GrootBolsward-IJsselmeerkust 12-2019

12-2019

bolsward-ijsselmeerkust

VUURTORENWACHTER VAN WORKUM

REID JELLES DE JONG “Door zelfvoorzienend leven zou de wereld er heel anders uitzien”

Wij bestaan 10 jaar!

Nú volop voordeel in de winkel!

FOTO: JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

1e JAARGANG • NR. 11

groot

2

NUMMER 12 • 2019

PROOST!

WERELDLICHTJESDAG

OP ZONDAG 8 DECEMBER

BOLSWARD - Elke tweede zondag in december wordt WereldLichtjesDag gehouden. Dit jaar vindt WereldLichtjesDag plaats op zondag 8 december. Op deze dag steken mensen om 19.00 uur over de hele wereld kaarsjes aan ter nagedachtenis aan overleden kinderen. Het maakt daarbij niet uit hoe oud het kind was of hoelang het al geleden is. Je kind blijft immers je kind. Voor altijd in je hart en gedachten. De wereld wordt zo even wat lichter voor mensen die een kind verloren hebben.

De komende maand worden veel mensen weer overstroomd met laatste-dit en laatste-dat evenementen. Daar doen we heel december over. En in januari doen we ook niets, want dan is het alleen maar eerste-dit een eerste-dat. De wereld verandert er met kerst en Nieuwjaar echt niet door, maar dan hebben we tenminste een paar gelegenheden waarbij we het glas kunnen heffen op de goede afloop en het frisse begin. Kortweg: wij zijn domme glasheffers. Dat weten we ook wel, maar we doen het toch.

Wereldwijd leven we in verschillende tijdzones. Zo wordt er deze dag ieder uur ergens op de wereld een kaars aangestoken voor een overleden kind.

Samen zorgen we ervoor dat er op de gehele wereld een lint van lichtjes ontstaat.

De wereld is immers een puinhoop. Vol met van die mannetjes die hun land en andermans geld gebruiken voor zelfbedachte ordinaire macht-games, waarbij gerust veel slachtoffers mogen vallen. Nederland doet er ook al aan mee. Ons eigen land zit bovendien vol met 17 miljoen individuen die het woord ‘samen’ niet kunnen spellen, terwijl ze - of we - er gezamenlijk een gore puinzooi van hebben gemaakt. Die kunnen we niet oplossen, omdat we niet weten wat de woorden ‘respect voor elkaars mening hebben’ betekenen.

Ook Bolsward verbindt zich met dit lint van licht. Met gedichten, muziek, troostende woorden en stilte wordt stil gestaan bij alle kinderen die niet meer bij ons zijn. Iedereen die een kind moet missen of zich hiermee verbonden voelt is 18:15 uur van harte welkom in de Broerekerk.

ONTDEK DE MAKKUMERSÚDWAARD TIJDENS EEN STRUINTOCHT

Wat we doen is dat we even schuilen voor al die andere idiote individuen en de wrede buitenlanders. We heffen het glas. We eten kalkoen en oliebollen. Dan gooien we de lege fles in de bosjes naast de stikstof en steken vuurwerk af voor een bedrag waarvoor we zesduizend woningen hadden kunnen bouwen. En dan worden een paar van ons toch even grimmig en slaan in op alles wat een uniform aan heeft. Dan ruimen we beschaamd op. Dan gaan we weer aan het werk.

MAKKUM – Op woensdag 11 december tussen 14.00 uur en 16.00 uur kan men meedoen aan een ‘struintocht’ door de Makkumersúdwaard.

We denken dus niet na. Sterker, we denken die periode slechts schaars aan al die mensen die de feestjes niet mee kunnen vieren omdat ze gevlucht zijn voor de machtsspelletjes of vergeten zijn door de idiote individuen, die feestvierend op eigen geld zitten.

Somber beeld, ik moet het toegeven. Maar ik moet ook toegeven dat ik zo nu en dan lekker mee zit te schuilen. Dat doen we allemaal. Met een klein beetje schuldgevoel toch vooral plezier en genot zoeken. In januari gaan we wel weer zoeken naar de verbetering, ook in en voor deze omgeving. Tot zolang: proost!.

Verspreid over de IJsselmeerkust wisselen grote stukken natuur zich met recreatieve gebieden.

Zo ook bij de Makkumersúdwaard, dat aan de rand van het toeristische dorp Makkum ligt. Hier kun je volop genieten van de rust en een mooie wandeling maken door de kruidenrijke ruigtes en rietvelden.

Namens de redactie fijne feestdagen en veel leesplezier met deze december-editie.

De Makkumersúdwaard is een soort schiereiland in het IJsselmeer. In het gebied leven veel verschillende vogels. Het baardmannetje is er een voorbeeld van. Deze bijzondere rietvogel buitelt als een echte acrobaat door het riet en eet zomers insecten. Zodra de winter in aantocht is schakelt hij over naar een vegetarisch dieet van (riet-)zaden. Om deze zaden te kunnen verteren past deze kleine rietvogel zijn maag aan. Het baardmannetje is te herkennen aan zijn karakteristieken ‘bakkebaarden’.

Eelke Lok, redactie GrootBolsward-IJsselmeerkust

WETTERSKIP FRYSLÂN:

FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL

ZORGEN VOOR EEN FINANCIEEL FRYSLÂN - Door klimaatverandering nemen weersextremen toe. Voor Wetterskip Fryslân zijn droge voeten in natte perioden en voldoende water in tijden van droogte een steeds grotere, maar ook duurdere uitdaging. Om Fryslân en een deel van het Groninger Westerkwartier ook in de toekomst veilig en leefbaar te houden zijn grote investeringen in het waterbeheer nodig. Dat betekent dat de belastingopbrengst in 2020 gemiddeld met 9,6 procent stijgt. Dit blijkt uit de begroting 2020 die het dagelijks bestuur aan het algemeen bestuur voorlegt.

Wetterskip Fryslân onderhoudt 200 kilometer aan dijken en regelt het waterpeil met 500 stuwen en 1000 poldergemalen. In 27 rioolwaterzuiveringen maakt zij het afvalwater schoon. Door klimaatverandering en landelijke ontwikkelingen, zoals de stikstof- en PFAS-problematiek, stijgen de kosten. Ook stijgen de kosten door extra baggerwerkzaamheden. Het baggeren is nodig, zodat de watersystemen de wateroverlast en -tekorten en problemen met de waterkwaliteit beter kunnen opvangen.

bolsward-ijsselmeerkust

HIESLUM IN REP EN ROER VOOR MUSICAL

HIESLUM- Bijna zes jaar geleden werkte een groot aantal inwoners van Hieslum mee aan het kerstspektakelstuk ‘Scrooge’.

En nu is het 2019, de hoogste tijd voor een nieuw evenement aldus Herre Heeres, voorzitter van de Stichting Behoud kerk Hieslum.

In mei formeerde Heeres een projectgroep om zich heen. Al gauw volgde een idee. Hieslum zou zich in de kijker gaan zetten met een heuse ‘Wintermusical’. Deze wordt opgevoerd op 13, 15 en 18 december in de loods van de familie Heeres in Hieslum.

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

JUBILEUM BEARENBURCH VAN DE STIEKEME STOKER BOLSWARD – Wiepie Oenema zette afgelopen zaterdag het tienjarig jubileum van distilleerderij De Stiekeme Stoker uit Bolsward luister bij met de overhandiging van de eerste exemplaren van een jubileum bearenburch aan de Goedheiligman en aan de afnemer van het eerste uur, Johannes Bloemhof van Tsjoch en Mear.

Sinterklaas, vergezeld door twee Zwarte Pieten, kwam aan het eind van de middag naar de distilleerderij aan het Bolwerkplein, waar hij begroet werd door ‘stiekeme stoker’ Wiepie Oenema en een grote schare familie en vrienden. “Een bijzondere eer”, noemde Oenema de komst van de Goedheiligman, waarna hij in het kort de ontwikkeling van de distilleerderij schetste. Het bijzondere van de jubileum bearenburch is het percentage alcohol.

“Normaal heeft onze bearenburch 31%

alcohol. Om het tienjarige jubielum te vieren hebben we voor elk jaar er 1% bijgedaan.” Vanzelfsprekend moest er na de overhandiging van de eerste flessen

HOOGSPANNINGSKABELS

ONDERGRONDS LANGS DE A7

NIEUWE DAMWANDEN BIJ HAVENINGANG STAVOREN STAVOREN - Met een grote kraan heeft aannemer Fa. Knol uit Akkrum onlangs stalen damwanden geplaatst in het Johan Frisokanaal vlakbij de haveningang van Stavoren.

De provincie Fryslân vervangt de veertig jaar oude houten damwanden over een lengte van 250 meter. De ‘nieuwe’ damwanden zijn tweedehands en gaan nog minimaal vijftig jaar mee. De haven krijgt zo’n honderd meter van deze nieuwe oever erbij. Daarnaast zal een deel ingericht worden met meerpalen voor het afmeren van schepen, zoals die van de IFKS bij zeilevenementen. De werkzaamheden duren nog tot eind december.

SOLIDE BASIS

3

BOLSWARD - Hoogspanningsnetbeheerder TenneT maakt het net in Westelijk Friesland klaar voor de toekomst. Nieuwe hoogspanningsstations en -kabels gaan zorgen voor een blijvende leveringszekerheid, meer aansluitmogelijkheden door Liander van duurzame initiatieven en meer transport van duurzame elektriciteit zoals van Windpark Fryslân.

Onlangs werden bij Bolsward de eerste meters kabel door de mantelbuis getrokken.

Het versterken van het hoogspanningsnetwerk in Westelijk Friesland omvat de aanleg van een 31,5 kilometer lange 110 kV-hoogspanningsverbinding tussen Bolsward en Heerenveen; uitbreidingen op de hoogspanningsstations Oudehaske en Lauwers (Tytsjerk); voorbereidingen voor een nieuw 110 kV-hoogspanningsstation bij Bolsward; en een 110 kV-hoogspanningsverbinding (onder-

geproefd worden. Gezien de reacties van de aanwezigen viel deze jubileum bearenburgh in goede aarde.

d

HET LAATSTE NIEUWS UIT DE REGIO STAAT OP:

WWW.GROOTBOLSWARDIJSSELMEERKUST.NL HEEFT U OOK NIEUWS TE MELDEN? LAAT HET ONS WETEN!

grondse aanleg) langs de A7.

In september zijn de werkzaamheden voor de aanleg van de ondergrondse hoogspanningsverbinding tussen Bolsward en Heerenveen gestart. De verbinding loopt grotendeels zuidelijk in de berm van de A7. Eind volgend jaar is het werk klaar.

RECORDPRIJZEN VOOR TEKENINGEN JOPIE HUISMAN IJLST - Werken van de Friese kunstschilder Jopie Huisman blijven bij verzamelaars geliefd! Dit kwam 26 november jongstleden tot uiting tijdens een veiling in IJlst bij veilinghuis Ald Fryslân, waar twee werken van Huisman onder de hamer kwamen.

Het eerste werk van de schilder, wat werd geveild, was een tekening met een voorstelling van een paar oude, afgetrapte, versleten werkschoenen. De zeer gedetailleerde tekening die tot in de kleinste finesses is uitgewerkt, bracht een recordopbrengst op van € 29.400,– inclusief opgeld. De tekening was ooit geschonken door Jopie aan een vriendin, die het tijd vond om nu een ander te kunnen laten genieten van dit bijzondere werk.

De tweede tekening die geveild werd - gemengde techniek en potlood - betrof een klein landschapje met daarin een hok, toebehorende aan Sjoerd bij Gaast. Voor deze fraai uitgewerkte tekening werd een bedrag geboden van € 7.600,– inclusief opgeld.

Frappant was dat de diverse bieders, zowel de verzamelaars als de professionele kunsthandelaren, allemaal van buiten Friesland afkomstig zijn!

TOM COEHOORN WINT INTERNATIONALE FOTOPRIJS Sneek - Sneker fotograaf Tom Coehoorn, onder andere bekend als dé skûtsjefotograaf, heeft een internationale fotoprijs in de Mirabaud Yacht Racing Image Contest in de wacht gesleept.

Voor de wedstrijd leverde Coehoorn een spectaculaire foto in die hij maakte van het skûtsje De Zes Gebroeders. De skûtsjewedstrijd werd gehouden op de Burgumer Mar. De Mirabaud Yacht Racing Image Contest is een internationale fotoprijs voor professionele fotografen van over de hele wereld. Het doel is ‘om het shot te vinden dat het beste de essentie en opwinding van de zeilsport vertegenwoordigt en de sport bij een breder publiek te promoten’, aldus de omschrijving.

De foto van Coehoorn kreeg de meeste stemmen uit een selectie van tachtig ‘Yacht Race Photo’s, uit maar liefst 29 landen.

Er werden 2200 stemmen uitgebracht op de winnende foto. Tom Coehoorn viel een prijs van € 500,- en wereldwijde aandacht ten deel.

d

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

5

“DOOR ZELFVOORZIENEND LEVEN ZOU DE WERELD ER HEEL ANDERS UITZIEN” REID JELLES DE JONG, DE VUURTORENWACHTER VAN WORKUM We hebben een afspraak met Reid Jelles de Jong (85), de vuurtorenwachter van de vuurtoren aan de monding van It Soal in Workum, ‘Tointsje Leech’.

Reid, voormalig architect, is al 52 jaar de huurder van de vuurtoren. Hij leeft daar met zijn tweede vrouw Cornelie Ploeg (67) volledig zelfvoorzienend. Geen gas, geen water, en geen elektriciteit (op de stroom van de zonnecellen na). In 1967 liet Reid met zijn eerste vrouw en vier kinderen het comfort, de asfaltwegen, het steeds drukker wordende verkeer, de waan(zin) van de dag achter zich. Om te leven van wat de nog zilte grond en het water rond de vuurtoren opbracht.

Reid is vanaf zijn jeugd één met het water. Vele evenementen met zeilende vrachtvaarders kwamen uit zijn ‘hoge hoed’, zoals de Strontrace, Beurtvaart, Visserijdagen, het maritieme muziekfestival Liereliet, de Singlehanded en vele andere.

Er is eigenlijk geen evenement met zeilende vrachtvaart, of waarbij oude ambachten betrokken zijn, of hij is er wel rechtstreeks of zijdelings bij betrokken. “Alleen vervoer van vracht over het water, met zeilschepen, is verantwoord”, vindt Reid. “En door zelfvoorzienend leven zou de wereld er heel anders uitzien.”

TEKST WIM WALDA FOTO'S FOTOGRAFIE JELLY MELLEMA

jj

6

NUMMER 12 • 2019

REID DE VUURTORENWACHTER

“ALLEEN VERVOER VAN VRACHT MET ZEILSCHEPEN IS VERANTWOORD.”

E

EEN KOP ALS EEN ENCYCLOPEDIE Na een tocht via ommelandse wegen komen we aan bij Tointsje Leech in Workum, waar Reid met zijn witte baard en verweerde kop ons al staat op te wachten, terwijl Cornelie in de moestuin het avondeten plukt. Na een handdruk als een bankschroef loodst hij ons het huisje bij de lichtopstand in, waarna we het gevoel krijgen een eeuw in de tijd terug te gaan. Buiten is het waterkoud, maar in de kleine huiskamer is het bruin, gezellig en behaaglijk aan de tafel voor de loodzware gietijzeren haard, die tevens als fornuis en oven dienstdoet. Terwijl hij achteloos op de tast zijn pijp stopt met zijn knoestige handen, rollen de eerste verhalen al over de tafel. Hij mag dan lichamelijk wat ‘achteruitboeren’, maar de verhalen, gelardeerd met een stortvloed aan betrokken personen, diept hij moeiteloos op.

Achter elk voorwerp in de kamer steekt wel een anekdote. Op de opmerking dat hij een kop als een almanak moet hebben, volgt onmiddellijk een nuancering met een veelzeggend glimlachje: “Cornelie heeft een kop als een encyclopedie en ik ben de bibliotheek.”

HET KWAM NIET UIT DE LUCHT VALLEN Reid kwam op 27 oktober 1934 ter wereld in Wanneperveen, een dorp in Overijssel aan de rand van het grootste moerasgebied van Noordwest-Europa, sinds 1992 Nationaal Park De Weerribben-Wieden. Er stroomt schippersbloed door zijn aderen, want een van zijn voorvaderen was tot circa 1880 reder van zeilende vrachtschepen in Harlingen. Toen de stoomvaart en industrialisatie hun intrede deden, weigerde deze zijn schepen aan te passen.

Hij verkocht ‘zijn vloot’ en werd boer.

Hij maakte alles zelf, van meubels, via klompen tot visboten, van bijenkasten

tot stallen en werktuigen om het land te bewerken. Hij leefde met zijn gezin van zijn eigen verbouwde groenten, zijn schapen en geiten; hij viste, jaagde op klein wild en hield bijen, en was volledig zelfvoorzienend. De levenswijze van nazaat Reid kwam dus niet uit de lucht vallen.

In 1946 verhuisde de familie van Giethoorn naar Hippolytushoef ‘op Wieringen’, waar de vader van Reid schoolmeester werd. Op Wieringen werd hij naast zijn baan als meester ook visser en kocht daarvoor een klein zwanebootje.

“IK ERKEN DE STAAT NIET” Als doopsgezind jongetje schreef Reid in zijn belijdenis dat hij als pacifist principieel dienst zou weigeren. “Ik vond die koloniale oorlogen volledige nonsens en erken de staat niet, dus ‘des konings wapenrok’ was niet aan mij besteed!” In plaats daarvan wilde hij na de ulo ‘zijn handen laten wapperen’. Hij was een van de eerste werknemers van het Bouwcentrum in Rotterdam, ontworpen door de Rotterdamse architect Boks. Daar leerde hij de praktijk van architectuur, terwijl hij zich via het schriftelijk onderwijs bij het PBNA de theorie meester maakte.

Afgesloten met een staatsexamen? “Ik heb nooit examen gedaan. Ik erken de staat niet.” Een maand voor zijn eenentwintigste begon Reid als zelfstandig architect met zijn bureau.

mij vragen of ik ze wilde helpen met de wederopbouw van Hamburg. Het tweede bureau in Hamburg was geboren. Ik was toen werkgever van acht mensen.”

Tussen de bedrijven door stopt Reid een ‘vers pijpje’.

OMMEKEER “Ik had met mijn bureau voor de stedenbouwkundige inrichting van het platgebombardeerde Rotterdam blijkbaar revolutionaire ideeën, want op mijn 24e werd ik uitgenodigd om docent te worden op de Academie voor Bouwkunst in Rotterdam en later ook in Groningen. Een jaar later, het was tijdens de eerste efficiencybeurs in 1959, kwamen mensen uit Hamburg

De ommekeer in het leven kwam niet lang daarna. Reid was als jongste architect door zijn gerenommeerde vakgenoot Bakema gevraagd de expositie ter gelegenheid van het laatste congres van de CIAM (Congrès International d’Architectes Moderne – red.) in Otterloo in te richten. Tijdens deze bijeenkomst werd een brief voorgelezen van Le Corbusier, waarin deze schrijft dat de oude garde heeft afgedaan en dat nu ruim baan moet worden gemaakt voor de ideeën van de nieuwe generatie. Het doodvonnis van de CIAM was daarmee getekend. De maatschappijkritiek van Reid groeide onder invloed van het neokapitalisme, waarin de door hem niet erkende overheid een steeds grotere rol ging spelen.

OP HET RITME VAN DE NATUUR In 1967 zette Reid een punt achter zijn internationale carrière als architect en vertrok hij met zijn eerste vrouw en vier kinderen naar de leegstaande vuurtoren aan de monding van It Soal in Workum. Geen gas, geen water, geen licht, een kale dijk, geen begroeiing en een vervallen woning. Dus begon Reid bomen te planten, de grond te bewerken om die geschikt te maken voor het verbouwen van groente, kocht hij zijn eerste melkgeiten en restaureerde

de woning. Er kwam een potstal waar schapenmest wordt verzameld om te gebruiken in de tuinen en vanuit de bedstee in ‘het zomerverblijf’ kijk je zo in het kippenhok.

Reid: “Je wordt wakker van het kraaien van de haan en je staat op als je ziet dat de kippen hun eieren voor je hebben gelegd. Dan is je ontbijt klaar en kan de dag beginnen. Op het ritme van de natuur.”

SCHAPEN IN DE KAMER EN EEN REIGER IN DE 2CV Zijn tweede partner is Cornelie Ploeg, die na haar studie medicijnen les ging geven. Ze is nooit praktiserend huisarts geweest. Cornelie: “Ik wilde zelfvoorzienend leven en dat is als huisarts niet mogelijk. In het onderwijs wel. Mijn kruidentuintje op de vensterbank groeide uit tot een moesen kruidentuin; er kwamen schapen en geiten en kippen bij en zo leefde ik zelfvoorzienend. Groente, fruit,

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

ogen zien. Dat was de eerste kennismaking. In 1987 vergezelde ik hem ‘als zijn secretaresse’ op zijn vredestocht naar de 750e verjaardag van Berlijn. Zo is het gekomen.”

Reid leerde zeilen in Giethoorn, voer later op Wieringen met het zwanebootje en krijgt (nog steeds) lichtjes in zijn ogen zodra er sprake is van zeilende vrachtvaart. En als daar geen sprake van is, dan neemt hij zelf wel het initiatief om deze vorm van vrachtvaart in de kijker te spelen met een van de vele evenementen en activiteiten die hij in zijn leven heeft georganiseerd. Een hele kleine greep…

SINGLEHANDED ZWAARDER DAN OCEAANOVERSTEEK In 1969 bedacht Reid de ‘Singlehanded’, die inmiddels bekend staat als het oudste en zwaarste solo-zeilevenement van Nederland. Gemiddeld 15 tot 30 % van de deelnemers haalt de eindstreep niet. Veel bekende solozeilers hebben de Singlehanded gevaren en de unanieme conclusie is, dat de Singlehanded zwaarder is dan menige oceaanoversteek. Meer een gevecht tegen jezelf dan tegen de elementen.

STRONTRACE, BEURTVEER EN VISSERIJDAGEN

“IK BLIJF HIER WONEN TOT MIJN DOOD.”

kruiden uit eigen tuin; honing van de bijen; vlees, melk en wol van de dieren.

Ik leerde breien en weven en maakte mijn eigen kleding.

Mijn toenmalige vriend had een skûtsje en voer mee in de strontrace.

Ik had daar niet zo veel zin in en bleef aan de wal, waar ik door Reid werd uitgenodigd. Ik had al wilde verhalen over hem gehoord; dat er schapen in zijn huiskamer zouden rondlopen en dat er een reiger meereed in zijn lelijke eend en wilde dat wel eens met eigen

De eerste editie van de Strontrace werd in 1973 gehouden, op initiatief van Reid. In totaal deden er toen vijf schepen mee met de race waarbij uitsluitend gebruik mag worden gemaakt van wind- en menskracht. Vanuit Workum werd vroeger in traditionele schepen mest vervoerd naar de Bollenstreek.

De heenweg voerde van Workum over de Zuiderzee en Amsterdam naar Warmond. Hier werd de mest uitgeladen en werden de boten volgeladen met bollen. Om de traditie in ere te houden, wordt er nu ook nog steeds met (zakken) mest gevaren aan boord van de deelnemende Strontvaarders.

VREDESVAART NAAR 750-JARIG BERLIJN In 1987 voeren 22 traditionele zeilschepen van Nederland naar het toen nog door de Muur verdeelde Berlijn. De schepen zouden op uitnodiging van West-Berlijn deelnemen aan de viering

7

van het 750-jarig bestaan van de stad.

Niet eerder voeren passagiersschepen door de DDR naar West-Berlijn, en zeker geen buitenlandse. Reid was in Nederland de centrale figuur achter het project, een symbolische vredesvaart door het verdeelde Duitsland. Twee jaar later zou de muur definitief vallen.

“Ik werd vergezeld door Nanne en Ankie van Liereliet, twee Schotse zangers, en Bennie Huisman uit Heerenveen”, vertelt Reid met een brede lach op zijn verweerde kop. “We hebben daar, nog nooit vertoond, een concert van anderhalf uur gegeven voor de wachtposten van ‘Checkpoint Charlie’.”

Daarnaast is Reid nauw betrokken bij de Stichting Zeilende Handelsvaart, die zeilende vrachtschepen, zoals de driemaster Très Hombres, exploiteert voor fairtransport-handelsmissies over de Atlantische Oceaan.

TOINTSJE LEECH De oude vuurtoren, in Workum aangeduid als ‘Tointsje Leech’, is sinds 2014 in bezit van de Stichting It Tointsje Leech, die als doelstelling heeft het in stand houden van het natuurgebied ‘Warkumer Nijlân’, samen met de voormalige vuurtoren. De toren is een Rijksmonument. Vanwege het stijgen der jaren en een aantal lichamelijke ongemakken ging de Stichting It Tointsje Leech’ halverwege dit jaar op zoek naar nieuwe huurders, naar opvolgers voor Reid en Cornelie. De belangstelling was overweldigend, maar na een eerste schifting is er slechts één duo overgebleven dat mogelijk op termijn in aanmerking komt. Op termijn, want voorlopig blijven Reid en Cornelie er wonen.

BRANDEND IN EEN BOOTJE DE MIST IN Reid: “Ik blijf hier wonen tot mijn dood.” En dan? “Ik voel wel wat voor het romantische beeld van een langzaam in de mist verdwijnend bootje met daarin mijn lichaam dat wordt verteerd door de vlammen.”

En dan besluit Reid het gesprek met de traditionele kreet waarmee hij ieder jaar in oktober de ‘Strontracers’ op weg stuurt: “En nou oprotten jullie!”

t s r e K Beleef Wonen! e j t e e d I bij

Grootzand 35 8601 AR Sneek tel: 0515-431485

www.ideetjewonen.nl Mail: info@ideetjewonen.nl volg ons op: Facebook & Instagram

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

9

Maak van je huis weer een warm thuis!

INTERIEURTIPS DOOR:

Een trendy woonkamer dit najaar!

Evelyne Bok www.evelyne-ontwerp.nl

Vind je het lastig een nieuwe beleving aan je huiskamer of slaapkamer te geven? KARWEI en ik geven je graag 4 tips, om snel en gemakkelijk sfeer toe te voegen in ieder interieur.

1. BEHANG

2. KLEUR

Behang mag overal zijn in het najaar. Niet alleen in de woonkamer, maar ook in de badkamer en slaapkamer kan behang prima. Gebruik behang als verbindende factor in huis. Laat de kleur van het behang terugkomen in de rest van je interieur. Dit staat meteen heel stijlvol, terwijl het niet zo moeilijk toe te passen is. Een groen behang in combinatie met meerdere groene kussentjes op de bank bijvoorbeeld.

Eerdere trends toonden al méér kleur in huis, bijvoorbeeld door een halve muur te schilderen.

Maar nu mogen ook alle muren een lekker kleurtje krijgen. Dat heeft te maken met de hoeveelheid kleurrijke horecagelegenheden en hotels waar we door geïnspireerd raken. Ook in tijdschriften komt veel kleur terug. Kleur betekent niet dat je meteen voor een knalroze muur moet gaan. Je kunt kleur ook terug laten komen in je interieur door het te combineren met je behang. Kies een rustige kleur voor het behang uit en schilder de langste muur mee in dezelfde kleur.

MAAK EEN STATEMENT MET EEN TOFFE PRINT OF KIES VOOR EEN RUSTIG EFFEN BEHANG. ONTDEK ONZE NIEUWSTE BEHANG TRENDS BIJ KARWEI, KIES JOUW FAVORIET!

HIERONDER 3 KLEURTRENDS

TON SUR TON

ENERGIEK & KLEURRIJK

WARM & GEBORGEN

TROTS & WILD

Geef een ruimte meer positieve energie door harmonieuze kleuren zoals oranje, rood en geel te combineren in je interieur. Uitgesproken prints en kleuren vragen om de juiste basis in je interieur.

Verrijk je interieur met kleuren als olijfgroen, bruin, grijs, zwart en wit die ideaal te combineren zijn met natuurlijke materialen zoals glas, leer en metaal. Voeg nog meer warme herfsttinten toe, zoals poederroze en donkerbruin.

Rijke stoffen en in het oog springende kleuren geven je een gevoel van trots en weldaad. Wees niet bang om klassieke items te mixen met een kleurrijke print op de muur of een luxe stoffen behang.

Deze trend werkt vooral goed wanneer je verschillende tinten combineert. Ton sur ton op de muren dus. De verschillende tinten welke je goed kunt combineren zijn oud-, zacht-, poeder roze, beige en koraal als felle tegenhanger. Wil je niet teveel roze in jouw interieur, kies er dan voor om één muur in deze kleur te schilderen. Deze muur combineert dan prachtig met andere lichte kleuren zoals wit, beige of lichtgroen.

TERRACOTTA

3. RONDE VORMEN In de koude wintermaanden willen we het graag gezellig hebben in huis. Hierbij horen ronde vormen. Dit oogt minder hard dan vierkant meubilair. Ga voor ronde accessoires zoals een spiegel aan de wand of plaats een dienblad tegen de muur. Dit ondersteunt elkaar. Maak het helemaal af met een ronde tafellamp, de glinstering hierin breekt mooi in de ruimte.

Warme kleuren kun je eenvoudig op verschillende manieren toevoegen aan je interieur. De simpelste manier is het schilderen van een lange wand met een opvallende kleur, bijvoorbeeld de muur bij de eettafel of achter de bank. Durf te kiezen voor een kleur zoals terracotta, combineer dat met cognac, oker en goud. Deze harmonieuze kleuren geven een ruimte meer positieve energie.

4. LUXE & AAIBARE STOFFEN Een andere trend: luxe stoffen. En hierbij betekent luxe niet meteen duur.

Zo past binnen deze trend ook een velvet bank. Hierbinnen mag je best gaan voor kleurrijke, luxe stoffen. Een kleurrijke bank die weer matcht met je behang bijvoorbeeld. Vergeet ook zeker niet om luxe stoffen te laten terugkomen in de gordijnen. Houd hierbij de kleuren wel wat neutraler. Zo houd je de aandacht meer bij de rest van het interieur.

De trendy gestoffeerde meubels van KARWEI hebben dit najaar een zeer luxe uitstraling. Naast de chique look zijn de stoffen ook heerlijk aaibaar. Zoals de warme eettafelstoelen, die blijf je strelen.

Maar ook de Berber fauteuils en de bank Indy zorgen voor een geborgen en warm gevoel.

SHOP IN

STYLE!

Match bij je interieurstijl een gaaf wandkleed aan de muur in de eethoek of woonkamer. Hou je meer van strakke houten eettafelstoelen? Verhoog dan simpelweg het aaibaarheidsgehalte in huis. Bijvoorbeeld met wollen plaids en kussens op de bank. Plof na een dag werken lekker op de bank en kruip weg in deze warme stoffen.

WIL JIJ JE INTERIEUR OOK EEN ‘BOOST’ GEVEN? SHOP DAN DEZE MOOIE MEUBELS EN ACCESSOIRES BIJ DE KARWEI

NATUURTINTEN Maak van je thuis een plek waar je je veilig voelt en heerlijk tot rust komt. Door verschillende natuurlijke materialen in je huis te matchen breng je meer warmte en sfeer in je huis.

Door rustige natuurtinten toe te voegen zoals beige, taupe, bruin, zachte poedertinten en wit creëer je een heerlijk rustgevend geheel.

10

NUMMER 12 • 2019

“ZELF GEMALEN EN ZELF GEBAKKEN”

AMBACHTELIJK BROOD VAN MEVROUW DE MOLENAAR

Het verbaast Christa Bruggenkamp misschien zelf nog wel het meest dat ze nu in het molenaarshuis in Witmarsum woont. Geen wonder, een paar jaar geleden nog studeerde ze Visual Art & Design Management in Utrecht. Een studie die helemaal gefocust is op de culturele sector. Daar, in het midden van het land, bouwde ze haar netwerk op.

Daar dacht ze ook te gaan werken. De plannen lagen al klaar. Haar vriend Chris uit Witmarsum zou ook naar Utrecht verhuizen. Hij is allround timmerman. Daar is een schreeuwend tekort aan, helemaal in de Randstad. Dus een baan vinden zou voor hem totaal geen probleem zijn. Maar ja, toen kwam de molen in haar leven en werd alles anders.

TEKST PIEBE PIEBENGA // FOTO'S SUSANNE IRMER

Hoe dat zo gelopen is? Als Christa haar scriptie moet schrijven heeft ze twee opties. Of ze moet een onderzoek doen bij een bestaand bedrijf, of ze moet een eigen ondernemingsplan opstellen. Ze kiest voor het laatste.

Tijdens haar studie heeft ze een grote passie voor ambachten ontwikkeld.

Die passie wordt nog ‘ns flink aangewakkerd door een stage in een grafisch atelier in Manchester. Ja, dat wil ze doen, op het gebied van ambachten wil ze haar plan schrijven.

GILD FRYSKE MOUNDERS In het weekend woont ze bij Chris in Witmarsum. Op een zaterdag gaat ze naar de molen om meel te kopen. Ze raakt aan de praat met molenaar Laurens Sierkstra. Dat is de man die zich in de jaren ’70 sterk maakte voor het behoud van de molen. Hij is ook een van de oprichters van het Gild Fryske Mounders, de opleiding in Friesland voor molenaars. Ze wordt vrijwilliger en raakt zo gefascineerd door de molen dat ze de opleiding tot molenaar gaat volgen.

Even voor de niet ingevoerde lezer: je hebt poldermolens, korenmolens en houtzaagmolens. ‘De Onderneming’ in Witmarsum is een koren- en pelmolen uit 1851. Er hebben vele molenaars opgezeten. In 1957 raakte de molen in verval, maar na restauraties in 1970 en 1994 draait de molen weer. Nu als monument. Terug naar de molenaarsopleiding. Die is knap technisch, volgens Christa Bruggencamp. Zoals Christa het zelf zegt: “Soms heb ik een ‘haat-liefdeverhouding’ met dit mechanische monster. Wist je trouwens dat een molen hondsoren, ezels, korbelen en legeringsbalken heeft?”

thentieke wijze gedaan. Het molenaarsambacht in optima forma. Langzaam begint het ondernemingsplan voor haar scriptie te dagen.

In het verleden had De Onderneming ook een sociale functie. De molenaar voorzag de bakkers van meel; aan de boeren leverde hij veevoer; gewone burgers kwamen zakjes met graankorrels brengen om te laten malen.

De molen was een plek waar mensen elkaar ontmoetten. “Kijk,” denkt Christa, “als ik dat verleden nou ‘ns zou kunnen laten herleven? De molen als ontmoetingsplek. Een plek waar jong en oud aan komt waaien. Daar ga ik een plan voor bedenken.”

TERUG NAAR WITMARSUM Leermeesters Sierkstra en Sandberg hebben alle geduld en samen met de andere leerlingen bedenken ze ezelsbruggetjes en werken ze toe naar het molenaarsexamen.

SOCIALE ONTMOETINGSPLEK Elke zaterdag is Christa op de molen te vinden. Wat haar opvalt is dat er zo weinig bezoekers komen. Maar degenen díé komen zijn wild enthousiast.

Geen wonder, alles wordt nog op au-

Christa wil meer mensen naar de molen trekken door ze mee te nemen in het verhaal van het graan. Van korrel tot ambachtelijk eindproduct.

Alle fases die daartussen zitten wil ze zichtbaar maken, zodat de mensen uiteindelijk nog meer genieten van dat eindproduct. Daarmee wil ze zich onderscheiden. In augustus 2015 presenteert ze het plan in de molen.

Voor Utrechtse docenten, voor familie, vrienden, molenaar Sierkstra en de

“DE MOLEN HEEFT WEER ECHT EEN PLEK IN DE GEMEENSCHAP”

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

11

“NA 500 JAAR IS HET GRAAN VAN DE MENNONIETEN WEER THUIS IN WITMARSUM” terieel Cultureel Erfgoed’. Nederland wilde als eerste het molenaarschap op die lijst zien te krijgen. Daar hebben we een rapport voor opgesteld en beschreven waarom het zo uniek is. Ik mocht voor een Unesco-commissie een presentatie geven in Seoul. Heel spannend. Na een paar weken kregen we de uitslag: beschermde status voor alle molens in Nederland, joehoe!”

WORKSHOPS BROODBAKKEN

Christa Bruggenkamp tussen Menno de Vries en Jippe Braaksma

“Chris heeft de schuur bij de molen omgebouwd tot bakkerij. Doordeweeks geef ik er ook workshops. Als particulier of bedrijf kun je hier zelf aan de slag om brood te bakken. Leuk als teambuildingsactiviteit. Dit loopt van het begin af aan goed. Iedereen gaat trots met zelfgebakken brood naar huis. Bedrijven doen het ook vaak in combinatie met een brainstorm in de molen. Eerst de hersens laten kraken, daarna lekker deeg kneden. Heel ontspannend. M’n molenaars-examen heb ik inmiddels gehaald. Samen met vijf vrijwilligers houden we de molen nu draaiende. Ik maal op zaterdagmiddag.

Dan is de molen open en kan iedereen komen kijken. Soms maal ik ook op woensdagmiddag of op een andere dag als de wind gunstig is.”

NA 500 JAAR WEER THUIS

Warm over de toonbank...

voorzitter van de stichting. Na haar presentatie serveert ze een driegangendiner. Alles zelf gemaakt en in elke gang is meel van de molen verwerkt.

De docenten vinden het prachtig.

“Dat was augustus 2015. Inmiddels had ik het molenaarsvirus te pakken en ben ik terugverhuisd naar Witmarsum. Wat ik sindsdien gedaan heb? Het komt erop neer dat ik het plan dat ik toen gemaakt heb aan het uitvoeren ben. Sierkstra zocht een opvolger voor de molen, zijn levenswerk. Bovendien had hij daarnaast eigenhandig weer een molenaarshuis opgetrokken. Dat wilde hij alleen verkopen aan iemand die bij de molen betrokken was. Chris en ik hebben het van hem gekocht.”

EERSTE BRODEN UIT EIGEN OVEN “Overdag had ik een fulltime baan. ’s Avonds was ik aan het studeren voor het molenaarsexamen. Er was alleen één probleem: ik kon niet broodbak-

ken. Juist dát was een cruciaal onderdeel van mijn plan. Toen ben ik een negenweekse fulltime opleiding voor broodbakkers gaan volgen in Zaandam.

Heel pittig en intensief. Daarna is het een kwestie van meters maken om het ambacht echt in je vingers te krijgen.

De eerste broden bakte ik in onze eigen oven in de keuken. Vrij snel daarna hebben we een kneedmachine gekocht, zodat ik meer deeg kon maken. Toen ik ook een grotere oven had, kon ik op bestelling gaan bakken. Nu stuur ik via WhatsApp een bakplanning rond naar mijn klanten. Iedereen kan daarop bestellen. Het geeft ook rust in het proces.

Ik weet precies hoeveel ik moet bakken.

Kan ook een dag van tevoren het deeg al maken, zodat het alle tijd heeft om te gisten. Op vrijdag en zaterdag begin ik om vier uur ‘s ochtends met bakken.

Op vrijdagmiddag en zaterdagochtend kun je het brood dan af komen halen.

We maken naast allerlei stoere broden

ook stokbroden, die lekkere echte Franse baguettes, handgemaakte croissants, kaneelbroodjes en sûkerbôle.

Naast ons vaste assortiment maken we elke week een wisselende special, zoals rozijnnotenbrood of chocoladebrood. En het taartje van de week.

Het is overigens allemaal gemaakt met desemgist. De tarwe komt uit Groningen en de rogge en spelt van familie De Vries uit Gaasterland. Alles maal ik uiteraard zelf hier op de molen.

Vandaar trouwens ook mijn bedrijfsnaam, ‘Mevrouw de Molenaar’. Ik appte dat een keer naar een vriendin en die zei: ‘Joh, dat ben je gewoon, door zo’n naam zien de mensen meteen dat het heel persoonlijk is’.”

UNESCO-PRESENTATIE IN SEOUL “Ook heel bijzonder: twee jaar geleden ben ik door het molenaarsgilde naar voren geschoven om mee te schrijven aan een Unesco-nominatiedossier.

Unesco beschermt wereldwijd ‘Imma-

Vorige maand is in De Onderneming de eerste ‘Menno’s Bôle’ gepresenteerd.

Een bijzonder project. Menno Simons, de oprichter van de doopsgezinde kerk, komt oorspronkelijk uit Witmarsum.

De Mennonieten trokken eeuwenlang van de ene plek op aarde naar de andere. Altijd namen ze hun zaden en granen met zich mee. Nu, na 500 jaar, is het graan Turkey Red Wheat terug in Witmarsum. Via Amerika kwam het graan bij de Witmarsumer Menno de Vries terecht. Die zaaide en oogstte het. Christa maalt het op de molen en bakt er nu ‘Menno’s Bôle’ van. Inmiddels wordt er rap op ingetekend op de bestellijst.”

WEER TROTS OP DE MOLEN “In de bakkerij heb ik inmiddels te veel werk om alleen te doen. Daarom werk ik nu samen met Jippe Braaksma. Hij is poldermolenaar en opgegroeid in de bakkerij van zijn ouders. De eerste kerstbroden hebben we al uitgeprobeerd. Die kunnen bedrijven trouwens bestellen voor hun kerstpakket of kerstlunch. Je kunt ons volgen op Instagram en Facebook onder de naam ‘Mevrouw de Molenaar’. De molen heeft weer echt een plek in de gemeenschap. De mensen hier zijn er weer trots op. Iedereen leeft mee met wat er op de molen gebeurt. En daar was het ons om te doen.”

Ook de bestellijst ontvangen?

Stuur dan een mailtje naar info@mevrouwdemolenaar.nl

Vrijdag 13 december WINTERTERRAS MARKTPLEIN 17.00 – 21.00 uur Sneeuw, muziek, eten, drinken, kerstsfeer

DE LEUKSTE KERSTMARKT 17.00 – 21.00 uur KOOPAVOND 18.00 – 21.00 uur met schaapsherder en vuurkorven

Zaterdag 14 december ROTARY SANTA RUN 13.30 uur warming up Wybertha Brouwer 13.45 uur Start ism LAB Info: Facebook/Insta Zondag 15 december SANTA BINGO 13.00/13.30/15.00/15.30 uur (bingokaart na 23/11 bij besteding vanaf €25,-)

KOOPZONDAG 13.00 – 17.00 uur

Vrijdag 20 december KOOPAVOND 18.00 – 21.00 uur met schaapsherder en vuurkorven

APRES-SKIPARTY MARKTPLEIN 21.00 – 00.00 uur Zaterdag 21 december PIPOWAGEN vanaf 11.00 uur knutselen voor kids

SNOWGLOBE 12.00 - 16.00 uur levensgrote schuddebol voor 4-6 personen

DICKENSKOOR 14.00 - 15.30 uur Zondag 22 december KOOPZONDAG 12.00 - 17.00 uur SNOWBOARD SIMULATOR 13.30 - 16.30 uur ARRENSLEE 13.30 - 16.30 uur

Mede mogelijk gemaakt door Vereniging Ondernemend Bolsward

Maandag 23 december SPRINGKUSSEN 13.30 - 16.30 uur Dinsdag 24 december WINKELS OPEN tot 17.00 uur KERSTMAN MET DRAAIEND RAD vanaf ca. 13.00 uur ZWEEFMOLEN 11.00 - 15.00 uur Vrijdag 27 december AFTER CHRISTMAS SALE t/m 31 dec.

KOOPAVOND 18.00 - 21.00 uur Zaterdag 28 december SPRINGKUSSEN 13.30 - 16.30 uur Volg ons!

@inbolsward @bolsward

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

13

KERSTTIJD EEN GEZELLIGE TIJD

IN BOLSWARD

De lampjes twinkelen boven de gracht. De houten chalets staan weer op het plein.

Uit de winkels klinkt vrolijke kerstmuziek. Kersttijd. Misschien wel de gezelligste tijd in Bolsward. Ook dit jaar valt er weer van alles te beleven. We zetten alle activiteiten even op een rij en lichten er een paar speciale activiteiten uit.

TEKST PIEBE PIEBENGA

Het kerstseizoen in Bolsward begint op vrijdag 13 december met een onvervalst winterterras. Van 17.00 tot 21.00 uur zijn de houten kersthuisjes op het Marktplein tussen de Wijnberg en het Veerhuys geopend. Vanuit de houten huisjes is er winterse gezelligheid met eten en drinken, met onder meer lekker warme glühwein. Iets anders mag uiteraard ook. Scouting Bolsward staat er met vuurkorven en marshmallows.

SANTA BINGO Wegens groot succes komt de Santa Bingo ook weer terug. De Santa Bingo vindt plaats op koopzondag 15 december, omdat de zaterdag ervoor de Bolswarder Santarun is.

Heel winkelend Bolsward maakt kans op geweldige prijzen, in vier rondes van 13.00 tot 15.30 uur. Hoe het werkt? Heel eenvoudig; vanaf nu ontvang je in Bolswarder winkels bij aankoop van € 25,- een gratis bingokaart.

Met die kaarten speel je mee. Hoe meer kaarten, hoe meer kans. Tijdens de Santa Bingo kun je ook nog kaarten bijkopen. Alle kaarten waarmee gespeeld is, gaan uiteindelijk nog in een ton. Daar wordt dan nog een speciale prijs uit getrokken. Wie is de gelukkige, die er met de felbegeerde bluetooth-speaker ter waarde van € 229,- vandoor gaat?

APRÈS-SKIPARTY Ook op koopavond vrijdag 20 december staat Scouting Bolsward op het Marktplein met vuurkorven en marshmallows.

Door de stad struint een herder met een kudde Skudde-schapen.

Dat zijn kleine heideschapen uit

Noorwegen en Polen. Wees er niet bang voor, ze zijn heel sociaal in de omgang.

In de tent op het Marktplein barsten vanaf 21.00 uur de eerste jodelahiti-klanken los op de grote après-skiparty. Niet te missen.

Spoiler alert: het wordt oergezellig. Wie had anders verwacht in Bolsward? Kaarten zijn verkrijgbaar bij het Veerhuys en de Wijnberg.

Van 2 tot 9 december betaal je de ‘early birdprijs’: € 5,- (beperkt aantal kaarten beschikbaar, op = op), daarna € 7,50. ‘s Avonds aan de deur € 10,-. Dresscode: skimode uit de jaren 80. Herzlich wilkommen.

NIEUW: LEVENSGROTE SNOWGLOBE Zaterdag 21 december is de tent weer afgebroken en staat er een levensgrote Snowglobe opgesteld. Nog nooit gezien? Dat is een levensgrote schuddebol. Je weet wel, zo’n ding dat je in je hand neemt, dan omdraait en dat er dan langzaam sneeuw naar beneden dwarrelt. Maar dan dus super groot. Zo groot dat je er met vier tot zes personen in kan.

Moet je even aan iemand vragen of-ie van buitenaf een foto wil maken.

Geheid een superhit op facebook, insta en snapchat.

Trouwens, er staat ook een pipowagen waarin alle kinderen gratis kunnen kerst-knutselen.

NIEUW: SNOWBOARD SIMULATOR Op zondag 22 december staat er op het Marktplein een snowboard simulator opgesteld. Wat is dat nou weer? Heb je wel ‘ns van een rodeo-stier gehoord? Nou, zoiets is het, maar dan met een snowboard. Gratis te gebruiken voor iedereen die z’n skills wil tonen. Wie durft? Wie is de beste snowboarder van Bolsward en omstreken? Uiteraard ligt er een veilig valkussen om de simulator heen.

Op maandag 23 december zijn de winkels open en kunnen de kleintjes van 13.30 tot 16.30 uur komen jumpen op een springkussen.

De dag voor kerst, dinsdag 24 december, zijn alle winkels open. Grote kans dat je dan de kerstman tegen het lijf loopt. Die banjert door de stad met z’n kerstmeisjes en een draaiend rad.

Iedereen die die dag ergens in Bolsward iets gekocht heeft en het bonnetje laat zien, mag een flinke zwieper geven aan het rad en maakt kans op een mooie prijs.

Op het Marktplein staat deze dag ook een joekel van een zweefmolen opgesteld. Jong en oud, dus ook de volwassenen, kunnen erin. Wanneer was het voor het laatst dat jij als een veertje zo licht door de lucht gevlogen hebt?

AFTER CHRISTMAS SALE Na de kerst, op vrijdag 27 december, begint de grote Bolswarder After Christmas Sale met de mooiste aanbiedingen. Op zaterdagmiddag 28 december kunnen de kleintjes weer komen stuiteren op het springkussen.

De winkeliers van Bolsward wensen je alvast fijne kerstdagen.

FEEST TAART! Heerlijk voor de feestdagen.

Bestel op tijd.

CU

Proeverij

ST

OM

CA MADE

KE

S

Kom 15 december taarten proeven tijdens onze bakdemonstratie bij EP Mensonides Bolsward van 13.00-17.00 uur.

ES-STER | Dijkstraat 41 | 8701 KC Bolsward | t (0515) 33 54 50 | info@es-ster.nl

Volg ons!

www.es-ster.nl

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

15

TEKST EN FOTO’S: ALBERT BOUWMAN

“De ziel is in het gebouw gebleven” PIET HOEKSTRA OVER HOE HET KERKJE IN WARNS ALS ‘DE SPYLDER’ VAN BETEKENIS BLEEF VOOR HET DORP In een gebied waar nog vele vogels huizen of voorbij trekken, ligt het dorp Warns. Velen zijn eraan voorbij gereden zonder er acht op te slaan. Immers, nog even verder rijden en je bent bij de kust. Velen hebben er juist ook warme herinneringen aan. Sommigen zijn in het kerkje van Warns getrouwd of gedoopt. Sommigen hebben er diensten in meegemaakt, toen ze hun geliefden een laatste eerbetoon brachten. Toch dateren die herinneringen al van voor 2000.

Voordat het kerkje werd opgekocht door tien inwoners uit Warns en het werd omgedoopt tot dorpscultuurhuis.

Het is een tekenend verschijnsel van de afgelopen decennia. De maatschappij ontkerkelijkt. Hoewel dat niet de officiële reden is dat de gereformeerde kerk in Warns leeg kwam te staan; de gereformeerde gemeente ging samen met de hervormden onder de vlag van PKN verder in de nabijgelegen andere kerk.

Toch, de gereformeerde kerk in Warns trof ook het lot, dat ze niet langer de inwoners aantrok om hen een boodschap mee te geven.

Daar stond ze. Ze was niet langer de plek om vreugde of verdriet met elkaar te delen. Ze bood geen plaats meer aan mensen die kampten met persoonlijke worstelingen.

LEEGTE IN HET DORP De leegte werd gevoeld in het dorp. Velen koesterden de herinneringen die ze geboden had. Er waren inwoners die de leegte wilden opvullen. “Ze moest een bestemming krijgen. Het kon niet zo zijn dat haar geschiedenis hiermee ten einde kwam”, vertelt Piet Hoekstra, één van de inwoners die zich het lot van de kerk aantrok. Samen met Hoite Pruiksma vond hij een aantal dorpsgenoten die, net als zij, de rol van het gebouw wilden continueren. Al snel zaten zij met acht anderen rond de tafel.

Hoekstra: “We waren het erover eens, we moesten het gebouw kopen. Na een avond met elkaar gesproken te hebben, hebben we de knoop doorgehakt. Voor de koopsom en de rente moesten we fondsen werven. De gereformeerde kerkgemeente die het pand samen met de pastorie in bezit had, wilde het graag kwijt. Maar dan wel beide panden gezamenlijk. Hoewel wij geen belang hadden bij de pastorie, was het idee om ze samen te kopen geen slechte. Door de pastorie apart te verkopen, konden we gelijk een deel van de leensom aflossen.”

VERWELKOMD DOOR DE PREEKSTOEL Met het financiële plaatje rond werd de volgende stap gezet. Hoewel alle betrokkenen het erover eens waren dat de kerk moest dienen als dorpscultuurhuis, waar plaats was voor toneel, optredens, films en verhuur aan koren, zang- of muzieklessen, wilde men ook dat het kerkgebouw werd uitgebreid.

Er moest plaats komen voor een

foyer waar na afloop van een voorstelling kon worden nagezeten en gedronken. Een architect, tevens inwoner van het dorp, bood zich aan. Hij ontwierp de foyer waarop een bouwvergunning kon worden aangevraagd. De grond bleek vervuild waardoor de bouw driekwart jaar stil kwam te staan.

Het ophogen van de grond was de remedie en gaf groen licht om de foyer te bouwen. Het interieur werd uit de kerk gehaald en verkocht. Ook de vloer werd eruit gehaald.

bij aanvang grote twijfels hadden of het jammer vonden hoe nostalgische gevoelens van vroeger plaats moesten maken voor een nieuw elan, kwamen om het hoekje kijken en boden hun hulp aan.”

DE SPYLDER Hoekstra: “Daar kwamen we een bijzondere verrassing tegen. De vloer werd gestut door pilaren van los op elkaar gestapelde stenen. Onder de orgelgalerij waren extra pilaren geplaatst om het gewicht te dragen.

Sommige ornamenten zijn bewaard gebleven. De preekstoel verdween van zijn oorspronkelijke plaats, maar werd bij de entree in ere hersteld. Bezoekers worden er nog steeds door verwelkomd.”

Ook de psalmborden bleven. Nu staat de programmering voor de komende tijd er op vermeld, of de prijzen van de drankjes in de foyer staan er op te prijken. Vele dorpsbewoners hielpen met het verven van de kerk. De kleurcompositie werd door een lokale kunstenares gekozen en zo maakten vele handen licht werk. “Een genot om te zien hoe betrokken de gemeenschap was”, zegt Hoekstra. “Zelfs mensen die

Zo kon de kerk in 2002 worden geopend onder de naam ‘De Spylder’. De jongste inwoner (drie maanden oud) en de oudste (94 jaar) bliezen tijdens de ceremonie de levensadem in het dorpscultuurhuis. Met een afwisselend programma is De Spylder anno nu nog steeds een ontmoetingsplek waar vreugde wordt gedeeld. In deze decembermaand biedt het dorpscultuurhuis op 14 december een kerstmarkt en en op 19 december een optreden van het lokale koor ‘Net Seure Mar Sjonge’ die in kerstsferen liederen zingen. Een speciaal optreden van Welmoed Spoelstra op Tweede Kerstdag is een ander hoogtepunt. De pianiste wier naamsbekendheid toeneemt, speelt op één van de pronkstukken in De Spylder: de Bechstein vleugel.

“En daarmee is de ziel gelukkig in dit mooie gebouw gebleven, en nog lang niet verdwenen”, besluit Piet Hoekstra.

Binnenkort in De Spylder...

“Net Seure Mar Sjonge“ in kerstsfeer

19 december 2019 // 20:00-21:30 uur // Entree gratis Gemengd koor “Net Seure Mar Sjonge“, o.l.v. Hélène Vijver, zingt bekende en onbekende kerstliederen, aangevuld met een paar andere liedjes uit hun repertoire en samenzang. Voor een vrijwillige bijdrage wordt er na afloop met de hoge hoed langs gegaan.

Voor meer informatie en het complete december-programma van De Spylder, kijk dan op www.despylder.nl.

bolsward-ijsselmeerkust

16

#FACETOFACE JACOB ROOSJEN UIT CORNWERD fotografie LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL tekst PIEBE PIEBENGA

“Soms hadden we wel dertig zwaneneieren op het aanrecht staan” Er zijn van die plekken die meteen je nieuwsgierigheid prikkelen. Zoals het huis langs de Sotterumsedijk bij Cornwerd. Het komt in geen toeristengids voor, staat op geen enkele wegwijzer vermeld, en er is ook geen uithangbord of iets dergelijks.

Toch stappen er fietsers als vanzelf af, stoppen er auto’s. Ja, bussen zelfs. Eén blik op de bonte verzameling banken, balken en planken om het huis en je weet het meteen: hier huist een vakman. We stappen binnen in de wereld van Jacob Roosjen.

“Wij Roosjens komen oorspronkelijk uit Hindeloopen. Al generaties lang zitten we in het hout. Mijn voorvaderen vervoerden hout uit de omgeving van Sint Petersburg naar Zaandam. Later gingen ze er palen halen. Lange stammen van dertig centimeter dik. Aan de achterkant staken die het schip uit. Met daarachter nog een vlot waar ook palen op lagen.

Je moet je voorstellen, langs de hele Zuiderzeekust was bekisting. Drie rijen dik. Om de golfslag te breken en in de winter de ijsgang tegen te houden. Daar werden die palen voor gebruikt. Zodat je veilig achter de dijk kon wonen. Op zolder heb ik nog een blok gevonden van een hei-installatie. Met zes man trokken ze dat via een katrol omhoog en lieten het dan vallen. Baff…! En nog een keer…

Baff! Zo gingen die palen erin. Stuk voor stuk. Een heidens karwei, maar wel nodig. De Zuiderzee was heel ondiep.

Met westenwind liep het snel vol.”

OBE POSTMA “Door die ondieptes waren het wel ideale paaigronden voor de ansjovis. Mijn vader vertelde dat er soms zoveel vis gevangen werd - je had nog geen onderlinge communicatie op zee - dat er gewoon veel te veel was. Het overschot werd dan over de velden uitgestrooid. Tot aan Dijksterbuorren toe. Die aardappels konden die vis wel hebben. Maar stinken dat het deed.

Heit was van 1913. Op z’n zesde is hij in dit huis aan de Sotterumsedijk komen wonen. Zijn pake Eelke heeft in 1898 de kerk van Cornwerd weer opgebouwd. Die was flink beschadigd na blikseminslag. Boven op zolder liggen nog de rekeningen van de bouw. Het brievenhoofd is vaak groter dan de rekening zelf. Mijn vader heeft nog bij Obe Postma gewerkt, de grote Friese natuurdichter, die hierachter woonde op de boerderij. Als jonge timmerman was hij daar een keer in het voorjaar op het dak aan het werk. Het was er een gekwetter van jewelste. Obe, een man van weinig woorden, kwam naar buiten en zei: ‘Protters mei rêst litte, man’.”

BROMMERBAKFIETS “We zitten hier aan de Cornwerdervaart.

Vroeger was hier druk scheepsverkeer.

Verderop had je de melkfabriek in Surch.

De andere kant op had je de kleilanden bij de Cornwerdermolen. Vandaar kwamen de schepen hier onder zeil langs richting Makkum, naar Tichelaar en IJsbrand Japiks. Die laatste maakte er heel speciale dakpannen van.

In ’63 kregen we hier stromend water.

Een mooie tijd. Iedereen moest een douche en een WC hebben. Daar zat veel werk in. Moet je nagaan, alles moest met de hand geboord worden. Wij woonden hier toen met heit en mem, twee zussen en pake en beppe. Twee huishoudens.

We deelden de gang en de keuken.

We leefden ook van de natuur. Heit had een grote visakte. Dat ging voornamelijk om paling. Ik heb er zoveel van gegeten, het zegt me werkelijk niets meer. Naast het huis staat het stenen rookhok nog.

De vangst van paling heeft alles te maken met de maanstand en de wind. In de herfst gaat de paling trekken. Dan had je grote vangsten. De fuiken moesten elke dag gelicht worden. In de jaren 60 en 70 zat er soms in één fuik langs de Waddenkust zo’n duizend pond paling.

In die tijd hielp ik Hein Kuipers wel, een visserman die fuiken had, maar alleen een Mobylette voor het vervoer. Ik had een brommerbakfiets met zo’n platte bak. Daar had ik een Zundapp-motorblok ondergezet. Dat ding liep 70 à 80 kilometer per uur. Soms stond Hein al om vier uur ’s ochtends onder mijn raam te schreeuwen: ‘Jappie, Jappie, do moast my helpe, dêr rint safolle iel!’ Ik kon 750 kilo in mijn bak hebben. In de bodem had ik gaten geboord zodat het water en het slijm van de palingen weg kon lopen.

Ik zie me nog langs de zeedijk richting Makkum scheuren. In een wolk van opvliegend vocht en slijm, dat werkte als een prisma voor de eerste stralen van de opkomende zon.”

HOUTEN FIETSEN VOOR GAZELLE “Ik ben een houtman. In de Zwanekap in Cornwerd had je meubelmaker Homberg wonen. Die maakte kasten voor TV’s en

platenspelers. Van hem heb ik heel veel geleerd. Van alles maak ik nu. Ik heb een keer essenhouten fietsen gemaakt.

Replica’s van de macmillan-fiets, de eerste op het achterwiel aangedreven fiets. Dat kwam zo: Gazelle bestond 175 jaar en die waren op zoek naar oude spullen bij hun agentschappen. Mijn vader had vroeger zo’n agentschap. Zo kwamen ze hier langs. Ik was toevallig bezig met een houten wiel. Van het één kwam het ander, ik heb er dertig van gemaakt en die zijn als relatiegeschenk de hele wereld overgegaan. Tot aan Nagasaki toe. Daarna kwam de directeur van het nationaal fietsmuseum hier over de vloer. Of ik voor hem ook wat dingen kon doen? Hij had een bouwbedrijf in Nijmegen en moest een hele rij historische panden aan de Waalkade restaureren. Veel houtsnijen consolewerk. Heb ik tien jaar werk aan gehad. Elke week kwam hier een vrachtautootje voorrijden met spul dat opgeknapt moest worden. Zo komt er van alles op je pad.

Ik heb ook in de renovatie van de Bijlmer gewerkt. Die enorme flats. In één zo’n flat wonen meer mensen dan in heel Makkum. Elke ochtend om half vijf richting Amsterdam. Moesten we onder in die flats eindeloze rijen met fietshokken bouwen. Werd je beschoten met katapulten. Nou ja, je hebt geen keus, je moet geld verdienen.”

MET VERREKIJKER OP DE DIJK “In de oude woonkamer van mijn pake en beppe heb ik net de hele bedstedenwand vernieuwd. Nou ja, vernieuwd, het is dekhout van een schip uit 1918. Van de Ragnar uit Harlingen, vernoemd naar een oude Vikingkoning, Niemand wilde het hout hebben omdat het er niet al te best uitzag. Maar het is prachtig, vijf centimeter dik, als je het omkeert en even bijwerkt is het weer als nieuw.

Mijn ouders zijn alle twee 93 geworden.

Altijd veel vis gegeten. Ach, er kwam van alles op tafel. Ook veel gans. Jonge gans is lekker, hoor; goed laten sudderen. Ook meerkoetensoep, maar daar is niet veel aan, veel te tranig. Alleen te eten als je

er heel veel vermicelli bijdoet. Zwanen kregen we ook wel. In de winter van ’63 gingen mijn oudere zussen het ijs op om de vastgevroren zwanen te bevrijden.

Maar ja, als er dan eentje doodging, ging-ie de pan in. Vroeger had je hier trouwens sowieso veel meer zwanen. Je had meer riet voor de kust. Daarin zaten veel nesten. Bij westerstorm kwam het water omhoog en tilde die nesten op. De zwanen probeerden de nesten nog wel tegen te houden met hun borst, maar er was geen houden aan. Heit stond dan met zijn verrekijker op de dijk en zag de nesten naar ons toe drijven. Wist dan ook van verre al hoeveel eieren erin zaten. Zo hadden we hier soms wel dertig zwaneneieren op het aanrecht staan.

Gaven we ook weg in het dorp. Prima te eten, geen gronderige of vissige smaak.

Je moest ze tien minuten koken, maar lekkerder nog was het om ze te bakken.

In één zwanenei zit net zoveel als in zes tot acht kippeneieren. Meer dan genoeg eten dus.”

“VRIJHEID IS ME ALLES WAARD” “Om het huis heb ik ook wat banken staan, die ik maak. Er stoppen wel ‘ns Duitsers en die willen zo’n bank kopen.

Sindsdien maak ik ze ook in een soort Ikea-uitvoering. Als een bouwpakket.

Kunnen ze makkelijk meenemen en thuis in elkaar zetten.

Ik ben geen kantoorman, nooit geweest ook; ik hou van mijn vrijheid. Ik wil doen wat ik leuk vind. Ik maak dingen een paar keer, dan weet ik hoe het moet en wil ik weer wat anders. Kijk, die dekenkist, daar heb ik drie stuks van gemaakt, dan is het mooi. Ja, het is hier een beetje een museum. Soms stopt er een bus, dan geef ik een rondleiding. Ga ik daarna met de pet rond. Mooi toch, iedereen blij?

Of ik nog tips voor de mensen heb? Vaak zeggen ze tegen me: ‘Ik zou wel willen leven zoals jij, maar ik kan het niet’. Weet je, waar een wil is, is een weg. Veel komt voort uit je eigen wil, zo is het. Vrijheid is me alles waard. Alleen een beetje jammer dat ik niet echt commercieel ben.”

NUMMER 12 • 2019

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

17

18

NUMMER 12 • 2019

TEKST EN FOTO’S: PIEBE PIEBENGA

“DE BESTE ANTI-RIMPELCRÈME IS EEN GOED BED”

LOUIS ZUIDERVELD VAN BEDDENSPECIAALZAAK SMÛK, BOLSWARD Gezond leven is helemaal in. We eten quinoa-noten en andere superfoods; we doen aan afvalkuren en sporten ons een slag in de rondte. Maar ‘slaap’ kom je in dat rijtje niet zo snel tegen. Eigenlijk raar, want slaap is na water zo ongeveer onze belangrijkste levensvoorwaarde. Volgens onderzoek slaapt één op de vijf Nederlanders slecht. Dat houdt in dat ze moeilijk in slaap komen, vaak wakker worden of heel vroeg weer wakker zijn.

Vrouwen hebben er meer last van dan mannen. Ouderen trouwens ook. Idealiter moet je zeven à negen uur slapen per nacht. We gaan langs bij expert Louis Zuiderveld, eigenaar van beddenspeciaalzaak Smûk in Bolsward.

“Ja,” beaamt Louis Zuiderveld, “juist met slaap valt nog zoveel winst te behalen. De mensen geven handen vol geld uit aan schoonheidsproducten en anti-rimpelcrèmes, terwijl een gezonde ontspannen nachtrust zoveel wonderen voor je kan doen. Ongeveer acht uur, zeg maar een derde van je dag, breng je door in bed. Creëer voor die tijd nou de optimale omstandigheden. Het belang van goede nachtrust kan nauwelijks overschat worden. Bijna standaard hoor ik van mijn klanten woorden als: ‘Eigenlijk hadden we dit al jaren eerder moeten doen, wat maakt dit een verschil’.

Tja, dan komen ze er dus achter wat goede nachtrust voor een mens kan doen.”

EERSTE BAAN BIJ WAGON LITS De bedden duiken al vroeg op, op Louis’ levenspad. Zijn eerste baan is bij de Wagon Lits, de beroemde internationale nachttrein. Kriskras doorkruist Louis Europa. Elke nacht weer. Van Kopenhagen tot Ventimiglia. Louis deelt op de trein letterlijk de

lakens uit. De dekens trouwens ook. Hij heet de passagiers welkom aan boord, int alle paspoorten en voert het beheer over de minibar. Als hij uitgespoord is, treedt hij in dienst bij Bert’s Meubelen in Bolsward, in die tijd gevestigd op de hoek van de Harlingerstraat en Twibaksdyk. Hij start als bijrijder in de bezorging, maar komt al snel in de winkel terecht.

Het verkoopvak ligt hem. Tafels, stoelen, banken, bedden, matrassen. Met verstand van zaken brengt hij ze aan de man. Hij groeit door naar de functie van eerste verkoper; daarna doet hij de inkoop en de planning. Bert’s Meubelen verhuist naar Sneek.

In ’99 neemt hij de zaak over, samen met Simon Bakker. De economie draait op volle toeren. Ook de overgang naar de euro doet de meubelbranche geen kwaad. In 2008 begint het te kriebelen. Hij wil zich op één productgroep gaan richten: bedden. Louis Zuiderveld besluit voor zichzelf te beginnen. In Bolsward vindt hij een mooi pand: de oude Hyundai showroom, strategisch gelegen langs de A7, met veel glas. Kerst 2009, nu tien jaar geleden, opent hij trots de deuren

van zijn eigen beddenspeciaalzaak ‘Smûk’.

Waarom de naam Smûk? “Omdat,” zegt Louis, “een bed knus en behaaglijk moet zijn.”

GOED BED, MAAR WEL BETAALBAAR “Een goed bed, dat wil ik verkopen. Maar het moet wel betaalbaar zijn. Daarom verkoop ik bewust niet die heel bekende merken. Dat vind ik gewoon niet kunnen, je betaalt dan al gauw 40% extra, alleen voor de naam. Dat ga ik mijn klanten niet aandoen. Van dat soort poespas houd ik niet. Daar zijn wij Friezen te nuchter voor.

Tevreden klanten, het klinkt misschien wat ouderwets, maar dat is voor mij de beste reclame. Ik moet het vooral hebben van mond-tot-mond reclame. Goed advies daar gaat het om. Een standaardmatras voor iedereen bestaat domweg niet. Daarom neem ik ook alle tijd. Wat wil je? Als we dat in kaart gebracht hebben, dan begint het grote liggen. Probeer maar uit. Iemand die hier een uur ligt, of twee, of drie, is echt geen uitzondering. Laatst vroeg iemand of-ie hier de hele nacht kon blijven liggen. Ik zei: “Dat is prima, maar dan moet je wel heel stil blijven liggen, anders gaat het alarm af.” Als je zo ligt en vergelijkt, merk je vanzelf wat jou het beste bevalt.”

SLIEPE IS ÚS WURK ‘Sliepe is ús wurk’, is de slogan die Louis Zuiderveld voert. En voor dat werk gaat hem niets te ver. Oudere mensen haalt hij graag op. “En we brengen ze ook weer netjes thuis als ze een order geplaatst hebben”, voegt hij er lachend aan toe. “Nee hoor, dat laatste is een grapje, ook als ze niets kopen zetten we ze weer keurig voor de deur af.

Trouwens, als het klanten beter uitkomt om ’s avonds langs te komen, prima, wat mij betreft is het elke avond koopavond, maar dan moet je wel even van tevoren bellen om een afspraak te maken.”

Als je met zoveel plezier en service een zaak runt gaat er natuurlijk heel wat tijd in zitten. Louis staat er dan ook op om te zeggen dat het zonder zijn vrouw Maria nooit gelukt zou zijn. “Al die uren dat ik hier in de winkel sta, houdt zij het thuisfront draaiende. En daar moesten soms heel wat ballen in de lucht gehouden worden met vier opgroeiende kinderen.”

Inmiddels is ‘Smûk’ uitgegroeid tot een bloeiend bedrijf. Komende kerst bestaat het bedrijf, zoals gezegd, tien jaar. Dat wordt gevierd met allerlei acties. “Weet je,” besluit Louis, “jaren geleden vroeg een baas van een vakantiebaantje me eens of ik een levensmotto had. Toen zei ik: ‘Ik probeer elke dag met een glimlach in slaap te vallen’. Eigenlijk sta ik daar nog steeds achter. Met de bedden en de matrassen die ik verkoop, hoop ik eraan bij te dragen dat heel veel mensen hetzelfde kunnen doen.”

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

19

TEKST EN FOTO’S WIM WALDA

SYTSKE EN CHRISTINE VAN PRACHT & AMBACHT, BOLSWARD

Oprechte belangstelling

combineren met ambachtelijk vakwerk Schuin tegenover het monumentale voormalige stadhuis van Bolsward, aan de Marktstraat 5, staat het pand van Pracht & Ambacht, waar Sytske Vogelzang– Wijma en Christine Ekelenkamp–Vos de scepter zwaaien. Gepassioneerd en enthousiast en met vooral veel persoonlijke aandacht voor hun klanten, ontwerpen en repareren zij daar sieraden en relatiegeschenken voor particulieren en bedrijven en verkopen ze in hun winkel collecties van relatief kleine toeleveranciers en andere goud- en zilversmeden, die niet de beschikking hebben over een eigen winkel. Een portret van twee gedreven onderneemsters.

Christine (zittend) en Sytske.

“TOEN WIST IK WAT IK WILDE” Sytske Vogelzang–Wijma werd 31 jaar geleden geboren in Wons. Het gezin Wijma telde vijf meiden en een jongen. “Het was een gezellige boel bij ons thuis”, vertelt ze. “We kregen veel vrijheid en de mogelijkheid om verder te leren. Ik was van jongs af altijd al creatief bezig, zoals zelf kleding maken en sieraden van koperdraad en kralen. Ik ben dan ook de modeopleiding aan de Friese Poort in Sneek gaan doen, maar had eigenlijk nog geen idee wat ik wilde worden. Dat verander-

de toen ik de Vakschool in Schoonhoven ontdekte, waar je goud- en zilversmid kon worden. Toen wist ik van het ene op het andere moment wat ik wilde en heb ik me meteen ingeschreven.”

Bij de Vakschool Schoonhoven kun je kiezen tussen mbo-opleidingen of cursussen in de richtingen gouden zilversmeden, juwelier en uurwerktechniek. Deze richtingen zijn een combinatie van creativiteit, techniek en commercieel inzicht.

Het eerste jaar staat in het teken van het leren van basisvaardigheden en werk je nog nauwelijks met de edele metalen. “Het was zagen, slijpen, solderen en walsen wat de klok sloeg”, aldus Sytske. Pas daarna mag je met de – dure - edelmetalen aan de slag. De twee theoriejaren

worden afgesloten met een jaar stage, waarin je je hele theoretische ‘toolbox’ in de praktijk mag brengen. “Die stage heb ik gedaan bij een juwelier/goudsmid in Stiens, waar ik Christine tegenkwam, die er toen al een paar jaar werkte.”

NEUZEN DEZELFDE KANT OP Christine Ekelenkamp–Vos, geboren Leeuwarder, komt net als Sytske uit een groot en gezellig gezin. Inmiddels is zij zelf moeder van twee kinderen van respectievelijk twee jaar en twee weken oud.

Na haar opleiding aan de Vakschool in Schoonhoven deed ze er aan de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden (NHL) de studie communicatie achteraan. Ze werkte al ruim vijf jaar bij een juwelier in Stiens toen Sytske in het kader van haar opleiding daar haar stagejaar kwam doen.

De twee bleken veel overeenkomsten te hebben, zoals hun werkinstelling, hun oprechte belangstelling in anderen en ze kwamen beiden uit een groot gezin, waar rekening met elkaar houden, delen en een sociale opstelling eerder regel dan uitzondering zijn. Kortom, de neuzen stonden dezelfde kant op.

“WE GAAN ERVOOR” Christine: “Toen het pandje op de Marktstraat in Bolsward, schuin tegenover het historische voormalige stadhuis, in het voorjaar van 2013 vrijkwam hadden we er net een week opzitten, waarin we met zijn tweeën de zaak in Stiens hebben gerund. De eigenaar was toe

aan een paar dagen vakantie. We hebben in die week de hele winkel en de werkplaats op zijn kop gehad, opgeruimd en schoongemaakt. Tot die - overigens heel gezellige - week met zijn tweeën wist ik nog niet zo goed wat ik wilde, maar daarna was ook voor mij de kogel door de kerk. We hadden het tussen neus en lippen door weleens over een eigen bedrijf gehad, maar dat pandje, dat vrij kort daarop vrijkwam, werkte als een ‘trigger’. Bolsward is bovendien een heel charmant stadje met een mooi en gevarieerd winkelaanbod.

Toen besloten we: we gaan ervoor!

Daarna is het eigenlijk allemaal erg snel gegaan. De gesprekken over een eigen bedrijf werden serieuzer.

Hoe gaan we dat aanpakken, hoe gaan we het pand inrichten? Ondernemersplan schrijven. Inschrijven bij de Kamer van Koophandel.

Contacten leggen met goud- en zilversmeden die zelfstandig werken, maar zelf geen winkel hebben.

Kleinere leveranciers zoeken met een mooi, maar een beetje afwijkend assortiment.

Vol trots deden we in oktober 2013 de deuren van onze winkel voor de eerste keer als zelfstandig ondernemers open. Pracht & Ambacht was een feit.”

PERSOONLIJKE AANDACHT “Het grootste deel van ons werk bestaat uit opdrachten van particulieren en bedrijven. Denk dan aan huwelijk, huwelijksjubilea, bedrijfsjubilea, geboortes en dergelijke, maar ook aan minder feestelijke

aangelegenheden zoals overlijden.

Wij vinden het heel belangrijk om onze klanten goed te leren kennen, zodat je een inschatting kunt maken van wat ze willen en daardoor elke keer tot een uniek en eigen ontwerp komt met zijn eigen verhaal. Ten slotte is een opdracht een zaak van wederzijds vertrouwen.

Dus wordt in het kennismakingsgesprek al zo veel mogelijk concreet gemaakt wat het eindresultaat moet worden. Denk aan schetsjes en ideeën.

We hebben bewust gekozen voor een winkel met een open werkplaats; tenslotte is ons beroep ambachtelijk en nodigt het uit tot contact. We nodigen klanten ook uit om tussentijds bij ons langs te komen als wij met hun ‘project’ aan het werk zijn. In het begin bestond onze klantenkring voornamelijk uit Bolswarders, maar dat groeide al snel uit naar een klantenkring uit heel Friesland en zelfs daarbuiten.

Persoonlijke aandacht en oprechte interesse in mensen staat bij ons huizenhoog in het vaandel.

Naast uiteraard veel creativiteit en ambachtelijk vakwerk, maar dat vinden we eigenlijk vanzelfsprekend.”

Het meest recente ‘juweeltje’ van Christine ligt een paar meter verderop in de reiswieg - ze is eigenlijk met zwangerschapsverlof, maar kwam speciaal voor het interview even over vanuit Leeuwarden – en het ‘juweelte’ van Sytske, een tweeling, is duidelijk zichtbaar op komst.

GRATIS KERSTBOMEN VANAF 26 NOVEMBER

OP=OP

HOEKSEIZE 8 - 8711 HR WORKUM MOBIEL 06 - 22 85 44 13

GRATIS KERSTBOOM, HOE WERKT DAT? 3 ETAGES VERLICHTING!

AANBIEDING!

Kom langs in onze winkel van € 104,95 en! nu voor € 79,95 en laat u inspirer

Functionele leeslamp met 10W dimbare Led. Leverbaar in zwart, staal en brons.

Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl

U zoekt een kerstboom naar wens uit, het bedrag wat de boom kost zetten we op een cadeaubon. Deze cadeaubon koopt u van ons en u krijgt de kerstboom gratis mee. De cadeaubon kunt u vanaf 1 februari 2020 weer bij ons besteden. Deze is onbeperkt geldig.

Openingstijden

Maandag t/m vrijdag van 07.00 tot 17.30 uur Zaterdag van 08:30 tot 16.00 uur

Kom ook een wandeling maken in ons kerstbomen bos. We hebben vele soorten en maten, zowel gezaagd als met een pot.

We vertellen u graag hoe u lang plezier heeft van uw kerstboom.

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

21

WERK & ONDERNEMEN

Súdwest-Fryslân

FEMKE DE WEERD

BURN-OUT EN STRESSCOACH

Femke de Weerd uit Nijland, 33 jaar, getrouwd en moeder van twee zoontjes van respectievelijk tweeënhalf en een half jaar oud, is sinds kort zelfstandig burn-out en stresscoach. Ze is ervaringsdeskundige, want in 2016 ‘vloog’ ze met een forse burn-out zelf ‘uit de bocht’ en dat was een ervaring die haar leven veranderde. Een portret.

Femke groeide op in Folsgare. Deed na de basisschool in Folsgare achtereenvolgens VMBO aan ‘het Bogerman’, MBO Sociaal Pedagogisch Werk en een deeltijdopleiding Sociaal Pedagogische Hulpverlening op hboniveau. “Dat sloot goed aan bij mijn karakter van doener en doorpakker”, licht ze haar keuze toe. “Een dag per week naar school en meteen in de praktijk brengen wat je hebt geleerd. Ik heb tien jaar bij Talant gewerkt, waarna ik bij Baanplus aan de slag mocht om mensen met een zogenaamde Wajonguitkering te helpen re-integreren.”

Uit de bocht In 2016, nog maar een half jaar aan de slag bij haar nieuwe werkgever, vloog ze met een kanjer van een burn-out ‘uit de bocht’ en raakte ze in de ziektewet. “Ik was zwanger en mijn jaarcontract werd na afloop niet verlengd, zodat ik mij mocht melden bij het UWV, waar ik een loopbaancoach kreeg toegewezen. Ik ben mezelf toen flink tegengekomen”, reageert ze. “De oorzaak bleek een opeenstapeling van gebeurtenissen in zowel mijn privé als zakelijke leven. Zoals het onverwerkte verdriet over de dood van mijn moeder en later mijn broertje. Ik hanteerde een overlevingsstrategie van ‘niet miepen maar doortetteren’. Ik was voor de eerste keer zwanger en dat is voor een vrouw een nieuwe, spannende en emotionele periode. In mijn werk was ik heel gepassioneerd. Ik wilde die mensen helpen, maar stuitte keer op keer op protocollen en een muur van papier, wat een stuk frustratie in de hand werkte. Vergelijk het maar met een emmer die langzaam volloopt. Op een gegeven moment komt die spreekwoordelijke laatste druppel en is Leiden in last.”

Eigen baasje “In eerste instantie dacht ik: ‘Ik ga nooit meer de hulpverlening in’. Want de meeste instellingen waar je mee te maken krijgt zijn log en moeilijk in beweging te krijgen.

Maar uit de testen en gesprekken met mijn loopbaancoach bleek onomstotelijk dat ik blijkbaar in de wieg ben gelegd om mensen te helpen. Dus was het alternatief om mijn gereedschapskist met tools te benutten als zelfstandig stress en burn-out coach.

Ik ben ervaringsdeskundige en weet nu ook dat je geen burn-out hebt, maar hem ervaart.

Het vraagt om een gedragsverandering, prioriteiten stellen. Een burn-out is nooit honderd procent werk-gerelateerd. Er spelen andere factoren mee. Zoals in mijn eigen geval de rollen die je jezelf in het leven oplegt en die je voor honderd procent goed wilt doen. Je bent moeder, vrouw met een partner, wilt daarvoor een ‘maatje’ maar ook geliefde zijn, wilt er graag goed uit blijven zien, hebt een vriendenkring, wilt sporten, hebt werk, wilt dat vol passie doen, wilt de kinderen perfect opvoeden, wilt dat het huis netjes is. Want we hebben allemaal basisbehoeften, vaak gevormd door de normen en waarden die we van huis hebben meegekregen of gevormd door het leven. Er moeten dus keuzes worden gemaakt, je moet prioriteiten stellen, soms moeten er rollen in het huishouden herverdeeld worden en je moet leren dat in veel gevallen ‘goed’ goed genoeg is. Anders loop je met open ogen in de valkuil die stress en op zijn slechtst burnout heet.

meer kijken. Je financiën, het opzetten van een administratie, de belastingdienst, een bedrijfsplan, wat doe je aan naamsbekendheid, hoe ga je met klanten om, je praktijkruimte en niet te vergeten je privéleven met een man en twee kinderen.

Je komt dingen tegen waar je geen kaas van hebt gegeten.”

Kruisbestuiving door intervisie “Ik heb meteen toen mijn ondernemersplannen vaste vorm kregen mij aangemeld voor een intervisietraject Het intervisietraject vindt plaats in de vorm van zes bijeenkomsten. Ik kon instappen in een groep van vier vrouwelijke ondernemers, alle vier werkzaam in een andere branche.

Dat heb ik als een enorme steun ervaren.

De bedoeling is dat je in de vorm van een korte presentatie een situatie schetst over iets dat je als een probleem ervaart. Door de groep worden er kritische vragen gesteld, waardoor je eigenlijk wordt gedwongen om je eigen referentiekader los te laten en de problematiek van een andere kant te bekijken. Zo werd mij in de eerste bijeenkomst al een spiegel voorgehouden waaruit bleek dat ik mijn eigen doelgroep niet eens helder voor ogen had. Dus werk aan de winkel!”

“Door die intervisiegesprekken heb ik mezelf beter leren kennen en denk ik dat ik daardoor een steviger fundament onder mijn eigen bedrijf heb gelegd.”

Startpunt Ondernemers van de gemeente Súdwest-Fryslân Het startpunt ondernemers van de gemeente Súdwest-Fryslân geeft ondernemers ondersteuning bij het starten van hun bedrijf, maar ook daarna. Het Startpunt organiseert maandelijks intervisiebijeenkomsten: Voor wie: D e startende ondernemer (tot 3 jaar) Start: eind januari 2020 Duur: 6 bijeenkomsten, 1 avond per maand Locatie: Sneek Ook organiseert het startpunt ondernemersavonden. En biedt het trainingen aan préstarters om een eigen ondernemingsplan te maken.

Ondernemers kunnen er ook voor kiezen om één of meerdere losse modules te volgen.

Kijk voor meer informatie op de website www.sudwestfryslan.nl en zoek op Startpunt. Ook kunt u voor meer informatie of aanmelding contact opnemen met het Startpunt Ondernemers van de Gemeente Súdwest-Fryslân via startpunt@ sudwestfryslan.nl of bellen met 14 0515.

Coachen, dat was voor mij gesneden koek, maar bij het ondernemerschap komt veel

IN 2020 ORGANISEREN WE OOK WEER ONDERNEMERSAVONDEN! Volg ons op Facebook: Ondernemend Súdwest-Fryslân of LinkedIn Gemeente Súdwest-Fryslân om op de hoogte te blijven!

22

&FIT

GEZOND

NUMMER 12 • 2019

Team nazorgpoli vlnr.: Esther Jagersma, Christianne Balk en Hannie Sikkes

Nazorgpoli Intensive Care helpt bij verwerking van heftige periode

Een opname op de Intensive Care (IC) is een ingrijpende gebeurtenis. Niet alleen voor de patiënt zelf, maar ook voor de naasten. De onzekerheid, angst en vaak ook verwardheid bij de patiënt grijpen diep in en de gevolgen ervan zijn maanden na de opname vaak nog merkbaar. Antonius Ziekenhuis in Sneek heeft daarom sinds dit jaar een nazorgpolikliniek voor Intensive Care patiënten en hun naasten.

Christianne Balk, Hannie Sikkes en Esther Jagersma werken als verpleegkundige op de afdeling IC en hebben zich gespecialiseerd in de nazorg. Sinds 2018 is Post-Intensive-CareSyndroom (PICS) en Post-Intensive-Care-Syndroom-Familie (PICS-F) door het ministerie van Volksgezondheid erkend als nieuwe aandoening in de gezondheidszorg.

“Wij zeggen altijd: er is een leven voor de IC en een leven na de IC. Ook al lig je er maar enkele dagen, de impact op jezelf als patiënt en op je familie en naasten is enorm. De gevolgen, zowel psychische als lichamelijke klachten, kunnen soms na een jaar of twee nog wel boven komen”, vertelt verpleegkundige Christianne Balk. Slaapstoornissen,

concentratieproblemen, maar ook fysieke klachten komen na een IC-opname voor. Ook de gevolgen van een delier – een geestelijke toestand waarin de patiënt waanbeelden heeft en soms ook erg angstig en onrustig kan zijn – moeten niet worden onderschat.

De nazorgpoli voor IC-patiënten en hun naasten is bedoeld om de betrokkenen terug te laten kijken op de heftige periode die ze hebben meegemaakt. Balk: “Het gaat om een soort herbeleving van de ziekteperiode, zodat ze dingen een plekje kunnen geven en kunnen afsluiten. Ze zien de kamer weer, ervaren soms weer wat voor angsten ze hebben meegemaakt en praten er met ons over. Wij kijken mee terug, luisteren en leggen dingen

uit. Soms wijzen we op de mogelijkheden om verdere psychiatrische hulp te krijgen. Want dat is soms nodig, voor de patiënt of voor een naaste.”

Geert (71) en Ynschje (68) Otten uit Lemmer weten uit ervaring hoe belangrijk nazorg na de IC is. Ynschje belandde vorig jaar met een dubbele longontsteking op de IC en heeft daar drie weken gelegen. Zelf weet ze er niet veel meer van, omdat ze veel in slaap werd gehouden. Voor haar man en kinderen was het een intensieve en heftige periode.

Gesprekken tijdens de opname met artsen en verpleegkundigen heeft hen gesterkt en rust gegeven, maar ook daarna is het belangrijk om over die ingrijpende periode te kunnen praten.

“Ik merk dat ik nu anders in het leven sta; je hebt de kwetsbaarheid ervan gezien. Er is voor mij heel duidelijk een periode voor de IC en een periode erna”, zegt Otten. Zijn vrouw ervaart dat wat minder, maar heeft wel steun aan de nazorg. “Ik weet er gewoon niet zoveel meer van, maar heb wel een delier meegemaakt en dat was erg naar. Het is voor mij goed om terug te halen wat echt was en wat niet.”

Christianne Balk bladert samen met de Geert en Ynschje Otten door het dagboek.

Waar ze beiden erg veel steun aan hadden en nog hebben is het dagboekje dat Otten op de IC kreeg aangereikt. Hij schreef hier zelf in en liet ook anderen erin schrijven. Het was toen goed om de gevoelens op te schrijven en het is nu een waardevol document om mee terug te kijken. “Je denkt dat je het allemaal wel onthoudt, maar dat is natuurlijk niet zo. Ook anderen schreven erin en zo kon je je zorgen

Nazorg De nazorg van patiënten van de IC begint al in het ziekenhuis zelf. Als de patiënten naar een verpleegafdeling gaan, worden ze de eerste drie dagen nog bezocht door de verpleegkundigen van de IC-afdeling. Deze vragen hoe het gaat en of er nog vragen zijn. Ook reiken ze als daar behoefte aan is de folder van de nazorgpoli uit. Na circa acht weken wordt de patiënt nogmaals gebeld en uitgenodigd voor een gesprek op de nazorgpoli. Een gesprek met een fysiotherapeut over de mogelijke lichamelijke klachten is hierbij ook mogelijk.

Meer weten?

Vraag informatie aan via: nazorgICU@antonius-sneek.nl

delen.” Ynschje Otten schreef haar eigen ervaringen later ook nog in een eigen boekje.

Daarnaast zijn er foto’s gemaakt.

Als ze samen met Christianne Balk weer in het dagboek bladeren, komt er ruim een jaar na de opname weer veel boven. “Je kunt altijd een beroep op de nazorgpoli doen, ook al is het een paar jaar geleden. Wij merken in de praktijk hoe belangrijk het voor de patiënt en de naasten is”, zegt de verpleegkundige.

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST

23

HOUTBEWERKING ZIT MENEER TOLSMA IN HET BLOED

Geef meneer Tolsma (92) een stuk hout en hij maakt er de mooiste dingen van. In woonzorgcentrum Avondrust, waar meneer Tolsma sinds enkele jaren woont, zijn ze heel blij met zijn creaties. Maar ook buiten Makkum gaat zijn talent inmiddels als een lopend vuurtje.

ARJEN WERKT BIJ EMPATEC MEUBEL EN ZIT DAAR HELEMAAL OP ZIJNWERKT PLEK! BIJ EMPATEC MEUBEL EN ZIT DAAR HELEMAAL ARJEN OP ZIJN PLEK!

DE DE AANHOUDER AANHOUDER WINT! WINT! Als ze opendoen glimlachen ze beiden van oor tot oor. De koffie staat klaar. De knusse woonkamer is uitnodigend.

DeDe vrolij kee Als zealopendoen glimlachen ze beiden van oor tot oor. koffi Arjen enklaar. zijn moeder Jantine Osinga is heten ons welkom.

De ke staat al De knusse woonkamer uitnodigend.

De vrolij 18-jarige Arjen werkt Jantine sinds een aantalheten maanden bij Empatec Arjen en zij n moeder Osinga ons welkom.

De Meubel Franeker. waseen nietaantal meteen vanzelfsprekend.

18-jarigeinArjen werktDat sinds maanden bij Empatec Hij heeftinhier, samenDat metwas behulp verschillende partijen, Meubel Franeker. niet van meteen vanzelfsprekend. hard voorhier, gewerkt.

Hij heeft samen met behulp van verschillende partijen, hard voor gewerkt.

Grote passie Op het eerste Grote passiegezicht merk je niks aan Arjen. Hij is geïnteresseerd en vertelt

Meneer Tolsma met één van zijn creaties. Voor het jubileum van een kaatsvereniging maakt hij in totaal twaalf telegraafpalen.

Houtbewerking zit meneer Tolsma, geboren en getogen in Arum, in het bloed. Al op jonge leeftijd is hij met hout in de weer.

“Toen nog met een broodmes, want meer was er in die tijd niet.”

Na de lagere school gaat hij naar de ambachtsschool in Harlingen. Op 16-jarige leeftijd haalt hij zijn diploma en mag hij aan de slag als timmerman. “Dat was een hele mooie tijd, ondanks dat er door de oorlog weinig hout voorhanden was.”

In de jaren 60 maakt meneer Tolsma de overstap naar de tuinbouw. Twintig jaar lang verbouwt hij groentes. Maar het bloed kruipt toch waar het niet gaan kan en hij pakt zijn oude hobby weer op. “In de schuur achter ons huis ging ik houten speelgoed maken. Ja, mijn kinderen en kleinkinderen waren erg blij met mij”, grapt hij.

Toen zijn vrouw ziek werd, nam meneer Tolsma de taak van mantelzorger op zich.

“Dit was fijn om te kunnen doen, maar ook erg zwaar. Op de twee dagen dat mijn vrouw naar de dagbesteding ging had ik even tijd voor mezelf en kon ik lekker klussen. Vijf jaar lang heb ik voor mijn vrouw gezorgd, maar op een gegeven moment houd je dat niet meer vol en zijn we verhuisd naar Avondrust. Vorig jaar is ze overleden.”

Het toeval wilde dat één van zijn zoons een huis had gekocht in Arum met een grote schuur erbij. Dit werd het domein van meneer Tolsma. “Het had zo moeten zijn denk ik. Drie keer per week ga ik hier met de taxi naartoe. Daar kijk ik altijd erg naar uit.”

“Ik vind het leuk om mensen blij te maken met de dingen die ik maak.”

Zijn talent voor houtbewerking blijft niet onopgemerkt.. Zo kwam vanuit de dagbesteding van Avondrust de vraag of hij een knikkerbak wilde maken. “Een soort flipperkast. Bij dit spel schiet je de knikkers met een veer de knikkerbak in. In de knikkerbak zijn velden met punten. De bedoeling is dat je zoveel mogelijk punten scoort.”

Een medewerker van de dagbesteding plaatste een foto van de knikkerbak op Facebook. “Van verschillende mensen kreeg ik toen de vraag of ik voor hen ook zo’n knikkerbak wilde maken. Inmiddels heb ik al zeven knikkerbakken gemaakt.” Naast de knikkerbak heeft de dagbesteding ook een ballenbak en een kleurendobbelspel van meneer Tolsma gekregen. Ook maakt hij prijsjes voor de bingo in Avondrust. “Ik vind het leuk om mensen blij te maken met de dingen die ik maak en ik voel me bevoorrecht dat ik dit op mijn leeftijd nog kan doen.”

leuke verhalen.

Maar als er wordt kt dat Arjen al vanaf zijn Op het eerste gezicht merk je niksdoorgevraagd aan Arjen. Hij blij is geïnteresseerd en vertelt eerste levensjaar zwaar Dit heeft blij grote invloed n leven. leuke verhalen.

Maar alsdiabetes er wordt heeft. doorgevraagd kt dat Arjenop al zij vanaf zijn Een van de levensjaar gevolgen hiervan is dat hijheeft. veel moeite heeft met leren. op Hij is afgeleid eerste zwaar diabetes Dit heeft grote invloed zijsnel n leven.

Een en gevoelig voor prikkels.

En hij gefocust op zijnheeft leven met dezeHij ziekte.

Hijafgeleid heeft vanisde gevolgen hiervan is dat veel moeite met leren. is snel daarom begripvoor en uitleg nodig.

En altijd iemand om op terug teziekte. vallen.Hij Met en is gevoelig prikkels.

En gefocust op zijn leven met deze heeft zij n handen werken daarentegen, is iemand hij ontzettend Praktijkschool daarom begrip en uitleg nodig. Endaar altijd om op goed terug in. te vallen.

Met Comenius dandaarentegen, ook een perfecte match.

Gedurende vijf in. jaar volgde hij zijn handenbleek werken daar is hij ontzettend goed Praktij kschool praktij kvakken om te ontdekken waar hij goed in was.

En zo bleef meubels maken Comenius bleek dan ook een perfecte match. Gedurende vijf jaar volgde hij over: zij n grote passie.

Arjen wilde dolgraag aan de slag bij een meubelfabriek. praktijkvakken om te ontdekken waar hij goed in was. En zo bleef meubels maken En zo zij kwam hij Empatec Meubel tegen in Franeker. over: n grote passie. Arjen wilde dolgraag aan de slag bij een meubelfabriek.

En zo kwam hij Empatec Meubel tegen in Franeker.

Indicatie Arjen ging stage lopen bij Empatec en wilde hij niets liever dan blijven. Maar niet Indicatie

iedereen zomaar aan werk bij je dan een blij indicatie voorniet Arjen gingkan stage lopen bijhet Empatec enEmpatec. wilde hij Hier nietsheb liever ven. Maar nodig.

In Arjen zijn geval indicatie Beschut Werk (BSW).

Deze wordt verstrekt iedereen kan zomaar aan een het werk bij Empatec.

Hier heb je een indicatie voor door het bestemd voor mensen die veel hulpverstrekt nodig nodig.

In UWV. Arjen En zijnisgeval een indicatie Beschut Werkbegeleiding (BSW). Dezeen wordt hebben de werkvloer.

In devoor eerste instantie vondbegeleiding het UWV daten Arjen niet door hetop UWV. En is bestemd mensen die veel hulphier nodig voor in aanmerking kwam.InHij eeninstantie bijbaan bij eenhet supermarkt naast school, hebben op de werkvloer. dehad eerste vond UWV dat Arjen hier niet dus zou hij dan nietHij bijhad eeneen regulier bedrij f aansupermarkt de slag kunnen? deze voorwaarom in aanmerking kwam. bijbaan bij een naast Maar school, baan behouden veelbedrij doorzettingsvermogen.

Vanwege zijn dus waarom zou kostte hij danhem niet ontzéttend bij een regulier f aan de slag kunnen?

Maar deze wisselende suikerwaardes hij namelij vaak erg vermoeid thuis.Vanwege zijn baan behouden kostte hemkwam ontzéttend veelk doorzettingsvermogen. wisselende suikerwaardes kwam hij namelijk vaak erg vermoeid thuis.

Maatwerk De afwijzing van het UWV bleek dan ook een hele zware teleurstelling voor het Maatwerk

gezin.

Dit hadden ze UWV totaalbleek niet verwacht.

Wathele moest er dan nu van Arjen terecht De afwij zing van het dan ook een zware teleurstelling voor het komen?

Maar daar lieten zij n coach bij de Gemeente, zij n Empatec jobcoach gezin. Dit hadden ze totaal niet verwacht. Wat moest er dan nu van Arjen terecht én zijn stagebelgeleider praktij het nietzijbij zitten. Zejobcoach waren er komen?

Maar daar lieten van zijn de coach bij kschool de Gemeente, n Empatec allemaal van overtuigd dat Arjen bij Empatec hoort.

Juist door de specifi én zijn stagebelgeleider van de praktijkschool het niet bij zitten. Ze wareneke er werkbegeleiding die wordt geboden.

En het begrip voor door zijn diabetes met allemaal van overtuigd dat Arjen bij Empatec hoort. Juist de specifi eke de daarbij behorende problematiek. daarom in overleg werkbegeleiding die wordt geboden.De EnGemeente het begripheeft voor zij n diabetes met met Empatec beslotenproblematiek. om wél indicatie te geven. heeft Een mooi voorbeeld van de daarbij behorende Deaf Gemeente daarom in overleg maatwerk.

Lukt het nietom linksom, dan maar rechtsom! zegt Arjen trots. Moeder met Empatec besloten wél indicatie af te geven. Een mooi voorbeeld van Jantine is dankbaar dat verschillende mensen hebbenzegt gestreden voorMoeder de juiste maatwerk.

Lukt het niet linksom, dan maar rechtsom!

Arjen trots. werkplek haar zoon.

De aanhouder wint! sluit Jantine trots af.voor de juiste Jantine is voor dankbaar dat verschillende mensen hebben gestreden werkplek voor haar zoon. De aanhouder wint! sluit Jantine trots af.

En dát is waar Empatec het voor doet. De juiste werkplek bieden aan mensen.

Waar hun recht komen.

Endoet. alles De uit juiste zichzelf kunnenbieden halen. aan mensen.

En dátze is tot waar Empatec het voor werkplek Waar ze tot hun recht komen. En alles uit zichzelf kunnen halen.

‘Winter Winkel Weekend’

FLINKE WINTER FAVORIETEN 2019

7 & 8 december | Locatie Zeilschool de Morra Buorren 31 te Hemelum | www.itflinkeboskje.nl

WORD ABONNEE! EN ONTVANG HET MAGAZINE DAT SCHAATSEN NÓG LEUKER MAAKT IN DE BRIEVENBUS!

6 nummers voor maar € 24,95 per jaar

Of neem een proefabonnement van drie nummers

HET MAGAZINE DAT SCHAATSEN NÓG LEUKER MAAKT!

CLAUDIA PECHSTEIN "IN DUITSLAND LIGGEN ZE TE SLAPEN"

JOCHEM UYTDEHAAGE "SCHAATSEN IS GEEN ROCKET SCIENCE"

KOEN VERWEIJ

RIJD JE OP DE IJSBAAN WEL ECHT 400 METER?

"IK KOM TERUG VOOR OLYMPISCH GOUD"

voor maar

€ 14,95

NR.01 • 25STE JAARGANG 2019/20 PRIJS: € 5,95 • WWW.PROSKATING.NL

CONTROVERSIEEL

0000611199

88 718868 718868 582690 582690

GA NAAR www.proskating.nl/abonneren OF BEL Tel. +31(0)251-25 79 24

Ook leuk als cadeau!

Hege Wier 5 • Nijland • 0515 569 395 Email: info@autobedrijfwilcokalsbeek.nl

CULTUUR

Anne van Dijk

Vakbondsbestuurder FNV Metaal in Friesland.

Slapend dienstverband om werknemers niet te hoeven betalen.

Na de nodige processen gevoerd door vakbonden en advocaten, is het nu verboden voor werkgevers om werknemers die meer dan twee jaar arbeidsongeschikt zijn en niet meer aan het werk kunnen bij de werkgever, in dienst te houden. We praten dan over een zogenaamd ‘slapend dienstverband’.

Dat werd en wordt gedaan door werkgevers om de vakantiedagen en dergelijke die de werknemer nog te goed heeft niet te hoeven betalen. En om de wettelijke ontslagvergoeding te omzeilen. Een vergoeding overigens die werkgevers in de toekomst met terugwerkende kracht declareren bij een fonds.

Werkgeversorganisaties doen zielig over hun plicht om af te rekenen. Werknemers zijn immers al twee jaar doorbetaald.

Wat zij daarbij vergeten te vermelden is dat eerder premies betaald werden voor het doorbetalen via de ziektewet. Dat is afgeschaft, ook de premiebetaling.

Werkgeversorganisaties waren van mening men zich met de bespaarde premies wel kon verzekeren, bij verzekeringsmaatschappijen.

Echter de markt, waar de werkgevers zeggen voorstander van te zijn, is hard en genadeloos. Als je je verzekert en je moet een beroep doen op de verzekering, dan verhoogt de verzekeraar steevast de premies. Eigenlijk zouden werkgeversorganisaties moeten erkennen dat een collectieve voorziening voor zieke werknemers zo gek nog niet is vooral voor kleine bedrijven.

Verwijtbaar aan de werkgeversorganisaties is dat zij vergeten dat zij premievoordeel hebben. Verwijtbaar is dat zij altijd opvoeren dat er werkgevers zijn die de eindafrekening niet kunnen betalen. Zij geven een voorstelling van zaken dat faillissementen alleen maar samenhangen met werknemerskosten.

Onzin natuurlijk. Bovendien kunnen de werkgevers de lage wettelijke ontslagvergoeding declareren. Verwijtbaar is dat werkgeversorganisaties collectieve voorzieningen verketteren terwijl ze die juist voor kleine bedrijven zouden moeten nastreven.

Vragen? Kom eens langs op het Antoniusplein in Sneek.

FNV spreekuurlocatie in Sneek Sint Antoniusplein 38 8601 HP Sneek Maandag: 19.00 - 20.00 uur

&UITGAAN

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST

25

TEKST WIM WALDA // FOTO'S WIM WALDA/DEADLINE

“MET DEADLINE HET 50-JARIG JUBILEUM HALEN…” PETER FISELIER A.K.A. ‘PETE FUNKY FISH’

Peter Fiselier uit Bolsward is 51 jaar en werkt in het dagelijks leven bij PostNL. Maar begint eigenlijk pas écht te leven in zijn vrije tijd, wanneer hij, als lid van coverband Deadline, muziek kan maken. Want daar draait het om in het leven van bassist Peter Fiselier. Zijn nickname ‘Pete Funky Fish’ dankt hij aan de hoofdbewegingen, die zich niet laten tegenhouden, zodra hij begint te spelen en dat doet hij met Deadline al meer dan 32 jaar.

‘Op de pijnbank’: Peter Fiselier.

Hoewel zijn ouders geen van beiden uit Friesland komen, is Peter Fiselier een rasechte Bolswarder, geboren en getogen. Zowel zijn vader als zijn moeder zongen in Bolsward in het koor en de muziek bracht hen samen. En meer dan dat, want ze kregen in Bolsward een zoon en een dochter. Peter ging na de mavo op het Jan Brugman College naar de havo. “Dat duurde wat langer dan normaal, vooral dankzij mijn hobby, muziek. Ik kreeg een paar ‘bonusjaren’ zeg maar.”

toen in 1997 besloten beide bands samen te voegen en Wout Mulder kwam bij Deadline als vijfde lid. Met de komst van Wout werden we ook wat commerciëler en verschoof het repertoire richting Top-100. We kregen het druk. Er zullen in Friesland waarschijnlijk niet veel zalen zijn waar we niet hebben gespeeld.

En ook in andere provincies kregen we onze vaste adresjes.”

Vlnr Peter Fiselier, Jeroen Bosma, Dythmer Hettinga, Wout Mulder, Michel Niemarkt.

VOETBAL EN MUZIEK “Vanaf mijn zesde luisterde ik veel naar populaire muziekprogramma’s en ik sloeg op tv geen aflevering van Toppop over met Ad Visser en later Krijn Torringa, maar het duurde tot mijn achttiende voor ik in een band ging spelen, want voetbal – ik speelde bij RES - was mijn echte passie. Ik wilde zelfs prof worden.

RES is ook de basis geweest voor onze band, Deadline. Ton Visser wilde in 1986 een band formeren en vroeg mij om mee te doen, alhoewel ik mijn basgitaar nog maar een jaar had. We oefenden bij de familie Hettinga op de boerderij. De bandleden waren Ton Visser, Peter Fiselier, Theo Galama, Jeroen Bosma, Dythmer Hettinga en een meisje waarvan ik de naam kwijt ben. In 1987 zijn Jeroen, Dythmer en ik overgebleven. We speelden met kleine versterkertjes, maar wij vonden het prachtig. Later kwam Michel Niemarkt, een voetbalmaat van Dythmer en Jeroen, erbij.

Veel oefenen in die tijd om een repertoire op te bouwen, soms drie à vier avonden per week.”

DE VUURDOOP “Onze vuurdoop vond plaats op het Titus Brandsma College, vlak voor de kerstvakantie.

Michel kon toen twee nummers meespelen, de andere zeven liedjes namen wij voor onze rekening. We oefenden onze vingers blauw om het repertoire uit te breiden en er volgden nog een paar kleine optredens. Onze naam ontstond toen we geboekt werden in 1988 voor een optreden tijdens het Heamiel in de Broerekerk. We vonden dat dat niet zonder naam kon. Iemand zei toen: ‘De deadline voor een naam is het optreden in de Broerekerk’. Toen zeiden we met: ‘Dat is de naam,

‘Deadline’. En zo is het gekomen. We hadden toen twee gitaren en percussie, dus ons repertoire beperkte zich tot rock; Brian Adams, The Stones, The Beatles, Dire Straits, zeg maar de groten der aarde in dat genre.

Dythmer had zijn rijbewijs, dus dat was onze chauffeur naar optredens elders in de provincie. En niet zelden werden ook een paar ouders opgetrommeld om de apparatuur te vervoeren. Een paar jaar later konden we regelmatig gebruik maken van een vrachtwagen en het bestelbusje van Supermarkt Bosma en nog een paar jaartjes verder hadden we een eigen bus. Ons repertoire werd breder en de boekingen liepen via het boekingsbureau Lighthouse Agency van Franck Bierens uit Sneek.”

NAAR HET CONSERVATORIUM “Ik wilde het liefst full time de muziek in en deed auditie voor het conservatorium in Groningen, waar ik werd toegelaten tot de studierichting lichte muziek. Daar heb ik nog les gehad van Jan Voogd en Lieuwe Toren, maar de studie niet afgemaakt, omdat er heel veel jazz in zat en dat was voor mij een brug te ver. Ik speelde met Wout Mulder en Dythmer Hettinga in die periode ook nog in een ander bandje, de ‘Doe Het Zelf-Band (DHZ-Band)’, voornamelijk in wat kleinere gelegenheden - wat meer gericht op soul en disco - en daar kregen we het zo druk mee dat Deadline en de DHZ-band in elkaars vaarwater kwamen.

Er was sprake van kannibalisme. We hebben

EIGEN WERK In 1998 ontstond bij de Bolswarder muzikanten het idee om een single op te nemen.

Dat werd het nummer ‘Charme’, opgenomen in de toenmalige studio van Nico Silvius in Sneek met Harry Zwerver als geluidstechnicus. “Dat nummer haalde de Top-100 net niet”, zegt Peter. “Daarna hebben we nog twee nummers gemaakt ‘Keuzes’ en ‘Ik ben Ik’; het laatste nummer in de studio van Hubert Heeringa in Giekerk.”

Naast Deadline speelt Peter in de driemans-formatie Jackal Jack, voornamelijk akoestisch en semi-akoestisch. Met Lody Franzen vormt hij nog een duo; hij zit ook nog in Lazy Lads en viel een paar keer in bij de CCR tribute Travelin’ Band.

POPSKOALLE En, niet te vergeten, is Peter Fiselier sinds de oprichting in 2011 eigenaar van de ‘Popskoalle’, volgens de website ‘de gezelligste muziekschool van Zuidwest Friesland’.

De Popskoalle is gevestigd in de Muziekboerderij in Bolsward. “Ik huur ruimtes van de beheerder Rein Galama,” verduidelijkt hij, “en huur uit een vaste docentenpool leraren in voor de lessen aan de circa vijftig leerlingen van de Popskoalle. De lessen op basgitaar en de bandcoaching neem ik zelf voor mijn rekening.”

NOG EEN JAARTJE OF ACHTTIEN “Toekomst? Ik zou het prachtig vinden om met Deadline het vijftigjarig jubileum te halen; dat betekent dus nog een jaartje of achttien doorgaan. We waren al vrienden als branieschoppers van een jaar of achttien, toen we met Deadline begonnen en die vriendschap is alleen maar dieper geworden.

Ik beschouw de bandleden als mijn broers.”

X-MAS SNEEK ZONDAG 8 DECEMBER 12.00-17.00 UUR

Xmas SNEEK

S

DW

ZATE

1

M.M U

FINAL ACT O.A. JODELJ

LEKKER SNEEK XMAS (T/M 18.00 UUR) // KERSTMARKT/DICKENSMARKT OP HET GROOTZAND & SCHARNESTRAAT // LIVE KERSTMUZIEK // KERSTMAN & KERSTELFJES // KERSTBOMEN // PRACHTIGE KERSTETALAGES // MOOISNEEK XMAS MET KERSTACTIVITEITEN IN HEEL VEEL WINKELS // STRAATTHEATER ACTS // GRATIS PARKEREN! WWW.SNEEK.NL

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

27

LEON MEIJERS, ORGANISATOR VAN DE IJSKOUDE PLONSPARTIJ

“IN HINDELOOPEN GAAT DE NIEUWJAARSDUIK ALTIJD DOOR” De Nieuwjaarsduik in Hindeloopen is al jaar na jaar hét feest in het stadje aan het IJsselmeer. Vanaf de dijk rennen de helden van het nieuwe jaar bezield het water in, om vervolgens uitgelaten terug te keren. Even douchen, omkleden en klaar voor het welverdiende feest in de tent op de kade. Dit jaar wordt de duik voor 26e keer georganiseerd en, weer of geen weer, er zál gedoken worden. Eens kon de steenkoude poedelpartij niet plaatsvinden vanwege de gevaarlijke omstandigheden door ijs, maar dat losten de Hylpers op door stante pede een zwembad op de kade te bouwen.

TEKST KIRSTEN VAN LOON // FOTO'S GERTJAN GROENENDIJK

De laatste acht jaar is de organisatie van de duik in handen van Leon Meijers (49), de van origine Limburgse uitbater van café De Boekanier. De uitbater die zelf vooral níét van kou houdt, was voordat hij neerstreek in het Friese Elfstedenstadje nog nooit in Friesland, laat staan Hindeloopen, geweest. En om het nog opmerkelijker te maken, hij heeft zijn gezicht de zestien jaar daarvoor überhaupt niet in Nederland laten zien.

BAR GEKOCHT Leon Meijers kwam in Heerlen ter wereld en groeide op in Limburg. Op zijn 16e vertrok hij samen met zijn ouders voor een jaar naar Spanje, het land dat hij al een lange tijd in zijn hart had gesloten. Na terugkeer bouwde hij zijn leven op in Nederland; hij had een goede baan en een koophuis. De (ex-)vrouw van Leon werkte voor een Spaanse touroperator, wat betekende dat ze samen vele tripjes naar Spanje maakten.

Er was één specifieke trip die alles veranderde: een vakantie naar Salou. Aan het einde van die reis had Leon namelijk een bar gekocht. “Ik had nog nooit een biertje getapt. Het was uiteraard niet de bedoeling om tijdens mijn vakantie een bar te kopen, maar ik heb wel altijd gezegd dat ik uiteindelijk in Spanje terecht wilde komen”, lacht Leon.

TRAGEDIE IN SPANJE Impulsief? Misschien wel, maar wel met een neus voor hoe het werkt. Na terugkeer hadden ze een half jaar om de boel in Nederland te regelen. Baan opzeggen, huis verkopen en op naar Spanje.

Het feestcafé in Salou was succesvol en Leon opende een tweede feestcafé op Mallorca. Zijn huwelijk strandde, maar Leon vond in Spanje opnieuw de liefde.

Het leven lachte hem toe, maar de voorspoed sloeg om toen zijn vriendin plotseling overleed. “We gingen slapen en zij werd niet meer wakker. Ik werd daar zelf ziek door. Ik viel twintig kilo af en de dokter adviseerde mij om een maand rust te nemen. Ik besloot om naar Nederland te gaan, waar ik al zestien jaar niet meer was geweest.

Eenmaal hier besloot ik om te blijven.

Ik ben naar Spanje gevlogen, heb daar alles goed af kunnen handelen en ben hier gaan kijken naar wat er op horecagebied allemaal te koop stond.”

HET CAFEETJE IN HINDELOOPEN Zo sprong dat cafeetje in Hindeloopen in het oog. De grootte van de bar was voor hem perfect. Niet te groot, zodat hij het in de winter alleen kan draaien.

Een plaats met veel toeristen, wat zorgt voor nieuwe gezichten in de zomer en in de winter de vaste klanten en weinig tot geen concurrentie van andere cafés, want de overige horeca concentreert zich vooral op het eten. “Dat was in Spanje wel anders”, zegt Leon.

Leon werd warm ontvangen in Hindeloopen. Eerst draaide hij nog mee met de vorige eigenaar, om kennis te maken met de omgeving. Dat beviel en in 2012 nam hij het café over. En Leon draait zijn hand er niet voor om er een feestje van te maken. Twee keer per maand heeft hij livemuziek in zijn café; ieder jaar in juni organiseert hij het zomerfeest; met het skûtsjesilen zorgt hij voor een bar en vertier; en ook de organisatie van de Nieuwjaarsduik nam hij zonder morren over. “Het is belangrijk dat er wat blijft gebeuren”, vindt Leon.

“Het eerste jaar heb ik het samen gedaan met de vorige organisator. Maar hij en zijn vrouw wilden ook wel weer

eens oudjaar vieren, in plaats van op Nieuwjaarsdag om 09.00 uur al aan de slag te gaan.”

CARBIDSCHIETEN Van inschrijvingen en vergunningaanvraag, veiligheidsmaatregelen, livemuziek en tenten tot het contact met Unox, het verzorgen van de soep en de broodjes en wat nog meer, Leon regelt alles. Al heeft hij de duik zelf overigens nog nooit gezien. “Ik kan gewoon niet tegen de kou.” En zijn statement wordt bevestigd door zijn voorkomen.

Aan tafel in zijn café, gestoken in zijn winterjas. “Ik ben een keer naar de dijk gelopen, maar het was te koud, dus toen ben ik omgedraaid. Zodra de duik is geweest bellen ze mij, dan zorg ik dat hier alles klaar staat.”

“HET IS BELANGRIJK DAT ER WAT BLIJFT GEBEUREN.”

Alles is tot in de puntjes geregeld, toch gaat één ding steevast mis: het carbidschieten. De bedoeling is om met de carbidbus een bal het water in te schieten. De deelnemer die het eerst de bal uit het water haalt krijgt een prijs. Het was voor Leon een beproeving van zeven jaar. “Dat carbidschieten”, begint hij hoofdschuddend. “Ik heb het acht keer gedaan en zeven keer ging het niet. Of de bus werkte niet, of de bal was lek of de carbidschieter kwam niet opdagen. Noem maar op. Ik was er helemaal klaar mee, dus nu staat er een bel in het water. De eerste die de bel luidt, die wint nu een prijs.”

INSCHRIJVINGEN De eerste inschrijvingen had hij in augustus al binnen. “Duitsers”, zegt Leon. Veel inschrijvingen volgen overigens kort van tevoren, op oudjaarsdag. Er wordt verzameld bij café De Boekanier, daar krijgen de deelnemers een Unoxmuts.

Daarna kunnen ze zich verkleden.

Op de dijk staat de geroemde stadsomroeper Rein Mulder klaar om het startschot te geven en na de duik volgt er een gezellig feest. “We beginnen om tien uur ’s morgens en dat gaat wel door tot een uur of twee ’s nachts. Nieuwjaarsdag is het een groter feest dan op oudjaarsavond”, legt Leon uit. “Vorig jaar renden er 125 deelnemers het koude IJsselmeerwater in. Enkele jaren terug gingen er een aantal duiken niet door, toen kwamen er ook deelnemers uit Noord-Holland naar Hindeloopen. Want men weet, de Nieuwjaarsduik in Hindeloopen gaat hoe dan ook altijd door!”

28

NUMMER 12 • 2019

DECEMBER/JANUARI programma

TÜÖTTENZAAL Datum

Voorstelling

wo. 04-12

Tryater Raze om protters

vr. 06-12

Tineke Schouten Highlights

za. 07-12

Susan Visser, Jelka van Houten e.a.

De Verleiders Female

zo. 08-12

Jouster Fanfare Fiene Ferhalen

wo. 11-12

Lebbis De ervaring: Bovengrens II

za. 14-12 & zo. 15-12

Kerstconcert LET it SNOW! Cultuur Kwartier Sneek productie

di. 17-12

Explosive Light Orchestra A Celebration of ELO & Jeff Lynne

wo. 18-12

Cultuur Kwartier Sneek productie i.s.m. Nootstroom De vier jaargetijden van Vivaldi

vr. 20-12

What a Wonderful Christmas The Legends ft. Michael Varekamp & Esther Hart

Foto: Florian Cats

LAATSTE KAARTEN

RAZE OM PROTTERS

BOLWERKZAAL Datum

Voorstelling

za. 07-12

Pater Moeskroen

zo. 08-12

Handsome Johnny

Brandweerman Sam Live! (2+) Het Grote Kampeeravontuur

do. 12-12

The Exploited + Rawside

zo. 22-12

Tania Kross Van Mozart tot Madonna

vr. 13-12

Comedy Club Sneek #5

ma. 23-12

Het Zwanenmeer Charkov City Opera & Ballet

za. 14-12

Focus + Scarlet Stories

vr. 27-12

Magic Unlimited It’s Magic

vr. 20-12

Vipers Queen Tribute Band

za. 28-12

Rolling Home Oliebollenconcert

za. 21-12

Van Dik Hout + Dan August

zo. 29-12

Crazy Pianos Guilty Pleasures Sing-a-Long

zo. 05-01

Roodkapje Langhout Theaterproducties

Meer informatie? Kijk op THEATERSNEEK.NL

Giest mei?

HETBOLWERK.NL

DE VERLEIDERS FEMALE

UITVERKOCHT!

NOORDERKERKZAAL Foto: Dirk Hopgendoorn Moens

TINEKE SCHOUTEN

Foto: Ben van Duin

za. 21-12

PATER MOESKROEN

Datum

Voorstelling

za. 07-12

Chris Hinze Incredible India

za. 14-12

Janneke de Bijl Zonder zin kan het ook

THE HILLBILLY MOONSHINERS

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

29

IN DE SCHIJNWERPERS:

Jantsje Westra Muziekschool Bolsward is de plek om een instrument te leren bespelen of om zangles te volgen. Er wordt les gegeven aan kinderen, jongeren en volwassenen. De docenten zijn door de wol geverfde muzikanten. In Groot Bolsward/IJsselmeerkust maken we elke maand kennis met een van hen. Deze keer Jantsje Westra. Naast het geven van saxofoonles in Bolsward, Wommels en Koudum is zij al jaren nauw betrokken bij het Frysk Fanfare Orkest.

Jantsje Westra (51) is een echte laatbloeier. “Ik kreeg pas op mijn twintigste voor het eerst muziekles”, zegt de Bolswardse. “Normaal begin je veel eerder. Gek eigenlijk, want ik was als kind vrij expressief en had al op jonge leeftijd interesse in muziek.” De houtblazers hadden bij de in Tzum geboren Jantsje de voorkeur.

“En dan vooral de saxofoon met zijn warme klank.” Andere instrumenten waren geen optie, ondanks de nodige suggesties van haar ouders.

Op haar 22e werd Jantsje aangeno-

Frysk Fanfare Orkest tijdens Canterbury Cathedral. Op foto links: Jantsje tweede van rechts

men bij de vooropleiding van het conservatorium van Alkmaar. Zes jaar later studeerde ze af. Tijdens haar studietijd begon Jantsje met doceren, vanaf 1999 in Bolsward, Koudum en Balk. “Ik vind het leuk om anderen te stimuleren, ieder op zijn eigen niveau. Voor sommigen is musiceren een hobby, maar ik heb ook grote talenten op les. Elke leerling is voor mij belangrijk. Voorop staat dat iedereen plezier moet beleven aan het spelen. Ik ga dan ook niet lopen drammen bij wie talent heeft; diegene moet het zelf willen.”

talenten naar het conservatorium begeleid. Neem Miriam Stoffelsma, sopraansaxofoniste bij onder andere het Rotterdams Philharmonisch Orkest en collega-docent bij Kunstencentrum Atrium, waar Muziekschool Bolsward onderdeel van is. “Een docent kan echt het verschil maken”, gaat Jantsje verder.

“Je bouwt een vertrouwensband met leerlingen op. Ik zoek mooie stukken voor hen uit en kijk goed welke uitdagingen ze aankunnen.

Daarnaast wil ik talenten die er alles uit willen halen, goed ondersteunen. Bijvoorbeeld door ze te helpen bij het vinden van een gezelschap van hoog niveau, waarin zij kunnen

groeien. Talenten moeten alle ruimte krijgen. Misschien is er wel een nog betere plek voor hen, naast het lokale orkest waarin ze al spelen?”

Deze recente reis voor het FFO, waarin ook een paar van haar leerlingen meespelen, heeft Jantsje aan het denken gezet. “Ik wil in januari 2021 een groot concert organiseren in de Martinikerk in Sneek: ‘Frisia meet Anglica’. We hopen dan weer samen te werken met Philippe Schwartz en Jess Gillam of een lokale solist.

In dezelfde week zullen de solisten workshops gaan geven bij Kunstencentrum Atrium, ook aan leerlingen van Muziekschool Bolsward. Een prachtige vorm van kennisdeling.”

Frysk Fanfare Orkest Jantsje is getrouwd met Jouke Hoekstra, de dirigent van het Frysk Fanfare Orkest, kortweg FFO. Zelf speelt ze er al zo’n twintig jaar altsax en regelt ze de binnen- en buitenlandse projecten en reizen. “Het FFO bestaat uit amateurmuzikanten tussen de 12 en 70 jaar. Het is bovenal een kweekvijver voor jong talent. We gaan daarom graag internationale samenwerkingen aan, met daarnaast als doel de Nederlandse fanfare-

TARZAN SLINGERT DOOR DE MENSENWERELD

Jantsje, die sinds een paar jaar ook klarinetles geeft, heeft verscheidene

LEBBIS

FOCUS

VERFRISSENDE SCHERPZINNIGE IDEEËN, STERKE ANALYSES EN INSPIRERENDE LEVENSLESSEN

Volkskrant (****): “Lebbis is in vorm en weet zijn bekende, knalgroene boodschap haarscherp en humoristisch te verwoorden. NRC (****): “Verfrissend hoe Lebbis altijd zegt waar het op staat.”

Progrockband Focus treedt zaterdag 14 december op in Poppodium Bolwerk in Sneek. De groep onder leiding van fluitist Thijs van Leer draait al bijna vijftig jaar mee. Dit jaar verscheen voor het eerst sinds 2012 weer een nieuw album: Focus XL. Focus manifesteerde zich in de eerste helft van de jaren zeventig als het succesvolste en meest gewaardeerde exportproduct van de Nederlandse popmuziek met een unieke vorm van progressieve rock, waarin ook de invloed van klassiek en jazz hoorbaar was.

‘Hocus Pocus’, ‘House Of The King’ en ‘Sylvia’ werden grote hits. Nog steeds oogst Focus grote waardering tot ver buiten onze landsgrenzen. Zo zijn Dave Grohl, Rush en Marillion fan van de pioniers van de progressieve rock. Metalbands als Opeth en Enslaved hebben zelfs gezegd Focus als één van hun belangrijkste inspiratiebronnen te zien.

SCARLET STORIES

Het voorprogramma bestaat uit een semi-akoestische set van Scarlet Stories. Deze band schildert met hun eclectische en unieke stijl bloedrode verhalen, geïnspireerd door onder meer progressieve rock, heavy metal, film soundtracks, doom en ambient. Hun eerste album ‘Necrologies’ leverde veel mooie recensies op. NRC spreekt van ‘een sfeervol prachtdebuut’. In Poppodium Bolwerk brengt Scarlet Stories de verhalen in hun meest pure, semi-akoestische vorm. Met zang van Lisette van den Berg, gitaar en loopstation door Bram te Kamp en Sophie Ansems op viool. Het ene moment fragiel en rustig, dan weer intens, passievol en rauw.

ZATERDAG 14 DECEMBER // ZAAL OPEN: 21.00 UUR // PRIJS: VVK € 16,- // DEUR € 19,-

FOTO: RENS PLASCHEK

POPPODIUM BOLWERK SNEEK

In zijn vorige voorstelling heeft cabaretier Hans Sibbel, beter bekend onder de naam Lebbis, gekeken waar we te ver gaan: nog meer eten, meer reizen, meer series kijken. Meer, maar het brengt ons weinig. In zijn nieuwe voorstelling kijkt hij hoe we weer iets kunnen ervaren. Waar is de lef in ons leven om nieuwe dingen te beleven en te ontdekken.

De pers was bijzonder lovend over Bovengrens I en vond het met name verfrissend hoe Lebbis altijd zegt waar het op staat. Hij toont ons zijn persoonlijke

zoektocht naar een moderne, verantwoorde levensstijl en probeert zo ook in zijn eigen leven een bovengrens aan te houden.

Bovengrens II borduurt verder op het thema van de overvloed, dat volgens Lebbis onverminderd actueel is. Zijn zoektocht naar een bewustere omgang met de wereld krijgt in Bovengrens II een vervolg, waarin ongetwijfeld ook de hoop op een betere toekomst doorklinkt.

LEBBIS – DE ERVARING: BOVENGRENS II // WOENSDAG 11 DECEMBER 2019 // 20.15 UUR // WWW.THEATERSNEEK.NL

FOTO: MARTIN OUDSHOORN

Stimuleren van leerlingen

Het FFO heeft er net een trip naar Engeland opzitten. De groep trad 26 oktober jongstleden op tijdens het prestigieuze Canterbury Festival.

“We traden in de Canterbury Cathedral op met een werk van John Harle, die concertwerken en muziek schreef voor film en televisie. Toptalenten Jess Gillam (saxofoon – red.), bekend van onder meer de BBC Proms, en Philippe Schwartz (euphonium – red.) speelden als solist. Verder waren diverse scholen betrokken.”

JANNEKE DE BIJL

LAAT ZIEN DAT HET ZONDER ZIN OOK KAN! Na het winnen van zowel de jury- als de publiekprijs van het festival Cameretten in 2017 wist Janneke de Bijl het zeker en gooide ze het roer om van filosoof naar cabaretière.

Haar huidige voorstelling ‘Zonder zin kan het ook’ verwijst naar een uitspraak van haar vriend.

“Als hij zegt ergens geen zin in te hebben, zegt hij ‘zonder zin kan het ook’, een enorme dooddoener. Het slaat ook wel iets breder op het leven vind ik. Ik probeer het tragische van het alledaagse leven in woorden te vatten.

Mijn favoriete momenten zijn de momenten dat het publiek lacht omdat ze mijn ‘gekte’ herkennen”.

De voorstelling is verfrissend voor zowel mannen als vrouwen. De Bijl belicht het thema relaties eens vanuit een andere hoek. Het liefst gebruikt ze humor die een beetje wringt, zodat je wel moet lachen, maar ook een beetje die tragische, pijnlijke kanten van het leven voelt. Met die combinatie van emoties stuurt De Bijl de mensen graag terug naar huis.

JANNEKE DE BIJL // ZATERDAG 14 DECEMBER 2019 // 20.15 UUR // WWW.THEATERSNEEK.NL

FOTO: PRISM ART & DESIGN LIMITED

Na twee jaar op een wachtlijst kwam eindelijk het telefoontje van de muziekschool. Dankzij haar enorme werklust en geïnspireerd door haar docent Iwan Szomoru boekte Jantsje in korte tijd veel progressie. “Omdat ik op latere leeftijd begon, moest ik technisch veel leren. Maar ik had wel veel gevoel voor het instrument en een goed muzikaal gehoor. Na twee jaar zei Iwan dat ik klaar was voor het conservatorium. Ik keek hem met ogen als schoteltjes aan. Ik had toch helemaal niet gezegd dat ik daar naartoe wilde!? ‘Maar ik wéét toch dat je het wilt’, antwoordde hij.”

muziek in de wereld te promoten.

We hebben overal opgetreden, van Singapore tot Amerika.”

BRANDWEERMAN SAM KOMT SNEEK Brandweerman Sam komt zaterdag 21 december naar Theater Sneek en nodigt alle jonge bezoekers uit om verkleed als brandweerman of bosranger naar het theater te komen.

Kijk voor meer informatie op de site: WWW.THEATERSNEEK.NL

agenda Zaterdag 7 december

woensdag 11 december

Za. 14 en Zo. 15 december

Zaterdag 21 december

DELFSTRAHUIZEN DOEN Heerlijk en relaxt koeknuffelen met een Friese koe. Boerderijrecreatie.

9.30 uur

MAKKUM EXCURSIE Maak onder leiding van een gids een strúntocht over de Makkumersúdwaard. 14.00-16.00 uur

LEMMER EVENEMENT Sfeervol winterevenement met winterfair, straattheater en veel muziek met als decor het historische Lemmer eind achttienhonderd.

Centrum. Za. 16.00-21.00 uur / Zo. 14.00-19.00 uur

LEMMER MUZIEK Lemster Mannenkoor en de Brassband De Wâldsang verzorgen gezamenlijk een sfeervol en gevarieerd kerstconcert. De Hege Fonnen.

20.00 uur

koeknuffelen

kerstmarkt SNEEK MARKT

strúntocht

vrIjdag 13 december

leukste kerstmarkt ooIt BOLSWARD MARKT

Gezellige kerstmarkt in en rondom de St. Martinuskerk. Koop alvast leuke kerstspulletjes en bezichtig meteen de historische kerk uit 1872, ontworpen door architect Pierre Cuypers. Sint Martinuskerk. 11.00-16.00

Schuurtjes, woonkamers, garages en tuinen worden omgebouwd tot gezellig marktstalletjes in de kleine straatjes van Bolsward. 17.00-21.00 uur

heel sneek ZIngt

neusje van de palIng

SNEEK MUZIEK

Heel Sneek zingt kerstliederen.

Iedereen kan genieten van een prachtig kerstverhaal, kerstgedicht, diverse koren en gezellige kerstliedjes.

Sint Martinuskerk. 20.00 uur

Za. 7 en Zo. 8 december

flInke wInter favorIeten HEMELUM EVENEMENT

Geniet van een mooie selectie aan deelnemers, livemuziek, workshops, lezingen en foodtrucks in een oude melkfabriek. Zeilschool de Morra.

11.00-18.00 uur

Zondag 8 december

wInterwandelIng RIJSTERBOS EXCURSIE

Wandeling door het eeuwenoude Rijsterbos. Hoofdingang Rijsterbos.

9.30-11.30 uur

x-mas

SNEEK EVENEMENT Extra koopzondag met Lekker Sneek, Kerst & Dickensmarkt en vele extra kerstactiviteiten. Centrum.

12.00-19.00 uur

cécé

SNEEK MUZIEK Band Cécé uit IJlst speelt de muziek die hen inspireert en heeft een afwisselend en verrassend muziekrepertoire. Lewinski. 15.30 uur

KORNWERDERZAND LEZING

Mini-collegetour over de reislust van vissen en de Vismigratierivier.

Afsluitdijk Wadden Center.

19.30-20.30 uur

Zaterdag 14 december

rotary santarun BOLSWARD SPORTWEDSTRIJD

Lemster DIckens FestIjn

let It snow

SNEEK MUZIEK Gezellige familievoorstelling m.m.v. groot aantal leerlingen en docenten van Kunstencentrum Atrium. Theater Sneek. Za. 16.00 en 19.30 uur / Zo. 16.00 uur

Zondag 15 december

santa bIngo BOLSWARD VARIA

Koopzondag met Santa Bingo.

Centrum. 13.00-16.00 uur

sIngIng swIngIng poëZIe SNEEK POËZIE/MUZIEK

Deelnemers aan de Santarun lopen in kerstpak voor het goede doel ‘De Voedselbank’. Marktplein. 13.30 uur

Dichters van binnen en buiten Friesland presenteren hun gedichten in muzikale vorm. Lewinski. 15.00 uur

debby petter

kerstconcert

MAKKUM THEATER Met de liefde voorbij vertelt Debby Petter in een meeslepende lichte en tegelijkertijd radeloze monoloog over liefde en geluk. Doopsgezinde kerk.

20.00 uur

HEEG MUZIEK Kerstconcert Crescendo Heeg met mannenkoor Ons Genoegen en solo trompettist Hessel Buma. R.K. Kerk.

20.00 uur

Après SInt

vrIjdag 20 december

Après Sint met Melrose en Jelle B. De Klink. 22.00 uur

BALK MUZIEK Kerstconcert door Muziektheater Tinto! Podium Gorter. 20.00 uur

KOUDUM MUZIEK

kasper van der laan BOLSWARD CABARET

Van der Laan legt in z’n debuutvoorstelling ‘1 Kilo’ graag uit waarom de dingen zijn zoals ze zijn en waarom we dingen doen zoals we ze doen. Ons Gebouw. 20.30 uur

TInto!

Zaterdag 21 december

Kerstconcert

BOLSWARD MUZIEK Groot Kerstconcert van Fanfare Eendracht Maak Macht met Zanggroep Majim. Martinikerk.

20.00 uur

Kerstconcert

Zondag 22 december

koopZondag BOLSWARD WINKELEN

Gezellige koopzondag met extra activiteiten als snowboard simulator en arrenslee. 12.00-17.00 uur

donderdag 26 december

krystkuIer

SINT NICOLAASGA WANDELEN Kerstwandeling in en rondom Sint Nicolaasga met onderweg verrassende belevenissen.

Zalencentrum Sint Nyk. 12.30 uur

Zaterdag 28 december

wInterwandelIng

STAVOREN WANDELEN Genietend van de sterrenhemel en de sfeervol verlichte boerderijen maak je een ‘kuier’ door de Noardermar.

MFC De Kaap. 17.00 uur

woensdag 1 januari

nIeuwjaarsduIk

ZUIDWEST FRIESLAND SPORTEVENEMENT Op diverse plekken in onze regio kun je het nieuwe jaar beginnen met een frisse duik.

Zondag 5 januari

lokkIch nIjjIer wandelIng RIJS EXCURSIE

Een frisse start van het nieuwe jaar in het Rijsterbos onder leiding van een gids. Hoofdingang Rijsterbos. 9.30 uur

ONZE COMPLETE AGENDA VIND JE OP: WATERLANDVANFRIESLAND.NL

SuggestIe

FOTO: MAARTEN VAN DER WAL

SUGGESTJE

FLINKE WINTER FAVORIETEN

VRIJDAG 13 DECEMBER

ZATERDAG 28 DECEMBER

FlInke WInter FavorIeten

De leukste kerstmarkt ooIt

WInterwandeltocht

De Flinke Winter Favorieten wordt dit jaar voor de tweede maal gehouden op zeilschool de Morra in Hemelum. Volgens het vertrouwde concept van de Flinke Favorieten wordt er met een mooie selectie aan deelnemers, livemuziek, workshops, lezingen en foodtrucks een ideale winkelstraat gecreëerd voor jong en oud. Laat je verleiden door de fijnste delicatessen, sla vast je kerstcadeaus in of kom gewoon jezelf verwennen in de speciale winterse sfeer in de oude melkfabriek.

In Bolsward vindt op vrijdagavond een bijzondere kerstmarkt plaats met de veelbelovende naam ‘De leukste kerstmarkt ooit’. Schuurtjes, woonkamers, garages en tuinen worden omgebouwd tot gezellig marktstalletjes, waardoor je op plekken komt waar je nog nooit bent geweest. Ook dit jaar is de markt uitgebreid met een kerstmarkt op het parkeerterrein van Hendriksen Fashion. Vele lichtjes en muziek zorgen voor een gezellige feeërieke sfeer in de kleinste straatjes van Bolsward.

Traditiegetrouw organiseert ijsclub Eensgezindheid weer een winterwandeltocht in Stavoren. Genietend van de sterrenhemel en de sfeervol verlichte boerderijen kun je deze avond een prachtige ‘kuier’ maken door de Noardermar. Deelnemers kunnen kiezen of ze 5, 11 of 16 kilometen willen wandelen.

Kinderen die de 5 kilometer meewandelen kunnen meedoen met een speurtocht en onderweg naar hartenlust speuren naar verstopte dieren.

WWW.ITFLINKEBOSKJE.NL

WWW. DELEUKSTEKERSTMARKTOOIT.WEBS.COM

WWW.IJSCLUBSTAVOREN.NL

FerdIve daasje Vermaak

FOTO: THOMASVAER FOTOGRAFIE

ZATERDAG 7 EN ZONDAG 8 DECEMBER

LEMSTER DICKENS FESTIJN

ZONDAG 8 DECEMBER

ZA 14 EN ZO. 15 DECEMBER

X-MAS Sneek

lemster dIckens festIjn

Tijdens de X-MAS editie van MooiSneek verzorgen heel veel winkels ludieke (kerst) activiteiten in/ bij hun winkel. Op de Kerst- & Dickensmarkt op het Grootzand en de Scharnestraat struin je langs gezellige kramen en kom je zeker alvast in de kerststemming. Ook wordt vandaag de wintereditie van Lekker Sneek georganiseerd en kun je op de Marktstraat genieten van allerlei culinaire wintergerechtjes. De straattheateracts en livemuziek maken deze middag compleet.

Het Lemster Dickens Festijn is een bijzonder winterevenement in het centrum van het oude vissersdorp Lemmer. Geheel in stijl van de boeken van Charles Dickens kom je dit weekend terecht in een wereld vol buitengewone personages in het historische Lemmer van eind achttienhonderd.

Ontdek dit jaar waarom de inwoners van het Lemster Dickens dorp zo ‘op stoom raken’. Ook is er veel muziek met o.a. Christmas Carols en shanties en is er een sfeervolle winterfair.

WWW.SNEEK.NL

WWW.LEMSTERDICKENSFESTIJN.NL

UW EVENEMENT HIER?

Waterland van Friesland laat elke maand in deze krant een greep uit de agenda zien van Zuidwest Friesland. Organiseer je zelf een evenement?

Meld deze dan aan en mail alle informatie mét een foto naar agenda@waterlandvanfriesland.nl

32

SPORT

NUMMER 12 • 2019

TEKST JOERI VAN LEEUWEN

EEN RONDJE LANGS DE VELDEN…

V.V. WORKUM OP KOERS VOOR KAMPIOENSCHAP Na tien competitieronden en nog één wedstrijd te gaan voor de winterstop is er een eerste balans op te maken voor de voetbalclubs in het verspreidingsgebied van Groot Bolsward/IJsselmeerkust.

Voetbalvereniging Workum is een van de kampioenkandidaten in de derde klasse A, Mulier en Arum draaien mee in de top van de vijfde klasse en ook SC Bolsward (zondag) staat in de top drie. Promovendus Makkum (tien punten en tiende plaats) en Oeverzwaluwen (zeventien punten, plaats vijf) doen het uitstekend, gezien de verwachtingen vooraf en QVC doet het een stuk minder ten opzichte van het vorige seizoen. Het zaterdagteam van SC Bolsward is in de onderste regionen terug te vinden in de vierde klasse. Dat was niet ingecalculeerd.

SC BOLSWARD ZATERDAG

MAKKUM

In de vierde klasse A is SC Bolsward al jaren een van de grotere verenigingen. De nog steeds aanwezige scheiding tussen het zaterdag- en zondagvoetbal bij de vereniging lijkt een te grote luxe. Met twee vlaggenschepen is het minder makkelijk om de beste spelers bijeen te krijgen. Wellicht is het daarom dat het met de zaterdagtak nog niet wil vlotten.

Onder trainer Jacky Nijholt werd nog geen enkele keer de nul gehouden in de competitie en werd zelfs eenmaal met dubbele cijfers verloren van SC Franeker.

Na de promotie van vorig seizoen is voetbalvereniging Makkum in de derde klasse terug te vinden op een tiende plaats. Een prima prestatie voor een promovendus. Een van de hoogtepunten dit seizoen is ongetwijfeld de winst op kampioenskandidaat Heerenveense Boys. Daarentegen werd onlangs verloren van vv Heeg dat daarmee haar eerste punten pakte. Grilligheid troef dus. In het begin van de competitie werd er nog regelmatig een overwinning bijgeschreven, maar in de maand november werd slechts één punt behaald. Frederik Topfer, die in augustus aangaf toch wel in de dubbele cijfers te willen uitkomen qua doelpunten, loopt op schema.

Hij scoorde er inmiddels al zeven.

Toch heeft de Bolswarder selectie bij elkaar nog acht punten bijeen gespeeld. De inhaalwedstrijd tegen Foarút (gestaakt in verband met een blessure bij 0-0) moet nog worden uitgespeeld om weer tot hetzelfde aantal wedstrijden te komen. Te hopen is dat de speciale commissie onder leiding van gedeputeerde Sander de Rouwe snel tot een besluit kan komen over de speeldag van het prestatieteam vanaf augustus.

Lennart Adema van V.V. Makkum in actie tegen SDS

OEVERZWALUWEN Sinds 12 oktober, toen SWZ Boso Sneek de punten meenam van Sportpark de Sândobbe, heeft Oeverzwaluwen geen wedstrijd meer verloren. Ton Haarman heeft zijn ploeg wat dat betreft goed geprepareerd op dit sei-

zoen. De terugkeer van Elmer Laagland (zes doelpunten) zorgt ervoor dat de Koudumse formatie wederom meedraait in de top van de derde klasse. Vorig seizoen speelde men in december nog mee in de absolute top van de competitie, maar was er een enorm verval in de tweede seizoenshelft. Dit seizoen is de breedte van de selectie meer in balans waardoor de trainer bij schorsingen of blessures niet direct in paniek hoeft te raken. Wietse Peterson, vorig seizoen goed voor elf doelpunten, staat nu al op negen treffers in de competitie en staat qua competitiedoelpunten aller tijden nog maar twee goals achter op Laagland.

MULIER

Workum spits Rick Demmer legt aan voor een schot

Na dit seizoen neemt Mulier afscheid van trainer René Anema die volgens het statement van de club goed werk heeft verricht voor de doorstroming van de jeugd. Virtueel staan de mannen uit Witmarsum op een derde plaats wat uiteindelijk zeer waarschijnlijk zal resulteren in de nacompetitie. De roodhemden, die slechts elf doelpunten hoefden te incasseren op dit moment, hebben met

Roland Burger na negen wedstrijden een topscorer met vijf doelpunten. Burger keerde terug op het oude nest en is met zijn veertig jaar dus erg belangrijk voor de bespelers van sportpark ‘it Fliet’.

WORKUM Onder de leiding van trainer Jente Bootsma staat Workum bovenaan in de competitie.

SWZ Boso Sneek won de eerste periode, maar daarna namen de Workumers de leiding over in de competitie. Afgelopen zaterdag werd er, na een rode kaart, verdienstelijk gelijk gespeeld tegen Oeverzwaluwen, ondanks dat Workum geruime tijd onder druk stond.

Met Rick Demmer (zes), Jordy Heeres (zes) en Reindert Miedema (vijf) heeft Workum meerdere spelers die makkelijk scoren. De andere denkwijze van de trainer, uitgaande van spelprincipes in plaats van een vaste formatie, lijkt daarmee zijn vruchten af te werpen. Het verschil met SWZ is op dit moment nog één punt. Beide ploegen komen elkaar op 14 december tegen waarbij er dus een rechtstreeks duel zal zijn om de felbegeerde titel ‘Herbstmeister’.

SPORT

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST

33

BOB (L) EN BARRY (R) ZIJN DE TROTSE EIGENAREN VAN CULINAIR BOB (L) EN BARRY (R) ZIJN KORT DE TROTSE EIGENAREN VAN PODIUM LEWINSKI. SINDS WERKT MARCO (M) BIJ CULINAIR HEN. ZE ZIJN PODIUM LEWINSKI. SINDS KORT WERKT MARCO (M) BIJ HEN. ZE ZIJN ONTZETTEND BLIJ MET HEM! ONTZETTEND BLIJ MET HEM!

FOTO: HENK BOOTSMA

IEDEREEN IEDEREEN HEEFT HEEFT HET HET RECHT RECHT OM OM TE TE DOEN DOEN WAT WAT HIJ HIJ WIL! WIL!

Achter de gevel van een oude sigarenfabriek in Sneek schuilt Achter deverrassing. gevel van een oudepodium sigarenfabriek inEenmaal Sneek schuilt een ware Culinair Lewinski. binnen een ware verrassing.

Culinair podium Lewinski.

Eenmaal binnen staan overal authentieke stoelen, banken en tafels. Allemaal met staanverhaal. overal authentieke en tafels. Allemaal een Je voelt je erstoelen, meteenbanken thuis. Instrumenten sieren met het een verhaal.

Je voelt je er meteen thuis.

Instrumenten sieren het plafond. Kunst her en der. Maar de grootste trots is toch wel het plafond. her enpiano der. Maar deRegelmatig grootste trots is toch het podium, Kunst waarop een prijkt. treden hierwel mensen podium, waarop een piano prij kt.

Regelmatig treden hier mensen op, van toneel tot aan muziek. Jong zangtalent een opkomend op, vaneen toneel aan muziek.

Jong zangtalent eenBob opkomend toneel kanstot geven.

Dát is wat trotse eigenaren Rouwhorst toneel een kans geven.

Dát is wat trotse eigenaren Bob Rouwhorst en Barry Diphoorn graag willen. en Barry Diphoorn graag willen.

Een culinair podium Een culinair podium Vij f jaar geleden kwam de voormalige sigarenfabriek in Sneek op Barry haar pad.

Vij jaarkwam geleden kwam de met voormalige Sneek op haar pad.

Viaf via ze in contact Bob. Zesigarenfabriek hadden vrijwelinmeteen eenBarry klik. Samen Via via kwam ze in contact met Bob. Ze hadden vrij wel meteen een klik.

Samen hebben ze het concept van Lewinski verder uitgerold. Lewinski is niet in één woord hebben hetculinair concept van Lewinski verder uitgerold.

Lewinski niet in één woord te vatten.zeEen podium, een authentieke woonkamer, eenistweede thuis. te vatten.

Een culinair authentieke woonkamer, een tweede thuis.

Er wordt gezongen enpodium, gedanst.een En eten kun je er ook. Regelmatig staan ze in de Er wordtWant gezongen en gedanst.

En eten kunlege je ermaag ook. Regelmatig ze. in de keuken. naar muziek luisteren op een is er bij henstaan niet bij keuken. Want naar muziek luisteren op een lege maag is er bij hen niet bij.

Teamwork Teamwork Niet alleen jong muziektalent krijgt een kans bij Lewinski. Bob en Barry werken

SC BOLSWARD ZONDAG Waar de zaterdagtak van de Bolswardse sportclub nog geen hoge ogen gooit in de competitie kunnen hun collega’s van zondag naar boven kijken. In de vierde klasse is er een ploeg die ongenaakbaar blijkt. De Wilper Boys hebben de maximale score behaald tot nu toe met daaronder SC Boornbergum, Bolsward en MKV’29 (Leeuwarden). Allemaal met twintig punten. Mounir Bou-Asrar en Lorenzo Lemmers scoorden beiden vooralsnog vijf maal. Wanneer de formatie van trainer Arnold Haanstra deze plaats vast kan houden is nacompetitie voor promotie een realistisch doel.

ARUM Voetbalvereniging Arum lukte het in het vorig seizoen niet om promotie af te dwingen naar de vierde klasse en ook dit jaar lijkt directe promotie, met de net opgerichte zaterdagafdeling van LAC Frisia in de competitie, een lastig verhaal te worden. Arum, op dit moment met slechts acht gespeelde wedstrijden, staat qua verliespunten op slechts één punt van de Leeuwarder koploper. Volgende

week, zaterdag 14 december, staat de wedstrijd tussen beide voor de eerste keer op het programma en de eerste wedstrijd na de winterstop staat de formatie van trainer Edwin Wittink tegenover Mulier. Kevin Jaasma, die op dit moment gemiddeld meer dan twee goals per wedstrijden maakt is de absolute topscorer van de geelzwarten.

QVC In Stavoren werd vorig seizoen promotie op een haar na gemist. Dit seizoen is het een stuk lastiger tot nu toe. Een van de redenen is dat de competitie in de breedte een stuk sterker is geworden met SC Franeker, AVC (Sexbierum) en de combinatieclub Bant/ Creil. Het scoren gaat de ploeg van trainer Ype Haytema ook een stuk minder makkelijk af. Wieger Zwaan, vorig seizoen goed voor 24 competitiedoelpunten, maakte er tot nu toe zes en Tjerk van der Pol en Jitse Bron waren beide goed voor vier doelpunten.

Niet alleen muziektalent gt kunnen een kansrekenen. bij Lewinski. en BarryMarco werken met een fijnjong team, waar ze altijkrij d op Ook Bob de 19-jarige met een fi jn team, waar ze altij d op kunnen rekenen.

Ook de 19-jarige Marco maakt sinds een aantal maanden onderdeel uit van het team. Pastiel had Lewinski maakt sindsOf een maanden uit vangeven. het team.

Pastiel had Lewinski benaderd. ze aantal kandidaat Marcoonderdeel een kans wilden En zo gebeurde het. Hij benaderd. ze de kandidaat eenInkans wildenmoest geven.hijEn zowennen. gebeurde het. kon meteenOfaan slag als Marco afwasser. het begin wel Op tijdHij kon meteen aan de slag afwasser.

In het begin wel wennen.

Opintijalle d komen bijvoorbeeld, datals bleek best wel lastig te zijmoest n voorhij Marco.

Bob heeft komen bijvoorbeeld, dat bleek best wel lastig tepositief zijn voor Marco.

BobMarco heeft zij innalle openheid met hem hierover gesproken.

En was verrast over openheid hem hierover gesproken.

En was positief verrastMarco over Marco zijn die reactie.

Hijmet begreep dat dit niet kon en nam het gelij k serieus. is iemand reactie.nodig Hij begreep dathele dit niet kon ke engrenzen. nam het En gelij k serieus.

Marco ishem. iemand die kaders heeft. En duidelij dat geeft Lewinski Samen kaders nodig heeft.

En hele duidelij ke grenzen.

En dat geeft Lewinski hem.

Samen met de jobcoach van Pastiel. met de jobcoach van Pastiel.

Doen wat je wilt Doen zit wat je wiltop zijn plek. Nu hij eenmaal heeft geproefd aan de horeca Marco helemaal

Marco zit helemaal ophet zijnwerk plek. hij dat eenmaal heeft geproefd aanmet de horeca wil hij meer.

Hij vindt zóNu leuk hij binnenkort wil starten een wil hij meer. Hij De vindt het werk zóMarco leuk dat hij binnenkort wil starten met een koksopleiding. collega’s zien groeien.

Hij is enorm veranderd, in koksopleiding. collega’s zien MarcoBob groeien. is het enorm veranderd,met in Marco positieve zin. HijDe kan goed refl ecteren. merktHij dat samenwerken positieve Hij Bob kan goed Bob merkt samenwerken met Marco hem goedzin. doet. wordtrefl er ecteren. zelf geduldiger van.dat Ze het hebben een goede klik.

Ik hem goed doet.

Bob wordt er zelf geduldiger van.

Ze hebben een goede klik. hoef mij niet aan te passen en kan volledig mezelf blijven, geeft Bob aan. We zijIkn hoef mij niet aan te Marco. passenIedereen en kan volledig mezelf ven, geeft wat Bobhij aan. n is ontzettend blij met heeft het rechtblij om te doen wil.We En zij dat ontzettend metbij Marco.

Iedereen heeftvrolij het k recht precies wat blij Marco ons doet, sluit Bob af. om te doen wat hij wil. En dat is precies wat Marco bij ons doet, sluit Bob vrolijk af.

En dát is waar Pastiel het voor doet. De juiste match vinden tussen werkgever En dát is waar Pastiel voor doet.

Dekunnen juiste match vinden tussen werkgever en werknemer.

Waarinhet beiden zichzelf zijn. En van elkaar kunnen leren. en werknemer. Waarin beiden zichzelf kunnen zijn. En van elkaar kunnen leren.

Vertrouwd afscheid nemen Goed afscheid nemen is erg belangrijk.

Het helpt om het verlies van een dierbare een plek te geven. Als gediplomeerd uitvaartverzorger weet ik dat een betekenisvolle manier van afscheid nemen écht helpt bij het rouwproces.

Johan Tolsma, uitvaartverzorger

U I T VA A R T V E R Z O R G I N G

Bolsward M 06 51 99 93 98 E info@uitvaartverzorgingbolsward.nl

uitvaartverzorgingbolsward.nl

OOK VOOR VERHUUR EN ONDERHOUD VAN SKI’S EN SNOWBOARDS

N I N E G A D N O Z E L L A D N E P O E G R E B M E DEC 0 UUR N 13.00 UUR TOT 17.0 OPENINGSTIJDEN VA

wintersportspecialist SPORTHUIS A.P. VAN DER FEER thuis in de wintersport

GRATIS PARKEREN AAN DE ACHTERZIJDE

DIJKSTRAAT 7-11 | 8701 KB BOLSWARD T. 0515 - 57 23 97 | APVDFEER.NL

VAN DE WINKEL

Een stukje zon in uw badkamer tijdens de koude wintermaanden!

De dagen worden korter en de hoeveelheid zonlicht wordt beduidend minder; de herfst- en wintermaanden komen er weer aan. Haal nu een stukje zon in huis met de Feel Good Shower! De Infrarood lampen hebben een weldagdige werking waardoor de spieren ontspannen. De Lage druk UV lampen zorgen voor extra vitamine D en een gezonde tint.

Gezond van binnen en van buiten!

Benieuwd wat een Feel Good Shower voor u kan betekenen? Kom langs in onze showroom voor gratis en vrijblijvend advies!

Het geluk zit in elk detail Baderie Sikma Edisonstraat 15, 8606 JH Sneek - Telefoon: 0515 425 635 - www.sikma.nl

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

35

VAN DE NOTARIS MANTELZORGEN ZONDER JURIDISCHE ZORGEN? Bent u mantelzorger voor een dierbare? Als u niet alleen de zorg voor iemand heeft, maar ook de financiële zaken en administratie regelt, vragen instanties vaak om een juridische basis. Het levenstestament kan daarin voorzien.

Met een levenstestament wordt een vertegenwoordiger aangewezen voor het geval iemand zelf geen beslissingen meer kan of wil nemen. Denk aan beslissingen over administratieve en financiële zaken, maar ook over persoonlijke en medische aangelegenheden. Belangrijk als u mantelzorger bent, want veel instanties willen alleen met u handelen als u juridisch gemachtigd bent. Denk aan de bank of het Centrum voor Indicatiestelling Zorg.

Het is wel belangrijk dat degene die mantelzorg krijgt ‘op tijd’ een levenstestament bij de notaris maakt.

Immers, alleen als iemand nog wilsbekwaam is kan een levenstestament worden gemaakt. Wilsbekwaam wil zeggen dat iemand de impact kan overzien van zijn of haar beslissingen. Als iemand niet meer wilsbekwaam is, moet er bij de rechter ‘bewind’ (en eventueel mentorschap) worden aangevraagd.

Wij kunnen ook bij u thuis langskomen.

De notaris adviseert welke route het beste is om uw wensen vast te leggen. Houdt er wel rekening mee dat de notaris u (ook) in privé wil spreken indien u een levenstestament wil maken.

Mr. Gerard Vellinga De Wit & Dijkstra Netwerk Notarissen www.dewit-dijkstra.nl

De Wit Dijkstra Netwerk Notarissen is aangesloten bij Netwerk Notarissen, een landelijke organisatie van 150 notariskantoren die steeds van elkaar leren en altijd aan de hoogste kwaliteitseisen voldoen.

Meer weten? Bel ons op 0515-41 78 85 of mail naar info@dewit-dijkstra.nl.

Vanzelfsprekend kunt u, zoals u van ons gewend bent, altijd vrijblijvend bij ons binnenlopen aan de Westersingel 30a in Sneek.

SANTA RUN PRIMEUR VOOR BOLSWARD TEKST GERARD VAN LEEUWEN // FOTO'S FOTOGRAFIE JELLY MELLEMA

Zaterdag 14 december vormt de binnenstad van Bolsward het decor voor de allereerste ‘Bolswarder Santarun’. Een initiatiefgroep, bestaande uit vertegenwoordigers van de Bolswarder Activiteiten Commissie (BAC), de Lange Afstandlopers Bolsward (LAB), de plaatselijke afdeling van de Rotary en de vereniging Ondernemend Bolsward, heeft de handen ineen geslagen om dit evenement op poten te zetten. De opbrengst gaat naar de Voedselbank in Bolsward, aldus Martin Wijnia van de organisatie.

De Santa Run is een fenomeen dat elf jaar geleden in ons land werd geïntroduceerd, volgens Martin Wijnia, woordvoerder van de Eerste Bolswarder Santarun.

Wijnia licht toe: “Volgens mij was de eerste in Gorinchem en nu, elf jaar later, zijn er ongeveer 55 edities, verspreid over het hele land. In verreweg de meeste steden zijn de plaatselijke Rotaryafdelingen op enigerlei wijze betrokken bij de organisatie. Toen het hier in Bolsward ter sprake kwam, hoefden we niet zo lang na te denken.

Met onze partners vormen we een mooi team dat elkaar mooi aanvult. De een is verantwoordelijk voor de veiligheid op en rond het parcours, de ander voor sponsoring en ga zo maar door. Het vergunningentraject konden we eind oktober afronden. Alles is nu bevestigd en in kannen en kruiken. Landelijk gezien is het fenomeen dus nog steeds groeiende. Er is zelfs een overkoepelende stichting in het leven geroepen die plaatselijke initiatieven adviseert, ondersteunt en faciliteert.”

WAT IS EEN SANTA RUN? “Een Santa Run is een korte wandel- en hardlooptocht door het centrum van de stad. Je loopt mee in een kerstpak, helemaal in je eigen tempo. De Eerste Bolswarder Santarun is een run van ongeveer 2,5 kilometer door het centrum van Bolsward. Vanaf de start bij de Wijnberg loop je een route die duidelijk aangegeven is.

Het zijn drie rondjes van iets meer dan achthonderd meter. We vonden het leuk

De organisatoren Sjors Ketelaar, Titia Hylkema en Martin Wijnia (vlnr.) hebben er zin in!

en passend dat de deelnemers een aantal keren voorbij komen langs het publiek.

Gezelligheid staat namelijk voorop. Het is beslist geen prestatieloop. Je moet hem gemakkelijk kunnen uitlopen. Desnoods wandelend.”

DEELNAME IN KERSTPAK “Alleen lopers met een kerstpak kunnen meedoen”, benadrukt Wijnia. “Hoe meer lopers, hoe leuker het wordt! En als bonus: op je startnummer kun je leuke prijzen winnen. Je startnummer is je lot! Een kerstpak kun je kopen bij Rotary Bolsward, bij AP van der Feer, de Hema, Etos en Primera.

Een pak voor een volwassene kost vijftien euro; een kinderpak kost tien euro.”

OPWARMING “We beginnen om half twee met een opwarming. De spieren worden vakkundig door Wybertha Brouwer opgewarmd met verschillende oefeningen. Om blessures te voorkomen is dit aan te raden. Ondertussen speelt DJ Sjoerd Vellinga zijn bekende beats waardoor alle lopers worden klaargestoomd voor de start. Het startschot wordt gelost door een bekende Bolswarder, maar wie dat is, dat houden we nog even geheim.”

ABONNEER JE NU!

BELEEF 4x TERSCHELLING VOOR MAAR € 22,50 PER JAAR

Ook leuk om als cadeau te geven!

Ja!

IK NEEM EEN ABONNEMENT OP TERSCHELLING MAGAZINE! 

Naam ............................................................................................................................................................................................................................................................................

Adres

..................................................................................................................................................................................................................................................................

Postcode

......................................................................................................................................................................................................................................................

Woonplaats Telefoon E-mail

............................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................................................

Ik geef het jaarabonnement cadeau en stopt automatisch. Het abonnement is bestemd voor:

Naam

.................................................................................................................................................................................................................

Adres

.................................................................................................................................................................................................................

Postcode Woonplaats

.............................................................................................................................................................................................

.........................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................

Voor een jaarabonnement van 4 nummers betaal ik € 22,50.

Ik machtig Terschelling Magazine het abonnementsgeld automatisch van mijn rekening af te schrijven.

Bankrekeningnummer: Handtekening:

.....................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................

Het abonnement loopt tot wederopzegging, tenzij wij zes weken voor afloop van de abonnementsperiode een schriftelijke opzegging hebben ontvangen.

Cadeau-abonnementen stoppen automatisch na 1 jaar.

Stuur of email deze bon naar: Ying Media BV t.a.v. Terschelling Magazine, Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek | info@yingmedia.nl

Voor meer informatie of vragen kunt u contact opnemen met: Ying Media BV: info@yingmedia.nl of bel 0515-745005

TM-abonnement_adv_TM_2-1.indd 1

17-04-19 07:43

De krant is gewoon leuker!

Uw krantendrukker sinds 1882

ADRES Werktuigenweg 9 8304 AZ Emmeloord

POSTADRES Postbus 1029 8300 BA Emmeloord

T W E

+31 (0) 527 630 200 hoekstrakrantendruk.nl info@hoekstrakrantendruk.nl

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

37

TEKST GERARD VAN LEEUWEN // FOTO’S FOTOGRAFIE JELLY MELLEMA

THERAPEUTISCH BOKSEN IN STELLINGWERF GYM FERWOUDE

“SPREKEN IS ZILVER, BOKSEN IS GOUD” Samen met zijn tien jaar jongere broer Willem bestiert de in Ferwoude geboren en getogen Wiebren Stellingwerf een sportschool in een volledig gerestylde ligboxstal van wat ooit de boerderij was van zijn vader. Wie gewichten, halters, loopbanden en spinningfietsen verwacht, komt echter bedrogen uit.

band of één op één. We hebben voor de jongere doelgroep bijvoorbeeld een anti-pest programma ontwikkeld. En er komen mensen vanuit het bedrijfsleven die bijvoorbeeld met burn-out verschijnselen kampen. Weer anderen volgen een weerbaarheidstraject, zoals medewerkers van het UWV en hulpverleners uit de zorgsector die te maken hebben of hebben gehad met fysieke bedreigingen van patiënten. Ook huisartsen verwijzen mensen door naar onze gym. Hetzelfde geldt voor de gemeente SWF en KIEN die in de jeugdzorg worden geconfronteerd met jongeren die baat hebben bij onze aanpak.”

Stellingwerf Gym is min of meer per ongeluk ontstaan vanuit de liefde voor de bokssport, volgens Wiebren Stellingwerf. “Ik bokste al een tijdje als echte amateur”, vertelt hij.

“Trainen, maar geen wedstrijden.

Op een gegeven moment waren hier in deze omgeving zo’n vijfentwintig mensen die het liefst wat dichter bij huis wilden sporten. Dat vormde ongeveer vier, vijf jaar geleden de basis. Van daaruit is het balletje gaan rollen. Van tevoren hadden we geen idee hoe het zich zou ontwikkelen.”

WEERBAARHEID VERGROTEN

GZ-PSYCHOLOOG “Ik ben GZ-psycholoog en heb onder andere gewerkt in een TBS- instelling. Hier in Ferwoude heb ik mijn in de praktijk opgebouwde kennis kunnen combineren met mijn favoriete sport. Ik geef hier les en gebruik de sport als therapie. Training en coaching als pakket. De resultaten zijn erg goed. We hanteren hier de stelregel ‘Spreken is zilver, boksen is goud’.

Omdat ik de geestelijke gezondheidszorg als hulpverlener ‘van binnenuit’ ken, weet ik al jaren wat sport kan doen in therapeutische zin. Ik zie fysiek en geest als onlosmakelijk met elkaar verbonden.

Ik zie hier mensen in no time ten positieve veranderen. Mensen die met weinig zelfvertrouwen, en met de schouders naar beneden, binnen komen, kunnen soms binnen enkele trainingen een enorme boost krijgen. Een lichaam liegt nooit en geeft perfect weer hoe je mentaal in elkaar steekt. In de bokssport kun je jezelf nooit verschuilen en treedt je buiten je comfortzone. Soms kun je met het aanreiken van iets, wat ogenschijnlijk een heel klein detail lijkt, mensen aanleren door middel van een kleine aanpassing wél iets te bewerkstelligen. Inderdaad, een soort metafoor voor de dagelijkse problemen die je kunt tegenkomen.”

DOELGROEPEN “De mensen die hier sporten zijn

“DE MENSEN DIE HIER SPORTEN ZIJN QUA AFKOMST ZEER DIVERS.”

qua afkomst zeer divers. We hebben nu zo’n 250 mensen die vooral uit de regio afkomstig zijn, maar ook van ver achter Sneek. Een enkeling komt zelfs vanaf de andere kant van de Afsluitdijk. Ons pakket levert maatwerk, en dat kan in groepsver-

“Als GZ-psycholoog kan ik echt van meerwaarde zijn. Sommige clienten hebben een zachte hand nodig en die wordt hen vanuit de reguliere psychologie breed aangereikt. Sommigen hebben soms letterlijk een ‘schop onder de kont’ nodig. Boksen en kickboksen kan erg louterend werken. Je kunt het soms vergelijken met de veel toegepaste EMDR-behandelingswijze die wordt toegepast bij het verwerken van traumatische gebeurtenissen uit het - soms verre verleden. Daar gebeurt het bijvoorbeeld met een lichtje dat van links naar rechts gaat. Hier gaat het met een linkse stoot, een rechtse stoot en ga zo maar door. Dat alles om de mentale en fysieke weerbaarheid te vergroten.”

BEWAKEN VAN KWALITEIT Zoals gezegd waren Wiebren en Willem, die zich met name toelegt op de sportieve kant van de zaak, verrast door het succes van hun aanpak en de relatief grote toestroom van leden. Wiebren Stellingwerf: “We zijn nu coaches aan het opleiden om onze aanpak verder uit te breiden.

Dat zijn voor het overgrote deel hulpverleners die al in de sector werkzaam zijn. Wat wel een voorwaarde is, is dat men affiniteit met de sport heeft. Er zitten natuurlijk grenzen aan het groeitempo. Het bewaken van de kwaliteit staat met afstand op de eerste plaats. Daaraan doen we geen concessies. Momenteel leggen we eveneens accenten op de verandering van leefstijl. Een hot item in de media en bij zorgverzekeraars. Wij trekken het zo breed mogelijk met als rode draad het vinden van een persoonlijke balans en het vinden van een flow.

Voor het bedrijfsleven is dat het zoeken van een balans tussen uitersten.

Enerzijds een bore-out en aan de andere kant de veel voorkomende burn-out. Een evenwicht tussen onderpresteren en verveling en anderzijds stress en overwerkt zijn.

Iets wat heel herkenbaar is voor veel mensen.”

38 1

NUMMER 12 • 2019 12

13

6

10

11

5

9

4

8

3

7

2

25

26

20

24

15

19

23

18

22

17

21

16

9

9

14

19

17

8

14

11

8 14

6

8

15

17

24

17

15

22

15

22

11

17

6

12

10

15

19

12

6

14

22

8

17

6

18

14

6

7

17

7

6

22

6

17

bolsward-ijsselmeerkust

6

17

10

10

19

17 8

2

22

22 9

15

8

10

17

7

1

14

2

17 10

2

14

4

17

14

26

18

22

4

18

9

8

7

17

14

20

7

15

PUZZELPAGINA NR 12

14 14

5

8 11

22

17

7

5

17

11

W

15

22

10

2

17

14

11

17

15

4 14

17

7

7

H

22

18

18

5

17

6

D C

22

18 4

17

Puzzel en win! Iedere maand zijn er leuke prijsjes te winnen door uw oplossing via de email of met traditionele post op te sturen. U kunt dit sturen naar: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 12-2019 - tot uiterlijk 20 december 2019. Wij wensen u veel puzzel plezier!

14 17

19

Probeer ijke letters. staan voor gel .

Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het

bergschaap

deel v.e. schip

raamwerk

groothartigheid

onthaal

bevelen

2

slaag

hoofd v.e. moskee

pl. in Duitsland

lijfspreuk

studenteneetzaal

geneesmiddel

10

persoon

riv. in Schotland

rondhout

4

ridder

plant tijdvak

jaargetijde

staat

7

14

15

16

17

18

19

20

18

26

23

10

10

15

26 26

19 historie

19

9

17

9 26

6

21

lege ruimte

9

Europese hoofdstad

11

grond met ijzer sterrenbeeld

bijwoord verlies plant

deel v.e. toneelstuk

besef

11

1

scandium (afk.)

2

21

18

20

22

12

26

2

15

9

10

11

12

13

21

22

23

24

25

26

4

10

13

10

1

11

A

17

9

21

16

15

22

T

1

11

6

20

26 24

10

24

26

26 19

1

desondanks

bid (Latijn)

15 10

10 24

2

15

15

19

15

17

11 19

17

9

10

1

11

4 21

11

26 19

26

1

26

26

Spaanse uitroep selenium (afk.) boekhoudterm soort gedicht

C

8

26 10

22

1

18

spinsel

riv. in Rusland

volzin

14

15 14

17

aanwijzend vnw.

wiel

22

1

2 22

19

15

26 22

23

8

22

26

21

15

22

1

21

26

17 19

19

26 2

2 11

10

8 18

10 20

11

26 26

19

15

graan klokjesbloem

Gelijke cijfers staan voor gelijke letters. Probeer het gekleurde woord te vinden.

venijn ijshut

een zekere

boom

eenjarig dier

voordat

deel v.

Sumatra

pannenkoekje

bedrijfsleider

vogelverblijf

zangnoot

en dergelijke

aardig

pl. in Frankrijk sportterm

5

inwonend

schavuit

6

21

land in Azië

scharnier

3

5

11

op die manier

van dezelfde soort

4

9

godin v.d. jacht

6

3

N

7

paardenkracht

2

kijkkast

judograad

buikvaas

1

nageslacht

doopakte

plant

13

projectiel

stannum (afk.)

muziekinstrument

12

riv. in Italië

8

PUZZEL & WIN D I N E R B O N € 2 5,-

omslag

pendelaar

© www.puzzelpro.nl 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Winnaars puzzel grootbolsward-ijsselmeerkust 11 Minke de Boer - de Jong uit Schettens heeft de waardebon t.w.v. € 25.00 gewonnen, aangeboden en te besteden bij de Walrus te Sneek OPLOSSING EDITIE 11: Wasmachine en ochtendhumeur.

COLOFON De GrootBolsward-IJsselmeerkust krant is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De GrootBolswardIJsselmeerkust krant wordt huisaan-huis verspreid in Bolsward en alle dorpen en steden langs de IJsselmeerkust in een straal van ca.

10 km.

Oplage: 22.000 exemplaren.

bolsward-ijsselmeerkust

13

STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 12 VÓÓR 20 december 2019 PER EMAIL NAAR: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl OF NAAR: Grootbolsward-ijsselmeerkust krant, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK

UITGEVER

EINDREDACTIE

FOTOGRAFIE

Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl

Henk de Vries

Jelly Mellema fotografie, Laura Keizer Fotografie, Nicky Bosma, Orange Pictures, Henk van der Veer en Wim Walda.

REDACTIE

info@grootbolsward -ijsselmeerkust.nl

Henk van der Veer, Eelke Lok, Joeri van Leeuwen, Gerard van Leeuwen, Wim Walda, Wendy Noordzij, Piebe Piebenga, Kirsten van Loon en Lourens La Roi.

BLADMANAGEMENT

VORMGEVING

Nicky Bosma en Marianne Bouwman

Frans van Dam (Quod Media)

REDACTIETIPS?

VERKOOP Mieke Alferink, Meine de Vlugt, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok

DRUK Hoekstra Krantendruk, Emmeloord

VERSPREIDING FRL Verspreidingen, Leeuwarden Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

De 100% elektrische e-Golf nog dit jaar tegen een bijtelling van slechts 4% of stap 2020 in voor €299 Private Lease per maand

De 100% elektrische e-Golf is vertrouwd en vernieuwend tegelijk. Met een actieradius van 230 kilometer brengt deze volledig elektrische Golf je verder dan ooit. Rijd nog dit jaar nog een eGolf tegen een bijtelling van 4% en kies uit onze ruime voorraad. Of stap 2020 in en ga voor Private Lease voor slechts €299* per maand.

Bij Van den Brug in Sneek vertellen je graag meer over de mogelijkheden.

Bezoek vandenbrug.nl of kom dit jaar nog langs in de showroom in Sneek.

BIJ: NATUURLIJK

* De full operational lease wordt onder het Keurmerk Private Lease aangeboden door Volkswagen Financial Services en de vanaf-prijs is inclusief BTW o.b.v.

48 maanden, 10.000 km per jaar, €500 eigen risico. Brandstof is niet inbegrepen. Vaste opzegvergoeding is 40% van de resterende leasetermijnen.

Toetsing en registratie bij BKR te Tiel. Drukfouten voorbehouden. Afbeelding kan meeruitvoeringen bevatten.

Van den Brug Sneek Kleermakersstraat 6, 8601 WG Sneek T 0515 - 42 52 52

vandenbrug.nl/volkswagen

Je vindt Van den Brug ook in Heerenveen, Drachten, Buitenpost en Franeker.

Centrum Witmarsum 1-1._RE.pdf

1

02-12-2019

15:51

Het grootste assortiment superverse vind je in Witmarsum

Kerstbomen

Gratis verpakt

Kerstshow

Bezoek onze en spot het magische

Noorderlicht!

NIEUW > HIGH TEA Kom ook genieten van een heerlijke huisgemaakte High Tea. Geniet van lekkers geserveerd op mooi nostalgisch servies en een proeverij van bijpassende thee. € 17,50 p.p.

Reserveren kan op onze website!

25% Korting

25% korting op alle Everlands kunstkerstbomen 25% korting op alle losse kerstballen

AGENDA Koopzondagen

8 december // 15 december

Palingroker Freerk Visserman 7 & 8 december // 14 & 15 december

Wandelende kerstboom 7 december

Spijkerslaan voor de mannen 7 & 8 december // 14 & 15 december

It Fliet 3 • Witmarsum • www.groencentrumwitmarsum.nl