GrootdeFryskeMarren 4-2020 by GrootMedia

04-2020

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

4e JAARGANG • NR. 04

groot deFryskeMarren

IN DEZE UITGAVE Tusken de Marren informatie van gemeente De Fryske Marren

BEDRIJFSLEIDER POIESZ IN LEMMER

FOTO: JOHAN BROUWER

JAN PAUL SCHOLTE

“HARTVERWARMEND EN TRIEST TEGELIJK”

watMakelaardij uw woning waard is? Verkoop jeWeten woning met Hoekstra

Hoekstra kijkt online mee! Direct een VT W o En ontvang 6x je favoriete woonblad waardebepaling van uw woning via WhatsApp.beurns en plus 2 kaarten voor de VT Wonen beurs makelaardijhoekstra.nl/hoekstrakijktmee

woon

blad

NUMMER 04 • 2020

Corona DE IJZEREN MAN JOURE NEEMT

Twee stromingen in de coronacrisis.

VEENSTRA MONTAGE JUBBEGA OVER

Eerst een negatieve. “De coronacrisis brengt aan het licht wat er mis is in de maatschappij”, schreef de Volkskrant. Als iemand, die een winkel binnenkomt, en er staat bij de deur een tafeltje met zeep en handgel, diezelfde iemand dat dan gewoon mee naar huis neemt.

JOURE / JUBBEGA - Dak- en Gevelbeplating De IJzeren Man B.V. in Joure neemt per 1 mei van dit jaar alle activiteiten, personeel en machines over van branchegenoot S. Veenstra Montage B.V. uit Jubbega/Gorredijk. Bij Veenstra Montage zijn vijf personen in vaste dienst. Tevens treedt de heer Veenstra op diezelfde datum in dienst bij De IJzeren Man B.V. in de functie van bedrijfsleider.

Andere mensen die ook handen willen poetsen bestaan voor hen niet. De uiterste vorm van het individualisme wat zo langzamerhand in onze samenleving is geworteld.

Zowel Albert Holtrop, directeur/eigenaar van Dak- en Gevelbeplating De IJzeren Man B.V., als ook Sieger Veenstra, directeur/ eigenaar van S. Veenstra Montage B.V., zijn beiden zeer ingenomen met deze overname. Albert Holtrop: “Wij waren op zoek naar een goede invulling voor genoemde functie, terwijl Sieger Veenstra zich naar

De coronacrisis was er mee besmet. Als er dan coronazieken uit de overvolle Brabantse ziekenhuizen naar de Noordelijke ziekenhuizen komen, staat facebook vol met de mening dat ze daar maar moeten blijven. Besmet ons niet. Ook dat onze economie zo snel een dreun krijgt hadden we niet verwacht. Is dat het gevolg van een vroeg ingezette klaagzang of heb je echt geen reserves voorhanden? Daar moet na de crisis goed naar worden gekeken.

de toekomst toe aan het beraden was over zijn onderneming. Door deze overname, en met de toetreding van Sieger Veenstra en zijn medewerkers, verstevigt Dak- en Gevelbeplating De IJzeren Man B.V. haar toonaangevende positie in Noord Nederland.” De overname is voor beide partijen dus een hele mooie oplossing.

25 JAAR SLAGERIJ DOL IN LANGWEER

En de ergste vorm van hoe de samenleving is veranderd was dat de Amerikaanse president het woord corona niet noemt, hoewel duizenden mensen er in zijn land aan sterven. Het heet bij hem het China-virus. Dan zijn we met z’n allen weggezakt.

LANGWEER - Eind deze maand bestaat Slagerij Dol in Langweer vijfentwintig jaar. Het jubileum van de dorpsslager, tegenwoordig ook bekend onder de naam ‘De Vrouwenslagerij’, kan door de coronacrisis nu niet worden gevierd.

Tegelijk werden we verrast door de hoeveelheid mensen die zich ineens verzette tegen de woorden die Wilders en Baudet, dichter dan anderhalve meter naast elkaar, spraken. Het ging niet om corona, het ging er om sowieso iets anders te zeggen dan regering, Rutte en de koning. Iedereen schaarde dat onder politieke winst willen halen uit deze crisis, want die zeepstelers moeten straks toch ook ergens op stemmen. ‘Walgelijk’ was daar het meest gebruikte woord.

Om het heugelijke feit niet ongemerkt voorbij te laten gaan is de geheel vernieuwde website gelanceerd. Op www.slagerijdol.nl en www. devrouwenslagerij.nl zijn alle producten van de Langweerder slager online te bestellen. De viering van het 25-jarig jubileum zal op een later tijdstip worden ingehaald.

Maar het meest gebruikte woord in de coronacrisis is ‘samenwerking’. Duizenden mensen meldden zich aan om ook in de ziekenhuizen of een andere medische hoek aan het werk te gaan. Of om eten rond te brengen. Of om boodschappen te doen. Of om digitaal wat voor anderen te betekenen. Of om gezamenlijk te applaudisseren of te zingen voor al die mensen, die normaal gesproken in niet-populaire functies zitten, maar nu ineens onze helden zijn.

KONING WILLEM ALEXANDER

BELT IKC DE ARKE IN LEMMER

Eelke Lok, redactie GrootdeFryskeMarren

FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL

LEMMER – Directeur Sietske de Jong van IKC De Arke in Lemmer kreeg afgelopen maandag een bijzonder telefoontje. Toen ze in de middag de telefoon opnam, hing koning Willem-Alexander aan de lijn. Zijne Koninklijke Hoogheid vroeg naar het effect van de sluiting van de school, door de coronacrisis, op leerkrachten, kinderen en ouders. Ook vroeg hij hoe het moet met schoolreisjes en het afscheid van de leerlingen in groep acht. Bijna een jaar geleden vierde de koning de landelijke opening van de koningsspelen op de Lemster basisschool mee. “Het was spannend en relaxed, het was een fijn gesprek. De koning was geïnteresseerd hoe Fryslân deze tijd beleeft en wat we doen. Het was heel bijzonder, we hebben ruim een kwartier gebeld”, zegt Sietske. “Toen ik vrijdag hoorde dat de koning zou bellen, was ik wel onder de indruk dat hij nog aan ons denkt en aan de kinderen uit Lemmer. Hij vertelde dat één van zijn dochters haar medeleerlingen miste, dat doen onze kinderen ook en wíj missen de kinderen.” Vooral voor de kinderen in groep 8 is het raar, dat ze geen afscheid kunnen nemen met een musical. “We hopen dat school gauw weer open mag.” De Jong prijst de ouders die de kinderen thuis onderwijs

geven. “Iedereen doet zijn best, we geven instructie en de kinderen kunnen online met elkaar chatten.” Tot slot had de koning nog een boodschap, besluit de directeur van de school. “We moeten positief zijn en blijven. En daar geef ik hem gelijk in.”

deFryskeMarren

MOOIE GEBAREN VOOR VEGELIN STATE deFryskeMarren JOURE - Vegelin State in Joure ontvangt vele mooie gebaren om de lockdown te doorstaan. De bewoners mogen vanwege de coronamaatregelen niet de deur uit en ook geen bezoek ontvangen.

SPORTCLUB JOURE IN EEN NIEUW JASJE

KUUNDERBRÊGE NIEUWE NAAM BRUG OVER DE TJONGER

BELEEF DE FRIESE WATEREN IN 360 GRADEN LIVE VANUIT HUIS

JACHTHAVEN LUTSMOND VERANDERT

BALK - Het plan voor het realiseren van recreatiewoningen bij Jachthaven Lutsmond in Balk is veranderd. In eerste instantie was er sprake van vier woningen die georiënteerd waren op de Luts. Naar aanleiding van de inbreng van de provincie zal het echter gaan om twee geschakelde recreatiewoningen. Deze woningen zullen vanwege de beoogde openheid meer terug van het water, op tien meter uit de beschoeiing, worden gehouden. De oriëntatie is daarbij gericht op zowel de Luts als op de jachthaven. (Foto Gewoan Dwaan / Douwe Bijlsma)

REGIO – Tien dagen lang zullen er live beelden van de Friese wateren in 360 Virtual Reality worden aangeboden voor iedereen die thuis zit. Ze zijn ook te bekijken voor mensen zonder VR-bril. De unieke beleving wordt aangeboden door VRROOM Ultimate VR Experiences uit Heerenveen. Het VR-project met de naam FryslanBoppe.nl startte op zaterdag 4 april vanuit de haven van Grou, de route eindigt in Burgum. Ondernemer Schelte Meinsma van VRROOM: “Veel mensen zitten in isolement thuis of in een verzorgingstehuis. Door middel van live beelden vanaf het water kunnen mensen vanuit hun eigen huis meegenieten van al het moois dat Friesland te bieden heeft”. De vaarroute is begonnen met de standaard SKS-route. SKS-schippers Sytze en Harmen Brouwer gingen ook mee aan boord. Meinsma: ”Zondag 5 april hadden we alle aandacht aan het mooiste vaargebied van Friesland:’ De Alde Feanen’. Vanaf woensdag 8 april starten we vanaf Leeuwarden de officiële Elfstedentochtroute, waarbij we hopen dat zondag de Bonke-

vaert in Leeuwarden zal worden bereikt”. Schelte Meinsma gaat de tocht samen met zijn broer Laurens maken vanaf een schip, dat kosteloos beschikbaar is gesteld door HW Yachtcharter te Grou. Om de beelden op hoge kwaliteit te kunnen aanbieden heeft KPN Nederland de volledige internetstructuur belangeloos aangeboden. De andere apparatuur en tijd wordt door VRROOM zelf gemaakt. “We zoeken nog een sponsor voor de overige kosten”, zegt Meinsma met een knipoog. Het volledige vaarprogramma is te vinden op de website FryslanBoppe.nl. Meinsma: “De Elfstedenroute is nog wat twijfelachtig omdat de meeste bruggen nog niet toegankelijk zijn om door te varen, maar we gaan ons best doen! Uit onderzoek is gebleken dat ouderen het liefst vermaak hebben op de middag en de avond. We zullen daarom elke dag live zijn in de uren tussen 15.00 uur en 17.00 uur en tussen 18.00 uur en 20.00 uur. Als mensen nog speciale verzoeken hebben, of ideeën, dan horen we dit graag. De route is voor alle Friezen en liefhebbers van Friesland samen!”

LANGELILLE – ‘Kuunderbrêge’ is de nieuwe naam voor de brug over de Tjonger in Langelille. Vorig jaar is de nieuwe brug al officieel geopend door wethouders Jack Jongebloed (gemeente Weststellingwerf) en Jos Boerland (gemeente De Fryske Marren). Bij de opening werd een prijsvraag opgezet voor een nieuwe naam om de brug nog herkenbaarder te maken. Uit ongeveer 35 naamsuggesties van inwoners hebben de beide gemeenten unaniem gekozen voor ‘Kuunderbrêge’. De winnende naam is ingezonden door Vincent Kamperveen. Hij ontving namens beide gemeenten een bos bloemen en een cadeaubon. Sinds vrijdag 3 april hangen de borden met de nieuwe naam op de brug. De naam ‘Kuunderbrêge’ geeft niet alleen een fysieke overgang over de Tjonger aan, maar ook de overgang van het taalgebied. De naam combineert namelijk de Stellingwerfse naam voor de Tjonger (Kuunder) met de Friese benaming voor brug (brêge).

KIJK VOOR HET

LAATSTE NIEUWS UIT JE REGIO OP: WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

MINI-CONCERT FRERIK DE SWETSER VOOR BEPPE PANDER VROLIJK BOSJE TULPEN VOOR IDSKENHUISTERS IDSKENHUIZEN - Een vrolijke noot en een kleurrijk gebaar vielen afgelopen zondag de inwoners van Idskenhuizen ten deel. De laadbak van een prachtige oude vrachtwagen van het transportbedrijf in het dorp werd gevuld met bossen tulpen. Gevolgd door het draaiorgel van Draaiorgelverhuur Tolsma trok de muzikale stoet door de straten. De bloemen werden door Ilona en Alie uitgedeeld en waar nodig voor de deur gelegd. Foto: Wietske Hoekstra.

FOTO VEGELIN STATE

Bij het woonzorgcentrum zijn door Imperial Tobacco tulpen bezorgd. Daarnaast kregen ze van Deco Time in Joure kleurboeken en stiften. Via een spandoek laat ZorgClick weten de bewoners en het personeel te missen. Vegelin State geeft aan erg blij te zijn met alle moois dat binnenkomt. over klassieke muziek en over de uit te voeren werken.

JOURE – Sportclub Joure heeft de afgelopen maand een nieuw sponsorcontract binnengesleept. Textielstra uit Sneek is de nieuwe kledingsponsor voor de komende vijf seizoenen. Het bedrijf gaat de gehele club voorzien van een nieuw tenue. Daarnaast zal de Jouster voetbalclub een nieuwe webshop openen.

PLAN VOOR RECREATIEWONINGEN

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

BALK - De coronacrisis raakt ons allemaal, en ook de evenementensector lijdt er enorm onder. Hierdoor heeft Frerik Samplonius, ook wel bekend als troubadour Frerik de Swetser, momenteel geen optredens meer. Naast dit alles mag hij zijn beppe Mieke Pander niet meer bezoeken; zij zit namelijk in Talma Hiem in Balk en net als andere centra is ook Talma Hiem deze weken helemaal afgesloten voor bezoekers. Frerik Samplonius en zijn vriendin Annerike van de Straat gaven daarom afgelopen vrijdag voor beppe en haar medebewoners een mini-concert bij het woonzorgcentrum. Uiteraard vond het optreden op veilige afstand plaats, waarbij het publiek achter het glas genoot. Er werden covers van onder anderen Johnny Cash en Leonard Cohen gezongen, maar ook Frerik zijn eigen liedje ‘Iderien wurdt bekend’ werd door de bewoners van Talma Hiem met volle borst meegezongen, vooral door Frerik zijn grootste fan, beppe Pander. (Foto Martine Samplonius).

PRAKTISCHE INFORMATIE: GOED OM TE WETEN! Het is een vreemde tijd, voor ons allemaal. Op deze pagina zetten we een aantal praktische zaken voor u op een rij naar aanleiding van het coronavirus. Ook op www.defryskemarren.nl/coronavirus vindt u veel informatie. Heeft u meer hulp nodig of heeft u vragen? Bel of mail ons gerust op telefoonnummer 14 05 14 of via email: info@defryskemarren.nl. En: ondertussen houden we 1,5 meter afstand én passen we een beetje extra op elkaar!

Aangepaste dienstverlening

Pachters en huurders

Contact met het sociaal wijkteam

We vragen u om alleen naar het gemeentehuis te komen

Bent u pachter of huurder van een gemeentelijke accom-

Heeft u hulp nodig op het gebied van zorg & onder-

als het echt nodig is. Als het bezoek kan wachten, stel het

modatie, zoals een sporthal, kantine of een haven? Dan

steuning, werk & en inkomen of jeugd & gezin, dan

dan uit. Houd bij uw bezoek gepaste afstand: 1,5 meter.

is het mogelijk om de betaling hiervan voorlopig op te

kunt u telefonisch contact opnemen met het sociaal

De publieksbalie in het gemeentehuis in Joure is open

schorten, zodat u meer liquiditeit houdt. Op onze web-

wijkteam op telefoonnummer 14 05 14. De mede-

volgens de gebruikelijke openingstijden. De balies zijn

site vindt u meer informatie en regelingen voor onder-

werkers van het sociaal wijkteam doen momenteel

voorzien van transparante schermen en een wachtlijn op

nemers.

geen huisbezoeken, maar houden zoveel mogelijk

de vloer. De servicepunten in Balk en Lemmer zijn geslo-

contact via telefoon en email. Samen kijken we naar

ten. Geeft dit voor u onoverkomelijke problemen, neem

Winkeliers

dan contact met ons op via telefoonnummer 14 05 14.

De bevoorradingstijden voor supermarkten zijn in heel

Milieuterreinen zijn open

Fryslân verruimd naar 24 uur per dag. Dit om de bevoorrading op peil te kunnen houden in deze lastige tijd.

De milieuterreinen zijn open volgens de reguliere ope-

Voor alle winkels geldt een deurbeleid, zodat we 1,5 me-

ningstijden. Wel met een aantal verscherpte maatrege-

ter afstand houden. Hierbij vragen we uw medewerking.

len: in Joure en Lemmer mogen vijf auto’s tegelijkertijd

Winkeliers kunnen naar eigen inzicht de openingstijden

op het terrein (maximaal 2 personen per auto); in Balk

aanpassen aan de situatie.

is dit maximaal drie auto’s. Iedereen houdt 1,5 meter

een oplossing. Heeft u zorgen over uw kind of een kind in uw omgeving? Ook dan kunt u contact met ons opnemen om uw zorg met ons te delen.

Kwetsbare inwoners Onze zorg gaat in deze tijd ook vooral uit naar de kwetsbare inwoners van onze gemeente. Heeft u, of iemand die u kent, hulp of een luisterend oor nodig? Dan kunt u altijd contact opnemen met Sociaal Werk

afstand van elkaar, onze medewerkers dragen veilig-

Evenementen

heidshesjes met deze tekst. Op deze manier kunnen we

De Kear, via info@sociaalwerkdekear.nl of telefoonnummer 0513 - 334 270.

de milieustraten op verantwoorde wijze open houden. Alle evenementen en bijeenkomsten tot 1 juni zijn afgelast. Erg jammer natuurlijk, maar wel begrijpelijk. Veel organi-

Op www.dfmcentraal.nl/elkaar-helpen vindt u een

satoren hebben inmiddels al de nodige kosten gemaakt.

overzicht van alle (hulp)initiatieven in onze gemeen-

We willen u hier graag in tegemoet komen. Kan uw

te. U kunt daar uw hulp aanbieden of een hulpvraag

De afvalinzameling gaat door: uw containers worden vol-

evenement niet doorgaan, dan ontvangt u de betaalde

plaatsen. De (vrijwillige) buurtverbinders van DFM-

gens de normale planning (zie afvalkalender) geleegd.

leges terug. Ook is er een speciale regeling voor de ver-

Centraal zijn beschikbaar om u te helpen met het

Dit geldt ook voor de oud papierroutes van de gemeen-

leende subsidies. Op onze website staat alle informatie

plaatsen van uw hulpvraag of hulpaanbod.

te (container met blauwe deksel). De inzameling van

voor organisatoren van evenementen bij elkaar.

Inzameling afval & oud papier

Ondersteuning tijdelijk anders

oud papier door verenigingen en scholen is in overleg met hen voorlopig tot en met 28 april stopgezet, omdat

Sporthallen en sportvelden gesloten

we bij het inladen door vrijwilligers de afstand van 1,5 meter niet voldoende kunnen waarborgen. Bewaar het oud papier zolang thuis voor de verenigingen. Als dat niet lukt kunt u het bij een verzamelcontainer in de wijk of

De gemeentelijke sporthallen en gymzalen zijn gesloten.

op het milieuterrein brengen.

De reserveringen door verenigingen zijn geannuleerd, zodat er over deze periode geen huur wordt betaald.

Ondernemers en ZZP’ers

Ook de buitensportaccommodaties zijn gesloten. Omdat de jeugd hier nog in te grote groepen bij elkaar kwam,

Gevestigde ondernemers, ZZP’ers en starters kunnen

zijn de hekken van de sportvelden allemaal afgesloten

een aanvraag voor inkomensondersteuning doen via het

en geldt hier ‘verboden toegang’. Dit is in overleg met de

Bureau Zelfstandigen Fryslân. Dit kan in de vorm van

verenigingen gedaan. Zo zorgen we er samen voor dat

een aanvullende uitkering voor levensonderhoud en/of

we de verspreiding van het virus zoveel mogelijk voor-

een bedrijfskapitaal. Deze regeling heet TOZO (tijdelijke

komen.

overbruggingsregeling zelfstandige ondernemers). Meer hierover staat op onze website. Hier staat ook een overzicht van alle ondersteuningsmaatregelen voor ondernemers.

Onderwijs en kinderopvang Het kabinet heeft besloten alle scholen en de kinderopvang voorlopig te sluiten. Kinderen van ouders die wer-

Mogelijkheid om belasting later te betalen

Meer informatie? www.ggdfryslan.nl www.rijksoverheid.nl/corona www.kvk.nl/corona www.rivm.nl www.bureauzelfstandigenfryslan.nl

ders proberen de noodzakelijke ondersteuning zo veel mogelijk in stand te houden en zoeken daarbij naar goedwerkende alternatieven. Heeft u vragen over de geboden zorg in deze periode, dan kunt u contact opnemen met uw zorgaanbieder.

Bent u mantelzorger?

moet houden in de zorg voor uw kwetsbare naaste. Zoals hoe u contact kunt houden met uw partner/ wat kan niet? Wat moet ik doen nu de dagbesteding

heid om de belastingaanslag later te betalen. Denk aan

is gestopt? Heeft u behoefte aan een gesprek om uw

het later betalen van een termijnbedrag of het terug laten

zorg te delen of is er hulp nodig met praktische zaken?

storten van de automatische incasso. Meer hierover leest

Sociaal Werk De Kear denkt graag met u mee.

u op onze website.

U kunt mailen naar: mantelzorg@sociaalwerkdekear.nl

Blijf zoveel mogelijk thuis.

kinderen van ouders die dit nodig hebben. Op onze web-

geopend zijn.

ning anders is dan u gewend bent. De zorgaanbie-

Wij bieden zowel inwoners als ondernemers de mogelijk-

wijs en de kinderopvang organiseren de opvang voor

u hier wekelijks een overzicht van de opvanglocaties die

Hierdoor kan het zijn dat de geboden ondersteu-

ouder/kind in een zorginstelling. Wat kan wel en

kunnen wel naar school of de kinderopvang. Het onder-

het onderwijs en de kinderopvang geregeld is. Ook vindt

maatregelen treffen in verband met het coronavirus.

Als mantelzorger wilt u weten waar u rekening mee

ken in een cruciale beroepsgroep of in een vitaal proces,

site vindt u meer informatie over hoe de opvang door

Ook de (Wmo-)zorgaanbieders moeten passende

alleen samen krijgen we corona onder controle Vragen? Kijk voor een overzicht van alle informatie en regelingen op www.defryskemarren.nl/coronavirus of neem contact met ons op.

Contact met de gemeente  14 05 14 @ info@defryskemarren.nl

of bellen: 0513 - 334 270.

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

deFryskeMarren

BESTE INWONERS VAN DE FRYSKE MARREN, BESTE FRYSKE MARDERS, Het is maandagmiddag 6 april. In ons crisisteam keken we vanmorgen terug op het weekend. Een prachtig weekend. In normale omstandigheden zouden we er allemaal van genoten hebben. Prachtig weer om te sporten. Even er op uit, naar het bos, voor het eerst met de boot het water op of naar de kust voor een lange strandwandeling. Maar het zijn geen normale omstandigheden. We zijn al weken in de greep van het coronavirus. Een virus dat ons sociale leven grotendeels stil legt. Dat onze economie in een neerwaartse spiraal heeft gebracht. En een virus dat vooral veel mensen ziek maakt en, ook bij ons, sterfgevallen veroorzaakt.

WE DOEN DIT SAMEN In mijn brief van 17 maart riep ik iedereen op om toch vooral de maatregelen, zoals afstand houden en vaak de handen wassen, op te volgen. En om een beetje op elkaar te letten, met een telefoontje of een mail, nu we niet meer bij elkaar op bezoek kunnen gaan. We zijn nu drie weken verder. We moeten het nog op zijn minst drie weken volhouden. Dat lijkt nog heel lang. Maar we hebben laten zien dat we het kunnen. Ondanks het mooie weer was het rustig in de bossen, aan de kust en op het water. We wandelen of fietsen alleen in eigen omgeving en houden afstand. In de supermarkten en andere winkels houden we ons aan de voorschriften. We laten zien dat we bereid zijn dit offer te brengen. Voor onze eigen gezondheid en die van de mensen om ons heen.

WAARDERING VOOR ALLE INZET Laten we dat ook de komende weken doen. Want het blijft nodig. Het virus eist nog steeds zijn slachtoffers. Ondanks de enorme inzet van alle mensen in de zorg, of het nu de huisartsen zijn of de artsen en het verplegend personeel in de ziekenhuizen. Zolang er geen geneesmiddel is kunnen we de ziekte alleen stoppen door ons aan strenge maatregelen te houden. Dus kunnen leerlingen en studenten de komende weken nog niet naar school. Maar wat hebben alle scholen zich snel aangepast aan de nieuwe werkelijkheid. Met alle digitale middelen die er zijn wordt er nog “gewoon” les gegeven. De mensen in het onderwijs én de leerlingen verdienen een groot compliment. Dat geldt ook voor alle ouders die thuiswerken en de begeleiding van hun kinderen bij het onderwijs nu moeten combineren.

Ondernemers die zo creatief mogelijk hun zaak draaiende proberen te houden verdienen onze waardering. Door te blijven kopen bij onze eigen winkeliers of iets af te halen bij onze eigen horeca-ondernemers bieden we ze een betere kans om deze crisis te overleven. Met de steun die rijk, gemeente en provincie bieden proberen we als overheden ook het bedrijfsleven in de benen te houden.

WE KUNNEN NIET BIJ ELKAAR OP BEZOEK Geen verjaardagsfeest, geen bezoek aan je ouders die dat eigenlijk wel nodig hebben, niet op kraamvisite bij je pasgeboren kleinkind. Maar ook hier blijkt dat de crisis creatief maakt. Dat geeft hoop en vertrouwen. Laten we ook om hen die misschien minder (digitaal) bezoek krijgen denken. Nog minstens drie weken zitten we in deze situatie. Het sportseizoen kan niet worden afgerond. Evenementen gaan niet door. De cultuursector staat stil, maar probeert nu voorzichtig om digitale voorstellingen te houden. De kerken zijn gesloten, maar timmeren ook aan de digitale weg. De komende weken zouden in het teken staan van 75 jaar bevrijding. Ook al die herdenkingsactiviteiten kunnen niet doorgaan. Dat is ontzettend jammer. Er stond in De Fryske Marren heel veel op stapel, allerlei organisaties waren al een hele tijd bezig met de voorbereidingen van vieringen, toneelstukken, concerten, optochten, enz. Ik weet dat veel mensen er ook naar uit keken om samen stil te staan bij dit speciale Bevrij-

dingsjaar. Er zijn inmiddels initiatieven om op 4 mei toch een vorm van herdenking te kunnen hebben. Daarover later meer.

HET ZIJN BIJZONDERE TIJDEN Alles wat normaal leek is plotseling ver weg. We realiseren ons nu des temeer dat wij het als mensen moeten hebben van contact met de ander, van samen leven. De komende weken moeten we echter de gezondheid van ons allemaal voor alles laten gaan. Zet dus nog even door, houd je aan de regels. Neem je verantwoordelijkheid voor de ander en voor jezelf. Samen kunnen we het virus het hoofd bieden. Als we dat doen kunnen we elkaar over een tijdje weer echt ontmoeten. Ik kijk daar naar uit! Met vriendelijke groet, Fred Veenstra, burgemeester van De Fryske Marren

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL TEKST ALBERT BOUWMAN // FOTO’S JOHAN BROUWER

JAN PAUL SCHOLTE deFryskeMarren

“HARTVERWARMEND EN TRIEST TEGELIJK” Werken in een supermarkt en er leiding aan geven, betekent in deze tijden meer dan ooit tevoren. Jan Paul Scholte, bedrijfsleider van de Poiesz in Lemmer, vertelt over zijn bijzondere ervaringen en over de verhalen van collega’s en klanten. “Eén van de mooie bijkomstigheden is dat mensen beter op elkaar passen.” >>

NUMMER 04 • 2020

JAN PAUL SCHOLTE

“WE MOETEN ZÓ SNEL OMSCHAKELEN IN ONS GEDRAG DAT HET LOGISCH IS DAT WE NIET VAN HET ÉÉN OP HET ANDERE MOMENT ONZE OUDE PATRONEN LOSLATEN.”

Stel je eens voor dat iemand je vertelt dat over twee weken heel veel mensen met een mondkapje op lopen en dat ze naar geen enkele winkel meer gaan, behalve eens per week hun boodschappen halen. In de gegeven omstandigheden van het moment van schrijven is dit een voor te stellen situatie. Wie weet is dit al werkelijkheid op het moment dat je dit leest. Een situatie die je je begin maart niet voor kon stellen. In een paar weken tijd kan iets wat heel gewoon is ineens ongewoon of zelfs asociaal zijn.

SCHRIL CONTRAST

Dit moet een interessante tijd zijn voor mensen die zich bezighouden met vraagstukken hoe je veranderingen in culturen in gang kunt zetten. Het kostte grofweg twee decennia om een gewoonte als roken om te buigen tot iets wat we afkeuren. Het kostte grofweg twee eeuwen om te ontkerkelijken. Het kost al een paar jaar om de grens van alcoholconsumptie van 18 jaar te verlagen naar 16. Er is in het afgelopen

decennium een beweging gaande om ons eetpatroon bewuster te maken. In schril contrast kostte het maar twee weken om niet meer in groepen bij elkaar te komen. Om niet meer elkaar de hand te schudden. Om in de ellenboog te hoesten. “En om gepaste afstand van elkaar te houden tijdens het boodschappen halen. Natuurlijk heb ik wel mopperende klanten gehad, maar als je bekijkt hoe snel iedereen eraan gewend is, dan is dat best bijzonder”, vertelt Jan Paul Scholte. Al sinds 1988 is hij werkzaam in de supermarktbranche. Hij kent het klappen van de zweep. “Ja, in die tijd heb ik een boel dingen voorbij zien komen.” Het aansturen van een supermarkt doet hij al geruime tijd. “Dertien jaar geleden begon ik als assistent-bedrijfsleider voor de Poiesz. En inmiddels twaalf jaar als bedrijfsleider, hier in Lemmer. Het bevalt me nog steeds ontzettend goed. Het mooie aan dit werk is, dat ik veel dingen mag organiseren en daarin een behoorlijke vrijheid krijg. Natuurlijk moet ik mij verantwoorden aan de rayonleiders en directie, maar omdat bij de Poiesz de lijntjes zo kort zijn, blijft die vrijheid groot. Daarnaast werk ik met een redelijk vaste groep. Er is weinig verloop, omdat de loyaliteit richting de werkgever groot is. Als team kennen we elkaar daarom goed. Onder de jeugd vindt er natuurlijk wel veel verloop plaats, maar dat maakt dit werk ook mooi. Ik voel mezelf een stuk jeugdiger als ik met hen werk. Ik blijf door hun leefwereld redelijk op de hoogte van de laatste ontwikkelingen en ik vind het leuk om ze iets te leren en mee te geven.”

LACHEN OM DE MAATREGELEN Ook al is er voor Jan Paul niet veel nieuws onder de zon, de gebeurtenissen rondom het coronavirus heeft hij nooit eerder meegemaakt. “Toen ik in januari het nieuws volgde over hoe het virus zich verspreidde in China, kreeg ik al een onderbuikgevoel dat het niet alleen daar zou blijven. Niet veel later dook het op in Italië waardoor het opeens een stuk dichterbij kwam. En dan steekt het plots op in Brabant en staat het voor je deur. In die dagen kreeg ik een mailtje van de directie dat we geen handen meer mochten schudden. Het mailtje printte ik uit en hing ik op de deur van de kantine. Ik riep mijn collega’s bij elkaar om ze op de hoogte te brengen. ‘Dit is nieuw beleid,’ zei ik tegen ze, ‘en reken maar dat er meer maatregelen komen’.”

Eén van zijn collega’s keek Jan Paul aan en vroeg: “Maar als we geen handen meer mogen schudden, hoe moeten we elkaar dan wel groeten?” “Tja, dan maar de voeten tegen elkaar aan of elkaar een elleboogje geven. Er werd gelachen. Daar is ook niks mis mee, want dan wordt er in ieder geval op gereageerd.”

ANDERE ROL ALS BEDRIJFSLEIDER En zoals Jan Paul voorspelde volgde de ene maatregel na de andere. De voeten tegen elkaar kon niet langer, er moest anderhalve meter afstand blijven. Niet veel langer volgde de maatregel om een deurbeleid toe te passen. Er mag per tien vierkante meter niet meer dan één persoon lopen. “Dat betekent dat

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

deFryskeMarren

Het personeel in de supermarkt beschermt de klant en zichzelf.

het op drukke momenten inhoudt dat sommigen eerst buiten moeten wachten totdat er een klant de winkel uitloopt.” Met negentig man personeel is het nog te doen om iedereen aan de voorschriften te laten houden. “Natuurlijk zie je dat niet iedereen van ons meteen gewend is aan de nieuwe maatregelen. Zeker de jeugd staat er nog wat anders in dan het vaste team. Zo zie je dan, als twee van hen klaar zijn met hun dienst, ze schouder aan schouder naar de kantine lopen. Dat kan natuurlijk niet, wij moeten het goede voorbeeld geven. Tegelijk moeten we zó snel omschakelen in ons gedrag dat het logisch is dat we niet van het één op het andere moment onze oude patronen loslaten. Mijn taak is dan het personeel steeds te wijzen op onze voorbeeldfunctie en dat gaat gelukkig goed. Ik werk met een hecht team en iedereen is bereid zijn beste beentje voor te zetten.”

“EEN KLANT DIE NU BESTELT, KAN PAS OVER EEN WEEK GELEVERD KRIJGEN.”

Wat Jan Paul vraagt van zijn personeel, vraagt hij ook van zijn klanten. “Ja, dat maakt het werk toch echt wel anders dan voor de uitbraak van het virus. Ik moet nu opeens naar klanten lopen om ze erop te attenderen de regels in acht te nemen. En ook hier maakten we mee dat klanten over collega’s heen hingen om producten uit de schappen te pakken. We hebben daarom besloten als collega’s fluorescerende hesjes te dragen waarop staat anderhalve meter afstand te houden. Dat werkt goed. Zo wordt iedereen er steeds op gewezen om bij elkaar uit de buurt te blijven.”

ONBEGRIP SLAAT SNEL OM IN BEGRIP Jan Paul is er zeer over te spreken hoe welwillend iedereen is. “Onbegrip slaat in een enorm tempo om in begrip. Bovendien zijn klanten er erg over te spreken als we ze helpen. Een van onze maatregelen is om bijvoorbeeld alle karretjes buiten los van elkaar te zetten. Zo hoeven klanten geen andere karren aan te raken. Daarnaast staat er ie-

mand van ons buiten om na ieder klantbezoek het karretje te ontsmetten. Je ziet dat klanten dit waarderen. Zo verpakken we groenten die normaal gesproken zonder verpakking in kratten ligt. Om onze bloemkolen zit nu bijvoorbeeld een plasticfolie. In het kader van het milieu is dat even wat minder vriendelijk, maar – het klinkt een beetje raar als ik het zo zeg – nu moeten we er eerst aan werken om de uitbraak onder controle te krijgen.” Eén van de dingen die Jan Paul ontroert, is de hoeveelheid complimenten die klanten nu geven. “Wat tot voorheen voor velen de normaalste zaak van de wereld was, wordt nu met trots beleefd. Dat wij het voor elkaar krijgen om iedere dag de schappen weer vol te hebben; iedere dag hier staan om klanten te helpen; een ouderenuurtje hebben geïntroduceerd; meedenken hoe klanten die hun boodschappen bezorgd moeten krijgen dit veilig en binnen aanzienlijke tijd thuis geleverd krijgen; dat soort zaken worden nu veel meer door klanten gewaardeerd en uitgesproken.” Het bezorgen van de boodschappen is misschien wel het meest intensief. “Een klant die nu bestelt, kan pas over een week geleverd krijgen. De wachtrij is lang. We attenderen klanten erop dat bezorging nu alleen bedoeld is voor hen die in risicogroepen zitten of besmet zijn. En het is soms best sneu voor welke situaties de bezorgers komen te staan. Er zijn vooral oudere klanten die hun boodschappen niet goed kunnen tillen. Toch kan de bezorger ze nu niet voor hen uitpakken en in hun keukenkastjes zetten. En tegelijk zijn er ook momenten dat een oud vrouwtje van dik in de negentig ons doet verbazen wat ze met een iPad kan. Het is hartverwarmend en triest tegelijkertijd. Dat maakt dit werk heel bijzonder.” Ouderen krijgen voorrang als de winkel ‘s morgens open gaat.

Service staat bij Bouclé bovenaan!

3 ETAGES VERLICHTING!

UW HOOFDZAAK, HOOFDZAAK ONZE KOPZORGEN! UW HOOFDZAAK, ONZE KOPZORGEN!

NIEUW!

Is jouw shampoo of crême op?

RAILSYSTEMEN OP MAAT

bovenaan! Bel: 0515 424712 of Whatsapp 0610266435

Nu tijdelijk met 10% introductiekorting!!

Voor styling-producten, shampoo en haarverzorging kun je altijd even bellen! Ook voor een fijne kappersbon voor jezelf Service staat bij Bouclé of om cadeau te doen!

VOLG SALON BOUCLÉ OP FACEBOOK VOOR ACTUEEL NIEUWS! UW HOOFDZAAK, HOOFDZAAK ONZE KOPZORGEN! UW HOOFDZAAK, ONZE KOPZORGEN!

IVM CORONAVIRUS

Gewijzigde openingstijden: di. t/m za. van 11:00 tot 17:00 uur. Maandags gesloten. We laten maximaal 6 klanten binnen om de maatregelen zo goed mogelijk op te volgen. Buiten openingstijden, bezoek op afspraak mogelijk. Bel of mail ons hiervoor.

Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl

www.deboerlicht.nl

NIEUW IN JOURE!

Over

1915 watches:

In het vroege voorjaar van 2015 ontstond bij de broers Johnny &

SIERADEN HORLOGES ONDERHOUD BELANGRIJK

Robert Spies het idee dat houten horloges modieuzer konden. Binnen een paar maanden tijd waren de eerste ontwerpen en prototypes gemaakt en werd het bedrijf ‘1915 watches’ leven in geblazen. Met de eerste ontwerpen wisten de broers het houten horlogesegment goed op te schudden. En tegen alle verwachtingen in melden zich zelfs een aantal winkeliers die de horloges van 1915 watches graag wilde verkopen.

Vanaf

€79,-

In korte tijd hebben de broers naam weten te maken met gave producten, hoge kwaliteit en de aller beste service. De houten horloges vliegen inmiddels de wereld over. En er zijn inmiddels ruim 40 winkels aangesloten binnen het dealernetwerk van 1915 watches. In 2017 hebben de broers bij Starterswedstrijd LEF laten zien dat de mensen van 1915 watches houden. In de Leidse sch schouwburg kregen de broers de publieksprijs toegewezen.

• 2 jaar garantie op het uurwerk en band • 100% Dutch Design • Dutch Design Flower staat symbool voor hoogwaardig kwaliteitsdesign uit de Duin- & Bollenstreek

• Het zwart of dof worden van sieraden komt meestal door zwavel of zuur, bijvoorbeeld door medicijnen, zeep, bepaald voedsel of transpiratie. • Zettingen van stenen in sieraden (vooral ringen) kunnen slijten waardoor de kans op verlies van deze stenen bestaat. • Wanneer een sieraad intensief gedragen wordt, kan er na enige tijd slijtage optreden in schakels, ogen en sluitingen. • Waterdichte horloges blijven niet voor eeuwig waterdicht. Garantie op waterdichtheid bij aanschaf van een waterdicht horloge is 2 jaar. Waterschade kan al optreden is een vochtige ruimte, het horloge hoeft dus niet altijd onderwater te zijn geweest om waterschade op te lopen. Het is dus wel degelijk belangrijk om sieraden en horloges regelmatig te controleren. Vraag ons om een deskundige (gratis) controle of vrijblijvend reparatie-advies. Ook hebben wij een groot assortiment professionele producten om sieraden en horloges schoon en glanzend te houden.

“VOORKOMEN IS VOORDELIGER DAN GENEZEN” JUWELIER ARIE DE KONING juwelier – horlogerie Midstraat 43 | 8501 AE Joure 0513-412730 www.juwelierariedekoning.nl

www.ariedekoning.nl

Tusken de Marren

INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | APRIL 2020

INHOUD

• Gemeentegezichten: Bestuurs- en directiesecretaresse Alice Schop • De strijd tegen de ‘terrorrups’ • Minder bouwgebreken dankzij nieuwe Wet kwaliteitsborging (Wkb) • Drink water, dat is gezond! • 75 jaar bevrijding in coronatijd: Anders herdenken, anders vieren!

Vergaderingen gemeenteraad Debat

Woensdag 15 april, 20.00 uur. Dit is een digitale raadsvergadering en is een vervolg van de vergadering van 1 april. U kunt de vergadering volgen via internet: https://channel. royalcast.com/defryskemarren/#!/ defryskemarren/20200401_1. Hier ziet u ook de agendastukken. Deze datum is onder voorbehoud. Kijk voor actuele informatie op: www.defryskemarren.nl/ gemeenteraad.

Cybercriminelen

misbruiken coronacrisis Cybercriminelen spelen momenteel handig in op de informatiebehoefte en onzekerheid rondom de coronacrisis. Zo proberen zij mensen op te lichten met misleidende websites, phishingmails, frauduleuze telefoongesprekken of nepsms’jes. Waar moet u op letten? We hebben een aantal tips voor u op een rijtje gezet:

Tip 1 K ijk kritisch naar de afzender

van een e-mail. Tip 2 Klik nooit zomaar op een link, controleer het webadres (URL link). Tip 3 Geeft nooit zomaar persoonlijke gegevens of wachtwoorden. Tip 4 Pas op voor nep-webshops die corona gerelateerde producten aanbieden. Bent u slachtoffer geworden van oplichting? Doe dan altijd aangifte bij de politie. U kunt bellen met 0900 8844 (lokaal tarief) voor een afspraak. Bekijk het volledige nieuwsbericht via www.defryskemarren.nl/cybercrime

Denk met ons mee over

een duurzame toekomst! Fryslân is een van de dertig energieregio’s die een Regionale Energiestrategie (RES) gaat opstellen. Hierin staat voor het jaar 2030 beschreven hoeveel elektriciteit we gaan opwekken met wind- en zonne-energie op land. Daarnaast wordt beschreven hoe we huizen en gebouwen gaan verwarmen zonder aardgas. Als gemeente willen wij pas extra ambities voor schone energie opstellen

nadat inwoners en organisaties daar met elkaar over hebben gesproken. Daarom vragen wij alle inwoners van De Fryske Marren om mee te denken over een duurzame toekomst. In een online vragenlijst kunt u aangeven op welke manier u het liefst wordt betrokken bij de plannen voor duurzame energie. De vragenlijst staat van 14 april t/m 3 mei online op www.kiesvoorjelte.nl.

Slimmer chillen

= corona killen Sinds het coronavirus in Nederland is, zijn er veel maatregelen gekomen waar we ons allemaal aan moeten houden. De scholen zijn gesloten en we moeten 1,5 meter afstand houden van elkaar. In deze bijzondere tijd wil je als jongere wel gewoon chillen met je vrienden. Maar hoe doe je dat dan? En hoe moet je hier als ouder mee omgaan?

Onze dienstverlening is aangepast in verband met het coronavirus. We volgen hierbij de richtlijnen en adviezen van het RIVM - Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu. Wij vragen u om alleen naar het gemeentehuis en onze milieuterreinen te komen als dat echt noodzakelijk is. Kan uw bezoek wachten? Kom dan op een later moment terug.

Een paar regels van de Rijksoverheid zijn: • B lijf zoveel mogelijk binnen; • Je mag wel naar buiten om je vrienden te zien. Belangrijk is dat je afstand van elkaar houdt, minimaal 1,5 meter; • De groep mag niet groter zijn dan 3 personen;

Blijf zoveel mogelijk thuis, ook als u geen klachten heeft Als u toch op pad moet: bescherm uzelf en elkaar door minimaal 1,5 meter afstand te houden. Het is belangrijk om samen deze verantwoordelijkheid te nemen. Jong en oud. Blijf in elk geval thuis als u de volgende klachten heeft: neusverkoudheid, hoesten, keelpijn of koorts.

Houd je je niet aan deze regels, dan riskeer je een boete.

Geen bijeenkomsten en huisbezoeken Alle door gemeente De Fryske Marren zelf geplande bijeenkomsten en externe overleggen gaan in ieder geval tot 1 juni niet door. De medewerkers van ons sociaal wijkteam doen momenteel ook geen huisbezoeken. Daarnaast nemen wij verscherpte maatregelen in acht tijdens onze werkzaamheden. Denk daarbij aan buitendienstwerkzaamheden, huwelijken, e.d.

Maar kan je dan helemaal niets meer doen? Zeker wel. Je kunt naar een onlineparty gaan, verschillende dierentuinen online bezoeken of musea van over de hele wereld digitaal ontdekken. Leer Spaans of Italiaans, of pimp je kamer. Maak je eigen videoclip, of een stop-motion film en post deze op je eigen YouTubekanaal. Of beter nog, zoek een bijbaantje, misschien als vakkenvuller of werken bij de boer. Zo verdien je ook nog wat in deze tijd. Wil je toch je vrienden zien? Ga dan met elkaar videobellen! Of organiseer een kofferbakdate. Niet met meer dan 3 mensen, en wel op 1,5 meter afstand blijven. Ook zijn er genoeg challenges op YouTube te vinden, dus daag je vrienden uit. Alleen samen krijgen we corona onder controle!

Coronavirus:

aangepaste dienstverlening

Meer informatie Via onze website (www.defryskemarren.nl) vindt u alle actuele informatie rondom het coronavirus in De Fryske Marren overzichtelijk bij elkaar en houden we u op de hoogte van actualiteiten. Ook vindt u veel informatie op de websites van GGD Fryslân (www.ggdfryslan.nl), het RIVM (www.rivm.nl.) en de Rijksoverheid (www.rijksoverheid.nl/coronavirus). Heeft u vragen, hulp of ondersteuning nodig, dan kunt u altijd contact met ons opnemen via telefoonnummer 14 05 14.

Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | april 2020 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren. Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.

COLOFON

Gemeentelijke activiteiten kalender

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren APRIL 2020

GEMEENTEGEZICHT

Bestuurs- en directiesecretaresse Alice Schop

‘Wij zijn een soort rechterhand van de burgemeester, wethouders en directie’ Alice Schop is bestuursen directiesecretaresse bij De Fryske Marren. Ze ondersteunt zowel de directie als het college van burgemeester en wethouders. Het leuke aan haar beroep vindt ze de afwisseling. Naast haar werkzaamheden op het secretariaat houdt ze zich namelijk ook bezig met evenementenorganisatie.

Rechterhand

“Het is onze voornaamste taak om de burgemeester, wethouders en directie te ontlasten, zodat zij zich kunnen concentreren op bestuurlijke zaken. We zijn een soort van rechterhand”, lacht Alice. “De bestuursleden van onze gemeente zijn heel toegewijd: ze trekken actief de gemeente in, komen op veel plekken en gaan op bezoek bij inwoners en organisaties om te ontdekken wat er speelt in de gemeente. Ze hebben het écht heel druk. Wij zorgen ervoor dat ze hun werkzaamheden onder de juiste omstandigheden kunnen uitvoeren. We houden ze op de hoogte, voorzien ze van alle informatie die nodig is en begeleiden en ontvangen bezoek. Daarnaast beheren we de agenda’s en verzorgen we het telefoonverkeer, de post en correspondentie. Ook bereiden we vergaderingen voor en zorgen we voor de administratieve afhandeling van vergaderstukken. Goede communicatie is onontbeerlijk in ons vak. Met elkaar

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

Alice is samen met haar collega’s Jansje Koopmans, Femke SchaapBlauw, Magda Damstra en Monique Zonderop werkzaam op het secretariaat. Het vijftal ondersteunt het dagelijks bestuur (burgemeester en wethouders) en de directie, onder leiding van gemeentesecretaris Ditta Cazemier. Daarnaast zijn Alice en haar collega’s de verbindende schakel tussen het bestuur, de directie, de gemeentelijke organisatie, inwoners en externe organisaties. “Veel mensen hebben geen idee wat er op het secretariaat allemaal gebeurt en juist daarom vind ik het zo leuk om lezers van Tusken de Marren eens een kijkje in de keuken te geven”, vertelt Alice. “Al is mijn werk niet in één zin samen te vatten. Afgezien van de post, mail, telefoontjes en het bezoek weten wij ’s morgens bijna nooit wat er die dag gaat komen.” Alice Schop

‘Ik weet ’s morgens bijna nooit wat er die dag gaat komen’ zorgen we voor een fijne sfeer en goede dienstverlening, waar inwoners op kunnen bouwen en vertrouwen.”

Geen dag hetzelfde

Alice en haar collega’s zijn een hecht team. “We zijn heel verschillend, maar daardoor vullen we elkaar goed aan. Op 1 april is onze collega Aafke Bouma met pensioen gegaan, een zeer ervaren secretaresse met veel kennis en kunde.

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

We moeten allemaal weer even onze draai vinden”, aldus Alice. “Werken op het secretariaat is een uitdagende baan. Door de dynamiek van het werk moet je stevig in je schoenen staan en makkelijk kunnen schakelen. Geen dag is hetzelfde! Omdat we op het secretariaat het eerste aanspreekpunt zijn voor verschillende groepen mensen, moet je weten welke belangen er spelen en wie je wanneer moet betrekken bij een vraagstuk. We hebben te maken met de meest uiteenlopende zaken. Daarom is het van belang dat we goed plannen, organiseren en prioriteiten kunnen stellen.”

Evenementen

Naast haar secretariële taken houdt Alice zich ook bezig met de organisatie van allerlei evenementen. Jaarlijks organiseert ze onder andere de gemeenteavond bij de Friese

Ballonfeesten en de rondvaart tijdens het SKS-skûtsjesilen voor gasten van de gemeente. Alice: “Daarnaast coördineer ik elk jaar verschillende werkzaamheden rondom de dodenherdenkingen in De Fryske Marren. In 2019 mocht ik meewerken aan de organisatie van de Koningsspelen op basisschool De Arke in Lemmer, met als hoogtepunt het bezoek van Koning Willem-Alexander. Dat was fantastisch om te doen! Dit jaar ben ik betrokken bij de werkgroep ‘75 jaar vrijheid’. Overal in onze gemeente hebben inwoners mooie plannen en festiviteiten bedacht om dit te vieren. De saamhorigheid die daaruit ontstaat, vind ik prachtig om te zien. Door de getroffen maatregelen in de strijd tegen het coronavirus gaan veel activiteiten niet door. Toch heb ik ontzettend veel bewondering voor de inzet die vrijwilligers hebben getoond. Zij zijn voor mij een grote inspiratiebron!”

www.defryskemarren.nl

DE STRIJD TEGEN

DE ‘TERRORRUPS’

Het plaagdier zorgt voor zóveel klachten, dat het bekendstaat als de ‘terrorrups’: de eikenprocessierups. Naar schatting zijn er inmiddels honderden miljoenen in Nederland. Ook in De Fryske marren is de overlast groot. De gemeente zet zich in om dit probleem te bestrijden, het liefst samen met inwoners.

Zie je een rood-wit lint om een boom hangen, dan kun je er maar beter bij uit de buurt blijven. De kans is groot dat het gaat om een waarschuwing voor de eikenprocessierups. Zo’n waarschuwing is niet voor niets: de brandhaartjes van deze rups zweven door de lucht – soms wel honderd meter ver – en veroorzaken bij mensen en dieren irritatie aan de huid, ogen en luchtwegen. De huidirritatie leidt vaak tot blaren, die doen denken aan brandblaren. In zeldzame gevallen kan een allergische reactie optreden.

Steeds meer overlast

De eikenprocessierups dankt zijn naam deels aan de typische manier waarop hij beweegt; een soort ‘processieloopje’. Zoals de naam verder al doet vermoeden, vind je het dier alleen op eikenbomen. De eikenprocessievlinder zet daar grote clusters met eitjes af, die normaal gesproken uitkomen in april of mei. Tegenwoordig hebben we in ons land als gevolg van de klimaatverandering te maken met hogere temperaturen. Dit zorgt ervoor dat de eitjes eerder uitkomen. In combinatie met het feit dat de eik hier een veelvoorkomende boomsoort is, veroorzaakt dat steeds vaker een plaag. In 2019 was de overlast in Nederland drie keer zo groot als in het jaar ervoor. Tienduizenden mensen meldden zich toen met irritaties aan de huid, ogen en longen bij artsen en ziekenhuizen.

Gespecialiseerde boomverzorgers

In De Fryske Marren zijn het de wijkbeheerders die de rupsen opsporen. In het voorjaar controleren ze meer dan 12.000 eiken. Ontdekken zij een nest, dan hangen ze een waarschuwingslint om de boom. Het bestrijden van de eikenprocessierups besteedt de gemeente uit aan gespecialiseerde boomverzorgers, die de nesten meestal weghalen met een soort stofzuiger. “Als een van de weinige gemeenten in Nederland richten wij ons daarbij niet alleen op de openbare ruimte”, vertelt Ronald Stegink, beleidsmedewerker ruimtelijk beheer. “Ook nesten op bomen van particulieren laten we

-Irona-

‘Een probleem om met z’n állen aan te pakken’ verwijderen. We gaan zo grondig mogelijk te werk.” Zien inwoners een nest op een boom in hun tuin, of hebben ze het vermoeden daarvan, dan kunnen ze dat melden bij de gemeente. Bedrijven zijn wel zelf

verantwoordelijk voor het inschakelen van bestrijdingsspecialisten.

Natuurlijke vijanden

Nog beter dan het bestrijden van de eikenprocessierups, is het voorkómen van zo’n plaag. Daarvoor is eenvoudig hulp in te roepen. De rups heeft namelijk een aantal natuurlijke vijanden onder de vogels en insecten. De gemeente wil daarom de biodiversiteit in De Fryske Marren bevorderen. Dit doet zij onder andere door bermen en gazons in te zaaien met bloemrijke mengsels (met streekeigen zaden), die aantrekkelijk zijn voor insecten. “We werken met vogelwerkgroepen samen om bepaalde vogelsoorten in onze gemeente te stimuleren”, zegt wethouder Irona Groeneveld. “Maar we komen pas echt ergens, als we dit probleem met z’n állen aanpakken. Ik doe daarom een oproep aan inwoners van De Fryske Marren: richt je tuin vriendelijk in voor onze bondgenoten. Oftewel, zet nestkastjes neer voor vogels en plant meer bloemen voor insecten. Nog een voordeel: je tuin bruist straks van het leven.”

-Ronald-

‘We gaan zo grondig mogelijk te werk’ Eikenprocessierupsen

Rood-witte waarschuwingslint ‘Pas op eikenprocessierups’

Kijk voor extra informatie op www.rupsen.info

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren APRIL 2020

MINDER BOUWGEBREKEN

dankzij nieuwe Wet kwaliteitsborging (Wkb) Laat je een huis of bedrijfspand bouwen, dan moet dit bouwwerk aan bepaalde eisen voldoen. Bijvoorbeeld op het gebied van veiligheid, gezondheid en duurzaamheid. Helaas gaat dat niet altijd helemaal goed. De nieuwe Wet kwaliteitsborging (Wkb) moet daar vanaf komend jaar verandering in brengen. Vaak genoeg komt het voor dat opdrachtgevers – particulieren of bedrijven – bij de oplevering van hun gebouw gebreken aantreffen, zoals lekkages of slechte ventilatie. In de huidige situatie kan het dan lastig zijn om de aannemer aansprakelijk te stellen. “Met de Wkb komt de verantwoordelijkheid te liggen waar die hoort: bij de bouwer”, vertelt wethouder Irona Groeneveld van De Fryske Marren. “Zo staat niet de vergunning centraal, maar de geleverde kwaliteit. Want een opdrachtgever wil gewoon een veilig en goed bouwwerk.”

Onafhankelijke kwaliteitsborger

Met de nieuwe wet is namelijk bepaald dat een onafhankelijke kwaliteitsborger tijdens het hele bouwproces in de gaten houdt of de bouw verloopt zoals is afgesproken. De aannemer die het bouwproject uitvoert, is degene die een kwaliteitsborger moet inschakelen. Wanneer de werkzaamheden zijn afgerond, is een goedkeurende verklaring nodig van de kwaliteitsborger

om het gebouw op te kunnen leveren. Zijn er daarna toch nog gebreken te ontdekken, dan is de aannemer aansprakelijk. Ook als de opdrachtgever deze gebreken had kunnen zien bij de oplevering. De aannemer is echter niet aansprakelijk als het gebrek niet zijn schuld is, bijvoorbeeld wanneer het is ontstaan door een ontwerpfout.

Andere rol voor de gemeente

De invoering van de Wkb betekent een andere rol voor de gemeente. Zij voert straks niet meer een preventieve bouwtechnische toets uit op basis van de aangevraagde omgevingsvergunning. Ook controleert ze niet langer of een bouwplan voldoet aan de bouwtechnische voorschriften. Het toezicht komt immers bij de kwaliteitsborger te liggen. Wel blijft de gemeente verantwoordelijk voor de handhaving. Ziet de kwaliteitsborger tijdens of na afloop van de bouw dat er iets niet in orde is, dan doet hij of zij daarvan een melding bij de gemeente. Die zorgt er vervolgens voor dat de

-Wilfred-

‘We willen goed voorbereid zijn op deze omschakeling’ aannemer corrigeert wat gecorrigeerd moet worden. Verder beoordeelt de gemeente bij de oplevering het bouwdossier en stemt bij goedkeuring in met de ingebruikname.

Sessie met aannemers

“Momenteel onderzoeken wij als gemeente wat voor impact de nieuwe wet op ons werk heeft en hoe we daarmee om willen gaan”, zegt projectleider Wilfred Lintsen. “We willen goed voorbereid zijn op deze omschakeling.” Later dit jaar

organiseert de gemeente een sessie met aannemers uit de regio. Wilfred: “Wij hopen dan met elkaar verschillende vragen beantwoord te krijgen. Hoe kijkt iedereen tegen de veranderingen aan die de Wkb met zich meebrengt? Wat kunnen we van elkaar verwachten? Hoe kunnen we elkaar helpen om alles in goede banen te leiden?”

Invoering in fases

De Wkb zou, tegelijk met de nieuwe Omgevingswet, op 1 januari 2021 ingaan. Onder andere door de coronacrisis is deze datum uitgesteld. De invoering gaat straks in fases: de wet geldt in eerste instantie alleen voor relatief eenvoudige bouwprojecten. In een later stadium vallen mogelijk ook complexere projecten onder de Wkb. Irona: “De invoering van zo’n nieuwe wet vraagt altijd wat aanpassingsvermogen van alle betrokken partijen. Maar het is voor een goede zaak; uiteindelijk is iedereen gebaat bij meer kwaliteit.”

-Irona-

FOTO: GEWOAN DWAAN - DOUWE BIJLSMA

‘Met de Wkb komt de verantwoordelijkheid te liggen waar die hoort’

Irona Groeneveld op de bouwplaats.

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

www.defryskemarren.nl

JOGG-GEMEENTE DE FRYSKE MARREN GAAT VOOR EEN GEZONDE OMGEVING

Drink water, dat is gezond! De Fryske Marren maakt zich sterk voor het gezond opgroeien van kinderen. De gemeente is blij met initiatieven die de leefomgeving van kinderen beter maakt. Een mooi voorbeeld is het officiële waterdrinkbeleid van OBS ’t Swannestee en het watertappunt dat de school heeft laten aanleggen. Het had vrijdag 20 maart een geweldig waterspektakel moeten worden in Langweer. Op de slotdag van de geplande landelijke Week van de Gezonde Jeugd zouden kinderen uit de bovenbouw van ’t Swannestee met een waterdans het nieuw aangelegde watertappunt van de school feestelijk inwijden. Én ze zouden een bidon krijgen. Leon de Vries, JOGG (Jongeren op Gezond Gewicht)-regisseur voor de gemeente en wethouder Luciënne Boelsma zouden erbij zijn. Helaas liep het vanwege het coronavirus anders: de school moest haar deuren sluiten en de landelijke week werd afgelast. Schooldirecteur Thijmen Krikke: “Heel jammer, maar als de school weer opengaat, vieren we het feestje alsnog.”

Water als gezond alternatief

‘t Swannestee heeft het vignet Gezonde School en voert daarnaast nu officieel een waterdrinkbeleid. Krikke: “We willen zeker niet belerend zijn, maar ouders wel bewust maken. Sommige kinderen krijgen pakjes sap of andere zoete drankjes mee voor in de pauzes. Die zijn erg ongezond. Neem een flesje sportdrank; dat bevat al snel 12 klontjes suiker. Water bevat nul calorieën en is daarmee een veel gezonder alternatief. Daarom drinken we vanaf groep 1 water op onze school. Het watertappunt is een leuke stimulans. Er hangt een bordje boven: ’Tap hier het lekkerste kraanwater’. De kinderen kunnen er twee bidons tegelijk vullen. Ideaal, met het voorjaar in zicht. We hopen dat ook andere scholen zo’n watertappunt laten installeren.”

1 op de 7 kinderen heeft overgewicht

Als JOGG-gemeente juicht De Fryske Marren het initiatief van ’t Swannestee

-Thijmen -

‘We willen ouders bewust maken’

Schooldirecteur Thijmen Krikke: “Tap hier het lekkerste kraanwater.”

toe. Regisseur Leon de Vries : “JOGG richt zich op een gezonde leefomgeving voor jongeren van 0 tot 18 jaar. Op scholen, bij sportverenigingen, in de buurt en thuis. Die aandacht is niet overbodig: één op de zeven Nederlandse kinderen heeft overgewicht, met alle lichamelijke en sociale gevolgen van dien. Daarom zijn we graag betrokken bij projecten als deze.” Ook wethouder Luciënne Boelsma is enthousiast. “Water drinken maakt voor kinderen veel verschil, nu en op de langere termijn. We zijn blij dat veel scholen al goed bezig zijn met gezonde voeding, bijvoorbeeld met schoolfruit. Ook dit watertappunt verdient navolging.”

Kansen

“Het gemeentelijke JOGG-programma 2019-2021 heeft twee pijlers”, gaat Boelsma verder. “We willen gemeentebreed water drinken stimuleren en daarnaast bepaalde

FOTO: FOTO NANTKO

- Leon -

‘Gezond aanbod zou de normaalste zaak van de wereld moeten zijn’ gebieden binnen de gemeente - die dat nodig hebben - extra aandacht geven. Er is volgens GGD-cijfers rond voeding en beweging van 0-18-jarigen al veel verbeterd in De Fryske Marren, maar we zien zeker nog kansen. Acties als van deze school sluiten trouwens ook naadloos aan bij het gemeentelijke gezondheidsbeleidsplan en passen ook bij de nieuwe Omgevingsvisie van de gemeente.”

Hele omgeving gezond

Gezond opgroeien begint bij de omgeving van kinderen. De Vries: “De aanpak van JOGG houdt in dat we de héle omgeving gezonder willen maken.

Niet alleen op school, maar ook thuis, in de sportkantine en in de supermarkt. Gezond aanbod zou de normaalste zaak van de wereld moeten zijn. We geven voorlichting aan scholen, ouders, jeugd en bedrijven en gaan samenwerkingen aan. In kleine stappen proberen we een leefstijlverandering op gang te brengen.” De gemeente ondersteunt de lokale aanpak. Boelsma: “De komende tijd willen we met bedrijven en ondernemers praten over het aanbieden van gezondere keuzes. Zo wordt een gezonde leefwijze langzamerhand vanzelfsprekend.”

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren APRIL 2020

75 jaar bevrijding in coronatijd

ANDERS HERDENKEN, ANDERS VIEREN! Ongeveer een maand geleden bruiste het in De Fryske Marren nog van de initiatieven rond 75 jaar bevrijding. Helemaal in lijn met de aard van onze gemeente, tilde het op van de plannen. Helaas weten we allemaal dat sinds de invoering van coronamaatregelen er in deze maanden weinig van terecht kan komen. Erg jammer natuurlijk, maar begrijpelijk. We willen immers niet dat alle festiviteiten het virus nog meer kans op verspreiding geven. Er ontstaan creatieve oplossingen Veel gaat dus niet door, maar gelukkig ontstaan er hier en daar creatieve initiatieven om toch – passend bij de maatregelen – stil te staan bij 75 jaar bevrijding. De bibliotheken in onze gemeente verplaatsten al een lezing van schrijfster Suzanna Jansen naar een live Facebook-lezing. Basisschool De Fluessen van Oudega was druk met een eigen toneelstuk over de eigen geschiedenis, maar heeft gelukkig een mooie manier gevonden om dit toch te doen, door in plaats van het toneelstuk een digitale versie voor YouTube te maken. De kinderen spreken dan hun tekst in en maken er tekeningen bij voor het beeld. Zo wil de school de leerlingen graag leren dat je juist nu moet kijken naar wat wél kan. Mooi!

Ook een boek kan natuurlijk prima verschijnen. Zo verschijnt onder redactie van Freark Marten Ringnalda een uitgebreide en geactualiseerde versie van het eerder verschenen boek “Om niet te vergeten: Skarsterlân tijdens WOII.” De verschijningsdatum is nog niet bekend. Het is de bedoeling dat het boek bij Museum Joure en de boekhandel in Joure te verkrijgen is. Hebt u nog creatieve initiatieven? Wij horen het graag! Geeft u het ons door via 75jaarvrij@defryskemarren.nl?

Subsidies: hoe gaan we daar mee om?

Veel initiatiefnemers hebben inmiddels subsidie van de gemeente gekregen in het kader van 75 jaar bevrijding. Mogelijk vraagt u zich nu af hoe de gemeente met toegekende subsidies omgaat. Het college van burgemeester en wethouders heeft vorige week besloten dat initiatiefnemers die hun activiteiten op een later moment door laten gaan hun subsidie gewoon mogen houden. Het subsidiebedrag moet dan wel worden gebruikt voor de oorspronkelijk bedoelde activiteit. Stelt u uit en hebt u al subsidie toegekend gekregen? Geef dit dan altijd door aan het subsidiebureau van de gemeente, via subsidiebureau@defryskemarren.nl. Gaat uw activiteit helemaal niet door? Als u al kosten hebt gemaakt, kunt u dat deel van de subsidie behouden. Anders ontvangen wij graag de verstrekte subsidie terug. Neem bij vragen daarover altijd even contact op met het subsidiebureau via genoemd mailadres. Voor nieuwe initiatieven kunt u overigens nog altijd subsidie aanvragen. Uiteraard geldt daarvoor wel dat deze binnen de maatregelen van het kabinet moeten passen.

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

Vlagt u mee op 15 april?

Veel van onze inwoners zijn al gewend om jaarlijks op 4 mei (halfstok) en 5 mei de vlag uit te hangen. Dat kan natuurlijk ook dit jaar gewoon doorgaan. Graag zelfs. Daarnaast lijkt 75 jaar vrijheid ons een mooie gelegenheid om ook op de officiële dag van de Friese bevrijding, 15 april, de vlag uit te steken. Doet u mee?

Dodenherdenking 4 mei

Ook de reguliere 4 mei herdenkingen kunnen dit jaar niet doorgaan zoals we dat graag hadden gewild. Dit is in dit jubileumjaar natuurlijk extra spijtig. Wij zullen in De Fryske Marren op gepaste wijze stilstaan bij deze bijzondere herdenking. Hierover houden wij u op de hoogte via onze digitale nieuwsbrief en onze website. Ontvangt u deze nieuwsbrief nog niet? U kunt zich hiervoor opgeven via 75jaarvrij@defryskemarren.nl.

Actuele stand van zaken op onze website

Verplaatst, wijzigt of annuleert u een activiteit? Wij horen het graag via 75jaarvrij@defryskemarren.nl, zodat we de actuele stand van zaken op onze webpagina www.defryskemarren. nl/75jaarvrijheid kunnen publiceren.

Uniek dineren of borrelen in een oude Doopsgezinde kerk!

De krant is gewoon leuker! Uw krantendrukker sinds 1882

ADRES Werktuigenweg 9 8304 AZ Emmeloord

AFHALEN!

TE BESTELLEN V.A. 2 PERSONEN

T W E

+31 (0) 527 630 200 hoekstrakrantendruk.nl info@hoekstrakrantendruk.nl

deFryskeMarren

OOK VERZORGEN WIJ EEN

Luxe paasbrunch tas

POSTADRES Postbus 1029 8300 BA Emmeloord

3-GANGEN PAASDINER VOOR THUIS!

KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS UIT JE REGIO OP:

BEL VOOR INFORMATIE!

TEL. 0514-591250

WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL Fermaningsteech 1 - 8551 SP Woudsend - T 0514 - 59 12 50

HEEFT U OOK NIEUWS TE MELDEN? LAAT HET ONS WETEN! REDACTIE@GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

VEEL GELUK MET JE VERHUIZING! Verhuizen zonder zorgen. Hoe? Hoekstra. Vrijblijvend een inboedelopname of offerte? Contact ons via verkoop@hoekstrasneek.nl of 0515 - 41 21 10. Kijk ook op hoekstrasneek.nl

deFryskeMarren deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

NUMMER 04 • 2020

#FACETOFACE JANNEKE SEFFINGA fotografie JOHAN BROUWER tekst ALBERT BOUWMAN

“Leven en sterven is loslaten” “Soms zeggen mensen wel eens dat Jaap op zijn zestigste te jong is heen gegaan. Maar dat heb ik niet. Ik leer steeds beter om hierin geen oordeel te hebben en neutraal te zijn. Hoe en wanneer iemand sterft, heb je nou eenmaal niet voor het kiezen. Hoe je ermee omgaat, wél. Voor mij is dat onder andere emotioneel in balans blijven door Qigong, een bewegingsmeditatie.” Janneke Seffinga, 58 jaar en woonachtig in Joure, is ruim twee jaar weduwe en vertelt over haar rouwproces.

Veel tijd om zich voor te bereiden op het sterven van haar man Jaap had Janneke niet. Jaap kampte al langer met fysieke klachten. Hij had last van een zenuwaandoening in zijn armen en benen. De KNO-arts had cystes ontdekt op zijn ruggenwervel. Opereren was geen optie, gezien de risico’s. Tegelijk nam de kans op een dwarslaesie toe. Het nieuws zette Jaap en Janneke aan om nog een aantal keren met elkaar naar China te gaan voor een Qigong-retreat. Jaap had er veel baat bij en voelde zich goed. Eenmaal terug in Joure namen langzamerhand de zenuwaandoeningen toe en kreeg hij steeds meer last van de neuropathie in zijn handen en voeten. Ook werd hij steeds vermoeider. Volgens de neuroloog een gevolg van ouderdom.

BEWUST AFSCHEID NEMEN In oktober 2017 kreeg hij last van zijn ribben. In december werd geconstateerd dat hij longkanker had die al uitgezaaid was. Omdat hij al zo verzwakt was, miste hij de veerkracht om goed op de chemo’s en bestraling te reageren. Twee maanden later, 11 februari 2018, stierf Jaap. In die twee maanden waren Jaap en Janneke vooral praktisch bezig. Ziekenhuisbezoeken wisselden elkaar snel af. “Omdat ik wel aanvoelde dat het vechten tegen de bierkaai was, voelde ik dat het enerzijds goed was om de mogelijkheden aan te grijpen die er nog waren, maar tegelijkertijd de behoefte om bewust afscheid te nemen. Die confrontatie was moeilijk, maar als ik die niet zou aangaan, was hij van ons weggegaan zonder dat we dit met elkaar gedeeld hadden.” Jaap en Janneke hebben vier kinderen. Zij konden de nieuwe realiteit niet allemaal even goed en snel verwerken. “Een van de kinderen vond het soms lastig om te spreken over afscheid nemen. Het voelde aan alsof we de kop al lieten hangen. En dat begrijp ik ook wel. Toch blijf ik van mening dat het belangrijk is om wel de tijd te nemen voor afscheid. Een sterfgeval kan je overvallen. Hoe gek het ook moge klinken, het is waardevol om met mijn kinderen besproken te hebben hoe zij bijvoorbeeld stonden in het vraagstuk ‘wel of geen euthanasie’.”

GEVOELENS VAN JALOEZIE Op het moment dat Jaap was gestorven, nam Janneke de tijd om het verlies van haar man tot zich door te laten dringen. “Toch wilde ik al vrij vlot mijn werkzaamheden weer oppakken.” Ze heeft een acupunctuur praktijk aan huis. “Eén van de

dingen die ik belangrijk vind in mijn werk, is dat ik professioneel blijf. In de praktijk heb ik één-opéén contact met mijn klanten en daardoor bouw ik een band op. Om hen te behandelen, luister ik naar hun verhaal. Ik wilde mijn cliënten daarom niet belasten met míjn verhaal. Ik ben het die naar hún verhaal moet luisteren en niet andersom. Daarom wilde ik de rouwverwerking niet met mijn klanten bespreken. Natuurlijk, als klanten ernaar vragen, loop ik het niet uit de weg om te vertellen hoe het met me is.” Terwijl Janneke vertelt, komt ze rustig over. Haar gezicht straalt vastberadenheid uit. Ze komt over als iemand die de meest intense rouw heeft verwerkt en goed kan uitdrukken wat ze ervaart. Met het kiezen van de juiste woorden lijkt het er soms ook op dat haar rouwverwerking vrij rationeel is. Alsof emoties niet een hele grote rol spelen. “Of ik niet zoveel emoties voel? Tuurlijk is niets menselijks mij vreemd. Er zijn vaak genoeg momenten dat emoties me bekruipen. Als ik bijvoorbeeld een stel arm in arm zie lopen, kan ik jaloezie voelen. Of als ik ’s avonds langs een huis loop waar het er binnen gezellig uitziet, voel ik leegte. Gedachtes bekruipen me dat het gouden randje eraf is. Maar steeds op zulke momenten vraag ik me af hoeveel ik daarmee geholpen ben? Wat gaat mij die jaloezie en leegte opleveren? Welke ‘mindset’ draagt eraan bij dat ik me in balans voel? Niet die van jaloezie en leegte. Wel die van geluk ervaren zonder afhankelijk te zijn.”

het leven mij biedt. Ik heb waarschijnlijk dezelfde gedachtes als menig ander die alleen is komen te staan, bijvoorbeeld dat ik soms het idee heb dat mensen minder vaak om me denken of op bezoek komen na een tijdje. Dat komt dan bij me op, maar ik kan die gedachte snel omzetten in een andere gedachte. Een gedachte die me niet in de slachtofferrol plaatst, maar waarin ik liefde en begrip voor die ander kan voelen.”

STERFWENS ‘Loslaten’ is het sleutelwoord voor Janneke. “Iemand zei laatst tegen me dat ik wel weer een man vind om mijn leven mee te delen. Die kans bestaat zeker. Tegelijk dacht ik: in hoeverre wil ik me door die gedachte laten bepalen? Wat als ik hem pas over een paar jaar vind of helemaal niet? Ben ik dan minder gelukkig? Zo ja, dan is mijn geluk dus afhankelijk van het vinden van een nieuwe partner en dat wil ik niet. Hoewel ik het natuurlijk heel fijn zou vinden, wil ik mij gelukkig kunnen voelen, los van dat verlangen.” Afgelopen kerst lukte Janneke dit. “Kerst is zo’n moment waarop je geconfronteerd wordt met die leegte. Toch was ik in staat om een hele fijne dag te voelen zonder iemand om me heen. Dan voel ik me bevoorrecht dat ik dit geluksgevoel weer mag ervaren na het overlijden van Jaap. Het is ontzettend rustgevend als ik met zo’n instelling kan leven. Als ik me inbeeld om te sterven, is dat mijn wens. Dat ik heb geleerd om los te laten en op zo’n moment ook letterlijk los zal kúnnen laten.”

OORDELEN VERVANGEN DOOR RUST Janneke legt uit wat ze hiermee bedoelt. “Veel mensen worden gelukkig door iets. Bijvoorbeeld door hun gezin, werk, huis, vakantie of wat dan ook. Valt dat iets weg, dan ontstaat er een leegte. Zo iemand is slachtoffer geworden. Zonder dat iets zijn ze niet in staat om geluk te ervaren. Ik ben van mening dat het mogelijk is om geluk van binnenuit te ervaren. In dat geval ben je in staat om gelukkig te zijn ongeacht wat je hebt of niet meer hebt.” Janneke heeft deze wijsheid verkregen door het beoefenen van Qigong. “Volgens Chinese geneeskunde moet energie stromen. Als energie stagneert, word je ziek of depressief. Door te mediteren en tegelijk te bewegen hou je deze natuurlijke stroom automatisch op gang. De emotie komt op, maar neemt ook snel weer af en is niet langer de baas over mijn gevoel. En het gevolg daarvan is dat ik minder oordelend ben naar wat

QIGONG Qigong is een onderdeel van de Chinese bewegingsleer, die men zich aanleert om de lichamelijke en geestelijk gezondheid te behouden en te verbeteren. Qigongoefeningen zijn meestal op zichzelf staande oefeningen waarbij men de lichaamsdelen volgens een voorgeschreven patroon beweegt, en deze bewegingen enige malen herhaalt, alvorens men naar een volgende beweging overstapt. Het herhaaldelijk bewegen en correct ademhalen dient ter bevordering van de stroming van Qi (levensenergie) in het lichaam. Bron: www.chinengcentrum.nl

PROFILE RODENBURG JOURE

STELT VOOR...

Profile Rodenburg is al meer dan 100 jaar een begrip op het gebied van fietsen. Elke maand stellen wij een personeelslid voor en deze maand is dat:

onze collega Rudy Seefat Rudy Seefat. Sinds een jaar kom je hem tegen in het fietsbedrijf Profile Rodenburg uit Joure, eigendom van Minze Posthuma. Rudy werd geboren in Haskerhorne, op 4 oktober 1992. Hij wist al jong wat hij wilde, namelijk een functie waarbij hij kan sleutelen. Rudy startte met de opleiding ‘tweewielertechnicus’ en kwam aan het werk bij de fietsbedrijven gewerkt Profile Smit, Cycling world, Jan Terpstra, en Profile Leo Brouwer. Deze laatste is vorig jaar overgenomen door Minze Posthuma. Minze Posthuma nam daarbij ook Rudy Seefat over. Rudy werkt als monteur/adviseur bij Profile Rodenburg en dat bevalt hem prima. Het werken bij Profile Rodenburg brengt veel gezelligheid, zelfstandigheid en betrokkenheid met zich mee en dat bevalt Rudy goed.

De Merk 2 8501 AN Joure Tel: 0513 - 551813

Rudy woont samen met zijn vriendin Akke in Joure. Rudy is graag buiten en ziet zichzelf beslist niet als een ‘binnenmens’. Als het mooi weer is, steekt hij graag de BBQ aan om te genieten met Akke en soms ook samen met zijn vrienden. Op de vraag “Wat is je favoriete vakantieland?”, antwoord Rudy: “Dresden, in Duitsland, vind ik erg mooi. Daar woont mijn vader.” Rudy’s hobby is sleutelen aan alles, waar benzine in moet, maar zeker ook gezellig een biertje drinken met zijn vrienden. Op de vraag “Waar kun je beslist niet tegen?”, antwoord hij: “Ik kan niet tegen slome mensen in het verkeer.” En op de vraag wie hij heel graag zou willen ontmoeten, klinkt het antwoord als een soort van voorspelbaar: “Bennie Jolink!” Ja, klopt, die van ‘Oerendhard’. Da’s duidelijk.

Prins Hendrikkade 58 8601 CB Sneek Tel: 0515 - 412163

Lemmerweg 13-15 8608 AA Sneek Tel: 0515 - 413096

info@profilerodenburg.nl www.profilerodenburg.nl

Wij komen graag bij u langs.

Hierbij houden we uiteraard gepaste afstand

15% KORTING

OP BUITENZONNEWERING

Duimstraat 36 • Echtenerbrug • 0514 541 006 • melchers-dejong.nl MEUBELS • VLOEREN & RAMEN • ZONWERING • SLAAPKAMERS • BOOT- & HERSTOFFERING

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

BRANDED CONTENT

TEKST EELKE LOK // BEELD YVONNE VAN DRIEL - A3 IMPRESSIES

IEDEREEN KAN MEEDOEN!

deFryskeMarren

COÖPERATIE STAAT AAN WIEG VAN GLASVEZEL

Samenwerking, dat is het momenteel meest gehoorde woord in de gehele coronacrisis. Het om elkaar denken is daarin het allerbelangrijkste. Dat doen de Nederlandse burgers nu op de meest verrassende wijze. Daar kan een overheid alleen maar op hopen. Een breed gedragen collectieve aanpak heeft meer waarde dan opgelegde beslissingen. Collectieve aanpak is een mooi woord voor ‘door en voor ons allemaal’. DFMopGlas, dat druk bezig is om de glasvezel in de gemeenten De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân te verzorgen, komt ook voort uit een breed gedragen burgerinitiatief. Zo’n collectief ontstaat als een burger een individueel probleem heeft. Dan ontdekt hij dat nóg iemand dat probleem heeft. En dan nog iemand. Die gaan dan bij elkaar zitten. En ze ontdekken dat het probleem oplosbaar is, als ze het maar gezamenlijk aanpakken. Dat is ook het geval met internet. In het buitengebied hebben veel mensen een probleem met de snelheid en stabiliteit van hun internet. Ook zien zij in dat de toenemende digitalisering dit probleem zal versterken. En dat het zelfs zo erg wordt, dat je niet overal mee kunt doen aan wat elders als normaal wordt beschouwd. En die buitenwereld houdt geen rekening meer met adressen die nog steeds een probleem hebben. En houden. Als DFMopGlas er tenminste niet zou zijn.

GEEN NUTSVOORZIENING Internet ervaren de gebruikers als een nutsvoorziening. Dat het er is, wordt wel geregeld…denken we. We willen verbonden blijven met elkaar. Maar ook met het nieuws, met wat er speelt. Je voelt dat allemaal als basislevensbehoefte. En soms is dat ook zo. De ontwikkelingen in de zorg bijvoorbeeld, maken dat een optimale ‘connectiviteit’ direct invloed heeft op de leefbaarheid. En tijdens de coronacrisis ontdekten ook veel bedrijven en instellingen dat het ‘thuis werken’ nogal een forse aanslag doet op de internetvoorzieningen en mogelijkheden. Er blijkt meer nodig dan we nu hebben. Maar wordt dat zomaar geregeld? Want internet is officieel geen nutsvoorziening. De internetvoorzieningen zijn indertijd ‘aan de markt overgelaten’. De beschikbaarheid en kwaliteit van internet zijn dus afhankelijk van het marktmechanisme: meerdere marktpartijen die onderling concurreren naar de gunst van de gebruiker. Dat werkt in dunbevolkte en daarmee commercieel onaantrekkelijke gebieden, echter niet. Bovendien is vanuit de historie een verdeling in de markt ontstaan, die

niet meer opgeheven kan worden, zonder veel geld te verspelen. En dan gebeurt er dus niets.

op te heffen. Dat begint met een extra voorziening in de meterkast. Dan valt er wat te kiezen.

De oprichters van Coöperatie De Fryske Mienskip op Glas UA vinden wel dat internet een dienst van algemeen nut is. Als er voldoende draagvlak is kan collectief bij alle individuele deelnemers een nieuwe toekomstbestendige internetvoorziening worden aangelegd. Een eigen glasvezelnet. Niet alleen om een bestaand verbindingsprobleem op te lossen. Ook om ervoor te zorgen de huidige afhankelijkheid van de falende marktwerking

LEDEN Bij een collectieve aanpak hoort een rechtsvorm: de coöperatieve vereniging. Binnen een vereniging bepalen de leden de koers. Dat is ook zo bij de coöperatie. Coöperatie DFMopGlas realiseert voor haar leden dus dat glasvezelnetwerk. De leden houden zeggenschap over dat netwerk. Dat is ook logisch, samen zorgen ze er immers voor dat het er komt. Een coöperatie is niet uit op winst, maar moet wel goed

draaien. De leden bepalen waar dat geld naar toe gaat. Zoals ze ook meepraten over het aantal dienstproviders, de televisieprogramma’s en eventuele andere gezamenlijke diensten. De coöperatieve aanpak is niet nieuw. Met een aarzelende overheid of achterblijvend passend overheidsbeleid, biedt de coöperatie de mogelijkheid op een democratisch manier invulling te geven aan de wijze waarop het de deelnemers wel past. Zo zie je nu nieuwe coöperaties ontstaan in zorg en onderwijs, maar ook in de arbeids- en ziekteverzekeringsregelingen. De glasvezelcoöperatie DFMopGlas is voor het bereiken van haar doelstelling (‘ieder adres moet mee kunnen doen’) een samenwerking aangegaan met Delta Fiber/Glasvezel buitenaf. Samen zorgen ze ervoor dat iedereen een aanbod voor aansluiting krijgt. Voor het buitengebied zorgt Glasvezel Buitenaf voor de aanleg en voor de kernen DFMopGlas. Alleen als er voldoende leden zijn. Dat zijn in potentie alle inwoners van alle kernen van De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân. De focus ligt eerst

op de kleinere kernen. Voor het buitengebied zijn al voldoende aanmeldingen.

INFORMATIE In Súdwest-Fryslân hebben veel kleine kernen het al gehaald, maar nog niet allemaal. Omdat de aanleg van het buitengebied nog niet is gestart, hebben alle kernen nog de kans mee te gaan in de aanleg. Daartoe was een groot aantal bijeenkomsten georganiseerd in zowel kleine als grotere plaatsen. Daar had DFMopGlas mensen willen informeren zodat de mensen over de eigen digitale bereikbaarheid na gaan denken. En natuurlijk interesseren voor de coöperatieve doelstelling. De coronacrisis heeft echter veroorzaakt dat al die bijeenkomsten moesten worden afgelast. DFMopGlas zoekt nu naar mogelijkheden om de belangstellenden op een andere manier te informeren. Veel zal gaan met videomateriaal, filmpjes met uitleg, webcasts etc. Precies datgene waar een stabiele supersnelle verbinding nog veel handiger voor zou zijn. Kijk dus op: www.dfmopglas.nl

NUMMER 04 • 2020

SABIEN ZWAGA SCHREEF HET BOEK ‘BEOORDELEN VAN HET FRIESE PAARD’.

“HET FRIESE PAA Chantal Hoevers Prins is erkend mantelzorgmakelaar en helpt mantelzorgers

HARTVERSCHEUREND

Gehandicapte kinderen en ouderen die geen bezoek meer mogen ontvangen en hun familie niet meer zien. Ontwrichte situaties door het wegvallen van vrijwilligers, pgbzorgverleners, dagbesteding, begeleiding en logeerweekenden. Een woonvorm die het niet redt met als gevolg dat de bewoners per direct elders onder gebracht moeten worden. De impact van de coronacrisis is enorm en hartverscheurend!

VEEL VRAGEN Ik krijg deze dagen veel extra telefoontjes van verontruste cliënten en hun mantelzorgers. Veel cliënten zitten met vragen en hebben grote zorgen nu ze niet de zorg en ondersteuning krijgen die zij gewend waren. Zonder dagbesteding en begeleiding missen veel mensen structuur, de zinvolle dag invulling en hun sociale contacten. In de thuissituatie zorgt dit voor toenemende problemen. Mantelzorgers raken sneller overbelast en ze kunnen het wegvallen van de professionele zorg niet alleen opvangen.

OOK ZIJN ER VEEL VRAGEN RONDOM HET PERSOONSGEBONDEN BUDGET. Mijn zorgverlener is ziek, wat nu? Moet ik doorbetalen of kan ik een andere zorgverlener inhuren? Als budgethouders word je soms gedwongen de zorg anders te regelen tijdens de coronacrisis. Dit kan gepaard gaan met extra kosten. De overheid werkt aan concrete oplossingen om in bijzondere situaties de zorg alsnog goed te kunnen organiseren en financieel te compenseren.

WAT KAN MANTELZORGZAKEN VOOR JE BETEKENEN? Het vinden van passende oplossingen kan in deze tijd erg ingewikkeld zijn. Het vraagt veel inzet, creativiteit en goede onderlinge afstemming. Wij beschikken over veel kennis van het aanbod in zorg en ondersteuning en weten de weg hiernaartoe. Wij regelen het voor je!

KOSTELOOS ADVIES Heb je een wlz-indicatie of woon je in gemeente De Fryske Marren dan is onze dienstverlening kosteloos. Voor inwoners van Súdwest-Fryslân die beschikken over een mantelzorgpas is er een speciale actie, één gratis consult van 1.5 uur. Zorgverzekeraars vergoeden de mantelzorgmakelaar steeds vaker vanuit het aanvullende pakket en het vrij besteedbare deel van het pgb mag worden gebruikt. Wij streven ernaar dat dat je kosteloos gebruik kan maken van onze diensten. Je kunt bij ons terecht met vragen over het regelen van zorg, ondersteuning en zorgbemiddeling. Laat ons eens met je meekijken! Bel voor een telefonische afspraak: 0515 700267 of stuur een e-mail naar info@mantelzorgzaken.nl

De belangstelling voor het Friese paard neemt wereldwijd sterk toe. De prachtige gitzwarte kleur, het edele hoofd, de fier opstaande hals, de weelderige manen, sierlijke staart en sokken en het vriendelijke karakter van het dier maken overal in de wereld diepe indruk op mensen. “Het Friese paard is emotie”, zegt Sabien Zwaga. “Het is mijn levensdoel het ras in stand te houden en de gezondheid van de dieren te bevorderen.” Sabien Zwaga schreef er een boek over, ‘Beoordelen van het Friese paard’. Het hielp haar door een zware periode.

“

“Het eerste moment dat ik geraakt werd door de schoonheid van het Friese paard weet ik nog goed.” De ogen van Sabien Zwaga stralen wanneer ze de herinnering ophaalt. “Dat was op het Concours Hippique in Rijs in 1985. Ik woonde nog in Wolvega en was pas tien jaar. De paarden maakten een onvergetelijke indruk op mij. Vlot daarna verhuisden we naar Joure en kon ik een paard huren bij Klaas en Jeltsje Heida in Broek Zuid. Rond mijn twaalfde jaar ging ik rijden bij Jan de Wolff, hun buurman. Hij had een aantal Friese paarden waar hij mee fokte. Met hem, zijn dochter Marga en de paarden ging ik overal naartoe. We hadden een prachtige tijd, het voelde voor mij als thuis.”

KONINKLIJK FRIESCH PAARDENSTAMBOEK

Door Jan de Wolff kwam Sabien in aanraking met het KFPS, het Koninklijk Friesch Paarden-Stamboek. Ze verdiepte zich in de kenmerken van het Friese paardenras en rondde de cursussen Beoordelen I en II succesvol af. In 2005 deed ze mee aan een selectiedag voor nieuwe juryleden en werd ze uitgekozen. Twee jaar later ging ze als aspirant jurylid aan de slag. In 2008, na het behalen van de landelijke jurycursus van de Koepel Fokkerij, was ze officieel KFPS-jurylid. Tegenwoordig is Sabien één van zes inspecteurs van het KFPS en is ze lid van het Dagelijks Bestuur van de inspectie, met de opleidingen als belangrijkste aandachtsgebied. Daarbij is ze zelf cursusleider. Tien jaar geleden heeft ze het initiatief genomen om JongKFPS op te richten met als doel jongeren meer te betrekken bij de fokkerij van Friese paarden. “Zeker nu de vergrijzing toeslaat onder de grote fokkers, is het belangrijk dat deze kennis overgedragen wordt op een nieuwe generatie”, aldus Sabien.

TROOST IN ZWARE PERIODE

Over Chantal Hoevers Prins

Boven dit prachtige leven met de Friese paarden kwamen donkere wolken. Marga de Wolff, haar hartsvriendin met wie ze haar grote passie deelde, werd ziek en kwam te overlijden. Marga liet een grote leegte achter. Vorig voorjaar kreeg Sabien zelf een harde dreun te verwerken toen bij haar de diagnose borstkanker werd gesteld. Sabien ontving veel steun van haar man Bas, dochter Lisan, familie en bekenden.

www.mantelzorgzaken.nl

Daarnaast waren er de paarden. De liefde die ze kreeg van haar lievelingsdieren was heel be-

Als mantelzorgmakelaar en pgb-specialist is Chantal Hoevers Prins de onafhankelijke allround cliëntondersteuner en zorgregelaar. Samen met haar team biedt Chantal integrale ondersteuning aan mantelzorgers, gemeenten, zorgprofessionals en werkgevers bij alle mantelzorgvragen. Chantal is erkend en geregistreerd mantelzorgmakelaar en onafhankelijk cliëntondersteuner.

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST EN BEELD GEA DE JONG-OUD

HET HIELP HAAR DOOR EEN ZWARE PERIODE. deFryskeMarren

RD IS EMOTIE”

“DE WERELD VAN HET FRIESE PAARD IS MIJN THUIS.” langrijk voor haar herstel. “Wanneer je voelt dat deze dieren jouw emoties aanvoelen en je troosten, is dat een bijzondere ervaring”, vertelt Sabien. “Ik heb zoveel meegemaakt op dit gebied, zo ongelofelijk en zo mooi. Marga woonde in Beetsterzwaag, samen met haar partner Louwrens. Mijn paarden staan daar, dus ik kom er vaak. Toen Marga voor het laatst naar huis ging, vormden de paarden een erehaag voor haar en bogen hun hoofden over haar heen. Toen ik te ziek was om naar mijn paarden te gaan, bracht Bas een paard bij mij in Joure. Even bij je paard zijn, het aanraken, dat geeft je zoveel warmte en troost.”

‘BEOORDELEN VAN HET FRIESE PAARD’ In het dagelijks leven is Sabien docent Farmacotherapie bij het Universitair Medisch Centrum Groningen. Studenten Geneeskunde leren van haar alles op het gebied van medicijnen. “Een prima baan en ik heb fantastische collega’s”, zegt Sabien. “Al ben ik het allerliefst bij de paarden. De wereld van het Friese paard is mijn thuis. Ik wilde al heel lang de cursusmappen uit 2009 vervangen door het schrijven van één cursusboek met alle informatie over het Friese paard. Nu is het ervan gekomen. Ik ben blanco begonnen. Ik wilde alle kennis op een heldere manier en met een didactisch logische opbouw opschrijven. Tussen de chemokuren en de operatie ben ik hieraan begonnen. Ik kon soms maar vijf minuten achter mijn laptop zitten. Later ging het steeds beter. Het was goed voor mij, dat kon ik merken.

Het cursusboek met alle informatie over het Friese paard.

‘Als ik weer thuis ben, ga ik lekker schrijven’, dacht ik in het ziekenhuis. Tijdens de laatste bestralingen hebben we het boek afgerond. Als ik erop terugkijk, vraag ik mij wel eens af hoe ik het voor elkaar heb gekregen om in zo’n korte periode, in zo’n heftige tijd, een boek van

191 bladzijden te schrijven. Op de een of andere manier kostte het mij geen energie, ik kreeg er juist energie van. Mijn dank gaat uit naar Body en Robin Bosgra van Phryso. Met z’n drieën hebben we er iets moois van gemaakt.”

BOEK EN DE CURSUS Zo lag er begin dit jaar een prachtig nieuw boek, annex naslagwerk klaar voor alle cursisten, die inzicht willen hebben in de werkwijze van de inspectie en de jury van het KFPS. “Het moet transparant zijn”, vindt Sabien. “Na vier theorieavonden en tien praktijklessen is het voor de deelnemers aan de cursus duidelijk wat er in de keuringsring gebeurt.” In het boek worden de kenmerken van het Friese paardenras uitgebreid beschreven en met illustraties toegelicht. De prachtige foto’s van de paarden zijn afkomstig uit de hele wereld. Sabien: “De foto op de cover is bijvoorbeeld gemaakt in Zuid Afrika. En er staan ook foto’s uit Australië en andere landen in. Zo beroemd is het Friese paard. De foto’s uit de verre landen laten zien hoe sterk alle mensen die het Friese paard een warm hart toedragen met elkaar verbonden zijn. Het boek wordt vertaald in het Engels, Duits en hopelijk ook in het Spaans en is nu al een succes. Het definitieve drukbestand van de tweede oplage is naar de drukker.”

BEROEMD OVER DE HELE WERELD Het Friese paard is het enige inlandse paardenras van Nederland. De uitstraling en het karakter zorgen ervoor dat de Fries geliefd en gewild is over de hele wereld. “Het paard kan goed acteren in voorstellingen met muziek, zoals vorig jaar in de grote Friese productie ‘De Stormruiter’. Het paard in de bekende film Zorro is ook een Fries. De keuringen van de Friese paarden vinden plaats over de hele wereld in zo’n zeventig tot tachtig landen.

Het Friese paard brengt ons bijzondere contacten over de hele wereld. Een voorbeeld is de schrijver Dan Brown, die samen met zijn vrouw Blythe ook Friese paarden bezit. Ik heb hem ontmoet toen hij aanwezig was bij ‘De Stormruiter’. De hengstenkeuring was in januari van dit jaar. De kaarten waren binnen twee weken uitverkocht en toeschouwers kwamen vanuit de hele wereld naar Leeuwarden. Dat zegt genoeg.”

KFPS

Het oudste paardenstamboek in Nederland, De Koninklijke Vereniging ‘Het Friesch Paarden-Stamboek” (KFPS), opgericht in 1879, telt ruim 12.000 leden. Bijna de helft hiervan bevindt zich in het buitenland. Het Friese paard komt voor in alle werelddelen, in meer dan zeventig landen. Ook de registratie van de buitenlandse paarden vindt plaats bij het KFPS in Drachten. Dit gebeurt via plaatselijke aan het KFPS gelieerde verenigingen. Friese paarden in binnen- en buitenland worden, volgens KFPS-normen, door KFPS opgeleide juryleden gekeurd. De belangstelling voor het Friese paard is de laatste tijd enorm gegroeid. In 1965 stonden er nog maar 500 Friese merries ingeschreven. Bijna was het ras uitgestorven. Op dit moment lopen er 70.000 geregistreerde en dus goedgekeurde paarden rond. Steeds meer paardenliefhebbers raken geïmponeerd door haar koninklijke uitstraling, haar geschiktheid voor sport en/of recreatie en haar vriendelijke karakter. Bron: www.kfps.nl.

NUMMER 04 â&#x20AC;¢ 2020

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST PIEBE PIEBENGA // FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

deFryskeMarren

“WE ZIJN EEN BELANGRIJKE SCHAKEL IN DE ZORGKETEN” TRUCKCHAUFFEUR JAN HOFSTRA VAN RENTEX FLORON

Er werken zo’n 35 truckchauffeurs bij wasserij Rentex in Bolsward. Rentex heeft opvallend veel ziekenhuizen en zorgcentra in haar klantenbestand. Elke dag, vaak meerdere keren per dag, worden die voorzien van schone was en wordt de vuile was weer opgehaald. Om een indruk te geven: “We hebben het alleen wat betreft dienstkleding over 200.000 stuks per week. Daar komt per week 480.000 kilogram aan beddengoed, operatiekleding en alles wat verder nog maar te wassen is bij.” Hoe ziet het leven van een chauffeur eruit? En helemaal, hoe ziet dat leven eruit in deze coronadagen? We gaan langs bij chauffeur Jan Hofstra.

“

wel, want we hebben ook veel was van chemokuren. Voor die chemische spullen gelden zware procedures. Was die besmet is met het Noro-virus krijgen we ook. Dat is een super besmettelijke ziekenhuisbacterie, waar iedereen diarree van krijgt. We worden steeds bijgeschoold. Krijgen ook communicatietraining. Ook dat is goed, als chauffeur ben je immers het visitekaartje van het bedrijf.”

“We zitten overal in Nederland. Tot in Rotterdam aan toe. Er zijn verschillende routes. We werken met een roulerend systeem. De ene dag zit je op de ene route en de andere dag op een andere. Het is een volcontinubedrijf. Dus je hebt ochtendshifts en avondshifts. ’s Ochtends begin je om 6.00 uur, af en toe om 4.15 uur. De avondshift begint 15.00 of 16.00 uur. Dan ben je soms tot 3.00 uur ’s nachts in touw. We houden ons uiteraard strikt aan de rijtijden. Die zijn nu door de corona versoepeld. Als chauffeur kun je nu niet meer zo makkelijk bij bedrijven binnenkomen. In- en uitladen kost gewoon meer tijd nu. Vandaar. Trouwens, wat je ook merkt, is dat truckchauffeurs nu bij veel tankstations geweerd worden voor toiletbezoek.”

JE BENT ALERTER

VEEL ZIEKENHUIZEN

“We rijden voor heel veel ziekenhuizen. Onze grootste klant is het academische ziekenhuis in Groningen, het UMCG. Maar we werken ook voor de Antonius-ziekenhuizen in Utrecht, Woerden en Nieuwengein, het Bronovo en het Westeinde in Den Haag, het Maasstad ziekenhuis in Rotterdam. In Amsterdam werken we voor het Onze Lieve Vrouwe Gasthuis, het Anthony van Leeuwenhoek en het VU-ziekenhuis. Uiteraard werken we ook voor het MCL in Leeuwarden. Vooral in Groningen is het top geregeld. Daar heb je zogenaamde schaarliften. Dat zijn enorme liften. Je doet je laadklep open en laat de lift dan stijgen tot de hoogte van je laadklep. Dan kun je alle containers met was zo de lift in rijden. Vervolgens rij je naar een andere lift en daar doe je hetzelfde, maar dan in omgekeerde volgorde. Dus alle containers met vuile was rol je zo de trailer in. Een kind kan de was doen, zeg maar. Dat zijn echt grote liften, in één zo’n lift passen zeventig rolcontainers. Maar dat heb je ook wel nodig. Per dag gaan er vier trailers naar Groningen. Elk met 56 containers. Zit alles in: beddengoed, kleding, handdoeken, theedoeken, moppen voor de dweilen, noem maar op. Per week wassen we voor onze klanten alleen al 200.000 stuks dienstkleding. Vaak hoog-specialistisch werk ook. Neem alleen al operatiekleding. Dat is echt een vak apart. Wordt na de behandeling ook helemaal ingeseald.”

CORONA AAN BOORD “Toen corona net zijn intrede deed in Nederland, reed ik met een vracht terug uit Rotterdam. Op weg naar Bolsward hoorde ik op het nieuws dat er corona geconstateerd was bij een patiënt in het ziekenhuis waar ik net geladen had. ‘Dat is ook mooi,’ dacht ik, ‘die was zit nu bij mij in de wagen’. Het protocol is dat we vlak voor aankomst bellen met het dok-personeel. Ze zeggen dan waar we

met onze trailer naartoe moeten om te laden en lossen. Ze waren in Bolsward al op de hoogte dat ik waarschijnlijk corona-besmet wasgoed aan boord had. Ik moest de wagen naar een afgezonderde plek op het terrein rijden. We hebben overlegd met specialisten van het UMCG. Die zeiden dat het virus na vier uur dood zou zijn. Voor de zekerheid hebben we de wagen er 48 uur laten staan, zodat we zeker wisten dat het virus het niet overleefd zou hebben.”

SPECIALE HAL CORONA-WAS “Inmiddels zijn er strakke regels voor corona-wasgoed. De klant laat het eerst zelf minimaal 24 uur staan. Daarna wordt het gescheiden van de andere was aangeleverd. Het wordt in plastic verpakt en dan komt er nog een rode plastic zak omheen waarop in grote letters Covid-19 staat. Om de rolcontainers met rode zakken komt ook nog ‘ns plastic. Op ons terrein hebben we een speciale hal voor corona-was ingericht. Daar blijft het eerst ook nog 24 uur staan. Dan wordt door medewerkers in beschermende kleding en met mondkapjes voor het plastic opengescheurd en wordt het met plastic en al gewassen. Daarna wordt het plastic eruit gevist en wordt het goed nog een keer gewassen. Als chauffeurs weten we precies wat we moeten doen. Daarvoor hebben we certificaten gehaald: ‘Omgaan met vuile en besmette was’. Moet ook

“Door die corona is het nu wel anders om te rijden. Het is spannender. Je bent alerter. We hebben altijd een koffertje bij ons met mondkapjes, ontsmettingsmiddelen, een EHBO-kist en een beschrijving wat we in welke gevallen moeten doen. We zien in de meeste ziekenhuizen het aantal rode zakken per dag toenemen. We gaan er volgens mij heel professioneel mee om. Als chauffeurs beseffen we dat we een belangrijke schakel in de zorgketen zijn. Als wij stilvallen dan gaat het heel snel. We brengen elke dag, en vaak meerdere keren per dag, schoon spul naar die ziekenhuizen. Toen ik dat bericht op de radio hoorde en besefte dat ik corona-was aan boord had, kwam er wel een klein raar woordje uit mijn mond. Nu volgen alle ziekenhuizen een streng protocol. Trouwens, na die rit heb ik een gesprek gehad met Titus Mulder, de directeur. Die toonde zijn bezorgdheid en zei ook: ‘Weet je, voor ons staan de medewerkers voorop.’ We hebben laatst ook met het hele bedrijf een briefing gehad over de procedures waar wij ons aan moeten houden.”

HART VOOR DE ZORG “Rentex is een familiebedrijf en zo voelen wij dat ook met ons allen. We werken met zo’n 450 man. Al het kantoorpersoneel werkt nu zo veel mogelijk thuis, maar de was moet natuurlijk gedaan worden in de hallen op ons terrein. De mensen werken nu wel verder uit elkaar en kunnen niet meer tegelijk naar de kantine. Daar hebben we nu hele schema’s voor. Er zijn op dit moment ook opvallend weinig ziektemeldingen. We werken verder uit elkaar, maar door de hele situatie voelen we ons meer bij en met elkaar. Iedereen heeft hart voor de zorg en neemt zijn verantwoordelijkheid. De trailers worden na elke rit gedesinfecteerd en de chauffeurs maken zelf hun cabine schoon met desinfecterende middelen. We zijn ervoor opgeleid en ik weet hoe goed het hier verder geregeld is, dus ik zit met een gerust hart in de cabine. We weten precies wat we moeten doen en met vragen kunnen we altijd bij Titus of bij commercieel directeur Ronald Elich terecht. Die leven verschrikkelijk mee met het personeel en dat geeft gewoon een heel goed gevoel.”

VEILIG BLIJVEN WINKELEN IN DE MID “DOOR JE AANKOPEN LOKAAL TE BLIJVEN DOEN, HELPEN WE ELKAAR” De maatregelen rondom het coronavirus treffen ons allemaal. Het is een onzekere nieuwe realiteit waarin we momenteel leven en werken. De winkels in de MID zijn geopend, soms op een aangepaste, andere manier. Wij beloven dat we er alles aan doen om ervoor te zorgen dat je je aankopen op een veilige wijze kunt doen. We houden ons aan alle landelijke richtlijnen: 1,5 meter afstand; betaling met pin (bij voorkeur contactloos); we houden onze winkel hygiënisch en schoon en wassen regelmatig onze handen. Je krijgt geen hand, wel een gratis glimlach! Vooralsnog hanteren wij veelal de reguliere winkeltijden; dit geeft de grootste kans op spreiding van klanten. De koopavond vult elke MID-ondernemer naar eigen inzicht in. We begrijpen het ook wanneer je liever de deur niet uitgaat. Bel ons dan en informeer naar de mogelijkheden. Samen zoeken we een passende oplossing.

Op midgemak.nl vind je het overzicht van winkels en horeca (in het kernwinkelgebied van Joure) die open en actief zijn. Plus onze contactgegevens. Zo ben je meteen op de hoogte van onze openingstijden, aanbiedingen en acties. En heb je binnen een dag in huis wat je nodig hebt. Door je aankopen lokaal te blijven doen, helpen we elkaar. Ook nu het moeilijk is, bieden we je nog steeds graag het gemak van de MID. Namens ons allen: énorm bedankt!

NAMENS ALLE

MIDDENSTANDERS

WWW.MIDGEMAK.NL

FOTO: IMCA WESTERHUIS

De MID is momenteel dagelijks tot 18:00 uur geheel toegankelijk voor auto’s, zodat ook winkels zonder achteringang goed bereikbaar zijn. Zo kun je ook daar je aankopen veilig en vlot afhalen.

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Is mijn cosmeticaproduct wel veilig? Voor ieder cosmeticaproduct geldt: vóórdat het op de markt komt, is het uitvoerig beoordeeld op veiligheid. Aan cosmetica zijn strenge eisen gesteld om veilig te worden bevonden. Als consument hoef je je daarom niet af te vragen of een cosmetisch product veilig is of niet. Ieder cosmetisch product wordt onderworpen aan een veiligheidsbeoordeling. Deze beoordeling wordt uitgevoerd door een veiligheidsbeoordelaar en gebeurt op basis van wetenschappelijke gegevens. De veiligheid kan alleen worden beoordeeld door iemand die daartoe bevoegd is, omdat hij door opleiding of ervaring over voldoende kennis beschikt. Bijvoorbeeld een toxicoloog of cosmetisch chemicus.

FETTJE BAJEMA Schoonheidsspecialist, eigenaresse Huidsalon Fettje

Cosmetica bestaan uit een mengsel van verschillende ingrediënten. Bij het uitvoeren van een veiligheidsbeoordeling wordt gekeken naar de eigenschappen van alle afzonderlijke ingrediënten die in het product worden gedaan.

Er wordt ook bekeken of een stof op andere ingrediënten reageert; of het uitmaakt hoeveel ervan aan een product wordt toegevoegd; en of de stof nog andere eigenschappen heeft naast de werking die nuttig is voor het product. Bij de productie wordt met al deze factoren rekening gehouden om te zorgen dat het eindproduct niet alleen goed werkt, maar ook zonder risico gebruikt kan worden. De veiligheidsbeoordelaar beoordeelt het risico dat iemand loopt als hij een product gebruikt waarin een bepaalde stof zit (wat krijg je ervan?). Hij beoordeelt dus niet alleen het gevaar van de stof in zuivere en geconcentreerde vorm (wat kun je ervan krijgen?). De veiligheidsbeoordeling is

gebaseerd op de eigenschap van een stof, samen met de blootstelling aan die stof. Sommige potentieel gevaarlijke stoffen in zuivere en geconcentreerde vorm kunnen daarom wel worden toegepast, omdat ze geen risico veroorzaken dankzij de (lage) concentratie en/of de wijze van gebruik. Een voorbeeld: iedereen weet dat alcohol in principe een giftige stof is. Veel cosmetische producten zoals lotion bevatten alcohol. U zult echter nooit het hele flesje lotion in één keer op uw huid sprenkelen. Bovendien kan maar een zeer kleine hoeveelheid alcohol door de huid dringen. Ook verdampt alcohol heel snel. Alles bij elkaar is de uiteindelijke blootstelling aan de potentieel gevaarlijke stof zeer klein en is het product dus veilig in gebruik.

KEUZEVRIJHEID

Er worden veel tips over wat te doen om besmetting met het coronavirus te voorkomen naar buiten gebracht via alle media kanalen. We zij allemaal daardoor goed op de hoogte. Wat opvalt is dat er zeer weinig tot niets geadviseerd wordt hoe je je immuunsysteem kunt helpen versterken Ons immuunsysteem is heel slim en vaak heel effectief, mits het optimaal kan werken. Om zelf een goede keus te kunnen maken, is het wel nodig dat we alle informatie die nodig is om die keus te kunnen maken tot onze beschikking te hebben.

Goed om te weten: Vaak bewegen. Eet twee of drie maaltijden per dag, dus geen tussendoortjes om het immuunsysteem rust te geven en koud nadouchen.

In het vorige artikel heb ik al aangegeven dat van bepaalde voedingstoffen het niet handig is om daar te veel tekorten van te hebben, met het oog op het coronavirus.

Heel belangrijk: Ontstressen

Dagelijkse aanbevolen doseringen: Vitamine C: 2000 mg, zink: 30 mg, vit D: 75 mcgr tot 150 mcgr, en visolie: 1200 mg EPA/ DHA. Viruswerend: astragalus, vlierbes, knoflook, ginseng. Ook moeten we genoeg jodium, selenium en magnesium binnen krijgen. Kijk goed naar wat en hoe u eet, en naar waar al deze verschillende vitaminen en stoffen in zitten. Het is wel nodig om voor een goede vitaminen- en mineralenvoorziening biologisch te eten.

HIEKE KAMMENGA Natuurvoeding Joure

Goed om te eten is: Veel verschillende paddestoelen, kippenbotten bouillon, veel groente en genoeg fruit, vooral appels. Verder: kip, vis en ei, alles uit de zee, zeewier. En spirulina, tym, brandnetel en salie thee. Liever weinig tot geen zoogdierenvlees.

Er komen ook steeds weer nieuwe inzichten naar buiten omdat er natuurlijk overal onderzoek wordt gedaan naar het coronavirus.

Melatonine speelt een rol in het remmen van een overmatige immuunreactie (via toll-like receptor 2). Dit kan ernstige luchtwegschade, die kan ontstaan als gevolg van infectie met het coronavirus, voorkomen. Melatonine zorgt ook voor het loslaten van ACE 2 receptoren op de celwand. Daardoor heeft het coronavirus minder bindingsmogelijkheden en dus minder mogelijkheid om de cel binnen te dringen. Een optimale melatonine productie lijkt dus bescherming te kunnen bieden tegen de ernstige gevolgen die besmetting met het virus met zich mee kan brengen.

Om lichaamseigen productie van melatonine te bevorderen: Eet rijpe tomaten, bananen , kalkoen en kip. Niet te laat en te veel eten ’s avonds. Beperk het gebruik van beeldschermen ‘s avonds vlak voor het slapen gaan. Slaap in een frisse slaapkamer.

In vergelijking met volwassenen produceren jonge kinderen veel meer melatonine, tot wel tien keer meer. Dit zou een verklaring kunnen zijn waarom kinderen zo veel minder tot geen last hebben van het coronavirus.

Voor mogelijke contra-indicaties of interacties met geneesmiddelen verwijs ik u naar monografieën op Natura Foundation, bijvoorbeeld monografie melatonine.

Melatonine kun je ook innemen in de vorm van suppletie: 0,2 tot 0,5 mg preventief tot zelfs 50 mg curatief. Doseringen van tientallen milligrammen kunnen probleemloos kortdurend worden ingenomen.

28 LIFESTYLE TRENDS

Deze zomer al 5 jaar stevig aan het roer! Ook dit seizoen worden we verrast door een kleurrijke nautische collectie bij Skipperland in Lemmer.

Thuis in Friesland!

De felle kleuren knallen direct in het straatbeeld of op het strand. Luhta, Joules en Chiemsee stromen over van de heldere, frisse kleuren en prachtige details. Kraakhelder wit en nautisch blauw mogen natuurlijk ook niet ontbreken, op het terras, strand of het water, deze kleuren voelen zich overal thuis. Om je outfit compleet te maken kies je uit een uitgebreide schoenen collectie, waaronder merken als Sorel, Dubarry, Helly Hansen en Sebago.

Klassiek & tijdloos De klassieke merken, zoals het Franse Saint James en het Zweedse Holebrook hebben een tijdloze uitstraling, met de prachtige stoffen en nautische details word je rijkelijk beloond. Heerlijke warme vesten met windstopper die jou te allen tijde beschermen in weer en wind. Sportief en/of klassiek, er is altijd een stijl die bij je past en waar je je in thuis voelt.

Onder elke omstandigheid het water op! Wil jij optimaal kunnen varen onder elke omstandigheid? Kies dan voor Musto of Helly Hansen! Technische materialen, praktische details en mooie kleurstellingen zijn ook dit jaar ruim vertegenwoordigd. Even een stoere blik erbij en je kunt zo het water op.

Deze collectie zorgt er ook dit jaar weer voor dat jij als buitengenieter nooit de plank misslaat. Of je nu met de hond wandelt, op het strand ligt, op of langs het water je vertier zoekt, er is altijd een perfecte outfit voor jou. Mocht dat in de kou zijn of juist in de warmte, in Nederland weet je het tenslotte nooit, dan kan ‘Stanley’ jou vast ‘helpen’ om je favoriete drankje warm of koud te houden.

Laat de zomer maar komen! Merken als Chiemsee, Shiwi en Protest laten jou ook stralen langs of op het water. Met het Friese merk Cyell koop je een bikini zoals jij het wilt, je stelt je eigen set samen waarin jij je goed voelt.

Proost, op een mooie, sportieve, eindeloze zomer!

Alle artikelen op deze pagina zijn verkrijgbaar bij Skipperland Lemmer. Kortestreek 8, 8531 JE Lemmer, 0514 726 011 - www.skipperland.nl

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Tijd voor nieuwe badmode en lingerie!

Als het zonnetje lekker schijnt en de temperatuur oploopt, wordt het tijd voor de zomergarderobe. Een goed moment voor een nieuwe outfit, maar zeker ook voor lingerie en badmode. Bij Lingerie aan de Luts, gevestigd aan het beeldbepalende water van Balk, helpen ze je hier graag mee. In de winkel vind je prachtige badmode van onder andere PrimaDonna, Marie Jo, TC Wow en Tweka, Rosa Faia en Anita. Ook het Friese merk Cyell hangt in de rekken. Goed zittende badmode zorgt ervoor dat je jezelf een stuk zekerder voelt in het zwembad of aan het strand. Ook heel fijn: bijna alle items zijn los te koop. Of je nu het liefst een hoger of juist wat lager broekje draagt, alles kan. Zo stel je makkelijk je eigen set samen, helemaal afgestemd op wat jij prettig vindt zitten of mooi vindt staan.

MINIMALISTISCH VARIËREN Deze gloednieuwe lijn van Prima Donna Swim bestaat uit fijne, minimalistische basics, waarmee je eindeloos kunt variëren. Geen beugels, maar toch gegarandeerde stevigheid. Ook mooi meegenomen: deze serie is iets vriendelijker geprijsd dan je normaal gesproken van dit merk gewend bent.

ZONNIGE PRINTS Natuurlijk is de dierenprint nog steeds niet weg te denken. Wil je eens iets anders? Met een grafisch patroon ben je helemaal on trend. Of zet de bloemetjes buiten met één van de botanische prints!

TIP!

Wie zuinig is op zijn nieuwe badmode, spoelt de zwemkleding direct na gebruik goed uit in schoon, lauw water. Zo blijft het langer mooi!

STIJLVOL

Al van badmode voorzien? Bij Lingerie aan de Luts kun je ook terecht voor lingerie, nacht- en beenmode. Niet alleen dames slagen hier. Mannen vinden onder andere een comfortabele pyjama, een flitsend swim- of boxershort en het perfecte shirt. En ook voor kinderen is er genoeg te kiezen. ZO GA JE GOED VOORBEREID DE ZOMER IN!

ZWART-WIT

Speel je het liefst op save? Ook in zwart-wit is er genoeg te kiezen. Effen, streepjes, of een ander patroon: het is er allemaal. Voor wie graag baantjes trekt in het zwembad zijn er in de winkel ook speciale, chloorbestendige badpakken van Tweka te vinden.

WIJ VERKOPEN ONDER ANDERE BADMODE VAN: ANITA – CYELL – HOM - MARIE JO SWIM – PRIMADONNA SWIM – ROSA FAIA – SHIWI – TC WOW – TWEKA

"Kom langs voor de nieuwste badmode. Wij adviseren je graag!"

ROELINDA EN ANNETTE

De openingstijden van Lingerie aan de Luts zijn op dit moment iets anders dan normaal. Van dinsdag tot en met zaterdag is de winkel geopend van 13.00 tot 17.00 uur. Op de sociale kanalen, Facebook en Instagram, vind je het laatste nieuws. Liever een keertje langskomen op afspraak? Ook dat is zeker mogelijk: bel (0514-594595) of mail (info@lingeriaandeluts.nl) om een afspraak te maken!

Alle artikelen op deze pagina zijn verkrijgbaar bij Lingerie aan de Luts. Van Swinderenstraat 9, 8561 AP Balk, 0514 – 594595 - www.lingerieaandeluts.nl

30 LIFESTYLE TRENDS

Maak van je huis een droomhuis!

MAAK HET FIJN in eigen huis en tuin!

INTERIEURTIPS DOOR:

Evelyne Bok werp.nl www.evelyne-ont

In tijden van onzekerheid, waarin het coronavirus onze dag bepaalt; waar we even geen grip hebben op hoe het er volgende week uitziet, geef ik je graag tips om het thuis fijn te maken. Een groot gedeelte van de mensen werkt thuis, maar hoe maak je deze plek echt prettig en werkbaar? Er zijn ook mensen die binnen of buiten gaan klussen; er is ineens zoveel tijd om thuis aan de slag te gaan; alle klussen die lang bleven liggen worden nu massaal opgepakt; je wilt je tijd nuttig invullen. Logisch, we zitten gewoon niet graag stil. Samen met KARWEI inspireren we graag!

DEZE TOOLS HEB JE NODIG

OM ZO FIJN EN GEZOND MOGELIJK THUIS TE WERKEN! Om optimaal thuis te kunnen werken is het belangrijk om je eigen plek te hebben. Helaas heeft niet iedereen de luxe van een home office thuis. Toch is het belangrijk om een aantal tools wel in huis te hebben, buiten een laptop en telefoon. Wanneer je door je werkplek geïnspireerd wordt, word je ook geïnspireerd in je werk zelf. Een inspirerende omgeving zorgt voor meer creativiteit. Tijd voor een dosis inspiratie voor je thuiswerkplek.

TIP1

INSPIRATIE VOOR JE TUIN ALS VERLENGSTUK VAN DE WOONKAMER Ben je op zoek naar tuininspiratie en wil je graag je tuin zoveel mogelijk betrekken bij het interieur? Met deze tips maak je van je tuin een verlengstuk van de woonkamer en zorg je ervoor dat het knusse en sfeervolle gevoel van binnen ook buiten terugkomt. Zet op zonnige dagen de deur lekker open en maak van je woonkamer en tuin één geheel.

KLEUREN IN DE TUIN

jouw interieur en kies hier de tuinmeubels op uit. Creëer buiten een warme, knusse eethoek met grote houten tuinmeubels of neem de stoere, industriële stijl van binnen over met een donkere loungebank. Met gekleurde tuinstoelen kun je de kleuraccenten van binnen ook meenemen naar buiten. Zo maak je van de tuin een gezellig, kleurrijk geheel en past de buitenruimte bij de stijl van binnen.

Wil je productief blijven werken op een dag? Dan is ONTSPANNING eigenlijk het allerbelangrijkste. Zorg ervoor dat je een plek hebt waar je even tot rust kunt komen. Zet hier bijvoorbeeld een lekkere loungebank of een fauteuil neer, zodat je daar even kunt koffiedrinken of een telefoongesprek kunt voeren. Ontspanning zit daarnaast ook in een juiste werkhouding en goeie bureaustoel. Wanneer je namelijk lekker zit in de juiste houding, kun je je beter ontspannen.

TIP 2

Daarnaast blijkt dat EEN INSPIRERENDE WERKPLEK tot stand komt door er een persoonlijke touch aan te geven. Zoals bijvoorbeeld een rustgevende kleur (zoals blauw), die prettig voor je voelt. Of zet een paar planten of een leuk souvenir neer op je bureau.

Bekijk welke kleuren je in je interieur binnen tegenkomt en welke kleuren je terug wil laten komen in de tuin. Heb je in de woonkamer bijvoorbeeld een muur in een bepaalde kleur? Deze kleur kun je in accenten terug laten komen in de tuin door bijvoorbeeld stoelen, kussens, vloerkleden of bloemen in deze kleur toe te voegen. Zo trek je de kleuren van binnen door naar buiten. Misschien heel rigoureus maar wel echt een sfeermaker: de zwarte schutting.

TUINSTIJL MATCHEN MET INTERIEUR

Je kunt de stijl van de woonkamer ook doortrekken naar buiten. Creëer bijvoorbeeld een zithoek in moderne, botanische, Scandinavische of industriële stijl en pas de zithoek buiten aan, aan de stijl van binnen. Met een lekkere loungebank en veel comfortabele kussens wordt de zithoek buiten misschien net zo populair als de bank en zithoek in je woonkamer!

TUINMEUBELS

Ze zijn er in verschillende stijlen. Bepaal welke stijl je wilt overnemen uit

SHOP IN

STYLE!

TIP 3

Het gewenste RUIMTELIJKE EFFECT wordt gecreëerd door de bureaus niet tegen de muur te zetten, maar juist in het midden van de kamer, tegen de bank bijvoorbeeld. Zo heb je niet het gevoel alsof je opgesloten zit zodat je meer geïnspireerd raakt door de omgeving; overigens is dit voor mensen die zich moeten concentreren misschien niet echt handig.

BESTRATING

Heb je openslaande deuren naar de tuin? Bekijk dan welke tuinbestrating past bij de binnenvloer die aan de tuin grenst. Bij een houten vloer kun je bijvoorbeeld het hout door laten lopen naar het terras, door het gebruik van houten vlondertegels. Let er wel op dat het hout binnen en buiten dezelfde tint heeft. Zo wordt de tuin écht een verlengstuk. Of ga juist voor een speels effect en creëer een opvallend contrast tussen de bestrating in de tuin en de vloer binnen. Leg bijvoorbeeld grote tuintegels in combinatie met een houten vloer. Maak de tuin extra huiselijk met een vloerkleed. Met een buitenkleed zorg je nog meer voor dat knusse gevoel van binnen. Zorg voor een prettig huis en gezellige tuin, maar vooral, zorg goed voor elkaar.

WIL JIJ JE INTERIEUR OOK AANVULLEN MET MOOIE ACCESSOIRES? OF BEN JE NU ECHT TOE AAN EEN ANDERE KLEUR OP DE MUUR? KARWEI HELPT JE MET AL JE KLUSSEN!

TIP 4

Daarnaast blijkt dat EEN VERLICHTE WERKPLEK zorgt voor een hogere productiviteit dan een donker hol. Zorg daarom voor de juiste lampen of veel ramen op je werkplek. Ook een opgeruimde werkplek draagt bij aan een inspirerende omgeving; je krijgt namelijk meer rust in je hoofd, waardoor er meer ruimte ontstaat om creatief te denken.

TIP 5

Zorg voor VOLDOENDE PRIVACY EN RUST op je werkplek. Veel geluidsprikkels kunnen je creatieve bubbel namelijk verstoren. Zorg ervoor dat je je op het gewenste moment in je eigen bubbel kunt terugtrekken.

Ook advies...?!

Evelyne geeft interieuradvies aan huis. Neem gerust contact op voor meer informatie

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST: WIM WALDA // BEELD: ORANGEPICTURES

BRANDEND CONTENT

“Niet alleen merkbaar in je beurs, maar ook door meer comfort en een zachtere huid” ESTHER DIJKSTRA VAN AQUACELL WATERONTHARDER, JOURE

Aquacell in Joure is een bedrijf dat waterontharders levert, de Aquacell. En dat blijkbaar op een hele goede manier doet, want volgens directielid Esther Dijkstra is de Aquacell de bestverkochte waterontharder van Nederland met inmiddels meer dan 250.000 verkochte exemplaren. Nou is voor de meeste mensen een waterontharder een ‘ver van hun bed show’, maar wanneer Esther Dijkstra op een gestructureerde manier en in Jip en Janneketaal de voordelen van een waterontharder uit de doeken doet, komt dit apparaat in een heel ander daglicht te staan.

“In Nederland”, steekt zij van wal, “wordt verreweg het meeste drinkwater door de waterleidingbedrijven uit de bodem gewonnen. Daar zitten diverse meer en minder dikke kalklagen in dankzij de afzetting van schaaldieren op het land dat onder zeeniveau lag. Hierdoor is de hardheid van het water vrijwel nergens in Nederland gelijk. In Friesland hebben we te maken met redelijk hard water, dat de vervelende eigenschap heeft dat zich kalkafzetting vormt op kranen, deuren en muren van douches, verwarmingselementen van wasmachines, vaatwassers, koffiezetapparaten, waterkokers, hogedrukreinigers, enzovoorts. Waardoor de levensduur van dergelijke apparaten wordt verkort. Door de kalkdeeltjes en magnesium volledig uit het water te filteren krijgen we zogenaamd zacht water, dat een hoop voordelen heeft.”

Harsbolletjes vangen kalkdeeltjes

“En dat is precies wat een waterontharder doet: de kalkdeeltjes uit ons kraanwater halen, waardoor het zacht wordt. De Aquacell is volledig mechanisch en werkt stroomloos, 24 uur per dag, zeven dagen per week. Het apparaat heeft twee cellen, die de kalk- en magnesiumdeeltjes uit het water filteren. Zodra een van die cellen verzadigd raakt, wordt deze automatisch door het apparaat met zogenaamd regeneratiezout schoongespoeld, terwijl de andere cel gewoon door blijft werken. Het is een apparaat met weinig onderdelen, zodat ook de storingsgevoeligheid laag ligt.” Hierdoor durft Aquacell er vijf jaar volledige garantie op te geven, 15 jaar garantie op de onderdelen en 30 jaar op de hars.

Voordelen van zacht water

Zacht water heeft een aantal evidente voordelen. “Grosso modo kun je drie groepen kopers onderscheiden”, legt Esther uit. “Er is een groep die focust op het

comfort dat een waterontharder biedt. Denk daarbij aan het niet meer moeizaam hoeven droogmaken van de douche ,elke keer na een douchebeurt, of het ontkalken van de douchedeur, de kranen en douchekop, de voegen tussen de tegels enzovoorts. De tweede groep die we onderscheiden gaat voor de besparing. Door kalkaanslag in de waterkoker, in het koffiezetapparaat, de wasmachine, de vaatwasser, neemt de storingsgevoeligheid van dergelijke apparaten toe en wordt de levensduur wel tot 30% korter. Daarnaast verbruiken dergelijke ‘verkalkte’ apparaten meer energie. Daarnaast heb je met zacht water minder schoonmaakmiddel nodig, tot 50%. Ter illustratie: wij adviseren gebruikers van de Aquacell om geen vaatwastabletten te gebruiken, maar een theelepeltje los poeder. Glansspoelmiddel en zout zijn niet meer nodig. Onderzoeken hebben uitgewezen dat die besparing voor een gezin met twee kinderen dat een gemiddeld watergebruik heeft, op kunnen lopen tot circa € 400,per jaar, waardoor de Aquacell een korte terugverdienperiode heeft. Ten derde is er nog een groep voor wie de gezondheidsaspecten doorslaggevend zijn. Zacht water zorgt voor een zachte huid. Met name mensen die problemen hebben met bijvoorbeeld eczeem of psoriasis blijken in de praktijk erg veel baat te hebben bij zacht water. Een nog niet genoemd voordeel van zacht water is de smaak van bijvoorbeeld koffie en thee, die, maar let wel dat is een subjectieve beleving, veel lekkerder smaken. Daarnaast verwijdert de Aquacell bestaande kalkafzetting.”

Investering

De Aquacell vergt weliswaar een begininvestering van circa € 2300,- inclusief installatie en all-in garantie gedurende de eerste vijf jaar, maar daar staat volgens Esther Dijkstra heel veel tegenover. “Ik vergelijk het even met zonnepanelen. Die zorgen voor een lagere energierekening, maar leveren verder geen extra comfort, terwijl dat bij een waterontharder meer dan het geval is. Denk aan de zachte huid, niet meer hoeven droogmaken en /of boenen van de douchecabine, lager energieverbruik, lager verbruik in schoonmaakmiddelen, besparing in onderhoudskosten van je witgoed. Het is bovendien een bedrijfszeker apparaat dat 24 uur per dag, zeven dagen per week zijn werk doet en daarbij, even uitgaande van dat eerdergenoemde gemiddelde gezin van vier personen, zijn aanschafprijs relatief snel terugverdient en waar je weinig omkijken naar hebt. Een jaarlijkse onderhoudsbeurt is bijvoorbeeld niet nodig.”

Historie Aquacell

Aquacell is sinds 2018 gevestigd aan de Morseweg in Joure. Voor die tijd had het haar hoofdkwartier in Oudehaske waar vader Gerrit en moeder Kitty in 1993 met hun bedrijf Aquacombi begonnen en in 2009 naar de Pasteurweg in Joure verhuisden. Gerrit Dijkstra verkocht stoomovens aan voornamelijk de horeca, maar moest

regelmatig opdraven voor storingen ten gevolge van kalkafzetting. Hij breidde het assortiment uit met een waterontharder en verkocht de apparaten als een combinatie. In huize Dijkstra stond toentertijd ook een waterontharder, herinnert Esther zich. “Dat was een bakbeest van een apparaat in onze keuken, zodat mijn vader op zoek ging naar een compactere versie voor particuliere klanten. Om een lang verhaal kort te maken: hij kwam uit bij een Engels bedrijf Aquacell, dat een handzame, maar robuuste waterontharder leverde: stroomloos, eenvoudig te installeren, 24/7 bruikbaar, lage onderhoudsgevoeligheid en goede kwaliteit.” Oprichters Gerrit en Kitty werken nog steeds mee in het bedrijf, maar dragen het stokje geleidelijk over aan Esther en haar broer Simon, die samen de directie van het bedrijf Aquacell vormen.

Corona

‘Wij zijn een bedrijf dat van service en kwaliteit ons adagium hebben gemaakt”, besluit Esther Dijkstra. “En we doen ook tijdens deze crisis geen water bij de wijn. Via filmpjes over de meest uiteenlopende onderwerpen, zoals de uitleg van de werking, garantievoorwaarden, installatie et cetera en videobelgesprekken houden wij onze spreekwoordelijke Friese service in de lucht.”

NUMMER 04 • 2020

&FIT

GEZOND

ZORG VERLENEN IN DE NATUUR

José Pool werkt al dertien jaar bij ouderenzorgorganisatie Patyna. Sinds een jaar is ze werkzaam als groepsleidster bij Zorgboerderij BoerenBlij in Haskerhorne. Ze vertelt met veel enthousiasme over haar werk.

EELCO STIENSTRA OP RCN VAKANTIEPARK DE POTTEN IN OFFINGAWIER. PARKMANAGER IN HART EN NIEREN. EELCO STIENSTRA OP RCN VAKANTIEPARK DE POTTEN IN OFFINGAWIER. PARKMANAGER IN HART EN NIEREN.

HART VOOR MENS HART VOOR MENS EN MILIEU EN MILIEU

Je krĳgt direct zin in vakantie. Bĳ RCN de Potten in Ofﬁngawier. Een rust valt over je heen. Vriendelĳk en open. De 52-jarige parkmanager De begroeting is één Je krĳgt directEelco zin inStienstra vakantie.ten Bĳ voeten RCN deuit. Potten in Ofﬁngawier. met een valt glimlach verontschuldigingen. ZelfsDe nu52-jarige in de winter Een rust over en je heen. Vriendelĳk en open. is het druk. Eelco lĳ kt geboren voor het campingleven. Voorishet parkmanager Eelco Stienstra ten voeten uit. De begroeting één vermaken en het zorgen voor mensen. Het is niet gek dat RCN op met een glimlach en verontschuldigingen. Zelfs nu in de winter zĳ n pad kwam. Een organisatie waarhet decampingleven. mens van waarde is.het Én is het druk. Eelco lĳkt geboren voor Voor nog belangrĳ ker:zorgen de mens metmensen. afstandHet tot de arbeidsmarkt is een vermaken en het voor is niet gek dat RCN op vast onderdeel van de organisatie. zĳn pad kwam. Een organisatie waar de mens van waarde is. Én nog belangrĳker: de mens met afstand tot de arbeidsmarkt is een vast onderdeel van de organisatie. Identiteit

Eelco Stienstra doet rustig zĳn verhaal. Over zĳn vroegere leven en over RCN. Een organisatie die hem op het lĳf geschreven is. Het campingleven is hem met de Identiteit paplepel ingegoten. Al van jongs af aan staat hĳ iedere vakantie op de camping. Eelco Stienstra doet rustig zĳn verhaal. Over zĳn vroegere leven en over RCN. Een Zĳn werkervaring vindt hier dan ook de basis. Als recreatiewerker en –leider en bĳ organisatie die hem op het lĳf geschreven is. Het campingleven is hem met de de technische dienst. RCN wordt zĳn vaste honk. In zowel Nederland als Frankrĳk. paplepel ingegoten. Al van jongs af aan staat hĳ iedere vakantie op de camping. RCN is niet zomaar in zĳn leven: het is een heel mooi bedrĳf. Een organisatie Zĳn werkervaring vindt hier dan ook de basis. Als recreatiewerker en –leider en bĳ met een stevige identiteit. Ze zĳn er niet alleen voor zichzelf maar ook voor de de technische dienst. RCN wordt zĳn vaste honk. In zowel Nederland als Frankrĳk. medemens en het milieu. De samenwerking met Empatec past perfect. RCN is niet zomaar in zĳn leven: het is een heel mooi bedrĳf. Een organisatie met een stevige identiteit. Ze zĳn er niet alleen voor zichzelf maar ook voor de Niet alleen op de wereld medemens en het milieu. De samenwerking met Empatec past perfect. RCN de Potten is 20 hectaren groot en heeft alles van een reguliere camping tot particuliere huisjes en luxe mobile homes. Eigenlĳk zeggen ze: ‘we zĳn niet alleen Niet alleen op de wereld op de wereld’. Met de winst die wordt behaald doen ze mooie dingen voor de RCN de Potten is 20 hectaren groot en heeft alles van een reguliere camping tot medemens. Gratis vakanties voor jong en oud bĳvoorbeeld. Mensen met afstand particuliere huisjes en luxe mobile homes. Eigenlĳk zeggen ze: ‘we zĳn niet alleen tot de arbeidsmarkt iets bieden vinden ze ook belangrĳk. Het is zelfs opgenomen op de wereld’. Met de winst die wordt behaald doen ze mooie dingen voor de als een van de bedrĳfsdoelstellingen. Al jaren werken ze samen met Empatec medemens. Gratis vakanties voor jong en oud bĳvoorbeeld. Mensen met afstand Schilderwerk, groenonderhoud en aanleg van tuinen. Als er iets moet gebeuren tot de arbeidsmarkt iets bieden vinden ze ook belangrĳk. Het is zelfs opgenomen op het park, denken ze aan Empatec. Het zĳn gewoon harde en trouwe werkers. als een van de bedrĳfsdoelstellingen. Al jaren werken ze samen met Empatec En doen het werk goed. Als ze maar de juiste begeleiding krĳgen. Dat doet Schilderwerk, groenonderhoud en aanleg van tuinen. Als er iets moet gebeuren Eelco graag. op het park, denken ze aan Empatec. Het zĳn gewoon harde en trouwe werkers. En doen het werk goed. Als ze maar de juiste begeleiding krĳgen. Dat doet Dubbel van waarde met Empatec Eelco graag. Empatec is van ‘dubbele waarde’, legt Eelco uit. RCN betekent wat voor Empatec. En ze betekenen wat voor mĳ en de organisatie. De organisatie vindt het Dubbel van waarde met Empatec geweldig om met Empatec te werken en voor hen het verschil te maken. Ze zĳn Empatec is van ‘dubbele waarde’, legt Eelco uit. RCN betekent wat voor Empatec. echt van waarde voor de organisatie. Samen zorgen ze ervoor dat mensen met En ze betekenen wat voor mĳ en de organisatie. De organisatie vindt het afstand tot de arbeidsmarkt een belangrĳke plek op de arbeidsmarkt behouden. geweldig om met Empatec te werken en voor hen het verschil te maken. Ze zĳn Met een lach op zĳn gezicht sluit Eelco af: ‘Eigenlĳk vind ik het gewoon hartstikke echt van waarde voor de organisatie. Samen zorgen ze ervoor dat mensen met leuk om met Empatec te werken’. afstand tot de arbeidsmarkt een belangrĳke plek op de arbeidsmarkt behouden. Met een lach op zĳn gezicht sluit Eelco af: ‘Eigenlĳk vind ik het gewoon hartstikke leuk om met Empatec te werken’. En dát is waar Empatec het voor doet. Met mensen samenwerken die vanuit zichzelf het verschil willen maken. Voor de medemens. En dát is waar Empatec het voor doet. Met mensen samenwerken die vanuit zichzelf het verschil willen maken. Voor de medemens.

José Pool tussen de boerderijdieren

Voordat José bij BoerenBlij terecht kwam werkte ze op één van de andere locaties van Patyna als Verzorgende IG. “Het grootste verschil met andere locaties is dat bezoekers van BoerenBlij nog thuis wonen en dat ze hier komen voor dagbesteding. Dit is extramurale zorg.” José geeft aan dat ze zo veel mogelijk buiten zijn. “Om 10.00 uur starten we binnen met een kopje thee of koffie en wat lekkers erbij. Daarna gaan we naar buiten om een wandeling te maken met de bezoekers, weer of geen weer.” Ook na de wandeling blijven ze buiten. “We nemen plaats in de babbelbox met drinken en een soepje. De babbelbox is onze buitenhuiskamer. We zetten de houtkachel aan zodat het lekker warm wordt.” Het buiten zijn, het bewegen en de buitenlucht doet veel goeds voor het welzijn van de bezoekers. Na de pauze in de babbelbox gaan de bezoekers van BoerenBlij de dieren verzorgen, mee helpen koken voor de warme maaltijd tussen de middag of in de moestuin bezig. “Mijn taak is het helpen en begeleiden van de bezoekers. Ik verzorg dus niet volledig de dieren of de moestuin. Dat doen de bezoekers.” Er lopen veel dieren rond; zo bestaat de boerderij uit onder andere geiten, konijnen, kippen, duiven, loopeenden, parkieten en ook twee katten. “In de zomer hebben we ook lammetjes, die geven we dan de fles en gaan mee wandelen. Dat is echt geweldig!”

“Het buiten zijn, het bewegen en de buitenlucht doet veel goeds voor het welzijn van de bezoekers.” José is zelf opgegroeid op het land en tussen de dieren. “Ik vind het geweldig om te werken met mensen; dat individuele contact te hebben en de combinatie hierin met dier en natuur. Daarnaast is het prachtig om te zien hoe de bezoekers reageren op het buiten zijn en het verzorgen van de dieren.” José vertelt verder: “Als bezoekers wat onrustig zijn, dan komen ze hier echt tot rust. Samen met mijn collega’s en vrijwilligers willen we hen een mooie dag bezorgen en tegelijkertijd de mantelzorgers of partners thuis wat ontlasten. Het is fantastisch om de mensen naar huis te laten gaan met een glimlach op het gezicht.”

Zorgboerderij BoerenBlij Zorgboerderij BoerenBlij verzorgt specialistische dagbesteding voor mensen die getroffen zijn door de ziekte van Alzheimer, dementie, Parkinson en andere niet aangeboren hersenletsels of somatische (lichamelijke) aandoeningen. BoerenBlij heeft gemiddeld achttien bezoekers per dag. Sommige mensen komen één keer per week, maar er zijn ook bezoekers die drie keer per week langskomen. In totaal bezoeken zo’n vijftig bezoekers BoerenBlij.

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Antonius Zorggroep en het coronavirus

De Antonius Zorggroep stelt alles in het werk om de zorg te bieden die nodig is, ook bij (mogelijke) besmetting met het coronavirus. Dat doen we zowel in het Antonius Ziekenhuis als bij Thuiszorg Zuidwest Friesland. De afgelopen tijd hebben we verschillende voorbereidingen getroffen om patiënten in het ziekenhuis en cliënten in de thuiszorg met een (mogelijke) coronabesmetting goed te kunnen opvangen.

Veel reacties De Antonius Zorggroep heeft een oproep voor hulp op social media gedaan, onder net-gepensioneerden en aan medewerkers die voor een andere loopbaan hebben gekozen. Dit leverde in korte tijd maar liefst 50 reacties op van gediplomeerde verpleegkundigen, verzorgenden en artsen. Ook oproepen voor mondmaskers en ander materiaal dat nodig is bij de behandeling van deze patiënten leverden veel hartverwarmende reacties op. Van mondkapjes tot babyfoons: niets is u te gek. Hartelijk dank voor uw steun en materialen! Ook bedanken we de vele bedrijven die onsvandagelijks het Dijkstra smult het eten vanhelpen Antonius om Maaltijdservice ziekenhuis en de thuiszorg te ondersteunen. Uw waardering en acties doen ons zeer goed. Houd onze sociale media in de gaten en reageer als u ons wilt steunen. Om onze telefooncentrale te ontlasten, belt u ons hiervoor niet, maar kunt u mailen naar

samensterk@antoniuszorggroep.nl Een deel van het team van verpleegkundigen Antonius Ziekenhuis

Aanpassingen

IN HET ZIEKENHUIS Een aparte afdeling voor corona(-verdachte) patiënten. In het ziekenhuis is een speciale klinische afdeling gecreëerd voor patiënten die verdacht worden van besmetting met het coronavirus. Patiënten die zeker besmet zijn met het coronavirus worden op een andere afdeling verpleegd. Zo nodig kan nóg een afdeling bijschakelen voor deze patiënten. Daarnaast is de Intensive Care klaar om patiënten goed op te vangen. Ook staan wij klaar voor onze collegaziekenhuizen. Inmiddels zijn verschillende patiënten uit Noord-Brabant overgebracht naar Sneek.

Coronapatiënten scheiden van andere patiënten Om het risico van verspreiding zoveel mogelijk te beperken, is de Spoedeisende Hulp speciaal verbouwd. Patiënten met een coronaverdenking worden bij binnenkomst gescheiden van de patiënten met andere klachten. Daarnaast zijn veel afspraken op de

IN DE THUISZORG

poliklinieken uitgesteld of deze afspraken worden vervangen door een telefonisch consult. Niet-acute operaties worden uitgesteld. Alle mensen met een ziekenhuisafspraak die verplaatst wordt, worden hierover persoonlijk gebeld. De mensen die een afspraak hebben die wel doorgaat op een poli, moeten veelal via de zij-ingang van het ziekenhuis naar binnen. Bij het afnamelab maken we onderscheid tussen mensen met en mensen zonder verkoudheidsklachten. Om iedereen zo snel en duidelijk mogelijk te begeleiden naar waar ze moeten zijn, staat er een medewerker klaar om de weg te wijzen, zodra je het terrein van het ziekenhuis op komt. Ook is overal tijdelijke bewegwijzering geplaatst.

Vragen vooraf en specifiek getrainde medewerkers Bij ieder contact vragen medewerkers van Thuiszorg Zuidwest Friesland van te voren of de cliënt verkouden is, moet hoesten of koorts heeft. Wanneer het antwoord ‘ja’ is, dan dient de cliënt de huisarts te raadplegen, voordat de zorgmedewerker zorg kan verlenen. Als een cliënt verdacht wordt van of besmet is met het coronavirus, wordt deze verzorgd door specifiek daarvoor getrainde medewerkers. Ze werken volgens de nieuwste regels en met de juiste beschermende kleding en materialen.

Bezoekers Voor bezoekers gelden er aangescherpte bezoekregels voor het ziekenhuis. Zo mag een patiënt maximaal één bezoeker per dag ontvangen. Een patiënt die het coronavirus heeft, mag in principe geen bezoek ontvangen.

Op onze website houden wij u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen bij de Antonius Zorggroep. Hier vindt u de laatste update voor Thuiszorg Zuidwest Friesland en de laatste update voor het Antonius Ziekenhuis.

www.mijnantonius.nl

normaal staat hier onze evenementenkalender. maar we leven nu tijdelijk in andere tijden. om toch in verbinding te blijven met jou, zodat jij in verbinding kan blijven met het goede en mooie van waterland in friesland, geven we je hier tips om thuis te beleven.

FOTO: DANIËL HARTOG

om je zo in gedachten mee te voeren naar goede tijden die vast en zeker zullen komen. ga samen met ons online in verbinding met de natuur, de cultuur, de geschiedenis en de mensen van waterland in friesland.

UNESCO WERELDERFGOED IR. D.F. WOUDAGEMAAL

fries scheepvaart museum

jopie huisman museum

unesco werelderfgoed ir. d.f. woudagemaal

Bekijk de complete collectie van ruim 25.000 objecten en verhalen uit het museum (inclusief depot) online op de website van het Fries Scheepvaart Museum. Bekijk en lees alles over de geschiedenis van de Friese scheepvaart, de stad Sneek en de Friese Zuidwesthoek. De online collectie is goed voor dagenlang ontdekkingsplezier. De allermooisten worden dagelijks op de Facebookpagina van het Fries Scheepvaart Museum gedeeld.

Hoe goed is jouw kennis over Jopie Huisman? Test het met de dagelijkse #Jopiekwis op de Facebookpagina van het Jopie Huisman Museum en maak kans op mooie prijzen. Het museum toont ook dagelijks door middel van foto’s en video inspirerende werken uit het museum om het museum bij de mensen thuis te brengen. Wat de filmpjes extra bijzonder maakt is het audiomateriaal van Jopie Huisman zelf die over zijn schilderijen vertelt.

Beleef vanuit je woonkamer met een smartphone of tablet het magistrale stoomgemaal uit Lemmer in virtual reality met de 360° app. Je ziet helemaal hoe het Woudagemaal op stoom wordt gebracht: van het aansteken van de stoomketels, het draaien van de stoommachines tot aan de werking van de zuigers. Terwijl je rondkijkt springen er historische foto’s en informatie in beeld. Je kunt zelfs de binnenkant van alle machines bekijken!

WWW.FRIESSCHEEPVAARTMUSEUM.NL WWW.FACEBOOK.COM/FRIESSCHEEPVAARTMUSEUM

WWW.FACEBOOK.COM/JOPIEHUISMANMUSEUM

SCAN DE QR-CODES OM DE APP BIJ APPLE I-TUNES EN GOOGLE PLAYSTORE TE DOWNLOADEN:

I-tunes

Play Store

creatief

FOTO: IT ALDERS ERF

kreatyf

WEET JIJ WAAR DEZE FOTO UIT DE JAREN ’60 IS GEMAAKT?

friese legpuzzels online

creatief recyclen

gratis boeken luisteren

Om het thuisblijven te verzachten plaatst historischonderzoeksbureau It âlders erf de komende tijd legpuzzels online van foto’s van Friese dorpjes en steden in de jaren zestig. Deze zogenoemde ‘plakpuzzels’ zijn heel eenvoudig online te maken door de puzzelstukjes op de juiste plek te schuiven. Een extra uitdaging is om de Friese plaats na het oplossen van de puzzel te raden. Puzzelen maar!

Kijk eens goed in en om je huis naar spullen die je niet meer gebruikt. Wist je dat je daar de mooiste dingen van kunt maken? Bezoekerscentrum Mar & Klif in Oudemirdum verzamelt heel wat tips op haar Pinterest pagina. Maak bijvoorbeeld van een leeg melkpak een kleurrijk vogelhuisje. En een windvanger kun je gemakkelijk maken van zelf beschilderde takken, doppen, kraaltjes of schelpen. Of houd een wedstrijdje bliklopen met je eigen stevige versierde conservenblikken. Zo kun je van alles iets nieuws maken!

Door de online Bibliotheek zijn tijdelijk voor iedereen gratis en voor niks extra luisterboeken toegevoegd. Voor kinderen 12 luisterboeken en voor volwassenen maar liefst 16 om uit te kiezen, ook als je geen abonnement hebt. En ken je de Voorleeshoek? Hier kunnen kinderen van 0-10 jaar voorgelezen worden door middel van video’s met spannende verhalen, leuke prenten en muziek. De Voorleeshoek is, omdat de scholen gesloten zijn, tijdelijk gratis toegankelijk voor iedereen. Veel luisterplezier.

SCAN DE QR-CODE VOOR DE PINTEREST PAGINA VAN MAR & KLIF:

WWW.ONLINEBIBLIOTHEEK.NL WWW.DEVOORLEESHOEK.NL

natuerlik natuurlijk

FOTO: JAN TIJSMA

WWW.FACEBOOK.COM/ITALDERSERF

PIMPELMEES PUNKER

landschapsbiografie súdwesthoeke

de natuur van je tuin ontdekken

omtinken

Vanuit huis het landschap ontdekken? Met deze digitale landschapsbiografie ga je vanuit je luie stoel op ontdekkingsreis door het landschap. Tover historische kaarten tevoorschijn met daarop je eigen woonplaats. Of ga op zoek naar cultuurhistorische relicten zoals dijken, sloten of voormalige stinzen om de hoek. Je kunt alleen je omgeving ontdekken of heel Waterland van Friesland met haar kliffen, meren, terpen en bossen. Het kan allemaal.

Word jij ook zo blij van vogels in je tuin of op je balkon? Doe een keer de gratis Postcode Vogelcheck van de Vogelbescherming en ontdek welke vogels in jouw buurt leven. Je krijgt gelijk makkelijke en praktische tips voor die vogels om ze te helpen. Of gebruik je tuin als klaslokaal met de tuinopdrachten van Staatsbosbeheer. Dit is bedoeld voor kinderen, maar ook volwassenen kunnen er zeker wat van opsteken!

Veel ondernemers in Zuidwest Friesland hebben in deze tijden creatieve oplossingen bedacht. We geven deze ondernemers ‘omtinken’, oftewel aandacht op www.waterlandvanfriesland.nl/ omtinken en op onze Facebook- en Twitterpagina met #omtinkeninWaterland. Doe ook mee en steun onze lokale ondernemers!

WWW.LANDSCHAPSBIOSUDWESTHOEKE.NL

WWW.VOGELBESCHERMING.NL/MIJN-VOGELTUIN WWW.STAATSBOSBEHEER.NL/ DOE-OPDRACHTEN-VOOR-IN-DE-TUIN

in waterland

ENORM ASSORTIMENT TUINPLANTEN!! Maatregelen in verband met het Coronavirus bij Greensales Balk. We hebben een zeer ruim terrein van 40.000 m2, waar we minimaal 1,5 meter afstand van elkaar houden, en verder alle regels van het RIVM in acht nemen. We houden u hier graag aan. Het is nu de tijd om weer lekker aan het werk te gaan in de tuin, wij hebben weer een enorm groot assortiment tuinplanten staan.

VIBURNUM TINUS SPIRIT

Grote planten. In 19 cm pot. Normaal € 7,-

NU 3 stuks voor € 15,-

EUONYMUS

DIVERSE SOORTEN. IN 19 CM POT.

NU 3 stuks voor € 10,TIP! Laat u tuinplanten optimaal presteren, geef ze voeding! het is nu

2e Paasdag gesloten

de juiste tijd om uw tuin te gaan bemesten, vergeet ook niet de haag mest te geven. Wij raden u aan om met een organische meststof te strooien, deze werkt langer en is goed voor het bodemleven.

Openingstijden

Maandag t/m vrijdag van 07.00 tot 17.30 uur - Zaterdag van 08:30 tot 16.00 uur

SPORT

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

FIT IN

QUARANTAINETIJD maak van je huishouden een work-out

RIENTS HEEFT DANKZĲ PASTIEL WERK GEVONDEN BĲ EMPATEC MEUBEL RIENTS HEEFT DANKZĲ PASTIEL WERK GEVONDEN BĲ EMPATEC MEUBEL

ALLES OP DE RIT ALLES DE RIT DOOR OP PASTIEL DOOR PASTIEL Geen voetbaltraining meer op de dinsdag- en donderdagavond, niet meer aan de gewichten hangen in de sportschool en geen bootcamp meer in het park met je vaste groepje. Gelukkig kan je ook binnenshuis fit worden of blijven. En nee, daarvoor hoef je niet per definitie home-workouts te doen via een beeldscherm. Wat dacht je van huishoudfitness? Huishouden is normaal gesproken niet echt iets om je op te verheugen, maar wist je al dat je 160 calorieën verbrandt met een uurtje strijken? Dus verruil het Netflixen voor een goede sportsessie in huis en maak van je huishouden een work-out. Je huis wordt schoner en netter, jij slanker en fitter. Neem onderstaande tips van onze redactie ter harte en voel je fit tijdens en na de quarantainetijd.

Hoeveel calorieën verbrand je met het huishouden, per uur?

1. Neem wat vaker de trap. Neem de spullen die boven horen één voor één mee naar boven. Spullen leg je voortaan niet meer op de trap, maar breng je direct naar boven. 2. S pan bij elke klus je (buik)spieren aan. Bijvoorbeeld wanneer je de was uit de wasmachine haalt, tijdens het stofzuigen of tijdens het bukken en tillen.

3. Pak de stofzuiger en verhoog het tempo. Binnen een aantal minuten breekt het zweet je uit. Voor de gevorderden: probeer de stofzuiglunge. Wanneer je de stofzuiger naar voren duwt, stap je tegelijkertijd met één been naar voren en zak je – met een rechte rug – door de achterste knie naar beneden.

Badkamer schoonmaken: 300 De vloer schrobben: 325 Dweilen: 312 Ramen lappen: 300 Stofzuigen: 250 Afstoffen: 170 Schilderen, DIY-projecten: 66 Behangen: 133,2 De was doen: 146 Bed opmaken: 136 Koken: 136

4. P ut on the music! Motiveer jezelf

met opzwepende muziek en zet de volumeknop iets omhoog. Zo ga je vanzelf harder boenen.

5. D weilen. Waarom met de dweilstok,

als je het ook met twee doekjes kunt doen. Beweeg je benen vervolgens om de beurt naar binnen en naar buiten. Beweeg je over het oppervlak en jij hebt je dagelijkse dosis cardio weer gehad. En niet te vergeten: een schone vloer.

6. R amenlappen is al een work-out op zich. Wil je er toch wat meer uithalen? Maak met de zeem zo groot mogelijke cirkels op het raam. Om de lagere gedeeltes te bereiken,werk je jezelf extra in het zweet door diepe squats te maken.

Vanaf zĳn 15e is hĳ al aan het werk. Rients Bokma, 50 jaar jong. Geboren en getogen in Sint Nicolaasga. Hard werken kan hĳzĳ wel. Hĳ is deinst voorRients een uitdaging. Maar Vanaf n 15e hĳ al niet aan terug het werk. Bokma, 50 jaar vĳf jaar geleden gaat zĳn eigeninmetselen voegbedrĳ na tien jaar jong. Geboren en getogen Sint Nicolaasga. Hardf werken failliet. Hĳ zit diep in de put en komt in de ﬁ nanciële problemen. kan hĳ wel. Hĳ deinst niet terug voor een uitdaging. Maar vĳf Meerdere mensen enn instanties helpen hem er weer bovenop. jaar geleden gaat zĳ eigen metselen voegbedrĳ f na tien jaar Reïntegratiebedrĳ Rients leven weerproblemen. op de rit. failliet. Hĳ zit diep finPastiel de putkrĳ engtkomt in z’n de ﬁ nanciële En het belangrĳ kste: heeft weer werk. Bĳ er Empatec Meubel in Meerdere mensen enhĳ instanties helpen hem weer bovenop. Franeker. Een gouden match! Reïntegratiebedrĳf Pastiel krĳgt Rients z’n leven weer op de rit. En het belangrĳkste: hĳ heeft weer werk. Bĳ Empatec Meubel in Franeker. Een gouden match! Dieptepunt

Een grote, zelfverzekerde man zit aan tafel. En praat honderduit. Vrolĳk en oprecht. Nog niet heel lang geleden bereikt hĳ echter een dieptepunt in zĳn leven. Na Dieptepunt 35 jaar hard werken gaat zĳn bedrĳf failliet. Hĳ krĳgt geldproblemen en komt op Een grote, zelfverzekerde man zit aan tafel. En praat honderduit. Vrolĳk en oprecht. straat te staan. Hĳ meldt zich bĳ Het Leger des Heils om zĳn uitkering op te gang te Nog niet heel lang geleden bereikt hĳ echter een dieptepunt in zĳn leven. Na krĳgen. Vier jaar zit hĳ in de schuldsanering en bewind voering. Een lang traject en 35 jaar hard werken gaat zĳn bedrĳf failliet. Hĳ krĳgt geldproblemen en komt op een zware tĳd. Maar Rients blĳft geloven in een goede aﬂoop. Een dak boven zĳn straat te staan. Hĳ meldt zich bĳ Het Leger des Heils om zĳn uitkering op te gang te hoofd is het eerste wat hĳ krĳgt. Vanuit de bĳstand komt ook Pastiel om de hoek krĳgen. Vier jaar zit hĳ in de schuldsanering en bewind voering. Een lang traject en kĳken. En helpt hem aan werk en er weer bovenop. een zware tĳd. Maar Rients blĳft geloven in een goede aﬂoop. Een dak boven zĳn hoofd is het eerste wat hĳ krĳgt. Vanuit de bĳstand komt ook Pastiel om de hoek Empatec meubel kĳken. En helpt hem aan werk en er weer bovenop. Thuis zitten is niks voor Rients. Hĳ mist de structuur en de mensen om hem heen. Een Pastiel-traject op maat zorgt ervoor dat er precies datgeen gebeurt wat Empatec meubel er nodig is voor Rients om weer aan het werk te gaan. Een sollicitatietraining, Thuis zitten is niks voor Rients. Hĳ mist de structuur en de mensen om hem heen. CV-training, een gesprek met een maatschappelĳk werkster en een Een Pastiel-traject op maat zorgt ervoor dat er precies datgeen gebeurt wat sportschoolabonnement zĳn onderdeel van zĳn traject. Ook diverse baantjes in de er nodig is voor Rients om weer aan het werk te gaan. Een sollicitatietraining, bouw, de productie en de groenvoorziening zorgen ervoor dat hĳ weer de nodige CV-training, een gesprek met een maatschappelĳk werkster en een structuur krĳgt. Maar de uiteindelĳke samenwerking met Empatec Meubel lĳkt een sportschoolabonnement zĳn onderdeel van zĳn traject. Ook diverse baantjes in de schot in de roos. Als productiemedewerker meubel voelt hĳ zich helemaal thuis. En bouw, de productie en de groenvoorziening zorgen ervoor dat hĳ weer de nodige wordt hĳ op waarde geschat. Hĳ kan zĳn werkervaring volledig inzetten. Fluitend structuur krĳgt. Maar de uiteindelĳke samenwerking met Empatec Meubel lĳkt een gaat hĳ naar zĳn werk. Dit is zíjn plek. Met een jaarcontract als gevolg! schot in de roos. Als productiemedewerker meubel voelt hĳ zich helemaal thuis. En wordt hĳ op waarde geschat. Hĳ kan zĳn werkervaring volledig inzetten. Fluitend Positief gaat hĳ naar zĳn werk. Dit is zíjn plek. Met een jaarcontract als gevolg! Rients zĳn leven is weer mooi op de rit. Door zĳn traject heeft hĳ geleerd anders om te gaan met geld. Financieel gaat het de goede kant weer op. Dat is een Positief belangrĳke stap. Ondanks alles kĳkt hĳ niet negatief naar de afgelopen jaren. Rients zĳn leven is weer mooi op de rit. Door zĳn traject heeft hĳ geleerd anders Hĳ weet wat hĳ kan en Pastiel en Empatec hebben ervoor gezorgd dat hĳ uit de om te gaan met geld. Financieel gaat het de goede kant weer op. Dat is een problemen is geraakt. Zĳn enige wens is gezond te blĳven en bĳ Empatec te belangrĳke stap. Ondanks alles kĳkt hĳ niet negatief naar de afgelopen jaren. blĳven. ‘Ik vergeet nooit wat Pastiel allemaal voor mĳ gedaan heeft. Ik had er niet Hĳ weet wat hĳ kan en Pastiel en Empatec hebben ervoor gezorgd dat hĳ uit de zonder gekund’, sluit Rients positief af. problemen is geraakt. Zĳn enige wens is gezond te blĳ ven en bĳ calorieën Empatec te Hoeveel blĳven. ‘Ik vergeet nooit wat Pastiel allemaal voor mĳ verbrand gedaan heeft. had er niet jeIkmet het zonder gekund’, sluit Rients positief af. huishouden, uur? En dát is waar Pastiel het voor doet: het leven van mensen op de ritper krĳgen. En precies datgeen doen om hen weer aan het werk te krĳgen. Een traject Badkamer schoonmaken: 300op maat, omdat ieder mens verschillend is. De vloer schrobben: En dát is waar Pastiel het voor doet: het leven van mensen op de rit325 krĳgen. Dweilen: 312 En precies datgeen doen om hen weer aan het werk te krĳgen. Een traject op Ramen lappen: 300 maat, omdat ieder mens verschillend is. Stofzuigen: 250 Afstoffen: 170 Schilderen, DIY-projecten: 66 Behangen: 133,2 De was doen: 146 Bed opmaken: 136 Koken: 136

NUMMER 04 • 2020

8 14

9 17 8

4 14

PUZZELPAGINA NR 04

14 14

10 11

4 14

D C

18 17

Puzzel en win! In iedere editie van deze krant staat een puzzel waarmee u leuke prijsjes kunt winnen. Stuur uw oplossing via de email of met traditionele post. U kunt dit sturen naar: info@grootdefryskemarren.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 04-2020 – tot uiterlijk 1 mei 2020. Wij wensen u veel puzzel plezier!

14 17

Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het

Duitse schrijver

stuk bouwland

adellijke vrouw

niet even

telwoord

pepermuntolie

bevelen

sport

lijfeigene Spaanse uitroep

regio

hoofdstad van Jordanië

wang veehoeve

schaakterm

schoolgerei inwendig orgaan

dans

opscheppen

tijdvak

laan

roeipen

rekening

dik touw

richting

golfterm vervoermiddel

bijbelse figuur

Europese vrouw

7 7

uitsluitend

voorts

havenplaats

draagbare telefoon

Europees gebergte

despoot

vruchtendrank

blijkens de akten

aanspraak

zakken

18 16

7 3

24 16

brandstof

bijbelse figuur

id est

bijbelse figuur

vrouwelijk dier

kleurstof

roem bergplaats

schavuit

17 18

2 25

19 9

3 23

18 7

14 22

17 14

assistenteconoom

3 3

3 19

18 3

7 7

gril

opleghout

en volgende onwerkelijk

boomstronk

één en ander

een bad nemen

onzinnig jaartelling

vissersboot

plechtige gelofte

rustteken

schrobnet

onzin

stekken

heden

gordel

telwoord

roofvogel

echtgenoot

mythologische figuur

aanspreektitel

Kijk voor het actuele filmaanbod op: www.bios-heerenveen.com

Riet Dijkstra uit Lemmer heeft 2 bioscoopkaartjes gewonnen. Deze worden aangeboden en zijn te besteden bij de Bios Heerenveen. OPLOSSING EDITIE 03: Zweedse puzzel: Toneelmeester // Kruiswoordpuzzel: Persbureau

GrootdeFryskeMarren krant is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De krant wordt huisaan-huis verspreid in gemeente De Fryske Marren en ligt bij verschillende 'pick-up' points in gemeente De Fryske Marren.

Oplage: 28.000 exemplaren.

16 21

7 10

DE BIOS HEERENVEEN

Winnaar puzzel Grootdefryskemarren NR. 03

COLOFON

Burgemeester Kuperusplein 52 Heerenveen • T 0513-654051

Ierland

2 BIOSCOOPKAARTJES!

verblijf

PUZZEL EN WIN

glorie

voorzetsel

sinds

toilet

Gelijke cijfers staan voor gelijke letters. Probeer het gekleurde woord te vinden.

lidwoord

STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 04, VÓÓR 1 mei A.S. PER EMAIL NAAR: info@grootDEFRYSKEMARREN.nl OF PER POST NAAR: GROOTDEFRYSKEMARREn, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK

UITGEVER

REDACTIE

FOTOGRAFIE

Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl

Henk van der Veer, Wim Walda, Eelke Lok, Albert Bouwman, Joeri van Leeuwen, Gea de Jong-Oud

Johan Brouwer, Orange Pictures, Andre Weening, Wim Walda.

REDACTIETIPS?

VORMGEVING

redactie@grootdefryskemarren.nl

Frans van Dam (Quod Media)

BLADMANAGEMENT

VERKOOP

Nicky Bosma (nicky@yingmedia.nl)

Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink, Meinde de Vlugt

DRUK Hoekstra Krantendruk, Emmeloord

VERSPREIDING FRL Verspreidingen, Leeuwarden

EINDREDACTIE Henk de Vries

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

Je huid houdt van zacht

Zacht houdt van AquaCell Zacht water is zacht voor de huid. Voor de jonge

krachtige werking. Daarmee heb je 24 uur per dag

huid, de oudere huid, de gezonde huid en de

zacht water, zonder een spoortje kalk. En dat voel

probleemhuid. Kalk in het water droogt de huid

je direct. Niet alleen je huid houdt van zacht.

uit en kan irritaties opleveren. AquaCell is de

Ook je douche houdt van zacht. Schoonmaken is

waterontharder met 100% zacht garantie.

eenvoudiger dan ooit. Omarm ook zacht en kijk

De twee cellen zorgen voor een continue en

voor alle voordelen op www.aquacell.nl

100% kalkvrij water

Zelf de kracht van zacht ervaren? Vraag een proefplaatsing aan op aquacell.nl