FOTOGRAFIEMELLEMAJELLYFOTO: BOOTSMAJENTE DANST WEER DOORLEVENHET 4 JAARGANG • NR. 43 09 -2022 MAANDBLAD GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL bolsward-ijsselmeerkust Uw huis verkopen? Uw grootste bezit in vertrouwde handen energielabelGratis t.w.v. * Bekijk de actievoorwaarden op de makelaardijhoekstra.nl/huisverkopenwebsite 325,-*€
Het voordeel van het actualiseren van het bestemmingsplan is dat de nieuwe versie straks gemakkelijker te raadplegen en toe te passen is voor de inwoners en ondernemers. De huidige bestemmingsplannen, vier in totaal, zijn nu niet digitaal inzichtelijk. Straks moet er één bestemmingsplan Buitengebied II liggen, welke digitaal te raadplegen is.
Hétuitmetmaandbladverhalenjouwregio! VOOR HET LAATSTE NIEUWS
WWW.GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLOP:
ENKEUZESKANSEN
Het college komt hiermee tegemoet aan de wens van nabestaanden om de stoffelijke res ten van de bemanning te bergen. De financiering van de berging wordt gedekt vanuit het Nationaal Bergingsprogramma vliegtuigwrakken. Voor dit programma heeft het Rijk vijf tien miljoen euro beschikbaar gesteld om een deel van de dertig tot vijftig kansrijke bergin gen van vliegtuigwrakken op Nederlandse bodem uit te laten voeren. In het IJsselmeer liggen tientallen wrakken van geallieerde en Duitse vliegtuigen. Van de Lancaster ED603 en de Manchester L7390, twee bommenwerpers van de Royal Air Force (RAF), waren historische aanwijzingen op welke locatie deze mogelijk zouden kunnen liggen. Naar beide wrakken is vervolgens gedoken door de marine. Vermoedelijk is daarbij de Lancaster gevonden.
SNEEK - De Lancaster ED603, een geallieerd vliegtuigwrak uit de Tweede Wereldoorlog dat in het IJsselmeer ligt, gaat geborgen worden, zo heeft het college van Súdwest-Fryslân besloten. In het vliegtuigwrak bevinden zich mogelijk stoffelijke resten van vermiste bemanningsleden.
Het was een buitengewoon zonnige zomer met fijne lange zomeravonden.
De zomer staat voor mij gelijk aan het buitenleven, watersporten, bordspellen met vrienden, nieuwe plaatsen ontdekken en zoveel mogelijk genieten. Voor je het weet worden de dagen korter en het weer iets minder gezellig… Na een heerlijke zomer slaat bij mij de twijfel toe, zoveel keuzes! Een nieuw cultureel seizoen opent, en het aanbod is groot. En wat is er fijner dan een avond heerlijk en ongecontroleerd lachen in het theater? Of genieten van een tentoonstelling die je aan het denken zet.
Heb je wel eens kinderen gezien die genieten van dansen, zingen of zich beeldend leren uiten tijdens toffe lessen van professionals? Ik besef maar al te goed dat het, om uiteenlopende redenen, niet voor iedereen is weggelegd. Voor één van de redenen heb ik een antwoord: Jeugdfonds Sport & Cultuur. Voor de andere redenen hoop ik dat er ook een antwoord op je pad komt. De culturele sector geeft mij altijd een boost. De energie en liefde die daar in zit is buitengewoon. Én ze drukt mij altijd weer op het hart om kansen te zien, keuzes te maken en te luisteren naar mijn hart. Terwijl de dagen inderdaad weer korter aan het worden zijn, gun ik dat iedereen. Keuzes én kansen. Zie ze, maak ze en geniet van het komende seizoen! Veel leesplezier Janita RedacteurBaron@Groot bladen
DOE MEE AAN DE TOUR DE SÚDWEST-FRYSLÂNLOGISTIEK BERGT VLIEGTUIGWRAK WOII VOORONTWERP BESTEMMINGSPLAN BUITENGEBIED II TER INZAGE 1940-1945GROUPRECOVERYAIRCRAFTST.FOTO FOTOGRAFIEMELLEMAJELLYFOTO:
2 NUMMER 09 • 2022
Wat is het heerlijk om even afstand te nemen van het dagelijkse leven en in alle vrijheid je gedachten en gevoelens de ruimte te geven.
VOLG ONS OOK OP SOCIAL MEDIA EERSTVOLGENDE UITGAVE: DONDERDAG 6 OKTOBER 2022 KIJK
SNEEK - Steeds meer werkzoekenden ontdekken de kansen in de transport en de logistiek. Een sector die voor velen een mooie uitdaging biedt maar niet bij iedereen bekend is. Daarom wordt er dinsdag 13 september een ‘Tour de logistiek’ georganiseerd. Locatie is het terrein bij Poeisz DC in Sneek. Aanvang om elf uur. De dag eindigt om vier uur voor de opleiding logistiek en om vijf uur voor die voor chauffeur. Het opleidingstraject TOLO (TOekomst in LOgistiek) is ruim twee jaar geleden gestart om hier meer bekendheid aan te geven en kandidaten goed op te leiden voor de sector. In 2020 is de eerste groep gestart met de BBL-opleiding tot logistiek medewerker in samenwerking met ROC Friese Poort Sneek. De lesdagen worden gegeven bij transportbedrijf Hoekstra BV in Sneek om het zo praktisch mogelijk te houden. Het is een versnelde éénjarige mbo-opleiding waarbij er vier dagen wordt gewerkt en één dag per week les wordt gevolgd. Het praktijkwerk gebeurt bij vele werkgevers in de regio Súdwest-Fryslan. In 2021 is naast deze logistieke opleiding binnen TOLO ook een chauffeursopleiding gestart waar je binnen een half jaar alle benodigde papieren behaalt om aan de slag te gaan als Inmiddelsvrachtwagenchauffeur.zijnerruimveertig deelnemers geschoold door TOLO voor een toekomst in de transport en logistiek en start er binnenkort weer een nieuwe groep deelnemers voor de opleidingen. Voor beide groepen zijn nog enkele opleidingsplaatsen beschikbaar. Aanmelden voor Tour de Logistiek kan via de website tolowerkt.nl
BOLSWARD/SNEEK - De bestemmings plannen voor het buitengebied van de voormalige gemeenten Bolsward, Boarn sterhim (deels), Littenseradiel (deels) en Wymbritseradiel worden samengevoegd in één bestemmingsplan. Inwoners en on dernemers worden van harte uitgenodigd om mee te praten. In 2017 werden de be stemmingsplannen van de voormalige ge meenten Nijefurd, Sneek en Wûnseradiel al bijgewerkt tot het bestemmingsplan Buitengebied I. Nu ligt (tot 13 okto ber 2022) het Voorontwerp bestemmingsplan Buitengebied II ter inzage.
WORKUM – In De Klameare in Workum vindt vrijdag 9 september de presentatie plaats van het boek ‘No sa’ van en over de kunstenaar Klaas Werumeus Buning. Tegelijkertijd is in heel Workum een ten toonstelling te zien van het werk van deze veelzijdige kunstenaar.
Op die dag om twee uur geeft Siebren Dyk een lezing over de Hylper taal met aansluitend verzen en gedichten in het Hyl pers door Anske Smit en Wiebe Zoethout. Siebren Dyk neemt de toehoorders mee naar het ontstaan van de Hylper taal, en de bijzonderheden van deze taal. Hij benoemt de verschillen tussen het Hylper woordenboek van Van der Kooy uit 1937 en van Blom en Dyk uit 2019. Daarnaast vertelt hij over het verleden, heden en toekomst van de Hylper taal. De Dag van de Hylper taal vindt in deze vorm voor het eerst plaats. Het doel is om er een jaarlijks evenement van te maken om zo deze bijzonder taal onder de aandacht te houden. De lezing is gratis toegankelijk en wordt gehouden in gemeenschapscentrum De Foeke in Hindeloopen.
bolsward-ijsselmeerkust
Het boek, geschreven door Sabine van den Berg en Jan Pieter Dykstra Hzn, geeft een beeld van het oeuvre van de in Pietersbierum wonende en werkende Klaas Werumeus Buning. Uiteraard is er veel beeldmateriaal te vinden in dit lijvige boekwerk. Tegelijk met de presentatie van het boek wordt in de stad een expositie met werken van hem geopend, die op een dertiental locaties te vinden zijn, van de plaatselijke huisartsenprak tijk tot de lokale frietzaak en van het voormalige gemeentehuis tot in een lingeriezaak ter plekke. Bezoekers kunnen met behulp van een platte grond, verkrijgbaar in De Waag, de verschillende locaties bezoeken. De expositie is te zien van 10 september (het Uitfestival Súdwest-Fryslân) tot en met 1 oktober.
SWF - Wil jij ook graag een buurtmoestuin, speeltuin of een kunst project in je wijk opzetten? Of heb je een ander goed idee voor je buurt? Met een beetje hulp kan dat lukken...
BASISSKOALLENBESIKETAMBASSADEURBERNEBOEKE-
TOEGANKELIJK MAKEN BEVOLKINGSREGISTERS BEREIKT MIJLPAAL
HINDELOOPEN - Op 18 september om 10.00 uur is er in de grote kerk van Hindeloopen een bijzondere kerk dienst, die in het teken van vroeger staat. De tijd dat de mannen op de fluitschepen voeren en iedereen nog in de klederdracht liep. Op deze dag zullen velen ook nu in de Hindeloo per, Friese of andere klederdracht naar de kerk komen en zijn de gebruiken ditmaal net zoals in die tijd. Voorgan ger is Ds. G. Groeneveld. De dienst wordt door Omrop Fryslân uitgezon den en daarom doen we hierbij een oproep om al om kwart voor tien in de kerk aanwezig te zijn. Na de kerkdienst wordt uitleg gegeven over de Hylper klederdracht door zang- en dansgroep Aald IedereenHylpen.iswelkom om deze dienst mee te maken, ook zonder klederdracht. Wie wél in klederdracht komt, kan een mailtje sturen naar marten.gerdatienstra@ziggo.nl voor een te reser veren plaats.
DOE MEE MET ‘KERN MET PIT’ EN ONTVANG DUIZEND EURO BIJZONDERE KERKDIENST IN HINDELOOPEN
MAKKUM - Skriuwster Lida Dijkstra is útein set foar har lêste, grutte toernee by basisskoallen del as berneboekeambassadeur. Diskear giet it om fjirtich basisskoallen yn ’e gemeente Súdwest-Fryslân, dy’t allegear fan harren gemeente de ‘Lêskoffer’ fol Fryske berneboeken kado krigen ha. Op freed 2 septimber hat de ôftraap op de Sint Martinusskoalle yn Makkum west. Dizze wike giet it dan echt los. Hûnderten bern sil de skriuwster moetsje, en tsientallen learkrêften, yn ûnder oare Warkum, Hylpen, Tsjerkwert en alle oare plakken yn ‘e gemeente Súdwest-Fryslân. “Op myn Instagram @berneboekeambassadeur kinne jim alle besiten fan dei ta dei folgje”, skriuwt Dijkstra op har Facebook-pagina.
3GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
HINDELOOPEN - Dit jaar bestaat de folkloristische zang- en dansgroep ‘Aald Hielpen’ uit Hindeloopen 110 jaar en elke maand is er daarom een activiteit georganiseerd om dit gezamenlijk te vieren. Voor de maand september is dat de Dag van de Hylper taal, op zondag 18 september.
BOLSWARD – Na een half jaar zijn 500.000 namen ingevoerd en gecontroleerd in de bevolkingsregisters van de gemeente Súdwest-Fryslân. Dat werk is gedaan door ruim 300 vrijwilligers, die bezig zijn om de bevolkingsregisters over de periode 1850-1922 van de vroegere gemeenten van Súdwest-Fryslân toegankelijk te maken voor mensen die op zoek zijn naar hun voorouders. De registers van de gemeenten Bolsward (61.000 namen), Hemelumer Oldeferd en Noordwolde (50.000), en de stadjes IJlst (14.000), Staveren (13.000), en Workum (50.000) zijn inmiddels te raadplegen op www.allefriezen.nl. Die van Baarderadeel, Hennaarderadeel en Hindeloopen staan al een paar jaar on line. Aan de registers van Sneek, Wonseradeel en Wijmbritseradeel wordt momenteel via www.velehanden.nl hard gewerkt. De registers van deze drie gemeenten komen eind 2022, begin 2023 beschikbaar op allefriezen.nl In de gemeentelijk bevolkingsregisters werd elk huishouden met de hand ingeschreven. Naast namen, geboortedata en –plaatsen zijn ook adressen, beroepen en kerklidmaatschappen opgenomen. Ook eventuele inwonende familieleden, kostgangers of bedienden werden bij het gezin ingeschreven. Daarmee zijn bevolkingsregisters een waardevolle bron bij tal van onderzoeken naar wonen, werken en leven in vroeger tijden.
Het initiatief ‘Kern met Pit’ daagt je uit om die droom binnen een jaar te realiseren. De organisatie helpt je ook bij de uitdagingen: waar begin je, hoe kom je aan geld, een vergunning of vrijwilligers? Ruim 200 KNHM-advi seurs door het hele land staan klaar om al deze vragen en meer te beant woorden. Handig om te weten: je krijgt een eigen adviseur die je bijstaat met raad en daad; je kunt gratis workshops volgen, je (online) netwerk wordt een stuk groter én je kunt de expertise van ingenieursbureau Arcadis gratis inzetten. En lukt het je om samen met je buurtgenoten het project binnen één jaar uit te voeren? Dan krijgt jullie project duizend euro als beloning en het predicaat ‘Kern met Pit’. Meer info is te vinden op www.kernmetpit.nl.
PRESENTATIE BOEK EN OPENING EXPOSITIE KLAAS BUNINGWERUMEUS 18 SEPTEMBER: DAG VAN DE HYLPER TAAL DIJKSTRALIDAFOTO: TIIDDEFOTO: FOTO:WWW.KERNMETPIT KIJK VOOR HET LAATSTE (SPORT)NIEUWS UIT DE REGIO WWW.GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLOP: bolsward-ijsselmeerkust REDACTIETIP? REDACTIE@GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
BolswardSneek Jitske & HypotheekcoachesJeltsje www.hypotheekcoaches.nlWoningverbouwen?Verduurzamen?Misschien is het aanpassen van de hypotheek voor jou wel interessant. Kom langs bij Jitske en Jeltsje voor een eerlijk advies! Harinxmalaan 1 8602 CN Sneek Telefoon (0515) 416 114 E-mail info@deboeruitvaart.nl deboeruitvaart.nl 100 jaar vertrouwen Jan Marten de Boer 5e generatie Uitvaartverzorger Jan Æbe de Boer 3e generatie Uitvaartverzorger 1921-2021
5GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLbolsward-ijsselmeerkust Jente Bootsma hoopt op 2 oktober zijn dertigste verjaardag te vieren. En het leven vieren hoort zeker bij de gymdocent van het Bogerman en jonge voetbaltrainer van de Workum.tweedeklasserkersverseSterker nog: in de tuin van Jente en zijn vriendin Esmée hangt een muurposter met de Frysktalige tekst: ‘Fier it libben, / Dûnsje/ De hiele dei/ Genietsje/ Fan de sinne/ No’t it mei!’ Een portret van een (bijna) dertiger die de tussenbalans opmaakt van zijn leven. Een leven met hoogteen enzijnpositievevanwileenMaarblijdschapdieptepunten,enverdriet.bovenalleslevenmetdeomerietsmooistemakenenhettedelenmetnaasten,vriendenkennissen.>>BOOTSMAJENTE DOORWEERDANSTHETLEVEN TEKST HENK VAN DER VEER FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE
Oprechte belangstelling voor mensen, dat is de kern van wat de Engelsen zo mooi ‘interest human stories’ zijndietefotograafhoevekomtdedatalleenJenteliefmalieverGrootBolsward-IJsselmeerkustnoemen.wilnietsdanzulkeverhalen,enJenteBootshééftdieverhalen.Meerdanhemis,wellicht.Voorafhaddenwealmetbesprokendathetinterview‘nietmaarovervoetbalzougaan’.Maarna54secondenhetgesprekaloverzelfgekozendoodvanzijnvadergaat,binnenalseenmokerslag.TenbevanhetinterviewgaatJentemetJellyMellemameeomfoto’smakenopdrieverschillendelocaties,stukvoorstukeenbelangrijkeplekinleveninnemen.
Jente: “Ik koe mij eins gjin bettere jeugd winskje. Alles draaide om de sport en dan benammen om fuotbal. Nei de basisskoale gie ik earst nei it Bogerman yn Koudum en yn it tredde jier gong ik al nei Snits, nei it vwo. Ik bin yn’e fiifde klasse sitten bleaun; dêrnei nei it lêste jier, mar ik sakke foar it vwo. Doe ha’k noch in jier havo dien op de fakken dy’t ik net helle hie op it vwo. Oer acht jier ha’k in havo-diploma helle. Ik ha der oars in geniale tiid hân.”
HAWWE“GELOKKICHWIJINSOADLEAVEMINSKENOMÚSHINNE”
Even voorstellen: “Ik bin in soan fan Sietske Gerbrandy en Hinne Bootsma. Mar heit is der net mear, hij is overleden. Hinne seach it libben net mear sitten. Dat is no trije en in heal jier lyn, yn 2019. Dat hat in soad ympakt hân. Ja, samar…”
6 JENTE BOOTSMA
Wij wiene altyd al hiel hecht as gesin en dat is no hielendal sa. It fuotbal fan eartiids, dat wie yts tusken ús heit en mij. At je oer fuottbal prate, dan dogge je dat mei heit. Ik sis der meiien bij dat mem altyd oan’e kant stiet as wij spylje en myn twa suskes ek, krekt as Esmée. It is net sa dat heit en ik altyd oer fuotbal praten, mar dochs. Heit en soan! Fuotbal wie de grutste bân tusken heit en mij. Ik hie no sa graach ris mei heit sparre wolt. Heit siet bij Oeverzwaluwen yn de jeugdkommisje en hij is opholden mei fuotbaljen doe’t ik begûn te fuotbaljen. Yn de jeugd wie hij bij in soad wedstri den Gelokkichskiedsrjochter.hawwewij in soad leave minsken om ús hinne, dêrom giet it ek goed. Wij besykje dus troch it libben te dûnsjen. Us mem is ek sa posityf, it is in foarbyld. De tattoo dy’t ik op’e earm ha is foar ús heit. It is ‘fader/soan’, mar hat ek wat fan in roubân. Ik hie neat mei tatoea ges, eins fûn ik it ferskriklik. Mar dizze is wol moai. Der binne in soad bern, learlingen, dy’t nei de betsjutting freegje. Dan praat ik soms tidens in gymles wol in heal oere oer ús heit en wat der bard is. Heit libbet sa troch.”
“DE TATTOO DY’T IK OP’E EARM HA IS FOAR ÚS HEIT” O bolsward-ijsselmeerkust
Er valt een stilte, gelukkig niet pijnlijk, want Jente wil wel over deze intens ver drietige gebeurtenis praten.
“HEIT IS DER NET MEAR”
JEUGD EN SCHOOL Jente Bootsma is geboren en voor een groot deel ook getogen in Koudum, waar hij tot z’n negentiende jaar woonde. Zijn ouders zijn beiden opgegroeid in Nijland, waar hún ouders een boerderij hadden. Jente is de oudste in het gezin Bootsma. Na hem kwam Baukje, daarna Riemer en Fimke maakte het klavertje vier compleet. Een sportief en gelukkig gezin. Mem Sietske was en is nog altijd onderwijzeres in het basisonderwijs. De kinderen zaten bij haar in de klas in Koudum.
AFGESCHEURDE KRUISBANDEN Na z’n middelbareschooltijd ging Jente naar de Hanzehogeschool, waar hij de opleiding ALO volgde. Z’n droomberoep, dat van piloot, zag hij in rook opgaan nadat hij voor de eerste keer z’n kruisban den afscheurde. Toen Jente voor de tweede keer dezelfde kwetsuur opliep, liet hij zich opereren en revalideerde om maar zo fit mogelijk op de ALO te komen. Echter drie maanden op de sportopleiding scheurde hij voor de derde maal z’n kruisband af. Na de derde keer liet Jente zich niet weer ope reren en lukte het hem toch de ALO succes vol af te ronden. Nog tijdens het afstude ren kreeg hij de kans om als gymdocent op z’n oude school, het Bogerman, aan de slag te gaan. Dat is nu zes jaar geleden.
“Us heit siet sûnder wurk. Hij hie earder wurke as ICT’er bij de ûnderwiisbege liedingstsjinst en waard letter wiskun dedosint. Hij hie in tydlik kontrakt yn Frjentsjer en doe’t it net ferlinge waard, siet hij thús. It is sa spitich dat wij no sûnder ús heit fierder moatte en dat wy him misse yn ús hechte gesin. Hij is fêst grutsk op ús en wy moatte no fierder libje mei syn beslissing. Us heit koe net fierder… Sá spitich…. Wij seagen it net oankommen en minsken fan bútenôf al hielendal net. Ik wie oan it wurk, doe’t ús mem mij belle om te fertellen dat heit der net mear wie. Dêr snapst neat fan. Samar, fan it iene op it oare momint.
IKEA Naast het voetbal vindt Jente gelukkig ook nog voldoende tijd voor zijn vrien din Esmée die hij nu ruim zes jaar kent. Samen hebben ze een huis in Oppenhui zen gekocht. Dan doet Jente lachend een “Moarnbekentenis.sille we nei de IKEA yn Grins; we krije in nije bijkeuken. En ik fyn it hielendal gjin straf om der nei ta. Ik mei ek graach sjoppe. Ja, echt! Hahaha. Esmée en ik bin eins wol in bytsje tsjinpoalen; ik wol altyd graach fuort en Esmée is leaver thús. Mar sa hâlde we mekoar moai yn balâns. We hawwe dit jier yn Valkenburg op fakânsje west en fierder bij it skûtsjesilen sjoen. Ik ha no wer nocht oan skoalle. En fuotbal!”
“IK KOE MIJ GJIN BETTERE JEUGD ALLES DRAAIDE OM FUOTBAL”
Jente: “Ik bin der hielendal op myn plak. Bern en sport fyn ik machtich. At ik ûnder de minsken bin, dan wurd ik bliid. Ik koe ridlik goed fuotbalje, op myn fyft jinde stie ik al yn it earste bij Oeversweltsjes, dat wie doe in twaddeklasser. Thús diene we ek altyd spultsjes en ik woe altyd winne, ik wie fanatyk. Nei de blessueres rûgele ik eins it trenersfak yn. Dat begûn al op de ALO, dêr’t ik de TC-3 fuotbalstaazje rinne moast. Dat die ik bij Be Quick yn Grins, in prachtige jeugdoplieding. Ik kaam bij de B1, wat no de ûnder 17 jeugd is. Doe’t ik dêr krekt begûn wie it nivo al sa heech, dat ik soms tocht: ‘Wat moat ik no sizze?’ Dy jonges wisten al lang wat ik fertelle woe. It wie ek hiel útdagend, mar it slagge omdat ik bij in groep hiele jonge ambisjeuze treners siet. Al dy jeugdtreners fan doe wurkje no as trener fan in earste team. Ik learde f’ral it taktyske en mentale part fan it fuotbal. Hoe ûndersteunst in groepsproses. Ik ha der sa’n soad leard.”
WINSKJE;
7GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLNUMMER 09 • 2022
“De v.v. Workum is in fijne klup, dy’t my as jonge trener it fertrouwen jûn hat en wêr’t ik yn in waarm bêd telâne kom men bin. Ek de klup hat meiholpen oan de promoasje. Rekkenje mar dat wij de grutste winst bij Warkum boekt hawwe troch it teamwurk, dat wol ik noch graach kwyt. Ik moat ek wolris even op’e achter grûn. Om dy reden krij ik altyd in appelt sje fan ús lieder, dan kin ik de earste tsien minuten even neat sizze!”
“OP MYN PLAK”
V.V. WORKUM Blijkbaar heeft Jente inderdaad veel opge stoken tijdens zijn stages in Groningen, want hij is inmiddels succesvol trainer van v.v. Workum, waarmee hij vorig sei zoen via de nacompetitie promoveerde naar de tweede klasse. Jente raakt niet uitgepraat over zijn grote passie.
•
•
Vrouw Bergman
kunnen
• Pijn
Oriënteer
kunnen
•
Vrouw •
•
• Verzakking • Anticonceptie •
• 100%
Oriënteer
•
Oriënteer
• Ontlastingsklachten •
• Onderbuikpijn •
|
•
• Blaasklachten • Verzakking • Anticonceptie • Menopauze en overgang • Bekkenpijn • Onderbuikpijn • Ontlastingsklachten • Pijn
Prof Dr CH van der hoogleraar urogynaecologie UMC Utrecht Bergman Clinics Vrouw onze hooggespecialiseerde (uro)gynaecologische Focuskliniek in Heerenveen vrouwen terecht voor de volgende zorgprogramma’s: Blaasklachten Menopauze en overgang Bekkenpijn Onderbuikpijn Ontlastingsklachten bij het vrijen aandoeningen Korte toegangstijden voor zowel eerste afspraak als operatie 100% vergoed na verwijzing en bij medische indicatie je op bergmanclinics.nl/vrouw of bel 088 9000 500 om direct een afspraak onze hooggespecialiseerde Focuskliniek in Heerenveen vrouwen terecht voor de volgende zorgprogramma’s: overgang Bekkenpijn bij het vrijen aandoeningen toegangstijden voor zowel eerste afspraak als operatie vergoed na verwijzing en bij medische indicatie je op bergmanclinics.nl/vrouw of bel 088 9000 500 om direct een afspraak te maken.
• Onderbuikpijn • Ontlastingsklachten • Pijn
•
•
In onze hooggespecialiseerde (uro)gynaecologische Focuskliniek in Heerenveen kunnen vrouwen terecht voor de volgende zorgprogramma’s: Blaasklachten Verzakking Anticonceptie Menopauze en overgang Bekkenpijn Ontlastingsklachten Pijn bij het vrijen Vulva aandoeningen Vrouw Korte toegangstijden voor zowel eerste afspraak als operatie 100% vergoed na verwijzing en bij medische indicatie Oriënteer je op bergmanclinics.nl/vrouw of bel 088 9000 500 om direct een afspraak te maken.
|
| Heerenveen In
•
• Vulva
•
• Vulva
• Blaasklachten • Verzakking •
• Menopauze
Vrouw •
Vrouw • Korte
Vrouw Bergman Clinics | Vrouw | Heerenveen
• Blaasklachten • Verzakking • Anticonceptie • Menopauze en
Vrouw
•
•
Prof Dr UMChoogleraarCHUtrecht
Vrouw Bergman
te Vrouw Bergman Clinics | Vrouw | Heerenveen In
•
•
•
|
kunnen
Bergman Clinics | Vrouw | Heerenveen
In onze hooggespecialiseerde (uro)gynaecologische Focuskliniek in Heerenveen kunnen vrouwen terecht voor de volgende zorgprogramma’s: Anticonceptie en overgang Bekkenpijn Onderbuikpijn Pijn bij het vrijen Vulva aandoeningen Vrouw Korte toegangstijden voor zowel eerste afspraak als operatie 100% vergoed na verwijzing en bij medische indicatie Oriënteer je op bergmanclinics.nl/vrouw of bel 088 9000 500 om direct een afspraak te maken.
(uro)gynaecologische
•
•
In onze hooggespecialiseerde (uro)gynaecologische Focuskliniek in Heerenveen vrouwen terecht voor de volgende zorgprogramma’s: bij het vrijen aandoeningen Korte toegangstijden voor zowel eerste afspraak als operatie 100% vergoed na verwijzing en bij medische indicatie je op bergmanclinics.nl/vrouw of bel 088 9000 500 om direct een afspraak te maken.
•
•
•
/
•
Prof Dr CH van der Vaart, hoogleraar urogynaecologie UMC Utrecht / Bergman Clinics Clinics Vrouw Heerenveen
• Vulva
“Alléén
De accountmanager ondernemen is gesprekspartner voor alle ondernemers in de gemeente Súdwest-Fryslân en helpt je graag. De accountmanager kan je adviseren over vergunningen, grond, netwerken, werknemers, groei, financiering en investeren. Kijk voor meer informatie op www.sudwestfryslan.nl/accountteam of stuur een mail naar ondernemen@sudwestfryslan.nl
“In 2019 vond ik eigenlijk dat er wat moest gebeuren met het lapje grond naast Jachthaven De Appelhof. Mijn vader had dat perceel al in 2006 gekocht van de familie Postma, die hij elk jaar tegen de kerst een rollade bracht. En passant kwam dan ook tussen neus en lippen dat stukje grond even ter sprake. Hij deed daar verder niets mee omdat het ‘groenbestemming’ had. Voordat ik in 2020 definitief met het maken van een plan voor mijn project begon, besloot ik mijn licht op te steken bij de gemeente, die mij koppelde aan accountmanager ondernemen Frits Bouterse, regiomanager voor Wommels en omstreken. Samen met hem heb ik de eerste verkennende gesprekken gevoerd om duidelijk te krijgen hoe de gemeente tegenover mijn plannen stond. Het heeft tenslotte weinig zin om kosten te maken en vergunningen aan te vragen als vooraf al vaststaat dat een plan de eindstreep toch niet gaat halen. De gemeente zag mijn plan wel zitten, zodat ik een vergunningsverlener kreeg toegewezen. Dat werkte super. Een vast contactpersoon die precies weet waarvoor je bij welke afdeling moet zijn. Die heeft mij als een soort navigatieprogramma door de soms complexe ambtelijke materie geloodst.”
Ben je ondernemerook of zzp’er? En heb je vragen of zoek je advies?
Vergunningsverlener
Hoe zie jij de toekomst van De Appelhof?
De grutste gemeente fan Nederlân. EN BEELD: WIM WALDA loop je harder, maar samen vérder…”
De 27 lentes tellende Iris de Boer uit Wommels is sinds februari 2022 eigenaar en uitbater van de circa 25 ligplaatsen tellende jachthaven De Appelhof in Wommels en van de daarnaast gelegen camperplaats, die plaats biedt aan ongeveer twintig campers. Het ‘familiemotto’ ‘Alléén loop je harder, maar samen vérder...’ heeft zij bij de realisatie van haar ‘avontuur’ goed in haar oren geknoopt. Een portret van deze ondernemende jongedame.
Een paar voorbeelden van die samenwerking met lokale ondernemers: WD-SAT is een plaatselijk bedrijf, gespecialiseerd in onder meer de montage en installatie van satellietontvangers. Die laat zijn klanten bij De Appelhof komen en monteert daar de ontvanger. Mooie combi van het nuttige en het aangename; de plaatselijke Jumbo biedt regelmatig een gratis product aan voor de gasten; de slager, tevens de voormalige havenmeester, komt vrijwel dagelijks langs en heeft regelmatig aanbiedingen, bijvoorbeeld in de vorm van barbecue-pakketten.
9GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLbolsward-ijsselmeerkust
IRIS DE BOER VAN CAMPERPLAATS & JACHTHAVEN DE APPELHOF
CONTENTBRANDED TEKST
Iris de Boer groeide op in Wommels en leerde al vroeg dat je veel kunt bereiken, mits je daar hard voor werkt, maar dat je het wel allemaal zelf moet doen. Na de havo studeerde ze technische bedrijfskunde aan de NHL in Leeuwarden, waar ze als enige meisje van haar lichting afstudeerde. Ze is een perfectionist en schreef zich na haar studie in bij een ‘International Language School’ in San Diego om haar Engels op niveau te brengen. “Amerika mag dan het land van de onbegrensde mogelijkheden zijn,” vult ze aan, “maar ik zag daar zoveel verspilling dat ik besloot dat ik alleen maar bij een bedrijf wilde werken dat een positieve bijdrage levert aan een betere wereld. Ik heb een open sollicitatie geschreven aan ‘Groenleven’ in Leeuwarden, tegenwoordig marktleider in grootschalige installaties van zonnepanelen op boerenstallen en van complete zonneparken. Daar heb ik drie jaren met heel veel plezier als projectleider gewerkt en ben ik eindverantwoordelijke geweest (trotse blik) voor het zonnepark op Groningen Airport Eelde; een project van zo’n 65.000 zonnepanelen. Daarna heb ik de overstap gemaakt naar de Leeuwarder vestiging van ‘Trivium Packaging’, een internationaal georiënteerd bedrijf dat is gespecialiseerd in recyclebare metalen verpakkingen. Hier focus ik me op procesoptimilsatie binnen de supply chain: met name op gebied van inkoop, planning of logistiek. Met als doel om zo’n hoog mogelijke klantwaarde te realiseren, waarbij samenwerking opnieuw het sleutelwoord is."
Het meest actuele gemeentenieuws vind je op: www.sudwestfryslan.nl
“Automatisering, verduurzaming en vergroening staan bovenaan mijn prioriteitenlijstje. De Appelhof wordt geautomatiseerd, zelfvoorzienend door middel van zonnepanelen, accu’s en boilers en wordt gedeeltelijk in zijn oude luister hersteld. Dit najaar wil ik de appelboompjes planten om de sfeer van voor 1930 terug te brengen, toen hier nog een appelboomgaard stond. Verder ben ik bezig mij aan te sluiten bij een campernetwerk. En ‘last but not least’ heb ik mijn project om de jachthaven weer helemaal bij de tijd te brengen ingeschreven voor een Europese Leader subsidie en die is, hoera, toegekend. Ik hoop dat de gemeente daarin net zo’n actieve rol gaat spelen als in de voorgaande fase.”
Samen draagvlak creëren “Ik wilde de buurt en de plaatselijke ondernemers meenemen in mijn plannen om toegevoegde waarde en een breed draagvlak te creëren. In die fase kwam ik ook in contact met de Stichting Jachthaven Wommels. Die adviseerden mij om de jachthaven in mijn plannen mee te nemen en het als een totaalplan in te dienen. Daar stond de gemeente niet onwelwillend tegenover, mits ik kon aantonen dat de combinatie camperplaats en jachthaven meerwaarde voor Wommels op zou leveren. Dat lukte, zodat ik sinds maart van dit jaar eigenaar ben van Camperplaats & Jachthaven De Appelhof. Het stuk grond van de camperplaats huur ik van mijn vader met de bedoeling om dat over vijf jaar van hem over te nemen.”
10 bolsward-ijsselmeerkust
Honderdjarige Uke vertelt honderduit…. # FACE TO FACE UKE BOONSTRA-STELLINGWERF fotografie JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE tekst RIEMIE VAN DIJK De honderdjarige Uke Boonstra-Stellingwerf uit Makkum vertelt honderduit als we bij haar komen voor een interview in GrootBolsward-IJsselmeerkust. Een grote stapel felicitatiekaarten bewijst inderdaad dat ze een paar maanden geleden honderd jaar is geworden, maar dat geef je haar absoluut niet. De kwieke en energieke eeuweling woont nog zelfstandig en neemt ons mee naar bijzondere gebeurtenissen in haar leven. Mevrouw Boonstra werd als Uke Stellingwerf geboren op 17 mei 1922 in Bolsward. Grootvader Stellingwerf van vaders kant was koster in de gereformeerde kerk. Grootvader Nawijn van moeders kant stamde af van de Hugenoten en was organist. Samen met haar ouders en broer woonde Uke aan de buitenkant van de stad in de landbuurt aan de Workumervaart.
OPGAANDE TIJD NA DE OORLOG Na de oorlog woonde het echtpaar Van der Weerd-Stellingwerf bij de winkel in Makkum. “Anders dan anderen in die tijd hadden we direct een mooi huis; eentje met een keuken en elektrisch. Het dak was provisorisch gerepareerd, daar was een granaat op gevallen.” Het was een opgaande tijd na de oorlog, vooral op het gebied van elektrische apparaten. “Altijd kwam er weer wat nieuws en er waren allemaal jonge mensen die dat ook bij ons aanschaften. Dat is anders dan nu. Nu kijken mensen in de winkel en kopen ze online.” Op een gegeven moment had de familie Van der Weerd wel vijf winkels en zeventig man personeel in dienst. “Op vrijdag waren we open tot negen uur en dan ook nog eens de hele zaterdag. Alleen op zondag was je echt vrij”, weet mevrouw Boonstra. Desondanks was ze later ook maatschappelijk actief. “Ik zat in het koor; en als voorzitter van de CHU van Wûnseradiel heb ik de oprichting van het CDA nog meegemaakt. Ik stond lange tijd op de lijst voor de gemeenteraad; nooit op een verkiesbare plek vanwege ons werk.”
MAN-VROUW VERHOUDINGEN Toen ze op woensdagmiddag vrij kreeg van de winkel sloot zij zich aan bij de Plattelandsvrouwen. Van het plaatselijke bestuur belandde ze in het provinciale bestuur en later zelfs in het landelijke bestuur. “Het was een prachtige periode in mijn leven. Als er iets te beleven was, was ik erbij. Vaak reed ik ‘s maandags eerste klas met de trein naar Den Haag.” In de jaren vijftig en zestig waren er niet veel vrouwen die werkten. “Later werden dat er meer. Als ik toen naar buiten keek, zag ik andere vrouwen voorbij komen met de kinderwagen.” Ook toen de kinderen kwamen - twee zoons en een dochter - bleef ze in de winkel werken. “We woonden bij de winkel, dus ik was er altijd en kon tussen de bedrijven door even koken. Bovendien hadden we hulp en de kinderen redden zich veel zelf.” Toen de kinderen klein waren gingen ze naar de christelijke school. “Het bestuur had elk jaar een vergadering waar ik naar toeging. Tijdens een bestuursverkiezing keek ik om me heen en zag dat ik de enige was die geen briefje had. ‘Jullie slaan mij over’, zei ik. Wat bleek? Ik mocht niet stemmen! Nou, toen waren ze bij mij aan het verkeerde adres! Het jaar daarna was het anders: toen mochten vrouwen wél stemmen. Ja, zo was het toen. Later was mijn dochter hoofd van de kleuterschool, maar toen ze trouwde moest ze eruit.” Mevrouw Boonstra kan zich er nu nóg over opwinden. “Vreselijk vind ik dat.” DE BLAUWE KNOOP In het weekend ging het gezin naar de camping. “Veel mensen met een winkel hadden een caravan op De Sânkop. (nu De Holle Poarte – red.). Onze kinderen zijn daar samen opgegroeid. Zaterdagavond was er altijd muziek en daar zaten we gezellig bij elkaar. De vrouwen dronken dan iets van een ‘bessentje’ en de mannen een jenevertje. Ik hield op met één glaasje, hoor. Tot aan ons trouwen heb ik nooit gedronken. Eigenlijk waren we thuis van de blauwe knoop. Mijn oom was voorzitter van de vereniging en dat was ook hard nodig in die tijd. Er was veel werkvolk dat dronk en er het zuurverdiende geld door heen jaste. Ik drink nog steeds heel weinig, dat krijg je mee van huis.” VEEL MEEGEMAAKT Mevrouw Boonstra gelooft niet dat ze stress kent. Wel heeft ze veel meegemaakt. Haar zwager en haar man Lourens, beiden directeur van de BV overleden vlak na elkaar. “Mijn oudste zoon kwam in hun plaats. Hij heeft het heel zwaar gehad. Later is hij dement geworden. Hij heeft vijf jaar in Bloemkamp gezeten en is op 69-jarige leeftijd overleden.” Twee jaar na het overlijden van haar man trouwde ze opnieuw. Met Oebele Boonstra, die in Leeuwarden woonde. “Wat een ander leven: hij was leraar en we gingen direct al op vakantie. Later werd ook hij dement en hebben we moeilijke laatste jaren meegemaakt. Daarna kwam ik weer in Makkum. Zeventien jaar was ik eruit geweest. Mensen kenden me van de winkel en met de naam Van der Weerd, ik kwam terug als mevrouw Boonstra. Ik ben hier direct overal bij gegaan, zo kom je er vanzelf tussen. Ik ben altijd een kerkganger geweest en daar ken ik veel mensen van. Ik ging zingen in het Sneker seniorenkoor en ik stapte in het bestuur van de ouderenbond PCOB.” “IK WIL ALLES WETEN” Mevrouw Boonstra heeft enorm veel gereisd, is in heel Europa, Canada, Amerika en Afrika geweest. Hoogtepunten waren voor haar de reizen ‘in de voetsporen van’. “In de voetsporen van Paulus, in de voetsporen van Luther, in de voetsporen van de emigranten. Dat zijn dingen waar ik interesse voor heb.” Ze volgt het nieuws op de voet. “Ondanks mijn oogaandoening kan ik nog wel lezen. Ik moet er niet aan denken dat ik niet meer kan lezen. Vroeger las ik al stiekem met de zaklamp onder de dekens als ik niet kon slapen. Ook de krant kan ik gelukkig nog via mijn iPad lezen. Over de situatie in Oekraïne wil ik alles weten. Ik vind het vreselijk hoe de wereld nu is. Wat nu in Oekraïne gebeurt, is eigenlijk hetzelfde als wat wij met Duitsland hebben meegemaakt: een plotselinge inval, terwijl ze zeiden dat ze het niet zouden doen.” AVONDRUST? Hoewel mevrouw Boonstra vitaal is, overweegt ze zich toch aan te melden bij ‘Avondrust’ .”Eigenlijk wilde ik dat nooit. Maar tijdens corona waren er dagen dat ik niemand sprak en ik de woorden niet meer kon vinden als ik ineens iemand tegen kwam in het dorp. Ondanks mijn jaren was ik altijd een van de besten van de vrouwenvereniging, maar die is over de kop. Ik kan nog goed zingen, heb tijdens de hele coronaperiode thuis door gezongen. Dan sla ik een psalmboek open en het lied dat voor komt te liggen zing ik dan, want ik kan goed noten lezen. Tot mijn 99ste heb ik zelf autogereden, maar opnieuw proefrijden heb ik niet gedaan. Ineens kreeg ik zwarte vlekken voor de ogen. Ik kon niet meer goed zien; als ik een dahlia wilde afknippen zat ik er wel zo’n stuk naast. Ik kon geen draad meer in de naald krijgen. Vandaar Avondrust. Nu eerst maar eens afwachten of ik erin kom.”
11GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLNUMMER 09 • 2022
GEEN ELEKTRISCH “Wij hadden geen fiets, dus moesten we alles belopen”, vertelt mevrouw Boonstra. “De hele lagere schoolperiode liep ik naar school, in mijn beleving was dat een heel eind.” Ze weet nog goed dat haar eerste fiets eentje van ‘Eisma Rijwielen’ was. “Uit allerlei onderdelen zette die voor tien gulden een fiets in elkaar.” Omdat ze buiten de bolwerken woonden, hadden ze geen elektrisch, maar al wel gas en licht. In het laatste jaar van de oorlog toen alles op de bon was, waren ook gas en licht er echter niet meer. “We verwarmden natte turf uit Parrega en maakten licht in een jampotje met wat vloeistof.”
MOEILIJKE OORLOGSJAREN De oorlogsjaren waren moeilijk, meent mevrouw Boonstra. Haar enige broer was in Rotterdam tijdens het bombardement in mei 1940 en zat bij de ondergrondse. “Soms was hij nachten weg en wist ik niet wat er gebeurde.” Tijdens de oorlogsjaren leerde ze haar eerste man Lourens van der Weerd kennen, die samen met zijn broer een elektriciteitswinkel in Makkum had. “Hier in Makkum is enorm veel gevochten. Mijn man en zijn broer zijn op het eind van de oorlog nog opgepakt en op een zaterdag naar de gevangenis in Sneek gebracht. Daar zijn ze een paar dagen geweest en hebben ze zware verhoren ondergaan. Mijn moeder had pannenkoekjes gebakken en die wilden mijn aanstaande schoonzus en ik hen brengen.” Op de fiets naar Sneek herkende ze vlak voor Nijland mensen op de fiets, die ook opgepakt waren geweest. Die wisten te vertellen dat de beide mannen waren vrijgelaten. “Ze waren lopend naar de bakker in Nijland gegaan, omdat ze zo’n honger hadden. Toen hebben we hen achterop de fiets naar huis gebracht.”
M.NUASYSLIM.NUIM.NUSYEASYSLIM.NUEASYSLIM.NUEASYSLIM.NUEASYSLIM.NUEASYSLM.M.NUEASYSLIM.NUEASYSLIM.NUELIMEA * Resultaten ter inzage in de studio conform privac y wetgeving VRAGENEASYSLIM.NU?BELOFAPP0683854719 OF BOEK JE AFSPRAAK ONLINE VIA LEMMER • HEERENVEEN • SNEEK • DRACHTEN AC TI E Intake incl. behandeling van € 89,- v oor € 59,Geldig t/m 30 september 2022 * Resultaten ter inzage in de studio conform privacywetgeving LEKKER AANBELOFTEONZEAFVALLEN!SNELJOU:op Bolletongersdei 11.0010.00Oudehorne24FlaeijelfeestOuderwetsgezellig!september2022uur:Boerenoptocht(gratis)uur:Openluchtmuseuminbedrijf www.flaeijel.frl UW SPORTHUISALLROUNDSPORTZAAKA.P.VANDERFEER thuis in veel sporten DIJKSTRAAT 7-11 / 8701 KB BOLSWARD T. 0515 - 57 23 97 / APVDFEER.NL Gratis parkeren op eigen terrein achter de winkel. kaatsenvtennissportkledingoetbal sportprijzenwintersportwielrennenhardlopen meer...enbedrukkingtextielnogveel
ADEQUAAT EN SNEL REAGEREN 112 Water is ontstaan uit de Ambulanceboot, indertijd geïnitieerd door Antonius, het ziekenhuis in Sneek. Op initiatief van de Vei ligheidsregio, in samenspraak met de burge meesters van Súdwest-Fryslân en De Fryske Marren, is een publiek private samenwer king ontstaan met reddingsstations zoals die van Richard Veldman, verdeeld over de provincie met het stuk Drachten-Lemmer als belangrijkste werkgebied.
POTENTIËLE KLANTEN
Meest in het oog springend is de slaroom klopper achterop. Van maar liefst 300 (!) pk. Noodzakelijk als snel varen het devies is. “Maar dat proberen we zo veel mogelijk te voorkomen”, zegt Veldman. “We vinden het helemaal niet leuk als we een noodoproep krijgen en snel moeten varen. Dat met hoge snelheid langs andere boten varen willen we helemaal niet. Maar ja, als er iemand ligt te verdrinken of er gaat een schip naar de kelder, dat moet je wel. En dat geldt voor ons allemaal. Als ik merk dat iemand zich bij ons wil aansluiten vanwege het snel varen, bedank ik voor de eer.”
bolsward-ijsselmeerkust
Daarnaast heb je de verzekering die een flink stuk hoger ligt omdat er met de boten ook wordt gesleept. Dan heb je ook nog de brandstof. Niet onbelangrijk om te noemen, want vol gas slurpt de eerder genoemde 300 pk buitenboordmotor zomaar vier euro per minuut. Hallo? Jazeker. Tel daarbij op zaken als onderhoud en afschrijving en je hebt een behoorlijke kostenpost. “Bij een levensbedreigende situatie bieden we hulp ‘ter goeden wille’. Maar bij een niet-levens bedreigende situatie als aan de grond lopen of met motorpech liggen, stopt ons vrijwilli gerswerk, zijn we een sleepdienst en gaat de teller lopen.”
MOTORPECH”PROCENT“TACHTIGIS
112
“ALS IK IDIOOTHARD
“IK HELP MENSEN”GRAAG
Er staat en ligt voor een vermogen voor de deur van Veldman Yacht Charters. Van de rib op de trailer en de twee in het water kun je drie behoorlijke nieuwe auto’s kopen. De laatste aanwinst is een uit de kluiten gewassen exemplaar met dito buitenboord motor. Twee marifoons, plotter, sonar, radar, een sleeplijn van honderd meter, een AED, een speciale medische kist, pompen om zowel water mee op te zuigen als om mee te blussen, zoeklichten, warmtebeeldcamera, gassendetector en een brancard zijn zaken die behoren tot de standaarduitrusting.
Richard Veldman in zijn nieuwste aanwinst: “Wat wij verlangen is goed materiaal en goede vaardigheden. En dat blijven we ook monitoren.”
13GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
Het lijken vrij onschuldige situaties maar als je met motorpech ronddobbert op het druk bevaren Prinses Margrietkanaal, heb je wel een uitdaging. “Daarom is bij ons ook elke inzet die wij hebben op het Prinses Margrietkanaal, een prio 1-melding. Altijd zo snel mogelijk daar weg halen.”
Wie denkt dat Richard Veldman met een kleine zestig inzetten per jaar lekker binnenloopt, komt bedrogen uit. Op de eerste plaats loopt de prijs van een volledig uitgeruste rubberboot flink in de papieren.
Veldman: “Het voordeel is dat de onder nemer bijna altijd op de haven is; hij de omgeving kent als zijn broekzak en hij vanzelfsprekend veel vaardigheden heeft, want varen is zijn beroep.” Nu, zeven jaar verder, kan zonder opscheppen worden ge constateerd dat het goed functioneert. “Het belangrijkst is natuurlijk dat je adequaat en snel reageert op een 112-oproep. Bij veel in zetten is de brandweer geen noodzaak. Een boot met motorpech midden in het Prinses Margrietkanaal moet daar wel zo snel mo gelijk weg, maar om daar nu een brandweer boot met acht man op af te sturen, dat is niet nodig. Plus dat je dan als nadeel hebt dat het korps op het land onderbezet is.”
ONWETENDHEID EN LAKSHEID Totaal zijn er in Friesland 160 inzetten per jaar. Ruim een derde daarvan neemt de post van Veldman voor zijn rekening. “Tachtig procent is motorpech. Samen met aan de grond lopen is dat het meest voorkomend. Vaak is dit een combinatie van onwetend heid en ook wel een beetje laksheid. Maar je kunt natuurlijk ook gewoon pech hebben. Een auto gaat elk jaar voor een APK naar de garage. En een boot, ach als die ’s morgens goed start… Een boot heeft onderhoud nodig en als je dat niet doet, laat ie dat ook weten.”
SLAGROOMKLOPPER
Om waterhulpverlener te worden heb je af gezien van het vaarbewijs en het marifoon certificaat geen speciale opleiding nodig. “Wat wij wel verlangen is goed materiaal en goede vaardigheden. En dat blijven we ook monitoren. Elke inzet wordt geregis treerd en er wordt ook rapport gemaakt hoe het verlopen is. En of iedereen zich een beetje heeft gedragen. Dat kun je van jezelf niet zeggen, maar als we klachten krijgen van anderen, dan verwerken we dat in het rapport. In de praktijk hebben we dat nog niet meegemaakt. Niet zo gek, want het zijn allemaal ondernemers. Wat ik hier in de omgeving tegenkom, zijn allemaal potenti ele klanten. Als ik idioothard vaar, maak ik slechte reclame.”
ZOEKACTIE TIJDENS DE VEILIGHEIDSDAG Twee van de reddingsboten van ‘112 Water’, zoals de organisatie van Veldman heet, zijn te bezichtigen tijdens de Veiligheidsdag Súdwest-Fryslân op zaterdag 17 september in Sneek. Eentje blijft er stand-by liggen. Veldman: “We laten zien wat we allemaal aan boord hebben, hoe dat eruitziet. Een paar van onze vrijwilligers zullen tekst en uitleg geven. De kans bestaat dat er iets gezamenlijks ge daan wordt in de vorm van een zoekactie. We hebben een sonar aan boord, dus we kunnen ook onderwater-zoekingen doen.”
RICHARD
Samen met andere schippers en opstappers verleent Richard Veldman met zijn drie rubberboten rond de zestig keer per jaar hulp aan watersporters, al dan niet in nood. Om niet, want noodhulp is gratis. “Als ik aan het eind van het jaar alle vrijwilligers een etentje aanbied, is de pot leeg. Maar dat is niet erg. Ik help graag mensen”, zegt de Sneker ondernemer. VAAR, MAAK IK SLECHTE RECLAME” VELDMAN VAN WATERHULPVERLENER WATER TEKST EN BEELD RICHARD DE JONGE
OOK IDEAAL VOOR VAKANTIEWONINGEN ALLE VOORDELEN OP EEN RIJTJE BIG GREEN WATER ONTHARDER Voorkomt metalenVerwijdertDuurzaamMilieuvriendelijkOnderhoudsvrijGeenGebruiktWerktVerspiltBehoudtFiltertVerbetertVerwijdertkalkaanslagbestaandekalkgeur,kleurensmaakopchemicaliëncalciumenmagnesiumgeenwaterzonderzoutgeenstroomafvoernodigsediment,zwareenchemicaliën Zin in de start van een nieuwe woning? Heb je inspiratie nodig voor een badkamer die volledig past bij jouw nieuwe woning en jouw stijl? We helpen je daar graag bij. Met een compleet ontwerp, maar ook met die ene wastafel of dat mooie tegeltje. Want daar beginnen vaak de mooiste ontwerpen mee. Baderie Sikma Edisonstraat 15, Sneek Telefoon 0515 425 635 baderie.nl Laat inspirerenjebijBaderieSikma Onze badkamermeesters staan klaar voor iedere badkameruitdaging. Nieuwsgierig geworden? Kom langs of plan een adviesgesprek. Zo krijg je vanaf dag 1 het beste advies en geniet je straks van zelfs het kleinste detail in jouw nieuwe badkamer. Kom langs, ontvang ons inspiratie magazine en ontdek waar jij gelukkig van wordt!
1-steActie:vervangfiltervolgendjaarGRATIS!
De Big Green wordt geleverd en geïnstal leerd door een van onze ervaren installa teurs. Zo bent u ervan verzekerd dat alles perfect werkt, heeft u voortaan geen last meer van kalkaanslag en kunt genieten van zuiver drinkwater.
Voorkomt kalkaanslag en filtert je drinkwater 20 cm diameter 46 cm Prijs incl. installatie € www.big-green.nl • Informatie 0299-321188
Zamarra Kok Kalkaanslag is een grote ergernis; het maakt de toiletpot bruin, douchetegels dof en is slecht voor apparaten. Daarom heb ik een Big Green kalkpreventie apparaat met koolstoffilter laten installeren. Zacht water (en dus koffie en thee) smaakt beter en de waterkoker blijft schoon. Ik kan met een kwart minder (vaat)wasmiddel toe en hoef geen speciale sanitairreiniger meer te gebruiken. Vooral het gebrek aan kalkaanslag in de badkamer scheelt erg veel poetswerk. Helaas moet ik de douche nog wel nadrogen, omdat anders opgedroogde waterdruppels met mag nesiumresidu zichtbaar blijven. Telegraaf, 4 juli 2020 Ongefilterd kraanwater Filter geplaatst in kruipruimte Gefilterd met de Big Green Filter geplaatst in meterkast
Lourens kon een opleiding volgen in Oslo, in Noorwegen, en wij mochten als gezin mee. Ik durfde het vertrouwde ook los te laten. ‘Wat kan er gebeuren?’, vroeg ik me af.
Irene doorliep de mavo in Bolsward en ging toen naar het MDGO waar ze een opleiding volgde tot wat toen nog ‘verpleegster’ heette. “Het was geen roeping, hoor”, zegt ze met een lach. “Maar ik wilde ‘iets met mensen’ doen, in de dienstverlening. Ik leerde het vak van de nonnen die toen nog in het Sint An tonius Ziekenhuis werkten. Ook liep ik stages in diverse verpleeghuizen, in de psychogeri atrie. Ik was nog heel jong en vond het een hele verantwoordelijkheid. Maar ik heb er heel veel van geleerd.”
NIEUWE ERVARING
SUPERTIJD Terug in Nederland bruiste Irene van de energie. Naast haar werk voor de GGD wilde ze graag nog wat anders doen. “Ik moest echt mijn energie kwijt. Ik wilde één op één coachen, mijn medische kennis en ervaring als verpleegkundige gebruiken, maar ook be wegen en dat het liefste in de buitenlucht. En toen zag ik de opleiding tot wandelcoach. De opleiding was een supertijd! Het gaf me veel ontspanning en ik genoot van de theorie en de praktijk. Eenmaal in Stavanger was mijn agenda leeg. Ik ging de natuur in, zat in het zonnetje op een steen met mijn dagboek en keek uit over een fjord. ‘Wat is dit een ideale plek om te starten met mijn wandel coaching’, dacht ik. En dat deed ik. Ik maakte wandelingen met een internationale groep en deed zo veel mooie contacten op.”
“Slecht weer bestaat niet; alleen
Irene voelde zich beter op haar plek op de opleiding hbo-verpleegkundige; ze was inmid dels enkele jaren ouder en mocht voor stage naar Curaçao. Na het behalen van haar diplo ma in 1993 solliciteerde ze door het hele land.
De kinderen gingen daar naar een inter nationale school, Lourens studeerde en ik ging als ‘school nurse’ aan de slag en vond steeds meer mijn draai. We waren als gezin op elkaar aangewezen en werden hierdoor nog hechter met elkaar; we maakten mooie reizen en genoten volop van de ruige natuur. Van de Noren leerde ik onder andere dat werken leuk is, maar dat er nog veel meer is. Zij brengen graag tijd met familie door, het liefste in de buitenlucht. Ze noemen het ‘Friluftsliv’. En dat hebben we overgenomen van de Noren. Net als dat slecht weer niet bestaat, maar alleen slechte kleding.”
“De banen waren toen schaars in de verple ging, dat kun je je nu niet meer voorstellen”, gaat Irene verder. “Op een gegeven ogenblik was ik wel klaar met het solliciteren en wilde ik graag verder studeren. Ik volgde een post-management opleiding voor de zorg in Leeuwarden, waar ik ook op kamers ging. Dat was een hele nieuwe ervaring voor mij; toen werd ik echt zelfstandig. Door de opleiding kreeg ik op mesoniveau een helicopterview. Ik leerde op een andere manier te denken en te kijken naar zorg.” Na deze opleiding werk te Irene opnieuw in Sneek in het ziekenhuis op diverse afdelingen. Daarna ging ze voor de kinderaantekening en werkte en leerde ze in het MCL Noord op de Kinderafdeling.
HELE VERANTWOORDELIJKHEID
Irene Zijlstra-Stoelinga uit Bolsward is sinds een jaar wandelcoach. De van oorsprong verpleegkundige woonde met haar gezin drie jaar in Noorwegen, waar haar liefde voor het buitenleven alsmaar groter werd. We spraken Irene over haar persoonlijke zoektocht in het leven. “Mijn motto is: de verandering die je zoekt, zit altijd in jezelf.” slechte
kleding” IRENE ZIJLSTRA-STOELINGA IS WANDELCOACH 15 TEKST AMANDA DE VRIES // BEELD LOURENS ZIJLSTRA GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLbolsward-ijsselmeerkust “IK DURFDE LOSVERTROUWDEHETTELATEN” “IK MAAKTE EEN REIS NAAR HET NOORDEN MAAR OOK IN MIJZELF”
“Toen was het tijd om mijn wandelcoach praktijk ‘Natuurlijk Buiten’ op te zetten en uit te dragen”, verklaart Irene. “Inmiddels ben ik hier fijn mee bezig. Ik ben dankbaar en voel me heel energiek, iedere keer als ik buiten met mensen aan de slag ga. Ik leer ze alle zintuigen op scherp te zetten en te ge nieten van alles wat er te zien en te horen is. Dan vraag ik ze hoe het met ze gaat en waar ze dat voelen in hun lichaam. Door de focus op dat moment ontspannen mensen; en dat heeft een gunstig effect op het creëren van rust in het hoofd. Dit vak past zó bij mij. Ik vond leren vroeger best lastig, moest er veel voor doen. Maar ik wílde het wel. Uiteindelijk komen al die dingen uit mijn leven nu toch bij elkaar als wandelcoach: liefde en respect voor de natuur, preventieve zorg voor men sen, bewegen en fit blijven. Daar heb ik toch mooi mijn eigen weg in kunnen vinden. Ik maakte een reis naar het noorden, maar ook in mijzelf.”
“Ik houd van de natuur, ik kan me er heel goed in ontspannen. Dat gevoel ontstond in mijn jeugd, toen was ik al veel buiten”, vertelt Irene. “Ik speelde met klasgenoten en vriendinnen in de landerijen rondom Bolsward en mijn vader nam mijn broer en mij weleens mee met kievitseieren zoeken. Dat vond ik altijd een belevenis! Hij leerde me observeren, en het zaadje van ‘liefde voor de natuur’ is toen geplant. We hielpen mee in zijn moestuin, gingen vissen en voeren in rubberbootjes in de sloot. Toen ik wat ouder was kreeg ik echt respect voor de natuur; hoe alles groeit en bloeit. En ik ontdekte dat alles wat je aandacht geeft, groeit. Als je een zaadje plant en de groei volgt tot er een gewas uit komt, dat is zo mooi!”
ZINTUIGEN OP SCHERP Na twee jaar Stavanger verhuisde het gezin weer terug naar Bolsward. Met een rugzak vol ervaringen en de wetenschap dat ze het toch maar mooi geflikt hadden met zijn vijven.
MOOIE, SPANNENDE KANS Privé was Irene Stoelinga inmiddels ge trouwd met Lourens Zijlstra, en samen kregen ze drie zonen: Rens, Chris en Stan. “Lourens is marineman en moest vaak lange re tijd van huis voor zijn werk”, legt Irene uit. “En ik werkte ook onregelmatig, dat was niet meer te combineren met de zorg voor ons gezin. Daarom switchte ik van baan en ging ik bij de GGD werken op het consultatiebu reau. Preventief bezig zijn, al vroeg de signa len herkennen, ik vond het vijftien jaar lang prachtig om te doen. Maar toen kwam er een hele mooie, spannende kans op ons pad.
Haitsma Assurantiën Peter Haitsma 06 - 825 881 90 WWW.FGD.NL Partners van HAITSMA TJEPKOJANSENASSURANTIEN.NL .NL Verzekeringen en Advies. Buitengewoon dichtbij! zakelijke & agrarische Tjepko Jansen Verzekeringen Tjepko Jansen 06 - 211 443 76
DE JUISTE VERHOUDINGEN “Wij zijn partners van FGD en maken ons onderscheidend door onze regionale en persoonlijke aanpak”, zeggen de heren in koor. “FGD biedt volledige commerciële en administratie ondersteuning aan Haitsma Assurantiën”, weet Peter Haitsma, niet geboren maar wel getogen Bolswarder en alweer sinds 1999 in Sneek wonend. Vol gens Haitsma geeft dit het beste van twee werelden.
KENNEN EN HERKENNEN Peter Haitsma knikt als hij zijn col lega Tjepko Jansen hoort praten. Volgens Haitsma heeft het alles te maken met kennen en herkennen, iets wat hij ooit opstak van zijn leermeester Gerke de Boer, van het gelijknamige assurantiekantoor uit Sneek. Bij hetzelfde kantoor was Tjepko Jansen ook werkzaam. “Inderdaad, het gaat om kennen en herkennen. Dat jij mensen kent en andersom. Om die reden ben ik ooit van Franeker naar Sneek verhuisd. Het werkt nog altijd goed. Andere partijen worden nog steeds groter, vooral in het vak dat wij uitoefenen, dat van verzekerin gen. En juist in die branche willen mensen toch echt dat ze iemand kennen. Als er iets aan de hand is, dan willen mensen Peter of Tjepko bellen. Bij grote partijen kom je vaak in een onpersoonlijk call centrum terecht. Ik zal er verder niets van zeggen, maar ik weet nu zo langzamerhand dat mensen graag iemand persoonlijk willen bereiken, korte lijnen!”
Peter Haitsma (54) en Tjepko Jansen (51) zijn al jaren werkzaam in de wereld van verzekeringen. Sterker nog, het duo werkte ooit samen bij de Friesland Bank. Peter startte op 1 februari 2016 een nieuwe onderneming onder de naam Haitsma Assurantiën. Tjepko begon in 2014 als zelfstandige, toen hij Tjepko Bedrijven’,VerzekeringenJansenbijdeKvKlietinschrijven:‘SpecialistvoorAgrarischeondernemingenenstaateropzijnvisitekaartje.
PETER HAITSMA
“SAMEN BEREIK JE MEER” Het aanwezig zijn in de regio van beide assurantiekantoren, het gezamenlijk optrekken onder de vlag van FGD, het moge duidelijk zijn: “Samen bereik je meer”. Het mag dan een open deur zijn, ook in de verzekeringsbranche, maar het is wel waar Haitsma en Jansen volledig achter staan. “Wij willen zichtbaar zijn in de Súdwesthoek, ook in Bolsward.” Wordt geregeld!
IN DE SÚDWESTHOEK, OOK IN BOLSWARD” ASSURANTIEKANTOREN
“WIJ WILLEN ZICHTBAAR ZIJN
Tjepko Jansen en Peter Haitsma in het centrum van Bolsward: “Samen bereik je meer.”
Door zijn afkomst, hij bracht er immers zijn jeugd door, heeft Peter nog altijd connectie met Bolsward. Peters moeder kwam uit Hemelum en zijn vader uit Kou dum. Met andere woorden: deze ondernemer ‘het wel wat’ met de Hanzestad en Súdwest-Fryslân. Die achtergrond deelt Haitsma dan ook graag met Tjepko Jansen, die toch in een ander gedeelte van Friesland zijn roots heeft.
BOLSWARD SÚDWEST-FRYSLÂNEN Haitsma en Jansen geven aan dat het onderlinge contact wat zij hebben ook essentieel is voor het plezier in hun werk. Samen weet je uiteraard meer en er wordt ook volop gebruik gemaakt van elkaars knowhow. Samen optrekken, el kaar back-up geven, dat is wat deze twee assurantiekantoren dan ook in de praktijk doen.
“Ik weet inmiddels dat er prachtige bedrijven in het zuidwesten van Friesland zitten”, zegt Jansen. “En ik weet ook dat zij hier de korte lijntjes enorm waarderen als er iets aan de hand is. Een bekende tussenpersoon die de situatie kent en ook snel kan handelen is heel belangrijk.” “De schadeafwikkeling is waarom een klant een verzeke ring afneemt, dat is de crux van het verhaal”, vult Haitsma aan. “Wij werken onderling ook veel sa men. Wij werken met volmachten en daardoor kunnen we schadeza ken zelfstandig afwerken. Dan kom ik weer even terug op FGD. Het persoonlijke van een klein inter mediair, wat wij aan de voorkant zijn, maar aan de achterkant zijn wij met de FGD groot. Wij kunnen daardoor heel veel zaken regelen.”
& TJEPKO JANSEN 17 TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIEBRANDED CONTENT GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLbolsward-ijsselmeerkust
PETER HAITSMA “Als er iets aan de hand is, dan willen mensen Peter of bellen”Tjepko
Een ander punt wat beide heren aankaarten is de besluitvorming bij grotere organisaties. Die is in hun optiek veel trager dan wat zíj bieden. Het persoonlijke contact is voor zowel Haitsma Assurantiën als Tjepko Jansen Verzekeringen daarom ook zo belangrijk. Daarom hebben beide kantoren zich ook aangesloten om te werken onder de FGD-paraplu.
Na tientallen jaren gewerkt te heb ben in de verzekeringsbranche von den beide heren elkaar weer terug bij de FGD Diensten in Leeuwarden. Die organisatie, in 2013 begonnen met bijna allemaal werknemers afkomstig van Friesland Bank Assu rantiën, heeft inmiddels ruim vijftig mensen in dienst. Verder achttien aangesloten partnerkantoren en vijfentwintig intermediairkantoren waarmee ze samenwerken. Zowel Jansen als Haitsma werken als zelfstandige ondernemers onder de paraplu van FGD.
Tjepko Jansen woont in Mantgum en heeft een agrarische achter grond. “Mijn ouders hadden een akkerbouwbedrijf in Hijum, boven in Friesland. De functies die ik bin nen de Friesland Bank had waren om die reden ook wel agrarisch gerelateerd. Ik weet wat er speelt in die sector. Deze sector is toch wel een specialisme van mij. Toen ik met mijn eigen onderne ming begon ging ik mij nog meer op die markt richten, zowel in de akkerbouw als de melkveehoude rij. Ik zit in de regio Friesland, Groningen en de polder. Verder ben ik ook actief in het MKB, ik probeer er een balans in te krij gen”, vertelt Jansen.
TJEPKO JANSEN “Ik weet wat er speelt in de agrarischesector”
Defensie bestaat uit de Koninklijke Landmacht, de Koninklijke Luchtmacht, de Koninklijke Marine en de Koninklij ke Marechaussee. Al deze onderdelen zullen hun opwachting maken op het Veemarktplein. Zij nemen naast de Viking (amfibisch en gepantserd rupsvoertuig) en Marine Roadshow, ook een Fennek verkenningsvoertuig en een CV90 infan teriegevechtsvoertuig mee.
•
• Het evenement is gratis te bezoeken.
IN HET KORT...
van
BRANDED CONTENT 18 NUMMER 09 • 2022
SÚDWEST-FRYSLÂNVEILIGHEIDSDAG2022ZATERDAG17SEPTEMBER
ORGANISATIES OP HET VEEMARKTPLEIN EN IN DE KOLK
• Fietsenstallingen worden aangegeven.
Crashtender van de brandweer van vliegbasis Leeuwarden De brandweer van vliegbasis Leeuwarden staat 24 uur per dag, zeven dagen in de week klaar voor alle vliegbewegingen, medische meldingen, ongevallen en brandbestrijding binnen de hekwerken van de Vliegbasisvliegbasis.Leeuwarden is een Nederland se F-35-basis. 31 oktober 2019 arriveerde de eerste F-35 op de vliegbasis. De F-35 vervangt op den duur alle F-16’s. Vlieg basis Leeuwarden is vanaf begin 2022 ook de thuisbasis van het onbemande vliegtuig MQ-9 Reaper.
• Veiligheidsmarkt
MET WANTVOORELKAARELKAAR,VEILIGHEIDRAAKTONSALLEMAAL
• Parkeren auto’s en pendelbussen (betaald) zijn geregeld. Demonstraties op Martiniplein en Veemartktplein en in de Kolk. Voertuigen te bezichtigen op Veemarktplein; vaartuigen langs de Geeuwkade. in de Veemarkthal. uit Sneek wordt gevraagd om zo veel mogelijk lopend of op de fiets te komen (fietsen kunnen in de aangewezen fietsenstallingen worden Bezoekersgestald). buiten de stad wordt aangeraden zoveel mogelijk gebruik te maken van het openbaar vervoer om van en naar Sneek te reizen. Wie met de auto komt kan terecht op een door de organisatie ingericht parkeerterrein, vanaf waar een pendelbus de bezoekers van en naar het evenemententerrein brengt.
3 11 9 5 6 4 1 2 87 10 Vaar BEZOEKERS Bezoekers
•
Naast de voor iedereen bekende organisa ties als de brandweer, de politie, ambu lance en Rijkswaterstaat, zijn ook minder voor de hand liggende organisaties te vinden op het Veemarktplein : Ambulancehelikopter Op de Friese Waddeneilanden zijn huis artsen en ambulanceposten aanwezig, maar ontbreken ziekenhuizen. Voor mensen die op de Friese Waddeneilanden verblijven, dient daarom vervoer beschik baar te zijn waarmee de verbinding met de ziekenhuizen op het vasteland kan worden onderhouden. Het beperken van de benodigde tijd van vervoer vanaf een Waddeneiland naar een zorginstelling aan de vaste wal is voor een aantal patiën ten een belangrijke factor voor hun gene zingskansen. Daarom heeft RAV Fryslân van het Ministerie van VWS destijds de opdracht gekregen om ambulancezorg per helikopter te gaan organiseren voor patiënten op de Waddeneilanden. De he likopter is opengesteld voor bezichtiging onder begeleiding van de bemanning. Ze zullen ook tekst en uitleg geven over de ambulancehelikopter en zijn taak.
ProRail ProRail is de Nederlandse spoorwegbe heerder. Dit betekent dat ProRail ver antwoordelijk is voor het onderhoud, de vernieuwing, de uitbreiding en de veiligheid van het gehele Nederlandse spoorwegennet. ProRail verdeelt als onafhankelijke partij de ruimte op 7.000 kilometer spoor, regelt alle treinverkeer Op zaterdag 17 september vindt er in Sneek de eerste grote Veiligheidsdag van Fryslân plaats. Het evenement zelf duurt van 10:00 uur tot 17:00 uur en is gratis te bezoeken. Ruim dertig organisaties op het gebied van Openbare Orde en Veiligheid laten op deze dag zien wat ze in huis hebben. Dit alles gebeurt in het centrum van Sneek op het Martiniplein, op het Veemarktplein (inclusief Veemarkthal) en in de Kolk.
Defensie Defensie beschermt wat ons dierbaar is. Militairen verdedigen Nederland, de (eco nomische) belangen en bevriende landen. Ze komen op voor anderen en ondersteu nen bij rampen. Zo draagt Defensie bij aan vrede, vrijheid en veiligheid in de wereld.
• Het evenement duurt van 10:00 tot 17:00 uur.
EN BEELD
OPDEMONSTRATIESMARTINIPLEIN EN IN DE KOLK
VEILIGHEIDSDAGSWF 19GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLbolsward-ijsselmeerkust
SPONSOREN EN VRIJWILLIGERS
Naast de steun van de Vereniging Ondernemend Sneek, hebben ook regionale bedrijven als AZ autoverhuur, MHB Audiovisuele Producties, DBC-Sneek Zorg & Veiligheidsdomein en ook de landelijk werkende transportverzekeraar TVM een bijdrage geleverd in het mogelijk maken van deze dag. Natuurlijk kunnen nieuwe sponsoren zich nog aanmelden via de website van de Veiligheidsdag.
(1,4 miljoen ritten per werkdag) en bouwt en beheert stations. Dit wordt gedaan met aan dacht voor onze samenleving én met oog voor toekomst. ProRail staat voor duurzame mo biliteit. Door middel van innovatie wordt het mogelijk gemaakt om meer mensen met de trein te laten reizen en meer goederen over het spoor te vervoeren. Op de Veiligheidsdag staat de Incidentenbestrijding (ICB) van ProRail: zij komen in actie bij incidenten op het spoor. De ICB’ers zorgen ervoor dat het spoor na een incident zo snel mogelijk wordt vrijgemaakt. ProRail ICB beschikt over speciaal uitgeruste voertuigen, waarmee zij ook op moeilijk be reikbare plekken op het spoor kunnen komen. Daarnaast zijn ze getraind in de omgang met gevaarlijke stoffen De Kolk In de Kolk zal ook een verscheidenheid aan vaartuigen te zien zijn langs de Geeuwkade. De politie, 112Water, de reddigsbrigade, Rijkswater staat en ook de brandweer hebben hun boten aangemeerd liggen, klaar om bekeken te wor den door de bezoekers. Hier zal ook de PW10 liggen, het duurzame, volledig elektrische inspectievaartuig van de provincie Fryslân, dat vorig jaar in gebruik is genomen.
Gedurende de dag zullen de deel nemers op meerdere locaties laten zien wat ze kunnen doen. De grote demonstraties door de brandweer, ambulance, politie en de douane zullen op het Martiniplein gehouden worden. Speciaal voor deze gelegen heid wordt er een tribune geplaatst, en is de actie ook zichtbaar via grote LED-schermen. Ook bij de Kolk zullen de demonstraties door 112Water en de brandweer goed te volgen zijn via DaarnaastLED-schermen.iser ook op het Veemarkt plein nog actie: VVN zorgt voor een remwegdemonstratie, en DBBO zal met de bewakingshonden werken. Natuurlijk geven de brandweer en po litie ook nog kleinere demonstraties (zoals ‘vlam in de pan’).
TEKST DOOR
Demo tuigen Demo 1 Prorail 2 Ambulanceplein 3 Ambulancehelikopter 4 Remweg demonstratie 5 Anwb / Vvn 6 Sar nederland 7 Defensie 8 Politieplein 9 Jeugdbrandweer 10 Brandweerplein 11 Markt
©
Ook vrijwilligers zijn er nooit genoeg: wie wil ondersteunen tijdens het evenement is ook welkom als vrijwilliger. kijk hiervoor op www.veiligheidsdagswf.nl/vrijwilliger www.mapsanddesign.com 06-22014664
Het is voor de organisatie niet mogelijk om een evenement van deze omvang neer te zetten zonder financiële hulp van sponsoren, en de inzet van de vele vrijwilligers.
VEILIGHEIDSMARKT IN DE VEEMARKTHAL In de Veemarkthal wordt een veilig heidsmarkt gehouden. Daar kunnen bezoekers meer informatie krijgen over rookmelders in huis of het vol gen van een EHBO-cursus. De Antonius Zorggroep zal een demonstratie geven over de opvang van een traumapatiënt. Ook kinde ren kunnen met hun (zieke) pop of knuffel langskomen en leren hoe ze verband moeten aanleggen. De kennis zal getest worden met een TrekpleisterKahoot-quiz.op de markt is Lego Inci dentencity, waar verschillende grote incidenten, waarbij de brandweer is ingezet, worden uitgebeeld met de wereldberoemde kunststof steentjes. Het is niet alleen uniek, maar ook erg leerzaam. Het laat zien dat het werk van de brandweer “spannend, veelzij dig en uitdagend” is. Er wordt niet alleen op de veiligheid van mensen en de omgeving gelet; ook de dierenambulance zal natuur lijk niet ontbreken! Een overzicht van alle deelnemers (zowel binnen als buiten) is te vinden op de deelnemers.www.veiligheidsdagswf.nl/website
Jelly Kuiper (50) werkte jarenlang als verpleegkundige in verpleeghuis Bloemkamp in Bolsward en De Ielânen in Sneek. “Ik had het daar goed naar m’n zin, maar ik miste de uitdaging en dynamiek.” Ze wilde graag in het ziekenhuis aan de slag, maar haar gebrek aan klinische ervaring belemmerde een overstap. Gelukkig bood Antonius uitkomst; dankzij een inwerkperiode van drie maanden (traineeship) werd ze klaargestoomd voor het werk op de verpleegafdeling Chirurgie. “Dit voelt heel goed.”
Trainee ietsverpleegkundige,flex-voorjou?
Jelly koos bewust voor een traineeship in Antonius. “De kleinschaligheid en de gemoedelijke sfeer spreken me erg aan, dat voelt een beetje als thuis.” Haar keuze voor de verpleegafdeling Chirur gie was eveneens een bewuste. “Dat spe cialisme is heel veelzijdig en dynamisch, die omgeving past bij mij.”
dag voelde ik me heel welkom op Chirurgie. Iedereen is gedul dig, geen vraag is te veel.” Bovendien voelde ze zich voortdurend gesteund door haar collega’s. “Hun vertrouwen had ik nodig om te kunnen doorgroeien. Daar ben ik mijn team heel dankbaar voor.”
Kans gegrepen Dit laatste geldt ook voor Annemarie de Jager-Stegenga (38) die op 1 februari startte als trainee op de afdeling Neuro logie. “Dit voelt heel goed, ik heb geen moment spijt gehad van deze over stap.” Voor Annemarie was Antonius overigens geen onbekend terrein; ruim negentien jaar geleden liep ze er stage. Na haar opleiding tot verpleegkundige belandde ze, na twee jaar in het zieken huis gewerkt te hebben, uiteindelijk in de ouderenzorg. De laatste 2,5 jaar werk te ze in de thuiszorg, waarvan één jaar als wijkverpleegkundige. “In die functie had ik het erg naar mijn zin, maar ik miste de afwisseling. Toen deze kans voorbijkwam, heb ik die gegrepen.”
Na deze inwerkperiode zijn de trainees he lemaal klaar om als verpleegkundige aan de slag te gaan in de flexpool van Antonius. “Alle kandidaten krijgen een vast urencontract.” Na de geslaagde pilot met drie trainees gaan binnenkort opnieuw vijf trainees van start in Antonius. “De begeleiding van de trainees vraagt van onze collega’s een tijdsinvestering in een al hectische periode. Het is fijn dat afde lingen en verpleegkundigen willen investeren in de zorgverleners van de toekomst”, vindt Geertje. “Samen sterk, zo voelt het echt, dat is een mooie ontwikkeling.”
Verrijking Annemarie had eerder ook al eens een carrièreswitch naar het ziekenhuis over wogen, maar toen durfde ze die stap nog niet te zetten. “Ik heb nu eenmaal tijd nodig om het klinische werk in de vin gers te krijgen. Dit traineeship van drie maanden was precies wat ik nodig had.” Gedurende die periode kwamen alle facetten van de patiëntenzorg aan bod. “Van verpleegtechnische handelingen en het meelopen tijdens de artsenvisite tot en met de nazorg. Het gehele plaatje dus.” Bij vragen kon ze altijd aankloppen bij haar buddy’s en andere collega’s. “Dat is trouwens nog steeds zo. Het vertrou wen dat ze mij geven, voelt heel goed.”
Het traineeship is onder meer bedoeld voor verpleegkundigen die net of bijna uit de schoolbanken komen, maar nog geen zieken huiservaring hebben. Ook ervaren verpleeg kundigen uit bijvoorbeeld de ouderen- en thuiszorg kunnen dankzij deze inwerkperiode de overstap naar het ziekenhuis maken. Gedu rende drie maanden worden zij intensief be geleid en getraind door ervaren buddy’s (lees: collega-verpleegkundigen).
20 NUMMER 09 • 2022 GEZOND FIT& EEN BIJDRAGE VAN ANTONIUS
Na het voltooien van haar traineeship heeft Annemarie op verschillende verpleegafdelingen gewerkt, maar Neurologie vormt wel haar thuisbasis. Op die afdeling voelt zij zich als een vis in het water. “Zowel de ziektebeelden als de werkzaamheden zijn heel gevarieerd. Bovendien leer ik elke dag iets nieuws, dat vind ik een verrijking.” Ook de fijne werksfeer draagt bij aan haar werkple zier. “Ik ben echt onderdeel van het team”, benadrukt Annemarie, die inmid dels een vast urencontract heeft. “Ik ben heel blij dat ik deze stap heb gezet.”
Ziekenhuizen hebben steeds meer moeite om voldoende handen aan het bed te houden. De krapte op de arbeids markt wordt nog eens versterkt door de (extra) inhaalzorg als gevolg van corona. Voor Antonius reden genoeg om op een creatieve manier op zoek te gaan naar versterking. Begin dit jaar startte het ziekenhuis met een speci aal traineeship (inwerkperiode) voor verpleegkundigen zonder ziekenhui servaring. Deze pilot was een groot succes en krijgt nu een vervolg. “Dit is een win-winsituatie”, verzekert Geertje Hofman, HR-partner in Antonius.
Op die manier maken zij kennis met Antonius en leren ze de kneepjes van het vak. “Gaandeweg pakken de trainees steeds zelfstandiger taken op, maar ze kunnen altijd terugvallen op hun collega’s van de afdeling”, benadrukt Geertje.
Het roer om dankzij traineeship Antonius
Vertrouwd gevoel Tijdens haar traineeship was Jelly gekop peld aan twee vaste begeleiders, buddy’s genaamd. Deze ervaren verpleegkundi gen vormden haar vaste aanspreekpun ten en leerden haar alle kneepjes van het vak. Aanvankelijk keek ze vooral mee, maar al snel voerde Jelly (onder begelei ding) zelf verpleegkundige handelingen uit. Het feit dat ze altijd kon terugvallen op haar buddy’s gaf haar een vertrouwd gevoel. Ook haar andere collega’s krijgen een “Vanafpluim.deeerste
Jelly is ‘megablij’ met het traineeship van Antonius. “Zonder deze inwerkperi ode had ik deze overstap nooit kunnen maken.” Inmiddels heeft ze een vast contract en hoopt ze nog heel lang in Antonius te blijven werken. “Ik ben hier helemaal op mijn plek.”
Annemarie de Jager-Stegenga (links) en Jelly Kuiper (rechts) Geertje Hofman
COMA, 'OUT OF THE BLUE' “De opmaat voor die coma was een griep je”, blikt ze terug. “De huisarts was al een paar keer langs geweest, twijfelde, maar zag uiteindelijk geen reden voor opname. Maar mijn moeder, een tijgerin als het haar kroost aanging, met bovendien de coma’s van mijn broer in haar achterhoofd, dacht daar anders over en belde zelf de ambulan ce. Die coma kwam volledig ‘out of the blue’. ‘Oorzaak onbekend’ werd er gezegd. ‘Ik moest mij er maar bij neerleggen’. Zo zit ik niet in elkaar, maar antwoorden bleven uit. Ze wisten het niet. Toen ik 21 was raakte mijn broer Marco voor de derde keer in coma en dat werd hem fataal. Hij was hersendood en we hebben toen op 27-jarige leeftijd afscheid van hem moeten nemen. Vanaf dat moment heb ik mijn tanden er echt ingezet.”
ZWERFTOCHT LANGS MEDISCHE INSTANTIES “Dat was een lange weg waarbij ik verschil lende diagnoses heb gehad. Maar elke keer klopte er iets niet naar mijn gevoel. Tot ik in het AMC een klinisch genetica tegenkwam die met mij eens was dat de diagnose niet klopte. Ze sloeg mijn genetische gegevens op in de medische database en zegde mij toe dat ze de situatie in de gaten zou houden. Acht jaar geleden werd ik door haar gebeld met de mededeling dat ze dacht de oorzaak te heb ben gevonden. De aanvullende onderzoeken bevestigden haar vermoedens. Zet je schrap; ik heb er zelf op getraind om het foutloos uit te kunnen spreken; ik bleek Acute Necrotise rende Encefalopathie (ANE) te hebben.
TEKST EN BEELD WIM WALDA
DAN SPRINGT DE HOOFDZEKERING ERUIT
NYNKE
21GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
Dat is voor mij een hele belangrijke drijfveer om van 14 tot en met 18 september mee te doen aan de Onbeperkte Elfstedentocht, een evenement waar iedereen met een chro nische aandoening of een beperking aan mee kan doen. Voor mij met als persoonlijk doel om geld bij elkaar te brengen voor de Stichting Cliniclowns.”
Dat is een zeldzame aandoening waarbij een bepaald deel van de hersenen ont stoken raakt en afsterft als gevolg van het overactief worden van het afweersysteem. Hierdoor ontstaan er acuut neurologische problemen, werken de spieren niet meer optimaal en bestaat de mogelijkheid dat de patiënt in coma raakt.”
U kunt mij sponsoren, niet voor mijzelf maar mijn sponsordoel is Stichting CliniClowns.
Hoe? Ga naar de website donerenwww.onbeperkteelfstedentocht.nl/ . Klik op ‘Sponsor een deelnemer’. Scroll naar beneden naar mijn naam en doneer! Of scan direct de QR-code! Alvast hartelijk dank! Lieve groet, Nynke Veldman
“Ik heb mij er nu bij neergelegd dat mijn her senen slechter worden, maar fysiek wil ik in topconditie wil blijven. In januari van dit jaar is mijn grote vriend, mijn vader, overleden en heb ik corona gehad. Dat heeft voor een behoorlijke terugslag gezorgd. Ik kon daarna niet langer dan één minuut fietsen op de hometrainer. Dan was ik lichamelijk hele maal aan flarden. Nu fiets ik weer 55 kilome ter op mijn driewielerfiets. Die heb ik sinds een jaar, omdat een gewone fiets niet veilig meer is. Wanneer mijn hersens overprikkeld raken, bijvoorbeeld door een sirene, slaan mijn ogen dicht. Bekijk het maar als een stroomdraad waar te veel stroom doorheen gaat, dat leidt tot een kortsluiting. Dan springt bij mij dus de hoofdzekering eruit.”
DIKKE MIDDELVINGER Op mijn reactie dat ik dat knap vind, rea geert ze: “Ik heb de keuze. Ik kan het hele leven ‘kloten’ vinden en bij de pakken neer gaan zitten. Maar dan krijgt die arts gelijk die een jaar na het overlijden van mijn broer tegen mij zei: 'Ik ben bang dat jij binnen vijf jaar in een rolstoel zit.' Toen dacht ik: ‘Dikke middelvinger’, daar zal ik tot mijn laatste snik tegen blijven vechten.
WAAROM DE CLINICLOWNS? “Daar zit een verhaal achter. Ik was acht jaar; opgenomen in het ziekenhuis, had in coma gelegen. Van het moment van wakker worden kan ik mij niets meer herinneren. Behalve dat ik enorm in de war was. De broeders en zusters deden er alles aan om wat fleur in mijn leven te brengen. Wat mij nog op het netvlies staat gegrift is dat er op een dag een broeder op de fiets mijn kamer kwam binnenrijden. Ik heb tranen met tuiten gelachen op dat moment en was even mijn angst en verdriet vergeten. En dat is precies wat de CliniClowns doen voor zieke en kwetsbare kinderen. Daar wil ik ze op deze manier een beetje bij helpen." VELDMAN UIT SNEEK FIETST ELFSTEDENTOCHT
Nynke Veldman uit Sneek heeft in haar 45 lentes tellende leven al de nodige tegenslagen voor haar kiezen gekregen. Als kind van acht jaar raakte ze in coma en lag ze twee maanden in het ziekenhuis. Oorzaak onbekend. Toen ze 21 was overleed haar broer Marco op 27-jarige leeftijd aan zijn derde coma. Oorzaak onbekend. Toeval? Vechtlustig als ze is accepteerde zij het ‘oorzaak onbekend’ niet. Maar pas acht jaar geleden, bijna 25 jaar na het overlijden van haar broer, werd de diagnose Acute Necrotiserende Encefalopathie (ANE) gesteld. Dat is een zeldzame aandoening waarbij een bepaald deel van de hersenen ontstoken raakt en afsterft, waardoor er neurologische problemen ontstaan en in haar geval de spieren niet meer optimaal werken. Onomkeerbaar en ongeneeslijk. Maar ze is een vechter; ze woont zelfstandig in een appartement aan de Geeuw, heeft een hbo-studie afgerond, zit barstensvol humor, en focust op de dingen die ze nog wel kan. Van 14 tot en met 18 september fietst deze ‘knokker’ op haar driewieler de CliniClowns.sponsorenElfstedentochtOnbeperkteenlaatzezichvoordeStichting
“Focussen op en vooral vechten voor wat ik nog wél kan”
Pinksterbloem
Worp
is heel centraal in Sneek. Fiem Sneek57, Deze fijne zeer ruime woning heeft heel veel praktische leefruimte. ‘Een serene, rustige plek, waar genoeg licht is en waar je al in het vroege voorjaar in de tuin een bakje koffie kan doen.’ Kleinzand 64, Sneek Deze fraaie woning, aan de stadsgracht in het centrum van Sneek, is van top tot teen gerenoveerd en gemoderniseerd. Met heel veel woonruimte en een fijne, zonnige stadstuin met eigen achterom. 4181m² 8216m²6135m²482m² 7139m² € 575.000,- k.k. € 369.000,- k.k.€ 745.000,- k.k.€ 397.500,- k.k.€ 200.000,- k.k. UWVERHEUGENWEONSOPKOMST! 2022teSneek OPEN DAG ZATERDAG 10 SEPTEMBER VAN 10.00 – 15.00 UUR LOCATIE: TINGIETERSSTRAAT 1 IN SNEEK www.empatec.nl
Looxmagracht 6, Sneek Op één van de mooiste locaties aan de stadsgracht, karakteristieke, smaakvol gerenoveerde woning met originele details, zoals een woonkamer-en-suite en hoge plafonds. Een heerlijke plek! kantoor 295.000,- k.k. 521, Sneek 115m² In Duinterpen staat deze hoekwoning aan de achterzijde flink uitgebouwd, voorzien van een moderne keuken met kookeiland, en luxe inbouwapparatuur. Tuin op het zonnige zuidwesten.
Laat ons u helpen bij het vinden van uw droomhuis De A van (recent) Aanbod Spreken we elkaar binnenkort? Bel 0515 41 27 27, loop binnen op ons
Koarnleane 19, Nijland Wilt u duurzaam en energiezuinig wonen, met prachtig uitzicht over de weilanden? Deze woning is met aandacht ontworpen en met duurzame materialen gebouwd, zoals ondermeer 16 zonnepanelen. Tjaardastraat 67, Sneek Een ideale starterswoning, waar je met modernisering een heel fijn thuis van kunt maken. Het heeft een uitbouw waarin de keuken en bijkeuken zijn gemaakt. De ligging
op de Leeuwarderweg 19 in Sneek of bezoek annetdejongmakelaardij.nl Waardering van verkopende9.3klanten Waardering van kopende9.2klanten €
Sinds maart 2017 kampt René Bauritius (37) uit Achlum met een nierziekte. Hierdoor verloor hij zijn baan, kan hij zijn wens om muziekproducer te worden niet realiseren en moet hij zeven nachten per week dialyseren. Een zoektocht naar een donornier in zijn familie-, vrienden- en kennissenkring leverde geen resultaat op. Aan GrootBolsward-IJsselmeerkust vertelt Bauritius zijn indrukwekkende verhaal en doet hij een oproep voor een donornier. NIER KAN MIJN KWALITEIT VAN LEVEN FLINK VERBETEREN”
Een zoektocht naar een ‘levende donor’ in mijn naaste omgeving heeft tot nu toe niets opgeleverd. Dat vind ik heel jammer, want met een nieuwe nier zou ik meer energie hebben. Dan is de opleiding tot muziekproducent weer bereikbaar voor mij. En als ik die opleiding gevolgd heb, dan kan ik weer gaan werken en ben ik niet langer afhankelijk van een uitkering.”
LEVEN OP DE KOP Het ‘schoonspoelen’ van de nieren trekt een flinke wissel op het leven van de inwo ner van Achlum. “Het dialyseren is zwaar. Het tast ook mijn andere organen aan en ik kan het geen enkele keer overslaan. ’s Avonds om acht uur koppel ik het dialy seapparaat aan, ’s nachts om vier uur ga ik naar het toilet en koppel ik het weer af. Dan kan ik pas echt rustig slapen. Het liefst wil ik een donornier; sinds 2019 kom ik in aanmerking voor een niertransplantatie.
Voorwaarden goede levende donornier
• Je beschikt over een goede geestelijke gezondheid • Je hebt bloedgroep ‘O’ (eventueel) Je bent jonger dan 65 jaar, het liefst tussen de 40 – 50 jaar Je hebt een goede conditie TAST OOK MIJN ANDERE
•
T 0515-521041 VANLELYVELDMAKELAARDIJ.NLVERKOPEN TAXEREN AANKOPEN ‘‘Persoonlijke benadering en aandacht staan bij ons centraal’’
•
“EEN NIEUWE
RENÉ BAURITIUS
“In december 2016 belandde ik op de spoedeisende hulp vanwege een te hoog glucosegehalte in mijn bloed. Eerder had ik in april van dat jaar al een klapvoet gehad en was ik langs de neuroloog geweest, omdat ik last had van mijn knieën. Ik kwam onder controle bij de nefroloog te staan want mijn nieren bleken niet in orde. Dit was trouwens niet meteen duidelijk; tijdens een eerdere nier-punctie kwam er niets uit. Maar later op de afdeling genetica in het UMCG bleek dat ik het syndroom van Alp ort heb, een erfelijke nierziekte. Mijn opa leed ook aan een nierziekte, maar we weten niet of hij ook het syndroom van Alport had. In eerste instantie leefde ik gewoon verder met deze diagnose, maar in maart dit jaar moest ik toch geopereerd worden. Er werd een katheter bij me aangebracht om overtollige eiwitten af te voeren en sindsdien moet ik ook elke nacht dialyse ren.”
LANGERE WACHTLIJST “Een nieuwe nier kan mijn kwaliteit van leven flink verbeteren. Maar het is echt heel moeilijk om een goede nier te vin den. De coronapandemie zorgt voor een langere wachtlijst voor niertransplantaties. Dit komt doordat ziekenhuizen en dokto ren veel transplantatieoperaties moeten uitstellen ten gunste van de zorg voor Covid-patiënten.” ZOEKT EEN DONORNIER
Iedereen heeft twee nieren, maar met één nier valt goed te leven.
23bolsward-ijsselmeerkust // GEZOND&FIT
• Je hebt een gezonde BMI • Je hebt geen medische problemen
MUZIEK PRODUCEREN Het lijkt hem fantastisch om muziek te pro duceren, het uit te brengen op een label en op festivals op te treden. “Ik heb hiervoor al wel de nodige apparatuur staan, maar kan er nog niet mee overweg. De opleiding kost veel geld, mijn spaarcenten hiervoor moest ik inleveren vanwege mijn uitkering. Ik zou de opleiding eventueel online kunnen vol gen, maar als ik een goede donornier heb kan ik misschien wel naar Hilversum toe en hem fysiek volgen.”
TEKST EN BEELD: AMANDA DE VRIES
“Hier in deze slaapkamer dialyseer ik elke nacht”, zegt hij. “Dit is het dialyseapparaat dat nogal lawaai maakt. Ik slaap er wel om, maar word ook wel vaak wakker erdoor.” Bauritius was machinaal houtbewerker in Harlingen. Daarvoor werkte hij een aantal jaren bij een grote bouwmarkt, maar zijn ambitie was én is om – als groot muzieklief hebber – een opleiding tot muziekproducer te volgen. Hiervoor spaarde hij een aanzien lijk bedrag. Maar helaas zette zijn ziekte in 2017 een dikke streep door zijn mooie plan nen. Aan de keukentafel vertelt hij dapper hoe zijn leven er sindsdien uitziet.
ERFELIJKE NIERZIEKTE
“HET
ORGANEN AAN”
Het ‘schoonspoelen’ van de nieren trekt een flinke wissel op het leven van de inwoner van Achlum.
Het is zo’n zomerdag waarop de mussen dood van het dak vallen. Geen zuchtje wind en een zon die strak aan de hemel staat. In Achlum zijn de straten uitgestorven. Mensen zijn met vakantie of zitten binnen vanwege de warmte. Maar René Bauritius is thuis en houdt het hoofd koel. Hij heeft ruim vijf jaar een nierziekte en woont daar om nog bij zijn ouders thuis.
René Bauritius bij één van zijn hobby’s: Lego.
EENBOLLETONGERSDEI:BEGRIPINBOLSWARD
Jelle van der Weide is met zijn vijfentwintig jaar veruit de jongste deelnemer van het Fries Kampioenschappen Ringsteken. De Friese traditie en de folklore maken voor hem het Ringrijden. “Het is alles bij elkaar. De Friese paarden, de sjezen en de gezellige club waarmee je het samen doet. Of je nou wint of niet, je hebt altijd een mooie dag.”
Jelle merkt als geen ander dat er in de sport verjonging nodig is. Maar weet ook waarom dat bijna niet gebeurt: “Het is een kostbare sport. De Friese paarden zijn op het moment erg duur en dat geldt ook voor de sjezen. Alles met elkaar rijd je al snel met een halve ton rond. Als je jong bent, moet je maar net mazzel hebben dat je voor een leuke prijs een sjees van iemand over kunt nemen.” Wat dat betreft vindt Jelle de Hanzeringrijderij een prachtig alternatief. “Het is heel laagdrempelig. Iedereen mag meedoen, wat voor rijtuig, paard of kleding je ook hebt. Daar heb je dus niet te maken met die hele hoge kosten. En de sfeer van de avondschemering maakt het voor mij helemaal af.”
24 NUMMER 09 • 2022 CULTUUR UITGAAN&
Na twee evenementloze jaren is het dit jaar dus dubbelop feest: op zaterdagmid dag 10 september kun je genieten van het Fries Kampioenschap Ringsteken en op donderdagavond 6 oktober van de Hanzeringrijderij op Bolletongersdei.
RINGSTEKEN OPNIEUW OP DE KAART Toch, ook door vergrijzing neemt de animo voor deze folkloresport de laatste jaren sterk af. Voor de organisatie reden om actie te ondernemen. Samen met ruitervereninging Hanzeruiters Bols ward sloeg de ringrijderscommissie in Bolsward in 2020 de handen ineen met als doel het ringsteken opnieuw op de kaart te zetten in de stad. Dat doen ze niet alleen: ze krijgen hiervoor hulp van sponsoren en vele vrijwilligers.
Blader in je agenda door naar zaterdag 10 september en zet een kruis op de middag. Want dan vindt, na vier jaar, het Fries Kampioenschap Ringsteken weer plaats in de binnenstad van Bolsward. Het belooft een prachtig cultureel evenement te worden waar folklore in overvloed is.
JELLE VAN DER WEIDE: “HET IS ALLES BIJ ELKAAR. DE FRIESE PAARDEN, DE SJEZEN. OF JE NOU WINT OF NIET, JE HEBT ALTIJD EEN MOOIE DAG”
JONGSTE DEELNEMER JELLE VAN DER WEIDE
FRIES KAMPIOENSCHAP RINGSTEKEN TRADITIE, FOLKLORE EN BELEVING KOMEN SAMEN OP 10 SEPTEMBER IN BOLSWARD
TEKST SONJA HARKEMA // FOTO’S HENK BOOTSMA
Al sinds mensenheugenis vinden er wedstrijden ringsteken plaats in Bols ward. Het is met recht een eeuwenoude traditie te noemen. Hoofdattractie was altijd het ringsteken op Bolleton gersdei, de jaarmarkt in oktober, waar deelnemers, paarden en toeschouwers bij elkaar kwamen om er een geweldige dag van te maken. Bolletongersdei is een begrip, maar toen de gemeente Bols ward in 2011 overging in de gemeente Sûdwest-Fryslân, kwamen de ringrijde rij-evenementen in de stad op de tocht de staan. De vrees bestond dat deze gemeentelijke activiteit zou verdwijnen. Een aantal inwoners stak de koppen bij elkaar en richtte een commissie van zeven personen op om het ringrijden in Bolsward te bewaken en het voor Bols ward veilig te stellen. En dat is gelukt; naast het jaarlijkse ringsteken op Bol letongersdei organiseert de commissie samen met Dokkum om en om ook nog het Fries Kampioenschap Ringsteken, zij het dat corona de afgelopen jaren roet in het eten gooide.
Eelke’s vingerop de zere plek tradysjesSmoardeEelkeLok.
RINGSTEKEN
DE GOUDEN ZWEEP De punten worden elke ronde meer waard. Tijdens de eerste ronde is een gestoken ring één punt waard, tijdens de tweede ronde twee, enzovoorts. Er kan in de laatste ronde dus nog van alles ge beuren. Bij de huldiging van de winnaar klinkt het Friese volkslied en neemt de kampioen de felbegeerde Gouden Zweep in ontvangst van Bauke Dam, wethouder van gemeente Súdwest-Fryslân. Het hele evenement wordt becommentarieerd door Henk Dijkstra.
25GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
Als journalist van Omrop Fryslân draait hij al veertig jaar mee en is hij met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround. Door zijn originele no-nonsense kijk op de wereld weet hij verwachten.Eelkecolumnsookherleiden.totvaakingewikkeldeogenschijnlijkzakenterelativerenendeessentieteEndatiswatuindevankunt
plek….deopvingerDezere Lucas Nieuweboer hie it nûmer 1206 op syn boarst stean doe’t hy de tweintich kilometer lange rinklassyker Snits-Boalsert-Snits wûn. Dat betsjutte net dat hy 1.20.6 rinne soe, want dat rekord fan Bart van Nuenen koe hy net helje. It betsjutte ek net dat der mear as 1200 dielnimmers wienen foar dit al langer as fyftich jier besteande rinevenemint. Der wie mar in protsjefol.
DE FRIESE AANSPANNING EN HET FRIESE TUIGPAARD Nederland kent twee verenigingen die ringrijderijen organiseren: De Friese Aan spanning en Het Friese Tuigpaard. Als je je als lid wilt kwalificeren voor het Fries Kampioenschap, doe je gedurende het jaar aan meerdere wedstrijden mee. Aan het einde van het seizoen worden van elke vereniging de zeven koppels met de hoogste score geselecteerd voor het Fries Kampioenschap. Met maximaal veertien koppels strijden zij met Friese paarden in originele Friese sjezen (de rijtuigen) en gekleed in prachtige Friese kostuums om de eretitel en de Gouden Zweep. De laatste keer dat het Fries Kampioen schap Ringsteken werd gehouden, was in 2019 in Dokkum. Dat betekent dat het kampioenschap nu weer in Bols ward plaatsvindt. Het evenement op 10 september start om 15.00 uur, maar de voorbereiding is ook de moeite waard. Om 13.30 uur worden de paarden inge spannen bij de manege van de Han zeruiters om een uur later het defilé te starten. Daarna worden alle deelnemers om 15.00 uur geïntroduceerd tijdens een oefenronde, waarmee het ringrijden officieel is begonnen.
Sa’n bytsje dat fantefoaren al oankundige wie dat Nieuweboer wierskynlik de lêste winner wurde soe. Korona is de oarsaak seit elk, mar der bin gjin dielnimmers om’t tusken Snits en Boalsert werklik neat moais te finen is, wêr’t je efkes nei sjen kinne ûnder it rinnen. Boppedat stiet de loop op in hiel ferkeard plak op de atletykkalinder. No wie Snits-Boalsert-Snits der earder as dat der in kalinder wie, mar we libje no yn in oare en nije tiid. En deryn wâldzje we alle tradysjes nei de berbysjes. Lykas de fokdei fan it Fryske hynder yn Blauhûs, al 150 jier in permanint en drok besocht ûnderdiel fan de ferneamde Blauhuster Merke. Dit jier gjin stront mear oan de Hemdyk, inkeld in pear treurjende plastiken bierglêzen yn de krekt meande berm. It boerelân by Blauhûs is neffens de hynstefokkers, feriene yn de fokvereniging It Fryske Hynder, net mear geskikt om der mei harren stikdjoere hynders op om te wâldzjen. Ien blessuere kin sa mar 10.000 euro of mear skille. Dus gienen se nei de perfekte sânboaijum fan de maneezje yn Harich. Mar de fokdei fan Blauhûs is sa tradysjoneel dat op de oanplakbiljetten mei haadletters stie: ‘Fokdei Blauhûs’. En dan derûnder, yn gruttere letters, dat it yn Harich wêze soe. Dy hongen se ek noch op. No, dan kin je der op rekkenje dat in ploech Blauhústers der op in nacht op út west hat om te krassen. Dat sil der dus takom jier net wer op stean. Dan wurdt fokdei Blauhûs in nijmoadrige fokdei yn Ach,Harich.itwie der fierder in moaie dei mei in geweldige winner (Janke fan de famykje Ludema út Wytmarsum). Mar ik kuiere troch Blauhûs lâns it no ynienen tryste byldsje fan de Fryske fôle.
ZES RONDES DOOR DE STAD Elk deelnemerskoppel bestaat uit een ringsteker, een menner, een sjees en een paard. Naast de bestuurder van het rijtuig zit de ringsteker die met een zogenoemd pistool moet proberen door te ringen te steken die onderweg naar het einde van het parcours zijn opge hangen. Alle deelnemers rijden in totaal zes rondes door de stad. De start vindt plaats op de hoek van het Grootzand en de Marktstraat. In het verlengde daarvan en op de Jongemastraat zijn in totaal vier palen neergezet, waar de ringen moeten worden gestoken.
Drachten Jade 1 Heerenveen Skrynmakker 26 Leeuwarden Hortensiastraat 2HeerenveenDokkumDrachten SneekLeeuwarden gelijkaanvragenproefrit scan de QR code abdrenaut.nlRenault Pro+ nu tot € 5.0003 overheidssubsidie nog direct uit voorraad leverbaar in 2022 de beste in zijn klasse, met een actieradius tot 300 km4 breedste zijdelingse laadopening van 1,45 m met Open Sesame by Renault5 trekgewicht van 1.500 kg5 100% €29.690E-TECHKANGOORENAULTelektrischNIEUWE1directbeschikbaarvanafoffinancialleasevanaf€292 /maand2 inclusief 4 jaar garantie en onderhoud 1. genoemde vanafprijs betreft de nieuwe Renault kangoo e-tech comfort. de vanafprijs is een adviesprijs excl. btw/bpm en onvermijdbare kosten nodig voor aflevering van de auto aan de klant. 2. genoemde vanafprijs en maandbedrag betreft de nieuwe Renault kangoo e-tech comfort. de vanafprijs is een adviesprijs incl. bpm excl. btw en onvermijdbare kosten nodig voor aflevering van de auto aan de klant. financial lease o.b.v. de netto catalogusprijs exclusief bpm, looptijd van 60 maanden, 30% aanbetaling, 1,9% rente en 30% slottermijn o.b.v. 1,9% financial lease. 3. vanuit de Nederlandse rijksoverheid is de Subsidieregeling Emissieloze Bedrijfswagens (SEBA) beschikbaar. deze subsidie geldt voor ondernemers en non-profitinstellingen en biedt een teruggave van 10% van de netto-catalogusprijs tot een maximum van € 5.000 voor iedere bedrijfsauto. kijk voor meer informatie op www.rvo.nl/subsidie-en-financieringswijzer/seba 4. volgens WLTP testprotocol, de actieradius is afhankelijk van diverse factoren zoals plaats van gebruik, rijstijl, weersomstandigheden, versieniveau, uitrusting en de belading van de auto. 5. geldt alleen voor de 100% elektrische Renault Kangoo. actie is geldig t/m 25 september 2022 met een uiterste registratiedatum van 31 oktober 2022. getoond model verkrijgbaar tegen meerprijs. schrijffouten, rente- en prijswijzigingen voorbehouden. vraag de Renault-dealer naar de voorwaarden, bel gratis 0800-0303 of kijk op renault.nl/actievoorwaarden.
EEN SERIE OVER VERGETEN KUNSTENARESSENFRIESE
Na deze vakantie keren Van der Feer en Ivens terug naar Moskou. Ze draagt bij aan het communistische tijdschrift Links Richten, werkt mee aan de expositie Twee werelden over het communisme en het opkomende fascisme en wordt officieel Vsekomchoedozjnik, een communistische kunstenaar. Anneke van der Feer staat ingeschreven bij de Moskouse Kunstenaars bond. Haar hoofdthema is de werkende mens, daarnaast schildert ze ook portretten, stillevens en (stedelijke) landschappen.
Totaal onverwacht overlijdt Anneke van der Feer aan een hartkwaal. Haar drukbezochte begrafenis haalt de krant, met een foto van de lange rij mensen die haar de laatste eer willen bewijzen. De communistische kunste naar Chris Beekman zegt over haar: ‘Anneke geloofde onwankelbaar in de komst van een samenleving waarin kunst zou opbloeien en kunstenaars hun gerechte maatschappelijke plaats zouden krijgen. […] Leven en kunst waren voor haar een volstrekte eenheid’.
COLLECTIE MUSEUM HELMOND.
ANNEKE VAN DER FEER, ZELFPORTRET, 1938, COLLECTIE STEDELIJK MUSEUM AMSTERDAM
COLLECTIE
‘Een echte Friezin, stug en gesloten’ Anneke van der Feer blijft haar hele leven de communistische ideeën trouw. Haar beeldende werk staat volledig in het teken van haar politieke overtuiging. Ze is com munistisch en activistisch, gelooft in een betere wereld en zet zich daar actief voor in. Tijdens een vakantie in Westkapelle verblijft ze bij Charley Toorop, haar zoon John Fern hout en zijn Hongaarse vriendin fotografe Eva Besnyö. Deze fotografe kwalificeert Van der Feer als ‘een echte Friezin, stug en geslo ten’. Maar ze is ook ‘een sterke persoonlijk heid en politiek zeer bewust. Iemand met sterke meningen die daar naar handelde.’
Op Eerste Kerstdag 1902 wordt Anneke van der Feer geboren in Sneek. Ze groeit op als de jongste dochter van gescheiden ouders. Ze zet zich tegen hen af en vertrekt naar Amsterdam om kunstenaar te worden, dat is haar droom. Vanaf dat moment zal haar leven diverse wendingen nemen, waaronder een communistische. Een filmposter die ze in 1931 maakt is door het filmtijdschrift Skrien in 2001 verkozen tot de beste Nederlandse filmposter aller tijden. Toch is Anneke in de vergetelheid geraakt. Wie is ze? En hoe zou dit gekomen kunnen zijn? Tijd voor een kennismaking met haar kunst, en haar verhaal.
Kunst in vrijheid Tijdens de Tweede Wereldoorlog is Anneke van der Feer in Nederland te vinden. Ze schrijft aan Ivens: ‘We hebben er veel goede mensen verloren’. Hiermee doelt ze op haar communistische en antifascistische vrienden die in het verzet zitten of worden opgepakt. Na de oorlog portretteert ze onder andere overlevenden van de concen tratiekampen. Omdat ze tijdens de oorlog geweigerd heeft om zich aan te sluiten bij de Kultuurkamer, en dus niet mocht exposeren, mag ze juist wél meedoen aan de tentoonstelling Kunst in Vrijheid in het na jaar van 1945 in het Rijksmuseum. Onder de deelnemende kunstenaars zijn ook Jeanne Bieruma Oosting, Lucie van Dam van Isselt en Charley Toorop. Het jaar daarna maakt Van der Feer een om slag voor het tijdschrift Repoeblik Indonesië ter gelegenheid van het eenjarig jubileum van de Onafhankelijkheid van het land. Ook vertrekt ze naar Joegoslavië waar ze opnieuw Joris Ivens treft. Vervolgens werkt Anneke van der Feer een korte periode in Frankrijk waar ze zonnige schilderijen maakt van pittoreske dorpjes. De laatste stap Net als Lucie van Dam van Isselt zal Anneke van der Feer een Veerse Joffer worden. Ze behoort daarmee tot een groep vrouwelijke kunstenaars die gedurende langere tijd in Veere (Zeeland) wonen en werken. Anneke komt hier als één van de laatsten aan, pas aan het begin van de jaren 50. Ze woont en werkt hier met haar nieuwe liefde Herman Schutte. Aan toeristen verkoopt ze onder andere aqua rellen van de vissersboten in de haven.
(1902-1956)FEERVANANNEKEDER
ANNEKE VAN DER FEER, WASVROUWEN (CA. 1930 – CA. 1940). MUSEUM ARNHEM. MARC PLUIM FOTOGRAFIE.
ANNEKE HOUTSKOOL 27,2 X 18,9 CM,
Vanaf 1924 is Anneke van der Feer in Amsterdam te vinden waar ze niet kiest voor de Rijksacademie maar juist privéles neemt. Ze treedt in de voetsporen van haar leermeester Harmen Meurs en schildert in een sociaal-realistische stijl. Haar leer meester woont in hetzelfde grachtenpand als filmmaker Joris Ivens. De ontmoeting tussen de filmmaker en de kunstenares is het startsein van een intense vriendschap. Ze hebben ideologische overeenkomsten en voelen een diepe verwantschap.
27bolsward-ijsselmeerkust // CULTUUR&UITGAAN
TEKST: JANITA BARON
Vanaf 1927 is Van der Feer lid van De Onafhankelijken en is ze betrokken bij de jaarlijkse tentoonstellingen in het Stedelijk Museum van Amsterdam. Op een inmid dels welbekende foto zien we Anneke van der Feer tezamen met Nola Hatterman wer ken aan de opbouw van de tentoonstelling van 1931. Hatterman staat op het trapje en Van der Feer heeft het kunstwerk dat ze op willen hangen vast. En nee, het is geen siga ret in haar mond, maar een aftekenkrijtje.
De Onafhankelijken
Anneke van der Feer en Nola Hatterman tijdens de opbouw van de tentoonstelling van De Onafhankelijken (Foto: Stedelijk Museum Amsterdam).
VAN DER FEER, ARBEIDSTER AAN DE FREESMACHINE 1932,
Nog datzelfde jaar maakt Anneke de filmposter voor Philips Radio Film van Joris Ivens en vertrekken ze samen naar Moskou. Soms zijn ze minnaars, maar van beide kanten zijn er ook altijd anderen in hun leven. Als de filmmaker vertrekt blijft Anneke achter in Moskou. Ze kan hier prima in haar levensonderhoud voorzien door te illustreren voor diverse linkse bladen die in Nederland worden uitgegeven. Daarnaast maakt ze sobere houtskooltekeningen waarin ze de werknemers van staalfabriek Sikkel en Hamer vastlegt avoor de commu nistische krant De Tribune.
OP PAPIER,
28 FFRIESE HELDEN IN FESTIVAL VIJF NIEUWE VOORSTELLINGEN, VIJF WEEKENDEN, VIJF THEATERS IN ÉÉN FESTIVAL:
‘DE STILLE TROMPET’ In de ‘Heerenveen-voorstelling’ staan mu zikale helden centraal. Studio EHP (Evert Haagsma) maakte de familievoorstelling
Festival Overmorgen begon op 1 sep tember in Heerenveen en strijkt nu neer in Sneek (9, 10 en 11 september), om de weekenden daarna via achtereenvolgens Franeker en Drachten te eindigen in Leeu warden. Er is muziek, theater, kunst, mul timedia, performance en een meereizend Verhalenkunstwerk. Allemaal van lokale makers, over het thema ‘Helden.’
GEZAMENLIJK INITIATIEF VAN VIJF FRIESE THEATERS Festival Overmorgen is een gezamenlijk initiatief van het Posthuis Theater in Heerenveen, Theater Sneek, schouwburg De Lawei in Drachten, De Koornbeurs Theater en Film in Franeker en Stads schouwburg De Harmonie in Leeuwar den. Na de afgelopen coronajaren is iedereen immers wel toe aan een feestje: publiek én theatermakers. De theaters willen hen weer met elkaar verbinden, om ervoor te zorgen dat er ook ‘overmor gen’, in de toekomst, nog theater, muziek, kunst en cultuur wordt gemaakt voor en door inwoners van Fryslân. Daarom ook is gekozen voor het thema ‘Helden’, in de breedste zin van het woord, want ieder een kan een held zijn, bij gelegenheid.
'EEN
VERHALENKUNSTWERK Iedereen ís de ‘held’ van zijn eigen levens verhaal, dat is het uitgangspunt van het Verhalenkunstwerk van kunstenares Eva Koopmans. Mensen kunnen er luisteren naar verhalen van voorgangers, die eer der hun verhaal in het kunstwerk hebben gedaan en mogen ook hun eigen verhaal vertellen. Herinneringen, dromen voor de toekomst, fantasieën: het mag en kan allemaal. Het Verhalenkunstwerk trekt met het festival mee en is buiten, in de buurt van elk theater, te vinden.
‘De Stille Trompet’ (7+), met acteur Jan Arendz als instrumentenmaker Hendrik. Hendrik is al op leeftijd, maar klust nog dagelijks aan nieuwe instrumenten. Nu maakt hij de mooiste trompet ooit. Als de trompet af is, lukt het hem echter niet om er geluid uit te krijgen. Hendrik gaat op zoek naar iemand die de stille trompet leven in kan blazen.
‘BINGO!’ De ‘Sneek-voorstelling’ heet ‘BINGO!’ en wordt gespeeld door Tamara Schoppert. Tijdens de voorstelling kan het publiek ook daadwerkelijk meedoen aan dit bekende gezelschapsspel. In de voor stelling vertelt enthousiaste bingodame Tine - tussen de bingotafels door - op een humoristische, eerlijke manier over de stroeve relatie met haar moeder en haar uitbundige vader. Wat is eigenlijk de reden dat Tine en haar moeder elkaar al jaren niet hebben gezien?
Vijf Friese steden, vijf theaters, één festival: dat is Festival Overmorgen. Een festival dat van 1 september tot en met 2 oktober in vijf weekenden door Friesland reist. Met vijf nieuwe voorstellingen – alle voorstellingen zijn in één weekend te zien in alle vijf theaters - én in iedere stad een eigen randprogramma.
GUMUSSUMUSTAFAFOTO: BRANDED CONTENT bolsward-ijsselmeerkust // CULTUUR&UITGAAN
DE STILLE TROMPET COMPLEXE DAG IN EEN SIMPEL HEELAL' BINGO!
OVERMORGENFESTIVAL
NAUTATRYNTSJEFOTO:
Kijk voor het complete festivalprogramma met voorstellingen, data, locaties en tijden www.festivalovermorgen.nlop of op de websites van de deelnemende theaters.
FRANEKER
'WELKOM IN '#1:GEMMA'DRACHTEN'
Randprogramma
‘EEN COMPLEXE DAG IN EEN SIMPEL HEELAL’ De reizende voorstelling uit Franeker kan uiteraard niet om amateur-ster renkundige Eise Eisinga heen, wereld beroemd door zijn planetarium. ‘Een Complexe Dag In Een Simpel Heelal’ is gemaakt door Producties Wittermans en is een grappige, muzikale en theatra le bespiegeling over angst en onder dompeling in illusie en realiteit. Wat hebben we als mens nodig om groots en minder angstig te zijn? Kunnen we het heelal even laten stoppen met draai en, zodat wij opnieuw kunnen aarden?
LEEUWARDEN In Leeuwarden tenslotte is Café Overmorgen dé plek om met de theatermakers na te praten over de voorstelling ‘#1:Gemma’.
FESTIVAL OVERMORGEN
Het festival-weekend in Franeker heet ‘Loop naar de maan’, en is een culturele wandeling van Dronrijp (de woonplaats van Eise Eisinga) naar Franeker. Met onderweg verschillende acts - koren, muziekkorpsen, jeugdtheater en veldcolleges van het planetarium - en speciaal gemaakte kunstwerken. DRACHTEN Het randprogramma in het weekend van Drachten heet ‘De Friese keuken van Overmorgen’, met elke dag een smakelijke lunch en diner. Ook is er een talkshow, een disco-bingo en muziek van Tim Birkenholz.
NOG TOT EN MET 2 OKTOBER
29GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLNUMMER 09 • 2022
Met ingetogen spel van Fabian Claes Jansen, een bijzonder decor van onder anderen Dymph de Gooijer en een nieuwe compositie voor piano en althoorn van en door de jonge topcom poniste Sarah Neutkens.
BRUGDEVANJOANFOTO:
NAUTATRYNTSJEFOTO: HAERSMARCFOTO:
SNEEK Rond Theater Sneek is er een randprogramma met veel livemuziek, met brassbands, Bohemien/Balkan muziek, optredens van Bruno, Erik Roelofsen en het Jazzcombo. Daarnaast is er een ruil-/weggeefmarkt, een escaperoom ‘laaggeletterdheid’, een kindercafé over armoede en het clichébingospel
WANDELING 'LOOP NAAR DE MAAN' BRUGDEVANJOANFOTO:
‘WELKOM IN DRACHTEN’ De ‘Drachten-voorstelling’ heet ‘Wel kom in Drachten’ en wordt gemaakt door Meeuw Jonge Theatermakers en Schouwburg De Lawei. Wat hebben een oud-medewerker van Philips en een statushouder uit Drachten gemeen? Ze kwamen beiden naar Drachten om daar een nieuw leven op te bouwen. Alleen of met een gezin, vol goede moed of juist vol onzekerheid. Hoe zagen de eerste dagen hier eruit en hoe verliepen de eerste ontmoetingen met de Dracht sters? De jonge makers geven soloper formances op basis van de interviews. ‘#1:GEMMA’ De voorstelling die de Leeuwarders voor dit festival maakten heet ‘#1:Gemma’, berust op een waargebeurd verhaal. ‘#1:Gemma’ is een urgente muzikale solovoorstelling; een ontroerende en verlichtende zoektocht naar genderi dentiteit en (zelf)acceptatie. In deze voorstelling leren we Gert kennen in de zoektocht ook Gemma te kunnen zijn. Gemma verdient een plek in de wereld, maar hoe en in welke vorm?
30 VERWACHTWORDT22/23 THEATERSNEEK.NL | HETBOLWERK.NL 16 SEPT 17 SEPT 21 OKT STEF BOS BÖKKERSREGGAE SALUUT DOOR ROOTSRIDERS 22 OKT PIER 21 - BIJKE 3 NOV LEBBIS 10 DEC 11 NOV RUBENDRUKWERKBLOCK26 NOV AADJE PIRAATJE4+ bolsward-ijsselmeerkust // CULTUUR&UITGAAN
PORTRET/MODEL TEKENEN EN SCHILDEREN Hoe zit een gezicht in elkaar? Wat zijn de verhoudingen van het menselijk lichaam? Hoe krijg je diepte? Welke kleuren kun je gebruiken voor de huidskleur? Deze en an dere vragen worden beantwoord. Tijdens de cursus worden snelle schetsen gemaakt met onder meer houtskool, conté, inkt en acrylverf. Deelnemers gaan ook bezig met langere poses of een (eigen) foto. Lessen: 12 // Locatie: Sneek // Start woensdag 21 september PAPIER & TEXTIEL In deze cursus vormen papier en textiel samen één. Op het programma staan on der andere linosnedes, collages, schalen en beelden van papier-maché, monotypes en textielapplicaties. Lessen: 12 // Locatie: Sneek // Start: woensdag 21 september
KINDERKUNSTKLAS Kinderen van 8 tot 12 jaar maken op speel se wijze kennis met beeldende kunst. Welke werken hebben de grote meesters gemaakt? En hoe? Inspirerende thema’s, bijzondere technieken en verrassende materialen komen aan bod, net als be langrijke stromingen en bekende namen als Van Gogh, Rembrandt en Picasso.
Ook voor de kleinsten biedt Theater Sneek leuke interac tieve seizoenvanhetaan.helemaalzitNoorderkerkzaalgedacht.allelingen.voorstelEnaanleeftijdenisInonzejouwkleintjevoorEengreepuitprogrammaaankomend
GRATIS PROEFLES BIJ JAARLESSEN
Het is het hele seizoen mogelijk om je op te geven voor muziek-, dans- of theaterlessen of voor een groep. Atrium verzorgt muzieklessen op alle denkbare instrumenten en zangles. Ook kan samen muziek worden gemaakt in bands (met coaching van een docent met veel podiumervaring) of met koren, orkesten en ensembles. Er zijn verder danslessen voor alle leeftijden: kinderdans (vanaf 4 jaar), hiphop, jazz, modern, tapdance, klassiek ballet en danslessen voor mensen met beperkingen. Bij de theaterafdeling zijn er lessen acteren, improvisatietheater en theatersport, theater maken en KinderMuziekTheater. Muzikale peuterpret Portret/model tekenen en schilderen
ZA. 21 JANUARI // 14.00 UUR EN 16.00 UUR // € 13,50
Bij de voorstellingenfamilie- in Theater Sneek is er metkinderenlimonadeGRATISvoortotenzesjaar.
MENEER MONSTER – DE WINTER GRUFFALO
VR 23 SEPTEMBER // 21.00 UUR // € 25,- (€ 22,50 VVK) THEATER SNEEK IS ER
Lessen: 12 // Locatie: Sneek // Start: woensdag 14 september
FLUITEN MET VISJES Spelenderwijs leren kinderen tussen de 6 en 8 jaar alles over melodie, notenschrift en ritme. Bij het zingen en bewegen op muziek speelt de blokfluit een centrale rol. Lessen: 14 // Locatie: Sneek // Start: dinsdag 13 september
AADJE PIRAATJE VIERT SINTERKLAAS (4+)
Kunstencentrum Atrium is aan het nieuwe seizoen begonnen. Diverse lessen die het hele jaar door gevolgd kunnen worden, zijn weer van start gegaan. Daarnaast biedt Atrium ook nu weer veel inspirerende cursussen aan die slechts enkele weken duren. Een aantal begint in september. Het gehele aanbod is te vinden op kunstencentrumatrium.nl.
ENTHEATERMUZIEK
MEER INFORMATIE EN KAARTEN ZIJN VERKRIJGBAAR VIA WWW.THEATERSNEEK.NL EN TEL. (0515) 431 400 THIJSSENHANSFOTO:
Tussen 1964 en 1974 scoorden The Fortunes een rij aan hits, zoals ‘You’ve Got Your Troubles’, ‘Here Comes That Rainy Day Feeling Again’, ‘This Golden Ring’ en ‘Caroline’. Ook hadden ze veel succes met ‘It’s The Real Thing’, bekend van de Coca Cola-reclames. De groep bestaat tegenwoordig uit Michael Smitham (gitaar, zang), Eddie Mooney (zang, bas), Glenn Taylor (drums) en Chris Hutchison (keyboard, zang). In 2021 werden twee noteringen in de wacht gesleept bij de hitlijsten van Amazon, Spotify en iTunes met ‘Never Too Far’ en ‘One Special Moment’. Daarmee was de band voor het eerst sinds de jaren zeventig weer terug in de hitparades. Afgelopen december verscheen het album Special Moments en eerder dit jaar kwam de single ‘Hello My Friend’ uit. VOOR DE HELE FAMILIE
TERUG IN DE TIJD MET THE FORTUNES HET BOLWERK SNEEK VRIJDAG 23 SEPTEMBER 2022
Lessen: 12 // Locatie: Sneek // Start: woensdag 14 september
PIM EN POM VIEREN FEEST (2+)
In oktober komen Pim en Pom naar Sneek. Al vanaf de jaren vijftig en zestig zijn Pim en Pom vrienden door dik en dun. De twee poezen figureerden in verhaaltjes, geschreven door Mies Bouhuys en getekend door Fiep Westendorp. Vandaag de dag zijn de poezen vooral bekend van de televisie-animatieserie ‘De avonturen van Pim en Pom’. Pim, de grijs gestreepte poes, is eigenwijs en ondernemend, terwijl de zwartharige Pom bedaard is en eigenlijk alles beter weet. WO. 19 OKTOBER // 11.00 UUR // € 10,-
LIMONADE!GRATIS
De uit het Britse Birmingham afkomstige band The Fortunes boekte haar eerste internationale roem in de jaren 60. Met de opkomst van Merseybeat en de R&B van The Rolling Stones bracht de band een extra dimensie in de popmuziek met hun speciale gevoel voor orkestratie en meerstemmige leadzang.
KORTE CURSUSSEN BIJ ATRIUM
MORSRONALDFOTO:
THEATERKOOR JONGEREN Dit fonkelnieuwe koor zingt bekende popen musicalnummers. Er wordt gewerkt aan meerstemmig zingen, stemgebruik en pre sentatie. De lessen zijn een goede voorberei ding op Atriums musicalopleiding MUZT. Lessen: 10 // Locatie: Sneek // Start: donderdag 15 september DJEMBÉ Wie van opzwepende muziek houdt, zal helemaal los komen tijdens het spelen op de djembé. Deze Afrikaanse trommel staat namelijk bekend om zijn daverende ritmes. Lessen: 12 // Locatie: Sneek (volwassenen) en Bolsward (kinderen, volwassenen) // Start: maandag 5 september MUZIEK VOOR KINDEREN TOT 6 JAAR Voor de allerkleinsten zijn er speciale muzie klessen waarin ze kennis maken met de ba sis. Ze zingen liedjes, spelen op eenvoudige instrumenten en doen allerlei spelletjes. ‘Muziek op schoot’ is voor kinderen van 1 en 2 jaar. Voor de iets ouderen is er ‘Peutermu ziek’ (2-4 jaar) en ‘Kleutermuziek’ (4-6 jaar). Lessen: 10 // Locatie: Sneek // Start: maandag 12 september (Kleutermuziek) en vrijdag 16 september (Muziek op schoot, Peutermuziek)
31GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLNUMMER 09 • 2022
IMPRESSIONISTISCH SCHILDEREN Vang het moment! Niet denken, maar kijken. Wat zie je, hoe is de sfeer? Met een losse toets en een snelle manier van schilderen wordt vervolgens een impres sie gegeven. Diverse onderwerpen worden behandeld, waaronder contrasten, kleur paletten, impasto en stilering.
In november een speciale deTonTheaterduizendpootAadjedevoorstellingSinterklaas-metkleine,lievePiraatje.Meijerspeeldeafgelopenjaren interactief kindertheater aan de hand van boeken van bekende nationale en internationale schrijvers en illustratoren. Daarbij heeft hij een eigen vrije speelstijl ontwikkeld, waarbij de kinderen een levend onderdeel van de voorstelling zijn. Ton Meijer is een warme persoonlijkheid die met veel liefde voor zijn publiek (jong en oud) speelt. Niets hoeft, veel mag. Ton Meijer zal in deze voorstelling een aantal piratenverhalen vertellen en tenslotte eindigen met het Sinterklaasverhaal. Ook zingt hij verschillende Sinterklaasliedjes met de kinderen en mogen ze achteraf zelf piraat spelen. ZA. 26 NOVEMBER // 14.00 UUR // € 10,(3+) Het frisse hunkenmerkenenbeeldendmaaktSneek.gasteenMeneerjeugdtheatercollectiefeigenzinnigeenMonsterisgraaggezieneinTheaterDitgezelschapcartooneskenactietheaterdevoorstellingenzichdooroprechtetoonen toegankelijkheid voor jong en oud. Meneer Monster werd in 2013 opgericht door Christiaan Bloem, Chris Koopman en Olaf van de Ven en kreeg in korte tijd grote bekendheid door internationale jeugd-bestsellers te bewerken tot volwassen jeugdvoorstellingen. In januari komt Meneer Monster naar Sneek met de bewerking van het bekende boek van Julia Donaldson & Axel Scheffler: De Winter Gruffalo. Het belooft een spannende fysieke slapstickvoorstelling te worden voor iedereen van drie jaar en ouder. Speciaal uitgevoerd in een winters jasje en een flinke dot Christmas vibes.
BEELDENDE KUNST
WWW.HIDHERO.NL wo.-za. t/m 30 september open atelier MAKKUM KoninklijkeCULTUUR Tichelaar opent deuren oude aardewerkfabriek.
WWW.DRAFBAANJOURE.COM woensdag 28 veekeuringsdagseptember WORKUM Deelnemendefolklore boeren presenteren hun beste vee op de Merk.
WWW.FRIESEPAARDENCONCOURSEN.NL zaterdag 1 trucktouroktober BOLSWARD 150EVENEMENTtrucksrijden een 55 kilometer lange route door Súdwest-Fryslân.
WWW.FRYSKTICHELWURK.NL zaterdag 10 september uit festival ZUIDWEST FRIESLAND DeFESTIVALfeestelijke opening van het nieuwe culturele seizoen.
uitagenda 8 SEPT T/M 1 OKT BEKIJK DE COMPLETE UITAGENDA
WWW.OPENMONUMENTENDAG.NL fk ringrijden BOLSWARD FriesFOLKLOREkampioenschap ringrijden met Friese sjezen.
WWW.CRESCENDOWORKUM.NL zaterdag 17 september slag om makkum MAKKUM RoeiwedstrijdSPORTEVENEMENTophet IJsselmeer. WWW.SLAGOMMAKKUM.NL zaterdag 17 september wat soesto! LEMMER FrearkTHEATERSmink en Klaasje Postma in indringend portret over het boerenleven. WWW.PIER21.NL veiligheidsdag SNEEK OPEN DAG Neem een kijkje bij ruim 30 veiligheidsorganisaties. WWW.VEILIGHEIDSDAGSWF.NL museumnacht frl FRIESLAND CircaCULTUURtwintig musea hebben een bruisend programma tot in de nacht. WWW.MUSEUMNACHT.FRL woensdag 21 makkumernoardwaardseptember
WWW.SLOWTRIATLON.COM friisfestival OUDEGA SWF LuisterMUZIEKnaar Friese versies van de muzikale hardrijders.
TSJUKEMARBYDELWWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ concert eensgezindheid SNEEK JubileumconcertMUZIEK muziekkorps Eensgezindheid Tjerkwerd 100 jaar.
MAKKUM OntdekEXCURSIEsamen met een gids de Makkumernoardwaard. WWW.ITFRYSKEGEA.NL donderdag 22 september jouster merke JOURE Jaarmarkt,MARKT agrarische schouw en kermis. WWW.JOURE.NL vrijdag 23 september oer de râne fan de tiid WOMMELS SfeervolNATUURaangeklede wandeling als eindmanifestatie van het jubileumjaar. WWW.75PLUS1.NL Vr. 23 en za. 24 septemberpopsept WORKUM GenietFESTIVALtwee dagen lang van verschillende artiesten. WWW.SEPTEMBERPOP.NL zondag 25 tsjûkemarseptemberbydel OOSTERZEE BUREN CultureleCULTUURfietstocht met diverse activiteiten onderweg.
t/m za. 17 september hid hero BOLSWARD VoorstellingTHEATER over het referendum in 1952 in Bolsward over de toekomst van Europa.
WWW.ARCADIA.FRL za. 10 en zo. 11 sept nk wakeboarden SNEEK MetSPORTEVENEMENTdetopvandeNederlandse wakeboarders en gratis (kids)activiteiten.
WWW.FRIESEPAARDENCONCOURSEN.NL concours hippique WORKUM StratenconcoursSPORTEVENEMENTmet aangespannen paarden op ’t Súd.
WWW.STRANDSNEEK.NL/NK zondag 11 september owb grachtenconcert SNEEK GrachtenconcertMUZIEK met (semi)klassieke muziek. WWW.SNEEK.NL sloepleven LANGWEER PresentatieWATERSPORTvan uitgebreide occasionvloot en nieuwe sloepen met hapje en drankje.
WWW.ONBEPERKTEELFSTEDENTOCHT.NL vr. 16 t/m zo. 18 sept. beammebern WORKUM MuzikaalTHEATER sprookje over een koning die al het groen wil verbannen.
WWW.TRUCKTOUR.FRL dweildag SNEEK OptredensMUZIEK van 30 dweilkapellen in het centrum.
WWW.SNEEKERDWEILDAG.NL OP: WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/UITAGENDA
WWW.LANGWEERDERSLOEP.NL zo. 11 en 25 sept flinke flea market HEMELUM SchatzoekenMARKT
in het weiland tussen de spullen van een ander. WWW.FLINKEBOSKJE.NL wo. 14 t/m zo. 18 sept onbeperkte elfstedentocht FRIESLAND ElfstedentochtSPORTEVENEMENTvoor iedereen met een chronische aandoening of beperking.
WWW.THEATERSNEEK.NL maandag 26 kermiskoersenseptember JOURE PaardenkoersenSPORTEVENEMENTop de drafbaan.
WWW.UITFESTIVALDFM.NLWWW.UITFESTIVALSWF.NL open monumentendag FRIESLAND OPEN MonumentenDAG zijn opengesteld en activiteiten worden georganiseerd.
WWW.BOLSWARD.NL slowtriatlon OUDEMIRDUM 1/4SPORTEVENEMENTof1/8triatlon,maar dan slow, dus voor iedereen.
Op zaterdagmiddag 1 oktober rijden er 150 glimmende trucks een uitgestippelde route van 55 kilometer door Súdwest-Fryslân tijdens deze Trucktour. Op deze dag mogen mensen met een verstandelijke of lichamelijke beperking én een grote passie voor ronkende motoren als bijrijder meerijden in één van de deelnemende trucks. De lange stoet trucks trekt onderweg veel bekijks. De route gaat vanuit Bolsward langs Nijland, IJsbrechtum, Scharnegoutum, Wommels, Tzum, Hitzum, Achlum, Arum en Witmarsum.
WWW.TRUCKTOUR.FRL
wINACTIE Wat is jouw ultieme ‘MOAI FUORT’ tip in Waterland van Friesland? Stuur deze tip naar moaifuort@waterlandvanfriesland en wie weet win jij een echte ‘MOAI FUORT’ trui. Lees MOAIFUORTWWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/meer: ÛntdekkeOntdekken BEAMMEBERN DE TSJÛKEMAR BY DEL NijsgjirrichInteressant KITSCHMANNCONNYFOTO:BOUWSMAESTERFOTO:
Ontdek woensdag 14 tot en met vrijdag 16 september houtstad IJlst onder leiding van een stadsgids. Je start ’s middags met een rondwandeling door het historische stadscentrum; langs de Ee met z’n bijzondere grachtenhuizen, overtuinen en monumenten. Daarna maak je een vaartocht met de houten bok naar Museum Houtstad IJlst, Houtzaagmolen De Rat en de 11fountains fontein. Het bezoek wordt afgesloten met een kopje koffie of thee bij Stadsherberg ‘Het Wapen van IJlst’.
Het park in Workum is van vrijdag 16 tot en met zondag 18 september het toneel van het Friestalige muzikale sprookje ‘Beammebern’ over een grijze stad waar geen groen mag groeien. Het sprookje, geschreven door Paul van Dijk, heeft als thema de verbinding tussen mens en natuur en is geschikt voor het hele gezin. Het verhaal is bewerkt tot muziektheater en wordt uitgevoerd door acteurs en Brassband Crescendo uit Workum. ‘Beammebern’ is onderdeel van IIS, het Mienskipsproject van Arcadia.
ONTDEKIJLSTWWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/
Museumnacht FRL
WWW.ARCADIA.FRL/BEAMMEBERN
Op zaterdagavond 17 september openen circa 20 musea na sluitingstijd hun deuren om te spelen in de nacht. Met een avontuurlijk programma gaan zij het experiment aan met muziek en performances, tentoonstellingen in het donker en verhalen die het daglicht niet kunnen verdragen. Durf jij mee te gaan met de Ghost Walk, nachtvaartocht, duistere wandeltocht en nog veel meer spannende activiteiten? Kijk voor alle deelnemende musea en hun programma op de website.
TSJUKEMARBYDELWWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/
WWW.MUSEUMNACHT.FRL De Tsjûkemar by del Ga op zondag 25 september op de fiets ‘De Tsjûkemar by del’ en laat je onderweg verrassen door verhalen. Op het startpunt, de Brette Hoanne in Oosterzee Buren, vind je een foto expositie van Conny Kitschmann. Onderweg luister je naar verhalenvertellers, waaronder Dolf Verroen en Elise Groenteman, die vertellen over de kunst, cultuur, natuur en/of historie rondom de Tsjûkemar. En geniet ter afsluiting, onder het genot van een hapje en drankje, van de muziek van muziekensemble Helga & Friends.
Ontdekkingstocht IJlst
Beammebern
Trucktour
ZATERDAG 3E KLASSE Sc Bolsward is weer terug in de 3e klasse en als het aan de ambitieuze Bolswarders ligt, houdt het daar niet mee op. De keuze voor het zaterdagvoetbal zorgde voor onrust binnen de club, maar met het kampioenschap in 4A keerde het positi visme terug. Aan de nieuwe trainer Dick Schuurman de taak om Bolsward naar een hoger niveau te tillen, waarbij van de teruggekeerde broers Lohman veel wordt verwacht. Talentvolle A-jeugd moet zor gen voor gezonde concurrentie binnen het team.
OP HET AMATEURVOETBALSEIZOEN
EEN RONDJE LANGS DE VELDEN…
ZATERDAG 5E KLASSE Voetbalvereniging Arum staat dit sei zoen onder leiding van de nieuwe trainer Hein Frietema uit Sexbierum. Frietema was eerder trainer van v.v. Holwerd. De nieuwe trainer zal het moeten doen met een sterk verjongde A-selectie. Vaste krachten zijn vertrokken en nog een viertal basisspelers zijn herstellende van blessures. Gelukkig loopt er nog wel wat talent rond in Arum en Achlum. De Aru mers zien het komende seizoen daarom met vertrouwen tegemoet en hopen mee te kunnen draaien voor een periodetitel.
Vorig seizoen keerde SV Hielpen terug in prestatievoetbal. Een mix van jong en oud stond op het veld in een overgangs jaar, waarbij vooral de jeugd moest wen nen aan het niveau. Dit seizoen hoopt men de prestaties verder uit te kunnen bouwen. De selectie is versterkt met enkele spelers die terugkeren op het oude nest. En er is talentvolle jeugd uit de JO17 die mogelijk in de toekomst kan door stromen. Daarnaast begint het voetballen in de stad Hindeloopen weer te leven en daar doet men het voor.
ZONDAG 5E KLASSE
“Een periodetitel pakken, dat zou mooi zijn”, vinden ze bij SV Mulier. De vijfde klasser uit Witmarsum heeft met Yme Vonk uit Oudega SWF een nieuwe trainer en hem wacht een mooie klus, want Mulier heeft een jonge ploeg. Thijs Witte veen is de oudste speler en nog maar 32 jaar. Veel wordt verwacht van talentvolle A-jeugd die de ruimte zal krijgen zich verder te ontwikkelen. Met aantrekkelijk voetbal en aansprekende resultaten wil len de Witmarsumers de vereniging weer een boost geven.
De bal rolt weer en de voetbalclubs uit de regio Groot Bolsward-IJsselmeerkust staan te popelen om met de competitie van start te gaan. De voorbereiding is gestart en de wedstrijden in de poulefase van het bekertoernooi worden momenteel afgewerkt. De clubs hopen op een mooi seizoen en een regulier competitieverloop. In ieder geval geen onderbrekingen meer door corona. Hoe staat het er voor bij de voetbalclubs uit de regio? We maakten een rondje langs de velden.
SPORT34 NUMMER 09 • 2022
EEN VOORUITBLIK
FOTO BOVEN: De voetballers van Workum vieren met de eigen aanhang promotie naar de 2e klasse. FOTO RECHTS: Jelle Huitema van Sc Bolsward kopt de 1-0 binnen in TOP’63.vorigkampioenswedstrijddeseizoentegen is terug in Bolsward. Links trainer Bekir Bozkurt, rechts voorzitter Ruben Draaisma. (Foto: BlauwRood’20)
BlauwRood’20
ZATERDAG 4E KLASSE De nieuwe trainer van QVC is Niels Boot uit Sneek. Onder voormalig trainer Ype Haytema kenden de Starumers mooie sei zoenen en staat er een mix van talentvol ‘jong’ en ervaren ‘oud’ op het veld. Vorig seizoen is extra ervaring opgedaan in de nacompetitie en het bekervoetbal. Voor de jonge trainer Boot, zoon van succes trainer Loet Boot, een mooie basis om dit seizoen het felbegeerde ticket richting 3e klasse te grijpen, want dat lukte onder Haytema steeds net niet.
Vorig seizoen scheelde het niet veel en mocht vijfdeklasser v.v. Blauwhuis meedoen voor promotie. Dit jaar heeft de club met de ervaren trainer Bennie Zeilmaker dezelfde doelen. Kampioen worden of promotievoetbal spelen. Er zit veel potentie in de selectie met drie aanstormende talenten die al aan het eerste elftal mochten proeven. Van de jongelingen Jurgen Popma, Willem Kroon en Sybe Scharringa wordt spektakelvoet bal verwacht. Onlangs werd het 90-jarig jubileum van v.v. Blauwhuis nog groots Voorgevierd.BlauwRood’20 is dit seizoen nu al gedenkwaardig. De club is terug in Bolsward en heeft een eigen clubgebouw, waardoor men niet meer bij Mulier in Witmarsum hoeft te voetballen. Rondom de eerste competitiewedstrijd staat een groot openingsfeest gepland. Gezellig heid en sociale verbondenheid loopt als een rode draad door de vereniging. Daar naast wil de zondag 5e klasser natuurlijk ook gewoon wedstrijden winnen. OudRES spits Larry Sanchez Infante maakte een prachtige muurschildering in het nieuwe clubgebouw.
Frank Post
Remco Bervoets is aangetrokken als nieuwe trainer van derdeklasser SDS. OudSDS’er Bervoets volgt Douwe Posthuma op. Peter Hoogerwerf en Teun Heeres zijn gestopt bij SDS. Verder is de selectie grotendeels hetzelfde gebleven. De club uit Easterein bestaat 75 jaar en hoopt op bekroning met een periodetitel. SDS start de competitie meteen al met twee derby’s. Eerst Scharnegoutum’70, de vorige club van Bervoets, en een week later is v.v. Nij land de tegenstander.
Alzheimer, diabetes, hart-en vaatziekten De bacteriën die geassocieerd worden met parodontitis, blijken ook een rol te spelen bij aandoeningen zoals alzheimer, hart- en vaatziekten en diabetes type 2. Zo zijn deze bacteriën aangetroffen in de plaques bij patiënten met hart-en vaatziekten, in breinen van mensen die aan dementie lijden en in bepaalde kankers. De genoemde aandoeningen blijken vaker voor te komen bij mensen met parodontitis, en de ziekten hebben bij deze mensen bovendien een ernstiger verloop.
Een vaccin als oplossing? Of er ook echt een oorzakelijk verband bestaat tussen deze bacteriën en de genoemde aandoeningen staat niet vast, maar dat er een samenhang bestaat, daarvan zijn wetenschappers overtuigd. Inmiddels wordt er ingezet op de ontwikkeling van een vaccin tegen deze schadelijke bacteriën. Dat vaccin is er voorlopig nog niet. Verre van zeker is bovendien of dat vaccin de ultieme oplossing zal bieden. Want wanneer we deze bacteriën onderdrukken, krijgen andere mogelijke (schadelijke) bacteriën meer kans. En niemand weet wat daarvan de gevolgen zullen zijn.
Terug in de 3e klasse is v.v. Nijland. De club degradeerde afgelopen seizoen en zal alle zeilen bij moeten zetten voor een plek in de middenmoot. Volgens trainer Martin de Jong zijn er spelers gestopt en is de selectie aangevuld met tweede elftalspelers. “Er is werk aan de winkel,”, aldus De Jong, “maar gelukkig hebben we nog tijd om ook als derdeklasser goed voor de dag te komen.” Hylke Schrale uit Boksum is de nieuwe trainer van SV Oeverzwaluwen. Schra le bereikte met derdeklasser Rijperkerk afgelopen seizoen de nacompetitie. Oeverzwaluwen heeft afscheid genomen van vijf ‘vaste krachten’, dus wordt er veel verwacht van jongere spelers die de kans krijgen door te stromen naar het eerste elftal. Met Meinte de Jong is een nieuwe keeper aangetrokken en de nieuwe staf moet zorgen dat alles weer op scherp komt te staan. Voor Oeverzwaluwen is het doel handhaving in de 3e klasse.
Frank Post heeft al meer dan 25 jaar ervaring als tandarts-implantoloog en is eigenaar van Kliniek Tandheelkunde Sneek, gezondheidscentrum Simmerdyk. Belangrijke specialismen zijn behandelingen onder volledige narcose, angstpatiënten, implantologie, parodontologie en uitgebreide esthetische gebitsrenovaties.
De selectie van v.v. Makkum is vrijwel hetzelfde gebleven. Wel staat er met Johan Polstra een nieuwe trainer aan het roer. Polstra haalde als assistent-trainer bij v.v. Heeg zijn papieren om ook 3e klassers te mogen trainen en Makkum is op dit niveau zijn eerste klus. Met zoneverde diging wil Polstra in een ander systeem voetballen. Het doel van de Makkumers is handhaving en wegblijven van de gevaren zone, het liefst met attractief voetbal.
Goede mondhygiëne is niet alleen belangrijk voor de gezondheid van uw gebit, maar ook voor dat van uw tandvlees. Mensen zijn soms geneigd om bloedend tandvlees, een indicatie van tandvleesontsteking, te negeren. Of ze merken niet eens dat hun tandvlees ontstoken is, bij gebrek aan pijnklachten.
AMATEURVOETBALSEIZOEN ’22-‘23
ZATERDAG 2E KLASSE Via de nacompetitie promoveerde v.v. Workum naar de tweede klasse. Voor de Workumers begint dus een nieuw avon tuur op een hoger niveau en daar hebben ze ontzettend veel zin in. Volgens trainer Jente Bootsma staat het er goed voor bij de Workumers. De selectie is grotendeels in tact gebleven. De oefenpartijen tegen LAC Frisia en ’t Fean’58 waren mooie graadme ters en bij de JO19 is er talentvolle jeugd die naar het eerste kan doorstromen.
35GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
Bloedend tandvlees? Bezoek uw tandarts! Wél is zeker dat goede mondhygiëne en een goede aanpak van tandvleesontsteking en parodontitis heel effectief zijn bij de bestrijding van schadelijke bacteriën. Zo toonde Engels onderzoek aan dat mensen met diabetes 2, die lijden aan parodontitis en bij wie de aandoening goed behandeld wordt, betere bloedwaarden hebben. Verzorg uw gebit dus goed. Heeft u last van bloedend tandvlees? Aarzel niet, en maak een afspraak met uw tandarts en/of laat u doorverwijzen naar de mondhygiënist. Tandvleesontsteking en parodontitis zijn namelijk heel goed te behandelen! Neem daarnaast ook uw leefgewoonten onder de loep. Want slechte leefgewoonten zoals roken, alcohol en ongezond eten verzwakken het gebit en geven schadelijke bacteriën meer kans.
WWW.TANDARTSSNEEK.NLGEZONDHEIDBEGINTINDEMOND
Onbehandelde tandvleesontsteking kan terugtrekkend en verdwijnend kaakbot tot gevolg hebben, en dat kan zelfs leiden tot het verlies van tanden en kiezen. Maar de gevolgen reiken verder dan de mond.
TEKST EN BEELD YNTE DRAGT
HANNEKE WESTERT EN DE MAGIE VAN POLSSTOKVERSPRINGENHET
“At ik in goeie
kick”adrenaline-krijmeitsje,sprongdanikechtin
“IK HOOPJE OAIT IT DAMESREKORD FAN MARRIT VAN DER WAL, DAT NO OP 18.19 STIET, TE FERBETTERJEN”
36 Twee dagen na haar geweldige succes in Winsum, waar ze dan toch uiteindelijk de felbegeerde titel Fries kampioen fierljeppen bij de ‘famkes’ binnenhaalde, hangt de Friese vlag nog steeds aan de gevel van de boerderij van dxxe familie Westert in Oppenhuizen. De prachtige krans met de zonnebloemen pronkt ook nog fris, net als de ljepster zelf. Welkom in de blijde wereld van Hanneke Westert (16), topfierljepster van Fierljepferiening Drylts e.o. die naast de Friese titel eerder dit seizoen al een nieuw Nederlands record bij de meisjes sprong: 16,78 meter! Daarmee scherpte ze het oude record dat sinds 2014 op naam stond van Marrit van der Wal met 21 centimeter aan.
LAATSTE KANS “Ik hie de tongersdei foar it FK al yn Winsum treend, dat gong op himsels al goed. Even sjen wêr’t de stok stean moast. Doe prebeare ik mysels al net senuwachtich te meitsjen want ferline jier lei de druk der al aardich op. No wie it eins allinne mar mear. Dit jier bin ik de wedstryd yngien mei soks fan ‘we sjogge it wol’. En direkt bij de ear ste sprong wie it al fjirtjin en in heale meter en doe foel der al wat fan mij ôf. Dy druk lis ik mij oars sels op, mar at der op Omrop Fryslân dan sein wurdt dat ik kânshawwer bin foar de Glêzen Ljepster (beste ljepster bij de dames, red.), dan komt it dochs binnen. Ik moat it wol dwaan! Fansels wit ik ek wol dat ik boppe oan yn it klassemint stean en dat ik in pear wike earder ek noch in hiel moai pr delsetten hie. It spile ek mei dat dit troch myn leeftyd de lêste kâns wie dat ik Frysk kamioen wurde koe, wat ik dan ek graach realisearje woe. It is dan ek moai dat it slagget. En ja, dat ik it rekord bij de famkes ha, dat bliuwt fansels noch wol even stean en bij it FK is der oare jier wer in nije en sil der net in soad oer praten wurde dat ik yn Winsum kampioen wurden bin. Mar toch, ik woe it sa graach, kampioen yn Winsum wurde!”
E
bolsward-ijsselmeerkust // SPORT
Eerst terug naar zaterdag 20 augustus toen Hanneke op de fierljepschansen van Winsum tijdens het Fries Kam pioenschap dan eindelijk de Friese titel op haar palmares kon bijschrijven.
37GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NLNUMMER 09 • 2022 TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO’S LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
STERKE PUNTEN “Myn kracht is tink ik wol de oanloop en de út sprong”, noemt Hanneke als één van haar sterke punten. “Ik ha wol in frij rappe oanloop en dêrtroch kom ik ek mei de folle snelheid yn’e pols en dan kin de stôk fier stean. En sa’k siz is de útsprong wol myn sterke punt. Ik land altyd goed op myn sydkant, hjirtroch ferlies ik de minste meters. Ik kin myn winst miskyn noch meitsje troch de pols mear út’e hân te setten. En it klimmen kin ek noch better. Hoe fierder út’e hân, hoe fierder de pols yn it wetter stean kin. Dêrmei bedoel ik dat ik de pols fan 11.50 meter mei in stokje fierder weidrukke kin. Ik ha de pols no 25 centimeter út’e hân. Ik doch dat mei myn coach.”
Nederlands record
“AT DER OP OMROP FRYSLÂN DAN SEIN WURDT
Maar naast de normale rivaliteit is ook het ‘familie gevoel’ aanwezig bij de fierljeppers. “Dat is ek wol sa. Elkenien kin goed mei mekoar opsjitte en we gunne elkoar it súkses. At ien wint, dan bale de oa ren fansels wol even, mar soks duorret noait lang. Fierljeppen is in earlike sport. It nivo fan’e jeugd is de lêste jierren letterlik mei sprongen foarút gien. Dat hat seker te meitsjen mei de treningen, it wurdt serieus nommen. It iene nei it oare rekord giet der oan.”
“At ik in goeie sprong meitsje, dan krij ik echt in adrenalinekick. De útsprong is foar mij magysk: it sweefmomint en dan sjen datst foarbij it ôfstân baltsje bist. Trochdat je hieltyd faker winne moti vearret dat ek wol. Bouwe hat in eigen sportkeamer makke, dêr’t we krachttreningen dogge. Hiel simpel allegear, mar oan in stange tusken de doarposten kinsty ek gewoan oplûke. Yn’e loads op it hiem hawwe we noch in klimpeal, dy’t boppe oan fêst sit. Dan kinst de ynsprong ek oefenje. Op’e grûn ha’k in stikje ducttape plakt, dat is dan it denkbeeldige ein fan’e skâns. At ik oan it trenen bin, dan set ik myn telefoan klear en filmje ik de sprong om te sjen wat ik goed en ferkeard doch. Ja, ik bin bêst wol fanatyk. At we op moandeis en tongersdeis trene, sjogge ús coaches Rimmer Abma en Auke Zijlstra ek faak mei.”
SPORTSNUFFELWEEK Hanneke Westert is de dochter van Ruurdje en Luuk Westert. Ze heeft nog twee oudere broers, Hendrik en Bouwe. De laatste is ook fierljepper maar was het afgelopen seizoen lange tijd uitgeschakeld door een blessure. Bouwe stimuleerde zus Hanneke om ook met het springen te beginnen en ook twee nichtjes waren al door het fierljepvirus besmet. Eerder was Hanneke al enthousiast gemaakt door de Sportsnuf felweek op basisschool It Harspit in Oppenhuizen. Na een paar proeftrainingen op de fierljepskânsen in IJlst besloot Hanneke door te gaan met het ljep pen. Bracht mem Ruurdje haar jonge dochter eerst nog naar IJlst, tegenwoordig fietst Hanneke met nog een aantal ljeppers zelf naar IJlst om er twee keer in de week te trainen. In 2017 waren Thewis Hobma en Klaske Nauta de trainers van Hanneke. Daarna leeerden Marije Reitsma en Thys Jan Bootsma de ambitieuze Hanneke verder de fijne kneepjes van het fierljeppen. Naast het fierljeppen is zij ook nog volleybalster bij Top&Twel en het afgelopen seizoen werd zelfs de titel behaald.
“At je noch noait bij in fierljepwedstryd west hawwe, dan is it hiel moai om te sjen. Ik neam it absolút gjin folkloresport, miskyn kultuersport. Sa’t ik it doch, meist it ek wel topsport neame, it is krekt wat je der sels fan meitsje. It skûtsjesilen en it keatsen hearre der fansels ek bij. At it Frysk folksliet spile wurdt, dan sjong ik út folle boarst mei. Beppe Trienke en beppe Johanneske, ek nochris freondinnen fan mekoar, binne ek grutte fans. Yn Winsum sieten se al rom foardat it springen begûn op de klapstuoltsjes klear. Prachtich!”
DAT IK KÂNSHAWWER BIN FOAR DE GLÊZEN LJEPSTER, DAN KOMT IT DOCHS BINNEN”
Twee dagen na het interview verpulverde Hanneke haar eigen Nederlands record, dat op 16.78 meter stond. Ze deed dit op de fierljepschansen in Burgum. Met een formidabele 17.63 meter werd ze kampioen bij de meisjes!
FAMILIEGEVOEL “At de jeugd nei de grutte skâns trochgiet, dan wurde dêr de resultaten ek better”, weet Hanneke die vorig jaar in haar leeftijdsklasse Nederlands kampioene werd. Ze blijft er nuchter onder, net zoals zij dat tijdens wedstrijden is. Na dit seizoen maakt ‘famke’ Hanneke Westert de ‘sprong’ naar de damesklasse. Gezien haar prestaties neemt de Top penhúster (“Offisjeel hearre we bij Snits”) een derde plek in op de ranglijst van de eersteklassers. Daar zal de concurrentie groter zijn als nu bij de meisjes, dat is Hanneke zich ook zeker bewust.
TOEKOMST Hanneke zit nu in de vijfde klas van het gymnasium van Bogerman en heeft nog geen keuze gemaakt wat ze na de middelba re school wil gaan doen. Tijdens een bezoek aan de Rijks Universiteit van Groningen keek de fierljepster ook bij de opleiding tandheelkunde en geneeskunde. Beide stu dierichtingen spraken haar wel aan. Trou wens, bewegingswetenschappen spreekt ook tot haar verbeelding. Niet zo gek voor een op en topsporter.
MAGISCH MOMENT Hanneke zegt geen vaste rituelen te hebben, maar het fierljepseizoen bestaat uit 26 wedstrijden en Hanneke gaat om die reden niet in de zomer op va kantie. Ze legt uit waarom ze zo van het fierljeppen is gaan houden.
Hanneke Westert ziet haar favoriete sport niet als gevaarlijk. Ze heeft ook nog nooit een blessure gehad. “Ien kear mei’t kin tsjin de pols oan, dat wie’t wol. Angst ha’k net. Se sizze dan faak dat ik goed te coachen bin”, weet Hanneke “Ik hoopje oait it damesre kord fan Marrit van der Wal, dat no op 18.19 stiet te ferbetterjen.”
FIERLJEPPEN IS CULTUURSPORT Tijdens haar recordsprong in IJlst sprak Hanneke, terwijl ze aan de warming-up be zig was, twee toeristen aan. Ze nodigde het stel uit om de wedstrijden bij te wonen. De ljepster Hanneke Westert als ambassadrice van haar sport. Cultuursport?
OPLOSSING EDITIE 08-2022: Zweedse puzzel: SPOTGOEDKOOP // Cijferpuzzel: HINDERNISBAAN stortbad staat in Amer ka part j in een ged ng toe stemming plu mbal als gast pl in Irak koets werk pl in Spanje verheven stand bloe wi ze ent rookgerei neerslag myth guur na ges acht of der gelijke kookgerei snel e oop achter nwendig orgaan nkeping muz ekin strument ges acht Hongaar se dans paars vlak bu k kramp houtmaat bekend theater festival rein gings middel r v in Limburg kuuroord d er i k wapen ontmoe digend bergnimf eens half ( n samenst ) naald boom wie cadans ver dienste Engels café onder nemings raad cabaret be ang stelling huid opening zuil harde k ap boksterm bergweide r jgsnoer voor zetse staats vorm Japanse gordel aan du d ng op whisky sober k ok es bloem soort k jkkast wilde haver zwaard walvis roofvogel telev sie station Europese taal eerwaar de heer vader selen um s p stuurin r cht ng op schepper wapen paard insect vrouwel jk beroep aldoor
ekkers reclame ver lichting onz nnig www.puzzelpro.nl© 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 3 4 5 6 7 8 11 12 9 10 T R E T A W G O O H H S I O O G N I K A W E B P U J U M P S H O T I E U H A L S Z A A K O N J U K F Y E R Y S B W I K G E A D R E D N O W R E V R A M F B V R N P H O N O T L M M T R S A E K D T S I N E K K A B N R U I E O L V N S I K E O A E E X O O T H C U L E I K H S I N I F N T E S R www.puzzelpro.nl© PUZZEL MEE & WI N! WAARDEBON t. w. v. € 2 5 , 0 0 Te besteden bij Groencentrum Witmarsum bolsward-ijsselmeerkust De woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Ze kunnen elkaar overlappen. Letters mogen vaker worden gebruikt. Zoek de woorden op en streep ze af. De overblijvende letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing. FINISHEXOOTEROTIEKDREUNBONSAIBEWAKINGBAKKENIST KAMMENJUMPSHOTINGOOIHOOGWATERHALSZAAKGIPSYGEHAAST NOVEMBERNANNYLUCHTKROESKOOIENKOEKJEKARVEEL VLOEIVERWONDERDSTAAFSPUUGPENWORTELOPERA
38 NUMMER 09 • 2022 PUZZELPAGINA NR. 09 STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 08 VÓÓR 28 september 2022 PER EMAIL NAAR: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl OF NAAR: Grootbolsward-ijsselmeerkust, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK En vermeld hierbij uw adres. 123456789 0111213 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26C W D Gelijke cijfers staan voor gelijke letters. Probeer het gekleurde woord te vinden. H 1 6 17 5 18 18 22 4 15 9 9 17 22 19 8 14 22 15 14 11 14 14 8 6 11 17 5 14 17 7 7 17 10 8 5 4 17 14 17 2 15 11 15 20 14 17 8 9 18 10 22 18 26 14 17 4 2 7 17 2 14 1 6 17 24 17 8 10 6 12 19 22 6 22 22 2 14 22 18 15 22 6 17 11 17 14 17 4 17 19 10 10 6 18 14 8 15 22 12 15 10 7 17 22 17 19 Puzzel en win! Iedere maand is er een leuk prijsje te winnen door uw oplossing via de email of met traditionele post op te sturen. U kunt dit sturen naar: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl o.v.v. PUZZELOPLOSSING NR 09-2022 - tot uiterlijk 28 september 2022. Wij wensen u veel puzzel plezier! DE EERSTVOLGENDE UITGAVE VAN MAANDBLAD GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST VERSCHIJNT OP: DONDERDAG 6 OKTOBER 2022 COLOFON
Oplage:vanIJsselmeerkustallehuisYingisGrootBolsward-IJsselmeerkusteenmaandelijkseuitgavevanMediaenwordthuis-aan-verspreidinBolswardendorpenenstedenlangsdeineenstraalca.10km.22.000exemplaren. Mieke Mellema, Bouwman, Henjo van der Klok DRUK Mediahuis LeeuwardenNoord, VERSPREIDING FRL Verspreidingen, Leeuwarden Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande oestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
Marianne
Geart Jorritsma,
Sjoerd Bakker uit Witmarsum heeft de waardebon t.w.v. € 25,00 gewonnen. Deze waardebon is aangeboden door en te besteden bij Groencentrum Witmarsum.
YingUITGEVERMedia BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl REDACTIETIPS? info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl REDACTIE COÖRDINATOR Gianna Posteraro EINDREDACTIE Henk de Vries REDACTIE Redactie: Henk van der Veer, Janita Baron, Sonja Harkema, Eelke Lok, Ynte Dragt, Amanda de Vries, Wim Walda, Riemie van Dijk en Richard de Jonge VORMGEVING Frans van Dam (bliidd.nl) FOTOGRAFIE Jelly Mellema Fotografie VERKOOP
Winnaar puzzel grootbolsward-ijsselmeerkust 08-2022
Alferink, Ying
bolsward-ijsselmeerkust
De muzikale hurdriders fan de lêste 20 IISjierren trede op! FrIIS wurdt mooglik makke troch: Organisaasje: Kulturele Kommisje Aldegea 20.00 OERE IISBAAN ALDEGEA 10ZATERDAGAVONDSEPTEMBER Mei lokaal talint, projektkoar, rockband Dear Mr Fantasy en fanfare E.M.M. Kaertferkeap fia de Doarpswinkel! € 10,- ynkl. boekje en 2 konsumpsjes € 5,- foar bern o/m 12 jier. Fan 27 augustus ek online tickets ā € 12,50 fia www.friesland.nl Luister naar Friese versies van de muzikale hardrijders van ‘toen’ er nog ijs lag op de ijsbaan van Oudega (SWF). Op herkenbare melodieën van Elvis Presley, Nirvana, ABBA en meer hoor je nieuwe Friese teksten. Geniet met jong en oud van de festival sferen tijdens FrIISfestival! Ervaar de dorpscultuur en geef het gevoel van samen iets maken door aan nieuwe generaties. Een mooi dorp maak je samen. Ga je mee het ijs op? Haal snel je kaarten bij de Doarpswinkel!
DE BESTE AutomobielbedrijfOCCASIONS!Jaarsma Ridderdijk 11b 8741 KE Hartwerd Telefoon 0515 569811 WhatsApp 0515 569811 E-mail info@automobielbedrijfjaarsma.nl www.automobielbedrijfjaarsma.nl Wy dogge alles foar jo auto! €43.950 BMW 220i Coupé – 183 pk – M-Sport High Executive – 2021 – 16.452 km €35.950 BMW X2 sDrive18i – 140 pk – M-Sport X Ecutive – 2019 – 25.850 km €56.890 BMW Z4 sDrive20i – 197 pk – M-Sport High Executive – 2021 – 18.425 km €28.945 FORD FOCUS Active Wagon – 125pk EcoBoost – 2021 – 35.692 km €73.950FORD MUSTANG MACH-E AWD 98 kWh – Extended Range – Technology Pack – 2021 – 1 km 100% Elektrisch - 12% / 22% Bijtelling €30.690 FORD FOCUS Active Wagon – 125pk EcoBoost – 2021 – 4.020 km €63.790FORD MUSTANG MACH-E AWD 75kWh – Standard Range – Technology Pack Plus – 2021 – 1 km 100% Elektrisch - 12% / 22% Bijtelling €36.750 FORD FOCUS ST-3 Wagon – 280pk 2.3L EcoBoost – Performance Package – 2020 26.275 km €26.790 FORD FOCUS Titanium Wagon – 125pk EcoBoost – 2021 – 10.821 km AUTOMAAT AUTOMAAT AUTOMAAT AUTOMAAT CABRIOLET ELEKTRISCH ELEKTRISCH €87.950 JEEP WRANGLER 4XE PHEV – 380pk – Rubicon – 2022 – 1250 km €87.950 JEEP WRANGLER 4XE PHEV – 380pk – Rubicon – 2022 – 1250 km €87.950 JEEP WRANGLER 4XE PHEV – 380pk – Rubicon – 2022 – 1250 km €9.945 SMART FORFOUR PURE 90pk Turbo S&S – 2015 – 96.171 km €52.950MERCEDES-BENZ V-KLASSE V300d – 240 pk – Avantgarde Edition DC Extra Lang – 2019 – 134.748 km €62.450 POLESTAR 2 Long Range Dual Motor – 408 pk – Pilot Plus – 2021 – 15.993 km €39.890MERCEDES-BENZ C-KLASSE C180 Estate – 156 pk – AMG pakket – 2020 – 25.357 km €29.950MINI CLUBMAN COOPER 136 pk – F54 Facelift – 2020 – 32.042 km €33.950 MINI COOPER 5-deurs – 136pk – JCW packet – 2021 – 5.716 km PLUG-IN HYBRID PLUG-IN HYBRID PLUG-IN HYBRID AUTOMAAT EXCL. BTW ELEKTRISCH AUTOMAAT AUTOMAAT AUTOMAAT