GrootdeFryskeMarren 10 -2020 by GrootMedia

1 0 -2 02 0

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

4e JAARGANG â&#x20AC;¢ NR. 10

groot deFryskeMarren

VE IN DEZE UITGA e Marrennte d n e k s u T van gemee informatieske Marren De Fry

IN DEZE UITGAVE

LIFESTYLE TRENDS

FOTO: JOHAN BROUWER

najaar 2020

HILDA BELJON TEKENT HAAR LEVEN IN MOOIE LETTERS

LEMMER IS HISTORIE EN NOSTALGIE

Huis verkopen? Verkoop je woning met Makelaardij Hoekstra Wij brengen uw huis online tot leven!

En ontvang 6x je favoriete woonblad Ontvang nu een exclusieve plus 2 kaarten de VT Wonen beurs Helemaal Coronaproof! 3D-beleving van uwvoor woning cadeau!

VT W on beur en s

woon

blad

makelaardijhoekstra.nl/virtueelbezichtigen

NUMMER 10 • 2020

LEEFBAARHEID

SAMEN ZON: COLLECTIEF INITIATIEF BUITENDORPEN LEMSTERLAND

OOSTERZEE – De vrijwilligers van de lokale Energiecoöperatie Dorp Centraal organiseren voor alle dorpsgenoten in Oosterzee, Echten, Echtenerbrug, Delfstrahuizen en Bantega een collectief zonnedak onder het motto ‘Samen zon’. De deelnemers profiteren op deze wijze zonder zonnepanelen op eigen dak vijftien jaar van de teruggaaf van de energiebelasting. Het is de laatste kans, want deze rijksregeling verdwijnt in 2021. Energiedeskundige Willem de Bruijn licht toe: “Op dit moment is dit aantrekkelijker dan zonnepanelen op eigen dak. De salderingsregeling voor eigen panelen wordt over 2,5 jaar al afgebouwd. De regeling is ideaal voor wie geen zonnepanelen wil plaatsen en toch wil profiteren van het belastingvoordeel zonnestroom óf nog niet genoeg opwekt. En voordelig omdat we samen gebruik maken van schaalvoordeel.”

Afgelopen maand en ook dit keer hebben we in GrootDeFryskeMarren aandacht besteed aan de leefbaarheid van Lemmer en Balk. Dat waren voor de fusie gemeentelijke hoofdplaatsen. Die zaten toen dus dicht bij het vuur: de gemeenteraad. Je kon nog eens iemand aanschieten. Dat is nu anders, want ‘dat verre’ Joure is nu de plaats waar de besluiten worden genomen. Want dat is opvallend, als het van grote of kleine plaatsen is. Leefbaarheid wordt voor het grootste gedeelte gecreëerd door het gemeentebestuur. De mate van leefbaarheid koop je namelijk: dít en dát moeten we hebben. Een deel van de leefbaarheid zit ook in het vrijwillige werk. Dat zit hier nog wel goed, al draait het in Fryslân langzamerhand ook al naar dat mensen wel zo nu en dan wat willen doen, een project of zo, maar lang in een bestuur zitten wordt niet nodig gevonden. Gemeentes hebben het intussen verdraaid moeilijk om aan de leefbaarheidswensen van hun dorpen tegemoet te komen. Logisch, alle Friese gemeenten hebben geld tekort. Dan wordt het nóg lastiger, zeker om aan sommige gróte wensen tegemoet te komen.

In totaal komen er rond 200 zonnepanelen op het dak van Bouwbedrijf De Jong in Oosterzee. Harm de Jong van het bouwbedrijf: “Ik vind het belangrijk dat zoveel mogelijk gezinnen mee kunnen doen en ervan profiteren.” Meedoen kan al met één certificaat vanaf honderd euro. “Zo draag je bij aan minder uitstoot en krijg je de energiebelasting terug. Daarmee verdien je inleg terug en maak je nog een leuk rendement dat geen enkele bank biedt.” Meer informatie is te vinden op de website: dorpcentraal.nl/zonnedak

650 KILOMETER FRIESE WATEREN OPGERUIMD TIJDENS ‘SKJIN WETTER’

Waar we in Lemmer en Balk ook tegenaan liepen was dat er uitvoerig geklaagd werd over de lengte van de periodes die genomen worden om beslissingen te nemen.

LANGWEER - Van 26 september tot en met 3 oktober hebben ruim vijftig organisaties met meer dan duizend Friese vrijwilligers de grote schoonmaakactie ‘Skjin Wetter’ gehouden. In zes Friese gemeenten werd er opgeruimd.

Lemmer en Balk baalden daarvan, zelfs al voor de komma. Dat las en leest u dus terug in deze krant. Waarbij het niet de bedoeling was om de gemeente ‘in de zeik’ te zetten, maar om aan te geven hoe het leeft in zo’n grote plaats. Er zal hier en daar best eens een foutje zijn gemaakt door de gemeente. Daar werken mensen. Aan de andere kant is de vraag van sommigen in zo’n dorp ook wel heel groot. En het tijdspad wordt door de corona steeds meer opgerekt.

Dit jaar was er gekozen voor een speciaal programma, afgestemd op de coronamaatregelen. Normaal wordt Skjin Wetter op één dag georganiseerd. Nu ging men de hele week met vrijwilligers op pad om schoon te maken. In totaal is er maar liefst 650 kilometer aan grachten, kanalen, sloten, meren en oevers schoongemaakt.

De gemeente De Fryske Marren heeft bovendien te maken met het oude beleid van drie verschillende gemeenten, dat gestructureerd moest worden tot één eenduidig beleid. Dat zou alles veel duidelijker maken. We hebben nu dus Lemmer en Balk laten spreken zonder wederhoor. Dat komt dan wel weer als we al die wensen apart bespreken.

In gemeente De Fryske Marren hebben Brandweer Langweer, WSV Sleattemermar, SkjinmeiSkries, Zeekadetten Lemmer, Kanovereniging De Kanoniers, WSV Sleattemermar, Zuyderzee Lyceum, Watersportvereniging de Zevenwolden, Rib van de Zevenwolden, Daltonschool Sint Jozef en Scouting de Borgergroep de wateren schoongemaakt. Het opruimen was ook nog eens gezellig, de leerlingen van de Sint Jozefschool kregen onderweg vele complimenten van voorbijgangers.

Veel leesplezier!

Eelke Lok redactie GrootdeFryskemarren

BIJZONDERE OCHTEND VOOR KNRM IN LEMSTER BAAI LEMMER – Vorige week zaterdag hielden de KNRM van Lemmer en Urk een zogenaamde HUET-oefening. Normaal gebeurt deze training buiten het zicht van publiek. Nu werd deze echter uitgevoerd in de baai van Lemmer.

FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL

Er werden bemanningsleden met behulp van een lier uit de SAR helikopter op een ander schip overgezet. De KNRM oefende deze vaardigheden uitgebreid. Waar de toeschouwers aan het strand weinig van de oefening zagen, hadden de mensen bij de Prinses Margrietsluis prima zicht. De helikopter kon door de windrichting niet dichterbij het strand vliegen, de locatie waar het overzetten eerst plaats zou vinden. (Foto: Bram Oostdijk).

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

JUBILEUMJAAR VAN ‘100-JARIG WOUDAGEMAAL’ deFryskeMarren VOLLE BAK GEOPEND MET BELLETJE KONINGIN WILHELMINA TIJDENS COOLE LEMMER - Het jubileumjaar ‘100 jaar Woudagemaal’ KIDSNACHT IN is afgelopen week geopend. Dit gebeurde door dijkLuzette Kroon die het officiële startsein gaf MUSEUM JOURE graaf met hetzelfde zilveren belletje waarmee Koningin Wilhelmina precies honderd jaar geleden het Woudagemaal opende.

Na dit officiële moment lanceerde jeugddijkgraaf Merel Fiets een nieuw arrangement voor het onderwijs met de challenge ‘Hoe maak je jouw schoolplein klimaatproof?’ voor basisscholen.

JOURE - Zo’n tachtig bezoekers ontdekten afgelopen vrijdagavond Museum Joure coronaproof in het donker. De Coole Kidsnacht was de aftrap van de activiteiten tijdens de herfstvakantie. Een bijzondere tocht na sluitingstijd door een donker museum. Tijdens de Coole Kidsnacht zag het museum er heel anders uit. Donkere hoekjes, spannende nisjes en gekke details op klokken, die pas opvielen als je er een lampje op richtte. De route ging langs alle bijzondere plekken en eindigde in de tuin. Daar konden de deelnemers nog even lekker schommelen op de kunstschommels.

‘Ingenieur Wouda’ en de elfjarige Famke Hagen van christelijke basisschool De Arke uit Lemmer markeerden dit moment met een speciale krachtmeting op de fiets. Wouda, de knappe kop uit het verleden, verloor het van Famke, de knappe kop van de toekomst. Helemaal passend bij het jubileumthema: volle kracht vooruit! (Foto: Daniel Hartog).

FEESTELIJK EN FOSSIELVRIJ TANKEN TIJDENS FOSSIELVRIJ WEEKEND IN OUDEHASKE

OUDEHASKE - Geen of zo weinig mogelijk fossiele brandstoffen gebruiken, dat was de insteek het afgelopen weekeinde op sommige plekken in Fryslân. Twee jaar geleden werd nog de Elfwegentocht georganiseerd, om meer aandacht te vragen voor alternatieven voor het gebruik van gewone diesel en benzine. Nu was er een fossielvrij weekeinde. Door het coronavirus kon er geen fossielvrij feest in Oudehaske zijn. “Het grote feest is er niet”, zegt Hanneke Schmeinck. “We hadden grootse plannen met een tankstraat waarbij mensen in de auto konden blijven zitten, maar we dachten: in deze tijd moet je dat niet doen. We doen vooral een oproep: ga naar buiten, wandelen of fietsen met je gezin. Ga fossielvrij bewegen.”

Ter afsluiting werd er door de bezoekers genoten van een kopje warme chocolademelk.

In Oudehaske kan wel blauwe diesel getankt worden, waarbij veel minder CO2 uitgestoten wordt. Hanneke Schmeinck: “In het kort: het is gemaakt van plantaardige reststoffen. Dan rijdt je fossielvrij, zonder dat je je auto hoeft aan te passen. Blauwe diesel is wel wat duurder, maar het verschil is klein. Het is een slagje duurder dan gewone diesel, maar als je dat op jaarbasis omrekent bij tiendduizend kilometer, heb je het over nog geen honderd euro per jaar.”

KOOR VIVACE UIT JOURE KRIJGT PRESENT BOKAAL UITGEREIKT JOURE - Op dinsdag 22 september heeft voorzitter Karin Hazelhoff van Koor Vivace in Joure uit handen van Sjoerd Seffinga, voorzitter van Present De Fryske Marren, de Present Wissel Bokaal ontvangen. Deze prijs is voor een groep of persoon die zich bovenmatig heeft ingezet voor het doel van Stichting Present De Fryske Marren.

JUBILEUM EN NIEUW WINTERPROGRAMMA ‘THÚS GIET IT BETTER’ JOURE - Het nieuwe winterseizoen gaat weer van start! Trekzakclub Thús giet it better uit Joure staat weer te popelen om met het programma te beginnen. Op de vaste speellocatie bij It Haske in Joure zijn goede afspraken gemaakt om veilig met elkaar samen te spelen en les te krijgen. Voor belangstellenden is er ook dit jaar weer de mogelijkheid een keer te komen kijken of mee te spelen. Er is nog een beperkt aantal plaatsen beschikbaar. Wel graag van tevoren contact hierover via de website van de club: www.trekzakclubjoure.nl. Helaas kon de feestelijke slotavond in maart jongstleden niet doorgaan. Die avond had een extra feestelijk tintje in petto in verband met het 25-jarig bestaan van de club. Maar, wat in het vat zit…

Karin Hazelhoff: “Ons koor Vivace is heel betrokken bij elkaar maar ook bij de lokale gemeenschap. Daarom spreekt ons het doel van Present, bruggen bouwen tussen mensen, ook zo aan en dragen wij daar graag ons steentje aan bij.” Stichting Present wil een brug slaan tussen mensen die iets hebben te bieden en mensen die daarmee geholpen kunnen worden. Present zoekt groepen vrijwilligers die zich op de één of andere manier voor een dag of dagdeel willen inzetten voor mensen die bijvoorbeeld te maken hebben met armoede, een slechte gezondheid of sociaal isolement. Koor Vivace heeft zich in het afgelopen jaar ingezet door zich aan Present aan te bieden als groep die een optreden wil geven

voor inwoners. Het koor heeft optredens verzorgd in Doniahiem en Vegelin State en in de Hobbe van Baerdtkerk waarvan de opbrengst werd geschonken aan Present. De leden zijn erg enthousiast en helpen met hun koor en het samen zingen mensen die dat lichtpuntje nodig zijn. Om hun te bedanken krijgt Koor Vivace dit jaar de Present Bokaal. Ook interesse om eens een keer als vrijwilliger mee te helpen? Of wilt u de Stichting financieel ondersteunen? De coördinator van de Stichting Present, Anneke Nagel, vertelt u er graag alles over. Bel: tijdens kantooruren 06-15487120 of mail: anneke. nagel@presentdfm.nl of bekijk de website: www.presentdfm.nl.

deFryskeMarren KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS UIT JEdeFryskeMarren REGIO OP: WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL REDACTIETIP? REDACTIE@GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Om welk service-abonnement vraagt úw huis?

Onder andere voor uw CV-ketel, warmtepomp, airconditioning- en ventilatiesysteem!

Energie Service Friesland heeft altijd een service-abonnement dat bij uw situatie past. U kunt een abonnement afsluiten voor onderhoud van uw verwarmings- en warmwatertoestel, maar ook voor uw warmtepomp, airconditioning- en ventilatiesysteem. Er is al een abonnement vanaf € 5,15 per maand. Ontdek op energieservice.nl/abonnementen welk abonnement het beste bij u past.

Geen abonnement, wel onderhoud? Ook zonder service-abonnement staan onze monteurs voor u klaar. Voor een eenmalige onderhoudsbeurt van een uur betaalt u dan € 95,-. (Inclusief voorrijkosten, exclusief onderdelen.)

Vrijblijvend een inboedelopname of offerte? Contact ons via verkoop@hoekstrasneek.nl of 0515 - 41 21 10. Kijk ook op hoekstrasneek.nl

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST EELKE LOK // FOTO’S JOHAN BROUWER

deFryskeMarren

LEMMER IS HISTORIE EN NOSTALGIE HILDA BELJON TEKENT HAAR LEVEN IN MOOIE LETTERS

Als meisje van vier ging ze indertijd al met haar vader mee naar het Woudagemaal in Lemmer. Ze weet het nog precies. “We rûnen gewoan troch, wylst der dochs in buordsje ‘verboden toegang’ stie. Dan wie der in fjildsje njonken. Dêr stiene pinksterblommen. Dy mochten wy dan plukke. Neist dat mysterieuze gebou. Ik fûn it allegear like prachtich!” Hilda Beljon haar ogen glimmen nog als ze het vertelt. >>

deFryskeMarren

HILDA BELJON deFryskeMarren

“IT WETTERSKIP IS FAN ÚS ALLEGEAR EN DOCHT FAN ALLES. DY FERBREDING MOAT WE ÚTDRAGE.”

De vader van Hilda Beljon werkte op een dragline in de polders. Soms fietsten mem en de dochters daar naar toe. “En dan seach ik ús heit sitten tusken al dy hângreepkes en knopkes. Hoe’t dat rûkte. En dy technyk. Dan mocht ik yn de bak sitte en dan skepte ús heit my hast yn it wetter”. De prettige rillingen lopen nog over haar rug. Techniek wordt mijn leven, dacht Hilda toen. Dan ga je later altijd een andere kant uit. Hilda wilde naar de kunstacademie. Omke was beeldhouwer. Die vertelde dat hij alleen geld kon verdienen als hij sjeiks kon uitbeitelen. Dus werd het pedagogische academie. Daarna communicatie, organisatie, journalistiek en marketing. Werk dat haar uitzonderlijk ligt. “Want je gean altyd mei oare minsken om, dat is hearlik.”

WETTERSKIP Toch deed ze tussentijds één stapje in de culturele sfeer: ze leerde kalligraferen. Sierlijke letters tekenen. Ze heeft zodoende veel oorkondes gemaakt. Zelfs in de tachtiger jaren, toen ze in het bestuur van het Lemster skûtsje zat, voor vertrekkende bemanningsleden van dat skûtsje. Ze kalligrafeert nog een enkele keer bij het Wetterskip Fryslân. Want daar werkt ze nu. Ze kwam er in 2010. Tot dan had ze een eigen bureau voor die ‘heerlijke’ werkzaamheden. Deed onder andere marketing en communicatie voor de Zeesleepboot Holland. (“Al sa moai, dy âlde technyk en kracht fan sa’n sleepboatmoter”). Hilda Boesjes-Beljon (61) is nu senior adviseur in de representatie en externe relaties van Wetterskip Fryslân.

Hilda Boesjes-Beljon: “Lemmer bliuwt it moaiste, it is eigen.”

Kom bij het Woudagemaal, vroegen ze bij het Wetterskip. “Doe foel alles op syn plak. Allegear myn passies. Technyk. Wetter. Ticht by hûs.” Ze woonde nog steeds in Lemmer, ook al had ze wel de hele wereld rondgereisd met haar man, de internationaal uitgever Johan Boesjes. “Mar Lemmer bliuwt it moaiste, it is eigen. Ik kaam tús op it Woudagemaal.”

WOUDAGEMAAL Dat Ir. D.F. Woudagemaal werd in 1920 opgericht. Het is eigendom van Wetterskip Fryslân. Het is een stoomgemaal. De oude machines werken nog steeds prima. Veel mensen willen dat graag zien. Dus werd Hilda gevraagd als directeur het gemaal op de kaart te zetten en de organisatie klaar te stomen voor het ontvangen van een breed publiek en een educatieve rol. In die periode was het Woudagemaal overigens niet echt van Lemmer. Eertijds wel. Als er rook uit de schoorsteen kwam, toen de ketels nog met kolen op werden gestookt, dan voeren de vissers vanaf het IJsselmeer bliksemsnel naar huis, en fietsten naar het gemaal. Dan konden ze verdienen met het kolenscheppen en

als ze geluk hadden ging er in de fietstas nog een portie steenkool mee naar huis voor de eigen kachel. Toen de steenkool olie werd, werd de band met het gemaal anders. Het stond immers buiten Lemmer. “En dat buordsje ‘verboden toegang’ stie der ommers ek. Eins wiene we der net wolkom.” Toen Hilda Boesjes-Beljon bij het Woudagemaal kwam, was er al wat veranderd. Zeker omdat UNESCO het unieke stoomgemaal al op de internationale werelderfgoedlijst had gezet. Het eerste wat Hilda in 2011 ging doen was Rijkswaterstaat bewegen om langs de A6 een bord te zetten hoe je bij die UNESCO-troef kwam. Rijkswaterstaat verwees met bruine borden langs de weg alleen naar gebieden. Voor Hilda moesten ze overstag. Zoveel UNESCO-erfstukken zijn hier nu ook weer niet. Toen werd onder haar regie ook een begin gemaakt met de bouw van het Woudagemaal voor het vernieuwde Madurodam. Het volgende wat ze deed was evenementen bedenken om mensen naar het gemaal te trekken. Zoals een concert en cd-opna-

“WE HA IT GEMAAL TICHTER BY LEMMER BROCHT.”

me van het Lemster shantykoor. “Sa ha we it gemaal tichter by Lemmer brocht.”

GOUD Daarmee was haar werk echter nog niet klaar. “Elkenien fertelle dat it goud is, en wat je dêr dan mei dogge.” Je kunt haar functie eigenlijk ook niet in een titel vatten. Alles regelen. Laagdrempeliger dan het was: dus woorden als vliegwiel, ketel, waterbeheer en UNESCO gewoon gebruiken. Enthousiast. Samen met al die vrijwilligers op een rijdende trein stappen. Die reed uiteindelijk naar een bezoekerscentrum van waaruit rondleidingen werden gedaan. In pronkje. “En ik bin altyd mysels bleaun, altyd natuerlik. Ik ha ek inkeld mar freonen makke, net ien set ik yn in hokje.” Ze voldeed aan de opdracht. Het werd 2011, 2012. Regen, regen. En nog een regenbui. Het gemaal moest worden aangezet. Dat is duur, maar het kost minder dan overstromingen. Veel mensen wilden dat meemaken. “Kom maar”, zei Hilda. In één week 15.000 toeschouwers! Het werd zo druk, dat Hilda de Friezen vroeg ’s morgens te komen, dan was de middag voor de buitengewesten. Typische Hilda-aktie. Het totaal was dat jaar 56.000 bezoekers, terwijl gevergd was op 25.000 per jaar. Het zijn er nu ongeveer 40.000.

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

NUMMER 10 • 2020

“IK BIN ALTYD MYSELS BLEAUN, ALTYD NATUERLIK. IK HA EK INKELD MAR FREONEN MAKKE, NET IEN SET IK YN IN HOKJE” rûn de skippersfrou foar ús gesicht tsjin de tried yn nei it efterskip. In geweldich gesicht”. Schepen en schippers raakten haar. “In wize fan libjen, ûnderdiel fan ús kultuer, hiel nijsgjirrich. Als er skûtsjesilen was gingen ze met de kotter LE1 van omke Rikele naar zee. Zo wordt het IJsselmeer door de Lemsters nog altijd genoemd. Zwemmen en kijken naar de maneuvels van de skûtsjes. Het raakte haar. Heit had de prijsuitreiking in De Helling, de meisjes hielpen mee. Daar kwam iedereen. “Dy skûtjsewike wie altyd in feest.” Ze werd dus bestuurder van het Lemster skûtsje. Daarna van de SKS. “It wie gewoan logysk.” Ze is nu voorzitter van de commissie die nadenkt over de volgende 75 jaar van die SKS. De eerste 75 zitten er op, maar juist in het jubileumjaar heeft de corona toegeslagen. Geen skûtsjesilen.

BELJON Hilda praat Lemsters. Ze is er opgegroeid, als lid van de bekende familie Beljon. Pake was groenteboer, aan de Nieuwedijk dicht bij De Wildeman. Een omke had de beroemde viswinkel. Dan krijg je de nazaten nooit meer weg. Zeker niet als heit na wat ander werk uiteindelijk samen met mem beheerder werd van dorpshuis De Helling. Dan sta je zeker middenin Lemmer. Een heerlijke tijd moet dat geweest zijn. In De Helling sliepen Hilda en haar zusje boven het toneel in een kleedkamer, dan hoefde er geen oppas te zijn. Hilda kan nog alle liedjes die daar werden gespeeld woordelijk meezingen. Als er een bruiloft werd gevierd naar de winkel, twee sloffen sigaretten en een kist sigaren halen. En in glaasjes op tafeltjes zetten. In De Helling werden ook films gedraaid, die in de mooie kalligrafische letters van Hilda werden aangekondigd op de zelfgemaakte posters. Lemmer. “Dy humor. En elkenien sjongt altyd.” En ze weet best dat dat zingende Lemmer trots op haar was omdat ze het Woudagemaal zo op de kaart heeft kunnen zetten en weer Lemsters gemaakt.

Toch heeft Hilda Boesjes-Beljon (61) afscheid genomen van het Woudagemaal. Ze is klaar met haar opdracht daar. Ze is nu senior adviseur in de representatie en externe relaties van het wetterskip. Ze zit in een team dat het wetterskip naar buiten moet presenteren en profileren. “Want dat witte in soad minsken net, mar it wetterskip is fan ús allegear en docht fan alles.” Waterveiligheid tegen het steeds hogere zeewater. Het beheer van het binnenwater, ook wat uit de lucht komt. De dijken, de boezem. Het water moet schoon. Riolenafvoer. En dan komt het klimaat er tegenwoordig nog bij. Van een boerenorganisatie werd het een mienskipsverhaal. “Dy ferbreding moat we útdrage.” Dat is dus een educatief proces, eigenlijk niet anders dan bij het Woudagemaal.

SKS Hilda Boesjes-Beljon heeft nog een andere, vrijwillige, functie, waardoor ze vaak in de schijnwerper komt. Ze is vicevoorzitter en pr-functionaris van de Sintrale Kommisje Skûtsjesilen, de SKS. En dan is ze ineens weer terug in haar historie. Ze vertelt over hoe ze als meisje naar binnenvarende vrachtscheepjes keek. Naar de techniek aan boord. “En dan

“Waardeloas. We ha sa lang mooglik besocht dochs wat te dwaan. It kin net.” Omdat zij er zelf mede voor gezorgd heeft dat het een van de belangrijkste evenementen van de provincie is. “We fiele ús ferantwurdlik. It is net oars.”

Service staat bij Bouclé bovenaan!

HET LAATSTE NIEUWS UIT JOUW REGIO LEES JE OP: WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL De

UW HOOFDZAAK, HOOFDZAAK ONZE KOPZORGEN! UW HOOFDZAAK, ONZE KOPZORGEN! deFryskeMarren

Vacature alert !

deFryskeMarren

3 ETAGES VERLICHTING!

MAKKE YN FRYSLÂN!

PRACHTIGE HANGLAMPEN

Lijkt het jou leuk om bij ons te werken?

ZELFSTANDIG WERKENDE KOK Wij zijn nog steeds op zoek naar een enthousiaste, gedreven kok die bij ons wil komen werken. Wij bieden een leuk team, een prachtige werklocatie en een jaarcontract met kans op een vast contract.

Ken jij iemand of lijkt het jezelf leuk?

OP MAAT EN KLEUR GEMAAKT!

Stuur dan je CV en motivatie naar info@ponkje.nl. Voor vragen kun je gerust contact met ons opnemen.

SPECIAAL VERVAARDIGD DOOR ONZE LEVERANCIER DOUBLMD IN BITGUM. IN FRYSLÂN DUS!

Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl

Rust en ruimte tussen groen en water

Fermaningsteech 1 - 8551 SP Woudsend - T 0514 - 59 12 50

Fermaningsteech 1 - 8551 SP Woudsend - T 0514 - 59 12 50 Fermaningsteech 1 - 8551 SP Woudsend - T 0514 - 59 12 50

Mantelzorger?

Vraag de mantelzorgwaardering aan!

Mantelzorger? Mantelzorger?

Mantelzorgers zijn onmisbaar. Gemeente De Fryske Marren waardeert en respecteert de inzet van alle mantelzorgers zeer en biedt ook dit jaar weer de mantelzorgwaardering aan. Dit is een blijk van waardering voor uw langdurige en intensieve inzet. In gemeente De Fryske Marren is dit € 150. De mantelzorgwaardering vraagt u als mantelzorger en als zorgvrager gezamenlijk aan.

Vraag dede mantelzorgwaardering Vraag mantelzorgwaarderingaan! aan!

Mantelzorgers Criteriazijn onmisbaar. Aanvragen Mantelzorgers onmisbaar. Gemeente Fryske zijn Marren waardeert respecteert de inzet van alle mantelzorgers zeer en biedt ook dit • DeDe mantelzorger en/of zorgvragerenwoont in Op onze website www.defryskemarren.nl/mantelzorg Gemeente De Fryske Marren waardeert en respecteert de inzet vanaanvraagformulier. alle mantelzorgers zeer en biedt ook dit jaar weer gemeente de mantelzorgwaardering voor uw langdurige en kunt intensieve De Fryske Marren.aan. Dit is een blijk van waardering vindt u het Deze digitaal jaar weer de mantelzorgwaardering aan. Ditmaanden is een blijk invullen van waardering voor en opsturen. intensieve inzet. In De Fryske Marren is dit € zes 150. De mantelzorgwaardering vraagt u langdurige als mantelzorger en als • gemeente De mantelzorger verleent langer dan of printen en uw per post naar ons inzet. In gemeente Deuur Fryske Marren is dit € 150. De mantelzorgwaardering u alsuiterlijk mantelzorger en als zorgvrager aan. engezamenlijk meer dan acht per week mantelzorg. Uw aanvraag voor ditvraagt jaar moet 31 december zorgvrager gezamenlijk aan. taken die de zorgvrager • De mantelzorger verricht ingediend zijn. Daarna is het niet meer mogelijk om mantelzorgwaardering aan te vragen voor zorg die u Criteriazelf niet meer kan doen. Die hulp is meer dan de Aanvragen Criteria Aanvragen normale, dagelijkse zorg tussen partners, dit jaar hebtwww.defryskemarren.nl/mantelzorg gegeven of ontvangen. • De mantelzorger en/of zorgvrager woont in ouders, Op in onze website

Bent u op zoek naar groen, rust en betaalbaar wonen? In Oudega woont u midden in het Friese landschap tussen de Friese Meren en de Gaasterlandse bossen. Aan de noordwest zijde van Oudega ligt het uitbreidingsplan It Stalt.

Kavels voor 4 vrijstaande woningen

Meer informatie

In het uitbreidingsplan It Stalt is ruimte voor de bouw van vier vrijstaande woningen. Zowel in de wijk als daaromheen vindt u volop groen. Voor watersportliefhebbers is Oudega een zeer aantrekkelijke plek. De kavels liggen vlak bij de Fluessen, het één na grootste meer van Friesland.

Heeft u nog vragen of wilt u zich inschrijven voor een kavel? Dan kunt u contact opnemen met onze medewerkers van grondzaken via telefoonnummer 14 05 14 of e-mail: info@defryskemarren.nl.

Kijk voor meer informatie op: www.defryskemarren.nl/itstalt

• De mantelzorger en/of in onze website www.defryskemarren.nl/mantelzorg inwonende kinderen of zorgvrager andere huiswoont genoten. gemeente De Fryske Marren. vindtOp u het aanvraagformulier. Deze kunt digitaal gemeente De Fryskelanger Marren. vindtofuprinten het aanvraagformulier. digitaal Denk aan: persoonlijke verzorging, • De mantelzorger verleent dan zespsychische maanden invullen en per post naarDeze ons kunt opsturen. • De mantelzorger verleent dan zes maanden invullen of printen en per post naar ons opsturen. begeleiding. en meer dan acht uur per week langer mantelzorg. Uw aanvraag voor dit jaar moet uiterlijk 31 december • en De meer mantelzorger 18 jaar of ouder. dan achtisuur per week mantelzorg. Uw aanvraag voor dit jaar moet uiterlijk 31 december • De mantelzorger verricht taken die de zorgvrager ingediend zijn. Daarna is het niet meer mogelijk om De mantelzorger is geen betaalde mantelzorger of •• De verricht taken die de zorgvrager ingediend zijn. Daarna is het niet meer mogelijk om zelf niet meer kan doen. Die hulp is meer dan de mantelzorgwaardering aan te vragen voor zorg die u eenniet zorgvrijwilliger: de mantelzorger kan niet zelf meer kan doen. Die hulp is meer danopde mantelzorgwaardering aan te vragen voor zorg die u normale, dagelijkse zorg tussen partners, ouders, in dit jaar hebt gegeven of ontvangen. elk gewenst moment stoppen met mantelzorgen. normale, dagelijkse zorg tussen partners, ouders, in dit jaar hebt gegeven of ontvangen. inwonende kinderen of andere huis genoten. inwonende kinderen of andere huis genoten. Denk aan: persoonlijke verzorging, psychische Denk aan: persoonlijke verzorging, psychische begeleiding. begeleiding. • De mantelzorger is 18 jaar ouder. • De mantelzorger is 18ofjaar of ouder. • De mantelzorger is geenis betaalde mantelzorger of of • De mantelzorger geen betaalde mantelzorger een zorgvrijwilliger: de mantelzorger kan niet een zorgvrijwilliger: de mantelzorger kanop niet op elk gewenst moment stoppen met mantelzorgen. elk gewenst moment stoppen met mantelzorgen. Informatie Kijk voor meer informatie op www.defryskemarren.nl of bel 14 05 14. Voor hulp bij het aanvragen van de mantelzorgwaardering kunt u terecht bij Sociaal Werk De Kear via mantelzorg@sociaalwerkdekear.nl of telefoonnummer 0513 - 334 270. Heeft u behoefte aan advies, praktische en/of emotionele ondersteuning of lotgenotencontact? Dan denkt Sociaal werk De Kear ook graag met u mee.

Informatie Informatie

Kijk voor op www.defryskemarren.nl of belof14 hulphulp bij het aanvragen vanvan de de Kijkmeer voor informatie meer informatie op www.defryskemarren.nl bel051414. 05Voor 14. Voor bij het aanvragen mantelzorgwaardering u terecht bij Sociaal De Kear via mantelzorg@sociaalwerkdekear.nl mantelzorgwaardering kunt ukunt terecht bij Sociaal WerkWerk De Kear via mantelzorg@sociaalwerkdekear.nl of of telefoonnummer - 334Heeft 270. Heeft u behoefte aan advies, praktische en/of emotionele ondersteuning telefoonnummer 0513 -0513 334 270. u behoefte aan advies, praktische en/of emotionele ondersteuning of of lotgenotencontact? Dan denkt Sociaal De Kear ook graag u mee. lotgenotencontact? Dan denkt Sociaal werk werk De Kear ook graag met met u mee.

Tijd

Vanaf

(uite

WI 3-G

Tusken de Marren INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | OKTOBER 2020

INHOUD

• Gemeentegezicht: Wieneke Riemersma-Seinstra • Een inclusieve samenleving: iedereen doet mee • Pas op! Criminelen zien kansen door corona • ‘We willen weten wat er in de gemeente leeft’

Vergaderingen gemeenteraad Woensdag 21 oktober Petear, 20.00 uur

Maandag 26 oktober Petear, 20.00 uur

Woensdag 28 oktober

Debat en Beslút, 19.30 uur

Maandag 2 november

Debat en Beslút, 16.00 uur Vaststellen begroting. Kijk voor actuele informatie op: www.defryskemarren.nl/ gemeenteraad

Groenonderhoud in en rond vijvers en sloten Op dit moment wordt er druk gewerkt aan het maaien en schoonmaken van de vijvers en watergangen in de gemeente. Het gaat hierbij om de watergangen binnen de bebouwde kom. Doel is om de kwaliteit van het water, de doorstroming en de biodiversiteit op peil te houden. De aanpak is dit jaar anders dan voorgaande jaren. In dit bericht leggen we uit waarom. Om het jaar maaien zorgt voor meer variatie in het groen De belangrijkste verandering zit in het maaien van het gras rondom en in de vijvers. We doen dit nu per helft: het ene jaar maaien we de ene helft van het gras en de berm rond de vijver, het jaar daarop de andere helft. Dit is beter voor de biodiversiteit (meer soorten dieren en planten): omdat een deel in de winter

blijft staan, ontstaat er meer variatie in de begroeiing, zowel in grassoorten als in plantensoorten. Betere bescherming van vogels in insectensoorten Deze begroeiing biedt daarnaast bescherming aan vogels en

Carbidschieten op oudejaarsdag?

Binnenkort!

Online presentatie voorlopig ontwerp herinrichting bebouwde kom Bantega In 2018 heeft de gemeenteraad geld beschikbaar gesteld voor het opknappen van de bebouwde kom - Middenweg / Bandsloot - in Bantega. Inmiddels hebben wij meerdere gesprekken gevoerd met zowel plaatselijk belang Bantega als direct aanwonenden over deze herinrichting en is een voorlopig ontwerp tot stand gekomen. Helaas kunnen wij het voorlopig ontwerp - vanwege de coronamaatregelen - niet fysiek presenteren. Vandaar dat wij het voorlopig ontwerp binnenkort online presenteren aan bewoners van Bantega. Dit doen wij door middel van een video en een kaart met tekstuele uitleg. Na deze presentatie is er vervolgens vier weken de tijd om een reactie te geven. Wordt vervolgd in november!

insectensoorten. Het is misschien even wennen, maar de nieuwe aanpak is beter voor de biodiversiteit en ecologische ontwikkeling die we willen realiseren voor de natuur. Een ander voordeel is dat de overgang van grasstrook naar oever en watergang er natuurlijker uitziet.

Vraag voor 1 november toestemming aan!

Feestelijke opening Watertappunt bij OBS ‘t Swannestee in Langweer De Fryske Marren maakt zich sterk voor het gezond opgroeien van kinderen. De gemeente is blij met initiatieven die de leefomgeving van kinderen beter maakt. Een mooi voorbeeld is het officiële waterdrinkbeleid van OBS ’t Swannestee en het watertappunt dat de school heeft laten aanleggen. het watertappunt werd onthuld.Drie dames uit groep 8 maakten het feest op het plein compleet met een opvoering van de waterdans. Als slot en cadeau hebben alle leerlingen op de basisschool een eigen waterbidon gekregen.

Begin september, was het zo ver, het watertappunt dat in maart werd geplaatst op het schoolplein is feestelijk geopend. Directeur Thijmen Krikke en wethouder Luciënne Boelsma vertelden aan de kinderen waarom dit watertappunt er staat. Sommige leerlingen wisten dat heel goed te vertellen; “Omdat water gezond is!” Vervolgens mochten leerlingen Silvan en Maaike samen met de wethouder de ballonnen lek prikken waardoor

Het watertappunt is een goede stimulans om kinderen aan te moedigen water te drinken. Neemdaarvoor contact op met de JOGG Regisseur via: l.post@ sociaalwerkdekear.nl.

In onze gemeente is het carbidschieten op oudejaarsdag al jarenlang traditie. Als gemeente willen we er graag voor zorgen dat het traditionele carbidschieten ook dit jaar weer op een veilige manier door kan gaan. We leven - door het coronavirus - in een bijzondere tijd waarin het extra nodig is om goed op onszelf en elkaar te passen. Dit jaar vragen we daarom om een draaiboek bij de aanvraag. In dit draaiboek beschrijft u op welke manier er tijdens het carbidschieten met de (geldende) coronamaatregelen rekening wordt gehouden. Om u te helpen hebben we een voorbeelddraaiboek gemaakt. U vindt het draaiboek op defryskemarren.nl/carbid. Hier vindt u ook de algemene regels voor het carbidschieten. Wilt u carbidschieten op 31 december? Dan kunt u tot 1 november toestemming aanvragen voor het gebruik van een locatie. Dit kan digitaal op defryskemarren.nl/carbid. Let op dat uw aanvraag vóór 1 november binnen is; anders wordt deze niet meer in behandeling genomen.

Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | oktober 2020 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren. Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.

COLOFON

Gemeentelijke activiteiten kalender

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren OKTOBER 2020

GEMEENTEGEZICHT Wieneke Riemersma-Seinstra, administratief en juridisch medewerker grondzaken

Livestream kaveluitgiftes in tijden van corona Wonen in De Fryske Marren is populair. Dat blijkt ook uit de kaveluitgiftes in onze gemeente: vaak zijn er twee tot drie keer zoveel inschrijvingen bij verloting dan beschikbare kavels. Wieneke RiemersmaSeinstra is administratief en juridisch medewerker grondzaken en coördineert alle kavelverkopen in de gemeente.

Overleg met afdeling communicatie

Wieneke heeft voor de kavelverkoop regelmatig overleg met de adviseurs communicatie van de gemeente. Gezamenlijk maken ze een plan, waarbij de kavels via diverse media − zoals de krant, nieuwsbrief, Facebook en Twitter − worden aangekondigd, zodat het niemand kan ontgaan. Wieneke: “Daarop volgt de verlotingsmiddag. Hierbij zijn alle mensen die zich hebben ingeschreven aanwezig. De wethouder trekt één voor één de inschrijvingen uit een bokaal en leest de naam voor. Vervolgens mag deze persoon op de kaveltekening zijn of haar voorkeur aangeven. Zelf vind ik de verlotingen één van de leukste dingen van mijn werk.”

Verloting Broek-Zuid met livestream verbinding

Door corona moest de gemeente op zoek naar een digitaal alternatief voor kavelverloting. Wieneke: “Dat was best

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

“Meestal kom ik in beeld als de kavels bouwrijp zijn. In De Fryske Marren doen we kaveluitgiftes altijd via verloting, zodat iedereen evenveel kans maakt. In sommige gevallen zijn er na de verloting nog kavels beschikbaar, die kunnen mensen vinden op de site wonenindefryskemarren.nl”, vertelt Wieneke. “Op dit moment is er veel vraag naar kavels; de huizenmarkt is krap. Helaas mogen wij als gemeente niet zomaar wooneenheden bouwen. We moeten ons houden aan de aantallen die ons zijn toebedeeld via het Wooncontingent. Dit zijn de bouwrechten die door de provincie zijn bepaald.” Wieneke Riemersma-Seinstra op één van de bouwkavels in De Fryske Marren.

spannend, want je hebt te maken met hele andere omstandigheden. Ook moet je letten op zaken als AVG en of het juridisch wel allemaal klopt.” Het nieuwbouwproject Broek-Zuid was de vuurdoop voor de nieuwe werkwijze. “Geïnteresseerden wachtten al zo lang en de animo was groot: 130 inschrijvingen voor 11 kavels!” Via een livestream keken potentiële kopers thuis op de computer of telefoon naar de wethouder, die de namen uit de bokaal haalde. Wieneke werd daarna gelijk doorverbonden met de gelukkigen, die in de livestream aangaven welke kavel ze op het oog hadden. “Het verlotingsproces via een livestream verloopt net zoals bij een gebruikelijke verloting, alleen heb je bij een digitale verloting geen gezicht bij de klant. Daarom gaat mijn voorkeur toch uit naar onze gebruikelijke manier van kavels verloten.”

‘Samen met inwoners kijken waar de behoeftes liggen’ Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

OP DE HOOGTE BLIJVEN VAN BOUWKAVELS? Heeft u belangstelling voor een bouwkavel? Schrijf u in voor de nieuwsbrief nieuwbouwkavels op de website van de gemeente: defryskemarren.nl/nieuwsbrief

Na de verloting krijgen de beoogde bewoners een reserveringstermijn van tien weken, waarbinnen zij mogen uitzoeken of hun woonwensen haalbaar zijn. Lukt dit niet? Dan wordt de reservering doorgeschoven naar de nummer twee op de lijst. Daarna volgt het proces van het huis ontwerpen en een aannemer kiezen. Wieneke: “Hierdoor zit er vaak wel een half jaar tussen het moment van verloting en het slaan van de eerste paal.”

Wieneke: “In Oudega bijvoorbeeld zijn momenteel mooie en niet al te dure kavels te koop. Bij dit project wilde de verkoop niet echt vlotten, daarom hebben we herverkaveling toegepast. De grote kavels zijn vervangen door meerdere kleine kavels, waardoor het prijstechnisch interessanter wordt. Maar ook in andere dorpen kunnen we onderzoeken of er mogelijkheden zijn. We kijken immers graag samen met onze inwoners waar de behoeftes liggen.”

Niet alleen kavels in de drie kernen Er wordt vaak gedacht dat De Fryske Marren alleen in de grote kernen (Joure, Lemmer en Balk) nieuwbouwkavels beschikbaar heeft. Dat is niet het geval.

>> Bekijk de kavels in Oudega op defryskemarren.nl/itstalt

FOTO’S: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

www.defryskemarren.nl

Van links naar rechts: Irona Groeneveld, Mieke van Heeringen, Hammie Bosma en Tilly Langelaan.

EEN INCLUSIEVE SAMENLEVING:

IEDEREEN DOET MEE

In een ideale samenleving mag iedereen er zijn. Dan maakt je afkomst, leeftijd of seksuele voorkeur niet uit. De praktijk is helaas vaak anders. Mensen worden buitengesloten vanwege hun religie, huidskleur, beperking of genderidentiteit. Juist daarom gaat De Fryske Marren een actieplan ontwikkelen. En dat willen we graag sámen met u doen!

W eth

Meedoen in de samenleving is niet Heeringen − verschillende gesprekken voor iedereen vanzelfsprekend. Soms gevoerd met inwoners. Daarin kwam ervaren mensen minder kansen het verlangen naar voren om meer en dat heeft invloed op hun te doen tegen uitsluiting. welzijn en gezondheid. Tegelijkertijd stond in het Werkloosheid, schooluitval coalitieakkoord het voorstel en eenzaamheid liggen om een regenbooggemeente dan op de loer. Om dit te worden, omdat de positie te voorkomen, is de van lesbische vrouwen, gemeente actief bezig homoseksuele mannen, met het welzijn van biseksuelen, transgender- en ro na inwoners. Denk aan het intersekse personen (LHBTI’ers) G ro e n ev eld gezondheidsplan, het Wmo nog altijd onder druk staat”, vertelt beleidsplan en de samenwerking met Irona Groeneveld, wethouder welzijn bij Sociaal Werk De Kear. gemeente De Fryske Marren.

‘Samenleven doen we met z’n allen, niemand uitgezonderd’

VN-verdrag Handicap

oud

De gemeente komt met dit inclusiebeleid eveneens tegemoet aan de verplichtingen uit het VN-verdrag Handicap. Daarin wordt geregeld dat mensen met een beperking op voet van gelijkheid recht hebben deel te nemen aan de samenleving en gelijkwaardige toegang hebben tot onder andere de fysieke en sociale omgeving.

Gesprekken met inwoners

11 oktober was het ComingOutdag. Op deze dag staan we jaarlijks stil bij het moment dat een LHBTI’er uitkomt voor zijn of haar seksuele geaardheid of genderidentiteit. Daarom is dit jaar op 9 oktober voor het eerst de regenboogvlag gehesen in gemeente De Fryske Marren. Dit was tevens het startsein voor het uitstippelen van een Actieplan Inclusie, samen met inwoners.

Wat is er nodig?

Allereerst is het van belang om te weten wat er speelt. “Als gemeente willen we graag samen met onze inwoners initiatieven bedenken. Op die manier kunnen we achterhalen wat er nodig is en hoe dit vorm moet krijgen. Dat werkt veel beter dan dat je dit vanuit een kantoor bedenkt”, zegt Tilly Langelaan, beleidsmedewerker welzijn bij De Fryske Marren. Groeneveld: “Het is vaak heel divers wat mensen belangrijk

Startsein inclusiebeleid: hijsen van de regenboogvlag

“Daarop hebben we een bredere benadering voorgesteld. Dus niet voor elke groep apart beleid maken, maar onze pijlen richten op inclusiebeleid, waarbij iedereen ertoe doet. Ongeacht afkomst, huidskleur, beperking, gender, seksuele voorkeur, religie of leeftijd. Daarmee haken we aan bij wat we al doen en combineren we dit met de behoefte vanuit de gemeenschap.”

T il

“Vanuit het gezondheidsbeleid hebben onze kwartiermakers binnen het sociaal domein − Hammie Bosma en Mieke van

vinden. Voor de een is rolstoeltoegankelijkheid van grote waarde en voor de ander het besef dat je als lesbisch koppel geen 1,5 meter afstand hoeft te houden. Het is goed om te weten waar mensen precies tegenaan lopen en wat we daar met z’n allen aan kunnen doen.”

ela a

Tilly: “Inclusiebeleid is zeker niet alleen gericht op de groep die zich buitengesloten voelt, maar geeft juist handvatten aan de samenleving om je bewust te worden. Wat betekent jouw reactie eigenlijk voor een ander?”

Het is de bedoeling dat het actieplan volgend voorjaar klaar is. Daarom gaan kwartiermakers Hammie en Mieke vanaf dit najaar met inwoners en organisaties in gesprek. Het liefst persoonlijk en op verschillende locaties, maar als dit - vanwege corona - niet mogelijk is op andere manieren. In maart ligt er dan een plan, waarmee het inclusiebeleid vorm krijgt en deelname aan de samenleving beter toegankelijk wordt. “Mensen die meedoen in de maatschappij voelen zich vaker gezond en ervaren minder snel problemen. Daarom is de hele samenleving gebaat bij een inclusieve samenleving”, benadrukt Tilly.

Wilt u meepraten? Of zoekt u hulp? Wilt u graag uw ervaringen of ideeën delen over dit onderwerp? Stuur dan een e-mail naar: info@defryskemarren.nl Bellen kan ook: 14 05 14. Zoekt u direct hulp? Dan kunt u terecht bij het meldpunt discriminatie Tûmba of bij het COC, de belangenvereniging voor LHBTI’ers.

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren OKTOBER 2020

BEELD: RIEC-LIEC

PAS OP!

CRIMINELEN ZIEN KANSEN Door de coronacrisis zijn veel bedrijven in financiële problemen gekomen. Helaas proberen criminelen daar op verschillende manieren misbruik van te maken, met als gevolg dat ondernemers nóg meer in de penarie belanden. Hoe is deze vorm van criminaliteit, ondermijning, te herkennen en wat is er tegen te doen?

BEELD: RIEC-LIEC

In economisch opzicht sloeg het coronavirus vooral in het tweede kwartaal van dit jaar hard toe. Voor het eerst sinds 2009 kwamen we in Nederland weer in een zware recessie terecht. Nog steeds lijdt een groot aantal ondernemers onder de gevolgen van de pandemie en voorlopig verandert die situatie niet. Voor veel criminelen zijn dit echter gouden tijden. Juist nu zien zij kansen om in bedrijven te investeren, vaak aan de hand van een ‘reddingsplan’ met snel contant geld. “Voor ondernemers in nood lijkt dat aantrekkelijk”, zegt een beleidsadviseur van gemeente De Fryske Marren (die in dit artikel uit veiligheidsoverwegingen anoniem blijft). “Maar schijn bedriegt: in zulke gevallen is er altijd een keerzijde. Uiteindelijk ben je op z’n minst financieel slechter af.”

Drugs, witwassen en afpersen

Criminelen die misbruik willen maken van een bedrijf, hebben dikwijls een voorkeur voor ondernemingen waar minder zicht op is. Dit zijn bijvoorbeeld bedrijven op afgelegen industrieterreinen of boerenbedrijven in het buitengebied. Het komt voor dat eigenaren daarvan door iemand veel geld aangeboden krijgen voor het gebruik van een loods, schuur of andere bedrijfsruimte. Die ruimten worden vervolgens mogelijk ingezet voor drugspraktijken, zoals het telen van hennep en het maken van synthetische drugs (meestal XTC, speed of GHB) in een drugslab. Een andere vorm van ondermijning is het witwassen van zwart geld, bijvoorbeeld door het fictief verhogen van de omzet van een bedrijf. Dit zorgt ervoor dat iemands onderneming zelf bij criminele activiteiten betrokken raakt. Het kan ook gebeuren dat een crimineel investeert in een noodlijdend bedrijf en daar later een onredelijke tegenprestatie tegenover stelt. Voorbeelden hiervan zijn het verplichten van de ondernemer om bepaalde producten bij de criminele partij af te nemen, of het terugeisen van de investering met een hoge rente.

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

“De risico’s in dit soort situaties zijn niet te onderschatten”, waarschuwt Klaas Jansen, operationeel expert wijk bij de politie. “Denk aan brandgevaar bij hennepteelt en explosiegevaar in het geval van een drugslab. Of andere flinke schade aan je pand. Ook deinzen criminelen niet terug voor geweld en bedreiging.” Komen de criminele praktijken aan het licht, dan draai je als ondernemer vaak op voor allerlei kosten, zoals voor het opruimen van de aangetroffen kwekerij of het drugslab, of voor illegaal afgetapte elektriciteit. Bovendien ben je juridisch aansprakelijk voor strafbare feiten die in jouw bedrijfsruimte of binnen je onderneming gepleegd zijn. Met een beetje pech wordt je pand gesloten en je vergunning ingetrokken.

BEELD: RIEC-LIEC

www.defryskemarren.nl

DOOR CORONA

Nauwe samenwerking

Om deze criminaliteit te bestrijden, werken de gemeente en de politie nauw samen. Beide partijen letten op tekenen die mogelijk op ondermijning wijzen en informeren elkaar daarover. “In veel gevallen is het lastig te herkennen”, vertelt de beleidsadviseur. “Wij proberen deze praktijken op het spoor te komen door verschillende signalen aan elkaar te koppelen, zoals meldingen van overlast of vreemd gedrag en dubieuze kwesties op belastingtechnisch gebied. Afzonderlijk lijken ze doorgaans niet veel te betekenen. Maar breng je ze samen, dan ontstaat soms een verontrustend beeld.” Bij aanwijzingen die leiden tot zo’n ‘nietpluisgevoel’ raadpleegt de gemeente eerst open bronnen voor meer informatie. Neemt dat de zorgen niet weg, dan volgt een uitgebreider onderzoek aan de hand van de gemeentelijke systemen – altijd

‘De risico’s zijn niet te onderschatten’ met inachtneming van het protocol voor gegevensbescherming. De stap erna ligt bij de politie. Die koppelt de gegevens van de gemeente aan de informatie in hun strafrechtelijke systemen. Draagt dit nog steeds bij aan het vermoeden van ondermijning, dan is het tijd om de kwestie op te schalen naar het Regionale Informatie- en Expertise Centrum (RIEC). Dit centrum verbindt alle relevante kennis en kunde van overheidsinstanties. Is de uiteindelijke conclusie dat er inderdaad sprake is van ondermijning, dan volgt ingrijpen door de autoriteiten.

MELD MISDAAD ANONIEM Meld Misdaad Anoniem, te bereiken via het telefoonnummer 0800-7000, is het meldpunt waar je anoniem informatie door kunt geven over criminaliteit. Jouw anonimiteit staat hierbij altijd centraal. Bij dit meldpunt kun je meldingen doen over onder andere moord en doodslag, mishandeling, bedreiging, afpersing, overvallen, brandstichting, wapen- of mensenhandel, corruptie, drugs en fraude. Zo lever je een bijdrage aan de veiligheid in jouw eigen leefomgeving. Zie voor meer informatie: meldmisdaadanoniem.nl.

Ook inwoners kunnen een belangrijke rol spelen bij de bestrijding van ondermijning. Merken zij verdachte situaties in hun omgeving op, dan kunnen ze dat melden bij de politie. Dit kan bij de wijkagent via het algemene telefoonnummer 0900-8844 of anoniem via het telefoonnummer van Meld Misdaad Anoniem: 0800-7000. Verdachte situaties zijn bijvoorbeeld afgeplakte ramen en deuren, verkeer op nachtelijke tijdstippen, de geur van hennep, beslagen ramen en licht dat altijd blijft branden.

Problemen voorkomen

Het beste is natuurlijk als criminelen zo min mogelijk voet aan de grond krijgen in De Fryske Marren; voorkomen is beter dan genezen. “Als ondernemer moet je daarom ontzettend op je hoede zijn”, zegt Jansen. “Krijg je een aanbod dat te mooi lijkt om waar te zijn, dan is het dat waarschijnlijk ook.” Informatie verzamelen en voorzorgsmaatregelen treffen is in dit soort gevallen van groot belang, legt hij uit. “Stel altijd vragen: waaróm wil iemand bijvoorbeeld je loods huren? Kijk ook of diegene echt een bedrijf heeft, door gegevens op te vragen bij de Kamer van Koophandel, en vraag rond in de omgeving: wie kent deze persoon of personen? Besluit je toch met iemand in zee te gaan, maak dan goede afspraken en leg ze vast in contracten. Je kunt niet voorzichtig genoeg zijn.”

OPROEP POLITIE Meld drugs- en alcoholgebruik kinderen en jongeren Drugs- en alcoholgebruik onder kinderen en jongeren is in De Fryske Marren een probleem dat in de afgelopen jaren groter is geworden. De politie roept inwoners op om observaties daarvan of andere relevante informatie door te geven. Dit kan bij de wijkagent via het algemene telefoonnummer 0900-8844 of anoniem via het telefoonnummer van Meld Misdaad Anoniem: 08007000.

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren OKTOBER 2020

‘WE WILLEN WETEN WAT ER IN DE GEMEENTE LEEFT’ Hoe willen we ruimtes voor sociaal-maatschappelijke en culturele activiteiten gebruiken? Die vraag beantwoordt gemeente De Fryske Marren niet alleen, maar sámen met inwoners. De wensen en ideeën van de gebruikers van zulke ruimtes en gebouwen vormen straks de basis voor het nieuwe beleid van de gemeente. Een potje biljarten. Gezellig koffiedrinken met buurtgenoten. Chillen met je vrienden. De sterren van de hemel spelen bij de toneelvereniging. Of gewoon een avond vergaderen met mensen uit het dorp. Elkaar ontmoeten en jezelf kunnen ontplooien, doet goed. Voor de leefbaarheid van dorpen is het belangrijk dat er genoeg aanbod is van sociaal-maatschappelijke en culturele activiteiten. In De Fryske Marren zijn gelukkig heel wat bruisende organisaties en verenigingen actief. Al die organisaties moeten – nu en in de toekomst – een goede plek hebben voor hun activiteiten. Daarom wil gemeente De Fryske Marren beleid maken op het gebied van sociaal-culturele en welzijnsaccommodaties.

Functies van de ruimte

Het beleid gaat niet zozeer over de gebouwen en accommodaties zelf, maar vooral over de functies ervan. Op dit moment is daar geen goed beeld van. Hoe worden de ruimtes gebruikt? En door wie? Wat zijn de behoeften van de gebruikers? Hebben zij meer of minder ruimte nodig? Is een andere invulling van de ruimte wenselijk? De gemeente wil de stem van de gebruikers horen en hun input zo mogelijk meenemen in het nieuwe gemeentelijke beleid. Daarom gaat gemeente De Fryske Marren de komende tijd met de gebruikers in gesprek. Dat gebeurt binnen het project ‘Sociaal-cultureel accommodatiebeleid in co-creatie’.

Luisteren naar de behoeften

De Fryske Marren werkt voor de uitvoering van het project samen met een onafhankelijke partij: consultancy- en onderzoeksorganisatie Partoer. “Partoer is ervaren in dit soort trajecten”, vertelt Sjoerd IJdema, consultant bij Partoer en procesbegeleider van het gemeentelijke project. “Daarnaast hebben we een ander voordeel: we zijn Fries. We kennen de Friese ‘mienskip’ in het algemeen, maar beseffen ook dat elk gebied een eigen identiteit heeft.”

Sjoerd IJbema

Onder leiding van Partoer gaat de gemeente vanaf januari 2021 naar de mensen toe. Naar ouderen, naar dorpsbelangen en naar allerlei groepen en organisaties. En vooral ook naar jongeren op scholen. Sjoerd: “Jongeren tussen de 12 en 16 zijn immers de toekomstige gebruikers van de accommodaties. En vaak hebben zij verrassende ideeën.” Het doel van de bezoeken: luisteren naar de behoeften die er zijn. En samen kijken wat er mogelijk is binnen de regels - de ‘kaders’ waar de gemeente zich aan moet houden.

‘In dit project kunnen de inwoners meedenken over het gemeentebeleid’ Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

Basis voor beleid

“Het project start iets later dan gepland was”, vertelt Sjoerd. “Door de coronamaatregelen mochten we geen grote zalen vullen. We kijken nu hoe we bijeenkomsten kunnen organiseren met minder mensen, terwijl we toch de informatie kunnen verzamelen die we nodig hebben.” Te zijner tijd gaat de gemeente alle informatie verwerken in een document. “Daarmee gaan we nog een keer naar onze eerdere gesprekspartners, om te zien of we goed naar ze hebben geluisterd”, geeft Sjoerd aan. “Daarna is dat document de basis voor het nieuwe beleidsstuk over sociaal-culturele accommodaties. De gemeenteraad neemt tenslotte een besluit over het beleidsstuk. Tijdens het hele proces houden we de raad op de hoogte. Zo begrijpen de raadsleden dat het beleid

geen puur politiek stuk is, maar dat het vertegenwoordigt wat er in de gemeente zelf leeft.” Dat inwoners meer regie krijgen, past bij deze tijd, vindt Sjoerd. “Het is een nadrukkelijke wens van de gemeente dat inwoners meedenken met het beleid en zich er zo meer betrokken bij voelen. Vandaar de term ‘co-creatie’. Mensen zijn tegenwoordig goed opgeleid en hebben een duidelijke mening. De kennis zit niet meer alleen in het gemeentehuis, maar ook daarbuiten. Inwoners vinden het zelf ook belangrijk om verantwoordelijkheid te nemen over hun eigen woonomgeving. Door de gemeentelijke kaders te verbinden met de wensen van inwoners krijg je een uitkomst waar iedereen zich in kan vinden.”

20% KORTING OP GORDIJNEN

Actie geldt t/m 24 oktober 2020. Vraag naar de voorwaarden.

“Wij kunnen jouw nieuwe gordijnen inmeten en monteren! Vraag naar de mogelijkheden.”

showroo m verkoop

alles

mag

3 dagen koop meubel ver

-45% op=op

weg

5% -4

heel vee l meubels

hoge kortinge n

MAGAZIJN verkoop

-75 %

Unieke kans!! 3-daagse Waanzinnige uitverkoop van onze showroom en voorraad meubelen. kortingen tot wel 80%, WEES Er SNEL Bij!

0 -3

22, 23 & 24 o k t o b e r 9-21 uur

9-18 uur

ook voor particulieren!

zeilmakersstraat 4 / Sneek Industrieterrein De Hemmen Advertentie_Fryske_Marren.indd 1

08-10-2020 16:20

deFryskeMarren

Jan Brinksma, 62 jaar, geboren in Oppenhuizen, opgegroeid in Joure, alleenstaand, in het dagelijks leven kassier van het BP-tankstation aan de Geert Knolweg, is ve wandeluitrusting, je kunt alleen op pad gaan of in een groep, het is gezond voor zowel lichaam al

deFryskeMarren

#FACETOFACE WELMOED DEINUM fotografie JOHAN BROUWER tekst GEA DE JONG-OUD

“Biologisch? De consument heeft de keus…” Haar wekker gaat om acht minuten over half vijf. Elke ochtend. En elke dag springt Welmoed Deinum van de Graasboerij uit Sondel vrolijk uit haar bed. “Ik mag weer aan de slag, fijn! Zo voel ik dat. Ik sta op, doe mijn ding en zorg ervoor dat ik om vijf uur in mijn overall achter de stal ben. Daar tref ik mijn vader.”

Met zoveel plezier aan je werkdag beginnen. Het is de wens van veel mensen. Welmoed Deinum heeft het voor elkaar. Samen met haar ouders runt ze de biologisch-dynamische grasgevoerde melkveehouderij genaamd ‘De Graasboerderij’ in Sondel. Zittend aan de grote tafel met een prachtig uitzicht richting de dijk van het IJsselmeer begint Welmoed haar verhaal. “Ik heb even in Groningen gewoond, maar hier kan toch niets tegenop? Ik woon hier nu samen met mijn vriend. Mijn ouders wonen in het dorp.”

AUSTRALIË Toen Welmoed Deinum achttien jaar werd en de havo in Sneek had afgerond, besloot ze voor een periode naar Australië te gaan. “Mijn ouders steunden mijn plan en gaven mij de zekerheid dat ik altijd weer thuis kon komen. Voor mijn vertrek werkte ik nog bij Paviljoen Badmeester Keimpe in Balk en McDonald’s in Lemmer. Op 3 februari werd ik achttien, op 7 februari haalde ik mijn rijbewijs en op 15 februari zat ik in het vliegtuig naar Australië. Op dat moment kwam het besef dat ik mijzelf nu echt alleen moest redden.”

“IK WIL BOER WORDEN” In Australië kwam Welmoed via de organisatie WWOOF (Willing Workers On Organic Farms) aan een boek met adressen van bedrijven waar ze zou kunnen werken. “Als een bedrijf mij aansprak dan belde ik met de vraag of ik daar kon komen. Zo heb ik een aantal maanden rondgereisd. Daar heb ik zoveel van geleerd. Ik leerde het land kennen maar bovenal ook mijzelf, want ik stond er alleen voor. Tijdens het uitvoeren van werkzaamheden bij een biologisch bedrijf viel het kwartje. Ik voelde zo’n sterke connectie met dat werk. Toen wist ik het. Dit is mijn droom. Ik wil boer worden. Ik heb meteen een e-mail naar mijn ouders gestuurd met de mededeling dat ik bij hen in de maatschap wilde komen en dat ik de biologische landbouw wilde promoten.”

WEER THUIS Na een half jaar was Welmoed terug in Sondel. Haar moeder was op de hoogte van haar terugkeer, maar voor haar vader was dit een grote verrassing. “Hij was zo verbaasd dat ik de keuken binnenstapte en zo blij”, weet Welmoed nog goed. “Van mijn ouders kreeg ik veel ruimte om de juiste beslissing te kunnen maken. Ze hebben mij altijd gesteund en vonden het prima dat ik naar Australië ging. Ik ben de jongste van ons gezin. Ik heb twee zussen en een broer die het bedrijf niet overnamen. Maar er was geen enkele druk van hun kant richting mij. Ook toen ik terug was, gaven ze mij vijf jaar de tijd om te doen wat ik wilde.”

OPLEIDING “Ik ging naar Warmonderhof, de biologisch-dynamische landbouwschool in Dronten. Maar daar miste ik uitdaging en verantwoordelijkheid. Ik wist en kon al zoveel op dat gebied. Ik besloot voedingsmiddelentechnologie in Leeuwarden te studeren, al wist ik natuurlijk al precies wat ik wilde en had ik een ander einddoel dan mijn medestudenten. Ik richtte me daar voornamelijk op de boeren landbouwvakken. Ik heb de opleiding gehaald, al deed ik er wat langer over. Mijn vader kreeg last van zijn rug, dus ik was thuis hard nodig. Het was geen leuke periode voor hem, maar ik merkte dat ik zelfs van oktober tot maart het werk op de boerderij met veel plezier deed en ontdekte zo dat ik het altijd leuk zou blijven vinden.”

KEUZE VOOR BIOLOGISCH Haar ouders maakten in de tijd dat schaalvergroting belangrijk was voor boerenbedrijven een andere keuze. “Ik besef steeds meer hoe knap en moedig dat van hen was”, vindt Welmoed. “Toen ze kinderen kregen, keken ze steeds kritischer naar hun manier van boeren. Past dit wel bij ons? Klopt het wat we doen? Is dit wel toekomstbestendig? Dat waren vragen waar ze toen mee worstelden. Ons gezin at altijd al

biologisch en het was omstreeks het jaar 1995, dat mijn ouders andere keuzes gingen maken, zoals minder kunstmest en minder krachtvoer. In 2008 werd ons bedrijf officieel biologisch.”

STRIPGRAZEN Langzaam werd de verandering ingezet. “Er moest natuurlijk wel markt zijn voor onze producten”, vervolgt Welmoed. “Geen kunstmest, geen mais, geen krachtvoer en geen antibiotica voor onze koeien. Alles draait bij ons om het welzijn van mens en dier en de vruchtbaarheid van de bodem. Stekels en andere planten die we niet in de wei willen, verwijderen we met de hand. We houden het goed bij en gaan met de schep het land in. Op de fiets gaan we naar de koeien. We laten ze stripgrazen. Dat wil zeggen dat we vier keer per dag een vers stuk gras erbij doen door de draad te verzetten. Onze tachtig dames hebben dat precies in de gaten en weten: hier is nieuw gras, hier moeten we bij zijn. Ze eten vervolgens alle grassen van dat verse deel. En dat is precies de bedoeling. Bovendien grazen ze zo het hele weiland kort af. Omdat we geen krachtvoer inkopen, heeft onze melk een scherpe kostprijs. Daarbij is het ook goed om te weten dat de kalfjes hier geboren worden vanaf half februari tot en met 1 mei. Dat doen we bewust. Nadat ze een kalfje hebben gekregen, hebben koeien behoefte aan goed gras en dat lukt het best in deze periode.”

DE GRONDREDE Inmiddels is Welmoed 26 jaar. ”Nu mijn ouders nog in het bedrijf zijn, heb ik de ruimte voor nevenfuncties. Ik word wel gevraagd als spreker, zit in de ledenraad van de Rabobank en laatst zat ik nog met Carola Schouten aan tafel. Op Prinsjesdag heb ik samen met Peter Oosterhof ‘de Grondrede’ uitgesproken, een pleidooi voor een gezonde bodem. Dit is een initiatief van Kening, een organisatie die werkt aan het versterken van de biodiversiteit in ons cultuurlandschap. Ik werd hiervoor gevraagd omdat ik al jaren een boer ben met aandacht voor

een gezonde bodem. We merken dat het klimaat verandert. Deze zomer was de grond opnieuw extreem droog. We hopen met de Grondrede andere boeren te inspireren tot het maken van keuzes die goed zijn voor onze grond op de lange termijn.”

DE CONSUMENT BEPAALT Welmoed en haar ouders zien het als een uitdaging om een gezonde bodem en gezonde producten te creëren. Ze hebben daarbij alles in eigen hand, waardoor ze garant staan voor 100% verantwoorde en smaakvolle biologischdynamische producten. “En dan is het aan de consument. Dat wil ik graag benadrukken”, zegt Welmoed op besliste toon. “In onze boerderijwinkel verkopen wij naast biologisch vlees, eieren, groente, brood en droogwaren, biologische zuivel van eigen productie, zoals yoghurt en kefir. De zuiveldrank kefir is een probiotica, goed voor de spijsvertering en de weerstand met hoge aantallen aminozuren en vitamine B1 en B12. De omega 3- en omega 6-verhouding in onze melk is aangetoond gunstiger dan in gangbare melk. Deze goede verhouding (1:1) zorgt voor een betere vertering van de melk en geeft veel gezondheidsvoordelen. Social media gebruik ik om over onze producten te vertellen en om te laten zien wat biologisch boeren is. Mensen kunnen het goedkope pak zuivel kopen of bewust kiezen voor het duurdere biologische product. Doen ze het laatste dan laten ze zien dat ook zij het belangrijk vinden dat gezonde producten op een natuurlijke wijze worden geproduceerd. Dat wil ik graag onder de aandacht brengen. De consument bepaalt op wat voor wijze er geboerd wordt. De consument heeft de keus...”

NUMMER 10 • 2020

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

erslaafd aan wandelen. “Wandelen is een heerlijke, laagdrempelige en relatief goedkope sport,” trapt hij af. “Je hoeft geen duizenden euro’s uit te geven voor een ls geest en kan bijna altijd. Zo leg ik jaarlijks al snel tussen de duizend en vijftienhonderd kilometer te voet af.” Een portret van deze ‘Jouster Forrest Gump’.

NUMMER 10 • 2020

BALKSTERS WACHTSJE ALTYD RÊSTICH ÔF

Chantal Hoevers Prins

SUPERCHARMANT

is erkend mantelzorgmakelaar en helpt mantelzorgers

FORSE TOENAME BELASTE MANTELZORGERS In mijn vorige column schreef ik ‘De impact van de coronacrisis is enorm en hartverscheurend!’. Ontwrichte situaties door het wegvallen van bezoek, ondersteuning en dagbesteding en een eindeloos beroep op mantelzorgers. Dag en nacht staan ze klaar voor hun naasten. Om alle ballen in de lucht te houden komen ze amper aan zichzelf toe. De morele druk die het normbesef op mantelzorgers legt is hoog waarbij ze vooral vergeten om op tijd op de rem te gaan staan of hulp in te roepen. Ik zie hierdoor een forse toename van zwaarbelaste mantelzorgers. Het blijkt ook uit de onthutsende verhalen die ik in mijn praktijk tegenkom. Zoals Jaap, ondernemer en mantelzorger voor zijn echtgenote met een chronische aandoening. De situatie bij dit jonge gezin is volledig uit balans. Aan de buitenwereld laten ze niet blijken dat het niet meer gaat. De zorgvraag neemt toe. Enkele intimi helpen daar waar ze kunnen, maar hebben naast hun werk ook een jong gezin. De familie is op afstand betrokken en de buren leven in hun eigen wereldje. Als Jaap mij belt gaat het echt niet meer! Hij heeft diverse organisaties benaderd en ziet door de bomen het bos niet meer. “De nood is hoog, Chantal kun je ons alsjeblieft helpen de balans weer te vinden!” Herken je dit? Wordt het jou soms ook even te veel? Trek alsjeblieft aan de bel en voorkom dat de overbelasting alleen maar groter wordt.

WAT KAN MANTELZORGZAKEN VOOR JE BETEKENEN? Het vinden van passende oplossingen kan erg ingewikkeld zijn. Het vraagt veel inzet, creativiteit en goede onderlinge afstemming. Wij beschikken over veel kennis van het aanbod in zorg en ondersteuning en weten de weg hiernaartoe. Wij regelen het voor je!

KOSTELOOS ADVIES Wij streven ernaar dat dat je kosteloos gebruik kan maken van onze diensten. Heb je een wlzindicatie of woon je in gemeente De Fryske Marren dan is onze dienstverlening kosteloos. Voor inwoners van Súdwest-Fryslân die beschikken over een mantelzorgpas is er een speciale actie, één gratis consult van 1.5 uur. Zorgverzekeraars vergoeden onze diensten steeds vaker vanuit het aanvullende pakket en het vrij besteedbare deel van het pgb mag worden gebruikt. Je kunt bij ons terecht met vragen over het regelen van zorg, ondersteuning en zorgbemiddeling. Laat ons eens met je meekijken! Bel voor een telefonische afspraak: 0515 700267 of stuur een e-mail naar info@mantelzorgzaken.nl

Over Chantal Hoevers Prins

Als mantelzorgmakelaar en pgb-specialist is Chantal Hoevers Prins de onafhankelijke allround cliëntondersteuner en zorgregelaar. Samen met haar team biedt Chantal integrale ondersteuning aan mantelzorgers, gemeenten, zorgprofessionals en werkgevers bij alle mantelzorgvragen. Chantal is erkend en geregistreerd mantelzorgmakelaar en onafhankelijk cliëntondersteuner.

www.mantelzorgzaken.nl

Als je wat wilt weten over de leefbaarheid van Balk, 3800 inwoners en een groot achterland, dan kun je goed terecht bij Plaatselijk Belang. Die al oude vereniging heet overigens ‘Plaatselijk Belang Balk Vooruit’. Vooruit? Voorzitter Wytze Bouma haalt zijn schouders op, hij weet ook niet waarom ze dat indertijd zo genoemd hebben. ”Mar dat let neat, wy wolle no ek allinich mar foarút.” TREEMTER

Dat gaat nog niet gladjes. Kortweg: er is soms te veel tijd nodig om tot goede beslissingen te komen. En als het lang duurt, kies je vaak tussenoplossingen. Toch is Bouma uiterst tevreden over de samenwerking met de gemeente. Vooral de dorpencoördinator wordt geprezen, dat is bijna meer een dorpsman dan een vertegenwoordiger van de gemeente. Dat lost evenwel de procedurelengte nog niet op.

ALGEMEEN BELANG Neem nou het centrum. Het niet meer nodige gemeentehuis van Gaasterlân-Sleat daar is uiteindelijk omgebouwd tot een appartementengebouw. Patyna verhuurt het al of niet met zorg, dat bepalen de bewoners zelf. De bieb is er ook nog gevestigd. “Dat krij je mei in lokale ynfestearder”, zegt Bouma. Dat spoorde dus. Het oude gemeentehuis (van de gemeente Gaasterland) spoort nog

De voorstelling in de Treemter (foto vóór coronacrisis)

niet. Ja, er is zo nu en dan een huwelijk of ontvangst. En het verhalenfestival. Verder niets. Balk zou wel graag willen dat er ‘iets’ inkwam, waarvoor veel mensen binnenkomen. Bijvoorbeeld iets museaals, wat nu nog in de woning van Johan Groenewoud verborgen zit. Gemeente (eigenaar) en Balk verschillen over wat ‘algemeen belang’ is. “Dêrtroch is alles omslachtich.”

Wat ook wat blijft hangen, is De Treemter, het ‘dorpshuis’ van Balk met een hoge culturele waarde. Dankzij het Nut dat eertijds door de gemeente op dat culturele spoor werd gezet. Er zijn buiten coronatijd ook culturele manifestaties in de Doopsgezinde kerk, “mar dêr kin hûndert lju yn en yn De Treemter folle mear. Concordia oefent dêr alle wiken.” Het aanpalende en door de jeugd bijna niet meer gebruikte jeudcentrum it Haske zal geïntegreerd moeten worden. Hoe? Wanneer? Bouma steekt zijn handen hulpeloos in de lucht, de werkgroep staat nagenoeg sinds de corona-uitbraak stil. Balk was hoofdplaats van de oude gemeente Gaasterland. Daar werd alles snel gebouwd. Dat betekent dat alles nu gerenoveerd moet worden. Naast Treemter en Haske ook sporthal De Trime. Die is ook te klein nu; verenigingen moeten hun thuiswedstrijden al

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST EELKE LOK // FOTO’S DOUWE BIJLSMA / GEWOAN DWAAN

deFryskeMarren

DORP TOE AAN RENOVATIE

Het oude raadhuis, het voormalige gemeentehuis van de gemeente Gaasterland.

buiten Balk spelen. Het oude gymzaaltje is verworden; moet geïntegreerd. Er moet eigenlijk ook een veld bij komen. Wanneer? Bouma houdt zijn handen in de lucht. Ook al omdat de parkeerterreinen rond het centrum natuurlijk wel moeten blijven. Want Balk heeft altijd nog één heerlijke discussie: doen we wel of geen auto’s langs de winkels van de Luts? Het antwoord is een logisch compromis: de zomerweekeinden zonder auto’s. “Balk is ferdield. We moat ien lûd nei de gemeente hearre litte, dat dogge we net.”

DRUK

Sporthal De Trime

Balksters zijn eensgezind verbaasd over de toeristische drukte van de afgelopen zomer. “Noch noait sa drok west.” Balk moet daar op inspelen, daar is Bouma het mee eens. Blij dat ze nu bezig zijn met de renovatie van de kademuren. De gemeente wilde die vervangen, maar Plaatselijk Belang won het. Het oude beeld mag blijven. Meer werk, meer sfeer. “En no mar hoopje dat de beammen dy’t nei in oar plak moasten aanst wer oanslaan sille.”

steeds een zwemplek. Maar het water is smerig en de bagger van het Slotermeer komt daar terecht. Plaatselijk Belang overlegt zelfs met waterschap Fryslân, maar er is nog geen oplossing hoe je dat kunt voorkomen.

Inbreien dus. “Op de eardere golfbaan soenen alve hûzen komme, mar it wurde no twa, de grûn wurd djoer ferkocht.” Mooi is, dat in de oude timmerfabriek nu vier starters komen. “Mar graach mear plak.”

RECREATIEWONINGEN

Balk heeft een AZC. Dat is al eens dicht geweest, maar door de nood weer geopend. Bouma zegt dat ze amper van overlast horen. Plaatselijk Belang heeft indertijd bedongen dat er voor de helft gezinnen in zouden zitten, dat is gelukt. Bouma hoorde van Sint Annaparochie dat ze eigenlijk hún AZC wel definitief willen behouden. En in Balk? “It giet offisjeel oktober 2021 wer ticht, mar we ha noch neat heard.” Hij haalt zijn schouders op.

Meer dan bekend zijn intussen de plannen om recreatiewoningen te bouwen op een veld waar ook vogels zich huisvesten. Plaatselijk Belang zit ook met de angst die Balksters hebben voor nog meer mensen met een dikke beurs, die misschien niet eens in Balk komen winkelen. Ondernemer Marten Stegenga heeft contact gehad in Delfstrahuizen, wat er ook zo’n massaal recreatieassortiment bij kreeg. Het bleek dat daar de bewoners wel degelijk naar de plaatselijke middenstand komt. Bovendien heeft Balk een geweldig winkelbestand. Alle winkels zijn er te vinden. En drie supermarkten. Bouma: “Ynearsten tochten de winkeliers en wy ek dat de Lidl te fier fuort stie. It blykt dat minsken de auto dan efkes stean litte en Balk ynkuierje”.

WONEN De gemeente heeft zelf tussen Slotermeer en centrum een passantenhaven aangelegd, omdat er geen particuliere investeerder voor bleek te zijn. De haven is evenwel een succes. Wat gebeurt er nu met de grond er omheen? Niemand weet het, de gemeente zegt open te staan voor ideeën. “Mar doe’t wy ek meitinke woenen, hoegde dat wer net…” Balk heeft geen zwembad. Zwemmen doe je in het Slotermeer. Daar, waar vroeger badmeester Keimpe zwemles gaf aan de Balkster kinderen, is nog

Elk Plaatselijk Belang heeft het over wonen. In Balk is kortgeleden een rij van 26 huizen nieuwbouw aan de Noardswâl gereed gekomen. Aan de achterkant daarvan, aan de Eastwâl, komt ook nog zo’n rij. Er zijn initiatieven in het dorp om daar ietwat aangepaste woningen voor senioren te construeren. Initiatieven die door Plaatselijk Belang worden geprezen. Maar… “Ja, de jongerein. In hûs kostet yn Balk al gau trije, fjouwer ton. Dat bin gjin prizen foar starters.” Jeugd wil in eigen dorp blijven wonen, je hoort het overal.

AFWACHTEN Afwachten. “Sa bin Balksters ek wol wat, rêstich ôfwachtsje, it komt wol.” Plaatselijk Belang wil echter de bevolking meer betrekken bij de (halve) beslissingen. Er waren te weinig leden. Nu krijgt ieder geboren kind een appelboom in de tuin, zoals Gasterlân-Sleat het vroeger deed: de ouders krijgen een lidmaatschap van Plaatselijk Belang Vooruit. “Dat sizze se net gau op.” Denk overigens niet dat Bouma en zijn medebestuursleden ook onverschillig zijn. Ze moeten zo nu en dan wat lang wachten voor er beslissingen worden genomen of werk wordt uitgevoerd. “Mar Balk is absoluut leefber, in geweldich doarp. We lizze och sa moai op de râne fan bosk en wetter. It is in supersjarmant doarp.”

deFryskeMarren TEKST GEA DE JONG-OUD // FOTO’S DAMON KETELLAPER

deFryskeMarren

BARBIER SALIM YALCIN

LAAT ZIJN DRIE GROTE DROMEN UITKOMEN

Het is alsof je een kijkje mag nemen in een andere wereld, wanneer je de barbierszaak Heerschap Barbier van Salim Yalcin in Joure binnenkomt. Het retro-decor uit de jaren vijftig van de vorige eeuw met prachtige stoelen, bank, accessoires en een kast met producten in de stijl van die tijd, past helemaal bij het ambacht dat hier wordt uitgeoefend. Heren van alle leeftijden zijn welkom om hun haar te laten verzorgen.

Het barbiersvak is de laatste jaren weer razend populair geworden. Waar de barbier zich in vroegere tijden bezighield met het knippen, scheren en verzorgen van snorren en baarden - barba betekent baard en is afkomstig uit de Latijnse taal - knipt of scheert hij tegenwoordig ook het kapsel van de moderne man op een eigentijdse unieke manier.

elkaar te krijgen. Tegen mijn voetbalvrienden had ik gezegd dat ik goed was in het knippen van haar. Op dat moment blufte ik. Maar toen ik mijn eerste teamgenoot met succes had geknipt, was dat de aanzet tot meer. Ik ben gewoon begonnen. Ik keek goed hoe kappers knippen en deed dat precies na. Het ging me goed af.”

GEWOON BEGINNEN

PERFECTIONEREN IS MOOIER DAN CREËREN

Sinds december 2018 heeft de pas 24-jarige Salim Yalcin zijn eigen barbierszaak in Joure. Met veel passie voor het vak heeft hij zijn specialistische kennis door zelfstudie opgedaan. “Op 15-jarige leeftijd wilde ik mijn eigen geld verdienen omdat wij het thuis financieel gezien niet breed hadden”, vertelt Salim. “Als ik met vrienden op pad ging, wilde ik mijn ouders niet om geld vragen. Ik zocht naar een creatieve manier om dit voor

De buurman van Salim speelde in een rockband. Toen Salim zijn haar mocht knippen en scheren kregen zijn vaardigheden een nieuwe dimensie. “De leden van de band wilden hun haar graag in de stijl van de jaren vijftig, met veel vet en hoge kuiven, net als Elvis Presley”, vervolgt Salim. “Dat was een interessante uitdaging voor mij. Ik zocht naar muziek uit die tijd om te kijken hoe de kapsels van de artiesten gestyled waren. Hun outfits en haardracht gaven een iconische uitstraling. Deze kapsels wilde ik kunnen knippen en scheren. Voor inspiratie bekeek ik filmpjes op YouTube van barbiers uit Amerika. Dit probeerde ik vervolgens zelf uit. Ik vond het supergaaf om te zien dat ik steeds beter werd. Je perfectioneert iets, dat is nog mooier dan creëren.”

KNIPPEN IN DE SCHUUR School paste niet meer in zijn plannen. Salim wilde alleen maar heren knippen en hij kon al zoveel. “Bij mijn opleiding waren de heren bijzaak, terwijl ze voor mij de hoofdzaak waren. Ook de opleiding marketing en communicatie was niets voor mij. Daarom ben ik gestopt met school toen ik 18 was. Overdag was ik vakkenvuller in de Jumbo en ’s avonds knipte ik mannen in de schuur die hoorde bij de woning van mijn ouders. Het werd een plek waar mannen graag kwamen, een echt ‘mannenhole’. De sfeer was top. En ik wist wat ik wilde.”

Toen Salim als barbier op een Barber Beer Blues en Tattoos festival had gestaan, werd hij door de barbierszaak in zijn woonplaats Heerenveen gevraagd om daar te komen werken. “Dat was een mooie kans”, vertelt Salim. “Ik heb daar veel ervaring opgedaan. Toen ze een tweede vestiging in Sneek openden, werd ik gevraagd of ik daar alleen wilde beginnen. Zo kreeg ik de kans om te kijken of ik in staat was zelf iets op te bouwen. Het ging prima in Sneek.”

EERSTE DROOM: EIGEN BARBIERSZAAK IN JOURE Met deze wetenschap kon Salim Yalcin met vertrouwen zijn eigen barbierszaak starten in Joure. Daarmee was zijn eerste

grote droom uitgekomen. Salim: “Ik wilde niet in dezelfde plaats als mijn oude werkgever iets beginnen. Joure, op slechts tien minuten rijden van zowel Sneek als Heerenveen en gratis parkeren, was voor mij ideaal. Mijn werkgever vond het echt jammer dat ik vertrok. Maar ik wilde een eigen zaak, waar mannen het barbiersambacht van vroeger konden ervaren. Hierbij is de sfeer voor mij heel belangrijk, blues- of rockmuziek, meubels uit de jaren vijftig en na twaalf uur een lekker biertje, een glas whisky of een goede bak koffie.”

TWEEDE DROOM: GLADJANUS “Op dit moment komt bijna mijn tweede droom uit, een eigen haarvetlijn. Vanwe-

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

NUMMER 10 • 2020

“IK WILDE EEN EIGEN ZAAK, WAAR MANNEN HET BARBIERSAMBACHT VAN VROEGER KONDEN ERVAREN. SFEERVOL MET BLUES- OF ROCKMUZIEK, MEUBELS UIT DE JAREN VIJFTIG EN NA TWAALF UUR EEN LEKKER BIERTJE, EEN GLAS WHISKY OF EEN GOEDE BAK KOFFIE.”

ge de oud-Hollandse naam ‘Heerschap’ wilde ik een productlijn met oud-Hollandse kenmerken. Zodoende kwam het woord ‘gladjanus’ in mij op. De producten bevatten authentieke geuren en zijn verpakt in een ouderwets metalen blik. Het logo van ‘Gladjanus’ is gebaseerd op een kraai met een vetkuif. De kraai staat natuurlijk bekend als een echte gluiperd. Hiermee is de kraai in de dierenwereld een echte gladjanus.”

DERDE DROOM: WORKSHOPS GEVEN Om het ambacht van barbier door te kunnen geven, lijkt het Salim fantastisch om in de toekomst workshops te verzorgen. “Dat is mijn derde droom”, beaamt

hij. “Barbier zijn is echt een ambacht met speciale technieken. Die zou ik graag over willen brengen op mensen die dit willen leren.” Het is fijn werken in Joure, vindt Salim. “We zijn op dit moment al met z’n tweeën. Barbier/kapper Michel Menninga, die ik al negen jaar ken, werkt hier ook. We genieten van het contact met de mensen. We kunnen hier onszelf zijn en praten over mannendingen. We luisteren goed. Een ander kapsel, een andere look, goed passend bij de vorm van het gezicht, maar ook bij het werk dat diegene doet, kan veel voor iemand betekenen. Wij zorgen ervoor dat de mannen met een charismatische uitstraling de deur uitgaan.”

Movember Ieder jaar wordt in de maand november onder de actienaam ‘movember’ aandacht gevraagd voor prostaat- en teelbalkanker. Het doel van de ‘movember foundation’ is geld in te zamelen voor ondersteuning van mannen die aan deze vormen van kanker lijden. Om uiting te geven aan deze actie laten mannen een maandlang hun snor staan. Ook Salim en Michel zullen in november hun snorren laten groeien om geld in te zamelen voor de movember foundation.

deFryskeMarren

JOURNALIST/RAADSLID deFryskeMarren ALBERT VAN KEIMPEMA

mr. DORIEN KOOPMANS-DE BOER

PAARSE KROKODIL Graag vertel ik over situaties waarbij wilsonbekwaamheid problemen kunnen opleveren. Albert gaat naar de gemeente. Hij wil zijn hulpbehoevende tante laten overschrijven op haar nieuwe adres. De gemeente geeft geen gehoor aan zijn verzoek. Het doorgeven van een adreswijziging is een formele handeling. Tante moet zelf de wijziging regelen. Boris dient een aanvraag in voor zijn dementerende moeder bij het CIZ (Centrum voor Indicatiestelling Zorg). Helaas accepteert het CIZ de handtekening van Boris niet. Het CIZ heeft besloten dat alleen een mentor, curator of iemand met een volmacht een aanvraag mag indienen. Cornelia ziet dat haar vader, die een beroerte heeft gehad, nog een bankrekening heeft die hij al jaren niet meer gebruikt. Er gaan alleen bankkosten af, verder gebeurt er niets. Cornelia wil de rekening daarom opheffen. De bank wijst echter op de algemene voorwaarden en kan de rekening niet sluiten op verzoek van Cornelia. Deze voorbeelden zijn gebaseerd op waargebeurde situaties. Het is heel vervelend als mensen uit de naaste omgeving tegen problemen aanlopen vanwege procedures bij instanties. Terwijl zij juist met de beste bedoelingen willen helpen. Wilt u voorkomen dat dit bij u gebeurt? Neem dan een volmacht op in een levenstestament. De volmacht geeft een door u aangewezen vertrouwenspersoon wel de bevoegdheid om (simpele of meer uitgebreide) handelingen uit te voeren. Vraag naar wat je allemaal kunt regelen in een levenstestament op ons kantoor. Neem ook gerust uw oude testament mee om een snelle testamentcontrole te doen.

Kortestreek 16 8531 JG Lemmer T: 0514 561712 E: info@notarisalberda.nl

www.notarisalberda.nl

“IK BEN GROENER DAN GROENLINKS” Albert van Keimpema is 61 jaar, woonachtig in Tjerkgaast, journalist vanaf zijn 17e jaar, uitgever en sinds februari van dit jaar raadslid voor de VVD in de gemeente De Fryske Marren. Dankzij zijn 45-jarige journalistieke carrière, waarin hij een breed scala aan onderwerpen met de goegemeente deelde, gekoppeld aan een ‘geheugen als een ijzeren pot’ en een brede interesse, beschikt hij over een welhaast encyclopedische feitenkennis. Hij is een snelle denker, een bedachtzame prater en weet in zijn artikelen snel tot de kern van de zaak door te dringen, waarbij hij niet zelden onrechtvaardige situaties aan de kaak stelt. Als raadslid is hij een ‘rookie’, die tijdens zijn eerste optreden al een onuitwisbare indruk maakte bij zowel de raadsleden als het college van B&W, met name door de nadrukkelijkheid waarmee hij zijn standpunten uiteenzette en verdedigde. Een portret, voor zover dat mogelijk is, van deze markante journalist, uitgever en politicus. TEKST EN BEELD WIM WALDA

Boerenzoon Albert van Keimpema kwam ter wereld in 1958 als derde in rij van de zes kinderen Van Keimpema. In Dijken, eigenlijk niet meer dan een rij boerderijen met in totaal rond de zestig inwoners, ingeklemd tussen Langweer aan de oost- en het Koevordermeer aan de westkant.

GENERATIES BOERENBLOED “Het boerenbloed gaat aan zowel vaders als moeders kant vele generaties terug”, blikt Albert van Keimpema terug op de historie van de Van Keimpema’s. “Pake Albert boerde aanvankelijk in Workum, verkaste vervolgens naar Nije Skou en streek in 1933 neer in Dijken, onder de rook van Langweer. Ik heb alle kans gehad om boer te worden, maar had mijn zinnen gezet op de journalistiek. Voordat mijn vader halverwege de tachtiger jaren de koeien, een deel van het land en zijn melkquotum verkocht, heeft hij mij nadrukkelijk gevraagd of ik tóch niet boer wilde worden, dit om spijt achteraf te voorkomen. Lang heeft hij overigens niet van zijn pensioen kunnen genieten, want in 1990 is hij overleden. Mijn moeder van 94 woont nog steeds in de boerderij. Gezien de huidige situatie, waarin de boeren met een tsunami aan regeltjes hun hoofd boven water moeten zien te houden, heb ik nooit spijt van die beslissing gehad. Dat laat onverlet dat ik mijn hele leven lang affiniteit met de agrarische sector heb gehouden en vooral heel veel respect. Wat veel mensen niet weten is dat de agrarische sector één van de belangrijkste steunpilaren is onder de Nederlandse economie. Vooral als je de keten in zijn geheel bekijkt, dus inclusief alle bedrijven in de toeleverende, verwerkende en logistieke sectoren, kun je niet anders dan tot de conclusie komen dat de boerenstand voor Nederland in zijn algemeenheid en Friesland in het bijzonder van ongelooflijk groot belang is.”

WISKUNDE EN JOURNALISTIEK Zijn belangstelling voor taal uitte zich op jonge leeftijd. Voordat Albert naar de lagere school ging kon hij al lezen en schrijven. Op het voortgezet onderwijs kreeg hij van een leraar het advies om wiskunde in zijn pakket te nemen om gevoel voor cijfers te krijgen en zaken op conceptueel niveau te bekijken: “Daardoor kun je als journalist cijfers en statistieken snel doorgronden.” Op zijn 17e jaar begon Albert als scholier met zijn eerste journalistieke producties; regionale voetbalverslagen voor de Jouster Courant, en een paar jaar later in militaire dienst voor het soldatenvakblad. “Ik kwam bij de genie terecht, bij 111 PSO – Peloton Speciale Opdrachten – bij welk onderdeel ik als kwartiermaker in 1979 werd uitgezonden naar Libanon. Ik heb daar een half jaar lang in de karabijnen van de Palestijnen gekeken. Echt bang ben ik nooit geweest, maar ik heb me wel zorgen gemaakt over de antipersoonsmijnen die her en der waren geplaatst. Ik mocht en mag erg graag voetballen en met één been wordt dat lastig. Dus je moest exact op je voetsporen terugkeren en dan jakkert de adrenaline door je heen. Terugblikkend was het een ruige, maar mooie tijd. Terug in Nederland heb ik nog een poging gedaan om mijn atheneumpapiertje te halen als opmaat voor een studie geschiedenis. Maar na een paar lessen was ik al tot de slotsom gekomen dat ik daar niet meer tussen paste en ben ik op een maandagmorgen, na het eerste lesuur, de klas uitgelopen en heb ik de school voorgoed achter mij gelaten.”

hand van Foeke Arema het journalistieke vak steeds beter in de vingers. Vier jaar later verruilde hij het Sneeker Nieuwsblad voor Persbureau Penn van Klaas Jansma. Penn leverde journalistieke bijdragen voor onder meer het Friesch Dagblad, het Nieuwsblad van het Noorden, Het Parool, het Algemeen Dagblad, Het Vrije Volk, het ANP en De Telegraaf, de krant waarvoor hij vanaf 1985 als zelfstandige 25 jaar correspondent was.

MENTIS MEDIA Toen het Sneeker Nieuwsblad in 1980 een verslaggever vroeg was Albert er als de kippen bij en kreeg hij onder de stevige

In 2000 richtte Albert van Keimpema Mentis Media op en vanaf dat moment kon hij drukklare journalistieke producties

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

NUMMER 10 • 2020

leveren, waaronder het sinds 2003 uitgegeven ‘Fries Journaal, Kroniek van het goede leven in Friesland’, een human interest magazine dat zes keer per jaar verschijnt met onderwerpen over het maatschappelijk leven, bedrijfsleven, openbaar bestuur, cultuur, society, sport, toerisme en politiek in Friesland. Daarnaast was hij lange tijd ‘clubchroniqueur’ van sc Heerenveen en schreef hij een handvol boeken over uiteenlopende onderwerpen, waarover later meer.

SIMULTAAN SPELEN Eigen baasje, acquisitie, boekhouden, debiteurenbewaking, organisatie, interviewen, schrijven van boeken en artikelen, netwerken. Het heeft veel weg van jongleren met tien ballen. “Dat is het ook”, beaamt Abert. “De journalistiek is bepaald geen vetpot, maar gelukkig kan ik goed combineren. Ik maak weleens de vergelijking met de damsport. Daar mag je geen twee zetten achter elkaar doen. Het is een kwestie van zet en tegenzet. Maar om die wachttijd tussen twee zetten op te vullen kun je wel twee, drie of meer partijen tegelijk spelen, simultaan dus. En dat is precies wat ik in mijn werk doe. Ik ben een liefhebber van de damsport en groot bewonderaar van de beroemdste dammer ooit, Ton Sijbrands. Die kon veertig partijen simultaan spelen; blind nota bene. Dat is geniaal.”

‘HET WESPENNEST’ Eén van die simultaanpartijen in zijn journalistieke carrière was het schrijven van boeken, waarvan ‘Het Wespennest’, dat in 2016 verscheen, ongetwijfeld het meest spraakmakend was. “Ik heb van 2000 tot 2013 de jaarboeken van sc Heerenveen samengesteld, een biografie van Riemer van der Velde geschreven, een boek over de Bekerfinale van 2009, een boek over de interlandcarrière van Abe Lenstra en een gedenkboek over 75 jaar Heerenveen. Heerenveen werd door de buitenwereld gezien als voorbeeld voor het eredivisievoetbal. Een hechte voetbalfamilie. Medeverantwoordelijk voor dit positieve imago was Riemer van der Velde die de club 23 jaar leidde. Maar echt afscheid nemen kon hij niet, hetgeen tot veel fricties leidde. Heerenveen rolde van de ene bestuurscrisis in de andere. Het was een wespennest geworden waarin tal van reputaties sneuvelden en de nodige mensen werden geslachtofferd, veelal onterecht. Ik heb niets anders gedaan dan de zaken op een rijtje zetten en ze vervolgens opgeschreven. Dat werd mij niet door iedereen in dank afgenomen. Maar ik durf te beweren dat het één van de beste Friese boeken ooit is, en zeker het meest onthullend.”

ALBERT VAN KEIMPEMA ALS POLITICUS?

“DE NIEUWSTE DIESELAUTO HEEFT EEN LAGERE CO2-UITSTOOT DAN EEN HARDLOPER, DUS VERGEET DAT ENERGIEVRETEND ELEKTRISCH RIJDEN MAAR!”

Op 26 februari werd Van Keimpema geïnstalleerd als raadslid voor de VVD in De Fryske Marren. Albert van Keimpema en de politiek, is dat een gelukkige combinatie? “Ik ben in mijn leven misschien een beetje te defensief geweest vanuit de gedachte dat de journalistiek en de politiek elkaar niet goed verdragen. Achteraf je reinste flauwekul natuurlijk, maar dat heet voortschrijdend inzicht. Mensen die mij wat beter kennen weten dat ik van jongs af maatschappelijk en politiek geëngageerd ben, maar deed daar niets concreets mee, tot dit jaar.”

En hoe. Tijdens de eerste raadsvergadering liet Van Keimpema een onuitwisbare indruk achter met de motie die hij namens de VVD-fractie indiende, om de horeca na 1 juni meer armslag te geven. Een motie die hij in niet mis te verstane bewoordingen verdedigde, hetgeen hem op nogal wat commentaar van andere fracties kwam te staan. “Het beeld dat van mij bestaat komt niet helemaal overeen met de werkelijkheid. Mensen verwarren diplomatie soms met de uitgesproken manier waarop ik mijn standpunt verdedig. Ik vind het jammer dat het dan meteen persoonlijk wordt gemaakt in plaats van op de inhoud in te gaan. Maar ik zit daar wel als fractielid van de VVD en weliswaar voor het algemeen belang, maar de weg om daar te komen kan per partij nogal verschillen. Er wordt heel erg micro gedacht en veel te weinig op macroniveau. Ik heb geen zin in geneuzel hoe een kabel moet komen te liggen, maar denk in grotere lijnen.”

DE PERSOON ALBERT VAN KEIMPEMA “Ik ben een vooruitgangsdenker en dus niet negatief over de toekomst. Als wij als mensheid er een zootje van maken, dan schieten we onszelf in de voet. Dan krijgt de mens moeite om te overleven. En als de mens uitgestorven is, zeg ik: ‘Moeder Aarde heeft gewonnen’. Mensen horen goede rentmeesters te zijn van de aarde. Dat betekent onze verantwoordelijkheid nemen en voor een evenwicht te zorgen. Ik ben groener dan GroenLinks. Ten eerste moeten we in onze decadente levensstijl de vervuiling tegengaan. En ten tweede de ongebreidelde aanwas van de wereldbevolking beteugelen. Want iedere bewoner van onze aardkloot heeft een ecologische ‘footprint’, al ben ik met vier kinderen niet het beste voorbeeld, haha! Ik ben begaan met natuur en natuurbeheer, de omgeving en duurzaamheid. Ik ben dan ook een pleitbezorger van kernenergie, want dat is met waterstof de schoonste en efficiëntste energiebron. Zon- en windenergie zijn veel minder duurzaam dan men denkt en we plempen de wereld vol met niet recyclebare batterijen, accu’s, panelen en turbines. De nieuwste dieselauto heeft een lagere CO2-uitstoot dan een hardloper, dus vergeet dat energievretend elektrisch rijden maar! Waar ik me verder aan stoor is dat de begrippen ‘weer’ en ‘klimaat’ met elkaar worden verward. Het klimaat verandert al miljoenen jaren voortdurend. Waarom heet Groenland Groenland, denk je? Slechts duizend jaar geleden was het hier warm en vijfhonderd jaar later brak een kleine IJstijd aan. Ik bedoel maar. Kijk naar de ijskappen. Is dat altijd zo geweest? Neen, negentig miljoen jaar geleden groeide er op Antarctica een regenwoud en was het waterniveau veel hoger dan het nu is, wat je kunt zien op de vijftig meter hoge Portugese kliffen, waar ik graag loop. Die liggen vol met fossielen van vissen. Waar wij mensen als de intelligentste diersoort voor moeten zorgen is het bewaren van het ecologisch evenwicht. Dáár hebben we wel invloed op. Maar dan moeten wij de aarde schoonhouden, veel minder afval en plastics produceren, en flora en fauna beheren. Dat is onze taak.”

NIEUW IN JOURE!

JUWELIER ARIE DE KONING juwelier – horlogerie Midstraat 43 | 8501 AE Joure 0513-412730 www.juwelierariedekoning.nl

www.ariedekoning.nl

CHARIS (40) ZEGT HET ZELF: 'IK DOE AAN GEZICHTSBEDROG!' Charis de Bruin uit Lemmer leeft, ademt en is stijl. Werkzaam als salon manager in het bedrijf van haar ouders 'De Bruin & Cho Hair / Spa / Lifestyle Salon' kan dat ook niet anders. De prachtige zaak in het hart van Joure haalt immers 'schoonheid' naar boven en maakt dat klanten zelfbewust en zelfverzekerd door het leven gaan. Op haar eenentwintigste draagt Charis lenzen. Erg handig omdat ze een acteeropleiding volgt waar dans en beweging centraal staan. 'Een bril past op dat moment niet in mijn actieve leven'. Dat wordt anders als ze op latere leeftijd last krijgt van een afhangend, linker ooglid. De aandoening Ptosis, wordt versterkt door het dragen van lenzen. 'Wat een gedoe. Ik ben er klaar mee. Ik ga een bril dragen', besluit Charis. Er wordt gekozen voor een bril die vooral functioneel is. Maar voor iemand die beroepshalve dagelijks schaaft aan het uiterlijk van anderen, begint het alledaagse, het praktische van haar eigen bril Charis tegen te staan. 'Een perfecte bril completeert het gezicht. Het is een statement voor wie je bent en wat je uitstraalt. En mijn toenmalige bril was ..., nou ja, gewoon een bril-bril'.

Trendgevoelig en tijdloos Bij Boddeüs in Sneek vindt Charis een bril met een wat breder montuur die volledig aansluit bij haar persoonlijkheid. 'Wat het uitzoeken voor mij persoonlijk lastig maakt, is dat een bril én trendgevoelig én tijdloos moet zijn. Als je goed kijkt, heb ik best wel een lastig gezicht. Mijn ogen staan wat scheef. Dat corrigeer ik met mijn pony die eveneens scheef geknipt is. Boddeüs heeft vervolgens de bril ook nog eens dusdanig afgesteld dat mijn 'afwijking' niet langer opvalt. Gezichtsbedrog in optima forma!', zegt Charis hardop lachend. Naast de Fleye Copenhagen heeft Charis ook meteen maar een zonnebril van Res/Rei met meekleurende glazen bij Boddeüs aangeschaft. 'Superhandig!'.

BODDEÜS

Raadhuisplein 10 - 12. 8801 KX Franeker . tel. 0517 39 20 01

----si nds1974----

FRANEKER & SNEEK

Rienck Bockemakade 2 (vlakbij de Waterpoort) . 8601 AC Sneek . tel. 0515 7 4 40 26

WWW.BODDEUS.NL EMAIL@BODDEUS.NL

SPECIALE BIJLAGE VAN

deFryskeMarren

LIFESTYLE TRENDS najaar 2020

zoek p o is n e rr a M e k s y r F e Grootd gegaan naar de nieuwe ijk en K r. a ja a n t e h r o o v s d n tre n…. re e ir p s in l ra o o v je t a la

FASHION, BODY WONEN & HUIS Terra 1888 Joure Skipperland Lemmer Masije Lifestylestore Joure

Profile Rodenburg Joure/Sneek Karwei Sneek Karin’s Beauty-Vol Clothes Joure

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST EN BEELD HENK VAN DER VEER

Jouster middenstanders blijven positief, juist in coronatijd Jilke Kooijker van Terra Mannenmode “Ik blijf moed houden. Je ziet ondertussen dat het coronavirus in een aantal landen langzaam aan het wegebben is. Kijk maar naar China, daar begon de ellende en het schijnt dat ze het virus daar nu onder de duim hebben. Dit seizoen zal nog lastig blijven, maar als ik aan het begin van het volgend kalenderjaar onze nieuwe collectie binnenkrijg, dan denk ik denk, misschien met enig aangepaste regels, dat de mondkapjes weer weg zullen zijn in de winkels. Ik hoop dat wij weer op een normale manier ons werk kunnen uitoefenen, daar heb ik volop ingezet. Onze inkopen moeten wij een halfjaar van tevoren doen. De zomercollectie heb ik ingekocht met de wetenschap dat wij een beetje een normaal voorjaar zullen krijgen. Tja en heb ik dat goed gedaan? Het blijft ondernemen!” Was getekend, Jilke Kooijker. Jilke Kooijker (40), sinds 1 januari 2014 eigenaar van Terra Mannenmode uit Joure, is een positief ingesteld mens. Toch weet ook Kooijker dat het op een regenachtige oktobermorgen moeilijk praten is over consumentengedrag voor het komende jaar en over de decemberacties van ondernemend Joure. Onzekerheid troef.

SFEER EN BELEVING

“Ik werk hier al sinds 2006, dat ik weet een beetje hoe het in Joure reilt en zeilt. Dat ik de naam van onze winkel heb aangehouden is een bewuste keus. Voor ons waren drie generaties Terra actief en de manier waarop zij het bedrijf in het verleden hebben neergezet probeer ik te continueren met een eigen sausje erover. Het gedachtengoed van de Terra’s is goed en wat dat nu precies is, valt niet in één zin te omschrijven. Het pand waar wij nu zitten, Midstraat 93, is gerealiseerd door de tweede en de derde

generatie Terra. Er is aan de achterkant een heel stuk bij gebouwd. De tuin waar Jaap en Hille Terra vroeger speelden is nu winkel. Het publiek waar wij ons op richten is de man tussen de twintig en alles wat erboven ligt. Het is een brede doelgroep die uit Joure en wijde omgeving komt. Wij zitten niet in het bijzonder hoge segment, we zitten in het midden en hoog segment. Dat past ook het beste bij mij. Er moet gewoon een goede prijs/kwaliteit verhouding zijn. Sfeer en beleving is in onze branche heel belangrijk geworden omdat een klant tegenwoordig ook heel gemakkelijk kleding via internet kan bestellen. Sfeer en beleving is er niet op internet, daarom zorgen wij ook een beetje voor het huiskamergevoel in onze winkel. Ik houd van het persoonlijke contact, ik verloochen mijn afkomst ook niet. Ik ben een boerenzoon uit Nij Beets, stilzitten was er thuis niet bij.”

Jilke Kooijker over de Midstraat in Joure: “Eén lange winkelstraat, je kunt dus nooit verkeerd lopen.”

Als dorpsjongen weet Kooijker precies wat er in een kleine gemeenschap leeft en dat geldt ook voor Joure, weliswaar groter dan Nij Beets, maar toch. De ondernemer weet ook meteen de pluspunten van Joure als winkelkern op te noemen.

JOURE IS LAAGDREMPELIG EN JE KUNT ER GRATIS PARKEREN

“Het mooie van Joure is dat er een dorpsgevoel is en natuurlijk weet ik wel dat je nooit zegt dat je het dorp even ingaat. Nee, je gaat ‘de Jouwer even yn’. Maar ik heb het dan meer over de mentaliteit, het is niet allemaal strak in de lijn. Het is laagdrempelig. Als je in Joure aan het winkelen bent, hoef je niet op je horloge te kijken. Je kunt de auto neerzetten en bij wijze van spreken de hele dag je gang gaan omdat er geen parkeerkosten zijn. Het is één lange Midstraat, je kunt dus nooit verkeerd lopen en tijdens het winkelen zijn er genoeg mogelijkheden om een drankje en hapje te doen. Het is er gezellig en ‘smûker’ in vergelijking met andere plaatsen.”

EVENEMENTEN

Door de betrokkenheid van de Jouster ondernemers met ‘de Vlecke’ worden er talrijke evenementen georganiseerd. Ook in de afgelopen coronaperiode was dat niet anders. Jilke Kooijker kijkt nog even terug op de Jouster Merke die dit jaar niet doorging, maar hij en z’n collegaondernemers richten de blik ook vooruit. “De dingen die goed zijn, koesteren we, dat vooraf. Zolang de Midstraat levendig is, komt er publiek op af. Dat heeft automatisch effect op de omzet van de winkeliers. Daarom is het belangrijk dat ondernemers

ook activiteiten organiseren. Tijdens de afgelopen Jouster Merke, die dus niet doorging om de bekende reden, hebben we toch weer de rode loper uitgelegd. Alleen niet een grote rode loper door de hele Midstraat, ooit de langste rode loper van heel Friesland. Nu hadden we allemaal rode lopertjes naar de winkels afzonderlijk. We wilden toch het rode loper idee vasthouden, alleen aangepast in verband met de RIVMmaatregelen. Denken in mogelijkheden noemen we zoiets. Voor het stukje muziek en sfeer zijn we in de Jouster Merke-Week met een oude bakkerskar door de Midstraat gefietst, waarop we twee boksen hadden geplaatst. Dat was fantastisch en we kregen veel positieve reacties. Met zo’n kwinkslag willen we de komende feestdagen ook ingaan. Hoe, dat is nog even geheim. Zo is de Sinterklazencommissie ook nog druk bezig om een goed alternatief te bedenken voor de intocht, die anders in de haven zou zijn. Dát zit er zeker niet in. Vanaf 5 december gaat normaal gesproken het Winterevent van start. De wit gespoten kerstbomen worden weer versierd en krijgen een plaatsje bij de verschillende winkels. Dat hebben we al een aantal jaren gedaan en dat werkt enorm sfeer verhogend, dat blijven we nu ook doen. De Boxingdays, die tussen Kerst en Oud & Nieuw georganiseerd worden, zijn ook een blijvertje. Het winkelend publiek kan dan hun slag slaan om sterk afgeprijsde producten te kopen. Kortom, we blijven positief!”

28 LIFESTYLE TRENDS

Bij Terra 1888 is het najaar begonnen! ondanks alle coronaperikelen... We leven in een onzekere tijd, waar we ons vaak ongewild aan allerlei regels moeten houden. We zullen volgens de adviezen van de overheid meer thuis gaan werken en binnen moeten blijven, maar we mogen wel lekker de buitenlucht opzoeken voor een frisse neus. Grote festiviteiten gaan voorlopig niet door en worden uitgesteld dan wel afgelast. Reden te meer om comfortabele kleding voor thuis uit te zoeken, die voor zowel binnen als buiten voldoende warmte geven. We kunnen niet te ver vooruit kijken in de tijd, maar het ‘gewone’ Nederlandse weer zal niét veel veranderen. Veel mannen hebben een hekel aan winkelen. Dat begrijpen wij bij Terra 1888 als geen ander! Daarom maken wij het voor de mannen zo leuk en makkelijk mogelijk. Bij elke trui of vest hebben wij een bijpassend overhemd. Bij elk colbert zoeken wij een goed passende broek. Je kunt kiezen uit een aantal sets, die in de winkel klaar staan (Kies, Pas & Go) of je neemt een complete set mee en je gaat op je gemak thuis passen. (Terra Thuis Passen). Om het feestje compleet te maken zoek je ook een paar leuke schoenen die matchen met je nieuwe outfit. Gewoon voor Mannen!

Terra 1888 zet een aantal trends voor het komende najaar graag voor de mannen op een rij!

De najaarskleuren bij Terra 1888! De coltrui is terug van weggeweest!

Dit seizoen zien we weer veel artikelen waar mooie warme najaarskleuren vertegenwoordigd zijn. Naast de kleur blauw zijn er dit seizoen ook andere mooie warme najaarskleuren te vinden, zoals groen, okergeel en bijvoorbeeld de kleur ‘roest’. De overhemden met dessins zijn nog steeds veel aanwezig, maar ook is er weer meer interesse in een uni-overhemd. Je vindt alle herfstkleuren in zowel de bovenkleding, alsook in de broeken én de schoenen. In de winkel kunnen we je zo een aantal leuke sets laten zien!

De coltruien zijn weer helemaal terug in het modebeeld. Er zijn verschillende varianten en kleuren mogelijk. We hebben weer lekkere warme gebreide ‘kabel’ coltruien in onze collectie voor als je die frisse neus neemt in de buitenlucht. Maar wil je juist tijdens je online meeting goed voor de dag komen, dan draag je een dunnere uitvoering van merino-wol ‘gewoon’ onder je colbert. Nu kun je denken: dat kriebelt toch ontzettend in je nek? Dan heb je het mis! Als je een goed exemplaar aanschaft, dan is de coltrui warm, comfortabel, stijlvol en veelzijdig. Je draagt hem op een jeans, pantalon of zelfs op een geruite broek en het hoeft écht niet te kriebelen!

De GERUITE broek! Bij het uitzoeken van een nieuwe set beginnen we vaak met de juiste broek. Voor jong én oud kan elke outfit natuurlijk beginnen met een goede spijkerbroek. Daarmee wordt het meest favoriete kledingstuk van Nederland beter inzetbaar voor nog meer verschillende gelegenheden! Wij hebben van veel verschillende merken een ruime keuze in modellen, pasvormen én wassingen. De chino is weer helemaal terug van weggeweest. Deze trend zie je veel bij het jongere publiek en wordt gedragen met een keurig overhemd en eigenwijs casual colbert. Je vindt ze in warme najaarskleuren of in een mooie ruit!

Ook voor schoenen naar Terra 1888 Omdat wij onze schoenen gelijktijdig inkopen met de kledingcollectie, is er altijd een passend paar te vinden. De schoenen mogen tegenwoordig allemaal nét wat gekker. Niet alleen zwart, donkerbruin of cognac, maar ook een mix van kleuren en dessins. De kleding is hipper en jonger, dus met een paar schoenen mag dat ook!

REHAB TEAGAN SNAKE

Het merk Rehab is stoer, netjes en nét even anders!

Heb jij je jas al van zolder gehaald? De coltruien zijn weer helemaal terug in het modebeeld. Er zijn verschillende varianten en kleuren mogelijk. We hebben weer lekkere warme gebreide ‘kabel’ coltruien in onze collectie voor als je die frisse neus neemt in de buitenlucht. Maar wil je juist tijdens je online meeting goed voor de dag komen, dan draag je een dunnere uitvoering van merino-wol ‘gewoon’ onder je colbert. Nu kun je denken: dat kriebelt toch ontzettend in je nek? Dan heb je het mis! Als je een goed exemplaar aanschaft, dan is de coltrui warm, comfortabel, stijlvol en veelzijdig. Je draagt hem op een jeans, pantalon of zelfs op een geruite broek en het hoeft écht niet te kriebelen!

In de winkel helpen we je graag aan een nieuwe outfit, je kunt daar gewoon onze producten voelen én passen. Op onze webshop www.terra-mannenmode.nl kun je je alvast oriënteren. Of je kunt gewoon je gewenste artikelen bestellen! Wat niet goed is kun je gewoon terug brengen in de winkel! Terra 1888 - gewoon voor mannen.

Veel vanAlle deze artikelen artikelenopopdeze dezepagina paginazijn zijnverkrijgbaar verkrijgbaarbijbijTerra MAN1888. of theMidstraat World. Dracht 91-93,88, 8501 Heerenveen, AH JOURE,Tel.: 0513-412436 0513 623 223. - www.terra-mannenmode.nl www.manoftheworldheerenveen.nl

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

De paden op, de lanen in, vooruit met flinke pas. Laat je ook dit najaar niet tegenhouden door het weer, om te genieten van bos, strand en water. Skipperland in Lemmer laat je graag de nieuwe stijlvolle, warme collectie van najaar 2020 zien.

Helly Hansen en Fjällräven hebben deze herfst weer prachtige jassen in hun collectie, die je beschermen in weer en wind. Duurzame materialen, warme kleuren en praktische details geven een ‘rijk’ gevoel.

Voor het ruige werk

Blijf lang genieten op het water in de gevoerde zeiljassen van Helly Hansen. Tegen de kou kun je je goed kleden, dankzij merino wollen ondergoed, een fleece vest, goede handschoenen en een dikke jas met gewatteerde capuchon. Daarmee bedwing je alle meren en zeeën en gaat het avontuur op het water gewoon verder.

Klassiek, natuurlijk en tijdloos

Vervang je bootschoenen en slippers voor het ‘ruigere’ werk. Sorel, Dubarry en Helly Hansen staan garant voor waterdichte, warme schoenen en laarzen. Onmisbaar als je de hond uitlaat, in de sneeuw of tijdens een lange wandeling op het strand of in het bos. De kinderen staan te springen om mee te gaan, lekker stampen in de plassen met de mooie laarsjes van Aigle of Bergstein.

Ga voor klassiek, natuurlijk en tijdloos met de prachtige wollen items van o.a. Saint James, Roosenstein Wolke en Holebrook. Alle items zijn gemaakt van het fijnste merinowol en zuiver scheerwol. Het Ierse Fisherman wordt lokaal gemaakt, geïnspireerd op de ruige, Ierse kust. Met of zonder nautisch detail, er is altijd een stijl die bij je past.

Ook dit najaar zijn de collecties weer verrassend, praktisch, modieus, maar altijd met oog voor detail en de zekerheid dat jij als buitengenieter ook echt onbezorgd geniet. Geniet van de mooie momenten met familie of vrienden buiten op het strand, langs het water, bij het haardvuur of in het bos.

Luhta & Icepeak zijn de merken die zowel praktisch als modisch voldoen aan jouw verwachtingen. Softshell broeken en gewatteerde jassen houden je warm en droog tot temperaturen ver beneden het vriespunt. De verrassende kleurencombinaties volgen de laatste trends.

Alle artikelen op deze pagina zijn verkrijgbaar bij Skipperland Lemmer. Kortestreek 8, 8531 JE Lemmer, 0514 726 011 - www.skipperland.nl

30 LIFESTYLE TRENDS

De nieuwste lifestyle trends Voor de nieuwste trends op het gebied van wonen, mode en lifestyle wandelen we even binnen bij de pas verbouwde winkel van Masije lifestylestore in Joure. Deze stoere winkel heeft voor ieder wat wils. We nemen je graag mee langs de leukste items voor dit najaar.

Maison Berger Maak kennis met de huisparfums van het huis Berger. Het bekendste product is de Lampe Berger. Een luchtzuiveraar die ruim 120 jaar geleden is ontwikkeld door apothekersassistent Maurice Berger om steriliteit in ziekenhuizen te verbeteren. Een uniek product dat vieze luchtjes weghaalt en parfum verspreidt is het resultaat. De Berger lamp staat voor een uniek ritueel en specifieke handelingen. Het begint met het vullen van de lamp met het Huisparfum van je keuze. Doe daarna de lont in de lamp en druk deze goed aan. Als je de lamp voor de eerste keer gebruikt, wacht dan twintig minuten en steek daarna de lamp aan. Blaas na circa twee minuten de vlam uit. De lucht wordt gezuiverd, gevuld met parfum: dertig minuten zijn voldoende om een flinke woonkamer te zuiveren. De betovering vindt plaats... Je kunt hem nu doven! Maison Berger heeft daarnaast nog meer heerlijke geurproducten voor in huis en in de auto, met steeds dezelfde herkenbare parfums.

G-maxx Comfortabele pasvorm, soepel vallende stoffen, natuurlijke en warme kleuren, dat zijn de trends van dit moment bij G-maxx. G-maxx is een Nederlands kledingmerk dat de afgelopen jaren flink aan de weg heeft getimmerd. Bij Masije lifestylestore vind je een grote collectie van dit fijne merk en ze adviseren je graag over een leuke outfit, zowel voor het werk als voor vrije tijd. Ook dit najaar is de travelbroek een onmisbaar item in je garderobe. Deze zeer comfortabele broek laat zich sportief dragen met sneakers eronder, bijvoorbeeld van DWRSlabel, maar kan ook erg goed met pumps worden gecombineerd voor een stoere zakelijke look.

RÄDER

Ga je mee verdwalen in de wonderlijke wereld van Räder? Stuk voor stuk unieke ontwerpen, fijntjes uitgevoerd in ongeglazuurd wit porselein. In Nederland is Räder vooral bekend van de lichthuisjes die, voorzien van een waxinelichtje, een sprookjesachtige sfeer in je huis creëren. Maar er is nog zoveel meer. Originele kadootjes zoals beschermengeltjes, geluksklavers en andere hart-onderde-riemstekers. Maar ook interieuraccessoires zoals vazen, lampen, keukenbenodigdheden en nog veel meer.

COWBOYSBAGS Cowboysbags maakt al veertig jaar stoere en tijdloze tassen. Ook de nieuwe najaarscollectie bevat weer supergave tassen, gemaakt uit de fijnste stukken leer. Deze tassen kun je eindeloos combineren met al je outfits. En het mooie van dit leer is dat het een echt natuurproduct is, en meer en meer tot leven komt naarmate de tas meer wordt gebruikt en ouder wordt.

VTWONEN Maak je outfit compleet! Je outfit is natuurlijk niet compleet zonder sieraden. De najaarscollectie van BIBA gaat je daar zeker bij helpen. Oorbellen zijn er dit najaar zowel groots en aanwezig, als klein en subtiel. Ook een set crystal armbanden, in diverse kleuren, mogen niet in je sieradencollectie ontbreken. Dit kan je eindeloos combineren bij je outfits en bijvoorbeeld met de nieuwe OOZOO Smartwatch.

Nu het buiten kouder wordt en de blaadjes weer van de bomen vallen, is er niets lekkerder dan jezelf terugtrekken in huis en het binnen gezellig te maken met kaarsjes en decoratie. vtwonen is al tientallen jaren trendsetter op interieurgebied. Naast de eigen televisieprogramma`s en het magazine is vtwonen bekend van de eigen collectie interieurdecoratie en servies. Het witte basic servies is al jaren het bestverkopende servies van Nederland, en wordt steeds aangevuld met nieuwe items om eenvoudig een andere look te kunnen creëren. Dit najaar zijn daarom diverse servies items uitgebracht in mat zwart. Hiermee dek je in een handomdraai een stoere en sfeervolle tafel om heerlijk thuis te genieten.

Eindejaarsgeschenken Bovenstaande trends en nog veel meer items laten zich ook goed combineren in stijlvolle eindejaarsgeschenken van klein tot groot budget en van 1 tot 1000 stuks. Het team van Masije lifestylestore staat altijd voor je klaar om te helpen met advies en maatwerk.

Al deze artikelen op deze pagina zijn verkrijgbaar bij Masije lifestylestore, Midstraat 89, 8501 AG Joure. www.masije.nl

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Nederland Fietsland

ga jij ook voor je gezondheid? In Nederland is de fiets een veel gebruikt vervoermiddel. Zodra het maar even kan springen we op de fiets en trotseren we het drukke verkeer om op onze plaats van bestemming te komen. De reden hiervoor is simpel: Nederland is dankzij haar relatief kleine oppervlak, vlakke landschappen en het fietspadennetwerk erg fietsvriendelijk! Of je nu naar je werk trapt, de kids ophaalt van school, of nog even snel boodschappen doet om vanavond een gezonde maaltijd op tafel te zetten, met de fiets kan het allemaal. Mooie bijkomstigheid; zelfs korte fietsafstanden dragen flink bij aan een goede gezondheid.

Profile Rodenburg laat hier de verschillende modellen zien en geeft tips!

Dé lifestyle fiets De Cortina U4 is de lifestyle fiets bij uitstek. Door zijn hippe kleuren en tijdloze design is dit een fiets die bij iedereen in de smaak valt. De tweekleurige banden met bijpassende snelbinders en verschillende kleuren kratjes voor op de voordrager van deze fiets zijn voor iedereen te aan te passen naar zijn of haar eigen smaak. Door de stevige middenstandaard en het stuurslot staat deze fiets ook met belading stevig op de grond. Met zeven versnellingen en een comfortabel stuur fietst de eigentijdse Cortina moeiteloos door het verkeer en bent u verzekerd van veel fietsplezier.

Bakfiets 2.0 Urban Arrow, de elektrische bakfiets die voor iedereen geschikt is. Met de sterke Bosch middenmotor en het Enviolo schakelsysteem is deze bakfiets voor iedereen en voor in iedere omgeving. Of je de Urban Arrow nu in de stad gebruikt, of er lange tochten mee gaat maken, hij is overal voor geschikt. Je kan de fiets met verschillende accessoires uitrusten; een extra bankje voorin in de bak, een bagagedrager achterop of een regentent voor de kinderen en nog vele andere opties en accessoires zijn er te krijgen voor de veelzijdige bakfiets. Hij is verkrijgbaar in de witte kleur zoals op de foto of helemaal in het zwart, met verschillende typen remmen en accu actieradius. Zo is er voor iedereen een Urban Arrow naar wens te verkrijgen.

Dat is toch super handig! Je springt iedere keer weer op de fiets, of het nu regent, sneeuwt of als de zon schijnt. Maar als jij zo’n doorzetter bent, dan verwacht je toch op zijn minst dat je fiets deze eigenschap ook bezit? Het aanschaffen van een fiets met riemaandrijving is dan zeker aan te raden. Deze vorm van aandrijving is namelijk enorm duurzaam en onderhoudsarm. Een riem slijt namelijk een stuk minder hard dan een ketting en daarnaast zitten de versnellingen verwerkt in de naaf of in de trapas. Hierdoor zal bij het verwisselen van een versnelling de riem in dezelfde rechte lijn blijven liggen, wat ervoor zorgt dat deze minder weerstand geeft en stiller is dan een gewone ketting. Daarnaast blijft de riem een stuk schoner en kan deze niet gaan roesten in tegenstelling tot een gewone ketting. Dit komt omdat er geen olie nodig is om de riem te smeren. Dit is toch wel heel erg fijn als je met je nette kleding op de fiets stapt.

Een echte belevenis Riese&Muller wil er op uit en de weg naar het werk of een rit in de vrije tijd tot een belevenis maken. Moeiteloos bergen beklimmen, tegen de wind in fietsen, de route naar uw werk tot een belevenis maken — de Charger zorgt elke dag voor plezier. En hij mag gezien worden: door de geïntegreerde accu van 500 Wh komt het voor de Charger kenmerkende design volledig tot zijn recht. Dankzij de Bosch Performance Line motor beschikt deze bike over een fluisterstille aandrijving voor een soepele en stille rijbeleving. En wie langere ritten of hoogtemeters wil maken, die beschikt met de optionele DualBattery 1000 over een actieradius van tot wel 160 kilometer.

Profile Rodenburg is al meer dan 100 jaar een begrip!

Veel van deze artikelen op deze pagina zijn verkrijgbaar bij Profile Rodenburg Joure en Sneek. Zie ook www.profilerodenburg.nl De Merk 2, 8501 AN Joure. Tel: 0513 551 813 | Prins Hendrikkade 58, 8601 CB Sneek. Tel 0515 412 163 | Lemmerweg 13-15, 8608 AA Sneek Tel 0515 413 096

32 LIFESTYLE TRENDS TIPS DOOR:

Met vele interieurtoppers van de Karwei!

DE 6 NAJAARSTRENDS 2020 Jouw (t)huis was nog nooit zo belangrijk als nu. Besteed daarom genoeg aandacht aan het gezellig maken ervan. Creëer een fijne plek waar jij je thuis voelt. Natuurlijk moet je helemaal doen wat je zelf mooi vindt, maar toch is het altijd leuk om je te laten inspireren door de interieurtrends van het moment. Daarom ga ik samen met KARWEI de meest opvallende trends met je doornemen.

Evelyne Bok werp.nl www.evelyne-ont

Wat blijft? Wist jij bijvoorbeeld dat we de belangrijkste interieurtrend van de afgelopen jaren, ‘Industrieel’, niet meer terug gaan zien zoals eerst… Maar gelukkig komen er heel veel mooie nieuwe dingen voor in de plaats én blijven er ook een paar dingen waar we nog geen afscheid van kunnen nemen. Zo blijft het groen in ons interieur in de vorm van grote planten. Ook de ronde vormen zien we weer terug in verschillende trends; bruintinten nemen de overhand en de kringloop is terug van (eigenlijk nooit) weggeweest.

LEKKER BEIGE

PUUR NATUUR

BACK TO EARTH

SCANDINAVISCH DESIGN

KLASSIEK

NIEUW INDUSTRIEEL

Daar waar grijs eerst dé basiskleur was in het interieur, zien we nu steeds vaker een bruintint als basiskleur. En we houden het niet bij één basiskleur, maar combineren meer kleuren met elkaar. We tonen lef en combineren niet alleen kleuren, maar ook prints met elkaar. Een print is helemaal van nu. Het liefst zo opvallend mogelijk!

Een groot contrast met de vorige trend. Hier draait alles om perfectie. Gestroomlijnde, ronde en vriendelijke vormen. Zachte pasteltinten met elkaar gecombineerd. We zien licht hout en een romantische twist. Weinig poespas en slechts een paar accessoires die dan ook echte eyecatchers zijn (vaak design stukken).

NÚ TIJDELIJK

25% KORTING

OP DIVERSE INTERIEURARTIKELEN

De eenvoud van deze interieurtrend straalt rust uit, terug naar de basis. We gebruiken natuurlijke materialen, zoals licht hout, jute en rotan. Met vlechttechnieken zoals macramé en webbing. De kleuren zijn zacht en doen je denken aan het strand. Prachtige linnen gordijnen en stoere materialen zoals hout, steen, kurk, maar combineer deze met zachtere materialen zoals wol en katoen.

Van het één gaan we door in het ander. Elementen van deze elegante interieurtrend waren al een tijdje in opkomst. Denk aan de visgraat vloer, gouden details, de lijsten op de muur, de prints van oude meesters, velvet en het boutique hotel gevoel. We voegen daar een vleugje Art Deco, lange gordijnen van rijke stoffen en een gecapitonneerde bank of fauteuil aan toe en het plaatje is compleet!

SHOP IN STYLE!

BIJ KARWEI SHOP JE AL DEZE NAJAARSTRENDS. LAAT JE INSPIREREN EN NEEM EEN KIJKJE IN HET FILIAAL VAN SNEEK VOOR VEEL MOOIE AANBIEDINGEN!

Deze trend lijkt op de vorige trend, maar is een stuk donkerder en warmer. We zien veel aardetinten in ton sur ton, donker/warm hout en grote gebaren. De imperfectie en het rauwe randje geven het interieur karakter.

De industriële trend in een nieuw jasje! Een stuk vriendelijker en vrouwelijker. Geen ruwe, grove en logge meubels en materialen meer, maar alles iets subtieler en netter. Denk bijvoorbeeld aan de stalen poten die we veel zien onder eettafels. Ze worden minder dik en krijgen soms zelfs een ronding. Ook de betonlook gaan we terugzien, maar niet meer zo versleten en gehavend als eerst. De elementen zoals het zwarte staal, het prachtige hout blijven, maar alles wordt in een nieuw jasje gestoken.

Ook advies...?! Evelyne geeft interieuradvies aan huis. Neem gerust contact op voor meer informatie.

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

! j i r v e j l e Vo

Karin’s Beauty-Vol Clothes heeft niet alleen kleding te koop, maar ook lingerie en panty’s voor de vollere vrouw. Hieronder een paar tips&trends:

Pretty legs

PLEZIER MET PLAISIR

Lingerie merk Plaisir is HET Deense merk met 75 jaar ervaring in het ontwerpen en het laten produceren van modieuze lingerie. Daarnaast ontwerpen ze ook corrigerend ondergoed. Maar ook badkleding en nachtkleding in grote maten ofwel ‘plus sizes’. Plaisir maakt gebruik van luxe materialen en heeft uitstekende pasvormen voor de vollere vrouw. Plaisir lingerie is begonnen als producent van korsetten. Lang geleden toen de eerste bh nog geboren moest worden.

Pamela Mann is DE specialist in het maken van Plus Size panty’s. Ze zijn er als eerste pantyproducent in geslaagd een panty te maken welke écht ruim valt en niet afzakt! Hierdoor heeft Pamela Mann in een korte tijd de ‘grote maten’ wereld veroverd. De panty wordt verkocht in toonaangevende Plus Size Fashion stores en online webshops voor de vrouw met een maatje meer. In Engeland is de designafdeling druk aan het werk om iedere drie maanden nieuwe kleuren en printjes te laten ontwikkelen. De kleuren en dessins matchen goed bij de fashion van dit moment.

Plaisir levert aan toonaangevende fashionwinkels en lingeriewinkels. De uitstekende combinatie van kennis over grote maten lingerie en het inlevingsvermogen in wat een vrouw graag draagt, levert kwaliteit op. Trend kleur Dark Bleu Maten: 90C-105H

BEATE De Beate 619431 Beugel bh’s zijn gemaakt in een microkwaliteit. (Basis bh). De zijkanten van de cups en de onderkant van de bh zijn met kant bewerkt. De rest van de cup is gemaakt in stretch micro.Binnen is de cup met mesh gevoerd voor extra stevigheid.

Basis Model Beate zwart Maten: C 90-110H.

De trend van deze winter in panty’s, is deze Curvy Superstretch Printed Tights Tree Olive-Blk 50den.

Pamela Mann Panty’s is dus DE ideale panty’s voor een maatje meer en lange mensen. Op de bovenbenen is genoeg stretch. Het zitvlak is extra hoog. Het kruisje is gemaakt van katoen. De panty is ook geschikt voor lange mensen omdat gebruik wordt gemaakt van 3D garen. Dit garen rekt zowel in de breedte als ook in de lengte.

De schouderbanden zijn achter verstelbaar en hebben een lichte padding voor een goede ondersteuning. Deze padding zorgt voor extra draagcomfort. De band op de rug is extra breed en sluit met drie haakjes en drie oogjes. Whisper White

Pine Green 90C-105H

Model heeft 50den zwart aan en draagt hier een XL.

Pamela Mann is verkrijgbaar in tien verschillende prints en kleuren, en in acht effen kleuren. Panty’s zijn verkrijgbaar in de maten XLXXL en XXXL.

95Ct/m105H

Zebra print zwart 30den.

CLOË Cloë is een voorgevormd bh met bandjes en heeft een gewatteerde cup. De stof aan de buitenkant van de cup is van een mesh kwaliteit. Mesh is een stof welke een beetje doorschijnt. De stof is van een zachte kwaliteit. De bandjes met juweel kunt u gemakkelijk verwijderen. Zo heeft u de keuze de bh met of zonder bandjes en juweel te dragen. De bh sluit aan de achterzijde met drie haakjes en drie oogjes.

IN! rie set. T&Wvan KNIPr ditUI een linge in bij aankoop

Vul deze bon in en leve

KNIP UIT&WIN!

Vul deze bon in en lever dit in bij aankoop van een panty.

WIE WEET WIN JE EEN GRATIS LINGERIE SET

WIE WEET WIN JE EEN GRATIS PANTY! NAAM:

NAAM: TEL.

Trend kleur Printed Tights Herringbone CognacChocolate Curvy Super-stretch.

Pamela Mann was een heel vooruitstrevende vrouw. In 1960 heeft ze samen met Mary Quant panty’s ontworpen. De panty’s pasten perfect bij de rokjes van Mary Quant. Mary Quant was de vrouw die de minirik op de kaart zette in de zestiger jaren. Ze ontketende een ware fashion revolutie in de straten van Londen. Pamela Mann zorgde voor de perfecte Panty bijpassend bij de minirok.

TEL.

De artikelen op deze pagina zijn verkrijgbaar bij Karin’s Beauty-Vol Clothes. Midstraat 78, 8501 AS Joure, Tel.: 06 48748452. www.karinsbeautyvolclothes.nl

&FIT

GEZOND

NUMMER 10 • 2020

WONEN IN HET VOORMALIG

GEMEENTEHUIS VAN WOMMELS

Er is volop bouwactiviteit aan de Keatsebaen in Wommels. Het voormalig gemeentehuis wordt namelijk omgetoverd tot appartementencomplex voor senioren. Het complex, dat eind 2020 opgeleverd wordt, zal de naam ‘Nij Walpert’ dragen. HENK ZWART, VOORMAN EMPATEC VERPAKKEN OP LOCATIE. EEN TROTSE MAN.

VAN LOM-ONDERWĲS VAN LOM-ONDERWĲ S NAAR LEIDINGGEVENDE NAAR LEIDINGGEVENDE BĲ EMPATEC BĲ EMPATEC HENK ZWART, VOORMAN EMPATEC VERPAKKEN OP LOCATIE. EEN TROTSE MAN.

Lege en volle stellingen wasgoed staan te wachten. Slalommend kun je er goed tussen door. Er zit systeem in. Een vrolĳke medewerker dat het ontsmettingsmiddel heelSlalommend lekker ruikt: Lege en vollevertelt stellingen wasgoed staan te wachten. naar kauwgomballen. Henk staat al klaar. Henk Zwart, 62 jaar en kun je er goed tussen door. Er zit systeem in. Een vrolĳke sinds een aantal jaren woonachtig in Bolsward, met zĳlekker n vrouw. medewerker vertelt dat het ontsmettingsmiddel heel ruikt: Samen hebben ze eenHenk dochter diealfysiotherapeute is. Henk naar kauwgomballen. staat klaar. Henk Zwart, 62 jaar en werkt al 32 jaar bĳ Empatec. Hĳ is leidinggevende bĳ Empatec sinds een aantal jaren woonachtig in Bolsward, met zĳn vrouw. Verpakken. Metze zĳeen n typerende schommelende loopje zoekt hĳ Samen hebben dochter die fysiotherapeute is. Henk een plekje voor het interview. Er is heel wat gebeurd in zĳn leven. werkt al 32 jaar bĳ Empatec. Hĳ is leidinggevende bĳ Empatec Een zware jeugd. zĳn leven hangt meer dan loopje één keer aan hĳ een Verpakken. Met zĳEn n typerende schommelende zoekt zĳ den draadje. een plekje voor het interview. Er is heel wat gebeurd in zĳn leven. Een zware jeugd. En zĳn leven hangt meer dan één keer aan een Jeugdtrauma zĳden draadje.

Netjes op 1,5 meter vertelt Henk zĳn levensverhaal. Een beetje spannend vindt hĳ het wel. Maar al gauw vertelt hĳ honderduit. Henk kan niet goed leren. Jeugdtrauma Althans, dat wordt gedacht. Hĳ blĳkt zwaar dyslectisch te zĳn. Na twee jaar op Netjes op 1,5 meter vertelt Henk zĳn levensverhaal. Een beetje spannend vindt de basisschool gaat hĳ naar een school voor leer- en opvoedingsmoeilĳkheden hĳ het wel. Maar al gauw vertelt hĳ honderduit. Henk kan niet goed leren. (LOM-onderwĳs). Zĳn vader en zus laten hem vaak weten dat hĳ niet slim genoeg Althans, dat wordt gedacht. Hĳ blĳkt zwaar dyslectisch te zĳn. Na twee jaar op is. Hĳ wordt niet geaccepteerd zoals hĳ is. Met als gevolg dat hĳ zichzelf altĳd wil de basisschool gaat hĳ naar een school voor leer- en opvoedingsmoeilĳkheden bewĳzen, met alles wat hĳ doet. Om de goedkeuring van zĳn vader te krĳgen. En (LOM-onderwĳs). Zĳn vader en zus laten hem vaak weten dat hĳ niet slim genoeg dat tekent hem voor het leven. is. Hĳ wordt niet geaccepteerd zoals hĳ is. Met als gevolg dat hĳ zichzelf altĳd wil bewĳzen, met alles wat hĳ doet. Om de goedkeuring van zĳn vader te krĳgen. En Hard werken dat tekent hem voor het leven. Op het LOM beleeft hĳ een gouden periode. Daar kĳken ze naar zĳn mogelĳkheden en hĳ voelt zich er helemaal thuis. Hĳ leert op jonge leeftĳd Hard werken lassen en met zĳn handen werken. Vanuit daar werkt Henk jaren bĳ een bakkerĳ Op het LOM beleeft hĳ een gouden periode. Daar kĳken ze naar zĳn en in een fabriek. Maar zĳn lichaam laat hem in de steek. En hĳ wordt zo goed als mogelĳkheden en hĳ voelt zich er helemaal thuis. Hĳ leert op jonge leeftĳd afgekeurd. Maar dat accepteert hĳ niet en hĳ ﬁetst bĳ de voorloper van Empatec lassen en met zĳn handen werken. Vanuit daar werkt Henk jaren bĳ een bakkerĳ langs voor werk. Dat wordt een succes! Op de productieafdeling wordt hĳ gelĳk en in een fabriek. Maar zĳn lichaam laat hem in de steek. En hĳ wordt zo goed als voorman en voelt zich thuis. Empatec voelt als een familie. Maar zĳn lichaam afgekeurd. Maar dat accepteert hĳ niet en hĳ ﬁetst bĳ de voorloper van Empatec speelt hem wederom parten. Op een haar na overleeft hĳ een maagperforatie. langs voor werk. Dat wordt een succes! Op de productieafdeling wordt hĳ gelĳk Empatec geeft hem alle tĳd die hĳ nodig heeft om er weer boven op te komen. voorman en voelt zich thuis. Empatec voelt als een familie. Maar zĳn lichaam speelt hem wederom parten. Op een haar na overleeft hĳ een maagperforatie. Trots Empatec geeft hem alle tĳd die hĳ nodig heeft om er weer boven op te komen. Al een paar jaar nu werkt Henk samen met zĳn collega bĳ Rentex op locatie in Bolsward. Alles hebben ze samen opgebouwd. Een grote klus. Om trots op te Trots zĳn. Henks leven is niet altĳd positief geweest. Maar juist daarom is hĳ trots op Al een paar jaar nu werkt Henk samen met zĳn collega bĳ Rentex op locatie in wat hĳ bereikt heeft. En wat hĳ zĳn gezin heeft kunnen bieden. Zĳn lichaam wordt Bolsward. Alles hebben ze samen opgebouwd. Een grote klus. Om trots op te minder en hĳ voelt dat hĳ ouder wordt. Maar hĳ geniet van het leven en zĳn zĳn. Henks leven is niet altĳd positief geweest. Maar juist daarom is hĳ trots op laatste jaren bĳ Empatec. Hĳ is dankbaar. Voor de waardering van Empatec. En wat hĳ bereikt heeft. En wat hĳ zĳn gezin heeft kunnen bieden. Zĳn lichaam wordt de ontwikkeling die hĳ heeft doorgemaakt. “De juiste begeleiding heeft mĳ echt minder en hĳ voelt dat hĳ ouder wordt. Maar hĳ geniet van het leven en zĳn laten groeien. Dat vergeet ik nooit weer,” sluit Henk af. laatste jaren bĳ Empatec. Hĳ is dankbaar. Voor de waardering van Empatec. En de ontwikkeling die hĳ heeft doorgemaakt. “De juiste begeleiding heeft mĳ echt laten groeien. Dat vergeet ik nooit weer,” sluit Henk af. En dát is waar Empatec het voor doet. Kĳken naar wat mensen kunnen en hen juist dáar inzetten waar ze goed tot hun recht komen. En dát is waar Empatec het voor doet. Kĳken naar wat mensen kunnen en hen juist dáar inzetten waar ze goed tot hun recht komen.

Echtpaar Wiersma

De naam is bedacht door Cor Valkema uit Wommels. En is ontleend aan een oude plaatselijke legende over twee edelmannen, Agge en Bokke. “Beiden dongen naar de hand van de edelvrouw Bertha. Bertha’s vader besliste dat er een gevecht te paard moest komen. Degene die het langst te paard bleef zou winnen en trouwen met Bertha. Toen het paard van Bokke viel (valpeerd, later walpert) was de strijd ten einde. Het paard van Agge bleef staan (stapeert, later stapert). De terpen waar beide mannen woonden werden daarna Stapert en Walpert genoemd. Agge en Bokke, Stapert en Walpert, horen bij Wommels. Net als het woonzorgcentrum en het nieuwe seniorencomplex. En zo is de legende van Agge en Bokke rond”, aldus Cor.

Wonen met een plus Verhuurder van het appartementencomplex is zorgorganisatie Patyna. Er komen 18 huurappartementen en een ‘dorpskamer’ voor ‘moetsje en ferdivedaasje’. Patyna biedt de nieuwe bewoners wonen met een plus. Ze huren niet alleen een appartement, ze kunnen ook rekenen op zorg en ondersteuning als het nodig is. Een paar uurtjes per week is er een gastvrouw aanwezig voor passend advies. Hoe de dorpskamer eruit komt te zien wordt de komende tijd, samen met het dorp, onderzocht en uitgewerkt.

Echtpaar Wiersma:

“Onze huidige woning is verkocht. We hebben er heel veel zin in.” ‘Een heel mooi plekje’ Twee toekomstige bewoners van Nij Walpert zijn meneer en mevrouw Wiersma. Al 16 jaar wonen ze aan de rand van Wommels met een prachtig uitzicht over de landerijen. Toch gaan ze verhuizen. “We wonen nu in een groot vrijstaand huis met een grote tuin erbij, maar we worden ook een jaartje ouder. Daarom wilden we graag kleiner wonen. Toen kwam dit voorbij. Ideaal, want we wilden wel graag in Wommels blijven. Bovendien is zorg in de buurt mocht er iets gebeuren.” Een ander pluspunt voor het echtpaar Wiersma was de ligging. “Middenin het centrum, dichtbij de kerk en de supermarkt. Een heel mooi plekje.” Benieuwd zijn ze naar de invulling van de dorpskamer. Meneer Wiersma heeft wel een idee. “Een biljart. Nu moeten we naar Kubaard om te biljarten.” Beiden kijken uit naar de nieuwe woning. “Onze huidige woning is verkocht. We hebben er heel veel zin in.”

Nog enkele appartementen beschikbaar Op dit moment is de helft van het aantal appartementen verhuurd. Er zijn dus nog appartementen vrij. Die variëren in grootte. Het merendeel van de appartementen heeft twee slaapkamers, enkele hebben één slaapkamer. En hebben een balkon of een zogenaamd Frans balkon. Voor vier appartementen is huursubsidie mogelijk.

Belangstelling? Kijk dan voor meer informatie op www.patyna.nl/nijwalpert

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

BLIJF DE GRIEP DE BAAS

GEZONDE LEEFSTIJL BELANGRIJK

Meestal gaat griep gepaard met hoge koorts en pijn, zoals spierpijn, hoofdpijn en keelpijn.

De zon maakt steeds vaker plaats voor wind en regen, de bladeren vallen van de bomen en de winterjas kan weer uit de kast. De herfst doet zijn intrede en helaas gaat dit ook gepaard met vaker een snotneus, keelpijn of - nog vervelender - de griep. Hoe blijf je de griep de baas? En helpen de coronamaatregelen ook tegen de griep? We vroegen het longarts Kor Johan Koning.

“Griep is niet 100% te voorkomen, maar een gezonde leefstijl kan zeker helpen.”

Griep - ook wel influenza genoemd - wordt veroorzaakt door griepvirussen. Er zijn allerlei soorten griepvirussen. Griep komt vaak voor in Nederland, veelal vanaf december tot maart. Kor Johan: “In deze periode zitten we meer binnen, dichter bij elkaar en we denken dat de kans op besmetting hierdoor groter is. Het virus wordt verspreid door hoesten en niezen of besmette oppervlakten. Dit zijn de welbekende grote druppels en kleine aerosolen. Grote druppels vallen direct op de grond en de kleine aerosolen kunnen verder reizen. De griep kent een incubatieperiode van één tot vier dagen. Je bent besmettelijk één tot twee dagen vóór de symptomen, dus zonder dat je het in de gaten hebt kun je anderen besmetten. In totaal ben je ongeveer zes tot zeven dagen besmettelijk.” Kor Johan Koning is longarts in Tjongerschans

WANNEER HEB JE DE GRIEP? De griep is niet te verwarren met een verkoudheid. Meestal gaat griep gepaard met hoge koorts en pijn, zoals spierpijn, hoofdpijn en keelpijn. Vaak verdwijnen de griepverschijnselen binnen drie tot vijf dagen. “Griep is niet 100% te voorkomen, maar een gezonde leefstijl kan zeker helpen. Gezonde voeding, voldoende slaap, matig met alcohol en veel bewegen zorgen ervoor

dat je weerstand op peil blijft. En dat maakt dat je de griep in veel gevallen de baas kan blijven”, vertelt Kor Johan.

risicogroepen valt, kun je de griepprik overwegen. Overleg met je huisarts hierover. Bovenal is goede hygiëne en verstandig handelen van wezenlijk belang om griep buiten de deur te houden. Hierin gelden eigenlijk dezelfde maatregelen zoals die gelden om besmetting met het coronavirus te voorkomen. Handen wassen, thuis blijven bij klachten en afstand houden. Wat dat betreft zou het best kunnen dat de griep zich nu minder verspreidt. Feit is dat we ook hierin zelf een belangrijke rol hebben.”

RISICOGROEPEN Voor de meeste mensen is griep vervelend, maar onschuldig. Sommige mensen lopen meer risico om ernstig ziek te worden door de griep. De griepprik wordt gratis aangeboden aan kinderen en volwassenen die extra risico lopen om ernstig ziek te worden door griep. De Gezondheidsraad adviseert deze mensen de griepprik te halen. Het gaat bijvoorbeeld om mensen met: • e en leeftijd van 60 jaar en ouder; • longziekten en aandoeningen aan luchtwegen; • hartziekten; • diabetes (suikerziekte); • een nieraandoening; • weinig weerstand door andere ziekten; • een leeftijd vanaf 6 maanden tot 18 jaar die langdurig salicylaten gebruiken (bijvoorbeeld mensen met chronische darmaandoeningen); • een verstandelijke handicap die in een instelling wonen. (Bron: RIVM)

GRIEPPRIK “De griepprik kan ook zeker helpen om de griep te voorkomen. Risicogroepen (zie kader – red.) raden we aan om de griepprik te halen. Maar ook als je niet binnen die

Veilig naar het ziekenhuis

De zorg in het ziekenhuis gaat zoveel mogelijk door, ook nu er een toename is van patiënten met corona. Het blijft belangrijk om je bij een ziekenhuisbezoek aan de regels te houden. Dit betekent: - K om niet eerder dan 15 minuten voor de afspraak; - Kom zoveel mogelijk alleen; - Heb je verkoudheidsklachten, luchtwegklachten (hoesten of kortademigheid), koorts of een koortsig gevoel? Kom dan niet naar het ziekenhuis; - Het advies is om een eigen mondneusmasker te dragen (leeftijd vanaf 13 jaar); - Geen klachten en wil je sneller naar binnen? Vul dan vooraf de coronavragenlijst in door het scannen van de QR code op het voorterrein of via de website coronavragen.tjongerschans.nl (zonder www).

Kijk voor een goede voorbereiding en een veilig bezoek op www.tjongerschans.nl/naarhetziekenhuis

Ruim baan op Thialf Schaatsen! Het kan weer bij de IJsster. Begeleid door gediplomeerde trainers. Op besloten cluburen: Ruim baan op de mooiste baan. Wil je serieus je techniek verbeteren of gewoon lekker schaatsen? De IJsster uit Sneek geeft les op ieder niveau. Voor kinderen en volwassenen.

SPECIALIST IN

SCHAATSEN, SKEELERS, RACEFIETSEN EN MOUNTAINBIKES RUIM 750 M2 FIETSKEUZE!

Wij zijn dealer van o.a. :

Cube, Bianchi, Specialized, Colnago, Guillem, Fuji en De Rosa Van beginner tot ‘crack’ een passende fiets!

Meld je nu aan op

www.ijsster.nl

ENVE

22 A7/E

JOU

Haskerutgongen 7 - Oudehaske Tel: 0513 677234 • info@haicobouma.nl

voor een gratis proefles

HEER

OUDEHASKE

KIJK OOK OP: WWW.HAICOBOUMA.NL

De krant is gewoon leuker! Uw krantendrukker sinds 1882

ADRES Werktuigenweg 9 8304 AZ Emmeloord

POSTADRES Postbus 1029 8300 BA Emmeloord

T W E

+31 (0) 527 630 200 hoekstrakrantendruk.nl info@hoekstrakrantendruk.nl

deFryskeMarren // GEZOND&FIT

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

deFryskeMarren Jong en oud kan terecht op de hoofdpijnpoli

van het Antonius Ziekenhuis

Hoofdpijn is goed te behandelen Hoofdpijn, bijna iedereen maakt het wel eens mee. In de meeste gevallen is een ‘paracetamolletje’ voldoende om de pijnklachten te bestrijden. Voor sommige patiënten gaat die vlieger niet op: een forse migraineaanval kluistert hen soms wel drie dagen aan bed. Patiënten met deze en andere hoofdpijnklachten kunnen terecht op de hoofdpijnpolikliniek van het Antonius Ziekenhuis. Dat geldt voor “Jong én oud”, benadrukt neuroloog Reinder Holscher. Veertien procent van de Nederlanders heeft minimaal één dag in de week hoofdpijn. Eén van de meest bekende vormen is migraine, een hoofdpijn die in aanvallen komt. De pijn is hevig of bonzend en wordt erger bij inspanning. Veel minder bekend is clusterhoofdpijn, een bijzonder pijnlijke, maar gelukkig ook zeldzame hoofdpijnvariant van migraine. Clusterhoofdpijn wordt gekenmerkt door aanvallen van hevig stekende strikt eenzijdige hoofdpijn. Zo’n aanval komt plots, vaak ’s nachts, opzetten en verdwijnt binnen een paar uur. Andere vormen van hoofdpijn zijn spanningshoofdpijn en hoofdpijn door overmatig medicijngebruik.

Verwijzing Patiënten die door hun huisarts naar de hoofdpijnpoli in het Antonius Ziekenhuis in Sneek worden doorverwezen, zijn verzekerd van optimale zorg en aandacht. Eerst beoordelen de neurologen op basis van de verwijsbrief waar de patiënt het beste behandeld kan worden: op de hoofdpijnpoli of op het reguliere neurologische spreekuur. Valt de keus op het hoofdpijnspreekuur, dan krijgt de patiënt vooraf een uitgebreide vragenlijst over de hoofdpijnklachten thuisgestuurd. Verder ontvangt de patiënt een hoofdpijnkalender en een medicatielijst waarop zij de gebruikte medicijnen kunnen vermelden.

Diagnose Het bezoek aan de hoofdpijnpoli begint met een intake door de hoofdpijnverpleegkundige. Zij neemt de vragenlijst met de patiënt door, inventariseert de aard van de klachten en bespreekt de ingevulde hoofdpijnkalender. Nadat het hoofdpijnprobleem in kaart is gebracht, volgt aansluitend een consult bij neuroloog Holscher of collega Boreas. Zij stellen de diagnose, bespreken het behandelvoorstel en schrijven zo nodig medicijnen voor. Ook kunnen zij de patiënt doorverwijzen naar andere professionals, zoals een (kinder)psycholoog, kinderarts of fysiotherapeut.

Hoofdpijn komt veel voor, maar is vaak goed te behandelen.

“De behandeling van hoofdpijnklachten is een multidisciplinaire aangelegenheid. Door onze kennis en ervaring te bundelen, kunnen we de patiënt beter behandelen”, verklaart neuroloog Holscher.

Behandeling De neuroloog kan verschillende soorten medicijnen voorschrijven. Om een migraineaanval te bestrijden, kan de patiënt zogeheten aanvalsmedicijnen innemen. Ook bestaan er middelen om hoofdpijnklachten te verminderen of mogelijk te voorkomen (profylaxe). Daarnaast wijst Holscher zijn

patiënten op het belang van een gezonde leefstijl: “Migrainepatiënten kunnen baat hebben bij een regelmatig slaap- en eetritme en meer beweging.” Niet alleen volwassenen kunnen ernstige hoofdpijnklachten ontwikkelen, ook bij kinderen komen deze regelmatig voor. Kampen basisschoolleerlingen nogal eens met migraine, bij adolescenten gaat het vaker om chronische dagelijkse hoofdpijn. Dan kan de hulp worden ingeroepen van een kinderarts of –psycholoog. Deze multidisciplinaire en gestructureerde aanpak werpt zijn vruchten af.

Neuroloog Reinder Holscher: “Het grootste gedeelte van onze patiënten heeft op enigerlei wijze baat bij behandeling op de hoofdpijnpoli. Sommigen zijn zelfs volledig klachtenvrij.”

“Het grootste gedeelte van onze patiënten heeft op enigerlei wijze baat bij behandeling op de hoofdpijnpoli. Een deel van de patiënten ervaart een duidelijke vermindering van de hoofdpijnklachten, sommigen zijn zelfs volledig klachtenvrij. Zeker voor patiënten die al jarenlang met hoofdpijn kampen, is dat een openbaring”, verzekert Holscher.

CULTUUR

NUMMER 10 • 2020

&UITGAAN

Dit nummer ging ter perse vóór de persconferentie van dinsdag 13 oktober, waar nieuwe verscherpte maatregelen tegen de verspreiding van het coronavirus werden aangekondigd. Actuele informatie over de theaterprogramma’s van Sneek en Heerenveen is te vinden op de websites van beide theaters:

www.theatersneek.nl en www.posthuistheater.nl

POSTHUIS THEATER HEERENVEEN

BIEDT RUIMTE AAN KLEINE VOORSTELLINGEN

Sinds september is het mogelijk kaarten te kopen voor het NajaarsProgramma 2020 van Theater Sneek. Naast de eerder genoemde maatregelen (beperkt aantal kaartjes per voorstelling i.v.m. de anderhalvemetermaatregel, tijdsloten om de zaal te kunnen betreden, meerdere optredens op verschillende tijden en consumpties mee in de zaal) zijn er ook technisch voorzieningen getroffen om de luchtbehandelingsinstallatie te laten voldoen aan de huidige eisen. Ook zijn annuleringsvoorwaarden tot eind december aangepast: mocht het zo zijn dat men (in verband met corona-gerelateerde gezondheidsklachten) vlak voor een voorstelling moet annuleren, dan worden kaartjes op digitaal tegoed bijgeschreven zonder annuleringskosten te verrekenen. Sinds begin oktober is het nu ook gewenst dat publiek in de wandelgangen een mondkapje draagt, dit geldt niet zodra men plaats neemt in de foyer of in de zaal.

FOTO: IRMA GALEMA

Kortom: Theater Sneek garandeert de veiligheid van haar bezoekers. Hieronder enkele highlights uitgelicht! SYMPHONIC ROCK NIGHT

THE SECOND CHAPTER Zaterdag 24 oktober

Met de indrukwekkende rockshow ‘A Complete Evening’ maakte Symphonic Rock Night een verpletterend debuut in de Nederlandse theaters. Na vele lovende reacties is Symphonic Rock Night terug met een splinternieuwe show: ‘The Second Chapter’. De band presenteert een geheel nieuwe set met songs van o.a. Pink Floyd, Yes, Marillion, Supertramp, Focus, Earth & Fire en Genesis, die samen een fantastisch beeld schetsen van de popmuziek in de jaren 70. Muziek die nog altijd hoog in de jaarlijkse Top 2000 terug is te vinden.

PEPPA PIG LIVE! (2+)

SCHOOLREISJE NAAR HET STRAND Zondag 25 oktober

Vandaag is de grote dag! Peppa Pig gaat met de hele klas op schoolreisje naar het strand. Met rugtassen om, lunchtrommels in de hand en juffrouw Konijn achter het stuur gaan Peppa en haar vriendjes op weg. Hobbel de bobbel de bobbel. Al in de bus begint het spannende avontuur. Het wordt voor de hele klas een rit om nooit meer te vergeten! Compleet met nieuwe meezingliedjes, swingende meedoedansjes, kleurrijke decors, vrolijke varkentjeshumor én grote modderplassen is de familiemusical ‘Peppa Pig Live! - Schoolreisje naar het Strand’ hét meest feestelijke uitstapje van het jaar! FOTO: ASTLEY BAKER DAVIES

NOORD NEDERLANDS ORKEST

SCHUBERT, SWEELINCK, LIGETI EN PIAZZOLLA VOOR KLEINE BEZETTING donderdag 5 november

Het NNO speelt in deze tijd ook repertoire voor kleine ensembles, waarmee een zeer gevarieerd programma ten gehore gebracht wordt waarbij afwisselend strijkers en blazers op de voorgrond staan. Van Franz Schubert klinkt een deel uit het monumentale Strijkkwintet, vervolgens maken blazers een wonderlijke tijdreis. Naast werk van de ´oude Nederlander´ Sweelinck en barokgigant Purcell spelen ze de amusante Bagatellen van de twintigste-eeuwer György Ligeti. Een onweerstaanbare afsluiter is een deel uit Maria de Buenos Aires van de alom geliefde Astor Piazzolla, de man die de tango naar de concertzaal bracht.

ERIC VLOEIMANS & JUAN PABLO DOBAL

MÁS VIENTO ZONDA!

BRAM BAKKKER

FOTO: PAUL TOLENAAR

IS WEER GEOPEND, VEILIG EN VERTROUWD!

Als er niets tussenkomt mag het Posthuis Theater in Heerenveen deze maanden voorstellingen laten zien met maximaal 70 bezoekers in de pas gerenoveerde theaterzaal. Dat betekent dat ook op het podium kleinschalig theater wordt vertoond. Daar zitten enkele theatercolleges tussen, onder andere van psychiater Bram Bakker, die in zijn jeugd nog in Heerenveen heeft gewoond, en van Kitty Trepels van Mil, die uitgezaaide kanker heeft en daar al een paar jaar relativerende programma’s over maakt om anderen een hart onder de riem te steken.

OPGEBRAND

Vrijdag 23 oktober, 19.00 uur Steeds meer mensen claimen dat ze geveld zijn door een burn-out. Maar wat is dat eigenlijk? Een hersenziekte, met verstoorde neurotransmitterspiegels? Of een geschenk, een wake-upcall? Wie het weet mag het zeggen.

Psychiater Bram Bakker zag honderden patiënten, die niet verder konden met het leven dat ze gewend waren te leiden. Maar om nu te zeggen dat hij een betrouwbare diagnose in de aanbieding had… Burn-out heeft onder meer te maken met stress, overbelasting en onvoldoende rust. Tevens met slechte relaties of verkeerde eetgewoonten. Wat is echter het verschil met een depressie, een angststoornis of een hoog sensitieve persoonlijkheid? ‘Opgebrand’ is zowel een persoonlijke als een professionele zoektocht. Soms treurig en emotionerend, maar ook hilarisch en lachwekkend. Er worden geen pillen gepromoot, mindfulness staat ook niet op het recept en wellicht wordt u zelf op ideeën gebracht in dit wervelende, interactieve theatercollege van de burn-out-deskundige die het zelf ook niet precies begrijpt.

KITTY VAN MIL

FOTO: PETER REUVER, DE VAKMAN

THEATER SNEEK

Symphonic Rock Night (beeld: Robert Zant)

KREEFT

Vrijdag 23 oktober, 19.00 uur ‘Happiness is not a destination’, ‘it’s a way of live’, ‘Zodiac en Zen’, ‘Geef het een plaatsje, laat het rusten” en andere pogingen tot een mindful bestaan. In een ‘Yellow Submarine’ of ‘Dansend op een vulkaan’. Maar bij de kassa van de supermarkt mag natuurlijk ook. Of als je aan kuur 130 ligt of in de MRI. Kitty van Mil heeft er ervaring mee en deelt die ervaring met haar publiek in het theatercollege ‘Kreeft’.

‘Kreeft’ is ultieme zelfreflectie, om te lachen en om te huilen. Voor de patiënt én de zorgverlener. Een kijkje in de spiegel. Uw spiegel. Witte jassen, hand in hand met Sneeuwwitje, Doornroosje, Repelsteeltje, Hans en Grietje en andere diepgewortelde kinderangsten. Niets is wat het lijkt. En het kan altijd nog erger. Welkom bij ‘Geloof, hoop, wanhoop en liefde’ van een Kreeft in bange dagen. Samengeperst op een schaal van 0 tot 10. Hoe je dat doet? Dat laat Kitty van Mil zien in alweer haar vierde theatercollege over leven met uitgezaaide kanker. Na afloop van de voorstelling gelegenheid om na te praten o.l.v. Karin van der Molen, verpleegkundig consulent palliatieve zorg en cardiologisch verpleegkundige.

zaterdag 7 november

Eric Vloeimans is misschien wel de meest gelauwerde trompettist van dit moment in Nederland. De Argentijnse pianist Juan Pablo Dobal begon met spelen op zijn vijfde en werkt al jarenlang samen met muzikanten als Fernando Lameirinhas en Carel Kraayenhof. Deze twee rasartiesten brengen een voorstelling waarin het warmbloedige Argentijnse geluid en Vloeimans’ unieke melodische en karakteristieke improvisatiestijl samenvloeien tot één muzikaal bad.

Gezellig Entreekaartje naar voor 7, € r maa De Bios? ONLINE RESERVEREN IS VERPLICHT!

Gebruik deze waardebon!

Geldig t/m 12 november 2020 | niet i.c.m. andere acties € 2,00 toeslag bij 3D en kindercombi | € 1,50 toeslag bij lange film max. 4 pers/bon - GROOTdeRYSKEMARREN 10-2020

DE BIOS HEERENVEEN Burg. Kuperusplein 52 Heerenveen

Reserveren? Bel 0513-654051 of www.bios-heerenveen.com

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST EN BEELD HENK VAN DER VEER

ZILVEREN GRIFFEL WINNAAR DOLF VERROEN

“ZONDER SCHRIJVEN KAN IK NIET LEVEN!” Schrijver Dolf Verroen (91) uit Sint Nicolaasga heeft dit jaar voor de tweede achtereenvolgende keer en voor de vijfde maal in totaal een Zilveren Griffel gekregen, of beter gezegd verdiend. De Zilveren Griffel 2020 is Verroen toegekend voor zijn boek ‘Niemand ziet het’, in de categorie 9-12 jaar. Genoeg reden om de oudste kinderboekenschrijver van Nederland met een bezoek te vereren. Op de dag voordat de Kinderboekenweek 2020 start, 29 september, ontvangt Verroen ons in zijn prachtige werkkamer en hebben we tussen de honderden boeken een plezierig gesprek over literatuur en uiteraard over de maestro zelf.

geworden. Waar die drive vandaan komt? Schrijven, ik heb het altijd gedaan. Wat heel grappig was: toen ik mijn eerste boek signeerde kwam er een dikke mevrouw naar mij toe. Ze zei: ‘Dag Dolf, wat leuk dat ik jou hier nu zo tref’. Ik wist eerst even niet wie het was. ‘Ach Dolf, ik ben juffrouw Dekker.’ Zij was mijn eerste onderwijzeres, uit de eerste klas. Ik kon er letterlijk mee lezen en schrijven. Juffrouw Dekker vertelde dat ze altijd al had geweten dat ik schrijver zou worden. ‘Toen je nog helemaal niet schrijven kon, nog geen letter, zat jij al te tekenen. Je tekende verhalen’, zei ze. En dat is ook zo. Ik was overigens heel slecht in het schrijven van opstellen. Eigenlijk ben ik pas goed begonnen met schrijven toen ik een jaar of veertien was. We hadden dan heel vaak vrij omdat de school weer gevorderd werd door de Duitsers. Mijn vader vond dat verontrustend, hij hield niet van leeglopers. Op een gegeven moment kwam hij thuis met een hele grote schrijfmachine, een oude Remmington. ‘Ik vind dat jij maar eens machineschrijven moet leren, want dan doe je tenminste iets’, zei hij. Daar ben ik op gaan schrijven en zo kwam mijn eerste boek. Dat ging over de dingen die ik meemaakte. Daarna bleef ik maar op die schrijfmachine rammelen.”

Wat doet het met u, dat u voor de vijfde keer een Zilveren Griffel mag ontvangen? “Dat is natuurlijk heel erg fijn en vooral omdat het voor de tweede keer achter elkaar is. Ik vind dat toch wel heel bijzonder. Sinds een uur weet ik dat ik geen Gouden Griffel heb, maar ik ben heel tevreden met de Zilveren Griffel. Ik heb zoveel aandacht gekregen en dat heeft ongetwijfeld ook met mijn leeftijd te maken, maar het blijft bijzonder!” Dolf Verroen krijgt de Zilveren Griffel voor het boek, een novelle, met de prachtige titel ‘Niemand ziet het’. Het thema van het boek is geaardheid, identiteit en ontlui-

Uw laatste publicatie is bekroond met een Zilveren Griffel. Terecht? kende seksualiteit, maar het is ook een verhaal over vertwijfeling en eenzaamheid.

Heeft Dolf Verroen dit thema bewust gekozen of moest het boek gewoon geschreven worden? “Nee, ik heb het thema niet bewust gekozen. Ik denk dat het een soort vervolg is op het kinderboekenweekgeschenk ‘Oorlog en Vriendschap’, uit 2016. Het is een soort van vervolg op herinneringen. Ik was in 1947 negentien jaar en dit gaat over een jongen van tien. Het is in die zin niet autobiografisch, maar de tijd is dat wel helemaal. Het verhaal ontstond eigenlijk vanzelf.”

Hoe kijkt u terug op die tijd toen u jong was? “Mijn moeder was van 1890 en mijn vader van 1897. Ik denk dat mijn ouders er wel pap van lustten, maar over seks werd nooit gesproken. Ik weet dat mijn broer, die twee en een half jaar jonger is als

ik, op z’n zestiende aan tafel een schuine mop vertelde. Ik dacht dat mijn ouders erin bleven. Dat was toen de manier. Over niets werd toen gesproken. Kinderen werden ook niet voorgelicht, we hoorden alles van de straat. Ik voelde mij eigenlijk wel een buitenstaander. De hele wereld om je heen is anders dan jij. Dat was best lastig.”

Wat was het lastigste eraan? “Het lastigste eraan was dat je je ontwikkelde tot iemand die erbuiten stond. Buiten de gewone gesprekken. Mijn vrienden ontwikkelden zich allemaal heel anders dan ik. Toen ik in de twintig was loste zich dat gek genoeg op. Al mijn vrienden hadden banen en zeiden: ‘Dolf, Dolf, wat jij doet, dat is verschrikkelijk, want je hebt geen zekerheid’. Daarin was ik al anders, ik was heel geïsoleerd. Maar of dat nu dramatisch was, dat geloof ik niet. Ik ben meteen na de oorlog naar Frankrijk gegaan. Een beetje

ondernemende jongen liftte naar Parijs. Ik heb in Frankrijk in een rozenkwekerij gewerkt om geld te verdienen. Toen ik terugkwam heb ik de stoute schoenen aangetrokken en ben naar de Delftsche Courant gegaan met de vraag of ik voor die krant verhaaltjes mocht schrijven. Daar hadden ze geen behoefte aan, maar ik mocht wel interviews schrijven. Dat ging mij goed af. Ik had plezier in mensen.”

Wat betekent schrijven voor u? “Alles! Zonder schrijven kan ik niet leven! Er zijn periodes dat ik moeilijk schrijven kan, dan ben ik niet te harden. Met het ouder worden is dat overigens wel iets minder

“Ja, dat vind ik wel. Dat is wel een beetje ijdel om van je zelf te zeggen. Het is een goed boek geworden. Deze novelle is mij zo dierbaar omdat het erg nauw aan mijn hart gebakken is. Ondertussen was ik alweer bezig met een nieuw boek, korte verhaaltjes voor pubers. Het komt in november uit. De novelle ‘Niemand ziet het’, roept bij mij ook heel veel herinneringen op. Ik geef ook een stuk van mijzelf prijs. Dat is minder moeilijk dan vroeger, de tijd is veranderd. Toen ik vorig jaar ook al een Zilveren Griffel won, feliciteerden mensen uit Sint Nyk mij als ik aan het boodschappen was. Het is een vreemd beroep wat ik heb, niemand kan zich daar iets bij voorstellen. Het is een totaal onbekende wereld en dat geeft mensen misschien wel een afstand. Het geheim van mijn beroep is dat je nooit weet wanneer de bron is opgedroogd. Nu ik weer een boek heb afgemaakt, geeft dat een ontzettend blij gevoel. En dan ook nog een Zilveren Griffel!”

agenda t/m 1 november

zaterdag 24 oktober

zaterdag 31 oktober

vrijdag 6 november

SNEEK EXPOSITIE Kunstfotografe Jenny Boot exposeert kunstfoto’s, de meeste geïnspireerd op de schilderijen van de oude meesters. Fries Scheepvaart Museum.

SNEEK MUZIEK Droom terug naar de tijden van de vooroorlogse blues en de jaren zestig van de Rolling Stones. Lewinski. 20.00 uur

WORKUM SPORTEVENEMENT Alternatief voor de 30e Strontraceloop. Naast de bekende looproutes 15.2 en 7.2 km kun je ook de halve marathon lopen. Aan deze speciale editie is een goed doel gekoppeld; een project van de ”Maarten van der Weijden Foundation”. Camping It Soal. 14.00 uur

FRIESLAND VARIA Een oud Friese traditie wordt nieuw leven ingeblazen. Iedereen mag een verhaal vertellen met het thema ‘Het Virus’.

boot is back!

t/m 15 november

rondom kaskade

JOURE EXPOSITIE Expositie van Klaas Gubbels naar aanleiding van de komst van het 6 meter hoge kunstwerk Kaskade naar Joure. Museum Joure.

zaterdag 17 oktober

treinbeurs

JOURE BEURS Aanbod van treinmodellen, toebehoren en literatuur van de meeste merken. Party- en Zalencentrum ‘t Haske. 9.45-14.00 uur

de twigen

JOURE EXCURSIE Verrassende natuurwandeling met gids van IVN Súdwesthoeke door natuurgebied De Twigen. 10.00 uur

za. 17 en zo. 18 oktober

rondvaart met toerist VI LEMMER RONDVAART

Over de Friese wateren vanaf de Kortestreek. Rondvaartbedrijf M. van der Werf. 13.00 uur

donderdag 22 oktober

hylke speerstra

ralph de jong

robert jan stips SNEEK MUZIEK

In zijn avondvullende programma ‘RJSOLO’ speelt hij hits uit z’n 50-jarige carrière. Het Bolwerk. 21.00 uur

nacht van de nacht

ZUIDWEST FRIESLAND VARIA Op diverse plekken worden activiteiten georganiseerd in de donkerste nacht van het jaar.

zondag 25 oktober

teplak BALK THEATER

Nieuw theaterliedjesprogramma van singer/songwriter Gurbe Douwstra. Podium Gorter. 15.00 uur

charivari & excelsior

SANDFIRDEN MUZIEK Gezamenlijk concert van Koperkwintet Charivari en koor van Muziek- en Zangvereniging Excelsior Lemmer. Kerkje Sânfurd. 15.00 uur

montis

SNEEK MUZIEK Swingende en dansbare soul/jazz van Montis, Goudsmit & Directie. Het Bolwerk. 15.00 uur

peppa pig live SNEEK JEUGDTHEATER

BALK LEZING Inleiding over z’n boek ‘Op klompen troch de dessa’ met verhalen over Friese jongens in Indië. Podium Gorter. 20.00 uur

Het ondeugende, kleine varkentje Peppa Pig beleeft met al haar vriendjes een spiksplinternieuw avontuur met ‘Schoolreisje naar het strand’ (2+). Theater Sneek. 14.00 / 16.00 uur

vrijdag 23 oktober

vrijdag 30 oktober

SNEEK THEATER Première van ‘Wat Soesto!’, een voorstelling van Freark Smink. Een indringend portret geschreven over een hedendaagse boer in een bijzondere familie. Theater Sneek. 20.15 uur

SNEEK MUZIEK Solovoorstelling van Thijs Meester over grote en kleine ergernissen. Deels Fries, deels Nederlands vol prachtige liedjes en amusante en soms pittige verhalen. Lewinski. 20.00 uur

pier21

workumerwaardloop

verhalenavond

orkater SNEEK THEATER

za. 31 okt. en zo. 1 nov.

‘Alles komt goed’ is de onvermijdelijke bewerking van Camus’ De Pest. Een voorstelling over het gedrag van mensen in crisis. Theater Sneek. 20.15 uur

SNEEK MUSICAL

zaterdag 7 november

haal het doek maar op Een Nederlandse musical met Mariska van Kolck, Tony Neef, Jordy van Loon e.a. over artiesten op de schnabbeltour. Theater Sneek. Za. 16.00/18.30 uur. Zo. 14.30 uur

zondag 1 november

mooisneek

SNEEK KOOPZONDAG

Speciale MooiSneek koopzondag met thema muziek & poëzie. Centrum. 12.00-17.00 uur

naturistenzwemmen JOURE VARIA

Het binnenbad van Swimfun, inclusief glijbanen, horeca en wildwaterbaan, is geopend voor bezoekers die graag naakt zwemmen. Swimfun. 19.00-20.30 uur

woensdag 4 november

filmhuis joure JOURE FILM

Een eerlijk en ontroerend verhaal over een gezin dat zich staande probeert te houden in het hedendaagse Engeland. Partycentrum & Zalencentrum ’t Haske. 19.45 uur

aquadisco

JOURE KIDS Het zwembad wordt omgetoverd tot een heuse disco met speciale lichteffecten en muziek van een echte DJ. Swimfun. 19.00-21.00 uur

dewolff

SNEEK MUZIEK Psychedelische bluesrock door een jong, vuurspuwend powertrio van eigen bodem. Het Bolwerk. 19.00 / 22.00 uur

zondag 8 november

meindert talma

BALK MUZIEK In de voorstelling De Domela Passie vertolkt Talma 16 liedjes over het bijzondere (en zware) leven van ‘ús Ferlosser’. Podium Gorter. 15.30 uur

vrijdag 13 november

britta maria

SNEEK MUZIEK Zangeres Britta Maria bezingt het rijke oeuvre van Charles Aznavour. De man die Frankrijk en uiteindelijk de hele wereld veroverde met zijn prachtige liedjes en stem. Lewinski. 20.00 uur

mens erger je niet

Vooraf reserveren is vrijwel altijd noodzakelijk. Alle evenementen zijn onder voorbehoud. Kijk voor de actuele kalender op

www.waterlandvanfriesland.nl

Interessant

FOTO: MAARTJE ROOS

Nijs gjirrich

KASKADE

TOT EN MET 15 NOVEMBER

T/M 3 JANUARI 2021

Boot is back!

Rondom Kaskade

WaterWereld

Deze foto-expositie van kunstfotografe Jenny Boot is geïnspireerd op schilderijen van oude meesters. Zo maakte ze bijvoorbeeld een eigentijdse versie van ‘De Aardappeleters’ en ‘Der Kuss’ van Vincent van Gogh en een remake van ‘Der Kuss’ van Gustav Klimt. Het resultaat zijn schilderachtige foto’s die de sfeer van de oude meesters ademen. De expositie is tot en met 1 november te zien in het Fries Scheepvaart Museum in Sneek.

De komst van een zes meter hoog kunstwerk van Klaas Gubbels naar Joure is de aanleiding van de expositie ‘Rondom Kaskade’. Nederlands kunstenaar Gubbels gebruikt alledaagse voorwerpen als onderwerp van zijn kunst. ‘Kaskade’ is een verbeelding van koffie- en theepotten van rood cortenstaal. In Museum Joure is de totstandkoming van ‘Kaskade’ te zien, evenals eerder en nieuw werk van Gubbels.

Bij het water verandert je perspectief, kom je in andere sferen. Jopie kende dat gevoel als geen ander. Hij kon uren zwerven door de Holle Mar, voor hem de hemel op aarde. Speciaal voor de ‘tentoonstelling ‘Waterwereld in het Jopie Huisman Museum is een selectie gemaakt van zijn mooiste waterlandschappen. Gecombineerd met werken van andere kunstenaars die zich door het Friese water hebben laten inspireren.

WWW.FRIESSCHEEPVAARTMUSEUM.NL

WWW.MUSEUMJOURE.NL

WWW.JOPIEHUISMANMUSEUM.NL

Yn Aksje In actie

FOTO: JENNY DOUMA

TOT EN MET 1 NOVEMBER

WORKUMERWAARDLOOP

ZATERDAG 31 OKTOBER

ZATERDAG 7 NOVEMBER

Workumerwaardloop

Aquadisco

Een sportieve prestatie neerzetten en tegelijkertijd genieten van de natuur kan met de speciale looproutes door natuurgebied de Workumerwaard. De Workumerwaardloop is dit jaar het alternatief voor de 30e Strontraceloop. Naast de bekende Strontracelooproutes van 15.2 en 7.2 km kun je deze keer ook de halve marathon lopen. Aan deze speciale editie is ook een goed doel gekoppeld; een project van de ”Maarten van der Weijden Foundation”.

Voor iedereen die graag zwemt en lekker wil dansen is discozwemmen het ideale uitje. En waar kan dit nou beter dan in een subtropisch zwembad omgetoverd tot een heuse disco met speciale lichteffecten. Tijdens de Aquadisco in Swimfun in Joure kun je komen dansen op de nieuwste hits, met veel plezier gedraaid door een echte DJ. Ook kinderen zonder zwemdiploma zijn, met zwembandjes en onder goede begeleiding, van harte welkom.

WWW.LOOPGROEPWORKUM.NL

WWW.SWIMFUN.NL

Jouw evenement hier? Waterland van Friesland laat elke maand in deze krant een greep uit de agenda zien van Zuidwest Friesland. Organiseer je zelf een evenement? Meld deze aan via www.waterlandvanfriesland.nl/ event-aanmelden

SPORT

NUMMER 10 • 2020

TEKST EELKE LOK // FOTO'S MUSTAFA GUMUSSU (FPH.NL)

GYMLERAAR HENK GEMSER WERD TOPSPORTTRAINER

DE SYRISCHE SAMER KURDI WERKT BĲ DE HEMA IN FRANEKER. HĲ IS BLĲ MET ZĲN BAAN!

OP DE VLUCHT VOOR DE OORLOG. VAN ALEPPO NAAR FRANEKER.

Zĳn haar is netjes gekapt. Zĳn donkere ogen stralen. Een verzorgde jongeman staat achter de kassa. De 33-jarige Syrische Samer Kurdi. Vol enthousiasme helpt hĳ een dame aan zĳn balie met afrekenen. Samer helpt al jaren klanten. Nu bĳ de Hema in Franeker. Toen hĳ nog in Syrië woonde deed hĳ dit in zĳn eigen winkel. Helaas heeft hĳ vĳf jaar geleden huis en haard moeten achterlaten vanwege oorlog in zĳn thuisland. Oorlog

Syrië is zĳn thuis. Samer woont hier met zĳn ouders en drie broers. Ze hebben een mooie woning, in een rustige buurt van miljoenenstad Aleppo. Als Samer zĳn middelbare school heeft afgerond weet hĳ wat hĳ wil: een eigen winkel beginnen. Hĳ koopt boeken, kantoor- en schoolartikelen in. Alle voorbereidingen zĳn getroffen. Vol trots opent hĳ zĳn eerste winkel, in het centrum. Samer geniet van de bedrĳvigheid. Een praatje maken met de mensen, dát vindt hĳ mooi. De winkel draait goed en hĳ wil graag nog meer winkels openen. Maar dan breekt de oorlog uit.

Op de vlucht

De eerste maanden houdt Samer zĳn winkel open. Hĳ hoopt dat de oorlog snel over zal gaan. Maar helaas blĳkt dat niet het geval. Het wordt steeds onveiliger. En dan moet hĳ vluchten. Hĳ steekt de grens over naar Egypte. Hier kan hĳ maar tĳdelĳk verblĳven. Daarom reist hĳ door naar Turkĳe. Ook hier is zĳn verblĳf van korte duur. Er is geen werk te vinden en zĳn geld raakt op. In zĳn eigen land is het nog steeds onveilig. Toch keert hĳ weer terug. Samer sluit zĳn winkel en verkoopt al zĳn spullen. Het geld gebruikt hĳ om af te kunnen reizen naar een veilig land. Zĳn lange reis eindigt in Nederland. Hier wordt hĳ opgevangen in een AZC (asielzoekerscentrum). In de maanden die volgen verblĳft hĳ in verschillende AZC’s, in afwachting van het besluit van de Overheid.

Aan het werk!

Na een jaar ontvangt hĳ goed nieuws: hĳ mag in Nederland blĳven. Samer is dolblĳ! Hĳ leert de Nederlandse taal spreken en krĳgt een woning toegewezen. Hĳ wil ontzettend graag aan het werk. Niet werken is geen optie. Samen met zĳn Pastiel jobcoach regelt hĳ een werkervaringsplek bĳ de Hema. Dit bevalt zo goed dat Ruurd Toren, de eigenaar van Hema Franeker, zĳn contract verlengt. Ondertussen volgt Samer ook de opleiding Detailhandel. Het is een opleiding van twee jaar. Maar hĳ pakt het zo snel op, dat hĳ na een jaar de opleiding al afrondt. Hĳ is trots. Hĳ heeft een huis, een leuke baan én een diploma op zak. Zĳn droom? Nog lang bĳ de Hema blĳven werken. Omdat hĳ het hier heel erg naar zin heeft met zĳn aardige collega’s. En wie weet in de toekomst ooit weer zĳn eigen winkel openen. En dát is waar Pastiel het voor doet. Mensen motiveren en stimuleren om (door) te leren en een baan te vinden die helemaal bĳ hun kwaliteiten en ervaring past.

“SCHAATSEN IS EEN MOOIE BEWEGING” 15 februari 1998. Olympische Winterspelen in het Japanse

Nagano. Een kolkend ijspaleis. De heilige Shimizu, winnaar van de 500 meter is onverwacht goed op de 1000 meter. Wereldkampioen sprint Jan Bos een beetje sneller. Dan komt allrounder Ids Postma. Op de 500 gevallen, op ‘zijn’ 1500 meter slechts tweede achter Sondral. En nu, vlammend 1.10.64. Voorlopig eerste. Z’n trainer Henk Gemser gaat op een bankje langs het ijs zitten. Ik kom er clandestien, het opnameapparaat weggestopt. Laatste rit met de Canadees Overland, echt wel een kanjer. Al na één rondje weet Gemser het al, en zegt: “Begjin mar.” Mooi interview met een trotse man op zo’n vitaal moment.

Henk Gemser uit Aldehaske is sinds april tachtig jaar. Hij vreesde dat hij dat niet zou halen, want er werd agressieve lymfeklierkanker geconstateerd. Hij kreeg zware chemo’s. “No, dan bist lyts man, hear.” Het hielp. Ineens, in juni van dit jaar, zeiden de artsen dat hij ‘schoon’ was. Mazzel noemt hij het. Henk Gemser heeft zowaar weer toekomstplannetjes. Terwijl hij al tachtig jaar in de sportwereld heeft rondgelopen. Hij begon als gymleraar. Aan diverse scholen in Arnhem van VGLO tot MEAO. Dat was in de zestiger jaren. Henk Gemser: “Er kwam twintig jaar later op Schiphol een nogal gezette vrouw naar mij toe. Die zei: ‘U hebt mij gymnastiek gegeven op de MEAO’. Ik kende haar niet meer. ‘Weet u wat ik zo mooi vond?’, zei die dame, ‘Dat u altijd rekening hield met dat ik te dik was. Ik hoefde niet alles mee te doen, werd uw assistent in het klaarzetten van spul. Zo deed ik dan wel mee. Dat vond ik geweldig. Dank’. Haar zoon: ’Dat verhaal horen we elke keer als we op de tv naar schaatsen kijken’.”

MAANDSALARIS In 1969 kwam gymleraar Henk Gemser de schaatswereld binnen. Als conditietrainer van de schaatskernploeg heren: Ard Schenk, Cees Verkerk, Peter Nottet en Jan Bols. “Jan Bols zei een keer: ‘Trainer, er is volgende week een mooie wielerwedstrijd; ik kan dat ook wel aardig, kan ik een keertje missen op de conditietraining?’ Ik zat in het oude patroon en zei dat het niet kon. Bols kwam trainen, maar had die hele zaterdag een stuurse blik. Later heb ik me verontschuldigd; ik had hem moeten laten fietsen, natuurlijk. Hij had in die wielerwedstrijd een maandsalaris kunnen verdienen.” Gemser deed daarna een jaar de Jong Oranje meisjes en schoof in 1976 binnen als trainer van de sprintploeg heren. Hij is dan al weer een jaar of twee terug in Fryslân, als docent aan het CIOS. In 1979 zat Henk bij het schaatsgewest Fryslân. Om in 1984 weer bij de grote KNSB aan het werk te gaan als trainer/coach van de heren sprint en allround. De groep Yep Kramer, Hilbert van der Duim, Frits Schalij. “Ik heb van alle drie afscheid moeten nemen. Allemaal hebben ze in die stoel voor de open haard gezeten. Hun twijfels uitgesproken over doorgaan of een maatschappelijke carrière beginnen. Ik heb ze zelf laten beslissen. Moeilijk, het geld was toen ook niet zo voorhanden als dat het nu is. Hun carrière, hun gedachten waren belangrijker dan mijn idee over de schaatsploeg. Altijd eerlijk zijn.” Dat botste ook vaak met de KNSB . Daardoor werd Gemser een speelbal binnen de organisatie. “Ik geloof dat ik vijf keer ontslagen ben bij de schaatsbond. Dan raakte de zaak daar in de versukkeling, omdat ze bestuurlijk en technisch niet volmaakt waren. En dan mocht ik de zaak weer op poten proberen te krijgen. Weer een groep op sleeptouw nemen.”

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

toen zei ik: ‘Die krijg je niet meer terug’. En toen hebben we beiden nog heel lang zitten huilen.”

Henk Gemser en conditietrainer achter vlnr Ids Postma Gianni Romme, Bob de Jong, Martin Hersman en Jan Nijboer. Uit 1998.

Klaar voor de start... Af! Met vlnr. Jan Nijboer, Ids Postma, Carl Verheyen en Jelmer Beulekamp in 1999.

HUILEN En Gemser scoorde goed bij de Olympische Spelen in Calgary: Jan Ykema, Leo Visser en Gerard Kemkers. Die later overigens op een zijspoor raakte, vanwege een zogenaamd ‘zwabberbeen’. Henk Gemser reed trainingen lang achter hem en prikte dan corrigerend met een stokje als Kemkers ver

keerd afzette. “We zijn keer op keer aan de gang geweest. Thialf was helemaal leeg en toen schaatsten we daar nog, ik had een sleutel. Het ging niet. Dus ik zei tegen Gerard: ‘Kom eens naast me zitten op het bankje van de tien kilometer’. Ik zei: ‘Trek je schaatsen eens uit en geef ze aan mij’. Hij keek me vreemd aan, maar deed het uiteindelijk. En

In 1989 richtte Gemser met zijn een aantal jaren geleden overleden vrouw Annie Schuurman ‘Pro Action’ op. Henk was immers gymleraar. En het doel was secundaire schaatslanden een betere ontwikkeling te geven. Zo kwam Thialf vol te zitten met Fransen, Zwitsers, Duitsers Amerikanen, Polen en Hongaren. De tweede garnituur van Nederland sloot ook aan. Pro Action breidde later uit en begeleidde ook nog zo’n 3000 recreatieschaatsers per jaar. En daarna kwam het schoolschaatsen er nog bij. Druk, druk, druk. “We hadden 120 easy gliders. Die kwamen van Wouter Zandstra. Ik ben ook nog een beetje timmerman. Heb zelf een kar gemaakt om het spul wat nodig was te vervoeren. En die gliders moesten allemaal ook geslepen worden, want goed schaatsen leer je alleen op scherpe schaatsen. We hadden het goed voor elkaar. Al die kinderen vier extra gymnastieklessen geven op ijs. Arriva, Friso, ze deden mee. Natuurlijk, er was een begrensde capaciteit, ook bij de scholen. Maar het werkte perfect.”

HOOGTEPUNT Henk Gemser is zielsblij dat Sven Kramer en Douwe de Vries een opzet hebben gemaakt om zoiets als Pro Action, het begeleiden van recreatieve en jonge schaatsers, weer op te zetten. Zelf denkt hij ook voorzichtig aan dergelijke activiteiten. Want: “Vanwege ziekte moest

ik een keer zo’n schoolschaatsgroep overnemen. Annie zei, dan moet je dat vier weken lang doen, want dat zeg je ook tegen anderen. Binding krijgen met zo’n groep. In die groep zat een jongetje, dat steunde en kreunde en helemaal achteraan kwam. Hij vond er niks aan. Heb ik met hem afgesproken dat als hij moe werd, mocht hij stoppen. Maar ook voorgehouden wat een voordeel het was om even te kunnen schaatsen. Na vier weken namen we afscheid, maar het jongetje bleef staan en zei: ‘Morgen gaan m’n pa en ik schaatsen kopen, want ik vond het wél leuk’. Dat is voor mij een hoogtepunt.”

eerder ook geweest. Geen hard ijs. Dus ik zei tegen Ids: ‘Heel snel openen en de eerste ronde volle bak. Niet wachten’. En dan komt dat uit. Dat geeft voldoening. Ons succes was voor een deel te danken aan dat Rintje Ritsma het seizoen ervoor op eigen – financiële - kracht ging schaatsen bij Sanex. Daar heb ik best misbruik van gemaakt, een beetje tegen elkaar laten afzetten. Na afloop van de Spelen wilden de kernploegschaatsers ook meer verdienen. Romme voorop: ‘Je kan wel mee, trainer’. Dat heb ik niet gedaan, want ik had met de KNSB afgesproken dat ik zou blijven en ‘in wurd is in wurd’.”

Schaatsen is een technische sport. In de opleiding van jonge schaatsers werd er door Gemser veel zorg aan besteed. Met video’s terugkijken. En het standpunt ‘het is niet fout, maar het kan beter’. “Iemand zei: ‘Mijn zoon schaatst beter dan dat jongetje daar. Dus mijn zoon moet in jouw groep. En dat jongetje kan wel weg’. Hij had gelijk dat zijn zoontje beter was, maar ik heb tegen hem gezegd: ‘En wat moet dat jongentje wel niet denken als ik hem wegstuur…’ Eerlijk zijn”

Is Henk Gemser gymleraar of topsporttrainer?

VOLDOENING Op weg naar de Olympische Winterspelen van Lillehammer zette Henk Gemser de dameskernploeg weer recht. Dat poetste zijn blazoen zodanig op dat hij in 1995 de kernploeg heren weer kreeg. Gianni Romme won de vijf en tien kilometer in opzienbarende wereldrecords. En toen kwam die duizend meter: “Ik was er een jaar

“Ik maak geen keuze. Topsport is anders. Ik leerde als gymleraar dat ik moest praten met de pupillen. Dat heb ik ook met de schaatsers gedaan. Alles zit tussen de oren. Topsport heeft een vleugje meer. Dan kun je zeggen dat je erbij mocht zijn.” Als tachtigjarige doet hij de tuin, fietst om het Tjeukemeer, doet boodschappen, de was en maakt het eten klaar. O ja, hij zit nog in het Foppefonds en de Johan Cruijff foundation. En zit nog in de stichting Nannewiid, waarbij hij al jaren vraagt om een beheersplan, want anders groeit het Nannewiid dicht. Dat moet niet. “Want it aldermoaiste wat der bestiet, is at it krekt kin, in rûntsje oer it Wiid. Dûnsjend op it iis, it is sa’n moaie beweging. Sa moai.”

NUMMER 10 • 2020 TEKST RENSKE OSENGA // FOTO'S DOUWE BIJLSMA / GEWOAN DWAAN

SPORT- EN BEWEEGAKKOORD DE FRYSKE MARREN

“ZOVEEL MOGELIJK MENSEN MET PLEZIER LATEN SPORTEN EN BEWEGEN” “Wij roepen alle inwoners op om nieuwe sport- of beweeginitiatieven aan te dragen. Dat kan binnen, maar ook buiten een sportvereniging zijn. Wij gaan kijken of wij ze kunnen helpen met geld en met hulp van partners om hier invulling aan het geven.” Aan het woord is Andries Haaijes uit de Regiegroep Sport- en Beweegakkoord De Fryske Marren. “We gaan los.” Op 18 september jongstleden ondertekende wethouder Jos Boerland, samen met betrokken verenigingen en organisaties, officieel het Sport- en Beweegakkoord De Fryske Marren. Dit gebeurde, terwijl er volop gesport werd, op de survivalbaan in Oosterzee. “De ondertekening van het akkoord was bewust op deze plek”, legt Andries uit. “Dit dorp wilde het sportieve aanbod in de regio verbreden. Deze prachtige survivalbaan is vanuit de gemeenschap zelf opgezet. De inwoners hebben alles zelf geregeld en gezorgd voor financiering. De club heeft al meer dan negentig leden en is een groot succes. Een prachtig voorbeeld van wat wij met het Sport- en Beweegakkoord hopen te bereiken.”

REGIEGROEP Het regionale sportakkoord is een uitwerking van het Nationale Sportakkoord dat in de zomer van 2018 is gesloten tussen het ministerie van VWS, de sport, gemeenten en maatschappelijk betrokken partners. Hoofddoel van het akkoord is om zoveel mogelijk mensen met plezier te laten sporten en bewegen. In april 2019 tekende gemeente De Fryske Marren een intentieverklaring en stelde sportformateur Eralt Boers aan om deze

De partners bij elkaar voor de ondertekening van het sportakkoord. V.l.n.r.: Andries Haaijes, Jos Boerland, Corina Hoekstra, Marcel Swart, Trudy van der Heide, Nanet Hak en Dietha Paauw. Een groot deel van hen maakt ook deel uit van de regiegroep.

sportieve intentie handen en voeten te geven. Onder zijn leiding formuleerden ongeveer twintig sporten beweegaanbieders, onderwijsorganisaties, de gemeente en maatschappelijke instellingen ambities voor sport, bewegen en gezondheid. Uit interactieve sessies ontstond vervolgens het Sport- en Beweegakkoord en een Regiegroep die de voortgang en de uitvoering van het akkoord bewaakt en zorgt voor de verdeling van de beschikbare middelen voor de komende drie jaar. Alle aanvragen die binnenkomen toetst de Regiegroep aan vier pijlers: iedereen in de gemeente kan meedoen aan sport en bewegen, een toekomstgerichte sporten beweeginfrastructuur, kinderen en jongeren fit en vaardig en sporten beweegaanbieders vitaal en toekomstgericht. De groep bestaat uit zes leden; Andries Haaijes (vanuit Volleybal Club Joure), Trudy van der Heide (Reddingsbrigade Lemmer), Corina Hoekstra (Pegasus Lemmer en Oer-Onderwijs), Tjebbe van

der Meer (Sportbedrijf DFM), Marcel Swart (Gemeente DFM) en Henrieke Hofsteenge (Sociaal werk De Kear). Zij behandelen samen de aanvragen en beslissen of zij een sportclub, inwoner of organisatie kunnen gaan helpen bij een mooi idee.

bewegen en om zich aan te melden bij een leuke sportvereniging”. Dit idee is ingediend en de partners Sportbedrijf DFM, Oer-Onderwijs en Sociaal werk De Kear hebben een rol gespeeld in de uitvoering ervan.”

€ 30.000,- SUBSIDIE PER JAAR ENTHOUSIAST MAKEN “En nu is het tijd om alle inwoners enthousiast te maken om mooie initiatieven te bedenken”, zegt Andries. “Iedereen kan een aanvraag doen. We kunnen los!” Al voegt hij er wel aan toe dat de website (sportbedrijffryskemarren.nl/sportakkoord – red.) werkt, “maar nog niet helemaal ‘af’ is.” Het officiële aanvraagformulier waarop staat waar een aanvraag aan moet voldoen staat nog niet op de site. “Wij werken hier hard aan en binnenkort is dit klaar. Tot dan ontvangen wij graag alle ideeën of vragen via ons mailadres: sportakkoord@sportbedrijfdfm.nl. En wil je even sparren, dan kan dat via Tjebbe van Sportbedrijf De Fryske Marren”. Welk idee past binnen dit akkoord? “Alleen maar financiën voor materiaal zoals ballen aanvragen past niet. Maar bijvoorbeeld een evenement organiseren vanuit verschillende sportclubs wel. Of bijvoorbeeld gezamenlijk een initiatief opzetten om bewegen te stimuleren in openbaar toegankelijk gebied. Actief bewegen in de buitenlucht is voor mensen van jong tot oud de ultieme vorm van onten inspanning. Dit maakt bewegen voor iedereen toegankelijk en laagdrempelig”, legt Andries uit. “Onze eerste aanvraag hebben wij al behandeld”, vertelt hij trots. “De ondertekening van het Sport- en Beweegakkoord viel tijdens de Nationale Sportweek. Om dit te promoten hebben wij bij alle basisscholen in de gemeente setjes springtouwen uitgedeeld en de kinderen opgeroepen om te

“De komende drie jaar mag de Regiegroep € 30.000,- subsidie per jaar verstrekken aan verschillende acties. Hiernaast is er € 10.500,per jaar beschikbaar ter stimulering van deskundigheid binnen clubs. Denk hierbij aan een cursus voor besturen om vrijwilligers te werven of hoe je als sportvereniging je verder kunt professionaliseren. En hiernaast kunnen partners van het sportakkoord bij verschillende zaken helpen of meedenken. Ook een belangrijke ambitie vanuit het akkoord is de ontwikkeling van een lokaal sportknooppunt. Het verbinden van en samenwerken met alle clubs, organisaties, bewoners, maatschappelijke organisaties of bedrijven die iets willen bereiken met sport. Door het delen van kennis, vrijwillige helpende handjes, elkaars faciliteiten of sportruimte kun je samen iets op touw zetten dat wellicht anders niet lukt. Meerdere kleine gymnastiekvereniging zouden bijvoorbeeld trainers kunnen uitwisselen om op die manier kosten te besparen. Alle instanties die sporten en bewegen willen promoten, zijn van harte welkom zich op onze website aan te melden. Wij vinden het erg belangrijk dat er over drie jaar nog steeds een breed sportaanbod in onze gemeente is. Het is veel leuker als er iets is voor iedereen. En dat kan ook in de prachtige bossen of op de meren van De Fryske Marren zijn. Sommige verenigingen hebben te weinig leden of te weinig vrijwilligers. Wij willen voorkomen dat zij moeten opdoeken, dat zou echt zonde zijn.”

deFryskeMarren // SPORT KORT

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

KONINKLIJKE ONDERSCHEIDING deFryskeMarren SC JOURE VRIJWILLIGERS

JOURE – Vorige week woensdagavond ontvingen de heren Jan Semplonius (75) uit Joure en Henk de Wolff (78) uit Scharsterbrug een koninklijke onderscheiding. Beide heren zijn Lid in de Orde van Oranje-Nassau geworden. Dit gebeurde tijdens een besloten bijeenkomst ter ere van de koninklijke lintjes in het clubgebouw.

VERDUURZAMINGSTRAJECT SPORTVERENIGINGEN VAN START

Henk de Wolff is 25 jaar actief geweest als consul van de sportvelden van SC Joure. Daarnaast is hij al twintig jaar onderdeel van het bouwteam dat aanpassingen, verbouwingen en nieuwbouw uitvoert op het terrein van SC Joure. Ook is hij actief in de schoonmaakploeg en is hij al geruime tijd actief als verkeersregelaar bij vele evenementen.

Jan Semplonius zet zich al meer dan 55 jaar in voor SC Joure. Zo geeft hij operationeel leiding aan het bouwteam. Ook staat hij elke dinsdag achter de bar en draait hij mee in het kantinerooster op de speeldagen van SC Joure. Hij is actief als verkeersregelaar bij vele evenementen en is actief in de schoonmaakploeg. In de jaren 80 en 90 is hij op bestuurlijk front actief geweest als

FRYSLÂN - Sport Fryslân gaat samen met partner SportStroom en in opdracht van provincie Fryslân sportverenigingen helpen bij het verduurzamen van hun sportaccommodatie. Sportverenigingen hebben baat bij investeringen in energiebesparing en duurzame energie. Sportverenigingen kunnen zo hun financiële positie versterken, juist in deze tijd. Dankzij een landelijke ondersteuningsregeling van NOC*NSF voor sportverenigingen kunnen sportverenigingen kosteloos gebruikmaken van professionele ondersteuning bij het verduurzamen van de eigen sportaccommodatie. Sportverenigingen kunnen zich via www.sportfryslan.nl opgeven voor een webinar over het verduurzamingstraject op maandag 19 oktober, woensdag 21 oktober of dinsdag 27 oktober. Aanvang van de webinars is om 19.30 uur. Sportverenigingen krijgen dan advies over het structureel omlaag brengen van energiekosten. Vaak wordt gedacht aan grote investeringen zoals LED-veldverlichting en zonnepanelen, maar simpele maatregelen kunnen al grote resultaten opleveren. Ook kunnen verenigingen gebruik maken van aantrekkelijke financiële regelingen. Hoe verenigingen dit kunnen aanpakken vertelt Sportstroom als specialist op het gebied van verduurzaming. Sport Fryslân en provincie Fryslân starten dit traject in een tijd waarin sportverenigingen het zwaar hebben. De coronacrisis hakt er flink in, waardoor besparen nog harder nodig is. Vaste laten, waaronder energie, stijgen, terwijl inkomsten gelijk blijven en in veel gevallen zelfs dalen. Kostenbesparing is dus noodzaak. Voor sportverenigingen zijn goede financiële arrangementen beschikbaar voor het verduurzamen van de sportaccommodatie en er is subsidie beschikbaar voor Bouw en Onderhoud Sportaccommodaties (BOSA).

voorzitter van de technische commissie en voorzitter van het voetbalbestuur. Beide vrijwilligers kregen de versierselen opgespeld door hun echtgenoten. In verband met het coronavirus mag burgemeester Veenstra deze handeling niet uitvoeren.

GOUDEN SWIPE VOOR SAMANTHA STOLKER

ONBEPERKTE ELFSTEDENTOCHT KRIJGT EEN VERVOLG FRYSLÂN - De Onbeperkte Elfstedentocht moet volgend jaar opnieuw gehouden worden. Dat verkondigde initiatiefnemer Sandy Krijnen op de dag van de finish van de eerste editie. “Het gaat mij er om om mensen in beweging te krijgen en dat gaat beter als je een doel hebt. Als ik nu al beloof dat we het volgend jaar weer doen dan kunnen mensen daar naartoe werken.” De Onbeperkte Elfstedentocht is een Elfstedentocht voor mensen met een beperking, die niet mee kunnen doen aan één van de gewone Elfstedentochten. Zo was het voor Alie Smit uit IJlst een droom die uitkwam. “Ik kan met mijn handfiets niet goed meedoen aan de gewone fietselfstedentocht. Dan ben ik voor anderen toch wel een beetje gevaarlijk. En ook de wandelelfstedentocht is geen optie, want

die gaat deels door de weilanden.” Alie was er dan ook blij mee dat Sandy Krijnen met deze tocht kwam. “Ik vind het echt geweldig. Het is zo goed georganiseerd. Het was gewoon iedere dag geweldig.” Tijdens de vijf dagen durende Onbeperkte Elfstedentocht waren er 35 deelnemers onderweg voor een tocht van meer dan 200 kilometer, met handbikes, duofietsen en heel wat andere hulpmiddelen. Dat was voor de organisatie een behoorlijke uitdaging. “We moesten er als organisatie voor zorgen dat alle voertuigen en attributen iedere dag klaar stonden voordat de deelnemers van start konden”, zegt Krijnen. “Het was zo nu en dan wel zwaar voor de organisatie.” Krijnen is er dan ook trots op dat alles gelukt is. “Er had alleen net wat meer publiek langs de kant kunnen staan, maar daarvoor zijn we misschien nog te onbekend.”

JOURE - Tot opluchting van de organiserende Draf- en Renvereniging Joure konden de paardenkoersen vorige week maandag worden verreden met toeschouwers. De sfeer op de Nutsbaan was daarmee, al mochten er maar maximaal 500 mensen aanwezig zijn, gezelliger dan bij de koersen van eind juli waar geen publiek bij mocht zijn. De bezoekers moesten zich wél houden aan de coronamaatregelen. Dat betekende onder andere dat ze zich aan de anderhalve meter afstand moesten houden en zoveel mogelijk op de plek moesten blijven zitten. Vanaf de zijlijn konden ze genieten van in totaal acht koersen, die voor een totale wedopbrengst van 54.000 euro zorgden. Eén van de belangrijkste grasbaankoersen van de middag was de strijd om de Gouden Swipe. De prijs bij de amatrices werd gewonnen door Samantha Stolker met Annabella LCH. Stolker, die oorspronkelijk uit Gorredijk komt, bleef zevenvoudig Swipe winnares Hiltje Tjalsma met Iyan Stardust voor. De Gouden Swipe voor de koers over 1975 meter werd uitgereikt door burgemeester Fred Veenstra.

KOM OPWA R M E N B IJ DE WO U D F EN N EN - H ET B EST E R ES ORT VA N H E T N O O RD E N !

ACTIE ARRANGEMENT

Her fst Special

49,00

41,50 PER PERSOON

• Dag entree en vrij gebruik van alle wellnessfaciliteiten • Inclusief lunch (upgrade: dagschotel of salade voor €5,-) • Vrij gebruik van douchegel, shampoo en scrubzout • Inclusief zonnebank of collageenbank Voorwaarden: Badjas en handdoek zijn te huur en slippers kunt u kopen bij de receptie. Prijswijzigingen en/of aanpassingen voorbehouden.Reserveren gewenst via www.dewoudfennen.nl/herfst-special

Woudfennen 10 | 8503 BA Joure | Tel: 0513 - 415 200 | receptie@dewoudfennen.nl | www.dewoudfennen.nl

46 2

D C

8 14

22 15

17 22

17 10

18 14

PUZZELPAGINA NR 10

14 14

10 11

4 14

NUMMER 10 • 2020

Puzzel en win! In iedere editie van deze uitgave staat een puzzel waarmee je leuke prijsjes kunt winnen. Stuur je oplossing via de email of met traditionele post. Je kunt dit sturen naar: info@grootdefryskemarren.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 10-2020 – tot uiterlijk 1 november 2020. Wij wensen je veel puzzelplezier!

18 17

4 14

Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het

tijdvak

heerser van Venetië

katoenen stof

plechtigheid

achter

koetswerk

overmaat

knijpbril

op de wijze van

lekkernij

sneeuwstorting

enthousiast

Europese hoofdstad

rob

snelle loop

stopplaats

wijnsoort

sierplant

onderwerp pl. in Israël

stierenvechter

staat in Amerika

marktplein

sluis

keukengerei

lijst

voederbak

metalen plaatje

gesloten

dwaling

bevel tuinkamer

hectare maretak kritiek

geloofsbelijdenis

staat

compagnon vrouwelijk dier vogelproduct

plek groot vat kerklied

ook

7 4 5 7 6 8 9 3 7 9 8 3 2 5 1

8 3 8 6

6 8 4 1 3 1 9

jongensnaam

sportman

kopstem

haars inziens

genoeg proefopname

strafwerktuig

Frans lidwoord

rust

stremsel

metaalslak

reptiel salonheld

rebellie jaartelling

muziekinstrument

kunsttaal

Europese taal

houding

portemonnee

slurf

insect

als boven

onderofficier

venster

weekdier

pl. in Frankrijk

adellijke titel

PUZZEL EN WIN

roem

2 BIOSCOOPKAARTJES!

opening

3 mascotte

doktersvoorschrift

pl. in Amerika

Burgemeester Kuperusplein 52 Heerenveen • T 0513-654051

zonderling

Kijk voor het actuele filmaanbod op: www.bios-heerenveen.com

5 mom

DE BIOS HEERENVEEN

Winnaar puzzel Grootdefryskemarren NR. 09 M. Bouwhuis uit St. Nicolaasga heeft 2 bioscoopkaartjes gewonnen. Deze worden aangeboden en zijn te besteden bij De Bios Heerenveen. OPLOSSING EDITIE 09: Zweedse puzzel: WINKELCENTRUM / Woordzoeker: RUPSVOERTUIG

COLOFON GrootdeFryskeMarren is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De krant wordt huisaan-huis verspreid in gemeente De Fryske Marren en ligt bij verschillende 'pick-up' points in gemeente De Fryske Marren.

UITGEVER

REDACTIE

FOTOGRAFIE

Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl

Henk van der Veer, Wim Walda, Eelke Lok, Albert Bouwman, Joeri van Leeuwen, Gea de JongOud, Riemie van Dijk

Gewoan Dwaan/Douwe Bijlsma, Johan Brouwer, Wim Walda.

REDACTIETIPS?

VORMGEVING

redactie@grootdefryskemarren.nl

Frans van Dam (bliidd.nl)

BLADMANAGEMENT

VERKOOP

Thijs Buma en Marianne Bouwman

Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink, Neeltje Oostra, Meine de Vlugt, Anniek van der Bijl

DRUK Hoekstra Krantendruk, Emmeloord

VERSPREIDING FRL Verspreidingen, Leeuwarden

EINDREDACTIE Oplage: 28.000 exemplaren.

STUUR je ANTWOORDEN van PUZZEL 10, VÓÓR 1 november A.S. PER EMAIL NAAR: info@grootDEFRYSKEMARREN.nl OF PER POST NAAR: GROOTDEFRYSKEMARREn, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK

Henk de Vries

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

Troch de tiid mei corona www.fryslan.frl/subsidies

Controleer uw autoverlichting!

Bent u goed zichtbaar in het verkeer? Nu de herfst begonnen is, de dagen steeds korter worden en het weer verslechtert, is het een goed moment om uw autoverlichting te (laten) controleren. Het risico om ’s nachts bij een ongeval betrokken te raken is drie keer zo groot als overdag. De koplampen van uw auto zijn belangrijk als het gaat om zichtbaarheid. De weg voor u wordt verlicht en tegemoetkomende weggebruikers worden in het donker geattendeerd op uw aanwezi gheid. Controleer daarom niet alleen of de koplampen goed werken, maar kijk ook of ze juist staan afgesteld, zodat u het tegemoetkomende verkeer niet verblindt. Ook de verlichting achter is erg belangrijk voor de zichtbaarheid in het verkeer. Het is goed om te weten dat bij het voeren van automatische verlichting de achterlichten vaak uit zijn. Om de achterlichten aan te zetten, moet u handmatig overschakelen naar dimlicht (voor en achter).

06 - 10 26 88 31

Tweebaksmarkt 52 – Postbus 20120 – 8900 HM Leeuwarden – (058) 292 59 25

Umran Karaman, Heerenveen:

“Mijn advies is: niet bang zijn en de stap durven nemen. Het is tenslotte het huis waar je met je gezin woont. Dat wil je goed hebben.” Waarom energiebesparende maatregelen nemen? Bespaar op energiekosten Verhoog wooncomfort Waardebehoud woning

Hoe investeer ik slim? fryslan l/ .n g in n e rl a a p s e ieb Kijk op www.energ Mede mogelijk gemaakt door:

15 x 5

Combineren met onderhoud Goed voor milieu én toekomstige generaties

Wij staan op de weekmarkten in de regio: Woensdag Joure Midstraat 13 tot 17 uur Donderdag Lemmer Fedde Schurerplein 13 tot 17 uur Vrijdag Balk Dubbelstraat 13 tot 17 uur Najaarsactie!

WWW.BIG-GREEN.NL

Prijs inclusief installatie € 998,20

Ervaringen:

Jaap Jurjen en Froukje Veenstra

Wij zijn nu vier weken in het bezit van de BigGreen. Wij zijn super tevreden. Alles is schoner (koﬃezetapparaat, was-en afwasmachine, douchecabine etc.) en zachter. En het water smaakt inderdaad lekkerder. Inmiddels onze lieve buren ook hiervan in kennis gesteld, en ook zij zijn nu beziiers geworden van de BigGreen. Zegt het voort, zegt het voort. Sumar, 26 januari 2020

Anja Monshouwer

Binnen een dag na aanvraag was de Big Green al geïnstalleerd. Hij hangt nu een aantal weken en ik ben er erg tevreden over. Ik hoef vrijwel nooit meer condiioner te gebruiken na het haar wassen en heb geen last meer van kalk. Prima investering! Gorinchem, 13 november 2019

Emiel van Disseldorp Vanmorgen is het product geïnstalleerd. Gelijk zachter en helderder water. Geen aanslag meer dus niet meer poetsen van kranen etc. Maakt de leidingen ook nog schoon dus als er al wat kalk nog aanwezig was, is dat binnenkort helemaal verdwenen. Ik raad het iedereen aan. Rijkevoort, 6 november 2019

Telefoonnummer: 0299-321188

Zamarra Kok Telegraaf zaterdag 4 juli 2020 Kalkaanslag is een grote ergernis; het maakt de toiletpot bruin, douchetegels dof en is slecht voor apparaten. Daarom heb ik een Big Green kalkprevenne apparaat met koolstoﬃlter laten installeren. Zacht water (en dus koﬃe en thee) smaakt beter en de waterkoker blijj schoon. Ik kan met een kwart minder (vaat)wasmiddel toe en hoef geen speciale sanitairreiniger meer te gebruiken. Vooral het gebrek aan kalkaanslag in de badkamer scheelt erg veel poetswerk. Helaas moet ik de douche nog wel nadrogen, omdat anders opgedroogde waterdruppels met magnesiumresidu zichtbaar blijven.

J. Posthumus

Wij gebruiken de Big-green inmiddels een paar maanden en we zijn erg tevreden. Geen kalkaanslag meer en super helder water. De kranen glimmen weer als nieuw en geen waas meer op de glazen douche deur. We hebben nu geen agressieve reinigingsmiddelen meer nodig bij het schoonmaken van de badkamer. een eenvoudig sopje en alles blijkt weer als nieuw. En de service is perfect! Ureterp, 2 november 2019

Shirley en Tom Precies 1 week verder. Water nu al helderder en zachter. Kranen, douchekoppen en uitloop volautomaasche koﬃe machine prachhge stralen. Geen gespeeer meer. Aanslag stukken minder en alles straalt bijna al als nieuw. Echt geweldig. Montage professioneel en met aandacht uitgevoerd. Echt een aanrader. Amsterdam, 26 november 2019

Theo en Beey Hospes Heel blij met de Big Green. Na drie weken al duidelijk verschil! Veel helderder water en geen aanslag meer op o.a. Glazen, kranen en de badkamer. Ook goed voor de huid, lang zo droog niet meer. De was is ook merkbaar zachter. Zelfs de kaaen drinken binnnen water ipv regenwater. Kortom zeer tevreden, een echte aanrader! Oudemirdum, 14 november 2019