càng chìm sâu vào khó khăn kinh tế và đề nghị WB cấp vốn vay để bù đắp cho khoản thâm hụt ngân sách dự kiến lên tới 11 tỷ USD trong năm nay.

Những khoản vay như vậy đã dẫn tới sự chỉ trích cho rằng WB đang “lấn sân” vai trò phản ứng khủng hoảng của IMF. Vốn vay từ WB cũng được cho là giúp các quốc gia tránh được việc phải đưa ra quyết định chính trị khó khăn là tìm kiếm sự hỗ trợ từ IMF.

http://cafef.vn/world-bankcho-vay-manh-chua-tungthay-20160411153759198.chn

Trang 5

Yesnews 8. Thông tư 24: chính Tuy vậy, nhiều ý kiến cho thức siết tín dụng ngoại tệ rằng Thông tư 24 chưa giải quyết được gốc rễ của việc Hoạt động cho vay bằng găm giữ đô la Mỹ. Mấu chốt ngoại tệ đã chính thức được vẫn phải là một chính sách Ngân hàng Nhà nước (NHNN) điều hành tỷ giá mang tính thị siết lại bằng Thông tư 24. Với trường, củng cố niềm tin vào quy định mới này, NHNN kỳ giá trị tiền đồng dựa trên mức vọng sẽ giảm tình trạng đô la lạm phát thấp và lãi suất tiền hóa trong nền kinh tế, đồng đồng ở mức hấp dẫn tương thời bớt đi một áp lực tỷ giá đối so với đô la Mỹ. http://www.thesaigontimes. trong trung hạn. vn/144647/Thong-tu-24-ChinhTheo Thông tư 24, từ sau thuc-siet-tin-dung-ngoai-te.html ngày 31/3/2016, các nhu cầu được phép vay ngoại tệ chỉ bao 9. Lazada chính thức bị gồm: cho vay để thanh toán Alibaba thâu tóm nhập khẩu hàng hóa và dịch Ngày 12/4, Tập đoàn vụ; cho vay đối với dự án đầu thương mại điện tử Alibaba tư trực tiếp ra nước ngoài được (Trung Quốc) tuyên bố hoàn Quốc hội, Chính phủ hoặc Thủ tất thỏa thuận mua lại cổ phần tướng Chính phủ quyết định kiểm soát của Lazada – nền chủ trương đầu tư và đã được tảng thương mại điện tử đang Bộ Kế hoạch và Đầu tư cấp chiếm ưu thế tại nhiều nước giấy chứng nhận; cho vay đối Đông Nam Á trong đó có Việt với các doanh nghiệp đầu mối Nam. nhập khẩu xăng dầu.

Yesnews

Điểm tin trong tháng

Thỏa thuận bao gồm khoản đầu tư gần 500 triệu USD để mua lại lượng cổ phiếu mới phát hành của Lazada và việc mua lại cổ phần từ những cổ đông chính hiện tại của Lazada. Tổng giá trị khoản đầu tư ước tính vào khoảng 1 tỉ USD. Khoản đầu tư vào Lazada sẽ giúp Alibaba tiếp cận với thị trường Đông Nam Á, một trong những thị trường thương mại điện tử đang có bước phát triển nhanh nhất trên thế giới.

Như vậy, cùng với Lazada toàn cầu, Lazada Việt Nam cũng chính thức trở thành một phần của Alibaba. Đây có thể là một bước ngoặt làm chuyển hướng cuộc chơi Thương mại điện tử Việt Nam, khi Lazada Việt Nam sẽ nhận được những khoản đầu tư mới, tiếp tục mở rộng và phát triển.

Xin chào, do kinh doanh mà chưa có giấy phép đã gây nên làn sóng phản đối mạnh mẽ từ cộng đồng kinh doanh cũng như các chuyên gia kinh tế.

Quyết định truy tố của Công an huyện Bình Chánh cho thấy một cách làm không chỉ đi ngược với tinh thần phát triển kinh doanh, mà còn thể hiện một kiểu hành xử cay nghiệt với người làm kinh doanh của một bộ phận “đầy tớ nhân dân”. Qua vụ việc này cũng cho thấy mặt hạn chế của môi trường kinh doanh với doanh nghiệp, không chỉ có nhiều trở ngại, chưa thuận lợi mà còn kém an toàn.

Dưới sự chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về điều tra

làm rõ vụ việc cũng như xử lý nghiêm sai phạm, lấy lại niềm tin của nhân dân, đảm bảo môi trường kinh doanh bình đẳng, lành mạnh cho doanh nghiệp, Sáng 24/4, Giám đốc Công an TP.HCM khẳng định, sẽ kiểm điểm và đề xuất mức xử lý nghiêm khắc đối Trưởng công an huyện Bình Chánh, người ký quyết định khởi tố ông Nguyễn Văn Tấn – chủ quán cà phê Xin chào cũng như các cá nhân liên quan.

http://www.thesaigontimes. vn/145312/a.html/

Tổng hợp: Thu Thủy

http://cafebiz.vn/lazadachinh-thuc-bi-alibaba-thautom-voi-thuong-vu-tri-gia-1-tiusd-20160412141608225.chn

10. Vụ “quán cà phê Xin chào” và một góc nhìn về môi trường kinh doanh ở Việt Nam Việc các cơ quan công quyền ở huyện Bình Chánh, TP.HCM quyết định “truy tố” cho bằng được ông Nguyễn Văn Tấn, chủ quán cà phê

Các biên bản xử phạt chủ quán phở Nguyễn Văn Tấn Ảnh: TL.

Trang 6

Yesnews

Nhân vật trong tháng

Lê Đức Anh

và những mẩu chuyện thú vị

về CLB chứng khoán SSC

giới thiệu về cơ cấu của CLB vì mỗi một tổ đội trong CLB lại phụ trách một mảng hoạt động riêng. CLB mình có bốn ban, thứ nhất là ban chuyên môn, thứ hai là ban sự kiện truyền thông, thứ ba là ban đối ngoại và thứ tư là quỹ đầu tư SSC. Ban chuyên môn công việc chính là học tập về chuyên môn chứng khóan, thường xuyên có các buổi ngoại khóa về chuyên môn đi tham gia các buổi hội thảo, đặc biệt là trên sở giao dịch chứng khoán Hà Nội (GDCKHN) HNX hay như tham gia lên sàn chứng khoán thực hiện các thao tác mở tài khoản hoặc các buổi đi Lê Đức Anh - Trưởng clb chứng khoán SSC thực tế ở một số công ty chứng khoán và chủ LĐA: Vâng, xin chào các yếu vẫn là học tập các kiến bạn, hiện tại mình đang rất thức chuyên môn. Thứ hai, hồi hộp khi được phỏng vấn ban sự kiện truyền thông với với tư cách là chủ nhiệm câu nhiệm vụ chính là tổ chức các lạc bộ chứng khoán sinh viên sự kiện và truyền thông cho ĐH KTQD SSC. Trước khi sự kiện đó, ví dụ như cuộc thi nói về các hoạt động chính Go finance mà chúng mình của CLB SSC, mình xin được đang tổ chức với công lớn PV: Chào bạn, cảm ơn bạn vì đã dành thời gian để các phóng viên YESnews có buổi nói chuyện ngày hôm nay. Đầu tiên, bạn có thể giới thiệu cho chúng mình và các bạn sinh viên đôi nét về CLB chứng khoán sinh viên SSC, mà hiện nay bạn đang tham gia với tư cách là chủ nhiệm được không?

Trang 7

thuộc về ban sự kiện truyền thông. Tiếp theo là ban đối ngoại ngoài nhiệm vụ chính đối ngoại thì năm nay chúng mình có đổi mới hơn một chút là trong đối ngoại thì chia ra làm hai tiểu ban đối ngoại và đối nội, nghĩa là bình thường đối ngoại là đi giao lưu với bên ngoài, tìm những nhà tài trợ tuy nhiên bên mình nhận thấy rằng nhu cầu về kết nối sinh viên với các thầy cô rất quan trọng cho nên chúng mình có thêm một tiểu ban đối nội chuyên phụ trách các công việc trong nhà trường, đặc biệt là các công việc liên quan đến giấy tờ, như bạn biết đấy để tổ chức ra một sự kiện thành công thì công việc giấy tờ cũng khá là vất vả. Cuối cùng là quỹ đầu tư SSC, quỹ đầu tư SSC của chúng mình thì hoạt động theo mô hình là quỹ mở tức là mọi người sẽ góp phần vốn của mình dưới hình thức là chứng chỉ quỹ sau đó là quỹ sẽ đầu tư sinh lời trên thị trường chứng khoán (CK) thật, đến từng kỳ theo như bình thường là sáu tháng

Yesnews

Nhân vật trong tháng

Lê Đức Anh làm gương mặt đại diện cho ban tổ chức cuộc thi Go Finance

một lần sẽ có họp mặt đại hội cổ đông và chia cổ tức nếu lãi. Đấy là mục tiêu thứ nhất của quỹ, còn mục tiêu thức hai của quỹ thì giúp cho các thành viên trong ban chuyên môn và CLB trải nghiệm cái đầu tư trên thị trường CK thật, thường khi chúng ta học về CK thì lý thuyết là nhiều còn cái thực hành chỉ dừng lại ở mức tài khoản ảo hay một cái gì đó không thực tế cho lắm – và đây cũng chính là mục tiêu chính của chúng mình khi xây dựng quỹ đầu tư

SSC góp phần tích lũy thêm kinh nghiệm cho từng thành viên ở một thị trường thực tế chứ không còn là lý thuyết nữa. Về các hoạt động chung của CLB thì một năm chúng mình có các hoạt động chính: thứ nhất là team building – hoạt động ngoại khóa thường diễn ra vào tháng 10 trong quá trình tuyển thành viên vì quá trình tuyển thành viên của chúng mình kéo dài hơn một tháng cơ nên cần một có hoạt động nào đó để gắn kết mọi người với nhau.

Thứ hai, là các buổi sinh hoạt truyền thống của từng ban mỗi ban thì lại có một hình thức sinh hoạt truyền thống rất là đặc biệt ví dụ như ban sự kiện truyền thông rất ưa chuộng hát karaoke, ban chuyên môn truyền thống là cafe hay là đi xem film, ban đối ngoại thì đi uống hay đi trung tâm thương mại. Những sự kiện lớn trong năm thì gần như trong kì hai bọn mình chủ yếu tập trung vào cuộc thi Go finance – năm nay là năm lần thứ tư cuộc thi được tổ chức và quy mô ngày càng được mở rộng, khoảng thời gian bắt đầu từ khi lên kế hoạc đến khi kết thúc thường kéo dài khoảng năm tháng, bắt từ tháng 12 cho đến hết tháng 4 thì mới xong được Go finance. Bắt đầu từ năm ngoái chúng mình có thêm một số hoạt động ở trong kì một ví dụ như là cuộc thi FI.T seeding fund ở trong kì một năm 2015 vừa rồi thì chúng mình có liên kết với công ty cổ phần tập đoàn đầu tư F.I.T để tổ chức cuộc thi đó. Trước đây, chúng mình có tổ chức các hội thảo chuyên môn nhưng một năm gần đây do lịch hoạt động những sự kiện lớn kia khá là kín nên chúng mình chưa thể tổ chức được tuy nhiên trong

Trang 8

Nhân vật trong tháng

thời gian tới nếu có cơ hội thì muốn tạo sự nhàm chán cho chúng mình sẽ tổ chức các các bạn thí sinh,hơn nữa qua buổi hội thảo nhiều hơn. từng năm ban tổ chức luôn nhận ra một số những khuyết PV: Chương trình Go fi- điểm nhỏ trong format cũ của nance của các bạn được chương trình và chúng mình đánh giá là một trong những luôn muốn khắc phục những chương trình học thuật quy khuyết điểm đó đồng thời mô và chất lượng nhất, đến đi tìm kiếm và trải nghiệm nay đã trải qua 4 mùa, vậy thì những cái format mới để có bạn nhận thấy sự khác nhau thể tìm ra những cái phù hợp giữa các mùa Go finance là nhất có chất lượng hiệu quả như thế nào? nhất để có thể sàng lọc các LĐA: Sự khác biệt giữa bạn thí sinh tốt nhất cho nên các mùa Go finance sẽ có format liên tục được thay đổi hai mặt: mặt thứ nhất là nội dựa trên những format cũ của dung format của cuộc thi. Thứ các chương trình năm trước. hai, là cách thức tổ chức. Về Thứ hai, là về cách thức tổ format của cuộc thi thì qua chức, cách thức tổ chức của 4 mùa không có format của từng năm đều có sự khác biệt năm nào giống năm nào, for- lớn. Khác biệt đầu tiên là cách mat của các vòng luôn luôn thức phân công công việc qua đổi mới, chúng mình không nhiều mùa thì chúng mình đúc kết ra là việc tổ chức theo hình thức lập account team có hiệu quả hơn so với hình thức tổ chức thông thường là bên trên giao việc Cuộc thi Go Finance cho bên

Trang 9

Yesnews dưới. Và hiện nay bên mình đang áp dụng hình thức đó.

Và ngay cả những cái nhỏ nhất như cách thức truyền thông, cách thức tổ chức nội dung trong đêm chung kết, hậu cần trong đêm chung kết ví dụ năm nay bên mình có mời thêm ca sĩ Bùi Anh Tuấn còn năm ngoái là năm đầu tiên sử dụng màn hình LED và sẽ còn nhiều điều thú vị trong các năm tới nữa.

PV: Đây là một chương trình lớn, chắc hẳn công tác mời các nhà tài trợ rất là quan trọng, bạn có thể chia sẻ những khó khăn trong công việc mời các nhà tài trợ được không?

LĐA: Mình đã tham gia câu lạc bộ 3 năm rồi cho nên mình nhận thấy khó khăn trong việc mời tài trợ rất là lớn. Tuy nhiên gần đây cái áp lực đấy nó đã giảm đi phần nào, lý do là khi một cuộc thi đã có thâm niên, và khẳng định được thương hiệu của mình thì công việc mời tài trợ sẽ dễ hơn rất là nhiều, hơn nữa qua từng năm chúng mình có điều kiện được tiếp xúc nhiều hơn với các nhà tài trợ lớn và xây dựng được mối quan hệ tốt với họ.

Yesnews

Nhân vật trong tháng

Ví dụ năm đầu tiên chúng mình chỉ tìm được một nhà tài trợ vàng và hai nhà tài trợ bạc tuy nhiên đến năm nay Go finance đã có đến mười một nhà tài trợ trong đó hai nhà tài trợ vàng, hai nhà tài trợ bạc, và ba nhà tài trợ đồng một mức tăng trưởng vô cùng ấn tượng đúng không ạ. Tuy nhiên có một rủi ro rất là lớn đó là sự mâu thuẫn trong quyền lực của các nhà tài trợ, vì đây là một cuộc thi học thuật các nhà tài trợ lớn hướng đến chất lượng nhân sự mà họ sẽ có được khi cuộc thi kết thúc tuy nhiên lượng nhân sự chất lượng nhất nó đổ dồn vào đêm chung kết và việc phân phối

nhân sự đó cho các bên để các nhà tài trợ có thể tiếp cận đến nó không hề đơn giản. Giai đoạn ký kết có vẻ đơn giản hơn, tuy nhiên sau đó để đáp ứng những nhu cầu khắt khe của các nhà tài trợ thì nó cũng là cả một vấn đề, mỗi nhà tài trợ lại có những yêu cầu khá là độc đáo khiến chúng mình cũng như các bạn sinh viên khác khá là bất ngờ.

PV: Theo như mình được biết năm nay có sự tham gia Sở GDCKHN vào làm cố vấn chuyên môn cho các bạn, là một đơn vị uy tín và mang tầm thành phố cũng như cả nước vậy các bạn đã liên hệ với Sở

GDCKHN như thế nào?

LĐA: À, cái này thì thứ nhất nó cũng là cái duyên, thứ hai cũng như mình vừa nói mỗi năm chúng mình lại tiến thêm một chút. Ví dụ như sở GDCKHN bắt đầu tham gia vào công tác chuyên môn của chúng mình từ Go finance 2015. Cái duyên là lúc đó là hè, sở GDCKHN mở góc nhà đầu tư tức là cho người dân vào để tìm hiểu về chứng khoán, câu lạc bộ chúng mình vào dịp hè không có địa điểm để sinh hoạt mà sở GDCKHN vừa có điều hòa mát, vừa có điều kiện tốt thế là cứ lên đó thôi. Lên đó thì các anh nhân viên thấy một nhóm sinh viên

Nhà tài trợ Go finance 2016

Trang 10

Yesnews

Nhân vật trong tháng

rất hứng thú với chứng khoán thế là bắt đầu nói chuyện, kể chuyện này chuyện kia và rồi các anh đề xuất muốn giúp đỡ sinh viên tổ chức các chương trình học thuật như thế này và từ đó bên mình được sở GDCKHN giúp đỡ nhiệt tình. Và năm nay, có thêm một bên nữa tham gia vào công tác chuyên môn của bọn mình đó là Ủy ban CKNN. Cái duyên của Ủy ban CKNN nó cũng đến qua từng năm tức là khi bên mình đi mời tài trợ, thì một số nhà tài trợ họ nhận thấy chưa cần thiết để tài trợ cho chương trình, tuy nhiên họ đánh giá cao chương trình của chúng mình và họ có đề xuất cho một số liên lạc trong đó có Ủy ban CKNN và bên mình có liên lạc. Năm nay, Ủy ban CKNN sẽ bảo trợ chuyên môn cho chương trình cuộc thi.

PV: Vậy ngoài vấn đề về nhà tài trợ thì các bạn có gặp khó khăn gì về công tác tổ chức chương trình không?

LĐA: Cái này thì chắc chắn là có rồi, chắc là bạn cũng hiểu việc mà nhân sự mỗi năm đều có sự thay đổi, và những người mới vào thường chưa có nhiều kinh nghiệm để có thể hoàn thành tốt công

Trang 11

việc của mình, những người mà có kinh nghiệm thường ở vị trí lãnh đạo, khi mà ở vị trí lãnh đạo tầm nhìn có thể là tốt tuy nhiên việc giúp đỡ tất cả các em thực hiện tốt nhất công việc thì luôn không đủ thời gian cũng như sức lực.

Hơn nữa là nội dung chương trình nó thay đổi qua từng năm chính vì thế luôn luôn có sự thay đổi trong khâu chuẩn bị và hậu cần PV: Theo bạn cuộc thi Go finalnce nó sẽ đem lại những lợi ích gì cho các bạn sinh viên và điều gì khiến nó thu hút các bạn sinh viên nhất.

LĐA: Theo mình cuộc thi Go finance có những điểm thu

hút học sinh nhất là: thứ nhất đây là một cuộc thi học thuật - nơi để các bạn sinh viên quan tâm đến ngành chứng khoán nói riêng và kinh tế nói chung, thử sức mình, kiểm tra khả năng của mình.

Thứ hai đấy là cơ hội tiếp cận với các doanh nghiệp lớn có chuyên môn về kinh tế tài chính trên địa bàn hà nội ví dụ như năm nay là công ty cổ phần đầu tư phát triển Việt Nam BIDV hay như là Maritime Bank và các ngân hàng lớn khác... điểm thứ ba, để thu hút các bạn đó là cơ cấu giải thưởng, một phần nhỏ thôi nhưng mình nghĩ là khá quan trọng đó.

Các bạn thí sinh trong đêm chung kết cuộc thi Go finance 2016

Yesnews

Nhân vật trong tháng

PV: Như đã biết cuộc thi F.I.T seeding fund đã tổ chức lần đầu tiên thì theo bạn chương trình này có thể tiếp tục tồn tại và phát triển trong các mùa tiếp theo hay không, và nó sẽ có thể có những thay đổi gì so với các mùa trước?

LĐA: Về cuộc thì F.I.T seeding fund chính xác hơn đây là một dự án của tập đoàn công ty cổ phần F.I.T tức là chương trình này do bên công ty của họ yêu cầu tổ chức với bên viện ngân hàng tài chính và viện ngân hàng tài chính có giao cho câu lạc bộ chứng khoán sinh viên SSC và liên chi đoàn viện ngân hàng tài chính đồng tổ chức, thực sự bên mình không phải là đơn vị đứng ra tổ chức ngay từ

đầu mà là bên họ tự tìm đến bên mình và nhờ bên mình tổ chức cuộc thi này. Về phương hướng phát triển của cuộc thi thì thực sự mình cũng không thể trả lời cho bạn vì nó phụ thuộc rất là nhiều bởi cái định hướng bên công ty, nếu công ty muốn làm tiếp và quy mô như thế nào thì bên mình sẵn sàng giúp đỡ và ngược lại nếu công ty không muốn làm tiếp thì bên mình cũng không thể tổ chức được nữa.

PV: Bây giờ mình sẽ hỏi một số câu liên quan đến cá nhân bạn nhé? Điều gì khiến bạn gắn bó với câu lạc bộ lâu như vậy? Và quá trình bạn từ CTV đến chủ nhiệm CLB thì bạn đã trải qua những giai

Vé mời chung kết cuộc thi F.I.T seeding fund

đoạn như thế nào?

LĐA: Vì sao gắn bó với câu lạc bộ thì câu trả lời quen thuộc nhất là yêu câu lạc bộ thôi. Thật ra mình khá là có duyên với chứng khoán, mình biết đến chứng khoán từ hồi cấp hai và cũng đam mê nó đến cấp ba cũng có được tìm hiểu. Khi vào đại học lại không ngờ trường mình lại có câu lạc bộ chứng khoán, mới đầu tham gia chỉ cho vui thôi và mình cũng không nghĩ là câu lạc bộ chứng khoán lại có những hoạt động ngoài lề nó vui như thế này mình nghĩ là nó thiên về chuyên môn nhiều hơn. Tuy nhiên càng làm thì mình càng cảm thấy mình hợp với nó, hợp từ tính cách, hợp từ con người – những người trong câu lạc bộ rất là hợp với nhau. Và để trở thành chủ nhiệm của CLB năm nay thì sau 3 năm nói thật là chưa năm nào vị trí của mình giống năm nào, năm đầu tiên nói thật ra là đàn em đi học theo các anh chị, rồi làm culi cho các anh chị. Năm thứ hai được giao cho một số những việc lớn hơn, làm leader của một cái gì đó lớn hơn, đến năm ba mình cảm thấy mình đã tích lũy đủ kinh nghiệm mình yêu câu lạc bộ mình

Trang 12

Nhân vật trong tháng

đã ứng cử lên vị trí chủ nhiệm thấy nhiều cái chưa thực sự và thật tuyệt vời khi được mọi cần thiết phải họp mặt nhiều người tín nhiệm. như thế để cho các bạn có thời gian nghỉ ngơi nhiều hơn.

PV: Được biết bạn giữ Thứ hai là mình tập trung vào chức vụ chủ nhiệm câu lạc bộ mặt tình cảm, duy trì sự cống chứng khoán sinh viên SSC từ hiến các thành viên về mặt tháng 10 năm 2015 tức là đã tình cảm nhiều hơn, đương được gần nửa năm rồi, vậy nhiên là có trách nhiệm và ngbạn nhận thấy mình đã thay hĩa vụ nhưng giữ lại, níu kéo đổi được những gì cho câu mọi người ở lại về mặt tình lạc bộ từ trước khi bạn lên cảm. Còn về bên ngoài thì chủ nhiệm cũng như sau khi mình nghĩ điều mà mình thay bạn đã lên làm chủ nhiệm và đổi lớn nhất cho câu lạc bộ là bạn mong muốn mình sẽ làm quy mô các chương trình của được những gì cho câu lạc bộ. mình, năm nay to hơn năm LĐA: Thứ nhất là thay đổi trước, chất lượng hơn năm câu lạc bộ. Ban đầu là phương trước. hướng phát triển cho câu lạc bộ. Ngay từ đầu, mình và bạn PV: Theo bạn việc tham gia chủ nhiệm đã xác định tiếp tục câu lạc bộ sẽ mang lại những đi theo định hướng của các lợi ích nào cho các bạn sinh anh chị khóa trước để lại đó viên. là phát triển với phương châm LĐA: Theo mình, để có thể cùng trải nghiệm cùng phát kể hết những lợi ích mà câu triển, phải chăng đây cũng là lạc bộ mang lại cho sinh viên một lý do mà format chương thì cũng không xuể được. Tuy trình của chúng mình thay đổi nhiên với mình lợi ích to lớn liên tục. Nhưng cái đặc biệt nhất là mối quan hệ khi tham mà mình thay đổi cho câu gia một tổ đội mình có nhiều lạc bộ, đầu tiên mình nghĩ đó bạn bè hơn, nó không chỉ giúp là cách thức sinh hoạt, ngày ích cho công việc học tập của trước chúng mình khá đặt mình và nói còn giúp ích nặng vấn đề sinh hoạt chung mình về mặt tình cảm, thứ hai của câu lạc bộ, mỗi ban một nữa là những kỹ năng mềm, tuần họp mặt một lần và câu chắc chắn là khi tham gia vào lạc bộ tuần nào cũng họp mặt một tổ đội hay câu lạc bộ thì một lần, thì bên mình nhận kỹ năng mềm của bản thân sẽ

Trang 13

Yesnews được phát triển tùy theo vào vị trí tính chất của câu lạc bộ đó, thứ ba là cái áp lực về công việc của thành viên mình nghĩ sinh viên nếu mà chờ đến năm ba năm tư mới tiếp cận với những áp lực đó, dĩ nhiên là cũng không sao tuy nhiên nếu mình tiếp cận sớm hơn thì mình sẽ có những bước chuẩn bị tốt hơn cho công việc sau này. Cuối cùng đó là cơ hội được trải nghiệm một câu nói mà mình rất ấn tượng “ trẻ thì cứ trải nghiệm!Ngoài 30, đừng mắc sai lầm”

PV: Nguyễn Trung Hiếu

Yesnews

Lăng kính khoa học

Vấn đề sở hữu trí tuệ trong TPP: Rào cản hay cơ hội để thay đổi?

Sở hữu trí tuệ: rào cản hay cơ hội?

Trong 30 chương của Hiệp định Đối tác Xuyên Thái Bình Dương TPP, có riêng một chương được dành cho những quy định về quyền sở hữu trí tuệ (SHTT), đủ thấy vấn đề này rất được quan tâm và có vị trí vô cùng quan trọng. Những điều khoản về SHTT trong TPP cũng được đánh giá là ngặt nghèo và đòi hỏi sự bảo hộ cao nhất, rộng nhất trong tất cả các hiệp định thương mại từ trước đến nay. Sẽ là những rào cản không thể vượt qua, hay là một cơ hội để Việt Nam thay đổi thực tế đáng buồn về mức độ thực thi quyền SHTT hiện nay?

Những rào cản không dữ liệu về các thử nghiệm đã tiếp thị các sản phẩm đó hoặc sử dụng để chứng minh sự một sản phẩm dược tương dễ vượt qua Gây tranh cãi nhiều nhất khi đàm phán về chương SHTT, chính là vấn đề độc quyền dữ liệu đối với các hóa phẩm nông nghiệp và dược phẩm. Liên quan đến các sản phẩm dược, các công ty được phép lưu giữ bí mật

an toàn và hiệu quả của sản phẩm, không công bố trong ít nhất 5 năm kể từ ngày được phép tiếp thị sản phẩm mới tại lãnh thổ của một quốc gia.

Thời hạn đối với sinh phẩm (dược phẩm công nghệ sinh học) là 8 năm và hóa phẩm nông nghiệp là 10 năm. Để

tự, những người thứ ba, khi chưa có sự đồng ý của người đã đưa ra thông tin về sự an toàn và hiệu quả từ trước đó, cần phải: chờ 5 - 10 năm kể từ ngày hết hạn bằng sáng chế để nộp đơn đề nghị chấp thuận tiếp thị; hoặc tự mình tiến hành tất cả các kiểm ng-

Trang 14

Yesnews

Lăng kính khoa học

hiệm về sự an toàn và hiệu quả các các sản phẩm mới tương tự để thu được thông tin tương tự.

Có thể đầu tư vào những kiểm nghiệm vô cùng tốn kém để chứng minh tính an toàn và hiệu quả của dược phẩm, chỉ những tập đoàn dược lớn của Hoa Kỳ mới đủ khả năng thực hiện. Vì thế có thể dễ dàng nhận thấy, những quy định như trên trong TPP là nhằm bảo vệ quyền hợp pháp của các công ty này.

Tuy nhiên, bảo hộ chặt chẽ hơn đồng nghĩa với giá cao hơn, khó tiếp cận hơn và lợi nhuận cao hơn cho các nhà sản xuất thuốc gốc (của Hoa Kỳ). Những người ủng hộ cho rằng lợi nhuận cao thúc

bản quyền phần mềm máy tính. Tọa đàm “Doanh nghiệp Việt Nam và một số vấn đề thực thi quyền sở hữu trí tuệ trong TPP” được Bộ Khoa học và Công nghệ phối hợp với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam và Liên minh Phần mềm BSA tổ chức vào ngày 20/4 vừa qua cũng đã bàn về vấn đề này.

Phát biểu tại tọa đàm, ông Trần Văn Minh, Phó Chánh thanh tra Bộ Văn hóa Thể thao và Du lịch, cho biết từ năm 2006 đến 2015, các cơ quan chức năng đã tiến hành thanh tra đột xuất 541 doanh nghiệp trên cả nước và kiểm tra 27602 máy tính. Theo đó, Thanh tra Bộ đã phát hiện Một rào cản lớn nữa với hành vi sao chép tác phẩm Việt Nam chính là vấn đề phần mềm máy tính mà đẩy quá trình nghiên cứu sản phẩm mới, đảm bảo các loại thuốc mới sẽ được ra đời trong tương lai; trong khi bên phản đối lại nói rằng giá thuốc cao và thời gian bảo hộ dài khiến các bệnh nhân nghèo không thể tiếp cận với những loại thuốc có thể cứu sống họ, đồng thời gây bất lợi cho các quốc gia đang phát triển như Việt Nam hay Malaysia – những nước chủ yếu nhập khẩu và sử dụng thuốc giá rẻ đã hết thời hạn bảo hộ sáng chế (thuốc generic). Tương tự với nông hóa phẩm, điều kiện tiếp cận với các sáng chế mới cũng khó khăn hơn rất nhiều.

Tọa đàm “Doanh nghiệp Việt Nam và một số vấn đề thực thi quyền SHTT trong TPP”

Trang 15

Yesnews

Lăng kính khoa học

không được phép của chủ sở hữu, tiến hành lập biên bản và ban hành 499 quyết định xử phạt vi phạm hành chính với số tiền nộp vào ngân sách nhà nước là 8,613 tỉ đồng, chuyển một hồ sơ sang cơ quan điều tra. Như vậy chỉ có 41 doanh nghiệp chấp hành đúng quy định pháp luật về SHTT, sử dụng phần mềm máy tính hợp pháp và có kế hoạch hàng năm mua phần mềm máy tính phục vụ hoạt động. Theo đánh giá của Liên minh Phần mềm BSA, tuy tỉ lệ vi phạm bản quyền phần mềm máy tính tại Việt Nam đã giảm từ 92% năm 2004 xuống còn 81% năm 2014, nhưng đây vẫn là một trong những mức cao nhất trên thế giới và cao nhất trong 12 nước thành viên TPP. Số vụ kiện vi phạm bản quyền có thể tăng cao khi TPP có hiệu lực, trong khi các doanh nghiệp Việt dường như còn chưa nhận thức được đầy đủ, thậm chí còn chưa quan tâm đến vấn đề quyền SHTT. Bộ Khoa học và Công nghệ đã đưa ra cảnh báo rằng doanh nghiệp Việt Nam có thể đi đến phá sản, giải thể nếu không chuẩn bị kỹ lưỡng để đáp ứng các quy định về quyền SHTT của TPP.

Quyền tác giả cũng là nội dung có những quy định mới và đòi hỏi sự tuân thủ chặt chẽ hơn. Xâm phạm quyền tác giả đang là vấn đề nghiêm trọng tại Việt Nam, đặc biệt là trong kỷ nguyên Internet. Ngày càng có nhiều nhà cung cấp dịch vụ Internet cung cấp dịch vụ trực tuyến để truyền tải hoặc lưu trữ dữ liệu kỹ thuật số trực tuyến. Internet chứa đựng nhiều rủi ro nghiêm trọng về xâm phạm quyền tác giả, vì người sử dụng Internet có thể dễ dàng truy cập và tải phim, bài hát hoặc sách chỉ bằng một cái nhấp chuột đơn giản và hoàn toàn miễn phí.

Thậm chí người sử dụng còn có thể đăng video clip hoặc phim chưa được cấp phép trên nền dịch vụ trung gian.

Tác giả của các tác phẩm bị xâm phạm phải gánh chịu nhiều tổn thất khi sản phẩm của họ bị phân phát miễn phí khắp nơi trên thế giới. Dù là phim ảnh, âm nhạc hay tác phẩm văn học, một khi đã bị sao chép lậu tràn lan thì lợi nhuận sẽ bị thất thoát, tác giả hay công ty phát hành có thể không thu về đủ tiền để bù đắp chi phí bỏ ra và do đó không còn động lực để tiếp

tục sáng tạo và cho ra đời các tác phẩm chất lượng. TPP là hiệp định thương mại đầu tiên quy định các thành viên phải có quy chế giám sát nhà cung cấp dịch vụ Internet nhằm ngăn chặn những nội dung vi phạm truyền qua mạng; đồng thời cho phép hành động hữu hiệu của chủ thể quyền đối với những hành vi xâm phạm quyền tác giả có thể xảy ra trong môi trường trực tuyến.

Thời hạn bảo hộ quyền tác giả cũng được nâng lên là suốt cuộc đời tác giả và ít nhất 70 năm sau khi tác giả mất; hoặc ít nhất 70 năm kể từ ngày kết thúc năm dương lịch của bản công bố cho phép đầu tiên của tác phẩm.

Thêm vào đó, vi phạm quyền SHTT cũng không chỉ dừng ở mức xử phạt hành chính như trước. Theo quy định trong TPP, các hành vi như xuất khẩu, nhập khẩu hàng giả mạo nhãn hiệu, hàng sao lậu quyền tác giả, quyền liên quan; xâm hại công nghệ bảo vệ quyền tác giả, quyền liên quan; xâm hại thông tin quản lý quyền tác giả, quyền liên quan; quay phim trong rạp gây thiệt hại đáng kể;… đều sẽ bị xử lý hình sự.

Một cơ hội để thay đổi

Trang 16

Yesnews

Lăng kính khoa học

Một thực tế tại Việt Nam hiện nay là luật thì có đủ, nhưng mức độ thực thi lại không cao – không chỉ trong vấn đề SHTT mà còn ở nhiều lĩnh vực khác. Thêm một đặc điểm nữa là các thủ tục hành chính ở nước ta còn quá rườm rà; quá trình xét xử các vụ án liên quan đến tranh chấp quyền SHTT khá dài, một công ty hoặc cá nhân không đủ tiềm lực và kiên nhẫn thì không thể theo đến cùng.

Luật về SHTT không được thực thi đầy đủ là một trong những lý do khiến người dân và ngay cả các doanh nghiệp không có những hiểu biết và quan tâm đúng mức tới vấn đề SHTT, đồng thời cũng không có ý thức phải tuân thủ quyền SHTT một cách nghiêm ngặt.

Người dân Việt Nam đầy thông minh và sáng tạo, bằng chứng là những sáng chế được tạo ra bởi những người nông dân có thể còn chưa học hết ba cấp

Trang 17

phổ thông. Nhưng vấn đề là không ai cho họ biết cần phải xin một cái bằng chứng nhận để không ai có thể “nẫng tay trên” công sức lao động trí óc của họ. Và thậm chí nếu họ có biết thì những thủ tục rườm rà và tâm lý “ngại” cơ quan công quyền cũng khiến họ chùn bước và đánh mất cả những lợi ích lẽ ra thuộc về họ. Nếu thủ tục cấp bằng sáng chế của nước ta thông thoáng như ở Mỹ hay Nhật, có thể số lượng những sáng chế của người Việt cũng không thua kém bất cứ quốc gia nào.

Người dân không hiểu biết đầy đủ đã đành, ngay cả doanh nghiệp cũng dường như không mấy quan tâm, đặc biệt là khi xuất khẩu hàng

hóa ra nước ngoài. Chính sự chậm trễ trong đăng kí bảo hộ quyền SHTT cho sản phẩm ở nước ngoài đã đẩy nhiều doanh nghiệp Việt Nam rơi vào cảnh kiện tụng, tranh chấp, mất rất nhiều thời gian, công sức và tiền bạc mới có thể “đòi lại” thứ vốn là của mình.

Cà phê Trung Nguyên, nước mắm Phú Quốc, chỉ dẫn địa lý “Buôn Ma Thuột”,… là những nạn nhân điển hình.

Một khi tham gia sân chơi TPP, ta phải tuân thủ luật chơi quốc tế, chuyện SHTT không thể “nhập nhèm” như hiện tại. Trước hết mỗi doanh nghiệp cần nắm rõ luật để tự bảo vệ sản phẩm của mình, đồng thời tôn trọng quyền SHTT với sản phẩm

Sự kiện chỉ dẫn địa lý “Buôn Ma Thuột” bị đánh cắp và được đòi lại tại Trung Quốc là một bài học thực tiễn đắt giá cho các doanh nghiệp Việt Nam

Yesnews

Lăng kính khoa học

của hãng khác, bởi TPP quy định cả xử lý hình sự đối với vi phạm quyền SHTT; không rõ luật chơi sẽ rất dễ “sa lưới”. Tiếp theo đó, mỗi người dân đều phải ý thức được quyền và nghĩa vụ của mình đối với luật SHTT: quyền được công nhận sáng chế của riêng mình và nghĩa vụ tuân thủ các quy định về SHTT – bao gồm việc mua bản quyền phần mềm máy tính và trả tiền để xem phim, đọc sách, nghe nhạc, sử dụng dữ liệu trực tuyến. Chuyển đổi từ “miễn phí” sang “trả tiền”, mong rằng mỗi người trong chúng ta trước khi cất tiếng phản đối hãy hiểu rằng: mỗi tác phẩm đều là một “đứa con tinh thần” kết tinh công sức lao động và sự sáng tạo độc đáo của tác giả.

Bạn không muốn người khác tùy tiện dùng đồ của mình, các tác giả cũng vậy. Tất cả những gì họ mong muốn là sự tôn trọng xứng đáng dành cho thành quả lao động vất vả của mình, liệu bạn có nỡ từ chối?

Quy định của TPP có lẽ chính là sức ép mà chúng ta cần để cải thiện tình trạng vi phạm quyền SHTT đáng

buồn hiện nay. Một nền kinh tế hiện đại phải được xây dựng trên nền tảng đổi mới, sáng tạo. Đổi mới, sáng tạo lại được xây dựng trên nền tảng quyền SHTT. Theo thống kê trong Báo cáo Năng lực Cạnh tranh Toàn cầu của Diễn đàn Kinh tế Thế giới: Thụy Sỹ đứng thứ 3 về bảo hộ SHTT, đồng thời xếp hạng 1 về Chỉ số Năng lực cạnh tranh Toàn cầu. Hai tỉ lệ tương tự này của Phần Lan là 1 và 8 còn Singapore là 4 và 2. Đây đều là những quốc gia không chỉ thu hút được đầu tư FDI nhờ có cơ chế bảo hộ SHTT mạnh mà còn vươn lên trở thành những trung tâm đổi mới, sáng tạo. Không SHTT thì không có đổi mới, sáng tạo, quốc gia không phát triển.

hay mãi dừng bước trước những rào cản, đều do ta lựa chọn. Mong rằng vấn đề SHTT sẽ chỉ là tảng đá cản đường – khó nhưng có thể di chuyển, không phải là bức tường thành kiên cố mãi ngăn ta “hóa rồng”.

Bùi Hương

Kết Nguyên Chủ tịch nước Trương Tấn Sang từng phát biểu: “Không phải vào TPP là kinh tế lập tức hóa rồng!”

TPP chỉ mang đến cho ta một môi trưởng để phát triển, “hóa rồng” hay mãi là cá chép, vượt chướng ngại để chinh phục những đỉnh cao

Trang 18

Yesnews

Lăng kính khoa học

Bảo hộ bản quyền Sáng tạo văn hóa Khái niệm về “bản quyền” đã có từ thế kỷ XVII ở nước Anh với mục đích ban đầu là bảo vệ những tác phẩm sáng tạo của văn sĩ, nghệ sĩ và ca sĩ. Sau này đối tượng và lĩnh vực được mở rộng thêm, gồm có các nhà làm phim, các chuyên gia viết phần mềm, phát triển hơn đến các lĩnh vực khoa học, công nghiệp khác. Thực tế chứng minh quyền tác giả và quyền liên quan đang ngày càng giữ vai trò quan trọng trong nền kinh tế của mọi quốc gia và có tác động mạnh đến nền kinh tế toàn cầu. Tuy nhiên song song với đó là bài toán đánh đổi giữa bản quyền và sự sáng tạo văn hóa.

1. Bản quyền trong quan tới quyền sở hữu trí tuệ, tính cá nhân. Hoạt động bảo đặc biệt trong đó là các luật hộ bản quyền ngày càng được nền kinh tế toàn cầu. về bản quyền tác giả.

Suốt chiều dài lịch sử phát triển của xã hội loài người, tri thức luôn là một trong những yếu tố quyết định sự tồn tại và phát triển. Minh chứng cho điều đó là sự bùng nổ của công nghệ thông tin và công nghệ kỹ thuật số với những ứng dụng to lớn của nó trong mọi mặt của đời sống xã hội.

Tuy nhiên, tài sản tri thức là tài sản vô hình. Vì vậy, sự hình thành, chuyển dịch và chấm dứt, cũng như bảo hộ các quyền phát sinh từ tài sản vô hình này có nhiều điểm khác biệt so với tài sản hữu hình.

Do đó, hầu hết các nước trên thế giới đều ban hành những quy định pháp luật riêng biệt để điều chỉnh các quan hệ liên

Trang 19

Cùng với sự phát triển và bùng nổ trong công nghê, sự hội nhập ngày càng sâu rộng của nền kinh tế, luật bản quyền đã dần thích ứng với sự thay đổi, đặc biệt là những thay đổi liên quan đến lĩnh vực kĩ thuật số, mạng truyền thông số hóa như mạng Internet và máy

quan tâm chặt chẽ. Gần đây nhất, trong Hiệp định đối tác thương mại xuyên Thái Bình Dương (TPP) chính thức được thông qua ngày 5/10/2015 đã đề cập đến những thỏa thuận quốc tế trong vấn đề sở hữu trí tuệ để đảm bảo tính minh bạch và chặt chẽ hơn trong vấn đề này. So sánh với các quy định của Tổ chức Thương

Những điều khoản về sở hữu trí tuệ trong TPP đã được kí kết ngày 5/10/2015.

Lăng kính khoa học

mại thế giới (WTO), các cam kết về sở hữu trí tuệ theo TPP được đánh giá là có phạm vi điều chỉnh rộng hơn, chi tiết hơn với mức bảo hộ cao hơn ở nhiều vấn đề. Đối tượng chịu ảnh hưởng và bị tác động không chỉ bao gồm các doanh nghiệp sở hữu các quyền về sở hữu trí tuệ, mà còn là tất cả các doanh nghiệp đang hoặc sẽ sử dụng các sản phẩm sở hữu trí tuệ như công nghệ, máy móc thiết bị, chương trình máy tính…

Tuy nhiên, cũng giống như nhiều phát minh khác, bên cạnh nhiều lợi ích cũng tiềm tàng nhiều rủi ro cho những ai sử dụng và khai thác quyền tác giả của các cuốn sách, bản nhạc, kịch bản phim hay các trang web. Đặc biệt trong cuộc cách mạng kĩ thuật này rõ ràng là một con dao hai lưỡi đối với tác giả và đối với cả người nắm giữ bản quyền.

Một mặt nó giúp cho tác giả có thể quảng bá tác phẩm của mình đến đông đảo khán giả một cách thuận tiện và nhanh chóng. Mặt khác, tiến bộ công nghệ cũng tạo nhiều cơ hội cho kẻ gian cạnh tranh bất hợp pháp, xâm phạm bản quyền tác giả. Thách thức này mang tính toàn cầu,

Yesnews không loại trừ bất cứ quốc tượng của sự tin cậy, sự độc đáo, và sự sảng khoái tuyệt gia nào. vời. Tập đoàn Coca - Cola 2. Giá trị của việc bảo hiện có mặt tại 200 nước trên hộ bản quyền. thế giới. Lịch sử ra đời và phát triển của Coca - Cola là lịch Chúng ta biết đến Coca - sử chiến thắng vinh quang và Cola như là biểu tượng của sự ngoạn mục của mặt hàng tiêu thành công và thống trị toàn dùng bình thường nhất. Một cầu về nền kinh tế của Mỹ. trong những bí quyết làm nên Dù hoạt động có thể lãi, có thành công đó, chính là sự độc thể lỗ nhưng tập đoàn khó có quyền trong công thức sáng thể phá sản bởi chính thương tạo nên sản phẩm, việc tuyệt hiệu Coca - Cola đã được đối bảo hộ bản quyền pha chế định giá mức cao nhất trong khiến Coca - cola trở thành các thương hiệu hiện nay. một thức uống càng thêm Qua hơn một thế kỉ với nhiều phần hấp dẫn và độc đáo. thay đổi, một thời đại mới đang mở ra và tiếp tục không Trong lĩnh vực truyền ngừng chuyển động, Coca hình, giải trí, dễ dàng nhận - Cola vẫn giữ vững biểu thấy trong các năm gần đây,

Câu nói huyền thoại của Coca-Cola “chỉ có hai người trong cùng một thời điểm biết công thức của Coca-Cola, và họ không được bay cùng một chuyến bay để đề phòng trường hợp chiếc máy bay gặp tai nạn”.

Trang 20

Yesnews

Lăng kính khoa học

“cơn bão” truyền hình thực tế, các chương trình giải trí được mua bản quyền từ nước ngoài đang được khai thác ào ạt không chỉ ở Việt Nam mà còn ở nhiều nước trên thế giới. Việc du nhập này, tạo nên nhiều chương trình mới mẻ, dành được nhiều tình cảm và sự thu hút từ khán giả với tỷ suất người xem rất cao. Tuy nhiên, điều đấy cũng đặt ra một câu hỏi cho các chương trình “thuần Việt” cần có những bước chuyển mình mạnh mẽ hơn để cạnh tranh với các chương trình ngoại nhập và có cơ hội phát triển ra bên ngoài thị trường Quốc tế.

Ngoài ra, xem xét trong của ngành công nghiệp dược phẩm, để một loại thuốc mới có mặt trên thị trường thực sự không đơn giản. Phải đầu tư trong nhiều năm và có thể phải chi đến hàng trăm triệu bảng Anh (hoặc yên, rand, lia hoặc đôla) cho hoạt động nghiên cứu và triển khai (thời gian dành cho việc nghiên cứu để tạo ra, thử nghiệm cũng như để thực hiện các thủ tục xin phép chính phủ cho lưu hành sản phẩm). Nếu không có quyền sở hữu trí tuệ để ngăn cản các đối thủ cạnh tranh sản xuất loại thuốc mới đó thì công ty dược phẩm đã

tạo ra hợp chất mới sẽ không có bất kỳ động lực nào để đầu tư thời gian và nỗ lực như nêu trên để phát triển các loại thuốc của họ.

Nếu không có sự bảo hộ độc quyền sáng chế, bản thân họ sẽ đối mặt với những thiệt hại về mặt kinh tế do hành vi “chiếm đoạt” của các đối thủ cạnh tranh. Nếu không có sự bảo hộ nhãn hiệu, công ty cũng không thể xây dựng được “uy tín thương hiệu” để tiếp tục tồn tại.

Có thể nhận thấy rằng, việc dành sự bảo hộ cho các tài sản

Các chương trình bản quyền nước ngoài du nhập vào thị trường Việt Nam tạo nên những luồng gió mới mẻ cho ngành công nghiệp giải trí.

Trang 21

Yesnews

Lăng kính khoa học

trí tuệ, cho những nỗ lực sáng tạo trí tuệ như trện sẽ khuyến khích sáng tạo và tạo ra những sản phẩm văn hóa phong phú đa dạng cho mọi người. Thực chất thì chúng ta có thể nói rằng bảo hộ bản quyền là điều cần thiết để đảm bảo sự sáng tạo văn hóa trong xã hội.

chúng ta. Sự thật là vấn đề ăn cắp bản quyền diễn ra ở tất cả các châu lục. Không chỉ xảy ra phổ biến ở các quốc gia đang phát triển, các quốc gia phát triển như Hoa Kỳ, Hồng Kông… cũng không nằm ngoài “vòng quay” đó. Nhiều giọng ca mới, nhiều tác giả và kịch bản đã không thể ra 3. Chấp nhận mạo đời đơn giản chỉ vì họ không hiểm để sáng tạo? có đủ động lực để chấp nhận mạo hiểm khi mà khả năng Nếu việc bảo hộ bản quyền ngay lập tức sản phẩm của họ

Việc ăn cắp bản quyền trong thời đại công nghê, số hóa đã kìm hãm sự sáng tạo của nhiều tác giả.

là quan trọng trong việc đạt được những thành quả văn hóa thì đương nhiên việc ăn cắp những sản phẩm được bảo hộ bản quyền - tức là việc sao chép trái phép các sản phẩm văn hóa - là mối nguy hại cho lĩnh vực sáng tác trong xã hội

bị sao chép, ăn cắp và tiêu thụ trái phép.

Một ví dụ điển hình là Hồng Kông, nơi ngành công nghiệp điện ảnh phát triển mạnh, không chỉ chiếm lĩnh thị trường trong nước, phim

Hồng Kông còn đủ sức cạnh tranh với phim Hollywood ở thị trường Châu Á và được biết đến ở Châu Âu. Tuy nhiên, sau đó, chính nó cũng bị ảnh hưởng ghê gớm từ nạn ăn cắp bản quyền. Tình trạng vi phạm bản quyền phim và các chương trình truyền hình trên Internet diễn ra trên diện rộng. Đến nỗi một vài năm trước đây người ta dự đoán rằng Hồng Kông sẽ không giữ được ngành công nghiệp điện ảnh nữa. Hiện nay, với những nỗ lực trong việc chống lại nạn ăn cắp bản quyền phim, mạnh tay xử lý các vi phạm, ngành công nghiệp này đang khởi sắc trở lại và đem đến những tác phẩm chất lượng hơn cho khán giả khắp nơi trên thế giới.

Hiện tượng làm sách giả, sách lậu một cách phổ biến cũng là một vấn nạn mà ngành xuất bản Việt Nam đang đối mặt. Những năm gần đây, rất nhiều cuốn sách đã được các nhà xuất bản (NXB), các công ty sách mua bản quyền, nhưng chỉ sau khi xuất hiện trên thị trường vài ngày, thì đã xuất hiện sách giả, sách nhái.

Không những thế, có những cuốn sách còn bị phát hiện biên tập cẩu thả, nhiều sai sót

Trang 22

Yesnews

Lăng kính khoa học

và không tôn trọng tác quyền, thay đổi một cách tùy tiện tên sách. Ngoài ra, tình trạng vi phạm bản quyền tràn lan của những cuốn sách điện tử (ebook) trên Internet cũng ngày càng nhức nhối. Chỉ cần vài cái click chuột, hoặc lướt qua một số trang web hay diễn đàn… là có thể tìm thấy ngay những cuốn sách đang “hot” trên thị trường sách hiện nay.

Người yêu sách cứ vô tư đọc, vô tư tải về, mà không cần quan tâm đến công sức của nhà văn hay chi phí tài chính của các nhà xuất bản.

Chúng ta cần hiểu rằng, việc làm sách giả, sách lậu là một

hình thức ăn cắp còn tinh vi hơn, đó là việc ăn cắp tri thức, ăn cắp phá hoại và xâm phạm tới những sáng tạo văn hóa của xã hội.

4. Cùng nhau tạo nên khác biệt.

Nếu như việc thúc đẩy sự sáng tạo, phát triển nền kinh tế, văn hóa trở thành điều kiện tiên quyết trong hội nhập quốc tế của mỗi quốc gia thì việc bảo hộ sở hữu trí tuệ, đặc biệt là bảo hộ bản quyền – những giá trị của sự sáng tạo, giá trị của sự khác biệt chính là tiền đề để thực hiện nó. Chính vì vậy việc tiếp tục hoàn thiện và

bổ sung chặt chẽ những điều luật trong việc bảo vệ quyền lợi hợp pháp của tác giả, cùng với việc tôn trọng và giữ gìn thành quả lao động của người khác không chỉ khuyến khích sự sáng tạo của chính họ mà còn kích thích sự sáng tạo của bản thân trong những lĩnh vực mình yêu thích. Chính vì vậy, thay đổi nhận thức và hành động, thỏa sức sáng tạo và thỏa sức khác biệt, bạn nhé!

Vi phạm bản quyền - Sách lậu - Vi phậm nhãn hiệu

Trang 23

Hoài Mơ.

Nhìn ra thế giới

Yesnews

Ai hưởng lợi từ quyền sở hữu trí tuệ trong đổi mới nông nghiệp?

Trong một thế giới hữu hạn với số dân không ngừng gia tăng, cải tiến trong nông nghiệp là vô cùng cần thiết nhằm nâng cao năng suất và đảm bảo nguồn cung ứng lương thực toàn cầu.

Nhưng nghiên cứu và phát triển (research and development – R&D) trong nông nghiệp lại là một lĩnh vực kinh doanh đầy rủi ro và tốn kém.

Trước kia, R&D trong nông nghiệp phần lớn được tài trợ bởi khu vực công, nhưng hiện nay, khu vực tư nhân đang chi trả ngày càng nhiều cho R&D nông nghiệp trên toàn cầu, đặc biệt là lĩnh vực nông nghiệp ứng dụng công nghệ sinh học. Theo một báo cáo được ủy thác bởi hai tổ chức CropLife International và EuropaBio gần Cải dầu là một loại cây trồng linh hoạt và có giá trị cao. Những hạt đen nhỏ xíu của nó chứa 45% là dầu và 55% là protein thường được sử dụng đây, 10 công ty hàng đầu làm thức ăn gia. Nó còn được dùng để sản xuất ra dầu diesel sinh học. trong ngành này đầu tư khoảng 69 tỷ Euro một Tuy nhiên, ở một số nơi, trí tuệ cung cấp? năm – tức 7,5% doanh thu – vẫn có những quan ngại rằng vào phát triển sản phẩm mới. quyền sở hữu trí tuệ đối với Nghiên cứu do Steward Trong bối cảnh này, quyền sở công nghệ trong nông nghiệp Redqueen thay mặt CropLife hữu trí tuệ (intellectual proper- đang đẩy giá cả lên cao và International và EuropaBio ty – IP) đóng một vai trò then cho phép các nhà sáng chế thu thực hiện đã giải quyết các chốt, cho phép các công ty thu về lợi nhuận khổng lồ từ nông câu hỏi trên, đồng thời xem hút nhà đầu tư, đồng thời tạo dân và công chúng. Những lo xét kĩ hơn những sự cân bằng ra được lợi nhuận cần thiết để ngại này có cơ sở vững chắc làm nền tảng của hệ thống IP, bù đắp lại chi phí phát triển đến đâu? Liệu những cải tiến đặc biệt là sự cân bằng giữa và tiếp tục đầu tư sâu hơn vào có tồn tại nếu không có những nhu cầu khuyến khích đầu tư R&D. động lực mà hệ thống sở hữu vào đổi mới để trong tương lai

Trang 24

Yesnews

Nhìn ra thế giới

có thể cho ra đời các sáng chế mới được cải tiến so với hiện tại (lợi ích tương lai) với nhu cầu đảm bảo rằng công chúng được tiếp cận với những lợi ích đến từ các sáng chế sẵn có (lợi ích hiện tại).

Các nhà nghiên cứu đã thiết lập một bộ khung đánh giá vấn đề sử dụng quyền sở hữu trí tuệ và thử nghiệm nó với trường hợp công nghệ lai ghép cải dầu Ogura. Nghiên cứu cho thấy những kết quả về kinh tế - xã hội khác nhau đến từ 3 trường hợp khác nhau về sử dụng quyền sở hữu trí tuệ (bằng sáng chế): sử dụng quyền sở hữu trí tuệ theo hướng không độc quyền, sử dụng quyền sở hữu trí tuệ theo hướng độc quyền và không sử dụng quyền sở hữu trí tuệ. Nó xem xét đến các khía cạnh khác nhau mà ở đó mỗi trường hợp sẽ tác động đến động lực đổi mới cũng như lợi ích của người tiêu dùng khi sản phẩm được đưa ra thị trường.

Trường hợp Ogura Được phát triển bởi Viện Nghiên cứu Nông nghiệp Quốc gia Pháp (French National Institute for Agricul-

Trang 25

tural Research – INRA) vào giữa thập niên 90, Ogura là phương pháp phi sinh học để sản xuất giống cải dầu lai sản lượng cao. Cải dầu, từ lâu đã được sử dụng như một loại cây trồng xen canh có giá trị để cải thiện chất lượng đất cho những loại ngũ cốc như lúa mì và lúa mạch, nó còn là một nguồn dầu thực vật và thức ăn động vật chất lượng cao – những hạt đen nhỏ xíu của nó có 45% là dầu và 55% là protein thường được sử dụng làm thức ăn động vật. Cải dầu cũng được dùng trong sản xuất dầu diesel sinh học và dầu bôi trơn công nghiệp. Tóm lại, đây là một loại cây trồng linh hoạt và có giá trị cao.

Nghiên cứu cho thấy quyền sở hữu trí tuệ đóng một vai trò then chốt thúc đẩy quá trình đổi mới trong ngành nông nghiệp. Ông Willem Ruster – đồng tác giả của báo cáo cho biết: “Quyền sở hữu trí tuệ là rất cần thiết để thúc đẩy các cải tiến thông qua việc cung cấp cho nhà sáng chế khả năng bù đắp lại chi phí đầu tư và chi trả cho hoạt động R&D mới. Các loại cây trồng cải tiến đang làm biến đổi hoạt động trồng trọt, đem

đến năng suất và sự bền vững trong dài hạn cho ngành nông nghiệp. Giống lai đã và đang tiếp tục đóng góp một phần quan trọng vào việc gia tăng năng suất nông nghiệp, thêm khoảng 75 tỷ Euro vào tổng thu nhập toàn cầu.” Đổi mới trong nông nghiệp bao gồm năm giai đoạn: tìm hiểu cơ bản, kiểm chứng ý tưởng, phát triển giai đoạn đầu, phát triển nâng cao và thử nghiệm. Ông Ruster nhận xét: “Có thể phải mất từ 5 đến 10 năm để phát triển giống cây đến bước thương mại hóa, vì thế cần phải có sự bảo vệ đến từ quyền sở hữu trí tuệ để tạo động lực cho nhà sáng chế và để vấn đề vi phạm bản quyền không xảy ra.”

Sau khi hoàn thành kiểm chứng ý tưởng cho Ogura, INRA nhận ra rằng phải mất từ 5 đến 10 năm nữa để hạt giống được thương mại hóa. Ông Ruster cho biết: “INRA biết khả năng của mình và hiểu rằng phát triển Ogura theo hướng thương mại hóa không phải là một lựa chọn đúng đắn, vì thế họ đã quyết định đăng kí một số bằng sáng chế cho công nghệ Ogura và cấp phép sử dụng bằng sáng

Nhìn ra thế giới

chế đó cho các doanh nghiệp Theo thỏa thuận cấp phép để phát triển nó.” sử dụng bằng sáng chế của INRA, khoản tiền bản quyền Kết quả từ lựa chọn phải trả là 5% doanh thu tính cấp phép không độc đến năm 2011, và 1% tính đến quyền của INRA năm 2016. INRA lựa chọn cách tiếp cận này thay vì một INRA đã quyết định để các mức phí bản quyền duy nhất nhà sản xuất giống cây khác nhằm khuyến khích các cấp cũng có thể sử dụng công độ đầu tư cần thiết để phát nghệ lai giống Ogura của họ triển giống cây ở mức cao thông qua các việc cấp phép hơn. Cách tiếp cận ấy đã đem sáng chế không độc quyền lại lợi nhuận cho INRA. Cho (non-exclusive patent licens- tới năm 2011, INRA đã thu es). Ông Ruster giải thích: được 50 triệu Euro tiền bản “Cấp phép sử dụng bằng quyền từ công nghệ Ogura, sáng chế chính là chìa khóa giúp bù đắp lại chi phí đầu tư tạo ra lợi tức cho hoạt động và làm giảm bớt sự phụ thuộc đầu tư. Nó cũng tạo ra một của cơ quan này vào nguồn bản khung giấy tờ hợp pháp, trợ cấp đến từ chính phủ. cho phép đưa công nghệ đến với một nhóm lớn hơn gồm Giống lai Ogura được các nhà nghiên cứu ở cả thương mại hóa lần đầu tiên phòng thí nghiệm tư và công, vào năm 2000. Chúng làm những người có thể đưa công tăng sản lượng đến 10% và nghệ này phát triển xa hơn.” trở nên phổ biến đối với nông Trong trường hợp Ogura, cả dân. Tới năm 2012, giống hai bên đều có lợi. Là người lai Ogura đã nắm được 83% cấp phép, INRA có thể bù đắp thị trường giống cây cải dầu lại chi phí đầu tư lên tới hơn ở Pháp – nhà sản xuất cải 5 triệu Euro, trong khi vẫn dầu lớn nhất châu Âu, chiếm được tham gia vào các hoạt khoảng 9% sản lượng cải dầu động phát triển nó. Có trong toàn cầu. Ông Ruster cho tay giấy phép từ INRA, các biết: “Sự thật rằng rất nhiều công ty về giống cây cũng có các công ty giống cây khác thể tránh được chi phí phát nhau đang nghiên cứu công triển công nghệ từ bước đầu nghệ tại Pháp – nơi có nhiều tiên. sự biến đổi về khí hậu, vô

Yesnews cùng hữu ích trong việc đem tới cho thị trường nhiều loại giống cây khác nhau. Điều này thực sự giúp công nghệ được khuếch tán rộng hơn.”

Tuy nhiên, bất kể những điều kiện thị trường thuận lợi – giá nông sản tăng cao và sự tiếp thu công nghệ rộng rãi – INRA vẫn phải mất ít nhất 15 năm cấp phép sử dụng bằng sáng chế mới có thể bù đắp lại chi phí R&D và thậm chí là không bao giờ. Ông Ruster đưa ra lưu ý: “Có vẻ như INRA được lợi rất nhiều từ công nghệ Ogura, nhưng chúng ta cũng nên nhớ rằng phần thu nhập này còn phải bù đắp cho chi phí R&D của tất cả những công nghệ đã không đi được đến kết quả cuối cùng, cũng như những dự án R&D trong tương lai. Cứ mỗi thành công như Ogura lại có đến 12 dự án với mức chi phí ngang bằng thất bại.”

Lợi ích to lớn cho người tiêu dùng Nghiên cứu tiết lộ rằng trong toàn bộ vòng đời sáng chế (patent life) của mình, Ogura đã tạo ra ước tính 1,2 tỷ Euro, và khoảng 80% trong số đó – tức khoảng 1 tỷ Euro

Trang 26

Yesnews

Nhìn ra thế giới

đến từ nông dân, những người sử dụng thứ cấp (downstream processors) và người tiêu dùng. 20% còn lại thuộc về những người phụ trách phát triển giống cây và đưa nó đến với thị trường. Từ năm 2000 đến năm 2012, nghiên cứu ước tính rằng tổng lợi nhuận liên quan đến Ogura mà nông dân thu được đã lên tới 471 triệu Euro.

thị trường hơn. Trong ngắn hạn, cách tiếp cận này có thể dẫn đến việc nông dân tiếp cận công nghệ ít hơn, và hậu quả là lợi ích trực tiếp đến với nông dân và người tiêu dùng cũng giảm bớt. Ông Ruster giải thích: “Chúng tôi mong muốn một mức giá hơi cao một chút, vì thế số nông dân muốn mua hạt giống cũng sẽ ít hơn.”

Trường hợp Ogura vẽ nên một bức tranh màu hồng về những lợi ích kinh tế có được từ việc cấp phép sáng chế không độc quyền, nhưng mọi chuyện sẽ thế nào nếu INRA lựa chọn một chiến lược khác?

Kết quả nào sẽ xảy ra nếu tổ chức này chọn phương pháp cấp phép độc quyền, hoặc nếu họ quyết định hoàn toàn không đếm xỉa đến hệ thống quyền sở hữu trí tuệ?

Tuy nhiên, trong dài hạn, cách tiếp cận như vậy có thể khuyến khích sự đổi mới, vì mức giá cao gây ra bởi giấy phép độc quyền được dự kiến sẽ thúc đẩy các đối thủ cạnh tranh phát triển công nghệ lai giống cải dầu của riêng mình. Trong trường hợp này, ông Ruster nhận xét “việc cấp phép sáng chế độc quyền có thể hoạt động giống như một nam châm mạnh hơn, thu hút đầu tư từ khu vực tư nhân và làm tăng khả năng có sáng chế mới thay thế sáng chế hiện tại”. Nông dân và người tiêu dùng cũng sẽ được hưởng lợi từ việc có một chuỗi công nghệ cải tiến rộng hơn để lựa chọn.

Cấp phép sáng chế độc quyền: những tác động dự kiến Nghiên cứu chỉ ra rằng cấp phép sáng chế độc quyền – chỉ duy nhất một bên được cung cấp cho thị trường – đem đến cho nhà sản xuất động lực mạnh mẽ hơn, đồng thời trao cho họ nhiều quyền lực

Trang 27

do thiết lập mức giá hoặc gây ảnh hưởng tới tỷ lệ tiếp cận công nghệ trong ngành nông nghiệp. Ông Ruster giải thích: “Nếu một nhà sản xuất như INRA, các công ty về giống cây hoặc các nhà phân phối đặt giá hạt giống quá cao, lượng tiếp thu công nghệ sẽ nhỏ hơn rất nhiều, vì nông dân sẽ không muốn chuyển sang giống lai mới và bởi vậy mà doanh thu cũng giảm. Tương tự như vậy, nếu giá hạt giống được đặt quá thấp, lượng tiếp thu công nghệ sẽ cao nhưng lợi nhuận lại bị tổn hại. Nghiên cứu của chúng tôi cho biết rằng trong thực tế, sức mạnh thị trường của bên nắm giữ quyền sáng chế bị ràng buộc bởi sự sẵn có của công nghệ thay thế và tính không đồng nhất trong lựa chọn của từng người nông dân.”

Không quyền sở hữu trí tuệ, không động lực?

Vậy còn tác động của việc không sử dụng quyền sở hữu trí tuệ? Nghiên cứu chỉ ra rằng, trong khi lợi ích của nông dân, người tiêu dùng và những người sử dụng thứ Tuy nhiên, sức mạnh thị cấp khác tăng lên và giá cả có trường lớn hơn không có ng- thể giảm xuống do cạnh trahĩa là nhà sản xuất có thể tự nh lớn hơn, thì động lực sáng

Nhìn ra thế giới

chế của các nhà sản xuất hoàn toàn bị loại bỏ. Ông Ruster cho biết: “Trong trường hợp này chúng tôi thấy rằng quyết định không sử dụng quyền sở hữu trí tuệ cũng có cái giá nhất định, vì cách tiếp cận này làm giảm động lực sáng chế. Càng nhiều cơ hội để nhà sáng chế bù đắp lại chi phí đầu tư và tạo lợi nhuận để tái đầu tư vào dự án mới, thì động lực sáng chế càng mạnh mẽ hơn và khả năng xuất hiện các sáng chế trong tương lai cũng cao hơn.”

Với trường hợp Ogura, cách tiếp cận dựa trên cấp phép sáng chế không độc quyền của INRA dường như đã thành công trong việc cân bằng giữa lợi ích hiện tại và tương lai. Nghiên cứu đã cung cấp bằng chứng vững chắc về cách thức để bằng sáng chế có thể thúc đẩy cải tiến trong nông nghiệp, cũng như những lợi ích xa hơn về môi trường và kinh tế - xã hội (xem hộp phía cuối bài).

Trong khi ông Ruster lưu ý rằng trong lĩnh vực nông nghiệp “cách sử dụng quyền sở

Yesnews hữu trí tuệ tối ưu phụ thuộc vào chính công nghệ cũng như các điều kiện thị trường”, thì nghiên cứu về trường hợp Ogura lại cung cấp một khung đánh giá thú vị về tác động của những cách thực hiện quyền sở hữu trí tuệ khác nhau, logic cơ bản của chúng và yêu cầu về sự cân bằng mà các nhà làm chính sách phải đối mặt khi tìm cách nâng cao an ninh lương thực trên toàn thế giới. Cuối cùng thì, việc chọn lựa chiến lược sở hữu trí tuệ phải phụ thuộc vào mục tiêu dự định, và là một câu hỏi Dịch: Bùi Hương về lợi ích dài hạn so với ngắn Nguồn: http://www.wipo.int/ hạn, các điều kiện thị trường, và nhu cầu kiềm chế những wipo_magazine/en/2015/04/artirủi ro liên quan đến hoạt động cle_0003.html nghiên cứu và phát triển.

Các lợi ích rộng hơn của công nghệ Ogura Ngoài những lợi ích kinh tế trực tiếp của Ogura, nghiên cứu của CropLife còn chỉ ra những lợi ích về tiết kiệm tài nguyên và giải quyết việc làm – rút ra từ thu nhập cao hơn trong nông nghiệp.

Tiết kiệm trong quá trình sản xuất cải dầu Ogura thể hiện qua việc cắt giảm khoảng 66 kg carbon trên mỗi tấn và khoảng 300.000 tấn khí thải CO2, tương đương với lượng khí thải của 150.000 chiếc xe hàng năm.

Chỉ trong năm 2012, nông dân đã kiếm thêm được 123 triệu Euro từ giống cải dầu sản lượng cao, thể hiện qua gần 1.200 việc làm mới được tạo ra.

Trang 28

Yesnews

Nhìn ra thế giới

Bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ ở nước ngoài không phức tạp như chúng ta tưởng tượng Phát triển sự nghiệp ở nước ngoài có thể khiến các doanh nghiệp vừa và nhỏ phải đối mặt với việc bị ăn cắp bản quyền. Đây là cách họ có thể bảo vệ quyền của mình.

hiệu đăng kí với Liên minh châu Âu của Vega, nên anh chắc chắn rằng những phụ kiện đó là đồ nhái. Anh đã khiếu nại với eBay và gửi đến họ bằng chứng rằng anh là chủ sở hữu thương hiệu và eBay đã

Hàng giả chiếm thị phần lớn trên thị trường, đặc biệt là trong ngành thời trang. Tuy nhiên, bạn vẫn có thể bảo vệ sản phẩm của mình dù ở nước ngoài

Peter Lord, giám đốc công ty Professional Golf Europe chuyên sản xuất dụng cụ chơi golf trong lúc đang lướt web thì anh bắt gặp một số phụ kiện chơi golf giá rẻ của Vega được chào bán trên hệ thống bán lẻ trực tuyến của eBay. Bởi lẽ anh đang sở hữu nhãn

Trang 29

phải xóa bỏ các mã sản phẩm này. “Nếu không có đăng kí sở hữu thương hiệu, chúng tôi chẳng thể nào chống lại họ” anh nói.

Trường hợp của Lord chẳng hề hiếm gặp. Tổng giá trị toàn cầu của hàng nhái ước

tính đã cán mốc 653 tỷ đô la Mỹ vào năm 2014 - với mặt hàng thuốc, đồ điện tử và phần mềm chiếm đa số hàng hóa được làm giả. Nhưng các doanh nghiệp vừa và nhỏ hầu như không biết về quyền sở hữu trí tuệ. Ví dụ, chỉ 16% chủ các doanh nghiệp này dành ra một khoản tiền cho quyền sở hữu trí tuệ liên quan đến thương hiệu, logo, trang web và thiết kế sản phẩm của họ - dù rằng khoảng 70% - 80% giá trị thương mại của họ nằm ở những tài sản vô hình này.

Bảo vệ quyền lợi của bạn “Bằng cách đăng kí những quyền này từ sớm, chúng ta có thể tạo ra giá trị cho những ý tưởng và tăng vốn đầu tư” Tany Ewing Thiết lập bảo vệ có lẽ dễ dàng hơn nhiều so với hầu hết các doanh nghiệp vừa và nhỏ vẫn lầm tưởng. Tổ chức Sở hữu trí tuệ Thế giới, Ban hỗ trợ Quyền Sở hữu Trí tuệ

Nhìn ra thế giới

thuộc Ủy ban châu Âu và Văn phòng Sở hữu trí tuệ Vương quốc Anh cùng với các tổ chức khác công bố đầy đủ thông tin về quyền sở hữu trí tuệ cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Tuy nhiên các văn kiện pháp luật có thể bảo vệ một sản phẩm khá rắc rối và chi phí để có được những bảo đảm này có thể không rõ ràng.

phải chứng minh rằng các sản phẩm của bạn đã bị sao chép và điều này là công việc rất khó khăn” Martin Neilson, một luật sư tại công ty luật Vương quốc Anh “Urquhart-Dykes và Lord”, cho biết. “Ngược lại, quyền đối với sản phẩm đã đăng kí cho phép công ty vừa và nhỏ được độc quyền sản phẩm và vậy chỉ cần chứng minh rằng công Ở mức độ bảo vệ thấp nhất, ty đã bị xâm phạm quyền này các doanh nghiệp vừa và nhỏ để có thể có hành động phản vẫn được bảo hộ bởi quyền kháng.” đối với sản phẩm chưa được đăng kí - tồn tại hoàn toàn tự Sở hữu trí tuệ đã đăng kí nhiên và miễn phí theo luật. gồm có bốn hạng mục chính Công ước Bern bảo vệ bản và một sản phẩm thường cần quyền quốc tế của các tác có nhiều hơn một hạng mục phẩm văn học và các giá trị bảo vệ. Tác quyền đã được nghệ thuật, và các luật thông đăng kí gồm các tác phẩm văn thường bảo vệ các thương học và quyền tác giả của tác hiệu và thiết kế không đăng kí phẩm nghệ thuật; bản quyền tại Vương quốc Anh và một thiết kế công nghiệp gồm có số nước khác. hình dáng và phong cách của sản phẩm; bằng sáng chế ngăn Tuy nhiên các quyền cho chặn việc sử dụng phát minh sản phẩm chưa đăng kí như sản phẩm hay quy trình của vậy không phải là sự lựa chọn công ty một cách trái phép; hoàn hảo cho các doanh ng- còn nhãn hiệu thì xác định và hiệp vừa và nhỏ khi xuất khẩu bảo vệ các kí tự, câu nói, biểu ra nước ngoài, vì trách nhiệm tượng, thiết kế và màu sắc của của các bằng chứng về quyền các hàng hóa hay dịch vụ của sở hữu trí tuệ không có hiệu doanh nghiệp. Các công ty lực với hàng xuất khẩu. “Với còn có thể bảo vệ các bí mật các bản quyền và quyền thiết thương mại và các quyền liên kế chưa được đăng kí, bạn quan đến người nổi tiếng.

Yesnews Ông Neilson chia sẻ rằng việc kiểm tra quyền sở hữu trí tuệ từ sớm trong quá trình phát triển có thể là một công cụ hữu ích trong việc khám phá ra các tính năng bảo vệ có thể có. Điều này càng đúng với các doanh nghiệp khởi nghiệp, nơi mà các nhà sáng chế có thể vô tình cho không quyền sở hữu trí tuệ của mình khi công bố các thông tin thương mại về sản phẩm của mình trên Tạp trí học thuật.

Ví dụ như Tanya Ewing, đã liên hệ với Văn phòng Sở hữu trí tuệ Vương quốc Anh trong thời gian cô ấy đang phát triển hệ thống hiển thị kỹ thuật số giúp người sử dụng và các doanh nghiệp kiểm soát việc sử dụng năng lượng. Công ty tại Edinburgh của cô, Ewgeco, đã điền đơn xin cấp bằng sáng chế và đăng kí bảo vệ thiết kế trên toàn cầu trước khi tung sản phẩm.

“Thiết kế bên ngoài của hệ thống kiểm soát năng lượng của chúng tôi cũng quan trong ngang với công nghệ mà chúng tôi tạo ra, vậy nên chúng tôi đăng kí thiết kế, bằng sáng chế và nhãn hiệu đầu tiên” Ewing nói. Cô ấy nói rằng, các đối thủ cũng đã xem xét kĩ đến công nghệ này,

Trang 30

Yesnews

Nhìn ra thế giới

nhưng không vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của cô ấy. Và còn nhiều lợi ích kinh tế khác từ nó. “Bằng việc đăng kí sớm ngay từ lúc đang phát triển sản phẩm, rất lâu trước khi đưa sản phẩm ra thị trường, chúng tôi có thể tạo ra giá trị cho ý tưởng của chúng tôi và tăng huy động vốn đầu tư để phát triển sản phẩm”.

Ngoài việc các hình phạt tài chính cho hành vi vi phạm quyền sở hữu trí tuệ của các sản phẩm và dịch vụ đã đăng kí giúp hạn chế việc đạo nhái, các doanh nghiệp vừa và nhỏ còn có thể nhận được bồi thường từ các doanh nghiệp vi phạm quyền của mình. Ngay cả khi việc cấp bằng sáng chế chưa được giải quyết thì các hình thức bảo vệ vẫn được áp dụng. Tại Vương quốc Anh, các hình thức phạt đối với việc vi phạm được tính từ ngày điền đơn đăng kí.

Vậy bạn cần chế độ bảo vệ nào?

“Chúng tôi sẽ tiếp tục nhờ đến sự can thiệp từ pháp luật khi cần thiết nhằm bảo vệ nguồn đầu tư vào tính nguyên bản của thiết kế” - Mark McCornmack

Trang 31

Việc lựa chọn chế độ bảo vệ nào phụ thuộc không chỉ vào đặc tính có khả năng đem lại lợi nhuận cho doanh nghiệp của sản phẩm, mà còn phụ thuộc vào thị trường sản phẩm nhắm tới. Chỉ những tập đoàn lớn mới có ngân sách để đăng kí trên tất cả các quốc gia, vậy nên các công ty vừa và nhỏ cần lên kế hoạch cẩn thận.

Lawnsalted, một công ty khởi nghiệp tại Kent trong lĩnh vực phát triển phần mềm và internet, quyết định rằng vì công ty không đủ tiền để đăng kí quyền sở hữu trí tuệ tại tất cả các thị trường tiềm năng, nên họ đã dựa vào sự bảo vệ bản quyền chưa đăng kí và các biện pháp bảo mật.

Về sau, công ty xây dựng điều khoản “cấm tiết lộ” trong các hợp đồng với nhân viên, nhà cung cấp và khách hàng theo kịch bản của Ban hỗ trợ Quyền Sở hữu Trí tuệ thuộc Ủy ban châu Âu Tuy rằng chiến lược này khá hiệu quả tại Vương quốc Anh, năm 2013, công ty phát hiện rằng người sở hữu sáng chế đã trễ hạn đăng kí bằng sáng chế tại những quốc gia mà Lawnsalted hướng tới.

Điều này dấy lên nguy cơ đối với Lawnsalted khi nó đồng nghĩa với việc dịch vụ do công ty này cung cấp có thể bị sao chép tự do tại một vài thị trường tiềm năng, kèm theo đó là khả năng mất lợi thế cạnh tranh.

Dựa vào đăng kí bảo hộ quyền sở hữu trí tuệ ở mức quốc gia là lựa chọn tốt nhất đối với các công ty vừa và nhỏ chỉ xuất khẩu đến một vài nước. Việc đăng kí bảo hộ sáng chế cấp quốc gia là quá trình tốn nhiều thời gian, có thể mất đến 31 tháng. Ông Nelsons cho biết đơn đăng kí bằng sở hữu trí tuệ nộp trực tiếp tại Vương quốc Anh tốn khoảng 5000 Bảng Anh bao gồm cả phí quản lí và phí luật sư. Phí dịch thuật, nếu cần, có thể cộng thêm 2000 hoặc hơn cho mỗi đơn. Đăng kí nhãn hiệu - để gắn một sản phẩm với duy nhất một nhãn hiệu Với một số trong 34 loại hàng hóa và 11 loại dịch vụ, phải mất khoảng 1000 Bảng cho chỉ một cái mác Ông Neilson khuyên các công ty vừa và nhỏ nên bắt đầu với một nhóm sản phẩm chính và sẵn sàng cắt bỏ một số nếu cần thiết vì việc chống

Yesnews

Nhìn ra thế giới

lại đối thủ có thể đội giá lên gấp đôi. Thêm các hạng mục sản phẩm vào cũng sẽ làm tăng chi phí đăng kí thương hiệu.

Hiệp định Paris đặt ra nhiều cơ chế khác nhau khi đăng kí bảo vệ quyền sở hữu trí tuệ trong phạm vi châu Âu và cả phạm vi thế giới.

Ví dụ, một nhãn hiệu được đăng kí tại Văn phòng Liên minh châu Âu chuyên Điều phối Thị trường Nội địa sẽ được bảo vệ trong phạm vị châu Âu,trong khi bằng sáng chế được cấp bởi Văn phòng Sáng chế châu Âu lại có sự phối hợp giữa văn phòng sáng chế các quốc gia. Bằng sáng chế vẫn phải được cấp riêng biệt bởi mỗi nước

phạm vi Châu Âu phải được xác nhận bởi những quốc gia mà công ty muốn nhận được sự bảo hộ và việc này sẽ làm phát sinh thêm chi phí.

Một khi quyền sở hữu trí tuệ được thực thi, các công ty vừa và nhỏ cần giám sát các vi phạm cẩn thận và áp dụng quyền của họ. Tại một hội chợ tiêu dùng tại London năm 2013, Talking Tables, một doanh nghiệp kinh doanh phụ kiện cao cấp tại Châu Âu, đã rất kinh ngạc rằng gian hàng đối thủ của họ, Ginger Ray, bày bán sản phẩm y hệt. Công ty khiếu nại việc Ginger Ray đã vi phạm bản quyền đối với sản phẩm chưa đăng kí của họ. Sau hàng loạt những bức thư của luật sư thì Ginger Ray đồng ý trả 5.000 Bảng Anh tiền bồi thường và chi phí , đồng thời ngừng cá hoạt động bày bán và tiếp thị liên quan đến sản phẩm gây tranh cãi này.

đầu tiên chúng tôi phải nhờ đến pháp luật, nhưng chúng tôi sẽ vẫn tiếp tục làm vậy bất cứ khi nào cần thiết để bảo vệ sự đầu tư vào thiết kế nguyên bản của chúng tôi”.

Dịch: Quách Hồng Hạnh Nguồn: http://www.theguardian.com/small-business-network/ ups-partner-zone/2016/mar/21/ protecting-intellectual-property-small-mid-sized-enterprises

Ông Neilson ước tính rằng đăng kí bằng sáng chế tại châu Âu có thể mất khoảng 20.000 Bảng, bao gồm lệ phí pháp lí và lệ phí đăng kí phụ thuộc vào số lượng nước đăng Mark Mc Cormack, giám kí. Đăng kí Nhãn hiệu Cộng đốc của Talking Tables, đã đồng tốn khoảng 2.000 Bảng. nói một câu rất hay: “Không Mở rộng đăng kí này ra ngoài may là đây không phải lần

Trang 32

Yesnews

Nhìn ra thế giới

Sự đổi mới

Đã tới lúc phải điều chỉnh các bằng sáng chế

Những ý tưởng góp phần tạo động lực cho nền kinh tế.

Nhưng hệ thống bằng sáng chế ngày nay lại là cách vùi dập những ý tưởng.

Năm 1970, Hoa Kỳ đã nhận ra tiềm năng của khoa học cây trồng bằng việc mở rộng phạm vi các bằng sáng chế trong nông nghiệp.

Bằng sáng chế được xem như là phần thưởng cho sự sáng tạo, và bởi vậy nó lẽ ra nên là động lực cho sự tiến bộ.

Song, dù được cung cấp thêm chế độ bảo vệ, sự biến chuyển đó cùng sự mở rộng thêm của chế độ vào những năm 1980 đã không thể đem đến nghiên cứu cá nhân hơn về lúa mỳ hay làm gia tăng sản lượng.

Nhìn chung, năng suất trong ngành nông nghiệp Mỹ vẫn tiếp tục đi lên một cách từ tốn như trước đó.

Trong những ngànhcông nghiệp khác cũng vậy, hệ thống cấp bằng sáng chế càng mạnh, càng có vẻ không mang đến nhiều sự đổi mới.

Chỉ điều đó thôi đã vẻ đáng thất vọng nhưng có những

Trang 33

bằng chứng chỉ ra nhiều điều còn tồi tệ hơn.

Các bằng sáng chế đáng lẽ phải làm lan truyền tri thức bằng việc bắt những người nắm giữ sáng chế phải công khai những sáng tạo mới của họ; điều đó thường không thực hiện được, vì các luật sư trong lĩnh vực sáng chế là các chuyên gia về sự che đậy.

Thay vào đó, hệ thống này lại tạo ra một hệ sinh thái ký sinh các “quỷ lùn bằng sáng chế” và những người nắm giữ bằng sáng chế bảo thủ những người có mục đích ngăn cản sự đổi

mới, hoặc ít nhất là đứng ngáng đường nếu như họ không có được chút lợi lộc gì.

Một nghiên cứu trước đó đã cho thấy rằng những lính mới trong lĩnh vực kinh doanh chất bán dẫn phải mua giấy phép từ những người nắm quyền với khoản tiền khoảng 200 triệu USD. Các bằng sáng chế lẽ ra nên thúc đẩy sự đổi mới, nhưng thay vào đó, chúng lại đươc sử dụng để tạo ra lợi ích cho những kẻ nắm quyền.

Một hệ thống bằng sáng chế thường khá tốn kém. Một nghiên cứu trong 10 năm chỉ

Nhìn ra thế giới

ra rằng, trong năm 2005, nếu không có các chi phí cho bằng sáng chế độc quyền tạm thời, nước Mỹ có lẽ đã tiết kiệm được 3/4 trong tổng hóa đơn thuốc trị giá 210 tỷ USD. Chi phí này sẽ là xứng đáng nếu như các bằng sáng chế mang đến sự đổi mới và phồn thịnh cho quốc gia này. Nhưng thực tế lại không như vậy. Đổi mới tạo nên sự đa dạng trong cuộc sống hiện đại. Từ thuật toán logarit của Google cho tới phương pháp mới trong điều trị bệnh xơ nang, đều củng cố thêm hiểu biết trong “nền kinh tế tri thức”.

Sẽ chẳng có một đồng nào được đưa ra cho sự đổi mới này bởi vì tòn tại quá nhiều những lỗ hổng trong hệ thống cấp bằng sáng chế. Việc bảo vệ sáng chế đang lan tỏa, thông qua các thỏa thuận như Hiệp định Đối tác xuyên Thái Bình Dương, hứa hẹn sẽ bao phủ 1/3 thương mại toàn thế giới. Mục tiêu lúc này nên là chỉnh sửa lại hệ thống bằng sáng chế chứ không phải là mở rộng nó.

đó là sự lựa chọn của tờ báo này. Nhưng việc hủy bỏ bằng sáng chế đi ngược lại trực giác thông thường. Tạo ra một loại thuốc hay phát minh ra một chiếc máy cũng giống như bạn xây một ngôi nhà, và khi có những vị khách không mời mà đến, bạn sẽ cảm thấy khó chịu một cách chính đáng. Những người bị ăn cắp ý tưởng cũng vậy.

Tuy nhiên không có quyền sở hữu nào là tuyệt đối. Khi lợi ích đủ lớn, các chính phủ thường kiểm soát chúng – giữ lấy một phần thông qua việc thu thuế, giải tỏa nhà để làm đường và kiểm soát những gì bạn có thể làm trên mảnh đất của mình. Giữ cân bằng giữa yêu cầu của cá nhân và lợi ích của xã hội là rất khó khăn.

Nhưng với những ý tưởng, nhiều ý kiến đồng thuận cho rằng chính phủ nên buộc các chủ sở hữu IP chia sẻ chúng..

Một lý do đó là việc chia sẻ ý tưởng sẽ không dẫn tới thiệt hại cho người chủ sở hữu nhiều như việc chia sẻ tài sản vật chất. Hai người nông dân không thể thu hoạch cùng Bằng sáng chế ở Anh một vụ mùa, nhưng một kẻ làm hàng nhái có thể sao chép Thế kỷ XIX ở Anh, một một ý tưởng mà không cần câu trả lời triệt để là bãi bỏ lấy đi ý tưởng gốc của người hoàn toàn các bằng sáng chế, sở hữu nó. Một lý do khác

Yesnews là việc chia sẻ mang lại lợi ích to lớn cho xã hội. Những điều này bắt nguồn một phần chính từ việc vận dụng các ý tưởng một cách rộng rãi. Nếu chỉ một số ít người có đủ khả năng chi trả cho việc điều trị thì những người mắc bệnh sẽ gặp nhiều khó khăn, dù cho thực tế, việc sản xuất thuốc chữa bệnh không mất nhiều chi phí. Việc chia sẻ cũng đưa đến thêm nhiều sự đổi mới.

Những ý tưởng chồng chéo nhau. Những phát minh dựa trên tiến bộ sáng tạo trước đó. Sẽ không có nhạc jazz nếu không có điệu blues, không có điện thoại iPhone nếu không có màn hình cảm ứng. Các dấu hiệu cho thấy sự đổi mới ngày nay ít những đột phá hoàn toàn mới lạ hơn trước, nhưng lại nhiều hơn những sự kết hợp thông minh và mở rộng các ý tưởng đã có.

Chính phủ từ lâu đã nhận ra rằng những lý lẽ trên là sự biện minh cho những hạn chế của các bằng sáng chế.

Tuy nhiên, bất chấp những nỗ lực cải cách lặp đi lặp lại, hệ thống này vẫn thất bại. Liệu nó có thể hoạt động tốt hơn?

Khoảnh khắc lóe sáng Các nhà làm cải cách cần phải nhận thức được về hạn chế của chính họ. Bởi vì các

Trang 34

Yesnews

Nhìn ra thế giới

ý tưởng là vô hình và sự đổi mới thì phức tạp. Đến Solomon cũng cảm thấy khó khăn khi phải phân xử giữa những cáo buộc đối chọi nhau.

Những người cấp bằng sáng chế vốn thiếu thốn nguồn lực luôn phải vật lộn để chống lại những luật sư chuyên về sáng chế giàu có. Trải qua nhiều năm, hệ thống này trở thành nạn nhân của những cuộc vận động hành lang và các lời bào chữa đặc biệt. Do đó, một hệ thống bằng sáng chế qua loa nhưng hữu dụng và rõ ràng còn tốt hơn so với một hệ thống chỉn chu nhưng phức tạp. Trong hệ thống chính quyền cũng như trong việc phát minh, đơn giản chính là sức mạnh.

Mục tiêu là phải đánh bại các “quỷ lùn bằng sáng chế” và những kẻ ngáng đường.

Các nghiên cứu đã chỉ ra rằng 40-90% các bằng sáng chế chưa từng được khai thác hoặc được chủ sở hữu của chúng cấp phép sử dụng Bằng sáng chế nên đi kèm với một quy tắc thẳng thừng “dùng hoặc mất”, theo đó các bằng sáng chế sẽ hết hiệu lực nếu sáng chế không được đưa ra thị trường. Vấn đề tranh chấp bằng sáng chế nên được thực hiện dễ dàng hơn mà không

Trang 35

cần phí tổn cao ngất cho một vụ kiện ở tòa án. Gánh nặng cho việc chứng minh để lật đổ một bằng sáng chế trước tòa án nên được giảm bớt.

Bằng sáng chế nên được trao cho những người làm việc miệt mài cho ra những ý tưởng lớn lao và mới mẻ, thay vì những kẻ chỉ nộp giấy tờ cho những thứ nhỏ nhặt.

Yêu cầu đặt ra cho những ý tưởng “không rõ ràng” cần phải được củng cố. Apple không nên được cấp bằng sáng chế cho những máy tính bảng hình chữ nhật với các góc tròn; Twitter không xứng đáng được cấp một bằng sáng chế cho chức năng “kéo thả để làm mới” của mình.

Các bằng sáng chế cũng có thời hạn quá lâu. Sự bảo hộ trong 20 năm có thể phù hợp trong ngành công nghiệp dược phẩm, vì để kiểm nghiệm và đưa một loại thuốc ra thị trường có thể mất đến hơn một thập kỷ. Nhưng trong các ngành công nghiệp khác như công nghệ thông tin, quãng thời gian từ khi ý tưởng lóe lên trong đầu đến dây chuyền sản xuất hay một dòng mã lệnh lại ngắn hơn nhiều. Khi bằng sáng chế trở nên tụt hậu so với tốc độ đổi mới, các doanh nghiệp rốt cuộc trở thành độc

quyền với những tiêu chuẩn trong ngành công nghiệp của mình. Ví dụ, Google có một bằng sáng chế từ năm 1998 về việc xếp hạng các trang web trong kết quả tìm kiếm bằng số liên kết của chúng với các trang khác. Một vài sự phức tạp kèm theo là không thể tránh khỏi: trong các ngành công nghiệp chuyển động nhanh, chính phủ nên dần dần giảm bớt thời hạn của các bằng sáng chế. Ngay cả các công ty dược phẩm cũng có thể tồn tại với các bằng sáng chế có thời hạn ngắn hơn nếu các chế độ quy định cho phép họ mang phương pháp điều trị ra thị trường sớm hơn và với chi phí thấp hơn trước.

Chế độ bằng sáng chế hiện nay hoạt động trên danh nghĩa đem lại sự tiến bộ. Tuy nhiên, nó lại khiến cho sự đổi mới đi thụt lùi. Đã đến lúc phải chỉnh sửa lại hệ thống bằng sáng chế.

Dịch: Thu Thủy

Nguồn: http://www.economist. com/news/leaders/21660522ideas-fuel-economy-todays-patent-systems-are-rotten-way-rewarding-them-time-fix

Yesnews

Sinh hoạt khoa học

“S

inh hoạt khoa học” đã trở thành hoạt động quen thuộc đối với thành viên của YES. Với mục đích là sân chơi nơi mọi người có thể đưa ra quan điểm, tranh luận và thể hiện hiểu biết của mình đối với các vấn đề kinh tế nóng hổi cả trong và ngoài nước. Sự kiện được lấy làm chủ đề của chương trình sinh hoạt tháng 4 lần này là “Kinh doanh đa cấp hợp pháp hay bất hợp pháp”. Chương trình đã được tổ chức thành công với sự tham gia của các anh chị cựu thành viên của CLB đã ra trường và đi làm, chính vì vậy kinh nghiệm các anh truyền đạt lại là vô cùng bổ ích, bên cạnh đó còn có sự góp mặt của một số bạn sinh viên trong trường. Mong rằng sau sự kiện này chúng ta sẽ có thêm nhiều kiến thức hay để phục vụ không chỉ cho học tập mà còn cho công việc sau này. Dưới đây là bài viết tổng hợp những vấn đề chính đã được các nhóm thảo luận và trình bày sôi nổi trong buổi sinh hoạt vừa qua.

Kinh doanh đa cấp hợp pháp hay bất hợp pháp Lịch sử hình thành và 1930 ông bị chính quyền tưởng nảy ra, ông nhờ bạn của phát triển của hình thức Tưởng Giới Thạch bắt giam mình đi giới thiệu sản phẩm tại nhà tù Trung Quốc cùng cho người thân của họ, và sẽ kinh doanh đa cấp Kinh doanh theo mạng gắn liền với tên tuổi của nhà hóa học người Mỹ Karl Renborg (1887-1973). Ông là người đầu tiên đã ứng dụng ý tưởng tiếp thị mạng lưới vào trong cuộc sống, tạo ra một hệ thống kinh tế, một ngành kinh doanh được coi là có triển vọng nhất trong thế kỷ 21. Ông đã có thời gian 20 năm sống và làm việc tại Trung Quốc.

Trong khoảng từ năm 1920-

với những người nước ngoài khác. Điều kiện nhà tù thiếu thốn và vô cùng khó khăn nên ông đã lấy rỉ ở những chiếc đinh sắt để trộn vào thức ăn.

trả hoa hồng nếu những người bạn này bán được sản phẩm.

Tuy nhiên mỗi người chỉ được cóhai kênh phân phối sản phẩm. Kết quả thật bất ngờ, thông tin về sản phẩm Sau khi ra tù và trở về quê của ông được truyền bá rộng hương Karl đã bắt tay ngay rãi mang lại doanh thu ngoài vào nghiên cứu cách bổ sung sức tưởng tượng. dinh dưỡng từ những sản phẩm thiên nhiên. Ban đầu Năm 1934, Karl sáng lập ông đề nghị người quen thử công ty Vitamins California nghiệm sản phẩm của mình hoạt động dựa trên hình thức nhưng không ai đồng ý. Một ý kinh doanh này đã tiết kiệm

Trang 36

Yesnews

Sinh hoạt khoa học

được khá nhiều chi phí bỏ ra cho quảng cáo và các chi phí trung gian (đại lý, bán lẻ, kho bãi,…), thù lao cho người tham gia từ đó cũng trở nên cao hơn. Cuối năm 1939 đầu năm 1940 ông đổi tên công ty mình thành Nutrilite Products.

Sau một thời gian làm việc có hiệu quả với công ty Nutrilite Products, Rich De Vos và Jay Van Andel (2 cộng tác viên của công ty) nhận thấy sức mạnh to lớn của kinh doanh theo mạng và đã sáng lập ra công ty riêng của mình mang tên American Way Corporation, viết tắt là Amway và hiện nay Amway đã trở thành một trong những công ty hàng đầu thế giới trong ngành kinh doanh đa cấp với chi nhánh trên 80 quốc gia.

Kinh doanh đa cấp hợp pháp hay bất hợp pháp Chúng ta muốn xác định kinh doanh đa cấp hợp pháp hay bất hợp pháp cần phải dựa vào nhiều đặc điểm mới phán đoán được. Hiện tại có vô vàn các loại hình kinh doanh đa cấp khác nhau nên muốn phân biệt được không phải là điều dễ dàng.

Trang 37

Kinh doanh đa cấp là hợp pháp nếu nó có đầy đủ các đặc điểm được công nhận sau đây.

Các công ty đã được cấp giấy phép kinh doanh bởi Bộ Công Thương. Trong quá trình hoạt động họ đã lên một chính sách rõ ràng, minh bạch, chính xác ví dụ như đối với những người trong quá trình tham gia gặp tai nạn thì hoa hồng họ nhận được sẽ nhượng lại cho người thừa kế. Khi thực hiện bất kì dự án kinh doanh mới nào họ đều chuẩn bị rất kĩ càng từng bước một từ thiết kế sản phẩm cho đến đóng gói và phân phối ra thị trường. Các khâu phối hợp nhịp nhàng với nhau đưa sản phẩm tốt nhất đến tay người tiêu dùng bằng phương tiện nhanh nhất. Chi phí để gia nhập mạng lưới rất nhỏ, không đáng kể. Đặc biệt những người tham gia đều là tự nguyện và có quyền bình đẳng như nhau không kể tham gia trước hay sau, sớm hay muộn. Đã từng có rất nhiều những nhà phân phối tham gia làm việc cho công ty đa cấp thành công hơn những người đi trước nó. Điều này là hoàn toàn bình thường vì lợi nhuận hưởng theo doanh thu bán được càng nhiều sản phẩm thì hoa hồng nhận được lại càng cao. Hơn nữa sản phẩm của

các công ty đa cấp hợp pháp thường có chất lượng cao, có hướng dẫn sử dụng, bảo hành đầy đủ. Khách hàng sẽ được hoàn trả lên tới 90% nếu chất lượng sản phẩm không đạt yêu cầu. Chính vì vậy sản phẩm này thường được lựa chọn do nhu cầu thực tế trong cuộc sống chứ không phải do ép buộc bất kì điều gì cả. Sự tự nguyện được đề cao một cách tuyệt đối.

Các công ty đa cấp hợp pháp, thành công trên thị trường có thể kể đến như Amway, Oriflame,… Hàng năm những công ty này đã thu được doanh thu rất cao nhờ bán sản phẩm của mình.

Ngược lại với đa cấp hợp pháp đó chính là hình tháp ảo. Đây là loại hình bất hợp pháp. Khi tham gia vào các công ty này người tham gia sẽ phải đóng một khoản phí rất lớn để mua hàng của nó, số tiền có thể lên tới chục triệu VNĐ. Trong khi để tham gia vào một mô hình đa cấp chính thống chỉ phải đóng một khoản phí rất nhỏ để cấp thẻ và mua tài liệu về doanh nghiệp, chứ không nhất thiết phải mua sản phẩm. Điểm đáng lưu ý thứ hai đó là, hoa

Yesnews

Sinh hoạt khoa học

hồng của người tham gia tăng thêm nhờ việc mời gọi được nhiều người hơn nữa tham gia vào, mời các nhiều thì số tiền họ thu lại được càng cao. Thứ ba là trong hợp đồng người tham gia đa cấp ngoài khoản hoa hồng mình nhận được còn được thêm hoa hồng từ cấp dưới khi “phát triển mạng lưới”. Thứ tư các gói sản phẩm của loại hình này thường bị đội giá lên gấp cao có khi gấp hai, ba lần so với giá gốc, chất lượng thì không đảm bảo và đặc biệt sản phẩm này chỉ bán được trong mạng lưới mà không bán được ra ngoài thị trường.

Một số công ty đa cấp bất hợp pháp có thể kể đến như Thiên Ngọc Minh Uy và vụ gần đây gây nhiều bức xúc nhất có thể kể đến đó là Liên Kết Việt. Chúng thường đánh

vào tâm lý muốn làm giàu nhanh chóng trong khi công sức bỏ ra ít, và cuối cùng người chịu thiệt lại chính là những người dân cả tin. Khi bị báo chí phanh phui Liên Kết Việt đã lừa hơn 60,000 người, nhiều người đã nhà tan cửa nát chỉ vì đặt niềm tin không đúng chỗ.

Các hình thức kiểm soát đa cấp của các nước trên thế giới và ở Việt Nam Tại Hoa Kì, quê hương của loại hình kinh doanh này, đa cấp hoạt động dưới sự kiểm soát của một đạo luật riêng, tuân thủ chặt chẽ quy định của Cục Quản lý Dược liên bang về thông tin được công bố trên nhãn mác sản phẩm.

Ngoài ra hiệp hội bán hàng trực tiếp Hoa Kì còn ban hành Bộ tiêu chuẩn đạo đức yêu

cầu tất cả mọi người liên quan đến hình thức đa cấp phải thực hiện theo. Đồng thời các công ty đa cấp phải thực hiện nghĩa vụ đóng thuế cho mỗi bang – nơi họ hoạt động.

Tại Hàn Quốc – một trong những nước bán hàng trực tiếp thuộc top 10 trên thế giới cũng đã ban hành các điều luật về đa cấp để đảm bảo quá trình kiểm soát được diễn ra thuận tiện. Hàn Quốc ban hành Luật bán hàng tận cửa, trong đó chương 3 quy định rõ từng phần trong cơ chế quản lý hoạt động BHĐC, cụ thể như: Tài liệu phải xuất trình để xin đăng ký hoạt động đa cấp; Những trường hợp không được đăng ký BHĐC; Quy định về nhà phân phối; Quy định về rút/trả hợp đồng; Quy định về trả hoa hồng; Quy định về thông báo, quảng cáo

Các mô hình phân phối sản phẩm của Amway

Trang 38

Sinh hoạt khoa học

liên quan đến tiền hoa hồng; Quy định về điều kiện gia nhập và rút khỏi mạng lưới; Các hành vi bị cấm;… Ở nước ta, các đạo luật về bán hàng đa cấp cũng đã được ban hành dưới sự giám sát chặt chẽ của Cơ quan quản lý cạnh tranh thuộc Bộ Công Thương. Do thủ đoạn của hoạt động bán hàng đa cấp biến tướng ngày càng nhiều nên các quy định được cập nhật thường xuyên khá chặt chẽ và đầy đủ. Tuy nhiên vẫn còn có một vài lỗ hổng nhỏ như: Nghị định 110 chỉ áp dụng đối với các hoạt động bán hàng hóa theo phương thức đa cấp mà không điều chỉnh đối với các hoạt động cung ứng dịch vụ theo phương thức đa cấp. Để hạn chế hoạt động của các

Tranh luận tại buổi sinh hoạt Các tài liệu tham khảo:

Trang 39

Yesnews Các mô hình phân phối loại hình đa cấp biến tướng cần tăng cường hơn nữa công sản phẩm của Amway tác kiểm tra giám sát các hoạt Kết thúc sinh hoạt động bán hàng đa cấp và xử Tranh luận tại buổi sinh phạt thật nặng để răn đe. hoạt Kết Các tài liệu tham khảo: http://congluan.vn/nhanKinh doanh đa cấp ngày dien-kinh-doanh-da-cap-hopcàng có nhiều hình thức biến phap-va-bat-chinh/ tướng, chính phủ khó có thể Tài liệu sinh hoạt khoa học kiểm soát hết được. Vì vậy tháng 4 “Kinh doanh đa cấp người dân cần phải hết sức đề hợp pháp hay bất hợp pháp” cao cảnh giác đối với những của câu lạc bộ YES. loại hình này. Đôi khi vì những hình thức đa cấp biến tướng mà nhiều người đã có Người tổng hợp: cái nhìn ác cảm với loại hình Phương Ngọc này. Chúng ta cần nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện để phân biệt được phải trái, đúng sai, tránh tình trạng tẩy chay những công ty đa cấp hợp pháp mang lại lợi ích cho xã hội.

Kết thúc sinh hoạt

Yesnews

Góc nội bộ

[Sinh hoạt khoa học tháng 4] Tiếp nối thành công của sinh hoạt khoa học tháng 9/2015, hoạt động sinh hoạt khoa học tháng 4/2016 đã được diễn ra rất thành công. Chủ đề của hoạt động lần này đó là “Kinh doanh đa cấp hợp pháp hay bất hợp pháp”. Cùng với sự tham gia của nhiều thành viên đặc biệt là sự có mặt của ban cố vấn - các anh chị cựu thành viên CLB dày dặn kinh nghiệm đã làm nên sự thành công của chương trình. Những trò chơi trí tuệ đầy hấp dẫn, những màn tranh luận vô cùng kịch tính và phần phản biên “căng thẳng” giữa các đội đã tạo nên sự hấp dẫn cho chương trình. Có thể nói “Sinh hoạt khoa học” đã mang đến sân chơi kiến thức bổ ích về vấn đề mang tính thời sự nóng hổi “đa cấp”. Bên cạnh đó qua chương trình mọi người còn được học hỏi giao lưu lẫn nhau, biết thêm nhiều điều thú vị. Mong rằng hoạt động này sẽ được duy trì trong các kì tiếp theo, mang đến nhiều hơn tri thức cho mọi người.

Trao phần thưởng

Màn tranh luận gay cấn

Phần thưởng dành cho người thắng cuộc

Trang 40

Yesnews

Góc nội bộ

[Ngày con trai] Ngày 6/4 vừa qua một buổi “party” vô cùng ấm cúng đã diễn ra dành tặng riêng cho các bạn nam tại Tigon Coffe – một địa điểm khá quen thuộc. Các tài năng tiềm ẩn đã mang đến những tiết mục văn nghệ đầy hấp dẫn, những trò chơi thú vị như diễn tả từ được cho trước gây ra vô số hiểu lầm “khó đỡ”. Và được mong chờ hơn cả có lẽ là các món quà do chính các bạn nữ tự tay thiết kế gửi tặng đến các bạn nam. Mong rằng món quà nhỏ nhưng ý nghĩa lớn này sẽ để lại cho các bạn kỉ niệm đẹp trong suốt thời gian gắn bó với CLB.

Màn tranh luận gay cấn

Trang 41

Thiệp handmade