GrootdeFryskeMarren 5 2020 by GrootMedia

05-2020

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

4e JAARGANG • NR. 05

groot deFryskeMarren

IN DEZE UITGAVE Tusken de Marren informatie van gemeente De Fryske Marren

SCHAAPSHERDERIN

FOTO: JOHAN BROUWER

JACQUELINE NÉMETH “SCHAPEN PROBEREN ALTIJD TOT HOEVER ZE KUNNEN GAAN”

watMakelaardij uw woning waard is? Verkoop jeWeten woning met Hoekstra

Hoekstra kijkt online mee! Direct een VT W o En ontvang 6x je favoriete woonblad waardebepaling van uw woning via WhatsApp.beurns en plus 2 kaarten voor de VT Wonen beurs makelaardijhoekstra.nl/hoekstrakijktmee

woon

blad

NUMMER 05 • 2020

Ogen

KRIJGT BURGEMEESTER KRIJGERPLEIN NAAMSWIJZIGING? LEMMER - De petitie die een groep Lemsters is gestart om de naam van het Burgemeester Krijgerplein te wijzigen in de Oude Markt is inmiddels zo’n 450 keer ondertekend. De actievoerders zijn van mening dat op de naam van de oud-burgemeester een nare smet rust. Krijger zou zich volgens de groep verwijtbaar hebben gedragen in de Tweede Wereldoorlog. Ze baseren zich daarbij onder andere op de uitspraken die oud-rechter Severijn deed in een televisiedocumentaire.

Iedereen weet alles altijd beter. En nu zitten we ook nog in de coronacrisis. Iedereen zit dus thuis te overdenken wat hij of zij nog beter weet dan een ander. En we kunnen ook nog de hele tijd denken van: die zegt dat nu wel, maar zou dat toch niet ietsje anders zijn? Nou ja, u kunt het allemaal zelf invullen. Een van die (vele) opmerkingen op de sociale media was bijvoorbeeld dat mensen denken dat de democratie weg is in dit land. Er zitten, zeggen ze, onvoldoende mensen in de Tweede Kamer en die volgen dus niet wat het kabinet doet. En die moeten juist als de bok op de spreekwoordelijke haverkist zitten. En hoe zit dat met de gemeenten, die hebben nergens een anderhalve-meter-raadszaal.

In een reactie op de petitie laat gemeente De Fryske Marren weten de zaak zorgvuldig te beoordelen. “We snappen dat de documentaire van Fryslân Doc hernieuwd vragen oproept over de vernoeming van het plein naar burgemeester Krijger. Het gaat hier om een gevoelig onderwerp, waar in het verleden al meerdere keren onderzoek naar is gedaan, telkens zonder voldoende aanleiding om de naam te wijzigen. Desalniettemin neemt het college de petitie en brieven uit Lemmer uiteraard serieus. Het

De gemeenteraad van De Fryske Marren vergadert echt wel. Digitaal. Het ging de eerste keer wel mis, want er ging iets technisch fout. Maar heel langzaam hebben onze democratische digibeten geleerd hoe zo’n ding werkt. En wat nou zo mooi is: wij kunnen het thuis volgen. We hoeven niet naar Joure. Er staat hier of daar wel hoe dat moet. Digitaal vergaderen. Het is niet slechter dan ‘gewoon’ vergaderen. Het is wel anders. Niet in alles, want de raadsleden moeten zich wel verkleden, want het publiek volgt het immers. En een beetje voor een mooi schilderij of gordijn gaan zitten. Het moet wat lijken. Anders is dat er niet geïnterrumpeerd kan worden. Je gaat ook niet zwaaien met amendementen of moties, want dan moet je eerst weer digitaal worden afgescheiden om het te bespreken met andere partijen.

college wil deze zaak zorgvuldig beoordelen”, zegt woordvoerder Jan van der Veen. De groep Lemsters krijgt ook steun van Frits Barend. De televisie- en radiopresentator vindt het ondenkbaar dat het plein de naam van een ‘foute’ burgemeester blijft houden. Het Joodse gezin Barend zat in de oorlog ondergedoken in Oudega. Barend heeft aangegeven ook andere BN’ers te vragen de actie te steunen.

VERGUNNINGEN ROND VOOR SYBRANDY’S SPEELPARK OUDEMIRDUM - De verhuizing van de attracties van Sybrandy’s Speelpark naar De Hege Gerzen is al in volle gang, maar het wachten was nog op de laatste vergunning. Het waterschap moest nog toestemming geven voor de bouw van de luchtfietsbaan. Dat is nu rond.

Het spel is er wat uit. Het is klinisch. Dat heeft ook wel weer wat. Het is allemaal in elk geval sneller afgelopen dan het ‘gewone’ proces. De herhaling wordt eruit gehaald. Misschien wordt digitaal vergaderen wel ‘gewoon’. Eén ding moet je dan als raadslid missen. Je kijkt naar een scherm, je kijkt elkaar niet in de ogen. En dat is toch belangrijk. Als ik momenteel een stukje moet schrijven, bel ik even. Ik kijk hem of haar niet in de ogen. En dat mis ik.

Het Wetterskip Fryslân moest beoordelen of de attractie een gevaar op zou leveren voor de IJsselmeerdijk, die een primaire kering vormt. De luchtfiets vormt de verbinding tussen het speel- en natuurgedeelte van het park. Wanneer Sybrandy’s Speel- en Natuurpark op de nieuwe locatie open kan is in verband met de coronacrisis nog niet bekend.

Eelke Lok, redactie GrootdeFryskeMarren

RECREATIESECTOR KOMT MET NIEUWE CAMPAGNE REGIO - De coronacrisis zorgt voor een wisselend beeld in de recreatiesector van Zuidwest-Friesland. Een rondgang langs de leden van VVV Waterland van Friesland laat zien dat bij de ene ondernemer boekingen worden gecanceld of verplaatst en bij de andere juist de aanvragen weer op gang komen.

FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL

VVV Waterland van Friesland en Merk Fryslân zijn ondertussen hard bezig met een nieuwe campagne. Daarmee moeten Friezen en Nederlanders worden verleid om op vakantie te gaan in de (eigen) provincie Fryslân, zodra de maatregelen worden versoepeld. Diverse ondernemers in Zuidwest-Friesland hebben het vanwege de coronacrisis al maandenlang behoorlijk zwaar. Bij sommigen zit de omzet nog maar op de helft van normaal. De verhuur van zeilen motorjachten en sloepen lijkt nog wel goed te lopen, zoals de afgelopen weken het geval was bij Ottenhome in Heeg. Wel merken

veel ondernemers dat het aantal boekingen weer voorzichtig aan het toenemen is. Maar alles staat of valt met de verdere maatregelen.

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

JOUSTER SCOUTS MAKEN deFryskeMarren VRIJHEIDSFAKKEL VAN DUIZENDEN STEENTJES

WEER LEVEN IN DE BROUWERIJ OP IT KLIMMERBLÊD SINT NYK SINT NICOLAASGA - Afgelopen maandag openden de basisscholen weer de deuren voor hun kinderen. De leerlingen krijgen op basis van de versoepeling van de coronamaatregelen voor de helft les op school. Ook op It Klimmerblêd in Sint Nyk was er na weken van stilte eindelijk weer leven in de brouwerij. Van digitaal les krijgen gaat het weer naar fysiek onderwijs. Het grote verschil ten opzichte van de tijd voor het begin van de coronacrisis is dat het naar school gaan aan allerlei extra hygiëneregels gebonden is. Bij de ingangen van de school wordt gewezen op de RIVM-regels, waaronder het houden van anderhalve meter afstand. Bij binnenkomst staan flessen handgel klaar en liggen er doekjes op tafel. De kinderen zijn opgesplitst in groep A en groep B. Schooldirecteur Sjors de Wolff: “Om aan de eisen van vijftig procent lesgeven te voldoen gaat de ene groep op maandag en woensdag naar school en de andere groep op dinsdag en donderdag. Daarnaast krijgen beide groepen eens in de twee weken om en om op vrijdag les.”

WILGENTAKKEN VOOR VEILIGER FIETSPAD BIJ HET LEMSTER STRAND

JOURE - De scouts van De Borgergroep uit Joure zouden normaal gesproken op 4 mei helpen bij de Dodenherdenking, maar dit jaar kon dat niet door het coronavirus. Toch wilde de scouting een steentje bijdragen, letterlijk. In park Ter Huivra haden ze zondagavond 3 mei met duizenden witte en gekleurde steentjes een vrijheidsfakkel gemaakt. Naast het logo van de nationale herdenking werd het getal 75 gevormd, omdat het dit jaar 75 jaar geleden is dat Nederland werd

bevrijd. De steentjes waren verzameld door de scoutingleden zelf. Daarbij zaten ook een kleine honderd persoonlijke steentjes van inwoners van de gemeente. Op die steen-

tjes stonden korte teksten als ‘vrijheid’ en ‘liefde’, maar ook tekeningetjes.

deF

KIJK VOOR HET

LAATSTE NIEUWS UIT JE REGIO OP:

WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

960 LITER BALKSTER BEDRIJVEN

BIEDEN RUSTIGE WERKPLEKKEN IN CORONATIJD BALK - Door de coronacrisis zijn veel Nederlanders genoodzaakt om vanuit huis te werken. Dat is niet altijd even makkelijk, aangezien er vaak ook kinderen thuis zijn en wellicht ook de partner. Concentreren op de werkzaamheden valt dan niet altijd mee. Om die reden hebben Alex Schilstra van LXeventsupport en Anton de Gier van Applied Visions de handen ineengeslagen. Ze hebben onder de naam ‘Flexkantoor Balk’ werkplekken gecreëerd. “Bijvoorbeeld voor mensen die even willen ontsnappen aan het rumoer en wellicht de toegenomen spanningen van thuis’’, aldus Alex Schilstra.

Een rustige werkplek op bedrijventerrein Eigen Haard 23G in Balk is al mogelijk vanaf zes euro per uur of 24 euro per dag, inclusief koffie, thee en WiFi. Er zijn vier coronaproof flexplekken met minimaal twee meter tussenruimte en vier privékantoren beschikbaar. Anton de Gier: “Ook is het mogelijk om na de coronacrisis de ruimtes te gebruiken voor bijvoorbeeld vergaderingen, workshops en trainingen. Eventueel in combinatie met bijvoorbeeld een lunch.” Naast de werkplekken is er ook een muziekstudio aanwezig. De ruimte heeft een erg geschikte akoestiek waardoor het goed en aangenaam repeteren is, volgens de verhuurders.

MELK VOOR DE VOEDSELBANK

deF

REGIO – “Door de coronacrisis is er voor veel mensen ook een financiële crisis. Daarom willen we de voedselbank in Joure een steuntje in de rug geven. Ze kunnen houdbare zuivel, groente in pot of blik, rijst en pasta goed gebruiken. Help jij mee?” Deze oproep van enkele initiatiefnemers uit de regio was niet aan dovemansoren gericht. Er werden bijzonder veel producten gebracht bij de vier inzamelplekken. “Geweldig mooi en zeer geslaagd!”, aldus de organisatie.

LEMMER - In opdracht van gemeente De Fryske Marren hebben medewerkers van het bedrijf Van Aalsburg een scherm van wilgentakken aangebracht op het strand van Lemmer. Ook is er helmgras gepland op de dijk. De bossen wilgentakken vormen over ruim honderd meter lengte een scherm tegen het stuifzand dat vanaf het strand het fietspad en de wegen op waait. Het zand stoof in de gezichten van voorbijgangers. Dit zorgde voor vervelende, maar ook onveilige situaties. Volgens de gemeente wordt het fietspad glad door het zand, waardoor fietsers onderuit kunnen gaan. Met de investering van 15.000 euro moet het stuifzand ingedamd worden. Het zand waait nu tussen de takken, die een halve meter in de grond staan, door en vormt daarachter een ophoping. Wat nog weet te ontsnappen komt terecht tussen het helmgras op de dijk. Met deze oplossing hoeft de gemeente minder vaak de wegen en het fietspad te vegen. Dat zorgt voor een kostenbesparing.

“Wij hebben al een aantal jaar geleden besloten te investeren in eigen sanitair bij de staanplaatsen. Mensen willen luxe”, legt Anneke uit. “Thuis woon je ook niet meer als in de jaren 60, dus mag het ook uiteraard”. Die investering van toen komt nu goed uit. Uit het hele land komen mensen met de caravan naar de camping toe. “Er zijn ook mensen uit het zuiden gekomen, Brabanders. Zij hebben veel beter door dan wij hoe belangrijk het is om niet te dicht op elkaar te zitten.”

De actie zette melkveehouder Thijs Maat uit Rotsterhaule verder aan het denken. Thijs zette de vraag uit bij de coronahulp Whatsappgroep in het dorp. Via deze groep onderhouden supermarkt Spar Van Zwol, de Protestantse Gemeente Sint Johannesga-Delfstrahuizen, Dorpsbelang DGS en twee vrijwilligers nauw contact. Er werd een speciale melkactie op touw gezet. Maar liefst 960 literpakken volle melk werd ingekocht door Spar Van Zwol. De pakken zouden betaald worden door Iepen Mienskips Fonds (IMF) en de Diaconie van de kerk. Helaas gaf het IMF uiteindelijk niet thuis. Thijs Maat: “Een teleurstellende reactie, maar gelukkig sprong de Diaconie van de kerk bij en was bereid om het hele aankoopbedrag van de Campina melk te betalen.”

Het is niet dat de gezelligheid verdwenen is. “Nee, je ziet op de velden mensen soms in een rondje zitten. Op ruime, dus meer dan anderhalve meter afstand van elkaar.” Er zijn plannen om de camping verder uit te breiden. “We hebben alle vergunningen binnen, maar wachten eerst nog even. Pas na de zomer gaan we los. Eerst zien wat dit brengt”, zegt Sjouke van der Veen. (Bron: Omrop Fryslân).

De bijna duizend liter melk is inmiddels overgedragen aan de Voedselbank in Joure, vertegenwoordigd door Gerrit Samplonius. Die gaf aan ontzettend blij te zijn met het succes van de melkactie.

EIGEN SANITAIR BIJ KAMPEERPLAATSEN

OP CAMPING DE BOSRAND

OUDEMIRDUM - Bij camping De Bosrand in Oudemirdum hebben de kampeerplaatsen eigen sanitaire voorzieningen. De in grote getale gekomen gasten zie of merk je er eigenlijk niet. Ze zitten veel in hun tent of caravan, volgens de eigenaren Anneke en Sjouke van der Veen.

Voorjaarsactie: Nu het eerste vervangfilter gratis

WWW.BIG-GREEN.NL Ervaringen:

Prijs inclusief installatie € 998,20

Jaap Jurjen en Froukje Veenstra

Wij zijn nu vier weken in het bezit van de BigGreen. Wij zijn super tevreden. Alles is schoner (koﬃezetapparaat, was-en afwasmachine, douchecabine etc.) en zachter. En het water smaakt inderdaad lekkerder. Inmiddels onze lieve buren ook hiervan in kennis gesteld, en ook zij zijn nu beziiers geworden van de BigGreen. Zegt het voort, zegt het voort. Sumar, 26 januari 2020

Anja Monshouwer

Binnen een dag na aanvraag was de Big Green al geïnstalleerd. Hij hangt nu een aantal weken en ik ben er erg tevreden over. Ik hoef vrijwel nooit meer condiioner te gebruiken na het haar wassen en heb geen last meer van kalk. Prima investering! Gorinchem, 13 november 2019

Emiel van Disseldorp Vanmorgen is het product geïnstalleerd. Gelijk zachter en helderder water. Geen aanslag meer dus niet meer poetsen van kranen etc. Maakt de leidingen ook nog schoon dus als er al wat kalk nog aanwezig was, is dat binnenkort helemaal verdwenen. Ik raad het iedereen aan. Rijkevoort, 6 november 2019

Theo en Beey Hospes Heel blij met de Big Green. Na drie weken al duidelijk verschil! Veel helderder water en geen aanslag meer op o.a. Glazen, kranen en de badkamer. Ook goed voor de huid, lang zo droog niet meer. De was is ook merkbaar zachter. Zelfs de kaaen drinken binnnen water ipv regenwater. Kortom zeer tevreden, een echte aanrader! Oudemirdum, 14 november 2019

Heechsân Sinds begin december in het bezit van de BigGreen, veel minder last van kalkaanslag in douche en keuken. Ook na het douchen een zachtere huid. Een echte aanrader!! Eastermar, 6 februari 2020

Bauke en Sjanie van der Meer

J. Posthumus

Sinds eind 2019 is de Big Green bij ons geplaatst. Wij zijn er erg tevreden over. De voordelen hierbij op een rij: – geen kalkaanslag meer op en rond kranen – overig sanitair makkelijk schoon te maken en heee meer glans / gladder oppervlak – heter water uit de combi ketel – strijken is veel makkelijker door gladder wasgoed – geen bruin water meer uit het stoomstrijkijzer – zachtere handen / geen kloven meer

Shirley en Tom

Franeker, 6 maart 2020

Wij gebruiken de Big-green inmiddels een paar maanden en we zijn erg tevreden. Geen kalkaanslag meer en super helder water. De kranen glimmen weer als nieuw en geen waas meer op de glazen douche deur. We hebben nu geen agressieve reinigingsmiddelen meer nodig bij het schoonmaken van de badkamer. een eenvoudig sopje en alles blijkt weer als nieuw. En de service is perfect! Ureterp, 2 november 2019 Precies 1 week verder. Water nu al helderder en zachter. Kranen, douchekoppen en uitloop volautomaasche koﬃe machine prachhge stralen. Geen gespeeer meer. Aanslag stukken minder en alles straalt bijna al als nieuw. Echt geweldig. Montage professioneel en met aandacht uitgevoerd. Echt een aanrader. Amsterdam, 26 november 2019

Alfred Plannnga We hebben hem vrijdag besteld en hij is gelijk geplaatst, het verschil is nu al merkbaar. Het water is zachter, de koﬃe smaakt beter. Heerenveen, 22 december 2019

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

JACQUELINEdeFryskeMarren NÉMETH – SCHAAPSHERDERIN

“SCHAPEN PROBEREN ALTIJD TOT HOEVER ZE KUNNEN GAAN. ZONDER EEN STERKE HOND WORDT HET EEN CHAOS.”

“Schapen dom? Mooi niet. Het zijn juist slimmeriken. Ze proberen altijd tot hoever ze kunnen gaan. Zolang er honden voor staan die sterk genoeg zijn om de delinquenten, desnoods hardhandig, tot de orde te roepen, is er niets aan de hand. Maar oh wee, als een hond ‘over zich heen laat lopen’, dan is het chaos.” Schaapsherderin Jacqueline Németh, klein van stuk, maar net als haar honden gepokt en gemazeld in de omgang met schapen, is daar gedecideerd over. “Németh met een ‘tien over twee streepje’ hè”, voegt ze er en passant nog even aan toe. Ze is momenteel met haar kudde van 140 schapen te gast op Tjeukemeer in Joure. >>

TEKST WIM WALDA FOTO’S JOHAN BROUWER

NUMMER 05 • 2020

JACQUELINE NÉMETH – SCHAAPSHERDERIN

“DIE OPLEIDING. PRAAT ME ER NIET VAN. OP HET RISICO AF OP EEN HELEBOEL TENEN TE GAAN STAAN, IK VIND HET NIKS.”

Jacqueline Németh is 57 jaar, geboren in Limburg, moeder van twee kinderen en woonachtig in Havelte. Half Hongaars, half Nederlands. Op haar zevende jaar, toen de Staatsmijnen dicht gingen en haar vader daar zijn baan verloor, verhuisde het gezin Németh naar Utrecht.

RONDRITTEN IN DE CAMARGUE Dertien jaar later liet ze Utrecht voor wat het was en reisde ze met haar vriend, twee Friese paarden en twee koetsjes naar de Camargue in Frankrijk om daar rondritten te gaan verzorgen voor de toeristen. De Camargue is een moerasgebied in de Zuid-Franse Rhônedelta. Het ligt aan de Middellandse Zee en is toeristisch gezien vooral bekend vanwege de wilde grijswitte Camargue paarden, de zwarte stieren, en de roze flamingo’s.

Jacqueline Németh: “Mijn kuddes zijn biologische grasmaaiers.”

“Dat gebeurde in een opwelling en zonder degelijke voorbereiding”, vertelt Jacqueline. “Ik houd niet van sleur en was nogal avontuurlijk en reislustig ingesteld. Het duurde niet lang of het woord ‘broodnijd’ kreeg voor ons een heel nieuwe dimensie. We kregen twee parkeerplaatsen toegewezen op een drukke parkeerplaats in het centrum. Een komen en gaan van auto’s. Dat was geen doen. Dus zijn we na een half jaar, nog voor het echte hoogseizoen, teruggegaan naar Nederland. Lopend, de hele dertienhonderd kilometer, want

we hadden geen rode cent. En met de paarden uiteraard, want die wilden we niet achterlaten. Een heel avontuur.” Terug in Nederland vestigde ze zich in Steenwijk, na een tussenstop in Friesland. “Daar heb ik mijn eerste kudde schapen opgestart. Ik wilde buiten zijn en met dieren werken. Als kind mocht ik nooit een huisdier hebben. Toen zich kinderen aandienden, twee in getal en van beide soorten één, heb ik de kudde verkocht, omdat ik er voor mijn kinderen wilde zijn. Maar toen ze naar de middelbare school gingen en ik doelloos met een kopje thee aan de tafel zat, heb ik de draad weer opgepakt. Aanvankelijk ‘herderen’ voor een paar andere kuddes, maar uiteindelijk toch weer een eigen kudde.”

HEB JE EEN OPLEIDING TOT SCHAAPSHERDER GEDAAN? “Oh die opleiding. Praat me er niet van. Op het risico af op een heleboel tenen te gaan staan, ik vind het niks. Wat die cursisten leren zal vast wel ergens goed voor zijn. Aan het eind van de rit krijgen ze een diploma. Maar in mijn optiek is dat papiertje alleen een garantie dat ze in de schoolbanken kunnen zitten en boeken door kunnen spitten. Maar dit werk moet je in de haarvaten zitten. Iemand die niet kan leren kan een hele goede herder zijn, terwijl bij wijze van spreken een genie met een papiertje er helemaal niets van kan

Jacqueline Németh: “Als kind mocht ik nooit een huisdier hebben.”

bakken. Ik zie het als de teloorgang van een ambacht, want dat is het. Ik doe regelmatig een beroep op een herder, die het vak in zijn DNA heeft, een van de beste herders van Nederland. Maar die zou ik dus voor veel projecten niet in kunnen zetten, omdat hij niet over dat bij veel instanties vereiste papiertje beschikt. Dan denk ik: ‘Daar gaan we…’.”

ONDERNEMER “Ik ben ondernemer, heb een begrazingsbedrijf met 400 schapen, verdeeld over vier kuddes en verdien daar mijn dagelijks brood mee. Mijn kuddes zijn biologische grasmaaiers. Gerelateerd aan het aantal uren – gemiddeld tien tot twaalf per dag verdien ik veel te weinig, maar zo moet je niet rekenen. Ik doe dit graag; ik ga dagelijks naar ‘mijn schapen’ en niet naar ‘mijn werk’. Dat is voor mij een cruciale nuance. Mijn seizoen loopt van april tot en met november. Daarna gaan de kuddes de winterbegrazing in en dat is een win-win situatie, want mijn schapen hebben gratis voer en de landeigenaar bij wie ze staan, heeft in het voorjaar een mooi kort grasveld. Maar lang kan ik niet van de rust genieten, want na februari begint de lammertijd alweer.”

Hoe zo’n aanbesteding werkt? Een gemeente heeft een aantal percelen waarvan het gras kort moet worden gehouden en dat kunnen de schapen van een begrazingsbedrijf als dat van Jacqueline Németh als de beste. Bedrijven schrijven in op een dergelijke aanbesteding en daaruit wordt door de gemeente een keuze gemaakt. Het kan zijn dat de prijs doorslaggevend is, maar in de aanbesteding van gemeente De Fryske Marren stond expliciet vermeld dat er aandacht moest worden besteed aan biodiversiteit en aan educatie en communicatie. Jacqueline: “De coronacrisis steekt nu een spaak het wiel, maar normaliter zouden we in overleg met het onderwijs een uitgebreid programma draaien, variërend van heel basic en intuïtief voor de laagste groepen tot meer diepgravende onderwerpen voor de hoogste groepen.”

GEZONDE STERKE KUDDE “De 140 schapen tellende kudde in Joure bestaat uit een mengelmoes van verschillende rassen. Mijn doel is een gezonde sterke kudde die een hoge resistentie heeft tegen ziekten, en èn in de zomer èn in de winter buiten kan

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

deFryskeMarren

automatisch de kop en daar loopt de kudde braaf achteraan. Zou die daar niet lopen, dan zouden de schapen alle kanten op lopen. Daarnaast waakt de andere voor achterblijvers en de derde speelt een soort verkeersagentenrol. Die gaat bij tuintjes staan waar de schapen zouden kunnen gaan grazen, sluit zijwegen af, zorgt dat er geen opstoppingen komen bij ‘flessenhalzen’ als bruggetjes en houdt ze dus eigenlijk in het gareel. Machtig mooi hoe ze naadloos samenwerken, het instinct van echte werkhonden. De schapen weten dat en gedragen zich ernaar. Maar oh wee, als een schaap

blijven. Deze kudde is heel goed in het aanvreten van zogenaamde ‘opslag’. Als je in een heideterrein of natuurgebied niets doet aan de talloze kleine boompjes die boven komen, wordt het op den duur bos. Wil je dat voorkomen, dan moet je al die boompjes omzagen, of er een kudde opzetten die de jonge loten aanvreet. Dat geldt niet alleen voor boompjes, maar ook voor de Japanse duizendknoop, een woekeraar van de eerste orde, waar iedereen de zenuwen van krijgt. Daarnaast heb ik een kudde Solognotes, een heel handzaam heideschaap. Dat is een oud ras uit Frankrijk, rond 1650 ontstaan in de Sologne, een moerassig veengebied met schrale, zure grond. Een typisch heideschaap met een goed kudde instinct.”

WORKING KELPIES

Jacqueline Németh: “ik ga dagelijks naar ‘mijn schapen’ en niet naar ‘mijn werk’. Dat is voor mij een cruciale nuance.”

Een herder is zo goed als zijn honden. Zonder honden ben je niks, volgens Jaqueline. Ze heeft er drie, een border collie en twee zogeheten ‘working kelpies‘. De oorspronkelijke ‘border’, een intelligente werker, is slim en heeft een tomeloze energie, maar gaat volgens Jacqueline ten onder aan zijn eigen populariteit. “Ze zijn in de loop der tijd onrustiger en minder stabiel geworden”, licht ze toe.

De kelpie stamt af van de zwartbruine collies die in de negentiende eeuw door de Engelsen mee werden genomen naar Australië. De wetenschappers zijn het met elkaar oneens of er daadwerkelijk dingobloed in zit, maar qua uiterlijk zou je zeker zeggen van wel. De ‘working kelpie’ is een zeer intelligente hond, maar minder geschikt als huishond, omdat hij zijn tomeloze energie kwijt moet. Hij werkt graag en moet daarvoor enerzijds snel en behendig zijn, maar tegelijk ook rustig en traag kunnen bewegen als de situatie daar om vraagt. Het bewaken en drijven van grote kuddes schapen is voor deze honden een tweede natuur.

WAT MAAKT JOUW BEROEP ZO LEUK? “De samenwerking met mijn dieren. Zonder mijn honden zou ik nergens zijn en zo behandel ik ze ook. Ik heb echt een band met ze. Ik heb ze maar heel weinig aan hoeven leren. Ze lijken instinctief aan te voelen wat ik wil. Wanneer er met de kudde gelopen moet worden, hebben ze alle drie hun eigen plek, dat hebben ze zelf zo bepaald. Ik moet vaak met de kudde van het ene naar het andere beweidingsgebied lopen binnen een gemeente en daarbij spelen mijn honden een cruciale rol. De één neemt

dat niet doet. Dan wordt die door de honden even hardhandig tot de orde geroepen en is ook de rest meteen weer bij de les. Daar hoef ik weinig aan bij te sturen.”

SCHAPEN ZIJN OLIEDOM? “Het tegendeel is waar. Wanneer een andere herder bij deze kudde zou komen met een hond die niet sterk genoeg is, dan lachen de schapen zich rot en gaan ze allemaal mooi hun eigen gang. Resultaat: chaos.” Wanneer worden ze geschoren? “Pas als het warmer wordt, gaat de schaapsscheerder aan het werk. Dan is het wolvet namelijk zachter en gaat het scheren gemakkelijker. Die wol, daar verdien ik overigens geen cent aan. En dat terwijl het een prachtig materiaal is met oneindig veel toepassingen, zoals bijvoorbeeld spinnen, vilten, je vloer mee isoleren, het in een leemmuur verwerken, enzovoorts. Ik zoek dus mensen die er ‘iets mee willen’, particulieren of bedrijven.” “Belangstellenden kunnen een mailtje sturen naar xanchelle@gmail.com”, besluit Jacqueline, bij wijze van een stukje reclame.

Loopt je hoofd over? Komt er geen einde aan de drukte? Overzie je het soms niet meer? Als het je te veel wordt thuis of op het werk, trek op tijd aan de bel. Geef het aan op je werk en aan je omgeving. Vraag hulp. Denk aan coaching, waarin je leert omgaan met stress. Je krijgt weer energie, grip en kunt weer genieten. En je voorkomt erger, zoals een burn-out.

LAAT OP TIJD

LOS!

VERMINDER STRESS EN VOORKOM EEN BURN-OUT.

Doe de persoonlijke stressherstel test op

www.burogrootswerk.nl

Of neem contact op met Audrey van der Galiën 06-222 88 792 | info@burogrootswerk.nl

De ONDERWEG OF THUIS?

KIJK VOOR HET LAATSTE de (SPORT)NIEUWS UIT JE REGIO OP:

ALTIJD HET LAATSTE NIEUWS UIT JE EIGEN REGIO!

WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL deFryskeMarren deFryskeMarren HEEFT U OOK NIEUWS TE MELDEN? LAAT HET ONS WETEN! FRYSKEMARREN.NL REDACTIE@GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Seiko 5 Sports X Brian May De 'Red Special' gitaar was de inspiratiebron voor een nieuw Seiko 5 Sports horloge met een wijzerplaat waarin het design is terug te zien van de gitaar die rocklegende

Design wijzerplaat geïnspireerd door de Red Special

Brian May samen met zijn vader in 1962 begon te bouwen.

De wijzerplaat heeft hetzelfde rood met zwart kleurschema als de ‘Red Special’ en is uitgevoerd met een verfijnd houtpatroon dat subtiel verwijst naar de kast van de gitaar.

Seiko eert met dit bijzondere Seiko 5 Sports horloge de creativiteit en muzikaliteit van Brian May. Hij was blij verrast toen hij het eerste exemplaar van 'zijn horloge' zag: "Het is een geweldige ervaring om dit horloge tot leven te zien komen. En ik vind het écht een eer dat een creatie die m mijn vader en ik al die jaren geleden fabriceerden, de insp inspiratiebron is geworden voor deze samenwerking. Ik houd v van de Seiko die ik al sinds 1970 draag. Maar ik zal ook deze nieuwe Seiko met heel veel trots gaan dragen."

Bijzondere markeringen op de achter deksel

Het horloge wordt aangeboden in een gelimiteerde oplage van 9.000 exemplaren met Brian's handtekening en de toevoeging Limited Edition op de achter deksel*. De serienummers lopen van 0001/9000 tot 9000/9000. Speciale giftbox

Een miniatuur replica van de speciaal gebouwde flight case waarin Brian’s gitaar de wereld rondreist. In de box vind je ook een speciale herdenkingsmunt, gebaseerd op de sixpenny die Brian sinds jaar en dag als plectrum gebruikt.

JUWELIER ARIE DE KONING juwelier – horlogerie

Verkrijgbaar bij juwelier Arie de Koning!

Midstraat 43 | 8501 AE Joure 0513-412730 www.juwelierariedekoning.nl

www.ariedekoning.nl

Tusken de Marren

INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | MEI 2020

INHOUD

• Gemeentegezichten: Coronateam gemeente De Fryske Marren • De Fryske Marren in crisistijd: ‘Er gebeuren ook mooie dingen’ • Update plannen Tsjûkemar: ‘Het blijft een ontdekkingstocht’ • RES Fryslân, duurzame energie opwekken

Vergaderingen gemeenteraad Debat en Beslút

Woensdag 13 mei, 20.00 uur

Petear

Maandag 25 mei, 19.30 uur

Debat en Beslút

Dat valt op!

Nieuwe afvalbakken in de buurt

Op verschillende locaties in Balk, Lemmer en Langweer worden tien extra nieuwe afvalbakken geplaatst. Maar, de ene afvalbak is de ander niet! De kleur, het formaat en de locatie van een afvalvoorziening hebben veel invloed op de mate waarin de bak wordt gebruikt. Hoe zichtbaarder de afvalbak, hoe meer afval erin beland én hoe minder afval er dus op straat terechtkomt. De nieuwe bakken zijn bespoten met een duidelijke, witte opdruk die voorbijgangers oproept tot schoon gedrag. Want ook dat blijkt een bewezen stimulans voor mensen om te zorgen dat hun afval netjes in de afvalbak terechtkomt. Wilt u zelf een gebied opgeven en selecteren dat u wilt schoonmaken en houden? Aanmelden kan via www.supportervanschoon.nl/friesland.

Woensdag 27 mei, 20.00 uur

Samen gaan we voor 100% zwerfafvalvrij Fryslân!

Het Petear is openbaar, maar wordt niet uitgezonden. De raadsvergaderingen (Debat en Beslút) kunt u volgen via internet: channel.royalcast.com/ defryskemarren/#!/upcoming. Hier ziet u ook de agendastukken.

Sport en spel

De vergaderingen zijn onder voorbehoud. Ga voor de actuele agenda naar: www.defryskemarren.nl/ gemeenteraad.

Sinds woensdag 29 april is er weer ruimte om met kinderen en jongeren - georganiseerd - buiten te sporten. Deze week komt daar de leeftijdsgroep 18+ bij. Veel sportclubs zijn inmiddels gestart, natuurlijk volgens de hygiënemaatregelen van het RIVM.

Like en volg ons op Instagram!

in coronatijd Buiten sporten is voor al deze leeftijdsgroepen weer toegestaan als het georganiseerd gebeurd, in niet te grote groepen en onder begeleiding. Vanaf 13 jaar geldt bovendien de afstandsmaatregel van 1,5 meter. Geen wedstrijden en geen publiek langs de lijn; thuis omkleden en douchen. Dit vraagt een aantal belangrijke aanpassingen.

Mooie foto’s uit de gemeente. Dat kunt u van ons verwachten op Instagram.

Als gemeente kijken we graag samen met de verenigingen, buurtsportcoaches van De Kear en ons sportbedrijf (Swimfun & Sportfun) naar de invulling van deze richtlijnen.

Volg ons op @defryskemarren.

De afgelopen weken zijn we hier dan ook volop mee bezig geweest. Met veel verenigingen is contact geweest, zo denken we bijvoorbeeld mee over locaties.

Heeft u zelf een mooie foto gemaakt in de gemeente? Tag ons dan gerust met de hashtag #gemeenteDFM!

De eerste verenigingen zijn inmiddels weer ‘los’ met de jeugd en de protocollen die we hebben ontvangen zien er keurig uit. Dit draagt bij aan de doelstelling van ‘veilig en verantwoord sporten’.

Verenigingen die nog in voorbereiding zijn en willen starten, vragen we om contact met ons op te nemen. We kijken graag met jullie mee. Mail je vragen naar sportzaken@ defryskemarren.nl.

Comfortabel wonen in Tramdijk-Oost

Binnenkort starten we met de verloting van een aantal kavels in Tramdijk-Oost, fase 2B. Iedereen kan zich inschrijven om deel te nemen aan deze verloting. De kavels zijn geschikt voor 13 vrijstaande en 4 twee-onder-een-kapwoningen. De woonwijk Tramdijk-Oost ligt ten noorden van Lemmer en is onderdeel van een eerdere uitbreiding van dit gebied. In verband met de maatregelen rondom het coronavirus wordt er momenteel gezocht naar een passende manier voor de invulling van de verlotingsbijeenkomst. Hierover wordt later meer bekendgemaakt, evenals de periode van inschrijving. Kijk voor meer informatie op www.defryskemarren.nl/tramdijk.

Op de websites www.nocnsf.nl en www.rijksoverheid.nl/sport staan veel handige richtlijnen, ook voor verenigingen. Bijvoorbeeld ook posters om te gebruiken. Aanvullende lokale informatie vindt u op onze gemeentelijke website. We wensen de verenigingen weer veel sportplezier!

Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | mei 2020 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren. Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.

COLOFON

Gemeentelijke activiteiten kalender

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren MEI 2020

GEMEENTEGEZICHT

Coronateam gemeente De Fryske Marren

‘Wat doet het coronateam?’ De coronacrisis heeft gevolgen voor iedereen. Gemeente De Fryske Marren heeft daarom een coronateam in het leven geroepen. Het team overlegt regelmatig over alle ontwikkelingen rond de crisis en wat er binnen de gemeente geregeld moet worden.

FOTO: DOUWE BIJSLMA - GEWOAN DWAAN

Zondagavond 15 maart. Een historische persconferentie maakt duidelijk dat Nederland voorlopig zo goed als op slot gaat. “Nog diezelfde avond belegde de burgemeester een spoedberaad op het gemeentehuis”, vertelt Thea Banga, coördinator openbare orde & veiligheid bij gemeente De Fryske Marren. “Het was duidelijk dat de aangekondigde maatregelen enorme impact op onze gemeente en inwoners zouden hebben.”

Tienkoppig team

Tijdens dat eerste overleg wordt het coronateam samengesteld, een team van tien leden: burgemeester Fred Veenstra, wethouder Luciënne Boelsma, directieleden Ditta Cazemier, Wiepke Popkema, Johan van der Schalie en Ben Siebers, Thea Bangma en Jeroen de Vries van openbare orde & veiligheid en Trycia van Brug en Tiny Driessen van communicatie. “De overheidsmaatregelen raken alles in onze samenleving”, zegt directeur Wiepke Popkema. “Onderwijs, zorg, recreatie en toerisme, het sporten verenigingsleven, ondernemers, de landbouw, de openbare ruimte, noem maar op. Binnen het team vertegenwoordigen we al die onderdelen en houden we overzicht over wat er gebeurt.”

Het coronateam onder voorzitterschap van burgemeester Fred Veenstra

Vragen van inwoners

Wat doet het coronateam concreet? Thea: “We willen er vooral zijn voor onze inwoners en ondernemers. Zij hebben logischerwijs veel vragen. Bijvoorbeeld over de recreatievoorzieningen. Om groepsvorming te voorkomen, is besloten de toiletgebouwen op campings en in havens te sluiten. Toeristen mogen wel gebruikmaken van hun vakantiehuis of chalet. Gelukkig zien we dat veel ondernemers hun verantwoordelijkheid kennen en begrip hebben voor de maatregelen. Dat geldt ook voor inwoners; die blijven voor het grootste deel thuis.”

Motor laten draaien

Alles op slot draaien wil de gemeente zeker niet. Wiepke: “Het is onze insteek om in mogelijkheden te denken, niet in problemen. We laten de motor zoveel mogelijk draaien, met inachtneming van de regels. Ook in onze eigen buitendienst gaan veel dingen door. Mensen werken in kleinere groepjes en in de vrachtwagencabines plaatsen we schermen. Verder bekijken we welke maatregelen mogelijk zijn om voorzieningen als jeugdzorg en Wmo door de aanbieders te kunnen laten voortzetten. Dat is juist nu ontzettend belangrijk.”

FOTO: DOUWE BIJSLMA - GEWOAN DWAAN

Vinger aan de pols

Thea Banga en Wiepke Popkema

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

Verenigingen, instellingen, organisaties en bedrijven hebben ook zorgen. Sommige zelfs over hun voortbestaan. Wiepke: “We kunnen niet alles direct oplossen, maar houden de vinger aan de pols. Waar zit de pijn, hoe kunnen we die verzachten? We doen wat mogelijk is. Het team heeft zich ook gebogen over een maatregelenpakket, waarmee we ondernemers meer lucht geven.”

Afwegingen maken

Qua praktische maatregelen kijkt het team vooral naar wat kan en nodig is. Wiepke: “Neem de milieustraten; daar was het hartstikke druk. De oplossing bleek het verruimen van de openingstijden. In het team bespreken we ook hoe we omgaan met toeristische

‘We houden de vinger aan de pols in onze gemeente’ locaties in onze gemeente. Kortgeleden hebben we bijvoorbeeld overwogen om een parkeerterrein bij een surfstrandje af te sluiten om waterrecreatie te ontmoedigen. Toch hebben we besloten het parkeerterrein open te laten, omdat waterrecreanten zich goed aan de regels houden en wandelaars ook graag een ommetje maken op deze plek. Zo zijn er uiteenlopende kwesties waarover we als team een afweging maken.”

Trots op de mienskip

Voor de veiligheid van inwoners controleren toezichthouders van de gemeente de afgekondigde maatregelen bij supermarkten, winkels, horeca, campings, ‘hangplekken’ en openbare plaatsen. “Het verloopt allemaal heel goed. Onze inwoners houden zich over het algemeen prima aan de regels. Daar zijn we blij mee”, aldus Thea. Wiepke bevestigt dat. “In zo’n crisis als deze moeten we blijven omzien naar elkaar. Er is veel warmte in onze mienskip en dat maakt ons trots.”

www.defryskemarren.nl

DE FRYSKE MARREN IN CRISISTIJD

‘Er gebeuren ook mooie dingen’ Zoveel mogelijk thuis moeten blijven, heeft impact op jong en oud. Toch zien de buurtwerkers van Sociaal Werk De Kear en de consulent leerplicht van gemeente De Fryske Marren dat we het goed doen met z’n allen. ‘Er ontstaan spontaan de mooiste initiatieven.’

“De coronacrisis heeft effect op mensen. Velen ervaren verlies, ziekte, angst, eenzaamheid en gebrek aan contact. Maar tegelijkertijd haalt de crisis veel goeds naar boven in onze samenleving”, aldus Mieke de Lange, adviseur samenlevingsopbouw bij Sociaal Werk De Kear. “Al vrij snel na de eerste overheidsmaatregelen zagen we allerlei initiatieven oppoppen. Bijvoorbeeld mensen die briefjes bij buren in de brievenbus deden om hulp aan te bieden. De behulpzaamheid was al groot in De Fryske Marren, maar nu helemaal.”

aan en probeer ze bewust te maken van de noodzaak van de maatregelen.” Fedde vult aan: “Je vervelen hoeft trouwens niet; je kunt altijd iets voor een ander betekenen. Boodschappen doen bijvoorbeeld, of pakketten voor de Voedselbank inpakken.”

Voeling houden

De medewerkers van De Kear werken als het kan vanuit huis en waar nodig op locatie. Mieke: “Ons reguliere werk hebben we zoveel mogelijk omgezet in telefonisch of digitaal contact. Zo zijn we op afstand, maar toch dichtbij. We proberen voeling te houden met bijvoorbeeld mantelzorgers en kwetsbare inwoners. Die stellen het op prijs, merken we. Zaken als regelhulp zetten we ook voort. Beeldbellen is soms een oplossing. Als dat niet lukt, werken we op afspraak, volgens de richtlijnen van het RIVM. Als zaken te lang blijven liggen, kunnen inwoners in de problemen komen. Dat willen we zoveel mogelijk voorkomen.”

Vraag en aanbod verbinden

Fedde Jonker is buurtwerker. “Het ‘echte’ buurtwerk doe ik nu wat minder”, vertelt hij. “Mijn dag bestaat vooral uit bellen en mailen om hulpvraag en -aanbod te verbinden. We werken samen met hulporganisaties als Sociaal Goud en DFM Centraal. Er gebeuren mooie dingen. Mensen bieden zich aan om de hond van een eenzame oudere uit te laten of om buddy op afstand te zijn. Vrijwilligers bellen inwoners die zich alleen voelen. Zo zijn er legio voorbeelden.”

Contact met inwoners

FOTO: SOCIAAL WERK DE KEAR

Eén keer per week maakt Fedde een ronde door zijn werkgebied. “Op gepaste afstand spreek ik mensen van alle leeftijden aan om te vragen hoe het gaat. Jongeren houden zich doorgaans goed aan de regels, maar gaan zich langzamerhand steeds meer vervelen. Dat leidt ertoe dat ze in groepjes bij elkaar komen. Ik ga dan het gesprek

Buurtwerker Fedde Jonker

‘De coronacrisis haalt veel goeds naar boven in onze samenleving’

Rina Rengelink, consulent leerplicht

Uitdaging

Ook Rina Rengelink, consulent leerplicht van gemeente De Fryske Marren, werkt thuis. In een tijd dat leerlingen digitaal les krijgen, is haar werk best een uitdaging. Rina: “Normaal spreek ik kinderen die vaak afwezig zijn face to face tijdens het verzuimspreekuur op de middelbare school. Nu praat ik met leerlingen die nog in bed liggen. Een heel andere dynamiek. We zien dat sommige minder gemotiveerde leerlingen geen huiswerk inleveren of niet inloggen bij de online lessen. Meestal komen ze hun bed wel uit als ik de consequenties schets. Een jaar overdoen is zonde.” Over het algemeen gaat het goed met de jongeren in onze gemeente. Rina: “We kunnen de leerlingen die geen contact hebben met school op twee handen tellen. Soms is de situatie thuis complex. Deze kinderen zijn in beeld bij het sociaal wijkteam.” Ook de noodopvang voor leerlingen met ouders in vitale beroepen loopt goed. Wat het digitaal lesgeven betreft; dat heeft ook voordelen, vindt Rina. “Er zijn altijd kinderen die om welke reden dan ook niet uit de voeten kunnen met regulier onderwijs. Eén leerlinge zat al een tijd thuis, maar draait nu volop mee met de online lessen van haar klas. De ervaring die we nu opdoen, is nuttig voor de toekomst.” Wil jij iets voor een ander betekenen? Of kun je zelf hulp gebruiken? Kijk op dfmcentraal.nl of neemt contact op met Sociaal Werk De Kear (sociaalwerkdekear.nl), telefoon: 0513-33 42 70.

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren MEI 2020

UPDATE PLANNEN TSJÛKEMAR

‘Het blijft een ontdekkingstoc Rijd je via de A6 Fryslân binnen, dan kun je het al snel zien liggen: het water van de Tsjûkemar. Om daar en in het omliggende gebied te zorgen voor meer recreatie en leefbaarheid, stelde de Club van Aanjagers in 2016 een uitvoeringsplan op. Hoe staat het er inmiddels voor? Het doel van deze Club, opgericht door inwoners, ondernemers en dorpsbelangen uit de regio, is om de ‘kracht van de Tsjûkemar’ zoveel mogelijk te benutten. Het meer heeft namelijk veel potentie: het is het grootste binnenwater van Fryslân, ligt relatief dicht bij de Randstad en is goed toegankelijk voor recreanten. “Wij willen van de Tsjûkemar een gastvrije bestemming maken, in plaats van het doorvaartmeer dat het nu vooral is”, aldus Frans Heesen, eigenaar van hotel-restaurant Tjongervallei in Delfstrahuizen en voorzitter van de Club van Aanjagers. “Zowel bezoekers als inwoners en ondernemers van het gebied hebben daar profijt van.”

Regie blijft bij de Club

Na een hoop ideeën en voorstellen uit de regio te hebben verzameld, lag er in 2016 een uitvoeringsplan. Ook ging de Club van Aanjagers in gesprek met de gemeente en de provincie. Afgesproken werd dat beide overheden een faciliterende rol spelen bij de ontwikkeling van het gebied; de regie blijft in handen van de Club. Begin 2018 tekenden de drie partijen samen met Wetterskip Fryslân en Recreatieschap Marrekrite een intentieovereenkomst. Daarmee spraken zij af dat 2019 in het teken zou staan van het voorbereiden van grotere projecten en het oogsten van het eerste ‘laaghangende fruit’. Bij dit laatste gaat het om plannen die

- Frans -

‘Dit vraagt van alle partijen lef’ relatief snel en makkelijk zijn uit te voeren. De gemeente en de provincie stelden daarvoor elk 400.000 euro beschikbaar.

Survival, zwemmen en hengelen

Een van die eerste ‘vruchten’ is de nieuwe survivalbaan in Oosterzee. Het initiatief voor deze baan ontstond in het dorp en werd al snel opgenomen binnen de plannen van de Club van Aanjagers. Afgelopen september ging de survivalbaan open. “De belangstelling was meteen groot”, vertelt Guus Verhoef, lid van de werkgroep Oosterzee. “Het aantal bezoekers in het eerste half jaar overtrof onze verwachtingen.” Daarnaast vinden bij de Headammen werkzaamheden plaats om deze locatie aantrekkelijker te maken voor waterrecreatie en hengelsport. Naar verwachting zijn die in de loop van 2020 afgerond. In Delfstrahuizen wordt een strook aan het water omgezet in een strand, met ernaast aanlegplaatsen Frans Heesen en Sjoerdtje Visser, vóór het coronavirus, bij het Tsjûkemar

voor boten. Heesen: “Dit is een plan dat helemaal van het dorp zelf is: bedacht én uitgevoerd door inwoners. Daar mogen zij trots op zijn.”

Routes rond het meer

FOTO: FOTOGRAFIE DOORJACOBUS.NL

Diverse andere initiatieven richten zich op een groter gebied rondom de Tsjûkemar. Zo komt er een fietsen wandelpadennetwerk dicht langs het meer. “Dit was een van de eerste verzoeken uit de omgeving”, zegt Heesen. “Maar het is ook een van de

moeilijkste projecten om uit te voeren. Denk aan al die grondeigenaren waar je mee te maken hebt.” Aanvullend op dit netwerk is er het plan voor een culturele route rond het meer, met ‘panoramaplekken’, kunstobjecten en informatie over de cultuurhistorie. Na een uitvraag bij kunstenaars zijn de ontwerpen voor de objecten inmiddels gekozen. Zodra het kan, krijgen die een plek in het gebied. Ook voor het gebiedsonderwijs zijn stappen gezet.

-Guus-

‘Het aantal bezoekers overtrof onze verwachtingen’ Guus Verhoef

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

www.defryskemarren.nl

cht’ TSJÛKEMARPLAN UITGELICHT:

Waardevol werk van boeren

Voedsel in huis halen is hier voor de meesten heel eenvoudig: je gaat gewoon naar de supermarkt. Maar de producten die wij daar kopen, komen er natuurlijk niet vanzelf. Hoe dat wél werkt, is iets waar agrariër Jan Holtrop en de rest van de werkgroep ‘Buorkjen mei Wearde’ mensen meer bewust van willen maken.

FOTO: STUDIO SPONTAAN

Hoe is de werkgroep ontstaan?

Met de scholen aan de zuidkant is de Club van Aanjagers begonnen om gebiedsgerichte leerlijnen op te zetten. Later volgen de scholen aan de noordkant.

Geduld nodig

Voor andere initiatieven zijn of worden voorbereidingen getroffen, zodat die – zodra het mogelijk is – direct uit te voeren zijn. “Veel projecten vragen om geduld”, legt Verhoef uit. “Denk aan de tijd die het kost om plannen af te stemmen, financiering rond te krijgen of vergunningen aan te vragen. Wij hebben met verschillende overheden te maken en die hebben allemaal hun eigen processen.” Heesen vult aan: “Tel daar nog bij op dat we afhankelijk zijn van vrijwilligers én dat het coronavirus nu flink roet in het eten gooit. Het blijft een ontdekkingstocht, zowel voor ons als voor de betrokken overheden. Onze plannen vereisen flexibiliteit die niet in beleidstukken past. Dat vraagt van alle partijen lef.”

“Het onderhoud van het gebied rondom de Tsjûkemar is voor een groot deel de verantwoordelijkheid van boeren. Afgelopen september ging de Club van Aanjagers met een aantal van ons om de tafel om na te denken over hoe wij het voortbestaan van onze bedrijven zeker kunnen stellen. Er zijn namelijk factoren die dat voortbestaan bedreigen. Met de werkgroep Buorkjen mei Wearde willen we die bedreigingen tegengaan. Momenteel bestaat de werkgroep uit twee leden van de Club van Aanjagers en vier agrariërs uit het gebied ten zuidoosten van het meer. We hopen er later ook boeren uit de rest van de regio bij te betrekken.”

Welke bedreigingen zijn dat?

“Hoe mensen naar boeren kijken, is vaak beïnvloed door negatieve berichten vanuit de media of organisaties als Wakker Dier. Dat geeft een eenzijdig beeld. Daarnaast merken ze wel de overlast die ons werk met zich meebrengt – zoals lawaai, stank en groot materiaal op de weg – maar is niet iedereen zich bewust van wat

de landbouw voor de samenleving betekent. Het gaat daarbij niet alleen om al die voedingsmiddelen die zonder boeren niet in de winkels zouden liggen. Denk bijvoorbeeld ook aan de inrichting van het landschap, het maaien van bermen en het hekkelen van sloten. Als mensen ons werk niet op waarde schatten, met alle eisen waaraan we moeten voldoen, geldt dat ook voor onze producten en dat heeft financiële gevolgen voor ons.”

‘Voor boeren is vaak te weinig waardering’ Hoe pakken jullie het aan?

“Het eerste wat wij doen, is dit voorjaar zeventien kilometer aan berm inzaaien met een bloemrijk mengsel. Deze bermen liggen langs een fietsroute in de Echtenerveen- en Follegaasterpolders. De bloemen die uit deze zaden opbloeien, dragen bij aan de biodiversiteit én de beleving van het gebied voor recreanten. Langs de route plaatsen we borden om mensen te informeren over waarom de bloemen zijn geplant en waar de zaden vandaan komen. Verder zetten boeren in de regio hun deuren open voor bezoekers, om te laten zien hoe het er aan toe gaat bij een boerenbedrijf. Later volgen andere initiatieven; die zijn we nog aan het vormgeven met de werkgroep.”

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren MEI 2020

RES Fryslân

duurzame energie opwekken We zijn in Nederland begonnen met het opwekken van duurzame energie op grote schaal. Onze lucht wordt schoner en we stoppen met boren naar olie en aardgas. Zo zorgen we voor een betere toekomst voor ons én onze kinderen. Fryslân is een van de dertig energieregio’s die een Regionale Energiestrategie (RES) gaat opstellen. De Regionale Energiestrategie, of kortweg RES, is een document waarin we als energieregio beschrijven hoe en waar we duurzame elektriciteit (zon en wind) opwekken. En hoe we de duurzame alternatieven voor aardgas (warmtetransitie) mogelijk maken. Ook gaat de RES over opslag en infrastructuur voor energie en warmte. Voor het opstellen van de RES in Fryslân werken samen: de achttien Friese gemeenten, provincie Fryslân, Wetterskip Fryslân en Netbeheerder Liander. 35 TWh duurzame energie

Alle dertig energieregio’s moeten aangeven hoeveel duurzame energie zij gaan opwekken in 2030. Bij elkaar opgeteld moet dit uitkomen op 35 TerraWattuur (TWh) duurzame energie. Dat is evenveel elektriciteit als 10 miljoen huishoudens per jaar verbruiken. In Fryslân wordt in 2030 tenminste 2,3 TWh aan energie opgewekt met zonnepanelen (op daken en velden) en windmolens. De meeste elektriciteit 1,8 TWh - komt straks uit wind. Hiervan levert Windpark Fryslân 1,34 TWH. Dit is genoeg voor zo’n 500.000 huishoudens.

Meer elektriciteit en minder aardgas

Maar ook andere sectoren in Fryslân zoals kantoren, industrie en landbouw - hebben behoefte aan elektriciteit. De komende jaren stappen we langzaam over naar een duurzame

energiebron. Dit betekent dat we uiteindelijk onze gebouwen niet meer gaan verwarmen door aardgas en dat we qua infrastructuur ook overstappen naar een duurzame variant. Elektriciteit zal hierin namelijk een belangrijke rol spelen. We moeten ervoor zorgen dat we voldoende duurzame elektriciteit opwekken om naar een duurzaam Fryslân te gaan. Frans Veltman, wethouder duurzaamheid: “De kracht van Fryslân zit in de mienskip. Het duurt dan wel eens wat langer voor we in beweging komen, maar als dat gebeurt zijn we niet meer te stoppen”.

Concept RES

Momenteel ligt er een concept RES Fryslân op tafel bij alle besturen van Friese gemeenten, provincie en het Wetterskip. Dit moet eerst door hen worden vastgesteld voordat het kan worden ingediend. De gemeenteraad van De Fryske Marren neemt hierover later een besluit. In het concept is een overzicht gemaakt van alle vergunde grootschalige zonne- en windenergieprojecten. Er is ook een overzicht van soortgelijke projecten

gaan realiseren. Deze RES 1.0 moet een maatschappelijk en bestuurlijk gedragen voorstel zijn. Dit betekent dat er onder inwoners, bedrijven, instellingen en de Friese overheden voldoende draagvlak is voor het voorstel. Elke twee jaar herijkt iedere energieregio de RES op grond van nieuwe inzichten, innovaties of ervaringen. Zo ontwikkelt de RES zich stapsgewijs.

Wat vindt u?

die nog in planvorming zitten. De doelstellingen worden vastgesteld voor 2030, maar de RES geeft ook een doorkijk naar 2050. Want Fryslân wil in 2050 onafhankelijk zijn van fossiele brandstoffen.

Concept RES wordt RES 1.0

Elke regio werkt de concept RES verder uit tot de RES 1.0 die op 1 juli 2021 vastgesteld wordt. In de definitieve RES Fryslân staat uitvoerig beschreven hoe we de energieopgaven in Fryslân

Als gemeente willen wij pas extra ambities voor schone energie opstellen, nadat onze inwoners en organisaties daar met elkaar over hebben gesproken. In de digitale vragenlijst, die u tot en met 3 mei kon invullen via www. kiesvoorjelte.nl, vroegen wij u eerder op welke manier u graag met ons meedenkt over een duurzame toekomst. De uitkomsten van de vragenlijst kunt u binnenkort bekijken via onze website.

Meer informatie over de RES Fryslân: www.resfryslan.nl.

‘Friezen sitte fol enerzjy, mar it komt der pas út as wy mei-elkoar oan de slach gean’ - Wethouder duurzaamheid Frans Veltman Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

deFryskeMarren deFryskeMarren

#FACETOFACE

KEVIN QUALM

fotografie JOHAN BROUWER FOTOGRAFIE tekst GEA DE JONG-OUD

“Je weet nooit wat er morgen gebeurt” Hij omschrijft zichzelf als een hardwerkende, introverte boekenlezer, die af en toe extreem extravert kan zijn. Wereldburger en student Kevin Qualm uit Sint Nicolaasga heeft een enorme drive om een positieve impact op de wereld te hebben. Hij maakte reizen naar verre landen, houdt zich bezig met allerlei projecten en haalt in deze coronacrisistijd het nieuws doordat hij mondkapjes importeert uit China. Kevin Qualm wil alles uit zijn leven halen.

De non-fictie boeken die Kevin leest gaan voornamelijk over psychologie en filosofie. “Ik ben heel geïnteresseerd in wat mensen denken en waar dat vandaan komt”, verklaart hij. Naast zijn studie Communication & Multimedia Design (CMD) aan de NHL Stenden is Kevin Qualm een veelzijdig ondernemer met de nadruk op duurzaamheid. “Mijn studie geeft veel vrijheid om eigen skills te ontwikkelen. Maatschappelijke problemen en dingen die mijzelf aan het hart gaan inspireren mij. Zo komen de ideeën voor de projecten tot stand.”

ERVARINGEN IN VERRE LANDEN Kevin Qualm studeerde in Zuid-Korea. “Ik wilde een verandering in mijn leven en wilde niet binnen Europa blijven. In Korea heb ik de kans gegrepen mijzelf compleet opnieuw neer te zetten.” Andere trips naar verre oorden brachten hem bijkomende inzichten.

MONDKAPJES IMPORTEREN Op dit moment steekt Kevin Qualm zijn meeste tijd en energie in het importeren van mondkapjes, de beschermingsmiddelen die dagelijks in het nieuws zijn. Hij is mede-eigenaar van het import- en exportbedrijf Chiwen. De andere eigenaar is Astone Shi, afkomstig uit het noorden van China. “Tijdens een conferentie in Groningen stelde Astone een vraag. Daarna raakten we aan de praat en hebben we contact gehouden.” Toen de coronacrisis uitbrak was Astone Shi al eigenaar van het bedrijf Chiwen. Kevin hielp hem aan materialen voor de zorg. Nu is de situatie omgekeerd en kan Nederland de hulp uit China goed gebruiken. “Inmiddels hebben we al honderdduizenden mondkapjes en andere beschermingsmiddelen geïmporteerd.”

SLAPELOZE NACHTEN

Kevin: “Op een studietrip naar India klapte mijn rechterarm dubbel. Het was zo ernstig dat er een hersteloperatie nodig was. Misschien zou ik mijn arm nooit meer goed kunnen gebruiken. Toen kwam het besef: doe vandaag wat je graag wilt doen, je weet nooit wat er morgen gebeurt. Ik ben in Heerenveen geopereerd en ik kan gelukkig weer alles met mijn arm. De aflopen jaren was ik niet zoveel in Sint Nicolaasga, ik was veel buiten Europa voor mijn studie en stage. In Jakarta werd ik geconfronteerd met de grote vervuiling. De rook die boven deze stad hing, trok gewoon nooit meer op. Ook in Vietnam is de vervuiling schrijnend. Iedereen rijdt daar maar rond op brommertjes. De dampen blijven hangen tussen de gebouwen. Dat draagt zeker bij aan mijn drive tot duurzaam ondernemen.”

Het importeren van beschermingsmiddelen lijkt in deze tijd een lucratieve business. Maar de werkelijkheid kan anders zijn. “De marges die wij aanhouden zijn krap”, zegt Kevin. “Het transport is in deze tijd drie tot vier keer zo duur en terwijl de tijdsdruk ongekend hoog is, gaan er dingen mis, waardoor er vertraging optreedt. China wil eerst het geld hebben; hier willen de afnemers niet alles voorfinancieren, dat zorgt soms voor cashflow-issues en slapeloze nachten. We hebben nu een manier gevonden om te betalen via ‘crypto currencies’. Het is ingewikkeld om dat voor elkaar te krijgen maar het geld is na een half uur al in China. Dat is dagen sneller dan het betalingsverkeer via de banken. En dat is op dit moment heel belangrijk. Het neemt veel tijd om al deze zaken goed te managen. Gelukkig spreekt Astone Engels en Chinees, dat helpt ons enorm.”

DUURZAAM ONDERNEMEN

NIETS LATEN LIGGEN

Nog een voorbeeld van zijn brede interesse en open kijk op de wereld is het platform ‘BikeToGo’ waaraan hij werkt met Erwin Kenter. “Door de coronacrisis heeft dit enigszins vertraging opgelopen. We doen er alles aan om zo snel mogelijk alsnog de eerste pilot te lanceren”, vertelt Kevin. “Het doel van dit project is fietsen nog duurzamer te maken. Dat wil zeggen: fietsen efficiënt gebruiken en volledig recyclebaar maken. De fiets gaat op slot en is altijd vindbaar via GPS. Een fiets ergens dumpen of stelen is niet meer mogelijk. Particulieren of bedrijven die geïnteresseerd zijn in een slimme fiets kunnen op de hoogte blijven via de biketogo.app.”

Zelfs in deze roerige tijd slaagt Kevin Qualm erin vooruit te kijken: “De kosten zijn zó hoog en alles kost zóveel tijd. Een van onze plannen is daarom om een machine die mondkapjes maakt te importeren. Dan kunnen we zelf produceren. We moeten hier nog wel een plek voor vinden en goed personeel, maar dit kan een interessante optie zijn. Ik wil altijd naar mogelijkheden kijken. Als ik oud mag worden en terug kan kijken op mijn leven, wil ik niets hebben laten liggen.”

NUMMER 05 â&#x20AC;¢ 2020

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

NUMMER 05 • 2020 (BRANDED CONTENT)

TEKST ANNIEK VAN DER BIJL // FOTO’S BURO GROOTSWERK

“HOE LAAD JIJ JEZELF OP IN DE CORONACRISIS?” IN GESPREK MET STRESSCOACH AUDREY VAN DER GALIËN VAN BURO GROOTSWERK

“Hoe zit het met mijn baan?” “Kan ik straks nog wel financieel rondkomen?” “Wat, als ik zelf corona krijg?” De wereld is 180 graden gedraaid sinds corona de kop opstak. Met name de onzekerheid over hoe lang de situatie rondom het virus nog duurt en de angst voor de ziekte of economisch verlies, geeft stress. “Deze situatie is voor iedereen uniek en brengt voor ieder mens, jong of oud, uitdagingen met zich mee. Zowel thuis als op het werk”, vertelt stresscoach Audrey van der Galiën van Buro GrootsWerk uit IJlst. IN DE STARTBLOKKEN Audrey van der Galiën begeleidt mensen daarbij, zowel face to face als op afstand met e-coaching. Van klachten tot oplossingen en preventie tot re-integratie. “Als coach geef ik handvaten, oefeningen, informatie en tips. Je kunt meer dan je denkt, is mijn motto. Soms heb je daar alleen iemand bij nodig om daarachter te komen. Ik ben van origine een zwemster: resultaatgericht. Kort waar het kan, diep waar het moet. In de startblokken bekijken we op eenieders tempo wat het doel is en welke route er nodig is om het weer te laten stromen.”

Zes tips van Audrey om op te laden in coronatijd

STRESS THUIS

“De beste vorm van opladen en herstellen is slaap! Kijk of je een uurtje extra kan slapen door eerder naar bed te gaan, later op te staan, of powernap in de middag.”

Hoe ga je het beste om met spanning en stress in deze bizarre tijd? “Besteed aandacht aan je herstel. Hoe beter je herstelt, hoe langer je het volhoudt en hoe gezonder je blijft.”

1. Slaap voldoende

Bijna de helft van de Nederlandse gezinnen maakt zich sinds de uitbraak zorgen, ervaart stress, heeft een korter lontje, voelt zich somberder en is minder vrolijk. “Vooral bij gezinnen kunnen de uitdagingen groot zijn. Het feit dat je continu op elkaars lip zit, je eigen activiteiten buitenshuis mist, je extra taken naast je werk hebt, maakt dat de natuurlijke balans en dynamiek in het gezin verstoord raakt.”

2. Adempauze “Met behulp van een simpele ademhalingsoefening kom je tot rust: probeer eens drie seconden inademen door je neus, vijf seconden uitademen door je mond, twee seconden pauze. Herhaal dit en ontspan je lichaam.”

3. Samen sterk

LEVENSSTIJL Uit een peiling onder duizend Nederlanders door marktonderzoeksbureau Ipsos blijkt dat de coronacrisis de leefstijl van de meeste Nederlanders negatief beïnvloedt. Ruim 35% beweegt minder en ervaart meer stress. “Stress en even wat extra stress kan een mens aan. Stress levert adrenaline en deze houdt ons scherp en maakt dat we net dat stukje extra kunnen presteren. Als we niet, of te kort kunnen herstellen van stress kunnen klachten ontstaan. Langdurige en ernstige stress leidt ertoe dat je steeds minder doet en steeds minder actief bent. Dat is niet goed voor de fysieke gezondheid, maar maakt ook somber en dat men zich sociaal meer terugtrekt.”

STRESS IN DE STOERE SECTOR Buro GrootsWerk heeft veel ervaring in de ‘stoere’ sectoren zoals de bouw en is een officiële partner voor de regio Friesland van

het CSR centrum, dat is gespecialiseerd in stress-herstel en burn-out preventie. In de CAO Bouw & Infra is steeds meer aandacht voor stresspreventie en wordt de CSRMethode met coaching gratis aangeboden aan UTA personeel in de Bouw en Infra. Audrey van der Galiën: “Ik pak het nuchter, praktisch en doelgericht aan. Geen zweverig gedoe of vage taal. De coaching kan ook in het Frysk. Over jezelf of je zorgen praat je toch makkelijker in je eigen ‘memmetaal’. En je merkt dat mensen het prettig vinden dat ze anoniem terecht kunnen.”

HOE LAAD JIJ JEZELF OP? “Hoe laad jij jezelf op in de coronacrisis? Voor de één gaat het werk ‘gewoon’ door zonder rustmoment en voor de ander ligt of lag het weken onheilspellend stil. Veel mensen zijn onzeker en maken zich

meer zorgen over de toekomst. Hoe moet dat straks, als we weer doorstarten, wat wordt het ‘nieuwe normaal? Straks, als de werkdruk toeneemt, je ‘to do’-lijst groeit, opdrachten aantrekken en het tempo wordt opgevoerd, dan wil je geen valse start maken. Hoe kom je in je hoofd en lijf weer fit aan de start?” Het zijn vragen die Audrey stelt en ze heeft als stresscoach ook de begeleidende methodes om je hiermee te kunnen helpen. Audrey ontwikkelde een digitale stresshersteltest om te testen hoe goed jij je kunt opladen en of je voldoende stressbestendig bent. Op de website van Buro GrootsWerk www.burogrootswerk.nl kun je een digitale stresshersteltest doen op basis van de erkende CSR®-Methode. Ook kun je hulp vragen in de begeleiding van stressherstel en preventie van een burn-out.

“In deze tijd zijn er genoeg mensen die je willen en kunnen helpen. Vraag om hulp, maak duidelijk wat je nodig hebt, een luisterend oor of uurtje oppas.”

4. Zet je brein ‘uit’ Schakel na het werk bewust af. Richt je aandacht op andere dingen, zoek afleiding. Doe iets waar je rustig van wordt, bijvoorbeeld muziek luisteren of ga naar buiten.

5. Beweeg “Sport wel, maar niet intensief, want dan zet je je stresssysteem wéér op de maximale stand. Beweeg op een rustiger tempo. Zo komt je lijf tot rust én slaap je beter.”

6. Geen alcohol “Drink geen alcohol voordat je naar bed gaat, dat voorkomt dat je optimaal herstelt tijdens je slaap.”

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST EELKE LOK // BEELD YVONNE VAN DRIEL - A3 IMPRESSIES

deFryskeMarren

DORPEN EN BUITENGEBIED

GAAN SAMEN OP JUNI START AANLEG GLASVEZEL IN SWF

In juni gaan in de gemeente Súdwest-Fryslân de werkzaamheden beginnen voor de aanleg van glasvezel in het buitengebied. Tegelijkertijd wordt een gedeelte van de gemeente Waadhoeke (tot aan de A31 Harlingen-Leeuwarden) meegenomen. De coöperatie DFMopGlas heeft na maanden van voorbereiding weer een doel bereikt. Die coöperatie ontstond in de gemeente De Fryske Marren, maar gaat al lang succesvol gemeentegrensoverschrijdend te werk. DFMopGlas werkt samen met Glasvezel buitenaf, een telecombedrijf dat in grote delen in Nederland al zorgde voor de aanleg van glasvezel. Beide partijen hebben intussen ook een aannemer ingeschakeld. Het bedrijf Allinq uit Harderwijk, dat samen met Glasvezel buitenaf net een glasvezel project in Drenthe heeft afgerond, is gespecialiseerd in de aanleg van technische en digitale projecten. Allinq gaat dus binnenkort aan de slag in het buitengebied. Maar de dorpen zijn net zo belangrijk. DFMopGlas kijkt naar het totale gebied: buitengebied en kernen. Want die mensen zijn één samenleving. En met de deal met de aannemer gaat het voor het buitengebied nu beginnen. In juni dus, maar dat weet je nooit in deze periode van corona. Daarmee krijgt niet alleen het deel van het buitengebied waar de provincie zich op richtte glasvezel, maar kunnen ook de mensen en bedrijven die in de dorpen wonen en werken op supersnel internet. Dat vindt de gemeente SWF uiterst belangrijk.

SNEL STARTEN DFMopGlas wil dan ook graag zo snel mogelijk in alle dorpen starten. Dat kan nu voor een deel van de dorpen. Nu de aannemer er is, willen ze in ieder geval graag de dorpen aansluiten die de 35% deelname gehaald hebben. Echter, nog niet alle dorpen in de gemeente Súdwest-Fryslân hebben die grens van 35 procent bereikt. Er is daarom een nieuwe actie gestart om per dorpskern de laatste nodige deelnemers over de streep te trekken. Iedere kern kan voor zichzelf dat percentage halen. Daarvoor stond voor die dorpen een groot aantal bijeenkomsten gepland. Daar zouden DFMopGlas en Glasvezel buitenaf vertellen over de voordelen van glasvezel, niet alleen op je internet maar ook voor televisie. En vertellen over het werk van de coöperatie. Echter, de coronacrisis trok een streep door die activiteiten. Er kunnen dus vooralsnog geen bijeenkomsten meer worden gepland. Iedereen moet individueel benaderd worden. Met brieven, flyers en folders. En via telefoon en lokale adviseurs. En het is nodig.

GLASVEZEL NOODZAKELIJK OM BIJ TE BLIJVEN Diezelfde corona crisis heeft namelijk ook duidelijk gemaakt dat de wereld meer digitaal moet, kan

en zal worden. In onderwijs, zorg, thuiswerken en nieuwe werkgelegenheid wordt internetcapaciteit een noodzaak. En essentieel voor leefbaarheid en om mee te blijven doen aan wat elders normaal is. Fryslân heeft voor de daartoe benodigde infrastructuur nu nog een achterstand, die snel moet worden ingelopen, vindt DFMopGlas. De Europese Commissie heeft ook al laten zien dat er een nieuwe digitale wereld moet komen. Het

heeft de resolutie (beeldscherpte) van uitzendingen van bijvoorbeeld world wide internetgasten als YouTube en Netflix al teruggebracht. Uit voorzorg omdat de normale verbindingen van coax en koperdraad het drukke internetverkeer momenteel niet meer kunnen bolwerken. Onvoldoende capaciteit. En dat wordt alleen maar erger als je naar de toekomst kijkt. Thuiswerken, onderwijs, digitale zorg, zullen ook na corona blijven.

Voor thuiswerken, beeldbellen, interactief lessen volgen en zorg op afstand zal de upload snelheid gelijk moet worden aan de download snelheid. En supersnel. Dat kan alleen op glasvezel. “Je kunt je het niet voorstellen, een film van drie uur, binnen vijf minuten heb je hem binnen…..”

FORSE INVESTERING IN SWF Natuurlijk, dat kost het een en ander. Dat kan niet anders. Maar nu krijgen we iets wat in een groot deel van Nederland al normaal is. In de gemeente Súdwest-Fryslân zal voor glasvezel zo’n 55 miljoen euro worden geïnvesteerd. De glasvezel komt dan in alle huizen en bedrijven van dorpen en het buitengebied. Iedereen heeft de kans om ervan mee te profiteren. En dan wordt het zomaar weer een klein bedrag als je het per huishouden uitrekent… DFMopGlas heeft voor de aanvang van de werkzaamheden in de dorpen nog een basisfinanciering nodig. Net als gemeente De Fryske Marren wil gemeente SWF ook dat de dorpen mee kunnen doen aan DFMopGlas.

DFMopGlas staat voor De Fryske Mienskip op Glas, een mienskipsproject, de bindende factor voor al die vrijwilligers in de dorpen en buitengebied, die er met elkaar voor zorgen dat de leefbaarheid in Súdwest-Fryslân een beetje meer toekomstbestendig wordt. Acht jaar lang zitten heel veel mensen kosteloos in dat traject. Tot hun vreugde zagen ze in de gemeente De Fryske Marren voor het eerst resultaat. Ze werken nu niet alleen in Súdwest-Fryslân en Waadhoeke, maar ook in de Stellingwerven. Via DFMopGlas krijgen in Súdwest-Fryslân ruim 20 duizend woningen, scholen, zorginstellingen, bedrijven, recreatievoorzieningen en andere partijen een aanbieding voor glasvezel. Dat zijn er meer dan in het glasvezelproject van de Provincie voor heel Fryslân. DFMopGlas zorgt er dus voor dat de provinciale gedachte veel grootschaliger wordt uitgewerkt, omdat iedereen moet kunnen kiezen voor zijn eigen leefbaarheid. Lees alles over glasvezel in jouw regio op: dfmopglas.nl

deFryskeMarren deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

NUMMER 05 • 2020

TEKST PIEBE PIEBENGA // BEELD JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

ZUSTER FOKELIEN REITSMA VAN THUISZORG ZUID-WEST FRIESLAND

EEN BLIJ GEZICHT IN DEZE BANGE DAGEN In deze weken kijken we ook óver de grens van de regio De Fryske Marren om te zien hoe elders wordt omgegaan met de coronacrisis. Alleen sámen kunnen we het virus immers indammen. We hebben een ontmoeting met Fokelien Reitsma. Wie kent nog dat liedje van vroeger: ‘Breng ‘ns een zonnetje onder de mensen, een blij gezicht te zien, doet je zo goed’? Nou, dat is precies wat Fokelien Reitsma, voor velen zuster Fokelien, in huis brengt: een zonnetje. Fokelien Reitsma (54) werkt bij Thuiszorg Zuidwest Friesland. ’s Avonds stapt ze in haar auto en maakt ze haar ronde langs haar hulpbehoevende cliënten. Soms echtparen, vaker alleenstaanden. Soms van middelbare leeftijd, vaker 75+. Een kwetsbare groep in coronatijd. Wat merkt Fokelien ervan? Een gesprek aan een lange keukentafel waarbij de interviewer en de geïnterviewde dik drie meter uit elkaar zitten.

Fokelien Reitsma is een bekend gezicht in de regio ZuidwestFriesland. In de loop der jaren is ze er al bij honderden cliënten over de vloer geweest. Op een normale avond tussen half zes en half elf bezoekt ze vijftien adressen. Bij de een geeft ze oogdruppels, bij de ander moet ze insuline spuiten of elastische steunkousen uittrekken. Ze legt verbanden om, verzorgt wonden, kijkt of licht dementerende patiënten hun medicijnen wel ingenomen hebben en helpt mensen op bed. Ongeveer evenveel mannen als vrouwen. Sommigen hebben tijdelijke hulp nodig, bijvoorbeeld als ze hun heup gebroken hebben; bij anderen komt ze al jaren. Af en toe verzorgt ze hen tot ze komen te overlijden.

“LATEN WE ZO POSITIEF MOGELIJK BLIJVEN EN ELKAAR DOOR DIK EN DUN STEUNEN.”

MENSEN WORDEN EENZAAM “Of het anders is nu met die corona? Ja zeker, de mensen zijn angstig. Het is het gesprek van de dag. Iedereen heeft het erover. Niet zo gek natuurlijk, het is de hele avond op TV. Je merkt het, de mensen worden eenzaam. Ze durven niet meer naar buiten te gaan en ook geen familie meer binnen te laten. Soms zijn de mensen in de war, zenuwachtig, heel gespannen. Ze weten niet goed wat ze moeten, waar ze aan toe zijn. Echt, het gaat je aan het hart, heel zielig. Ik probeer dan voor wat afleiding te zorgen met een leuk verhaal of ik laat wat foto’s zien op mijn telefoon. Het kantoor van Thuiszorg Zuidwest Friesland in Bolsward is nu gesloten. Alles gaat via de telefoon

en de mail. Met onze werkroosters wordt er alles aan gedaan om zoveel mogelijk voor continuïteit te zorgen, dus dat de cliënten als het even kan steeds dezelfde mensen over de vloer krijgen. Sommige cliënten hebben afgezegd om de kans zo klein mogelijk te maken dat ze met het virus in aanraking komen. Ze willen zo min mogelijk mensen binnen laten. Hun

EÉN BROK POSITIVITEIT Wie Fokelien ziet en spreekt, snapt dat er één brok positiviteit over de drempel stapt als zij ergens binnenkomt. “Ach weet je, ik probeer altijd enthousiast en vrolijk te zijn. Dat is allemaal niet zo moeilijk, dat zit in kleine dingen. Laatst met Valentijnsdag zag ik bij de supermarkt een hele grote doos met chocolade roomsoesjes staan met rode hartjes erop. Op die doos stond ‘Liefdeszoenen’. Nou ja, dan koop ik twee van die dozen en overal waar ik dan binnenkom zeg ik: ‘Vanavond trakteer ik op liefdeszoenen.’ Dat vinden de mensen prachtig. Gewoon gezellig, even de dagelijkse sleur doorbreken. Als ik in de stad ben, kom ik wel ‘ns langs een groepje oude mannen, die daar staan te praten. Dan is het: ‘Hé zuster, als er wat aan de hand is dan bellen we, dan kom je toch wel weer, hè?’”

gezondheid is zo kwetsbaar dat ze alleen nog maar een mantelzorger over de vloer willen hebben. Begrijpelijk.”

BLIJ ALS JE KOMT “Natuurlijk moeten we ook heel veel handenwassen. Bij binnenkomst en als we weer weggaan. Ik heb ook een grote fles desinfecteringsgel in mijn tas. Iedereen houdt er rekening mee. Gisteravond bij het oogdruppelen zei een cliënt: ‘Ik houd met mijn vingers mijn oog wel open, als jij dan de druppels erin laat vallen. Ik ga nu ook even niet praten, want we zijn nu zo dicht bij elkaar.’ Dat soort dingen. Onze werkzaamheden zijn natuurlijk niet anders nu, maar je bent wel veel alerter. Als het kan, hou ik afstand, maar ja, soms kan het gewoon niet anders. Als ik mensen op bed moet leggen, moet ik ze wel aanraken. Het is super dankbaar werk, de mensen zijn altijd heel blij als je komt. Nu helemaal, nu ze steeds minder mensen binnen willen laten. Gelukkig kunnen wij de tijd nemen om een praatje te maken en hen een beetje gerust te stellen.”

GOED VOORBEREID

“Elke avond is voor mij een feestje, waarvan ik met een heel voldaan gevoel thuiskom. Zelfs nu nog.”

“Als organisatie proberen we zo goed mogelijk voorbereid te zijn. Leerlingen en stagiaires MBO- en HBO-Verpleegkunde hebben we

gevraagd om stand-by te zijn, net als mensen die de afgelopen tijd met pensioen zijn gegaan. Voor het geval dat. Nu gaat het goed, maar je weet niet welke kant het op gaat. Of ik nog tips heb? Je hoort en leest natuurlijk van alles. De deskundigen uit China zeggen dat je veel melk moet drinken. Dat zuivel sowieso bijdraagt aan de versterking van het immuunsysteem. Ik ben met een boer getrouwd, dus die tip geef ik graag door. Steunen we de boeren ook nog een beetje.”

VOLDAAN GEVOEL “Hoe de toekomst er uit ziet, dat weten we niet, maar laten we zo positief mogelijk blijven en elkaar door dik en dun steunen. We hebben trouwens ook een ontzettend hecht team. We zijn er eigenlijk altijd voor elkaar. Ik vind het mooi en dankbaar werk. Ik doe het met heel veel plezier. Zou het voor geen goud willen missen. Elke avond is voor mij een feestje, waarvan ik met een heel voldaan gevoel thuiskom. Zelfs nu nog. Laatst, die avond toen iedereen ging klappen voor de zorg, dat was echt niet nodig hoor, voelde ik me wel een beetje vereerd. Helemaal toen iedereen riep: ‘Fokelien, dat doen we voor jou!’”

NUMMER 05 • 2020 (BRANDED CONTENT)

“ALS HET NODIG IS, SPREKEN WE AF OP ZATERDAG” ’t Hasker Assurantiekantoor is een begrip in Oudehaske en omgeving. Het kantoor wordt al 33 jaar gerund door Foppie van Terwisga. Samen met haar team, dat meestal uit vrouwen bestaat. We gaan langs in Oudehaske om te ontdekken hoe het komt dat het kantoor al jarenlang moeiteloos concurreert met alle grote banken. De koffie staat al op ons te wachten. Dat geheim kunnen we eigenlijk wel meteen verklappen: persoonlijke aandacht, interesse in wat er bij de klant leeft. Een goed en gedegen advies en meedenken. Dat is waar het kantoor voor staat. “33 jaar geleden nam ik het filiaal van de NMS-bank (Nederlandsche Middenstands Spaarbank – red.) in Oudehaske over”, begint Foppie. “Daarvoor werkte ik bij de ING. Inmiddels zijn we zelfstandig adviseur van de Regiobank. We kunnen dus alle denkbare bankproducten leveren, zodat wij onze klant helemaal kunnen bijstaan. ‘Sparen, Betalen, Hyptheken’. Waarom ik RegioBank op de gevel heb staan? Het is een bank bij onze klanten in de buurt. Een bank zonder poespas en met vertrouwde gezichten.” RegioBank vormt samen met SNS, ASN-bank en BLG-Wonen de Volksbank. RegioBank staat erom bekend regionaal te opereren en is laagdrempelig. “We willen dicht bij onze klanten staan. Ze de service bieden waar ze werkelijk wat aan hebben”, aldus Foppie.

AUTHENTIEK EN NIEUWERWETS “Soms vragen mensen wel ‘ns: ‘Is een regionale bank wel van deze tijd, met alle mogelijkheden via internet en zo? Overal zie je dat lokale bankfilialen gesloten worden.’ Dat is juist het verschil met RegioBank. We leveren alle producten die andere banken ook kunnen leveren en tegelijkertijd bieden we persoonlijke service. We zijn ouderwets en nieuwerwets tegelijkertijd. Wil je internetbankieren? Prima. Wil je het niet? Ook prima. Wil je het wel, maar heb je er moeite mee? Kom dan gewoon bij ons langs, dan leren we het je. Stap voor stap nemen we je er mee doorheen. Betaalrekeningen, spaarrekeningen, zakelijke rekeningen, hypo-

theken, verzekeringen, noem maar op, we hebben alles onder één dak. Maar we hebben bijvoorbeeld ook nog de bekende Zilvervloot rekening die een premie geeft tot wel 10% en de JongWijs-rekening waarbij kinderen spelenderwijs leren omgaan met geld. Met onze zakelijke rekeningen en financieringsmogelijkheden bedienen we ook de zakelijke klant: ZZP-ers en het Midden- en Kleinbedrijf.”

PERSOONLIJK CONTACT “Ons team bestaat voor een groot deel uit vrouwen”, zegt Foppie. Naast Foppie van Terwisga zelf zijn dat Wia Hoks-de Vries, Sonja Bron-Coppen en dochter Nienke Veenstra. “Stuk voor stuk komen ze van oorsprong hier uit de buurt en allemaal hebben ze jarenlange ervaring. De één is gespecialiseerd in bankzaken, de ander juist in verzekeringen. We hebben hier één man werken. Op donderdagavond. Dat is onze zoon Jappie Veenstra, die boswachter is bij Staatsbosbeheer.”

Foppie van Terwisga (rechtsachter) en haar team staan voor u klaar!

Het grote verschil is het persoonlijk contact, volgens Foppie. “We staan naast onze klanten. Denken echt met ze mee. Geven ook ongevraagd advies. Van ‘denk hierom’, ‘denk daarom’. Soms verwijzen we door naar de specialisten. Bijvoorbeeld als wij denken dat het verstandig is om een levenstestament op te stellen, verwijzen wij ze door naar een notaris. We zorgen ervoor dat financiële zaken zo goed mogelijk geregeld worden. Dat samen met onze klanten optrekken wordt als heel positief ervaren. Bij NPS-scores, dat is zeg maar een onafhankelijk klanttevredenheidsonderzoek,

scoren we elk jaar weer heel hoog. Mensen waarderen het enorm. Dat merken we ook vaak aan klanten die naar ons overstappen. Die zijn dat helemaal niet gewend.”

“WIJ REGELEN OVERSTAP” “We merken dat mensen die erover denken om klant bij ons te worden, nog het meeste tegen dat overstappen aanhikken. Dat houdt hen in eerste instantie soms tegen. Maar dat overstappen hoeft totaal geen drempel te zijn. Dat regelen wij allemaal. Abonnementen, automatische overschrijvingen, noem maar op, je hebt er geen omkijken naar. We stellen samen een datum vast en vanaf die dag loopt alles via ons. Hoef je zelf niets voor te doen. 24 jaar geleden hebben we het pand laten bouwen waar we nu inzitten. Met een dak waarop sedum groeit. Puur natuur, maar ook een verwijzing van architect Eugène Wijffels naar het feit dat vroeger de mensen hun geld onder de grond bewaarden.”

Boeren, burgers en buitenlui, daarbij voelen wij ons als een vis in het water. Het is leuk en goed om op die manier contact te onderhouden met je klanten. We moeten afwachten waar deze tijd naar toe gaat, maar wij staan op kantoor altijd met een bakje koffie voor de klant klaar. We kennen heel veel mensen uit de regio. Geen wonder, we hebben een paar duizend klanten. De meesten wonen in een straal van twintig, dertig kilometer van ons kantoor. Dus letterlijk ‘een bank bij u in de buurt’.” ’t Hasker Assurantiekantoor is maandag, woensdag en vrijdag geopend van 9.00 tot 16.00 uur en op donderdagavond van 19.00 tot 20.00 uur. Verder alle dagen op afspraak. Foppie: “Wanneer het de klant het beste uitkomt. Als het nodig is, spreken we zelfs op zaterdag af. Tja, zo werkt dat natuurlijk als je persoonlijke service hoog in je vaandel hebt staan.”

DE KOFFIE STAAT KLAAR

Het opvallende pand van ‘t Hasker Assurantiekantoor (met sedumdak), aan het begin van Oudehaske.

“Als er wat in de buurt georganiseerd wordt, zijn wij vaak van de partij. Zo staan we ook elk jaar op de Agrarische Schouw in Joure.

TEKST PIEBE PIEBENGA // FOTO’S BLIIID FOTOGRAFIE

FOPPIE VAN TERWISGA, ’T HASKER ASSURANTIEKANTOOR

Zie ook op www.foppie.nl

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST WIM WALDA // FOTO’S NICKY BOSMA-VAN DER VEEN

deFryskeMarren MARRIT DE VRIES VAN FLEURIGBUITEN IN KOUDUM

“JE WORDT ZELF ÓÓK FLEURIG VAN AL DIE KLEURIGE ZOMERBLOEIERS” Marrit de Vries, geboren Brouwer, telt 45 lentes en is eigenaresse van FleurigBuiten in Koudum, een kwekerij, gespecialiseerd in eenjarige uitbundig bloeiende zomerbloeiers in een zogenaamde ‘waterpot’. Dat wil zeggen, een pot of bak die is voorzien van een speciaal ingebouwd waterreservoir, waardoor de planten naar behoefte water en voedingsstoffen kunnen opnemen. “Gemak voor de mens, goed voor de plant”, voegt zij eraan toe. Er was al heel wat water door de Rijn gestroomd voordat Marrit, inmiddels moeder van vijf kinderen, in 2015 neerstreek in Koudum. Haar werkzame leven wekt de associatie op aan een zeilboot op een aandewinds rak, laverend van de ene naar de andere studie en baan, die haar nog leuker lijkt dan die daarvoor. “Ik vind veel te veel dingen leuk en interessant”, legt ze uit. Het duurde dus even voordat ze de finish bereikte, maar die was dan ook overtuigend.

CORONA

“De hoofdprijs,” vindt ze zelf, “nog steeds stapelverliefd op mijn man, vijf kinderen en een prachtig bedrijf waar ik nog geen dag met tegenzin naar toe ben gegaan.” Ze zegt het met een brede lach, die we tijdens het gesprek nog vaak zullen zien.

‘HOPPEN’ Marrit kwam ter wereld in Drachten, als oudste dochter van Boele en Griteke Brouwer. Griteke is fulltime apothekerIn verband met corona zijn de paden in de voorste kassen breder gemaakt zodat de klanten voldoende afstand tot elkaar kunnen houden. tegenwoordigster gewerkt bij sassistente in Burgum en vader Boele is Boelstra uit Stiens en solliciteerde daarna bij Veel mensen verkijken zich op een dergelijke allround timmerman. Na de havo op het Intertoys als etaleuse; hier werd ik aangeDrachtster Lyceum ging ze naar Groninbak. Ter illustratie: de grootste hangpot - 35 nomen en ik heb een jaar in dienstverband gen, bouwkunde en architectuur studeren. centimeter - levert uiteindelijk een symfonie gewerkt. Hierna ben ik mijn eigen etaleerMarrit bleek moeilijk te kunnen aarden aan kleurige zomerbloeiers op van wel een bedrijfje begonnen: Loco Deco. Dit was toch in de Hanzestad en verruilde haar studie meter doorsnede. De kracht van ons systeem ook niet helemaal wat ik wou en ik sollicibouwkunde voor het Cibap in Zwolle en zit hem daarnaast in het omruilsysteem. Het teerde bij de politie. En in die periode kwam probeerde na haar diploma een vervolgstuvolgende seizoen levert de klant de bak leeg ik Peter tegen.” die voor docent handvaardigheid aan de en heel weer bij ons in en krijgt korting op een NHL. “Aangezien ik een jaar of vier ouder nieuwe bak zomerbloeiers. Je krijgt daardoor Peter de Vries is de oudste van de zes kinwas dan de gemiddelde student,” legt ze uit, niet alleen binding met je klanten, maar het is deren De Vries, die samen verantwoordelijk “viel ik een beetje buiten de groep en zette ook goed voor het milieu. De kweker heeft mij zijn voor het reilen en zeilen van het door ik daar na een jaar een punt achter. Ik ben de eerste twee jaar met raad en daad daarna aan de slag gegaan in het toenmalige vader Jos de Vries opgerichte familiebedrijf bijgestaan om het kweken onder Skipsmaritiem. Amor sloeg genadeloos toe; sorteercentrum van ‘de post’ in Bergum, de knie te krijgen en ik ben de de achtentwintigjarige en stapelverliefde waar ik in het weekend en als vakantiebaan boeken in gedoken. RondloMarrit nam ontslag bij de politie en volgde ook al werkte. Ik heb nog een jaar als verpen in de 1800 m2 tellende ‘haar lief’ in 2003 naar ‘Hielpen’, Hindelookassen van ons bedrijf is pen, waar Peter zijn roots liggen. Samen heb- een feestje, een uitbundige ben ze vijf kinderen. kleuren-kakafonie.”

FLEURIGBUITEN

EIGEN KWEKERIJ

“In 2015 ben ik begonnen met FleurigBuiten in Koudum.” Breed lachend: “Ik had totaal geen verstand van de materie, maar ik vind het erg leuk om met mensen te werken en met bloemen en planten. Ik heb dus contact opgenomen met een ervaren kweker van eenjarige zomerbloeiers, die opgekweekte fleurig bloeiende eenjarige zomerbloeiers levert in kunststof bakken met een ingebouwd waterreservoir. De klant heeft er dus, behoudens water en voeding geven, verder geen omkijken naar en heeft meteen een volle bak fleurig bloeiende planten in zijn tuin of op zijn balkon staan of hangen.

FleurigBuiten heeft naast een winkel een eigen kwekerij, waar vanaf januari de stekken van de zomerbloeiers in de waterpotten worden opgekweekt. “De ontwikkeling van de planten is een beetje afhankelijk van het weer”, legt Marrit de Vries uit. “We laten de natuur zijn werk doen, zodat het het ene jaar wat langer duurt dan het andere, voordat de kleurensymfonie in volle pracht losbarst. We werken zo milieubewust mogelijk en laten de natuur zijn gang gaan. Wel heb ik zelf een voeding laten ontwikkelen op basis van de stoffen die de planten tijdens de opkweekperiode ook krijgen. Die verkopen we ook in de winkel.”

“Vorig jaar mochten we ons eerste lustrum vieren; 2020 wordt dus ons zesde seizoen en wat voor één, want we zijn met de winkel op onze kwekerij normaliter geopend van half maart tot half juli. De openstelling van onze winkel vond dus zo’n beetje gelijktijdig plaats met de komst van dat venijnige coronavirus. Weliswaar konden we in verband met het besmettingsgevaar voor het personeel geen beroep meer doen op enkele medewerkers, maar dat werd opgevangen door Meike, die nu fulltime in de winkel meedraait.” Dochter Meike liep in het kader van haar studie stage in Argentinië, maar moest vanwege de corona hals over de kop terug naar Nederland, waar ze bij haar moeder in het bedrijf instroomde, tot ze haar studie weer kan oppakken. In verband met corona zijn de paden in de voorste kassen breder gemaakt zodat de klanten voldoende afstand tot elkaar kunnen houden. De achterste (smalle) kas is tijdelijk voor het publiek gesloten. Klanten die liever in deze tijd thuis blijven kunnen via de webshop www.fleurigbuiten. nl hun bestelling doen. Deze wordt in een straal van dertig kilometer rond Koudum gratis bij de klant op de stoep afgeleverd. Van deze extra service wordt intensief gebruik gemaakt. “De kleurenpracht en het gemak van de zomerbloeiers in waterpotten werkt verslavend”, besluit Marrit. “Behalve aan particuliere klanten leveren we in toenemende mate ook aan bedrijven, die hun bloemen door ons laten verzorgen.” En opnieuw beed lachend: “Begrijpelijk, want je wordt zelf óók fleurig van al die veelkleurige zomerbloeiers.” Lees meer op www.fleurigbuiten.nl

Het verkoopseizoen van onze

zomerbloeiers is weer begonnen! ook te bestellen op

www.fleurigbuiten.nl

FleurigBuiten specialist in zomerbloeiers Tjalke van der Walstraat 21-A | 8723 CB Koudum T 0514 - 594 694 | info@fleurigbuiten.nl Openingstijden mei maandag t/m zondag: 9.30-17.00 uur

Wij komen graag bij u langs.

Hierbij houden we uiteraard gepaste afstand

15% KORTING

OP BUITENZONNEWERING

Duimstraat 36 • Echtenerbrug • 0514 541 006 • melchers-dejong.nl MEUBELS • VLOEREN & RAMEN • ZONWERING • SLAAPKAMERS • BOOT- & HERSTOFFERING

LIFESTYLE TRENDS

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

De (voorjaars)zon 85% van de mensen weet niet dat de zon huidveroudering veroorzaakt. De zon is de hoofdoorzaak van het ontstaan van vroegtijdige tekenen van huidveroudering (rimpels, pigmentvlekken of zelfs huidkanker). Deze beschadiging van je huid noemen we zonneschade.

Ga huidveroudering door de zon tegen. Begin op tijd met smeren.

FETTJE BAJEMA Schoonheidsspecialist, eigenaresse Huidsalon Fettje

Voorkomen is beter dan genezen. Dus bescherm je huid dagelijks tegen de schadelijke stralen van de zon. Het is nooit te vroeg om hiermee te beginnen, want naarmate je ouder wordt kan je huid zichzelf steeds minder goed herstellen. Breng daarom overdag voordat je naar buiten gaat een crème aan met minimaal SPF 30. Je kunt je zonbescherming het beste regelmatig opnieuw aanbrengen om te voorkomen dat je het product eraf zweet of wast.

Brush On Block Wanneer je make-up draagt, denk bijvoorbeeld aan (vloeibare) foundation, breng je niet zo snel meerdere keren per dag een zonnecrème aan. Wat ik daarop de ideale oplossing vind is de Brush On Block. Een transparante poeder mét SPF 30. Werkzame stoffen: titanium- en zinkoxide; minerale bestanddelen die je huid niet afsluiten en de beste bescherming bieden tegen de schadelijke straling van de zon.

LEPTINE? WAT IS DAT EIGENLIJK? Leptine wordt wel het verzadigings- of hongerhormoon genoemd. Leptine geeft aan de hersenen door wanneer er genoeg energie (vet) in het lichaam beschikbaar is. Dan ben je verzadigd. Soms neemt de gevoeligheid voor leptine af waardoor het lichaam niet meer adequaat leptine kan gebruiken voor het verzadigingssignaal naar de hersenen en blijf je honger houden. Je gaat automatisch meer eten en vet opslaan en dus meer leptine aanmaken. Zo kan een teveel aan leptine in het lichaam ontstaan. We noemen dit leptineresistentie.

HIEKE KAMMENGA, Natuurvoeding Joure

Leptineresistentie kan vooral ontstaan door het eten van teveel koolhydraten als suiker, brood, rijst, pasta, havermout, quinoa, et cetera. Ook het regelmatig drinken van frisdranken en vruchtensappen zal leptineresistentie in de hand werken.

SYMPTOMEN VAN LEPTINERESISTENTIE: - constant honger en onverzadigbaar. - geen zin om te bewegen. - moeite met afvallen.

LEPTINERESISTENTIE KUN JE OPLOSSEN DOOR: - te stoppen of sterk beperken met eten van suikers, et cetera. Zie rijtje hierboven. - meer eiwitten te eten. Je verdrijft de honger en maakt het lichaam gevoeliger voor leptine. Eiwitrijke voedingsbronnen zijn: vlees, vis, eieren, kwark, peulvruchten en bepaalde groenten.

-g ezonde vetten te gebruiken. Door producten (vooral vis, schaal- en schelpdieren) met omega 3 vetten (met name EPA/DHA) te eten, kunnen ontstekingen genezen en wordt het lichaam gevoeliger voor leptine. -h eel veel verschillende groenten te eten. - nuchter en vaak te bewegen. - t wee tot maximaal drie maaltijden per dag te eten en geen tussendoortjes. Eet alleen onbewerkt en biologisch voedsel. Bewerkte producten kunnen darmontstekingen veroorzaken en daardoor weer leptineresistent maken. -n a een warme douche lekker koud af te douchen. Zo kweek je gezond bruin vet. - te zorgen voor voldoende slaap.

Bovenstaande voedings- en levensstijladviezen helpen mee bijna alle gezondheidsproblemen op te lossen.

NUMMER 05 • 2020

&FIT

GEZOND

ACTIVITEITEN IN TIJDEN VAN CORONA

Deze coronatijd vergt veel van mensen. Het missen van familie en vrienden speelt een grote rol, maar ondanks dat proberen verzorgingstehuizen het beste er van te maken. Zo ook zorglocatie Jelle Meineszhof in Balk. Teamleider Tietia van Abbema vertelt over de activiteiten die ze ondernemen. EVERT VISSER IS BEDRĲFSMANAGER BĲ EMPATEC VERPAKKEN. ONDANKS DE CRISIS BLĲFT HĲ POSITIEF. EVERT VISSER IS BEDRĲFSMANAGER BĲ EMPATEC VERPAKKEN. ONDANKS DE CRISIS BLĲFT HĲ POSITIEF.

DE WAARDE VAN WERK DE WAARDE VAN WERK Een statige man. Met een berg aan ervaring. In een gespreid bedje terecht komen? Dat is niks voor de 59-jarige Evert Visser. Een statige man. Met aanhĳervaring. In een gespreid Als er ergens chaos is,een danberg schept graag orde. Inmiddels bedje terecht Dat is niks voor fsmanager de 59-jarigebĳEvert Visser. werkt hĳ ruim komen? anderhalf jaar als bedrĳ Empatec Als er ergens is, dan schept orde. Inmiddels Verpakken. Hĳchaos wil niets liever dan hĳ de graag medewerkers én klanten werkt hĳ ruim anderhalf jaar als bedrĳfsmanager bĳ Empatec tevreden houden. Verpakken. Hĳ wil niets liever dan de medewerkers én klanten tevreden houden. En begin maart was daar ineens Corona

En nu is het crisis. Wat een impact heeft dit. Vooral voor onze medewerkers. Juist zĳ hebben aan structuur, duidelĳ kheid en zekerheid. Maar niemand En beginbehoefte maart was daar ineens Corona weet lang dit nog duren. heeft En watdit. er Vooral nog gaat gebeuren. Helaas magJuist En nuhoe is het crisis. Wat gaat een impact voor onze medewerkers. niet iedereen meer werken. Omdatduidelĳ ze tot de kwetsbare doelgroep zĳ hebben behoefte aan structuur, kheid en zekerheid. Maarbehoren niemand (met bĳ voorbeeld hart-gaat en longklachten). niet gaat met het openbaar vervoer weet hoe lang dit nog duren. En wat Of er nog gebeuren. Helaas magnaar het werk kunnen komen. Zĳ zitten nu thuis en dat is heel vervelend. De waarde niet iedereen meer werken. Omdat ze tot de kwetsbare doelgroep behoren van is een belangrĳ k aspect voor velen. De sociale toe doen. (metwerk bĳvoorbeeld hart- en longklachten). Of niet met hetcontacten. openbaar Er vervoer naar Meerdere keren per week is er contact met de thuiszitters. In de vorm een het werk kunnen komen. Zĳ zitten nu thuis en dat is heel vervelend. Devan waarde kaart, eenisbrief telefoontje. Empatec probeert er allescontacten. aan te doen van werk een en belangrĳ k aspect voor velen. De sociale Er om toe de doen. medewerkers de aandacht te geven die ze nodig hebben. Zodat ze niet Meerdere keren per week is er contact met de thuiszitters. In de vorm van een eenzaam het werk. Écht luisteren de mensen, dat om is de kaart, eenworden brief enzonder telefoontje. Empatec probeertnaar er alles aan te doen nu extra belangrĳ k! medewerkers de aandacht te geven die ze nodig hebben. Zodat ze niet eenzaam worden zonder het werk. Écht luisteren naar de mensen, dat is De mensen staan nu extra belangrĳ k! voorop En dan zĳn er nog medewerkers die wel kunnen werken (ruim 65%). Hun veiligheid staatstaan voorop. Voldoende afstand op de werkplek en in de kantine. De mensen voorop Extra oog hygiëne. Het belangrĳ kste is om de gemoedstoestand van En dan zĳnvoor er nog medewerkers die wel kunnen werken (ruim 65%). Hun iedereen goed de gaten te houden. De druk mag nooit teen hoog zĳkantine. n. De veiligheid staat in voorop. Voldoende afstand op de werkplek in de mensen staan altĳ d! belangrĳ Gelukkigkste blĳven er de ondanks de crisis nog van genoeg Extra oog voorvoorop, hygiëne. Het is om gemoedstoestand opdrachten binnenkomen. is blĳ dat de afdeling Verpakken iedereen goed in de gaten Evert te houden. De druk mag nooit te hoogdoordraait. zĳn. De Hierdoorstaan behouden wealtĳ ded! structuur voor de meeste van onze medewerkers. mensen voorop, Gelukkig blĳven er ondanks de crisis nog genoeg En dat is waar het om gaat. En in sommige gevallen brengen we het werk opdrachten binnenkomen. Evert is blĳ dat de afdeling Verpakken doordraait. naar de mensen thuis. Zodat ze toch iets kunnen bĳ dragen. Voor hunzelf én Hierdoor behouden we de structuur voor de meeste van onze medewerkers. het werk, geeft Evert aan. En dat is waar het om gaat. En in sommige gevallen brengen we het werk

naar de mensen thuis. Zodat ze toch iets kunnen bĳdragen. Voor hunzelf én Tevreden klanten het werk, geeft Evert aan. Ondank de crisis doet Empatec Verpakken er alles aan om opdrachten voor klanten in orde te maken. De levertĳd duurt nu soms iets langer. Maar de Tevreden klanten kwaliteit,de diecrisis is nog hetzelfde! wordt ingespeeld op vragen van de klant. Ondank doet EmpatecErVerpakken er alles aan om opdrachten voorDat is juist nu Heeft de klant eennuprobleem? wordt daar klanten inextra orde belangrĳ te maken.k.De levertĳ d duurt soms iets Dan langer. Maar de een oplossingdie voor gezocht. Altĳd Er in goed Er isop regelmatig contact metDat hen. kwaliteit, is nog hetzelfde! wordtoverleg. ingespeeld vragen van de klant. Dankzĳ deextra opdrachten blĳvende binnenkomen, kunnen Dan wĳ onze mensen aan is juist nu belangrĳdie k. Heeft klant een probleem? wordt daar een het werk houden. Dit is ontzettend ﬁjn.overleg. OndanksEralles maken wecontact er met z’n oplossing voor gezocht. Altĳd in goed is regelmatig met hen. allen hetde beste van, sluitdie Evert optimistisch af. Dankzĳ opdrachten blĳven binnenkomen, kunnen wĳ onze mensen aan het werk houden. Dit is ontzettend ﬁjn. Ondanks alles maken we er met z’n En dát is beste waar Empatec het voor doet. Medewerkers structuur en veiligheid allen het van, sluit Evert optimistisch af. bieden. En de klanten zo goed mogelĳk bedienen. Crisis of niet. Zodat we met elkaar de productie door kunnen gaan. En dát is waar Empatec het voor doet. laten Medewerkers structuur en veiligheid bieden. En de klanten zo goed mogelĳk bedienen. Crisis of niet. Zodat we met elkaar de productie door kunnen laten gaan.

Muziek bij de Woningspelen

De activiteiten die plaatsvinden zijn niet verminderd. “Deze gaan eigenlijk allemaal door, maar op een andere manier en met aanpassingen.” Tietia vertelt dat er in februari veel nieuwe woonondersteuners aangenomen zijn. “We hebben nu 60 uur aan woonondersteuners per woning. Jelle Meineszhof heeft vier aaneengesloten woningen. Alle vrijwilligers die ons kwamen helpen komen nu natuurlijk niet meer, maar we hebben door deze woonondersteuners nu wel voldoende ruimte om bezig te zijn met het stukje welzijn van de bewoners. Daar horen activiteiten natuurlijk bij.” Er is gestart met een ontbijtgroep, twee keer per week. “We nodigen dan bewoners uit om ‘uit eten te gaan’, om lekker uitgebreid te gaan ontbijten. Dit doen we met vier personen per keer zodat er goed afstand kan worden gehouden.” Daarnaast doet men veel activiteiten op de woningen zelf. Elke week met een ander thema. “Dan wordt er een themaboekje gemaakt en op basis daarvan zijn activiteiten bedacht. Laatst was het natuurlijk Koningsdag. Daarna een themaweek met Moederdag. Daarvoor hadden we een thema over schoonmaken, de ‘Himmeldagen’.” Koningsdag is alweer eventjes geleden, maar de locatie heeft veel gedaan op deze dag, namelijk de ‘Woningspelen’. “We zijn de dag begonnen met taart en een oranjequiz over het Koningshuis. Daarna hebben we vele spelletjes gespeeld zoals blikgooien en sjoelen. We hebben een grote tuin dus we konden de ruimte tussen de bewoners garanderen. Later muziek en genoten van een ijsje. Dit had familie van een bewoonster voor iedereen besteld. De bewoners hebben genoten, ze gaven aan dat dit de beste ‘Koninginnedag’ ooit was.” Het contact met familie ziet er ook anders uit nu er geen bezoek meer mag komen. De Jelle Meineszhof heeft, net als

“Ondanks deze toch wel rare en zware tijd is er veel gezelligheid en het huis is vol.” alle andere locaties van zorgorganisatie Patyna, mobiele telefoons gekregen. Zo kan er toch contact plaatsvinden via beeldbellen, een mooi initiatief. Ook krijgen bewoners bezoek via het raam. “Er zit een groot raam naast de deur en via hier kunnen ze elkaar zien tijdens het bellen”, vertelt Tietia. “Dat is erg mooi om te zien. Het is soms wel lastig, want dit is niet voor iedereen geschikt. Aangezien alle mensen een vorm van dementie hebben, kunnen ze ook in de war raken. Ze zien hun familie buiten staan en kunnen er niet naar toe. Langskomen kan dan juist zorgen voor onrust in plaats van plezier. Het meeste contact vindt dus plaats via de telefoon. En dat gaat gelukkig heel goed. Je hebt momenten dat je familie en vrijwilligers mist. Zij missen ons, maar wij hen ook. Dat mag gezegd worden. Ondanks deze toch wel rare en zware tijd is er veel gezelligheid en het huis is vol. We doen het met elkaar!”

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

REGULIERE ZORG EN CORONAZORG VEILIG NAAST ELKAAR

NAAR ZIEKENHUIS TJONGERSCHANS IN TIJDEN VAN CORONA De uitbraak van het coronavirus (COVID-19) heeft gevolgen voor de inrichting en uitvoering van zorg in ziekenhuis Tjongerschans in Heerenveen. De genomen maatregelen zorgen ervoor dat reguliere zorg en coronazorg veilig naast elkaar kunnen worden ingezet. “We zullen de puzzel van hoeveel mensen we dagelijks kunnen ontvangen steeds opnieuw bekijken”, zegt bestuursvoorzitter Jan Martin Wijnsma. In de eerste periode van de corona-uitbraak is veel reguliere zorg uitgesteld om capaciteit vrij te maken voor de opvang van coronapatiënten. Inmiddels wordt de reguliere zorg stapsgewijs weer opgestart. Jan Martin Wijnsma: “De noodzakelijke maatregelen voor patiënten, bezoekers en medewerkers zorgen ervoor dat we minder mensen tegelijk kunnen ontvangen. Het is belangrijk dat we voorkomen dat het te druk wordt in Tjongerschans.”

NIEUWE SITUATIE Het bieden van zorg in de anderhalvemetersamenleving heeft gevolgen voor de inrichting en uitvoering van de zorg. “We doen er alles aan om onze patiënten zo snel mogelijk te helpen”, aldus Wijnsma. “Daarbij hebben we te maken met een andere situatie dan voorheen. Het is vanwege de anderhalvemetersamenleving niet mogelijk om net zoveel patiënten te zien als dat we voor de uitbraak van corona gewend waren. We zullen de puzzel van hoeveel mensen we dagelijks kunnen ontvangen steeds opnieuw bekijken. We snappen dat we daarmee veel geduld en aanpassingsvermogen vragen van onze patiënten en bezoekers. Ons uitgangspunt daarbij is dat Tjongerschans veilig moet zijn voor iedereen, zodat we verantwoord zorg kunnen bieden.”

UW AFSPRAAK IN HET ZIEKENHUIS Bij het inplannen van de reguliere zorg bekijken de medisch specialisten van Tjongerschans zorgvuldig welke patiënten gezien en geholpen moeten worden. Voor patiënten die op de wachtlijst staan, geldt dat Tjongerschans contact met hen opneemt. Zij hoeven dus niet zelf te bellen. Spoedzorg, oncologische behandelingen, verloskundige zorg en noodzakelijke zorg die niet kan wachten blijft altijd beschikbaar. Poliklinische afspraken vinden waar mogelijk telefonisch plaats of via een videoconsult. Wordt u uitgenodigd om naar het ziekenhuis te komen, dan is het belangrijk voor uw gezondheid dat u komt. Heeft u zelf verkoudheidsklachten, luchtwegklachten, koorts of een koortsig gevoel? Dan belt u met het telefoonnummer dat op uw afsprakenbrief staat om te overleggen.

BUITENLOCATIES TJONGERSCHANS Ook voor de buitenlocaties van Tjongerschans is het nodige veranderd. Wordt u gevraagd om naar één van onze buitenlocaties te komen? Dan informeren wij u hierover. Op onze website vindt u de actuele situatie over onze buitenlocaties. Kijk voor u het ziekenhuis bezoekt op www.tjongerschans.nl/naarhetziekenhuis voor een goede voorbereiding en een veilig bezoek.

Naar het ziekenhuis Om veilige zorg te garanderen neemt Tjongerschans alle benodigde voorzorgs- en hygiënemaatregelen om het risico op verspreiding van het coronavirus te beperken. Verdachte en besmette coronapatiënten worden strikt gescheiden van patiënten die geen corona hebben. Hieronder leest u de belangrijkste maatregelen in het ziekenhuis. • H eeft u een afspraak? Dan wordt u 24 tot 48 uur voorafgaand aan uw afspraak gebeld met de vraag of u coronaklachten heeft. • Bij aankomst screenen we iedereen die het ziekenhuis binnengaat. • Kom zoveel mogelijk alleen naar een afspraak in het ziekenhuis. Eventueel kan begeleiding wachten in de auto op het parkeerterrein. • Bezoek voor opgenomen patiënten kan alleen in de avonduren (18.30-20.30 uur). Eén bezoeker per patiënt per dag. • Houd minimale afstand van 1,5 meter tot anderen. • Volg de aangepaste looproutes. • Heb extra aandacht voor hygiëne. • Gebruik van beschermende middelen door medewerkers en patiënt waar dit nodig is. Op onze website houden wij u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen in Tjongerschans en uw bezoek aan ons ziekenhuis in tijden van corona. Log in op Mijntjongerschans.nl om uw afspraak te bekijken.

Uniek dineren of borrelen in een oude Doopsgezinde kerk!

Alex Lubbers Geniet van heerlijke vers gekookte maaltijden, persoonlijk bij u thuisbezorgd. Probeer nu 3 gerechten naar keuze voor maar € 15,-. Heeft u een dieet? Ook dan kunt u gewoon bij ons bestellen!

KIJK OOK OP

WWW.PONKJE.NL

vanaf 21 mei Hemelvaartsdag

Proeven? 3 maaltijden

€15,-

Enkele voorbeelden uit ons ruime assortiment:

ZIJN WIJ GEOPEND VOOR EEN TAKE-AWAY-LUNCH VANAF 1 JUNI ZIJN WIJ WEER VOLLEDIG OPEN!

Runderlapje

Uiteraard met inachtneming van de nodige RIVM maatregelen.

Kipsaté

Pastaschotel

Babi ketjap

Rode groentecurry Spaghetti

Victoriabaars

Rundersaucijsje

Tongschar-zalm

Gehaktbal

Varkenshaasoester

Kip pilav

Bestellen? Bel Alex Lubbers: 0513-201 008 of via etenmetgemak.nl

Fermaningsteech 1 - 8551 SP Woudsend - T 0514 - 59 12 50

PROFILE RODENBURG JOURE STELT VOOR... Profile Rodenburg is al meer dan 100 jaar een begrip op het gebied van fietsen. Elke maand stellen wij een personeelslid voor en deze maand is dat:

Irene van Weperen Irene van Weperen woont in Ouwsterhaule. Irene heeft de opleiding CIOS in Heerenveen gedaan en ze is geen onbekende in de schaatswereld. Ze heeft van haar hobby haar beroep gemaakt.

Naam Woonplaats Geboortedatum Opleiding Partner

Irene van Weperen Ouwsterhaule 7 December 1990 CIOS Heerenveen Woont samen met haar vriend Peter Ebbing en verwacht begin juli hun eerste kindje.

De Merk 2 8501 AN Joure Tel: 0513 - 551813

Nadat Irene van de middelbare school kwam heeft ze de opleiding CIOS IJs- en Skatesport gevolgd in Heerenveen. Een van de vakken was shorttrack. Zo kwam ze erachter hoe leuk shorttrack is. Vooral de snelheid, de technische en de tactische kant er van, spreken haar aan. Ook heeft ze via CIOS IJs- en Skatesport verschillende diploma’s behaald, zodat ze training mag geven.

in zijn Profile fietsenzaak. Dat heeft ze anderhalf jaar gedaan om na de overname van Minze Posthuma nu alweer een jaar bij Minze te werken. Ze werkt hier als verkoopmedewerker. Wat haar trekt aan haar werk in de fietsenzaak, is de gezelligheid en het werken met mensen. De teamspirit is erg goed en er heerst een collegiale en gezellige sfeer. Werken is geen straf.

Irene heeft de afgelopen jaren bij verschillende clubs langebaantraining gegeven. Ze was coördinator van het kinderschaatsen en schoolschaatsen van de schaatsschool Thialf. Samen met haar collega’s van de schaatsschool regelde ze dat de scholen kwamen schaatsen en organiseerde ze verschillende kindercursussen. In verband met haar zwangerschap is Irene nu tijdelijk gestopt met trainingen en les geven.

Wat is haar favoriete vakantieland? Een paar jaar geleden is Irene naar onder andere Nieuw-Zeeland geweest, waar ze graag nog wel een keertje naar terug zou willen. Verder lijkt Italië haar ook een heel leuk land, alleen is ze daar nog nooit geweest. Luxemburg en de Belgische Ardennen vindt Irene ook erg mooi en inspirerend. Een strandvakantie vindt ze ook erg lekker, alleen houdt haar vriend daar minder van.

Werk In 2017 werd Irene gevraagd door haar oom Leo Brouwer om te ondersteunen

Welke hobby’s heeft Irene? Haar grootste hobby is schaatsen waar ze voor een deel haar beroep van heeft

Prins Hendrikkade 58 8601 CB Sneek Tel: 0515 - 412163

Lemmerweg 13-15 8608 AA Sneek Tel: 0515 - 413096

kunnen maken. Verder vindt ze de zomersporten zoals skeeleren en fietsen ook heel erg leuk om te doen. Irene heeft als hobby nog een klein moestuintje waar ze wat kleine groenten verbouwt. Irene is een echt buitenmens. Zodra het mooi weer wordt is ze graag buiten, of het nu is om te sporten of om lekker in de moestuin bezig te zijn. In het weekend besteedt ze graag tijd aan haar vriendinnen en ze is graag aan het sporten als het een beetje mooi weer is. Als het een echte zomerse dag is, is het ook leuk om even een stukje te varen met de boot. Hoe ziet haar toekomst eruit? Hoe de toekomst er precies uit komt te zien vindt ze lastig te zeggen. Ze hoopt een gezond en gezellig gezinnetje te krijgen. Qua werk hoopt ze zo lang mogelijk de combinatie te houden van in de winter een paar dagen werken bij de schaatsschool in Thialf, en een paar dagen bij Profile Rodenburg.

info@profilerodenburg.nl www.profilerodenburg.nl

deFryskeMarren // GEZOND&FIT

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

deFryskeMarren Verpleegkundige Martine Miedema van het coronateam van Thuiszorg Zuidwest Friesland

“Iedereen kan op ons rekenen, met én zonder corona” “Wie thuis extra zorg nodig heeft, is bij ons in goede handen.”

Om coronapatiënten zorg op maat te bieden, heeft Thuiszorg Zuidwest Friesland speciale coronateams opgericht. Tegelijkertijd gaat de reguliere zorg onverminderd door. “Alle cliënten kunnen op ons rekenen, met én zonder corona”, verzekert verpleegkundige Martine Miedema. “Thuiszorg Zuidwest Friesland staat voor iedereen klaar.”

spatbril op. Een speciale sluis zorgt ervoor dat we de woning schoon kunnen binnengaan én verlaten.” Eenmaal weer thuis wordt alle werkkleding linea recta op 60 graden gewassen. Martine draait er haar hand niet voor om. “Die paar extra wasjes, ach, dat is voor het goede doel, hè.”

Toen Martine werd gevraagd om het coronateam te versterken, twijfelde ze geen moment. “Ik heb zelf geen partner, kinderen of kwetsbare personen die ik kan besmetten, dus voor mij was er geen drempel. En ik wil graag mijn steentje bijdragen.” De zorg die de coronateams leveren, bestaat vooral uit het wassen en aankleden van cliënten. Ook meten de verpleegkundigen hun temperatuur, bloeddruk en het zuurstofgehalte in het bloed. “Uiteraard rapporteren we al onze bevindingen in het dossier.”

Afleiding Naast de verpleegkundige taken verrichten de coronateams ook licht-huishoudelijke taken. “Vanwege corona is de huishoudelijke hulp

De coronapatiënten die Martine onder haar hoede heeft (gehad), zijn zonder uitzondering tevreden. “Ze zijn enorm dankbaar voor de tijd en de zorg die wij bieden, dat geeft veel voldoening.” geschrapt, maar het kan niet zo zijn dat cliënten zichzelf vervuilen”, benadrukt Martine. “Daarom draaien we regelmatig een wasje, maken de wc goed schoon of verschonen het bed. Daar hebben deze mensen zelf de energie niet voor.”

Ook bieden de verpleegkundigen van Thuiszorg Zuidwest Friesland een luisterend oor. “Coronapatiënten verblijven in thuisquarantaine en daarom komt er verder niemand bij hen over de vloer. Ze zijn alleen en voelen zich fysiek vaak heel ellendig, dus zijn ze heel blij met onze komst”, weet Martine. “Naast onze verpleegkundige zorg maken we een praatje en zorgen voor afleiding. Dat is voor deze groep heel belangrijk.”

Uitlaatklep De keuze voor speciale coronateams heeft verschillende redenen. “Door te werken met gescheiden teams verkleinen we het besmettingsrisico voor onze coronavrije cliënten. Thuiszorg Zuidwest Friesland wil die groep zo goed mogelijk beschermen.”

Vakantiewerk? Tijdens de vakantie kunnen wij extra hulp goed gebruiken. Kom bij ons werken in de thuiszorg! We hebben plek voor verpleegkundigen en verzorgenden binnen onze 36 kleine en daadkrachtige teams in de regio Zuidwest-Friesland.

Voor meer informatie kijk je op onze website: www.mijnantonius.nl/vakantiewerk

Daarnaast ontstaat er binnen deze gespecialiseerde teams een schat aan kennis en ervaring. “Omdat corona een nieuw virus is, wisselen we binnen onze teams allerlei tips en ervaringen uit. Zo is onze expertise razendsnel gegroeid.” Verder vormt het contact met de collega-teamleden een welkome uitlaatklep. “Corona is een ernstige aandoening, dat doet wel wat met je”, benadrukt Martine. “Dan is het fijn om te sparren en elkaar te steunen. We zijn er echt voor elkaar, de saamhorigheid is groot.”

Goede voorzorgsmaatregelen Voordat de ‘coronaverpleegkundigen’ de woning van een cliënt betreden, hanteren zij strikte voorzorgsmaatregelen. “We trekken een schort en handschoenen aan en doen een mondkapje, muts en

Paraat De piek van de coronacrisis lijkt onder controle, maar Thuiszorg Zuidwest Friesland neemt geen enkel risico. “Zo nodig schalen de coronateams meteen weer op, wij staan dag en nacht paraat”, verzekert de verpleegkundige. Dat geldt zowel voor de regio Zuidwest Friesland als daarbuiten. “Als regioaanbieder staan wij ook klaar voor coronacliënten van ander organisaties in onze regio.” Coronavrije cliënten zijn bij Thuiszorg Zuidwest Friesland eveneens aan het juiste adres. “Wie thuis extra zorg nodig heeft, is bij ons in goede handen. Neem gerust contact met ons op.”

CULTUUR

&UITGAAN

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

POSTHUIS THEATER HEERENVEEN

“HET IS ZÓ STIL IN MEI” “Kunst en cultuur in tijden van de coronacrisis speelt zich even níét af in de traditionele musea, concertzalen en theaters. De gebouwen zijn gesloten en staan leeg. Artiesten staan eventueel op het podium voor een lege zaal te zingen of te spelen en brengen vandaar online hun acts bij het publiek thuis. Als ik Van Dik Hout op die manier voorbij hoor komen met ‘Het is zo stil in mij’, dan denk ik er algauw achteraan: “en in juni, en in juli, en in augustus!” Het is zó stil in mei. Het is stíl, al sinds 12 maart, ook in het Posthuis Theater in Heerenveen. Van de meer dan 120 voorstellingen die het Posthuis Theater in dit zo hals over kop afgebroken seizoen had geprogrammeerd, zijn er zo’n veertig nog niet te zien geweest. Uitgesteld naar volgend seizoen, soms zelfs naar het seizoen dáárna. Of uiteindelijk, in sommige gevallen, afgelast. Geannuleerd. Omdat acteurs komend seizoen weer voor een ander, nieuw, toneelstuk zijn gecontracteerd, bijvoorbeeld.

seizoenprogramma gepresenteerd op de website. Dat kan nu niet. Omdat allerlei voorstellingen uit dit afgebroken seizoen nog een plaats moeten krijgen in dat nieuwe seizoen kan de gids nog niet naar de drukker. Bovendien weten we op dit moment ook nog niet hoe het stoelenplan – het Posthuis Theater heeft 380 beschikbare stoelen – er per 1 september uit mag zien. Blijft de 1,5 meter ook ná 1 september van kracht in de theaters, of wordt alles weer normaal?

Normaal gesproken krijgen theaterliefhebbers in de maand mei de seizoengids van het Posthuis Theater thuisgestuurd en is die gids deze maand af te halen bij culturele centra in de regio. Tegelijkertijd wordt het nieuwe

Pas wanneer daar meer duidelijkheid over is, kan het nieuwe theaterseizoen starten, en daarmee de voorverkoop. Het nieuwe seizoen zal ook pas op de website van het Posthuis Theater te zien zijn, als we weten wat kan en wat

BESTE LEZERS, Hier ben ik weer met de vaste rubriek ‘geen-reclamevoor-show-op-deze-plek-wegens-corona’. Het is stil bij mij in Het Bolwerk, bij onze collega’s van Kunstencentrum Atrium en Theater Sneek en natuurlijk op alle andere openbare locaties waar mensen samenkomen. Tot wanneer deze situatie duurt is mij nog onbekend. Hopelijk horen we 19 mei meer. Vooralsnog zijn tot 1 september alle concerten bij Het Bolwerk afgelast. Zo ook mijn eigen optreden met de band VLTIMAS. Tot zover de negatieve berichtgeving. Over naar positief nieuws. Een groot deel van alle afgelaste concerten is opnieuw ingeroosterd. Zoals die van Anneke van Giersbergen, Mark Foggo’s Skasters, John Coghlan’s Quo, Julian Sas plays Jimi Hendrix, Letz Zep, Jennie Lena, Mgła, Clearwater Creedence Revival, Vinny Appice, Paul de Munnik en Voltage. Neem een kijkje op onze website voor een actueel overzicht van alle shows. Een fijne ervaring was ook de flexibiliteit en medewerking van de artiesten en boekingsagenten bij het opnieuw inplannen van deze concerten. Goed om te merken dat we elkaar helpen in deze industrie. Hopelijk geldt dit ook voor alle andere sectoren. Omdat ik ervan uit ga dat we dan weer open mogen, zeg ik: tot na de zomer!”

Ype Terwisscha van Scheltinga, Programmeur Poppodium Bolwerk

mag. Tot die tijd is het ‘pauze’ in het theater. Wat we intussen wél doen is via de website en via onze social media kanalen video’s laten zien van voorstellingen die in het Posthuis Theater hebben gespeeld. Zoals onze allereerste kerstmusical ‘Scrooge op de Fok’ (naar ‘A Christmas Carol’ van Charles Dickens) uit 2010, met Rients Gratama en Freark Smink.

En we gebruiken deze ‘pauze’ ook om een nieuwe eigen familiemusical voor te bereiden, die we in het seizoen 2020/2021 willen maken. Met professionele acteurs/zangers uit Friesland en met amateurs, jeugd, jongeren en volwassen, uit de regio. Dat wordt een familievoorstelling over honderd jaar voetbal in Heerenveen. Want net zoals we live cultuur in het Post-

huis Theater nu missen, missen we ook het live voetbal van VV en sc Heerenveen. Er is komend seizoen véél gemis in te halen…” Henk de Vries PR Posthuis Theater Heerenveen

Wat een bizarre tijd…

“

Ruim zes weken geleden kon Theater Sneek per direct de deuren sluiten. Het stuk waarvan het decor al was opgebouwd op donderdag 12 maart, moest weer worden afgebroken. Alle voorstellingen van maart werden waar mogelijk verplaatst. Ik ging als een gek aan de slag. Nieuwe data in mei en juni werden gevonden maar nog niet gecommuniceerd want eerst maar even afwachten. Vanuit huis, met de laptop op de tafel in de woonkamer en naast mij een nieuwsgierige poes. Toen de intelligente lockdown werd afgekondigd, waren we bijna klaar met de brochure voor volgend seizoen. Half mei moest deze op de mat vallen en begin juni zou de voorverkoop voor seizoen 20-21 van start gaan. Het programma was al helemaal klaar en ik had mooie voorstellingen geboekt met een evenwichtige spreiding over de maanden. Het wachten was nog op de laatste publiciteitsfoto’s. Helaas, de maatregelen werden verlengd tot 28 april. Meer voorstellingen moesten worden verplaatst. Weer ging ik enthousiast aan de gang. Maar al snel werd duidelijk; misschien moet ik eerst afwachten. Want waar verplaats je voorstellingen naartoe? Wanneer mogen we weer open? Was mijn programma voor 20/21 niet al voldoende gevuld? Kunnen voorstellingen van dit seizoen wel in het volgende plaatsvinden? Mogelijk dat acteurs dan al bij een ander toneelstuk staan gepland. En cabaretiers hadden al 150 speelbeurten in de agenda staan, kunnen daar dan nog 40 voorstellingen bij? En als het heel lang gaat duren kunnen stukken ook niet gemaakt en al helemaal niet gerepeteerd

worden. Wanneer kunnen we een nieuwe brochure uitbrengen? Durven onze bezoekers straks wel kaarten te kopen? Bestaan we überhaupt dan nog wel? HELP, wat een onzekerheid! Zeker is dat de minister van cultuur Van Engelshoven 300 miljoen euro extra heeft uitgetrokken voor de gehele sector. Mede dankzij de geweldige inzet van ambassadeur Cornald Maas. Dat is een mooi begin. Maar de zorgen zijn daarmee niet verdwenen. Dinsdag 21 april hoorden we dat de theaters voorlopig dicht moeten blijven. De versoepeling van 6 mei waarbij 30 bezoekers het theater in mogen, verandert voor ons helaas niets. Ondertussen denken wij na over hoe Theater Sneek een plek kan krijgen in de anderhalvemetersamenleving. Een lastig vraagstuk. Er kunnen dan 120 mensen in de zaal, in plaats van 600. Dat worden heel dure kaarten. We moeten dus blijven trappelen en zorgen dat we met ons hoofd boven water blijven! In de coronatijd zie je zeker in onze culturele sector mooie initiatieven

ontstaan. Leuke, grappige filmpjes op Instagram, optredens die worden gestreamd, oude beelden van prachtige voorstellingen. Ze nemen je een paar minuten van je gedachten mee en laten je even ontsnappen uit deze situatie. Dat wat in het theater ook altijd gebeurt. Die ieniemienie vakantie waarin je even in een andere wereld stapt. De wereld van muziek, dans, toneel of die cabaretier die zorgt voor een heerlijke avond lachen. Wat een geluk heb ik om in zo’n mooie, creatieve branche te werken! Maar mag het dan wel weer zo snel mogelijk live, alstublieft? Op onze website (theatersneek.nl/ het-theater/thuistheater/) hebben we voor jou een selectie samengesteld van online voorstellingen, zodat je alsnog vanuit huis van theater kunt genieten.” Sylvia van den Berg, Programmeur Theater Sneek

omtinken Normaal geven we als VVV Waterland van Friesland tips voor dagjes uit, vakanties en evenementen. Maar we leven nu tijdelijk in andere tijden. Om toch in verbinding te blijven met jou, zodat jij in verbinding kan blijven met het goede en mooie van Waterland in Friesland,

geven we je hier aandacht aan initiatieven die nu ontstaan in onze regio. Het Friese woord ‘omtinken’ betekent aandacht en vrij vertaald staat het ook voor ‘omdenk ideeën’, die we graag met je delen.

#omtinkeninwaterland

foar elkoar voor elkaar

FOTO:PETRA LEMMERS EN NATHALIE TUINSTRA

www.waterlandvanfriesland.nl/omtinken

BRIEVENBUSKADO VAN NATUURVOL

heel friesland belt

omapost

brievenbuskado

Stichting Sociaal Goud strijdt tegen eenzaamheid onder onze ouderen. Ze hopen dat nu heel Friesland met hun meestrijdt door simpelweg een telefoontje te plegen! Ben jij of ken jij iemand die behoefte heeft aan contact in deze turbulente tijden en wil je meedoen met #heelfrieslandbelt? Meld je dan aan via de website. Want digitaal bezoek is beter dan geen bezoek, toch?

Omapost vindt het belangrijk dat ouderen in contact blijven met jonge mensen. Veel ouderen in Nederland zijn eenzaam en veel jonge mensen zijn te druk om met regelmaat aan hun grootouders te denken. Daar wil Omapost verandering in brengen. Als je zelf geen opa of oma meer hebt, kunnen ze je koppelen aan een eenzame oudere via adopteereen-oma.

Als je iemand wilt verrassen met wat moois thuisbezorgd of door de brievenbus kan Natuurvol uit Workum dat regelen. Ook kan je een afspraak maken om de winkel helemaal voor jezelf te hebben, zodat je onbezorgd kunt sneupen en een praatje kunt maken.

WWW.SOCIAALGOUD.NL/HEEL-FRIESLAND-BELT

WWW.OMAPOST.NL

WWW.NATUURVOL.NL

inspiratie

FOTO: JAN TIJSMA

ynspi raasje

BLAUWBORST

escapespel voor thuis

fryslân fit

Natuurfotograaf Jan Tijsma heeft als hobby het fotograferen van het landschap en natuur van Zuidwest Friesland. En dat probeert hij in deze tijd zoveel mogelijk aan te houden. De mooiste foto’s verstuurt hij in zijn wekelijkse email nieuwsbrief. Jan Tijsma: “Ik hoop dat ik met mijn nieuwsbrief voor een beetje afleiding mag zorgen. Op dit moment zoek ik vogels in het riet, daar is het nu de mooiste tijd voor. Op verschillende plekken hoor en zie ik daar nu de blauwborst, een zangvogel.” Wil je ook de wekelijkse nieuwsbrief van Jan Tijsma met prachtige foto’s ontvangen? Je kunt je aanmelden via zijn website.

Zo lang je niet naar de Escape Rooms in Sneek en Witmarsum kunt komen, brengen zij gewoon een Escape Room bij je thuis met The Case. Via telefoon of app reserveer je het spel en hoor je de geheime locatie van de koffer. Wanneer je de koffer in huis hebt neem je weer contact op met The Game Master en ontvang je de eerste puzzel en gaat de tijd in. Leuk voor het hele gezin! Wie gaat de uitdaging aan?

Kom in beweging met dit nieuwe tv-programma van Omrop Fryslân: Fryslân Fit. Er wordt begonnen met een warming up, gevolgd door verschillende oefeningen die voorgedaan worden door sportinstructeur Dirk Jelle en zijn twee collega’s. Het is voor iedereen toegankelijk: voor elke leeftijd en op elk niveau. En natuurlijk wordt de training afgesloten met een cooling down. Het programma is iedere werkdag te zien om 9, 10 en 11 uur.

WWW.JANTIJSMA.NL

WWW.ESCAPEROOMSSNEEK.NL/NIEUW-THE-CASE

TV OMROP FRYSLÂN

lekker ite lekker eten

FOTO: DE POLLEPLEATS

nieuwsbrief jan tijsma

BESTELLEN BIJ DE POLLEPLEATS

drijf-thru

de streekboer

Lekkere trek op het water? Als je over de nieuwe Reidmarroute vaart in je sloep, kano of SUP, kun je onderweg bij de Pollepleats een smakelijk lunchpakket of borrelpakket afhalen in de drijfthru. Bel een uur tevoren om je bestelling door te geven en je kunt een knapzak komen afhalen aan de steiger. Met behulp van een lange polsstok wordt het pakketje aan je overhandigt.

Boodschappen doen bij de lokale boer, dat is waar de streekboer voor staat. Tijdens de coronacrisis hebben ze met tal van extra acties zoals ‘de Voedseldoos’ hun omzet enorm zien stijgen. En dat is nodig, want zo help je lokale boeren die voorheen hun producten ook aan de horeca verkochten. In de lokale voedseldoos zitten biologische producten en recepten voor twee gerechten.

WWW.POLLEPLEATS.NL

WWW.DESTREEKBOER.NL

nog meer

lekker eten

Op onze website hebben we nog meer initiatieven verzameld rondom het laten bezorgen of ophalen van eten in Zuidwest Friesland. Steun je ook onze lokale ondernemers door te bestellen? Je krijgt er een heerlijk ontbijt, lunch of diner voor terug. Klinkt als win-win!

SPORT

NUMMER 05 • 2020

TEKST JOERI VAN LEEUWEN

AANGEPAST SPORT

“WE MOETEN ONDANKS HAAR CHRONISCHE AANDOENING HAALT EVELYN ALLES UIT HET LEVEN! ONDANKS HAAR CHRONISCHE AANDOENING HAALT EVELYN ALLES UIT HET LEVEN!

NOG NIET UIT DE NOG NIET UIT DEUIT UITKERING, WÉL UITKERING, WÉL UIT HUIS! HUIS!

Zo op het oog lĳkt ze een sprankelende dame die midden in het leven staat. Maar schĳn bedriegt. De 33-jarige Evelyn Nĳholt heeft Zo opeen het aantal oog lĳkt ze een sprankelende dame die midden in het sinds jaren chronische pĳn. Dit gegeven heeft haar leven bedriegt. 33-jarige Evelyn Nĳholt heeft leven staat. totaal Maar op z’nschĳ kopn gezet. VanDe energieke vrouw verandert ze sinds een aantal jaren chronische pĳ n. Dit gegeven heeft haar van de een op de andere dag in een dame met CRPS; chronisch leven totaal opOndanks z’n kop gezet. energieke verandertvorm. ze pĳnsyndroom. de pĳVan n geeft ze haarvrouw leven opnieuw van de heeft een op de geholpen andere dag een damevan metpassend CRPS; chronisch Pastiel haar bĳinhet vinden werk. pĳnsyndroom. Ondanks de pĳn geeft ze haar leven opnieuw vorm. Pastiel heeft haar geholpen bĳ het vinden van passend werk. Noodlot

Evelyn studeerde Sociaal Pedagogische Hulpverlening (SPH). Na haar afstuderen vindt ze werk als pedagogisch hulpverlener. Op een morgen slaat het noodlot Noodlot toe. Tĳdens haar werk zaktPedagogische ze door haar enkel. Binnen een paar kan ze Evelyn studeerde Sociaal Hulpverlening (SPH). Naminuten haar afstuderen niet meer op haar voet staan. Ze gaat meteenOp naar demorgen dokter.slaat Er worden foto’s vindt ze werk als pedagogisch hulpverlener. een het noodlot gemaakt, maar blĳktzakt niets gebroken zĳn.paar De periode toe. Tĳdens haarerwerk zegescheurd door haar of enkel. Binnenteeen minutenerna kan ze neemt Evelyn rust en gaat ze naar de fysiotherapeut. komt eenfoto’s raadsel niet meer op haar voet staan. Ze gaat meteen naar deDeze dokter. Er voor worden te staan, want hĳ probeert blĳft de pĳ Evelyn gemaakt, maarondanks er blĳkt alles niets wat gescheurd of gebroken te n zĳaanhouden. n. De periode erna is ten einde raad. neemt Evelyn rust en gaat ze naar de fysiotherapeut. Deze komt voor een raadsel te staan, want ondanks alles wat hĳ probeert blĳft de pĳn aanhouden. Evelyn is ten Weer genieten van het leven! einde raad. Ze belandt in het medisch circuit. In de twee jaren die volgen tast ze volledig in het duister.genieten En dan volgt eindelĳ de diagnose: CRPS. Evelyn heeft altĳd zenuwpĳn, Weer van het kleven! vanbelandt haar enkel totmedisch in haar buik. Ze In krĳde gttwee het advies om volgen te gaantast revalideren. Om Ze in het circuit. jaren die ze volledig in het zo te leren omgaan met de pĳ n. Een andere oplossing is er niet. Haar wereld stort duister. En dan volgt eindelĳk de diagnose: CRPS. Evelyn heeft altĳd zenuwpĳn, in, zehaar raakt in een en Ze belandt ziektewet. van revalidatie van enkel tot depressie in haar buik. krĳgt in hetde advies om teMaanden gaan revalideren. Om volgen. Evelyn gaat met op zoek naar eenandere nieuweoplossing balans. Enis leert langzaam haar stort zo te leren omgaan de pĳ n. Een er niet. Haar wereld nieuwe situatie te depressie accepteren. alles ze weerMaanden van het leven genieten. in, ze raakt in een enOndanks belandt in de wil ziektewet. van revalidatie Dankzĳ haar positieve volgen. Evelyn gaat opinstelling zoek naarlukt eendit! nieuwe balans. En leert langzaam haar nieuwe situatie te accepteren. Ondanks alles wil ze weer van het leven genieten. Doorzetter Dankzĳ haar positieve instelling lukt dit! Uitzicht op een reguliere baan is er niet. Bedrĳven durven het niet aan met haar beperkingen. Doorzetter Maar daar laat Evelyn zich niet door uit het veld slaan. Ze komt in contact met eenreguliere medewerker Binnen kortstehet keren ze bĳ Uitzicht op een baanvan is erPastiel. niet. Bedrĳ vende durven niet werkt aan met haar Pastiel op vrĳwillige basislaat op Evelyn de administratie. Ondanks toename van de pĳ beperkingen. Maar daar zich niet door uit hetde veld slaan. Ze komt inn geniet Evelyn enorm. Na een half is erBinnen geen werk meer voor Inmiddels is contact met een medewerker van jaar Pastiel. de kortste kerenhaar. werkt ze bĳ ze ook op in beeld bĳ het gebiedsteam van de gemeente. hulp van van hen de wordt Pastiel vrĳwillige basis op de administratie. OndanksMet de toename pĳnze aangemeld bĳenorm. Wurkjouwer. administratief Nadat ookis geniet Evelyn Na eenOok halfhier jaarkan is erze geen werk meerwerk voordoen. haar. Inmiddels daar het ophoudt, kan ze terecht bĳde Empatec. Ze blĳ ft zichzelf en ze ook inwerk beeld bĳ het gebiedsteam van gemeente. Met hulp vanontwikkelen hen wordt ze geeft niet op. Ze krĳ gt een contract voor 18 uren per week. ‘Ik kom er nog niet mee aangemeld bĳ Wurkjouwer. Ook hier kan ze administratief werk doen. Nadat ook uit dehet uitkering, maar wel mee mĳn bĳ huis. En dat isZemĳ waard!’ Sluit Evelyn daar werk ophoudt, kan ze uit terecht Empatec. blĳzoveel ft zichzelf ontwikkelen en trots af. geeft niet op. Ze krĳgt een contract voor 18 uren per week. ‘Ik kom er nog niet mee uit de uitkering, maar wel mee uit mĳn huis. En dat is mĳ zoveel waard!’ Sluit Evelyn trots af. En dát is waar Pastiel het voor doet. Mensen helpen bĳ het vinden van passend werk dat binnen hun mogelĳkheden ligt. En hen (weer) een doel geeft leven. En dátinishet waar Pastiel het voor doet. Mensen helpen bĳ het vinden van passend werk dat binnen hun mogelĳkheden ligt. En hen (weer) een doel geeft in het leven.

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEN DOOR CORONACRISIS

HET MET ZIJN ALLEN DOEN” Eind april werden de eerste jeugdtrainingen bij verschillende sportverenigingen in de regio De Fryske Marren weer opgepakt, aangezien de regering en het adviserende RIVM geen gevaar zagen bij kinderen tot twaalf jaar. De oudere jeugd tot achttien jaar mocht ook weer sporten, al was dat grotendeels in aangepaste vorm met het in acht nemenvan de inmiddels bekende anderhalve meter afstand. De sportredactie vroeg twee verenigingen in verschillende sportdisciplines en uit verschillende plaatsen hoe zij de achterliggende sportloze periode en het nu aangepast sporten hebben ervaren. De persconferentie van 6 mei opende in ieder geval de ogen wat betreft de aankomende maanden. Het spoorboekje van Mark Rutte en Hugo de Jonge voorziet erin dat iedereen in ieder geval weer mag bewegen en sporten, zelfs in teamverband. Een verademing voor de één, de lol eraf voor een ander.

VV BALK Na de persconferentie van Mark Rutte en Hugo de Jonge was er ook positief nieuws voor vv Balk. Voorzitter Henk Mennega hierover: “Ja, het is zo dat de seniorenteams nu ook weer mogen trainen, net als de jeugd. We zijn op het moment dat er mocht worden getraind niet direct begonnen, maar iets later. Allereerst vanwege de reden dat alles eerst goed moest worden uitgedacht. We hebben gewacht op de richtlijnen van het RIVM en hebben de trainers en vrijwilligers gevraagd om te kijken wat ze willen in deze periode. Nu de senioren ook weer mogen trainen zal de druk op het enige veld dat beschikbaar is toenemen. Voor de jongste jeugd, waar je met vier teams op een veld kan trainen zonder al te veel beperkingen is dat goed te doen, maar voor alle teams die boven de twaalf zijn is het niet haalbaar om met meer dan twee teams tegelijkertijd te trainen. Daarnaast zijn er ook nog trainers die binnen de risicogroep vallen waardoor er nog moet worden gezocht naar vervangers.”

HMC LEMMER De hockeyvereniging uit Lemmer stond naar eigen zeggen te trappelen om weer te starten. Voorzitter Jan Willem Vernhorst is dan ook blij dat de jeugd weer mag sporten.

Bij monde van de preses is het daarnaast niet alleen een kwestie van wat er op het veld moet gebeuren. Er worden ook buiten het groene laken zaken aangepast. “Dan heb je het bijvoorbeeld over looproutes waardoor de teams die getraind hebben en gaan trainen elkaar niet kruisen en vrijwilligers zoeken om dat te begeleiden. Kleine aanpassingen met toch wel grote effecten. Hiervoor hebben we een klein ‘coronateam’ opgetrommeld om dit in zo goed mogelijke banen te leiden. Vorige week zijn we gestart en het is fijn dat er weer mensen op het sportpark zijn om te sporten.

“We zijn net weer gestart met het aanbieden van trainingen en daar wordt enorm positief op gereageerd. De jeugd stond echt te trappelen om te beginnen en voor de jongste jeugd is er eigenlijk niets veranderd, behalve dan de afstand tussen de trainer en de spelers. In de periode dat er geen trainingen waren zijn we wel bezig geweest met de dagelijkse gang van zaken en hebben we een aanvraag gedaan voor de tegemoetkoming voor sportverenigingen. Het blijft een uitdagende periode voor het bestuur, maar ook voor andere mensen die betrokken zijn bij onze vereniging, zoals de vrijwilligers.”

Toch is het aangepast trainen wel raar. Er zijn ook mensen bij die zeggen: ‘zonder fysiek contact train ik niet’. We hebben nu een planning gemaakt voor de teams waarbij er zoveel mogelijk rekening wordt gehouden met de wensen van trainers en spelers. Doordat we nu een veld beschikbaar hebben en zeventien jeugdteams hebben, is het al redelijk druk qua planning. Als de senioren ook nog gaan aanschuiven wordt het wel een drukke bedoening op het sportpark en de planning daarvan.”

Een van de aanpassingen ligt met name in de trainingen. “Voor de jongste jeugd is het allemaal weer normaal. Zij kunnen gewoon contact hebben, terwijl het voor alle leeftijden die daarboven komen een kwestie van aanpassen is. Voor ons is het mooi dat de trainers in de periode van geen sporten voldoende ideeën hebben opgedaan om goede en interessante trainingen te kunnen geven. Wel met in het achterhoofd om te kijken hoe het gaat in de praktijk en of we gelijk dingen moeten wijzigen.”

POSITIEF GEVOEL

OPEN TRAININGEN

In financieel opzicht is de buffer afgenomen voor de voetbalvereniging uit het gelijknamige dorp. Mennega: “We kunnen als bestuur onze handen dichtknijpen met onze voorgangers. Door de positieve financiële balans hebben we wel wat ingeleverd, maar niet bijster veel en daarnaast waren we al gezond. We hebben in een eerder stadium onze kantinevoorraden kunnen verdelen in drie gedeelten. Heineken heeft het bier weer ingenomen wat niet in kratten zit. Een deel van de voorraad hebben we kunnen verkopen aan onze leden om er financieel toch nog iets aan te verdienen en we hebben een deel weggegeven aan de voedselbank. Zo heeft zowel de vereniging als ook de voedselbank, ondanks alle ellende, nog een positief gevoel aan alles overgehouden.”

Over de ondersteuning van de vereniging is Vernhorst ook zeer te spreken. “Zowel met de gemeente als ook met andere partijen hebben we goede banden. Hierdoor zijn we goed op de hoogte van wat er speelt. Van onze sponsoren hebben we nog geen bericht gehad over financiële problemen en we proberen ook onze leden te activeren producten af te nemen bij de sponsoren. Als er acties zijn delen we die; je moet elkaar toch helpen in deze huidige periode. Zo zijn we nu bezig om open trainingen op te zetten, waarbij je geen lid hoeft te zijn om de training te bezoeken. Dan kunnen mensen gewoon komen sporten bij ons; we hebben voldoende materialen om daaraan te kunnen voldoen. Mocht je je willen aanmelden dan kan dat via de website via de mail.” Een andere wens vanuit de hockeyclub uit Lemmer werd vorige week helaas afgewezen door het kabinet. “We hadden graag een onderling toernooi willen organiseren met de omliggende verenigingen, maar helaas kan dat met de huidige regelgeving niet. De kantine kan niet open en met zoveel mensen op het sportpark zonder toiletten is ook geen optie. Het zou mooi zijn wanneer alles zo spoedig mogelijk normaliseert zodat de leden van onze vereniging weer kunnen sporten zoals ze gewend waren. Die situatie lijkt nu steeds rooskleuriger voor iedereen te worden; het is te hopen dat dit ook weer kan in de toekomst, wat ons betreft liever vandaag dan morgen.”

3 ETAGES VERLICHTING!

ONTDEK ONZE KOOPJESHOEK! OP=OP!

Samen sterk! Ook Van der Veen & Kromhout leeft erg mee met alle ondernemers in Noord-Nederland. Natuurlijk staan onze registeraccountants en belastingadviseurs altijd voor u klaar, maar wij wensen u vooral veel wijsheid en creativiteit toe.

Alle verlichting in de koopjeshoek

50% KORTING! Voor onze koopjeshoek geldt dat de afgeprijsde artikelen niet retour kunnen.

VANAF 11 MEI WEER DE NORMALE OPENINGSTIJDEN!

VOOR ONDERNEMERS DIE ERUIT HALEN WAT ERIN ZIT.

Dit zijn onze openingstijden MA. 13.00-18.00 uur DI. 09.30-18.00 uur WO. 09.30-18.00 uur

DO. 09.30-21.00 uur VR. 09.30-18.00 uur ZA. 09.00-17.00 uur

Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl

www.deboerlicht.nl

www.kromhout.com

PRACHTIGE TUINPLANTEN! Ons groencentrum staat vol met prachtige planten voor tuin en terras . We nodigen u van harte uit voor een bezoek en laat u verrassen! In verband met het corona virus voldoen wij aan alle voorschriften van het RIVM Op ons 40.000 m2 groot terrein is er voldoende ruimte om afstand te houden .

STEKPERKGOED ALLE SOORTEN IN 13 CM. POT

5 stuks € 5,-

Bijna 100 jaar vertrouwd afscheid nemen

LAVENDEL

IN GROTE 19 CM. POT

Per stuk € 4,95

Nu 4 voor €10,-

Op dit moment enorm aanbod! Fruitbomen, ook oude bomen, perkgoed, vaste planten, heesters, Japanse esdoorn, haagplanten. Kortom teveel om op te noemen , een ritje naar greensales balk is zeker de moeite waard.

TIP!

Laat u tuinplanten optimaal presteren, geef ze voeding! het is nu de juiste tijd om uw tuin te gaan bemesten, vergeet ook niet de haag mest te geven. Wij raden u aan om met een organische meststof te strooien, deze werkt langer en is goed voor het bodemleven.

Openingstijden

Maandag t/m vrijdag van 07.00 tot 17.30 uur - Zaterdag van 08:30 tot 16.00 uur

HEMELVAARTSDAG GEOPEND VAN 09.00 TOT 16.00 UUR

Harinxmalaan 1 8602 CN Sneek Telefoon (0515) 416 114 E-mail info@deboeruitvaart.nl

deboeruitvaart.nl

deFryskeMarren // SPORT KORT deFryskeMarren SWIMFUN

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

WEER OPEN VANAF 18 MEI

JOURE - Het ‘nieuwe normaal’ zoals dat door het kabinet met regelmaat wordt benadrukt, zal voor de nodige uitdagingen in het dagelijks leven gaan zorgen. Premier Mark Rutte maakte afgelopen woensdag een stappenplan voor versoepelingen bekend. Deze week mochten de zwembaden weer open. Tjebbe van der Meer, hoofd communicatie en ontwikkeling van Swimfun in Joure, geeft aan dat het bad in Joure een week later, op maandag 18 mei, de deuren weer zal openen. Het zwemparadijs in Joure heeft de verplichte sluiting de afgelopen tijd aangegrepen om het onderhoud naar voren te halen en een nieuwe entree te maken. Het zwembad is inmiddels weer gevuld met water en de nieuwe ingang zal volgens Van der Meer deze maand klaar zijn.

JOUSTER SCHAATSER REM DE HAIR NAAR TEAM IKO

Om de bezoekers weer te kunnen ontvangen, heeft men in Joure een aantal maatregelen klaar. De zwembond KNZB heeft daarvoor een protocol opgesteld. Zo moet er thuis worden geplast, worden omgekleed en gedoucht. Na afloop kan er natuurlijk wel worden omgekleed. Daarvoor is de kleedruimte gesplitst in twee zones, zodat er één deel gebruikt kan worden en daarna de andere zone. Tussendoor kan er dan extra schoon worden gemaakt. Een groot aantal van de kluisjes wordt afgesloten.

JOURE - Team IKO heeft schaatser Rem de Hair aangetrokken. De Hair maakte afgelopen seizoen veel progressie en plaatste zich onder andere voor de worldcups junioren en het NK sprint senioren. De Jouster schaatser had vorig seizoen ook al een connectie met Team IKO. Hij trainde, vanuit RTC Noord - Groningen/ Drenthe, soms mee met het schaatsteam van onder andere Jorien ter Mors.

“Rem heeft afgelopen seizoen ontzettend veel progressie gemaakt”, aldus Team IKO. “Rem heeft ons echt verrast tijdens de trainingen die hij bij ons mee heeft gedaan. We denken dat hij nog veel beter kan.’’ Rem de Hair zelf: “Ik vind het zo gaaf dat ik kan aansluiten bij Team IKO. Ik mocht afgelopen seizoen al geregeld meetrainen en dan hoop je natuurlijk dat je een goede indruk achter laat. Ik ben dan ook erg blij dat ik nu definitief de overstap mag maken.”

16 DORPENTOCHT GAAT TOCH DOOR, ONLINE!

KAARTEN SLACHTEMARATHON

Op de foto: Rem de Hair en Yves Vergeer, die ook overstapte naar Team IKO.

ZIJN VOLGEND JAAR NIÉT GELDIG REGIO - Toen de Slachtemarathon voor dit jaar werd geschrapt, zei de organisatie nog dat deelnemers hun kaarten in 2021 opnieuw konden gebruiken. Maar daar komt de organisatie nu op terug.

NOPPERT KOMT NET TEKORT VOOR 2E FASE PDC HOME TOUR

moment dat het verantwoord is en het weer volledig kan.

De coronacrisis en de maatregelen die daarbij horen, maken het voor de organisatie onzeker of het wel lukt om in 2021 een Slachtemarathon te organiseren. Volgens de organisatie weet niemand nu nog hoe de situatie over een paar maanden of een half jaar is.

FOTO: DANNY NOPPERT

JOURE - Darter Danny Noppert wist zich afgelopen vrijdagavond niet te plaatsen voor de tweede fase van de PDC Home Tour. Noppert won de eerste wedstrijd van James Wilson. De tweede wedstrijd was Engelsman Ian White te sterk voor hem. In de derde en laatste groepswedstrijd moest Noppert het opnemen tegen Jesús Noguera. Deze wedstrijd wist hij te winnen met 5-2, maar kwam daardoor net één leg tekort. In de PDC Home Tour spelen de darters hun wedstrijden thuis. Dat doen ze met een camera gericht op het dartbord en via een speciale verbinding hebben ze direct contact met hun tegenstander.

Van der Meer: “Mensen moeten online een blok reserveren, waarin ze komen zwemmen. Dan kunnen ze meteen doorlopen zonder dat ze iemand tegenkomen. Daarvoor hebben we een eenrichtingsverkeer route uitgestippeld.” Overigens blijven de waterattracties nog dicht.

Nu de kaarten van 2020 volgend jaar niet meer geldig zijn, wil de organisatie proberen een zo groot mogelijk deel van het bedrag aan de deelnemers terug te geven. Omdat er kosten zijn gemaakt, krijgen de mensen de helft van het bedrag terug. Het gaat dan om 17,50 euro per kaart. Het volledige bedrag terugbetalen lukt niet, daar zijn de financiële reserves van de Slachtemarathon niet groot genoeg voor.

Daarom is besloten de Slachtemarathon 2020 volledig af te wikkelen en dan met een schone lei aan de nieuwe editie van de Slachtemarathon te beginnen. Het besluit geeft de dorpen, de sponsors en de organisatie de ruimte om de Slachtemarathon weer op te pakken op het

JOURE - Onlangs moest Stichting Velo Joure bekend maken dat de 34e 16 dorpentocht door de coronacrisis niet door kan gaan. De organisatie van het goede doelen fietsevenement heeft nu een manier gevonden om het evenement tóch door te laten gaan. Op Hemelvaartsdag wordt online de 16 dorpen ‘ZWIFT Editie’ gereden. Er zijn verschillende opties om deel te nemen aan deze virtuele 16 dorpentocht. Een daarvan is mee te fietsen via de online fietsapplicatie Zwift. Het ook mogelijk om mee te doen door buiten de route van 75 of 120 kilometer te gaan fietsen. Ondanks de aangepaste 34e editie is het doel nog steeds om geld in te zamelen voor KWF kankerbestrijding.

a M e k s ry

F e d

deFryskeMarren KIJK VOOR HET LAATSTE SPORTNIEUWS UIT JE REGIO OP:

deFryskeMarren

WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

“Voor ondernemers die ook nú alles eruit willen halen wat erin zit.”

De start is donderdag 21 mei om 09.00 uur in de ochtend. Voor de livestream en donaties aan het KWF kan men kijken op www.linktr.ee/16dorpen.

a M e k s ry

deF

erkend MKB advies | risico management | verzekeringen | verzuim | voordeel

“Dit jaar is het even anders, maar we zijn gelukkig met onze sponsoren en deelnemers die al hebben toegezegd mee te willen fietsen. Zo kunnen we toch nog wat geld inzamelen voor KWF kankerbestrijding want elke euro is er één!”, aldus de organisatie.

0515 424 789 | info@octras.nl

38 2

D C

8 14

9 17

PUZZELPAGINA NR 05

9 14

14 14

10 11

4 14

NUMMER 05 • 2020

18 17

Puzzel en win! In iedere editie van deze uitgave staat een puzzel waarmee je leuke prijsjes kunt winnen. Stuur je oplossing via de email of met traditionele post. Je kunt dit sturen naar: info@grootdefryskemarren.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 05-2020 – tot uiterlijk 1 juni 2020. Wij wensen je veel puzzelplezier!

14 17

Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het

psychisch letsel wielerwedstrijd

deel v.e. trap

brede sjaal

voorzetsel

narede

zwijgplicht

pers. vnw.

bovenzintuiglijk

T G E O R K T H C A N N

halfaap

sprookjesfiguur

vrijuit

dwaling

via

inkeping deel v.e. wet United Nations

kroon schrijfgerei

keer

bloem soort appel

kookgerei keukenkruid Oostzeehaven

riv. in Spanje

kleur ontwerp

Griekse dans

gebruikelijk

muze v.h. minnedicht

steensoort

leerling

koordans

pl. in Frankrijk

wereldreiziger

schildergerei

loodrecht

wier bedankt

boogbal echtgenoot ieder

motorraces

mankement herfstbloem

onvoorzien

sportman

op elkaar

N A Z O M E R H I T T E

I E A Z I B I O Z R V D

E G L D W L M O O E O O

T I U L I E H F P N O G

J R E D E L S D A A R B

E A I R D W A G S Z L R

S K T A E D K R K I I I

M U M I N I M O L P E N

G H D E I G R E A P F N

E E G E M S E T A I D I

C A P I T O O L R L E G

riv. in Rusland grote bijl

kier

in opdracht gasmengsel

kledingstuk versterker

sportartikel

De woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Ze kunnen elkaar overlappen. Letters mogen vaker worden gebruikt. Zoek de woorden op en streep ze af. De overblijvende letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.

opplakbriefje verlaagde toon eiland in de Caribische Zee

ongebleekt riv. in Frankrijk

zandheuvel

adviesorgaan troep

notabene

numero

draskolk

advies

wapen

deel v.d. arm

onheilsgodin

Europeaan

dal

AEGIR AGENDA BRAADSLEDE CAPITOOL CHILI ERUDIET GODEN

plechtgewaad wilde woudezel

mispunt

Burgemeester Kuperusplein 52 Heerenveen • T 0513-654051

T. Hamstra-Willems uit Scharsterbrug heeft 2 bioscoopkaartjes gewonnen. Deze worden aangeboden en zijn te besteden bij de Bios Heerenveen. OPLOSSING EDITIE 04: Zweedse puzzel: toekomstbeeld // Cijferpuzzel: zelfbediening

GrootdeFryskeMarren is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De krant wordt huisaan-huis verspreid in gemeente De Fryske Marren en ligt bij verschillende 'pick-up' points in gemeente De Fryske Marren.

Kijk voor het actuele filmaanbod op: www.bios-heerenveen.com

Winnaar puzzel Grootdefryskemarren NR. 04

COLOFON

TREEM TRIANGEL VOORLIEFDE WEIDE WIEDEN ZOMERHITTE

2 BIOSCOOPKAARTJES!

afspraak

LIPPIZANER MINIMUM NACHTKROEG NIETJES PASKLAAR TAPIR TEINT

PUZZEL EN WIN

godin v.d. vrede

HOOFDGROET IBIZA KARIG KASHMIR KORST KROON KWELLEN

DE BIOS HEERENVEEN

STUUR je ANTWOORDEN van PUZZEL 05, VÓÓR 1 juni A.S. PER EMAIL NAAR: info@grootDEFRYSKEMARREN.nl OF PER POST NAAR: GROOTDEFRYSKEMARREn, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK

UITGEVER

REDACTIE

FOTOGRAFIE

Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl

Henk van der Veer, Wim Walda, Eelke Lok, Albert Bouwman, Joeri van Leeuwen, Gea de Jong-Oud

Johan Brouwer, Orange Pictures, Andre Weening, Wim Walda.

REDACTIETIPS?

VORMGEVING

redactie@grootdefryskemarren.nl

Frans van Dam (Quod Media)

BLADMANAGEMENT

VERKOOP

Nicky Bosma (nicky@yingmedia.nl)

Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink, Meinde de Vlugt

DRUK Hoekstra Krantendruk, Emmeloord

VERSPREIDING FRL Verspreidingen, Leeuwarden

Oplage: 28.000 exemplaren.

EINDREDACTIE Henk de Vries

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

Wij zijn geopend htlijnen en volgen de ric van het R.I.V.M. site Check onze web voor de actuele openingstijden!

Vrijblijvend een inboedelopname of offerte? Contact ons via verkoop@hoekstrasneek.nl of 0515 - 41 21 10. Kijk ook op hoekstrasneek.nl

Uw badkamer verbouwen? Profiteer nu van hoge kortingen op onze showroommodellen! Kom langs, wij denken graag met u mee. Bij ons staat ĂŠĂŠn ding voorop: u tot in elk detail blij maken met uw nieuwe badkamer.

JOURE

LEMMER .95 anaf €29 v n e r o t Ventila

99,vanaf €6 a r u J n e Er is al e

379.- 499.- 949.WIFI SPEAKER | SONOS MOVE ZWART

MOBIELE AIRCO | DELONGHI PAC N77 ECO

VOLAUTOMAAT | JURA E6 2019 PLATINA

• Multiroom speaker voor thuis en buitenshuis • Stof- en spatwaterbestendig • Accuduur tot 10 uur

• 12-uurs elektronische timer en thermostaat • 3 ventilatiesnelheden • Geluidsniveau: 62 dB

• Het TFT-kleurendisplay zorgt voor eenvoudige bediening • De CLARIS waterfilters zorgen voor perfecte waterkwaliteit en beschermen de E6 tegen kalk • 280g bonenreservoir

ONZE BESCHIKBAARHEID Winkel: geopend

Installatie: ja

Houd er rekening mee dat u minimaal 1,5 meter afstand houdt van andere bezoekers en personeel.

ExpertLemmer

ExpertEmmeloord

Bezorging: ja

We bezorgen nog steeds maar wel met gepaste afstand.

De winkel bepaalt de voorwaarden. De installateurs houden minimaal 1,5 meter afstand en schudden geen handen.

Online: ja

Bestel online, betaal online en haal af in de winkel!