Op bezoek bij het Memorial Museum 40-45 in Aldeboarn

ERFGOEDPLEIN

MEMORIAL MUSEUM 40-45 ALDEBOARN

“De Tweede Wereldoorlog raakt mij!”

Gebeurtenissen tijdens oorlogen kunnen grote gevolgen hebben voor de diegenen die er direct bij zijn betrokken. Deze gebeurtenissen echoën vaak nog generaties lang na in de familiegeschiedenis. Dit is het verhaal van Gerrit Haagsma (72) en ‘zijn’ Memorial museum 40-45 in Aldeboarn.

“De Tweede Wereldoorlog raakt mij!”, vertelt Gerrit Haagsma. Als jongen van een jaar of twaalf las Gerrit al veel boeken over deze periode in onze geschiedenis. Daarnaast zijn er talloze verhalen over zijn eigen familie die actief betrokken is geweest bij de Tweede Wereldoorlog. Als in 1995 het vijftigjarig jubileum van de Bevrijding wordt gevierd, besluit Gerrit Haagsma een originele Jeep uit de Tweede Wereldoorlog aan te schaffen. Dit is de start van zijn collectie voertuigen en voorwerpen uit de jaren 40-45. “Ik heb zestig jaar op ‘de pleats’ aan de Sminiadyk vlakbij Aldeboarn gewoond. Toen deze locatie op de Bordego 2 vrijkwam, dacht ik: Dit is mijn kans!” De loods bij het woonhuis in Aldeboarn werd het Memorial Museum 40-45.

Dit is mijn kans!”

Rainbow Crew

Op 10 november 2010 opende Gerrit het Memorial Museum 4045 officieel. Het ankerpunt van de collectie werd het neerstorten van de Wellington X-9976 bommenwerper bij Soarremoarre (Nes) op 8 november 1941. De bemanning, zes jonge mannen uit

ONDERWERP

Nieuw-Zeeland, Engeland en Ierland, vonden hun graf in het vliegtuig, dat zich metersdiep in het weiland boorde. De bommenwerper was neergehaald door een Duitse nachtjager. Bij Soarremoarre is een monument opgericht voor deze ‘Rainbow Crew’. Ieder jaar, op 8 november, wordt op deze plek een herdenking gehouden. De bemanning wordt ‘Rainbow Crew’ genoemd, omdat verschillende bemanningsleden een kleur als achternaam hadden: C.T Black, J.W. Black, T.H. Gray, L.C. Green, E. Lloyd en J.D. Thompson.

Van de Wellington zijn flink wat stukken schroot uit de grond gehaald door liefhebbers met metaaldetectoren. Ruim vijftien jaar geleden mocht dit nog. De stukken schroot staan nu in het museum van Haagsma. Verder zijn er honderden kleine en grotere objecten te bewonderen, waaronder uniformen, een parachute, een Duitse landkaart en enkele militaire voertuigen. Elk object heeft een verhaal, volgens Haagsma. Met een persoonlijke rondleiding van Gerrit Haagsma door het museum ben je al gauw een uurtje of twee zoet. Een lijntje met God

In de museumcollectie bevindt zich ook een ingelijste foto van de Amerikaanse generaal George Patton (1885-1945). Daar zit een verhaal van Haagsma aan vast. Het Ardennenoffensief was de laatste serieuze poging van de Duitsers om het tij in de oorlog te keren. Op 16 december 1944 sloegen de Duitsers met dertig divisies een gat in de geallieerde linies en trokken richting de Maas, in de hoop Antwerpen te heroveren. Patton schoot te hulp om de door de Duitsers omsingelde geallieerde luchtlandingstroepen in Bastenaken te ontzetten; een organisatorische en logistieke krachttoer. Midden in het slechte winterweer – de wegen in de Ardennen waren praktisch onbegaanbaar – had Patton tot God om vier dagen mooi weer gebeden, zodat hij de klus kon klaren. Het wonder vond plaats! Had Patton een lijntje met God?

Je kunt toch gewoon naar de supermarkt?

“De Tweede Wereldoorlog is een ingrijpende gebeurtenis geweest”, besluit Gerrit Haagsma. “Met mijn collectie geef ik de mensen in de

Dan heb ik hun aandacht”

omgeving iets tastbaars uit die periode. Er komen honderden bezoekers per jaar langs. Het leukst zijn de schoolklassen. Als ik vertel over de hongerwinter krijg ik terug: ‘Je kunt toch gewoon naar de supermarkt?’ Prachtig! Dan heb ik hun aandacht.” Gerrit Haagsma is een meesterverteller met een grote feitenkennis. Hij doet dit vrijwillig en vraagt geen entree. “Mijn collectie heb ik door middel van giften en eigen inbreng samengesteld. Je kunt bellen voor een afspraak.”

Ga eens langs bij het Memorial Museum 40-45 en raak bekend met de gebeurtenissen in de regio tijdens de Tweede Wereldoorlog.

Adres: Bordego 2, Aldeboarn Tel.: 0566 - 652148

ONDERWERP Twee vrienden, twee wegen

In 2017 heeft Hessel Bouma uit Hoornsterzwaag een boek geschreven over familie van Gerrit Haagsma: ‘Twee vrienden, twee wegen’. Dit naar aanleiding van een vijftigtal brieven die Gerrit van zijn moeder kreeg. De brieven zijn geschreven door Gerrits oom en naamgenoot voor en tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daarnaast heeft de schrijver veel research gedaan.

Het boekje begint bij de vriendschap die ontstaat tussen Oom Gerrit en Toon Alderliesten. Voor de Tweede Wereldoorlog doorlopen ze de opleiding tot wachtmeester bij de Marechaussee. Bij aanvang van de Duitse invasie in Nederland dienen zij samen in de omgeving van Scheveningen. Na de overgave van het Nederlandse leger besluit Gerrit dienst te nemen in het Duitse leger. Toon kiest na de overgave voor de kant van het verzet. Aan het begin van de oorlog hebben beide vrienden elkaar nog een keer ontmoet. Voor beiden moet dit heel ongemakkelijk zijn geweest, daarna gingen ze hun eigen weg. Oom Gerrit Haagsma overleed op 8 maart 1944 bij de rivier Narwa in Estland. Hij liet een vrouw en zoon achter. “Mijn oom moet heel moedig zijn geweest! Als je vrouw en kinderen achterlaat om te vechten in Rusland, moet je zeker weten dat je de juiste keuze hebt gemaakt!”, denkt Gerrit. “Zijn keuze lijkt te zijn bepaald door de toen heersende angst. In de twintiger en dertiger jaren van de vorige eeuw keken veel mensen angstig naar de dictatoriale wijze waarop het communisme zich binnen de Sovjet-Unie en China ontwikkelde. Vechten voor het Duitse leger tegen de SovjetUnie leek voor Gerrit de enige manier om iets te doen tegen dit gevaar.”