heerenveen
05-2019
bolsward-ijsselmeerkust
FOTO: FOTOGRAFIE JELLY MELLEMA
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S JOHAN BROUWER
1e JAARGANG • NR. 04
groot
SASKIA HIEMSTRA
HELEMAAL HAPPY MET HAAR HUISTHEATER IN PINGJUM
‘Sliepe is ús wurk!’
NUMMER 05 • 2019
MOOI WEER “Moai waar, net?” De kreet spuit eenzijdig over het Friese land. Want wij zijn niet echt creatief in teksten. Toch is het wel mooi weer. Mensen worden door dat weer anders. Het was verbazingwekkend dat we 1 april, de dag dat de bruggen weer open konden, overal al moesten stilstaan. Niet in Workum, want de overheid weet nóg nooit wanneer een seizoen begint. Het hokje van de arme brugwachter was al gesloopt, maar de brug kon nog niet vanuit Leeuwarden worden bediend. Stond die brugwachter in de kou de brug open te maken. Wij lachten. Niet in maart. Het regende en waaide toen zeventien dagen aaneen. Maar het was niet genoeg. In no time was het weer te droog allemaal, de oostenwind zorgde daarvoor.
voor de vogels, alle natuurliefhebbers huilen met de vogels mee. De boeren huilen vanwege de droogte, geen gras genoeg. Schepen kunnen straks maar weer half geladen worden. Vakantiehulpen kunnen al de toeristen niet meer aan. Mensen vallen flauw bij de openluchtspelen. De bruggen op de Afsluitdijk willen niet meer dicht. Ga zo maar door.
Eerst nog even hard en koud, daarna wat zachter. Toen wij vrolijk werden van zon en warmte, huilden de vogels in het gras. Ze waren net uit het ei gekropen. En schreeuwden om kleine mugjes, die echter door veel boerenarbeid dood zijn gemaakt. En om water. De plasdrasbeheerders begonnen in paniek het water wat omhoog te brengen. En de BFVW vroeg mensen de kieviten een paar druppels water en wat in kleine stukjes gesneden muggen te brengen. Lief, maar onmachtig.
Het credo op de volgende redactievergadering is: proberen om niet allemaal huilkranten te maken.
De warmterecords werden al weer genoteerd. Iedereen heeft die afgelopen zomer nog duimendik in de gedachte staan. En heeft geen twijfels meer: het wordt net zo’n geweldige zomer. Wat de zon betreft. Niet
opmerkelijk...
MEDEWERKER JUMBO BOLSWARD BEDREIGD MET MES NA BETRAPPEN DIEFSTAL
VMBO-LEERLINGEN MARNE COLLEGE NEMEN EEN KIJKJE BIJ LOKALE BEDRIJVEN
BOLSWARD – Dinsdagmiddag 23 april werd een 16-jarige jongen betrapt op diefstal. Als reactie trok deze jongen een mes tevoorschijn waarmee vervolgens een medewerker werd bedreigd. Gelukkig viel het mes van de dader uit zijn handen waardoor de dief overmeesterd kon worden. De jongen is opgepakt door de politie. De medewerker is gelukkig niets overkomen. Wel was deze enorm geschrokken na het incident.
BOLSWARD – Donderdag 11 april zijn de tweede klassen vmbo van het Marne College op bezoek gegaan bij diverse bedrijven in de omgeving. Dit deden zij in het kader van Loopbaan Oriëntatie en Begeleiding (LOB). Het doel van het bezoek is dat de leerlingen een beeld krijgen van de bedrijven en de beroepen die hier uitgeoefend worden. Zij kregen bijvoorbeeld een rondleiding, presentatie of een praktische activiteit bij het bedrijf.
Eelke Lok, Redactie GrootBolsward-IJsselmeerkust
Maandelijkse rubriek met opmerkelijke zaken in de regio. Is u wat opgevallen, wilt u ons deelgenoot maken van een leuke gebeurtenis, of heeft u een een aankondiging of tip voor ons, stuur deze dan naar redactie@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl
KAARTEN FIETS-ELFSTEDENTOCHT INGEPAKT
NIEUWE ZWEM- EN SPORTHAL IN WORKUM BIJNA KLAAR
BOLSWARD – Traditiegetrouw werden op Goede Vrijdag vijftienduizend stempelkaarten van de Fiets-Elfstedentocht ingepakt. Een groep van ongeveer vijftien enthousiaste vrijwilligers begon om negen uur ’s morgens met het inpakken van de kaarten en was om één uur ’s middags klaar. Tussen deze duizenden kaarten zitten ook kaarten voor het buitenland. De grootste afnemers zijn Duitsland en België. Ook zijn er deelnemers uit Australië en Amerika. Het is de 83e editie van de Fiets-Elfstedentocht, die wordt gereden op Pinkstermaandag, 10 juni 2019.
WORKUM - In 2012 dreigde het sportcentrum in Workum te gaan sluiten. De inwoners van het dorp waren het er niet mee eens en besloten hierom actie te voeren om hun recreatiegelegenheid te behouden. Het is maar liefst zeven jaar later, maar er staat nu een nieuwe sporthal alsook een nieuw zwembad. Op 24 april werd het opgeleverd.
4 MEI DODENHERDENKING VERBOUWINGEN OP DE AFSLUITDIJK KORNWERDERZAND - De zeespiegel stijgt en daarom krijgen we in de toekomst veel te maken met extreem weer. Daarbij stroomt er vanuit de binnenwateren steeds meer overtollig water het IJsselmeer in. Rijkswaterstaat heeft besloten hier werk van te maken. Er zullen de komende tijd veel werkzaamheden plaatsvinden op de Afsluitdijk. Niet alleen wordt de Afsluitdijk zelf versterkt, maar ook de sluizen. Ook wordt de capaciteit om water af te voeren naar de Waddenzee vergroot. De sluizen zullen naar schatting in 2022 gereed zijn.
KUNSTROUTE 4 EN 5 MEI, HET BEZOEKEN WAARD WORKUM – Het is een mooie traditie dat in het eerste weekend van mei de ateliers en galeries in Workum open zijn. Dat is dit jaar dus opnieuw het geval op 4 en 5 mei van 12.00 – 17.00 uur. Het aardige hiervan is dat je zo maar even heel vrijblijvend binnen kunt lopen op adressen waar je dat doorgaans minder gemakkelijk doet. En voor de kunstenaars is dit niet minder plezierig, zij vinden het altijd de moeite waard om te vertellen over dat wat hen bezighoudt.
EERSTE PLEIN AIR FESTIVAL MAKKUM HEEFT RUIMTE VOOR ENTHOUSIASTE SCHILDERS MAKKUM – Mede door steun van het Ondernemingsfonds Súdwest-Fryslân is het gelukt om een Plein Air Festival in Makkum van de grond te trekken. Daarbij zijn (semiprofessionele) schilders op straat aan de gang en produceren werken. Deze worden daarna tentoongesteld en tegen aantrekkelijke prijzen ter verkoop aangeboden. Het evenement begint op dinsdag 11 juni en eindigt op zondag 16 juni.
Tijdens de Nationale Herdenking op 4 mei herdenken we de slachtoffers van de Tweede Wereldoorlog. Om acht uur ’s avonds is iedereen twee minuten stil. Hier in de Gemeente Súdwest Fryslân vindt er op 31 plekken een herdenking plaats. Op elke plek zal een vertegenwoordiger van de gemeente aanwezig zijn. Dit gebeurt onder andere in Koudum, Bolsward, Makkum en Stavoren.
VOOR HET ACTUELE NIEUWS KIJKT U OP: WWW.GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL HEEFT U OOK NIEUWS TE MELDEN? LAAT HET ONS WETEN! REDACTIE@GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
2
bolsward-ijsselmeerkust // kort nieuws
3
REALISATIE CULTUUR HISTORISCH CENTRUM ‘DE TIID’ IN BOLSWARD VEERTIEN KONINKLIJKE ONDERSCHEIDINGEN IN SÚDWEST-FRYSLÂN REGIO – Het regende dit jaar als vanouds weer lintjes in de Martinikerk in Sneek. Maar liefst veertien inwoners uit SúdwestFryslân kregen een lintje opgespeld door burgemeester Jannewietske de Vries. Drie van hen werden benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje Nassau, de andere elf werden Lid. De dag voor Koningsdag is traditiegetrouw de dag van de lintjesregen. Deze dag krijgen burgers een koninklijke onderscheiding, wanneer zij veel hebben betekend voor de samenleving. Door het jarenlange vrijwilligerswerk dat ze hebben gedaan, door de activiteiten die ze hebben georganiseerd voor de buurt of vanwege bijzondere initiatieven die ze belangeloos zijn gestart. De traditie vraagt dat de mensen onder valse voorwendselen en met smoesjes naar de kerk worden gelokt. Zo dacht iemand vandaag bij aanvang dat het ging om een presentatie van zijn zoon en dacht de ander een afspraak te hebben met een medebestuurslid. Echter blijkt bij binnenkomst in de kerk al snel en bij het plaatsnemen op de voorste rij stoelen, dat het gaat om iets heel anders. Met de woorden ‘Het heeft Zijne Majesteit de Koning behaagd u te benoemen tot Lid in de Orde van Oranje Nassau’ kregen de veertien gedecoreerden de versierselen opgespeld.
SAMENWERKING TIP STAVOREN EN VVV WATERLAND VAN FRIESLAND STAVOREN – Hoe kunnen we meer bezoekers verleiden om hun vrije tijd te besteden in Zuidwest Friesland en ook in Stavoren? TIP Stavoren en VVV Waterland van Friesland hebben de intentie uitgesproken om hier vanaf april 2019 gezamenlijk in op te trekken. “We zijn ontzettend blij met deze nieuwe samenwerking en verwachten zo nog beter de vrijetijdsbestedingen in onze stad een boost te kunnen geven”, aldus Chris van der Molen namens het team van TIP Stavoren. De naamsbekendheid van de VVV is groot en we merken nog altijd dat de service die de VVV biedt in een grote behoefte voorziet. Het TIP (Toeristisch Informatie Punt) in Stavoren gaat gebruik maken van de VVV licentie van VVV Waterland van Friesland. VVV Waterland van Friesland is de organisatie in Zuidwest Friesland voor gastheerschap en marketing voor onder andere het gebied langs de IJsselmeerkust. Het TIP Stavoren is de plek waar de toerist op vriendelijke en professionele manier van informatie wordt voorzien. Naast het geven van informatie verkoopt het TIP verschillende producten, waaronder souvenirs en water-, wegen-, wandel- en fietskaarten. Ook verzorgen zij de kaartverkoop van de veerdienst Stavoren-Enkhuizen.
BOLSWARD - Het College van Burgemeester en Wethouders van de gemeente Súdwest-Fryslân heeft een besluit genomen over de invulling en financiering van de nieuwen verbouw van het voormalige stadhuis van Bolsward. Het voormalige stadhuis wordt een prachtig Cultuur Historisch Centrum met een nieuwe naam: ‘De Tiid’. ‘De Tiid’ is volgens B & W een passende naam voor het complex. De nieuwe ruimte en het stadhuis worden met elkaar verbonden door een publieksruimte, waarvan een deel de vorm van een atrium krijgt. Hier vindt de bezoeker een moderne leeszaal, digitale presentaties, toeristische informatie en ook gemeentelijke diensten. In de Nieuwe Waag komt een auditorium, met ruimte voor zo’n honderd mensen. Deze zaal moet ook in de avonduren een ontmoetingsplek worden, bijvoorbeeld voor lezingen, themabijeenkomsten, tentoonstellingen, educatieve programma’s en andere culturele activiteiten.
“Cultuur Historisch Centrum ‘De Tiid’ wordt een belangrijke ontmoetingsplek, maar dit project reikt veel verder dan Bolsward en onze gemeente”, zegt wethouder Van Gent. “Het Stadhuis Bolsward is één van de belangrijkste monumenten in de provincie Fryslân.” Het project vraagt een investering van 12,9 miljoen euro. Dat is meer dan waarmee de gemeente rekende toen in de vorige collegeperiode de eerste ideeën ontstonden over de nieuwe bestemming voor het ruim vier eeuwen oude stadhuis. Dit komt door wijzigingen die het plan ten goede komen. Er
zijn daarnaast extra duurzaamheidsmaatregelen getroffen en er moet rekening worden gehouden met indexatie van gestegen bouwkosten. Dit voorstel van het College wordt voorgelegd aan de gemeenteraad, die daarover op 9 mei een besluit neemt. De Provincie levert een forse bijdrage van drie miljoen. Eerder toonden vier Bolswarder stichtingen - het Sint Anthony Gasthuis, de Hendrick Nannes & Catrijn Epesstichting, het Weeshuis en het Fonds Bolsward-Dronrijp – al hun betrokkenheid door samen € 1,25 miljoen te doneren. Ook de Rabobank SWF draagt financieel bij met € 100.000,-.
JONGEREN KIEZEN VOOR KLASSIEKE WONINGEN IN WOMMELS RONDJE SÚDWEST: SÚDWEST-FRYSLÂN ZOEKT HAAR INWONERS OP Regio - Onder de naam ‘Rondje Súdwest’ maken raadsleden en medewerkers van Súdwest-Fryslân de komende weken een tournee door de gemeente. Tijdens het rondje willen zij de mening van de inwoners horen over de leefomgeving, als basis voor de omgevingsvisie ‘Een gezond Súdwest-Fryslân in 2040’. “De omgevingsvisie! Dat heeft misschien wat uitleg nodig”, zegt wethouder Gea Wielinga. “De omgevingsvisie heeft alles te maken met de Omgevingswet, die in 2021 in werking treedt. De nieuwe wet geeft veel ruimte voor de visie en wensen van de inwoners over hun leefomgeving. Daarmee verandert de rol van de gemeente van sturend naar dienstverlenend. De gemeente schrijft straks niet meer voor hoe de leefomgeving wordt ingevuld, maar is in gesprek met de inwoners.” Inwoners en gemeente ontwikkelen samen een omgevingsvisie. Deze visie is voor de gemeenteraad bepalend voor het beleid op de lange termijn. Het gaat om de ontwikkeling, inrichting, bescherming en behoud van de leefomgeving. “Niet alles
kan binnen de beperkte ruimte die we hebben”, legt Wielinga uit. “Soms kan in een gebied bijvoorbeeld economische groei ten koste gaan van leefbaarheid; natuur ten koste van bereikbaarheid en omgekeerd. Dit vraagt om keuzes.” Voorbeelden van onderwerpen waarover inwoners kunnen meepraten zijn lucht en geluid, natuur en recreatie, klimaat, duurzaamheid, veiligheid en gezondheid. Wielinga: “Samen met de gemeente plannen maken, dat klinkt toch beter dan afwachten wat er van achter de bureaus wordt bepaald?” Súdwest-Fryslân vindt het belangrijk dat ook jongeren inbreng leveren. Zij zijn de toekomst. ‘Rondje Súdwest’ gaat dan ook langs bij diverse scholen, evenementen/ markten en buurthuizen.
WETTERSKIP FRYSLÂN CONTROLEERT WEER OP VERBODEN ANTIFOULING Regio - Milieu-inspecteurs van Wetterskip Fryslân controleren de komende maanden bij scheepswerven, verkooppunten en particuliere bootbezitters op de aanwezigheid van illegale antifouling. Antifouling is een onderwaterverf die de aangroei van algen op een schip voorkomt. Veel van deze verven bevatten stoffen die organismen doden en metalen als koper en zink die het open water verontreinigen. De controles bij verkooppunten van antifouling in de afgelopen jaren hadden een positief effect op de naleving van regels door verkopers. Wetterskip Fryslân controleert niet alleen in Fryslân, maar ook een deel van het Groninger Westerkwartier. Als er bij de verkopers verboden onderwaterverven worden aangetroffen, moeten ze de middelen verwijderen uit de schappen. En ze krijgen meteen een boete van 2.000 euro. Bij antifouling die alleen in de beroepsvaart mag worden gebruikt, krijgen de verkopers het dringende advies deze niet meer te verkopen en terug te sturen aan de leverancier.
WOMMELS – Het behoefteonderzoek ‘Wonen jongeren’ in Wommels heeft een paar verrassende uitkomsten opgeleverd. Zo kiest het merendeel van de ondervraagde jongeren voor een klassiek ontwerp. En een ruime meerderheid heeft belangstelling voor wonen in het voormalige Bogerman schoolgebouw. Het voormalige gebouw van het Bogerman College in Wommels staat sinds 2018 leeg. Dorpsbelang Wommels ziet graag dat er betaalbare woningen voor jongeren in komen. Om de behoefte in kaart te brengen heeft Dorpsbelang door een bureau in Groningen een onderzoek laten doen. Meer dan 150 jongeren hebben aan het onderzoek meegedaan. Dat leverde aan groot aantal nieuwe en vaak verrassende inzichten op. Zo heeft ruim 75% een verhuiswens en wil dat binnen twee jaar realiseren. Verder wil iets meer dan de helft verhuizen naar een dorp. Wommels wordt door driekwart van de ondervraagden gezien als een aantrekkelijk dorp. Met name de aanwezigheid van goede voorzieningen zoals de Jumbo en uitstekende busverbindingen pleiten voor wonen in Wommels. Binnen het plan zijn een viertal woonvormen ontwikkeld. Van wonen in een hofje tot in een klein dorp. De meest verrassende uitkomst van het onderzoek is dat de jongeren het hoogste cijfers geven aan het klassieke ontwerp. Dus een vrijstaand huisje met een puntdak. De plannen van Dorpsbelang worden op de eerstvolgende vergadering van de kommisje Doarp, Stêd en Omkriten besproken, waarna de Raad op 9 mei een besluit gaat nemen of Bogerman 2.0 verder ontwikkeld kan worden. Wommels en de jongeren zijn er klaar voor.
4
bolsward-ijsselmeerkust
SASKIA HIEMSTRA
HELEMAAL HAPPY MET HAAR HUISTHEATER IN PINGJUM Saskia Hiemstra (1963) woont in Pingjum. Daar in het kunstenaarsdorp, want zo mogen we het toch wel noemen, runt deze lerares aan de Friese Poort in Sneek een heus theater: Podium Pingjum. Wie is toch die ondernemende Saskia Hiemstra? Wat voor plaats neemt Podium Pingjum in haar leven in? Kortom, wie is de vrouw achter een klein theater waarin van september tot en met mei iedere maand een verrassend concert wordt georganiseerd? We zochten Saskia op in het theater met een huiskamerachtige setting en tekenden haar levensverhaal op.
TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S FOTOGRAFIE JELLY MELLEMA
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
“Ik ben in Sneek geboren, in het SintAntonius Ziekenhuis, maar ik groeide tot mijn 18de jaar op in Bolsward, waar ik een hele fijne jeugd had. Mijn vader Teake werkte bij Hollandia, maar iedereen kende hem als voorzitter van voetbalvereniging R.E.S. Hij zat ook in de gemeenteraad van Bolsward, voor het CDA. Hij is helaas jong overleden, nog maar 52 jaar oud. Ik studeerde toen net in Groningen, heel naar als je je vader op zo’n jonge leeftijd al verliest. Moeder Hannie was instructrice aan het zwembad, ze is nu 87 jaar en iedereen in Bolsward noemt haar nog de zwemjuf. We waren met z’n vieren als kinderen, ik was de derde in de rij. Boven mij waren een zus en een broer en na mijn kwam er nog een zus.”
CARRIÈRE IN EEN NOTENDOP Saskia omschrijft zichzelf als een beetje verlegen kind, dat niet vooraan stond. Wel sportief. Ook een dromer. “Een hele erge dromer! Als ik uit school aan kwam lopen, liep ik gewoon helemaal in mijn eigen gedachtewereld ons huis voorbij, totdat ik op een gegeven moment dacht van ‘oh ik moet weer terug’…” Nadat Saskia het havodiploma op het Jan Brugman College heeft behaald gaat ze naar Groningen om daar een hboopleiding Voeding en Diëtetiek te volgen. De keuze voor deze studierichting was niet echt expliciet, maar interesse voor voeding heeft Saskia nog altijd. Ze werkt ook nog een tijdje bij een voedingswerkgroep in Groningen, maar volgt haar vriend Johan die een baan in Katwoude, Noord-Holland, krijgt. Daar gaan ze samenwonen in een boerderij aan de Gouwzee en Saskia vindt een baan als longfunctieassistent in een ziekenhuis. Later werkt Saskia in het ziekenhuis van Purmerend. In Katwoude worden de oudste twee dochters Regina en Marieke geboren. Dochter nummer drie, Emma, ziet in 1997 het levenslicht. Ondanks de prachtige ligging van de boerderij (‘het bleef een bouwval’) met een catamaran voor de deur besluiten Johan en Saskia om naar het noorden te verhuizen. Eerst leek Arum de nieuwe woonplaats te worden, maar op aanraden van een bevriende timmerman ziet het stel van deze locatie af. Het wordt een herenhuis in Pingjum! Johan vindt een baan bij Friesland Campina en Saskia rijdt nog anderhalf jaar op en neer naar Purmerend om vervolgens aan de slag te gaan als medewerkster voor Pulmo Research, de maatschap van Friese longartsen die wetenschappelijk onderzoek verrichten op het gebied van longziekten. Als vijftien jaar geleden bij Saskia de ziekte van Non-Hodgkin, lymfeklierkanker, wordt vastgesteld stopt zij met het werk voor Pulmo Research. Na het ziektejaar maakt Saskia de overstap naar een baan in het
onderwijs, bij Zorg en Welzijn aan de Friese Poort. Ze haalt haar docentbevoegdheden omgangskunde bij de NHL en na haar stage aan de Friese Poort in Sneek, kan ze daar blijven als docente.
MET KUNSTENAARS OM DE TAFEL “In 2011 hebben we het voormalig dorpshuis en peuterspeelplaats van Pingjum gekocht, dat toen nog de Gouden Hoep heette. Het had toen al even leeg gestaan. Iedereen in het dorp vroeg zich af wat er met het pand zou gebeuren. Wij hebben toen met een aantal kunstenaars, want er wonen vrij veel kunstenaars in het dorp, besproken of we het met elkaar konden kopen. Maar het kwam niet echt van de grond, omdat het toch vaak weer om geld gaat. Tot het moment dat Johan en ik een kijkje in het gebouw mochten nemen. Ik herinner mij nog het portaaltje met een vlizotrap naar boven. Ik was wel benieuwd wat daar zou zijn. In de ruimte waar we nu zitten zaten van die oerlelijke systeemplafondplaten. Ik had nog nooit gezien dat hier van die mooie spanten achter zaten. Ineens zei ik tegen Johan: ‘Maar dit is een muziektheater!’ Ik wist het zeker! Deze plek met zo’n plafond, daar moet muziek gemaakt worden. Het kwartje viel. De prijs was door de lange tijd dat het pand al leeg stond behoorlijk naar beneden gegaan. Wij hebben het toen van Dorpsbelang gekocht voor een mooi bedrag.” Nadat Johan en Saskia het pand in hun bezit hadden, werd het dus menens om een droom te realiseren.
SLOPEN IS MOOI WERK “We hebben eerst maar eens wat plafondplaten losgetrokken, om toch ergens te beginnen. We hadden eigenlijk nog geen goed plan. Slopen is gewoon mooi werk. We besloten om het hele gebouw te strippen, alles eruit. Wat overbleef was een kale bedoening. Johan is iemand die overal ideeën ziet. Hij begon te tekenen, met een vide, balustrades en een rond plafond. Wat we wilden was toch ook een soort van woonfunctie in de ruimte brengen. Een combinatie van theater en woongelegenheid. Ooit. Er moesten dus ook slaapplekken in komen, dat was een hele puzzel. Het blokje in het midden van de ruimte is de oplossing van de puzzel geworden. Hierboven zitten vier slaapplaatsen met bedden, badkamer en alles wat er maar bij hoort. We zijn gewoon begonnen.” De andere kunstenaars uit het dorp maken nu gebruik van de ruimte. Een buurvrouw die er workshops geeft in collagetechnieken. Een pianist waar zangeres Saskia mee zingt is er regelmatig te vinden. Kortom Podium Pingjum wordt goed gebruikt.
PROGRAMMEREN VIA YOUTUBE “Op 25 september 2012 werd Podium Pingjum geopend. Het past helemaal bij mij. Er komt iets op mijn pad en ik ga het doen. Ik heb er nooit stress van als ik met iets begin, anders bedenk ik wel weer iets anders. Mijn muzieksmaak is best breed, ik houd heel erg van klassiek. Ik heb jarenlang klassieke zangles gehad. Maar ik vind blues ook mooi en singer-songwriter muziek spreekt mij ook aan. Vanaf het begin is alles open geweest. Ik begon voor het samenstellen van een programma op YouTube rond te kijken en daar rolde een superleuk programmaatje uit. Dat doe ik nog steeds. Voor de zomervakantie heb ik het programma klaar. Het is dan helder en duidelijk voor mij.” Na zeven jaar is het een goed moment om met Saskia de balans op te maken. Wat hebben die jaren haar gebracht? “Ontzettend mooie contacten, dat zeker. Ik geniet van de avonden. Ik geniet als hier vijftig tot zestig man met een grote glimlach op het gezicht zitten. Dat is mijn grootste beloning. Ik word er niet rijk van. Het geld dat binnen komt gaat naar de artiesten en de reclame. Ik vind dat niet erg. Ik hoor nooit zoveel reacties uit het dorp, maar die zijn volgens mij wel positief. Er zijn een paar vaste gasten uit het dorp die altijd komen, waaronder Daan van 92! Een fantastische man die altijd blij en enthousiast is. Het publiek is verder heel erg wisselend. Johan is amuzikaal, zegt hij zelf en laat dit helemaal aan mij over. Hij geniet wel met een grote G op de avonden dat hier voorstellingen zijn. De dochters die in Amsterdam, Groningen en Berlijn wonen zijn ook met enige regelmaat in het theatertje te vinden.”
CHRIS JAGGER HEEFT HIER OVERNACHT Wat de toekomst betreft, zegt Saskia nog geen idee te hebben waar ze over vijf jaar wil zijn met haar theater. “Voor het komende theaterseizoen gaan we gewoon door. Met steun van al die vrijwilligers, waaronder Piet Wilhelmus en Gerrit Feenstra die de bar runnen en Carla Posthuma die de kassa doet. Wat de toekomst brengt zullen we wel zien. Het kan zijn dat we hier gaan wonen en dan wordt het wel moeilijk om tienmaal per jaar een concert te organiseren. De artiesten die hier nu optreden blijven vaak slapen. Chris Jagger, de broer van Mick, heeft hier overnacht. Samen met z’n bandleden die allemaal hun eigen kamer wilden. We hebben toen de wisseltruc toegepast, zij in ons huis en wij in het theater. Superleuk toch?!”
“Voor het komende theaterseizoen gaan we gewoon door met steun van al die vrijwilligers. Wat de toekomst brengt zullen we wel zien”
5
Zondag
5 mei Streekmarkt
WECYCLE SPONSO RCHEQUE
Help jouw club of lokaal goed doel aan een Wecycle Sponsorcheque van 1.000 euro!
C 1.00 0,-
Deze cheque is gemaakt voor promotionele doeleinden en is geen © 2018 Wecycle. Alle waardepapier. rechten voorbehouden. Wecycle® en het Wecycle-logo zijn als merk beschermd
op Europees niveau.
Zo doe je mee* 1 Verzin een inzamelactie voor afgedankte kleine elektrische apparaten, armaturen en kapotte spaar-/ledlampen
‘Feest voor Fijnproevers’
2 Lever de afgedankte kleine elektrische apparaten, armaturen en kapotte lampen in bij jouw gemeentelijke milieustraat** 3 Maak een foto of filmpje van je inlevermoment**
t nk da e B
4 Stuur je inleverfoto (of filmpje) samen met een beschrijving van je actie in via wecycle.nl/inleveren
Flinkeboskje 2, Hemelum - 06 23351180 - www.itflinkeboskje.nl
of per post naar Wecycle. Insturen kan t/m zondag 9 juni 2019
Oud kerkhof 6 - Sneek - Tel: (0515) 41 33 72 De 25 leukste, opvallendste of creatiefste inzendingen belonen we met een Wecycle Sponsorcheque van 1.000 euro voor de opgegeven club of lokaal goed doel. Ook zijn er 100 troostprijzen: bloemenbonnen t.w.v. 25 euro om iemand te bedanken voor de inzet voor de club of lokaal goed doel!
Bijna 500 m² aan verlichting en technische onderdelen verdeeld over drie verdiepingen en met een ruime parkeergelegenheid naast de deur!
• Verlichting • Lichtadvies • Onderdelen • Elektronica
*Kijk voor alle actievoorwaarden op wecycle.nl/inleveren **Deelnemers dienen zich te allen tijde te houden aan de gedragsregels die gelden op de betreffende gemeentelijke milieustraat waar zij het inlevermoment willen vastleggen. Raadpleeg voor deelname de voorwaarden van jouw milieustraat.
f
www.allichtverlichting.nl - www.allichtelektro.nl
WecycleNL
i
Wecycle
l
Wecycle
v
WecycleNL
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
7
TEKST EN FOTOGRAFIE WIM WALDA
KOUDUMER WAPENHANDELAAR MARK BOXUM
“WAPENS ZIJN NIET GEVAARLIJK, DAT ZIJN DE MENSEN DIE ZE VASTHOUDEN” Zo trots als een hond met zeven staarten kwam hij met zijn kinderfietsje aan bij de woning op Ameland, waar de familie Boxum dat jaar hun vakantie doorbracht. Twee konijnen hingen er aan het stuur van zijn kleine fietsje, de oren van de dieren sleepten haast over de grond. Hij had zijn eerste jachtpartij als ‘surrogaatjachthond’ meegemaakt. Hij mocht mee op jacht met de buurman, een jager, en moest de geschoten konijnen uit het veld ophalen. Mark Boxum, amper zes jaar, was vanaf dat moment verslingerd aan de jacht en aan geweren. Anno 2019, ruim zestig jaar later, is hij dat nog steeds. Sterker nog, hij heeft er zijn bestaan van gemaakt. “Wapens zijn niet gevaarlijk”, zet de wapenhersteller annex -handelaar de toon van het interview. “Het gevaar zit hem in de mensen die ze in handen hebben.”
Mark Boxum uit Koudum is te bescheiden om te pochen over zijn clientèle. Maar erkent dat hij een brede nationale en internationale klantenkring heeft. “Die kopen bij mij een nieuw jachtgeweer of laten het repareren of hun telescoopvizier afmonteren, want daar, dat durf ik zonder valse bescheidenheid te zeggen, ben ik goed in.”
Geweren van elektriciteitsbuis “Ik heb wapens van jong af aan mooi gevonden; een ander verzamelt suikerzakjes of sigarenbandjes. Als jongetje van een jaar of acht, negen maakte ik mijn eigen geweer van een elektriciteitsbuis en ik was er ook al vroeg bij met een luchtbuks. Er ging niets boven een defecte tl-buis, die ik in het water gooide om hem vervolgens van afstand kapot te schieten. Prachtig hoe dat gas met een plof vrijkwam.” “Als tiener kreeg ik een bijbaantje, later een vaste baan als jongste bediende bij Wapenhandel Wever aan de Willemskade in Leeuwarden. Daar heb ik diverse cursussen op het gebied van wapens gevolgd en ben daarna als leerling aangenomen bij een internationale grootheid op wapengebied, Münch in Duitsland. Die maakte dankbaar misbruik van mensen die een passie voor wapens hadden door ze zwaar onder te betalen, maar ik heb er de kunst wel goed afgekeken.”
Elf keer per jaar ontslagen “Toen ik het idee had dat ik de materie redelijk in de vingers had, ben ik teruggegaan naar Nederland en kwam ik weer bij Wever terecht. Ik was net zo eigenwijs en koppig als mijn baas, zodat ik in mijn ‘topjaar’ wel elf keer ben ontslagen. Meestal nog dezelfde dag kreeg ik dan een telefoontje dat het niet zo bedoeld was en dat hij mij graag terug wilde. In 1972 werd ik bedrijfsleider van een
filiaal van Wever in Enschede, dat hij een paar jaar daarvoor had overgenomen en - inderdaad - de eerste week al werd ik ontslagen en weer aangenomen. Business as usual.”
toch nog maar even over moesten hebben’. ‘Dat hoeft niet meer,’ reageerde ik, ‘ik ben nu eigen baas’.”
“Na twee jaar Enschede, ik was toen een jaar of 24, kregen we weer eens zo’n befaamde ruzie. Het was ’s avonds om een uur of half negen en hij zei, ‘Koop die zaak dan als je zo graag gelijk wilt hebben’, waarop ik riposteerde: ‘Noem maar een bedrag’. Dat deed hij, waarop ik reageerde met: ‘Verkocht’. We hadden net een week daarvoor de balans opgemaakt, dus ik wist precies wat wel en niet kon. De koop werd diezelfde avond nog beklonken bij een notaris die klant was bij ons. En dat bleek een goede zet, want de volgende morgen al kreeg ik een telefoontje van mijn voormalige baas ‘dat we het er
Mark Boxum Wapenhandel had dan wel de wind in de zeilen, maar Mark werkte dag en nacht, smeet met zijn krachten en pleegde op een nietsontziende manier roofbouw op zijn lijf. De zaak leunde volledig op hem en hij sloot jaar op jaar met een positief saldo af, totdat het elastiekje, dat steeds verder werd uitgerekt, knapte en hij in het ziekenhuis belandde. “Toen ‘kachelde’ de omzet van de ene op de andere dag naar beneden”, vertelt hij. “Ik zag een faillissement in het verschiet en heb, voordat het zo ver was, alles netjes afgewikkeld met mijn leveranciers en wilde mijn werkzaamheden voortzetten in Koudum.”
Mark Boxum Wapenhandel
“Dat had trouwens best wat voeten in aarde, want kort voordat ik mijn vergunning aanvroeg, was er net een illegale wapenhandel in Koudum opgerold. De gemeenteraad was mordicus tegen mijn komst en ik heb het tot de Raad van State uit moeten vechten. Om een lang verhaal kort te maken, ik won en kon aan de slag; werkplaats en winkel in de schuur, beetje pielen, klein werkbankje, het jaar daarop een oude freesmachine en dito draaibank erbij.”
Pragmatische denker Mark bleek een voorliefde te hebben voor problemen waar anderen zich suf over piekerden en loste die met een pragmatische logica op. Zoals het aanpassen van de kolf voor een man die door een ongeluk zijn linkerarm moest missen. “Daar monteerde ik aan de onderkant van de kolf een stalen kogel, waar die man zijn metalen prothese omheen kon
klemmen, zodat het geweer enerzijds goed steun had, maar anderzijds ook nog mobiel bleef. Of het aanpassen van een kolf voor iemand die blind was aan zijn rechteroog. Daarvoor maakte ik een speciale kolf met een slinger erin, waardoor de man met zijn linkeroog kon richten. Wordt weliswaar nooit zo goed als de oorspronkelijke situatie, maar de man kon zich redden.” Een inmiddels befaamd verhaal is de revisie van een geweer voor een van de rijken der aarde uit het Midden-Oosten. “Die stuurde zijn ‘lakeien’ met een privévliegtuig naar Nederland om zijn geweer bij mij af te leveren. Ik was ongeveer een week met de reparatie bezig en die hele week bivakkeerden zijn werknemers in Hotel Galamadammen, om daarna weer terug te vliegen naar hun baas. Die man had natuurlijk veel beter een nieuw geweer kunnen kopen. Maar dat is zijn zaak. Ik heb ook wel offerte aanvragen gekregen om een paar honderd Kalasjnikovs of Uzi’s te reviseren, maar daar ga ik niet op in. Je weet precies waar een dergelijke aanvraag vandaan komt en daar werk ik niet aan mee.”
Middenklasse orkaan Dat alles speelt zich af in zijn kleine werkkamer, het heilige der heiligen, waar een middenklasse orkaan lijkt te hebben gewoed. “Ik hoef maar een greep te doen en ik heb wat ik wil hebben.” Voor Mark Boxum geen state of the art smartphone, glossy website en hypermoderne apparatuur. Meegaan met de tijd hoeft voor hem niet. Hij heeft een pc om zijn spullen te bestellen, maar zijn administratie doet hij op papier en tegen zijn Rolodex kan naar zijn zeggen geen pc op.
8
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
9
#FACETOFACE THEO ADEMA fotografie LAURA KEIZER tekst ALBERT BOUWMAN
“Als ik het opnieuw moest doen, deed ik het precies zo” Voor iemand die vier bedrijven heeft gehad, een appartementencomplex mee heeft opgericht en tot een paar maanden geleden 29 man in dienst had, verwacht je anders. Hij woont in een bescheiden huis. Een huurhuis waarvoor hij de huurtoeslag hard nodig heeft. Vermogen heeft hij er niet aan over gehouden. En toch zou hij het zo weer doen. Theo Adema uit Makkum, sinds 1 maart 2019 gepensioneerd en voormalig eigenaar van Sopkafee, blikt terug.
Wie Theo Adema uit Makkum ontmoet, ervaart dat de man vol zit met energie en verhalen. Hij heeft niet veel vragen nodig om terug te blikken. Er is genoeg om over te vertellen. Die verhalen gaan niet alleen over successen. Sterker nog, wie Theo aan het woord laat en doorvraagt, beluistert een roerig verleden.
IEDERE OCHTEND NAAR DE LEUGENBOLLE Hij woont middenin het dorp. Op loopafstand van het centrum en de boulevard. “Daar geniet ik nog steeds iedere dag van. Nu ik met pensioen ben, loop ik iedere ochtend naar de Leugenbolle om even te praten met de mannen.” De Leugenbolle is een gebouw bij de sluis aan de haven, achter Café Restaurant De Prins in het centrum, waar bewoners elkaar ontmoeten om even te praten. Het typeert Theo Adema, want praten doet hij graag. Theo is een bekende in Makkum. Al van jongs af aan is hij bedreven in de horeca. De vaardigheden die bij het vak horen, kreeg hij met de paplepel ingegoten. In 1961 begonnen zijn vader en moeder, Siebe en Alie Adema, horecagelegenheid De Waag. Daar bleef het niet bij. Vader Siebe wilde graag uitbreiden. Zo kwam er een koffiebar en een zalencomplex bij. In de jaren ‘70 kwamen Theo en zijn broer Willy en later ook zus Thilda in het bedrijf. In 1980-1981 pachtte hij de grond met hotel Vigilante. Dit hotel werd later geheel verbouwd.
CHARME VAN ONDERNEMEN De stap om uit te breiden werd door lokale ondernemers met argusogen bekeken. In de plannen waarbij de gemeente betrokken was, werd een concurrentiebeding vastgelegd. “Mijn vader wilde natuurlijk niet dat er nog een soortgelijk hotel in de nabije omgeving werd gebouwd.” De middenstanders ervoeren het anders en zagen eigen kansen naar de achtergrond verdwijnen. “Deze miscommunicatie heeft me lange tijd achtervolgd en nog steeds voel ik deze erfenis soms”, zegt Theo.
Theo en zijn broer en zus gingen mee in de uitbreidingsdrang waaraan hun vader was begonnen. Onder Theo’s naam (niet alleen, ook de familie Adema en Van der Weerd en firma Draaisma en anderen) werd Zuiderzee State gebouwd; dit was een ander hotelcomplex met ruim zestig appartementen. Ook nam hij zijn intrek in Vigilante, waar zijn vader Siebe, moeder Alie, broer Willy en zijn vrouw Jitske volop aan het werk waren. Theo hielp tot 1998 mee. Een groot bedrijf dat veel management vraagt. “Hoewel het veel van me vroeg, kon ik mijn ei er wel in kwijt. Het mooie van als je zelf mag bepalen welke koers je vaart, is dat je minder gebonden bent aan de regels of normen en waarden van de werkgever. Tot op de dag van vandaag zie ik dat als een grote charme van het ondernemen.” Theo Adema was zelf een van de aandeelhouders. Ook al was Theo doordrongen van het feit dat hij niets liever wilde dan zelfstandig blijven, de rol als manager vroeg veel. “Heel eerlijk, het voelde vaak als een roeiboot die lek was. Met man en macht werkte ik eraan om het water dat door het lek binnenkwam uit boord te scheppen. Dit lag niet alleen aan het bedrijf zelf. Op persoonlijk gebied kreeg ik het ook te verduren.” Theo verloor zijn zoon door een verkeersongeluk en scheidde van zijn vrouw. Dit ging hem niet in de koude kleren zitten. “Tegenwoordig zouden ze zeggen dat ik een burn-out had, maar laat ik het zo zeggen, ik voelde dat het me te veel werd.” Het jaar waarin hij eruit stapte, droeg hij zijn aandelen over aan nieuwe eigenaren.
TEGENSLAGEN OVERWINNEN Voor zes jaren nam Theo afscheid van zijn rol als zelfstandig ondernemer. “Ik moest mijn zinnen verzetten. En in die periode heb ik geprofiteerd van wijze lessen die ik eerder had geleerd. Ik had in mijn verleden geleerd om geduld te hebben en in te zien dat je niet alles in de hand hebt. Om een metafoor te gebruiken: wanneer een
deur zwart is, en je wilt hem wit schilderen, dan ben je er niet met een paar likken verf. De deur moet meerdere keren over geschilderd worden. En het drogen van de verf kost tijd. Zo is het met tegenslag ook. De valkuil van onze huidige tijd is dat we te snel willen. We hebben iets in ons hoofd en we willen dat het binnen zo kort mogelijke tijd gerealiseerd wordt. Bij een tegenslag overwinnen, zeker bij het hebben van mentale tegenslag, kun je dit wel vergeten. Daar gaat tijd overheen.” Theo gebruikte die tijd om wat van de wereld te zien. Na een periode van overdacht van de verkochte aandelen werd een deel van de opbrengst gespendeerd aan reizen. Naar Sri Lanka, waar familie woonde, naar Hongkong, Canada, Engeland, Schotland. En met zijn buurman de Trans-Siberische route en later nog Brazilië. Landen waar hij niet alleen andere culturen leerde kennen, maar ook andere gerechten. Gerechten die hij later in zijn laatste horecagelegenheid, Sopkafee in Makkum, serveerde. “En zo leerde ik door de tijd te nemen dat ik langzaam ook de pluskanten weer steeds meer ging ervaren. Ik ben me ervan bewust dat ik de mazzel had om die jaren zo in te vullen.”
GELOOF DAT IEDEREEN BETEKENIS HEEFT Het leven is wat dat betreft voor Theo een vallen en opstaan. “Het maakt je sterker, maar die kracht haal ik niet uit mezelf. Ik ben wat dat betreft een gelovig mens. Ik denk namelijk dat je gedurende je leven mensen niet voor niets tegenkomt.” Het jaar waarin Theo mentaal viel, ondervond hij ook een lichamelijke val. Door een vreemde beweging tijdens voetbal scheurden zijn kniebanden. Hij moest hieraan operatief worden behandeld en later revalideren. Tijdens zijn therapie ontmoette hij Kees Boersma, een man die lichamelijk zwaar gehandicapt was. Zijn benen stonden naar binnen en met veel moeite kon hij een paar passen lopen. Ondanks zijn handicap kwam de man toch steeds naar zijn
behandelingen. “Daar heb ik zoveel respect voor gekregen. Steeds als ik het even niet zag zitten, dacht ik aan hem. Hij had veel meer reden dan ik om op te geven, maar deed het niet.” Een vriendschap ontstond. Samen met een al bestaande vriend van Theo, die ook zijn buurman is, bouwden de drie een hechte band op. “Voor de buitenwereld leek Kees iemand die alles niet op een rijtje had, maar wanneer je je voor hem openstelde, zag je wat voor slim iemand hij was.” Kees overleed in 2017 en Theo droeg samen met zijn buurman een stukje voor op zijn begrafenis.
TIJD VOOR PENSIOEN “Ja, en zo zijn er zat verhalen die mij gemaakt hebben tot wie ik ben. En nu ben ik plots iemand die met pensioen is. Sinds maart ben ik niet langer eigenaar van Sopkafee.” De horecagelegenheid, die inmiddels doorgaat onder de naam Thuishaven, heeft Theo samen met zijn vriendin Rennie achtergelaten als een goed lopend bedrijf.
“Fijn dat ik dit zo heb kunnen afsluiten en heb mogen overdragen aan twee vrouwen die jaren voor me hebben gewerkt. De tijd van ondernemen is voorbij. En toch, als ik het over moest doen, deed ik het precies zo. Nu is er alle tijd voor mezelf. Ik geniet ervan. In oktober word ik 67 jaar en ik voel me rijk dat ik op deze manier op mijn leven mag terugblikken.”
10
NUMMER 05 • 2019
WERK & ONDERNEMEN
Súdwest-Fryslân
MARINUS VAN LOON
“ALS DE ZON SCHIJNT IS IEDEREEN VERKOPER” Wanneer de economie op volle toeren draait, de kassa als de vijfde symfonie van Beethoven klinkt, en de medewerkers klanten met een blij gezicht en gastvrije houding benaderen, is er doorgaans geen vuiltje aan de lucht. Maar de marktomstandigheden kunnen veranderen, een fabrikant begint met een eigen webshop, nieuwe productietechnologieën zorgen voor een verschuiving. Of er doen zich zaken voor op het persoonlijke vlak waardoor de omzet stagneert of zelfs naar beneden ‘kachelt’. Er moeten dan moeilijke beslissingen worden genomen. In gesprek met Marinus van Loon, naast ondernemer, intermediair van de Stichting Leergeld. “Het is een bekend gegeven dat ondernemers in het midden- en kleinbedrijf (mkb) lang wachten met het nemen van moeilijke beslissingen. Vaak te lang, zeker als de baan van hun medewerkers op de tocht komt te staan.”
Op de lange baan
“Ik heb als orthomoleculair therapeut mijn eigen bedrijf, ‘Health for Life’. Ik ben door de Stichting Leergeld ZWF gevraagd om aanvragen voor financiële ondersteuning voor de kinderen van ondernemersgezinnen te beoordelen, omdat ik als ondernemer prima in staat ben om een financiële tussenrapportage, of een jaarverslag, te lezen en te begrijpen. Ik zorg er dus namens Leergeld voor, dat de kinderen van een ondernemersgezin, dat er op dat moment financieel niet al te florissant voorstaat, op een knappe fiets naar school toe kunnen, mee kunnen met de schoolreis en een pc in bruikleen krijgen om hun schoolwerk te kunnen doen. Daarbij constateer ik vaak dat de ouders de gang naar de gemeente nog niet hebben gemaakt. Ze blijven hun hoop vestigen op het licht aan het einde van de tunnel, maar realiseren zich niet dat dat licht ook van een aanstormende trein kan zijn. Ik weet dat er een heleboel factoren meespelen, waardoor de vraag om hulp op de lange baan wordt geschoven. Trots, schaamte, optimisme, achterstand in de boekhouding, maken de gang naar het gemeentelijke Accountteam Ondernemen er niet makkelijker op. Aan de andere kant weet ik ook dat ondernemers in een
dergelijke situatie - gebrek aan geld, gebrek aan tijd en gebrek aan slaap - dreigen in een vicieuze cirkel terecht te komen, waardoor ze minder goed in staat zijn om rationele beslissingen te nemen. Mijn advies: ga in gesprek met het Accountteam Ondernemen, zodat de gemeente, waar en wanneer mogelijk, een helpende hand kan uitsteken. Want de gemeente is ook gebaat bij het voortbestaan van bedrijven en het voorkomen van gedwongen ontslagen.”
Ervaringsdeskundige
Voormalig drogist Marinus van Loon heeft in 2013 aan den lijve ondervonden hoe zijn bedrijf, door de agressieve manier waarop de DA-drogisterijketen met haar franchisers omsprong, kopje onder ging. Hij ziet als Leergeld intermediair genoeg schrijnende gevallen, die mogelijk baat zouden kunnen hebben bij de financiële ondersteuning van de gemeente. Van Loon vond de rust om voor zichzelf in kaart te brengen hoe hij een doorstart als ondernemer kon maken. Hij pakte de studie op, deed de hbo-opleiding tot orthomoleculair epigenetisch therapeut en is inmiddels alweer een tijdje met zijn onderneming ‘Health for Life’ actief aan de Simmerdyk in Sneek, vlakbij het Antonius Ziekenhuis. “Ons lichaam is een ingenieus machientje dat tot veel in staat is. Het geneest uit zichzelf een schaafwond, herstelt zich na een intensieve training van de daarbij behorende spierpijn, laat gebroken botten weer aan elkaar groeien. Maar zoals voor elk machine geldt: er moet brandstof in,
hij moet regelmatig draaien om soepel te blijven lopen en een goede accu hebben om te starten. Als je suiker in de brandstof gooit, dan loopt de motor vast; als je de verlichting laat branden, loopt de accu leeg. Dat is bij het menselijk lichaam niet anders. Als je te veel eet, word je dik; als je te weinig beweegt, word je stram en werkt je spijsvertering niet meer naar behoren; als je te veel stress ervaart, krijg je een burn-out. Het grote verschil is dat we het machientje jaarlijks een apk-keuring geven en we ons eigen lichaam er genadeloos van langs geven met gebrekkige brandstof (lees voeding), daarbij ‘geholpen’ door de voedingsmiddelenindustrie die ons laat geloven dat bewerkt voedsel beter is dan het voedsel zoals de natuur het ons geeft.”
Een gezonde geest in een gezond lichaam
“Je hele leefstijl heeft dus invloed op het functioneren van het menselijk lichaam. Maar niet ieder lichaam is gelijk, daar komt de genetica om de hoek kijken. De één heeft aanleg voor de sprint, terwijl de ander bij een marathon in zijn element is. De orthomoleculaire geneeskunde houdt zich dus voornamelijk bezig met de juiste voedingsstoffen en de juiste leefstijl. Door de voeding, eventueel aangevuld met supplementen, aan te passen aan jouw eigen individuele stofwisseling, geeft dat niet alleen meer gezondheid, maar ook een stralender uiterlijk, een goed figuur en meer levensvreugde. Een gezonde geest in een gezond lichaam dus.”
Waarvan akte!
Instrumentarium Accountteam Ondernemen Het Accountteam Ondernemen van de gemeente Súdwest-Fryslân heeft verschillende mogelijkheden om ondernemers die door uiteenlopende oorzaken in moeilijkheden dreigen te komen, te helpen. • Aanvulling op het inkomen, wanneer het om een tijdelijke inkomensdip gaat, zoals door ziekte, het wegvallen van een grote klant, wegwerkzaamheden waardoor de onderneming slecht bereikbaar is, enzovoorts. • Bedrijfskrediet, wanneer de onderneming levensvatbaar is, maar daarvoor investeringen moet doen die ‘Bruin niet kan trekken’. • Ouderenregeling, wanneer een ondernemer 55 jaar of ouder is en al tien jaar een bedrijf heeft en financieel niet meer rond kan komen. Dit is mogelijk tot de pensioengerechtigde leeftijd. • Regeling voor stoppende ondernemer, wanneer een ondernemer zijn bedrijf wil beëindigen, maar er door omstandigheden niet voldoende inkomen uit het bedrijf kan worden gehaald in die periode. Kent u een ondernemer die in één van de hierboven geschetste situaties zit? Vertel die ondernemer dan over de mogelijkheden die er via het Accountteam Ondernemen van de gemeente zijn en adviseer hem/ haar om voor het ‘naadje van de kous’ in gesprek te gaan met een accountmanager van de gemeente Súdwest-Fryslân.
Accountteam Súdwest-Fryslân T 14 0515 | E ondernemen@sudwestfryslan.nl Website: www.sudwestfryslan.nl
UITNODIGING THEMABIJEENKOMST ONDERNEMERS
Marketing & Sales WOENSDAG 22 MEI 2019 VAN 19:30 TOT 22:00 UUR GASTLOCATIE: ‘WATERSPORTCAMPING’ HEEG
DEELNAME IS GRATIS!
Themabijeenkomsten zijn de laatste woensdag van de maand en eerder bij feestdagen of vakantiedagen. De volgende themabijeenkomsten in 2019 staan gepland op: 26 juni Cultuurtoerisme in Workum // 25 september Hospitality //30 oktober // 15 november (prijsuitreiking).
Om een succesvol ondernemer te zijn is Marketing & Sales cruciaal. Hoe krijg ik mijn klant in beeld. Hoe bereik ik mijn klant en hoe kan ik van mijn zwakke punten een kans maken. Hoe verkoop ik mijn product en hoe verander ik mee met de snel veranderende maatschappij.Hoe belangrijk zijn netwerken en samenwerkingsverbanden hierin. Ondernemen is topsport, Karin Veldhuizen en Gert de Lange nemen u vanavond mee in de wereld van marketing & sales.
PROGRAMMA
19:30 uur 20:00 uur 21:30 uur 22:00 uur
inloop start programma etwerken met hapje & drankje einde
www.eventbrite.nl/o/gemeente-sudwest-fryslan-14662949154 Voor info of vragen? startpunt@sudwestfryslan.nl
ONDERNEMERSMARKT 20 MEI 2019 - 10-14 UUR ATRIUM IN SNEEK
Deze ondernemersmarkt is voor iedereen die de ambitie heeft om als ondernemer aan de slag te gaan. Twintig toekomstige ondernemers presenteren zichzelf en hun bedrijfsconcept van 10:00 tot 14:00 uur. Ook is er informatie over de Starterstrainingen die het Startpunt Ondernemers te bieden heeft.
bolsward-ijsselmeerkust
BRANDED CONTENT PAGINA
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
11
OCTRAS RAADSCHAP AL TWINTIG JAAR ACTIEF VANUIT SNEEK Octras Raadschap viert dit jaar haar 20-jarig jubileum. Deze financieel intermediair kent een klantenkring in heel Nederland. Voornamelijk het Midden en Klein Bedrijf. De hoogste tijd voor een nadere kennismaking! We praten met Wilhelm de Haas, oprichter en eigenaar van Octras Raadschap. Samen met zijn twaalf collega’s opereert hij vanuit Sneek. Wat is de voornaamste reden voor een ondernemer om met jullie in zee te gaan? Het merendeel aan nieuwe klanten bestaat uit ondernemers, die geen aandacht krijgen van hun bank of intermediair. Kun je het je voorstellen? Je betaalt duizenden euro’s aan premie en heb je een schade, dan mag je het zelf online gaan regelen. Een adviseur is bijna een bijzonderheid om te mogen spreken. Ondernemers zijn dat beu. Ze willen hulp. Ze willen service. En terecht! Bij ons is er altijd iemand van vlees en bloed. Iemand die gewoon helpt bij het goed invullen van een schadeformulier. Een correcte omschrijving van een schade bepaalt tenslotte vaak of je wel of niet verzekerd bent. Als je binnenloopt bij een nieuwe MKB-klant, wat doen jullie dan? Wij maken eerst een gedetailleerde risicoinventarisatie. Vervolgens bespreken we met de ondernemer welke risico’s hij wel en niet wil of kan lopen. Daarna vergelijken we verschillende verzekeraars. Vaak zijn verzekeraars bereid ons scherpe offertes te geven. Gewoonweg omdat ze ons kennen als een partij die zaken goed in kaart brengt in een rapportage met foto’s en duidelijke procesbeschrijvingen. Ze weten welke risico’s ze via ons krijgen. Dan wil een verzekeraar
graag met je meedenken en dat zie je terug in lagere premies. Naast dienstverlening speelt prijs natuurlijk ook een rol. Waarom werken jullie niet langer met provisie? Veel banken en financiële tussenpersonen worden beloond via een beloning op de verzekering: de provisie. Vaak is dat zo’n 15 à 20% van de verzekeringspremie. Wat mensen zich bij dit systeem niet realiseren is hoeveel geld ze betalen. Laat ik je eerlijk zeggen dat het vaak gewoonweg niet in verhouding is tot het werk dat er tegenover staat. Wij werken daarom bij voorkeur niet langer op provisiebasis maar met een abonnement. De gehele provisie gaat dus uit de verzekeringspremie. De klant krijgt een abonnement, gebaseerd op de uren die wij denken te maken. Onze ervaring is dat dit systeem bijna altijd voordeliger is dan werken op provisiebasis. Maar bovenal
weten mensen zo hoeveel ze betalen en waarvóór ze betalen. Fijn dat het goedkoper kan, maar krijgt de klant dan ook dezelfde dienstverlening? De klant kan zelfs rekenen op een betere dienstverlening. Het is tenslotte de klant die ons betaalt. Die willen we te alle tijden ontzorgen dus daarvoor doen we ons best. De belangen zijn daarmee heel anders dan met het vroegere provisiesysteem. Je dient je broodheer, toch?
Gerrit Heeres, Heeres Mix- en Pomptechniek BV uit Bolsward “As ûndernimmer ha ik alderminst tiid en sin om my bezig te hâden my mien fersekeringen. Wilhelm docht dit al jirren foar ûs en nimt alles far us ut de hân.”
Zijn adviezen op provisiebasis dan verkeerd? Nee, ik zeg niet dat er vroeger verkeerd is geadviseerd. Alleen er zijn van die situaties … Stel, je bevindt je in een grijs gebied, waarbij een schade niet echt gedekt is, maar een verzekeraar toch coulant wil zijn en een deel van de schade vergoedt. Vroeger waren we daar blij mee en pakten we het aan. Nu hebben we de vrijheid om te zeggen we we het te karig vinden. Je doet net wat meer moeite voor de klant. Daar ben ik gewoon eerlijk in. Wij zijn met dit beloningssysteem oprecht een onafhankelijke partij die alles regelt. Mag ik als particulier ook naar jouw bedrijf komen? Jazeker, iedereen is van harte welkom voor een gratis kennismakingsgesprek! Bel ons gerust! Ons telefoonnummer is 0515 424 789.
Bij aankoop van een complete bril
zonneglazen
CADEAU zien is beleven Dijkstraat 41 | 8701 KC Bolsward | T.: 0515335449 | info@optiekpeter.nl | www.optiekpeter.nl
Groen Goed
Groen Goed Menken Groen Goed Menken Menken
Kruisweg 36 Haule Kruisweg 36 Haule Hettingaweg 40 Hommerts Hettingaweg 40 Hommerts Kruisweg 36 Haule Hettingaweg 40 Hommerts
h ui s tu i n & vijver h ui s tu i n & vijver h ui s
t u i n
&
vijver
Dipladenia of of Sundevilla Sundevilla Dipladenia Rood, roze, wit of multicolor Rood, roze,of witSundevilla of multicolor Dipladenia Hoogte 70 cm.
Hoogte 70 cm. Rood, roze, wit of multicolor Bloeit de hele zomer voor slechts Bloeit de hele zomer voor 70 slechts Hoogte cm. Bloeit de hele zomer voor slechts
99 99 14. 14. 14.99
OP WEG NAAR SCHOOL LIGSTUUR OF TASSENDRAGER
CADEAU
MOOISA TUINEN
BIJ AANSCHAF VAN EEN SCHOOLFIETS
Genieten van je eigen tuin!
Bezoek onze showtuin!
Leverancier van sierbestrating, tuintegels, tuinhout, overkappingen, buitenverlichting en nog veel meer!
dealer Terras & Trends
RIJWIELHANDEL DE KROON | Bolsward
www.mooisatuinen.nl
dijkstraat 8 | (0515) 572404| rijwielhandeldekroon.nl
Smidsstraat 13, 8601 WB Sneek | Tel: 0515 - 209 004 | info@mooisatuinen.nl
HET GROOTSTE TUINPLANTEN ASSORTIMENT VAN FRIESLAND OP=OP
Petunia in een hangpot
Lavendel in grote pot
Supergrote Hortensia
Nu voor € 3.95
Nu 4 stuks voor 10 euro
nu voor € 7.95
Pot maat 23 cm - Diverse kleuren Normaal per stuk € 5.95
Potmaat 19 cm Normaal per stuk € 4.80
Krijgt witte bollen - Potmaat 30 cm normaal per stuk € 15.95
Hoe kom je bij Greensales Balk? We zitten aan de parallelweg van Balk naar Koudum: Vanaf Balk, de rotonde richting Koudum nemen, direct na rotonde de parallelweg oprijden. Vanaf Koudum, bij afslag Ruigahuizen LINKSAF de parallelweg op. Bij de borden Greensales het Tsjerkepaed inrijden.
Openingstijden
De aanbiedingen zijn geldig van 30 april t/m 4 mei
Maandag t/m vrijdag van 7.00 tot 17.30 uur. Donderdag koopavond tot 20.00 uur. Zaterdag van 8.00 tot 16.00 uur.
www.greensalesbalk.nl Tsjerkepaed 2 • 8571 RS Harich • E info@greensalesbalk.nl • T 0514 745035 • M 06 53 91 24 24
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
13
TEKST EN FOTOGRAFIE WIM WALDA
GEEN ZEBRAVINKJES VOOR BOLSWARDER TJALLING VAN DER SCHAAF, MAAR ‘KROMSNAVELS’
“Er bestaan een heleboel ‘broodje aap’ verhalen over roofvogels” Sommige mensen hebben een niet alledaagse passie. Die hebben een mierenfarm, of houden bijen, hebben een varaan als huisdier, kicken op gifslangen, of raken verslingerd aan de metaaldetector waarmee ze akkers en/of bouwterreinen afstruinen in de hoop op een muntenschat of andere archeologische artefacten. Tjalling van der Schaaf, 43-jaar Bolswarder van het zuiverste water, houdt vogels. Neen, geen kanaries, Japanse meeuwen, kleurige gouldamadines of zebravinkjes, maar roofvogels en uilen. Wat is er leuk aan een dergelijke hobby? Hoe kom je ertoe om roofvogels te gaan houden? “Tja, de één verzamelt postzegels en vindt daar voldoening in en ik vind het leuk om met die vogels om te gaan. Ze komen bij je, laten zich aaien en voelen zich daar duidelijk lekker bij, vertonen per soort een ander gedrag dat je, naarmate je meer ervaring krijgt, steeds beter leert ‘lezen’. Kortom, het zijn majestueuze en fantastische dieren.”
KIJK PAPA, EEN KROMSNAVEL “Eigenlijk is het allemaal begonnen met mijn zoontje. We waren allebei helemaal wild van vogels. Hij had het als jochie altijd over ‘kromsnavels’, daar bedoelde hij uilen en roofvogels mee. Hij werd ziek en bleek een vrij agressieve vorm van leukemie te hebben. Toen ik op Marktplaats een advertentie tegenkwam voor een kerkuiltje, dat in een papegaaienkooi werd gehouden, heb ik het beestje ‘vrijgekocht’ en werd hij in de ruime volière in onze tuin ondergebracht. Jammer genoeg heeft die kleine jongen er niet al te veel meer van meegekregen want hij is op tienjarige leeftijd overleden. Op zijn grafsteen staat een ‘kromsnavel’, een arend.” Er trekt even een ‘donkere wolkenpartij’ over het gezicht van Tjalling, voor hij vervolgt. “Dat hakte er behoorlijk in, maar dat eerste uiltje en later de andere vogels die erbij kwamen, waren voor mij een steun, een soort onzichtbaar lijntje met mijn vogelvriend die
Dochter Sayenna en haar kerkuiltje
er niet meer was. Bovendien was het erg leuk om te ervaren dat je een uil kon leren om bij je te komen en daar had ik vreselijk veel plezier in. Er kwam dus een tweede bij. En een derde, en… een echte hobby was geboren.”
AAN REGELS GEBONDEN “We vliegen regelmatig met de vogels om ze genoeg beweging te geven. Dat wil zeggen dat ik ze op een stok, die wij een sprengel noemen, neerzet en ze vervolgens een eind verder naar me toe laat komen met een schel fluitsignaal. Sommige vogelhouder gebruiken daarvoor een speciaal fluitje, maar als ik fluit zitten de buren recht overeind in hun bed, dus zo’n fluitje heb ik niet nodig. Omdat ik de vogels vaak al vanaf kuiken heb gekregen en ze grootbreng met eten uit de hand - muizen of eendagskuikens - vervaagt het jachtinstinct. Met de verzorging ben ik elke middag wel een paar uur bezig. Een oehoe-kuiken bijvoorbeeld eet wel een stuk of twintig eendagskuikens per dag, dus wat dat betreft kun je beter suikerzakjes verzamelen. Wettelijk mag je roofvogels houden, maar het is gelukkig wel aan regels gebonden om impuls-beslissingen tegen te gaan. Zo moeten ze een dichte ring om hun poot hebben, worden er eisen gesteld aan huisvesting, voeding, gezondheid, vervoer en ze moeten via een zogenaamd ‘Cites formulier’ geregistreerd worden, noem het maar een dierenpaspoort. Een paar keer per jaar komt de Warenautoriteit (NVWA) langs om te checken of je je hier netjes aan houdt. En uiteraard moet je ze, gewapend met een eindeloos geduld, veel liefde geven en leren wat je wel en niet kunt doen. Ik heb momenteel een koppeltje kerkuilen die op de eieren zitten. Als je daar in de buurt komt, stoten ze een waarschuwingskreet uit. Mocht ik eigenwijs zijn en mijn hand in de kooi steken, dan ben ik aan de beurt. Dan voel je aan den
lijve hoe scherp die snavel en klauwen zijn. Je moet ze dus leren ‘lezen’. Als een hond zijn nekharen overeind zet en zijn tanden laat zien, ga je hem tenslotte ook niet over zijn kop te aaien.”
ZIELIG? “Helemaal niet mee eens. Al mijn vogels, die niet uit eigen kweek komen, heb ik stuk voor stuk een beter leven gegeven. Mijn eerste kerkuiltje zat bij zijn vorige eigenaar in een papegaaienkooi, een soort Harry Potter tafereeltje. Maar een kerkuil heeft een spanwijdte van zeventig centimeter. Die heb ik dus vrijgekocht en in een ruime volière ondergebracht. Mijn Europese oehoe, overigens de op één na grootste uil ter wereld, met een spanwijdte van een kleine twee meter, was 21 weken toen ik hem ophaalde. Zwaar ondervoed. Die heeft de eerste weken bij mij in de kamer gestaan en die heb ik met veel bijvoeren weer op gewicht gekregen. Ik heb nu een Europese oehoe, een Canadese oehoe die wat kleiner is, twee woestijnbuizerds (Harris Hawks), twee Afrikaanse uilen en een stuk of vier kerkuilen, waarvan er twee in blijde verwachting zijn.” Tijdens het gesprek trekt dochter Sayenna van tien een forse leren handschoen aan en gaat met haar kerkuiltje even een ommetje te maken.
LIEF POESJE! “Ik gebruik mijn vogels ook voor sociale en educatieve activiteiten”, vervolgt Van der Schaaf zijn verhaal. “Er komt bij ons regelmatig een autistische jongen, die helemaal tot rust komt wanneer ik zijn hand pak en hem de uil laat aaien. Verder ga ik langs scholen en vertel mooie verhalen over uilen en roofvogels. Wanneer kinderen ze van dichtbij kunnen zien, ze aan kunnen raken, maken dergelijke verhalen indruk. Want er bestaan een heleboel ‘broodje aap’ verhalen over roofvogels. Ik heb ze ook wel eens gebruikt bij dementerende ouderen. Een oude dame was op de uil om aan het aaien en vond het een heel lief poesje… Daarnaast sta ik ook wel eens op jaarmarkten of beroepenmarkten, en heeft de oehoe onlangs de opening gedaan van de ‘groen verbouwde’ Sint Maartenschool in Bolsward, door de bouwtekeningen aan te vliegen. Dat kunnen ze ook met trouwringen doen bij een huwelijk. En misschien is één van mijn uilen wel te zien in de eerstvolgende rolprent van filmmaker Steven de Jong. Voor dergelijke activiteiten vraag ik een bescheiden bijdrage, die volledig opgaat aan voer voor de vogels.”
14
bolsward-ijsselmeerkust
HELLING DE HOOP BEPAALT IVOR VAN KLINK WERKT IN ZIJN EIGEN LEVENSSTIJL Ivor van Klink lacht een beetje voorzichtig als hem gevraagd wordt naar hoe hij hellingbaas kon worden van de scheepstimmerwerf De Hoop bij de IJsselmeersluis in Workum. Cruciaal in zijn verhaal is dan het moment in het verleden, dat hij van de LTS afkwam. Zijn ouders wilden hem wel naar de MTS hebben. “Nee, ik wol timmerje.” Al is hellingbaas zijn nogal wat meer dan ergens een spijker in slaan, toch waren die woorden van Ivor het begin van zijn levensstijl. TEKST EELKE LOK // FOTO'S ORANGEPICTURES.NL
Je kunt op twee manieren naar de Workumer helling kijken. Of het is een verzameling oude rotzooi, óf het is, en dat is het voor veruit de meesten, een bestaand gebleven herinnering aan een gouden periode van Workum. Als je vanaf het IJsselmeer komt varen, dan is er aan de bakboordkant van de sluis de oude helling en aan de rechterkant de blazer-haven waarin al die oude houten schepen liggen te pronken. Zoals overal rond de helling. “Want we ha gewoan te min plak”, zegt Ivor.
SINDS 1693 De ‘helling’ is een aaneenschakeling van gebouwen, die ogenschijnlijk niet bij elkaar horen. Driehonderd jaar geleden, in 1693, kreeg Juntien Reinders vergunning om naast de sluis de helling te beginnen. Reinders bouwde. Eerst hellingbalken, later het pickhuis, de schuur, de sleephelling, een kraan en ga zo maar door. Dat toen langzaam ontstane beeld is er nog. Bij de sluis van Workum ben je ineens terug in 1780. Toen werd de grote timmerschuur gebouwd. De helling was klaar. Een machtig geheel, waar Reinders veel van die prachtige en vanzelfsprekend houten schepen bouwde. Die zeilden op de kustwateren en in de Oostzee. Geen echt grote schepen; koffen en kagen meestal.
De helling ging in 1892 naar de grote hellingfamilie Zwolsman. Aartsvader was Willem Zwolsman uit Makkum. Zijn zoons Evert en Klaas namen die werf over. De derde broer, Ulbe, ging naar Workum. Hij was de man die de helling de naam gaf die er nu nog op prijkt: ‘De Hoop’. In de beginperiode werden er houten vissersschepen gebouwd. Blazers en Wieringer aken. Ulbe Zwolsman kon meer. Bouwde een boeier-aak voor mensen in Engeland. Een combinatie van een boeier en een Wieringer aak, die later op De Hoop weer gerestaureerd is. Ulbe werd ook de eerste coasterbouwer in Fryslân, en daarmee was de oude glorie weer terug in Workum.
VIJFTIG WERKNEMERS Letterlijk. Want Ulbe Zwolsman had meer dan vijftig werknemers. Bloeitijden hebben één manco; daarna komt er altijd verval. De werf schakelde noodgedwongen over op reparatiewerk en jachtbouw. De crisis voor de Tweede Wereldoorlog sloeg hard toe. Ulbe Zwolsman stierf in 1942. Zoon Evert zette de werf voort. Maar ook hij kon niet voorkomen dat er geen vraag meer was. Geen groot werk meer, en uiteindelijk was het skûtsje de Gudsekop het laatste schip dat in 1962 op de helling werd gesleept.
Helling ‘De Hoop’, door Jopie Huisman, 1958 (collectie Jopie Huisman museum, Workum).
Evert stierf in 1973. Hij had daarvoor wel eens gesproken over een restauratie van de helling, maar het was er niet van gekomen. Wie wilde nu investeren in een onrendabele helling voor schepen die niet meer gebruikt werden? Architect en vuurtorenwachter Reid de Jong, die ook de Strontrace zou oprichten, sprak Workum echter aan: óf we krijgen een parkeerplaats voor auto’s naast de sluis, óf we restaureren de helling om het authentieke beeld van Workum te bewaren. Dat sloeg aan. Er kwam een ‘Stichting Zwolsmans scheepstimmerbedrijf De Hoop’. Die zorgde voor de restauratie. Dan zijn we aangeland in 1976.
EEN PLEK OP DE HELLING In 1976 wordt Ivor van Klink geboren in Alphen aan den Rijn. Grootvader zat al in het houtwerk, veel in de molens van Noord-Holland. Ivor z’n vader ook. Die verhuisde van Alphen aan den Rijn naar een boerderij bij Wons, waar hij alles zelf deed. Van zijn eigen grond kon bestaan. Daar leefde het gezin van. “En dan die hy noch wat yn de boatsjes, dat wie dan syn hypotheek.” Ivor grijnst weer over zijn vader die zich veelal verhuurde als houtwerker voor de schepen van de bruine vloot. Die schepen in Harlingen bleken ook voor Ivor “ja, in wize fan libjen dy’t my tige oanspruts.” Een leraar kende die gevoelens. Begreep dat Ivor timmeren wilde en regelde een plek op de helling van Workum. Hellingbaas was toen Roelof van der Werff, een nazaat van de hellingbazen van het Buitenstvallaat in Drachten die een groot aantal nu nog snelle en mooie skûtsje bouwden. Ivor kwam in 1993 in Workum. Hij kwam natuurlijk als leerling, moest ook nog naar school. Maar hij vond het mooi en leerde er het vak. Twee dagen werden drie dagen en na drie jaar is Ivor een soort van zzp-er, die dan hier en dan daar kan ‘timmeren’. Op het laatst vaker ‘daar’, want de opvolgers van hellingbaas Roelof van der Werff en hij ‘sieten net altyd op deselde line’.
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
15
HET BEELD VAN WORKUM
DE TX33 Het deerde Ivor niet. Schepen en boten in hout, dat was zijn werk. Hij werkte bij Stofberg in Enkhuizen, bij Van der Meulen in Sneek, bij Brandsma in Augustinusga. Hij had zelf een klein loodsje in Makkum, kon later een grote aardappelloods overnemen. Daar restaureerde hij ook de TX33. “Eins in bytsje myn libbenswurk, ik ha der hiel lang mei dwaande west.” Ivor maakte naam en werd in 2014 gevraagd als hellingbaas op ‘De Hoop’ in Workum. Het uiteindelijke doel. Werken in een omgeving die daar sinds 1693 zijn levensstijl neerlegde. Hij gebruikt het woord wel een paar keer en lacht dan zachtjes. Ivor van Klink is een blije man, maar zo nu en dan kringelen er even zorgelijke rimpels in zijn voorhoofd. In 1976 is de helling gerestaureerd. Prima. Maar de beherende stichting verpacht de helling. Die pachter, de hellingbaas, moet zijn eigen brood verdienen. En dat van de werknemers, gemiddeld zo’n vijf, zes man. Naast de zzp-ers. Maar Ivor kan niet in de helling investeren.
OPNIEUW RESTAUREREN Ivor wijst. Naar de timmerschuurdeuren. “Dy ferrotsje.” De beide hellingen zelf worden er ook niet beter op. En dat en dat zou beter kunnen, ga zo maar door. “Der is sûnt de restauraasje fan ’76 noait wer wat bard en dat soe no wol moatte, wolst it behâlde.” Hij weet dat de stichting dan overheidssteun zou moeten hebben, maar vindt dat de toeristen en Workumers dat verdienen. Er is immers een drukbezocht museum bovenin de helling, belangstelling genoeg. Als je het beeld van Workum in de Gouden eeuw wilt bewaren, dan moet je daar ook wat voor doen. Aanpassen aan de nieuwe tijd lijkt Ivor ook wel wat. De hellingen zelf moeten verbeterd worden. “Guon skippen kin’k net iens op de helling ha want dy ha in boech-skroefke en dan wol it net.” Eigenlijk zou er een derde helling bij de twee bestaande moeten, “en dy soe dan moai de skuorre ynrinne kinne.” Dat lijkt Ivor wel wat. Want zijn ideaal is natuurlijk om zelf geheel nieuwe houten schepen te gaan bouwen. Eigen ontwerp. “Ja , moast it sjen as in soarte fan Wieringer aak.” De schaduw van Ulbe Zwolsman glimlacht. Voorlopig kan hij alleen restaureren. “Soms moat alles fernijd wurde, mar dat doch je dan op deselde wize as werop at it yndertiid boud is.” Dat is vaak veel meer werk dan nieuwbouw. Maar alles wat rond zijn helling ligt wordt met de dag mooier. Als hellingbaas heeft hij het huis naast de helling tot zijn beschikking. “En as ik dan moarns de gerdinen iepen doch, sjoch ik dit allegear lizzen.” Zijn hele levensstijl.
ABONNEER JE NU! BELEEF 4x TERSCHELLING VOOR MAAR € 21,50 PER JAAR
Ook leuk om als cadeau te geven!
Ja!
IK NEEM EEN ABONNEMENT OP TERSCHELLING MAGAZINE!
Naam ............................................................................................................................................................................................................................................................................ Adres
..................................................................................................................................................................................................................................................................
Postcode
......................................................................................................................................................................................................................................................
Woonplaats Telefoon E-mail
............................................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................................................
Ik geef het jaarabonnement cadeau en stopt automatisch. Het abonnement is bestemd voor:
Naam
.................................................................................................................................................................................................................
Adres
.................................................................................................................................................................................................................
Postcode Woonplaats
.............................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................................................
Voor een jaarabonnement van 4 nummers betaal ik € 21,50. Ik machtig Terschelling Magazine het abonnementsgeld automatisch van mijn rekening af te schrijven. Bankrekeningnummer: Handtekening:
.....................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................................
Het abonnement loopt tot wederopzegging, tenzij wij zes weken voor afloop van de abonnementsperiode een schriftelijke opzegging hebben ontvangen. Cadeau-abonnementen stoppen automatisch na 1 jaar. Stuur of email deze bon naar: Ying Media BV t.a.v. Terschelling Magazine, Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek | info@yingmedia.nl
Voor meer informatie of vragen kunt u contact opnemen met: Ying Media BV: info@yingmedia.nl of bel 0515-745005
TM-abonnement_adv_TM_2-1.indd 1
17-04-19 07:43
ZET DE ZOMER IN BEWEGING LOPEN, FIETSEN EN MIDZO • MAR • FESTIVAL OP WEG NAAR
ZATERDAG
22JUNI 2019 WANDELEN 10-21-42 KM HARDLOPEN
5-10-21-42 KM
KIDSRUN e 5e edfieteist! meer
ZONDAG
23JUNI 2019 ATB TOERTOCHT 75 KM FAMILIEFIETSTOCHT 20 KM
STARTSAMENDEZOMER ENSCHRIJFJEINOPMAR-ATHON.COM
Start online inschrijving zaterdag 22 december 12.00 uur
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
17
TEKST EN FOTOGRAFIE HENK VAN DER VEER
“IK BEN OPGEGROEID MET KALKOENEN EN HORECA” Roelie de Vries-Bakker uit Hindeloopen
Roelie de Vries-Bakker uit Hindeloopen praat haar hele leven al Hylpers, de taal van de familie Bakker uit het oude havenstadje. Ik praat Snekers. Zo hebben we het afgesproken en we begrijpen elkaar. Misschien wel omdat we allebei taalliefhebbers zijn. Omdat niet iedereen de twee geschreven stadsdialecten voldoende beheerst om te lezen, is het interview genoteerd in het Nederlands. “Het Hylpers is geen dialect, het is een taal!”, maakt Roelie nog even duidelijk. JACHTHAVEN EN FRIESE PAARDEN
We hebben afgesproken op een prachtige locatie, het Hylperhuis oftewel ’t Hús fan Ham, zoals de Hylpers het noemen. Daar in het centrum van het pittoreske stadje stonden Ham en zijn vrouw Truus achter de toonbank van de kruidenierswinkel. Toen Ham en Truus hun kruidenierswinkeltje verlieten om in een seniorenwoning te gaan wonen, kochten Roelie en haar man Jos het pand. Twee jaar duurde de renovatie. De familie De Vries verdiepte zich in de geschiedenis van het bijzondere huis, een 18de eeuwse kapiteinswoning. Achter in de oude tuin staat het likhús dat dienstdoet als fraai gastenhuis.
Ondertussen verandert er in de zestiger jaren meer in Hindeloopen. Ondernemer Pon, de VW-importeur, koopt de failliete werf van Vos, die eerder nog met de koets was ingehaald omdat hij voor werkgelegenheid zou zorgen. In de kom komt een jachthaven voor luxe boten, kortom Hindeloopen wordt ontdekt door de toeristen. Roelie vindt het horecaleven bij haar ouders thuis ook prachtig, maakt de mulo in Sneek af, gaat nog een jaar naar Groningen waar ze een horecaopleiding volgt. Daarna gaat Roelie naar Hengelo voor een toeristenopleiding. In de tussentijd leert zij haar man Jos de Vries uit Sneek kennen, die op de haven bij Pon in Hindeloopen werkt.
VOLLEDIGE ONDERDOMPELING IN DE HYLPER CULTUUR Roelie staat mij al op te wachten als ik de straat in kom lopen. “Welkom, kom verder. De koffie staat klaar!” Hartelijker kan de ontvangst niet. Ik word volledig ondergedompeld in de Hindelooper cultuur, niet alleen omdat Roelie Hindeloopers praat, maar ook door de inrichting van het huis waar we hebben afgesproken. De inrichting van het Hús fan Ham vormt, met de Hindelooper stoffen, het schilderwerk en de oude tegeltjes, een perfecte locatie om kennis te maken met veel facetten van de cultuur van de stad.
“Ik had al op kamers gewoond, verkering met Jos en dan moest ik nog om zo laat thuis zijn. Dat werkte niet. Samenwonen was uitgesloten. ‘Kom maar bij mij en dan trouwen we gewoon, zijn we van het gedonder af,’ zei Jos toen. En zo gebeurde het dat ik op mijn negentiende trouwde met Jos, die vijf jaar ouder is dan ik. We kregen zes kinderen. Na een aantal jaren nam Jos de haven van Pon over. Jos werd directeur op de jachthaven. Ik werkte achter de schermen mee.
“Ik ben in Hindeloopen geboren en voor zover ik weet komen al mijn voorouders van de manlijke kant uit Hindeloopen. Dus ben ik een échte Hylper. Ik ben de eerste in een gezin met nog een broer en een zus. We woonden vroeger in een heel groot oud huis bij de zeedijk, samen met onze overgrootvader, grootouders en ouders. Ik ben in een typisch Hindelooper familie opgegroeid. We praten ook Hylpers. Met mijn grootmoeder trouwens Nederlands, omdat ze uit Den Haag kwam. De mannen haalden de vrouwen altijd ergens anders vandaan. Dat was misschien ook wel verstandig.”
Onze kinderen werken allemaal in de verschillende winkels, horecazaken en havens die er in de loop van de jaren bij gekomen zijn. Ook hebben we nog een eigen boerderij, houden zoogkoeien en schapen en fokken we Friese paarden.”
‘DE HÖNNE OP ÉÉN POAT’. Roelie haar liefde voor Hindeloopen en de Hindelooper cultuur is groot. Samen met Gosse Blom, medewerker aan het Hindelooper woordenboek, stelde Roelie een Hindelooper verhalenboek voor kinderen samen: ‘De hönne op één poat’. Verhalen van haar grootvader, een echte verteller. Helaas maakte Blom de uitgave van het boek niet meer mee, hij overleed in 2014.
“BIJ DE SLUIS KIEPERDE ER WEL EENS EENTJE IN HET WATER” “Mijn opa, Pieter Bakker, had een broederij in een hele grote zaal beneden in dat oude huis op de Buren, dat vroeger een Stadslogement was geweest. Opa, wij zeggen Aete, was ook een van de eerste Hindeloopers die een auto had. Daarmee ging hij overal naar toe om de eieren op te halen. In de broederij stonden grote kachels om de broedmachines te verwarmen. Het was er altijd lekker warm. Mijn vader is ook in het bedrijf gekomen. Ik ben dus opgegroeid met kalkoenen. De kuikens gingen naar
Italië, Frankrijk en overal naar toe. Ze moesten binnen 24 uur vervoerd worden omdat ze in de eerste 24 uur geen drinken nodig hebben. Het was altijd heel hectisch om ze op tijd op Schiphol of in de trein te krijgen. Als dat mislukte, door een staking of zo, dan was dat niet best. Het was best wel een spannend bedrijf. De kalkoenen liepen buiten Hindeloopen. Er gingen honderden kalkoenen, onderweg naar het land, door
het centrum van Hylpen. Zomaar los. Dat was heel gewoon. Bij de sluis kieperde er wel eens eentje in het water, die er dan met een lange stok en netje weer uitgehaald werd.” Het was vroeger nu niet bepaald een vetpot in Hindeloopen en als eind jaren ‘60 het toerisme op komt zetten weet de vader van Roelie wat hem te doen staat. Hij stopt met ‘de kalkoenen’ en het oude huis wordt gesloopt en fear (vader) Bakker bouwt op de
vrijgekomen plaats eigenhandig een restaurant. De Bakkers maken langzamerhand de overstap naar de horeca. “Mijn fear vond het geweldig dat de gasten meteen betaalden, dat was in de kalkoenenhandel wel anders”, herinnert Roelie zich nog goed.
“Wij komen een keer in de maand samen met een groep Hylpers om over onze taal te praten, en oude verhalen vast te leggen. Ik vind dat waardevol. Jos en ik praten Nederlands met elkaar, dat was vanaf het begin zo. Nu zeg ik, dat is helemaal verkeerd geweest. Trouwens, thuis praatte ik Nederlands met mijn grootmoeder, Fries met mijn moeder en Hylpers met mijn vader.”
De krant is gewoon leuker! Uw krantendrukker sinds 1882
ADRES Werktuigenweg 9 8304 AZ Emmeloord
POSTADRES Postbus 1029 8300 BA Emmeloord
T W E
+31 (0) 527 630 200 hoekstrakrantendruk.nl info@hoekstrakrantendruk.nl
Vertrouwd afscheid nemen Goed afscheid nemen is erg belangrijk. Het helpt om het verlies van een dierbare een plek te geven. Als gediplomeerd uitvaartverzorger weet ik dat een betekenisvolle manier van afscheid nemen écht helpt bij het rouwproces. Johan Tolsma, uitvaartverzorger
3 ETAGES VERLICHTING!
NIEUW
IN DE COLLECTIE! Handgemaakte houten lamellen lampen. Makke yn Fryslân. Verkrijgbaar in diverse modellen, maten en kleuren.
Kom gerust langs en laat u inspireren!
Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl
U I T VA A R T V E R Z O R G I N G
Bolsward M 06 51 99 93 98 E info@uitvaartverzorgingbolsward.nl
uitvaartverzorgingbolsward.nl
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
19
TEKST GERARD VAN LEEUWEN // FOTO’S IMPRESSIE EDITIE 2018
26 MEI: FIETSEN VOOR DE HARTSTICHTING VANUIT BOLSWARD
EERSTE LUSTRUM
DE KROON TOERTOCHT
Zondag 26 mei staat alweer de vijfde editie geprogrammeerd van de De kroon Toertocht. Een fietstocht van vijftig of honderd kilometer ten bate van het goede doel: de Hartstichting. Initiatiefnemer Fred Kroontje, die samen met zakelijk en levenspartner Geeske Postma het evenement in goede banen leidt, licht het hoe en waarom toe.
Vijf jaar geleden werd Fred Kroontje, eigenaar van rijwielhandel De Kroon in Bolsward, benaderd door Jappie de Boer, destijds oud- Bolswarder. Kroontje: “Hij bleek hartproblemen te hebben gehad, was gereanimeerd door zijn vrouw en daarna behandeld in het Antonius Ziekenhuis. Ook de revalidatie was naar wens verlopen en De Boer voelde dat hij ‘iets terug moest doen’.”
TIEN EURO STARTGELD “Wat was toepasselijker dan een fondsenwerving op te starten voor de Hartstichting, die zich bezighoudt met het verbeteren van de behandeling van mensen met cardiologische problemen. Hij kwam bij mij in de winkel met de vraag of ik sponsor wilde worden voor een toertocht die hij wilde ondernemen, van Bolsward naar Utrecht. Ik heb daar eens over nagedacht en ook een gesprek gevoerd met Stephan Rekker, de voorzitter van de Fiets-Elfstedentocht en ook ondernemer in de binnenstad hier. In dat gesprek ontstond het idee om een terugkerend evenement te ontwikkelen waaraan ik met het bedrijf een naamverbinding kon bewerkstelli-
gen. Zo ontstonden de plannen voor de eerste De Kroon Toertocht. Vanaf de start liep het boven verwachting. Eind mei hebben we alweer de vijfde editie op de rol staan. Gemiddeld doen er 250 tot 300 mensen aan mee. Zij leggen allemaal tien euro startgeld in. Dat bedrag gaat één op één naar de Hartstichting. Wij verzorgen voor het overige alle service. We zorgen voor de bewegwijzering, de flyers, de lunchpakketten voor de vrijwilligers en we hebben een aantal materiaalwagens op pad op de route. Zowel fietsers als steppers kunnen meedoen.”
MAATSCHAPPELIJK VERANTWOORD ONDERNEMEN “De voorgaande edities verliepen zo goed als vlekkeloos. We hebben er wel over nagedacht om de toertocht uit te breiden of te verbreden, maar zijn tot de conclusie gekomen dat de huidige omvang toch wel prettig is. Het is allemaal te handelen. Mensen die willen deelnemen hoeven zich niet speciaal op te geven. De tocht start vanaf negen uur ’s morgens en vanaf acht uur kan men zich aanmelden, bij ons in de zaak. De route van dit jaar is evenals in de voor-
gaande jaren nog geheim. We proberen elk jaar een verrassing in te bouwen en ook dit jaar is dat weer het geval.” De De Kroon Toertocht past mooi in het streven van het bijna honderdjarig familiebedrijf om vooruitstrevend te zijn. Fred Kroontje: “Tegenwoordig heet dat maatschappelijk verantwoord ondernemen en daar staan wij al decennia voor open. We zijn sowieso ondernemend en, eerlijk is eerlijk, de credits hiervoor gaan met name naar Geeske. We hebben bijvoorbeeld een eigen fietsclub, de ‘De Kroon Fietsclub’ en we geven mountainbike clinics voor beginners, ook voor e- mountainbikers. Ook hebben we een Women Only lijn, alles in het rose inderdaad. De toertocht past dus prima bij ons idee over hoe je een bedrijf naar buiten uit verkoopt. Dat de opbrengst naar een goed doel gaat, is nog eens een extra argument om de schouders eronder te zetten. Als we 26 mei weer een veilige toertocht hebben zonder calamiteiten en met ongeveer hetzelfde aantal deelnemers als de eerste vier tochten, zijn we tevreden.”
NUMMER 05 • 2019
BRANDED CONTENT PAGINA
TEKST EELKE LOK // FOTO'S LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
20
MAKELAARDIJ AGRICOLA LEEFT OP VERTROUWEN
LOPEN DOET VERKOPEN
Koos Agricola: “Myn motto wie: vertrouwen in onroerend goed.” Eddy Agricola: “Dat is noch sa.” Vader en zoon Agricola zitten aan de grote tafel in hun Makelaardij Agricola in het centrum van Bolsward. Ze zitten net zo gezellig te praten zoals ze in hun werk altijd deden en doen. De persoonlijke benadering vinden ze namelijk het allerbelangrijkste. Zelfs, zegt Eddy eerlijk, in deze digitale tijd. Heit Koos Agricola kende eertijds geen digitaliteit. Koos leerde, zegt hij zelf, ‘boartsjenderwiis’ het vak van makelaar. Hij is nu 81. Toen hij 23 jaar was, zei de familie al dat hij een echte koopman was. Koos bezocht publieke verkopingen, dat was toen nog de handel. “En der wiene lju, dy diene mei elkoar, minder risiko. Mar dat woe ik net, ik woe allinne.” Eén keer bleef hij aan een huis hangen, maar dat had de makelaar-in-spé zo weer opgelost.
PRAATJES MAKEN Koopman was een risicovol beroep. Dus Agricola kwam bij de CAF in Bolsward. “Mar dy boeren yn de Súdwesthoeke wiene net sa koöperatyf, dy rêdden harsels.” Agricola had de zware taak om te proberen ‘it oare ferhaal’ aan die boeren kwijt te raken. Maar het vele persoonlijke contact zorgde er ook voor dat
hij veel wist van verkoop- en verhuisplannen. En dat mocht hij dan ook regelen. “Dan wie’k der foar de CAF, mar de hûzewinst hie’k sels.”
Koos Agricola noemt het wel twee, drie keer tijdens het gesprek: de overdaad aan papierrommel tegenwoordig. Overheid, banken, verzekeringen, alles maakt de huizenhandel anders dan het was. Zoon Eddy kan niet zonder zijn e-mail en andere digitale equipment, omdat de klant dat ook doet. Maar dan zegt Koos: “Ja mar lêsten wie der in klant en dy frege oft ík noch efkes kaam foar in bakje kofje.” Doorbouwen aan dat vertrouwen wat Koos opbouwde. “Ik ha wolris in hûs ferkocht, dan wisten de minsken it sels net iens, mar it wie altyd goed.” Vertrouwen is nog steeds de basis van het bedrijf.
‘s Avonds dook hij dan ook nog in de verzekeringen. Het culmineerde er in dat hij de hele zuidwesthoek rondreisde. Dan leek het alsof hij alleen maar praatjes maakte, maar hij verkocht veevoer, huizen en verzekeringen. Als je dan voorzichtig aan Eddy vraagt wat de huidige tijd anders maakt, reageert Koos wel als eerste met de woorden: “De papieren rompslomp.” Die dwong hem ook, toen hij na 25 jaar CAF het makelaars-vak officieel in wilde, om studie te doen. Hij was 58 toen hij het makelaarsdiploma op zak had. Makelaar Koos Agricola was echter volstrekt niet anders dan koopman Koos Agricola. “Ik hie wolris hûzen yn de hege hoed. Djoere hûzen, mar net ien wist wat. En dan fûn ik nei lange tiid soms de keaper. Ik naam de tiid en ferkocht it dan man op man.”
gepakt moeten hebben. Want doorstroming is het grote winstpunt in de woninghandel. Gelukkig wordt er nu wel gebouwd, al is het hen nog te gedoseerd. Eddy noemt ook de verduurzaming, een ander soort huis, andere voorwaarden. Dat houdt verandering van de handel in. Voor de ideale groepssoort in die doorstroming, de tussenklassen, wordt te weinig aangeleverd. En starters betalen te hoge prijzen. Gemeente en projectontwikkelaars zouden dat in de dorpen moeten oplossen.
BOUWEN! Zoon Eddy Agricola hoort alles glimlachend aan, maar zegt dan resoluut: “Tuurlik, it is no allegear hiel oars.” En begint zijn verhaal met dat het aanbod niet rijkelijk is. “De gemeente Súdwest-Fryslân hat in soad omtinken foar de fúzje hân, mar hie’t al wol oer krimp. Fierstentemin bou yn de doarpen, je krigen in stilstand gefoel.” Beiden knikken, de gemeente zou de plannen van de dorpen aan-
Ook al werkt het allemaal ingewikkelder, een makelaar blijft altijd nodig, zegt Eddy. Natuurlijk ben je in een crisis zoals een aantal jaren terug niet zo nodig meer, maar ook in die periode vroegen de klanten vertrouwen. “Dan moat je der wêze, en dat wiene we.”
GEZEGENDE HANDEL Het makelaarskantoor (”in sûn bedriuw”) is gevestigd aan de Skilwyk, in de binnenstad van Bolsward. Heel vroeger was het een bakkerij, later een baptistenkerk met een groot doopvontzwembad. “Dêr sitte wy no likernôch yn.” Het gebied van Makelaardij Agricola is de gehele zuidwesthoek, met steeds meer uitbreiding naar de kaart boven Bolsward.
DE BOER OP Voor de rest is het werk van Eddy en Koos wel ongeveer gelijk. Het tweede motto van Koos heeft Eddy ook overgenomen: ‘lopen doet verkopen’. Niet op je krent op het kantoor met drie medewerkers blijven zitten, de boer op. Praten met mensen. Koos zag dat Eddy het kon, zette in 2003 het bedrijf op diens naam. “En myn oare soan sit no by de CAF…..”
Koos gnuift: “Ik moast faak nei Gaasterlân en dan moast ik om de Fluessen hinne, wie’k faak de hiele middei fuort. Dat koste tiid en jild.” Maar hij deed het ook wel eens andersom en verkocht een huis in Exmoarre, zondags onder de preek in de kerk. “En dan makke ik yn tsjerke de keapoerienkomst. Dat is in gesegende hannel.”
&FIT
GEZOND
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST
21
College van Antonius Zorggroep
MEER AANDACHT VOOR HET VROUWENHART Er sterven meer vrouwen dan mannen aan hart- en vaatziekten. Reden voor de Antonius Zorggroep om een college te wijden aan het vrouwenhart. Want dat verschilt van dat van mannen. De Antonius Zorggroep verzorgt een aantal keren per jaar gratis toegankelijke lezingen in Sneek en Emmeloord, waar doorgaans veel belangstelling voor is. Maar de colleges over het vrouwenhart, op 9 april in ’t Voorhuys in Emmeloord en op 16 april in het Van der Valkhotel in Sneek, waren wel heel snel volgeboekt. In totaal 400 personen meldden zich aan, vertelt Sandra Timmermans, lid van de Raad van Bestuur van de Antonius Zorggroep. “Het is duidelijk dat het onderwerp leeft. Hart- en vaatziekten zijn doodsoorzaak nummer één onder vrouwen in Nederland. Ik moet bekennen dat ik er ook wel wat hypochondrisch van word, nu ik hoor welke klachten vrouwen ervaren.” En ze is niet de enige, want in de vragen die door de toehoorders aan cardioloog Toon Oomen gesteld worden klinkt ongerustheid door. Veel vrouwen hebben het gevoel niet gehoord te worden door hun huisarts of specialist. Om het verschil tussen mannen en vrouwen te illustreren begint Oomen zijn betoog met een introductie van zichzelf. “Informatie die de meeste mannen overbodig vinden, maar die vrouwen wel op prijs stellen.” Dat onderscheid merkt hij ook op in zijn spreekkamer. “Een man zegt meteen wat hem mankeert en wil weten wat ik eraan ga doen en hoelang dat gaat duren. Maar een vrouw wil met een arts overleggen om samen tot een diagnose en behandelplan te komen.” De klachten die vrouwen ervaren zijn ook anders dan die van mannen. “Mannen voelen bijvoorbeeld duidelijke pijn in de borst en in de bovenarmen, terwijl de klachten van vrouwen vager zijn.
Baby Lisa de Vries met haar trotse ouders, de eigen verloskundige (links) en de gynaecoloog van het Antonius Ziekenhuis
Die uiten zich onder meer in griepachtige verschijnselen, een algeheel gevoel van onbehagen en onbegrepen vermoeidheid. Vrouwen gaan waarschijnlijk daardoor later dan mannen met hun klachten naar de huisarts, want ‘ach, het zal wel weer overgaan’. Ze zoeken de oorzaak elders.” Hart- en vaatziekten manifesteren zich anders bij vrouwen dan bij mannen, wat mogelijk verklaart dat de klachten minder goed te duiden zijn. “Mannen krijgen meteen een stevig hartinfarct. Maar bij vrouwen gaat het vaak om een reeks kleine infarcten, die op latere leeftijd steeds meer
schade opleveren en hartfalen veroorzaken.” Oomen laat aan de hand van een illustratie zien dat de kransslagaders van mannen en vrouwen verschillen. “Bij mannen bestaat een vernauwing uit een duidelijke dikke prop. Daar kun je wat aan doen door te dotteren. Maar bij een vrouw loopt de vernauwing vaak over een langgerekt traject. Ze heeft dus wel klachten, maar je ziet het niet in testen. Langzaam maar zeker slibt de ader echter wel dicht met een hartinfarct als gevolg.” De cardioloog dringt er dan ook op aan dat vrouwen met klachten zich niet met
een kluitje in het riet laten sturen. “Je mag van je dokter verwachten dat hij luistert en doorvraagt. En als hij een diagnose stelt als hyperventilatie, maar je hebt nog nooit hyperventilatie gehad, neem daar dan geen genoegen mee. Dring aan op nader onderzoek.” Oomen gaat in zijn college in op behandelingen en medicatie, maar benadrukt vooral het belang van preventie door verandering van leefstijl. “Bewegen, gezond eten en bovenal stoppen met roken. Roken is sowieso dodelijk, maar in combinatie met pilgebruik is het regelrecht funest voor het hart.”
Wat doet een...
verpleegkundig specialist?
Daphne Arisz, Willie Boringa en Ria Meijer, verpleegkundig specialisten: “Wij fungeren als aanspreekpunt voor onze patiënten en behartigen hun belangen.”
In het Antonius Ziekenhuis werken talloze professionals. Van medisch specialisten en verpleegkundigen tot doktersassistentes en fysiotherapeuten. Enkele jaren geleden is daar een nieuwe beroepsgroep bijgekomen: verpleegkundig specialisten. Wat zijn hun taken en waar ligt hun meerwaarde? Een kennismaking.
Aanspreekpunt
Verpleegkundig specialisten zijn geschoold om specifieke taken van medisch specialisten over te nemen. Na hun opleiding mogen ze onderzoeken aanvragen, een behandeling starten en medicijnen voorschrijven. Zo nodig verwijzen ze hun patiënten door naar een andere zorgverlener.
Bovendien hebben ze de rol van casemanager. “Wij fungeren als aanspreekpunt voor onze patiënten en behartigen hun belangen. Ik ga voor hen door het vuur”, verzekert Daphne.
Niet iedereen kan verpleegkundig specialist worden. “Je moet minimaal twee jaar ervaring hebben als hboverpleegkundige”, vertelt Daphne Arisz, verpleegkundig specialist met als aandachtsgebied dikkedarmkanker. Vervolgens wacht hen een pittige tweejarige masterstudie, waarin zij een totaal mensbeeld leren ontwikkelen.
Verpleegkundig specialisten verzorgen binnen hun eigen specialisme een afgebakend takenpakket. Ze houden zelfstandig spreekuur en verrichten lichamelijk onderzoek. Ook doen ze controles en geven informatie en advies. “Wij combineren zorg en behandeling, we leggen de verbinding tussen cure en care”, vat Willie Boringa samen. “Dát is de kracht van onze functie.”
Voordelen Verpleegkundig specialisten in het Antonius Ziekenhuis heeft grote voordelen. “Omdat wij een deel van de medische taken overnemen, kan de arts zich meer op complexe hulpvragen richten”, verduidelijkt Willie. “Bovendien hebben we relatief veel tijd voor onze patiënten en zijn we laagdrempelig bereikbaar”, vult Ria Meijer aan. “We staan heel dicht bij de patiënt.”
FOTO:JOLANDA SIEMONSMA FOTOGRAFIE
DE MOOISTE 4 MIJL VAN FRIESLAND!
ZONDAG
26 MEI 2019 BINNENSTAD SNEEK
POWERED BY
INDIVIDUEEL: 4 MIJL + RABO KIDSRUN TEAMS: SCHOLENLOOP + VERENIGINGSLOOP + BUSINESS RUN
DOE OOK MEE! schrijf je in op de website!
26 MEI 2019 MARKTSTRAAT • SNEEK 12:45 UUR 13:30 UUR 13:45 UUR 14:00 UUR 14:30 UUR 15:00 UUR 16:00 UUR
20% KORTING OP 20% KORTING OP VAN MIZUNO* SCHOENEN - bij Theater Sneek SCHOENEN VAN MIZUNO*
Warming up Rabo Kidsrun Rabo Kidsrun (5 t/m 7 jaar) Rabo Kidsrun (8 t/m 10 jaar) Rabo Kidsrun (11 t/m 12 jaar) Prijsuitreiking Rabo Kidsrun Start 4 Mijl van Sneek Prijsuitreiking 4 Mijl van Sneek
* Deze actie is geldig tot en met 10 mei. Met uitzondering van reeds afgeprijde schoenen. * Deze actie is geldig tot en met 10 mei. Met uitzondering van reeds afgeprijde schoenen.
SPORTHUIS A.P. VAN DER FEER SPORTHUIS A.P. VAN DER FEER Dijkstraat 7-11 Bolsward Tel.: 0515 - 57 23 97 Dijkstraat 7-11 Bolsward Tel.: 0515 - 57 23 97
WWW.4MIJLVANSNEEK.NL 4mijl_A3poster2018.indd 1
22-02-18 08:53
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
23
MUZIEK IN DE
FOTO: JANUS VAN DEN EIJNDEN.
DAGELIJKSE ZORGPRAKTIJK In woonzorgcentrum Nij Mariënacker in Workum wordt veel aandacht besteed aan kunst en cultuur. Vooral muziek speelt een belangrijke rol. Bij de verschillende muziekprojecten staan de persoonlijke muziekinteresses van de bewoners centraal. “Iedereen heeft wel iets met muziek”, vertelt Gerda Francis, werkzaam in team Welzijn van Nij Mariënacker en ambassadeur Kunst in Zorg. “Muziek raakt! Het stimuleert emoties en herinneringen, is gezond voor het lichaam én activeert de hersenen. Daarnaast zorgt samen muziek maken ook voor meer contact en verbinding met anderen. Dit is wetenschappelijk bewezen.”
DE FRIESE BROERS FOPPE EN FRISO WIERSMA ALS TROTSE EIGENAREN VAN DESIGNLABEL FAMILY W.
DE WERELD EEN BEETJE MOOIER MAKEN Meubels maken die een eenvoudige, blijvende schoonheid hebben. Functioneel zijn. En zó gemaakt worden dat ze heel oud kunnen worden. Dát is de filosofie van de gebroeders Foppe en Friso Wiersma. Oftewel: Family W.
Bij het organiseren van muzikale activiteiten werkt Nij Mariënacker veel samen met regionale instellingen, waaronder Cultuur Kwartier Sneek en ROC Friese Poort. In samenwerking met de opleiding Maatschappelijke Zorg is zelfs een speciale lesmodule ontwikkeld: muziek = maatwerk. “De leerlingen krijgen eerst theorie over muziek in de zorg. Ze leren wat het belang van muziek is en welke mogelijkheden er zijn om muziek in de zorg te gebruiken. Daarna brengen ze de theorie bij ons in praktijk. Eén van de opdrachten is het interviewen van bewoners over hun persoonlijke muziekinteresses. Als we weten welke muziek voor bewoners belangrijk is, dan kunnen we muziek op maat aanbieden. Daarnaast spelen de leerlingen liedjes in de eigen appartementen van bewoners, we noemen dit muziekbelevingsmomentjes. Een andere groep begeleidt muziekactiviteiten, zoals een muziekbingo. Zowel de leerlingen als de bewoners geven aan dit erg waardevol te vinden.” Niet alleen de leerlingen brengen in kaart wat de bewoners leuk vinden, ook de familieleden van bewoners worden betrokken. “Wat we uiteindelijk graag zouden willen is dat iedere bewoner een eigen persoonlijke MP3-speler heeft met zijn of haar favoriete muziek. Deze MP3-spelers kunnen we gebruiken bij muziekbelevingsmomentjes, maar natuurlijk ook bij de dagelijkse zorgmomenten.” Nij Mariënacker heeft een actieve muziekwerkgroep. Deze werkgroep bestaat uit medewerkers, vrijwilligers, mantelzorgers en bewoners van de aanleunwoningen. Met elkaar kijken ze wat er binnen Nij Mariënacker gedaan kan worden om meer gebruik te maken van muziek in de
Medewerkers en mantelzorgers volgen een workshop ‘Zingen in de Zorg’ van Maartje de Lint.
zorgpraktijk. Eén van de wensen was een vleugel, waar iedereen op mag spelen. “Via een oproep op Facebook is het gelukt. De vleugel, een erfstuk uit Hindeloopen, prijkt sinds kort in het atrium van Nij Mariënacker. De eerste liedjes zijn er al op gespeeld.” Een andere ontwikkeling binnen Nij Mariënacker is het opzetten van een koor, genaamd Wiis Hâlde. “Wiis Hâlde wordt niet zomaar een koor, het wordt een combi-koor met zang en muziekinstrumenten. Iedereen kan lid worden; bewoners (met en zonder dementie), familieleden, medewerkers, vrijwilligers en inwoners uit Workum en omgeving. Het repertoire zal vooral bestaan uit liedjes uit de oude doos. Binnenkort starten we met werven!” Alle aandacht voor muziek maakt dat de medewerkers steeds meer bewust worden van de effecten van muziek op de bewoners. “Ze zien wat muziek met de bewoners doet. Er wordt nu bijvoorbeeld ook nagedacht over welke muziek er in het restaurant gedraaid wordt. Ook de zorgmedewerkers passen het toe in hun werk. ’s Morgens bijvoorbeeld eerst even de radio aan voordat ze beginnen met de dagelijkse verzorging. Dat maakt het opstaan een stuk leuker!”
“Als we weten welke muziek voor bewoners belangrijk is, dan kunnen we muziek op maat aanbieden”
Friso en Foppe zijn naast broers ook goede vrienden. En vullen elkaar mooi aan. Friso is het creatieve brein van hen tweeën. Met zijn Design Academy diploma op zak, ontwerpt hij er op los. En bij Foppe is de zakelijke kant van het ondernemen in zijn DNA verweven. Family W is nationaal en internationaal een bekende naam aan het worden binnen de designwereld. Maar als je hen treft, merk je meteen dat ze hun Friese hart laten spreken. Een deel van hun collectie laten zij namelijk produceren door Empatec Meubel in Franeker. Deze keuze voelt heel logisch voor de broers. In het verleden heeft pake Wiersma namelijk aan het roer gestaan van sociale werkvoorziening Finkenburgh in Sneek, de voorloper van Empatec. Duurzaamheid loopt als een rode draad door hun onderneming. Duurzame ontwerpen, duurzame keuze voor materialen én duurzaam omgaan met mensen. Een mooie match met Empatec.
Pake Wiersma
Hun pake vormt een bron van inspiratie. Inmiddels heeft Family W drie collecties op hun naam staan. Een aantal van deze meubels zijn geïnspireerd op erfstukken. En herinneringen. Iedereen heeft wel eens een herinnering aan iemand die er niet meer is. Een geur brengt je weer terug naar toen. Of een glimp van een voorwerp laat je weer in gedachten afdwalen. In het geval van Friso en Foppe hebben zij een kistje van pake geërfd. Dit erfstuk leidde tot een aantal prachtige meubels. Meubels met kieren. Waardoor je naar binnen kunt gluren. En net een glimp kunt opvangen van jouw eigen erfstukken.
Goed doordracht
Achter alles zit een gedachte bij Family W. Een bepaalde kromming in de poot van een krukje. De keuze voor een type hout. Of klassieke houtverbindingen gebruiken voor een kast. Verbindingen die bijna niet meer worden gebruikt. Maar juist ooit bedacht om je meubel een zo láng mogelijk leven te geven. Uiteindelijk maken zij keuzes of iets haalbaar is. Aanpassingen doen en de prijs omlaag? Dat wil Family W liever niet. We willen het ontwerp zoveel mogelijk overeind houden. Zonder concessies te doen, vertelt Foppe trots. Zij werken met hart en ziel aan hun meubels. En dat zie je! Ze stellen zichzelf altijd de volgende vragen: is het ontwerp van een meubel tijdloos, functioneel en zo gemaakt dat het oud kan worden? Als het antwoord drie keer ja is, gaan zij volop aan de slag.
En dát is waar Empatec het voor doet. Samenwerken met organisaties die zich bewust zijn van de wereld om hen heen. Die duurzaam denken, werken én omgaan met mensen. En zo de wereld een beetje mooier maken.
14 GLOEDNIEUWE, ROYALE APPARTEMENTEN IN VERKOOPWONEN AAN HET WATER IN SNEEK
WONEN AAN HET WATER IN SNEEK
WONEN IN DE OUDVAART: EEN COMFORTABELE THUISHAVEN
prijzen vanaf
259.500
• 14 koopappartementen, 19 huurappartementen
V.O.N.
• Dicht bij het centrum van Sneek • Twee slaapkamers en een balkon • Penthouse met drie slaapkamers • Levensloopgeschikt • Eigen parkeerplaats, penthouse zelfs twee
START VERKOOP: 10 MEI 2019
Meer informatie over de start verkoop? Kijk op:
wonenindeoudvaart.nl /wonenindeoudvaart
0515 - 43 00 06 sneek@makelaardijhoekstra.nl
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
25
KEUKEN PARKFLAT SNEEK STAAT KWALITATIEF HOOG AANGESCHREVEN HAPPEN HOEFT NIET MEER
Theo de Jong is hoofd service & voeding van Parkflat Stadsfenne en de dagelijkse leiding van de keuken is in handen van Evert van Scheltinga. Beide heren werken respectievelijk 28 en 15 jaar in de Parkflat. In de keuken van de Parkflat wordt dagelijks een warme maaltijd bereid, die naar wens in de appartementen of in het restaurant geserveerd wordt. Ook worden maaltijden voor niet-bewoners van de Parkflat in Sneek aan huis bezorgd. Een letterlijke blik in de Parkflatkeuken met De Jong & Van Scheltinga.
Heeft u ooit een brug, kroon of implantaat laten aanmeten? Dan is de kans groot dat u ervaring heeft met ‘happen’! Voor de meesten onder ons is dat geen aangename ervaring. De brij van afdrukmateriaal die tot ver achter in de keel terecht komt, kan leiden tot benauwdheid en soms zelfs tot braakneigingen. Met de digitale mondscanner is dat voorgoed verleden tijd. Een belangrijke reden voor ons als praktijk om de ‘mondscanner’ aan te schaffen.
We zien direct wat we doen Als tandarts hoef ik alleen nog maar met het scannerapparaat de mond in te gaan, dat voelt niet vervelender dan een extra grote tandenborstel in uw mond. Op het beeldscherm zie ik direct wat ik doe, en als patiënt kunt u gewoon meekijken. Als tandarts kan ik de digitale afdruk van alle kanten bekijken. Als iets niet goed is opgenomen, zie ik dat meteen en kan ik het overdoen.
De scan is in één keer goed Een aantal onnauwkeurigheden door vertrekken of krimpen van een afdruk of het uitzetten van gips, kunnen we met de digitale scan uitsluiten. Een belangrijk voordeel is dat de digitale opmeting meestal in één keer goed is. Terugkomen voor een nieuwe scan omdat deze niet goed was, hoeft niet meer. Iets wat bij het happen nog wel eens nodig blijkt.
AMBACHTELIJK KOKEN “Dat wij in de Parkflat het eten warm uitleveren, vers en ambachtelijk koken, dat vind ik na al die jaren nog altijd mooi”, zegt Van Scheltinga. “Ambachtelijk koken, met producten van plaatselijke leveranciers. Een keer in de maand doen wij iets extra’s in de vorm van thema’s. De ene keer is dat iets wat met een land te maken heeft, de andere keer een actualiteit. Een carnavalsmaaltijd bijvoorbeeld, heel kleurrijk. Koken met een stad als thema. ‘Bosche Bollen’ als toetje! Verder serveren we een keer in de maand ook op zondag in ons restaurant en kunnen mensen ‘van buiten’ aanschuiven. Kinderen van mensen die hier wonen zijn welkom”, maakt Evert reclame. Uiteraard houdt de kok rekening met de smaak van de bewoners. Theo de Jong hoort ‘zijn’ kok die met een ‘geweldig team’ van acht personen in de grootkeuken werkt met veel plezier aan. “We hebben hier ook een menucommissie, waar een aantal bewoners deel vanuit maakt. De thema’s waar Evert het zonet over had, bespreken we met deze commissie. We proberen van het eten altijd een feestje te maken. Een keer in de maand organiseren
Kwalitatief beter resultaat wij een ‘table d’hotes’, dan staat de chef in het restaurant te vertellen wat hij voor de mensen gaat bereiden. De bewoners gaan dan in hun eigen woonomgeving ‘uit eten’, er wordt iets moois op tafel gezet, altijd in de vorm van een drie gangen menu”, weet De Jong.
GROENTECLUBJE In de Parkflat is ook een groenteclubje van acht personen actief. Van Scheltinga doet dan de bestelling en de bewoners maken vervolgens de groenten schoon, zodat het keukenpersoneel dat niet meer hoeft te doen. “We maken niet alleen maaltijden klaar voor onze bewoners, maar ook voor andere instellingen en organisaties”, vertelt Theo de Jong. “We proberen de kwaliteit zo optimaal mogelijk te houden. Vanuit het Antonius Ziekhuis hebben we bijvoorbeeld wel eens een meeting gehad over smaaksturing, dat wij hier nu ook toepassen. Mensen lekker laten eten, ondanks bepaalde diëten.”
GROOTSTE UITDAGING “De grootste uitdaging voor ons is om de keuken te behouden, dat is een uitdaging op zich. Wij moeten wel aantallen maken, de keuken rendabel houden. Dat doen we door werkzaamheden van buiten de Parkflat naar binnen te
Digitaal scannen leidt ook nog eens tot een betere kwaliteit van de afdruk en een beter resultaat van het eindproduct. De kronen, bruggen en implantaten kunnen hierdoor perfect op maat gemaakt worden, en plaatsing verloopt vervolgens een stuk soepeler. Een digitale scan kan bovendien niet kapotvallen, iets wat met een gipsen exemplaar wel kan gebeuren.
ONTZORGD, COMFORTABEL EN VEILIG WONEN IN DE PARKFLAT STADSFENNE VOOR SENIOREN Parkflat Stadsfenne is een appartementencomplex voor senioren. Bewoners genieten er zelfstandig en in alle privacy en veiligheid van een prettige woonomgeving. Belangrijk kenmerk van het concept is dat zelfstandig wonen gecombineerd wordt met service, activiteiten en indien gewenst ook zorg.
PARKFLAT STADSFENNE Dekamalaan 17 - 8604 ZG Sneek Tel 0515 43 74 37 info@parkflatstadsfenne.nl
Alleen maar voordelen Kwalitatief betere resultaten, meer comfort voor de patiënt en meer efficiency: de digitale scan heeft alleen maar voordelen. De flinke investering die de aanschaf met zich meebrengt, verdienen we hiermee dubbel en dwars terug! We zijn blij dat we onze patiënten met deze innovatieslag nóg beter kunnen helpen.
t s o P k n a r F
halen. De uitgiften van de maaltijden voor Tafeltje Dekje is zo’n partij waar nog steeds groei in zit. Onze kracht daarbij is dat wij de maaltijden warm uitleveren. Dat is voor Sneek heel bijzonder”, aldus De Jong. In de Parkflat kunnen mensen op hun eigen kamer eten of in het restaurant. “We leveren altijd maatwerk. Willen mensen niet rond de klok van 12.00 uur hun warm eten, dan leveren wij ook een dag- en koelverse maaltijd. Met behoud van vitamines en kleur. En de voedselveiligheid uiteraard”, zeggen beide heren. Als het over voedselveiligheid gaat, zit het in de Parkflatkeuken wel goed. De laatste keer was het cijfer 9.3! Om alle service aan de bewoners te kunnen bieden steekt Theo de Jong de loftrompet over de medewerkers van Stichting Philadelphia, Stichting Stam en studenten die praktijkervaring op doen.
Frank Post heeft al meer dan 25 jaar ervaring als tandarts-implantoloog en is eigenaar van Kliniek Tandheelkunde Sneek, gezondheidscentrum Simmerdyk. Belangrijke specialismen zijn behandelingen onder volledige narcose, angstpatiënten, implantologie, parodontologie en uitgebreide esthetische gebitsrenovaties.
WWW.TANDARTSSNEEK.NL
26
CULTUUR
NUMMER 05 • 2019
&UITGAAN MEI/JUNI
VOORSPEELAVOND
RK
WE OL
DRUMS EN SLAGWERK
THE DELTAZ
IS
AT
GR
VELDHUIS & KEMPER
MEI
09
GELOOF ONS NOU MAAR
MEI
ROSANNA HOFMAN
09
MEI
UNFORGETTABLE SONGS
SUPERTRAP
10
MEI
LIVE IN PARIS
3VOOR12 PRESENTEERT: HILBRANDT + GSTRN + MICHAEL FORTERA + NEXTBEAT
10
MEI
VOORSPEELAVOND
MEI
15
MEI
DIVERSE INSTRUMENTEN
JAIMI FAULKNER + SMALL TOWN BANDITS
MEI
FELIX SHINDER & DENGI VPERED
MEI
MUZT MUSICALOPLEIDING SHREK DE MUSICAL
MUSICALIVE
SING-ALONG CONCERT
17
18
18 19
A GEN TR EX LLIN E ST R O VO
MEI
19
MEI
MEI
22
MEI
VIOOL EN ACCORDEON
VOORSPEELAVOND
29
MEI
PIANO EN KEYBOARD
NICK DITTMEIER & THE SAWDUSTERS
31
MEI
IS AT
GR
SVARTIDAUÐI + SATURNALIA TEMPLE + ALMYRKVI + TSJUSTER
02
JUN
11
RK
JUN
WE OL
DRUMS EN SLAGWERK
12
KINDERMUZIEKTHEATER
VOORSPEELAVOND
VOORSPEELAVOND
IS
AT
GR
EINDVOORSTELLING
FOTO: DANIËL SCHONEWILLE
04
B
21
B
15 16
CIRCUS DANS
DANSDAGEN CURSISTEN VAN KUNSTENCENTRUM ATRIUM
JUN
VOORSPEELAVOND
19
HOBO
JUN
VOORSPEELAVOND
20
AKOESTISCH GITAAR
JUN
COOLIO
JUN
22
22 23
DANCE EXPLOSION AMOUR-AMOR
JUN
THE ANALOGUES ABBEY ROAD (MUZIKALE TRY-OUT)
HT
C KO
UI
T
R VE
25 26
JUN
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST
27
IN DE SCHIJNWERPERS:
Jeanette Valkema Muziekschool Bolsward is de plek om een instrument te leren bespelen of om zangles te volgen. Er wordt les gegeven aan kinderen, jongeren en volwassenen. De docenten zijn door de wol geverfde muzikanten. In GrootBolsward/IJsselmeerkust maken we telkens kennis met een van hen. Deze keer Jeanette Valkema. De altijd vrolijke Oudegaaster, gezegend met een flinke bos krullen en een tomeloze energie, geeft op veel plekken in Súdwest-Fryslân dwarsfluitles. Zo ook in Bolsward.
Over Jeanette valt makkelijk een krant vol te schrijven. Naast het lesgeven bij het kunstencentrum is ze namelijk zeer actief binnen muzikaal Súdwest-Fryslân. Zo heeft de HaFaBra in de gemeente met haar een fantastische ambassadeur in huis. “De HaFaBra-wereld is iets unieks”, zegt ze. “Ook voor Friesland. Het is een belangrijk onderdeel van onze cultuur. Daar moeten we trots op zijn! Ik ken de negatieve verhalen over de krimp in dorpen en de bedreiging die dit vormt voor korpsen en andere muziekverenigingen. Maar kom eens kijken bij een repetitie, festival of kampioenschap, dan zul je zien hoeveel jeugd er nog steeds meespeelt in een harmonie, fanfare of brassband. Daarbij merk ik dat de jeugd heel betrokken is en vaak met vernieuwende ideeën komt. Als je daar naar luistert én positief blijft denken, kunnen we nog lang genieten van de muziek. Petje af ook voor al die mensen die deze verenigingen met veel passie besturen. Hier gaat veel vrije tijd in zitten!”
Muzikale familie Jeanette kwam in 2001 terug naar Friesland na een aantal jaren wonen en werken in Amsterdam en Haarlem. Aan het Sweelinck Conservatorium in Amsterdam studeerde ze fluit en kreeg ze onder meer les van Marieke Schneemann. Jeanette werd na haar afstuderen gevraagd om les te gaan geven aan de British School in the Netherlands in Voorschoten, een internationale school met een complete muziekafdeling. Maar ze bleef maar denken aan Friesland en net als veel jeugdvrienden keerde zij terug naar haar geboortedorp Oudega. “Samen bedenken wij allemaal leuke activiteiten voor het dorp. Op dit moment zijn we druk bezig met de voorbereidingen voor een iepenloftspul, waar ik het projectkoor met dorpsbewoners leid, en zit ik in het bestuur van het prachtige ‘tsjerkje fan Sânfurd’.” In 2001 werd Jeanette ook gevraagd om het jeugdorkest De Notenkrakers van de fanfare EMM te dirigeren. “Prachtig werk. Ik vind het dan ook erg leuk dat
COOLIO Bolwerk • zaterdag 22 juni V.A. 21:00 UUR
Niemand minder dan Coolio komt op zaterdag 22 juni naar Poppodium Bolwerk in Sneek. De Amerikaanse rapper stond met ‘Gangsta’s Paradise’ in de jaren negentig wereldwijd op nummer 1. De single is een rap, geschreven op de melodie van ‘Pastime Paradise’ van Stevie Wonder uit 1976. Ook in Nederland voerde Coolio in 1995 vijf weken de Top 40 aan. In totaal werden er maar liefst zes miljoen exemplaren van de single verkocht. Coolio werd beloond met een Grammy voor Best Rap Performance en Billboard Magazine riep ‘Gangsta’s Paradise’ uit tot het beste nummer van 1995. Naast deze megaklapper, waarvan de videoclip beelden bevatte uit de film ‘Dangerous Minds’ met Michelle Pfeiffer, had Coolio nog veel meer succes. Zo werd zijn debuutalbum ‘It Takes a Thief’ uit 1994 zeer goed ontvangen. Op de plaat stonden hits als onder andere de hit ‘Fantastic Voyage’. Verder had Coolio succes met de singles ‘Too Hot’, ‘Hit ‘Em High’ en ‘C U When U Get There’; waren zijn nummers te horen in speelfilms als ‘Space Jam’, ‘Clueless’, ‘The Big Payback’, ‘Panther’, ‘New Jersey Drive’ en ‘The Jerk Boys’ en maakte hij de muziek voor de Amerikaanse comedy ‘Kenan and Kel’.
ik nu de fanfares Eensgezindheid Tjerkwerd, Melodia Wijckel en Nij Libben Koudum dirigeer. Hoewel ik als houtblazer een vreemde eend in de bijt ben in fanfareland, voel ik me er helemaal thuis. Wat geeft het toch een geweldig gevoel om met z’n allen ergens naar toe te werken, zoals een mooi concert. De sfeer in een club vind ik erg belangrijk. Wat het werken met deze groepen zo bijzonder maakt, is dat je met allemaal verschillende mensen te maken hebt. De verenigingen voelen voor mij als een familie.”
Vader Wybren en Thijs van Leer Over familie gesproken, het is aan vader Wybren te danken dat Jeanette besmet raakte met het muziekvirus. “Hij was destijds directeur van de muziek- en dansschool aan de Looxmastraat in Sneek, de voorloper van het huidige Kunstencentrum Atrium. Bij ons thuis was de hele dag door muziek te horen, bezoek of niet. Er werd ook veel en luid gezongen.” De eerste fluitlessen kwamen op haar tiende. “Ik was zeer geïnspireerd door Thijs van Leer en zijn
band Focus. Hoewel deze muziek voor mijn tijd was, speelde ik hun hele LP moeiteloos mee.” Nu zelf verbonden aan het kunstencentrum, waar Muziekschool Bolsward onderdeel van is, geeft Jeanette fluitles aan veertig leerlingen, individueel of in een groep. Ze leidt er ook enkele ensembles, zoals de volwassenengroep Just Flute. Dit combineert ze met haar baan als vakdocent muziek en lerares Algemene Muzikale Vorming (AMV) op een aantal basisscholen in Súdwest-Fryslân. Als kers op de taart maakt Jeanette deel uit van het orkest Nootstroom. “Deze stichting brengt Friese professionele musici en talenten samen tijdens aansprekende producties”, vertelt ze. “Onder de bezielende leiding van Arnaud Oosterbaan is Nootstroom een ‘hotspot’ geworden voor het beleven van klassieke muziek in Friesland en omstreken.” Maar hoe kan de bezige bij dit toch allemaal volhouden? “Ik vind gewoon veel dingen interessant en leuk, zeker ook het lesgeven bij Muziekschool Bolsward en Kunstencentrum Atrium”, zegt Jeanette
TRIBUTE TO SUPERTRAMP
LIVE IN PARIS
Zin in een avond heerlijk terug in de tijd? Kom dan naar het fantastische concert van Supertrap. De Nederlandse band Supertrap komt met de succesvolle ‘Live in Paris’ tour op 10 mei naar Sneek. Deze show staat garant voor een avond vol geniale muziek van Supertramp. Supertrap bestaat uit acht ervaren en gepassioneerde muzikanten, die zeer goed in staat zijn om het authentieke geluid van Supertramp te benaderen. School, Dreamer, Fool’s Overture; de hele Live in Paris-show van Supertramp komt voorbij in dit concert Uiteraard speelt de band de beste nummers van de albums ‘Crime of the Century’, ‘Crisis? What Crisis?’, ‘Even in the Quietest Moments’ en ‘Breakfast in America’. Muziek uit de periode waarin Supertramp misschien wel de meest succesvolle rockband ter wereld was. Sluit je ogen en je hoort en voelt Supertramp. Een eigentijdse show die niet alleen de ware Supertramp-liefhebber niet wil en mag missen.
OPEN DAG IN SNEEK Kunstencentrum Atrium in Sneek organiseert op zaterdag 25 mei zijn jaarlijkse open dag. Van 12.00 tot 16.00 uur kan op de locatie aan het Oud Kerkhof informatie worden verkregen over de lessen, cursussen en samenspeelgroepen voor het nieuwe seizoen – ook voor Muziekschool Bolsward. Ook kan de dikke brochure met het nieuwe aanbod worden meegenomen. Docenten zijn deze middag aanwezig en er worden optredens gegeven. Zo zijn er dansklassen en MUZT Musicalopleiding voor de ingang te vinden.
met een grote glimlach. “Het is erg afwisselend en dat past bij mij. Daarnaast is met muziek bezig zijn het mooiste wat er is! De emotie vanuit je eigen hart via de muziek te laten stromen naar het hart van de luisteraar; zeg nou eerlijk, wie wordt daar niet gelukkig van?”
MAAK JE AVOND COMPLEET! Na afloop van de show is iedereen van harte welkom in de foyer voor een afterparty met de vaste Poppodium Bolwerk-DJ. Koop een kaartje voor de voorstelling en ontvang tegen inlevering van deze bon een gratis drankje aan de bar.
SUPERTRAP Live in Paris
SUPERTRAP, LIVE IN PARIS // VRIJDAG 10 MEI // 20.15 UUR VOORSTELLING // WWW.THEATERSNEEK.NL // 0515 431 400
START KAARTVERKOOP
THEATERSEIZOEN 2019-2020 Op donderdag 16 mei valt de brochure met het nieuwe seizoen boordevol cultuur op de mat. www.supertrap.nl
A2_Poster_Bart V4.indd 1
24-7-2018 17:35:28
Een greep uit de prijzenkast van de inmiddels 55-jarige rapper: een American Music Award, drie MTV Awards, twee Nickelodeon Kids’ Choice Awards, een World Music Award, twee Billboard Music Awards, twee ASCAP Awards en vier American Online Awards. Naast zijn Grammy voor ‘Gangsta’s Paradise’ is Coolio nog zes keer genomineerd geweest en dat in meerdere categorieën.
Het wordt weer een gevarieerd seizoen vol muziek, dans, familievoorstellingen en toneel. Op zaterdag 25 mei om 11.00 uur start de kaartverkoop voor het nieuwe seizoen, zowel online als aan de kassa. Kom vooral langs in Theater Sneek want aansluitend vindt het bruisende festival Út Sneek plaats met een open dag in Kunstencentrum Atrium.
ZATERDAG 22 JUNI // ZAAL OPEN: 21.00 UUR // PRIJS: € 22,- VVK // DEUR € 25,-
Dit jaar wordt de brochure voor het eerst op adres verspreid in plaats van huis aan huis. Brochure niet ontvangen? Haal dan een exemplaar op in Theater Sneek.
agenda Zaterdag 4 meI
OUDEMIRDUM EVENEMENT Ruil je stekjes om voor wat anders. Ook zonder stekjes ben je welkom. Bezoekerscentrum Mar & Klif. 11.0016.00 uur
stekjesruIlbeurs
Za. 4 en Zo. 5 meI kunst achter dIjken
PINGJUM KUNST- Ook dit jaar weer een bruisend FESTIVAL weekend vol muziek en beeldende kunst. Diverse locaties. Za. 13.0017.00 uur, zo. 11.00-17.00 uur
kunst In workum
WORKUM EXPOSITIE Overal wordt kunst tentoongesteld: bij ateliers, galeries, kunstenaars, musea, winkels en horeca.
Zondag 5 meI gaasterland wandeltocht
HARICH WANDELEN Een wandeltocht, van 7.5, 15, 25 of 40 kilometer met afwisselende routes. Manege Gaasterland. Diverse starttijden.
frIese streekmarkt
HEMELUM MARKT Shop iedere eerste Zondag van de maand bijzondere streekproducten op de Flinkefarm. 10.00-17.00 uur
koopZondag
SNEEK WINKELEN Eerste zondag van de maand is koopzondag in Sneek. 12.00-17.00 uur
vrIjdag 10 meI rondleIdIng sonnema
BOLSWARD EXCURSIE Duik in de geschiedenis van Sonnema. Bezoekerscentrum Sonnema. 14.15 uur
Zaterdag 11 meI weIdevogelexcursIe
EASTEREIN EXCURSIE Bezoek met de boswachter twee van de rijkste weidevogelgebieden. Skrok en Skrins. 9.00 uur
bohemIan rhapsody
WARNS FILM De film is een ode aan Queen, hun muziek en hun uitzonderlijke zanger Freddie Mercury. De Spylder. 20.00 uur
Za. 11 en Zo. 12 meI
ZUIDWEST FRIESLAND OPEN DAG Tijdens Nationale Molendag zijn vele molens geopend en worden er speciale activiteiten georganiseerd. Diverse locaties.
natIonale molendag
Zaterdag 18 meI garage sale
STAVOREN MARKT Door heel Stavoren kun je snuffelen in garages en schuurtjes en leuke hebbedingen scoren. www.stavoren.nl
sânman en sIkke
WARNS MUZIEK Vocale mannengroep Sânman & Sikke brengt hun unieke repertoire ten gehore. De Spylder. 20.00 uur
Zondag 19 meI de trockbrekkers & saxemm
SANDFIRDEN MUZIEK Concert met popkoor De Trochbrekkers en saxofoonkwartet SaxEMM. Kerk. 20.00 uur
woensdag 22 meI bas harIng
SNEEK LEZING Literaire bijeenkomst met “volksfilosoof” Bas Haring over wetenschap en filosofie voor Jan en alleman. Martinikerk. 20.15 uur
Zaterdag 25 meI skouster oldtImerdeI
HEEG EVENEMENT Met kleppendekselrace, flessentrek, kraampjes en rondrit door Heeg. Scheepsmotoren Heech. 10.30-17.30 uur
elfmerenfIetstocht
SNEEK FIETSEN De Elfmerenfietstocht (50, 100 en 150 km) gaat via een prachtige route langs de Friese meren door idyllisch landschap. Sportcomplex Schuttersveld. 7.00 uur
út sneek
SNEEK FESTIVAL Út Sneek is het jaarlijkse straatfestival van Sneek met presentatie culturele gezelschappen uit Sneek. Centrum. 11.30-18.00 uur
WATERLAND VAN FRIESLAND IS DE NIEUWE NAAM VOOR DE TOERISTISCHE REGIO ZUIDWEST FRIESLAND. ONZE COMPLETE AGENDA VIND JE OP WATERLANDVANFRIESLAND.NL
Za. 25 en Zo. 26 meI kunstroute
WINSUM EXPOSITIE Voor de 10e maal wordt in de Greidhoeke een open atelierroute georganiseerd. Centrale expositieruimte. 11.00-17.00 uur
Zondag 26 meI 4 mIjl van sneek
SNEEK SPORT Hardloopevenement door het centrum van Sneek, gecombineerd met veel muziek. 13.30-17.00 uur
GreIdhoek kuIertocht
WOMMELS WANDELEN Wandeltocht met keuze uit drie afstanden (6 km, 15 km en 25 km). De Terp. 10.00 uur
Donderdag 30 meI parkbop
BOLSWARD MUZIEK Nieuw opkomende bands laten zien wat ze in huis hebben in het Julianapark. 13.00 uur
heechspannIng
HEEG FESTIVAL Het straatfestival op Hemelvaartsdag met muziek, dans en straattheater. Centrum. 13.00 uur
lûd en lânskIp
WESTHEM EXCURSIE Natuur en cultuur snuiven tijdens een vaartocht en wandeling. Pollepleats. 14.00 uur
Zaterdag 1 junI ZeIlwedstrIjd staverse jollen
LAAXUM WATERSPORT De Staverse Jollen zeilen twee wedstrijden in twee klassen op het IJsselmeer bij Laaxum. 11.00 uur
joowandeltocht
OUDEGA WANDELEN Een prachtige wandeltocht van 10 of 20 kilometer rondom Oudega SWF, Idzega, Sandfirden en Nijhuizum. MFC It Joo. 16.00 uur
Zondag 2 junI
GAASTERLAND EXPOSITIE De kunstroute is een initiatief van 8 kunstenaars. Hun ateliers zijn geopend van 13.00 tot 17.00 uur.
kunstroute Gaasterland
Interessant
Foto: Jan Douwe Gorter
NIJS GJIRRICH
Cultureel straatfestival Út Sneek
VRIJDAG 10 MEI
ZATERDAG 25 MEI
Kunst achter dIjken
RondleIdIng Sonnema
Út Sneek
Bij Festival Kunst Achter Dijken in Pingjum zijn het dorpshuis, kerken, boerderijen en woonhuizen ingericht als expositieruimtes en muziekpodia. Exposities met schilderijen, films, foto’s, beelden en installaties laten een selectie zien wat er aan hedendaagse kunst in Friesland wordt gemaakt. Je kunt de kunstenaars ook ontmoeten, want zij zijn dit weekend aanwezig. Muziekoptredens vinden plaats op straat, in tuinen en tussen de kunstwerken.
Benieuwd naar de geschiedenis van Sonnema? In het bezoekerscentrum in Bolsward word je meegenomen door de geschiedenis van Sonnema en dan wordt direct duidelijk waarom Sonnema zo’n bijzondere drank is. De rondleiding duurt 1,5 uur en bestaat o.a. uit een brand movie, kijkje op de kruidenzolder en een rondleiding in de Sonnema bottelarij. Na afloop van de rondleiding wordt er geproefd.
Út Sneek is hét jaarlijkse culturele straatfestival van Sneek. Op allerlei podia in het centrum treden dit jaar in totaal meer dan 1000 amateurmusici op. Tijdens dit festival presenteren vrijwel alle culturele gezelschappen van Sneek zich. Zowel die van de professionele culturele instellingen als ook de vele amateurmusici die spelen of zingen in popbands, koren, harmonie- en fanfareorkesten of dansen in een (theater)groep.
WWW.KUNSTACHTERDIJKEN.NL
WWW.SONNEMA.NL
WWW.SNEEK.NL
FERDIVE DAASJE Vermaak
Foto: C. Rinsampessy
ZATERDAG 4 EN ZONDAG 5 MEI
ParkBOP
ZATERDAG 25 MEI
DONDERDAG 30 MEI
Skouster oldtImerdeI
ParkBOP
Voor de 15e keer wordt de Skousteroldtimerdei georganiseerd. Op deze dag vind je oldtimers in de vorm van tractoren, activiteiten als de kleppendekselrace en flessentrek, verschillende kraampjes en natuurlijk de rondrit door Heeg. Rond de klok van 13.00 uur verzamelen alle deelnemers zich aansluitend in een lange rij om een rondrit te rijden. Een erg mooi gezicht langs de kant maar ook als deelnemer.
Op Hemelvaartsdag laten nieuw opkomende bands zien wat ze in huis hebben in het Julianapark van Bolsward tijdens het jaarlijkse evenement ParkBOP. Begonnen in de oude pauwenkooi, vele edities later uitgebreid naar twee overdekte podia in het midden van het park. Elk jaar weer een divers muzikaal aanbod. Naast de muziek is er voor kinderen ook genoeg te doen en is er een ruime keus aan lekker eten bij één van de foodtrucks.
WWW.SKOUSTEROLDTIMERDEI.NL
WWW.STICHTINGBOP.NL
UNIEKE PLEK GEZIEN? We laten graag alle ‘Instagramwaardige’ plekken van Zuidwest Friesland zien op Instagram (waterland_van_friesland). Gebruik #waterlandvanfriesland voor een repost!
30
SPORT
NUMMER 05 • 2019
WIEGER ZWAAN, TOPSCORER QVC STAVOREN
LIEVER MET EIGEN JONGENS DAN EEN KLASSE HOGER Twee seizoenen geleden speelde Wieger Zwaan bij Sneek Wit Zwart tegen ex professionals op accommodaties door heel Nederland. Met name na de winterstop kon de aanvaller rekenen op speeltijd. Hij had echter het besluit al genomen om terug te keren op het oude nest. Op het eenjarige uitstapje na is Zwaan al sinds het seizoen 2011/2012 lid van de A-selectie van QVC.
TEKST JOERI VAN LEEUWEN // FOTO'S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE
Wieger Zwaan: “In het verleden had SWZ al vaker contact opgenomen om eens langs te komen voor een gesprek en uiteindelijk speelde mijn oude trainer Loet Boot ook een belangrijke rol om de overstap te maken. Overigens heb ik er geen spijt van gehad hoor. Ik heb er als voetballer veel dingen geleerd en ook gemerkt dat ik, voor mezelf, goed mee kon komen op dat niveau. Dat het uiteindelijk niet helemaal was wat ik zocht blijkt wel dat ik na een seizoen weer terug ben gegaan. Op de vrijdagen, nadat ik had getraind, ging ik naar huis toe en op zaterdagmiddag ging ik toch wel even kijken bij QVC om vervolgens ook even in de kantine te blijven hangen. Die gezelligheid moest ik dan af en toe toch laten schieten om de dag erna weer te kunnen voetballen. Dat was voor mij een van de redenen om weer terug te keren.”
DEGRADATIE Sinds de terugkeer van de spits is het eerste team van de Staverse voetbalvereniging naar de vierde klasse gedegradeerd. Zwaan: “We hebben het jaren met eigen jongens gedaan in de derde klasse. Enkele spelers kunnen dan wel het verschil maken, maar als een of meerdere spelers stoppen, dan merk je wel dat er een andere structuur is in
de selectie. Vorig seizoen degradeerden we met 23 punten uit de derde klasse als nummer laatst. Als je dat vergelijkt met het huidige seizoen in die klasse dan kun je wel merken dat het vorig seizoen een incident was om met zoveel punten te degraderen. Overigens is het verschil tussen de derde en vierde klasse helemaal niet zo groot. Wij hebben geoefend tegen ploegen uit die competitie en ik ben ervan overtuigd dat we ook in de derde klasse mee hadden kunnen komen. Daarmee bedoel ik dan niet in de top drie, daarvoor zijn we niet goed genoeg.”
SYSTEEM Waar QVC jarenlang speelde met twee spitsen heeft Zwaan nu de hele ruimte te bestrijken. “We spelen nu in een 1-4-5-1 waarbij de twee buitenste middenvelders redelijk offensief kunnen spelen, als een soort buitenspelers. Of dit nu exact hetgeen is waar we voordeel uit halen weet ik niet, maar de meeste tegenstanders hebben er de nodige moeite mee. Voor mij persoonlijk betekent het dat ik wat minder in scoringspositie kwam ten opzichte van het vorige systeem. Toen had ik de gebroeders Pluister om mij heen waarvan de een de bal achter de verdediging kon leggen en de ander mijn
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST
31
Chantal Hoevers Prins is erkend mantelzorgmakelaar en helpt mantelzorgers
MANTELZORGVRIENDELIJK ZIJN… In mijn praktijk spreek ik dagelijks werkende mantelzorgers. Bij vele van hen is de balans tussen zorg, werk en privéleven zoek. Er ligt veel op hun bordje! Ze moeten ervoor zorgen dat het thuis allemaal draait, hebben vrijwel geen tijd meer voor zichzelf, en op hun werk lopen ze op hun tenen omdat ze zich niet voor de volle 100% in kunnen zetten. Naar collega’s toe is er vaak een schuldgevoel en richting leidinggevende vertellen ze liever niet dat ze het thuis zwaar hebben. Vaak uit angst voor hun baan, promotie of positie binnen de organisatie. Al enige tijd begeleid ik Loes, zij is mantelzorger voor haar ernstig zieke echtgenoot, ze heeft haar handen vol aan hun twee pubermeiden en is tevens mantelzorger voor haar zieke schoonvader. Ze is constant brandjes aan het blussen, wat haar enorm veel stress oplevert. Haar werkgever heeft het ‘mantelzorgvriendelijke personeelsbeleid’ hoog op de agenda staan en destijds hebben we samen met de leidinggevende een aantal maatwerkoplossingen ingezet om Loes flexibel door deze zware tijd heen te helpen. Klasse! Ik kan niet anders zeggen dan dat deze organisatie goed voor haar medewerkers wil zorgen. Jammer genoeg is er bij een paar directe collega’s van Loes veel onbegrip ontstaan. Ze vinden ‘al die aandacht’ voor haar situatie maar ‘erg overdreven’, en ventileren dit onderling waardoor er een negatieve sfeer is ontstaan.
“Het verschil tussen de derde en vierde klasse is niet zo groot.” aanvalspartner was. Nu hebben we een iets ander team, volledig bestaand uit eigen jongens. Voor dit team is dit op dit moment de beste speelwijze. Ik vind verder dat we een trainer hebben die heel goed bij de selectie past. Hij snapt dat het enerzijds serieus moet, maar ook dat het sociale, gezellige na de wedstrijd ook belangrijk is”, aldus de 24-jarige Zwaan.
NACOMPETITIE? Waar Zwaan ruimschoots ervaring heeft in de derde klasse, geldt dat niet voor iedereen in de groen-witte selectie. “Het is niet zo dat we nu tevreden zullen zijn als we de nacompetitie niet zouden be-
reiken, maar het kampioenschap hebben we wel uit ons hoofd gezet. We hebben het er wel over gehad hoor, omdat we op dat moment bovenaan stonden, maar we zijn ook wel realistisch ingesteld. SWZ is wel de sterkste ploeg uit de competitie. Wij willen proberen om zo hoog mogelijk te eindigen, wat zou betekenen dat we een ronde minder moeten spelen in de nacompetitie. Als je mij vraagt wanneer het seizoen is geslaagd als ploeg, vind ik dat wel lastig inschatten. Is het missen van promotie een groot gemis? Aan de ene kant wel, want we kunnen meedoen in de derde klasse. Aan de andere kant zijn we nog steeds een ploeg in opbouw.”
TOPSCORER De man ‘met het neusje voor de goal’ is niet iemand die specifiek leeft van het maken van doelpunten. “Vooraf roep ik natuurlijk wel dat ik er een bepaald aantal wil gaan maken. Toch is het afhankelijk van meerdere factoren. Wat als ik nu een half seizoen geblesseerd ben? Mijn oud ploeggenoot bij SWZ, Tim Posthuma, is op dit moment topscorer in de competitie. We hebben wel eens even contact en een dolletje daarover. Voor mij persoonlijk is het wel belangrijk dat we winnen, maar als ik niet scoor dan is het niet meer dan jammer. Over het huidige seizoen ben ik wel tevreden qua doelpunten. Ik heb enkele wedstrijden gemist en loop ongeveer een op een. Daarnaast heb ik daar minder kansen voor nodig ten opzichte van eerder in mijn voetbalcarrière. De afgelopen periode heb ik aan een halve kans genoeg om te scoren.”
Vooral als het thema Werk & Mantelzorg nog niet echt leeft onder de medewerkers, zie je het nogal eens misgaan. Het thema is dan nog niet voldoende ‘geborgd’ binnen de organisatie. Daarom is het zo belangrijk om het bespreekbaar te maken! Het onbegrip van collega’s leidde in dit geval tot pesterijen, roddelen en buitensluiten. Dit zijn ongewenste omgangsvormen die niemand verdient! Ik ben ervan overtuigd dat onwetendheid van de collega’s van Loes en de summiere communicatie vanuit de organisatie de redenen zijn dat het hier mis is gegaan. Ieder bedrijf zou rondom het thema Werk & Mantelzorg in moeten zetten op een bewustwordingscampagne onder de medewerkers. Daarbij is het belangrijk om de mogelijkheden voor verlof en andere ondersteuningsmogelijkheden goed te communiceren. Mantelzorgvriendelijk zijn is vooral een kwestie van respect, fatsoenlijke omgangsvormen, inlevingsvermogen en gezond verstand!
Over Chantal Hoevers Prins
Als mantelzorgmakelaar biedt Chantal Hoevers Prins integrale ondersteuning aan mantelzorgers, gemeenten, zorgprofessionals en werkgevers bij alle mantelzorgvragen. Chantal is erkend Mantelzorgmakelaar en aangesloten bij de beroepsvereniging van Mantelzorgmakelaars (BMZM) en bij de beroepsvereniging van cliëntondersteuners voor mensen met een beperking (BCMB).
www.mantelzorgzaken.nl
32
bolsward-ijsselmeerkust // sport TEKST GERARD VAN LEEUWEN // FOTO'S LEO VELDHUIZEN
Bolswarder arbiter Chris Marijt gaat voor de eredivisie
“DANNY MAKKELIE IS MIJN GROTE VOORBEELD” Voorlopig staan er nog wedstrijden in Makkum, Twijzelerheide en Emmeloord op het programma van de jonge, talentvolle Bolswarder voetbalscheidsrechter Chris Marijt. De ambities reiken echter veel verder. Het betaald voetbalwereldje werkt als een magneet voor de voormalige keeper die uitkwam voor RES en SC Bolsward. Het fluitvirus heeft zich genesteld. De toekomst ligt aan de voeten van de sympathieke, open Chris Marijt.
Talentvol was de geboren en getogen Bolswarder al als keeper en hetzelfde gold voor zijn broer Rob. Chris Marijt: “We konden wel aardig een balletje tegenhouden. Mijn vader en mijn andere broer Mark zijn meer van de gemotoriseerde sporten. Onze kwaliteiten vielen ook op bij de scouts van ONS Sneek en bij LSC. Ik heb met ONS nog proefgedraaid op een toernooi bij VEV ‘67 in Leek. Ze wilden me graag hebben, maar het fluiten trok me toen ook al. Mijn broer heeft nog wel een jaartje gekeept bij LSC in de Onder19 dat toen een knap team had. Ook hij is inmiddels gestopt met prestatiesport en beperkt zich tot het meehobbelen in het derde. Overigens heb ik dit seizoen door omstandigheden nog een paar wedstrijdjes gekeept in het eerste toen ze daar in de problemen zaten. Maar dat is nu voorbij. Ik focus me volledig op de arbitrage.”
KNVB De eerste kennismaking met het leiden van een wedstrijd was op Het Bolwerk. Chris Marijt: “Ik geloof dat het de E5 van RES was. Ik kreeg er steeds meer plezier in en al snel volgden wedstrijden op een heel veld bij de junioren. Bij een cursus pupillenscheidsrechter bij de club maakte ik kennis met Hessel Steegstra en daarna volgde een cursus verenigingsscheidsrechter. Het échte werk begon met de SO3 opleiding tot KNVB scheidsrechter. Ik werd echt gemotiveerd door de docenten Johan Suurd uit Groningen en Jermaine Lapar uit Dokkum, die assistent scheidsrechter is in het betaald voetbal. Na de opleiding liet de bond me kiezen. Of de jeugd of de senioren. Ik was tenslotte amper zeventien jaar. Ik heb dus een tijdje de Onder15 en Onder17 gefloten.
“Ik heb al een aantal keren signalen genegeerd omdat ik het zelf beter kon beoordelen.”
Vuurdoop Mijn eerste aanstelling bij de senioren was Woudsend- SWZ zm. Ik was al onderweg met de bus toen de wedstrijd alsnog werd afgelast door de consul. Op 18 november 2017 was het dan zover: in IJlst, de derby IJVC- HJSC in de vijfde klasse A. Mijn begeleiders Leo Veldhuizen en Hessel Steegstra waren erbij. Het was echt loeierkoud en de wedstrijd had alle kenmerken van een echte derby. HJSC won met 0-1 door een doelpunt werkelijk in de allerlaatste seconde! Ik had mijn vuurdoop beleefd en ik merkte dat dit wel even wat anders was dan het fluiten bij de Onder15. Ik ben er overigens van overtuigd dat fluiten in pakweg de derde tot en met de vijfde klasse moeilijker is dan een wedstrijd in de eerste of tweede klasse. Het is soms moeilijk een onderscheid te maken tussen een moedwillige overtreding of dat een overtreding voortkomt uit onkunde of een inschattingsfout. Gelukkig word ik goed gecoacht door Leo Veldhuizen en regiocoach Durk Ybema. Daar heb ik echt veel aan. Het is goed dat ik af en toe even afgeremd wordt in mijn dadendrang. Ik heb dat echt nodig. Inmiddels zijn er gesprekken om deel te nemen aan het OTS van de bond, het Ontwikkelings Traject Scheidsrechters. Daarin worden veelbelovende jonge scheidsrechters extra begeleid. Die begeleiding bestaat uit een intensievere rapportage, fitnesstesten en extra bijeenkomsten om over het vak te praten en te discussiëren. Ik weet op dit moment nog niet of ik voldoe aan alle criteria. De minimumleeftijd is negentien en je moet al een seizoen derde klasse gefloten hebben. Ik heb inmiddels mijn debuut wel gemaakt op dat niveau.”
Niet voor elk wissewasje vlaggen Door zijn hobby doet Chris Marijt veel indrukken op. Fluiten diep in de Wâlden is wat anders dan in onze gemeente, merkt Chris. “Je krijgt daar in het noorden recht voor zijn raap meningen en spelers weten er ook van wanten. In de gemeente SWF is alles iets gemoedelijker, maar ook hier kan soms zomaar de vlam in de pan slaan. Ik floot laatst Makkum - Waterpoort Boys en moest na tien minuten al een Makkumer van het veld sturen. Zulke dingen gebeuren nu eenmaal. Kort geleden floot ik Willemsoord tegen Workum. Voor de wedstrijd komt een lachende vertegenwoordiger van Willemsoord bij me met de mededeling dat er drie “kutmarrokanen en een hele slechte kutkeeper” mee zouden doen. Daar kijk je dan wel even van op, maar later bleek dat Willemsoord een soort cultclub is waar wel vaker gekke of ludieke zaken gebeuren. Weer een leermomentje. Die momentjes heb ik ook met enige regelmaat met mijn assis-
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
33
Chris Marijt toont de gele kaart tijdens de bekerwedstrijd ONS Sneek 2- sv Marum 2
tenten, de zogenaamde ‘clubgrensrechters’. De meeste ervan zouden mijn vader kunnen zijn. Mijn gewoonte is om hen vijf minuten voor de wedstrijd even bij me te roepen om de afspraken door te nemen. Ze mogen bijvoorbeeld niet dominant mee coachen en voor elk wissewasje vlaggen. Tot nu toe gaat het me goed af. Ik heb al een aantal keren signalen genegeerd omdat ik het zelf beter kon beoordelen. Het heeft nog niet geleid tot woordenwisselingen of iets dergelijks.”
werk ik met mensen tussen de zeventien en zesentwintig jaar. Ik bereid me altijd terdege voor op de komende wedstrijd. Kijk naar de statistieken en probeer te achterhalen hoe de
Bas Nijhuis stijl Door de nauwe contacten met Hessel Steegstra heeft Chris ook kennis gemaakt met Danny Makkelie die al op relatief jonge leeftijd zijn FIFA badge behaalde en ook internationaal fluit. “Als je hem van nabij meemaakt, dan zie je pas wat echte professionaliteit inhoudt. Ik vind het een kanjer. Hij is eigenlijk mijn grote voorbeeld. Dat gold ook voor mannen als Howard Webb en Roberto Rosetti die inmiddels gestopt zijn. Die Rosetti is inmiddels de scheidsrechtersbaas bij de UEFA. Echte persoonlijkheden.”
Stiekem hoopt Chris Marijt op een mooie wedstijd in de nacompetitie. “Dat zou ik geweldig vinden. Als er echt iets op het spel staat dan komt daar ook veel publiek op af. Ik vind dat prachtig. Vorig jaar heb ik de finale gefloten van de districtsbeker bij de Onder 17, tweede categorie. Eastermar tegen JVZ uit Zuidwolde. Stonden er zomaar honderden mensen langs de lijn en was er vuurwerk vooraf”
“IJdelheid is mij niet vreemd” Chris Marijt combineert het fluiten in het weekend met een pittige opleiding. “Ik hoop binnenkort af te studeren en wil dan gaan werken als personal begeleider in de geestelijke gezondheidszorg en dan bij voorkeur met jongere cliënten. In mijn stage
vorige wedstrijd is verlopen tussen de beide teams. Ook oriënteer ik me te allen tijde op de clubkleuren en pas daar mijn outfit op aan. Daar ben ik echt op gespitst. Ik vind het erg belangrijk om er goed verzorgd en pico bello uit te zien. Er wordt vaak gezegd dat scheidsrechters ijdel zijn en dat kan ik in mijn geval niet ontkennen. IJdelheid is mij niet vreemd.”
Chris Marijt wil naar het betaald voetbal
Verreweg de meeste voetballiefhebbers zien scheidsrechters het liefst fluiten in de ‘Bas Nijhuis stijl’, die het spel, waar mogelijk, laten doorgaan en niet voor futiliteiten fluiten. Chris Marijt: “Ik heb dat ook wel wat, maar momenteel is Bas ook erg druk met
het gebeuren ‘er om heen’, met vlogjes en optredens bij Derksen en co. Ik weet niet of dat wel zo verstandig is. Maar het is ook een topper en dat geldt natuurlijk ook voor Bjorn Kuipers.” Wie de jeugdwedstrijden in Súdwest Fryslân volgt, ziet de laatste tijd veel jonge arbiters, zowel jongens als meiden. “Er is inderdaad een actief wervingsbeleid geweest en dat is terug te zien”, zegt Chris Marijt daarover. “Ik vind het een prachtige ontwikkeling. Je ziet nu ook steeds jongere scheidsrechters hun intrede doen in het betaald voetbal, zoals Luca Cantineau, Sander van der Eijk en Joey Kooij. De generatie Kuipers, Nijhuis is inmiddels boven de veertig. Het zou fantastisch zijn… Ambities voldoende!”
34
bolsward-ijsselmeerkust // sport
TEKST GERARD VAN LEEUWEN // FOTO'S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE
KAATSEN MET HET ‘WIJ-GEVOEL’ KV PIM MULIER WITMARSUM 133 JAAR JONG De R is weer uit de maand, de weidevogels leggen hun eieren en ook de Friese cultuursporten ontwaken langzaam maar zeker uit hun winterslaap. Ook het nieuwe kaatsseizoen is, traditiegetrouw met de Bangma partij in Weidum, begonnen. Hoog tijd om eens een kijkje te nemen bij de noeste werkers aan de basis. De sportredactie toog naar Witmarsum en sprak daar met de gedreven én trotse bestuursleden van KV Pim Mulier, voorzitter Harm Jilderda en secretaris Simon Lemstra.
De voorganger van KV Pim Mulier, KV Wytmarsum, werd opgericht in 1886 en was daarmee na Bolsward de tweede officiële kaatsvereniging. Anno 2019, 133 jaar na de oprichting, is de club nog steeds springlevend en vervult de vereniging een belangrijke bindende rol in het dorp en omgeving.
“IEDEREEN KAN HIER TERECHT” Harm Jilderda, in het dagelijks leven werkzaam bij Rabobank Zuidwest Fryslân, licht toe: “We hebben het hier prima voor elkaar. De accommodatie is hier helemaal up to date sinds we een jaar of tien geleden het nieuwe MFC It Fliet in gebruik hebben genomen. We zijn er erg trots op. Niet in de laatste plaats omdat we in gezamenlijkheid met vele vrijwilligers min of meer onze eigen accommodatie hebben gebouwd. De gemeente heeft destijds een budget beschikbaar gesteld, maar door zelf als dorp de handen uit de mouwen te steken hebben we een duidelijke meerwaarde gecreeerd.” Simon Lemstra: “Die saamhorigheid en zelfwerkzaamheid, dat ‘wij-gevoel’ zit ook in het DNA van de kaatsvereniging. Het bestuur, dat uit zes mannen en twee vrouwen bestaat, straalt dat ook uit en de leden voelen het ook zo. We doen hier alles met z’n allen. We hebben ook bewust gekozen voor de breedtesport. Jeugd, mannen 50 plus, mannen onder de 50, vrouwen, iedereen kan hier terecht.” Harm Jilderda, die zes jaar geleden doorschoof vanuit de Merkecommissie waar zijn vader ook ooit voorzitter was, merkt wel dat de tijden veranderen. “Vroeger was het een eer om gevraagd te worden voor een bestuursfunctie, maar dat is nu anders. We hebben een prima bezetting en ook qua vrijwilligers mogen we beslist niet klagen. Er zijn voldoende keurmeesters, we hebben een actieve accommodatieploeg en de jeugdcommissie functioneert ook naar wens. Het aantal kaatsende jeugdleden is hier stabiel, maar ik hoor van andere ver-
enigingen ook wel eens andere berichten.” Simon Lemstra: “De doelstelling is om dit seizoen in alle leeftijdscategorieën een partuur af te vaardigen naar de grote partijen. Dat lijkt te slagen.”
“REURING IN WITMARSUM, EN DAT IS GOED” Harm Jilderda (38) is content met het reilen en zeilen binnen de KNKB. “De bond ligt regelmatig in de media onder vuur, maar dat heeft vooral te maken met de structuur waarbinnen elke verenging haar mening ventileert. Daardoor ontstaat wel eens het beeld van een broeinest. Er zijn immers bij elk voorstel wel tegenstanders en die laten zich horen. We kunnen ons echter prima vinden in het ingezette beleid.” Simon Lemstra (58), in kantooruren te vinden op de burelen van de gemeente SWF, is enthousiast over de medewerking van de KNKB aan de pilot bij het Merkekaatsen. “Vorig jaar hadden we bij het Merkekaatsen, altijd het eerste weekend van augustus, een primeur. Twee perken op het hoofdveld met tegelijkertijd een heren- en damespartij. Daarin heeft de KNKB zich zeer positief opgesteld en enkele criteria op accommodatiegebied soepel geïnterpreteerd zodat het ook kon. Het werd een groot succes met meer dan vijfhonderd toeschouwers. We doen het dit jaar weer. Het is een hele organisatie, met 56 keurmeesters, veel spelers en publiek. Reuring in Witmarsum, en dat is goed.” Harm Jilderda: “Ook de samenwerking met de voetbalclub is prima. Veel voetballers kaatsen ook. In het verre verleden was er wel eens wat wrijving als de seizoenen elkaar deels overlapten, maar dat behoort tot het verleden. Nu passen we ons aan van beide kanten als het zo uitkomt. Met de kaatsverenigingen in Pingjum en Schettens zijn er eveneens goede contacten. Met Pingjum hebben we een jaarlijkse uitwisselingen bij sommige partijen en de jeugd uit Schettens traint hier omdat we gediplomeerde trainers hebben. Dat gebeurt overigens tegen dezelfde financiële voorwaarden als onze eigen jeugd.”
Simon Lemstra (links) en Harm Jilderda.
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
35
TJALLINA TJALSMA IS TROTS. TROTS DAT ZIJ WEER OP EIGEN BENEN STAAT!
WEER OP EIGEN BENEN Een zelfverzekerde, intelligente dame. Ze straalt één en al rust uit. De 35-jarige Tjallina Tjalsma. Van oorsprong komt zij uit Nijland. Tijdens haar studieperiode verhuisde ze naar Groningen. Het ging steeds minder goed met haar. Uiteindelijk zag ze in dat ze het in haar eentje niet ging redden. En gooide het roer rigoureus om! Tegen een muur aangelopen
De periode waarin Tjallina in Groningen woonde begon goed. Ze studeerde en genoot er van om op eigen benen te staan. Helaas ging het steeds minder met haar. Er brak een periode aan waarin zij zichzelf tegenkwam. En voor haar gevoel tegen een muur aanliep. Dit gevoel was voor haar een reden om hulp te vragen. Gelukkig kreeg zij die hulp. Van familie en vrienden. Zij hielpen haar door deze nare periode heen. Ze pakte haar spullen en verhuisde terug naar Nijland. Haar moeder ving haar op. Daar woont ze nu. De keuze om weer terug te keren naar haar ‘roots’ heeft Tjallina goed gedaan.
Werkervaringsplek
Ook kreeg Tjallina hulp van Pastiel. Pastiel zorgde ervoor dat ze weer in contact kwam met werkgevers. Hier is ze Pastiel erg dankbaar voor. Samen met haar jobcoach Marjan vond zij een werkervaringsplek bij de gemeente Súdwest-Fryslân. Na een geslaagde proefperiode van 3 maanden krijgt ze goed nieuws. Ze mag blijven! Ze heeft een contract gekregen voor maar liefst anderhalf jaar. Tjallina kan haar geluk niet op. Dankzij het werk heeft ze weer een gevoel van waardigheid. Dat ze er weer toe doet. Het contact met collega’s doet haar goed. Een aantal mooie eigenschappen was ze kwijtgeraakt. En die komen nu weer naar boven.
Fijne werkgever
Binnen de gemeente krijgt Tjallina veel kansen. Ze werkt op de HR (Human Resource) afdeling, als administratief medewerkster. De gemeente ziet potentie in haar. Ze wordt aangemoedigd om zich verder te ontwikkelen. Tjallina denkt na over het volgen van een deeltijd studie naast haar werk. Dat wordt vast pittig, maar dat kan ze. Ze is zelf uit een dal geklommen. Een nieuwe studie moet dan ook vast en zeker lukken. Inmiddels is Tjallina op zoek naar een eigen woonruimte. Ze heeft nu een fijne baan. Als ze dan ook nog haar eigen plek heeft, dan staat ze weer helemaal op eigen benen!
OPTIMISTISCH OVER DE TOEKOMST Beide bestuursleden zijn optimistisch gestemd over de toekomst, maar houden wel de vinger aan de pols. Harm Jilderda: “We zijn financieel gezond. We hebben voldoende inkomsten uit sponsoring en hebben de revenuen van twee legaten. Een daarvan is afkomstig van oud voorzitter en bankdirecteur Ulbe Hiemstra en de ander van Pier Elgersma. Hiervan betalen we de prijzen van respectievelijk de ledenpartij en het Merkekaatsen.” Simon Lemstra: “Onze sportieve ambities zijn niet te hoog gegrepen. We gaan allereerst voor de breed-
tesport en hopen dat daaruit talenten voortkomen. We zijn jarenlang verwend geweest met hoofdklasse kaatsers uit onze gelederen. Maar eerlijk gezegd zou het wel mooi zijn als er weer een talent opstaat.” Harm Jilderda denkt dat de komende jaren wel wat trends zichtbaarder worden. “Ook hier ontkomen we niet aan de vergrijzing. Ik denk dat we nauwer zullen gaan samenwerken met onze zusterverenigingen in bijvoorbeeld Schettens, Pingjum en wellicht Kimswerd. Ook zullen we alert moeten blijven op het gebied van opvullen van vrijwilligersfuncties. Ook daarin liggen uitdagingen.”
En dát is waar Pastiel het voor doet. Ervoor zorgen dat mensen het gevoel hebben dat ze er toe doen. Én op een plek werken waar zij kansen krijgen en zich kunnen ontwikkelen.
VOORJAARS ACTIE HUSQVARNA AUTO MOWER GROOT ASSORTIMENT OP VOORRAAD! BI BESTELLING VOOR 15 MEI 2019* GRATIS LEVERING EN INSTALLATIE! *DATUM INSTALLATIE IN OVERLEG
V.A. €999,-
GEZOCHT! VRIJWILLIGERS! Wij zijn op zoek naar vrijwilligers die kunnen helpen achter de bar op het horecaplein, tijdens de Mar-athon rond Sneek en Meer!
HUSQVARNA RIDER
GROOT ASSORTIMENT OP VOORRAAD! AANBIEDING: RIDER R 213 €3.650 AANBIEDING: R 216 T AWD MET 103 CM COMBI €5.999
AVANT MINI SHOVELS
VOOR VERKOOP EN VERHUUR! INCLUSIEF DIVERSE TOEBEHOREN. SCHUIFGIEK, ZEER STABIELE MACHINE.
UW MAAIER HEEFT NOG WINTERHOUD NODIG? WIJ BIEDEN GRATIS HAAL EN BRENG SERVICE!
ARUMERWEG 95 8748 AC WITMARSUM TEL. 0517 - 533030 FOLKERT@DKUIPERS.NL MA-VR 08:00 - 17:00
WWW.DKUIPERS.NL
ZATERDAG 22 JUNI van 15.00 – 20:00 uur van 20:00 - 01:30 uur
Een hel belevenise!
Verder hebben we ook mensen nodig voor de op-& afbouw. Door de inzet van deze vrijwilligers is het mogelijk de Mar-athon in Sneek te organiseren en deze inkomsten te gebruiken voor andere gratis publieksevenementen.
Aanmelden en vragen? Ruth Nijman (De Walrus): ruth@dewalrussneek.nl
www.sneek.nl
Een goed ontwerp is een verzameling van details U ziet het meteen als een badkamer helemaal klopt. Daarom zijn onze adviseurs ervaren ontwerpers met technische kennis en onze installateurs ervaren bouwers met gevoel voor ontwerp. Zo krijgt u vanaf dag 1 het beste advies en geniet u straks van zelfs het kleinste detail.
Baderie Sikma Edisonstraat 15, 8606 JH Sneek Telefoon: 0515 414 418 www.sikma.nl
Ontdek waar ú gelukkig van wordt. Bestel het badkamerboek op baderie.nl.
Het geluk zit in elk detail
bolsward-ijsselmeerkust // sport kort
37
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
RICHARD FALKENA WINT F1 STOCKCAR IN BLAUWHUIS BLAUWHUIS – De F1 Stockcar is afgelopen weekend verrassend gewonnen door Richard Falkena. Zo’n 10.000 mensen kwamen naar de races in Blauwhuis.
SC BOLSWARD JO14-1
Richard Falkena kwalificeerde zich als snelste in de finale. Hij won zijn twee kwalificatie heats. Hiermee reed hij zich naar de eerste startrij in de finale. In de grote finale was de man uit Nijland heer en meester. Vrijwel foutloos reed hij naar de titel ‘King of Dirt’. Het is het eerste seizoen in de F1 voor de jonge coureur.
NAAR BEKERFINALE BOLSWARD – Een geweldige prestatie van de voetballers van SC Bolsward onder-14. Dankzij een ruime overwinning op De Fivel JO14-1 uit het Groningse Zeerijp plaatste Bolsward zich voor de finale van het bekertoernooi.
De KingsBattle is een evenement van twee dagen, dat zowel nationale als internationale toppers uit de racewereld aantrekt. Het evenement zit qua deelnemersaantallen in de lift. De organisatie had daarom besloten om
Eerder schakelden de jongens van Bolsward onder-14 al Urk JO14-2, CVVO JO14-2, SC Joure JO14-2, Wykels Hallum JO14-1 en dus ook Annen JO14-1 uit. De bekerfinale zal gespeeld worden op zaterdag 1 juni in Zuidwolde. De tegenstander is dan DZOH JO14-1 uit Emmen.
DE HINDELOOP KOMT ER AAN!
HINDELOOPEN Op zaterdag 11 mei wordt de zesde editie van de Hindeloop gehouden. Deze loop wordt georganiseerd door een zestal enthousiaste hardlopers uit Hindeloopen. Zij krijgen hierbij hulp van vele vrijwilligers. Dit jaar kunnen de deelnemers kiezen uit vier verschillende afstanden: 5, 12.5, 16.1 en 21.1 kilometer. Met name de afstand van 12.5 kilometer springt in het oog. Deze route is namelijk vernieuwd waardoor het parcours vrijwel helemaal autovrij is geworden. Deelnemers kunnen zich vanaf 14.00 uur inschrijven in De Foeke aan de Havenkade in Hindeloopen. De inleg is vijf euro en het startschot zal om 16.00 uur klinken.
naar Blauwhuis afgereisd. De mensen die er wel waren konden het echter bijna de hele dag droog houden.Falkena is onderdeel van H151 racingteam Nijland, dat op sociale media ook erg trots was op hun teamgenoot.
De 10.000 bezoekers die zaterdag naar de races kwamen, waren er minder dan verwacht. Mede door de slecht weervoorspelling waren er minder mensen
BOLSWARD – Korfbalvereniging Westergo wil aan kleuters uit Bolsward en omgeving op een speelse en gevarieerde wijze een spelaanbod doen. Lopen, springen, scoren en plezier vormen de basis. De spelactiviteiten zijn gratis toegankelijk en vinden eens per twee weken plaats op de vrijdagmiddag op het korfbalveld. De kinderen kunnen in sporttenue komen of in ieder geval in gemakkelijk zittende
kleding. Ook ouders en verzorgers zijn natuurlijk van harte welkom om de activiteiten bij te wonen. Deze duren drie kwartier van 16.00 uur tot 16.45 uur.
de
De data zijn: 10 mei, 24 mei, 7 juni, 28 juni. Ouders/verzorgers wordt koffie/thee aangeboden en voor de kinderen staat limonade klaar. Na afloop van de laatste keer is er voor elke deelnemer een attentie. De trainingen worden verzorgd door Nynke Reitsma.
SPECTACULAIRE PAARDENSPORTWEDSTRIJDEN IN KOUDUM KOUDUM – Een thuiswedstrijd in april voor de Morraruters. De ponyruiters, amazones en paarden bonden namelijk in Koudum de strijd met elkaar aan. Toen na afloop alle uitslagen bekend waren en de balans opgemaakt kon worden, werd de conclusie getrokken dat het weer een succesvol weekeinde is geweest voor de Morraruters. Bij de pony’s waren er meerdere eerste plaatsen. Elske de Jong werd met Iemkje in beide proeven eerste in de klasse AA. In de klasse A werd Sanna Dijkstra eerste in de tweede proef met Breewar’s Silke. In de categorie Z2 dressuur won Anna Fekkes de eerste prijs met Mr. Handsome. Dan de paarden. Ook hier vielen successen te noteren voor de Morraruters. Zo won Elsemiek Dijkstra–de
Bruin (foto) met Jildou beide proeven in de categorie B-dressuur. Klaske Jonkman werd met Eduardo tweede in de categorie Z1-dressuur en ook voor Daniëlle Wester was er een tweede plaats. Ditmaal in de klasse BB van het springen met het paard Kemble. Naast deze prijswinnaars behaalden ook andere leden van de Morraruters prima resultaten en dus lijkt de conclusie dat het een succesvol weekend was meer dan terecht.
KAARTVERKOOP PC FRANEKER FRANEKER – Zaterdag 4 mei start de kaartverkoop voor de PC in Franeker. Om tien uur zijn er op twee verschillende manieren de kaarten te verkrijgen. Op de website van PC Franeker of iedere zaterdag van 13.00 uur tot 15.00 uur in het Kaatsmuseum te Franeker. Op 4 mei is er de gelegenheid om al om 10.00 uur je kaarten te verkrijgen in het Kaatsmuseum. De PC in Franeker vindt dit jaar voor de 166e keer plaats. Traditioneel op de vijfde woensdag na 30 juni. Dit jaar wordt de PC dus gespeeld op 31 juli op ‘It Sjûkelân’ in Franeker. nen van het topfavoriete partuur Gert-Anne Bos, Taeke Triemstra en Tjisse Steenstra. Op donderdag 25 juli is er een Keats Off op ‘It Sjûkelân’ en vrijdag 26 juli
bolsward-ijsselmeerkust FOTO: WWW.PC-FRANEKER.NL
GAAT OP 4 MEI VAN START
Vorig jaar werd de PC gewonnen door het trio Van Zuiden, bestaande uit Peter van Zuiden, Thomas van Zuiden en Allard Hoekstra. Laatst genoemde werd uitgeroepen tot ‘Koning van de PC’. Zij wisten te win-
De
KV WESTERGO ORGANISEERT SPORT & SPEL VOOR KLEUTERS
FOTO: WWW.FACEBOOK.COM/KVWESTERGO
De Bolswarders gingen met vertrouwen de wedstrijd in, omdat in de vorige ronde Annen JO14-1 al met 4-0 werd verslagen. Annen is koploper in de competitie met De Fivel en dus ging Bolsward de wedstrijd in als favoriet. Deze favorietenrol maakte de ploeg waar. De Groningers werden met 0-6 verslagen en zo plaatste Bolsward zich voor de bekerfinale.
een categorie minder op het raceformulier te zetten, omdat het anders bijna onmogelijk was om iedereen een plaatsje te geven in het ‘rennerskwartier’.
is de finale van de juniorencompetitie, ook gespeeld op ‘It Sjûkelân’. Maandag 29 juli om 18.00 uur is de loting voor de 166e editie van de PC Franeker.
KIJK VOOR HET LAATSTE SPORTNIEUWS UIT DE REGIO OP: WWW.GROOTBOLSWARDIJSSELMEERKUST.NL
deFr
OOK KAMPIOEN GEWORDEN?
OF HEEFT U ZELF NIEUWS OF VANUIT UW VERENIGING? NEEM DAN CONTACT MET ONS OP
REDACTIE@GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
38 1
NUMMER 05 • 2019 12
13
6
10
11
5
9
4
8
3
7
2
25
26
20
24
15
19
23
18
22
17
21
16
9
9
14
19
17
8
14
11
8 14
6
8
15
17
24
17
15
22
15
22
11
17
6
12
10
15
22
19
6
12
6
14
22
8
17
6
18
17
14
6
7
17
bolsward-ijsselmeerkust
6
17
10
10
19
17 8
2
22
22 9
15
8
10
17
7
1
14
2
17 10
2
14
4
17
14
26
18
22
4
18
9
8
7
17
14
20
7
15
PUZZELPAGINA NR 05
14 14
5
8 11
22
17
7
5
17
11
W
15
22
10
2
17
14
11
17
15
4 14
17
7
7
H
22
18
18
5
17
6
D C
22
7
6
18 4
17
Puzzel en win! Iedere maand zijn er leuke prijsjes te winnen door uw oplossing via de email of met traditionele post op te sturen. U kunt dit sturen naar: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 05-2019 – tot uiterlijk 20 mei 2019. Wij wensen u veel puzzel plezier!
14 19
17
Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het
bergschaap
uiting van verdriet
beroemd vioolbouwer
genade
soort fiets
bijwoord
8
3
pit
in orde
zangstuk verbond
onder
schadeloosstelling
zitting
met elkaar
grappenmaker
tijdstip
6
gezellig houding
voor pers. vnw.
videofilmpje
telwoord
Chinees heerser
planeet
12
gelijkluidend
geestdrift
keukenkruid
10
stoom treiteren
kernspreuk
vlak
1
mislukken
vreemde munt
huisvuil
rolgordijn
frisdrank
beroep
voetbalbond
draagzak
deel v.e. fuik
hemelgeest olievetstof
5
Ierse verzetsgroep godin v.d. vrede
astatium insect
circusbaan
goudmunt
hapering
S N O V K L E T S N A T
P D E D W U H E G N O R
N H U P N E M E R P Z O
K E K I P A R I E S I O
R R Z B N O Z D H A T S
A F R E K E N I N G V T
P S O V I I N K T A L R
T T Z E E N Q U E T E L
E D E R D Z B E I T E L
R A T T I N E Z A V S N
P G S C H O O L B O R D
O S C H A A F S U T O L
© www.puzzelpro.nl
public relations kier pl. in Amerika
zangnoot naar
lokspijs
11
De woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Ze kunnen elkaar overlappen. Letters mogen vaker worden gebruikt. Zoek de woorden op en streep ze af. De overblijvende letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.
mondeling
boom overlast voorstellingsbeeld bezinksel
2
Baskische verzetsgroep
hijstoestel
wilde haver
oefentijd
vogel
9
beknopt
herfstbloem
gewoonterecht
koeienmaag
elektroencefalogram
houding
aanwijzend vnw.
4
AFREKENING BEITEL BEVER DIEET DUINEN EERST ENQUETE
FLATER HERFSTDAG KLETSNAT KNOPPEN LOTUS NAZITTEN NIEZEN
ONGEHUWD PRETPARK ROZET SCHAAF SCHOOLBORD SONDE TOENAME
TREINDEPOT TROOST VAZEN VEZEL ZENIT ZITVLEES
pl. in Engeland gulden
vogel
kruisboog
tocht
7
13
afmeting
© www.puzzelpro.nl 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Klaas Kroontje uit Witmarsum heeft de waardebon t.w.v. € 25.00 aangeboden en te besteden bij Devo Sneek, gewonnen OPLOSSING EDITIE 4: Zweedse puzzel: REGEERAKKOORD / Cijferkraker: VRIENDENKRING
De GrootBolsward-IJsselmeerkust krant is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De GrootBolswardIJsselmeerkust krant wordt huisaan-huis verspreid in Bolsward en alle dorpen en steden langs de IJsselmeerkust in een straal van ca. 10 km. Oplage: 22.000 exemplaren.
Geheel verzorgde lunch voor 2 personen
13
Winnaars puzzel grootbolsward-ijsselmeerkust 04
COLOFON
PUZZEL & WIN
bolsward-ijsselmeerkust STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 05 VÓÓR 20 mei 2019 PER EMAIL NAAR: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl OF NAAR: Grootbolsward-ijsselmeerkust krant, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK
UITGEVER
EINDREDACTIE
FOTOGRAFIE
Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl
Henk de Vries
Laura Keizer Fotografie, Orange Pictures, Henk van der Veer, Albert Bouwman en Wim Walda.
REDACTIE
info@grootbolsward -ijsselmeerkust.nl
Henk van der Veer, Albert Bouwman, Joeri van Leeuwen, Gerard van Leeuwen, Wim Walda, Wendy Noordzij, Jan van Loon Lourens La Roi en Jeen Mulder
BLADMANAGEMENT
VORMGEVING
DRUK
Marianne Bouwman (mbouwman@yingmedia.nl)
Frans van Dam (Quod Media)
Hoekstra Krantendruk, Emmeloord
REDACTIETIPS?
VERSPREIDING FRL Verspreidingen, Leeuwarden
VERKOOP Jacob Wagenaar, Meine de Vlugt, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink
Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
D E K RO O N TO E R TO C H T
zo n d ag 26 m e i 201 9
FIETS JE MEE
VO OR DE HARTSTICHTING?
50 km
100 km
START: 9.00 uur Dijkstraat 8
BOLSWARD
van tevoren OPGEVEN IS NIET NODIG
Inschrijfgeld bedraagt 10 euro en komt volledig ten goede van de Hartstichting.