GrootdeFryskeMarren 1-2020

01-2020 GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

4e JAARGANG • NR. 01

groot deFryskeMarren

IN DEZE UITGAVE Tusken de Marren informatie van gemeente De Fryske Marren

FOTO: JOHAN BROUWER

MADELÈNE VAN BEUZEKOM “IK HEB HET NOG NOOIT GEDAAN, DUS IK DENK DAT IK HET KAN”

Verkoop woning metin Makelaardij Hoekstraop Funda?

Jouwjehuis vol de spotlight

2 x V e r k o o p d a n i n j a n u a r i j e h u i s b i j M a k e l a a r d i j H o e k s t ra!

En ontvang 6x je favoriete woonblad plus 2 kaarten voor de VT Wonen beurs

VT W on beur en s

6x

woon

blad

2

NUMMER 01 • 2020

TIJD

SUBSIDIE VAN FONDS PODIUMKUNSTEN

VOOR PODIUM GORTER BALK

BALK – Vijf jaar is Podium Gorter inmiddels bezig met het programmeren van verschillende activiteiten in de doopsgezinde kerk te Balk.

Onderscheidend, laagdrempelig en anders dan anders. Dat is het doel dat het bestuur voor ogen heeft. Een vorm van erkenning als klein podium kreeg Podium Gorter in de vorm van toekenning van een subsidie van max. € 5.750,– van het Fonds Podiumkunsten. Dit landelijke fonds is positief over de ambitie vernieuwing te brengen in het bestaande aanbod in de regio Zuidwest Friesland, en is van mening dat Podium Gorter zich goed bewust is van zijn positie in deze regio, ook ten opzichte van andere cultuuraanbieders. De commissie ziet de artistieke ambitie om onderscheidend en aanvullend te zijn terug in de programmering. Zij is daarbij positief over de voornemens betreffende de komende programmering. Wat de publieksfunctie betreft is de commissie positief over de samenwerking met VanPlan ten behoeve van ticketing en advertenties. Zie ook www.podiumgorter.nl.

Rond de jaarwisseling hebben we het altijd over de tijd. “Al weer een jaar voorbij, de tijd gaat snel.” De tijd gaat echt geen minuut harder dan anders, maar het voelt nu eenmaal zo. Een uur is een uur, een jaar is een jaar, maar toch is ‘tijd’ een abstract begrip.

Als ik afspreek om, laten we zeggen, vijf uur, dan ben ik daar meestal een kwartiertje eerder. Dat is wel eens vervelend voor diegene, maar ik ga nu eenmaal even eerder van huis. Wat kan je niet gebeuren onderweg, zeker op al die smalle weggetjes waar Fryslân mee volgepland is. Dan zitten vrachtwagens en trekkers en dus de tijd tegen. Te laat komen staat niet in mijn gedragsregels.

Er zijn veel mensen voor wie het begrip tijd iets heel anders is. Die komen bijvoorbeeld structureel altijd en overal te laat. Het wachten daarop duurt lang. Daar hebben we het volgende op gevonden: dan zeg ik: “Als je hier nu om vijf uur bent”, terwijl half zes voldoende is. Tegen die tijd is hij of zij dan meestal wel aangeland.

SANDER HOEKMAN EN RIA HETTINGA

Een eeuwenoud over de hele wereld gebruikt spreekwoord is ‘tijd is geld’.

Onzin. Rendement van tijd is ook dat je je goed voelt, sport, of dat je wat voor anderen kunt betekenen. Tijd wordt een klotewoord als je moet wachten op iemand die gezegd heeft er te zijn, of dat het antwoord er zal zijn, terwijl er niets komt.

JOURE – Met trots heeft de organisatie van de Boerebrulloft in Joure het bruidspaar van 2020 bekend gemaakt.

TROUWEN DIT JAAR OP DE BOEREBRULLOFT IN JOURE Dit jaar zullen Sander Hoekman en Ria Hettinga trouwen op de Boerebrulloft. Beiden zijn van boerenafkomst. Sander is altijd al actief geweest in de agrarische sector; dit door zijn eigen loonbedrijf.

Daarnaast mag hij zich sinds kort trotse boer noemen op hun nieuwe stek!

Ria is een bekende in de paardensector; ze rijdt op het hoogste niveau mee binnen de mensport en heeft meerdere kampioenschappen op haar naam mogen schrijven.

Ook bij de KWPN tuigpaardensport was ze altijd een vertrouwd gezicht. Beiden genieten met hun vier prachtige kinderen van het boerderijleven en alles daarom heen.

De gemeente De Fryske Marren werd wreed op de tijd gewezen. Hun beroepsschrift tegen gasboringen kwam te laat binnen in Den Haag. En er werd minder zachtzinnig mee omgegaan als men doet met mensen die te laat zijn. Het beroepsschrift verdween in de vuilnisbak.

Ach, anders was het toch in de la van afgewezen beroepsschriften verdwenen. Boringen in Fryslân zijn belangrijk, nu ze in Groningen niet meer mogen prikken. Dat het een kwestie van tijd is dat Fryslân ook verzakt zal Den Haag een rotzorg zijn. De schade kost hen minder dan het gas opbrengt.

Maar ‘tijd’ is in De Fryske Marren een nieuw begrip geworden.

Veel leesplezier!

ZONDAGAVONDZANG IN VASTE BU

Eelke Lok, redactie GrootdeFryskeMarren

FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL

WIJCKEL - Op zondag 2 februari vindt een muzikale zangavond plaats in de Vaste Burchtkerk in Wijckel. Deze zangdienst houdt het midden tussen een vesper en een Evensong. Omdat 2 februari de laatste zondag is van Epifanie (de periode na kerst waarin het in het kerkelijk jaar gaat om de verschijning van Jezus op aarde als de blinkende Morgenster) is de liturgie rond dit thema opgebouwd: ‘Jezus, het Licht van de wereld’.

Medewerking wordt verleend door de mannengroep van het Martini Jongenskoor uit Sneek onder leiding van Trevor Mooijman. Het koor heeft als doel te zingen volgens de Engelse koortraditie. Net als bij de Engelse jongenskoren bestaan de uitvoeringen van het Martini Jongenskoor uit onder andere het zingen van de ‘Festivals of Lessons and Carols for Advent’ en de Anglicaanse Evensong, waarin anthems, psalmen en hymnes centraal staan.

De samenzang gebeurt in het Nederlands, maar de opzet van een Evensong (avondgebed) wordt in grote lijnen wel aangehouden. Er worden psalmen en gezangen gezongen in afwisseling met het koor en er zal een aantal instrumentale onderdelen ten gehore worden gebracht.

De zondagavondzang begint om 19.30 uur, de toegang is gratis en iedereen is van harte welkom.

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

3

BEWONERS VAN JOURE MAKEN DONIAHAL deFryskeMarren

SINT NICOLAASGA NOG TOT DE ZOMER GESLOTEN

SINT NICOLAASGA – Er wordt hard gewerkt om de brandschade die 29 november is ontstaan in de Doniahal in Sint Nicolaasga te herstellen. Gemeente De Fryske Marren laat weten dat de sporthal nog tot aan de zomervakantie niet gebruikt kan worden.

Na de brand moet de houten vloer drogen; die was door het bluswater nat geworden. Daarnaast lopen er nog onderzoeken. Doordat veel werkzaamheden onderling afhankelijk van elkaar zijn, is de totale hersteltijd op dit moment nog niet duidelijk, maar de gemeente gaat er voorlopig vanuit dat de hal vanaf augustus weer in gebruik kan worden genomen.

ZICH ZORGEN OM UITROL VAN 5G JOURE – Een groep bezorgde burgers heeft 500 handtekening aangeboden aan wethouder Boerland van Gemeente De Fryske Marren.

te plaatsen om de twee à drie lantaarnpalen. Hierdoor wordt men buiten continue blootgesteld aan deze zeer hoge straling.

De bewoners maken zich ernstig zorgen over de ontwikkelingen en uitrol van 5G in de gemeente. Vanuit Den Haag is een wet in aanmaak die de gemeente buiten spel zet in haar verantwoordelijkheid naar haar burgers toe. De gemeente wordt verzocht om zelfstandig de beschikbare onderzoeken over de gezondheidseffecten van 5G te evalueren en van daaruit het voorzorgsprincipe toe te passen.

Om zich te informeren over de gezondheidseffecten volgt de overheid de blootstellingslimieten, vastgesteld door de ICNIRP, die uitgaat van effecten, veroorzaakt alleen door opwarming van het lichaam. Vanaf 1976 zijn er meer dan 10.000 onderzoeken wereldwijd, die aangeven dat er andere negatieve gezondheidseffecten plaatsvinden op limieten die 100 keer lager zijn dan de overheid nu handhaaft. Deze geconstateerde effecten zijn DNA schade, verstoring van het immuunsysteem, onvruchtbaar-

De voorgaande generaties mobiele techniek – 2G, 3G en de huidige 4G – gebruiken de frequenties tussen de 1.9 en 2.4 GHz, terwijl 5G gaat naar 24 GHz gaat. Door deze hoge frequentie is het nodig om antennes

GESPREK MET

KONINKLIJKE ONDERSCHEIDING

ÚS FOPPE

LEMMER - Op zaterdag 18 januari spreekt Foppe de Haan met sportverslaggever Evert ten Napel in Theater de Hege Fonnen in Lemmer. Het interview oftewel theatercollege start om 20.00 uur.

SENIORWEB ORGANISEERT

COMPUTERVRAAGDAG IN BIBLIOTHEEK JOURE JOURE – Wilt u ook meer kunnen doen met uw smartphone, tablet of computer?

Zoals WhatsApp gebruiken, foto’s bewerken, uw apparaat beveiligen en onderhouden of apps op uw tablet gebruiken?

heid, alzheimer, slaapgebrek, hoofdpijn, concentratie stoornis en oorsuis. De ernst van deze effecten zijn genoeg reden voor deze bewoners om de gemeente te verzoeken het voorzorgsprincipe toe te passen.

FRITS DE JONG UIT TJERKGAAST

Foppe de Haan kan bogen op een indrukwekkende carrière als voetbaltrainer. Maar in dit gesprek gaat het om veel meer. De Haan deelt ook zijn levensvisie met het publiek. Daartoe belicht hij zijn manier van werken, motivatie en leiderschap. Kern daarvan is mensen zo te motiveren, opdat zij het beste uit zichzelf halen. Hoe? Dat vertelt De Haan met veel enthousiasme aan de hand van aanstekelijke anekdotes.

Evert ten Napel was vanaf 1982 te horen als commentator bij NOS Studio Sport. Zijn stem is dan ook zijn visitekaartje. Hij deed verslag van talrijke, grote sportmomenten en zat zelfs bij de Tour de France achterop de motor. Tegenwoordig is Ten Napel te horen in het Eredivisie voetbal bij Fox Sports en klinken z’n kreten bij de FIFA-games.

TJERKGAAST - Zaterdag 11 januari ontving de heer Frits de Jong uit Tjerkgaast een koninklijke onderscheiding. De heer De Jong wordt daarmee Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Burgemeester Veenstra heeft hem het bijbehorende versiersel opgespeld tijdens de jaarlijkse hengstenkeuring in het WTC Expo in Leeuwarden.

Bibliotheek Joure organiseert op maandag 20 januari van 14.00 – 16.00 uur een SeniorWeb Computervraagdag. Geduldige vrijwilligers staan voor u klaar en helpen u graag bij al uw vragen. Thema: zoeken op internet naar antwoord op een computervraag.

Neem uw smartphone, tablet of laptop mee. Met alle vragen bent u van harte welkom in het Leercentrum van de bibliuotheek. Adres: De Merk 31. Voor meer informatie belt u met 06-4459 1658 of kijkt u op de website www.seniorwebzwf.nl.

RCHTKERK WIJCKEL WESTERMAR TOANIEL BRENGT ‘DE TREFLIKE DOKTER PAUL’ JOURE - Westermar Toaniel speelt op 31 januari en 1 februari in Party en zalencentrum ’t Haske het toneelstuk ‘De treflike dokter Paul’, een klucht van Henk Roede.

De Friese bewerking is van Roel Klijnstra.

Vol enthousiasme begint dokter Paul als dierenarts z’n eerste dag in zijn eigen praktijk. Al snel blijkt dat zijn voorganger er wat klusjes bij deed en het niet zo nauw nam met de ethiek. Maar dat is niet het enige waar dokter Paul tegenaan loopt.

Ook zijn ex doet er alles aan om hem weer terug te krijgen. En zo krijgt dokter

Paul de ene na de andere uitdaging, waarvoor hij een oplossing moet bedenken.

Zoals het een klucht betaamt, belooft het een hilarische avond te worden, vol misverstanden en dubbelzinnigheden!

Westermar Toaniel is een onderdeel van buurtvereniging Westermeer in Joure.

De voorstellingen beginnen om 20.00 uur. Kaarten zijn verkrijgbaar bij Primera Joure, De Merk 3 in Joure. Beide avonden is er een verloting met mooie prijzen. Zaterdagavond is er ook nog livemuziek van Luc de Jong.

Frits de Jong was vele jaren actief als bestuurslid en daarna als voorzitter bij rijvereniging ‘De Oorsprong’. Hij was hier altijd de verbindende factor en verstond de kunst om vele leden enthousiast vrijwilligerswerk te laten doen. Vanaf 1970 tot op heden is de heer De Jong actief binnen de Koninklijke Vereniging Het Friesch Paarden Stamboek (KPFS). Hij heeft met name een belangrijke rol gespeeld in tijden dat het minder goed ging met het Friese paard.

Hij was in deze tijd zeer actief betrokken bij het promoten en organiseren van evenementen rondom het Friese paard.

De heer De Jong heeft zijn hobby op een dusdanige manier uitgebreid dat hij een eigen hengstenhouderij kon oprichten.

Met diverse Friese dekhengsten heeft hij het Friese paard weer op de kaart gezet en daarmee heeft hij bijgedragen aan de populariteit die het Friese paard momenteel ondervindt. In 2018 werkte hij met zijn paarden mee aan de grote theatershow ‘Stormruiter” die in het kader van Leeuwarden-Friesland Culturele Hoofdstad van Europa werd opgevoerd.

Open Dag vrij 24 jan

www.rocfriesepoort.nl/opendag

Leeuwarden

Dokkum

Drachten

Sneek

Emmeloord

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

5

deFryskeMarren

MADELÈNE VAN BEUZEKOM

“IK HEB HET NOG NOOIT GEDAAN, DUS IK DENK DAT IK HET KAN”

FOTO: JOHAN BROUWER

“Met alle blokjes ervaring uit mijn verleden heb ik gebouwd aan wat ik nu doe. En dat is werk, dat niemand anders doet”, vertelt Madelène van Beuzekom uit Lemmer. Met haar bedrijf Entertainment On Ice bedenkt en organiseert ze acts en producties op ijs, voor en door heel Nederland.

“Ik werk bijvoorbeeld voor de KNSB, de Coolste Baan van Nederland en ik werk mee aan Dancing on Ice, het bekende televisieprogramma.

Daarvoor train ik de bekende Nederlanders die hieraan deelnemen.

Daarnaast werk ik aan een groots theaterprogramma op ijs: ‘DE TOCHT’. In oktober 2021 zal de première zijn.”

TEKST GEA DE JONG-OUD FOTO’S JOHAN BROUWER EN ARCHIEF VAN BEUZEKOM

XX

6

NUMMER 01 • 2020

MADELÈNE VAN BEUZEKOM

H

“DE LAT LIGT HOOG, MAAR WIE NIET WAAGT, WIE NIET WINT!”

Haar familie heeft een passie voor de paardensport. Maar nadat Madelène van Beuzekom via een kinderfeestje in aanraking kwam met kunstschaatsen, wist ze dat deze tak van sport voor haar was weggelegd, ook al was ze op dat moment nog maar acht jaar. Madelène leerde snel. Ze presteerde goed in de wedstrijden en de trainingsuren werden opgeschroefd. In de schoolvakanties ging ze op schaatskamp in het buitenland. Obersdorf in Duitsland was favoriet, maar ook Frankrijk en Spanje werden bezocht. “In Nederland hadden de trainers niet het niveau van de buitenlandse trainers”, vertelt Madelène. “Tijdens de schaatskampen in de vakantie leerden we nieuwe dingen en steeg ons niveau.”

KUNSTSCHAATSEN

Op de middelbare school in Heerenveen kreeg ze via het NOC-NSF de LOOT-status. Op die manier kreeg ze alle medewerking om zoveel mogelijk te kunnen kunstschaatsen. De daluren

in het Thialf IJsstadion werden goed benut. Madelène trainde veel om de sierlijke sprongen en andere elementen van het kunstschaatsen onder de knie te krijgen. Was er geen ijs in de zomer, dan werd het turnen erbij betrokken.

“Het was allemaal goed geregeld in die tijd”, vindt Madelène.

SUCCESVOLLE AUDITIE Haar moeder vond dat het na de middelbare school tijd werd om te gaan studeren, maar Madelène kon daar niet in meegaan. Toen ze samen met haar familie een show van Holiday on Ice bezocht, vroeg haar moeder: “Zou je dít misschien willen doen?”

Zelfverzekerd stapte de toen 18-jarige Madelène op de programmaboekjesverkoper van de show af en vroeg: “Hoe kan ik meeschaatsen bij een show van Holiday on Ice?” De man verwees haar naar de manager. “Hoe groot ben je en hoeveel weeg je?” Dat waren de eerste vragen van deze man, herinnert Madelène zich nog goed. “Ik kreeg

meteen te horen dat ik auditie mocht doen. Thuisgekomen ging ik een kür voorbereiden op muziek en zocht ik een mooie jurk uit. Eigenlijk wist ik niet precies hoe ik me moest voorbereiden. Als je het theater in wilt, bestaat daar een opleiding voor van maar liefst vier jaren. Voor deelnemen aan schaatsshows bestaat geen scholing, er is helemaal niets. Je wordt in het diepe gegooid en je moet meezwemmen.

Tijdens mijn auditie was ik voor mijn gevoel nog aan het inrijden, toen ik al te horen kreeg dat het goed was. ‘Maar wanneer mag ik mijn dansje dan doen?’ vroeg ik nog. Maar dat hoefde al niet meer. Ik mocht naar huis en zou gebeld worden wanneer ik mocht komen.”

HOLIDAY ON ICE “Een paar weken later was het zover.

Mijn moeder bracht me naar Schiphol en had geen idee wanneer ze me weer zou zien. Best knap van haar. Dat realiseer ik me des te meer nu ik zelf moeder ben van een dochter. De show van Holiday on Ice waarin ik terechtkwam was al klaar. Ik leerde om mee toen met een nummer en daar kwam steeds een nieuw onderdeel bij. Zo groeide ik erin. Dat was wel prettig. Later merkte ik dat met elkaar een compleet nieuwe show instuderen veel intensiever was.

Daarvoor trainden we zes weken aan een stuk door in Utrecht.”

ZES JAAR ONDERWEG Zes jaar lang reisde ze als enige Nederlandse van het gezelschap de wereld rond met Holiday on Ice en bezocht ze vier continenten en 26 landen. Naast het plezier in het schaatsen, het werken met mensen van verschillende nationaliteiten en een hoofdrol als Carmen, was de stad Tallinn (de hoofdstad van Estland, aan de Finse Golf – red.) een onvergetelijke ervaring voor Madelène. “Ik verwachtte een grauwgrijze Oost-Europese stad, maar Tallinn was sprookjesachtig mooi. In Zuid-Amerika was er een ontmoeting met een primitief volk. Zij waren gelukkig met niets.

Ik heb mogen voelen hoe dat is en dat zal mij altijd bijblijven.”

TIJD VOOR VERANDERING

Madelène van Beuzekom als ster op het ijs tijdens de première van de Holiday on Iceshow ‘Energia’ (eigen foto).

Na zes jaren werd het tijd voor verandering: “Ik had een hernia gehad, want het schaatsen in een show is werkelijk topsport. Ik kreeg een vriend in Lemmer en kon niet meer zo genieten van het reizen. Ik heb nog een Nederlandse toer gedaan, zodat iedereen die dat wilde kon komen kijken, en heb toen een punt achter het schaatsen gezet. Mijn interesses waren veranderd. Ik had honger gekregen naar kennis. Hoe zat zo’n hele show in elkaar? Dát wilde ik weten. Ik heb een tijdje als productieassistent bij Holiday on Ice gewerkt, maar dat was geen succes. Ik had te weinig kennis van die zaken en was nog teveel artiest. Maar ik ontdekte wel dat ik graag zelf een schaatsshow zou willen

Met haar bedrijf Entertainment on Ice bedenkt en organiseert Madelène van Beuzekom acts en producties op ijs voor en door heel Nederland (eigen foto).

maken. En ik vroeg me af waarom er in het buitenland veel meer schaatsshows te zien zijn dan in Nederland, terwijl we onszelf altijd het ‘schaatsland van de wereld’ noemen.”

WEER IN DE SCHOOLBANKEN “Ik besloot de opleiding Media & Entertainment Management te gaan volgen. Zo belandde ‘de ster’ weer in de schoolbanken”, lacht Madelène. “Een enorme verandering. Het voelde alsof ik aan een nieuw leven was begonnen.

Ik ging samenwonen en studeren. De praktijkopdrachten van school waren bij mij vanaf het begin al gericht op mijn toekomst. Zo schreef ik een ondernemingsplan en deed ik onderzoek naar de bezoekersmotieven van schaatsvoorstellingen. Via school en stage kwam ik terecht bij Podium TV en daar leerde ik een sportprogramma produceren. Ik heb daar zelfs presenteren geleerd, heel leuk om te doen.”

OPENING ELFSTEDENHAL LEEUWARDEN Toen Madelène in 2014 via de krant vernam dat er een nieuwe ijsbaan zou komen in Leeuwarden en dat de oude schaatshal gesloopt zou worden, belde ze onmiddellijk de directeur met de vraag wat er met die oude hal zou gebeuren: “Daar had ik wel ideeën voor, bijvoorbeeld een theaterspektakel over de Elfstedentocht. Helaas werd de oude hal toch afgebroken. Maar op 11 november 2015 was de opening van de nieuwe Elfstedenhal, waarvoor ik de openings-

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

7

deFryskeMarren

“OKTOBER 2021 LIJKT VER WEG, MAAR IS DOOR DE OMVANG VAN DEZE PRODUCTIE AL OM DE HOEK. WE WILLEN ‘DE TOCHT’ LANDELIJK WEGZETTEN.”

FOTO BOVEN: Madelène als regisseur bij ‘De Tocht van Morgen’ (2016), met naast haar Remco Smid (eigen foto).

act mocht bedenken en produceren.

Het werd een twintig minuten durende show. Dit was zeer geslaagd.”

DE (ELFSTEDEN-)TOCHT VAN MORGEN Deze eerste opdracht bleek de aanzet tot meer. Madelène: “Tijdens de evaluatie van de opening rees de vraag of we niet nog eens wat met elkaar zouden kunnen gaan doen. Daar was de kans om mijn grote droom te laten uitkomen en een brug te slaan tussen theater en schaatsen. Ik deelde mijn idee om schaatstheater te maken met het thema ‘Elfstedentocht’. Ik was toen zwanger en kon tijdens mijn verlof veel tijd stoppen in het ontwikkelen van het concept van ‘De Tocht van Morgen’, een theaterspektakel op ijs over de Elfstedentocht. Van 23 tot en met 30 december 2016 is deze show opgevoerd in de Elfstedenhal in Leeuwarden. Er kwamen 12.000 bezoekers. Het was de grootste productie van Friesland dat jaar.

Wat begon als ‘een voorzichtig idee’, groeide uit tot ‘een monster’. Ik gebruikte mijn netwerk en regelde dat er tien professionele schaatsers aan deelnamen. Daarnaast waren er tien Nederlandse schaatsers, die ik het vak als artiest in razendsnel tempo bijbracht. Met de dertig figuranten, die het fantastisch vonden om mee te doen, hebben we nog steeds contact. Zij blijven trainen, voor als die grote tocht nog eens verreden mocht worden.

De kaartverkoop van dit evenement

ging zo razendsnel, dat we in augustus besloten om het in de grote hal te laten plaatsvinden. Je bent altijd voorzichtig in het begin. Het is iets nieuws. Je weet niet hoe het uitpakt, maar dit werd een groot succes.”

NIEUWE ELFSTEDENTOCHTPRODUCTIE: ‘DE TOCHT’ Na deze zeer geslaagde productie werkt Madelène van Beuzekom nog altijd samen met Johan van der Kooi, directeur BV Sport (commissaris), Natasja Kesteloo, event-organisator uit Sneek en Foppe van der Veen, eigenaar van marketingbureau Blauwe zone.

Samen werken ze hard aan een nieuwe theatervoorstelling op de schaats over de Elfstedentocht.

Madelène: “’DE TOCHT’ wordt een theaterspektakel op het ijs, waarin geschaatst wordt met daarbij een verhaal over de Elfstedentocht. Dat een idee, ooit in mijn hoofd geboren, nu door zoveel mensen wordt omarmd, is werkelijk een onbeschrijfelijk gevoel.

Het jaar 2021 klinkt nog ver weg, maar is voor de schaal van deze productie eigenlijk al om de hoek. We hebben de lat heel hoog gelegd en willen ‘DE TOCHT’ landelijk weg zetten.”

Eind januari 2020 wordt er meer bekend gemaakt, onder andere de locatie waar het spektakel zal plaatsvinden.

Bekende namen hebben hun medewerking toegezegd. Eddy Habbema, hij bracht de eerste Nederlandse musical

naar Broadway, doet de regie. Hij krijgt hierbij hulp van Tjerk Kooistra, bekend van het Iepen Lofspul in Jorwerd. Allard Blom en Bonne Stienstra vormen eveneens een Nederlands-Friese combinatie. Zij zijn verantwoordelijk voor het script. Voor Madelène is haar rol als artistiek directeur een nieuwe droom die uitkomt: “Ik voel me vereerd om leiding te mogen geven aan deze grote namen.”

WIE NIET WAAGT...

“Inhoudelijk kan ik nu nog niet teveel prijsgeven,” besluit Madelène, “maar het gaat over de Elfstedentocht anno 2021. Hoe zou het zijn als De Tocht nu

wordt verreden? Er hangt een mythische sfeer omheen, want de laatste tocht was in het jaar 1997. We willen de hele provincie mee laten profiteren van onze productie. Mensen kopen geen kaartje voor enkel de voorstelling en gaan dan weer naar huis. Nee, ze komen voor een bezoek aan Friesland, en gaan bijvoorbeeld ook naar Hindeloopen. Het is de bedoeling dat ze hier echt verblijven. We gaan een miljoenenproductie neerzetten. Heel spannend, maar echt fantastisch om te doen. Wie niet waagt, wie niet wint!

Dat is mijn motto, net als ‘Ik heb dit nog nooit gedaan, dus ik denk dat ik het kan’.”

Op het kantoor van Entertainment on Ice worden de producties op het ijs tot in de details bedacht en georganiseerd (eigen foto).

NU OOK VERKRIJGBAAR BIJ ARIE DE KONING IN JOURE De bekroonde ontwerpen van FJF zijn ontwikkeld met aandacht voor detail, geperfectioneerd om echte elegantie en verfijnde eenvoud. De sieraden zijn sterling zilver waarvan de gouden sieraden 18 karaat verguld zijn. Alle stenen zijn Swarovski® stenen.

De juwelen worden met de hand gepolijst door ambachtelijke en ervaren goudsmeden en uitsluitend

Je hebt al een FJF armband vanaf € 59

vervaardigd van conflictvrije edelmetalen en op verantwoordelijke wijze gemaakte onderdelen.

WINTERBEURT Is uw fiets aan een beurt toe?

Maak nu gebruik van onze speciale Winterbeurt: • De fiets wordt volledig nagekeken/afgesteld/gesmeerd en eventueel doorgemeten • Wielen worden gericht en op spanning gezet • Versnellingen en remmen worden opnieuw afgesteld en gesmeerd • Versleten onderdelen worden waar nodig vervangen • Ketting en schakelsysteem worden gesmeerd • De fiets wordt voorzien van de laatste nieuwe software (indien beschikbaar) • De fiets wordt grondig gereinigd • U kunt er hierna zeker weer een jaar tegen aan

*Winterbeurt van 1 november 2019 - 1 maart 2020

FJF

Gewone fiets van € 69 nu € 39,Elektrische fiets van € 89 nu € 49,Prijzen exclusief eventueel te vervangen onderdelen.

JUWELIER ARIE DE KONING

Merk 2 • 8501 AN Joure • 0513 - 551813 Prins Hendrikkade 58 • 8601 CB Sneek • 0515 - 412163 Lemmerweg 13-15 • 8608 AA Sneek • 0515 - 413096

juwelier – horlogerie Midstraat 43 | 8501 AE Joure 0513-412730 www.juwelierariedekoning.nl

30%

INFO@PROFILERODENBURG.NL

N E G N I T R O K HOGE 40%

% 0 3

20%

40% 40% Grote opruiming van de winkelvoorraad, profiteer nu van hoge kortingen!

Duimstraat 36 8539 SE Echtenerbrug

info@melchers-dejong.nl www.melchers-dejong.nl

T. 0514 541006

20% MELCHERS & DE JONG WONEN & ATELIER

ECHTENERBRUG

Tusken de Marren

INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | JANUARI 2020

INHOUD

• Gemeentegezicht: de buitendienst van De Fryske Marren • Samen op weg naar een duurzaam 2030 • Weet wat er speelt in de gemeente • Samen vieren we 75 jaar vrijheid • De Wegwijzer Geld, gids met praktische informatie over geldzaken en regelingen.

Vergaderingen gemeenteraad Petear Maandag 20 januari Debat en Beslút Woensdag 22 januari Petear Maandag 10 februari Debat en Beslút Woensdag 12 februari De bijeenkomsten vinden plaats in het gemeentehuis in Joure en beginnen om 19.30 uur.

Bovenstaande data zijn onder voorbehoud. Kijk voor actuele informatie op: www.defryskemarren.nl/ gemeenteraad.

Groene startavond

Tûk Wenjen

Donderdag 23 januari 2020 Zalencentrum De Treemter in Balk Dinsdag 4 februari 2020 Sporthotel Iselmar in Lemmer Dinsdag 25 februari 2020 MFC It Klif in Oudemirdum Dinsdag 3 maart 2020 ’t Haske in Joure Dinsdag 10 maart 2020 Sporthotel Iselmar in Lemmer AANMELDEN U kunt zich aanmelden via www.tukwenjen.nl.

Of telefonisch via telefoonnummer 14 05 14.

Strooien in gemeente

De Fryske Marren Als wegbeheerder heeft de gemeente een zorgplicht voor het in goede en veilige staat verkeren van wegen. We strooien in totaal meer dan 480 kilometer aan openbare wegen en fietspaden. Dit vereist een goede organisatie.

Om snel op gladheid te kunnen reageren heeft de gemeente 10 strooiploegen die elk een deel van het wegennet voor hun rekening nemen. Als het nodig is, zullen zij uitrukken. We streven ernaar om binnen ongeveer drie uur de hoofdwegen in de gemeente, buiten én binnen de bebouwde kom, en de busroutes te strooien.

NIEUWJAARSTOESPRAAK

Welke straten strooien we als eerste?

• d e belangrijkste ontsluitingswegen in het buitengebied; • de wegen die het openbaar vervoer gebruikt; • de wegen met een ontsluitende functie voor een wijk; • en overige wegen die belangrijke verkeersstromen verwerken; • doorgaande fietsroutes.

In alle overige woonstraten strooien we niet standaard. Bij hevige sneeuwval of ijzel nemen we ook andere wegen zoveel mogelijk onder handen.

Bekijk onze strooiroutes op www.defryskemarren.nl/strooien.

De nieuwjaarstoespraak van burgemeester Fred Veenstra vindt u op:

defryskemarren.nl/ nieuwjaarstoespraak.

Vaker naar het milieuterrein in 2020 Hoort iets niet thuis in de grijze container?

Vanaf 2020 kunt u huishoudelijke spullen en grof huisafval (zoals speelgoed, gereedschappen, bloempotten, kleine gereedschappen, hout, etc.) voortaan gratis brengen op onze milieuterreinen.

Met deze nieuwe regeling willen we ervoor zorgen dat afval (nog vaker) op de juiste manier wordt gescheiden.

Door deze spullen voortaan in te leveren op het milieuterrein, kunnen we deze waardevolle grondstof hergebruiken voor nieuwe producten. Zo worden oude matrassen bijvoorbeeld versneden en gebruikt als vulling in autobekleding.

Nieuwe tarieven inleveren bouw-en sloopafval

Voor het inleveren van bouw- en sloopafval betaalt u in 2020 een hoger tarief. De tarieven zijn gebaseerd op het voertuig waarmee u komt. Onder bouw- en sloopafval verstaan we: hout, puin, stenen, gips, tuinhout, isolatiemateriaal etc.

Meer informatie over het inleveren van afval op onze milieuterreinen vindt u op www.defryskemarren.nl/ milieuterreinen.

Fryske Kultuerpriis De Fryske Marren 2019

foar nijjiersrevu De Jouwer Wethâlder Luciënne Boelsma rikke op de nijjiersgearkomst fan de gemeente de Fryske Kultuerpriis út oan it bestjoer fan nijjiersrevu De Jouwer. Bestjoersleden Durk Brouwer en Vivian HoltropBrattinga namen de priis fan € 750,- yn ûntfangst.

De sjuery oer de winners: “al 33 jier set dizze stifting alle jierren in kompleet Frysk stik op de planken. Ek begjin 2020 komme se wer mei wat nijs. Mei muzyk, toaniel, humor, dûns… en boppedat allegear sels skreaun! Yn har soart is dit ien fan de twa âldsten fan Fryslân: in stabile faktor yn ús lokale Fryske kultuer. De Jouwer is in grut plak, it is in keunst om der bining yn te hâlden. Dizze stifting docht dat”.

Yn De Fryske Marren wurdt in protte Frysk brûkt, sa as út sifers blykt: 70 oant 80% fan ús ynwenners praat Frysk, 80 oant 90% ferstiet it ek.

De gemeente wol it brûken fan it Frysk stimulearje. De útrikking fan de Kultuerpriis is dêr in middel ta.

COLOFON

Gemeentelijke activiteiten kalender

Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | januari 2020 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren.

Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.

10

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JANUARI 2020

GEMEENTEGEZICHT

de medewerkers van de buitendienst

Veilig werken bij de buitendienst Harm de Roo, Piet Visser en Theo Zwerver vormen samen met zo’n 180 andere collega’s de buitendienst van De Fryske Marren. Sinds 2017 zijn ze VCA-gecertificeerd, want veiligheid gaat voor alles!

“Samen met onze collega’s verzorgen we álle werkzaamheden in de openbare ruimte”, begint Harm de Roo, teamleider bij de buitendienst. “Van groenwerk, rioolbeheer en wegenonderhoud tot pont- en brugbediening. Verder zijn we verantwoordelijk voor de diensten op de milieuterreinen, de afvalinzameling en het onderhoud van sportcomplexen, begraafplaatsen, vaarwegen, havens, campings, etc. Het is onze gezamenlijke taak om deze werkzaamheden veilig uit te voeren.”

Veiligheid op één

Theo Zwerver is wijkbeheerder in De Fryske Marren. Hij ziet erop toe dat de werkzaamheden in zijn wijk veilig en in orde zijn. Theo: “Wat wij doen, is niet zonder gevaar. We werken langs de weg, onder de grond, op hoogte en met gevaarlijke voertuigen, machines en materialen.

Als we werkzaamheden verrichten in de openbare ruimte, staat veiligheid altijd voorop! Bij wegwerkzaamheden zetten we bijvoorbeeld borden neer en bakenen we ons werkgebied af. En als de verkeerssituatie onoverzichtelijk is, schakelen we verkeersregelaars in. Niet elke weggebruiker is blij met deze aanpassingen, maar voor ieders veiligheid is het wel noodzakelijk.”

VCA-certificering

In 2014 werd de buitendienst van De Fryske Marren gereorganiseerd, met als bijkomstigheid dat het werkveld een stuk groter werd. Harm: “De buitendienst verricht momenteel werkzaamheden op meer dan 350 locaties; 700 apparaten dienen aan strenge veiligheidseisen te voldoen.”

Sinds 2017 is De Fryske Marren daarom als eerste gemeente in Friesland - VCAgecertificeerd (Veiligheid, Gezondheid en Milieu Checklist Aannemers), om zo de veiligheid op de werkvloer te vergroten en risico’s en ongevallen te beperken. “De VCA-checklist maakt ons bewust van de gevaren om ons heen.

Theo Zwerver en Harm de Roo staan voor veilig werken. Ook bij wegwerkzaamheden is dit dagelijks aan de orde (Piet Visser ontbreekt op de foto).

Eigenlijk is het veel meer dan een checklist; VCA is een uitgebreid systeem, waarin we alles vastleggen omtrent veilig, gezond en milieuvriendelijk werken.”

Duidelijke regels

Tevens heeft de gemeente alle buitendienstwerkzaamheden en bijbehorende risico’s geïnventariseerd in een actieplan. Aan de hand daarvan zijn procedures en voorschriften opgesteld.

“Er gelden duidelijke regels op de werkvloer en dat werkt erg prettig”, vindt Piet Visser, coördinator diensten bij De Fryske Marren. “Mijn collega’s en ik

‘De buitendienst van De Fryske Marren heeft een groot verantwoordelijkheidsgevoel’ Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

krijgen duidelijke werkinstructies en bij risicovolle werkzaamheden beschermen we onszelf met veiligheidskleding en hoofdbescherming. Medewerkers die gevaarlijke machines bedienen, hebben daar een passende opleiding voor gevolgd. Verder worden alle voertuigen, machines en gereedschappen voor gebruik nagekeken en jaarlijks gekeurd.”

Toolbox-meeting

Maar dat is niet alles wat de gemeente op het gebied van veiligheid doet.

Elke maand voert ze werkinspecties uit om te controleren of de uitvoering van de buitendienstwerkzaamheden solide is. Bovendien komt elke buitendienstploeg voor aanvang van de werkzaamheden bij elkaar voor een zogeheten ‘toolbox-meeting’. Piet: “Dat is een korte werkbespreking, waarin we onveilige situaties en/of risicovolle taken bespreken. Daarnaast denken we na over de mogelijke gevaren voor mens, dier en milieu. We

gebruiken bijvoorbeeld geen schadelijke bestrijdingsmiddelen meer en steeds meer voertuigen en machines worden verduurzaamd. Zo zijn we nu aan het onderzoeken of de kleine pontjes geschikt zijn om elektrisch te varen.”

Jaarlijkse inspectie

“Veilig, gezond en duurzaam werken moet de standaard zijn”, benadrukt Theo. “De buitendienst van De Fryske Marren heeft een groot verantwoordelijkheidsgevoel en iedereen is betrokken.” Harm licht toe: “Afgelopen oktober kwamen de VCAauditoren op bezoek voor de jaarlijkse controle. Gedurende twee dagen werd de volledige buitendienst doorgelicht en beoordeeld. De auditoren waren behoorlijk onder de indruk hoe wij als team met veiligheid omgaan. Ons VCAcertificaat blijft voor het derde jaar op rij van kracht en daar zijn we best wel trots op!”

www.defryskemarren.nl

11

SAMEN OP WEG

NAAR EEN DUURZAAM 2030 Een duurzaam De Fryske Marren in 2030; een mooie ambitie, maar hoe ziet dat eruit? En hoe bereik je dat? In 2012 is daarvoor een visie opgesteld, waarmee de gemeente samen met inwoners, bedrijven en instellingen aan de slag is gegaan. Nu, zeven jaar later, bekijkt de gemeente hoe het ervoor staat.

Zonnepanelen op daken van scholen, sporthallen en gemeentelijke gebouwen.

Energiecoaches die mensen helpen om energiezuiniger te leven. Voorzieningen (wadi’s) die overtollig regenwater opvangen.

Vier thema’s

In De Fryske Marren zijn al allerlei initiatieven te vinden die onze gemeente duurzamer maken. “Wij brengen die momenteel allemaal in kaart”, vertelt Jantine Zwinkels van Royal HaskoningDHV. Namens dit adviesbureau ondersteunt ze de gemeente bij het actueel maken van haar zeven jaar oude duurzaamheidsvisie. “Zo krijgen we een beeld van hoeveel er nog moet gebeuren voor het behalen van het hoofddoel: een duurzaam 2030.”

• • • •

Binnen de vernieuwde duurzaamheidsvisie maakt de gemeente onderscheid tussen vier thema’s:

Initiatieven van de grond

Hoe meer initiatieven, hoe beter.

Jantine en haar collega’s gaan daarom veel het gesprek aan met inwoners, ondernemers en maatschappelijke organisaties in De Fryske Marren, door bij hen langs te gaan of door bijeenkomsten te organiseren. Jantine: “We vragen naar hun ambities op het gebied van duurzaamheid. Wat hebben ze daarvoor nodig? Waar mogelijk helpt de gemeente immers graag om initiatieven vanuit de gemeenschap van de grond te krijgen.”

Duurzaamheid als rode draad

Op verschillende manieren geeft de gemeente zelf het goede voorbeeld.

Zoals met het energiebesparingsproject Tûk Wenjen. Of het gefaseerd maaien van bermen, om zo de biodiversiteit te beschermen. Maar het kan nog beter, zegt Jantine. “Wat we willen bereiken, is dat duurzaamheid als een rode draad door alle beleidsterreinen loopt. Denk bijvoorbeeld aan gebiedsontwikkelingsprojecten.

Daar liggen mooie kansen om de leefomgeving klimaatbestendig in te richten.”

Ook willen Jantine en haar collega’s ervoor zorgen dat de gemeente optimaal aansluit bij regionale of landelijke initiatieven. Jantine: “Dat doet de gemeente onder andere al met Circulair Friesland; een samenwerkingsverband dat nu wordt doorontwikkeld. Samen kom je altijd een stuk verder.”

Meer weten over de duurzaamheidsvisie van De Fryske Marren? U kunt de visie, opgesteld in 2012, downloaden op: defryskemarren.nl. De geactualiseerde versie wordt halverwege 2020 vastgesteld.

energie klimaatadaptatie circulaire economie sociale duurzaamheid

Bij energie gaat het om de overgang van fossiele energie naar duurzame energie, zoals zonne- en windenergie. Het thema klimaatadaptatie betreft het goed omgaan met de gevolgen van de klimaatverandering: wateroverlast, hitte en droogte. Hieronder vallen bijvoorbeeld ook het aanbrengen van meer groen en het vergroten van de biodiversiteit. Een circulaire economie houdt in dat er veel kringloop en duurzaam gebruik is van materialen en grondstoffen. Sociale duurzaamheid betekent dat we een duurzame en gezonde leefstijl mogelijk maken voor iedereen.

Aan het thema energie is in de afgelopen jaren in De Fryske Marren al veel aandacht besteed. In de komende periode richt de gemeente zich daarom vooral op de andere drie thema’s.

‘Wij vragen inwoners en organisaties: wat hebben jullie nodig?’

Jantine Zwinkels

12

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JANUARI 2020

!

Weet wat er speelt in de gemeente Vindt u het lastig om op de hoogte te blijven van wat er speelt in uw straat, woonplaats of de gemeente? Dan hebben we een paar tips voor u.

Nieuws van de gemeente

Achtergrondverhalen

Regelmatig publiceren we nieuwsberichten over gemeentelijke projecten of actuele onderwerpen.

Dat gaat van afval tot zorg.

Deze berichten kunt u allemaal terugvinden op onze website op de pagina Nieuwsberichten.

Elke zaterdag leest u alle nieuwsberichten die die week zijn gepubliceerd in onze nieuwsbrief.

In dit katern Tusken de Marren leest u vooral achtergrondverhalen.

Behalve wat korte nieuwtjes en een agenda met activiteiten, leest u over projecten en thema’s die spelen in de gemeente. En elke maand een portret van één van onze medewerkers in de rubriek Gemeentegezicht. Eén van onze collega’s vertelt daarin meer over de uitdagingen die er zijn bij werken voor gemeente De Fryske Marren.

75 jier frij!

SAMEN VIER ACTIVITEITEN EN PROJECTEN Tijdelijk holocaustmonument ‘Levenslicht’ in Lemmer

Ruim 250 van de huidige 380 gemeenten in Nederland hebben een holocaustverleden. Dit geldt ook voor onze gemeente. Vooral voor Lemmer, waar een behoorlijk aantal Joodse inwoners was.

Speciaal voor deze gemeenten ontwikkelt het Nationaal Comité het kunstwerk ‘Levenslicht’ van kunstenaar Daan Roosegaarde.

In totaal bestaat dit kunstwerk uit 104.000 lichtgevende stenen, verspreid over Nederland. Alle kleine monumenten samen vormen een nationaal monument.

Onthulling 22 januari 2020

Vergaderingen gemeenteraad en college

Vergunningen en andere bekendmakingen

Gemiddeld ééns per twee weken vergadert de gemeenteraad in een openbare vergadering. De agenda’s en stukken van de gemeenteraad vindt u op www.defryskemarren.nl/ gemeenteraad. Daar kunt u ook het raadsdebat en besluitvorming live in beeld en geluid volgen en achteraf terugkijken.

Wilt u op de hoogte blijven van bijvoorbeeld bouwwerkzaamheden en verkeersmaatregelen in uw buurt?

Al deze en andere bekendmakingen worden gepubliceerd op internet.

In de wekelijkse nieuwsbrief van de gemeente leest u alle bekendmakingen van de gemeente. Via www.overheid.nl/ overuwbuurt kunt u zoeken op alle bekendmakingen van gemeente De Fryske Marren, provincie, Wetterskip en Rijksoverheid. U kunt zich ook abonneren op een attendering op bekendmakingen rondom uw postcode.

Het college neemt wekelijks besluiten over tal van onderwerpen.

Die besluiten worden vastgelegd op een besluitenlijst. Deze kunt u terugvinden op onze website via de zoekterm besluitenlijst.

In onze gemeente komt dit tijdelijke monument van woensdag 22 januari tot en met vrijdag 31 januari in Lemmer te staan, daar waar Kortestreek en Oudesluis bij elkaar komen. Op woensdag 22 januari zal burgemeester Fred Veenstra dit bijzondere monument om 10:00 uur officieel onthullen. Als u geïnteresseerd bent, bent u van harte welkom om hierbij aanwezig te zijn.

FOTO: MARCO DE SWART

MELD U AAN VOOR ONZE NIEUWSBRIEVEN Wilt u elke zaterdag een overzicht van de gepubliceerde nieuwsberichten en bekendmakingen in uw mailbox? Meld u dan nu aan voor onze nieuwsbrief via www.defryskemarren.nl/nieuwsbrief.

Naast de wekelijkse nieuwsbrief hebben we ook een aantal nieuwsbrieven op specifieke thema’s en projecten. Op onze website leest u daar meer over.

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

Impressie van kunstwerk Levenslicht, bovenaanzicht

www.defryskemarren.nl

13

In 2020 is het 75 jaar geleden dat ons land werd bevrijd. We vieren dat we sindsdien weer in vrijheid leven, in het besef dat we samen verantwoordelijk zijn om vrijheid door te geven. Ook overal in De Fryske Marren ontstaan mooie plannen. Graag delen we deze informatie met u en werken we hierin met u samen, zodat we er met elkaar een goed herdenkingsjaar van maken.

EN WE 75 JAAR VRIJHEID Er is ook een bevrijdingsconcert op vrijdag 17 april in de Trime met samenwerking van koren, een gelegenheidskoor en het muziekkorps. Daarnaast zijn er plannen voor een bevrijdingsmarkt op de Van Swinderenstraat, op zaterdag 18 april.

Monument bommenwerper Sint Nicolaasga

Stroffelstienen

Stroffelstiennen

‘Stroffelstiennen’ zij gebaseerd op het monument ‘Stolpersteine’ van de Duitse kunstenaar Gunter Demnig.

Het gaat om het plaatsen van speciale stenen in ons straatbeeld, als monument voor de slachtoffers van het nationaalsocialisme. In Friesland worden deze gedenktekens stroffelstiennen genoemd.

Het plaatsen van stroffelstiennen tussen de straatstenen herinnert ons aan de slachtoffers die in de Tweede Wereldoorlog zijn weggevoerd en vermoord. Zo komt er een blijvende, zichtbare herinnering aan die personen.

Het gaat om keien van 10x10x10 cm. met een messing bovenplaat. Daarin worden de naam en geboortedatum van een persoon gegraveerd, daarnaast de datum van deportatie en de datum en plaats waar het slachtoffer is vermoord. De stenen worden allemaal per keer door de kunstenaar zelf gemaakt en geplaatst.

Stichting Dorpsbehoud Lemsterland is al een tijdlang met een aanvraag bezig en dit wordt in 2020 concreet. Zij gaan in het voorjaar van 2020 drie stroffelstiennen plaatsen, met kunstenaar Gunter Demnig. Het gaat om twee stenen in Lemmer, namelijk voor Jozeph en Sarah Blok en om één steen in Echtenerbrug, voor Jantje Jacobs. Het zijn de eerste drie stroffelstiennen in onze gemeente, een bijzonder initiatief. Binnenkort volgt meer informatie over de concrete datum en de locatie waar de drie stenen worden geplaatst.

Op 26 November 1944 is een B-17 neergestort langs de Tramdyk nabij Sint Nicolaasga. De Engelse bommenwerper kwam terug van een missie boven Bremen Duitsland, waar het geraakt is door afweergeschut. Boven Friesland is het door een aantal Duitse jagers opnieuw aangevallen en zo beschadigd, dat een terugtocht naar Engeland niet meer mogelijk was.

Hierbij zijn 4 bemanningsleden om het leven gekomen.

Zij zijn in eerste instantie begraven in Sint Nicolaasga en later overgebracht naar het Amerikaanse ereveld in Margraten. De andere bemanningsleden, waaronder de gezagvoerder, hebben de crash overleefd en zijn direct, of na een tijdje, krijgsgevangen gemaakt door de Duitsers. Alle overlevenden hebben de oorlog in een krijgsgevangenkamp overleeft.

Nu, 75 jaar later, heeft Plaatselijk Belang Sint Nicolaasga het idee opgevat om als blijvende herinnering een monument te onthullen. Het idee is om een bescheiden monument te onthullen, in de vorm van een informatie paneel op een stalen frame. De datum voor de onthulling van het monument is zaterdag 2 mei 2020.

Als locatie is gekozen voor een plaats langs de Tramdyk, op de hoek van de Westend en de Wielwei. Dit is een plek aan de openbare weg, in de directe omgeving van de plaats waar het vliegtuig neergestort is. Aan de openbare weg, zodat er veel mensen langs komen.

Hebt u plannen of speciale ideeën rondom 4 en 5 mei in verband met het jubileumjaar?

Dan horen we dit graag nu alvast van u. Wij kunnen dan centrale aandacht aan uw evenement geven en eventueel initiatieven met elkaar verbinden. U kunt ons hierover informeren via 75jaarvrij@ defryskemarren.nl.

Subsidiemogelijkheid voor lokale initiatieven

De Fryske Marren ontwikkelt speciaal voor dit bijzondere jubileum een subsidieregeling, voor activiteiten in het kader van 75 jaar vrijheid. Het gaan om een stimuleringsbijdrage.

Heeft u ideeën om in De Fryske Marren iets te organiseren rondom het thema 75 jaar vrijheid? U kunt een aanvraagformulier invullen voor de subsidie, via www.defryskemarren.nl/ subsidie. Met vragen kunt u terecht bij het subsidiebureau, via telefoonnummer 14 05 14 of subsidiebureau@ defryskemarren.nl.

Meer weten?

Natuurlijk kunt u voor vragen bij ons terecht. Voor vragen aan deze werkgroep kunt u terecht op telefoonnummer 14 05 14 en via 75jaarvrij@ defryskemarren.nl. Hier kunt u zich ook abonneren op een speciale digitale nieuwsbrief. Zo blijft u ook de komende tijd op de hoogte van initiatieven en plannen in onze gemeente.

Activiteiten in Balk

De bevrijdingscommissie van Balk heeft plannen voor een aantal activiteiten in Balk op 17 en 18 april.

Histoarysk Wurkferbân Gaasterlân regelt dat een tiental legervoertuigen door alle dorpen rijden. De legervoertuigen arriveren bij het raadhuis in Balk voor de opening van de tentoonstelling in de bibliotheek. De kinderen van vijf scholen leggen een krans bij het monument aan de zijkant van het raadshuis en hangen linten in een boom, met een vredestekst erop.

ZELF PLANNEN?

Bommenwerper Sint Nicolaasga

14

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JANUARI 2020

DE WEGWIJZER GELD

‘HET HELE VELD VAN REGELINGEN EN HULP BIEDENDE ORGANISATIES IN ÉÉN OVERZICHTELIJKE GIDS’ Om inwoners, vrijwilligers en hulpverleners te informeren over de mogelijkheden die er zijn op het gebied van (inkomens)ondersteuning, brengt de gemeente de Wegwijzer Geld uit: een gids met praktische informatie over geldzaken en regelingen.

Beleidsmedewerker Mirjam Gietema en trainee Marije Reidsma zijn allebei werkzaam bij gemeente De Fryske Marren en initiatiefnemers van de Wegwijzer Geld. Mirjam: “Inwoners weten vaak niet waar ze met geldvragen terecht kunnen. De Wegwijzer Geld moet daar verandering in brengen.” De behoefte aan de wegwijsgids komt van hulpverleners en vrijwilligers die regelmatig te maken hebben met thema’s als armoede, werk, inkomen en schuldhulp.

Mirjam: “Het was hun wens om het héle veld van regelingen en hulp biedende (vrijwilligers) organisaties te bundelen in een overzichtelijke gids.”

voor ons heel waardevol. Die gebruiken we niet alleen voor de gids, maar ook voor andere projecten.”

Elvera Jansen en Marcia Veenstra hebben meegewerkt aan de totstandkoming van de Wegwijzer Geld. Elvera is diaconaal opbouwwerker bij Solidair Friesland en ontmoet veel mensen in (sociale) armoede. Marcia is vrijwilliger Thuisadministratie bij Humanitas. Ze begeleidt mensen met problematische schulden, zowel bij Humanitas als in haar reguliere baan als ambulant medewerker.

Elvera: “Ik ben blij met deze samenwerking. Het was onze prioriteit om een wegwijsgids te maken waar iedereen mee uit de voeten kan. En dat is gelukt.”

Praktische gids “De Wegwijzer Geld is een handig naslagwerk dat antwoord geeft op veelvoorkomende geld gerelateerde vragen”, stelt Marije. “Bijvoorbeeld wat je kunt doen als je moeite hebt met rondkomen, waar je op moet letten als je gaat samenwonen of wat er financieel verandert als je kind achttien jaar wordt. De gids is opgedeeld in verschillende levensfasen. In de gemeente zijn diverse lokale initiatieven die ondersteuning bieden aan mensen die minder te besteden hebben. In de gids wordt uitgelegd waar je met welke geldvraag kunt aankloppen.

Tevens vind je informatie over regelingen en voorzieningen, zoals minimatoeslag, bijzondere bijstand of een goedkope ziektekostenverzekering. De Wegwijzer Geld bevat handige tips en nuttige informatie, waar mensen direct mee aan de slag kunnen.”

Bijzondere samenwerking De Wegwijzer Geld is tot stand gekomen in samenwerking met vrijwilligers(organisaties), hulpverleners en inwoners voor wie de gids bedoeld is. Mirjam: “In onze gemeente zijn veel mensen die op allerlei manieren ervaring hebben met armoede en schuldhulp. We hebben ze uitgenodigd om met ons mee te denken over de inhoud van de gids. Zo hebben we drie werksessies georganiseerd in Lemmer, Balk en Joure. De inbreng die we kregen, was

Hulp dichtbij “Ik weet uit ervaring tegen welke uitdagingen je aanloopt als je weinig te besteden hebt”, vult Marcia aan. “Toen ik een tijd zonder werk zat, moest ik rondkomen van een bijstandsuitkering.

Gelukkig kreeg ik inkomensondersteuning, maar dat moest ik wel zélf regelen.

Echter, niet iedereen is in staat om de juiste hulp en informatie te vinden als het financieel (even) tegenzit.”

WEG WIJZER GELD

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

Voor iedereen met vragen over geldzaken en regelingen

Uitreiking eerste exemplaar Op woensdag 26 februari om 10.30 uur wordt het eerste exemplaar van de Wegwijzer Geld uitgereikt aan wethouder Luciënne Boelsma. Wilt u de feestelijke uitreiking bijwonen?

U bent van harte welkom op het gemeentehuis in Joure.

Uiteraard ontvangt u dan zelf ook een gids.

De Wegwijzer Geld is vanaf maart gratis verkrijgbaar op verschillende plekken in De Fryske Marren, zoals het gemeentehuis en servicepunten, de bibliotheek en bij de steunpunten van Sociaal Werk De Kear (in Joure en Lemmer).

Ook kunt u de gids downloaden op de website van de gemeente: defryskemarren.nl.

Elvera: “Het is een feit dat mensen met geldproblemen vaak last hebben van spanningen. In plaats van te leven zijn ze aan het overleven.

Het kan dan extra moeilijk zijn om zelf een oplossing te zoeken voor de situatie.

Dat kan tot andere, grotere problemen leiden. Daarom is het zo belangrijk dat inwoners vroegtijdig hulp zoeken en deze hulp dichtbij is. De Wegwijzer Geld biedt uitkomst; het boekje is laagdrempelig, makkelijk leesbaar en staat vol bruikbare informatie. Ik ben ervan overtuigd dat veel mensen er baat bij hebben.”

Service staat bij Bouclé bovenaan!

Yoga & Meer www.yogasjoukje.nl

Stoel Yoga • Inzicht-Meditatie • Dru Yoga Yin Yoga • Ontspanning Hypno Meditatie UW HOOFDZAAK, HOOFDZAAK ONZE KOPZORGEN! UW HOOFDZAAK, ONZE KOPZORGEN!

Verhuur Yoga ruimte

Activiteiten met o.a.

Sytske Batteram (MantraZingen) AnnMaria Kuipers (Familie Opstellingen) Boukje Hoeksma (Dru Yoga) Brigitte de Jong (Yin Yoga en Adem Beleving) Sjoukje Hoekstra (Stoel Yoga en Inzicht-Meditatie) Ditty en Hanneke (Ontspanning Hypno Meditatie)

In Yoga Centrum: Sjoukje Hoekstra 0514-522 313 Kortestreek 19 8531 JG Lemmer sjoukjehoekstra@hetnet.nl

3 ETAGES VERLICHTING!

Kom langs in onze winkel en laat u inspireren!

Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl

HOEKSEIZE 8 - 8711 HR WORKUM MOBIEL 06 - 22 85 44 13

Kom sfeer lk ! a B n i n e v e o r p OPEN HUIS 24 januari 2020 18:30 - 21:00

MEEMAAK MIDDAGEN

OPEN HUIS

5 & 6 februari

13 februari

PROEFWERK

22 januari 2020 MEER INFO OP www.CSGBOGERMAN.NL

Maak het mee op het Marne!

16

NUMMER 01 • 2020

#FACETOFACE MELVIN BOS fotografie JOHAN BROUWER tekst HENK VAN DER VEER

YouTuber AltijdMelvin

heeft 175.000 volgers op zijn kanaal Melvin Bos (23) uit Joure noemt zich geen Vlogger maar een YouTuber! Heeft duizenden volgers op z’n YouTube kanaal AltijdMelvin. Wie is toch die dekselse Melvin Bos? En hoe lukt het hem om zoveel volgers te krijgen? We gingen op bezoek bij de jonge Jouster en stelden hem als eerste vraag waar de YouTube naam AltijdMelvin toch vandaan komt.

“Zo, dat is een goede vraag!”, begint Melvin Bos. “Voordat ik dit YouTube kanaal begon, had ik al een kanaal met twee vrienden. Alleen deed ík praktisch alles en toen dacht ik dat het beter was om voor mezelf te gaan beginnen, omdat ik er veel plezier in had. Een pakkende en leuke naam bedenken viel nog niet eens mee. Ik wilde ook een unieke naam. Ik had altijd al de naam JustMelvin en wat lijkt daar in het Nederlands op? Juist! AltijdMelvin! Heel simpel, en de naam was ook nog vrij, want dat was ook nog eens een dingetje. En ik vind het best wel een pakkende naam.”

Melvin Bos woont z’n hele leven al in Joure, samen met zijn ouders Bert en Heleen en zusje Larissa. Vader komt uit Friesland en moeder uit Zuid-Holland. Melvin heeft al vier en een half jaar een vriendin die in Limburg woont. Hij heeft haar leren kennen via YouTube. De Jouster volgt, nadat hij z’n vwo-diploma had gehaald, nu een media gerelateerde bachelor studie aan de NHL Stenden Hogeschool in Leeuwarden:

Creative Business (Management). Voordat Melvin aan deze studie begon, had hij twee jaar informatica gestudeerd, en daarvoor was hij ook nog een jaar fulltime YouTuber.

Toen Melvin er tijdens een stage achter kwam dat informatica toch niet zo zijn ding was, is hij aan z’n huidige studie begonnen.

WANNEER EN HOE BEGON JIJ JE ALS YOUTUBER TE PRESENTEREN? “Ik kijk zelf al heel lang naar YouTube, al is het de laatste tijd iets minder geworden.

Toen ik jonger was, keek ik veel naar een bepaald kanaal, wat ik superleuk vond: The Yogscast van twee Britten, Simon & Lewis, die speelden het spel dat ik geweldig vond.

Verder PewDiePie, die speelde horror. Ik heb toen zelf ook een kanaal gehad, maar was met 14 jaar nog best jong. Ik heb dat allemaal weer offline gehaald.”

jaartje wat andere dingen gedaan. Er was een andere YouTuber in Nederland, Milan Knol, die enorm populair was. Ik heb meegedaan aan een contest om op zijn kanaal te uploaden. Die wedstrijd won ik met nog iemand anders en daar kwamen een heleboel kijkers vandaan en nog steeds. Verder denk ik dat de populariteit van mijn YouTube kanaal gezocht moet worden door mijn persoonlijkheid en de humor die ik in de video’s verwerk.”

WAT JE OP YOUTUBE DOET IS MEER DAN HOBBY? “Naast mijn studie is het voor mij een parttimejob, ik verdien er ook aan. Niet heel veel, maar het is gewoon genoeg zodat ik geen andere bijbaan hoef te zoeken.”

HOE VERKLAAR JE DAT ALTIJDMELVIN ZO POPULAIR WERD?

TOEN JE NET BEGON ALS YOUTUBER MAAKTE JE GEBRUIK VAN EEN WEBCAM. DAT IS NU VEEL PROFESSIONELER?

“Enigszins kan ik dat wel verklaren. Toen ik net met mijn kanaal begon heb ik een

“Ik heb nu een goede camera en prima computers. Ik heb echt geïnvesteerd en

het materiaal waar ik mee werk doet het minimaal zeker drie tot vier jaar uitstekend.

Als je met YouTube begint, heb je nog niet zoveel nodig. Het gaat dan veel meer om de persoonlijkheid die je bent. Wat je met je video’s wilt genereren in plaats van hoe goed het is.”

WAAR BELEEF JIJ NU ALS YOUTUBER ZOVEEL PLEZIER AAN? “Dat is vooral het entertainen van mensen en mijn inspiratie haal ik dus uit het al eerder genoemde kanaal van die twee Britten. Toen heb ik ook besloten om het zelf te gaan doen en ik heb er nog steeds veel plezier in. Ik kan genieten van de reacties van de mensen die mijn video’s bekijken en ook de aantallen inspireren mij. De creatieve vrijheid die ik in mijn filmpjes stop, vind ik prachtig. Ik doe alles zelf, drie video’s per week. Het is gewoon een hele leuke hobby waar ik mijn parttime werk van heb kunnen maken.”

bolsward-ijsselmeerkust

WAT BEDOEL JE MET: ‘IK DOE ÁLLES’?

HEB JE EEN IDEE WIE JOUW PUBLIEK IS?

“Het begint met het gaan kijken wat ik ga opnemen. Ik heb twee vaste series of ik ga iets willekeurigs doen. Dat zijn: óf reageren op andere video’s die kijkers naar mij sturen, óf ik speel horrorspellen, met schrikeffecten. Als ik de keuze gemaakt heb, zet ik de camera goed neer en begin ik met de opnameprogramma’s voor de microfoon en het beeld. De studiolampen gaan aan en ik start. Ik heb geen script, het is allemaal vrijheid om het spel te spelen of op video’s te reageren.

“Dat is wel lastig om te benoemen Niet iedereen vult zijn echte leeftijd in, maar ik denk dat die tussen de 13 en 16 jaar schommelt. Dat geldt voor heel YouTube in Nederland. Ik ben mij ervan bewust dat veel van de volgers niks anders doen dan alleen maar YouTube kijken. Je bent niet gebonden aan een tv, van wat er te zien valt. Je kunt je eigen kanaal vinden. Het is soms wel een rollercoaster, met hoogteen dieptepunten. Ik heb inderdaad aardig wat fans en ik word ook wel op straat herkend, daar verbaas ik mij dan weer over.

Die opnamen kunnen wel 45 minuten tot een uur zijn. Dan begint het video bewerken en dat neemt zomaar drie uur in beslag. Als de bewerking klaar is, ga ik de filmpjes uploaden. Je moet dan nog een klikbaar plaatje maken en daarna plan ik de video in voor een tijdstip waarop hij online komt.”

Aan de andere kant, ik heb 175.000 abonnees op YouTube. Dat is best veel als je er goed over nadenkt. Bij het maken van de video’s heb ik geen bepaald publiek voor ogen; het zijn gewoon de mensen die het leuk vinden om mij te bekijken en de content, de tevredenheid, die ik creëer. Ik ben nooit onzeker over

GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL

mezelf geweest, maar door YouTube ben ik toch wel zekerder geworden. Ik maak gemakkelijker contact met mensen en ik praat ook gemakkelijker.”

17

“Toen ik op mijn echte hoogtepunt zat als YouTuber kwamen er mensen naar mijn huis en wilden ze met mij op de foto. Mijn ouders zeiden op een gegeven moment gewoon dat ik niet thuis was. Er zijn meer YouTubers die last hebben van opdringerige fans.”

een YouTuber geld. Hoeveel dit is, ligt aan de soort advertentie. Deze advertenties worden door YouTube daar geplaatst en ik als uploader heb geen zeggenschap over welke advertenties er op mijn video’s komen, alleen wat voor soort advertentie en de hoeveelheid advertenties kan ik kiezen voor iedere video. Voordat ik mijn geld ontvang, zit er nog een partij tussen YouTube en mij in, die mijn kanaal in zekere zin onderhoudt. Dit zijn zogeheten partner netwerken waarbij je je als YouTuber kunt aanmelden. Zij helpen mij bij allerhande zaken en zij zorgen er ook voor, dat ik mijn inkomen veilig ontvang.”

HOE VERDIEN JE NU GELD ALS YOUTUBER?

HOE ZIE JE DE TOEKOMST ALS YOUTUBER ALTIJDMELVIN?

“Wat veel mensen denken, is dat YouTubers verdienen door het aantal weergaven of het aantal abonnees. Dit is echter niet het geval. Wanneer je op YouTube een video kijkt, is er een kans dat je een advertentie te zien krijgt, op wat voor manier dan ook. Daaraan verdient

“Ik hoop dat ik nog lang mensen mag vermaken met wat ik doe. Ik ga mijn opleiding nu afmaken, maar ondertussen blijf ik YouTuben en waar mogelijk combineren. Ik heb geen specifiek toekomstbeeld, ik blijf doen wat ik leuk vind.”

ZIJN ER OOK NEGATIEVE GEVOLGEN VAN WAT JE ALS YOUTUBER DOET?

Weet jij al waar je jouw schooltijd door gaat brengen?

Kom je oriënteren tijdens onze open dagen!

VariO verbindt onderwijs

• Breed onderwijsaanbod: vmbo t/m gymnasium en lwoo • Kleinschalig • Talentontwikkeling • Aandacht voor digitale vaardigheden

22 januari Open dag ochtend en avond 13 februari Inloopavond voor nieuwe leerlingen en ouders

Riensingel 2 Lemmer • 0514 - 561387 • www.zuyderzeelyceum-lemmer.nl

VOOR ONDERNEMERS DIE ERUIT HALEN WAT ERIN ZIT. RONALD JANSMA, JANSMA JACHT BV SNEEK

Zoekt U ?

Een nieuwe keuken of keukenrenovatie?

Een mooie ruime showroom met veel keukenopstellingen?

Geen bla bla, maar gewoon een heldere en transparante offerte?

Ruim ervaring voor goed advies?

Vlotte levertijden en een correcte levering?

Kom dan naar:

Uw ambities voor de volle 100% waarmaken. Door 24/7 met u mee te denken op het gebied van

Bisschoplaan 16, Katlijk tel. 0513 541741

accountancy en fiscaal advies. Meer dan 100 betrokken topprofessionals die nooit concessies zullen doen aan uw doelen en uw plannen om ze te bereiken. In voor- en tegenspoed. Uw zaken raken ons immers net zo goed.

Kijk ook op:

haanstrakeukensfriesland.nl

www.kromhout.com

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

19

TEKST EELKE LOK // FOTO DFMCENTRAAL

deFryskeMarren

DIGITALE GEMEENTELIJKE BUURTVERBINDERS

ELKAAR BETER LEREN KENNEN Leg deze GrootDeFryskeMarren krant even naast je computer. Tik op die computer in: www.DFMcentraal.nl. Dan ontwaar je een website waarop je alles over de gemeente De Fryske Marren kunt vinden. Nee, niet het loket waar je de hondenbelasting moet betalen of zo.

Het gaat er om dat iedereen in deze grote uitgestrekte gemeente, van vijftig dorpen en één stad(je), zich toch één mienskip gaat voelen.

Elkaar leren kennen.

Het toverwoord van de website is ‘sociale cohesie’. Samenhang. Daarvoor is in eerste instantie nodig dat iedereen in de gemeente weet dat die website bestaat. En hoe je er aan mee kunt doen. Na de eerste oriënterende bijeenkomsten in 2018 is de website nu in de lucht. De organisatoren vinden het tijd worden dat iedereen weet dat die website bestaat.

EENZAAM Dus zitten we aan tafel met twee mannen van de organisatie. Gad Bros (55) is afkomstig uit Israël. Hij woont al 44 jaar in Nederland. (“En ik ben door een Jouster schone naar de Toer gesleurd.”) Bros zat in het bankwezen; heeft nu in zijn achtertuintje een klein bakkerijtje, waar hij (proefondervindelijk bewezen) heerlijke dingen maakt voor de kleine markt.

De

Ruud Kooke (56) is een Rotterdammer, die eerst in Drachten terecht kwam en daarna naar Wijckel verhuisde. Hij kent de website op zijn duimpje, en hij is ICT-er. Hij deed het allemaal al als Dorpsbelangenbestuurder in zijn woonplaats; het werk is nu uitgebreid tot de hele gemeente.

Beide mannen zijn dus elders opgegroeid.

En hebben misschien een iets scherpere blik op de samenleving dan de hier opgegroeide mienskip. Zíj zien sommige mensen wél eenzaam worden in een buurt waar ze niet kunnen, durven, mogen of willen aanhaken.

De gemeente zag het ook en ging een tiental mensen zoeken, die de naam ‘buurtverbinder’ kregen. Ze kregen als taak een platform te creëren voor de samenhang. De website DFMcentraal.nl was de uitkomst. Gemakkelijk te gebruiken voor iedereen. Er is natuurlijk wel een oudere garde, die het woord website nog niet kent. De organisatoren zijn daar echter overheen gestapt; in de toekomst bestaat dat probleem niet meer.

PODIUM Belangrijker is dat er nu een podium is, waar je alles kunt vinden. Als iedereen meedoet, dat is de bedoeling. De voortekenen zijn gunstig. Van de duizend verenigingen en organisaties in de gemeente die ze aanschreven, doen de eerste 225 al mee. Flyers moeten nu de anderen over de streep trekken. Dat moet volgens beide mannen lukken. Immers, de realisatie van een eigen website is voor veel organisaties moeilijk. Ten eerste heeft niet iedereen een Kooke in huis. Bovendien wisselen bestuurders snel, en dan is de opgezette website voor anderen een probleem.

de Het team van tien buurtverbinders in De Fryske Marren.

SIMPEL Nu is het simpel. Aanmelden. Meedoen.

Je bepaalt alles zelf. Ja, de buurtverbinders kijken er wel naar, dat is bij sociale media noodzakelijk. Ook bedrijven mogen best meedoen. Maar geen advertenties plaatsen, enkel evenementen. Op de site staat een lijstje spelregels voor de gebruikers. Positief. Transparant. Je mag wel reageren; niet persoonlijk of schelden. Geen oproepen en discussies. De privacy moet geborgd zijn.

Het kost niets; de gemeente heeft de opzet betaald. En hoeft geen inspraak te hebben in de website. “Dat mogen we zelf bepalen”, zeggen de beide mannen trots.

‘Dorpen’ is wat anders dan een buurt in een grotere kern. In dorpen is, zeggen ze hier in Fryslân, altijd automatisch sociale cohesie.

Die hebben meer belang bij leefbaarheid.

Gezellig Entreekaartje naar voor De Bios? maar € 7,Gebruik deze waardebon!

Geldig t/m 7 februari 2020 | niet i.c.m. andere acties € 2,00 toeslag bij 3D en kindercombi | € 1,50 toeslag bij lange film max. 4 pers/bon - GROOTdeFRYSKEMARREN 01-2020

Bros: “Ja, maar leefbaarheid is iets technisch.

Samenhang is net even wat anders. Bovendien werken we aan de samenhang van de hele gemeente. Alles met elkaar.”

Die gemeente is, gezien de samenstelling van de raad, erg gesteld op de Friese taal.

Bros ervoer dat bij de besprekingen. Hij weet nu dat tweetaligheid een onderdeel is van De de cohesie. Op de website zijn ook Friese teksten mogelijk. Net als trouwens het leefbaarheidsverhaal over de glasvezel, die nu in de gemeente tot aan de voordeur komt.

de

TOEKOMST Het idee van de buurtverbinders komt uit Nijmegen, waar een website zorgde voor veel samenhang in een groot gebied. En Kooke weet dat er in sommige andere gemeentes buiten Fryslân ook aan wordt gewerkt. “Velen

zijn echter nog niet zover als wij nu al zijn”, zegt hij trots.

De toekomst? Bros: “Lastig om te zeggen. We hebben dit zonder veel drukte opgepakt. We wilden niet gaan rammen. Het moet meer een olievlek zijn.” Kooke: “De vorm zal best nog eens aangepast worden. En de mogelijkheden verbreden zich elk jaar.” Bros: ”De vanzelfsprekendheid komt in de eerste plaats.”

Kooke: “En waar de sociale media toe zullen leiden, dat weten wij ook nog niet.”

De kreten op de uitgegeven flyers om de website levend te maken voor alle bewoners van De Fryske Marren, zijn duidelijk: “Vind elkaar”, “De klik met je omgeving.” Het is nog simpeler te zeggen: “Eigenlijk is het vooral bedoeld om elkaar wat beter te leren kennen.”

M e k s y r deF deFryskeMarren

DE BIOS HEERENVEEN Burg. Kuperusplein 52 Heerenveen

Reserveren? Bel 0513-654051 of www.bios-heerenveen.com

KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS UIT JE REGIO OP:

WWW.GROOTdeFRYSKEMARREN.NL deFryskeMarren HEEFT U NIEUWS? LAAT HET ONS WETEN! REDACTIE@GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

De krant is gewoon leuker!

Uw krantendrukker sinds 1882

ADRES Werktuigenweg 9 8304 AZ Emmeloord

POSTADRES Postbus 1029 8300 BA Emmeloord

T W E

+31 (0) 527 630 200 hoekstrakrantendruk.nl info@hoekstrakrantendruk.nl

STEL, JE WILT VERHUIZEN EN BENT GEEN SCHILDPAD.

Verhuizen zonder zorgen. Hoe? Hoekstra.

Vrijblijvend een inboedelopname of offerte? Neem contact op met Antje of Marieke via verkoop@hoekstrasneek.nl of 0515 - 548 271.

Kijk ook op www.hoekstrasneek.nl

LIFESTYLE TRENDS

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

21

NIEUW JAAR

Nieuwe ronde, nieuwe kansen Traditiegetrouw staat 1 januari in het teken van goede voornemens.

Een nieuwe kans om te starten met het veranderen/ verbeteren van je leefwijze. En dat is soms best pittig om vol te kunnen houden. Zorg er dus voor dat je er helemaal klaar voor bent. Is dat pas mits februari?

Helemaal prima! Start op jouw manier én op jouw tempo; alleen op die manier houd je het vol.

Wist je dat het veranderen/ verbeteren van je leefwijze ook een grote invloed kan hebben op je huid? Lees hiernaast hoe je je huid meer kan laten stralen!

Bewegen speelt hierin een hele grote rol. Je hoeft daarbij echt niet elke dag twee uren naar de sportschool te gaan.

Ga lekker elke dag minstens een half uur wandelen of fietsen in de buitenlucht.

Het bevordert je vitamine D opname welke bijdraagt aan sterke botten en het verminderen van ontstekingen.

Tijd doorbrengen in de natuur leidt tot een lager stressniveau. De geur van bomen en bloemen werken ook nog eens ontspannend. En zit je goed in je vel, dan begint je huid te stralen!

Ook kan bewegen bijdragen aan gewichtsverlies. Het bevordert de stofwisseling en dus kan dit bijdragen aan een gezonder gewicht. Daarnaast slaap je ’s nachts beter en sta je ’s ochtends fitter op. Donkere kringen rondom de ogen kunnen hierdoor ook een stuk minder zichtbaar worden.

Heb je besloten om te stoppen met roken? Ook dit ga je merken aan je huid.

FETTJE BAJEMA Schoonheidsspecialist, eigenaresse Huidsalon Fettje

Nicotine vernauwt de bloedvaatjes in de huid wat zorgt voor minder bloed en zuurstof in je huidcellen. Op het moment dat je stopt met roken herstelt dit weer. Je huid wordt elastischer en steviger.

Probeer inname van bewerkte suikers te verminderen. Alle lichaamscellen

Probeer zo gevarieerd mogelijk te eten. Het liefst volgens de schijf van

verouderen sneller door suiker, dus ook je huidcellen. De veerkracht van de huid loopt terug en je huid wordt dunner en minder elastisch.

vijf. Door je hieraan te houden krijg je alle vitamines en mineralen binnen.

Overmatige kilo’s raak je kwijt en je hebt energie voor twee!

Het effect van ‘microwave radiation’, microgolfstraling, op onze gezondheid

Onze huid warmt ervan op, maar wat doet het nog meer?

Mensen zijn elektrische wezens en ons welbevinden hangt in grote mate af van de balans van onze elektrische activiteit. Met name in de hersenen.

Elektrische energie van draadloze technologie met frequenties zoals die van de mobiele telefoon en WiFi verstoren de stroom van calcium-ion boodschappers, waardoor het molecuul peroxynitriet verhoogd wordt. Dus straling geeft een teveel aan peroxynitriet. Door dat teveel aan deze molecuul kunnen zowat alle ziekten ontstaan die niet veroorzaakt worden door bacteriën, virussen of parasieten. Het verlaagt bijvoorbeeld serotonine en dopamine gehaltes.

blootgestaan aan het 5G netwerk, in Zwitserland, ervoeren meteen veel klachten zoals: oorsuizen, hoofdpijn, duizeligheid, slapeloosheid, ernstige vermoeidheid en algemeen gevoel van onwel bevinden.

3G,4G EN BINNENKORT NOG EENS 5G(SMART) DAARBIJ! Om jezelf te beschermen tegen de negatieve effecten van straling zijn er vele mogelijkheden. Het is in ieder geval ook van groot belang gezond te eten, op tijd rust te nemen en genoeg te bewegen.

Ook kan het DNA schade, autisme, bloed-hersenbarrière schade geven, om maar wat te noemen.Veel mensen die kortgeleden hebben HIEKE KAMMENGA - Natuurvoeding Joure

BRONNEN: Martin L Pall, professor emiritus of biochemistry and basic medical sciences Washington State Universaty. Richard Lear, Brown Universaty.

Lets talk about Tech. (Kijk op hun site voor informatieve mtb 5G). Bioinitiative report 2012.

22

&FIT

GEZOND

NUMMER 01 • 2020

TEKST EN BEELD WIM WALDA

Albert Feenstra uit Sint Nicolaasga

“Ik boer dan wel achteruit door de Noordzeeziekte, maar wil me wel zo lang mogelijk zelf redden” Iedereen kent hem in Sint Nicolaasga en wijde omstreken. Die 26-jarige boomlange ‘gozer’ op zijn super-de-luxe driewieler ligfiets die de fietspaden rond Sint Nyk ‘onveilig’ maakt. Die, ondanks zijn uiterst zeldzame ziekte, waarbij vooralsnog het uitzicht op genezing op zich laat wachten, de humor en positiviteit tot zijn persoonlijke ‘wapens’ heeft verheven. Albert Feenstra heeft als een van de wereldwijd 25 geregistreerde gevallen de Noordzeeziekte, een zeldzame, ernstige en progressieve ziekte. De gevolgen van Noordzeeziekte zijn desastreus, de ziekte laat vanaf de geboorte een meedogenloos verloop zien.

Het is een erfelijke aandoening, waarover nog maar weinig bekend is. In ‘Peppi en Kokki taal’ betekent het dat wanneer beide ouders drager zijn van het GOSR2 gen dat een foutje vertoont, hun kind 25% kans heeft om de Noordzeeziekte, ook wel de ‘Friese ziekte’ genaamd, te krijgen. Deze aandoening kenmerkt zich door spastische schokken in het lichaam en epileptische aanvallen bij een overmaat aan prikkels, waardoor patiënten al vanaf hun kindertijd steeds minder mobiel worden. De ziekte dankt zijn naam aan het feit dat deze naar schatting twaalf of dertien generaties geleden ontstaan moet zijn in Friesland. Vandaar ook de naam ‘Friese ziekte’. In Australië werd de aandoening in 2012 voor het eerst ontdekt, maar het duurde nog een jaar voordat, door een intensieve samenwerking van een multidisciplinair team van het UMC in Groningen, de naam Noordzeeziekte er op werd geplakt en er een begin werd gemaakt met onderzoek.

Wanneer merkten jullie de eerste verschijnselen bij Albert?

Baukje Feenstra: “Dat was toen hij een jaar of anderhalf was. Waar ‘normale’ kinderen op die leeftijd beginnen te kruipen en voorzichtig de eerste stapjes zetten, zich omdraaien in de box en gaan zitten, lukte dat niet bij Albert.

Hij viel en kon zijn evenwicht niet bewaren.

De huisarts verwees ons door naar de fysiotherapeut, die constateerde dat hier meer aan de hand moest zijn. We schrijven 1994 en er was niets over de Noordzeeziekte bekend. Dat was het begin van een jarenlange zwerftocht langs verschillende medische instellingen, te beginnen bij de kinderarts en uiteindelijk via via eindigend bij een professor in het AMC. Er werden uitgebreide tests gedaan, vele bloedonderzoeken, waarbij andere ziekten konden worden uitgesloten. De symptomen van de aandoening werden beschreven, maar daar bleef het bij, omdat er nog niets over de aandoening bekend was en deze nog geen naam had. Albert heeft er dus eigenlijk negentien jaar op moeten wachten voordat er een diagnose en een naam voor zijn aandoening was.”

STEEDS MEER INLEVEREN Albert heeft een enorm positieve instelling.

Ondanks het feit dat met het vorderen van de jaren zijn bewegingen steeds minder gecoördineerd worden, hij moeite heeft met slikken, het praten steeds moeilijker wordt en hij steeds meer zorg nodig heeft, is de humor in zijn leven de rode draad. “Je merkt wel dat je steeds meer inlevert”, vertelt hij. “Qua zelfstandigheid. De coördinatie van je bewegingen wordt slechter, waardoor je steeds meer ondersteuning nodig hebt. Daar komt nog bij dat, waar bij normale mensen, tussen haakjes haha, veel prikkels in hun dagelijkse leven worden gefilterd, alles bij mij op volle sterkte binnenkomt. Beschouw het maar als een emmer die zich langzaam maar zeker vult. En als die vol is,

worden de schokken steeds ernstiger en koers ik op een epileptische aanval af.

Dat was in het begin wel eng, maar het wordt beter doordat ik meestal herken dat er een aanval aankomt en weet dat het ook weer ophoudt. Ook heb ik een aantal trucjes geleerd om een teveel aan prikkels onder controle te houden. Bijvoorbeeld staren naar de punten van mijn schoenen en me daar helemaal op te concentreren. Daardoor ben ik de optische prikkels even kwijt. Daarnaast doe ik aan paardencoaching in Sneek, ik leer voor paardencoach. Je maakt daarbij een connectie met het paard, dat volledig onbevooroordeeld jouw eigen gedrag aanvoelt en spiegelt, zodat je meer inzicht krijgt in je eigen gedrag. Daardoor gaat er op de één of andere manier bij mij een schakelaar om en word ik rustig.” “Albert is inmiddels een halve Sneker” vult vader Tjitte zijn zoon aan.

“Als het maar even kan is hij daar te vinden.”

Een dag per week is Albert met Mind Up werkzaam in de groenvoorziening bij Maeykehiem en een dagdeel via De Noorderbrug in het Bos van Ypey in Tietjerk. Daarnaast gaat hij een dagdeel naar Sneek voor een computerproject (‘Hacklab’). Met enkele jongeren wordt daar gewerkt aan een computerspel waarmee bedrijven op de gevaren van internet worden gewezen.

SERVIES VASTHOUDEN “Het is zoals het is”, antwoordt Albert nuchter op de vraag hoe hij zijn aandoening zelf ziet. “Ik heb gewoon de vette pech dat ik het heb. Ik kan dan wel in een hoekje gaan zitten en mijzelf zielig vinden, maar daar ben ik te nuchter voor. Het is niet leuk dat ik zelf weet en voel dat ik achteruitga en mijn zelfstandigheid steeds kleiner wordt, maar ik heb allerlei andere dingen waar ik mijn voldoening uit kan halen. Zoals het paarden coachen, met behulp van mijn ligfiets bijvoorbeeld bezoekjes brengen aan familie en kennissen in de buurt, damesvoetbal en heel veel steun en vriendelijkheid ervaren, niet alleen van vrienden en familie, maar vanuit de hele samenleving in en om Sint Nyk. Als ik eens wat verdrietig ben luister ik op mijn slaapkamer graag naar de muziek van ACDC en Iron Maiden.” “Echt van die ‘rustgevende’ muziek”, vult Tjitte met een brede lach aan.

“Wij zitten dan beneden mee te schudden op de bank en houden het servies vast.”

TOEKOMST Aan de ene kant is het prettig dat er wereldwijd maar een klein aantal mensen is dat de Noordzeeziekte heeft, maar aan de andere kant heeft deze onbekendheid met de ziekte en de kleinschaligheid ervan wel tot gevolg dat het onderzoek ernaar niet de hoogste prioriteit heeft. Ook al omdat er niet veel

geld voor beschikbaar is. Tjitte Feenstra: “Wel merken we dat er steeds vaker acties worden georganiseerd ten bate van onderzoek naar deze ziekte, zoals die van een kennis van ons, Sipke Zeldenrust uit Nijemirdum, die voor de Stichting Noordzeeziekte de loodzware Marathon des Sables (marathon van het zand) liep. Maar liefst 250 km in zes etappes door de Saharawoestijn in het zuiden van Marokko. En zo zijn er de afgelopen jaren meer acties op gang gekomen.”

Bij het UMCG is in 2018 een onderzoeksproject gestart onder leiding van kinderarts Tom de Koning. De Koning is gematigd optimistisch: “Het is een overzichtelijk probleem: er is één eiwit verstoord, door één mutatie, en als we alleen al die functie een beetje kunnen herstellen, wordt er al veel winst geboekt voor de patiënt. Bovendien hebben we in onze groep al onderzoek gedaan naar soortgelijke aandoeningen, waarbij soortgelijke eiwitten verstoord zijn. Als we heel veel geluk hebben, werken de stoffen die bij die aandoening werken, ook bij deze aandoening. Als dat zo is, kan er binnen vijf jaar een medicijn voor deze ziekte zijn. Als we daarentegen pech hebben, vinden we een stof die nog niet als medicijn voorhanden is.

Dan duurt het langer, omdat er dan eerst een medicijn ontwikkeld moet worden.”

(Bron UMCG.nl)

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

23

DE FLECKE

EEN FIJNE PLEK OM TE WONEN!

Meneer Kroeze (93) en mevrouw Duiven (89) wonen beiden met veel plezier in woonzorgcentrum De Flecke in Joure. Ze vinden de sfeer gemoedelijk; er wordt volgens hen veel georganiseerd en ook over de ‘famkes’ zijn ze zeer te spreken.

ARJEN WERKT BIJ EMPATEC MEUBEL EN ZIT DAAR HELEMAAL OP ZIJN PLEK! KLASKE KNIER IN HAAR VERTROUWDE WERKOMGEVING.

DE AANHOUDER WINT! VAN HUISVROUW TOT VOORVROUW BIJ EMPATEC

Als ze opendoen glimlachen ze beiden van oor tot oor. De koffie staat al klaar. De knusse woonkamer is uitnodigend. De vrolijke Arjen en zijn moeder Jantine Osinga heten ons welkom. De 18-jarige Arjen werkt sinds een aantal maanden bij Empatec Meubel in Franeker.

Dat was niet meteen vanzelfsprekend.

Een timide dame. Netjes gekleed en donkere heldere ogen.

Hij heeft hier, samen met behulp van verschillende partij en, Klaske Knier, 54 jaar. Al meer dan dertig jaar weduwe, met hard voor gewerkt. drie kinderen en vijf kleinkinderen. Vanuit een lange depressie kwam ze bij Empatec Verpakken in Franeker terecht. Acht jaar geleden.

Een harde werker en ze kan en wil veel. Een kans greep Grote passie ze: het werken voorvrouw.

Klaske gaat Ondanks haar Op eersteals gezicht merk je niks aan Arjen.

Hijhiervoor! is geïnteresseerd en vertelt dyslexie heeft ze als haar diploma behaald.blij Haar leuke verhalen.

Maar er wordt doorgevraagd kt dateerste!

Arjen al Empatec vanaf zijn eerste levensjaar zwaar Dit heeft groteontwikkeling. invloed op zijn leven. Een doet er alles aan omdiabetes haar teheeft. helpen bij haar

Meneer Kroeze (93) en mevrouw Duiven (89)

Mevrouw Duiven woont al een paar jaar in De Flecke; meneer Kroeze bijna een jaar.

Hij vertelt: “Van de één op de andere dag raakte ik door een bacterie mijn onderbeen kwijt. Ik had nog nooit een dokter over de vloer gehad. Na mijn revalidatie ben ik naar Joure verhuisd.” De Flecke is een heerlijke plek om te wonen, vindt meneer Kroeze die altijd chauffeur op een tankwagen is geweest. “Ik heb het hier heel erg naar mijn zin. Ik heb een kamer met uitzicht op de kerktoren en het is hier erg gezellig. Je bent hier nooit alleen. Nee, ik heb nog geen moment heimwee gehad naar mijn huis in Oudehaske.”

Mevrouw Duiven deelt de mening van meneer Kroeze. “Ik vind het hier heerlijk.

Ik ben graag onder de mensen en hier heb je altijd aanspraak van de andere bewoners en de ‘famkes’ (medewerkers, red.). Als er iets is, dan luisteren ze naar je. Verder wordt er heel veel georganiseerd en daar houd ik van.” Mevrouw Duiven is lid van de handwerkclub en ze vindt het ook leuk om spelletjes te spelen. Verder gaat ze elke zondag naar de kerkdienst om, zoals ze zelf zegt, “even bij te tanken.” Maar het hoogtepunt voor mevrouw Duiven is de jaarlijkse bootvakantie. Ze begint te stralen als ze erover vertelt. “Hier geniet ik intens van! Vijf dagen lang varen we van plek naar plek. Het is altijd heel goed geregeld.”

Ook meneer Kroeze is enthousiast over de activiteiten, die De Flecke organiseert. “In december hebben we bijvoorbeeld met elkaar Sinterklaas gevierd en met kerst was er een kerstspel in de kerk. Ze hadden gevraagd of ik één van de herders wilde

“Het is hier heel gezellig en er wordt veel georganiseerd.”

spelen. Natuurlijk wilde ik dat, ik help graag!” Mevrouw Duiven vult aan. “Op Nieuwjaarsdag was er een nieuwjaarsborrel georganiseerd in de hal van De Flecke. Zelfs mijn familie uit Arnhem was gekomen. Dat vond ik zó leuk.”

Dat De Flecke dichtbij het park is en middenin de winkelstraat, vindt meneer Kroeze ook een pluspunt. “Mijn zonen komen regelmatig langs en als het dan mooi weer is, dan gaan we vaak even naar het park. En met een medewerker ben ik aan het einde van het jaar naar de supermarkt geweest om oliebollen te kopen voor de afdeling. Fijn, dat dit kan!”

Meneer Kroeze rondt het gesprek af met de volgende woorden: “Ik ben een gelukkig mens.”

van de gevolgen hiervan is dat hij veel moeite heeft met leren. Hij is snel afgeleid en is gevoelig voor prikkels. En gefocust op zijn leven met deze ziekte. Hij heeft Hard werken daarom begrip en uitleg nodig. En altijd iemand om op terug te vallen. Met Afwachtend stapt Klaske binnen. Even aftasten nog. Tijdens het gesprek is ze zijn handen werken daarentegen, daar is hij ontzettend goed in. Praktijkschool ingetogen. Maar als het gaat over haar werk, gaan haar ogen stralen. Ze vertelt Comenius bleek dan ook een perfecte match. Gedurende vijf jaar volgde hij over haar leven. Gemakkelijk was het niet. Ook haar moeder werd jong weduwe. praktijkvakken om te ontdekken waar hij goed in was. En zo bleef meubels maken En bleef achter met negen kinderen. Een druk huishouden. En hard werken. De over: zijn grote passie. Arjen wilde dolgraag aan de slag bij een meubelfabriek. lagere school is zwaar voor Klaske. Ze wordt achteraan in de klas gezet met een En zo kwam hij Empatec Meubel tegen in Franeker. kleurboek, vanwege dyslexie. Klaske wordt huisvrouw. Dus helpt ze thuis mee.

De was doen, strijken en de andere kinderen verzorgen. Twee van haar broers Indicatie hebben een verstandelijke beperking. Extra aandacht en zorg is nodig. Klaske Arjen ging stage lopen bij Empatec en wilde hij niets liever dan blijven. Maar niet pakt ook dit op. Ze weet niet beter en kan er goed mee omgaan. Dit blijkt de iedereen kan zomaar aan het werk bij Empatec. Hier heb je een indicatie voor basis voor haar toekomst. nodig. In Arjen zijn geval een indicatie Beschut Werk (BSW). Deze wordt verstrekt door het UWV. En is bestemd voor mensen die veel begeleiding en hulp nodig Betekenis hebben op de werkvloer. In de eerste instantie vond het UWV dat Arjen hier niet Klaske trouwt op haar 19e. Ze krijgt drie kinderen. Haar man komt om op zee. voor in aanmerking kwam. Hij had een bijbaan bij een supermarkt naast school, Klaske was toen 21 jaar. Een groot drama voor haar en de kinderen. Ze stond er dus waarom zou hij dan niet bij een regulier bedrijf aan de slag kunnen? Maar deze helemaal alleen voor. Maar ook hier slaat ze zich doorheen. Klaske redt zich er baan behouden kostte hem ontzéttend veel doorzettingsvermogen. Vanwege zijn goed mee. Totdat ze jaren later in een zware depressie terecht komt. Het leven wisselende suikerwaardes kwam hij namelijk vaak erg vermoeid thuis. breekt haar op. Acht jaar lang loopt ze bij de GGZ. Maar ook daar komt ze door wilskracht weer uit. Empatec komt op haar pad. Kijkt goed naar wat ze kan. En Maatwerk biedt haar buiten Empatec een passende baan. Ze moet hier keihard werken.

De afwijzing van het UWV bleek dan ook een hele zware teleurstelling voor het Maar dat is niet erg. Ze wil iets betekenen en niet thuis blijven zitten. gezin. Dit hadden ze totaal niet verwacht. Wat moest er dan nu van Arjen terecht komen? Maar daar lieten zijn coach bij de Gemeente, zijn Empatec jobcoach Mogelijkheden én zijn stagebelgeleider van de praktijkschool het niet bij zitten. Ze waren er Klaske werkt nu bij Empatec Verpakken. Een fijne werkplek. Met ervaring op allemaal van overtuigd dat Arjen bij Empatec hoort. Juist door de specifieke zak. Dit zet ze in! Empatec geeft haar vertrouwen en kijk naar wat ze goed werkbegeleiding die wordt geboden. En het begrip voor zijn diabetes met kan. Empatec biedt haar daarom de opleiding tot voorvrouw aan. Ze stuurt de de daarbij behorende problematiek. De Gemeente heeft daarom in overleg werkvloer aan. Mensen kunnen veel meer dan je soms denkt. Klaske ziet dat. Als met Empatec besloten om wél indicatie af te geven. Een mooi voorbeeld van je maar rekening met hen houdt, geeft ze aan. Ze kunnen altijd bij haar terecht. maatwerk. Lukt het niet linksom, dan maar rechtsom! zegt Arjen trots. Moeder Met hun verdriet of voor een praatje. Door Empatec heeft ze nog meer waarde Jantine is dankbaar dat verschillende mensen hebben gestreden voor de juiste toe kunnen voegen. Aan zichzelf, geeft Klaske aan. Maar ook aan anderen. werkplek voor haar zoon. De aanhouder wint! sluit Jantine trots af.

En dát is waar Empatec het voor doet. De juiste werkplek bieden aan mensen.

En dát is waar Empatec het voor doet. Mensen die vanuit zichzelf gemotiveerd Waar ze tot hun recht komen. En alles uit zichzelf kunnen halen. zijn, in hun kracht zetten. En van waarde laten zijn. Ook voor anderen.

24

NUMMER 01 • 2020

“De meiden van het wijkteam maken mijn dag” Nog maar een paar jaar geleden was Gea (nu 56) een vitale vijftiger. Haar leven veranderde rigoureus toen ze ziek werd.

Met de zorg en ondersteuning van het wijkteam van Thuiszorg Zuidwest Friesland leidt ze in haar woning weer een redelijk zelfstandig leven.

Gea doet open met een stralende lach.

Samen met haar man bewoont ze een sfeervolle gezinswoning. De woonkamer doet gezellig aan, met warme natuurtinten en turquoise accenten. Dit huis is echt haar plekje, vertelt ze. “Het is een leuke, rustige buurt. We wonen aan een pleintje; er komt alleen verkeer dat hier moet zijn.”

Tweeënhalf jaar geleden kreeg Gea te horen dat ze de chronische longziekte COPD én een spierziekte heeft. “Mijn wereld stond op z’n kop. Het ene moment stond ik volop in het leven, het andere zat ik in een rolstoel.

Het besef dat ik nooit meer zelfstandig kan lopen, sloeg in als een bom.”

Afhankelijk Gea is snel benauwd en vermoeid.

Binnenshuis maakt ze gebruik van een traplift en een zogeheten ‘trippelstoel’.

Als ze naar buiten gaat, is ze aangewezen op een scootmobiel, rolstoel of rollator, afhankelijk van hoe ze zich voelt. “Ik probeer zoveel mogelijk zelf te doen, maar dat lukt niet altijd. Hulp vragen aan anderen vind ik moeilijk, daar voel ik me nog veel te jong voor. Ondanks dat sta ik positief in het leven. Ik geniet van mijn man en onze volwassen kinderen en ik kijk er ontzettend naar uit om oma te worden, ook al kan ik dan niet achter de kinderwagen door de Efteling huppelen.”

Ei kwijt Sinds haar diagnose krijgt Gea dagelijks thuiszorg van het wijkteam van Thuiszorg Zuidwest Friesland. “Zonder thuiszorg weet ik niet of ik hier had kunnen blijven wonen.

Dan was ik misschien in een verpleeghuis terecht gekomen. Dat zou een drama voor me zijn geweest.” Het wijkteam ondersteunt Gea ’s morgens bij haar persoonlijke verzorging, zoals douchen en aankleden, en bij het toedienen van medicatie.

Eerder betrof de hulp ook wondzorg. Een van de vaste gezichten die Gea ziet, is wijkziekenverzorgende IG Carolien (46). “We hebben echt een band opgebouwd samen”, vertelt Carolien. “Naast praktische zorg bied ik Gea veel mentale steun. Als ze ergens mee zit, kan ze haar ei kwijt en denk ik met haar mee.”

Duwtje in de rug Dat beaamt Gea. “Dat meedenken is heel belangrijk voor me. Soms stel ik een doktersbezoek uit, omdat ik daar tegenop zie. Carolien geeft me dan een duwtje in de rug om toch te bellen.” Gea krijgt alle aandacht en tijd van de ‘meiden’, zoals ze

“Dit werk is veel meer dan alleen helpen met wassen en aankleden”

het thuiszorgteam noemt. “Omdat mijn man werkt, ben ik overdag vaak alleen. Als er niemand zou komen, bleef ik misschien wel de hele dag in mijn pyjama zitten, omdat aankleden me teveel energie kost.

Nu denk ik: ja, we gaan er weer voor. Als er tijd is, drink ik zelfs koffie met de meiden.

Ze maken mijn dag en daar ben ik ze heel erkentelijk voor.”

Dankbaar vak Carolien zit inmiddels twintig jaar in het vak. Als wijkziekenverzorgende IG helpt ze bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL) en behoren onder meer wondzorg, terminale zorg, stomazorg, medicatietoediening, cliëntobservatie en het contact met mantelzorgers, familie, kinderen, apotheek en huisarts tot haar taken. Gea: “Carolien is hiervoor geboren. Ze is kundig en zorgzaam, een echte houvast.

Soms hoef ik niet te zeggen hoe ik me voel; Carolien weet precies wanneer het niet lekker met me gaat.”

Carolien glimlacht. “Wat je zegt, doet me goed. In de zorg werk je met je hart en het is echt mijn passie. Dit werk is veel meer dan alleen helpen met wassen en aankleden.

Het vraagt om een luisterend oor, geduld, rust, creativiteit en doorzettingsvermogen.

En oog hebben voor de cliënt. Achter de naam Gea zit een persoon: wat heeft zij nodig, hoe kunnen we haar ondersteunen, zodat ze meer zelfredzaam is? Daar kijken we naar. Zo heb ik me in het ziektebeeld van Gea verdiept, om erachter te komen wat ik haar kan bieden. Mijn vak is dankbaar en afwisselend. Het geeft me veel voldoening als ik een glimlach op het gezicht van mijn cliënt kan toveren.”

‘Maak jij ons beter?’

We zijn op zoek naar nieuwe collega’s! Bekijk onze vacatures op www.mijnantonius.nl/vacatures.

deFryskeMarren // GEZOND&FIT

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

25

Samen beslissen

deFryskeMarren

‘Samen beslissen’ betekent dat u samen met uw arts beslist over welke zorg het beste bij u past. Uw arts geeft u informatie over de mogelijkheden. En wat de medische voor- en nadelen hiervan zijn. U bespreekt samen wat dit betekent voor uw eigen situatie en wat uw persoonlijke voorkeur is. Uiteindelijk beslist u samen wat het beste bij u past. Uw wensen en situatie zijn dus bepalend voor de uiteindelijke beslissing.

Tjongerschans vindt het belangrijk om samen met patiënten te beslissen over de verschillende opties die mogelijk zijn bij een behandeling of operatie. Daarvoor heeft het ziekenhuis verschillende hulpmiddelen. Zowel voor de patiënt als zorgverlener. Een van deze hulpmiddelen is de keuzehulp PATIENT+ voor patiënten met een liesbreuk of galsteenlijden. Inmiddels zijn er ruim 500 patiënten die gebruik hebben gemaakt van de keuzehulp. Deze keuzehulpen geven meer inzicht in de situatie van de patiënt, is de ervaring van chirurg Pieter Lubbert. “Dat maakt samen beslissen vanzelfsprekender.”

“We zijn in juni 2019 met deze nieuwe keuzehulpen voor patiënten met liesbreuk- en galsteenlijden gestart”, vertelt Lubbert. “Daarin krijgen patiënten niet alleen informatie over de verschillende behandelmethoden en de resultaten daarvan. Ze geven ook aan hoe ze klachten ervaren in hun dagelijks leven en wat dat voor hen betekent.”

hun aandoening ervaren. De vragen over liesbreuk- en galsteenlijden gaan bijvoorbeeld over hoe vaak de patiënt pijn heeft en waarin hem dat belemmert. “We benutten de vragenlijsten voor het gesprek in de spreekkamer en de patiënt plukt hier zelf de vruchten van”, aldus Lubbert.

ONDERSTEUNING VOOR ARTS EN PATIËNT Lubbert ervaart de keuzehulp als ondersteuning om samen te beslissen, voor hemzelf en de patiënt. Een operatie is voor hem en zijn collega’s zeker niet meer de enige optie. “Deze keuzehulp maakt het gemakkelijker om samen te beslissen. Het hangt niet meer alleen van mij als arts af.

De patiënt weet zo meer van de behandeling en wij weten beter hoe de patiënt erin staat. Bijvoorbeeld hoe hij of zij zijn klachten ervaart, en over zijn houding en gevoel bij een behandeling. Daarop kunnen we in het gesprek voortborduren.”

Ook patiënten zijn positief, zo blijkt uit een eerste analyse. Ruim 75% beveelt het gebruik van de keuzehulp aan.

PATIENT+

Chirurg Pieter Lubbert

De verrijkte keuzehulpen zijn ontwikkeld door PATIENT+ (ontwikkelaar van keuzehulpen) in samenwerking met 13 ziekenhuizen en Patiëntenfederatie Nederland, met subsidie van Zorginstituut Nederland.

Daarbij werd dankbaar gebruikgemaakt van de verplichte, gevalideerde vragenlijsten die in kaart brengen hoe patiënten

Wat kunt u zelf doen voor een goed gesprek in de spreekkamer?

Soms is het duidelijk dat een bepaalde beslissing het beste voor u is. Maar vaak zijn er meer oplossingen mogelijk.

Het is belangrijk dat u samen met uw arts bespreekt wat u mag verwachten van uw keus. Wat de voor- en nadelen zijn en wat er belangrijk is in uw situatie.

NEEM DE TIJD Het is goed om daarna tijd te nemen. Wij doen ons best om u goede informatie mee te geven. Dan kunt u dat thuis met uw partner of kind opnieuw bekijken. Zet uw vragen op een rij. Dan kunt u samen met uw arts tot een beslissing komen die bij u of uw kind past.

NIET ZELF BESLISSEN? Als u liever niet zelf beslist, dan geeft de arts u een advies. Maar ook dan wil de arts wat meer van u weten om een advies te kunnen geven dat zo goed mogelijk past bij uw persoonlijke situatie.

3 GOEDE VRAGEN Als u naar de arts gaat voor onderzoek of behandeling, heeft u altijd meerdere mogelijkheden waaruit u kunt kiezen. Welke behandeling of welk onderzoek het beste bij u past, hangt van een aantal zaken af. Bijvoorbeeld van de risico’s en de bijwerkingen, van uw leefstijl en omstandigheden, van uw beroep en uw wensen.

Stel drie goede vragen aan uw dokter en beslis samen: • Wat zijn mijn mogelijkheden?

• Wat zijn de voordelen en nadelen van die mogelijkheden?

• Wat betekent dat in mijn situatie?

In de praktijk lijkt samen beslissen in Heerenveen te leiden tot andere keuzes.

Lubbert: “We plannen in ieder geval niet meer direct na het eerste consult de afspraak over de operatie en de narcose, omdat een groeiend aantal patiënten wil afwachten.”

Alles voor je kampeervakantie!

60E EDITIE CARAVANA SFEERVOL EN VEELZIJDIG Wie snel in vakantiestemming wil komen moet zeker een bezoek brengen aan Caravana 2020.

60

e editie

Hier begint de voorpret en vind je alles wat je nodig hebt om van je kampeervakantie een topvakantie te maken. Tijdens een gezellig dagje uit in het WTC Expo doe je een heleboel inspiratie op.

Caravana pakt uit met caravanen camperprimeurs, vouwwagens, (voor)tenten, kampeeraccessoires, ruim 200 campings uit heel Europa en de nieuwste technieken en

23 - 28 jan 2020 10:00-17:00 uur

WTC EXPO Leeuwarden Koop online je tickets met korting via www.caravana.eu

trends op kampeergebied.

facebook.com/caravanabeurs

CAMPING

instagram.com/caravana_beurs

Hier begint je watersportseizoen

7 t/m 11 feb 2020 WTC EXPO Leeuwarden www.boot-holland.nl

CULTUUR

&UITGAAN

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

27

EXTRA VOORSTELLINGEN IN HET POSTHUIS THEATER IN 2020 Naast het reguliere theaterprogramma 2019/2020 heeft het Posthuis Theater in Heerenveen er voor de tweede helft van dit seizoen nog enkele voorstellingen bijgeboekt. Deze extra voorstellingen vindt u uiteraard niet in de seizoengids van het Heerenveense theater, maar wél op de website www.posthuistheater.nl, waar alle programma’s uitgebreid zijn vermeld.

GEERT MAK

JOHNNY DE MOL

MINI THEATER FRIESLAND

ZATERDAG 28 MAART // 20:15 UUR

DONDERDAG 16 APRIL // 20:15 UUR

MAANDAG 4 MEI // 21:00 UUR

HIER IS DE MOL

In samenwerking met Boekhandel Binnert Overdiep uit Heerenveen organiseert het Posthuis Theater een avond met Geert Mak, naar aanleiding van zijn nieuwe boek ‘Grote verwachtingen’. Geert Mak neemt het publiek mee in de geschiedenis van de eerste twee decennia van de 21e eeuw.

Niemand minder dan Johnny de Mol komt langs met verhalen, liedjes en leuke anekdotes.

“De Pietje Bell van de familie De Mol viert het leven en ontroert het publiek”, scheef de landelijke pers over het programma. En: “Stoere Johnny blijkt een echt mensenmens.”

De schrijver schetst de sfeer en stemming tijdens de eeuwwisseling, het optimisme dat toen hoogtij vierde en gaandeweg weer verdween, de gevoelens rond de invoering van de euro, de gevolgen van de aanslag op de Twin Towers, de toestand in Oost-Europa en Rusland, de bankencrisis, de Verenigde Staten, Noord- versus ZuidEuropa, de vluchtelingen. Geert Mak duidt de recente geschiedenis zoals alleen hij dat kan.

Je bent 40, de stad uit, getrouwd en je hebt kinderen. Je roept dat het leven gevierd moet worden. Wat doe je?

Blijf je tot vier uur ‘s nachts in de kroeg hangen of ga je je prioriteiten anders stellen? Vallen deze twee werelden te combineren? Johnny de Mol vertelt en zingt over zijn familie, over goede doelen en over zijn rock & roll leven.

TOFFE JONGENS!

Speciaal ter gelegenheid van ‘75 jaar vrijheid’ maakt het amateurtheatergezelschap Mini Theater Friesland het toneelstuk ‘Toffe Jongens!’, dat zich afspeelt in de regio Heerenveen ten tijde van de Tweede Wereldoorlog.

Centraal staat het Joodse ondernemersechtpaar Bram en Johanna Tof, dat een textielzaak in het winkelcentrum runde. Het echtpaar Tof en hun baby is het enige Joodse gezin uit Heerenveen, dat de oorlog overleefde, dankzij de hulp van vele onderduikgevers, waaronder Joop en Teun Overdiep. ‘Toffe Jongens!’ gaat over mensen die met het geven van een onderduikadres hun nek uitstaken, met groot gevaar voor hun eigen leven. Over gewone mensen, die door omstandigheden veranderen in helden.

POSTHUIS THEATER HEERENVEEN

KAARTEN VOOR ALLE VOORSTELLINGEN ZIJN 24/7 TE RESERVEREN VIA DE WEBSITE WWW.POSTHUISTHEATER.NL

THE TAPE FACE SHOW SUBLIEM VOOR DE HELE FAMILIE

KOMATSU

bolwerk • zaterdag 25 januari Liefhebbers van het zwaardere gitaarwerk komen zaterdag 25 januari om 21:00 uur volledig aan hun trekken bij Poppodium Bolwerk in Sneek. Daar treedt ’s avonds de stonerrockgroep Komatsu op. De band uit Eindhoven is een gevestigde naam in de scene en wordt vergeleken met grote namen als Queens of the Stone Age, Mastodon en Monster Magnet.

Na zijn deelname aan America’s Got Talent en het daarop volgende America’s Got Talent: The Champions brengt de Nieuw-Zeelandse cabaretier Sam Wills met The Tape Face Show echt iets nieuws naar het theater.

“Eindeloos inventief, verschrikkelijk grappig. Sublieme waanzin”, aldus uitgaansmagazine Time Out. Wat er zo grappig en subliem aan hem is? Wills’ uiterlijk alleen al: die wat verwilderde, ontheemde blik, zijn kapsel dat ontploft lijkt. Maar vooral het stuk zwarte ducttape over zijn mond. Zijn non verbale humor spreekt jong en oud aan en de show is daarom een echte familieshow.

Wills dringt erop aan dat televisie altijd ondergeschikt moet blijven aan

ZATERDAG 25 JANUARI // ZAAL OPEN: 21.00 UUR // PRIJS: € 8,-

TAPE FACE - THE TAPE FACE SHOW ZONDAG 19 JANUARI // 16:00 UUR // WWW.THEATERSNEEK.NL. DONDERDAG 6 FEBRUARI // 20:15 UUR // WWW.POSTHUISTHEATER.NL.

LEGENDARY ALBUMS LIVE

FOTO: CARLA GORTER FOTOGRAFIE

Het Noord-Friese Pander neemt het voorprogramma voor zijn rekening. De band speelt ‘heavy loaded dirt’, oftewel effectieve, straight forward stonermetal. Verrassend en eigenzinnig!

Zijn motoriek doet denken aan de vader van de mime, de Franse Marcel Marceau, en zijn ontwapenende fantasie heeft hij gemeen met Charlie Chaplin. Beide kwaliteiten laat hij los op allerlei objecten die hij ter plekke in elkaar knutselt en vervolgens gebruikt om totaal onverwachte dingen te

doen. Ook met muziek en geluidseffecten creëert hij knappe en maffe taferelen, waarbij medewerking van het publiek een essentieel onderdeel is. Zoals Tape Face zelf zegt: “Verwacht niets, geniet ervan.”

EERSTE TRY-OUT VAN NIEUWE

Het in 2010 opgerichte Komatsu staat bekend om zijn ‘super massive-rock’, een mix van sludge, stoner en metal.

Na een goed ontvangen EP (2011) verscheen in 2013 het debuutalbum Manu Armata. Drie jaar later maakte opvolger Recipe For Murder One duidelijk dat het viertal alleen maar beter is geworden, mede door het geven van veel concerten.

Dit werd in 2018 andermaal onderstreept bij de derde plaat: A New Horizon.

Komatsu speelde de afgelopen tien jaar met ongeveer alle namen die er in de stonerrockwereld toe doen: Orange Goblin, Brant Bjork, The Sword, Red Fang, Clutch, Nashville Pussy, High On Fire, Baroness en Karma To Burn. Daarnaast waren er talloze optredens in binnen- en buitenland. Zo ging de groep een maand op pad met John Carcia (ex-Kyuss) en drie weken met Nick Oliveri’s Mondo Generator. Tijdens de tournee rond A New Horizon werd zelfs Brazilië aangedaan.

liveoptredens. “Realistisch gezien is dat een van de redenen waarom ik voor America’s Got Talent ging: tv is een gigantische advertentie voor live shows. Je kunt je concentreren op het zijn van een geweldige komiek met paneelshows, maar live verschrikkelijk zijn. En live is waar ik wil excelleren. Ik zal nooit meer een reality-tv-programma doen. America’s Got Talent was een platform met de exposure die ik wilde.”

FOTO: JAMES MILLER

FOTO: MERLIJN DOOMERNIK

GROTE VERWACHTINGEN

Na ‘Stevie Wonder’s Songs in the Key of Life’ en ‘Bruce Springsteen’s Born In The U.S.A.’ geeft Legendary Albums Live opnieuw een concert dat een ode brengt aan een legendarisch popalbum. Ditmaal zijn The Rolling Stones aan de beurt, die in 1969 de wereldberoemde plaat ‘Sticky Fingers’ uitbrachten. Op woensdag 22 januari om 20:15 uur vindt de eerste tryout plaats in Theater Sneek, waarbij alle hits van het album te horen zijn.

Na vijftig jaar zijn de hits ‘Brown Sugar’, ‘Sister Morphine’ en ‘Wild Horses’ nog steeds

springlevend. Voor rock en roller in hart en nieren Jan Akkerman is de muziek van The Rolling Stones één feest der herkenning. Gitarist Jan Akkerman verwierf internationale bekendheid met zijn band Focus (van de wereldhit ‘Hocus Pocus’) waarmee hij door Europa en de VS toerde. Akkerman speelde met onder anderen Gentle Giant, Frank Zappa en Yes. In 1973 werd hij uitgeroepen tot beste gitarist van de wereld.

Jan Akkerman: “Ik ben niet beroemd geworden om Keith Richards na te doen en speel dan ook mijn eigen geluid. Vooral de rhythm partijen want daar ontbreekt het nog wel eens aan en dantzettend trots op, dat dat zomaar kan.”

LEGENDARY ALBUMS LIVE PRESENTEERT ‘THE ROLLING STONES STICKY FINGERS’ // WOENSDAG 22 JANUARI // 20.15 UUR // WWW.THEATERSNEEK.NL

STUUR JE NIEUWJAARSWENS EN MAAK KANS OP TWEE GRATIS KAARTEN! Stuur je originele nieuwjaarswens naar marketing@cultuurkwartier.nl en maak kans op twee gratis kaarten voor één van de bovenstaand voorstellingen. Geef bij je aanmelding aan naar welke gratis voorstelling je voorkeur uitgaat.

agenda do. 16 t/m Zo. 19 januari

Zondag 19 januari

Zondag 26 januari

vrijdag 7 februari

SNEEK FILM

JOURE MUZIEK

SNEEK MUSICAL

BOLSWARD CABARET

Klassiek concert docenten van It Toanhûs ter ere van het 30-jarig jubileum.

Hobbe van Baerd Tsjerke. 14.30 uur

Hip hop musical gebaseerd op het tvprogramma ‘Brugklas’ van NPO Zapp.

Theater Sneek. 14.00 uur

woensdag 22 januari

donderdag 30 januari

Bureau Sport theatertour met Frank Evenblij en Erik Dijkstra en als gast een bekende sporter.

De Treemter. 20.30 uur

MAKKUM EXCURSIE Maak met een natuurgids een mooie wandeling over de Makkumersúdwaard en spot alle wintervogels die hier voorkomen.

Makkumersúdwaard. 14.00 uur

BALK POËZIE Paul van Dijk & Hein Jaap Hilarides treden deze avond solo en samen op.

Doopsgezinde kerk. 20.00 uur

vrij. 17 en Za. 18 januari

donderdag 23 januari

JOURE THEATER

BOLSWARD FILM

sneker filmwinter

10e editie van dit filmfestival met op deze speciale jubileumeditie ook een aantal favorieten van de afgelopen tien jaar. CineSneek.

vrijdag 17 januari

bureau sport BALK THEATER

nijjiersrevu de jouwer Revu de Jouwer brengt de 34e Nijjiersrevu op de planken met als rode draad Grut, Grutter, Grutsk.

Party- en Zalencentrum ’t Haske.

Vr. 20.00 uur / Za. 14.30 en 20.00 uur

jubileumconcert it toanhûs brugklas de musical

wintervogels spotten

at eternity’s gate

In At Eternity’s Gate gaat regisseur Julian Schnabel op verkenning naar de worsteling van Vincent van Gogh om te worden begrepen als kunstenaar.

Ons Gebouw. 20.00 uur

Zaterdag 18 januari

vrijdag 24 januari

LEMMER THEATERCOLLEGE In dit theatercollege is Foppe de Haan met Evert ten Napel in gesprek over motivatie en leiderschap geïllustreerd met aanstekelijke anekdotes.

Hege Fonnen. 20.00 uur

SNEEK MUZIEK Muzikale en hilarische comedyshow; een must see voor alle muziek-, gitaar en comedy-liefhebbers.

Het Bolwerk. 20.15 uur

ús foppe

kees van amstel BOLSWARD CABARET

Nieuw cabaretprogramma van Kees van Amstel met verhalen en heel veel grappen. Ons Gebouw. 20.30 uur

de man van dyn libben WARNS THEATER

Een friestalige tragi-comedy, geschreven door Arthur Japin en vertaald door Marijke Geertsma.

De Spylder. 20.00 uur

Zondag 19 januari

de snippefangers

BOLSWARD MUZIEK Blaasorkest De Snippefangers uit Bakhuizen spelen Egerländer muziek als ook hits uit de hedendaagse popmuziek. Doopsgezinde kerk.

15.00-17.00 uur

comedy en guitars

Zaterdag 25 januari

wandelen door ganZenparadijs WORKUM EXCURSIE Bewonder met een natuurgids het ganzenparadijs op de Warkumerwaard. De grauwe gans, de brandgans en kolgans zijn vaste bewoners, maar ook de roodhalsgans komt bijna ieder jaar langs.

Warkumerwaard. 9.30 uur

bierproeverij jan nota MAKKUM WORKSHOP

Jan Nota vertelt deze workshop allerlei weetjes over het bierbrouwen, maar natuurlijk wordt er vooral bier geproefd. Na de proeverij is er live muziek. Café De Zwaan. 20.00 uur

poeZieweek

vrijdag 31 januari

ralph de jong SNEEK MUZIEK

Ralph de Jong is de Nederlandse blues ontdekking van de 21e eeuw.

Lewinski. 20.00 uur

Zondag 2 februari

koopZondag

SNEEK WINKELEN Elke eerste zondag van de maand.

Centrum. 12.00-17.00 uur

muZiek bij de buren

SNEEK MUZIEK Optredens vinden plaats in 25 huiskamers verspreid door de hele stad. 13.00-17.30 uur

benjamin herman trio BALK MUZIEK

Het Benjamin Herman Trio speelt een gevarieerd en uitgebreid repertoire met een mix van tijdloze jazz, guilty pleasures en virtuoze uitspattingen.

Doopsgezinde kerk. 15.30 uur

vrijdag 7 februari

culinaire elfstedentocht SNEEK CULINAIR Culinaire Elfstedentocht langs elf restaurants waar overal een tapasachtig hapje wordt geserveerd.

Centrum. 18.00 uur

pieter jouke

In z’n vijfde avondvullende voorstelling Gloeiende Plaat spuiten alle overpeinzingen van Pieter Jouke eruit.

Ons Gebouw. 20.30 uur

Zaterdag 8 februari

vers festival SNEEK MUZIEK

Op zes podia is voor ieder wat wils: van pop en rock tot jazz, funk en reggae. En zijn er workshops van bekende namen. Kunstencentrum Atrium en Het Bolwerk. 19.00 uur

daniëlle schel

LEMMER CABARET Daniëlle Schel vertelt met haar voorstelling Patroon een herkenbaar verhaal met humor voor alle generaties.

De Hege Fonnen. 20.00 uur

amsterdams kleinkunst festival MAKKUM CABARET Het Amsterdams Kleinkunst Festival komt naar Makkum met 3 talentvolle cabaretiers die meedoen aan de wedstrijd om de prestigieuze Wim Sonneveld-prijs 2020.

Doopsgezinde kerk. 20.00 uur

Zondag 9 februari

volle maan wandeling

MAKKUM EXCURSIE Maak onder leiding van een gids van It Fryske Gea een wandeling over de Makkumersúdwaard tijdens volle maan. Makkumersúdwaard. 18.30 uur

donderdag 13 februari

willow mae

JOURE VARIA Liefdestour van Willow Mae. Een muzikale beleving met liefdesmarkt van lokale ondernemers.

Doopsgezinde kerk. 19.00-22.00 uur

ONZE COMPLETE AGENDA VIND JE OP: WATERLANDVANFRIESLAND.NL

voorproefje

18-21 februari 22 februari 6 maart 28 maart

Help pake en beppe de vakantie door Carnavalsoptocht Sneek N8 van Sneek De 14 van Terherne

Beleven

FOTO: HENRI SENDERS

BELIBJE

WILLOW MAE

ZATERDAG 25 JANUARI

DONDERDAG 13 FEBRUARI

Nijjiersrevu De Jouwer

Bierproeverij

Willow Mae

Revu de Jouwer brengt op vrijdag 17 en zaterdag 18 januari een spetterende Nijjiersrevu, met Friese sketches en liedjes, op de planken. De rode draad van deze 34e revue is Grut, Grutter, GRUTSK. Humor en gevoel zijn de belangrijke ingrediënten voor de sketches en liederen, die met live muziek van de eigen revue-band ondersteund worden. Een kwinkslag naar de actualiteit in en rondom Joure en De Fryske Marren, hier en daar behoorlijk onder het vergrootglas gelegd, ontbreekt ook zeer zeker niet.

BierTroubadour Jan Nota verzorgt op 25 januari in Makkum een bierproeverij met verhalen en muziek.

Tijdens een avond met deze BierTroubadour staat alles in het teken van bier. Je volgt een route door verschillende landen, je duikt in de geschiedenis, je hoort allerlei weetjes en je leert de basis voor het brouwen van bier. Maar natuurlijk wordt er voornamelijk bier geproefd. Tijdens het proeven kun je de bieren beoordelen en er met elkaar over praten. Het is een heerlijke ontdekkingsreis.

Zangeres en storyteller Willow Mae komt op 13 februari met haar liefdestour naar de Doopsgezinde kerk in Joure. Tijdens de Liefdestour speelt Willow Mae, samen met haar kwintet, de muziek van haar debuutalbum ‘Song of Songs’. Op ‘Song of Songs’ neemt ze je mee in haar zoektocht en verlangen naar de ultieme liefde. Op de speciale liefdesmarkt bieden lokale ondernemers hun producten en diensten aan die jou en je (liefdes) geluk voorop stellen.

WWW.REVUDEJOUWER.NL

WWW.CULTUREELPODIUMMAKKUM.NL

WWW.WILLOWMAEMUSIC.NL

nijs gjirrich interessant

FOTO: JAN TIJSMA

VR. 17 EN ZA. 18 JANUARI

FOTOTENTOONSTELLING ‘TWAALF MAANDEN LANDSCHAP EN NATUUR’

DO. 16 T/M ZO. 19 JANUARI

TOT EN MET 3 APRIL

Sneker Filmwinter

Fototentoonstelling

In de donkerste dagen van het jaar wordt tijdens de Sneker Filmwinter een bijzondere selectie van films van het afgelopen jaar gedraaid. Van 16 t /m 19 januari viert de Sneker Filmwinter alweer haar 10e editie. Vanwege het jubileumjaar worden er ook een aantal oudere filmtitels vertoond, want 10 (oud) bestuursleden mochten een persoonlijke favoriet uit het programma van het Filmhuis van de afgelopen 10 jaar kiezen. Met een totaal aan 43 films, waaronder twee familiefilms, kan de filmliefhebber zijn hart ophalen.

In Bezoekerscentrum Mar en Klif in Oudemirdum is de fototentoonstelling ’Twaalf maanden landschap en natuur’ van natuurfotograaf Jan Tijsma te zien.

Tijsma fotografeert inmiddels een kleine 15 jaar in het Nationaal Landschap Zuidwest Fryslân en heeft zo door de jaren heen de mooiste beelden verzameld. Speciaal voor Mar en Klif heeft hij daaruit een selectie gemaakt met als resultaat een expositie van twaalf panelen vol natuurschoon.

WWW.FILMHUIS-SNEEK.NL

WWW.MARENKLIF.NL

UW EVENEMENT HIER? Waterland van Friesland laat elke maand in deze krant een greep uit de agenda zien van Zuidwest Friesland. Organiseer je zelf een evenement?

Meld deze dan aan en mail alle informatie mét een foto naar agenda@waterlandvanfriesland.nl

ABONNEER JE NU!

BELEEF 4x TERSCHELLING VOOR MAAR € 22,50 PER JAAR

Ook leuk om als cadeau te geven!

Ja!



..................................................................................................................................................................................................................................................................

Postcode

......................................................................................................................................................................................................................................................

Woonplaats Telefoon E-mail

Cursussen 2020 Start in januari

IK NEEM EEN ABONNEMENT OP TERSCHELLING MAGAZINE!

Naam ............................................................................................................................................................................................................................................................................

Adres

Centrum voor de kunsten voor De Fryske Marren

�.toanhus.nl

............................................................................................................................................................................................................................................

.......................................................................................................................................................................................................................................................

Bekijk het aanbod op www.toanhus.nl

Ik geef het jaarabonnement cadeau en stopt automatisch. Het abonnement is bestemd voor:

Naam

.................................................................................................................................................................................................................

Adres

.................................................................................................................................................................................................................

Postcode

.............................................................................................................................................................................................

Woonplaats

.........................................................................................................................................................................................

..................................................................................................................................................................................................................................................................

Voor een jaarabonnement van 4 nummers betaal ik € 22,50.

Ik machtig Terschelling Magazine het abonnementsgeld automatisch van mijn rekening af te schrijven.

Bankrekeningnummer: Handtekening:

.....................................................................................................................................................................................

..........................................................................................................................................................................................................................

Het abonnement loopt tot wederopzegging, tenzij wij zes weken voor afloop van de abonnementsperiode een schriftelijke opzegging hebben ontvangen.

Cadeau-abonnementen stoppen automatisch na 1 jaar.

Brede School Joure- Zuid Kon. Julianalaan 3, Joure 0513-417555

Stuur of email deze bon naar: Ying Media BV t.a.v. Terschelling Magazine, Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek | info@yingmedia.nl

Voor meer informatie of vragen kunt u contact opnemen met: Ying Media BV: info@yingmedia.nl of bel 0515-745005

17-04-19 07:43

It Foarunder zoekt jou!

Pontschipper Moet in bezit zijn van een groot vaarbewijs

Shiftleader bediening Jouw passie voor horeca gecombineerd met leidinggeven aan een jong team

Chefkok & Souschef

Die creatief is en samen met de eigenaar een gemotiveerd jong keukenteam kan aansturen op een eigentijdse wijze.

Bedieningsmedewerkers Ben jij het zonnestraaltje op ons terras en in de zaak?

Keukenhulp Met je keukenbrigade de heerlijkste gerechten op de tafel zetten!

Afwasmedewerker Ben jij die afwastopper van 2020?

Lijkt het je iets om bij ons te komen werken?

Mail voor meer info naar info@starteiland.com of kijk op www.starteiland.com

deFryskeMarren // CULTUUR&UITGAAN

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

31

TEKST WIM WALDA // FOTO'S WIM WALDA EN BOB KERSSEN

RESTAURATIE GRUTTE TSJERKE SLEAT deFryskeMarren

WAAR EEN KLEINE ‘MIENSKIP’ GROOT IN IS…

Een paar jaar geleden al was bekend dat de Grutte Tsjerke in Elfstedenstad Sloten, zowel voor wat betreft het exterieur als het interieur en het orgel, een ingrijpende restauratie moest ondergaan. De Grutte Tsjerke maakt onderdeel uit van het totaalbeeld van de cultuurhistorische waardevolle vestingstad. Want het gebruik van het kerkgebouw neemt een belangrijke plek in binnen zowel de kerkelijke als maatschappelijke activiteiten voor Sloten en omgeving. De restauratie stond dan ook hoog op het verlanglijstje van de Kerkenraad. Voorwaarde voor de benodigde subsidie van 216.000 euro voor de restauratie was dat de kerkelijke gemeente zijn betrokkenheid toonde met een bijdrage van 15.000 euro.

Aly de Boer, Dieuwke de Jong, Bob Kerssen en Klaartje Lubach werden in het voorjaar van 2019 door de Kerkenraad benaderd om één of meerdere acties op touw te zetten om de bijdrage van de gemeenschap in goede banen te leiden.

GrootDeFryskeMarren ging met het comité van de actie ‘Kerk sta sterK!’ om de keukentafel om van hen te horen hoe zij in zeer korte tijd het benodigde geld bij elkaar kregen.

De restauratie De kerkenraad heeft een totaal projectplan voor ogen met betrekking tot de restauratie/groot onderhoud voor een aantal onderdelen namelijk: • Exterieur - buitenwerk • Ringmuur en hekwerk - begraafplaats • Interieur - binnenwerk • Kerkorgel

BLIKSEMACTIE MET OPEN VIZIER “Laten we vooropstellen dat onze rol ondergeschikt is geweest,” haast Bob Kerssen zich te zeggen, “en dat de ‘Mienskip Sloten-Wijckel’ de credits verdient door ruimharig de beurs te trekken voor de restauratie van de Grutte Tsjerke.”

Rob Kerssen gaat verder: “Wij kregen van de Kerkenraad in het voorjaar van 2019 het verzoek, maar hebben dat in verband met de vakantieperiode over de zomer heel getild en zijn pas in augustus gestart met de actie. Tijdens de startvergadering waren we het al heel snel eens dat het een brede bliksemactie moest worden met open vizier: ‘Mensen, we hebben in totaal 15.000 euro nodig voor de restauratie van het Grutte Tsjerke gebouw’. Dus geen pannenkoeken bakken, bingoavond, taartenbakwedstrijd of koekverkoop. Dat kost erg veel tijd en mankracht en we zouden er een te beperkte doelgroep mee bereiken, namelijk de leden van de PKN-gemeente, terwijl de Grutte Tsjerke een belangrijke rol speelt in zowel de kerkelijke als maatschappelijke activiteiten voor stad en omgeving.”

Een belangrijke oproep op de flyer van de actie ‘Kerk sta sterK!’ was dan ook: ‘Kerktorens rijzen boven Sloten uit. Als de klokken luiden, roepen deze als het ware: Wij roepen tot allen hier beneden: houdt moed, er wordt voor u gebeden.’

De deelprojecten worden uitgevoerd in fasen. In mei 2019 is de uitvoering van de werkzaamheden aan het exterieur/ringmuur/hekwerk al begonnen en inmiddels uitgevoerd. Het vervolg van de overige werkzaamheden aan interieur en orgel zullen worden opgepakt in 2020/2021.

De Grutte Tsjerke De protestantse laatgotische kerk van Sloten werd in 1647 gebouwd op de plaats waar daarvoor de Sint-Janskapel had gestaan. De eerste steen werd gelegd op 4 mei 1647 door Dr. Epeus Oosterzee.

De monumentenbeschrijving zegt het volgende over de kerk: • Eén beukige ruimte onder zadeldak tegen topgevel aan de straat, in 1647 opgetrokken.

• Dakruiter boven de topgevel.

• In de dakruiter een klok van een anonieme gieter, 17e of 18e eeuw, doorsnee 41,5 cm.

• De trekbalken rusten op gesneden muurstijlen.

• Inwendig preekstoel met gesneden kolommen, doophek, banken met spijltjes en bollen, koperen blakers, alles 17e-eeuws.

• Drie koperen kronen.

• Orgel met hoofd- en rugwerk van A. van Gruisen uit 1788 in een kas van ca. 1712 van Jan Harmenz.Camps.

PERSOONLIJK EN HUIS AAN HUIS Klaartje Lubach: “De flyer is in de eerste week van september persoonlijk huis aan huis bij alle huishoudens in Sloten bezorgd.

Met waar nodig aanvullende uitleg.

Voor de inwoners van Wijckel werd de flyer ingevoegd in het kerkblad.

Steunen? Banknummer van de actie ‘Kerk sta sterK!’ NL67RABO 0305 2164 30 t.n.v. College van Kerkrentmeesters PKN.

van spreken met de dag dichter bij ons doel komen.”

LIEFDE VOOR HET GEBOUW

Van links naar rechts Klaartje Lubach, Bob Kerssen en Dieuwke de Jong. Aly de Boer ontbreekt op de foto.

Een week later gingen we bij de mensen langs om de antwoordstrook op te halen. De eerlijkheid gebiedt mij te zeggen dat we als comité best wel een beetje twijfelden of we het bedrag van 15.000 euro wel zouden halen. Vergeet niet dat Sloten maar 700 inwoners telt.

Maar gedurende de week die volg-

de bleek dat de ‘mienskip’ de Grutte Tsjerke blijkbaar een bijzonder warm hart toedraagt, want er werd ruimhartig gegeven. Veel mensen hadden de antwoordstrook van de flyer niet eens meer, ze hadden een bedrag rechtstreeks overgemaakt.

Met kippenvel zagen we het saldo op de actie-bankrekening bij wijze

“Of we dat kunnen verklaren?”, mengt Dieuwke de Jong zich in het gesprek. “Je kunt hier tot geen andere conclusie komen dan dat er in zo korte tijd zoveel geld bij elkaar is gebracht doordat mensen liefde voor de kerk hebben. De Grutte Tsjerke in het centrum van Sloten dateert van 1647 en maakt sinds die tijd onlosmakelijk onderdeel uit van de stad, zowel kerkelijk als maatschappelijk. Enerzijds zullen de PKN-gemeenteleden ruimhartig hebben gegeven voor ‘hun’ kerk, maar ook vele andere mensen hebben uit liefde voor de kerk, het gebouw dus, gedoneerd. Inmiddels is de restauratie aan het exterieur afgerond. In het najaar van 2020 wordt begonnen met de werkzaamheden aan de binnenkant en het orgel.”

2-GANGEN VERRASSINGSMENU* VOOR

€ 27,50

OPEN OP DINSDAG T/M ZATERDAG VANAF

*AFGESTEMD

12:00

OP UW SPECIALE WENSEN

UUR Douwe Egberts Plein 1A Joure T 0513 417 070 - I www.zuiver-joure.nl

32

SPORT

NUMMER 01 • 2020

TEKST JOERI VAN LEEUWEN

BAKHUIZEN GAAT VOOR MIDDEN FOTO: MERYSE VERBURG

Na een half seizoen voetballen is het tijd voor de eerste balans.

Bij voetbalvereniging Bakhuizen, sinds enkele seizoenen van de zondag naar de zaterdagafdeling verhuisd, is het seizoen nog niet enorm succesvol te noemen. Verschillende factoren spelen daarin een rol. De hoofdtrainer, Ayelt van Zuiden, is en blijft in ieder geval positief gestemd.

niet de verhoudingen in het veld uitdrukt.

Tegen Ens krijgen we kans op kans en krijgen we twee minuten voor het eind van de wedstrijd een doelpunt om de oren. Natuurlijk is dat niet fijn, maar aan de andere kant is het ook gewoon voetbal. Zo kan ik overigens nog wel meer wedstrijden opnoemen. De laatste twee voor de winterstop werden gewonnen en dan is het jammer dat dán juist die break is.”

ONTWIKKELING Ayelt van Zuiden vertelt: “Je zult het meerdere trainers horen zeggen, maar we zitten in een proces. We hebben een iets aanvallender speelstijl ingevoerd. De spelers hebben daar even aan moeten wennen en daarnaast ben ik dit seizoen ook nog eens nieuw. Als je dat bij elkaar optelt, dan is het wel zo dat het niet heel raar is dat we slechts enkele wedstrijden hebben gewonnen. Overigens was er in meerdere wedstrijden een beter resultaat mogelijk geweest.”

RESULTATEN Wanneer Bakhuizen een punt in de wacht had gesleept tegen topploeg Nagele dan hadden de polderbewoners zich daar vast in kunnen vinden. Van Zuiden hierover: “Ja, we hebben onszelf meermaals tekort gedaan.

In Nagele staan we 0-1 voor, krijgen we uit het niets de gelijkmaker tegen en komt er uiteindelijk een 3-1 op het scorebord. Twee onnodige en knullige tegendoelpunten doen je dan wel de das om. Een uitslag die bepaald

Voor Van Zuiden is het belangrijk om dingen terug te zien die op het trainingsveld zijn uitgedacht. “Daar zie ik wel een ontwikkeling in. Dat het dan niet direct resulteert in punten is jammer; toch zie ik dat sommige dingen steeds beter gaan. We zetten op een andere manier druk, dat is voor veel spelers wennen. Dat dit niet in één keer goed gaat is dan inherent. Toch vallen de puzzelstukjes zeker steeds vaker op de goede plek. Buiten het feit om dat we in een sterkere competi-

tie spelen, met meerdere clubs die een stap hebben gemaakt naar het zaterdagvoetbal, hebben we nog niet de plaats bereikt waar ik vooraf had gehoopt.”

PRAKTIJK “Het grote verschil als hoofdtrainer is dat je te maken hebt met de beste voetballers van je vereniging. Bij een tweede team kan iemand goed spelen en dan worden opgepikt door het eerste team. Die luxe heb ik dit seizoen. Ik kan opstellen wie ik wil en heb

TEKST JOERI VAN LEEUWEN

DWP IN TOP, OUDEHASKE EN EBC DE RODE In de voorgaande editie van GrootDeFryskeMarren publiceerden wij een uitgebreid ‘rondje langs de velden’. De drie resterende verenigingen, die toen niet aan bod kwamen, zijn nu aan de beurt.

Een rondje langs de velden...

FOTO: WWW.VVDWP.NL

DWP De supporters van DWP worden dit seizoen erg verwend met de resultaten. Waar er de afgelopen seizoenen vaak een magere start was, waarna alle zeilen moesten worden bijgezet om de middenmoot te bereiken, staan de groen-witten nu op de tweede plaats. Deze plek is hoger dan gedacht door één van de sterkhouders, Anton Holtrop, in augustus. Enkele ervaren spelers stopten en er moesten nieuwe spelers worden ingepast. Voor DWP lijkt een plek in de top van de ranglijst een haalbare kaart, zeker wanneer Holtrop (9 goals) en met name Age Ellert de Vries (13 goals) op de

SPORT

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

33

MOOTPOSITIE wekelijks meerdere keuzemogelijkheden.

Verder heb ik wat meer te maken met de pers, wat overigens prima is. Alleen als je enkele keren op rij hebt verloren is het wat minder leuk om uit te leggen dat je in de hoek zit waar de klappen vallen.”

UEFA B

Tr a i n e

Waar oefenmeester Van Zuiden, in het dagelijks leven actief in het onderwijs, voor het eerst voor een selectiegroep staat, volgt hij ook de trainerscursus UEFA B/ TCII. “Dat is redelijk theoretisch en je leert nadenken over de intensiteit van de training en over het beïnvloeden tv van je eigen ploeg, maar ook van de a n Z u i d en tegenstander om zodoende dingen goed te kunnen trainen, lees ‘te verbeteren’. Voor mij als trainer is het dan ook fantastisch om dingen te doen die in de praktijk, bij Bakhuizen, heel anders kunnen uitpakken. rA

ye

l

Als je bij Cambuur iets doet met een maximaal aantal keren raken, dan hoeft dat bij ons nog niet goed te gaan. Of er gaan meer ballen uit. Mijn praktijkbegeleider is Inne Schotanus en hij leert mij in de praktijk één en ander bij. Daarbij merk je dat hij echt een trainer in hart en nieren is.”

ren. “Ik maakte altijd al gebruik van periodisering. Ik kan merken dat het zijn vruchten afwerpt. We hebben slechts één spierblessure gehad en daarnaast nog iemand die zich verstapte op kunstgras. Verder heb ik vrijwel altijd een fitte selectie. Dat is fijn om te constateren wanneer je er vanuit gaat dat er scherp wordt getraind. De jongens gaan er écht voor, altijd, en ook niet een procent minder dan dat ze kunnen geven. Dat werkt extra prettig en motiverend.”

VERLENGING Ook voor het voetbalseizoen 2020/2021 is de 31-jarige hoofdtrainer wederom verantwoordelijk voor het eerste team van de voetbalvereniging Bakhuizen. “Er is voldoende perspectief volgens mij om door te gaan. Alles gaat steeds beter, ik ben er van overtuigd dat we na de winterstop nog kunnen stijgen op de ranglijst. Verder is er vertrouwen vanuit het bestuur over de ontwikkeling, over de communicatie, en gaan we verder op de ingeslagen weg. Dat gaat op den duur resultaat opleveren. We zijn geen vereniging die spelers gaat benaderen om bij ons te gaan spelen om zodoende de resultaten te behalen. We zijn een dorpsclub die graag met eigen jongens stappen wil maken.”

PERIODISEREN Een van de onderdelen van de trainerscursus die Van Zuiden volgt, is het periodise-

“WE ZIJN EEN DORPSCLUB DIE GRAAG MET EIGEN JONGENS STAPPEN WIL MAKEN.”

LANTAARN ingeslagen weg doorgaan. Enkel SWZ Boso Sneek scoorde er in de derde klasse meer. Een nacompetitieplaats lijkt voor promotie naar de tweede klasse voor de mannen van trainer Anne Haven dan ook reëel.

OUDEHASKE De oranjehemden hebben een zwaar seizoen onder trainer Koos van der Galiën. Als bezitter van de rode lantaarn lijkt een plek voor nacompetitie op dit moment het hoogst haalbare. Met name het scoren blijkt een erg lastig probleem, zeker wanneer er achterin ook regelmatig doelpunten worden weggegeven (43, halverwege het seizoen). Toch was de overwinning op Heeg, vlak voor de winterstop, een cruciale. Hierdoor kwamen ook Makkum en TONEGO weer in zicht waardoor handhaving een stap dichterbij is gekomen.

EBC In Oosterzee is het halverwege het seizoen een stuk minder positief. Met een negatief puntenaantal, door puntenaftrek door de KNVB, hebben de mannen van trainer Frank Waringa nog een uitdaging om een positief saldo te krijgen. Wesley ten Wolde, vijftien

FOTO: WWW.VVOUDEHASKE.NL

jaar, verdedigt inmiddels het doel waar zijn vader zich eerder posteerde. De oefenmeester heeft dit seizoen qua leeftijd een diverse groep. Pieter Braaksma, 44 jaar, scoorde bijvoorbeeld al drie maal, terwijl zijn half keer zo jonge teamgenoot Youri Duursma vier maal het net vond.

DANNY OSKAM. TEVREDEN IN ZIJN VEILIGE OPLEIDINGSOMGEVING BIJ COTTUS HEERENVEEN DANNY OSKAM. TEVREDEN IN ZIJN VEILIGE OPLEIDINGSOMGEVING BIJ COTTUS HEERENVEEN

NIET WERKEN BLEEK NIET WERKEN BLEEK VERSCHRIKKELIJ K VERSCHRIKKELIJK

Lasapparaten, stellages en elektro-opstellingen, klaar voor gebruik. Je voelt er de mensgerichtheid en de kennis. Bij Cottus Lasapparaten, en elektro-opstellingen, voor in Heerenveen.stellages Dé vakschool en detacheerder opklaar het gebied gebruik.

Je voelt de mensgerichtheid en dejaar kennis.

BijDanny Cottus van installatie en er elektrotechniek.

Bijna zeven heeft in Heerenveen.

Déwerk. vakschool en detacheerder opzelf hetergens gebiedmee Oskam geen vast Hij vindt het moeilijk om van installatie en elektrotechniek.

Bij na zeven jaar heeft Danny te starten. En wordt negatief over zichzelf. Wurkjouwer en Pastiel Oskam geenmeer vast werk.

Hij vindt zelfverzekerdheid het moeilijk om zelf mee zorgen voor eigenwaarde, energens de structuur te starten.

En wordt negatief over zichzelf.

Wurkjouwer en Pastiel die Danny mist. Cottus zorgt voor een opleiding op maat én werk. zorgengelooft voor meer eigenwaarde, zelfverzekerdheid de structuur Danny weer in zichzelf, haalt zijn certificatenen voor veilig die Danny mist.

Cottus zorgt voor een opleiding op maat én werk. werken en doet er weer toe. Dat had hij nodig! Zonder Pastiel en Danny gelooft weer in zichzelf, haalt zij n certifi caten voor veilig Cottus zat hij waarschijnlijk nog thuis. werken en doet er weer toe. Dat had hij nodig! Zonder Pastiel en Cottus zat hij waarschijnlijk nog thuis.

Eigenwaarde

Vrolijk en opgewekt stapt Danny binnen bij Cottus. Net klaar met zijn werk als assemblagemedewerker. In zijn nopjes is hij. Danny rondde jaren geleden een Eigenwaarde MBOkopleiding ICT af.

Hij Danny merkt dat structuur en een duidelij doel belangrij Vrolij en opgewekt stapt binnen bij Cottus.

Net klaar kmet zijn werk alsk voor hem is. En af en toe een steuntje in de rug. zoeken blijkt lastig.

Met als gevolg assemblagemedewerker.

In zijn nopjes is hijWerk . Danny rondde jaren geleden een dat hijopleiding lange tijdICT thuis te zitten.

Hij ontwikkelt een slechtkdagnachtritme.

MBO af.komt Hij merkt dat structuur en een duidelij doelen belangrij k voor Dit zorgt problemen thuis. Zij onzekerheid wordt groter en zijnMet eigenwaarde hem is. Envoor af en toe een steuntje innde rug. Werk zoeken blijkt lastig. als gevolg slechter.

En het naar werk kt onoverbrugbaar. dat hij lange tijdgat thuis komt te lij zitten.

Hij ontwikkelt een slecht dag- en nachtritme.

Dit zorgt voor problemen thuis. Zijn onzekerheid wordt groter en zijn eigenwaarde Hulptroepen slechter. En het gat naar werk lijkt onoverbrugbaar.

Danny kiest er in 2012 voor om op zichzelf te gaan wonen. Via de gemeente komt hij bij Wurkjouwer terecht. Dit brengt hem weer structuur. Tuinen onderhouden Hulptroepen is zijn dagelij kse zijnzichzelf achtergrond, thuis was Danny kiest er in bezigheid.

2012 voor Niet om op te gaanmaar wonen.

Viazitten de gemeente komt verschrikkelij k. Eenterecht. coachingstraject Pastiel hem het zelfvertrouwen dat hij bij Wurkjouwer Dit brengtvia hem weergeeft structuur.

Tuinen onderhouden hijzij nodig heeft aan de slag gaan.

Pastiel helpt hemthuis positief naar is n dagelij kseom bezigheid.

Niettezij n achtergrond, maar zitten wasdingen te kij ken, activeert hem, helpt zijn CV opvia orde te maken en zijhet n veiligheidspapieren verschrikkelij k. Een coachingstraject Pastiel geeft hem zelfvertrouwen dat te halen.

Pastiel inzichtelij k waarhelpt zijn mogelij kheden liggen.

Mette hij nodig Bovenal heeft ommaakt aan de slag te gaan. Pastiel hem positief naar dingen alsken, resultaat dat hem, Dannyhelpt in mei begint een leerwerktraject kij activeert zijn2019 CV op ordebij te Cottus maken aan en zij n veiligheidspapieren in de elektrotechniek.

Met nog een beetje onzekerheid, maar toch met meer te halen.

Bovenal maakt Pastiel inzichtelij k waar zijn mogelij kheden liggen.

Met zelfvertrouwen. lijktineen maaraan voor Danny een als resultaat dat Dat Danny meikleine 2019verandering, begint bij Cottus een leerwerktraject grote stap in zijn leven.Met nog een beetje onzekerheid, maar toch met meer in de elektrotechniek. zelfvertrouwen. Dat lijkt een kleine verandering, maar voor Danny een Dé match grote stap in zijn leven.

Oeds Toonstra, Projectmanager installatietechniek bij Cottus, vindt het prachtig om te investeren Dé match in de mens die een hele weg voor zich heeft. En een steuntje in de rug teToonstra, geven. Gecombineerd met de commercie. Het tussen mens enom Oeds Projectmanager installatietechniek bij maatwerk Cottus, vindt het prachtig werkgever is heel k.een En mensen die echtzich ‘willen’! nodig voorinsucces. te investeren in debelangrij mens die hele weg voor heeft.Dát En is een steuntje de Mensen verdienen een kans en datde biedt Cottus. Iedereen heeft tussen zijn upsmens en downs rug te geven.

Gecombineerd met commercie.

Het maatwerk en en zijn verleden.

Danny.

Maar hij heeft deur achterDát zichisdicht en werkgever is heelOok belangrij k. En mensen diede echt ‘willen’! nodiggedaan voor succes. kijkt naarverdienen voren. Hij een zit niet meer thuis en heeft zijnIedereen eigenwaarde Trots ben ik Mensen kans en dat biedt Cottus. heeft terug. zijn ups en downs ik n ben blij dat Ook ik daaraan kunnen bijdragen, Oeds en zij verleden.

Danny.heb Maar hij heeft de deursluit achter zichaf. dicht gedaan en kijkt naar voren. Hij zit niet meer thuis en heeft zijn eigenwaarde terug. Trots ben ik En ik dát is waar Pastiel het voor Intrinsiek gemotiveerde mensen met en ben blij dat ik daaraan hebdoet. kunnen bijdragen, sluit Oeds af. een juiste samenwerking activeren en begeleiden naar werk.

En dát is waar Pastiel het voor doet. Intrinsiek gemotiveerde mensen met een juiste samenwerking activeren en begeleiden naar werk.

Fotografie: Henk Bootsma

Laat je goed voorlichten en kom naar de LOWA & SIDA S dagen bij Sporthuis A.P. van der Feer.

Op vrijdag 24 januari va n 13.00 uur tot 21.00 uur en zaterd ag 25 januari van 09.00 uur tot 17.0 0 uur zal onze vertegenwoordiger va n Lowa, Peter Bruinewoud, aanwezig zijn om u te adviseren en te helpen .

N E G A D S A D I LOWA & S DAG 25 JANUARI

R E T A Z & 4 2 G A VRIJD

Voor elke schoen de juiste zool!

FEETBOX! Bij ons in de winkel voor de juiste analyse voor uw voeten.

Sporthuis A.P. van der Feer en Sidas bieden jou met Feetbox® een unieke

Dankzij deze exclusieve Sidastechnologie kan deze analyse worden

digitale en moderne ervaring door je de sleutelinformatie te geven die jij nodig

uitgevoerd terwijl je gewoon je sokken aanhoudt!

hebt om snel en nauwkeurig de juiste schoen te kiezen.

De analyse geeft ons meer inzicht

Met deze tool wordt ons advies sneller en duidelijker, want met slechts één

in jouw voeten en helpt ons adviseren uit één van de drie type 3Feet binnenzolen die het beste bij jouw

analyse kunnen wij je een goede Lowa schoen voorstellen.

voeten en schoenen past.

WAARDEBON

€ 20,-

EXTRA KASSAKORTING OP HET AANKOOPBEDRAG VAN EEN PAAR LOWA SCHOENEN

Deze bon geldt niet voor bestellingen of reeds gekochte artikelen, 1 bon per paar, per klant. Alleen uitgeknipte of geprinte bonnen zijn geldig. Korting geldt alleen tegen inlevering van deze bon tijden de LOWA & SIDAS dagen op 24 en 25 januari 2020.

SPORTHUIS A.P. VAN DER FEER thuis in de wandelsport DIJKSTRAAT 7-11 / 8701 KB BOLSWARD T. 0515 - 57 23 97 / APVDFEER.NL G R AT I S PA R K E R E N A C H T E R D E W I N K E L ( I N G A N G S T O O M B O O T K A D E )

deFryskeMarren // SPORT

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

35

TEKST EN FOTO’S HENK VAN DER VEER

‘IT GRIENE LEKKEN’ EN ‘OM ’E NOCHT’ deFryskeMarren

LATEN DE BILJARTENBALLEN NOG ALTIJD KLOSSEN IN WARNS

“Restaurant Café Op Warns, sa hjit it hjir! En ‘op’ Warns, dat seisto as’t op in eilân bist. No binne we hjir net hielendal in eilân, want we sitte oan ien kant noch fêst oan ’e wâl. Mar asto Warns binnen wolst, moast oer de brêge. We binne eins in skiereilân. Dêrom: ‘Op’ Warns!”

Will Kuipers (58) en z’n vrouw Afke van der Veen zijn sinds 23 maart 1999 eigenaar van het horecabedrijf in Warns. We brengen een bezoek aan Will om met hem te praten over zijn leven als dorpskastelein in het algemeen en over het biljarten in zijn café in het bijzonder.

KASTELEIN ALS ALLESKUNNER “Yn 1977 binne myn âlden fanút Sint Nyk te wenjen kommen yn Koudum. Dêr setten ús heit en mem útein mei in hotel, De Pauw.

Dat wie ek hiel bekend omdat de iterij der hiel goed wie. Ik ha fanôf dy tiid altyd yn it seizoenwurk sitten, yn Starum, Makkum, Aldemardum, it Fûgeltsjepark yn Riis. Ik bin eins in hotelman. De horeka sit yn myn genen, ik sit al 42 jier yn’t fak, ik bin der mei grutwurden.

Ik fyn dat ik in moai fak ha en ek hiel breed. Ik wie trettjin, fyftjin jier, doe’t ik mei ús heit mei mocht te helpen bij Tropenfauna op It Hearrenfean, biertaapje. Mar kastleinskip is mear as allinne mar biertaapje. Do bist psycholooch, psychiater, dokter, timmerman, maatskippelik wurker, freon, kollega en gean sa mar troch”, geeft Will een opsomming hoe hij tegen z’n beroep aan kijkt.

TWEE BILJARTCLUBS “It biljert stie der al doe’t wy hjir kamen, allinne noch net salang. Oan de ôfdrukken fan de poaten kinst wol sjen dat der earst in oar biljert stien hat. Dit biljert is grutter as wat der foarhinne stie. Ik fyn trouwens dat yn in kafé in biljert heart en dizze giet der ek net út salang’t ik hjir bin. Der binne kollega’s dy’t it biljert der simmerdeis úthelje en sette der tafels foar yn’t plak. Dat doch ik net”, vertelt Will. “Do kinst bij ús altyd biljerte.”

In het restaurant café van Will Kuipers spelen twee biljartclubs, die luisteren naar de wonderschone namen ‘Om ’e nocht’ en ‘It Griene Lekken’ hun wedstrijden. Die wedstrijden worden gehouden tussen oktober en april.

Will Kuipers over deze beide biljartclubs: “Ik betitel ‘It Griene Lekken’ as de serieuze klup, dy’t ek wedstriden spilet mei oare kafees en sij hawwe ek de measte leden. ‘Om ’e Nocht’ is puur om ’e nocht, de namme seit it al. Dêr is gjin moatten by. Se betelje ek gjin kontribúsje en der wurdt ek gjin skema makke. Elk komt wannear’t er nocht hat. De mannen komme op moandeitejûn en spylje in librespultsje, trijebanden, in tsien oer readpartijtsje. Wy leare der wat fan, we prate mei mekoar oer wat better kin, dogge it mekoar foar. Dy mannen biljerte yn ’e simmer ek gewoan troch. Want wêrom silst yn ’e simmer net biljerte? De groep bestiet út in stik as wat fêste spilers. It binne allegear biljertentûsiastelingen. Opfallend fyn ik wol dat der gjin oanfulling is fan minsken dy’t hjir te wenjen komme. Dat binne faak lju dy’t oait yn Warns op fakânsje west hawwe en hjir in húske kocht hawwe. Mar se dogge net mei oan it biljerten. Dat binne mear fytsers en kuierders. Se komme foar de rêst.”

“DO KRIJST DE JEUGD NET SAFIER” Gezelligheid in een horeca-etablissement betekent voor een aantal mensen een partijtje biljarten. Zelf is Will ook een liefhebber van de keu en het groene laken waar de biljartballen tegen elkaar klossen.

“Op woansdeitejûns komt ‘It Griene Lekken’, dy’t maksimaal tweintich leden hân hawwe.

Der binne no noch fjitjin manlju lid. It is in frij serieuze ploech, bêst wol fanatyk. Dizze klup bestiet al mear as in heale ieu. It binne lju fan

alle leeftiden dy’t út Warns komme. Foar dizze biljerters binne ek prizen oan ’e ein fan it seizoen. De jongste biljerter fan dizze ploech is in jier as fyftich en de âldste is yn’e santich. Om no te sizzen dat de biljertsport fergriist wol ik noch net sizzen, mar der komme op dit stuit gjin nije leden bij.

De gemeente hat in jier as trije, fjouwer lyn sels besocht om de jeugd aktyf by it biljerten te belûken, om se op te lieden. Der wie sels in potsje mei jild foar, mar do krijst de jeugd net safier. Guon miene ek samar dat se biljerte kinne. Ik haw it leard mei ien bal en mar oefenje en oefenje om de bal oer de stippen te krijen. Kom der hjoed nochris om, dat wol de jeugd net.”

SÚDWESTHOEK-COMPETITIE ‘It Griene Lekken’ doet mee aan de Súdwesthoek-competitie, waarbij een vijftal cafés onderlinge wedstrijden spelen. Die competitie bestaat al een kleine dertig jaar.

De mannen van ‘It Griene Lekken’ spelen in twee cafés in Bakhuizen en in twee cafés in Stavoren.

Er wordt elke maand gebiljart. In het verleden was dat op elke avond tien biljarters tegen elkaar, maar door het tanende ledenaantal wordt het steeds moeilijker een tiental af te vaardigen. Met de klok die in Kuipers’ café hangt, kunnen bezoekers en toeristen ook altijd een partijtje biljarten. Met de opbrengst van de klok kan de eigenaar van Op Warns het biljart onderhouden. Een nieuw kleed kost al snel een driehonderd euro. Per jaar wordt er zo’n vijf- tot zeshonderd uren gebiljart in het café van Warns.

CONCENTRATIESPORT Tot slot… Is Will Kuipers zelf ook een biljartliefhebber? “Jawis! Ik doch it leafst trijebanden, asto dan in carambole makkest, is sa moai! It is in echte konsintraasjesport, je kin net sizze: ‘Ik doch mar even wat’, je moatte der goed bij neitinke. Gjinien sil sizze datst tidens it biljerten net in pilske drinke meist, allinne ík moat it net dwaan. Dan tink ik nei in pear bierkes fiersten te maklik oer de te meitsjen caramboles.”

UW WINTERSPORTSPECIALIST

UR EN U H R E V , P O O K R E V VOOR ARDS O B W O N S N E S I’ K S ONDERHOUD VAN

SPORTHUIS A.P. VAN DER FEER thuis in de wintersport DIJKSTRAAT 7-11 | 8701 KB BOLSWARD T. 0515 - 57 23 97 | APVDFEER.NL G R A T I S P A R K E R E N A A N D E A C H T E R Z I J D E VA N D E W I N K E L

SKISCHOENEN MET 100% PERFECTE PASVORM! Bootfitting is het personaliseren van de binnenschoen en de buitenschaal naar de voet van de klant. Veelal worden technieken van warmte- en compressiebronnen gebruikt.

Om de voet te stabiliseren en te centreren in de schoen is een custom made skischoenzool een aanrader. Ben je benieuwd naar onze technieken? Kijk dan naar RTL 4 Snowmagazine.

Wintersportspecialist Sporthuis A.P. van der Feer heeft voor elke voet of voetprobleem de juiste oplossing.

Je leest er alles over op www.sport2000.nl/ wintersportspecialist en bekijk de video’s.

De

deFryskeMarren // SPORT deFryskeMarren MYRTHE

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

37

DE BOER UIT SCHARSTERBRUG

PAKT GOUD OP JEUGD OLYMPISCHE SPELEN

FOTO:TEAMNL.ORG

LAUSANNE/SCHARSTERBRUG - Schaatsster Myrthe de Boer uit Scharsterbrug heeft maandag op de Jeugd Olympische Spelen Lausanne 2020 goud gepakt op de 1.500 meter. In de laatste rit reed ze in 2.10.44 naar de eerste plaats, veertien honderdste voor de Japanse Takahashi. Isabel Grevelt, de andere Nederlandse langebaanschaatsster, werd zevende (2.14.57) op de buitenbaan van Sankt Moritz.

de

LANCERING SJINKIE FOUNDATION

Het is de tweede gouden plak voor Talent TeamNL. Zondag was Isabel Grevelt de beste op de 500 meter.

MET PRESENTATIE KINDERBOEK GRONINGEN – Vrijdag 10 januari overhandigden de kinderen van Sjinkie Knegt het eerste exemplaar van het kinderboek ‘Saar en Siem – Als ons huisje breekt –‘ aan brandwondenarts Sonja Scholten en pedagoog Jan Kees Zuiker van het Brandwondencentrum Groningen in het Martini Ziekenhuis. Het boek is gebaseerd op het ongeluk van shorttracker Sjinkie Knegt uit Bantega. De opbrengst van het boekje komt ten goede aan de Sjinkie Foundation.

Sjinkie belandde met zijn verwondingen op het Brandwondencentrum Groningen waar hij huidtransplantaties aan zijn beide benen onderging.

Na zeven weken mocht Sjinkie weer naar huis.

Vanaf dag één was het zijn doelstelling om weer terug te keren op het ijs als shorttracker. “Met de Sjinkie Foundation wil ik mensen helpen die De hetzelfde hebben meegemaakt en terugkeren in de maatschappij. Ik wil hen helpen om hun ambities of dromen de waar te maken, hoe klein of groot deze ook mogen zijn. Ik heb zelf ervaren dat het niet gemakkelijk is. Daarom zet ik me graag in om anderen te helpen, waarbij sport en bewegen een belangrijk middel is.”

Talent TeamNL doet met vijftien sporters mee aan de Jeugd Olympische Winterspelen in Zwitserland. De Spelen duren nog tot 22 januari. Tijdens de openingsceremonie van de Spelen op 9 januari was Myrthe de Boer vaandeldrager van het Talent TeamNL. Chef de mission Marianne Timmer over de 17-jarige Myrthe de Boer: “Myrthe is een verbindende factor in de groep. Ze is vrolijk, spontaan en legt makkelijk contact, ook met

Myrthe op het podium.

buitenlandse rijders. Ik heb er alle vertrouwen in dat Myrthe de andere sporters van Talent TeamNL mee op sleeptouw neemt en Talent TeamNL en Nederland goed op de kaart zet.”

De Jeugd Olympische Spelen worden op initiatief van het Internationaal Olympisch Comité (IOC) georganiseerd. In het Zwitserse Lausanne nemen talentvolle sporters van 14 tot 18 jaar oud deel.

TeamNL ziet de Jeugd Olympische Spelen als een gelegenheid voor Nederlandse sporters om voor het eerst op olympisch niveau te acteren als onderdeel van hun reis naar de top. Het is een uniek leermoment in de sportieve ontwikkeling.

CSC JOURE WINT OP PROVINCIALE KAMPIOENSCHAPPEN HEERENVEEN – In de Epke Zonderland turnhal in Heerenveen turnden Gwenn Norde, Juul Aalders, Asia Garbouz, Iris Bijker en Lieke Jouwsma van CSC Joure afgelopen zaterdag de provinciale kampioenschappen 1e en 2e divisie. Er werd goud, zilver en brons gewonnen.

Deze wedstrijd was ook meteen de tweede kwalificatie voor de landelijke wedstrijden Gwenn turnde al vroeg in de ochtend bij de instap N2. Hoewel ze onder de indruk was van de entourage, turnde ze prima oefeningen en mocht ze het hoogste podium betreden als Fries kampioen! In de tweede wedstrijd turnden Juul en Asia bij de pupillen 2 N2 en Iris Bijker bij de jeugd 2. Juul begon op balk, maar kon helaas niet laten zien hoeveel progressie ze op dit toestel gemaakt heeft. Ondanks deze teleurstelling herpakte ze zich knap en werd ze 5e van Friesland. Asia kan op balk ook beter dan ze deze wedstrijd liet zien, maar maakte op vloer een hele mooie beenspreiding en won uiteindelijk het

n e r r a M e k s y r deF

deFryskeMarren

KIJK VOOR HET LAATSTE deFryskeMarren SPORTNIEUWS OP WEBSITE

WWW.GROOTdeFRYSKEMARREN.NL HEEFT U NIEUWS VANUIT UW VERENIGING?

REDACTIE@GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

vlnr Gwenn, Iris, Juul en Asia

brons. Ook voor Iris was het een gevecht om op de balk te blijven staan, maar het lukte. Op vloer turnde ze de hoogste score in haar categorie en daarom mocht zij voor Friesland het zilver in ontvangst nemen. Lieke turnde in de laatste wedstrijd bij de junioren 2e divisie. Op het eerste toestel vloer turnde ze na een kleine bles-

sure boven verwachting. Helaas gingen de andere toestellen niet zoals ze kan of had gehoopt en eindigde ze als 5e.

De komende weken wordt bekend gemaakt welke dames doorstromen naar de landelijke wedstrijden en zich geplaatst hebben voor de toestelfinales van district noord.

KO M OPWARMEN B IJ DE WOUDFENN E N !

n e r r a M e k s y r deF Winter Wellness arrangement

• Dag entree en vrij gebruik van alle wellnessfaciliteiten • Ontvangst met koffie of thee • Inclusief lunch (upgrade: dagschotel of salade voor €5,-) • Vrij gebruik van douchegel, shampoo en scrubzout • Deelname aan de verschillende löyly opgietingen Voorwaarden: Badjas en handdoek zijn te huur en slippers kunt u kopen bij de receptie.

Prijswijzigingen en/of aanpassingen voorbehouden.

Reserveren gewenst via www.dewoudfennen.nl/winter-wellness

Woudfennen 10 | 8503 BA Joure | Tel: 0513 - 415 200 | receptie@dewoudfennen.nl | www.dewoudfennen.nl

34,

00

PER PERSOON

38 2

1

15

14

9

10

12

13

7

11

6

8

3

5

26

21

25

16

20

24

19

23

18

22

17

9

9

D C

19

17

8

14

11

8 14

6

8

2

17

14

11

17

15

15

17

24

15

8

15

17 8

15

22

10

2

22

22 9

17

17

6

19

10

22

15

12

6

17 19

12

6

14

22

8

17

6

18

14

10 6

10

7

17

7

6

22

6

17

11

17

7

1

14

2

17 10

2

14

4

17

14

26

4

18

9

18

22

17

14

20

7

PUZZELPAGINA NR 01

14 14

5

10 11

22

17

7

5

17

11

W

15

22

8

8

7

15

4 14

17

7

7

H

22

18

18

5

17

6

NUMMER 01 • 2020

4

18 17

4 14

22

17

Puzzel en win! In iedere editie van deze krant staat een puzzel waarmee u leuke prijsjes kunt winnen. Stuur uw oplossing via de email of met traditionele post. U kunt dit sturen naar: info@grootdefryskemarren.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 01-2020 – tot uiterlijk 1 februari 2020. Wij wensen u veel puzzel plezier!

19

Probeer ijke letters. staan voor gel .

Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het

werelddeel

span

dun papier

winstgevend

titel weerzin

2

lied

onkreukbaar

kindervriend

einde

riv. in Oostenrijk wild zwijn

brilschans

muziekinstrument

hoogste punt

11

worm

9

tegenover

afslagplaats bij golf

tafel

lidwoord

13

heel griezelig

huisdier

leersoort

6

papierstukje

jaartelling

beminde van Zeus lijn

N U C H T E R N B A D E

ontkenning

anders gezegd

koffiesoort

keizerstitel

liefkozen

voertuig

10

Amerikaanse goudmunt

Europese hoofdstad

vaardigheid

zweet

pl. in Italië

deel v.e. wet

mannelijk dier

inhoudsmaat

3

zuil tijdperk

heden

eens

hoepelrok

rivaal

halsmisdrijf

vuurpijl

5

P N T H C I Z E O T L F

L R E C E S V T T O Z K

U L I L A R N E O O A E

S L E M E I N I M M K E

J A B E I O V H S B E W

E A S S H T P C O S N T

L D T S L E I S F E U S

F N K A B E G E T E H R

D A A P R O O B F I I E

E Z L M D R A J R S U K

G O T I D L A T R A A J

© www.puzzelpro.nl

met name bedorven liefdesgod

de oudste bouwstijl

lokspijs mening

kweker

1

broodbeleg snijwerktuig wilde haver

omvang

loopvogel

vlekkenwater

zangstem

rechtsterm

7

torenkraai

naaigerei

deel v.h. oog

kloosteroverste

bergplaats

titel

deel v.d. arm

overeenkomst

vochtig

De woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Ze kunnen elkaar overlappen. Letters mogen vaker worden gebruikt. Zoek de woorden op en streep ze af. De overblijvende letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.

ALTVIOOL ATOOM BESCHIETEN BEVREESD BOSGOD DROEF ELFDE

12

het oosten

edel

4

Burgemeester Kuperusplein 52 Heerenveen • T 0513-654051

© www.puzzelpro.nl 1

2

3

4

5

6

7

8

9

10

SHIRT TARRA TOEZICHT UITSPOELEN ZAKEN ZANDAAL

2 BIOSCOOPKAARTJES!

inham

rust

NETBAL NUCHTER PLUSJE PRIMITIEF RECES RUSSIN SAMBAL

PUZZEL EN WIN

8 schoft

GEBAK GEHEEL IMPASSE JAARTAL KERSTWEEK KOTER MINIEM

11

12

13

Winnaar puzzel Grootdefryskemarren 12 - 2019 Karin Hak uit Echtenerbrug heeft 2 bioscoopkaartjes gewonnen. Deze worden aangeboden en zijn te besteden bij de Bios Heerenveen.

Kijk voor het actuele filmaanbod op: www.bios-heerenveen.com

DE BIOS HEERENVEEN

STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 01, VÓÓR 1 februari A.S. PER EMAIL NAAR: info@grootDEFRYSKEMARREN.nl OF PER POST NAAR: GROOTDEFRYSKEMARREn, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK

OPLOSSING EDITIE 12-2019: Zweedse puzzel: stomtoevallig en Cijferpuzzel: bewustwording

COLOFON GrootdeFryskeMarren krant is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De krant wordt huisaan-huis verspreid in gemeente De Fryske Marren en ligt bij verschillende 'pick-up' points in gemeente De Fryske Marren.

UITGEVER

EINDREDACTIE

VERKOOP

Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl

Henk de Vries

Meine de Vlugt, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink

REDACTIE

redactie@grootdefryskemarren.nl

Henk van der Veer, Wim Walda, Eelke Lok, Jan van Loon, Albert Bouwman, Kirsten van Loon, Joeri van Leeuwen, Gea de Jong-Oud

BLADMANAGEMENT

VORMGEVING

Nicky Bosma en Marianne Bouwman

Frans van Dam (Quod Media)

REDACTIETIPS?

Hoekstra Krantendruk, Emmeloord

VERSPREIDING

FOTOGRAFIE Oplage: 28.000 exemplaren.

DRUK

Johan Brouwer, Orange Pictures, Andre Weening, Wim Walda.

FRL Verspreidingen, Leeuwarden

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

✓ 100% elektrisch ✓ tot 260 km actieradius ✓ op=op! **

Private lease SEAT Eindejaarsvoordeel SEAT Eindejaarsvoordeel Laatste kans: 2017-prijzen, in 2018 rijden

Laatste kans: 2017-prij zen, in 2018 rijden maand.

Vanaf €229 per *

De 100% elektrische SEAT Mii electric Ervaar em als eerste bij ons Wij hebben de gloednieuwe Mii electric binnen en vieren dat.

Zo kun je bij ons als een van de eerste dealers in Nederland al een proefrit maken.

Ook hebben we extra scherpe private lease-maandtarieven.

SEAT Arona Style Launch Edition Ibiza Style Limited Edition Maar zorg dat je er op tijd bij bent, want op=op!Arona SEAT Style Launch Edition SEAT Ibiza Style Limited Edition

6x SEAT 6x

1.0 TSI | Benzine | 95pk (70kW) 1.0 TSI | Benzine | 95pk (70kW)

15x15x

1.0 TSI1.0 | Benzine | 95pk| 95pk (70kW) TSI | Benzine (70kW)

VoorzienVoorzien vanvraag o.a.:van 8 inch navigatie, Climate control,control, CruiseCruise control, Voorzien van o.a.: Climate control, Cruise control, Bluetooth, of een erte op navigatie, o.a.:scherm, 8off inch scherm, Climate control, Voorzien van o.a.: Climate control, Cruise control, Bluetooth, Reserveer nu je proefrit parkeersensoren, Bluetooth, 16 inch lichtmetalen velgen parkeersensoren achter, mistlampen vóór, 15 inch lichtmetalen velgen maat parkeersensoren, Bluetooth, 16 inch lichtmetalen velgen parkeersensoren achter, mistlampen vóór, 15 inch lichtmetalen velgenaan via vandenbrug.nl/seat Rijklaar vanaf vanaf tot Rijklaar vanafPrivate Lease Private Lease Voorraadvoordeel vanaf Voorraadvoordeel tot

€ 16.790 € 265€p.m. € 2.310 € 16.790 265 p.m. € 2.310 *

*

Rijklaar vanaf Voorraadvoordeel tot Rijklaar vanaf Private Lease Privatevanaf Lease vanaf Voorraadvoordeel tot

€ 24.445 € 359 p.m. p.m.€ 715 € 24.445 € 359 € 715 *

*

SEAT Van denVan Brug • Zilverweg 3, Heerenveen(-Zuid) • 0513• -0513 63 30 5430 54 SEAT den Brug • Zilverweg 3, Heerenveen(-Zuid) - 63 vandenbrug.nl/seat vandenbrug.nl/seat Voor onderhoud en uw reparatie vanuuw auto kunt ubijook terecht bij onze SEATbij Service-vestigingen in Voor onderhoud en reparatie van kunt ook terecht onze SEAT Service-vestigingen Drachten enDrachten Sneek en Sneek Voor onderhoud enauto reparatie van je SEAT kun je ook terecht onzeinSEAT Service-vestigingen in Drachten en Sneek Gemiddeld brandstofverbruik SEAT:(1:20 4,7 –-5,0 l/100km (1:20 - 1:21,3).

CO2-emissie - 113Private g/km.Lease *De SEAT Leasedeprijs geldt voor de Limited SEAT Ibiza Styleen Limited Edition enStyle de SEAT Arona Style Launch Edition onder de van voorwaarden van het Keurmerk Lease aangeboden door SEAT Financial Services, handelsnaam Gemiddeld brandstofverbruik SEAT: 4,7 – 5,0 l/100km 1:21,3).

CO2-emissie 99 - 113 g/km. *De99SEAT prijsPrivate geldt voor SEAT Ibiza Style Edition de SEAT Arona Launch Edition en wordt onderen dewordt voorwaarden het Keurmerk Private LeasePrivate aangeboden door SEAT Financial Services, handelsnaam van Volkswagen Leasingin B.V., in het Handelsregister onder nummer 20073305.

Getoond tarieflease is o.b.v. private lease btw, bij 48 maanden, 10.000 km per jaar, € 500 risico en Tarieven regio Utrecht.

Tarieven kunnen per regio afwijken in verband metopcenten. provincialeBrandstof opcenten.isBrandstof is niet inbegrepen. van Volkswagen Leasing ingeschreven hetingeschreven Handelsregister onder nummer 20073305. tarief is o.b.v. private inclusief btw, bij inclusief 48 maanden, 10.000 km per jaar, € 500 eigen risico en eigen regio Utrecht. kunnen per regio afwijken in verband met provinciale niet inbegrepen.

Na jaar 1 Na jaar 1 *B.V., SEAT Lease wordt onder de voorwaarden van hetGetoond Keurmerk Private Lease aangeboden door SEAT Financial Services, handelsnaam van Volkswagen Pon Financial B.V., ingeschreven in het Handelsregister onder 20073305. bedraagt de Private tussentijdse opzegvergoeding 40% leasetermijnen. van de resterende De vermelde consumentenadviesprijzen zijnrijklaarmaakkosten, incl. btw, bpm, rijklaarmaakkosten, recyclingbijdrage en leges.

Genoemde prijzenServices zijnconsumentenadviesprijzen vrijblijvende consumentenadviesprijzen zolang nummer de voorraad strekt. SEAT-importeur Pon’s bedraagt de tussentijdse opzegvergoeding maximaal 40% van maximaal de resterende Deleasetermijnen. vermelde consumentenadviesprijzen zijn incl. btw, bpm, recyclingbijdrage en leges. Genoemde prijzen zijn vrijblijvende ‘af importeur’‘afenimporteur’ zolang deen voorraad strekt.

SEAT-importeur Pon’s Getoonde vanaf-tarieven zijn o.b.v.zolang private lease inclusief BTW, bijvan 60 maanden, 10.000 km jaar, € naar 500in eigen risico in enonze regio Utrecht. Tarieven kunnen per regio afwijken in verband met provinciale opcenten. Brandstof is niet inbegrepen.

Automobielhandel B.V., Leusden.

Actie geldig de voorraad strekt.

Afbeeldingen kunnen afwijken van de werkelijkheid.

Vraag meer informatie showroom.

Automobielhandel B.V., Leusden.

Actie geldig zolang de voorraad strekt.

Afbeeldingen kunnen afwijken de werkelijkheid.

Vraag naarper meer informatie onze showroom.

Na jaar 1 bedraagt de tussentijdse opzegvergoeding maximaal 40% van de resterende leasetermijnen. Toetsing en registratie bij BKR te Tiel. Vraag ons naar alle details en de Algemene voorwaarden. **Genoemde actieradius is de theoretische maximale kilometrage op basis van de WLTP en kan beinvloed worden door voertuigconfiguratie, acculeeftijd en -conditie, rijstijl en de gebruiks-, omgevings- en klimaatomstandigheden.