07-2020
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
4e JAARGANG • NR. 07
groot deFryskeMarren
IN DEZE UITGAVE
ZOMER VOORDEEL special 2020
IN DEZE UITGAVE
FOTO: JOHAN BROUWER
EELKE EN AGNES DIJKSTRA
Tusken de informatie van Marren gemeente De Fryske Marr en
“DIT CULTURELE ERFGOED IS VAN GROTE WAARDE EN MAG NIET VERDWIJNEN”
Huis verkopen? Verkoop je woning met Makelaardij Hoekstra Wij brengen uw huis online tot leven!
En ontvang 6x je favoriete woonblad Ontvang nu een exclusieve plus 2 kaarten de VT Wonen beurs Helemaal Coronaproof! 3D-beleving van uwvoor woning cadeau!
2x
VT W on beur en s
6x
woon
blad
makelaardijhoekstra.nl/virtueelbezichtigen
2
NUMMER 07 • 2020
OFFICIER JAN VERMANING
ONTVANGT ALSNOG ZIJN LINTJE
HAALBARE HELFT
JOURE – Met ruim twee maanden vertraging door het coronavirus werden afgelopen vrijdag toch nog koninklijke onderscheidingen in de gemeente opgespeld. Burgemeester Fred Veenstra maakte een tour langs verschillende adressen in gemeente De Fryske Marren om de gedecoreerden te bezoeken. Als laatste was het de beurt aan Officier in de Orde van Oranje-Nassau Jan Vermaning.
“… wat haalbaar is binnen de verruimde mogelijkheden.” Het zinnetje wordt heel veel uitgesproken dezer dagen. Want ineens gaf de regering meer coronaversoepelingen aan dan we sinds maart voor mogelijk hadden gehouden. Dat de scherpste kantjes er nu wel vanaf waren. Wij: “Dus kunnen we…”
In het bijzijn van ondermeer zijn dochters Joliëtte en Josiana met haar vriend Mark Kornet (zoon Gino moest werken die dag) kreeg de Jouster muzikant en dirigent het lintje uit handen van de burgemeester. Door het virus liet Veenstra het opspelden zelf echter over aan Vermanings dochter Joliëtte, die de honneurs met groot plezier waarnam. Daarmee werd de strak in het pak geklede paspop, die als vervanger van Vermaning moest dienen, buiten spel gezet.
Nou nee, zei Rutte al direct. De meeste gemeenten hebben zes weken nodig om een vergunning voor een evenement te verschaffen. De formalisten nog langer. Bovendien zit er nu nóg een schakeltje tussen: de Veiligheidsregio. Die moet alles vooraf toetsen op het na kunnen komen van de anderhalve meter maatregel door de organisaties van een en ander. Voorbeeldje: hoe moet de skûtsje-commissie van Elahuizen nu regelen, dat iedereen op de wal anderhalve meter van elkaar gaat staan kijken. Dat kan dus niet.
Jan Vermaning kreeg de versierselen voor de vrijwilligersfuncties die hij heeft verricht en nog steeds vervult. In het bijzonder werd daarbij zijn rol als orkestleider in het herdenkingsconcert ‘Er reed een trein naar Sobibor’ genoemd, een bijzondere samenwerking tussen Sobibor-overlevende Jules Schelvis, Jan Vermaning en het Nationaal Symfonisch Kamerorkest.
Dus, zei burgemeester Fred Veenstra ook al direct, de jaarmarkt en de agrarische schouw kunnen we op Jouster Merke wel vergeten; niet te doen. Het poppodium komt in dat Merke-weekeinde ook niet bij de Toer en de Merkeloop komt er ook al niet, dat hebben de organisatoren van die beide evenementen al aangegeven. Toch is die Merke pas eind september; nog een heel eind weg. Hoe kunnen Veenstra en die organisatoren dat nu al zeggen? Vinden we. Want we zijn corona en al het gedoe er om heen wel aardig zat. We willen weer ‘gewoon’ doen. Rechtszaken, demonstraties en harde gevechten tegen de politie onderstrepen het verlangen van veel mensen. Naast het bericht van burgemeester Veenstra over de Jouster Merke staat een bericht over een inwoonster van woonzorgcentrum Suderigge in Lemmer. Ze heeft corona. Het centrum werd weer ‘ge-lockdownd’; familie kon de inwoners wéér niet bezoeken. Als realiteit van dat Rutte en Veenstra beklemtonen dat de corona echt nog niet weg is.
TERRAS OVER HET WATER BIJ TOLHUISBRUG IN JOURE
Wat is dan haalbaar? In Joure wordt eraan gewerkt om de kermis en de draverijen wel door te laten gaan met Jouster Merke. Zo zal bij alles enkel de helft kunnen doorgaan. Oké. Maar mag ik dan vragen waar straks de andere helft van de mensen naar toe gaat? Precies: dit is een oproep voor meer kleinschalige anderhalve meter evenementen.
JOURE - Vrijdagochtend vroeg zijn de mensen van ABS Steigerbouw BV begonnen met de opbouw van een speciaal terras. Het gaat om een pleisterplaats over de Kolk, die Het Tolhuis aan de Appelwyk verbindt met Herberg Joure aan het Zijl.
Veel leesplezier!
Eelke Lok
De opening van het terras werd gedaan onder de bezielende leiding van TV kok Herman den Blijker. Samen met financieel
deskundige Annemarie van Gaal heeft Den Blijker de afgelopen dagen opnamen gemaakt voor hun nieuwe TV-programma ‘Crisis in de tent’ dat door SBS6 vanaf 26 augustus uitgezonden zal worden. Samen hebben zij de helpende hand geboden bij hotel Herberg Joure. De opening van het terras was ook het moment dat het hotel met een nieuwe naam, menukaart en deels aangepast interieur in gebruik werd genomen.
AKKOORD EXTRA IN- EN UITRIT SUPERMARKT JUMBO SINT NYK
FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
SINT NICOLAASGA - De gemeenteraad van De Fryske Marren is akkoord gegaan met het realiseren van een extra in- en uitrit bij de Jumbo Supermarkt in Sint Nyk. De nieuwe ontsluiting komt aan de Heemstrastraat, op de locatie van het voormalige Groene Kruis gebouw. Met de nieuwe toegang worden er ook 26 extra parkeerplaatsen aangelegd. Eigenaar Jan Altenburgh wil hiermee de verkeersdruk op Molewei verlagen en de bereikbaarheid van de supermarkt verbeteren. Na een jaar zal de nieuwe situatie worden geëvalueerd. Er zal dan worden gesproken over punten als verkeersveiligheid en de leefbaarheid in de omgeving. Om dat op basis van de juiste cijfers te doen wordt er in de omgeving van de supermarkt een nulmeting naar verkeersbewegingen gedaan. In een eerder stadium spraken omwonenden hun zorgen uit over de ontsluiting aan de Heemstrastraat.
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
MIRNS, deFryskeMarren
3
DE NUMMER ÉÉN BIJ KITESURFERS
MIRNS - Coronacrisis of niet, het was afgelopen weekend weer druk bij Mirns. Als een magneet trok de harde wind vele kitesurfers naar het Gaasterlandse strand. De luchtacrobaten bevolkten de hotspot bij het Mirnser Klif. Dat zorgde voor een regenboog aan kleuren aan en op het IJsselmeer.
FOOIENPOT ‘RAMON SCOORT TEGEN KANKER’ LEEGGEHAALD BIJ INBRAAK
Kitesurfen is een watersport waarbij men staande op een plank vooruit wordt getrokken door een vlieger die aan je middel vast zit door een harnas. Bij deze extreme sport kunnen snelheden van wel tachtig kilometer per uur worden bereikt. Kitesurfers gaan niet alleen snel op het water, maar maken ook de rapste capriolen in de lucht. Door de grote vlieger is het mogelijk om metershoge sprongen te maken.
SCHATGRAVEN OP HET STRAND VAN LEMMER
BALK - In Balk is ingebroken bij Hamstra ijzer en metalen. Bij de inbraak is veel schade ontstaan. Naast dat er geld en gereedschap van het bedrijf is meegenomen is ook de fooienpot leeggehaald. De In de bus, waarvan het deksel is afgezaagd, zat zes- tot zevenhonderd euro voor de stichting de ‘Ramon scoort tegen kanker’. De familie Hamstra vraagt mensen die de bus vinden om dat te melden bij de politie in verband met sporen. Het deksel is inmiddels teruggevonden.
deFryskeMarren
KIJK VOOR HET deFryskeMarren LAATSTE NIEUWS UIT JE REGIO OP: WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
OOK NIEUWS TE MELDEN? LAAT HET ONS WETEN!
REDACTIE@GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
BURGEMEESTERS GEVEN STARTSEIN TERRAS ‘HARBOURSIDE LANGWEER’
M e k s y r F
LANGWEER – Vorige week is het tijdelijke terras ‘Harbourside Langweer’ geopend. Het startsein werd gegeven door twee ‘burgemeesters’, te weten burgemeester Fred Veenstra van De Fryske Marren en Riemer van der Velde, die als ‘burgemeester van Langweer’ werd aangekondigd door de organisatie.
de
Beide heren gaven in een korte toespraak aan het mooi te vinden dat de samenwerking tussen ondernemers in dit mooie coronaproof gelegenheidsterras aan de Stevenshoek heeft geresulteerd. Volgens Veenstra heeft de gemeente, mede in deze tijd van corona, graag meegewerkt om het initiatief mogelijk te maken. Van der Velde sprak uit dat er vooral veel bezoekers moeten komen om geld in het laatje van
de ondernemers te brengen. Op het terras in de Oude Haven kunnen zo’n honderd gasten aanschuiven. Daarmee komt voor de watersportplaats een lang gekoesterde wens uit.
Het ontbreken van een terras aan het water in Langweer wordt al jaren als gemis gezien. ‘Harbourside Langweer’ ademt door de aankleding met onder andere pallets, een zandstrandje en surfplanken de sfeer uit van een festivalterras. Compleet met een lekker muziekje op de achtergrond. De ‘Harbourside Langweer’ is dagelijks geopend van 10.30 tot 21.30 uur. Het terras wordt bestierd door Bakkerij Langweer, Café De Drie Zwaantjes, Restaurant Noflik, Café Wapen van Langweer, Café De Tapperij, Restaurant Anders en Waal Friesland Catering.
ER KOMT TOCH EEN FRYSKE FIERLJEP KOMPETYSJE 2020
ECHTEN – In de afgelopen week is de blusboot van brandweer Echten meermalen uitgevaren om watersporters uit de problemen te helpen. Vrijdagochtend betrof het een Bayliner sportboot op lagerwal in de omgeving van Rohel. Vrijdagmiddag ging het korps het water op voor een schip met brandstoflekkage in de Follegasloot. Zaterdagmiddag werd de hulp ingeroepen om een zeilboot met motorproblemen van Vierhuis naar Echtenerbrug te brengen.
Sterre gaat eigenlijk nooit zonder detector en schepje op pad. Ze beoefent deze hobby nu zo’n vier jaar. Het was ook dit zoekgereedschap dat er voor zorgde dat Allard met het schatgraafvirus besmet raakte. Op het land van zijn vader werd een zoekevenement gehouden. Sindsdien gaan ze samen met grote regelmaat op zoektocht naar bodemschatten. Hun favoriete plekken zijn daar waar de toeristen komen, bijvoorbeeld stranden en campings.
M e k s y r eF
FRYSLÂN - Het FLB-bestuur was blij verrast toen de regering aankondigde dat er vanaf 1 juli toch weer gesport kan worden in wedstrijdverband. Dit gaf aanleiding voor snelle actie en de nodige afstemming met vooral de fierljepverenigingen. De acties hebben geleid tot het besluit om alsnog een fierljepcompetitie te houden, die start op 18 juli in Burgum. De competitie wordt afgesloten op 22 augustus in IJlst. In de tussenliggende periode worden iedere week twee wedstrijden gehouden voor alle categorieën voor mannen en vrouwen: 1e klasse, 2e klasse en jeugd.
DRUKTE VOOR BLUSBOOT VAN BRANDWEER IN ECHTEN
LEMMER - Op het strand van Lemmer werd onlangs naarstig naar schatten gegraven. De 13-jarige Allard Bos en zijn eveneens 13-jarige vriendin Sterre Joy, beiden uit Elsloo, zochten met hun metaaldetectoren naar achtergebleven waardevolle spullen en munten van badgasten. Ook Sterre’s moeder Patricia de Vries liet haar zoekschijf over de waterlijn van het IJsselmeer heen en weer gaan.
d
Besloten is ook de eerdergenoemde nieuwe datums voor het Frysk Kampioenschap en Nederlands Kampioenschap te handhaven. Het FK wordt gehouden op 5 september in Winsum en het NK op 19 september in Burgum. De deelnemers aan de competitie in de komende weken kunnen zich op basis van hun prestaties kwalificeren voor het FK en NK. De Hollandse fierljeppers gaan ook weer van start met een competitie, zodat ook zij zich kunnen kwalificeren voor deelname aan het NK.
Op 12 september wordt ook weer de Nationale Fierljep Manifestatie (NFM) in It Heidenskip gehouden. Er worden dit jaar geen andere wedstrijden op nationaal niveau gehouden, zoals de gebruikelijke Tweekamp. Er mag in beperkte mate publiek aanwezig zijn bij de wedstrijden. Besloten is het aantal bezoekers, naast de sporters, te maximeren op 250. Daarbij moeten de coronamaatregelen in acht worden genomen. De 1,5 meter afstand-regel is daarvan de belangrijkste.
Van haar metaaldetector hobby maakt Sterre filmpjes die ze op haar eigen Youtube kanaal ‘Stardigger Metaaldetectie’ plaatst. Ze heeft inmiddels meer dan duizend abonnees. Dat is ook waarom de tiener inmiddels ook schatgraversgereedschappen voor een bedrijf mag testen en daar reviews over maakt. Het meeste wat uit het zand aan het IJsselmeer tevoorschijn kwam waren overigens bierdopjes en lipjes van frisdrank blikjes. Maar de detector gaf ook signaal voor waardevollere vondsten. Aan het einde van de zoektocht bestond de opbrengst uit onder andere euro’s, een speelgoed autootje, sleutels en een muntje uit de Tweede Wereldoorlog.
wereldreis kimswerd
greidhoek
wommels
wieuwerd
witmarsum
waddenZee
bolsward
terherne
sneek
makkum allingawier tjerkwerd
de afsluitdijk
sneeker meer
wolsum
ijlst joure oudega langweer
heeg
workum
gaastmeer
woudsend heeger meer
hindeloopen
elahuizen de fluessen
ijsselmeer koudum
stavoren
idskenhuiZen
sloter meer balk
tjeukemeer echtenerbrugdelfstrahuiZen
sloten
gaasterland bakhuiZen mirns
sint nicolaasga
lemmer
rijs
oudemirdum
veerdienst enkhuiZen - stavoren
vakantie! En – hoera! - we mogen we er weer op uit. Niet overal naartoe, maar al wel in Waterland van Friesland. Deze inspiratiekrant laat je zien dat de wereld hier aan je voeten ligt. Want: ‘n Stranddagje? ‘Playa’ genoeg aan de IJsselmeerkust of Friese meren. Tot jezelf komen op pelgrimstocht? Wandel onze eigen ‘Santiago de Compostella’. Je even in Venetië wanen? Stap eens op een rondvaartboot. Cultuur snuiven? Ga naar één van de vele musea en herontdek je eigen geschiedenis. Wilde dieren spotten? Wist je dat er hier bijzondere vogels zoals de oehoe, zeearend en zelfs flamingo’s te zien zijn? Nieuwe plekken ontdekken op de fiets? Er ligt ruim 800 kilometer aan fietspaden van 5-sterren kwaliteit op je te wachten.
Meer tips? Ga naar www.waterlandvanfriesland.nl #WERELDREISWATERLAND
#WERELDREISFRIESLAND
#HIERMOETJEZIJN
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
deFryskeMarren
EELKE EN AGNES DIJKSTRA
“DIT CULTURELE ERFGOED IS VAN GROTE WAARDE EN MAG NIET VERDWIJNEN”
“Het is zo spannend!”, peinst Eelke Dijkstra. Hij staart zwijgend voor zich uit. Samen met zijn vrouw Agnes heeft hij in 35 jaar een prachtig bedrijf opgebouwd. “En nu zie je dat alles kan verdampen in een jaar tijd. Onze klipper Elbrich is gebouwd in het jaar 1885. Ja, je hoort het goed, in 1885! Het schip is 135 jaar oud en heeft de Spaanse griep, de Eerste en de Tweede Wereldoorlog overleefd. Zou het ten onder gaan aan de coronacrisis?” >> TEKST GEA DE JONG-OUD // FOTOGRAFIE: JOHAN BROUWER
5
6
deFryskeMarren
EELKE EN AGNES DIJKSTRA deFryskeMarren
“WIJ ZIJN DE ABSOLUTE NUMMER ÉÉN IN DUURZAME REISONDERNEMINGEN”
T
Toen de regering de strenge maatregelen om verspreiding van het coronavirus tegen te gaan bekend maakte, pakten donkere wolken zich samen boven de bruine vloot. Deze professionele chartervaart verzorgt groepsreizen op de Nederlandse wateren, meestal de Waddenzee of het IJsselmeer. De anderhalvemeter-regel maakt het samenzijn van een groep gasten op zo’n traditioneel zeil- of motorschip vrijwel onmogelijk. Boekingen werden geannuleerd met als direct gevolg dat de schepen aan de wal liggen. Niet varen, betekent geen inkomsten. Geen inkomen plus daarbij de onzekerheid - hoe is het over een jaar? - is een ramp voor de schippers en hun personeel. De grootste historische vloot ter wereld verkeert in zwaar weer.
VOOR PAMPUS LIGGEN
De schepen verkeren zelfs in nóódweer, kunnen we stellen, en om aandacht te vragen voor de grote problemen van deze sector werd er op 9 juni van dit jaar een grote manifestatie georganiseerd. Zo’n 175 schepen vertrokken naar Amsterdam, waar ze letterlijk voor het eiland Pampus gingen liggen. Schipper Eelke Dijkstra was medeorganisator.
Hollandsche Zeilvloot spreekt met Mona Keijzer De schippers van de zeilende chartervaart in Nederland hebben zich menlijke identiteit ‘De Hollandsche Zeilvloot’. Ze bundelen hun krac samen sterk voor hun toekomst. Op 29 juni spraken zij in Kampen met secretaris van Economische Zaken en Klimaat. De schippers hebben ec staatssecretaris goed hebben laten zien wie ze zijn, wat ze doen, hoe problemen zijn en daartegenover hoe groot de waarde is van hun bijz persbericht Hollandsche Zeilvloot 29-06-2020).
goed af”, lacht hij ietwat cynisch. “Maar goed, gelukkig hebben we veel aandacht gekregen in de media. Het grote publiek heeft kennisgemaakt met onze prachtige schepen en met onze problemen in deze tijd. We wilden ons mooie product laten zien en vragen om een noodfonds om te overleven.”
STEUNVRAAG Het vervoeren van groepen gasten op de schepen ligt op dit moment helemaal stil. Met minder mensen varen is geen optie. Dat is niet rendabel. Bovenop de maatregelen die het kabinet al heeft genomen, is er voor deze sector nog zeker twintig miljoen euro nodig, zo heeft de vereniging voor beroepschartersvaart BBZ becijferd. De burgemeesters van de gemeentes rondom het IJsselmeer, het Markermeer en de Waddenzee, die profijt hebben van de gasten die dankzij de bruine vloot hun steden en dorpen bezoeken, vragen in een brandbrief aan de ministers Wiebes en Van Engelshoven ook om steun voor de schepen. “Het idee is goed geland”, bevestigt Dijkstra. “Het staat op de agenda. Er zijn Kamervragen gesteld, We moeten het afwachten.”
TVL-REGELING “Het initiatief kwam vanuit de schippers zelf en is heel goed geslaagd. Ja, voor Pampus liggen, dat gaat ons nu
Een andere regeling, waar de bruine vloot aanspraak op zou kunnen maken, is de zogenaamde TVL-regeling. Via
Het vervoeren van groepen gasten op de schepen ligt op dit moment helemaal stil.
die regeling kunnen MKB-bedrijven, waaronder ook de schepen van de bruine vloot zouden vallen, maximaal 50.000 euro aan steun aanvragen. Maar het is nog altijd onduidelijk hoeveel de schippers van de bruine vloot kunnen krijgen. “Dat hangt af van drie parameters”, verduidelijkt Eelke Dijkstra. “Wat zijn je vaste lasten? Hoeveel omzet loop je mis? Wat is het aantal werknemers? Als je bij 250 werknemers het maximale bedrag van 50.000 euro kunt krijgen, dan vrees ik dat er voor ons, bedrijven met slechts enkele medewerkers, niet veel geld overblijft.”
CULTUREEL HISTORISCH ERFGOED Het leek zo mooi. Ze hadden voor dit jaar meer boekingen dan ooit. Dijkstra: “En normaal loopt onze agenda voor volgend jaar nu ook al vol. Maar er wordt helemaal niet geboekt. Dat ziet er slecht uit. Ik hou me op dit moment voornamelijk bezig met annuleringen. Ik hoop dat de mensen hun boeking op een ander moment door willen laten gaan. Als ik iedereen het geld terug moet betalen, komt het niet goed. Deze maanden halen we niet meer in. Natuurlijk, in een crisis gaan bedrijven failliet. Dat is zo.
Maar wij zijn ook de bewakers van een cultureel historisch erfgoed. Met eigen middelen hebben we onze bedrijven opgebouwd. We hebben nooit om een cent subsidie gevraagd. We hopen dat de overheid ons helpt in deze uitzonderlijke situatie. Het zou ongelofelijk jammer zijn wanneer deze historische schepen door de crisis op de sloop belanden. Dit culturele erfgoed is van grote waarde en mag niet verdwijnen.”
MEEST DUURZAME REISONDERNEMING “Bovendien zijn we de absolute nummer één in duurzame reisondernemingen. Je kunt niet duurzamer reizen. Onze schepen zijn niet op de schroothoop beland. Wij hebben ze hersteld en volledig aangepast aan de eisen van deze tijd. De scheepsmotor draait alleen in de havens. Eenmaal op zee gaan de zeilen omhoog. Onze luchtvervuiling is minimaal. We varen bovendien op een Unesco Werelderfgoed, de Waddenzee. Zeilen met zo’n groot schip is een machtige belevenis. Autogeluiden verdwijnen naar de achtergrond. Er is geen lichtvervuiling. Je krijgt er een gelukzalig gevoel van, vergelijkbaar met een reis naar een
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
NUMMER 07 • 2020
7
verenigd in de gezachten en maken zich t Mona Keijzer, staatscht het idee dat ze de e groot en uniek hun zondere sector. (Bron:
Eelke en Agnes zijn eigenaren van drie klippers.
“We kochten de Elbrich in het jaar 2015”, vertelt Agnes. “We hebben het schip van binnen volledig gestript. Alleen de spanten waren nog te zien. We hebben het helemaal opnieuw opgebouwd, naar onze eigen ideeën. Daar hebben we twee jaar over gedaan. Nu kunnen er zestien personen meevaren. Elke hut heeft een stapelbed en eigen sanitair. Het schip voldoet volledig aan de eisen van deze tijd.
“WIJ HEBBEN NOOIT OM ÉÉN CENT SUBSIDIE GEVRAAGD EN ALLES MET EIGEN MIDDELEN OPGEBOUWD. IN DEZE UITZONDERLIJKE SITUATIE HOPEN WE OP OVERHEIDSSTEUN” exotische bestemming. En dat zo vlakbij huis. We laten ons droogvallen op het Wad, zoeken kokkels en mosselen, die we zelf gaan eten. De zeehonden komen omhoog naast je schip. Wij verzorgen reizen naar de Galapagos Eilanden bij ons om de hoek, zeg ik wel eens.”
ELBRICH Wanneer hij vertelt over zijn passie, zijn liefde voor het zeilen en de historische schepen, lichten zijn ogen op. Vaak gaan
deze interesses over van vader op zoon, maar dat is hier niet het geval. “Mijn vader was leraar en kon niet eens zwemmen”, lacht Eelke. De meervoudig kampioen skûtsjesilen was van jongs af aan al in de weer met boten en water. Met zijn broer kocht hij zijn eerste schip. Zo is zijn bedrijf begonnen. Inmiddels zijn Eelke en Agnes Dijkstra de eigenaren van drie klippers. De Grote Beer, de Panta Rhei en de Elbrich, vernoemd naar hun dochter. De naam betekent beschermende engel.
Met hulp van Brechts Wonen in Joure hebben we gekozen voor een licht, strak interieur. Het is stoer ingericht, maar toch mooi in z’n eenvoud. In 2017 is het schip in de vaart gegaan. Onze dochter heeft de doop verricht. Het is prachtig geworden. We krijgen hele mooie reacties van de gasten. Ik hoop dat er mogelijkheden komen om weer uit te varen. Maar wel zonder gezondheidsrisico’s natuurlijk.”
DUBBEL PECH Ook het bedrijf vaarevents.nl, het evenementenbureau van Eelke en Agnes Dijkstra, is slachtoffer van de crisis. Eelke: “Al onze bedrijfsactiviteiten hebben last van de coronamaatregelen. Dat is zuur, maar waar. We hebben dubbel pech! Al twintig jaar organiseren wij zeilevenementen met pramen en skûtsjes, met een programma op maat voor groepen van twaalf tot vierhonderd personen, waar voor personeelsuitjes, teambuildingsdagen en andere gelegenheden graag gebruik van wordt gemaakt. We zullen zien of hier binnenkort weer meer mogelijk is.”
OVEREIND BLIJVEN “Een schipper kan zich uitstekend aanpassen aan veranderende omstandigheden. Draait de wind, dan gooit hij het roer om”, filosofeert Eelke. “Dat is nu
niet te doen; deze situatie is zo vreemd. Je hebt er totaal geen grip op. Alles is onzeker. Zolang de anderhalve meter streng wordt gehandhaafd, hebben wij een probleem. Misschien komt er een optie om iedereen die meevaart te testen. Als ze gezond zijn mogen ze mee. In feite gaan we vervolgens op het schip in quarantaine. Dat zijn ideeën waar ik mee rondloop, want we moeten verder. We hebben een bijzonder beroep. Je moet wat hebben met het leven rond de schepen, de techniek, de historie, natuurlijk met het zeilen én bovenal met mensen. Mensen een onvergetelijke ervaring bezorgen, is essentieel voor onze baan. Ik hoop dat we overeind blijven.”
Hollandsche Zeilvloot spreekt met Mona Keijzer De schippers van de zeilende chartervaart in Nederland hebben zich verenigd in de gezamenlijke identiteit ‘De Hollandsche Zeilvloot’. Ze bundelen hun krachten en maken zich samen sterk voor hun toekomst. Op 29 juni spraken zij in Kampen met Mona Keijzer, staatssecretaris van Economische Zaken en Klimaat. De schippers hebben echt het idee dat ze de staatssecretaris goed hebben laten zien wie ze zijn, wat ze doen, hoe groot en uniek hun problemen zijn en daartegenover hoe groot de waarde is van hun bijzondere sector. (Bron: persbericht Hollandsche Zeilvloot 29-06-2020). Wordt vervolgd.
HET LAATSTE NIEUWS UIT JOUW REGIO LEES JE OP: WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL De
de
deFryskeMarren deFryskeMarren
3 ETAGES VERLICHTING! 3 ETAGES VERLICHTING!
HOUD HET HOOFD KOEL DEZE ZOMER! De warmte de deur uit! Nu uit voorraad leverbaar.
SUPERSTILLE LUXE
Rondvaartbedrijf P. Brouwer Geheel verzorgd genieten van Frieslands natuurschoon op het comfortabele passagiersschip Simmerwille. Dag-, middag- of avondtochten met uw vereniging, bejaardensociëteit of familiedagen.
VENTILATOREN Verschillende modellen in zwart, wit en staal.
Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl
Inlichting: ( T ) 0513 - 41 33 72 ( M ) 06 - 531 543 08
www.rondvaartbedrijfbrouwer.nl
JUWELIER ARIE DE KONING juwelier – horlogerie Midstraat 43 | 8501 AE Joure 0513-412730 www.juwelierariedekoning.nl
www.ariedekoning.nl
Tusken de Marren INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | JULI 2020
INHOUD
• Gemeentegezicht: Handhavers in De Fryske Marren • Zonnevelden in De Fryske Marren? Dat doen we samen! • Veiliger verkeer in De Fryske Marren • Het sociaal wijkteam helpt in moeilijke tijden
Zie ook op de website: www.defryskemarren.nl/ gemeenteraad.
Verloting kavels Donderdag 9 juli
Joure, Wyldehoarne (fase 3B II) Meer informatie op: www.wonenindefryskemarren.nl.
Like en volg ons op Instagram! Mooie foto’s uit de gemeente en elke week een ander onderwerp (#abcDFM) in de schijnwerpers. Dat kunt u van ons verwachten op Instagram. Volg ons op @defryskemarren. Heeft u zelf een mooie foto gemaakt in de gemeente? Tag ons dan gerust met de hashtag #gemeenteDFM!
De jaarmarkt van de Jouster Merke en de Agrarische Schouw gaan dit jaar vanwege de coronasituatie niet door. Het college van De Fryske Marren en het bestuur van de Agrarische Schouw vinden het niet verantwoord en niet realistisch om deze onderdelen door te laten gaan. Dit in verband met de grote toestroom van mensen - beide evenementen trekken jaarlijks duizenden bezoekers - en de te treffen voorbereidingen. Ook muziekpodium en Jouster Merkeloop afgelast Ditzelfde geldt voor het poppodium op zaterdagavond bij de Jouster toer, waar een groot aantal mensen op een beperkte oppervlakte bij elkaar staat. Ook binnen de nu verruimde maatregelen is het niet haalbaar en niet realistisch om dit te organiseren, zo vindt ook de organisatie Café ‘t Hert en Stichting Volksvermaak Joure. Daarnaast heeft AV’55 besloten om de Jouster Merkeloop dit jaar niet te organiseren, ook zij vinden de omstandigheden te onzeker. Voor wat betreft de horeca: die mogen gewoon open - onder de dan geldende voorwaarden - al zal het er
anders uitzien dan andere jaren.
Spitich mar dúdelijk “Tige spitich fansels dat dizze eveneminten dit jier net plakfine kinne”, zegt burgemeester Fred Veenstra. “Sawol foar ús ynwenners as ûndernimmers. Mar fanút feiligens kinne we dit no net dwaan en mei it each op de tariedings is der no dúdlikens nedich foar ûndernimmers. It binne te grutte eveneminten, we kinne dêr gjin risiko’s yn nimme as wy de 1,5 meter-eask net waarboargje kinne”.
Bestrijding van de eikenprocessierupsen Vanaf juni zijn er - met name in Langweer, Sint Nicolaasga en Idskenhuizen - weer veel rood-witte linten zichtbaar om eikenbomen. Eind juni zijn drie verschillende ploegen – in iedere hoek een opruimingsbedrijf - begonnen met het ruimen van de nesten van de eikenprocessierups Afhankelijk van de hoeveelheid nesten, duurt het ruimen nog enkele weken. Het bestrijden van de rupsen gebeurt door middel van een speciale stofzuiger. Deze stofzuiger
zuigt de rupsen als het ware op. Daarna wordt dit naar de verbrandingsoven gebracht. De ploegen gaan op een later moment opnieuw langs de eikenbomen.
Besluit over kermis en paardenkoersen nemen we later Voor 1 september nemen we in overleg met de betrokkenen een besluit over de kermis en de paardenkoersen. Er is contact met zowel de kermisexploitant als de Harddraverij- en renvereniging Joure om te kijken naar de aangepaste mogelijkheden die er zijn binnen de landelijke richtlijnen.
Hoofdpaden begraafplaats Lemmer krijgen nieuwe bovenlaag Half augustus starten we met het vernieuwen van de hoofdpaden op de begraafplaats in Lemmer. Dit doen we om de toegankelijkheid voor de bezoekers te verbeteren en ongemakken te voorkomen. De aanpassingen zorgen ervoor dat de paden droger en schoner blijven. Zo zorgen we ervoor dat de begraafplaats ook voor bijvoorbeeld mindervalide personen goed begaanbaar is. In de periode dat we aan de paden werken, is de begraafplaats gewoon open. De werkzaamheden duren ongeveer een week. Wat doen we nog meer? Als de werkzaamheden op de begraafplaats in Lemmer zijn afgerond, starten we met het verbeteren van de paden op de begraafplaats in Joure (Westermeer) en Harich.
Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | juli 2020 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren. Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.
COLOFON
In verband met het Zomerreces van 8 juli t/m 17 augustus zijn er geen vergaderingen van de gemeenteraad
Jaarmarkt en Agrarische Schouw gaan dit jaar niet door
FOTO’S: DOUWE BIJLSMA, GEWOAN DWAAN
Gemeentelijke activiteiten kalender
Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JULI 2020 FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN
10
Gosse de Vries (links), Brechtsje Jorritsma en René Krist
GEMEENTEGEZICHT
Brechtsje Jorritsma, Gosse de Vries en René Krist
Handhavers in coronatijd Brechtsje Jorritsma, Gosse de Vries en René Krist zijn toezichthouder in De Fryske Marren. Ze handhaven de plaatselijke regelgeving in de openbare ruimte. Daarnaast zijn ze hét aanspreekpunt voor inwoners en ondernemers. Hoe doen zij hun werk in tijden van corona?
Begrip en draagvlak
Brechtsje, Gosse en René zijn van meet af aan betrokken bij
de corona-aanpak in De Fryske Marren. Hun belangrijkste taak is om de noodverordening in de gemeente te handhaven. “In het begin was dat best moeilijk”, vertelt Brechtsje. “Van de een op andere dag was alles anders. Niet alleen voor inwoners, maar ook voor ons. Er golden ineens andere regels en we kregen er een nieuw takenpakket bij. De coronamaatregelen maken veel los in de samenleving. De restricties zorgen niet alleen voor vragen bij inwoners, maar soms ook voor felle discussies. Meestal kunnen we een conflict pratend oplossen, maar af en toe worden de regels dusdanig overtreden dat we moeten ingrijpen. Nee, ik sta niet te juichen om een boete uit te delen. Ik vind het belangrijker om begrip en
draagvlak te creëren, zodat inwoners begrijpen dat de noodverordening er niet voor niks is.”
Volle terrassen
Op 1 juni − tweede pinksterdag − ging de horeca weer open. “Veel mensen trokken eropuit die dag”, aldus Gosse. “Het was prachtig weer en alle terrassen zaten vol. Ook wij zijn die dag op pad gegaan om een kijkje te
Reguliere werkzaamheden
De cijfers van het RIVM laten momenteel een positieve ontwikkeling zien in de aanpak
FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN
“Het waren hectische maanden”, begint Gosse. “De coronacrisis eist vrijwel al onze aandacht op. De landelijke aanpak is erop gericht om het coronavirus onder controle te houden, met strikte maatregelen tot gevolg. Het naleven van deze regels, zoals het aanhouden van anderhalve meter afstand, is niet voor iedereen makkelijk. Toch is het noodzaak dat we dit met elkaar volhouden, totdat er een vaccin of behandeling voorhanden is. Mensen die zich niet aan de regels houden, spreken we bewust aan en riskeren een boete. Gelukkig volgen de meeste inwoners de adviezen netjes op.”
‘Het gaat goed in onze gemeente en dat moeten we zien vast te houden’ Gosse de Vries (links), René Krist en Brechtsje Jorritsma
Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl
van het coronavirus. En zolang alles goed blijft gaan, pakken de toezichthouders ook hun reguliere werk weer op. Het team houdt onder andere toezicht op de APV − Algemene Plaatselijke Verordening. “Dat is de regelgeving die in onze gemeente geldt voor de openbare orde, veiligheid en ook deels voor het milieu”, legt René uit. “Daarnaast houden wij ons ook bezig met werkzaamheden aangaande de Drank- en Horecawet, Ligplaatsenverordening, Afvalstoffenverordening en verkeer- en parkeerproblematiek.”
nemen bij de horecabedrijven. Niet om te controleren, maar vooral om er te zijn voor het publiek en de ondernemers. Ondanks de drukte was het op de meeste plekken dik in orde. Horecaondernemers hadden zich goed voorbereid op de opening.” René haakt aan: “Over het algemeen gaat het heel goed in onze gemeente. Dat moeten we met elkaar zien vast te houden.”
Het team handhaving gaat regelmatig op pad. Niet alleen door de week, maar ook in het weekend. René: “We voeren controles uit bij onder andere evenementen, horecalocaties, recreatiegelegenheden en bedrijfsactiviteiten. Daarnaast handelen we ook veel klachten en meldingen af die we uit de gemeente binnenkrijgen. Denk bijvoorbeeld aan hinderlijke voorwerpen op de weg, geluidsoverlast of illegaal gedumpt afval. Ons belangrijkste doel is dat we onze gemeente veilig en schoon houden, sámen met inwoners.”
www.defryskemarren.nl
11
ZONNEVELDEN IN DE FRYSKE MARREN?
DAT DOEN WE SAMEN!
In de komende jaren willen we in De Fryske Marren stapsgewijs energieneutraal en fossielvrij worden. Dat vraagt om duurzame energiebronnen als wind en zon. Binnen de kernen zijn er steeds meer zonnepanelen te zien op daken van huizen en bedrijven. “Daar zijn we erg blij mee”, zegt Marcel Hylkema, vergunningscoördinator bij gemeente De Fryske Marren. “Wel is duidelijk dat alleen zonnepanelen op daken bij lange na niet genoeg energie opwekken op termijn. De rest moeten we dus op een andere manier verkrijgen.”
Strenge eisen
Eén van die manieren is via zonnevelden. Dit zijn velden met rijen zonnepanelen die schone, groene stroom opwekken. Deze stroom wordt afgegeven aan het elektriciteitsnet, waarna de energieleverancier de energie aan particulieren en bedrijven levert. Marcel: “Dergelijke zonnevelden moeten aan strenge eisen voldoen. Zo moet een zonneveld goed in het landschap passen; een zonneveld naast een woonwijk moet bijvoorbeeld aan andere voorwaarden voldoen dan een veld dat grenst aan een industriegebied. Een zonneveldlocatie moet goed aansluiten op het netwerk van energienetbeheerder Liander. Ook hebben inwoners en belangenverengingen inspraak in nieuwe projecten.” In De Fryske Marren willen we zo veel als mogelijk duurzame elektriciteit opwekken met zonnepanelen op daken. We overwegen een Stimuleringsprogramma voor zon op daken op te stellen, vanuit het Duurzaamheidsbeleid. De maximale potentie voor zon-opdak is 439 TJ (ongeveer 450.000 panelen)*, waarmee we 20% van de duurzame elektriciteitsopgave kunnen invullen. De overige 80%, 1.700 TJ, moet op een andere duurzame manier worden geproduceerd. (zie ook het schema hiernaast). * Gemeente De Fryske Marren, 2019, Impactanalyse Energietransitie. Uitgangspunt: 40% van de potentie op woningen en gebouwen is benut.
FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN
De zon is een duurzame bron van energie. Naast zonnepanelen op daken gaan we de komende jaren gebruikmaken van zonnevelden. Die zonnevelden komen er niet zomaar − er worden strenge eisen aan gesteld en inwoners worden bij de initiatieven betrokken. In het vernieuwde beleidskader Sinnefjilden staan alle regels en voorwaarden. Het conceptbeleid is op 24 juni door de gemeenteraad inspraakrijp verklaart. U kunt nu reageren op het beleidskader.
Cor Schonatus (beleidsmedewerker milieu en duurzaamheid)en Marcel Hylkema (vergunningscoördinator)
‘Zonnevelden moeten de lokale mienskip ten goede komen’ Vernieuwd beleidskader inspraakrijp Al die afspraken staan in het vernieuwde beleidskader Sinnefjilden van gemeente De Fryske Marren. Het concept beleidskader staat op de website van de gemeente. Iedereen heeft acht weken de tijd om hun zienswijze erop te geven.
Participatie centraal
De grootste verandering met het eerdere beleidsplan – uit 2018 – is dat participatie van de omgeving nu nog meer centraal staat. “De gemeenterie fynt draachflak tige wichtich”, legt beleidsmedewerker milieu en duurzaamheid Cor Schotanus uit.
“In projekt giet dêrom pas troch as bewenners belutsen binne. De inisjatyfnimmer moat sels foar dat draachflak soargje. Dat betsjut dat we by elk plan foar in sinnefjild mei de inisjatyfnimmer om tafel gean. Mei wa komt der oerlis? Hokker ferieningen foar pleatslik belang binne der by belutsen, hokker boargers rekket dit plan en hokker enerzjykorporaasje is yn byld?”
Informatieavonden
De inbreng van de omgeving is de basis van het projectplan. Cor: “Dêrom is it wichtich dat in inisjatyfnimmer bewenners yn in betiid stadium belûkt, bygelyks troch ynformaasjejûnen te organisearjen. Sa krije omwenjenden de kâns om ynspraak te hawwen.” “Die inspraak houdt niet op bij alleen het ontwerp van het zonneveld”, vult Marcel aan. ”Het is de bedoeling dat inwoners ook betrokken worden bij de exploitatie. Zij kunnen bijvoorbeeld financieel participeren. Een andere mogelijkheid is de ontwikkeling van een gebiedsfonds dat bijvoorbeeld donaties doet aan het plaatselijke dorpshuis of verenigingen. Als het de lokale mienskip maar ten goede komt.” In het voorjaar van 2021 start de aanleg van het eerste zonneveld in De Fryske Marren, aan de rand van industrieterrein Lemsterhoek in Lemmer. Marcel: “Dit plan viel nog onder het ‘oude’ beleid. Nieuwe aanvragen vallen onder het vernieuwde beleidskader.” De gemeente is blij met het beleidskader. Cor: “It makket plannen transparanter en soarget derfoar dat ynwenners har heard fiele.”
U kunt nu reageren op het beleidskader. Het concept beleidskader Sinnefjilden is te downloaden via: defryskemarren.nl/sinnefjilden
Frans Veltman is wethouder van gemeente De Fryske Marren en heeft onder meer duurzaamheid/ klimaat in zijn portefeuille. “Ons doel om al in 2030 fossielvrij en energieneutraal te zijn, is iets te ambitieus. We willen met tussendoelen werken, richting 2050. Sámen met onze inwoners. Daarom is de nadruk op participatie in het vernieuwde beleidskader zo belangrijk. Zonnevelden moeten goed in het landschap passen. Een uitgangspunt is multifunctioneel ruimtegebruik, bijvoorbeeld een natuurof recreatiefunctie naast energieopwekking.”
12
Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JULI 2020
VEILIGER VERKEER in De Fryske Marren
Vergeleken met andere landen scoorde Nederland lange tijd hoog op verkeersveiligheid. Maar in de afgelopen jaren is het aantal verkeersongevallen toegenomen. Om dit cijfer in De Fryske Marren zo laag mogelijk te houden, heeft de gemeente samen met andere partijen weer een gevarieerd actieplan opgesteld.
Hoe is die toename te verklaren? Te denken valt bijvoorbeeld aan meer verkeersdrukte en te weinig handhaving. Daarnaast heeft het voor een groot deel te maken met technologische ontwikkelingen. Sinds jaar en dag zijn veel verkeersongelukken te wijten aan alcoholgebruik en te hoge snelheden. Daar is een factor van formaat bijgekomen: afleiding. Afleider nummer één is de smartphone. Zelfs tijdens het autorijden willen sommigen nog even een appje versturen of een binnengekomen bericht bekijken. Ook de entertainmentfuncties die steeds meer auto’s hebben, zoals Spotify en videoschermen, zorgen ervoor dat mensen regelmatig niet genoeg aandacht voor de weg en andere weggebruikers hebben.
Drie E’s
Praten deskundigen over verkeersveiligheid, dan hebben zij het in het Engels vaak over de drie E´s: engineering, education en enforcement. Engineering betreft het ontwerpen van voertuigen, wegen en de omgeving. Education is het verzamelbegrip voor verkeersonderwijs, verkeersvoorlichting en het aanleren van relevante vaardigheden. Enforcement is handhaving, oftewel erop toezien dat mensen zich aan de verkeersregels houden. “Uiteraard zetten wij als gemeente in op een goede infrastructuur”, zegt Robbert Kuiper, beleidsmedewerker verkeer bij gemeente De Fryske Marren. “Maar met ons jaarlijkse actieplan
‘We willen inwoners op een positieve manier aansporen’ richten we ons vooral op het tweede aandachtsgebied: educatie. Zo willen we inwoners op een positieve manier aansporen tot veiliger gedrag in het verkeer.”
Brede samenwerking
Het actieplan is het resultaat van een samenwerking tussen diverse partijen. Naast de gemeente zijn dat onder andere het Regionaal Orgaan verkeersveiligheid Fryslân (ROF) van de provincie, de Stichting Bevordering Verkeerseducatie (SBV), Veilig Verkeer Nederland (VVN), de Fietsersbond en Responsible Young Drivers. Deze laatste is een verkeersveiligheidsorganisatie voor en door jongeren. “Elk jaar geeft het ROF ons een overzicht van de activiteiten waarvoor de provincie subsidie verleent”, legt Robbert uit. “Welke initiatieven daarvan in het actieplan komen, laten we onder andere afhangen van de eerder getoonde
Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl
belangstelling en de actualiteit. Dit jaar sluiten we bijvoorbeeld aan bij de landelijke campagne ‘Rij mono, fiets mono’, met als boodschap: rij zonder afleiding. Verder zorgen we ervoor dat het actieplan voor elke leeftijdscategorie een of meerdere activiteiten bevat.”
Controles
Inwoners die toch verkeersvergrijpen begaan, kunnen te maken krijgen met handhaving. Hierbij ligt de focus vooral op vijf typen overtredingen: alcohol in het verkeer, te hoge snelheid, rijden zonder helm, geen gordel om en het negeren van rood
www.defryskemarren.nl
13
INITIATIEVEN
VOOR HET ACTIEPLAN VERKEERSVEILIGHEID In het nieuwe actieplan voor verkeersveiligheid zijn meer dan dertig initiatieven opgenomen. Hieronder staat een selectie.
JONGleren in het verkeer
(peuters, 0-4 jaar) Kinderdagverblijven, peuterspeelzalen en consultatiebureaus kunnen ouders en verzorgers helpen in de eerste fase van de verkeersopvoeding. Met het project JONGleren in het verkeer van VVN en de organisatie Tjinco gaan jonge kinderen aan de slag met praktische verkeersoefeningen. De oefeningen zijn vormgegeven in de speelse stijl van Dick Bruna. Door het uitlenen van het materiaal kunnen de kleintjes ook thuis leren over het thema verkeer, samen met de ouders, verzorgers of grootouders. Het lesmateriaal is verkrijgbaar in zowel een Nederlandstalige als een Friestalige uitvoering.
Friese Fietsschool
(basisonderwijs, 4-12 jaar) Nederland staat bekend als fietsland. Wij hebben meer fietsen dan inwoners en per persoon fietsen we gemiddeld maar liefst 888 kilometer per jaar. Nergens ter wereld is de fiets zo’n belangrijk vervoermiddel als hier. Daarom is het nuttig dat kinderen al op jonge leeftijd goed leren fietsen. Met de Friese Fietsschool wil de Fietsersbond basisscholieren de kneepjes van het fietsen bijbrengen. Daarbij worden zij alert gemaakt op de gevaren in het verkeer. Ook krijgen kinderen met de Friese Fietsschool uitgelegd hoe zij in bepaalde verkeerssituaties het beste kunnen handelen.
Traffic Informers
(voortgezet onderwijs, 12-18 jaar) Wat doet een verkeersongeval met jouw leven en het leven van je familie en vrienden? Met het project Traffic Informers brengen de stichting NAH Zorg en de SBV verkeersslachtoffers met blijvend hersenletsel in contact met leerlingen in de laatste jaren van het voortgezet onderwijs. Op een pakkende manier vertellen deze ‘informers’ over hun ervaringen voor, tijdens en na het ongeluk. Zo proberen ze met jongeren in gesprek te komen en hen te motiveren om in het verkeer geen risico’s te nemen.
3D Afleiding Bike
(jongeren) Voor hoeveel afleiding zorgt het gebruik van een mobiele telefoon tijdens het fietsen? Responsible Young Drivers heeft een simulator ontwikkeld, waarmee jongeren dit op een veilige manier kunnen ervaren. Deelnemers stappen op deze 3D Afleiding Bike en krijgen een virtual reality-bril op. Vervolgens worden zij met speciale software in alledaagse verkeerssituaties gebracht terwijl ze appen, bellen of naar muziek luisteren. Zo leren zij hoe onverstandig het is om in het verkeer met meerdere dingen tegelijkertijd bezig te zijn.
FOTO: FOTO NANTKO
Rijvaardigheidscursus ervaren bestuurder
Robbert Kuiper, beleidsmedewerker verkeer
licht. Regelmatig voert de politie controles uit om mensen die dit soort onveilig gedrag vertonen daarvoor verantwoordelijk te houden. Robbert: “Zo gebruiken wij allerlei invalshoeken om hier te werken aan meer verkeersveiligheid. Het aantal verkeersongevallen in De Fryske Marren op nul krijgen, is misschien een te ambitieus
doel. Maar met z’n allen kunnen we proberen om daar in ieder geval zo dicht mogelijk bij in de buurt te komen.”
(55 jaar en ouder) Hoe zat het ook alweer met de verkeersregels? Wat is de juiste zitpositie? Wie al vroeg zijn of haar rijbewijs heeft gehaald, kan na verloop van tijd de verkeerstheorie deels zijn vergeten. De SBV biedt daarom een drie uur durende cursus aan voor bestuurders van 55 jaar en ouder. Tijdens deze activiteit is er aandacht voor enkele belangrijke thema’s uit de verkeerstheorie en bekijkt een rijinstructeur door middel van een praktijkrit de rijstijl van elke deelnemer. Een ander onderdeel van de cursus is de baanmodule, waarmee cursisten leren hoe zij zowel op een nat als op een stroef wegdek moeten reageren wanneer een auto voor hen plotseling remt.
Meer weten over de initiatieven? Het actieplan verkeersveiligheid 2020 vindt u op onze website: www.defryskemarren.nl/actieplanverkeersveiligheid
14
Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JULI 2020
Het sociaal wijkteam helpt in moeilijke tijden Wanneer het dagelijks leven tegenzit, als je problemen hebt of zorgen om een ander, dan is het fijn als je ergens terecht kunt voor hulp. Het sociaal wijkteam van De Fryske Marren is er voor iedereen die er zelf niet meer uitkomt en ondersteuning nodig heeft. Soms gebeurt er iets in je leven waarbij je wel wat hulp of advies kunt gebruiken. Maar als je niet goed weet waar je terecht kunt, dan is hulp zoeken lastig. “Het sociaal wijkteam is er voor inwoners die vragen hebben over bijvoorbeeld zorg, welzijn, werk, geldzaken, opvoeding, mantelzorg of huiselijk geweld”, vertelt Carla Swartde Jong. Ze is teammanager zorg en participatie van het sociaal wijkteam in De Fryske Marren. “De redenen waarom mensen het sociaal wijkteam benaderen zijn heel verschillend. De ene keer gaat het om een eenvoudige vraag, maar we treffen ook mensen die kampen met meerdere problemen en daardoor diep in de put zitten. Het is belangrijk dat inwoners weten dat ze er niet alleen voor staan.”
Eén regiehouder
Het sociaal wijkteam bestaat uit verschillende zorgverleners met veel ervaring. Samen vormen ze één team. Carla: “We kunnen op elk levensgebied snelle en professionele hulp bieden, omdat we allemaal aan dezelfde tafel zitten. Onze werkwijze is laagdrempelig: we werken met één regisseur en één plan. Daarbij wordt de hulpvrager overal in betrokken. Tezamen met de cliënt en alle betrokken hulpverleners voeren we overleg over een melding of bestaand dossier. Zo kan elke hulpverlener zijn of haar expertise inbrengen en bekijken we met elkaar wat de beste oplossing is. Het komt geregeld voor dat een cliënt of huishouden meerdere hulpvragen heeft en daarom verschillende hulpverleners over de vloer krijgt.
Om het overzichtelijk te houden, krijgt een cliënt of huishouden een vaste hulpverlener toegewezen. Deze ‘regiehouder’ onderhoudt alle contacten en zorgt ervoor dat de samenwerking goed verloopt. Op die manier blijven de lijnen kort. Dat werkt niet alleen prettig voor de hulpvrager, maar ook voor ons.”
Kern van het probleem
Carla Swart-de Jong, teammanager zorg en participatie
Inwoners die vragen hebben aan het sociaal wijkteam kunnen contact opnemen met Team Zorg, het voorportaal van het sociaal wijkteam. Daarnaast werkt het wijkteam nauw samen met bijvoorbeeld huisartspraktijken, politie, Sociaal Werk De Kear, woningbouwverenigingen en scholen. Carla: “Als we een melding binnenkrijgen, neemt een hulpverlener van het sociaal wijkteam contact op met de hulpvrager om een afspraak te maken voor een huisbezoek of een gesprek bij ons op kantoor. Tijdens dit gesprek nemen we uitgebreid de tijd om te luisteren, om zo de kern van het probleem boven water te halen. Pas dan kunnen we toewerken naar een passende oplossing.”
Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl
De juiste hulp
“We vinden het belangrijk dat een hulpvrager weer in zijn kracht komt en het leven op de rit krijgt”, vervolgt Carla. “Samen bekijken we waar iemand behoefte aan heeft en hoe we
dat kunnen regelen. Als het nodig is, schakelen we hulp in. Dat kan iemand zijn uit de directe omgeving van de hulpvrager − zoals een goede vriend of vriendin, familielid of vrijwilliger − óf professionele hulp. In ons team zitten specialisten op het gebied van zorg en participatie, jeugd en gezin en werk en inkomen.” Daarnaast werkt het sociaal wijkteam samen met andere zorgaanbieders, zoals GGZ Friesland, FACT+ en Jeugdhulp Friesland. “Ook in coronatijd blijven we passende zorg bieden”, benadrukt Carla. “Uiteraard met inachtneming van de maatregelen. We zijn er altijd, en voor iedereen.”
CONTACT MET HET SOCIAAL WIJKTEAM Heeft u een vraag aan het sociaal wijkteam? Of zoekt u hulp of ondersteuning (voor een naaste)? Neem dan contact op met team zorg via het algemene telefoonnummer van de gemeente: 14 05 14 (zonder kengetal). Meer informatie over het sociaal wijkteam vindt u op onze website: defryskemarren.nl.
EVEN VOORSTELLEN... Profile Rodenburg is al meer dan 100 jaar een begrip op het gebied van fietsen. Elke maand stellen wij een personeelslid voor en deze maand is dat:
ENORM ASSORTIMENT TUINPLANTEN VOOR TUIN EN TERRAS
Koos van de Put Koos van de Put heeft eerder twintig jaar lang een eigen rijwielzaak gehad en is daar in januari 2019 mee gestopt. “Ik werk nu als ZZP-er,” vertelt Koos, “en heb sindsdien voor een tiental rijwielzaken gewerkt. Ik werk nu een half jaar voor Profile Rodenburg. Door mijn ervaring ben ik van alle markten thuis in de rijwielbranche, zoals de werkplaats, de verkoop maar ook algemene advisering. Ik hou ervan om hard te werken en kwaliteit te leveren. In het team Rodenburg word je superleuk opgenomen. De Friese taal is misschien nog een dingetje voor mij, maar langzaam begin ik het een beetje te verstaan.” Koos wil over zichzelf ook wel wat kwijt. “Ik ben zelf een behoorlijk fanatieke sporter en hoe kan het ook anders; ik fiets graag. Elke week fiets ik ongeveer 250 kilometer op de mountainbike en ga daarnaast nog drie tot vier keer naar de sportschool voor krachtraining. En verder? “Ik ben een flexvegetariër, dus ik eet niet veel vlees ik doe dit in hoofdzaak voor mezelf om een gezond leven te hebben. Ik raad het iedereen aan, het brengt veel voordelen. Mijn ontbijt bestaat uit een smoothie van een tiental groentes en fruit, havermout en een handje vol rauwe noten.”
Naam: Koos van de Put Woont in: Zwolle Geboortedatum: 21 december 1961 De Merk 2 8501 AN Joure Tel: 0513 - 551813 Prins
Lemmerweg 13-15 8608 AA Sneek Tel: 0515 - 413096
Koos vertelt over het werk bij Profile Joure. “Een klant kwam voor een gewone fiets met een extra lage instap voor een gehandicapte dochter. Het moest geen E-bike zijn omdat de spieren beter getraind worden op een gewone fiets. Ik vind, als je de juiste elektrische fiets hebt, je juist veel sneller de fiets pakt in plaats van de auto en hierdoor je spieren in conditie houdt. Ik legde uit dat, als ikzelf regelmatig een training oversla, mijn prestaties achteruit zullen gaan. Als ik regelmatig een lichte training doe, zullen mijn prestaties op het niveaus blijven waar ze waren. De klant was na mijn verhaal toch verrast en gaf toe dat ze op die manier er niet over nagedacht had. Ze vertelde toen dat ze fysiotherapeut was van beroep. Op die manier wil ik graag de klant een fiets verkopen: een fiets die bij de klant past.” Hendrikkade 58 8601 CB Sneek Tel: 0515 - 412163
GROTE GERANIUMS
VASTE PLANTEN
4 STUKS € 5,-
4 STUKS € 5,-
VELE KLEUREN
VELE SOORTEN IN 13 CM POT
Op dit moment enorm aanbod! Fruitbomen, ook oude bomen, perkgoed, vaste planten, heesters, Japanse esdoorns en haagplanten. Kortom teveel om op te noemen, een ritje naar greensales balk is zeker de moeite waard.
TIP!
Laat u tuinplanten optimaal presteren, geef ze voeding! het is nu de juiste tijd om uw tuin te gaan bemesten, vergeet ook niet de haag mest te geven. Wij raden u aan om met een organische meststof te strooien, deze werkt langer en is goed voor het bodemleven.
Openingstijden
Maandag t/m vrijdag van 07.00 tot 17.30 uur. Zaterdag van 08:30 tot 16.00 uur
info@profilerodenburg.nl www.profilerodenburg.nl
Wij komen graag bij u langs.
Hierbij houden we uiteraard gepaste afstand
SCHERPE PRIJZEN
VOOR BUITENZONNEWERING
Duimstraat 36 • Echtenerbrug • 0514 541 006 • melchers-dejong.nl MEUBELS • VLOEREN & RAMEN • ZONWERING • SLAAPKAMERS • BOOT- & HERSTOFFERING
16
deFryskeMarren deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
NUMMER 07 • 2020
17
#FACETOFACE SJERP JAARSMA fotografie JOHAN BROUWER FOTOGRAFIE tekst HENK VAN DER VEER
Blij kind van Gaasterland Eigenlijk is het humor, een Face to Face interview met Sjerp Jaarsma! Ook een onmogelijke opgave, want Jaarsma is een plezierige stuiterbal eersteklas. Een interviewafspraak is snel gemaakt en de ontmoeting met de kleurrijke Gaasterlander begint ook vrij rustig op de laatste vrijdagmorgen van juni. Ook nog eens onder zomerse omstandigheden op het terras van Strandpaviljoen en Recreatiepark de Hege Gerzen waar Jaarsma de uitbater van is.
Daar in Oudemirdum aan de oever van het IJsselmeer is het plezierig toeven. Sjerp als spil van een groep bouwvakkers die met de laatste loodjes bezig is van een gigantisch project: de verplaatsing van Sybrandy’s Speelpark van Rijs naar Oudemirdum! Een poging tot een interview.
VRAAG 1: “WA IS…” “Ho! Wachtsje even, krij krekt in telefoantsje dat ik even beantwurdzje moat. Kom sa wer…”, en weg is Sjerp alweer. Even later verschijnt Inne Schotanus, voetbaltrainer en achterneef van Sjerp aan de interviewtafel. Inne is een oud-collega van mij en wij halen oude herinneringen op. Sjerp vindt het niet erg; hij kan ondertussen even iets anders doen. Never a dull moment! Drie uur later en een patatje en hamburger verder (“Dat dogge we hjir op freeds altyd.”) vertrek ik. De voicerecorder staat vol met mooie verhalen. Sjerp geeft nog een advies mee: “Meitsje der mar wat moais fan!”
BURGERLIJKE STAAT Eerst de burgerlijke staat dan maar van deze ondernemer. Daarna het antwoord op de vraag: wie is toch die dekselse Sjerp Jaarsma? “Ik ben geboren op 14 januari 1968, in het Sint Antonius Ziekenhuis van Sneek. Zoon van Wybren Jaarsma en Jikke Muizelaar. Ik was het zevende en laatste kind van ons gezin. Vijf jongens en twee meiden. Twee broers zijn inmiddels overleden. Een van deze broers, Feite, heb ik nooit gekend, hij overleed toen hij bijna twaalf jaar was aan een hartafwijking. Mijn broer Douwe is helaas ook niet meer onder ons. Ik ging naar de lagere School met den Bijbel in Oudemirdum. Daarna ging ik één jaar naar de brugklas in Koudum om vervolgens naar het WG Baarda College in Sneek te gaan. Ook nog even op de Middelbare Detailhandelsvakschool gezeten, maar die opleiding heb ik niet afgemaakt. Verder nog over mijn burgerlijke staat: getrouwd in 2006 en in 2015 gescheiden. Ik ben alleenstaande vader met vier kinderen: trije famkes en ien jonge. Fierder wol ik it dêr net oer ha.
Privé. Ik ben nu getrouwd met Sybrandy’s Speelpark, daar gaat alle tijd en aandacht in zitten.” Aanpakken, dat zat er bij Sjerp al vroeg in. Z’n eerste baantje was niet alledaags. “Ik was twaalf jaar toen ik officieel hondenuitlater was bij Tjitze en Tiny van Cafetaria ’t Trefpunt in Oudemirdum. En ik bracht het Friesch Dagblad en de Leeuwarder Courant rond.” Hoe zag de rest van je werkzame carrière eruit? “Eén seizoen wegenbouw, daarna negentien jaar bij Grasdrogerij Harich. Toen zochten ze voor de Hege Gerzen een exploitant, waar ik inmiddels veertien jaar zit. Nou ja, zit… Do sjochst wol dat ik hieltyd hin en wer flean. It is smoardrok mei de realisaasje fan Sybrandy’s Speelpark!” Daarover later meer.
WIE IS SJERP JAARSMA? Nu eerst graag antwoord op de vraag wie Sjerp Jaarsma is. “Ik bin Gaasterlâner! Gaasterlân betsjut foar mij it moaiste stikje op ierde. Bosk, wetter, frijheid, heuvelachtich, fleksibel. Sa binne de minsken ek. It binne nuchtere minsken, gjin droktemakkers. Beide benen op de Gaasterlandse grond. Sa bin ik ek. Ik ha in prachtige jeugd hân, alles koe. Ut sköle börtsje, smoarch meitsje. Foar myn sechtsjinde op in brommerke troch de bosk krosse. Ik wie wol in inisjatyfnimmend jonkje. Gaasterlân sit yn myn genen, hjir leit myn hert. De hiele famylje komt hjir wei. Omdat ús pake en dy de buorlju wiene fan Hotel Jans mochten wij op sneins fergees de Speeltún yn. Letter kaam Sybrandy’s Fûgeltsjespark.”
“SJERP IS IN PIONIER” Dan komt achterneef Inne met vrouw en kinderen het terras van Recreatiepark De Hege Gerzen op en de anders zo rustige Gaasterlanders produceren enigszins volume. Gezellig is het zeker en ook een mooie gelegenheid om de aimabele voetbaltrainer en docent Schotanus te vragen wie híj denkt dat z’n familielid Sjerp Jaarsma is.
“Sjerp is in pionier! Hij betinkt dingen dy’t in oar net betinkt. Do kinst it mei him oer Freddy Heineken en Sybrandy’s Speelpark ha. No moast mar oan him freegje!”
KENNER VAN DE HEINEKEN ONTVOERING Dat doen we dan maar. Want Freddy Heineken? Hoe zat dat ook alweer? Je hebt toch over die ontvoeringszaak geschreven? En dan vertelt Sjerp over hoe hij co-auteur is van de bestseller ‘Panorama Misdaaddossier- De Heineken ontvoering’. En dat zes jaar geleden, zijn boek ‘Kidnapping & Losgeld’ verscheen. Peter R. de Vries, een persoonlijke vriend van Sjerp, schreef een exclusief voorwoord voor dat boek. Een andere bekende misdaadverslaggever, John van den Heuvel, zei ooit over Sjerp: ‘Jaarsma weet echt alle details over de Heineken ontvoering. Ik denk zelfs nog beter dan de ontvoerders zelf!’ “Ik ha noch wol in moaie Heineken Kidnap Kalender foar dij”, en weg is Sjerp om een exemplaar op te halen. Even later is hij terug met de kalender met 75 unieke foto’s uit de archieven van De Telegraaf en Peter R. de Vries. Curieus! “Meist meinimme!” Terwijl hij de kalender overhandigt vertelt Sjerp over hoe hij jarenlang de Heineken Kidnap Tour organiseerde; rondritten door Amsterdam, waarbij de belangrijkste locaties die een rol bij de ontvoering hebben gespeeld aangedaan werden. “Ik helle de foarpagina fan De Telegraaf. Ik hie trije telefoans, ien foar de Kidnap Tour, myn gewoane mobyl en de thúslijn. Alle trije gongen kontinu. In gekkeboel!” Als Heinekenontvoering-expert mocht Sjerp ook een week lang met Rutger Hauer naar Zuid-Afrika voor de opnamen van de Heinekenfilm, die in 2011 in première ging. “In wike lang ha’k moarns mei Rutger Hauer oan’e ontbijttafel sitten…”
ALLES OP IMPROVISATIE De telefoon rinkelt. Linda, die al tien jaar bij Sjerp werkt, aan de telefoon. Ze vraagt hoe laat ze vandaag moet
beginnen. (Tegen mij: “Linda wit noait earder as twa dagen fantefoaren hoe let se mei it wurk begjinne moat.”) “Hé, Linda, weet je om hoe laat je vanmiddag aan het werk moet? Nee…? Hahaha, wij doen alles op improvisatie. Zie maar hoe laat het jou het beste uitkomt. Tot vanmiddag, Linda. We hebben vanavond een barbecuetje. Hoi!” Nadat het gesprekje beëindigd is spurt Sjerp naar een paar gasten, die hij even gedag moet zeggen. Als hij weer terug is aan tafel laat hij mij ook het Gaasterlandse volkslied horen. Vertelt over feesten en cd’s uitbrengen, wat hij ook nog deed. En…
VAN SYBRANDY NAAR DE HEGE GERZEN “Stop!”, zeg ik. “Nu terug naar het grote project waar je op dit moment druk bezig mee bent, de verplaatsing van Sybrandy’s Speelpark naar het Recreatiepark de Hege Gerzen.” “It park stie sûnt 2013 te keap en der wiene al ferskillende minsken om west. Mar it waard him hieltyd net. Ik ha ferline jier in reddingsaksje op tou setten: ‘Sybrandy’s Ja!’ Ik woe it park nei de Hege Gerzen ferpleatse en ik krige in protte stipe. Mei help en finansjele steun fan donateurs, plus in liening fan De Fryske Marren hoegt it park no de poarte net te sluten en ha’k it oernommen fan Simon en Rienk Sybrandy. We sette no de puntsjes op ‘e i en it park giet iepen. Sille we der even in slach trochhinne dwaan?” Even later loop ik met Sjerp door het attractiepark, laat hij mij het Blotevoetenpad zien en vertelt dat een ander deel van het terrein ingericht zal worden als natuurpark. “Bern moatte betiid mei de natoer yn oanrekking brocht wurde. Kom, we gean op’e grutte glydsbaan, dan hast in prachtich útsicht oer Gaasterlân!” Boven op de glijbaan sta ik dan eindelijk face to face met Sjerp Jaarsma, bern fan Gaasterlân!
Vrijblijvend een inboedelopname of offerte? Mail ons via verkoop@hoekstrasneek.nl of bel 0515 - 41 21 10. Kijk ook op hoekstrasneek.nl
Werkfestival
Súdwest-Fryslân 2020
Datum
19 september 2020
Locatie
Súdwest-Fryslân
Wie heeft een geweldig idee voor een nieuw verdienmodel?
Doe mee aan de ‘Dragons Den’ van Súdwest-Fryslân! Schrijf je nu in voor de Pitch voor denkers en doeners!
Een pitch voor studenten of starters of individuen of bedrijven met een goed idee voor een nieuw product, activiteit of een nieuwe dienst. Je bent gevestigd of afkomstig (studenten) uit de gemeente Súdwest-Fryslân. Inschrijven kan tot 15 augustus. Je pitcht op 1 september tijdens het préfestival van het Werkfestival Súdwest-Fryslân.
Meer weten? www.werkfestivalsneek.nl
Tijd
10.00 - 16:00 uur Bezoek de kennispleinen en ga op bedrijven expeditie!
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
19
TEKST GEA DE JONG-OUD // FOTO’S RESTAURANT ZUIVER
BRANDED CONTENT
deFryskeMarren
DE VARIËTEIT AAN SMAAKVOLLE GERECHTEN PROEVEN VAN ZUIVER JOURE
“IK HEB IN TWEE JAAR NOG NIET ÉÉN KEER HETZELFDE MENU BEREID” Restaurant Zuiver Joure bestaat twee jaar. Met pure, verse, ambachtelijke en lokale ingrediënten als basis voor ieder gerecht, maken de eigenaren Marten en Nely de naam van hun bedrijf volledig waar. Nu de maatregelen om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan zijn versoepeld, zijn de restaurants weer open. Vanzelfsprekend met inachtneming van de anderhalvemeter-regel. Marten en Nely richten zich weer volledig op hun passie: mensen in een ongedwongen sfeer laten genieten van een wisselend verrassingsmenu. “We zijn blij dat we weer zover zijn”, vertelt chefkok/eigenaar Marten. “Het jaar begon heel goed voor ons. Maar ineens was daar het coronavirus en moesten we sluiten. Dat was een enorm spannende tijd. De eerste drie weken hebben we niet zoveel gedaan. Toen we in de gaten kregen dat het langer ging duren, terwijl we onze kosten wel moesten betalen, zijn we toekomstgericht op zoek gegaan naar nieuwe mogelijkheden.”
CREATIEF ONDERNEMEN Daar is het ondernemersduo uitstekend in geslaagd want Zuiver Joure bleef creatief ondernemen in de crisistijd. “Onze zaak is weer fris”, vertelt Nely. “En we hebben geïnvesteerd in een nieuw terras. Dat pakt goed uit. Dat merken we nu al. Het is gezellig druk, de mensen weten ons goed te vinden. Gelukkig geldt dit ook voor de andere horecaondernemers aan het DE-plein in Joure. De crisistijd heeft onze onderlinge band versterkt. Wij vullen elkaar uitstekend aan en we steunen elkaar waar we kunnen.”
KOOKBOX Een andere noviteit op culinair gebied is de kookbox. “Deze box hebben wij ontwikkeld samen met Zuiver Vlieland”, legt Marten uit. “Het is zo’n succes dat we ermee doorgaan. Iedereen kan deze box bestellen. Met de inhoud hiervan kan men thuis ook die verrassend lekkere maaltijd op tafel zetten. Onze met zorg gekookte en goed voorbereide gerechten worden gevacumeerd verpakt. Zo blijft de kwaliteit en de smaak uitstekend bewaard. In de doos zitten alle ingrediënten, dus bijvoorbeeld ook de sauzen, een broodje en chocolade voor het dessert. Met hulp van een eenvoudige beschrijving en geïllustreerd met een filmpje kan het niet misgaan. Het enige wat je nodig hebt, is een pan en een oven. Dus krijg je vrienden op bezoek en wil je indruk maken met je kookkunsten, of wil je thuis genieten van onze unieke gerechten, dan zou ik zeggen: bestel onze kookbox. Succes verzekerd. Op onze website staat alle informatie.”
DUURZAAM CONCEPT Eten is een eerste levensbehoefte. Marten en Nely maken hier met gedurfde smaakcombinaties een unieke beleving van. En dat ook nog op een duurzame manier. “We kiezen bewust voor een concept zonder menukaart. Daardoor kunnen we onze voorraden klein en overzichtelijk houden. Op zondag is de koelkast leeg.
We gaan voor zo weinig mogelijk voedselverspilling. ‘No Waste’ is ons motto”, verduidelijkt Marten. “Natuurlijk houden we daarbij wel rekening met allergieën, intoleranties en wensen van onze gasten. Wij zorgen ervoor dat ze iedere gang opnieuw blij verrast zullen zijn, mede dankzij de verse, ambachtelijke, regionale producten van het seizoen. Straks fiets ik een rondje en pluk ik allerlei bloemen en kruiden, die onze gasten op hun bord kunnen verwachten.” “Dat is zijn talent,” vindt Nely. “Marten voelt precies aan welke smaken goed combineren en maakt hier steeds iets nieuws van.”
Op de vraag of Marten een klein tipje van de sluier kan oplichten wat die verrassingen betreft, antwoordt hij: “In ons huidige voorgerecht zijn Hollandse Nieuwe verwerkt. Haring...? Dat hoor je de mensen hardop denken. Met een topping van ingrediënten zoals snijboontjes in ijs, siroop van vlierbloesem en mascarpone wordt het een delicaat visje, dat iedereen lekker vindt.”
KWALITEIT ERVAREN Marten en Nely nodigen iedereen uit om de smaaksensatie van hun originele gerechten zelf te komen ervaren. “We serveren producten van hoogstaande kwaliteit, zowel op het bord als in het glas. En toch zijn we niet duur”, vindt Marten. “Onze gastvrijheid en de ongedwongen sfeer maken de beleving compleet.”
BLIJ VERRAST “Elke twee weken werken we bij Zuiver Joure met compleet nieuwe gerechten. Ik heb in deze twee jaar nog niet één keer hetzelfde menu bereid”, zegt Marten om de unieke werkwijze van zijn bedrijf te benadrukken. “Wij bieden de mensen een variatie van vlees, vis of vegetarisch aan en vertellen precies wat er op hun bord ligt. We ervaren keer op keer dat mensen die beweren dat ze iets niet lekker vinden, bijvoorbeeld vis, blij verrast zijn wanneer ze besluiten het toch te proeven. Zelf proef ik ook alles, ik wil weten wat we serveren.”
Thuis culinair genieten? Probeer de kookbox van Zuiver Joure. In een handomdraai staat er een overheerlijk gerecht op tafel. Iedereen kan het. Bestellen kan via de website: www.zuiver-joure.nl. Voor wie het restaurant zélf wil bezoeken: Zuiver Joure is geopend van dinsdag tot en met zondag van 12.00 tot en met 22.00 uur. Reserveren kan telefonisch via (0513) 417 070 of online.
deFryskeMarren
20
deFryskeMarren
“ALLES IS OARS WURDEN”
BEREND BAKKER UIT BALK 100 JAAR Als Berend Bakker het heeft over pensioen, dan heeft hij het niet over het feit, dat hij bijna even lang pensioen geniet als dat hij werkte. Nee, dan heeft hij het over de zuivelfabriek van Balk. Daar kon hij na veertig dienstjaren stoppen met werken. Toen hebben ze hem nog snel even acht procent op zijn salaris gekort, onder het mom dat het extra uitkeringen waren. Daardoor kreeg hij veel minder pensioen dan dat ze eerst gezegd hadden. Berend Bakker wordt 8 juli, als deze editie van GrootDeFryskeMarren vers van de pers is gerold, 100 jaar.
“
TEKST EELKE LOK // FOTO’S GEWOAN DWAAN/DOUWE BIJLSMA
“De assistint fan de direkteur gie der ek út, mar dy krige earst noch gau acht persint der by. Myn acht persint!” Berend Bakker spuugt nóg vuur. “Doe’t ik protestearde, seinen se dat ik wol in jier trochwurkje koe. Doe hat myn frou sein: ‘Dát dogge we noait!’” En zo stopte Berend Bakker in 1987 op de zuivelfabriek. Het is waarschijnlijk dat hij, uit ‘gremitigens’ over wat hem toen werd aangedaan, zo lang is blijven leven. Om zoveel mogelijk van dat pensioen te kunnen genieten.
SCHIPPERSKIND
Berend Bakker wordt 8 juli, 100 jaar. Toen hij 25 was, kwam hij op de zuivelfabriek aan het werk. Niet dat hij daar zo graag wilde werken, maar het kon allemaal niet anders. Toen hij in 1920 werd geboren, hadden heit Johannes en mem Aaltsje Berend Bakker een skûtsje. Dat bleek Berends lust en mag weer naar leven. Varen, zeilen, vrij zijn. Hij hielp heit buiten, na drie maanden corona, en voer later op een vrachtschip tussen en gaat zo nu en Balk en Leeuwarden. Van meel tot bomen. dan weg op de scooter.
Heit haalde onder andere turf uit Drenthe en verkocht dat in Balk. Berend sjouwde ook mee. Ook met zand, grind en modder. Hij had geen tijd voor school. Net als zoveel andere schipperskinderen. Bakker weet nu dat het zo niet had gemoeten. In die jaren echter was geld verdienen noodzakelijker.
MELKVAARDER Heit verkocht het schip. En de tijd was zo slecht voor schippers dat Berend het niet durfde over te nemen. Hij kon beter geld verdienen op de melkfabriek. Hij kreeg daar later wel enige tijd gelegenheid om de melkvaarder te zijn, dan was je weer wat vrijer in je werk. Later moest hij toch weer ‘in het gareel’. Je kunt nu nog aan hem zien en horen, dat hem dat niet zinde. Vooral in het begin wist hij zich geen raad. “Alles wat ik dwaan moast, stie al op papier, dat wienen we alhiel net wend.” Later werd het nog erger, toen de ploegendiensten werden ingesteld. “Dan koe ik net altyd middeis waarm ite!” Bovendien had Berend diverse bijbaantjes. Hij verkocht gas en ‘swarte brând’. Was 22 jaar lang drager van de uitvaartvereniging. “En hoe komt it mei myn krantewyk? En it rûnbringen fan folders? Mar dat wiene gjin arguminten foar de baas.” Hij haalt nu zijn schouders op. “Ach, ik ha dêr hiel wat bazen oerlibbe. En we ha fansels op de suvelfabryk ek wol in protte wille hân, dat moat ik ék sizze.”
BEREND WEET ALLES NOG ‘Nu’ is 100 jaar nadat hij geboren werd. In Ruigahuizen. Maar Berend heeft die 100 jaar in Balk rondgelopen en gewoond. Als er iemand wat van het oude Balk (en Gaasterland) weet, dan is het Berend Bakker wel. Hij is teleurgesteld dat er zoveel van het oude Balk is afgebroken. Maar langs de Luts haalt hij zijn historische
hart nog steeds op. “Ja, dat is bewarre bleaun.” Hij kan echt vertellen wie daar 100 jaar lang allemaal hebben gewoond. Berend Bakker woont nu in Talmahiem in Balk. Hij vertelt nieuwe inwoners daar soms alles over hun familie. Weet alles, kende iedereen. Soms is er iemand die een skûtsje koopt en in de buurt woont. Dan wordt hij daar uitgenodigd en vertelt de nieuwe eigenaars alles over de bouw van het skûtsje, over de oude schippers die op dat skûtsje hebben gevaren, wat ze vervoerden. En hoe ze het in de wedstrijden deden. Berend weet alles nog. In die 100 jaar is er geen schijntje van zijn hersens afgeschraapt. Hij kan ook moeiteloos liedjes en gedichtjes uit zijn jeugd tot de laatste letter citeren.
SCHIPPERSVROUW Heit Johannes Bakker had dus een skûtsje. De ‘Hoop op Welvaart’. Gebouwd bij Wildschut in Gaastmeer. Hij zeilde niet veel wedstrijden mee, maar de enkele keer dat hij meedeed zat hij voorin. “Mar mem woe net dat der hurdsyld waard; de mannen sile en dan sy de hiele dei op de dyk mei de bêrn en de rotsoai út de roef.” Berend Bakker kent heel goed de taak van schippersvrouw in die tijd. “Se hie de bêrn; die it húshâlden, it iten moast op tiid ree wêze; se wie de feint fan de skipper en jûns wie se ek noch lustobjekt…” Als hij even opkijkt weet je dat Berend na 100 jaar nog altijd weet wat ‘ûndogens’ is.
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
NUMMER 07 • 2020
21
Honderd jaar vrijheidsdrang.
BEREND BAKKER VERTELT:
“DE ASSISTINT FAN DE DIREKTEUR GIE DER EK ÚT, MAR DY KRIGE EARST NOCH GAU ACHT PERSINT DER BY. MYN ACHT PERSINT!” Zijn eigen vrouw Rints heeft nooit als schippersvrouw gediend. Net voor de oorlog trof de jonge Berend haar. Een dochter van fiskerman Piter Yntema uit Hommerts. Huishoudster bij dominee. Die verhuisde naar Steenwijk, Rints verhuisde mee. Toen Berend eens wat rekeningen moest vereffenen in Drenthe fietste hij van Hoogeveen en Meppel door naar Steenwijk. ‘Nee, Rints is er niet, die is naar huis’.
Berend Bakker oogt nog altijd ‘ûndogens’.
In de nacht kwam Berend terug in Balk, en fietste de volgende morgen naar Hommerts. ‘Nee, se is nei in freondin yn Boalsert’. Daar fietste Berend toen ook nog maar naar toe. Zo’n liefde krijgt gestalte. Begin juni 1944, de Engelsen waren nog niet eens op het strand in Frankrijk, trouwden ze. Een huwelijk dat zeventig jaar stand hield, toen overleed Rints. Ze kregen zes kinderen.
SKÛTSJESILE In 1958 kwam het skûtsje van heit terug als het Lemster skûtsje. Met Rintsje Ritsma als schipper. Berend werd gevraagd als bemanningslid. Met het tweede Lemster skûtsje werden ze SKS kampioen in 1966. Twee jaar daarna moest Ritsma stoppen en verdween ook Bakker als bemanningslid. Opnieuw een kijkje in de oogjes en je weet dat skûtsjesilen voor Berend nog altijd het allermooiste is. Hij heeft naast zich een foto staan van ‘zijn’ Hoop op Welvaart, nu een recreatiescheepje. Zoals zijn kamer vol foto’s zit van skûtsjes, van Balk en van Gaasterland. Hij gaat niet meer overal naar toe. “Ik wurd wat minder op de gong.” Dat tergt hem in zijn vrijheidsdrang. “No bin de susters baas.” Hij zegt het wat gemoedelijker, als wanneer hij het over de zuivelbazen heeft. “Want we ha it hjir harstikke goed, we meije net kleije.” Hij mag nu weer naar buiten na de drie maanden corona. De bejaarden mochten nergens naar toe en mochten de kinderen, om nog maar niet te spreken over de kleinkinderen (20) en de achterkleinkinderen (25) niet ontvangen. Berend Bakker haalt opnieuw zijn schouders op. Als je 100 jaar wordt heb je zoveel meegemaakt. Van keihard ploeteren en actief in de mienskip tot de rust van nu. Genieten van dat pensioen. Zo nu en dan weg op de scooter. Vertellen over toen. En dan steeds wel even de schouders ophalen, en zeggen: ”Alles is oars wurden.”
22 LIFESTYLE TRENDS
Maak van je tuin een droomtuin!
TIPS DOOR:
MAAK JE TUIN ZOMERPROOF MET EEN VERANDA!
Evelyne Bok werp.nl www.evelyne-ont
Heb jij ook zoveel zin om het in je tuin gezellig te maken? Echt een plek te creëren waar je langer kunt zitten dan normaal? Dan is de veranda helemaal iets voor jou, want heb je nog een stukje tuin over waarvan je denkt: wat zullen we daarmee gaan doen? KARWEI heeft prachtige overkappingen en ik laat je zien hoe je dit het beste aan kunt pakken!
DEZE TOOLS HEB JE NODIG VOOR EEN MOOIE VERANDA TIP1 Het is zomer en we brengen steeds meer tijd door in onze eigen tuin, om te zonnen, te loungen en te borrelen. Zeker in deze tijden is het dus erg belangrijk dat je een gedeelte in je tuin hebt dat zich leent voor allerlei activiteiten, zodat je zoveel mogelijk tijd buiten kunt doorbrengen. Een veranda is zo’n plek. Je veranda inrichten is dan ook een goede manier om je vrije tijd te benutten om een heerlijke plek in je eigen tuin te creëren.
KORTING
OP DEZE BBQ’S
De vermelde prijs is al met 25% korting.
De keuze voor de meubels waarmee je je veranda inricht, hangt af van de eerdergenoemde functie van de veranda. Naast de gebruikelijke loungeset, buitentafel en een bijzettafeltje, is er nog een aantal meubels en accessoires die je kunt gebruiken tijdens het veranda inrichten: • R OTAN MEUBELS: misschien spreekt dit natuurlijke materiaal je meer aan dan robuuste loungesets, en kun je je veranda inrichten met een rotan meubelset. • E EN BBQ OF BUITENKEUKEN: met een BBQ of buitenkeuken geef je een leuke extra functie aan je veranda.
Waar begin je als je je veranda wil inrichten? Misschien sta je op het punt je veranda-inrichting te herzien, maar weet je niet goed waar te beginnen. Kijk dan eerst naar de functie en indeling van je veranda. Is het een extentie van het huis, die grenst aan de tuin? Dan wil je de doorloop naar de tuin vrij houden. Gaat het om een overkapping aan je schuurtje of heb je een losstaand overkapt zitplekje in je tuin? Dan is multifunctionaliteit misschien wat minder belangrijk en kun je je tijdens het veranda inrichten focussen op het creëren van een sfeervol paradijselijk plekje. Wil je je veranda inrichten op zo’n manier dat deze plek multifunctioneel wordt? Overweeg dan om de veranda op te delen. Zorg in het ene gedeelte voor een buitentafel waaraan de komende tijd volop buiten gegeten of gewerkt kan worden. Plaats in de andere hoek van de veranda een fijne loungebank of een ligstoel, waarop je na werk of na etenstijd kunt relaxen in de zon, bijvoorbeeld onder het genot van een drankje en hapje.
ONZE BBQ TOP 5
25%
TIP2
KERAMISCHE BBQ KAMADO Ø 54,5 CM WEBER GO-ANYWHERE ZWART
NÚ € 69,00
KIES JOUW GESCHIKTE BBQ! Barbecues zijn er in vele soorten en maten. De houtskoolbarbecue, de kamado, de gasbarbecue en de elektrische barbecue. Maar welk type past eigenlijk bij jou? Ik geef je een overzicht van de verschillende barbecues en hun voordelen...
SHOP IN
STYLE!
• L ICHTSLINGER OF ANDERE BUITENLAMPJES: het is zonde als je het loungen onder je veranda vroegtijdig moet afbreken doordat het te donker wordt. Zorg dus zeker voor goede verlichting. Met bijvoorbeeld een lichtslinger geef je je veranda meteen een sfeervolle uitstraling. • V UURKORF: als je midden in de tuin een relax-plekje hebt, kun je met een vuurkorf ervoor zorgen dat je een natuurlijke warmtebron voor frissere avonden hebt. • E EN NATUURLIJKE AFBAKENING DOOR MIDDEL VAN PLANTEN: je veranda inrichten kan ook middels planten. Plaats een struik in een mooie mand of laat klimplanten tegen de palen van je veranda opgroeien. Zo creëer je een meer natuurlijke overgang van je veranda naar de tuin. Span eventueel wat draden en laat hier blauwe regen tegenaan groeien. Zo creëer je een romantische afbakening van je veranda.
Voor een optimale zomer ga je natuurlijk ook buiten koken. Lekker de BBQ aan en buiten eten onder je veranda. Maar wat is nu een geschikte BBQ voor jou? Kijk dan naar onze samengestelde KARWEI top 5 modellen. (Genoemde prijzen zijn al aangegeven met 25% korting.)
WEBER BAR-B-KETTLE Ø 47 CM NÚ VOOR
€ 96,95
• J E VERANDA INRICHTEN MET EEN KLEED: een kleed op de grond brengt net wat meer sfeer en kan je relax-plekje compleet maken. Ook een wandkleed tegen bijvoorbeeld de wand van je woning, kan zo’n sfeer creërende accessoire zijn.
NÚ € 599,00
HOUTSKOOL - Voor park, strand en tuin. - De authentieke grillsmaak. - Bereidingsmogelijkheden afhankelijk van maat.
Een hele f ijne zonnige zomer gewenst! WIL JIJ JE INTERIEUR OOK AANVULLEN MET MOOIE ACCESSOIRES? OF BEN JE NU ECHT TOE AAN EEN ANDERE KLEUR OP DE MUUR? KARWEI HELPT JE MET AL JE KLUSSEN!
WEBER E-610 GASBARBECUE
KAMADO - Geschikt voor in de tuin. - Voor de culinaire barbecueër. - Veel bereidingsmogelijkheden
NÚ € 1.274,25 GAS - Snel op temperatuur. - Eenvoudig schoonmaken. - Weinig last van rook.
WEBER Q 1400 DARK GREY
NÚ € 216,75 ELEKTRISCH - Snel op temperatuur. - Goedkoopste manier van barbecueën. - Geen last van rook.
Ook advies...?!
Evelyne geeft interieuradvies aan huis. Neem gerust contact op voor meer informatie.
23
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
Wat te doen bij een tekenbeet?
DE ZIEKTE VAN LYME
EEN ZIEKTE DIE ECHT ONDERSCHAT WORDT Elk jaar worden ruim een miljoen mensen door een teek gebeten. Ongeveer twee op de honderd mensen krijgen de ziekte van Lyme na een tekenbeet, dat zijn zo’n 25.000 mensen per jaar. Per jaar zijn er 1000 tot 2500 mensen die langdurig klachten houden. WAT IS ER TOCH MET MIJ AAN DE HAND? Ernstig vermoeid // Slechte concentratie // Hartritmestoornissen // Angstaanvallen // Blaasproblemen // Gebitsproblemen // Hormonen uit balans // Temperatuurschommelingen // Huidklachten // Stijfheid // Oedeem // Duizeligheid // Moe // Vage klachten // Gewichtstoename // Ongecontroleerde bewegingen // Verspringende pijn // Geheugenverlies // Krakende nek // Slaapstoornis // Vergeetachtigheid // Depressief
HIEKE KAMMENGA MARLOES MIJNEN Natuurvoeding Joure Praktijk Natuurlijker Wijs
Herkent u de klachten, die op bijgaand lijstje vermeld staan?
Praktijk Natuurlijker Wijs: gediplomeerd Lymespecialist
Heeft u weleens gedacht dat het Lyme zou kunnen zijn? Misschien kunt u zich herinneren dat u ooit door een teek bent gebeten. Dat kan kortgeleden zijn, maar ook heel lang geleden. Wist u dat u Lyme ook kunt oplopen via speeksel, geslachtsgemeenschap, bloedtransfusie, maar ook tijdens de zwangerschap via de placenta en via moedermelk? Lyme kan zich ook verspreiden via luizen, vlooien, muggen, dazen en zelfs spinnen. U ziet, het is best besmettelijk en daarom lopen veel mensen rond met de ziekte van Lyme zonder dat zij dat beseffen.
Praktijk Natuurlijker Wijs uit Joure van gediplomeerd Lymespecialist Marloes Mijnen werkt met electroacupunctuur om Lyme op te sporen. Ook door middel van een bloedonderzoek via pro health is het eventueel mogelijk om de ziekte van Lyme vast te stellen.
Het kan zijn dat u wel aan Lyme heeft gedacht maar dat het bloedonderzoek negatief was, terwijl u mogelijk toch Lyme heeft. Wanneer u begrijpt hoe Lyme werkt, zult u ook weten wat u er aan kunt doen.
STAP 1: TEEK VERWIJDEREN Een teek verwijdert u het beste met een tekenverwijderaar zoals een tekentang, tekenkaart of tekenlepel. Trek de teek recht omhoog uit de huid (het nieuwste advies is om niet meer te draaien). Raak de teek niet aan en knijp er niet in. Eventueel kunt u (vinyl) handschoenen aantrekken. Gebruik nooit alcohol, essentiële olie, vuur of een ander ontsmettend of heftig middel om de teek te verwijderen. Als de teek schrikt – door knijpen of heftige middelen – leegt de teek zijn maaginhoud in uw lichaam en verhoogt u de kans op besmetting. STAP 2: VERPAK DE TEEK Knip een ruime punt van een plastic zakje af. Doe de teek daarin en plak het zakje dicht met stevig plakband. Wilt u de teek laten onderzoeken, plak het plakband dan niet op de teek. Dan kunnen ze de teek namelijk niet meer onderzoeken. STAP 3: ONTSMET UW HUID Ontsmet uw huid met 70% alcohol of teatree. Heeft u dat niet in huis, dan eventueel met betadine. STAP 4: ONTSMET DE TEKENVERWIJDERAAR Vergeet ook niet uw tekenverwijderaar te ontsmetten. Dat kan met alcohol of kokend water.
Als therapeut heeft Marloes Mijnen diverse scholingen gevolgd over hoe je de ziekte van Lyme kunt behandelen, onder STAP 5: MARKEER DE TEKENBEET andere via het Misas protocol Schrijf op of markeer waar u bent en het Claritas protocol. Het gebeten en noteer de Claritas Protocol is gebaseerd datum. Houdt de op de unieke zienswijze van plek van de Hyacintha Kraidy. De middelen 100% tekenbeet van het Claritas Protocol BESMET een paar zijn gebaseerd op haar OP WADDENEILANDEN maanden vernieuwende inzichten en Wist u dat op de Waddeneilanden 100% van de teken besmet is? Als in de ondersteunen jouw lichaam u daar een tekenbeet opgelopen gaten. bij herstel van Lyme. De heeft, onderneem dan sowieso middelen zijn ontwikkeld op actie! (Zie STAP 8, in ‘Wat te basis van Ultra Moleculaire doen bij een tekenbeet?’) Frequenties.
Ogen spreken, maar tekenen ook… De dunne huid rondom je ogen noemen we de oogcontouren. Rond je ogen is de huid erg dun, ongeveer een halve millimeter, terwijl de rest van je gezicht een dikte heeft van ongeveer twee millimeter. Dat is best een groot verschil en dus ook de grootste reden dat lijntjes, wallen, kringen en kraaienpoten zo snel zichtbaar zijn. Een goede verzorging van deze kwetsbare huid is erg belangrijk.
FETTJE BAJEMA Schoonheidsspecialist, eigenaresse Huidsalon Fettje
HOE VERZORG JE DE HUID RONDOM DE OGEN? Helaas zijn er nog teveel vrouwen die hun oogmake-up niet verwijderen voor het slapengaan. Dat is niet goed voor die tere huid. Een goede verzorging begint bij de reiniging. Gebruik voor het verwijderen een passend product wat niet irriteert. Na de reiniging breng je een speciale oogverzorging aan. Een oogproduct is specifiek ontwikkeld voor de gevoelige huid rondom je ogen. Welk oogproduct je nodig hebt hangt af van wat je graag wilt verbeteren. Welke werkstoffen je huid nodig heeft ligt aan welk ‘probleem’ je wilt aanpakken. VOORBEELDEN VAN BELANGRIJKE WERKSTOFFEN IN OOGVERZORGINGSPRODUCTEN. - Rode Algen Extract: snelwerkende oplossing voor wallen rondom de ogen.
- Tetrahexyldecylascorbaat: een superstabiele vorm van vitamine C die het gevoelige gebied van de huid versterkt, waardoor de huid rondom de ogen er jeugdig en fris uitziet. - Retinol: bestrijdt fijne lijntjes en rimpeltjes en bevordert een stralende en gelijkmatige teint. Werkstoffen die daadwerkelijk resultaat bieden zijn vaak kostbaar. Verwacht dus geen wonderen van de goedkope crèmes. Deze bevatten vaak een slap aftreksel van de werkstoffen. Dit heeft dus geen effect op het aanpakken van je huid ‘probleem’. Voldoende slaap helpt bij het verminderen van wallen en kringen. Ook hydratatie is belangrijk! Drink daarom 1,5 tot 2 liter water per dag. Draag een zonnecrème en zonnebril bij mooi weer, zonbescherming is nu eenmaal de beste anti-ageing! Tot slot: LACH! Boos kijken is niet echt bevorderlijk voor een stralende huid!
STAP 6: STUUR DE TEEK OP VOOR ONDERZOEK Als u wilt, kunt u de teek opsturen voor onderzoek. Zo weet u of de teek wel of niet besmet was. Doe dat zo snel mogelijk na verwijdering. Opsturen van de teek kan naar ProHealth in Nederweert. Vindt u dat niet nodig, gooi dan het dichtgeplakte zakje met de teek in de prullenbak. Bij stap 2 kunt u de teek dan ook meteen in plakband wikkelen, in een plastic zakje doen en dat goed afsluiten. STAP 7: BIJ KLACHTEN, GA NAAR DE HUISARTS Als er rondom de beet of ergens op uw lichaam een rode of paarsachtige vlek of kring ontstaat, ga dan naar de huisarts. Die kan vaststellen of er sprake is van een Erythema Migrans (EM). Een derde van de mensen die door een besmette teek is gebeten, krijgt zo’n EM. In meer dan 60% gevallen gebeurt dat dus niet. Geen EM wil nog niet zeggen dat u geen Lyme besmetting heeft opgelopen. Ook als u klachten krijgt als gewrichtspijnen of zwellingen, grieperigheid, hoofdpijn, keelpijn, koorts, denk aan mogelijk Lyme! Blijf er niet mee lopen en neem het serieus. STAP 8: BEHANDELEN Als u een EM heeft, weet u dat u Lyme heeft. Als u op de Waddeneilanden door een teek gebeten bent, weet u ook dat het bingo is. Is het de eerste keer dat u een besmetting oploopt, dan kan een antibiotica kuur van zes weken volgens de ILADS richtlijnen zeker helpen. Heeft u ervoor al Lyme in uw lichaam of heeft u eerder Lyme gehad, dan kan antibiotica het juist erger maken. Het is raadzaam om voor een alternatief voor antibiotica te kiezen. Hiervoor kunt u vrijblijvend contact opnemen met Praktijk Natuurlijker Wijs voor advies.
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
25
TEKST WIM WALDA // FOTO’S WIM WALDA EN PRESSEFINNE
REITZE WOUDSTRA VAN MINICAMPING PRESSEFINNE IN ELAHUIZEN deFryskeMarren
“HET IS HIER ZO WEIDS, DAT JE DE VISITE EEN DAG VOORAF AL ZIET AANKOMEN” Op het mooiste plekje van de Zuidwesthoek van Friesland ligt al vijftig jaar ‘Minicamping De Pressefinne’ van de familie Woudstra. De eerste dertig jaar van die halve eeuw zwaaiden ‘Heit en Mem’ Woudstra daar de scepter, de laatste twee decennia staan zoon Reitze met zijn vrouw Willy en hun kinderen Jelle (16) en Marrit (12) aan het roer. Reitze is een rasverteller, een gezelligheidsbeest en mensenmens, die op Kalasjnikov snelheid, doorspekt met veel interessante details over de omgeving, de historie van de camping oplepelt.
MAAR EERST: WIE IS REITZE WOUDSTRA? “Reitze Woudstra,” begint Reitze, “is op 2 september 1972 als derde van de drie kinderen Woudstra geboren op de Lange Hoek 6 in Elahuizen, op de ‘pleats’ waar tegenwoordig nog steeds Camping De Pressefinne is gevestigd. Broer Jouke is dertien jaar ouder en zus Grietsje tien jaar. Ik was dus het ‘nestkuiken’ van de familie Woudstra. In 1970 zijn heit en mem begonnen met een minicamping naast de melkveehouderij. Aanvankelijk om de twee neven van heit en hun respectievelijke families, die jaarlijks in de zomervakantie naar Elahuizen kwamen, een standplaats te bieden, maar in de loop der jaren breidde dat zich als de spreekwoordelijke olievlek uit tot een ‘echte’ minicamping.”
tien en later vijftien standplaatsen en qua voorzieningen van ‘houtje-touwtje niveau’ opgewaardeerd tot een echte camping, met betere sanitaire voorzieningen, stroom bij elke standplaats, waterpunten, enzovoorts.
HEIT WAS EEN ‘BOEF’ “Het ‘húske’ stond vroeger boven de gierkelder en douchen moest gebeuren in het tanklokaal, waar warm water was. Heit was een ‘boef’, want toen hij op een dag één van de dames met een handdoekje onder de arm richting de douche zag lopen, stuurde hij mij even later als ‘jonkje’ van een jaar of vijftien naar het tanklokaal om daar snel iets op te halen. Daar kwam ik
Fotobijschrift over de camping.....
niets vermoedend binnenstuiven, terwijl die dame in al haar glorie stond te douchen en ik brak me de poten om weer weg te komen. Met een kop als een boei. Die ‘ouwe’ lag dan tussen de koeien over de grond te rollen van het lachen.”
AMOR SLAAT TOE Tijdens een concert van Normaal in het nabijgelegen Koudum bloeide er onder toeziend oog van
“In het jaar 2000 zijn wij verhuisd naar ‘de pleats’ in Elahuizen en heeft deze een rigoureuze verbouwing ondergaan. We mochten toen uitbreiden naar 25 standplaatsen en hebben een aantal structurele wijzigingen doorgevoerd zodat de camping in zijn totaliteit een kwaliteitsimpuls kreeg. Op die manier zijn we sinds die tijd altijd met de camping bezig. Elk jaar weer een stapje vooruit met groot onderhoud of zelfs een volledige vervanging van bijvoorbeeld het sanitair gebouw een paar jaar geleden en een kantine als slechtweervoorziening.”
KORTE VREUGDE In 1991 is Woudstra senior opgehouden met zijn melkveebedrijf. Reitze, de beoogde opvolger, had niet genoeg boerenbloed in zijn genen om het bedrijf over te nemen en koos voor de bouw. Hij werd timmerman bij Friso in Sneek en later, als zzp’er, ‘torenkraanmachinist’. Dat betekent werken op vijftig tot zeventig meter hoogte. “De mooiste klus vond ik de anderhalf jaar op de torenkraan tijdens de bouw van het Provinciehuis in Leeuwarden. Dat was genieten.” Lang heeft heit Woudstra niet kunnen genieten van het wegvallen van de stress van het boerenbestaan en de torenhoge financiële verplichtingen, want hij werd ziek en overleed nog in datzelfde jaar. De camping werd uitgebreid tot
Bennie Joling, de geestelijke vader van de Twentse boerenrockers, iets moois op tussen Reitze en Willy. Een relatie die na een jaar op een zijspoor belandde, maar een paar jaar later, tijdens een optreden van De Kast, weer opbloeide in volle hevigheid. Dit keer schoot Amor met scherp, getuige het huwelijk van Reitze en Willy en de twee kinderen, Jelle en Marrit, die zij op de wereld zetten.
DE ‘HEASOUDER’, TROTS ALS EEN HOND MET ZEVEN STAARTEN
De familie woudstra op het terras van de nieuwe ‘Heasouder’
“Begin van dit jaar zijn we begonnen met de bouw van een zespersoons appartement op de hooizolder, waar het ook zijn naam
aan dankt: ‘De Heasouder’. Na een ingrijpende verbouwing worden daar momenteel de puntjes op de i gezet en is het vanaf half juli verhuurd. Daar zijn we zo trots op ‘als een hond met zeven staarten’, de kers op de taart van de Pressefinne.”
CORONA “Door corona hebben we een rustiger voorjaar gehad dan normaal het geval is. De toiletten en douches waren gesloten. In die periode was de tentbungalow erg gewild door de eigen toiletvoorziening en de buitendouche. Campers hebben meestal hun eigen sanitaire voorzieningen, dus die kwamen ook wel. Maar wat we in het voorjaar tekortkwamen, maakt het hoogseizoen grotendeels goed, want we zijn van begin juli tot en met eind augustus volgeboekt. Door de centrale ligging van Elahuizen is het hier dan ook een perfecte uitvalsbasis voor uitjes in de omgeving. Wandelen, fietsen, golfen, paardrijden, musea bezoeken, noem maar op. Mooi weer of slecht weer, er is in de buurt altijd wel wat te doen. En het feest dat we dit jaar op de planning hadden staan vanwege het gouden jubileum, dat komt er wel, maar nu een jaartje later. Compleet met een herdenkingsboek met veel oude foto’s en mooie anekdotes.” Tot slot herhaalt Reitze een prachtige uitspraak van een Oostenrijkse gast over de ligging van De Pressefinne: ‘Reitze, het is ongelooflijk. Het is hier zo weids, dat je de visite een dag vooraf al ziet aankomen’.
26
NUMMER 07 • 2020
&FIT
GEZOND
EXPOSITIE IN DE FLECKE OVER DE CORONAPERIODE
Half maart werd het coronavirus vastgesteld in woonzorgcentrum De Flecke in Joure. Al snel verspreidde het virus zich over alle afdelingen. Zowel bewoners als medewerkers werden ziek. Na bijna twee maanden was De Flecke voor het eerst weer coronavrij.
RUERD VELDHUIS, SALESMANAGER BIJ DUTCH SPECIAL SOLUTIONS. MET EEN GOUDEN HART! RUERD VELDHUIS, SALESMANAGER BIJ DUTCH SPECIAL SOLUTIONS. MET EEN GOUDEN HART!
ZAKEN DOEN MET ZAKEN DOEN MENSEN, NIETMET MET MENSEN, NIET MET BEDRIJVEN BEDRIJVEN
Het einde van de middag nadert en een bakje koffie komt uit de automaat. De lach op zijn gezicht komt eerst, daarna de ‘ah, Ruerd Veldhuis, 47 jaar salesmanger bijkomt Dutch Het goeie’. einde van de middag nadert enen een bakje koffie uit Special Solutions (DSS). De specialist achter The Droppit, een de automaat. De lach op zijn gezicht komt eerst, daarna de metalen asbaktegel. Wereldwij d verkocht aan horeca andere ‘ah, goeie’. Ruerd Veldhuis, 47 jaar en salesmanger bij en Dutch openbare gelegenheden. liefst werkt DSS met sociaaleen Special Solutions (DSS). DeHet specialist achter The Droppit, ingestelde bedrij ven, uit de regio. Dat doen ze met alles er metalen asbaktegel. Wereldwijd verkocht aan horeca en wat andere geproduceerd moet worden. De mens vindt DSS heel belangrij k. openbare gelegenheden. Het liefst werkt DSS met sociaal Daar moet je je voor in willen zetten vinden ze. Ruerd is kind aan ingestelde bedrijven, uit de regio. Dat doen ze met alles wat er huis bij Empatec. Eenworden. klant, maar eigenlij k meer Al meer geproduceerd moet De mens vindt DSSdan heeldat. belangrij k. dan zeven jaar doen Empatec en DSS zaken met elkaar. Eigenlij k Daar moet je je voor in willen zetten vinden ze. Ruerd is kind aan werken ze samen. Een wezenlij k verschil. En de relatie gaat nog huis bij Empatec. Een klant, maar eigenlijk meer dan dat. Al meer verder terug. dan zeven jaar doen Empatec en DSS zaken met elkaar. Eigenlijk werken ze samen. Een wezenlijk verschil. En de relatie gaat nog Verbinding verder terug.
De vier mensen die Ruerd tegenkomt bij Empatec kennen hem. Hij komt hier duidelijk vaker. Een vaste klant met een goed hart, blijkt wel uit zijn verhaal. Verbinding Een echte verbinder. Al 17 jaar is Ruerd verbonden aan Empatec. Bij zijn vorige De vier mensen die Ruerd tegenkomt bij Empatec kennen hem. Hij komt hier functies bij andere bedrijven heeft hij de verbinding met Empatec gezocht. duidelijk vaker. Een vaste klant met een goed hart, blijkt wel uit zijn verhaal. Vanuit zijn geloof dat Empatec een bijdrage levert aan de levens van mensen, Een echte verbinder. Al 17 jaar is Ruerd verbonden aan Empatec. Bij zijn vorige de maatschappij en haar klanten. Eenmaal bij DSS willen Ruerd en de directie functies bij andere bedrijven heeft hij de verbinding met Empatec gezocht. zich hier hard voor maken. Zo zit het bedrijf nu eenmaal in elkaar. DSS heeft Vanuit zijn geloof dat Empatec een bijdrage levert aan de levens van mensen, veel respect voor mensen die bij Empatec werken. Ze zijn van waarde, net als de maatschappij en haar klanten. Eenmaal bij DSS willen Ruerd en de directie ieder ander mens. zich hier hard voor maken. Zo zit het bedrijf nu eenmaal in elkaar. DSS heeft veel respect voor mensen die bij Empatec werken. Ze zijn van waarde, net als Relatie ieder ander mens. Bijna acht jaar geleden stelt Ruerd voor Empatec Metaal te vragen om The Droppit te maken voor DSS. Na andere bedrijven te hebben benaderd, is Relatie de beste klik met Empatec. Maar het vraagstuk is groter. Het product wordt Bijna acht jaar geleden stelt Ruerd voor Empatec Metaal te vragen om The gezamenlijk ontworpen en geproduceerd. Er ontstaat een partnerschap op basis Droppit te maken voor DSS. Na andere bedrijven te hebben benaderd, is van professionaliteit, eerlijkheid en vertrouwen. En in de loop der jaren brengt de beste klik met Empatec. Maar het vraagstuk is groter. Het product wordt DSS twaalf andere producten onder bij Empatec Metaal. Waaronder The Trap gezamenlijk ontworpen en geproduceerd. Er ontstaat een partnerschap op basis Tile en metalen verankeringen voor The Droppit van professionaliteit, eerlijkheid en vertrouwen. En in de loop der jaren brengt DSS twaalf andere producten onder bij Empatec Metaal. Waaronder The Trap Zaken doen met mensen Tile en metalen verankeringen voor The Droppit Natuurlijk gaat er wel eens iets fout. Maar de relatie is dusdanig sterk dat ze daar altijd uitkomen. Omdat de medewerkers van Empatec soms net iets meer Zaken doen met mensen hulp nodig hebben is er ook meer begrip. Maar in de begeleiding zit behoorlijk Natuurlijk gaat er wel eens iets fout. Maar de relatie is dusdanig sterk dat ze wat kennis en ondersteuning. Op menselijk vlak is dus in alle opzichten een daar altijd uitkomen. Omdat de medewerkers van Empatec soms net iets meer klik. Natuurlijk wordt er naar de prijs en de zakelijkheid gekeken. Andersom hulp nodig hebben is er ook meer begrip. Maar in de begeleiding zit behoorlijk zet Empatec DSS ook in zijn kracht bij het meest recent ontwikkelde product wat kennis en ondersteuning. Op menselijk vlak is dus in alle opzichten een van Empatec: De Open Arm. Een zakelijke, maar menselijke en respectvolle klik. Natuurlijk wordt er naar de prijs en de zakelijkheid gekeken. Andersom samenwerking. Een innovatief product, een goede prijs en een goede relatie. zet Empatec DSS ook in zijn kracht bij het meest recent ontwikkelde product Een gouden combinatie, eindigt Ruerd met een glimlach. van Empatec: De Open Arm. Een zakelijke, maar menselijke en respectvolle samenwerking. Een innovatief product, een goede prijs en een goede relatie. En dát is waar Empatec het voor doet. Samenwerken met bedrijven. In een Een gouden combinatie, eindigt Ruerd met een glimlach. partnerschap. Met echte mensen. En dát is waar Empatec het voor doet. Samenwerken met bedrijven. In een partnerschap. Met echte mensen.
Expositie in De Flecke over de coronaperiode
De coronaperiode is en was een heftige tijd voor bewoners, familieleden en medewerkers van De Flecke. Voor buitenstaanders is het bijna niet te begrijpen wat er zich binnen de muren van De Flecke heeft afgespeeld. Het is ook heel moeilijk om te omschrijven hoe het was. Een onwerkelijk gevoel wat bijna niet te bevatten is als je het niet zelf ervaren hebt. Om de impact van de coronaperiode te laten zien, maar ook voor de verwerking ervan, hebben medewerkers van De Flecke een expositie samengesteld. Door middel van veelzeggende foto’s en ontroerende teksten wordt het verhaal van de coronaperiode verteld. Sandra Velda werkt op de afdeling Suderfjild, de tweede afdeling die getroffen werd door het virus. In het begin vond ze het wel angstig. Ze vroeg zich niet af óf ze het zou krijgen maar wannéér. Uiteindelijk heeft ze het virus niet gehad. Dit gold niet voor een aantal bewoners op haar afdeling.
“Je zag bewoners ziek worden en ademnood hebben. Dat is verschrikkelijk. Dan voel je je heel machteloos.”
“Je zag bewoners, die je jarenlang hebt verzorgd en waar je een band mee hebt, ziek worden en ademnood hebben. Dat is verschrikkelijk, dan voel je je heel machteloos. Dat alles wat je aanreikt, soms niet blijkt te helpen. Je wilt iets doen, maar weet niet meer wat. Warme zorg was het enige wat we nog konden bieden. Op een gegeven moment overleed er om de twee dagen een bewoner. Dit deed heel veel met ons. Gelukkig konden we er over praten, met elkaar, met de arts, met psychologen. Het bracht ook veel saamhorigheid. Ik vond het fijn om naar het werk te gaan en te kunnen helpen.”
“Heel emotioneel”, vertelt Jikke Waterlander. Jikke was net bezig met re-integreren na een burn-out toen het coronavirus ook op haar afdeling uitbrak. “De ontspannen sfeer sloeg meteen om. De bewoners op onze afdeling hebben een vorm van dementie. Sommige bewoners begrepen niet wat er aan de hand was. Waarom wij opeens beschermende kleding droegen waardoor ze ons niet meer konden herkennen. Waarom er geen familie meer op bezoek kwam. Het verdriet van de bewoners, dat vond ik het ergste. Met de familie hielden we contact door te bellen en te vertellen hoe het met heit of mem ging. En dan vooral de leuke dingen. Dit werd erg gewaardeerd.”
Om de onwerkelijke situatie in De Flecke vast te leggen gingen medewerkers foto’s maken. Van de gangen met zuurstofflessen. Van medewerkers in beschermende kleding. Van lege huiskamers. Van de activiteiten, die anders georganiseerd moesten worden. Van de ruimtes en de looproutes, die gecreëerd werden. Van de bezoekmomenten. En de gedenktafels… Al deze foto’s zijn te zien op de expositie.
Bijna alle medewerkers van De Flecke hebben de expositie inmiddels bezocht. “We hopen dat de expositie kan bijdragen aan het verwerken van de afgelopen tijd. Sommige familieleden hebben geen afscheid kunnen nemen van hun dierbare. Het is een ander afscheid dat we gewend zijn en dat is hartverscheurend. Vergeten zullen we het nooit. Dit dragen we de rest van ons leven met ons mee.”
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
27
Wijkverpleegkundige Karen
“Ik sta voor technische thuiszorg met een warm hart” Karen de Kruif maakt al twintig jaar deel uit van Team Thuiszorgtechnologie van Thuiszorg Zuidwest Friesland (én onderdeel van de Antonius Zorggroep). Als gespecialiseerd wijkverpleegkundige verleent ze technische thuiszorg bij cliënten thuis. “Van baby’s tot honderdjarigen en in alle hoeken en gaten van de Zuidwesthoek.” Haar werk is veelzijdig en geeft haar veel voldoening. “Ik voel me overal welkom.” Team Thuiszorgtechnologie houdt kantoor in het Antonius Ziekenhuis en telt acht gespecialiseerde wijkverpleegkundigen. Deze ervaren professionals verrichten alle mogelijke verpleegtechnische handelingen in de thuissituatie. “We plaatsen bijvoorbeeld voedingssondes en antibiotica-infusen, zowel bij pasgeborenen als hoogbejaarden”, licht Karen toe.
Verlichting Ook is het team nauw betrokken bij de zorg in de laatste levensfase. “Als een arts pijnmedicatie voorschrijft, zorgen wij dat de cliënt die krijgt toegediend.” Team Thuiszorgtechnologie heeft een grote meerwaarde. “Dankzij onze specifieke kennis en ervaring kan iemand het ziekenhuis eerder verlaten. Tegelijkertijd kunnen we ook ziekenhuisopnames voorkomen”, vertelt Karen. “Op die manier bieden we verlichting, ook in de laatste levensfase.” Ze weet nog goed dat ze werd opgeroepen om midden in de nacht op een zeer afgelegen plek zorg te verlenen aan een stervende patiënt. “Ik moest de laatste vierhonderd meter te voet afleggen, maar gelukkig kwam de familie mij met zaklampen tegemoet lopen. Dat was zo’n bijzondere setting.” Dit voorbeeld onderstreept de keuzevrijheid van hun cliënten. “Waar, wanneer en op welke wijze iemand zorg wenst, bepalen we in overleg met de cliënt zelf. Wij leveren altijd maatwerk.”
Scholing Naast technische thuiszorg verzorgt Team Thuiszorgtechnologie ook scholingen aan medewerkers in de reguliere thuiszorg. “Als de situatie van een cliënt stabiel is, dragen we de zorg over aan ons thuiszorgteam in de buurt van de cliënt. Dan instrueren en toetsen we hen eerst, zodat zij de zorg veilig kunnen overnemen.” Een andere optie is zelfzorg. “Soms willen ouders graag zelf de sonde bij hun kind inbrengen, want dat biedt hen veel meer vrijheid. Als die wens bestaat, proberen wij dat altijd mogelijk te maken. Wij vinden het belangrijk dat cliënten zelf de regie houden, mits dat verantwoord kan.”
“Ik voel me overal welkom”
Karen de Kruif van Team Thuiszorgtechnologie: “Waar, wanneer en op welke wijze iemand zorg wenst, bepalen we in overleg met cliënt. Wij leveren altijd maatwerk.”
Het Team Thuiszorgtechnologie doet er ook alles aan om zelf scherp en up-todate te blijven. “We worden elke drie jaar uitgebreid bijgeschoold en getoetst op onze vaardigheden,” vertelt Karen. Daarnaast hebben zij regelmatig contact met artsen en verpleegkundigen van het Antonius Ziekenhuis. “Omdat ons kantoor binnen de ziekenhuismuren is gevestigd, kunnen wij laagdrempelig ruggespraak houden met medisch specialisten.”
zinvolle bijdrage leveren.” Karen meldde zich daarom aan om COVID-testen bij cliënten thuis af te nemen. “Geteste cliënten wisten dan waar ze aan toe waren en ze hoefden er niet voor uit huis, dat werd als prettig ervaren“, verzekert zij. Dit ziet ze vaker bij cliënten. Karen ervaart dat mensen het waarderen om ook ingewikkelder zorg thuis te kunnen krijgen. Eén ding is duidelijk: Karen gaat na twintig jaar nog steeds met veel plezier naar haar werk.
Coronatijd
“Ik ervaar heel veel variatie en vrijheid in mijn werk. Ik ben binnen Team Thuiszorgtechnologie helemaal op mijn plek.”
Naast haar veelzijdige functie heeft Karen de afgelopen weken nóg een taak verricht. “De afgelopen weken wilde ik ook graag een
ABONNEER JE NU!
BELEEF 4x TERSCHELLING VOOR MAAR € 22,50 PER JAAR
Ook leuk om als cadeau te geven!
Ja!
IK NEEM EEN ABONNEMENT OP TERSCHELLING MAGAZINE!
Naam ............................................................................................................................................................................................................................................................................ Adres
..................................................................................................................................................................................................................................................................
Postcode
......................................................................................................................................................................................................................................................
Woonplaats Telefoon E-mail
............................................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................................................
Ik geef het jaarabonnement cadeau en stopt automatisch. Het abonnement is bestemd voor:
Naam
.................................................................................................................................................................................................................
Adres
.................................................................................................................................................................................................................
Postcode Woonplaats
.............................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................................................
Voor een jaarabonnement van 4 nummers betaal ik € 22,50. Ik machtig Terschelling Magazine het abonnementsgeld automatisch van mijn rekening af te schrijven. Bankrekeningnummer: Handtekening:
.....................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................................
Het abonnement loopt tot wederopzegging, tenzij wij zes weken voor afloop van de abonnementsperiode een schriftelijke opzegging hebben ontvangen. Cadeau-abonnementen stoppen automatisch na 1 jaar. Stuur of email deze bon naar: Ying Media BV t.a.v. Terschelling Magazine, Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek | info@yingmedia.nl
Voor meer informatie of vragen kunt u contact opnemen met: Ying Media BV: info@yingmedia.nl of bel 0515-745005
TM-abonnement_adv_TM_2-1-V2.indd 1
25-10-19 13:59
De krant is gewoon leuker! Uw krantendrukker sinds 1882
ADRES Werktuigenweg 9 8304 AZ Emmeloord
POSTADRES Postbus 1029 8300 BA Emmeloord
T W E
+31 (0) 527 630 200 hoekstrakrantendruk.nl info@hoekstrakrantendruk.nl
deFryskeMarren // GEZOND&FIT
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
29
deFryskeMarren
WEBCAMCONSULT BIEDT UITKOMST IN CORONATIJD ARTSEN EN PATIËNTEN ZIEN DE VOORDELEN
Patiënt en arts die elkaar face to face ontmoeten. Dat leek tot voor kort zo normaal. Door het coronavirus is dat niet altijd mogelijk. Het aantal mensen dat het ziekenhuis mag bezoeken is nog steeds minder dan normaal om de anderhalve meter afstand te kunnen houden. Ondertussen zijn er veel mensen die wachten op hun afspraak in het ziekenhuis. Het webcamconsult biedt uitkomst.
Het wordt steeds meer gedaan: patiënt en arts zien elkaar op afstand via een webcamconsult.
De reguliere zorg is in ziekenhuis Tjongerschans stapsgewijs opgestart. Dit betekent dat er weer poliklinische afspraken plaatsvinden en de minder urgente zorg ook weer wordt geboden. Toch is de wachttijd langer en duurt het nog een tijd voordat alle achterstanden zijn weggewerkt. Een mooie mogelijkheid om afspraken toch door te laten gaan is via een webcamconsult. Zo’n consult, ook wel beeldbellen genoemd, biedt voor steeds meer patiënten van Tjongerschans uitkomst. De afspraak kan doorgaan, u hoeft er het huis niet voor uit én het blijkt nog meer voordelen te hebben. Voor de coronatijd werd het webcamconsult in Tjongerschans op kleine schaal ingezet, maar inmiddels zijn er al bijna 600 van deze afspraken gepland. Steeds meer artsen en patiënten zien er de voordelen van in. Zo is onze medisch psycholoog Neline Horjus erg enthousiast over deze mogelijkheid en zet het in waar het kan.
DIGITALE SPREEKKAMER “Het webcamconsult is een goed alternatief”, zegt Neline Horjus. “Wachtkamers raken niet vol en tóch zie je de patiënt. Het is net even anders dan gewoon bellen. De
patiënten moeten wél een een laptop, tablet of smartphone hebben, én een goede internetverbinding, maar de meeste hebben dat tegenwoordig. Als patiënt krijg je via een e-mail een link doorgestuurd. Door de link aan te klikken kom je in de digitale wachtkamer terecht. Dat kan maximaal een half uur voor de afspraak. Als behandelaar zie ik de patiënt in mijn digitale wachtkamer verschijnen en kan ik de patiënt vervolgens in de digitale spreekkamer uitnodigen. Vanaf dat moment zien zowel mijn patiënt als ik elkaar in de digitale spreekkamer en begint ons consult.”
THUISSITUATIE Het beeldbellen heeft volgens de psycholoog meer voordelen. “Ik heb een patiënt in behandeling bij wie somberheidsklachten speelden. Ze gaf aan dat het de laatste tijd beter gaat en dat kon ik ook daadwerkelijk aan haar zien. En beeldbellen geeft ons inzicht in de thuis- en gezinssituatie. Een webcamconsult kent ook voordelen voor bijvoorbeeld mensen die wonen op een Waddeneiland of veel onderweg zijn; zij kunnen gemakkelijker een therapiesessie krijgen. Ook een naaste of familielid kan
meekijken en luisteren als de patiënt daar prijs op stelt.“
EEN BLIJVERTJE De verwachting is dat Tjongerschans het webcamconsult blijft inzetten, ook ná de coronaperiode. Verschillende vakgroepen maken inmiddels gebruik van webcamconsulten. Naast medische psychologie wordt het bij steeds meer specialismen gedaan. “Natuurlijk blijft face to face contact belangrijk en soms ook noodzakelijk, bijvoorbeeld bij een onderzoek. Ik zie het als een extra optie, daar waar het mogelijk is en voor arts en patiënt toegevoegde waarde heeft”, besluit Neline. Meer weten over het webcamconsult? Kijk op www.tjongerschans.nl/ webcamconsult.
Buitenlocaties
Tjongerschans Sinds deze maand zijn er weer poliklinische afspraken mogelijk op onze polikliniek in Lemmer en in woon-zorgcomplex De Werf in Joure. Verschillende specialismen houden hier spreekuur. Hierdoor kunnen er extra afspraken plaatsvinden, zonder dat er meer mensen op onze hoofdlocatie in Heerenveen hoeven te komen. Daarnaast zijn de locaties in Sportstad (Pijngeneeskunde en Orthoradius) open. Uiteraard geldt op al deze locaties de anderhalve meter afstand. We blijven alle patiënten vragen of ze klachten hebben die verband kunnen houden met corona. In Mijntjongerschans.nl kunt u dit zelf tot 48 uur voor uw afspraak aangeven. Locatie Steenwijk is nog gesloten vanwege een geplande verbouwing.
Zomeractie: Nu het eerste vervangfilter gratis
WWW.BIG-GREEN.NL
Prijs inclusief installatie € 998,20
Ervaringen:
Jaap Jurjen en Froukje Veenstra
Wij zijn nu vier weken in het bezit van de BigGreen. Wij zijn super tevreden. Alles is schoner (koffiezetapparaat, was-en afwasmachine, douchecabine etc.) en zachter. En het water smaakt inderdaad lekkerder. Inmiddels onze lieve buren ook hiervan in kennis gesteld, en ook zij zijn nu beziiers geworden van de BigGreen. Zegt het voort, zegt het voort. Sumar, 26 januari 2020
Anja Monshouwer
Binnen een dag na aanvraag was de Big Green al geïnstalleerd. Hij hangt nu een aantal weken en ik ben er erg tevreden over. Ik hoef vrijwel nooit meer condiioner te gebruiken na het haar wassen en heb geen last meer van kalk. Prima investering! Gorinchem, 13 november 2019
Emiel van Disseldorp Vanmorgen is het product geïnstalleerd. Gelijk zachter en helderder water. Geen aanslag meer dus niet meer poetsen van kranen etc. Maakt de leidingen ook nog schoon dus als er al wat kalk nog aanwezig was, is dat binnenkort helemaal verdwenen. Ik raad het iedereen aan. Rijkevoort, 6 november 2019
Telefoonnummer: 0299-321188
Theo en Beey Hospes Heel blij met de Big Green. Na drie weken al duidelijk verschil! Veel helderder water en geen aanslag meer op o.a. Glazen, kranen en de badkamer. Ook goed voor de huid, lang zo droog niet meer. De was is ook merkbaar zachter. Zelfs de kaaen drinken binnnen water ipv regenwater. Kortom zeer tevreden, een echte aanrader! Oudemirdum, 14 november 2019
Heechsân Sinds begin december in het bezit van de BigGreen, veel minder last van kalkaanslag in douche en keuken. Ook na het douchen een zachtere huid. Een echte aanrader!! Eastermar, 6 februari 2020
Bauke en Sjanie van der Meer
J. Posthumus
Sinds eind 2019 is de Big Green bij ons geplaatst. Wij zijn er erg tevreden over. De voordelen hierbij op een rij: – geen kalkaanslag meer op en rond kranen – overig sanitair makkelijk schoon te maken en heee meer glans / gladder oppervlak – heter water uit de combi ketel – strijken is veel makkelijker door gladder wasgoed – geen bruin water meer uit het stoomstrijkijzer – zachtere handen / geen kloven meer
Shirley en Tom
Franeker, 6 maart 2020
Wij gebruiken de Big-green inmiddels een paar maanden en we zijn erg tevreden. Geen kalkaanslag meer en super helder water. De kranen glimmen weer als nieuw en geen waas meer op de glazen douche deur. We hebben nu geen agressieve reinigingsmiddelen meer nodig bij het schoonmaken van de badkamer. een eenvoudig sopje en alles blijkt weer als nieuw. En de service is perfect! Ureterp, 2 november 2019 Precies 1 week verder. Water nu al helderder en zachter. Kranen, douchekoppen en uitloop volautomaasche koffie machine prachhge stralen. Geen gespeeer meer. Aanslag stukken minder en alles straalt bijna al als nieuw. Echt geweldig. Montage professioneel en met aandacht uitgevoerd. Echt een aanrader. Amsterdam, 26 november 2019
Alfred Plannnga We hebben hem vrijdag besteld en hij is gelijk geplaatst, het verschil is nu al merkbaar. Het water is zachter, de koffie smaakt beter. Heerenveen, 22 december 2019
CULTUUR
&UITGAAN
POSTHUIS THEATER HEERENVEEN
BESTE LEZERS, “Livemuziek in coronatijd is nog altijd schaars. Gelukkig mag ik vandaag iets leuks schrijven: wij zijn weer open! Voor kleine groepen mensen, met behoud van anderhalve meter afstand en met desinfecterende middelen, maar we zijn weer open.
EVEN GEDULD A.U.B. De theaters in Nederland mogen weer meer publiek in huis hebben sinds 1 juli, zo ook het Posthuis Theater in Heerenveen. De aantallen van eerst dertig (in juni) en later honderd (in juli) zijn vanaf nu losgelaten, zodat er weer voorstellingen kunnen worden gegeven. Gaan de theaters nu weer volop draaien? Nou nee... PAUZE IN HET THEATER
De theaters en schouwburgen hebben sinds half maart de handen vol aan het herprogrammeren van het nieuwe theaterseizoen. Alle uitgevallen voorstellingen moeten voor zover mogelijk een plek krijgen in het seizoen 2020/2021 of in het seizoen daarna. Voorstellingen die al stonden geprogrammeerd, worden soms weer geannuleerd, omdat ze tóch niet gespeeld kunnen worden.
Er kunnen veel zaken niet, maar het Posthuis Theater probeert toch om de pauze in het theater positief door te komen. Dus is de Technische Dienst momenteel druk aan de slag met het opknappen van vergaderruimtes en met de renovatie van de theaterzaal. Daarnaast wordt er achter de schermen gewerkt aan een nieuwe website, om het publiek in de toekomst beter van dienst te kunnen zijn.
ANDERHALVE METER
Op zaterdag 27 juni heeft ‘ons eigen’ Anquest de spits afgebeten. Gedurende de zomer hebben we verschillende dingen op het programma staan, waaronder een show van The Cool Quest en Altin Gün die wordt gelivestreamd door 3FM. Uiteraard blijven we de ontwikkelingen rond het coronavirus op de voet volgen en continu evalueren. Tegelijkertijd kijken we ook vooruit. Bijvoorbeeld naar het concertjaar 2021. Zo komt zaterdag 10 april de Nederlandse band DOOL naar Sneek. Een ‘dark rock’-groep met een ware BN’er als frontvrouw. Iets om naar uit te kijken? Voor mij wel! Benieuwd om welke celebrity het gaat? Kijk op onze website! Hier vind je ook andere aankondigingen en het laatste nieuws.” Ype Terwisscha van Scheltinga, Programmeur Poppodium Bolwerk
Dat voorstellingen uiteindelijk tóch niet in het Posthuis Theater kunnen staan, heeft te maken met de anderhalve meter afstand die het publiek tot elkaar moet houden. In het Posthuis Theater betekent dat, dat er sowieso minder dan honderd bezoekers in de zaal kunnen worden toegelaten, in setjes van twee. Of vier, wanneer het familievoorstellingen betreft. Er moet met andere woorden kleinschaliger geprogrammeerd worden. En dat kost extra tijd. Na de zomervakantie zullen wij in een aangepaste vorm – anders dan de normale brochure - onze voorstellingen aan u kenbaar maken. We vragen daarom nog ‘Even geduld a.u.b.’
En… er wordt in de zomer een nieuwe vrolijke familiemusical, ‘Opskør in Herreturv’, geschreven, die in de winter van 2021 te zien zal zijn. Daarvoor worden op zondag 6 september audities gehouden in het Posthuis Theater. Opgave kan tot 23 augustus. Dat amateurspelers die ook een beetje kunnen zingen, het even weten. Henk de Vries PR Posthuis Theater Heerenveen.
KEEK OP DE WEEK NIEUWE WEKELIJKSE SOAP VOOR SÚDWEST-FRYSLÂN Vrijdagavond zeven uur is sinds een paar weken het vaste moment voor een heerlijk kwartiertje cultuur in coronatijd. Cultuur Kwartier Sneek (CKS) en de Bonte Sneeker Avend (BSA) hebben hun krachten gebundeld in deze wekelijkse culturele soap met de titel ‘Kwartier TV presenteert: Keek op de week’, te zien in de avondcarrousel van Omroep Súdwest. Heabeltsje de Jong, vaste gastvrouw van de populaire verjaardagsfeestjes van de BSA in Theater Sneek, neemt met haar vrienden van de Stienklip de kijkers mee in haar leven ten tijde van corona. Zo moet ze zich zien te redden zonder bezoek aan de pedicure en wordt er een serenade gebracht bij een verzorgingshuis. Elke aflevering start met een persconferentie van directeur Wiebren Buma van CKS, bijgestaan door een doventolk. De 11-jarige reporter Wouter interviewt inwoners in de gemeente over cultuur in coronatijd. Zo is hij te gast bij beeldend kunstenaar Henk de Boer in Workum en had hij in IJlst een ontmoeting met een muzikant van de in de jaren 90 bekende Hermes House Band. Hoofdredacteur van Keek op de Week Hans de Lang kijkt terug op het resultaat tot nu toe. “TV maken blijkt een vak. Niet gehinderd door enige ervaring of kennis van dit vak zijn we hieraan begonnen. De samenwerking met de mensen van de Bonte Sneeker Avend is dusdanig vrolijk
Gezellig Entreekaartje naar voor 7, € r maa De Bios? ONLINE RESERVEREN IS VERPLICHT!
Gebruik deze waardebon!
31
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
Geldig t/m 12 augustus 2020 | niet i.c.m. andere acties € 2,00 toeslag bij 3D en kindercombi | € 1,50 toeslag bij lange film max. 4 pers/bon - GROOTdeRYSKEMARREN 07-2020
dat we met enige regelmaat schuddebuikend van het lachen door de foyer van het theater rollen. Ik hoop dat die luchtigheid terug te vinden is in het programma, naast de culturele en informatieve bijdragen uit onze gemeente.”
IK KEEK OP DE WEEK, JIJ OOK? “Om de saamhorigheid in onze mienskip te vergroten, stimuleren wij dat mensen gezellig samen voor de buis Keek op de Week gaan kijken”, aldus de programmamakers. “Bak een cake en deel deze met je buren of vrienden om vervolgens lekker te gaan zitten voor een volgende aflevering van onze eigen Súdwest Friese soap. Maak een leuke foto van dit moment en deel dit op social media met #keekopdeweek.” Kijk op theatersneek.nl/ keekopdeweek voor een lekker cake recept. Je kunt hier ook alle afleveringen van Keek op de Week bekijken.
De
de
Keek op de Week, iedere vrijdagavond om 19 uur bij Omroep Súdwest.
deFryskeMarren DE BIOS HEERENVEEN Burg. Kuperusplein 52 Heerenveen
Reserveren? Bel 0513-654051 of www.bios-heerenveen.com
KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS UIT JEdeFryskeMarren REGIO OP: WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL OOK EEN REDACTIETIP? REDACTIE@GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
d
wereldreis bijna vakantie! En – hoera! - we mogen we er weer op uit. Niet overal naartoe, maar al wel in Waterland van Friesland. En daarom laat VVV Waterland van Friesland je zien dat de wereld hier aan je voeten ligt. Want: ‘n Stranddagje? ‘Playa’ genoeg aan de IJsselmeerkust of Friese meren. Je even in Venetië wanen? Stap eens op een rondvaartboot. Cultuur snuiven? Ga naar één van de vele musea en herontdek je eigen geschiedenis. Veel musea én rondvaarten zijn nu online te reserveren via www.waterlandvanfriesland.nl. Zo wordt een bezoek extra makkelijk, want reserveren is in deze tijd noodzakelijk. Wat ga jij ontdekken?
Meer tips? Ga naar www.waterlandvanfriesland.nl
kultuer snúve cultuur snuiven
#WERELDREISFRIESLAND
#HIERMOETJEZIJN
FOTO: PRIVÉBEZIT FAMILIE
#WERELDREISWATERLAND
75 JAAR SKS, GERHARD PIETERSMA MET PAKE ALBERT VAN AKKER
WaterWereld
75 jaar SKS Skûtsjesilen
Een veilig heenkomen
Bij het water verandert je perspectief, kom je in andere sferen. Jopie kende dat gevoel als geen ander. Hij kon uren zwerven door de Holle Mar, voor hem de hemel op aarde. Speciaal voor de ‘tentoonstelling ‘Waterwereld in het Jopie Huisman Museum is een selectie gemaakt van zijn mooiste waterlandschappen. Gecombineerd met werken van andere kunstenaars die zich door het Friese water hebben laten inspireren.
In de expositie ‘Een grote familie’ toont het Fries Scheepvaart Museum 75 jaar SKS Skûtsjesilen, de beleving van 14 dagen wedstrijdzeilen met skûtsjes, van binnenuit. Letterlijk, want de foto’s die worden getoond zijn grotendeels afkomstig uit de fotoalbums van de schippersfamilies. Geen gelikte foto’s, maar indrukken uit de eerste hand, waar de emotie en beleving in doorklinkt.
In Museum Hindeloopen is een expositie te zien over 75 jaar bevrijding in Hindeloopen. De geïsoleerde ligging, maar ook de inborst van de bewoners, zorgden ervoor dat vele onderduikers hier een veilig toevluchtsoord vonden. Ook Peter Tazelaar, spion, verzetsman en adjudant van koningin Wilhelmina, vond de laatste twaalf jaar van z’n leven een veilig heenkomen in Hindeloopen.
WWW.JOPIEHUISMANMUSEUM.NL
WWW.FRIESSCHEEPVAARTMUSEUM.NL
WWW.MUSEUMHINDELOOPEN.NL
ontdekken
ILLUSTRATOR LIENKE BOOT
ûntdekke
TWEE ZIELEN, ÉÉN NATUUR IN MUSEUM SLOTEN
Laat zien
wat jij ontdekt Ben je op ‘wereldreis’ in Waterland van Friesland? Laat ons weten wat jij ontdekt met #WereldreisWaterland.
nei bûten naar buiten
75 jaar vrijheid
Vogels laten kwetterend, tsjilpend, krassend en kwakend van zich horen in gedichten van Eppie Dam. Lienke Boot maakte prachtige tekeningen en lino’s bij zijn vogelgedichten. In deze dubbelexpositie in Museum Sloten tonen vogels lopend, hippend of vliegend hun vormen en kleuren in woord en beeld. En maken samen de kleurrijke tentoonstelling ‘Twee zielen, één natuur’.
De spoorwegen voor, tijdens en na de Tweede Wereldoorlog staan centraal in de expositie ’75 jaar vrijheid’, te zien in het Nationaal Spoorweg Museum Sneek. Met o.a. foto’s van een treinsabotage en een zeer bijzondere en originele polygoonfilm van de bevrijding van Sneek met nog nooit eerder vertoonde beelden in kleur. Daarnaast een diorama van Lieuwe de Wit over ’21 man’. Wat een hoogtijsportdag moest worden, werd een dag met een dramatisch einde.
WWW.MUSEUMSLOTEN.NL
WWW.MODELSPOORMUSEUM.NL
FOTO: JAAP DE VRIES
De drie mooiste inzendingen ontvangen een VVV Cadeaukaart van € 25,-.
Twee zielen, één natuur
NATUUR-CULTUURFIETSTOCHT
Natuur-Cultuurfietstocht
Rinne yn Frijheid
Op zondag 5, 12 en 26 juli worden er culturele fietstochten (25 kilometer) georganiseerd vanuit Joure om 75 jaar vrijheid te vieren. Onderweg geniet je van drie mini-optredens met gedichten, proza en easy-listening/licht klassieke muziek van een vijftal artiesten: Anita Jongerman, Inge Jongerman, Magrita Rondeel, Jan de Roos en Jan Vermaning. Elke fietstocht wordt anders ingevuld, dus je kunt meerdere keren meedoen.
In het kader van 75 jaar vrijheid presenteert Kunst en Meer De Tsjûkemar een wandelroute met als thema: Rinne yn Frijheid (3.2 of 6.3 kilometer). Met behulp van een kaart of de app ‘Rinne yn Frijheid’ van IZI Travel, wandel je langs bekende en onbekende plekjes in en rondom Echten bij het Tjeukemeer. Deze uitgelichte plekken, zoals het monument ‘Het kind is er nog’ en het haventje van Echten, hebben allemaal hun eigen bijzondere verhaal.
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/EVENEMENTEN
WWW.DETSJUKEMAR.NL
Venetië
in Waterland Wat in de stad Venetië een gondel is, is bij ons een skûtsje, praam of aak. Dus waarom niet eens hier opstappen? Elke dag vertrekt er wel één. Kies natuur, stad of beide en ontdek Waterland van Friesland vanaf het water. Reserveer nu een plek via www.waterlandvanfriesland.nl/rondvaart
34
SPORT
NUMMER 07 • 2020
MARTIN KOOPMAN, COMMERCIEEL MANAGER SC HEERENVEEN
PIM WERKT SINDS KORT ALS AUTOPOETSER BIJ FRIESLAND AUTOVOORDEEL IN JOURE. EEN GOUDEN MATCH! PIM WERKT SINDS KORT ALS AUTOPOETSER BIJ FRIESLAND AUTOVOORDEEL IN JOURE. EEN GOUDEN MATCH!
IEDEREEN VERDIENT IEDEREEN EEN MOOIEVERDIENT WERKPLEK! EEN MOOIE WERKPLEK! Als je om je heen kijkt zie je overal auto’s staan. Van een oude Opel Kadett tot aan een moderne BMW. Bij Friesland Autovoordeel in Joure zijnjezeoveral van alle markten Het bedrijf Als je om je heen kijkt zie auto’s staan.thuis. Van een doet aan inkoop en verkoop van auto’s. Tussen de auto’s duikt de oude Opel Kadett tot aan een moderne BMW. Bij Friesland 19-jarige Pim de Reus op. auto’s tot ze weer helemaal Autovoordeel in Joure zijnHij ze poetst van alledemarkten thuis. Het bedrij f blinkend schoon zij n. Dit doet hij vier dagen in de week. Het doet aan inkoop en verkoop van auto’s. Tussen auto’s duikt de enthousiasme straalt af. Tussen de auto’s voelt hijhelemaal zich 19-jarige Pim de Reusvan op.hem Hij poetst de auto’s tot ze weer helemaal schoon op z’n plek! blinkend zijn. Dit doet hij vier dagen in de week. Het enthousiasme straalt van hem af. Tussen de auto’s voelt hij zich helemaal op z’n plek! Focus
Pim heeft autisme. Omdat hij deze diagnose heeft, is het lastig voor hem om een baan in het reguliere werkveld te vinden. Door zijn situatie is hij in contact Focus gekomen met Pastiel. Samen met zijn jobcoach heeft hij deze baan gevonden. Pim heeft autisme. Omdat hij deze diagnose heeft, is het lastig voor hem om Het voordeel van autisme is dat hij goed kan focussen. Op één ding, bijvoorbeeld een baan in het reguliere werkveld te vinden. Door zijn situatie is hij in contact een auto die gepoetst moet worden. Maar ook op zijn omgeving. Pim merkt gekomen met Pastiel. Samen met zijn jobcoach heeft hij deze baan gevonden. het meteen als er klanten binnen komen. Hij staat dan meteen klaar om hen te Het voordeel van autisme is dat hij goed kan focussen. Op één ding, bijvoorbeeld begroeten. Verder heeft hij weinig last van zijn diagnose. Hij is wie hij is. een auto die gepoetst moet worden. Maar ook op zijn omgeving. Pim merkt Af en toe wordt het werk hem wel eens teveel. Dan gaat hij even op kantoor het meteen als er klanten binnen komen. Hij staat dan meteen klaar om hen te zitten. Of naar huis. Om tot rust te komen. En als hij zich dan weer goed voelt, begroeten. Verder heeft hij weinig last van zijn diagnose. Hij is wie hij is. dan gaat hij er weer vol tegenaan. Af en toe wordt het werk hem wel eens teveel. Dan gaat hij even op kantoor zitten. Of naar huis. Om tot rust te komen. En als hij zich dan weer goed voelt, Kwaliteit dan gaat hij er weer vol tegenaan. Pim is enthousiast en werkt heel netjes. Dat is precies wat nodig is voor autopoetsen. Bij Friesland Autovoordeel gaat het om kwaliteit. En niet om snelheid. Kwaliteit Pim doet er soms iets langer over om een auto te poetsen. Maar dat is niet erg. Pim is enthousiast en werkt heel netjes. Dat is precies wat nodig is voor De auto is dan wel zeker weten schoon. Pim had nog geen ervaring met auto’s autopoetsen. Bij Friesland Autovoordeel gaat het om kwaliteit. En niet om snelheid. poetsen. Dat hebben zijn collega’s hem geleerd. Hij pakt het werk snel op. Je hoeft Pim doet er soms iets langer over om een auto te poetsen. Maar dat is niet erg. Pim maar één keer iets te vertellen en hij vergeet het nooit weer. Dit werkt erg De auto is dan wel zeker weten schoon. Pim had nog geen ervaring met auto’s prettig! Bij zijn collega’s kan hij zichzelf zijn. poetsen. Dat hebben zijn collega’s hem geleerd. Hij pakt het werk snel op. Je hoeft Pim maar één keer iets te vertellen en hij vergeet het nooit weer. Dit werkt erg Prettige werkplek prettig! Bij zijn collega’s kan hij zichzelf zijn. Jacobus is de eigenaar van het Friesland Autovoordeel. Door de jaren heen heeft hij met verschillende kandidaten van Pastiel gewerkt. Altijd met de instelling om Prettige werkplek iemand voor lange termijn een prettige en veilige werkplek te bieden. Dat is één Jacobus is de eigenaar van het Friesland Autovoordeel. Door de jaren heen heeft van zijn voorwaarden. Hij vindt dit wel zo eerlijk richting de kandidaat. Zo weet hij met verschillende kandidaten van Pastiel gewerkt. Altijd met de instelling om iedereen waar hij aan toe is. Hij heeft vertrouwen in Pastiel. De ene kandidaat past iemand voor lange termijn een prettige en veilige werkplek te bieden. Dat is één net iets beter dan de ander. En nu is Pim voorgesteld door zijn Pastiel jobcoach. van zijn voorwaarden. Hij vindt dit wel zo eerlijk richting de kandidaat. Zo weet Het is meteen een match! “We gunnen iedereen een mooie plekje op de iedereen waar hij aan toe is. Hij heeft vertrouwen in Pastiel. De ene kandidaat past arbeidsmarkt,” sluit Jacobus enthousiast af. net iets beter dan de ander. En nu is Pim voorgesteld door zijn Pastiel jobcoach. Het is meteen een match! “We gunnen iedereen een mooie plekje op de En dát is waar Pastiel het voor doet. Kandidaten en werkgevers aan elkaar arbeidsmarkt,” sluit Jacobus enthousiast af. matchen. En zo een prettige werkomgeving creëren voor alle partijen. En dát is waar Pastiel het voor doet. Kandidaten en werkgevers aan elkaar matchen. En zo een prettige werkomgeving creëren voor alle partijen.
“DE SCHWUNG ZIT ERIN!” Half juni is er nog geen duidelijkheid over de toekomst van het betaalde voetbal. Wanneer zal er worden opgestart? En, indien dat gebeurt, is dat dan met of zonder publiek? Toch draait de wereld wel gewoon door voor het commerciële team en de directie van sc Heerenveen. Martin Koopman, woonachtig in Oranjewoud, is sinds mei 2019 commercieel manager en is van mening dat de schwung er vóór de corona-uitbraak in begon te komen en er heel goed werk werd geleverd, in alle geledingen van de sportclub.
S
Sinds de aanstelling van Martin Koopman is er veel veranderd. Er is zelfs noodgedwongen wel eens ‘nee’ verkocht. “In het verleden is er op bestuurlijk niveau veel gebeurd en dat heeft niet alleen de onderlinge relaties verstoord, maar ook geen goede bijdrage geleverd aan de relatie met supporters en sponsoren”, aldus Koopman. “Hierdoor zijn we in eerste instantie druk bezig geweest met het positieve imago, wat er bij deze mooie club hoort, te herstellen. We hebben nu één visie en deze dragen wij ook onverkort uit.”
ZOEKTOCHT NAAR HOOFDSPONSOR “In de eerste maanden na mijn aanstelling hebben we veel sponsoren gesproken en niet iedereen had een even positief gevoel bij de club. We hebben jammer genoeg wel eens tijdelijk afscheid van elkaar moeten nemen of nee moeten verkopen omdat we te veel van menig verschilden. Dat is een heel lastige situatie want dat kost simpelweg geld, maar uiteindelijk schept het wel duidelijkheid en biedt het weer andere mogelijkheden voor de lange termijn. Als je het hebt over de zoektocht naar een hoofdsponsor dan gaat het om behoorlijke processen. Het gaat uiteindelijk om veel geld. Daarnaast is er de druk van buitenaf. De buitenwacht zat te wachten op goed nieuws. We hebben van verschillende bedrijven aanbiedingen gehad, en dan heb je het over substantiële bedragen, waarvan we uiteindelijk hebben gezegd dat het niet mogelijk bleek om een akkoord te bereiken. Wij (het managementteam -
red.) hebben een bepaalde prijs in ons hoofd om een hoofdsponsor aan ons te binden. Daar zijn we dan ook niet van afgeweken.”
AUSNUTRIA “Met Ausnutria hebben we een fantastische hoofdsponsor kunnen binnenhalen. Een bedrijf uit Heerenveen, met liefhebbers van het voetbal in de directie en op de werkvloer, die hun nek uit durven te steken. We zijn dan ook zeer content met dit partnership”, aldus Koopman. “Het bracht direct een mooie uitdaging met zich mee. Kort na de presentatie speelden we tegen Ajax thuis. Een mooie entree om de nieuwe hoofdsponsor te etaleren. Echter moesten we daarvoor nog heel veel realiseren, zoals borden aanpassen, andere uitingen van reclame implementeren, shirts bedrukken. De hele organisatie heeft dat fantastisch gedaan en daar kun je dan ook alleen maar trots op zijn. Overigens was dat ook bij Ausnutria het geval; we hebben het echt samen tot een goed einde kunnen brengen. En ook nu is er veel contact en werken we geweldig samen. We realiseren ons dagelijks welk potentieel deze relatie in zich heeft.”
DRUK IS OVERAL HOOG Nu de voetbalwereld plat ligt en er mondiaal een crisis gaande is, zijn er mensen die ontslag hebben gekregen bij hun werkgevers. “De druk is natuurlijk overal hoog”, verklaart de commercieel manager. “Het is geen geheim dat we al te maken hadden met een
TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S JOHAN BROUWER
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
35
satie te willen. De overige supporters hebben ook de steun aangeboden door de aanschaf van een seizoenkaart, maar wel met een regeling ter tegemoetkoming tot een maximum van vijftig procent, als wedstrijden geen doorgang kunnen vinden met publiek, langer dan na 1 januari. Voor ons betekent het dat we een mooi inzicht hebben in hoeveel mensen interesse hebben en ons willen ondersteunen in deze vreemde tijden. Zo is het overigens bij sponsoren ook, merken we. Lang niet iedere organisatie komt ongeschonden door deze crisis. In de afgelopen en komende periode willen we in ieder geval iedereen hebben gesproken over hoe het hun verlopen is tijdens deze crisis. Zij zijn normaal gesproken al van grote betekenis voor ons, maar in deze periode is het elkaar helpen des te meer van belang. Ons beleidsplan met de titel ‘Mei inoar foarút’ had eigenlijk niet treffender kunnen zijn.”
EMOTIE In de huidige situatie kunnen financiële en sportieve aspecten niet los van elkaar worden gezien. “Ik lees persoonlijk natuurlijk ook wel allemaal dingen die zijn gebaseerd op emotie, zoals onder andere het ‘halen’ van Huntelaar. Ik snap die gevoelens heel goed, maar je kunt je geld maar één keer uitgeven. Het spelersbudget is overigens de verantwoordelijkheid van Gerry (Hamstra, red.) die met zijn team een goed zicht heeft op de spelersmarkt. We moeten niet vergeten dat spelers, trainers en ook het managementteam salaris heeft ingeleverd. Dat is niet vanuit luxe, maar gezien de huidige periode gewoon noodzakelijk. Het DNA van de club, met spelers zelf opleiden of aankopen, ontwikkelen en verkopen, zal niet anders worden. Dat is ook hetgeen wat sc Heerenveen zo uniek maakt en waar wij trots op zijn.”
REGIO Gevraagd naar de regio waar sponsoren zoal vandaan komen, kan Koopman helder zijn. “Wij hebben een positief imago in heel het land, is mij opgevallen. De één kiest voor het Friese gevoel wat men heeft, maar we hebben ook sponsoren die afkomstig zijn uit regio’s van collegae clubs en specifiek kiezen voor sc Heerenveen, omdat we in de Eredivisie spelen. Geografisch kun je wel stellen dat we een groot deel van Noord Nederland bestrijken. Maar onlangs was ik bijvoorbeeld in Amsterdam bij een sponsor om een contract te ondertekenen. Bij een andere sponsor, uit Sneek, werd mij verteld dat hij juist in deze zware economische periode zijn pakket wilde uitbreiden. Dan weet je dat sc Heerenveen leeft in de regio. Dat geeft wel een mooie boost aan het werk dat we hier met zijn allen doen. Sc Heerenveen is en blijft gewoon een heel sterk merk.”
UITVERKOCHT
begrotingstekort, dus is die druk ook hier aanwezig. We waren al gefocust op het terugdringen daarvan. Daar komt dan nu de coronacrisis nog overheen. We staan voor een enorme uitdaging en dat houdt ons scherp. Het contracteren van de hoofdsponsor was een belangrijke doelstelling en inmiddels hebben we weer nieuwe doelen. Het team werkt enorm hard om de club zo goed mogelijk draaiende te houden. Dit jaar vieren we het 100-jarig jubileum en het ultieme doel is om deze prachtige organisatie klaar te maken voor het volgende centennium. Het fijne is dat er na jaren negatief nieuws, op het veld afgelopen jaar weer een positief beeld is ontstaan bij supporters en
sponsoren. Daarin hebben Johnny Jansen en alle mensen van de technische staf onder leiding van Gerry Hamstra geweldig werk geleverd. Dat werkt simpelweg door in de organisatie. De schwung zat er gelukkig weer goed in!”
PARTNERSHIP Tijdens de Covid-19 pandemie is de rol van sponsoren veranderd. Koopman hierover: “Wij hebben er voor gekozen om bij onze particuliere klanten, de seizoenkaarthouders, verschillende soorten abonnementen aan te bieden. Inmiddels hebben we meer dan vijfduizend seizoenkaarten verkocht. Ongeveer tachtig procent van deze mensen heeft de aanschaf gedaan zonder enige vorm van compen-
“Wij hebben er voor gekozen om geen stem uit te brengen in de beruchte peiling van de KNVB naar aanleiding van het vroegtijdig stopzetten van de competitie. Dit om geen enkele partijdigheid te praktiseren. Hadden we gekozen voor promotie en Cambuur zou dan wel promoveren, dan hadden we zeker een uitverkocht huis gehad. Daar tegenover waren dan Den Haag en RKC gedegradeerd en hadden we, op basis daarvan, een keuze gemaakt met gevolgen voor hun organisatie. Daarom hebben we onze stem onthouden. Het is niet aan ons om daar een beslissing in te nemen; daarvoor ligt de verantwoordelijkheid bij het bestuur van de KNVB.” Overigens, op basis van sportieve gronden was het niet raar geweest dat Cambuur wel zou zijn gepromoveerd, volgens Koopman, “maar dat is mijn persoonlijke mening.”
deFryskeMarren // SPORT
36
TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO’S HENK VAN DER VEER EN TOM COEHOORN - THOMASVAER FOTOGRAFIE
deFryskeMarren
Ook in coronatijd staat voorz optimistisch aan het roer van De Sintrale Kommisje Skûtsjesilen, beter bekend als de SKS, viert dit jaar haar 75-jarig jubileum, maar de aandacht hiervoor wordt anders dan verwacht... Na een persconferentie op 21 april gaf premier Mark Rutte duidelijkheid over de maatregelen tegen het coronavirus, een niet te onderschatten en onberekenbare vijand. Voor het SKS-bestuur was het helder: het kampioenschap van de SKS kan voor het eerst in het 75-jarig bestaan niet doorgaan! Een hard gelag, vindt ook voorzitter René Nagelhout, met wie we op de eerste dag van juli een gesprek hebben.
“
“De SKS hat yn har 75-jierrich bestean hege baren nommen, dit wurdt miskien wol de heechste!”, zegt Nagelhout. Een persbericht liet eerder al weten: ‘Juist nu ervaart het bestuur van de SKS de rol van het Skûtsjesilen als cultureel erfgoed, als een passie die generaties lang de aard en het karakter van de Friese schippers heeft uitgedragen. Met deze mentaliteit gaan wij de strijd aan. Het coronavirus kunnen wij niet bestrijden, maar wij kunnen wel een fundament bieden om door te gaan. Wij gaan nu voor wat wél kan.’
René Nagelhout: “Dat ik foarsitter fan sa’n feriening wêze mei, dêr bin ik grutsk op.”
GRUTSK Voordat we praten over de activiteiten die gelukkig nog wel door kunnen gaan in het jubileumjaar, stellen we de voorzitter de vraag wat de SKS persoonlijk voor hem betekent. “Oh, dat fyn ik wol in hiele moaie fraach. Ik bin no 54 jier en ik waard as lyts jonkje al belutsen by it skûtsjesilen doe’t ik der mei ús heit en mem nei ta gong. It skûtsjesilen is in reade tried troch myn libben. Earst as Wâldseinder jonkje en letter waard ik al gau frege om sitting te nimmen yn it bestjoer fan de kommisje yn ús doarp, dat sil no twa jier lyn wêze. Doe’t ik earder SKS-foarsitter Bouwe Westerdyk tsjinkaam, sei ik tsjin him dat ik miskyn wol wat mear dwaan woe foar de SKS. It skûtsjesilen libbet enoarm by mij en Wâldsein. Doe’t Keimpe Klaas van der Meulen yn 1985 kampioen wurde mei it Wâldseinder skûtsje wie it in geweldich feest. It stie op’e brêge tidens de huldiging yn it doarp, en dy wie foller as tidens de Alvestêdetocht. Fantastys!
Elk jier at de skûtsjes nei Wâldsein kamen en de skippers by ús troch it doarp rûnen, de sfear, de silerij en it feest dat is sa bysûnder! Dat gefoel is der noch altyd. En dat we it écht mei mekoar dogge en dat ik no foarsitter fan sa’n feriening wêze mei, dêr bin ik grutsk op. Foarsitter wêze te meien fan sa’n feriening dy’t ien fan de moaiste sportspektakels organisearret yn ús provinsje, is echt bysûnder. We dogge it allegear mei beleving en benammen mei elkoar. As foarsitter mei ik sa út en troch ris wat sizze en dat is ek wolris lêstich. De spanning sit f’ral tusken de topsport en de orizjinaliteit fan it skûtsjesilen. Op dy spanningstried balansearje wy konstant. Hoe hâlde wy wat west is, sûnder de takomst út it each te ferliezen, de ûntwikkeling dêryn? Dy takomst moat foar elkenien helder wêze. De skippers en bemanningen belibje it as topsport en sa wurdt it ek benadere, der wurdt yn ynfesteard en traind. Dy jonge skippers fiele dat sa, mar se hawwe ek each foar de tradysje, it is eins net yn wurden út te drukken. Doe’t ferline jier in foto makke is fan Sietze Brouwer en mij, waard dat byld fongen. Ik neam it faak it skûtsje DNA, it sit by al dy skippers.”
IMMATERIEEL ERFGOED NEDERLAND
Hoe teleurstellend is het dan, dat nu juist in dit jubileumjaar niet gezeild kan worden om it sulveren skûtsje? “Dat is bysûnder teloarstellend! It slacht letterlik in gat yn dit jier, dat we net sile kinne, it is hiel wrang. Krekt yn dit jubi-
FOTO’S: HENK VAN DER VEER
Hier vertelt een Wâldseinder die weet wat Fries cultureel en sportief erfgoed is en dat op de dag dat bekend wordt dat het SKS-skûtsjesilen een plekje heeft bemachtigd op de Inventaris Immaterieel Erfgoed Nederland.
“Dat is hartstikke bysûnder. Dat it SKS-skûtsjesilen yn it foarportaal fan it Nederlânske erfgoed komt te stean foar it Unesco-ferhaal. We krije dêr in stimpel mei en mear as dat, in soad wurdearring dat wy as feriening besjoen wurde dy’t der alles oan docht om dit unike spektakel te bewarjen. It is net samar even in ‘leuke’ sylwedstryd, it hâldt folle mear yn. It is echt erfgoed dat wy koesterje, no al 75 jier. Om no krekt yn it jubileumjier dat predikaat te ûntfangen is fansels prachtich.”
Voorzitter René Nagelhout en burgemeester Jannewietske de Vries van de gemeente Súdwest-Fryslân tijdens de opening van de SKS-jubileumexpositie in het Fries Scheepvaart Museum in Sneek. De expositie is nog te zien tm 23 augustus. (Zie ook www.friesscheepvaartmuseum.nl)
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
NUMMER 07 • 2020
37
itter René Nagelhout de SKS-vloot FOTO’S: TOM COEHOORN - THOMASVAER FOTOGRAFIE
Op 12 en 13 september wordt er gezeild om de SKS-jubileumbokaal op de Langwarder Wielen, maar het publiek moet wel de anderhalve meter afstand tot elkaar kunnen hanteren.
leumjier wie der noch folle mear reuring om it skûtsjesilen west as der oars al wie. It docht gewoan sear. It falt allegear fuort en we sykje it no yn oare dingen. Ik bin ek hiel bliid mei de tentoanstelling ‘Eén grote familie, 75 jaar SKS-skûtsjesilen’ yn it Fries Scheepvaart Museum. En der sil ek in prachtich boek oer de skiednis fan ús feriening ferskine. Mar eins is it bizar dat de kampioenssilerij dit jier net trochgiet”, verzucht Nagelhout.
OVERLEVINGSDRANG In de stilte die na dit commentaar volgt ligt alle onmacht van de voorzitter en eigenlijk de hele vereniging. De emotionele oproep van met name schipper Gerhard Pietersma die er toch alles aan wilde doen om de silerij door te laten gaan is een exponent die Nagelhout ook wel begrijpen kan.
“De silerij is foar my ek in wichtich ûnderdiel fan myn libben wurden. Ik sit no njoggen jier yn it bestjoer, wêrfan fjouwer jier as siktaris en no it fiifde jier as foarsitter. Ik wit net better as dat der yn’e simmer sylt wurde kin. Ik ha al in rotgefoel dat der net sylt wurde kin, kinst neigean wat dat by Gerhard en de oare skippers docht. Mar it kin echt net!” Eerder liet de preses in een persbericht het volgende al weten : ‘Onze vereniging heeft bewezen heel veel overlevingsdrang en creativiteit in huis te hebben. Het SKS-bestuur doet een beroep op deze creativiteit omdat passie en hoop heel dicht bij elkaar liggen. Maar bovenal omdat wij ons verantwoordelijk voelen voor het welzijn van iedereen die het SKS Skûtsjesilen een warm hart toedraagt.”
De grootse uitdaging voor het SKS-skûtsjesilen? “De grutste útdaging sil wêze dat ús omgeving oansluting fynt by ús op it gebiet fan de wedstrydorganisaasje. De easken dy’t steld wurde oan de evenementen bestjutte in hiele grutte ferantwurdlikens foar de frijwilligers binnen ús organisaasje. Dêr binne we ús bewust fan en dêr wurkje wy hurd oan. Dat dogge we yn goed oerliz mei de provinsje, de gemeentes en ynstânsjes. Dy hawwe wy hiel hurd noadich de kommende jierren om te soargjen dat wy in evenemint organisearje dat droegen wurdt troch frijwilligers.
regels en wetjouwing. In foarbyld? Der kaam op in gegeven stuit in eask om in bufferzone yn te stellen. In boeienrij, dêrnei twa skipslingten en dan wer in nije boeierij dêr’t it publyk achter sit. Mar hoe sille wy soks op Earnewâld dwaan? Dat wurdt dan in fjouwerkante postsegel dêr’t wy sile moatte. Kânsleas. Ik neam dat eksplisyt, want Earnewâld, de Feanhoop en Grou, de ûndjiptes, dêr komme wy wol wei!” Op 12 en 13 september wordt er gezeild om de SKS-jubileumbokaal op de Langwarder Wielen, als de voorschriften van het RIVM dit toelaten.
Gelokkich hawwe we eigen kennis en ervaring yn’e hûs om te soargjen dat it yn goede banen lieden wurdt. Us omgeving begiet hieltyd mear te easkjen omtrint
ONBEZORGD ONTSPANNEN, JUIST NU!
Vanaf 1 juli weer open! Van harte welkom!
Wij bieden alle rust en ruimte om onbezorgd te kunnen ontspannen. We zijn elke dag tussen10.00 en 16.00 uur telefonisch bereikbaar om je reserveringen aan te nemen. Woudfennen 10 | 8503 BA Joure | Tel: 0513 - 415 200 | receptie@dewoudfennen.nl | www.dewoudfennen.nl
38 2
1
15
14
9
10
12
13
7
11
6
8
3
5
26
21
25
16
20
24
19
23
18
22
17
9
9
D C
19
17
8
14
11
8 14
6
8
2
17
14
11
17
10 15
15
24
17
15
8
17
2
22
22 15
9
15
22
12
15
6
17 12
6
14
22
8
17
6
18
14
10 6
10
7
17
7
6
22
19
6
17
11
10
19
17 8
17
6
22
17
7
2
14
4
10
17 10
1
14
2
4
18
17
14
26
17
14
20
7
9
18
22
14 14
5
8
PUZZELPAGINA NR 07
22
17
7
5
17
11
W
15
22 11
8
7
15
4 14
17
7
7
H
22
18
18
5
17
6
NUMMER 07 • 2020
4
18 17
Puzzel en win! In iedere editie van deze uitgave staat een puzzel waarmee je leuke prijsjes kunt winnen. Stuur je oplossing via de email of met traditionele post. Je kunt dit sturen naar: info@grootdefryskemarren.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 07-2020 – tot uiterlijk 1 augustus 2020. Wij wensen je veel puzzelplezier!
4 14
22
17
19
Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het
poolbewoner
spoorstaaf
leersoort
gestage toename
5
buisverlichting
vazal
vak
boosaardig
speaker
verwonding
1
11
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
Amerika
12 vaan
niveau
gelaatskleur
verkoopplaats
deel v.e. haven
9
7
dat is
14
domina
24 28
2
verfstof
17
20
eenjarig dier
schrobnet
16
23
eten
hemellichaam
15
19
riv. in Schotland
voedingsstof
13 18
21
22
25
26
29
30
31
32
sierplant
27
33
slim cliënt verborgen
ontleedkunde
noodsignaal
13
handelskorting
vis
40
toevluchtsoord
deel v.h. oor
vulkaan op Sicilië
varkenshok
hevig
beseffen
3
34
recht vaarwater
luchtsprong
35
36
41
37
42
46
43
47
51
52
38 44
48
49
53
54
55
57
opnieuw een zekere
39 45
50 56
58
59
60
pus
rondhout
soort dolfijn
collega
pl. in Frankrijk
muze v.h. minnedicht
4
© www.puzzelpro.nl
newtonmeter
35
2
60
17
39
6
59
14
49
25
zouteloos bedrijfsmiddelen
uitroep van pijn
10
rustoord vertrager
onderstel v.e. auto
Breng letters uit de puzzel over naar de hokjes met het corresponderende nummer.
mist verovering
Horizontaal: 1 toiletartikel 6 kampeerplaats 12 edelgas 13 advies 14 portie uit een nalatenschap 17 telwoord 19 mannelijke hond 20 Bijbelse priester 22 oostnoordoost 23 sprookjesfiguur 25 vooral 27 heerser van Venetië 28 glad en vlak 30 zuil 32 in werking 33 stommeling 35 hete waterdamp 37 hoofdstad van Tsjechië 40 maal 42 telwoord 44 zwarte vogel 46 voordat 48 zangnoot 50 lofdicht 51 toog 54 standvastig 57 huidverdikking 58 vereniging 59 slaapplaats 60 lanterfanter.
opschudding vogel
12
deel v.e. trap
etensbereider
heftig vrouwelijke soldaat
warme snack voormiddag
salva venia
schaapkameel alleenzang
geding
keukenapparaat
voorzetsel
klank
Verticaal: 1 versterkte witte wijn 2 medisch instrument 3 plechtige gelofte 4 pl. in Zeeland 5 een zeker iemand 7 vlaktemaat 8 militaire tocht 9 schaakterm 10 taaleigen 11 voldoende 15 soort hert 16 ondeskundige 17 computerschijf 18 krap 21 Frans lidwoord 24 oogaandoening 25 aansporen 26 hevige woede 27 Germaanse dondergod 29 ondersoort 31 bijbelse vrouw 34 kort toneelstuk 35 gooien 36 dierlijke uitwerpselen 37 behaarde vacht 38 smijten 39 geraamte 41 één en ander 43 Japans bordspel 45 pl. in Gelderland 47 dikke rook 49 dunne stengel 52 houten wig 53 bevel 55 scheepstouw 56 nogmaals.
bid (Latijn)
gehalte
geest
1
kleinste deel
ploegsnede
8
6
vrucht
© www.puzzelpro.nl 1
PUZZEL EN WIN
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
2 BIOSCOOPKAARTJES!
13
Winnaar puzzel Grootdefryskemarren NR. 06 Y. Bosma-Dijkstra uit St. Nicolaasga heeft 2 bioscoopkaartjes gewonnen. Deze worden aangeboden en zijn te besteden bij de Bios Heerenveen. OPLOSSING EDITIE 06: Zweedse puzzel: Transformator // Sudoko: 99663
Burgemeester Kuperusplein 52 Heerenveen • T 0513-654051 Kijk voor het actuele filmaanbod op: www.bios-heerenveen.com
DE BIOS HEERENVEEN
STUUR je ANTWOORDEN van PUZZEL 07, VÓÓR 1 augustus A.S. PER EMAIL NAAR: info@grootDEFRYSKEMARREN.nl OF PER POST NAAR: GROOTDEFRYSKEMARREn, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK
COLOFON GrootdeFryskeMarren is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De krant wordt huisaan-huis verspreid in gemeente De Fryske Marren en ligt bij verschillende 'pick-up' points in gemeente De Fryske Marren. Oplage: 28.000 exemplaren.
UITGEVER
REDACTIE
FOTOGRAFIE
Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl
Henk van der Veer, Wim Walda, Eelke Lok, Albert Bouwman, Joeri van Leeuwen, Gea de Jong-Oud
Gewoan Dwaan/Douwe Bijlsma, Johan Brouwer, Wim Walda.
REDACTIETIPS?
VORMGEVING
redactie@grootdefryskemarren.nl
Frans van Dam (Quod Media)
BLADMANAGEMENT
VERKOOP
Nicky Bosma (nicky@yingmedia.nl)
Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink, Meinde de Vlugt
DRUK Hoekstra Krantendruk, Emmeloord
VERSPREIDING FRL Verspreidingen, Leeuwarden
EINDREDACTIE Henk de Vries
Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
é l O Olé, kom deze zomer naar ABD!
Nu al te bestellen: De slimme hybride optie voor iedereen
Duurzamer rijden Besparen op je brandstofkosten Voordeel op de wegenbelasting
r e m o De z START BIJ
ABD De nieuwe oplaadbare RENAULT CLIO en CAPTUR E-TECH Plug-in hybrid NIEUW: CAPTUR
PHEV (HYBRIDE)
NIEUW: CLIO
€33.290,AUTOMAAT 160 INTENS
€22.990,AUTOMAAT 140 ZEN
Bijtelling vanaf €222,U rijdt in een Captur vanaf €19.850,-
Bijtelling vanaf €152,- p/mnd U rijdt in een Clio vanaf €16.640,-
p/mnd
Uniek aan deze hybride: Met de PURE-modus kun je tot wel 135 km/u elektrisch blijven rijden.
HEV (HYBRIDE)
INFORMEER OOK NAAR DE EARLY BIRD ACTIE: - Ontdek als eerste alle voordelen van onze E-TECH modellen - Profiteer van €500,- aan gratis opties* bij aankoop van een E-TECH model - Blijf op de hoogte van het laatste nieuws over het E-TECH gamma SNEEK DOKKUM DRACHTEN HEERENVEEN LEEUWARDEN
KOLENBRANDERSTRAAT 7 DE BRÊGE 6 JADE 1 SKRYNMAKKER 26 HORTENSIASTRAAT 2
Tel: 0515 - 413 291 Tel: 0519 - 820 020 Tel: 0512 - 515 615 Tel: 0513 - 650 222 Tel: 058 - 266 3555
2019
De genoemde vanaf prijzen zijn consumentenadviesprijzen, incl. onvermijdbare kosten - nodig voor aflevering van de auto aan de consument. Afbeeldingen kunnen afwijken van genoemde versie en uitvoering. Vraag naar de voorwaarden. ikleaseprivebijabd.nl wordt onder het Keurmerk Private Lease aangeboden van Friesland Lease. Private Lease bedrag is gebaseerd op: 60 maanden tot 6.000 km p/jr. Schrijf- en drukfouten voorbehouden.
WEG = PECH!
L A AT S T PAR TIJ E !
WEG = PECH!
OP = OP !
T R E P EX
WEG = PECH!
WEG = PECH!
L A AT S T PAR TIJ E !
T M I RU ! P O L A ATSTE! PARTIJ
WEG = PECH!
OP = OP!
WEG = PECH!
OP = OP !
WEG = PECH!
L A AT S T PAR TIJ E !
119.-
99.-
WEG = PECH!
OP = OP!
L A ATSTE! PARTIJ
49”4 cm
• 13,3” Full HD IPS-beeldscherm • MediaTek M8173C • 64GB eMMC opslaggeheugen • 4GB RAM • Chrome OS™ • 360° schanier: biedt 4 gebruiksmogelijkheden
OP = OP!
WEG = PECH!
LA ATSTE PARTIJ!
WEG = PECH!
LA ATSTE PARTIJ!
STEELSTOFZUIGER | FX9 14IG • Tot 60 min. hoge zuigkracht dankzij de ULTRA-HD Lithium-accu • Verplaatsbare motor-unit en uittrekbare slang • Geschikt voor alle vloertypen
549.-
RTING! O K A S S A K 100.-
449.-
Prijs- en modelwijzigingen en eventuele druk- en zetfouten voorbehouden. Aanbiedingen en acties zijn geldig zolang de voorraad strekt en uiterlijk t/m 12 juli 2020.
WEG = PECH!
OP = OP !
WEG = PECH!
L A ATSTE! PARTIJ
WEG = PECH!
LG TV | 49UM7100 • 49” (124 cm) 4K LED Smart-tv • Brede kijkhoek: op elke plek in de kamer mooi beeld • Apple Airplay 2 • True Color Accuracy: zelfs de kleinste kleurverschillen nauwkeurig getoond
V IN D
F 19.95 A N A V N E R VENTILATOLERS VANAF 99.95 limaat LUCHTKOE NAF 299.wonen/k l/ .n t r e p A x AIRCO’S V ele assortiment op e
429.-
r het h Kijk voo
WEG = PECH!
OP = OP!
WEG = PECH!
LA ATSTE PARTIJ!
WEG = PECH!
OP = OP!
WEG = PECH!
LA ATSTE PARTIJ!
WEG = PECH!
QUICKDRIVE WASMACHINE | WW8BM642OBW • 8 kg vulgewicht en 1400 toeren • QuickDrive: verkort de wastijd tot 50% en verbruikt tot 20% minder energie • Eco Bubble: was koud, bespaar energie • Q-Rator App: de slimme wasassistent • Energieklasse A+++
**
749.-
599.-
*
* Prijs na 75.- Expert kassakorting en 75.- retour via Samsung ** Na registratie via Samsung
Expert Bijlhout Expert [Plaatsnaam] Lemmer | Schulpen 9 | 0514-561296 [Adres]| Achterom | [Telefoonnummer] Emmeloord 2-4 | 0527-870070 Joure | Midstraat 124-126 | 0513-414205
L A AT S T PAR TIJ E !
G N I L E O K VERJE BIJ EXPERT!
369.OP = OP!
OP = OP!
443.-
• Stof- en waterbestendig • Afspeeltijd tot 20 uur dankzij de ingebouwde accu
WEG = PECH!
WEG = PECH!
HDR 4K
OP=OP!
13,3” LAPTOP | CHROMEBOOK R 13 CB5312TK7SP
OP = OP !
RT.NL E P X E P O KELÉN N I W E D IN
12
BLUETOOTH SPEAKER | CHARGE ESSENTIAL
WEG = PECH!
L E E D R O O VEELV
WEG = PECH!
L A ATSTE! PARTIJ
WEG = PECH!
expert.nl/[Plaatsnaam] | [Plaatsnaam]@expert.nl ExpertLemmer ExpertEmmeloord ExpertJoure
**
OP = OP!