07 08-2019 -2019
bolsward-ijsselmeerkust
FOTO: FOTO: FOTOGRAFIE FOTOGRAFIE JELLY JELLY MELLEMA MELLEMA
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
1e JAARGANG • NR. 06 1e JAARGANG • NR. 07
groot
“IK KIN NETDE IN BOER MEINDERT WIKE SÛNDER MAKKUM” De Koudumer koeienslager DURKJE HOEKSEMA die paarden fokt
‘Sliepe is ús wurk!’
NUMMER 08 • 2019 FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
2
TOERISME Er komen veel toeristen naar deze streek van Fryslân. Overigens ook in andere gebieden. De één is daar blij mee. Je verdient eraan of je hebt de voldoening van de cultuur en historie die je hebt bewaard, dat die veelvuldig bekeken wordt. En de toeristische roeptoeters kunnen wijzen op alweer meer bezoekers. De cijfers van vorig jaar kennen we toch niet meer.
Twee groepen mensen. De kom-maarhier-ploeg, en de tweede groep die daar enigszins argwanend naar kijkt. En fronst als in de supermarkt plotseling karretjes van zomergasten over zijn tenen rijden. Of een kwartier op de geopende brug moet wachten. Gedwongen om mee te doen aan het gastheer-spelen.
De provincie heeft lang gewerkt aan een bestuursakkoord. Dat noemden ze Lok op 1. Je schaamt je als naamgever voor dit stuk, waarin het woord recreatie niet voorkomt. Misschien te ingewikkeld? Nee, als er nu incidenteel grote of kleine recreatieplannen komen, mag de provincie lekker zelf oordelen. Een doel is er niet.
Er leven ook andere mensen in Fryslân. Die vinden het, zoals het nu is, zo ongeveer wel genoeg. Niet meer drukte. En vooral, niet nog meer onze eigen mooie dingen, landschap en natuurwaarden verkwanselen, om nog meer toeristen te kunnen binnenhalen. Aan de ene kant hebben en krijgen ze wel een beetje gelijk, we willen ook allemaal ons Friese beeld niet te veel veranderen. Maar die mensen weten misschien weer niet hoeveel werk en geld Fryslân ermee kan verdienen.
Het merkwaardige is dat die groepen niet botsen. Dat is niet de verdienste van de overheden. Daar kijken ze niet verder dan de gemeentegrenzen. Ze maken een beeld van hun recreatief en toeristisch perspectiefbeleid en het interesseert hen niet wat buurman ziet of denkt. De provincie Fryslân heeft ook geen totaal beleidsplan. Elke gemeente die een vaartje wil openen voor kano’s en elektrische sloepjes mag z’n gang gaan.
Het is ook wel handig want de kom-maarop-ploeg en de wordt-het-niet-te-drukgroep raken niet in een oorlog, wat bij het samenstellen van een beleidsplan wél het geval zou zijn. Ze blijven wel van mening verschillen. Heel vaak ook in deze krant.
opmerkelijk...
GEFASEERD MAAIEN IN SÚDWEST-FRYSLÂN
MEER VLINDERS IN HET NOORDEN VAN NEDERLAND
SNEEK- Dit jaar is de gemeente SúdwestFryslân, samen met haar maaiaannemer, rondom Sneek gestart met een andere manier van maaien: ‘gefaseerd maaien’. Door gefaseerd maaien ontstaat er een begroeiing aan verschillende lengtes. Hierdoor blijft er voedsel voor de insecten, omdat niet alles gelijktijdig wordt afgemaaid. Op deze manier wordt er een betere leefomgeving voor de insecten gecreëerd. Door de verschillende lengtes aan gewas is er meer zon, schaduw, luwte plekken en zijn er uitwijkmogelijkheden. Door in het najaar delen te laten staan wat in het voorjaar is gemaaid, is er voor veel insecten een gunstiger habitat om zich te kunnen voortplanten en eitjes af te zetten. Uit onderzoek is gebleken dat gefaseerd maaien een zeer gunstige invloed heeft op de insecten.
REGIONAAl. Het was een zeer slecht vlinderjaar, blijkt uit de landelijke tuinvlindertelling van de Vlinderstichting in juli dit jaar. Door het droge weer vorige zomer zijn veel rupsen doodgegaan, omdat de planten waar ze van afhankelijk zijn, waren verdroogd. Dat is nu terug te zien, want gemiddeld lag het aantal getelde vlinders landelijk veel lager dan andere jaren. Waar de afgelopen het aantal vlinders gemiddeld 15 per telling in de tuin uitkwam, zijn dat er dit jaar slechts 7,5: een halvering. Toch is er ook goed nieuws, want in het Noorden van het land meldden de waarnemers juist erg veel vlinders in de tuin. De reden voor het hogere aantal vlinders in de noordelijke provincies is tot nog toe niet bekend.
MAISDOOLHOF WITMARSUM VOOR DE 20E KEER GEOPEND WITMARSUM – Dit jaar is het de 20e keer dat er een maisdoolhof in Witmarsum staat. En om dit te vieren is het doolhof twee keer zo groot. Zoals elk jaar bevindt het doolhof zich op het stuk land van aardappelhandel Tolsma aan de Arumerweg 78a. De maisplanten in het doolhof kunnen ruim twee meter hoog worden. Daardoor is het niet mogelijk om erover heet e kijken en is het ideaal om er een doolhof van te maken. De oppervlakte van het doolhof in Witmarsum is ongeveer 2/3 hectare. De entree voor het doolhof bedraagt één euro en gaat volledig naar het goede doel: De Ronald McDonald Hoeve in Beetsterzwaag. Het maïsdoolhof is tot ongeveer eind september elke dag van de week geopend.
Eelke Lok, Redactie GrootBolsward-IJsselmeerkust
Maandelijkse rubriek met opmerkelijke zaken in de regio. Is u wat opgevallen, wilt u ons deelgenoot maken van een leuke gebeurtenis, of heeft u een een aankondiging of tip voor ons, stuur deze dan naar redactie@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl
FOTOLOKAAL OPENT HAAR DEUREN TJERKWERD –Tjerkwerd is een nieuwe fotogalerie rijker: het Fotolokaal. Voor de nieuwe fotogaleriehouder, Arthur Wilschut, gaat er een lang gekoesterde droom in vervulling. Wilschut is afkomstig uit Rotterdam en gaat de galerie runnen naast zijn werkzaamheden als interim-jurist. De galerie moet voor Wilschut een open, toegankelijke en inspirerende plek zijn. De galerie vertegenwoordigt diverse hedendaagse fotografen. Naast reeds gevestigde fotografen biedt het Fotolokaal ruimte voor opkomende fotografen. Met mooie presentaties, verrassende meetings en een actueel aanbod, wordt gestreefd om de kunstenaars bij een groot publiek onder de aandacht te brengen. Tijdens de eerste expositie zijn onder andere portretfoto’s van Martin Hogeboom uit het project Everyday people te zien, toont Felix Quaedvlieg de kunst van de straatfotografie, zowel digitaal als analoog en is er werk van Geert Lememrs, Marieke de Greef, Tanja van Abbema en Thilda Adema te zien.
De
de
HET EERSTE FRYSKE COCKTAIL KAMPIOENSCHAP KOMT ERAAN BOLSWARD – Het Marktplein in Bolsward vormt zaterdag 17 augustus het decor voor het Fryske Cocktail Kampioenschap. Acht deelnemers zullen die dag hun kwaliteiten tonen en de lekkerste cocktail maken. Elke cocktail wordt op basis van Sonnema Berenburg gemaakt. Het publiek kan tijdens het kampioenschap stemmen op hun favoriete cocktail. De meest gewaardeerde cocktail zal het hele zomerseizoen geschonken worden op het terras van Hotel de Wijnberg. Het kampioenschap start om 16:00. Iedereen is welkom, te kijken en te proeven! De prijsuitreiking is om 21:30 uur, waarna het cocktailfestijn feestelijk wordt afgesloten. Foto: MNO Photo’s
Tijdens de Toochdagen, in café De Freonskip van Blauwhuis, worden schilderijen van Gerben Rypma door het bestuur geregistreerd en door een deskundige beoordeeld en getaxeerd. Er is ook gratis advies over restauratie of het laten schoonmaken van de schilderijen. Met eerdere edities in 2004 en 2007 meldden zich 300 eigenaren met maar liefst 416 schilderijen. Deze oogst vormde de basis voor het boek ‘De keunstner fan it dûbele krús’. Gerben Rypma (1878-1963) is bekend geworden door zijn typische Friese landschappen, maar hij was vooral de schilder van dieren, en in het bijzonder van koeien. Bestuurslid Hille Faber: “Rypma wie tige produktyf, we ferwachtsje dat der mei de Toochdagen yn oktober noch in protte ûnbekend wurk los komt. Sokke dagen leverje ús in skat oan ynformaasje en kontakten op.” Reden voor het bestuur om nog éénmaal eigenaren van schilderijen op te roepen zich aan te melden voor de Toochdagen.
GERBEN RYPMA SCHILDERIJEN GEZOCHT BLAUWHUIS- De Gerben Rypma Stifting van Blauwhuis roept eigenaren van schilderijen – of ander werk – op, zich nu al aan te melden voor de Toochdagen van 12 en 13 oktober 2019.
HINDELOOPEN IS KLAAR VOOR DE IFKS OPENINGSWEDSTRIJD HINDELOOPEN – Nu de SKS-kampioenschappen achter de rug zijn, is het tijd voor de volgende reeks skûtsjekampioenschappen. Zaterdag 10 augustus is voor de kust van Hindeloopen de aftrap van de IFKS- kampioenschappen. De plaatselijke commissie van Hindeloopen is druk met de voorbereidingen om er weer een prachtige gebeuren van te maken. Naast het‘vanaf de dijk aanschouwen van zeilwedstrijd op het IJsselmeer, is er ook genoeg te doen in Hindeloopen. Er zijn tal van marktkramen en er is livemuziek in diverse horecagelegenheden. Vanzelfsprekend zijn de Hofkesjongers ook weer aanwezig om, nadat het laatste skûtsje is gefinisht, de sfeer erin te brengen.
r F e d
r r a M e k s y HEEFT U OOK NIEUWS TE MELDEN? LAAT HET ONS WETEN!
HET LAATSTE NIEUWS UIT DE REGIO STAAT OP: WWW.GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
bolsward-ijsselmeerkust
DRIE ROUTES LANGS OPEN DAGEN AGRARISCHE BEDRIJVEN IN GAASTERLAND HARICH - FF Boeren! organiseert ook dit jaar drie afwisselende routes langs diverse boerenbedrijven. Deze zomer openen 16 bedrijven de deuren voor het publiek, zodat bezoekers meer leren over voedsel en waar het vandaan komt. Tijdens FF Boeren! laten de boeren zien hoe ze iedere dag bezig zijn met het zorgen voor veilig en gezond voedsel. Op donderdag 1, 8 en 15 augustus is er telkens een route langs vijf of zes bedrijven uitgestippeld. Op 1 augustus loopt de route door Harich langs een koeienboer, een opfoklocatie met kalfjes, een akkerbouwbedrijf en een sportpaardenfokkerij. Op 8 augustus maken bezoekers kennis met geiten en koeien, het werk door een loonbedrijf en het uitzicht vanuit vogelkijkhut ‘De Mok’. De laatste route op 15 augustus voert langs een prach-
REGIO - Friesland Vitaal, het bedrijf dat zorghulpmiddelen verstrekt, maakt zich zorgen over de huidige landelijke ontwikkelingen op het gebied van kwaliteit en veiligheid ten aanzien van zorghulpmiddelen. Directeur Cor Bakkenes, geeft aan deze twee zaken extra aandacht bij Friesland Vitaal, door de noodzakelijke service en kwaliteit juist wel te bieden. Mensen die afhankelijk zijn van zorghulpmiddelen worden alsmaar meer op zichzelf aangewezen. Zo moeten zij zelf in actie komen om gebruik te maken van bijvoorbeeld een rollator of scootmobiel. De rol van de overheid en de zorgverzekeraars verdwijnt naar de achtergrond en zorghulpmiddelen worden door de stijging van zorgkosten niet altijd meer vergoed. De kwaliteit en veiligheid van zorghulpmiddelen komt in het geding, omdat er weinig tot geen controle meer is. Uit onderzoek blijkt: dat in 88% van de gevallen geen periodiek onderhoud plaatsvindt aan zorghulpmiddelen en er alleen gerepareerd wordt bij storingen. Ook blijkt dat mensen de voorkeur geven aan het zelf uit kunnen kiezen van een zorghulpmiddel en dat het aantal (dodelijke) ongelukken met scootmobiels groeit. Dit wil Friesland Vitaal juist voorkomen, door veiligheid centraal te stellen. Meer informatie vindt u op: www.frieslandvitaal.nl
tige verzameling John Deere-tractoren, diverse koeienbedrijven, een opfokstal voor paarden en een akkerbouwbedrijf. Alle routes zijn geschikt voor auto, fiets of scootmobiel, en ook perfect om te wandelen. Tijdens alle routes worden er diverse extra activiteiten voor de kinderen georganiseerd. Voor een (h)eerlijke lunch wordt gezorgd.
Via www.ffboeren.nl en Facebook kunt u alvast kennismaken met de boeren.
KM YACHTBUILDERS MET DRIE JACHTEN OP DE HISWA 2019
WETTERSKIP FRYSLÂN ONDERZOEKT VISSTAND IN FRIESLAND REGIO- Wetterskip Fryslân is het jaarlijkse onderzoek naar de visstand begonnen. Dit jaar worden eind juli, in september en in oktober zo’n tien wateren onderzocht. Waaronder de Kleine Wielen, de Leijen, Nannewiid, de Zwette en een aantal vaarten en kanalen. Wetterskip kijkt naar aantallen, soorten, het gewicht en de gezondheid van de vissen. Daarnaast onderzoekt het de waterkwaliteit, waterplanten, algen en kleinere waterdieren. Het onderzoek geeft Wetterskip inzicht in de waterkwaliteit. Hiermee kan het waterschap de kwaliteit van het Friese water nog verder verbeteren. Eerder werd dit onderzoek eens in de drie jaar gehouden, met ingang van 2019 gebeurt dat dus jaarlijks. Wetterskip verbetert de waterkwaliteit met onder andere de volgende maatregelen: de aanleg van natuurvriendelijk oevers, het verbeteren van de rioolwaterzuiveringen, samen met de landbouwsector maatregelen
ontwikkelen om uitstoot van meststoffen en bestrijdingsmiddelen in oppervlaktewater terug te dringen en het visvriendelijk maken van stuwen, sluizen en gemalen. Met het onderzoek naar de visstand, kan het waterschap ook de effecten van de genomen maatregelen nagaan. Bij het onderzoek worden de Friese beroepsvissers en ecologisch adviesbureau ATKB uit Waardenburg ingeschakeld. De vissen worden weer teruggezet in het water.
LOPEN VOOR BEGINNERS BIJ LANGE AFSTANDLOPERS BOLSWARD
MAKKUM- Tijdens de aankomende Hiswa te Water hebben bezoekers de kans om niet minder dan drie KMY jachten te bezichtigen. Tegenover de jachten heeft de werf ook een paviljoen tentje op de kade welke gericht is op onderhoud & refits. De jachten en het tentje zijn de vinden op ligplaats B-34. Zoals de meeste mensen wellicht weten is de Bestevaer-lijn een samenwerking tussen KMY en Dykstra Naval Architects. Elk schip door hen ontworpen en door KMY gebouwd gaat te water als Bestevaer. Bestevaer 45 PURE
BIJ FRIESLAND VITAAL STAAT VEILIGHEID CENTRAAL
3
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
De 36ste editie van Hiswa te Water is van 4 tot en met 9 september 2019 in de Bataviahaven van Lelystad.
FRYSLÂN BESTE FIETSPROVINCIE VAN NEDERLAND
BOLSWARD – Hardloopclub Lange Afstandlopers Bolsward (LAB) organiseert een clinic voor mensen die willen beginnen met hardlopen. Geïnteresseerden kunnen vanaf 9 september acht maandagavonden aan de slag met als doel een halfuur achtereen te kunnen hardlopen. Iedere maandagavond zal er een training zijn die gegeven wordt door een ervaren trainer. Naast de trainingen krijgen de deelnemers ook een schema, zodat ze het hardlopen ook in de rest van de week rustig op kunnen bouwen. De kosten voor de clinic bedragen 25 euro per persoon. Deelnemers ontvangen een hardloopshirt en een kortingsbon voor A.P. van der Feer. Mochten de deelnemers na de clinic lid willen worden van LAB, dan hoeven ze tot december geen contributie te betalen. Opgeven kan door een mailtje te sturen naar visser.ton@zonnet.nl
Jouw foto onder de brug? Wie weet komt deze inzending van Arjanne Gols, gemaakt bij Stavoren, in 2020 onder een brug in Zuidwest Friesland te hangen. Heb jij ook een favoriete plek in Zuidwest Friesland? Of een bijzondere kijk op de bekende ‘landmarks’? Ook jij kunt nog meedoen aan deze fotowedstrijd en jouw favoriete plek van onze regio met ons delen. Stuur uiterlijk 30 november 2019 jouw foto in via uniek@waterlandvanfriesland.nl (vergeet niet te vermelden waar de foto is gemaakt).
Foto: Arjanne Gols
vvv waterland van frIesland fotowedstrIjd
Door deel te nemen ga je akkoord met de actievoorwaarden, die na te lezen zijn op www.waterlandvanfriesland.nl
FRYSLÂN: Fryslân blijft de beste fietsprovincie van Nederland in de Kwaliteitsmonitor Fietsregio’s 2019 van het Landelijk Fietsplatform. Fryslân heeft de maximale score toegekend gekregen voor de kwaliteit van onderhoud aan het fietsknooppuntnetwerk en de randvoorwaarden die het netwerk aantrekkelijk maken. Met 97% van het totaal aantal punten, scoort Fryslân het hoogst van alle provincies. Ook in 2015 en 2017 werd het Friese fietsnetwerk al als beste beoordeeld. Recreatieschap Marrekrite voert, namens de Friese gemeenten, het beheer en onderhoud van het fietsknooppuntnetwerk uit. Afgelopen jaar heeft Marrekrite het fietsnetwerk compleet vernieuwd. Alle routeborden en infopanelen zijn vernieuwd en er zijn zo’n honderd nieuwe trajecten aan het netwerk toegevoegd. Zo heeft het netwerk in de hele provincie dezelfde uitstraling en is de kwaliteit de komende jaren gewaarborgd.
4
bolsward-ijsselmeerkust
NUMMER 08 • 2019
DE KOEIENSLAGER PAARDEN FOKT MEINDERT DE BOER LEVENSLANG KOUDUMER WINKELIER Meindert de Boer is slager in Koudum. Hij is 64 jaar oud, maar nog uiterst alert. Hij antwoordt al, als de vraag nog niet eens helemaal gesteld is. Als het over zijn hobby gaat, de paarden, wordt zijn stem ook nog enthousiast. Het stokt maar één keer in het verhaal. Dat is op de vraag wat er nu zo mooi is aan het slachten van beesten. Want dat is wat slagers, in het Fries heten ze ‘slachters’, doen. TEKST EELKE LOK FOTO'S FOTOGRAFIE JELLY MELLEMA
“Ach.. It heart der dochs by?” De Boer bedoelt dat slachten een vak is. Hij werkte bij de noodslachting, maar ging tegelijk naar de slagers-vakschool in Leeuwarden. Later ook nog naar Utrecht voordat het een dagopleiding werd. Op z’n 19de had Meindert alle nodige diploma’s binnen: hij was slager. Heit Harmen de Boer was ook slager. Eerst in Oudega (DFM), later in Koudum. Daar werd Meindert geboren. Die zou boer worden, want broer Douwe zou heit opvolgen. Douwe ging echter op vakantie naar Canada en kwam terug met de mededeling dat hij er opnieuw naartoe ging, maar er dan ook zou blijven. Toen was Meindert de logische opvolger. Met een zucht van verlichting verliet hij de landbouwschool in Witmarsum, daar had hij na twee jaar namelijk al schoon genoeg van.
BOER Heit zette hem aan het werk in de noodslachterij van Hiemstra in Koudum. Meindert leerde daar en op de scholen het vak. Daarna ging hij over naar het bedrijf van zijn vader. Die had namelijk 20 bunder land gekocht. Meindert verzorgde en molk de beesten, die successievelijk in de slagerij weer verdwenen. Hij was dus eigenlijk toch boer, maar hij moest ook meehelpen in de slagerij. “Heit soarge derfoar dat je net stil sieten.”
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
5
DIE In 1979, Meindert was toen 24 jaar, nam hij de slagerij-touwtjes zelf in handen. Een slager met verstand van beesten. Met ‘it each fan de master’ ziet hij koeien in een weiland staan en weet dan direct wat hij wel of niet zou kunnen gebruiken. Hij kijkt naar de lenden en de billen. “En dan moatte it gjin dikbillen wêze.” Meindert heeft net als heit koeien. “Tolve bollen en tolve kij.” Dat zijn overigens geen ‘gewone’ zwart-witte koeien. “Ja, pinken of keallen kinne noch wol, mar dat âldere swartbûnte fee is neat mear as gehak.” Dus heeft Meindert vleeskoeien. Limousin koeien. Het vee komt oorspronkelijk uit Frankrijk, maar ze zijn ook in Nederland te koop. De Boer fokt ze niet. Hij schokschoudert: “Allegearre drokte.” Hij koopt magere Limousin koeien en voert ze naar een dikte die genoeg vlees oplevert. Ze staan in de Heamar, tussen Koudum en Hindeloopen.
PAARDEN Als je de stal van De Boer binnenkomt, zijn er veel meer beesten. Dan klinkt zijn stem emotioneler: paarden. Fryske hynders en WPN-ers. Meindert is net terug uit Canada. Daar was hij met een excursie van het KFPS, de Koninklijke vereniging het Friesch Paarden Stamboek. De Canadese zusterorganisatie Phona bestond 30 jaar en daarom zou daar een quadrille worden uitgevoerd. Het bleek wat onhandig om er in Sint Nicolaasga mee te oefenen en dan het hele spul naar Canada te vervoeren. Dus werden de Friese proefsjezen nagebouwd en zestien daarvan werden naar Canada gestuurd. Naar Alberta, vlakbij Calgary. Quadrille. De Boers ogen schitteren. “Moai.” Ook uit bewondering voor de Canadezen. Als de Friezen in Sint Nicolaasga oefenen, moeten ze misschien een half uurtje rijden; de Canadezen waren soms 6 uur kwijt om even een middagje te oefenen. De paarden en koeien staan samen op stal in Heamar. Zijn die beesten verschillend in beleving? Niet helemaal. Koeien worden geslacht, “en doe’t in hynder mei de poat yn de groppe rekke en de poat stikken hie, ha‘k him sels ôfmakke.” Werk. “Al docht dat wol sear”, geeft Meindert toe.
“Doe’t in hynder mei de poat yn de groppe rekke en de poat stikken hie, ha‘k him sels ôfmakke.”
HUISSLACHTINGEN Meindert de Boer doet huisslachtingen. Dat wil zeggen dat boeren hem soms een koe toeschuiven. Die koe wordt dan door De Boer en zijn werknemer geslacht. En de eigenaar van de koe krijgt de bakjes met ingevroren vlees terug. “Goede handel, dat wol.” Hij doet het nog veel. Hij bracht eens een geslachte koe terug bij een boer. Kort daarvoor had hij een Fryske hengstenshow gezien. Voor hem sprong daarbij ‘Anno’ van Frits de Jong uit Tjerkgaast eruit. De boer waar hij de geslachte koe bezorgde had Fryske hynders. “Ik sykje in Fryske merry en dy wol ik dan ûnder dy Anno ha”, zei De Boer. “Dat hoecht net, hjir stiet een merry en dy is al drachtich fan Anno.” Binnen drie minuten was de koop gesloten. Vanaf dat moment heeft Meindert de Boer gefokt met Fryske hynders. De lijntjes kalm aan doorgetrokken en daarbij weleens teleurstelling gehad, maar ook de vreugde. Die was helemaal groot in 2017 toen Tjenk fan de Heamar (zo heet de door De Boer gefokte
paardenfamilie) derde werd in het kampioenschap. Net als elke sporter in jurysporten zegt hij dat het eigenlijk eerste had moeten zijn.
KOUDUM Meindert de Boer kwam in Koudum ter wereld. Heit had de slagerij van Hette Boonstra gekocht en zo verhuisden ze later naar de Hoofdstraat. Daar is uit twee woningen de slagerij annex woonhuis geboren. De zaak ziet er goed en netjes uit. Achter de winkel is een werknemer bezig een koe te slachten. “Dy begjint it al aardich te learen.” In de winkel staan twee meisjes, en natuurlijk helpt zijn vrouw mee. Wat in de winkel ligt, in de vitrine en in de grote kast, waar bovenop twee kleine Fryske hynders pronken, dat hebben ze allemaal zelf gemaakt. Want de slagerij van eertijds is er niet meer. Toen kwamen mensen voor een kilo gehakt en een kilo vlees. Men vraagt nu één of twee lapjes. “En liflafjes dy’t we der allegear by meitsje. Der komt net ien mear om in kilo fleis.” De Boer berust. Het maakt zijn werk anders. Hij levert de kopers alles voor hun barbecue, ook de bijproducten. En achter staat een machine waar hij gehakt in duwt en dan komen er mooie ronde hamburgers uit. Moderne apparatuur.
‘IT GEMAK’ Even verderop is een supermarkt. De plaats voor, zoals De Boer het noemt, “It gemak.” Je bent er toch en dan schuif je het pakketje vlees ook mee. Hij heeft een hele redenering dat een supermarkt niet echt goedkoper is, alleen in de aanbiedingen. Bij De Boer zijn de aanbiedingen overigens soms bijna even duur/goedkoop als het vlees daarvoor al was. “Ik neam dat in herinneringspriis”, zegt hij lachend. Meindert levert kwaliteit en vuurt zijn buurtgenoten aan dat ook te doen. Hij ziet momenteel teveel kleine winkels in Koudum verdwijnen. “No is de kleansaak ek al wer fuort. Dy hiene krekt fan alles te min.” Meindert vindt het jammer. Aan de andere kant is het de realiteit: “Ik wol wol in Lidl hjir tsjinoer ha, dan komt elk hjir teminsten lâns.” Hoe het verder zal gaan? Hij weet het nog niet. Zijn drie zoons en dochter zaten toen ze zo’n 13, 14 jaar waren aan tafel huiswerk te maken, Meindert had een smoordrukke dag gehad en was nog niet klaar. “Doe rôp ik: jim moatte noait slachter wurde, dan skop ik jim hjir wei.” Alle vier hebben dat later ter harte genomen. “Ach, we sjogge wol, ik bin sûn en fit, ik wol noch lang net ophâlde”, besluit De Boer.
“Ik wol wol in Lidl hjir tsjinoer ha, dan komt elk hjir teminsten lâns.”
Wie is de meest sociale werkgever van Súdwest-Fryslân? Sociale werkgevers zijn de ondernemers van de toekomst! Ken jij een bedrijf dat zich inzet voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt? Een bedrijf dat een voorbeeld is voor andere bedrijven? En het verdient om eens in het zonnetje te worden gezet? Nomineer dit bedrijf dan voor de ondernemersprijs.
Wie Wie is de is demeest meest sociale werkgever van Súdwest-Fryslân? Desociale prijs werkgever De prijs is een kunstwerk ter waarde van € 2.500,- gemaakt door een van Súdwest-Fryslân? gerenommeerd kunstenaar, de heer Mark Bunder. Sponsoren van de
n e n e i d r bijvegen buurt in je ei
Voor de bezorging van de weekbladen en/of folders zoeken wij bezorgers in:
BOLSWARD
Sociale werkgevers zijn de ondernemers van de toekomst!
Altenburg
Ken jij een bedrijf dat zich inzet voor mensen met een afstand tot de ondernemersprijs zijn ABN eneen Ying Media. arbeidsmarkt? EenAMRO bedrijf dat voorbeeld is voor andere bedrijven? Sociale werkgevers de ondernemers van degezet? toekomst! En het verdientzijn om eens in het zonnetje te worden Nomineer dit bedrijf dan voor de ondernemersprijs. WieKenkomen in aanmerking voor de met prijs? jij een bedrijf dat zich inzet voor mensen een afstand tot de arbeidsmarkt?
dat een voorbeeld is voor andere bedrijven? En de het onderneming verdient om eens aan in OmEen in bedrijf aanmerking te komen voor de prijs, moet De prijs het zonnetje te worden gezet? Nomineer dit bedrijf dan voor de ondernemersprijs. de volgende voorwaarden voldoen:ter waarde van € 2.500,- gemaakt door een De prijs is een kunstwerk gerenommeerd kunstenaar, heer Mark Súdwest-Fryslân; Bunder. Sponsoren van de De prijs • het bedrijf is gevestigd binnen de de gemeente zijn ABN en Ying Media. De prijs is eenondernemersprijs kunstwerk ter waarde vanAMRO € 2.500,gemaakt door een • het bedrijf draagt bij aan een betere maatschappij gericht op het gerenommeerd kunstenaar, de heer Mark Bunder. Sponsoren van de Wie komen in aanmerking voor de prijs? welzijn van mensen en AMRO medewerkers. De werkgever heeft oog ondernemersprijs zijn ABN en Ying Media. Om in aanmerking komen voor de prijs, de onderneming aan voor de medewerkers en/ofte mensen met eenmoet beperking of afstand Wie komen indeaanmerking voor de prijs? volgende voorwaarden voldoen: tot arbeidsmarkt, gezondheid, scholing, participatie, Omde in aanmerking komen voor de prijs, moet de onderneming aanschulden; de • het te bedrijf is gevestigd binnen de gemeente Súdwest-Fryslân; volgende voorwaarden voldoen: • het bedrijf zet zich in om debijleefomgeving van mensen te op het • het bedrijf draagt aan een betere maatschappij gericht • het bedrijf is gevestigd binnen de en gemeente Súdwest-Fryslân; welzijn van mensen medewerkers. De werkgever heeft oog verbeteren. • het bedrijf draagt een betereen/of maatschappij gericht het welzijn van voorbij deaan medewerkers mensen met eenop beperking of afstand mensen en medewerkers. De werkgever heeft oog voor de medewerkers en/ tot de arbeidsmarkt, gezondheid, scholing, participatie, schulden; Hoeofkan ik een bedrijf nomineren? mensen met een beperking of in afstand de arbeidsmarkt, gezondheid, • het bedrijf zet zich om detot leefomgeving van mensen te Je kunt tot 1participatie, september 2019 een bedrijf nomineren via scholing, schulden; verbeteren. • het bedrijf zet zich in om de leefomgeving van mensen te verbeteren. www.sudwestfryslan.nl/ondernemersprijs.
Hoe kan ik een bedrijf nomineren?
OpHoe 27 november wordt de winnaar bekend gemaakt. kan ik een bedrijf Je kunt totnomineren? 1 september 2019 een bedrijf nomineren via
Je kunt tot 1 september 2019 een bedrijf nomineren via www.sudwestfryslan.nl/ www.sudwestfryslan.nl/ondernemersprijs. Deze prijs is een initiatief van de bekend gemeente Súdwest-Fryslân ondernemersprijs. Op 27 november de winnaar gemaakt. Op 27 november wordt wordt de winnaar bekend gemaakt.
in samenwerking met de Ondernemersfederatie.
Deze prijs is een initiatief van de gemeente Súdwest-Fryslân Deze prijs is een initiatief van de gemeente in samenwerking met de Ondernemersfederatie. Súdwest-Fryslân in samenwerking met de Ondernemersfederatie
?
Lekker
e Lijkt j k l n eu dit ee e? j baant an je d Meld a: aan vi
WOMMELS WORKUM PINGJUM FERWOUDE KOUDUM Je mag al bezorgen vanaf 13 jaar!
bezorgers.frl of telefonisch via: 058 - 233 49 70
UW ALLROUND VLOOIENDAG DIERENZAAK
K A A Z T R O P S D N U O R L UW AL ENOB N E R IE D W U L A R O VO RT O P S L E G N E H N E N E DIGDHED
sportkleding tennis voetbal kaatsen
hardlopen wielrennen wintersport sportprijzen
textiel bedrukking en nog veel meer...
SPORTHUIS A.P. VAN DER FEER DIERENSPECIAALZAAK EN thuis in veel sporten
HENGELSPORT A.P. VAN DER FEER
DIJKSTRAAT 7-11 / 8701 KB BOLSWARD T. 0515 - 57 23 97 / APVDFEER.NL
Gratis parkeren op eigen terrein achter de winkel. DIJKSTRAAT 13-15 / 8701 KB BOLSWARD T 0515 - 58 12 52 E DIERENWINKEL@APVDFEER.NL W DISCUSVANDERFEER.NL | GRATIS PARKEREN OP EIGEN TERREIN ACHTER DE WINKEL.
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
7
TEKST WIM WALDA // FOTO'S WIM WALDA EN MONIQUE MAK
MONIQUE MAK ZET ER NA NEGEN EDITIES EEN PUNT ACHTER
VISSERIJDAGEN MAKKUM 2019 Van donderdag 15 tot en met zaterdag 17 augustus 2019 is heel Makkum, zowel te land als ter (voormalige) zee het toneel voor de negende editie van de Makkumer Visserijdagen 2019. Het thema voor dit jaar is ‘wel VAREND Makkum’. Voor jong en oud, voor lang en kort, voor dik en dun; de twaalfde Friese stad, 3500 inwoners tellend en gelegen aan het IJsselmeer, bruist dan drie dagen lang dankzij de inzet van vele vrijwilligers en inwoners van Makkum. In gesprek met Monique Mak, moeder van drie kinderen, creatieve zelfbewuste vrouw en een van de vrijwilligers van het eerste uur, die de Visserijdagen in 2003 een tweede leven hebben gegeven.
DE TWAALFDE STAD VAN FRIESLAND Een stukje historie als achtergrondinformatie. De oudste vermelding van Makkum dateert uit de 10e eeuw. In de middeleeuwen had Makkum de bijnaam “Poort naar de Zuiderzee”, dankzij de door een kloosterorde aangelegde sluizen. Makkum heeft een stedelijke structuur qua bebouwing en wordt daarom als geuzennaam wel eens ‘De twaalfde stad van Friesland’ genoemd, maar is een dorp, of liever een vlecke. M
n
o
iq Makkum was een beue Ma k langrijk bedrijvigheids- en handelscentrum, met steenbakkerijen, tegelbakkerijen, hout, olie, papier en pelmolens, scheepswerven en schelpkalkovens. Tichelaar Aardewerk is al meer dan 350 jaar een van de belangrijkste commerciële pijlers van het dorp. Transport vond met name per schip plaats, zodat ook de scheepvaart en -bouw floreerden. Sinds de tweede helft van de 20e eeuw is de grote hal van de voormalige scheepswerf Amels, in 2005 overgenomen door Koninklijke De Vries Scheepsbouw, gezichtsbepalend voor de skyline van Makkum. Recreatie en toerisme vormen sinds de twintigste eeuw een belangrijke bron van inkomsten. Een groot recreatiegebied met jachthaven en camping is gelegen in de Makkumerwaarden, westelijk van het dorp.
VISSERIJDAGEN Monique vertelt: “Toen ik in 2003 in Makkum kwam wonen, was mijn idee dat het allemaal wel wat bruisender kon in Makkum. Barstensvol potentie als toeristentrekker, maar er moest iemand ‘weldoend met de gember rond’. We hebben in februari van dat jaar dus met een clubje mensen de koppen bij elkaar gestoken om iets te bedenken om Makkum weer ‘op de kaart’ te zetten. Tijdens de inventarisatie van evenementen die in het verleden plaats hadden gevonden, bleek dat er rond de jaren zeventig wel meerdere keren visserijdagen waren georganiseerd. Dit werd door de vissers zelf gedaan, maar is op een gegeven moment als de spreek-
woordelijke nachtkaars ‘uitgegaan’. Toch zagen we daar wel potentie in en met ons vele anderen. Dus in 2003 werd de Stichting Visserijdagen Makkum ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en konden we los met de organisatie.” “We hadden geen idee waar we aan begonnen, maar het enthousiasme van de Makkumers, maakte veel goed. Via bedrijven, banken en particuliere donaties kregen we de begroting rond, gebaseerd op een ruwe schatting van 5.000 bezoekers. Uitgangspunt van de Stichting was: de band die Makkum heeft met het water vieren op alle mogelijke wijzen. Het moest dus water gerelateerd zijn, elk oneven jaar visserijdagen, en alle evenementen moesten gratis toegankelijk zijn. Op vrijdagavond het openingsspektakel met de zeemeermin op het voordek van een schip, dat de haven van Makkum binnen kwam varen. Alle bootjes in de grachten en de haven gepavoiseerd of op een andere manier ‘gepimpt’. De zaterdag was de evenementen dag, waarop heel
De zeemeermin tijdens het openingsspektakel
Makkum volstond met marktkraampjes, er waren voor de kinderen dingen te doen, er werd paling gerookt, mensen konden vissersschepen bezichtigen, kortom: er viel van alles te beleven en Makkum stroomde vol. In plaats van de 5.000 bezoekers, waar we al dolblij mee zouden zijn geweest, kwamen er 15.000 mensen op af. Ons doel om Makkum weer ‘op de kaart te zetten’ was ruimschoots geslaagd. Een traditie was geboren. Maar de hele organisatie liep na afloop van die eerste Visserijdagen ‘op zijn tandvlees’.” VERANDERINGEN Er zijn ongetwijfeld ten opzichte van die eerste editie een aantal dingen veranderd, nu de negende uitvoering van de Visserijdagen ‘voor de deur’ staat. Kun je die kort samenvatten? “Er heeft een professionaliseringsslag plaats gevonden in de vorm van een draaiboek, een gedetailleerde begroting, schema van inzet van vrijwilligers, niet te vergeten de digitaliseringsslag die we meemaakten, et cetera. Maar ook kregen we te maken met allerlei wettelijke bepalingen zoals beveiliging, check door de brandweer, verplichte aanwezigheid van EHBO en daarmee hand in hand fors stijgende kosten. Daarnaast is het programma in de loop der jaren fors uitgebreid met activiteiten, zodat we nu al op de donderdag beginnen met een grachtenconcert, gecombineerd met een 360 graden dorpsfoto en zaterdagavond om tien uur ‘de kaarsjes uitblazen’.” “Ik vind het prachtig om de hand te hebben in de organisatie van dit evenement. We blijven amateurs, maar ik vind het keer op keer razend knap wat we voor elkaar krijgen. Ik heb het totaaloverzicht en dat is enerzijds een voordeel, maar anderzijds een levensgrote valkuil. Ik werk in Hoorn aan het ROC Horizon College, dus moet vrijwel dagelijks pendelen tussen Makkum en Hoorn. Ik ben dit jaar teamleider van de eerstejaars geworden en dat is best een zware taak, die zich slecht laat combineren met de organisatie van de Visserijdagen. Om te voorkomen dat de wal het schip keert, moet ik er, toegegeven met een beetje pijn in mijn hart, na deze editie van de Visserijdagen echt een punt achter zetten. Anders kom ik niet meer aan mijn eigen leven toe.”
PROGRAMMA
Visserijdagen Makkum ‘19 Donderdag 15 augustus 19:15 Grachtenconcert mmv Folkband Unicorn 20:00 360 graden dorpsfoto 20:30 Fiskwiiven pub quiz
Vrijdag 16 augustus 12:00-17:00 Gehele dag binnenkomst schepen 13:00 Palingrookwedstrijd 14:30-19:30 Diverse evenementen zoals: kofferbakmarkt, viswedstrijd voor de kinderen, prijsuitreiking mooiste vissersschip, ringsteken etc. 21:00-01:00 Muziek in de tent mmv Lynx (Gratis entree)
Zaterdag 17 augustus Gehele dag Expositie kinderkunst in het centrum van Makkum 9:45 Startsein van de Visserijdagen door het luiden van de bel in de hoofdwacht. 10:00-17:00 Diverse evenementen zoals: bezichtiging schepen van de WON-visserijvloot, kinderoptocht, nautische- en brocante markt, oude ambachten, rondvaarten, kinderkermis, waterballen, behendigheidswedstrijden sleepboten, straattheater, shantykoren, bungee roeien en vele andere. 17:00-18:30 Vlootschouw. Afsluitend Visserijbal met De Suskes! (Gratis entree). Kijk voor het volledige programma op: www.visserijdagen-makkum.nl
bolsward-ijsselmeerkust
8
NUMMER 08 • 2019
#FACETOFACE JAN EN JOOP DE VRIES UIT LAAKSUM fotografie LAURA KEIZER tekst EELK LOK
Oude stempel
vervaagt onder formaliteit Als je op een mooie zomerdag van Oudemirdum naar Stavoren fietst dan zie je, tegen de zon in, op het IJsselmeer wat bootjes. Daartussen een stipje. Dat blijkt een heel klein vissersscheepje te zijn. Dat heeft, zo lijkt het bijna, het alleenrecht om in dat stukje IJsselmeer vis te vangen. Dichterbij bekeken blijkt het de HL6 te zijn. Een oud klein vissersscheepje. HL staat voor Hemelumer Oldeferd. De oude gemeente waar ook het IJsselmeergehucht Laaksum een onderdeel van was. Daar hoort die HL6 thuis. Daar ligt het scheepje meest eenzaam in de inham, die met enige grootspraak de Vissershaven van Laaksum heet. Op het scheepje varen twee broers: Jan en Joop de Vries. Beroepsvissers zijn het. Ze doen hun werk nog op de oude vertrouwde wijze. Ze zetten netten uit, halen die de volgende dag op, en zetten ze dan weer. Niet in het weekeinde, dat mag niet volgens de strenge vissersreglementen. Dan kun je het tien meter lange scheepje als toeristische attractie in de haven bekijken, als je daar even van de fiets stapt.
DRANG In een gesprek met de beide broers praat Jan (72) en knikt Joop (55). Joop zegt niet zo veel. Hij kwam van school en ging vissen. Broer Jan werkte eerst als bouwkundig tekenaar bij een architectenbureau. Op z’n 30ste werd de drang om naar zee te gaan toch te sterk. Hij stapte bij heit Wybren aan boord. Heit was visserman, pake en oerpake ook. De foto’s aan de muur in de kamer vertellen dat. Sterker, die laten zien dat er veel vissers vanuit Laaksum de zee op gingen om vis te vangen. Jan: “Dy wennen hjir net allegear, se kamen ek fan it klif, fan Warns, fan Bakhuzen. Mar wy wennen hjir wol”. Vanuit dat huis kun je de plek nog zien waar vroeger de inham was, achter twee rijen elkaar overstekende paaltjes. De vissers slingerden zich binnen en trokken hun jollen dan op het strandje. Veilig, voor als de Zuiderzee aanviel. Het huidige haventje ziet er iets moderner uit. Het is wat te groot voor de HL6, maar er komen slechts zelden andere boten. Want als de wind opsteekt van uit het zuiden, dan lig je snel te schommelen. En als het nog harder begint te waaien, dan halen Jan en Joop hun scheepje naar het midden van de haven en leggen de HL6 dwars aan kettingen. Anders malen de golven hun scheepje fijn tegen de palen.
HL6 En dat schip, hún schip, is natuurlijk heilig. Dit jaar zeker, want het is 50 jaar geleden gebouwd (bij Van der Werff in Stavoren). Er zat eerst een 60 pk motor in, nu is het 110 pk. “Dat is genôch”, zegt Jan grijnzend, omdat hij ook wel weet dat het veel is. Heit voer er dus nog mee, en viste. Dan bracht hij de vis naar de wal in Laaksum. Daar werd de vis in de vishal gewogen en dan haalde de koopman het op, voor de gemiddelde prijs die in Enkhuizen werd berekend. Dat zal niet altijd even nauwkeurig zijn geweest, maar ach, er werd heel veel vis gevangen en dus ook betaald.
“No moat ik earlik wêze, se kundigen de biljertwedstriden inkeld op de kompjoeter oan, dus doe ha ik ek mar ien kocht.”
De broers herinneren zich nog hoeveel vis ze vingen. In april vertrokken ze toen al van wal voor de aal. Die werd gevangen met hoeken en kistjes, later in het jaar kwamen de netten. De snoekbaars zwom er gewillig en in ruime mate in, waardoor ze dan weleens 600 pond snoekbaars vingen. Dat waren de goede jaren. Ze visten veel bij de Steile Bank en gingen, als het wat minder werd, zo nu en dan ook naar de Markerwaard. Dan lieten ze de HL6 in Lelystad liggen en reisden ze met de auto heen en weer. Veel werk, toch de moeite waard.
BOT Van de vis is momenteel niet veel over, zeggen ze. Ze vissen nu eigenlijk alleen op bot. De paling is weg, de snoekbaars ook. Ze hebben last van de formele zaken in de visserij. Dat begon al toen enkele vissers met het HL-teken vanuit Stavoren gingen vissen. Die mochten het HL-teken niet meer gebruiken, dus zijn ze nog de enigen. Echter, ze zijn te klein. Ze vissen niet met elektrische netophalers. Dat doen ze nog op de hand. De reglementen zijn allemaal gebaseerd op grote bedrijven die de visvangst doen, voornamelijk uit Urk. Op een gegeven moment hadden Jan en Joop vergunning om 50 netten uit te zetten. Toen moesten ze ineens 85% inleveren en hielden nog acht over. De grote vissers, die 400/500 netten uit hadden staan, hielden wel genoeg over. “In
ien kocht.” Maar de echte nieuwe tijd kunnen de gebroeders niet meer begrijpen. Jan maakt zich zeer druk over het natuurbeleid. De provincie Fryslân heeft volgens hem de verantwoordelijkheden over het IJsselmeer afgegeven aan de provincie Flevoland. Hij wijst over het in het zonlicht schitterende IJsselmeer. “Dat is toch ús Frysk wetter. Hoe kinne se dat no út hannen jaan?” De geplande zandwinning onder Mirns is wat dat betreft het beste teken van dat mensen niet snappen wat natuur hier betekent. De fietsers die in grote getale langs Laaksum komen, nemen die route toch voor het beeld van die kust. Hun kust. Hun water. Ze vangen nog wel bot op de plaats waar de zandwinning geland was. Hun haven. Hun Laaksum. Als er verdwaalde en schommelbestendige boten in het Laaksumer haventje komen, hoeven die geen havengeld te betalen. “Dat moatte wy allinnich.” Havengeld voor de HL6. Terwijl dat een plaatje is om vanaf het terras bij het restaurant naar te kijken.
VISHAL
rotstreek. Se ha it Iselmar leech fiske mei sa’n soad netten en it oan de rinnende bân ynheljen fan de fisk, en no meie se allinnich oerbliuwe.” Jan denkt dat de overheid zo’n tien IJsselmeervissers wil overhouden. Tien grote jongens. Op het IJsselmeer is dan geen plek meer voor de HL6.
KLEINSCHALIG Want ze zijn kleinschalig. Daar wordt geen rekening mee gehouden. Ze moeten net als de anderen vistijd inleveren. Alleen in het digitale volgsysteem zit wat ruimte, want dat geldt voor schepen van 15 meter en groter. “Maar dat hâlde we ek net fol, al hoe lyts as we binne: se wolle oer ús skouder meisjen.” Ouderwets? Nee. Jan heeft een computer in de kamer staan. “No moat ik earlik wêze, se kundigen de biljertwedstriden inkeld op de kompjoeter oan, dus doe ha ik ek mar
Dan kijk je ook naar de oude vishal. De plek waar vangst van de vissers werd gewogen. Waar ze de netten uitplozen en maakten. Daar hadden ze graag een museumpje van willen maken: het vissersmuseum Laaksum. Alles wat in hun kamer hangt geeft al aan hoe mooi dat zou kunnen zijn. Maar het wordt een viswinkel. Dan kunnen ze daar toch mooi aan leveren? “Nee, wy ha fêste ôfnimmers en dy litte wy net yn de steek.” Want Jan en Joop de Vries zijn van de oude stempel, maar schamen zich daar niet voor. Jan is boven de 70 en heeft al pensioen. Hij vist nog; enerzijds omdat broer Joop graag wil blijven vissen en je moet die netten met twee man ophalen. Hij wil ook blijven vissen, omdat hij het niet kan missen. “Dy spanning hè, elke kear as je ophelje: wat soe der ynsitte? En om’t je yn de frije natuer wêze kinne.” Hun natuur.
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
9
Vertrouwd afscheid nemen Goed afscheid nemen is erg belangrijk. Het helpt om het verlies van een dierbare een plek te geven. Als gediplomeerd uitvaartverzorger weet ik dat een betekenisvolle manier van afscheid nemen ĂŠcht helpt bij het rouwproces.
speelgoed cadeaubon BIJ AANSCHAF VAN EEN KINDERFIETS TE BESTEDEN BIJ:
Johan Tolsma, uitvaartverzorger
JONGEMASTRAAT 5
U I T VA A R T V E R Z O R G I N G
Bolsward M 06 51 99 93 98 E info@uitvaartverzorgingbolsward.nl
uitvaartverzorgingbolsward.nl
RIJWIELHANDEL DE KROON | Bolsward dijkstraat 8 | (0515) 572404| rijwielhandeldekroon.nl
Een goed ontwerp is een verzameling van details U ziet het meteen als een badkamer helemaal klopt. Daarom zijn onze adviseurs ervaren ontwerpers met technische kennis en onze installateurs ervaren bouwers met gevoel voor ontwerp. Zo krijgt u vanaf dag 1 het beste advies en geniet u straks van zelfs het kleinste detail.
Baderie Sikma Edisonstraat 15, 8606 JH Sneek Telefoon: 0515 425 635 www.sikma.nl
Ontdek waar Ăş gelukkig van wordt en bezoek onze showroom.
Het geluk zit in elk detail
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
11
TEKST KIRSTEN VAN LOON
MARK RINGNALDA IS HYPNOTHERAPEUT EN VRIJWILLIGER BIJ DE KNRM HINDELOOPEN
ALTIJD PARAAT STAAN Het is absoluut nodig, er wordt ontzettend veel tijd in geïnvesteerd, opleidingen gevolgd, wekelijks geoefend en dat allemaal vrijwillig. En voor wie? Voor anderen. Het is een soort altruïsme dat over een aantal mensen langs de kust heerst, onder andere bij Mark Ringnalda (48) uit Hindeloopen. Naast zijn beroep als hypnotherapeut is hij ook vrijwilliger bij de KNRM in Hindeloopen. Dat overigens een van de drukste stations is op basis van het aantal uitrukken per jaar. Zo’n 115 gemiddeld.
ALS DE PIEPER GAAT Bij Mark heerst pure rust als de pieper gaat. “We moeten zo snel mogelijk komen, maar niet rennen, niet te hard rijden. Veiligheid staat bovenaan. Als je bekaf bent, hoe kun je dan goed handelen?” Bij aankomst maakt een aantal de boot klaar, terwijl anderen zich in hun pak hijsen. In tussentijd heeft de schipper meer informatie verzameld en brieft hij de bemanning over de situatie. Het team is compleet op elkaar ingespeeld. De uitvaartijd is zo’n 12 minuten. “We varen met minimaal drie man uit en als er genoeg bemanningsleden zijn, dan varen we met een tweede boot uit.” Als het niet nodig blijkt, keert de tweede boot om. “Het kan zomaar zijn, dat als we terugkomen – en zeker in de zomer- de pieper meteen weer gaat”, legt Mark uit. “We zijn 24/7 beschikbaar. We hebben geen urentaks. Daarom moet je jezelf en elkaar in de gaten houden.” De bemanning zorgt dan ook goed voor elkaar. Ook degenen die aan wal blijven helpen bijvoorbeeld bij terugkeer met het opruimen van de boot.
Net over de dijk, bij de oude haven, staat het houten KNRM-station. Door de open deur zie je een glimp van de rij pakken die klaar hangen. Allemaal geprepareerd op een haastig aantrekken. Haastig, maar niet te snel. “Je kunt niet buiten adem aan een reddingsactie beginnen”, vertelt Mark. Mark woont sinds drie jaar in Hindeloopen. Hij heeft een bewogen tijd achter de rug. Van het runnen van meerdere bedrijven tot een ongeluk en een flinke burn-out. Mark, geboren in Rotterdam uit Friese ouders, groeide op in Groningen. Na zijn middelbare school leerde hij voor detailhandel. “Heel bewust richtte ik mij op de supermarktbranche, food en non-food, mooi breed. Maar na mijn opleiding heb ik er nooit iets mee gedaan. Ik kwam in de mechanisatie terecht.” Jarenlang verkocht hij tuin- en parkmachines en later ging hij over tot het verkopen van autowasstraten door heel Nederland.
RUST
ROER OM In 2006 besloot hij voor zichzelf te gaan beginnen in de verkoop van materialen ten behoeve van autoreiniging, daarna startte hij een autowasstraat met een compagnon en richtte hij ook nog een hoveniersbedrijf op. Met deze drie bedrijven naast elkaar kon hij een compleet ontzorgingspakket aanbieden. Met 14 man personeel in dienst en mooie opdrachtgevers, liep het best goed. Tot een snowboard ongeluk in 2011 roet in het eten gooide. Mark viel hard op zijn hoofd. Van zijn helm was niets meer over, wat hem feitelijk zijn leven redde. Vrij snel na het ongeluk was Mark weer op de bedrijfsvloer te vinden. Te snel, zo bleek. Zijn klachten hielden lang aan en het werk ging zo niet meer. In 2012 trok hij de stekker eruit. Hij koos ervoor om ander werk te doen, maar in 2015 kreeg hij een flinke burn-out, die hij dankzij hypnotherapie snel weer te boven was. “Ik vond het zo bijzonder mooi dat
ik dat ook wilde leren. Opleiding gedaan en ik ben lifecoach geworden.” Een behoorlijk verandering voor de man die jarenlang in de verkoop zat. “Ik heb nu twee praktijken, in Niekerk en in Hindeloopen.” Onder hypnose helpt Mark mensen van allerhande klachten af, van rookverslaving tot burn-outs. Nadat Mark zijn relatie enkele jaren geleden beëindigde is hij naar Hindeloopen verhuisd. Het stadje dat ooit zijn hart had veroverd.
BIJ DE KNRM Hij woonde er een week, toen hij na het klussen in huis ’s avonds een rondje over de dijk wandelde. Het was oefenavond bij de KNRM. Hij wilde vragen of een vroegere vriend er nog bij zat, zoals hij zich herinnerde. Die was er niet meer, maar toen Mark eenmaal binnen stond, wist hij het: hij wilde ook bij de KRNM. Het was een warm bad, hoewel Mark nog maar net in Hindeloopen
woonde en niemand kende, klikte het meteen. “Ik wilde graag wat terugdoen voor de maatschappij. Rust brengen is mijn vak en daarmee kan ik helpen.” Er volgde een opleidingstraject. Om opstapper te worden heb je vaarbewijs I en II nodig, Marcom B (navigatie), marifoonpapieren EHBO-plus en reanimatie en als afsluiting volgt een praktijkweek te water in Schotland.
ALTIJD PARAAT STAAN De KNRM Hindeloopen is een van de drukste stations. Het station heeft twee reddingsboten en op dit moment 25 bemanningsleden, waarvan er vier schipper zijn. Omdat de aanrijtijd maximaal 11 minuten is, komt iedereen uit de nabije omgeving. “Er zitten veel disciplines bij. Van vrachtwagenchauffeur tot veearts en dus zelfs een hypnotherapeut”, lacht Mark. Hij vertelt trots over de bemanning en de hechtheid van het team.
“We zijn 24/7 beschikbaar. We hebben geen urentaks.” De 25 man lijkt veel, maar natuurlijk is niet iedereen altijd beschikbaar. Toch, ook als je er niet bent gaat je pieper. “Het kan zijn dat je net thuiskomt en toch beschikbaar bent. Met een knop op de pieper kun je aangeven of je komt of niet. Want, zoals in mijn geval, als ik net een cliënt heb, dan kan ik er niet zomaar tussenuit.” Ook wordt direct aangegeven om wat voor melding het gaat, een prio 1 of een prio 2. Het eerste is ‘opperste paraatheid’. “Dan kan het gaan om echte nood zoals bijvoorbeeld iets medisch of brand, of een schip dat dreigt op de klippen te lopen.”
Mark zinspeelt vaak op de rust die er heerst bij iedereen. Ook bij een ernstige melding. “Iedereen is kalm. De schipper bepaalt, daar luister je naar. Hij delegeert, en zegt bijvoorbeeld wat er klaargezet moet worden, zodat je op locatie direct in actie kunt.” Na een actie wordt er altijd geëvalueerd. In het uniform stralen ze een bepaalde autoriteit uit. “Mensen laten vaak alles los zodra wij er zijn.” Toch slaan mensen welgemeende adviezen nog weleens in de wind. Boos worden ze amper, de KNRM’ers, eerder opluchting als alles goed is afgelopen. Een enkele keer is er wel frustratie. Mark noemt een voorbeeld van een overboord geslagen persoon, zonder zwemvest, die ze onderkoeld uit het water hebben gehaald en moesten overgedragen aan het ambulancepersoneel. De volgende dag ziet Mark diezelfde persoon de haven uitvaren, zonder zwemvest.
ALTIJD INZETBAAR Altijd inzetbaar zijn naast je dagelijkse werk, is dat wel vol te houden? “Daarom zijn juist de oefenavonden zo belangrijk”, zegt Mark. “Je komt samen, je oefent, daarna zit je nog even na. Dan ben je ook een vriendenclub. Je moet op elkaar kunnen vertrouwen.” Maar ook de werkgevers zijn belangrijk, benadrukt Mark. “Als zij geen ruimte bieden, dan houdt het al op.” Hoewel de KNRM nu met 25 bemanningsleden goed zit, is er altijd nieuwe aanwas nodig. Sommigen bereiken de leeftijdsgrens van 55 jaar, anderen kunnen het niet meer combineren met het werk en het gezin. “De jeugd (18+) is heel belangrijk voor ons. Wie geïnteresseerd is, is altijd welkom!”, besluit Mark.
12
NUMMER 08 • 2019 TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S MIEKE ALFERINK
Op de bank van Jaring de Wolff
‘Op de bank van Jaring de Wolff’ is de titel van een serie maandelijkse interviews met mensen uit het verspreidingsgebied van GrootDeFryskeMarren. Deze keer neemt Sieb Bandstra (69) uit Koudum plaats op de bank. Een gesprek over geloof en skûtsjesilen.
“Oerdeis rin ik mei God te praten” Sieb Bandstra is actief lid binnen de Baptistengemeente van Zuidwest Friesland en we leggen hem als eerste de vraag voor wat Geloof, Hoop en Liefde voor hem betekenen. GELOOF, HOOP & LIEFDE
“Geloof betsjut myn hiele libben. Alles! By alles wat ik doch, alles wat ik wol en alles wêr’t ik mei dwaande bin freegje ik earst yn gebed fan: ‘Wat doch ik, wat sil ik, wat moat ik?’ En safuorthinne. Dan gean ik ûnderweis mei de Hoop dat it goed giet. Ik ha te faak yn it libben myn eigen gong gien en dan wie ik al ûnderweis en toch ik: ‘Sa ha ik it yn ‘e holle’ en dan mei God der even in hântekening ûnder sette. Ik ha leard dat it oarsom wurket, datst earst yn it leauwen nei God giest en dan mei Hoop ûnderweis. Dan komst meastal goed terjochte. As it al ferkeard giet, komt it hast altyd troch myn eigenwiisheid. Sa ha ik it mei alles dien, mei skûtsjesilen, mei tsjerkewurk en ek yn de deistige dingen. Want foar my is it leauwen, der moarns mei wekker wurde en jûns der mei sliepen gean. Ik bid mear mei de pet op, al haw ik nea in pet op, as sûnder pet. Oerdeis rin ik mei God te praten. As it mis giet is dat even omdat ik gjin kontakt ha. De Hoop is dat wat ik wêze kin yn de maatskippij, hoe’t ik tink datst as minske hast te funksjonearen. Ik hoopje, dat bringt it leauwen mei, dat ik dat dwaan kin en mooglik meitsje. Dêrom haw ik ek sa’n ferskriklike hekel oan minsken dy’t der hypokryt mei omgean. Dêr kin ik ek net oer. Recht door zee! Dat is de Hoop dat ik dat útdrage kin. En Leafde? Alles wat je dogge, en dat slagget my net hear, hiel faaks sels net, moatte je dwaan yn Leafde. Net de easkjende leafde, mar de opofferjende leafde. Nederlân is frij skraal hè, dy brûkt dat wurd ‘leafde’ foar seks en wit ik wat. Mar it draait om de Bibelske Leafde, de Leafde fan Jezus. Ik jou dy wat en ik ferwachtsje neat werom!”
TALE KANAÄNS
Als Sieb Bandstra het over bovengenoemde begrippen heeft, is er geen woord meer tussen te krijgen. Zo nu en dan gebruikt hij naast het onvervalste Súdwesthoekers er wat Tale Kanaäns tussendoor. “Der binne wolris minsken dy’t tsjin my sizze: ‘Wat hawwe jim in moai binnenskip, jeutje wat in moaie wenboat.’ De Willem Loadewyk! Ik haw wol mei minsken op ’e Polderdyk stien, dy seine: ‘Wat in prachtich moai skip om dêr mei te dwaan wat we
diene tidens de skûtsjesilerij’. Ik antwurdde dan altyd mei: ‘Bêste minsken, der is gjin klinknagel fan my by, it is allinne mar spul dêr’t ik op ha te pasjen.’ Op termyn wurdt der rintmasterskip fan my frege. ‘Wat hasto dien mei wat ik dy tabetroud ha?’ Dat is gjin lêst hear. God jout my talinten. Hy jout alles om te wêzen watsto wêze moast, mar de fraach is: wat doe je ermee?” Een van de talenten die Bandstra volgens eigen zeggen bezit is om zijn gedachten onder woorden te brengen. Het is een talent dat er voor zorgde dat Sieb Bandstra werd gevraagd om voor te gaan in de diensten van Baptistengemeente Stavoren, nu Zuidwest Friesland, en later rondom in het land. Momenteel gaat Bandstra niet zo veel meer voor tijdens diensten omdat hij net zes jaar secretaris van de kerkenraad is
geweest. “Mar at de kniper op ’e skine komt, troch sykte of soks, kinne se my oant sneintemoarn healwei njoggen belje. We hawwe om tsien oere tsjinst en dan bin ik der fan oertsjûge dat it goed komt! Doe’t ik dat tsjin dûmny sei, fertelde hy dat hy der langer wurk mei hie!” En welk talent heeft Sieb Bandstra niet? “Selsbehearsking. Gelokkich seit myn frou Jeltsje dan wolris: ‘Ho-ho-ho!’, want oars gean ik yn’e blinde. Der sit koppichheid en trochsetten yn.”
SKÛTSJESILEN
De naam Bandstra is onlosmakelijk met het skûtsjesilen verbonden en ook Sieb was jarenlang betrokken als bestuurder en skûtsjesiler van de IFKS-vloot. Het gezin waar Sieb uit komt (‘We kamen fan it Klif’) bestond uit acht jongens en een meisje. Sieb was de derde in de rij, waarvan Age en Jappie ook bekende namen in de skûtsjewereld zijn. Sieb is getrouwd met Jeltje en samen hebben ze vier zonen: “It binne prachtkearels.”
BOEREN EN SKIPPERS
“Wy stamme net direkt ôf fan in skipperslaach, mar in generaasje foar ús fierder wol. Ik tink net dat it nedich is om wetterbloed te hawwen om út in skipperslaach te kommen. Boeren en skippers hawwe it eksakt itselde hân: it binne minsken dy’t nei de loft seagen en tochten: ‘Wat bringt ús hjoed de dei?’ Asto der no mei op it wetter te meitsjen hast of do moatst hea meitsje. De ynslach fan it aventoer en it ôfhinklik wêzen fan de omstannichheden dêr’tsto gjin grip op hast, dat makket in boer en in skipper itselde. Allinnich, we slúte it hjoed de dei út, we hoege net mear te bidden om reinwetter want we sette de sproeierij der op. We hoege net mear te bidden om wyn, want we sette de motor oan. We hawwe God net mear nedich, want we hawwe Achmea, we haw alles fersekere.” Sieb Bandstra verdiende tot 2004/2005 een goed stuk brood aan de skûtsjesilerij waar hij de bedrijvencompetities opzette. “Ik fyn de IFKS noch altyd in prachtich moaie klup mei prima minsken. Ik sit der mei fernoegen nei te sjen en dat is by de SKS ek sa.”
Bendic International is al jaren een toonaangevende producent van voornamelijk klassieke lederen zitmeubelen.De zitmeubelen worden vervaardigd in eigen ateliers. Naast de standaard collectie denkt Bendic graag met u mee over het realiseren van uw specifieke wensen. Ook voor projecten en maatwerk bent u bij ons aan het juiste adres.De omvangrijke collectie Bendic meubelen omvat modellen in diverse stijlen. Van traditioneel Engels zoals onze Chesterfield collectie tot strak vormgegeven meubelen.
De super comfortabele bank Bendic is verkrijgbaar bij: Jaring de Wolff, Industrieweg 7A, 8521 MB Sint Nicolaasga, telefoon 0513 431 789 - www.jaring.nl
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
13
FOTO SKYDRONE SLOTEN
TEKST HENK VAN DER VEER
VADER WORDEN IS VOOR SCHIPPER JILLES BANDSTRA
DIT JAAR DE HOOFDPRIJS!
Schipper Jilles Bandstra uit Stavoren gaat dit jaar voor de absolute hoofdprijs. Zijn vrouw Dorien bevalt binnenkort van hun eerste kindje. Dat relativeert heel veel andere dingen. “Wanneer Dorien uitgerekend is? We verwachten ons kindje rond de IFKS-week! Mocht het in die week geboren worden dan zeilt mijn vader Jappie. Dat hebben we van tevoren aangevraagd bij het bestuur van de IFKS en ze hebben hun toestemming gegeven”, vertelt de schipper van de Lonneke. Vader worden, dat is de échte hoofdprijs! Jilles Bandstra wordt zelf op 6 oktober 1989 in het ziekenhuis van Sneek geboren. Na Jilles volgt nog een broertje, Redmer, in het gezin van Jappie Bandstra en Lenie Ernst. Na de lagere school gaat Jilles naar de RSG in zijn geboorteplaats om vervolgens de Zeevaartschool in Harlingen te bezoeken. In combinatie met de opleiding voor ‘stuurman van alle schepen’ in IJmuiden.
KAPITEIN JILLES “Tijdens mijn stage heb ik eerst gevaren in Noord-Europa en daarna op een cruiseschip. Ik was 18 jaar en vloog alleen naar Los Angeles om aan te monsteren op een gigantisch cruiseschip dat op Hawaii en Alaska voer. Daarna ben ik bij Visser Shipping uit Sneek in dienst gekomen als stuurman. Ik was 25 jaar toen ik als kapitein op de Orion werd aangesteld. En sinds dit jaar ben ik kapitein op het nieuwste schip van Visser Shipping, de Nordica, waarmee ik van Rotterdam naar Porto en Lissabon vaar”, somt Jilles in een notendop zijn maatschappelijke carrière op.
SCHIPPER JILLES VAN DE LONNEKE Eigenlijk niet eens zo verwonderlijk dat Jilles IFKS-schipper werd, want alles wat met zeilen en scheepvaart te maken heeft, werd hem met de paplepel in gegoten, als zoon van een echtpaar met een charterbedrijf. “Mijn eerste levensjaren heb ik op klipper de Vriendentrouw aan boord gewoond. Vanaf mijn geboorte ben ik dus betrokken bij het
te krijgen. Tijdens het kampioenschap, moet blijken of al die trainingsarbeid zich zal uitbetalen. Ik ben wel tevreden over onze voorbereiding”, zegt de schipper uit Stavoren.
zeilen. Mijn vader zeilde toen op de Lonneke, ons skûtsje. Toen mijn vader het in de negentiger jaren kocht lag het in Amsterdam als woonark, hij heeft het helemaal vaarklaar gemaakt. Vanaf mijn tiende jaar mocht ik meezeilen als bemanningslid. Toen ik achttien was is mijn vader gestopt als schipper en werd ik gevraagd als zijn opvolger. Ik moest als nieuwe schipper van de Lonneke in de C-klasse beginnen maar we zijn in drie jaar tijd naar de A-klasse gezeild. Dat ging allemaal wel heel snel en na het eerste jaar in de A-klasse moesten we weer een stapje terug doen naar de B. Omdat er dit jaar drie skûtsjes in de A-klasse gestopt zijn mogen we nu weer op het hoogste niveau mee doen”, vertelt de bevlogen schipper.
STAVOREN Over Stavoren gesproken, hoe kijkt Jilles Bandstra naar zijn woonplaats? Waarom is dat voor hem nog altijd ‘ut moaiste plakje fan’e aarde’?
SKÛTSJEVIRUS “Als je eenmaal betrokken bent met het skûtsjesilen dan wil je niet meer anders. Ik ben nu 10 jaar schipper en ik ben nog wel van plan het een aantal jaren te gaan doen. We zeilen met een gezellig team. We kunnen nog veel leren met z’n allen. Ik ben een fanatieke schipper. Ik doe mee om te winnen en ik wil ook de bemanning de kans geven om het te leren. Ik ben scherp op de handelingen die er gebeuren op het skûtsje. Ik ben gedreven en wil graag presteren, maar ik ben ook een gezellige schipper. De wedstrijden voor en na het kampioenschap zijn ook mooi om aan deel te nemen. Skûtsjesilen is gewoon een prachtig spel”, weet de IFKS-schipper die ook het zeilen van de collega’s bij de SKS op de voet volgt.
Jillert Bandstra (foto facebook.com/LonnekeStavoren)
Handhaven zal dit jaar het doel zijn en net als iedere andere schipper zou ook Jilles Bandstra het fantastisch vinden om in het linker rijtje te eindigen. Met het oude materiaal (de Lonneke is privé-eigendom en alles moet zelf worden aangeschaft) zou dat al een geweldige prestatie zijn. Er is in ieder geval hard getraind om dit jaar goed voor de dag te komen.
“We hebben op het IJsselmeer en in Heeg getraind. De trainingen stonden in het teken van handelingen oefenen, overstag-manoeuvres, snelheid oppikken, maar ook het zo snel mogelijk gijpen. We willen het maximale uit de handelingen halen. Als we met andere skûtsje trainen, dan gaat het vooral om snelheid. Maar ook om de trim van het skûtsje zo optimaal mogelijk
“Ik ben in het ziekenhuis van Sneek geboren, maar heb mijn hele jeugd in Stavoren door gebracht. Ik heb ook nog een tijdje in Groningen, IJmuiden, Makkum en Eastermar gewoond. Allemaal heel aardig maar het is Stavoren niet. Ik woon hier nu samen met Dorien op een mooi plekje aan het water, met een skûtsje voor de deur. Hoeft van mij niet meer anders. Stavoren is een mooi plekje aan het IJsselmeer. Zomers met al die toeristen heb ik altijd een vakantiegevoel terwijl ik thuis ben. Waar kun je zomaar naar het strand lopen? En natuurlijk het zeilen op het IJsselmeer! Maar ook van de rust in de winter kan ik genieten. Lekker voetballen bij QVC, waar ik even in het eerste mee mocht doen, maar dat viel door mijn werk niet te combineren. Ik heb vorig jaar mijn kruisbanden gescheurd en heb mij na het skûtsjesilen pas laten opereren. Want skûtsjesilen wil ik absoluut niet missen. Of het moet de geboorte van je eerste kind zijn!”
bolsward-ijsselmeerkust
14
NUMMER 08 • 2019
“IK WILDE ABSOLUUT GEEN BOER WORDEN…” LIERENSPECIALIST JAPPIE STRIKWERDA Op de openingsvraag ‘Wie is Jappie Strikwerda uit Schraard’ blijft het aanvankelijk oorverdovend stil. Het roept de associatie met een zeillier op, waaraan enkele tanden ontbreken. Met behulp van vrouw Corrie als de spreekwoordelijke olie, komt het verhaal langzaam maar zeker op gang. TEKST EN FOTOGRAFIE WIM WALDA
Jappie is 59 jaar en getrouwd met Corrie. Corrie is van origine Duitse. De liefde voor het zeilen bracht haar naar Nederland. Ze ging werken op charterschepen en kwam Jappie tegen op Terschelling. Het lot beschikte dat de twee met elkaar verder door het leven zouden gaan. Op 29-jarige leeftijd trok Corrie bij Jappie in, het stel trouwde en ze hebben drie kinderen op de wereld gezet. Jelte is 25, Anna is 23 en Folkert bijna 20 en de mogelijke opvolger in het bedrijf. Strikwerda Lieren, Jappies metaalbewerkingsbedrijf, gespecialiseerd in lieren voor de traditionele en bruine vaart, is gevestigd op de ‘pleats’ waar zijn vader Jacob - ook wel Jappie of Heit Jap Strikwerda genoemd - en moeder Doutje Strikwerda vele jaren boerden. En die Jappie na het overlijden van zijn vader op 53-jarige leeftijd overnam en zijn bedrijf erin vestigde. Koeien en schapen maakten plaats voor een machinepark, hooi werd vervangen door stellingen met nieuwe en gerenoveerde lieren en het erf werd opslag van een grote verscheidenheid aan tweedehands lieren, in soorten en maten.
BLAUW BLOED IN DE ADEREN Vader Jacob Strikwerda had op zijn bedrijf in Schaard dertig koeien en een omvangrijke kudde schapen. En niet te vergeten vier kinderen, drie meiden en Jappie als de Benjamin van het gezin. Voor Schraard werd er geboerd aan de Kooiweg bij Lemmer, diep in de Brekkenpolder, op de plaats waar nu zeilschool de Kikkert is gevestigd. De familie Strikwerda was onlosmakelijk met het water verbonden. Er stroomde blauw bloed door hun aderen. Dat was geen verrassing met een boerderij die ingeklemd lag tussen de Groote Brekken, het IJsselmeer en het Slotermeer. “Mijn vader bouwde op het erf tussen de bedrijven door Schakels”, vertelt Jappie. “Dat was eigenlijk zijn lust en zijn leven. Daarnaast timmerde hij zelf een behoorlijk groot jacht in, waarmee we regelmatig naar Terschelling voeren. Hij was een goede zeiler. Eigenlijk was hij tussen zijn oren een schipper, maar in de praktijk een boer. Dat was vroeger zo; je was boerenzoon dus nam je het ouderlijk bedrijf over. De verhuizing van de boerderij naar Schraard betekende meer hectares, dus meer koeien en schapen.”
GARANTIE TOT DE HOEK “Ik wilde niet boeren. Ik vond het trekker rijden wel mooi, maar daar hield de liefde voor het boerenleven op. In plaats daarvan was ik altijd met brommers aan het klooien, die ik dan verkocht. Want ik was, en dat is nog steeds zo, altijd in voor een handeltje, al zou het alleen maar voor de sport zijn.” Aanvankelijk met ‘garantie tot de hoek’, maar met het toenemen van zijn monteursvaardigheden veranderde ook dat. Jappie ging naar de LTS in Bolsward, volgde een aantal lascursussen en ging aan de slag bij Amels in Makkum.
SKÛTSJE DE HOOP Halverwege de jaren zeventig kocht Heit Jap Strikwerda het ‘Schraarder skûtsje De Hoop’ van Antje Folkert de Jong uit Leeuwarden. Dat skûtsje is in 1903 gebouwd bij de werf van Croles in IJlst in opdracht van Hendrik
CHARTEREN EN LIEREN REPAREREN
Corrie en Jappie Strikwerda
Cramer in Oosterbierum, die het in 1916 verkocht aan Arend de Jong uit Schraard. Het schip bleef zestig jaar eigendom van de Jong en zijn erven tot het in 1976 werd verkocht aan Strikwerda en in Makkum volledig werd gerestaureerd. “Daar heb ik actief aan meegewerkt en via dat skûtsje ben ik ook in de chartervaart beland. Het charteren met gezelschappen stond toen nog in de kinderschoenen. Ik heb mijn groot vaarbewijs gehaald en avonturen maar. De Hoop werd in 1988 aan zwager Hessel Aukes verkocht.
“Rond 1980 ben ik bij Amels opgehouden,” vervolgt Jappie Strikwerda zijn verhaal, “En naast het charteren met het restaureren en bouwen van lieren begonnen. Dat begon uiteraard met de lieren van ons eigen skûtsje. Vervolgens kreeg ik een verzoek om de lieren van een ander schip na te kijken. Aanvankelijk ging dat om kleine reparaties, maar met het verstrijken van de tijd werden de klussen steeds gecompliceerder en omvangrijker; er volgden zelfs aanvragen vanuit het buitenland. Van reparatie tot uiteindelijk nieuwbouw van lieren. En dat groeide geleidelijk uit tot wat het nu is. Ik ben een van de weinigen in Noord-Nederland die hierin is gespecialiseerd. Ik ben ook altijd gespitst op de inkoop van tweedehands lieren, voor restauratie of onderdelen. Dat wordt wel minder doordat er steeds meer varend erfgoed op de sloop belandt, maar ik heb veel tipgevers.”
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
15
VAN DE NOTARIS GELD UITLENEN AAN FAMILIE. HOE HOUD JE HET GEZELLIG? Geld uitlenen aan familie, is dat wel een goed idee? Uit onze praktijk blijkt dat het steeds vaker noodzakelijk is, omdat het bijvoorbeeld voor starters op de woningmarkt zonder dat geleende geld niet mogelijk is om een huis te kopen. Ook wordt vaak geld geleend voor het overnemen of starten van een bedrijf. Bij Netwerk Notarissen vinden we dat er niks mis is met geld lenen aan familie. De kunst is om het zakelijk te houden. En daar komt jouw notaris om de hoek kijken. Wij kunnen je helpen om een leningscontract te maken, waarin alle afspraken staan en de verschillende scenario’s zijn uitgewerkt. We merken in de praktijk dat er vaak niet wordt nagedacht over wat zo’n lening op de lange termijn betekent. We nemen daarom met je door wat verschillende scenario’s betekenen voor de lening. Een voorbeeld: Vader leent geld aan Joris, één van zijn drie kinderen. We bespreken wat er gebeurt als vader overlijdt of scheidt. Of als juist Joris overlijdt. Op het moment dat vader overlijdt en Joris het geld nog niet heeft terugbetaald, dan zit de lening in de erfenis van vader. Het hangt van hun leningscontract af, of de lening dan moet worden terugbetaald door Joris. Als dit niet het geval is, gaat de lening over op de andere erfgenamen van vader, waarschijnlijk de beide zussen van Joris. Zij willen eigenlijk dat Joris zo snel mogelijk de lening terugbetaalt, zodat er daadwerkelijk wat geërfd wordt. Gelukkig geeft het leningscontract dan aan iedereen duidelijkheid. Vaak worden er helemaal geen afspraken gemaakt over een lening. Dit leidt tot onduidelijkheid en soms zelfs tot ruzie. Het is voor de uitlener en de lener goed om te weten waar ze aan toe zijn. Een zakelijk gesprek hierover voeren is best moeilijk, maar samen met jouw notaris kun je dit prima doen. Jouw notaris kan ook het contract voor jullie maken. Er wordt dan ook rekening gehouden met de voetangels en klemmen van de Belastingdienst.
“Het bronzen plaatje mag op een Strikwerda lier niet ontbreken” Eerst gebeurde dat werk in de voormalige paardenstal van de boerderij van zijn ouders, maar na het overlijden van zijn vader op 53-jarige leeftijd nam Jappie de kop-hals-romp boerderij over, herstelde deze in zijn oude glorie en maakten de stallen plaats voor een machinepark ten behoeve van zijn lieren, compleet met het kenmerkende originele bronzen Strikwerda plaatje. “Want dat mag op een lier van mijn hand niet ontbreken. Ik denk dat op de
meeste skûtsjes van zowel de IFKS als de SKS wel een of meerdere Strikwerda lieren staan, dan wel dat ik ze voor onderhoud en/of reparatie onder handen heb gehad. Met name voor de SKS komt dat nauw, omdat je met de originaliteitseisen rekening moet houden. “
TWEEDE TAK Dankzij zijn betrokkenheid bij de traditionele vaart – hij heeft vanaf zijn twintigste jaar een flink aantal
verschillende charterschepen verbouwd of helemaal nieuwgebouwd - heeft Strikwerda een tweede tak: de chartervaart. Hij is eigenaar van de Morgana, een driemastschoener en de Zeemeeuw, een tweemaster, waarop een bemanning voor hem vaart. Jappie Strikwerda: goedlachs, sympathiek, recht door zee, handelaar in hart en nieren, ondernemer, maar vooral specialist in lieren; groot, klein, nieuw en gebruikt.
Voor vragen over het opstellen van een leningsovereenkomst kun je altijd contact met ons opnemen. Bel ons gerust eens op 0515 - 41 78 85 of mail naar info@dewit-dijkstra.nl.
Mr. Gerard Vellinga De Wit & Dijkstra Netwerk Notarissen www.dewit-dijkstra.nl
De Wit & Dijkstra Netwerk Notarissen is aangesloten bij Netwerk Notarissen, het landelijke samenwerkingsverband van ruim 160 zelfstandige notariskantoren. De Netwerknotaris adviseert u deskundig, wijst u op de voor u aanwezige risico's en draagt concrete oplossingen aan. Voor meer informatie zie www.dewit-dijkstra.nl of bel 0515 - 41 78 85
3 ETAGES VERLICHTING!
SUPER ER ZOM AANBIEDING!
ZOLANG DE VOORRAAD STREKT!
VOOR AL UW TERRAS EN TUINPLANTEN GROOTSE ASSORTIMENT VAN FRIESLAND
Stoere tweelichts vloerlamp. in zwart en wit van € 149,95 nu voor
€ 69,95
Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl EEN BEZOEK AAN GREENSALES BALK IS ZEKER DE MOEITE WAARD!
Hoe kom je bij Greensales Balk? Bij óns staat veiligheid centraal
Rollator Light
€ 3.899, rijs
bij onss
€ 3.279,9,-
advi e
advies p
Scootmobiel tmobiel
1 rijs € 79,sp
bij ons
We zitten aan de parallelweg van Balk naar Koudum: Vanaf Balk, de rotonde richting Koudum nemen, direct na rotonde de parallelweg oprijden. Vanaf Koudum, bij afslag Ruigahuizen LINKSAF de parallelweg op. Bij de borden Greensales het Tsjerkepaed inrijden.
Volg je ons al op Facebook voor de laatste aanbiedingen en tips?
€ 149,Openingstijden zijn vanaf heden:
AFIKIM M Kijk op frieslandvitaal.nl voor meer informatie of bel 06 14 40 60 31 voor persoonlijk advies
Ma t/m vrij van 07.00 tot 17.30 uur. Zaterdag van 08.30 tot 16.00 uur
&FIT
GEZOND
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST
17
Nazorgpoli Intensive Care helpt bij verwerking van heftige periode
Een opname op de Intensive Care (IC) is een ingrijpende gebeurtenis. Niet alleen voor de patiënt zelf, maar ook voor de naasten. De onzekerheid, angst en vaak ook verwardheid bij de patiënt grijpen diep in en de gevolgen ervan zijn maanden na de opname vaak nog merkbaar. Antonius Ziekenhuis in Sneek heeft daarom sinds dit jaar een nazorgpolikliniek voor Intensive Care patiënten en hun naasten. Christianne Balk, Hannie Sikkes en Esther Jagersma werken als verpleegkundige op de afdeling IC en hebben zich gespecialiseerd in de nazorg. Sinds 2018 is Post-Intensive-CareSyndroom (PICS) en Post-Intensive-Care-Syndroom-Familie (PICS-F) door het ministerie van Volksgezondheid erkend als nieuwe aandoening in de gezondheidszorg. “Wij zeggen altijd: er is een leven voor de IC en een leven na de IC. Ook al lig je er maar enkele dagen, de impact op jezelf als patiënt en op je familie en naasten is enorm. De gevolgen, zowel psychische als lichamelijke klachten, kunnen soms na een jaar of twee nog wel boven komen”, vertelt verpleegkundige Christianne Balk. Slaapstoornissen, concentratieproblemen, maar ook fysieke klachten komen na een IC-opname voor. Ook de gevolgen van een delier – een geestelijke toestand waarin de patiënt waanbeelden heeft en soms ook erg angstig en onrustig kan zijn – moeten niet worden onderschat. De nazorgpoli voor IC-patiënten en hun naasten is bedoeld om de betrokkenen terug te laten kijken op de heftige periode die ze hebben meegemaakt. Balk: “Het gaat om een soort herbeleving van de ziekteperiode, zodat ze dingen een plekje kunnen geven en kunnen afsluiten. Ze zien de kamer weer, ervaren soms weer wat voor angsten ze hebben meegemaakt en praten er met ons over. Wij kijken mee terug, luisteren en leggen dingen uit. Soms wijzen we op de mogelijkheden om verdere psychiatrische hulp te krijgen. Want dat is soms nodig, voor de patiënt of voor een naaste.” Geert (71) en Ynschje (68) Otten uit Lemmer weten uit ervaring hoe belangrijk nazorg na de IC is. Ynschje belandde vorig jaar met een dubbele longontsteking op de IC en heeft daar drie weken gelegen. Zelf weet ze er niet veel meer van, omdat ze veel in slaap werd gehou-
Team nazorgpoli vlnr.: Esther Jagersma, Christianne Balk en Hannie Sikkes
den. Voor haar man en kinderen was het een intensieve en heftige periode. Gesprekken tijdens de opname met artsen en verpleegkundigen heeft hen gesterkt en rust gegeven, maar ook daarna is het belangrijk om over die ingrijpende periode te kunnen praten. “Ik merk dat ik nu anders in het leven sta; je hebt de kwetsbaarheid ervan gezien. Er is voor mij heel duidelijk een periode voor de IC
en een periode erna”, zegt Otten. Zijn vrouw ervaart dat wat minder, maar heeft wel steun aan de nazorg. “Ik weet er gewoon niet zoveel meer van, maar heb wel een delier meegemaakt en dat was erg naar. Het is voor mij goed om terug te halen wat echt was en wat niet.” Waar ze beiden erg veel steun aan hadden en nog hebben is het dagboekje dat Otten op de IC kreeg aangereikt. Hij schreef hier zelf in en liet ook anderen erin schrijven. Het was toen goed om de gevoelens op te schrijven en het is nu een waardevol document om mee terug te kijken. “Je denkt dat je het allemaal wel onthoudt, maar dat is natuurlijk niet zo. Ook anderen schreven erin en zo kon je je zorgen delen.” Ynschje Otten schreef haar eigen ervaringen later ook nog in een eigen boekje. Daarnaast zijn er foto’s gemaakt. Als ze samen met Christianne Balk weer in het dagboek bladeren, komt er ruim een jaar na de opname weer veel boven. “Je kunt altijd een beroep op de nazorgpoli doen, ook al is het een paar jaar geleden. Wij merken in de praktijk hoe belangrijk het voor de patiënt en de naasten is”, zegt de verpleegkundige.
Christianne Balk bladert samen met de Geert en Ynschje Otten door het dagboek.
Nazorg De nazorg van patiënten van de IC begint al in het ziekenhuis zelf. Als de patiënten naar een verpleegafdeling gaan, worden ze de eerste drie dagen nog bezocht door de verpleegkundigen van de IC-afdeling. Deze vragen hoe het gaat en of er nog vragen zijn. Ook reiken ze als daar behoefte aan is de folder van de nazorgpoli uit. Na circa acht weken wordt de patiënt nogmaals gebeld en uitgenodigd voor een gesprek op de nazorgpoli. Een gesprek met een fysiotherapeut over de mogelijke lichamelijke klachten is hierbij ook mogelijk. Meer weten? Vraag informatie aan via: nazorgICU@antonius-sneek.nl
Zondag
1 sept. Streekmarkt
‘Feest voor Fijnproevers’ Flinkeboskje 2, Hemelum - 06 23351180 - www.itflinkeboskje.nl
SNEEK MEER EVENEMENTEN SNEEKWEEK STRAATTHEATER FESTIVAL 2019 SNEEK IS ÉÉN GROOT PODIUM VRIJDAG 9 AUGUSTUS 13.00 - 18.00 UUR
ZATERDAG 10 AUGUSTUS 13.00 - 18.00 UUR
RABO SNEEKWEEK SLOTCONCERT LOOXMAGRACHT SNEEK zaterdag 28 september
Kom kijken bij de Sneeker bedrijven en neem een kijkje achter de schermen.
Zie ook: www.werkfestivalsneek.nl
13.00-14.30 UUR ROCK KERKDIENST MET U2 COVERBAND 16.30-18.30 UUR RABO SNEEKWEEK SLOTCONCERT DEBASIC MET OPTREDENS VAN JANNEKE BRAKELS, MAAIKE VAN KAMPEN EN JELLE B.
Wijzigingen voorbehouden
ZONDAG 11 AUGUSTUS
VOOR HET COMPLETE OVERZICHT KIJK JE OP :
WWW.SNEEK.NL
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
19
HUYLCKENSTEIN
VAN START MET ELEKTRONISCH CLIËNTENDOSSIER In woonzorgcentrum Huylckenstein in Bolsward wordt sinds kort gewerkt met een Elektronisch Cliëntendossier: Lable Care. Huylckenstein is de eerste Bolswarder locatie van zorgorganisatie Patyna, die met het nieuwe ECD werkt.
EMPATEC JOBCOACH PIETER LIJKT GEBOREN VOOR HET VAK!
DE JOBCOACH VERBINDT! Jobcoach in hart en nieren. Pieter Hazenberg, 45 jaar oud. Een HBO opgeleide professional met kennis van beperkingen, gecertificeerd coach en werkzaam bij Empatec. De vriendelijke lach, zijn oprechtheid en professionele houding spatten er vanaf. Deze man lijkt geboren voor dit vak. Het verhaal achter de persoon. Dát is zijn drijfveer. Maatwerk, want ieder mens is uniek. Dat verdienen mensen. Een jobcoach levert een bijdrage aan iemands leven. Met werk als doelstelling. Vooral door het gesprek te voeren. Een eerlijke dialoog. Een bijzonder verhaal Verpleegkundigen Angela Jongstra en Anita Bijlsma
Verpleegkundigen Angela Jongstra en Anita Bijlsma zijn de zogenaamde key-users van Huylckenstein. Dit houdt in dat ze hun collega’s ondersteunen en coachen bij het gebruik van het nieuwe ECD. Beiden zijn erg enthousiast over het ECD. “Het heeft het rapporteren een stuk makkelijker gemaakt. In het begin was het even zoeken waar welke informatie staat, maar spelenderwijs ontdekken we steeds meer. En doordat het rapporteren makkelijker gaat houden we meer tijd over voor de bewoners.” Het ECD sluit goed aan bij de visie van Patyna: de unieke cliënt centraal. “Het ECD is nu daadwerkelijk het dossier van de bewoner. Wie is de bewoner? Wat is zijn of haar levensverhaal? Welke wensen en behoeften heeft een bewoner? En hoe kunnen wij hierbij aansluiten? We schrijven de rapportages nu ook vanuit de behoefte van de bewoner. Het is niet meer ‘Mevrouw wil graag’ maar ‘Ik wil graag’. Dit is dus een nieuwe manier van denken. Ook hier ondersteunen we onze collega’s bij. Maar eigenlijk doen we het met z’n allen. Als een collega iets lastig vindt, is er altijd een andere collega om te helpen. Ook heeft Patyna een implementatieteam met eigen medewerkers, dat ons helpt als we ergens tegenaan lopen. Dit team heeft ons ook geholpen bij het overzetten van de informatie van het papieren zorgdossier naar het ECD. In een paar dagen moesten we alle informatie van zo’n 65 bewoners overzetten. Dit was een behoorlijke klus.” Alle medewerkers van Huylckenstein zijn geschoold en getraind. Ook is er aandacht besteed aan het gebruiken van het ECD in gesprek met de bewoner en zijn of haar
“Het ECD helpt ons om de zorg nog cliëntgerichter te maken” naaste. Dit is onder andere gedaan via een Virtual Reality game, die speciaal voor Patyna is gemaakt. “Samen met de bewoner en familie willen we het ECD nu verder gaan aanvullen. Zodat we de bewoner steeds beter leren kennen. In de nabije toekomst kan de eerste contactpersoon of wettelijk vertegenwoordiger van een bewoner ook zelf inloggen in Lable Care. Soms woont iemand ver weg, of kan hij of zij niet regelmatig op bezoek komen. Door het ECD is degene toch altijd op de hoogte van het welzijn van zijn of haar naaste. Ook kunnen ze dan zelf informatie over hun naaste toevoegen. En zo kunnen wij de zorg nog cliëntgerichter maken.” Ook voor de bewoners is de elektronische variant van het zorgdossier iets nieuws. Al tonen ze nog niet veel interesse in de iPad, vertelt Angela. “De bewoners vinden het allemaal wel prima eigenlijk. Wel vinden ze het bijzonder wat een iPad allemaal kan. Soms gebruiken we de iPad om filmpjes af te spelen of foto’s te bekijken. Dat vinden ze veel leuker.”
Huylckenstein is één van de pilotlocaties van zorgorganisatie Patyna. Ook op de andere locaties van Patyna zal het ECD worden ingevoerd.
Mensen uit de participatiewet met een structurele arbeidshandicap. Daar heeft Empatec mee te maken. Dit kan lichamelijk, psychisch of verstandelijk zijn. En in alle gradaties. De sociale werkvoorziening is voor Pieter een logische stap in zijn carrière. Unieke mensen met altijd een bijzonder verhaal. Het gesprek aangaan en luisteren. Zo bouw je een relatie op. En een vertrouwensband. Vanuit zijn professie maakt hij gebruik van het eigen initiatief model. Hierbij worden de leefgebieden in kaart gebracht zoals sociale relaties en leefomgeving. Pieter zegt dat dit noodzakelijk is voor het uitvoeren van zijn vak. Om vervolgens iemand zo goed mogelijk te kunnen helpen aan de juiste werkplek. In een omgeving waarin iemand goed tot zijn recht komt. Met waarde voor zowel werknemer als werkgever. Voor de werknemer binnen zijn persoonlijke leven. Voor de werkgever een waardevolle en betrouwbare kracht.
De verbindende factor
Als jobcoach kijkt Pieter altijd naar de mogelijkheden. Want die heeft iedereen! Altijd met werk als doel. Een jobcoach vormt de verbinding tussen werknemer en werkgever. En ontzorgt door het bieden van inzichten. De jobcoach ondersteunt de medewerker én leidinggevende om zo goed mogelijk met elkaar samen te werken. Zodat de medewerker optimaal kan functioneren op de werkplek. Dit wordt vastgelegd in een zogenaamd werkpaspoort. Hiermee kan de werkgever zich verdiepen in iemands beperking. En zo begrip creëren. Dit paspoort is van belang om een werknemer zo veel mogelijk in zijn kracht te zetten. Diegene is altijd het uitgangspunt. En de jobcoach helpt hier bij!
Persoonlijke kracht
Het loopt ook wel eens mis tussen werkgever en werknemer. Dat kan gebeuren. Ze spreken dan even niet dezelfde taal. Ook dan komt de jobcoach in beeld. Om ervoor te zorgen dat iedereen elkaar weer begrijpt. De balans te herstellen. Een veilige werkplek. Dat is waar men zich op een respectvolle en zo goed mogelijke manier kan ontwikkelen. Niet vanuit bescherming, maar vanuit persoonlijke kracht. Mooi toch? Zo sluit Pieter af, met een grote glimlach op zijn gezicht.
En dát is waar Empatec het voor doet. De verbinding tot stand brengen tussen werkgever en werknemer. Iedere dag weer.
20
NUMMER 08 • 2019
CULTUUR
&UITGAAN
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST
21
GESLAAGD JAAR VOOR KUNSTENCENTRUM ATRIUM
Kunstencentrum, met Muziekschool Bolsward als een van de ruim twintig locaties, kijkt terug op een mooi seizoen waarin de energie van At the Watergate nog alom aanwezig was. Zo nam niet alleen de belangstelling voor de lessen en cursussen toe, er waren ook veel mooie optredens van de muzikanten, dansers, theatermakers, beeldend kunstenaars en MUZT Musicalopleiding. Een greep uit de hoogtepunten.
Met een nieuw concept, Atrium on Tour, trok de popafdeling van het kunstencentrum afgelopen seizoen Sneek in. Op diverse plekken, waaronder Biercafé 3B en in de Marktstraat, waren op een avond meerdere talentvolle bandjes te zien. Het
Bolwerk • VRIJDAG 4 OKTOBER v.a. 21.00 uur Het nieuwe seizoen van Poppodium Bolwerk wordt op 13 september afgetrapt. Programmeur Ype Terwisscha van Scheltinga kijkt ondermeer uit naar de Stones Sessions op vrijdag 4 oktober, dat een dampende rock ‘n roll-show belooft te worden.
Je kon erop wachten. Recent waren een paar keer de evenbeelden van The Beatles in Het Bolwerk te zien; dan kunnen The Stones niet achterblijven! De Stones Sessions bestaat uit vijf talentvolle muzikanten die zich op het rijke oeuvre van The Rolling Stones hebben gestort. De mannen maken in het dagelijks leven deel uit van bands als Nielson, The Royal Engineers, Lisa Loïs en Money & The Man en delen een voorliefde voor onverwoestbare rock ‘n roll-klassiekers als ‘Paint it Black’, Brown Sugar’ en ‘Honky Tonk Women’. Vol eigenheid, muzikaliteit en doorzettingsvermogen worden de Stones-krakers door hen nieuw leven ingeblazen. Mick Jagger, Keith Richards, Ronnie Wood en Charlie Watts spelen uiteraard nog steeds. Sterker, de heren op leeftijd hebben aan energie niet ingeboet. Zo kwamen zij met Blue & Lonesome eind 2016 weer met een sterk album op de proppen. Bij de Stones Sessions gaat het publiek terug naar de hoogtijddagen, de roerige jaren zestig en zeventig. De ene na de andere hit zal de Bolwerk-zaal worden ingeslingerd, belooft Ype. Inclusief zweet, blues, rokende gitaarversterkers, geleid door de pittige rocksound van zanger Jeffrey Hendriks. “Stones Sessions is de grote verrassing in 2019 in tributeland”, aldus de Bolwerk-programmeur, “Maar let wel, we hebben het niet over een saaie, stoffige coverband met pruikjes! Deze jonge honden duiken vol overgave op alles wat The Stones met zich meebrengen. Nummers als ‘Satisfaction’ en ‘Jumping Jack Flash’ worden vakkundig aaneengeregen met parels als ‘Angie’ en ‘Wild Horses’. Een must voor de fans van The Rolling Stones!”
VRIJDAG 4 OKTOBER // ZAAL OPEN: 21.00 UUR //PRIJS: € 15,- VVK // DEUR € 18,-
Maandag 26 augustus: Start lessen en cursussen Vrijdag 30 augustus
Audities MUZT (opgeven via website)
Vrijwel alle Atrium-dansleerlingen traden in het weekend van 15 en 16 juni op bij de Atrium Dansdagen in Theater Sneek. Er waren uiteenlopende dansstijlen en leeftijden te zien. Van de 4-jarige ballerina’s uit de lessen Algemene Dansante Vorming (ADV) van Niels van der Wal
Zaterdag 14 september
UIT Festival in Sneek (Kunstencentrum Atrium aanwezig)
Zondag 20 oktober
Eerste Topzondag met Koffiegeur van 2019-2020
THEATER SNEEK THEATER IS MEER DAN ALLEEN DE VOORSTELLING: GRATIS INLEIDING!
Theater Sneek heeft meer te bieden dan alleen de voorstellingen in de theaterzaal. Zo wordt een aantal voorstellingen voorafgegaan door een inleiding, waarin meer achtergrondinformatie over de voorstelling wordt gegeven. Altijd al willen weten hoe een voorstelling tot stand komt of meer weten over de achtergrond van de voorstelling? Het bijwonen van een inleiding is leerzaam en de ervaring leert dat met extra voorkennis de theaterbeleving compleet wordt. De inleidingen beginnen meestal één uur voor aanvang van de voorstelling, duren ongeveer 30 minuten en zijn vooraf te reserveren bij de kassa of online via de site. Onderstaande voorstellingen met een inleiding in het seizoen 2019/2020. SIMON & GARFUNKELS SOUNDS OF SILENCE // 27.10.2019
FOTO:AAD NIEUWLAND
STONES SESSIONS
Dertien muziekleerlingen zijn dit seizoen geslaagd voor hun D-examen, de hoogste proeve van bekwaamheid op een muziekschool. Deze ‘Atriummers’ zijn nu klaar voor een stap naar het conservatorium. De 18-jarige Alysha Goesten uit Scharnegoutum wist maar liefst twee D-examens met succes af te ronden: piano en viool. De diploma’s werden donderdag 4 juli uitgereikt.
Voor in de agenda!
Dansers schitteren in theater
Atrium on Tour
Geslaagd voor hoogste muziekexamen
Een album dat van grote invloed is geweest op de muziekgeschiedenis.
THE FORTUNATE SONS // 10.11.19
Sounds of silence
De achtergrond van één van de populairste rockbands ter wereld met hits als ‘Bad Moon Rising’ en ‘Proud Mary’.
THE ROLLING STONES’ STICKY FINGERS // 22.01.2020 Historische songs als Brown Sugar, Sister Morphine en Wild Horses worden toegelicht.
FOTO: PIEK
MUZT overtrof zichzelf dit voorjaar met ‘Shrek de Musical’. De voorstelling kon rekenen op lovende recensies, met vijf sterren van de Leeuwarder Courant. Door het verkoopsucces besloot Theater Sneek er in mei twee shows aan vast te plakken. Zo was de musical acht keer te bewonderen en werd er een record voor het theater gebroken: ‘Shrek’ trok ruim 4000 bezoekers, nooit eerder gingen zoveel mensen naar dezelfde voorstelling bij de Sneker schouwburg.
Muzikanten in Súdwest-Fryslân hadden in 2018 met At the Watergate een drukke lente. Hierdoor kon het jaarlijkse Súdwest Festival niet doorgaan. Maar afgelopen voorjaar stond het evenement gewoon weer op de agenda. Orkesten, ensembles, koren en andere muziekgezelschappen verzamelden zich op zondag 24 maart in De Klameare in Workum voor een drukbezochte achtste editie.
FOTO: MARGO MINK
Vijf sterren en record voor ‘Shrek’
Súdwest Festival weer terug
en de klassieke spitzendansers van Jacqueline Veldhuis tot de moderne dansers van Afke Brenninkmeijer, jazzgroepen van Raymond Guzman en een hiphop-crew van Jarno Spijker. Ook speciale talentklassen en Dance Explosion (DE) waren van de partij. DE keerde het volgende weekend terug in het theater met twee uitvoeringen van de eigen show Amour-Amor.
FOTO: CASPER FERWERDA
De zevende editie van het muziekfestival VERS! stond zaterdag 2 februari in het teken van de plastic soep. Bij de podia in Kunstencentrum Atrium en Poppodium Bolwerk werd er op allerlei manieren aandacht voor gevraagd. Zo was er een Plastic Soup Song en een expositie van kunstobjecten, gemaakt door leerlingen van de Internationale Schakelklas in Sneek. In de aanloop naar VERS! was er een speciaal lesprogramma op basisscholen in Súdwest-Fryslân. Bij VERS! bestaat het programma traditiegetrouw uit jong regionaal talent en gevestigde namen. Deze keer waren er optredens van onder anderen The Cool Quest, Mark Alban Lotz, Harm Goslink Kuiper, het Punk ’n Jazz Orchestra en de Bogerman Bigband.
FOTO: CASPER FERWERDA
Plastic Soup in de spotlights
MUZT sleepte met de musical ‘Spamalot’ twee nominaties in de wacht voor de Amateur Musical Awards 2018: ‘Beste Ensemble’ en de hoofdcategorie ‘Beste Musical’. Voor de AMA 2018 waren 86 door amateurs uitgevoerde voorstellingen ingezonden. De jonge talenten van MUZT grepen net naast het goud bij het AMA-gala in het Nieuwe Luxor Theater, maar gaven in Rotterdam een spetterend optreden weg dat live op televisie werd uitgezonden.
FOTO: RONALD MORS
MUZT genomineerd bij AMA
FOTO: ESTHER DE VRIES
FOTO: KARIN CALF
FOTO: NIELS VAN DER WAL
affiche verschilde per optreden en telkens was er veel publiek. Het initiatief van popcoördinator PieterKlaas de Groot werd zo een groot succes en zal een vervolg krijgen in het nieuwe seizoen.
HER MAJESTY// 29.02.20 Een interessante lezing over de geschiedenis van de countryrock.
PINK FLOYD PROJECT THE WALL 40 YEARS // 13.03.20 Achtergrond over het legendarische dubbelalbum ‘The Wall’ van Pink Floyd.
Tonio
SCAPINO BALLET – PEARL // 31.03.2020
PORGY FRANSSEN & JACQUELINE BLOM - TONIO // 12.02.2020
Tijdens de inleiding wordt de thematiek, het creatieproces en wordt de werkwijze en unieke bewegingstaal van Ed Wubbe toegelicht.
Deze inleiding gaat in op onderwerpen als de totstandkoming van de bewerking, het maakproces en de visie van de regisseur.
WWW.THEATERSNEEK.NL
agenda Do. 8 en vr. 9 augustus
Za. 10 t/m Za. 17 augustus
Zondag 18 augustus
FRIESLAND WATERSPORT Op donderdag (Lemmer) en vrijdag (Sneek) strijden 14 skûtsjes om het SKS kampioenschap.
FRIESLAND WATERSPORT In vier klassen wordt gestreden om het IFKS Kampioenschap.
KORNWERDERZAND FIETSEN/WANDELEN
sks skûtsjesIlen
donderdag 8 augustus
ff boeren
HARICH OPEN DAG Op 8 en 15 augustus kun je FF Boeren in Gaasterland. Gebruik al je zintuigen en bezichtig diverse boerenbedrijven.
boerenmarkt WOUDSEND STREEKMARKT
Wekelijks een boerenmarkt met gratis vaartochtje door het dorp. Centrum. 11.00-17.00 uur.
swIngterras
SNEEK MUZIEK Iedere donderdagavond live muziekoptredens op de Marktstraat. 20.00 uur
T/m Zo. 11 augustus
sneekweek
SNEEK EVENEMENT Met zeilwedstrijden, muziek, kermis, kindermiddagen, festiviteiten, Sneekweek Straattheaterfestival, Rabo Sneekweek Slotconcert en meer.
dI. 6 t/m Za. 10 augustus
lemsterwIke
Ifks skûtsjesIlen
Zondag 11 augustus
rabo sneekweek slotconcert SNEEK MUZIEK
Voor de 5e keer zal het Rabo Sneekweek Slotconcert de Sneekweekfestiviteiten afsluiten. Looxmagracht. 16.30-18.30 uur.
dInsdag 13 augustus
Zomermarkt KOUDUM MARKT
Op 13 en 20 augustus gezellige zomermarkt. Centrum. 10.00-17.00 uur
woendag 14 augustus
Do. 22 t/m Za. 24 augustus
glemmer beach
LEMMER MUZIEK Driedaags strandfestival met artiesten als Rowwen Hèze, UB40, Clouseau, Level 42, Tino Martin, Davina Michelle en Nielson. Strand Lemmer.
Gondelvaart door de Luts met prachtige gondels en muziek. Luts. 20.00 uur
Zaterdag 31 augustus
Shanty StraatfestIval JOURE MUZIEK
Shantykoor de Warringers organiseert voor de 20e maal het festival, bijgestaan door vier gastkoren. Midstraat 13.00-17.00 uur
SwIngIng Sneek SNEEK MUZIEK
HEEG THEATER Theater aan het water met theatergroep Plankgas met ‘Heb ik weer, een kuur van een uur’. 20.00 uur
Zondag 1 september
Parfum maken
OUDEMIRDUM WORKSHOP Maak je eigen parfum van bloemen en kruiden met Eyra’s Kruidentuin. Bezoekerscentrum Mar en Klif. 14.00 uur
Makkumer VIsserIjdagen MAKKUM EVENEMENT
JOURE BRADERIE De Midstraat wordt omgedoopt tot echte Mont Martre Markt. 10.00-21.00 uur
vrIjdag 16 augustus
Zaterdag 10 augustus
Het centrum van Joure is het toneel voor muzikanten en straatartiesten. 14.00 uur
SANDFIRDEN MUZIEK Projectkoor uit Duitsland dat een muzikale avond verzorgt in het kerkje van Sânfurd. 20.00 uur
WORKUM MARKT Gezellige markt met braderie en sneupersmarkt. De Merk. 10.00-17.00 uur
BALK OPTOCHT
Frisian @TheBeach is een spectaculaire Friese paardenshow op het Lemster strand. 19.30 uur
LEMMER SHOW
Vrijdag 9 augustus
pop-up koor
ToerIstIsche markt
Gondelvaart
FRIESE PAARDENSHOW
Drie dagen lang activiteiten en feest voor jong en oud.
FRIESLAND OPEN DAG Veel kerken in Friesland openen in de zomer hun deuren op zaterdagmiddag, soms met extra activiteiten als exposities en muziek.
Woensdag 21 augustus
MAKKUM MARKT Zomermarkt met muziek met thema zon, zee, zottigheid. De Holle Poarte. 12.00-19.00 uur
Een swingend slot van een prachtige zomer. Centrum. 14.00-01.00 uur
Do. 15 t/m Za. 17 augustus
tsjerkepaad
De laatste zondag dat het fietspad over de Afsluitdijk wordt opengesteld voor fietsers en wandelaars.
Boulevardmarkt
vrIjdag 23 augustus
LEMMER EVENEMENT SKS Skûtsjesilen met kermis, livemuziek en vuurwerk op de slotavond.
romantIsche markt
openstellIng fIetspad afsluItdIjk
Donderdag 29 augustus
joure swIngt JOURE MUZIEK
marktpleIn lIve BOLSWARD MUZIEK
Livemuziek met Tuulk op het Marktplein. 20.00 uur
Zaterdag 17 augustus
la manouche WORKUM MUZIEK
Kampvuurconcert met trio La Manouche. Op de Hoek van de Stal. 20.30 uur
plankgas
Vr. 23 t/m Zo. 25 augustus
frIese streekmarkt HEMELUM
Doe je boodschappen op de eerste zondag van de maand bij de Flinkefarm. 10.00-17.00 uur
nachtkIjkers fIlmfestIval KoopZondag HEEG FILM
SNEEK WINKELEN
Een weekend lang films kijken in de openlucht. Watersportcamping.
Koopzondag op de eerste zondag van de maand. Centrum. 12.00-17.00 uur
Zaterdag 24 augustus
nk fIerljeppen jeugd IT HEIDENSKIP SPORT
De jongste fierljeppers strijden om de titel Nederlands Jeugd kampioen 2019. Brânburren. 13.00 uur
Zondag 25 augustus
kIds glemmer
LEMMER FESTIVAL Groots opgezet muziek-, speel- en doe-festival voor kinderen. Strand Lemmer. 12.00-19.00 uur
Drekrace
HEEG SPORTEVENEMENT
Een uitdagend parcours met afwisselende obstakels en dreksloten. Pharshoeke. 12.00 uur
rondleIding vlIndertuIn LEMMER EXCURSIE Maak o.l.v. een gids een wandeling door de Strúntún en ontdek de rijke plantengroei en het uitbundige dierenleven in de tuin. Flevostraat. 14.00 uur
voorproefje 5 september 7 september 15 september 21 september
AllegorIsche optocht SInt NIcolaasga ‘GreIdhoek’ FestIval Wommels FestIval Monumenten, MuZIek en Meer Woudsend ShantyfestIval en sprIngkussen Elfstedentocht Sneek
Aangenaam
Foto: sneek.nl
noflIk
Rabo Sneekweek Slotconcert
ZONDAG 11 AUGUSTUS
ZATERDAG 17 AUGUSTUS
VRIJDAG 23 T/M ZONDAG 25 AUGUSTUS
NachtkIjkers FIlmfestIval
Op zondag 11 augustus zal voor de 5e keer het semiklassieke concert ten gehore worden gebracht in de Looxmagracht. De BASIC XL zal het openlucht grachtenconcert uitvoeren met dit jaar als speciale solisten: Janneke Brakels, Maaike Kampen en Jelle B. De muzikale leiding is onder auspiciën van Theo Brouwer. Het orkest van DEBASIC XL bestaat uit zowel amateurs als professionals met strijkers, blazers en een ritmegroep met leden verspreid over de hele provincie en ver daar buiten. Beluister het concert vanaf de kade of (voor een kleine bijdrage) vanuit een sloep.
Voor de liefhebber van pure gipsymuziek is er een kampvuur concert van trio La Manouche op het terrein van ‘Op de Hoek van de Stal’ in Workum. Met temperamentvolle zang, geraffineerd gitaarwerk en melodisch klarinetspel wordt de luisteraar meegenomen op reis met de zigeunerkaravaan. La Manouche heeft een gevarieerd programma met liederen en muziek uit de Roma- en Sinti cultuur. Tijdens het concert krijgt het publiek ook tekst en uitleg over de gezongen stukken en achtergrondinformatie van het reizende volk.
Kom een weekend lang films kijken in de openlucht tijdens het Nachtkijkers festival in Heeg. Dit festival wordt voor de tweede keer georganiseerd. Overdag kun je heerlijk relaxen in het water of aan de strandbar en ondertussen wordt er voor livemuziek en optredens gezorgd. Wanneer de zon op vrijdagen zaterdagavond ondergaat, gaan de projectors aan en wordt er een mix van verrassende films vertoond.
WWW.SNEEK.NL/SNEEKWEEK
WWW.OPDEHOEKVANDESTAL.EU
WWW.NACHTKIJKERSFILMFESTIVAL.NL
berne wIlle KInderpret
Foto: StudioFEM
Rabo Sneekweek Slotconcert La Manouche
Kids Glemmer
DONDERDAG 8 EN 15 AUGUSTUS
ZONDAG 25 AUGUSTUS
FF Boeren
KIds Glemmer
Kom kijken, kom ruiken, kom luisteren, kom proeven tijdens de open dagen van FF Boeren in Gaasterland. Op 8 augustus ben je welkom in Mirns en Hemelum waar een verrassende route is samengesteld met geiten en koeien, een loonbedrijf en vogelkijkhut De Mok. Op 15 augustus is de route in en rondom Oudemirdum met een verzameling John Deere tractoren, koeienbedrijven bezichtigen, een opfokstal voor paarden en word je bijgepraat over hoe en wat een akkerbouwbedrijf verbouwt.
Voor de 7e keer kunnen alle kinderen met de voetjes in het zand genieten van Kids Glemmer 2019 - All family. Dit is een groots opgezet muziek-, speel- en doe-festival voor kinderen tot en met 12 jaar met een schuimbad, survivalparcours, attracties en nog veel meer. Op het podium is een Discoshow en zijn er te gekke optredens. Dit jaar is het extra leuk voor de ouders, opa’s en oma’s met een volwassenenprogramma tot 17.00 uur.
WWW.FFBOEREN.NL
WWW.KIDSGLEMMER.NL
rondvaarten
Het water op, maar niet zelf varen? In Waterland van Friesland zijn er veel mogelijkheden. Van comfortabele rondvaartboot tot rondvaart met praam of authentiek skûtsje. Onze complete agenda vind je op www.waterlandvanfriesland.nl
ABONNEER JE NU!
BELEEF 4x TERSCHELLING VOOR MAAR € 22,50 PER JAAR
Ook leuk om als cadeau te geven!
Ja!
IK NEEM EEN ABONNEMENT OP TERSCHELLING MAGAZINE!
Naam ............................................................................................................................................................................................................................................................................ Adres
..................................................................................................................................................................................................................................................................
Postcode
......................................................................................................................................................................................................................................................
Woonplaats Telefoon E-mail
............................................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................................................
Ik geef het jaarabonnement cadeau en stopt automatisch. Het abonnement is bestemd voor:
Naam
.................................................................................................................................................................................................................
Adres
.................................................................................................................................................................................................................
Postcode Woonplaats
.............................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................................................
Voor een jaarabonnement van 4 nummers betaal ik € 22,50. Ik machtig Terschelling Magazine het abonnementsgeld automatisch van mijn rekening af te schrijven. Bankrekeningnummer: Handtekening:
.....................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................................
Het abonnement loopt tot wederopzegging, tenzij wij zes weken voor afloop van de abonnementsperiode een schriftelijke opzegging hebben ontvangen. Cadeau-abonnementen stoppen automatisch na 1 jaar. Stuur of email deze bon naar: Ying Media BV t.a.v. Terschelling Magazine, Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek | info@yingmedia.nl
Voor meer informatie of vragen kunt u contact opnemen met: Ying Media BV: info@yingmedia.nl of bel 0515-745005
TM-abonnement_adv_TM_2-1.indd 1
17-04-19 07:43
De krant is gewoon leuker! Uw krantendrukker sinds 1882
ADRES Werktuigenweg 9 8304 AZ Emmeloord
POSTADRES Postbus 1029 8300 BA Emmeloord
T W E
+31 (0) 527 630 200 hoekstrakrantendruk.nl info@hoekstrakrantendruk.nl
SPORT
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST
25
Nard Brandsma op jacht naar het Fries record Lang leek het erop dat het huidige fierljepseizoen voor Nard Brandsma uit Workum desastreus zou verlopen. De topklasser kwam er de eerste maanden van het jaar niet aan te pas en soms was een top vijf klassering al te hoog gegrepen. Maar de kentering is daar. De eerste winst is binnen en Brandsma vertolkte een substantiële rol bij het verslaan van de Hollanders, begin juli in de befaamde tweekamp die dit jaar in IJlst plaatsvond. Het zal niet het laatste wapenfeit zijn dit jaar, als het aan de 29-jarige ljepper ligt. TEKST GERARD VAN LEEUWEN // FOTO'S ORANGEPICTURES.NL
Als de sportredactie de smaakvolle woning aan de Blomikkers betreedt is Brandsma bezig het ontbijt af te ronden. Een bruiloft op de vrijdagavond was later geëindigd dan gedacht. “Gelukkig springen we pas vanavond. Het zal mijn prestaties niet beïnvloeden.” Nard Brandsma is een vrucht van de Heidenskipster talentenboom die al decennialang ‘topfierljeppers’ voortbrengt. “Het zit hier min of meer in het DNA. Vroeger waren er hier al ljeppers die de dorpsfeesten in Fryslân afgingen en als een soort folkloristisch onderdeel een klein graantje meepikten. Dat folkloristische aspect is er nog wel, maar speelt een inmiddels een ondergeschoven rol. Je mag nu echt wel van een sport spreken. Weliswaar een kleine, maar ik denk dat de springers in mijn klasse er toch snel minimaal tien uren per week insteken. En dat gaat het hele jaar door, want in de winter trainen we gewoon door. Veelal op de atletiekbaan maar ook in het krachthonk.” De matige start van dit seizoen is eenvoudig te verklaren. Nard: “Eigenlijk ben ik maar met één ding bezig en dat is het pakken van het Fries record. Dat staat op naam van Bart Helmholt. De afstand van 21,64 meter zit steeds in mijn achterhoofd. Dat is mijn streven en daarvoor gaat alles aan de kant. Ik zou al mijn prijzen zo willen inleveren voor dat record.” Brandsma besloot deze winter tot
een rigoureuze stap: het gebruik van spikes. Nard: “Vier jaar geleden heb ik het ook geprobeerd. Na een aantal mislukte wedstrijden heb ik de hele handel aan de kant gegooid en ben ik weer overgestapt op de oude manier zonder schoenen. In de afgelopen winterperiode heb ik er goed over nagedacht en geconcludeerd dat als ik het Fries record zou willen pakken er een andere aanpak nodig zou zijn. Samen met mijn coach hebben we de daad bij het woord gevoegd en zijn we gaan trainen op spikes. Die aanpassing verliep in het begin niet vlekkeloos, zeg maar stroef. De resultaten bleven uit. Maar doordat we hebben kunnen finetunen, hebben we nu de opgaande lijn te pakken. Ik heb mijn techniek iets aangepast en het accent iets meer verlegd op het klemmen van de stok. Dat pakt nu wel goed uit. Het is duidelijk dat je op spikes meer snelheid kunt maken, dus het was een kwestie van het vinden van de goede techniek. Carbon en spikes zijn geen natuurlijke vrienden. Ik heb er vertrouwen in dat het lek nu boven is. Jaco de Groot (de enige man die ooit over de 22 meter sprong, red.) gebruikt ook spikes.”
TRAINING Nard Brandsma stopt veel tijd in de trainingen om de ultieme sprong te kunnen maken. “In It Heidenskip bij de ouderlijke woning hebben we een klimpaal waar ik regelmaat ben te vinden. Daarnaast zijn er nog
en blijft een kleine sport, maar daar is niets mis mee. Ik heb respect voor het werk dat men namens de FLB (Fryske Ljeppers Boun, red) doet voor het fierljeppen. De focus ligt op het levend houden van de sport en de instroom van onderop. Dat lijkt me de juiste prioriteit. Ik vind dat belangrijker dan een poging om de sport te internationaliseren. Het maakt onderdeel uit van een cultuur. Ik zie de meerwaarde van ljeppende Koreanen niet zo. Die hebben toch ook hun eigen sporten?”
JACHT
“21.64 meter zit altijd in mijn achterhoofd” de reguliere trainingen en ook ben ik te vinden in de sportschool, al is dat in de winter wat frequenter. We springen twee keer in de week wedstrijden. Op woensdag- en zaterdagavond. Om het topsport te noemen gaat wellicht wat ver, maar
een uit de hand gelopen hobby is het zeker. Fierljeppen is een echte sport. De concurrentie aan de top is de laatste jaren heftiger geworden. Er zijn veel junioren doorgestroomd die hun plaatsje in de top opeisen en dat is te merken. Het is
Nard Brandsma zal er alles aan doen om het felbegeerde record van Bart Helmholt te verbeteren. “Daar ga ik voor en daarvoor moet alles wijken. Dat neemt niet weg dat ik elke wedstrijd waaraan ik aan de start kom wil winnen. Dat is de aard van het beestje. Voor het prijzengeld hoef je het in ieder geval niet doen, haha”, vertelt de scheepsontwerper die dagelijks naar zijn werk in Burgum pendelt. “Twee wedstrijden springen er wat mij betreft nog wel bovenuit. Het FNM op de thuisschans in It Heidenskip, want daar komen de Hollanders ook en uiteraard wil ik Fries kampioen worden. Maar dat record…”
26
NUMMER 08 • 2019
HET KOERDISCHE STEL KURDSTAN EN DISHIR ZIJN BLIJ DAT ZE SINDS EEN PAAR JAAR IN NEDERLAND WONEN.
DE REIS VAN DISHIR EN KURDSTAN Auto-onderdelen her en der. De geur van motorolie. Gereedschap binnen handbereik. Sterke handen die graag auto’s repareren. De donkerharige Dishir Abdulrahman (31) doet niets liever. Samen met zijn vriendin Kurdstan Hasiko (22) heeft hij in 2015 een lange reis afgelegd. In hun thuisland Syrië was het niet langer meer veilig. Via verschillende landen zijn ze uiteindelijk in Nederland terecht gekomen.
Nieuw thuis
Nederland is nu hun thuis. Het gezin zou niets anders meer willen. Samen hebben zij een dochtertje van drie jaar oud: Mawlida. Zodra ze over hun dochter vertellen, beginnen ze te stralen. Nederlanders zijn aardig, zo vertelt Dishir. Via de overheid kregen zij een woning toegewezen. In Minnertsga, een klein pittoresk dorpje in het noorden van Friesland. Het stel is van Koerdische afkomst. Sommige gewoontes en gebruiken zijn anders dan die van de Nederlanders. Maar sommige ook weer niet. Zo dragen vrouwen geen hoofddoek. Mannen geven vrouwen een hand. En het is gebruikelijk dat vrouwen wél werken. Dat geldt ook voor Kurdstan.
Albert Heijn
Ze is een pittige dame, die weet wat ze wil. Werken in een winkel. Kurdstan is dan ook druk bezig om de Nederlandse taal te leren. Ze volgt een cursus ‘Alfabetisering’ gevolgd. Pastiel helpt haar hier bij. Samen met haar Pastiel jobcoach Margaret heeft zij een werkervaringsplek geregeld. Bij Albert Heijn in Sint Annaparochie. Aankomende zomer gaat zij taalverhogingslessen volgen. En als ze dit heeft afgerond gaat ze een opleiding volgen richting detailhandel. Haar wens is om bij Albert Heijn te blijven werken. Ze helpt graag klanten. De collega’s zijn aardig. Samenwerken is erg leuk. En haar taal gaat hierdoor in stappen vooruit. “Ik geniet heel erg van het werken in de winkel.” Kurdstan is blij met haar jobcoach. Zij helpt haar waar het kan.
Automonteur
Van jongs af aan repareerde hij altijd al van alles. Auto’s van vrienden en familie. En zo werd Dishir monteur. Eenmaal in Nederland wilde hij zijn beroep graag weer oppakken. Samen met zijn jobcoach Margaret is het gelukt! Hij werkt inmiddels als automonteur bij Auto First in Sint Annaparochie. Eigenaar Laas Douma is erg blij met Dishir. Hij vindt hem een harde werker. Deze baan werkt mooi mee aan het leren van onze taal. In het begin moest Dishir wel erg wennen aan de Nederlandse werkwijze. In Syrië wordt er veel gerepareerd. Hier wordt vooral veel vervangen. Zijn diploma voor automonteur heeft hij nog niet. Maar dat geeft niet. Binnenkort gaat hij naar school om deze alsnog te behalen. Pastiel helpt hem hier bij. Jobcoach Margaret is trots op het stel. Samen komen ze er wel! En dát is waar Pastiel het voor doet. Statushouders helpen bij het leren van de Nederlandse taal. Waardoor zij zich verder kunnen ontwikkelen en kunnen integreren. En hierdoor werk kunnen vinden dat bij hun past.
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
27
TEKST JOERI VAN LEEUWEN // FOTO'S FOTOGRAFIE JELLY MELLEMA
JENTE BOOTSMA, NIEUWE TRAINER VV WORKUM
“IK HEB NOG GEEN IDEE HOE STERK WE ZIJN” Het voorgaande voetbalseizoen voor vv Workum verliep uitstekend, met plaatsing voor de nacompetitie als eindresultaat. Zoals gebruikelijk de afgelopen jaren, haalden de roodhemden de tweede ronde niet, waardoor men komend seizoen weer in de derde klasse te bewonderen zal zijn. Dit gaat gebeuren onder leiding van de nieuwe jonge trainer Jente Bootsma, voor hem is het zijn eerste klus als hoofdtrainer. Voor de 26-jarige trainer was het absoluut niet de planning om al op jonge leeftijd aan het roer te staan bij een voetbalclub. “Nee, dat is een samenloop van omstandigheden. Ik heb mijn kruisband gescheurd op het moment dat ik net aan het eerste elftal van Oeverzwaluwen rook. Na een half seizoen gebeurde dat en later nog tweemaal. Hierdoor werd ik vroegtijdig gedwongen om een beetje om mij heen te kijken richting iets anders. Ik ben in Groningen gaan studeren aan de Academie voor Lichamelijk Onderwijs. Zo ben ik uiteindelijk een beetje in het trainerswereldje gerold. Ik heb enkele seizoenen rondgelopen bij Be Quick als jeugdtrainer. Daar heb ik wel veel aan gehad. In het begin heb ik dat gecombineerd met het trainerschap van het tweede elftal van Oeverzwaluwen. Dat was een beetje uit nood geboren. Vorig seizoen heb ik het tweede elftal van LSC in Sneek getraind. Daar ben ik nu nog steeds hoofd jeugdopleidingen en daarnaast nu dus ook hoofdtrainer van Workum.”
PROCEDURE “Toen ik de vacature van Workum voorbij zag komen heb ik geschreven en ondanks dat ik het eerlijk gezegd niet verwachtte, kreeg ik een uitnodiging om op gesprek te komen. Bij LSC had ik een tweejarig contract waardoor ik ook daar op gesprek moest, om te kijken wat haalbaar zou zijn met een eventuele combinatie van beide functies. Bij Workum was ik een van de vijf gegadigden die op gesprek mocht komen en niet veel later belde de voorzitter mij op om ook voor een tweede gesprek langs te komen, met het idee om eruit te komen. Dat is dus uiteindelijk geslaagd waardoor ik inmiddels hoofdtrainer ben van deze mooie vereniging”, aldus de in Sneek woonachtige Bootsma.
VOORBEREIDING
“Ik zal best wel een paar keer op mijn bek gaan”
Waar Bootsma bij topamateurclub Be Quick Groningen gewend was om de voorbereiding in twee blokken te delen, is dat nu ook bij Workum het geval geweest. “Het eerste blok van de voorbereiding met enkele trainingen en een oefenwedstrijd heb ik als positief ervaren. Mede vanwege het feit dat ik als nieuwe trainer ben aangesteld, heb ik de tijd genomen om in dat eerste blok te kijken naar de groepsdynamiek. Hoe gaan spelers met elkaar om, hoe gaan ze om met tactische opdrachten en hoe ziet hun persoonlijkheid eruit. Gezien het een jonge spelersgroep is, is het zeer interessant om dat te observeren. In de oefenwedstrijd die we speelden lukte het bijvoorbeeld niet om de tactische opdracht, de as dichthouden, voor elkaar te krijgen. Ik ben dan over verschillende dingen nog niet uit. Tijdens mijn vakantie heb ik daar-
over nagedacht en voor de voorbereiding in augustus en september gaan we kijken wat de uitwerking daarvan is.”
SPELPRINCIPES Een nieuwe hype binnen het voetbal is het loslaten van voetballen vanuit een formatie en meer te kiezen voor een concept vanuit een gedachte met spelprincipes. De UEFA B coach is daarover zeer te spreken: “In het verleden hebben we met de selectietrainers van Be Quick het hele voetbal ontleed. Hoe om te gaan wanneer we de bal hebben en wanneer we deze niet hebben. Als voorbeeld tussen beide gebruik ik dan vaak het volgende: Als verdediger A de bal heeft en de bal naar verdediger B speelt, dan schuiven de spitsen die kant op bij vaste patronen. Voor het spelen vanuit principes heb je dan een taak als team met bijvoorbeeld dat alle afstanden even compact blijven. Dat wil zeggen dat ook middenvelders, verdedigers en een doelman meedoen en niet alleen de aanvallers uit het voorgaande voorbeeld. Ik weet dat deze denkwijze anders is ten opzichte van hoe de meeste spelers gewend zijn te denken en het zal dus misschien ook nog wel de nodige tijd vergen, wat overigens niet automatisch zegt dat je geen punten haalt. De wijze van werken is alleen anders, het beoordelen ook.”
AMBITIES Voor zowel de trainer als ook de vereniging zijn er bepaalde ambities. “Over hoe sterk we zijn in de competitie heb ik geen idee op dit moment. Wij hebben twee spelers van LSC erbij gekregen, maar Scharnegoutum heeft er bijvoorbeeld vier bijgekregen en waren vorig seizoen al sterk. SWZ is nieuw, maar heeft een goede ploeg. Heerenveense Boys werd vorig jaar tweede en dan heb je nog SVM uit Marknesse die in een andere derde klasse goed speelde en TONEGO (Luttelgeest) is een degradant. Bij elkaar ligt er een grote uitdaging in de competitie. In mijn carrière bij de jeugd ging het vaak om de ontwikkelingen, ondanks dat je dan weleens verloor. Dat is komend seizoen wel anders. Hier gaat het ook om het resultaat. Binnen enkele seizoenen wil Workum in ieder geval de stap maken naar de tweede klasse. Qua faciliteiten heeft de vereniging het al goed voor elkaar, al zullen
“Binnen enkele seizoenen wil Workum de stap maken naar de tweede klasse” er nog wel stappen moeten worden gezet om de doelstelling te realiseren.”
PERSOONLIJKE ONTWIKKELING De docent lichamelijke opvoeding aan het Bogerman te Sneek is een trainer met geen kinderachtige persoonlijke ambities. “Ik heb nu UEFA B maar heb de wens om ook UEFA A (voormalige TC1) en UEFA Pro (betaald voetbal) te gaan halen op termijn. Het voordeel is dat de toelating iets is versoepeld waardoor je ook meer kansen hebt als niet ex-profvoetballer. Ik heb enkele oud-collega trainers met wie ik nog regelmatig bijeenkom om te praten over voetbalproblemen, ontwikkelingen en ook over dingen waar we nu tegenaan lopen. Voor mij is het bijvoorbeeld interessant om als jonge trainer leeftijdsgenoten te coachen, waaronder enkele oud- tegenstanders in de jeugd. Hoe ga je daarmee om en wat ga je doen als dat niet helemaal gaat zoals je had verwacht? Voor mij zal het zonder meer een interessant seizoen worden. Ik zal best wel een paar keer op mijn bek gaan, zowel op het veld als bijvoorbeeld ook in de media. Ik vind het een enorm grote uitdaging om trainer te mogen zijn van Workum.”
28
NUMMER 08 • 2019
John van Kooten van Nautisch Centrum Heech
“IK DOE ZAKEN VANUIT MIJN ONDERBUIKGEVOEL” TEKST EN FOTOGRAFIE WIM WALDA
“Mijn gymleraar zei op de middelbare school al tegen mij: “Jij moet naar het CIOS” en mijn techniekdocenten vonden dat ik in de techniek verder moest. Ik hinkte dus op twee gedachten ten aanzien van mijn beroepskeuze. Maar boven alles was voor mij duidelijk dat ik ‘eigen baasje’ wilde worden. Ik had op mijn achttiende al grootse plannen voor een uitgebreid waterskicentrum op het Wolderwijd. Maar die plannen stierven een zachte dood omdat de politiek liever vissers en zeilers op het Wolderwijd zag. Maar vijfentwintig jaar later, in 2018, mocht ik ‘eigenaar/directeur’ van Nautisch Centrum Heech (NCH) op mijn visitekaartje zetten.” Aan het woord John van Kooten (43), geboren Amsterdammer, ‘happy single’ en woonachtig in Sneek. “Overigens kwam dit niet uit de lucht vallen, want mijn ouders, Johan en Tiny, hebben dit bedrijf aan de Draei 9 in Heeg drieëntwintig jaar geleden al overgenomen en sinds 2000 ben ik voor eenderde deel vennoot in de VOF. Vorig jaar hebben mijn ouders zich teruggetrokken en mag ik mij eigenaar noemen.”
ten, RIB’s, consoleboten, roei-vis-t oerboten en buitenboordmotoren.” “Al vier jaar voor de economische crisis van 2008 zagen wij de watersportmarkt veranderen en wij pasten ons daarbij aan. De verkoopruimte werd uitgebreid met een extra hal en wij hadden ons toegelegd op het rubberbotenen RIB-segment. En dat we dat ‘niet slecht’ doen blijkt wel uit het feit dat we klanten van ver buiten onze landsgrenzen mogen verwelkomen.”
Bij binnenkomst staat John net een klant te woord. Er wordt gelachen, veel en uitbundig. “Dat was een klant met een probleem aan zijn boot” verduidelijkt hij later. “Zoals je kon horen en zien is dat dus naar tevredenheid opgelost. De Amsterdams/ Friese gastvrijheid, gekoppeld aan een flinke dosis humor en souplesse ten aanzien van garantieregelingen is een investering in loyaliteit en creëert dus een win-win situatie. En dat is dan ook het ‘credo’ van ons bedrijf: laagdrempelig, gastvrij en qua service meer doen voor een klant dan hij verwacht. Niet ‘zeiken’ over kleine lettertjes, maar humor, een kop koffie en een oplossingsgerichte instelling.”
DIESEL RUBBING EN EEN NIEUWE CHINESE FAMILIE
JE VADER IS DE GRONDLEGGER VAN NAUTISCH CENTRUM HEECH? “In zijn huidige vorm wel. Maar het bedrijf NCH bestond al wel en was van Loek de Hoog. Die was gespecialiseerd in bemiddeling van gebruikte schepen. Wij hebben na de overname in 1996 de bakens verzet richting sloepen, opblaasboten en RIB’s.” Daarover later meer. John, kwam drieënveertig jaar geleden ter wereld in Amsterdam, maar heeft daar maar anderhalf jaar gewoond, omdat zijn vader in 1977 de allereerste postbode in Almere werd. “Als nieuweling werd ik daarnaast meteen ‘geronseld’ voor de brandweer” duikt vader Johan in de geschiedenis van zijn leven. “Maar dan moest er ook een fatsoenlijke brandweerkazerne komen vond ik en dat hebben we toen met een paar ‘partners in crime’ gerealiseerd.”
BREDE INTERESSE
“IK WIL ALTIJD OVERAL DE BESTE IN ZIJN” Daarna werd Johan centralist op de alarmcentrale, wat hij een jaar of twintig heeft gedaan in achtereenvolgens Almere, Lelystad en weer terug naar Almere.
John van Kooten had een brede interesse in alles wat met sport, techniek en omgang met mensen te maken had. Deed na een technische opleiding in Amsterdam, in Zwolle Sociaal Recreatief Agogisch Werk, volgde kortere opleidingen en cursussen als masseur, sportinstructeur in diverse disciplines en verdiepte zich in het kader van de ‘University of Life’ in andere culturen, reizen, marketing, politiek en psychologie. De leden van de familie Van Kooten zijn afstammelingen van een binnenvaartgeslacht en dus genetisch belast met watersportgenen, hetgeen tot uitdrukking kwam in hun zwerfreizen met het moederschip door heel Nederland. “Mijn vader had een droom om ooit een eigen bedrijf beginnen” vervolgt John de geschiedenis van NCH. “In 1996 nam hij die stap toen de toenmalige eigenaar, Loek de Hoog, zijn bedrijf in de etalage zette. Uiteindelijk ben ik na een paar jaar ook fulltime in het bedrijf gestapt en werd ik naast Johan en Tiny, mede-eigenaar in de VOF. Waar De Hoog was gefocust op bemiddeling van gebruikte jachten, zagen wij meer in de verkoop van nieuwe schepen, sloepen van Antaris, opblaasbo-
“Wat daar in belangrijke mate aan bij heeft gedragen is onze eigen productlijn aan opblaasboten en RIB’s, die worden verkocht onder de naam Diesel Rubbing. Ik liep al een paar jaar rond met de gedachte om zelf een kwaliteitsmerk te importeren, maar dat was met de overspannen markt aan het begin van deze eeuw geen optie; alle betere merken waren al bij importeurs ondergebracht. Tot we in 2008 werden benaderd door een fabrikant uit China die ons vroeg of we hun boten wilden importeren. Ik heb de vraag beantwoord met een wedervraag: Kunnen jullie mijn boten ook maken? Immers, ik ken dankzij onze reparatieklussen elk merk ten voeten uit en vond dat er in kwaliteit best stappen waren te maken.” “Het moest een merk worden dat wat kwaliteit betreft in het hoogste, maar qua prijs in het middensegment valt. Dus de lat lag hoog. Om een lang verhaal kort te maken, mijn vader en ik zijn naar die fabrikant in China afgereisd om een en ander met eigen ogen te bekijken, want ik stap niet als een ‘blinde Maupie’ in een dergelijk avontuur. We werden als vorsten ontvangen, zijn het avontuur aangegaan en hebben zo’n goede band opgebouwd dat we het tegenwoordig bij wijze van spreken over de Chinese tak van de familie van Kooten hebben.”
IK WIL ALTIJD OVERAL DE BESTE IN ZIJN “Ik ben dankzij de sport behoorlijk competitief ingesteld, ik wil altijd de beste zijn. Dat heb ik zakelijk ook. We zien door onze ervaring de zwakkere punten bij andere merken en kunnen daar ons voordeel mee doen richting Diesel Rubbing bij onze Chinese fabrikant. Ons vlaggenschip is de Open Floor, een RIB van 5,2 meter en - dat durf ik zonder valse schaamte te zeggen – daarmee scoren wij zeker nationaal op prijs-kwaliteit verhouding wel de beste cijfers.” Lachend: “Toch weer dat competitieve hè, maar wel vanuit mijn onderbuikgevoel.”
MEER INFO OP: WWW.NAUTISCHCENTRUM.NL WWW.REPARATIE-RUBBERBOOT.NL WWW.DIESELRUBBING.COM
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
29
Anne van Dijk
Vakbondsbestuurder FNV Metaal in Friesland.
Pavlovreactie van werkgeversorganisaties op vakbondseisen In reactie op het voorstel van vakorganisatie FNV om het minimumloon te verhogen naar 14 euro per uur, verkondigt werkgeversorganisatie VNOMKB dat dit banen kost. Hetzelfde werd gezegd over de vakbondseis van 5% loonsverhoging. Volgens de logica van de werkgevers kost elke loonsverhoging, sociale voorziening, pensioen, vakantiedagen of ouderschapsverlof banen. Politieke partijen CDA, VVD en D66 hebben dezelfde logica. Overigens geldt die logica niet als het om de vergoedingen van de managers gaat. Dat de economie er wel bij vaart als werknemers geld besteden, komt in de ‘economie’ van werkgeversorganisatie niet voor. Als het minimumloon stijgt heeft dat gelijk invloed op de bestedingen. Mensen die het minimumloon verdienen besteden hun loon in Nederland. Mensen die meer verdienen besteden een deel in het buitenland. Meer minimumloon betekent meer bestedingen. Veel werknemers verdienen te weinig. Werkende armen worden die genoemd. In de logica van VNO-MKB is dat goed. Als zij meer gaan verdienen kost dat immers banen, volgens de werkgeversorganisaties. De harde werkelijkheid is overigens dat in 40 jaar het aandeel, van wat er door bedrijven wordt verdiend, dat naar arbeid gaat met 20% is gedaald. Van 92% in 1977 naar 73% in 2013. Het aandeel dat naar kapitaal gaat is navenant gestegen. Toch wordt steeds door de werkgeversorganisatie gedaan alsof een stijging van de lonen of pensioenen de ondergang van Nederland betekent. Het tegendeel is waar. Er gaat te weinig naar de lonen. Economen van links tot rechts stellen dat al een aantal jaren. Loonstijging en arbeidsvoorwaarden moeten bevochten worden. Zij komen niet vanzelf. Daarvoor zijn sterke vakbonden nodig. De werkgeversorganisaties en hen steunende politieke partijen echter laten geen gelegenheid voorbijgaan om vakbonden te belasteren. Zo ook bij de eisen om loonsverhoging, pensioen en ouderschapsverlof. De onzekere contracten, het verslechteren van de sociale voorzieningen, het niet opbouwen van pensioen door ZZP’ers en het slechte pensioen van uitzendkrachten, betekenen dat bij een volgende crisis, heel veel mensen direct in de problemen komen. Een slechte zaak. De Pavlovreactie van de werkgeversorganisaties laat zien dat niet het algemeen belang, waarop wordt gezinspeeld met de aankondiging dat een loonstijging banen kost, maar de eigen beurs bij hen vooropstaat. Vragen? Kom eens langs op het Antoniusplein in Sneek.
FNV spreekuurlocatie in Sneek Sint Antoniusplein 38 8601 HP Sneek Maandag: 19.00 - 20.00 uur
ANNE LOOTSMA, DE NIEUWE TRAINER BOLSWARDER KORFBALVERENIGING WESTERGO
“VOOR MIJ IS HET THUISKOMEN”
Met ingang van het nieuwe seizoen, dat medio september start met de veldcompetitie, is Anne Lootsma de nieuwe trainer/coach van de selectie van korfbalvereniging Westergo. Het bestuur en de Technische Commissie van de Bolswarder korfbalclub is zeer verheugd met de komst van deze ervaren trainer voor de nog relatief jonge spelersgroep. TEKST EN FOTO’S GERARD VAN LEEUWEN
“De TC verwacht dat Westergo met Lootsma wederom een stap voorwaarts zal kunnen maken om weer een stabiele derde klas vereniging te worden”, zo valt te lezen op de site. Lootsma is bepaald geen onbekende voor de Bolswarder vereniging; de jaren ‘92 en ‘94 was hij zowel speler als hoofdtrainer bij de geel-zwarten. In het begin van deze eeuw kwam hij ook al eens terug op interimbasis na het tussentijdse vertrek van de toenmalige trainer. Lootsma neemt het stokje over van Johannes Miedema. Miedema combineerde dit seizoen het spelen op hoog niveau (Mid-Fryslân) met het trainerschap bij Westergo. Na dit seizoen stopt hij bij Mid-Fryslân. Het spelen op hoog niveau is intensief en vergt veel tijd qua trainingen en reizen naar wedstrijden. Met de komst van Lootsma als trainer/coach is de weg voor Miedema weer vrij om zelf terug te keren in de selectie van Westergo. Johannes Miedema was het ook die de contacten legde met de 52-jarige Bakkeveenster trainer. Anne Lootsma: “Voor mij is het thuiskomen. Westergo was mijn eerste club nadat ik bij Marfugels in Grou was opgegroeid. Ik heb altijd met enige regelmaat contact gehouden met Johannes. We hebben een goed gesprek gehad en ook was ik gecharmeerd van het enthousiasme van het huidige bestuur dat er volgens mij nu ruim een jaar zit. Mede vanwege de afstand Bolsward-Bakkeveen, train ik de groep een keer per week en verzorg ik de coaching op zaterdag. Johannes verzorgt de andere training doordeweeks.”
BLIJ VERRAST “Ik heb inmiddels een introductie gehad bij de spelersgroep en ik was blij verrast door al die jonge spelers”, vertelt Anne. “De meeste zijn pas een seizoen actief in de se-
nioren. Ik heb, door de vrij late aanstelling, slechts één wedstrijd gezien van de ploeg. Er is ruimte voor verbetering, maar die potentie zit er overduidelijk in. Johannes komt erbij en ook zijn er een paar herintreders. De focus ligt duidelijk op de toekomst, dus de jeugd hoeft niet te vrezen. De routine zie ik als een welkome aanvulling. We werken niet met een formele doelstelling, maar ik wil zowel op het veld als in de zaal in ieder geval gaan voor het linker rijtje en wellicht promotie. Westergo heeft tweede klas gespeeld. Nu spelen we in de zaal in de derde en op het veld in de vierde. Ondanks dat landelijk gezien de zaal meer uitstraling heeft en ook de clubs de zaal het belangrijkste vinden, zie ik de veldcompetitie bepaald niet als opwarmertje. Ik wil echt gaan voor een mooie klassering. Het is moeilijk inschatten hoe de concurrentie is. De vierde klas is het meest onvoorspelbare en grillige niveau in het korfbal. Je hebt er echte prutsteams bij maar ook verenigingen waarvan je denkt dat ze zo in de tweede klas meekunnen. Mijn trainersloopbaan heeft me langs een tiental clubs gevoerd en ik heb alles al een keertje meegemaakt.”
je nu in Gorredijk bij LDODK of bij Westergo speelt, de beleving is vrijwel identiek. Ik heb getraind in Gorredijk toen ik voor mijn werk bij de Rabobank in Gorredijk werd gestationeerd, dus ik heb er een redelijke blik op. Het gaat erom hoe serieus wil je het oppakken?”
ZELFSTANDIG ADVISEUR Anne Lootsma is in het dagelijks leven zelfstandig bedrijfsadviseur. “Met het accent op het midden- en kleinbedrijf in het hele noorden. Ik begeleid overnames, begeleid ook gesprekken met financiele instellingen om investeringen mogelijk te maken. De ene keer praat je met een eigenaar van een jachthaven die geen opvolger heeft, de andere keer is het een thuiskapper die een nieuwe bus nodig heeft. Het is echt heel divers. Ik zit veel op de weg en werk verder vanuit huis. Het is de voornaamste reden waarom Johannes Miedema de tweede training voor zijn rekening neemt. Het is een druk bestaan, maar het korfbal zou ik niet kunnen missen. Ik heb echt zin in het nieuwe seizoen!”
REK Het is duidelijk dat Anne Lootsma nog de nodige rek ziet qua prestatieniveau van de Bolswarder korfballers. “Eigenlijk zijn alle randvoorwaarden goed ingevuld. De spelersgroep is een mix van jeugdig talent aangevuld met routine, de accommodatie is zeker voor het niveau waarop we nu acteren, bovenmodaal, en we hebben een enthousiast bestuur die ook de weg omhoog wil inslaan. In mijn visie staat sportbeleving centraal. En geloof me, of
De gaande en komende trainer van KV Westergo. Links de gaande trainer Johannes Miedema en rechts Anne Lootsma
30 1
NUMMER 08 • 2019 12
13
6
10
11
5
9
4
8
3
7
2
25
26
20
24
15
19
23
18
22
17
21
16
9
9
14
19
17
8
14
11
8 14
6
8
15
24
17
17
2
22
22 15
9
15
8
22
15
8
22
11
17
6
12
10
15
19
22
6
12
6
14
22
8
17
6
18
17
14
6
7
17
bolsward-ijsselmeerkust
6
17
10
10
19
17
10
17
7
1
14
2
17 10
2
14
4
17
14
26
18
22
4
18
9
8
7
17
14
20
7
15
PUZZELPAGINA NR 08
14 14
5
8 11
22
17
7
5
17
11
W
15
22
10
2
17
14
11
17
15
4 14
17
7
7
H
22
18
18
5
17
6
D C
22
7
6
18 4
17
Puzzel en win! Iedere maand zijn er leuke prijsjes te winnen door uw oplossing via de email of met traditionele post op te sturen. U kunt dit sturen naar: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 08-2019 - tot uiterlijk 25 augustus 2019. Wij wensen u veel puzzel plezier!
14 17
19
Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het
scheef
kettingraadje
gezelschap
intelligent
hardlopen
als volgt
6
treuzelen
2
middag
12
een zekere voorzetsel
kleur
drom
tijdsaanduiding
bijbelse figuur
patiënt
houding
Romanum Imperium
plan indianentent
feest
Noorse godheid
pl. in Israël
4
14
10
18
voedsel
bijbelse figuur gering beroep
in tweevoud
8
oorlogsgod
afvoergoot
soort harnas
13
22
23
24
25
26
26
2
24
19
7
6
7
8
9
15
16
17
18
19
20
21
4
21
2
10
18
6
R
26 15
22
2
13
19
19
15
26
2
20
2
10
26
7
18
21
15
I
A
26 25
9
19 10
6
19
7
26
10 19
9
15
10
1
2 10
10
20
4 22
vertrager
8
vogelnaam
plechtige gelofte mythologische figuur
1
12
5
14 componist
11
4
11
afslagplaats bij golf
riv. in Frankrijk
10
3
L
10
10
medelijden
grashalm
2
scheepstouw
onbehaard
denkbeeldig
1
10
1
2
11
19
4
26
4
26
2
2
12
22
26
2
15
17 26
vogel Chinese munt
adellijke titel
meelproduct
onverlaat
sterrenbeeld
Zwitserse plaats
5
zonderling
dik en zwaar
staat in Amerika
13
11
vrouwelijk dier
9
10
verrukkelijk
14
26
19
10
Griekse letter hoffelijk
2
6
onzes inziens
voorzetsel
10
22
3
17 26
26 21
15
5
15
15
22 10
26
26
1
26
15
23
26
26
1
15
2
26
17
23
26
15
8 26
15
21 21
16 22
21
11 26
19
1
vis
toestel
verlaagde toon
Gelijke cijfers staan voor gelijke letters. Probeer het gekleurde woord te vinden.
soort zeil
bijbelse figuur
pl. in Engeland
in elkaar grassteppe
bot
pl. in Amerika
slot
hevig
been
7
ik
bede stannum
vis
PUZZEL & WIN
heerser van Venetië
interval
3
9
wijze grijsaard
Geheel verzorgde lunch voor 2 personen
© www.puzzelpro.nl 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Winnaars puzzel grootbolsward-ijsselmeerkust 07 Dieuwke Brouwer uit Witmarsum heeft een dinerbon gewonnen, aangeboden en te besteden bij het Proeflokaal te Sneek. OPLOSSING EDITIE 07: Zweedse puzzel: RECLAMEFOLDER / KRUISWOORDPUZZEL: FEUILLETON
COLOFON De GrootBolsward-IJsselmeerkust krant is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De GrootBolswardIJsselmeerkust krant wordt huisaan-huis verspreid in Bolsward en alle dorpen en steden langs de IJsselmeerkust in een straal van ca. 10 km. Oplage: 22.000 exemplaren.
bolsward-ijsselmeerkust STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 08 VÓÓR 25 augustus 2019 PER EMAIL NAAR: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl OF NAAR: Grootbolsward-ijsselmeerkust krant, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK
UITGEVER
EINDREDACTIE
FOTOGRAFIE
Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl
Kirsten van Loon
Laura Keizer Fotografie, Orange Pictures, Henk van der Veer, Albert Bouwman en Wim Walda.
REDACTIE
info@grootbolsward -ijsselmeerkust.nl
Henk van der Veer, Albert Bouwman, Joeri van Leeuwen, Gerard van Leeuwen, Wim Walda, Wendy Noordzij, Kirsten van Loon, en Lourens La Roi.
BLADMANAGEMENT
VORMGEVING
DRUK
Marianne Bouwman (mbouwman@yingmedia.nl)
Frans van Dam (Quod Media)
Hoekstra Krantendruk, Emmeloord
REDACTIETIPS?
VERSPREIDING FRL Verspreidingen, Leeuwarden
VERKOOP Jacob Wagenaar, Meine de Vlugt, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink
Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
Je nieuwe auto vind je bij Van den Brug Sneek
Rijklaar al vanaf
of private lease per maand va.
€22.620 €369 ALLEEN BIJ VAN DEN BRUG:
De gloednieuwe Volkswagen T-Cross met zomers voordeel tot € 3.000 Kik Pierie, speler sc Heerenveen seizoen 2018/2019 test de T-Cross
CO2-emissie Volkswagen T-Cross 110-116 g/km, gemiddeld brandstof-verbruik 4,2 - 5,1 l/ 100 km. *Genoemde vanaf-prijzen zijn altijd inclusief btw, bpm, afleverkosten, recyclingbijdrage en leges. Actievoordeel geldig zolang de voorraad strekt. ** De full operational lease wordt onder het Keurmerk Private Lease aangeboden door Volkswagen Financial Services en de vanaf-prijs is inclusief BTW o.b.v. 48 maanden, 10.000 km per jaar, €500 eigen risico. Brandstof is niet inbegrepen. Vaste opzegvergoeding is 40% van de resterende leasetermijnen. Toetsing en registratie bij BKR te Tiel. | Drukfouten voorbehouden. Afbeelding kan meeruitvoeringen bevatten.
NATUURLIJK
BIJ:
Van den Brug Sneek Kleermakersstraat 6, 8601 WG Sneek T 0515 - 42 52 52 sneek@vandenbrug.nl vandenbrug.nl/volkswagen
Je vindt de andere vestigingen van Van den Brug in Heerenveen, Franeker, Drachten en Buitenpost.
BESTEL NU JOUW SEIZOENKAART OP EENMETHEERENVEEN.NL