GrootdeFryskeMarren 6-2022 by GrootMedia

MAANDBLAD

06-2022

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

6e JAARGANG • NR. 55

groot deFryskeMarren

IN DEZE UITGAVE Tusken de Marren informatie van gemeente De Fryske Marren

UIT SINT NICOLAASGA

“IK WIL ALTIJD BLIJVEN SPELEN” Huis verkopen?

Wij regelen de glazenwasser! makelaardijhoekstra.nl/ glazenwasser

FOTO: JOHAN BROUWER

YENNY MIEDEMA

NUMMER 06 • 2022

Zijn we zo vrij als we denken te zijn? Voor iemand in het onderwijs, zoals ik, zijn dit altijd hectische tijden. De examens net achter de rug en alle examenkandidaten weten of ze zijn geslaagd of niet. Sommigen moeten zich voorbereiden op een herexamen. Tegelijkertijd is het ook een heerlijke tijd. Nu de examens zijn nagekeken komt er rust in het programma en richten we langzaam maar zeker de blik op de vakantie. En die vakantie moet natuurlijk wel in het teken staan van even eropuit gaan. Van huis weg, ontspannen en weer nieuwe energie opdoen.

SLOTEN HEEFT NU OOK EEN STADSWANDELING SLOTEN- Ook Sloten heeft sinds kort een eigen inspirerende stadswandeling. Daarmee kunnen toeristen en ook inwoners zelf op ontdekkingstocht door de kleinste Elfstedenstad van Fryslân.

Wat betreft de invulling van zo’n vakantie; daarin zijn we allemaal vrij. We mogen zelf kiezen of we op vakantie gaan, waar we heen gaan, hoe lang, et cetera. Toch is het deze vrijheid die ter discussie werd gesteld in het filosofie-examen voor het vwo. Een van de vraagstukken is of de vrije markt daadwerkelijk leidt tot vrijheid van zelfverwerkelijking. Vanuit een liberaal standpunt zou je meteen denken dat het antwoord hierop een volmondig ‘ja’ is. Tuurlijk, juist de vrije markt geeft ons eindeloze mogelijkheden. Je kunt op vakantie gaan waarheen jij maar wilt en op jouw bestemming van alles consumeren. Jij als consument hebt alle vrijheid om jouw wensen in te vullen zoals jij wilt.

VVV Waterland van Friesland stelde de wandeling op in een serie van nieuwe wandelroutes door de steden van ZuidwestFriesland. De stadswandeling Sloten is de vierde route die in korte tijd is gelanceerd. De stadswandeling werd onlangs aangeboden aan Pieter Haringsma, al sinds 1982 de stadsomroeper van Sloten. Daarmee houdt Haringsma dit bijzondere beroep in ere. De stadsomroeper verkondigde vroeger in de stad het nieuws. Ook sprak hij op straat luid over de belangrijke

In dat laatste zinnetje zit nou net - filosofisch gezien - een leuk vraagstuk. In hoeverre bepaal je nu echt zelf wat jij wilt? Zijn er niet tal van externe invloeden die jouw wensen opwekken en in een richting duwen? Alle producenten op die vrije markt kunnen slechts bestaan zolang je blijft consumeren. Ze zullen er dus alles aan doen om jouw aandacht en financiële vergoeding te krijgen. Bovendien is er een common sense dat een zomervakantie toch tenminste moet bestaan uit ‘ergens naartoe gaan’. Alleen al de vraag ‘wat heb jij in je vakantie gedaan?’ van je collega die jou na jouw vakantie weer ziet, suggereert dat je toch iets moet doen. Dus én onze cultuur waarin op vakantie gaan meer gewaardeerd wordt dan thuisblijven én het bestaansrecht van producenten, tonen aan dat wat wij willen eigenlijk helemaal niet door onszelf wordt bepaald. Zo bekeken leidt de vrije markt dus niet tot vrijheid van zelfverwerkelijking.

ZOMERMAAKFABRIEK VOOR KINDEREN IN MUSEUM JOURE JOURE - Kijk met een kunstenaarsblik en maak het binnen én buiten, dat is de uitdaging die kinderen van 6-14 jaar in Museum Joure kunnen aangaan in de zomervakantie (van 9 juli t/m 4 september). Deze zomer staat in Museum Joure iedere dag het doe-programma ‘de ZomerMaakfabriek’ klaar, zowel in de museumpanden, als buiten in de tuin en langs de kades. Tijdens de ZomerMaakfabriek gaan kinderen zelf aan de slag met metaal, papier, bladeren en plastic. Bij de balie ligt een tasje met een inspiratieblad en materialen klaar.

Mocht je nog geen vakantieplannen hebben, dan wens ik je veel succes met bepalen wat jíj wilt.

FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL

Veel leesplezier toegewenst! Albert Bouwman Redacteur @Groot bladen

Hét maandblad met verhalen uit jouw regio! EERSTVOLGENDE UITGAVE: DONDERDAG 17 JULI 2022 KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP: WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL VOLG ONS OOK OP SOCIAL MEDIA

mededelingen van het stadsbestuur en aanbiedingen van middenstanders. Door de uitreiking van de stadswandeling was Pieter Haringsma nu een keer zelf het onderwerp van het nieuws in Sloten. “Een eigen stadswandeling voor onze stad, dat is prachtig nieuws”, aldus Pieter. “Er kunnen niet genoeg mensen door onze historische straten en stegen wandelen om te ontdekken hoe mooi Sleat is.” Pieter kreeg de route uitgereikt door Floriaan Zwart, directeur van VVV Waterland van Friesland.

GAASTERLAND WANDELTOCHT HAALT MAAR LIEFST € 10.000,OP VOOR GOEDE DOELEN BALK - De 17de editie van de Gaasterland Wandeltocht was al geslaagd vanwege prachtige weersomstandigheden en enthousiaste reacties van de vele honderden wandelaars. Ook de vervolgstap die Lionsclub Balk met Tusken Mar en Klif kon zetten was hartverwarmend. Aan twee goede doelen, initiatieven uit de eigen regio, kon samen € 10.000,- worden overhandigd. ‘Bouwen met Bouma’s’ en Stichting Kinderhulp Oeganda ontvingen ieder een cheque ter waarde van € 5.000,-. Voor veel wandelaars en de organisatie een mooie en zinvolle extra dimensie en voor de goede doelen een prachtig steuntje in de rug. Frits van der Heide, voorzitter van het bestuur van Stichting Kinderhulp Oeganda en Wytze Bouma, voorzitter van Stichting Bouwen met Bouma’s, namen de cheques in ontvangst. Doordat beide stichtingen de projecten die ze steunen zelf op locatie begeleiden hebben ze de volledige garantie dat elke euro wordt besteed aan het doel waarvoor deze is opgehaald.

deFryskeMarren JUBILEUM PLAATSELIJK BELANG BROEK

BROEK - Plaatselijk Belang van Broek bestaat 75 jaar en dat moest gevierd worden. Afgelopen zaterdag werd er daarom een reünie gehouden voor nieuwe en oud-Broeksters. Een mooi moment om volop bij te kletsen. DJ’s zorgden voor de nodige feestelijke muzikale ondersteuning en er werd genoten van muziek voor Broeksters door Broeksters in de kerk. De reünisten gingen ook met een praam het water op. Er werd, hoe kan het ook anders, gevaren door de Broekstervaart. Het water dat ook werd bezongen in een speciaal geschreven lied. Het jubileum, dat door menigeen werd ervaren als een dorpsfeest, werd afgesloten met een hapje en een drankje.

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

STRATEN IN JOURE OPGESIERD MET 3D ART JOURE - Midden op het parkeerterrein aan de Sinnebuorren in Joure werd de afgelopen dagen kleurrijke kunst gemaakt. Gewapend met kwasten en verf was Rianne te Kaat bezig met het schilderen van een picknickbank. Zittend op een verrijdbaar bankje kleurde de 3D artieste uit Kampen de zorgvuldig aangebrachte vlakken in en bracht ze de nodige schaduwpartijen aan. De bank met onder andere een picknickmand en een fles is één van de vier 3D-straatkunstwerken die de hele zomer in Joure te zien zullen zijn. Naast de schildering op de Sinnebuorren is deze vorm van kunst ook te bewonderen op het Drolshagenplein (heteluchtballonnen), DE-plein (koffiekopje en klok) en in de Passantenhaven. Alle locaties hebben met Joure te maken.

BEELD HERMAN GORTER WEER COMPLEET BALK – Tijdens de kunstmarkt in Balk, die op de zaterdag voor Pinksteren werd gehouden, onthulde burgemeester Fred Veenstra het nu weer complete beeld van dichter Herman Gorter.

UITBREIDING WESTERMARSKOALLE OFFICIEEL GEOPEND JOURE - Wethouder Luciënne Boelsma opende afgelopen donderdag officieel de aanbouw van de Westermarskoalle in Joure. Ze deed dit samen met Ingrid Janssen, bestuurder van Ambion.

COR HOFMAN (13) UIT LEMMER IN LANDELIJKE VOORLEESFINALE LEMMER - Onlangs werd de dertienjarige Cor Hofman uit Lemmer uitgeroepen tot beste voorlezer van Fryslân; vorige week zaterdag stond Cor in de landelijke finale van Read2Me. Cor Hofman, leerling van het Zuyderzee College in Lemmer, las voor uit het boek ‘Oorlogswinter’ van Jan Terlouw. Hoewel de titel ‘Brugklas Voorleeskampioen’ van de vakjury naar Daan Schuurmans uit Noord-Brabant ging – hij was ook de beste volgens het publiek – behoort de jonge Lemster met zijn voorleeskunst toch tot één van de besten van ons land. De jury bestond uit voorzitter Maren Stoffels, schrijfster van onder andere ‘Escape Room’ en ‘Fright Night’, Ismail Aghzanay (docent van het jaar in 2021) en Jennifer Hofstede, die coördinator leesbevordering van De Schrijverscentrale is. De presentatie van de spannende finale was in handen van Luc Elson. De deelnemers gingen na afloop met een medaille en oorkonde naar huis.

In verband met het groeiende aantal leerlingen werd de school het afgelopen jaar uitgebreid met twee lokalen en een aangrenzend leerplein. Daarnaast werd er ruimte gecreëerd voor een directiekamer en een extra toiletgroep. De aanbouw werd al in oktober 2021 opgeleverd, maar kon destijds niet officieel worden geopend door de beperkende coronamaatregelen. Met deze aanbouw is de Westermarskoalle toekomstbestendig en biedt het de school de komende tijd voldoende ruimte om haar leerlingen talentgericht onderwijs te bieden.

VEGELIN STATE VIERT EINDELIJK JUBILEUM JOURE - Twee jaar kon de viering van het jubileum niet doorgaan, maar vorige week dinsdag was het zover. Het activiteitenteam van woonzorgcentrum Vegelin State had voor het tienjarige bestaan een bonte middag georganiseerd. De bewoners werden tot groot plezier vermaakt door verschillende ‘bekende’ artiesten die in Joure langskwamen. Zo waren er optredens van Griet Wiersma, The Star Sisters en de Zangeres Zonder Naam. Daarnaast zorgden ook Akke Radsma, Wilma en Vader Abraham voor een geweldig optreden. De feestelijke middag werd afgesloten door het Shantykoor van Vegelin State.

In 1982 werd in Balk een beeld van de dichter geplaatst. Herman Gorter bracht in zijn jonge jaren veel tijd in Balk door. Drukkerij Hoekstra, toentertijd uitgever van de Balkster Courant, bestond honderd jaar en naar aanleiding van dit heuglijke feit werd dit beeld, gemaakt door kunstenares Suze Boschma-Berkhout, door de drukkerij geschonken aan de toenmalige gemeente Gaasterland. Na enige jaren werd het beeld verplaatst naar de passage bij het F.D. Hoekstraplein. Helaas werd door vandalen het zo karakteristieke brilletje van Herman Gorter enkele malen van het beeld gesloopt. Na verloop van tijd begonnen enkele cultuurvrienden van de Kunstkring Gaasterland en Podium Gorter zich af te vragen of het zicht van de dichter niet weer hersteld kon worden. Na overleg met de gemeente De Fryske Marren en de nabestaanden van de kunstenares werd besloten het brilletje opnieuw aan te brengen. Een nieuwe bril werd ontworpen door de kunstenaars Sebastiaan Vos en Jan Spijkerman, waarna Flassh Bronsgieterij uit Balk het brilletje in brons goot en monteerde.

MARTIN MANS BESPEELT ORGEL IN SINT NYK SINT NICOLAASGA - De vermaarde organist Martin Mans komt op woensdag 13 juli naar Sint Nyk. In het kader van de ‘zomer Tour de Mans’ geeft hij een orgelconcert op het schitterende orgel van de Sint Nicolaaskerk.

Martin Mans geeft jaarlijks overal in het land zo’n tweehonderd druk bezochte orgelconcerten. De in 1965 op het Zuid-Hollandse eiland Goeree-Overflakkee geboren Martin Mans zat op zevenjarige leeftijd al achter het orgelklavier; op elfjarige leeftijd begeleidde hij voor het eerst koren en een jaar later al werd hij kerkorganist in zijn geboorteplaats Melissant. Martin Mans heeft voor het orgelconcert in Sint Nicolaasga een programma samengesteld uit klassieke en populaire werken en improvisaties op verzoek. De kerk is open vanaf 19.30 uur. Het concert begint om 20.00 uur. De toegang bedraagt € 15,-. Kaarten (contant en gepast te betalen) zijn bij de ingang van de kerk verkrijgbaar.

VOLOP ZON BIJ DE ZONNEBOTEN-ELFSTEDENTOCHT VOOR JONGEREN SLOTEN - De zon scheen zaterdag volop over het water bij Sloten tijdens de start van de volgende etappe van de zonneboten-Elfstedentocht voor jongeren. Afgelopen vrijdag begonnen jongeren in de leeftijd van 14-17 jaar uit heel Nederland aan hun vaartocht langs de elf Friese steden. De teams varen met duurzame zelfgemaakte zonneboten. In twee weekenden gaan de jongeren de strijd aan tijdens ‘The Ultimate Solar Boat Challenge’ om te kijken wie de snelste boot heeft gebouwd. Het doel van de race is om jongeren samen te brengen met thema’s als technologie, innovatie en duurzaamheid. De race vraagt vooral

aandacht voor innovatie en duurzaamheid. Het bouwen van de zonneboten voor de race is voor de jongeren een bijzondere kennismaking met duurzame technologie. Er is een groot arbeidstekort in de technische sector en met het zelf bouwen van de boot maken jongeren op een speelse manier kennis met de sector.

jij

Comfortabel wonen Word jij vrijwilliger bij Museum Joure? Museum Joure is een verrassend gevarieerd museum, waar jaarlijks zo’n 20.000 bezoekers komen. De meer dan 150 vrijwilligers en kleine staf zorgen er samen voor dat het museum er netjes bij ligt en het publiek hartelijk wordt ontvangen. Het museum zoekt nieuwe vrijwilligers voor verschillende werkzaamheden. Misschien zit er iets voor jou bij? • Winkelmedewerker in Museumwinkel De Witte Os • Bedienen in museumcafé De Túnkeamer • Gastvrouw/gastheer bij de museumbalie • Rondleidingen geven aan groepen • Begeleiden van schoolgroepen en kinderactiviteiten • Onderzoek naar de geschiedenis van Joure

aan de rand van

sfeervol Lemmer

vanaf

22 juni inschrijving verloting

Kavel voor vrijstaande woning aan de Linebeamleane in Lemmer In Lemmer woont u centraal tussen alles wat Fryslân te bieden heeft en de rest van het land. Aan de rand van Lemmer ligt de woonwijk Tramdijk Oost.

Wat kun je bij ons verwachten? • Een gezellig team en regelmatig een gezamenlijke activiteit • Korting bij Museumwinkel de Witte Os en een Friese Museumpas, waarmee je gratis naar ruim 50 Friese musea kunt • In sommige gevallen een vrijwilligersvergoeding en waar nodig reiskostenvergoeding

Comfortabel wonen in Tramdijk Oost

Lijkt het je leuk om bij ons aan de slag te gaan? Neem dan contact met op met onze vrijwilligerscoördinator Siska: 0513-412283 (liefst op dinsdag, woensdag, donderdag of vrijdag) of mail naar info@museumjoure.nl

Inschrijving en verloting

Vragen?

De kavel wordt uitgegeven via een verloting. Iedereen kan zich inschrijven om deel te nemen aan de verloting. Inschrijven kan van 22 tot en met 29 juni via onze website. De verloting is op dinsdag 5 juli in de raadszaal van het gemeentehuis in Joure.

Heeft u vragen dan kunt u contact opnemen met Wieneke Riemersma van team ruimtelijke ontwikkeling. Zij is aanwezig op dinsdag, woensdag en donderdag. Ons telefoonnummer is 14 05 14 of e-mail info@defryskemarren.nl.

www.museumjoure.nl

Kijk voor meer informatie op: www.defryskemarren.nl/tramdijk

Op korte fietsafstand van het centrum wonen kan in Tramdijk Oost. Pal naast de wijk ligt een basisschool en een klein winkelcentrum met supermarkt. Met de auto bent u snel op de A6 richting Joure of Lelystad en via de N359 bent u zo in Gaasterland. Daarnaast ligt Lemmer natuurlijk aan het IJsselmeer. We noemen Lemmer niet voor niets de poort van Fryslân.

Voor het uitzoeken van haar bril ging ze naar De OptiSjen in Sneek. 'Toen het nog Eyecare was ben ik er ook geweest en dat was prima, vandaar dat ik nu weer heen ging samen met mijn schoonzus. Het was heel gezellig en de mensen waren erg attent. Ik ben zelf slechthorend en heb de opticien gevraagd om het mondkapje af te doen zodat ik kon liplezen en dat deed hij direct.

je wordt er gewoon helemaal jonger van'

De oogmeting was prima, heel zorgvuldig. Daarna mocht ik op de kruk bij Rosalie en ging ze met sjaaltjes aan de gang. Het was serieus en lachen tegelijk. Door mijn grijze haren ben ik nu een wintertype geworden in plaats van een herfsttype. Onbewust wist ik dat wel, maar het is fijn om bevestiging te krijgen. Rosalie zocht de brillen uit in de winkel en het duurde even maar uiteindelijk kwam ze met twee brillen waar deze van Res/Rei bij zat. "Dat is 'm" zei mijn schoonzus. Inderdaad deze past bij mij, met die prachtige blauwe kleur en streepjes in het montuur.

Als gepensioneerde zestiger geniet Jikkemien van de Wal volop van het leven. De ene keer in Giethoorn bij haar vriend, de andere keer in ldaerd. De prachtige bril die ze nu draagt geeft duidelijk haar karakter weer. Een actieve oma die dingen onderneemt met haar kleinkinderen en graag wandelt met vriend en de honden. Af en toe vertaalt ze nog een toneelstuk naar het Fries en als het even kan gaat ze op reis naar Kroatië met de camper.

Ik wilde weer meekleurende Varilux glazen want dat vind ik echt een uitkomst. In mijn vorige bril moest ik nog wel eens zoeken in het glas om scherp te zien, dat hoeft nu niet meer en ik kan er ook beter mee lezen. Overigens pak ik nog steeds een leesbril als ik echt ga lezen en in de auto zet ik een zonnebril op sterkte op. Het mooiste compliment kreeg ik van een oud-buurvrouw : "Je bent er gewoon helemaal jonger van". Dat is toch prachtig! Ik ben er erg blij mee en binnenkort mag ik met mijn schoonzus mee. Dan zit zij op de kruk om een nieuwe bril uit te zoeken:

Jikkemien van de Wal 1

De OptiSjen Oosterdijk 1 . 8601 BP Sneek. 0515 744 026. www.optisjen.nl . email@optisjen.nl

Fotografie: Al mar Setz

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

YENNY MIEDEMA

“ LUISTER EENS NAAR WAT JE LIJF JE WIL VERTELLEN”

Yenny Miedema (43) uit Sint Nicolaasga doet liever niet te lang hetzelfde. Onder de noemer Yoyental geeft ze yogalessen en biedt ze verschillende activiteiten aan. Daarnaast werkt ze in de GGZ. Haar missie? Mensen laten zien hoe ze mind en body met elkaar in contact kunnen brengen. Of dat nu door middel van een yogales is, zwemmen bij maanlicht, een wandeling bij zonsopgang of een ijsbadworkshop. “Steeds iets nieuws verzinnen en dat doorgeven aan anderen, daar krijg ik energie van.” >>

TEKST HANNAH ZANDBERGEN FOTO’S JOHAN BROUWER

deFryskeMarren

YENNIE MIEDEMA

“IK WIL GRAAG DAT KIND IN ME BLIJVEN VOELEN; DIE SPEELSHEID IN HET LEVEN BEHOUDEN”

Yoga en water, en dan liefst een combinatie daarvan. Daar gaat Yenny’s hart sneller van kloppen. Haar ijsbadworkshops ‘Azem yn ‘t kjeld’ (adem in de kou) werden een onverwacht succes. “Ik zwem al jarenlang buiten, eerst alleen in de zomer. Een paar jaar geleden wilde ik eens proberen om zo lang mogelijk in het jaar te blijven zwemmen. Met een surfpak aan heb ik toen nog tot december in de Put van Nederhorst gezwommen. Toen werd het echt te koud, vond ik. Maar het leek me wel fijn om ’s ochtends even te dippen: het koude water in- en uitgaan. Ik heb gewoon een roze zwembadje gekocht en ben daarin gaan zitten. De eerste keer was dat niet prettig. Ik moest echt mezelf reguleren door rustig te ademen. Maar daarna voelde ik me fantastisch. Als ik een ijsbad neem, ben ik heel geconcentreerd op mijn lichaam. Ik voel alle sensaties in mijn lijf: tintelingen, een warme buik… Als ik eruit kom, voel ik het bloed door me heen ruisen. Dan ervaar ik echt dat ik leef.”

EUFORIE

“Na een ijsbadworkshop gevolgd te hebben, ging ik zelf een activiteit aanbieden: ‘Azem yn ‘t kjeld.’ Een combinatie van yogahoudingen doen en een ijsbad nemen. Dat sloeg ontzettend aan. Ik vind het fantastisch om mensen die uitdaging aan te bieden. Ze leren echt voelen: durf ik in dit bad? En dan daarna die euforie, als het gelukt is. Maar het is ook enorm goed voor je zelfvertrouwen als je een enge situatie aangaat en leert dat je daar controle over hebt. Dat je kunt zeggen: ik wil er nu uit.”

lopen, of misschien zelfs koffie te drinken? Ik probeer waarde toe te voegen aan iemands dag. Als iemand die depressief is maar een klein beetje geluk voelt, is mijn doel al bereikt. Ik geloof dat het belangrijk is om je lichaam in actie te brengen. Probeer eens te luisteren naar wat je lijf je wil vertellen. Eigenlijk is dat niet anders dan de lessen en workshops die ik geef.”

HIPPIEGEDOE

Yoga leek haar in eerste instantie maar niets. “Dat is hippiegedoe, dacht ik altijd. Ik werkte in een gesloten GGZ-kliniek, en daar gingen ze yoga aanbieden aan de cliënten. Ik moest daar vanuit mijn functie aan meedoen. En eigenlijk begon ik het toen steeds meer te waarderen. Ik zag dat mensen zich door de houdingen leerden ontspannen. Ze werden zich bewust van hun ademhaling. Op een gegeven moment ging ik zelf de lessen geven, en dat ging eigenlijk best goed. Na verloop van tijd ben ik de opleiding kinderyoga bij Helen Purperhart gaan doen. En daar heb ik echt geleerd hoeveel meerwaarde yoga heeft.”

LEREN RELATIVEREN

“Het mooie van yoga is: je wordt je heel bewust van je lichaam. Als je yoga doet, ontdek je waar spanning zit in je lijf. Trek je je schouders omhoog? Span je je

kaak aan? Dat zijn allemaal signalen dat je gestrest bent. De stress van negatieve emoties blijft in je lichaam hangen. Die spanning kun je vervolgens ook laten afvloeien. Als je je lichaam bewust ontspant, bijvoorbeeld door drie minuten te gaan liggen, word je geestelijk ook meer

ontspannen. Mijn moeder is elf jaar lang ziek geweest. In die tijd was ik soms zo boos. Pas toen ik aan yoga ging doen, leerde ik daar een beetje mee omgaan. Als je eenmaal weet hoe dit werkt, kun je dat ook op andere momenten toepassen. Laatst was mijn harde schijf gecrasht. Eerder had ik hem dan door het raam gegooid, want ik kan best opvliegend zijn. Nu haalde ik eerst diep adem en werd ik me bewust van de spanning in mijn lijf. Door yoga leer ik om te relativeren, afstand te creëren tussen mijn emoties en mijn lichaam. Ik ben wel heel nuchter:

LICHAAM IN ACTIE De yogalessen en workshops zijn een belangrijk onderdeel van haar leven, maar haar werk als activiteitenbegeleider in de GGZ is dat ook. “Ik vind het allebei leuk, zou niet willen kiezen.” Ze werkt met mensen met behoorlijk heftige” psychische problemen. “Ik neem ze mee op pad, sporten of een activiteit doen. En dan probeer ik ze net een stapje verder te brengen. Durven ze door Leeuwarden te

“IK HEB GEWOON EEN ROZE ZWEMBADJE GEKOCHT EN BEN DAARIN GAAN ZITTEN”

NUMMER 06 • 2022

wil weten dat het werkt, voordat ik het ga doen. Met het zweverige van yoga heb ik zelf weinig.”

ZWEMMEN IN HET DONKER “In de winter geef ik binnen yogalessen, maar vanaf mei doe ik dat buiten. Er komt een vaste groep, maar sommige mensen komen ook af en toe een workshop volgen. Het leuke is: mensen hebben altijd een verhaal. Er is altijd een reden waarom ze bij mij iets komen doen. Ze hoeven me dat niet te vertellen. Dat is het verschil tussen mijn werk en mijn activiteiten: ze komen om een leuke tijd te hebben, iets waardevols te doen, maar niet om te praten. Achteraf is iemand dan heel trots dat ze het heeft gedaan, en soms hoor ik dan ook wat de aanleiding was.”

BLOTE VOETEN “Voor de zomerperiode heb ik een aantal toffe activiteiten bedacht, zoals dauwtrappen, yoga aan het water, buitenzwemmen onder de volle maan en een

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

les windsurfen. Dan ga ik een ochtend zitten en dan verzin ik dat allemaal. En dan zie ik wel wie erop afkomt. Lekker met je blote voeten op de grond, dat vind ik het leukst. Geen zweverigheid, maar vanuit ervaringen in de natuur ontdekken wie je bent. Veel mensen leven op de automatische piloot, maar er is zoveel meer. Je kunt zoveel leren en doen. Bij mij kunnen mensen dat uitproberen. Het gaat om die bewustwording van jezelf.”

LICHT EN DONKER “Ik vind het ook heel gaaf om dingen te doen die met licht en donker te maken hebben. Richting de nacht kun je niet meer goed kijken en moet je andere zintuigen aanspreken. Als mensen bijvoorbeeld gaan zwemmen in het donker, op een plek die ze niet kennen, ontstaat er een soort alerte opwinding: ‘arousal’ noem ik het. Ik vind het heel leuk om dat op te wekken. Hoe gaan ze reageren, kunnen ze bij zichzelf blijven? Het is ook prima als je op de kant blijft, maar dan heb je jezelf wel uitgedaagd.”

“DAT ER SOMS OOK BALANS MOET ZIJN, HEB IK ECHT MOETEN LEREN” IETS NIEUWS DOEN Vooral niet te lang achter elkaar hetzelfde, dat past bij Yenny. “Ik houd erg van dingen uitproberen, iets nieuws doen. Als mijn hoofd niet gevoed wordt, krijg ik te weinig prikkels en dan wordt het saai. Ik verzin iedere keer weer iets anders, ben heel creatief. Ik weet niet wanneer die voorraad ooit opraakt. Ik word altijd vroeg wakker en wil dan meteen iets doen. Het liefst prop ik zo veel mogelijk in een dag. Dat er soms ook balans moet zijn, heb ik echt moeten leren. Eigenlijk ontdek ik pas de laatste tijd dat ik niet altijd iets hoef te doen. Mijn lichaam is soms moe, en daar moet ik aan toegeven. Je kunt niet altijd maar doorknallen. Even zitten en een boek lezen is soms ook

nodig. Mijn vriend is heel kalm. Thuis, bij hem, vind ik echt mijn rust. Daar zijn geen prikkels.”

OP DE TAFEL Wat Yenny’s levensmotto is? “Altijd blijven spelen. Ik wil graag dat kind in me blijven voelen. Die speelsheid in het leven behouden. Als kind mochten we overal op klauteren en door de drek lopen. Wie heeft bedacht dat dat niet meer mag? Ik wil juist wél op die tafel klimmen en op blote voeten door het bos rennen. Ook voor anderen wil ik het gevoel creëren dat je dingen mag durven en mag doen. Ga gewoon maar een beetje spelen, dat is veel leuker, toch? Blijf gewoon maar een beetje kind.”

IM .N

.N U

U .N SY SL IM SY SL

EA U .N

.N SY SL IM

U .N

SY SL IM

.N U

* Resultaten ter inzage in de studio conform privacywetgeving

.N M

SY EA

ACTIE

EA U

SL SY

SL IM

LI M

ONZE BELOFTE AAN JOU:

Ik ben Harry en ik laat me niet beperken!

Eerst was ik best sceptisch, dat is nu geheel verdwenen. Ik ben in 2 maanden 10 kilo afgevallen en voel me fitter dan ooit. Ik raad het iedereen aan.

.N U

Zelf doen “Toen ik 22 was leerde ik mĳn vrouw kennen op een feest. Ze heeft nooit een probleem gemaakt van mĳn arm. Toen ik met haar in ondertrouw ging sprak de ambtenaar mĳ aan. Ze zochten mensen bĳ de drukkerĳ van Empatec. Of dat niks voor mĳ was? Ik ging langs en kon meteen aan de slag. Ik kan voor 95% alles zelf doen. Ik red mĳ prima! Het mooiste dat ik aan mĳn ongeluk heb overgehouden is mĳn baan als vormgever. Die had ik anders niet gehad.”

CARLA: “GOEDE RESULTATEN”

uitkering. Maar ik vermaakte me prima, zo deed ik vrĳwilligerswerk.”

Van rechts naar links “En toen begon het revalideren. Omdat ik mĳn rechterarm niet meer kon gebruiken, moest ik alles opnieuw leren met links. Dit was eerst wel even lastig. Maar ook hier wen je aan. Mĳn werk als timmerman kon ik niet meer doen. Tien jaar lang ontving ik een

SY SL IM

Harry Halman (62 jaar) werkt via Empatec Detachering & Coaching als vormgever bĳ drukkerĳ Keetman in Sneek. Hĳ had geen ervaring met ontwerpen, maar kreeg verschillende cursussen aangeboden. Sindsdien is hĳ vormgever. Het ontwerpen, dat doet hĳ met één arm! Het feit dat hĳ zĳn andere arm niet kan gebruiken beperkt Harry totaal niet. Ongeluk Harry zĳn leven verliep prima, totdat hĳ op een dag uitgleed op het ĳs. Hĳ brak zĳn elleboog. Harry was toen 18 jaar. Na een half jaar kon hĳ bĳna niks meer met zĳn arm. Er werd een stukje bot ontdekt in zĳn arm. Deze had zĳn zenuw inmiddels ﬂink aangetast en deze was al aan het ontbinden. En zo raakte Harry door één val blĳvend gehandicapt aan zĳn arm.

SL IM EA

'Ik heb geen helpende hand nodig!'

Harry Halman

SY SL

LEKKER SLANK DE ZOMER IN!

Intake incl. behandeling

van € 89,- voor € 49,Geldig t/m 30 juni 2022

OF BOEK JE AFSPRAAK ONLINE VIA

EASYSLIM.NU

* Resultaten ter inzage in de studio conform privacywetgeving

LEMMER • HEERENVEEN • SNEEK • DRACHTEN VRAGEN? BEL OF APP 06 83 85 47 19

INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | JUNI 2022

INHOUD

• Gemeentegezicht: Femke Schaap, bestuurs-/directiesecretaresse • Aardgasvrij verwarmen in Balk • Inwoners in actie voor een duurzaam De Fryske Marren • Onafhankelijke cliëntondersteuning (OCO)

Vergaderingen gemeenteraad Woensdag 22 juni

Raadsvergadering, 19.30 uur

Donderdag 23 juni Petear, 19.30 uur

Woensdag 29 juni Petear, 19.30 uur

Maandag 4 juli

Raadsvergadering, 19.30 uur

Woensdag 6 juli

Raadsvergadering, 19.30 uur Kijk voor actuele informatie op: defryskemarren.nl/ gemeenteraad

lastige taal

heldere taal

Vanaf nu elke brief in heldere taal! In De Fryske Marren willen we graag dat iedereen begrijpelijk communiceert. Alle inwoners horen brieven te kunnen begrijpen. Communiceert u in heldere taal? Wordt uw boodschap door de doelgroep begrepen? Dit kunt u sinds 1 juni checken, door uw brief in te leveren bij de Brievenwasserette! Wij ‘wassen’ de brief met een laaggeletterde en u krijgt reactie van ons op uw brief. Doet u ook mee, om begrijpelijk te communiceren

in onze gemeente? Breng of stuur uw brief naar: Bibliotheken Mar en Fean of Sociaal Werk De Kear/ Regelhulp De Kear. Of stuur een mail naar: brievenwasserette@bmf.nl. Kijk voor meer informatie op www.defryskemarren.nl.

Kent u iemand die een lintje verdient? Elk jaar op de laatste werkdag voor Koningsdag ‘regent’ het lintjes. Eens per jaar worden Nederlanders die zich bijzonder verdienstelijk maken voor de samenleving beloond met een Koninklijke onderscheiding. Het toekennen van een onderscheiding gebeurt niet zomaar; daar gaat een langdurige procedure aan vooraf. Als u iemand voor de Lintjesregen van 2023 wilt voordragen, houdt u er dan rekening mee dat uw voorstel uiterlijk 1 juli 2022 ingediend moet zijn.

Oekraïne en De Fryske Marren Gemeente De Fryske Marren krijgt veel vragen over de situatie in Oekraïne en hoe inwoners kunnen helpen. Op www.defryskemarren.nl. kunt u onder meer informatie vinden over het geven van hulp en de opvang van vluchtelingen. De informatie wordt aangepast bij nieuwe ontwikkelingen.

FOTO NATHALIE TUINSTRA

Gemeentelijke activiteiten kalender

Welke wensen heeft u op het gebied van maatschappelijke accommodaties?

In de zogenaamde Lintjesregen worden mensen in het zonnetje gezet, die zich bijvoorbeeld jaren hebben ingezet als vrijwilliger bij een plaatselijke vereniging, of die in het bestuur van een vereniging zitten. Mensen die al hun vrije tijd steken in het stimuleren van een sport, een hobby of een goed doel. Meestal zonder eigen belang en in alle bescheidenheid. Meer informatie vindt u op onze website defryskemarren.nl/lintjes en op www.lintjes.nl.

In onze gemeente is veel te doen op het gebied van cultuur, ontmoeting, sport en ontspanning. Deze activiteiten vinden vaak plaats in een dorpshuis, MFC, sporthal of een zaaltje bij u in de buurt. Het is belangrijk dat de activiteiten en de accommodaties waar ze plaats vinden aansluiten bij de behoeften van onze inwoners. Om daar meer inzicht in de krijgen voert de gemeente een onderzoek uit. Wilt u ons hierbij helpen, door het invullen van een vragenlijst? Met uw antwoorden krijgen we een beter beeld van uw wensen en ervaringen. De uitkomsten van het onderzoek gebruiken we om een maatschappelijk accommodatiebeleid te schrijven, dat past bij de behoefte van de inwoners van de gemeente. U kunt de vragenlijst tot 1 juli a.s. invullen op www.partoer.nl/fryskemarren. Liever op papier invullen? Dat kan. Neem dan contact met ons op via telefoonnummer 14 05 14. Scan de qr-code voor meer informatie!

Jouster Merke 2022 De Jouster Merke is de jaarmarkt van Joure die jaarlijks op de vierde donderdag in september wordt georganiseerd. Dit jaar organiseert gemeente De Fryske Marren de jaarmarkt op 22 september. Inschrijving Inschrijven kan tot 1 juli 2022 via www.defryskemarren.nl/ standplaats-jouster-merke. Of scan de qr-code!

Kosten standplaats? • Standplaats non-food: € 7,00 per strekkende meter bij een eigen voorziening

• S tandplaats food: € 10,00 per strekkende meter bij een eigen voorziening • Huurkraam 4 meter: € 18,00 • Bijdrage promotie: € 7,50 Reactie aanvraag U ontvangt halverwege augustus bericht van ons. Informatie Marktmeester, via telefoonnummer 14 05 14 of e-mail info@defryskemarren.nl.

Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | juni 2022 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren.

Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JUNI 2022

GEMEENTEGEZICHT

Femke Schaap, bestuurs-/directiesecretaresse Femke Schaap-Blauw (34) mag dan een functie achter de schermen hebben bij gemeente De Fryske Marren, ze is een onmisbare schakel. Als bestuurs-/directiesecretaresse zorgt ze er namelijk voor dat de wekelijkse agenda voor de collegevergadering van het college van burgemeester en wethouders klaar is. Daarnaast is ze betrokken bij alle voorbereidingen voor het uitreiken van Koninklijke onderscheidingen. Femke werkt al zeven jaar bij de gemeente. “Mijn werk draait om twee taken”, vertelt ze. ”Ik verzorg de agenda van de wekelijkse collegevergaderingen én regel alles rondom de aanvraag tot uitreiking van Koninklijke onderscheidingen. Geen dag is gelijk. Die diversiteit bevalt me.”

Agenda

Het college van burgemeester en wethouders vergadert iedere dinsdag met de gemeentesecretaris. “Na de vergadering werk ik het conceptverslag van de gemeentesecretaris uit”, zegt Femke. “Ook verwerk ik de besluiten. Daarna richt ik me op de agenda van de volgende vergadering. Via de bestuursadviseur ontvang ik een overzicht met de stukken die op de agenda moeten komen. Dat zijn bijvoorbeeld adviezen van ambtenaren binnen de organisatie. Ik zorg ervoor dat de collegeleden die stukken vóór de volgende vergadering ter inzage krijgen, zodat ze zich kunnen voorbereiden.”

Veel werk verricht

Lintje

Dan zijn er nog de Koninklijke onderscheidingen. Mensen die zich vrijwillig op een bijzondere manier voor de samenleving inzetten, kunnen voor zo’n onderscheiding in aanmerking komen. Bijvoorbeeld vrijwilligers die zich langdurig inzetten voor sport-, zorgof kerkelijke organisaties. Elk jaar zijn er twee uitreikmomenten. ‘Het heeft Zijne Majesteit de Koning behaagd u te benoemen tot…’ klinkt er dan.

“De algemene lintjesregen is jaarlijks op de laatste werkdag vóór Koningsdag”, vertelt Femke. “Daarnaast is het door het jaar heen mogelijk om een lintje uit te reiken bij een bijzondere gelegenheid. Mits de bijzondere gelegenheid in relatie staat tot het grootste deel van de vrijwillige verdienste. Een voorbeeld is iemand die al vijfentwintig jaar vrijwilligerswerk doet bij een voetbalclub.”

Koning Willem-Alexander

Femkes werkzaamheden voor de lintjesregen beginnen meestal half maart. “Niet iedereen krijgt zomaar een lintje, er gelden strenge voorwaarden. Wel kan iedereen iemand voordragen. Bij aanvragen neem ik contact op met de aanvrager en beoordeel ik het verzoek. De officiële aanvraag verloopt via een digitaal programma. Namens de burgemeester schrijf ik een advies. Dat advies gaat naar de commissaris van de Koning, vervolgens naar De Kanselarij en naar het Ministerie. Bij akkoord ondertekent Koning Willem-Alexander het besluit.”

Gezien het lange proces moeten aanvragen op tijd binnen zijn. “Voor de lintjesregen van 2023 geldt een deadline van 1 juli. Voor bijzondere gelegenheden geldt dat je een aanvraag minimaal een halfjaar voor de gelegenheid moet doen.” Op praktisch vlak zorgt Femke ervoor dat alles rond de uitreiking geregeld is, tot en met de bloemen aan toe. “De meeste mensen die een Koninklijke onderscheiding krijgen, zijn verrast. Ze voelen zich altijd erg vereerd. Terecht, ze zijn een aanwinst voor de samenleving.” En dat probeert Femke zelf ook te zijn binnen haar functie. Een lintje krijgt ze er niet voor, maar dat hoeft niet. “Ik voel me gewaardeerd in mijn werk. Dat is genoeg!” Wilt u iemand voordragen voor een Koninklijke onderscheiding? Dat kan! De deadline voor de lintjesregen voor 2023 is 1 juli a.s. Kijk op defryskemarren.nl/lintjes of stuur een e-mail naar Femke SchaapBlauw: f.blauw@defryskemarren.nl. Bekijk ook de video over de lintjesregen. FOTO: DOUWE BIJLSMA,GEWOAN DWAAN

Femke werkt met strakke planningen en

harde deadlines; de agenda moet elke week op tijd klaar zijn, mét alle stukken. “Best een uitdaging”, vindt ze. “Maar ik kan goed omgaan met die tijdsdruk.” Collegevergaderingen zijn belangrijk, geeft Femke aan. “Het college neemt besluiten over allerlei zaken die onze inwoners en ondernemers aangaan. Van vergunningen tot geldzaken en alles ertussenin. Er wordt veel werk verricht voordat besluiten worden genomen. Er zijn nou eenmaal wettelijke regels. Iedereen doet hier zijn stinkende best om binnen die regels iets goeds voor elkaar te krijgen voor de inwoners. Dat is mooi om te zien.”

‘Geen dag is gelijk. Die diversiteit bevalt me.’ Femke Schaap-Blauw

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

www.defryskemarren.nl

Aardgasvrij verwarmen in Balk FOTO: NANTKO SCHANSSEMA, FOTO NANTKO

Hoe is Balk het beste te verwarmen zonder aardgas? Het is dé vraag waar de werkgroep Warmtenet Balk zich mee bezighoudt. Haar naam verraadt al wat het streven is: een collectief warmtenet, met in dit geval warmte uit de Luts en restwarmte van AVK Plastics.

“De inspiratie voor ons initiatief komt uit Heeg”, vertelt Tjeerd Osinga, bestuurslid van de Energiecoöperatie Gaasterland (ECG). “Er zijn in dat dorp al een tijdlang plannen om een warmtenet aan te leggen met warmte uit de Hegemer Mar. Wij hebben hier de Sleattemer Mar en de Luts, dus we dachten: wat zij kunnen, kunnen wij vast ook.” Over dit idee ging de ECG zo’n twee jaar geleden met diverse betrokken partijen in gesprek. Al snel werd besloten om de werkgroep Warmtenet Balk op te richten, met vertegenwoordigers van de ECG, gemeente De Fryske Marren, woonstichting Dynhus, kunststofproductiebedrijf AVK Plastics, Plaatselijk Belang Balk Vooruit en ondernemersvereniging Eigen Haard/De Stikke. Tjeerd: “Met elkaar hebben we afgesproken om actief te onderzoeken óf en hoe wij Balk vóór 2030 aardgasvrij kunnen maken. Het is fantastisch om deze uitdaging voor en samen met ons eigen dorp aan te gaan.”

Haalbaarheidsonderzoek

Aquathermie (warmte of koeling uit water), geothermie (aardwarmte), zonne-energie, waterstof, groen gas: voor duurzame energie zijn er allerlei mogelijke bronnen. Om voor Balk deze opties tegen elkaar af te wegen, heeft de werkgroep een haalbaarheidsonderzoek laten uitvoeren. Uit het onderzoek blijkt dat rond het centrum een collectief warmtenet op basis van aquathermie, met warmte uit de Luts, en restwarmte

- TJEERD -

‘Fantastisch om dit voor en samen met ons eigen dorp te doen’

Tjeerd Osinga, bestuurslid Energiecoöperatie Gaasterland (links) en Goffe Venema, secretaris Werkgroep Warmtenet Balk.

van AVK Plastics het meest kansrijk is. Aan de buitenkant van het dorp zijn individuele warmtepompen het beste alternatief voor aardgas. Voor de oude kern rondom de Luts en het industrieterrein is vervolgonderzoek nodig. “Op zich komt dit prima uit”, zegt Goffe Venema, projectleider en secretaris van de werkgroep. “Met een warmtepomp komt de warmte op een lagere temperatuur de woning binnen dan met een warmtenet. In woningen waar zo’n pomp wordt gebruikt, is hierdoor meer isolatie nodig. En juist de huizen aan de randen van Balk zijn nieuwer en beter geïsoleerd. Maar ons oorspronkelijke plan – een warmtenet voor héél Balk – bleek dus niet de beste oplossing.”

Onrendabel deel afdekken

Dat neemt niet weg dat de werkgroep nog steeds het hele dorp wil helpen om aardgasvrij te worden. Ook Balksters die straks niet van het warmtenet gebruikmaken, biedt ze daarom ondersteuning. Goffe: “Ga je van het aardgas af, dan moet je als woningeigenaar sowieso bepaalde maatregelen nemen. Denk bijvoorbeeld aan het plaatsen van een inductiekookplaat. Over

- GOFFE -

‘Overstappen is steeds meer pure noodzaak’ die maatregelen gaan we iedereen informeren, net als over de daarvoor beschikbare subsidies. Subsidie is ook nodig voor de aanleg van het warmtenet. Zelfs met enkele bestaande regelingen die de werkgroep kan benutten, zijn de kosten nog te hoog om het initiatief rendabel te laten zijn. “Wij hebben geluk met onze gemeente, die heeft het onderzoek betaald en stelt ontwikkelgeld ter beschikking. Maar zonder extra financiering redden we het niet. Het komt daarom goed uit dat het Rijk een nieuwe subsidie heeft aangekondigd, bedoeld om het onrendabele deel van dit soort projecten af te dekken. Ondertussen gaan we alvast door, zodat wij − zodra die regeling er is − daar meteen gebruik van kunnen maken”, aldus Goffe.

Informatie brengen en halen

Nu het onderzoek is afgerond, zet de werkgroep na de zomer de volgende stap: dorpsbewoners informeren én input bij hen ophalen. Tjeerd: “Op verschillende manieren, zoals met bijeenkomsten, nieuwsbrieven en een projectwebsite, brengen we inwoners en ondernemers van Balk op de hoogte van onze plannen en houden we hen up-to-date. Maar ook gaan we naar hen toe om te vragen welke informatie zij willen hebben om te beslissen of ze zich bij ons initiatief aansluiten. Daar houden wij dan rekening mee.” Goffe vult aan: “We hebben goede hoop dat de meeste Balksters vroeg of laat voor aardgasvrij kiezen. Want naast het milieu speelt nu ook het economische aspect een grote rol: de prijs van aardgas stijgt. Overstappen naar duurzame warmte is daarom steeds meer pure noodzaak.” Meedenken met de werkgroep Warmtenet Balk? Dat kan! Meld je aan voor de klankbordgroep via warmtenetbalk@ energiecooperatiegaasterland.frl.

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JUNI 2022

INWONERS IN ACTIE VOOR EEN D In eerdere edities van Tusken de Marren kwam − voor wat betreft het scheiden en verminderen van afval − vooral de rol van de gemeente aan bod. Maar er zijn ook een heleboel inwoners die initiatief nemen op dit gebied. Drie van hen zijn Suzanna Nieuwaal, Anetta de Jong en Wietske de Koe.

Suzanna Nieuwaal

‘Negen van de tien dingen kunnen we repareren’ Is iets kapot, dan gooien we het al snel weg. Ook allerlei gebruiksvoorwerpen, zoals elektrische apparaten, kleding, speelgoed en meubels, die prima te repareren zijn. Om veel van die spullen toch een langere levensduur te geven, is er het Repair Café. “We hebben hier echt een heel enthousiaste groep mensen, met een hoop deskundigheid”, zegt Suzanna Nieuwaal. Als een van de vrijwilligers van het Repair Café in Joure is zij verantwoordelijk voor de PR en communicatie. De meeste anderen van hen houden zich bezig met waar de naam Repair Café naar verwijst: het herstellen van voorwerpen die defect, gebroken, gescheurd of op een andere manier kapot zijn. Suzanna: “Negen van de tien dingen die inwoners naar ons toe brengen, kunnen wij repareren. En wat gerepareerd is, komt niet bij het afval terecht. Zo zorgen we met z’n allen voor meer duurzaamheid in De Fryske Marren.”

- SUZANNE -

‘Het gaat ook om een mentaliteitsverandering’ Anders kijken naar spullen

Het Repair Café is een initiatief dat in 2009 is ontstaan in Amsterdam en zich door het grote succes sindsdien over een groot aantal landen heeft verspreid. In Nederland zijn er inmiddels honderden. “Het draait bij het Repair Café niet alleen om het herstellen van de gebruiksvoorwerpen die mensen meebrengen”, vertelt Suzanna. “Het gaat ook om een mentaliteitsverandering. Velen zijn zich er niet eens van bewust dat wat kapot is, in de meeste gevallen eenvoudig te repareren is. Nog

zeldzamer is het dat iemand zelf weet hóé dat moet. In het Repair Café leren bezoekers anders te kijken naar hun spullen en houden we waardevolle reparatiekennis in stand door die met elkaar te delen.”

Nieuwe, unieke artikelen

Nadat het Repair Café in Joure vanwege corona een tijdlang heeft stilgelegen, is het onlangs nieuw leven ingeblazen. Daarbij heeft het een nieuwe plek gekregen: de bibliotheek. Wie er iets wil laten herstellen, hoeft daar niets voor te betalen; wel wordt een vrijwillige bijdrage op prijs gesteld. Een idee waar de groep vrijwilligers momenteel mee speelt, is om nog een stap verder te gaan dan alleen repareren. Suzanna: “Hoe leuk zou het zijn als wij van oud materiaal nieuwe artikelen maken, die inwoners vervolgens bij ons kunnen kopen? Denk bijvoorbeeld aan tassen, decoratie, speelgoed, originele hebbedingetjes – met genoeg fantasie zijn de mogelijkheden eindeloos. In plaats van dertien-ineen-dozijnspul uit Azië, dat ook nog eens milieubelastend is, heb je dan iets unieks. Mogelijk gaan we hier later dit jaar mee van start.” Het Repair Café van Joure is elke derde woensdag van de maand van 10.30 tot 12.30 uur te vinden in de bibliotheek aan De Merk 31. Het plan is om dit op korte termijn uit te breiden met elke derde vrijdag van de maand, in de avond. Meer weten? Kijk op repaircafe.org of ga naar Repair Café Joure op Facebook.

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

Suzanna Nieuwaal

www.defryskemarren.nl

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

DUURZAAM DE FRYSKE MARREN

Anetta de Jong en Wietske de Koe

‘De kunst is om er een sport van te maken’ Vier jaar lang hebben Anetta de Jong en Wietske de Koe zich actief ingezet voor de afvalcampagne Ho! Net yn ‘e Kliko! in Joure en Scharsterbrug. Ook al zijn ze daar dit jaar mee gestopt, afvalvermindering en duurzaamheid spelen nog altijd een grote rol in hun dagelijks leven. “Samen met twee andere voormalige vrijwilligers van Ho! Net yn ‘e Kliko! hebben wij nog steeds een appgroep”, vertelt Wietske. “Hiermee blijven we elkaar inspireren met nieuwe ideeën om te zorgen voor minder afval en om dat beter te scheiden. Óf om onze woon- en leefomgeving afvalvrij te houden. Ik heb met mijzelf de afspraak dat elke keer wanneer ik met de hond in het park wandel, ik minimaal twee stuks zwerfafval opraap en in de vuilnisbak doe. Zo zijn er nog veel meer hondenbezitters die tijdens het uitlaten zwerfvuil opruimen. De kunst is om er een sport van te maken, dan is het ook leuk.”

Bewustwording creëren

Het werk dat Anetta, Wietske en de andere vrijwilligers van Ho! Net yn ‘e Kliko! in Joure en Scharsterbrug hebben verricht, draaide voor het overgrote deel om het creëren van bewustwording. Dat was ook nodig, geeft Anetta aan. “Je kunt als individu veel meer doen voor een duurzamere samenleving dan de meeste mensen denken. Zo zijn er bijvoorbeeld inwoners van onze gemeente bij wie je plastic doppen, kroonkurken en deksels kunt afgeven.

Tegen een vergoeding leveren ze die in op plekken waar het wordt gerecycled en het geld schenken ze aan goede doelen. Wat zij doen, heeft op die manier een extra groot positief effect.”

Focus op minder afval

Wie in de afgelopen jaren de activiteiten van Ho! Net yn ‘e Kliko! heeft gevolgd, zal gemerkt hebben dat de focus op een gegeven moment wat is verschoven. In plaats van afvalscheiding kwam het accent vooral te liggen op afvalvermindering. Hieronder viel bijvoorbeeld een actie gericht op winkels. Met de sticker ‘Neem gerust je eigen verpakking mee’ geven winkeliers aan dat het prima is als klanten zelf een

- ANETTA -

‘Je kunt veel meer doen dan de meeste mensen denken’

- WIETSKE -

‘Nóg beter is het als dat afval er überhaupt niet is’ broodzak, groentezak of bakje voor hun boodschappen meenemen. Wietske: “Afval scheiden blijft natuurlijk goed! Maar nóg beter is het als dat afval er überhaupt niet is.” Daarvoor hebben Anetta en Wietske ook nog allerlei andere tips. Anetta: “Op Facebook kom je steeds meer ‘weggeefhoeken’ tegen, waaronder bijvoorbeeld Weggeefhoek Joure. Hier kun je spullen aanbieden die je gratis wilt weggeven. Anderen kunnen dan hun interesse tonen. En in plaats van nieuwe producten te kopen, kun je ook een bezoek brengen aan een kringloopwinkel. Dat is goed voor het milieu én voor je eigen portemonnee.”

Andere tips van Anetta en Wietske: • Vermijd wegwerpproducten. • Gooi oude kleding niet weg, maar geef het een tweede leven via de kringloop. • Koop oplaadbare batterijen. • Plak een Nee Nee-sticker op je brievenbus. • Gebruik een shampoo bar in plaats van shampoo uit een fles. • Vervang kapotte lampen door ledlampen. • Huur of leen een klusapparaat in plaats van dit zelf aan te schaffen. • Neem eigen verpakkingsmateriaal mee wanneer je boodschappen gaat doen.

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JUNI 2022

Onafhankelijke cliëntondersteuning (OCO)

‘MET HULP VAN DE OCO KWAM ER WEER RUST EN OVERZICHT IN MIJN SITUATIE’ Het is fijn als je je zelfstandig kunt redden in het leven. Maar het kan gebeuren dat je tegen een hobbel aanloopt en zelf geen oplossing vindt. Gelukkig staat niemand er alleen voor. Voor alle inwoners van De Fryske Marren is er vanuit de gemeente namelijk gratis onafhankelijke cliëntondersteuning (OCO) beschikbaar. Wiesje Kuijer is een van de vrijwillige cliëntondersteuners. FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

Een onafhankelijke cliëntondersteuner verleent zelf geen zorg, maar kan iemand helpen om de juiste hulp te krijgen. Bijvoorbeeld als het gaat om het aanvragen van huishoudelijke hulp, een traplift en een PGB, of bij financiële problemen. De gemeente werkt voor dergelijke hulpvragen samen met vrijwilligersorganisaties Fryske Marren Vitaal en Humanitas. Voor zwaardere zorgvragen zijn er drie professionele aanbieders: MEE Noord, Zorgbelang Fryslân en Thuis in cliëntondersteuning.

‘Iedereen moet mee kunnen doen in de maatschappij’ Vastlopen

Wiesje Kuijer (69) is al acht jaar verbonden aan Fryske Marren Vitaal (FMV). Als een van de twee vrijwillige OCO’s van FMV ondersteunt zij vooral ouderen. “Iedereen moet kunnen meedoen in de maatschappij”, onderstreept Wiesje. “Toch lopen mensen soms vast in regelgeving, bijvoorbeeld bij het aanvragen van een voorziening. Ouderen zijn bovendien vaak kwetsbaar en overzien de situatie niet altijd. Ik zorg voor ondersteuning, denk mee en wijs de weg naar de juiste instanties.”

Zelfredzamer

Wiesjes werk begint altijd met een persoonlijk gesprek met de cliënt. “Soms vraagt iemand om huishoudelijke hulp, maar blijkt er iets heel anders te spelen. Eenzaamheid bijvoorbeeld. Samen kijken we dan welke oplossingen er zijn. Misschien is er iets mogelijk via een vereniging, kerk of maatjesproject. Mijn doel is niet om het leven van de persoon over te nemen, maar hem of haar mondiger en zelfredzamer te maken.”

Opgelucht

Wiesje ondersteunt cliënten ook bij keukentafelgesprekken met bijvoorbeeld het sociaal wijkteam van de gemeente. “Cliënten vinden het soms lastig om hun hulpvraag goed te verwoorden. Of ze zien op tegen een gesprek met de gemeente. Als onafhankelijke ondersteuner help ik ze hun hulpvraag te verduidelijken.” De hulp van een OCO kan echt het

Wiesje Kuijer, een van de vrijwillige onafhankelijke cliëntondersteuners (OCO’s)

verschil maken, weet Wiesje. “Eén inwoner mocht altijd graag naar het centrum gaan, maar kon niet meer fietsen. Voor een scootmobiel kwam hij niet in aanmerking, dacht hij. Samen zijn we ervoor gaan zitten. Wat bleek? Deze meneer kon wél een scootmobiel

aanvragen. Hij was enorm opgelucht, zo kon hij het contact met vrienden behouden.”

Meer tijd

Wiesje is een geschoolde vrijwilliger. Ze heeft opleidingen gevolgd rond

Deze inwoners kregen hulp van een OCO De heer Krul (77): “Toen ik tegen wat dingen aanliep rond mijn bankzaken, wilde ik mijn dochter daar niet mee lastigvallen. In het krantje van de ouderenbond las ik over cliëntondersteuning. Er kwam al snel een vrijwilliger langs, die goed op de hoogte was van alle mogelijkheden en regeltjes. Samen hebben we gekeken waar ik mee geholpen zou zijn.” Bart (42): “Ik lag in scheiding en liep tegen verschillende problemen aan. Het lukte me niet meer om alles te overzien. Ik vind alle regelgeving ook best wel onduidelijk. Mijn buurvrouw wees me op cliëntondersteuning. Meteen toen ik belde, voelde ik me gehoord en gesterkt. De OCO had veel tijd en aandacht voor mij en mijn verhaal. Zo kwam er weer rust en overzicht in mijn situatie. Door de hulp van de OCO weet ik nu beter wat ik nodig heb en waar ik terecht kan.”

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

gemeentelijke regelgeving en gespreksvoering. “Ik kan op veel vlakken ondersteunen. Bij complexe vragen verwijs ik naar de professionele organisaties.” Dit werk doen als vrijwilliger heeft voordelen, vindt Wiesje. “Inwoners ervaren weinig afstand. En ik heb misschien wat meer tijd ter beschikking dan de professionals. Het is fijn om anderen te helpen om hun leven wat makkelijker te maken. Het brengt mezelf ook veel moois: de contacten verbreden mijn zicht op de wereld. Dat maakt me een rijker mens!” Loopt u tegen een probleem aan en ziet u geen oplossing? Aarzel niet en neem contact op met een onafhankelijke cliëntondersteuner (OCO). Samen met gemeente Opsterland biedt gemeente De Fryske Marren het platform ocodenktmee.nl. Hier vindt u alle informatie over OCO.

Verhuizen is het einde van een fase. En het begin van een nieuwe. Daarom wilt u dat dat op rolletjes verloopt. Dat kan met Hoekstra, Erkende Verhuizers® uit Sneek. Met verhuizers die niet alleen zorgvuldig inpakken en uitpakken. Maar ook doorpakken. Zo zijn uw verhuizing én uw spullen letterlijk in goede handen

Verhuizen zonder zorgen. Hoe? Hoekstra. hoekstrasneek.nl/verhuizingen (of scan de QR-code)

ALLE VOORDELEN OP EEN RIJTJE

20 cm diameter

BIG GREEN

WATER ONTHARDER

Voorkomt kalkaanslag Verwijdert bestaande kalk Verbetert geur, kleur en smaak Filtert op chemicaliën Behoudt calcium en magnesium latie

Prijs incl. instal

Voorkomt kalkaanslag en filtert je drinkwater

46 cm

€

Verspilt geen water Werkt zonder zout Gebruikt geen stroom Geen afvoer nodig Onderhoudsvrij Milieuvriendelijk Duurzaam

OOK IDEAAL VOOR VAKANTIEWONINGEN

Verwijdert sediment, zware metalen en chemicaliën

Zamarra Kok

Actie:

1-ste vervangfilter volgend jaar

GRATIS!

De Big Green wordt geleverd en geïnstalleerd door een van onze ervaren installateurs. Zo bent u ervan verzekerd dat alles perfect werkt, heeft u voortaan geen last meer van kalkaanslag en kunt genieten van zuiver drinkwater.

Kalkaanslag is een grote ergernis; het maakt de toiletpot bruin, douchetegels dof en is slecht voor apparaten. Daarom heb ik een Big Green kalkpreventie apparaat met koolstoffilter laten installeren. Zacht water (en dus koffie en thee) smaakt beter en de waterkoker blijft schoon. Ik kan met een kwart minder (vaat)wasmiddel toe en hoef geen speciale sanitairreiniger meer te gebruiken. Vooral het gebrek aan kalkaanslag in de badkamer scheelt erg veel poetswerk. Helaas moet ik de douche nog wel nadrogen, omdat anders opgedroogde waterdruppels met magnesiumresidu zichtbaar blijven. Telegraaf, 4 juli 2020

Ongefilterd kraanwater

Gefilterd met de Big Green

Filter geplaatst in kruipruimte

Filter geplaatst in meterkast

www.big-green.nl • Informatie 0299-321188

deFryskeMarren

#FACETOFACE DENNIS CANRINUS fotografie JOHAN BROUWER tekst WIM WALDA

Klokkenmaker

en brandweerman “Klokken die binnenkomen ‘in een mandje’. Dan heb ik het over brand- of valschade. Daar gaat mijn hart sneller van kloppen”, begint klokkenmaker Dennis Canrinus uit Oudehaske zijn verhaal. “De uitdaging om een dergelijk beschadigd exemplaar zo te restaureren dat hij er weer als nieuw uitziet en ik zeker weet dat die klok een prachtig tweede leven tegemoet gaat, dat geeft mij een heel goed gevoel. Niet in de laatste plaats door het gezicht van de klant, wanneer die zijn klok op komt halen en ik met een perfect gerestaureerd exemplaar uit de werkplaats kom. Dat is onbetaalbaar!” Wat ook ‘onbetaalbaar’ is, volgens Dennis: “Een uitruk van de brandweer, want ik ben met heel veel enthousiasme lid van de vrijwillige brandweer van De Fryske Marren.”

De 44-jarige Dennis Canrinus, geboren en getogen in Joure, en nu woonachtig in Oudehaske, samen met zijn partner en vier kinderen, is al twintig jaar lid van de vrijwillige brandweer. Hij is sinds bijna tien jaar eigenaar van De Jouster Klokkenmakerij.

KLOOIEN AAN BROMMERS EN MOTOREN Even met zevenmijlslaarzen door de jeugd van Dennis lopend: Dennis kwam 44 jaar geleden als jongste van het vijf kinderen tellende gezin Canrinus ter wereld in Joure en groeide daar ook op. Zijn vader, van oorsprong een Sneker, was werkzaam bij Douwe Egberts en zijn moeder was ‘moeder’ van beroep. Dennis had naar eigen zeggen “Een fantastische jeugd. We waren altijd buiten te vinden. Ik herinner mij dat ik veel bezig was met technische klusjes, klooien aan brommers en motoren. Eigenlijk wilde ik automonteur worden. We hadden het niet breed en leerden al jong dat we onze eigen boontjes moesten doppen. Wilde je wat, prima, dan werk je er maar voor.

BLAASKAAK VAN 19 Ik heb de lts, richting metaal, in Heerenveen gedaan en daarna het mbo in Leeuwarden, waar ik de kneepjes van de fijnmechanica leerde. Ik was een doener en geen ‘leerder’, had een broertje dood aan theorie. Na diverse baantjes, waar ik mezelf niet tot mijn pensioen zag werken, kwam ik in 1996 via uitzendbureau Randstad een personeelsadvertentie tegen waarin de Jouster Klokkenmakerij een leerling klokkenmaker zocht. Ik ben nogal direct, dus heb ik Randstad overgeslagen en ben rechtstreeks bij het bedrijf van Arie van Hes en Elske van der Valk naar binnengestapt. Een blaaskaak van 19, geen ervaring in klokkentechniek, maar ‘gezegend’ met een grote dosis zelfvertrouwen. Dat vonden ze wel grappig, dus werd ik leerling klokkenmaker. Dat ik met mijn motto ‘wat ik zie, dat kan ik’ de lat wat te hoog had gelegd werd mij al snel duidelijk, want ik moest als ‘krullenjongen’ vanaf nul beginnen. Mijn voordeel was wel dat ik technisch inzicht

had en de machines om zelf onderdelen te kunnen maken blindelings kon bedienen. Om een lang verhaal kort te maken: het klikte van beide kanten, zodat ik na twee maanden een vast contract kreeg.”

ER ZITTEN ROTZAKJES TUSSEN Met de ziekte van eigenaar Arie van Hes brak er een eigenaardige periode aan. “Als personeel hebben we toen de honneurs waargenomen samen met zijn vrouw. Dat betekende een hele steile leercurve, een kwestie van leren door het gewoon te doen. De meeste klokken hebben inmiddels al geen geheimen meer voor mij, maar er zitten ‘rotzakjes’ tussen. Niet zelden gaat het dan om familiestukken die een wagonlading geschiedenis aan hun kont hebben. Is er iets stuk, dan weet ‘de buurman’ wel raad en ‘ome Kees’ is ook ‘oh zo handig’. Het vormt een extra uitdaging om zo’n klok weer helemaal terug te brengen naar zijn originele staat met een perfect werkend uurwerk. Op Discovery kom je prachtige programma’s tegen over het restaureren van erfgoed, alleen vertellen ze er niet bij dat daar een groot aantal uren mee gemoeid is en wordt er ook nooit over de prijs van de restauratie gesproken. Laat onverlet dat je daar aan het eind van de rit wel een enorm voldaan gevoel aan overhoudt.”

AMBACHTELIJK WERK EN VIDEOBELLEN Op 1 februari 2013 nam Dennis Canrinus de Jouster Klokkenmakerij over van Arie van Hes en Elske van der Valk. In het prachtige pand aan het Douwe Egbertsplein komen verleden en heden op een harmonieuze manier bij elkaar. Het rustgevende monotone getik van de selectie historische Friese klokken in de showroom wordt af en toe onderbroken door het geluid van een slaande klok. Twee ruimtes verder staat het machinepark voor het draaien van onderdelen en in haar domein op de bovenverdieping restaureert schilderes Lipkje Ferwerda de wijzerplaat van een antieke klok. Hier werken ambachtslieden op exact dezelfde manier als honderden jaren

geleden. “Maar wel op een hedendaagse manier, met een machinepark voor maatwerkonderdelen, WhatsApp en videobellen”, vult Dennis lachend aan. Het grootste deel van de circa tachtig klokken van de Jouster Klokkenmakerij bevindt zich in de werkplaats, waar ook het machinepark is gehuisvest voor het draaien, frezen en boren van de fijnmechanica. Naast Dennis, Lipkje en de partner van Dennis, die zich enkele uren per week bezighoudt met de administratie, werken er twee leerlingen, waarvan een al vanaf zijn twaalfde jaar. Zij hebben beiden de Zadkine Vakschool in Schoonhoven gedaan.

GERONSELD VOOR DE BRANDWEER Dennis vertelt verder, over zijn tweede ‘hobby’: “Maten van mij, vrijwilligers bij de brandweer van Joure, waren al langere tijd bezig om mij te ronselen. Biertje, biertje en nog eentje extra in de kroeg, Jouster Merke en dan kwam, daar kon je je horloge gelijk op zetten, de vraag: ‘Wannear komsto no by de brânwacht, Dennis?’ Ik vond zelf dat ik daar nog niet aan toe was, dus hield ik de boot af, maar daar dachten mijn maten falikant anders over. Al met al is het een forse investering voor ze geweest voor ik ‘om’ was.” Dennis vertelt het met pretlichtjes in zijn ogen. “Maar in 2001, tijdens de grote brand van Blokker, was het moment daar. Dus, op mijn gebruikelijke directe manier, binnengelopen bij de brandweerkazerne aan de Tolhûswei: ‘Hier ben ik’. Zo kwam ik 21 jaar geleden bij de vrijwillige brandweer van de inmiddels voormalige gemeente Haskerland. Werkend en woonachtig in Joure, dag en nacht beschikbaar; dus een ideale situatie. Met mijn toenmalige werkgever Van Hes had ik de afspraak ‘tijd voor tijd’. Dat betekende dat als mijn pieper ging en ik dus op moest draven voor de brandweer, ik die tijd later op mijn werk moest inhalen. Perfecte regeling dacht ik, maar in mijn eerste week bij de brandweer hadden we meteen zes uitrukken, minimaal vier uur per keer en overdag. Dat werd dus een aantal zaterdagen onbetaald overwerken, haha.”

‘GAS OP DE LOLLY’ “Tijdens de opleiding voor brandwacht werd ik naar voren geschoven als chauffeur. Best een heftige periode; overdag aan het werk, ’s avonds opleiding tot brandwacht en drie avonden per week voor het groot rijbewijs, wekelijks een oefenavond en ik had ook nog eens een partner. Dat was passen en meten, maar wel een fantastische tijd. Bij een uitruk krijgen wij alleen maar een berichtje op onze pieper met aanvankelijk hele summiere info. Bijvoorbeeld: ‘Brand woonhuis Dokter Wumkesstraat, prio 1’. Meer weten we op dat moment nog niet. Dus in de hoogste versnelling naar de kazerne, sirene en zwaailicht aan en ‘gas op die lolly’. Tijdens de rit naar de bestemming volgt dan van de alarmcentrale meestal gedetailleerde informatie over de situatie ter plaatse zoals bewoners, huisdieren enzovoorts.”

STIJF VAN DE ADRENALINE “Als chauffeur heb je best veel verantwoordelijkheden, want je kunt niet als een dolleman naar je bestemming ‘vegen’. Je moet altijd rekening houden met onverwachte situaties, zoals bijvoorbeeld een fietser of automobilist die in paniek raakt en iets onverwachts doet of iemand die net uit de kroeg komt en de ‘kijkglaasjes vol heeft’. Vandaar dat je als chauffeur tijdens elke uitruk dan ook stijf van de adrenaline staat. Achteraf blijkt het wel eens om een dier te water te gaan en dan krijgen we, met name wanneer dat midden in de nacht plaatsvindt, nog wel eens als commentaar: ‘Was dat nu nodig, met zo veel bombarie, piepende banden, zwaailicht en gillende sirenes, dwars door de stad heen ‘knallen’?’ Maar wij weten als we uitrukken nog niet waar het om gaat. Het kan om een kleinigheid gaan, maar ook om een auto die op zijn kop in het water ligt. Elke seconde telt dan. Bovendien is het verzekeringstechnisch verplicht om bij een uitruk zwaailicht en sirene te voeren.”

SAMENVATTEND? “Ik ben een gelukkig man, niets meer aan toe te voegen.”

NUMMER 06 • 2022

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Geldig tot 30 juni

Vraag naar de voorwaarden en deelnemende merken in de winkel.

PLANTJESMARKT BIJ GREENSALES, VELE AANBIEDINGEN!

Stek perkplanten

Deutzia

keuze uit 4 soorten

in 13 cm pot

Normaal 6.98

normaal 1.75

Nu 3 stuks €10

Nu 8 stuks €10

Boeren jasmijn

met knop keuze uit 5 soorten Normaal 6.98

Nu 3 stuks €10

Openingstijden Maandag t/m vrijdag van 07.00 tot 17.30 uur - Zaterdag van 08:30 tot 16.00 uur.

Cornus

keuze uit 3 soorten

Buddleja vlinderstruik

Normaal 6.98

keuze uit 7 soorten

Nu 3 stuks €10

Normaal 5.98

Nu 3 stuks €10

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST EN BEELD LOTTE VAN DER MEIJ

OP BEZOEK BIJ… LYNN ELSHOF

“IK WAAGDE DE SPRONG IN HET DIEPE” Lynn Elshof (1996) werd onlangs bij het televisiekijkend publiek bekend door haar deelname aan het populaire programma Heel Holland Bakt. Dat ze er na drie afleveringen al uit lag, vond ze niet zo erg, al vond ze het wel jammer dat ze niet meer van zichzelf heeft kunnen laten zien. Nieuwsgierig geworden naar dat ‘meer van zichzelf’ en vooral benieuwd naar haar bakkunsten, zocht ik Lynn thuis op. Niet in Echtenerbrug, waar Lynn tot voor kort woonde, maar in Sonnega, waar het gezin Elshof sinds december is neergestreken.

Wanneer ik aanbel bij de voordeur, komt er niemand aan de deur… Na twee keer proberen, loop ik achterom. Via het keukenraam zwaait Lynn mij vrolijk toe. Ze opent de achterdeur en zegt lachend: “Ja, iedereen komt hier altijd achterom.” Het huis in Sonnega was al in de familie en onlangs hebben ze het helemaal naar eigen wens verbouwd. Met een veranda langs het hele huis én een prachtige keuken, mét mega-oven waarin Lynn naar hartenlust kan bakken. Ze heeft speciaal voor mij glutenvrije schuimgebakjes gemaakt. Terwijl Lynn de gebakjes decoreert neem ik plaats aan haar keukenbar. Hier heb je goed uitzicht over het ruime erf, de stallen, de paardrijbak en heel veel dieren.

VARKENSHOUDERIJ Onder het genot van de huisgemaakte schuimgebakjes praat Lynn honderduit. Ze vertelt hoe ze als ‘kleine Lynn’ haar moeder graag meehielp met het bakken van taarten, dat ze ook van koken houdt en ontzettend gek is op dieren. Tijdens ons gesprek belt haar man Corné om even iets te overleggen. Lynn ontmoette Corné op haar achttiende en hij vroeg haar binnen een jaar om samen een varkenshouderij in Echtenerbrug te kopen en daar te gaan wonen. ”Daar moest ik wel even over nadenken”, bekent Lynn. Dan: “Ik waagde de sprong in het diepe.” Samen

met Corné runt Lynn nu een varkenshouderij in Echtenerbrug én nog eentje in Sonnega. Daarnaast werkt ze nog anderhalve dag in de viskraam van haar ouders, én ze rijdt paard (dressuur) op wedstrijdniveau. En Lynn is in januari van dit jaar óók nog eens moeder geworden van hun eerste kindje, dochter Amarins.

PAARD AAIEN Inmiddels hebben ze de varkenshouderij alweer zo’n zeven jaar. Lynn heeft in Sonnega haar eigen ‘diergaarde’ om zich heen verzameld en het liefst is ze de hele dag buiten. Ze neemt mij mee het erf op. De kippen lopen op de veranda en de hond kwispelt enthousiast om mij heen. Met baby Amarins op de arm geeft Lynn de schapen ondertussen wat voer. We kijken bij de kuikens in de stal en lopen langs de kalkoenen, koeien, alpaca’s en nandoes. Veel van de dieren zijn in verwachting of net bevallen, het is dus een drukke boel op het erfgoed. Ook nemen we een kijkje in de stal, bij haar paard

dat óók op het punt staat te bevallen. Wanneer Lynn het hek openmaakt, doe ik een stapje naar achteren; ik heb nog nooit zo dicht bij een paard gestaan. Dit paard straalt echter zoveel rust uit, dat ik haar uiteindelijk langdurig durf te aaien, voor mij een bijzondere belevenis. Twee dagen na mijn bezoek, zie ik op Instagram dat het paard is bevallen van een gezond veulentje. Prachtig.

BAKKEN VOOR FAMILIE EN VRIENDEN

Recept (glutenvrij)

Lynn is een bezig bijtje. Maar van het bakken zal ze niet direct haar werk gaan maken, denkt ze. Ze bakt graag voor familie en vrienden; op die manier houdt ze er plezier in. De jonge, energieke moeder geeft bij mijn vertrek een gebaksdoosje mee met twee schuimgebakjes. “Die komen vast wel op”, lacht ze. En dat laatste klopt, bij het uittikken van deze tekst neem ik er nog eentje, mmm.

ZOMERS SCHUIMGEBAKJE MET LEMONCURD Willen jullie ook zo’n zomers schuimgebakje op tafel zetten? Dat kan. Speciaal voor onze lezers deelt Lynn haar recept.

FOTO: ROLAND J. REINDERS/ MAX

ACHTEROM

Je maakt kleine schuimgebakjes van geklopt eiwit met poedersuiker en doet ze in de oven. Voor de lemoncurd rasp en pers je citroenen en voegt hier suiker, eieren en roomboter aan toe. De room maak je van mascarpone, slagroom en suiker. Je kunt de schuimgebakjes van tevoren voorbereiden en ze pas vullen wanneer je ze wilt opdienen. Je vult dan de gebakjes met de lemoncurd, mascarpone-room en daarbovenop doe je vers fruit naar keuze. Je kunt naar hartenlust garneren met (chocolade) vlokken of andere leuke vrolijke spikkels. Klaar is jouw zomergebakje. Eet smakelijk! Voor het volledige recept: check deze QR code:

deFryskeMarren

JAGER ANNE GERSJES OVER LEVEN VAN DE NATUUR

“EEN EXTRA KONIJN BETEKEND Uit dankbaarheid jegens zijn ouders gaf Anne Gersjes, geboren en getogen in Ruigahuizen, op 30 april in een bomvol dorpshuis in Sondel een lezing over zijn leven. Met het weinige dat er was zorgden zijn ouders dat Anne een prachtig leven heeft gehad. Onder het publiek een aantal gasten, met wie Anne eind vorige eeuw de degens kruiste. Hun aanwezigheid maakte dat Anne zich gewaardeerd voelt voor hetgeen hij gedaan heeft voor de streek.

et levensverhaal van Anne Gersjes is een leven in het teken van jagen, stropen en natuur. Veel daarvan staat beschreven in het boek ‘Zwanger van de hazen’ uit 2014 van Bas Sleeuwenhoek. Sleeuwenhoek interviewde de oud-stroper en jager en dat leverde 25 verhalen op: de jager is niet alleen inventief in het vangen en doden, maar blijkt ook veel dieren te redden en zelfs aan natuurbeheer te doen. Na het boek van Sleeuwenhoek en de lezing eerder dit voorjaar in Sondel doet Anne Gersjes het in dit interview voor de lezers van GrootdeFryskeMarren nog eens dunnetjes over.

VOOROUDERS OP DE VLUCHT Het is 2001 als Anne op zoek gaat naar zijn voorouders. “Ik wist al van mijn ouders, dat die vluchteling waren. Op school werden mijn broer en ik gepest: dat kunnen de Russen wel even doen.” Anne doet onderzoek en ontdekt dat de pake van zijn heit eind 1700 tijdens de oorlog tussen Russen en Tartaren samen met twee neven in gevangenschap heeft gezeten. Ze zijn gevlucht en uiteindelijk terechtgekomen in Gaasterland, waar ze hun eigenlijke (Hongaarse) naam Görcsös veranderden in Gersjes. “In Ruigahuizen is mijn vader geboren. Het was dikke armoede, daarom stroopte pake. Een extra konijn betekende overleven.”

THUIS GEEN VETPOT In Annes jeugd is het thuis geen vetpot, dus is het vanzelfsprekend dat de kinde-

ren van jongs af aan meehelpen. “Als er gekapt werd in het bos, stuurde heit mij naar boven om door het raam te kijken. Waar eenden neerstrijken, daar kun je gaan zoeken naar eendeneieren.” Een doos vol eendeneieren gaat mee op de wagen met takken en hout, naar de bakkers in de buurt. “Dan kreeg ik zoveel per ei, een extra centje voor in de spaarpot.” Een deel van dit geld komt terecht in de spaarkist van de Rabobank. “De directeur kwam op school met een kist met nummers en gleuven. Ik was altijd trots, dat ik geld in de gleuf met mijn nummer mocht stoppen. Vaak was het kleingeld, soms ook een briefje. Wat een feest als je er een briefje in kon doen.”

LEVEN IN EN VAN DE NATUUR Anne leeft in en van de natuur. “Ik was altijd in het bos, waar van alles te ontdekken viel: vogelnestjes, vogels, eekhoorns, uilen. Al doende leerde ik het gedrag van beesten herkennen.” Van zijn vader leert Anne, wat wild doet. Op een avond dat

“IK HEB EEN RIJKE JEUGD GEHAD; DE STAATSLOTERIJ IS ER NIETS BIJ” ze samen op pad gaan om te kijken of ze een ree of een haas kunnen vangen, komt er iemand recht op hun af. Ze verstoppen zich snel. “De boswachter liep langs de strikken en kwam vlak voor ons staan. Hij had mijn bonzende hart wel kunnen horen. Mijn vader hield de vinger voor de mond.” Als Anne beesten niet meer nodig heeft voor het geld, gaat hij hun eigenschappen meer waarderen. Hij legt zich toe op de jacht en het reeënbeheer. ‘s Nachts achtervolgt hij bewapende reeënstropers, een gevaarlijke bezigheid.

eens wat dwars. Een keer was ik verkouden en moest ik van mem een muts op. Die hield ik op bij gymnastiek, waar we rondjes liepen terwijl meester met een stamper op de grond sloeg.” Als Anne de muts niet af wil zetten, slaat meester hem met de stamper op de voet. Reden voor Anne en zijn broer om meester ‘op de huid’ te springen. Rollebollend gaan ze door de gymzaal. Meester meldt het vergrijp bij Anne’s ouders. “Vader was in alle staten en heeft me om de oren geslagen. Tegenwoordig noemen ze het kindermishandeling, maar ik ben er niet minder om geworden.”

OP SCHOOL GEEN HOOGVLIEGER

NOOIT EEN DAG ZONDER WERK

Op school is Anne geen hoogvlieger. “Met taal ben ik nooit boven de vijf gekomen. Ook niet met gedrag: ik was wel

Als Anne acht jaar is belandt hij bij een veekoopman. Zijn vader heeft bedacht dat hij overal terecht kan als hij leert

NUMMER 06 • 2022

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST EN BEELD RIEMIE VAN DIJK

DE OVERLEVEN”

Eelke’s vinger op de zere plek Utbrûst

“IK HEB OOK NOOIT GEVRAAGD: WAT KAN IK VERDIENEN? WEL: WAT BEN IK WAARD?”

verzet tegen het opleggen van doelen. Investeren in de natuur kan alleen als je een overschot hebt op je betalingsbalans. Je moet geld verdienen, voordat je het kunt uitgeven.” De initiatiefgroep Verontruste Gaasterlanders, met Anne als één van de leidende figuren, weet dit natuurplan met succes te keren.

HOGE GASTEN

melken. “Het was driekwart kilometer fietsen. Ik ging om 03.45 uur uit bed, trok mijn overal aan en deed de carbidlamp op de fiets aan.” Eén keer komt Anne ten val omdat plotseling een eend uit de sloot vliegt. “Toen was de carbidlamp uit en moest ik helemaal in het donker fietsen.” Donker is het ook nog als Anne aankomt bij zijn volgende baantje, een boer verderop. “Die maakte ik dan wakker door met de lijnstok tegen het raam te kloppen.” Ook later als vrachtwagenchauffeur moet hij vroeg uit de veren. “Ik heb nooit een dag zonder werk gezeten. Ik heb ook nooit gevraagd: wat kan ik verdienen? Wel: wat ben ik waard?”

DE PEST AAN MACHTHEBBERS In Anne’s familie hebben ze de pest aan machthebbers. Hij komt dan ook in actie als in 1995 een plan wordt gepresenteerd om 550 hectare grond in de Marderhoek bij Nijemirdum terug te geven aan de natuur. “Ik heb mij altijd

En dan is het 30 april 2022. Anne Gersjes geeft een lezing in het dorpshuis De Bining in Sondel. Hij blikt terug op zijn jeugdjaren in Ruigahuizen, en vertlelt over zijn leven, over jagen en over stropen. Er zijn meer dan honderd aanwezigen, onder wie Henk Kroes, oud-directeur van het Fryske Gea, Jozias van Aartsen (oud-minister van Landbouw), Joop Atsma (nu lid van de Eerste Kamer, destijds van de Tweede Kamer en woordvoerder Landbouw) en oud-wethouder Brouwer van de toenmalige gemeente Gaasterlân. Anne Gersjes ziet dat als een blijk van erkenning. “Naderhand heb ik gezegd: dit is voor mij als een lintje. Meestal vertellen ze pas bij je overlijden hoe bijzonder je was.”

ALS JE BANG BENT, HEB JE GEEN LEVEN Vorig jaar was een slecht jaar voor Anne. Hij heeft darmkanker, een aneurysma in de lies en hartklachten. Daar maakt hij geen probleem van. “Als je bang bent, heb je geen leven. Als ik straks omval, heb ik een mooi en waardevol leven gehad. Dat heb ik te danken aan mijn opvoeding. Ik heb een rijke jeugd gehad. De Staatsloterij is er niets bij.”

It slagget mar min om in kolleezje foar de Fryske Marren yn elkoar te prutsen. Dat komt omt net ien fan alle partijen ree is om ek mar in sentimeter yn te skikken. No ja, en dan wit je yn de polityk, dan is der gjin salve oan te striken. Sjoch mar wat der lannelik oan de hân is, in net funksjonearende bende. En it is hjir no ek sa. Dat mei je ek de krekt keazen riedsleden oanrekkenje. Foar 80 persint bin alle polityke programma’s gelyk, mar dat witte se net iens. Sels persoanlike saken wurde meisleept. At je efter de skermen wat hearre koenen, waard der yn de Fryske Marren noait wer stimd troch de befolking. De ried bestiet ommers inkeld út yndividualisten, dy’t it nearne oer iens wurde kinne. In foarbyld. Eartiids hat de ried op oanstean fan de befolking útsprutsen dat op de Jouwer in folweardige kulturele ynstelling komme moat. Se neamden it Brûsplak, in moeting fan allerhande kulturele ynisjativen. Moai. Wêrre dogge we dat, wie doe de fraach. Einleaze petearen makken út dat it dan mar yn en om sporthal De Stuit soe. It soe al m ei al sa’n 6,5 miljoen kostje. It wurdt lykwols net De Stuit. De omwenjenden wolle gjin lêst ha fan auto’s en lûd. En omwenjenden bin baas. Foar de safolste kear kaam it Brûsplak op de riedsaginda. Nijbou, eartiids útsletten fanwege de sinten, soe no op it plak fan it Evenemintegebou kinne, sei it kolleezje mar guon riedsleden kamen mei It Haske op de proppen. Dy hâlde wierskynlik net fan bowlen of sa, en dy wolle it no opbouwe om te brûzen. Eeh, …. wat kostet dat. Ja dat sil we earst ûnderykje moatte en dan dogge we de nijbou ek. De minsken dy’t it brûzen foar eagen ha, It Lokaal, konstateare dat de ried dêr gjin tiidslimiet by set ha. At it brûstempo fan de ried net heger wurdt as dat fan no dan witte we likernoch 2024 hoefolle at it wêze sil. Mar dan is der miskien yntusken in nij kolleezje kaam, en dy ha dan natuerlik wer nije gedachten en jildsoargen. It einiget nea. De Jouwer is útbrûst.

Eelke Lok. Als journalist van Omrop Fryslân draait hij al veertig jaar mee en is hij met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround. Door zijn originele nononsense kijk op de wereld weet hij ogenschijnlijk ingewikkelde zaken vaak te relativeren en tot de essentie te herleiden. En dat is ook wat u in de columns van Eelke kunt verwachten.

De vinger op de zere plek….

T R E P X E NU BIJ CTEN U D O R P VÉÉL L É É H J I 50.- B 2 T O T T R KAA U A E D A C ERT P X E S I T A GR Bestel ook makkelijk op expert.nl

43”9 cm

17,3”

50.-

.5 2

SMART 4K UHD LED

Bestel ook makkelijk op expert.nl

555.-

549.599.-

UHD TV | 43PUS8536/12

LAPTOP | IDEAPAD 3 17ITL6 (82H900K3MH)

• 43” (109 cm) 4K LED Smart-tv • 3-zijdig Ambilight - geniet van een zeer meeslepende kijkervaring • Dolby Vision - Ervaar elk detail en elke kleur • Android TV - Kies zelf wat jij wil kijken • Ook verkrijgbaar in 50”

• Windows 11 Home • 17,3" HD+ beeldscherm • Intel® Pentium® Gold 7505 processor • 8GB DDR4 RAM • 512GB SSD opslaggeheugen

Bestel ook makkelijk op expert.nl

+GRATISINO 3* AEROCC T.W.V. 75.-

149.-

129.KRUPS | VERTUO NEXT XN910N MAT ZWART

279.329.-

Bestel ook makkelijk op expert.nl

100 DAGEENF VADERDAG TIP

OP PRO

SCHEERAPPARAAT | SERIES 9 PRO 9415S

• 6 kopgroottes • CENTRIFUSION™ technologie • Koffie met één druk op de knop • Snelle opwarmtijd van 30 seconden • Machine is gemaakt van 54% gerecycled plastic

• Scheer nat, droog en zelfs onder de douche • De 5 scheerelementen bewegen in 10 richtingen mee • Met geïntegreerde precisietrimmer • 60 minuten draadloos scheren

* Na registratie via Nespresso

* Prijs na 50.- retour via Braun

ZONDAG 19 JUNI

VADERDAG

Prijs- en modelwijzigingen en eventuele druk- en zetfouten voorbehouden. Aanbiedingen gelden t/m 19 juni 2022.

expert.nl/[Plaatsnaam] | [Plaatsnaam]@expert.nl ExpertLemmer ExpertEmmeloord ExpertJoure

Bestel ook makkelijk op expert.nl

54.

BAARDTRIMMER | BT5515/15 • 40 lengtestanden van 0,4 tot 20mm • Zelfslijpende metalen mesjes • 100% waterdicht voor eenvoudige reiniging • Tot 90 minuten draadloos trimmen

KIJK VOOR ALLE VADERDAGCADEAU’S OP EXPERT.NL/VADERDAGOF KOM NAAR DE WINKEL

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

35E FRIESE BALLONFEESTEN JOURE

EEN DRIELUIK - DEEL 2 TEKST LOTTE VAN DER MEIJ // FOTO’S COR POT, LOTTE VAN DER MEIJ, ARCHIEF STICHTING DE FRIESE BALLONFEESTEN: JAN VERMEULEN

Bestuurlijke aangelegenheden FOTO: COR POT

De Friese Ballonfeesten in Joure zijn een begrip. Niet alleen in Joure zelf, maar tot ver buiten de Friese grenzen. Joure wordt in de zomer – dit jaar van 20 tot en met 24 juli - vijf dagen lang omgetoverd tot Balloon City. Vijf avonden achter elkaar vertrekken er zo’n 35 luchtballonnen vanaf de Nutsbaan in Joure. Het is een feest voor het hele gezin. Dit jaar vindt de 35e editie plaats, een reden om er in drie edities van GrootdeFryskeMarren aandacht aan te besteden. In het eerste deel doken we terug in de tijd, naar de begindagen van dit bijzondere evenement. In dit tweede deel nemen we een kijkje achter de schermen. Wie zitten er in de organisatie? En wat komt er bij kijken om zo’n groot evenement te organiseren?

We spreken met de oprichter en huidig voorzitter Herman Kleinsmit en met het hoofd van de sponsorcommissie Theo Nijholt. Inmiddels weten we dat de allereerste Friese Ballonfeesten werden georganiseerd in 1986. De eerste twee jaren was Herman Kleinsmit nauw betrokken bij de organisatie. Hij regelde de ballonnen, gastgezinnen, bands en horeca en Joure was vijf dagen volledig in de ban van dit evenement. Het bruiste in Joure.

IN DE LOOP DER JAREN… De eerste tien à vijftien jaar waren succesvol. Er kwamen veel luchtballonnen en het evenement werd goed bezocht. Daarna begon langzaamaan het animo af te nemen. In de loop der jaren veranderde het een en ander en er kwamen minder piloten en crew met hun ballonnen naar het evenement. De kwaliteit van het evenement nam

af en daarmee ook de bezoekersaantallen. Herman Kleinsmit zelf was in al deze jaren niet meer betrokken bij de organisatie. Wel heeft hij vrijwel meteen in 1987 een eigen ballon gekocht en zijn brevet gehaald om deze als piloot te mogen besturen. Hij was dan ook bijna elk jaar als piloot met zijn eigen ballon aanwezig.

NIEUW BESTUUR NA DIEPTEPUNT IN 2018 In 2018 werd het dieptepunt bereikt. Het was een slecht jaar voor de Ballonfeesten. Bijna het hele bestuur trad af. Om de Ballonfeesten te redden trad Herman Kleinsmit weer toe tot het bestuur en hij verzamelde een aantal nieuwe bestuursleden om zich heen, om samen opnieuw met enthousiasme aan de slag te gaan. Dat bestuur ging naast Herman Kleinsmit als voorzitter bestaan uit Erwin Bethlehem, Theo Nijholt, Fokke Nop-

Eddie Haven, Herman Kleinsmit, Jildau Haven en Theo Nijholt. Na een sponsordeal met Haven.

Bestuur van de Friese Ballonfeesten. Boven v.l.n.r. Herman Kleinsmit, Theo Nijholt, Erwin Bethlehem. Onder v.l.n.r. Fokke Noppert en Gerben Veenstra

pert en Gerben Veenstra. Allemaal mensen met hun eigen kennis en expertise. Ze vergaderen het hele jaar door. Eén keer in de maand, en vanaf mei elke week. Daarnaast zijn de werkzaamheden verdeeld in commissies. Denk daarbij aan zaken als veiligheid, terreinbeheer, sponsoring, financiën, vergunningen, reclame, invulling programma et cetera. Er zijn ook zaken die kunnen worden uitbesteed, zoals het parkeerbeleid en de EHBO.

VERTROUWEN EN SAMENWERKEN Het eerste nieuwe bestuursjaar bestond vooral uit veel praten met alle betrokken partijen. Weer vertrouwen kweken dat het een goedlopend evenement kon worden. Met succes, het evenement werd in 2019 weer goed ontvangen. Mede dankzij het gratis toegankelijk maken voor het publiek. Er kwamen nog nooit zoveel bezoekers op het evenement af. Voor de editie van 2022 is het bestuur druk in de weer met het regelen van sponsoren. Dit houdt in dat er vooral veel om de tafel wordt gezeten met bedrijven uit de omgeving om goede afspraken te maken. Een bedrijf kiest uit een van de aangeboden pakketten die het evenement biedt. Vervolgens heeft het bedrijf een bijzondere belevenis voor hun klanten. Door deze gesprekken te voeren met elkaar is er weer betrokkenheid bij het evenement.

mensen van de Nutsbaan zorgen ervoor dat het gras op het terrein er geweldig bij ligt wanneer de Ballonfeesten plaatsvinden.

PROGRAMMA Uiteraard hebben alle piloten en crew ook dit jaar weer onderdak nodig. Er wordt hard gewerkt om slaapvoorzieningen te regelen. Tegewoordig slapen de meesten in hotelvoorzieningen, maar gastgezinnen zijn ook nog altijd welkom. De samenwerking met de mensen van de Nutsbaan en de medewerking van gemeente De Fryske Marren is ook van grote waarde. Zo regelt de gemeente onder andere de benodigde vergunningen en de

Binnenkort wordt er meer bekend over de invulling van het programma. Het wordt een feest voor het hele gezin, een familiefeest. Vertier voor iedereen. Genietend met een drankje, een hamburger of een ijsje, kijkend naar het schouwspel van de luchtballonnen die één voor één de lucht in gaan.

SPECIAL SHAPES Een ballonvaart maken is heel magisch. Je stapt in de mand en vaart mee op de wind. Hierdoor vang je alle geluiden op van beneden, zoals gallopperende paarden of mensen die je vanaf de grond gedag zeggen. Er zijn twee soorten luchtballonnen: de ‘gewone’ ronde zoals je die het meeste ziet en de ‘special shapes’. Special shapes zijn ballonnen in een bijzondere vorm. Zo is er bijvoorbeeld een krant, een motorrijder, een ijsje, een koe, en er zijn gezichten. Om een special shape de lucht in te krijgen is er meer werk nodig dan voor een gewone luchtballon. Voor een special shape is er ook veel meer ballonstof nodig. Wil je zelf een keer meevaren? Of wil je wel gastgezin zijn? Meer informatie vind je op de de website www.ballonfeesten.nl.

&FIT

GEZOND

NUMMER 06 • 2022

EEN BIJDRAGE VAN DE KEAR

FUNUITJES VOOR JONGE MANTELZORGERS

“Makkest nije freonen, dy ’t snappe watst thús hast” In editie 02-2022 (februari) van GrootDeFryskeMarren ging Annieck Bos, buurtwerker van Sociaal Werk De Kear, in gesprek met Nynke. Nynke is jonge mantelzorger voor haar moeder die artritis psoriatica - een vorm van reuma - heeft. Via gemeente De Fryske Marren kwam Nynke in contact met Sociaal Werk De Kear en ging ze mee naar een FUNuitje in Snowworld. Nynke blikt terug: “Dat wie sa leuk, dat wy kontakt mei jim hâlde woene, mar foaral my de oare jonge mantelsoargers.” Annieck Bos: “Nynke is heel sociaal. Wanneer ze meegaat naar FUNuitjes of wanneer ik Nynke zie op het kamp, dan kan ik vaak alleen maar genieten van wie ze is en hoe ze met andere jeugd omgaat. Ze praat met iedereen, laat iedereen in zijn of haar waarde en helpt wanneer iemand dat nodig heeft.” Annieck vraagt Nynke of IN GESPREK MET dat ook komt door haar situatie thuis. “Ik help BUURTWERKER minsken graach, mar ik wit net as ik dat rapper doch as oare EN JONGE minsken”, zegt Nynke. MANTELZORGER “Mar as d’r wat is, dan bin ik der sa gau mooglik, dat kloppet wol, ja.”

wat het verschil is met haar vriendinnen. Bespreekt zij haar ‘zorg’ ook of is dat toch anders bij vriendinnen. Nynke: ‘Oe, drege fraach, ik tink dat we it thús oer oare ûnderwerpen ha as mei myn freonen. Ek omdat je inoar minder faak sjogge, mar ek omdat je witte dat elkenien thús soargen hat en der hiel maklik oer prate kin. Net dat it in swier petear is, mar der koart oer prate is fijn.”

ANNIECK BOS NYNKE

“ELKENIEN FIELT HIM WOLKOM” De vraag waarom ze eigenlijk bij alle FUNuitjes is, is voor Nynke niet zo moeilijk. “Oh, ik fyn dat hiel leuk en ik sjoch dan alle oaren wer. Foaral om’t ik se no in pear jier ken. Dan appe wy elkoar; ‘geane jim ek?’ ‘Oh wat leuk, ik gean ek.’ It is gewoan in hiel leuke groep en elkenien is en fielt him tink ik wolkom!” Annieck: ‘Wanneer ik Nynke zo enthousiast hoor praten over de groep, vraag ik me af

ZOMERKAMP Annieck denkt dat de buurtwerkers van De Kear nog lang niet alle jonge mantelzorgers op de FUNuitjes hebben gezien. Niet dat dat per se hoeft natuurlijk, misschien hebben andere jonge mantelzorgers de uitjes niet

nodig of vinden ze het te spannend om mee te gaan. Annieck vraagt Nynke of ze het belangrijk vindt dat De Kear deze uitjes blijft organiseren. Nynke: “Jaseker, bern dy’t ek wat yn ‘e famylje hawwe, treffe dan oaren mei in soarch en troch tegearre te sparren komme je er ek efter dat wat je yn ‘e famylje hawwe net normaal is. En ik fernim en tink dat we dêrom wol in bytsje bedoarn wurde kinne. En it is fansels gewoan hiel leuk tegearre.” Annieck en Nynke halen het zomerkamp weer even aan en ze bespreken de grappige momenten en leuke dingen van het kamp, en activiteiten die ze volgend jaar misschien kunnen doen. Annieck vraagt Nynke wat een zomerkamp anders maakt dan een FUNuitje van een dagdeel. Nynke: “Ja, it kamp duorret langer en je binne gewoan folle langer mei elkoar. It is oars omdat je folle mear yntym mei elkoar binne en je werklik mear tiid hawwe om te genietsjen.” Nynke heeft tijdens het zomerkamp echt het gevoel, dat ze even niets hoeft te doen. “De tinte is en bliuwt altyd in puinhoop. Dat bliuwt dus in soarch, haha. Mar foar de rest... Nee, foar de rest hoege we net sa folle te dwaan, dat is hiel moai.’”

EVEN ONTZORGEN Nynke is er zich heel bewust van dat ze jonge mantelzorger is. Het lijkt haar ook heel leuk én goed om andere jonge mantelzorgers te bereiken zodat zij ook even ontzorgd kunnen worden. Gastlessen op school zouden dan ook een mooi initiatief kunnen zijn, menen Annieck en Nynke. Nynke moet lachen. “Ja, in hiel moai ynisjatyf. At se dan oplette, haha. Dan witte se better wat it is. Dat se miskien yn harren omjouwing ek minsken hawwe

Contact

Ben je een ouder/verzorger of zelf een jonge mantelzorger en zou je graag een keer met ons willen praten? Neem dan contact op met het Mantelzorg Informatie Punt De Fryske Marren. Mail naar mantelzorg@sociaalwerkdekear.nl of bel naar 0513-334270.

dy’t jonge mantelsoargers binne en wat it betsjut. Dêrneist hearre jonge mantelsoargers wat der foar harren te dwaan is en hoe leuk dat is! Ik soe it leuk fine as der wat nije jonge fersoargers by ús groep komme, want der binne heus wol in pear mear dy wy noch net kenne. Gean lekker in kear mei, makkest nije freonen en kinst mei leeftiidsgenoatsjes prate, dy ’t snappe watst thús hast.” “Ik gun het elke jonge mantelzorger om zulke mooie momenten samen met ons te beleven dus ik hoop ook écht dat jonge mantelzorgers contact met onze organisatie opnemen en mee willen doen aan onze activiteiten”, besluit Annieck. “Dat we allemaal iets meer naar elkaar omkijken en er nóg meer voor elkaar zijn. Dat is waarom ik dit werk doe. Veel jongeren vinden dit normaal of vanzelfsprekend maar je hoeft het niet alleen te doen!”

FOTO: SJOUKE HOEKSEMA

EEN BIJDRAGE VAN ANTONIUS

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Links: Sandra Bos, CCU Verpleegkundige en BLS-instructeur. Rechts: Nynke Koopmans, Recovery verpleegkundige cataractstraat en BLS-instructeur.

Antonius verzorgt reanimatie- en AED-trainingen in de regio

Elk jaar worden ruim 15.000 mensen getroffen door een hartstilstand. Buiten het ziekenhuis zijn dat omgerekend 300 slachtoffers per week. Als omstanders niet ingrijpen, is hun overlevingskans 10 tot 20 procent. Door reanimatie en inzet van een AED stijgt dit percentage tot wel 70 procent. Wil jij ook burgerhulpverlener worden? Meld je dan aan voor de training Basic Life Support (BLS) van Antonius. Als iemand thuis of op straat onwel wordt, hebben omstanders vaak geen idee wat ze moeten doen. “Probeer in ieder geval niet in paniek te raken”, adviseert Nynke Koopmans-Hoekstra, verkoeververpleegkundige en reanimatie-instructrice in Antonius. “Blijf rustig en denk eerst aan je eigen veiligheid. Doe zo nodig een stapje terug en bel meteen 112. De centralist van de meldkamer is getraind in het omgaan met noodsituaties en geeft je advies op maat.” Mensen die niet kunnen of durven te reanimeren, kunnen zich op andere manieren nuttig maken. “Zet de buitendeur vast open voor de ambulanceverpleegkundigen of ga het verkeer regelen. Iets doen is altijd beter dan niets doen.”

Elke seconde telt Het zou nog mooier zijn als omstanders direct met reanimatie starten. “De eerste zes minuten na een hartstilstand zijn cruciaal, omdat de kans op overleving dan het grootst is. In een noodsituatie telt letterlijk elke seconde”, legt Nynke uit. Hoe zit dat precies? “Door te reanimeren - hartmassage - en beademing blijven de bloedsomloop en ademhaling doorgaan. Op die manier fungeer je als motortje van het zuurstoftransport in het lichaam van de patiënt. Zo overbrug je de tijd tot de ambulance arriveert.” Reanimatie heeft nóg een voordeel: deze handeling maakt de hartspier gevoeliger voor defibrilleren. Daarbij wordt

een elektrische schok toegediend om het hartritme te herstellen. De meerwaarde van reanimatie door omstanders is letterlijk levensgroot: het verdubbelt de kans op overleving.

Inhoud training Precies om die reden biedt Antonius de training Basic Life Support (BLS)/AED aan. De scholing begint met een stuk theorie. “Dus wat houdt BLS in, hoe herken je een reanimatieslachtoffer en hoe start je een reanimatie op”, verduidelijkt Sandra Bos, CCU- verpleegkundige, BLS-instructeur en voorzitter BLS/AED in Antonius. Vervolgens leren de deelnemers hoe ze het slachtoffer moeten benaderen en hoe je het bewustzijn en de ademhaling beoordeelt. Vervolgens staat een oefening met borstcompressies (hartmassage) en beademing op het programma. “Daarvoor gebruiken we een speciale oefenpop”, vertelt Sandra. Ook leren de deelnemers hoe zij een Automatische Externe Defibrillator (AED) moeten gebruiken. Tot slot is er aandacht voor de stabiele zijligging en het verhelpen van een dreigende verstikking.

Levensreddend Nynke en Sandra hopen op een hoge respons. “Hoe meer mensen de BLS/AED-training volgen, hoe hoger de overlevingskan-

sen van de slachtoffers.” Zij benadrukken dat een hartstilstand iedereen kan overkomen. “Dus ook je naaste. Het is heel fijn als je weet hoe je in zo’n situatie moet handelen”, vertelt Sandra. Zij spreekt uit ervaring. “Als je op zo’n cruciaal moment iemands leven kunt redden, is dat heel dankbaar. Daarmee geef je het slachtoffer een tweede kans, wees je daarvan bewust.”

Trainingen op locatie De tien BLS/AED-instructeurs van Antonius verzorgen trainingen in de regio Sneek, Súdwest-Fryslân en de Noordoostpolder. De minimale groepsgrootte is zes personen, het maximum aantal is twintig. De trainingen vinden plaats op locatie: in dorpshuizen, huisartsenpraktijken, sportcomplexen en bij bedrijven. De basiscursus duurt circa drie uur, de herhalingstraining ongeveer de helft. Trainingen worden op werkdagen zowel ’s middags als ’s avonds aangeboden.

“Daarin zijn we heel flexibel”, aldus Sandra.

Veilige zorg De BLS/AED-instructeurs zijn ook zeer actief binnen de muren van Antonius. Jaarlijks verzorgen zij circa zevenhonderd BLS-(herhalings)trainingen voor verpleegkundigen en andere medewerkers. “Iedereen binnen Antonius die direct contact met patiënten heeft, volgt deze training. Als een patiënt of bezoeker onwel wordt, is er altijd een ervaren hulpverlener in de buurt”, verzekert Sandra. “Door te investeren in BLS/AED-trainingen draagt Antonius bij aan veilige zorg.” De volgende stap is uitbreiding van reanimatietrainingen in de regio. “In de eerste zes minuten na een hartstilstand kun je echt het verschil maken”, benadrukt Nynke. “Meld je dus aan voor een BLS/AED-training”, besluit collega Sandra. “Burgerhulpverleners zijn er nooit genoeg.”

Meer informatie en aanmelding Wil je meer informatie over een BLS/AED-training bij Antonius of wil je je aanmelden (min. 6 en max. 20 personen)? Stuur dan een mailtje naar AED@mijnantonius.nl. De kosten bedragen € 40,- p.p. voor de basiscursus en € 22,50 p.p. voor de herhalingstraining. Deze bedragen zijn exclusief btw.

NUMMER 06 • 2022

Werken en leren voor een baan bij Zorggroep Hof en Hiem. De komende maanden leren we in dit blad zes verschillende leerlingen van Hof en Hiem kennen. In de serie 'Nieuwkomers in de thuiszorg' vertellen leerlingen over hun ervaringen met de nieuwe opleiding van

A/ie;,;i;�e r s UL & , Zdr<f 1 Elke werkdag is een feestje! Een breed glimlachende man stapt de vergaderruimte binnen op de locatie van Empatec Franeker. Ammar Ghezlan (48 jaar) werkt als reachtruckchauffeur bĳ MCS in Leeuwarden. Ammar is gevlucht vanuit Syrië in 2015 en komt later met zĳn gezin in Nederland terecht. Familiebedrĳf

Ammar is geboren en getogen in Latakia in het westen van Syrië. Hĳ heeft een gelukkige jeugd en groeit op in een groot gezin met zeven broers en één zus. Van Ammar wordt verwacht dat hĳ in het familiebedrĳf aan de slag gaat, waar groente en fruit wordt verkocht. Hierdoor is er helaas geen gelegenheid om te gaan studeren. Met het uitbreken van de oorlog vlucht hĳ met zĳn vrouw en kinderen en komt uiteindelĳk terecht in Nederland. Ammar: ‘Nu ben ik single en naast mĳn werk ook huisvader, mĳn jongste zoon van 18 jaar woont nog thuis. Dat is best druk, naast een fulltime baan ook het huishouden runnen.’ Zĳn oudste zoon woont inmiddels in Groningen.’ Hĳ vertelt trots dat hĳ zelfs al twee kleinkinderen heeft!

Nederlandse taal

De Nederlandse taal is nog steeds een uitdaging voor Ammar, dat is ook de reden dat Mohamed Haj-Ali (ondersteuner statushouders Pastiel) bĳ het gesprek aanwezig is. Ammar komt in 2018 voor het eerst bĳ Pastiel met de bedoeling een taalstage voor hem te zoeken. Dit lukt helaas niet. Ook een speciaal project voor statushouders in 2020 levert niets op. In 2021 komt Ammar zelf met een voorstel. Hĳ wil graag aan de slag bĳ MCS, in Syrië heeft hĳ jarenlang als reachtruckchauffeur in de haven gewerkt en dit is hetzelfde werk. Margaret van Pastiel neemt contact op en regelt een werkervaringsplek. Werken met het computersysteem is een uitdaging voor hem dus het traject wordt verlengd. In december 2021 krĳgt hĳ een jaarcontract aangeboden. De voorwaarde is wel dat zĳn taal verder gaat verbeteren en daarom gaat hĳ nu wekelĳks naar Nederlandse les.

Met humor bereik je heel veel, je maakt dan makkelĳk verbinding met mensen. Dit ondanks de taalbarrière die nog steeds wel aanwezig is!’ Sfeermaker

Ammar gaat met enorm veel plezier naar zĳn werk. Zo vertelt hĳ trots: ‘Mĳn werkgever stuurde mĳ een brief, ik moest vrĳe dagen opnemen. Dat doe ik nooit omdat ik mĳn werk zo leuk vindt!’ Hĳ blĳkt ook een sfeermaker te zĳn en maakt veel grapjes op zĳn werk met zowel zĳn collega’s als zĳn werkleider en de directeur van het bedrĳf. Ammar: ‘Met humor bereik je heel veel, je maakt dan makkelĳk verbinding met mensen. Ondanks de taalbarrière die nog steeds wel aanwezig is!’ Als ik hem vraag of hĳ bĳ MCS wil blĳven werken, zegt hĳ breeduit glimlachend: ‘Een vast contract? Heel graag! Ik wil mĳn collega’s en werkleider hierbĳ ook bedanken voor hun steun, hulp en de leuke samenwerking.’ Ammar straalt van enthousiasme als hĳ over zĳn werk spreekt. Het geeft hem enorm veel voldoening en hĳ is blĳ met de ondersteuning die hĳ heeft gekregen van Margaret en Mohamed van Pastiel.

ZINGEVING DOOR JEZELF NUTTIG TE MAKEN VOOR EEN ANDER Na zijn opleiding Media en Vormgeving belandde Robert Tjalsma (32) een aantal jaren later op de serviceafdeling van een webhostingbedrijf, met als doel om aan de slag te gaan in de wereld van het webdesign. Na een jaar lang thuis werken door corona was hij er zat van. Hij miste zijn collega's en veel voldoening haalde hij niet uit het helpen van zijn klanten. Er was vaak gezeur en weinig dankbaar heid. Het was de hoogste tijd voor een nieuwe uitdaging. "Ik heb altijd wel ergens de ambitie gehad om in de zorg te werken. Mijn zus tipte me over de vacature voor de opleiding tot verzorgende IG van Zorg groep Hof en Hiem. Ik werd uitgenodigd voor een gesprek en kreeg dezelfde dag nog te horen dat ik mocht deelnemen aan de opleiding", vertelt Robert. Robert had nog een aantal sollicitatiegesprekken gehad, maar hij kwam al snel tot de conclusie dat hij daar zijn voldoening ook niet uit zou halen. Hij koos voor de opleiding van Hof en Hiem en werkt sinds die tijd bij Hof en Hiem Thuis zorg in Lemmer. "Vanaf het moment dat ik voor het eerst bij een cliënt thuiskwam, merkte ik dat het klikte. Alsof alles op zijn plek viel. Je wordt heel hartelijk ontvangen en de cliënten zijn heel dankbaar voor het werk wat je doet. En dat was precies wat ik bij mijn vorige werk miste." Robert haalt veel zingeving uit zijn nieuwe werk en heeft zijn plek helemaal gevonden. "Alle werkzaamheden vind ik leuk om te doen, maar ik haal de meeste voldoening uit het bieden van complexere zorg.

"Vanaf het moment dat ik voor het eerst bij een cliënt thuis kwam, merkte ik dat het klikte" Dan heb ik echt het gevoel dat ik wat kan betekenen voor iemand en dat ik mezelf nuttig kan maken voor een ander. Mensen zijn heel blij met je hulp en dat geeft een heel dankbaar gevoel. Die mate van zingeving had ik niet bij mijn kantoorbaan. Daar sprak ik iedereen via de telefoon en zat ik de hele dag achter een bureau. Nu ben ik lekker fysiek bezig en kan ik echt wat betekenen voor een ander."

of en Hiem www.hofenhiem.nl

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST RIEMIE VAN DIJK // FOTO SCAUTING TJALLEBERD

“JE ZIET HET NIET AAN DE BUITENKANT” Autisme. Aan de buitenkant zie je niet dat iemands hersenen informatie anders verwerken dan die van jou. Bovendien uit autisme zich bij iedereen anders. Behandeling waardoor het over gaat, is er niet. Wel kun je er mee leren omgaan. Lizzy, Julienne en Gerben delen hun ervaringen over wat werkt.

LIZZY, JULIENNE EN GERBEN DELEN HUN ERVARINGEN OVER AUTISME

LEREN OMGAAN MET AUTISME Bij Scauting (met de A van autisme) in Tjalleberd leren Lizzy, Julienne en Gerben om te gaan met autisme. Bij de ene werkt dit, bij de andere dat. Regelmatig draagt hond Dunya haar steentje bij: even samen wandelen, even een verstopspelletje doen als iemand onrustig is.

Je verhaal doen voor de krant is spannend. Toch doen ze het. Veel mensen hebben het beeld, dat iemand met autisme minder inlevingsvermogen heeft. Omgekeerd is dat precies zo. De meeste mensen kunnen zich niet goed inleven in iemand met autisme. Misschien zorgt dit artikel voor meer kennis en begrip, hopen ook Lizzy, Julienne en Gerben.

In het onderwijslokaal zorgt Lizzy’s leerkracht voor duidelijkheid. “Duidelijkheid over de tijden dat ik hier aanwezig ben, hoe ik hier kom, wat ik hier doe in een dag, met welke vakken ik me bezig houd, welke hoofdstukken klaar moeten zijn voor een bepaalde datum.” Volgend jaar doet Lizzy examen, ze overweegt een vervolgopleiding in zorg en welzijn. Nu nog maakt ze gebruik van taxivervoer, op termijn hoopt ze per openbaar vervoer te komen.

VASTLOPEN EN THUIS ZITTEN Lizzy (18 jaar) begint: “Je ziet het niet aan iemand. ‘Oh, zo zie je er níét uit’, zeggen mensen tegen me. Dat klopt, maar ik kan wel uitleggen waar ik tegenaan loop. Ik ben vastgelopen in het reguliere onderwijs. Daar zit geen structuur in. Als ik bijvoorbeeld lesuitval had, kreeg ik stress: wat moet ik nu? Als alles niet is uitgestippeld, loop ik vast. Ik kwam thuis te zitten. Pas nadat ik twee jaar vrijgesteld was van leerplicht, werd op mijn veertiende autisme vastgesteld.“ Julienne (20) slaagde voor haar middelbare schoolexamen, maar snapt niet waarom sommige dingen in contact gewenst en andere ongewenst zijn. Waarom iets de ene keer wel kan en de andere keer niet. “Ik kan me niet mengen met de rest. Ik denk in zwart of wit, goed of fout. Toen ik naar het mbo ging, werd het heel zwaar. Ik vond het elke keer eng en spannend; het wende niet. Ik kreeg last van paniekaanvallen en ben na een jaar ingestort. Ik heb een jaar thuis gezeten; heb vrijwilligerswerk gedaan, maar ben daarmee gestopt omdat het teveel werd.” Ook Gerben (40) kwam - overspannen - thuis te zitten en kreeg op 37-jarige leeftijd via de GGZ de diagnose autisme. Gerben: “Ik werkte bij een commercieel bedrijf, dat werkte volgens Amerikaanse principes en ethiek: targets

Het is goed om te weten dat mensen met autisme last hebben van overprikkeling. De ene persoon is snel auditief overprikkeld, de andere visueel. Julienne: “Naar een pretpark zal ik niet snel gaan, vanwege het geluid en het licht. Als ik overprikkeld ben, uit dat zich door migraine.”

Julienne weet nu dat ze niet dat vervelende kind of die aansteller is, waar mensen haar voor hielden. “Het is geen onwil, maar onmacht. Hoe vaker mensen zeggen dat het jouw schuld is, hoe meer je het gaat geloven.” Ze wil een ‘gewoon’ leven. “Veel mensen zien een leven van rust en duidelijkheid als ongezellig. Voor mij betekent het, dat ik niet continu hoef te denken, dat het beter moet.”

halen, productie draaien en winst maken.” Achteraf kon Gerben de diagnose plaatsen. “Ik wist hoe ik reageerde op abrupte veranderingen. Eén keer werd een half uur van tevoren aangekondigd dat we een teamlunch hadden. Verplicht meedoen, terwijl ik mijn eigen brood al had gesmeerd? Dat viel in het verkeerde keelgat.”

OVERPRIKKELING Dat autisme zo laat wordt vastgesteld, komt volgens Lizzy omdat er weinig oog is voor kinderen die geen last vormen voor de klas. “Voor kinderen die rustig, angstig of verdrietig zijn. Aan luidruchtige kinderen wordt wél aandacht gegeven. Schoolverzuim is een teken dat het mis is.

Bij mij konden ze wel zien: dat meisje is er vaak niet. Maar niemand heeft gevraagd: waarom, wat is er aan de hand?” Volgens Gerben heeft het ook te maken met ‘maskeren’: je anders voordoen dan je bent, omdat je mee wilt doen. “Overdag kon ik functioneren, ‘s avonds thuis ging het licht uit.”

Gerben is inmiddels beter in staat de juiste balans tussen drukte en rust te vinden. “Ik vermijd drukte niet, maar ga wel bij mezelf te rade: heb ik genoeg energie om het aan te gaan? Wat mij heeft geholpen is een signaleringsplan. Groen: je voelt je goed. Oranje: iets minder goed. Rood: overprikkeld.” Gerben heeft daarnaast geleerd zijn stresstriggers op te lossen door vijf eenvoudige stappen te doorlopen zodra hij deze triggers bij zichzelf herkent. Samen met zijn jobcoach is hij op zoek naar betaald werk. Weer in de dienstverlening. Deze keer bij een werkgever, die open staat voor iemand met autisme en de talenten die hij heeft. Kortom: als we de wereld (onder andere die van werk en onderwijs) een beetje aanpassen, kunnen meer mensen meedoen!

&UITGAAN

CULTUUR

NUMMER 06 • 2022

MET MISS MONTREAL EN WAYLON

TEKST TRYCIA VAN BRUG // FOTO ERIC HOFMAN

HEREMA PARK LIVE Zaterdag 18 juni is het eindelijk zover, de eerste editie van Herema Park Live. Het nieuwe muziekfestival vindt plaats op het openluchtpodium van park Herema State in Joure. De avond wordt gevuld met een mix van landelijke én lokale artiesten en bands. Grote namen zijn Miss Montreal en Waylon. Maar ook Brass Inc en Straight On Stage zullen het publiek op een muzikale show trakteren. Siep van der Valk, Rudolf Valkema, Erwin Bethlehem, Anno Terpstra en Douwe van der Valk zijn vijf Jouster mannen die vorig jaar de koppen bij elkaar staken en stichting JOMO Concerts (JOuster Muziek in de Openlucht) oprichtten. Siep: “Het openluchtpodium in het park in Joure is een prachtige locatie. Hier willen we meer mee doen. We willen jaarlijks een mooi festival neerzetten”. Rudolf vult aan: “Vorig jaar hadden we het programma klaar, maar was het eind augustus nog niet mogelijk om een grootschalig evenement te organiseren.” De eerste editie van Herema Park Live! moest worden doorgeschoven naar 2022. Rudolf: “Gelukkig kunnen we nu de draad weer oppakken. We ha der sin oan!“

LANDELIJKE EN LOKALE ARTIESTEN Voor Heremapark Live zijn landelijke artiesten gecontracteerd. Naast Miss Montreal is ook Waylon vastgelegd. Erwin: “Hier zijn we erg

WEER IN DE STEIGERS

avond.” Douwe: “De mix van deze verschillende lokale en landelijke bands is uniek. We zetten iets neer wat nog niet eerder in Joure is georganiseerd.”

JOURE OP DE POPMUZIEK-KAART De vijf mannen van JOMO Concerts hebben ieder hun inbreng en ervaring in de concertwereld. Rudolf Valkema en Anno Terpstra organiseerden in het verleden al meerdere parkconcerten, met bands als Motel Westcoast en Memphis Maniacs en in 2018 de rockopera ‘Tommy’, oorspronkelijk van The Who. Erwin Bethlehem is al jaren actief met muziek en PR in de stichting Friese Ballonfeesten. Siep van der Valk is een echte muziekliefhebber en vanuit zijn ervaringen en bezoeken aan andere festivals nam hij het initiatief tot deze nieuwe samenwerking. Ook Douwe van der Valk, voormalig eigenaar van café De Stam, is altijd actief voor Joure, denk aan het sloeproeien en het populaire Stam Beachvolleybaltoernooi. Kortom, het is een enthousiaste ploeg die Joure op de popmuziek-kaart zet.

JAARLIJKS TERUGKEREND EVENEMENT

Het bestuur en de PR-commissie op de steiger voor de ingang van park Heremastate. Bovenin v.l.n.r.: Rudolf Valkema, Anno Terpstra, Trycia van Brug, Douwe van der Valk en Erwin Bethlehem. Naast het doek v.l.n.r.: Eric Hofman, Siep van der Valk, Hendrika Ploeg en Margje Wierda.

blij mee, beiden zijn topartiesten die het park op zijn kop kunnen zetten. Het is een kleine wijziging in het programma, omdat de agenda van Jett Rebel het dit jaar niet toeliet om bij ons op te tre-

den. Maar met Miss Montreal en Waylon zetten we een programma neer om trots op te zijn.” Anno: “De rode draad van Herema Park Live is muziek in het park en

betrokkenheid van lokale bands, naast de twee landelijk bekende namen. Daarom hebben we Brass Inc en Straight on stage gecontracteerd, twee bekende Jouster bands die garant staan voor een swingende

De nieuwe stichting heeft het plan om van Herema Park Live een jaarlijks terugkerend evenement te maken. “Het kan er ieder jaar anders uitzien”, vertelt Siep. “We hebben genoeg inspiratie en kijken goed om ons heen. Denk aan een festival dat ’s middags begint, een concert, klassiek, blues of rock, bekende artiesten, een goede coverband of een eigen productie. Alles is mogelijk. We gaan nu voor één avond, voor dit jaar is dat prima. We zijn blij dat er nu weer ruimte komt. Volgend jaar kan de vorm weer heel anders zijn en dat maakt het juist leuk.”

MISS MONTREAL

STRAIGHT ON STAGE

WAYLON BRASS INC

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

COLUMN

GEERT JAN HARINGSMA

HYPOTHEEK BIJ ECHTSCHEIDING In deze column besteden we aandacht aan de vaak complexe situatie rond je hypotheek, wanneer je uit elkaar gaat. Wie blijft in de woning en wat gebeurt er met de hypotheek? Partners met een koopwoning zijn in de meeste gevallen ieder voor de helft eigenaar van die woning en samen verantwoordelijk voor de hypotheek. Volgens de wetgever ‘koopt’ de partner die in de woning blijft de helft van de woning van de vertrekkende partner en moet ook de helft van de hypotheekschuld van de vertrekkende partner overnemen. De ‘eigen’ hypotheekhelft hoeft meestal niet aangepast te worden, maar de andere helft zeker wel! Een voorbeeld ter verduidelijking: man en vrouw hebben een koopwoning met een waarde van € 250.000,-. Op de woning rust een aflossingsvrije hypotheek van € 200.000,-. Hier wordt dus niet op afgelost. Het echtpaar besluit uit elkaar te gaan en spreken af dat de vrouw in de woning blijft. Ze willen graag dat mevrouw de bestaande hypotheek ongewijzigd overneemt. Dit is fiscaal echter niet toegestaan. Volgens de regel hebben beiden recht op de helft van de bestaande lening. Meneer neemt zijn (aflossingsvrije) helft fictief mee naar een mogelijke nieuwe koopwoning. Mevrouw zal deze helft daarom opnieuw moeten financieren en omdat dit voor mevrouw ‘nieuw geld’ is mag dit niet meer aflossingsvrij en zal op dit deel verplicht afgelost moeten worden, dus annuïtair of lineair. De nieuwe lening van mevrouw wordt daarom voor de helft aflossingsvrij en voor de andere helft annuïtair of lineair. Bovendien heeft meneer recht op de helft van de overwaarde. Wanneer mevrouw dit bedrag óók wil lenen bij de bank zal ook op dit deel maandelijks afgelost moeten worden. Kortom: een groot deel van de oude hypotheek moet verplicht omgezet worden van aflossingsvrij naar annuïtair of lineair wat grote gevolgen zal hebben voor de hoogte van de maandlast. Je kunt je voorstellen dat voorgaande vaak tot complexe en onbedoelde financiële situaties leidt. Nieuwsgierig naar hoe het in jullie specifieke situatie gaat en welke oplossingen er zijn? Bel mij gerust voor een vrijblijvend gesprek. Ik ben bereikbaar op 06-83333432 of via info@gjhfinancieeladvies.nl

Geert Jan Haringsma Erkend Financieel Planner/ Erkend Financieel Adviseur

www.gjhfinancieeladvies.nl

TEKST EN BEELD GEA DE JONG-OUD

“TALENT MOET GEVOED WORDEN”

HET ‘UITBLINKERSCONCERT’ VAN IT TOANHÛS Meer aandacht voor en uitdaging bieden aan jonge muzikanten met talent. Dat is de kern van de pilot, genaamd ‘Het Uitblinkerstraject’, die in januari van dit jaar van start ging bij It Toanhûs Centrum voor de Kunsten. Alle betrokkenen zijn nu al enthousiast en hopen dat dit initiatief een vervolg gaat krijgen. De muzikale uitblinkers van dit seizoen zullen zich in ieder geval laten horen op 21 juni, tijdens het Uitblinkersconcert in de Hobbe van Baerdtkerk in Joure.

Wouter van den Berg (15) is een pianotalent.

De afname van het aantal muziekdocenten, de krimp of zelfs het volledig verdwijnen van muziekscholen, het zijn zorgelijke ontwikkelingen in de muziekwereld, die de leiding van It Toanhûs niet zijn ontgaan. Ook al zijn deze problemen gelukkig nog niet aan de orde in ónze gemeente. Tegelijkertijd zien de muziekdocenten dat jongeren juist graag muziek maken en zich willen blijven ontwikkelen. Zo waren er op 23 april van dit jaar maar liefst 35 optredens tijdens het Muziekconcours FM op de Brede School Joure Zuid.

MUZIEK SPEELT EEN BELANGRIJKE ROL IN HET LEVEN “Daarom zochten we naar mogelijkheden om meer aandacht te geven aan onze talenten”, vertelt Emily Diepeveen-Zwart, directeur van It Toanhûs, Centrum voor de kunsten. “In de eerste plaats om hun eigen plezier in de muziek te behouden en te verhogen. Maar ook om hun niveau te laten stijgen, zodat ze met hun talent iets kunnen betekenen in de maatschappij, bijvoorbeeld in het verenigingsleven. Want muziek speelt een belangrijke rol in het leven van veel mensen. En zijn er leerlingen die het conservatorium als vervolgopleiding willen kiezen, dan zullen wij ervoor moeten zorgen dat die aansluiting goed is.” Dat er wat moest gebeuren, daar was iedereen het over eens. Voordat de plannen vaste vorm kregen, onderzocht Johannes Terpstra, projectleider van het Uitblinkerstraject, hoeveel animo er zou zijn voor een uitgebreider muzikaal leertraject voor uitblinkers. Terpstra: “We hebben een enquête verspreid onder de jongeren. Maar liefst 83 leerlingen hebben de vragenlijst ingevuld. Veel jongeren gaven aan dat ze belangstelling hebben in verbreding en verdieping van het muziekonderwijs. Hier konden we mee verder.” “Er is veel muzikaal talent in onze gemeente”, stelt Emily Diepeveen-Zwart. “Wij willen deze jongeren de kans geven om zich op een goede manier door te ontwikkelen.” “Dat doen wij door deze talenten een

Jorick Manje (14) speelt klassiek en melodisch slagwerk.

rijkere leeromgeving aan te bieden”, vult Johannes Terpstra aan. “We hebben de lestijden verlengd. We bieden meer en bredere lesmodules aan, bijvoorbeeld op het gebied van de theorie van de muziek en over de beginselen van componeren. En we willen de leerlingen meer samen laten spelen.”

SLAGWERK EN AFVALCONTAINERS Wouter van den Berg en Jorick Manje zijn twee jonge talenten die door hun docenten zijn voorgedragen voor het Uitblinkerstraject. Na een toelatingsgesprek was januari van dit jaar het startpunt voor deze pilot, die in eerste instantie een half jaar duurt. “De langere lessen zijn heel prettig”, vindt Wouter (15). Hij speelt piano en doet dat graag: “Er is veel mooie klassieke muziek voor piano gecomponeerd, dat geeft veel mogelijkheden. Daarnaast heb je niet een heel orkest nodig om het goed te laten klinken. Ik denk dat de muziekwereld veel groter is dan je in eerste instantie denkt en dat het Uitblinkerstraject een wereld voor mij zal openen. Dit is zeker iets wat It Toanhûs door moet zetten.” “Ik ben ook blij met de langere lessen omdat ik meerdere instrumenten bespeel”, vult Jorick(14) aan. Hij speelt klassiek en melodisch slagwerk, vooral de marimba. Jorick: “Slagwerk is heel divers. Er zijn veel verschillende slagwerkinstrumenten en dan nog ben je niet gebonden aan deze instrumenten. Zo heb ik een paar jaar geleden meegedaan aan een jeugdstudiedag, waar we muziek gingen maken met afvalcontainers. Maar natuurlijk zijn de normale instrumenten ook heel leuk om te spelen.”

GOEDE BASIS VOOR EEN VERVOLG Wouter en Jorick spreken alvast de wens uit dat ze volgend jaar opnieuw willen deelnemen aan het Uitblinkerstraject. Dat is precies waar Johannes Terpstra en Emily Diepeveen-Zwart op hoopten. “Nu ik de ervaringen hoor van Wouter en Jorick, ben ik heel blij dat we dit project zijn gestart”, concludeert de directeur. “We wilden meer

aandacht voor onze talentvolle leerlingen. Na de ideeën en de uitwerking hiervan kwamen we tot een pilot. Een initiatief dat op de voet wordt gevolgd door onze gemeente. We mogen trots zijn op deze gemeente, want De Fryske Marren is de enige gemeente in het noorden van Nederland die de komende jaren weer investeert in talentontwikkeling. Nu na een paar maanden de geluiden al zo positief zijn, zullen wij er alles aan doen om aan het Uitblinkerstraject een vervolg te geven. Talent moet gevoed worden.”

DEELNEMERS Naast Wouter van den Berg en Jorick Manje doen nog vier jonge talenten mee aan het concert. Femke Schram is zeventien en speelt piano en trompet. Femke: “Ik vind persoonlijk de klank van de trompet erg mooi. Je kunt er bijna alle genres mee spelen. Op de piano kun je meerdere klanken en melodieën tegelijk spelen, dat geeft ook een mooie volle klank.” Nynke Hoekstra (15) speelt saxofoon: “De saxofoon heeft een prachtige klank”, vindt Nynke. “Op het muziekconcours speelde ik samen met een vriend en dat ging heel goed. Ik heb ook een hond, en als ik op mijn saxofoon speel gaat hij meejanken.” De zestienjarige Flinter Douma speelt piano. Flinter: “De klank van de piano vind ik erg mooi. Ik heb zin om te spelen op het Uitblinkersconcert.” Jongste deelnemer in dit rijtje is de twaalfjarige Pieter de Boer. Hij speelt slagwerk en geniet van de verschillende rollen die een slagwerker in het orkest kan spelen. “Vooral melodisch vind ik leuk om te doen, maar ik speel ook pauken, drumstel, conga’s en ander ongestemd slagwerk”, zegt Pieter. “Mijn favoriete instrument is een marimba omdat die klank zo mooi is en omdat hij zo groot is.” De talentvolle jonge muzikanten verheugen zich op het Uitblinkersconcert op 21 juni in de Hobbe van Baerdtkerk. Het concert begint om 20.00 uur en de toegang is gratis.

deFryskeMarren // CULTUUR&UITGAAN

30 BRANDED CONTENT

‘HET VERDRIET VAN DE ZUIDERZEE’

Openlucht muziektheaterv moet stof tot nadenken ge Het Oudemirdumer Klif met het IJsselmeer op de achtergrond vormt komende zomer – van 10 augustus tot en met 11 september het decor van de muziektheatervoorstelling ‘Het Verdriet van de Zuiderzee’. Een openluchtvoorstelling met een boodschap, want de afsluiting van de voormalige Zuiderzee heeft nogal wat teweeg gebracht. Betere verbinding zeker en er zijn meer economische voordelen te bedenken, maar het afsluiten heeft ook zeker ecologische gevolgen en heeft vissers brodeloos gemaakt.

G Grote vraag is: waarom nu? Geert Lageveen, die het theaterstuk heeft geschreven: “Omdat er met de bouw van de Afsluitdijk eigenlijk alleen is stilgestaan bij de winstkansen. En die zijn er onmiskenbaar: betere verbindingen; economisch voordeel door de logistieke veranderingen; de zee is getemd; en er is nieuw land gebouwd.”

DRAMATISCH GEGEVEN

“Als klein jongetje had ik bewondering voor de man die hier in ijzer gegoten aan de dijk staat”, doelt Lageveen op Cornelis Lely, bedenker van de Zuiderzeewerken waar de Afsluitdijk deel van uitmaakt. “Maar door mijn onderzoeken bij het maken van deze voorstelling is dat wel verschoven naar de tragedie die is ontstaan doordat er een zee om zeep geholpen is en er een heel ecologisch systeem naar de knoppen is. En tegelijkertijd is er een hele cultuur van mensen die er omheen woonden vernietigd. Dat zijn grote woorden maar ik denk wel dat ze op hun plek zijn.

En dat het in elk geval voor een muziektheatervoorstelling een heel goed dramatisch gegeven is om dat een keertje te laten zien. Wat is er nu gebeurd met de natuur en met de mensen? Hoe we dat op een toegankelijke manier kunnen laten zien, dat is de uitdaging.“

VERNIETIGEN Wat Lageveen betreft gaat het verder dan de opvoering van deze muziektheatervoorstelling. “Het afsluiten van de Zuiderzee is niet alleen een interessant gegeven voor een theaterstuk. Met alle vooruitgang van de laatste negentig jaar in het algemeen moeten we ons afvragen wat het ons allemaal gebracht heeft. Welvaart zeker, niemand heeft meer honger, maar er is ook veel kapot gegaan. En wel zo veel dat het soms niet meer te herstellen lijkt. En wat betekent dat voor ons als dat steeds meer gaat gebeuren? Je omgeving vernietigen. En of dat nou gebeurt door de zee of door grote datacenter die zoveel energie opslurpen dat we dat met enorme windmolenparken proberen te compenseren. Ik wil maar zeggen dat het verhaal veel groter is. Het speelt zich overal ter wereld af. Ik vind het dan ook fijn dat de cast internationale roots heeft.”

”HEEL ECOLOGISCH SYSTEEM NAAR DE KNOPPEN” LIEFDESVERHAAL In het kort is het verhaal dat er een groep vogels aankomt op het Oudemirdumer Klif, op een plek waar ze foerageren. Om zich heen kijkend, vragen ze zich af of ze hier volgend jaar wel weer terug kunnen komen. De avond dat de voorstelling speelt, nemen de vogels de bezoekers mee

Bedenker, schrijver en regisseur Geert Lageveen (r) en Sytze Pruiksma (l), verantwoordelijk voor de muziek, zijn de grote motoren achter de muziektheatervoorstelling.

NUMMER 06 • 2022

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST RICHARD DE JONGE // BEELD RICHARD DE JONGE / JILMER POSTMA

VORMGEVING/FOTOGRAFIE: HELEEN TEN KATE EN TRYNTSJE NAUTA

oorstelling ven

OVER DE VOORSTELLING

“DRAMA MAAR OOK HUMOR” om met het vogelperspectief terug te kijken naar wat er nou eigenlijk negentig jaar geleden gebeurd is. En wat er nu aan de hand is. Daar doorheen loopt het verhaal van de broers Inne en Minne Minnes de Vries en Grietje Bosker die van enthousiasme blootsvoets en met haar rokken omhoog, als eerste de modderige dijk over loopt, nog voor die goed en wel gedicht is. Zij trouwt met één van de broers waarmee de voostelling ook een liefdesverhaal heeft.

ONSTUITBAAR VERLANGEN

KLEUREN MET MUZIEK

Het theaterstuk gaat over het onstuitbare verlangen van de mens om maar weer te gaan veranderen, om maar weer verder te gaan kijken.

“En het is natuurlijk muziektheater”, neemt Sytze Pruiksma over. “Dat maakt het ook dat je alles door kan componeren. Dat is het mooie van muziek. Je kan het kleuren. De acteurs kunnen fantastisch zingen en sommigen bespelen ook een instrument. Er is er eentje die speelt in de voorstelling gitaar en trompet, eentje speelt cello en ik doe al het slagwerk en vogelfluiten. Ik wilde vroeger altijd bioloog worden”, verklaart hij de keuze voor dit instrument. “Ik denk dat ik donker slagwerk meeneem, pauken, gongs en grote trommels. Om beats te maken, maar ik kan ook met vogelgeluiden beats maken. Er zitten nog verschillende ontdekkingstochten in hoe we dit allemaal gaan vormgeven. Maar het is vrij divers, je kan bijna een orkest maken met deze mensen.”

Minne Minnes is palingvisser en ziet met lede ogen aan hoe zijn broer Inne meebouwt aan de dijk die het einde van hun vissersbestaan zal betekenen. Op de melancholische muziek van Sytze Pruiksma, Radek Fedyk en Harald Austbø bezingt een koor van vogels een universeel en urgent thema: de onomkeerbare impact van het ambitieuze wroeten, graven, slopen en bouwen van de mens. ‘Het Verdriet van de Zuiderzee’ is een coproductie van Orkater en Schouwburg De Lawei. De cast bestaat uit vijf acteurs en drie muzikanten.

Lageveen: “In het stuk koppelen we dat ook deels aan de liefde. Dat vragen de vogels in het stuk zich ook af: waarom zijn de mensen niet tevreden met de persoon die ze hebben? Waarom kijken ze altijd waar het gras groener is? Waarom maken ze elkaar ongelukkig? Vervolgens laten de vogels zien dat zij dat heel anders doen. Ik heb ergens in het stuk een soort mantra geschreven: ‘wroeten, graven, bouwen en weer afbreken’. Waar je ook komt. Ondertussen zuigen we de boel leeg en zeggen we dat we niet meer terug kunnen. Vogels zien dat beter dan wij. Wat bedenken we dan? Groene groei. Dat bestaat helemaal niet. We moeten met ons allen minder. Die oorlog die er nu woedt is natuurlijk vreselijk, maar ik denk wel dat we massaal de kachel twee graden lager hebben gezet.”

GEEN HARDE BOODSCHAP

HUMOR

“Natuurlijk zitten er ideeën achter en geeft het stuk zeker stof tot nadenken, maar het moet niet een harde boodschap zijn”, vindt Geert Lageveen. “De mensen moeten het zelf ervaren en ontdekken. We spelen in een prachtig natuurgebied. Aan het einde van de voorstelling is het donker. Misschien moeten we eindigen met een stilte. Dan hoor je het gekabbel van het water, hoor je een vogel en dan ga je er uit en denk je: ‘Dit is dus wat we ook kwijtgeraakt zijn’. En dan hoop je dat het bij de mensen die geweest zijn iets teweeg brengt.”

Met dit serieuze onderwerp als rode draad is het de kunst om het geheel ook een beetje luchtig te houden. Dat kan Lageveen als geen ander. In de 22 jaar dat hij voor Orkater werkt, komt humor in elk stuk terug. “De vogels geven lucht aan het verhaal door het van commentaar te voorzien. Bijvoorbeeld de idiote manier waarop de mens een partner probeert te vinden. Dat is in de ogen van de vogel veel eenvoudiger. Het zit hem ook in de personages zelf. Ik heb dat zelf ook nodig. Er moet wel iets te lachen zijn.”

Na het succesvolle Lost in the Greenhouse maken Orkater en Schouwburg De Lawei Het Verdriet van de Zuiderzee. Deze muziektheatervoorstelling is onderdeel van Arcadia2022 en komt tot stand in samenwerking met Natuurmonumenten en Kunstkring Gaasterland. Tekst en regie Geert Lageveen tekstbijdragen Nick Livramento Silva spel Keja Klaasje Kwestro, Manoushka Zeegelaar Breeveld, Simme Wouters, Jasper Stoop en Nick Livramento Silva muziek Sytze Pruiksma, Radek Fedyk en Harald Austbø decor Ruben Wijnstok en René Vullings kostuumontwerp Arien de Vries lichtontwerp Stefan Dijkman regie-assistentie Belle van Heerikhuizen dramaturg Cecile Brommer.

SPEELLOCATIE HET OUDEMIRDUMERKLIF, LIEMERIGE WEI 4 IN OUDEMIRDUM

SPEELPERIODE

10 AUGUSTUS T/M 11 SEPTEMBER

PREMIÈRE

ZATERDAG 13 AUGUSTUS 2022 Zelf heeft Pruiksma ook een rol. Lachend: “Die van koekoek, zonder tekst. Natuurlijk heb ik affiniteit met theater en ben ik een verhalenverteller, maar ik ben geen acteur. Muzikanten kunnen vaak hun tekst beter vertellen via hun instrument. Ik heb het script pas kort geleden gekregen. Dan lees je en dan hoor je de muziek al. Het inspireert enorm. Het begint te leven. Zo werkt het altijd. We gaan straks het repetitieproces in en tijdens de repetities gaan we de muziek maken en componeren. Dat is het mooiste, het maakproces. Dat is spannend. Ik vind maken nog leuker dan spelen soms. De ontdekkingen en wat andere mensen meebrengen, dat is erg leuk.”

PRIJZEN

€ 36,50 // CJP € 29,50 TRY-OUT: € 29,50 (NORMAAL // CJP)   € 10,00 KORTING ALS JE LID WORDT VAN NATUURMONUMENTEN (1 LIDMAATSCHAP PER BOEKING)

ARRANGEMENTEN

VOOR EN NA DE VOORSTELLINGEN IS ER GELEGENHEID IETS TE DRINKEN, EEN DRIEGANGENDINER OF BORRELPLANKJE TE BESTELLEN.

LEES MEER OVER DE VOORSTELLING, DE CAST, ARRANGEMENTEN, DE SPEELDATA EN HET RESERVEREN VAN KAARTEN OP:

WWW.VERDRIETVANDEZUIDERZEE.NL

Uniek dineren of borrelen in een oude Doopsgezinde kerk! OPENINGSTIJDEN Dagelijks open van 12.00- 22.00 Woensdag en donderdag gesloten

Tiid foar in oare bank?

Kijk op de website voor het menu en reserveer direct je tafel!

www.ponkje.nl

! Wolkom

Reserveer je tafel op tijd. Vol=vol! Reserveer via info@ponkje.nl!

Stap no oer!

Fermaningsteech 1 - 8551 SP Woudsend - T 0514 - 59 12 50

Hét maandblad

met verhalen uit jouw regio op de bank én... online!

HET LAATSTE (SPORT)NIEUWS LEES JE ONLINE OP: WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Geertsma Assurantiën T (0514) - 60 33 60 Balk

Hiemstra Financiële Diensten T (0518) - 41 80 80 Sint Annaparochie

Groenhout Financiële Dienstverlening T (0517) - 531529 Witmarsum

Attentiv A Boskma B.V. T (0515) - 580402 Bolsward

Hiemstra Financiële Diensten AQRaad Verzekeringen & Makelaardij BV Foppie van Terwisga, ‘t Hasker Assurantiekantoor T (0517) - 39 00 22 Franeker T (0514) - 566262 Lemmer Hasker Utgongen SJ Oudehaske Kootstra Assurantiën & Advies 2 - 8465Assurantiekantoor M. Kruis Foppie van Terwisga / ‘ t Hasker Assurantiekantoor T (0511) - 54 44 T (0514) - 52 16 20 Hindeloopen T 0513 - 42 67Buitenpost 74 00 T (0513) - 67 74 00 Oudehaske Noorder Staete Assurantiën b.v. Veldsink-Ferwerda adviesgroep E info@foppie.nl - I www.foppie.nl T (0511) - 460240 Burgum T (0513) - 41 31 78 Joure Meinema Verzekeren & Bankieren T (0519) - 57 17 45 Dokkum

deFryskeMarren

Stellema T (0511) - 451997 Kollum

Jo bank tichtby.

VOLG ONS!

ZET DE ZOMER 25 J UNI 2022

IN BEWEGING HaRDLOPEN WaNDELEN MIDZOMERFESTIVaL

HELE MaRaTHON HaLVE MaRaTHON KWaRT MaRaTHON

MaRaTHONSNEEK.NL

deFryskeMarren // CULTUUR&UITGAAN

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST RICHARD DE JONGE // FOTO’S GAASTERLANDSE HEUVELEN WANDELTOCHT

8E GAASTERLANDSE HEUVELEN WANDELTOCHT

GENIETEN VAN GLOOIEND GAASTERLAND De Gaasterlandse Heuvelen Wandeltocht is niet meer weg te denken van de wandelagenda. Gezellige dorpjes, afgewisseld door typische weidse vergezichten en prachtige bossen zijn de belangrijkste kenmerken van deze wandeltocht. Op zaterdag 25 juni vindt de achtste editie plaats van de wandeling door het glooiende landschap van Gaasterland en er worden rond de vijfhonderd deelnemers verwacht.

Start- en finish De Gaasterlandse Heuvelen Wandeltocht is op zaterdag 25 juni. Er kan gekozen worden uit drie afstanden: 25, 15 en 7,5 km. Start- en finishlocatie is het sportcomplex van r.k.v.v. Bakhuizen aan de Johannes Nagelhoutlaan in Bakhuizen. Langs de routes is er volop gelegenheid voor een versnapering, op verschillende posten zijn EHBO’ers en natuurlijk ontbreken de toiletten niet.

Johan en Anja van der Werf zijn vaste deelnemers aan de tocht. Niet zo gek, want de twee maken jaarlijks heel wat kilometers en de tocht start bij wijze van spreken, in hun achtertuin. “We lopen veel in de omgeving, zeker twee dagen in de week, en doen ook aan tochten mee. In de buurt, maar wel verder van huis. Het is goed voor de gezondheid, maar het is nu eigenlijk meer een hobby van ons geworden. En het is goed voor de samenwerking tussen man en vrouw. Lekker rustig”, lacht Johan van der Werf.

AFWISSELEND Van der Werf: “Op dit moment lopen we het Pieterpad, in etappes. En op vakantie lopen we ook veel. We zijn naar Nieuw-Zeeland geweest, dat was prachtig om daar te lopen. De natuur is er heel anders en erg afwisselend. Elke honderd kilometer verandert het. Hier is het wat compacter, maar ook erg mooi. We lopen de tocht graag. De organisatie is dik voor elkaar en ze hebben elke keer weer een andere route.” Die route wordt uitgezet voor Bennie van der Meer. Bennie begint al vroeg in de winter als de ganzen

“ELKE EDITIE EEN ANDERE ROUTE; ANDERS WORDT HET EENTONIG” nog maar net naar het zuiden zijn vertrokken. “Op de fiets,” zegt hij, “want lopen zou te veel tijd kosten. Je gaat ook wel eens terug en dan ga je hier langs en sla je daar af. Belangrijk in de route is ook dat we de naam hoog houden. Heuvelen moeten ook in de route zitten en door het bos, afwisselend. En natuurlijk elke editie een andere route. Anders wordt het eentonig.“ Ook de te kiezen afstand varieert elke keer. ”Dat hangt van de route af en we luisteren ook goed naar de deelnemers. Er waren er die de tocht graag met hun kleine kinderen wilden lopen. Dat is de reden dat we nu ook en afstand van 7,5 kilometer hebben.” De revenuen zijn voor de plaatselijke voetbalclub, want daar is het indertijd mee begonnen: iets organiseren wat geld in het laatje brengt.

Keileem en gaasten Gaasterland lijkt vanwege zijn glooiingen weinig op de rest van Friesland. Deze glooiingen zijn stuwwallen die zijn ontstaan in de voorlaatste IJstijd (130.000 tot 370.000 jaar geleden). Gletsjers stuwden de ondergrond op en duwden ijs en keileem vooruit. Toen het ijs smolt bleef de opgehoogde modder achter. Sommige stuwwallen zijn zo abrupt geëindigd dat ze kliffen hebben gevormd. Zo zijn het Roode Klif, het Mirnser Klif en het Oudemirdumer Klif ontstaan. De zandige hoogten worden geestgronden of gaasten genoemd.

PIETERPAD

KILOMETERVRETER Bennie van der Meer: “Omdat ik hier woon, weet ik natuurlijk hoe de paadjes en de weggetjes lopen en wat de attracties zijn. Er zit meer werk in dan je denkt. Niet alleen in het uitzetten van de route, maar in het organiseren van de tocht in het algemeen. Je moet sponsors zoeken, verkeersbegeleiders; de route moet je een paar keer lopen, parkeerwachters, mensen bij de EHBO en bij de stempelposten, prijzen kopen en ga zo maar door.” Iris van der Meer is een kilometervreter. De jonge inwoonster

van Bakhuizen maakte reizen naar Nepal, de Andes en landen in Zuid-Amerika zoals Mexico en Guatemala met veel wandelen als gemeenschappelijke deler. “Ik reis graag en zoek dan bestemmingen uit waar ik veel kan wandelen. De liefde voor de bergen is ontstaan toen ik een reis maakte door Zuid-Amerika. Sinds ik de Andes heb gezien, ben ik helemaal verkocht. Natuurlijk is de natuur heel anders, maar het lopen ook. Daar tel je niet de kilometers maar de uren. Het gaat op en neer en de paden zijn ook anders. Er zitten stukken tussen waar je een half uur over een kilometer doet.”

Iris: “Vanwege corona kon ik niet op reis en heb ik het Pieterpad gelopen. Tijdens het lopen daarvan heb ik eigenlijk ontdekt hoe leuk het ook in Nederland kan zijn. Anders dan in de landen waar ik geweest ben, is de natuur langs het Pieterpad niet per se onbekend. Het zit hem in de mensen die deze route lopen. Die kom je een paar keer tegen en dan heb je al snel contact. Dat is eigenlijk de hele charme van het pad. De ontmoetingen en de belevingen onderweg. Ik was gefocust op het buitenland want dat blijft trekken, maar sinds het Pieterpad heb ik ook andere lange tochten in Nederland ontdekt om te gaan lopen. Daar stond ik eerder niet bij stil. De charme van de Gaasterlandse Heuvelen Wandeltocht zit hem voor mij in het opnieuw kijken naar de omgeving waarin je woont. Je loopt met veel mensen en raakt aan de praat met toeristen die zeggen dat ze het hier zo mooi vinden. Hierdoor kijk je op een andere manier. En daar heb je ook alle tijd voor want omdat je met veel mensen loopt hoef je niet zo op de route te letten.”

“DE CHARME ZIT HEM IN HET OPNIEUW KIJKEN NAAR DE OMGEVING WAARIN JE WOONT”

deFryskeMarren // CULTUUR&UITGAAN

IN SNEEKWEEK

Tijdens de Sneekweek kan er volop worden gedanst in de Bolwerk-zaal. Het poppodium heeft ook swingende concerten geprogrammeerd bij Lewinski en Bar The Legend.

WILD ROMANCE

FESTIVAL OVERMORGEN

IN HEERENVEEN EN SNEEK In het Festival Overmorgen is iedereen een held, die haar of zijn verhaal vertelt! Dat is het motto van de vijf theaters in Friesland. De vijf Friese theaters, waaronder het Posthuis Theater in Heerenveen en Theater Sneek hebben de handen inéén geslagen en organiseren aan het begin van het nieuwe cultureel seizoen van 2 september tot en met 2 oktober het nieuwe Festival Overmorgen. In vijf festivalweekenden reizen vijf nieuwe voorstellingen van Friese theatermakers van achtereenvolgens Heerenveen naar Sneek, Franeker, Drachten en Leeuwarden. Daarnaast is er tijdens ieder festivalweekend een aanvullend randprogramma. Het festival opent in Heerenveen in en rondom het Posthuis Theater op 2, 3 en 4 september en strijkt op 9, 10 en 11 september neer in Theater Sneek. Kijk voor het volledige programma op de website festivalovermorgen.nl of op de websites van de deelnemende theaters.

Wie de naam Wild Romance hoort, denkt vaak aan de gouden periode van eind jaren 70 en begin jaren 80 met Herman Brood & his Wild Romance. Ze groeiden uit tot rocksterren zoals Nederland nog nooit had gekend. Wild Romance komt met nieuw materiaal naar Sneek. Uiteraard worden er ook Brood-hits gespeeld. ZA 6 AUGUSTUS // 21.00 UUR // € 15,- (€ 10,- VVK) // LOCATIE: BOLWERK

DE STILLE TROMPET

SON DE AQUÍ

BINGO!

Son de Aquí is een latinband uit Rotterdam, opgericht in MexicoStad, die zich kenmerkt door internationale samenwerkingen. Hun muziek is geïnspireerd door de folklore van Mexico, Cuba en Colombia en heeft moderne en stedelijke invloeden zoals hiphop, reggae en elektronische muziek. ZO 7 AUGUSTUS // 20.00 UUR // € 10,- (€ 7,50 VVK) // LOCATIE: LEWINSKI

THE HI-BALLIN’ DADDIES Deze Mexicaanse groep speelt rock ‘n’ roll en rhythm and blues zoals in de jaren 50. De swingende band laat zich graag inspireren door onder anderen Little Richard, Big Joe Turner, Tiny Bradshaw, Fats Domino en Roddy Jackson, maar ook hedendaagse artiesten zoals Nick Curran, Pep Torres en Ray Collins. MA 8 AUGUSTUS // 21.00 UUR // GRATIS // LOCATIE: BAR THE LEGEND

JACK BOTTLENECK Jack Bottleneck maakt een rauwe, authentieke en eigenzinnige mix van blues, bluegrass, country en americana. Opgegroeid in het Texas van NoordEuropa, de Friese Wouden - waar men dwars, ‘oars as oars’ en vrijgevochten is - krijgt hij al op jonge leeftijd vele muzikale stromingen mee die hij later terug laat komen in zijn karakteristieke rauwe stemgeluid en diepgaande gitaarspel. DI 9 AUGUSTUS // 21.00 UUR // GRATIS // LOCATIE: BOLWERK

TIMEMAUD Door de stuwende beats, rauwe sound en hese stem van coverband TimeMaud staat het publiek altijd binnen een mum van tijd op de dansvloer te swingen. DI 9 AUGUSTUS // 22.00 UUR // € 5,// LOCATIE: LEWINSKI

FOTO: MUSTAFA GUMUSSU - FPH.NL

ROCK ‘N ROLL, LATIN EN BLUES

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Speciaal voor het Festival Overmorgen produceerde Evert Haagsma uit Heerenveen de familievoorstelling (7+) ‘De stille trompet’, met acteur Jan Arendz in de hoofdrol. Hendrik (Jan Arendz) is al aardig op leeftijd, maar de passie voor zijn vak – muziekinstrumenten maken - is voor eeuwig. Op een dag werkt Hendrik aan een nieuwe trompet, de mooiste die hij ooit heeft gemaakt. Maar het lukt hem niet om geluid uit de trompet te krijgen. Hendrik gaat op zoek naar iemand die de stille trompet tot leven kan krijgen.

De bijdrage van Sneek aan het Festival Overmorgen heet ‘Bingo!’, gemaakt door het nieuwe theatercollectief Ploech en eide, gespeeld door Tamara Schoppert. De enthousiaste bingodame Tine neemt je op een humoristische en eerlijke

Jan Arendz speelt ‘De Stille trompet’

manier mee naar haar jeugd. Ze vertelt over de nogal stroeve relatie met haar moeder, en over haar uitbundige vader. POSTHUIS THEATER HEERENVEEN: 2, 3 EN 4 SEPTEMBER THEATER SNEEK: 9, 10 EN 11 SEPTEMBER

De nieuwe theaterbrochures zijn uit! De nieuwe theaterbrochures van Theater Sneek en het Posthuis Theater in Heerenveen zijn deze maand beschikbaar voor het publiek. De nieuwe brochure van Theater Sneek is gratis af te halen bij het servicepunt in het Atrium aan het Oud Kerkhof 11 in Sneek. De seizoenpocket van het Posthuis Theater verschijnt rond 26 juni. Het theaterprogramma staat inmiddels ook op op de websites van de theaters.

www.posthuistheater.nl // www.theatersneek.nl

THEATER SNEEK

THEATERSEIZOEN SNEEK EINDIGT MET ‘VARIATIONS’ VAN DANCE EXPLOSION “Variations’ is very entertaining. Het is een dansvoorstelling voor iedereen, niet alleen modern, niet alleen klassiek en jazz, maar een volledig nieuwe show met een heel bijzonder verrassingseffect.” Zo omschrijft Raymond Guzman, trots artistiek leider en hoofdchoreograaf van Dance Explosion de komende dansvoorstellingen van zijn talentvolle dansers. “Ik kan volledig los gaan in creativiteit, omdat de dansers zoveel kunnen. Elke week kijk ik uit naar de donderdag om weer met deze groepen aan de gang te gaan, ik krijg daar zoveel energie van”, zegt Guzman over Dance Explosion. “Er is hard gewerkt om ook dit jaar weer een prachtige voorstelling neer te zetten. Het belooft een Dance Explosion variant te worden, waarin niet één lijn is te zien maar juist

allerlei variaties getoond worden. In muziek en in persoonlijkheid. Net als in het leven: soms gaat het net even anders dan je zou verwachten.” ZA 25 JUNI 20.15 UUR + ZO 26 JUNI 15.00 UUR / € 16,00 / THEATERSNEEK.NL / 0515-431400

NUMMER 06 • 2022

Dit is CityProms CityProms2022 Leeuwarden 22 tot en met 26 juni

Van modern klassiek tot jazz, soul en HaFaBra. Al meer dan tien jaar lang maakt CityProms Festival in Leeuwarden naam als het feest van de vele smaken. Naast muziek hecht het festival sterk aan educatie, innovatie en het samenspel van honderden musici. Met professionals én amateurs. Leer de Friese hoofdstad van zijn beste kant kennen en luister en kijk in de sfeervolle locaties in het centrum naar de tientallen gratis concerten en voorstellingen. Informatie over verblijfsaccommodaties: visitleeuwarden.nl en friesland.nl Kom je met de bus of trein van Arriva? Een dagkaart voor het gezin kost maar 15 euro: cityproms.nl/arriva

Volg ons!

Een greep....

Alles voor jeugd

Marmoucha Orchestra en de Marokkaanse guembri-speler Mehdi Nassoul sluiten de zaterdagavond swingend af op het grote hoofdpodium op het Wilhelminaplein. Er zijn optredens van Noord Nederlands Orkest, Koninklijke Militaire Kapel Johan Willem Friso en Noordpoolorkest met Elske DeWall. In Bon Dia (Papiaments voor goedemorgen) zingt Izaline Calister kinderliedjes uit Curaçao, Aruba en Bonaire en Iris Kroes treedt op met Noordpool Troupe.

Op zaterdag 25 juni staat CityProms in het teken van jongeren en jeugdoptredens. Midden in het culturele centrum van Leeuwarden is de hele dag van alles te beleven. Bezoek de vijftigste editie van het Jeugdorkestenfestival in De Harmonie. En luister in de grote zaal van de schouwburg naar de optredende jeugdorkesten uit de noordelijke regio. Met On the Move uit Sneek als een van de deelnemende orkesten.

Op zondag 26 juni wordt in het centrum van Leeuwarden het grootste orkest van Noord-Nederland op de been gebracht: All Together Now! Een bijzondere gebeurtenis waar jij bij kunt zijn. Schrijf je nu nog in en treedt op tijdens het openluchtfestival CityProms 2022.

Laat je op deze dag betoveren door muzikale bladeren in poppodium Neushoorn. Of bouw je eigen robot en treed op met het robotorkest. In de foyer van De Harmonie is een muziekmarkt. De deelnemende jeugd kan meedoen aan een speurtocht die je naar voorstellingen en workshops van CityProms brengt. Er zijn optredens van het jongNBEnoord en de toegang is de hele dag gratis. Kom met je familie en vrienden en wij garanderen je een onvergetelijke dag.

Het muziekstuk is geschreven door Martijn Fondse, de componist des vaderlands. Het is gemaakt voor alle amateurs en professionals, instrumentalisten en zangers uit NoordNederland: koren van alle leeftijden, orkesten, ensembles, verenigingen, bigbands, jeugdorkesten, amateurs en professionals. Alleen of in een gezelschap.

Meld je aan en doe mee aan de gratis en superinteressante worskhops, zoals Composers’ Toolbox van jongNBE en de Ableton Live 11 (cityproms.nl ‘zoekwoorden’).

Kijk op cityproms.nl bij All Together Now en schrijf je nog in.

En er is nog veel meer, zoals Jeugdorkestenfestival, BOSK, MusicTechMakersDay en de kindervoorstellingen Wonderland Collective, de Muziekspeeltuin en De Troostprijs. CityProms Festival is op meer dan tien locaties in het centrum van Leeuwarden. Het hoofdpodium staat op vrijdag 24, zaterdag 25 en zondag 26 juni op het Wilhelminaplein. Kruis je favorieten in het blokkenschema aan en kom langs. Zoek een plekje uit op het gezellige festivalterrein of neem plaats op een van de vele terrasjes aan het plein. Alle updates over het programma staan op cityproms.nl

ALLE INFORMATIE LEES JE OP:

CITYPROMS.NL

Gemeente SWF: ZING OF SPEEL OOK MEE

deFryskeMarren // CULTUUR&UITGAAN

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

O.V.B. EN TIJDEN BIJ BENADERING HOUD VOOR DE LAATSTE UPDATES DE WEBSITE IN DE GATEN.

CITYPROMS 2022 • BLOKKENSCHEMA

CityProms 2022 - Onder voorbehoud en tijden bij benadering

WOENSDAG 22 JUNI - OCHTEND + MIDDAG LOCATIE

09:00

10:00

9:30

10:30

11:00

11:30

12:00

12:30

13:00

13:30

14:00

14:30

15:00

BOSK

15:30

16:00

16:30

CO2-O2

dbieb - kapel

17:00

17:30

CO2-O2

BB Wonderland collective 2+

De Harmonie - Grote zaal

De Troostprijs 6 +

09:00

9:30

10:00

10:30

11:00

11:30

12:00

12:30

13:00

13:30

19:00

19:30

20:00

20:30

21:00

21:30

22:00

22:30

14:00

14:30

15:00

15:30

16:00

16:30

17:00

17:30

14:00

14:30

15:00

15:30

16:00

16:30

17:00

17:30

17:00

17:30

17:00

17:30

WOENSDAG 22 JUNI - AVOND LOCATIE

18:00

18:30 CO2-O2

BOSK

CO2-O2 Fie Schouten en Pauline Post

dbieb - kapel

Repetitie Friesland - All Together Now - Martin Fondse

Kurioskerk

18:00

18:30

19:00

19:30

20:00

20:30

21:00

21:30

22:00

22:30

10:30

11:00

11:30

12:00

12:30

13:00

13:30

DONDERDAG 23 JUNI - OCHTEND + MIDDAG 09:00

LOCATIE

9:30

10:00

CO2-O2

BOSK

Bon Dia

Theater De Bres

Embrace Symposium

Neushoorn - Café

09:00

9:30

10:00

10:30

11:00

11:30

12:00

12:30

13:00

13:30

19:00

19:30

20:00

20:30

21:00

21:30

22:00

22:30

14:00

14:30

15:00

15:30

16:00

16:30

22:00

22:30

23:00

23:30

00:00

00:30

DONDERDAG 23 JUNI - AVOND LOCATIE

18:00 BOSK

18:30

CO2-O2

Grote - of Jacobijnerkerk

Orgel generatie concerten Repetitie Drenthe - All Together Now - Martin Fondse

Lokatie in Assen

18:00

18:30

19:00

19:30

20:00

20:30

21:00

21:30

22:00

22:30

17:00

17:30

18:00

18:30

19:00

19:30

20:00

20:30

21:00

21:30

VRIJDAG 24 JUNI LOCATIE

Embrace/Anders! Lonesome Cowboy

De Harmonie - Accent zaal

Neushoorn Grote zaal

Hothouse Redbad Jazz - Nueva Manteca James Oesi voorstelling

Waalse Kerk Wilhelminaplein Arriva-Hoofdpodium

James Oesi Bach suites

Noordpool Orkest Dansen op de Grens met Elske DeWall

Noord Nederlands Orkest Presentator Elten Kiene

Wilhelminaplein Wilhelminaplein Inloop Festivaltent

Groningen - Prins Claus Conservatorium

Repetitie Groningen - All Together Now - Martin Fondse 17:00

17:30

18:00

18:30

19:00

19:30

20:00

10:30

11:00

11:30

12:00

20:30

21:00

21:30

22:00

22:30

23:00

23:30

00:00

00:30

12:30

13:00

13:30

14:00

14:30

15:00

15:30

16:00

16:30

ZATERDAG 25 JUNI - OCHTEND + MIDDAG LOCATIE

09:00

10:00

9:30

18:00

Tutti Timbri - Muziekspeeltuin

dbieb

Jong Talent klas Frans Douwe Slot

dbieb - kapel

Stands: Fulkaan, Himalayamusic, Kiddyorchestra, Sollie Muziek, Muziekcadeautjes

De Harmonie - Foyer De Harmonie - Grote zaal

Stands: Fulkaan, Himalayamusic, Kiddyorchestra, Sollie Muziek, Muziekcadeautjes

jongNBEnoord

prijsuitreiking JOF

Jeugdorkestenfestival School voor Jong Talent AKO

Doopsgezinde Kerk

MusicTechMakersDay Robot orkest - Jurjen Alkema

Neushoorn Neushoorn - Arena kleine zaal

MusicTechMakersDay Robot orkest - Jurjen Alkema

MusicTechMakersDay Green vibrations - Ivo Bol

MusicTechMakersDay Ableton workshop - Ties Mellema en Barry Jurjes

Neushoorn - Grote zaal

NBE jam met JongNBE

NBE composers toolbox

Neushoorn - Café

Samba Slagkracht/Embrace

Praam

Inspelen Jeugdorkestenfestival

Theater De Bres

Embrace/Wender

Westerkerk Wilhelminaplein klein podium Wilhelminaplein Arriva-Hoofdpodium

Adje Orkest

JongNBE

Euphonia Wommels Korngold cello concert

De Waldsang

Soli Brass

Presentator Willem de Vries

Wilhelminaplein

09:00

9:30

10:00

10:30

11:00

18:30

19:00

19:30

20:00

11:30

12:00

12:30

13:00

13:30

14:00

14:30

15:00

15:30

20:30

21:00

21:30

22:00

22:30

23:00

23:30

00:00

00:30

16:00

16:30

17:00

17:30

18:00

16:00

16:30

17:00

17:30

18:00

ZATERDAG 25 JUNI - AVOND LOCATIE

18:00

De Harmonie Middenzaal

PIER 21 Untold

Grote - of Jacobijnerkerk

NHL Stenden PEAX Ties Mellema en Barry Jurjes

Neushoorn - Grote zaal

Jong Vocaal Dido en Aneas

Westerkerk

presentatie StudentCity

Wilhelminaplein klein podium

Wilhelminaplein Arriva-Hoofdpodium

Noordpool Troupe Joni Mitchell

Marmoucha Orchestra Mehdi Presentator Beitske de Jong

Wilhelminaplein

18:00

18:30

19:00

19:30

20:00

20:30

21:00

21:30

22:00

22:30

23:00

23:30

00:00

00:30

09:00

9:30

10:00

10:30

11:00

11:30

12:00

12:30

13:00

13:30

14:00

14:30

15:00

15:30

ZONDAG 26 JUNI LOCATIE

Lokaal Vocaal Korenfestival (tot 18.00 uur)

Prinsentuin

Embrace - Grenzeloze muziek

Generale repetitie - All Together Now Martin Fondse

Neushoorn - Grote zaal

Carlama Orkestar

Neushoorn - Arena Wilhelminaplein Arriva-Hoofdpodium

All Together Now Martin Fondse

Frysk Jeugdorkest

Johan Willem Friso Kapel Presentator Willem de Vries

Wilhelminaplein

09:00

9:30

10:00

10:30

11:00

11:30

12:00

12:30

13:00

13:30

14:00

14:30

15:00

15:30

16:00

16:30

17:00

17:30

18:00

uit agenda 17 JUNI T/M 10 JULI

vr. 17 t/m zo. 19 juni

vr. 24 juni t/m 2 juli

zondag 26 juni

zondag 3 juli

LEMMER EVENEMENT Weekend vol activiteiten in het teken van visserij.

BLAUWHUIS THEATER Fries-Nederlands openluchtspel over de Vinea Domini Zeilkampen aan It Fliet.

SNEEK MUZIEK Unieke openlucht Sing-a-long van Stedelijk Muziekkorps Sneek en de Harmonie in Rasterhoffpark.

HEMELUM MARKT Koop de heerlijkste streekproducten in het weiland van de Flinkefarm.

lemster visserijdagen

WWW.HARTVANLEMMER.NL

vinea domini zeilkampen

WWW.FACEBOOK.COM/

herema park live

sing-a-long

WWW.STEDELIJKMUZIEKKORPSSNEEK.NL

LOKAASJETEATERBLAUHUS

JOURE MUZIEKFESTIVAL

Met Miss Montreal, Waylon, Brass Inc en Straight on Stage.

zaterdag 25 juni

gaasterlandse heuvelen tocht

amsterdamse dag LANGWEER MARKT

Gezellige markt met kofferbakverkoop en ’s avonds het midzomeravondconcert.

Unieke wandeltocht (7.5, 15 of 25 km) in Gaasterland. WWW.WANDELENINGAASTERLAND.NL

WWW.FLINKEFARM.NL

inside out

WWW.VISITLANGWEER.NL

JOURE MUZIEKFESTIVAL

za. 18 en zo. 19 juni

Festival met popmuziek, hiphop en rock op het Douwe Egberts Plein.

laat het los

WWW.JOURE.NL

PINGJUM KUNST

sipelsneon

Rondom de Kunstkuier XL worden in dit weekend allerlei extra culturele activiteiten georganiseerd. WWW.KUNSTACHTERDIJKEN.NL

SLOTEN MARKT

Traditionele jaarmarkt langs de gracht. WWW.SLOTEN.NL

zondag 19 juni

mar-athon

frisia meets anglia Samenwerking tussen het Frysk Fanfare Orkest en diverse Friese en Engelse solisten.

SNEEK SPORTEVENEMENT Hardlopend of wandelend het Sneekermeer rond met keuze uit een kwart, halve of hele marathon.

WWW.FRYSKFANFAREORKEST.NL

WWW.MARATHONSNEEK.NL

BOLSWARD MUZIEK

heamiel

vrijdag 1 juli

swipe dei

JOURE SPORTEVENEMENT Paardenkoersen met de draverij om de Gouden Swipe. WWW.DRAFBAANJOURE.COM

vr. 1 en za. 2 juli

beachrockers festival SINT NICOLAASGA MUZIEKFESTIVAL

Tweedaags muziekfestival met verschillende muzieksoorten. WWW.BEACHROCKERS.NL

zaterdag 2 juli

heech fan de tour

WOUDSEND

JOURE MUZIEKFESTIVAL Festival met 8 dweilorkesten op verschillende plaatsen in de Midstraat.

SPORTEVENEMENT

WWW.SKOMKOPPEN.NL

grasbaanrace

woe. 22 t/m za. 25 juni

flinke flea market

HEMELUM MARKT Kom in het weiland schatzoeken tussen de vintage spullen van een ander.

BAKHUIZEN SPORTEVENEMENT

WWW.HEREMAPARKLIVE.NL

zo. 26 juni en 10 juli

flinke streekmarkt

WWW.ITFLINKEBOSKJE.NL

frisicana xl RIJS MUZIEK

Drie Friese bekende singer/songwriters treden op in de Theatertún. WWW.TEATERTUN.NL

woensdag 6 juli

bezoek van buren

BOLSWARD RONDLEIDING Bezoek de enige schapenvachtlooierij van Nederland en ontdek het ambacht. WWW.VANBURENBOLSWARD.NL

vrijdag 8 juli

likeurproeverij

HINDELOOPEN EVENEMENT Proef diverse likeuren en ontdek jouw favoriet. WWW.PUURSUDERSEE.NL

zaterdag 9 juli

heechsimmerfestival HEEG MUZIEKFESTIVAL

Livemuziek aan het strand van het Hegemer Mar. WWW.HEECHSIMMERFESTIVAL.COM

reünie ronde en platbodemjachten

BOLSWARD EVENEMENT

Kampioenraces op het motorsportcircuit op de ijsbaan.

zomermarkt

LANGWEER WATERSPORT

Feest met o.a. intocht praalwagens, Friese ringrijderij, markt, kermis en muziek.

WWW.VTBM.NL

LEMMER MUZIEK

WWW.HEAMIEL.NL

za. 25 juni t/m 16 juli

Gezellige zomermarkt in het centrum.

Met o.a. het admiraal- en wedstrijdzeilen op de Langweerder Wielen.

WWW.HARTVANLEMMER.NL

WWW.SSRP.NL

tsjerkepaad

eastersimmer

Verspreid over de hele regio zijn vele kerken opengesteld.

De derde editie van de EasterSimmer Mud Run.

WWW.TSJERKEPAAD.NL

WWW.EASTERSIMMER.NL

do. 23 juni t/m za. 9 juli

sânderoer

WORKUM THEATER Locatievoorstelling van De Paupers op de Jiskepôle in Workum.

gaia

LEMMER KUNST Rondreizend kunstwerk van de aarde als verlichte bol van 7 meter doorsnee. WWW.ARCADIA.FRL/GAIA

FRIESLAND OPEN DAG

OOSTERZEE SPORTEVENEMENT

WW.DEPAUPERS.NL

BEKIJK DE COMPLETE UITAGENDA OP: WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/UITAGENDA

cultuur

FOTO: NELLY LIEUWENS

Kultuer

WK ZAKSLAAN TJIDENS DE LEMSTER VISSERIJDAGEN

Sânderoer

Van 17 tot en met 19 juni staat Lemmer in het teken van de Lemster Visserijdagen. Tijdens deze dagen ademt Lemmer de authentieke, maritieme ambiance van weleer. Er is een gevarieerd programma voor jong en oud. De visserijdagen starten met een vlootschouw op vrijdagavond. Bekijk in de Fiskerhaven, oftewel Museumhaven, de aangemeerde authentieke Lemsteraken. En op zaterdagavond vindt het spectaculaire WK Zakslaan plaats boven de Oude Sluis. Shantykoren en andere muzikale klanken verhogen de sfeer tijdens deze dagen.

Aan It Fliet, één van de Blauhúster Puollen, bij Greonterp vindt van 24 juni tot en met 2 juli het Fries-Nederlands openluchtspel plaats over de legendarische Vinea Domini Zeilkampen. In 1959 namen de paters Augustijnen uit Witmarsum het initiatief ‘actieve vakanties voor Katholieke jongeren’ te organiseren. De keuze viel op zeilvakanties aan de Blauhúster Puollen. Dit bijzondere openluchtspel op diezelfde locatie vertelt het verhaal over het ontstaan van de zeilkampen, het plezier wat de jongeren hier beleefden en de basis die het heeft gelegd voor vriendschappen voor het leven.

Van 23 juni tot en met 9 juli is het voormalig vuilstort de ‘Jiskepôle’ in Workum de nieuwe speellocatie van Theatergezelschap De Paupers. De voorstelling kreeg de titel ‘Sânderoer’, vanwege het feit dat de ‘Jiskepôle’ kortgeleden gesaneerd is. In dit geval met ‘zand erover’, zoals ook veel andere problemen worden opgelost. ‘Sânderoer’ is een beeldende voorstelling over actuele zaken, bestaande uit de kenmerkende hilarische, harde en zo nu en dan in en in trieste invalshoeken van De Paupers. Aan elkaar gesmeed met prachtige muziek. De voorstelling is onderdeel van ARCADIA.

WWW.HARTVANLEMMER.NL

WWW.FACEBOOK.COM/LOKAASJETEATERBLAUHUS

WWW.DEPAUPERS.NL

Nijs gjirrich Interessant

FOTO: JAN TIJSMA

Vinea Domini Zeilkampen

FOTO: STEFAN BELDERBOS

Lemster Visserijdagen

EINDE VAN EEN KLIMAATACTIVIST

Einde van een klimaatactivist Herema Park Live In het weekend van 18 en 19 juni wordt er in Pingjum tussen de kunstwerken van de Kunstkuier XL een mini-iepenloftspul georganiseerd over de overleden, fictieve, klimaatactivist Biersma. Geniet van de kleurrijk uitgedoste plaaggeesten die je meevoeren naar de plek van het ongeluk. Aan het einde van de voorstelling mag je een oordeel uitspreken. Was zijn dood opzet of toch gewoon een noodlottig ongeval? En in hoeverre hebben de acties van Biersma tot de gewenste verandering geleid?

Op zaterdagavond 18 juni vindt voor de eerste keer het muziekfestival Herema Park Live plaats in Park Heremastate in Joure. Op deze eerste editie bestaat het programma uit een mix van lokale bands en landelijk bekende artiesten. De 13-koppige coverband Brass Inc zal de avond aftrappen. Daarna volgen optredens van Waylon en Miss Montreal. En tot besluit laten de mannen van Straight on Stage de gouden hits van vroeger weerklinken tijdens een energieke show.

WWW.KUNSTACHTERDIJKEN.NL

WWW.HEREMAPARKLIVE.NL

Moai Fuort Waterland van Friesland is de naam voor de toeristische regio Zuidwest Friesland. VVV Waterland van Friesland geeft hier tips om eropuit te gaan. Meer uitjes? Kijk op: WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ MOAIFUORT

SPORT

NUMMER 06 • 2022

MAR-ATHON SNEEK

DE ZOMER IN BEWEGING Vier op zaterdag 25 juni de start van de zomer tijdens de zesde editie van de Mar-athon Sneek. Ruim 3.000 wandelaars en 2.000 hardlopers volbrengen op deze langste zaterdag van het jaar een hele, halve of kwartmarathon rond het Sneekermeer. De routes voeren de deelnemers langs pittoreske Friese dorpjes en door het zomerse groene landschap.

Jirnsum

Sibrandabuorren

Oude Schouw

Gauw

Mardyk

e Nij

Start Kwart Mar-athon 10

Schuttersveld

Ysbrechtum

g rin te jit W

Akkrum

De Hoarne

Sneek

Terherne

Start Hele Mar-athon+Finish Station Sneek

MIDZOMERFESTIVAL

Abbenwier

Scharnegoutum

Offingawier

10 20 40

Sneekermeer (Snitser Mar)

Houkesleat

Wite Brekken

Start Halve Mar-athon

Heerenzijl

Goaiingarypster Puollen

Oppenhuizen

IJlst

Ballingbuur

Uitwellingerga

Terkaplester Puollen

Terkapele

Goingarijp

De el

Akmarijp

Hardloopparcours Kwart Mar-athon Hardloopparcours Halve Mar-athon Hardloopparcours Hele Mar-athon Onverhard parcours

Jentsjemar

5 5 5

Aldhôf 10

Kilometerpunt Rode Kruis

Broek

Water Sportdrank

Joure Pendelbus

SNEEK22.indd 4

De 42,2 km gaat vanaf de Waterpoort in Sneek van start. De deelnemers aan de 21,1 km en 10,5 km worden met pendelbussen naar een eigen startlocatie gebracht, bij Heerenzijl of de Mardyk. Op deze manier lopen alle sporters als één lang lint naar de finish, soms zelfs letterlijk over water de ondergaande zon tegemoet. Alle deelnemers finishen als vanouds op het Martiniplein, waar vanaf de middag het Midzomerfestival start. Hier is iedereen - van deelnemers en toeschouwers tot bewoners van harte welkom.

3/17/22 20:46

ROUTE Tijdens de Mar-athon Sneek wandelen en hardlopen de deelnemers één van de prachtige routes langs het Sneekermeer. Van de start bij de Waterpoort in Sneek, over het water bij Noarder Alde Wei (met het pontje of over een speciaal ponton), het natuurgebied De Swettepoel, de schelpenpaadjes langs het Sneekermeer, dwars door Terhorne met zijn vele watersportvoorzieningen en via de gezellige Jachthaven Sneekerhof terug naar Sneek voor het finishersfeest.

FINISH STARTTIJDEN EN -LOCATIES WANDELEN Starttijd 08.00 - 09.00 10.30 - 12.00 12.30 - 14.00

Afstand 1/1 Mar-athon (42,2 km) 1/2 Mar-athon (21,1 km) 1/4 Mar-athon (10,5 km)

Startlocatie Martiniplein in Sneek Heerenzijl Mardyk

Afstand 1/1 Mar-athon (42,2 km) 1/2 Mar-athon (21,1 km) 1/4 Mar-athon (10,5 km)

Startlocatie Waterpoort in Sneek Heerenzijl Mardyk

HARDLOPEN Starttijd 19.00 19.00 19.00

Na de finish ontmoeten wandelaars en hardlopers elkaar op het Martiniplein. Hier is het Midzomerfestival. Een plek waar deelnemers met hun medaille om de nek en een drankje in de hand samen met familie en vrienden kunnen nagenieten van het evenement. De gehele middag en avond zorgen live optredens voor een swingende cooling down. Toegang is gratis.

Wandelaars kunnen tot 18.00 uur finishen, daarna komen tot 00.00 uur de hardlopers binnen. Bij de finish op het Martiniplein krijgt iedere deelnemer een warm onthaal op het Midzomerfestival.

14.30 - 16.30 uur Fleetwood Mac Tribute (diverse artiesten) 16.30 - 18.30 uur las Bandidas (pop/rock band) 19.00 - 20.30 uur Dilana Smith en Jeff Smit (zangeres en zanger) 20.30 - 23.00 uur Virus (coverband) 23.30 - 01.00 uur Syb & de Ploeg (band)

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST EN BEELD GIANNA POSTERARO

“MIJN DOEL IS OM TE WINNEN” GEART JORRITSMA IS FAVORIET VAN DE MAR-ATHON SNEEK

Hardloopfanaten zien hem nu al als de favoriet van de Mar-athon Sneek. De zesentwintig jarige Geart Jorritsma uit Nijland. Maar zenuwachtig maakt die verwachting hem niet. “Ik zie de Mar-athon als een belevingsmarathon. De route is heel mooi, langs het Sneekermeer, over onverharde wegen en door het weiland. Het is geen snel parcours, dus ik ga hier geen persoonlijk record lopen”, verklapt Geart alvast.

OOK ZO GOED WORDEN ALS GEART? Geart maakt trainingsschema’s voor hardlopers die trainen voor een marathon, gewicht willen verliezen of hun eerste 5 km willen uitlopen. Hij kijkt naar de trainingsopbouw – te snel te veel willen is een valkuil – en looptechniek – rechtop en landen op het midden van je voet. Zo wikkel je je pas snel af en is de klap op je spieren en pezen het kleinst.

En toch komt hij er niet om te genieten. “Mijn doel is om te winnen.” Hij zegt het overtuigend. En daarna dekt hij zich in. “In het voorjaar heb ik de marathon van Enschede gelopen. Dan tref ik een voorbereiding van twaalf weken. Dan maak je veel kilometers, wat heftig is voor je lichaam. De Marathon volgt redelijk snel op die vorige, waardoor ik nu een kortere voorbereidingstijd heb. Ik hoop dat ik nog een beetje in vorm ben en dat het genoeg is voor de winst.”

Sneller en beter hardlopen - 1 80 passen per minuut is ideaal - E et ruim twee uur van te voren, hoe minder in je maag hoe beter - R echtop en landen op het midden van je voet

WINNEN WERKT MOTIVEREND

TRAINEN MET SIFAN HASSAN Geart krijgt de smaak te pakken en stopt veel tijd in het hardlopen. Een tijdlang is hij de snelste in de regio. “Ik wilde meer, dus verhuisde ik naar Arnhem om bij sportcentrum Papendal te trainen. Daar trainde ik vier jaar onder leiding van Honoré Hoedt onder andere samen met tweevoudige wereld- en olympisch kampioen Sifan Hassan.” Gearts beste prestatie is twee keer brons bij het Nederlands Kampioenschap. In 2017 op de baan en in 2018 cross. Ook wint hij de marathon van Enschede in 2019.

TOP NOG NIET BEREIKT Tijdens zijn tijd op Papendal wil hij de Olympische Spelen halen.

ONDER DE 2 UUR 22 MINUTEN

FOTO: ARCHIEF FAMILIE JORRITSMA

Zijn winnaarsmentaliteit heeft hij van zijn ouders. Beiden zijn goede hardlopers en zijn vader geeft hardlooptrainingen. “Hij vond dat ik als kind iets sociaals moest doen, dus nam hij mij mee naar AV Heerenveen waar hij destijds training gaf. Ik vond het niet meteen leuk, maar bij één van de eerste wedstrijden die ik meedeed werd ik derde, dus dat werkte motiverend. Dat is ook het mooie van hardlopen: wat je erin stopt, krijg je er ook weer uit.”

achtentwintigste, want duurwerk ontwikkelt zich langzamer.” Goed nieuws voor Geart, hij kan dus nóg sneller worden.

“Als je jong bent lijkt de progressie niet op te houden. Ik liep 180 kilometer per week. Vier keer in de week deed ik harde trainingen, op tempo en met heuvels. En daarnaast deed ik krachttraining.” De Olympische Spelen haalt hij niet, want na zijn studie begint hij met werken en traint hij veel minder. “Ik weet dus nog niet of ik mijn top al heb bereikt.”

RUST IS BELANGRIJK Door de jaren heen leert Geart om slimmer te trainen. “Ik ben gaan inzien dat rust een belangrijk onderdeel is van het hardlopen. Dus nu train ik minder, maar wel effectiever. Met voldoende rusttijd tussen de trainingen. Ik focus op eten, slaap en herstel. Vroeger ging ik altijd door, ook als ik moe was. Nu neem ik dan een extra dag rust.”

Geart Jorritsma (midden) tijdens de 5 Engelse mijl van de Hoogeveense Cascaderun op 12 juni jl., waar hij derde werd.

DUURLOPERS PIEKEN LAAT Met zo’n fanatieke hardloper als Geart zou je denken dat hij alle marathons al eens gelopen heeft. Dat is niet het geval. Sterker nog, hij loopt in 2019 pas zijn eerste –

hij is dan 23 jaar. “Het is een klap voor je lichaam, dus je mag er niet te jong mee beginnen.” Opvallend, want bij veel sporten geldt juist, hoe jonger je begint, hoe beter. “Marathonlopers pieken rond hun

“Wat ik nog wil is een marathon lopen onder de 2 uur en 20 minuten. Ik heb al drie keer eerder gedacht dat het zou lukken, ook tijdens mijn trainingen.” Toch lukt het hem die drie keer niet. “De eerste keer dat ik dacht dat ik het zou halen was in Dresden. Het was koud, het waaide hard en het parcours was vanwege corona rondjes van 2,5 kilometer door een park. Dat was mentaal zwaar. Mijn tijd was 2 uur 22.”

TIJD VOOR EEN NIEUW RECORD Een tweede poging doet hij in Amsterdam. “Die dag versliep ik me, waardoor ik geen tijd had om te ontbijten. Ik liep lange tijd op een schema van 2 uur 18, maar na 32 kilometer ging ik stuk, want ik had nul voeding. Dat was zonde, want verder was het een perfecte race.” Ook de derde keer mislukt, dit keer vanwege de warmte. “Het wordt dus hoog tijd voor een nieuw record.” Of dat hem 25 juni lukt, gaan we zien.

C.S.C. JOURE

BIJ FOLKERT WENST ALLE DEELNEMERS AAN DE MAR-ATHON VEEL SUCCES! DE SPECIAALZAAK VOOR LOPEND FRIESLAND!

BIJFOLKERT.NL

Elk kind wordt GEZien! Kinderopvang, peuteropvang, BSO en gastouderopvang Vanuit de kernwaarden Geborgenheid, Eigenheid en Zelfontplooiing daagt Kinderwoud elk kind uit om spelenderwijs nieuwe dingen te ontdekken en zichzelf in zijn eigen tempo te ontwikkelen. Elk kind wordt GEZien en mag zijn wie het is!

Scan QR-code:

KLEUTERGYM GYMNASTIEK FREERUNNING TURNEN SENIORENSPORT VOLLEYBAL STRONG & FIT

Sporthal De Stuit, E.A. Borgerstraat 25 www.csc-joure.nl ★ info@csc-joure.nl

kinderwoud.nl

Kom langs op de informatieavond voor jongeren en volwassenen

Kunt u wel wat steun gebruiken? Hallo!

dit is OCO OCO betekent onafhankelijke cliëntondersteuning

Een OCO biedt een luisterend oor helpt vragen helder te krijgen denkt mee over passende oplossingen en beschikbare hulp

fri

ese p o o r

meld je aan

infor

21 juni

ond

tieav a m

gaat mee naar gesprekken met instanties

Door inzet van een OCO staat u er niet alleen voor vindt u makkelijker de weg in alle mogelijkheden

OCO is er voor iedereen! Gratis en onafhankelijk. Meer informatie?

Kijk op: ocodenktmee.nl Hier vindt u ook een OCO in uw regio.

deFryskeMarren // SPORT

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST EN BEELD LOTTE VAN DER MEIJ

BAUKE WIERDA MAAKTE DE KEUZE OM GEZONDER TE LEVEN

“TOEN IK OP DE WEEGSCHAAL STOND, DACHT IK: ER MOET IETS VERANDEREN” Afgelopen april liep Bauke Wierda uit Joure de Marathon van Rotterdam. Eindelijk, het stond al twee jaar als doel gemarkeerd op de kalender. Wat startte als een lifestyle-verandering voor Bauke, mondde uit in het behalen van deze geweldige prestatie. De weg ernaartoe was niet altijd even makkelijk en eiste ook zeker veel van de achterban. Maar het is wel een mooie weg, en de route ernaartoe heeft Bauke veel meer gebracht dan hij had gedacht. Hij vertelt over zijn mindsetverandering, doelen stellen en waarom het steunen van de KWF kankerbestrijding werd gekoppeld aan zijn missie. Bauke Wierda (1970) wordt geboren in Sneek en woont sinds zijn zevende in Joure. Hier groeit hij op bij zijn ouders en zijn één jaar jongere zus Annelies. Bauke gaat naar de mavo en ontmoet in die tijd Margje. Sindsdien zijn ze beste maatjes die samen ook de havo en de heao - commerciële economie - afronden. Als Bauke terugkomt van een uitwisselingsproject van een halfjaar in Londen ontdekken ze dat ze toch wel iets meer zijn dan maatjes. Ze trouwen en krijgen vier kinderen: Sjouke (inmiddels 20), Fenna (17), Hette (14) en Hidde (14). “Als ik ergens binnenkom met ‘mijn ploeg’ dan ben ik onwijs trots”, glundert Bauke. Bauke is werkzaam in de foodsector. Sinds 2007 werkt hij voor Koopmans Koninklijke Meelfabrieken. Hij houdt zich bezig met inkoop en duurzaamheid van met name granen.

KNOP GAAT OM Bauke Wierda houdt van gezelligheid: een hapje, drankje en een sigaartje erbij. Voor zijn werk draagt hij pakken en wanneer hij zichzelf in de spiegel aankijkt, vindt hij dat

niet verontrustend. Het staat prima. Voor de beeldvorming: Bauke is 1.98 meter lang en weegt in die tijd op zijn zwaarst 117,8 kilo. Op een dag staat hij op de weegschaal en kijkt hij in de spiegel. Bauke: “Toen ik op de weegschaal stond, dacht ik: er moet iets veranderen. Als ik zo door ga, weeg ik straks 120 kilo.” Alsof er een knopje in zijn hoofd omgaat, besluit Bauke dat hij zo niet door kan gaan. Hij wil zo lang mogelijk genieten van zijn gezin en er zelf alles aan doen om een zo gezond mogelijk lichaam te krijgen.

“ALS HET NIET KAN ZOALS HET MOET, MOET ’T MAAR GAAN ZOALS HET GAAT” hebt”, aluds Bauke. Hij stelt een nieuw doel vast: “Voordat ik vijftig wordt, wil ik een héle marathon lopen.” Zijn vrouw Margje stelt als voorwaarde dat hij dan ook stopt met roken.

GEZONDE KEUZES MAKEN Als eerste verandert hij zijn eetpatroon. Gingen ze bijvoorbeeld gourmetten, dan zat Bauke nog als laatste aan tafel het vlees op te maken. Vanaf nu niet meer, hij gaat minder eten. In de bedrijfskantine maakt hij gezondere keuzes dan voorheen: geen kroketten of gebonden soepen meer. Ook laat hij in die tijd de alcohol staan. Hij volleybalt al zijn hele leven en besluit daarnaast te gaan hardlopen. Zijn allereerste rondje is drie kilometer lang en van hieruit gaat

MARATHON VAN ROTTERDAM

GROOT VERDRIET

Bauke gaat aan de slag met een trainingsschema. Dit kost veel tijd en die tijd ben je niet bij je gezin. Hij laat zich sponsoren voor de KWF kankerbestrijding en haalt veel donaties binnen. Zo komt alles samen voor hem. In 2020 is hij er helemaal klaar voor. Tijdens het trainen - hij is dan op de 32 kilometer - hoort hij door zijn oortjes dat de Marathon van Rotterdam vanwege de coronamaatregelen niet doorgaat. Dat is écht een domper. Hij gaat nu niet voor zijn vijftigste levensjaar zijn doel behalen.

In 2015 vindt er een verdrietige gebeurtenis plaats in het leven van de familie Wierda. Zijn schoonzus Joan, de vrouw van Annelies, overlijdt op 49-jarige leeftijd aan de gevolgen van botkanker. Joan was een sportieve en positieve vrouw. Bauke en zijn zus Annelies besluitten ter nagedachtenis van Joan om samen mee te doen aan de Jouster Merke Loop. Hier deed Joan elk jaar aan mee. Bauke geniet van het meedoen aan loopwedstrijden, zoals de Berenloop, Marathon Sneek en Loop Leeuwarden. ”Je loopt met gelijkgestemden, het is heel gezellig het gaat vooral om de beleving die je samen

Zodra het weer kan wil hij zijn doel behalen, het is wel lastig om continu op zo’n hoog niveau te blijven trainen, dat lukt simpelweg niet. Dan is het 10 april 2022 zover, de Marathon van Rotterdam gaat door. Ondanks een slechtere voorbereiding vanwege drukte en blessures, gaat Bauke ervoor. “Als het niet kan zoals het moet, moet ’t maar gaan zoals het gaat”, zegt hij. Het is niet makkelijk, verre van zelfs, maar als hij over de finish komt en een hand krijgt van Ahmed Aboutaleb, de burgemeester van Rotterdam, en hij zijn familie ziet, weet hij het zeker: ”Ik heb mijn doel bereikt.”

hij dit zelf uitbouwen. Elke keer een stukje verder. Hij boekt snel resultaat. De kilo’s vliegen eraf. Hij gaat doelen voor zichzelf stellen en die doelen haalt hij. Bauke merkt dat hij hier ook mentaal sterker door wordt. Het geeft hem zelfvertrouwen.

deFryskeMarren // SPORT

EEN RONDJE LANGS DE VELDEN…

NACOMPETITIE VOOR VEEL PLOEGEN Voor het eerst in drie seizoenen maakt het voetbal de balans weer op. Kampioenschappen werden gevierd en degradaties werden een feit. Dat het een moeilijk seizoen was, met tussentijds toch nog een corona-onderbreking, is duidelijk. Zeker in de gemeente De Fryske Marren, waar er meerdere clubs een stapje lager spelen in het komende seizoen. We maken een rondje langs de velden…

DEGRADATIE(KANDIDATEN) Het eerste seizoen na Covid-19 heeft in onder andere Oudemirdum gezorgd voor een degradatie. Onder trainer Simon Smink was er in de vierde klasse A geen eer te behalen voor SV NOK. Jelmer Dijkstra en Sander van der Veen waren beiden goed voor zes doelpunten maar verder was het een seizoen om snel te vergeten voor de blauw-witten. Wellicht kan een nieuw seizoen, onder de nieuwe trainer Pope Leffring de stap naar de vierde klasse weer worden gemaakt. Een van de competitiegenoten in de vierde klasse was De Wâlde. De club, spelend in het geel en groen, maakte de afgelopen seizoenen een vrije val nadat het in het seizoen 2016/2017 nog in de tweede klasse uit kwam. Inmiddels zijn er weer wat spelers teruggekeerd op het

Trainer Jan Bruin van vv Balk.

NU TE ZIEN IN DE BIOS! Het complete filmprogramma zie je op:

www.bios-heerenveen.com Reserveer & bestel je tickets online!

oude nest met de nodige ervaring. Helaas was voor de geelhemden deze ervaring niet genoeg om degradatie te voorkomen. Irnsum velde het oordeel afgelopen zaterdag. Voor vv Langweer is het spreekwoordelijke doek gevallen. In het jaar vóór Covid-19 maakte men de stap omhoog naar de vierde klasse en na twee seizoenen zonder promotie en degradatie is het voetbalseizoen na corona gebleken dat die stap te groot is geweest. Komend seizoen staat een nieuwe trainer aan het roer. Deze is echter nog niet bekend. De laatste wedstrijd van het seizoen was voor Oudehaske duidelijk niet meer van belang, al waren de belangen aan de andere zijde (kampioenschap SWZ, red.) er wél. De club van Koos van der Galiën was al zeker van lijfsbehoud maar ook van nacompetitie. Dennis Speelman - met ruim twintig doelpunten - had een groot aandeel om voor de nacompetitie in aanmerking te komen. Daar zal worden gestreden om lijfsbehoud tegen Dokkum op zaterdag 18 juni. Voor vv Balk is het doek toch gevallen; zij speelden voor lijfsbehoud in de nacompetitie tegen LTC uit Assen en delfden het onderspit. De club, waarvan Jan Bruin trainer is, moest - deels noodgedwongen - met een jonge en onervaren groep werken. De stootkracht voorin, met slechts één topscorer met vier doelpunten, zorgde ervoor dat het de nacompetitie in gleed.

Ondanks veel strijd in de competitie, zoals hier tegen Oranje Nassau, is voor vv Balk het doek toch gevallen.

Een van de tegenstanders die de Balksters bij degradatie tegenkomen is SC Joure. De ploeg van scheidend trainer Dick Schuurman heeft een fantastische tweede seizoenshelft gedraaid. Waar degradatie of nacompetitie gold is de club uit het gelijknamige dorp weer omhoog gekropen op de ranglijst en heeft men het vege lijf kunnen redden. Een plek onderaan de middenmoot is een prachtig resultaat. Het zeventienjarige talent Bent

Vanaf 23-06

Dijkstra scoorde, net als Stijn Terpstra acht doelpunten.

PROMOTIE(KANSEN) In dezelfde klasse als SC Joure speelt VVI uit Idskenhuizen. Al jarenlang spelen de oranjehemden in de tweede klasse. Davey Lohman vertrekt na dit seizoen weer, iets wat een grote aderlating zal zijn, gezien het aantal doelpunten dat hij dit seizoen maakte (26). Trainer Bas Bijen is daar-

Vanaf 29-06

Burg. Kuperusplein 52 HEERENVEEN Telefoon: 0513 654 051 WWW.BIOS-HEERENVEEN.COM

NUMMER 06 • 2022

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST JOERI VAN LEEUWEN // FOTO’S HENK MENNEGA, NICO ALTENBURG

De spelers van vv Oudehaske weten het: ze moeten zaterdag 18 juni tegen vv Dokkum spelen voor lijfsbehoud.

hoofdtrainer betekende is Boonstra erin geslaagd om mee bovenin te draaien in de vierde klasse. Tot aan de laatste wedstrijd werd er meegespeeld om nacompetitie voor promotie naar de derde klasse. Kean Bakker is sinds zijn aantrede in het eerste elftal een plaag voor de verdedigingen van de tegenpartij gebleken en is dit jaar wederom clubtopscorer geworden.

MIDDENMOOT Onderaan de middenmoot heeft Renado de laatste weken van het voetbalseizoen geen problemen gekend. Met ruim voldoende punten voor handhaving maar veel te weinig punten om mee bovenin te draaien hebben de Sint Nyksters het verblijf in de derde klasse wederom geprolongeerd. Guus Bax is de grote man, met tien doelpunten. naast de man die de mannen zelfs naar promotiekansen heeft wist te loodsen dit seizoen. Dat is, op zijn zachtst gezegd, een geweldige prestatie. FC Burgum was in de eerste ronde echter te sterk waardoor VVI in de tweede klasse blijft. Na het vertrek van trainer Gerben Visser trok Delfstrahuizen vorig seizoen Jonne Boonstra uit Joure aan als nieuwe oefenmeester. Alhoewel het zijn eerste klus als

Bij FFS is de middenmoot in de klasse breed. Tot op de laatste speeldag konden de mannen van Sjouke Joppie de Bos meedoen om nacompetitieplaatsen. Maar liefst dertien verschillende doelpuntenmakers konden worden genoteerd in het seizoen maar de topscorer, in de persoon van Jurre Hylkema, maakte er slechts tien. De stijgende lijn qua prestaties is in ieder geval weer ingezet want de afgelopen seizoenen werden de rangschikkingen steeds hoger.

Een andere middenmotor is Sleat. De club die al meerder seizoenen in de vierde klasse actief is heeft zich dit seizoen zonder enige moeite kunnen handhaven. Elk seizoen maken de withemden een klein stapje op de ranglijst omhoog. Net als de afgelopen jaren is het spitsenduo Maurits Flapper en Kellen Cattell wederom goed op dreef. Ruim twintig doelpunten kwamen van beide heren. Ter vergelijking, dat is ongeveer de helft van de totale productie. Een veelscorende ploeg is Bakhuizen met ruim vijftig doelpunten wél; echter zorgde dit niet voor het spektakel wat men nodig zou hebben gehad om te promoveren. Scheidend trainer Ayelt van Zuiden zag vier spelers negen of meer doelpunten maken maar ook de doelman ruim vijftig keer de bal uit het net vissen. Met een mooie mix aan leeftijden zal de nieuwe trainer Herre Gaastra de ploeg gaan begeleiden. De laatste middenmootploeg is DWP. De club die al jaren teert op de doelpunten van Age Ellert van der Velde (10) en Anton Holtrop (17) heeft er een nieuw wapen bij in Jeen Willems. Willems (10) speelde zich dit seizoen ook weer ruimschoots binnen. Daarnaast heeft Anne Haven zijn contract

wederom verlengd als trainer/coach en gaat daarmee zijn zevende seizoen in. In de laatste wedstrijd kwam tegenstander Willemsoord niet opdagen, wellicht zal deze nog opnieuw worden ingepland.

LEMMER Op sportpark Lemstervaart is het voetbalseizoen 2021-2022 niet een om over na te praten. De doelpunten worden twee keer vaker gemaakt door de tegenstander dan vv Lemmer zelf. En dan komt er ook nog een derde van de productie van een speler (Nick Buitenga, red.) en zie hier ‘het probleem’. In de eerste ronde van de nacompetitie bleek SV Hoogersmilde met 0-3 te sterk. Hierdoor degradeerde Lemmer naar de vijfde klasse. Aan de andere kant van Lemmer is het bij CVVO al enkele seizoenen niet geweldig qua prestaties. Na de degradatie uit de tweede klasse is het team van trainer Tjalling Bergstra altijd in de middenmoot geëindigd. Lourens Visser, met 18 goals verreweg topscorer binnen de selectie, is een van de weinige spelers die sportief gezien een fantastisch seizoen draait op basis van statistieken. Clubicoon Ton Haarman zal komend seizoen op de trainersstoel zitten bij de blauwwitte zijde van Lemmer.

Een intensieve zorgvraag is nooit eenvoudig... Ontzorgt en brengt rust

T 0515 700 267 • E chantal@mantelzorgzaken.nl

www.mantelzorgzaken.nl

De cliëntondersteuners van Mantelzorgzaken helpen u op weg! ADVIES EN ONDERSTEUNING NODIG? INFORMEER DAN NAAR DE MOGELIJKHEDEN!

Chantal Hoevers Prins

Erkend mantelzorgmakelaar en Co & Pgb specialist

46 2

D C

2 17

17 22

17 8

22 9

18 14

14 14

PUZZELPAGINA NR 06

17 8

4 14

NUMMER 06 • 2022

Puzzel en win! In iedere editie van deze uitgave staat een puzzel waarmee je leuke prijsjes kunt winnen. Stuur je oplossing via de email of met traditionele post. Je kunt dit sturen naar: info@grootdefryskemarren.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 06-2022 – tot uiterlijk 7 juli 2022. Wij wensen je veel puzzelplezier!

18 17

4 14

Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers ord te vinden wo rde leu het gek

streng alleenheerschappij

onderwerp aanneming v.e. kind

oefenstuk

United Nations

edelgas

verbloemen

chemisch element

pl. in Amerika

2 voordat pl. in NBrabant vezelproduct

kerkprovincie

3 1

excuus droog

lidwoord

inzinking

nonsens

van een

werktuig festival op Terschelling

laaggelegen telwoord

rondreis kasteel toevluchtsoord deel v.e. breuk selecte groep

reizen als lofspraak ontspanning

bezieling

mondwater een zekere

gevecht

watering lettergrootte

geologisch tijdperk

3 2 6

Turks heer motorraces

edelgas

godslastering

waard

ineens limonade

zuurgraad in orde

minachting

kledingstuk

dun lokspijs

deugdzaam

zogenaamd

plavuis

plant

dunne weefselplek

2 1 7

4 8

op elkaar

pl. in Rusland

5 6

4 3 7 8

2 2 1

4 8 9

priem voertuig balspel

godin v.d. dageraad

wandversiering

Middeleeuws wapen

transformator

voor de vuist huidsmeer

grote hoeveelheid

silicium boomstronk

krachtig

PUZZEL EN WIN

liefkozing

zandheuvel

struik

2 BIOSCOOPKAARTJES!

6 vrucht

tuinhuis

afgod

Burgemeester Kuperusplein 52 Heerenveen • T 0513-654051

roem

Kijk voor het actuele filmaanbod op: www.bios-heerenveen.com

3 hulde

DE BIOS HEERENVEEN

Winnaar puzzel Grootdefryskemarren NR. 05-2022 Diete Runia-Deinum uit Nijemirdum heeft de waardebon van 2 bioscoopkaartjes gewonnen. Deze is aangeboden en is te besteden bij DE BIOS in Heerenveen OPLOSSING EDITIE 05-2022: Zweedse puzzel: TRAPTECHNIEK // Woordzoeker: MEESTERBREIN

COLOFON GrootdeFryskeMarren is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De krant wordt huisaan-huis verspreid in gemeente De Fryske Marren en ligt bij verschillende 'pick-up' points in gemeente De Fryske Marren. Oplage: 28.000 exemplaren.

deFryskeMarren

STUUR je ANTWOORDEN van PUZZEL 06 VÓÓR 7 juli 2022 PER EMAIL NAAR: info@grootDEFRYSKEMARREN.nl OF PER POST NAAR: GROOTDEFRYSKEMARREn, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK en vermeld hierbij uw adres!

UITGEVER

EINDREDACTIE

VERKOOP

Ying Media BV Zwarteweg 4 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl www.yingmedia.nl

Henk de Vries

Geart Jorritsma, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Mieke Alferink, Henjo van der Klok

REDACTIETIPS? redactie@grootdefryskemarren.nl

REDACTIE Hannah Zandbergen, Dennis Stoelwinder, Albert Bouwman, Gea de Jong-Oud, Wim Walda, Lotte van der Meij, Eelke Lok, Joeri van Leeuwen, Riemie van Dijk, Richard de Jonge, Douwe Bijlsma en Gianna Posteraro

FOTOGRAFIE Johan Brouwer

DRUK Mediahuis Noord, Leeuwarden

REDACTIECOÖRDINATOR

VORMGEVING

VERSPREIDING

Gianna Posteraro

Frans van Dam (bliidd.nl)

FRL Verspreidingen, Leeuwarden

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

DE EERSTVOLGENDE UITGAVE VAN MAANDBLAD GROOTDEFRYSKEMARREN VERSCHIJNT OP: DONDERDAG 14 JULI 2022

ONS TEAM ONS JACHT ONS WERK

RUIMTE VOOR VAKMENSEN Wil jij samen met een geweldig team werken aan een prachtig product? Bij Wajer werken we elke dag aan de mooiste jachten in een plezierige en goed georganiseerde omgeving. Wij bieden jou een afwisselende functie, doorgroeimogelijkheden en goede arbeidsvoorwaarden. Wij maken graag kennis met jou!

Scheepstimmerman Elektromonteur jachttechniek Jachttechnicus Assemblagemonteur jachtonderdelen Meubelmaker

Versterk ons team, solliciteer nu!

werkenbijwajer.nl

Proefpakket 3 maaltijden

15.00 Bestel nu

Eten met gemak wordt Maaltijd Thuis Eten met gemak - Friesland gaat samenwerken met Albert Heijn. Daarom krijgen we een nieuwe naam. Natuurlijk komt ook bij Maaltijd Thuis een vaste bezorger de maaltijden bij u bezorgen. En smaken de maaltijden nog even vertrouwd. Ontdek nu heel voordelig dat u ook bij Maaltijd Thuis kunt genieten van heerlijke maaltijden.

Maaltijd Thuis – Alex Lubbers

0513 - 20 10 08

Met aandacht bereid, met liefde gebracht

maaltijdthuis.nl