GrootBolsward-IJsselmeerkust 8-2022 by GrootMedia

FOTOGRAFIEMELLEMAJELLYFOTO:‘MOMFLUENCER’,ÛNDERNIMMEREN MEM ROSA HEREMAN “DAT IK MINSKEN YNSPIREARJE, FYN IK IN MOAI KOMPLIMINT” 4 JAARGANG • NR. 42 08 -2022 MAANDBLAD GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL bolsward-ijsselmeerkust LEEGVERKOOPi.v.m.emigratienaardenemarkenprofiteernú!Uw huis verkopen? Uw grootste bezit in vertrouwde handen energielabelGratis t.w.v. * Bekijk de actievoorwaarden op de makelaardijhoekstra.nl/huisverkopenwebsite 325,-*€

STEINHOVDEN]SJOUKJE[FOTO:

STAVOREN- Ontdek de regio met Jouw Regio Dichterbij. In deze videoreeks wordt de kijker meegenomen naar de mooiste plekken in de regio van graagInwonersBolsward-IJsselmeerkust.entoeristenvertellenoverditprachtigegebied.

MAKKUM- Dit najaar viert Koninklijke Tichelaar Makkum haar 450-jarig jubileum. Hier wordt uitgebreid bij stilgestaan. Het startschot werd gegeven met het evenement ‘Drijvende Diva’ (Fréderique Klooster) als publiekstrekker. Dit dankzij de samenwerking tussen de Ondernemersvereniging Makkum en de Stichting Frysk Tichelwurk. Met een ingenieuze constructie werd de diva door twee zogenoemde waterlakeien over het water voortbewogen langs het publiek aan de kade. Met haar zang en uit witte paraplu’s bestaande jurk vormde het een wonderschoon schouwspel. Tot en met 30 september is er in de voormalige fabriek een tentoonstelling te zien en niet alleen dat, maar er zullen ook drie ‘artists in residence’ aan het werk zijn. De openingstijden zijn van woensdag tot en met zaterdag van 11.00 uur tot 17.00 uur. De toegang is gratis.

BLAUWHUIS

BLAUWHUIS- Op zaterdag 30 en zondag 31 juli heeft v.v. Blauwhuis haar 90-jarig jubileum uitgebreid gevierd. Het werd een daverend voetbalweekend voor jong en oud. Zaterdagochtend werd afgetrapt met een voetbalclinic van sc Heerenveen voor de jeugd, gevolgd door de strijd om de penaltybokaal. In de vooravond stond een ware kraker op het programma: oud-spelers van Blauwhuis 1 namen het op tegen het nieuwe 3e elftal. Onder leiding van erelid en voormalig hoofdtrainer John Dekker pakten de ‘B.V.C. Legends’ de overwinning (3-2).

ONTDEK

VOLG ONS OOK OP SOCIAL MEDIA EERSTVOLGENDE UITGAVE: DONDERDAG 9 SEPTEMBER 2022 KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS

Laat je verrassen door wat je onderweg op de route allemaal tegenkomt en vergeet daarna vooral niet om eropuit te trekken. In deze aflevering bezoeken wij Stavoren en haar prachtige plekjes.

2 NUMMER 08 • 2022

De meeste bewoners van GrootBolsward zullen deze bekende slogan van Omrop Fryslân onmiddellijk weten te plaatsen. Het staat voor heel veel wat onze mooie provincie Fryslân te bieden heeft tijdens de zomermaanden. En dat is inderdaad heel veel, van fierljeppen tot skûtsjesilen. Van kaatsen tot ringrijden en alles wat er mee annex is. Voor mijn gevoel werden alle festiviteiten na die akelige coronajaren nog eens extra intens beleefd. Mensen hunkeren blijkbaar naar vrijheid en ontspanning. Kortom we zijn als Friezen bevoorrecht om op dit stukje aarde te mogen leven, te recreëren en te werken. Rosa Hereman, coververhaal van deze uitgave, heeft dat geluksgevoel ook als ze aan het woord komt over haar geboortedorp Kûbaard. De basis van waaruit zij werkt is vertrouwen en veiligheid. Deze jonge moeder en onderneemster trok en trekt zich niets aan van wat anderen over haar dachten want in de beslotenheid van het platteland kan ze helemaal haar zelf zijn. Fryslân is moai, hâlde sa, jaren geleden ook een bekende slogan die nog steeds geldt. Rosa en ik zijn niet alleen de enigen die de loftrompet blazen over onze mooie provincie. Dat doet de fietsende globetrotter Marica van der Meer uit Workum ook. Marica fietste de hele wereld over, maar noodgedwongen door corona had ze ook huisarrest. En toen ontdekte of misschien herontdekte zij haar eigen omgeving en zag dat geluk in kleine dingen zit en schreef erover in een prachtig boek: Fietsen langs de elf steden van Friesland. Kortom er valt zoveel te genieten en te beleven in Friesland, deze krant is er weer een bewijs van. Mocht het dan onverhoopt al te tropisch worden, en wij hebben inmiddels al heel wat dagen met hoge temperaturen achter de rug, dan blijft u lekker thuis en zoekt een plaatsje in de schaduw om met volle teugen te genieten van de verhalen in deze GrootBolsward. Ondertussen denk ik ook aan mijn beppe die in augustus altijd zei ‘oare moanne komt de R der al wer yn…’ Ja beppe! Maar Hjerst yn Fryslân is ook mooi! Veel leesplezier toegewenst. Henk van der Veer Redacteur @Groot bladen

WWW.GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLOP:

Gerardus van der Meulen benoemd tot erelid Tijdens de feestavond volgde een speciaal moment: Gerardus van der Meulen werd benoemd tot erelid van v.v. Blauwhuis! Sinds de jaren ’80 heeft Gerardus zich in allerlei (bestuurs-)functies ingezet voor de vereniging. Zondagmiddag klokslag 12.30 uur werd afgetrapt voor het 5 Tegen 5 Tourna ment Blauhús. Tijdens de 3e helft werd een heerlijke barbecue geserveerd, bege leid door live muziek van troubadour Jan Nota.

ynSimmerFryslân

DRIJVENDE DIVA BETOVERT VOETBALVERENIGINGMAKKUM VIERT 90E VERJAARDAG DE REGIO MET ‘JOUW REGIO DICHTERBIJ’

LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NLFOTO: SCAN DE QR-CODE VOOR DE VIDEOREEKS

Hétuitmetmaandbladverhalenjouwregio!

SCHAATSMUSEUM HINDELOOPEN SCHAKELT PUBLIEK IN BIJ DIGITALISEREN ARCHIEF

BOLSWARD- Kinderen tussen 8 en 12 jaar uit Bolsward kunnen er deze zomer weer op los timmeren, zagen, een hut bouwen en andere leuke activiteiten doen. Vrijwilligers zorgen er voor dat dit weer fantastische dagen worden. Thema van dit jaar is: Waar en wanneer? Timmerdorp Bolsward is dit jaar op 24, 25 en 26 augustus aan de Badweg 5 op het grasveld van zwembad Vitaloo in Bolsward. De deelname is € 15 per kind voor drie dagen en is op eigen risico. De kinderen moeten in het bezit zijn van een zwemdiploma. Met een vrijwilliger heb je voorrang bij plaatsing Zonder vrijwilligers kan er geen Timmerdorp georganiseerd worden. Als ouders, familieleden of kennissen (minimaal 18 jaar) mee helpen op één of meerdere dagen, krijg de kinderen die zich aanmelden, voorrang bij plaatsing. Compleet groepje aanmelden Een groepje compleet aanmelden kan ook, dit zijn vijf/ zes kinderen met een vrijwilliger voor alle drie de dagen. Dit mag natuurlijk elke dag een andere vrijwilliger zijn. Aanmelden voor Timmerdorp Bolsward via timmerdorp-bolswardwww.beweegteamsudwestfryslan.nl/ . Blijf via onze Facebookpagina op de hoogte van het laatste nieuws karweitimmerdorpwww.facebook.com/ Wacht niet te lang met aanmelden. 2500E SLUISPASSAGE

Duizenden winterfoto’s Er is een grote collectie van bijna 14.000 foto’s online gezet uit de collectie van het museum. Vrijwilligers worden ingeschakeld om te helpen om de foto’s te beschrijven, zodat het museum meer achtergrondinformatie kan krijgen. Bijvoorbeeld over wie er precies op de foto staan of wanneer de foto precies is gemaakt.

HET VERDRIET VAN DE ZUIDERZEE: TWEE EXTRA

VOORSTELLINGENSTICHTINGSOCIAALCOLLECTIEFSTARTBUURTBEMIDDELINGINSÚDWEST-FRYSLÂNENZOEKTVRIJWILLIGERS

Dit jaar wordt de Hiswa te water in Lelystad veelzijdi ger dan ooit. Naast sloepen en tenders, motorboten, zeiljachten en sportboten zijn er dit jaar opvallend veel houseboten en catamarans te bewonderen. Verder kun je aan thema’s zoals elektrisch varen en duurzaam bouwen zien dat de grootste (natte) water sportbeurs van ons land inspeelt op de laatste ontwikkelingen in de markt. Het botenaanbod is groot en meer divers dan ooit. Liefhebbers vinden meer dan 300 van de nieuwste modellen, in Bataviahaven uitgestald aan de 5.000 m2 extra steigers of in de 75 meter lange entreetent. Maar de Hiswa te water is meer te doen dan alleen bootjes kijken. Zo is er een carrière-dag, waar Arjen Bergijk van Vaarplezier de verschillende kanten van het werken in de watersport zal belichten. Bijzonder is de demonstratie van het revolutionaire auto-docking systeem van Raymarine, waarmee een boot zichzelf kan afmeren. De Hiswa te water is van 31 augustus tot en met 4 september.

MAKKUM- In de zomer passeren honderden schepen de sluis van Makkum. De schouw is voor omstanders doorgaans een prachtig toneel. De meeste schippers kennen het klappen van de zweep, maar anderen hebben er knap moeite mee, soms onder scherpe kritiek van hun gezinsleden en luide toejuichingen van de kant. Hetgeen vaak leidt tot hilarische taferelen.

bolsward-ijsselmeerkust

www.verdrietvandezuiderzee.nlBOLSWARD-Buurtbemiddeling

HISWA TE WATER 2022 MODERN EN KNUSSCANDEQR

MAKKUM

CODE VOOR HET LAATSTE NIEUW UIT REGIO!JOUW bolsward-ijsselmeerkust

HINDELOOPEN- Schaatsmuseum Hindeloopen heeft een archief met zeer uiteenlopend materiaal: van foto’s, knipsels en brieven tot schaatsen, stempelkaarten en medailles. In totaal zijn er 13.786 scans en foto’s gemaakt van het materiaal uit de collectie.

3GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

In 2016 werd al een begin gemaakt met het digitaliseren daarvan, archivaris Mark Hilbert was er destijds door de week bijna elke dag mee bezig. Wie genoeg heeft van de zomerse warmte, kan zich onderdompelen in de Friese winters van vroeger. Het Schaatsmuseum van Hindeloopen heeft vrijwilligers nodig om schaatsers te identificeren. Deze week organiseert het museum een bijeenkomst. Het gaat om het project ‘Wie schaatst daar?’ dat het Eerste Friese Schaatsmuseum in Hindeloopen in samenwerking met Tresoar heeft opgezet. Op de crowdsourcing-website FryskeHannen nodigen zij het grote publiek uit om mee te helpen.

is al meer dan 25 jaar op succesvolle wijze actief in Nederland, en start nu ook in de gemeente Súdwest-Fryslân. Stichting Sociaal collectief is op zoek naar vrijwilligers voor het project Buurtbemiddeling. Ben jij een goede luisteraar? Zie je het als een uitdaging om mensen weer met elkaar in gesprek te brengen? Tegelijk bijdragen aan een har monieuzere buurt? Dan is Buurtbemiddeling op zoek naar jou. Wat doet laar?Buurtbemiddeeen Je helpt buren die een conflict hebben weer met elkaar in gesprek te komen. Het gaat dan bijvoorbeeld om zaken als overhangende takken, geluidoverlast. Het ‘klein leed’ dat al snel groter kan wor den. Buurtbemiddelaars gaan in teams van twee personen met beide partijen in gesprek over het conflict, en zetten in op het gezamenlijk aanpakken van het probleem. Buurtbemiddelaars zijn geen ‘Rijdende Rechter’, maar verbinders. Wat brengt het jou? Leuk en uitdagend vrijwilligerswerk, waarbij je samenwerkt in een team van Buurtbemiddelaars. Het volgen van een gecertifi ceerde training is een vereiste. Deze is voor vrijwilligers gratis. Een leuke training die bijdraagt aan je persoonlijke ontwikkeling en communicatieve vaardigheden. Daarnaast zijn er zo nu en dan intervisie bijeenkomsten met vrijwilligers, en krijg je actief begeleiding vanuit Sociaal Collectief. Interessant? Kijk eens op de website van Stichting Sociaal Collectief. Locatie: Sudwest-Fryslân, Plaats: Bolsward (Boalsert) - Súd west-Fryslân. Categorie: Zorg en Welzijn. Voor deze vacature moet je minimaal 18 jaar oud zijn.

DOEBOLSWARD,TIMMERDORPJEMEE?

Havenmeester Hendrik van der Werf heeft nauwkeurig bijgehouden hoeveel schepen hij heeft geholpen vanuit de Friese wateren naar het IJsselmeer en omgekeerd. Feestelijke ontvangst De 2.500ste sluispassage werd op 3 augustus gedaan door het zeilschip ‘Stella’ van Teun en Maud Blijenberg uit Utrecht. Het zeilschip werd op feestelijke wijze ontvangen in de sluis door havenmeester Hendrik van der Werk en bestuurslid Karin Lemmens van Ondernemersvereniging Makkum. Het echtpaar Blijenberg kreeg een goodie bag met Friese producten en een dinerbon van een Makkumer restaurant, beschikbaar gesteld door Ondernemersvereniging Makkum.

OUDEMIRDUM - Op zaterdag 13 augustus ging de voorstel ling ‘Het Verdriet van de Zuiderzee’ van De Lawei en Orka ter in première aan het Oudemirdumerklif in Gaasterland. Inmiddels zijn er ruim 13.000 kaarten verkocht van de in totaal dertig voorstellingen bij Oudemirdum. Omdat de voorstellingen bijna zijn uitverkocht worden zijn er op 14 en 15 september extra Meervoorstellingen.informatie en kaarten via

nieuwe Monte: Monte

Ockingahiem 14 8801 KT Franeker 0517 744 041 ww w.hoorzorgfriesland.nl email@hoorzorgfriesland.nl Harinxmalaan 1 8602 CN Sneek Telefoon (0515) 416 114 E-mail info@deboeruitvaart.nl deboeruitvaart.nl 100 jaar vertrouwen Jan Marten de Boer 5e generatie Uitvaartverzorger Jan Æbe de Boer 3e generatie Uitvaartverzorger 1921-2021 Informatieavond volwassenen 1 september 18.30 uur irocfriesepoort.nlnformatieavond1Sepmeldjeaan

'Ik hoor nog wel, maar versta bijna niets meer' Monte Huizinga Friesland Monte Huizinga uit Mantgum heeft een markante uitstraling en uitgesproken stem. Het liefst zou hij weer willen toneelspelen. Helaas kan dat door zijn gehoorprobleem niet meer. Dat horen zo'n impact heeft gehad op zijn leven vertelt hij in een één op één gesprek met een pen als hoorhulpmiddel. 'Het zit in mijn familie, mijn pake, heit, broer, suster hebben het en zelfs mijn zoon begint al. Voor mijn 40ste had ik mijn eerste gehoorapparaat. Het probleem zit in het slakkenhuis en dan met name het spraakgebied. Dat is heel vervelend, want ik heb twee linkerhanden en kan alleen maar Vroegercommuniceren.wasikrijschoolhouder,rijinstructeur,regisseurensemiberoepstoneelspeler.Totikwerdafgekeurd.Danbenje50jaaren val je in een diep gat. Je raakt zo geïsoleerd. Want naast dat mijn gehoor niet goed werkt, heb ik ook hyperacusis. Als een van de twee hondjes van mijn vriend blaft, heb ik nergens last van en als de andere begint, knalt het me door de kop. Ik heb ook een probleem als ik met twee mensen in een driehoekje sta te praten, dat versta ik gewoon niet. Aan de telefoon moet ik me zo concentreren, dat houd ik net 10 minuten vol. Maar ik blijf niet thuis. Ik zeg gewoon dat ik slechthorend ben en op verjaardagen neem ik iemand mee naar een andere plek zodat ik een gesprek kan voeren.'

Inmiddels is hij klant bij Hoorzorg Friesland en daar is hij heel blij mee. 'Martin Dijkstra voelt de mensen zo goed aan, en als het ene niet lukt, probeert hij het andere. Hij zei ooit tegen mij: "Monte, ik heb geleerd: hoortoestellen aanmeten is geen wetenschap, maar kunst." Daar ben ik het helemaal mee eens. Hoe Martin dingen oppakt, geweldig. Nu heeft hij op mijn hoortoestellen twee standen ingesteld, 1 voor normaal en 2 voor net wat harder. Naar gelang de situatie, gebruik ik het. Ik ben ook bezig met een hoorimplantaat in het ziekenhuis. Dat is best lastig want ze weten nog niet of het gaat werken met mijn hyperacusis. Als ik dat ding krijg moet ik helemaal opnieuw leren horen, dat is een heel traject. Maar als ik alles weer kan verstaan, gaat er een wereld voor mij open. Dan word ik een 2.0.'

•))) Hoorzorg

5GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLbolsward-ijsselmeerkust Als ik

“Dat ik komplimint”fynynspirearje,minskenikinmoai ‘MOMFLUENCER’, ÛNDERNIMMER EN MEM ROSA HEREMAN TEKST GIANNA POSTERARO FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

Kûbaard.overbegintderozezonneschijnisoprecht.ookdathaarkanevenveelofomdathaarvoeltzichZoondernemerschap.haarschrijfthoeHethaartekstenTotdatzoeenHeremanItaliaanseroodharigestaan.zoudenmodetijdschriftdiehaarprachtigeenNovaenvrouwondernemer,bekijk,Instagramaccounthaarleesik;vanJoeymoedervan(4),Juul(1)Nuna(0).Ikziefoto’svanenhaargezinookzoineenkunnenDehalf-Rosa(28)leeftsprookjesleven,lijkthet.ikhaaronderpostslees.valtmijopeerlijkzeoverzowelmoeder-alsschrijftzedatzesomsschuldigtegenoverkinderenzenietweetzehenallemaalaandachtgeven.Wiekentweetzeinreallifezois.EchtenHaarlevennietalleenmaarenfilters.OnderToscaansezononsgesprekRosa’sjeugdin

6 “WY KRIGEN

“KÛBAARDTEOMMOOGLIKHEIDDEGRINZENOPSYKJEN.ENDATDIEIKEK”ISIENGRUTTEFAMYLJE”

DOMSTE BERN FAN DE KLAS Dat ze zichzelf goed kent, weet wat ze wil en wat ze kan, wil niet zeggen dat anderen dat ook zien. Als Rosa zes jaar is, verhuist het gezin naar Wommels. Haar vader krijgt dan zijn bedrijf aan huis. Ook al ligt het dorp vlakbij Kûbaard, toch vindt ze het een moeilijke omslag. Ze kent er vrijwel niemand. En zo geaccepteerd als ze zich in Kûbaard voelde, zo buitengesloten voelde ze zich hier in het begin. “We wennen bûten it doarp en ik kaam by in groep dy’t elkoar goed koe. Dat fûn ik wol lestich. Ik wist net wêr’t ik by hearde. En dêrby kaam dat ik troch

ÛNDERNIMMER WURDE Met een vader als ondernemer en een moeder als juf op de basisschool, maakt Rosa van dichtbij mee hoe het is om een onderneming te runnen en ook hoe het is om in dienst te werken. En al snel heeft ze door dat dat laatste niet bij haar past. “Ik ha hert foar de saak. Ek at it net myn eigen is. Ik jou it myn alles. En datselde krij ik net altyd werom. Ik wol wurdearre wurde yn myn wurk en oars is it gau klear. As bern fûn ik it ûndernimmerskip al ynteressant en frege ik der fan alles oer oan ús heit. Foaral de frijheid like my hearlik.”

“Kûbaard is myn thús. It is in geweldich doarp om op te groeien. Elkenien kin elkoar en kin der harsels wêze. It makket net út wat foar wurk je âlders hawwe of wat je sels dogge. En alles is lyts. Ik siet op in basisskoalle mei fjirtich bern. Dat fûn ik hearlik. It is in doarp wêr’t elkenien elkoar helpt. It is krekt ien grutte famylje. Ik bin de jongste fan trije bern, ha in broer en sus en wy krigen thús alle frijheid fan ús âlders. Wy krigen de mooglikheid om grinzen op te sykjen. En dat die ik ek. Op myn njoggende hie ik myn eigen hynder. It wie in wyld hynder dêr’t ik eins net al linnich mei op paad koe. Mar dat die ik wol. Ik wist dat it ferkeard gean koe en dat risiko joech my in kick. Dat ha ik noch altyd. Dat wat eins net kin, wol ik toch foar elkoar krije. Dat sit yn myn karakter en myn âlders joechen dat foarbyld ek.”

bolsward-ijsselmeerkust

“AT IT NET GOED FIELT, HÂLD IK DER MEI OP” Na enige omzwervingen als gastvrouw in ver schillende horecabedrijven gaat ze als gastouder aan de slag. Eerst bij gezinnen thuis en later opent ze haar eigen gastouderbedrijf aan huis. “Ik fûn it hearlik om foar mysels te wurkjen. Ik fielde my frij en yn myn elemint. Mar nei in pear jier wie foar my de glâns derôf. Ik wie alle dagen thús en hie allinnich noch mar praat mei bern. Fan de iene op de oare dei bin ik opholden. Sa bin ik. At it net mear goed fielt, dan hâld ik der mei op.”

“MOAST IT GEWOAN DWAAN”

“IK WOL OAN MYSELS BEWIZE DAT AT IK WAT WOL, IT MY SLAGGET” Inmiddels werkt ze als fotograaf, is ze moeder van drie kinderen, ‘momfluencer’ en sinds kort eigenaar van haar eigen laserkliniek. “Ik wol oan mysels bewize dat at ik wat wol, it my slagget. Oars as eartiids sykje ik útdaging yn myn wurk en lear ik graach nije dingen. Sa ûnderfûn ik dat minsken myn Instagramakkount ynteressant fû nen sagau’t ik bern krige.” Ze ziet haar bereik dan ook per geboorte stijgen. Andere moeders willen weten waar ze dat schattige jurkje heeft gekocht en wat voor eten zij haar baby geeft. En dan ko men ook de adverteerders om de hoek kijken.

BOARTSEGUOD PROMOATSJE OP FEKÂNSJE “Advertearders sjogge dat myn folgers fan alles witte wolle oer bepaalde klean en produkten dy’t ik foar ús bern keapje. Dêr sjogge sy in fertsjin model yn. Sy benaderje my mei de fraach of ik har produkten fergees oanpriizgje kin, sadat oaren it keapje. Yn it begjin gong ik op hast alle fersiken yn, mar no sjoch ik hoefolle tiid it kostet om produkten te promoatsjen. Dêrom doch ik no foaral gearwurkings dy’t by myn dagelikse libben pasje. Op fekânsje ha ik in koffer fol mei klean en boartesguod mei dat ik promoatsje moat. It wurk giet altyd troch. Myn man en bern witte yntusken net better as heart it by myn dei.”

“NO FYN IK DIT LEUK EN WAT IK LETTER WOL SJOCH IK DAN WOL WER”

Ik bin net bang om in ferkearde kar te meitsjen, want at ik my der net mear goed by fiel, dan doch ik wat oars. Dat fine oaren miskien ympulsyf en dat is ek sa. Ik bin net fan it plannen. At ik wat yn’e holle ha, dan gebeurt it no. Sa woe ik altyd jong mem wurde en op myn 24ste fielde dat it goeie momint. Gelokkich stie myn man der ek sa yn. Ik wol graach fit en enerzjyk wêze foar ús bern. Ik wol alles meimeitsje. Us mem krige my doe’t sy 38 wie. Dat fûn ik redelik âld en woe ik sels oars. Ek al makket it net út. Miskien fine ús bern it aanst net leuk dat se sa’n jonge mem hawwe.”

“AT IK WAT YN’E HOLLE HA, DAN GEBEURT IT NO”

7GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLNUMMER 08 • 2022

Als ze een opleiding moet kiezen, heeft ze geen idee wat ze wil. En dus kiest ze maar voor dezelfde opleiding als een van haar klasgenoten. Helpende Welzijn. Nog steeds is ze niet gemotiveerd om te leren. En ze merkt dat haar opleiding eigenlijk te gemakkelijk voor haar is. “Ik hie te min útdaging en it gie my te maklik ôf. Foar de eineksamens learde ik net iens. Ik bleau yn myn komfort sône hingjen, miskien wol troch wat ik op de basiss koalle meimakke hie. Ik tink dat dat ûnbewust meispile. At ik dêr bettere begelieding hân hie en dosinten hân hie dy’t yn my leauwden, dan hie ik dat sels ek mear leauwt. Ik fyn it wol in gemis dat ik die wêr’t ik goed yn wie yn plak fan wat ik leuk fûn om te dwaan. Ik makke net gebrûk fan wat ik kin. En dan fielt it krekt of ha ik neat berikt.”

Dat sommigen een mening over haar hebben, merkt ze aan reacties die ze af en toe via social media of op straat ontvangt. Ze stellen dat ze jong moeder is geworden en dat het zonde is dat ze niet eerst voor haar carrière is gegaan. Zelf zit ze daar niet mee. “Minsken fine altyd oeral wat fan. Ik krij ek faak te hearren fan oaren dat sy it stoer fine dat at ik wat wol, ik it ek doch. Ik ha in idee, ik fertel der oer en ik doch it. Dan sizze sy; ik woe dat ik dat koe. Dat kinst do ek, sis ik dan. Moast it gewoan dwaan. Mar de stap doare minsken faak net te nimmen. Ik doch dat wol. Ik fyn it belangriker dat ik it probearje dan dat it slagget. En wat in oar derfan fynt makket my neat út. Ik tink altyd, we sjogge it wol. En meastal pakt it wol sa út sa as ik hope hie.”

ús master oanwiist waard, as it domste bern fan de klas. Dat komt best hurd oan. Ek al bin ik it der net mei iens. Ik hie gewoan gjin ynteresse yn it learen, fûn skoalle tiidfergrimerij. Foar ierdryks kunde koe ik de Europese stêden mar net yn ‘e holle krije. Dus sei ús mem; dan learst it dochs net? Dat fûn ik geweldich. Dat ferwachtsje je net fan in mem.” “IK BLEAU YN MYN KOMFORT SÔNE HINGJEN”

“IK WOL DWAAN WAT OP DIT MOMINT BY MY PAST” “Minsken dy’t my folgje fine it leuk om te sjen hoe’t myn man en ik omgean mei ús bern. Dat fyn ik in moai komplimint. Dat ik oaren ynspi rearje. Foaral omdat guon minsken tochten dat ik neat berikke soe. Inmiddels heeft ze naast haar werk als Influencer ook haar eigen laserkliniek geopend. “Ik wol net yn in hokje stopt wurde en fjirtich jier by itselde bedriuw wurkje. Ik wol dwaan wat op dit momint by my past. No fyn ik dit leuk en wat ik letter wol sjoch ik dan wol wer.

Zamarra Kok Kalkaanslag is een grote ergernis; het maakt de toiletpot bruin, douchetegels dof en is slecht voor apparaten. Daarom heb ik een Big Green kalkpreventie apparaat met koolstoffilter laten installeren. Zacht water (en dus koffie en thee) smaakt beter en de waterkoker blijft schoon. Ik kan met een kwart minder (vaat)wasmiddel toe en hoef geen speciale sanitairreiniger meer te gebruiken. Vooral het gebrek aan kalkaanslag in de badkamer scheelt erg veel poetswerk. Helaas moet ik de douche nog wel nadrogen, omdat anders opgedroogde waterdruppels met mag nesiumresidu zichtbaar blijven. Telegraaf, 4 juli 2020 Ongefilterd kraanwater Filter geplaatst in kruipruimte Gefilterd met de Big Green Filter geplaatst in meterkast Voorkomt metalenVerwijdertDuurzaamMilieuvriendelijkOnderhoudsvrijGeenGebruiktWerktVerspiltBehoudtFiltertVerbetertVerwijdertkalkaanslagbestaandekalkgeur,kleurensmaakopchemicaliëncalciumenmagnesiumgeenwaterzonderzoutgeenstroomafvoernodigsediment,zwareenchemicaliën

1-steActie:vervangfiltervolgendjaarGRATIS!

OOK IDEAAL VOOR VAKANTIEWONINGEN ALLE VOORDELEN OP EEN RIJTJE BIG GREEN WATER ONTHARDER

Voorkomt kalkaanslag en filtert je drinkwater 20 cm diameter 46 cm Prijs incl. installatie € www.big-green.nl • Informatie 0299-321188

De Big Green wordt geleverd en geïnstal leerd door een van onze ervaren installa teurs. Zo bent u ervan verzekerd dat alles perfect werkt, heeft u voortaan geen last meer van kalkaanslag en kunt genieten van zuiver drinkwater.

Paulina en Bas Brouwer hebben geen website en doen niet aan Social Media. Ze moeten het hebben van mond tot mond reclame.

GEEN CONCURRENTIE In het begin hadden Bas en Pauli na drie à vier medewerkers en kon den klanten voor twintig gulden hun haar laten knippen. “Maar dat was toch echt te goedkoop”, rea geert Bas. “Dus verhoogden we de prijzen. Het pand is in al die jaren vrijwel hetzelfde gebleven, eind jaren ’80 hebben we het gekocht. Toen hebben we er een nieuwe vloer in gelegd, later zijn ook de wasbakken vernieuwd en veran derden we wat kleine dingen in het interieur. Je kunt in een dorp als Makkum nu eenmaal niet elke vijf jaar je salon verbouwen.” En daarmee kaart Bas een belangrijk punt aan: hoe blijf je overeind in een plaats waar meerdere kappers zijn? “Concurrentie bestaat niet”, zegt hij. “Dan moet je beter je best doen. Wij hebben geen website, zitten niet op social media, maar moeten het echt hebben van mond tot mond reclame.”

“CONCURRENTIE BESTAAT NIET, DAN MOET JE BETER JE BEST DOEN”

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLbolsward-ijsselmeerkust

Het is einde van de middag, Paulina Brouwer laat net de laatste klant uit. Echtgenoot Bas schenkt koffie in, zittend in het midden van Kapsalon Kreatief komen de herinneringen in rap tempo boven. “Mijn wens was om een opleiding te doen aan de Modevak school in Amsterdam”, vertelt Bas. “Het tekenen en ontwerpen van kleding, later heb ik toch de keuze gemaakt om de Kappersvakschool in Utrecht te gaan volgen. Na het behalen van mijn vakdiploma’s heb ik eerst ongeveer twee jaar bij Ad van Dijk in Bilthoven gewerkt. Daarna werkte ik in diverse salons in het buitenland, waaronder bij een Engelse kapper ‘Mackintosch’. Tijdens kapper-demonstraties in Nederland leerde ik in Lelystad Paulina kennen. Later werkten wij samen in Apeldoorn bij Ben An gelier, voordat wij ons in Makkum vestigden.”

EXTRA KAPPERSOPLEIDING “Ik wilde als klein meisje al kapster worden”, zegt Paulina enthousiast. “Ik knipte altijd het haar van de poppen van mijn nichtjes, niet die van mijzelf. Toen ik het kappersvak in ging - de Kappersvakschool in Leeuwarden - was het zeer moei lijk om een stageplek te vinden. Uiteindelijk kreeg ik die voor drie maanden bij een dameskapsalon in Makkum. Daarna volgde ik de kappersvakschool in Groningen waar ik mijn diploma hairstyliste heb gehaald. Mijn loopbaan begon in Lelystad en van daaruit vertrok ik samen met Bas naar Apeldoorn. Er waren eventueel plannen om te emigreren naar Amerika. Waarop mijn moeder reageerde: ‘Probeer het dan eerst in Makkum, want Kapsalon Carla houdt ermee op, dan kunnen jullie als het niet be valt alsnog gaan.’ Dat was in 1982, het pand kwam te huur, eerder had er al een manufacturenzaak, een antiekzaak en een schildersbe drijf ingezeten. Zo ging het balletje rollen en richtten wij Kapsalon Kreatief op.”

JOLIGE SFEER “We hebben in veertig jaar tijd een grote vaste klantenkring opge bouwd”, vertelt Paulina. “Soms hebben we in één afspraak drie generaties in de stoel zitten. Het is hier gemoedelijk, een sfeer van ‘ons kent ons’. Er komen ook vaak mensen van buiten Makkum. Kort geleden belde er nog een Duits echtpaar op dat een aantal afspra ken wilde inplannen: ‘Am woche nende sind wie wieder da’. Zo gaat dat bij ons, en ik denk dat dat best uniek is.”

HALVEREN EN AFSCHEID “We zijn niets meer of minder dan onze klanten”, neemt Bas het woord over. “De ene keer praat je één op één serieus met je klant, de andere keer is er een jolige sfeer waarbij we nog weleens een ‘bubbeltje’ of wijntje serveren. We hebben de tijd, haasten ons niet.” Na de verscheidene corona lockdowns waren Bas en Paulina helaas genoodzaakt om de salon te halveren en afscheid te nemen van hun medewerkers. En nog altijd zit er drie meter tussen de kappers stoelen. Bas: “Want corona blijft, dat gaat niet meer weg.”

Bas (63) en Paulina (61) Brouwer startten in 1982 hun eigen kapsalon in Makkum: Kapsalon Kreatief. Beiden hadden toen al veel ervaring in het kappersvak. Vier decennia later – de tijd vliegt – staan ze nog altijd met veel plezier in hun zaak en moeten ze niet aan stoppen dénken. “We willen door, nog minstens tien jaar.”

“HET IS HIER GEMOEDELIJK, EEN SFEER VAN ONS KENT ONS” KAPSALON KREATIEF BESTAAT VEERTIG JAAR 9 TEKST EN BEELD AMANDA DE VRIES

LEVEN NA DE KAPSALON Bas en Paulina zijn nog altijd dol op hun vak en willen en kunnen hun werk nog lang niet missen. “Ik geniet zo van de creativiteit, het contact met klanten en de blijdschap als je ze weer goed geknipt hebt”, legt Paulina uit. “We willen nog lang niet stoppen. Onze drie kinderen hebben niet voor het kappersvak gekozen en dat is helemaal prima. Over een aantal jaren willen we op een natuurlijke manier afbouwen, waarschijnlijk werken we dan nog twee of drie dagen per week. Er is zeker een le ven na de kapsalon. Wij vermaken ons nu ook goed in onze vrije tijd. Een mooie roman lezen met een wijntje erbij, een potje tennissen.” “Ik houd ook nog steeds veel van mijn vak”, zegt Bas tot besluit. “De mooie gesprekken, de gezelligheid in de salon. Maar van diepzeedui ken en een wijnproeverij organise ren word ik ook heel gelukkig.”

SLACHTOFFER VAN KRIMP Kerkgemeenschappen in stand houden. Daarover is hij niet helemaal gerust. Hij ziet ook de kerk slachtoffer worden van de krimp. Die de hele maatschappij raakte. ”Niet alleen de kerken, maar bijvoorbeeld voetbalverenigingen en muziekkorpsen net zo goed. We leven in een andere, nieuwe maatschappij, en daar moeten we ons aan aanpassen. Als je nu in de kerk komt, is die heel anders dan je gewend was.” De kerkelijke beleving is ook veranderd. De corona zorgde dat Omrop Fryslân nu kerkdiensten uitzendt. Waardoor weer meer mensen die dienst bijwonen. “Misschien niet anders, maar wel een groter bereik.”

COLUMNIST Veel mensen kennen Wim Beekman niet als dominee, maar als columnist in de Leeuwarder Courant. Sinds november 2011 doet hij dat. De krant recenseerde zijn werk ‘Leve de dorpskerk’, vond dat hij toegankelijk schreef en mooi Jaap Noordmans zou kunnen opvolgen. Maar Beekman is zichzelf, en schrijft over doodnormale dingen op een heel reële wijze. “WE BLAZEN ELKAAR OP”

“Wat ik in mijn leven wilde bereiken? ……. dat weet ik eigenlijk niet. Het enige wat ik wilde was dominee worden. Een goede dominee voor de gemeenteleden, voor de gemeenschap. Iets betekenen voor alle mensen. Een dominee helpt in leven en sterven.

10 bolsward-ijsselmeerkust

ANGST De maatschappij is angstig. Angst voor corona, angst voor de oorlog, angst voor de toekomst. “Die angst, die ik ook had in het begin van de corona, kan ik niet wegnemen. Je moet proberen de angst in hoop te veranderen. Hopen op vrede en gezondheid. Ja, je kunt ook troosten, maar dat haalt het kwaad niet weg. De kerk verandert in een gemeenschap die geïndividualiseerd is. Welzijn is eigen belang geworden. We zijn veel minder collectief. De norm is enkel wat je zelf vindt. Overal hoor. Je sport bijvoorbeeld met een groepje, via de app. Je betaalt dan met een tikkie en als je geen zin meer hebt, ben je weg. We leven meer …… nomadisch.” Natuurlijk geldt dat voor Fryslân wat minder dan in het westen, maar toch…. Beekman: “Ik deed laatst een wandelingetje rond Koudum. En zag bij een boer die ik kende, dat er een schaap aan de verkeerde kant van de omheining stond. Dus ik waarschuwde die boer even, maar die at rustig door en zei ‘ja dat is een wat eigenzinnig beest…..’. Zulke beesten zijn er tegenwoordig steeds meer. Winst daarvan is dat er minder sociale controle is. Je voelt je minder gebonden aan een of andere zuil. Die op zichzelf ook weer naar binnen gericht is…”

”Je moet proberen de angst in hoop te veranderen”

Hij heeft vakantie als we elkaar spreken. “We waren in Langweer op de heetste dag. We hebben code dit en dat, maar daar zat een man in een ijzeren bootje, volledig dik gekleed met geitenwollensokken de hele dag een krantje te lezen en een shagje te roken. Hij veranderde niet, wij blazen elkaar “Deop.“ column is een roeping. Dat weeg ik niet af tegen mijn werk als dominee. Ik krijg er wel veel positieve reacties op. Maar ik ben dominee. Dat blijf je. Dat geeft vertrouwen. Misschien heb ik dat wel bereikt.”

Dat heb ik gedaan, dus mijn bestaan heeft wel zin gehad.” Dominee Wim Beekman, hij woont in Koudum, heeft echt even goed nagedacht voordat hij antwoordde op zo’n vraag die iedereen aan je stelt als je de gepensioneerde leeftijd nadert.

Bij Wim Beekman is dat binnenkort zover. Als we langs komen, passen hij en zijn vrouw op twee kleinkinderen. Die hem onmiddellijk de bijbehorende tekst doen realiseren: “Nou ja, en dat het goed gaat met je kinderen en kleinkinderen, dan heb je echt wat bereikt, wat voor jezelf belangrijk is.”

KOUDUM Beekman was Hervormd. Hij werd geboren in Ede, groeide op in Bennekom, studeerde theologie in Utrecht, en werd vervolgens dominee in Deventer. “Leuk, maar het was mij te groot.” Hij verhuisde naar Koudum en was daar sinds 1985 de plaatselijke dominee. Hij promoveerde naar een bestuursfunctie, en kwam terecht in het ‘hoofdkwartier’ van de kerk, de Generale Synode. Waarvan hij vier jaar lang ook nog landelijk voorzitter werd. Het bleek dat hij dergelijk bestuurlijk werk heerlijk vond, zich er ook in thuis voelde. Sterker, hij trad na zijn Synode periode buiten de kerk in een opnieuw bestuurlijke functie. In een Friese onderwijsbureau. Hij kan er enthousiast over vertellen, maar achter zijn ogen kun je zien, dat het allemaal voor hem net iets minder waardevol is dan het verbinden binnen een kerkelijke gemeenschap. Dan verliezen die bestuurlijke zaken het van de kunst om te verbinden zoals een dominee dat kan doen in een gemeenschap. LEVE DE DORPSKERK Sterker, in een dorpsgemeenschap. Vergeet niet dat Beekman ooit een studiewerk schreef dat hij ‘Leve de dorpskerk’ noemde. Waarin hij beschreef hoe belangrijk het is voor een dorpsgemeenschap te weten dat Gods lampje blijft branden en altijd aanwezig is, en dat juist de kerk daarvoor zorgt. Dus werd Wim Beekman dominee in Warns en Molkwerum. “Een prachtige tijd, misschien wel m’n mooiste tijd.” Hij woonde in Koudum en maakte daar ook deel uit van de doarpsmienskip. Hij was daar immers ook nog ‘hun’ dominee. En deze dominee bleek zich ook in te zetten voor zaken als het bestuur van de school. Was een belangrijke initiator voor de fusie van de christelijke en openbare basisscholen. Was ook voorzitter van de omnisportvereniging Oeverzwaluwen en zette voor de Koudumer Merke de oriënteringsritten uit. ‘SLECHTS EEN KLEIN RADERTJE’

Verbinder en bestuurder dominee Wim Beekman FACE DOMINEE WIM BEEKMAN fotografie JOHAN BROUWER tekst EELKE LOK

# FACE TO

Je kunt je nog zo prettig voelen als dorpsdominee, zijn bestuurlijke werk was natuurlijk al opgevallen in de kerkgemeenschap. Hij werd opnieuw vrijgemaakt, nu om classisdominee van Fryslân te zijn. Altijd onderweg. Naar andere kleine dorpen. Toch weer half bestuurlijk, terwijl het verbinding zoeken en vinden in een kleine gemeenschap zijn favorietenrol was en is. Hij noemt het zelf een heerlijke combinatie. “Ik kom nu bij allemaal kerkraden van vele dorpsgemeenschappen terecht en help hen om die verbinding ook te vinden. Ik heb nu (weer) een grotere mienskip, heel variabel, heel verschillend, maar het zijn allemaal fantastische mensen die in hun vrije tijd zoveel werk doen om de kerkgemeenschappen in stand te houden. Alles doen we van onderen af. En weet je wat ik vraag als ik ergens kom? Hoe is het met jullie… Meer niet.” Zelf noemt hij zich slechts ‘een klein radertje’. Of zoals zijn grootvader eertijds zei: je bent nooit meer dan een stofje op de weegschaal….

Wim Beekman (66) is momenteel classispredikant. De taak daarvan is dat hij in Fryslân 230 godsdienstige gemeentes steunt om tot goede uitkomsten van de kerkelijke fusie te komen. De fusie van Samen Onderweg, waarvan Beekman een hartstochtelijk voorstander was, resulteerde in de protestantse kerk, waarin gereformeerden, lutheranen en hervormden verenigd zijn.

11GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLNUMMER 08 • 2022

Wim Beekman: “De kerk verandert in een gemeenschap die geïndividualiseerd is. Welzijn is eigen belang geworden. We zijn veel minder collectief.”

Welkom in Bolsward, hart van de elfsteden Mede mogelijk gemaakt door Vereniging Ondernemend Bolsward en Ondernemersfonds Súdwest ZOMERMARKTFryslân. MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR: VERENIGING ONDERNEMEND BOLSWARD ONDERNEMERSFONDS SÚDWEST FRYSLÂN @inbolsward@bolswardbolsward.nl MARKT11-STEDEN26/08 14.00 - 20.00 uur kramen Appelmarkt Bolsward Voor de kids: • puzzeltocht

Eigen starten?bedrijf Wil je een eigen bedrijf starten? Het Startpunt Ondernemers van de gemeente SúdwestFryslân biedt mogelijkheden om je hierbij te helpen met een programma voor (door) startende bedrijven. Het programma bestaat uit verschillende modules: • Ondernemerschap met de ondernemersschets en pitchtraining; • Bepalen hoe je markt er uitziet; • Marketing in je bedrijf; • Inzicht in het financiële deel van je bedrijf. Je bepaalt zelf jouw snelheid en welke modules je volgt. Elke maandag van 9.30 – 13.00 uur is er een praktische training en in de middag is er de mogelijkheid voor individuele begeleiding. Daarnaast kun je digitale workshops volgen. Wil je meer weten? Maak dan een afspraak bij het startpunt voor ondernemers met de consulent voor zelfstandigen via telefoonnummer 14 0515 of stuur een mail naar bbzswf@sudwestfryslan.nl. In een intakegesprek kijken we samen met jou welke modules voor jou van belang zijn.

CONTENTBRANDED

13GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLbolsward-ijsselmeerkust

“Contact met andere ondernemers is heel leerzaam; dat heb ik ervaren tijdens de Business Events die de organiseert”gemeente

Het meest actuele gemeentenieuws vind je op: www.sudwestfryslan.nl Volg ons op!

Op 1 mei opende Aysegul Dogan haar eigen ‘Infinity laser clinic’ aan het Sint Antoniusplein in Sneek. Aysegul wilde heel graag voor zichzelf beginnen, maar wist niet zo goed waar ze voor informatie terecht kon. Via via hoorde ze van het Startpunt Ondernemers Súdwest-Fryslân. Ze meldde zich aan en volgde een half jaar lang online trainingen. Ook ontmoette ze andere (startende) ondernemers. Aysegul droomt groot en is een vrouw met een missie: vrouwen van hun onzekerheden ontdoen. Het Startpunt Ondernemers SWF noemt ze “een lifesaver.” “Ik woon al vijftien jaar in Sneek, maar kom oorspronkelijk uit Den Haag”, zegt Aysegul Dogan. ‘’Daar zag ik de één na de andere laserkliniek openen. En dat wilde ik ook graag in Sneek. Ik ben inmiddels een alleenstaande moeder met drie kinderen en wil voor hen een voorbeeld zijn: een zelfstandige, sterke vrouw met ambities. VuurKracht in Startpunt Ondernemers “Laser ontharen is in het noorden nog niet zo bekend, dus een kliniek hiervoor starten leek me een goed plan. Ik wist alleen niet zo goed waar en hoe ik moest beginnen. Via via hoorde ik dat de gemeente SúdwestFryslân kon helpen. Ik kwam terecht bij het Startpunt Ondernemers waar mijn consulente Reino Kuipers mij in contact bracht met Adviesbureau VuurKracht. Hier werd ik een halfjaar lang online getraind en geadviseerd op het gebied van ondernemen. Ik volgde verschillende modules zoals Financiën, Juridische Zaken, Marketing, Administratie en Regels en Wetten.” Blij en verrast Aysegul is erg enthousiast over de begeleiding die ze kreeg van de gemeente en het adviesbureau. “Ze hielpen me met het schrijven van een ondernemersplan, ik mocht ze altijd appen of bellen en geen vraag was te gek. De begeleiding heb ik als zeer soepel en plezierig ervaren. Stap voor stap en van het begin tot het eind waren ze er voor mij. Eind februari dit jaar was ik klaar met de training en was mijn ondernemersplan goedgekeurd. Ik kon dit pand huren aan het Sint Antoniusplein en toen mijn diodelaser geïnstalleerd was, opende ik begin mei de deuren van mijn eigen bedrijf ‘Infinity Laser Clinic’. De reacties van klanten zijn super. Van vrouwen uit Sneek, maar ook uit de dorpen rondom; ze zijn blij en verrast dat ik op een pijnloze en betaalbare manier hen van ongewenste haargroei ontdoe. Het geeft ze meer zelfvertrouwen en dat is heel fijn om te zien. Door de jaren heen is de technologie enorm verbeterd en dat maakt dat ik zo enthousiast ben over de diodelaser.” Doel nastreven Om een eigen bedrijf te starten is doorzettingsvermogen een must. Aysegul beaamt dat. “Je moet een ondernemersgeest hebben; de trainingen zijn niet altijd even makkelijk en het komt je niet allemaal aanwaaien. Maar als je je doel nastreeft dan kom je er wel. Contact met andere ondernemers is hierbij ook heel leerzaam. Dat heb ik ervaren tijdens de Business Events die de gemeente organiseert. Door te netwerken breid je wellicht je klantenkring uit, mond tot mondreclame is nog altijd hele goede reclame. Ik post zelf veel op Instagram, daar ben ik zeer actief in. Ik droom groots: ik wil groeien, groeien, groeien. Maar eerst wil ik naamsbekendheid opbouwen. Ik wil alle vrouwen – van licht tot donker – graag helpen. Iedereen is welkom. Potentiële ondernemers die niet weten waar ze moeten beginnen adviseer ik: neem contact op met de gemeente. Daar helpen ze je graag, maar je moet er wel wat voor doen.” AYSEGUL DOGAN VAN ‘INFINITY LASER CLINIC’ De grutste gemeente fan Nederlân. TEKST EN BEELD: AMANDA DE VRIES “Ik wil vrouwen meer zelfvertrouwen geven”

M Deze zomer zijn ongeveer 250 kerken in Friesland geopend vanwege Tsjerkepaad. Een van deze kerken is het Russischorthodox klooster Hemelum. Het klooster heeft zijn plek gevonden in het dorp en omgeving en is allang geen vreemde eend in de bijt meer. Dat was ruim twintig jaar geleden net even anders. Een Russisch-Orthodoxe kerk daar werd eerst toch wel wat sceptisch tegenaan gekeken in Hemelum, maar toen priestermonnik vader Jewsewy aan dorpsbelang vertelde dat het klooster voor de orthodoxe gelovigen bedoeld was en het zeker niet de opzet was om bij de deuren langs te gaan, was men gerustgesteld. Daarnaast vonden de inwoners van Hemelum het ook wel een prettig idee dat de voormalige gereformeerde kerk zijn kerkelijke bestemming bleef behouden.

TSJERKEPAAD 2022: OP BEZOEK BIJ VADER JEWSEWY VAN HET

“Wij prediken vrede en het uit welk land je komt”

Misschien was het juist voor vader Jewsewy eerst wel wat onwennig. Van oorsprong is hij socioloog, academisch geschoold, maar ruim dertig jaar geleden ontstond de belangstelling voor de orthodoxe kerk. Samen met zijn broer, twee Friese jongens uit Sneek, trok hij vervolgens richting Polen, om zich gezamenlijk in de ortho doxe kloosters aan de Poolse oostgrens uiteindelijk tot priestermonnik te laten wijden. Toen ze terugkwamen heetten ze vader Onufry en vader Jewsewy. Vader Jewsewy werkte eerst als tweede priester in de parochie van zijn broer vader Onufry in Groningen. Vrij snel daarna kwam er een klooster in het pittoreske Friese plaatsje Hemelum.

14 bolsward-ijsselmeerkust

HET ODULPHUSHUIS Sinds 2019 behoort de aangrenzende oude pastorie ook bij het klooster. Deze pastorie heeft de naam Odulphushuis gekregen. Het Odolphushuis biedt momenteel plaats aan een Oekraïns vluchtelingengezin. Over de oorlog in Oekraïne vertelt vader Jewse wy dat de orthodoxe kerk er voor alle orthodoxe gelovigen is. “Wij prediken vrede en het maakt geen verschil of je uit Rusland, Oekraïne, Polen, Servië, Turkije of waar dan ook vandaan komt. Ik merk wel dat door de oorlog op Oekraïens grondgebied en de opvang van Oekraïense vluchtelingen de aandacht voor de orthodoxe kerk sterk is toegenomen. We hebben het druk ker gekregen. Bijvoorbeeld door het leiden van een aantal uitvaartdiensten van Oekraïners die tijdens hun verblijf in Nederland zijn overleden. Ook dat hoort erbij.” IN ZEE VERDWENEN De heilige St. Odolphus vormt een belangrijk on derdeel van de geschiedenis in de directe omge ving en dat is ook in het klooster terug te vinden. De monnik Odolphus werd in de negende eeuw naar Friesland gezonden om de afvallige Friezen opnieuw te bekeren tot het christendom, een taak die door missionarissen als Willibrord, Bonifatius en Liudger niet kon worden volbracht. Odolp hus reisde per schip naar Stavoren waar hij het Sint-Odolphusklooster stichtte. Het klooster heeft bestaan tot de vijftiende eeuw en is toen door de vele stormen in zee verdwenen. De kloosterlingen trokken vervolgens naar het hoger gelegen He melum om een nieuw klooster te stichten onder de naam de ‘St. Odulphusabdij van Stavoren te Hemelum’. Bij de aanleg van de rondweg zijn bij Hemelum bij opgravingen, nog restanten van een vroegere kloosterboerderij gevonden. Het huidige Russisch-orthodox klooster is gewijd aan de Heilige Nicolaas van Myra (4e eeuw), net als het vroegere Sint-Nicolaas nonnenklooster dat van de twaalfde eeuw tot aan het begin van de vijftiende eeuw in Hemelum heeft gestaan en onderdeel uitmaakte van de St. Odulphusabdij.

TOERISTISCHE ATTRACTIE Het klooster in Hemelum trekt jaarlijks vele belangstellenden en toeristen. Het klooster is onderdeel van het Odolphuspad, een themati sche wandel-/pelgrimsroute van 260 kilometer door de Friese Zuidwesthoek die vertelt over de geschiedenis van de kloostertijd en de kerken. Daarnaast is er de panelenroute ‘In de voetspo ren van Odolphus’ met informatie op plaatsen die verwijzen naar de voormalige St. Oldophus Abdij van Stavoren. Een van deze panelen be vindt zich naast de ingang van het klooster. Vader Jewsewy is nog altijd blij met de inte resse voor het klooster. Er komen zelfs veel buitenlandse toeristen. “Laatst hadden we nog Brazilianen en Canadezen op bezoek”, vertelt hij. “Die komen met het cruiseschip Boat & Bike vanuit Amsterdam naar Stavoren om vervol gens al fietsend de omgeving te verkennen. En op zaterdagmiddag tijdens Tsjerkepaad zijn er gemiddeld toch altijd wel zo’n twintig tot dertig belangstellenden. Mooi natuurlijk, maar het belangrijkste is wel dat het klooster dé plek van de diensten en ontmoetingsplaats blijft voor de orthodoxe gelovigen.” Tsjerkepaad duurt nog tot zaterdag 10 september. Het Russisch-orthodox klooster is gevestigd aan de Buorren 18 te Hemelum.

VEEL ONDERWEG Aartsbisschop Simon van Nederland en België kwam zelf in 2001 uit Brussel naar Hemelum om het klooster in te wijden. Sindsdien is het een orthodox klooster. Vader Jewsewy woont en leeft in het klooster en heeft daar in de voormalige consistorie zijn ‘cel’, wat zijn woonruimte is. Daarnaast is hij tweede priester van de ortho doxe kerk in Groningen en eerste priester (en oprichter) van de parochies in Leeuwarden (sinds 2009) en Zwolle (sinds 2017). Voor pasto rale zaken is hij dus ook veel onderweg. Verder is hij nog lange tijd gevangenis-pastor geweest voor de orthodoxe gedetineerden. “Maar voor dat werk bereikte ik de pensioengerechtigde leeftijd en moest daarmee stoppen”, vertelt de inmiddels 68-jarige vader Jewsewy.

“WE MOESTEN HIER MIN OF MEER EEN ORTHODOXE GELOOFSGEMEENSCHAP OPBOUWEN”

15GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLNUMMER 08 • 2022 TEKST EN BEELD YNTE DRAGT

PRACHT EN PRAAL Het klooster is het gebouw van de voormalig gereformeerde kerk in Hemelum en dateert uit 1899. De Russisch-orthodoxe pracht en praal is in het kerkgebouw volop aanwezig. Iets wat bezoekers niet direct verwachten en als aange naam verrassend wordt ervaren. Volgens vader Jewsewy komt dat omdat de protestantse kerken vrij sober zijn ingericht. Het interieur van het klooster kenmerkt zich door een iconenwand met prachtig houtsnijwerk. De iconen verwij zen onder meer naar de heilige St. Odulphus en hebben Friestalige onderschriften. De ‘mem metaal’ wordt dus niet vergeten. In het gebouw zijn al diverse aanpassingen geweest. Zo is er een wand aangebracht, waardoor het kerkgedeelte en de entree van elkaar gescheiden zijn. Achter de iconenwand bevindt zich het altaar en op de plek waar vroeger de kraak was, is nu een gastenver blijf en ook een kleine bibliotheek.

RUSSISCH-ORTHODOX KLOOSTER HEMELUM

maakt geen verschil

ORTHODOXE GELOOFSGEMEENSCHAP OPBOUWEN Vader Jewsewy: “Aanvankelijk wilde ik het liefst in Polen blijven, tussen de orthodoxe gelovigen. Ik kwam in 1998 terug naar Nederland om en kele administratieve zaken te regelen, toen mij werd gevraagd om te helpen in een eventueel te stichten klooster in Hemelum. Maar dit was natuurlijk geen Polen. Ik kwam in een omge ving van protestanten, katholieken en niet-ge lovigen en dat is een heel andere atmosfeer. We moesten hier min of meer een orthodoxe geloofsgemeenschap opbouwen.” Nadat hij van de bisschop in Polen de zegen kreeg, kon vader Jewsewy aan de slag.

ODULPHUS BEDEVAART Het Russisch-Orthodox klooster organiseert al vanaf 2007 de Sint Odolphus bedevaart die jaar lijks op 12 juni, de feestdag van de heilige Sint Odulphus, plaatsvindt. De bedevaart begint op het IJsselmeer op de plaats waar zich de voor malige St. Odulphusabdij bevond. Hier worden bloemen in het water gelegd ter nagedachtenis aan monniken die hier enkele eeuwen gebeden en geleefd hebben. Vervolgens wordt er koers gezet naar de haven van Hemelum waar het gezelschap in processie naar het Russisch-or thodox klooster gaat. Daar wordt een dienst ge houden. ‘s Middags gaat het te voet in processie naar de Rooms-katholieke Sint Odulphuskerk in Bakhuizen. Naast de afsluitende dienst, wordt het reliek van de Heilige Sint Odulphus vereerd, dat in deze kerk wordt bewaard.

Marica op de fiets bij de Rocky Mountains in de Verenigde Staten

“Ik wil opinspirerenlezersomfietsvakantietegaan” VAN DER MEER SCHRIJFT TIJDENS LOCKDOWN DRIE ‘CORONA HUISARREST BOEKEN’ WENDY NOORDZIJ // FOTO’S DER MEER

VOORDELEN VAN DE FIETS

MARICA

TEKST

Ze wilde het liefst zo lang mogelijk van haar reis genieten. Daarom koos Marica voor haar fiets als vervoermiddel. Fietsen brengt volgens haar nog meer voordelen met zich mee. “Ik kan overal stoppen om mooie foto’s te maken en kan zelf bepalen waar ik heen ga. Bovendien ben je met een fiets helemaal zelfvoorzienend. Alles wat ik nodig heb, zoals kookgerei en slaap spullen, zit in mijn fietstassen.”

Voor de corona-uitbraak was Marica van der Meer uit Workum bezig met een wereldreis op de fiets. Helaas moest ze haar trip voortijdig afbreken. Tijdens de lockdown heeft ze niet stil gezeten en schreef ze drie ‘corona huisarrest-boeken’. Volgend jaar hoopt ze opnieuw te vertrekken voor een reis rond de wereld. Uiteraard op de fiets. “Voor mij is dat het ideale vervoermiddel. Hiermee kan ik extra lang genieten van de reis, altijd stoppen om foto’s te maken en mijn eigen route bepalen.”

OP VERJAARDAG IN AUSTRALIË In 2014 vroeg haar vriendin Maria uit Australië of ze op haar verjaardagsfeestje wilde komen. “Dat is goed”, antwoordde Marica, “maar ik kom wel op de fiets.” Hiervoor was ze vijftien maanden eerder al vertrokken. “Ik fietste 28.000 kilometer en heb mijn reis zo gepland dat ik precies op de dag van het feestje aankwam”, vertelt de schrijfster, die daarna het boek ‘Weg van de Wereld’ schreef. Al snel daarna begon het weer te kriebe len. “Ik miste de vrijheid en het leven op de fiets, waarbij ik alle zorgen thuis kan laten. Daarom besloot ik aan het eind van mijn vijftigste verjaardagsfeest de verkeerde kant op naar huis te fietsen. Ik belandde in de haven van Antwerpen waar ik per vrachtschip een lift kreeg naar Zuid- Amerika.” Het doel was om letterlijk de wereld rond te fietsen. Helaas strooide corona roet in het eten en strandde ze in Los Angeles. “Ik wilde graag door naar Japan en zo weer naar huis fietsen, maar dat werd me onmogelijk gemaakt.”

In 2002 stapte ze in Vuurland, het meest zuidelijke puntje van Zuid-Amerika, op de fiets. Na achttien maanden en ruim 27.000 kilometer bereikte ze Alaska. Deze extreme reis was voor haar de aanlei ding om het boek ‘Van Vuur naar IJs’ te schrijven. In 2005 stond de volgende reis gepland, die als basis diende voor het boek ‘Rond Afrika’. “Ik wilde heel graag naar Afrika, maar op de fiets vond ik dat te gevaarlijk. Daarom heb ik deze keer voor een auto met vierwielaandrijving ge kozen. In een jaar tijd hebben we in totaal dertig landen bezocht. Daarbij heb ik mijn fiets echt gemist. In een auto spreek je veel minder snel met mensen.”

HUISARREST Een stille periode brak aan. “Normaal or ganiseer ik onder de naam Marmee Reizen groepsreizen naar Zuid-Amerika, Afrika en Azië, maar door corona kon dat niet door gaan. En ook als fotografe kon ik niet aan het werk. Ik had dus volledig huisarrest.” Ze ging echter niet bij de pakken neerzitten en besloot fietsenreizen door Nederland te organiseren. Haar uitgever vroeg haar of ze daar een fietsrouteboek over kon schrijven. “Na mijn reisverhalen en reisgidsen over Bolivia, Mexico en Indonesië, was dit een logische vervolgstap, waarbij ik mijn drie passies – fietsen, schrijven en fotograferen - uitstekend met elkaar kan combineren.” “Omdat ik van extremen houd, besloot ik voor de langst mogelijke route te kiezen: van Vlissingen tot Harlingen.” Het resul taat is het boek ‘Fietsen van Walcheren naar de Waddenzee’. De route leidt via de mooiste Nationale parken, zoals de Oos terschelde, de Biesbosch, Hoge Veluwe, De Weerribben naar het culturele erfgoed van de Waddenzee. “Ik heb gekozen voor mooie fietspaden langs de rivieren en routes door prachtige vestingsteden en Hanzesteden.” Ook geeft ze in het boek achtergrondinformatie en noemt ze leuke historische feiten en anekdotes. “Ik heb allerlei mensen geïnterviewd die ik langs de route tegenkwam, zoals een dove veerbootkapitein en een boswachter van op de Hoge Veluwe.”

Staten.deReservaatinmooiopWildkampereneenextreemplekjehetNavajoinVerenigde

De Friese schrijfster, fotograaf, reisleid ster én fietsliefhebster heeft altijd een voorliefde voor reizen gehad. Dat blijkt in haar genen te zitten. “Mijn oma boekte na de oorlog haar eerste vliegreis, wat in die tijd behoorlijk uniek was. En mijn moeder ging op 21-jarige leeftijd als verpleegster in Engeland werken.” Dus zodra Marica haar toeristische opleiding in Utrecht afrondde, trok ze de wijde wereld in. “Via een baantje in Frankrijk, ging ik naar het voormalige Joegoslavië, de Canarische Eilanden en belandde ik in de Verenigde Staten.” Vervolgens werkte ze anderhalf jaar in Honolulu, waarna ze zeven zomers reisleidster was in de Verenigde Staten. “Ik had me voorgenomen om rond mijn dertigste serieus te worden. Ik ging terug naar Nederland en koos voor een kantoor baan. Dat paste absoluut niet bij mij. De muren kwamen op me af. Ik besloot nog één grote reis te maken, als afsluiter van mijn reizende bestaan. Maar dat werd een nieuw begin.”

MARICA VAN

bolsward-ijsselmeerkust

Tijdens een fietsreis zit het geluk in heel klei ne dingen, weet ze. “Wanneer je na een hele dag ploeteren een prachtig kampeerplekje hebt gevonden of wanneer je midden in de woestijn een flesje koud water krijgt of een vers broodje. Het zijn de ontmoetingen met mensen die het reizen op een fiets fantas tisch maken, daarna pas de prachtige natuur en toeristische attracties.”

Edwin Otten Een hele andere weg inslaan!

De nieuwe boeken over de routes dichtbij. “HET GELUK IN HEELDINGEN”KLEINE

ROUTES DICHTER BIJ HUIS De boekverkoop ging zo goed dat de uitge verij haar vroeg of ze misschien een route wilden beschrijven die wat dichter bij huis ligt. “Zelf dacht ik aan ‘Fietsen rond de voor malige Zuiderzee’ en mijn uitgever stelde ‘Fietsen langs de elf steden van Friesland’ voor, waarop ik antwoordde: ‘dan maak ik ze alle twee’. Omdat de uitgeverij de boeken graag in het voorjaar wilde uitbrengen, zijn ze tegelijk verschenen.” Het boek over de Zuiderzee gaat niet alleen rond de polders, het Markermeer en het IJsselmeer, maar ook rond de Waddenzee, over drie Waddeneilanden. “Ook al is er al een fietsroute rond de Zuiderzee, ik denk het al tijd beter te weten en maak er echt mijn eigen route van.” Zo is het ook met de Elfsteden route gegaan. “De Elfstedentocht is natuurlijk duidelijk bewegwijzerd, maar een nadeel vind ik bijvoorbeeld dat je van Sneek naar IJlst gaat en vervolgens weer terug naar Sneek. Ik heb mijn route langs het Brekkenpad laten lopen, omdat ik dat een prachtig fietspad vind. Dan fiets je van Workum naar IJlst en van IJlst naar Bolsward. Ook wilde ik graag dat mijn route langs het Sneekermeer loopt. Daarom zakken we iets verder af vanuit Leeuwarden. Ook gaan we na Sneek via Langweer naar Sloten. Ik heb telkens voor de mooiste en niet de meest snelle of praktische route gekozen. Daardoor kan het zijn dat fietsers bijvoorbeeld zelf wat hekjes moet openen, maar dat hoort erbij”, zegt ze lachend.

Nu de coronamaatregelen van de baan zijn, heeft Marica weer allerlei plannen gemaakt. “Deze zomer ga ik rond de Adriatische Zee fietsen en voor oktober staat er een groepsreis naar Madagaskar op het programma. Volgend jaar hoop opnieuw te kunnen beginnen aan een reis rond de wereld op de fiets. Daar heb ik ontzettend veel zin in. Ik ben niet bang voor het onbekende. Ik ben er juist naar op zoek.”

17GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLNUMMER 08 • 2022

Toekomst Edwin wil zich graag verder ontwikkelen in het groen en groeien in dit vak, hĳ heeft het enorm naar zĳn zin. In de toekomst wil hĳ graag een huis kopen en een warm thuis voor zĳn kinderen creëren, hĳ heeft zichzelf daarom als doel gesteld om langdurig aan het werk te zĳn. Dit gaat hem, met hulp en begeleiding van Pastiel, zeker lukken! www.pastiel.nl drie fietsavonturen.buitenlandse

Als we aankomen op locatie bĳ een klant van de hoveniers, staat een lange man met een brede glimlach op zĳn gezicht op ons te wachten. Edwin Otten, 39 jaar, werkt als onderhoudsmedewerker groen. Via één van de leerlĳnen van Pastiel is Edwin begonnen aan zĳn werk-leertraject bĳ Empatec. Gestart met een proefplaatsing, maar nu heeft Edwin een jaarcontract te pakken! Niet altĳd makkelĳk Edwin is geboren in Drachten. Hier heeft hĳ ook zĳn jeugd doorgebracht en dat was niet altĳd makkelĳk, hĳ heeft hier dan ook geen warme herinneringen aan. Door omstandigheden sloot hĳ zich steeds meer af voor anderen en had daardoor weinig vriendjes over de vloer. Door een leerachterstand heeft Edwin een Wajong-uitkering. Op 16-jarige leeftĳd is hĳ het ouderlĳk huis uit gegaan, waarna hĳ al snel vader werd van zĳn eerste zoon. Edwin heeft 4 kinderen waarvan de jongste 7 maanden is. Edwin heeft veel verschillende werkgevers gehad, voornamelĳk via uitzendbureaus. Van werk in de bouw, plantjes stekken tot straler van schepen, Edwin heeft het allemaal gedaan. Ook heeft hĳ op vele plekken gewoond. Waar de liefde hem bracht daar woonde Edwin. Nu woont hĳ al 6 jaar in Koudum op een rustige plek. Groen geeft rust Edwin is op zoek naar rust en regelmaat. Groen geeft hem rust. In zĳn vrĳe tĳd is hĳ dan ook graag in het Rĳsterbos te vinden, doet hĳ het onderhoud van het groen in de buurt en is hĳ in zĳn eigen tuin te vinden. Zĳn eigen tuin is hĳ helemaal aan het renoveren, dit wordt een mooie plek voor zĳn dochtertje en voor zĳn andere hobby: de koikarpers. Leerlĳn Dienstverlening Via het UWV kwam Edwin bĳ Pastiel. Pastiel heeft samen met Empatec diverse leerlĳnen opgezet, zo ook bĳ dienstverlening. Voor verschillende opdrachtgevers in het groen wordt Empatec Dienstverlening ingezet. Zo ook de afdeling hoveniers, waar Edwin op een leerlĳn geplaatst is. De leerlĳn is één van de eerste stappen naar betaald werk. Via de leerlĳn worden er werknemers- en vakvaardigheden aangeleerd, om zo op termĳn uit te kunnen stromen naar de reguliere arbeidsmarkt.

220273_EMP_Column_Pastiel_Edwin_Otten.indd 1 01-08-2022 15:14 De

HANDBOEK VOOR VAKANTIEFIETSERS Een nieuw project is alweer bijna afgerond. “Mijn uitgever heeft mij gevraagd of ik een handboek voor vakantiefietsers wil schrijven. Dat manuscript is bijna klaar. Daar heb ik de hele winter mijn best op gedaan. Ik vind het fijn om mijn kennis te delen met vakantie fietsers. Zo kunnen mensen leren van de fouten die ik al gemaakt heb. Ook wil ik lezers graag motiveren om met de fiets op reis te gaan. Ook zonder auto kun je een prachtige vakantie beleven.”

boeken over de

Samen vieren we de Simmer yn Súdwest!

HindeloopenBolswardHeegIJlstKoudumMakkum SybrandabuorrenOffingawierSneekWitmarsumWommelsWorkum

Tijdens ‘Simmer yn Súdwest’ vier je zomervakantie in eigen wijk of dorp. Er zijn heel veel gratis gezellige, sportieve en creatieve activiteiten voor kinderen en jongeren van 4 t/m 18 jaar. Ook ouders, opa’s en oma’s, broertjes, zusjes en omwonenden zijn uiteraard welkom om een kijkje te komen nemen bij de activiteiten of langs te komen op de buurtcamping voor een drankje en gezond hapje.

Kom gezellig langs!

Simmer yn Súdwest wordt mogelijk gemaakt door: Alle activiteiten* vind je op het Instagram account @Cool_Súdwest en op www.simmerynsudwest.frl In onder andere:

*Bij een aantal activiteiten moet je je van tevoren opgeven en geldt vol is vol. Dus meld je vooraf op tijd online aan. De agenda is onder voorbehoud van wijzigingen en uiteraard wordt er rekening gehouden met eventuele geldende coronavoorschriften.

19GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLGEZOND FIT& EEN BIJDRAGE VAN ANTONIUS

Dit scholingstraject heeft niet alleen hun kennis vergroot, de onderlinge samenwer king heeft ook een flinke impuls gekregen. “De lijntjes tussen de verschillende zorg verleners zijn korter geworden”, benadrukt Elena. “Daardoor stemmen de vele discipli nes binnen de afdeling ‘Vrouw en Kind’ hun zorgtaken nog beter af. Die nauwe samen werking en krachtenbundeling komen de kwaliteit van onze zorg ten goede.”

Antonius investeert in gezinsgerichte zorg

Hoogwaardige couveusezorg Na een zwangerschap van 37 weken werd de bevalling ingeleid. Toen Wout op 2 juli ter wereld kwam, leek er geen vuiltje aan de lucht. Al snel bleek dat hij toch extra zuurstof nodig had en werd hij overgeplaatst naar de afdeling Neonatologie. Daar kreeg de kleine Wout een zuurstofmaskertje en werd hij aangesloten op bewa kingsapparatuur en sondevoeding. Toen hij zelfstandig kon ademen, verhuisde het gezin Dijkstra naar een zogeheten neosuite. Deze kamer biedt ruimte aan hoog waardige couveusezorg, terwijl de ouders in alle rust van hun kindje kunnen genieten. “Soms wilden we in onze eigen bubbel blijven en dan lieten de verpleegkundigen ons met rust”, schetst Julia. En als de prille ouders even samen naar het ziekenhuisrestaurant wilden, waakten de verpleegkundigen over Wout. “Ze zorgden voor hem als was het hun eigen kind”, verzekert Joost. Na tien dagen mocht het gezin Dijkstra naar huis. “Bij vragen of problemen kunnen we dag en nacht bellen, dat is een geruststellende gedachte. De geboortezorg in Antonius krijgt van ons een negen.”

“De artsen en verpleegkundigen hebben ons geweldig begeleid. Ze leerden ons hoe we Wout moesten verzor gen en gaandeweg deden ze steeds een stapje terug. Als het gaat om de dagelijkse zorg voor Wout hebben we niets hoeven missen, dat was fantastisch.”

Niemand kiest voor een bevalling op medische indicatie in het ziekenhuis, maar Julia en JanJoost Dijkstra uit Easterein kijken toch positief terug op hun verblijf in Antonius. Dankzij de zogeheten neosuites konden zij continu samen bij hun zoontje Wout zijn.

Aanvankelijk verliep de zwangerschap van Julia pro bleemloos, maar dat veranderde na de dertig weken echo. Daaruit bleek dat de doorbloeding van Julia’s navelstreng haperde waardoor de groei van haar kindje achterbleef. Om complicaties te voorkomen, moest Julia dagelijks een hartfilmpje laten maken. “Het feit dat ze voortdurend de vinger aan de pols hielden, gaf ons een vertrouwd gevoel.”

Ouders Julia en Jan-Joost Dijkstra uit Easterein met zoon Wout in Antonius.

Heel trots Omdat Antonius veel waarde hecht aan gezinsgerichte zorg zijn alle zorgprofessio nals van de afdeling ‘Vrouw en Kind’ daarin geschoold. “Ons gehele team van kinderver pleegkundigen, jectneonatologieFamilypedagogischkraamverzorgenden,obstetrieverpleegkundigen,verloskundigenenmedewerkersheeftdecursusCenteredCareingeboortezorgenvanhetEuropesePATH-prodoorlopen.Daarmeezijnwehetenige

Friese ziekenhuis dat zo breed geschoold is in gezinsgerichte zorg en het begeleiden van ouders rondom zwangerschap en geboorte. Daar zijn we heel trots op.”

onderzoek toont aan dat de eerste duizend dagen van het leven van kinderen cruciaal zijn voor hun sociaal-emo tionele ontwikkeling én hun toekomst. Bij (aanstaande) ouders en baby’s in het zieken huis gaat het meestal anders dan verwacht. “Met de juiste ondersteuning, ook op emo tioneel vlak, streven we naar een kansrijke start voor ieder kind”, aldus Elena. Sinds enkele jaren is er meer aandacht voor het welzijn van pasgeborenen en de begeleiding van ouders. Onder de noemer ‘gezinsgerichte zorg’ verrijzen in vrijwel alle Nederlandse ziekenhuizen kraam- en neo suites. Ook Antonius beschikt over ruime kamers die van alle gemakken zijn voorzien. “Van een eigen badkamer en koelkast tot een slaapbank voor de partner. En de overige gezinsleden zijn altijd welkom”, verzekert de kinderverpleegkundige. Ouders houden regie Het grootste voordeel van de kraam- en neosuites is dat ouders en hun kindje vanaf de geboorte continu samen kunnen zijn. Dat bevordert de hechting oftewel het ontwikke len van een emotionele band. Verder worden ouders nauw betrokken bij de dagelijkse zorg voor hun baby. “Als verpleegkundigen geven we hen voorlichting en tips over bijvoor beeld voeding en verzorging, maar ouders doen zoveel mogelijk zelf. Zo houden ze zelf de regie over de zorg voor hun kindje.” Vol gens Elena wordt die zorg altijd afgestemd op de wensen en behoeften van het gezin. “Ook als er medische zorg en behandeling nodig Daarnaastis.”

Vrijwel alle baby’s die in Antonius ter wereld komen, blijven vanaf hun geboorte dicht bij hun moeder en haar partner. Dankzij zogeheten ‘kraam- en neosuites’ krijgen kersverse ouders letterlijk alle ruimte om hun kindje zelf te verzorgen en te vertroetelen. “Door ouders nauw te betrekken bij de zorg voor hun baby, groeit hun zelfvertrouwen. We zetten ouders in hun kracht waardoor ze beter voorbereid naar huis gaan”, vertelt kinderverpleegkundige Elena WetenschappelijkAtsma.

leren zij ouders hoe ze met hun kindje kunnen ‘buidelen’, waarbij de baby op de blote borst van de ouders wordt gelegd. Deze vorm van huid-op-huidcontact is rust gevend en bevordert het hechtingsproces. Verder filmen de kinderverpleegkundigen en pedagogisch medewerkers de belangrijke eerste contactmomenten in het leven van de baby. Bijvoorbeeld als het kindje na de geboorte bij de moeder op de borst wordt ge legd of tijdens het eerste badje. “De emotio nele achtbaan rondom een bevalling beleven ouders vaak in een roes; dan is het fijn om deze momenten thuis terug te kunnen zien.”

Julia en Jan-Joost Dijkstra: “We konden in onze eigen bubbel blijven”

Hid Heroen het ref endum Het is 1952. Er valt een brief op de mat van het stadhuis van Bolsward. MUZIEKTHEATER SPELERSMUSICALOPLEIDINGRIKVANMICHELLEMET:DEVENWITTEVEENMUZTMUZIEK:BROKENBRASS70GETALENTEERDEENZANGERSUITBOLSWARDENWIJDEOMGEVINGBESTEL JE KAARTEN BIJ HIDHERO.NL 8 T/M 18 SEPTEMBER 2022 • 20.30 UUR ACHTERTUIN WEESHUIS BOLSWARD MEDE MOGELIJK GEMAAKT DOOR: FONDS VOOR CULTUURPARTICIPATIE • VSB FONDS • GEMEENTE SÚDWEST FRYSLÂN PROVINCIE FRYSLÂN • LEEUWARDEN FRYSLÂN 2028 • SINT ANTHONY GASTHUIS • FONDS BOLSWARD-DRONRIJP STICHTING HET WEESHUIS • HENDRIK NANNES & CATRIJN EPES STICHTING • PRINS BERNHARD CULTUURFONDS • REGIOBANK P.W. JANSSEN FRIESE STICHTING • MARNE COLLEGE • NH 1816 VERZEKERINGEN • BOUWBEDRIJF DIJKSTRA DRAISMA

“WAT WIJ WILLEN IS DAT DE ACTIVITEITEN TOT EEN STORM AANWAKKEREN”

VOORBINNENHALENEEN“DOEL:TONMENSENMETEENAANDOENING”

Sudwest12 is een gemeentebreed evenement in Súdwest-Fryslân waarbij geld wordt ingezameld voor goede doelen die te maken hebben met ziektegenezing. Gemeentebreed betekent in dit geval voor én door de inwoners van deze grootste gemeente van ons land. De apotheose volgt op zaterdag 1 juli 2023 als op het LSC-terrein van Sneek de verschillende activiteiten tot een eind komen en het totaalbedrag bekend wordt gemaakt.

STICHTINGSBESTUUR Het bestuur van de stichting Sudwest12 bestaat uit voorzitter Ale Bok, vicevoorzitter Kees Poiesz, penningmeester Geert Pieter Vermeulen, secretaris Brenda Sterk en Peter Miedema die de public relations voor zijn rekening neemt. Voor vragen en opmerkingen kan iedereen terecht op de website www.sudwest12.nl. Je krijgt direct een reactie.

06 - 504 33 425 VANLELYVELDMAKELAARDIJ.NLVERKOPEN

Ondanks dat er nagenoeg nog geen ruchtbaarheid is gegeven aan Sud west12 stromen de aanmeldingen binnen. Niet in de laatste plaats door het enthousiasme van de vijf initiatiefnemers. Bestuurssecre taris Brenda Sterk: “In Woudsend hebben ze al drie keer een garage sale gedaan; het geld staat al op onze rekening. En een bedrijf was al een poos van plan een oldtimer rit te organiseren, dat gebeurt nu op 1 juli volgend jaar. En zo zijn er nu al tal van activiteiten. Het is een sneeuwbaleffect.”

Grote vraag is natuurlijk hoe de gelden straks worden verdeeld. Een feestje organiseren is één ding; zorgen dat de gelden bij de juiste mensen terecht komen is een tweede. Daarvoor is een spe ciale commissie benoemd onder voorzitterschap van Wouter van der Kam, oud-directeur van het Antonius in Sneek. VRIJHEID OM ZELF IETS TE BEDENKEN Inschrijven gebeurt via de website. Dit heeft twee voordelen: de deelnemer is verzekerd en er is ook duidelijk welk doel wordt on dersteund. Peter Miedema van de organisatie, verantwoordelijk voor de PR: “Je moet de website ook zien als vergaarbak van de activi teiten. Je kunt er kiezen, maar hebt ook alle vrijheid om zelf iets te bedenken. De opbrengst gaat door twee. De ene helft wordt gebruikt voor vier tot vijf aan te wijzen onderzoeken. Met de andere helft worden mensen met een aandoe ning, wonend in Súdwest Fryslân, verblijd met ondersteuning en ac tiviteiten om hun leed te verzach ten. Te denken valt daarbij aan de stichting Laatste Wens, een Alzheimer Café, maar het kan ook De Zonnebloem zijn of stich ting Pluk de Dag.” Voor de goede orde: er wordt geen geld geschon ken aan individuen maar aan organisaties die annex zijn met de aandoening.

21bolsward-ijsselmeerkust // GEZOND&FIT

STROMENAANMELDINGENBINNEN

TEKST EN BEELD RICHARD DE JONGE

VOOR ÉN DOOR INWONERS VAN SÚDWEST-FRYSLÂN

De organisatie van Sudwest12 is in nagenoeg dezelfde handen als die van de Samenloop voor Hoop in 2016, waar voor het KWF 200.000 euro werd opgehaald. “Het KWF heeft de stekker uit dit evenement getrokken”, zegt Ale Bok, voorzitter van Sudwest12. “Toen ben ik zo vrij geweest om een evenement te be denken waar door de 89 kernen in de gemeente Súdwest-Fryslân activitei ten worden ontwikkeld met als doel geld binnen te halen voor mensen met een aandoening. Die aandoe ning hebben ze twaalf maanden per jaar, vandaar de naam Sudwest12. Sudwest12 klinkt als een zware storm. Wat wij willen is dat de activiteiten tot een storm aanwakkeren.”

GOEDE DOELEN-ACTIE SUDWEST12

Op de tribune van LSC 1890 met v.l.n.r. staand: Peter Miedema, Brenda Sterk en Geert Pieter Vermeulen. Zittend: Kees Poiesz en Ale Bok. TAXEREN AANKOPEN ‘‘Persoonlijke benadering en aandacht staan bij ons centraal’’

MINIMAAL 120.000 EURO “Het doel is 120.000 euro. Mini maal”, verduidelijkt penningmees ter Geert Pieter Vermeulen. “De organisatie van het evenement mag niet meer dan 12.000 euro kosten. Hiermee geven we aan dat het budget niet onbeperkt is. Het geld moet naar de goede doelen.”

ELKE AANDOENING KOMT AAN BOD “Waar we tegenaan liepen met de Samenloop voor Hoop, was dat mensen vonden dat ze al zoveel deden voor kanker. Waarom niet wat anders?”, neemt bestuurslid Kees Poiesz het woord over. “Toen hebben we bedacht om het zo breed te maken dat elke aandoening een keer aan bod komt.” Aandoeningen zijn ziektes in de breedste zin van het woord: ALS, hersenaandoeding, nierfalen, noem maar op. Last van een likdoorn valt er buiten, dat mag duidelijk zijn. “Komt een aandoe ning niet de eerste keer aan bod, dan wellicht een volgende keer”, zegt Poiesz. “Want het is wel de be doeling dat Sudwest12 een vervolg krijgt. Afhankelijk van het succes jaarlijks of tweejaarlijks. En daarbij is de opbrengst niet eens zaligma kend. Het gaat erom dat alle kernen meedoen. Er zijn ruim 89.000 inwoners. Als elke inwoner € 1,20 inlevert, halen we ruim een ton op.”

START OF FINISH OP HET LSC-TERREIN Zaterdag 1 juli volgend jaar gaat het gebeuren. Dan wordt het LSC-terrein aan de Leeuwarderweg in Sneek omgebouwd tot festival terrein waar elke aandoening zijn eigen kraam heeft. Een aantal van de activiteiten die in de Water spoorstad op die dag wordt georga niseerd, start op dit terrein. Voor te stellen is dat een atletiekvereniging twaalf kilometer gaat hardlopen; een fietsvereniging 120 kilometer gaat fietsen; er op het terrein een volleybaltoernooi wordt georga niseerd en zo zijn er legio acties te bedenken, allemaal met de start of finish op het LSC-terrein. De acties hoeven trouwens niet per se op die dag plaats te vinden. Dat mag ook eerder. Niet later. Penningmeester Vermeulen: “Be langrijk is dat er geld komt. Houd de kosten laag; zoek sponsors; zorg dat er zoveel mogelijk overblijft.” ’s Avonds is het feest op het terrein en wordt ook het eindbedrag be kend gemaakt. Het getal twaalf of een veelvoud daar van, is de rode draad. Het zal niemand dan ook verbazen dat de activiteiten op het LSC-terrein twaalf uur duren, van’ s morgens negen uur tot diezelfde tijd ’s avonds.

WIJTSMAGERDIJK,VANRIEMIESIMMER,FULKAAN

HET KOMT JE NIET AANWAAIEN Zangcoach en zangeres Janneke Brakels, en sopraan en zangdo cente Fardau van der Woude hebben in overleg met Christiaan een muziekstuk gekozen waarbij zangers een wezenlijk onderdeel zijn van het orkest. Ze vinden het belangrijk dat vocalisten in aanra king komen met een orkest en zich daarin staande weten te houden. Fardau is er voor de klassieke mu ziek; Janneke voor het popgenre. Ze spreken uit eigen ervaring. “Je stem is óók een instrument. Vaak wordt onderschat hoeveel je moet doen om je stem te ontwik kelen. Het is niet zo, dat je – zoals op tv - op een stip gaat staan en dat het je dan komt aanwaaien. Je moet er veel voor doen en veel voor laten. Vergeet niet: als jij niet fit bent en je niet lekker voelt, dan ben jij nog steeds het front en moet jij het presenteren. The show must go on en als er iets gebeurt wordt jij er op aangekeken. Daar is veel voorbereiding voor nodig en veel stemzorg. Als je lange tijd niets hebt gedaan, moet je weer opnieuw beginnen. We hebben zelf ook gemerkt, dat we na corona weer moesten opstarten.”

Van 22 tot en met 26 augustus is er een breed programma voor jon geren van 12 tot 21 jaar, met onder andere zelf een rap maken, dirige ren van een orkest, muziek maken bij een film, en samen spelen met een brassband. Het programma voor instrumentalisten wordt ingevuld door Christiaan van der Weij en het programma voor vocalisten door Janneke Brakels en Fardau van der Woude. Op deze pagina lichten ze alvast een tipje van de sluier op.

Jongeren kunnen op de Simmer Akademy het beste uit zichzelf en elkaar halen. Naderhand zijn ze een ervaring rijker, beloven Chris tiaan, Janneke en Fardau.Dirigent Christiaan van der Weij Zangdocenten Janneke Brakels (links) en Fardau van der Woude.

TEKST //DIJKVANRIEMIE FOTO’S

Voornaamste reden voor jongeren om zich op te geven is dan ook de behoefte om sámen te spelen.”

MUZIKAAL EEN WEEK LANG LOS FULKAAN SIMMER AKADEMY

BEHOEFTE OM SÁMEN TE SPELEN “Thema van dit jaar is ‘een nieuwe wereld’, vertelt saxofonist en all round musicus Christiaan van der Weij. “Na corona hebben we een andere kijk op de wereld gekregen; we zijn wakker geschud en blij dat we er zo doorheen gekomen zijn. Jongeren zijn met corona veel alleen geweest en ook nu is het onzeker waar het naar toe gaat.

23CULTUUR UITGAAN&

Christiaan, die het orkest gaat dirigeren, heeft al een aantal muziekstukken uitgekozen die passen bij het thema. “Stukken uit de filmmuziek, klassieke mu ziek en populaire muziek. We laten ons verrassen door het talent. Voor jongeren is het belangrijk dat zij gezien worden in hun talent, dat ze kunnen doen waar ze goed in zijn.”

LEREN WAARDEREN EIGEN STEM

De jaarlijkse Fulkaan Simmer Akademy staat weer in de steigers. Aan het eind van de zomervakantie kunnen jonge muzikanten een week lang los met ervaren gastdocenten. Die gaan de muzikale talenten flink uitdagen, maar plezier staat voorop. Elke dag hebben jongeren gelegenheid om hun talenten te ontdekken, hun instrument of stem beter te leren beheersen, anderen te ontmoeten en cross-overs te maken. En, last but not least: podiumervaring op te doen.

De Fulkaan Simmer Akademy vindt plaats in Schouwburg De Lawei in Drachten en is een initiatief van Keunstwurk en OMF, de Organisatie van Muziekverenigingen in Fryslân.

Het programma voor de vocalis ten ligt deels vast en het wordt deels ook improviseren. Een van de onderdelen is het ontdekken en leren waarderen van de eigen stem. “Ontdekken van je stem van hoog naar laag: in welk deel van het bereik ligt mijn stem? We komen veel mensen tegen die zeggen: ‘ik wil hoog leren zingen.’

Nu is de stemband een spier en kun je alles oprekken. Maar ook een stem tussen hoog en laag in kan prachtig zijn. Wij vinden het belangrijk dat jongeren zich niet richten op hun omgeving, maar dichtbij zichzelf blijven. Je moet leren niet te veroordelen wat uit je mond komt. Gewoon doen, geluid maken, anders kom je niet verder. Dat is wat wij jongeren in deze week meegeven. Als je er maar achter staat. Ontdek eerst wat je kunt met je stem. Een richting kiezen kan later.”

De week eindigt 26 augustus met een optreden in De Lawei, daarom besteden Fardau en Janneke ook aandacht aan je presenteren: “Hoe presenteer jij jezelf; individueel, maar ook met zijn allen?”

Christiaan wil een talentenorkest neerzetten, waarvoor jongeren van alle leeftijden en speelniveaus zich kunnen opgeven. “Alle instru menten zijn welkom, van koper tot hoog hout.”

ONTDEKKINGSREIS Wat de gastdocenten eigenlijk doen tijdens deze Fulkaanweek is jongeren meenemen op een ontdekkingsreis. “Ze hoeven geen topmuzikanten te worden, ze hoeven niet de beste zangers te worden. Wat ze wèl kunnen doen is kilometers maken.” Kennis maken met verschillende soorten muziek, bijvoorbeeld Hafabra (har monie, fanfare, brass, red.). “We hebben gezien dat er uit die hoek veel jongeren onze kant op komen. Dit terwijl weinig zangleerlingen dit stukje goed kennen: wat is dat dan en kun je daar ook bij zingen? Ze kunnen erachter komen dat in filmmuziek eigenlijk best veel zang zit. Ze kunnen kennisma ken met andere muzikanten en connecties leggen: jij speelt gitaar, ik zing.”

d! AANVANG: 11.30 UURAANVANG: 11.30 UUR

25GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLbolsward-ijsselmeerkust

LEIDER Al met al werd het een gevarieerde en prachtige skûtsjestrijd. Die Lemmer al na een paar dagen de leiding in het klassement gaf, want de ‘prikkemikken’ (Grou, Veen hoop en Earnewâld) waren voor Lemmer zeer voordelig. De grote tegenstander werd Grou, dat een paar maal de dag-overwin ning meen naar huis nam en niet voor niets de kampioen van de drie voorgaande jaren was. Lemmer zou pas in Lemmer een keer de dagprijs pakken. Maar de historisch goed geschoolde Albert Visser wist dat er wel vaker SKS-kampioenen zijn geweest die niet eenmaal dagwinnaar waren geweest. Hij werd niet zenuwachtig van dat hij niet won.

Het skûtsjesilen van de Sintrale Kommisje Skûtsjesilen (SKS) wordt georganiseerd door veel vrijwilligers. Veel van die vrijwilligers komen uit Lemmer. Dat is zo gegroeid, ook al vanwege de medewerking van het startschip van de Lemster zeilvereniging de Zevenwolden. In de loop van de afgelopen SKS-veertiendaagse zag je dat juist die mannen iets anders werden. Er gebeurde wat. Ze pakten wat vaker een papiertje waarop stond dat Albert Visser de schipper van het Lemster skûtsje bovenaan in het klassement stond. En bleef staan. Kampioen.

SKS 2022 TEKST EELKE LOK // FOTO’S DOUWE BIJLSMA

Toch kriebelde het wat. De andere vertegen woordiger van de Fryske Marren, Langweer, kwam vier maal als eerste over de meet. De eerste keer pakten Harmen Brouwer en zijn mannen nota bene het Lemster skûtsje op de finishlijn. Het was in de wedstrijd van Terherne, één van de mooiste wedstrij den van de competitie. Harmen had wat geprutst in de eerste drie wedstrijden, het eerste leerjaar begon zwaar. Maar zijn schip, de Jonge Jan, liep ook uiterst snel, en dat merkte Albert Visser juist die dag waarop hij zo’n ferme schrede zette naar de titel.

SKÛTSJE

Bij de binnenkomst van het kampioensskûtsje van Lemmer in het Dok zag je dan ook diverse, vaak wat oudere Lemsters voor zichtig een traantje wegpinken. Sinds 1988 had skûtsjecentrum Lemmer dat kampioen schap moeten missen. Ze hadden hun be hoefte daaraan altijd wat weggestoken achter pittig en sarcastisch commentaar. Nu was er de bevrijding. ‘We’ bin kampioen”. We. Albert Visser en zijn bemanning werden kampioen in een uitzonderlijk apart skûtsje-jaar. Er zat namelijk van dag tot dag weinig verandering in het weer. In een felle zon was er alle dagen wel een beetje wind, maar die kwam wat variabel uit diverse hoeken. Skûtsjesilers weten dan al lang dat de snelste schepen uiteindelijk zullen winnen. Die krijgen namelijk een groter rendement uit de goede vlaagjes die je zo nu en dan krijgt. SNEL Dus werd er onmiddellijk naar Lemmer gekeken, want ze hadden al lang gezien dat Lemmer dit jaar heel hard liep. Al was ver wacht dat er dan wat meer wind moest zijn, want dan zou hij nog harder lopen. Overi gens voelden de anderen zich niet kans loos, want de formule waaraan de skûtsjes moeten voldoen qua gewicht en zeilvoering was opnieuw vernieuwd en het bleek dat de schepen nog dichter bij elkaar zaten. Bovendien was er dankzij de wens van de schippers veel vaker een ‘op en del baan’ als route. Dat betekende dat er onder in het rak twee boeien liggen, zodat je zelf kunt kiezen aan welke kant je het kruisrak in gaat. Daardoor komen de schepen in het voor de windse rak steeds weer dichter bij elkaar. Lemmer had een paar keer een laten we zeggen ongelukkige of te vroege start, en dat betekende dat de mannen moesten inlopen. Dat gebeurde, ook voor de wind. En dan kwam je bij de onderste boeien. Die keuze was de belangrijkste. Al kon je soms gedwongen worden om een andere keuze te maken dan je wilde, maar achter elkaar aan zeilen levert geen winst op als de schepen gelijkwaardig zijn.

LEMSTER KAMPIOEN

KNOEIEN MET DE STARTS Je zag de volgende dagen Albert Visser peinzend op zijn volgschip op de roef zitten. Mijmerend over Harmen. Over diens tweelingbroer Sytze van Heerenveen, die ook nogal heel variabel presteerde, maar in Woudsend wel won. En over neef Douwe Visser van Grou, die ook nog een keer won, drie keer totaal. Zouden die jongens de Lemsters voor de zoveelste maal er naast grijpen? Gelukkig, en dat klinkt wat vreemd, begon Albert te knoeien met de starts. Daar om had hij geen tijd meer om te mijmeren. Bliksem, hij moest naar voren. Opvallend was dat hij daarvoor de wet van zijn broer Douwe Visser, eerder schipper op Sneek, benaderde. Dat is: om alles heen zeilen. Niet in protestsituaties terecht ko men. Ook een keertje wat geven. De nestor van de vloot zal er zijn eigen bemanning mee getergd hebben. Want die zeilen, net als andere schepen, het liefst met het mes tussen de tanden. Hoewel het ook weer zo is dat als de windjes niet steviger worden, de vloot gemoedelijker wordt. “ALBERT, PAK SE” Het Lemster skûtsje kwam als laatste de traditionele ererij in Lemmer binnen op de dinsdagavond. Verbazingwekkend hoeveel publiek daar al was. En hoe Albert Visser en zijn mannen werden toegejuicht door de Lemsters. En Albert weet dat sommige van zijn voorgangers als schipper op het Lemster skûtsje soms stiekem de grote sluis waren doorgegaan, om de hoon van het eigen publiek niet te hoeven horen. En nú: “Albert, pak se”. Al de Lemsters die je tegenkwam zeiden dat het zaterdag een groot feest zou worden bij de echte intocht van Albert en zijn mannen. En dat bleek waar te zijn. Geweldig. Bovendien waren ze op de donderdagavond al aan het feesten geweest, want toen was de titel al binnen. De laatste dag op Sneek was voor Lemmer niet meer relevant. Albert nam zijn vrouw Marieke en beide mannen die afwisselend zijn adviseur waren geweest mee voor een leuk zeiltochtje. Waarin hij iedereen als het ware toeriep de gevechten met elkaar op de laatste posities maar te strijden, hij deed niet mee en werd laatste. Maar daarna wel door de provinciale en SKS-officials trots op het hoogste treetje gezet. HUILEN Op het volgende treetje stond Douwe Visser van Grou. En nog een treetje lager, maar het voelde als een gouden podium, stond debutant Harmen Brouwer. Die zijn twee lingbroer Sytze in de laatste slag definitief naar de vierde plaats had verdreven. De dag daarop huilde de Lemmer, om daarna heftig feest te vieren. Op hetzelfde moment vierde Langweer ook feest. Want dat dorp had instemmend geknikt toen na de eerste overwinning van Harmen Brouwer in Teherne de Leeuwarder Courant schreef dat het skûtsje Langweer weer op de kaart had gezet. De honderden mensen bij die huldiging onderstreepten dat. Albert Visser kreeg een speciale gemeentelijke prijs. Harmen Brouwer een plaatselijke, voor de uitstraling en promotie. De betekenis is dat skûtsjesilen niet alleen voor de schippers is, maar ook van de mienskip. Beide schippers waren emotioneel over die toekenning.

• Popmuziek op een ponton in VoorstellingenKerkgracht van het Overmorgenfestival in Theater Sneek Grachtenconcert (zondag 11 september) WITMARSUM/PINGJUM Open huis van kerken in Witmarsum en StreekmarktPingjum met biologische en regionale KunstautoSchilderenproductenindetentMurkMuziekoptredens(onder

meer concert in de Koepelkerk van Witmarsum met de Oekraïense accordeonist Oleg Lysenko, Fanfare Nij Libben en het koor Scheppingsgave) • Wandelroutes over de Gulden Halsbân en/of door Witmarsum en Pingjum Presentatie boek ‘Van oergraan tot Mennobrood’ WOMMELS Optredens van de Freulesjongers, harmonieorkest Euphonia, het koor Sjong! en jeugdorkest On the MoveSÚDWEST-FRYSLÂNUITBRUISENDFESTIVAL2022HETVOLLEDIGEPROGRAMMAMETTIJDENENLOCATIESSTAATOPWWW.UITFESTIVALSWF.NL

26 BRANDED CONTENT bolsward-ijsselmeerkust // CULTUUR&UITGAAN De lokale comités van Bolsward, Goënga, Hindeloopen, IJlst, Koudum, Makkum, Sneek, Wommels, Workum, Woudsend en de enHetSúdwest-Fryslân.Hoofdsponsorvanoverkoepelendemetdagen,spreidenaanPingjumWesthem/GreonterpOudega/Idzega/Sandfirden,dorpencombinatiesBlauwhuis/enWitmarsum/gevenopeigenwijzeinvullinghetUITFestivalSWF.SommigenhetfestivalovermeerdereanderencombinerenhetOpenMonumentendag.DeorganisatieisinhandenhetCultuurpleinSúdwest-Fryslân.ishetOndernemersfondsvolledigeprogrammamettijdenlocatiesstaatop uitfestivalswf.nl Een overzicht van de tot nu toe bekende activiteiten op zaterdag 10 september (afwijkende dagen tussen haakjes): GREONTERPBLAUWHUIS/WESTHEM/ • Tentoonstelling ‘150 jaar Kerkwijding’ • Documentaire en rondleiding in Sint Fiets-Vituskerkenwandelroute door Blauhúster Puollen en natuurgebied De Ryp Openluchtviering en vrijwilligersfeest in Blauwhuister Pastorietuin Terras op Kerkplein BOLSWARD Activiteiten in het Julianapark: muziekoptredens, straattheateracts, filmtent, workshops, kramen van Bolswarder verenigingen, kinderschmink, silent disco, vitale leefstijl-aanbieders GOËNGA • Optredens op het kaatsveld: popkoor Bar en Boos, de band Schwung met Linde, Teun en Symon, smarlappenkoor De Snikkende Snitsers en folk van Ernst Langhout Emmerdrumworkshop(zondag) (zondag) HINDELOOPEN Stadswandelingen met een professionele gids in Hindelooper klederdracht langs bijzondere locaties met onderweg optredens en boeiende verhalen IJLST • Kinderprogramma bij Houtmuseum IJlst (onder andere gereedschap timmeren en stoommachine) Muziekbeurs met verkoop en ruil van muziekinstrumenten, platen en cd’s Muziekoptredens bij It Podium Rondvaarten

KOUDUM Kinderspellen naast muziekpodium KinderrouteCentrium langs galeries en het nieuwe monument aan de haven Muziekoptredens op het Centrium (onder anderen Jack Bottleneck) Optocht met creaties van buurtschappen en andere groepen MAKKUM • Zeemansliederen en wereldmuziek door de 4Tuoze Matroze

SANDFIRDENOUDEGA/IDZEGA/ Avondvoorstelling met (kinder)koor, fanfare, bands en solisten SNEEK Muziek-, dans- en cultuuraanbiederskinderopdrachten,musicaloptredens,kramenvanenhorecalangsdeWestersingelenKerkgracht

De dorpen en steden die zaterdag 10 september meedoen aan het UIT Festival SWF hebben hun programma nagenoeg rond. De aftrap van het nieuwe culturele seizoen van Súdwest-Fryslân vindt plaats op dertien plekken in de gemeente. Veel muzikanten, dansers en andere kunstenaars treden op en overal staan kraampjes van musea, ateliers, galeries en andere cultuuraanbieders. Het thema dit jaar is ‘Fierder’. TEKST UITFESTIVAL SWF // FOTO’S ERIKJAN KOOPMANS

• Kinderplein

WORKUM Film ‘Oer it Wetter’ bekijken vanaf een boot of de wal, in de Stedspollehaven (vrijdag) Step-, fiets-, vaar-, wandelroutes langs gebouwen en optredens met gids (ook zondag) Dwaalroute bij de Merk met monumentale gebouwen, ateliers en een OptredenconcertScaramouche

• Open huis van molens, kerken en oudheidkamer De Parel TerrassenBoerenmarktMuziekoptredensVarenmetverhalen

Het concert is GRATIS toegankelijk langs de kades, maar voor de boot-/sloepplaatsen wordt een bijdrage in de kosten gevraagd van € 20 per sloep. Een Vipplaats voor het podium kost € 100. Opgeven bij Sneek Promotion via info@sneekpromotion.nl De Koninginnebrug over de Looxmagracht zal op zaterdag en zondag zeer beperkt draaien. Wil je er bij zijn of misschien wel eerste rang liggen, zorg dan dat je op tijd bent. ZaterdagBrugtijden/draaitijden10september 12.00, 15.00 en 18.30 uur Zondag 11 september 12.00, 15.00 en 19.00 uur

Het UIT Festival Súdwest-Fryslân 2022 wordt afgesloten met het OBW Grachtenconcert op het water (Kerkgracht) voor het theater in Sneek. Het OBW Grachtenconcert is een vervolg op het Sneekweek Slotconcert dat voor corona als spetterend slot werd georganiseerd in de grachten van Sneek. Omdat het meteen een groot succes was en dit concert in Sneek en omgeving het enige semi klassieke openluchtconcert was, is besloten er een vervolg aan te geven.

GRACHTENCONCERTSPETTEREND

Het programma begint om ZONDAG 11 SEPTEMBER om 12.30 uur met de openlucht TOP-2000 Kerkdienst ‘Lopen op het Water’. Van 16.00 - 18.00 uur is het OBW Grachtenconcert met het orkest van DEBASIC XL, Janneke Brakel en Anne Visser (twee van de drie Friese Frisse meiden) plus de solisten Jelle B en Elske de Wal.

27GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

ZONDAG 11 SEPTEMBER

WOUDSEND • Monumentenroute met kunst en creativiteit

PROMOTIONSNEEKFOTO:

DE MYTHE VAN WOUDSEND Er bestaan nogal wat mythes rond de bee renburg en zeker als het over de samen stelling gaat. Die was en is geheim, ging Begin juni verscheen bij uitgeverij Louise in Grou het boek ‘Het Beerenburg Evangelie volgens Piter Wilkens’, geschreven door journalist Harry de Jong uit Heerenveen, met foto’s van Niels Westra. Het boek werd onder grote Kleinzand–gepresenteerdbelangstellingbij–uiteraardDeWeduweJoustraaanhetinSneek.

O Om meteen maar even een mythe naar het land der fabelen te verwijzen leidt dit ‘evangelie’ niet naar Friesland, maar toch echt naar Holland. Naar de Stroomarkt nummer 9 in Amsterdam om precies te zijn. Hier vond apotheker en kruiden menger Hendrik Beerenburg driehon derd jaar geleden de tijdloze drank uit. Dus niks ‘typisch Fries’ drankje! Door een uitgekiende reclamecampagne van een bekend merk tijdens een Elfsteden tocht hebben de Friezen de beerenburg misschien wel groot gemaakt, maar dat is het dan ook wel. Het enige Friese aan beerenburg is De Weduwe Joustra, die de kruidenbitter volgens origineel recept mag produceren.

REMBRANDT: DE ANATOMISCHE LES VAN DR. NICOLAES TULP Tijdens de presentatie van het boek, op de zolder van De Weduwe Joustra in Sneek, vertelt auteur Harry de Jong een verhaal over de connectie die er volgens hem is tussen beerenburg en de wereldberoem de schilder Rembrandt van Rijn. Harry de Jong: “In 1724 vond Hendrik Beerenburg de beerenburg uit en dat gebeurde in het pand aan de Stroomarkt nummer 9 in Amsterdam. Daar zijn Piter, Niels en ik op bezoek geweest. Een heel bijzonder huis, want voordat Hendrik Beerenburg er zijn intrek nam en leuke kruiden bedacht voor zijn beerenburg woonde dokter Tulp er, een Amsterdamse chirurgijn. Dokter Tulp ontleed lijken en gaf daar anatomie lessen aan studenten. In dat pand is Tulp in 1632 geschilderd door Rembrandt van Rijn, voor het schilderij ‘De anatomische les’. Met andere woorden: daar waar voor het eerst de beerenburg werd gemaakt stond ook de beroemde schilder Rem brandt. Ik vind dat prachtige historie. Maar het gaat verder, want die lijken die door dokter Tulp ontleed werden, moch ten alleen lijken zijn van opgehangen criminelen. Moet je je voorstellen, daar stond ook de voorloper van Post NL met een karrevracht lijken van opgehangen gepeupel. Kijk, dat is nog eens een mooi verhaal. Er zit nu trouwens een kapsalon in het pand. Die kapster wist eigenlijk van niks, al vertelde ze ons dat ze het allemaal wel wist. Aan haar stem hoorden wij dat het niet zo was. Niels mocht wel zoveel mogelijk mooie foto’s maken. Ja, mooi toch? Hendrik Beerenburg, Dokter Nicolaes Tulp, Rembrandt van Rijn, een kapster en wij!”

EERSTE KENNISMAKING VAN PITER Piter Wilkens hoort Harry met een vette glimlach aan en knikt zo nu en dan beves tigend. De bekende Friese singer-songwri ter haalt zelf ook fraaie anekdotes op aan wat hij dan ‘it goadedrankje’ noemt. Over hoe hij voor het eerst van de beerenburg “Opproefde.zondagmorgen kwam onze familie bij elkaar en dan namen heit en pake voor het eten een glaasje beerenburg. Als de volwassenen dan even de kamer uit waren, grepen wij als kinderen onze kans. Stiekem slurpten we de restjes uit de bor relglaasjes. Lekker vonden we dat. Vooral de suiker op de bodem. Ja, heit en pake deden meestal een beetje suiker in hun beerenburg. Die drank had toen namelijk nog een hele bittere smaak.”

28 bolsward-ijsselmeerkust // CULTUUR&UITGAAN

PITER WILKENS, HARRY DE JONG EN NIELS WESTRA EN HET BEERENBURG EVANGELIE

“HENDRIK BEERENBURG, DOKTER NICOLAES TULP, REMBRANDT VAN RIJN, EEN KAPSTER EN WIJ; MOOI TOCH?”

Wilkens mag dan wel stellen dat er over smaak niet valt te twisten, toch zijn er velen die vinden dat het wél kan. Alleen al het verschil tussen de verschillende soorten beerenburg rechtvaardigen die gedachte. De één houdt het bij De Wedu we, de andere bij ‘de dochter’ en sommi gen houden van allebeide.

Vlnr Niels Westra (fotograaf), Eddy van den Noord (uitgever), Piter Wilkens en Harry de Jong (auteur)

Saskia Boomsma, directeur van de bekende distilleerderij uit Leeuwarden, ontvangt als eigenaar van De Weduwe Joustra het eerste exemplaar van het boek.

BEERENBURG MOET JE PROEVEN “Het maken van zo’n slokje vergt veel geduld en vakmanschap. Het is een ambacht, een kunst. Neem alleen al het samenstellen van zo’n mooi kruiden mengsel waarop beerenburg is geba seerd”, evangeliseert singer-songwriter en beerenburgkenner Piter Wilkens. “Bee renburg is niet om te zuipen; beerenburg moet je proeven.”

En die fijne plek is niet zo vanzelfsprekend. In zĳn jongere jaren kon hĳ moeilĳk meekomen op school. Op elfjarige leeftĳd is hĳ naar de Piet Bakkerschool gegaan en heeft hier voor de leerweg landen tuinbouw gekozen. Dit bleek een schot in de roos. Leren en werken met je handen, dat past bĳ Sietse! Met ‘opa’ op pad Nu is hĳ iedere dag met “Opa“ op stap, dit is zĳn collega Andries die bĳna met pensioen gaat. Hĳ gaat ook vaak op dinsdagavond naar Opa toe, gewoon voor de gezelligheid. Andries gaat hĳ straks zeker missen, maar hĳ wil volgend jaar ook wel weer graag met de maaiploeg mee. Met machines werken. Genieten Sietse geniet van veel dingen naast zĳn werk, maar vooral van vissen! Hĳ kom uit een gezin dat altĳd in verbinding staat met het water. Heerlĳk met de boot op vakantie, fijn op het water. Als Sietse klaar is met werken gaat hĳ op zĳn fiets op zoek naar een mooie visplek. Waar moet die dan aan voldoen zul je denken? “Nou daar waar niet veel boten voorbĳ komen”. Hĳ heeft één hele goede plek, maar die verklapt hĳ natuurlĳk niet. “Die is ergens op de wereld”. In de Sneekweek kun je Sietse op de kermis vinden bĳ de botsauto’s. Hĳ help met het opbouwen ervan en in de week zelf helpt hĳ de eigenaar onder andere met de auto’s op zĳn plek zetten. Toekomst In de toekomst kĳken kan hĳ niet, dit is lastig. Sietse leeft met de dag. Hĳ wil wel graag zĳn trekkerrĳbewĳs halen en bĳ Philadelphia waar hĳ woont naar het zelfstandige gedeelte verhuizen. Wĳ gaan ervan uit dat hĳ die twee doelen snel zal behalen, zeker met zĳn inzet en motivatie. Ik ben Sietse en ik laat mĳ niet beperken vaak met de naamgever van de beerenburg mee het graf in. Zoals ook de receptuur van de Westra berenburg uit Woudsend. De Dames Westra, eigenzinnige iconen uit Woudsend, hadden hun eigen berenburg. Toen heit Hoitse in 1954 overleed namen zijn vrijgezelle dochters Hiltsje van 58 en Aukje van 52 jaar de distilleerderij en winkel over. Hoitse Westra had op zijn sterfbed het berenburgrecept overgedragen aan zijn dochters. Elke zondagmiddag lieten de Dames Westra zich in een grote Dodge met chauffeur naar de Algemene Begraafplaats van Sneek rijden. Daar rustte het stoffelijk overschot van ‘heit’ Hoitse. De Dames na men de week dan even door en stelden hun overleden vader allemaal vragen. Omdat Hoitse niets terugzei lieten de Dames alles maar bij het oude. ‘Heit seit neat, dy sil it wol net goedfine’. De chauffeur opende de portiers, met gordijntjes ervoor, en daar ging het weer in een slakkengang van vijftig kilmeter per uur richting Woudsend. En het recept van de Woudsender beren burg? Het zou in een kluis bij een verre neef of nicht liggen, maar niemand weet dat zeker. Er wordt dus geen Woudsender berenburg meer gebotteld!

Beerenburg, berenburg en beerenburger

EVANGELIE

29GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLNUMMER 08 • 2022

De Friese schippers namen de kruiden van Hendrik Beerenburg mee naar Fryslân en toen bedachten distilleerders als Fedde Sonnema, Dirk Boomsma en weduwe Anjenette Joustra-Reinders dat ze dan zelf ook maar kant-enklare beerenburg moesten maken. Boomsma maakte vervolgens ‘de echte Friesche’ Beerenburger en Sonnema kwam aanzetten met Berenburg. Allemaal variaties op de naam Hendrik Beerenburg. Zelfs de spelling Fryske Bearenboarch is gebruikt, om het product maar zo Fries mogelijk te doen lijken. Maar beerenburg is toch oorspronkelijk een oer-Hollands product. EN BEELD HENK VAN DER VEER

Sietse van der Hoven 'Ik voel mij hier opmijn plek'

Deze leuke vent is Sietse van der Hoven. Een vrolĳke, positieve en verzorgde jongeman van 20 jaar en sinds vier jaar werkzaam bĳ Empatec als onderhoudsmedewerker in het groen. Hĳ heeft al veel verschillende werkzaamheden gedaan zoals maaien, borders beplanten, schoffelen en snoeien. Hĳ leert hier veel en daar is hĳ trots op. “Ik voel me hier op mĳn plek”!

TEKST

30 VERWACHTWORDT22/23 THEATERSNEEK.NL | HETBOLWERK.NL 16 SEPT 17 SEPT 21 OKT STEF BOS BÖKKERSREGGAE SALUUT DOOR ROOTSRIDERS 22 OKT PIER 21 - BIJKE 3 NOV LEBBIS 10 DEC 11 NOV RUBENDRUKWERKBLOCK26 NOV AADJE PIRAATJE4+ bolsward-ijsselmeerkust // CULTUUR&UITGAAN

De avond wordt afgesloten met een nagesprek waarbij het publiek wordt uitgenodigd met de jonge theatermakers in gesprek te gaan. En dat maakt deze Stormramavond helemaal af. UUR // € 14,50 0515 431 400

BRUINSMASASKIAFOTO:

DE AUDITIE IS VAN 14.30 TOT 17.00 UUR IN HET ATRIUM IN SNEEK. AANMELDEN KAN VIA KUNSTENCENTRUMATRIUM.NL.

31GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLNUMMER 08 • 2022

AUDITIE TALENTKLAS De Atrium-dansafdeling houdt woensdag 7 september een auditie voor de talentklassen. De begaafde dansers, van 9 tot ongeveer 14 jaar, krijgen twee keer per week les in de stijlen klassiek ballet en moderne dans/jazz. Ze treden op bij open dagen, festivals en andere voorstellingen. Na de talentklassen stromen de dansers vaak door naar de selectiegroepen van Dance Explosion, de Jeugd Dansopleiding Fryslân en MUZT. De auditie is van 14.30 tot 15.30 uur in de Noorderkerkzaal in Sneek. De auditie is in de vorm van een dansles met verschillende oefeningen. Er wordt gelet op techniek, kracht, lenigheid, uitstraling en eendanservaringisVoorbereidingmuzikaliteit.nietnodig,ispre. AANMELDEN KAN BIJ LEEFTIJD).(O.V.V.DANS@CKS.NLDANS)(COÖRDINATORVELDHUISJACQUELINEVIANAAMEN

AANMELDEN KAN VIA KUNSTENCENTRUMATRIUM.NL

431 400 WOUTHUISJEANNETTEFOTO:

ALATRIUMDRUKBEZIGVOORJONGERENREGGAESALUUTAANHENNYVRIENTENINBOLWERKDOORROOTRIDERSZATERDAG17SEPTEMBER2022Rootsridersbrengtzaterdag17septemberinhetBolwerkeenlaatstemuzikalegroetaanHennyVrienten.EeneerbetoonaandeonlangsoverledenDoeMaar-frontmandieveelheeftbetekendvoordepopulariseringvanéndeerkenningvoorreggaemuziekinNederland.

MAATNIENKEFOTO:

Voor wie wel van theaterverrassingen houdt, is een avondje Stormram een echte aanrader. Stormram is de verza melnaam van een aantal noordelijke theatercollectieven die met een rondreizend programma langs de verschil lende theaters in Noord-Nederland reizen. Op 24 september opent Theater Sneek haar deuren voor een Stormramavond waarbij het publiek na afloop in gesprek kan gaan met de makers.

ZA 17 SEPTEMBER // 21.00 UUR // € 19,50 (€ 17,50 VVK) STORMRAM VERRAST MET TALENT UIT HET NOORDEN IN THEATER SNEEKPaul de Leeuw komt naar Sneek Paul de Leeuw komt weer naar Sneek. Er is nog een aantal kaarten

CABARET // DI 8 NOV – 20:15 UUR // € 24,00 // WWW.THEATERSNEEK.NL // TEL.

Het nieuwe les- en cursusseizoen van kunstencentrum Atrium begint op maandag 29 augustus. Bij de dans-, theater- en musicalafdeling zijn de voorbereidingen al in volle gang. Zo houdt MUZT Musicalopleiding een auditie op 26 augustus, zijn er op 7 september audities voor de danstalentklassen en komt er speciaal voor jongeren een theaterkoor.

WIE KOMEN ER SPELEN? De avond begint om 20.15 uur met het experiment ‘You till I Die’ van theatermaker Philipp Charpit Charpit is een dromer en een activist en geïnteresseerd in fysiek theater op het snijvlak tussen performance en theater. Zijn werk is beeldend en fysiek. Daarbij spelen geluid en muziek een grote rol. Charpit poogt het publiek telkens mee te nemen in een theatrale, rakende sfeer, los van verhalende lijnen. Charpit: “Ik ben een schepper van onverwachte ontmoetingen. Het is een open dialoog, altijd in beweging, nooit gelijk.” ‘You till I Die’ gaat over de verwerking van een gebroken hart. Na dit experiment gaat het publiek door naar de grote voorstelling ‘De Weldoener’ van het Noordelijk theatercollectief Illustere Figuren Dit gezelschap, met een enorm positief geloof in de mensheid, maakt grote maatschappelijke thema’s persoonlijk met een groot gevoel voor humor. De makers van dit stuk (Tim Verbeek, Raymond Muller, Zen Roorda en Joeso Peters) proberen duidelijkheid te krijgen over de moord op Bonifatius. Wie vertelt de waarheid? Wat is de waarheid? Niets is met zekerheid te zeggen. In een doldraaiende parodie op het fenomeen showbizzquiz leren we dat eigenlijk niets in het leven zeker is.

THEATERSHOW // ZA 24 SEPT – 20:15

Tegelijk is het een afscheid van een jeugdheld, want ook de leden van Rootsriders zijn met Vrientens tijdloze liedjes opgegroeid. Speciaal voor het eerbetoon keert oud-bandlid Tjerk Schoonheim terug als gastzanger. Rootsriders is vooral bekend van hun Bob Marley-shows. De BBC riep de band uit tot beste Bob Marleytribute. Begin dit jaar haalde de groep de finale van een grote muziekwedstrijd bij SBS6. beschikbaar voor de viering van zijn zestigste verjaardag. 0515 WOUTHUISJEANNETTEFOTO: NIEUW! THEATERKOOR VOOR JONGEREN In het nieuwe seizoen komt er voor jongeren die graag samen met leeftijdsgenoten willen zingen, een theaterkoor. De lessen sluiten goed aan op KinderMuziekTheater (KMT) – maar deelnemers hoeven niet bij KMT te hebben gezeten – en zouden een perfecte voorbereiding kunnen zijn op MUZT. Onder leiding van Erwin de Ruijter worden bekende pop- en musicalnummers gezongen. Er wordt gewerkt aan meerstemmig zingen, het goed gebruiken van de stem, de presentatie en het bewegen tijdens het zingen. Er zijn tien lessen, maar mogelijk volgen er meer.

Jongeren die van musicals houden en graag bij MUZT willen, kunnen vrijdag 26 augustus meedoen aan de tweede en laatste auditieronde voor het nieuwe seizoen. MUZT is de vierjarige musicalopleiding voor jongeren tussen de 12 en 17 jaar. Het vormt een goede springplank naar het vervolgonderwijs binnen het vakgebied, zoals musical, muziektheater en kleinkunst. Ook voor leerlingen die geen professionele carrière ambiëren vormt MUZT een goede basisopleiding in zang, dans en acteren. Alle leerlingen doen mee aan de jaarlijkse MUZT-musical in Theater Sneek.

// WWW.THEATERSNEEK. NL //

AUDITIE MUZT

WWW.MOLENSTICHTINGSWF.NL dinsdag 23 augustus jouster kuierke

hemdyk rintocht BLAUWHUIS PrachtigeSPORTEVENEMENTwandeltocht door pittoreske dorpjes en de natuur. WWW.HEMDYKRINTOCHT.NL natuur-cultuurtocht JOURE FietstochtFIETSEN met onderweg bijzondere (mini)concertjes. NATUURCULTUURFIETSTOCHTWWW.WATERLANVANFRIESLAND.NL/ zondag 4 september flinke streekmarkt HEMELUM KoopMARKTde streekproductenheerlijkstein het weiland van de Flinkefarm. WWW.ITFLINKEBOSKJE.NL do. 8 t/m za. 17 september hid hero BOLSWARD VoorstellingTHEATER over het referendum in 1952 in Bolsward over de toekomst van Europa. WWW.HIDHERO.NL zaterdag 10 september uit festival ZUIDWEST FRIESLAND DeFESTIVALfeestelijke opening van het nieuwe culturele seizoen. WWW.UITFESTIVALDFM.NLWWW.UITFESTIVALSWF.NL open monumentendag FRIESLAND OPEN MonumentenDAG zijn opengesteld en activiteiten worden georganiseerd. WWW.OPENMONUMENTENDAG.NL slowtriatlon OUDEMIRDUM 1/4SPORTEVENEMENTof1/8triatlon,maar dan slow, dus voor iedereen. WWW.SLOWTRIATLON.COM friisfestival OUDEGA SWF LuisterMUZIEKnaar Friese versies van de muzikale hardrijders. WWW.ARCADIA.FRL za. 10 en zo. 11 sept nk wakeboarden SNEEK activiteiten.wakeboardersMetSPORTEVENEMENTdetopvandeNederlandseengratis(kids) WWW.STRANDSNEEK.NL/NK zondag 11 september owb grachtenconcert SNEEK GrachtenconcertMUZIEK met (semi)klassieke muziek. WWW.SNEEK.NL sloepleven LANGWEER PresentatieWATERSPORTvan uitgebreide occasionvloot en nieuwe sloepen met hapje en drankje. WWW.LANGWEERDERSLOEP.NL uitagenda 19 AUG. T/M 11 SEPTEMBERBEKIJK DE COMPLETE UITAGENDA OP: WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/UITAGENDA

WWW.FEESTWEEKBALK.NL zomerbraderie MAKKUM Zomermarkt,MARKT sneupersmarkt en kindervrijmarkt in het centrum.

WWW.JOURE.NL zaterdag 20 zomermarktaugustus

WWW.ITFLINKEBOSKJE.NL woensdag 31 augustus tijdreis eendenkooi PIAAM ReisEXCURSIEmeedoor de tijd in de historie van de eendenkooi. WWW.ITFRYSKEGEA.NL donderdag 1 allegorischeseptemberoptocht SINT NICOLAASGA OptochtOPTOCHTvan grote en kleine praalwagens.

JOURE OntdekRONDLEIDINGelkedi. en do. samen met een gids de Vlecke Joure.

LANGWEER GezelligeMARKT streekmarkt en braderie in De Buorren.

WWW.ALLEGORISCHEOPTOCHT.NL zaterdag 3 shantyfestivalseptember SNEEK DiverseMUZIEKshantykoren zingen verspreid over diverse locaties. WWW.SNEEK.NL

WWW.VERDRIETVANDEZUIDERZEE.NL t/m vr. 30 maisdoolhofsept

t/m za. 20 augustus ifks skûtsjesilen

OUDEMIRDUMERKLIF IndringendeMUZIEKTHEATERvoorstelling over de transformatie van de Zuiderzee.

WWW.STADSSCHUTTERIJSLOTEN.NL zaterdag 27 orgelconcertaugustus BOLSWARD ArjanCONCERTHuizer op het Hinsz-orgel. WWW.ARJANHUIZER.NL zomerwandeling LEMMER OntdekRONDLEIDINGLemmer met een gids. ZOMERWANDELINGWWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ zondag 28 augustus flinke flea market HEMELUM SchatzoekenMARKT in het weiland van de Flinkefarm.

WWW.VISITLANGWEER.NL zomers molenplezier WORKUM OPEN DAG Elke za. laten molenaars zien hoe de Nijlânnermolen werkt.

JOUSTERKUIERKEWWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ donderdag 25 gondelvaartaugustus BALK PrachtigOPTOCHTversierde gondels varen door het centrum van Balk.

MAISDOOLHOFWWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/

WWW.IFKS.FRL t/m do. 15 sept verdriet van de zuiderzee

WITMARSUM KomDOENverdwalen in het maisdoolhof van 1,5 hectare.

WWW.FRYSLANMARKTEN.NL do. 25 t/m zo. 28 aug langwarder merke LANGWEER VeelEVENEMENTactiviteiten en festiviteiten voor jong en oud. WWW.VISITLANGWEER.NL vrijdag 26 11-stedenmarktaugustus BOLSWARD GezelligeMARKT markt in het centrum. WWW.BOLSWARD.NL geschutsdemonstratie SLOTEN TraditioneelDEMONSTRATIEkanonschieten door de Stadsschutterij en stadsomroeper.

vrijdag 19 augustus joure swingt JOURE DiverseMUZIEKmuzikanten en straatartiesten treden op.

FRIESLAND MeerSPORTEVENEMENTdan60skûtsjes strijden om het IFKS kampioenschap.

SLOwTriatlon Doe op zaterdag 10 september mee aan de tweede SLOWTriatlon® Waterland van Friesland. Deze keer zwem je in het IJsselmeer (500 of 1000 meter), fiets je door het glooiende landschap van Gaasterland (20 of 40 kilometer) en maak je hier ook een prachtige wandeling (5 of 10 kilometer). In je eigen tempo en geschikt voor alle leeftijden. En... je wint ‘m altijd. VVV Waterland van Friesland heeft de regionaam Waterland van Friesland aan dit prachtige evenement verbonden.

OP AVONTUUR IN MAISDOOLHOF WITMARSUM BOERDEFOTO:SIMONIAKOOPMANSERIKJANFOTO:

WWW.UITFESTIVALDFM.NLWWW.UITFESTIVALSWF.NL

UIT Festival Vier de aftrap van het culturele seizoen tijdens het UIT Festival SWF en DFM in heel Waterland van Friesland. Op zaterdag 10 september (in SWF ook op 9 en 11 september) geniet je in 16 steden en dorpen van muziek, dans, kunst, (straat)theater, erfgoed en vele activiteiten. Dus pak de fiets, auto of ga met het openbaar vervoer en geniet van het culturele aanbod in de gemeenten Súdwest-Fryslân en De Fryske Marren. Check vooraf het complete programma.

WWW.SLOWTRIATLON.COM

Hid Hero De voorstelling ‘Hid Hero en het referendum’ is van 8 t/m 18 september te zien in Bolsward. Een muziektheaterproject over een vergeten stukje geschiedenis. In 1952 werd in Bolsward en Delft een proefreferendum gehouden over de samenwerking met Europa. De stad raakt in de ban van de Europese samenwerking maar dan verrijst Hid Hero, de oprichtster van het Weeshuis uit haar graf en inspireert een tegenbeweging.

KultuerCultuur

ÚtdagingUitdaging UIT FESTIVAL

WWW.HIDHERO.NL wINACTIE Wat is jouw ultieme ‘MOAI FUORT’ tip in Waterland van Friesland? Stuur deze tip naar moaifuort@waterlandvanfriesland en wie weet win jij een echte ‘MOAI FUORT’ trui. Lees MOAIFUORTWWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/meer:

WWW.VERDRIETVANDEZUIDERZEE.NL

Maisdoolhof Ga op avontuur in Witmarsum. Voor de 23e keer vind je hier een Maisdoolhof van maar liefst 1,5 hectare groot. Dit betekent genoeg ruimte om te verdwalen. Lukt het jou om in dit doolhof, met maisplanten van twee meter hoog, de uitgang te vinden? De entree bedraagt één euro en gaat volledig naar het goede doel: de Ronald McDonald Hoeve in Beetsterzwaag. Het doolhof is tot ongeveer eind september iedere dag geopend.

MAISDOOLHOFWWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/

Verdriet van de Zuiderzee Beleef tot en met donderdag 15 september de bijzondere muziektheatervoorstelling van Orkater en De Lawei bij het Oudemirdumerklif. De Afsluitdijk. Een knap staaltje waterwerken waar de hele wereld van opkeek. Het zorgde voor veiligheid en betere verbindingen. Maar met de bouw ervan stierf een zee. Deze voorstelling gaat over de transformatie van landschap en water en staat stil bij de gevolgen voor de mensen, de vogels en de vissen.

JUBILEUMFEEST Het jubileumfeest van SDS vindt plaats op 2 en 3 september met een feestelijk programma voor alle SDS-ers van nu en van weleer. Syb en Ids roepen alle (oud) SDS-ers op om te komen. “Ien grutte SDS reuny: Ek dat soe geweldich wêze.”

Op 10 augustus was het 75 jaar geleden dat in Easterein voetbalvereniging SDS – Sterk Door Samenspel – werd opgericht. Nu driekwart eeuw later is de vereniging nog springlevend. Er zit zelfs weer een stijging in het ledental. “De nijbou yn Wommels hat ús as feriening goed dien”, erkent bestuurslid Syb Overal. SDS is namelijk niet alleen de voetbalclub van Easterein, maar ook van Wommels en omliggende dorpen. Momenteel telt de vereniging 341 leden, 35 vrouwen en 306 mannen, verdeeld over twintig teams. Met de toekomst van deze voetbalclub zit het wel goed.

SDS uit Easterein, al 75 jaar trotse voetbalclub uit De Greidhoeke

IDS BOERSMA (63) VOETBALT AL RUIM EEN HALVE EEUW TEKST EN BEELD YNTE DRAGT GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL “SA LANG AT SE MY NOCH NET OAN ALLE FOARBYKANTENDRAVEENMYNLIIFITTALIT,GEANIKTROCH”

Ids Boersma (links) en wedstrijdsecretaris Syb Overal Het moderne sportpark De Skoalleseize

Syb Overal (41) uit Easterein is wedstrijdsecretaris van SDS en speelt samen met Ids Boersma (63) uit Wommels in het 5e elftal. Ids draait het langste van alle leden mee bij SDS. Al ruim 52 jaar trekt hij het witte clubshirt van SDS op zaterdagmiddag over zijn schouders. Een staat van dienst die respect afdwingt. Ids is daar zelf vrij nuchter onder. “Sa lang at se my noch net oan alle kanten foarby drave en myn liif it talit, gean ik troch.”

EASTEREIN EN WOMMELS De meeste leden van SDS komen uit Wommels, maar hoe zit dat eigenlijk tussen Eastereiners en Wommelsers? “Hjir witte wy net oars dat it fuotbal yn Easterein is”, zegt Ids. “Miskien dat de Wom melsers wat mear prottelje, at sy mei reinich waar hjir hinne fytse moatte”, vult Syb aan. Volgens Ids is er in Wommels wel een tijdje een voetbalveld geweest. Dat kwam omdat Easterein niet alle wedstrijden op de eigen velden kwijt kon. Syb kan zich wel een wedstrijd tussen Wommels en Easterein herinneren. “Neffens my wie dat mei it 60-jierrige jubileum. Doe gie it der al eefkes skerp om ta, mar dat heart der dan ek wol in bytsje by.”

SPORT 35

GEPROMOVEERD Ids vertelt dat hij een jaar of tien/elf was toen hij bij SDS ging voetballen. Dat was bij de C’s, want pupillenteams waren er toen nog niet. Hij kan zich als eerste elftalspeler het kampioenschap in 1979/1980 nog goed herinneren. SDS promoveerde toen van de 4e naar de 3e klasse. “Ik bin dêrnei noch leider west fan it fjirde en spylje alwer in skoft yn it fyfde”, vertelt Ids. Fiif jier lyn waarden we noch kampioen.”

MOOIE TIJD Dat kan teamgenoot Syb Overal zich ook nog goed herinneren. Syb is alweer acht jaar wedstrijdsecre taris en heeft zijn bestuursfunctie onlangs met vier jaar verlengd. Syb was vijf jaar toen hij bij de F-pupillen begon en doorliep alle jeugdteams. Bij de senioren speel de hij de meeste wedstrijden in het tweede elftal. “Troch blessures bin ik der in skoft tuskenút west. Ik kaam werom yn it tredde en spylje no ek alwer wat jierren yn it fyfde.” Syb vertelt dat de mooiste tijd voor hem de A-junioren en het begin van de senioren was. “We hienen doe allegear deselde leef tyd, wienen freonen fan mekoar en gongen mei elkoar op stap. Ja, dat wie in moaie tiid.” Het voetballen in het vijfde doen de mannen met heel veel plezier. “Eefkes lekker balje mei elkoar en dan in bierke nei ôfrin. De tredde helte is wat dat oanbelanget krekt like belangryk, mar dat is by oare ferieningen grif net oars”, weten Ids en Syb.

RECHTSBACK Ids kan door zijn werk als taxi chauffeur niet elke zaterdagmid dag meer voetballen. Maar op de vrije zaterdagen is de rechts backpositie zijn territorium. Op links kan hij overigens ook uit de voeten. “Ik ha it spul graach foar my”, zegt Ids over zijn positie op het veld. Een moderne back bespeelt tegenwoordig de hele flank en moet ook aanvallende kwaliteiten hebben. Ids kan daar als oudgediende wel om lachen. ”Ien of twa kear mei opkomme, is om my wol genôch. Trouwens ik spylje ek noch mar ien helte mei. Ik moat sneins fansels noch wol út bêd komme kinne no”, grapt hij.

SPORTPARK SKOALLESEIZEDE SDS beschikt over een prachtige, moderne accommodatie. Het sportpark de Skoalleseize heeft naast het kunstgrasveld een mul tifunctioneel clubgebouw voor de voetballers en de kaatsers, dat ook door het korps als oefenruimte wordt gebruikt. Syb en Ids kunnen zich het oude veld van SDS nog goed herinneren. “Dat wie mar in lyts fjild. Tsjinstanners hienen faak mar in hekel om nei Easterein ta te fuotbaljen.”Heteersteelftal van SDS draait nu al wat jaren mee in de derde klasse. Een mooie competitie met veel clubs uit de regio en daar komen dit seizoen Sc Bolsward en Nijland nog bij. “Dat binne moaie derby’s”, vin den de twee. “Wy hawwe in jonge ploeg mei in soad potinsjeel. Ofrû ne jier hawwe wy in soad punten pakt yn de twadde seizoenshelte. At we die line wat trochsette kinne. Wa wit. Werom nei de twadde klasse soe geweldich wêze.”

STEFAN VS. MAARTEN Eigenlijk had Stefan dan ook in 2017 de Elfstedentocht al willen zwemmen. Nadat hij in 2011 met vier vrienden voor het goede doel de Elfstedentocht in estafettevorm zwemt, ontstaat de wens om de tocht een keer in zijn eentje af te leggen. Tot hij in contact komt met Maarten van der Weijden, die hetzelfde plan heeft voor het jaar erna. “Voor onze estafette hadden we een mooie URL aangekocht: elfstedenzwemtocht.nl. Maarten stuurde me een berichtje dat hij die graag wilde overnemen en zo hoorde ik van zijn plannen. Omdat de organisatie van een dergelijke tocht allesbehalve gratis is en je dus sponsors nodig hebt, wist ik dat ik het niet ging winnen van Maarten zijn naamsbekendheid. Daarom heb ik toen besloten om een paar jaar geduld te hebben en mijn plan uit te stellen naar 2020. Maar helaas ging dat niet door in verband met corona”, zo vertelt hij. GEEN ADEM MEER Het trainen gaat door en Stefan merkt dat het zwemmen hem goed afgaat. Hij past zijn plan aan en breidt zijn zwem-Elfstedentocht uit naar een triatlon, en ook nu weer doet hij dat voor een goed doel. Stefan is er volle dig van overtuigd dat hij de triatlon kan volbrengen. Geen moment twijfelt hij aan zijn kunnen. Totdat hij corona krijgt. “Door corona was mijn astma volledig in de war. Hierdoor heb ik twee trainingen maar voor de helft kunnen doen. Ik kreeg simpelweg geen adem meer. Dat bracht wel flink wat onzekerheid met zich mee. Gelukkig hebben de longartsen mijn medicatie keurig op orde gebracht. Met allerlei luchtwegbescherming heb ik een hele goede training gedaan, waardoor ik het vertrouwen in mijn lichaam weer terug had.”

36 E en kleine week na de finish van zijn Elfstedentocht triatlon ziet Stefan er fris en opgewekt uit. Maar hij geeft toe dat zijn lichaam het nog zwaar heeft. “Ik kan gelukkig weer netjes de trap op en af, dat is erg fijn. Ik merk alleen wel dat ik heel snel moe ben. Een stukje met de honden wandelen hakt er al in. Dat voelt voor mij heel raar, want ik heb altijd genoeg energie. En nu is dat heel snel op. Het heeft nog wat tijd nodig voordat ik me weer helemaal fit voel”, aldus de 41-jarige Leeuwarder.

ONWERKELIJKE PRESTATIE VAN ULTRA ATLEET STEFAN VAN DER PAL: DRIE KEER DE bolsward-ijsselmeerkust // SPORT

MAATSCHAPPELIJK DOEL Op den duur wordt de triatlon niet alleen een passie, maar een heuse lifestyle voor hem. “Voordat ik ’s ochtends naar mijn werk ging, zwom ik en uit het werk ging ik fietsen of lopen. Jarenlang heb ik mezelf constant afgebeuld en heb ik veel en hard getraind. Elk jaar wilde ik mezelf weer overtreffen en uitdagen. Beter worden. In 2017 merkte ik dat ik de motivatie begon te missen. Maar mijn lichaam was nog wel ontzettend goed getraind. Toen heb ik besloten om van een prestatiegericht doel een maatschappelijk doel te maken. En met datgene waar ik mijn halve leven voor heb getraind, iets voor de maatschappij te doen.” Met zijn tocht zamelt hij geld in voor Stichting Semmy. De stichting heeft als doel de levensverwach ting en overlevingskansen van kinderen met hersenstamkanker te vergroten. De teller staat inmiddels op € 78.553.

ZWEMMEN IN DE SHOWROOM Niet alles verliep dus vlekkeloos. Maar daar waar een ander bij een tegenslag snel in zak en as zit, proberen Van der Pal en zijn team altijd naar het positieve te kijken. “Natuurlijk liep niet alles goed. Maar we hebben wel al tijd gekeken naar hoe we van iets vervelends toch iets moois konden maken. Zo had ik in december een belangrijke training staan, maar door corona kon ik in geen enkel zwem bad terecht. De training overslaan was geen optie en dus heb ik de leverancier van mijn oefenzwembad gebeld. Ik mocht vier dagen in zijn showroom zwemmen. We boekten een huisje samen met mijn ouders en maakten er een gezellige minivakantie van.”

“Ik wilde met datgene waar ik mijn voor heb getraind, iets doen voor

VAN PASSIE NAAR LEVENSSTIJL Alles bij elkaar heeft Stefan, die in het dagelijks leven gymdocent is, drie jaar met volle focus getraind voor zijn monstertocht. Maar de basis legde hij al in de drieëntwin tig jaar daarvoor. Van der Pal komt uit een sterk christelijk gezin waar sporten not done is. Daarom begint hij pas op zijn elfde met voetbal. Maar op zijn achttiende loopt hij daarmee een ernstige blessure op. Hij herstelt en begint met hardlopen. Via zijn toenmalige schoonvader maakt hij ken nis met de triatlon. “Langzaam ben ik er steeds verder ingerold. Samen gingen we op vakantie waar een loop was, waar we samen aan meededen. Ook fietsten we vaak met ons tweeën. Zo begon het balletje te rollen.”

Van maandag tot en met vrijdag zwom hij de Elfstedentocht van 200 kilometer, op zaterdag en zondag fietste hij de tocht van 235 kilometer om vervolgens op maandag en dinsdag de route hardlopend af te leggen. Stefan van der Pal (42) zette met zijn Elfstedentocht triatlon van acht dagen een onvoorstelbare prestatie neer. Iets wat iedereen niet voor mogelijk hield, maakte Stefan toch mogelijk. En dat is precies wat hem drijft.

37GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLNUMMER 08 • 2022

EEN STERKE ACHTERBAN Zonder de mensen om hem heen, had Stefan van der Pal deze triatlon nooit kunnen vol brengen. Natuurlijk is hij uiteindelijk degene die moet zwemmen, fietsen en lopen, maar er komt heel wat meer kijken bij een prestatie als deze. Stefan: “Deze triatlon is niet van mij alleen. Dit is iets van mij, mijn vrouw, mijn gezin en mijn begeleidingsteam. Zonder hen was ik echt helemaal niks.”

leven voor een ander” ELFSTEDENTOCHT IN RUIM EEN WEEK “DEZE TRIATLON IS IETS

Als journalist van Omrop Fryslân draait hij al veertig jaar mee en is hij met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround. Door zijn originele no-nonsense kijk op de wereld weet hij ogenschijnlijk ingewikkelde zaken vaak te relativeren en tot de essentie te herleiden. En dat is ook wat u in de columns van Eelke kunt verwachten. De vinger op de plek….zere Ea sil der in boek ferskine dat hjit: “it drama fan de Klameare”. Yn dat boek stiet de suksesfolle histoarje fan in goed libben kultureel sintrum yn Warkum. Dêr kamen lju út stêd en streek en der kamen ek in soad goede artiesten. It rûn as in trein. Sa no en dan fertelt de âld-behearder Andries de Jong my noch geweldige ferhalen.

Eelke’s vingerop de zere plek EelkeKlameareLok.

Mar net inkeld Andries komt oan it wurd. Ek it stiftingsbestjoer dat opsoademiterje moast mei Klameare en al, omt de gemeente dêr boatsjes en migende liuwen ha woe. En se stoppen it kulturele etiket yn it âlde gemeentehûs, wêrfan se dochs net wisten wat se der mei moasten. Dat witte dy Klamearelju noch net. Yn 2016 is dus ôfpraat dat der in nije Klameare komme moat. Dy ôfspraak leit no al seis jier yn in laad. Inkeld hat de gemeente oanjûn ris te besjen oft de skoalle de Pipegaal ek in útgongspunt wêze koe. Doe hat it bestjoer der in plan foar meitsje litten, dat kostte nochal wat. It rapport leit no njonken de ôfspraak yn dat laad. Dat wit net elk op it gemeentehûs, want de Pipegaal waard te keap oanbean. It Klamearebestjoer hat doe dien wat se dwaan moasten: se langje de kaai fan it âlde gemeentehûs oer en dan gean se nei hûs. Treflike aksje, se waarden wekker yn Snits. Sorry. We komme der oan. Unsin fansels om dêrby te sizzen dat it kaam omt in amtner der net mear wie en omt der in nij kolleezje kaam. Dermei sizze se dus, sûnder it te sizzen, dat it âlde kolleezje net doogde om de saken oangeande de Klameare goed ôf te ronden. Hottefylje dêr sels mar oer as partijen, mar sadelje de mienskip dêr net mei op. En kom je ôfspraken nei. Fansels, we witte wol dat Súdwest-Fryslân 89 doarpen hat dat elk syn doarpsmienskipshûs mei kultureel sauske ha wol. Dat is in probleem op himsels, mar jim ha sels sein dat de mienskip it alderwichtichst is. Mar jim ha Warkum de Klameare ôfnaam en yn in sigerige tinte stoppe. Dat betsjut dat Warkum it rjocht hat dat dêr alderearst wat dien wurdt.

TEKST SONJA HARKEMA // FOTO’S WIEBE PEKEMA mijn

En met name op zijn vrouw Marianne is hij ontzettend trots. “Zij heeft bijna de hele organisatie van dit evenement op zich geno men en dat allemaal naast haar werk en ons gezin. Dat vind ik heel knap. Ook stond mijn gezin me bij in de voorbereiding. Iets waar we de kinderen altijd zoveel mogelijk bij probeerden te betrekken. Bijvoorbeeld met een dagje uit. Dan reden we samen ergens heen en gingen we een paar uur later apart van elkaar naar huis. Zij in de auto en ik lo pend. Zo kregen de kinderen er ook wat van mee. Want met de auto was het al een hele rit, maar lopend des te meer”, legt hij uit.

ELFSTEDENTOCHT: VINK Een concrete nieuwe uitdaging staat nog niet op de planning. Maar de step- of SUP-Elfstedentocht komt er in elk geval niet. “Dat ben ik niet van plan. De Elfstedentocht is voor mij nu klaar. Deze triatlon was prach tig en iets heel unieks, maar ik zie het niet zitten om het nog eens te doen. Dan is voor mij de glans ervan af. Bovendien zijn er nog zoveel dingen in Friesland waar je iets moois mee kunt doen. Maar daar geef ik nog niet te veel over weg”, besluit hij lachend. hele VAN MIJ, MIJN VROUW, MIJN GEZIN EN MIJN BEGELEIDINGSTEAM”

VORMGEVING Frans van Dam (bliidd.nl)

FOTOGRAFIE Jelly Mellema Fotografie en Johan Brouwer VERKOOP Mieke Alferink, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Geart Jorritsma, Henjo van der Klok DRUK Mediahuis Noord, Leeuwarden

OPLOSSING EDITIE 07-2022: Zweedse puzzel: SLUISWACHTER // Kruiswoordpuzzel: ZANGVOGEL grand oos voorbar g beroemd viool bouwer heme lichaam aan neming bijbe se stad warme lucht streek beroep zeegroen poker term p n Gel derland insect bloedvat tap Russisch gebergte na geslacht voor zetse werk schuw angs van een reisje Amerika koos naam wafelt e rondreis uitroep van vreugde aar te l ng speceri

VERSPREIDING FRL Verspreidingen, Leeuwarden Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande oestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

bolsward-ijsselmeerkust

F. Annema uit Nijland heeft de waardebon t.w.v. € 25,00 gewonnen. Deze waardebon is aangeboden door en te besteden bij Groencentrum Witmarsum.

ont lastend bew js laan gr jparm m stig gemalin van Aegir stelling weg gebruiker p in Flevoland vogel plan gebouw in A' dam brand gang pl n Zee and pei blad groente water n Fr es and be spotting mee product sterren beeld muz ekin strument draadje soort onderwi s riv n Oostenr jk wajang speler Europees Par ement overeen komst g b nnen sch p gordel vl egend d er item tenn s term groot hakmes verlaagde toon Europese hoofdstad eens snavel vertering Gouver neur Generaal echt Ch n es e mu n t aardappel s oort bere de huid kerkbe waarder weefse knaagd er domoor geha te ze f zuchtig mens driekroon oorlogs god be stuurder www.puzzelpro.nl© 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 11 12 9 10 123456789 11213 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 M TO Gelijke cijfers staan voor gelijke letters. Probeer het gekleurde woord te vinden. G 10 1 L 11 24 11 17 10 16 13 10 25 11 19 8 17 19 17 17 26 25 17 25 26 13 24 2 11 17 5 2 24 10 24 2 13 21 19 2 12 15 1 10 25 11 10 17 17 16 7 12 17 12 24 13 25 3 24 24 3 2 17 11 17 17 26 24 1 25 11 13 2 11 17 7 24 13 25 18 24 24 10 10 25 2 11 7 24 2 11 24 7 12 3 16 26 15 12 3 17 2 17 1 17 7 25 17 3 17 24 12 17 2 24 13 17 17 26 13 24 10 21 25 17 21 17 11 24 2 PUZZEL MEE & WI N! WAARDEBON t. w. v. € 2 5 , 0 0 Te besteden bij Groencentrum Witmarsum bolsward-ijsselmeerkust

38 NUMMER 08 • 2022 PUZZELPAGINA NR. 08 STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 08 VÓÓR 2 september 2022 PER EMAIL NAAR: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl OF NAAR: Grootbolsward-ijsselmeerkust, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK En vermeld hierbij uw adres. 123456789 0111213 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26C W D Gelijke cijfers staan voor gelijke letters. Probeer het gekleurde woord te vinden. H 1 6 17 5 18 18 22 4 15 9 9 17 22 19 8 14 22 15 14 11 14 14 8 6 11 17 5 14 17 7 7 17 10 8 5 4 17 14 17 2 15 11 15 20 14 17 8 9 18 10 22 18 26 14 17 4 2 7 17 2 14 1 6 17 24 17 8 10 6 12 19 22 6 22 22 2 14 22 18 15 22 6 17 11 17 14 17 4 17 19 10 10 6 18 14 8 15 22 12 15 10 7 17 22 17 19 Puzzel en win! Iedere maand is er een leuk prijsje te winnen door uw oplossing via de email of met traditionele post op te sturen. U kunt dit sturen naar: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl o.v.v. PUZZELOPLOSSING NR 08-2022 - tot uiterlijk 2 september 2022. Wij wensen u veel puzzel plezier! DE EERSTVOLGENDE UITGAVE VAN MAANDBLAD GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST VERSCHIJNT OP: DONDERDAG 9 SEPTEMBER 2022 COLOFON Oplage:vanIJsselmeerkustallehuisYingisGrootBolsward-IJsselmeerkusteenmaandelijkseuitgavevanMediaenwordthuis-aan-verspreidinBolswardendorpenenstedenlangsdeineenstraalca.10km.22.000exemplaren. YingUITGEVERMedia BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl REDACTIETIPS? info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl REDACTIE COÖRDINATOR Gianna Posteraro EINDREDACTIE Richard de Jonge REDACTIE Gianna Posteraro, Henk van der Veer, Ynte Dragt, Sonja Harkema, Eelke Lok, Amanda de Vries, Wendy Noordzij, Richard de Jonge, Riemie van Dijk.

07-2022

Winnaar puzzel grootbolsward-ijsselmeerkust

De Hiswa te Water in de Batavia Haven in Lelystad is in 2022 groter dan ooit met ruim 330 boten van 3 tot 30 meter. Kom naar deze boatshow die al jaren hét internationale platform vormt voor de watersportsector. Kijk voor tickets en meer informatie op www.hiswatewater.nl TicketsIn2022groterdanooit!ophiswatewater.nl