GrootBolsward-IJsselmeerkust 5-2022 by GrootMedia

MAANDBLAD

05-2022

bolsward-ijsselmeerkust

SIKMA

IN BOLSWARD

AL 100 JAAR EEN UNIEK FAMILIEBEDRIJF

FOTO: JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

4e JAARGANG • NR. 39

LEEGVERKOOP i.v.m. emigratie naar denemarken profiteer nú!

NUMMER 05 • 2022

Overstag? Een aantal jaren geleden kwam mijn vriend met het idee om een zeilboot te kopen. We woonden vlakbij het Slotermeer; hij was in zijn jeugd zeilinstructeur geweest en hé, als je in Friesland geboren en getogen bent, dan moet je toch een boot hebben? Het heerlijke vrije gevoel van wegvaren van de dagelijkse beslommeringen, dat is toch het ultieme geluk? Ik was niet verrukt van het plan. Of om in zeiltermen te blijven, ik ging niet zomaar overstag. Het gezin waarin ik opgroeide deed niet aan varen. Maar in mijn puberteit ging ik regelmatig met een vriend het meer op. Ik hoefde weinig te doen aan boord. Hij hees de zeilen, zat rustig aan het roer en riep af en toe: ‘’Klaar om te wenden? Ree!” Ik schoof dan snel naar de andere kant van de boot, oppassend dat ik niet mijn hoofd stootte aan de giek. Het was goed toeven in de kleine zeilboot waar we het leven doornamen en liedjes van Dire Straits zongen. We kauwden krentenbollen weg en dronken een bakkie uit de thermoskan. Ik heb dus goede herinneringen aan watersport, maar ben ook nuchter en realistisch ingesteld. “Leuk, een boot”, zei ik tegen mijn vriend. “Maar hoe vaak kunnen we er echt mee weg? Met onze overvolle agenda’s hebben we eigenlijk alleen de zondagen vrij. Zondagen waarop we ook verjaardagen en andere uitjes hebben. Ik vind het een hele aanschaf.” We kwamen er niet uit. Totdat we op een koude zondag in februari naar Hindeloopen reden om uit te waaien. We parkeerden onze auto bij de haven. Het getingeltangel van de masten klonk mijn vriend als muziek in de oren. We kwamen dichter bij de zeilboten. Vergaapten ons aan de mooiste jachten. Maar toen we iets beter keken, zagen we een man van middelbare leeftijd zittend op zijn knieën het dek schrobben. Met een rood hoofd en hijgend van de inspanning. Mijn vriend zijn gezicht betrok. Dit was de andere kant van een boot bezitten. Niet alleen de lusten, ook de lasten. Toen kwam het hoge woord bij hem eruit: “Voor onze relatie is het beter van niet. Ik ken hele goede bootverhuurbedrijven.” Lang leve de vrijheid. Deze krant staat weer bol van de mooie verhalen over watersport en vrijheid. Geniet ervan en maak er een prachtig watersportseizoen van! Veel leesplezier! Amanda de Vries, redacteur

GLASVEZELNETWERK OP BEDRIJVENTERREINEN

BOLSWARD/WOMMELS/EASTEREIN - De afgelopen periode heeft DELTA Fiber Netwerk via een uitgebreide campagne geïnventariseerd welke behoefte er is aan glasvezel op geselecteerde bedrijventerreinen in Bolsward, Wommels, Easterein en omliggende bedrijventerreinen in Easterwierrum, Scharnegoutum, Witmarsum en Wiuwert. Het aantal benodigde aanmeldingen is ruimschoots behaald. Dat is goed nieuws voor alle ondernemers en bewoners van de bedrijventerreinen die zich hebben aangemeld. Zij kunnen naar verwachting in het derde kwartaal van 2022 profiteren van de voordelen van snel glasvezelinternet. De campagne is gevoerd in nauwe samenwerking met diverse lokale telecomaanbieders en het Parkmanagement

van Bolsward. DELTA Fiber Netwerk wil ook graag de inwoners en ondernemers in Bolsward en Makkum voorzien van het supersnelle glasvezelinternet. Inwoners en ondernemers in Bolsward en Makkum kunnen zich hiervoor vóór 8 juni aanmelden. Kijk voor meer informatie op gavoorglasvezel.nl en doe de postcodecheck.

MOBILITEIT & VEILIGHEID MARKT SÚDWEST-FRYSLÂN - Aankomende donderdag 12 mei vindt van 11.00 tot 17.00 uur de eerste Infomarkt 55+ ‘Mobiliteit & Veiligheid’ plaats in de Veemarkthal in Sneek. Vanuit de gemeente kwam de wens om iets te doen richting de senioren ten aanzien van verkeersveiligheid. Samen met de seniorenbonden en VVN heeft de SBV (Stichting Bevordering Verkeerseducatie) dit initiatief opgepakt en organiseert op deze markt allerlei activiteiten, workshops en informatie over verkeersveiligheid voor 55+ers. Denk aan een theoriequiz, scootmobiel parcours, het uittesten van nieuwe fietsen, en nog veel meer. Ook is er informatie over zaken als

verzekeringen, leefstijl, notarisadvies en welzijn. Kijk voor het programma, aanmelden en meer informatie op www.infomarkt55plus.nl.

JUBILEUMCONCERT CON AMORE MUSICA IN MARTINIKERK BOLSWARD - In juni 2021 bestond het Kamerkoor Con Amore Musica uit Bolsward veertig jaar. Plannen voor het jubileumconcert waren opgestart, maar het koor kon door de coronapandemie en lockdowns maandenlang niet repeteren en optreden. Het jubileumconcert gaat nú alsnog door en wel op zaterdag 14 mei in de Martinikerk.

Hét maandblad met verhalen uit jouw regio! EERSTVOLGENDE UITGAVE: DONDERDAG 2 JUNI 2022 KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP: WWW.GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL VOLG ONS OOK OP SOCIAL MEDIA

De voorbereidingen hiervoor zijn in volle gang. Voor dit jubileumconcert is een programma samengesteld dat in het teken staat van de liefde. Het koor voert werken uit van Trabsky, Gjeilo, Ahlén, Whitacre, Lauridsen en Høymer. Het hoogtepunt van het concert is de première van een compositie van de hand van Gerben van der Veen, de dirigent van Con Amore Musica. Dit werk, ‘Sonnet d’ Amore’, is speciaal gecomponeerd voor de viering van het veertigjarig bestaan van het kamerkoor. Kaartjes en meer informatie over het concert zijn te vinden op conamoremusica.nl.

bolsward-ijsselmeerkust

JEU DE BOULESBAAN LOLLUM FEESTELIJK GEOPEND

LOLLUM - Op Koningsdag is de nieuwe Jeu de Boulesbaan ‘De Stuiten’ in Lollum feestelijk in gebruik genomen. Namens het dorpsbelang Lollum Waaksens verrichtte Durk Houtsma de officiële handeling samen met Gea Algra. Gea vormde samen met Atze Hendriks de voorbereidende commissie. Samen onthulden zij het bijbehorende straatbord ‘de Stuiten’. Dit is de naam van de terp die vroeger grensde aan de plek waar de baan nu is aangelegd. De wens van het dorp om een echte baan te hebben waar ‘petanque’ kan worden gespeeld, bestond al lang Het idee is om in Lollum wekelijks een onderlinge competitie te organiseren. De baan ligt er prachtig bij en is open voor iedereen die het leuk vindt om ‘tegearre een baltsje te goaien’. Op Koningsdag was het een drukte van belang. De eerste ballen werden gegooid door inwoners die er zichtbaar van genoten. Joop de Jong ging er met de 1e prijs vandoor. Al in 2019 ontving het dorp een bijdrage van het ondernemersfonds SWF. Door corona kwam het project stil te liggen, maar eindelijk kon de baan worden aangelegd door de inzet van vrijwilligers uit Lollum/ Waaksens en door aanvullende bijdragen van de Stichting tot Nut, het kernenfonds, het Iepen Mienskipsfûns en de gemeente SWF.

BFVW WIL ‘AAISYKJEN’ WEER OP UNESCO-LIJST WOMMELS - De Bond van Friese VogelWachten (BFVW) probeert het ‘aaisykjen’ opnieuw op de Unesco-lijst van Immaterieel Erfgoed te krijgen. In 2012 is dat ook al eens geprobeerd. Toen bestond het traditionele aaisykjen nog. Op de website van het Immaterieel Erfgoed legt de BFVW uit dat de traditie nu in een andere vorm bestaat, door het huldigen van de vinder van het eerste ei en het zich inzetten voor de bescherming van de kievitseieren. In juni buigt een zogenaamde toetsingscommissie zich over de aanvraag. De BFVW hoopt dat het in november zover is dat ze op de lijst staan. De bond wil ook op een andere manier de verbinding met de wereld buiten de vogelwachters versterken door de Fûgels yn Fryslân-app. Die wordt nu gebruikt door vogelwachters om bijvoorbeeld nesten in te voeren, maar komt gratis beschikbaar voor iedereen. Je kunt er thuis tuinvogels invoeren en vogelaars kunnen het ook gebruiken als een notitieboekje voor onderweg. Vogelwachters kunnen ook zaken van buiten hun eigen wachtgebied invoeren.

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

OPENING DIERENARTSENPRAKTIJK VAN WAARD TOT KLIF WORKUM - Vrijdag 13 mei opent dierenartsenpraktijk ‘Van Waard tot Klif’ haar nieuwe bedrijfspand aan de Yttingwei 20 in Workum. Op deze locatie is in een goede samenwerking tussen Bouwbedrijf Heeringa en het team van dierenartsen een duurzame, nieuwe en moderne praktijk ontwikkeld en gerealiseerd. Een moderne dierenartsenpraktijk moet voldoen aan de nieuwste eisen omtrent hygiëne, milieu en arbeidsomstandigheden. Behandeling van kleine huisdieren vraagt een steeds groter aandeel in de werkzaamheden op de praktijk. Daarbij is er een duidelijke scheiding tussen het spreekuurgedeelte en de ruimtes waar de feitelijke behandelingen worden uitgevoerd. Er is een specifieke ruimte voor paarden in het gebouw opgenomen. Ook is er een honden-trimsalon aanwezig. Voor het afhalen van medicijnen is een aparte voorziening opgenomen waar 24 uur per dag, met codeslot, toegang is.

Er zijn optimale voorzieningen om onderzoek te verrichten. Denk aan echo, röntgen en lab. De voorbereiding en herstel van een operatie zijn van elkaar gescheiden. De operatiekamer is van alle moderne faciliteiten voorzien. Op de verdieping is een grote ruimte met een riant uitzicht richting it Soal en de Alddyk. Deze ruimte is bedoeld voor informatie, voorlichting en overleg.

Tijdens een open dag op zaterdag 14 mei (tussen tien en twee uur) kan men de nieuwe dierenartsenpraktijk komen bewonderen. Ook aan de kinderen is gedacht. Er zijn leuke activiteiten ter plaatse waarin uiteraard dieren een hoofdrol spelen.

VOORVERKOOP AVONDVIERDAAGSE BOLSWARD BOLSWARD- De voorverkoop van stempelkaarten voor de Avondvierdaagse is vrijdag 13 mei van 18.30 t/m 20.00 uur bij Sporthuis A.P. van der Feer in Bolsward. Een 4-dagenkaart kost 4 euro en een dagkaart 2,50 euro. Dinsdag 17 mei kan er tussen 17.30 uur en 18.00 uur ook nog een stempelkaart gekocht worden bij de start van het event op de ijsbaan in Bolsward. Een 4-dagenkaart kost dan 5 euro en een dagkaart 3 euro.

KONINKLIJKE ONDERSCHEIDINGEN IN BOLSWARD E.O. BOLSWARD - In de gemeente Súdwest-Fryslân heeft burgemeester Jannewietske de Vries een Koninklijke onderscheiding uitgereikt aan zestien inwoners, waaronder één echtpaar. Dezelfde dag werd door commissaris van de Koning Arno Brok een Koninklijke onderscheiding uitgereikt aan een inwoner uit Wommels.

Jonge kinderen en mensen die willen uitproberen of de avondvierdaagse iets voor hun is, kunnen een dagkaart kopen. Met een dagkaart kan de deelnemer 1 dag meelopen en ontvangt de loper op vrijdag een dagmedaille voor de prestatie. De avondvierdaagse start dinsdag 17 t/m vrijdag 20 mei elke avond vanaf de ijsbaan. Meer informatie www.avondvierdaagse-bolsward.nl

Burgemeester Jannewietske de Vries ging samen met troubadour Bruno Rummler verschillende locaties langs om de gedecoreerden toe te zingen en hen ervan op de hoogte te brengen dat “het Zijne Majesteit de Koning heeft behaagd” om hen te benoemen in een ridderorde. In het verspreidingsgebied van GrootBolsward waren dat de volgende personen: de heer Jacob Gerrit Feenstra (75) uit Workum, de heer Jentje Fekkes (71) uit Koudum, en uit Bolsward de heren Age Maurits Huitema (65), Sjoerd Jacobus IJdema (63), Simon Leeverink (70) en Kornelis Zijlstra (77). Zij zijn bij Koninklijk besluit benoemd tot Leden in de Orde van Oranje-Nassau.

MAARTEN VAN DER WEIJDEN STEUNT ‘TEAM WYBE’ BOLSWARD - Team Wybe is van plan dit jaar de Elfstedentocht op de waterfiets te doen. Om de nachten beter door te komen hebben ze een bijzondere coach aangetrokken: Maarten van der Weijden. Het geld wat met de actie wordt opgehaald gaat ook naar de Maarten van der Weijden Foundation. De vriendenploeg Team Wybe doet ieder jaar op een bijzondere manier mee aan de Elfstedentocht. Dit jaar dus per waterfiets. Dat wordt een tocht zonder pauze en dat betekent dat ze ook in de nachten doorfietsen. De waterfietstocht staat voor 3, 4 en 5 juni op de planning. Dat is nog vóór de gewone Fietselfstedentocht. Van der Weijden gaat mee om ze in het donker te begeleiden. Team Wybe werd in 2014 opgericht na het overlijden van Wybe Leenstra. Hij overleed door een hersentumor en was nog maar 37 jaar. Het team fietste de Elfstedentocht in 2019 op een bierfiets. Toen werd ruim 30.000 euro opgehaald voor KWF Kankerbestrijding en de Maarten van der Weijden Foundation. Eerder bracht het team al duizenden euro’s bijeen met de Alpe d’Huzes en later nog eens 20.000 euro met het beklimmen van de Mont Ventoux.

Pas jij bij Otto

Martin

Rosalie

Rianne

Vacature: Het

Pascal

Mirjam

gezicht van onze winkel

[pré: opticien of optometrist] De OptiSjen dat zijn wij allemaal, een echt team. Wij hebben gevoel voor mode en stijl, zijn vriendelijk en gastvrij en dat stralen we uit. Pas jij hier tussen? Als het gezicht van onze winkel help je mee om het feestje voor de klant te maken. Dat doe je door op een prettige wijze klanten te woord te staan en te helpen bij het uitzoeken van een bril of zonnebril. Je bent minimaal 24 uur per week beschikbaar en je hebt een dikke pré als je opticien en/of optometrist of hiervoor in opleiding bent. Loop gerust binnen om de sfeer te proeven of stuur direct een mail als je interesse hebt naar simone@optisjen.nl

optisjen.nl/vacature/

Oosterdijk 1 . 8601 BP Sneek . 0515 744 026 . www.optisjen.nl . email@optisjen.nl

Simone

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

SIKMA IN BOLSWARD

AL 100 JAAR EEN UNIEK FAMILIEBEDRIJF

Familiebedrijf Sikma (“Let even op de mooi handgestileerde letter S, die moet altijd blijven bestaan!”) in Bolsward is een begrip in de Hanzestad. Al 100 jaar. Immers, de oprichter van het bedrijf, Auke Sikma, opende in 1922 voor het eerst een winkel aan het Grootzand in Bolsward. Nu, een eeuw later, wordt de zaak al door de vierde generatie gerund. GrootBolswardIJsselmeerkust gaat voor dit coverartikel op bezoek bij die vierde generatie: Kor (“Kornelis en Kor met een k”) Sikma (49) en zijn vrouw Tineke (“Trijntje Boukje”) Sikma-Lemstra (52). We worden gastvrij ontvangen in het huidige pand aan de Jongemastraat nummer 5, een unieke locatie, want dat is tegenover ‘het mooiste stadhuis van Nederland’. Welkom in Sikma’s Warenhuis waar een riante keuze is in speelgoed, kookwaren en huishoudelijkeen industriële naaimachines en niet te vergeten reparatie van vele merken. >> TEKST HENK VAN DER VEER FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE EN MARTINE KETELAAR

KOR EN TINEKE SIKMA

“WIJ HEBBEN DE VRIJHEID OM EEN BRIEFJE OP DE DEUR TE PLAKKEN MET DE TEKST ‘WIJ ZIJN VANDAAG GESLOTEN OMDAT WE ER EVEN GEEN ZIN IN HEBBEN’. MAAR DAT ZAL NOOIT EN DAN OOK NOOIT GEBEUREN.”

ALTIJD DE TIJD VOLGEN “Hoe krijgen jullie het voor elkaar om honderd jaar een familiebedrijf te runnen?”, is de eerste vraag die we Kor stellen. Z’n antwoord is kort en bondig: “Door zelfstandig te wezen, na te denken en hard te werken.” Dat is duidelijk. Tineke vult meteen aan: “En de winkel in deze tijd plaatsten!” Kor knikt instemmend en weet meteen wat z’n vrouw hiermee wil zeggen. Kor: “Onze voorgangers hebben de tijd altijd gevolgd en hebben steeds de blik vooruit gehad. Toen de naaimachines waren uitgevonden heeft mijn overgrootvader daarop ingespeeld. Mijn pake zat in de oorlogstijd, maar er moest wel servies komen en meteen na de oorlog was er behoefte aan kinderwagens. Toen kwam het gas en gingen ze verder met lampenkappen, kortom de maatschappelijke ontwikkelingen volgen en daarbij op de lokale markt letten. Wij verkopen bijvoorbeeld alleen de Siku groene agrarisch gerelateerde producten. Blauw is de brandweer en de politieauto, die verkopen we niet, die kun je wel bij Blokker en Marskramer krijgen. Wij moeten de John Deere , de Fendt en af en toe de New Holland hebben, want dat rijdt hier rond. Omdat wij zelfstandig zijn kunnen wij daar altijd op schakelen. Het assortiment wordt in het buitenland, veelal Duitsland, en op beurzen gekocht.”

DE KRACHT VAN DE SIKMA’S Naast de verkoop van de al genoemde artikelen was Sikma ook hoofdleverancier van ESSO flessengas in Friesland. Door de opkomst van het aardgas is hiervan eind jaren negentig afscheid van genomen. Verder hadden de Sikma’s er nog galanteriezaken bij in de omliggende dorpen Pingjum en Nijland en in Ballum. Op Ameland hadden ze nog een kruidenierszaak. Inderdaad, harde werkers.

Tineke, dochter van een buschauffeur, weet ook wel dat dát de kracht van de Sikma’s is: “Het zijn harde werkers die niet snel opgeven en nooit stil zitten. Dat kunnen ze niet. Altijd onrustig en zeker als ze handel zien. Dan willen ze geen dag wachten. Ondertussen blijven ze wel lachen en hebben ze humor hoog in het vaandel staan.”

MIDDEN IN DE BOLSWARDER GEMEENSCHAP Na de opleiding retailmanagement in Leeuwarden ging Kor aan de slag bij Praxis Koninklijke Bijenkorf Beheer (KBB) als interimmanager. Kor en Tineke woonden toen zeven jaar buiten Bolsward, in Hoogeveen en Meppel. Daar kreeg het stel hun twee kinderen, Auke (in 2000) en Martine (2002). Tineke werkte toen in de bouwmaterialen bij Erven Feenstra, eerst in Sneek en later in Steenwijk, omdat die plaats dichter bij Hoogeveen en Meppel lag. Ze werkte er 23 jaar. In 2004 namen Kor en Tineke de zaak van hun ouders over en gingen boven de zaak wonen. Het familiebedrijf is in de loop van de jaren verschillende keren verhuisd. Zo was er de Grote Dijlakker 34, de Dijkstraat 41 en nu de huidige locatie aan de Jongemastraat 5. “We zitten hier inderdaad op een prachtige plek, mooi tegenover het verbouwde stadhuis De Tiid. Alle feesten, zoal het Heamiel, komen hier langs.” De Sikma’s zitten letterlijk midden in de Bolswarder gemeenschap, waarbij het echtpaar ook maatschappelijk betrokken is. “We hebben heel lang bij de fanfare CMV Oranje gespeeld waar we elkaar hebben leren kennen. Ondertussen spelen we nu bij EMM Oudega en Eensgezindheid Tjerkwerd.”

VRIJHEID Dat de Sikma’s ook een eigen vaste klantenkring hebben opgebouwd is wel

TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

bolsward-ijsselmeerkust

NUMMER 05 • 2022

TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

“WE HEBBEN SOMS MOOIE GESPREKKEN AAN DE TOONBANK; MENSEN VERTELLEN GRAAG HUN VERHAAL”

een ding wat zeker is. “De mensen kennen ons, weten dat we betrouwbaar zijn. En we zijn blijkbaar trouw. We verkochten bij de oprichting in 1922 al als eersten Singer naaimachines en we doen dat nog steeds. De combinatie met de verkoop van speelgoed en kookwaren is best wel uniek. De klanten weten ons goed te vinden binnen Bolsward maar ook in de verre omtrek. Ook juist de toeristen vinden onze zaak uniek omdat zij dat niet meer gewend zijn in de grotere steden.” De gedrevenheid, het vrije, zit in het DNA van dit ondernemersechtpaar. Kor geeft aan dat hij nooit de druk van zijn vader heeft gevoeld om de zaak over te nemen. “Toen wij de zaak overnamen waren Kor z’n ouders blij verrast, want Kor had een hele goede baan bij de Praxis maar toch hebben we de stap genomen”, zegt Tineke. Dat zowel Kor als Tineke passie voor het familiebedrijf hebben, is duidelijk. Maar er is meer. “De vrijheid van het ondernemerschap koesteren wij. Zo hebben wij de vrijheid om een briefje op de deur te plakken met de tekst ‘wij zijn vandaag gesloten omdat we er even geen zin in hebben’. Het kan. Maar dat zal nooit en dan ook nooit gebeuren. Echter, die vrijheid is er wel. We hebben zelf alles onder controle en kunnen zelf bijvoorbeeld onze inkopen en assortiment bepalen.”

WATERPISTOOLTJE Beiden hebben er nooit een seconde spijt van gehad dat ze het bedrijf overnamen en nu alweer zo lang runnen. Kor komt met een mooi voorbeeld waarom hij er zoveel plezier aan beleeft. Hij vertelt over een waterpistooltje. “Ik verkoop geen waterpistooltjes van 99 cent. Ik wil die van € 1,99 voor het kind, dat bij de kassa komt met een verwarmde twee euromunt in

z’n knuistje. Hij hoopt er de hele zomer mee te kunnen spelen en dat vind ik veel belangrijker dan twee pistooltjes van 99 eurocent die binnen een dag kapot zijn. Dat noem ik kwaliteit en service. Wij kunnen grote en kleine mensen iets aanbieden wat een ander niet heeft, en hebben we het niet in de winkel dan denken we mee om het wel te krijgen. Wij zoeken de persoonlijke binding met de klant.”

TROMMELKOEKVORM Tineke vertelt er nog een mooie anekdote tussendoor over Sikma en het World Wide Web. “Ik had een recept bij een ouderwetse trommelkoekvorm op Facebook geplaatst. Reageerde een vrouw uit Amerika met het verzoek de trommelkoekvorm plus het recept op te sturen. Ze wilde alles er wel voor doen, creditcardgegevens, cheques sturen en weet ik veel. Het werd behoorlijk duur dat wij die er naartoe zouden sturen, maar we hebben het voor de klant netjes opgelost.”

SOCIALE ROL Kor en Tineke vertellen beutelings: “Onze winkel heeft ook een hele sociale rol. We hebben soms mooie gesprekken aan de toonbank, dat maakt geen dag gelijk. Mensen vertellen soms graag hun verhaal. “Echt, we hebben een maatschappelijk rol. Dat hebben we onze koning ook verteld toen hij hier laatst op bezoek was tijdens de opening van De Tiid. We hebben hem trouwens ook uitgenodigd om met ons het eeuwfeest van de zaak te vieren.” “Die sociale functie is onze krachten en zal er voor zorgen dat wij blijven bestaan.” Tot slot de vraag: “Hoe is het om als echtpaar samen de winkel te runnen?” Het is Tineke, die het eerst reageert: “Met Kor ‘never a dull moment’. Er is altijd wel iets, maar iedereen doet z’n eigen ding. Ik doe bijvoorbeeld de administratie. En ik help de Friestalige klanten, omdat ik die taal goed beheers. Nee, het gaat prima zo.” Kor lacht breeduit als zijn vrouw zo eerlijk is om dit te vertellen. “Nou, het geldt ook voor mij hoor! Ik ben getrouwd met mijn vrouw en daarna met de winkel. Die volgorde. In onze vrije tijd, ’s avonds na zes uur en zaterdags na vijf uur draaien we de sleutel om en dan hebben we gewoon vrij.” “We koesteren de zondagsrust en hebben de winkel dan ook altijd op slot. We zijn de wereld te rijk met ons sloepje in Oudega en daar gaan we graag op de fiets naar toe met een picknickmandje.” Kor en Tineke worden dan al van veraf herkend in Oudega.

VIJFDE GENERATIE? En dan echt de allerlaatste vraag: “Komt er ook een vijfde generatie in de winkel?” “Dat weten we nu nog niet”, is het antwoord. “De toekomst zal het leren! We laten onze kinderen vrij in hun keuze.”

bolsward-ijsselmeerkust

TEKST EN BEELD WIM WALDA

HENK SMID UIT HINDELOOPEN

De eerste Hylper baby die na de oorlog met Canadese zeep werd gewassen Als er één woord is dat met hoofdletters en vet wordt geschreven in Hindeloopen, dan is het wel VRIJHEID. Al ver voor het moment dat de havenplaats aan de voormalige Zuiderzee in 1225 stadsrechten kreeg, werd er handelgedreven met Scandinavië, Rusland en Engeland. De kleurrijke klederdracht, zang en dans, meubelmakerij, schilderkunst en niet te vergeten de Hylper taal hebben de tand des tijds doorstaan. De Hylpers zelf zijn eigenzinnig, vrij van geest, trots op hun cultuur en chauvinistisch in de goede zin van het woord.

Z Ze hebben ‘hoeders’ gehad, die waakten voor de teloorgang van het Hylper erfgoed. De 77-jarige Henk Smid is daar een hedendaagse versie van. Henk Smid en zijn laptop vormen samen een omvangrijke encyclopedie als het om de Hindelooper historie gaat. Hij is er op 30 april 1945 geboren, twee weken nadat het stadje Hindeloopen op 17 april 1945 door de Canadezen was bevrijd.

Henk is een nakomeling van het Hylper geslacht Smid, dat vele generaties teruggaat. Hij is er ‘hikke en tein’, heeft er zijn leven lang gewerkt als boer, jachthavenmedewerker en hovenier en woont pal in het hartje van het schilderachtige IJsselmeerstadje. Henk Smid heeft dus net als zijn voorouders IJsselmeerbloed door zijn aderen stromen. Hij is getrouwd met Geertje Kroontje uit Bolsward en zette met haar twee zonen en een dochter op de wereld.

HISTORISCHE WERKGROEP Henk Smid heeft wat met verhalen over de geschiedenis en de cultuur van het havenstadje. Hij schrijft af en toe voor het plaatselijk blad ‘Uus Likje Wraald’, is bij het Museum Hindeloopen betrokken, doet onderzoek voor de Historische Werkgroep en is lid van de Stichting tot behoud van monumenten Nijefurd, nu Súdwest-Fryslân. Zijn interesse in de geschiedenis van Hindelopen begon met het vastleggen van zijn eigen leven. “Omdat er weinig foto’s werden gemaakt in die tijd besloot ik mijn eigen belevenissen en herinneringen voor mijn kinderen op papier te zetten”, verduidelijkt hij. “Daarbij trad een soort olievlekwerking op en werd ik letterlijk en figuurlijk de historie ingezogen. Ik vond dat daar meer mensen bij betrokken moesten worden en heb vervolgens de ‘Historische Werkgroep Hindeloopen’ mee opgericht, waarbij ook de ‘Sneker Hylpers’ Anske Smit en Piet Klaaren waren betrokken.” Piet Klaaren is in 2019 overleden, maar de ‘Workgrûp Histoarje Hylpen’ leeft voort. Ook Luky van der Wal maakt deel uit van deze werkgroep.

Canadezen op de dijk

“OMDAT ER WEINIG FOTO’S WERDEN GEMAAKTIN DIE TIJD BESLOOT IK MIJN EIGEN BELEVENISSENEN HERINNERINGEN OP PAPIER TE ZETTEN”

“FOR THE BABY” “Ik ben geboren in een vrij Hindeloopen”, vertelt Smid. “De Canadezen hebben ons stadje op 17 april 1945 bevrijd en twee weken later werd ik geboren. Heel Hylpen was uitgelopen toen die stoet Canadezen over de dijk aan kwam rijden. Zo ook mijn moeder, Joukje Smid-Visser, die met haar bolle buik tussen de feestvierders stond. Een van de bevrijders wierp haar een stuk zeep toe, ‘For the baby’. Dat was een ongelooflijke luxe want een stukje echte zeep hadden ze in jaren niet gezien. Waarschijnlijk ben ik dus de eerste Hindelooper baby die in vrijheid met een echt stukje Canadese zeep is gewassen, haha.”

TWEEDE WERELDOORLOG De gedetailleerde oorlogsarchieven van

Henk Smid barsten uit hun voegen door de vele verhalen, die zijn verzameld. Verhalen over de Duitse invasie en het belang van de Afsluitdijk, over clandestien slachten, tabak, en onderduikers. Teveel verhalen om hier zelfs maar een indruk te geven van de archieven van Smid. Enkele verhalen en zelfs enkele anekdotes over de oorlogsjaren deelde de Werkgroep Historie in een geactualiseerde heruitgave in 2020 van het boekwerkje ‘Hindeloopen 19401945’ uit 1995. De heruitgave verscheen ter gelegenheid van ‘75 jaar vrijheid’. Het oorlogsgeweld is grotendeels aan Hindeloopen voorbijgegaan. Duitsers waren er niet in Hylpen gestationeerd. Op ‘It Tórntjen’, het vuurtorentje halverwege Hindeloopen en Workum (de latere wo-

ning van architect Reid de Jong, red.) zat de kustbewaking, bestaande uit wat oudere en gemoedelijke Duitsers. Meer angst had men voor de SD die in Stavoren was gestationeerd.

AFSLUITDIJK NAAR DEN HELDER Bij de invasie op 10 mei 1940 was het voor de Duitsers van groot strategisch belang om snel de Afsluitdijk in handen te krijgen. Ten eerste was dit kortste route naar Holland. Maar was Den Helder, met zijn marinehaven, een minstens net zo belangrijke reden om de Afsluitdijk snel in te nemen. De bezetter hoopte snel te kunnen doorstoten naar Den Helder en vervolgens, met gebruikmaking van de Nederlandse marinevloot, door naar Engeland. Het lijkt

NUMMER 05 • 2022

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

Wervingsposters voor werk in Duitsland

“IK WERD LETTERLIJK EN FIGUURLIJK DE HISTORIE INGEZOGEN” de namen van de slachtoffers werd opgehangen, volgde er een doodse stilte.

HET EVANGELIE VAN MATTHEÜS ALS VLOEIPAPIER Henk Smid wil ook wel enkele anekdotes met ons delen. De voedselsituatie in Hindeloopen was tijdens de oorlogsjaren, naar omstandigheden redelijk tot goed te noemen, zeker vergeleken met de steden in het westen van Nederland. Toen met het verstrijken van de jaren steeds meer producten ‘op de bon’ kwamen, verzonnen de eigenzinnige Hindeloopers steeds creatievere manieren om hun karige rantsoen aan te vullen. Vaak niet zonder gevaar. Zo werd er illegaal met het schip van Rein Blom naar de overkant gevaren om aardappelen te ruilen tegen groente, werd er illegaal vee geslacht en werd er op grote schaal met veel vallen en opstaan eigen tabak verbouwd, waarbij de flinterdunne papieren bladzijden uit het evangelie van Marcus, Lucas en Mattheüs, als vloeitjes werden gebruikt. Nood breekt wet.

CLANDESTIENE SLACHT

MELKSTAKING

Ausweis voor Hendrik Valk om te mogen vissen.

waarschijnlijk dat, dankzij het standhouden van het Nederlandse leger bij de Afsluitdijk, de marinevloot in Den Helder op tijd kon worden overgebracht naar Engeland en niet in Duitse handen viel.

Als snel na de capitulatie van het Nederlandse leger kwamen er talloze verordeningen die het dagelijkse leven er moeilijker op maakten. Zoals regels voor de voedselvoorziening en persoonsregistratie, en er werden bepaalde goederen gevorderd. In 1943 moesten werklozen en oud-militairen zich melden. Zij werden tewerkgesteld in de Duitse oorlogsindustrie. Waarop een spontane staking uitbrak, de beruchte ‘melkstaking’, waarbij ook in Hindeloopen boeren hun melk in de sloot dumpten of verkochten aan particulieren. De bezetter brak deze staking op bloedige wijze door demonstranten te arresteren en zonder pardon te executeren. Toen er bij de Hindelooper visafslag een lijst met

Smid vertelt verder: “Om het dagelijks rantsoen aan te vullen werd er bij boeren met enige regelmaat clandestien een varken of een schaap geslacht. Na de slacht werd er een deel bij familie en kennissen rondgebracht. Bij mijn vader gebeurde dat ’s avonds. Op zekere dag hield de plaatselijke politieman Zweed mijn vader staande met de woorden: ‘Als je nu weer wat rondbrengt, doe dan in ieder geval een doek over de emmer. Dan kan ik tenminste, als er problemen van komen naar eer en geweten verklaren dat ik niet heb gezien wat er in de emmer zat’.”

ONDERDUIKERS In Stavoren was een afdeling van de beruchte SD gevestigd. De Duitsers konden Hindeloopen bereiken via twee wegen: vanaf Workum en vanaf Stavoren. Vanaf Workum moesten ze langs de twee kilometer voor Hindeloopen gelegen houtzagerij van het Waterschap; vanaf Stavoren langs het twee kilometer voor Hindeloopen gelegen Schuilenburg. Bij naderend Duits ‘bezoek’ werd er of vanuit

Schuilenburg of vanaf ‘de Aanleg’ een telefoontje gepleegd naar Lyckle Griek van het plaatselijke postkantoor. Van daaruit werd de waarschuwing doorgegeven aan een aantal andere personen met telefoon. Het nieuws deed razendsnel de ronde zodat de onderduikers dan tijdig hun schuilplaats konden opzoeken Tijdens de oorlog hebben talloze onderduikers een veilig heenkomen gezocht en gevonden in de huizen en ‘pleatsen’ in en rond Hindeloopen. De niet-joodse onderduikers onttrokken zich op die manier aan de Arbeitseinsatz, maar konden zich relatief vrij bewegen, in tegenstelling tot de Joodse onderduikers. Dat er Joodse onderduikers in Hindeloopen waren ondergebracht werd na de oorlog pas bekend.

DE GESCHIEDENIS DOORGEVEN Met valse persoonsbewijzen, medewerking van de ambtenaren op het stadhuis van Hindeloopen en strikte geheimhouding werd er weerstand geboden tegen de steeds groter wordende druk in de vorm van razzia’s door het Duitse overheerser en bleef velen het concentratiekamp-regime bespaard. De geschiedenis vermeldt niet hoeveel onderduikers een veilige schuilplaats vonden in Hylpen; wel is zeker dat ze vrijwel allemaal de Tweede Wereldoorlog hebben overleefd. Naast onderduikers vonden in de hongerwinter van 1944 ook vele evacuees uit andere delen van Nederland een veilig heenkomen in Hindeloopen. En zo kan Henk Smid nog uren doorgaan met tientallen verhalen. Over de vluchtelingen uit Makkum, over het voedseltransport in 1945 naar Amsterdam, over vluchtverhalen en verhalen over de bevrijding. 75 jaar vrijheid kon twee jaar geleden niet gevierd worden door een andere ‘bezetter’, genaamd COVID-19, die Nederland en de rest van d wereld in zijn greep hield. Maar dat weerhoudt ons er niet van om de vrijheid twee jaar later alsnog te vieren en de historie door te geven. Want vrijheid is niet vanzelfsprekend. Vrijheid is een werkwoord, waar constant aan gewerkt moet worden.

bolsward-ijsselmeerkust

NUMMER 05 • 2022

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

#FACETOFACE RYANNE TIGCHELAAR fotografie MARLOT ANNE PHOTO tekst LOTTE VAN DER MEIJ

“Mijn drang om andere mensen te helpen is groter dan mijn angst” Ryanne Tigchelaar leeft volgens de wet van aantrekkingskracht, wat kortgezegd betekent: je trekt aan, wat je denkt of voelt. Elke dag maakt ze opnieuw de keuze om positief in het leven te staan. Ryanne leefde niet altijd zo. Door haar eigen levenslessen om te zetten in leerzame ervaringen haalde zij hier kracht uit en creëerde ze voor zichzelf een positieve mindset. Haar doel is hiermee zoveel mogelijk mensen te inspireren óók zo te leven. Haar droom najagen heeft haar geen windeieren gelegd, maar alles begon met een nachtmerrie…

Het is de laatste dag van maart, het weer is omgeslagen en het sneeuwt zelfs een beetje als ik Ryanne Tigchelaar ontmoet. Ryanne is een dag eerder met het vliegtuig teruggekomen van een welverdiende vakantie op Curaçao en heeft het daardoor nu extra koud. We zitten in haar kantoor in haar huis in Lemmer, waar ze de kachel een paar graadjes hoger zet en ze schenkt een warme kop thee in. Ze woont hier sinds januari samen met haar vriend Siemen en hondje Teddy. Ze begint te vertellen: “Ik ben geboren in Sneek en opgegroeid in Workum bij mijn ouders, broertje en zusje.”

TAMPONZIEKTE Ryanne Tigchelaar (1990) heeft een leuke jeugd in Workum en gaat na de basisschool naar het vmbo-T in Bolsward om daarna toerisme te gaan studeren. In haar vrije tijd verzorgt ze haar paard Viénna die nog steeds in de familie is. Als Ryanne zeventien jaar is, slaat het noodlot toe. Ze is aan het werk bij haar vader in de fabriek als ze ontzettend misselijk wordt. Zó erg dat ze besluit om naar huis te gaan. Ze wordt zieker en zieker. De huisarts doet het af als een buikgriepje. Die nacht wordt het alleen maar erger. Opnieuw wordt de huisarts erbij gehaald en die belt dit keer de ambulance. In de ambulance raakt Ryanne in shock en ze wordt met gillende sirenes naar het ziekenhuis in Sneek gebracht. Eenmaal in het ziekenhuis is ze amper aanspreekbaar; ze kan nog net tegen de de anesthesist zeggen dat ze zich tijdens haar vorige menstruatie ook niet lekker had gevoeld. Hierdoor gaat er bij de anesthesist een lampje branden. Hij zoekt het uit en zo wordt ontdekt wat er met Ryanne aan de hand is. Ryanne krijgt de diagnose TSS, Toxic Shock Syndroom, een zeldzaam en zeer ernstige vorm van een infectie, veroorzaakt door een bacterie

die ervoor zorgt dat al je organen binnen 24 uur afsterven. In de volksmond ook wel de tamponziekte genoemd, omdat het kan ontstaan door (langdurig) tampongebruik. Had de huisarts het direct herkend, dan was ze met een antibioticakuur snel geholpen geweest. Na twee weken in het ziekenhuis gelegen te hebben volgt een langzaam herstelproces. Het duurt lang en als gevolg hiervan ontwikkelt Ryanne angst- en paniekstoornissen, bang dat het weer zal gebeuren. Ze is het vertrouwen in haar lichaam kwijt.

PAARDENFOTOGRAFIE Ryanne pakt langzaam haar leven weer op en begint aan een nieuwe studie, retail management. Vervolgens is ze jaren werkzaam als manager in kledingzaken. Ondertussen gaat haar relatie stuk, raakt ze als gevolg daarvan haar huis kwijt en haar ouders gaan ook nog scheiden. Ryanne krijgt klap na klap en raakt burn out. “Ik ging error”, zegt Ryanne. Dit wordt een kantelpunt in haar leven. Ze gaat alleen wonen en ontdekt dat ze dit heel goed kan. Ze krijgt weer vertrouwen in haar lichaam en zichzelf. Tijdens haar burn out geniet ze van haar hobby, fotografie. Dit helpt haar door de dagen heen. Fotograferen doet ze op gevoel, het gaat vanzelf, intuïtief. Een kennis wijst haar erop dat ze heel goed is in het volgen van haar intuïtie. Ze besluit hier een cursus over te volgen. Hierdoor komen haar hoofd en hart op één lijn te liggen. Vol vertrouwen besluit ze om haar droom na te jagen. Ze stopt met haar baan in loondienst en start haar eigen onderneming, volledig gericht op paardenfotografie. Ze is goed in wat ze doet en veel mensen vragen haar daarom om advies. Ze besluit om zelf cursussen te geven. Met de komst van het coronatijdperk worden de bestaande online cursussen uitgebouwd en schrijft ze het ‘Paardenfotografie inspiratieboek’. Trots en

stralend laat Ryanne het boek zien en zegt: “Op het omslag staat mijn levensmotto: ‘feel the fear and do it anyway’. Mijn drang om mensen te helpen en te inspireren is groter dan mijn angst.” Er komt een tweede druk.

SUCCES Inmiddels bestaan haar inkomsten voor tweederde uit de verkoop van haar online cursussen en verdient ze genoeg geld om goed te kunnen leven. Ze investeert veel in haar eigen ontwikkeling en gunt zichzelf om te genieten van wat haar toekomt. Ze heeft het prachtige veulen Fudge gekocht, die straks als privémodel op haar foto’s zal stralen. Er staat een stoere nieuwe auto op de oprit en ze geniet ook zeker van heerlijke vakanties. Ryanne werkt er keihard voor en is ontzettend dankbaar voor alles wat op haar pad komt. Ze zit in een goede flow en haar missie is dan ook andere mensen, met name vrouwen die zich bezig houden met paardenfotografie, deze flow ook voor zichzelf te laten creëren. Ze laat het ontgrendelscherm van haar telefoon zien. ‘Ik ben succesvol’, zo valt op het scherm te lezen. Ryanne leest en voelt dit zinnetje dagelijks. Ze maakt elke dag opnieuw de keuze om positief in het leven te staan en hoopt dat deze energie zich als een olievlek verspreidt.

NUMMER 05 • 2022

Willemien Weĳenberg–Sĳbrandy

'Lassen is niet alleen voor mannen!' Willemien Weĳenberg–Sĳbrandy (43 jaar) is lasser bĳ Empatec Metaal in Sneek. Ze werkt op één van de afdelingen van Lankhorst, een recyclingbedrĳf. Willemien werkt samen met haar man Bas. Op het werk zĳn ze collega’s, thuis zĳn ze partners. Werken met de handen Willemien kon het lestempo op de basisschool niet goed bĳhouden. Om die reden ging ze naar het speciaal onderwĳs. Dit was een goede zet, ze zat hier helemaal op haar plek. Willemien leerde hier met haar handen werken, iets waar ze heel goed in bleek te zĳn. Getrouwd “Op school kreeg ik verschillende vakken, waaronder koken en handwerk. Ik ging stage lopen bĳ Empatec in Koudum. Na die tĳd ben ik hier blĳven werken. Toen ik een vast contract kreeg was ik heel blĳ! Tĳdens mĳn stage leerde ik mĳn man Bas kennen. We raakten met elkaar aan de praat en vonden elkaar steeds leuker. Inmiddels zĳn we

21 jaar getrouwd. We doen alles samen!” Lassen “Toen de locatie in Koudum sloot, gingen Bas en ik in Franeker werken. Op een gegeven moment ging hĳ als lasser invallen op een locatie in Sneek. Het werk klonk heel leuk. Ik ben gaan meelopen en ben nooit meer weggegaan. En nu lassen we elke dag samen bĳ Empatec. Lassen niets voor vrouwen? Jawel hoor, even je handen wassen en ze zĳn zo weer schoon. Het is een mooi beroep. Ik ben dol op mĳn werk en kan het andere vrouwen zeker aanraden!” Ik ben Willemien en ik laat me niet beperken!

Eelke’s vinger op de zere plek Giele man Ik ried fan Koudum nei Balk. Krekt foar de ôfslach nei Bakhúzen, oan de rjochterkant fan de dyk, leit in lyts poeltsje, in pear hûndert meter lang. Der stie in man mei de hannen yn’e bûse nei te sjen. Syn auto, oan de oare kant fan de dyk, stie neat op. Dus ik wist net oft hy no fan it wetterskip, fan de gemeente, fan wettersteat, fan de provinsje, fan it FUMO, fan de LTO, fan Staatsbosbehear, fan Natuermonuminten, fan de BFVW of fan in partikulier advysburo wie. Mar hy hie in knalgiele jas oan, dus hie wie tige wichtich. De man bewooch net. Hy stie dêr inkeld mar te tinken. Ik skrok. Foarby de krúsing is oan de linkerkant fan sa’n poeltsje jierren lyn in pseudo neimakke natuergebietsje makke. Dêr bin se sawat trije jier mei oan it prutsen west. Wat hat it net koste! En wat is it in freeslik gesicht. En ik bin echt de iennige net dy’t dat seit. No kin ik dy giele man net beskuldigje fan dat hy dat ek wol, mar der stienen ek altyd fan dy giele jassen by dat ferkearde stikje. Ien sa’n man ha’t in middei by it poeltsje neitocht. Hy is dêrnei fjouwer wike dwaande mei it skriuwen fan in mailtsje fan ien pagina om te fertellen wat der neffens him mei de poel barre moat. Hy levert dat by syn sjef yn. At dy in minne dei hat, smyt er it yn de jiske-amer; at er in goede dei hat stjoert hy it troch. Dat giet in pear kear sa troch en ynienen, at der in politikus seit dat er eins mear of oare natuer ha wol, krijt dy it mailtsje. No, dêrnei duorret it noch tsien jier foar dat it tinken fan dy giele man stâl krijt, ek al omt it ôfhinklik is fan de polityke kleur, de sinten en de fêsthâldendheid fan amtners. Dus at jim mannen yn giele jassen sjogge, dy’t mei de hannen yn de bûse earne nei stean te sjen, gefaarlik!!! Mar miskien stie dy giele man ek inkeld mar te pisjen.

Eelke Lok. Als journalist van Omrop Fryslân draait hij al veertig jaar mee en is hij met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround. Door zijn originele nononsense kijk op de wereld weet hij ogenschijnlijk ingewikkelde zaken vaak te relativeren en tot de essentie te herleiden. En dat is ook wat u in de columns van Eelke kunt verwachten.

De vinger op de zere plek….

TEKST: NAOMI RESPICIO, GEMEENTE SÚDWEST-FRYSLÂN

BRANDED CONTENT

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

Volg ons op!

De grutste gemeente fan Nederlân.

DE WAARDE VAN HET DORPSHUIS

Ontmoetingsplek voor jong en oud ‘Iedereen kan meedoen’ is het uitgangspunt van de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo). Dorpshuizen spelen daar een belangrijke rol in. Gemeente Súdwest-Fryslân telt meer dan zestig dorpshuizen en wijkgebouwen. Inwoners maken dankbaar gebruik van deze voorzieningen. Ze komen er voor activiteiten, lokale initiatieven of zijn er als vrijwilliger aan de slag. Dorpshuizen zijn onmisbaar voor de mienskip. Naast ontmoeting en verbinding zorgen ze voor leefbaarheid van het dorp en de wijk. culturele centrum waar voorstellingen en filmavonden te bezoeken zijn. Passend bij het kunstenaarskarakter van het dorp. Samen met de dorpstuin, ook een groot succes, vormen de twee locaties Dorpshuis Warns. Mieke benadrukt nog eens dat, als dit er allemaal niet zou zijn, er maar heel weinig overblijft. “Er zijn al geen winkels meer. Hoe ontmoet je elkaar dan als inwoners? Het is belangrijk om een programma aan te bieden in een dorp. Zodat je als inwoner actief kunt blijven en een reden hebt om de deur uit te gaan.”

Misschien denk je bij een dorpshuis wel aan een oud stoffig gebouw. Iets van vroeger. Eerlijk gezegd was ik ook benieuwd wat ik zou aantreffen. Maar ik kan je zeggen, niets is minder waar! Ik bezocht de dorpshuizen in Kimswerd en Warns. Beide locaties bieden uitgebreide voorzieningen in moderne gebouwen. Alles onder één dak: kinderopvang, basisschool, gymnastiekzaal en diverse activiteitenruimtes. Vrolijk ingericht, voor doelgroepen van jong tot oud.

Piers’ Stee, Kimswerd Piers’ Stee, het multifunctioneel centrum van Kimswerd, staat net buiten de dorpsgrens van Kimswerd. Het is meteen duidelijk dat het dorpshuis een centrale functie vervult, als ik op woensdagochtend Piers’ Stee binnenstap. Tytsje rondt net een vergadering af met dorpsbewoners. In een grote kring zitten ze rond de koffietafel. Samen onderzoeken ze of ze in Kimswerd vluchtelingen kunnen opvangen. Het tekent de betrokkenheid die in het dorp leeft. Tytsje Hibma, predikant in Kimswerd, is zeer actief in Piers’ Stee als bestuurslid en penningmeester. Vooral in de huidige tijd noodzakelijk, vertelt Tytsje: “Wat ik zie is dat tegenwoordig iedereen veel meer voor zijn eigen stukje gaat. Waar is nog de samenhang? Die krijg je door aandacht en zorg voor elkaar te hebben. Daar speelt het dorpshuis een verbindende rol in.” Zo organiseren ze bij het dorpshuis uiteenlopende activiteiten. Zichtbaar Tytsje’s passie. Ze straalt als ze het voorbeeld van het overleg die ochtend aanhaalt. “Daar word ik heel blij van! Het dorpshuis is een plek waar iedereen terecht kan. Iedere maand worden er activiteiten georganiseerd, voor volwassenen, jongeren en kinderen. Dit varieert van sport tot knutselen en van bloemschikken tot computercursussen.”

Dorpsmaaltijd en dorpskoffie-ochtend

men elkaar daarbuiten ook vaker opzoekt. Ook zijn er nieuwe inwoners die ons mailen en zodoende contact krijgen met het dorp.”

De Treffe, Warns Mieke Klessens, voorzitter van dorpshuis De Treffe in Warns, vertelt met hetzelfde enthousiasme over de belangrijke functie van het dorpshuis. “Moet je kijken, wat een gebouw en dat voor een dorp van 780 inwoners.” Terwijl ik een rondleiding krijg, maakt een aantal vrijwilligers de ruimtes grondig schoon. Hun inzet is van grote waarde, om de boel draaiende te houden. Een paar jaar geleden was het nog erg spannend hoe het zou komen. De ouderenstichting kreeg de financiering van de hoge huur niet meer voor elkaar. Het was moeilijk de ruimtes te verhuren, de sfeer ontbrak. Het enige wat nog levendig was, waren de activiteiten vanuit het dorp. Maar daar kon de huur van het gebouw niet mee betaald worden. Een roep om hulp bereikte

Mieke. Zij zag de noodzaak voor behoud van het gebouw. “Voor een dorp is het funest als activiteiten verdwijnen of naar een ander dorp gaan. Vooral voor de meer kwetsbare inwoner die al ouder is en niet meer zo mobiel.” Samen met de gemeente en veel vrijwilligers is het uiteindelijk gelukt het gebouw te behouden. Het dorpshuis ontwikkelt zelf tal van activiteiten. Zo is er elke donderdag een koffieochtend met vrije inloop. Dit trekt inmiddels een trouwe club bezoekers, waarvan een deel de ochtend benut om samen een balletje te gooien op de naastliggende jeu-deboules-banen. Er zijn ook ideeën om naast jeu de boules een wandel- of duofiets-activiteit aan te bieden. Ook worden in het dorpshuis maaltijden voor alleenstaanden georganiseerd. De keuken is vernieuwd en biedt nu alle ruimte om samen te koken. Een breicafé, volksdansen, yoga, dammen, er is te kust en te keur om aan deel te nemen. Voor inwoners is het dorpshuis een fijne plek om naar toe te gaan. Elke dag stapt jong en oud er rond.

In het veranderende zorglandschap waarbij inwoners zo lang mogelijk zelfstandig thuis wonen, is de kracht van de samenleving een belangrijke pijler. Die kracht is terug te zien in de dorpshuizen. Hier wordt van alles georganiseerd, waar inwoners bij aan kunnen sluiten. Want hoe mooi is het als je gebruik kunt maken van het aanbod dat er is in je eigen buurt. Dichtbij huis, in een bekende omgeving met aandacht en zorg voor elkaar. Voor inwoners die ook professionele ondersteuning nodig hebben zoeken zorgaanbieders, gemeente en dorpshuizen steeds vaker de samenwerking op. Omdat het ook voor die inwoners van belang is om in de eigen omgeving mee te kunnen blijven doen.

Cultureel centrum De Spylder

Het ‘Doarpsmiel’ is een andere succesvolle activiteit. Elke laatste woensdag van de maand kunnen dorpsbewoners aanschuiven voor een warme maaltijd. Tytsje haalt de boodschappen. Wie wil helpen koken komt om vijf uur. De eters sluiten om zes uur aan. Elke keer zijn er wel twintig tot veertig deelnemers. Ook de ‘Doarps kofjemoarn’ trekt elke tweede dinsdagochtend van de maand een groep inwoners. Een dorpsgenoot vertelt dan over werk of hobby. De meest uiteenlopende onderwerpen, zoals modelvliegtuig bouwen en klankschalen, zijn al voorbij gekomen. De mogelijkheden om te ontmoeten zijn van grote meerwaarde. Tytsje vertelt: “We hebben zelfs mensen die al veertig jaar hier in hetzelfde dorp wonen, maar die elkaar onlangs pas hebben leren kennen door het dorpshuis. Het mooie daarvan is dat het contact dan gelegd is en

Naast de locatie De Treffe, dat voornamelijk gericht is op bewegingsactiviteiten, is er ook nog De Spylder. Dat is het

Mieke Klessens

Meer informatie? Heb je vragen over Wmo-begeleiding of wil je graag meer informatie? Daarvoor kun je terecht bij het gebiedsteam van de gemeente. Bel: 14 0515 of kijk op de website: sudwestfryslan.nl/onderwerp/ wmo-begeleiding.

Of scan de QRcode

De gebiedsteammedewerker bekijkt samen met jou of ondersteuning nodig is en geeft dit door aan de hoofdaanbieder (AtHomeFirst of Alliade + GGZ Friesland). Je kunt je als inwoner niet rechtstreeks melden bij de hoofdaanbieder. Tytsje Hibma

Het meest actuele gemeentenieuws vind je op: www.sudwestfryslan.nl

Laat je inspireren

Kom langs, ontvang ons inspiratie magazine en ontdek waar jij gelukkig van wordt!

bij Baderie Sikma

Zin in de start van een nieuwe woning? Heb je inspiratie nodig voor een badkamer die volledig past bij jouw nieuwe woning en jouw stijl? We helpen je daar graag bij. Met een compleet ontwerp, maar ook met die ene wastafel of dat mooie tegeltje. Want daar beginnen vaak de mooiste ontwerpen mee.

Onze badkamermeesters staan klaar voor iedere badkameruitdaging. Nieuwsgierig geworden? Kom langs of plan een adviesgesprek. Zo krijg je vanaf dag 1 het beste advies en geniet je straks van zelfs het kleinste detail in jouw nieuwe badkamer.

Baderie Sikma Edisonstraat 15, Sneek Telefoon 0515 425 635 baderie.nl

MOEDERDAG AANBIEDING! GROTE HANGPOT 27 CM MET WATER RESERVOIR

NORMAAL 17,95

NU € 10,Openingstijden

Maandag t/m vrijdag van 07.00 tot 17.30 uur Zaterdag van 08:30 tot 16.00 uur.

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

TEKST EN BEELD SONJA HARKEMA

“EEN STAP ACHTERUIT IS EEN SPRONG VOORWAARTS” ANGELA VAN ROOIJEN HELPT MENSEN VAN ENERGIEBLOKKADES AF

In haar omgeving staat ze bekend als een vrije geest. Angela van Rooijen (44) uit Hemelum werkt met klanken en zielenzang en helpt mensen zo van energieblokkades af. Haar spiritualiteit is voor haar een natuurlijke staat van zijn. Door verschillende gebeurtenissen in haar leven zet ze deze gave nu in om mensen te helpen beter in ontspanning te komen.

KLANKBELEVING IS VOOR IEDEREEN Angela geeft zogenoemde Soul Gift Sounds. Tijdens zo’n sessie kom je in overgave en laat je alles los. Om in deze ontspanning te komen stemt Angela zich af op de groep en de ruimte die er is. Vanuit daar gaat ze ‘klanken’ met verschillende instrumenten en gebruikt ze haar stem. Angela: “Zielenzang is een universele taal die je verstaat door jezelf ervoor open te stellen. Het doel is om dicht bij jezelf en goed in je lijf te komen. De klanken vinden moeiteloos de weg in je lijf om blokkades op te heffen en ervoor te zorgen dat je meer doorstroming krijgt in je lijf. Het mooie van deze belevingen is dat het voor iedereen is. De een kan er heel goed door ontspannen en de ander beleeft het heel intens en waant zich tijdens een sessie op een hele andere plek, dat is precies wat ik er zo mooi aan vind.”

NIETS IN HET LEVEN IS VANZELFSPREKEND “Vrijheid is voor mij goed voor jezelf kunnen zorgen. Daar begint het”, aldus Angela. “Op het moment dat je goed voor jezelf kunt zorgen, kun je ook goed voor een ander zorgen. Dat is niet uit egoïsme, maar uit zelfliefde en uit liefde voor de ander. Hoe beter je voor jezelf zorgt, hoe meer je aan een ander te geven hebt en hoe meer je je gave en kwaliteiten kunt delen. Dat is echt mijn ontdekking op het gebied van vrijheid geweest.”

Op haar zeventiende krijgt Angela een heftig ongeluk, ze is vijf dagen buiten bewustzijn en heeft een bijna-doodervaring. Ze moet opnieuw leren lopen en een aantal jaar later krijgt ze ook nog de diagnose MS.

VRIJHEID OM KEUZES TE MAKEN Vrijheid voelen zit volgens Angela ook in de mogelijkheid om op elk moment een keuze te kunnen maken. “Jij maakt altijd zelf een keuze, waar je je verantwoordelijkheid voor neemt. Daar ligt de kracht. Dat je beseft dat je op ieder moment, ook al heb je al een keuze gemaakt, je altijd wéér een keuze mag maken. Op ieder moment van de dag, hoe mooi is dat? Dát is vrijheid!”

COMMUNICEREN OP ZIELSNIVEAU Als Angela 44 jaar geleden wordt geboren, woont haar verstandelijk gehandicapte broer al in een zorginstelling. Ze gaat er elk weekend op bezoek, maar spreken in woorden kan haar broer niet. Angela weet dus niet beter dan dat ze op een andere manier met haar broer communiceert. “Ik ben ervan overtuigd dat ik hierdoor al van kinds af aan een gave heb ontwikkeld om te communiceren op zielsniveau. Ik kan heel makkelijk voelen hoe het met mensen is en wat ze kun-

EEN NIEUW HOOFDSTUK

“ALS IK ‘KLANK’ BEN IK THUIS, WANT HET ENIGE WAT IK DAN HOEF TE DOEN IS VOELEN EN DAT IS PRECIES WAAR IK GOED IN BEN”

In haar jonge jaren zingt Angela veel in bandjes. Maar als haar zoon geboren wordt, wil ze meer tijd thuis doorbrengen en dus neemt ze afscheid van haar bands. Op een gegeven moment komt ze een affiche tegen van een klankcon-

cert en haar nieuwsgierigheid is gewekt. “Een klankbeleving kun je zien als een ontspanningsbeleving. Toen ik daar lag dacht ik: wauw, dit is wat ik wil. Ik voelde meteen,

nen gebruiken om meer bij hun eigen essentie te kunnen komen. Als ik ‘klank’ ben ik thuis, want het enige wat ik dan hoef te doen is voelen en dat is precies waar ik goed in ben”, legt Angela uit.

dit is wie ik ben en dit is wat ik wil doen. Vanaf toen heb ik me acht jaar ontwikkeld. En inmiddels werk ik nu achttien jaar met klank en zielenzang.”

“Al op vrije jonge leeftijd was ik genoodzaakt om op mijn energiehuishouding te letten en mijn dag aan te passen op dat wat ik wel en niet kon. Iets wat de meeste mensen pas op latere leeftijd hoeven te doen. Door wat ik heb meegemaakt, ben ik me ervan bewust dat niets in het leven vanzelfsprekend is. Ik heb letterlijk opnieuw moeten leren lopen, iets wat daarvoor heel normaal was. Nu het weer beter met me gaat, heb ik de ruimte gevonden om meer dingen te doen. Daarom ben ik vorig jaar mijn bedrijf Soul Gift begonnen, want ik geloof dat mijn ervaringen andere mensen heel erg kunnen helpen. Neem voldoende tijd om goed voor jezelf te zorgen. Een stapje achteruit is een sprong voorwaarts.”

PRATEN OVER SPIRITUALITEIT Angela van Rooijen wil ook jongeren helpen die spiritueel begaafd zijn en zoekende zijn hoe ze hiermee om kunnen gaan. “Hier worstelen op dit moment zoveel jongeren mee, maar vaak hebben ze niemand met wie ze hierover kunnen praten”, meent Angela. “Ik ben er voor ze. Ik luister en geef ze tips waardoor ze weer meer rust ervaren.”

bolsward-ijsselmeerkust

16 BRANDED CONTENT

BLEND ETEN & DRINKEN OP TOPLOCATIE IN BOLSWARD

“DIE BLIJE GEZICHTEN, DAT GEE Hier hebben ze verstand van zaken, dat is wel duidelijk als we Blend Eten & Drinken in Bolsward binnen stappen. Blend Eten & Drinken is gevestigd aan de linkerzijde van het voormalige stadhuis, tegenwoordig cultuurhistorisch centrum De Tiid. De oude vloer uit 1400, de massieve binten, de haken die nog herinneren aan de periode dat hier een waag gevestigd was, en de grote gebogen ramen die zorgen voor veel licht zorgen in combinatie met het interieur - tafels met een massief blad, fraaie halfronde stoelen, de gegroepeerde lampen en een modern bargedeelte – voor een erg fraaie sfeer. Dat vinden er meer, want sinds de opening enkele weken geleden loopt het storm in deze derde nering van het echtpaar Ingrid en Gerbrand Hoiting.

Inderdaad, de derde. Want Ingrid en Gerbrand Hoiting zijn ook de initiatiefnemers en eigenaren van BY Pimpé en Meis – Groen en wonen. Gemeenschappelijke deler is dat er medewerkers met een verstandelijke beperking werken.

BY PIMPÉ Dat is niet zo gek als je weet dat Gerbrand Hoiting jarenlang werkzaam is geweest in de zorg en lange tijd heeft gewerkt met deze groep mensen. Ingrid Hoiting heeft een commerciële achtergrond. Tien jaar geleden startten ze BY Pimpé: een lunchcafé met verkoop van delicatessen en cadeauartikelen. Nu het restaurant naar Blend is verhuisd, is Pimpé nog een kleine winkel waar onder andere cadeauartikelen en kaarsen worden verkocht die in de eigen kaarsenmakerij worden gemaakt. De winkel wordt samen met de medewerkers van de dagbesteding gerund en is van maandag tot en met vrijdag geopend van 09.00 tot 16.00 uur.

MEIS - GROEN EN WONEN Na BY Pimpé kwam Meis - Groen en wonen. De achtergrond daarvan is tweeledig. Ingrid Hoiting: “We hadden een wachtlijst van cliënten en wilden ook iets met een kaarsenmakerij gaan doen. Dat paste niet bij BY Pimpé. We zijn in een pand gaan kijken dat al een poos

te huur stond. En waren enthousiast, maar het werd van een kaarsenmakerij uiteindelijk een winkel met planten en verse bloemen. Meis - Groen en wonen, schuin tegenover Blend, is een moderne bloemenwinkel. Zoals de naam al zegt, heeft het meer dan verse snijbloemen. Je vindt er ook een groot aanbod van planten, mooie meubels, lampen en hippe woonaccessoires. Het ondernemen zit het echtpaar Hoiting in het bloed, want vóór BY Pimpé, Meis en Blend hadden Ingrid en Gerbrand een winkel in kinderkleding en kinderkameraccessoires.

GOEDE MATCH “We waren bij de opening van De Tiid. We mochten de bloemen verzorgen”, vertelt Ingrid. Ze gebaart om zich heen. “Toen ik deze ruimte binnenstapte, dacht ik: ‘Wauw, dít is mooi! Wat een uitstraling’. Daarna is het balletje gaan rollen. In de gesprekken met de directeur van De Tiid bleek het erg goed te matchen. En dan ga je ineens verhuizen en dan wordt het heel groot. BY Pimpé was een stuk compacter dan dit; daar schonken we geen alcohol en was het gewoon beperkter. Erg leuk, en dat hadden we nóg wel tien jaar kunnen doen, maar dit is wel next level. BY Pimpé 2.0 zeg maar. Dat heeft te maken met een uitgebreidere kaart en een borrelkaart. We mogen hier alcohol schenken, dus je krijgt ook een heel andere doelgroep. Het volume is veel groter. Je loopt tegen andere dingen aan: veel meer personeel, veel meer gasten. Dat maakt het wel drukker.” Ingrid lacht, als ze zegt: “Daar waren we ook veel moeilijker te vinden. Dat is hier bepaald anders.”

Ingrid en Gerbrand Hoiting in hun sfeervol ingerichte Blend.

ZELFGEMAAKTE TAFELS De aanlooptijd naar de opening - afgelopen maart - werd gebruikt voor het regelen van de benodigde vergunningen zoals die voor het schenken van alcohol en voor het terras. En voor de inrichting, zoals we al zeiden sfeervol, modern met een twist en helemaal passend bij de historie van het pand. Het blend zeg maar. Het grootste deel daarvan is door het echtpaar zelf gedaan. Gerbrand Hoiting maakte samen met zijn cliënten eigenhandig de tafels. De VVV, bibliotheek, musea, oudheidkamer en het gemeentearchief zijn allemaal gehuisvest in De Tiid. Het aardige is dat alle diensten en instanties met elkaar verbonden zijn. Ingrid: “Je kunt binnendoor zo van de oudheidkamer naar de

NUMMER 05 • 2022

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

TEKST EN BEELD RICHARD DE JONGE

FT ENORM VEEL VOLDOENING”

“NAGENOEG ALLES WORDT IN EIGEN HUIS GEMAAKT, MET INGREDIËNTEN VAN LOKALE ONDERNEMERS”

“ER KOMEN ALLEMAAL LEUKE DINGEN OP ONS PAD” bibliotheek lopen. We zijn echt onderdeel van het geheel. Er komen allemaal leuke dingen op ons pad. We worden ook erg veel betrokken bij wat er in dit pand gebeurt. Als er lezingen, symposia, feesten en vergaderingen zijn, mogen wij de catering verzorgen. Nagenoeg alles wordt in eigen huis gemaakt. Net als bij BY Pimpé met ingrediënten van lokale ondernemers.”

MEER DIEPGANG

OP VRIJDAG LANGER OPEN

“IK KAN HIER MIJN EI KWIJT”

Gevraagd naar het waarom van de switch antwoordt Ingrid Hoiting: “Op een gegeven moment kom je op een punt dat je denkt: ‘Wil ik dit nog heel lang blijven doen, of wil ik toch iets meer diepgang?’ In de eerste plaats gaan we graag met mensen om. Maar vanwege de achtergrond van Gerbrand hadden we bedacht dat het toch wel erg leuk zou zijn als we mensen met een verstandelijke beperking een fijne werkplek kunnen bieden. Er is geen dag hetzelfde. We hebben een jongeman die niet zo spraakzaam is. Als hij dan zegt ‘alles leuk’, krijg ik een enorme glimlach. En dan is hij gewoon aan het afwassen bijvoorbeeld. Die blije gezichten van ze, dat geeft enorm veel voeldoening. En voegt zeker een extra dimensie toe aan je werk.”

Over de drie vestigingen verdeeld werken er 21 mensen. Ze worden bijgestaan door daartoe opgeleide begeleiders. Ingrid Hoiting: “We hebben hier een prachtige plek met een prachtig terras waar heel lang zon is. De kans is groot dat we zomerdag wat langer open zijn.”

Grote vraag is natuurlijk of de honger naar meer ondernemingen met Blend is gestild. Ingrid Hoiting, lachend: “Daar durf ik niets van te zeggen. Ik heb altijd gezegd: ‘En nu ga ik niets meer doen’. Dat zei ik een jaar geleden ook tegen mijn man: ‘Als ik weer met een idee kom, moet je zeggen: nee, doen we niet.’ Dat heeft ie ook gedaan maar ja…” Het is duidelijk, Ingrid Hoiting bruist van de energie. “Dat is ook zo leuk aan dit. Dán ben je weer met de kaart bezig, dán weer ga je iets organiseren. Ik kan hier mijn ei wel kwijt.”

Blend Eten & Drinken is van dinsdag tot en met zondag geopend van tien tot zes. In verband met de traditionele borrel op de laatste werkdag van de week en de koopavond is de openingstijd op de vrijdagavond al verruimd naar elf uur. Dan zijn de cliënten, zoals de werknemers met een verstandelijke beperking worden genoemd, al lang naar huis want hun werkdag begint om negen uur en eindigt om vier uur.

Jan Æbe de Boer

3e generatie Uitvaartverzorger

Jan Marten de Boer

5e generatie Uitvaartverzorger

1921-2021

100 jaar vertrouwen Harinxmalaan 1 8602 CN Sneek Telefoon (0515) 416 114 E-mail info@deboeruitvaart.nl

deboeruitvaart.nl

Bleeker Schoenen - Podotherapie - Podologie - Pedicure

Jongemastraat 7 Bolsward 0515-572584 www.bleekerschoenen.nl

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL TEKST EN BEELD RICHARD DE JONGE

YTSJE HETTINGA UIT KOUDUM

“Schrijver is zo’n groot woord, het voelt anders” Ze schrijft toneelstukken, korte verhalen, poëzie, boeken en vertaalt ook toneelstukken. Allemaal in het Fries. Toch voelt Ytsje Hettinga (75) uit Koudum zich geen schrijfster. Ook niet nadat haar monologen over het doodschieten van een jongeman door de Duitsers in de Tweede Wereldoorlog zijn verwerkt in een boek dat ze samen met historicus Jan de Vries schreef. “Zo voel ik dat niet. Schrijver is zo’n groot woord”, zegt ze. In het begin van haar carrière durfde ze ook niet onder haar eigen naam te schrijven. Het is duidelijk: Ytsje Hettinga is wars van voetstukken en snoeverij. werk gemakkelijk loslaten, bijvoorbeeld door het anderen te laten doen. Dat hield in dat hij tijd had voor andere dingen zoals voor bestuurlijke functies. Ik was toen al veel aan het schrijven en deed maatschappelijke dingen en vrijwilligerswerk. Dat was een leuke mix met het werken op de boerderij.” De boerderij bij Koudum is inmiddels overgedaan aan hun zoon. Het echtpaar zelf woont in het huis waar hij eerst woonde, prachtig gelegen op een idyllisch plekje bij de brug voor Koudum. Vanuit de woonkamer kun je de boerderij zien.

“Maar ja, in wezen ben ik wél een schrijver en een dichter, natuurlijk”, bekent ze. En dat schrijven zat er al vroeg in. Eigenlijk al op de lagere school. “Opstellen maken vond ik het leukste vak. Ik maakte ook al vroeg gedichten, nou ja, rijmelarijen. Het schrijven, iets met taal doen, heb ik altijd leuk gevonden. Zo is van het een het ander gekomen.”

LYRISCHE COURANT “Je frutselt eerst wat voor jezelf, maar al snel kwam ik bij de Lyrische Courant terecht. Dan kon je een gedicht insturen en als je tot de beste zoveel hoorde, werd het gepubliceerd.” De Lyrische Courant ontstond halverwege de jaren 70 en was een initiatief van de Leeuwarder Courant. Lezers werd de mogelijkheid gegeven om één of meer gedichten te schrijven in een van de in Friesland gesproken talen. De maandelijkse publicaties waren een ongekend succes. Ytsje Hettinga: “Er stond regelmatig een gedicht van me in. Dat was wel leuk, en het was ook wel spannend. Vooral in het begin. Ik durfde ook écht niet onder mijn eigen naam te schrijven. Nee, zoiets doe je niet.” Dan lachend: “Ik gebruikte ‘Hetty van Coluuidun’, de oude naam van Koudum.”

‘IT GRUTTE SWIJEN’ Voor theatergroep SULT (Stifting Sudwesthoeke Lokaasje Teater) in Molkwerum schreef en vertaalde Ytsje Hettinga in 25 jaar tijd veel toneelstukken. De voorstellingen spelen elke keer op en andere locatie en buiten en binnen wisselen elkaar af. Zo speelde de groep op Oerol, maar ook in een bus. In het kader van ’75 jaar vrij’ in 2020 schreef Ytsje in drie monologen het theaterstuk ‘It grutte swijen’ (het grote zwijgen). Door het coronavirus en de daaropvolgende lockdowns is de uitvoering enkele malen uitgesteld en uiteindelijk afgelast. Nu, op 4 mei 2022, is ‘It grutte swijen’ gepresenteerd in boekvorm. Ytsje scheef het boek samen met Jan de Vries.

TEKSTWINKEL Na een paar jaar schreef Hettinga voor het Gijsbert Japicxshuis in Bolsward, een tekstwinkel waar je terecht kon als je een speech nodig had voor een begrafenis of bruiloft of wanneer je iemand wilde verrassen met een mooi gedicht. “Dan kreeg je ingrediënten en moest je daar iets moois van maken. Ik kan me een gedicht herinneren dat ik voor een meisje van dertien moest schrijven dat ze bij Troch waarmte de uitvaart van haar oma kinne wy kjeld oan wilde voorlezen. Dan moet troch ferbûnens je je goed verplaatsen want frijheid een meisje van die leeftijd troch leafde denkt en schrijft anders dan haat ferdriuwe een volwassene.” troch swijen wurden begripe troch ienheid kinne we Opsommen wat ze door de twa wêze jaren heen allemaal heeft gedaan, is onbegonnen werk. Om een idee te krijgen heeft ze ter voorbereiding op het gesprek wat gedichten- en verhalenbundels in een schoenendoos gedaan. We schatten een kleine dertig. Maar het zijn er veel en veel meer. “Een ander weet altijd veel beter wat je allemaal doet, dan jezelf”, zegt ze bescheiden.

Gedicht

Ytsje van der Heide wilde nooit met een boer trouwen, totdat ze de in Mautits Hettinga de juiste tegenkwam.

Ytsje: “In de winter van 1944-1945 werd Piebe Hoekema, een 22-jarige jongeman uit Koudum, door Duitse officieren doodgeschoten. Voor Koudum had dit voorval grote gevolgen, waar heel lang over werd gezwegen. Als vrouw zijnde wilde ik in dit geval het liefst over vrouwen schrijven, want oorlogsboeken gaan bijna altijd over mannen. Dat heb ik gedaan door drie monologen te maken. Eén monoloog gaat over de moeder van de jongen die doodgeschoten is. De tweede monoloog gaat over een jongeman die hier door de zus van de doodgeschoten jongeman terecht is gekomen. En de derde monoloog gaat over de moeder van déze jongen die door het gezin van de doodgeschoten jongen was opgenomen, maar later een verrader bleek.”

“EEN ANDER WEET ALTIJD VEEL BETER WAT JE ALLEMAAL DOET, DAN JEZELF”

TROUWEN MET DE JÚÍSTE BOER Ytsje is als Ytsje van der Heide in 1946 geboren in Sijbrandahuis, onder de rook van Dokkum. Via Aldeboarn belandde het gezin in ’t Heidenskip, maar toen was de schijfster al uit huis. Ze woonde op kamers in Leeuwarden en werkte op de afdeling voorlichting van het PEB (het Provinciaal Electriciteitsbedrijf, verantwoordelijk voor de stroomopwekking, -transport, en levering in de provincie – red.), toen ze haar

toekomstige man Maurits Hettinga leerde kennen. Maurits was boer, terwijl ze zichzelf toch echt had beloofd nooit met een boer te trouwen. Dit gebeurde tóch. “Ik had blijkbaar nooit de juiste boer ontmoet”, lacht Ytsje, “want dit was wel een erg leuke.” Lang verhaal kort: het echtpaar nam nabij Koudum de boerderij over van de schoonouders van Ytsje en vanaf dat moment was ze boerin. “Mijn man kon het

Piebe Hoekema uit het boek ‘It grutte swijen’. Foto links: Piebe Hoekema (staand, 3e van links) en zijn voetbalelftal in 1944.

bolsward-ijsselmeerkust TEKST EN BEELD WIM WALDA

CHRISTA BRUGGENKAMP, ALIAS MEVROUW DE MOLENAAR In 2015 brengt Christa Bruggenkamp een bezoekje aan korenmolen De Onderneming in Witmarsum om een zakje meel te kopen. Ze komt er vandaan met niet alleen een zakje meel, maar - nog veel belangrijker – een besmetting met het ‘molenvirus’ waar het omikronvirus jaloers op zou zijn. Gefascineerd door ambachtelijk vakmanschap als zij is, wordt ze vrijwilliger op de molen, volgt de opleiding tot molenaar, experimenteert eindeloos met graansoorten, met brood bakken en maakt uiteindelijk haar droom waar: van korenmolen De Onderneming weer een échte onderneming maken.

lk weekend zijn de door Christa Bruggenkamp met veel passie en respect voor het ambacht gebakken broden op bestelling te koop. Gemaakt van steengemalen graan van oude graanrassen als Red Turkey Wheat uit Witmarsum of Lennox uit Pingjum, gebakken in de eigen bakkerij, als verlengstuk van de molen.

FASCINATIE VOOR AMBACHTELIJK VAKMANSCHAP Die besmetting komt overigens niet uit de lucht vallen, want Christa heeft al sinds haar jeugd, die ze in Schraard doorbracht, een fascinatie voor ambachtelijk vakmanschap. Dat bezoekje aan molen De Onderneming fungeerde dus als het spreekwoordelijke zaadje dat bij haar een rijke voedingsbodem vond en uitgroeide tot een prachtige plant. Haar studie ‘Visual Art and Design Management’, aan de faculteit Kunst en Economie van de Hogeschool voor de Kunsten in Utrecht sloot daar naadloos bij aan. Daarin ligt de focus op het vermarkten van kunst en cultuur. Het feit dat vrijwillig molenaar Lourens Sierkstra, na ruim veertig jaar molenaarschap van De Onderneming, op zoek was naar een potentiele opvolger voor zijn levenswerk, gekoppeld aan het ontembare enthousiasme van Christa, maakte het plaatje compleet.

HOE EEN ZAKJE MEEL JE LEVEN DRASTISCH KAN VERANDEREN

NUMMER 05 • 2022

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

MOLEN DE ONDERNEMING Aan de rand van het dorp Witmarsum, staat de in 1850 gebouwde koren- en pelmolen ‘De Onderneming’.

GECERTIFICEERD MOLENAAR Christa, inmiddels beter bekend als Mevrouw de Molenaar, woonde ten tijde van haar eerste bezoekje aan de karakteristieke molen, samen met haar partner Chris de Jong, timmerman van beroep, in een huis in Witmarsum dat ze samen van boven tot onder hadden verbouwd. Op de doordeweekse dagen stond haar studie in Utrecht centraal, maar in het weekend bracht ze een belangrijk deel van haar tijd door op de molen om het vak van molenaar in de vingers te krijgen. “Daarnaast volgde ik bij het ‘Gild Fryske Mounders’ de opleiding tot gecertificeerd molenaar”, valt ze in. “Mijn droom was om van korenmolen De Onderneming een plek te maken waar de meerwaarde van ‘het ambacht’ centraal staat. Zeg maar bezoekers de weg van steengemalen molenmeel tot ambachtelijk gebakken authentiek brood te laten beleven.”

ALS EEN MAATPAK De koren- en pelmolen in Witmarsum verkeerde in topconditie, dankzij veertig jaar enthousiasme en ‘ellebogenstoom’ van molenaar Lourens Sierkstra en zijn vrijwilligersploeg. Sierkstra, inmiddels in de tachtig, was op zoek naar een opvolger, want hij wilde een ‘tandje terugschakelen’. Hij was sinds de zeventiger jaren intensief betrokken bij het reilen en zeilen van ‘De Onderneming’. “Dat vrijwilligerswerk op de molen voelde als een maatpak”, zegt Christa, “dus heb ik ervoor gekozen om als afstudeerscriptie een plan te schrijven om van De Onderneming ‘mijn’ onderneming te maken. Mede daardoor konden wij rekenen op de voorspraak en steun van Sierkstra als beoogde opvolgers. Wat daarin ook meespeelde was dat mijn man Chris timmerman is en dus een waardevolle bijdrage zou kunnen leveren in het onderhoud van de molen en de daarnaast gelegen woning. In 2016 werd dat beklonken. Wij konden van onze inmiddels volledig verbouwde woning verkassen naar het molenaarshuis. Best een ‘pittige’ beslissing, maar we hebben er nooit een seconde spijt van gehad. In 2019 deed ik mijn molenaarsexamen, zodat ondergetekende, Dick Sandberg en Wilco Zeemans de vrijwillige molenaars zijn op molen De Onderneming.”

‘DAAR MOET IK WAT MEE DOEN” “Een van de dingen die mij waren opgevallen was dat het proces van malen voor buitenstaanders een wat mysterieus gebeuren was, dat zich achter de schermen afspeelde. De molen kreeg nauwelijks bezoekers. Ik dacht meteen: ‘Daar moet ik wat mee doen’. Tenslotte wordt het gemalen graan gebruikt voor bakkersproducten, producten dus die een verhaal vertellen en een wagonlading historie ‘aan

hun kont’ hebben. In een vrije ruimte van het molenaarshuis werd een werkbank geplaatst, een koelkast en een oven en mijn minibakkerij was een feit. Ik had voor mijzelf een collage gemaakt van mooie producten: rustieke broden die je op vakantie in Frankrijk en Italië vaak tegenkomt. Dat inspireerde mij. Maar het bakken, daar had ik geen kaas van gegeten. In bakkerstermen: dat was heel andere koek.”

JIPPE BRAAKSMA ALS STEUN EN TOEVERLAAT “Mijn steun en toeverlaat in dat proces was Jippe Braaksma, die ik tijdens een vergadering van het ‘Gild Fryske Mounders’ ontmoette. Jippe is zowel bakker als molenaar en heeft het vak met de paplepel binnengekregen. Hij groeide op als bakkerszoon in Oenkerk, dus om het vak in de vingers te krijgen heb ik daar in 2016 een periode stagegelopen. Dat klikte, zodat we contact hielden, en hij regelmatig de helpende hand uitstak en mij van advies voorzag.”

EEN WERELD VAN VERSCHIL Broodbakken met steengemalen meel of met fabrieksmatig geproduceerd meel, daar zit een wereld van verschil tussen, weet Christa. “Fabrieksmeel wordt in meerdere passages verwerkt. De korrel wordt helemaal uit elkaar getrokken en ze hebben tussentijds de mogelijkheid tot bijsturen om uniforme kwaliteit te krijgen. Molenmeel daarentegen wordt in één gang gemalen. Wat je er aan de bovenkant instopt komt er aan de onderkant uit. Weliswaar boordevol vitaminen en mineralen, maar er zijn altijd verschillen met de oogst van het jaar daarvoor. Dat vraagt om veel vakmanschap; je moet je deeg leren ‘lezen’. En dat is juist wat dit ambacht zo mooi maakt. We werken intensief samen met – Friese - akkerbouwers en kopen alleen hoogwaardig graan in, wat je in de smaak en geur van het eindproduct terugziet. Het mooie ervan is daarnaast dat de graanrassen die wij gebruiken een rijke historie hebben en dat aspect past naadloos in onze visie van ambachtelijk vakmanschap.”

MINIBAKKERIJ WORDT PROFESSIONELE BAKKERIJ “In 2018 zijn we begonnen we met de verkoop van brood. Chris had de garage

verbouwd tot bakkerij, omdat de inpandige minibakkerij uit zijn jasje was gegroeid. Op zicht, zodat de bedrijvigheid goed te volgen is voor passanten. Het ambachtelijke broodbakken en de heerlijke geur die dat verspreidt, maakte de mensen nieuwsgierig. De ouders van Jippe hadden inmiddels hun bakkerij verkocht en wij kregen het in Witmarsum steeds drukker, zodat daar een nieuwe uitdaging voor Jippe lag. Aanvankelijk bakten we twee soorten brood. Nu hebben we de beschikking over vijf ovens en is het assortiment verbreed en verdiept. We maken nu vier soorten brood, roggebrood, dat bekroond is door Fryslân Culinair en veel banket en taarten. De bakkerij is alleen op vrijdag en zaterdag geopend voor de verkoop en dan is het een drukte van belang. We werken zo veel mogelijk op bestelling want verspilling past niet in onze visie van ambachtelijkheid. In het toeristenseizoen maken we wat extra want het is vervelend om mensen die op de bonnefooi langs komen teleur te stellen.”

AGENDA BARST UIT ZIJN VOEGEN De agenda van Mevrouw de Molenaar barst bijkans uit zijn voegen, want naast malen, bakken, inkoop, verkoop, administratie en overleg met akkerbouwers, ziet ze ook nog kans om workshops voor particulieren te organiseren en bedrijfsarrangementen. “Soms is het best een puzzel om een balans tussen zakelijk en privé te vinden”, reageert ze. “Tenslotte verdient mijn achttien maanden oude dochter Sophie ook een forse portie aandacht, maar ik heb gelukkig erg veel plezier in de dingen die ik doe, het voelt niet als werk.”

VOORTUITDROMEN “Ja, hoog op mijn verlanglijstje staat de ontwikkeling van een educatief project voor kinderen. Over brood valt veel te vertellen. Dat zou bijvoorbeeld kunnen in de vorm van een leuke gastles, gecombineerd met een bezoek aan de molen, zodat er een stukje bewustwording optreedt.” Was getekend: Christa (Mevrouw de Molenaar) Bruggenkamp.

Sinds 1895 is deze molen in bezit van de familie Stoffels. Tijdens de Tweede Wereldoorlog draaide De Onderneming bijzonder goed. Na de oorlog echter daalde de omzet en dat had zijn weerslag op het onderhoud van de molen, die in verval raakte. Heimen Stoffels schrijft een brandbrief aan het Ministerie van CRM, waarin hij vraagt de molen af te breken uit veiligheidsoverwegingen. Hij kreeg nul op rekest; de molen mocht vanwege haar unieke locatie niet worden afgebroken en werd verkocht aan de gemeente, waarna in 1970 een uitvoerige restauratie in gang werd gezet. In 1973 werd de molenaarswoning naast de molen afgebroken en in 1982 herbouwd. In de daaropvolgende jaren heeft vrijwillig molenaar Lourens Sierkstra het pelwerk hersteld en deels gereconstrueerd. De molen is weer maalvaardig. In 2010 wordt de molen eigendom van de Stichting tot behoud van monumenten in de gemeente Súdwest-Fryslân.

NUMMER 05 • 2022

BRANDED CONTENT

Janet van der Horst over het gewijzigde concept van het Werkfestival Súdwest-Fryslân Waarom een Werkcongres in plaats van Werkfestival Súdwest-Fryslân? “Afgelopen drie jaar hebben we een zeer geslaagd Werkfestival gehad. Tweemaal bij Hoekstra Transport en één keer bij Lokaal 55 in Sneek. Hier hebben veel bedrijven zichzelf kunnen presenteren aan werkzoekenden en hebben werkzoekenden kennis kunnen maken met diverse bedrijven uit Súdwest-Fryslân. Zo bedien je beide doelgroepen. Hier zijn zeer zeker vele geslaagde matches uit voortgekomen. Het laatste jaar bleek al wel dat het lastiger is om de juiste kandidaten te werven voor de openstaande vacatures. Vraag en aanbod liggen steeds verder uit elkaar. In het eerste jaar was er ook al een tekort aan met name technici maar in het afgelopen jaar zagen wij het eigenlijk in alle branches terug.”

gen ervaringen de conclusie getrokken dat wij met een nieuwe editie van het Werkfestival te weinig toegevoegde waarde kunnen bieden. Om beide doelgroepen goed te blijven bedienen hebben we voor een Werkcongres gekozen. Waar we werkgevers handvatten willen geven om in deze dynamische arbeidsmarkt toch hun weg te vinden om de juiste mensen te vinden, te boeien en te binden. Voor de werkzoekenden zullen we in de herfst een inspiratietour organiseren om zo inzicht te geven in de kansberoepen van Súdwest-Fryslân.”

Voor wie is het Werkcongres bedoeld? “Dit congres is bedoeld voor ondernemers, HR-specialisten, deskundigen uit het onderwijs, recruiters, arbeidsdeskundigen en beleidsmakers.”

huidige beleid en werkwijze. Je krijgt tips over hoe je nieuwe medewerkers aantrekt, behoud en motiveert in deze uitdagende markt. Maar ook hoe je een goed team kunt formeren. Kortom, je gaat geïnspireerd en met handvatten naar huis.”

Wat gebeurt er met het Werkfestival Súdwest-Fryslân? “De arbeidsmarkt is grillig! Dus je mag van het Werkfestival verwachten dat zij meebeweegt met de golfbeweging op de arbeidsmarkt in de regio Súdwest-Fryslân. Dit om op een positieve en constructieve wijze bij te dragen aan het economische klimaat.”

Toegevoegde waarde “Wij als werkgroep hebben op basis van de ingevulde evaluatieformulieren en onze ei-

Wat mag je ervan verwachten? “Dat je aangezet wordt tot nadenken over je

18.05.22

SAVE THE DATE! Sander Heijne -30 minuten.

Sander Heijne Sander Heijne (1982) is economisch onderzoeksjournalist, programmamaker en historicus. Hij werkte op de economieredactie van de Volkskrant en maakte samen met Jeroen Pauw het programma Scheefgroei voor BNNVARA. In 2020 verscheen zijn bestseller Fantoomgroei, waarin hij onder meer laat zien hoe we een samenleving hebben gecreëerd waarin multinationals snel rijker worden, terwijl werknemers en MKB’ers het nakijken hebben.

“Schaarste

bestaat niet”

18 MEI 2022

16:30-21:45 uur Hotel Van der Valk Sneek

Meld je aan!

MET ONDERMEER:

DAGTHEMA

De mismatches op de arbeidsmarkt; hoe krijgen we die markt in beweging en wat betekent dit voor onze economie

Jouke van Dijk Jouke van Dijk is hoogleraar Regionale arbeidsmarktanalyse bij de Faculteit Ruimtelijke Wetenschappen. Hij studeerde economie in Groningen en is sinds 1981 verbonden aan de RUG. In 1986 promoveerde hij aan de RUG op een proefschrift getiteld Migratie en Arbeidsmarkt. Van Dijk is expert op het terrein van arbeidsmarktvraagstukken en regionale economie. In zijn onderzoek staan arbeidsmarktvraagstukken als werkloosheid, werkgelegenheid, migratie en arbeidsmarktbeleid centraal.

Jouke

van Dijk

Trends op de Noordelijke (Friese) arbeidsmarkt en wat werkgevers, maar ook het onderwijs (wellicht ook de overheid; de 3O’s) kan doen om de personeelsproblematiek voor nu maar ook in de toekomst aan te pakken. Arjen Banach (wrap up)

Sander

Heijne

"Werkgeluk gaat niet over geluk maar over goed werken" Als spreker over werkgeluk laat Arjen Banach zien dat cultuur in organisaties een steeds belangrijkere rol gaat spelen. Organisaties met een opvallende, inspirerende cultuur, daar willen professionals graag werken en klanten graag van kopen. Maar hoe kom je daar?

Arjen

“WRAP UP”

Organisaties die opvallen vanwege hun duurzame succes laten steeds weer zien dat een focus op medewerkers loont. Zet niet de klant, maar de medewerker op één. Als Spreker Werkgeluk laat Arjen Banach in zijn Lezing Werkgeluk zien hoe je bouwt aan een toekomstgerichte organisatiecultuur waar mensen niet moeten zijn, maar willen zijn.

Banach

www.werkfestivalswf.nl

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

TEKST RICHARD DE JONGE // FOTO’S KOOS HAANTJES

DE SWITCH VAN KRAANMACHINIST NAAR VISSER WORKUMER BASTEN JELLESMA GOOIT HET ROER OM

Basten Jellesma (18) uit Workum wilde eigenlijk kraanmachinist worden, net als zijn vader. Totdat hij in aanraking kwam met ‘De Jonge Vissers Onder Zeil’. Daar leerde hij zeilen, vissen onder zeil en samenwerken. Toen hij ook nog een paar keer een weekje met een kennis mee mocht op een kotter ging het roer om. Aan ROC Friese Poort op Urk volgt hij de opleiding Stuurman Werktuigkundige Visserijschepen. Met het diploma op zak kan hij straks schipper worden, machinist of gewoon visser. Dat laatste heeft zijn voorkeur. Werken met je handen, dat is het. Volgens Basten. Al op vrij jonge leeftijd scharrelde Basten Jellesma tijdens de Visserijdagen rond tussen de schepen, verleende handen spandiensten en hoorde al snel van de ‘De Jonge Vissers Onder Zeil’. “Mijn betovergrootvader viste met een Staverse jol. Voordat de Afsluitdijk er was”, vertelt Basten. “Met de ST50 de Zuiderzee op, vanuit Stavoren. Die oude scheepjes trokken me aan. En dat er vroeger mee werd gevist. Dat wilde ik ook. Onder zeil nog wel. Dat heb ik geleerd, en in teamverband werken. En de geschiedenis gelezen. Dat vind ik nog steeds mooi, trouwens. Van de schepen die vroeger op de Zuiderzee voeren de historie lezen, wat er allemaal mee is gebeurd, welke eigenaren hij heeft gehad. Daar kan ik zo een halve dag zoet mee zijn. Een kennis van mijn ouders is visser. Hij hoorde van mijn interesse en vroeg of ik een weekje met hem mee wilde. Dat was erg leuk. Ik ben naderhand nog een paar keer een week mee geweest en toen was ik helemaal verkocht.”

”VISSEN OP HET IJSSELMEER IS MINDER MECHANISCH”

“JE BENT VAN WEINIG MENSEN AFHANKELIJK EN JE HEBT EEN BEPAALDE VRIJHEID” WERK ZAT De opleiding duurt drie jaar. Basten zit in het tweede jaar. “Ik vind visserman een mooi beroep. Je bent in de natuur, op het water. Je bent van weinig mensen afhankelijk en je hebt een bepaalde vrijheid. Ook al is dat ook niet helemaal waar natuurlijk, want je hebt wel veel regeltjes waar je je aan moet houden. Een hele dag achter een bureau zitten of in de auto onderweg is niets voor mij. Ik moet wat doen. Bezig zijn.” Volgens hem is er werk zat in de visserij. “Er is een tekort aan vissers. Er zijn er genoeg die een mannetje nodig hebben.” Ondanks dat valt het animo voor de opleiding te-

gen. “We hebben de grootste klas, maar zitten maar met negentien mensen in het lokaal.”

ERVARING De keuze is reuze zouden we bijna zeggen, want als visserman kun je je beroep uitoefenen op het IJsselmeer, maar ook op de Waddenzee, Noordzee en de Atlantische Oceaan. De Nederlandse kotters zijn gespecialiseerd in de boomkor-, borden- en flyshootvisserij. De boomkorvisserij is vooral geschikt voor de vangst van garnalen, tong en schol. Het belangrijkste visgebied van kotters met een boomkor is de centrale en de zuidelijke Noordzee en de Waddenzee. Dat

laatste gebied vooral omdat een garnalenkotter ook onder de boomkorkotters valt. Een andere groep is de grote trawlers. Deze kunnen de gevangen vis direct invriezen en verpakken, al dan niet na bewerking. Deze schepen zijn daarom in staat zeereizen van vier tot zes weken te maken. Nederlandse trawlers vissen vooral in het noordoostelijke deel van de Atlantische Oceaan op haring, makreel, horsmakreel en blauwe wijting. Basten: “Ik zou kiezen voor het IJsselmeer. Dat is gevarieerder want in het palingseizoen ben je met palingfuiken bezig en als

DE JONGE VISSERS ONDER ZEIL De Jonge Vissers Onder Zeil varen op twee Staverse jollen van Stichting De Staverse jol: de ST48, gebouwd in 1894 en de HL90, gebouwd in 1901. Beide scheepjes hebben Workum als thuishaven. Scheepjes, want een Staverse jol behoort met zijn lengte van zes tot zeven meter tot de kleinste houten vissersboten. Maar daardoor vormen ze ook het ideale opleidingsscheepje voor jonge mensen. Binnen De Jonge Vissers Onder Zeil is een groep van tussen de twaalf en veertig

jaar actief. Een paar keer per jaar, zoals tijdens de Visserijweek Workum, wordt er met de twee Staverse jollen op traditionele en duurzame wijze gevist. Onder zeil natuurlijk. Naast vissen wordt geleerd hoe netten moeten worden gerepareerd, wordt er geknoopt en gesplitst en wordt er onderhoud aan de schepen gepleegd. En wordt er met de Staverse jollen gezeild tijdens de verschillende jaarlijkse wedstrijden op het IJsselmeer. Dit jaar bestaat de stichting tien jaar. Het jubileum is op 1 mei uitbundig gevierd met ‘het Grote Jollenfeest’, geopend door Viswijvenkoor Grietje Sprot.

dat voorbij is vis je met netten op snoekbaars, baars, witvis en krabben. Je doet niet het hele jaar hetzelfde. Dat vind ik wel mooi.” Basten spreekt uit ervaring, want hij heeft al wat uurtjes gemaakt als visser. “Ik ben vorig jaar in de zomervakantie met een IJsselmeervisser mee geweest en heb ook een paar weken met een ander op de Noordzee gevist. Beide visserijen vind ik mooi. Waar, maakt me niet zo veel uit. Zolang ik maar kan vissen. Maar stiekem misschien toch op het IJsselmeer. Niet omdat het binnenwater is en je elke avond thuis bent, maar omdat je meer met je handen doet. Vissen op het IJsselmeer is minder mechanisch.”

bolsward-ijsselmeerkust

TEKST EELKE LOK // FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

“Alles wat mei boaten en wetter te krijen hat fyn ik moai; de hannel deryn ek” WOMMELSER BOTENVERKOPER PRIJST DE EENVOUD

Als iemand botenverkoper is en hij woont in Wommels, dan denk je algauw dat zijn klandizie in al die kleine dorpjes op de Friese klei ligt. Daar lopen immers allemaal van die - soms heel smalle - vaartjes en kanaaltjes doorheen, waarin het kleine sloepje de automatische opvolger is van het aloude roei- of wrikbootje. Maar wat blijkt? De klandizie van Stefan van der Weg komt voor een groot deel uit de Randstad, uit Den Haag en Rotterdam.

Eigenlijk komen de klanten van Stefan van der Weg uit Wommels overál vandaan. Zelfs uit Duitsland en België. Van der Weg vult zelf onze vraagtekens in: “Als je in internetland aan het bladeren bent om te zoeken naar een geschikt bootje, kijk je toch even naar de prijsstelling.” Dan blijkt dat Botenmarkt Friesland, het bedrijf van de 33-jarige Stefan van der Weg, schappelijker is dan de rest van de markt.

FRANEKER

Hoe hij dat doet? “Ach, we sitte net yn it saneamde grutte wurk”, zegt Van der Weg. Als eerste: hij heeft zijn werk en verkoopruimte in Franeker, aan de Oostelijke Industrieweg. Niet het meest moderne gebouw. Watersportbedrijven zitten niet vaak in dat soort gebouwen. Van der Weg zit ook niet direct aan het water, al is het Van Harinxmakanaal wel vlakbij. Maar daar gaan zijn verkochte boten meestal ook niet het water in. Die worden in de meeste gevallen op aanhangwagentjes weggereden. Hoe komt iemand uit Wommels nu in deze materie terecht? “No ja, ús heit die dit wurk al.” Het is de historie van een watersportbedrijfje in kleine plaatsen, die niet direct watersportcentra zijn. Stefans vader woonde in Aldeboarn en frutselde daar in een klein achterafschuurtje bootjes in elkaar en verkocht die. Een mini-watersportbedrijfje, toen al. Van der Weg werkte later samen met Westra Watersport uit Dedzjum(!) en kwam in Harlingen en later in Franeker terecht.

LOL Stefan begon op z’n zestiende levensjaar op een Jachtwerf in Makkum, werd daarna havenmeester op de Kuilart in Koudum, werkte bij de Langweerder Sloep van Bouke Jonkman en nam na een periode van maatschap het bedrijf van heit over. Hij werkt er nu samen met z’n broer. En een zwager steekt zo nu en dan de handen ook uit de mouwen. De lol om die kant uit te gaan: “Alles wat mei boaten en wetter te krijen hat fyn ik moai. De hannel deryn ek. En dan it kontakt mei minsken…” Op het moment dat hij dat zegt gaat de telefoon en komt er door

de deur een echtpaar binnen die een bootje zullen inruilen. Die mensen willen wel eens uit hun tuin vandaan komen, en in Fryslân, maar dus ook in andere gewesten wel eens op het water zijn. Stefan van der Weg verkoopt eenvoudige open bootjes met aanhangmotortje, die we onder de eigennaam ‘sloepjes’ registreren. Hij doet ook nog in rubberbootjes.

DRIE BEDRIJFJES Het principe is simpel: er zijn drie bedrijfjes, waarvan één aan de overkant van de Oostelijke Industrieweg staat. Die bedrijfjes

produceren enkel voor Botenmarkt Friesland de cascootjes. De werkwijze: er komen elke week acht cascootjes bij Van der Weg binnen. Die worden door hen voorzien van alles wat gevraagd en nodig is en aan het einde van de week zijn ze op de aanhangwagentjes al naar de plaats van bestemming vervoerd.

“WY SITTE NET YN IT GRUTTE WURK”

GEEN OPSMUK Geen opsmuk, geen tierelantijnen. Nou ja, een kabelarinkje kan er nog wel eens bij, maar dat is het dan. Gewoon recht-toerecht-aan. Van der Weg verkoopt er zo’n 850 per jaar, voor een zeer redelijke prijs. Of eigenlijk een opvallend lage prijs “Ik sei dochs dat we net yn it gruttere wurk sitte. We ferkeapje leaver fiif lytsen as ien grutte.” Zijn markt? De doorsnee gezinnetjes. Van der Weg heeft dus eigen merken bootjes. Hij heeft wel een paar dealers, maar niet zoveel. Transport kost ook altijd nogal wat.

‘DANKZIJ’ CORONA Stefan van der Weg prijst zich gelukkig dat de drang om de tuin uit te gaan steeds groter is geworden, vooral ‘dankzij’ de corona. Heel eenvoudige open bootje van vijf, zes meter zijn ontzettend populair. Van der Weg profiteert daarvan. Was het voorheen wel zo, dat hij vanuit zijn showroom kon doorverkopen, nu moet je een sloep bestellen. Daarbij wel zaken aangeven als: ‘daar wil ik drie lampjes’; ‘ik wil wel of geen kabelaring’; ‘o ja, ik wil die en die kleur’. Nu bestellen is nog dit jaar varen, al duurt het wel langer dan eertijds kon. Dan is het algauw augustus, maar dat is snel in de sloepenwereld. Bovendien heeft hij ook nieuwe modellen die al na drie of vier weken kunnen worden meegenomen. Motoren heeft hij in ruime mate van te voren moeten, maar ook kunnen inkopen.

NUMMER 05 • 2022

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

NUMMER 05 • 2022

Volg ons op!

De grutste gemeente fan Nederlân.

Súdwest-Fryslân voor Oekraïne

Op deze pagina’s lees je informatie over de opvang van vluchtelingen uit Oekraïne. Gevlucht voor de oorlog, op zoek naar een veilig onderkomen, zijn ze naar Nederland gekomen. Ook in onze gemeente vinden zij een plek. In gemeentelijke opvanglocaties of bij particuliere initiatieven. Het is hartverwarmend om te zien hoe betrokken iedereen is en een steentje bijdraagt. Burgemeester Jannewietske de Vries:

Volgens haar is de behoefte aan veiligheid

“Anna en Diana laten mij in Hindeloopen foto’s zien van hun kapotgeschoten huizen in Charkov. Tijdens de bezoeken die ik bracht aan opvanglocaties in Gaastmeer, Koudum en Hindeloopen, kreeg de oorlog in Oekraïne voor mij een gezicht. Ook de hartverscheurende verhalen liegen er niet om. Een helpende hand uitsteken is dan het minste dat je kunt doen. En dat doen we gelukkig volop in Súdwest-Fryslân. Dat wordt georganiseerd vanuit de gemeente maar ik ben ook echt grutsk op alle initiatieven vanuit de mienskip: inwoners die een kamer beschikbaar stellen, kleding inzamelen of helpen met vertalen. Diep onder de indruk ben ik van de diepe sporen die een oorlog als deze nalaat, maar ook ben ik diep onder de indruk van het gemeenschapsgevoel dat dat in ons naar boven brengt. “It’s very peaceful here”, zegt een man uit Odessa tegen mij als hij aankomt in de Galamadammen, in zijn armen zijn vier weken oude baby. Peaceful, dat is precies wat we willen en kunnen bieden. Een veilig onderkomen, een plek waar je met een gerust hart naar school of naar je werk kunt gaan. Een open samenleving waar iedereen welkom is!”

Binnen de opvanglocaties is een groep tolken zeer actief. De meeste op vrijwillige basis, zoals Valeria, Irina en Julia. Bijna dag en nacht staan ze klaar. Lolita Plieva, werkzaam bij gemeente Súdwest-Fryslân, is één van de tolken. Ze komt oorspronkelijk uit Rusland en is blij dat ze samen met de andere tolken veel kan betekenen voor de opgevangen vluchtelingen in Galamadammen en Amicitia. Lolita vertelt: “Het is zo belangrijk dat iemand je in je eigen taal dag zegt en je de weg wijst. De mensen komen hier onzeker en verstrooid binnen. Ze weten niet wat hen te wachten staan, hoe lang het gaat duren. Alles is vreemd, je bent gevlucht en je zoekt vastigheid. En dan moet je ook nog zien te begrijpen wat er wordt gezegd. Wij beheersen de taal, ze hebben ons nodig. Wij

Ingezamelde kleding in De Galamadammen in Koudum.

en structuur iets waar de Oekraïense vluchtelingen het meest naar zoeken: “Mensen smachten naar een gevoel van veiligheid. De mensen zijn toch ver van huis, in een ander land met een andere cultuur. Daar moeten mensen écht aan wennen. Dan is het fijn als mensen in hun eigen taal met iemand kunnen praten.” Bea doelt hierbij op de rol van tolken. Bea is ontzettend blij met de hulp van mensen zoals Lolita: “Ik vind het bijzonder dat mensen die hier al zo lang wonen maar van oorsprong uit Oekraïne of Rusland komen, zich zo willen inzetten voor de mensen hier.”

Tolk Lolita Plieva (links) in Amicitia in Sneek.

kunnen zeggen, kom maar, samen redden we het wel. Dat is een grote steun.” Bea Zomer is namens het Leger des Heils locatiemanager van de opvanglocatie De Galamadammen in Koudum. Ze ziet hoe haar werk er écht toe doet: “Wat mij is bijgebleven is hoe mensen hier binnenkwamen. Witjes. Stil. Teruggetrokken. En wat is het dan

bijzonder om de kinderen na drie à vier dagen weer rond te zien rennen. Lekker buitenspelen. Dat doet wat met je.” Dat Bea op haar plek zit, blijkt uit haar drijfveren: “Een ander helpen, dat doe ik graag. Een stukje meelopen om de ander weer in z’n kracht te zetten. Dat vind ik mooi. En dat doe ik ook hier.”

Waar de persoonlijke band van Bea met Koudum tot voor kort nog nauwelijks zichtbaar was, is de situatie inmiddels heel anders. Bea is onder de indruk van de welwillendheid en vrijgevigheid van de Koudumers: “Binnen no time was er kleding, speelgoed en stonden er fietsen klaar. Dat raakt mij. Wat ik ook mooi vind, zijn de kleine cadeautjes die mensen komen brengen. Zo ontvingen we met Pasen taart uit Heerenveen en bracht de PKN gemeente een boeket bloemen. Dat vinden de bewoners prachtig! En dat zijn van die gebaartjes… die doen een mens goed.”

Opvanglocaties in Súdwest-Fryslân Koudum: gemeentelijke opvanglocatie De Galamadammen Sneek: gemeentelijke opvanglocatie Amicitia Hindeloopen: particulier initiatief Stadsherberg Gaastmeer: particulier initiatief verspreide recreatiewoningen Naast deze grotere opvanglocaties zijn er ook particulieren die thuis opvang bieden.

Opvanglocatie De Galamadammen in Koudum

Opvanglocatie Amicitia in Sneek

bolsward-ijsselmeerkust

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

Veelgestelde vragen Er leven in Súdwest-Fryslân veel vragen van inwoners over de opvang van en hulp aan Oekraïense vluchtelingen. Op de website www.sudwestfryslan.nl/oekraine vind je meer informatie en de antwoorden op de meest gestelde vragen. Ook kun je terecht op de website van de Rijksoverheid (opvang vluchtelingen uit Oekraïne) of op www.refugeehelp.nl. 1. Ik heb mij aangemeld om thuis vluchtelingen op te vangen. Wat gebeurt er met mijn aanmelding? De gemeente houdt alle aanmeldingen bij. Op dit moment is de toestroom van vluchtelingen nog onder te brengen in gemeentelijke opvanglocaties. Wanneer meer opvang nodig is, wordt een beroep gedaan op de particuliere aanmeldingen. Je hoort dan van ons, als je je aangemeld hebt voor particuliere opvang. Vang je thuis al vluchtelingen op? Meld dit dan via onze website www.sudwestfryslan.nl/oekraine. 2. Ontvang ik een vergoeding als ik vluchtelingen opvang thuis? Voor het in huis nemen van vluchtelingen bestaat geen vergoeding. 3. Krijgen Oekraïeners leefgeld? Vluchtelingen uit Oekraïne ontvangen leefgeld. Zij mogen ook in Nederland werken. Vluchtelingen die bij een gastgezin wonen, ontvangen naast het leefgeld een extra toelage per maand. Hier kunnen ze een vergoeding voor het verblijf mee betalen, dit is niet verplicht. Meer informatie staat op de website van de Rijksoverheid.

De top 5

4. Moeten Oekraïeners zich inschrijven bij de gemeente? Vluchtelingen ontvangen leefgeld van de gemeente waar zij ingeschreven staan. Daarom is het belangrijk dat vluchtelingen zich inschrijven in de Basisregistratie Personen (BRP) bij de gemeente. Het BSN-nummer is ook nodig om aan het werk te kunnen of om een bankrekening te openen. Een afspraak maken kan via de website. 5. Ik wil graag helpen als vrijwilliger. Waar kan ik mij aanmelden? Voor onze opvanglocaties in Koudum en Sneek kun je je aanmelden via onze website: www.sudwestfryslan.nl/oekraine.

ze Vind alle informatie op on a speciale Oekraïne-pagin

TEKST EN BEELD BVR SNEEK

BRANDED CONTENT

VRIJDAG 6 EN ZATERDAG 7 MEI IS HET WEER ZOVER!

Bijzondere vondsten IN 45 JAAR BAZAR VEILING ROMMELMARKT SNEEK

UIT GROOTMOEDERS TIJD VOOR KAMELEONFANS

VOOR IN DE KEUKEN

RELAXSTOEL MODERNE LAMP

VOOR DE VERZAMELAAR KUNST

PENNINGMEESTER ROB FABER:

“In de beginjaren was het spannend of we voldoende wisselgeld hadden. We wisten precies wanneer er kermis was geweest, dan betaalden bezoekers met briefgeld en was muntgeld schaars.”

JAN EELKEMA:

“Johannes Beetsma stond bij de schoenafdeling bij de ingang van de veemarkthal. Tijdens de BVR-dagen was het vaak berenkoud. Zodra er een bezoeker binnenkwam, kreeg de oude Beetsma een ijzige windvlaag over zich heen. ‘Wat is het koud, hè’, zeiden we tegen elkaar, waarop hij steevast zei: ‘Ja, maar het hart is warm’.”

45ste BVR Zuiderkerk | Vrijdag 6 mei 2022 13.00-19.00 uur www.bvrsneek.nl

BESTUURSLID ANNIE DIJKSTRA:

“We hebben een keer een modeshow gelopen op een echte catwalk. In kleren van de BVR. Dat werkte goed. Alles wat we showden, werd verkocht.”

| Zaterdag 7 mei 2022 10.00-14.00 uur

ALLE VOORDELEN OP EEN RIJTJE

20 cm diameter

BIG GREEN

WATER ONTHARDER

Voorkomt kalkaanslag Verwijdert bestaande kalk Verbetert geur, kleur en smaak Filtert op chemicaliën Behoudt calcium en magnesium tie

la Prijs incl. instal

Voorkomt kalkaanslag en filtert je drinkwater

46 cm

Verspilt geen water Werkt zonder zout

€

Gebruikt geen stroom Geen afvoer nodig Onderhoudsvrij Milieuvriendelijk Duurzaam Verwijdert sediment, zware metalen en chemicaliën

OOK IDEAAL VOOR VAKANTIEWONINGEN Zamarra Kok De Big Green wordt geleverd en geïnstalleerd door een van onze ervaren installateurs. Zo bent u ervan verzekerd dat alles perfect werkt, heeft

Actie:

1-ste vervangfilter volgend jaar

GRATIS!

u voortaan geen last meer van kalkaanslag en kunt genieten van zuiver drinkwater.

Kalkaanslag is een grote ergernis; het maakt de toiletpot bruin, douchetegels dof en is slecht voor apparaten. Daarom heb ik een Big Green kalkpreventie apparaat met koolstoffilter laten installeren. Zacht water (en dus koffie en thee) smaakt beter en de waterkoker blijft schoon. Ik kan met een kwart minder (vaat)wasmiddel toe en hoef geen speciale sanitairreiniger meer te gebruiken. Vooral het gebrek aan kalkaanslag in de badkamer scheelt erg veel poetswerk. Helaas moet ik de douche nog wel nadrogen, omdat anders opgedroogde waterdruppels met magnesiumresidu zichtbaar blijven. Telegraaf, 4 juli 2020

Ongefilterd kraanwater

Gefilterd met de Big Green

Filter geplaatst in kruipruimte

Filter geplaatst in meterkast

www.big-green.nl • Informatie 0299-321188

Verhuizen is het einde van een fase. En het begin van een nieuwe. Daarom wilt u dat dat op rolletjes verloopt. Dat kan met Hoekstra, Erkende Verhuizers® uit Sneek. Met verhuizers die niet alleen zorgvuldig inpakken en uitpakken. Maar ook doorpakken. Zo zijn uw verhuizing én uw spullen letterlijk in goede handen

Verhuizen zonder zorgen. Hoe? Hoekstra. hoekstrasneek.nl/verhuizingen (of scan de QR-code)

&FIT

GEZOND

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

TEKST RIEMIE VAN DIJK // FOTO’S RIEMIE VAN DIJK EN RIA VAN HOUTEN

RIA VAN HOUTEN, VAN BOERIN NAAR KRAAMVERZORGSTER

AAN DE WIEG VAN NIEUW LEVEN

“BEHALVE MIJN EIGEN VIER BEVALLINGEN HAD IK ER NOG NOOIT EENTJE MEEGEMAAKT” Eenentwintig jaar geleden maakte Ria van Houten de overstap van boerin naar kraamverzorgster. Drie jaar geleden besloot ze ZZP’er te worden. Van beide stappen heeft ze geen moment spijt gehad. Het verhaal van Ria begint op de boerderij als ze achttien is. Een peuter die op zijn trekker op het erf rondrijdt is het eerste wat ik zie als ik de oprit van Ria’s woning in Arum oprijd. Dex is één van de negen kleinkinderen van Ria en haar tweede echtgenoot Bert. Op het erf lopen ook schapen, konijnen en twee jonge honden rond. Er mag ook nog een varken bij van Ria, maar daar moet ze Bert nog van overtuigen.

BOERIN IN ARUM Haar verhaal begint op een boerderij net buiten het dorp. “Ik was achttien jaar en getrouwd met een boerenzoon, toen in Arum een boerderij vrijkwam. Ik was net 21 toen mijn eerste dochter geboren werd, daarna volgden nog drie kinderen.” ‘Wat een leuk beroep’, dacht Ria, toen ze de kraamverzorgster over de vloer had. Ze onderzocht wat je moest doen om kraamverzorgster te worden. “Dan moest je een interne opleiding doen ergens midden in Nederland. We hadden een bedrijf en twee kleine kinderen snel achter elkaar.” Ze liet het idee varen, maar na haar vierde kind begon het te kriebelen. “Mijn omgeving zei: ‘Doe het nu maar’.”

LEREN IN DE KIPPENSTAL Dus volgde Ria op 39-jarige leeftijd een tweejarige opleiding in Heerenveen; best een uitdaging met opgroeiende kinderen. “We hadden in kippenstal met 40.000 kippen, daar ging ik naar toe om rustig te kunnen werken. ‘Jij moet nu even op de

kinderen passen’, zei ik dan tegen mijn toenmalige man.” Van het onregelmatige van de kraamzorg had Ria geen last. “Ik was gewend rekening te houden met koeien die moeten kalven. Op feestjes kwamen wij vaak te laat. Werken in de weekenden, daar werd ik niet anders van.” Haar eerste bevalling herinnert Ria zich nog als de dag van gister. “Behalve mijn eigen vier bevallingen had ik er nog nooit eentje meegemaakt. De vrouw schreeuwde en het was zó warm. Ik dacht: ik moet wat eten, ik ben misselijk. Er stond een stoel klaar voor het geval de vader flauw zou vallen. De verloskundige keek me aan en zei: ‘Ria, ga zitten! Nu!’ Ik ben toen bijna van mijn stokje gegaan.”

ZZP’ER ZIJN Ria scheidde van haar man, kort nadat ze haar opleiding had afgerond. Ze werd kostwinner, werkte 32 uur per week. Achttien jaar lang kraamde Ria in loondienst, toen het wéér ging kriebelen. ZZP’er zijn, dat leek haar wel wat. Dan had ze meer vrijheid en kon ze persoonlijker werken. “Ik kan nu het hele traject zelf doen, van het begin tot aan

het eind. De intake duurt een uur bij de ene en drie uren bij de andere, het is maar net hoeveel vragen er zijn. Daarna gebeurt er een hele tijd niks, want als het goed gaat, gaat het goed. Vanaf 37 weken zwangerschap ben ik standby.”

voelen en kijken wat iemand wil en kan. Als een vrouw borstvoedingsproblemen heeft, krijgt dat alle aandacht. Als ze het lastig vindt zaken uit handen te geven en ze onrustig wordt als ik de was opvouw, laat ik haar zittend de was opvouwen.”

Vanaf dat moment mogen vrouwen thuis bevallen en gaat Ria nergens meer naar toe. “Komend weekend is er een feestje, daar ga ik niet heen. Dat is een bewuste keuze: ik sta op wacht.” Om stress te voorkómen neemt Ria maar één gezin, soms twee per maand aan: wie weet bevallen er er twee vrouwen tegelijk. Een bevalling kun je immers niet plannen.

Soms moet Ria vrouwen ervoor behoeden dat ze over hun grenzen gaan; soms ook geeft ze aan waar voor háár de grens ligt. Een kraamvrouw had op internet gelezen dat er goede voedingsstoffen in de placenta zitten. Toen ze Ria vroeg of ze daar een smoothie van wilde maken, was deze duidelijk: écht niet!

VOELEN EN KIJKEN WAT KAN

BEELDVORMING

In een ver verleden bleef een kersverse moeder tien dagen in bed. “Tegenwoordig staat er 49 uur voor kraamzorg met borstvoeding en 45 uur met kunstvoeding, verdeeld over acht dagen. Als een vrouw in het ziekenhuis is bevallen, gaan er weer uren vanaf. De ene vrouw moet na de bevalling echt tot rust komen, de ander huppelt al snel weer rond. Als kraamverzorgster moet je goed blijven

Het beeld van stagiaires dat je de hele dag de baby vasthoudt, klopt niet. “Soms moet ik zelfs vragen of het mag; ik moet wel de controles doen.” Klussen, zoals ramen zemen of grasmaaien doet een kraamverzorgster niet. Als een kraamvrouw dat fijn vindt, maakt Ria wel het eten klaar. “Alles gaat in overleg.” Het onregelmatige van het werk houdt veel vrouwen tegen. “Vrouwen met jonge kinderen hopen op een bevalling ‘s nachts, omdat hun man dan nog even voor de kinderen kan zorgen.”

“DE VERLOSKUNDIGE KEEK ME AAN EN ZEI: ‘RIA, GA ZITTEN! NU!’ IK BEN TOEN BIJNA VAN MIJN STOKJE GEGAAN”

Voor Ria speelde dit niet, omdat haar kinderen al ouder waren toen ze als kraamverzorgster begon. Ze besluit: “Dit werk is geweldig, dit voelt niet als werk.”

NUMMER 05 • 2022

Werken en leren voor een baan bij Zorggroep Hof en Hiem. De komende maanden leren we in dit blad zes verschillende leerlingen van Hof en Hiem kennen. In de serie ’Nieuwkomers in de thuiszorg’ vertellen leerlingen over hun ervaringen met de nieuwe opleiding van Hof en Hiem Thuiszorg.

s r e m o k w u e Ni g or z is u th in de Variatie en avontuur Jason Chang (24 jaar) is matroos op vrachtschip Bodensee en vaart op dit moment tussen Bergen op Zoom en Rotterdam/ Antwerpen. Jason heeft het niet makkelĳk gehad, hĳ groeit op in verschillende pleeggezinnen en komt in aanraking met justitie. Daarnaast wordt bĳ hem een autismespectrumstoornis (ASS) vastgesteld, waarbĳ informatie in je hersenen anders verwerkt wordt dan bĳ de meeste mensen. Ruige jeugd

Jason groeit op in Groningen en woont daarna een aantal jaren in Franeker. Jason: ‘Ik had geen gemakkelĳke en ook best een ruige jeugd, vanaf mĳn derde jaar ben ik opgegroeid in pleeggezinnen.’ Zĳn moeder kan niet voor hem zorgen en zĳn vader is niet in beeld. Hĳ gaat naar school en volgt later een mbo-opleiding voor verkoopmedewerker. Door de ASS vindt hĳ het echter moeilĳk om mee te komen op school. Daardoor gaat hĳ spĳbelen en raakt op het verkeerde pad. Dan komt hĳ terecht bĳ MindUp, zĳ bieden de juiste begeleiding, zorgen voor onderdak en structuur. Het gaat een tĳdje beter maar hĳ krĳgt een terugval. Jason: ‘Ik belandde weer op de bank en deed hele dagen niets.’

Aan de slag als matroos

Dan ontmoet hĳ zĳn vriendin, zĳ werkt als matroos op een binnenvaartschip in de regio Brabant. Ze denkt dat het varen ook een mooie kans voor hem kan zĳn. Haar werkgevers van Vervoer Binnenvaart uit Willemstad willen het gesprek wel aangaan. Via de gemeente Waadhoeke wordt hĳ aangemeld bĳ Pastiel. Jobcoach Frans helpt hem met het traject om aan de slag te kunnen gaan als matroos. Na een kennismakingsgesprek gaat het snel. De werkstageovereenkomst wordt opgesteld en Jason start op 1 juni 2020 met de verkorte praktĳkopleiding tot matroos. Door zĳn ASS is dit echter niet gemakkelĳk en de werkstage wordt verlengd van drie naar zes maanden. Hierna heeft hĳ nog iets meer tĳd nodig maar slaagt uiteindelĳk! Daarmee is hĳ ofﬁcieel matroos en kan hĳ op ieder willekeurig schip aan de slag. Zĳn werkgevers belonen hem met een jaarcontract.

Ik heb handvaten gekregen maar ik heb het zelf uiteindelĳk voor elkaar gebokst!

Vrĳheid en zelfstandigheid

Jason werkt met enorm veel plezier als matroos. Jason: ‘Ik heb handvaten gekregen, maar ik heb het zelf uiteindelĳk voor elkaar gebokst! Het werken in de binnenvaart biedt ook de kans om mĳn complete vrĳheid en zelfstandigheid terug te winnen. In instellingen werd ik altĳd geleefd en werd er gezegd wat ik moest doen.’ Omdat Jason op veel verschillende plekken komt is zĳn werk heel gevarieerd en avontuurlĳk. Zĳn werkgever heeft meerdere schepen, dus de kans is aanwezig dat hĳ ook op andere schepen gaat varen. Hĳ is trots! ‘Voor iemand met ASS zoals ik, is omgaan met veranderingen en snel en adequaat reageren erg moeilĳk. Dit werk traint mĳ om met veranderingen om te gaan.’ Hĳ heeft nu dromen en ambities om verder te komen en denkt erover om verder te leren.

“IK WAARDEER HET DAT ZE ME ALS GELIJKWAARDIGE COLLEGA BEHANDELT”

Altijd onderweg tijdens je werk, Sterre Cnossen-Bosma draait er als voormalig reisleider en buschauffeur haar hand niet voor om. Op zoek naar meer zingeving en contact met cliënten, komt ze terecht bij de BBL-opleiding van Hof en Hiem Thuiszorg. Bij de start van haar opleiding bij Hof en Hiem maakt Sterre kennis met haar werkbegeleidster Lisanne. De eerste acht weken werken ze eerst samen en later werkt Sterre steeds meer zelfstandig onder begeleiding van Lisanne tijdens het bezoeken van cliënten. Daarna mag ze alleen op route. Best spannend, maar gelukkig staat haar begeleidster altijd klaar! Hof en Hiem zorgt ervoor dat de werkbegeleiders altijd op dezelfde route staan ingepland als de leerlingen. Zo dragen ze samen de verantwoordelijkheid in de uitvoering van de zorg. Leerlingen kunnen op deze manier altijd terecht bij hun werkbegeleiders. Er is tijd, ruimte en aandacht voor leren én begeleiden. Als er iets is waar ze tijdens een bezoek tegenaan lopen, kunnen ze altijd telefonisch contact opnemen. Bovendien doen ze nog steeds bezoeken samen. Sterre: “Op donderdag werk ik vaak met Lisanne. Dan bezoeken we samen de cliënten die wat meer zorg nodig hebben. Het is niet zo dat ik er dan maar wat bij sta. We verdelen de taken en werken echt samen als een team.” Sterre legt haar werk verder uit. “Eén keer in de twee weken heb ik een gesprek met Lisanne. Dan bespreken we hoe het met

Jason is erg blĳ met de begeleiding van Pastiel én de kans die zĳn werkgevers hem hebben geboden. Hĳ ziet zĳn toekomst met veel vertrouwen tegemoet.

Sterre Cnossen-Bosma

Sterre Cnossen-Bosma:

“We verdelen de taken en werken echt samen als een team.” mij gaat en waar ik tegenaan loop. Maar dit is ook een moment om feedback uit te spreken en mijn leerdoelen erbij te pakken. Die leerdoelen zijn afgestemd op het ontwikkelen van persoonlijke eigenschappen en op de onderwerpen waar we ook op school mee bezig zijn.” Dit is tevens het moment om bij te kunnen sturen en de voortgang te bespreken. Op deze manier halen de leerlingen alles uit hun opleiding én uit zichzelf. Elke werkbegeleider begeleidt één leerling, een jaar lang. Daarna wisselen de leerlingen van regio en maken ze kennis met hun nieuwe werkbegeleider. Sterre hoopt dat ze met deze nieuwe begeleider net zo’n fijne band krijgt als dat ze met Lisanne heeft. “Lisanne is heel kalm en ze weet precies hoe het werkt. We zijn ongeveer van dezelfde leeftijd en dat maakt het praten met haar makkelijker. We hebben een hele open band en ik waardeer het dat ze me als een gelijkwaardige collega behandelt.”

www.hofenhiem.nl

bolsward-ijsselmeerkust // GEZOND&FIT

31 EEN BIJDRAGE VAN ANTONIUS

“Het wondzorgteam krijgt van mij een dikke tien” Wiebe Pieter Zijlstra (87) uit Heeg is een tevreden mens. Ondanks lichamelijke ongemakken zoals diabetes en ‘swakke knibbels’ woont hij nog steeds zelfstandig. Dat is mede te danken aan de thuiszorgen wondzorgteams van het Antonius. “Ik zou ze niet graag willen missen, ze krijgen van mij een dikke tien.” Diabetes kan leiden tot slechte doorbloeding waardoor wondjes ontstaan. Zo ook bij Zijlstra die al jarenlang met chronische voetwonden kampt. Voor de controle en behandeling moest hij eerder regelmatig naar het ziekenhuis in Sneek. “In het begin vond ik dat nog wel een leuk uitje, maar uiteindelijk moest ik wel vier keer per week naar Antonius. Toen werd het wel een belasting.”

Vertrouwde handen Omdat meer wondpatiënten daar tegenaan liepen, kwam het Antonius twee jaar geleden in actie. Er werd een speciaal wondzorgteam opgericht, dat Súdwest-Fryslân, de Waadhoeke en de Fryske Marren bestrijkt. Zijlstra krijgt elke week bezoek van een wondverpleegkundige die zijn wonden beoordeelt, schoonmaakt en zo nodig de wondbehandeling bijstelt. Ook maakt ze elke keer foto’s van de wonden om de voortgang te kunnen monitoren. “De wondverpleegkundigen zijn heel deskundig, ik ben in vertrouwde handen”, verzekert hij. Ook de informatievoorziening gooit hoge ogen. “De verpleegkundigen vertellen altijd precies wat ze gaan doen en alles gaat in overleg. Dat stel ik op prijs.” Zo mogelijk steekt Zijlstra zelf ook de handen uit z’n mouwen. “Als de verpleegkundige de zwach-

De 87-jarige Wiebe Pieter Zijlstra uit Heeg woont nog steeds zelfstandig en dat is mede te danken aan de thuiszorgen wondzorgteams van het Antonius (Fotografie: Sjouke Hoeksema).

tels verwijdert, rol ik ze op. Soms gaat het scheef en dan lijkt het wel een Spoetnik-raket, haha.” Wondverpleegkundige Linda Folkerts kan de hulp van haar cliënt wel waarderen. “Vaak is het echt teamwork.”

Kort lijntje Behalve het wekelijkse consult van de wondverpleegkundige krijgt Zijlstra tweemaal daags thuiszorg van Antonius. “Zij helpen mij met wassen, aankleden, verbandwissels en zwachtelen”, legt de tachtiger uit. Omdat de verpleegkundigen zo vaak over de vloer komen, merken ze veranderingen

in Zijlstra’s gezondheid direct op. “Als het wondbeeld verslechtert, meld ik dat direct aan het wondzorgteam”, vertelt Janny Ykema, thuiszorgverpleegkundige bij Antonius in Heeg. “Dat lijntje is heel kort.” Ook als de verpleegkundigen niet in de buurt zijn, voelt Zijlstra zich veilig. “Mocht ik vallen, dan activeer ik mijn persoonsalarmering. In dat geval staan de hulptroepen binnen enkele minuten op de stoep.”

Visje Naast de zorg vanuit het Antonius krijgt Zijlstra ook huishoudelijke hulp. De bood-

schappen worden eveneens bij hem thuis afgeleverd en voor de kapster hoeft hij evenmin de deur uit. “Ik hoef maar een kik te geven en ze zijn er al.” En o ja, de buurvrouw brengt regelmatig een visje. “Zonder al die hulpvaardige mensen had ik al lang in een tehuis gezeten”, beseft hij. Ondanks zijn beperkingen staat Zijlstra volop in het leven. “Ik ga naar de zorgboerderij, ik speel keyboard en ik geniet van de natuur. Ik hoop honderd jaar te worden en dat gaat vast lukken”, klinkt het optimistisch. “Ja, ik sta positief in het leven.”

Wondzorg Antonius is teamprestatie matologen, vaatchirurgen en de gipsverbandmeester”, somt wondverpleegkundige Linda Folkerts op. De wondprofessionals hebben een kort lijntje met huisartsen. “Wij focussen op de wondzorg, terwijl huisartsen het totale medische plaatje bewaken. We vullen elkaar mooi aan.”

Geen drempel

Lin

Kwaliteit

Mirjam van der Veer en Linda Folkerts.

lke

r t s.

Om de kwaliteit van die wondzorg thuis te garanderen, is een gespecialiseerd wondteam opgericht. De vijf wondverpleegkundigen bezoeken hun cliënten thuis, beoordelen en reinigen wonden en vragen zo nodig advies aan deskundigen uit het ziekenhuis. “Denk aan wondconsulenten, der-

De rol van het thuiszorgteam verdient eveneens vermelding. “Als verpleegkundige kom ik vaak dagelijks bij mijn cliënten thuis. Als hun gezondheid verslechtert, merk ik dat direct en onderneem ik meteen actie”, verduidelijkt Janny Ykema, verpleegkundige thuiszorg in Heeg. Zo nodig wint zij advies in bij het wondteam of de wondconsulent van het zie-

kenhuis. “Daarin ervaar ik geen enkele drempel.”

Dit initiatief komt voort uit de nieuwe koers van Antonius: zorg thuis als het kan, in het ziekenhuis als het moet. Concreet betekent dit dat steeds meer patiënten alleen naar het ziekenhuis komen als dat medisch noodzakelijk is. “Dus als er sprake is van ontregelde complexe wonden, bijvoorbeeld in combinatie met ernstig vaatlijden”, schetst Mirjam.

De wondzorg van Antonius is op een bijzondere leest geschoeid. Sinds twee jaar werken de zorgprofessionals van de wondpoli Chirurgie, het wondteam, het thuiszorgteam en huisartsen nauw samen. “We wisselen kennis en ervaringen uit en bij ziekte staan we voor elkaar klaar”, vertelt Mirjam van der Veer, wondconsulente op de wondpoli van Antonius. “Daardoor zijn onze patiënten verzekerd van de juiste zorg op de juiste plek.”

ke m

Het bevlogen drietal is trots op hun samenwerking. ‘Doordat wij onze krachten bundelen, krijgen onze patiënten de beste zorg dichtbij huis. Het is fantastisch om daar een steentje aan bij te dragen.”

Wilt u meer weten over onze zorg? Of contact opnemen met de wijkverpleegkundige bij u in de buurt? Ga dan naar: www.mijnantonius.nl.

Jitske & Jeltsje Hypotheekcoaches

www.hypotheekcoaches.nl Hoge energielasten? Denk eens aan verduurzamen! Misschien is het aanpassen van de hypotheek voor jou wel interessant. Kom langs bij Jitske en Jeltsje voor een eerlijk advies

Sneek Bolsward

www.hypotheekcoaches.nl

Op zaterdag 14 mei opent dierenartsenpraktijk “van Waard tot Klif” haar deuren aan de Yttingwei 20 te Workum.

Op deze locatie is, in een goede samenwerking tussen Bouwbedrijf Heeringa en het team van dierenartsen, een duurzame, nieuwe en moderne praktijk ontwikkeld en gerealiseerd, waarbij Bouwbedrijf Heeringa het ontwerp heeft gemaakt. Het concept voor de praktijk is afkomstig uit de naam en het daarbij behorende werkgebied van de dierenartsen. Workum ligt centraal in dit gebied. De beide vleugels verwijzen naar de Makkumerwaard en het Rea klif. De hoofdvorm is een mooie overgang van het industriële naar het naastliggende agrarische landschap. De materialen en kleuren zijn gebaseerd op de natuur, waarbij diezelfde natuur ook hoofdzakelijk zorgt voor de benodigde energie. Het gebouw is door bouwbedrijf Heeringa gerealiseerd in samenwerking met Yntema Installatietechniek, Loonbedrijf Gebr. Buma, de Noordhoek schilderwerken, Koopmans kozijnen en interieur advies By Alberts.

Wij feliciteren van Waard tot Klif met haar nieuwe bedrijfspand:

Op de verdieping is een grote ruimte met een riant uitzicht richting “it Soal” en de “Alddyk”. Deze ruimte is bedoeld voor informatie, voorlichting en overleg. Wij zijn trots op het resultaat en nodigen u daarom van harte uit om zaterdag 14 mei de nieuwe dierenartsenpraktijk te komen bewonderen. U bent welkom tussen 10.00 en 14.00 uur aan de Yttingwei 20 te Workum. Ook aan de kinderen is gedacht. Er zijn leuke activiteiten ter plaatse waarin dieren uiteraard een hoofdrol spelen.

&UITGAAN

CULTUUR

TEKST AMANDA DE VRIES // FOTO FABIO ARENA PHOTOGRAPHY

MAKKUM ART WIL MENSEN ‘ANDERS’ LEREN KIJKEN

“HET KUNSTFESTIVAL LEEFT ENORM ONDER DE MENSEN” In het pinksterweekend staat Makkum voor de derde keer kunstzinnig in de schijnwerpers. Dan vindt namelijk ‘Makkum Art’ plaats. Op 25 bijzondere plaatsen – waaronder de fabriek van de jubilerende Koninklijke Tichelaar - exposeren maar liefst honderd kunstenaars hun werk. Ook zijn er diverse workshops en demonstraties. Bestuurslid Geert Jan Bijlstra staat te popelen. “Mensen ontmoeten en mooie kunst kijken, daar verheug ik me nu al op.” PRACHTIG WEEKEND

Ook al vertrok Geert Jan Bijlstra op zijn 18e vanuit Makkum naar Amsterdam, hij komt nog zeer regelmatig in zijn geboorteplaats. Zijn moeder woont er en hij is sinds 2018 bestuurslid van Makkum Art.

Naast de vele locaties in het centrum en bij mensen thuis, is er ook volop kunst buiten het dorp te zien en zelfs in de benedenruimte van de fabriek van Koninklijke Tichelaar, dat 450 jaar bestaat. “Daar zijn we ook heel trots op”, vertelt Geert Jan Bijstra. “Daarom pakken we nu extra groot uit. Het idee van Makkum Art is mede ontstaan doordat de inwoners de Tichelaarfabriek missen. ‘Hoe kunnen we meer aan kunst en creativiteit doen?’, vroegen ze zich af. Vanuit het dorp helpen talloze vrijwilligers en kunstenaars mee om Makkum Art te realiseren en er een prachtig weekend van te maken.

“Ik raakte in 2017 betrokken bij Makkum Art”, zo vertelt hij. ‘’Toen was de eerste editie een feit. Ik woon en werk in Amsterdam als freelance creative director en heb voor grote opdrachtgevers zoals KLM, VW en Gucci mooie dingen mogen maken. Het bestuur van Makkum Art wilde het geheel naar een hoger niveau tillen en vroeg mij of ik hen daarbij wilde helpen. Ik ontwierp een nieuw logo, heb posters gemaakt en de website onder handen genomen. Omdat ik graag wat terug wilde doen voor mijn dorp ben ik bestuurslid geworden en creatief verantwoordelijk voor het gezicht van Makkum Art.”

“MAKKUM VERDIENT DEZE AANDACHT”

ROUTE PER FIETS EN PER PRAAM Bijlstra: “Iedere kunstenaar die er de komende editie is, heeft een eigen paginaatje op makkumart.nl. Dat was superleuk om te doen. Ik heb trouwens veel hulp gehad van Dennis de Vries die onlangs in Makkum is komen wonen. Hij werkt in Leeuwarden bij BW H Ontwerpers, die onder andere de campagne voor Leeuwarden Culturele Hoofdstad en 11fountains bedacht. Samen met Dennis heb ik een mapje met plattegrond ontworpen. Op iedere locatie die mensen bezoeken ligt een ansichtkaart van de daar exposerende kunstenaar. Zo kunnen bezoekers het hele mapje vullen. Mensen kunnen de route wandelend, fietsend en zelfs per praam afleggen.”

Ook de betrokkenheid van bedrijven en Makkumer scholen is groot. Kinderen gaan zelf kunst maken die vervolgens geëxposeerd wordt. Door de vele extra muziekuitvoeringen, performances van dichter Eeltsje Hettinga en Street Art krijgt het Kunstfestival een speciaal tintje. Er zijn veel demonstraties van technieken en een graffitiworkshop voor jongeren. Ook wil ik graag de tien ‘urban sketchers’ noemen die door heel Makkum heen schetsen en schilderen. Het resultaat zullen zij gedurende het hele weekend in Makkum exposeren.”

MET Z’N ALLEN HELEMAAL LOS

PLEKKEN WAAR JE NOOIT KOMT Thilda Adema, Loekie Keur en Maaike Poog namen in 2017 het initiatief voor Makkum Art. Het begon klein met een paar kunstenaars, groeide in 2018 wat groter en bij de derde editie op 4, 5 en 6 juni aanstaande zijn er zoals gezegd maar liefst honderd kunstenaars bij betrokken, waaronder een aantal gerenommeerde. “En op 25 verschillende locaties, zó bijzonder”, roept Geert Jan Bijlstra enthousiast uit. “Veel kunst is te zien bij mensen thuis, in karakteristieke en soms monumentale panden. En in tuinen of op plekken waar je anders nooit komt. Mensen ontmoeten elkaar, zien hoe kunstenaars leven en werken en dat levert een mooie interactie op, als het goed is. Door deze persoonlijke locaties is Makkum Art echt onderscheidend ten opzichte van andere kunstfestivals en -markten. Toen mijn vader nog leefde exposeerde hij voor Makkum Art ook in zijn huis. Het was drie dagen bal! Hij genoot er intens van, had de mooiste gesprekken met bezoekers.”

‘’IK WILDE GRAAG WAT TERUG DOEN VOOR MIJN DORP”

Makkum Art is voor de organisatie geslaagd als de kunst veel mensen bij elkaar gebracht heeft. Geert Jan Bijlstra: “Het mooie aan kunst vind ik dat mensen anders leren kijken. Uit ieder kunstwerk kun je je eigen persoonlijke boodschap halen. Wij willen met Makkum Art mensen raken. Ze bewegen, ontroeren. Makkum is een prachtig dorp en verdient deze aandacht. Natuurlijk denken we ook alweer na over de volgende editie. Ons doel is nóg meer mensen te bereiken en naar een groter festival te groeien. Daarin zou er bijvoorbeeld ook ruimte kunnen zijn voor films, concerten en horeca. We hebben al ideeën over bijvoorbeeld rollende keukens van waaruit speciale hapjes en drankjes met een Makkumer touch worden geserveerd. Het is zo leuk om te zien dat het Kunstfestival enorm leeft onder de mensen. Ze praten erover, zien de posters overal hangen en hebben na twee coronajaren behoefte aan een mooi Kunstfestival. Ik kan echt zeggen dat Makkum Art inmiddels wel een fenomeen is. De vorige editie is alweer vier jaar geleden, daarom gaan we nu met zijn allen helemaal los.”

Open dag! Al een aantal weken mogen wij genieten van onze stijlvolle praktijk. Wij zijn ontzettend trots op het eindresultaat en verwelkomen jullie graag op zaterdag 21 mei a.s. voor een rondleiding door ons compleet vernieuwde pand. Neem gerust vrienden en familie mee!

Dubbelstraat 6, 8561 BC Balk

10.00 tot 14.00 uur

Welkom! Kom gezellig langs voor een hapje & een drankje.

Voor de kinderen ligt er na afloop een cadeautje klaar!

BELEEF JOUW ULTIEME DAG OP VROUW! Start de zomer goed en kom eindeloos shoppen, kletsen, rondsneupen en genieten op Vrouw!. Van 10 t/m 12 juni 2022 doe jij inspiratie op bij de spetterende modeshow, laat je creatieve kant zien bij de vele workshops of ‘shop till you drop’ bij talloze té gekke winkels. Kortom: op Vrouw! vind je alles onder één dak!

10-12

VERDER DIT JAAR OP VROUW! Spetterende optredens en modeshows Doe mee met SUP-yoga in het SUP-bad Live Bingo met toffe prijzen door ML-Events & EnterTHEUNment Ingrid Wassenaar geeft raad: word je hormonen de baas Geniet van heerlijke versnaperingen bij talloze horecapunten Hairshow by Blend X Jordan Kappers Shop bij jouw favoriete webshops in real-life op het webshopplein Jamm Models Search voor alle leeftijden en maten: word jij ontdekt als model?

juni WTC EXPO LEEUWARDEN

Maak je vriendin, moeder, zus of dochter enthousiast, trek je stevige stappers aan en beleef jouw ultieme dag op Vrouw!

tickets Koop nu je r rouw! shoppe V e ld u v e g en orting! online met k

/VrouwBeurs

BEURSVROUW.NL

/VrouwBeurs

WTC Expo Leeuwarden I Stadionplein I 8914BX Info@wtcexpo.nl I 058 2941500

Hét maandblad

met verhalen uit de regio Bolsward en IJsselmeerkust Lekker lezen op de bank en... online! HET ACTUELE (SPORT)NIEUWS LEES JE OP:

WWW.GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL VOLG ONS OOK OP SOCIAL MEDIA!

bolsward-ijsselmeerkust // CULTUUR&UITGAAN LUCIA VAN BEENEN EN ELKE JOLINK KIJKEN UIT NAAR ‘T GALA IN THEATER SNEEK

35 TEKST EN FOTO’S: WENDY NOORDZIJ

“TIJDENS HET ZINGEN TOON JE EEN STUKJE VAN JE ZIEL” “Zingen geeft plezier. Het is een fantastische uitlaatklep”, vindt Elke Jolink uit Nijland. “Dan vergeet ik even de wereld om mij heen. Door te zingen kun je ook je emoties beter verwerken.” Lucia van Beenen uit Sneek is het helemaal met haar eens. Zingen is ontzettend leuk. “Maar het maakt je ook kwetsbaar”, is haar ervaring. “Ik toon dan als het ware een stukje van mijn ziel.” Beide dames doen in oktober met hun zanggroep mee aan ‘t Gala in Theater Sneek.

Musicalkoor MusicAlive Zanggroep Avanti

Op zaterdagavond 8 oktober en zondagmiddag 9 oktober staat in Theater Sneek iets heel bijzonders op het programma: de allereerste editie van ‘t Gala. Allround musicus Anne Oosterhaven heeft voor dit grootste muziekspektakel een topselectie aan musici samengesteld uit de Friese Zuidwesthoek. Onder meer de Zanggroep Avanti van Johan Velthuis en MusicAlive onder leiding van Clara Rullmann nemen aan het evenement deel.

ZANGGROEP AVANTI Lucia van Beenen is lid van Zanggroep Avanti. Ze is ook leerkracht aan De Súdwester en heeft van kinds af aan een passie voor zingen. Lucia: “Vroeger zat ik als jong meisje bij het koor van de katholieke kerk in Sneek. Toen ik ouder werd, heb ik een tijdje niets meer met zingen gedaan. Tot 2011. Toen werd ik opnieuw lid van een koor. Omdat acteren mij ook heel leuk leek, ben ik later overgestapt naar muziektheater Tinto.” Uiteindelijk besloot Lucia tóch te stoppen met muziektheater. “Het repeteren was hartstikke leuk, maar een voorstelling maken was voor mij te intensief. Naast zingen vind ik het acteren wel heel erg leuk om te doen. Wie weet komt dat weer op mijn pad. Als ik zing raakt het iets in mij. Hierdoor laat ik een stukje van mijn ziel zien.”

JONGERE DOELGROEP Een klein jaar later begon het zingen toch weer te kriebelen. “Ik zag op Facebook een oproep van Johan Velthuis. Hij was net een nieuwe zanggroep gestart en zocht zangers en zangeressen. Ik kende Johan van Tinto, waar hij verantwoordelijk was voor het geluid. Hij was altijd heel enthousiast en het leek me leuk om met hem samen te werken.” Ook de zanggroep sprak haar aan. “Deze is gericht op een iets jongere doelgroep. We zingen allerlei leuke popliedjes, zoals ‘Don’t stop believin’’ uit de tv-serie Glee, ‘True colors’ van Cyndi Lauper en ’Every breath you take’ van The Police.” Het zijn nummers die Lucia aanspreken. “Ik houd van vrolijke, niet te zware liedjes. Vooral meerstemmig zingen vind ik erg mooi.” Op Koningsdag (27 april) vindt het eerste optreden van de zanggroep plaats. Lucia: “Ik ben dan verhinderd, waardoor ‘t Gala mijn debuutoptreden bij de zanggroep wordt.” Ze kijkt er met spanning naar uit. “Ik heb er heel veel zin in om samen met andere zangers en zangeressen ontzettend veel plezier te maken. Want zingen is zo ontzettend leuk en geeft zoveel plezier.”

MUSICALREPERTOIRE Deze liefde voor muziek wordt gedeeld door de in Duitsland geboren Elke Jolink. Elke groeide op in de grensstreek, vlakbij Nijmegen. Inmiddels woont ze al 25 jaar in Nijland. Elke is communicatieadviseur en haar zangcarrière startte zo’n twintig jaar geleden. “Een vriendin van mij zat op een koor en vroeg me om mee te gaan naar de repetitie. Ik vond het zo geweldig, dat ik ook lid ben geworden. Na de geboorte van mijn kinderen kreeg ik het te druk en ben ik gestopt.”

Lucia van Beenen

In het najaar van 2017 sloot Elke zich aan bij het musicalkoor MusicAlive van Clara Rullmann. Het musical- en filmrepertoire spreekt haar ontzettend aan. “Twee van onze kinderen hebben meegedaan aan MUZT, het musicaltheater voor jongeren. Zes jaar lang

“ZINGEN IS EEN GEWELDIGE UITLAATKLEP” ’t Gala

Elke Jolink

ben ik als MUZT-ouder achter de schermen zeer betrokken geweest. Dat heeft me geprikkeld om zelf ook musicalliedjes te zingen in een heel ambitieuze en enthousiaste groep.” Zelf houdt Elke het meest van uptempo, al vindt ze sommige ballads ook erg mooi. Favoriete liedjes zijn onder meer ‘Speechless’ uit ‘Aladdin’, een nummer dat het koor nu aan het oefenen is. “Ook het ABBA-nummer ‘Money, Money, Money’ uit Mama Mia! vind ik prachtig, een echte klassieker.”

ZINGEN ALS SPORT Het koor repeteert op de maandagavond en de liefhebster kan zich geen betere start van de week wensen, volgens Eke. “Het zingen geeft mij genoeg energie voor de rest van de week. Zingen is een geweldige uitlaatklep. Tijdens het zingen vergeet ik echt de wereld om mij heen en kan ik mijn emoties beter verwerken.” Elke ziet het zingen als een sport. “Ademhaling en houding zijn heel belangrijk. Net als een goede concentratie en samenwerking met de andere koorleden.” Ze vindt het geweldig dat ‘t Gala wordt georganiseerd. “Het belooft een groot muziekspektakel te

Hét grootste muziekspektakel van SúdwestFryslân. Diverse koren uit SúdwestFryslân doen op 8 en 9 oktober mee aan een nieuw, jaarlijks terugkerend Sneker cultuurspektakel: ‘t Gala. In Theater Sneek gaan ruim honderdvijftig muzikanten, schrijvers en andere podiumkunstenaars uit SúdwestFryslân optreden. Ontroerende liedjes, stevige beats, scheurende gitaren, een vette bigband en veel humor! ‘t Gala is een productie van Theater Sneek en een idee van muzikale duizendpoot Anne Oosterhaven. GrootSneek en GrootBolswardIJselmeerkust hebben zich als vaste mediapartner verbonden aan dit evenement. Maandelijks kun je nog meer zien en horen over de deelnemers op onze socials, of bekijk de video! Scan hiervoor de QR code!

worden. We kijken er echt naar uit. Ik vind het prachtig dat we als koor onderdeel mogen zijn van een groot project. De samenwerking met andere zangers en zangeressen lijkt me mooi en uitdagend. Met elkaar gaan we proberen om iets heel moois neer te zetten. Ik heb heel veel zin in zowel de voorbereidingen als de voorstelling zelf.”

bolsward-ijsselmeerkust // CULTUUR&UITGAAN

SKRIEZEKRITE IDZEGA

OP GRUTTOSAFARI MET “Sjoch, dit is ús hotspot”, zegt Sytse Terpstra met gepaste trots. Hij moet een wijd armgebaar maken om te tonen hoe groot het vogelparadijs in zijn achtertuin is. Sytse staat wijd en zijd bekend als dé vogelman van Skriezekrite Idzega: een veenweidegebied van ongeveer 1.800 hectare gelegen tussen de dorpen Gaastmeer, Oudega SWF en Heeg. Alleen al in de ‘Grutte Polder’, tussen het dorp Gaastmeer en het Heegermeer, broedden vorig jaar zo’n honderd gruttopaartjes. Tellingen wezen uit dat 79% van deze paren één of meer kuikens vliegvlug kreeg, wat inhoudt dat ze predatoren en maaimachines kunnen ontvluchten. Dat soort successen worden alleen geboekt in gebieden die helemaal op de weidevogel zijn ingericht. Zoals hier.

RIJKE WEIDE VOGELFONDS Als je in Gaastmeer bent, het kerkje voorbij wandelt en verder langs de camping loopt, kom je op een gegeven moment bij een informatiebord over het Rijke Weide Vogelfonds. Daarnaast staat een houten klaphekje dat toegang biedt tot een waar weidevogelparadijs. Vogelliefhebbers mogen hier bij de Lange Hoek/Fiskersbuorren over het betonpad wandelen, zolang ze de rust niet verstoren. Honden zijn niet welkom, ook niet aangelijnd, want dit is immers een gebied waar vogels rustig moeten kunnen broeden. “We behâlde ús it rjocht foar om it stek ticht te dwaan at it nedich is”, zegt Sytse. Maar tot dusver kan zowel vogel als mens genieten van dit bijzondere stukje weidevogellandschap. Het Rijke Weide Vogelfonds heeft hier 27 hectare grond aangekocht, dat verpacht wordt aan boeren die het extensief beheren. De participanten in het fonds behalen met hun investering amper economisch rendement, maar kunnen er wel op rekenen dat er wordt gewerkt aan verbetering van de biodiversiteit.

MET BOERENKRACHT

deel van de grond hier is eigendom van boeren uit de buurt, die het land in meer of mindere mate intensief gebruiken voor hun bedrijfsvoering. Gelukkig doet tachtig procent van de boeren in het werkgebied van Skriezekrite Idzega mee aan het agrarisch collectief Súdwestkust. Onder de vlag van dit samenwerkingsverband werken boeren aan een natuurinclusieve landbouw, gericht op een duurzaam landschap met een rijke biodiversiteit.

Naast het Rijke Weide Vogelfonds is ook Staatsbosbeheer actief in deze polder; de Nederlandse Staat beheert hier bij Gaastmeer zo’n vijftig hectare weidevogelgebied. Maar verreweg het grootste

“Boeren bepale sels oan hokker pakket oan maatregels foar de fûgels se meidogge en it is myn taak om harren te stimulearjen en te begelieden ” aldus Sytse

“LYTSE SKRIEZEPIKEN ITE WOL 5.000 OANT 10.000 YNSEKTEN OP IN DEI” die samen met Evert Terpstra gebiedscoördinator in dit mozaïek is. De boeren die meedoen krijgen een vergoeding voor de gederfde inkomsten, omdat ze bijvoorbeeld pas later in het seizoen gras kunnen maaien.

FRYSK MOZAÏEK Skriezekrite Idzega wordt een mozaïek genoemd, omdat het bestaat uit allerlei

stukjes grond die op verschillende manieren worden beheerd. Samen vormen ze een lappendeken die weidevogels door elke fase in het broedproces heen helpt. Er zijn lappen grond van gangbare boeren waar pas later gemaaid wordt zodat kuikens kunnen schuilen tussen het hoge gras en andere weilanden worden juist als kruidenrijk grasland of plasdras ingericht zodat vogels er eten kunnen vinden.

NUMMER 05 • 2022

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

TEKST EN BEELD WIEPKJE HOEKSTRA

SYTSE TERPSTRA THE BIG FIVE

FOTO: JAN TIJSMA

IN DE SKRIEZEKRITE IDZEGA

Dus grutto’s en kieviten zijn belangrijk. Maar welke soorten nog meer? Sytze noemt tureluurs, wulpen en zelfs kemphanen die hier foerageren en uitrusten tijdens hun trek naar het hoge noorden. Voorzichtig vraag ik de vogelkenner naar de scholekster die nog op mijn lijstje staat. Ook die broedt inderdaad in weilanden, maar dat is eigenlijk meer een kustvogel. De Friese naam ‘strânljip’ oftewel ‘strandkievit’ zegt al genoeg.

VOGELTELLEN 2.0 Opeens onderbreekt Sytse ons gesprek. “Hé, der giet in piipljurk!” Het blijkt om een piepklein weidevogeltje te gaan, dat in het Nederlands een ‘graspieper’ wordt genoemd. Al vliegend door de lucht maakt hij een hoog ‘psiep-psiep’ geluid wat volgens Sytse wijst op baltsgedrag. Sytse tovert gauw zijn smartphone tevoorschijn, opent de app van de Bond Friese Vogelwachten en noteert een paartje graspiepers in het gebied Fiskersbuorren. Er moeten immers ook resultaten worden vastgelegd. Ongeveer veertig vrijwilligers helpen hieraan mee in Skriezekrite Idzegea. Allemaal werken ze met dezelfde app, zodat ze samen goed kunnen bijhouden waar gebroed wordt en hoeveel kuikens er uiteindelijk opgroeien. Een andere noviteit in de weidevogelwereld is het gebruik van de drone. Zo heeft Siebe Walinga van de Fûgelwacht Aldegea, Idzegea en Sânfurd een drone met warmtecamera tot zijn beschikking om weidevogels tot op de meter nauwkeurig

te lokaliseren zodat de vogelnesten en de jongen nóg beter kunnen worden gevonden en beschermd.

VEELVRAATJES “Witst do dat dy lytse skriezepiken wol 5.000 oant 10.000 ynsekten op in dei ite?”, vraagt Sytse mij. Nee, ik had echt geen weet van de enorme honger van die tere kuikentjes, maar ineens begrijp ik het belang van voedselrijke weilanden. Een hoog waterpeil en een kruidenrijke vegetatie zijn vereisten om insecten te lokken en om daarmee jonge vogeltjes een kans te geven. Deze polder bij Gaastmeer moet als een all-inclusive restaurant voor de kleine veelvraatjes zijn. Maar ook voor volwassenen vogels is een natte, zachte bodem van groot belang, want zij moeten immers met hun snavels in de bodem op zoek naar diertjes zoals regenwormen. Sytse showt mij een pompinstallatie die draait op vier zonnepaneeltjes die ervoor zorgt dat het water uit de sloot in de greppels terechtkomt. En Sytse zorgt er als ‘chef waterpeil’ voor dat het hier allemaal op rolletjes loopt. Hier een schuifje omhoog, daar een slangetje uitrollen en verderop een greppeltje afsluiten. Alles gebeurt uiteraard onder auspiciën van Wetterskip Fryslân; er is namelijk een vergunning nodig om in dit gebied af te wijken van het geldende peilbesluit.

EERSTE KIEVIETSKUIKENS Zo net na de paasdagen is het extra speciaal dat we vandaag zowat live de eerste kuikentjes uit hun kievietsei zien kruipen. Moeder en vader kievit maken ons goed duidelijk dat we op afstand moeten blijven, dus we doen voorzichtig aan. Sytse heeft inmiddels een zesde zintuig voor weidevogels ontwikkeld en ziet het nest binnen luttele seconden lig-

gen. Het duurt even voordat ik het ook zie, want ik let vooral op waar ik mijn voeten plaats. In een kuiltje in het gras zit een klein grijs gevlekt bolletje, met een verenkleed dat nog nat is en poten die op wormen lijken. Er zitten ook al twee droge kuikentjes in het nest en het vierde ei van het ‘broedsje’ zal weldra openbarsten. Gelukkig is het vandaag zonnig en een graad of achttien; een perfecte dag om uit je ei te komen. Een mooie dag voor Sytse; zijn eerste nestje is uitgekomen! En zeker ook een mooie dag voor mij want het was alweer een poos geleden dat ik weidevogeltjes van zo dichtbij zag.

Skries Eind maart tot juni 24 – 25 dagen FOTO: JAN TIJSMA

Wandelend door de levendige polder vraag ik Sytse - net als bij een safari in Afrika - naar ‘the big five’. Welke vogels zijn het meest interessant? Dat vindt mijn gastheer een lastige vraag, want: “Alle greidefugels binne skitterend, ik kin gjin kar meitsje.” Even later volgt toch nog een toelichting: “Eartiids wie ik in fûleindich aaisiker, doe wie de ljip myn favoryt. Mar wy tinke tsjintwurdich foaral yn termen fan skriezen.”

Friese naam: Broedperiode: Broedduur:

Kievit (Vanellus vanellus) Friese naam: Broedperiode: Broedduur:

Ljip Half maart tot juli 26 – 28 dagen

BEVLOGEN MENSEN Op de terugweg langs velden met zuring, pinksterbloemen en paardenbloemen, valt nog eens op wat een verscheidenheid aan vogels het hier is. Naast de weidevogels weten ook verschillende soorten eenden en ganzen de Lange Hoek/Fiskersbuorren te vinden, prachtig om te zien en te horen. Vandaag hebben we het niet gehad over allerlei vijanden die het leven van de weidevogels zuur maken - ook in Gaastmeer en omstreken zijn natuurlijk genoeg mensen, steenmarters, roofvogels en katten te vinden - maar we hebben gepraat over alle goede initiatieven die er zijn om de weidevogelpopulaties te laten groeien en ik heb er vertrouwen in dat bevlogen mensen zoals Sytse Terpstra vele anderen aansteken met hun passie zodat weidevogels kunnen genieten van hun vrijheid.

“HÉ, DER GIET IN PIIPLJURK!”

Scholekster (Haematopus ostralegus) Friese naam: Broedperiode: Broedduur:

Strânljip Half april tot juli 25 – 27 dagen FOTO: JAN TIJSMA

THE BIG FIVE

Grutto (Limosa limosa)

FOTO: JAN TIJSMA

“EARTIIDS WIE DE LJIP MYN FAVORYT, MAR WY TINKE TSJINTWURDICH FOARAL YN TERMEN FAN SKRIEZEN”

Tureluur (Tringa totanus) Friese naam: Broedperiode: Broedduur:

Tjirk Half april tot juni 22 – 25 dagen

Graspieper (Anthus pratensis) Friese naam: Broedperiode: Broedduur:

Piipljurk Eind maart tot in augustus 13 dagen

NUMMER 05 • 2022

PROGRAMMA MEI/JUNI TÜÖTTENZAAL

BOLWERKZAAL

VR. 06-05

Belle en het Beest De Musical

ZO. 08-05

Gif - Bitterzoete ode aan verlies Stefan de Walle en Carine Crutzen

VR. 06-05

The Hillbilly Moonshiners Play Mumford & Sons

ZA. 07-05

Claw Boys Claw

ZA. 14-05

Celtic Celebrations Festival met Stephen & Pernille Quigg, Na Leanai, Almost Irish en vele anderen

ZO. 15-05

Clearwater Creedence Revival

WO. 11-05

Legendary Albums Live Stayin’ Alive With The Bee Gees

VR. 20-05

Oranssi Pazuzu + Deaf Kids + Sturl Dagsland

DO. 12-05

Symphonic Rock Night The Second Chapter

ZA. 28-05

Dikke Dennis & De Rockers + Bad Speed Boys

ZA. 14-05

Rundfunk Todesangstschrei

WO. 18-05

Mei spelen Once upon a time... Galaconcert

DO. 19-05

Krystl en Rachél Louise The BlueBirds

VR. 06-05

Douwe Bob Church Tour

VR. 20-05 ZA. 21-05

Youp van ‘t Hek De Laatste Ronde

ZO. 15-05

Rhonda

MA. 23-05

Theo Maassen Onbekend Terrein

ZA. 21-05

Anneke van Giersbergen Goes To Church

ZA. 28-05

Yentl en de Boer De Kampvuursessies

DI. 24-05

DO. 02-06

70’s Unplugged Love the one you’re with

Te gast: De Uitdaging Het perfecte plaatje met Marieke Eyskoot

ZA. 04-06

Tim Honnef The Things I Never Told You

ZA. 28-05

Kemp & Stek Geluk, wat een gedoe!

DO. 09-06

The Best of Britain - The Fifth - Jubileumtournee Met Syb van der Ploeg, Maarten Peters e.a.

DI. 10-05

100 jaar SC Heerenveen met Riemer van de Velde, Foppe de Haan, Syb van der Ploeg e.a.

RUNDFUNK

ZO. 29-05

Transport League

CAFE THE LEGEND

NOORDERKERKZAAL

LEGENDARY ALBUMS LIVE

THEATERSTUDIO

KEMP & STEK

THEATERSNEEK.NL

GIF

THE HILLBILLY MOONSHINERS

HETBOLWERK.NL

bolsward-ijsselmeerkust

KORTINGSACTIE!

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

OPEN LES

VRIJDAG 6 MEI

DOUWE BOB + THE HILLBILLY MOONSHINERS

MUZT EN AUDITIES DANSAFDELING

FOTO: JEANNETTE WOUTHUIS

FOTO:MARGON MINK

Het Bolwerk wacht een topavond op vrijdag 6 mei. Douwe Bob treedt op in de Noorderkerkzaal, The Hillbilly Moonshiners brengen op het Bolwerk-podium een eerbetoon aan Mumford & Sons. Wie eerst naar Douwe Bob gaat, krijgt vijf euro korting op een kaartje voor ‘The Hillbilly’s’.

Kunstencentrum Atrium houdt audities voor het nieuwe seizoen, dat na de zomervakantie begint. Bij MUZT Musicalopleiding zijn er audities op 8 juli en 2 september. Op 13 mei is er een gratis kijkles. De audities van de dansafdeling voor diverse groepen zijn eind juni.

MUZT Voor Douwe Bob is de Noorderkerk de volgende halte op zijn Church Tour door Nederland. Zijn nieuwe album Born To Win, Born To Lose, geproduceerd door Daniël Lohues, is een verzameling rootsy Americananummers over het leven zelf. Het gaat over troost, liefde, vriendschap, verlies en dood en is daarmee een schouder in onzekere tijden. Op het album komen allerlei wijze lessen van Douwe Bob, tevens lefgozer, cocktailshaker, womanizer, bohemien, romanticus, melancholicus, feestbeest, dichter, rock ’n roller, charmeur, nachtbraker, schipper, pokeraar, stijlicoon, stadsjongen en natuurmens, aan bod. VRIJDAG 6 MEI // AANVANG: 20.00 UUR // € 30,- (VVK € 27,50)

Dansgroepen

De Atrium-dansafdeling houdt audities voor het hiphop/ freestyle-demoteam (27 juni), de talentklassen (29 juni) en Dance Explosion (30 juni). De audities zijn in de vorm van een dansles, waarbij er ook docenten kijken. Danservaring is een pre. Er worden verschillende oefeningen gedaan waarbij voornamelijk gelet wordt op techniek, kracht, lenigheid, uitstraling en muzikaliteit. De audities vinden plaats in Sneek.

MEER INFORMATIE EN AANMELDEN: KUNSTENCENTRUMATRIUM.NL

THEATER SNEEK PRESENTEERT

“EEN TOCHT DOOR HET LEVEN”

FOTO: PIEK VIERKANT

DOUWE BOB

De leerlingen van MUZT schitterden in april in Theater Sneek bij Beauty and the Beast. De Leeuwarder Courant gaf de voorstelling vijf sterren. Voorafgaand aan de twee auditieronden kunnen jongeren tussen de 12 en 17 jaar die ook graag bij MUZT willen dansen, zingen en spelen, op vrijdag 13 mei komen kijken bij een open les. Daarbij kan worden meegedaan. De open les vindt plaats in Sneek en begint om 17.00 uur.

MET CARINE CRUTZEN EN STEFAN DE WALLE IN DE ENIGE TWEE ROLLEN

THE HILLBILLY MOONSHINERS The Hillbilly Moonshiners is een van de betere, zo niet de allerbeste Mumford & Sons-tributes ter wereld. De groep klinkt precies als de energieke Britse folkrockband die vele prijzen won, waaronder Grammy Awards en Billbourd Music Awards. Er komt een groot aantal bekende nummers van de albums Sigh No More, Babel, Wilder Minds en Delta voorbij, zoals ‘I Will Wait’, ‘The Cave’, ‘Lover of the Light’ en ‘Little Lion Man’. Dit afgewisseld met covermateriaal dat Mumford & Sons zelf ook live speelt. VRIJDAG 6 MEI // AANVANG: 21.00 UUR // € 12,50 (VVK € 10,-)

Het prachtige toneelstuk ‘Gif’ van Lot Vekemans is sinds de première in 2009 in 21 landen in vijftien talen te zien geweest en daarmee de meest gespeelde Nederlandse toneeltekst in het buitenland. 8 mei is ‘Gif’ te zien in Theater Sneek, onder regie van Johan Doesburg, met Carine Crutzen en Stefan de Walle in de enige twee rollen. Het uitgangspunt van dit toneelstuk is bewonderenswaardig in zijn eenvoud: een naamloos blijvende man en vrouw ontmoeten elkaar na negen jaar in de aula van een begraafplaats. De exen zijn hier om te overleggen over het graf van hun zoontje. Er schijnt gif in de grond te zijn gevonden en honderden graven moeten worden geruimd. Deze toch al zeer pijnlijke kwestie is aanleiding voor een lang uitgesteld gesprek tussen deze twee mensen, die na de dood van hun destijds elfjarige zoon eerst zichzelf en ten slotte ook elkaar verloren.

herkenbare dingen: iets invullen voor de ander, ervan uitgaan dat iemand op een bepaalde manier zal reageren. De opvattingen over leven vind ik ook heel mooi in dit stuk. Hij probeert de zin ervan te vinden en daar vorm aan te geven. Voor haar is het zinloos.” Stefan de Walle vult aan: “Een stuk als dit kan heel troostrijk zijn. Het gaat over hoe mensen met elkaar omgaan. De ‘prikkeligheid’ tussen de man en de vrouw verdwijnt gaandeweg naar het einde toe en dan voel je ook de liefde weer.”

“Het is niet alleen een voorstelling over verlies”, meent actrice Carine Crutzen, “maar ook over relaties. Met heel

TONEELSTUK ‘GIF’ // ZONDAG 8 MEI – 14:30 UUR // € 26,50 // THEATERSNEEK.NL // 0515 - 431400

uit agenda 6 MEI T/M 11 JUNI

vrijdag 6 mei

vr. 13 t/m za. 4 juni

zaterdag 21 mei

vrijdag 3 juni

SNEEK MUZIEK

HEEG OPENLUCHTTHEATER

JOURE BRADERIE

BOLSWARD FESTIVAL

douwe bob

Hegemermar fertelt

Intieme akoestische setting tijdens deze Church Tour.

Theatrale wandeling ter ere van de reis van de Palingaak naar de Oostzee.

WWW.HETBOLWERK.NL

WWW.PALINGAAKOOSTZEE.NL

onder de wol

Wolfeest met markt en demonstraties met alle aspecten van wol.

tsjillen in de sloep Sloepentocht door de grachten met ruim twintig acts op de wal. WWW.TSJILLENINBOLSWARD.NL

WWW.JOURE.NL

zaterdag 7 mei

zaterdag 14 mei

balk vaart

BALK WATERSPORT Opening watersportseizoen met veel activiteiten op en om het water. WWW.BALKVAART.NL

nationale molendag

DIVERSE LOCATIES OPEN DAG Veel molens zijn open voor publiek.

MAKKUM THEATER

Met ‘De Weg’ over de vlucht van Ekaterina Levental uit de voormalige Sovjet Unie. WWW.CULTUREELPODIUMMAKKUM.NL

WWW.GOUDENBOAIEM.NL

WWW.FIETSELFSTEDENTOCHT.FRL

elfmeren fietstocht

kunstmarkt

WWW.NATUURMONUMENTEN.NL/

Met drie routes (50, 100 of 150 km) langs de Friese meren.

Meer dan 100 kunstenaars, livemuziek, straattheater, workshops en meer.

FRIESLAND

WWW.ELFMERENFIETSTOCHT.NL

WWW.KUNSTKRINGGAASTERLAND.NL

donderdag 26 mei

za. 4 t/m ma. 6 juni

HEEG FESTIVAL Veelzijdig straattheater met o.a. circusacts, livemuziek en cabaret.

MAKKUM EXPOSITIE 100 kunstenaars exposeren hun werk op verrassende, vrij toegankelijke, locaties.

WWW.MOLENS.NL

EASTEREIN EXCURSIE Excursie naar de bloemrijke weidevogelgebieden Skrok en Skrins.

con amore musica BOLSWARD MUZIEK

WORKUM EXPOSITIE

Jubileumconcert ter gelegenheid van 40-jarig bestaan Kamerkoor Con Amore Musica.

Jaarlijkse kunstexpositie in musea en galeries in het centrum van Workum.

WWW.CONAMOREMUSICA.NL

WWW.BEELDENSTADWORKUM.NL

za. 14 en zo. 15 mei

keunstrûte

zondag 8 mei en 5 juni

flinke streekmarkt

HEMELUM MARKT Koop de heerlijkste streekproducten in het weiland van de Flinkefarm. WWW.ITFLINKEBOSKJE.NL

GREIDHOEK EXPOSITIE Kunstroute met meer dan 50 kunstenaars in 16 dorpen. WWW.FRIESEKUNSTROUTE.NL

zo. 15 en 29 mei

flinke flea market

woensdag 11 mei

legendary albums live SNEEK MUZIEK

Geniet een avond lang van de hits van de Brothers Gibb.

HEMELUM MARKT

Kom in het weiland schatzoeken tussen de vintage spullen van een ander. WWW.FLINKEFARM.NL

WWW.THEATERSNEEK.NL

vr. 20 t/m zo. 22 mei

vrijdag 13 mei

ferlet

mini 11stedentocht

BOLSWARD SPORTEVENEMENT 50e editie van de mini 11stedentocht van 40 kilometer.

za. 7 en zo. 8 mei

kunstroute

SMALLEBRUGGE EXCURSIE

zaterdag 4 juni

Ontdek met een vaar- en wandelexcursie de natuurgeheimen van dit unieke eiland.

weidevogelexcursie

leks

mei-land gouden boaiem

friese sleepbootdagen WOUDSEND EVENEMENT

SNEEK SPORTEVENEMENT

heechspanning

BALK MARKT

makkum art

WWW.HEECHSPANNING.NL

WWW.MAKKUMART.NL

do. 26 t/m za. 28 mei

zondag 5 juni

LEMMER SPORTEVENEMENT

MAKKUM MUZIEK

lemmer ahoy

concert at the beach

Wedstrijden skûtsjesilen van SKS en IFKS met veel gezelligheid op de wal.

Bogerman Big Band, Sfeerband Schwung en de Notenkrakers (jeugd Hallelujah) op de boulevard.

WWW.HARTVANLEMMER.NL

WWW.MAKKUMFRIESLAND.NL

do. 26 t/m zo. 29 mei

maandag 6 juni

SNEEK SPORTEVENEMENT

FRIESLAND SPORTEVENEMENT

kleintje sneekweek

fietselfstedentocht

300 schippers zeilen in 20 zeilklassen om de eer.

15.000 deelnemers fietsen de Elfstedentocht

WWW.SNEEK.NL

WWW.FIETSELFSTEDENTOCHT.FRL

zaterdag 28 mei

do. 9 t/m za. 11 juni

elfsteden oldtimer rally de trochknaller

SNEEK MUZIEK Nieuw Friestalig liedjesprogramma van Janneke Warringa.

Een groot aantal afgemeerde klassieke sleepboten en vele activiteiten.

FRIESLAND ELFSTEDENTOCHT Grote stoet oldtimers langs de Friese Elfsteden.

MAKKUM EVENEMENT Uniek openluchtspektakel op de autocrossbaan.

WWW.LEWINSKI.NL

WWW.FRIESESLEEPBOOTDAGEN.NL

WWW.ELFSTEDENOLDTIMERRALLY.NL

WWW.DETROCHKNALLER.NL

BEKIJK DE COMPLETE UITAGENDA OP: WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/UITAGENDA

Vermaak

FOTO: JURJEN ROZEBOOM

Ferdive daasje

HEECHSPANNING

Heechspanning

Dit jaar vinden de Friese Sleepbootdagen weer plaats in Woudsend. Ze worden gehouden van vrijdag 20 tot en met zondag 22 mei. Er is dit weekend van alles te doen. Vrijdagmiddag varen alle sleepboten en opduwers Woudsend binnen. Zaterdag is er onder meer de boerenmarkt, een kleedjesmarkt, een oldtimershow en muziek. De zondag staat in het teken van het Waldseiner Muziekfestival. En elke dag zijn er natuurlijk die prachtige sleepboten te bewonderen.

Op zaterdag 21 mei kun je je in Joure helemaal onderdompelen in dit ‘wolfeest’. Met een heuse wolmarkt en demonstraties van kunstenaars en ambachtslieden ontdek je de veelzijdigheid van wol. Schapenwol is natuurlijk welbekend, maar wist je dat je ook de wol van alpaca’s of geiten kunt gebruiken? Uiteraard is ook de schaapsherder met z’n schaapkudde van de partij. De schaapsherder laat je graag de kunst van het schaapscheren zien en wie weet ga je wel met je eigen schapenvacht naar huis.

Traditiegetrouw vindt dit jaar weer op Hemelvaartsdag, donderdag 26 mei, Heechspanning plaats in Heeg. Dit interactieve straattheaterfestival prikkelt al je zintuigen. Op elke straathoek word je verrast met theater, circusacts, muziek en dans. Er zijn geplande theateracts, maar soms komen er ook spontaan rondtrekkende wezens voorbij, zoals draken, aapjes en de lokale dorpsgek. De veelzijdige straattheateracts maken het een verrassende dag uit voor het hele gezin.

WWW.FRIESESLEEPBOOTDAGEN.NL

JOUREONDERDEWOL.WORDPRESS.COM

WWW.HEECHSPANNING.NL

Ûnder weis

Onderweg

FOTO: JAN TIJSMA

Joure onder de wol

FOTO:TOM GOOSSENS

Friese Sleepbootdagen

OP DE FIETS DOOR ZUIDWEST FRIESLAND

Elfmeren fietstocht

Keunstrûte

Dit jaar vindt op zaterdag 21 mei vanuit Sneek de 53ste Elfmerentocht plaats. Je kunt kiezen uit drie afstanden: 50, 100 en 150 kilometer. De Elfmerenfietstocht staat garant voor een sportief dagje uit. Je maakt een prachtige tocht langs de Friese meren en komt daarmee door een idyllisch landschap. De Elfmerentocht wordt niet voor niets één van de mooiste fietstochten van Nederland genoemd. Iedereen is van harte welkom: jong en oud, fietsers, al dan niet met trapondersteuning, en steppers.

In de Greidhoek wonen veel professionele en amateurkunstenaars. Zij maken bijzonder mooie dingen. Op zaterdag 14 en zondag 15 mei kun je dat met eigen ogen zien. Dan vindt er weer de jaarlijkse kunstroute door de Greidhoek plaats. Dit jaar doen er ruim vijftig kunstenaars mee. De route voert door zestien dorpen. Naast het bezoeken van de geopende ateliers kun je in een aantal dorpen onder het genot van koffie of thee luisteren naar verhalen en muziek.

WWW.ELFMERENFIETSTOCHT.NL

WWW.FRIESEKUNSTROUTE.NL

Moai Fuort Waterland van Friesland is de naam voor de toeristische regio Zuidwest Friesland. VVV Waterland van Friesland geeft hier tips om eropuit te gaan. Meer uitjes? Kijk op: WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ MOAIFUORT

SPORT

NUMMER 05 • 2022

G-VOETBAL IN BOLSWARD LOOPT ALS EEN TREIN

PLEZIER IS BELANGRIJKER DAN WINNEN Als je over G-voetbal praat, dan heb je het níét over gehandicaptenvoetbal! Terwijl het G-voetbal er toch is voor mensen met een beperking, dus voor mensen die niet optimaal met wat wij het ‘gewone’ voetbal noemen mee kunnen doen. De G is gewoon de volgende letter in het alfabet, nadat de sectoren A tot en met F allemaal al een categorie in het voetbal hebben bezet. Dat de letter G in dit geval helemaal níéts met de G is van gehandicapt van doen heeft, weten een heleboel mensen niet. Eigenlijk weten we véél te weinig van G-voetbal, vindt Gerard Boomsma, coördinator van het G-voetbal bij SC Bolsward. Dus belde hij onze krant, en zei: “Jullie moeten eens een keertje komen kijken.” En dat deden we...

MOOISTE MOMENT VAN DE WEEK Het G-voetbal vindt plaats op een prachtige accommodatie achter het Bolwerkplein. Een grote accommodatie, dus het is en eindje tippelen, maar dan staan we ineens op het trainingsveld. In de rust kan de G-voetbalselectie heerlijk trainen. Eerst even gezamenlijk met elkaar een jarige toezingen, die verlegen in het midden staat. En dan in twee groepjes door. Voordat we het weten knallen er keiharde pegels op paal en lat, die over onze hoofden wegstuiteren. “Dit is het mooiste moment van de week, zo met z’n allen vrolijk op de training bezig zijn.” Dat zegt Michel Velting. Hij is aanvoerder van het G-team. Hoewel sommige van zijn teamgenoten op de training verschijnen in een SC Bolsward- of sc Heerenveen-outfit, draagt Michel een compleet Ajax tenue. Achterop het nummer 10. Er boven staat de naam De Jong. “Nee, niet Frenkie, maar Siem de Jong.” En hoewel Michel heel goed weet dat Siem niet zo goed meer functioneert, heeft hij het shirt wel altijd aan. Eens een fan, altijd een fan.

SOCIAAL Michel Velting is een goede voetballer en vindt het dus niet prettig dat zijn team een klasse terug moest. Daar staan ze nu overigens wel bovenaan. Michel weet dat

“ALS HET ER TIJDENS DE TRAINING TE FANATIEK AAN TOEGAAT HAAL IK DE DOELEN WEG EN WORDT ER DIRECT BETER SAMENGESPEELD” dat niet het belangrijkste is. Het belangtijkste is wél: goed met elkaar omgaan, iedereen moet mee kunnen doen en veel plezier beleven. Dat is veel belangrijker dan winnen. “En dan kan ik zo nu en dan tóch nog wel eens iemand passeren met een mooie beweging”, zegt Michel. Hij laat het ook op de training wel even zien. Dat sociale karakter is het meest belangrijk voor de G-groep, zegt ook Gerard Boomsma. Boomsma is indertijd begonnen bij SC Bolsward met het vrouwenvoetbal. Dat loopt nu als een trein. Daarna heeft hij zich georiënteerd op het G-voetbal. Heel serieus. Hij ging zelfs stage lopen bij diverse zorginstellingen. Hij wilde weten welke haken en ogen er zitten aan voetbal met mensen met verschillende soorten beperkingen.

ZELFSTUREND VERMOGEN Veel mensen vinden dat je er mee aan de gang moet, maar niet iedereen kan het. SC Bolsward, het kind van de gefuseerde ouders RES, CAB en Bolswardia, kan het wél. Merkwaardig genoeg ook dankzij het G-team zelf. Boomsma: “Ze hebben een zelfsturend vermogen en een eigen mening. Nou, die mogen ze van ons best hebben, daar houden we rekening mee.” En hoewel hij zich bescheiden opstelt in zijn rol, Gerard Boomsma, in het dagelijks leven taxichauffeur, regelt het allemaal. Het enthousiasme waarmee hij vertelt over het Bolswarder G-voetbal is opvallend. En hij krijgt dat enthousiasme ook terug van de ploeg. Hij juicht voorop in het “lang zal ze leven”, en weet precies of ‘zijn’ G-voetballers in een woonvorm zitten of zelfstandig wonen.

Michel bijvoorbeeld woont samen met een vriendin en heeft een baan als facilitair medewerker bij het pootaardappelenbedrijf HZPC in Joure. En zo hebben ze allemaal hun woonstee en tijdsbesteding. Voor allemaal geldt dat ze uitkijken naar de training op de woensdag, onder leiding van een paar spelers uit het eerste elftal, Dennis Hendriks en Jelle Huitema. En nu de corona ‘weg’ is, kijken ze natuurlijk ook uit naar de zaterdagse wedstrijd. Eén van de G- voetballers fungeert dan als chauffeur van het busje. “Maar ík rijd mee in een auto, want je weet nooit wat er kan gebeuren en of je dan snel weg moet”, zegt Boomsma.

ANDERS Het voetballen is anders. Als een G-ploeg een andere G-ploeg overtreft, worden

KIJK VOOR HET LAATSTE (SPORT) NIEUWS UIT JE REGIO OP: WWW.GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL REDACTIETIP? REDACTIE@GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

TEKST EELKE LOK // FOTO’S RICHARD DE JONGE

“HET DRAAIT NOOIT OM JEZELF, MAAR ALTIJD OM DE SPELERS

soms de beste spelers even naar de kant gehaald. Sociaal. Datzelfde doen ze als één van de spelers wat over de rooie raakt. Of door omstandigheden buiten het voetbal zodanig geplaagd wordt, dat hij of zij er met de kop niet bij is. In die zin is het weer opvallend dat de spelers, zowel jongens als meisjes, na een wedstrijd het al weer snel zijn vergeten;

het over hele andere dingen hebben. Trainers-evaluaties hebben dan geen zin. Gerard Boomsma zit ook in een KNVB-commissie van de 23 clubs die zich in de provincie met G-voetbal bezig houden. Daar bepalen ze wat het beste is voor een team. Vandaar dus dat SC Bolsward een klasse terug ging. Gerard Boomsma is er blij mee. “Het loopt nu als een trein.” Kampioenschappen, promotie en degradatie kennen ze niet. Je wordt ingedeeld. “En,” zegt Gerard, ”als het er tijdens de training te fanatiek aan toegaat haal ik de doelen weg en wordt er direct beter samengespeeld.” Samen plezier maken.

SPORTVERENIGINGEN EN ZORGINSTELLINGEN Gerard heeft als coördinator van het G-voetbal samen met Gerrit Teerenstra ook een visie geschreven over de toekomst van G-voetbal. Hierin zien ze, samen met Sport Fryslân en de gemeente, een rol om een maatschappelijke bijdrage te leveren door mensen met

een beperking een passende sport te bieden. Dat gaat dus verder dan alleen voetbal. Er wordt contact gezocht met andere sportverenigingen. Ook de zorginstellingen werken mee. Ze vinden het belangrijk, maar kunnen het niet zelf regelen. Dat weet Gerard Boomsma als de beste. Toen hij zijn stageperiode bij de zorginstellingen had afgerond wilde hij G-voetbal bij SC Bolsward beginnen met vier teams en zestig deelnemers. Dat bleek wat te hoog gegrepen. Opbouwen. SC Bolsward begon met twee teams, maar de corona heeft dat teruggebracht tot één team. Kwaliteit boven kwantiteit.

MENSEN NODIG Daarover gesproken: Gerard Boomsma doet nog vier jaar zijn werk. Dan, maar ook nu al, moeten er veel meer ‘Boomsma’s’ beschikbaar zijn. En dus zegt Gerard: “Je mag best in het stukkie zetten dat we mensen nodig hebben.” Die mensen moeten er wél een beetje gevoel voor hebben. “Inlevingsvermogen. En geduld, want je moet soms alles tien keer uitleggen. Het draait nooit om

jezelf, maar altijd om de spelers. Dat is het allerbelangrijkste.” De beide trainers kunnen volgend jaar niet doorgaan. Bovendien wil SC Bolsward, dat staat in het plan, een tweede team/groep in het leven roepen. Dubbele aanwas van trainers is dus nodig. Ook begeleiders. Gerard: “Ik krijg meer appjes van de G-voetballers dan van m’n vrienden en familie.” En dan moet er ook nog geld komen. Het G-voetbal heeft specifieke sponsoren nodig, omdat het vervoer en de begeleiding anders is en dus meer geld kost. In Kusters Bouw, Ventura en Blend hebben ze die sponsors gevonden. De schrijver en fotograaf van de krant vertrekken weer. Achter hen ontstaat er op de training vreugde over een mooie trap of een prachtige beweging. Ze zijn ‘de mensen van de krant’ al lang weer vergeten….

‘‘ Persoo nlij ke ben a dering en a a nda cht sta a n bij ons centra al’’

VERKOPEN

TAXEREN

AANKOPEN

06 - 504 33 425

VANLELYVELDMAKELAARDIJ.NL

bolsward-ijsselmeerkust // SPORT

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

TEKSTEN BEELD RICHARD DE JONGE

”Kaatsen bevordert de leefbaarheid op het platteland” KERSVERS VOORZITTER KNKB COOS VELTMAN

Hij was een succesvol kaatser, won twee keer de PC en werd 27 keer koning, en weet zodoende alles van het spelletje. Coos Veltman (56) is met andere woorden één van de boegbeelden van de kaatssport, én heeft de nodige bestuurlijke ervaring. Niet zo gek dat hij op de onlangs gehouden ledenvergadering van de KNKB, de Koninklijke Nederlandse Kaats Bond, werd verkozen tot voorzitter. Een voorzitter met als belangrijkste missie: de jeugd aan het kaatsen houden.

ontmoetingsplek in het dorp, dan is het kaatsveld de aangewezen plek. Ook voor ouderen. Dan ga je daar ‘s morgens kaatsen, bakje koffie na de tijd. Daar krijg je geen hoofdklasse-kaatsers mee, maar het kaatsen bevordert wél de leefbaarheid op het platteland. Ook daar zien we kansen dat we er echt een positie krijgen. Dat kunnen we niet alleen, daar hebben we de politiek en de gemeenten ook voor nodig. Die hebben ook alle belang bij een vitale omgeving. Dat geldt voor alle leeftijden. Niet elk dorp heeft een tennisbaan. Die zijn ook duur om aan te leggen. Maar kijk maar eens in het noordwesten van de provincie, daar heeft elk dorp een kaatsveld. Vaak in het midden van het dorp.”

WERKEN AAN IMAGO “Wat ik zelf leuk zou vinden is dat er anders naar de sport gekeken zou worden. En dan vooral van buitenaf. In de kaatswereld zelf wordt het natuurlijk wel serieus genomen, maar het zit nog teveel vast aan tradities. Ik zou het mooi vinden als we een ander imago krijgen. Dat mensen nog meer denken: ‘hé dat is leuk om te doen, daar moet ik bij zijn’. Dat zie je nu eigenlijk al een beetje gebeuren met muurkaatsen, wallball. Dat lijkt op squashen, maar dan met de hand en zonder zijmuren. Erg populair in België, Spaans Baskenland, Engeland en New York. Het is de bedoeling om dat groter te maken. We hebben vorig jaar het Jeugd EK in Franeker gehad. Dan heb je allemaal culturen bij elkaar

Grote vraag natuurlijk is: hoe trek je de jeugd naar het kaatsveld? “Onder andere met schoolprojecten”, antwoordt Veltman. “Tijdens de gymnastiek krijgen ze dan kaatsles. De schoolprojecten zijn onlangs weer gestart in Folsgare en Witmarsum en in mei volgt Hommerts. In Hommerts onder leiding van tweevoudig winnaar van de PC, Thomas van Zuiden. Dat doen we drie keer en daarna is het de bedoeling dat de vereniging dat oppakt en de jeugd meeneemt naar het veld. Dat is redelijk succesvol. Het aantal jeugdleden is bij de verschillende verenigingen de laatste jaren flink gestegen. In mijn jeugd waren de schoolmeesters de grote animators. Wij hadden onder schooltijd een kaatscompetitie. De laatste weken van het jaar kaatsten we dan tijdens de gymlessen.“

Koning Coos

ROULERENDE WEDSTRIJD Veltman heeft de kaatsvereniging van tweelingdorp Hommerts– Jutrijp mede helpen oprichten en is sinds vijftien jaar voorzitter. En Veltman is zes jaar voorzitter van de Federatie Sneek geweest, dat is een erg actieve club in Sneek waar clubs uit dorpen en steden als Oosterend, Itens, Wolsum, Hommerts, Sneek, IJlst, Folsgare, Balk, Bozum, Goënga, IJsbrechtum en Scharnegoutum bij zijn aangesloten. Coos Veltman: “In Sneek gaven ze aan dat ze de jaarlijkse hoofdklasse-wedstrijd niet meer konden organiseren. Toen hebben we met een groepje bedacht om dat gezamenlijk te doen. Met de slogan ‘Breng de kaatsers aan het kaatsen’.

KNKB voorzitter Coos Veltman: “We zijn als bond aan het onderzoeken hoe we wallball olympisch kunnen maken.”

“ALS JE HET HEBT OVER EEN ONTMOETINGSPLEK IN HET DORP, DAN IS HET KAATSVELD DE AANGEWEZEN PLEK” Het begint ’s morgens om 09.00 uur met kaatsen met alle kinderen uit de omgeving. Dan heb je niet alleen veel kinderen maar ook alle ouders op het veld. Vervolgens kaatsen met de senioren op recrea-

tie-niveau. En ’s middags de hoofdklassers, dames en heren. Dan heb je veel mensen, veel publiek en kunnen de kinderen ook eens zien wat dat kaatsen op het hoogste niveau inhoudt. En zien ze hun grote

De in 1965 in Dronrijp geboren Coos Veltman kaatste al op erg jonge leeftijd. De eerste successen dienden zich al snel aan. Werd hij in 1984 en vier jaar later beide keren derde op de PC, in 1990 won hij deze prestigieuze wedstrijd met Piet Jetze Faber en Tunno Schurer. Dit herhaalde hij vier jaar later, deze keer met Johannes van Dijk en Hotze Rusticus. Veltman verzamelde 397 punten en werd 27 keer koning. In 1997 beëindigde hij zijn kaatscarrière. Coos Veltman woont in Hommerts en is in het dagelijks leven programmamanager natuur bij de provincie Fryslân.

voorbeelden. De winnaar van de PC reikt dan de prijzen uit. Dat vinden ze ook prachtig natuurlijk.” Het is een roulerende wedstrijd; elk jaar wordt het ergens anders gehouden. Dit jaar is Balk aan de beurt.

KAATSVELD ALS ONTMOETINGSPLEK Veltman: “We hebben het over de jeugd gehad, maar daar blijft het niet bij. Als je het hebt over een

met de sport als overeenkomst. Geweldig was dat. Het is een erg gemakkelijke sport. Het enige dat je nodig hebt is een balletje en een muur. Het zou prima naast het kaatsen kunnen. Het kaatsen zelf kunnen we niet eenvoudig internationaal maken. Daarvoor wordt de sport in te weinig landen beoefend. We zijn nu als bond aan het onderzoeken hoe we wallball olympisch kunnen maken.”

46 2

D C

8 14

10 15

22 15

10 10

17 8

17 10

4 14

14 14

PUZZELPAGINA NR 05 bolsward-ijsselmeerkust

22 11

4 14

NUMMER 05 • 2022

Puzzel en win! Iedere maand is er een leuk prijsje te winnen door uw oplossing via de email of met traditionele post op te sturen. U kunt dit sturen naar: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl o.v.v. PUZZELOPLOSSING NR 05-2022 - tot uiterlijk 26 mei 2022. Wij wensen u veel puzzel plezier!

14 19

Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het

prairiewolf staat in Amerika

deel v.e. molen deel v.e. bloem

riv. in Frankrijk

slee

pl. in Italië

E C E N E V O H E B G E

boezemvriend

bidsnoer

Ind. eiland Algemeen Beschaafd Nederlands

olifantenoppasser

hemellichaam

friet

serie

lidwoord

hoc est

Bijbelse priester

kuil

pers. vnw.

bedevaartganger

zemelaar honingdrank

knoeien

vrucht

toespraak gil ellende

soort vlinder

godin v.d. vrede

rijgsnoer

gewicht

oorlogsbodem

tolerant

afspraak opstandig

toonbank

ten opzichte van bereide huid

watering

sportvrouw bloeiwijze

achter Middeleeuws wapen

voordat meubel

jaargetijde

borstbeeld

J E L R S R A M P O O I

T V M U R K I P E L P L

I S O E B R E D R O E I

H M O L G K A S B O R U

T N O K D A A E D P E K

S K I S R O B S T G R F

R D C D K E E I E I E E

E A I E W E T N T P N E

K G R U L E E N I S R L

M J Y C N E R O I N U J

N E L E B E I G R W G N

Laus Deo draagzak

actualiteit

gast

id est grafvaas

toewijding

hoogtelijn

De woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Ze kunnen elkaar overlappen. Letters mogen vaker worden gebruikt. Zoek de woorden op en streep ze af. De overblijvende letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.

Europese hoofdstad indien versteend overblijfsel

verfstof sneu

bevel

riv. in Frankrijk

beseffen landbouwwerktuig touw (Ind.)

zuidwest lui kortaf

slijtage

gesneden haan

grappenmaker

vragend vnw.

BEBOP CLUBKAS DAGJE DEUCE DWERG GIEBELEN GOEDAARDIG

pl. in Canada

autohandelaar

piepklein

t.w.v. € 25,00

Te besteden bij Groencentrum Witmarsum

bolsward-ijsselmeerkust

Winnaar puzzel grootbolsward-ijsselmeerkust 04-2022 Mevrouw B. Westra-Keulen uit Lollum heeft de waardebon t.w.v. € 25,00 gewonnen. Deze waardebon is aangeboden door en te besteden bij Groencentrum Witmarsum. OPLOSSING EDITIE 04-2022: Zweedse puzzel: TRAPTECHNIEK // Cijferpuzzel: OPVANGCENTRUM

COLOFON GrootBolsward-IJsselmeerkust is een maandelijkse uitgave van Ying Media en wordt huis-aanhuis verspreid in Bolsward en alle dorpen en steden langs de IJsselmeerkust in een straal van ca. 10 km.

STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 05 VÓÓR 26 mei 2022 PER EMAIL NAAR: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl OF NAAR: Grootbolsward-ijsselmeerkust, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK

UITGEVER

EINDREDACTIE

VORMGEVING

DRUK

Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl

Henk de Vries

Frans van Dam (bliidd.nl)

Mediahuis Noord, Leeuwarden

REDACTIE

FOTOGRAFIE

VERSPREIDING

Amanda de Vries, Henk van der Veer, Sonja Harkema, Richard de Jonge, Wim Walda, Riemie van Dijk, Wiepkje Hoekstra, Eelke Lok, Fleur de Vries, Dennis Stoelwinder en Lotte van der Meij

Jelly Mellema Fotografie

FRL Verspreidingen, Leeuwarden

VERKOOP

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande oestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

REDACTIETIPS? info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl

REDACTIE COÖRDINATOR Oplage: 22.000 exemplaren.

OPMARS ORDER PROEF SNOER VOLDOENING WINTERKOST

WAARDEBON

profeet

LEEFKUIL LEESDOEL LOOPGIPS LYRICI MEGABIT MOSKEE OPEREREN

PUZZEL MEE & WIN!

muze v.h. minnedicht

GRIME HAKBLOK HITJE HOVEN JUNIOREN KERSTHIT KLEUR

Gianna Posteraro

Mieke Alferink, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Geart Jorritsma, Henjo van der Klok.

DE EERSTVOLGENDE UITGAVE VAN MAANDBLAD GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST VERSCHIJNT OP: DONDERDAG 2 JUNI 2022

www.debeddenloods.nl

Ontvang nu een GRATIS DONZEN dekbed met kussen t.w.v. € 200,kortingscode:

BEDDENLOODS052022 Deze kortingscode is geldig tot 1 mei 2022 en bij een aankoopbedrag vanaf € 749,-

Over De Beddenloods

Waarom De Beddenloods?

Wij zijn een kleinschalig bedrijf die al enige jaren online boxsprings, matrassen en toppers tegen zeer scherpe prijzen aanbiedt. Sinds kort hebben wij de opslag (en showroom) in Sneek, waardoor wij snel kunnen leveren. Het persoonlike contact is bij ons nog te vinden. Zowel via de chat, telefoon of face to face.

Showroom

Liever eerst proberen en kijken? Wij hebben een kleine showroom die alleen geopend is op afspraak. Bel voor een afspraak!

Bezorgen

Wij bezorgen onze bedden GRATIS door geheel Nederland. Montage rekenen wij € 50,- voor.

Webshop

Specialist in de onlinebeddenmarkt. Bestel eenvoudig via onze webshop en betaal bij aflevering!

Thomas Schutz Eigenaar De Beddenloods T : +31 6 51 91 22 10 E : info@debeddenloods.nl

Professioneel slaapadvies

Doordat wij op afspraak geopend zijn hebben wij ruim de tijd voor u. Hierdoor kunnen wij goed advies geven voor het beste slaapcomfort.

AL VANAF

€ 599,Classic 200 - lichtgrijs (180x200) Boxspring met hoofdbord

Harde onderbox Bonell geveerd matras Koudschuim topper ca. 6cm Geschikt voor gewicht van 115 kg per kant Lighoogte 60 cm *De prijs van dit product is gebasseerd op de 180x200 variant

AL VANAF

€ 999,Classic 500 - zwart (180x200)

Boxspring met meeverende onderbox Geveerde onderbox 7 zones 22 cm pocketvering matras (Keuze uit medium, firm en extra firm) Geintergreerde koudschuim topper ca. 8 cm Geschikt voor gewicht van 135 kg per kant Vlak hoofdbord Lighoogte 64 cm *De prijs van dit product is gebasseerd op de 180x200 variant

AL VANAF

€ 1499,Classic 500 gecapitonneerd - zand (180x200)

Boxspring met meeverende onderbox Geveerde onderbox 7 zones 22cm pocketvering matras (Keuze uit medium, firm en extra firm) Met 5-6CM koudschuimtopper Gecapitonneerd hoofdbord Lig hoogte 64 cm *De prijs van dit product is gebasseerd op de 180x200 variant

Glasvezel voor Bolsward en Makkum! Meld je aan voor de nieuwsbrief.

“Met glasvezel kunnen we allemaal tegelijk online!” Jan Verschuur - Vader van een gezin “Bij ons thuis is het een drukte van jewelste. Met vier opgroeiende kinderen in huis is een snelle en stabiele verbinding van groot belang. Voorheen viel de verbinding wel eens weg, maar tegenwoordig kunnen we allemaal tegelijk online. Gamen, netflixen, online vergaderen, up- en downloaden... het is geen probleem meer nu we glasvezelinternet hebben. Wij zijn er superblij mee!”

gavoorglasvezel.nl