MAANDBLAD
03-2022
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
4e JAARGANG • NR. 37
Kijk op
zorg en
zorg
welzijn in
de regio
FOTO: JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE
BRUNO RUMMLER UIT WARNS
MET BIJLAG E
“ZÍÉ ELKAAR! AANDACHT KAN HELEND ZIJN” Núhoe wij u Benieuwd dezeGROTE dagen kunnen adviseren?
OPRUIMING!
Bel ons op: 0515-575580 of 06 57 57 95 94 Kom langs voor de mooiste aanbiedingen! Of mail naar:info@smukslaapcomfort.nl
‘Sliepe ‘Sliepe is ús ús is wurk!’ wurk!’
2
NUMMER 03 • 2022
GEUR In mijn jonge jeugd kon ik tijden voor de etalage staan van Het Vulpenhuis en Nooitgedagt. Kijken naar de kleurdozen van Caran d’Ache. Ik kon er geen genoeg van krijgen. De eerste schooldag was een feest. Elk jaar weer. Niet dat ik zo graag naar school ging, maar wél de eerste dag. Want dan hadden we nieuw Wasco-krijt. De geur van die krijtjes, ik kan het nog zó voor me halen. Wat een feest was dat. Dat ruiken ging nog beter als je ze ging gebruiken. De keerzijde was dan weer dat ik het juist zo mooi vond als ze onberispelijk en keurig op kleur zaten opgeruimd in het doosje. Zonde om aan te raken. Geur, ik heb er wat mee. Vooral ook die van papier. Een boekwinkel binnenstappen gaat altijd gepaard met snuiven. In Maastricht hebben ze een kerk verbouwd tot boekwinkel met achterin een koffiehoek met werkelijk heerlijke koffie. U begrijpt het, dubbel plezier. Terug naar papier, misschien wel een beetje met weemoed, al wil ik op deze plaats niet te sentimenteel worden en de oude man uithangen. Op zaterdagmorgen de kranten uit de brievenbus halen. Beiden eentje, tegenover elkaar aan de eetkamertafel met de krant open. Espressootje er naast, kleine versnapering er bij, muziekje op de achtergrond; de ultieme eerste dag van het weekend. Dat was vroeger. We zijn meegegaan met de tijd. Tegenwoordig hebben we zo’n koud en vooral geurloos ding op een standaard voor onze neus. En lezen we in de krant – eigenlijk - het nieuws van een dag oud. Digitaal, zoals zo veel. ‘Bad news travels fast’, eens een gevleugelde uitspraak, is achterhaald. Alle nieuws gaat snel. Dat is trouwens ook de reden dat er niet of nauwelijks meer alcoholcontroles zijn, maar dat terzijde. Titels als Viva, het overbekende vrouwenblad, Yes, Aktueel, Vogue en Glamour bestaan al lang niet meer. Gelukkig is er de krant waarin u nu zit te lezen. Doe mij een lol en snuffel even aan het papier. En ruik zo ook even aan uw tablet. Snappie?
Veel leesplezier!
Richard de Jonge,
UNIEK OPENLUCHTTHEATER ‘DE TROCHKNALLER’ OP AUTOCROSSBAAN MAKKUM MAKKUM - In juni 2022 zal voor de dertigste keer de Makkumer autocross verreden worden. In de aanloop naar dit derde lustrum, dat oorspronkelijk in 2020 zou plaatsvinden, ontstond het idee van een openluchtspektakel op de crossbaan. Koppen werden bij elkaar gestoken, ideeën werden uitgewerkt en alles kreeg steeds meer vorm. De passie en bevlogenheid van de coureurs en het wereldje er omheen in beeld brengen, dat moest het worden. Het idee: de cross van dertig jaar geleden tot nu. Peter Sijbenga is de schrijver van de Friestalige openluchttheatervoorstelling, die de titel ‘De Trochknaller’ draagt. Sijbenga heeft in samenwerking met Autocross Club Mak-
kum vele gesprekken gevoerd met coureurs van toen en nu uit Makkum, Hallum en zelfs uit Noord-Holland, waarvandaan veel coureurs naar Friesland kwamen en nog komen om mee te dingen naar de trofeeën. Daaruit heeft Sijbenga de inspiratie gehaald om het script voor dit bijzondere theaterstuk te schrijven.
SUCCESVOLLE VOORVERKOOP AAIPOP FESTIVAL NIJLAND - Na twee online edities kan de organisatie van het Aaipop festival haar geluk niet op. Het land gaat weer open en dat betekent dat Stichting Aaipop dit jaar op paasmaandag 18 april vijftien Friese bands kan ontvangen in Nijland. De online kaartverkoop via de website www.aaipop.frl is inmiddels gestart. Fysieke kaartverkoop is niet mogelijk, ook niet op paasmaandag zelf. Voor alle bezoekers en de echte verzamelaar worden de bekende buttons met het jaarlijkse logo op een ander moment beschikbaar gesteld. Hoe deze ‘blikjes’ worden verspreid wordt later door Stichting Aaipop bekend gemaakt. Omdat de editie in 2020 niet door kon gaan, is in overleg met de artiesten besloten het optreden te verschuiven naar het moment dat het kabinet de coronamaatregelen los zou laten. Dat moment is dit jaar aangebroken.
redacteur GrootBolswardIJsselmeerkust.
De line up is vrijwel identiek aan de programmering van twee jaar geleden. Paasmaandag vanaf twee uur worden onder andere de volgende bands verwacht: Sjoerd ensa, Vocal Roses, Trijexnix, Farsk!, Weima & Van der Werf, NNB, Jitiizer en Sebeare. De optredens vinden plaats op podia in het Rockhok, de Tongertinte en Teneftertine in Nijland.
TSJILLEN IN DE SLOEP OP 3 JUNI
BOLSWARD - Op vrijdag 3 juni vormen de grachten in Bolsward weer het podium voor ‘Tsjillen in de Sloep’. De sloepentocht kon twee jaar op rij niet doorgaan wegens corona, maar kan dit jaar weer als vanouds worden georganiseerd.
Hét maandblad met verhalen uit jouw regio! EERSTVOLGENDE UITGAVE: DONDERDAG 4 APRIL 2022 KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP: WWW.GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
VOLG ONS OOK OP SOCIAL MEDIA!
“Tijdens de sloepentocht kunnen deelnemers vanaf het water en de kant genieten van muzikale en theatrale acts op de wal. De tocht begint om 21:00 uur vanaf het Kruiswater en wordt zoals gebruikelijk op dezelfde plek afgesloten met een slotact. Tsjillen in de Sloep staat traditiegetrouw gepland op de vrijdagavond voorafgaande aan de Fietselfstedentocht in het pinksterweekend. Kijk voor meer informatie over deze sloepentocht op www.tsjilleninbolsward.nl.
bolsward-ijsselmeerkust POIESZ ZEGELS PLAKKEN VOOR TEAM WYBE KOUDUM - In het pinksterweekend (van 2 tot 4 juni) fietst Team Wybe met een speciale waterfiets de Elfstedentocht. Twee van de fietsers die op de negenpersoonswaterfiets plaats zullen nemen zijn de Koudumers Johannes en Sylvia Wielinga. Team Wybe gaat deze uitdaging aan om geld in te zamelen voor het KWF. Johannes en Sylvia hebben nog een extra actie bedacht om dit initiatief te steunen: Poieszzegels inleveren. Voor dit doel staat er een doos op de servicebalie van de Koudumer Poiesz supermarkt waar Poieszzegels en -spaarkaarten gedeponeerd kunnen worden. Ook mogen zegels of volgeplakte kaarten bij Sylvia Wielinga (Onderweg 60, Koudum) door de brievenbus gegooid worden. Ze komt zegels of spaarkaarten ook met liefde ophalen (even een telefoontje naar 06-30504379).
NIELS BOOT NIEUWE HOOFDTRAINER QVC STAVOREN - Het bestuur van vv QVC in Stavoren heeft een akkoord bereikt met Niels Boot uit Sneek om volgend seizoen als hoofdtrainer aan de slag te gaan bij de voetbalvereniging. Niels Boot (34) is geen onbekende bij QVC. In zijn jongste jaren heeft hij veel tijd doorgebracht bij de vereniging, toen zijn vader Loet Boot in zijn eerste termijn vijf jaar de hoofdtrainer was bij de Quick-Valken-Combinatie. De afgelopen jaren was Boot twee seizoenen werkzaam bij SF Deinum. Beide seizoenen werd er een periodetitel gepakt maar promotie via de nacompetitie bleef echter uit.
NICO DIJKSHOORN IN KLAMEARE WORKUM
hij door het land.
WORKUM - Op donderdag 10 maart komt schrijver, dichter, columnist en muzikant Nico Dijkshoorn naar De Klameare in Workum. Dijkshoorn was jarenlang huisdichter bij De Wereld Draait Door en staat bekend om zijn eigenzinnigheid en ironie. Nu tourt
Nico Dijkhoorn weet zijn publiek aan te spreken met bijzondere inzichten en verrassende invalshoeken. Deze avond wordt georganiseerd door Bibliotheken Mar & Fean, De Klameare en NUT Workum. Toegangskaartezijn te bestellen via www.nutworkum.nl.
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
3
SAMENWERKINGSOVEREENKOMST VOOR ZWEMBAD VITALOO IN BOLSWARD BOLSWARD - Op 18 februari ondertekenden gemeente Súdwest-Fryslân en Tineke de Rijke namens Stichting Ons Zwembad de samenwerkingsovereenkomst voor zwembad Vitaloo. Met deze overeenkomst gaat een nieuwe periode in voor het zwembad in Bolsward. De komende vier jaar streven de stichting en de gemeente samen naar een duurzame exploitatie van het zwembad. Van de voormalig exploitant, Optisport, is al afscheid genomen. Wethouder Bauke Dam: “In goed overleg met Optisport is de samenwerking afgerond. We zijn hen dankbaar voor al het werk in de afgelopen jaren. Er is een uitstekende overdracht gedaan, zodat wij nu zelf de exploitatie van het zwembad op ons kunnen nemen. Samen met het personeel dat overgenomen is. Daar zijn we blij mee.”
UNIEKE PORTRETTEN FRIES REGIMENT IN MUSEUM ‘DE TIID’
WERELDWINKEL BOLSWARD STEMPELPOST ODULPHUSPAD BOLSWARD - De Wereldwinkel Bolsward is nu ook, naast Cultuurhistorisch Centrum ‘De Tiid’ en Hotel de Wijnberg, stempelpost voor het Sint Odulphuspad geworden. Wandelaars die beginnen en eindigen in Bolsward kunnen hier de laatste stempel van het Odulphuspad halen. Ook kun je er een badge van het Sint Odulphuspad aanschaffen als je begint aan het eerste traject. Met de badge laten wandelaars zien dat ze het Odulphuspad wandelen.
BOLSWARD – In Museum De Tiid, huis van verhalen, onderdeel van het Cultuur Historisch Centrum ‘De Tiid’ in Bolsward, is een zeer bijzondere serie van achttien portretten te bewonderen. Op de portretten staan alle officieren afgebeeld die tijdens de Tachtigjarige Oorlog in één van de Friese regimenten tegen de Spanjaarden vochten. In de loop der eeuwen is de hele serie in handen gekomen van de Friese bestuurder en verzamelaar Hobbe Baerdt van Sminia (1797-1858). Na zijn dood werd de serie opgedeeld en verspreidde zich over heel Nederland. Door intensief speurwerk van de gastcuratoren André Buwalda en Jeroen Punt zijn alle portretten voor het eerst in 150 jaar weer samen te zien. In juni verhuist de tentoonstelling naar Museum Nienoord in Leek.
Veel van de wandelaars zijn ‘bewuste mensen’ en dit past goed bij de uitgangspunten van de Wereldwinkel. Zo heeft de Wereldwinkel voor de wandelaars heerlijke ‘Fair Trade’ producten voor onderweg. Op deze wijze kunnen wandelaars ook de Wereldwinkel Bolsward steunen. “Ik verwacht dat het veel gezelligheid van wandelaars zal brengen bij de Wereldwinkel”, aldus Harold Visser, initiatiefnemer van het wandelproject. De Wereldwinkel bevindt zich pal naast de Broerekerk.
POLLEPLEATS WESTHEM POPULAIRE TROUWLOCATIE
WESTHEM - Het landelijk platform Toptrouwlocaties.nl heeft De Pollepleats in Westhem benoemd tot tweede populairste trouwlocatie van Friesland. De Pollepleats ontving, op Tsjerke Terherne na, de meeste aanvragen van toekomstige bruidsparen. Volgens het landelijke platform wordt de derde plek in de provincie ingenomen door Paleis Stadhouderlijk Hof. Het is het elfde jaar op rij dat Toptrouwlocaties.nl de populairste locaties van ons land bekend maakt. De organisatie is één van de grootste trouwplatformen van Nederland, waar één op de drie bruidsparen hun trouwlocatie vindt. Ook organiseert Toptrouwlocaties jaarlijks vijf keer de bekende Open Toptrouwlocatie Route, de landelijke open dag voor
trouwlocaties. De Pollepleats is te huur voor gezelschappen die willen feesten of vergaderen op een schitterende privéplek midden in de natuur. Er kunnen zestig gasten blijven logeren en er is een luxe privé wellness en een vrijstaande suite aanwezig. Voor iedereen die nieuwsgierig is geworden: op 10 april is er open dag van 11:00-16:00 uur.
NIEUWE PAKKETWAND BIJ WINKELCENTRUM ‘DE BEURS’ BOLSWARD - Pakketdienst De Buren heeft een nieuwe onbemande pakketwand geplaatst in winkelcentrum ‘De Beurs’ aan de Appelmarkt 10 in Bolsward. Naast het brengen van een bezoekje aan een van de vele winkels in ‘De Beurs’ is het vanaf nu ook mogelijk om elk moment van de dag je pakket af te halen, te verzenden of te retourneren dankzij een pakketkluis van De Buren. In tien jaar tijd heeft deze organisatie een open netwerk van drieduizend onbemande pakketwanden ontwikkeld in Nederland. De pakketpunten werken met de nieuwste technieken en innovaties.
OPEN DAG t respec
p a h c rs a a n eige
ing d n i verb
De basisscholen van Palludara staan voor christelijk en kwalita�ef hoogwaardig onderwijs. Elke school hee� zijn eigen signatuur. Samen leggen we het accent op eigenaarschap, verbinding, respect en talentontwikkeling. Maak kennis met één van onze kleurrijke scholen op
WOENSDAG 23 MAART Graag ontmoeten wij u persoonlijk op een van onze scholen. Voor de aanvangstijden verwijzen we u graag naar onze schoolwebsites. Wilt u liever een ontmoeting op een ander tijdstip, neem dan gerust contact op. Ga naar www.palludara.nl of rechtstreeks naar één van de schoolwebsites voor verdere informatie.
Bolsward: De Bron, Heeg: It Wrâldfinster, Hommerts: Van Haersma Buma School, Nijland: De Earste Trimen, Oppenhuizen: It Harspit, Oudega swf: Klaver Fjouwer, Scharnegoutum: Op ‘e Hichte, Sibrandabuorren: Mienskipsskoalle De Legeaën, Sneek: Simon Havingaschool, IKC Johannes Post, IKC Juliana, Koningin Wilhelminaschool, De Vuurvlinder, Perspec�ef 10-14, Woudsend: Meester v.d. Brugschool, IJlst: De Twine.
Met een open blik kijk je verder!
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
BRUNO RUMMLER UIT WARNS
“ZÍÉ ELKAAR! AANDACHT KAN HELEND ZIJN”
5
Veel mensen kennen hem als ‘Troubadour Bruno’ en winnaar van ‘Liet’ 2014 en 2018. Zijn teksten maken duidelijk, dat hij veel nadenkt over hoe de wereld eruitziet. Bruno vindt dat systemen zoals opvoeding, onderwijs en de overheid mensen beperken in hun vrijheid en mogelijkheid om eigen beslissingen en keuzes te maken. Bruno spreekt uit ervaring, hij maakte het nodige mee in zijn leven. Toch blijft hij kijken naar zijn cirkel van invloed: wat kan ik wèl doen. Hij zoekt continu de verbinding vanuit de overtuiging dat aandacht en liefde helend zijn. Wij togen naar Warns voor een ontmoeting met Bruno Rummler. “Troubadour? Eigenlijk ben ik gewoon een vergevingsgezinde, knuffelende verhalenverteller met gitaar en is het gewoon Bruno.” >> TEKST RIEMIE VAN DIJK FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE
bolsward-ijsselmeerkust
6
BRUNO RUMMLER
“VAN ALLES DAT AAN TERMEN BESCHIKBAAR IS, IS TROUBADOUR VAN OUDSHER DE MOOISTE TITEL”
H Het Friese muziekevenement ‘Liet’, is een songfestival met louter originele Friestalige composities of met liedjes, gezongen in één van de in Fryslân gesproken streektalen. Dit Friestalige songfestival wordt sinds 1991 jaarlijks georganiseerd. Bruno Rummler uit Warns won de edities van 2014 en 2018.
MYN DREAM
Bruno: “In 2013 heb ik voor het eerst meegedaan aan Liet met het nummer ‘Myn Dream’, een lied over het leven zien vanuit een droom: vanaf het moment dat je geboren wordt, hoe het leven ontstaat en hoe je het leven verlaat. Het ter wereld komen kent in onze herinnering een pijnloze start. Pas tijdens en na de puberale fase kun je tot volle potentieel komen als je ruimte weet te bieden aan de pijn die je onderweg hebt opgedaan, je is aangedaan of die het je heeft gekost om zover te komen. Uiteindelijk hopen we als door een droom de wereld zonder pijn weer te verlaten.” Een jaar later wordt Bruno winnaar van Liet 2014 met het lied ‘Beppe’, een lied dat gaat over alzheimer. In dit lied komt de vraag terug, hoe het met ons zal eindigen. Maar het gaat ook over de machteloosheid die je voelt als je voor de zoveelste keer de vraag gesteld wordt: ‘Waar ken ik jou van?’ Het uitbrengen van dit nummer heeft - naast dat het
bij Bruno veel pijn heeft veroorzaakt mensen geraakt vanwege de herkenning. Vier jaar later, in 2018, staat Bruno op de planken met twee verschillende bands. Met rockband Days to Imagine brengt hij het lied ‘Heechspanning’. Dat er onder hoge druk geen significante beslissingen gemaakt kunnen worden, is de boodschap van dit protestlied. Het resoneert prettig bij de luisteraars op de frequentie fan Omrop Fryslân. Totaal onverwacht wint Bruno met zijn band Stonecrobs deze editie van ‘Liet’ met het lied ‘Yn Frijheid Kinsto Libje’. Wederom een tekst met een boodschap die mensen weet te treffen.
DELEN IS HET NIEUWE BEZIT Bruno laat zijn stem graag horen over hoe hij in het leven staat. Of het nu zingend is als troubadour of op een andere wijze. Bruno: “Ik denk veel na over hoe de wereld eruitziet. Hoe kan het dat er in Nederland een miljoen kinderen niet genoeg te eten krijgen en tegelijk het beeld gecreëerd wordt dat wij geen honger hebben? Ons idee van welvaart is schijn.” Volgens Bruno heeft dit te maken met hoe we omgaan met de beschikbare bronnen. In onze maatschappij denken we teveel in ‘of het één of het ander’,
waarbij we vergeten dat we allemaal onderdeel zijn van een groter geheel. “Noem het energie, noem het kracht. Wat er is, is van ons allemaal.” Bruno is ervan overtuigd dat als we erop vertrouwen dat alles wat er is verdeeld wordt, niemand zich tekort gedaan hoeft te voelen. “Als ik jou iets geef, komt het enig moment ook weer terug. Ofwel, alles is van ons in plaats van alles is van mij. Deze wijze van handelen zal op verschillende gebieden minder pijn veroorzaken. Er geldt eigenlijk maar één regel: alles mag, zolang eigen belang niets en niemand anders schade berokkent. Dat maakt andere regels nagenoeg overbodig, toch?” Een vriend van Bruno benoemt dit als ‘delen is het nieuwe bezit’.
MACHTELOOS GEVOEL Wat pijn en ander leed betreft, heeft Bruno het nodige in zijn leven meegemaakt. Dat het ons moeilijk wordt gemaakt om autonoom te kunnen handelen, is een terugkerend onderwerp waarbij Bruno voorbeelden te over weet te noemen vanuit opvoeding, onderwijs, overheid en de macht van grote bedrijven. Uit eigen ervaring en als lid van sportverenigingen vertelt hij over situaties op school; hoe hij hier gepest werd en hoe
hij het hoofd boven water moest zien te houden. Muziek speelde hier een heel belangrijke rol bij. Ook vertelt Bruno hoe hij als zzp’er een jaar in loondienst is gaan werken, waarna hij met een dubbel gevoel in de WW belandde. Via het UWV kreeg hij de opdracht zijn uren door te geven, op een manier die nauwelijks te bevatten is. “Als bezige bij mocht ik niet meer dan zes uur per maand werken. Vanuit welke gedachte is dit opgezet? Je machteloos voelen, omdat we afhankelijk zijn van systemen. Ik word hier niet gelukkig van, het geeft een gevoel van niet gezien worden. Dat ik hierin niet de enige ben wordt wel duidelijk als je naar de jaarcijfers van het UWV kijkt en dit combineert met de cijfers van het welzijn en de drukte van de 113-lijn.”
NUMMER 03 • 2022
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
7
BIJDRAGEN DAAR WAAR MOGELIJK Om alle moeilijkheden het hoofd te kunnen bieden zoeken mensen manieren om hun leed te verzachten of uit de weg te gaan. Dit is ook Bruno niet vreemd, al kwamen hier geen middelen als alcohol of drugs aan te pas. “Meer aandacht voor elkaar, elkaar ook daadwerkelijk zíén, liefde voelen en geven zou de samenleving een stuk aantrekkelijker maken. Zíé elkaar! Aandacht kan helend zijn”, meent Bruno. “Waar ik bij kan dragen om taboes te doorbreken, zal ik het niet nalaten.” Bruno probeert op meer terreinen zijn woorden om te zetten in liedjes en in daden. “Zo heb ik het liedje ‘Snap wat je doorstuurt’ geschreven voor een gelijknamige campagne, bedoeld om voor meer bewustzijn te zorgen bij jongeren en de doelgroep LVB. In dit geval behelst de tekst van het liedje dat er voor sexting wederzijds vertrouwen en respect nodig is, om te voorkomen dat het tot nare gevolgen kan leiden.” Ook is hij mede-oprichter van een broodfonds, neemt hij deel aan het dorpsbelang, en is hij bezig een nieuwe school op te richten: een ‘leerplak’ waar ieder kind zichzelf kan zijn en zich kan uitspreken.
TROUBADOUR BRUNO Bruno wordt een troubadour genoemd. “Van alles dat aan termen beschikbaar is, is troubadour van oudsher de mooiste titel. Toch was de troubadour vaak ook de boodschapper van treurig nieuws en in dienst van de adel.” De rol als boodschapper blijft overeind, maar Troubadour Bruno brengt zijn boodschap met liefde uit eigen initiatief ter inspiratie voor een ‘heelzame samenleving’. Een rol als troubadour is ook voor hem weggelegd tijdens de ‘Karavaan van de Vriendschap’. Reizend door Friesland zorgt deze karavaan voor het verblijden van mensen. Door aandacht te hebben voor mensen die een moeilijke tijd doormaken, door hen een hart onder de riem te steken, door vriendschap te zaaien.
“WAAR IK BIJ KAN DRAGEN OM TABOES TE DOORBREKEN, ZAL IK HET NIET NALATEN” LEAVER DEA ALS SLAEF Sinds de middelbare school loopt Bruno rond met suïcidale gedachten. Erover praten deed hij niet, bang om nog meer veroordeeld te worden. “Schaamte en er niet over durven spreken, ook uit angst voor nóg meer problemen, is wat het zo moeilijk maakt. We leven in een wereld vol taboes.” Onlangs werd hem de toegang tot deelname aan een praatgroep geweigerd, omdat er nieuwe maatregelen in waren gegaan. “Wat is belangrijker? Het feit dat ik me hier nu meld en met lotgenoten in gesprek wil of de
aanscherping van opgelegde maatregelen die wekelijks veranderen?” Bruno keerde onverrichter zake huiswaarts, maar wel met het gevoel de juiste keuze te hebben gemaakt. Hiermee refereert hij aan de stichting ‘De Slach by Warns’ waaraan hij als bestuurslid is verbonden. Op de imposante kei ter nagedachtenis aan die slag staat de spreuk ‘Leaver dea as slaef’, een spreuk die voor Bruno meer inhoudt dan alleen de woorden. Binnen de visie van de stichting maakt Bruno zich hard voor het behoud van de Friese taal en cultuur.
Elke eerste vrijdag van de maand trekt de vriendschapskaravaan van gemeente naar gemeente. Hierbij ziet Bruno het als zijn taak om in zijn rol als troubadour te blijven verkondigen dat mensen vooral zichzelf moeten kunnen zijn. Dat liefde helend kan zijn als we aandacht blijven houden voor elkaar, door met elkaar te blijven praten en verbindingen aan te blijven gaan. Maar ook door te benadrukken dat fouten kunnen en durven toegeven en vooral ook mógen maken, zal leiden tot verdere ontwikkeling. Iets wat ook Bruno zelf heeft moeten leren.
‘BRUNO BIECHT OP’ “Het is niet makkelijk, maar door met elkaar in gesprek te blijven weten we een samenleving te creëren waarbij we uitgaan van het positieve in, en de oprechtheid van, mensen. Iedere dag leren we weer bij, als we onszelf en ook de ander die ruimte gunnen”, zegt Bruno Rummler tot besluit. In zijn theatertour ‘Bruno biecht op’ draait het om dit proces. De troubadour als boodschapper van de adel noemt hij grappend “de troubahoer van de koning en in het Frysk de troubadjoer.” Over hemzelf zegt hij: “Eigenlijk ben ik gewoon een vergevingsgezinde, knuffelende verhalenverteller met gitaar en is het gewoon Bruno.”
bolsward-ijsselmeerkust
8 BRANDED CONTENT
LEFFERT MIEDEMA EEN HALVE EEUW ‘IN DE BOTEN’
“3D-PRINTEN MAAKT VEEL MEER MOGELIJK” Net van de lts ging hij er als jongetje van zestien jaar oud solliciteren. Op de brommer van zijn toenmalige woonplaats Workum naar Makkum. Het was in de tijd dat de werf nog Amels heette en het schepen maakte voor de offshore om later over te stappen naar de bouw van luxe jachten. Intussen zijn we vijftig jaar verder en is Leffert Miedema het langst werkzaam op de werf in Makkum. De directie vond hem daarom de aangewezen man om de eerste paal te slaan voor de nieuwe werkplaatsen. Een halve eeuw geleden sloeg zijn vader als heier het fundament voor de grote afbouwhal. “De cirkel is rond”, zegt Leffert Miedema die vanaf september kan gaan genieten van zijn dik verdiende pensioen.
B
Beginnend bij de ‘cirkel’, het heien van vader Miedema, dat ging niet zonder slag of stoot, want Miedema senior raakte tijdens de werkzaamheden te water, schoot onder de zolderschuit door en overleefde het maar ternauwernood. “Ik kwam thuis uit school en daar zat ie, als een dood vogeltje”, zegt Leffert. “Er zaten indertijd pennen onder zo’n zolderschuit. Voor hetzelfde geld was hij met zijn overall aan een pen blijven haken. Dan had hij het niet overleefd.”
VIS IN HET WATER
Niet dat ze thuis aan watersport deden, maar Leffert Miedema had wel altijd iets met bootjes. Hij kwam goed terecht bij Amels. En kreeg verkering met de dochter van Jan van Akker, inderdaad de bekende skûtsjeschipper. Hoe toevallig wil je het hebben? Vanaf dag één voelde Leffert zich dan ook als een spreekwoordelijke vis in het water. Eerst achttien jaar op de werkvloer waar hij van alle disciplines het nodige opstak en vervolgens het grootste deel van zijn carrière op kantoor. Leffert begon daar als de eerste AutoCAD-tekenaar op de werf. Later kreeg hij, door zijn ervaring, de functie van coördinator standaardisatie. “Ik moet er voor zorgen dat de standaarden goed uitgevoerd worden, goed verwerkt en verdeeld worden. Voorkomen dat je het wiel opnieuw gaat uitvinden en een
duidelijke communicatie, zowel in- als extern, zodat de klant ook goed weet waar hij aan toe is.”
SPIN IN HET WEB ‘Standaard’ klinkt wat gek, want bij dit kaliber (mega)luxe jachten is er niet één hetzelfde. Het gaat dan ook vooral over onderdelen zoals pompen, leidingwerk, lasmiddelen en bevestigingsmiddelen. “Maar afspraken moet je ook standaardiseren voor de disciplines interieur, exterieur, techniek, schilderen, elektra, constructie en inkoop”, aldus Miedema. Leffert Miedema, woonachtig in Scharnegoutum, is coördinator standaardisatie voor alle vestigingen die onder Feadship vallen. Hij is de spin in het web. Want vanuit de standaardisatie is hij ook voorzitter van de verschillende vakgroepen. Zijn standplaats is Makkum, maar hij is ook zeker één dag in de week in Aalsmeer en komt ook bij de andere vestigingen.
ENORME GROEI Natuurlijk is er nogal wat veranderd in die halve eeuw ‘in de bootjes’. Niet onbenoemd mag worden de enorme groei onder De Vries Scheepsbouw Makkum: van 75 naar 375 mensen. Dat zijn er nogal een paar. En dan hebben we het nog niet eens over de co-makers. Het behoeft weinig voorstellingsvermogen dat dit ook positieve ontwikkeling brengt voor de middenstand in het
dorp en in de regio. Denk aan de catering rond de tewaterlating van een jacht of in het geval er overgewerkt moet worden. Ook het aantal opstallen is gegroeid. Begonnen met één, zijn er nu twee afbouwhallen met werkplaatsen en kortgeleden sloeg Miedema eigenhandig de eerste paal voor een nieuwe en veel grotere werkplaats.
MEER EFFECTIVITEIT DOOR 3D-PRINTEN Belangrijke ontwikkeling die direct met Miedema’s werk te maken heeft, is het 3D-printen. “Dat is geweldig”, meent Miedema. “We zijn nu bezig met een groot project waar we dit in integreren. Werkelijk alles is mogelijk. Een roestvast stalen bakje waar schakelaars in komen, is nu een geprint bakje. Scheelt erg veel in de kosten. Je bent niet meer aan een bepaalde vorm gebonden, alles kan. De klant wil steeds meer en door die 3D-techniek kunnen we daar aan tegemoet komen. Roestvast staal, aluminium, hout, je kunt alles 3D-printen. In de nabije toekomst kunnen we hierdoor meer in modules werken. Maar het voordeel zit hem ook in de effectiviteit. Nu lassen we alles. Maar als we meer onderdelen kunnen lijmen, kun je voorkomen dat er bij wijze van spreken soms drie of vier disciplines op de vierkante meter zijn. Daar ligt de uitdaging, want ons visitekaartje is op tijd leveren.”
“DE CIRKEL IS ROND”
De tewaterlating van superjacht Moonrise. Met zijn 99.95 meter lengte is dit schip het op een na grootste jacht gebouwd door Feadship, gemeten naar volume.
NUMMER 03 • 2022
9
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL TEKST RICHARD DE JONGE // FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE EN FEADSHIP.NL
BEELD: FEADSHIP.NL
DE VRIES SCHEEPSBOUW MAKKUM BREIDT UIT
De Vries Scheepsbouw Makkum bouwt jachten van het merk Feadship. Hoewel de flinke orderportefeuille reden geeft om de capaciteit te vergroten, wil de directie de toekomst van het familiebedrijf ook veiligstellen voor de komende generaties. Er wordt flink geïnvesteerd in de faciliteiten. Eind 2019 werd al een nieuwe dokhal en het eerste deel van de werkplaatsen opgeleverd. Deze tweede dokhal geeft meer flexibiliteit om aan meerdere jachten tegelijk te bouwen. Nu wordt een tweede deel van de werkplaatsen gebouwd met dezelfde afmetingen als het eerste deel, namelijk 72 bij 45 meter.
EERSTE PAAL VOOR JOUW NIEUWE WERKPLEK?
FOTO: JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE
De uitbreiding van de werf zorgt voor meer werkgelegenheid. Ook is het een mooie gelegenheid voor het BedrijfsOpleidingsCentrum om nieuwe leerlingen een vak te leren. Op dit moment zijn er 375 medewerkers in dienst. De werf heeft maar liefst 26 openstaande vacatures (ook voor BBL-leerlingen). Een paar van deze vacatures zijn: • • • • • •
Maritieme vakkracht afdeling Montage Leer-werkplekken (BBL- opleidingen) Engineer Interieur en Exterieur Facilitair medewerker Jachtschilders Teamleiders afdeling RVS, Montage, Exterieur
Belangstelling? Zie www.werkenbijfeadship.nl of scan de QR code.
BEELD: FEADSHIP.NL
10
bolsward-ijsselmeerkust
#FACETOFACE
MIREILLE LUNTER
fotografie JELLY MELLEMA tekst SONJA HARKEMA
“Ik wil voelen dat ik leef” “Waar wil je afspreken?”, vraagt Mireille Lunter mij wanneer we het interview met haar plannen. “In de salon of in de bingostudio?” Ik krijg er direct wat foto’s achteraan geappt. Voor de sfeerimpressie. De schoonheidssalon van Mireille staat in Bolsward, de bingostudio in Balk. Maar ik had mijn keuze al gemaakt, want ja, hoe vaak kom je nou in een bingostudio? Dus hup, op naar Balk!
Mireille Lunter, naast haar schoonheidssalon ook eigenaresse van evenementenbureau ML-events, staat me in Balk al op te wachten en laat me vol trots de prachtige studio zien. Niks geen amateuristisch gebeuren: dit is serious business! Er is een constructie opgebouwd voor de lampensets, er staan meerdere camera’s op statief en Willem, de technische man, is vanachter zijn regietafel bezig met projecties. Mireille huppelt, terwijl ze vertelt over de aankomende Dr. Love bingo, druk op haar hippe sneakers in het rond om nog wat ballonnen recht te hangen en her en der wat kleedjes te verleggen. Ik had me van tevoren al laten vertellen dat Mireille een ondernemend type is en niets blijkt minder waar…
MET DE STROOM MEE Mireille is geboren in Sneek, en woont met haar man Lars en kinderen (Morris van 13 en Boet van 11) in Bolsward. Dat ze op haar 41e evenementen organiseert en tegelijkertijd een goedlopende schoonheidssalon runt, was vroeger niet per se het plan. Want met hele concrete plannen en uitgewerkte doelen, daar werkt Mireille niet mee. Ook vroeger niet. “Ik ging altijd wat met de stroom mee. Op de een of andere manier komen er altijd vanzelf dingen op mijn pad en daar ga ik dan in mee. En als ik erop terugkijk, dan heb ik altijd alleen maar dingen gedaan die ik leuk vind om te doen. En dat doe ik nog steeds.” Toen ze net haar diploma voor schoonheidsspecialiste op zak had, kwam er een ruimte vrij in de sportschool waar ze lesgaf. “Of ik daar niet een salon wilde openen. Ik was 19 en ben ervoor gegaan. Uiteraard met veel hulp van pa. We deden samen de gesprekken met de bank, hij gaf me tips over hoe ik het runnen van mijn eigen bedrijf moest aanpakken. En met mijn moeder ging ik samen op pad op zoek naar een merk om mee te werken.” En die ‘pa’, die weet wel waar hij het over heeft. Voor velen is groothandel Lunter Textiel een bekende naam. Mireille haar vader maakte het familiebedrijf tot een succesvolle onderneming. Haar vader is
inmiddels met pensioen en vandaag de dag runnen haar beide halfbroers het bedrijf. Maar het ondernemersbloed heeft ze niet alleen van haar vader: ook haar moeder had haar eigen bedrijf. Net als Mireille runde ze haar eigen schoonheidssalon.
EEN ADHD-HOOFD “Ik heb best lang gezocht naar wat ik echt leuk vind”, bekent Mireille. “De salon vormt voor mij een prachtige basis, maar inmiddels ben ik erachter dat ik het vooral heel leuk vind om af en toe eens van het pad af te stappen. Daar houd ik wel van. Ik heb regelmatig een nieuwe uitdaging nodig. Ik denk stiekem wel eens dat ik een ADHD-hoofd heb, want mijn hoofd staat eigenlijk altijd aan. Ik wil ook voelen dat ik aan sta: het gevoel hebben dat ik leef. Hoewel ik het soms echt wel eens uit zou willen zetten.” Dat laatste doet ze als ze met haar gezin op vakantie is op Terschelling. Daar geniet ze van de zee, het fietsen over het eiland en van wandelen met de hond. Daar vindt ze de rust.
DURVEN EN VERVOLGENS DOEN Haar gezin is Mireille haar grote trots. Maar ze is ook zeker trots op wat ze in al die jaren zelf heeft neergezet. “Dat ik door te doen en te durven toch geweldige dingen heb bereikt. Hoewel een deur bij mij eerst een tijdje op een kiertje staat voordat ik hem volledig open durf te gooien. En dat het ook best een dingetje is om iets anders daarvoor te stoppen. Maar als die deur eenmaal open is, dan ga ik er ook volle bak voor!”
BINGO MET EEN HOOFDLETTER B Naast het runnen van de salon en lesgeven in de sportschool in Bolsward, werkte Mireille ook nog een korte tijd bij Fiftysix in Harlingen. Op verzoek van de eigenaren van Fiftysix, Niels en Erin, organiseerde Mireille samen met een collega een bingoavondje voor vaste klanten, wat uitliep op een zeer geslaagde avond. “Nou, Mireille, dit kan wel groter”, zei Niels na afloop. “We
gaan voor onze vaste klanten iets groters neerzetten en ons plan is om dat in De Walrus te doen. Ga jij dat nou maar doen, dat kan jij wel!” Zo gezegd, zo gedaan en in november 2016 organiseerde Mireille opnieuw een bingoavond, maar dan voor een zaal met honderdvijftig dames. In april 2017 was dat al verdubbeld naar twee bingoavonden, inclusief een herenvariant. En wie Mireille een beetje kent, weet dat ze niet van de ‘lullige feestjes’ is. Nee, alles moet kloppen. Tot in de details. Niets wordt aan het toeval overgelaten. Zo kent elke bingoavond een thema. En dat blijft niet alleen bij wat vlaggetjes aan de muur. “Mijn favoriete thema is de ‘Candyflossbingo’, oftewel de suikerspinnenbingo. Alles, maar dan ook alles was roze. De fotograaf maakte roze foto’s, presentator Theun Plantinga had een roze pak aan, de goodieflyer matchte perfect bij de aankleding en je kon in de zaal natuurlijk suikerspinnen krijgen. Puntjes op de i, daar houd ik wel van”, glimlacht Mireille. “Ik wil graag dat mensen binnenkomen en denken: wat hebben ze nou weer bedacht? Dat waar je in belandt telkens weer een verrassing is.”
ER HET BESTE VAN MAKEN Op een donderdagavond in 2020 zat Mireille met haar team vol in de voorbereidingen van de Tijgerprintbingo. Er waren in twee minuten tijd maar liefst vier avonden uitverkocht. En toen kwam de lockdown. “We hebben de kaarten nog een hele tijd in ons beheer gehouden, in de hoop dat we het later alsnog konden organiseren. Uiteindelijk hebben we alles toch maar terugbetaald. Maar ja, alles was al gekocht: van prijzen tot aan de versiering.” Mireille zit niet snel bij de pakken neer. Van iets negatiefs probeert ze altijd iets positiefs te maken. En zo ontstond het idee om van de bingo een online event te maken. Dat deed ze natuurlijk niet alleen, maar samen met haar team van zes personen. Al snel was de try-out van
de ‘I can not hold it longer out’ editie uitverkocht. En het succes hield stand: Mireille organiseerde samen met haar team vorig jaar bijna wekelijks een online event. In al deze drukte zit de uitdaging hem voor Mireille in het bewaken van de structuur. “De laatste tijd ben ik meer aan het plannen en ik merk dat dat goed werkt. Aan het einde van iedere dag ga ik door al mijn appjes en mailtjes en werk ik alles bij. Daardoor kan ik het overdag loslaten en krijg ik weer wat rust in mijn hoofd. Verder bedacht ik elke coronasluiting weer wat. Zo heb ik inmiddels een digitaal boekingssysteem voor de salon en verzorgt iemand anders mijn boekhouding voor beide bedrijven. Best moeilijk loslaten na twintig jaar, maar ik moet toegeven dat het perfect werkt. Het scheelt mij weer een bal in de lucht houden en zo kan ik weer iets doen wat ik leuk vind.”
LEVEN ALS IN EEN SPROOKJE Mireille gelooft in sprookjes. Hoe je in een sprookje leeft? Mireille weet het wel: “Leef lekker bij de dag en laat de zorgen voor morgen daar; stap soms eens uit die trein, want die dendert maar door; geniet van de mensen om je heen, omdat je nooit weet hoe het leven loopt. Een sprookje is voor mij gelukkig zijn, genieten van de kleine dingen en onbezorgd leven. Zoveel mogelijk dingen doen die je leuk vindt, want daar word je pas echt gelukkig van.” Grote dromen heeft Mireille niet echt. Behalve nog eens een mooie reis maken met haar gezin, om hen meer van de wereld te laten zien. Verder is ze gelukkig het haar leven zoals het nu is. Voor haar hoeft het niet altijd groter en beter. En hoe het allemaal verder zijn weg zal vinden de komende jaren, dat ziet Mireille wel. “Of ik ooit nog een eigen pand koop voor mijn salon en wanneer ik achter die ballenbak vandaan ga en me vooral ga richten op het organiseren van de events? Dat zal blijken. Zo lang het leuk is, is het leuk.”
NUMMER 03 • 2022
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
11
12
bolsward-ijsselmeerkust
HARMEN-TOM JAARSMA UIT HARTWERD
HEEFT EEN VOORLIEFDE VO Op de vraag waar zijn liefde voor Amerikaanse ‘muscle-cars’ vandaan komt, drukt HarmenTom Jaarsma (30) achteloos op de afstandsbediening van een Dodge Ram Pick-Up 1500 5.7L V8 Laramie Sport CrewCab. De imposante vijf komma zeven liter achtcilinder komt met een kleine huivering tot leven. Er klinkt een veelbelovend onderaards gerommel, dat onmiddellijk de associatie oproept van een vulkaan die op het punt van uitbarsten staat. “En dat is precies wat er gebeurt, wanneer je dit ‘beest’ op zijn staart trapt”, reageert Harmen-Tom lachend. Een portret.
S
Sinds 1 januari van dit jaar is Harmen-Tom eigenaar van Automobielbedrijf Jaarsma in Hartwerd, het bedrijf dat zijn vader Pyt Jaarsma 38 jaar geleden aan de Prins Hendrikkade in Sneek begon. Harmen-Tom is de oudste zoon van Pyt Jaarsma uit Sneek en Tjallie van Abbema uit Schettens; hij heeft twee broers die respectievelijk vier en tien jaar jonger zijn. Harmen-Tom is geboren en getogen in Hartwerd, ging in het ruim drie kilometer verderop gelegen Burgwerd naar de basisschool en had daar naar eigen zeggen een prachtige vrije jeugd.
‘PYLKJES’ DOOR ELK OPENSTAAND RAAM “Vrijwel al mijn vrienden in het dorp hadden een skelter, waarmee we het dorp onveilig maakten en spannende races organiseerden. Vast attribuut aan boord was een elektriciteitsbuis waarmee we ‘pylkjes’ door elk openstaand raam schoten om ons vervolgens uit de voeten te maken. Vlotten en boomhutten bouwen, altijd buiten en veel vrijheid, want mijn ouders hadden het druk met de zaak. Vanaf mijn dertiende hielp ik na school en op zaterdag in de garage. Dat vond ik leuk en ik verdiende er een centje bij. Zo groeide ik er op een natuurlijke manier in. Dat varieerde van auto’s wassen, een band verwisselen en eenvoudige sleutelklusjes, tot storingen uitlezen en meedenken met de monteurs. Ik kreeg het hele garageleven eigenlijk met de paplepel ingegoten.”
‘OP DE FIETS RED IK HET NIET’ Na de basisschool wilde hij graag naar het ‘Technasium’, onderdeel van het Bogerman in Sneek, maar op het vwo in Bolsward werd datzelfde jaar een begin gemaakt met tweetalig onderwijs, waarbij veel vakken in het Engels werden aangeboden. Dat gaf de doorslag; het werd Bolsward. Harmen-Tom: “Daar heb ik geen seconde spijt van gehad. Tijdens mijn laatste jaar in Bolsward had ik mijn rijbewijs gehaald. Dat, gekoppeld aan het feit dat er altijd een behoorlijk aantal ‘inruilers’ bij de
“IK KREEG HET HELE GARAGELEVEN EIGENLIJK MET DE PAPLEPEL INGEGOTEN”
NUMMER 03 • 2022
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
13
TEKST EN BEELD WIM WALDA
OOR ‘VETTE’ AMERIKANEN De top vijf favoriete auto’s van Harmen-Ton Jaarsma 1. Aston Martin DBS 2. 69’er Mustang Mach1 3. F-150 Raptor 4. Ford Bronco 5. Range Rover (Classic)
garage stond, maakte dat ik het heel vaak ‘op de fiets niet zou redden’ en dus ‘even een auto mee moest hebben’. Ik vond de dingen naast de lessen eigenlijk het leukste. Vooral de laatste jaren van mijn vwo was ik een rekenmeester. Ik wist precies wat voor cijfer ik moest halen om op een voldoende gemiddelde uit te komen. Over kansberekening konden ze mij niet veel meer leren. Soms had ik het er zelfs drukker mee dan met de studie. Had ik weer meer tijd voor de leuke dingen náást de lessen.”
ZO SNEL MOGELIJK WEG UIT FRIESLAND “Toen ik mijn diploma ‘in the pocket‘ had, wilde ik maar één ding: zo snel mogelijk weg uit Friesland. Op naar de reuring, het avontuur en het échte leven in de Randstad, want het gras bij de buren is altijd groener. Ik ging naar de IVA Business School, een particuliere opleiding op hbo-niveau voor de automotive- en watersportbranche. Na vier jaar IVA heb ik als kers op de taart mijn Master in Management gehaald aan de University of Bradford.
deze eeuw de klad in omdat toen de zogenaamde ‘slurptax’ werd geïntroduceerd voor notoire ‘grootverbruikers’. Dat was een aan de CO2-uitstoot gerelateerde belasting, die ons onderdeel van de sector behoorlijk hard trof. Dat werd opgevangen door de overschakeling naar de pick-ups, die meestal werden omgebouwd op gas en daarmee een veel lagere CO2-uitstoot hadden. In de tijd dat ik bij ons bedrijf zit is het aantal verkochte pick-ups zeker vertienvoudigd, van een handjevol tot een stuk of vijftig, zestig per jaar. Die importeren we zelf vanuit de VS, Canada en Mexico. Alhoewel ‘de Amerikanen’ een niet weg te denken onderdeel van ons bedrijf vormen, verkopen wij ook nieuwe en tweedehands Europese auto’s.”
SLIMME AUTO’S “De toekomst? Ik wilde dat ik een kristallen bol had. Groei is niet een doel op zich, maar een gezonde groei is wel noodzakelijk omdat de automo-
tive branche behoorlijk in beweging is. Denk aan het aantal elektrische auto’s dat verkocht wordt. Auto’s zullen daarnaast slimmer worden; reageren sneller dan een mens op onverwachte verkeerssituaties en zullen voor een onderhoudsbeurt zélf de weg naar de garage weten te vinden. Daar ligt voor ons als niet-merk-gebonden universeel garagebedrijf een uitdaging. Misschien dat we op termijn wel naar Sneek verhuizen. Aan de andere kant is door het internet de autobranche minder plaatsgebonden geworden, dus een directe noodzaak is er niet. Verder zou het mooi zijn als de BPM eindelijk eens plaats gaat maken voor een kilometergebonden belasting. Dat is een eerlijker systeem, waarbij de verbruiker betaalt voor de gereden kilometers. Niet het bezit maar het gebruik belasten. Best complex en niet een-twee-drie te realiseren, omdat het huwelijk tussen onze overheid en informatietechnologie verre van gelukkig is.”
“AUTO’S ZULLEN VOOR EEN ONDERHOUDSBEURT ZÉLF DE WEG NAAR DE GARAGE WETEN TE VINDEN”
Ik had inmiddels wel door dat mijn echte passie bij auto’s lag. Ik was tijdens de colleges bezig met de inkoop van auto’s, hield de website van het ouderlijk bedrijf bij en maakte vanuit Engeland de advertenties. Op 30 augustus 2015 kwam ik terug in Nederland en op 1 september ben ik begonnen bij mijn vader in Hartwerd. Sinds 1 januari van dit jaar ben ik volledig eigenaar. We werken, naast mijn persoon en mijn vader, die nog veel in het bedrijf aanwezig is, met drie monteurs.”
EEN GELUKKIGE ONTMOETING VOOR DE FEBO Inmiddels woont Harmen-Tom met zijn vrouw Aisha de Boer en zoontje Tibbe in Sneek. “Ik ontmoette Aisha na het stappen om vier uur in de ochtend voor de Febo op de Marktstraat. We hadden een gezamenlijke interesse, maar dat werd hem niet want alle snackbars waren al dicht. Een paar weken later volgde een hernieuwde kennismaking op een feestje waar wij beiden niemand kenden, zodat we blij waren dat we elkaar daar troffen. De vonk sloeg over en we kregen een relatie. Zoon Tibbe, inmiddels anderhalf, is het resultaat. Nee, we zijn nog niet getrouwd, dat is er door corona bij gebleven en staat voor 2023 op de agenda.”
US-CARS “Amerikaanse ‘muscle-cars’ vormen nog steeds een stevig onderdeel van de bedrijfsvoering, maar daar kwam in het eerste decennium van
‘US-CARS’-SPECIALIST VAN FRIESLAND
Pyt Jaarsma is de ‘godfather’ van Automobielbedrijf Jaarsma in Hartwerd. Van jongs af aan was Pyt verslingerd aan ‘Amerikanen’. Wanneer hij naar zijn werk fietste kwam hij steevast langs een imposante Ford Mustang en begon zijn hart sneller te kloppen. Dat heeft aan de basis gestaan van het huidige automobielbedrijf waar inmiddels zoon Harmen-Tom de scepter zwaait. Het bedrijf begon in 1984 aan de Prins Hendrikkade in Sneek in het pand waar nu poolcenter De Garaazje is gevestigd. Pyt was en is nog steeds een ‘Ford-man’ in hart en nieren. Toen hij zijn vrouw Tjallie van Abbema ontmoette, verhuisde het stel naar Hartwerd, waar de garage werd gevestigd in een loods in het midden van het dorp onder de rook van Bolsward. In 1998 werd net buiten Hartwerd nieuw gebouwd. Overbodig om daarbij te vermelden dat in de showroom de merken Ford-USA en Ram Trucks prominent vertegenwoordigd zijn.
bolsward-ijsselmeerkust
14
Gemeenteraadsverkiezingen • 14-15 -16 maart 2022 TEKST EELKE LOK // FOTO LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
BRANDED CONTENT
ENTHOUSIASME BIJ CDA VOOR VERKIEZINGEN 16 MAART (LIJST 1)
“SAMEN VOORUIT! MEI-INOAR FOARÚT!” Opvallend bij de presentatie van de grootste partij in de gemeente Súdwest-Fryslân voor de komende gemeenteraadsverkiezingen, het CDA, is het jeugdige, fleurige, bijna aanvallende karakter van de beide aanvoerders. Bauke Dam, een nu in Bolsward wonende Witmarsumer, is van de afvalbult van Omrin gehaald om in 2020 wethouder te worden. Hij is lijstaanvoerder. Petra van den Akker, de mondhygiënische bestuurskundige, is nummer twee. Zij woont in Sneek. de foarsjennings op peil hâlde kin”, vult Dam aan.
Beiden zijn enthousiast over het bestuurswerk. Súdwest-Fryslân is financieel gezond; het is hun taak om daar goed op te blijven passen. “Een prima gemeente voor werk, recreatie en wonen”, zegt Van den Akker. Bauke Dam: “Die gemeente is betrouwbaar en dat moeten we blijven.” Of zoals het programma ook aan geeft: vertrouwd en dichtbij.
GROEN Als je met oudere CDA’ers in een ontmoetingsruimte zit, valt nog wel eens een oude CDA-term: ‘rentmeesterschap’. Die wordt in het verkiezingsprogramma weer gebruikt. Volgens Bauke Dam is ‘rentmeesterschap’ het oude woord voor duurzaamheid, “dat zit in onze genen.”
GOEDE KANDIDATEN Het woord aanvallend klinkt overigens wat vreemd bij een partij, die vier jaar geleden een gigantische voorsprong op de andere partijen had. Daarna dus het beleid heeft moeten bepalen. Anderzijds, op het moment dat we een gesprek over de doelstellingen van het CDA hebben, zal blijken dat een derde fractiegenoot van hen overstapt naar een nieuwe partij. De beide CDA-aanvoerders praten liever over wat ze zelf willen. Of liever, wat het CDA wil, “want wy dogge alles mei-inoar, it giet net om eigen belang yn ‘e polityk.” Er staat nu een mooie lijst met vernieuwing en verjonging en met goede kandidaten die het samen willen doen en niet schromen om verantwoordelijkheid op te pakken.
Dam: “Sjoch, wy bin de grutste agraryske gemeente yn Nederlân.” Er zijn hier achthonderd boerenbedrijven. FrieslandCampina heeft een grote vestiging in Workum. Er zijn veel loonbedrijven. Er wordt voedsel gefabriceerd. Dam: ”We bin it oan ús stân ferplichte om dêr rekken mei te hâlden.” Dat betekent strijden voor een goede economische positie voor al die gezinnen die daar werk in hebben. En tegelijk open staan voor innovatieve experimenten, die de landbouw kunnen verbeteren. Naast die economische positie mee zorgen voor veilig voedsel en een groenere omgeving.
ZORG Eén van de hoofdpunten van het CDA voor de verkiezingen is ook de zorg. Bauke Dam en Petra van den Akker protesteren beiden luidkeels als gesuggereerd wordt dat de zorg in handen van de nationale overheid is. En tellen op hun vingers af welke onderdelen daarvan wel niet allemaal in gemeentehanden zijn. Diverse onderdelen daarvan zijn te vinden in het verkiezingsprogramma.
WONEN Politieke partijen in gemeenteraden hoeven deze keer niet te zoeken naar het onderwerp van het verkiezingsprogramma: “Wenjen, in saak fan libbensbelang.” In alle zes steden en de 83 dorpen van Súdwest-Fryslân willen de inwoners huizen. Allemaal in eerste instantie voor henzelf, voor hun kinderen of voor de ouderen. En dan ook nog betaalbaar. Zaken die nu onvoldoende geregeld zijn. Dat moet anders, maar een gemeente kan toch niet zoveel? “Jawol. Wý bin romtlik oan set, wy moatte stride foar de romte om te bouen”, zegt Dam. Van den Akker: “Mar we kin tagelyk ek mear ynbreidzje, sjoch mar wat we mei de Drylsterkade yn Snits dien ha.” Beiden geven aan dat de snelheid omhoog moet. “It is terjocht dat elk ûngeduldich is.” Misschien moeten ze ook wel plannen maken om teveel huizen te bouwen; in de wetenschap dat alles misschien niet door kan gaan. Het CDA wil bovendien het verhuren van woningen voor recreatie als gemeente krachtig kunnen indammen.
AFSTAND De inwoners van Súdwest-Fryslân klagen over het gebrek aan snelheid, maar doen daar tegelijk zelf aan mee. Inspraak is immers een tijdrovende factor, omdat de meningen zeer divers zijn. Het is goed dat het CDA zich daardoor niet aan de kant laat zetten. Samen! “De ôfstân tusken boarger en bestjoer moat lytser makke wurde.” En dat terwijl die kloof door de corona ook nog breder is geworden, realiseren ze zich.
Het CDA wil investeren in de jeugd. Het is belangrijk dat er werk en woningen voor jongeren en gezinnen zijn. En ook dat ze met elkaar kunnen genieten. Dus wordt in het partijprogramma gesuggereerd te zullen kijken naar ruimte voor recreatie en evenementen. Tegelijk kijkt het CDA naar ouderen, want “we krije te meitsjen mei in dûbele fergrizing”, zegt Van den Akker. De tachtigers zijn bij de zestigers gekomen. Voor beide groepen moet je wat doen.
DICHTERBIJ Dam en Van den Akker willen bovendien graag die ouderen en jongeren vaker ontmoeten. Dus kernen in stand houden, maar ook de mienskippen die daar huishouden. Dan moet je ook goed kijken naar de ontmoetingsruimten, de dorpshuizen aldaar. Beiden nodigen de inwoners alvast uit om daar aan mee te doen. “De boarger hat ek in eigen ferantwurdlikens”, vindt Van den Akker. “En in gemeente is pas echt grut, wannear it
Daar staat alles in, behalve het ongemakkelijke gevoel van een gemeentelijke afdeling van het CDA over het gedrag van de landelijke partij. “We ha it dêr neat makliker fan.” Beiden zeggen dat hoge bomen nu eenmaal veel wind vangen. En voor wie het wil: “We meie oansprutsen wurde op wat it CDA docht.” Het CDA kreeg in Súdwest-Fryslân vier jaar geleden elf zetels. Wat verwachten Dam en Van den Akker op 16 maart? Bauke Dam: “Tsien.” Petra van den Akker: “Minimaal…“
NUMMER 03 • 2022
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
15
TEKST EN BEELD HENK VAN DER VEER
BRANDED CONTENT
PVDA-LIJSTAANVOERDER MARIJKE ROSKAM (LIJST 2)
“GEMEENTEPOLITIEK IS DE MOOISTE HONDENBAAN DIE ER IS!” Marijke Roskam (1982) is geboren in Den Helder, maar bracht haar jeugd door in Blauwhuis. Ze is dagvoorzitter van beroep en al jaren geïnteresseerd in de politiek. Marijke voelt zich helemaal thuis in de PvdA-familie en ze is lijstaanvoerder voor de PvdA in SúdwestFryslân voor de komende gemeenteraadsverkiezingen. Een gesprek met een uitermate gedreven sociaal democraat, die zegt een politica te zijn zonder ego en die graag verbinder wil zijn. WEL DEGELIJK BESCHIKBAAR VOOR DE RAAD Meteen maar even een “dom geruchie” ontzenuwen: Marijke Roskam heeft ambities om wethouder te worden, maar ze gaat wel degelijk in de oppositiebanken zitten wanneer haar partij niet in het college zou komen. Marijke: “Natuurlijk stel ik mij verkiesbaar om in de raad te komen. Sterker nog, ik heb in mijn agenda voor de komende periode alle data al genoteerd wanneer de raads- en commissievergaderingen zijn. Ik denk dat degenen die dergelijke praatjes verkondigen bang zijn dat wanneer we dan in de oppositie komen dat liever niet hebben. Want ik ben een terriër als het over oppositie voeren gaat. Volgens mij zouden die roddelaars dat erg spannend vinden!”
Waarom actief in de politiek? “Dat doe ik omdat daar de plek is om het verschil te kunnen maken voor mensen. In de politiek kun je er met elkaar voor kiezen om de maatschappij socialer in te richten, zodat iedereen een goede kans krijgt. Ik gun dat echt iedereen, ik wil er mee voor zorgen dat de basis goed is en ik heb zelf hard moeten werken om die basis goed te krijgen. Ik weet het belang er dus van.”
Waarom specifiek voor de PvdA? “Toen ik met mensen uit de politiek kennismaakte, in de tijd
dat ik nog journalist was, was een van hen Andries Ekhart (overleden oud-wethouder Sneek en Leeuwarden, red.). Hij was zo’n inspirerende PvdA’er, en zo waren er nog wel meer uit de partij, stuk voor stuk aardige en bevlogen mensen. Ik voelde en voel mij er thuis bij, uiteraard omdat ik ook achter de plannen en ideeën van de PvdA sta. Het woord solidariteit staat de PvdA’ers zo’n beetje op het voorhoofd getatoeëerd.”
Wat heb jij met de lokale politiek? “Ik ben een kind, ‘in bern’ van Súdwest. Er weliswaar niet geboren maar wel degelijk opgegroeid. Dat is een rijkdom. Toen ik gevraagd werd om lijsttrekker te worden was ik meteen bereid die taak op mij te nemen. Ik zou het niet logisch vinden om dat ergens anders te doen. ‘Ik bin grutsk op Blauhús’. Ik heb mijn eerste kus in Sneek gehad, ging in Bolsward naar de middelbare school. Hier ligt mijn hart. Deze hele gemeente is mijn speelterrein. Toen ik nog in de Randstad woonde
zei ik ook altijd dat ik uit de Zuidwesthoek kwam.” Marijke Roskam begrijpt best dat veel mensen amper interesse hebben voor politiek omdat ze het te druk hebben met hun eigen daagse beslommeringen, hun bestaan. “En dat is nu juist waar wij ons best voor doen. Ik begrijp maar al te goed dat mensen hun handen vol hebben aan ‘leven’, het runnen van een jong gezin, het zorgen voor ouders, mantelzorgen, omgaan met verlies en ga zo maar door. Ik zie het als mijn taak om het leven wat voor sommige mensen te groot is beet te pakken en beter te maken. Ik wil het beste voor iedereen.”
Is het niet frustrerend dat lokale politici nooit afgerekend worden op hun daden? “Is dat zo? Ik haal mijn waardering uit de persoonlijke contacten met bijvoorbeeld jongeren met wie wij in overleg gaan over huizenbouw in hun dorpen. Afgelopen weekend nog in Blauwhuis, waar we met een jongen uit een vriendenploeg
spraken over het niet kunnen wonen waar je hart ligt. De jongen die dat gesprek geregeld had appte later dat ze het mooi vinden dat wij er echt aandacht voor hebben. Ik vind op mijn beurt dat zij zo betrokken zijn, ook in dorpsbelang. Gemeentepolitiek is de mooiste hondenbaan die er bestaat. Als je schouderklopjes ambieert moet je de politiek niet in gaan.”
Waar gaat de PvdA-SWF zich in de komende raadsperiode voor inzetten? “Het allerbelangrijkste punt is wonen. Veel mensen die ik spreek maken zich daar grote zorgen over. Er is een gebrek aan betaalbare huizen en dan bedoel ook echt betaalbaar en dat is voor een grote groep anderhalve ton! Ik hoorde dat bedrag ook als ‘zeer reëel’ noemen door een van de jongeren die ik sprak. Als je een gewone baan hebt en nog niet samenwoont, dan is dat wat je kunt besteden. De vrije markt heeft geen huizen in die categorie. Dan moet je dat als gemeente toch echt zelf oppakken.
Wijs locaties aan, ga bouwen, bliksem! Luister oprecht naar de plaatselijke belangen en help mee. Bijvoorbeeld door wijken en dorpen te helpen met een lokale coöperatie, dan kunnen ze de huidige inwoners voorrang geven. De markt doet dat niet. Verder maken we ons al jaren sterk voor gelijke kansen. Iedereen moet mee kunnen doen aan sport en cultuur, de ‘normale’ dingen. Elk kind moet met een gevulde maag op school komen. En als derde aandachtspunt noem ik de energiearmoede, die willen wij bestrijden. Soms kan honderd euro net het bedrag zijn waarop je in de armoede kunt donderen. Help dan aan de voorkant. Wij noemen dat ‘operatie isolatie’. Mensen met een krappe beurs helpen om hun huis te isoleren. Een win-win situatie. Je helpt de mensen en het milieu.”
Súdwest-Fryslân
OARS TINKE OARS DWAAN Jan Æbe de Boer
3e generatie Uitvaartverzorger
Jan Marten de Boer
5e generatie Uitvaartverzorger
STEM
Idske Koopmans
Erik Faber
1921-2021
100 jaar vertrouwen Harinxmalaan 1 8602 CN Sneek Telefoon (0515) 416 114 E-mail info@deboeruitvaart.nl
deboeruitvaart.nl
www.pvdasudwestfryslan.nl Rap voldoende betaalbare woningen in wijken en dorpen Gelijke kansen voor alle kinderen
Geen energie-armoede, maar hulp bij je huis isoleren
Weg met gevaarlijke verkeerssituaties
Een gemeente die naast je staat en echt verder helpt
S te m 16 m aa rt ~ H et best voor Sú dwes t
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
17
Gemeenteraadsverkiezingen • 14-15 -16 maart 2022 TEKST EELKE LOK // FOTO LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
BRANDED CONTENT
Meer dan een taalpartij Sommige lezers zouden verwachten een verhaal over de gemeentelijke afdeling van de FNP, de Frysk Nasjonale Partij, in de Friese taal zou zijn geschreven. De FNP is echter meer dan een taalpartij. Het programma heeft een bredere boodschap. De FNP heeft er recht op dat iedereen die boodschap kan meekrijgen. Dit artikel is daarom deels in het Nederlands. Het partijprogramma fan FNP-SúdwestFryslân is overigens verschenen in het Fries, Nederlands, Snekers en Hylpers.
Corrie Bergstra-Veldhuis Tsjerk Bouwhuis
René van der Leij
FNP WIL AAN COLLEGE-TAFEL ZITTEN (LIJST 3)
“WY DOGGE DER EK WAT MEI” “Wy wolle oan de tafel sitte wêr’t de knopen trochhakt wurde.” Tsjerk Bouwhuis uit Toppenhúzen, lijsttrekker van de FNP in Súdwest-Fryslân, aarzelt niet. De twee andere personen van de vijftig namen dikke kandidatenlijst, Corrie Bergstra-Veldhuis (2, Sneek) en René van der Leij (6, Bolsward) die hij heeft meegenomen, knikken overtuigd: de FNP moet in het college. Welnu, dan moet je in de verkiezingsstrijd voldoende inwoners van de gemeente zover zien te krijgen dat ze op de FNP stemmen. Daar waar de FNP zich eertijds wel eens beperkte tot taal, landschap en mienskip, heeft het de laatste jaren een volwassen programma gemaakt, op alle beleidsterreinen.
WONINGBOUW Daar hoort vanzelfsprekend woningbouw bij. De grootste gemeente van Nederland moet in zes steden, maar ook in 83 dorpen bouwen. Dat is de mening van de FNP. Tsjerk Bouwhuis: “Sa bin ik yn de polityk rôlle, ik woe in hûs ha yn Toppenhúzen.” De drie FNP’ers weten overigens dat het momenteel een moeilijk verhaal is. Geld bepaalt de toekomst van een oude of nieuwe woning. De FNP zal echter vechten, opdat de gemeente maatregelen neemt om de eigen bewoners, van jong tot oud, een plek te geven in eigen dorp of stad.
zen, wykgebouen en soksoarte saken. Sintra fan de libbene mienskippen. De leefberens, dat gefoel, mei net oantaast wurde.” De FNP is daarbij gelukkig dat ze in alle mienskippen contactpersonen hebben. Mensen van die doarpsmienskippen, die de fractie aangeven wat er nodig is. “Dat wurket poerbêst”, zegt Corrie. “Us sterke punt”, constateert René tevreden aanvullend. Zelf doet hij in Bolsward dat werk en zijn brandpunt is de gedachte dat de milieustraat in Bolsward misschien wel moet sluiten. Dat nooit!
LANDSCHAP Wat de FNP een sterk punt van de eigen omgeving vindt is ‘it lânskip’. “Wat we ha, moat we hâlde”, zegt Tsjerk. Tegelijk moeten we dat ook kunnen beleven. “In bûtendyks fytspaad lâns de Iselmar, wat soe dat moai wêze”, mijmert hij. Corrie vult de fietspaden aan. Die
moeten er ook in en om de dorpen immers voor zorgen dat de kinderen op hun nu vaak wat verder weg liggende school kunnen komen. “Goede feilige fytspaden.”
hûzen in reinwettertonne.” Als er dan vraagtekengezichten komen, zegt Corrie vergoelijkend: “Ja, dat is fansels in stikje symboalpolityk.” René: “Lytse stapkes meitsje.”
Dat landschap is overigens volgens de FNP wat verpest door windmolens. Daarom worstelen ze ook nog met het voorstel van het huidige college, om twee windmolens bij Hiddum en Houw aan te kopen. Tsjerk Bouwhuis: “Mar ja, se komme der dochs, dus werom soene je der net oan fertsjinje? Mar we witte it noch net.” Voor energieopwekking vraagt de FNP meer om zaken zoals aquathermie dan landschapsverpestende zaken.
Ook in de landbouw is dat noodzakelijk. Misschien moet dat rigoureuzer. “De lânbou moat omskeakelje, tagelyk moat harren produksje net omleech.” Maar ook: “We ha as gemeente mar in ferhipt bytsje stjoer oer de lânbou.”
REGENTONNEN Als je lokaal kijkt naar de wereldbewegingen over klimaat en milieu, dan bedenk je soms wat kleiners. “As it oan de FNP leit, krije alle
TAAL De huidige fractievoorzitter Corrie Bergstra-Veldhuis, al zo’n twaalf jaar raadslid, neemt het slotwoord voor haar rekening: “Want we ha it noch hielendal net hân oer taal en kultuer, mar dêrom bin ik yndertiid lid wurden fan de FNP.” De FNP steunt het Frysk, het Stêdsfries en het Hylpers. De Friese taal moet een betere plek in het onderwijs krijgen, aldus de FNP. En verder? ”Wy lizze neat op. Mar we meitsje ús buordsjes Frysk. Dêrmei sizze we tsjin de minsken: kom op, brûk it.”
Ze praten over verhuurdersheffingen en zijn blij met de start van het aanpakken van het gebruik van woningen voor recreatie, zoals in Hindeloopen. Er moet (en er kan ook) gezorgd worden voor sociale woningbouw. Zelfs als dat financieel onaantrekkelijk is. En verder de huisvestingsverordening. De gemeente moet sturend worden.
LEEFBAARHEID Corrie Bergstra: “Al soenen we mar foar tritich persint wat dwaan kinne, dan is it de muoite wurdich.” René van der Leij: “Tagelyk moat je ek it ferlet yn Snits en Boalsert oplosse.” Daar komt nog wat bij, volgens Bouwhuis: als je woningen wilt in de dorpen, moet er tegelijk alles aan gedaan worden om de leefbaarheid in die dorpen in stand te houden. “Dus ha we tagelyk ek ferantwurdlikens foar de doarpshû-
Dus terug naar Sneek, waar de hier en daar lege winkels in de winkelstraten de FNP zorg baren. Misschien dat de support kan komen van de plannen om wat bruggen omhoog of draaibaar te maken, zodat er rondom door Sneek kan worden gevaren. En dan staan er geen auto’s voor die bruggen. “Nee, it sintrum moat neffens ús auto-luw.”
Dat en andere FNP-punten staan ook in de programma’s van andere partijen. Corrie: “Mar wý dógge der ek wat mei!” En dat ‘we dóén er ook wat mee’ moet zorgen voor een stoel aan die knopenhaktafel. Listtriuwers by FNP Sudwest-Fryslân (Vlnr.) Foar: Douwe Willemsma. Achter: Gerben Gerbrandy, Wout Zijlstra, Riemkje Hoogland en Douwe Visser.
PLEZIERJACHTEN DOOR ALLE SEIZOENEN HEEN BEGELEIDEN! Voor de afdeling Yachtservice & Refit van Marina Stavoren, Jachthaven Hindeloopen en Friese Hoek Lemmer zoeken wij een:
Werkvoorbereider (M/V) Diesel-/elektromonteur (M/V)
SkipsMaritiem
Allround medewerker Yachtservice & Refit (M/V)
Wij zijn een familiebedrijf in de watersport met full service jachthavens aan het IJsselmeer. Wil je meer weten? Ga naar www.skipsmaritiem.nl
SEIZOENSKRACHTEN IN WATERSPORTSTEMMING GEZOCHT Voor de horeca- en verkoopafdelingen van Marina Stavoren, Jachthaven Hindeloopen, SkipsWinkel Sneek, restaurant Sailors Inn en paviljoen De Potvis zoeken wij een klantgerichte en enthousiaste:
Havenmeester (M/V) Voor onze jachthaven Marina Stavoren Buitenhaven.
Medewerker Watersportwinkel (M/V) Voor onze watersportwinkels op Jachthaven Hindeloopen, Marina Stavoren en SkipsWinkel Sneek (mogelijkheid tot werken op afwisselende locaties).
Croissanterie-medewerker (M/V) Voor onze ontbijtruimtes op Jachthaven Hindeloopen en Marina Stavoren.
Bediening/baruitgifte (M/V) Restaurant Sailors Inn (Hindeloopen) en paviljoen De Potvis (Stavoren).
Afwas / keukenhulp (M/V) Restaurant Sailors Inn (Hindeloopen) en paviljoen De Potvis (Stavoren).
Iets voor jou?
Stuur een mail met je motivatie naar pz@skipsmaritiem.nl, of app deze naar 06-1250 4850. Je kunt natuurlijk ook eerst de gehele vacature nalezen op www.skipsmaritiem.nl/werken-bij-skipsmaritiem
Jachthaven Hindeloopen
Marina Stavoren
Jachthaven Friese Hoek
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
19
Gemeenteraadsverkiezingen • 14-15 -16 maart 2022 TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO D66
BRANDED CONTENT
MIRJAM BAKKER VAN D66 (LIJST 8)
“NIEMAND MAG TUSSEN WAL EN SCHIP VALLEN” De kernwaarden van het D66-programma voor de gemeente SúdwestFryslân in drie items: leefbaarheid, gelijke kansen en duurzaamheid. De lijsttrekker van de sociaal liberalen, Mirjam Bakker(55), lepelt de kernwaarden van haar partij binnen no-time op en ze mogen wat haar betreft alle drie met een hoofdletter worden geschreven. De lokale politica voegt er meteen maar ‘bouwen’ aan toe, als het over leefbaarheid gaat. BOUWEN Mirjam Bakker: “Omdat bij leefbaarheid ook zeker wonen hoort, het top-item momenteel, hebben wij daar uiteraard ook wel wat over te melden. Wij willen dat er meer gebouwd wordt. ‘Tiny houses’ vallen bij ons ook zeker onder de noemer creatief bouwen. Verder moet je denken aan invulling van panden die leeg staan, waar woningen gerealiseerd kunnen worden. Denk daarbij aan bedrijfsgebouwen en boerderijen. Als gemeente kun je daar ook initiatief in nemen, je hoeft niet altijd op de markt te wachten. Kleinere woonunits voor ouderen én jongeren. Nu maak ik meteen een kanttekening, want wij moeten niet de demografische cijfers uit het oog verliezen. Het inwoneraantal neemt af. Niet de fout maken die er vlak na 1945 gemaakt is door overal maar vreselijk lelijke huizen neer te zetten. Kwaliteit, duurzaam en creatief bouwen!”
AANTREKKELIJK HOUDEN VAN HET PLATTELAND IN SÚDWEST-FRYSLÂN Een ander belangrijk punt van aandacht vinden Mirjam Bakker en haar partij het aantrekkelijk houden van het platteland in de gemeente SWF. “Onze dorpshuizen moeten bruisend en energiek blijven, voor nu en in de toekomst. De infrastructuur speelt daarbij een belangrijke rol: de mensen moeten er goed op de fiets kunnen komen en er moet voldoende openbaar vervoer zijn om het bereikbaar te houden. Niet alles moet naar de grotere kernen in onze gemeente; de dorpen moeten leefbaar blijven. Ik ben het ook helemaal niet eens met mensen die zeggen dat wij een stadspartij zijn en zeker niet in Súdwest. Kijk alleen maar eens naar de namen die op onze lijst staan. Onze kandidaten zijn een goede afspiegeling van de samenleving in SWF. Het is een mooie mix van ervaring en nieuwe ideeën en met een goede verhouding man/vrouw.”
SOCIAAL LIBERALEN
POLITIEKE VERSPLINTERING
D66 wil er voor de inwoners van de gemeente zijn en dan ook echt voor iedereen. Niemand mag er tussen wal en schip vallen. “Wij zijn sociaal liberaal. Dat betekent aan de ene kant mensen loslaten omdat wij geloven dat burgers zelf heel veel kunnen, maar ook samen met de gemeente beleid maken. Tegelijkertijd laten we niemand vallen. Iedereen moet altijd kunnen rekenen op een sociaal vangnet en hulp bij het zetten van de volgende stap.”
“Als democraat ben ik ervoor dat ieder z’n eigen partij mag oprichten en een eigen geluid mag laten horen maar je moet ook kunnen samenwerken. Persoonlijk zou ik nooit met het Forum voor Democratie in een college willen zitten. Een partij die in Den Haag zegt dat bepaalde groepen mensen tweederangs burgers zijn en die de Holocaust ontkent, daar zie ik geen samenwerking mee.”
TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO NIEUW SOCIAAL
BRANDED CONTENT
THOMAS KROON EN JACOLINE ENGELMOER VAN NIEUW SOCIAAL (LIJST 9)
NIEUW SOCIAAL REKENT OP VIJF ZETELS Nieuwkomer in de gemeente is Nieuw Sociaal en de partij rekent op vijf zetels in de politieke arena van SWF. “Nieuw Sociaal is de politieke partij met een ander en beter verhaal. Nieuw Sociaal is opgericht omdat de overheid steeds meer afstand neemt van de burgers en soms zelfs over de burgers heen walst. Dat moet anders! Want ‘de gemeente’ dat zijn wij allemaal. Nieuw Sociaal stelt de inwoner centraal”, aldus de programmamakers van Nieuw Sociaal. BOUWEN Thomas Kroon (24) uit Bolsward en Sneekse Jacoline Engelmoer (50) schuiven aan bij de interviewtafel op een flexwerkplek aan het Sint Antoniusplein in de waterpoortstad om de nieuwkomer in het politieke landschap van de gemeente Súdwest-Fryslân toe te lichten.
Het tweede punt wat voor de student belangrijk is, is een hbo-dependance in Sneek. “Divers onderwijsaanbod is belangrijk. Vergelijkbare steden met Sneek hebben bijvoorbeeld een hbo-afdeling. Dat moet Sneek ook hebben!”
LUISTEREN NAAR DE BURGERS WONEN EN LEREN “Wat ik ga doen als ik voor Nieuw Sociaal als raadslid in de gemeente Súdwest-Fryslân kom?”, herhaalt Thomas Kroon onze vraag. Na enig nadenken formuleert de student bestuurskunde aan de Universiteit van Twente het volgende duidelijke antwoord. “Ik denk dat er voor mijn leeftijdsgroep twee belangrijke dingen zijn. Allereerst een geschikte woning kunnen vinden en niet alleen voor jongeren maar ook voor mensen die iets kleiner willen gaan wonen. Daarvoor moet je ook gaan kijken naar alternatieve woonvormen, dus bijvoorbeeld kant-en-klare huizen, tiny houses of bijvoorbeeld wonen op water. Daar is een assertieve gemeente voor nodig die actief meedenkt. Mogelijkheden genoeg. Wij hebben in Súdwest-Fryslân gigantisch veel water en daar moeten we iets mee doen. Het is zonde om water alleen voor recreatie te gebruiken”.
Ook Jacoline Engelmoer heeft meteen wel een punt wat zij graag zou willen veranderen
als haar partij wordt verkozen. “We willen van de omslachtige regelgeving af, dat is een grote frustratie voor bijvoorbeeld ondernemers. Wie wil er langs vier loketten? Dat moet weg. Kijk eens naar bijvoorbeeld ondernemersverenigingen, niemand wil meer in een bestuur. Het is allemaal te veel politiek geworden omdat de politiek ook heel veel vraagt aan regels. Er moet naar de ondernemers en inwoners geluisterd worden en dan ook écht luisteren!”
Vanuit een bepaald sociaal perspectief de maatschappij beter maken, dat is voor youngster Thomas Kroon een drijfveer om zich actief te bemoeien met de politiek. “Een rechtvaardig, open en een betrouwbaar perspectief, dat willen wij als Nieuw Sociaal bieden”, weet Thomas. “En vooral mét jongeren praten en naar hen luisteren”, vult Jacoline Engelmoer, zelf moeder van drie puberkinderen, aan. De Sneekse moet dan ook niets hebben van de oude bestuurscultuur. De vraag hoe ze dat gaan doen? “We willen vaker naar de inwoner toe, dat willen we bereiken door een onpartijdige Ombudsman. Deze luistert, inventariseert en brengt het naar de juiste plekken binnen de gemeente. Bij ons bruist het echt van energie! Wij willen in Súdwest-Fryslân een andere bestuurscultuur realiseren op het gedachtengoed van Pieter Omtzigt. We gaan voor vijf zetels!”
Het verschil zien tussen feit en mening is ook een vak
KOM LANGS OP
15 maart 16.00-20.00
Je leert ’t bij
Laat je inspireren
Kom langs, ontvang ons inspiratie magazine en ontdek waar jij gelukkig van wordt!
bij Baderie Sikma
Zin in de start van een nieuwe woning? Heb je inspiratie nodig voor een badkamer die volledig past bij jouw nieuwe woning en jouw stijl? We helpen je daar graag bij. Met een compleet ontwerp, maar ook met die ene wastafel of dat mooie tegeltje. Want daar beginnen vaak de mooiste ontwerpen mee.
Onze badkamermeesters staan klaar voor iedere badkameruitdaging. Nieuwsgierig geworden? Kom langs of plan een adviesgesprek. Zo krijg je vanaf dag 1 het beste advies en geniet je straks van zelfs het kleinste detail in jouw nieuwe badkamer.
Baderie Sikma Edisonstraat 15, Sneek Telefoon 0515 425 635 baderie.nl
Speciale bijlage over zorg en welzijn in de regio
Kijk op zorg
Antonius
Bergman Clinics
Charlotte Tsang
Zelfregie: geen woorden maar daden
Elke vrouw is anders
“Fysiotherapie leert je lopen, ergotherapie leert je dansen”
Dit is een bijlage van
bolsward-ijsselmeerkust
ALLE VOORDELEN OP EEN RIJTJE
20 cm diameter
BIG GREEN
WATER ONTHARDER
Voorkomt kalkaanslag Verwijdert bestaande kalk Verbetert geur, kleur en smaak Filtert op chemicaliën Behoudt calcium en magnesium latie
Prijs incl. instal
Voorkomt kalkaanslag en filtert je drinkwater
46 cm
Verspilt geen water Werkt zonder zout
€
Gebruikt geen stroom Geen afvoer nodig Onderhoudsvrij Milieuvriendelijk Duurzaam Verwijdert sediment, zware metalen en chemicaliën
OOK IDEAAL VOOR VAKANTIEWONINGEN Zamarra Kok De Big Green wordt geleverd en geïnstalleerd door een van onze ervaren installateurs. Zo bent u ervan verzekerd dat alles perfect werkt, heeft
Actie:
1-ste vervangfilter volgend jaar
GRATIS!
u voortaan geen last meer van kalkaanslag en kunt genieten van zuiver drinkwater.
Kalkaanslag is een grote ergernis; het maakt de toiletpot bruin, douchetegels dof en is slecht voor apparaten. Daarom heb ik een Big Green kalkpreventie apparaat met koolstoffilter laten installeren. Zacht water (en dus koffie en thee) smaakt beter en de waterkoker blijft schoon. Ik kan met een kwart minder (vaat)wasmiddel toe en hoef geen speciale sanitairreiniger meer te gebruiken. Vooral het gebrek aan kalkaanslag in de badkamer scheelt erg veel poetswerk. Helaas moet ik de douche nog wel nadrogen, omdat anders opgedroogde waterdruppels met magnesiumresidu zichtbaar blijven. Telegraaf, 4 juli 2020
Ongefilterd kraanwater
Gefilterd met de Big Green
Filter geplaatst in kruipruimte
Filter geplaatst in meterkast
www.big-green.nl • Informatie 0299-321188
Verhuizen is het einde van een fase. En het begin van een nieuwe. Daarom wilt u dat dat op rolletjes verloopt. Dat kan met Hoekstra, Erkende Verhuizers® uit Sneek. Met verhuizers die niet alleen zorgvuldig inpakken en uitpakken. Maar ook doorpakken. Zo zijn uw verhuizing én uw spullen letterlijk in goede handen
Verhuizen zonder zorgen. Hoe? Hoekstra. hoekstrasneek.nl/verhuizingen (of scan de QR-code)
3
Kijk op zorg
Zelfregie: geen woorden, maar daden
“Meer zelfregie en zelfredzaamheid voor cliënten”, vrijwel elke zorginstelling schreeuwt het van de daken. Maar toen ik in 1985 als wijkverpleegkundige in Zuidwest-Friesland begon, was zelfregie al de gewoonste zaak van de wereld. Als ik bij cliënten thuiskwam, was ik te gast en zo gedroeg ik me ook. Ja, ik gaf advies en dacht met hen mee, dat was een wisselwerking. Maar als een cliënt zijn eigen ideeën naar voren bracht, dan accepteerde ik die keuze. Zelfregie draait vooral om respect tonen voor ieders individuele wensen en beslissingen.
Inmiddels is het streven naar meer zelfregie
Als voorzitter van de cliëntenraad van Antonius zie
en zelfredzaamheid ook overgewaaid naar
ik nog veel meer ontwikkelingen die de zelfregie
ziekenhuizen. De tijd dat de dokter alles wist en
van cliënten bevorderen. Zo kunnen cliënten via
invulde, ligt achter ons. Patiënten weten zelf goed
MijnAntonius online hun medische gegevens
wat ze voelen en wat ze nodig hebben, zowel in
inzien. Ook kunnen ze via dit patiëntenportaal
de behandeling als qua nazorg. Daarom is het
afspraken plannen, onderzoeksuitslagen bekijken
belangrijk dat patiënten het gesprek aangaan met
en vragenlijsten invullen. Zo houden ze meer zicht
hun arts. Kom goed voorbereid naar het spreekuur,
op en dus meer controle over hun eigen zorgproces.
bijvoorbeeld door eventuele vragen op te schrijven. Informeer naar de voor- en nadelen van een
Nieuwe technologie kan zeker bijdragen aan de
behandeling en naar eventuele alternatieven. En
zelfregie van cliënten. Minstens zo belangrijk is een
als je niet direct wilt of kunt beslissen, vraag dan
goede samenwerking van alle ketenpartners. Je kunt
bedenktijd. Dat mag en dat kan, want het is jouw
een patiënt thuis alleen goede en veilige zorg bieden
lichaam.
als ziekenhuizen, thuiszorginstellingen, huisartsen en andere zorgverleners in de eerste lijn de
Zelfregie draait dus om de individuele keuzevrijheid
handen ineenslaan. Daar heeft Antonius al slagen
van cliënten. Daar blijft het niet bij. Het vraagt
in gemaakt. Bijvoorbeeld door bij opname in het
van zorginstellingen een extra inspanning om
ziekenhuis al eventuele thuiszorg te organiseren.
cliënten in hun kracht te zetten. Antonius heeft
En heeft een (diabetes)patiënt na een verblijf in
daar al belangrijke stappen in gezet. Vanuit het
het ziekenhuis nog wondzorg nodig, dan is er een
motto ‘Thuis als het kan, in het ziekenhuis als het
kort lijntje tussen de wondconsulenten van het
moet’, organiseert Antonius zorg zo dicht mogelijk
ziekenhuis en de thuiszorg. Zij delen hun kennis en
bij de cliënt. Dankzij zorgvuldig samengestelde
hanteren hetzelfde wondprotocol. Zo is de cliënt
patiëntpaden voldoet die zorg thuis aan de hoogste
ook thuis verzekerd van de beste zorg.
kwaliteits- en veiligheidseisen. Een goed voorbeeld is het patiëntpad COPD. Patiënten meten thuis (na
Als cliëntenraad blijven we deze
instructie) dagelijks hun bloeddruk, gewicht en
ontwikkelingen kritisch volgen. We
het zuurstofgehalte in hun bloed. Deze gegevens
spreken met bestuurders en managers
worden automatisch doorgestuurd naar Antonius
en lopen veiligheidsrondes; zo komen
en bij de geringste afwijking wordt er meteen
we in de haarvaten van Antonius. En als
ingegrepen. Het is veilig en comfortabel voor
we verbeterpunten ontdekken, trekken
COPD-patiënten, want het scheelt een hoop gereis
we meteen aan de bel. In het belang
naar het ziekenhuis. Telemonitoring maakt hen
van cliënten houden we de vinger
bovendien bewuster van hun eigen gezondheid.
voortdurend aan de pols.
Het stimuleert om leefregels nauwgezet op te volgen en zodoende hun kwaliteit van leven te
Toos van den Broek
verhogen. Ook dat is zelfregie.
Voorzitter cliëntenraad Antonius
Dit is een bijlage van
bolsward-ijsselmeerkust
Piet Vessies 72 jaar 'Soms vergeet ik dat ik mijn gehoorapparaat in heb' Een mooier compliment kan een audicien niet krijgen Dat hij het dirigeren en de mensen door corona mist is duidelijk. 'Een collega zei: ze hebben mijn passie afgepakt en zo voelt dat ook voor mij.' Omringd door veel kleurige kunst blijft hij met zijn muziek bezig en met het vernieuwen ervan... 'Want er is nog zoveel meer in het klassieke repertoire'.
In de tuin staat een grote stemvork en daarmee is de toon direct gezet. Want Piet Vessies is musicus, dirigent en componist en staat te popelen om weer aan het werk te mogen. Middenin zijn kamer staat een vleugel. 'Ik hoop zo dat we hier weer spoedig kunnen zingen.'
•))) Hoorzorg Friesland
'Ik ben geboren met een visuele beperking en zie daardoor slechts zo'n 15%; maar dat is moeilijk om uit te leggen en lastig voor iemand anders om zich dat voor te stellen. Ik werkte ooit zo'n tien jaar in een zuivelfabriek en moest dat vanwege mijn ogen opgeven. Toen ik 27 was, ben ik een muziekopleiding gaan volgen en zo al doende het vak ingerold.' Toch is zijn huidige beroep heel bijzonder gezien ook de staat van zijn oren. 'Als kind had ik regelmatig oorontstekingen en tien jaar ratelende melkflessen hebben mijn oren ook geen goed gedaan. Het trommelvlies aan de linkerkant is grotendeels beschadigd, ik kan daar geen hoortoestel in hebben. Een kennis van mij zei: "Ga eens
naar Franeker naar Hoorzorg Friesland." Martin Dijkstra, audicien, heeft goed naar mij geluisterd. Ik wilde een simpel hoorapparaat met twee knopjes die je indoet en er dan niet meer aankomt. Soms vergeet ik zelfs dat ik hem in heb; dan lig ik op bed en begint hij rond te zingen.' Over Hoorzorg Friesland is Vessies lovend: 'Gedegen advies, mee denken en echt servicegericht. Hier zit een tevreden klant.' Meneer Vessies voelt zich niet beperkt door zijn zicht en gehoor en geeft leiding aan vier koren. 'Als ik bezig ben met dirigeren ben ik goed gefocust en hoor ik echt alles. De mensen om mij heen weten van mijn problemen en houden er rekening mee.' Soms heeft corona ook een pluspunt. 'Vanwege alle voorschriften konden we in de herfst in een kerk repeteren. Ondanks de 1,5 m afstand tot elkaar, maar versterkt door de akoestiek van de kerk, hoorde ik een prachtig koor; écht een kippenvelmoment.'
www.dezangbodem.nl (nieuwe leden zijn altijd welkom)
Ockingahiem 14 . 8801 KT Franeker . 0517 744 041 . www.hoorzorgfriesland.nl . email@hoorzorgfriesland.nl
5
Kijk op zorg zorg en welzijn in de regio
EEN BIJDRAGE VAN GEMEENTE SÚDWEST-FRYSLÂN EN STICHTING SOCIAAL COLLECTIEF
Stichting Sociaal Collectief
Voor elke inwoner zorg en ondersteuning in de buurt Sinds 1 januari 2022 werken de gebiedsteams van de gemeente Súdwest-Fryslân nauw samen met twee partijen om de Wmo-begeleiding te organiseren. Het doel is dat inwoners zo lang mogelijk zelfstandig kunnen wonen en deel kunnen nemen aan de samenleving. In Sneek-Zuid werkt het gebiedsteam samen met het samenwerkingsverband Alliade + GGZ Friesland. In de andere twee gebieden, Sneek-Noord en Bolsward en omgeving, gebeurt dit samen met AtHomeFirst. Naast deze partijen is welzijnsorganisatie Stichting Sociaal Collectief actief in de gemeente met een breed aanbod aan activiteiten. Ook coördineert zij de Stipepunten, zoals de Papierwinkel, waar deskundige vrijwilligers informatie en advies geven. Samenwerken om te versterken
Wat levert dit op?
mantelzorgers. Een luisterend oor, informatie
De gemeente organiseert de Wmo anders,
Voor een inwoner heeft het meerwaarde als
over regelingen en activiteiten om er eens
om zorg en welzijn dichter bij elkaar te
zorgaanbieders samenwerken met het aanbod
even uit te zijn en elkaar te ontmoeten.“
brengen. Stichting Sociaal Collectief is de
dat er al is op het gebied van ontmoeting
welzijnsorganisatie binnen de gemeente.
en ondersteuning. Dat zij de wegen kennen
Jannie de Vries, directeur van de stichting
naar de welzijnsactiviteiten in een buurt.
Bredere aanpak voor een krachtig netwerk
Stichting Sociaal Collectief
vertelt: “We stimuleren dat inwoners zichzelf
Jannie de Vries: “Een inwoonster met
“Opbouwwerkers weten als geen ander de weg
Stichting Sociaal
kunnen redden, elkaar ontmoeten. Daarbij
begeleiding vanuit de Wmo krijgt twee uur
in onze gemeente. Zij zoeken de samenwerking
Collectief biedt een
is het belangrijk dat er voorzieningen in
begeleiding in een week. Daarnaast brengt de
met woningcorporaties, gebiedsteams,
veelzijdig aanbod aan
de buurt zijn waar inwoners gebruik van
zorgaanbieder haar bijvoorbeeld in contact
buurtsportcoaches, Cultuurkwartier,
de inwoners in onze
kunnen maken, zoals een wijkcentrum, een
met de buurtsportcoach, die iedere week
wijkagenten, actieve inwoners en anderen
gemeente. Onder
koffieochtend voor ouderen, een Papierwinkel
een korte wandeling organiseert. Omdat de
die in een wijk wonen of werken. Ze zijn op
andere op het gebied
of mantelzorgcafé. De sociaal werkers van
zorgaanbieder het aanbod in de buurt kent,
die manier een schakel tussen inwoners,
van jongerenwerk,
Sociaal Collectief en de zorgaanbieders
kan zij de inwoner stimuleren daar gebruik
vrijwilligers en zorgaanbieders in de wijk.
mantelzorg, ouderen
werken samen om deze activiteiten in de
van te maken. Dit voorkomt sociaal isolement
Elkaar kennen helpt daarbij enorm.”
en vrijwilligerswerk.
buurt goed onder de aandacht te brengen bij
doordat mensen meer contacten en vaste,
de inwoners die ondersteuning nodig hebben.”
wekelijks terugkerende bezigheden hebben.
Sociaal Collectief Door deze samenwerking tussen de
brengt mensen
gebiedsteams, Stichting Sociaal Collectief
samen. Professionals,
Een ander voorbeeld: de zorgaanbieder komt
en de zorgaanbieders is er meer maatwerk
vrijwilligers en mensen
bij een inwoner voor begeleiding en merkt
mogelijk en krijgt de inwoner dichter bij
zoals jij. Mensen die
dat deze cliënt hulp nodig heeft bij zijn
huis ondersteuning. Deze ondersteuning kan
iets voor elkaar willen
administratie. De zorgaanbieder kan hem
ook bestaan uit een buurvrouw die graag
betekenen. Samen
doorverwijzen naar de Papierwinkel in de
een handje helpt, of het koor waar mensen
opgroeien, samen oud
buurt en eventueel daarnaartoe begeleiden.
met een lichte lichamelijke of verstandelijke
worden, samen het
Bij de Papierwinkel werken vrijwilligers die
beperking wat extra aandacht krijgen.
beste uit jezelf halen
informatie en advies geven en ook kunnen
Jannie de Vries, directeur Stichting Sociaal Collectief
en samen zorgen.
helpen bij de administratie. Door deze
De beste ondersteuning zo dicht mogelijk bij
Sociaal Collectief
ondersteuning kan de inwoner voortaan zelf
huis. Gebruik maken van de voorzieningen
adviseert, organiseert
zijn papieren regelen. Je kunt je voorstellen
en activiteiten in de buurt. Met als doel het
en wil er aan bijdragen
wat dit doet met de zelfredzaamheid en het
sociale netwerk en kwaliteit van leven te
dat meedoen in stad,
gevoel van eigenwaarde. Naast papierhulp
vergroten. Zodat iedereen mee kan doen in
dorp of wijk voor
biedt het Stipepunt ondersteuning aan
de samenleving.
iedereen mogelijk is.
“Breng inwoners in contact met de Stipepunten en activiteiten in de eigen buurt; het brengt mensen dichter bij elkaar en zorgt voor meer zelfredzaamheid” Dit is een bijlage van
bolsward-ijsselmeerkust
Meer informatie: www.sociaalcollectief.nl
6
Kijk op zorg
Charlotte Tsang, ergotherapeut
“Fysiotherapie leert je lopen, ergotherapie leert je dansen” We weten het allemaal: de zorg staat onder druk. Ondanks alle campagnes zijn er veel vacatures die soms maar mondjesmaat ingevuld kunnen worden. Kampt de zorg met een imagoprobleem? Volgens Charlotte Tsang, voor haar werk werkzaam als ergotherapeut van het behandelteam Patyna, heeft het te maken met onwetendheid. Neem haar vak: veel mensen weten niet wat het is totdat ze ermee in aanraking komen. Dan pas merken ze hoe leuk het is. In gesprek met iemand met hart voor de zorg...
Met wie hebben we het genoegen?
me breed georiënteerd: wat wil ik doen,
Wat is ergotherapie?
Charlotte stelt zichzelf even voor. “Mijn
wat past bij mij? Eerst kwam ik uit op
“’Bent u bekend met ergotherapie?’, is
naam is Charlotte Tsang, 25 jaar. Ik ben
fysiotherapie, omdat ik zelf veel van
vaak een van de eerste vragen die ik
geboren in Bolsward en woon nu met
sporten houd. Een vriendin van mijn
aan iedereen stel. Er zijn veel mensen
mijn vriend, hond en kat in Nijland.
moeder vroeg: ‘Is ergotherapie niet iets
die niet precies weten wat het beroep
Tot april 2021 heb ik in Amsterdam
voor jou? Dan breng je de hele persoon,
inhoudt. Vaak krijg ik als antwoord:
gestudeerd, dat was destijds de
omgeving en activiteiten in kaart’.
‘Iets met hulpmiddelen of ergonomie?’
dichtstbijzijnde opleiding. Dit jaar is er
Toen wist ik: dit ga ik doen. Bovendien
Maar eigenlijk is een hulpmiddel
een opleiding ergotherapie gestart in
is mijn moeder ergocoach, zij heeft
het laatste waar je naar kijkt in
Groningen. Een goede zaak, want het is
een extra verantwoordelijkheid op
de ergotherapie. Ergotherapie stelt
een mooi beroep en er is een landelijk
haar werk ten aanzien van de fysieke
mensen in staat dagelijkse activiteiten
tekort aan ergotherapeuten. Maar voor
belasting en het vinden van passende
in de eigen omgeving te doen. Ik
sommige mensen is Amsterdam echt te
oplossingen. Thuis praatten we dus
werk op de GRZ, de geriatrische
ver; die kiezen dan bijvoorbeeld voor de
over zaken als aanpassingen en
revalidatiezorg. Dat doe ik in Sneek
opleiding verpleegkundige, daar is ook
hulpmiddelen.”
op locatie De Stinzen en in Bolsward op afdeling Goudsbloem. We hebben
een tekort aan. Er zijn studenten die na hun afstuderen in Amsterdam blijven.
Amsterdam
onder andere te maken met mensen
Ik wist dat ik na mijn studie terug
“Van Bolsward naar de grote stad
die een hersenbloeding hebben gehad
wilde naar Friesland, omdat ik dichter
Amsterdam was best een overgang. Veel
of de heup of hand gebroken hebben.
bij mijn familie wilde zijn. Daarom
verschillende culturen; dat verruimt
Als ergotherapeut ben ik vaak al vanaf
heb ik met opzet mijn stages hier
je blik. Hier in Friesland zeg je ‘hoi’
het begin betrokken. Het eerste wat
gedaan. Het lukte niet om een woning
als je iemand tegenkomt; daar kijken
ik dan doe, is kennismaken. Wie is de
in Bolsward te vinden, dus zo ben ik in
mensen je gek aan als je groet. Toen ik
persoon, waar woonde die, hoe ziet het
Nijland uitgekomen.”
op kamers ging wonen, begon ik in een
sociale netwerk eruit, hoe mobiel was
kamer van zes vierkante meter. Wel
de persoon?
Een hart voor de zorg, wordt je daarmee geboren?
heel gezellig. Vriendinnen zaten altijd op de grond. Uit huis gaan en meer
Ik vraag dan bijvoorbeeld welke
“Eigenlijk wist ik al jong, dat ik later
verantwoordelijkheden hebben was
dagelijkse activiteiten belangrijk voor
mensen wilde gaan helpen, dus heb ik
voor mij persoonlijk een goede stap.”
iemand zijn u en – opnieuw – wil leren uitvoeren. Dan krijg je antwoorden als: ‘Ik wil graag weer de knoopjes van
de waterkoker; daar doe ik water in
mijn overhemd kunnen vastmaken,
en vervolgens druk ik op het knopje.
veters strikken, koffie zetten, eten
Die komt er dan thuis achter: de
koken en naar de supermarkt kunnen
afstand van hier naar de waterkoker
gaan.’ Deze activiteiten ga ik dan
is eigenlijk te ver voor me. Als je het
samen met de revalidant bekijken
kunt, denk je er niet over na. Als je
en ik ga kijken of er mogelijkheden
het niet meer kunt, is het een opgave.
zijn om de activiteit toch weer uit te
Hierbij raakt iemand zijn eigen regie
kunnen voeren.”
kwijt. Daarnaast kan iemand te maken hebben met vermoeidheid en ook
Dit is een bijlage van
Zo lang mogelijk thuis blijven wonen
emoties spelen een rol.
“Soms ontstaat die bewustwording
Over het algemeen willen mensen zo
wat belangrijk is pas als iemand
lang mogelijk thuis blijven wonen. De
weer terug is in de eigen omgeving.
huizen zijn hier echter nog niet op
Op de revalidatie kan een persoon
aangepast. Samen met de revalidant
bijvoorbeeld - in geval van een beroerte
kijk ik dan hoe we de omgeving
- niet meer bedenken: eerst ga ik naar
kunnen aanpassen. Voor iemand met
bolsward-ijsselmeerkust
7
zorg en welzijn in de regio
TEKST RIEMIE VAN DIJK FOTO'S LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
“Het gaat om mensen hun eigenwaarde en eigen regie teruggeven” Eigenwaarde “In de zorg werken is echt mijn passie. Het gaat om mensen hun eigenwaarde en eigen regie teruggeven. Dat je die momenten
Charlotte Tsang: “Ik mag doen wat ik leuk vind om te doen. Proberen mensen hun zelfstandigheid terug te geven.”
Het is iets dat ik vaak tegen anderen
samen mag beleven en ervaren,
zeg, maar het is ook mijn eigen
geeft voldoening. Werken in de zorg
valkuil. In mijn vrije tijd doe ik aan
moet bij je passen. Je gaat om met
hardlopen. Daarnaast vind ik het
uiteenlopende mensen. Je ziet de
leuk om met de hond te wandelen.
worsteling en emoties van mensen,
Als ik buiten ben kan ik opladen.
dingen die je naast je neer moet
Hardlopen doe ik drie tot vier keer
kunnen leggen. Het mooie aan dit
per week. Mijn beide ouders hebben
werk is, dat je er je eigen draai aan
ook altijd hardgelopen, dit heb ik van
kunt geven. Er zijn zoveel soorten
jongs af meegekregen. Mijn moeder
ergotherapie. Er zijn verschillende
heeft heel lang met mij in haar buik
doelgroepen en specialisaties binnen
hardgelopen. Als ik hardloop kan
de ergotherapie. Je kunt werkzaam
een rollator kan dat betekenen,
binnen gezeten had en toen een
ik alles loslaten; je loopt en denkt
zijn in een ziekenhuis, revalidatie en
dat we hoge drempels tegenkomen
elektrische rolstoel kreeg. Buiten,
niet meer na. Als ik op vakantie
op scholen. Je raakt niet uitgeleerd.
waar je met de rollator lastig
slechts honderd meter verderop, zei
ga, verken ik de omgeving met m’n
Tijdens de opleiding zeiden ze:
overheen kunt komen. Dan kan een
die mevrouw: ‘Ik ben hier een jaar
hardloopschoenen aan.
‘Fysiotherapie leert je lopen,
drempelplaat een oplossing zijn.
niet geweest.’ Dat is voor mij echt
Of we merken dat de breedte van
een kippenvel moment, het is zò
Een keer in de twee weken geef ik
want die samenwerking is zo enorm
de rollator het lastig maakt om te
belangrijk als iemand er weer op uit
hardlooptraining aan een leuke
belangrijk in ergotherapie en binnen
manoeuvreren door de ruimte. Dan
kan. Het is zò waardevol als iemand
enthousiaste groep in Wommels. Zelf
het behandelteam van Patyna met
kan het praktischer zijn meubels
weer een praatje met de buurman of
train ik bij het LAB in Bolsward. Door
alle disciplines. Hierdoor kun je met
aan de kant te schuiven. Het liefst
buurvrouw kan maken.”
corona zijn veel loopjes afgezegd, ik
elkaar toewerken naar het doel van
hoop dat we het dit jaar weer kunnen
de revalidant.
ergotherapie leert je dansen.’ Mooi,
probeer ik iemand zover te krijgen dat hij zelf met de oplossing komt en
Zorg je ook goed voor jezelf?
oppakken. Komend jaar wil ik de
de regie weer terug krijgt.”
“Ja, dat leerden we ook op school.
halve marathon van Sneek en op
Werken in zorg, voelt niet als
Het is helemaal waar. In de praktijk
Texel gaan lopen. Goed voor mezelf
werken. Het is mijn tweede natuur
Kippenvelmoment
blijkt grenzen hanteren en in
zorgen betekent ook: op tijd naar bed,
ik mag doen wat ik leuk vind om
“De impact van ergotherapie zit
balans brengen van belasting en
gezond eten, met vrienden afspreken
te doen. Proberen mensen hun
soms in hele kleine dingen. Neem
belastbaarheid een ‘beroepsafwijking’
en vooral ook tijd voor mijzelf
zelfstandigheid terug te geven.”
die mevrouw die al heel lang
te zijn die dichtbij mezelf komt.
maken.”
Dit is een bijlage van
bolsward-ijsselmeerkust
Stipepunt Papierwinkels in Makkum, Koudum, Bolsward en Sneek Heeft u hulp nodig met het invullen van formulieren of het digitaal aanvragen van toeslagen, heffingskortingen, belastingaangiftes of uitkeringen? U bent voor deze vragen,, op afspraak, van harte welkom bij onze Papierwinkels! De deskundige vrijwilligers helpen u graag.
Contactgegevens: Makkum: 06-25690609; papiermakkum@stipepunt.nl Koudum: 06-21187736; papierkoudum@stipepunt.nl Bolsward: 06-52071121; papierbolsward@stipepunt.nl Sneek: 06-50286430; papiersneek@stipepunt.nl U kunt een afspraak maken via de mail of telefoon. Kijk voor meer informatie ook op www.stipepunt.nl/de-papierwinkel Buiten openingstijden kunt u contact opnemen door de voicemail in te spreken of een e-mail te sturen. Er wordt dan tijdens openingstijden contact met u opgenomen. De Papierwinkel is onderdeel van de Stipepunten van Stichting Sociaal Collectief. Er wordt uitsluitend gewerkt op afspraak en volgens de corona maatregelen.
Adv-2.3.indd 1
16-2-2022 14:40:01
Zorg thuis als het kan, in het ziekenhuis als het moet Patiënten krijgen thuis of in het ziekenhuis persoonlijke begeleiding door de dubbelrol van verpleegkundigen van Antonius
Antonius is de naam waaronder Thuiszorg Zuidwest Friesland en Antonius Ziekenhuis samen verder gaan. Wij bieden zorg die met u meebeweegt. Bij u thuis als het kan en in het ziekenhuis als het moet. Verpleegkundige Suus Hettinga is een schoolvoorbeeld van onze werkwijze. U kunt haar zowel bij u thuis als in het ziekenhuis treffen. Ze heeft als verpleegkundige in de thuiszorg én in het ziekenhuis namelijk een prachtige dubbelrol bij Antonius. “Suuske, wat moai dat jo hjir binne!; als ik dat hoor ga ik direct stralen”, vertelt ze. “Dat laagdrempelige, persoonlijke contact met mensen in de thuiszorg vind ik heerlijk. Ik ken mijn cliënten, en zij kennen mij.
mijnantonius.nl
Even een vrolijke, positieve noot in een soms doodstil huis vind ik belangrijk.” Naast haar werk in ons thuiszorgteam werkt Suus in ons ziekenhuis als verpleegkundige op de afdeling Interne Geneeskunde en de Longafdeling. “In het ziekenhuis heb je meer actie en een heel andere rol”, vertelt ze. “Daar komen mensen naar mij toe, in de thuiszorg ga ik naar mensen toe. Maar beide keren scheppen we een band met elkaar.” Meer weten over hoe wij u zorg bieden die met u meebeweegt? Ga naar mijnantonius.nl/samen.
9
zorg en welzijn in de regio Werken en leren voor een baan bij Zorggroep Hof en Hiem. De komende maanden leren we in dit blad zes verschillende leerlingen van Hof en Hiem kennen. In de serie ’Nieuwkomers in de thuiszorg’ vertellen leerlingen over hun ervaringen met de nieuwe opleiding van Hof en Hiem Thuiszorg.
Bennie Koenen
'Ik maak mij niet snel druk!'
s r e m o k w u e i N g or z is u th de in
Bennie Koenen (42 jaar) werkt via Empatec Detachering & Coaching als schoonmaker bij schoonmaakbedrijf Rooth Multiservice. Hij is geboren met een licht verstandelijke beperking. Maar dit gegeven staat hem totaal niet in de weg. Bennie redt zich prima! Aan het werk Doordat Bennie een licht verstandelijke beperking heeft, ging leren hem vroeger niet gemakkelijk af. Daarom volgde hij speciaal onderwijs. Vervolgens ging hij aan het werk bij een sociale werkvoorziening in Heerenveen. Kort daarna verhuisde hij naar Sneek. Sindsdien werkt hij bij Empatec in Sneek. Door de jaren heen heeft hij allemaal verschillende werkzaamheden opgepakt. Breed inzetbaar “Ik heb onder andere fietsen in elkaar gezet voor Batavus. Voor een bedrijf in Sneek (VKV) heb ik bestellingen opgenomen en automaterialen bezorgd bij klanten. Ik ben ook nog pakketbezorger geweest. Momenteel werk ik
via Empatec Facilitaire Services als schoonmaker bij Rooth Multiservice. Ik maak zelfstandig projecten schoon. Het is leuk werk, al mis ik het autorijden soms wel. Als bezorger heb ik heel wat kilometers gemaakt. Gelukkig rijd ik met de auto naar al mijn schoonmaakprojecten, dit is een leuke aanvulling op mijn werk.” Trots “Ik heb nooit echt last gehad van mijn verstandelijke beperking,” geeft Bennie aan. “Ik maak mij niet snel druk en red me prima. Mijn vrouw werkt ook bij Empatec, samen hebben we een zoon. Ik ben enorm trots op hen. Ik heb een baan én een gezin. Meer kan ik mij niet wensen.” Ik ben Bennie en ik laat me niet beperken!
Anita Reus: “Alles wat je op school leert, pas je direct toe in de praktijk en daar leer je ontzettend veel van.“
NA 25 JAAR TERUG DE SCHOOLBANKEN IN Het is best even wennen om, na 25 jaar te hebben gewerkt, op je 43e weer met een opleiding te starten. Anita Reus uit Sneek zei vorig jaar haar vaste baan op om eindelijk datgene te gaan doen wat ze van kinds af aan al wilde: werken in de zorg. In september startte ze met de opleiding van Hof en Hiem Thuiszorg. Ze werkt nu bij het thuiszorgteam van Hof en Hiem in Joure. Met name in het begin was dat wel even schakelen, vindt Anita. “Je hebt opeens weer met deadlines te maken, want je huiswerk moet op tijd af en je moet de theorie op tijd hebben geleerd.” Maar eigenlijk is dit een hele praktijkgerichte opleiding, merkt Anita. “Alles wat je op school leert, pas je direct toe in de praktijk en daar leer je ontzettend veel van. Dat maakt de overgang eigenlijk heel makkelijk.” De leerlingen van Hof en Hiem Thuiszorg gaan elke week een dag naar school. En daar hoort ook huiswerk bij. Dat huiswerk bestaat uit het voorbereiden van de lessen en het leren voor toetsen. Gelukkig is leren een stuk leuker als het om een onderwerp gaat wat je interesseert, meent ook Anita: “Ja, het is soms best pittig om op je vrije dag de boeken in te duiken, want je hebt de hele week hard gewerkt. Dat was wennen, maar de stof interesseert me heel erg. Daardoor is het heel goed te doen. Sterker nog: ik vind het echt heel leuk!”
Anita Reus:
“Ik ben heel blij dat ik hierdoor straks betere zorg kan verlenen” De leerlingen leren op dit moment veel over de basiszorg. Over hoe je een goede houding aanneemt wanneer je een cliënt verzorgt en hoe je iemand in bed verplaatst, maar er komt ook een groot deel anatomie aan te pas. De lessen zijn afwisselend op school te volgen, als een mix met digitale lessen en e-learnings. Ook worden gastlessen gegeven door collega’s uit de praktijk. “De afgelopen maanden heb ik ontzettend veel geleerd over het spijsverteringskanaal en het zenuwstelsel. Door te weten hoe ons lichaam werkt, kunnen we signalen bij cliënten herkennen en op tijd hulp inroepen. Complexe materie, maar ik ben heel blij dat ik hierdoor straks betere zorg kan verlenen”, besluit een zeer gemotiveerde Anita Reus.
www.hofenhiem.nl Dit is een bijlage van
bolsward-ijsselmeerkust
10
Kijk op zorg
Henryke de Vries van Samen Fit & Vitaal
“Buiten zijn maakt Niet een gymzaal of sportschool maar de bosrijke omgeving van Oranjewoud vormt het decor van de beweeglessen van Samen Fit & Vitaal. Het fitnessbedrijf richt zich op de oudere doelgroep vanaf ongeveer vijftig jaar. De beweeglessen zijn voor ieders niveau goed te doen, waarbij vanzelfsprekend rekening wordt gehouden met veel voorkomende klachten in deze groep, zoals artrose, afname van spiermassa en verminderde balans. Alles draait om vitaliteit en de sociale interactie.
D
eze doelgroep helpen
Energiek gevoel
fit en vitaal te blijven,
En ze wist al gauw dat ze iets met de
dat is Henryke de Vries
oudere doelgroep wilde gaan doen. Grote
van Samen Fit & Vitaal
vraag natuurlijk: wat is oud? “Zo oud
op het lijf geschreven.
als je je voelt, daar hangt geen cijfertje
“Ik krijg er veel energie
aan. Ik heb het 50+ genoemd en dan
van, merk ook dat het me geen energie
mag iedereen voor zichzelf bepalen of
kost”, vertelt Henryke de Vries uit
dat hem of haar aanspreekt. Samen
Heerenveen. “En dan kost het ook geen
bewegen. Ik heb altijd zo gewerkt dat
moeite om te variëren en een leuke les
mensen en de omgeving de les maken.
neer te zetten. Ik heb in het verleden best
Die inspireren mij en daar komt de les
mijn onzekere kanten gehad, maar die
uit. Ik heb er voor gekozen om dit buiten
zijn helemaal weg. De interactie is voor
te doen omdat dat mezelf ook zo veel
mij het belangrijkst. Het enthousiasme
brengt. Het geeft je zoveel meer energie
van de mensen.” Dat enthousiasme
dan binnen. Zo ervaar ik dat. De natuur
begint bij jezelf, zo simpel is het in het
geeft je een positief gevoel. En vooral het
geval van Henryke.
energieke gevoel dat je daarna hebt. Daar heb je vooral de rest van de dag veel
Sportief gezin
plezier van. Met de fitnessmaterialen
Henryke de Vries (39) komt uit een
en af en toe een vleugje muziek, kun je
sportief gezin. Vader en moeder sportten
eindeloos variëren.”
veel en beide broers voetbalden. Sport zat in het gezin verankerd, bewegen
Nou ja, behalve als het spiegelglad is,
stond centraal. Er werd ook veel naar
sneeuwt en min vijftien is. Henryke: “Dán
sport gekeken. Niet zo gek dus dat
zeker niet, maar dat hebben we nog niet
Henryke al op jonge leeftijd wist dat
meegemaakt. En als dat gebeurt, worden
ze het cios wilde doen. Ze heeft tijdens
de lessen verplaatst.”
“Luisteren naar je lichaam is het allerbelangrijkst”
het cios de opleidingen fitness, health & management, MBvO-leidster (Meer
Verkeerde ademhaling
Bewegen voor Ouderen) en zwemdocente
Volgens de goedlachse sportinstructrice
afgerond. Ze is gecertificeerd trainster
is het vooral voor de oudere doelgroep
voor nordic walking, sportief wandelen,
belangrijk om in groepsverband te
pilates en aquasport. Henryke heeft
sporten. Het samen bewegen. “De lessen
intussen twintig jaar ervaring als sport-
zijn laagdrempelig. Iedereen kan op zijn
Bewust zijn van de ademhaling. Dat
dingen doet die je leuk vindt. Vaak zie je
en zwemdocente.
eigen niveau meedoen. Er wordt gelet
wordt vaak vergeten. Wat je veel ziet
dat mensen iets kiezen omdat ze denken
op lichaamshouding. Naarmate je ouder
is dat mensen tijdens de oefeningen
dat het goed is. Maar na een tijd afhaken
wordt, vermindert de balans, krijg je
de adem vasthouden omdat ze toch
omdat het toch niet bij ze past of omdat
meer moeite met de coördinatie. Door
spanningen voelen in het lijf. Door daar
het te belastend is. Prestatiedrang zorgt
het trainen van mobiliteit en stabiliteit
aandacht aan te schenken, hoop ik dat ze
er voor dat veel mensen denken dat je
is de kans groter dat deze doelgroep
daar in het dagelijks leven ook iets aan
een hoge hartslag moet halen om zo fit
langer zelfstandig kan blijven wonen.
hebben.”
en gezond mogelijk te blijven. Terwijl
Henryke de Vries op haar bakfiets die dienst doet als garderobe, koffie- en theehoek en EHBO-verzorgingspunt.
maar ik vind het wel belangrijk dat je
matig intensief bewegen vaak beter is.
Conditie, spierkracht, botversterkende oefeningen en aandacht voor het brein.
Matig intensief bewegen
Dan houd je het ook nog langer vol. De
Beweeg je brein fit. Daar doen we ook
“De cursisten houden net als ik ook
sociale factor is erg belangrijk. Dat er af
oefeningen voor. We hebben veel mensen
van het buiten zijn. Sinds het begin van
toe na de les koffie is en dat er zo nu en
met klachten. Daarom ben ik ook aan
de corona-epidemie is het duidelijker
dan iets gezelligs wordt georganiseerd.
het differentiëren. Ik geef altijd per
geworden dat mensen graag buiten zijn.
Dat zorgt er voor dat het leuk blijft. En
oefening meerdere opties aan hoe je hem
Maar binnen bewegen is uiteraard ook
als het ritme er in zit, zie je dat mensen
kunt uitvoeren. Want luisteren naar je
goed, want het gaat erom dat je beweegt.
blijven komen.”
lichaam is het allerbelangrijkst.
Er zijn veel dingen goed in het leven,
Dit is een bijlage van
bolsward-ijsselmeerkust
11
zorg en welzijn in de regio
blij”
TEKST EN BEELD: RICHARD DE JONGE
Chantal Hoevers Prins
“Niet te bang zijn voor de signalen die je in je lijf voelt” Ook uitstapjes Henryke verzorgt ook uitstapjes voor de bewoners van de woonvorm, al dan niet met een sportieve lading. Rollators achterin en hup, naar de bestemming waarvoor door de bewoners wordt gekozen. “Het is ook belangrijk dat ze niet alleen op en rond de woonvorm verblijven. Dat ze ook eens in een andere omgeving komen. Andere mensen ontmoeten. Buiten komen ze in aanraking met kinderen. En dan zie je dat er soms weinig verschillen zijn tussen jong en oud. Als straks het ergste van corona voorbij is,
Onlosmakelijk verbonden
komen daar nog mooiere dingen uit. Nog meer
Henryke de Vries en haar bakfiets zijn onlosmakelijk
samenwerkingen met de jonge generatie. Dat
met elkaar verbonden. Waar je haar ziet, is de bakfiets
vind ik dan ook weer mooi, want ik ben graag een
nooit ver weg. De bakfiets is al lang niet meer het
verbinder.”
vervoermiddel voor haar twee kinderen. Die hebben plaatsgemaakt voor fitnessattributen, kannen koffie
80/20 regel
en thee, en haar EHBO-kit. Tijdens de lessen doet de
Een gezonde leefstijl helpt je enorm om fit te zijn.
bakfiets ook dienst als garderobe voor jassen, tassen,
Daar probeert Henryke zelf zoveel mogelijk in mee
mobieltjes en sleutels. In het geval van regen is de
te gaan. Maar ook zij is maar een mens. “Zoals ik nu
bakfiets geheel af te sluiten met een hoes. “Ik heb
leef ben ik heel gezond, maar dat is wel eens anders
wel gedacht aan een elektrische bakfiets. Maar dat is
geweest”, erkent ze. “De 80/20 regel. In het weekend
natuurlijk een rare gedachte, want het gaat tenslotte
mag je best iets bij de koffie nemen en een snackje
om de sportieve activiteit. Het is een stevige en lichte
kan ook geen kwaad. Jezelf belonen voor de gezonde
bakfiets. Niet dat ik snel vooruit kom, maar dat hoeft
leefstijl van door de week, anders houd je het niet
ook niet. En belangrijk, ik hoef tenminste niet met de
vol.”
auto naar mijn werk”, lacht ze.
Fout imago nordic wandelen Juiste lichaamshouding
Nordic wandelen wordt vaak als ‘suf‘ bestempeld.
Naast het buiten bewegen in groepsverband
“Dat is jammer,” meent Henryke, “want het is een
heeft Henryke met haar Samen Fit & Vitaal een
complete en gevarieerde training waarbij je negentig
beweegaanbod bedacht voor mensen in een
procent van je spieren tegelijk aan het werk zet. Je
kleinschalige woonvorm in haar eigen woonwijk.
romp en armen worden ingezet en er worden rug-
“De bewoners hebben lichte zorg nodig, waarbij
en schouderspieren soepel gemaakt en verstevigd.”
zelfstandigheid zoveel mogelijk wordt gestimuleerd.
De juiste techniek is wel belangrijk en wordt tijdens
Omdat de bewoners veel binnen zijn, worden deze
de les aangeleerd. Ook worden er tussendoor
lessen uiteraard ook buiten gegeven. Goed kijken
spierversterkende en balans oefeningen gegeven.
waar individueel de behoeften liggen. Met die groep ben ik ook bezig met lichaamshouding, bewust zijn
Gelukhormoon
van de ademhaling. Hoe sta je zo stabiel mogelijk?
Langdurig zitten, weten we allemaal, is schadelijk.
Voor de bewoners die het minst mobiel zijn, geef ik
Voor alle leeftijden. Als onze spieren en gewrichten
geregeld stoelyoga.
niet in beweging komen, gaan ze vastzitten. Dat je lichamelijke klachten hebt, betekent niet dat je niet
Wat me sowieso opvalt is hoeveel mensen in het
kunt bewegen. “Niet te bang zijn voor de signalen
algemeen moeite hebben met de juiste manier
die je in je lijf voelt. Je kunt best veel aan. Ook
van tillen en bukken. En hoe sta je zo ontspannen
hartpatiënten. Juist voor hen is het belangrijk om
mogelijk? De meesten staan heel gespannen met
naar buiten te gaan en de frisse lucht op te snuiven.
de voeten tegen elkaar, hangen in de heupen,
Zeker als je stress ervaart is het buiten zijn ook heel
knieën overstrekt. Daar ben ik wel elke les bij alle
erg prettig. Dan wordt het gelukhormoon endorfine
groepen mee bezig: lichaamshouding, zonder dat dit
aangemaakt. Buiten zijn maakt blij.”
vervelend wordt. Want het plezier staat voorop.”
Dit is een bijlage van
bolsward-ijsselmeerkust
is erkend mantelzorgmakelaar en helpt mantelzorgers
‘ALLES GING GOED, TOTDAT MENEER DE DIAGNOSE PARKINSON KREEG’ Baas over eigen leven, dat zijn we het liefst. Zelf bepalen wanneer je naar buiten gaat, een kop koffie drinkt, op vakantie gaat, vrienden opzoekt. Veel mensenlevens zien er zo uit. Toch komt voor iedereen een moment waarop die vanzelfsprekendheid scheurtjes gaat vertonen. Al is het maar omdat de jaren nu eenmaal verstrijken en we allemaal ouder worden. We kunnen op een dag ook domme pech hebben, een ziekte of aandoening krijgen of een ongeval. Ineens heb je de hulp van anderen nodig om zelfredzaam te blijven. We worden, vanuit de geest van de ‘participatiesamenleving’, aangemoedigd om die hulp dichtbij huis te zoeken. Vanuit de gemeente wordt steeds meer een beroep gedaan op informele zorgverleners of vrijwilligers, maar die zijn er vrijwel niet. Uit onderzoek blijkt bovendien dat veel mensen het bezwaarlijk vinden om familie of vrienden om (meer) hulp te vragen. Om hulp vragen is niet zo gemakkelijk: het doet wat met je. Anderen niet tot ‘last’ willen zijn én de angst voor afhankelijkheid spelen hierin vaak een rol. Om deze redenen wimpelen mensen een hulpaanbod nog weleens af, terwijl ze die hulp juist zo hard nodig hebben. Daarnaast is het vragen om hulp voor veel mensen geen reële optie meer. Kinderen wonen vaak op afstand en het is niet meer vanzelfsprekend dat je familie om de hoek woont of dat buren mantelzorgtaken oppakken. Dat is allemaal geen probleem totdat we, om wat voor reden dan ook, in moeten leveren op onze zelfredzaamheid. Dit overkwam familie De Boer. Tot voor kort een zelfredzaam echtpaar. Meneer zorgde voor zijn echtgenote die na een val geopereerd moest worden en niet meer de oude werd. Alles ging goed. Totdat hij zelf de diagnose Parkinson kreeg: hun hele wereld stond op zijn kop. Na verloop van tijd bleek dat het echtpaar moeite had zichzelf te redden. Hun enige zoon, woonachtig in Breda, kon de zorg voor zijn ouders niet op zich nemen en hun netwerk is beperkt. De thuiszorg werd ingeschakeld, maar er was meer nodig. De huishouding moest gedaan worden en er was ondersteuning en persoonlijke begeleiding nodig om op een goede manier thuis te kunnen blijven wonen. Alle regeltaken, het uitzoekwerk en de aanvragen die daarbij kwamen kijken gaven de familie veel stress. Als mantelzorgmakelaar heb ik die regeltaken tijdelijk van de familie overgenomen. Tijdens het keukentafelgesprek met een sociaal professional van de gemeente brachten we in kaart welke ondersteuning en voorzieningen in huis nodig waren. Om zelfredzaam te blijven, is het belangrijk om vroegtijdig te signaleren dat hulp nodig is. Natuurlijk is niet iedereen in staat het heft in eigen handen te nemen en de eigen zorg te organiseren. Kan jij of je naaste hierbij ondersteuning gebruiken? Neem dan gerust vrijblijvend contact met mij op.
Over Chantal Hoevers Prins
Als mantelzorgmakelaar en pgb-specialist is Chantal Hoevers Prins de onafhankelijke allround cliëntondersteuner en zorgregelaar. Samen met haar team biedt Chantal integrale ondersteuning aan mantelzorgers, gemeenten, zorgprofessionals en werkgevers bij alle mantelzorgvragen. Chantal is erkend en geregistreerd mantelzorgmakelaar en onafhankelijk cliëntondersteuner.
telefoon: 0515 - 700 267 www.mantelzorgzaken.nl
1/1 vrij
Word jij onze nieuwe collega? Check onze vacatures!
Of kijk op: www.patyna.nl/vacatures Dit is een bijlage van Nieuwe collega's adv. 260x395 mm V3.indd 1
heerenveen 03-02-2022 13:52
13
zorg en welzijn in de regio EEN BIJDRAGE VAN ANTONIUS
Antonius: beter en sneller herstel na darmoperatie
“Patiënten houden zelf de regie en dat stimuleert” Fitter de operatie in en daarna sneller en beter herstellen. Dat is de essentie van het herstelprogramma ERAS 2.0 waar Antonius uitstekende resultaten mee boekt. Darmkankerpatiënten die dit programma doorlopen zijn snel op de been en ervaren minder complicaties. Daarnaast leidt ERAS 2.0 tot een halvering van de ligduur en vrijwel geen heropnames. “Dit grote effect heeft mij en mijn collega’s enorm verrast”, bekent chirurg Thijs Brandsma.
E
RAS staat voor Enhanced Recovery After Surgery oftewel verbeterd
Darmkanker, hoe herken ik het?
herstel na operatie. Met de introductie van versie 2.0 legt
Antonius de lat heel hoog. “We behoren
Darmkanker is één van de best behandelbare vormen van kanker mits de tumor op tijd wordt ontdekt. De zeven signalen zijn:
tot de kopgroep van tien ziekenhuizen in Nederland die ERAS 2.0 gecertificeerd zijn”, benadrukt de chirurg. Dit herstelprogramma focust op álle
• bloed of slijm bij de ontlasting •b lijvend veranderd ontlastingspatroon • verminderde eetlust • buikkramp of buikpijn • loze aandrang • onverklaarbaar gewichtsverlies • c onstante vermoeidheid door bloedarmoede
onderdelen van het darmkankertraject. Denk aan betere voorlichting en beweegen voedingsadviezen waardoor patiënten fitter de operatie ingaan. Verder is de pijnstilling tijdens de ingreep sterk aangepast. Patiënten krijgen minder opiaten en daardoor zijn ze eerder mobiel. Na de operatie komt de patiënt zo snel mogelijk weer uit bed. Met extra aandacht
Heeft u een of meerdere klachten? Neem dan contact op met uw huisarts.
voor beweging en voeding kan de patiënt snel en veilig naar huis. “Dankzij ERAS 2.0 is de gemiddelde ligduur van darmkankerpatiënten verminderd van zes naar drie dagen”, licht chirurg Thijs Brandsma toe.
Teamprestatie
“Gezond eten, voldoende beweging en stoppen met roken en drinken: het helpt allemaal om de operatie fitter in te gaan”
Trots Een ander kenmerk van ERAS 2.0 is
Dit mooie
dat elk facet van het zorgproces wordt
resultaat is
geregistreerd. “We leggen per patiënt alle
volgens hem
beweging en stoppen met roken en
precies uit wat er voor, tijdens en na de
gegevens en uitkomsten vast: van de
een heuse
drinken: het helpt allemaal om de
operatie gaat gebeuren”, vertelt Carmen.
hoeveelheid pijnstilling en de mate van misselijkheid tot eventuele complicaties”,
teamprestatie.
operatie fitter in te gaan”, verzekert
Ook als zorg thuis nodig is, wordt dit
Want behalve
Jantien. Bovendien leveren patiënten op
geregeld. “Dankzij deze optimale
chirurgen dragen
Th i
js B
ra n d s m a
vertelt chirurg Thijs Brandsma. Deze zorgvuldige registratie biedt
deze manier een actieve bijdrage aan hun
voorbereiding weten
ook anesthesiologen, poli-, OK- en
conditieopbouw en herstel. “Ze houden
patiënten precies wat ze
afdelingsmedewerkers, fysiotherapeuten
zelf de regie en dat stimuleert.”
kunnen verwachten.”
Optimale voorlichting
Vertrouwen
van het protocol. Daarnaast
Verder is een belangrijke rol
Ook Carmen Bethlehem,
Op de dag van de operatie
biedt deze databank ons de
weggelegd voor Jantien van der Sluis,
verpleegkundige op de afdeling
melden patiënten zich op
verpleegkundig specialist oncologie
Chirurgie en ERAS-verpleegkundige,
de afdeling Chirurgie. Ook
en casemanager. Als na een dikke
speelt een cruciale rol binnen dit
daar zijn ze in vertrouwde handen,
darmonderzoek het vermoeden op een
programma. Dat begon al in de
want het gehele verpleegkundige team is
De mooie resultaten van ERAS 2.0
kwaadaardigheid bestaat, gaat zij zo snel
voorbereidingsfase. “Samen met mijn
geschoold in ERAS 2.0. Sinds de invoering
zijn voor Antonius reden genoeg om
mogelijk met de patiënt in gesprek. “Ik kijk
collega Didi Roelofs heb ik folderteksten
van dit programma gaan patiënten lopend
dit internationale programma uit te
vooral naar de mate van kwetsbaarheid:
geschreven en protocollen opgesteld.”
naar de operatiekamer in plaats van
rollen naar de vakgroepen Urologie en
is er sprake van gewichtsverlies of
Ze hoefden het wiel niet zelf uit te
liggend. “Zo blijven ze zo lang mogelijk in
Gynaecologie. Carmen, Jantien en Thijs
bloedarmoede en hoe zelfredzaam is de
vinden. “Collega’s uit het Martini
beweging en voelen ze zich veel minder
zijn trots dat ERAS 2.0 in zo’n korte tijd op
patiënt?” Zo nodig schrijft
Ziekenhuis hebben ons prima geholpen
patiënt.” Enkele dagen na ontslag neemt
de kaart staat.
verschillende voordelen. “Zo houden we onszelf scherp in
en diëtisten hun steentje bij.
het consequent toepassen
begeleiding was zeer waardevol.”
en ijzertabletten voor.
C
bij de invoering van ERAS 2.0, hun
Jantien een laxeermiddel
ar
me
mogelijkheid om dit zorgpad nB
e t h le
he m
verder te optimaliseren.”
de ERAS-verpleegkundige telefonisch contact op met de patiënt. “Ik informeer
“Ondanks corona waren álle disciplines
Vervolgens verwijst ze
De ERAS-verpleegkundigen
naar het herstel en vraag hoe hij of zij
bereid hier hun schouders onder te zetten.”
de patiënt door naar
bereiden patiënten zorgvuldig
het traject heeft ervaren”, vertelt Carmen.
Teamwork 2.0 dus? “Dat klopt”, reageert
de fysiotherapeut
voor op hun darmoperatie. “Circa
Zij benadrukt dat patiënten zowel voor
de chirurg. “We hebben samen iets moois
en zo nodig naar de
één tot twee weken voor de
als na de ingreep contact met haar
neergezet waar de patiënt sneller beter van
operatie nodigen we hen uit op
mogen opnemen. “We zijn laagdrempelig
wordt. Dat geeft mij veel voldoening.”
ons polispreekuur. Dan leggen we
bereikbaar.”
diëtist en geriater. “Gezond eten, voldoende
Ja
n ti
en
van d e r S l ui s
Dit is een bijlage van
bolsward-ijsselmeerkust
14
Kijk op zorg TEKST EN BEELD: HENK VAN DER VEER
“Het zijn de kleine dingen die Bos- en Meerzicht groot maken” Het fraai gelegen Bos- en Meerzicht aan de Jan Schotanuswei nr. 12 in Oudemirdum is een particuliere woon- en zorgboerderij voor ouderen, onder directie van Debby Nota. Dat bij Bos- en Meerzicht gastvrijheid en welzijn centraal staan, wisten we al bij eerdere bezoeken. Hier wordt zorg ‘met een gouden randje’ geleverd. Dat ervaren we ook wanneer we vlak voor Valentijnsdag (14 februari) te gast zijn bij Debby Nota. “Kom binnen”, zegt Debby Nota die ons al bij de ingang uitnodigend staat op te wachten. We schuiven aan bij een heuse Valentijns High Tea. “Wat wil je drinken?”, is haar overbodige vraag. We antwoorden dat het maar thee moet worden. In de ruime ontmoetingsruimte zitten zo’n twintig bewoners aan gezellige tafeltjes bij elkaar. Aan een van de zijkanten van de ‘huiskamer’ staan rode hartjes om het thema van de middag nog maar eens te accentueren: Love is in the air! Uiteraard willen de bewoners eerst van alles weten van die schrijvende gast. “Oh, jo binne fan de ferhalekrante”, zegt één van hen treffend en complimenteus. Inderdaad, ook vanmiddag komen we weer een verhaal ophalen maar ook om sfeer (letterlijk!) te proeven. huiskamer versieren. Daarvoor zijn al Ik geniet als zestigplusser met volle
veertig doosjes bonbons gehaald in de
teugen mee van heerlijke hapjes, in
vorm van hartjes. Als de bewoners dan ’s
gezelschap van vitale ouderen die alweer
ochtends bij het ontbijt komen, dan ligt
een meer dan gezellige middag in het
er voor iedereen zo’n klein doosje klaar.
huis beleven. “We beginnen met het zoet
Onze kok houdt dan ook weer rekening
en het tweede gedeelte van de High Tea
met het menu van die dag, dat wordt
sluiten we af met wat hartigs”, geeft de
iets dat verbonden is aan Valentijnsdag.
enthousiaste directeur als voorschot op
We trekken dingen door.”
wat komen gaat. Ondertussen geniet een vijftal dames
Alle bewoners hebben veel plezier met de bingo.
daar aandacht voor kunt hebben. Dáár
hebben”, zegt Debby. “We hebben een heel
gaat het in essentie om.”
divers programma, waar aan meegedaan
Niet eentonig
volop van de zoete lekkernijen die op
“Valentijnsdag is voor deze generatie
de etagère staan en laten duidelijk
Over liefde gesproken, is die ook bij
Tea, Vocal Roses, een dansgroep, bezoek
helemaal geen ding”, vertelt Debby
blijken dat ze een dergelijke activiteit
ouderen nog aanwezig? Debby Nota: “Ik
aan de Orchideeënhoeve...”
Nota terwijl wij aan ons kopje thee
waarderen. “Wie wil nu niet van al dit
begrijp de gereserveerdheid van deze
lurken. “In Bos- en Meerzicht zijn we wel
lekkers genieten?”, zegt één van de dames.
vraag en ik weet dat er een taboe op rust.
Als de hartige hapjes op tafel worden
opgegroeid om, als het maar even kan,
“Maar het is toch ook echt de gezelligheid
Toch geef ik er antwoord op omdat het
gezet, gaat de traditionele bingo van
dingen te vieren, want de dagen moeten
waar het om draait. Wij hoeven hier niet
ook zeker bij ons zorgteam een onderwerp
start. Het plezier spat er vanaf. Een
niet eentonig worden als je hier woont.
aan mee te doen. Als je wilt kun je al die
van gesprek is. Als hier jonge mensen
van de aanwezige heren, Roel, is
Vandaar dat ‘de afdeling activiteiten’
lekkere hapjes ook op je kamer krijgen.
komen werken, dan vragen ze mij en het
fanatiek bezig en het kan dan ook niet
dan zoiets presenteert. We zitten nu in
Ik kies hiervoor en heb mijn buurvrouw
zorgteam wel hoe ze daar mee om moeten
uitblijven of hij roept onterecht in
het weekend vóór 14 februari, en die
vanmiddag opgehaald. Ze wilde eerst niet.”
gaan. Intimiteit bij ouderen blijft ook
z’n enthousiasme: “Bingo!” De dames
belangrijk en dat bespreken we hier met
moeten erom lachen, Roel gelukkig ook.
maandag zal de nachtdienst alles in de “En bevalt het?”, vragen wij de
kan worden.” En ze somt op: “Een High
respect. Het is er.” Als wij aan het einde van de middag de
‘buurvrouw’. “Och man, wat ben ik blij dat ik hier zit”, antwoordt die. Ook aan de
Hartige hapjes
prijzen uit mogen reiken, is er nogmaals
andere tafeltjes genieten de deelnemers
In de keuken zijn Corrie en Sietske, de
hilariteit als Roel zegt dat de tube
met volle teugen van deze High Tea.
activiteitenbegeleiders, druk bezig om
anti-rimpel crème voor Debby is! Mijn
En als ‘haar bewoners’ het naar de zin
de hartige hapjes op de
middag kon al niet meer
hebben, heeft Debby Nota dat ook.
etagères te rangschikken.
stuk en al helemaal niet
De beide dames, samen
als één van de dames mij
De weg naar ouderdom
met Diny, hebben deze
‘een jonge kerel’ noemt die
“Op weg naar ouderdom verlies je
activiteit al ruim van
haar een vuurrood hart mag
heel veel dingen, maar koester je ook
tevoren gepland. Bij
overhandigen. “Het
datgene wat je nog wel hebt en kunt”,
Bos- en Meerzicht wordt
zijn de kleine dingen die
spreekt Debby wijze woorden. “Wat wij
nooit ‘zomaar’ iets
Bos- en Meerzicht groot
bij Bos- en Meerzicht doen is constant
georganiseerd. “Anders
maken”, weet een lachende
kijken naar wie die oudere is die ouder
zou je hier elke week een
Debby Nota!
wordt en wat er nog wél is en hoe je
sjoelbak of Rummikub
Debby Nota
Corrie en Sietske in de keuken
Dit is een bijlage van
bolsward-ijsselmeerkust
15
zorg en welzijn in de regio
TEKST SONJA HARKEMA // BEELD BERGMAN CLINICS
BRANDED CONTENT
Elke vrouw is anders
Behalve als het op sommige klachten aankomt De één gebeurt het van de één op de andere dag, bij de ander speelt het al jaren: pijn en ongemak in je bekkenbodemgebied. Het hebben van urineverlies, een verzakking of problemen met de ontlasting brengt voor veel vrouwen schaamte met zich mee. Het zijn klachten die voorkomen op alle leeftijden. Vaak staan ze in verband met de conditie van je bekkenbodem. En het belangrijkste: ze zijn goed te verhelpen en je bent echt niet de enige.
Je bekkenbodem
JE BENT NIET DE ENIGE
Je bekken bestaat uit verschillende botten en heeft een belangrijke rol bij je houding en hoe je beweegt. In het bekken liggen de endeldarm,
• Eén op de vier vrouwen
de baarmoeder, de blaas en de plasbuis. Deze steunen
boven de dertig jaar
allemaal op de bekkenbodem,
heeft last van ongewild
die gevormd wordt door
urineverlies. • Pijn bij het plassen komt
verschillende spieren.
bij 5% tot 10% van de vrouwen voor.
Naast het bieden van
• Ongeveer 30% van
ondersteuning aan de organen geven je bekkenbodemspieren
de vrouwen heeft
controle over het legen van
problemen bij de stoelgang.
je blaas en darmen. Ook
• Zo’n 6% van de
spelen de spieren een rol in de seksualiteit. Als je bekkenbodem
volwassen vrouwen
verzwakt is of juist te sterk
heeft last van ontlastingsverlies.
gespannen is, kunnen er
• Zo’n 20% van de
klachten ontstaan.
vrouwen (ook al bij
Blaasklachten
twintigjarigen) heeft last
Inspanningsincontinentie komt
van één of meerdere seksuele klachten.
veel voor bij vrouwen. Eén op de vier vrouwen heeft er last van.
Vaginale verzakking
klachten in de loop van de dag
twee weken op consult kunt
Tijdens bijvoorbeeld hoesten,
Wanneer de bekkenbodem-
of na inspanning.
komen. Is er een operatie
volwassen vrouwen
lachen en sporten kun je te
spieren uitrekken of beschadigd
nodig? Dan probeert Bergman
krijgt te maken met
maken krijgen met ongewenst
raken, zakken de baarmoeder,
Er is veel mogelijk bij een
Clinics je al binnen een
de gevolgen van een
urineverlies. Vrouwen durven
blaas en/of darmen in de
verzakking. Welke behandeling
maand na de indicatie te
vaginale verzakking.
hier uit schaamte vaak niet
vagina. Deze kunnen in
het beste is voor jou, hangt af
behandelen.
over te praten. En dat is
sommige gevallen zelfs naar
van het type verzakking. In
zonde, want er zijn goede
buiten komen. Dat kan
ernstige gevallen is een operatie
Bezoek aan de kliniek
behandelmogelijkheden. Voor
verschillende problemen geven,
nodig. Maar oefentherapie
Bergman Clinics heeft met alle
beperken door je klachten. Er
inspanningsincontinentie
zoals een zwaar gevoel in de
of het plaatsen van een ring
zorgverzekeraars afspraken
zijn mensen die je graag willen
kan deze bestaan uit
vagina (schede), problemen met
(pessarium) nemen ook al veel
gemaakt. Wanneer je een
helpen en ervoor kunnen zorgen
bekkenfysiotherapie of een
zitten en/of problemen bij de
klachten weg.
doorverwijzing en een medische
dat je zo snel mogelijk weer
kleine ingreep.
ontlasting. Vaak verergeren de
indicatie hebt, krijg je de zorg
lekker in je vel zit.
Behandeling in de buurt
• Ongeveer 25% van de
dus voor 100% vergoed. Voor meer informatie
In Heerenveen vind je een kliniek van Bergman Clinics
Probeer over die drempel heen
kun je terecht op
| Vrouw. Een toegankelijk
te stappen en laat je niet langer
www.bergmanclinics.nl/vrouw
medisch centrum dat zich specifiek richt op zorg voor vrouwen en waar artsen werken die gespecialiseerd zijn in (uro)gynaecologische zorg. Bovendien werken ze samen met academische ziekenhuizen, zoals UMC Utrecht en het Amsterdam UMC.
MET WELKE KLACHTEN KUN JE BIJ BERGMAN CLINICS | VROUW TERECHT? • Blaasklachten
• Onderbuikpijn
• Verzakking
• Ontlastingsklachten
Om je zo snel mogelijk te
• Anticonceptie
• Pijn bij het vrijen
kunnen helpen, werkt
• Menopauze en overgang
• Vulva aandoeningen
Bergman Clinics | Vrouw met
• Bekkenpijn
korte wachttijden. Zo mag je Bergman Clinics in Heerenveen
ervan uitgaan dat je binnen
Dit is een bijlage van
bolsward-ijsselmeerkust
36
&UITGAAN
CULTUUR
NUMMER 03 • 2022
Eelke’s vinger op de zere plek Op Op zoek zoek naar naar de de juiste juiste match match
Gaatse Westra (48 jaar) is accountmanager bij Pastiel in Joure. zijjaar) n interesse in het groen doorloopt hij GaatseVanwege Westra (48 is accountmanager bij Pastiel in eerst de Middelbare Tuinbouwschool. Na een stage bijhij een Joure. Vanwege zijn interesse in het groen doorloopt ingenieursbureau ontdekt hij dat dit het toch niet is en dat hij eerst de Middelbare Tuinbouwschool. Na een stage bij een zijn sociale hart wilontdekt volgen.hij Daarom hij ervoor de hij ingenieursbureau dat ditkiest het toch niet is om en dat opleiding Personeel & Arbeid te doen. In zij n derde jaar van zijn sociale hart wil volgen. Daarom kiest hij ervoor om de de opleiding loopt hij bijteDSW-L, dezij voorloper vanvan opleiding Personeel &stage Arbeid doen. In n derde jaar sociale werkvoorziening Caparis, en hij merkt goed dat de opleiding loopt hij stage bij DSW-L, de voorloper vandit werkveld beter bij hem past. sociale werkvoorziening Caparis, en hij merkt goed dat dit werkveld beter bij hem past. De juiste match
Na het afronden De juiste match van zijn opleiding gaat hij aan de slagvan als intercedent bij Na het afronden zijn opleiding StartPeople uitzendbureau. Anderhalf gaat hij aan de slag als intercedent bij jaar later doetuitzendbureau. zich een mooie Anderhalf kans voor StartPeople bij Caparis als personeelsconsulent bij jaar later doet zich een mooie kans voor de afdeling groenvoorziening. Twee jaar bij Caparis als personeelsconsulent bij later is hij klaar voor de volgende de afdeling groenvoorziening. Tweestap. jaar Na verschillende functies te hebben later is hij klaar voor de volgende stap. bekleed bij een automatiseringsbedrij Na verschillende functies te hebbenf en een ingenieursbureau solliciteert hijf bekleed bij een automatiseringsbedrij bij Empatec voor de functie van jobcoach. en een ingenieursbureau solliciteert hij Gaatse: ‘Ik werk hier sinds 2005. Bij de bij Empatec voor de functie van jobcoach. start van‘Ik Pastiel als jobcoach Gaatse: werk ben hieriksinds 2005. Bijaan de de slag gegaan en sinds drie jaar werk ik start van Pastiel ben ik als jobcoach aan met veel plezier als accountmanager.’ de slag gegaan en sinds drie jaar werk ik met veel plezier als accountmanager.’
Werk brengt je verder
Gaatse: ‘Pastielje is een mensgerichte Werk brengt verder organisatie waar je veel heid krijgt Gaatse: ‘Pastiel is een vrij mensgerichte om het beste uit de kandidaat te halen. organisatie waar je veel vrijheid krijgt Bij voorkeur betaald werk, maar het om het beste uit de kandidaat te halen. kan ook vrij willigerswerk of stage zij n Bij voorkeur betaald werk, maar het als iemand dat nodig heeft om door kan ook vrijwilligerswerk of stage zijn te nietheeft de nadruk op als ontwikkelen. iemand dat Leg nodig om door die afstand tot de arbeidsmarkt, kij te ontwikkelen. Leg niet de nadruk opk wat dat is vaak heel die iemand afstand wel tot kan. de En arbeidsmarkt, kijk veel! Ik ben ervan overtuigd dat werk wat iemand wel kan. En dat is vaak heel je verder brengt. Hetovertuigd geeft structuur en veel! Ik ben ervan dat werk draagt bij aan iemands gezondheid en je verder brengt. Het geeft structuur en geluk. werkzoekende en een draagt Als bij ik aaneen iemands gezondheid en werkgever bij elkaar kan brengen, daneen zie geluk. Als ik een werkzoekende en ik mezelf als regisseur dan tussen werkgever bij een elkaarsoort kan brengen, zie de arbeidsmarkt en de kandidaat. Op dit ik mezelf als een soort regisseur tussen moment zij n we bij voorbeeld op zoek naar de arbeidsmarkt en de kandidaat. Op dit organisaties diebij de mogelijkheid bieden moment zijn we voorbeeld op zoek naar voor taal stageplekken voor nieuwkomers. organisaties die de mogelijkheid bieden De Wet Inburgering maakt het nu voornieuwe taal stageplekken voor nieuwkomers. mogelij k voor inburgeraars om snelhet en nu zo De nieuwe Wet Inburgering maakt mogelijk voor inburgeraars om snel en zo
“ “
Leg niet de nadruk Leg nietafstand de nadruk op die tot op afstand tot de die arbeidsmarkt, arbeidsmarkt, kijde k wat iemand wel kij k wat wel kan. En iemand dat is vaak kan.heel En dat is vaak veel! heel veel!
volwaardig mogelijk mee te doen aan de Nederlandse samenleving. en de de volwaardig mogelij k mee teWerken doen aan taal leren zij n hierin belangrij ke elementen. Nederlandse samenleving. Werken en de
Ofslútdyk Yn 1932 wie de Ofslútdyk klear. De Friezen woene blykber leaver nei Hollân as oarsom. Se wurken in kear sa hurd, dêrom stiet it monumint op trijekwart. Doe’t dat der stie, ha bestjoerders nea wer nei de Ofslútdyk omsjoen. De helte fan de tiid kin je der net lâns, de brêgen wolle net iepen of ticht. Der bin reparateurs dy’t der alle dagen har lean fertsjinje, inkeld troch te sizzen dat it sa net langer kin. In pear jier lyn bin der plannen makke om it allegear te ferbetterjen. Dat kostet no al minimaal trije kear safolle as at se doe betocht hienen. Se klopje harsels op it boarst omt der no fisken ûnder de dyk trochswimme kinne, sadat it sâltgehalte yn de Iselmar te heech wurden is. Mar fierder bart der neat. Probleem, dy slûs fan Koarnwertersân moat grutter. Je kin sizze dat se efter de dyk gjin grutte skippen boue moatte, mar dat is yn ekonomysk Nederlân flokken. En at je bygelyks sjogge nei de erfenis fan Wiebe Amels yn Makkum, De Vries Scheepsbouw, is dat ek deasûnde. Sa’n moai bedriuw, grutte oarders en skippen, ek dwaande mei de oplieding fan fakminsken. De baas dêrfan sei: at we dan gjin tol heffe meie, omt der wolris in Keamerlid fan Marken nei Skylge sylt, lit we dan gewoan as ûndernimmers frijwillich jild jaan as we der gebrûk fan meitsje. Leaf, mar slûzen bin foar de oerheid. Ik stel it folgjende foar: der meie al gjin fytsen mear oer, de auto’s ek in jier as trije omride. Alles ticht. Dan ha se it moai oan tiid om de saken te ferbetterjen, en dan is der ek wat minder stikstof. Yn dy trije jier komt de nije Ofslútdyk lykwols net klear. Der is mear tiid nedich foar fergaderje en jild sykje.. We bin no al oan omriden wend, dan noch better. Dus skuor de hiele dyk der dan mar út. Iselmar wer in sâlte Súdersee. Meitsje de Súderseedykjes mar heger mei Ofslútdykmodder. En at der by De Vries wer in miljoenejacht fan de helling giet, sjonge wy de Súderseeballade… ”Het was een stukkie van de ouwe tijd…”
taal leren zijn hierin belangrijke elementen.
Outplacement en verzuim
Sinds kort biedt Pastiel ook outplacement Outplacement en verzuim en verzuim 1e en 2e outplacement spoor aan. Sinds kort biedt Pastiel ook ‘Outplacement wordt ingezet wanneer en verzuim 1e en 2e spoor aan. iemand niet meer op zij n plek zit. Pastiel ‘Outplacement wordt ingezet wanneer kan helpen begeleiden bij het iemand nieten meer op zijn plek zit.vinden Pastiel van een nieuwe, passende werkplek. Bij kan helpen en begeleiden bij het vinden verzuim helpen wij om medewerkers van een nieuwe, passende werkplek. Bij vanuit ziekte weer te in verzuim helpen wijlaten omre-integreren medewerkers de eigen functie. Dit kan ook een andere vanuit ziekte weer te laten re-integreren in werkplek zijn als functie de eigen functie. Ditde kan huidige ook een andere niet meer passend is. Wij beschikken werkplek zijn als de huidige functie over een groot netwerk en beschikken gebruiken niet meer passend is. Wij verschillende instrumenten om mensen over een groot netwerk en gebruiken weer op het juiste (werk)spoor te zetten. verschillende instrumenten om mensen Wat ons onderscheidt is dat wij gebruik weer op het juiste (werk)spoor te zetten. maken ons uitgebreide en Wat onsvan onderscheidt is dat netwerk wij gebruik de vakbedrij ven van Empatec voor onze maken van ons uitgebreide netwerk en ontwikkel enven re-integratie doelen.’ de vakbedrij van Empatec voor onze
Eelke Lok. Als journalist van Omrop Fryslân draait hij al veertig jaar mee en is hij met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround. Door zijn originele nononsense kijk op de wereld weet hij ogenschijnlijk ingewikkelde zaken vaak te relativeren en tot de essentie te herleiden. En dat is ook wat u in de columns van Eelke kunt verwachten.
afstand tot de arbeidsmarkt.
De vinger op de zere plek….
ontwikkel en re-integratie doelen.’ Gaatse is ervan overtuigd dat er veel mogelij zijnovertuigd voor mensen een Gaatse kheden is ervan dat met er veel afstand tot de arbeidsmarkt. mogelijkheden zijn voor mensen met een
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
37
TEKST HENK VAN DER VEER // BEELD RONALD DE JONG EN HENK VAN DER VEER
“NA 100 JAAR NOG ALTIJD EEN BINDENDE FUNCTIE” MUZIEKVERENIGING EENSGEZINDHEID TJERKWERD
FOTO:RONALD DE JONG
FOTO:RONALD DE JONG
Eensgezindheid, de muziekvereniging uit Tjerkwerd, bestaat 100 jaar en een eeuw na de officiële oprichtingsdatum 22 januari 1922 werd al even stil gestaan bij dit heuglijke feit. Op gepaste coronawijze, dat wel. Gelukkig zijn de vooruitzichten inmiddels veel beter en zal er dit kalenderjaar nog genoeg gelegenheid zijn om er ook een echt eeuwfeest van te maken. Samen jubileumcommissielid Jan Witteveen (31) schuiven we aan bij de gezellige keukentafel van dirigent Jeanette Valkema (51) in Oudega (SWF) om over het eeuwfeest te praten.
JEUGDIGE KLANK
GESCHIEDENIS Eerst maar even terug in de geschiedenis van de eeuweling. Op 22 januari 1922 kwamen vijf mannen uit Tjerkwerd bijelkaar om een muziekkorps op te richten. Het bleek dat er voldoende belangstelling voor was en nog eens elf mannen voegden zich bij de bestaande vijf pioniers. Een korps zonder muziekinstrumenten is uiteraard geen korps en daarom moest er geld op tafel om een instrumentarium te kunnen kopen. En dat geld kwam er! Men vond 26 dorpsbewoners bereid om voor 25 gulden aandeelhouder te worden in de nieuw op te richten muziekvereniging. Ook legden de leden ieder een tientje in. Zodoende kon men voor een bedrag van 810 gulden 14 ‘hoornen’ en twee trommen aanschaffen. ‘Muziekvereniging Eensgezindheid’, was geboren! En hoe het klonk? ‘As it strûpen fan in baarch’, aldus de notulen. Hoe anders is dat nu honderd jaar na dato, een bloeiend korps met 35 leden waar het plezier van af spat en muzikaal beslist niet onverdienstelijk!
omschrijft. “We hawwe in moaie ploech fan jong en âld en ek in tal heryntreders. De jongste leden binne in jier as trettjin en de âldste muzikanten sille krekt mei pensjoen wêze. Mei 35 leden hawwe wij noch in moai oantal leden, mar soks giet net fansels. Sa binne wij dan oh sa bliid mei ús heryntreders. En ek de muzyklessen op’e basisskoalle wurde organisearre fanút de múzykferiening”, weet Witteveen.
DIRIGENT Jeanette Valkema is al sinds 2008 enthousiast dirigent van het honderdjarige muziekkorps. Wat maakt het dat zij al die jaren nu al elke week de repetities leidt? “Oei! Dat is in goeie fraach”, zegt Valkema.
“Ik tink dat de bân dy’t der tusken mij en it korps is, de belangrykste reden wol is. Ik ha yn’e rin fan’e jierren ‘wat’ mei de minsken út Tsjerkwert krigen, dat is groeid. Myn man Anko en ik binne yn 2001 werom kommen yn Fryslân, neidat we in skoft yn de Rânestêd wenne hiene. We kamen te wenjen yn it hús fan myn skoanmem en sa krige ik myn wurk hjir yn Snits as fluitdosinte bij wat no it Atrium is. Doe fregen se bij it korps E.M.M. yn Aldegea at ik it jeugdkorps ek liede woe. Ik fûn de omgang mei bern hiel aardich, mar ik koe eins niks. Partitueren lêze? Ik hie wat ensemblelieding hân, wat ‘holadijee-huppekee’, mar fierder net. Mar ik hie der wól nocht yn en ik die it dus.”
Wanneer Tjerkwerd belt, is Jeanette in het begin nog aan het twijfelen; ze vindt zichzelf te jong. Maar het enthousiasme wint: “Yn 2005 belle Arjen Steur út Tsjerkwert oft ik ek dirigent wurde woe. Oh heden, in grutteminskekorps! Ik wie 35 jier. Ik doarde it noch net oan mar twifele wol. Doe’t ik letter wer frege waard ha’k in belangrike beslút nommen. At ik wat oars woe soe’k in kear rjochtsôf moatte. Ik wie fansels wól de dochter fan Wybren Valkema, in namme yn de korpswrâld. Mei elke woansdei ‘in knoop yn’e búk’ gong ik nei Tsjerwert ta. Eensgezindheid hat mij dy kâns jûn. It fielde goed, in noflike ploech dy’t mij in soad fertrouwen joech. In prachtige learskoalle. Doe in jeugdich korps op fjirde divyzje nivo, in gemiddeld doarpskorps, mar der siet progressy yn mei in ‘jeugdige klank’, sa’t se yn’e kommintaren seine.”
BELANG VAN EEN KORPS “Hast elkenien hat wol wat mei múzyk, de ien passyf en in oar aktyf”, weet Witteveen als hem gevraagd wordt over het belang van het dorpskorps. “It korps is oeral bij yn it doarp, at it feest is, dan rint it troch de buorren. Mei it krystfeest is it belutsen bij de tsjerketsjinsten en we organiseare sa út en troch konsertsjes yn ús Waltahûs. It hat in binende funksje, om sosiaal te wêzen, mekoar te moetsjen en mei mekoar wat te ûndernimmen. Dat dogge je mei
múzyk. Foar mij hat it soms wol wat magysk, dat makket it bysûnder.”
JUBILEUMFEEST Op 22 januari werd er door de jubileumcommissie al een ‘walk-thru’ activiteit georganiseerd om toch even stil te staan bij het eeuwfeest. Dat gebeurde in het pas verbouwde dorpshuis ‘Waltahûs’, waarbij de orkestleden per sectie een aardige attentie (“in goodiebag mei fliberdoek mei ús logo, in potlead en knypers”) en een stukje oranjekoek kregen. Daar blijft de viering uiteraard niet bij want er volgt nog een reünie op 9 juli tijdens het dorpsfeest en een groots opgezet jubileumconcert op 25 september in Theater Sneek. “Jacob de Haan hat in spesjaal jubileumstik foar ús korps komponeard dat tidens it jubileumkonsert spile wurde sil. En it wurdt dóchs al bysûnder om as doarpskorps yn in echt teater op te treden. We binne drok dwaande mei in film oer ‘Eensgezindheid’ te meitsjen, dat as reade tried fungearret tidens it konsert. In muzikaal ferhaal troch de tiid, yn fiif blokken of eins tema’s. Der komme sels leden fan it earste oere oan it wurd dy’t noch yn libben binne. Frou Gietema fan 90 en frou Bakker fan 88 jier binne bygelyks inkelen fan harren. In film as presintaasje en wij ûndersteune dat mei it spyljen fan moaie stikken.”
DOARPSKORPS “Eensgezindheid is noch altyd in korps fan it doarp en wij hawwe in soad wille mei elkoar en sa no en dan moat it even serieus, mar dêr is ús dirigent Jeanette foar om it safier te krijen. En dat slagget har bêst”, antwoordt Jan Witteveen op onze vraag hoe hij het korps
Jan Witteveen en Jeanette Valkema.
“IK WIE WÓL DE DOCHTER FAN WYBREN VALKEMA, IN NAMME YN DE KORPSWRÂLD”
38
NUMMER 03 • 2022
PROGRAMMA MAART TÜÖTTENZAAL
BOLWERKZAAL
VR. 4-03
Johanna ter Steege, Anne Wil Blankers, Hans Croiset, e.a. Het Oog van de Storm
ZO. 6-03
de Grote Efteling Koekoek Show Om 13:00 en 16:00 uur
8+
ZA. 12-03
Supertrap Breakfast in America
DO. 17-03
Peter Heerschop, Viggo Waas, Bas Hoeflaak e.v.a. Festen
VR. 18-03
Pfeifer & Blom En en
ZA. 19-03
ZO. 20-03
Anneke van Giersbergen zingt Kate Bush
LUCKY FONZ
De Speld Theater De meest betrouwbare voorstelling ooit TRY-OUT
ZO. 27-03
Tim Honnef The Things I Never Told You
ZA. 02-04
Finalistentournee Cameretten Festival 2021 55ste editie
FESTEN
THEATERSNEEK.NL
VR. 4-03
The Vintage Caravan + Volcanova + An Evening with Knives
ZA. 5-03
Hayfever
VR. 11-03
Lucky Fonz III + support
ZA. 12-03
Letz Zep
ZO. 13-03
Seated Sunday met Erwin Nyhoff
VR. 18-03
Knock Out Comedy Crew Nee, dat kan echt niet
ZA. 19-03
Julian Sas
VR. 25-03
Mark Foggo’s Skasters + 10 To Go (afscheidsshow) + Sun-O-Bathers
ZA. 26-03
TankZilla +¡Pendejo! + The Ballet Bombs
ZO. 27-03
Nick Cave Tribute + Robby and the Secret
VR. 01-04
DOOL + Ggu:ll
NOORDERKERKZAAL STEFANO KEIZERS
ZA. 12-03
Lonneke Dort Allemaal of niemand
ZA. 19-03
Stefano Keizers Hans Teeuwen
ZO. 27-03
Topzondag Colori Ensemble
ZO. 20-03
The Kilkennys
COMEDY CREW
HETBOLWERK.
DOOL
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
39
WOENSDAG 9 MAART
CULTUURDEBAT IN THEATER SNEEK Hoe maken we de gemeente Súdwest-Fryslân nóg aantrekkelijker? Een week voor de gemeenteraadsverkiezingen gaan de lijsttrekkers op 9 maart met elkaar in debat over kunst en cultuur. Want er gebeurt veel in de gemeente, maar is het spannend genoeg? En is het interessant voor iedereen?
Onder leiding van presentator Roelof Lousma, bekend van Omrop Fryslân, zullen de politici in gesprek gaan met de mensen voor wie het er écht toe doet. Hoe is het als je behoorlijk wat kilometers moet maken om je cultureel te kunnen ontwikkelen? En mensen die moeite hebben met lezen, hebben die wel het gevoel dat ze kunnen meedoen? De lijsttrekkers van alle elf partijen zullen aan het debat deelnemen. Natuurlijk is er deze avond ook veel kunst en cultuur uit de gemeente te zien en te horen.
De discussies worden afgewisseld met live muziek en humor. Actief meedoen aan het debat, een vraag stellen of een stelling poneren kan ook. Mail dan naar info@cultuurpleinswf.nl. De entree is gratis en kaarten kunnen online worden besteld op de website theatersneek.nl/cultuurdebat. Het Cultuurdebat vindt plaats in de Noorderkerkzaal aan het Oud Kerkhof 11 in Sneek. De avond start om 19.15 uur, inloop vanaf 19.00 uur.
VRIJDAG 18 EN ZATERDAG 19 MAART
PHEIFER & BLOM EN STEFANO KEIZERS De theaters zijn weer open en in het weekend van 18 en 19 maart valt er veel te lachen in Theater Sneek.
STEFANO KEIZERS ZATERDAG 19 MAART
PHEIFER & BLOM VRIJDAG 18 MAART
Op vrijdag 18 maart komen de dames Pheifer & Blom naar de Tüöttenzaal. Anniek Pheifer en Jacqueline Blom zijn al jaren bekende gezichten op televisie én op de planken en twee van de grappigste actrices van ons land. Voor het eerst brengen zij nu een fysieke, muzikale en absurde duovoorstelling, boordevol brutale inzichten op het dagelijkse leven, waarin niets en niemand wordt ontzien.
Op zaterdag 19 maart komt Stefano Keizers terug naar de Noorderkerkzaal. Dit keer met een show met de titel ‘Hans Teeuwen’. Stefano Keizers raakte bij het televisiepubliek bekend met programma’s als De Slimste Mens, Het Perfecte Plaatje en Expeditie Robinson. In het theater is zijn ontregelend cabaret spraakmakend. ‘Hans Teeuwen’ is alweer het derde cabaretprogramma van Stefano Keizers.
KIJK VOOR MEER INFO EN TICKETS OP THEATERSNEEK.NL
uit agenda 5 MAART T/M 2 APRIL
t/m 10 april
vrijdag 11 maart
vrijdag 18 maart
zondag 20 maart
SNEEK EXPOSITIE Nostalgie en verwondering voeren de boventoon bij het zien van Sneek 100 jaar geleden.
SNEEK MUZIEK Prachtige Nederlandstalige liedjes met eigenzinnige teksten, humor en ontroering.
BALK MUZIEK Rapalje gaat op reis langs theaters en neemt het publiek mee naar de Schotse Hooglanden.
SNEEK CABARET Satirisch nieuwsplatform De Speld gaat de strijd aan met alles wat ons de komende decennia te wachten staat.
kiek, su was sneek
lucky fonz III
rapalje
de speld
WWW.FRIESSCHEEPVAARTMUSEUM.NL
WWW.HETBOLWERK.NL
WWW.NUTGAASTERLAN-SLEAT.NL
WWW.THEATERSNEEK.NL
zaterdag 5 maart
zaterdag 12 maart
zaterdag 19 maart
zaterdag 26 maart
WORKUM EXCURSIE Onder leiding van een natuurgids ontdek je het ontwakende landschap van de Workumerwaard.
RIJS EXCURSIE Maak kennis met het Rysterbosk en alle bijzondere verhalen die daarbij horen.
DELFSTRAHUIZEN EXCURSIE Kom koeknuffelen, geef je over aan de rustige ademhaling van de koe en ontspan volledig.
BOLSWARD MUZIEK Muzikaal talent uit Bolsward en omgeving zorgen samen voor een avondvullend programma.
voorjaarswandeling
WWW.ITFRYSKEGEA.NL
rysterbosk
WWW.ITFRYSKEGEA.NL
trio brandhout SNEEK MUZIEK
angelo meijers SNEEK LEZING
Drie muzikanten spelen Amerikaanse Jazz uit de jaren 20 tot 40 en instrumentale Gypsy Jazz.
Life coach, spiritueel schrijver, spreker en inspirator komt naar Lewinski.
WWW.LEWINSKI.NL
WWW.LEWINSKI.NL
koeknuffeldag
WWW.BOERDERIJRECREATIE.NL
WWW.STICHTINGBOP.NL
de 14 van terherne
crossover concert
TERHERNE WANDELEN Avondwandeling van ongeveer 14 km met 14 belevenissen langs het Sneekermeer en pittoreske Friese dorpjes.
zondag 13 maart
WWW.FACEBOOK.COM/DE14VANTERHERNE
FRIESLAND SPORTEVENEMENT
SNEEK MUZIEK
Speciale editie van de Winterfiets Elfstedentocht, ter herinnering aan de laatste georganiseerde ‘Tocht der tochten’ op de schaats 25 jaar geleden.
Anneke van Giersbergen, bekend van Beste Zangers, zingt Kate Bush met haar eigen creatieve en persoonlijke draai.
WWW.FRIESLANDBEWEEGT.FRL
holocaust hollywood
winterfiets elfstedentocht anneke van giersbergen
zondag 6 maart
efteling koekoek show SNEEK JEUGDTHEATER
Krijg een kijkje achter de schermen van de Efteling. WWW.THEATERSNEEK.NL
elfstedenrace
FRIESLAND SPORTEVENEMENT Met de Visit Friesland Elfstedenrace heeft Friesland sinds 2009 weer een eendaagse internationale wielerwedstrijd in huis. WWW.ELFSTEDENRACE.NL
woensdag 9 maart
100 jaar sc heerenveen SNEEK THEATER
donderdag 17 maart
festen SNEEK THEATER
Peter Heerschop, Viggo Waas, Bas Hoeflaak en vele anderen spelen in een aangrijpende voorstelling waar humor en drama hand in hand gaan. WWW.THEATERSNEEK.NL
it preamke MAKKUM RONDVAART
Een unieke terugblik in de geschiedenis van SC Heerenveen met o.a. Riemer van der Velde en Foppe de Haan.
Geniet vanaf het water van de prachtige omgeving van Makkum.
WWW.THEATERSNEEK.NL
WWW.ITPREAMKE.NL
bolsward live
JOURE MUZIEK Orgelconcert op het Ahrendorgel in samenwerking met popkoor That’s It. WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ CROSSOVERCONCERT
zondag 27 maart
flavium
BALK MUZIEK Bluesband Flavium speelt repertoire van B.B. King. WWW.PODIUMGORTER.NL
WWW.THEATERSNEEK.NL
SNEEK THEATER Indringende voorstelling over de Joodse schrijfster Ilse Weber door Inez Timmer en Tseard Nauta. WWW.LEWINSKI.NL
woensdag 30 maart
makkumernoardwaard MAKKUM EXCURSIE
Bezoek met natuurgids dit, normaal niet toegankelijke, eiland in het IJsselmeer. WWW.ITFRYSKEGEA.NL
zondag 20 maart
the kilkennys
SNEEK MUZIEK Deze Ierse folkband geeft klassieke Ierse folksongs en ballades een nieuw twist. WWW.HETBOLWERK.NL
zaterdag 2 april
tournee cameretten SNEEK CABARET
Finalistentournee van de 55e editie Cameretten Festival WWW.THEATERSNEEK.NL
BEKIJK DE COMPLETE UITAGENDA OP: WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/UITAGENDA
Interessant
FOTO: FRIES SCHEEPVAART MUSEUM
nijs gjirrich
EXPOSITIE ‘KIEK, SU WAS SNEEK!’
Elfstedenrace
Camerettenfestival
Bekijk Sneek door de ogen van je (voor)ouders en ontdek of je de binnenstad van nu nog herkent. In de tentoonstelling ‘Kiek, su was Sneek!’ zie je foto’s van de stad zo’n 100 jaar geleden. Tot en met 10 april organiseren het Fries Scheepvaart Museum en de Vereniging Historisch Sneek bij deze tentoonstelling een gevarieerd activiteitenprogramma. Van stadswandelingen tot lezingen, en van een ‘Sneker kopke thee’ tot een heuse historische quiz.
Op zondag 6 maart wordt voor het eerst de Visit Friesland Elfstedenrace verreden, een nieuwe eendaagse wielerwedstrijd met Friese identiteit. En daarmee staat sinds 2009 weer een op zichzelf staande wielerwedstrijd in Friesland op de internationale wielerkalender. Deze Elfstedenrace is 199 kilometer lang en doet alle Elfsteden aan. Friesland kent een grote variatie aan wegen met open karakter, zodat er zeker een bijzonder parcours verreden wordt. De wedstrijd is ook te volgen bij Omrop Fryslân en Eurosport.
Ontdek op zaterdag 2 april in Theater Sneek de cabaretiers van de toekomst tijdens de finalistentournee van de 55e editie van het Camerettenfestival. De finalisten van Cameretten 2021 maken hun debuut op het podium en trekken langs theaters, poppodia en cultuurcentra om hun (prijswinnende) voorstelling te tonen. Tijdens deze goedgevulde cabaretavond komt van alles voorbij; ongemakkelijke sketches, herkenbare typetjes en hilarische grappen.
WWW.FRIESSCHEEPVAARTMUSEUM.NL
WWW.ELFSTEDENRACE.NL
WWW.THEATERSNEEK.NL
Natoer natuur
FOTO: JAN TIJSMA
Kiek, su was Sneek!
GRUTTO OP PAAL
Excursie Rysterbosk
Oer de râne fan de tiid
Voor veel mensen is het Rysterbosk een geliefde plek om te wandelen. De statige lanen, de kronkelige paadjes, de historische kenmerken, de grote verscheidenheid aan flora en fauna en niet te vergeten de majestueuze monumentale eeuwenoude beuken kenmerken dit eeuwenoude bos. Er valt ontzettend veel te vertellen over de geschiedenis en natuur van het Rysterbosk. Een gids van It Fryske Gea vertelt je hier graag alles over op zaterdagochtend 12 maart.
Van 1 t /m 9 april viert Fûgelwacht Wommels e.o. haar 75 jarig jubileum met een bijzonder jubileumproject ‘Oer de râne fan de tiid’. Kunstenaars, musici, een wetenschapper en de burgemeester sluiten zich ieder 24 uur op in een glazen huis, boven de historische Slachtedyk tussen de weidevogels. Voor alle gasten een unieke ervaring die inspiratie biedt om uiting te geven aan een idee of kunstwerk dat een blik op de toekomst biedt. Met de bijbehorende audiotour beweeg je jezelf ‘Oer de râne fan de tiid’.
WWW.ITFRYSKEGEA.NL
WWW.VOGELWACHTWOMMELS.NL
vrijwilligers gezocht Voor onze VVV locaties zoeken we ‘locals’ die hart hebben voor de regio en er met passie over kunnen vertellen. Is dit iets voor jou? Kijk op: WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ VACATURES
42
SPORT
NUMMER 02 • 2022
TEKST YNTE DRAGT // FOTO’S YNTE DRAGT EN TIMSIMAGING
AGGIE WALSMA WIL HAAR SCHAATSLOOPBAAN STIJLVOL AFSLUITEN
“IK WIL ER IN DE LAATSTE WEKEN NOG WAT MOOIS VAN MAKEN” Nog een paar weken en dan zit het seizoen voor de marathonschaatsers er weer op. Voor schaatster Aggie Walsma uit Bolsward zijn het niet alleen de laatste kilometers van het seizoen, maar ook de laatste van haar schaatscarrière. In januari maakte de 34-jarige schaatster bekend dat ze na twaalf seizoenen in de Dames Topdivisie stopt met het marathonschaatsen. Dat kwam voor velen toch wel als een verrassing, omdat Aggie Walsma misschien wel met een van haar beste seizoenen bezig is, maar voor Aggie was het een weloverwogen keuze. Al enige tijd speelde het in haar hoofd, alleen die knoop moest nog worden doorgehakt en dat moment kwam begin dit jaar.
A
Aggie Walsma komt oorspronkelijk uit Tsjerkwert en groeide op in een groot gezin, een gezin met zeven kinderen, op de boerderij van haar ouders. Op jonge leeftijd werd Aggie meegenomen naar de Leeuwarder IJshal op Vriendjes-en-Vriendinnetjesdag en kwam daar voor het eerst in aanraking met het kunstijs. Het bleek dat ze talent voor het schaatsen had en in Thialf richtte ze zich op het langebaanschaatsen. Ook was er al snel een klik met het marathonschaatsen.
KAMPIOEN VAN DE REGIOCUP
“Eigenlijk vond ik beide wel leuk,” vertelt Aggie, “maar het marathonschaatsen gaf toch de doorslag. Bij het langebaanschaatsen schaats je op tijden die je steeds wil verbeteren. Daarbij kun je je eigenlijk geen foutjes permitteren en moet alles kloppen. Bij het marathon-
schaatsen spreekt het wedstrijdelement me veel meer aan. Je rijdt in een team en er komt ploegentactiek bij kijken. En als er even iets misgaat, is dat niet meteen fataal. De wedstrijd duurt tachtig ronden, dus is er vaak voldoende tijd om dat te herstellen.”
in Hoorn die vernoemd is naar de in 2013 veel te jong overleden marathonschaatser. De andere overwinning was dit seizoen op 4 december, toen ze de derde etappe in de Trachitol Trophy won op de Jaap Edenbaan in Amsterdam.
TEAMPLAYER
Aggie schaatst regiomarathons sinds haar zestiende. Ze begon één niveau lager dan de Topdivisie, werd kampioen van de regiocup en promoveerde daarmee op haar 21e automatisch naar de Topdivisie, het hoogste niveau van het marathonschaatsen. Twaalf jaar lang schaatste Aggie haar wedstrijden in deze klasse en en won ze naast vele ereplaatsen twee keer een marathonwedstrijd. Haar eerste overwinning was meteen een hele bijzondere. Ze won op 22 november 2014 de eerste editie van de Sjoerd Huisman Bokaal, de wedstrijd
Deze laatste winst zit nog heel vers in het geheugen van Aggie. Ze vertelt dat ze met een ronde voorsprong op het peloton in een kopgroep van drie vrouwen zat, waarvan twee dames uit dezelfde ploeg. “Als eenling waande ik me al enigszins kansloos, maar ik greep mijn kans toen één van de dames iets achterop raakte. Ik bleef hard doorschaatsen zodat we met zijn tweeën overbleven voor de sprint en die wist ik te winnen!” Ondanks dat Aggie vaak voorin is te vinden, vindt ze haar stijl niet uitgesproken
aanvallend. “Een echte sprinter ben ik ook niet. Het zit er wat tussenin, meer een allrounder.” Aggie noemt zichzelf een teamplayer als ze haar rol in het peloton probeert te omschrijven. “Als einzelgänger red je het in de wedstrijd namelijk niet. Dit seizoen reed ik een goed klassement, dat betekent dat mijn teammaatjes van Team Skadi zo veel mogelijk in dienst van mij rijden. Maar andersom moet je ook bereid zijn voor de ander te rijden als die er beter voor staat. Het is maar net hoe zich dat gedurende het seizoen ontwikkelt.”
TOP TIEN In haar laatste seizoen stond Aggie lange tijd op de derde plaats in het klassement van de Marathoncup en stond ze er dus uitstekend voor. “Ik heb inderdaad veel top tien-klasseringen behaald”, erkent ze. “Misschien dat het mijn prestaties
KOM PROEFROEIEN IN SNEEK Op zaterdag 26 maart is onze open dag! Maak kennis met roeivereniging De Geeuw van 9 tot 12 uur. Na deze ochtend kijk je in drie lessen of deze sport bij jou past, voordat je echt lid wordt. Ben je een ervaren roeier? Ook dan ben je van harte welkom! Meer info? kijk op www.degeeuw.nl
Adres: Malta 1a, 8601 GW Sneek (achter de brandweerkazerne)
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
ten goede kwam, omdat ik wist dat het mijn laatste wedstrijden waren. Mogelijk ligt er dan minder druk, dat zou best kunnen, maar eenmaal in de wedstrijd ben ik daar totaal niet mee bezig. Het ging gewoon lekker en ik wilde met een goed klassement afsluiten.” Helaas lukte de podiumplaats net niet. In de laatste wedstrijd van de Marathoncup werd Aggie met minimaal verschil vierde in het eindklassement en dat was wel even een teleurstelling. Toch kan de Bolswardse terugkijken op een goed gereden kampioenschap. Er zijn namelijk ook seizoenen geweest dat het allemaal wat minder ging en de prestaties achterbleven bij de verwachtingen. Aggie hierover: “Ja, dat heb ik zeer zeker óók meegemaakt. Dan heb je een goed seizoen gedraaid en wil je graag die lijn doortrekken. Je steekt er meer trainingsarbeid in en dan komt dat er in de wedstrijden niet uit. Dat is heel frustrerend. Op een gegeven moment gaat dat tussen je oren zitten en dat is natuurlijk nooit goed.”
43
Tijdens de Alternatieve Elfstedentocht van 2016 op de Weissensee, een tocht over tweehonderd kilometer, eindigde Aggie als derde bij de vrouwen. Maar een mooiere herinnering vindt Aggie de tweede plek die ze haalde tijdens de Aart Koopmans Memorial, ook in 2016 op de Weissensee. “Dit is een wedstrijd over tachtig kilometer en na dertig kilometer wist ik te ontsnappen uit het peloton. Samen met medevluchter Lisa van der Geest reden we de resterende vijftig kilometer op kop en dat was best kicken. We bleven uit de greep van het peloton, maar aan het einde had ik helaas te weinig over om de overwinning te pakken. Toch, het goede gevoel wat ik aan deze wedstrijd overhield, overheerste.”
GEEN STRAKKE PLANNING MEER Aggie denkt dat ze de wedstrijden en het koersen straks wel zal gaan missen, maar de vele trainingsarbeid niet. “Ik werk vier dagen per week als buurtsportcoach voor de gemeentes Noardeast-Fryslân/Dantumadiel en geef in deze functie les als gymjuf op de basisscholen in deze gemeentes. Dat is toch elke dag twee keer drie kwartier rijden en als ik thuis kom, is het snel
“ALS IK ’S AVONDS THUIS KOM KAN IK DE BOEL OOK EENS DE BOEL LATEN. DAAR KIJK IK WEL NAAR UIT.” Aggie vertelt dat er tijden zijn geweest dat ze met een rotgevoel van het ijs stapte. Ze kan het nu allemaal beter relativeren en staat met een betere mindset op het ijs. “Ik wil er in de laatste weken nog wat moois van maken.”
even eten en dan al gauw door naar de training in de Elfstedenhal in Leeuwarden. Deze strakke planning is er straks niet meer en als ik ’s avonds thuis kom kan ik de boel ook eens de boel laten. Daar kijk ik wel naar uit.”
NATUURIJS GEEFT ANDERE DIMENSIE
Volgens Aggie zelf wil ze een jaar lang even geen verplichtingen. “Bij mijn club Schaatstraining Bolsward vroegen ze al of ik schaatstraining wilde geven, maar dat heb ik eerst maar afgehouden.” Aggie geeft aan dat ze het ook best wel spannend vindt hoe haar leven er straks uit gaat zien. “Mijn sociale leven speelt zich grotendeels af binnen de schaatswereld en je hoort ook wel eens over dat zwarte gat.”
Aggie schaatst deze week op natuurijs in Zweden, bij de stad Luleå. Hier zijn na de Marathoncup tot en met 5 maart extra wedstrijden ingelast. De Weissensee ging dit jaar vanwege de corona voor het tweede achtereenvolgende jaar niet door, daarom zijn er in Zweden extra wedstrijden ingelast. Aggie heeft zelf niet echt een voorkeur voor kunstof natuurijs. “Maar rijden op natuurijs heeft uiteraard wel een andere dimensie. Natuurijs geeft wel meer sfeer, de omgeving is anders en de weersomstandigheden spelen een rol. En je hebt natuurlijk die ene magische Tocht, die ook langs mijn woonplaats Bolsward komt. Als dat nog een keer zou kunnen…”
“Maar,” gaat Aggie snel verder, “op mijn vrije woensdag kan ik dan in ieder geval wel vaker naar mijn neefjes en nichtjes toe. Daar zijn er inmiddels twaalf van.”
‘‘ Persoo nlij ke ben a dering en a a nda cht sta a n bij ons centra al’’
VERKOPEN
TAXEREN
AANKOPEN
06 - 504 33 425
VANLELYVELDMAKELAARDIJ.NL
AFSLANKEN?! In 5 stappen naar succes
Maar hoe?
Maak gelijk een afspraak en slank direct af!
Maak een afspraak via www.easyslim.nu
We bespreken je doel, de duur en de kosten. Dit is vrijblijvend! Je ondergaat de kennismakingsbehandeling met ons apparaat Je bent gemiddeld 15 centimeter in omtrek verloren* Je bent gestart met afvallen en gaat samen met ons ervoor om je doel te halen Hoe het werkt
Van € 89,voor slechts € 49,-
1 keer per week kom je bij ons voor een behandeling van ongeveer 40 minuten. We sluiten je aan op ons apparaat, terwijl jij lekker onder een dekentje ligt, haalt het apparaat middels ultrasound vet weg. Tegelijkertijd worden door elektrostimulatie je spieren getraind. De behandeling is 100% veilig en de meeste mensen ervaren het als zeer aangenaam.
Geldig t/m 31 maart 2022.
Easyslim.nu helpt je! Easyslim.nu is een landelijke franchiseorganisatie in de afslankindustrie. Bij ons staan de behandelingen met een zeer geavanceerd apparaat centraal. Je verliest vet en bouwt tegelijkertijd spiermassa op. Dit zorgt voor zeer snelle resultaten en bovendien een mooie gladdere huid. De snelheid waarmee je resultaat ziet motiveert je om gezonder te eten en/of te gaan sporten. De spreekwoordelijke “stok achter de deur”. Verder geven wij uiteraard voedingsadviezen op maat en hebben wij producten om het afslanken te versnellen. Of je nou 5 of 35 kilo wilt verliezen: Easyslim.nu helpt je!
Zien we je snel? De koffie/thee staat klaar!
Jouw Easyslim.nu vestiging
Easyslim.nu Drachten | Heerenveen | Sneek | Lemmer 06 83 85 47 19 | Friesland@easyslim.nu
Of boek uw afspraak online: www.easyslim.nu
* Resultaten ter inzage in de studio
Kennismakingsbehandeling
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
45
TEKST RIEMIE VAN DIJK // FOTO’S BEWEEGTEAM SÚDWEST-FRYSLÂN
DIRK JELKE DE BOER EN SIETSKE GEERARDS VAN BEWEEGTEAM SÚDWEST-FRYSLÂN
“KOM IN ACTIE, JUIST NÚ!”
Door corona heeft het verenigingsleven twee jaar op een laag pitje gestaan. Da’s zonde, weten verenigingsadviseurs Dirk Jelke de Boer en Sietske Geerards van het Beweegteam Súdwest-Fryslân. Het verenigingsleven draagt namelijk in hoge mate bij aan het geluksgevoel van mensen. Alle lof dus voor verenigingen die denken in uitdagingen en naar creatieve oplossingen zoeken om leden toch dat gevoel van geluk en samenzijn te geven. Dirk Jelke en Sietske dragen daar graag hun steentje aan bij. Dirk Jelke de Boer en Sietske Geerards startten beiden in augustus 2021 met hun job als verenigingsadviseur. In de periode dus dat de samenleving semi open was, maar slapend vanwege de vakantieperiode. Voordat ze echt contact hadden kunnen leggen met de 400 sportverenigingen in de gemeente Súdwest-Fryslân volgden lockdowns elkaar op. Het verenigingsleven kwam op een laag pitje te staan. Gelukkig erkent de gemeente Súdwest-Fryslân het belang van het verenigingsleven. De gemeente heeft er geld voor over om verenigingen te ondersteunen. Daarmee loopt SWF voorop en andere gemeenten volgen omdat ze zien dat het zin heeft en waardevol is om te doen.
GELUK In 2018 kwam het Fries Sociaal Planbureau met bijzonder en geweldig nieuws: “Friezen zijn de gelukkigste inwoners van Nederland.” Het fundament voor dat gelukkige gevoel bij de inwoners van Friesland wordt gevormd door de “open gemeenschap (mienskip) waarin mensen naar elkaar omkijken en door het prachtige landschap”, concludeerde het bureau.
“OMGAAN MET REGELS, OMGAAN MET WINST EN VERLIES LEER JE VIA DE SPORT”
GEMIS AAN BINDING EN VERBINDING Sietske: “Landelijk wordt de discussie gevoerd of sport essentieel is. Waarom mag de slijterij open blijven en moet de sportclub dicht? Bewegen is een basisbehoefte, net zoals eten en slapen; mensen die dat niet vanuit zichzelf doen, hebben een vereniging nodig om in beweging te komen. Door corona komen mensen tot de ontdekking: ik mis het sporten. Dit is wat sporten voor me betekent. Ze missen al twee jaar lang binding en verbinding.” Het bruggetje naar geluk is gelegd. In 2018 wees onderzoek van het Fries Sociaal Planbureau uit, dat Friezen de gelukkigste inwoners van Nederland zijn. Dirk Jelke: “Onze provincie heeft een hoog percentage vrijwilligers en veel sportverenigingen. Ergens bij horen maakt mensen blij en gelukkig. Bij iedere vereniging zijn tientallen vrijwilligers betrokken. Dus zorgen al die verenigingen voor een ‘mienskipsgevoel’ bij duizenden mensen. Haal je de sport- of muziekvereniging uit een mienskip, dan heeft dat een enorme impact op het gevoel van geluk.”
WAARDE VAN HET VERENIGINGSLEVEN De waarde van het verenigingsleven kan niet genoeg benadrukt worden, vinden Dirk Jelke en Sietske. “Alles begint daar. Een topsporter als Epke Zonderland is zijn carrière begonnen
organiseren en via kinderen in contact konden komen met hun pake of beppe. Dat idee gaat nu door naar de volgende schoolvakantie.”
INITIATIEVEN
bij een vereniging. Het opbouwen van een vriendenkring begint als je als klein jongetje of meisje naar voetbal gaat. Omgaan met regels, omgaan met winst en verlies leer je via de sport.” Corona heeft gezorgd dat het geluksgevoel van veel mensen bruut onderbroken is. Vrijwilligers vragen zich af of ze wel vrijwilliger willen blijven. Leden vragen zich af of ze wel lid willen blijven, terwijl juist nu verenigingen onder druk komen te staan. Dus is de boodschap van Dirk Jelke de Boer en Sietske Geerards: “Word juist nù lid. Er zijn zwemverenigingen die straks het badwater moeilijk kunnen betalen, vanwege ledenderving. Nu krijgen ze nog steun, maar hoe komt het als de wereld straks weer open gaat? Hoe sneu is het als een vereniging die al 75 of 80 jaar oud is, straks haar deuren moet sluiten? Wordt
Jitske & Jeltsje Hypotheekcoaches
juist nu vrijwilliger! Draag bij aan de gemeenschap. Samen kun je meer bereiken, samen kun je iets moois neerzetten!”
STIP OP DE HORIZON Als Sietske en Dirk Jelke hun oor bij sportverenigingen te luister leggen merken ze dat er veel creativiteit is, maar dat vaak ook de waan van de dag leidend is. Daarom nodigen ze verenigingen uit de stip op de horizon te blijven zien. Het is belangrijk dat deze investeren in beleid, technisch kader en ledenbinding. Er zijn genoeg goede voorbeelden, volgens het tweetal. “Bowls is een sport die veel door senioren wordt beoefend. De vereniging had ons gevraagd of we konden helpen bij het werven van nieuwe leden. We hadden bedacht dat ze in de kerstvakantie iets voor kinderen konden
“We worden steeds gezonder oud, maar er is weinig om 55-plussers te binden en behouden. Daarom helpen we verenigingen bij het ontwikkelen van nieuwe vormen van sport, zoals walking tennis of walking voetbal. Het is de kunst om te denken in mogelijkheden. In Wommels ondersteunen we de projectgroep ‘Wommels beweegt’ de dorpskern zo in te richten dat het hele dorp wordt uitgenodigd te bewegen. In Hindeloopen is alleen voetbal. ‘Sportief Hylpen’ vroeg ons hoe ze kinderen ook andere dingen kunnen aanbieden. Bij SC Bolsward leiden we jeugdtrainers op. Daarnaast organiseren we vier masterclasses voor trainers en coaches. Ook helpen we verenigingen die met nieuwe ideeën komen financieel op weg door met hen te kijken naar de mogelijkheden een beroep te doen op de subsidiepot uit het lokaal sportakkoord van de gemeente.” De conclusie van dit verhaal: de waarde van verenigingen is hoog, daar moeten we zuinig op zijn.
De rente is nog steeds laag! Misschien is oversluiten voor jou wel interessant. Kom langs bij Jitske en Jeltsje voor een eerlijk advies
Sneek Bolsward
www.hypotheekcoaches.nl
46 1
17
8
17
14
11
22
23
24
25
26
19
21
9
9
H
17 2
15
2 17
24
15
8
17
15
9
22
6
15
8
22
17
17
11
12
15
10
19
22
14
22
8
17
6
18
14
10
10
19
17
12
6
2
22
22
6
17
6
7
6
bolsward-ijsselmeerkust
17
7
2
14
4
10
17 10
1
14
4
18
17
14
26
PUZZELPAGINA NR 03
17
14
20
7
15
11
14 14
5
8
10
22
17
7
5
17
9
18
22
11
W
15
22
6
8
8
7
15
4 14
14
7
17
10
20
22
19
7
9
13
8
12
7
11
6
18
18
8
14
11
18
17
5
17
6
D C
16
15
14
NUMMER 03 • 2022 5
4
3
2
18 4
17
22
17
7
6
Puzzel en win! Iedere maand is er een leuk prijsje te winnen door uw oplossing via de email of met traditionele post op te sturen. U kunt dit sturen naar: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl o.v.v. PUZZELOPLOSSING NR 03-2022 - tot uiterlijk 24 maart 2022. Wij wensen u veel puzzel plezier!
14 19
17
Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin het gekleurde
alarmtoestel hoofd v.e. bedrijf
naarling
gaap
rangtelwoord
vesting
romantische boekenserie
vrachtvrij
uitoefening brandstof
2
7 handvat
voor het eerst optreden
Ierland
welpenleidster
notie
roem
1 4
10
geluidje Romanum Imperium
riv. in Rusland pl. op Ameland
leerling
4
pl. in Amerika computerschijf optocht
3
kreng
man van adel reusachtig
parochie lofspraak
in het jaar
recht vaarwater
voertuig
groot aantal Bijbelse priester
zaadje
bedehuis
computertoets ontvangkamer pl. in Rusland erfelijk materiaal
eerwaarde vader
Franse schilder tweehoevig dier
laatste wilsbeschikking
ontroerend
voordat
11
1
als boven riv. in Duitsland
zangnoot bloem
9 5 3
© www.puzzelpro.nl
gekheid vaas
soort gedicht
3 2
6
5 3 9
1 4 8 4 1 8 7 1 5 4 9 7 5 6
5 schenken
1
2
pl. in Israël dunne lat scheepsuitruster
vijandelijke inval
3
groente
plechtige gelofte
reeks
pl. in Japan
waterdier
8
vogelnaam moerassig
vreemde munt noodvoorraad
mop
op grote afstand
jongere broer of zus
PUZZEL MEE & WIN!
WAARDEBON
rookgerei stoomschip beroep
6
riv. in Limburg
9
t.w.v. € 25,00
aanlegplaats
12
werkweigeraar
Te besteden bij Groencentrum Witmarsum
© www.puzzelpro.nl 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
bolsward-ijsselmeerkust
Winnaar puzzel grootbolsward-ijsselmeerkust 02-2022 S.N. Drimmelen uit Winsum heeft de waardebon t.w.v. € 25.00 gewonnen. Deze waardebon is aangeboden door en te besteden bij Groencentrum Witmarsum. OPLOSSING EDITIE 02-2022: Zweedse puzzel: BROODROOSTER. Sudoku: 15777.
COLOFON GrootBolsward-IJsselmeerkust is een maandelijkse uitgave van Ying Media en wordt huis-aanhuis verspreid in Bolsward en alle dorpen en steden langs de IJsselmeerkust in een straal van ca. 10 km. Oplage: 22.000 exemplaren.
STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 03 VÓÓR 24 maart 2022 PER EMAIL NAAR: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl OF NAAR: Grootbolsward-ijsselmeerkust, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK
UITGEVER
EINDREDACTIE
FOTOGRAFIE
VERSPREIDING
Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl
Henk de Vries
Jelly Mellema fotografie, Laura Keizer Fotografie, Nicky Bosma.
FRL Verspreidingen, Leeuwarden
REDACTIE VERKOOP
info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl
Eelke Lok, Henk van der Veer, Joeri van Leeuwen, Wim Walda, Riemie van Dijk, Janita Baron, Sonja Harkema en Fleur de Vries.
BLADMANAGEMENT
VORMGEVING
DRUK
Marianne Bouwman (info@yingmedia.nl)
Frans van Dam (bliidd.nl)
Hoekstra Krantendruk, Emmeloord
REDACTIETIPS?
Mieke Alferink, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Geart Jorritsma, Henjo van der Klok.
Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande oestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
DE EERSTVOLGENDE UITGAVE VAN MAANDBLAD GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST VERSCHIJNT OP: DONDERDAG 7 APRIL 2022
FNP kandidaten gemeenteriedsferkiezings
11. Menno Kuipers - Warkum 12. Anneke Hofstee - Easterein 13. Gerrit H. Rypma - Folsgeare 14. Afke Boonstra - Nijlân 15. Feddie de Boer - Makkum 16. Dinie Visser - Snits 17. Jaap Kruis - Hylpen 18. Trijntje Albada - Twellingea 19. Tineke Algra- Jagersma - Wytmarsum 20. Klaas Visser - Snits 21. Liskje Flapper - Burchwert 22. Jelle Gerbrandy – Drylts 23. Joep Bergsma – Makkum
meer witte oer de fnp? Scan de koade!
/FnpSudwestFryslan
24. Lolke Huitema - Tersoal 25. Anneke Feenstra - Koudum 26. Pyt de Boer - Boazum 27. Doutsen Krol - Boalsert 28. Herman v.d. Bij - Heech 29. Tryntsje Wester- Osinga - Turns 30. Anke Dijkstra-de Boer - Warkum 31. Age de Jong - Skearnegoutum 32. Harry Nauta - Ysbrechtum Mear witte 33. Bert oer Tolsma de- Nijlân 34. MartenFNP? Schotanus -Sânfurd 35. Klaas de Groot Scan de - Snits 36. Coby koade! de Boer- Bergstra – Skearnegoutum 37. Bauke Faber – Snits
38. Feikje Bakker - Gau 39. Tom Dijkstra - Itens 40. Rein Smit - Boalsert 41. Lolke Wijtsma - Tersoal 42. Sytse Durksz - Snits 43. Ygram Ijkema - Sânfurd 44. Fonger Ringnalda - Wâldsein 45. Teake Posthuma - Easterein 46. Douwe Willemsma - Itens 47. Riemkje Hoogland- Pitstra - Hylpen 48. Douwe Visser -Snits 49. Gerben Gerbrandy - Gau 50. Wout Zijlstra - Folsgeare
@FNPsudwestfryslan
FNPsudwest
STEM! Jouw leven, jouw gemeente, jouw stem. De gemeenteraad beslist over allerlei onderwerpen die belangrijk voor jouw omgeving zijn. Door te stemmen heb je invloed op keuzes die de gemeente maakt. Onderwerpen waar de gemeenteraad over
Doe de online StemWijzer!
beslist zijn bijvoorbeeld afval, armoede, gezondheid, sport, vergunningen, verkeer, wonen en belastingen. Gemeenteraadsverkiezingen gaan dus over jouw leven, jouw omgeving en jouw toekomst. Er is vast wel een partij die zich hard maakt voor wat jij belangrijk vindt!
Gemeenteraadsverkiezingen 14-15-16 maart
www.sudwestfryslan.nl
Meld je aan vóór 9 april 2022
“Glasvezelinternet zorgt voor een stabiele verbinding ons bedrijf!” Ivon van Bussel - Hospitalitylocatie Glundr Ga ook voor supersnel en betrouwbaar glasvezelinternet! Sluit een abonnement af bij een van de onderstaande deelnemende telecomaanbieders.
Glasvezel foar eltsenien, ek foar us bedriuwen, dogge jo ek mei?
gavoorglasvezel.nl/bolsward-wommels-easterein