Yesnews tháng 6 năm 2014

Mục lục

Quản lý bản tin Phòng công tác chính trị và quản lý sinh viên ĐH KTQD Chịu trách nhiệm bản tin Hội Sinh viên ĐH KTQD Cố vấn nội dung Phòng quản lý khoa học ĐH KTQD Thực hiện nội dung, biên tập và phát hành CLB Sinh viên Nghiên cứu Khoa học ĐH KTQD -----Tổng biên tập: Nguyễn Thị Lan Biên tập: Đinh Thanh Nhàn, Nguyễn Huyền Trang, Đỗ Phương Dung, Nguyễn Hồng Ngọc

Nội dung: Nguyễn Thị Thu Trang, Đậu Thị Lan Anh, Nguyễn Thị Phương Hoa, Hoàng Thị Thảo, Trần Thị Mỹ Linh, Nguyễn Huyền Trang, Nguyễn Ngọc Thanh, Trịnh Duy Hoàng, Nguyễn Hồng Ngọc, Phan Huy Hoàng.

Thiết kế và trình bày: Nguyễn Thị Hồng Nga ----Mọi ý kiến đóng góp xin gửi về Địa chỉ: Phòng 121- khu nội trúĐH KTQD

Giao lộ thông tin 

Tin trong nước tháng 6- 2014………………..2



Tin quốc tế tháng 6-2014……………………..9

Lăng kính khoa học 

Kinh tế Brazil-bàn thua ngay trên sân nhà…12



Hợp pháp hóa cá độ bóng đá- liệu có thành

hiện thực……………………………………………...17 Nhìn ra thế giới 

trong thiết kế xanh…………………………………...20 

Liệu World Cup có phải một thương vụ công

bằng cho Brazil?...........................................................26 

World Cup sẽ ảnh hưởng như thế nào đến

Brazil?............................................................................30

Emai: yesnews.neu@gmail.com

1

Các sân vận động tại World Cup 2014 đi đầu

YESNEWS 6-2014

Giao lộ thông tin

TIN TRONG NƯỚC THÁNG 6 Bước sang tháng 6, chỉ số CPI không có biến động lớn, chỉ số lạm phát 6 tháng đầu năm thấp nhất so với cùng kỳ trong 13 năm trở lại đây; giá vàng và USD cũng đang dần ổn định dưới tác động của Ngân hàng Nhà nước. Trong khi giá sữa bán lẻ giảm thì giá xăng dầu lại tăng nhẹ. Ngoài ra, dư luận đang xôn xao về việc bầu Kiên bị tuyên án 30 năm tù cùng với “cú bay” nhầm của Vietjet Air. Cùng với đó, luật đầu tư mặc dù được sửa đổi nhưng vẫn không phát huy được quyền tự do kinh doanh của các nhà đầu tư

CPI tháng 6/2014

Diễn biến CPI qua các tháng - Nguồn: Tổng cục Thống kê.

Tổng cục thống kê vừa công bố chỉ số giá tiêu dùng CPI tháng 6/2014 đã tăng 0,3% so với tháng 5/2014 và tăng 4,98% so với cùng kỳ năm trước.

Theo đó, sau nửa năm, chỉ

2

số lạm phát mới chỉ đạt

1,38%, bằng 1/5 chỉ tiêu lạm phát cả năm. 1,38% là chỉ số lạm phát thấp nhất trong 13 năm trở lại đây.

So với cùng kỳ năm ngoái, CPI tăng 4,98% phần lớn nhờ sự tăng cao thuộc về lĩnh vực giáo dục với mức tăng 11,35%, đứng thứ 2 là thuốc và dịch vụ y tế tăng 8,12%. So với tháng

YESNEWS 6-2014

5/2014, giá các nhóm mặt hàng không có sự dao động lớn. Một số nhóm hàng tăng nhẹ từ 0,01% 0,61%, dịch vụ giáo dục tiếp tục giữ nguyên mức như tháng 5, trong khi nhóm ngành lương thực và bưu chính viễn thông giảm nhẹ tương ứng 0,43% và 0,13%.

Theo số liệu của Tổng cục Thống kê, CPI hàng tháng đang có dấu hiệu tăng tốc với mức tăng tháng sau cao hơn tháng trước.

Nguyên nhân khiến CPI tăng giá xuất phát từ nhóm hàng ăn và dịch vụ ăn uống, nhóm có quyền số cao nhất, với mức tăng tháng sau cao hơn tháng trước là 0,15%; 0,17% và 0,28% tương ứng với các

tháng 4, 5 và 6. Theo nhận định của các chuyên gia, nhóm hàng này sẽ có khả năng tiếp tục tăng giá trong thời gian tới do chi phí đầu vào của các hộ chăn nuôi vẫn ở mức cao, việc tái đàn lợn, gia cầm chưa có dấu hiệu tích cực và nguy cơ dịch bệnh ở gia súc, gia cầm vẫn tiềm ẩn nhiều rủi ro. Việc điều chỉnh giá các mặt hàng nhà nước quản lý như dịch vụ y tế và học phí giáo dục, xăng, dầu,… cũng là những nguy cơ tăng giá tiềm ẩn trong thời gian tới.

Nhóm thuốc và dịch vụ y tế tăng mạnh nhất trong tháng ở mức 0,74% trong đó dịch vụ y tế tăng 0,87% so với tháng trước. Nguyên nhân do thành phố Hồ Chí Minh thực hiện điều chỉnh giá các dịch vụ y tế theo thông tư liên Bộ Y tế - Tài chính, bên cạnh đó, bởi mức điều chỉnh khá lớn nên chỉ số giá nhóm hàng này tăng khá cao và đóng góp vào CPI cả nước ước khoảng gần 0,05%. Nhóm nhà ở, vật liệu xây dựng, điện, nước và chất đốt có mức tăng mạnh thứ 2 ở mức

3

tăng 0,61% so với tháng trước. Việc tăng giá gas bán lẻ kết hợp với giá các loại vật liệu xây dựng biến động nhẹ do đang trong mùa xây dựng làm cho chỉ số nhóm hàng này tăng cao hơn mức tăng của tháng trước. Trong nhóm các tỉnh thành được Tổng cục Thống kê công bố, Hải Phòng là tỉnh có CPI tháng 6 tăng thấp nhất (0,04%) cao nhất là Tp.HCM (0,58%) so với tháng 5 với sự đóng góp chủ yếu thuộc về nhóm thuốc và dịch vụ y tế với mức tăng lên tới 8,69%.

Bên cạnh đó, hai mặt hàng không được tính vào chỉ số CPI chung là vàng vào đô la Mỹ giảm 0,12% và tăng 0,49% so với tháng trước.

YESNEWS 6-2014

Tình hình xuất nhập khẩu tháng 6 Theo số liệu vừa được công bố của cơ quan thống kê cho biết kim ngạch xuất nhập khẩu tháng 6/2014 ước đạt 24,4 tỷ USD trong đó kim ngạch xuất khẩu ước tính đạt 12,1 tỷ USD. Kim ngạch xuất khẩu 6 tháng đầu năm 2014 so với cùng kỳ năm ngoái đạt 70,9 tỷ USD tăng 14,9 %. Đối với hoạt động nhập khẩu kim ngạch tháng 6 đạt 12,3 tỷ USD giảm 3,7 % ( 478 triệu USD) so với tháng trước..

Kim ngạch xuất khẩu tính chung 6 tháng đầu năm đạt 70,9 tỷ USD. Tại thời điểm đó kim ngạch nhập khẩu đạt 69,6 tỷ USD. Như vậy trong vòng 6 tháng nước ta là nước xuất siêu. Khu vực đầu tư trực

tiếp của nước ngoài (kể cả dầu thô) xuất siêu khá cao đạt tới 8,5 tỷ USD và khu vực trong nước vẫn tiếp tục nhập siêu với 7,2 tỷ USD. Trong hoạt động xuất khẩu kim ngạch tháng 6 ước đạt 12,1 tỷ USD đã giảm 2,5% so với tháng trước. Các mặt hàng có kim ngạch tăng đáng kể như cao su tăng 37,9 % tương đương 44 triệu USD, hàng dệt may 13,3 % (206 triệu USD), gỗ và sản phẩm gỗ 14,3 % (63 triệu USD)….

Kim ngạch nhập khẩu các mặt hàng phục vụ sản xuất gia công, lắp ráp vẫn duy trì ở mức tăng cao so với cùng kỳ như máy móc thiết bị, dụng cụ và phụ tùng 22,2 % (1,9 tỷ USD), điện thoại và các linh kiện 6,3 % (237 triệu USD), kim loại thường khác 17,4 % (244 tỷ USD), nguyên phụ liệu dệt may, da giầy 28,5 % (515 triệu USD) vải 17,9 % (72 triệu USD). Đây là những dấu hiệu tích cực cho thấy sự phục hồi của hoạt động sản xuất trong nước. Căng thẳng biển Đông vẫn chưa có

4

dấu hiệu ảnh hưởng đến xuất nhập khẩu giữa Việt Nam và Trung Quốc. Thủy sản là một trong những mặt hàng xuất khẩu chủ yếu của Việt Nam sang Trung Quốc. VASEp đưa ra những quan điểm về tình hình hoạt động thương mại của doanh nghiệp thủy sản với đổi tác Trung Quốc vẫn bình thường nhưng thái độ có phần e dè. Dự đoán năm 2014 có thể sẽ tiếp tục là một năm bội thu của Việt Nam trong xuất khẩu thủy sản sang Trung Quốc.

Tuyên án “bầu Kiên” 30 năm tù Vào ngày 09/06 vừa qua, Tòa án Nhân dân thành phố Hà Nội vừa tuyên án ông Nguyễn Đức Kiên (bầu Kiên - nguyên Phó chủ tịch Hội đồng Quản trị, nguyên Phó chủ tịch Hội đồng sáng lập Ngân hàng Thương mại Cổ phần Á Châu (ACB)) mức án 30 năm tù. Có thể nói vụ án này là một trong những đại án kinh tế của Việt Nam trong năm 2014, nhận được sự quan tâm lớn của

YESNEWS 6-2014

cả giới kinh tế, chính trị và toàn thể nhân dân.

Cụ thể, Viện kiểm sát đã đề nghị tuyên phạt ông Kiên 18 – 24 tháng tù vì tội kinh doanh trái phép; 4 – 5 năm tù do trốn thuế; 16 -18 năm tù vì tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản; 14 – 15 năm tù vì tội cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Theo cáo buộc, từ năm 2007 – 2013, bầu Kiên đã thông qua 6 công ty do mình làm Chủ tịch kinh doanh không đúng với nội dung đăng ký kinh doanh với tổng số tiền hơn 21 tỷ đồng. Các công ty này không có giấy chứng nhận kinh doanh cổ phần, cổ phiếu nhưng thực tế không kinh doanh gì khác ngoài lĩnh vực này.

Năm 2009, công ty B&B của ông Kiên kinh doanh giá vàng trên tài khoản ngoài lãnh thổ Việt Nam với ngân hàng ACB thu

được lợi nhuận trên 100 tỷ đồng. Lợi dụng chính sách miễn thuế thu nhập cá nhân của Nhà nước, ông Kiên đã chuyển lợi nhuận của doanh nghiệp sang cho cá nhân để trốn tránh nghĩa vụ nộp thuế 25 tỷ đồng. Bên cạnh đó, bầu Kiên còn chỉ đạo một số cấp dưới lập khống biên bản chuyển nhượng 20 triệu cổ phần công ty Thép Hòa Phát do ABCI sở hữu cho công ty TNHH MTV Thép Hòa Phát. Trong khi công ty ABCI đang sử dụng những cổ phiếu này thế chấp cho ngân hàng ACB. Từ đó, bầu Kiên đã chiếm đoạt được 264 tỷ đồng. Ngoài ra, còn nhiều tội danh khác của bị cáo Nguyễn Đức Kiên cũng được Viện kiểm sát đưa ra.

Dựa vào cáo buộc của Viện kiểm sát cùng các chứng cớ xác thực có được, toàn tuyên phạt bị cáo Nguyễn Đức Kiên 30 năm tù cho 4 tội danh như đã truy tố. Ngoài ra, ông Kiên còn phải nộp hơn 75 tỷ đồng tiền trốn thuế để sung công quỹ, 100 triệu tiền lừa đảo, đồng thời

5

cấm hoạt động ngân hàng sau 5 năm hết hạn tù. Tòa cũng tuyên phạt nhóm bị cáo phạm tội lừa đảo chiếm đoạt tài sản. Theo đó:  Bị cáo Trần Ngọc Thanh (nguyên Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư ACB Hà Nội – ACBI): 5 năm 6 tháng tù giam;  Bị cáo Nguyễn Thị Hải Yến (nguyên Kế toán trưởng ACBI): 5 năm tù giam.

Mức án đối với nhóm bị cáo phạm tội cố ý làm trái:  Lý Xuân Hải (nguyên Tổng giám đốc ACB): 8 năm tù giam;  Phạm Trung Cang (nguyên Phó chủ tịch ACB): 3 năm tù giam;  Trịnh Kim Quang (nguyên Phó chủ tịch ACB): 4 năm tù giam;  Lê Vũ Kỳ (nguyên Phó chủ tịch ACB): 5 năm tù giam;  Huỳnh Quang Tuấn (nguyên Phó chủ tịch ACB): 2 năm tù giam.

Hội đồng xét xử cũng kiến nghị Ngân hàng Nhà nước

YESNEWS 6-2014

rà soát lại và bổ sung văn bản nhằm tháo gỡ các vấn đề trong hoạt động của ngành ngân hàng. Tòa cho rằng "hành vi của các bị cáo là đặc biệt nghiêm trọng, làm lũng đoạn thị trường tiền tệ của Nhà nước, cho nên cần phải có mức án nghiêm khắc nhằm răn đe và phòng ngừa chung".

Việc bầu Kiên bị bắt cho thấy rất nhiều kẽ hở của Pháp luật kinh tế Việt Nam. Là một doanh nhân có tầm ảnh hưởng lớn, việc bắt giam và xét xử bầu Kiên cũng gây ra nhiều hệ lụy không nhỏ: chứng khoán lao dốc khiến hàng loạt đại gia chứng khoán mất tiền tỷ; hàng loạt ngân hàng lao đao; giá vàng biến động thất thường; 2 CLB bóng đá giải tán… Ngoài đầu tư vào lĩnh vực ngân hàng, bầu Kiên còn đầu tư vào các lĩnh vực du lịch, may mặc, bất động sản… nắm giữ những ghế quan trọng tại Du lịch Chợ Lớn, Du lịch Thiên Minh, sở hữu chuỗi khách sạn Victoria,

Caltex, Liên doanh KFC Việt Nam. Giá vàng USD/VND

và

tỷ

giá

triệu đồng/lượng trước đó.

Hiện nay, giá vàng trong nước đang tăng chậm và giảm nhanh hơn giá quốc

25/06, giá USD đã giảm từ mức 21.380 VND về còn 21.360 VND. Giá USD tự do bán ra hiện đang ngang với giá USD niêm yết tại một số ngân hàng thương mại. Tỷ giá USD/VND cũng đang có xu hướng chững lại.

Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam tăng giá xăng, dầu hỏa, mazut.

Diễn biến giá vàng SJC tại DOJI - Nguồn: DOJI. Giá vàng SJC sáng nay (25/6) hầu như không có thay đổi so với hôm qua đạt mức 36,750 triệu đồng/lượng mua vào và 36,810 triệu đồng/lượng bán ra.

Sau đợt giảm giá mạnh vào đầu tháng, giá vàng đã có xu hướng tăng mạnh ở giữa tháng và đang chững lại vào cuối tháng. Tính tới chiều 24/06, giá vàng SJC bán lẻ hiện đang đứng cao hơn giá vàng quốc tế quy đổi là 2,9 triệu đồng/lượng. Chênh lệch giá vàng trong nước và thế giới mấy ngày gần đây giảm nhanh từ mức trên 4

6

tế. Theo một số chuyên gia, điều này một phần do nhu cầu mua vàng của người dân đang ở mức thấp. Giá vàng trên thị trường vẫn đang nhận được sự hỗ trợ từ căng thẳng leo thang ở Iraq.

Tuy nhiên, để tăng cao hơn, giá vàng cần có những nhân tố hỗ trợ mới.

Trong bối cảnh hiện tại, thị trường chứng khoán toàn cầu tăng điểm vẫn là một trở ngại đối với giá vàng.

Sau khi tăng đáng kể 2 ngày đầu tuần, giá USD trên biểu niêm yết của các ngân hàng thương mại đã chững lại; mức giá bán ra có từ 21.360 - 21.380 VND. Tới sáng ngày

YESNEWS 6-2014

Vào lúc 20h ngày 23/06, Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) chính thức tăng giá xăng, dầu hỏa, mazut. Đây là lần điều chỉnh mới nhất của Petrolimex sau việc công bố giảm giá bán một số mặt hàng dầu vào ngày 12/06 vừa qua.

Mức giá bán lẻ mới được áp dụng tại tất cả các cửa hàng xăng dầu của Petrolimex và các cửa hàng xăng dầu thuộc đại lý, tổng đại lý của Petrolimex. Mức bán lẻ tại vùng 2 là mức giá tối đa theo Quyết định số 83/PLX-QĐ-TGĐ ngày 07/03/2012.

Lý giải về động thái này, lãnh đạo Petrolimex cho biết: việc tăng giá hoàn toàn xuất phát từ thực tiễn diễn biến giá dầu thành phẩm trên thị trường thế giới trong chu kỳ tính giá, phù hợp với nguyên tắc xác định giá bán tại Nghị định 84/2009/NĐ-CP ngày 15/10/2009 của Chính phủ về kinh doanh xăng dầu (NĐ 84) và các văn bản hướng dẫn thi hành NĐ 84 của Liên bộ Tài chính Công Thương.

Theo tính toán của Bộ Tài Chính, trên thị trường hiện nay với mức giá này, giá xăng bán lẻ đang thấp hơn giá cơ sở 683 đồng/lít, giá dầu diesel thấp hơn 26 đồng/lít, giá dầu hỏa và dầu mazut thấp hơn mức

7

cơ sở là 174 đồng/lít và 570 đồng/lít.

Máy bay của Vietjet Air hạ cánh nhầm sân bay Trong đêm 19/6/2014, chuyến bay mang số hiệu VJ 8861 đã đáp xuống sân bay Cam Ranh thay vì sân bay Liên Khương (Đà Lạt) theo hành trình ban đầu, một sự việc sau này được biết tới như một vụ bay nhầm hy hữu.

Ngày 21/6/2014, Nhóm điều tra của Cục Hàng

YESNEWS 6-2014

không Việt Nam đã có kết luận ban đầu về nguyên nhân trực tiếp xảy ra sự cố khai thác bay của VietJet Air là do nhân viên điều phái bay, tổ bay và tổ tiếp viên của VietJet Air không thực hiện đúng quy trình khai thác. Vì vậy, Cục Hàng không Việt Nam đã tạm đình chỉ hiệu lực giấy phép của nhân viên điều phái bay VietJet Air tại Nội Bài và toàn bộ tổ bay (người lái và tiếp viên) thực hiện chuyến bay VJ8575 chặng bay HANDLI (Hà Nội - Đà Lạt) ngày 19/6/2014 để tiếp tục làm rõ mức độ vi phạm, đồng thời, có biện pháp xử lý phù hợp đối với hãng hàng không và các cá nhân liên quan. Điều đáng nói là trước đó, nhân viên truyền thông của Vietjet Air đã giải thích với phóng viên nguyên nhân của việc này do ảnh hưởng của thời tiết nên thay đổi lịch trình bay. Điều này là khá vô lý.

Vietjet Air cuối cùng đã đưa ra lý giải rằng: đây không phải là thông cáo báo chí chính thức từ

hãng, mà xuất phát từ “nhân viên truyền thông” xử lý thông tin trong đêm 19/6. Thông cáo có viết:

người ta hay nói "honesty is the best policy - trung thực là chính sách tốt nhất".

“Do nhu cầu cung cấp thông tin gấp từ các cơ quan báo chí ngay trong đêm, nên việc thu nhận thông tin ban đầu của nhân viên này từ các bộ phận khác chưa đầy đủ và chính xác. Vietjet xin cáo lỗi và đã kiểm điểm nghiêm túc về việc này… Vietjet gửi lời xin lỗi tới hành khách về việc này và mong nhận được sự thông cảm của hành khách và các cơ quan truyền thông”.

Đây là một bài học đáng tiếc cho không chỉ ngành hàng không mà còn cho nhiều doanh nghiệp khác.

Việc này đưa tới một hình ảnh thiếu tích cực về một hãng hàng không, vốn dĩ đã và đang nỗ lực để chứng minh rằng mình là một nhà cung cấp dịch vụ thân thiện, an toàn. Việc cố gắng che đậy một khuyết điểm như Vietjet Air đã làm khiến cho khách hàng càng mất lòng tin vào hãng nhiều hơn. Ông Nguyễn Thanh Sơn, Tổng giám đốc công ty truyền thông T&A Ogilvy, phân tích rằng “trong xử lý khủng hoảng truyền thông,

8

Chống tham nhũng vốn ODA Việt - Nhật Sáng 24/6, Bộ Kế hoạch và Đầu tư tổ chức cuộc họp đối thoại Việt Nam Nhật Bản về phòng chống tham nhũng trong các dự án sử dụng vốn ODA Nhật Bản.

Chỉ mở cửa với báo chí ở phần phát biểu khai mạc, sau đó buổi đối thoại đã diễn ra với hình thức họp kín giữa hai bên Việt – Nhật.

Hối lộ 16 tỷ đồng cho một số quan chức tại Tổng Công ty Đường sắt Việt Nam, cho đến nay, nghi án Công ty JTC Nhật Bản đã có 6 quan chức đường sắt bị cơ quan điều tra khởi tố và bắt tạm giam.

Theo bản thông cáo được phát đi từ Bộ Kế hoạch và Đầu tư, cuộc đối thoại là để hai bên cùng kiểm điểm

YESNEWS 6-2014

lại hành động và giải pháp phòng ngừa tham nhũng trong các dự án ODA Nhật thời gian vừa qua. Qua đó, đưa ra giải pháp đẩy lùi tham nhũng.

Là khoản đầu tư của nước ngoài nhằm thúc đẩy phát triển kinh tế và phúc lợi ở các nước đầu tư, hi vọng ngồn vốn vay ODA của Nhật nói riêng và của các nước trên Thế giới vào Việt Nam sẽ được sử dụng có hiệu quả hơn nữa trong thời gian tới.

Thu Trang – Lan AnhPhương Hoa (tổng hợp)

TIN QUỐC TẾ THÁNG 6- 2014 Khủng hoảng Iraq – đất nước sản xuất dầu thứ 2 OPEC đã tác động lên thị trường dầu thế giới đồng thời ảnh hưởng trực tiếp các quốc gia nhập khẩu dầu, đặc biệt khu vực châu Á. Ngân hàng châu Âu ECB quyết định hạ lãi suất với hi vọng cải thiện thanh khoản, kích thích nền kinh tế tăng trưởng. Cùng với đó là sự kiện diễn đàn kinh tế Brussels diễn ra thường niên và báo cáo kinh tế Mỹ tăng trưởng chậm 6 tháng đầu năm của bộ thương mại Hoa Kỳ.

Khủng hoảng Iraq và hệ lụy

Những ngày vừa qua, khủng hoảng ở Iraq – đất nước sản xuất dầu thứ hai OPEC có diễn biến phức tạp, tác động mạnh tới thị trường dầu lửa, khiến giá dầu tăng cao. Ngày 19/6 giá dầu thô Brent cao kỷ lục trong 9 tháng qua với mức 115,71 USD/thùng.

Bất ổn ở Iraq đã đe dọa tới nguồn cung dầu ở châu Á, đặc biệt là Ấn Độ và ASEAN-khu vực các nước

9

phụ thuộc lớn vào nhập khẩu dầu mỏ. Riêng Ấn Độ tỷ lệ nhập khẩu 75%.

Bên cạnh đó Trung Quốc cũng chịu ảnh hưởng lớn của cuộc khủng hoảng, khi mà nước này vào tháng 9/2013 đã vượt Mỹ để trở thành nước có xuất nhập khẩu lớn nhất thế giới. Trung Quốc hiện đang đầu tư 4 tỷ USD vào ngành công nghiệp mỏ Iraq. Để khắc phục, Trung Quốc đã tìm những đối tác mới nhằm đa dạng hóa nguồn cung, trong đó có Oman, UAE, Venezuela và Nga… Tuy nhiên, giá dầu tăng vẫn

YESNEWS 6-2014

làm giảm tốc độ tăng trưởng của kinh tế nước này.

Theo nghiên cứu của ANZ- ngân hàng xuất nhập khẩu dầu lửa, ngân hàng trung ương các nước chịu ảnh hưởng đã phải thắt chặt tiền tệ hơn để đối phó với tình trạng này.

Diễn đàn kinh tế Brussels: Chiến lược cho sự phát triển bền vững

Ngày 10/6 vừa qua , diễn đàn kinh tế Brussels 2014 đã diễn ra tại thủ đô Brusels – Vương quốc Bỉ.

Đây là cơ hội các quốc gia thành viên Liên minh châu Âu (EU) ngồi lại thảo luận các biện pháp thúc đẩy phục hồi kinh tế, xem xét các bài học rút ra từ cuộc khủng hoảng kinh tế toàn cầu mà EU chịu ảnh hưởng nặng nề. Sự kiện thường niên này đã thu hút sự tham dự của hơn1.000 đại biểu là các nhà hoạch định chính sách về kinh tế luật pháp..

Chủ đề của diễn đàn “ Duy trì sự phục hồi, chiến lược và chính sách cho sự tăng trưởng ổn định ’’.Các đại biểu đã đi sâu thảo luận về kinh nghiệm của các quốc gia thành viên thành công khi thoát khỏi suy thoái kinh tế và từng bước ổn định phát triển.Trong đó Bồ Đào Nha quốc gia thành công với chính sách thắt lưng buộc bụng .Nỗ lực của Bồ Đào Nha đã đưa quốc gia này rút ra khỏi chương trình cứu trợ của “bộ ba” chủ nợ :EU, ECB và quỹ tiền tệ quốc tế IMF từ khi ngày 17/5 vừa qua.Quốc gia Latvia cũng được cho là có hiệu quả sau khi thực hiện chính

10

sách khắc khổ này khi mà nền kinh tế suy giảm tới 25% giai đoạn 2008- 2010 nhưng đã tăng trưởng tới hơn 4% năm 2013.

Diễn đàn cũng thảo luận về tiềm năng phát triển kinh tế châu Âu trong khuôn khổ nền kinh tế toàn cầu hóa; những đóng góp của khu vực tài chính châu Âu cho quá trình phục hồi kinh tế của EU. Trong bối cảnh đối mặt với thách thức về năng lượng, EU cần thiết phải xây dựng thị trường năng lượng chung, phát triển doanh nghiệp vừa và nhỏ, thúc đẩy sáng kiến mới.

Liên quan đến thị trường tài chính,theo chuyên gia, sự hình thành liên minh ngân hàng và thể chế sẽ đi vào hoạt đông cuối năm nay hoặc đầu năm sau, chắc chắn giúp EU thoát khỏi khủng hoảng tài chính. Bên cạnh đó châu Âu cũng cần phải có chính

YESNEWS 6-2014

sách hướng đến đầu tư, tự do hóa thị trường..

ECB hạ lãi suất Ngày 5/6 Ngân hàng Trung ơng châu ECB cho biết đã cắt giảm 3 loại lãi suất chủ chốt, vốn đã thấp trong nhiều năm trở lại đây. Cụ thể, lãi suất cơ bản được cắt giảm từ 0,25% xuống 0,15%, mức thấp kỷ lục mới.

Trong khi đó, lãi suất cho vay qua đêm cũng giảm từ 0,75% xuống còn 0,4%. Đặc biệt, lần đầu tiên trong lịch sử kể từ khi Eurozone ra đời, tỷ lệ lãi suất huy động đối với tiền gửi của các ngân hàng tại ECB từ 0% giảm xuống mức âm 0,1%. Như vậy, theo quyết định này, kể từ nay các ngân hàng sẽ phải chịu

một khoản phí khi gửi tiền tại ECB. Đây là một chính sách “ táo bạo” và “ không bình thường. Bên cạnh việc thực thi lãi suất âm, trong gói chính sách lần này của ECB còn có việc tung ra gói cho vay lãi suất thấp, cố định trong dài hạn, quy mô khoảng 400 tỉ euro, và nhiều biện pháp bơm tiền ra nền kinh tế, cải thiện thanh khoản cho các ngân hàng Đối với giới tài chính, quy mô của những biện pháp này có phần ngoài dự đoán và đáng hoan nghênh. .

Tuy nhiên vẫn có nhiều hoài nghi về hiệu quả của chính sách đưa ra.

Kinh tế Mỹ tăng trưởng chậm lại

11

Theo báo cáo công bố ngày 25/6 của Bộ Thương mại Mỹ, tăng trưởng tổng sản phẩm quốc nội (GDP) của Mỹ trong ba tháng đầu năm nay là -2,9%, giảm mạnh so với mức dự báo 1% đưa ra hồi tháng 5.

Nguyên nhân chủ yếu dẫn tới sự suy giảm mạnh này chủ yếu do hậu quả nặng nề của một mùa Đông với

nhiệt độ thấp kỷ lục, nhiều đợt bão tuyết được đánh giá khắc nghiệt nhất trong nhiều thập kỷ qua.

của các chuyên gia và giới đầu tư Mỹ,họ không có cái nhìn khả quan về sự tăng trưởng kinh tế của quốc gia chi phối rất lớn nền kinh tế thế giới này.

Bên cạnh đó tỷ lệ thất nghiệp 6,3%, thấp nhất trong vòng 6 năm trở lại đây, một tín hiệu tích cực mới cho nền kinh tế Mỹ.

Tuy nhiên theo nhận định của NewYork times thì việc tăng số lượng việc làm chưa hẳn là điều đáng mừng vì chất lượng việc làm hầu như vẫn ở mức thấp hơn so với thời kỳ trước khủng hoảng. Điều này sẽ khó có thể tạo ra sự tăng trưởng mạnh mẽ cho nền kinh tế cho dù chi tiêu của người dân đã có phần được cải thiện.

Hoàng Thảo- Mỹ LinhHuyền Trang (tổng hợp)

Cũng theo công bố của Bộ Thương Mại Mỹ, GDP quý I năm nay giảm 1% . Đây là quý suy giảm đầu tiên trong vòng 3 năm trở lại đây. Theo nhận định

YESNEWS 6-2014

Lăng kính khoa học

Kinh tế Brazil- bàn thua ngay trên sân nhà World Cup 2014 (tên chính thức là 2014 FIFA World Cup- Brazil) là giải vô địch bóng đá thế giới lần thứ 20 đang được diễn ra tại Brazil. Đây là lần thứ 2 Brazil đăng cai tổ chức, lần thứ nhất vào năm 1950. Giải đấu được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều lợi ích cho Brazil, kích thích kinh tế tăng trưởng, đưa nền vượt qua giai đoạn khó khăn. Tuy nhiên với tình hình hiện tại, kỳ vọng trên là khó thành hiện thực.

Kinh tế Brazil trước thềm World Cup Brazil hay Cộng hòa Liên bang Brazil là quốc gia lớn nhất Nam Mỹ và lớn thứ năm trên thế giới. Brazil nổi tiếng với môn bóng đá truyền thống và các lễ hội Carnaval hàng năm với điệu samba cuồng nhiệt. Kinh tế Brazil được xếp thứ tám trên thế giới dựa trên GDP danh nghĩa và thứ chín theo GDP bình quân đầu người.

Vào thời kì thịnh vượng Brazil là quốc gia phát triển nhanh hàng nhất thế giới nhờ có những lợi thế về tài nguyên thiên nhiên, khoáng sản, nhiên liệu hay nông sản.

Nhưng khi cả thế giới chậm lại từ đại suy thoái 2008, kinh tế Brazil cũng trượt theo.

Năm 2009, GDP tăng trưởng âm 0,3%.

Năm 2010 GDP tăng trưởng đạt mức kỉ lục 7,5% nhờ những chính sách của nhà nước.

Sau đó giảm dần 2,9% vào năm 2011; 1,0% vào năm 2012 và năm 2013 là 2,3%.

12

YESNEWS 6-2014

GDP và GDP bình quân đầu người 2000- 2013 Nguồn: Viện Địa lý và Thống kê Brazil (IBGE)

World Cup 2014- chỉ toàn là chi phí.

World Cup 2014 là lần thứ hai Brazil đăng cai tổ chức. Thông thường tất cả các nước đều rất mong muốn đăng cai các sự kiện bóng đá lớn nhất hành tinh này nhằm tạo sức bật cho nền kinh tế. Brazil cũng không ngoại lệ, họ kỳ vọng giải bóng sẽ thu hút hàng triệu lượt khách du lịch đem lại nguồn thu lớn về dịch vụ, kích thích nền kinh tế đang im ắng phát triển và tạo công ăn việc làm thời vụ cũng như lâu dài cho người dân. Để đầu tư cho World Cup 2014, Brazil đã bỏ ra 12 tỷ USD, bao gồm chi phí cho xây dựng cơ sở hạ tầng, chi phí công tác tổ chức… Trong đó việc xây dựng 12 sân vận động tốn kém 4,2 tỷ USD, tăng đến bốn lần so với dự kiến ban đầu. Điều này dấy lên những nghi ngờ về tham nhũng trong công tác tổ chức World Cup của chính phủ Brazil. Và cả trong trường hợp không có tham nhũng thì việc xây dựng các sân vận động cũng quá lãng phí. Nhiều nhà nghiên cứu về tổ chức sự kiện cho rằng sau khi giải đấu kết thúc, có ít nhất 4/12 sân vận động bị bỏ phế, không được tận dụng.

Đầu tư nhiều như vậy, chính phủ Brazil kỳ vọng World Cup sẽ thu hút khoảng 3,7 triệu lượt khách du lịch, tạo ra khoảng 3,3 tỷ USD chi tiêu trong suốt giải đấu. Nhưng điều mà chính phủ nước này không tính đến đó là lượng khách du lịch đến vì mục đích thể thao tăng mạnh thì lượng khách du lịch thường niên theo các hoạt động kinh doanh, văn hóa, giáo dục… cũng theo đó mà giảm mạnh. Chưa kể những lý do như trật tự giao thông, ô nhiễm, hay nghiêm trọng hơn biểu tình phản đối World Cup của người dân Brazil khiến người hâm mộ thể thao thế giới thay đổi kế hoạch mùa hè của họ- ở nhà và “dán mắt” vào TV. Một thông tin khác, hãng hàng không GOL của Brazil cho biết hãng có khả năng lỗ trong tháng 6 vì lượng khách du lịch World Cup không đủ bù đắp sự sụt giảm lên tới 70% lượng khách đến Brazil vì các mục đích kinh doanh hay văn hóa giáo dục khác. Dễ thấy, World Cup không mang lại cho Brazil nhiều lợi nhuận như mong đợi.

Một thực trạng khác mà Brazil phải chấp nhận: còn quá nhiều ghế trống trên khán đài.

FIFA phân phối vé một cách máy móc, mỗi quốc gia có mặt tại World Cup chỉ được mua

13

YESNEWS 6-2014

một lượng vé cố định, dẫn đến tình trạng có trận đấu khán đài vẫn trống mà người muốn xem lại không mua được vé. Như trận Tây Ban Nha- Hà Lan, hai đội mạnh đối đầu, nhưng cũng chỉ có 2/3 khán đài có cổ động viên. Lợi nhuận mà Brazil thu được nhờ World Cup vì thế cũng giảm đi đáng kể.

Theo nhiều dự báo mức tăng trưởng GDP mà World Cup 2014 mang lại cho Brazil tối đa là 0,4%, tổng GDP tăng trưởng 2014 trong khoảng 1,7-2,2%. 1,7-2,2% tức 2014 không hề có đột phá so với hai năm trước 2012 và 2013. Cơ hội việc làm cho người dân cũng không được như mong đợi. Người dân chỉ được phép kinh doanh tại khu vực ngoài, còn phía bên trong- nơi tổ chức World Cup là khu đặc quyền kinh doanh của những đối tác chính thức của FIFA. Một góc khác không hề tốt hơn của nền kinh tế là lạm phát leo dốc; giá cả tăng lên gấp vài lần trong những ngày World Cup mà chất lượng dịch vụ thì không tăng, thậm chí còn kém đi.

Về phía người dân Brazil, trước World Cup có đến hơn 22 triệu người sống dưới mức đói khổ; gộp cả những người khá nghèo (có thu nhập nhưng không đủ cho những nhu cầu cơ bản) con số này có thể nên tới 53 triệu người chiếm khoảng 30% dân số. Những người dân nghèo sống ở các khu ổ chuột, cách xa khu vực thành thị có kinh tế xã hội phát triển.

Họ thường xuyên phải đối mặt với nạn đói, ô nhiễm.16 triệu người dân Brazil hoàn toàn mù chữ. Khi World Cup diễn ra, cuộc sống người dân càng thêm gánh nặng. Như đã nói ở trên, người dân không có thêm việc làm mà lạm phát leo thang chóng mặt đẩy người dân vào hoàn cảnh cùng cực. Các cuộc biểu tình liên tục diễn ra ngay trước thềm World Cup, người dân cho rằng chính phủ đã bỏ quên họ và đang đi ngược với mục tiêu “giảm bớt tỷ lệ đói nghèo và bất bình đẳng giữa các nước” của FIFA khi đưa World Cup về quốc gia Nam Mỹ này.

14

YESNEWS 6-2014

Brazil có giẫm phải vết xe đổ của Hi Lạp?

Nhắc đến Hy Lạp, chắc hẳn nhiều người còn nhớ một lễ đăng cai hoành tráng Olimpic Athen 2004, cách đây đúng 10 năm. Khi tô chức sự kiện này, Hy Lạp đã chi gần 9 tỉ euro (khoảng 11 tỷ USD) cho hàng loạt các công trình phục vụ và các sự kiện thể thao liên quan. Chính phủ Hy Lạp kỳ vọng, sự kiện thể thao có thể tạo cú hích, là phao cứu sinh cho nền kinh tế đất nước này. Tuy nhiên thực tế đã chứng minh ngược lại. Ngay sau Olimpic, hàng loạt các công trình bị bỏ hoang, nợ công, thâm hụt ngân sách khổng lồ, lạm phát không thể cứu vãn… Lượng khách nước ngoài đến với Hy Lạp năm 2004 có tăng lên nhưng không đủ bù đắp cho những gì bỏ ra trước đó. Năm 2012 chính phủ Hy Lạp đứng trước nguy cơ vỡ nợ.

Brazil hiện tại được xem như có nét tương đồng với Hy Lạp. Hàng loạt công trình xây mới có nguy cơ bỏ hoang sau World Cup, lượng khách nước ngoài đến với Brazil không như kỳ vọng. Thậm chí tình cảnh Brazil lúc này còn xấu hơn Hy Lạp rất nhiều vì có một lượng người dân Brazil sống dưới mức nghèo khổ, còn Hy Lạp thì mức sống của người ở hàng bậc trung. Như vậy, việc Brazil dẫm phải vết xe đổ của Hy Lạp, phải gánh những hậu quả hậu World Cup là khó tránh khỏi.

World Cup- nỗi lo không chỉ của Brazil Không riêng Brazil, World Cup là nỗi lo của toàn thế giới, khi mà các kì World Cup trước trùng hợp về thời điểm với các cuộc kủng hoảng kinh tế. World Cup 1990, kinh tế toàn cầu lao dốc thảm hại sau hai năm ảo tưởng trên đà phục hồi kể từ Ngày thứ Hai đen tối. World Cup 1994, bong bóng thị trường trái phiếu phình to và vỡ tan trong vòng một năm. Kì tiếp theo 1998 Đại gia ngân hàng Lehman Brothers sụp đổ, khủng hoảng toàn kinh tế. Tiếp theo đó 2002 Bong bóng Dotcom xì hơi, cuốn đi 5000 tỷ USD. Bốn năm sau World Cup 2006 thị trường nhà đất Mỹ lao dốc mạnh. Kì World Cup gần đây nhất 2010 khủng hoảng tín dụng nhan nhóm suy thoái châu Âu, kéo nền kinh tế cả thế giờ đi xuống.

Và khi World Cup 2014 diễn ra, một ngày trước lễ khai mạc, chứng khoán Mỹ tụt xuống thấp nhất trong vòng ba tháng gần nhất. World Bank “Đã tới lúc chuẩn bị cho một cuộc khủng hoảng tiếp theo”.

Từ chuyện người ngẫm đến chuyện ta Cách đây 2 tháng, Việt Nam chính thức rút đăng cai tổ chức ASIAD 18. Về việc xin nhường lại quyền đăng cai sự kiện thể thao lớn mang tầm châu lục này, xuất hiện nhiều ý kiến trái chiều. Xét về lợi ích, đăng cai ASIAD giúp Việt Nam quảng bá rộng rãi hình ảnh quốc gia đến toàn khu vực cũng như thế giới, từ đó thúc đẩy ngành du lịch phát triển.

15

YESNEWS 6-2014

Bên cạnh đó các công trình phúc lợi công công như đường xá cầu cống cũng nhờ ASIAD mà được đầu tư; nền thể thao nước nhà có đích mới để phấn đấu. Tuy nhiên nếu tổ chức không thành công, không những không quảng bá được hình ảnh mà còn ảnh hưởng xấu đến cái nhìn của bạn bè thế giới đối với Việt Nam. Còn các công trình đầu tư cho ASIAD thì quá tốn kém mà khả năng tái sử dụng thì không cao, đây có thể xem như là thiệt hại.

Theo đề án đăng cai, nước chủ nhà Việt Nam bỏ ra chi phí tổ chức là 150 triệu USD, thấp hơn nhiều so với các kỳ ASIAD gần đây (Busan năm 2002 2,9 tỷ USD, Doha 2006 2,8 tỷ USD, Quảng Châu 2010 20 tỷ USD, Incheon 2014 1,6 tỷ USD). Đề án đăng cai này được đánh giá là không khả quan, con số dự tính thấp trong khi các hạng mục công trình cần có theo hình hình thức xã hội như sân đua xe đạp lòng chảo, làng vận động, khu thi đấu đua ngựa, năm môn phối hợp… khá tốn kém. Hơn nữa Việt Nam chưa từng tổ chức các sự kiện tầm cỡ lớn như ASIAD, chưa có kinh nghiệm. Như vậy nhiều khả năng sẽ xảy ra các trường hợp: một là cố gắng giữ mức chi thấp làm chất lượng đầu tư ASIAD thấp, hai là đầu tư tốt để rồi sau đó bội chi, hoặc tệ hơn trường hợp thứ ba vừa bội chi vừa đầu tư không tốt.

Có một thực tế là hầu hết các sự kiện thể thảo lớn tổ chức tại Việt Nam và thế giới đều đem lại nguồn thu không đủ bù đắp chi phí. Tình hình kinh tế Việt Nam cũng đang gặp nhiều khó khăn do chịu ảnh hưởng năng nề của khủng hoảng tài chính và suy thoái kinh tế toàn cầu. Ngân sách nhà nước hạn hẹp trong khi có rất nhiều khoản phải chi như đầu tư đầu tư cho y tế- dịch sởi hoành hành trên địa bàn Hà Nội; giáo dục- cải cách sách giáo khoa; hay an ninh quốc phòng- cách vấn đề xung quanh chủ quyền biển đảo. Rút đăng cai ASIAD là giải pháp hợp lý thời điểm này.

Quyết định rút đăng cái ASIAD của Việt Nam đã được Hội đồng Olimpic châu Á (OCA) thông qua ngày 24/4/ 2014. Việt Nam đã bày tỏ lời cảm ơn tới OCA giúp đỡ Việt Nam trong phát triển thể dục thể thao nói chung và ủng hộ thành phố Hà Nội đăng cai tổ chức ASIAD 18 nói riêng. Việt Nam cũng xin sẽ đăng cai tổ chức ASIAD vào thời điểm thích hợp.

Còn bây giờ, những độc giả thân thiết của Yesnews, hãy cùng cùng chúng tôi dõi theo trái bóng lăn trên sân cỏ World Cup 2014 và chờ đợi trong tương lai không xa Việt Nam đăng cai tổ chức ASIAD- khi Việt Nam đã sẵn sàng.

Ngọc Thanh

16

YESNEWS 6-2014

Hợp pháp hóa cá độ bóng đá- liệu có thành hiện thực?

Giải vô địch bóng đá thế giới FIFA World Cup 2014 đang bước vào giai đoạn cam go.

Mỗi khi có một giải đấu lớn diễn ra, hoạt động cá độ bóng đá lại nở rộ, và World Cup không phải ngoại lệ: hấp dẫn, kịch tích, đẳng cấp với nhiều điều bất ngờ. Ở nhiều nước trên thế giới, cá độ đã được hợp thức hóa thành một ngành kinh doanh tiền bạc, trong khi ở nước ta, mọi thứ vẫn chỉ nằm trên bàn giấy. Trên một góc độ nào đó, chính sự ngập ngừng trong công tác quản lý đã khiến nền kinh tế Việt Nam để tuột mất 2 tỷ USD mỗi năm từ thị trường sôi động này, theo một tính toán của Singapore.

Ngành kinh doanh phát đạt Thị trường cá cược toàn cầu đã tăng trưởng rất nhanh từ 16,2 tỷ Euro năm 2004 lên 32,6 tỷ Euro năm 2008 và chạm mốc 50,7 tỷ vào năm 2012. Nắm bắt được nhu cầu ngày càng cao của ngành kinh doanh này, một số quốc gia châu Âu như Pháp, Ý hay Tây Ban Nha đã nhanh chóng xây dựng khuôn khổ pháp luật nhằm đưa cá cược trở thành hợp pháp nhằm bảo đảm sự an toàn cho người chơi. Sự nở rộ và phát triển này bắt nguồn từ sự phát triển của mạng intenet, cho phép tất cả mọi người có thể tham gia đặt cược một cách nhanh chóng và tiện lợi, bên cạnh đó việc thông tin giao dịch thông qua hệ thống đặt cược công khai và cập nhập liên tục tạo ra sự minh bạch hóa thông tin cá cược.

Nhiều quốc gia châu Á cũng đã hợp thức hóa loại hình kinh doanh này. Lào, Malaysia, Philipines, Campuchia, Singapore… đều đã lần lượt cấp phép cho cá cược bóng đá. Tại Philipines, thị trường cá độ thể thao được cấp phép và quản lý bởi PAGCOR với hàng trăm chi nhánh trên toàn quốc. Ở Lào, loại hình kinh doanh này cũng được cung cấp bởi công ty xổ số phát triển Lào với 20 chi nhánh tại thủ đô Viêng Chăn. Ở Singapore – quốc gia được xem là thành công trong việc phát triển các loại hình kinh doanh này ở khu vực Đông Nam Á, tại đây người chơi có thể tham gia đặt cược từ những giải đấu cấp quốc gia cho đến khu vực và quốc tế.

17

YESNEWS 6-2014

Vẽ đường cho hươu chạy?

Những làn sóng ủng hộ và phản đối việc hợp thức hóa loại hình kinh doanh này tại Việt Nam trở nên sôi nổi hơn sau thông tin Bộ tài chính trình dự thảo nghị định về kinh doanh đặt cược đua ngựa, đua chó và đá bóng quốc tế. Lập luận ủng hộ bắt nguồn từ những thuận lợi trong việc hợp pháp hóa các cược bóng đá. Thị trường cá độ vốn vẫn đang phát triển một cách tự phát và ngoài tầm kiểm soát của pháp luật, vì thế việc hợp pháp hóa sẽ giúp cho các cơ quan chức năng có thể quản lý được loại hình kinh doanh nhạy cảm này, ngoài ra còn thu được một khoản thuế khổng lồ.1 Mặc dù có những đóng góp nhất định trên khía cạnh kinh tế nhưng ngành công nghiệp cờ bạc luôn bị phê phán trên khía cạnh xã hội. Cờ bạc và cá cược thường bị qui tội là nguyên nhân dẫn đến nợ nần, thất nghiệp, đổ vỡ gia đình v.v. Tuy nhiên những nghiên cứu gần đây tại các quốc gia như Canada, Úc, và Anh cho thấy cờ bạc không gây ra những ảnh hưởng tiêu cực như người ta thường nghĩ ban đầu. Theo số liệu thống kê của Uỷ ban sức khoẻ Canada công bố vào năm 2003, có khoảng 24,2% số người lớn không tham gia cá cược và bài bạc dưới bất cứ hình thức nào, 71% những người có tham gia không bị ảnh hưởng tiêu cực, và chỉ có 5% số người lớn là những người tham gia cá cược và cờ bạc bị ảnh hưởng tiêu cực. Tuy nhiên, trong 5% số người tham gia cá cược và cờ bạc bị ảnh hưởng tiêu cực thì chỉ có 0,5% là thực sự có vấn đề. Xét trên khía cạnh này, ảnh hưởng tiêu cực của cá cược và cờ bạc còn thấp hơn rất nhiều so với ảnh hưởng tiêu cực đối với xã hội từ các loại đồ uống có cồn.

Thống kê về chi tiêu gia đình của Canada cũng cho thấy các gia đình chỉ dành chưa đến 0,7% tổng chi tiêu gia đình cho các loại hình cờ bạc hay trò chơi có thưởng. Điều này cho thấy nguy cơ của việc đánh bạc khiến cho các gia đình rơi vào cảnh nợ nần, túng bấn chỉ mang tính cá biệt. Các nghiên cứu về xã hội tại Mỹ, Anh và Úc cũng cho những kết quả tương tự. Chỉ có khoảng 0,3%-0,6% số người dân thực sự bị ảnh hưởng tiêu cực từ các hoạt động cờ bạc và cá cược.

Lộ trình hợp lý 1

Số liệu từ Bộ Công an cho thấy từ năm 2000 đến năm 2009 có 1254 vụ cá cược bất hợp pháp được phát hiện với 8558 đối tượng bị bắt giữ. Số tiền thu giữ được lên tới hơn 200 tỷ đồng và 2,5 triệu USD

18

YESNEWS 6-2014

Ngành kinh doanh cá cược ngày càng được nhiều quốc gia trên thế giới hợp pháp hóa.

Vai trò của chính phủ từ chỗ ngăn cấm chuyển sang giám sát và giáo dục. Đối với một quốc gia đang hội nhập như Việt Nam, nếu ngành kinh doanh cá độ đã trở thành một làn sóng không thể cưỡng lại thì việc xây dựng một phương án khả thi cho sự phát triển của nó tại Việt Nam là vô cùng quan trọng. Đầu tiên, cần phải có một khung cơ sở pháp lý chặt chẽ và đầy đủ cho hoạt động cá độ. Với tư cách là quốc gia đi sau nhiều năm trong khi cá độ bóng đá quốc tế đã phát triển mạnh mẽ, chúng ta sẽ có lợi thế trong việc học hỏi kinh nghiệm. Do tính chất quốc tế của hoạt động cá cược nên tham khảo luật quốc tế là việc làm cần thiết để chính phủ thiết lập luật chơi. Việc thứ hai cần làm là phát triển các công ty kinh doanh cá độ. Lựa chọn khả thi hiện nay là hình thức liên doanh với các công ty nước ngoài, một mặt, việc này sẽ làm giảm gánh nặng đầu tư ban đầu, mặt khác chúng ta có thể học hỏi được kinh nghiệm quản lý và kinh doanh từ các công ty tầm cỡ quốc tế.

Trong quá trình hội nhập toàn cầu, cần phải nhìn nhận đúng xu hướng tất yếu của sự phát triển kinh tế, bao gồm cả những ngành kinh doanh vốn vẫn chưa được cấp phép ở Việt Nam. Thay vì lựa chọn phương thức tự vệ, chúng ta nên học cách tự trang bị kĩ năng và kiến thức để không tự biến Việt Nam một quốc gia lạc hậu trước dòng chảy của toàn cầu hóa.

Duy Hoàng

19

YESNEWS 6-2014

Nhìn ra thế giới

Các sân vận động tại World Cup 2014 đi đầu trong thiết kế xanh

Bên trong sân Arena da Amazonia ở Manaus (đã được trùng tu). Ảnh: Marcus Bredt

Bên cạnh các vấn đề đang gây “bão” trong dư luận như việc chi tiêu quá tay của chính phủ Brazil, sự chậm trễ và các khoản chi phí vượt trội khổng lồ trong quá trình xây dựng, hay câu chuyện kì quặc về một sân vận động có thể sẽ bị biến thành nhà tù sau World Cup, thì các sân vận động phục vụ cho giải đấu hấp dẫn nhất hành tinh này ở Brazil cũng đã và đang tạo nên được những dấu ấn riêng với những thiết kế bền vững về mặt môi trường hơn là đột phá về kiến trúc, theo như các chuyên gia.

12 sân vận động được trùng tu hoặc xây mới phục vụ cho World Cup của Brazil là "một biến thể của mô hình sân vận động quốc tế mà chúng ta đã từng biết", theo ông Chris Lamberth, giám đốc phát triển thể thao của 360 Architecture, một công ty thiết kế

20

YESNEWS 6-2014

của Mỹ có trụ sở tại Kansas City. "Những công trình này bền vững và thân thiện với mội trường hơn. Hẳn là chẳng ai thích những tòa pháo đài ngột ngạt cả."

Cả các sân bóng xây mới và các sân được tu sửa ở World Cup lần này đều được kết hợp các tính năng “xanh” khiến cho kết cấu trở nên sáng và thoáng mát hơn rất nhiều, với các cách thức rất đơn giản mà tiện lợi, chẳng hạn như lối đi được thiết kế rộng rãi khiến cho khán giả có thể đi lại lưu thông dễ dàng hơn hay phần mái của sân có giá đỡ nên rất thuận tiện trong viêc che nắng…

Sân Arena das Dunas ở Natal.

Hầu như với bất kỳ sự kiện thể thao lớn nào thì mảng cơ sở hạ tầng đều được đầu tư và trang bị những tiện nghi, công nghệ mới nhất, nhưng nó hoàn toàn không phải lúc nào cũng đồng nghĩa với tối tân nhất, như trường hợp của một số công trình xây dựng tại Trung Quốc cho Thế vận hội mùa hè 2008. Một số cải tiến không đòi hỏi quá nhiều ở công tác hậu cần, chẳng hạn như các mái che được Brazil sử dụng để hạn chế tối đa cho khán giả cái ánh nắng gay gắt của mặt trời nơi đây hay hệ thống giao thông được cải thiện nhằm phục vụ cho lượng du khách ước tính lên tới 3,7 triệu người trong khoảng thời gian diễn ra World Cup. Tuy nhiên, không ai có thể phủ nhận được tính thẩm mỹ của các sân vận động của Brazil. Ở một đất nước mà bóng đá được xem như là một tôn giáo, xây dựng sân vận

21

YESNEWS 6-2014

động cũng không khác lắm với việc xây dựng các nhà thờ, chỉ phức tạp hơn ở các cuộc biểu tình, mà đôi khi có thể dẫn tới bạo lực, trước các khoản chi khổng lồ của chính phủ do các tiêu chuẩn cứng nhắc của FIFA World Cup, trong bối cảnh thắt lưng buộc bụng của nền kinh tế Brazil.

Tổng cộng, Brazil đã phải dành gần 4 tỷ USD để mở rộng và hiện đại hóa hệ thống cơ sở hạ tầng cho bóng đá của mình, trong khi hầu hết các sân vận động này đều có sức chứa vượt xa so với nhu cầu của các đội bóng địa phương, do đó được xem là thiếu hiệu quả và sẽ rất tốn kém để duy trì chúng một khi World Cup kết thúc, bỏ lại Brazil với hàng tá những “con voi trắng” 2. Thậm chí còn có thông tin là sân Arena da Amazonia ở Manaus, một trong những sân vận động ở Brazil phục vụ cho World Cup (với sức chứa 44.000 chỗ ngồi, tại một thành phố mà các đội bóng chỉ có thể thu hút được vài nghìn khán giá đến xem), sẽ bị biến thành một nhà tù.

Sau khi đăng cai tổ chức World Cup 2010, Nam Phi cũng đã gặp phải rất nhiều khó khăn trong việc duy trì hoạt động kinh doanh tại các địa điểm thi đấu bóng đá, rất nhiều trong số này đòi hỏi lượng trợ cấp thường xuyên từ chính phủ. Trong số 6 sân vận động được xây dựng mới ở Nam Phi, hiện chỉ có 2 sân được xem là bền vững về tài chính.

2

“Con voi trắng” (white elephant): những thứ cồng kềnh đắt tiền mà chẳng đem lại ích lợi gì

22

YESNEWS 6-2014

Sân vận động Arena das Dunas.

Bên cạnh đó, World Cup cũng đem đến cho Brazil cơ hội để thực hiện một cú nhảy vọt ấn tượng trong lĩnh vực thiết kế sân vận động hiện đại. Đối với một đất nước mà lần gần đây nhất các lĩnh vực thể thao chính được nâng cấp là từ những năm 1960 và 1970, những cải tiến như ghế ngồi riêng thay cho sàn bê tông, ghế băng dài, giá đỡ cúp, hay phòng vệ sinh đạt chuẩn đã là những tiến bộ đáng chú ý. Thậm chí yêu cầu của FIFA về ghế phải có tựa lưng cũng không thể thực hiện được với các sân vận động kiểu cũ của Brazil. "Đối với châu Âu hay Mỹ, đây chỉ là những chỉ tiêu chuẩn", ông David Lizarraga, nhà thiết kế và chuyên gia cao cấp của Populous, công ty hỗ trợ cho một trong những sân vận động mới của Brazil, nói với IBTimes. "Người dân ở Brazil lại không quen với điều đó."

Các sân vận động mới của Brazil hiện đã có thể cung cấp được các tiện nghi như phòng VIP, bảng điểm điện tử hiện đại, hay màn hình LED và Jumbotrons chạy dọc các khán đài; cơ sở vật chất đều được cải thiện tạo điều kiện cho các vận động viên và giới báo chí.

"Các sân vận động giờ đây đang trở thành những điểm đến," Lizarraga nói. "Nó không giống như trong quá khứ. Mọi người đến với các cuộc chơi và rời đi ngay sau đó. Bây giờ, bạn hoàn toàn có thể đến sân trước hai tiếng và ở lại đó hai giờ sau trận đấu. "

Sân vận động Estádio Nacional de Brasília.

Các nhà thiết kế sân vận động ở Brazil cũng đang hướng tới sử dụng các loại vật liệu mới như vải mờ, vẫn đảm bảo được lượng ánh sáng trong sân trong khi có thể giảm được đáng kể trọng lượng và còn tạo ra được bóng mát – đây là vật liệu được thử nghiệm lần đầu tiên tại Trung tâm thể thao dưới nước tại Bắc Kinh trong Thế vận hội mùa hè 2008.

"Các sân vận động mới của Brazil đều có chất lượng khá cao," Leonardo Finotti, một nhiếp ảnh gia người Brazil chuyên về lĩnh vực kiến trúc, nói. Lúc đầu, Finotti nói, "Tôi

23

YESNEWS 6-2014

đã rất bi quan về các sân vận động này. Nhưng sau khi được tân mắt nhìn thấy chúng, tôi đã thực sự rất hạnh phúc. " Trong số đó, ấn tượng nhất phải kể đến là kết cấu rất sáng tạo của sân vận động Estádio das Dunas ở Natal, với mái che làm từ những tấm nhôm lớn có hình dáng gợi cho người ta liên tưởng tới đường nét uốn lượn của những đụn cát ven biển gần đó. Lỗ thông khí nằm sâu bên trong tường sân vận động thường xuyên đưa những làn gió từ biến thổi vào và làm mát cho cả khán đài. Còn sân Arena da Amazonia mới được xây dựng, nằm ở trung tâm rừng nhiệt đới Amazon tại Manaus, là một kết cấu bằng thép có khung giống như một chiếc giỏ đan bằng mây vậy.

"Thật tuyệt khi được nghe các kiến trúc sư diễn giải về các bộ phận cấu thành của các thiết kế," Lamberth nói. "Bạn sẽ nhận được những thông điệp khác nhau từ mỗi công trình này."

Sân Arena da Amazônia ở Manaus.

Nhiều sân vận động hiện tại đã được đầu tư nhiều triệu đô la để tu sửa, trong đó có sân Estádio Maracana tại Rio de Janeiro, từ hai tầng ghế ngồi đã được sửa lại chỉ còn một tầng. Mái bê tông của sân vận động Maracana cũng đã được thay thế bằng mái bọc Teflon, mang đến bóng mát cho 95% diện tích trên khán đài của sân bóng.

24

YESNEWS 6-2014

“Tôi nghĩ đó là một cải tiến rất tinh tế và bền vững," Lamberth nói.

Cả hai sân vận động Itaipava Arena Pernambuco ở Recife và Estádio Nacional de Brasília ở thủ đô của Brazil đều được thiết kế và trang bị thêm mái năng lượng mặt trời nhằm mục đích tiếp tục sản sinh ra điện năng cho một quá trình lâu dài sau khi World Cup kết thúc.

Hơn nữa, sân vận động quốc gia ở Brasilia là công trình có rất nhiều chi tiết được kế thừa từ các mẫu thiết kế của kiến trúc sư nổi tiếng người Brazil Oscar Niemeyer, người đã đi tiên phong trong lĩnh vực phát triển nền kiến trúc hiện đại và là tác giả thiết kê nên nhiều khu nhà dân ở Brasília.

Sân Estádio José Pinheiro Borda ở Porto Alegre.

"Sân vận động này được xem như một di sản của Brasília," Lamberth nói. "Thật tuyệt vời khi bạn có thể làm một cái gì đó truyền tải được giá trị của nền văn hóa. Nó chắc chắn đã tạo nên được một ấn tượng rất Brasília. " Như vậy, liệu các sân vận động có được sử dụng một cách hiệu quả sau khi World Cup kết thúc hay không vẫn đang là một câu hỏi lớn được đặt ra cho chính phủ Brazil. Tuy nhiên, cho đến thời điểm hiện tại, thì Brazil đã hoàn toàn khẳng định được những điểm tiên tiến bậc nhất trong chuỗi sân vận động của mình, hơn nữa đã minh chứng rõ nét cho sự ưu việt của các tính năng “xanh”, hứa hẹn sẽ được áp dụng và nhân rộng trong các dự án xây dựng và trùng tu trên toàn thế giới trong một tương lai không xa.

Hồng Ngọc (Theo International Business Times)

25

YESNEWS 6-2014

Liệu World Cup có phải một thương vụ công bằng cho Brazil?

Sau khi một số tập đoàn lớn nhất thế giới như Apple và Google hứng chịu nhiều chỉ trích vì các chiến lược tránh thuế của mình, bây giờ đến lượt FIFA phải bảo vệ thương vụ tài chính béo bở với nước chủ nhà World Cup 2014 Brazil.

Mối quan hệ của cơ quan quản lý bóng đá thế giới với Brazil đang bị giám sát sát sao sau các cuộc biểu tình làm rúng động cả nước khi quốc gia Nam Mỹ tổ chức Confederation Cup vào tháng Sáu - đợt chạy thử nghiệm cho các sự kiện chính trong năm 2014.

Ban đầu sự bất bình của những người biểu tình tập trung vào 20 centavos (10 cent) tăng lên trong giá vé xe buýt và xe lửa. Nhưng chính biện pháp bạo lực của cảnh sát mới thực sự đã thúc giục người Brazil ở mọi lứa tuổi xuống đường.

26

Đột nhiên những vấn để được bàn tới lại là tham nhũng, dịch vụ công cộng kém, lạm phát ngày càng tăng, an ninh lỏng lẻo và việc liệu số tiền chi cho World Cup có thể sẽ tốt hơn nếu được đầu tư vào các lĩnh vực khác.

Với tình hình những người giàu thì lo nhét đầy túi của họ, trong khi người nghèo phải trả thêm tiền để sử dụng dịch vụ công vốn đã đổ nát, chính phủ Brazil đã phải vật lộn để đối phó với cáimà một số người gọi là “mùa xuân nhiệt đới”.

Chủ tịch FIFA Sepp Blatter đã từng một lần tỏ ý chỉ trích các cuộc biểu tình.

“Tôi có thể hiểu rằng mọi người không hài lòng, nhưng họ không nên sử dụng bóng đá để nói lên nhu cầu của họ” Blatter nói với Globo TV của Brazil.

Miễn giảm thuế

YESNEWS 6-2014

Trong khi FIFA cho rằng Brazil, cũng như Nga và Qatar vào năm 2018 và 2022, sẽ thu được lợi ích từ sự phát triển cơ sở hạ tầng và du lịch cũng như danh tiếng nhờ đăng cai một sự kiện thể thao toàn cầu, World Cup chính là chìa khoá cho cơ quan quản lý bóng đá thế giới sự kiện này là nguồn doanh thu chính của họ.

“Tôi không biết các con số chính xác nhưng là khoảng 4 tỷ USD," Tổng thư ký FIFA Jerome Valcke cho biết vào đầu tháng Sáu, đề cập đến những gì World Cup 2014 sẽ tạo ra cho tổ chức đặt tại Thụy Sĩ này.

Tuy nhiên, đó xem ra là một ước tính khiêm tốn khi các chuyên gia tư vấn cho biết số tiền có thể lên đến 5 tỷ USD. “Tất nhiên nó không phải hoàn toàn chỉ là lợi nhuận, đó là doanh thu thương mại liên quan đến chu kỳ không chỉ riêng World

Cup, mà là chu kỳ giữa 2010 và 2014,” Valcke cho biết thêm.

Ba năm trước World Cup ở Nam Phi thu về 3,6 tỷ USD, với chi phí 1,298 tỷ USD. Kết quả mới nhất cho thấy, FIFA báo cáo lợi nhuận đạt 89 triệu USD cho năm 2012, với khoản dự trữ 1,378 tỷ USD. Tổ chức này đã thu được doanh thu 1,166 tỷ USD năm 2012 và chi 1,077 tỷ USD. Là một liên đoàn hoạt động phi lợi nhuận theo pháp luật Thụy Sĩ, FIFA không phải trả tiền thuế thu nhập thương mại từ World Cup. Nhưng một số nhà phê bình đặt câu hỏi liệu mối quan hệ giữa FIFA và chủ nhà World Cup của họ là cùng có lợi, đặc biệt là khi liên quan tới các lợi ích từ miễn thuế mà những nhà tổ chức World Cup đang chuẩn bị để cung cấp cho quyền đăng cai sự kiện thể thao đơn lẻ lớn nhất trên thế giới.

Theo Tổng Cục Thuế của Brazil, giá trị khoản miễn

27

thuế lên tới 248,7 triệu USD mặc dù các báo cáo khác ước tính con số này có thể lên cao gấp đôi trong giai đoạn từ năm 2011 đến năm 2015. Ủy ban Olympic quốc tế sẽ nhận được khoản miễn trừ tương tự như khi đất nước Nam Mỹ tổ chức Thế vận hội vào năm 2016.

Những người ủng hộ cho rằng tổ chức World Cup mang lại hàng tỷ đô la cho nền kinh tế Brazil, nhưng 250 triệu USD quả thực mua được rất nhiều vé xe buýt.

Brazil nằm trong “bàn tay của FIFA” Cựu ngôi sao Brazil Romario - bây giờ là một chính trị gia - cho rằng số tiền chi cho xây dựng sân vận động sẽ được sử dụng tốt hơn nếu xây dựng nhà ở và trường học.

“FIFA sẽ tạo ra lợi nhuận bốn tỷ real (1,8 tỷ USD) và đáng lẽ nên nộp một tỷ (450 triệu USD) tiền thuế, nhưng họ sẽ không phải trả bất cứ thứ gì", Romario cho biết trong một đoạn video đăng tải trên trang

YESNEWS 6-2014

web của một số tờ báo Brazil.

“Họ đến, dựng lên rạp xiếc, họ không tốn bất cứ thứ gì và họ lấy đi tất cả mọi thứ.”

“Tổng thống thực sự của đất nước chúng ta là FIFA,” Romario nói.

"FIFA đến nước ta và thiết lập một nhà nước trong một nhà nước.”

Một nhà phê bình khác học giả và nhà báo Christopher Gaffney, hiện đang sống ở Rio - tin rằng khẩu hiệu “Fair Play” của FIFA không nên chỉ áp dụng đối với hành vi trên sân cỏ.

“FIFA nên có nghĩa vụ thực hiện theo các luật thuế có từ trước ở nước sở tại áp dụng cho các tổ chức thể thao quốc tế phi chính phủ và các đối tác doanh nghiệp của họ,” Gaffney nói.

“Chúng tôi thấy một phản ứng trước London 2012 rằng người Anh đã tức giận khi các đối tác của Ủy ban Olympic Quốc tế không nộp thuế.”

“Một cuộc tẩy chay xảy ra sau đó và các công ty đã đồng ý trả thuế trên lợi nhuận liên quan tới Olympic của họ.”

“Tất nhiên là luôn luôn có trợ cấp chính phủ để thu hút các doanh nghiệp, nhưng các yếu tố pháp lý như Luật chung của World Cup ở Brazil đã đi quá xa và chuyển hướng các khoản tiền công cộng vào tài khoản ngân hàng ở Thụy Sĩ.”

Phân tích này nhận được một phản ứng nhanh chóng từ cơ quan quản lý bóng đá thế giới.

“FIFA không có doanh thu từ công quỹ của nước chủ nhà,” một phát ngôn viên của FIFA nói với CNN. “Nước chủ nhà cung cấp cơ sở hạ tầng cơ bản cho sự kiện này, và chúng sẽ là di sản của nước đó như: giao thông vận tải, CNTT, các nâng cấp cho sân bay.”

“Vì vậy, sẽ là không đúng khi nói rằng số tiền được tạo ra ở nước chủ nhà là dành cho FIFA và rằng nó sẽ đi vào các tài khoản ở Thụy Sĩ."

28

Nhưng khoản miễn thuế FIFA nhận được đã làm ngạc nhiên một chuyên gia hàng đầu về thuế ở châu Âu, giáo sư Luật Thuế Châu Âu Han Kogels, người đang làm việc tại Rotterdam.

Trong quá trình đấu thầu World Cup 2018, Nga đã phải cạnh tranh với ba nhà thầu khác - Anh, Hà Lan Bỉ và Tây Ban Nha - Bồ Đào Nha. “Trong thể thức đấu thầu của FIFA, có một đặc quyền về 100% miễn thuế (không có thuế doanh nghiệp, không có thuế thu nhập, không có thuế GTGT, không có thuế tiêu thụ đặc biệt, không có thuế địa phương, không có bất kỳ loại thuế khác), không phân biệt pháp luật thuế quốc gia, pháp luật thuế châu Âu và pháp luật thuế quốc tế,” Kogels cho biết sau khi kiểm tra phần của Hà Lan trong hồ sơ dự thầu.

“Tôi đã (và vẫn) không biết về bất kỳ sự kiện thể thao thương mại quốc tế nào khác được trợ cấp thông qua miễn thuế hoàn

YESNEWS 6-2014

toàn với chi phí của người nộp thuế, và không thể thấy bất kỳ lý do chính đáng nào cho việc đối xử ưu ái như vậy với FIFA.” Lợi ích kinh tế FIFA khẳng định rằng việc miễn giảm thuế cần thiết được xem xét trong mối liên quan đến tổng thể những lợi ích kinh tế mà World Cup năm tới có khả năng mang lại cho Brazil.

Cơ quan quản lý thế giới trích dẫn một nghiên cứu của Ernst & Young Terco rằng ước tính rằng sự kiện này sẽ bơm 112,8 tỷ real (50 tỷ USD) vào nền kinh tế Brazil vào năm 2014, với 28 tỷ real (12,4 tỷ USD) dành cho cơ sở hạ tầng, tạo ra 63,5 tỷ real (28 tỷ USD) trong thu nhập cho người dân. “Điều quan trọng cần lưu ý là miễn giảm thuế chỉ liên quan đến một số lĩnh vực của tổ chức, đặc biệt là đối với việc sử dụng tạm thời hàng hóa và dịch vụ trong sự kiện này,” FIFA nói với CNN. “Ví dụ như thiết bị CNTT cho các đài truyền hình

cũng như các vật tư khác chủ yếu là các đài truyền hình và các đội tham gia mang theo, những chiếc xe dùng để vận chuyển chính thức, đồng phục cho các tình nguyện viên. “Ở những lĩnh vực khác lợi nhuận của FIFA World Cup vẫn phải chịu thuế ở Brazil.”

“Apex/Brazil đang sử dụng World Cup như một nền tảng để thúc đẩy xuất khẩu các sản phẩm của Brazil, và ước tính rằng sự kiện này sẽ tăng thêm ít nhất 1 tỷ USD kim ngạch xuất khẩu của Brazil”, Bộ Tài chính Brazil cho biết.

“Nhìn chung, theo nghiên cứu của Ernst & Young Terco người ta ước tính rằng nước chủ nhà sẽ có được một nguồn thu thuế bổ sung khoảng 18,1 tỷ real (8 tỷ USD).

“Cần lưu ý rằng FIFA cũng chịu các chi phí liên quan đến tổ chức và đăng cai FIFA World Cup, bao gồm và không giới hạn tại

29

những chi phí của ban tổ chức địa phương. Điều này có nghĩa là hơn 1,3 tỷ USD trong chi phí thuộc về FIFA.” Sự hoài nghi Tuy nhiên, theo cái cách tương tự mà nhóm G8 đã cố gắng thống nhất về vấn đề đóng lại những sơ hở thuế toàn cầu vào đầu tháng này, Giáo sư Simon Chadwick kêu gọi các chính phủ và các tổ chức thể thao tiếp cận với thuế một cách có hệ thống hơn.

“Một trong những vấn đề ở Brazil, Anh và, trên thực tế, ở nhiều nước trên thế giới là không có chiến lược hoặc chính sách nhất quán liên quan đến thuế và thể thao”, Chadwick cho biết.

“Ví dụ, cầu thủ chơi trong trận chung kết Champions League tại Wembley được miễn nộp thuế trên thu nhập từ trận đấu.

“Trong khi đó, vào năm 2015, cầu thủ trong chung kết bóng bầu dục World

YESNEWS 6-2014

Cup sẽ không được miễn thuế tương tự. Một thiếu sót về chiến lược, về sự rõ ràng, thiếu nhất quán và thiếu cởi mở như vậy tạo ra một môi trường mà sự lẫn lộn, mâu thuẫn và hoài nghi bắt đầu phát triển.”

Với quy mô của các cuộc biểu tình ở Brazil, liệu đất nước Nam Mỹ có muốn đàm phán lại vấn đề miễn thuế?

“Tổ chức một kỳ World Cup cần đến các thỏa thuận được ký kết giữa liên đoàn bóng đá thế giới và nước chủ nhà.” Bộ Tài chính Brazil cho biết.

“FIFA World Cup đã luôn luôn được Brazil coi là một cơ hội lớn để thúc đẩy đầu tư vào cơ sở hạ tầng, các dịch vụ và hiện đại hóa hệ thống quản lý bóng đá ở Brazil."

Phan Huy Hoàng

World Cup sẽ ảnh hưởng như thế nào đến Brazil?

Giải đấu bóng đá lớn nhất hành tinh đang được cổ vũ cuồng nhiệt trên toàn thế giới. Theo tạp chí Forbes, có ít nhất hơn 3.2 tỉ người xem World Cup mỗi phút trong năm 2010. Từ đó, Forbes dự đoán rằng Brazil sẽ tạo ra khoảng 4 tỷ đô la cho FIFA trong năm 2014 này.

Với những sự kiện lớn như vậy, các quốc gia xem đó là cơ hội, là cách thức để có thể thu hút được đầu tư nước ngoài và tăng cường dự trữ ngoại hối cho mình. Thực tế đã chứng minh World Cup hoàn toàn có thể đem lại lợi ích cho nước chủ nhà. Tuy vậy, bên cạnh lợi ích còn kèm theo các vấn đề về kinh tế và xã hội.

Tổ chức một sự kiện thể thao có thể rất có lợi cho

30

nước chủ nhà bằng cách thay đổi chính sách trong thời kì này, đẩy mạnh du lịch, thu hút các nguồn vốn đầu tư nước ngoài và tạo ra tăng trưởng kinh tế từ các hoạt động kinh doanh diễn ra trong suốt quá trình diễn ra sự kiện. Nhờ đó, một khối lượng việc làm lớn cũng được tạo ra cho người dân nơi đây.

Tuy nhiên, lợi nhuận thu được từ tiền bán vé, các hợp đồng tài trợ và bản quyền truyền hình không đủ để tạo ra lợi nhuận kinh tế cho cả quốc gia, số tiền thu được chỉ được sử dụng để bù đắp cho các chi phí đăng cai sự kiện ngay ở giai đoạn đầu tiên.

Tuy nhiên, theo một hướng nhìn nhận tích cực hơn, các phương tiện truyền thông đóng một vai

YESNEWS 6-2014

trò rất lớn trong việc tạo ra sức hấp dẫn cho nước chủ nhà và tạo ra một lợi ích lâu dài trong việc xây dựng và phát triển ngành du lịch. Điều đó còn tạo ảnh hưởng tốt cho các ngành công nghiệp và một số ngành nghề khác. Ví dụ, trong việc cải thiện cơ sở hạ tầng, ta có thể thấy mối quan hệ trực tiếp giữa việc tổ chức một sự kiện thể thao lớn và các ngành công nghiệp xây dựng.

Ngành xây dựng sẽ được hưởng lợi từ việc đảm nhận các dự án đòi hỏi phải cải thiện đường xá giao thông, xây dựng và cải thiện cở sở hạ tầng, và những cơ sở vật chất này còn có thể sử dụng để tổ chức các buổi hòa nhạc, sự kiện thể thao khác ngoài World Cup.

Ngoài ra, người ta có thể mong đợi World Cup sẽ hỗ trợ cho ngành nông nghiệp và sản xuất rượu Rum của Brazil. Với một lượng lớn người hâm mộ sẽ tràn vào Brazil để chào đón World Cup thì nhu cầu lương thực và thực phẩm rất lớn. Du khách chắc chắn sẽ tìm đến các món ăn địa phương tại các nhà hàng, nhờ đó người nông dân sẽ có thể tăng số lượng nông phẩm của mình để đáp ứng cho nhu cầu của du khách. Từ đó có thể tạo ra sự tăng trưởng mạnh mẽ cho ngành nông nghiệp.

Trong thể thao, uống rượu sẽ tạo ra sự hòa đồng, tăng sự kết nối giữa những người hâm mộ với nhau.

Vì vậy, Brazil cũng ta hi vọng rằng ngành rượu Rum của họ sẽ phát triển mạnh mẽ nhờ sự kiện thể thao lớn này.

Những lợi ích kể trên đều có thể được tạo ra.

31

Một ví dụ nhằm minh chứng cho tác dụng của rất lớn từ các sự kiện thể thao lớn đó chính là thành phố xinh đẹp nổi tiếng Barcelona với Thế vận hội mùa hè năm 1992.

Hình ảnh trên đây là hình ảnh tượng trưng cho người dân Brazil bị tổn thất mất mát vì World Cup. Tuy nhiên không thể không kể đến những tác động tiêu cực mà một sự kiện thể thao lớn đem lại.

Mặc dù một sự kiện lớn thu hút nhiều đầu tư hứa hẹn sẽ tạo ra nhiều việc làm, nhưng những công

YESNEWS 6-2014

việc đó không phải lúc nào cũng đem lại lợi ích thật sự cho những người lao động.

Việc làm được tạo ra từ World Cup thường chủ yếu là các công việc bán thời gian, tạm thời và lương thấp.

Những việc này có thể đem lại hiệu quả nhưng nó chỉ đem lại những lợi ích trong ngắn hạn, không đáng kể.

Trên thực tế, những người hưởng lợi chính từ World Cup chính là FIFA, chính phủ Brazil và một số ít các vị trí quan trọng liên quan đến World Cup. Một số doanh nghiệp lớn cũng có thể được hưởng lợi nhưng còn với cả quốc gia thì phải đánh giá lại. Câu hỏi được đặt ra là: “ Phải chăng World Cup chỉ đem lại lợi ích thực sự cho một nhóm thiểu số, còn phần đa số khác thì phải gánh chịu hậu quả?”

Để xây dựng sân vận động và các cơ sở vật chất liên quan khác cho World Cup, những người dân sống gần đó đã phải di rời và chấp nhận phá hủy nơi ở của mình. Theo báo cáo, ở riêng Maracana đã có hơn 2000 người đã bị di dời ra khỏi nhà của họ.

Câu chuyện này xảy ra giống như Thế vận hội mùa hè năm 1996 ở Atlanta đã khiến 1500 cư dân ở nhà ở công cộng đã bị đuổi ra khỏi nhà để làm nơi ăn nghỉ cho du khách.

đường phố ở Brazil. Đây là một vấn đề vô cùng nhức nhối đang diễn ra ở khu vực Mỹ Latinh và một số bộ phận thuộc vùng biển Caribe. Với những gì mà World Cup mang lại, nó chỉ làm cho vấn đề này trở nên nghiêm trọng hơn.

Sẽ có nhiều trẻ em bị bỏ đói, phải ngủ trên đường phố và dễ bị tổn thương.

Chính vì hoàn cảnh như vậy, nhiều trẻ em đã phải đi theo con đường phạm tội để có thể kiếm miếng cơm manh áo.

Không chỉ vậy, chính phủ còn có thể sử dụng các nguồn lực từ các lĩnh vực quan trọng khác như nhà ở, giáo dục..v.v. để chi trả cho các chi phí liên quan đến World Cup. Một câu hỏi nữa được đặt ra : “Liệu World Cup có quan trọng hơn hàng ngàn trẻ em có thể bị thất học vì thiếu kinh phí cho giáo dục? ”

Từ các nguồn tin tức báo cáo gần đây, chúng ta có thể thấy rằng có những bất ổn xã hội và các cuộc biểu tình chống chính phủ vì World Cup đã và đang xảy ra ở Brazil. Điều này là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự gia tăng tội phạm và bạo lực tại đất nước này.

Việc các cư dân phải di dời và kinh phí dành cho nhà ở công cộng của chính phủ bị hạn chế đã góp phần làm gia tăng số trẻ em lang thang trên

32

Đó là tất cả những vấn đề đau xót mà chúng ta phải đối mặt với thể thao ngày nay. Nhiều sự kiện thể thao lớn đã đem lại nhiều vấn đề hơn cả những lợi ích mà nó có thể đem

YESNEWS 6-2014

lại. Với Brazil, nó sẽ là cuộc đấu tranh lâu dài cho những người dân nghèo khi Thế vận hội Olympics 2016 cũng sẽ được tổ chức tại Brazil trong tương lại không xa. Có thể những vấn đề phát sinh vì World Cup như vậy sẽ còn tái diễn trong Thế vận hội trong tương lai sắp tới Hoàng Thảo (Theo tạp chí Foodball Motion)