GrootBolsward-IJsselmeerkust 10 -2020

Page 1

10-2020

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

2e JAARGANG • NR. 10

groot

Beyond

IMAGINATION

Boxspring

FOTO: JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

DESIRE ROMMY ‘DE BOMMY’ KUPERUS “IK KIJK VREEMD OP ALS IK EEN ORDER UIT NEDERLAND KRIJG” Beyond

IMAGINATION

Boxspring

VANAF

€ 1599,-

DESIRE

10% korting1.599,-

Een onweerstaanbaar spel

Vormen ontstaan en komen samen in nieuwe patronen. Die op dezelfde speelse manier weer hun eigen weg gaan. Altijd door, op intuïtie, intens, maar vrij. Een in het oog springend en niet te stoppen spel dat inspireert en niet meer loslaat. Zelfverzekerd en onverstoorbaar. De Cinderella Boxspring creëert persoonlijke dynamiek op iedere plek.

Elektrisch verstelbaar vanaf € 2.399,-

vanaf

€ ivm ons 10 jarige bestaan!

(afm. 140x200 cm)

(Afmeting: 140 x 200 cm.)

KOM OOK LANGS VOOR AL ONZE JUBILEUM AANBIEDINGEN!

Een onweerstaanbaar spel

Vormen ontstaan en komen samen in nieuwe patronen. Die op dezelfde speelse manier weer hun eigen weg gaan. Altijd door, op intuïtie,

vanaf


2

NUMMER 10 • 2020

WEG

NIEUW ELEKTRICITEITSVERDEELSTATION IN BOLSWARD BOLSWARD - In Friesland gaat netbeheerder Liander de komende jaren dertig nieuwe elektriciteitsverdeelstations bouwen en veertig stations uitbreiden. Dit is nodig om aan de snel toenemende vraag naar netcapaciteit te kunnen blijven voldoen en knelpunten in het elektriciteitsnet op te lossen. Naast netuitbreiding werkt Liander aan innovaties om het net efficiënter te gebruiken.

Je kon er van te voren de klok op gelijk zetten: eerst het bericht dat steeds meer mensen vanuit de Randstad een huis kopen in het zuidwesten van Fryslân en een dag later dat 35 van die ‘Hollanders’ al een petitie hebben aangeboden op het Leeuwarder provinciehuis, waarin ze vragen om de weg langs Workum, de N359, veel stiller te maken. Ze kunnen niet slapen. En ze zijn toch naar Fryslân gekomen voor hun rust.

Half september nam Liander het uitgebreide elektriciteitsverdeelstation van Wolvega in gebruik, een grote stap in het toekomstbestendig maken van het elektriciteitsnet in het zuidelijke deel van Friesland. Volgende stations op de lijst van Liander zijn die van Oldehaske en Oosterwolde. In het noordoostelijke deel van Friesland gaat Liander de stations in Dokkum, Holwerd en Ameland verzwaren en wordt op veel plaatsen het middenspanningsnet versterkt.

Alle politieke partijen in Fryslân zaten hen ook nog netjes op te wachten om het verhaal aan te horen, terwijl ze dit sprookje al zo goed kennen. Het is niet bekend op welk tijdstip van de dag de petitionisten hun huis in Workum hebben gekocht, maar ze zeggen in de petitie dat het verkeer er dag en nacht langs jaagt. Dus dat hadden ze kunnen weten. Ik sprak laatst een Fries die ook oog had op een huis daar, en die zei: “Dy dyk is my te drok.” Er wordt veel te hard gereden, staat in de petitie. Dat is waarschijnlijk ook zo; dat wordt namelijk overál gedaan. De politie heeft echter precies daar veel bekeuringen uitgedeeld voor hardrijden of inhalen over de doorgetrokken middenbermstreep. Net als overal. Politie en mienskip staan machteloos tegen notoire verkeersmisdadigers.

Daarna worden de stations Drachten, Lemmer en Bergum uitgebreid met nieuwe transformatoren. Daarnaast wordt een nieuw station bij Bolsward gebouwd, dat ook ingezet wordt om de groei in duurzame energie in het zuidwesten van de provincie op te vangen. Tevens werkt Liander aan plannen voor een nieuw onderstation nabij Leeuwarden om verdere toekomstige groei op te vangen.

ORGELCONCERT EVERT VAN DE VEEN IN MARTINIKERK BOLSWARD

“Die Friesland Campina maakt ook al zoveel lawaai.” Aan de achterkant van dat bedrijf keken we naar ‘De Paupers’ van Henk de Boer. En we zeiden wat een bijzondere prestatie het indertijd van Jan de Vries was om dit bedrijf voor Workum te behouden. Werkgelegenheid voor een hele streek. Dat is een woord wat je niet in die petitie tegenkomt.

BOLSWARD - Organist Evert van de Veen geeft op zaterdag 10 oktober een orgelconcert in de Martinikerk van Bolsward. De verrichtingen van de organist zijn tevens te volgen op een beeldscherm in de kerk. Evert zal een programma ten gehore brengen met koraalbewerkingen van Klaas Jan Mulder.

Gedeputeerde Avine Fokkens gooit de petitie hopelijk achteloos in haar onderste lade. Dan vertel ik intussen even dat er ooit een boer in Reitsum was, die een leeg arbeiderswoninkje op zijn erf had staan. Hij zou het afbreken, maar dacht ineens: “Randstedelingen willen rust en ik wil geld. Ik verkoop het.” De man die het kocht heeft echter net zo lang geprocedeerd dat de boer vanwege de overlast moest verdwijnen. Dát is míjn petitie.

Veel leesplezier!

Evert van de Veen bezocht al van jongs af aan de orgelconcerten van Mulder. Ook noteerde hij al op jonge leeftijd bewerkingen van hem via geluidsopnamen. Drie jaar geleden nam hij in de Martinikerk in Bolsward een cd op met werken van Klaas Jan Mulder, met ook een aantal bewerkingen die niet in druk zijn verschenen. Het Hinsz/Van Dam-orgel in de Martinikerk van Bolsward was één van de orgels waar Mulder heel graag op speelde. Evert van de Veen viert dit jaar zijn veertigjarig jubileum als kerkorganist. In het kader van dit jubileum geeft hij dan ook dit bijzondere orgelconcert in Bolsward.

Eelke Lok redactie GrootdeFryskemarren

SHOWBAND HOLLANDIA HAALT OUD IJZER OP OM KAS TE SPEKKEN

FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL

BOLSWARD - Showband Hollandia gaat op zaterdag 10 oktober oud ijzer ophalen in Bolsward. “Nu met de coronacrisis hebben wij minder optredens dus is deze actie hard nodig, steunt u ons?!”, schrijft de vereniging. Bewoners die oud ijzer voor de vereniging hebben, kunnen tussen 09.00 en 12.00 uur bellen met het nummer (06) 2719 4012. Zelf inbrengen van oud ijzer kan ook, en wel bij het clubgebouw van Hollandia aan de Nanne Reijnstraat 16 in Bolsward. De vereniging verzamelt onder andere oud ijzer en andere metalen als aluminium, koper, lood, zink en roestvast staal. “Wat voor u van weinig waarde is, is voor ons een belangrijke bijdrage voor de verenigingskas”, aldus de vereniging.


bolsward-ijsselmeerkust

BRANDWEER MAKKUM KRIJGT NIEUWE TANKAUTOSPUIT

MAKKUM - Onlangs is tussen Ziegler Brandweertechniek B.V. en Veiligheidsregio Fryslân een overeenkomst getekend voor levering van 29 nieuwe tankautospuiten inclusief nieuwe bepakking. De tankautospuiten worden opgebouwd op een Volvo FE 4x2, 320 PK, 1200Nm, vrachtwagenchassis en worden uitgerust met de nieuwste generatie ALPAS en Z-Control 2.0. In de gemeente SWF wordt de wagen van de brandweerpost Makkum in 2022vervangen.

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

3

RENÉ VAN DER BLES BLIKT TEVREDEN TERUG OP

TOERISTISCH INFORMATIEPUNT MAKKUM MAKKUM - René van der Bles heeft net als iedere toeristische ondernemer wat voor de kiezen gekregen deze zomer. In de drie maanden tot juni voer hij maar een enkele maal uit, soms met slechts tien personen. Nadat de overheid de maatregelen voor zijn rondvaartactiviteiten versoepelde, trok de belangstelling echter aan. “Het is nog niet wat het was, maar onder de gegeven omstandigheden ben ik zeker niet ongelukkig”, zegt hij. Reden genoeg om te besluiten voorlopig tot in december te blijven varen. Van der Bles is bijzonder enthousiast over het initiatief Waterland van Friesland. Dat is ontstaan omdat alle activiteiten om te komen tot een VVV-samenwerking schipbreuk hebben geleden. “Het is eigenlijk van de gekke dat een dorp als Makkum geen toeristisch gastheerschap heeft. Waterland van Friesland is twee jaar geleden gestart en heeft de zaak voortvarend aangepakt, zonder allerlei ambitieuze, en vaak onhaalbare doelstellingen na te streven. Er zijn gidsen in vier talen en de contributie

is fatsoenlijk. Ik hoop dat er méér ondernemers in Makkum bij zullen komen dan de pakweg vijf die nu het lidmaatschap hebben aangevraagd.” Zelf gaat hij onverdroten door met zijn toeristisch informatiepunt. “Natuurlijk zou ik veel liever in De Waag, midden in het

dorp, zitten. Maar beter dit dan helemaal niets. Belangrijk is dat je een groot deel van de dag bereikbaar bent. En de reacties van gasten, die zich bij ons melden met allerlei vragen, zijn zonder uitzondering positief.” (Bijdrage door Frans van Egmond / Makkum Nieuws).

REINIER PAPING ONTVANGT EERSTE EXEMPLAAR DCMNT ELFSTEDENTOCHT ENSCHEDE/SNEEK – De coronacrisis zorgt in Nederland voor veel economische malaise bij tal van bedrijfstakken, maar levert ook verrassende nieuwe initiatieven op. Zoals in Enschede bijvoorbeeld, waar contentmartketingburau ‘Geen Blad voor de Mond’ begonnen is met een nieuw magazine, DCMNT. DCMNT staat voor ‘document’, of ‘een papieren documentaire’ en eenieder kan een gepersonificeerd exemplaar van het magazine bestellen met een eigen uniek nummer. Het is een themamagazine, op verzoek gemaakt, en tal van onderwerpen passeerden al de revue. Eind september werd een DCMNT ‘Elfstedentocht’ uitgebracht en het eerste nummer werd overhandigd aan Reinier Paping. Dat gebeurde in het Fries Scheepvaart Museum in Sneek. Paping, de held van ’63 en zelf inmiddels 89 jaar oud, zag zijn eigen naam op de cover, met een persoonlijk voorwoord aan de binnenzijde, en was onder de indruk. “Wat een mooi blad. Prachtig dat mijn familiewapen er ook een plekje in heeft gekregen”, aldus de kampioen van 1963. ‘Als ik tegenwoordig boodschappen doe, word ik nog steeds herkend. Dat bewijst dat de Elfstedentocht nog steeds leeft.”

VAN DONIAKERK MAKKUM GAAT OVER NAAR DORPSSTICHTING

DCMNT Elfstedentocht neemt je mee op een schaatstocht door de geschiedenis van deze Friese traditie. In het magazine komt de historie van vijftien Elfstedentochten voorbij. Met het klúnen, het befaamde kruisje en bijzondere details over de helden van toen. Bij de barre tocht van 1963 kreeg Reinier Paping zelfs zijn eigen hoofdstuk. Paping: “Ik weet álles nog van die tocht, van begin tot eind.”

MAKKUM - De Makkumer Protestantse gemeente heeft haar karakteristieke Van Doniakerk overgedragen aan de Dorpsstichting Van Donia. Net als in veel andere gemeenten had de PKN gemeente door de fusie in 2006 twee kerkgebouwen en kampt met een teruglopend aantal actieve kerkleden. Om de gemeente een financieel gezonde toekomst te bieden is gekozen voor het afstoten van één van de twee gebouwen. De afgelopen zeven jaar is hiervoor een intensief en emotioneel traject afgelegd wat er toe geleid heeft dat de oude hervormde kerk, de Van Doniakerk, ondergebracht wordt in een dorpsstichting. Afgelopen vrijdagmiddag was de formele passage van de kerk inclusief kosterswoning en parkeerplaats aan de stichting. Geen feestelijke viering, maar in klein comité onder toezicht van de notaris. (Bijdrage door Jetze Genee / Makkum Nieuws).

HONDERDEN KILO’S FRUIT DOOR DE MOBIELE SAP-PERS PINGJUM - Ruim tweeduizend kilo geplukt fruit stond vorige week woensdag in kratjes uitgestald op het terrein van camping De Nije Trije in Pingjum. Daarnaast was er een enorme mobiele sap-pers aanwezig. De vervolghandeling laat zich raden. De vers geplukte appels - dat zijn het toch veelal - worden omgeturnd tot een vloeibare variant. Dit leverde ongeveer 350 5-literpakken biologisch vruchtensap op.

‘‘ Persoo nlij ke ben a dering en a a nda cht sta a n bij ons centra al’’

VERKOPEN

TAXEREN

AANKOPEN

06 - 504 33 425

VANLELYVELDMAKELAARDIJ.NL


Vertrouwd afscheid nemen Goed afscheid nemen is erg belangrijk. Het helpt om het verlies van een dierbare een plek te geven. Als gediplomeerd uitvaartverzorger weet ik dat een betekenisvolle manier van afscheid nemen écht helpt bij het rouwproces. Johan Tolsma, uitvaartverzorger

U I T VA A R T V E R Z O R G I N G

Bolsward M 06 51 99 93 98 E info@uitvaartverzorgingbolsward.nl

uitvaartverzorgingbolsward.nl

CHECK! IS JE FIETS VEILIG? KOM LANGS EN DOE DE CHECK. ✔ GOED LICHT ✔ GENOEG Remkracht ✔ goed BANDENPROFIEL ✔ Versnellingen OP ORDE ✔ GEEN GATEN IN Zadel RIJWIELHANDEL DE KROON | Bolsward dijkstraat 8 | (0515) 572404| rijwielhandeldekroon.nl

JEROEN HOEK: 'PAS OP LATERE LEEFTIJD KREEG IK LAST VAN MIJN OOGAFWIJKING' Jeroen Hoek, 39 jaar, woonachtig in het idyllische Hichtum, is een hardwerkende man die met beide benen aan de grond staat. Het trotse vaderschap van twee kinderen en zijn nieuwe job als planner bij een zuivelbedrijf in Heerenveen, staan voor deze 'oprjochte Frysk' centraal in het leven. Voorheen werkzaam in ploegendiensten, heeft Jeroen sinds een half jaar zijn baan als procesoperator gelaten voor wat het is om zodoende meer tijd met zijn kinderen door te kunnen brengen. Een 'afwijkende' oplossing Behalve dat Jeroen geboren is met een afwijkend oog, had hij voorheen geen tot weinig last van slecht zicht. 'Mijn goede oog compenseerde het slechte', geeft hij aan. Pas twee jaar geleden merkte hij dat zijn afwij­ king voor kleine problemen begon te zorgen. 'Het oog begon wat meer te trekken bij vermoeidheid en intensieve belasting als lezen en computerwerk, een vervelend gevoel en erg belastend', aldus Jeroen. 'Boddeüs heeft mij toen voorzien van mijn eerste bril. Een zeer geslaagde aankoop. De speci­ alist hield gelijk rekening met mijn afwijking. De onderkant van het glas is ietwat anders geslepen dan bij een normaal leesgedeelte. Dit bood direct enorm veel verlichting tijdens kijkinspanningen. Vakmanschap!'

BODDEÜS

Raadhuisplein 10 - 12. 8801 KX Franeker . tel. 0517 39 20 01

----si nds1974----

FRANEKER & SNEEK

Rienck Bockemakade 2 (vlakbij de Waterpoort) . 8601 AC Sneek . tel. 0515 7 4 40 26

De upgrade Nu, twee jaar later, gaat Jeroen voor zijn tweede montuur. Ditmaal met een duidelijke wens. 'Merken zeggen mij niet zoveel', deelt hij mee. 'Ik wilde een goede, stijlvolle vervanging hebben van mijn oude bril, die past bij mijn uiterlijk. Daarbij heeft functionaliteit mijn voorkeur. Met name zocht ik iets met weinig gewicht.' Een enkel moment later krijgt Jeroen het nieuwe model van Orgreen Ouantum onder ogen. Een 3D geprinte Gawel) combinatie van titanium en polyamide. 'Boddeüs luistert, want het was in één keer goed. Dit is precies wat ik in gedachte had. Een prachtig ultralicht model met een hoop flexibiliteit. Soms merk ik niet eens meer dat ik een bril draag. Last van mijn oogafwijking behoort tot het verleden.' WWW.BODDEUS.NL EMAIL@BODDEUS.NL


bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

5

ROMMY DE BOMMY

“IK KIJK VREEMD OP ALS IK EEN ORDER UIT NEDERLAND KRIJG” In hartje centrum van Harlingen, in een ‘ieniemienie’ prachtig gerestaureerd huisje uit 1716, woont Rommy Kuperus, 29 lentes jong, internationaal beter bekend onder de naam ‘Rommy de Bommy’. Daar in Harlingen heeft ze op de bovenverdieping haar atelier, waar ze de meest fantastische tassen uit haar fantasievolle brein tovert. Het woord ‘tassen’ dekt de lading eigenlijk niet want het zijn – vaak in knallende kleuren uitgevoerde modeaccessoires die het begrip ‘tas’ een heel nieuwe dimensie geven. De muur van haar atelier is ‘volgeplamuurd’ met tassen in de vorm van een aardbei, maiskolf, ketchupfles, hotdog, appeltaart, boterham met hagelslag, verpakte kip, spiegelei, bonbondoos, bedenk het maar. Rommy kijkt op een andere manier naar producten, haalt haar inspiratie uit alles wat met eten heeft te maken en zoekt grenzen op - en dat met een humoristische twist - om tot een uniek ontwerp te komen. Inmiddels is zij bekender in de ‘US of A’ dan in Nederland en kijkt ze vreemd op wanneer ze een bestelling uit ons ‘kikkerlandje’ krijgt. Wie is die intrigerende Harlingse schone? >>

TEKST WIM WALDA FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE


6

bolsward-ijsselmeerkust

ROMMY DE BOMMY

R

Rommy Kuperus kwam 29 jaar geleden ter wereld in het ziekenhuis van Heerenveen als oudste dochter van de familie Kuperus, bestaande uit vader Gert, moeder Terry en zusje Paulien. Haar ouders begonnen in het centrum van Workum een jachthaven, aan de Doltewal, zodat de familie verkaste naar IJsselmeerplaats Workum. Rommy was een dromer, haar favoriete zitplaats op de basisschool was dan ook bij het raam, zodat ze naar buiten kon kijken en in haar geest avonturen beleefde, die veel interessanter waren dan de boekjes op school.

ACHTBAAN IN MIJN HOOFD “Ik heb een heerlijke vrije jeugd gehad”, begint Rommy. “Relaxed, we mochten alles; mijn ouders hadden het druk met hun bedrijf. Ik was eigenlijk een heel braaf meisje, een beetje een einzelgänger, geen ‘groot licht’ op school, omdat ik altijd over allerlei dingen zat te dagdromen. En als er niets te beleven was, gebeurde dat in mijn eigen wereldje wel. Ik kon mijzelf goed vermaken in mijn eigen gedachten. Naar buiten toe ben ik altijd heel rustig en verlegen, nog steeds, maar in mijn hoofd buitelen de gedachten en creatieve ideeën over elkaar heen. Daar is het een achtbaan. Na de lagere school ging ik naar het VMBO aan het Marne College in Bolsward. Die opleiding heb ik niet afgemaakt, wederom omdat ik meer tijd doorbracht in mijn fantasiewereld dan in de schoolklas. Op het CIBAP in Zwolle, de vakschool voor vormgeving, kon ik mijn creativiteit de vrije teugel laten; daar heb ik veel vaardigheden geleerd die ik nu nog dagelijks gebruik. Een vervolgopleiding aan de kunstacademie, de Willem de Kooning Academy - WdKA - in Rotterdam was dus een logische vervolgstap. Overigens niet eentje van lange duur. Ik was niet zo geschikt geloof ik om in de maat te lopen. Ik was eigenwijs, was met mijn eigen ontwikkeling bezig en had helder voor ogen wat ik wilde leren. Zij hadden daar andere gedachten over. Kortom, mijn ideeën en die van de school stonden lijnrecht tegenover elkaar. Dus ben ik in het tweede jaar opgestapt.

“NAAR BUITEN TOE BEN IK ALTIJD HEEL RUSTIG EN VERLEGEN, MAAR IN MIJN HOOFD BUITELEN DE GEDACHTEN EN CREATIEVE IDEEËN OVER ELKAAR HEEN. DAAR IS HET EEN ACHTBAAN.”

Ik ben overigens wel in Rotterdam blijven hangen. Voor creatievelingen is dat een heerlijke bruisende en inspirerende stad; dynamisch, veel ‘creativo’s’, ateliers, fotografen, beeldend kunstenaars, reclamebureaus, heerlijk.”

ketchupfles; accessoires van mierzoete pastelkleurige ronde snoepjes tot een ketting geregen; vlinderstrikjes van een inlegkruisje, noem maar op. De mogelijkheden zijn eindeloos.”

MONNIKENWERK “IK WILDE EEN ‘WOW’ DE WERELD INSTUREN” Wat voor Rommy vaststond was dat ze absoluut niet voor een baas wilde werken en iets wilde doen met haar creativiteit. “Ik wilde een ‘WOW’ de wereld insturen, maar wist op dat moment nog niet zo goed hoe.” Dus sloeg ze aan het experimenteren. Als een volleerde ‘poppendokter’ ontleedde ze poppen in alle kleuren, soorten en maten tot losse onderdelen, verwerkte ze springtouw, knikkers, ballen, Dinky Toys en ander speelgoed in haar tassen. Want tassen hadden haar voorliefde. Rommy: “In de supermarkt werd mijn aandacht keer op keer getrokken door de mooie kleuren, vormen en texturen van etenswaren. Al spelend en experimenterend kwam mijn eerste ‘foodtas’ tot stand. En de rest is eigenlijk geschiedenis. Tassen in de vorm van een appeltaart, een doorgesneden avocado, een hotdog, een pompoen, een

Rommy Kuperus gebruikt voor haar tassen meestal een lichtgewicht kleisoort, soms een schuimrubbersoort (bijvoorbeeld voor een cake in lagen) en textiel. “De eerste stap is het ontwerp, daarvoor gebruik ik vaak foto’s van Instagram of Pinterest als inspiratiebron. Daarna gaan mijn handen aan de slag. Geen tekeningen of mallen. Alle tassen zijn handgemaakt, zodat elke ‘Rommy de Bommy’-creatie’ uniek is, een ‘one-off’. Dat moet een aantal weken drogen, waarna ze worden uitgehold, beschilderd en afgewerkt met een paar lagen lak zodat de verf niet te snel beschadigt. De ‘finishing touch’ vormt de textiel achterkant met rits en ketting, waarna ik de tas fotografeer, op social media zet en op mijn site. Het klinkt in eerste instantie heel eenvoudig. Ik begon met eenvoudige ontwerpen, maar met het verstrijken van de tijd komt er steeds meer detail in, zoals in een maiskolf of een boter-


NUMMER 10 • 2020

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

7

“MIJN CREATIES MOETEN MIJN ‘HANDTEKENING‘ DRAGEN, UNIEK ZIJN.”

afwerklak agressief op elkaar reageren. Voordeel is dat mijn vader als nautisch expert veel materiaalkennis heeft. Ik herinner me nog een paniekmoment toen ik op mijn studentenkamer aan het experimenteren was met polyester en dat twee stoffen een heftige chemische reactie met elkaar aangingen. Mijn creatie begon te roken, begon zijn vorm te verliezen en werd gloeiendheet. Ik was bang dat de hele boel in de fik zou vliegen, zodat ik in paniek mijn vader belde, die mij gelukkig letterlijk en figuurlijk uit de brand hielp.”

“AF EN TOE VIND IK HET WEL HEEL ERG LEUK EVEN UIT DE BAND TE SPRINGEN MET EEN CONFRONTERENDE TAS. EVEN SHOCKEREN, DE MENSEN WEER WAKKER SCHUDDEN, EEN ‘BOMMY’ IN DE GROEP GOOIEN.”

ROMMY DE BOMMY

ham met hagelslag. Dat gaat richting monnikenwerk. Alleen al met al die korrels in een maiskolf ben ik al snel een dag bezig.”

De geuzennaam ‘Rommy de Bommy’ dankt ze aan haar periode op het CIBAP in Zwolle. “Ja, daar kregen we de opdracht om een pakkende merknaam te verzinnen, kort, krachtig, rijmend, intrigerend. Dat werd dus ‘Rommy de Bommy’. En dat is het ook gebleven, mijn bijnaam, mijn merknaam, tegen de achtergrond van een bom. Past goed bij mij, want ik heb soms wel eens de neiging om de spreekwoordelijke knuppel in het hoenderhok te gooien en de mensen weer even wakker te schudden. Zoals met een zogenaamde ‘wiet-tas, of een kraag van inlegkruisjes, een ketting met een tampon eraan. Even mijn brave’imago ‘resetten’.”

GEEN PRODUCTIE IN CHINA

JE WERK SLOEG IN ALS EEN ‘BOMMY’

“Mijn moeder, de zakelijke helft van mijn ouders, adviseerde mij om mijn creaties in serie te laten produceren in China. Dat zou waarschijnlijk zakelijk gezien de meest profijtelijke aanpak zijn, maar dat was niet wat ik wilde. Daarvoor was ik te veel kunstenaar en ambachtsvrouw, dus heb ik daar niet naar geluisterd. Mijn creaties moeten mijn ‘handtekening‘ dragen, uniek zijn. Zoals eerder gezegd, ik ben eigenwijs en volg mijn eigen pad. Dat betekende wel dat ik eindeloos moest experimenteren met materialen, bijvoorbeeld om te voorkomen dat het schuimrubber wordt opgevreten door de lijm of dat de verf en de

“Ja, dat mag je wel zeggen. Ik was al behoorlijk actief op social media met mijn werk, vooral Instagram en Facebook en ik heb geïnvesteerd in een ‘gelikte’ website. Mijn ‘posts’ wekten blijkbaar de nieuwsgierigheid bij onder andere ‘BuzzFeed’ en ‘The Huffington Post’, toonaangevende Amerikaanse trendy sites, met nieuws over uiteenlopende onderwerpen. Daarna was het hek van de dam. De bestellingen kwamen binnenstromen en ik had het hartstikke druk. Met als gevolg dat ik momenteel een levertijd heb van één tot drie maanden, maar daar hebben mijn klanten doorgaans geen moeite mee.

Ik had in eerste instantie internationale aandacht verwacht van de trendgevoelige Japanse vrouwtjes in van die ‘lollipop’ jurkjes. Dat is wel mijn doelgroep, maar moeilijk bereikbaar. Mijn eerste klanten kwamen uit Melbourne en New York. Daarna kwam er een stroom internationale bestellingen op gang; ik vind het tegenwoordig haast bijzonder wanneer ik een order uit Nederland krijg.”

OVERVALLEN DOOR HET SUCCES? “De eerste paar weken best wel. Vooral omdat het zo snel ging. Soms lag ik ’s nachts op mijn studentenkamer in bed en voelde mij gewoon schuldig dat ik ging slapen terwijl er een stapel nog niet afgewerkte orders lag. Daar zit volgens mij ook de valkuil van succes. Dat je niet meer je rust pakt en daardoor jezelf over de kop werkt. Dat duurde overigens niet lang, ik had de zaak na de eerste paar weken goed onder controle. Vooral in het begin heb ik veel interviewaanvragen gehad, waar ik aanvankelijk wel op in ben gegaan, maar nu ben ik wat terughoudender geworden. Het liefst ben ik de kunstenaar op de achtergrond, de ambachtsvrouw die haar ding doet, dat dromerige meisje dat niet zo nodig op de voorgrond hoeft. Neen, ik heb geen man en ook geen vriend, dít is op dit moment mijn grote liefde.”

DROOM “Ik droom niet te ver vooruit, maar leef in het nu. En mijn droom is al uitgekomen, want ik heb van mijn grote liefde mijn werk kunnen maken. Daarin streef ik naar perfectionisme. Als ik terugkijk op de creaties die ik in het begin maakte, vind ik dat ‘broddelwerk’. Ik zie mezelf dit dus nog wel jaren doen, want het kan nog steeds mooier, perfecter en creatiever. Maar af en toe vind ik het wel heel erg leuk om tussen de brave taartjes, koekjes, snoepjes, pizza’s en broodjes even uit de band te springen met een confronterende tas in de vorm van een inlegkruisje, of een doorzichtige wiet-tas. Even shockeren, de mensen weer wakker schudden, een ‘bommy’ in de groep gooien.”


Troch de tiid mei corona www.fryslan.frl/subsidieVenS

Maatregel foar ferieningslibben en maatskiplike sektor Het Friese verenigingsleven gaat in coronatijd zo veel mogelijk door. Gelukkig maar, want zij spelen een cruciale rol voor de leefbaarheid en de sociale cohesie in dorpen, wijken en steden in Fryslân. Om aan de coronarichtlijnen te voldoen, moeten zij kosten maken. Zoals bijvoorbeeld de aanschaf van desinfecterende middelen en kuchschermen of extra kosten voor huur, schoonmaak en inzet van personeel. Verenigingen en stichtingen kunnen voor deze kosten subsidie aanvragen. De regeling is bedoeld voor buurt- en dorpshuizen, aanbieders van sport en amateurkunst en maatschappelijke organisaties die kwetsbare groepen ondersteunen. De hoofdlijnen van de regeling zijn: • Het maximale subsidiebedrag bedraagt ten hoog-

ste 75% van de subsidiabele kosten, met een minimum van € 225,- en een maximum van € 1.500,-; • De kosten die gemaakt zijn vanaf 6 mei 2020 komen voor subsidie in aanmerking; • Een aanvraag kan digitaal worden ingediend van 7 september 2020 09:00 uur tot en met 7 oktober 2020 23:59 uur; • Subsidie wordt verdeeld op volgorde van datum

De koroanakrisis hat ús fan ’t maitiid hurd rekke. It is in krisis dy’t yn ús mienskip dwers troch alles hinne te sjen en te fielen is. Alle dagen wurde wy konfrontearre mei rjochtlinen fan de oardelmetermaatskippij. It is moai om te sjen hoe’t de mienskip him oan de koroanamaatregels oanpast. Us sosjale libben giet safolle mooglik troch. Dêrmei kriget de koroanakrisis gjin fet op de leefberens yn ús provinsje. Ek ferienings binne wer mei harren aktiviteiten útein set. Dêrby wurde sy wol konfrontearre mei ekstra kosten om oan de RIVM-rjochtlinen te foldwaan. Om it ferieningslibben yn de provinsje Fryslân dêrby te stypjen, kinne doarpshuzen, sportferienings en maatskiplike organisaasjes yn Fryslân in subsydzje

06 - 10 26 88 31 Tweebaksmarkt 52 – Postbus 20120 – 8900 HM Leeuwarden – (058) 292 59 25

van ontvangst van de subsidieaanvragen, waarbij de datum waarop de aanvraag volledig is, geldt als datum van ontvangst; • Voor deze regeling geldt: vol is vol. Met de subsidie, die tot stand is gekomen in nauwe samenwerking met Doarpswurk, Keunstwurk en Sport Fryslân, helpt de provincie Fryslân het maatschappelijk leven ‘troch de tiid’. Medewerkers van Streekwurk (provincie Fryslân), Doarpswurk, Keunstwurk en Sport Fryslân helpen u graag verder. Informatie over de regeling kunt u vinden op www.fryslan.frl/subsidieVenS.

oanfreegje om dy ekstra kosten (foar in part) fergoede te krijen. Ferienings, stiftings en oare ynstânsjes spylje nammentlik in krúsjale rol yn de leefberens en sosjale ferbining yn ús provinsje. Wy wolle stomme graach byinoar komme en ús passys útoefenje. Foaral yn dizze perioade wolle de minsken mei-inoar troch de tiid en de provinsje hopet it mei dizze regeling wat makliker te meitsjen. Dizze maatregel is ûnderdiel fan it maatregelpakket Lok op 1: no en moarn, sa’t wy dat as provinsje foar de simmer bekend makke hawwe. Dat makket Fryslân in poerbêst plak om te wenjen, te wurkjen en te rekreëarjen!

Klaas Fokkinga, deputearre


bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

9

5 t/m 9 oktober 2020

INCLUSIE

Beste inwoners van Súdwest-Fryslân, Het woord boven dit stukje is goed geschreven. Inclusie, zonder de letter ‘f’ op het eind. Veel inwoners van onze gemeente zullen dit woord niet kennen, denk ik. Toch is ‘inclusie’ een belangrijk onderdeel van het beleid van onze gemeente. ‘Inclusie’ staat voor ‘meedoen’. Het is precies het tegenovergestelde van ‘uitsluiting’. Daarom doet Súdwest-Fryslân al jaren van harte mee aan de Week van de Toegankelijkheid. De gemeente vindt dat mensen met een beperking volwaardig moeten kunnen meedoen in de samenleving. Zij moeten zelf de regie kunnen voeren over hun leven, kunnen meedoen op voet van gelijkheid, niet gediscrimineerd worden en toegang hebben tot dezelfde voorzieningen en diensten als mensen zonder beperking. Op de arbeidsmarkt, in het onderwijs, in het openbaar vervoer, en bij sport- en muziekverenigingen. Ook dit jaar is er weer een Week van de Toegankelijkheid. Maar anders dan anders, vanwege de coronacrisis. Gelukkig zijn de regels inmiddels wat versoepeld en mogen we elkaar ontmoeten. Maar

(nog) niet zoals we gewend zijn. Zo moeten we onderling nog steeds afstand houden. Anderhalve meter. En niet met veel personen tegelijk. Sinds de uitbraak van COVID-19 vinden veel activiteiten en initiatieven dan ook online plaats. Daarom is het een prachtig initiatief dat de Week van de Toegankelijkheid, dit jaar van 5 tot en met 9 oktober, zich richt op digitale toegankelijkheid. Want iedereen, óók mensen met een beperking, moet volledig gebruik kunnen maken van websites en apps. Iedereen moet informatie, die op websites of in apps te vinden is, kunnen lezen of beluisteren. Iedereen moet gebruik kunnen maken van diensten die via het internet aangeboden worden. Online een paspoort aanvragen, je rijbewijs verlengen, je belastingaangifte indienen, iets kopen in een webwinkel, online vergaderen, online televisiekijken, samen beeldbellen, online een bibliotheekboek reserveren of een maaltijd bestellen; digitale toegankelijkheid betekent dat iedereen online volledig kan meedoen.

ADVIESRAAD TOEGANKELIJKHEID SÚDWEST-FRYSLÂN De Adviesraad Toegankelijkheid Súdwest-Fryslân (ATS) komt op voor de belangen van mensen met een beperking of chronische ziekte in SúdwestFryslân. Kan iedereen zelfstandig deelnemen aan de maatschappij? Zijn de invalidetoiletten goed bereikbaar? Zijn er wel voldoende invalidetoiletten? Zijn er geen drempels en is het wel veilig? Zijn de deuren breed genoeg? Kunnen mensen met een gezichts- of gehoorbeperking ook voldoende meedoen? De ATS is een door het college van burgemeester en wethouders ingestelde werkgroep. De ATS bestaat uit inwoners van Súdwest-Fryslân. Het zijn ervaringsdeskundigen en personen die betrokken zijn bij diegenen met een functiebeperking of chronische aandoening. De ATS functioneert onafhankelijk van de gemeente Súdwest-Fryslân. De ATS brengt gevraagd en ongevraagd advies uit aan het college van B&W over de toegankelijkheid van gebouwen en openbare ruimtes. WIE ZITTEN ER IN DE ADVIESRAAD? Rein Brouwer uit Heeg is voorzitter; vader van een zoon met geestelijke beperkingen; Peter Gardien uit Sneek is penningmeester; had een broertje met ernstige handicap; Diny Scholten uit Dearsum is vicevoorzitter; heeft gehoor-beperking; Henny Stroes uit Sneek is secretaris; moeder van 2 kinderen met beperkingen; Tineke Bootsma uit Sneek is lid; moeder van kind met geestelijke beperkingen; Sietse van der Berg uit Sneek is lid; heeft gehoor-beperking; Dave Tearney uit Sneek is lid; jarenlang werkzaam in de geestelijke gezondheidszorg; Gea de Weerd uit Sneek is lid; zit in een rolstoel en heeft botgroeibeperking; David Waling uit Sneek is ervaringsdeskundige op het gebied van blind/slechtziendheid.

WAAR GEVEN WIJ ONDER ANDERE ADVIES OVER? • Vismigratierivier, Afsluitdijk Ontbreken van toiletvoorziening • Strand/braakliggend terrein, SWF Toegankelijkheid aanschaf mobimat • Stationsgebied, Sneek Herinrichting • Rasterhofpark, Sneek Toegangspoortjes voor rolstoelen • Evenementen, SWF Toegankelijkheid/verhoogde podia • Bank nieuwe werkelijkheid, Sneek Ontbreken van toegangspad HOE KUN JE ONS BEREIKEN? Heb je een vraag over toegankelijkheid van een gebouw of openbare ruimte, dan kun je de ATS bereiken op tel. 06-12641781 of e-mail: toegankelijkheid@sudwest-fryslan.nl. De ATS werkt nauw samen met de WMO-Adviesraad (Wet Maatschappelijk Ondersteuning en Jeugdzorg) en de Cliëntenraad WWB (Wet Werk en Bijstand).

Daarom laten we onze website www.sudwestfryslan.nl ieder jaar testen op de toegankelijkheidseisen. Voor doven en slechthorenden: is er ondertiteling? Voor blinden en slechtzienden: kunnen teksten worden voorgelezen? Voor mensen met autisme en dyslexie: zijn de zinnen kort, staan er geen moeilijke woorden in en is de vormgeving rustig? Als gemeente doen we dus al het nodige aan digitale toegankelijkheid, maar ook bij ons kan het altijd beter. Laten we met elkaar, gebruikmakend van de kennis en kunde van de advies- en cliëntenraden in Súdwest-Fryslân, blijven werken aan een inclusieve samenleving. Gea Wielinga, wethouder Súdwest-Fryslân

Blinde vlek David Walinga heeft een zeer beperkt zicht. Maar ook mensen met zicht hebben vaak een blinde vlek; het wordt niet gezien of er wordt niet aan gedacht. David Walinga maakt de makers en gebruikers van de digitale snelweg opmerkzaam op zaken die voor mensen met geen of weinig zicht op zijn zachtst gezegd niet handig zijn. Zo zet hij een aantal knelpunten op het punt van digitale toegankelijkheid op een rijtje: • Na de laatste update van de DigiD app kon ik de pincode niet meer intoetsen. • Handmatig aanpassen van de donkere modus is op computer of telefoon mogelijk, maar technisch gezien kan het ook automatisch opgelost worden. • In het ontwerp van de Rabobank app is vergeten rekening te houden met mensen met een visuele beperking. De SNS bank komt bijvoorbeeld met Apple Pay. Met dat ontwerp kan ik beter overzicht houden. • Ik ben erg blij met NLZIET, dat is een betaalbare ‘uitzending gemist’ app, waarmee je programma’s kunt opzoeken en tot wel een jaar terug kunt bekijken. • Ik verdwaal in websites vol tekst. Als websitebouwers de sitemap bovenin de pagina plaatsen en iconen met beschrijving toevoegen, zou dat helpen. Hoog contrast, een zwarte achtergrond met witte letters is rustiger aan de ogen. • Een ribbellijn naar een aanmeldzuil of kaartautomaat (Arriva) met spraakfunctie is veel praktischer voor mensen met een visuele beperking. De Geldmaat krijgt zo’n spraakfunctie.

David voelt zich als een waakhond. “Door te ‘blaffen’ maak ik anderen attent op wat beter kan. Ik bijt niet. Ik denk mee en doe suggesties waar instanties verder mee kunnen. Maak het praktisch, vind het wiel niet opnieuw uit. Maak gebruik van ervaringskennis die er is, daarom heb ik mij aangemeld als ervaringsdeskundige bij de Adviesraad Toegankelijkheid Súdwest-Fryslân.”

DEEL JE VERHAAL!

Iedereen moet zelfstandig deel kunnen nemen aan de maatschappij. Dat geldt ook voor mensen met een beperking of chronische ziekte.

Deel je verhaal! De ervaring leert dat niet alles even toegankelijk is voor iedereen. Waar loop jij tegenaan? Wat maak jij mee? Hoe kan dat beter of hoe heb jij het opgelost? Stuur een e-mail, schrijf of bel. Wij gaan met je in gesprek. De verhalen worden gebundeld en over knelpunten brengt de Adviesraad advies uit aan het college van B&W van de gemeente Súdwest-Fryslân. Contactgegevens: Secretariaat Adviesraad Súdwest-Fryslân Meeuwenlaan 8, 8601 XS Sneek. Tel: 06-126 41 781 • E-mail: toegankelijkheid@sudwestfryslan.nl


10

bolsward-ijsselmeerkust

5 t/m 9 oktober 2020

WEEK VAN DE (DIGITALE) TOEGANKELIJKHEID, TWEE VERHALEN

De heer Van der Zee

“WIJ MOETEN ONS ALTIJD AANPASSEN” Er mag wel wat meer rekening worden gehouden met mensen met een beperking. Die moeten zich altijd aanpassen, vindt het echtpaar waarvan de man wél, maar de vrouw niet op de foto wil. Ze redden zich prima samen, wonen zelfstandig, hebben werk en leuke hobby’s. Digitaal gaat het goed, zolang het om gewone, dagelijkse dingen gaat. Bij ingewikkelde zaken en officiële instanties doen ze graag een beroep op mensen van Wil, onderdeel van Zorggroep Alliade, die kwetsbare mensen zorg en ondersteuning biedt. Die staan hen bij met raad en daad. Op een regenachtige middag neem ik het plekje op de bank over van begeleidster Manja die net vertrekt. Hond Boomer komt me nieuwsgierig begroeten en vindt daarna een plekje op de bank. Ze is niet helemaal fit, haar tanden zijn net getrokken. Daarom krijgt ze veel knuffels en aandacht. Het gastvrij aangeboden kopje koffie sla ik af, om de

handen vrij te hebben om op te schrijven wat het echtpaar me om de beurt vertelt.

Gevolgen herseninfarct “Zonder Manja zouden we ons geen raad weten”, begint mevrouw. In 1996 heeft mijn man een herseninfarct gehad. Daardoor is zijn karakter veranderd en is hij ook

afgekeurd. Toen kwam alles op mij neer. Op een gegeven moment werd het me te veel. Inmiddels gaat het een stuk beter. Ooit ben ik begonnen bij Empatec. Maar ik moest uitstromen toen mensen van Pastiel binnen kwamen. Bij Rentex zetten ze me eerst bij de washandjes. Maar ik heb een naaidiploma en modevakschool. Mijn baas zei: ‘Ik kan meer uit jou halen.’ Nu zit ik continu achter de naaimachine, maar ik ben niet te beroerd om af en toe te helpen bij de washandjes.” “Na die CVA moest ik naar het UWV in Leeuwarden, voor een versnelde afkeuring”, vult meneer aan. “Dukkie van Wil is mee geweest. Ik moest van de arts in haar hand knijpen. Dat lukte niet, mijn linkerhand werkt niet meer goed. Toen kon ik mijn werk bij Empatec niet meer goed doen. Ik kreeg een uitkering en nam afscheid. Sindsdien doe ik van maandag t/m woensdag vrijwilligerswerk op de Zeilmakerstraat. En op zondag ben ik suppoost bij het Treinenmuseum hier in Sneek. Dan ben je toch onder de mensen, anders verzuur je.”

Soms handig, soms lastig De laptop van het echtpaar wordt regelmatig gebruikt. “Voor mijn hobby modeltreinen zit ik regelmatig op internet en YouTube. Als ik bijvoorbeeld informatie wil hebben over treinen of er is iets kapot, dan zoek ik dat op. Ook zoek ik via Google naar brandjes. Ik ben geen pyromaan hoor. Sinds ik als kind een woningbrand heb gezien, ben ik juist bang voor brand. Mijn zwager adviseerde me om te kijken naar fel uitslaande branden”, vertelt meneer. Mevrouw bestelt wel eens iets via een webshop. “Maar ik teken niet zomaar iets, van huis uit heb ik meegekregen dat je attent moet zijn op de kleine lettertjes. Daar lees ik wel eens overheen. Een collega helpt me dan of bestelt in mijn naam.” “Wil heeft ook geholpen bij de aanvraag van mijn scootmobiel. Vanwege mijn hand kan ik niet meer fietsen. Inmiddels heb ik drie scootmobiels gehad. Bij de eerste ging het even mis, omdat de batterij van de kilometerstand leeg was. Toen kreeg ik een telefoontje van de gemeente dat ze de scootmobiel wilden innemen, omdat ik te weinig kilometers maakte. Gelukkig weet Dukkie van Wil welke wegen ze moest bewandelen om dit te herstellen.”

Waar kunnen mensen met een beperking terecht voor informatie? “Iedereen zegt altijd: voor hulp moet je bij de gemeente zijn”, vult mevrouw aan. “Maar hallo, hoe doe je dat dan? We hebben wel een boekje waar dingen in staan, maar je moet altijd bellen op de uren dat je werkt. Kan het ook buiten die uren? Anders moet je vrij nemen. Ze willen dat wij ons aanpassen. Soms kan het wel wat vriendelijker. Dan denk ik: het zal wel, schuif het maar op mij af. Waar kunnen mensen met een beperking terecht voor informatie? Wat als er een traplift moet komen, omdat mijn man hulpbehoevend wordt? Wat als één van ons tweeën wegvalt? Kan de ander dan nog thuis blijven wonen? Wij zitten bij Wil, maar welke andere organisaties zijn er nog meer? Als we ouder worden en meer handicaps krijgen, welke tehuizen zijn er dan?”

Na nog even de prachtig mooie treinenverzameling te hebben bewonderd, neem ik afscheid.


NUMMER 10 • 2020

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

11

TEKST: RIEMIE VAN DIJK // FOTO’S LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL

Greet Bouma

“IK GEEF NOOIT OP” Ze is sinds kort lid van de WMO-Adviesraad van de gemeente Súdwest-Fryslân. Maar vanwege corona is er nog maar weinig gebruik gemaakt van haar ervaringsdeskundigheid op het gebied van toegankelijkheid. Greet Bouma uit Easterein kreeg in 2003 de diagnose Multiple Sclerose (MS). “Maar ik loop nog steeds, al heb ik ook diverse hulpmiddelen; ik laat me niet belemmeren.”

Greet begint haar verhaal met een pluimpje aan de gemeente. “Ze zijn mooi bezig met het opknappen van de fietspaden. Ik hoef nu niet meer voorzichtig de oprit naar de bruggetjes te nemen als ik bijvoorbeeld met mijn scootmobiel via Tirns naar Reahûs rijd en ook de schelpenpaadjes zijn allemaal geasfalteerd. Mijn scootmobiel is al zeventien jaar lang mijn maatje. Ik heb de kilometerteller bijgehouden en zit op ruim 40.000 kilometer, waarvan dit jaar alleen al 4500. Ik ben altijd weg, zit overal en nergens. Afgelopen weekend hebben mijn man en ik in Drenthe nog een mooie tocht gereden. Hij op zijn fiets, ik met scootmobiel nummer zes.” Soms blijkt Greet’s ‘scootmaatje’ een maatje te groot. “Toen de koffie in de aanbieding was bij Kruidvat kwam ik loeivast te zitten in de krappe gangpaden. Tot mijn verrassing kreeg ik hulp van twee jonge meiden, dat was fijn. Bezoek aan de bibliotheek in Wommels zit er niet meer in, want mijn scootmobiel past niet in de lift.”

Digitaal redelijk uit de voeten Greet kan digitaal redelijk uit de voeten. “Onze jongste dochter was altijd handig op de computer. Maar toen die het huis uit ging, heb ik het mezelf aangeleerd. Ik haal er nog niet alles uit wat erin zit, maar ik kom een heel eind. Vanuit het Stipepunt hier in het dorp heb ik één op één lesgegeven aan ouderen. Daardoor weet ik dat veel ouderen het digitaal niet redden. Mijn man is ook

niet zo handig op de computer, maar samen komen we er dan altijd wel uit. Zelf vind ik DigiD niet zo gemakkelijk. Laatst is mijn registratie orgaandonatie tot vijf keer toe gestrand. Toen dacht ik: ‘Zoek het maar uit!’ Ik ben kasbeheerder van de Stichting De Skoalleseize hier in het dorp. Heerlijk makkelijk met een schema in Excel dat alles optelt, zodat ik dat niet met de hand hoef te doen. Al kan ik dat wel, want in onze beginjaren in de slagerij moest ook alles uit het hoofd. WhatsApp vind ik ideaal; ik heb heel veel groepen. Ook een groep van de MS-vereniging in Franeker, die elke maand bij elkaar komt. Handig als iemand van de groep ergens mee zit. Natuurlijk ook een groep van ons gezin. Onze dochters wonen beiden in Leeuwarden en sinds corona maken we veel gebruik van beeldbellen. Onze kleindochter praat gezellig mee. Al sinds het begin zit ik op de Facebook groep van Easterein. Op een gegeven moment zag ik het niet meer zitten om onze overtuin zelf te maaien. Ik plaatste een oproepje en tien minuten later was er al iemand het gras aan het maaien!

Vragen vind ik wel moeilijk, het is één van de moeilijkste dingen die er zijn. Het maakt verschil of je tijdelijk hulp moet vragen, omdat je bijvoorbeeld je voet gebroken hebt, of dat je dat voor eeuwig moet doen. Maar ik heb gemerkt dat mensen je graag even uit de brand helpen, zeker hier in het dorp”

Mee leren leven “Ik heb primair progressieve MS, de meest verkeerde vorm. Dat moet je leren accepteren, zei destijds een maatschappelijk werker tegen me. Accepteren doe ik het niet, ik heb er mee leren leven. MS is een autoimmuunziekte, een griepje kan al genoeg zijn om MS te laten toeslaan. Ik behoor tot de risicogroep, zelfs een milde vorm van griep kan ervoor zorgen dat ik het lopen kwijt ben. Daarom ben ik boos op de jeugd; denk wat meer aan anderen. Ik zelf ben heel voorzichtig. Ik zit weer op een terrasje, maar ga niet naar binnen. We gaan dit jaar niet op vakantie, hoewel we veertig jaar getrouwd zijn. In plaats van samen weg in een huisje, zijn we gezellig uit eten geweest.

Het mooie van een dorp als dit is dat iedereen elkaar helpt. Toen ik mijn scootmobiel kreeg, wilden we die in de auto kunnen vervoeren. Geen aangepaste auto, want mijn man wil ook zijn maten mee kunnen nemen naar de voetbalwedstrijden in Heerenveen. Toen hebben de mannen van de garage hier een technisch hoogstandje geleverd met een constructie om de scootmobiel in de auto te kunnen rijden. Nu ik niet meer boven kan komen, slapen we in de voormalige slagerswinkel. Timmermannen uit het dorp hebben op een zaterdag die ruimte omgebouwd tot een mooie slaapkamer.”

“Waar ik mij wel eens aan stoor is dat sommige mensen er automatisch van uit gaan dat er ook verstandelijk iets mis is wanneer je in een scootmobiel of rolstoel zit. Dan richten ze zich over je hoofd heen tot degene die mee is en dat voelt heel respectloos al is het niet zo bedoeld. Ik zeg er dan ook altijd iets van. Ik heb MS vanaf 2003 en ik loop nog steeds. Ik blijf vechten om te behouden wat ik nog kan en geef nooit op. Mijn glas is altijd halfvol!”


Marieke Vinckers: 'Een nieuw (geh)oor!' "Waarom doe je het raam dicht?", vroeg ik. "Hóór je dat niet dan?" Buiten bleek een brassband te staan blazen. Hiermee begon tien jaar geleden mijn zoektocht over wat er met mijn gehoor mis was. Een scan wees uit dat mijn gehoorverlies kwam door Otosclerose. Een progressieve aandoening waarbij overmatige botgroei de trilling tussen de gehoorbeentjes onmogelijk maakt. Het is operabel, maar ik zag het destijds niet zitten. Het oor openen om in die gehoorbeentjes te gaan boren... mij te spannend! De situatie thuis werd door de jaren heen steeds hilarischer. "Mika, ik heb dorst." "Wat? Wil je een worst?" Steeds minder verstond ik. Mijn meest uitgesproken zin was: "Sorry, wat zeg je?" Vrij vermoeiend. Hoe bekwaam ik ook was geraakt in liplezen; na mijn yogasessies verstond ik vrijwel niemand. Als ik samen met mijn man Yoga en Muziek gaf, dan hoorde ik Martins mooie gitaarspel niet eens. Ook mijn harmonium hoorde ik niet. Zodra ik zelf zong, verdween al het andere geluid. Uiteindelijk kwam ik weer terug bij Hoorzorg Friesland (voorheen Boddeüs Hoorzorg) voor een gehoorapparaat. Echter, de audicien adviseerde me toch nog eens operatie te overwegen. In Assen kwam ik terecht bij een zeer bekwame KNO­ arts die mijn oor opende. Letterlijk en figuurlijk. Hij bracht stijgbeugel-prothese in het oor. Toen ik uit narcose kwam, zei de verpleegkundige: "Ah, daar ben je weer!" De tranen sprongen me in de ogen. "Wat klink je mooi!", riep ik. En direct daarna: "Oh! Wat klink ik zelf mooi!" Het geluid is ineens rond. Ik hoor alles nu stereo. Ik kan het niet anders omschrijven dan een wonder - EN een feest! Hoorzorg Friesland, ik wil jullie danken voor het advies dat jullie mij gaven. Niet zomaar een duur gehoorapparaat verkopen, maar inschatten wat het beste is voor iemand. Dat raakt me. Het laat precies zien dat jullie je werk met passie doen. Eerder heb ik dat al ervaren toen ik een prismabril geadviseerd kreeg, waardoor mijn evenwicht verbeterde. Door de operatie is er een wereld voor me opengegaan. Ik heb een nieuw oor, zo voelt het echt.

•))) Hoorzorg Friesland

Ockingahiem 14 . 8801 KT Franeker . 0517 744 041 . www.hoorzorgfriesland.nl . email@hoorzorgfriesland.nl

Vrijblijvend een inboedelopname of offerte? Contact ons via verkoop@hoekstrasneek.nl of 0515 - 41 21 10. Kijk ook op hoekstrasneek.nl


bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

13

TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

WIGLE SINNEMA

VERVEELT ZICH NOOIT Regelmatig is Wigle Sinnema in het nieuws, niet omdat het zo nodig voor hem moet, maar omdat zijn functies dat meebrengen. Zo is hij sinds 2015 al onbezoldigd voorzitter van de Koninklijke Nederlandse Kaats Bond. Het is slechts één van de bestuursfuncties die de met Janke Hiemstra getrouwde en heit van drie volwassen kinderen vervult. Heel actueel is de bemoeienis van Wigle Sinnema als projectontwikkelaar van het Elfstedenhart in Witmarsum, een kleinschalig recreatieterrein. Wigle Sinnema, een portret van een bepaald geen saaie man… NIEUWJAARSKIND

WIE IS WIGLE SINNEMA?

Wigle Sinnema is een Nieuwjaarskind, geboren op 1 januari 1961 in Arum. Zoon van Nanne Sinnema en Marie Lukkes. Heit was een zoon van een bouwboer uit Arum en mem kasteleindochter, een echte dorpsfamilie. Wigle was de oudste van drie jongens uit het gezin. Heit was sociaal erg betrokken en ook bestuurlijk actief. De appel valt in die zin niet ver van de stam. “Heit wie tsjerks, mar hij brocht it ek yn’e praktyk.” Mem was vroeger de vrolijke noot en in de herinnering van Wigle “rûn mem foarop yn’e polonêze.”

“Als jij zegt, dat het de oud-wethouder is, dan antwoord ik meteen: ‘Dat is hij bepaald niet.’ Natuurlijk ben ik het wel geweest, maar de grote rode draad is anders. De eerste rode draad is de familieman, de zoon van, nu zelf heit en gelukkig getrouwd. Dat is voor mij een hele belangrijke rode draad. Ook een grote rode draad is de landbouw. Alles wat met landbouw te maken heeft, in het buitenland, maar ook hier. Het is breder dan alleen akkerbouw, wat ik super interessant vind. De rode draad van de wethouder valt dan weer onder het kopje ‘bestuurder’. Ik ben altijd zeer geïnteresseerd in bestuurlijke dingen. Hoe bestuur je dingen, hoe doe je dingen, hoe werkt dat dan en hoe komt het verder? Tussen deze rode draden zit dan nog weer dat ik het verbindende type ben; ik wil graag dat iedereen de dingen met elkaar doet.”

Later veranderde dat, door een groot drama in het gezin Sinnema: de zelfgekozen dood van de middelste broer. Het heeft enorme impact op het leven van de familie gehad.

WAAROM TREKKEN BESTUURLIJKE FUNCTIES JOU ZO? “Ja, waarom trekt zoiets? Ik heb het altijd al mooi gevonden. Misschien komt het omdat je iets met andere mensen doet. Ik heb het van jongs

af aan leuk gevonden. Ik ben het met je eens dat zo’n argument ook geldt voor voetballen en kaatsen om maar eens iets te noemen. Dat deed ik er dan ook wel naast. Ja, dat besturen. Ik weet het eigenlijk niet. Het zit blijkbaar in mijn systeem. Feestje regelen, is volgens mij ook een vorm van besturen, heb ik mijn hele leven al gedaan. Besturen is geen bewuste keus, je bent het gewoon.”

REAGEER EENS OP ‘ARUM’! “Ja, daar ligt alles voor mij. Daar ben ik opgegroeid. Ik had nooit in Arum gewoond als de boerderij er niet had gestaan. Mijn jongste broer, die zou boer worden, maar zag daarvan af. Toen zei heit: ‘Jíj kunt boer worden, ja of nee?’ Ik wilde dat eigenlijk helemaal niet. Maar na ampele overwegingen heb ik het toch gedaan; achteraf is het een prima keuze geweest. Ik werd onderdeel van Arum en dat voel ik nu nog zo. Aan de andere kant heb ik ook wel het gevoel dat het nu wat voorbij is, maar dat heeft niet eens zo zeer met Arum te maken. Ik wil graag nieuwe dingen doen.”

EN SNEEK? “Het is een bewuste keuze. Pake kwam hier vroeger al en dat was voor Arumers niet gewoon, die gingen naar Franeker en Harlingen. Pake niet, die woonde later zelfs in de Parkflat. ‘Yn Snits falt teminsten wat te belibjen’, zei hij altijd. Dat was dus mijn eerste link met Sneek. Een andere verbinding was de zeilsport. Ik heb samen met een vriend veel op het Sneekermeer gezeild, in een Schakel, in de 743. We waren pure wedstrijdzeilers. Later uiteraard door mijn wethouderschap was ik veel in Sneek. Op de dag dat ik Abraham zag werd ik wethouder van Súdwest-Fryslân. Nu spreken mij de voorzieningen in Sneek aan. Ze willen hier graag dingen met elkaar doen. Toen we moesten beslissen om nog

ergens anders te gaan wonen wisten we ook dat vorig jaar het moment dáár was. We kunnen nu nog ergens aarden.”

LANDBOUW Zoals al eerder opgemerkt speelt de landbouw ook een belangrijke rol in het leven van Wigle Sinnema en dat is dan zacht uitgedrukt. “Doordat heit eerst in het bedrijf bleef kon ik andere dingen ontwikkelen: bedrijfsleider op een aan de landbouw gelieerd bedrijf en projectontwikkelaar op diverse internationale landbouwprojecten, zoals al sinds 2009 een veehouderijproject in Roemenië, maar ook een groenteproject in Bangalore in India.” Geen wonder dat de foto’s voor bij dit interview geschoten zijn op het erf in Arum: Wigle in z’n element op de trekker!

PROJECTONTWIKKELING ELFSTEDENHART Sinds 2018 is Wigle Sinnema samen met Gaby Broekhuijsen nauw betrokken bij de ontwikkeling van een nieuw kleinschalig vakantiepark in Witmarsum. “De eigenlijk koop hebben we vorig jaar december afgerond, maar we waren toen al ver met de ontwikkeling. Dat was overigens geen sinecure en ook het moment dat Landal het wel kon verhuren was belangrijk. De naam van het project, ‘Elfstedenhart’, heeft ook een belangrijke impuls gegeven, daar ben ik van overtuigd. Wij ontwikkelen het park en verkopen de huizen aan particulieren. Die kunnen kiezen in wat voor vorm Landal die huizen gaat verhuren. Over drie à vier jaar zijn wij er weer tussenuit. Landal is dan de verhuurder en er is een Vereniging van huiseigenaren die het park bestiert. In november gaat de eerste schep de grond in en het bedrijf dat de woningen bouwt, doet dat in prefab en die zijn al los. Er staan nu al elf van deze woningen, wij bouwen er nog 59 en met twintig ervan starten we in november. In totaal komen er dus zeventig recreatiewoningen. De verwachting is dat de eerste nieuwe woningen volgend jaar zomer klaar zijn.”


bolsward-ijsselmeerkust

14

#FACETOFACE

TON VISSER

fotografie LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL tekst EELKE LOK

Van “efkes metnimme” tot peukjesraper “Er lag wat zwerfafval. Ik docht, ik nim et even met.” In onvervalst Bolswards vertelt Ton Visser hoe hij begon om uiteindelijk ‘peukenraper’ te worden. In ongeveer twee jaar tijd heeft hij al 32.000 sigarettenpeukjes, die op de openbare weg liggen, opgeraapt. En hij is nog lang niet klaar. Sterker, hij weet dat die peukjes op een eindeloze weg liggen. Hij loopt niettemin door.

In de afgelopen twee jaar hebben rokers in het centrum van Bolsward dus 32.000 weggegooid. Lang niet iedereen vindt dat erg, maar Visser kan uitleggen dat met name het merendeel aan weggegooide filtersigaretten wel degelijk schadelijk is. “Het filter bestaat uit plastic, dat uit elkaar valt en verandert in microplastic. Eén peuk vervuilt zo acht liter water.” Visser rekent ons voor dat er over de wereld miljarden peukjes worden weggegooid.

MET DE PRIKSTOK DOOR BOLSWARD Visser weet het allemaal, omdat hij niet een achteloze raper is. Rapers hebben contact met elkaar. Er is een heel ritueel. Hij ziet een peuk op de weg liggen, hij fotografeert die roekeloos op straat geworpen peuk, appt de foto door en raapt dan de peuk op met de speciale peukjesraper die hij van de gemeente kreeg. Het lijkt zelfs werk, maar het is een hobby. Waarin een missie zit. Ton Visser uit Bolsward hoefde helemaal niet zo in de belangstelling te staan om wat hij in zijn vrije tijd doet. Hij kwam bij zijn 25.000ste gevonden peuk evenwel toch nadrukkelijk in beeld. Het is immers bijzonder dat iemand een paar dagen per week de peukjes op de openbare weg in zijn woonplaats fotografeert en daarna oppakt. Ton Visser heeft nu gemerkt, en heeft daar plezier in, dat de artikelen over hem toch wel enig effect op sommige mensen hebben.

leggen. Dat hoefde niet, want hij krijgt op straat heel veel reacties. “O ja, dat is ús peukjesman.” Die twee dagen in de week de tijd neemt om de straten in het centrum zorgvuldig schoon te maken van zwerfafval, en dan vooral van peuken. De mensen realiseren zich dat hij er altijd mee door zal moeten gaan, want er komen elke dag weer nieuwe peuken en nieuw vuil bij. Dat gaat altijd maar weer door. Het apostolisch karakter zit er in dat Visser verbonden is aan een app (Litterati), die kan uitleggen waar je wát allemaal kunt vinden wat daar niet thuishoort. Er zijn zelfs mensen, ziet Visser, die daardoor ook weer enthousiast worden voor opruimen of in elk geval rommel niet weggooien. “Ja, ik stimuleer misschien een beetje, ik zet de mensen in ieder geval wel aan het denken.” Hij was eens aan het peuken zoeken op het Bolswarder Broereplein toen een inwoner uit België vroeg “of hij even een foto van Visser mocht trekken.” Maar die daarna vroeg of dit werk nodig was in de provincie Fryslân, die hij zo schoon vond in twee betekenissen. Visser denkt even na. “Nou, dat vind ik dus niet.” Hij viert vaak vakanties op Terschelling. Vorig jaar was daar de ramp van de MSC Zoe. Het eiland lag vol met kleine bolletjes plastic. “En mensen kopen een kop koffie bij McDonald’s in Sneek, gooien daar het dekseltje weg, plastic. En gooien later het lepeltje weg, dat is ook van plastic. Overal vind je dat later in stukjes terug.”

APOSTEL In de Leeuwarder Courant werd Visser afgeschilderd als een ‘peukjesraperapostel’. Apostel? “No ja, ik bin wol rooms opfieden”, glimlacht hij. Maar hij begon er indertijd niet mee om als apostel de mensen wat uit te

Stimulans. Begrip. Ook veel schouderophalen. En reacties als van een ondernemer in Bolsward, die tussen de vingers zijn sigarettenpeukje wegschiet en naar Visser roep: “Ik zal sorrege datst aan het werk blieve kinst.”

Visser: “Het is ongelooflijk hoeveel mensen voor de deur van hun zaak staan en daar even roken. Dat mag binnen niet. De peuk komt op straat. Visser spreekt de mensen er overigens niet op aan, gaat niet in discussie. Hij publiceert zwijgend op de app. Daarop is te zien dat het centrum van Bolsward rood gekleurd is van de gevonden peukjes. “Misschien mut ik dat ook mar es doen, op straat een rontsje sette waar een peukje lag.” Dan zie je nog sterker wat er mis is.

OPVOEDING Ton Visser is 52 jaar. Kreeg in zijn jeugd de meest normale opvoeding, maar de Vissertjes werden wel scherp gehouden. “Als je een papiertje op de weg gooide, dan moest je dat wel oprapen.” Netheid hoorde bij de opvoeding. “Mar at we yn de pauze op it skoalplein boarten, dan kaam bakker Landskroon lânsriden. Dan kochten de bern sekjes drop en broadsjes, ek yn plastic. No, dat kaam op it plein telânne.” Er is nog veel fout in de wereld, ook in dat schone Fryslân. De overheid zou wel eens wat haastiger kunnen zijn. Zeker deze zomer toen het druk was en de containers snel vol raakten. En dan kom je met je zak bij de container en dan staan er al een paar naast. Dan zet je jouw eigen er ook bij. ”En se sette oeral prullebakken del. Te lyts. Gau fol, en dan wurdt der ‘propt’. Dan kin je et toch beter even metnimme?‘’ ‘Bewustwording’, dat is het woord wat Visser veel gebruikt. Mensen bewust laten worden van viezigheid, van nutteloos wegsmijten. Visser ging ook een keer langs de opritten naar de rijksweg A7. Nou, daar lag het overal vol met blikjes en flesjes. Visser is geen klager, geen zeurder. Is blij dat er statiegeld komt

op de kleine plastic flesjes. Maar zou dat dan ook graag op de blikjes willen hebben. Winkels kunnen sowieso meer doen. Visser: “Bij de reclame van de Jumbo liggen de paprika’s los in de bak, maar in de winkel in plastic. Terwijl je een paprika niet weken in de koelkast legt, die gebruik je binnen een of twee dagen.”

MILD Visser is mild, iedereen doet zijn best. De gemeente Bolsward beloonde hem met peukentegels bij de bushaltes. Ze praten nu over het idee van Visser voor peukenpalen in het centrum. Maar die ondernemers komen niet voor de deur van hun zaak vandaan. “je krije noait 100 persint.” Ton Visser werkt 32 uur per week in de gezondheidszorg. Hij is ook een fanatiek ultrahardloper. En doet twee dagen zijn ‘raaphobby’. Heeft via apps en facebook intensief contact met anderen die ook ‘metnimme’. Met ontzag, “want in peukenfroutsje in Gelderland hat al mear as 200.000 peuken oppakt.” Visser wil zijn missie wel uitbreiden. De Bolswarder schoolkinderen meenemen in een aanschouwelijke peukenraaples. Bewustwording. Want we moeten ons niet ergeren. Dat is negatieve energie. Steek die energie maar in: “Efkes metnimmme.”


NUMMER 10 • 2020

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

15


16

NUMMER 10 • 2020 TEKST ANNIEK VAN DER BIJL // FOTO’S MAAIKE DIJKSTRA

(BRANDED CONTENT)

BEWUSTZIJNSCOACH MAAIKE DIJKSTRA UIT IJLST:

‘NU KOMT HET AAN OP MENTALE VEERKRACHT’

Weet jij hoeveel gedachten er dagelijks door je hoofd heen gaan? Meer dan je zou denken. Een rekensom: ervan uitgaande dat je gemiddeld acht uren per etmaal slapend doorbrengt, levert je dat in de wakkere uren zo’n 60.000 tot 80.000 gedachten op. Dat zijn er ruim 4000 per uur en ruim 70 per minuut. En wat bedenken we allemaal wel niet in zo’n minuut, uur of dag? Misschien een belangrijkere vraag: Wat doe jij ermee? Leef je vanuit innerlijke vrijheid en plezier, of vanuit spanning en verkramping? Voor dit antwoord gingen wij op bezoek bij bewustzijnscoach en yoga- en mindfulness trainer Maaike Dijkstra (47) uit IJlst, getrouwd en moeder van vier kinderen, die na vijftien jaar in het communicatievak besloot het roer compleet om te gooien en zich in te zetten voor datgene waar ze, toen ze jong was, altijd naar zocht: rust, ontspanning en bewustzijn. Het is maandagmorgen. De routeplanner vertelt dat de Werf in IJlst het beste te bereiken is via ‘het smalle slingerweggetje langs de Geeuw’ en als de navigatie dat zegt, dan doen we dat natuurlijk! Aangekomen op de eindbestemming – Sneekerpad nummer 4 staat Maaike al buiten te wachten. Een warm en hartelijk welkom!

HUMAN DOING IN PLAATS VAN HUMAN BEING In een ongedwongen en huiselijke sfeer, onder het genot van een kopje koffie, vertelt Maaike over haar zoektocht naar rust en hoe ze deze ervaring nu inzet om anderen te begeleiden. “Wij mensen zijn vandaag de dag zo gewend om erkenning in onze omgeving te zoeken. Zolang anderen je aardig vinden, je relatie goed is en je op het werk goed presteert, dan krijg je een goed gevoel over jezelf. Bovendien leven we in de illusie dat je je leven bestuurt vanuit controle. Als je nu eens denkt aan wat je gisteren of vorige week woensdag hebt gedaan, is deze dag – tot op de minuut - precies zo gelopen zoals jij van tevoren had bedacht? Of neem bijvoorbeeld dat moment in maart, toen de wereld opeens helemaal stil stond. Van het één op het andere moment ben je de controle kwijt, waarvan je nog zo dacht die te hebben. En dan besef je ineens hoe kwetsbaar je bent. En de gedachten die je erbij krijgt, brengen spanning met zich mee. De meesten van ons leven als ‘human doing in plaats van human being’. Vanuit het idee, dat jij dat allemaal kan sturen, vanuit het hoofdkantoor.”

‘MIDDELEEUWEN’ Wist je dat mensen in de middeleeuwen in een half jaar net zoveel prikkels kregen als wij op een dag? Een voortdurende stroom aan prikkels van buitenaf haalt je steeds weg bij jezelf en is voeding voor gedachten. Dit begint al bij het wakker worden. Ineens is er een ‘IK’ die allerlei problemen heeft. Als je slaapt dan zijn die problemen er niet en gaat het leven helemaal vanzelf. Die intuïtieve intelligentie volgen, maakt dat je leven heel moeiteloos en licht wordt. Zodra je aan jezelf merkt dat het een ‘moeten’ is, dan zijn het je gedachten en ego die je leiden. Voel je juist de ruimte en de opening bij een bepaalde keuze, dan is het je hart en intuïtie die spreekt. ”

“IK HEB NOG NOOIT ZO GOED GEPROEFD!” En hoe creëer jij rust? Maaike: “In de coachings werk ik met meditatie en zelfonderzoek. Daarnaast geef ik intuïtieve yoga en yin yoga bij het Body & Mind Center Sneek en organiseer ik Stiltedagen en Retreats bij landhotel de IJsvogel in Legemeer en op Vlieland. Deze dagen ben ik met een groep, lopen we over het strand of door de bossen.

Veelal in stilte, dit helpt je om de verhalen van het denken te doorzien. Op de Stiltedagen eten we ook in stilte. Laatst zei iemand nog tegen mij: ‘ik heb nog nooit zo goed geproefd!’ Wekelijks mediteren werd vanzelf een dagelijkse gewoonte: kijken vanuit het ‘gewaarzijn’, bewustzijn. En daarvoor hoef je echt niet in een lotushouding en een hippe sportbroek aan, dat kan gewoon heel direct, nu, hier. Voor mij is alles meditatie. Wil je het eens proberen?” vraagt Maaike. “Deze meditatie duurt drie minuten. Je kan ervoor kiezen om je ogen te sluiten, maar je kan ook recht naar beneden kijken als je dat fijner vindt.” Maaike neemt je vervolgens op een heel fijne en rustige manier – beginnend vanaf je voeten tot aan je gezicht – mee in de aandacht van je eigen lichaam en bewustzijn. Geen zweverige bedoening. De drie minuten vliegen voorbij.

Koolhaas een subsidieregeling voor persoonlijke ontwikkeling. Bij voorkeur aanmelden in november, dan kun je vanaf 1 december starten!”

BOEK ‘LIEFDE VOOR STILTE EN BEWUSTZIJN’ “De coronacrisis heeft er vaart achter gezet: binnenkort breng ik een eigen boek uit! Zeven jaar geleden had ik voortdurend inspiratie op een vakantie. Mijn man zei nog tegen mij: ‘wat zit jij de hele tijd op je telefoon, we zijn op vakantie’, maar ik moest het opschrijven! Het kwam er verder nooit van om het af te maken, maar in de coronacrisis ontstond er een boek met prachtige foto’s, korte teksten en meditaties die je uitnodigen tot zelfonderzoek en leven vanuit vrijheid. Samen met vormgever Harno Zijlstra ben ik bezig met het boek.”

START MINDFULNESS 1 NOVEMBER TWEE GRATIS COACHING GESPREKKEN “Wij mensen zijn vaak speelbal van de omstandigheden. Kijk, deze bal met glitters erin zijn onze gedachten en gevoelens. Als je even schudt, bewegen de glitters overal en door elkaar heen, maar zodra je deze bal neerlegt en bewust aanwezig blijft, dan zie je dat de gedachten neerdwarrelen en er helderheid ontstaat. Als coach begeleid ik mensen naar deze innerlijke ruimte en rust en naar meer bezieling in je leven, privé of werk. Het is nu mogelijk om 2 gratis coaching gesprekken te ontvangen. Om mensen verder te helpen in werk en loopbaan lanceert minister

“In november start een 4-delige mindfulness serie: zondag 1, 8, november en zondag 6 december vanaf 10.00 – 12.00 uur in het Body & Mind Center Sneek. Op zondag 22 november 9.30 – 17.00 uur is er een Stiltedag in Legemeer, lunch & drinken inbegrepen! Kosten 160,- per cursus, inclusief de Stiltedag bij Landhotel de IJsvogel. Ook krijg je meditatieopnames, een werkmap met theoretisch kader en oefeningen mee om dagelijks thuis te oefenen! Interesse of aanmelden? Stuur een mailtje naar info@maaike-dijkstra.nl.” Namasté!


bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

17

IN GESPREK MET.....

MET ‘SÚDWEST WERKT!’ ZIET DE TOEKOMST VOOR BIJSTANDSGERECHTIGDE ROB ER WEER GOED UIT Súdwest Werkt! Met een uitroepteken. Het is de duidelijke en krachtige naam die de gemeente Súdwest-Fryslân heeft gegeven aan het project waarin inwoners die in de bijstand zitten begeleid worden bij het vinden van een baan, stage of nieuwe opleiding. Rob Tuinstra (48) is een van de gelukkigen die door het project ondertussen een nieuwe weg is ingeslagen. Mirjam Hoekstra (26) is de projectmedewerker die Rob begeleidt. “Voordat ik de stap nam om met de gemeente te bellen heb ik echt wel even een beetje in de put gezeten. Ik wist niet zo goed hoe ik verder moest. Ik heb door omstandigheden de zorg voor twee jonge kinderen en ik zit al meer dan een jaar in de bijstand. Voordat ik in de bijstand belandde was ik 18 jaar verzekeringsadviseur, een ‘selfmade man’. Het is een misvatting om te denken dat, wanneer het misgaat, er dan automatisch mensen bij je op de stoep staan om je uit de put te halen. Dat is niet waar. Je moet het zelf doen. Om in de bijstand te zitten voelt niet prettig, ik heb er een minderwaardig gevoel bij. Je loopt er ook zeker niet mee te koop. Toen ik in de bijstand terechtkwam, was dat in het begin helemaal niet zo erg, maar op een gegeven moment gaat het knagen. Ik dacht dat het ‘straks’ wel zou komen, dat ik weer werk zou krijgen, maar dat ‘straks’ kwam niet”, vertelt Rob, die aangeeft weer prima in z’n vel te zitten.

SÚDWEST WERKT! IS ER OOK VOOR U! Het vinden van een geschikte baan is niet voor iedereen eenvoudig. Veel mensen kunnen hier best wat hulp bij gebruiken. Daarom zijn we op 1 januari van start gegaan met het project Súdwest Werkt! om inwoners in de bijstand te helpen in hun zoektocht naar een baan! HOE GAAT HET IN ZIJN WERK We gaan in gesprek met inwoners die in de bijstand zitten. Inmiddels hebben we al 800 mensen gesproken. Samen bespreken we de wensen en mogelijkheden. En kijken we hoe we kunnen helpen bij het vinden van een baan, vrijwilligerswerk of een nieuwe opleiding.

“Ik heb bovendien sinds een aantal maanden een hele aardige vriendin getroffen, maar ik weet niet of je dat ook moet opschrijven”, zegt hij met een brede glimlach. “De humor is weer terug!” Mirjam hoort het ook allemaal met een brede smile aan.

Maatwerk Mirjam begeleidt sinds maart dit jaar inwoners in hun zoektocht naar een baan. Zoals ook een jobcoach doet. “De bedoeling is dat wij de situatie van mensen die in de bijstand zitten in beeld brengen. Wij kijken dan hoe hun situatie is om ze vervolgens te helpen stappen te zetten richting een baan, stage of werkervaringsplek. Het is echt maatwerk”, legt Mirjam verder uit. Het project Súdwest Werkt! Is er sinds januari 2020. De werkzaamheden waren eerst onderdeel van het Gebiedsteam, maar vanaf begin dit jaar tot volgend jaar zijn er extra medewerkers om inwoners in de bijstand hierbij te kunnen helpen. Er wordt geprobeerd om zoveel mogelijk mensen in beeld te krijgen en te ondersteunen. Naast Mirjam zijn er nog elf projectmedewerkers, twee administratieve medewerkers en een projectleider binnen de groep, die werkzaam is binnen het project.

Hoe zag je leven er de laatste tijd uit, Rob? “Heel apart, de kinderen bepaalden mijn ritme. Ik zat de hele dag wat voor de tv en op internet. Boeken las ik dan nog wel, maar voor de rest was mijn leven vrij leeg. Mijn sociale contacten waren er nog wel, maar de meeste mensen van mijn leeftijd zijn overdag aan het werk. In de weekends was ik dan wel bij een maat van mij en dan dronk ik een of twee, soms ook wel eens een te veel. Dat vond ik niet prettig, zeker niet voor mijn kinderen. Dat voelde echt niet goed. Gelukkig kon ik tweemaal per week bij mijn moeder

terecht, waar ik met de kinderen at. Daar kregen ze aardappelen met groente. ‘Het eten bij oma is veel beter dan bij papa’, hoorde ik dan. Ik weet eigenlijk niet eens meer hoe ik in contact met Súdwest Werkt! kwam. Voordat ik contact zocht weet ik nog wel dat ik maanden rondliep met de gedachte wat ik nu met mijn leven wilde. Steeds meer kwam ik tot de overtuiging dat ik iets voor de medemens wilde betekenen, sociale contacten. Ik wilde beslist niet meer een commercieel beroep. Ik wil een baan die er echt toe doet, zodat ik ’s avonds thuiskom met een goed gevoel. In april had ik voor het eerst contact met Mirjam en heb ik haar uitgelegd welke kant ik uitwilde en dat was voor mij de zorg.”

Hoe zijn jullie nu met Rob in aanraking gekomen? “Eerder had Rob bij het gebiedsteam al aangegeven stappen te willen maken om uit de bijstand te komen. Ik heb vervolgens contact met hem gezocht. Dat gebeurde allemaal telefonisch in verband met corona. Dat was best wel een beetje lastig en de eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat ik Rob nu voor het eerst zie, als ik ‘facetime’ er niet bij reken”, vertelt Mirjam.

Wat gebeurde er vervolgens? “Dan ga je het gesprek aan. Wij kijken dan naar

iemand z’n situatie. Hoe gaat het thuis? Hoe is het met de gezondheid? Hoe is de financiële situatie? De basis in beeld brengen. Daarna gaan we kijken wat bij iemand past om vooruit te komen. Rob gaf aan graag in de zorg te willen werken, totaal iets anders dan wat hij eerder had gedaan. Daar is dus een opleiding voor nodig, maar voordat het zover is deed Rob eerst een beroepen- en interessetest om te kijken of de zorg echt de juiste keuze voor hem is. Dat bleek na het invullen van de test wel degelijk het geval”, legt Mirjam uit. “De gemeente werkt samen met de Friese Poort in Sneek, waarna Rob in contact is gebracht met een medewerker van de onderwijsinstelling. Uit het gesprek kwam naar voren dat voor hem de meest ideale optie het volwassenonderwijs is. Werken en leren en voor Rob betekent het de opleiding Verzorging Individuele Gezondheidszorg. Hij is begin september begonnen met de opleiding. De gemeente geeft een opleidingssubsidie, waar wel een aantal voorwaarden aan verbonden is. Zo moet het een ‘kansberoep’ zijn. Met andere woorden, er moet na de opleiding een goede kans zijn om weer aan het werk te kunnen.”

Voor Rob ziet de toekomst er weer een stuk zonniger uit! In verband met de privacy is Rob Tuinstra een gefingeerde naam.

We starten met een kennismakingsgesprek. We bespreken samen de persoonlijke situatie. Ook vinden we belangrijk te horen hoe het gaat met de inwoner. Hoe is de gezondheid? Hoe zijn de financiën? De gezinssituatie? Welke stappen kunnen we maken naar een nieuwe baan? En wat is daarvoor nodig? Samen maken we een plan. In veel gevallen maken we een passend traject samen met één van onze samenwerkingspartners, die gespecialiseerd zijn in re-integratie. WILT U MET ONS IN GESPREK? Zit u in de bijstand en wilt u ook graag met ons in gesprek over de mogelijkheden voor werk, vrijwilligerswerk of een opleiding? Neem dan contact met ons op via het telefoonnummer 14 0515 of stuur een mail naar sudwestwerkt@sudwestfryslan.nl

DIT IS INFORMATIE VAN DE GEMEENTE SÚDWEST-FRYSLÂN


18

NUMMER 10 • 2020 BRANDED CONTENT PAGINA

Van de notaris ...

OVERDRACHTS BELASTING

OP PRINSJESDAG OP Z’N KOP GEZET Het kabinet wil dat vanaf volgend jaar de overdrachtsbelasting verandert. Starters betalen dan geen overdrachtsbelasting meer als ze eigenaar worden van een woning. Dat scheelt – berekend naar de gemiddelde koopprijs voor een woning – ruim 6.000 euro. Maar ook voor anderen dan starters verandert er wat in de overdrachtsbelasting en dat is niet altijd positief. Wat heeft het kabinet in petto? OVERDRACHTSBELASTING: HOE WERKT HET? Als je eigenaar wordt van een huis, perceel grond, een bedrijfspand of ander onroerend goed, dan moet je overdrachtsbelasting betalen over de koopprijs. De notaris handelt dit af met de Belastingdienst. Voor een woning moet 2% aan overdrachtsbelasting over de koopprijs worden betaald. Daar valt ook een recreatiewoning onder en soms ook een kantoorpand (als dat pand ooit een woning is geweest). Over de koopprijs van een perceel grond of een bedrijfshal wordt 6% aan overdrachtsbelasting betaald. Als er aandelen in een zogenoemde ‘vastgoedB.V.’ worden overgedragen en die B.V. aan bepaalde voorwaarden voldoet, dan moet 2 of 6% aan overdrachtsbelasting worden betaald. STARTERSVRIJSTELLING Als het kabinet z’n zin krijgt, dan betalen starters op de woningmarkt vanaf volgend jaar geen overdrachtsbelasting als ze eigenaar van een woning worden. Starters zijn tussen de 18 en 35 jaar oud en gaan wonen in de woning waarvan ze eigenaar worden. Het geldt dus niet voor een woning die iemand tussen de 18 en 35 jaar bijvoorbeeld koopt om te verhuren aan iemand anders. In dat geval moet er 8% aan overdrachtsbelasting over de koopprijs worden betaald. Vanaf 2021 kun je één keer een woning zonder overdrachtsbelasting aankopen. Als je nu al een woning hebt en volgend jaar koop je een andere woning, en

Chantal Hoevers Prins is erkend mantelzorgmakelaar en helpt mantelzorgers

FORSE TOENAME BELASTE MANTELZORGERS In mijn vorige column schreef ik ‘De impact van de coronacrisis is enorm en hartverscheurend!’. Ontwrichte situaties door het wegvallen van bezoek, ondersteuning en dagbesteding en een eindeloos beroep op mantelzorgers. Dag en nacht staan ze klaar voor hun naasten. Om alle ballen in de lucht te houden komen ze amper aan zichzelf toe. De morele druk die het normbesef op mantelzorgers legt is hoog waarbij ze vooral vergeten om op tijd op de rem te gaan staan of hulp in te roepen. Ik zie hierdoor een forse toename van zwaarbelaste mantelzorgers. Het blijkt ook uit de onthutsende verhalen die ik in mijn praktijk tegenkom.

je voldoet aan de voorwaarden, kun je dus de vrijstelling nog krijgen. ANDERE GEVALLEN Als je niet als starter wordt gezien en je eigenaar wordt van een woning waarin je zelf gaat wonen, dan moet over de koopprijs 2% overdrachtsbelasting worden betaald. Over de koopprijs van een perceel grond of een bedrijfshal moet voortaan 8% aan overdrachtsbelasting worden betaald. Het percentage voor aandelen in een zogenoemde ‘vastgoed-B.V.’ wordt verhoogd naar 8%. In bepaalde situaties zal het percentage bij een recreatiewoning ook 8% worden. WAT TE DOEN? De Tweede en Eerste Kamer gaan de komende tijd in discussie met het kabinet over de overdrachtsbelasting. Daarna wordt er gestemd over de wijziging van de overdrachtsbelasting. Het kabinet wil dat de verandering in de overdrachtsbelasting ingaat per 2021 en voorlopig de komende vijf jaar gaat gelden. Als je aan de voorwaarden voldoet om volgend jaar als starter te worden gezien, maar je hebt al met de verkoper afgesproken dat de woning in 2020 nog wordt overgedragen, wat moet je dan doen? Ga dan in gesprek met de verkoper: is deze bereid om de datum van de overdracht (het ondertekenen van de akte bij de notaris) naar 2021 te verschuiven? Houd er rekening mee dat de verkoper gecompenseerd wil worden; voor hem of haar lopen namelijk de kosten van de woning langer door.

Er is ook een groep mensen die volgend jaar meer overdrachtsbelasting moet betalen. Heb je al onroerend goed gekocht maar vindt de overdracht in 2021 plaats? Dan kun je wellicht met de verkoper afspreken dat nog dit jaar de overdracht wordt rond gemaakt. Als je een pand of perceel grond op het oog hebt, maar de financiering nog niet rond hebt, dan kun je er ook voor kiezen om dit jaar nog eigenaar te worden, maar met de mogelijkheid het terug te draaien. De verkoper blijft bij deze constructie, waarvoor een akte (door notarissen ook wel ‘Groninger akte’ genoemd) bij de notaris moet worden ondertekend, vaak in het pand zitten. Netwerk Notarissen heeft alle situaties in kaart gebracht waarin er voordeel of nadeel is voor de overdrachtsbelasting. Ons kantoor is aangesloten bij Netwerk Notarissen zodat wij beschikken over deze informatie, waarmee we je goed kunnen adviseren wat te doen. Je kunt daarvoor contact opnemen met ons kantoor. Wij zijn gespecialiseerd in onroerend goed en de belastingen die daarbij horen. Wij helpen je graag om je wensen op de juiste manier vast te leggen. Dan hoef je je daar geen zorgen meer over te maken en kun je genieten van alles wat het leven je brengt! Je bent van harte welkom om ons kantoor!

Zoals Jaap, ondernemer en mantelzorger voor zijn echtgenote met een chronische aandoening. De situatie bij dit jonge gezin is volledig uit balans. Aan de buitenwereld laten ze niet blijken dat het niet meer gaat. De zorgvraag neemt toe. Enkele intimi helpen daar waar ze kunnen, maar hebben naast hun werk ook een jong gezin. De familie is op afstand betrokken en de buren leven in hun eigen wereldje. Als Jaap mij belt gaat het echt niet meer! Hij heeft diverse organisaties benaderd en ziet door de bomen het bos niet meer. “De nood is hoog, Chantal kun je ons alsjeblieft helpen de balans weer te vinden!” Herken je dit? Wordt het jou soms ook even te veel? Trek alsjeblieft aan de bel en voorkom dat de overbelasting alleen maar groter wordt.

WAT KAN MANTELZORGZAKEN VOOR JE BETEKENEN? Het vinden van passende oplossingen kan erg ingewikkeld zijn. Het vraagt veel inzet, creativiteit en goede onderlinge afstemming. Wij beschikken over veel kennis van het aanbod in zorg en ondersteuning en weten de weg hiernaartoe. Wij regelen het voor je!

KOSTELOOS ADVIES Wij streven ernaar dat dat je kosteloos gebruik kan maken van onze diensten. Heb je een wlzindicatie of woon je in gemeente De Fryske Marren dan is onze dienstverlening kosteloos. Voor inwoners van Súdwest-Fryslân die beschikken over een mantelzorgpas is er een speciale actie, één gratis consult van 1.5 uur. Zorgverzekeraars vergoeden onze diensten steeds vaker vanuit het aanvullende pakket en het vrij besteedbare deel van het pgb mag worden gebruikt. Je kunt bij ons terecht met vragen over het regelen van zorg, ondersteuning en zorgbemiddeling. Laat ons eens met je meekijken! Bel voor een telefonische afspraak: 0515 700267 of stuur een e-mail naar info@mantelzorgzaken.nl

Mr. Gerard Vellinga

De Wit & Dijkstra Netwerk Notarissen - www.dewit-dijkstra.nl De Wit Dijkstra Netwerk Notarissen is aangesloten bij Netwerk Notarissen, een landelijke organisatie van 150 notariskantoren. De Netwerknotaris adviseert u deskundig, wijst u op de voor u aanwezige risico’s en draagt concrete oplossingen aan. Voor meer informatie zie www.dewit-dijkstra.nl of bel 0515 - 41 78 85.

Over Chantal Hoevers Prins

Als mantelzorgmakelaar en pgb-specialist is Chantal Hoevers Prins de onafhankelijke allround cliëntondersteuner en zorgregelaar. Samen met haar team biedt Chantal integrale ondersteuning aan mantelzorgers, gemeenten, zorgprofessionals en werkgevers bij alle mantelzorgvragen. Chantal is erkend en geregistreerd mantelzorgmakelaar en onafhankelijk cliëntondersteuner.

www.mantelzorgzaken.nl


bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

19

MARCEL KEETMAN

MENSEN KUNNEN MEER DAN JE DENKT

Marcel Keetman van Keetman Druk en Print in Sneek is een sociaal ondernemer. Het bedrijf biedt mensen die niet passen binnen het aanbod van banen op de arbeidsmarkt de mogelijkheid om deel uit te maken van hun dagelijkse werkproces. Maar juist deze mensen zijn volgens Marcel het ‘unique selling point’ van het bedrijf. doos weg te zetten. Een ander deel heeft een verstandelijke beperking en weer anderen hebben beide. Met deze mensen omgaan vraagt iets van jou als werkgever. Gister ging er iemand naar huis met klachten in de keel en voorhoofd. Die was er vanochtend weer: ‘Ik voel me stukken beter’. Dan ga ik het gesprek aan. Hoe ziek was je gister dan? Zo iemand beseft niet dat de loonkosten gewoon doorgaan. Of ik zeg tegen de achterblijvende collega: ‘Zie je wat er gebeurt? Nu je collega naar huis gaat, heb jij het hartstikke druk.’ Met het bijbrengen van werknemersvaardigheden moet je continu bezig zijn, al scheelt het wel met de ene of de andere. De ene staat elke dag om zeven uur al op de stoep. De andere komt met de hakken over de sloot op tijd. Die vertel ik dan dat ik wél verwacht dat hij er vijf minuten van tevoren is. Als begeleider moet je begrip hebben voor mensen en de humor ervan inzien, anders houd je het niet vol.”

Zes jaar geleden trok Marcel de stoute schoenen aan en werd ondernemer. “Daarvoor was het een onderdeel van Empatec. In 2014 ben ik verder gegaan met een selectie van mensen die er toen zaten. Alles wat op papier kan drukken we.” Een rondgang in het bedrijf levert vele voorbeelden op. Briefpapier en visitekaartjes, stickers voor op medicijndoosjes, spandoeken, een dorpskrant, mokken voor een supermarktketen, lepeltjes met opdruk, bedrukte schudbollen. “De gunfactor speelt zeker mee. Veel klanten van vroeger zijn na de overname meegegaan, vanwege het sociale karakter van ons bedrijf. De oplages zijn soms minder, maar er komt vaak iets anders voor in de plaats. Ik ben blij met die trouwe klanten, dat geeft zekerheid. Dat is belangrijk, zeker vanwege ontwikkelingen die spelen. Natuurlijk corona, maar ook de digitalisering van drukwerk. Vroeger kreeg je papieren facturen; tegenwoordig gaat alles digitaal, ook productinformatie. Dat heeft zijn weerslag op grafisch Nederland. Vroeger had je wel 3000 grafische bedrijven, nu nog zo’n 800. Ook in Sneek zijn veel grafische bedrijven verdwenen. Soms komen er leuke dingen op je pad. Drie jaar geleden werd ik benaderd door Westcard. Dit bedrijf heeft een studiemethode ontwikkeld die studenten gebruiken om vakken te leren. Dat is inmiddels heel groot aan het worden. Via twee websites, een Nederlandse en een internationale, verkopen we kaartjes, verzameldozen en toebehoren zoals markeerstiften en pennen.”

Nooit nee zeggen “Veel landelijke spelers die gespecialiseerd zijn in standaardproducten geven niet thuis als een opdrachtgever iets vraagt dat

Vertrouwen geven en uitproberen

niet standaard is. Als ze bijvoorbeeld een bepaalde papiersoort willen of iets willen veranderen aan een bestandssoort. Juist daarin zit onze toegevoegde waarde. Bij een vraag zal ik dan ook nooit ‘nee’ zeggen. Ik kijk altijd hoe je er een mouw aan kunt passen. We hebben mensen die heel veel met de hand kunnen. Hun handwerk maakt zaken mogelijk die machines niet kunnen leveren. Een kleine serie van 50, afwegen van

producten, producten in een doosje doen, een elastiekje om het doosje, een etiketje op een product plakken. De mensen die hier werken zijn niet zo anders dan je verwacht. In het bedrijfsleven heb je mensen met een ‘gebruiksaanwijzing’. Het enige verschil zit hem in het aangepaste tempo, mensen werken langzamer dan jij en ik. Een deel van hen heeft een fysieke beperking. Ze kunnen slecht tillen of niet de hele dag staan. Bijvoorbeeld omdat ze weinig spierkracht hebben vanwege een ziekte of omdat ze een korset dragen. Maar als een doos vol is, kunnen ze een ander vragen om die

Het vooroordeel dat deze mensen weinig productief zijn en weinig mogelijkheden hebben deelt Marcel niet. “Het is vaak een kwestie van vertrouwen geven en uitproberen. Wat kunnen ze wel of niet? Dat sommigen zich verbaal minder goed kunnen uitdrukken, zegt niets over de handjes. Al doende kom je er achter waar hun competenties liggen en hoe je hen zo breed mogelijk kunt in zetten. De manier van doen en de onbevangenheid van deze mensen brengt je veel. We hebben echte sfeermakers in de groep, mensen die grapjes en vrolijkheid brengen. Juist de diversiteit aan mensen geeft de sjeu aan het bedrijf en dat maakt het leuk om hier de hele dag te werken.”

Gemeente Súdwest-Fryslân ondersteunt ondernemers Er zijn veel mensen die heel graag willen werken, maar niet helemaal voldoen aan de eisen die de maatschappij vaak stelt. Allemaal mensen die een kans horen te krijgen om hun kwaliteiten in te zetten op de arbeidsmarkt. Heb jij aandacht voor sociaal werkgeverschap, maar weet je niet hoe je hier vorm aan kunt geven binnen jouw bedrijf? Er zijn binnen de gemeente regelingen die je als ondernemer steunen om de werknemer zo goed mogelijk te begeleiden. Meer informatie? Neem dan contact op met de gemeente Súdwest-Fryslân en vraag naar Súdwest Werkt! Tel 140515 of mail sudwestwerkt@ sudwestfryslan.nl

DIT IS INFORMATIE VAN DE GEMEENTE SÚDWEST-FRYSLÂN


20 LIFESTYLE TRENDS

De trends in

DAMES MODE VAN KOMENDE WINTER LEATHERLOOK, SUÈDINE, RIBSTOF ZIJN DE TRENDY STOFFEN DIE JE DEZE WINTER GAAT ZIEN BIJ DUTCH DAMES MODE. Leatherlook is niet meer alleen uitgevoerd in broeken en jurken maar deze winter ook verkrijgbaar in plooirokken, blouses en jasjes. Suèdine in felgekleurde bikerjasjes, shirts en jurkjes. Oversized blouses en jasjes van ribstof. De dierenprints zijn ook nog steeds aanwezig, vaak wel iets minder uitbundig in bijvoorbeeld bruin met zwart. Qua kleur deze winter zie je vele herfsttinten, maar voor de types die deze kleuren niet kunnen hebben zijn er ook de kleuren kobalt, helder paars, roze, grijs, donkerblauw en zwart. DUTCH staat voor een eerlijk advies in kleur en figuuranalyse zodat u altijd optimaal voor de dag komt. Wij zien u graag bij DUTCH dames mode (naast xenos)

Leather look!

Suèdine stof in vele kleuren verkrijgbaar.

leatherlook in vele uitvoeringen

Jurk van patchwork in een moderne uitvoering gecombineerd met een jasje van ribstof.

Blouson in een iets subtielere dierenprint.

Tot snel bij DUTCH! Deze artikelen zijn (mits niet uitverkocht) te verkrijgen bij DUTCH DAMES MODE. Leeuwenburg 22a Sneek (naast xenos) 0515 430240. Wij zijn ook te vinden op Facebook: dutchsneek en op Instagram: dutchdamesmodesneek


GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

21

Het seizoen van de sneeuwpret komt er aan! Zoek je inspiratie voor je wintersport outfit? Dan ben je bij Wintersportspecialist A.P. van der Feer in Bolsward aan het juiste adres!

Ready

for the winter? MAAK KENNIS MET DE NIEUWSTE TRENDS IN DE WINTERSPORTKLEDING!

Aankomend seizoen wordt wintersportkleding nog functioneler. Daarnaast zal de jas ook meer passen in het dagelijks leven. Zo wordt de winterjas niet alleen een geliefd item op de piste, maar ook tijdens een wandeling of fietstocht door de stad of het dorp in eigen land.

DUURZAAMHEID Je hoeft dit jaar niet te kiezen tussen duurzaamheid en design. Tijdens de wintersport zijn beide mogelijk. Met diverse modellen van o.a. Protest en Picture ga je in stijl de piste op.

PRINTS Al enkele jaren zien we op de piste diverse prints voorbij komen, in zowel jas, broek als pulli. Dit jaar is de print zowel hip in all-over als accent. De populaire prints van dit seizoen zijn dierenprints, ruitjes, strepen en camouflage.

FLUFFY FLEECE

KLEUR

Een trend die het altijd goed doet in de sneeuw is kleur. Onderscheid je op de piste met de nieuwste kleurentrends. NEON Een gewaagde kleur dit seizoen zijn de neonkleuren. Ga voor één van de felle kleuren en sta hip en zichtbaar op je ski’s of snowboard. COMBI Schroom dit seizoen niet om lekker te experimenteren met diverse kleuren en prints. Een kleurrijk patroon jas gecombineerd met een vrolijk gekleurde broek is helemaal hip.

In ski pulli’s zien we dit seizoen vooral de trend fluffy fleece. Een warme, maar ook technische fleece die gebruikt kan worden als skipulli of chill-trui.

ANORAK Een van de meest gewaardeerde jassen van vorig seizoen is de anorak. Dit seizoen zal deze jas ook zeker veelvoudig voorbij komen in diverse kleuren.

SKIBEURS

De nieuwste wintersportkleding is bij ons verkrijgbaar in de winkel en gedurende de skibeurs op 30 oktober t/m 1 november 2020. Wij zijn ook te vinden via Facebook (@sporthuisapvanderfeer), Instagram (@sporthuisapvdfeer) en website (www.apvdfeer.nl).

Alle artikelen op deze pagina zijn verkrijgbaar bij Sporthuis A.P. van der Feer – Dijkstraat 9-11 Bolsward – Gratis parkeren achter de winkel – 0515-572397


22 LIFESTYLE TRENDS

de totaalbeleving van

ideetje wonen

Op ruim 1300 m2, op 3 etages, urenlang struinen. Bij ons vindt u de leukste woonaccessoires en grote ideeĂŤn voor een complete make-over voor uw woning, boot en/of vakantiehuis.

Banken in alle maten

Als hoekbank, met lounger of als trapeze bank, vrijwel niets is onmogelijk en in een grote variatie aan stoffen of leer leverbaar! Wat net even die grappige twist geeft.

si

allahlaw teh

ruup ,kSfeervol jilednal nav eiw roov Ideetje .tduoh nenow Wonen lovljits ne kjilruutan

Grote tafels, kleine tafels, bijzettafels

Het walhalla voor wie van landelijk, puur natuurlijk en stijlvol wonen houdt.

Ideetje wonen

grootzand 35 sneek (0515) 431 485

www.ideetjewonen.nl info@ideetjewonen.nl


GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

TIPS DOOR:

23

Met vele interieurtoppers van de Karwei!

DE 6 NAJAARSTRENDS 2020 Jouw (t)huis was nog nooit zo belangrijk als nu. Besteed daarom genoeg aandacht aan het gezellig maken ervan. Creëer een fijne plek waar jij je thuis voelt. Natuurlijk moet je helemaal doen wat je zelf mooi vindt, maar toch is het altijd leuk om je te laten inspireren door de interieurtrends van het moment. Daarom ga ik samen met KARWEI de meest opvallende trends met je doornemen.

Evelyne Bok werp.nl www.evelyne-ont

Wat blijft? Wist jij bijvoorbeeld dat we de belangrijkste interieurtrend van de afgelopen jaren, ‘Industrieel’, niet meer terug gaan zien zoals eerst… Maar gelukkig komen er heel veel mooie nieuwe dingen voor in de plaats én blijven er ook een paar dingen waar we nog geen afscheid van kunnen nemen. Zo blijft het groen in ons interieur in de vorm van grote planten. Ook de ronde vormen zien we weer terug in verschillende trends; bruintinten nemen de overhand en de kringloop is terug van (eigenlijk nooit) weggeweest.

LEKKER BEIGE

PUUR NATUUR

BACK TO EARTH

SCANDINAVISCH DESIGN

KLASSIEK

NIEUW INDUSTRIEEL

Daar waar grijs eerst dé basiskleur was in het interieur, zien we nu steeds vaker een bruintint als basiskleur. En we houden het niet bij één basiskleur, maar combineren meer kleuren met elkaar. We tonen lef en combineren niet alleen kleuren, maar ook prints met elkaar. Een print is helemaal van nu. Het liefst zo opvallend mogelijk!

Een groot contrast met de vorige trend. Hier draait alles om perfectie. Gestroomlijnde, ronde en vriendelijke vormen. Zachte pasteltinten met elkaar gecombineerd. We zien licht hout en een romantische twist. Weinig poespas en slechts een paar accessoires die dan ook echte eyecatchers zijn (vaak design stukken).

NÚ TIJDELIJK

25% KORTING

OP DIVERSE INTERIEURARTIKELEN

De eenvoud van deze interieurtrend straalt rust uit, terug naar de basis. We gebruiken natuurlijke materialen, zoals licht hout, jute en rotan. Met vlechttechnieken zoals macramé en webbing. De kleuren zijn zacht en doen je denken aan het strand. Prachtige linnen gordijnen en stoere materialen zoals hout, steen, kurk, maar combineer deze met zachtere materialen zoals wol en katoen.

Van het één gaan we door in het ander. Elementen van deze elegante interieurtrend waren al een tijdje in opkomst. Denk aan de visgraat vloer, gouden details, de lijsten op de muur, de prints van oude meesters, velvet en het boutique hotel gevoel. We voegen daar een vleugje Art Deco, lange gordijnen van rijke stoffen en een gecapitonneerde bank of fauteuil aan toe en het plaatje is compleet!

SHOP IN STYLE!

BIJ KARWEI SHOP JE AL DEZE NAJAARSTRENDS. LAAT JE INSPIREREN EN NEEM EEN KIJKJE IN HET FILIAAL VAN SNEEK VOOR VEEL MOOIE AANBIEDINGEN!

Deze trend lijkt op de vorige trend, maar is een stuk donkerder en warmer. We zien veel aardetinten in ton sur ton, donker/warm hout en grote gebaren. De imperfectie en het rauwe randje geven het interieur karakter.

De industriële trend in een nieuw jasje! Een stuk vriendelijker en vrouwelijker. Geen ruwe, grove en logge meubels en materialen meer, maar alles iets subtieler en netter. Denk bijvoorbeeld aan de stalen poten die we veel zien onder eettafels. Ze worden minder dik en krijgen soms zelfs een ronding. Ook de betonlook gaan we terugzien, maar niet meer zo versleten en gehavend als eerst. De elementen zoals het zwarte staal, het prachtige hout blijven, maar alles wordt in een nieuw jasje gestoken.

Ook advies...?! Evelyne geeft interieuradvies aan huis. Neem gerust contact op voor meer informatie.


24

NUMMER 10 • 2020

&FIT

GEZOND

NOFLIK WENJE IN HET GAASTERLÂNHÛS

Meneer Agricola (88) en mevrouw Derks (87) wonen in het Gaasterlânhûs in Balk, het nieuwe appartementencomplex voor senioren in het voormalige gemeentehuis. Ze zijn erg blij met hun nieuwe woonplek. “Iedereen, die op bezoek komt, zegt: wat woon je hier mooi.”

HENK ZWART, VOORMAN EMPATEC VERPAKKEN OP LOCATIE. EEN TROTSE MAN.

VAN LOM-ONDERWIJS VAN LOM-ONDERWIJ S NAAR LEIDINGGEVENDE NAAR LEIDINGGEVENDE BIJ EMPATEC BIJ EMPATEC HENK ZWART, VOORMAN EMPATEC VERPAKKEN OP LOCATIE. EEN TROTSE MAN.

Lege en volle stellingen wasgoed staan te wachten. Slalommend kun je er goed tussen door. Er zit systeem in. Een vrolijke medewerker dat het ontsmettingsmiddel heelSlalommend lekker ruikt: Lege en vollevertelt stellingen wasgoed staan te wachten. naar kauwgomballen. Henk staat al klaar. Henk Zwart, 62 jaar en kun je er goed tussen door. Er zit systeem in. Een vrolijke sinds een aantal jaren woonachtig in Bolsward, met zijlekker n vrouw. medewerker vertelt dat het ontsmettingsmiddel heel ruikt: Samen hebben ze eenHenk dochter diealfysiotherapeute is. Henk naar kauwgomballen. staat klaar. Henk Zwart, 62 jaar en werkt al 32 jaar bij Empatec. Hij is leidinggevende bij Empatec sinds een aantal jaren woonachtig in Bolsward, met zijn vrouw. Verpakken. Metze zijeen n typerende schommelende loopje zoekt hij Samen hebben dochter die fysiotherapeute is. Henk een plekje voor het interview. Er is heel wat gebeurd in zijn leven. werkt al 32 jaar bij Empatec. Hij is leidinggevende bij Empatec Een zware jeugd. zijn leven hangt meer dan loopje één keer aan hij een Verpakken. Met zijEn n typerende schommelende zoekt zij den draadje. een plekje voor het interview. Er is heel wat gebeurd in zijn leven. Een zware jeugd. En zijn leven hangt meer dan één keer aan een Jeugdtrauma zijden draadje.

Netjes op 1,5 meter vertelt Henk zijn levensverhaal. Een beetje spannend vindt hij het wel. Maar al gauw vertelt hij honderduit. Henk kan niet goed leren. Jeugdtrauma Althans, dat wordt gedacht. Hij blijkt zwaar dyslectisch te zijn. Na twee jaar op Netjes op 1,5 meter vertelt Henk zijn levensverhaal. Een beetje spannend vindt de basisschool gaat hij naar een school voor leer- en opvoedingsmoeilijkheden hij het wel. Maar al gauw vertelt hij honderduit. Henk kan niet goed leren. (LOM-onderwijs). Zijn vader en zus laten hem vaak weten dat hij niet slim genoeg Althans, dat wordt gedacht. Hij blijkt zwaar dyslectisch te zijn. Na twee jaar op is. Hij wordt niet geaccepteerd zoals hij is. Met als gevolg dat hij zichzelf altijd wil de basisschool gaat hij naar een school voor leer- en opvoedingsmoeilijkheden bewijzen, met alles wat hij doet. Om de goedkeuring van zijn vader te krijgen. En (LOM-onderwijs). Zijn vader en zus laten hem vaak weten dat hij niet slim genoeg dat tekent hem voor het leven. is. Hij wordt niet geaccepteerd zoals hij is. Met als gevolg dat hij zichzelf altijd wil bewijzen, met alles wat hij doet. Om de goedkeuring van zijn vader te krijgen. En Hard werken dat tekent hem voor het leven. Op het LOM beleeft hij een gouden periode. Daar kijken ze naar zijn mogelijkheden en hij voelt zich er helemaal thuis. Hij leert op jonge leeftijd Hard werken lassen en met zijn handen werken. Vanuit daar werkt Henk jaren bij een bakkerij Op het LOM beleeft hij een gouden periode. Daar kijken ze naar zijn en in een fabriek. Maar zijn lichaam laat hem in de steek. En hij wordt zo goed als mogelijkheden en hij voelt zich er helemaal thuis. Hij leert op jonge leeftijd afgekeurd. Maar dat accepteert hij niet en hij fietst bij de voorloper van Empatec lassen en met zijn handen werken. Vanuit daar werkt Henk jaren bij een bakkerij langs voor werk. Dat wordt een succes! Op de productieafdeling wordt hij gelijk en in een fabriek. Maar zijn lichaam laat hem in de steek. En hij wordt zo goed als voorman en voelt zich thuis. Empatec voelt als een familie. Maar zijn lichaam afgekeurd. Maar dat accepteert hij niet en hij fietst bij de voorloper van Empatec speelt hem wederom parten. Op een haar na overleeft hij een maagperforatie. langs voor werk. Dat wordt een succes! Op de productieafdeling wordt hij gelijk Empatec geeft hem alle tijd die hij nodig heeft om er weer boven op te komen. voorman en voelt zich thuis. Empatec voelt als een familie. Maar zijn lichaam speelt hem wederom parten. Op een haar na overleeft hij een maagperforatie. Trots Empatec geeft hem alle tijd die hij nodig heeft om er weer boven op te komen. Al een paar jaar nu werkt Henk samen met zijn collega bij Rentex op locatie in Bolsward. Alles hebben ze samen opgebouwd. Een grote klus. Om trots op te Trots zijn. Henks leven is niet altijd positief geweest. Maar juist daarom is hij trots op Al een paar jaar nu werkt Henk samen met zijn collega bij Rentex op locatie in wat hij bereikt heeft. En wat hij zijn gezin heeft kunnen bieden. Zijn lichaam wordt Bolsward. Alles hebben ze samen opgebouwd. Een grote klus. Om trots op te minder en hij voelt dat hij ouder wordt. Maar hij geniet van het leven en zijn zijn. Henks leven is niet altijd positief geweest. Maar juist daarom is hij trots op laatste jaren bij Empatec. Hij is dankbaar. Voor de waardering van Empatec. En wat hij bereikt heeft. En wat hij zijn gezin heeft kunnen bieden. Zijn lichaam wordt de ontwikkeling die hij heeft doorgemaakt. “De juiste begeleiding heeft mij echt minder en hij voelt dat hij ouder wordt. Maar hij geniet van het leven en zijn laten groeien. Dat vergeet ik nooit weer,” sluit Henk af. laatste jaren bij Empatec. Hij is dankbaar. Voor de waardering van Empatec. En de ontwikkeling die hij heeft doorgemaakt. “De juiste begeleiding heeft mij echt laten groeien. Dat vergeet ik nooit weer,” sluit Henk af. En dát is waar Empatec het voor doet. Kijken naar wat mensen kunnen en hen juist dáar inzetten waar ze goed tot hun recht komen. En dát is waar Empatec het voor doet. Kijken naar wat mensen kunnen en hen juist dáar inzetten waar ze goed tot hun recht komen.

Buurman Agricola en buurvrouw Derks in de tuin van het Gaasterlânhûs in Balk.

Mevrouw Derks woonde in Bosen Meerzicht, een particuliere verzorgingsinstelling in Oudemirdum, omdat ze was gevallen en tijdelijk zorg nodig had. Toen ze weer was hersteld bleef ze in Bos- en Meerzicht wonen omdat haar huidige woning, serviceflat Heerenhage in Heerenveen, werd afgebroken. Hoewel ze Bos- en Meerzicht een mooie plek vindt, wilde ze graag weer zelfstandig wonen. Toen zag ze in de krant de aankondiging voor een bijeenkomst over een nieuw appartementencomplex in Balk. Ze ging kijken, koos een appartement én kreeg het toegewezen. “Ik voel me hier erg prettig. Ik doe weer zelf de was en de boodschappen. Eén keer per week krijg ik hulp, voor de rest red ik me prima.” Ook meneer Agricola woont met plezier in het Gaasterlânhûs. “Ik had een boerderij in Oudemirdum en het onderhoud werd me teveel. Ik wilde er op zich wel blijven wonen, maar als je ouder wordt moet je ook je verstand gebruiken. Hier is hulp in de buurt als er iets gebeurt.” Hulp heeft meneer Agricola voorlopig nog niet nodig. Sterker nog, meneer Agricola kan niet stilzitten. “Ik moet iets te doen hebben. Tuinieren vind ik leuk om te doen. Daarom heb ik me aangeboden om hier de tuin te doen.” Het Gaasterlânhûs telt achttien huurappartementen. De bewoners wonen zelfstandig, maar kunnen rekenen op ondersteuning wanneer dat nodig is. Het behoud van zelfstandigheid en het eigen sociale netwerk zijn erg belangrijk. Naast de aanwezigheid van de bibliotheek en het loket van de gemeente is er ook een gemeenschappelijke ruimte waar de bewoners van het Gaasterlânhûs elkaar kunnen ontmoeten.

Meer informatie

Gastvrouw Wiesje Doorenspleet

“Welke activiteiten hier plaatsvinden is aan de bewoners zelf”, vertelt Wiesje Doorenspleet. Als gastvrouw is Wiesje één ochtend in de week aanwezig voor advies en ondersteuning. “De bewoners geven aan, ik ondersteun. Diverse ideeën zijn al geopperd, zoals kaarten, sjoelen en yoga.” De gemeenschappelijke ruimte heeft een keukenblokje met koffiezetapparaat. De (tijdelijke) tafels en stoelen worden binnenkort vervangen door nieuwe meubels. “Een interieurcommissie, bestaande uit een aantal bewoners, gaat zich hier mee bezig houden. Het Gaasterlânhûs is natuurlijk net nieuw, dus het moet allemaal nog een beetje zijn weg vinden. Maar het is een hele leuke groep bewoners samen”, zegt Wiesje. Meneer Agricola en mevrouw Derks zijn het hier mee eens. Mevrouw Derks: “Iedereen, die op bezoek komt, zegt: d‘Wat woon je hier mooi’. Middenin het centrum, dichtbij de winkels.”

De appartementen in het Gaasterlânhûs worden verhuurd door zorgorganisatie Patyna. Wilt u meer weten over het Gaasterlânhûs? Kijk dan op www.patyna.nl/gaasterlanhus.


GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST

25

Van links naar rechts: Janine Betten, Jinke Akkerman, Jacqueline Bols en Jeltje Jellema, vier van de 25 nachtzorgmedewerkers van Thuiszorg Zuidwest Friesland.

Thuiszorg

houdt om vijf uur ’s middags niet op! Dat medewerkers van Thuiszorg Zuidwest Friesland overdag stad en land afreizen om cliënten te verzorgen, is meestal wel bekend. Maar dat de thuiszorgmedewerkers ook ’s nachts doorgaan weet niet iedereen. ’s Nachts zorg thuis Het klinkt zo makkelijk, 24-uurs zorg, maar in de praktijk blijkt dat niet iedere thuiszorgorganisatie standaard nachtzorg aanbiedt. Veel cliënten zijn dan ook oprecht verbaasd als ze op deze service van Thuiszorg Zuidwest Friesland worden geattendeerd. Naast de zorg overdag zorgen we met ons team ambulante nachtzorg ook in de nachtelijke uren voor alle cliënten die ons op dat moment nodig hebben. De zorgteams overdag en het team ambulante nachtzorg vullen elkaar naadloos aan. De zorg is hiermee 24 uur per dag goed geregeld. Waarom neemt de Antonius Zorggroep hierin het voortouw? “Zorg - inclusief thuiszorg - houdt om vijf uur ‘s middags niet op. Ook ‘s avonds en ‘s nachts hebben sommige cliënten ondersteuning en begeleiding nodig.” Sietske Stellingwerf is coördinerend planner bij de ambulante nachtzorg en de terminale thuiszorg en zorgt ervoor dat de juiste zorg op het juiste moment wordt geleverd door een goede organisatie en planning. “Die zorg is bij ons in goede handen”, verklaart Sietske Stellingwerf. Ze benadrukt dat de wensen van de cliënt centraal staan. “Als een cliënt pas om twee uur ‘s nachts wil gaan

slapen, dan proberen we dat in te passen. Deze vorm van maatwerk wordt zeer gewaardeerd.”

verkeren. Het is een aanvulling op de palliatieve zorg aan huis, die overdag wordt verleend. Ook wanneer een cliënt net uit het ziekenhuis komt en ’s nachts nog veel zorg nodig heeft, kan intensieve thuiszorg uitkomst bieden. De terminale zorgmedewerker komt gedurende de gehele nacht bij de cliënt om zo de zorg van de familie over te nemen of familie eventueel te ondersteunen.

Eén of meer keer thuiszorg in de nacht De verzorgende of verpleegkundige komt ‘s nachts één of meerdere keren langs. Dit wordt altijd met de cliënt afgestemd. Zij komt bijvoorbeeld om de medicijninname te regelen of een stoma, katheter of infuus te verzorgen. Maar ook om hulp te bieden bij het naar bed gaan of om ’s nachts een oogje in het zeil te houden, bijvoorbeeld na een ziekenhuisopname tijdens de eerste dagen weer thuis. Dan kijkt zij bij de cliënt om het hoekje en als de cliënt rustig slaapt, noteert zij dat in het cliëntdossier en vertrekt weer. Is de cliënt wakker, dan vraagt de verzorgende wat zij voor de cliënt kan betekenen.

Nachtrust

Personenalarmering: ook ’s nachts! Als er ’s nachts onverwachte gebeurtenissen plaatsvinden, kan er op de knop van de personenalarmering worden gedrukt en alarm worden geslagen. Het kan dan bijvoorbeeld om een valincident gaan. Na een oproep komt één van onze medewerkers zo snel mogelijk bij de cliënt. Ook voor de Dokterswacht staat het team ambulante nachtzorg paraat.

Jinke Akkerman checkt in de holst van de nacht een oproep

Samen met Technisch Thuiszorgteam Moet er een infuuslijn of -pomp worden aangesloten, dan kan de verzorgende de hulp van Team Thuiszorgtechnologie inroepen. Er is altijd een verpleegkundige beschikbaar om bij de cliënt thuis medisch-technische handelingen uit te voeren.

Intensieve nachtzorg In plaats van een aantal zorgmomenten per nacht kan een verzorgende of verpleegkundige de gehele nacht aanwezig zijn, dat is intensieve nachtzorg en wordt ook wel terminale zorg genoemd. Intensieve terminale zorg (ITZ) is er ’s nachts voor mensen die in de laatste fase van hun leven

Niet alleen cliënten zijn tevreden over de nachtzorg, ook hun naasten c.q. mantelzorgers hebben baat bij ambulante nachtzorg. “Als de thuiszorgmedewerker ‘s nachts zorgtaken overneemt, krijgt de mantelzorger voldoende nachtrust. Wil je overdag continu voor iemand kunnen zorgen, dan heb je je slaap hard nodig.” Mocht de mantelzorger contact wensen met de thuiszorgmedewerker, dan kan dit. Deze is altijd telefonisch bereikbaar op route. Sietske hoopt dat in de toekomst nog meer mensen gebruik gaan maken van ambulante nachtzorg. “De wetenschap dat ze thuis dag én nacht zorg kunnen krijgen, is voor cliënten een geruststellende gedachte.”


LMB D. Kuipers BV

Ruim baan op Thialf Schaatsen! Het kan weer bij de IJsster. Begeleid door gediplomeerde trainers. Op besloten cluburen: Ruim baan op de mooiste baan. Wil je serieus je techniek verbeteren of gewoon lekker schaatsen? De IJsster uit Sneek geeft les op ieder niveau. Voor kinderen en volwassenen.

Meld je nu aan op

www.ijsster.nl

Arumerweg 95 • 8748 AC Witmarsum Tel. 0517 - 53 30 30 • folkert@dkuipers.nl

Najaarsonderhoud

Heeft uw tuinmachine nog een onderhoudsbeurt nodig voor het nieuwe seizoen? Meld hem nu aan en maak gebruik van onze haal- en brengservice. HUSQVARNA LC247

47 CM Maaibreedte / 4.5 PK B&S motor Netto aanbieding €e 450,Netto voorjaars najaars aanbieding 450,-

HUSQVARNA RIDER 213 C

94 CM Combi maaidek / 12.5 PK B&S motor Hydrostatische aandrijving Netto voorjaars aanbieding € Netto najaars aanbieding e 3.450,3.450,-

ALLE VOORRAAD EN OVERJARIGE KETTINGZAGEN EN BOSMAAIERS NAJAARSAANBIEDING -/- 15%

voor een gratis proefles

Prijzen inclusief btw.

De krant is gewoon leuker! Uw krantendrukker sinds 1882

ADRES Werktuigenweg 9 8304 AZ Emmeloord

POSTADRES Postbus 1029 8300 BA Emmeloord

T W E

+31 (0) 527 630 200 hoekstrakrantendruk.nl info@hoekstrakrantendruk.nl


CULTUUR

&UITGAAN

27

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST

TEKST EN BEELD PIEBE PIEBENGA

RENSKE WIERDA UIT STAVOREN

“MIJN WERK IS HEEL INTUÏTIEF” Renske Wierda is keramiste. Ze maakt vazen, schalen en andere gebruiksvoorwerpen. Daarnaast maakt ze objecten waarin ze gevonden materialen zoals hout, ijzer en bamboe combineert met haar keramiek. Langs de IJsselmeerdijk en op het strand is ze altijd op zoek naar spullen waar iets van bezieling in zit. Heeft ze die gevonden, dan gaat haar fantasie ermee aan de slag. ‘Wat voor verhaal zit erin? Hoe kan ik dit samen met mijn keramiek omzetten in een krachtig beeld?” Zo ontstaan unieke objecten. Trouwens, ook elk gebruiksvoorwerp is uniek, want glazuur is maar tot op zekere hoogte te sturen. “Het is elke keer spannend als je de deur van de oven opendoet.” Renske Wierda: “Ik ben op mijn 17e door de liefde in Stavoren komen wonen. Ben er nooit meer weggegaan. Een heerlijke plek. Ik hou van water en de stilte in de winter. Ik ben geboren en getogen in Oudega, in de gemeente De Fryske Marren. Als kind heb ik eindeloze zomers doorgebracht aan de rand van de Fluessen. We moesten een paar weilanden door en dan waren we er. Voor ons als kinderen was het een paradijs. Water in, water uit. Langs de oevers heb je van die kleibanken. Ik maakte van alles met die klei. We smeerden ons er ook mee in. Even zwemmen en daarna was het er weer af. Misschien komt daar mijn liefde voor de keramiek wel vandaan?”

Renske Wierda: “Ik combineer mijn keramiek met spullen die ik vind.”

VREDEMAN DE VRIESPRIJS “Toen ik in Stavoren kwam wonen, ben ik met een keramiekwinkeltje begonnen. Ik ben toen ook een cursus keramiek gaan volgen bij Hans Uittenbogaard in Sneek. Die man was zo enthousiast, daar heb ik heel veel van geleerd. Daarna ben ik naar de kunstacademie gegaan in Leeuwarden, de Vredeman de Vries. Jammer genoeg bestaat die niet meer. Ik heb er een prachtige tijd gehad. Voor mijn examenwerk, dat bestond uit foto’s, schilderijen en objecten die samen één geheel vormden, heb

ik de Vredeman de Vriesprijs gekregen. Het onderwerp was landschap en natuur en ging onder andere over het Rode Klif. Ik hou van vervlogen tijden. Vroeger werd kunst gemaakt in dienst van een ritueel. Ik mag graag fantaseren hoe de mensen hier generaties geleden leefden. Als je een oud stuk hout vindt, dan kun je daar vaak de geschiedenis vanaf lezen. Op een of andere manier heeft het een soort bezieling. Laatst gebruikte ik hout dat uit het oude stadhuis kwam. Daar zaagde ik een stuk af. De geur van grenen kwam je vol tegemoet. Alsof het hout gisteren gekapt was. Dat is prachtig toch, dat dat na al die jaren nog in dat hout zit?”

EIGEN GLAZUREN “Alle glazuren die ik gebruik, maak ik zelf. Daar heb ik in de loop van de tijd eigen recepten voor ontwikkeld. De plek waar ik

mijn emmers met glazuur bewaar noem ik mijn heksenhoekje. Het is trouwens altijd spannend hoe de keramiek uit de oven komt. Je kunt het bakproces nooit voor de volle 100% beheersen. Dat maakt het ook zo leuk en zorgt ervoor dat elk voorwerp uniek is. Ik ben vroeger begonnen met het maken van gebruiksvoorwerpen: koppen, borden, vazen. Gebakken op 1260°C, daarom heet het steengoed. Aardewerk, zoals het Workumer aardewerk, maak je op lagere temperaturen. Daarvoor kun je ook die broze, poreuze rode klei, zoals je hier in Friesland vindt, gebruiken. Voor steengoed heb je klei nodig die dichter van structuur is. Die komt uit Duitsland, Frankrijk of Engeland. Je kunt ook horen dat het steengoed is. Als je er tegenaan tikt hoor je een klank alsof het zingt. Dan heb je ook nog porselein, daar heb je hele zuivere witte klei voor nodig, die je boven de 1300°C bakt.”

“SOMS LIG IK ER ‘S NACHTS WAKKER VAN EN DAN OPEENS HEB IK HET: ZÓ MOET IK HET DOEN, OP DÍÉ MANIER VERTELLEN VOORWERP EN KERAMIEK SAMEN EEN VERHAAL”

HEEL GEPUZZEL “In de loop der jaren ben ik mijn keramiek gaan combineren met dingen die ik vind op het strand of langs de dijk. Ik ga graag struinen. Dan kijk ik in de verte, geniet ik van de luchten en het landschap, maar kijk ik ook heel goed om me heen. Dan vind je van alles. Vaak hout, maar ook steen of oud ijzer. Dat gebruik ik als uitgangspunt voor mijn objecten. Wat ik ervan maak is vaak een heel gepuzzel. Dan werk ik heel intuïtief. Soms lig ik er ‘s nachts wakker van en dan opeens heb ik het: zó moet ik het doen, op díé manier vertellen voorwerp en keramiek samen een verhaal.”

HOGE GELUKSFACTOR “Ik krijg alle soorten bezoekers in mijn atelier. Vooral Duitsers houden van handwerk. Maar ik heb bijvoorbeeld ook werk verkocht aan mensen uit Noorwegen, Portugal en Cyprus. Naast mijn keramiek run ik ook een Bed & Breakfast en ben ik parttime havenmeester hier in Stavoren. Maar de keramiek staat met stip bovenaan. Dat heeft voor mij zo’n hoge geluksfactor. Ik geniet elke keer als ik achter mijn draaischijf zit. Hoe mooi is het dat je eerst iets met je hoofd verzint, dat je later met je handen maakt en dat je daarna ook nog kunt verkopen. Van dat laatste geniet ik ook enorm, dat klik-moment in de winkel. Als ik zie dat mensen blij worden van het werk dat ik maak.”


28

NUMMER 10 • 2020

PROGRAMMA OKTOBER TÜÖTTENZAAL

BOLWERKZAAL

Za. 10-10

Martijn Kardol Welkom

ZA. 03-10

Junkjard dogs

Di. 13-10

De Verleiders Pandepaniek

ZA. 10-10

Anno Domini Ghost Tribute

ZO. 11-10

Helden fan Hjir

WO. 14-10

Erik van Muiswinkel Buigt allen mee voor Drs. P

DO. 15-10

7+ Meneer Monster De waanzinnige boomhut van 13 verdiepingen

VR. 16-10

Comedy Club Sneek #6 Knock Out UITVERKOCHT Comedy Crew

ZO. 18-10

Topzondag Vespucci Kwartet

ZA. 24-10

Robert Jan Stips RJSOLO

WO. 21-10

Pier21 Wat Soesto!

ZO. 25-10

Montis, Goudsmit & Directie

DO. 22-10

Pier21 Wat Soesto!

UITVERKOCHT

VR. 23-10

Pier21 Wat Soesto!

PREMIÈRE UITVERKOCHT

TRY-OUT UITVERKOCHT TRY-OUT

ZA. 24-10

Symphonic Rock Night The Second Chapter

ZO. 25-10

2+ Peppa Pig Live! Schoolreisje naar het strand

ZA. 31-10

Mariska van Kolck, Tony Neef, Jordy van Loon e.a. Haal het doek maar op – Coronaversie

MARTIJN KARDOL

VERWACHT ZA. 07-11

DeWolff

VR. 20-08

Faun

ZA. 28-11

The Doors in concert

PIER21

VERWACHT VR. 06-11

Orkater Alles komt goed

ZA. 07-11

Eric Vloeimans & Juan Pablo Dobal Más Viento Zonda!

WO. 11-11

TRY-OUT Youp van ‘t Hek UITVERKOCHT Korrel Zout

ZA. 14-11

Stefano Keizers Sorry Baby

THEATERSNEEK.NL

ROBERT JAN STIPS

ERIC VLOEIMANS & JUAN PABLO DOBAL

ANNO DOMINI

HETBOLWERK.NL


bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

29

IN DE SCHIJNWERPERS:

De Producer School Muziekschool Bolsward is de plek om een instrument te leren bespelen of om zangles te volgen. Er wordt les gegeven aan kinderen, jongeren en volwassenen. De docenten zijn door de wol geverfde muzikanten. In Groot Bolsward/IJsselmeerkust maken we elke maand kennis met één van hen. Deze keer: Tseard Verbeek. Hij zette De Producer School op, waar je alle fijne kneepjes leert om met de computer muziek te maken. De Producer School werkt inmiddels twee jaar samen met het kunstencentrum. Er zijn producercursussen voor beginners, gevorderden en experts. In de lessen komen allerhande onderwerpen aan bod. Naast het maken van arrangementen gaat het om zaken als ‘sidechaining, EQ’ing, compressing, sound designing en mastering’. Ook wordt ingegaan op muziekmarketing. Kunstencentrum Atrium is geen onbekende plek voor de 27-jarige Tseard. Zijn oom geeft in Sneek al jaren les op trompet. Neef Sytze is keyboarddocent en begeleidt diverse Atrium-bands. “Ik ben in 2017 begonnen met De Producer School en Sneek werd na Leeuwarden de tweede locatie”, vertelt Tseard, die sinds 2016 lesgeeft. “Inmiddels zit De Producer School ook in Zwolle, Utrecht en Drachten.” De Producer School verzorgt tevens dj-lessen, cursussen op scholen en biedt online lessen aan. Voor het online platform won Tseard begin dit jaar de Enterprijs 2020. “Deze lessen zijn uniek. Wij zijn de enige in Nederland die

ANNO DOMINI

STEVIGE ROCK MET RELIGIEUS TINTJE POPPODIUM BOLWERK ZATERDAG 10 OKTOBER

online zo’n totaalpakket met betrekking tot muziek produceren aanbieden. Onze klanten zitten door heel Nederland en België.”

Nóg leuker vindt hij het ondernemen. Hij ontwikkelde zijn talent op dat gebied bij de hbo-opleiding Media en Entertainment Management. “Ondernemen zit in me. Dat neemt veel tijd in beslag. Daardoor geef ik niet op alle locaties les, maar werken er meerdere coaches bij De Producer School.”

Producer, dirigent van een orkest Tseard begon op jonge leeftijd met muziek produceren, gewoon thuis achter zijn computer. “Ik begon op mijn twaalfde met rappen - dit heb ik zo’n acht jaar gedaan - en op een gegeven moment wilde ik mijn eigen muziek erbij maken. Het leuke van produceren is dat je niet één instrument bespeelt, maar alle. Je bent de dirigent van een orkest.” Al knutselend ontdekte Tseard al gauw dat muziek produceren meer is dan alleen het aan en bij elkaar plakken van instrumenten. “Als je de benodigde instrumenten samenbrengt om een nummer na te maken, klinkt het resultaat toch anders dan het origineel. Ik kreeg door dat er meer nodig was. Echo en galm zijn bijvoorbeeld echte smaakmakers; de peper en zout van je muziek.” Een producer kan bij het maken van muziek het verschil maken, gaat Tseard verder. “Veel

platen zijn niet alleen door de betreffende artiest legendarisch geworden, maar ook dankzij de producer. Delen van de muziek luider of zachter maken kan al zeer bepalend zijn. Net als dat je gebruikt maakt van analoge of digitale technieken. Vaak heeft een producer een eigen geluid, een ‘signature sound’.

In Sneek worden de lessen gegeven door Dylan Baarte. Zijn lessen zijn zeer gevarieerd, aldus Tseard. “Je kunt er qua muziekstijlen alle kanten mee op. De Producer School leert je technieken die je overal kunt toepassen, van hiphop en techno. Er zitten kinderen op les van 8 jaar die de nieuwe Martin Garrix willen worden. Maar we hebben ook een leerlinge van 72 jaar uit de klassieke hoek die graag wilde leren om haar pianomuziek goed op te nemen.”

Top 40, techno en klassiek Tseard overwoog om als professional verder te gaan, maar koos voor het lesgeven. “Ik wil graag mijn kennis met anderen delen.”

Gratis proefles

Tijdens de proefles wordt in vogelvlucht behandeld wat er komt kijken bij het produceren en wat de mogelijkheden zijn. Aanmelden kan via kunstencentrumatrium.nl.

THEATER SNEEK

KAARTVERKOOP GESTART! Via de website van Theater Sneek is het sinds kort weer mogelijk kaarten te kopen voor het NajaarsProgramma 2020 van Theater Sneek. Naast de eerder genoemde maatregelen (beperkt aantal kaartjes per voorstelling i.v.m. de anderhalvemetermaatregel, tijdsloten om de zaal te kunnen betreden, meerdere optredens op verschillende tijden en consumpties mee in de zaal) zijn er ook technisch voorzieningen getroffen om de luchtbehandelingsinstallatie te laten voldoen aan de huidige eisen. Ook zijn annuleringsvoorwaarden tot eind december aangepast: mocht het zo zijn dat men (in verband met corona-gerelateerde gezondheidsklachten) vlak voor een voorstelling moet annuleren, dan worden kaartjes op het digitaal tegoed bijgeschreven zonder annuleringskosten te verrekenen Kortom: Theater Sneek garandeert de veiligheid van haar bezoekers. Hieronder enkele highlights! MARTIJN KARDOL

WELKOM

zaterdag 10 oktober

Anno Domini is een zeer waarheidsgetrouwe hommage aan de Zweedse act Ghost. Bishop Boniface en zijn Nameless Ghouls staan garant voor een duistere mis, waarin alle krakers van Ghost voorbijkomen.

Martijn Kardol won een handvol festivals en maakte de hoge verwachtingen met zijn eerste avondvullende debuutprogramma ‘Bang’ volledig waar. “Veel zelfspot, hilarische observaties en een superieure verteltechniek”, schreef Theaterkrant. In opvolger ‘Welkom’ staat zijn voordeur op een kier. Doet Martijn hem verder open, of gooit hij hem dicht?

ERIK VAN MUISWINKEL

BUIGT ALLEN MEE VOOR DRS. P

De band speelt in Het Bolwerk een semiakoestische set. Ghost staat niet alleen bekend om zijn opzwepende muziek, maar zeker ook om de excentrieke verschijning. Een show van Ghost, en dus ook Anno Domini, lijkt op een religieuze bijeenkomst, inclusief outfits en decor. Een audiovisueel spektakel dat zijn gelijke niet kent!

woensdag 14 oktober

In verband met de coronamaatregelen zijn er 55 tickets voor het concert van Anno Domini beschikbaar.

PIER21 MET FREARK SMINK

ZATERDAG 10 OKTOBER 2020 // DEUREN OPEN: 20.00 UUR // ENTREE: 12 EURO (VVK) OF 15 EURO (KASSA)

‘Wat Soesto!’, een voorstelling van Freark Smink, is een indringend portret geschreven over een hedendaagse boer in een bijzondere familie, gebaseerd op eigen

Het honderdste geboortejaar van Drs. P was voor Erik van Muiswinkel aanleiding om zijn held met een voorstelling te eren. De voorstelling ontving lovende recensies van de pers. Dit is de laatste kans om het eerbetoon aan de woordkunstenaar te ervaren. De muzikale leiding berust bij de 28-jarige pianovirtuoos Guus van Marwijk.

WAT SOESTO!

woensdag 21 oktober (Try-out) vrijdag 23 oktober (Première)

Martijn Kardol

Erik van Muiswinkel

ervaringen uit het verleden. Onder de regie van Jos Thie speelt Freark Smink zelf de boer en Klaasje Postma zijn moeder. Na ‘De Emigrant’, ‘Feteranen’ en ‘It wie op in Simmerjûn’ is dit opnieuw een bijzondere voorstelling van Pier21.

Pablo Dobal begon met spelen op zijn vijfde en werkt al jarenlang samen met muzikanten als Fernando Lameirinhas en Carel Kraayenhof. Deze twee rasartiesten brengen een voorstelling waarin het warmbloedige Argentijnse geluid en Vloeimans’ unieke melodische en karakteristieke improvisatiestijl samenvloeien tot één muzikaal bad.

ERIC VLOEIMANS & JUAN PABLO DOBAL

MÁS VIENTO ZONDA! zaterdag 7 november

Eric Vloeimans is misschien wel de meest gelauwerde trompettist van dit moment in Nederland. De Argentijnse pianist Juan

VOOR MEER INFORMATIE EN HET BESTELLEN VAN ENTREEKAARTEN KIJK JE OP: WWW.THEATERSNEEK.NL


agenda t/m 1 november

zondag 11 oktober

di. 13 t/m do. 15 oktober

zaterdag 24 oktober

SNEEK EXPOSITIE Kunstfotografe Jenny Boot exposeert kunstfoto’s, de meeste geïnspireerd op de schilderijen van de oude meesters. Fries Scheepvaart Museum.

HEMELUM MARKT Sla je slag op de laatste Flinke Flea market van het seizoen. Flinkefarm. 10.00-16.00 uur

LEMMER VARIA IJs en weder dienende staat het 100-jarige UNESCO Werelderfgoed drie dagen onder stoom. Woudagemaal. 11.00-17.00 uur

SNEEK MUZIEK In zijn avondvullende programma ‘RJSOLO’ speelt hij hits uit z’n 50-jarige carrière. Het Bolwerk. 21.00 uur

boot is back!

t/m 15 november

rondom kaskade

JOURE EXPOSITIE Expositie van Klaas Gubbels naar aanleiding van de komst van het 6 meter hoge kunstwerk Kaskade naar Joure. Museum Joure.

vrijdag 9 oktober

coole kidsnacht

FRIESLAND KIDS Musea in Friesland blijven na sluitingstijd open met coole kinderactiviteiten. Diverse locaties. 17.00-21.00 uur

zaterdag 10 oktober

martijn kardol

SNEEK CABARET Welkom is een voorstelling over social distancing, online leven en individualisme voordat dat mainstream werd. Theater Sneek. 19.30 / 21.30 uur

wood’n goldfish SNEEK MUZIEK

Vijfkoppige band met eigen repertoire die invloeden haalt uit Country-, Americanaen Folkmuziek. Lewinski. 20.00 uur

anno domini SNEEK MUZIEK

Nederlandse Ghost-tribute met semiakoestische set. Het Bolwerk. 21.00 uur

za. 10 t/m zo. 18 oktober

festijn met bouwsteentjes SNEEK VARIA Week vol LEGO bouwplezier met demonstraties, een bouwhoek en een prachtige tentoonstelling van bouwsteentjes. Nationaal Modelspoor Museum in leegstaand deel Metz, Grootzand. Di.-za. 9.30-17.00 uur / zo. en ma. 12.30-17.00 uur

flinke flea market

bloemstyling MAKKUM WORKSHOP

Cultureel Podium Makkum organiseert een workshop Droogbloemen. Restaurant It Posthûs. 13.00 uur

meet&greet

SNEEK LEZING Jenny Boot geeft een korte inleiding bij haar werk van de expositie ‘Boot is back!’ en geeft antwoord op al je vragen. Fries Scheepvaart Museum.

sile en ite

WOUDSEND RONDVAART /CULINAIR Zeil mee met de Blaauwe Walvisch en geniet van de ‘dorpshap’ van Omke Jan. 14.30 uur

ma. 12 t/m vr. 16 oktober

gaasterlandse natuurweek GAASTERLAND VARIA

Een week vol natuuractiviteiten (buiten en online), zoals doe-dagen en excursies, voor groot en klein.

maakfabriek

JOURE KIDS Speur door het museum en ga daarna aan de slag met je eigen drinkbeker, -fles of ander drinkgerei (8-14 jaar). Museum Joure. ma. 13.1517.00 uur / di.-vrij. 10.15-17.00 uur

dinsdag 13 oktober

op z’n kop

HINDELOOPEN KIDS

Kinderspeurtocht (6-12 jaar). Pleintje voor Museum Hindeloopen. 14.00 uur

woudagemaal onder stoom robert jan stips

donderdag 15 oktober

meneer monster

SNEEK JEUGDTHEATER ‘De waanzinnige boomhut van 13 verdiepingen’(7+) is een waanzinnige voorstelling vol krankzinnige humor en magische theatertovenarij. Theater Sneek. 13.30 / 16.00 uur

zaterdag 17 oktober

treinbeurs JOURE BEURS

Aanbod van treinmodellen, toebehoren en literatuur van de meeste merken. Party- en Zalencentrum ‘t Haske. 9.45-14.00 uur

nacht van de nacht

ZUIDWEST FRIESLAND VARIA Op diverse plekken worden activiteiten georganiseerd in de donkerste nacht van het jaar.

zondag 25 oktober

teplak BALK THEATER

Nieuw theaterliedjesprogramma van singer/songwriter Gurbe Douwstra. Podium Gorter. 15.00 uur

zaterdag 31 oktober

workumerwaardloop

Verrassende natuurwandeling met gids van IVN Súdwesthoeke door natuurgebied De Twigen. 10.00 uur

WORKUM SPORTEVENEMENT Alternatief voor de 30e Strontraceloop. Naast de bekende looproutes van 15.2 en 7.2 km kun je ook de halve marathon lopen. Loop mee voor de Maarten van der Weijden Foundation. Camping It Soal. 14.00 uur

za. 17 en zo. 18 oktober

zondag 1 november

LEMMER RONDVAART Rondvaart over de Friese wateren vanaf de Kortestreek. Rondvaartbedrijf M. van der Werf. Vertrek Lemmer. 13.00 uur

SNEEK KOOPZONDAG Speciale MooiSneek koopzondag met thema muziek & poëzie. Centrum. 12.00-17.00 uur

de twigen JOURE EXCURSIE

rondvaart met toerist VI

mooisneek

donderdag 22 oktober

hylke speerstra

BALK LEZING Inleiding over z’n boek ‘Op klompen troch de dessa’ met verhalen over Friese jongens in Indië. Podium Gorter. 20.00 uur

de verleiders

SNEEK THEATER Met ‘Pandepaniek’ dagen De Verleiders je uit om mee te denken over de mondiale coronacrisis. Theater Sneek. 19.00 / 21.30 uur

Vooraf reserveren is vrijwel altijd noodzakelijk. Alle evenementen zijn onder voorbehoud. Kijk voor de actuele kalender op

www.waterlandvanfriesland.nl


Interessant

FOTO: MAARTJE ROOS

Nijs gjirrich

KASKADE

TOT EN MET 1 NOVEMBER

TOT EN MET 15 NOVEMBER

Meneer Monster

Boot is back!

Rondom Kaskade

Meneer Monster maakt van het veel verkochte kinderboek ‘De waanzinnige boomhut van 13 verdiepingen’ een net zo waanzinnige familietheatervoorstelling (7+). Hun cartoonesk actietheater gecombineerd met visuele comedy voor de hele familie bulkt van energie en spelplezier. De bestseller is dan ook omgetoverd tot een theatervoorstelling vol krankzinnige humor en magische theatertovenarij.

Deze foto-expositie van kunstfotografe Jenny Boot is geïnspireerd op schilderijen van oude meesters. Zo maakte ze bijvoorbeeld een eigentijdse versie van ‘De Aardappeleters’ en ‘Der Kuss’ van Vincent van Gogh en een remake van ‘Der Kuss’ van Gustav Klimt. Het resultaat zijn schilderachtige foto’s die de sfeer van de oude meesters ademen. De expositie is tot en met 1 november te zien in het Fries Scheepvaart Museum in Sneek.

De komst van een zes meter hoog kunstwerk van Klaas Gubbels naar Joure is de aanleiding van de expositie ‘Rondom Kaskade’. Nederlands kunstenaar Gubbels gebruikt alledaagse voorwerpen als onderwerp van zijn kunst. ‘Kaskade’ is een verbeelding van koffie- en theepotten van rood cortenstaal. In Museum Joure is de totstandkoming van ‘Kaskade’ te zien, evenals eerder en nieuw werk van Gubbels.

WWW.THEATERSNEEK.NL

WWW.FRIESSCHEEPVAARTMUSEUM.NL

WWW.MUSEUMJOURE.NL

NEI bûten

naar buiten

FOTO: TOMASVAER FOTOGRAFIE

DONDERDAG 15 OKTOBER

SILE EN ITE

TOT EN MET 11 OKTOBER

12 T/M 16 OKTOBER

Sile en Ite

Gaasterlandse Natuurweek

Ervaar ook in de nazomer de pracht van de Friese Meren en zeil op zondagmiddag 11 oktober vanaf Woudsend mee met schipper Cyrus op de Lemsteraak de ‘Blaauwe Walvisch’ van Sail Events Friesland. Je mag actief meedoen, maar alleen genieten van de zeiltocht en het uitzicht mag natuurlijk ook. Na een heerlijke middag op het water sluit je af met de smakelijke warme dorpshap bij Omke Jan.

De Beach Clean UP bij het Oudemirdumer Klif, de sportieve Outdoordag in bos Elfbergen en de Kabouterdag is maar een kleine greep uit het programma van de Gaasterlandse Natuurweek. Ook kun je mee op pad met één van de bijzondere excursies met gids. Alle activiteiten vinden traditiegetrouw plaats in de herfstvakantie. Kijk voor het volledige programma op de website. Voor alle activiteiten geldt dat opgave noodzakelijk is.

WWW.SAILEVENTSFRIESLAND.NL

WWW.GAASTERLANDSENATUURWEEK.NL

Jouw evenement hier? Waterland van Friesland laat elke maand in deze krant een greep uit de agenda zien van Zuidwest Friesland. Organiseer je zelf een evenement? Meld deze aan via www.waterlandvanfriesland.nl/ event-aanmelden


32

SPORT

NUMMER 10 • 2020

TEKST EELKE LOK // FOTO'S MUSTAFA GUMUSSU (FPH.NL)

15 februari 1998 Olympische Winterspelen in het Japanse Nagano. Een kolkend ijspaleis. De heilige Shimizu, winnaar van de 500 meter is onverwacht goed op de 1000 meter. Wereldkampioen sprint Jan Bos een beetje sneller. Dan komt allrounder Ids Postma. Op de 500 gevallen, op ‘zijn’ 1500 meter slechts tweede achter Sondral. En nu, vlammend 1.10.64. Voorlopig eerste. Z’n trainer Henk Gemser gaat op een bankje langs het ijs zitten. Ik kom er clandestien, het opnameapparaat weggestopt. Laatste rit met de Canadees Overland, echt wel een kanjer. Al na één rondje weet Gemser het al, en zegt: “Begjin mar.” Mooi interview met een trotse man op zo’n vitaal moment.

GYMLERAAR HENK GEMSER WERD TOPSPORTTRAINER

“SCHAATSEN IS EEN MOOIE BEWEGING” Henk Gemser uit Aldehaske is sinds april tachtig jaar. Hij vreesde dat hij dat niet zou halen, want er werd agressieve lymfeklierkanker geconstateerd. Hij kreeg zware chemo’s. “No, dan bist lyts man, hear.” Het hielp. Ineens, in juni van dit jaar, zeiden de artsen dat hij ‘schoon’ was. Mazzel noemt hij het. Henk Gemser heeft zowaar weer toekomstplannetjes. Terwijl hij al tachtig jaar in de sportwereld heeft rondgelopen. Hij begon als gymleraar. Aan diverse scholen in Arnhem van VGLO tot MEAO. Dat was in de zestiger jaren. Henk Gemser: “Er kwam twintig jaar later op Schiphol een nogal gezette vrouw naar mij toe. Die zei: ‘U hebt mij gymnastiek gegeven op de MEAO’. Ik kende haar niet meer. ‘Weet u wat ik zo mooi vond?’, zei die dame, ‘Dat u altijd rekening hield met dat ik te dik was. Ik hoefde niet alles mee te doen, werd uw assistent in het klaarzetten van spul. Zo deed ik dan wel mee. Dat vond ik geweldig. Dank’. Haar zoon: ’Dat verhaal horen we elke keer als we op de tv naar schaatsen kijken’.”

MAANDSALARIS In 1969 kwam gymleraar Henk Gemser de schaatswereld binnen. Als conditietrainer van de schaatskernploeg heren: Ard Schenk, Cees Verkerk, Peter Nottet en Jan Bols. “Jan Bols zei een keer: ‘Trainer, er is volgende week een mooie wielerwedstrijd; ik kan dat ook wel aardig, kan ik een keertje missen op de conditietraining?’ Ik zat in het oude patroon en zei dat het niet kon. Bols kwam trainen, maar had die hele zaterdag een stuurse blik. Later heb ik me verontschuldigd; ik had hem moeten laten fietsen, natuurlijk. Hij had in die wielerwedstrijd een maandsalaris kunnen verdienen.” Gemser deed daarna een jaar de Jong Oranje meisjes en schoof in 1976 binnen als trainer van de sprintploeg heren. Hij is dan al weer een jaar of twee terug in Fryslân, als docent aan het CIOS. In 1979 zat Henk bij het schaatsgewest Fryslân. Om in 1984 weer bij de grote KNSB aan het werk te gaan als trainer/coach van de heren sprint en allround. De groep Yep Kramer, Hilbert van der Duim, Frits Schalij.

“Ik heb van alle drie afscheid moeten nemen. Allemaal hebben ze in die stoel voor de open haard gezeten. Hun twijfels uitgesproken over doorgaan of een maatschappelijke carrière beginnen. Ik heb ze zelf laten beslissen. Moeilijk, het geld was toen ook niet zo voorhanden als dat het nu is. Hun carrière, hun gedachten waren belangrijker dan mijn idee over de schaatsploeg. Altijd eerlijk zijn.” Dat botste ook vaak met de KNSB . Daardoor werd Gemser een speelbal binnen de organisatie. “Ik geloof dat ik vijf keer ontslagen ben bij de schaatsbond. Dan raakte de zaak daar in de versukkeling, omdat ze bestuurlijk en technisch niet volmaakt waren. En dan mocht ik de zaak weer op poten proberen te krijgen. Weer een groep op sleeptouw nemen.”

HUILEN En Gemser scoorde goed bij de Olympische Spelen in Calgary: Jan Ykema, Leo Visser en Gerard Kemkers. Die later overigens op een zijspoor raakte, vanwege een zogenaamd ‘zwabberbeen’. Henk Gemser reed trainingen lang achter hem en prikte dan corrigerend met een stokje als Kemkers verkeerd afzette. “We zijn keer op keer aan de gang geweest. Thialf was helemaal leeg en toen schaatsten we daar nog, ik had een sleutel. Het ging niet. Dus ik zei tegen Gerard: ‘Kom eens naast me zitten op het bankje van de tien kilometer’. Ik zei: ‘Trek je schaatsen eens uit en geef ze aan mij’. Hij keek me vreemd aan, maar deed het uiteindelijk. En toen zei ik: ‘Die krijg je niet meer terug’. En toen hebben we beiden nog heel lang zitten huilen.” In 1989 richtte Gemser met zijn een aantal jaren geleden overleden vrouw Annie Schuurman ‘Pro Action’ op. Henk was immers gymleraar. En het doel was secundaire schaatslanden een betere ontwikkeling te geven. Zo kwam Thialf vol te zitten met Fransen, Zwitsers, Duitsers Amerikanen, Polen en Hongaren. De tweede garnituur van Nederland sloot ook aan. Pro Action breidde later uit en begeleidde ook nog zo’n 3000 recreatieschaatsers per jaar. En daarna kwam het schoolschaatsen er nog bij. Druk, druk, druk.


GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST

ben gemaakt om zoiets als Pro Action, het begeleiden van recreatieve en jonge schaatsers, weer op te zetten. Zelf denkt hij ook voorzichtig aan dergelijke activiteiten. Want: “Vanwege ziekte moest ik een keer zo’n schoolschaatsgroep overnemen. Annie zei, dan moet je dat vier weken lang doen, want dat zeg je ook tegen anderen. Binding krijgen met zo’n groep. In die groep zat een jongetje, dat steunde en kreunde en helemaal achteraan kwam. Hij vond er niks aan. Heb ik met hem afgesproken dat als hij moe werd, mocht hij stoppen. Maar ook voorgehouden wat een voordeel het was om even te kunnen schaatsen. Na vier weken namen we afscheid, maar het jongetje bleef staan en zei: ‘Morgen gaan m’n pa en ik schaatsen kopen, want ik vond het wél leuk’. Dat is voor mij een hoogtepunt.”

Henk Gemser en conditietrainer achter vlnr Ids Postma Gianni Romme, Bob de Jong, Martin Hersman en Jan Nijboer. Uit 1998

“We hadden 120 easy gliders. Die kwamen van Wouter Zandstra. Ik ben ook nog een beetje timmerman. Heb zelf een kar gemaakt om het spul wat nodig was te vervoeren. En die gliders moesten allemaal ook geslepen worden, want goed schaatsen leer je alleen op scherpe schaatsen. We hadden het goed voor elkaar. Al die kinderen vier extra gymnastieklessen geven op ijs. Arriva, Friso, ze deden mee. Natuurlijk, er was een begrensde capaciteit, ook bij de scholen. Maar het werkte perfect.”

HOOGTEPUNT Klaar voor de start... Af! Met vlnr. Jan Nijboer, Ids Postma, Carl Verheyen en Jelmer Beulekamp in 1999.

Henk Gemser is zielsblij dat Sven Kramer en Douwe de Vries een opzet heb-

Schaatsen is een technische sport. In de opleiding van jonge schaatsers werd er door Gemser veel zorg aan besteed. Met video’s terugkijken. En het standpunt ‘het is niet fout, maar het kan beter’. “Iemand zei: ‘Mijn zoon schaatst beter dan dat jongetje daar. Dus mijn zoon moet in jouw groep. En dat jongetje kan wel weg’. Hij had gelijk dat zijn zoontje beter was, maar ik heb tegen hem gezegd: ‘En wat moet dat jongentje wel niet denken als ik hem wegstuur…’ Eerlijk zijn”

VOLDOENING Op weg naar de Olympische Winterspelen van Lillehammer zette Henk Gemser de dameskernploeg weer recht. Dat poetste zijn blazoen zodanig op dat hij in 1995 de kernploeg heren weer kreeg. Gianni Romme won de vijf en tien kilo-

33

meter in opzienbarende wereldrecords. En toen kwam die duizend meter: “Ik was er een jaar eerder ook geweest. Geen hard ijs. Dus ik zei tegen Ids: ‘Heel snel openen en de eerste ronde volle bak. Niet wachten’. En dan komt dat uit. Dat geeft voldoening. Ons succes was voor een deel te danken aan dat Rintje Ritsma het seizoen ervoor op eigen – financiële - kracht ging schaatsen bij Sanex. Daar heb ik best misbruik van gemaakt, een beetje tegen elkaar laten afzetten. Na afloop van de Spelen wilden de kernploegschaatsers ook meer verdienen. Romme voorop: ‘Je kan wel mee, trainer’. Dat heb ik niet gedaan, want ik had met de KNSB afgesproken dat ik zou blijven en ‘in wurd is in wurd’.”

Is Henk Gemser gymleraar of topsporttrainer? “Ik maak geen keuze. Topsport is anders. Ik leerde als gymleraar dat ik moest praten met de pupillen. Dat heb ik ook met de schaatsers gedaan. Alles zit tussen de oren. Topsport heeft een vleugje meer. Dan kun je zeggen dat je erbij mocht zijn.” Als tachtigjarige doet hij de tuin, fietst om het Tjeukemeer, doet boodschappen, de was en maakt het eten klaar. O ja, hij zit nog in het Foppefonds en de Johan Cruijff foundation. En zit nog in de stichting Nannewiid, waarbij hij al jaren vraagt om een beheersplan, want anders groeit het Nannewiid dicht. Dat moet niet. “Want it aldermoaiste wat der bestiet, is at it krekt kin, in rûntsje oer it Wiid. Dûnsjend op it iis, it is sa’n moaie beweging. Sa moai.”


34

NUMMER 10 • 2020

WILLEM JAN POSTMA

“SC Bolsward gewoon in de t DE SYRISCHE SAMER KURDI WERKT BIJ DE HEMA IN FRANEKER. HIJ IS BLIJ MET ZIJN BAAN!

OP DE VLUCHT VOOR DE OORLOG. VAN ALEPPO NAAR FRANEKER.

Zijn haar is netjes gekapt. Zijn donkere ogen stralen. Een verzorgde jongeman staat achter de kassa. De 33-jarige Syrische Samer Kurdi. Vol enthousiasme helpt hij een dame aan zijn balie met afrekenen. Samer helpt al jaren klanten. Nu bij de Hema in Franeker. Toen hij nog in Syrië woonde deed hij dit in zijn eigen winkel. Helaas heeft hij vijf jaar geleden huis en haard moeten achterlaten vanwege oorlog in zijn thuisland.

Het voetbalseizoen is begonnen, de eerste wedstrijden zijn weer afgewerkt. Eerst met publiek, nu weer zonder publiek en in de toekomst hopelijk weer met mensen langs de zijlijn. In Bolsward was de aanloop naar het voetbalseizoen niet zo rustig als in veel andere plaatsen. Tot maart waren alle voetballende leden die in Bolsward voetbalden lid van SC Bolsward. In de eerste maand van de intelligente lockdown viel echter het doek voor het prestatievoetbal op zondag in de stad. Vervolgens kwam er een groep die een nieuwe voetbalvereniging wilde opzetten. Een initiatief dat deels strandde vanwege facilitaire problemen, maar de afsplitsing was een feit. Willem Jan Postma kreeg als jeugdtrainer, speler van zaterdag 1 en clubman alles mee.

Oorlog

Syrië is zijn thuis. Samer woont hier met zijn ouders en drie broers. Ze hebben een mooie woning, in een rustige buurt van miljoenenstad Aleppo. Als Samer zijn middelbare school heeft afgerond weet hij wat hij wil: een eigen winkel beginnen. Hij koopt boeken, kantoor- en schoolartikelen in. Alle voorbereidingen zijn getroffen. Vol trots opent hij zijn eerste winkel, in het centrum. Samer geniet van de bedrijvigheid. Een praatje maken met de mensen, dát vindt hij mooi. De winkel draait goed en hij wil graag nog meer winkels openen. Maar dan breekt de oorlog uit.

Op de vlucht

De eerste maanden houdt Samer zijn winkel open. Hij hoopt dat de oorlog snel over zal gaan. Maar helaas blijkt dat niet het geval. Het wordt steeds onveiliger. En dan moet hij vluchten. Hij steekt de grens over naar Egypte. Hier kan hij maar tijdelijk verblijven. Daarom reist hij door naar Turkije. Ook hier is zijn verblijf van korte duur. Er is geen werk te vinden en zijn geld raakt op. In zijn eigen land is het nog steeds onveilig. Toch keert hij weer terug. Samer sluit zijn winkel en verkoopt al zijn spullen. Het geld gebruikt hij om af te kunnen reizen naar een veilig land. Zijn lange reis eindigt in Nederland. Hier wordt hij opgevangen in een AZC (asielzoekerscentrum). In de maanden die volgen verblijft hij in verschillende AZC’s, in afwachting van het besluit van de Overheid.

Aan het werk!

Na een jaar ontvangt hij goed nieuws: hij mag in Nederland blijven. Samer is dolblij! Hij leert de Nederlandse taal spreken en krijgt een woning toegewezen. Hij wil ontzettend graag aan het werk. Niet werken is geen optie. Samen met zijn Pastiel jobcoach regelt hij een werkervaringsplek bij de Hema. Dit bevalt zo goed dat Ruurd Toren, de eigenaar van Hema Franeker, zijn contract verlengt. Ondertussen volgt Samer ook de opleiding Detailhandel. Het is een opleiding van twee jaar. Maar hij pakt het zo snel op, dat hij na een jaar de opleiding al afrondt. Hij is trots. Hij heeft een huis, een leuke baan én een diploma op zak. Zijn droom? Nog lang bij de Hema blijven werken. Omdat hij het hier heel erg naar zin heeft met zijn aardige collega’s. En wie weet in de toekomst ooit weer zijn eigen winkel openen. En dát is waar Pastiel het voor doet. Mensen motiveren en stimuleren om (door) te leren en een baan te vinden die helemaal bij hun kwaliteiten en ervaring past.

Willem Jan Postma: “Als je het mij vraagt werd het tijd om een knoop door te hakken voor de keus van een prestatieteam of op zaterdag of op zondag. Twee teams in de vierde klasse, de aandacht naar twee teams…, het is natuurlijk niet handig om prestatief te voetballen. Nu de keuze is gemaakt, voor mij persoonlijk een prettige, merk je dat het niveau bij dat ene prestatieteam omhoog gaat. Het is zuur voor de mensen die op zondag willen blijven voetballen op prestatieniveau, maar kijkend naar de club en de stad was deze stap wel echt nodig.”

EERSTE ELFTAL “Door de keuze van het bestuur hebben sommige leden de keuze gemaakt om de club te verlaten. Dat is jammer, maar ik heb er natuurlijk begrip voor. Je kunt als bestuur niet iedereen te vriend houden”, zo zegt Postma. Nu de sportclub heeft gekozen voor de zaterdag is het voor de eerste selectie nu al een enorme boost gebleken, vindt hij. “We hebben ten opzichte van vorig seizoen een ploeg die sterker is geworden. Vorig jaar kon je nog wel eens iets minder trainen en dan toch in de basis starten. Dat is nu niet meer het geval. Onze trainer, Jacky Nijholt, zei het onlangs nog passend: ‘Ik moet op donderdag tien spelers teleurstellen die niet in de basis spelen bij het eerste.’ Je merkt dat het team steeds beter op elkaar raakt ingespeeld. We hebben bijvoorbeeld jongens die vorig seizoen in het zondag team speelden, die zich in de basis hebben gespeeld en nu geacclimatiseerd zijn. Sommige spelers van het eerste van vorig seizoen speelden onlangs mee met het derde elftal. We zijn in de breedte dus een heel stuk beter geworden. Dat zorgt voor

concurrentie en dat het niveau overal omhoog gaat. Als je als vereniging uit zo’n stad in de vierde klasse speelt moet je je eigenlijk schamen. We zijn, denk ik, nu op de juiste weg om zo snel mogelijk naar de tweede klasse te gaan. Een club van onze statuur hoort daar te spelen. Kijk naar onze buren van Nijland, Workum en Makkum. Dat zijn clubs die kleiner zijn, maar hoger spelen met hun eerste elftal.”

PROMOVEREN EN KAMPIOEN WORDEN Willem Jan Postma, in het dagelijks leven werkzaam in het speciaal onderwijs in Sneek, vindt dit seizoen lastig om in te schatten. “Toch ben ik van mening dat wij gewoon moeten promoveren en eigenlijk kampioen moeten worden. De eerste horden hebben we genomen. In de eerste twee wedstrijden haalden we al de volle mep. Vorig seizoen verloren we met 11-0 van SC Franeker. De eerste wedstrijd van het seizoen speelden we weer tegen ze en kwamen we met 0-1 achter. Desondanks hadden we het betere van het veldspel


bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

35

TEKST JOERI VAN LEEUWEN // FOTO’S WDB_FOTOGRAFIE

FOTO: WWW.SCBOLSWARD.NL

hoort qua club natuurlijk tweede klasse”

“IK VIND DAT JE ALS MIDDENVELDER MINIMAAL TIEN TOT TWAALF ASSISTS MOET KUNNEN GEVEN EN EEN DOELPUNT OF ZES MEE MOET KUNNEN PIKKEN.”

en konden we uiteindelijk met een 4-1 overwinning van het veld. In Oppenhuizen, bij tegenstander TOP’63, hadden we volgens mij al vier of vijf jaar al geen punt meer gehaald. Een goed georganiseerde ploeg waar je maar lastig van wint. Nu kwamen we vijf minuten voor tijd op 0-1 en wonnen we de wedstrijd. Voorheen kregen we dan nog wel eens een goal om de oren. Nu zijn we sterker in alles en dan kun je zulke wedstrijden wel over de streep trekken.”

JOEY VEERMAN Als middenvelder kijkt Postma graag naar Joey Veerman van sc Heerenveen. “Het is een type met veel overzicht, een prima passing en goede spelhervattingen. Natuurlijk is hij tien keer beter, maar voor op ons niveau denk ik voor mijzelf wel dat ik een zelfde type speler ben. Aan de andere kant ben ik niet een snelle speler, kan ik in de duels zeker nog sterker worden en heb ik nog wel eens het probleem dat ik de bal te lang bij mij houdt. Dat zorgt dan ook wel

eens voor onnodig balverlies. Daarin kan ik mij zeker nog verbeteren.” Een echt doel heeft Postma zich voor het seizoen niet gesteld. Toch toont hij zich ambitieus: “Ik vind dat je als middenvelder, het type dat ik ben, toch minimaal tien tot twaalf assists moet kunnen geven en een doelpunt of zes mee moet kunnen pikken.”

JEUGDTRAINER Als trainer heeft Postma dit jaar de junioren tot zeventien jaar onder zijn hoede. “Ik vind dat je wel iets terug mag doen voor de verenging waar je zelf sport. Ik vind het daarnaast ook leuk om de jongens dingen bij te brengen en het groepsproces te beïnvloeden. Momenteel zijn er spelers uit Bolsward die in de regio spelen. Alle eerste selectieteams spelen nu in de Hoofdklasse, maar in de jeugd hebben we de ambitie om de komende seizoenen de stap te maken naar de divisies. Als je met je eerste elftal dan ook een stap omhoog

maakt is het voor ambitieuze en talentvolle spelers minder noodzakelijk om zich buiten Bolsward te ontwikkelen. We maken nu wel degelijk stappen in de jeugdafdeling. Zo hebben we nu per leeftijdscategorie een ervaren trainer die regelmatig meekijkt bij trainingen en wedstrijden om zodoende tips te geven. Dat lijkt slechts een klein stapje voor de buitenkant, maar in het geval van ontwikkeling is het wel een fantastische toevoeging.”

UEFA B “Op dit moment ligt mijn focus op het zelf voetballen. De zaterdagen zijn al snel gevuld met twee wedstrijden. Mochten we laat spelen met de jeugd, dan is er iemand die de wedstrijd kan coachen, want dan gaat mijn eigen wedstrijd voor. Als SC Bolsward nu had gekozen voor de zondag als prestatiedag, dan was mijn hele weekend gevuld met voetbal. Nu is het allemaal op één dag. Na de wedstrijd normaal gesproken nog een derde helft en dan is het klaar. Voor mijn vriendin is het ook wel prettig dat ik eens thuis ben in het weekend. Pas als ik een stapje terug ga doen in het voetbal van prestatie naar recreatie wil ik mijn UEFA B/TC2 gaan behalen. Tot die tijd wil ik lekker in het eerste voetballen. Ik heb niet de ambitie om dat nog bij een andere club te gaan doen, ik wil gewoon met SC Bolsward naar de tweede klasse”, besluit de middenvelder.


36

NUMMER 10 • 2020 TEKST JOERI VAN LEEUWEN // FOTO’S SMHC

ONTWIKKELEN IS HET HOOFDDOEL

BIJ JEUGD SNEEKER MIXED HOCKEY CLUB Tijdens een van de mooie nazomerdagen medio september was het een drukte van jewelste op de sportvelden. Jonge kinderen die plezier hebben in de sport die ze hebben gekozen onder leiding van betrokken en bevlogen trainers die deze sporters willen helpen om zichzelf te ontplooien. Zo ook op Sportpark Tinga waar naast de tennisvereniging De Vliegende Bal ook de enige hockeyvereniging van de zuidwesthoek haar domicilie heeft. Arnold de Jager is een van de spinnen in het web bij de jeugdafdeling van de Sneeker Mixed Hockey Club (SMHC) waar het plezier te allen tijde voorop blijft staan.

Arnold de Jager: “Bij de jongste jeugd hebben we allemaal verschillende stadia van ontwikkeling, gericht op coördinatie, samenwerking en andere facetten van sport.”

DIVERSITEIT

VOETBAL

Bij SMHC staat het ontwikkelen van sporters centraal. “Bij de jongste jeugd hebben we allemaal verschillende stadia van ontwikkeling”, legt Arnold de Jager uit. “Dat is niet alleen maar gericht op het hockey, maar ook op de coördinatie, samenwerking en andere facetten van sport. Hiervoor staat er een betaalde trainer voor de groep. Verder staan er bij de jongere jeugd ook oudere jeugdleden die trainingen geven. Daarbij zijn zij in een opleidingstraject bezig en worden ze begeleid door ervaren trainers of ze hebben zelf al een opleiding afgerond. Die diversiteit van trainers en trainsters is belangrijk voor de ontwikkeling van onze jeugdspelers.”

Opvallend tijdens de trainingen bij de jongens is dat er veel jongens niet in een hockeyshirt lopen, maar juist in een voetbalshirt. “Het is een tendens”, zegt de in Sneek wonende De Jager. “Ik denk dat de meeste jongens meer voetballers kennen dan hockeyers. Daarnaast is het aanbod bij sportwinkels ook niet zo breed dat er van veel clubs shirtjes hangen. Buiten dat het voetbal de grootste sport is bij jongens is het ook een belangrijke leeromgeving. Er zijn jongens die na enkele seizoenen voetbal toch liever gaan hockeyen. Het voordeel is daarbij dat deze spelers vaak tactisch een stukje verder zijn. De techniek bij het voetbal is toch gericht om rechtop te staan en ook om je heen te kijken. Bij hockey ben je automatisch voorover gebogen waardoor ook het overzicht

APP De Jager: “We maken gebruik van een app. Deze is ontwikkeld door Sietske (Geraards, red.) en zorgt voor een duidelijke leeromgeving voor de jeugd. De trainers en trainsters maken hiervan gebruik en kunnen, desnoods tijdens de training, op hun telefoon kijken wat de oefeningen zijn. Hierdoor is er een jaarplanning waar alle onderdelen van het hockey aan de orde komen en kun je als trainer ook goed inschatten of bepaalde aspecten zijn geoefend door de leden. Een win-win situatie dus, waardoor er steeds ontwikkeling is en er weinig dingen zijn die je niet jaarlijks ziet. Naast het technische aspect is er ruimte gecreëerd voor extra uitdagingen in de oefeningen. Door de app lijkt het af en toe dat trainers wellicht niet met de training bezig zijn, maar uiteindelijk is het juist ter ondersteuning van de trainingsstof.”

lastiger te houden is. Hierdoor is iemand die heeft gevoetbald niet automatisch een slechte hockeyer, integendeel zelfs.” In de Hoofdklasse, het hoogste Nederlandse niveau, spelen de beste spelers van de wereld. De Jager: “Het leuke is dat deze mensen gewoon aan te raken zijn, en dichtbij en aanspreekbaar zijn voor de jeugd. De beste voetballers die spelen toch ergens anders. Daarvoor zul je toch verder moeten reizen om ze te kunnen zien schitteren.”

is nog steeds aanwezig. Bij meiden is hockey vrij snel een optie als teamsport; bij jongens is het toch minder bekend. Hierdoor proberen we ook buiten Sneek clinics en lessenreeksen te verzorgen bij scholen. Dit is vaak een mooie samenwerking tussen een school en de vereniging. De jongens komen nu veelal uit Sneek en directe omgeving, maar we hebben een brede regio waar geen hockeyverenigingen zijn. Het zou mooi zijn wanneer er steeds meer jongens de weg naar SMHC weten te vinden.”

SCHOOLHOCKEY

INDELING

“Nog vóór corona in het land kwam wilden wij graag een jongenstoernooi organiseren. De bedoeling was om jongens kennis te laten maken met hockey. Helaas kwam dit nog niet van de grond, maar de wens om dit te gaan organiseren

Om de komende jaren de jongensafdeling zo goed mogelijk door te laten stromen is er dit jaar gekozen om twee teams per lichting niet meer te rangschikken op kwaliteit. Deze keuze is gericht op een breder perspectief. Arnold de Jager

hierover: “Alles draait om plezier in sport. Als je geen plezier hebt, dan is de kans aanwezig dat individuen afhaken en stoppen. Daarnaast ontwikkelen spelers individueel het best wanneer er plezier is. In deze lichting hebben we dus doelbewust gekozen voor deze oplossing. Op den duur is presteren absoluut geen vies woord, maar daarvoor moeten we de komende jaren wel nieuwe jongens kunnen verwelkomen. Als het onderin breed is kun je gaan selecteren. Het leuke is dat er ook jongens van andere verenigingen lid worden bij ons, vanwege het plezier, dat het allemaal goed op orde is en dat er ook nog een ontwikkelingsplan is. Aan de andere kant verliezen we ook leden die talentvol zijn en hun plafond willen zoeken.”


bolsward-ijsselmeerkust

37

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

ZWEMBAD VITALOO IN BOLSWARD BLIJFT IN ELK GEVAL OPEN TOT 1 JULI 2021

VERDUURZAMINGSTRAJECT SPORTVERENIGINGEN VAN START REGIO - Sport Fryslân gaat samen met partner SportStroom en in opdracht van de provincie Fryslân sportverenigingen helpen bij het verduurzamen van hun sportaccommodatie. Sportverenigingen hebben baat bij investeringen in energiebesparing en duurzame energie. Sportverenigingen kunnen zo hun financiële positie versterken, juist in deze tijd. Sport Fryslân en provincie Fryslân starten dit traject in een tijd waarin sportverenigingen het zwaar hebben. De coronacrisis hakt er flink in, waardoor besparen nog harder nodig is. Vaste laten, waaronder energie, stijgen, terwijl inkomsten gelijk blijven en in veel gevallen zelfs dalen. Kostenbesparing is dus noodzaak. Voor sportverenigingen zijn goede financiële arrangementen beschikbaar voor het verduurzamen van hun sportaccommodaties en er is subsidie beschikbaar voor Bouw en Onderhoud Sportaccommodaties (BOSA).

BOEK OVER

NOOITGEDAGT

De

BOLSWARD - De gemeenteraad van Súdwest-Fryslân kwam donderdag toch niet met het besluit om het zwembad van Bolsward te sluiten. Zwembad Vitaloo blijft in ieder geval tot 1 juli 2021 open. De Bolswarder gemeenschap krijgt van het gemeentebestuur nog negen maanden de tijd om een manier te vinden het zwembad in eigen beheer te exploiteren. Het college van burgemeester en wethouders wilde de deuren van het zwembad aan het eind van dit jaar sluiten, maar de raad ging akkoord met een voorstel om de zaak tot 1 juli 2021 te blijven financieren. Op die datum moet er een toekomstbestendig exploitatieplan op tafel liggen. Volgens wethouder Gea Wielinga heeft het sluiten van een zwembad grote invloed voor alle betrokkenen. “Daar zijn we ons zeer van bewust”, aldus Wielinga. “Met dit uitstel is er in elk geval duidelijkheid. Bolsward heeft zo nog de kans om het roer in handen te nemen, en te kijken wat ze als gemeenschap kan doen om Vitaloo te behouden.” Er komt een werkgroep waarin een afspiegeling van de

raad, de gemeente en belanghebbenden zich buigen over Bolswarder initiatieven om het zwembad te behouden. Als er niet een uitvoerbaar plan komt, sluit Vitaloo definitief op 1 juli 2021. Volgens raadslid Marianne Poelman (PvdA) komt het voorstel van de coalitiepartijen dan ook neer op ‘uitstel van executie’, omdat de coalitiepartijen er niet toe bereid zijn om extra geld voor het zwembad te reserveren. Stichting ‘Ons Zwembad’ heeft een stappenplan klaar liggen om het zwembad te redden. Hierin wordt duidelijk gemaakt

de

ONBEPERKTE ELFSTEDENTOCHT KRIJGT VERVOLG BOLSWARD – “De Onbeperkte Elfstedentocht moet volgend jaar opnieuw gehouden worden.” Dat zegt initiatiefnemer Sandy Krijnen op de dag van de finish van de eerste editie. “Het gaat mij er om, om mensen in beweging te krijgen en dat gaat beter als je een doel hebt. Als ik nu al beloof dat we het volgend jaar weer doen, dan kunnen mensen daar naartoe werken”, aldus Krijnen.

IJLST - Het Friese stadje IJlst was ooit wereldberoemd in heel Nederland dankzij Nooitgedagt, de fabriek in schaatsen, gereedschap en speelgoed. De opkomst, groei en ondergang van het bedrijf - gesticht en voortgezet door de gelijknamige familie - duurde van 1865 tot 2003. In deze periode waren IJlst en Nooitgedacht onlosmakelijk met elkaar verbonden. De fabriek drukte haar stempel op de stad en veel IJlster gezinnen waren afhankelijk voor hun inkomen van Nooitgedagt. De familie voelde zich verantwoordelijk voor het welbevinden van stad en personeel. Vijf jaar nadat de familie het bedrijf verkocht werd het opgedoekt door toedoen van meedogenloze Amerikaanse multinationals. Begin deze herfst verscheen van de hand van Yteke de Jong het boek ‘Nooitgedagt, Icoon van de Friese maakindustrie 1865-2003’ bij uitgeverij Bornmeer Noordboek. Het boek verhaalt van Nooitgedagt en schaalvergroting binnen succesvolle familiebedrijven uit diezelfde periode. Het boek telt 207 pagina’s en kost € 24,95.

dat Bolsward in staat is om samen met de gemeente en met steun van bedrijfsleven, vrijwilligers en inwoners zwembad Vitaloo open te houden. Het stappenplan spreekt van bestuurlijke vernieuwing, aantrekkelijker maken van het bad en de camping, visie voor de lange termijn en een gezonde exploitatie. “Vooral de samenwerking met bijvoorbeeld fysiotherapeuten, sportverenigingen, ouderenwerk, zorgaanbieders, scholen en gemeentelijke buurtsportcoaches zorgt voor een stevige verbinding”, aldus de stichting. (Bron: o.a. Frans van Egmond / Makkum Nieuws).

De Onbeperkte Elfstedentocht is een Elfstedentocht voor mensen met een beperking. Mensen die niet mee kunnen doen aan één van de gewone Elfstedentochten. Zo was het voor Alie Smit uit IJlst een droom die uitkwam. “Ik kan met mijn handfiets niet goed meedoen aan de gewone Fiets-Elfstedentocht. Dan ben ik voor anderen toch wel een beetje gevaarlijk. En ook de Wandel-Elfstedentocht is geen optie, want die gaat deels door de weilanden.” Alie was er dan ook blij mee dat Sandy Krijnen met deze tocht kwam. “Ik vind het echt geweldig. Het is zo goed georganiseerd. Het was gewoon iedere dag geweldig.” De afgelopen vijf dagen waren er 35 deelnemers onderweg voor een tocht van meer dan 200 kilometer, met handbikes, duo-fietsen en heel wat andere hulpmiddelen. Dat was voor de organisatie een behoorlijke uitdaging. “We moesten er als organisatie voor zorgen dat alle voertuigen en attributen iedere dag klaar stonden, voordat de deelnemers van start konden”, zegt Krijnen. Het was zo nu en dan wel zwaar voor de organisatie. Krijnen is er dan ook trots op dat alles gelukt is. “Er had alleen net wat meer publiek langs de kant kunnen staan, maar daarvoor zijn we misschien nog te onbekend.”

BETSJOERSWIKSELING IFKS SKÛTSJESILEN SNITS- De IFKS hat sneon de ALV hân. Die wie 14 maart fanwege de corona útsteld. Der wienen 24 leden oanwêzich, dy’t sich fan tefoaren oanmelde moasten. Der waard ôfskied nommen fan de leden fan de Technyske Kommisje: Aize Wijnstra, Hans Terpstra en Loek Olijerhoek. Ek waard der ôfskied nommen fan de bestjoersleden Harm Kuipers, Ellen Weerkamp en Sipke Deelstra. De fergadering hat Janka Koch, Age Bandstra en Walle Hoekstra keazen foar it bestjoer. It nije bestjoer wurdt no foarme troch Sicko Heldoorn (foarsitter), Janka Koch (sekretaris), Jesca Lootsma (ponghâlder), Pieter Jansma

bolsward-ijsselmeerkust KIJK VOOR HET LAATSTE (SPORT)NIEUWS UIT DE REGIO OP: WWW.GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL OOK NIEUWS TE MELDEN? LAAT HET ONS WETEN! REDACTIE@GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

(fertsjinwurdiger Skippers), Walle Hoekstra (Technyske Saken), Age Bandstra (Wedstriidsaken), Irma Lok (PR-Kommunikaasje/fice-foarsitter). De Technyske Kommisje bestiet no út: Walle Hoekstra, Froukje Osinga, Auke Siccama, Robin Hoekstra, Dirk van Driel en Durk Overwijk.

de


38 1

NUMMER 10 • 2020 12

13

6

10

11

5

9

4

8

3

7

2

25

26

20

24

15

19

23

18

22

17

21

16

9

9

14

19

17

8

14

11

8 14

6

8

17

17

24

22

15

15

22

11

12

15

14

17 10

10

19

17 8

17

6

12

6

10

6

18

14

22

8

17

6

18

7

17

7

6

22

19

bolsward-ijsselmeerkust

6

17

6

2

22

22 9

15

8

10

17

7

1

14

2

17 10

2

14

4

17

14

26

4

18

9

18

22

17

14

20

7

PUZZELPAGINA NR 10

14 14

5

15

11

22

17

7

5

17 8

15

8

7

11

W

15

22

10

2

17

14

11

17

15

4 14

17

7

7

H

22

18

18

5

17

6

D C

22

4

17

Puzzel en win! Iedere maand is er een leuk prijsje te winnen door uw oplossing via de email of met traditionele post op te sturen. U kunt dit sturen naar: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 10-2020 - tot uiterlijk 25 oktober 2020. Wij wensen u veel puzzel plezier!

14 19

17

Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het

tijdvak

heerser van Venetië

katoenen stof

plechtigheid

achter

2

koetswerk

overmaat

knijpbril

6

op de wijze van

lekkernij

sneeuwstorting

enthousiast

Europese hoofdstad

stremsel

13

rob stopplaats

sierplant

onderwerp pl. in Israël

stierenvechter

staat in Amerika

marktplein

sluis

1

keukengerei

lijst

10

voederbak

metalen plaatje

1

jongensnaam

gesloten

dwaling sportman bevel tuinkamer

hectare maretak kritiek

geloofsbelijdenis

staat

4

compagnon vrouwelijk dier kopstem

vogelproduct

2

8

wijnsoort

rust

8

haars inziens

genoeg

snelle loop

12

strafwerktuig

Frans lidwoord

proefopname

metaalslak

reptiel salonheld

plek groot vat kerklied

ook

7

5

8 3 8 6

6 8 4 1 3 1 9

7 4 5 7 6 8 9 3 7 9 8 3 2 5 1

© www.puzzelpro.nl

rebellie jaartelling

muziekinstrument

kunsttaal

Europese taal

houding

portemonnee

slurf

insect

als boven

onderofficier

venster

weekdier

9

pl. in Frankrijk

adellijke titel

roem

opening

3 mascotte

doktersvoorschrift

11

pl. in Amerika

PUZZEL & WIN

zonderling

5

Geheel verzorgde lunch voor 2 personen

mom

© www.puzzelpro.nl 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

13

bolsward-ijsselmeerkust

Winnaar puzzel grootbolsward-ijsselmeerkust 09 W. de Jong-Bouma uit Stavoren heeft een dinercheque bij de Walrus in Sneek gewonnen. OPLOSSING EDITIE 09: Zweedse puzzel: WINKELCENTRUM / Woordzoeker: RUPSVOERTUIG

COLOFON GrootBolsward-IJsselmeerkust is een maandelijkse uitgave van Ying Media en wordt huis-aanhuis verspreid in Bolsward en alle dorpen en steden langs de IJsselmeerkust in een straal van ca. 10 km. Oplage: 22.000 exemplaren.

STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 10 VÓÓR 25 oktober 2020 PER EMAIL NAAR: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl OF NAAR: Grootbolsward-ijsselmeerkust, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK

UITGEVER

EINDREDACTIE

FOTOGRAFIE

VERSPREIDING

Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl

Henk de vries

Jelly Mellema fotografie, Laura Keizer Fotografie, Nicky Bosma en Wim Walda.

FRL Verspreidingen, Leeuwarden

VERKOOP

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

REDACTIETIPS? info@grootbolswardijsselmeerkust.nl

REDACTIE Eelke Lok, Henk van der Veer, Joeri van Leeuwen, Gerard van Leeuwen, Wim Walda, Piebe Piebenga, Riemie van Dijk en Anniek van der Bijl.

Mieke Alferink, Meine de Vlugt, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Anniek van der Bijl.

BLADMANAGEMENT Thijs Buma en Marianne Bouwman

VORMGEVING

DRUK

Frans van Dam (bliidd.nl)

Hoekstra Krantendruk, Emmeloord


Wij staan op de weekmarkten in de regio: Woensdag Joure Midstraat 13 tot 17 uur Donderdag Lemmer Fedde Schurerplein 13 tot 17 uur Vrijdag Balk Dubbelstraat 13 tot 17 uur Najaarsactie:

WWW.BIG-GREEN.NL

Prijs inclusief installatie € 998,20

Ervaringen:

Jaap Jurjen en Froukje Veenstra

Wij zijn nu vier weken in het bezit van de BigGreen. Wij zijn super tevreden. Alles is schoner (koffiezetapparaat, was-en afwasmachine, douchecabine etc.) en zachter. En het water smaakt inderdaad lekkerder. Inmiddels onze lieve buren ook hiervan in kennis gesteld, en ook zij zijn nu beziiers geworden van de BigGreen. Zegt het voort, zegt het voort. Sumar, 26 januari 2020

Anja Monshouwer

Binnen een dag na aanvraag was de Big Green al geïnstalleerd. Hij hangt nu een aantal weken en ik ben er erg tevreden over. Ik hoef vrijwel nooit meer condiioner te gebruiken na het haar wassen en heb geen last meer van kalk. Prima investering! Gorinchem, 13 november 2019

Emiel van Disseldorp Vanmorgen is het product geïnstalleerd. Gelijk zachter en helderder water. Geen aanslag meer dus niet meer poetsen van kranen etc. Maakt de leidingen ook nog schoon dus als er al wat kalk nog aanwezig was, is dat binnenkort helemaal verdwenen. Ik raad het iedereen aan. Rijkevoort, 6 november 2019

Telefoonnummer: 0299-321188

Zamarra Kok Telegraaf zaterdag 4 juli 2020 Kalkaanslag is een grote ergernis; het maakt de toiletpot bruin, douchetegels dof en is slecht voor apparaten. Daarom heb ik een Big Green kalkprevenne apparaat met koolstoffilter laten installeren. Zacht water (en dus koffie en thee) smaakt beter en de waterkoker blijj schoon. Ik kan met een kwart minder (vaat)wasmiddel toe en hoef geen speciale sanitairreiniger meer te gebruiken. Vooral het gebrek aan kalkaanslag in de badkamer scheelt erg veel poetswerk. Helaas moet ik de douche nog wel nadrogen, omdat anders opgedroogde waterdruppels met magnesiumresidu zichtbaar blijven.

J. Posthumus

Wij gebruiken de Big-green inmiddels een paar maanden en we zijn erg tevreden. Geen kalkaanslag meer en super helder water. De kranen glimmen weer als nieuw en geen waas meer op de glazen douche deur. We hebben nu geen agressieve reinigingsmiddelen meer nodig bij het schoonmaken van de badkamer. een eenvoudig sopje en alles blijkt weer als nieuw. En de service is perfect! Ureterp, 2 november 2019

Shirley en Tom Precies 1 week verder. Water nu al helderder en zachter. Kranen, douchekoppen en uitloop volautomaasche koffie machine prachhge stralen. Geen gespeeer meer. Aanslag stukken minder en alles straalt bijna al als nieuw. Echt geweldig. Montage professioneel en met aandacht uitgevoerd. Echt een aanrader. Amsterdam, 26 november 2019

Theo en Beey Hospes Heel blij met de Big Green. Na drie weken al duidelijk verschil! Veel helderder water en geen aanslag meer op o.a. Glazen, kranen en de badkamer. Ook goed voor de huid, lang zo droog niet meer. De was is ook merkbaar zachter. Zelfs de kaaen drinken binnnen water ipv regenwater. Kortom zeer tevreden, een echte aanrader! Oudemirdum, 14 november 2019


km 5, 6 +/ -

Wij werken aan Windpark Fryslân ,8

-0

+/

4 7, -1

,4

-6

+/

km

km

+/

-7

km

,8

+/

km

+/ m

0k -1

Legenda

© OpenStreetMap-auteurs

Werk- en natuureiland Transformatorstation

89

windturbines

382,7 500.000 megawatt

huishoudens

800.000

ton CO2 besparing

2021

groene stroom

Heiwerkzaamheden Windpark Fryslân Aannemersconsortium Zuiderzeewind is in september gestart met het

Vervolgens voeren we diverse controlewerkzaamheden uit en varen we

heien van de 89 funderingspalen voor Windpark Fryslân in de bodem van

naar de volgende locatie. Op het werkplatform werken 24 uur per dag,

het IJsselmeer. We verwachten, afhankelijk van het weer en dan met

per keer 30 medewerkers (die in ploegen worden afgewisseld).

name de windsnelheid, ongeveer 1 paal per dag te kunnen installeren.

Zij zorgen ervoor dat de werkzaamheden veilig worden uitgevoerd.

Alleen bij optimale weersomstandigheden is het heien mogelijk waardoor onze medewerkers 24 uur per dag, 7 dagen per week beschikbaar

’s Nachts heien

zijn om deze werkzaamheden uit te kunnen uitvoeren. De heiwerkzaam-

Tijdens het heien van de funderingen zijn we afhankelijk van onder

heden zelf duren echter tussen de 30 en de 90 minuten.

andere de windsnelheid op het IJsselmeer. Hierdoor is het helaas niet mogelijk om de werkzaamheden altijd overdag te plannen. Vanwege de

Precisieklus

planning om voor 2021 klaar te zijn met heien, zullen we daarom ook

De voorbereidingen voor het heien, bij goed weer, duren gemiddeld

’s nachts heiwerkzaamheden uitvoeren. Afhankelijk van de windrichting,

zo’n 12 uur. In deze periode verplaatsen we eerst ons werkplatform.

zullen omwonenden deze werkzaamheden kunnen horen. We realiseren

Daarna wordt er een funderingspaal per schip gebracht, gehesen en

ons dat dit als hinderlijk kan worden ervaren. We vragen begrip voor

waterpas op de bodem van het IJsselmeer gezet. Deze werkzaamheden

deze tijdelijke werkzaamheden die nodig zijn om volgend jaar

zijn vanaf de wal niet of nauwelijks hoorbaar. Na deze voorbereidingen

Friese windenergie te kunnen produceren.

start het daadwerkelijke heien. Dit duurt tussen de 30 en 90 minuten. Als de funderingspaal op diepte zit, stopt het heien direct.

WAT HOORT U? Per paal zijn we tussen de 30 en de 90 minuten bezig. Afhankelijk van de windrichting, zullen omwonenden deze werkzaamheden kunnen horen.

September 2020 – januari 2021

BOUWEN VAN DE FUNDERINGEN

funderingspaal 89x

ponton heihamer

Van september tot en met januari 2021 werken we in het IJsselmeer aan de funderingen van de windturbines. Op de plek waar de windturbines komen te staan, heien we vanaf een kraanponton 89 funderingspalen in de bodem van het IJsselmeer.

Meer informatie www.windparkfryslan.nl Het laatste nieuws automatisch in uw inbox ontvangen? Meld u dan via de website aan voor onze nieuwsbrief!


Turn static files into dynamic content formats.

Create a flipbook
Issuu converts static files into: digital portfolios, online yearbooks, online catalogs, digital photo albums and more. Sign up and create your flipbook.