1 1 -2019
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
4e JAARGANG • NR. 11
groot
CHEF-KOK TAPAS BAR GUSTO
JASSERY OCON
FEESTMAAND SPECIAL TIPS & TRENDS!
“Er moet een ziel in eten zitten”
Jouw huis vol in de spotlight op Funda? Verkoop dan in november je huis bij Makelaardij Hoekstra!
FOTO: MUSTAFA GUMUSSU - FPH.NL
IN DEZE UITGAVE
2
NUMMER 11 • 2019
opmerkelijk... Maandelijkse rubriek met opmerkelijke zaken in de regio. Is u wat opgevallen, wilt u ons deelgenoot maken van een leuke gebeurtenis, of heeft u een een aankondiging of tip voor ons, stuur deze dan naar redactie@grootheerenveen.nl
Mijn echtgenote en ik gaan vier keer per jaar uit eten. Dan tel ik de keren dat we niet gepland buiten de deur eten even niet mee. Het kan nu eenmaal gebeuren dat het ergens zó gezellig is, dat je een soort van automatiek-restaurant doet tussendoor. Uit eten begint bij ons op Valentijnsdag. De tweede en derde datum is onze trouwdag en de nacht dat ik voor het eerst bleef slapen om nooit meer weg te gaan. Voordeel daarvan is dat je kunt kiezen uit de dag ervoor of de dag erna. De vierde dag is met Kerstmis. Vroeger met onze ouders, nu met onze kinderen. Het is al eeuwen zo dat Kerstmis op 25 december valt, maar dat besef komt pas als op televisie een grote rode truck met trailer verschijnt. Als die gaat rijden, dan weet je dat er een lange periode is aangebroken, waarin iedereen roept, dat niemand alleen mag zijn. In de feestmaand december verandert de wereld in één onontkoombare stortvloed van medemenselijkheid, waarin we elkaar voorspoed en gezondheid toewensen. Gele hesjesdemonstraties, boerenprotesten en klimaatactivisme maken even plaats voor chocoladeletters, amandelspijs en oliebollen. Ik weet nog steeds niet of ik er van moet houden of juist niet. En dan bedoel ik niet de letters, de spijs en de oliebollen. Of het kerstdiner ertussendoor.
WIJN-ELFSTEDENTOCHT IN CENTRUM HEERENVEEN HEERENVEEN - Op donderdagavond 12 december organiseren De Wijnschuur, Schoenmakerij Feenstra en Wijn & Spijs een heuse Wijn-Elfstedentocht in het centrum van Heerenveen. Het evenement vindt plaats tijdens de openingsavond van de kerstmarkt. Deelnemers lopen met een elfstedenstempelkaart een route langs sfeervol ingerichte kersthuisjes op de Pleinweg en Dracht-zuid. Troubadour Henk Kuyper zorgt voor de muzikale omlijsting van het evenement. Wijn & Spijs zorgt voor de nodige bijpassende hapjes. Stempelkaarten zijn verkrijgbaar bij de organiserende ondernemers.
SINTERKLAAS HOTEL IN POSTHUIS THEATER HEERENVEEN – Op vrijdag 29 en zaterdag 30 november is het Sinterklaas Hotel in het Heerenveense Posthuis Theater weer geopend voor alle kinderen uit Heerenveen en omgeving. Van 13.00 uur tot 17.00 uur is een ieder van harte welkom. Op beide dagen kunnen kinderen hun verlanglijstje langsbrengen bij Sinterklaas. Daarnaast kunnen de kinderen weer een selfie maken met de goedheiligman of even lekker dansen met de Pieten in de pietendisco. Uiteraard zullen de Pieten weer gul pepernoten uitdelen! Ook de oplossingen van de pepernotenpuzzel van de winkeliers in het centrum kunnen bij het SIterklaas Hotel worden ingeleverd.
Ik bedoel Kerstmis zelf. Het heeft een dubbele kant. Misschien omdat ‘niemand met kerst alleen mag zijn’, maar de rest van het jaar gaat die eenzaamheid toch niet weg? Voor de eenzame zielen onder ons begint de lange winter pas echt na Nieuwjaarsdag, wanneer de samenleving weer ‘normaal’ doet. Gelukkig brengt GrootHeerenveen Krant iedere maand mooie verhalen van mensen uit uw eigen regio bij u thuis, niet alleen tijdens de donkere dagen voor Kerstmis. Dat blijven we doen. We wensen u veel leesplezier.
Henk de Vries, @HeerenveenZT
NIEUWEHORNE – In november wordt er in veel plaatsen in ons land tijd genomen om te gedenken. Op 23 en 24 november wil ook Pg De Regenboog in Oude- en Nieuwehorne hier aandacht aan schenken in beide kerken. Iedereen, jong en oud en ongeacht geloof of levensbeschouwing, is van harte welkom om op zaterdag 23 november in de kerk in Nieuwehorne een kaarsje aan te steken vanwege het gemis van een dierbare of om stil te staan bij een voor hen bijzondere gebeurtenis. De prachtige kerk van Nieuwehorne is daarvoor opengesteld van
FOTO: JANITA BARON
HEERENVEEN – Zaterdag 14 december wordt in de RK kerk in Heerenveen een kerstconcert gegeven met medewerking van de Christelijke Brassband Pro Rege en het Frysk Jeugd Orkest, onder het motto ‘De mooiste kerstmuziek in brass en symfonie’. Beide orkesten presenteren zich met een prachtig kerstrepertoire. Bezoekers kunnen zich deze avond laten onderdompelen in een programma met uiteenlopende kerstcomposities. Het FJO bestaat uit zo’n 70 jonge amateurmusici die vanuit de hele provincie komen. Het orkest staat onder muzikale leiding van Theo Brouwer, die al vanaf 1988 bij het orkest is betrokken. Eerst als eerste trompettist, later als assistent-dirigent en sinds 1997 als dirigent. Belangrijke kernwaarden voor dit jeugdorkest zijn: plezier, samenwerken, discipline en ontwikkelen. Het A-orkest van brassband Pro Rege, onder leiding van Anne van den Berg, heeft zich de afgelopen verder ontwikkeld en geeft uiteenlopende optredens. Het orkest met circa 32 muzikanten is in 2018 en in 2019 kampioen geworden in de eerst divisie van de Nederlandse Brassband Kampioenschappen in Utrecht. Het kerstconcert begint om 19.30 uur.
SINTERKLAASINTOCHT DE GREIDEN HEERENVEEN – Ook dit jaar komt Sinterklaas met zijn pakjesboot naar wijk De Greiden in Heerenveen. Op zaterdag 23 november komt de Goedheiligman om 13.00 uur met zijn Zwarte Pieten aan op de hoek Brekken/Engelenvaart. Dweilorkest De Wodkapel uit Tzummarum zal op de kade Sinterklaas en zijn gevolg muzikaal ontvangen. Daarnaast is er live commentaar van stadionspeaker Jouke de Vries. Er staat tijdens de intocht ook nog een verrassingsactiviteit gepland. Onder begeleiding van De Wodkapel loopt de Sinterklaasstoet naar winkelcentrum De Greiden. Daarna naar De Rinkelbom. Hier is vanaf 14.00 uur een Sinterklaasshow van clown Ries. Na afloop krijgen alle kinderen een verrassing mee naar huis.De toegang tot de activiteiten bij de aankomst van Sinterklaas in De Greiden is gratis. De Sinterklaasintocht wordt mede mogelijk gemaakt door het Wijkplatform De Greiden.
DÉ ROCKBAND IN SIONSKERK OUDESCHOOT
TIJD VAN GEDENKEN OP 23 EN 24 NOVEMBER
KERSTCONCERT PRO REGE EN FJO IN RK KERK
FOTO: JANITA BARON
BUITEN DE DEUR
17.00 uur tot 21.00 uur. Kaarsjes zijn aanwezig en tevens is er mogelijkheid om in alle rust plaats te nemen in een van de kerkbanken wanneer daartoe de behoefte is. In de dienst van 24 november worden de gemeenteleden herdacht die afgelopen jaar zijn overleden. De dienst begint om 11.00 uur en er wordt stil gestaan bij de liefde, het verdriet en het gemis van hen die een dierbare moesten afstaan. Nabestaanden, en ook zij die in het verleden al een dierbare moesten missen, kunnen een kaarsje branden om de gedachtenis levend te houden. Voorganger is Ds. Dingena Hasper uit Jubbega.
OUDESCHOOT - Tijdens een speciale dienst op 8 december zal de Rockband een optreden verzorgen in De Sionskerk in Oudeschoot. De Rockband staat onder leiding van muziektherapeut Stephan Mooibroek. De groep bestaat uit cliënten van Talant die al jaren op zeer diverse plaatsen optreden. Vorig jaar trad de Rockband ook op in de Sionskerk. Dit beviel iedereen zo goed dat de band, bestaande uit Tineke en Mark (zang), Sjoerd en Marcel (slagwerk) en Eric Jan (bas) opnieuw werd gevraagd. De Rockband speelt bekende nummers, in het Nederlands en Engels, op een eigen wijze en met een geheel eigen geluid. De samenwerking tussen Stephan Mooibroek, Talant en Ateliers Majeur heeft zo al meerdere ensembles opgeleverd waarbij het niet draait om beperkingen maar mogelijkheden. Het is altijd een feestje waar deze band verschijnt. De dienst in De Sionskerk begint om 15:00 uur.
RECORDBEDRAG BIJ 7E EDITIE HART VOOR HEERENVEEN MEET & MATCH HEERENVEEN – De zevende editie van de Hart voor Heerenveen Meet & Match, eerder deze maand mee te maken in het Posthuis Theater, gaat de boeken in als de meest succesvolle. Het hart voor Heerenveen klopt als nooit tevoren. De matches hadden dit jaar een economische waarde van € 120.000,-, een recordbedrag. Vorig jaar was dit € 91.575. De middag werd evenals voorgaande jaren gepresenteerd door strafrechtadvocaten Anker & Anker. Deze heren werden tijdens het welkomstwoord in de grote zaal van het theater ruw onderbroken. Ineens stond er iemand op het podium de Haka te doen. Dit bleek bij de opening te horen. Alle aanwezigen kregen dan ook een lesje over de Haka. Hierna opende hoofdsponsor Jacco kuiper van Kuiper Verzekeringen de Meet & Match met een ferme slag op de gong. De gehele middag handelden tientallen bedrijven, serviceclubs, scholen en maatschappelijke organisaties in het kader van maatschappelijk betrokken ondernemen. De deelnemers investeren expertise, mankracht, producten en diensten voor het goede doel, met gesloten portemonnee. De organisatie kijkt terug op een hartverwarmende middag, met een fantastisch resultaat.
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
3
OPEN DAG BIJ DAGBESTEDING STUKJE BIJ BEETJE HEERENVEEN – Op donderdag 28 november van 13.0016.00 uur vindt de open dag plaats van Dagbesteding Stukje bij Beetje in het voormalig Kantongerecht aan de Thorbeckestraat in Heerenveen.
SKOATTER
KRYSTMERKE BIJ MFA SKOATTERHÛS OUDESCHOOT - De kerstmarkt in Oudeschoot zal dit jaar gehouden worden in en om MFA Skoatterhûs. “De reden hiervoor is,” zegt Douwe Annema, “dat het vaak te hard waait. We hielden de kerstmarkt de vorige keren op Schoterlandseweg, maar het waait daar vaak te hard. Heb je er ook nog regen bij, dan is het niet meer leuk, en dus niet gezellig. Daarbij vonden we het te uitgestrekt. Brassband Advendo speelde in het midden van de straat, maar de muziek kon je aan de beide uiteinden van de kerstmarkt niet horen. Dat vonden we jammer. Nu kunnen we droog staan en de muziek is voor iedereen hoorbaar.” Het is de bedoeling dat de grote huisjes buiten op het schoolplein komen te staan en binnen in de MFA komen de kramen, of de tafels die de mensen zelf mee nemen, te staan. Ook zal er voor muziek, feestverlichting en vuurkorven worden gezorgd. Voor de decoratie en verlichting in een huisje buiten moet zelf gezorgd worden. Er is nog plek voor enkele standhouders. Belangstellenden kunnen zich melden bij Tea de Haan. per e-mail: pollewoppie63@ hotmail.com. De Skoatter Krystmerke wordt gehouden op zaterdag 7 december van 14.00 uur tot 20.00 uur.
Tijdens deze open dag krijg je een kijkje achter de schermen van de dagbesteding. Ook worden er rondleidingen verzorgd en zijn er voor een zacht prijsje artikelen te koop die gemaakt zijn door de deelnemers van de dagbesteding. De opbrengst van de verkoop wordt gebruikt voor de aanschaf van nieuw materiaal. Het is inmiddels tien jaar geleden dat eigenaresse Debbie Driehuijs van Stukje bij Beetje startte met een kleinschalige en laagdrempelige dagbesteding. In de afge-
lopen jaren heeft Stukje bij Beetje op diverse locaties in Heerenveen deelnemers mogen ontvangen en sinds 2017 is de dagbesteding gehuisvest in het karakteristieke voormalige kantongerecht in Heerenveen. Vanuit deze unieke locatie werkt een ambitieus team van Stukje bij Beetje met haar deelnemers aan de zelfredzaamheid, het
VIP AVOND BIJ ETOS, DE BUUF EN LIZ MODE MET MARI VAN DE VEN EN IRIS KROES HEERENVEEN – Op donderdagavond 28 november komen Mari van de Ven en Iris Kroes naar de Dracht Heerenveen voor een gezellige VIP avond. Etos, De Buuf Mode en Lifestyle, Schoonheidssalon Belle Binette en LizMode slaan op deze bijzondere avond de handen ineen. Esther Rens van Etos Heerenveen: “Mari van de Ven komt naar de Etos. Hij gaat hier een twaalftal dames opmaken met zijn Penselenset Maestro. Inmiddels hebben zich voldoende dames ingeschreven. Een ieder is echter van harte welkom om onder het genot van een hapje en een drankje te komen kijken naar de werkwijze van Mari. Daarnaast voorziet hij het aanwezige pu-
bliek graag van goed make up advies.” Iedere klant die een product aanschaft deze avond mag bij Etos ook nog een keer aan het rad van fortuin draaien. Het rad geeft altijd prijs. Bij Liz Mode zal zangeres Iris Kroes tijdens deze VIP avond een live optreden verzorgen. De eerste tien klanten die bij Belle Binette een cryolipolyse afspraak maken krijgen de tweede kop gratis en bij De Buuf genieten klanten op deze avond een korting van 30% op een groot deel van de kleding. Kortom, het wordt een heerlijk avondje voor de dames in Heerenveen. De VIP avond op de Dracht gaat om 18.00 uur van start en duurt tot 21.00 uur.
AVOND MET PETER BUWALDA BIJ BINNERT OVERDIEP HEERENVEEN – Op dinsdagavond 10 december is bestsellerauteur Peter Buwalda te gast bij boekhandel Binnert Overdiep in Heerenveen.
PEPERNOTENPUZZEL IN CENTRUM VAN HEERENVEEN HEERENVEEN – Tijdens de Sinterklaasperiode kan het winkelend publiek in het centrum van Heerenveen tot 30 november meedoen aan een pepernotenpuzzel. In elf etalages van winkels in het centrum is een pepernoot verstopt. De naam van de winkel moet achter het bijbehorende nummer worden ingevuld op een deelnameformulier. Op dit formulier staan ook pepernoten waar letters in komen te staan. Die letters vormen samen een woord. De deelnameformulieren voor de puzzel zijn op te halen bij de deelnemende winkels en ook bij het Sinterklaas Hotel, oftewel het Posthuis Theater. Hier kunnen de oplossingen op 29 en 30 november ook worden ingeleverd. Er zijn diverse prijzen te winnen waaronder een familievoorstelling voor vier personen in het Posthuis Theater. De prijswinnaars worden 1 december bekend gemaakt op de Facebookpagina @Sintinheerenveen.
ontwikkelen van een dagstructuur en het participeren in een groep. Meer informatie over Stukje bij Beetje is te vinden op: www.stukjebijbeetje.net.
Peter Buwalda debuteerde in 2010 met ‘Bonita Avenue’. Het boek werd genomineerd voor twaalf literaire prijzen, waarvan hij er vijf won. Een deel van deze roman is in Heerenveen geschreven. De roman voerde de bestsellerlijsten aan, verkocht meer dan 350.000 exemplaren en werd wereldwijd vertaald en bejubeld. Zijn tweede roman, ‘Otmars zonen’, verscheen afgelopen maart en maakte enorme indruk op een groot en divers lezerspubliek. Peter Buwalda zal vertellen over het leven als schrijver en natuurlijk over de inhoud van en ideeën achter beide romans. Hij zal geïnterviewd worden door Sietso Jan Nanninga uit Heerenveen. Het belooft een zeer gezellige en inspirerende avond te worden. De avond vindt plaats vanaf 19.30 uur, aanvang 20.00 uur. Kaarten (inclusief een hapje en een drankje) kosten € 12,50 en zijn te koop aan de kassa van de boekhandel en via info@binnertoverdiep.nl. Vanwege de verwachte belangstelling is het aan te raden om te reserveren.
DAVE ROELVINK EN JACK $HIRAK IN DE SWETSER HEERENVEEN – Vrijdag 29 november organiseert Left/Right-Events, in samenwerking met Babon, een exclusieve avond in café De Swetser. En niet zomaar één! Met het feest willen de heren van het kledingmerk Babon (Melle Bosma & Jelle Brouns) en Left/Right-Events (Lennard Waterlander) Heerenveen op uitgaansgebied nog beter op de kaart zetten. De line-up liegt er dan ook niet om! Van 01.00-02.00 zal niemand minder dan Dave Roelvink de avond aftrappen, waarna Jack $hirak het stokje overneemt van 02.30 tot 03.30. Tussen de artiesten door zal de inmiddels welbekende dj Stocks de avond aan elkaar draaien. Een exclusieve clubavond voor Heerenveense begrippen! De bezoekers (dresscode: exclusive) worden dan ook onthaald in exclusieve sferen. De deuren voor dit evenement gaan open op 29 november om 23:00 uur. Entree is toegestaan voor 18+, en limited 17+. Bij succes zal dit de aftrap zijn van meerdere feesten die de twee bedrijven samen gaan organiseren. Meer informatie over ticketverkoop en leeftijden voor de entree kan worden gevonden op de social media van beide bedrijven: @leftright_events en @officialbabon.
COLLEGA’S VERRASSEN 50-JARIGE BRANDWEERVROUW ERICA UIT TJALLEBERD
TJALLEBERD – Vorige week zaterdagochtend rond 06:00 uur werd brandweervrouw Erica gewekt door haar collega’s van de blusgroep Tjalleberd. De reden: Erica mocht de 50 jaar passeren. Haar collega’s kwamen daarom naar haar huis om haar te feliciteren. Daarbij ontving ze een mand met onder meer heerlijke broodjes. In de berm voor haar woning werd een aanhangwagen met daarop een passend bord geplaatst. Erica heeft een locatie waar fietsers in de zomer een kopje koffie kunnen krijgen. Vandaar ook de tekst: “Ondanks al het brandgevaar, staat de koffie altijd klaar.”
N E E V N E R UM HEE
CENTR
D N O V A P O O K A R T EX
IN NOVEMBER KRIJGT U BIJ AANKOOP VAN EEN 100% NATUURLIJK TALALAY® LATEX MATRAS
SJK I T A LI R R U G00% NATU D 1 E B K E D
R E B M E C E D 4
RDAG ( DONDE
) PAVOND
ÉN KOO MBER GÉ
5 DECE
€319 T.W.V.
WWW.MATRASFACTORY.NL
Heerlijk zullen we alles delen!
Lenes
De Echte Bakker Vleesmarkt 1, Tel (0513) 62 29 67, Heerenveen Molenplein 8 ‘t Verse Haagje’, Tel (0513) 62 87 79, Heerenveen www.lenes.nl, lenes@echtebakker.nl
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
5
TEKST RENSKE OSENGA // FOTO'S RESNKE OSENGA / MUSTAFA GUMUSSU
“ ER MOET EEN ZIEL IN ETEN ZITTEN” JASSERY OCON, CHEF-KOK TAPAS BAR GUSTO IN HEERENVEEN
Al woont Jassery Ocon al vijftien jaar in Heerenveen, haar wieg stond ruim 9.000 kilometer verderop. In Santo Tomas, middenin Nicaragua. Eigenlijk wilde ze dierenarts worden. Maar dat liep toch anders. Door de liefde kwam zij naar Heerenveen. En een gezamenlijke passie voor Nicaragua en eten brengen Jassery Ocon en haar geliefde ooit weer naar Nicaragua, dat weet ze zeker.
XX
heerenveen
6
JASSERY OCON, CHEF-KOK TAPAS BAR GUSTO IN HEERENVEEN
“T X
apas maken vind ik het mooiste wat er is”, begint Jassery als ik haar opzoek in Tapas Bar Gusto, aan de Vleesmarkt in het centrum van Heerenveen. Al sinds de opening van Gusto, in 2012, bereidt Jassery Ocon hier de heerlijkste tapas. “Alles moet kloppen qua smaak en opmaak en dat moet in één klein bakje passen. Er moet een ziel in eten zitten. Ik doe mijn best voor elk gerecht. Op dinsdag bedenk ik samen met eigenaresse Karin vijf nieuwe tapas. Zo kan ik nieuwe dingen proberen en afwisselen.” En dan, lachend: “Routine is dodelijk voor mij.”
bevallen moesten direct weer naar huis om ruimte te maken voor de gewonden.”
Tapas zijn oorspronkelijk Spaanse aperitiefhapjes. Had Jassery iets met tapas? ”Nee, ik kende het helemaal niet”, zegt ze. “In Nicaragua heeft iedereen volle borden. Gelukkig was ik net voor de opening van Gusto met mijn moeder in Barcelona. Hier werd ik verliefd op deze manier van eten. Gezellig, een tafel vol gerechten en iedereen deelt alles.”
FRIEZEN VOOR UNICEF
KOGELGATEN IN SANTO TOMAS, NICARAGUA Jassery Ocon wordt in 1984 geboren in Santo Tomas in Nicaragua, een land gelegen in Centraal-Amerika. Het land wordt al decennia lang geteisterd door burgeroorlogen, geweld en barre economische omstandigheden. Tijdens het spelen ziet Jassery kogelgaten in muren van huizen. Maar ze herinnert zich geen schoten. “Gek eigenlijk, hoe dat werkt bij een kind. Veel ging langs ons heen”, zegt ze. Als Jassery aan haar jeugd denkt, begint ze te stralen. “Alle kinderen speelden lekker buiten. Tot heel laat. Ouders leven daar heel makkelijk. We voetbalden, speelden baseball en renden over straat.”
De familie in Nicaragua.
Jassery groeit op met haar ouders en een oudere en jongere broer. Het enige nare dat ze zich voor de geest kan halen, is het moment dat ze met haar moeder mee gaat naar het ziekenhuis als die moet bevallen van haar broertje. “Het ziekenhuis zat vol met zwaar gewonde, bloedende politieagenten en militairen. Vrouwen die net waren
Haar ouders scheiden als Jassery tien jaar oud is. Na de scheiding blijft haar vader in het dorp wonen, maar haar moeder zit zonder werk met de kinderen op straat. Gelukkig mogen ze bij oma in haar kleine huisje wonen. ”We zijn alleen opgevoed door mijn moeder. Mijn moeder stimuleerde ons altijd wel om contact te houden met onze vader. Maar hij toonde geen enkele interesse in ons. Tsja, dan is dat op een gegeven moment voor mij ook klaar.”
In die tijd tijd woont er ook al jaren een Friese familie in Nicaragua. Zij werken voor hulporganisatie Unicef en starten het eerste zuivelbedrijf van het land. Ze krijgen kinderen en hun jongste zoon trouwt een Nicaraguaanse. Ook die krijgen kinderen, waaronder zoon Danny. De moeder van Danny en de moeder van Jassery zijn vriendinnen. De vriendinnen zien elkaar regelmatig, maar hun kinderen zien elkaar niet zo vaak. “Toen we klein waren hebben Danny en ik af en toe wel samen gespeeld, maar hier heb ik geen bijzondere herinneringen aan”, zegt Jassery. Na het begin van een burgeroorlog in 1992 voelt de familie van Danny zich niet meer veilig. Hun bedrijf wordt afgepakt en ze raken alles kwijt. Opa gaat terug naar Terhorne om de verhuizing naar Nederland te regelen en later volgt oma en hun jongste zoon met zijn vrouw en hun kinderen. Danny is dan dertien jaar.
WERKEN EN STUDEREN IN NICARAGUA Jassery gaat met haar dertiende aan het werk in Nicaragua, omdat er weinig geld is in het gezin. Ze helpt haar oma in de winkel en na school ruimt ze het huis op. Daarna werkt ze een aantal jaren overdag in een supermarkt. ’s Avonds echter gaat ze naar de middelbare school en doet enorm haar best om met goede cijfers te slagen zodat ze in aanmerking kan komen voor een studiebeurs. Dat lukt. Op haar achttiende gaat ze, samen met haar moeder, naar de Universiteit in Juigalpa. “Ik was heel trots op ons en wist, wij gaan de goede kant op.” Jassery studeert Boekhouden & Financiële Administratie. Ze wil dierenarts worden, maar deze privéstudie moet je zelf betalen. “Voor mijn studie verstrekten hulporganisaties uit Europa studiebeurzen om het onderwijs te steunen. Ik vond het eigenlijk niks, maar ik moest een goed diploma hebben.”
FOTO BOVEN: Jassery in Heerenveen: “Wij hebben gewoon mazzel in het leven.” FOTO’S RECHTS: De bouw van het restaurant in Nicaragua vordert.
kleinkinderen. In haar kleine huisje. Dat deed ze helemaal alleen en ze gebruikte alleen verse ingrediënten. Zij leerde mij, dat je van weinig alles kunt maken. Mijn moeder leerde mij dat je alles moet gebruiken en dat je niets mag weggooien. Respect hebben voor wat je hebt. Deze lessen heb ik geleerd van de twee belangrijkste vrouwen in mijn leven”.
RESPECT VOOR WAT JE HEBT “In tijden dat wij het financieel moeilijk hadden kookte mijn oma elke zondag voor haar tien kinderen en
“VERREK, IK GA GEWOON MEE!” In het vierde jaar van haar studie ontmoet ze Danny weer. Na tien jaar
Terhorne besluit Danny om samen met zijn vader een paar weken door het land van zijn roots te reizen en ze gaan op bezoek bij oude vrienden. Zij vieren kerst met de familie van Jassery. “Ik zag een hele knappe, grote man binnenkomen”, vertelt ze. “We hebben samen gegeten, gedanst en veel gepraat.” Het klikt zo goed dat Danny haar uitnodigt om de volgende dag wat leuks te ondernemen. “Normaal deed ik dat nooit. Maar ik dacht: ‘Verrek, ik ga gewoon mee!’”
NUMMER 11 • 2019
GROOTHEERENVEEN.NL
7
“MIJN MOEDER LEERDE MIJ DAT JE ALLES MOET GEBRUIKEN EN DAT JE NIETS MAG WEGGOOIEN.” is het 30 april, Koninginnedag en Danny en Jassery zijn op de Oude Koemarkt. “Wauw. Ik vond het te gek. Er was overal muziek. En de Glasblazers waren geweldig. Dat zal ik nooit vergeten. Ik voelde mij gewoon thuis.”
IN VOOR- EN TEGENSPOED Inmiddels woont Jassery alweer vijftien jaar samen met haar Danny in Heerenveen. Al voor haar verhuizing naar Nederland hadden de twee besloten ooit terug te keren naar Nicaragua om daar samen met Jassery’s moeder en broers een eigen restaurant te beginnen. “Dat maakte het afscheid van mijn familie dragelijker. Ook Danny heeft altijd weer in Nicaragua willen wonen”.
FOTO:MUSTAFA GUMUSSU
Sinds ze in Nederland zijn maakt het stel elke maand via Western Union geld over naar de moeder van Jassery. Acht jaar geleden hadden ze genoeg om een stuk land net buiten het dorp te kopen. Haar moeder, inmiddels afgestudeerd en directrice van een basisschool, begeleidt de bouw en de financiën. Ze begonnen voortvarend, maar helaas kreeg Jassery’s oudere broer een zwaar motorongeluk. Veel geld gaat nu op aan operaties en herstel van haar broer. Haar moeder moet minder werken om thuis voor haar zoon te kunnen zorgen. In Nederland is ook tegenslag. Danny raakt zijn baan kwijt en zijn vader wordt ziek en overlijdt later. Te midden van dit alles raakt Jassery zwanger. Ze besluiten met alles een stapje terug te doen. Het is dan 2012. ”En precies op dat moment gaat Tapas Bar Gusto open. Alles heeft zo moeten zijn”, zegt Jassery.
‘ABUELITA’ Gelukkig schiet anno 2019 de bouw van het restaurant in Santo Tomas weer wat op. De keuken is af, de tweede verdieping is klaar en het dak zit erop. “Het hele concept moet kloppen. We willen werelds koken; iedere keer andere gerechten om mensen te blijven prikkelen.”
“WE HEBBEN DE LUXE OM LANGER TE WACHTEN EN KEUZES TE MAKEN, ZIJ NIET”
Ze hebben een hele leuke dag samen en er begint wat te bloeien, het is het begin van hun relatie. Na een week moet Danny weer naar huis, maar ze houden contact en na een klein jaar besluit Jassery naar Nederland te gaan om bij Danny te blijven. “Ik heb een hele goede band met mijn moeder. We waren altijd samen dus ik vond het best moeilijk om dit aan haar te vertellen. Gelukkig stond zij achter mij en zei: ‘Het is nu jouw tijd’.” Op 29 april 2004 zet Jassery Ocon haar eerste stap op Nederlandse bodem en het stel gaat samenwonen in Heerenveen. De volgende dag
In december gaan Jassery en Danny met dochtertje Iby een paar weken naar Nicaragua. “We kunnen niet wachten om ‘Abuelita’ (omaatje - red.) weer te zien.” Het ‘omaatje’ van Jassery is inmiddels negentig en werkt nog steeds in haar eigen winkel. Ze heeft bijna geen tanden meer, maar kan nog altijd veel eten. De familie gaat dan ook concrete toekomstplannen maken. Jassery denkt over een jaar of vijf terug te keren. “Stel dat de situatie dan te onrustig is in Nicaragua?”, vraag ik tot slot. “Dan passen wij het plan aan. We hebben de luxe om langer te wachten en keuzes te maken, zij niet. Wij hebben gewoon mazzel in het leven.”
DE GREIDEN CAFETARIA Heerlijke verse frites, groot assortiment snacks, belegde broodjes, lekker ijs en een ruime keuze in DAGplates IN ONS GEZELLIGE RESTAuRANT! ok BESTELINoE! ONL
Cafetaria De Greiden Jister 53 - 8446 CG Heerenveen Tel.: 0513-627405 www.cafetariadegreiden.nl
LINDEGRACHT 21 - HEERENVEEN INFO@GROOVYTOSTI.NL
8mm film digitaliseren inlevermaanden
In november en december 10% korting
Kom langs met uw oude 8mm films en laat ze digitaliseren door een expert.
10% Korting op elke ingeleverde opdracht, in november en december. Smalfilms, videotapes en dia’s. Foto Groep Heerenveen ook voor pasfoto’s
Wettertoer 4 Heerenveen 0513 - 62 88 81 www.foto-groep.nl
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
9
TEKST WIM WALDA // FOTO'S WIM WALDA EN EDWIN BLAUWBROEK
SCOREN VOOR GEZONDHEID HEERENVEEN
“NIET IEDEREEN HOEFT EEN EPKE OF EEN SVEN TE WORDEN” ‘Mens sana in corpore sano’, oftewel ‘Een gezonde geest in een gezond lichaam’. De Romeinse ‘klassiekers’ wisten het circa 2000 jaar geleden al; bewegende mensen zijn gezonder, creatiever en durven hun grenzen te verkennen. In Heerenveen, in 2017 Sportgemeente van Nederland, staat (breedte-)sport hoog op de agenda, is er een lange termijn sportvisie ontwikkeld en spelen de buurtsportcoaches een belangrijke rol als aanjager, als organisator en als verbinder door middel van het project ‘Scoren voor Gezondheid’. GrootHeerenveen gaat over dit onderwerp in gesprek met wethouder Sport Jelle Zoetendal en twee van de acht enthousiaste buurtsportcoaches, Menco van der Weg en Wiebren Dijkstra.
IEDERE INWONER EEN GEZONDE LEEFSTIJL EN EEN POSITIEVE ERVARING MET SPORT IN DE GEMEENTE HEERENVEEN
Wethouder Jelle Zoetendal geeft in een notendop de ontstaansgeschiedenis van het project weer. “Scoren voor Gezondheid is voortgekomen uit het sportbeleid van de gemeente Heerenveen, dat een flinke impuls kreeg dankzij het geld dat het Rijk beschikbaar stelde voor het aanstellen van buurtsportcoaches. de gemeente Heerenveen is inmiddels niet meer weg te denken uit vanhebvoor gezondheid’ We Het project ’Scoren erking met sportverenigingen ben daar in een vroeg stadium doortastend het onderwijs en de sport. De buurtsportcoaches organiseren in nauwe samenw lende sporten. En dit geeft verschil met kennis n op ingespeeld, met als gevolg dat het project allerlei activiteiten en evenementen. Hierdoor maken kindere Een positieve ervaring met vinden. gek te l helemaa ze die Scoren voor Gezondheid al snel een spin in het hen de keuze om ook eens een sport te beoefenen een! web werd van veel activiteiten op sportgebied. sport voor ieder kind in de gemeente Heerenv Zowel aan de vraag- als de aanbodkant.”
vereniging. Ik ben met hem en zijn vader mee geweest naar de eerste training. Vader stond apetrots langs de lijn. Net overigens als veel andere vaders. En daar zat een raakvlak. De vaders raakten, met handen en voeten, met elkaar in gesprek over hun zonen en deze man vond op die manier zijn plekje in de maatschappij.”
KORTE LIJNTJES
SCOREN VOOR GEZONDHEID
Wiebren vertelt dat hij het prettig vindt dat de lijntjes tussen de gemeente en de buurtsportcoaches kort zijn. “Wanneer wij bijvoorbeeld met een nieuw idee komen om nog meer mensen ‘in beweging te brengen’, en dat gebeurt nogal eens, denkt de gemeente op alle fronten met ons mee. Dat was bijvoorbeeld het geval bij de MEGA-Sportdag voor het basisonderwijs, waarbij er op één dag meer dan honderd workshops worden aangeboden, waarin ook de ouders actief worden betrokken en bij de Adventure Run voor het voortgezet onderwijs.
De buurtsportcoaches zijn verantwoordelijk voor de vormgeving en de uitvoering van het project Scoren voor Gezondheid. Buurtsportcoach Menco van der Weg: “Het doel van Scoren voor Gezondheid is om – in eerste instantie - zoveel mogelijk kinderen van de basisscholen in beweging te laten komen en kennis te laten maken met een gezonde levensstijl. De drempel daarvoor moet zo laag mogelijk komen te liggen, iedereen moet mee kunnen doen.” Zijn collega Wiebren Dijkstra vervolgt: “Jaarlijks wordt er onder alle schoolkinderen van groep vier tot en met acht (2791 kinderen in 2018 – red.) door de buurtsportcoaches een onderzoek gedaan naar de sportparticipatie en de zwemdiploma’s die kinderen hebben. We maken hiermee niet alleen de deelname aan sporten van deze groep inzichtelijk, maar vooral ook - en dat is misschien nog wel belangrijker – zien we heel goed waar ‘de gaten’ vallen. Waar kinderen niets aan sport doen. Dan vragen we door naar de reden. Soms zitten ze in een overgang van de ene naar de andere sport, of weten ze niet goed wat bij ze past. We proberen dan actief de ouders erbij te betrekken en ze te stimuleren om mee te doen aan de MEGA-Sportdag of de ‘sport snuffel lessen’. Maar er kan bijvoorbeeld ook een financiële reden achter zitten. Dan proberen we samen met de groepsleerkracht en instanties als het Jeugdsportfonds en de Stichting Leergeld die
Van links naar rechts: Menco van der Weg, Jelle Zoetendal en Wiebren Dijkstra.
We zien namelijk dat kinderen in de overgang van basis- naar voortgezet onderwijs met zoveel nieuwe indrukken te maken krijgen, dat bewegen vaak op de achtergrond raakt. We hebben vervolgens samen met de sportleraren op de scholen een evenement bedacht met een erg hoog ‘game-gehalte’: de Adventure Run. De deelnemende teams komen onderweg obstakels en uitdagingen tegen, waarbij ze moeten samenwerken, beslissen aan welke challenge ze wel of niet meedoen en op welk niveau. Ze kunnen daarmee punten verdienen die via de chip om hun nek real-life zichtbaar worden op een groot scorebord. Iedere challenge wordt verzorgd door een lokale sportaanbieder. Dit jaar vond de tweede editie plaats en de jongeren vinden dat prachtig. Dat blijkt ook wel uit het deelnemersaantal van 800 jongeren. Het leuke is dat er daardoor ook weer ‘spin-off’ effecten ontstaan om ook op andere gebieden samen te werken. Zo is er ook een denktank ontstaan van jongeren die hun interesses inbrengen. Wat is er mooier dan dat kinderen hun eigen evenementen bedenken!”
drempel weg te nemen. Dat is afgelopen jaar ook weer bij een aantal kinderen gelukt dankzij die check. Overigens blijkt uit dat jaarlijkse onderzoek dat van die groep 85% actief sport en dat 89% in het bezit is van een of meerdere zwemdiploma’s. En dat zijn, zeker vergeleken met de landelijke cijfers, klinkende resultaten waar we best trots op mogen zijn.”
KLEINE HOBBELS MET VEEL IMPACT “Vaak haal je juist uit die hele kleine dingen veel voldoening,” vertelt Menco. “Zo hoorde ik in een gesprek met een groepsleerkracht over een bepaalde jongen, die elke dag door zijn moeder naar school werd gebracht, dat hij niet kon fietsen. Hij durfde en wilde niet omdat hij bang was om een figuur te slaan. We hebben een fiets voor hem geregeld en hem met heel veel begeleiding stapje voor stapje leren fietsen. Hij fietst nu samen met zijn vriendjes elke dag naar school. Dat heeft een enorme impact op het leven van ’zo’n kind’.
BUURT ONDERWIJS SPORT SOCIAAL DOMEIN
DE BUURTSPORTCOACH ALS SPIN IN HET WEB
Wethouder Jelle Zoetendal tot slot: “Niet iedereen hoeft een Epke Zonderland of een Sven Kramer te worden, maar door sport en beweging in een vroeg stadium worden kinderen zelfverzekerder, creatiever en socialer, ze leren lesgevers andere of geven te les zelf door n hun grenzen kennen en ontwikkelen zelfdisciOf een jongetje van buitenlandse komaf zijn Wekelijks bereiken we 3334 kinderen op 30 basisschole te coachen. te inspireren enouders spreken bijna geen Nederlands en pline. Kortom, de voordelen spreken voor zich.” lkinderen wel inkinderen een stuk isolement is 85% van de– basisschoo in beeld. 3000 van alle ipatiebest sportparticdus Wij hebben deleefden zit op een sportveren door iging. ons aangemeld bij het Jeugdsportfonds en op die manier lid geworden van een voetbal- n. Wij maken en implementeren een jaarplanning + lesmethode voor alle basisschole
WIJ ZORGEN VOOR GOED BEWEGINGSONDERWIJS IN HET BASISONDERWIJS
’ weg om te kunnen Als intermediair van het Jeugdsportfonds halen wij de ‘financiële bottleneck sporten.
WEBSITE ALS SPIN LE SPORTLOKAVOOR ENWEB MOT WIJ PRO IN HET AANBIEDERS TIJDENS GYMLES SPORTEND HEERENVEEN
ders in de
We organiseren losse gastlessen of complete lessenreeksen van lokale sportaanbie gymlessen in de vorm van sportsnuffellessen.
Op de website www.scorenvoorgezondheidheerenveen.nl en activiteiten. Door staat Wij helpen lokale sportaanbieders met het boosten van hun evenementen en we matchen zetten te in eem inschrijfsyst met een gedetailleerd overzicht van alle evenementen voor deevenement doelgroepen, van onze marketingkanalen en platform met de doelgroep. Snuffeldagen, via de MEGA-Sportdag tot de Adventure Run. Verenigingen en
andere aanbieders kunnen ook via deze site hun eigen evenementen plaatsen en er de inschrijving op regelen.
10
heerenveen
NUMMER 11 • 2019
GROOTHEERENVEEN.NL
11
Kleurrijk HIELKE DIJK UIT NIEUWEHORNE TEKST HENK DE VRIES // FOTO: MUSTAFA GUMUSSU - FPH.NL
“IK KIN DER ALTYD pag 10 -11 WOL Kleurrijk WAT MOAIS FAN - Hylke Dyk (Hielke Dijk). MEITSJE” Is elektromonteur yn rêste, makket no keunstwurken fan izer. Contact: Kalverkamp 5, Nijehoarne, Tel. (0513) 541 552. Afspraak: vrijdag 8 november 10:00 uur. / (Henk de Vries - foto: Mustafa Gumussu)
De kunstwereld had tot 2008 geen idee van het bestaan van Hielke Dijk uit Nieuwehorne. Hielke is dan 61 en gaat met een mooie regeling met pensioen. Elf jaar later kan hij talloze kunstwerken op zijn naam schrijven, exposeert hij her en der in het land met kleine en grote sculpturen en is hij bijna dagelijks te vinden in een loods op een industrieterrein bij Heerenveen, waar hij aan het werk is met afgedankt oud metaal om er een nieuw kunstvoorwerp van te maken. Maar nu even niet. We moeten Hielke Dijk thuis in Nieuwehorne opzoeken op de dag van het interview voor GrootHeerenveen Krant.
De 72-jarige Hielke Dijk zit noodgedwongen twaalf weken thuis en kan even niet aan het werk. “Ongelukje gehad tijdens het werken met de flex”, grijnst hij. “Bijna mijn linker duim er af geflext.”
‘FLEXWERK’ “Dat gebeurde een dag of tien geleden”, vertelt zijn vrouw Antje. “Ik doe vrijwilligerswerk hier in het dorp en Hielke was in de werkplaats in Heerenveen aan het werk. Toen kreeg ik een WhatsApp berichtje van Hielke: “Ik bin wat letter”, stond er. Als Hielke ‘wat later’ thuiskomt, zit zijn hele hand vol met bloed, en hij heeft er een stuk papier uit de loods omheen gedaan. “Ik wie net út ‘e tiid,” zegt Hielke, “maar ik moest er wel mee naar het ziekenhuis.” Daar bleek dat de flex een pees had doorgesneden. De flex was uitgeschoten en op zijn linkerhand gevallen. In het ziekenhuis had de pees net een lange sliert bami geleken, volgens hem. “In Engeland is een keer iemand geweest, die had zijn hele arm er af door een ongeluk met een landbouwmachine. Die kwam met die arm in de andere hand bij het ziekenhuis aan”, relativeert hij zijn ongeluk. “Maar nu mag ik twaalf weken niet aan het werk. Pas eind januari weer. Ach, ik ha in protte oare dingen, dy’t ik ek leuk fyn en der ha ik no tiid foar.” Het woordje ‘flexwerk’ heeft soms een andere betekenis, dan je verwacht.
45 JAAR BIJ DE BAAS Hielke Dijk is niet zo’n prater, hij mag graag iets dóén. Hielke is er eentje, die stug doorgaat met zijn werk, en jarenlang op eenzelfde plek kan blijven, wat dat werk betreft. Zolang hij maar ongestoord zijn gang kan gaan. Maar je moet van zijn goedheid geen misbruik maken, want dan is hij misschien wat ‘koart foar de kop.’ “Ik ben elektricien en heb gewerkt voor Beenen Electrotechniek. We moesten voor klanten als Philips en Stork overal naar toe. Ik was daar uitvoerder. Ik ben altijd bij dezelfde baas gebleven, maar ik had er ook wel eens ‘skjin myn nocht fan’. Als ik bijvoorbeeld voor het blok werd gezet.” In zulke situaties liep Hielke Dijk dan weg, en zocht ander werk. Blij werd hij er niet van. “Fuortgean is min!”, zegt hij er zelf over. “Ik heb zelfs een half jaartje voor een uitzendbureau gewerkt.” Maar ‘de baas’ wil hem telkens toch graag
terug en zo blijft Hielke uiteindelijk 45 jaar voor dezelfde baas werken.
48 JAAR IN NIEUWEHORNE Hielke is niet alleen trouw aan dezelfde baas, hij woont met zijn Antje ook al bijna 48 jaar in hetzelfde rijtjeshuis in Nieuwehorne. “Dit waren toen nieuwe koopwoningen. Dit huis hebben we gekocht voor vijftigduizend gulden.” En dan, als een vanzelfsprekendheid: “Ik heb de elektriciteit zelf aangelegd.” Dat Hielke Dijk elektricien is geworden, is min of meer toevallig. “Ik ben geboren in 1947 in Wijnjeterp, maar die naam vind je niet meer op de kaart. Wijnjeterp vormde samen met Duurswoude een tweelingdorp en dat heet nu met elkaar Wijnjewoude. In 1960 zat ik met mijn dertien jaar op de ambachtsschool en dan moet je een keuze voor een vak maken. Je bent dan nog veel te jong om dan al te moeten kiezen. Ik werkte veel met metaal, maar koos voor elektrotechniek, heel iets anders.” Hielke moet lachen. “Dat was iets nieuws.” Om een beeld te geven, schetst Hielke het Wijnjeterp rond 1960. “Wij waren met zijn tienen thuis, mijn ouders hadden acht kinderen, dat was heel gewoon. Thuis hàdden we niet eens elektrisch! Wijnjeterp was een buitengebied.” Eenmaal volwassen komt Hielke Dijk in de toen nog verplichte militaire dienst terecht, ontmoet Antje Oenema uit Hemrik, gaat samen met haar in Nieuwehorne wonen en vindt werk bij Beenen elektrotechniek. Het paar krijgt drie kinderen.
ROMMEL? NEE, SPULLEN! In zijn jonge jaren heeft Hielke Dijk al veel met metaal en na zijn pensionering ontdekt hij dat hij er veel meer mee kan, dan hij als jonge jongen ooit had gedacht. Bovendien komt zijn kennis op het gebied van elektrotechniek ook in een heel ander daglicht te staan na zijn 61e jaar. Hielke ontdekt de kunstzinnige toepassingen ervan. Hoewel, ‘ontdekt’? “Ik was altijd al innovatief bezig. Ook tijdens mijn werkzame leven. In mijn vak moest ik iets maken, wat ook werkte. En als dat dan weer lukte, dan dacht ik: ‘Dat heb toch wel mooi opgelost’. Ik ben nu elf jaar met pensioen en ik kan doen wat ik wil.” En Hielke wìl wat. De Fries van weinig woorden blijkt anders tegen de voorwerpen om hem heen aan te kijken
dan andere mensen. “En het begroot mij hoe veel mooi spul er als afval wordt weggegooid. Ik denk dan: ‘Hé, der kin ik wol wat moais fan meitsje.’ Of ik ga in Heerenveen naar Smit voor een stukje staal, en kom dan met veel meer thuis.” “We ha in hok fol rommel”, lacht Antje. “ Spullen”, verbetert Hielke haar. Het is misschien éérst allemaal ‘oude rommel’, voordat Hielke het onderhanden heeft genomen, maar daarna is het kunst. Antje vindt het goed, zolang die ‘spullen’ maar onzichtbaar voor de buitenwereld in het hok achter huis staan. Of in de loods in Heerenveen. “Want ik wil het niet allemaal in de tuin hebben staan.”
METAALWURK Hielke Dijk maakt sculpturen van metaal, dat hij overal vindt en vandaan haalt. Hij toont ons een mannetje van rechthoekige stukjes metaal in een gevangenis. De gevangenis is niets anders dan een oude verroeste asla met een rooster ervoor gesoldeerd. “ Je moatte it sjen”, zegt Hielke. “Een ander ziet alleen maar voorwerpen.” Hij stuurt zijn werk zo nu en dan in naar makers van kunsttentoonstellingen en krijgt ook uitnodigingen. “Ik heb al twee keer geëxposeerd in het gemeentemuseum in Den Haag en ik heb ook een tentoonstelling gehad in Mildam, in galerie It Alde Tsjerkje, onder de titel ‘Metaalwurk’.” Hielke werkt dat ‘metaalwurk’ graag thematisch uit. Zijn werk is breed, van kandelaars en lampen, strak en eenvoudig, tot objecten die tot nadenken stemmen. De omvang van zijn sculpturen variëren van zakformaat tot levensgroot. Regelmatig staat hij op kunstmarkten en exposeert hij in kunstroutes en tuinen. “Ik sta er zelf soms ook wel eens versteld van”, bekent Hielke.
HEEL LANG LEVEN Hielke kan eind januari weer aan het werk. Dat moet ook, want hij heeft nog tal van projecten in zijn hoofd.
“Momenteel werk ik aan een ‘materieschilderij’ wat betrekking heeft op dementie en aan een ‘fabriek voor brein- en/of lichaams-omvorming’. Om de vele ideeën die ik nog heb te kunnen verwezenlijken, zal ik nog heel lang moeten leven”, besluit hij. Hielke Dijk is nog lang niet metaalmoe.
M U R T CEN
N E E V N E R HEE
G A D N O Z KOOP
R E B M E C E D N I N E
1 DECEMBER 15 DECEMBER 22 DECEMBER 29 DECEMBER
an v g a d n o z *Elke ur u 0 0 . 7 1 0 13.0
heerenveen
BRANDEND CONTENT PAGINA
13
TEKST MARIJE NUTMA // FOTO'S MARIJE NUTMA EN LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
JOHAN EN JELTE KAMSMA VAN KAMSMA SCHOENEN
“WE HEBBEN HET VAK MET DE SCHOENLEPEL INGEGOTEN GEKREGEN” “Wij zijn geboren in een schoenendoos.” Aan het woord is Johan Kamsma (33). Hij en zijn broer Jelte Kamsma (31) runnen sinds januari van dit jaar de winkel Kamsma Schoenen aan de Lindegracht in Heerenveen. Ze hebben de zaak overgenomen van hun oom Gerard. Johan en Jelte zijn de jongste telgen van de familie Kamsma. Een familie die sinds 1754 in het vak zit, en schoenwinkels heeft in heel Friesland. Een familie die aandacht, service en kwaliteit hoog in het vaandel heeft staan. VERJONGING VAN DE WINKEL
Het is een mooie herfstmorgen als Groot Heerenveen bij schoenenwinkel Kamsma aan de Lindegracht in Heerenveen op bezoek komt. De broers Johan en Jelte Kamsma hebben de koffie al klaar staan. Hun winkel ziet er pico bello uit en de nieuwste collectie schoenen staat te glimmen op de rekken. “Voor die aandacht, service en kwaliteit doen we elke dag weer ons best, en alle zeven Kamsma winkels stralen dat ook uit”, aldus Johan. “Zo denken we altijd met de klant mee. En we merken dat dat werkt, want we krijgen vaak complimenten van klanten.”
Sinds januari 2019 hebben Johan en Jelte samen de winkel aan de Lindegracht van hun oom Gerard overgenomen. Het afgelopen jaar is er dan ook veel veranderd in de winkel in Heerenveen. “We hebben een andere collectie en ook het team is van samenstelling veranderd. Dat was even schakelen voor iedereen, maar het loopt goed en dat is aan de omzet te merken,” vertelt Jelte. Johan en Jelte zijn beide erg trots op het team dat in de winkel de klanten helpt. Jelte: “De dames die hier werken weten veel over de schoenen die in de winkel staan. Petra en Froukje werken beiden al zo’n tien jaar in de winkel en Bernadet al bijna dertig jaar. Doetie heeft tien jaar ervaring in de winkel in Drachten. En Inge, mijn vriendin, is een nieuwkomer.”
Verkoopmedewerkster Petra, die verderop in de winkel bezig is, beaamt dit. “Chocolaatjes!”, roept ze. Kortgeleden kregen ze een doos Merci van een vaste klant, die erg tevreden was. “We hebben dan ook een goed team van vijf enthousiaste dames hier in de zaak”, voegt Jelte toe. “Ik ben wel eens gebeld door een klant, omdat diegene zo goed in onze winkel geholpen was. Ja, persoonlijke aandacht is belangrijk voor ons. En onze medewerksters hebben ervaring in de verkoop, maar ook levenservaring. Dat werkt heel prettig.”
SCHOENLAPPERS EN REPARATEURS De winkel aan de Lindegracht is één van de schoenenwinkels van de familie Kamsma. De geschiedenis gaat ver terug. “Onze voorouders begonnen in 1754 al als schoenlappers en reparateurs”, vertelt Johan. “In de 19e eeuw openden onze opa en zijn broer winkels in Leeuwarden en in Harlingen.” Tegenwoordig zijn er Kamsma winkels in Heerenveen, Drachten, Harlingen, Franeker, Sneek, Wolvega en Leeuwarden.
de winkel in Heerenveen. Johan en Jelte zijn de zesde generatie Kamsma die hun brood verdient als schoenwinkelier.
KENMERKEND VOOR DE KAMSMA FAMILIE De broers groeiden op in Drachten, boven de schoenenzaak van hun ouders. Vanaf hun tienerjaren hielpen ze na sluitingstijd mee. Johan vond het prachtig. “Ik zeg altijd, wij zijn geboren in een schoenendoos.” Johan nam in 2011 de zaak in Drachten over. Jelte heeft sinds acht jaar zijn eigen winkel in Wolvega. Waar Johan al zijn hele leven in het schoenenvak zit, was Jelte als tiener wat minder enthousiast. “Onze vader liet ons de keuze. Hij wilde FOTO’S LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
“We zijn bijna allemaal familie van elkaar. Broers, neven en achterneven. Op één na, Bonny Riemersma van de winkel in Franeker is geen familie, dat is een ‘valse’ neef”, grapt Jelte. Opa had vier zoons en een dochter. De oudste zoon nam de winkel in Leeuwarden over. André, de vader van Johan en Jelte, is de tweede zoon en hij startte op achttienjarige leeftijd een schoenenwinkel in Drachten. En de derde zoon, hun oom Gerard, begon met
De trotse Johan (links) en Jelte Kamsma voor de winkel aan de Lindegracht.
Binnenkijken in de winkel.
Het team van Kamsma. Van links naar rechts, boven: Inge, Petra en Froukje. Onder: Doetie en Bernadet.
graag dat we het vak in gingen, maar je moest het wel echt willen. Hij heeft ons enthousiast proberen te maken.” En met een lach: “Hij heeft me op een dag ontslagen, niet geheel onterecht, ik liep de kantjes er van af. Maar ik moest mijn eigen weg vinden. Ik heb vijf jaar in de horeca gewerkt, dat vond ik interessant en heel leuk. Ik heb het met veel plezier gedaan en veel mensenkennis en werkervaring opgedaan. Maar het begon toch te kriebelen. En toen is het snel gegaan. Er stond een zaak te koop in Wolvega. Ik ging kijken en een paar weken later had ik mijn eigen zaak.” “En dat is kenmerkend voor onze familie”, vult Johan aan. “Grote stappen, snel thuis. En als je het doet, dan doe je het goed.” En zo blijkt maar weer dat het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Johan verwoordt het treffend: “Wij hebben het vak met de schoenlepel ingegoten gekregen.”
“En wat de collectie betreft, proberen we de winkel wat te verjongen”, legt Johan uit. “Schoenen moeten natuurlijk vooral goed zitten. Maar comfortschoenen zijn tegenwoordig ook mooi. Schoenen van het merk Wolky of Xsensible helpen om de druk van de voorvoet en hak af te halen, waardoor er minder knie- en rugklachten ontstaan, en de houding verbetert.” Door bijvoorbeeld van merken als Durea en Gabor sneakers in de winkel te zetten, spreken de broers een jongere generatie aan. “In de winkel hebben we dames- en herenschoenen, en geklede en sportieve schoenen. We zijn van alle markten thuis. En naast goed advies bieden we ook reparaties als service aan. Klanttevredenheid is belangrijk voor ons. De deur staat voor de klant altijd open.”
Uit de nieuwe wintercollectie...
De beste service en laagste prijs voor uw cv-ketel?
WIJ STAAN GARANT VOOR: 4 Vlotte aanpak
Sluit dan nu een abonnement af bij Energie Service Friesland al vanaf â‚Ź4,90 per maand!
4 Kwaliteits-schilderwerk 4 Heldere afspraken 4 Nette oplevering
Meld u aan via: www.energieservice.nl of bel 0513 - 724 693
Omdat geen mens gelijk is, verzekeren wij op maat
BENIEUWD WAT MORGEN BRENGT? De invloed van kunstmatige intelligentie, robotisering en big data in de toekomst is onvoorspelbaar. Daarom is een goed beeld van jouw ondernemersperspectief goud waard. Wij maken tijd en bieden inzicht. Want met een heldere kijk op morgen lacht de toekomst je toe.
Ineke Postma DGA Inuz Attitude for Women
BENTACERA.NL Bentacera adv 129,5x190mm.indd 1
21-03-19 10:51
Breedpad 21
T (0513) 61 44 44
8442 AA Heerenveen
F (0513) 62 37 42
Postbus 116
E info@kuiperverzekeringen.nl
8440 AC Heerenveen
I www.kuiperverzekeringen.nl
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
15
TEKST EELKE LOK // FOTO'S HIELKE WEENING
MILDAM, EEN VOLWAARDIG, LEEFBAAR WOONDORP
“HET DORP VERGRIJST, MAAR WE ZIJN WEL VITAAL” “Mildam is echt geen buitenwijk van Heerenveen!” Voorzitter Wiebe Nijlunsing en bestuurslid Sies Siebenga van Plaatselijk Belang Mildam herhalen het voortdurend. Het geldt als uitspraak tegen het bestaande vooroordeel. Mildam is volgens hen een volwaardig, leefbaar woondorp. Dat zo mooi ligt aan de oostkant van Heerenveen, tussen de bossen van Oranjewoud en de weilanden van Weststellingwerf. Als ze uitgesproken zijn is het vooroordeel al lang weer weg. Het dorp Mildam, tegen de 700 inwoners, heeft een basisschool. Beide bestuursleden zijn daar trots op; dát maakt een dorp levendig. Ze weten ook wel dat er enkele andere functies zijn verdwenen. Zoals uit elk dorp van dezelfde grootte. Dan is het weer mooi dat al die functies, van winkels en middelbare scholen tot ziekenhuis en sportaccommodaties, in Heerenveen heel dicht bij zijn.
LOS SÂN De wens van de Plaatselijk Belangbestuurders is de bevolking wat actiever te maken. Siebenga: “De minsken bin krekt as wêr’t Mildaam op bout is: los sân.” Los zand. Hij overdrijft, al zegt Nijlunsing dat “we wel wat meer saamhorigheid zouden willen.” Ze hebben themagroepjes gemaakt die bijeenkomsten organiseren. Dan blijkt dat mensen die wel ad hoc dingen willen doen, niet jarenlang in besturen zitten. Dus worden de vele verenigingen gepolst om meer te gaan samenwerken. “Daar zijn we mee bezig.”
PIIPSKOFT Het dorpsfeest wordt samen gevierd met Katlijk. Daarmee bestaan goede contacten. De verenigingen in Mildam draaien goed, de voetbalclub voorop. Siebenga organiseert in hun kantine bovendien elke woensdagmorgen een ‘Piipskoft’. Gewoon even bijpraten bij een kopje koffie. Dat werkt, zorgt voor binding. “En natuurlijk jeu de boules”, zegt Nijlunsing, daar is een geweldige opkomst. “Het dorp vergrijst, maar we zijn wel vitaal.” Daar moet je wel wat voor doen. De gemeente Heerenveen werkt voor de dorpen veel met ‘eigen kracht’. Daadwerkelijk meewerken met door de gemeente mee betaalde zaken. In de vergroening van Mildam krijgt dat veel aandacht. Dat werkt positief. Ze werken er met kluskaarten voor de bevolking, dan doet iedereen wat.
“OVERLEG NU EVEN” Het intussen bereikte vervult hen met trots. De wintermarkt met kraampjes en dergelijke op vier locaties trekt veel publiek. ”Mildam zaait en Mildam oogst”, met markten in het voor- en in het najaar. In het voorjaar worden gezamenlijk bollen geplant voor het ‘bloemenlint’, mooi gezicht.
Niet altijd is het contact met de gemeente volmaakt. Dan wordt er plotseling gekapt in een bosje, zonder met de omwonenden te overleggen. Dan zegt Plaatselijk Belang: ‘Overleg nou even’. Dan gaat dat eerst weer goed, “maar dit jaar werden er ineens zonder overleg twee van de vijf gezichtsbepalende lindebomen in de Dobbe gekapt.” Niet in overeenstemming met de groepsapp ‘Mildam-kapbeleid’, die er is voor het nodige overleg. Mildam staat in 1523 op de kaart als ‘tho Meyledam’. Het is onzeker of het dam van meneer Meyle was, of de Middelste dam in de Tjonger. Die naam kan toeristen niet veel schelen. Die wandelen en fietsen fleurig rond Mildam. Voor de echte recreatie gaan ze naar de in Weststellingwerf liggende, maar vlakbij gelegen camping de Geele Bosch, waar alles van fiets tot kano voorhanden is. Mildam heeft zelf de Tjongermolen, de klokkenstoel en vooral de Ecokathedraal.
MIENSKIPSCENTRA Natuurlijk wil Mildam woningen. Het liefst volgens het principe dat werd toegepast op de Molenlaan, via inbreiding. Daar is nog
Wiebe Nijlunsing (links) en Sies Piebenga
wel wat meer ruimte voor. Moet ook, elk huis in Mildam is zo weer verkocht. Nieuwe huizen zouden betaalbaar moeten zijn. De toevoeging is specifiek: Mildam heeft weinig behoefte aan meer landgoed-wonen. De beide mannen raken in een gesprek over een terrein naast het dorp, wat misschien verkocht wordt en waar misschien appartementen en voorzieningen zouden kunnen komen. Ook wordt gedacht aan een dorpscoöperatie voor duurzame energie. Want Mildam heeft straks ruimte nodig. Het plaatselijke café, Hof van Schoterland, heeft geen optimale mogelijkheden voor het dorp. Dus zijn er nu diverse mienskipscentra. Zoals het verenigingsgebouw bij de kerk het Trefpunt. Of de voetbalkantine. Toekomstgericht zitten ze toch aan een soort multifunctioneel centrum te denken .
DERTIG Aankloppend bij de gemeente komen ze op de provinciale weg die door het dorp loopt. Dus bij die provincie, die zegt dat je vijftig door het dorp zou mogen rijden. Dertig zou beter zijn, zegt Mildam. En
de aansluitingen moeten anders; er zijn vaak gevaarlijke situaties. Een rotonde zoals die wel in Nieuwehorne is, lijkt hen wel wat.
GAS Blijft er nog één punt over; heikel voor de leefbaarheid. De gaswinning. Nijlunsing vertegenwoordigt samen met Harm Wierda, de voorzitter van Plaatselijk Belang Katlijk, alle Heerenveense Plaatselijke Belangen en wijkraden in het contact met Vermilion. Dat wil vanuit Nieuwehorne uit twee velden nog gas winnen. Nijlunsing is niet erg verontrust: “Dit is zo weinig gas in verhouding tot Slochteren, over de twee of drie centimeter bodemdaling hoeven we niet in te zitten.” Al is het standpunt van Plaatselijk Belang ook: niet meer boren. De compressor die aan de zuidkant van Mildam het gas naar Garijp blaast, produceert geluid. Siebenga, die daar in de buurt woont: “Ynienen wiene se dêr yn de nacht oan it wurk, dat mochten we seker net sjen.” Nijlunsing: “We hoorden later dat er iets niet deugde, maar we willen veel beter op de hoogte worden gehouden. Dat gaat steeds beter, maar het is niet optimaal.”
16
heerenveen TEKST JAN JULIUS BUWALDA // FOTO'S DENNIS STOELWINDER
12-13-14-15 DECEMBER
KOM OOK
KERST IN HEEREN Tijdens Kerst in Heerenveen is er van 12 tot en met 15 december volop gezelligheid in het centrum van Heerenveen. Op Dracht Zuid/Pleinweg zal tijdens Kerst in Heerenveen een kersttent staan met vier dagen muziek, entertainment en de kerstman. Op het Gemeenteplein kan er volop geschaatst worden op een echte ijsbaan en op de Oude Koemarkt wordt er op vrijdagmiddag een kluunwedstrijd georganiseerd en is er in het weekend live muziek. Donderdag 12 december vanaf 18:00 uur start Kerst in Heerenveen met een aantal leuke events. Zo wordt er op Dracht Zuid/Pleinweg een Wijn-Elfstedentocht georganiseerd en zal troubadour Henk Kuyper zorgen voor de muzikale omlijsting.
De Kersthuisjes zijn deze donderdag vanaf 18.00 uur geopend op de Oude Koemarkt en Dracht Zuid/pleinweg. Op de eerste avond van Kerst in Heerenveen zal schaapherder Martin Reitsma met zijn kudde schapen een wandeling door het centrum gaan maken.
De draaimolen die tijdens Kerst in Heerenveen op Dracht Zuid/Pleinweg staat doneert de opbrengst aan het goede doel KIKA.
DE SCHAAPSKUDDE VAN BY DE HÂN Schaapherder Martin Reitsma van By de Hân uit Lippenhuizen loopt donderdag 12 december tussen 19.00 en 20.00 uur met zo’n twintig
tot dertig schapen door het centrum van Heerenveen om daarmee Kerst in Heerenveen officieel te openen. Inmiddels is het acht jaar geleden dat schaapherder Martin Reitsma en zijn vrouw Elsa zijn gestart met By de Hân. Het bedrijf voert met zo’n 1200 schapen begrazingsprojecten uit voor verschillende opdrachtgevers in de provincie Friesland.
Ook in Heerenveen grazen de Schoonebeeker schapen van By de Hân heel wat af. Zo grazen ze onder andere in de wijken Skoatterwald, Oudeschoot, De Heide, Nijehaske en de Weinmakker (HeerenveenNoord) waardoor het ecologische beheer van deze wijken wordt verbeterd. De echte schaapherder en zijn kudde starten de wandeling rond 19:00 uur op de Overkluizing. Dat is ook plek waar een dag later wordt gekluund voor de Voedselbank.
KLUNEN VOOR DE VOEDSELBANK Op vrijdag de 13e zijn vanaf 13:00 uur de kersthuisjes op de Oude Koemarkt, Pleinweg en Dracht Zuid weer geopend en zal om 16.00 uur gestart worden met een kluunwedstrijd op de Oude Koemarkt in Heerenveen. Deze unieke wedstrijd is voor jongens en meisjes tussen 7 t/m 12 jaar en wordt georganiseerd voor de Voedselbank in Heerenveen. In de gemeente Heerenveen zijn ruim 200 gezinnen die niet in hun eigen levensonderhoud kunnen voorzien. Wij roepen iedereen dan ook op om voedsel mee te nemen naar de kluunwedstrijd, denk hierbij aan lang houdbare levensmiddelen zoals pasta, rijst, soep in blik, ontbijtkoek, et cetera. “De Voedselbank in Heerenveen is heel blij met dit initiatief en wil de jongens en meisjes uit de gemeente Heerenveen dan ook motiveren om mee te doen aan
GROOTHEERENVEEN.NL
17
Openingstijden Kerst in Heerenveen 2019 Kerst in Heerenveen vindt plaats op:
Donderdag 12 december: 18.00-21.00 uur
Vrijdag 13 december: 13.00-18.00 uur
Zaterdag 14 december:
SCHAATSEN OP DE ECHTE IJSBAAN!
VEEN deze unieke wedstrijd en zoveel mogelijk voedsel mee te nemen”, aldus voorzitter Herman Spruyt van de Voedselbank.
Deelname aan de kluunwedstrijd is gratis en de jongens en meisjes zullen verdeeld worden in drie leeftijdscategorieën en de jongens en meisjes klunen apart. Voor de deelnemers en begeleiders zal er warme chocolademelk zijn. De nummers 1, 2, 3 in elke categorie winnen een cadeaubon die besteed kan worden bij de horeca of in een winkel in het centrum van Heerenveen. De deelnemer die het mooist verkleed is als kerstpersonage wint maar liefst twee seizoenkaarten voor de tweede seizoenshelft van sc Heerenveen. Aanmelden voor de kluunwedstrijd kan via, info@detorteltuin.frl of petertdevries45@gmail.com (naam, leeftijd en adres graag vermelden).
10.00 – 17.00 uur
OP HET GEMEENTEPLEIN
MUZIEK, ACTS EN KERSTKRAMEN DOOR HET HELE CENTRUM Op zaterdag en zondag zijn er door het hele centrum van Heerenveen uniforme kerstkramen te vinden waar traditioneel de kerstaankopen gedaan kunnen worden. Ook zal er divers entertainment zijn, zoals de Dickens schoenenpoetser, de Dickens accordeonist, Steltlopers, act Scrooge, koor Lets try, dansgroep Faya, dweilorkest Bjusterbaarlik, het duo Undercover en de De Kromme Knilles Sjongers. Op zaterdagmiddag verzorgen Kevin Parré en Hester Tadema op de Oude Koemarkt de muzikale invulling en zal het Trio Sjanz de gehele middag optreden op de Dracht Zuid. Zondagmiddag zijn eveneens de winkels geopend en verzorgen Kees en Ko en Hester Tadema de muziek op de Oude Koemarkt. Berend Riemersma en het Flower Power koor voorzien Dracht Zuid van muzikale gezelligheid.
Het belooft weer een prachtige editie van Kerst in Heerenveen te worden. Een belevenis voor jong en oud. Zoals ieder jaar is Kerst in Heerenveen van en voor Heerenveen. Kom ook langs en ervaar de gezelligheid en het afwisselende programma van Kerst in Heerenveen 2019!
kerstinheerenveen
Zondag 15 december 13.00 -17.00 uur
De trationele kerstmarkt met kramen is op zaterdag en zondag. De houten kersthuisjes zijn vier dagen geopend.
Kerst IN HEERENVEEN 12 t/m 15 december Met een echte ijsbaan in het centrum van Heerenveen
Bij De Wissel wonen mensen met een beperking die intensieve begeleiding nodig hebben. Kom jij als ervaren begeleider meebouwen aan een nieuw team in onze gloednieuwe woonzorg-locatie in de bossen van Beetsterzwaag? En krijg jij onze IBG- en EMB-cliĂŤnten mee naar de boerderij, de fietsenmakerij en de nieuwe kas? Ga naar talant.nl/wissel of scan de QR-code.
Kijk voor meer informatie op talant.nl/wissel
GRATIS KERSTBOMEN VANAF 26 NOVEMBER
OP=OP GRATIS KERSTBOOM, HOE WERKT DAT? U zoekt een kerstboom naar wens uit, het bedrag wat de boom kost zetten we op een cadeaubon. Deze cadeaubon koopt u van ons en u krijgt de kerstboom gratis mee. De cadeaubon kunt u vanaf 1 februari 2020 weer bij ons besteden. Deze is onbeperkt geldig.
Openingstijden
Maandag t/m vrijdag van 07.00 tot 17.30 uur Zaterdag van 08:30 tot 16.00 uur
Kom ook een wandeling maken in ons kerstbomen bos. We hebben vele soorten en maten, zowel gezaagd als met een pot. We vertellen u graag hoe u lang plezier heeft van uw kerstboom.
&FIT
GEZOND
GROOTHEERENVEEN.NL
19
TEKST EN FOTO SUSAN ROMKES
JAAP TIELENS IS VRIJWILLIGER BIJ CALEIDOSCOOP
“MENSEN KUNNEN ER ZO MEE GEHOLPEN ZIJN ALS DAT ENE DINGETJE NU EINDELIJK GEDAAN IS” Voor Groot Heerenveen interview ik Jaap Tielens. We spreken af in het levendige wijkcentrum De As in Heerenveen. Er hangt een ontspannen sfeer tussen de vrijwilligers en men maakt grapjes met elkaar en de bezoekers.
Jaap Tielens is 61 jaar oud en woont sinds een paar jaar in Heerenveen, maar komt oorspronkelijk uit Rotterdam. In het verleden heeft hij gewerkt als timmerman en metselaar, heeft vijf jaar in militaire dienst gezeten, was een aantal jaar particulier beveiliger en heeft ruim twintig jaar in het bankwezen gewerkt als beveiliger en later als facilitair dienstverlener.
VOOR 60% AFGEKEURD “Dit laatste was een manusje-van-alles baan, van het versjouwen van zware kluizen tot bij wijze van spreken het welkom heten van de koningin bij de voordeur en alles wat door tussen inzit”, zegt Jaap Tielens lachend. Dit zware werk heeft lichamelijk zijn tol geëist en sinds vijf jaar zit Jaap thuis. Ondanks de vele pogingen heeft hij helaas geen betaalde baan weer gevonden. “Voor 60 procent afgekeurd en aangepast werk, niemand die je nog aan neemt”, zegt hij. Twee jaar geleden heeft Jaap zich gemeld bij het Vrijwilligers Servicepunt van Caleidoscoop in Heerenveen. Hij wilde weer wat doen, iets betekenen voor de samenleving. Gelijk waren er twee vrijwilligersklussen die hem wel aanspraken. Zo heeft hij zich aangemeld als vrijwilliger bij wijkcentrum De As. Een van de vrijwilligers daar kende hij al en die sprak hem aan. “Zeg Jaap, kun jij ons team niet komen versterken?”
KOKEN VOOR ZEVENTIG MAN Zo gezegd zo gedaan. Jaap doet dingen als vrijwillig kok, barwerkzaamheden, het ontvangen van bezoekers en het klaarzetten van de zalen. “We doen dit met een team van vrijwilligers en dat gaat goed en geeft gezelligheid, we durven elkaar ook aan te spreken en dat zorgt voor een goede sfeer.” Jaap geeft aan het heel belangrijk te vinden dat je je afspraken nakomt, er wordt nu eenmaal op je gerekend en dus ben je er. “Soms is het wel echt lastig dat we met net te weinig vrijwilligers zijn, maar we lossen het eigenlijk altijd wel op, al zijn nieuwe mensen meer dan welkom. Zet dat maar in de krant”, zegt hij met een knipoog. “Toen ik gevraagd werd om eens als kok in te vallen werd ik daar wel wat zenuwachtig van”, vertelt hij. “Ik ben niet zo snel zenuwachtig, maar koken voor een groep van zeventig mensen in plaats van vijf of zes, wat je voor de hobby wel eens doet, is toch echt wel andere koek.” Gelukkig krijgt hij hulp van andere
vrijwilligers en vormen ze zo samen de keukenbrigade. Jaap straalt als hij vertelt over een rijsttafel die ze samen in elkaar gedraaid hebben voor de Indische middag ‘Kumpulan’. “De reacties van de mensen waren prachtig, daar doe je het voor.”
KLUSJES IN DE BUURT Naast het vrijwilligerswerk bij De As, wat hij zo’n tien tot vijftien uur per week doet, doet Jaap ook nog vrijwilligerswerk in zijn eentje. Zo nu en dan zet hij zich in voor klussen in de buurt. “Dat kost maar weinig tijd, hoor. Soms maar twee uurtjes per maand. Het gaat hier niet om grote klussen, maar om het ophangen van een schilderijtje, het snoeien van de heg of een ventilator in elkaar zetten dat soort zaken. Vaak kijk ik of het samen met de vrager nog lukt en dan doen we het samen. Lukt dat niet, dan doe ik het. Mensen kunnen er zo mee geholpen zijn als dat ene dingetje nu eindelijk gedaan is. Meestal is het ook gewoon gezellig om te doen. Je komt eens in een andere sociale kring en terwijl je een klusje doet heb je een gezellig gesprek.” Het liefst doet Jaap de klusjes bij ouderen, maar hij geeft ook voorbeelden van jongeren met een beperking waar hij wel eens wat gedaan heeft.
VSP’ERS VAN CALEIDOSCOOP Voor Jaap aan een klusje begint, komt hij altijd even langs om te kijken wat de klus precies inhoudt en wat hij hiervoor nodig heeft. “Ik kijk ook altijd of er iemand in de omgeving is die de volgende keer gevraagd kan worden voor dit soort klusjes. Is er een zoon of schoonzoon, een dochter of een vriend die het kan doen, dan komt Jaap de volgende keer niet weer, maar geeft aan hoe je hen zou kunnen vragen. Hij helpt graag degene die de hulp echt goed kan gebruiken. “Ik moet ook om mijn tijd en lijf denken”, zegt hij. De vragen voor deze hulp komen via de VSP’ers van Caleidoscoop en als hij geen zin heeft of niet kan, dan zegt hij gewoon nee. “Gelukkig kan en mag dat, anders stop ik direct”, zegt hij grijnzend. “Het vrijwilligerswerk zorgt vooral voor veel plezier, sociale contacten en gezelligheid”, zegt Jaap tot slot. “En hoe mooi dat je daar iemand anders bij kan helpen.” Wil je net als Jaap ook een beetje tijd investeren in een ander? Kijk dan op de website: www.vrijwilligerswerkheerenveen.nl.
20
NUMMER 11 • 2019
EEN OVERGEVOELIG ALARMSYSTEEM
Chronische pijn kun je vergelijken met een overgevoelig alarmsysteem, dat om het minste of geringste afgaat.
CHRONISCHE PIJN Ieder mens ervaart wel eens pijn. Bijvoorbeeld als je je hand brandt aan de oven of wanneer je je knie stoot. Pijn is te vergelijken met een alarmsysteem. Het systeem waarschuwt bij een beschadiging, ontsteking en andere afwijkingen in ons lichaam. Pijn is een signaal van de hersenen dat er iets aan de hand is. Het zorgt ervoor dat je rust neemt zodat je kunt herstellen. Het werkt ook als een geheugensteun, zodat je de volgende keer een ovenwant aantrekt. “Onmisbaar dus, dat alarmsysteem”, zegt Sjouke Schiere, anesthesioloog en pijnspecialist en sinds 2000 werkzaam in ziekenhuis Tjongerschans. Als pijnspecialist behandelt Sjouke allerlei soorten pijnklachten. Vaak gaat het om pijn waarvoor geen duidelijke oorzaak te vinden is, of waarvan de oorzaak niet goed te behandelen is.
“Dit noemen we langdurige of chronische pijn. Pijn kun je opdelen in vier groepen: je hebt acute pijn, zoals de pijn die je direct ervaart nadat je je hand hebt gebrand. Deze pijn gaat weer over. Daarnaast heb je chronische pijn, oncologische pijn (pijn bij kanker) en zenuwpijn. Die laatste pijnsoort hangt samen met oncologische en chronische pijn”, aldus Sjouke.
EEN OVERGEVOELIG ALARMSYSTEEM Soms blijft de pijn bestaan, terwijl er lichamelijk niets ernstigs aan de hand is. Acute pijn kan dan overgaan in chronische pijn. “Je kunt chronische pijn vergelijken met een overgevoelig alarmsysteem, dat om het minste of geringste afgaat, of zelfs zonder reden afgaat. We noemen dit ook wel sensitisatie, je zenuwsysteem is overgevoelig geraakt voor prikkels. Ik hoor wel eens dat mensen met chronische pijn door hun omgeving niet serieus worden genomen, en zelf ook beginnen te twijfelen. Zit mijn pijn niet tussen de oren? Onderzoek van de hersenen en het ruggenmerg laat zien dat er bij chronische pijn allerlei veranderingen optreden. De pijn is dus echt. En ja, pijn staat onder invloed van je hersenen, en zit dus wel degelijk ook tussen de oren.” Sjouke Schiere, anesthesioloog – pijnspecialist in Tjongerschans
Hoe komt het dan dat die pijn blijft bestaan? Sjouke: “We onderzoeken altijd of de pijnbron nog aanwezig is en zullen deze ook behandelen. De overgevoeligheid verschilt per persoon en hangt daarnaast af van verschillende andere factoren. Naast lichamelijke factoren kunnen stemming, aandacht en eerdere ervaringen een rol spelen. Als jij in je hoofd of met mensen in je omgeving continu bezig bent met de pijn, dan zal je die ook heviger ervaren. Lichamelijke belasting en leefstijl spelen ook een rol.”
ERVAAR JE LANGDURIGE PIJN? Ga dan altijd naar je huisarts, zij kunnen je doorverwijzen naar de polikliniek Pijngeneeskunde van Tjongerschans. De poli is gevestigd op de eerste etage van Sportstad.
MULTIDISCIPLINAIRE KIJK OP PIJN Het is daarom belangrijk om de pijn vanuit verschillende gezichtspunten te bekijken. Dit maakt de behandeling het meest succesvol. De pijn wordt behandeld door een team van experts, zoals een arts, een psycholoog en een fysiotherapeut.
willen zij alles doen wat ze twintig jaar eerder ook deden, maar dat kan gewoonweg niet. Gezond eten, voldoende (gezond) bewegen en een goede balans tussen activiteit en rust spelen een grote rol in de behandeling.”
VERWACHTINGEN VERSUS REALITEIT “We kijken heel breed naar pijn. Daarom voeren we als pijnspecialisten regelmatig overleg met specialisten uit de eerste lijn (fysiotherapeuten en psychologen) en de tweede lijn (neurologen en revalidatieartsen). Samen met de patiënt en de specialisten stel ik een zorgplan op. Dat is dus voor iedereen verschillend.”
ZELFMANAGEMENT “Daarnaast is het ontzettend belangrijk dat je zelf een actieve rol neemt in de behandeling. We stimuleren daarom zelfmanagement, inzicht in je leefstijl is daarbij de eerste stap. Wanneer treedt de pijn op, wat doe je op dat moment en hoe ga je er vervolgens mee om? Ik zie veel oudere patiënten. Vaak
Patiënten die naar de pijnpoli zijn doorverwezen, hopen vaak op medicatie waarmee ze eindelijk van hun pijn afkomen. Helaas ligt dat complexer. “Chronische pijn is niet in alle gevallen volledig weg te nemen. Diverse vormen van pijnmedicatie, maar ook injecties, TENS (het toedienen van elektrische stroompjes door de huid om de pijn te verlichten) en medicinale zalven passen we zeker toe, vrijwel altijd in combinatie met een vorm van therapie. Deze multidisciplinaire aanpak door de nauwe samenwerking met de eerste en tweede lijn, maakt de kans van slagen het grootst.”
heerenveen // GEZOND&FIT
GROOTHEERENVEEN.NL
21
TEKST LETTERHUIS TEKSTMAKERS
VAN DAGBESTEDING NAAR BEGELEID WERKEN WIL BRENGT MENSEN MET EEN ONDERSTEUNINGSVRAAG VERDER IN DE SAMENLEVING Als je een duwtje in de rug krijgt, is er veel mogelijk. Dennis Brandsma verruilde twee dagen dagbesteding bij Wil-locatie De Wisse voor begeleid werken bij een reguliere werkgever en woont sinds kort een stuk zelfstandiger. Daarnaast is hij lid van twee cliëntenraden. “Ik had stille hoop dat ik het kon, maar had het nooit gedacht.”
Geroutineerd klimt Dennis (23) de ladder op. Lijmspuit in de hand. Zijn baas, Jacob Talen van Houtbouw en Houthandel Talen, is intussen verderop bezig op het dak van het tuinhuisje in aanbouw. Nog een paar dagen en dan is het gereed. Weer een klus geklaard in deze nieuwbouwwijk.
STAP VOORUIT Twee timmerlui op locatie aan het werk: het lijkt een heel gewoon beeld. En dat is het ook. Maar voor Dennis is het bijzonder. Nog niet zo lang geleden werkte hij vijf dagen per week op houtwerkplaats De Wisse in Heerenveen, een leerwerkplek van zorgorganisatie Wil voor mensen die ondersteuning nodig hebben. Tegenwoordig werkt hij daar drie dagen, van woensdag tot en met vrijdag. Op maandag en dinsdag werkt hij in het kader van begeleid werken bij Talen. Een mooie stap vooruit, vindt hij zelf. “Ja, heel gaaf, maar ook spannend. Ik wist niet wat ik moest verwachten. De eerste twee weken realiseerde ik me dat dit wel het échte werken is. Het was even wennen, maar het gaat heel goed.”
GEDREVEN Eerder werkte Dennis begeleid in de catering. Toen het op zijn werk niet zo lekker meer liep, kwam jobcoach Sjoerd Boonstra van Wil in beeld. Sjoerd: “Ik regelde dat Dennis bij De Wisse terecht kon. Ik merkte dat hij veel kwaliteiten heeft en erg gedreven is. Hij heeft inzicht in zichzelf, in anderen en in het werk. Nieuwe dingen pakt hij snel op. Ook werkt hij redelijk zelfstandig en dat is een voorwaarde voor begeleid werken. Talen stond ervoor open om Dennis een kans te geven. Inmiddels is hij daar al bijna een jaar werkzaam.”
Sjoerd: “Ons doel is om mensen verder te brengen.”
Dennis: “Iedereen heeft recht op een plekje in de maatschappij.” alleen op de zaak als de baas even weg is. Of ik krijg de sleutels van zijn bus om iets op te halen. Ik had nooit gedacht dat ik dit zou kunnen, maar ik had het wel stiekem gehoopt!”
ANDEREN HELPEN Ook bij De Wisse doet Dennis verantwoordelijk werk. “Ik maak er onder andere heimutsen, pallets en piketten. We werken vaak in tweetallen en ik houd zoveel mogelijk rekening met de mogelijkheden van anderen. Als iemand iets moeilijk vindt, stel ik voor om het samen te doen. Andere mensen willen helpen zit in mijn karakter.”
TOEKOMSTDROMEN GOED GEVOEL Dennis: “Het is wel een hele verantwoordelijkheid. Soms krijg ik de opdracht om meerdere dingen achter elkaar te doen en dan zeg ik gewoon: ‘Oké, ik ga kijken of dat lukt’. Als het dan slaagt, voelt dat heel goed! Soms ben ik zelfs
“Ervaringen als die van Dennis zijn de krenten in de pap”, zegt Sjoerd. “Zijn ontwikkeling is fantastisch: van een dagbestedingslocatie naar begeleid werken. Het is ons doel om mensen verder te brengen. En Dennis is nog niet klaar. Wie weet komt er een dag begeleid werken bij.”
Dennis: “Of ik ga misschien ooit nog voor mezelf werken. Ik zou best een eigen bedrijf willen hebben, waarmee ik mensen kan helpen.” Dennis is het meest trots op zijn persoonlijke verandering. “Ik heb een lichte vorm van autisme. Vroeger kon ik problemen moeilijk loslaten, daardoor was ik soms erg afwezig. Ik ben nu veel rustiger en als er een probleem is, geef ik sneller aan hoe ik me voel.” In korte tijd is er voor Dennis ook op ander vlak veel veranderd. Van 24-uurs begeleid wonen bij Talant is hij sinds anderhalve maand overgegaan op begeleid zelfstandig wonen. Daarnaast is hij actief lid van zowel de locatieraad als de gebiedsraad van Talant. “Door inspraak kan ik dingen veranderen voor mezelf en anderen. Iedereen, met of zonder beperking, is het waard om zijn of haar plekje in de maatschappij te hebben.”
GUN UW SCHOENEN EEN 2E RONDE:
WEGGOOIEN IS ZONDE! U denkt toch ook aan a het milieu? Dracht 130 Heerenveen T (0513) 62 88 09
VOOR DE LEKKERSTE
Pizza’s & Pasta’s
www.schoenmakerijfeenstra.frl
3 ETAGES VERLICHTING!
Kom langs in onze winkel en laat u inspireren! Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl
TEL 0513 - 623142
Afhalen& bezorgen! Voor de lekkerste pizza’s en pasta’s kom je naar Etna, maar afhalen of thuisbezorgen is ook mogelijk. U kunt telefonisch of online uw bestelling doorgeven.
Buon appetito!
Heideburen 9 - Heerenveen - 0513 - 623142 www.pizzeriaetna.nl
HEERENVEEN | LEEUWARDEN
Zet je schoen bij Euphoria Voor iedereen, van puber tot senior, die ook graag cadeaus krijgt: Maak kans op spannende cadeaus met een waarde tot €69,90 Voor een heerlijk avondje!
Zorg ervoor dat je schoen uiterlijk 5 december klaarstaat in onze winkel(s)
Heerenveen Lindegracht 43
Leeuwarden Over de Kelders 22
Online www.euphoria.frl
CULTUUR
&UITGAAN
GROOTHEERENVEEN.NL
GOOITZEN BOSMA EN DE RIDDERS VAN DE DUITSE ORDE
23
TEKST HENK DE VRIES // FOTO'S HIELKE WEENING
“EEN KERKHOF IS HET FOTOALBUM VAN HET DORP” Akkrum, 1965. De 14-jarige Gooitzen Bosma koopt zijn eerste single, ‘My Generation’ van The Who. Gooitzen struint graag rond op het oude kerkhof van Nes, want hij is ook geïnteresseerd in eerdere generaties. Hij ontdekt een aan de kant gegooide steen, waarop een opschrift staat. Naar aanleiding van die gebeurtenis is Gooitzen een halve eeuw later beheerder van een middeleeuws archief, het archief van de stichting Friese Huizen van de Duitse Orde. Die middeleeuwse Ridderlijke Duitse Orde bestaat nog steeds. Wanneer we namens GrootHeerenveen bij Gooitzen Bosma op de stoep staan, staan we niet voor een adellijk landgoed bij Akkrum, maar voor een gewoon rijtjeshuis in de wijk De Greiden in Heerenveen. De deur wordt ook niet opengedaan door een adellijke ridder, maar door een gewone Fries. Hoe wordt een gewone Fries archivaris van een Ridderlijke Orde?
“IK BIN IN STRÚNER” “Ik bin in strúner”, zegt de nu gepensioneerde Bosma. “Ik wol alles witte, mar ik wit noch lang net alles.” Bosma, geboren in 1951 in Akkrum, begint zijn verhaal in 1965. “Ik was een jaar of veertien en mocht in die tijd graag op de oude begraafplaats van Nes ronddwalen. Een kerkhof is het fotoalbum van het dorp, daar ligt veel historie. Op die oude terp-begraafplaats van Nes stond in de middeleeuwen een klooster, een ‘commanderij’. De ruïnes van de kloosterkerk moesten later plaatsmaken voor een klokkenstoel. In 1907, bij het vernieuwen van de fundamenten van die klokkenstoel, werden stenen gevonden en aan de kant gegooid.” Tussen de puinresten van al die graafwerkzaamheden had men in 1907 drie brokstukken van een oud-commandeurszerk uit 1556 gevonden, van Reyner van der Elborch. Gooitzen vindt tussen de resten op de heuvel nóg zo’n aan de kant gegooide steen. “Er zijn
twee fragmenten bewaard gebleven van die steen. Wat ze met de rest hebben gedaan, weet ik niet. Waarschijnlijk is het puin als verharding gebruikt voor een boerenreed; de mensen hadden toen minder historisch besef.”
SCHANSEN EN KLOOSTERS “Ik dacht bij die steentjes: ‘Kloosters? Wat is hier vroeger in onze achtertuin allemaal wel niet gebeurd?’ En zo ontstond mijn nieuwsgierigheid en speurtocht naar het verleden.” Bosma vertelt verder, als een gedreven en enthousiast vorser van de geschiedenis. “De geschiedenis van die steen gaat terug tot de middeleeuwen, naar de tijd van de Kruistochten vanuit Duitsland naar Palestina. Er ontstonden Ridderlijke Ordes, met bezittingen overal in Europa. Ook in ons gebied werd in 1228 zo’n Ridderlijke Duitse Orde opgericht, dat was ten tijde van de vijfde Kruistocht, waar veel mensen uit het noorden aan mee deden. Je had twee takken in die Ridderorde: een militaire tak om de pelgrims te beschermen en een geestelijke tak, voor de verzorging van de mensen. De Friese tak van de Duitse Orde resorteert nog steeds onder de vlag van de Ridderlijke Balije van Utrecht, al meer dan 800 jaar! De Orde in dit gebied werd vooral opgericht om mensen te verzorgen. In Sneek werd daarvoor een hospitaal door de Johannieters ingericht; daar is het huidige Sint-Antonius Ziekenhuis uit
voortgekomen. In wat nu de gemeente Heerenveen is, hebben twee schansen gestaan op het voormalig grondgebied van de Duitse Orde: de Terbantster Schans en bij een doorwaadbare plaats aan de Tjonger de Schoter Schans. En er kwamen drie kleine kloosters voor de geestelijke verzorging: de Steenkerk in Luinjeberd voor vrouwen; eentje bij Schoten, een hospitaal-commanderij; en eentje bij Nes, de hoofd commanderij. Op Haskerdijken staat midden in het land nog ‘De Kapelle’, hier stond voorheen het klooster van de Reguliere kanunniken van Sint-Augustinus.” Er werd met de Duitse Orde samengewerkt, maar tegenwerking gebeurde net zo goed, volgens Bosma.
STICHTING FRIESE HUIZEN VAN DE DUITSE RIDDERORDE “De gebieden die de Duitse Orde hier bezat werden ‘commanderijen’ genoemd, met een commandeur aan het hoofd. De Ridderlijke Orde had hier veel gebied in eigendom, maar na de Beeldenstorm in 1566 was het gauw gedaan met de macht van de commandeurs. Alles wat Rooms was, daar moest men niets meer van hebben en in 1580 werden de bezittingen van de Duitse Orde verbeurd verklaard en de Friese Staten kregen het beheer over de goederen. De grietenijen, de voorlopers van de huidige gemeenten, werden de nieuwe bestuursorganen. Melchior de Grote heet ‘de laatste commandeur van Schoten’ te zijn geweest.” De Ridderlijke Duitse Orde mag zijn bezittingen dan wel hebben verloren, Gooitzen
Bosma ontdekt dat de Duitse Orde zelf nooit is opgeheven en dus tot op de dag van vandaag nog bestaat. Bosma ontdekt ook dat hij niet de enige is, die zich met de erfenis van de Ridderlijke Orde bezig houdt. Er wordt een commissie opgericht, een werkgroep die de historie van de Orde vastlegt en bewaart. Samen met deze ‘geloofsgenoten’ richt Bosma in 2016 in Nes de Stichting Friese Huizen van de Duitse Orde op. Omdat Bosma inmiddels erg veel informatie heeft verzameld en omdat er ook veel historisch materiaal bewaard is gebleven, die moet worden beheerd, wordt Bosma binnen het bestuur benoemd tot archivaris.
DE LAATSTE COMMANDEUR Melchior de Grote mag dan de laatste commandeur in actieve dienst zijn geweest; er bestaat in deze regio nog steeds een commandeur van de Duitse Orde, weet Bosma. “Een commandeur moet van adel zijn, zowel van vaderskant als van moederskant. De huidige commandeur van Schoten is jonkheer Tjalling van Eysinga uit Sint Nicolaasga.” De ouders van Tjalling van Eysinga waren jonkheer Cornelis van Eysinga, ooit kamerheer van koningin Juliana en prinses Beatrix, en Maria Clara Electa Walburga, barones van Harinxsma thoe Slooten. Jonkheer Tjalling van Eysinga runt met zijn echtgenote Anneke van Eysinga-de Bruijn sinds september van dit jaar een ‘bed and breakfast’ in hun landhuis Huize Boschoord in Sint Nicolaasga en bezit nog het statige huis Epema State in Ysbrechtum. “Maar Tjalling is wel de laatste commandeur,” zegt Gooitzen, “want zijn echtgenote is niet van adel, dus het commandeurschap kan niet worden geërfd.” Gooitzen Bosma en de Ridders van de Duitse Orde… We zouden er een boek over kunnen schrijven, in plaats van slechts één pagina in Groot Heerenveen Krant.
24
NUMMER 11 • 2019 HET VERHAAL VAN HEERENVEEN
HEERENVEEN KIEST De inwoners van de gemeente Heerenveen zijn soms verrassend vooruitstrevend. Zo heeft De Knipe in 1911 de eerste vrouwelijke predikant van Nederland. Boven het voormalige Thialf vliegt in 1910 de eerste Nederlander een solovlucht boven Nederland. En het district Schoterland kiest in 1888 de eerste socialist in de Tweede Kamer.
Groepsfoto van de socialistische meeting voor algemeen kies- en stemrecht op 17 augustus 1890 in ’t Meer, waar Domela zou komen spreken.
Het is dit jaar honderd jaar geleden dat deze socialist, Ferdinand Domela Nieuwenhuis (1846 – 1919), is overleden. Vrijwel iedere plaats in de Zuidoosthoek van Friesland heeft wel een Domela Nieuwenhuisweg of -straat. Zijn foto hangt honderd jaar na zijn dood nog steeds in menig slaapkamer en op de muur van het Tripgemaal in Gersloot prijkt een meer dan levensgroot krachtig zwart-wit portret, dat zijn jongste zoon César ooit van hem maakte. Als er één streek is, waar een artikel, gewijd aan de vader van het Nederlandse socialisme, op zijn plek is, dan is het in onze regio. Op 2 mei 1888, acht maanden na zijn ontslag uit de gevangenis, waar hij een straf heeft uitgezeten wegens majesteitsschennis, wordt Domela Nieuwenhuis beëdigd als lid van de Tweede Kamer. In twee ronden heeft hij in het kiesdistrict Schoterland, waarvan Heerenveen destijds de hoofdplaats was, de liberale kandidaat B.H. Heldt verslagen. Met steun van de antirevolutionairen nota bene, die liever een socialist dan een liberaal in de Kamer kiezen.
Domela Nieuwenhuis spreekt de menigte tegemoet op de meeting.
Domela Nieuwenhuis en zijn vierde vrouw Bertha, werkend aan De Vrije Socialist.
Koning Willem III is zo woedend over de verkiezing van de ‘gewetenloze volksmenner’ Domela Nieuwenhuis dat hij weigert de zitting van de Staten Generaal te openen. Ook de gouden zweep die de koning altijd bij de Friese harddraverijen als prijs uitlooft, houdt hij uit protest in.
Domela Nieuwenhuis neemt zijn taak als lid van de Tweede Kamer uiterst serieus. Hij is een nieuw type volksvertegenwoordiger. Als één van de weinige politici in zijn tijd onderhoudt hij nauwe contacten met zijn kiezers en legt hij in zijn kiesdistrict regelmatig verantwoording af.
De koning is niet de enige die zijn ongenoegen over Domela Nieuwenhuis’ verkiezing uit. De hele Tweede Kamer ontvangt het eerste socialistische kamerlid uitgesproken vijandig. Op de antirevolutionaire minister Keuchenius na, weigeren alle Kamerleden Domela Nieuwenhuis een hand te geven en de zitplaats in het bankje naast hem blijft opvallend leeg. “Ik werd beschouwd als een melaatse”, schreef Domela later hierover. Al deze tegenwerking deren Domela Nieuwenhuis niet. Zijn eerste optreden in de Tweede Kamer is een evenement. De tribunes zitten stampvol.
In de drie en een half jaar die Domela Nieuwenhuis in de Tweede Kamer zit dient hij talloze wetsvoorstellen en amendementen in. Geen van die wetsvoorstellen of amendementen worden door de Tweede Kamer overgenomen. Daarvoor zijn ze simpelweg te progressief. Nieuwenhuis’ pleidooien voor de oprichting van een Centraal Bureau voor de Statistiek, inpoldering van de Zuiderzee, verplicht kosteloos onderwijs en zes weken zwangerschapsverlof voor en na de bevalling vinden pas vele jaren later gehoor bij de meerderheid van de Tweede Kamer. Domela is zijn tijd te ver vooruit. Na drie en een half jaar komt er een einde aan zijn Haagse carrière. Bij de verkiezingen van 1891 wordt hij niet herkozen. Domela is er niet rouwig om.
Met zijn interpellatie over de veenstakingen in de Zuidoosthoek van Friesland en zijn protest tegen de gedwongen winkelnering zet hij meteen de toon.
Cesar Domela, Portret van FDN, 1971. Dit portret hangt aan de wand van het Tripgemaal. Het origineel is te bewonderen in Museum Heerenveen Domela met zijn vrouw op werkbezoek.
‘Het verhaal vanHeerenveen” is mogelijk gemaakt door:
Domela op zijn sterfbed, 1919 (J.J. Kok)
MUSEUM HEERENVEEN
Minckelersstraat 11 8442 CE Heerenveen www.heerenveenmuseum.nl
MET DANK AAN: Werkgroep Oud Heerenveen www.werkgroepoudheerenveen.nl
heerenveen // CULTUUR&UITGAAN
GROOTHEERENVEEN.NL
25
Eelke Lok is geboren en getogen in Drachten. Als journalist
FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
van Omrop Fryslân draait hij al bijna veertig jaar mee en is hij met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround. Door zijn originele no-nonsense kijk op de wereld weet hij ogenschijnlijk ingewikkelde zaken vaak te relativeren en tot de essentie te herleiden. En dat is ook wat u in de columns van Eelke kunt verwachten...
De vinger op de zere plek! Reageren? Stuur dan een email naar: eelke.lok@ziggo.nl
Meepraten Veel inwoners van Heerenveen hebben met z’n allen een nieuw centrum van hun woonplaats bedacht. Ze weten echter nog altijd niet wat de gemeente daarvan waar kan of wil maken. Dat duurt nog even; ambtenaren en politici doen het werk nog eens over. Dat is niet erg. Sterker, het kan ook niet anders. Je moet alle wegen langslopen. Zo zit onze democratie nu eenmaal in elkaar. Het is al mooi dat de politiek van Heerenveen het laten meepraten van inwoners stimuleert. Er zijn hier en daar nog wat meer experimenten mee gedaan. Daar doe je dan studie naar, en dan geef je jezelf een aantal aanbevelingen. Bij het lezen van die aanbevelingen ging er toch een lichte kriebel over mijn rug. ‘Selecteer zorgvuldig’. ‘Formuleer ambities’. ‘Wees transparant’. ‘Werk met visuele informatie’. ‘Investeer in gespreksleiders’. ‘Meepraters moeten zelf voor draagvlak zorgen’. Prima aanbevelingen, maar jeetje wat gaat dat straks allemaal lang duren. In Akkrum deden ze het nog op de oude manier. Daar bekeek een werkgroep het centrum. Ze maakten 19.000 euro op, maar toen hadden ze dan ook puik werk afgeleverd. Meer groen, meer terrassen, minder auto’s. Merkwaardig was dat ze daarnaast nog een selfiepoint in Akkrum willen hebben. Dat zal komen omdat de inwoners van Akkrum vorige zomer verkleed door het dorp liepen, en daardoor denken dat iedereen nog steeds met hen op de foto wil. Het denkgeld is nu op. En voor het planten van bomen en de aanleg van terrassen is de gemeente ook nodig. Dus moeten ambtenaren en politici daarmee aan het werk. En nog even in de gemeentelijke portemonnee loeren. Dat gaat ook lang duren. Het systeem Akkrum had één voordeeltje. Er kwam een avond waar de werkgroep het plan voorlegde aan zo’n honderd nieuwsgierige inwoners. Daar ging iemand staan, die het allemaal o zo mooi vond. Maar hij wilde nog wel, in z’n auto, ’s avonds een patatje in het centrum kunnen halen. Hij kwam in de media terecht. Het geluid van de democratie. En in Heerenveen weten we niet of er daar ook zulke individualisten tussen zaten.
Dit ferhaal komt fan Marcus van der Zee, berne yn Jobbegea, dy’t ûnder de namme ‘Sloppe Lammert’ ferskate ferhalen skreaun hat. Dy hawwe yn de tritiger jierren fan de foarige iuw yn it wykblêd Fen Fryske Groun stien en binne letter wer yn de Friesland Post ferskynd.
TAMME KATÛLE EN LYTSE BEARND Yn ’e Kompenije wennen eartiids party lju dy’t mei in bytsje hannel en út en troch in hântaast wurk by in boer troch de tiid kamen. Inkelden holden ek noch in pear kij. Sokken hiene it dan winterdeis krap. Op in klomske winterdei stapte ik by Tamme binnen. It like wol as siet er op my te wachtsjen. “Ik tocht al, wêr bliuwt Lammert”, sei er tsjin my. Ik woe eins nei Lytse Bearnd en dan woe ik dy wol mei ha. “Bearnd hat it op dit stuit neat te rom mei dit rotwaar. Giest mei?” Bearnd wie in man mei in koart lontsje en in lang mes. Dat mes brûkte er allinne mar om in mol of in knyn út de jas te helpen. Doe’t wy by him kamen, wie er dûm, hy hie de kij loslitten en yn it lege heafek jage en gnoarre tsjin harren: “No kinne jimme sels sjen dat der neat mear te fretten is.” En doe’t er ús seach: “Gean der mar yn, de flesse is op twa fingerbreed nei leech, mar meitsje de boel mar op en lit it dan mar komme sa’t it komt.” “No ju, net sa mâl”, sei Tamme, “dy bisten ha neat te fretten, dat begryp ik wol, mar hoe is it mei dy?” “Och,” sei Bearnd, “dat giet wol, mar dat gebalt fan dy kij, dêr wurdt in minske gek fan.” Tamme seach Bearnd ris op en del oan en sei: “Ik moat efkes nei Ids Idsinga. Dy hat in sike ko en dêr wol er fuortdaliks net mei nei de feedokter. Hy woe wol graach dat ik der earst ris nei seach. No wol it net sizze dat dy man mear fertrouwen yn my hat as yn de feedokter, mar it kostet him al minder as in rekkentsje fan dy man. Dat dan woe ik dy wol mei ha.” It spultsje fan Idsinga stie oan de Bûtewei. It wie in smoarge en deune boer mei in noas dy’t altiten oan de wiete kant wie en in pear eagen dy’t jin nea rjocht oanseagen. Yn it bûthús wie it skimerich en smoarch. De kij wiene nedich oan sturtwaskjen ta. “Ik leau dat de kij hjir mear fan it skiten lije as fan it kealjen”, sei Tamme súntsjes tsjin Bearnd. En tsjin Idsinga: “It muoit my wol dat dat bonkehokje sa út de waarme stal nei bûten moat, mar bûten kin ik it better besjen.” Bûtendoar begûn Tamme mei syn ûndersyk. Hy knypte en taaste wat en seach de ko ris ûnder de sturt en yn de bek. “Is it slim?”, frege de boer. “No, ôfmeitsje hoecht noch net”, sei Tamme, “mar it bist moat al wat ha dat it op ’e kluten helpt. Bearnd, kom hjir ris, do moatst my helpe.” De beide manlju stutsen de koppen byinoar en doe’t se dêr klear mei wiene, sei Tamme tsjin de boer: “Idsinga, ik sil in middel tapasse dêr’t de feedokters noch nea fan heard ha. Ik haw it fan in wûnderdokter by de sigeuners wei. Mar tink derom, salang’t it bist ûnder behanneling is mei der net praat wurde. Jo frou moat komme mei in kuorke mei in snies (20) aaien en josels moatte skarreld op de rêch fan de ko sitten gean, mei it antlit nei efteren, want jo moatte de sturt omheech hâlde. Bearnd, do witst watsto dwaan moatst. Ik stean by de kop om it triljen op te fangen as de ko syn ynstruiïng kriget.” Doe’t alles teplak wie joech Tamme Bearnd in wink dat er begjinne koe. Bearnd pakte in aai en sloech it stikken op de râne fan it kuorke, slobbere de djerre derút en smiet de doppen tsjin de kont fan de ko. Hy hie krekt it sânde aai op doe’t de boer op de kowerêch rôp: “Moat dit helpe, Tamme?” Tamme andere: “As it net helpt, dan docht it it bist ek gjin kwea, wol?”
“Ik traapje jimme fan it hiem ôf”, raasde de boer en besocht om fan de kowerêch ôf te kommen. Mar fan it skoppen kaam net folle, want de boer siet noch op de rêch te skellen en te rachen doe’t Tamme en Bearnd fan it hiem ôf rûnen. “De aaien klokje my yn it liif om”, sei Bearnd, “ik bin der suver ûngedien fan.” “Dat is wol te ferhelpen”, sei Tamme. Wy geane nei de herberch Moeder de Gans en nimme in pear brandewyntsjes deroerhinne, dan krigest kleare advokaat yn ’e mage.” By Moeder de Gans wie gâns drokte. De manlju sochten yn minne tiden harren dielgenoaten op. By de gasten siet ek Jelle Veenstra, in rike skevel. De man hie in buorkerij fan komsa. De Wylde Baarch, in âld-skoalmaster, hie daliks in grutte bek doe’t er Bearnd seach: “Wol ja, gjin neil om de kont te klauwen mar wol nei de herberch.” Ik seach ris nei Bearnd en tocht: no Baarch, asto ea oan it slachtsjen ta bist, dan bisto der net fier mear ôf. Mar Bearnd ferluts gjin spier, knypeage my ta en sei: “Ik moat earst de advokaat yn de mage klearmeitsje.” Mar de Wylde Baarch wie noch net útpraat en begûn wakker te swetsen oer Jelle Veenstra. Dat wie nochris in boer dy’t, al hie it in minne simmer west, dochs de fekken fol hea hie. Dat wie in oare boer as dy ûnnoazele wrotters op in toar stikje lân. Dy wiene it deaskoppen net wurdich. It wie de Baarch miskien wol te dwaan om in pear slokjes los te peuterjen fan Veenstra, troch him in fear yn de kont te stekken. Doe kaam Tamme oerein en trêde op de Wylde Baarch ta. Hy pakte de stoel mei de Baarch derop en sette it hiele spul op it biljert. “Wat seine jo?”, frege er. De Baarch seach benaud om him hinne en begûn wat gûlerich te stammerjen. Tamme Katûle bleau iiskâld. “Jo moasten Jelle mar ris freegje oft dy net in pear foer hea misse kin foar Bearnd.” Helpleas seach de Baarch nei Jelle, mar dy skodholle. “Dat miene jo net, Veenstra,” sei Tamme, “jo dogge der goed wurk mei.” Tamme knypeage nei de kastlein en sei: “It wurdt al aardich tsjuster, wy moatte mar op hûs oan.” “Ja,” sei de kastlein, “ik doch de taap ticht, it is tsjustere moanne. Minsken, minsken”, sei de kastlein, wat is it al tsjuster, “ik sil jimme efkes byljochtsje.” Hy krige in lantearne en draaide de flam sa heach mooglik op en hold him flak foar de eagen fan de Baarch en Jelle. Doe’t dy bûten kamen seagen se hielendal neat mear en rekken fan it smelle paad yn de wyk. “Help! Help!”, waard roppen. “Helje gau in polsstôk op!”, sei Tamme. Dat barde en Tamme stuts de polsstôk yn it wetter. “Hawwe jim him goed fêst minsken?” “Ja”, klonk it beverich. “Och heden, dit soe ’k hast ferjitte, hoefolle hea kinne jo misse foar Bearnd, Veenstra?” “Ien foer”, bibbere Veenstra. Tamme: “Ik kin jo min ferstean. Seine jo trije of fjouwer foer?” “Trije foer”, klonk it. “Fiif foer, dan is dat ôfpraat”, sei Tamme en doe waarden de twa drinkelingen de wâl oplutsen en koe Bearnd wer in poaske de kij fretten jaan. MEI TANK OAN GOASSE VAN DE BOS, JOOP KRAMER (ILLUSTRAASJE), EN KYNHOUT DE KNIPE (FOTO). OPNIJ FERTELD TROCH JANGERBEN MULDER.
26
NUMMER 11 • 2019
MESSIAH
IN HEERENVEEN
ZINGEN VOOR JE LEVEN! HEERENVEEN - Een koor waar je niet hoeft te kunnen zingen, een plek waar je jezelf mag zijn én een plek waar kanker niet het einde van het liedje betekent. Dat is het koor ‘Zingen voor je leven’. Zingen kan namelijk enorm helpen in de verwerkingsproces van de ziekte. De groep is bedoeld voor patiënten, maar ook voor familieleden en andere nauw betrokkenen. Samen zingen geeft energie, een gevoel van saamhorigheid en steun. Inmiddels zingt het koor alweer een aantal maanden in Muziekcemtrum De Rinkelbom, van Ateliers Majeur. Om de week komt de groep samen en zingen de koorleden een gevarieerd repertoire: van popliedjes en levensliederen tot wereldmuziek. De begeleiding is in handen van professionele koordirigenten en stembevrijders. Naast lekker zingen is er ook aandacht voor muziektheorie, stemexpressie, klanken vanuit je innerlijke gevoel én er wordt opgetreden. Nieuwsgierig geworden? Kijk dan eens op: www.zingenvoorjeleven.nl.
VROUWENKOOR SJONGNOCHT
VROUWENKOOR SJONGNOCHT
HEERENVEEN - Oratoriumkoor COV Heerenveen gaat op 8 december om 15.00 uur een uitvoering geven van het Oratorium Messiah van Händel in de R.K. Kerk te Heerenveen. De Messiah bestaat puur uit teksten uit de Bijbel die over het leven van Jezus Christus gaan. Het oratorium bestaat uit drie delen: de verwachting en de geboorte, het leven en de dood en de wederkomst. Het geheel staat onder leiding van Rob Meijer. Kaartverkoop: www.covheerenveen.nl.
Museum Belvédère 15 jaar!
‘VAN THOM TOT NU’ ORANJEWOUD – Museum Belvédère bestaat alweer vijftien jaar. In die jaren heeft het museum een bijzondere collectie opgebouwd die in de nieuwste expositie te zien is.
De tentoonstelling ‘Van Thom tot nu’ omvat cruciale topstukken die bijeen werden gebracht door Thom Mercuur (1940-2016), de grondlegger van Museum Belvédère. Samen met de vele werken die nadien werden verzameld, weerspiegelt het geheel een collectie met heldere uitgangspunten en zin voor verbreding en vernieuwing. Meer lezen? www.museumbelvedere.nl.
NIEUWEHORNE – Op zaterdag 30 november a.s. om 20.00 uur zal Vrouwenkoor Sjongnocht een heerlijk gevarieerd programma ten gehore brengen in De Kiekenhof. Dit vrouwenkoor zingt in het Fries, Frans, Duits én Engels. Naast hun eigen repertoire zal Samoosara een gastoptreden verzorgen. Samoosara is een muzikaal trio die bestaat uit Johan Cnossen (zang en dwarsfluit), Anje de Jong (viool en zang) en Wietze de Jong (accordeon en zang). Het trio heeft een afwisselend programma van religieuzetot dansmuziek en maakt gebruik van expressieve klezmermelodieën.
NIEUWE BEELDENDE CURSUSSEN
Meer informatie? E-mail dan met Grietje Kuiper: k.kuiper6@chello.nl.
BYZANTIJNS MANNENKOOR
IN TERBANTSTER TSJERKE TERBAND – Op zondag 15 december om 15:30 uur uur zal Byzantijns Mannenkoor Friesland optreden in het Terbanster Tsjerke. Sinds 2007 staat dit koor onder leiding van dirigente Nana Tchikhinashvili. Het repertoire bestaat hoofdzakelijk uit Russischorthodoxe kerkmuziek en volksliederen uit Georgië.
Het Byzantijns Mannenkoor is een a-capellakoor omdat, volgens de Byzantijnse traditie, alleen de menselijke stem in staat is God te loven. De 24 leden komen uit de drie noordelijke provincies. Onder leiding van de uit Georgië afkomstige Nana Tchikhinashvili is het koor uitgegroeid tot een bijzondere klasse. Het koor geniet bekendheid vanwege de
unieke klankkleur en beheerste zang. Verschillende liederen zullen ook nu worden vertolkt door eigen solisten, waaronder ook Nana zelf, want behalve dirigente is ze ook zangeres (mezzozopraan) en componiste. Kaartverkoop: www.posthuistheater.nl.
HEERENVEEN - Afgelopen jaar zijn er vele nieuwe beeldende cursussen bijgekomen in de gemeente Heerenveen. Een voorbeeld zijn de populaire lessen van Kirsten Krijthe. Haar cursussen voor kinderen én volwassenen zitten steevast vol. Daarom gaat ze in november drie extra middagen plannen voor kinderen, gericht op grafische technieken. De lessen zijn op de woensdagmiddag voor kinderen (15.00-16.00 uur) en in de avond voor volwassenen (19.00-20.45 uur)
Meer weten? www.kirstenkrijthe.nl.
heerenveen // CULTUUR&UITGAAN
GROOTHEERENVEEN.NL
27
TEKST EN FOTOGRAFIE: JANITA BARON
een nieuwe blik op… DEEL 1
REINBERT MARTIJN HEEFT EEN BALLETSCHOOL IN HEERENVEEN
“JE MOET LEF HEBBEN OM TE DANSEN” Zijn cv leest als een boek. “Iemand meldde zich om een boek over mij te schrijven. We hebben verschillende sessies gehad, maar het boek is er tot op heden niet gekomen. Moet ik het dan maar zelf gaan doen, vraag ik mij dan af? Maar nee, ik ben geen schrijver, ik ben danser!” Met dit duidelijke statement begint een twee uur durend avontuur vol anekdotes, een lach én tranen. Dit is deel één van twee over de professionele balletdanser én musicalster Reinbert Martijn. Deel twee verschijnt volgende maand. Als je Reinbert Martijn vraagt waar hij nu het meest trots op is, zegt hij meteen: “Mijn leerlingen.” Hij gelooft er heilig in dat iedereen evenveel recht heeft op een gewoon goede les. En daar blijft Reinbert na al die jaren even enthousiast over. “Natuurlijk ben ik ook trots op mijn carrière. En trots op het feit dat ik door mijn eigenwijsheid niet altijd meega met de meute, dat ik mijn mond durf open te trekken als ik het ergens niet mee eens ben. Ik vind het heerlijk om soms even aan de noodrem van een rijdende trein te trekken, spreekwoordelijk dan.” Het woord recalcitrant valt dan ook regelmatig tijdens ons gesprek.
Problematisch schoolsysteem “Het probleem met het Nederlandse schoolsysteem is dat je eerst hbo moet doen voor een danscarrière. Dat is toch te zot voor woorden?” Zelf had Reinbert het geluk om over een combinatie van mazzel, lenigheid en doorzettingsvermogen te beschikken. In 1975 deed hij auditie bij de dansvakopleiding van het Koninklijk Conservatorium in Den Haag, in een korte broek en op gympies. Wist hij veel? Reinbert was door zijn vaders baan bij Defensie vaak verhuisd. Hij zat inmiddels op de mavo toen zijn moeder bij toeval een advertentie las van de dansvakopleiding.
Auditie op gympen? “Men keek vreemd op: ‘Wat kom jij doen?’ ‘Ja, eh, dansen?’ ‘Nou, doe je schoenen maar uit en ga aan de barre staan. Heb je ooit gedanst?’ ‘Nee’. Ze testten mijn lenigheid, het bleek dat ik uitgedraaid was. Een week later kreeg ik een brief dat ik aangenomen was en een maand later haalde ik mijn balletkleren op.” En dat was dat: Reinbert zat op de dansvakopleiding en het ging voor de verandering goed met hem. “En toen werden mijn ouders op school geroepen. Uw zoon heeft talent en we zien het niet zitten om hem negen jaar opleiding te geven, omdat hij dan te oud is. We willen hem een versnelde opleiding aanbieden onder voorwaarde dat hij via thuisstudie zijn diploma haalt.” Zo kon het dat Reinbert na vier jaar zowel zijn mavo- als zijn hbo-diploma op zak had. Bovendien had hij aanbiedingen van bijna alle bekende Nederlandse dansgezelschappen.
Hoe kies je dan? “Ik keek naar de beste perspectieven. Bij het Nationale Ballet heb je diverse rangen. Je begint als aspirant, vervolgens word je élève en dan volgt het corps de ballet. Dat is de grote groep dansers die op het toneel staat. Daarna kun je doorgroeien tot grande sujet en uiteindelijk in de rangen van solist. Dat laatste bestaat uit tweede solist en de principal. Een goed voorbeeld van een principal is Igone de Jong. Ik werd elk half jaar bevorderd en werd binnen vijf jaar tweede solist.”
“Dan heb je dus een paar minuten om nieuwe schoenen samen te stellen, deze groen te spuiten en dan sta je vervolgens met natte schoenen en een smile op het podium. Niemand merkt wat. Tot je halverwege de voorstelling in elkaar klapt en jankend in de kleedkamer zit…”
Natte schoenen Het lijkt alsof Reinbert alles kwam aanwaaien. Maar onderschat zijn traject niet. Niet iedereen kan in vier jaar tijd twee opleidingen volgen. Reinbert had het geluk dat hij door zijn onschuld en onkunde over ballet door de verschillende docenten gekneed kon worden tot het talent van Nederland. Vervolgens heeft dit natuurlijk ook invloed op het gedrag van mededansers die een bepaalde rol niet krijgen. “Het irriteerde iedereen hoe makkelijk ik de rollen kreeg. Dat was niet prettig werken. Emotioneel raak je daardoor van slag omdat je niet weet hoe je hiermee om moet gaan, dat heb je nooit ergens geleerd.” Het ging op een gegeven moment zelfs zo ver dat zijn dansschoenen verdwenen vlak voor de première van ‘Het Zwanenmeer’.
Ik vraag mij verbaasd af: hoe kun je daar überhaupt op dansen? Ze zijn toch niet ingedanst? Reinbert legt uit dat de schoenen van een mannelijke balletdanser makkelijker zijn dan de spitzen van de vrouwen. “Onze schoenen zijn van zacht katoen.”
De spoorwegkat Als Reinbert 32 is, stopt hij bij het Nationale Ballet en start een carrière in de musicalwereld. Zo speelde hij de spoorwegkat in de Carré productie van ‘Cats’ en moest hij naast dansen ook zingen. “Dat was een hele andere wereld! Je vormt samen een hechte familie en draait 275 voorstellingen achter elkaar. Dat is heel wat anders dan de twintig voorstellingen die we met het Nationale Ballet deden. Ook ben je alleen op maandagen vrij. Het is doorgaan, gewoon doorgaan. Vervol-
gens heb ik ‘Evita’ gedaan en daarna was ik eigenlijk te oud. Vond ik zelf dan hè. Ik ben vervolgens Company Manager geworden van onder andere ‘Evita’ en ‘West Side Story’ bij Joop van de Ende Theaterproducties.”
Talent? Klassiek ballet is de basis van alle dansvormen. Reinbert hoopt dan ook dat alle talenten uit de regio naar zijn lessen komen in Heerenveen. Niet in plaats van hun eigen vertrouwde dansschool, maar er gewoon naast. Wat gaat er dan anders bij Reinbert? “Het is net even meer. Ik ben analytisch, humoristisch en durf eerlijk te zijn tegen mijn leerlingen. Dansen is heel gecompliceerd: ik kijk naar het lijf, de beweging die ze moeten doen en kijk dan of het klopt.” Wil jij je verder ontwikkelen? Dan gaat Reinbert Martijn samen met je aan de slag. Maar niet alleen ‘Prima Ballerina’s’ kunnen terecht bij Reinberts Dance Center NL blijkt aan het einde van ons gesprek. “Tapdance, musical en modern staan voor elk niveau op het rooster. Voorop staat het plezier in dans!”
Agenda
// 20 nov. t/m 18 dec.
Theater/muziek
Overig/divers
Sport/sportief
Expositie/tentoonstelling lezing/cursus
Koopzondag
Cinderella (5+)
Lezing: hoe pak ik het podium?
20
Nepal lezing
Sint Nicolaassprookje Heerenveen
21
Bakkers in Friesland lezing
Workshop duurzaamheid Gemeente H’veen
21
BoekStart-inloopochtend
Sinterklaasmiddag
22
South African Roadtrip
23
Huub Stapel
Pie in the sky (10+)
23
Messiah van Handel
Koopzondag
24
Unis Flyers - Mechelen Golden Sharks
Noord - Korea lezing
25
Raze om protters
! Posthuis Theater // 20:15 // Tryater
11
The Kilkennys
27
100% Inspiratie Show
12
Workshop duurzaamheid Gemeente H’veen
28
sc Heerenveen - Willem II
13
sc Heerenveen - Vitesse
29
Alex Ploeg
13
Er zal iemand komen
29
Tsjechov diner. Op verhaal
14
Unis Flyers - Microz Eaters Limburg
29
Kerstconcert Pro Rege
14
Het Sinterklaas Hotel
29-30
Extra koopzondag
15
30
Van Thom tot nu
15
Posthuis Theater // 19.00 - 22.00 // Door Evert Haagsma. Voor alle cultuuraanbieders.
Posthuis Theater // 19:00 // Orion zoekt Assepoes
Bibliotheek Heerenveen // 19.30 - 22.00 // Gericht advies voor huiseigenaren
Bibliotheek Heerenveen // 15.00 - 16.30 // Activiteiten 4 t/m 8 jaar
Geert van Tuinen
!
Dorpshuis De Kiekenhof Nieuwehorne // 20:00 // Leven in een jongensdroom
Posthuis Theater // 20:15 // Boost Producties
Centrum Heerenveen // 13:00 - 17:00 // Winkelen
Bibliotheek Heerenveen // 19.30 - 21.30 // Marc Roth: ‘De verbeelde werkelijkheid’
Posthuis Theater // 20:15 // Blowin’in the Wind
Bibliotheek Heerenveen // 19.30 - 22.00 // Gericht advies voor huiseigenaren
Abe Lenstra Stadion // 20:00 // Eredivisie voetbal
Posthuis Theater // 20:15 // Noord Nederlands Toneel
Thialf Heerenveen // 20:30 // BeNe League
!
Posthuis Theater // 12:00 // Geef je verlanglijstje aan de Sint en ga op de foto met de Pieten
Sjongnocht en Samoosara
Dorpshuis De Kiekenhof Nieuwehorne // 20:00 // Muzikale avond
Extra koopzondag
Centrum Heerenveen // 13:00 - 17:00 // Winkelen
nov
nov
nov
nov
nov
nov
nov
nov
nov
nov
nov
nov
nov
nov
nov
nov
1
dec
! Posthuis Theater // 15:00 // Theatergroep De Stilte
Bibliotheek Heerenveen // 19.30 - 21.30 // Reis door Nepal: Froukje Nijholt
Seniorcafé bibliotheek Heerenveen // 10.15 - 12.00 // Bert Looper over bakkers en andere ambachten
Bibliotheek Heerenveen // 10.00 - 11.00 // Voorlezen aan (groot)ouders met kinderen
Posthuis Theater // 20:15 // Good Hope (met inleiding om 19:15 uur)
1
dec
2
dec
4
dec
6
dec
6
dec
7
!
Posthuis Theater // 20:15 // Het Huwelijk (try-out)
R.K. kerk Heerenveen // 15.00 // Door Oratoriumkoor COV Heerenveen
Thialf Heerenveen // 17:00 // BeNe League
Posthuis Theater // 20:15 // Thijs Lindhout
Abe Lenstra Stadion // 20:00 // Eredivisie voetbal
Posthuis Theater // 20:15 // Ultimatum
Restaurant Tjaarda // 18:00 // Frank Belt & Marjan Penterman
Parochiekerk // 19:30 // Samen met Frysk Jeugd Orkest
Centrum Heerenveen // 13:00 - 17:00 // Winkelen
Museum Belvédère // tijdens openingstijden // Verzamelde werken
dec
8
dec
8
dec
dec
dec
dec
dec
dec
dec
dec
t/m
! Museum Heerenveen // tijdens openingstijden // Portretten van Domela - duurt t/m 1 maart 2020
v.a.
19
Us Ferlosser
dec
Byzantijns Mannenkoor Friesland
15
sc Heerenveen - Roda JC
17
Terbantster Tsjerke // 15:30 // koorconcert
Abe Lenstra Stadion // 19:45 // KNVB Beker
!
Zie ook bij uitgelicht hiernaast voor meer informatie.
dec
dec
Uitgelicht
Leven in een jongensdroom
In de regio Heerenveen zijn het hele jaar door afwisselende evenementen voor jong en oud! Hieronder zijn enkele evenementen uitgelicht. Regio Heerenveen, ‘n gouden plak!
groot
23
nov
Geert van Tuinen vertelt Geert van Tuinen is al meer dan 25 jaar dé sportieve stem van Omrop Fryslân en nog altijd even enthousiast. Hij vertelt in Dorpshuis de Kiekenhof in Nieuwehorne over zijn jeugd, zijn ervaringen bij de Omrop, zijn hartinfarct in 2015 en zijn jongensdroom. Het is een interactieve lezing, wat inhoudt dat de bezoeker door het stellen van vragen (mede) de richting van zijn verhaal bepaalt. Waarop Geert open en eerlijk antwoord zal geven.
29-30 nov
Kom dansen en breng je verlanglijstje Sinterklaas en alle Pieten openen ook dit jaar weer de deuren van het Sinterklaas Hotel in het Posthuis Theater Heerenveen. Tijdens deze gezellige feestmiddag is er de gelegenheid om Sinterklaas je verlanglijstje te brengen, op de foto te gaan, dansen met de Pieten en nog veel meer gezelligheid. Sinterklaas, Muziekpiet, Kluspiet en nog veel meer Pieten hopen jou ook dit jaar weer te zien!
1 maart 2020
De vader van het Nederlandse socialisme Ferdinand Domela Nieuwenhuis (1846-1919), de vader van het Nederlandse socialisme, was de meest gehate en geliefde persoon van zijn tijd. Op 18 november 2019 was het precies 100 jaar geleden dat hij overleed. Om zijn persoon en zijn strijd te herdenken en om zijn gedachtegoed te vieren is 2019 uitgeroepen tot het officiële Domela-jaar.
VOORSTELLING: DOMELA! Het Domela Nieuwenhuis-jaar is aanleiding voor Meindert Talma om de audiovisuele theaterproductie ‘DOMELA!’ te maken. Meindert Talma presenteert in samenwerking met de Popfabryk een multimediale theatervoorstelling en een bijzonder fotoboek met cd. Het album bestaat uit een collectie songs waarin enkele specifieke details uit de geschiedenis van Ferdinand Domela Nieuwenhuis uitgewerkt worden in tekst en muziek. De voorstelling is op donderdag 19 december te zien in het Posthuis Theater.
Het huwelijk (try-out)
7
Huub Stapel
Als ervaringsdeskundige filosofeert, confereert, zingt, dicht en speelt Huub dit seizoen in ‘Het Huwelijk’ virtuoos rond dit volgens velen heilige, volgens anderen achterhaalde, instituut. Hij confronteert het publiek met de gemakken en ongemakken, de verleidingen en geneugten, de ergernissen, de sleur, de kwellingen, de liefde, het geluk en – in zijn geval – de breuk. En uiteraard is er de hoop op nieuw geluk. ‘Het Huwelijk’ is een pijnlijk grappige voorstelling, geschikt is voor iedereen die getrouwd is of (nooit) van plan is dit te gaan doen, die gescheiden is of altijd ongehuwd gebleven.
Raze om protters
Cinderella
t/m
2019: Domela-jaar
ÚS FERLOSSER: PORTRETTEN VAN DOMELA Museum Heerenveen grijpt dit feit aan voor een feestelijke tentoonstelling. Vernieuwend en provocerend, Domela zette eind negentiende eeuw zijn stempel op het contemporaine leven. Honderd jaar na zijn dood blijven zijn vooruitstrevende ideeën en epische levensverhaal inspireren en ontroeren. De tentoonstelling ús Ferlosser is een reis door de (sociale) geschiedenis, maar tevens een weg langs de moderne kunst. Door de ogen van historici, aanhangers, leerlingen en geselecteerde kunstenaars maakt de bezoeker van de tentoonstelling aan de hand van de portretten kennis met het veelzijdige verhaal van Domela. De tentoonstelling is te zien van 19 november 2019 tot en met 1 maart 2020.
Het Sinterklaas Hotel
heerenveen
is mediapartner van ‘n Gouden Plak
11
dec
1
dec
dec
Wanneer de maat vol is Tryater speelt de Friestalige voorstelling ‘Raze om protters’, oftewel ‘Wanneer de maat vol is’. In deze aandoenlijke theatervoorstelling word je gegijzeld door Doede, maar maak je geen zorgen, hij heeft geen kwaad in de zin. Hij wil alleen maar heel graag dat je even luistert. Hij neemt je mee in zijn wereld, in zijn dromen, langs de paden van zijn onvrede, eenzaamheid en verlangens. Kun jij hem horen?
Kindervoorstelling (5+) Cinderella is een verrassende en originele bewerking van het wereldberoemde sprookje van Charles Perrault, dat wij beter kennen als ‘Assepoester’. Al dansend ontspint zich een spel tussen regisseur en uitvoerenden. Als een enthousiaste, van zichzelf overtuigde voorstellingsmaker vertelt een actrice wat er gebeuren moet: ‘Verplaats de piano! Pak de glazen muiltjes!’ Fragmenten worden herhaald en de regisseur gaat steeds meer twijfelen over de afloop. Ze is het verhaal vergeten. Wie komt haar helpen?
Zet alvast in je agenda! 19-dec 21 + 22 dec 27 t/m 29 dec
Samen zorgen dat de hele regio Heerenveen ‘n Gouden Plak is om te wonen, werken, ondernemen en bezoeken. Nu en in de toekomst. Dat is het doel van ‘n Gouden Plak!
DOMELA ! // Posthuis Theater It’s a kind of Christmas // Posthuis Theater KPN NK Afstanden // Thialf
ngoudenplak
@ngoudenplak
ngoudenplak.nl
@ngoudenplak
• Binnen zonwering • Terrasschermen • Uitvalschermen • Screens • Markiezen • Horeca markiezen • Terrasoverkappingen • Serrezonwering • Rolluiken • Stalen rolluiken-hekken • Parasols
TIP!
KOM LANGS VOOR
EEN COSMEDIX FACIAL
NIEUW IN ONZE SALON!
COSMEDIX
EN GEEF JE HUID EEN OPPEPPER VOOR DE FEESTMAAND!
Hèt huidverbeteringsconcept op het hoogste niveau met nobelprijswinnende technologieën. Zonder irritatie of downtime! Zonder schadelijke toevoegingen!
Elina’s salon - Medisch schoonheidsspecialist K.R. Poststraat 1C 8446 EL Heerenveen Tel: 0573-846420 Mail: info@elinassalon.nl
www.elinassalon.nl
Maak uw afspraak online
Herenwal 64 8441 BB Heerenveen Tel. (0513) 65 18 03 www.jamazonwering.nl info@jamazonwering.nl
Elke dag een mooie dag bij Kinderwoud! • dagopvang • buitenschoolse opvang • peuteropvang • gastouderopvang
Tijd voor een nieuwe garagedeur!
T 0513 - 610 825 M info@kinderwoud.nl
HERFSTAANBIEDING 25% korting bij aanschaf van een geïsoleerde garagedeur
1 oktober t/m 1 december 2019 Vraag naar de voorwaarden
Showroom (op afspraak): De Werf 12-1 8401 JE Gorredijk Kantoor: Dille 8 8401 NA Gorredijk 0513 - 43 52 43 06 - 52 59 25 14 www.ellema.nl info@ellema.nl
kinderwoud.nl
DE FEESTDAGEN STAAN WEER VOOR DE DEUR, GEZELLIG MET UW FAMILIE, VRIENDEN OF COLLEGA’S!!
Om het jaar 2019 op een gepaste wijze af te sluiten of om juist een goed begin van 2020 kracht bij te zetten, kunnen wij u en uw gezelschap voorzien van de juiste arrangementen. Of het nu gaat om een gezellige borrel, of om een hapje, koffietafel, high tea, koud/warm buffet of diner, alles is mogelijk. Geef aan wat van belang is en wij maken hier iets moois van. Daarnaast is het mogelijk om ons restaurant te bespreken voor besloten feesten. Ook kunnen wij catering op locatie, bij u thuis of op uw bedrijf, verzorgen.
Dracht 27 - 8442 BK - 0513 078 feest. Neem vrijblijvend contact met ons op Heerenveen en samen zorgen we voor een640 onvergetelijk
Wijwww.lekkerzzz.nl wensen u alvast fijne feestdagen!
Dracht 27 - 8442 BK Heerenveen - 0513 640 078
www.lekkerzzz.nl
SPORT GRATIS
De krant is gewoon leuker! Uw krantendrukker sinds 1882
t/m 31 december 2019 bij inschrijving voor een jaarlidmaatschap
Onb ep e rk t fi tn e ss e n , z wemmen e n squ a sh en G roe ps l es s en
F i th ei dst est en persoon li jk t ra ini ng ssch ema Ko ffi e en th e e R e laxen in de s aun a Le d enko r ti ng op d e zon ne ba nk D e s kund i ge b eg e le i din g
Meer informatie en inschrijven: www.sportstad.nl/fitness ADRES Werktuigenweg 9 8304 AZ Emmeloord
POSTADRES Postbus 1029 8300 BA Emmeloord
T W E
+31 (0) 527 630 200 hoekstrakrantendruk.nl info@hoekstrakrantendruk.nl
Deze actie is t/m 31 december 2019 bij inschrijving voor een jaarlidmaatschap. Sportstad Heerenveen | Abe Lenstra Boulevard 23Q | 8448JA Heerenveen | 0513 614800 | fitness@sportstad.nl | www.sportstad.nl
SPORT
GROOTHEERENVEEN.NL
31
TEKST JOERI VAN LEEUWEN // FOTO'S WWW.DEHVB.NL
VOORZITTER GATZE ROMMERT VAN DER MEER EN TC-LID RICHARD TOERING
“TWEEDE KUNSTGRASVELD IS NOODZAKELIJK VOOR HEERENVEENSE BOYS”
Het is donderdagavond 14 november wanneer onder anderen hoofdtrainer Klaas de Jong, voorzitter Gatze Rommert van der Meer en Richard Toering van de Technische Commissie (TC) met elkaar om tafel zitten om de komende zaterdag door te spreken. Dit is een wekelijks terugkerend ritueel wat voor de mannen van Heerenveense Boys zorgt voor rust richting de wedstrijddag. “Het is voornamelijk om niet op vrijdag nog voor verrassingen komen te staan”, aldus de preses Gatze Rommert van der Meer. “Natuurlijk gebeurt dat incidenteel wel eens, maar dan is het omdat bijvoorbeeld iemand ziek is geworden. We hebben een selectie die in de top van de derde klasse mee kan draaien en we hopen op termijn ook terug te keren op waar veel mensen ‘ons’ zouden categoriseren. Daarvoor hebben we een visie ontwikkeld die ervan uitgaat dat zowel het eerste, het tweede en op termijn ook het derde seniorenelftal op een niveau speelt waardoor we spelers kunnen laten doorstromen vanuit de jeugd.”
ACCOMMODATIE Van der Meer: “We hebben eigenlijk al groen licht gekregen van de gemeente Heerenveen voor een tweede kunstgrasveld. Dat zou een uitkomst zijn voor ons. In de winterperiode hebben we een wetraveld (WEdstrij- en TRAiningsveld - red.), waar niet altijd op getraind kan worden, en een kunstgrasveld. Als je bedenkt dat er in totaal vijftig teams zijn die we allemaal twee keer willen laten trainen, dan is er een bepaalde druk. Een tweede
kunstgrasveld zou dus wat ons betreft zo spoedig mogelijk kunnen worden neergelegd. De druk van trainingen zou omlaag gaan waardoor groepen die nu op een kwart veld trainen eindelijk meer ruimte hebben. Het College van Burgemeester en Wethouders vindt dat we een deel moeten meebetalen als vereniging en daar staan we in principe niet onwelwillend tegenover, maar we hebben recent ook net de kleedkamers aangepakt die na veertig jaar wel toe waren aan een opknapbeurt.”
TRAINERSWISSEL Afgelopen zomer werd Klaas de Jong aangesteld als trainer van Heerenveense Boys. De voorzitter en TC lid Richard Toeringa zijn content met een andere type trainer. “We waren wat dat betreft wel toe aan een nieuwe trainer met een nieuwe wind en energie. Het is even wennen voor de spelers, maar we hebben een positief gevoel aan de eerste weken van het seizoen overgehouden. Klaas is iets meer een veldtrainer terwijl zijn voorganger meer een people manager was. Beide met een eigen idee en visie van werken.”
VROUWENVOETBAL Toering is duidelijk in zijn ideeën over het al lang niet meer weg te denken vrouwenvoetbal binnen de vereniging; één van de voorlopers op dit gebied in Fryslân. “Schrijf maar gerust op dat het een verrijking is voor de gehele vereniging. Zowel sportief als ook sociaal is het mooi. Er heerst gewoon een andere, positievere sfeer. Daarnaast is het ook mooi dat we een groeiend aantal meidenteams hebben. De vrouwen spelen op een hoog prestatief niveau wat ook in sportieve zin weer uitdagend en mooi is.”
AMBITIE Ondanks het feit dat Heerenveense Boys in de breedte één van de grootste clubs in Friesland is, speelt het eerste elftal ‘slechts’ in de derde klasse. “We hebben er een jaar of vijf geleden voor gekozen om het alleen nog maar met eigen jongens te doen, tenzij spelers zich zelf aanmelden. We merken dat het langs de zijlijn daarom ook weer drukker wordt, de positieve flow er is voor wat betreft het eerste elftal. Dat is wel een mooie ontwikkeling. Op den duur willen we kijken of we in plaats van een derde klasser een tweede of eerste klasser kunnen worden. Daarvoor hanteren we wel de stelregel dat we niet betalen en zelf spelers halen”, zegt Van der Meer stellig.
JEUGD
INITIATIEVEN
Vanwege de doorstroom vanuit de jeugd en om op termijn te promoveren is daar de winst te behalen voor de groenhemden. Toering: “We hebben nu bijna alle jeugdselectieteams op divisieniveau spelen, dus spelers worden opgeleid op een hoog niveau. Op den duur zouden die spelers dan de A, B of C selectie kunnen aanvullen. Dat is het ideaalbeeld. Daarvoor proberen we onze jeugdopleiding zo goed mogelijk op poten te blijven zetten.”
Beide gesprekspartners zijn over het algemeen tevreden met de voetbalbond, maar op bepaalde punten echter ook kritisch. “We hebben in de breedte veel teams en konden zo ook een Jo16 en Jo14 samenstellen. Het enige is dat niet alle clubs daarvoor gekozen hebben zodat er enorme verschillen zijn in de kwaliteit van de competitie. Dat is wel zonde want zodoende leert men niet zoveel als team. Verder zijn er ook initiatieven die wel het nodige effect hebben. Zoals het 35+ voetbal waarbij er vier teams onderling een toernooitje spelen bij een van die vier clubs. Daarna gezellig in de kantine, vaak ook wat aangekleed met een hapje en drankje. Die gezelligheid is prima voor een vereniging want iedereen blijft nazitten. Zulke avonden, enkele keren per seizoen zijn waardevol.”
SPONSORS Voorzitter Gatze Rommert van der Meer toont zich een bevlogen man. “Laten we voorop stellen dat we fantastische co-sponsoren hebben naast onze hoofdsponsor ING. Dat is ook van belang voor dingen die we zodoende kunnen bekostigen. Anderzijds is het ‘er kan altijd meer bij’ ook van toepassing voor Heerenveense Boys. Er gaat veel geld om in een vereniging, dus alle sponsoring is welkom.”
heerenveen // SPORT
TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S JOHAN BROUWER
32
J
TEKST EELKE LOK // FOTO'S ORANGE PICTURES
JANINE SMIT EN JESPER HOSPES
NIETS MOOIER DAN EEN SCHAATSLEVEN
“Een klotenweekend toch?” Dat is het ietwat opruiend begin van een gesprek met twee schaatsers uit Heerenveen op een zonnige vrijdagmiddag. Janine Smit en Jesper Hospes buigen het hoofd. Ze weten wat bedoeld wordt; ze kunnen niet anders dan het er mee eens zijn. Bij de kwalificatiewedstrijden begin november kwamen ze in de wachtkamer terecht, omdat hun prestaties op de 500 meter onvoldoende waren. De hoofden van de beide in Heerenveen geboren en nog wonende schaatsers, die al jaren samenleven, komen wel onmiddellijk weer omhoog. Jesper zegt dat het dubbel spijtig was, want ze zijn beiden toch ietwat de aanvoerders van de schaatsploeg van het gewest Fryslân waar ze deel van uitmaken. Dan vertellen ze, beide tegelijk, wat er allemaal mis ging. “Ja, we zijn zelf schuldig. Maar luister eens…” Daar hoort een verhaaltje bij.
“Alleen ik had nieuwe schaatsschoenen. Dat wilde best in de training bij het tempo-rijden. Er waren bij anderen wel twijfels, bij mij niet. Het ging eigenlijk niet slecht genoeg in de training.” Het ging in de wedstrijd wel mis. Schaatsschoenen zijn bepalend in de afzet. En dat deden ze vanuit de start niet goed. Gedurende de race zakte ze helemaal weg, om tenslotte in de achterhoede te eindigen.
SCHOENEN
Een kwalificatie kun je niet overdoen. Ze zette nog wel weer de oude schoenen op de ijzers en reed de 1000 meter nog, maar dat moest allemaal te haastig. Een klotenweekend. “Ben je zo goed en dan gaat het mis.”
Janine Smit (28) brak vorig seizoen door. Ze won de 500 meter op het NK afstanden in een persoonlijke recordtijd, 38.22 Werd vierde op het NK sprint. En in de teamsprint werd ze wereldkampioen, samen met Letitia de Jong, Sanneke de Neeling en Jutta Leerdam. Ze ging dus vol goede moed het nieuwe seizoen in. Had bovendien in de zomer echt lekker getraind. Ze was er helemaal klaar voor.
Jesper Hospes (31) knikt. Hij was zelf toen al ‘naar de kloten’. Had ook zo’n voortreffelijke trainingszomer gehad. Reed het weekend ervoor naar een keu-
rige derde plaats tussen die topsprinters in 35.13. Twee valpartijen in de ritten voor hem (“En yn deselde baan as ik moast”). Dus wachttijden. Toen kreeg hij nog een valse start. Het maakte net het verschil. Een halve seconde langzamer dan de nummer twee, werd hij negende.
START Janine en Jesper voelen zichzelf schuldig. Toch is Jesper een beetje kritisch over de starter. ”We dogge noait mear pikstarten. Mar ik ha it idee dat de starters no bewust stadich dogge om mar falske starten te krijen, oars is der neat oan of sa.” En dan toegevend dat een sprinter altijd overgeleverd is aan de starter. Een sprinter werd in de vorige eeuw nog wel eens een luie schaatser genoemd. Een luipaard dat alleen echt in actie kwam als het moest. Ze vertellen dat het luipaard niet meer kan bestaan. Sprinters en allrounders doen in de training evenveel. Maar wel anders. De techniektraining is bij sprinters dubbel zo belangrijk. Er zijn geen marges. Eén verkeerde afzet en je ligt uit de kwalificatie. De man die er als trainer aan sleutelt, is Henk Hospes. De vader van Jesper. Zoon
en schoondochter hebben bij veel andere trainers gewerkt. Janine zat bij Jong Oranje. Daarna bij de teams Control, Liga en After Pay. Jesper zat in het KNSB opleidingsteam bij Peter Kolder, later bij Gerard van Velde z’n ploeg en kwam via team Victorie bij het gewest Fryslân terecht. Dit jaar samen met Janine. En daar is heit Henk de trainer.
HEIT “We ha it noch noait sa moai hân”, zegt Jesper. Ook Janine is enthousiast over haar schoonvader. “Elke topsporter is eigenwijs, maar Henk is heel vertrouwd. Hij blijft altijd rustig, alles is bespreekbaar.” Beiden vertellen dat Henk ‘out of the box’ is. Denkend buiten normale kaders. Janine herinnert zich een training. “Dan zegt Henk ineens: ‘Doe nu alleen de rechterhand op de rug’. Dat kan toch niet denk je dan. Maar als je dat doet, voel je wat er met je lichaam gebeurt. Prima.” Henk Hospes was ooit, in 1980, Nederlands kampioen kortebaanschaatsen. Vanaf die 160 meter heeft hij volgens Jesper nu een geweldige knowhow opgebouwd voor alle schaatsafstanden. Drie dames, Dione Voskamp, Sanneke de Neeling en Mellisa Wijfje, haalden de World
NUMMER 11 • 2019
GROOTHEERENVEEN.NL
33
Notaris: overbodig en onnodig? E-commerce, internet-of-things, big data, fintech, artificial intelligence, disruptieve innovatie en blockchaintechnologie? TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S JOHAN BROUWER
Nieuwe ontwikkelingen die in een enorm tempo de wereld veranderen. Beroepen als arts, accountant en notaris? Volkomen overbodig! Alle informatie is beschikbaar, we zoeken het zelf wel uit. Misschien kunnen we deze mensen omscholen voor de beroepen van de toekomst: data-scientist, werkgelukdeskundige, ethisch hacker of drone-piloot. Doen ze tenminste nog iets nuttigs voor de maatschappij! Kantoor Heerenveen. Daar zitten ze: twee ouders uit een samengesteld gezin die een testament willen en alles zelf al hebben uitgezocht. Van de hoed en de rand weten. Ik hoef alleen nog maar hun gedachten op papier te zetten. Want dat laatste kan niet via internettools. Ze gaan echter voorbij aan de ervaring van onze beroepsgroep en begrijpen pas, na ons gesprek, dat ze weliswaar in de goede richting zaten, maar dat er heel wat meer dingen komen kijken bij dergelijke gecompliceerde zaken. Denk aan uptodate kennis van de weten regelgeving, fiscaliteiten, jurisprudentie en vele andere aspecten. Het bovenstaande klinkt nogal cynisch, overdreven. Maar dat mag toch in een column?
schaatser nooit volmaakt tevreden kunt zijn, want het kan altijd nog weer beter. “Daar aan werken is heerlijk.” Ze moet toegeven dat haar leven dubbel heerlijk is. Naast het schaatsen studeert ze aan de universiteit van Groningen voor een master in de sector bedrijfskunde en dan speciaal over financiën. “Se docht dat sa knap”, zegt Jesper. Hij is overigens zelf net zo druk. Werkt bij DBK, een bedrijf voor marketeering. Dat - hoe mooi komen dingen soms uit - in Thialf gevestigd is. Online marketeer. Een regelateur die een hele hoeveelheid sport, werk en vrije tijd constant moet regelen. Hij is assistent bij de jeugdtraining en hij doet veel aan het materiaal van diverse schaatsers. Hij kan uit de hand rondingen van de schaatsen slijpen, daarzonder kan een wedstrijdschaatser niet werken.
JANINE SMIT: “IK WEET ZEKER DAT HET GOED KOMT!” Cup kwalificaties wél. Maar daar hoor je hem niet over. Jesper: “Heit is der net foar himsels, hy is der foar de riders.” Buitengewoon voor Jesper, die dat ook wel eens anders meemaakte in zijn carrière.
Jesper het over diversiteit in training, daar zit van alles in. Wat hem ook zo aanspreekt in het trimmen van het skûtsje van Heerenveen. Zomers mag de schaatser deel uitmaken van de bemanning.
Janine en Jesper houden beiden intens van schaatsen. Maar kunnen eigenlijk niet goed vertellen, waarom ze dat zo mooi vinden. Het is meer een gevoel. Dan heeft
GEVOEL Janine heeft het over “Dat heerlijke gevoel, als je op volle snelheid door de bochten knalt.” Tegelijk ook dat je als
“Hij is soms wel een paar uur met één schaats bezig”, zegt Janine. “Dat hindert neat, want sy heart neat oars, at se oan de stúdzje is.” Ze respecteren elkaar. En als ze samen aan tafel zitten, praten ze heel veel over schaatsen. “Dat is niet erg, het is ons leven.” Daarna gaan ze samen naar de training. Beiden zijn keihard aan het werk om over zeven weken klaar te zijn voor de volgende kwalificatiewedstrijden, als de definitieve beslissingen vallen. Het mag dan een keertje een klotenweekend geweest zijn, tussen kerst en nieuwjaar gaat het echt gebeuren. Janine: “Ik weet zeker dat het goed komt!” Jesper knikt.
De notaris heeft er jarenlang voor geleerd om afspraken tussen, én ideeën van mensen, gestructureerd en (wettelijk) verantwoord vast te leggen. Dit combineren we met relevante adviezen, ervaring, mensenkennis en vakmanschap. En natuurlijk maken wij ook gretig gebruik van de mogelijkheden die de nieuwe digitale ontwikkelingen ons bieden. Leve big data en blockchaintechnologie! Maar: dat maakt ons niet overbodig. En met dat stel? Het is helemaal goed gekomen met het testament. Sterker nog: vorige week heb ik hen geadviseerd over een nieuwe rechtsvorm van hun bedrijf.
Pieter de Boer Mr. Pieter de Boer, Notaris Hawwe jo noch fragen? Nim dan gerêst kontakt op mei my of in kollega by Groenewegen Advocaten & Notarissen!
Tenge Hoveniersbedrijf: al 25 jaar een begrip in de regio
De tuin van nu wordt steeds duurzamer Klimaatverandering en de aandacht voor natuur en milieu zijn onderwerpen waar we ook in de tuin mee te maken hebben. Droge zomers, zware buien, minder insecten: we merken allemaal dat er iets verandert. Wat kunnen we doen om ervoor te zorgen dat onze tuin een fijne plek blijft, terwijl we tegelijkertijd aandacht besteden aan duurzaamheid? Een tuinontwerp met een doordachte inrichting en bijpassende beplanting en materialen biedt een goede leidraad Tuinontwerper Edwin Boonstra legt uit. Meedenken “Bij het maken van plannen voor een nieuwe tuin of tuinrenovatie krijgen we steeds vaker vragen over natuuren klimaatvriendelijk tuinieren. Klanten willen bijvoorbeeld weten hoe ze wateroverlast kunnen voorkomen, welke planten goed bestand zijn tegen droogte of wat je kunt doen om meer vlinders en bijen aan te trekken. Daar denken we graag over mee. Wij beschik-
Ook hebben we sterke planten nodig die diep wortelen en beter bestand zijn tegen droogte en hitte. Wij hebben die kennis en daarmee ontwerpen we mooie, gezonde en onderhoudsvriendelijke borders met een gespreide bloei. Zo zijn er voor iedere tuin maatregelen mogelijk op het gebied van duurzaamheid, die niet ten koste gaan van het tuinplezier. Het is maar net wat er past bij de tuin en wat de klant wil.”
ken over veel kennis en informatie, zodat klanten bewuste keuzes kunnen maken die passen bij hun wensen en mogelijkheden.” Gezonde tuin “Wateroverlast kun je op verschillende manieren voorkomen. Meer groen en minder steen is altijd goed, maar je kunt het regenwater ook opvangen in zogeheten infiltratiekratten, een regenton installeren of gebruik maken van waterdoorlatende verharding. In een bestaande tuin kun je bijvoorbeeld een aantal tegels
verwijderen uit je terras, pad of oprit. Wanneer je er planten inzet met verschillende bloeitijden, sla je meerdere vliegen in één klap: wateropvang, vriendelijk voor insecten én lang plezier van bloeiende planten.” Sterke planten “Ook de plantkeuze verandert. Ik merk dat de seizoenen verschuiven. Planten bloeien eerder.
Omslag in denken “Tenge Hoveniersbedrijf heeft al jaren volop aandacht voor het milieu. Zo werken we met biologische bestrijdingsmiddelen en bemesting en gebruiken we hout met FSC-keurmerk. Voor de onkruidbestrijding werken we met branders. We merken dat onze klanten dat op prijs stellen, al moeten ze er soms nog wat aan wennen dat er wel eens onkruidje meer staat dan ze gewend waren.” Vrijblijvend gesprek? Bel Edwin Boonstra!
Tuinontwerper Edwin Boonstra
it Kylblok 1 • 8447 GR Heerenveen • tel. 0513 - 65 45 45 • info@tenge.nl
WWW.TENGE.NL
heerenveen // SPORT
GROOTHEERENVEEN.NL
35
HILDA BOOMSMA OVER DE NIEUWE SPEELSE ZWEMMETHODIEK VAN EASYSWIM
TEKST WIM WALDA // FOTO'S WIM WALDA EN EASY SLIM
“GEEN EXAMENSTRESS MEER”
IJspret
“In een waterrijke provincie als Friesland zou eigenlijk ieder kind zich in het water moeten kunnen redden.” Aan het woord is Hilda Boomsma, zwemlescoach bij Sportstad Heerenveen. Collega Jouke Nolles knikt instemmend. Beiden zijn actief betrokken bij het zwemonderwijs in Heerenveen en enthousiast over de nieuwe zwemmethodiek die door EasySwim, fabrikant van drijfpakjes, is ontwikkeld.
Veel ‘oudere jongeren’ zullen zich de periode herinneren dat ze als zesjarigen, na een gewenperiode in het ‘pierenbadje’, rillend in een grote groep op de kant stonden voor de vuurdoop in het diepe. Nog voordat zwemmen onderdeel werd van het lesprogramma op de lagere school. Langs de kant een zweminstructeur, die doorgaans niet veel begrip en medelijden had met de rillende kids op de kant en ze meedogenloos ‘het diepe’ in joeg. Wanneer je het hoofd niet boven water kon houden, kwam de haak eraan te pas. ‘Zwemmen hoefde niet leuk te zijn, want het was nuttig’. Er bestonden toen nog zes diploma’s, A tot en met F. Uiteraard is bovenstaande alinea een gechargeerde weergave van de wer-
Maar er is sinds die tijd wel veel veranderd; de zes diploma’s maakten plaats voor drie, A, B en C; de lesmethode sloot beter aan bij de belevingswereld en het niveau van het kind; de stress van ‘het diepe’ en het moeten presteren maakte door drijfpakjes en speelse elementen in de lessen plaats voor plezier en de betrokkenheid van de ouders bij het leren zwemmen van hun kind werd groter. Maar nog steeds werd een aantal ‘oude’ aspecten als vereiste voor de Scha tz o e ke r verschillende diploma’s gehandhaafd. Zoals het baantjes zwemmen, een minuut watertrappelen, de verschillende zwemslagen beheersen en drijven op borst en rug. r e u ke l i n g
DE ABC-METHODE
kelijkheid, want velen zullen een andere beleving van hun eerste zwemlessen hebben gehad.
S c hi p b
Hilda Boomsma heeft al meer dan dertig jaar ervaring als zweminstructeur. Hilda begon als oproepkracht bij zwembad De Telle, geeft nog steeds les, is zwemcoach, heeft veel contact met ouders en verricht veel organisatorische en administratieve taken. Jouke Nolles belandde via een omweg bij De Telle en later Sportstad en is tevens zwemcoach. Tijdens het gesprek is het een komen en gaan van instructeurs en stagiaires. Sportstad Heerenveen bruist.
EASYSWIM METHODE “De EasySwim-methodiek is een logische doorontwikkeling van het zwemonderwijs”, vertelt Jouke. “Dit concept is ontwikkeld door EasySwim, de fabrikant van de drijfpakjes die Jouke Nolles en Hilda Boomsma
tegenwoordig al bij de meeste zwemlessen worden gebruikt. Let wel, het zijn drijfpakjes, die het kind helpen om te blijven drijven en daardoor een extra gevoel van veiligheid geven, en geen reddingsvesten.”
SPELEND LEREN EasySwim zegt er als introductie op de website het volgende over: ‘Stel je eens voor dat leren zwemmen écht een feestje is voor uw kind. Dat uw kind tijdens de zwemles veel plezier heeft, betrokken is, zich veilig voelt, helemaal zichzelf kan zijn en zich in zijn of haar eigen tempo kan ontwikkelen. Zwemmen moet voor ieder kind leuk en makkelijk zijn en optimaal afgestemd op de manier waarop jonge kinderen leren, zowel vanuit motorisch als vanuit pedagogisch oogpunt.’ “Kinderen vanaf 4, 5 jaar moeten uiteindelijk aan dezelfde zwemvaardigheidseisen voldoen als in de ABC-methodiek,” licht Hilda Boomsma toe, “maar bereiken dat op een andere manier. Ze krijgen net zo goed watergewenning, moeten de zwemslagen leren en watertrappelen, maar doen dat op een speelsere manier met bijvoorbeeld tikspelletjes, met puzzels die ze stukje voor stukje naar de andere kant van het bad moeten brengen en door praktijksituaties te simuleren. Bijvoorbeeld, wat doe je als je in een waterrijke provincie als Friesland overboord valt, of als je ’s winters door het ijs zakt, of als er een schat op de bodem verborgen ligt. Het EasySwim diploma dat ze aan het einde halen wanneer ze laten zien dat ze de negen geformuleerde praktijksituaties beheersen, komt in de plaats van de drie diploma’s. Dus ook geen drie keer meer examenstress meer. Resumerend: leuker, beter aansluitend bij de belevingswereld van kinderen en ze leren door te spelen.”
DE NEGEN PRAKTIJKSITUATIES
VAN EASYSWIM 1. S chipbreukeling - De leerlingen gaan drie tot vijf minuten gekleed zwemmen, kriskras door elkaar, aansluitend helphouding met keuze uit divers materiaal en tussendoor wisselen van materiaal door watertrappend te draaien en iets nieuws te kiezen. 2. Kind overboord! - Gekleed vallen in het water, op buik zwemmen naar boot/mat, erin/erop klimmen, achterover eruit/eraf vallen, watertrappen met hele draai, op rug naar kant zwemmen en eruit klimmen. 3. IJspret - Gekleed zwemmen: Via mat door (verborgen) wak in het water vallen, er onderuit zwemmen, naar mat met wak zwemmen, onder mat zwemmen en in wak naar boven komen, eruit klimmen en (eventueel met stukje zwemmen naar kant) eruit klimmen. 4. Kampioenen - Een minuut voortbewegen met bal tussen armen, vervolgens in tweetallen watertrappend bal overgooien, eventueel afsluiten met bal tegen mat/in doel/op kant gooien. 5. Schatzoeker - Met kopsprong te water, onder water zwemmen en voorwerp(en) opduiken van bodem (indien bodem te diep is, kunnen de voorwerp(en) zwevend worden gemaakt), vervolgens boven komen en op rug naar kant zwemmen mét voorwerp(en). 6. Kopje onder - Vijf minuten kriskras door elkaar zwemmen en elkaar (op de goede wijze aangeleerd) onderduwen, simulatie van kopje onder door golf. 7. Heldendaad - In buikligging op materiaal (plankje/matje/buis) naar vriendje peddelen, aanreiken, slepen op rug naar kant, hulp roepen. 8. Survivalbaan - Achterover in water vallen, draaien en schoolslag naar mat, onder mat door zwemmen, polo crawl of rugcrawl naar volgende mat zwemmen, er overheen klimmen, rugslag naar einde van baan, onder water aan drijflijn terug tijgeren (ademhalen mag). 9. Jij bent ‘m! - Drie tot vijf minuten tikkertje in het water, na getikt te zijn (of op commando) opdracht vervullen (bijvoorbeeld andere zwemslag, even onder water, etc.).
Exclusief bij ABD Renault
DE NIEUWE CLIO NU ONE EDITION €18.500,RIJKLAAR
Compleet vernieuwd, zowel van buiten als van binnen!
Of: ABD Privé Lease: Vanaf
€279,-
p/mnd
ABD Flex Choice Vanaf
€199,r i ch
ui
Veiligste in zijn klasse!
t op nu
s d e t o e k o ms
t!
ge
N
DE CLIO ONE EDITION 20x OP VOORRAAD MET: - Easy link multimediasysteem met 7” touchscreen - Lane Assist - Led koplampen - L.M. Wielen 16” ‘Philia’ in aluminiumkleur met zwarte inleg - Cruise control - Active Emergency Braking System met voetgangers- en fietserdetectie - Airconditioning - En nog veel meer!
ABD = 100%
p/mnd
Laagste co2 uitstoot in zijn klasse 99 g/km
2018 De genoemde vanafprijs is een consumentenadviesprijs en is inclusief onvermijdbare kosten, nodig voor aflevering van de auto aan de consument. ikleaseprivebijabd.nl wordt onder het Keurmerk Private Lease aangeboden van Friesland Lease. Private Lease bedrag is gebaseerd op: 60 maanden tot 10.000 km p/jr en 8 of meer schadevrije jaren. ABD Flex choice is berekend met: €6250 aanbetaling (evt. uit inruilwaarde), €2500 slottermijn en 60 maanden looptijd tegen 3,9% rente. Het aflopend krediet is geldig op nieuwe particuliere Renault personenauto orders. Looptijd 12 tot 60 maanden, geen maximaal te financieren bedrag, slottermijn mogelijk. De maximale slottermijn hangt af van de looptijd van de financiering en berekend o.b.v. waarde van de auto (40% bij 36 maanden, 30% bij 48 mnd en 20% bij 60 mnd financiering). Op de financiering en services zijn algemene voorwaarden van toepassing. Bedragen zijn afgerond op hele euro’s. Rentewijzigingen, type- en drukfouten voorbehouden. Gebruikte foto’s kunnen afwijken en leverbaar zijn tegen meerpprijs.
heerenveen // SPORT
GROOTHEERENVEEN.NL
37
UDIROS OUTDOOR KLEURT PODIUM IN VOLLENHOVE
HZ&PC ZWEMMER MEINDERT DEKKINGA IN TURKIJE
HEERENVEEN – Meindert Dekkinga uit Bant is al een aantal jaren zwemmer bij zwemclub HZ&PC Heerenveen. Hij gaat iedere zomer, als de meeste zwemmers hun rust pakken, het openwaterzwemcircuit in. Ter voorbereiding gaat Meindert dan meestal een uurtje zwemmen in de Wellerwaard tussen Emmeloord en Bant. Van half juni tot half september worden er door het hele land openwater zwemwedstrijden gehouden met afstanden voor de junioren vanaf één kilometer tot maximaal vijf kilometer. Na een goed openwater seizoen (tijdens het Open Nederlandse Kampioenschappen vierde van de jongens junioren, en in het totaal klassement ook op een vierde plaats) besloot Meindert om een internationale wedstrijd te zwemmen. Onlangs is Meindert met zijn ouders en zusje afgereisd naar Bodrum, Turkije, om daar twee afstanden te gaan zwemmen. Tijdens de Aquamasters Championships zou Meindert de vijf kilometer en anderhalve kilometer zwemmen. Meindert: “Deze wedstrijd werd in zee gezwommen, wel iets anders dan onze wedstrijden. Onze wedstrijden zijn vaak in kanalen of meren die overzichtelijk zijn en waar je vaak mee kunt lopen. Daarnaast was het aantal deelnemers ook vele malen groter dan wij in ons land zijn gewend en was het een renstart en -finish.” Meindert wist op de vijf kilometer het podium te halen. Met een uur en zeven minuten werd hij tweede. Tijdens de anderhalve kilometer werd hij vierde met een tijd van twintig minuten. “Een mooi resultaat en een nog mooiere ervaring”, blikt Meindert terug.
DOAN VAN HAU
GENOMINEERD VOOR ‘TALENT VAN HET JAAR’ IN AZIË
Een grote groep atleten streed tijdens deze natte en gure editie van ‘Veno in the Wetlands’ mee om de prijzen. Op een uitdagend parcours, dwars door weilanden en akkers, en met veel water, waren de omstandigheden zwaar. Werner Valk en Wouter Keuning lieten beiden zien dat ze in een uitstekende vorm verkeren. Keuning koos dit keer voor een aanvallende stijl van lopen en dat werd beloond met een prachtige derde plek, achter Neder-
De atleten van de wedstrijdgroep van UDIROS Outdoor lieten zich ook van voren zien. Bij de jongste categorie (10-11 jaar) liep Solène Ritsema haar beste wedstrijd van het seizoen en pakte een mooie vijfde plaats. Lisa Bodewes zat daar niet ver achter op plaats zeven. Bij de dames van 12–14 jaar was het Irene Groen uit Nijeberkoop die op zeven seconden van een top-vijf klassering finishte. Bij de heren van 15–17 jaar eindigde Huib van der Veur net naast het podium op plek vier.
ISU BENOEMT IJSSTADION THIALF TOT ‘CENTRE OF EXCELLENCE’ HEERENVEEN – De internationale schaatsbond ISU heeft ijsstadion Thialf in Heerenveen aangewezen als ‘Centre of Excellence, waar het in de wereld gaat om het langebaanschaatsen en shorttrack. Dat betekent dat Thialf aan de hoge eisen van de topsport voldoet. De aanwijzing geldt vanaf 1 januari 2020 en duurt in ieder geval twee jaar. Andere ijsstadions die dezelfde kwalificatie gekregen hebben zijn de Olympic Oval in Calgary (Canada) en de Utah Olympic Oval in Salt Lake City (Verenigde Staten van Amerika). In een Centre of Excellence komen coaches, officials en talentvolle schaatsers voor trainingen, educatie, seminars en workshops. Directeur Marc Winters van Thialf is blij met de titel: “Thialf is gebouwd voor de topsport met de ambitie om schaatshart van de wereld te zijn. Dit is een prachtige bevestiging van de vraag of wij die ambitie waarmaken.”
Samen met de Japanner Hiroki Abe (FC Barcelona) en de Zuid-Koreaan Lee Kang-in (Valencia) maakt de Vietnamese international van sc Heerenveen kans deze prestigieuze prijs in de wacht te slepen. Eerdere winnaars die de ‘AFC Youth Player of the Year’-award wisten te winnen zijn oud-Feyenoorder Shinji Ono (in 1998) en PSV’er Ritsu Doan (2016). Of Van Hau de prijs wint, wordt op 12 december tijdens een groots gala van de voetbalbond in Hong Kong bekendgemaakt.
HEERENVEEN - SUPpen tijdens de winterperiode in heerlijke temperaturen en lekker warm water. Komende winterperiode worden er clinics aangeboden voor zowel beginners als ervaren suppers. Je traint je peddeltechniek, houding en balans. Je leert ook pilates oefeningen doen waarbij kracht en core centraal staan. Dit alles uiteraard met een hoge SUP FUN Factor. Opgeven kan via info@supawayheerenveen.nl. De kosten bedragen twintig euro per les of vier lessen voor 75 euro. SupAway Heerenveen stuurt je een tikkie en als je betaling binnen is, ben je verzekerd van deelname.
Gezellig Entreekaartje naar voor De Bios? maar € 7,Geldig t/m 16 december 2019 | niet i.c.m. andere acties € 2,00 toeslag bij 3D en kindercombi | € 1,50 toeslag bij lange film max. 4 pers/bon - GROOTHEERENVEEN 11-2019
Werner Valk, naast wedstrijdatleet ook trainer van de wedstrijdjeugd, was trots op zijn pupillen: “Er wordt serieus en hard gewerkt. En we weten waar we aan moeten werken om met nog meer atleten voor de overwinningen mee te strijden. Het plan ligt er.”
BESTEL NU JOUW SEIZOENKAARTSEIZOENKAART OP HOUDERS EENMETHEERENVEEN.NL SC HEERENVEEN GRATIS NAAR BEKERDUEL
SUPPEN TIJDENS WINTERPERIODE
HEERENVEEN – De Aziatische voetbalbond heeft Doan Van Hau genomineerd voor de titel talent van het jaar.
Gebruik deze waardebon!
lands Kampioen en winnaar Ruben Dinkelman. Valk liep sterk en finishte achter winnaar Tobias van der Mei op een zilveren plek en deed uitstekende zaken voor zijn klassement.
HEERENVEEN - Supporters met een seizoenkaart van sc Heerenveen krijgen gratis toegang tot de bekerwedstrijd tegen Roda JC op dinsdag 17 december (aftrap: 19.45 uur). Bovendien nemen zij voor slechts vijf euro per persoon familie, vrienden of kennissen mee naar het duel in de tweede ronde van de TOTO KNVB Beker. Bij de wedstrijd tegen Roda JC kunnen seizoenkaarthouders uiteraard op hun eigen, vertrouwde stoel zitten, maar de plekken in het stadion zijn bij dit duel niet gereserveerd. De seizoenkaart geeft toegang tot het vak, maar voor de rest geldt ‘vrije zit’. Voor het bekerduel met Roda JC geldt vrije verkoop, wat betekent dat ook zonder seizoen- of clubkaart kaarten gekocht kunnen worden. Voor niet-seizoenkaarthouders kosten tickets voor het bekerduel tien euro per stuk, ongeacht leeftijd en ongeacht vak. “De reden is dat we seizoenkaarthouders de mogelijkheid willen bieden bij hun meegebrachte familie, vrienden en kennissen te zitten”, aldus de organisatie.
ING! AANBIED Wegens succes verlengd! DE BIOS HEERENVEEN Burg. Kuperusplein 52 Heerenveen
Reserveren? Bel 0513-654051 of www.bios-heerenveen.com
GEZINSZAK PATAT
€ 8,TEGEN INLEVERING VAN DEZE ADVERTENTIE!
+
4 PERSONEN
+
OF 4 KROKETTEN
4 FRIKANDELLEN
GROTE BEKER MAYO
MOLENPLEIN 10B HEERENVEEN
0513-841143
ACTIEISGELDIGT/M15-12-2019
OPENWATER AVONTUUR
VOLLENHOVE – Met een tweede plaats voor Werner Valk op de Middellange Survivalrun (MSR) in Vollenhove en een derde plaats voor Wouter Keuning op de Korte Survivalrun (KSR) kleurde het korenblauw van UDIROS op het podium in Vollenhove.
38 3
2
1
22
26
17
21
25
20
24
19
23
18
14
11
14
7
17
10
14
2
15
7 11
17
6
8
8
17
24
15
8
22
17
6
15
22
12
15
22
6 6
14
22
8
17
17
11
19
12
14
6
10
7
7
6
17
22
Puzzel en win! In iedere editie van GrootHeerenveen staat een puzzel waarmee u leuke prijsjes kunt winnen. Stuur uw oplossing via de email of met traditionele post. U kunt dit sturen naar: info@grootheerenveen.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 11-2019 – tot uiterlijk 10 december 2019. Wij wensen u weer veel puzzelplezier!
18 17
4 14
18
6
10
10
19
17
10
2
22
22 9
15
8
17
6
17
1
14
17
10 17
7
2
14
4
17
14
26
18
22 2
17
18
9
8
7
4 14
20
7
15
PUZZELPAGINA NR 11
17
5
8 11
14 14
7
5
17
11
22
17
15
22
14
W
9
9
15
4
8
19
17
H
22
18
18
5
17
6
10
13
8
12
6
7
11
5
9
4
D C
16
15
14
NUMMER 11 • 2019
17
19
Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers ord te vinden wo rde leu het gek
Zuid-Am. cowboy grammatica
13
voederbak
bodem
namiddag
2
politiechef
regio
ratel
1
gorilla beschadiging
14
schuin
onzes inziens
vogel
deel v.e. wet
serie
7
niet rechtstreeks
riv. in Frankrijk
niemendal
alstublieft (Franse afk.)
26
36
10
roklengte show
42
38
43
44
48
52
49
53
54
39 45
50
55
57
haaruitval
grappenmaker
31
37
56
58
59
1
27
33
47
bemiddelaar
idee
11
22
30
41
51
10
18
25
35
40
9
21
29
46
taille
Europese hoofdstad
28
rap
8
17
32
echtgenoot
schoft
24
34
lusthof
7 13
20
12
longkwaal
cilinder
6
16
werelddeel
muziekinstrument
5
15
23
grootmoeder
groet
4
19
gezellig praten
voorheen
3
12
loflied
9
2
60
© www.puzzelpro.nl
muziekinstrument
60
ontwerp
12
39
6
40
23
49
17
35
25
soort zeil zangnoot
vogel
deel v.e. zin
schuw
vleessoort
toorn
4
pers. vnw. afgemat brede laan
usus externus
liefdesgod
in orde
Ned. schilder
smalen
6
deel v.e. fuik paardengeluid
Europeaan
hetzelfde
roem
muziekstuk
geschrift de dato
deel v.d. bijbel
touw (Ind.)
venster spijskaart
gil
rugaandoening
bloeiwijze
8
strijder
Horizontaal: 1 balsport 6 zeevis 12 gier 13 lichaamsdeel 14 kruipend dier 17 vaccineren 19 pl. in Gelderland 20 deel v.e. korenhalm 22 koordans 23 handvuurwapen 25 tandglazuur 27 hoofdstad van Zwitserland 28 Fins bad 30 tuinkamer 32 energie 33 streling 35 prikkende plant 37 dierenopvang 40 pl. in Zuid-Jemen 42 afwisselende beweging 44 stadium 46 plaaggeest 48 gestremde melk 50 een beetje 51 sierplant 54 reiziger 57 rekening 58 steenresten 59 kleurstof 60 soort beer. Verticaal: 1 bedrijfstak van o.a. hotels 2 pl. in Italië 3 poes 4 manier van kijken 5 onheilsgodin 7 Algemeen Beschaafd Nederlands 8 deel v.d. hals 9 hok met gaas 10 binnenkomst 11 geleend bedrag 15 dopingmiddel 16 schaapkameel 17 deel v.h. oog 18 voordat 21 ad acta 24 met plakband bevestigen 25 computertoets 26 huurvorm (Engels) 27 epistel 29 niet in werking 31 gebouw in Amsterdam 34 aankleedmodel 35 handel 36 lichtpaars 37 openbare functie 38 neerstortende sneeuw 39 langharige jachthond 41 mannetjesbij 43 overdreven 45 schutsluis 47 grove vezelstof 49 echt waar 52 masker 53 Local Area Network 55 grootvader 56 borstbeen.
3
metaal
Breng letters uit de puzzel over naar de hokjes met het corresponderende nummer.
PUZZEL EN WIN
klein hert
2 BIOSCOOPKAARTJES!
Europese hoofdstad
Latijnse bijbelvertaling
Burgemeester Kuperusplein 52 Heerenveen • T 0513-654051
houten hamer
5
11
Kijk voor het actuele filmaanbod op: www.bios-heerenveen.com
vak
© www.puzzelpro.nl 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
DE BIOS HEERENVEEN
13
Winnaar puzzel Grootheerenveen 10 - 2019 Hennie Dragstra uit Terwispel heeft de waardebon t.w.v. € 25,00 gewonnen. Deze waardebon is aangeboden door en te besteden bij Hema Heerenveen.
PUZZEL
EN WIN
EBON D R A A W 0 0 , 5 2 € VAN
HEERENVEEN
OPLOSSING EDITIE 10: Zweedse puzzel: Jachtluipaard Sudoku: 77895
STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 11, VÓÓR 10 december 2019 PER EMAIL NAAR: info@grootheerenveen.nl OF NAAR: GROOTheerenveen, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK
COLOFON De GrootHeerenveen krant is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De GrootHeerenveen krant wordt huis-aan-huis verspreid in Heerenveen en omliggende dorpen en steden in een straal van ca. 10 km van Heerenveen.
Oplage: 28.000 exemplaren.
UITGEVER
EINDREDACTIE
FOTOGRAFIE
Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl Internet www.grootheerenveen.nl
Henk de Vries
Mustafa Gumussu FPH, Dennis Stoelwinder, Hielke Weening, Cor Pot, Koos Lanting, Henk van der Veer, Martin de Jong en Wim Walda.
REDACTIE
redactie@grootheerenveen.nl
Henk de Vries, Marije Nutma, Renske Osenga, Wim Walda, Henk van der Veer, Wendy Noordzij, Kirsten van Loon. Hielke Weening en Dennis Stoelwinder.
BLADMANAGEMENT
VORMGEVING
Marianne Bouwman (mbouwman@yingmedia.nl)
Frans van Dam (Quod Media)
REDACTIETIPS?
VERKOOP Meine de Vlugt, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink
DRUK Hoekstra Krantendruk, Emmeloord
VERSPREIDING FRL Verspreidingen, Leeuwarden Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
DE 100% ELEKTRISCHE ŠKODA
CITIGO iV e
STRAKS ALS EERSTE RIJDEN?
Private lease tijdelijk vanaf
€ 199 p/m
*
» jan 2020 in de showroom » 100% elektrisch » tot 260 km actieradius** » op=op! * De Private Lease-vanafprijs voor de SKODA CITIGOe iV wordt onder de voorwaarden van het Keurmerk Private Lease aangeboden door SKODA Financial Services, handelsnaam van Volkswagen Pon Financial Services B.V., ingeschreven in het Handelsregister onder nummer 20073305. Getoond tarief is o.b.v. private lease inclusief BTW, bij 48 maanden, 10.000 km per jaar, € 500 eigen risico en regio Utrecht. Tarieven kunnen per regio afwijken i.v.m. provinciale opcenten. Brandstof is niet inbegrepen. Na jaar 1 bedraagt de tussentijdse opzegvergoeding maximaal 40% van de resterende leasetermijnen. Toetsing en registratie bij BKR te Tiel. Afbeelding kan afwijken van de werkelijkheid. Aanbod geldig tot en met 20 december 2019, maar zolang de voorraad strekt. **Genoemde actieradius is de theoretische maximale kilometrage op basis van de WLTP en kan beinvloed worden door voertuigconfiguratie, acculeeftijd en -conditie, rijstijl en de gebruiks-, omgevings- en klimaatomstandigheden.
Voordelen private lease • Onbezorgd rijden voor vast bedrag per maand • Onderhoud en bandenvervanging door ŠKODA-dealer • Wegenbelasting en allrisk dekking inbegrepen • Geen grote investeringen of borg nodig • Pechhulp in binnen- en buitenland •Jij regelt het laden, wij de rest
ŠKODA VAN DEN BRUG
Zilverweg 3, Heerenveen, T (0513) 63 30 54 skoda@vandenbrug.nl, vandenbrug.nl/skoda
Voor onderhoud, service en reparatie kunt u ook terecht bij onze ŠKODA Service-vestigingen in Drachten en Sneek.
Je weet niet wat je ziet. Straks herken je ons alleen nog aan het goede eten. Op 1 december zijn we helemaal klaar. De kroon op een spannende, gedurfde verbouwing. Frisse nieuwe stijl, koninklijk nieuw beeldmerk, dezelfde gemoedelijkheid en kwaliteit die je opa en oma al zo waardeerden! Dat is het nieuwe Hof van de Koning. Kom kijken. Kom genieten.
Kerstdiner of kerstbuffet De ideale manier om prinsheerlijk kennis te maken met ons nieuwe uiterlijk. Kaarslicht, kroonluchters, dezelfde bevlogen chefkok die je al tijden verwent. Kom samen genieten. Wij hebben er zin in! Wel even op tijd reserveren, want iedereen is nieuwsgierig. Toch liever thuis blijven? Hof van de Koning denkt met je mee! Kerstbuffet, voor thuis! Een geheel verzorgde, smakelijke buffet, compleet thuisbezorgd door Hof van de Koning. Bezoek onze website voor de mogelijkheden.
Prinsenweg 1 8443 DN Heerenveen T 0513 - 636 136 E info@hofvandekoning.frl
WWW.HOFVANDEKONING.FRL