GrootHeerenveen 10-2021 by GrootMedia

MAANDBLAD

1 0 -2021

heerenveen

GROOTHEERENVEEN.NL

6e JAARGANG • NR. 70

groot

IN DEZE UITGAVE

Actueel in Heerenveen

BERT WITTEVEEN EN JANNY VAN DER HEIDE-REIJENGA

“As ik de toer mar sjoch…”

FOTO: MUSTAFA GUMUSSU • FPH.NL

INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE HEERENVEEN

NUMMER 10 • 2021

CRACK Op de plek waar dertig jaar geleden nog de trotse en markante Schouwburg-bioscoop stond, staat anno nu het nieuwe gedeelte van het gemeentekantoor, met een uit glazen panelen bestaande publieke ingang. Op die glazen panelen vormen gekleurde manshoge letters het woord ‘CRACKPLEIN’, genoemd naar het prachtige monumentale pand ervóór, ‘Crackstate’. In míjn ogen is het eeuwenoude Crackstate vele malen mooier dan het moderne Crackplein, maar daar gaat het nu niet om. Wat mooi of lelijk is in de architectuur is een persoonlijke opvatting, en voor de meeste inwoners is het gemeentehuis niet meer dan een instituut waar je je identiteitskaart of rijbewijs verlengt. Nee, het is juist de naam van het gemeentekantoor, die bij velen al jaren de wenkbrauwen doen fronsen. Talloze malen heb ik een toevallige passant of toerist de naam Crack horen uitspreken als ‘Krek’, als in ‘Krekplein’ en ‘Krekstraat’. En ook eigen inwoners, ja, zelfs enkele ambtenaren die er in de kantoren werken, spreken vaak van ‘Krekstate’. Waarbij - en dat is nog het méést opmerkelijke - niemand zich schijnt af te vragen waarom Heerenveen zijn overheidsinstituut naar de rookbare variant van cocaïne heeft vernoemd. ‘Crack’ is met andere woorden zo een algemeen ingeburgerd iets in de 21e eeuw, dat niemand er meer van opkijkt dat de drug van een obscuur achterafsteegje in de binnenstad verhuisd is naar een gerenommeerde plek bij het gemeentehuis. Sterker, naar het gemeentekantoor zelf. Nou wordt die naam Crack wel verklaard op de gemeentelijke website en ook de stichting Historie Heerenveen doet zijn uiterste best om de verhalen rond Crackstate te vereeuwigen, maar we leven anno nu in een tijdperk waarin historisch besef er kennelijk niet meer toe doet. Ja, de geschiedenis van de turf en de Heeren van ‘t Veen wordt ons met de paplepel ingegoten, maar wie weet bijvoorbeeld waarom de inwoners van Heerenveen ‘poehanen’ worden genoemd? Stichting Historie Heerenveen laat u in elk geval in deze GrootHeerenveen kennismaken met de naamgever van Crackstate. Bij de eerstvolgende ‘Night of the Crackplein’ (of Koemarkt) mag de stichting wat mij betreft in een stampende videoclip verbeelden hoe CRACK in Heerenveen is ontstaan.

Veel leesplezier.

Henk de Vries @HeerenveenZT

ZWEMBAD SPORTSTAD OMGETOVERD TOT EEN WAAR BELEVINGSTHEATER HEERENVEEN – Het zwembad van Sportstad Heerenveen werd dit weekend speciaal voor de voorstelling ‘De Wettertoer’ omgetoverd tot een waar belevingstheater. ‘De Wettertoer’ zou vorig jaar oktober al plaatsvinden, maar moest vanwege de coronamaatregelen een jaar worden uitgesteld. In de voorstelling staat de voormalige legendarische watertoren van Heerenveen centraal. Het verhaal van de toren werd gebracht met spektakel, muziek en videotechnieken. Het was de eerste keer dat het wedstrijdbad van Sportstad als theater werd gebruikt. ‘De Wettertoer’ legde hiermee verbindingen tussen sport en cultuur, maar ook tussen professionals en amateurs uit de regio. De cast bestond, naast de twaalfjarige Jesper Minkes en leden van zwemvereniging HZ&PC, uit onder anderen Jan Arendz,

Maaike Schuurmans, Michael de Roos en Jacob Hettinga. De watertoren stond tot 1980 in het centrum van Heerenveen. Hoofdpersoon Jelte belandt in een wereld waar hij zijn oerpake, de architect van de watertoren, ontmoet. In een spannende zoektocht proberen ze erachter te komen waarom de toren moest worden gesloopt.

CAMPAGNE ‘STOP VOOR DE WITTE STOK’ VAN START HEERENVEEN – Vorige week vrijdag was het de Internationale Dag van de Witte Stok. Onder het motto ‘Wat je ook rijdt, stop altijd!’ heeft de Oogvereniging de campagne ‘Stop voor de witte stok’ gelanceerd. Dit jaar richt de campagne zich op jonge bestuurders tussen de 12 en 20 jaar en staat het oversteekgebaar (opgeheven witte stok) en de bijbehorende voorrangsregels centraal. Ook in Heerenveen werd hier aandacht voor gevraagd. Daarom ging verkeerswethouder Jaap van Veen met de Oogvereniging mee om te kijken waar je in het verkeer zoal tegenaan loopt als je blind of slechtziend bent. De wethouder ondervond - geblinddoekt - op de rotonde bij de Munt zelf hoe het is om met een stok over te steken. “Dit valt behoorlijk tegen”, was zijn oordeel.

MINI THEATER SPEELT KLUCHT ‘ALLES UIT, BEHALVE HET LICHT’ IN HOF VAN DE KONING Hét maandblad met verhalen uit jouw regio! EERSTVOLGENDE UITGAVE: DONDERDAG 18 NOVEMBER 2021 KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP: WWW.GROOTHEERENVEEN.NL VOLG ONS OOK OP SOCIAL MEDIA

ORANJEWOUD - Het Mini Theater Friesland uit Heerenveen brengt zondag 7 november om 15:00 uur de klucht ‘Alles uit, behalve het licht (Not now, darling)’ in Hof van de Koning in Oranjewoud. Er wordt gespeeld door Frans Bindels, Meint Oosterhof, Ineke de Vries, Oege Palma, Johanna van der Tuin, Chantal Wouters en Olaf Wouters, in een regie van Kim Oosterhof. In de klucht maken we kennis met de directie en het personeel van een gerenommeerde modezaak. In de winkel hangt een exclusieve mantel, waar het hart van de dames harder van gaat kloppen. Nu neemt de eigenaar van de winkel het niet zo nauw met de huwelijkstrouw, dus zijn minnares ziet haar kans schoon. Dit tot grote wanhoop van het andere directielid, die opdraait voor de gevolgen. De onverstoorbare secretaresse mevrouw Top is de enige die het hoofd koel houdt. Kaarten zijn op 7 november verkrijgbaar aan de zaal, Vooraf reserveren kan via artistiek@minitheater.nl.

heerenveen

GROOTHEERENVEEN.NL

MASTERSKIP ONDERZOEKT DE MOGELIJKHEDEN VOOR EEN TWEEDE SCHIP

THEO WOUDSTRA ERELID VAN VVV DE KNIPE DE KNIPE – Tijdens de afgeslankte editie van de Knypster merke is Theo Woudstra benoemd tot erelid van VVV De Knipe. Theo Woudstra zit sinds 1994 in het bestuur en werd in 2000 voorzitter. Hij staat bekend om zijn tomeloze inzet en staat altijd klaar voor de Knypster gemeenschap. Gelukkig gaat Theo voorlopig nog wel even door als voorzitter. De overige bestuursleden van de VVV hebben daarom besloten om Theo tot erelid te benoemen. Dit is vervolgens uitgebreid gevierd in de feesttent bij café De Knyp.

AKKRUM - De Friese onderwijsorganisatie Masterskip uit Akkrum kan de vraag naar haar educatieve wereldreizen niet meer aan. Nu het schooljaar weer op gang is blijven de aanvragen maar doorlopen. Omdat de reizen allang zijn volgeboekt komen de middelbare scholieren op een wachtlijst. Masterskip wil de trainees graag hun eerste wereldreis onder schooltijd aanbieden en is daarom op zoek naar uitbereiding van haar capaciteit. Al bijna tien jaar vaart Masterskip met middelbare scholieren de wereld rond. De trainees varen vijf tot zes weken mee op Tall Ship Wylde Swan, terwijl ze aan boord regulier onderwijs volgen. Op het schip varen namelijk ook docenten mee die de trainees helpen met zelfstudie en ze kennis laten maken met de bijzondere gebieden die ze bezoeken. Na een succesvol schooljaar met geen enkele coronabesmetting aan boord staat Masterskip nu aan de start van een uitverkocht jaar. “Het is fantastisch om te zien dat de vraag

naar onze reizen is blijven stijgen”, zegt Christophe Meijer, directeur van Masterskip. “Dit geeft ons de kans om uitbreiding van ons programma te verkennen.” Hoe de uitbreiding er precies uit kan zien wil Masterskip nog niet uit de doeken doen. “Een tweede schip zou natuurlijk fantastisch zijn, maar dit schip moet

natuurlijk wel passen bij ons onderwijsprogramma.” Op welke termijn de extra plekken in het programma vrij komen kan de organisatie ook nog niet zeggen. “Het kan zomaar eens sneller gaan dan je zou denken. Dat zou betekenen dat we dít schooljaar nog meerdere trainees mee kunnen nemen. Maar we staan nog maar net aan de start van dit proces.”

GRATIS PROEFLES

SLOWSPORTS HEERENVEEN - Bewegen is gezond en als je dat lekker buiten doet goed voor lijf en je hoofd. Voor veel mensen is het een opgave om regelmatig buiten te wandelen en wat eenvoudige oefeningen te doen, om een beetje fit te blijven. Denk je dat je een beetje te zwaar bent, of ben je herstellende van een periode waarin je ziek was , of heb je misschien wel nooit gesport? Voor al deze mensen is het SlowSport concept ontwikkeld.

KIJK VOOR HET LAATSTE (SPORT) NIEUWS UIT JE REGIO OP:

WWW.GROOTHEERENVEEN.NL HEB JE EEN REDACTIETIP? REDACTIE@GROOTHEERENVEEN.NL

FERDINAND DE JONG SCHRIJFT FRYSK KADOBOEK 2022

NEBRASKA JEANS & FASHION

OPENT HET NEBRASKAFÉ ORANJEWOUD - Ferdinand de Jong uit Oranjewoud schrijft het Fryske Kadoboek 2022. In 2010 verscheen van hem zijn eerste roman ‘Guozzeflecht’. Twee jaar later kreeg hij de Rink van der Velde prijs voor zijn roman ‘It dak fan ’e wrâld’. Zijn laatste roman ‘De tredde perioade’ (2018) verscheen ook in het Nederlands. “Het is natuurlijk prachtig wanneer je gevraagd wordt om het Kadoboek te schrijven”, aldus De Jong. “Het voordeel van een Kadoboek is dat lezers ook eens werk van een schrijver onder ogen krijgen van wie ze niet direct een boek zouden kopen of lezen. De uitdaging is dan natuurlijk om een boek te schrijven dat juist lezers weet te verleiden meer van je werk te lezen.” Het Fryske Kadoboek wordt gepresenteerd in de Fryske Boekewike 2022, op 28 oktober 2022 en is gedurende de hele week gratis verkrijgbaar bij aankoop van een Fries boek. Het Kadoboek van 2022 wordt uitgegeven in samenwerking met uitgeverij Bornmeer.

HEERENVEEN - Ankie Moll van Nebraska Jeans & Fashion is een enthousiaste ondernemer. Dat merk je direct aan de fijne sfeer in haar ruime dames- en meidenmodezaak aan de Dracht/Molenplein in Heerenveen. Het is niet voor niets dat ze veel vaste klanten heeft, die al ruim twintig jaar haar kledingzaak bezoeken. Stilzitten is er voor Ankie niet bij. Ze zit altijd boordevol ideeën. Afgelopen weekend opende ze het Nebraskafé; een gezellige ruimte waar klanten terecht kunnen voor een hapje en drankje. “Ik liep al een tijdje met het idee rond om iets te doen met het lege pand aan het Molenplein”, vertelt Ankie Moll enthousiast. “Een aantal keren heb ik het gehuurd om tijdelijk outletartikelen te verkopen. Onlangs heb ik de knoop doorgehakt en ben het pand, aangrenzend aan de al bestaande winkel, er permanent bij te gaan huren. We hebben hier het Nebraskafé gerealiseerd. Het enige lege pand aan het Molenplein is nu dan ook verleden tijd.” Aan het Nebraskafé is de afgelopen tijd hard gewerkt. De inrichting is geheel

volgens eigen idee. De prachtige banken en betegelde bar springen gelijk in het oog. Dochter Isa gaat het Nebraskafé runnen. Isa: “Ik heb de afgelopen jaren ervaring opgedaan in de horeca. Toen de coronacrisis begon was er in de horeca geen werk meer voor mij. Ik kwam toen bij mijn moeder in de zaak terecht en zij heeft mij besmet met het ondernemerschap. Dit is een prachtige kans voor mij. Ik ga samen met twee personeelsleden het Nebraskafé runnen.”

Na een intakegesprek werk je in een passend groepje voorzichtig aan je conditie. Plezier en zorg voor elkaar staat daarbij voorop. Hoe weet je of SlowSport wat voor je is? Geef je op voor een proefles. Je doet gewoon een keer mee en daarna zie je wel of het iets voor je is. Wil je liever eerst een intakegesprek, dan kan dat natuurlijk ook. Met SlowSport merk je al gauw wat het je doet. In een paar weken tijd ben je al echt fitter geworden. Je staat gemakkelijker op uit de stoel, de trap is niet meer een vervelend obstakel en je hebt weer energie voor een wandeling. In Heerenveen en omgeving is Marieke Koot je SlowSport coach. Marieke heeft de CIOS sportopleiding gedaan en heeft daarna onder andere bij de schaatschool van Henk Gemser gewerkt. Met SlowSport laat ze mensen bewegen, plezier hebben en genieten dat ze fysiek sterker worden en meer energie krijgen. Aanmeldingen voor een gratis proefles bij Marieke Koot kan via de website: www.slowsportheerenven.nl.

KAMSMA SCHOENEN

COMFORT specials STIJLVOL EN COMFORTABEL

Goed passende schoenen is essentieel voor elke dag van de week

Gun jezelf Kamsma Schoenen

Kom

langs

om t e erva ren!

DRACHTEN

Zuidkade 36, T 0512 515 684

HEERENVEEN

Lindegracht 9, T 0513 610 061

WOLVEGA

Hoofdstraat Oost 41 , 0561 614 700

WWW.KAMSMASCHOENEN.NL

heerenveen

GROOTHEERENVEEN.NL

Bert Witteveen (80) en Janny van der HeideReijenga (70) uit Aldeboarn. Twee dorpsgenoten die bijna twee jaar lang werkten aan een boek over hún dorp. Ze interviewden 75 dorpsbewoners, wat resulteerde in het 456 pagina’s tellende boek ‘As ik de toer mar sjoch... Aldeboarn yn 75 libbensferhalen’. 75 interviews over liefde en verdriet, over carrière maken en spijt. Het boek werd 25 september jongstleden gepresenteerd in de Doelhôfkerk in Aldeboarn. Niet alleen de verhalen in het boek zijn bijzonder, ook de auteurs zelf. Zonder enige journalistieke ervaring leverden ze een meesterwerk af! >>

BERT WITTEVEEN EN JANNY VAN DER HEIDE-REIJENGA

“AS IK DE TOER MAR SJOCH…” TEKST WENDY NOORDZIJ FOTO'S MUSTAFA GUMUSSU /FPH

heerenveen BERT WITTEVEEN EN JANNY VAN DER HEIDE-REIJENGA

“DE SCHEVE TOREN VAN ALDEBOARN IS BEELDBEPALEND IN HET FRIESE LANDSCHAP”

H Het idee om een boek te schrijven over de inwoners van Aldeboarn is afkomstig van Bert Witteveen, die in 1985 vanuit Oudega, destijds gelegen in de gemeente Wymbritseradiel, naar Aldeboarn verhuisde, wat toen nog Oldeboorn heette. “In 2005 is er een boek uitgekomen waarin zeventig inwoners van Oudega, Idzega, en Sandfirden aan het woord kwamen”, vertelt Bert Witteveen. “Ik vond dit een heel mooi scenario en het leek me leuk om ook een boek over de inwoners van Aldeboarn te maken. Ik heb Janny van der Heide-Reijenga als compagnon gevraagd.” “Ik moest er eerst over nadenken,” zegt Janny eerlijk, “maar toen ik hoorde dat het boek in het Fries geschreven moest worden, werd ik enthousiast. Ik besloot eerst één artikel te schijven om uit te zoeken of ik het echt leuk zou vinden. En dat bleek het geval.”

75E GONDELVAART Het was de bedoeling om het boek tijdens de 75ste Gondelvaart in 2020 te presenteren. “Daarom wilden we 75 dorpsbewoners aan het woord laten”, zegt Bert Witteveen. “Helaas is de gondelvaart door corona al twee keer uitgesteld. We hebben besloten om niet tot volgend jaar te wachten met de uitgave van het boek.” De gondelvaart en Aldeboarn zijn volgens de twee auteurs onlosmakelijk met elkaar verbonden. Janny: “De gondelvaart zorgt echt voor verbinding in Aldeboarn. Van heinde en verre komen men-

sen hier op af. Juist door de gondelvaart zijn we zo’n hecht dorp. Een geïnterviewde vertelt in het boek dat het meerwaarde heeft om in Aldeboarn te wonen. Om een gondel te bouwen moet men naar elkaar luisteren, met de verschillende karakters van de buurtbewoners en of je nu arm of rijk bent, samenwerken. Samen moeten de belangen worden afgewogen, besluiten worden genomen om tot een mooie gondel te komen. Samenwerking is absoluut noodzakelijk. Zo ervaar ik dat zelf ook.” “Aldeboarn is een hecht dorp, maar dan moet je je daar wel voor openstellen”, vult Bert aan. “Als er iets in het dorp georganiseerd wordt, dan moet je er bij zijn. Als je altijd thuis blijft, dan wordt het niets”, zo weet hij uit ervaring. “Ik voel me nu echt een Boarnster.” Datzelfde geldt voor Janny. “Oorspronkelijk kom ik uit Abbega, dat destijds óók in Wymbritseradiel lag. In 1984 ben ik hier samen met mijn man gaan wonen. Ik voel me hier thuis.”

HET VERHAAL VAN HELGA UIT WENEN In ‘As ik de toer mar sjoch...’ wordt ook aandacht besteed aan de historie van het dorp. Er staan verhalen in over hoe mensen in de jaren vijftig, zestig en zeventig leefden. Oudere geïnterviewden vertellen hoe het was in de oorlog. Zo sprak Janny met Helga Folkertsma, die in 1938 in Wenen is geboren, maar al meer dan 65 jaar in Aldeboarn woont. Janny vertelt: “Haar ouders vluchtten met drie kleine kinderen tegen het einde van de oorlog naar Duitsland. Ze hebben een zeer gevaarlijke treinreis meegemaakt. Helga en haar zusje kwamen in Leeuwarden terecht. Het zusje van Helga had tbc. Daarom heeft haar moeder na de oorlog gebruik gemaakt van de mogelijkheid om haar in Leeuwarden te laten ‘opweidzjen’, te laten herstellen. Daar in Leeuwarden woonde in de weekeinden ook Paulus Folkertsma, schoolmeester en componist uit Aldeboarn. Helga en Paul kregen een relatie. ‘We hadden een groot leeftijdsverschil, maar mijn moeder heeft de verkering nooit afgeraden’, vertelde Helga tijdens het interview, met respect en waardering voor haar moeder.”

“DE GONDELVAART ZORGT ECHT VOOR VERBINDING IN ALDEBOARN”

SELECTIE Naast de geschiedenis worden nog veel meer andere thema’s behandeld, benadrukt Janny. “Het zijn allemaal heel persoonlijke verhalen over liefde en verdriet. Over hoe het was op school, het carrière maken, maar bijvoorbeeld ook over spijt. Het enthousiasme voor sport en de inzet om het dorp op de kaart te zetten. We laten ook jongere inwoners aan het woord, die hun visie geven over de huidige tijd. Zoals het gevaar van social media en de impact van corona.” De twee auteurs hebben beiden een selectie gemaakt van mensen die volgens hen een mooi verhaal te vertellen hadden, maar benadrukken meteen dat het net zo goed 75 andere inwoners van Aldeboarn hadden kunnen zijn, want die hebben evengoed een verhaal. “Als agrariër vond ik het erg leuk om boeren aan het woord te laten”, legt Bert zijn

keuzes uit. “Maar daarnaast heb ik ook andere mensen gesproken”, voegt hij er snel aan toe. “Ouderen, jongeren, boeren, huisvrouwen, mensen uit het bedrijfsleven, iedereen komt erin voor. Eén ding hebben ze allemaal met elkaar gemeen; ze voelen zich verbonden met Aldeboarn.”

KOR UIT AMERIKA De 75 interviews hebben prachtige verhalen opgeleverd. Het meest bijzondere interview vindt Bert het gesprek dat hij online hield met Kor Mulder, een Boarnster boer, die jaren geleden naar Amerika is geëmigreerd. Het interviewen via een webcam leverde geen problemen op. “Het leek of Kor naast me zat. We zijn allebei boer en hadden heel wat te bespreken. Na afloop van de livestream uitzending van de boekpresentatie in de kerk belde Kor mij op en vertelde dat hij emotioneel was geworden bij het specia-

NUMMER 10 • 2021

GROOTHEERENVEEN.NL

De Ynbring Het boek ‘As ik de toer mar sjoch... Aldeboarn yn 75 libbensferhalen’ van Bert Witteveen en Janny van der Heide-Reijenga is uitgegeven door Uitgeverij Bornmeer. Het boek is voor de winkelprijs van € 24,90 te koop in Aldeboarn zelf, bij De Ynbring, Andringastrjitte 21.

Daarna hanteerden schrijvers ongeveer dezelfde werkwijze: Ze werkten de interviews uit en maakten een nieuwe afspraak om het verhaal voor te lezen. “De mensen mochten dan wijzigingen doorgeven, die we in de tekst verwerkten. Daarna gaven we de nieuwe tekst en kreeg men nog één keer de gelegenheid om correcties aan te geven.” De meeste dorpsbewoners gingen heel snel akkoord, is zijn ervaring. “Een enkeling deed er wat langer over.”

TWEE JAAR AAN GEWERKT

“HET BOEK GAAT OVER MOMENTEN UIT HET LEVEN, DIE VOOR HEEL VEEL MENSEN HERKENBAAR EN INTERESSANT ZIJN” “ALS ER IETS IN HET DORP GEORGANISEERD WORDT, DAN MOET JE ER BIJ ZIJN. ALS JE ALTIJD THUIS BLIJFT, DAN WORDT HET NIETS.”

le woordje voor hem en ook bij het zien van zoveel bekende dorpsbewoners.”

GEZELLIGE GESPREKKEN EN VERHALEN MET DIEPGANG De interviews vonden plaats bij de mensen thuis. De geïnterviewden mochten zelf kiezen waarover ze wilden vertellen. Janny: “Om te beginnen stelde ik vragen over de kinderjaren, school en de carrière. Ook vroeg ik wat de mensen mooi vinden en of het leven zin heeft. Die

laatste vraag vonden sommigen lastig, maar dat zorgde voor meer diepgang in de verhalen.” aldus Janny. Bert interviewde volgens eigen zeggen niet rechtstreeks. “Ik ging naar de mensen toe en dronk met hen een kopje koffie en daarna soms een borreltje. Ik maakte er een gezellig gesprek van over van alles en nog wat. Ik noteerde altijd de kernwoorden en die ging ik vervolgens thuis uitwerken.”

Er wordt in het boek ook aandacht besteed aan bedrijven die vroeger in Aldeboarn gevestigd waren of er nog steeds zijn. Bert: “Zoals bijvoorbeeld de boerenfamilie die hier vanuit Scharnegoutum kwam wonen. Ze zijn met één kalfje begonnen en zijn heel langzaam gegroeid naar een melkveebedrijf met tweehonderd koeien.” In totaal hebben Bert Witteveen en Janny van der Heide-Reijenga bijna twee jaar aan het boek gewerkt. “Dat komt vooral door corona, anders was het boek minimaal een half jaar eerder klaar geweest”, meent Bert. “Van maart 2020 tot de tweede helft van juli 2020 konden we geen interviews houden. Dat heeft alles behoorlijk vertraagd.” “Ondanks dat het werken aan het boek veel tijd heeft gekost, voelde het helemaal niet als veel werk”, vindt Janny. “Wij vonden het gewoon ontzettend leuk om te doen.” Heel blij is ze met al die dorpsbewoners, die belangeloos aan de totstandkoming van het boek hebben meegewerkt. “Harm Mulder heeft de meeste foto’s gemaakt. Daarnaast hebben ook Manon van Althuis, Wim Scholte en Sjoukje Reijenga gefotografeerd. Alian Akkermans heeft al onze teksten doorgelezen en gecorrigeerd. Ook Eize van der Sluis en Sippy Huisman hebben een groot deel van de verhalen grondig gecontroleerd. Laure Spriensma heeft ons ont-

zettend geholpen, onder meer met het verkrijgen van subsidies. Daar heeft ze echt een persoonlijke uitdaging van gemaakt. Dankzij Laure heeft de gemeente Heerenveen, naast andere subsidiegevers, ons royaal bijgestaan.”

BOEKPRESENTATIE Over de titel van het boek hoefde Bert Witteveen niet lang na te denken. “Mensen uit het dorp reizen overal naar toe. Als ze weer naar huis gaan, zien ze de markante kerktoren al van verre. Dat geeft een gevoel van thuiskomen: ‘As ik de toer mar sjoch’. De scheve toren van Aldeboarn is echt beeldbepalend in het Friese landschap.” De boekpresentatie op 25 september in de Doelhôfkerk werd een groot succes. Janny: “Het was een prachtig feest. In de kerk heeft burgemeester Van der Zwan het eerste boek uitgereikt aan Lykele van der Ven, voorzitter van de Aldheidskeamer. Het was die dag heerlijk weer en op weg naar huis zagen we al vele dorpsbewoners zittend op een bankje voor hun huis ons boek te lezen. Een half uur na de presentatie kwamen op Facebook de eerste lovende reacties binnen. Daar werden we helemaal blij van.” Bert Witteveen vindt het best een beetje jammer dat het werk er nu op zit. “Ik kan het bijna niet geloven. Ik ben maar een gewone boerenjongen. Ik vind het bijzonder dat we op deze leeftijd zonder journalistieke achtergrond erin geslaagd zijn een boek te schrijven. Het interviewen was erg leuk om te doen.” Ook al gaat het boek echt alleen over de inwoners van Aldeboarn, tóch is het volgens Janny van der Heide-Reijenga ook voor een veel groter publiek geschikt. “Het boek gaat over momenten uit het leven, die voor heel veel mensen herkenbaar en interessant zijn.”

15 %

Een

GRATIS 3 ETAGES VERLICHTING!

SPECIALE AANBIEDING!

MOOIE TRENDY

legkorting op de tegelcollectie CERAtouch van COREtec

t.w.v. € 449,=

korting op duettes & plissés uit onze Aanhuis collectie

VAN ZWART DRAAD. HOOGTE 38CM.

nú voor

Bij >30 m elektrische vloerverwarming onder je nieuwe vloer

smart home box

15%

TAFELLAMP van € 89,-

€ 49,00

Kom snel langs. Wij informeren u graag!

Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl

Laat je Luxaflex® doen wat jij wil!

10 %

15%

korting op de pvc vloeren uit de nieuwe ‘Schilder’ collectie

korting op smart home box van Slimmer Wonen bij elektrische raamdecoratie van Luxaflex®

10 %

korting op bijzondere wandkasten op maat gemaakt

Tijd voor een nieuwe garagedeur!

HERFSTAANBIEDING 25% korting op alles! 21 september t/m 20 december 2021 vraag naar de voorwaarden

Sinds 1955

0513 - 43 52 43

Als Novoferm dealer beschikken we over vakkennis en bieden we eersteklas service.

Vloeren Raamdecoratie Gordijnen Kasten op maat Verf & behang Stalen deuren Interieuradvies

Jousterwei 20b, 8447 RH Heerenveen T. 0513 – 72 42 23 E. heerenveen@bronsnijder.nl

PLEZANT IS EEN BELEVING! De collectie is nóg uitgebreider met meer kleding, cadeau’s en woonplezier, zoals eetkamerstoelen, tafels, lampen en alles om je huis veel sfeer te geven!!! Kaarsen, windlichten en plaids zorgen voor een mooie ambiance in jouw huiskamer. Ook voor verrassende Sinterklaas cadeautjes is een bezoekje aan PLEZANT de moeite waard.

WIJ STAAN GARANT VOOR: 4 Vlotte aanpak 4 Kwaliteits-schilderwerk 4 Heldere afspraken 4 Nette oplevering

Binnenkort veranderen we de winkel weer in een warme kerstsfeer! U kunt dan de mooiste kerstcadeau’s prachtig laten inpakken om vervolgens uw familie te verwennen! Samen op de bank, kaarsjes aan, cadeautjes onder de boom: dat is puur genieten! Laat je bij PLEZANT inspireren door een combinatie van mode, wonen, sieraden, cadeau’s, geur, muziek en stoere gezelligheid Dealer van: HKLIVING PLEZANT is hierin èèn van de grootste van het noorden. Met het hippe servies van HK creëer je een speels effect op je tafel. We nodigen u van harte uit om bij ons sfeer te proeven.

Plezant - Sieversstraat 2 - Heerenveen

Actueel

in Heerenveen INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE HEERENVEEN

OKTOBER 2021

Tijdelijk gratis parkeren in parkeergarage Geerts Willigen In de laatste twee maanden van dit jaar kunnen centrumbezoekers van Heerenveen tussen 09.00 uur en 12.00 uur weer gratis parkeren in de parkeergarage Geerts Willigen.

Gemeenteraad

Want weet jij al hoe gemakkelijk het is om zo dicht bij de winkels, cafés en restaurants te parkeren? Vanuit de parkeergarage loop je zo het gezellige Heerenveense centrum in. Hartstikke handig. En in november en december dus ook nog eens gratis als je ’s ochtends je auto in de parkeergarage parkeert. Bijvoorbeeld voor je decemberinkopen.

De 31 raadsleden nemen als gemeenteraad besluiten namens de inwoners van Heerenveen over wat de gemeente gaat doen. Bijvoorbeeld of van een bijgebouw een woning gemaakt mag worden of het vaststellen van een visie op dienstverlening. De gemeenteraad is ook verantwoordelijk voor het uitgeven van het geld van de gemeente. In november stelt de gemeenteraad daarvoor de begroting voor 2022 vast.

Nog steeds op afspraak naar het gemeentehuis De coronamaatregelen zijn inmiddels verruimd, toch blijft het nodig om een afspraak te maken voordat je naar het gemeentehuis komt. Een afspraak maak je via www.heerenveen.nl of bel met telefoonnummer 14 0513. Waarom we dit vragen? De ruimte in ons publiekscentrum is beperkt en niet iedereen is al gevaccineerd. Door op afspraak te werken, zorgen we ervoor dat het niet te druk is. Op deze manier kan iedereen zo veilig mogelijk naar het gemeentehuis komen. En nog een voordeel: je bent sneller aan de beurt.

Wil je weten wie de raadsleden zijn? Kijk op www.heerenveen.nl/raadsleden 26 oktober | Raadsvergadering In deze raadsvergadering neemt de gemeenteraad een besluit over onder andere de onderwerpen die op de agenda van de commissievergadering op 12 oktober stonden: • Initiatiefvoorstel jongerenparticipatie • Bestemmingsplan van Heerenveen-Skoatterwâld • Omgevingsvergunning Kerkelaan in Katlijk Onderwerpen die niet in de commissievergadering zijn besproken zijn ‘hamerstukken’. Daarover voert de raad geen debat in de raadsvergadering, maar neemt direct een besluit. Bekijk de complete agenda en stukken op: www.heerenveen.nl/raadsvergaderingen

28 oktober| Commissievergadering In deze vergadering bespreekt de raad de begroting 2022. In de aanloop naar de begroting stelde de gemeenteraad in juli de Perspectiefnota vast. Het college heeft de vastgestelde nota als uitgangspunt genomen bij het maken van de Begroting 2022. Vertel jouw mening In een Commissievergadering mag je aan de raad jouw mening over een onderwerp op de agenda in de commissievergadering vertellen. Dat kan in een video van max. 5 minuten, e-mail of per brief. Wil je hier gebruik van maken? Laat dat dan uiterlijk 22 oktober 2021 weten aan de griffie: griffie@heerenveen.nl. De gemeenteraad heeft advies gevraagd aan de inwoners over het uitgeven van geld in 2022. De uitkomsten van dat onderzoek en de reactie van de fracties staan op: www.heerenveen.nl/financien

Alle informatie van en over de gemeenteraad vind je hier: www.heerenveen.nl/gemeenteraad

Wil jij eens een hennepplantage in het echt zien? 1-op-3 is best eenzaam Je hoeft niet alleen te zijn, om je alleen te voelen. Herkenbaar je dit gevoel? Je bent niet de enige. 1 op de 3 mensen in de gemeente Heerenveen is best eenzaam. Hoe dit komt, is voor iedereen verschillend. Wél is het belangrijk er iets aan te doen. Want eenzaamheid kan erger worden en je gezondheid schaden.

Dat kan, want op donderdag 28 oktober organiseren we een informatiesessie voor inwoners over ‘ondermijning’. Met praktische informatie over bijvoorbeeld de gevaren van de productie van (synthetische) drugs. En hoe je de signalen van een mogelijke hennepplantage herkent. Dat gebeurt in een speciale ‘ondermijningscontainer’. Vanaf 18.00 uur starten de informatiesessies van een half uur voor inwoners. Per keer kunnen er 20 personen in deze container terecht. Heb je belangstelling? Schrijf je dan snel in met het aanmeldformulier: www.heerenveen.nl/ondermijning

Of scan de QR-code

Lees er meer over op 1op3.nl

Scheideninfriesland.nl Scheiden is een heftige gebeurtenis. Het is dan fijn om antwoorden te krijgen op vragen die je hebt. Maar als je online zoekt op het woord ‘scheiden’, word je overladen met informatie. Het kan dan lastig zijn als ouder, zoon, dochter, opa, oma of andere betrokkene om tussen al die resultaten de juiste informatie te vinden. De website scheideninfriesland.nl biedt hulp. Hier vind je alle informatie over scheiden overzichtelijk op één plek. Ook zijn er verwijzingen opgenomen naar hulpaanbieders in Friesland.

INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE HEERENVEEN | OKTOBER 2021

Schoon Belonen Heerenveen van start

Polaris ‘scout’ zwerfafval met g In september 2020 is de aanpak ‘Schoon Belonen Heerenveen’ van start gegaan. Ruim 30 scholen en verenigingen doen inmiddels mee. Met elkaar zorgen ze ervoor dat de gemeente Heerenveen schoner wordt en blijft. Scouting Polaris Heerenveen doet sinds de start mee. Teamleider scouts Jan-Willem Hartsuiker vertelt samen met de scouts over hun ervaringen.

Scouting Polaris bestaat nu drie jaar en is tijdelijk gevestigd op P8, dit is het parkeerterrein op bedrijventerrein IBF in Heerenveen. Dit parkeerterrein is bedoeld voor voetbalsupporters van thuiswedstrijden van SC Heerenveen en wordt nu ook gebruikt door de Scouting. Het klusteam, een groep ouders van de scouts, heeft een overkapping op het terrein gebouwd zodat ze bij slecht weer ook een droog onderkomen hebben. Alle speltakken van Polaris doen mee met Schoon Belonen. Elke maand organiseren ze een opruimactie en houden hiermee hun twee eigen schoonmaakgebieden schoon. Een scout zorgt goed voor de natuur Een bijeenkomst van de scouts start altijd met een dagopening. Na het hijsen van de vlag gaan ze aan de slag met opruimen. Aangezien de jongste scouts vorige keer de directe

omgeving hebben schoongemaakt, zijn nu de oudere scouts (11 t/m 15 jaar) aan de beurt. Ze splitsen zich meestal op: één groep gaat lopend en één groep gaat op de fiets naar hun schoonmaakgebied. De gebieden zijn vrij schoon volgens

de scouts. De rommel die ze vinden ligt met name onder de struikjes bij het fietspad, omdat het afval daar eronder waait. Het fietstunneltje in het Meer en de bushaltes zijn voor hen aandachtsgebieden, hier ligt vaak wat meer troep. Na een uurtje lopen komen de groepen weer bijeen. De volle zakken met zwerfafval worden verzameld en de opruimmaterialen opgeborgen, zodat ze kunnen beginnen aan het volgende onderdeel van het programma. Ditmaal gaan ze een leuk buitenspel doen waarin je moet samenwerken en zoals op de foto te zien is, is er ook tijdens het opruimen goed samengewerkt! Veel scholen en verenigingen die nu met Schoon Belonen meedoen, haalden eerst het oud papier op. Jan-Willem vindt het gezamenlijk opruimen leuker dan het oud papier inzamelen. “Schoon Belonen is een goed initiatief, de kinderen hebben een hoop lol en het past ook goed bij Scouting. Want zoals in de scoutingwet staat; een scout zorgt goed voor de natuur!”

Kijk voor al het gemeentenieuws op: www.heerenveen.nl

Een beloning voor schoon De aanpak heet ‘Schoon Belonen’ omdat iedere school of vereniging een financiële beloning van de gemeente ontvangt voor het schoonhouden van een schoonmaakgebied. JanWillem: “Voor 750 euro per jaar per gebied kunnen wij echt veel doen. De vergoeding komt goed terecht, we gebruiken het voor spelmateriaal voor de kinderen en de kampen.” Eline (11 jaar) is één van de scouts die meehelpt met het opruimen: “Zwerfafval opruimen is niet lastig maar juist makkelijk en leuk om te doen. En we krijgen er ook nog geld voor. Bij mij op school doen we hier ook aan mee!” Kijk voor meer verhalen van deelnemers op de website: www.heerenveen.nl/ schoonbelonentoppers

gemak! Hoe staat het met…

HET PROGRAMMA CENTRUM HEERENVEEN Vorige maand hielden we een aantal bijeenkomsten speciaal over het gebied centrum Oost. Het gebied met daarin het Burgemeester Kuperusplein, het Gashoudersplein en het Ernst van Harenplein. Voor dit best wel grote deel van het centrum is een mooie visie gemaakt met plannen voor meer woningen, een betere plek voor de supermarkt en veel groen. Er kwamen dan ook veel positieve reacties over binnen. CENTRUM OOST ‘N GOUDEN RAND Nieuw is dat voor dit gebied een mooie 3D-film gemaakt is. Zo krijg je een heel goede indruk van hoe het gaat worden. Dit bleek ook tijdens de bijeenkomsten. Mensen die daar nu wonen, konden bij wijze van spreken vanaf hun eigen voordeur bekijken hoe het er uit komt te zien. Nieuwsgierig? Via www.programmacentrumheerenveen.nl kun je de film bekijken. Klik op deelgebied E, F of G. Nog dit jaar neemt de gemeenteraad een beslissing over de visie. Is die positief, dan pakken we het project verder op. Natuurlijk zijn er de gebruikelijke procedures die gevolgd moeten worden. Als dat soepel verloopt, wordt in het najaar van 2022 echt gestart.

Jeen Hofstra

Schoon Belonen Heerenveen in cijfers

• I n totaal doen er 32 deelnemers mee. • In de periode oktober 2020 tot mei 2021 heeft iedere vereniging gemiddeld 23 zakken zwerfafval opgeruimd. Dit zijn in totaal ruim 700 zakken zwerfafval! • Er zijn 67 van de 100 gebieden geadopteerd. • Gemiddeld kiezen deelnemers voor 2 adoptiegebieden. Wil jij met je school of vereniging ook meedoen met ‘Schoon Belonen Heerenveen’? Meld je dan aan via: www.heerenveen.nl/ schoonbelonen

G1000 Om nog even een keer aan te geven waar het allemaal ook al weer vandaan komt: in 2019 zijn na verschillende bijeenkomsten met inwoners en ondernemers diverse ideeën en plannen verwerkt tot een Centrumvisie, Centrum Heerenveen: ook ’n Gouden Plak! Vanuit inwoners onder de noemer G1000 en vanuit de ondernemers de G20. Verdeeld over de deelgebieden pakken we de komende jaren projecten op om het centrum van Heerenveen steeds verder te verbeteren: • E en centrum dat Compact en Compleet is (groeien) • E en centrum dat Bruist want er is veel te Beleven (bloeien) • E en centrum dat uitnodigt om mensen te Ontvangen en te Ontmoeten (boeien)

MOOIERE KADE Kijk bijvoorbeeld naar het Breedpad. Afgelopen zomer konden boten hier al regelmatig van genieten. De kade is natuurlijk opgeknapt, want deze bleek last te hebben van lekkage. Maar daarbij is ook gekeken naar het verfraaien van dit stuk in Heerenveen. Muurtjes waar je even op kunt zitten en betere verlichting, om maar eens even wat te noemen. Samen met de herinrichting van de Gedempte Molenwijk, wat al eerder gedaan was, is het nu een deel van het centrum waar we best trots op mogen zijn. WONEN IN HET CENTRUM Naast de plannen voor het oostelijk deel van het centrum worden ook op andere plekken in het centrum woningen gebouwd. Aan de Nieuwstraat zijn ze al druk bezig. Zo komt op een plek waar een leeg kantoor stond straks een hoek met fraaie woningen. De plannen voor de Van Riessenstraat en op de locatie van het voormalig jeugdcentrum Casa zijn nog in ontwikkeling, maar realisatie komt dichterbij. Wonen in het centrum geeft ook levendigheid aan het centrum. In november en december parkeer je ‘s ochtends gratis in de Geerts Willigen parkeergarage. Je loopt van daar uit zo het centrum in. Wat gebeurt er nog meer? Er staan natuurlijk nog veel meer plannen en ideeën in de centrumvisie. Niet alles kan in één keer gebeuren. Je hebt nu eenmaal te maken met invloeden van buitenaf, geld kunnen we maar één keer uitgegeven en ook corona heeft zeker de ondernemers nogal wat kopzorgen bezorgd.

Op www.programmacentrumheerenveen.nl staan alle ideeën en plannen om nog eens rustig te bekijken. Ook kun je je daar aanmelden voor de nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de zaken rondom het Programma Centrum Heerenveen.

INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE HEERENVEEN | OKTOBER 2021

Samen met je buren de wijk duurzamer en groener maken?

Het gebeurt in Heerenveen!

van Marije Olthof (voorlichter duurzaam wonen)

Samen sta je sterk! Kijk naar de Groene Gangmakers: vijf initiatieven waar buurtbewoners met z’n allen de directe omgeving groener en duurzamer maken. De ideeën komen van henzelf én ze moeten het zelf doen. Voor de uitvoering heeft elk initiatief een bijdrage van 100.000 euro gekregen.

Deze maand een tip over het ‘winterklaar’ maken van jouw woning. En hoe gezellig het ook klinkt als buiten de wind langs je huis waait. Binnen willen we daar natuurlijk niks van merken. Gelukkig zijn er eenvoudige manieren om de kille tocht uit jouw woning te weren. Bijvoorbeeld met tochtstrips, radiatorfolie maar ook door goed ventileren.

Waarom deze initiatieven? Droge voeten als het regent, koele steden in de zomer, bosbranden in bedwang kunnen houden en een veilige omgeving voor mens en dier, dat willen we allemaal. Zoals we inmiddels weten, is dit niet zo vanzelfsprekend, omdat het klimaat verandert. Dit komt door hoe we leven, werken en bewegen. Je huis verwarmen met aardgas en autorijden op benzine of diesel stoot CO2 uit. Dit is een broeikasgas dat zorgt voor opwarming van de aarde en daarmee voor klimaatverandering. Door te kiezen voor duurzame oplossingen, bijvoorbeeld je huis verwarmen met een warmtepomp of te rijden in een elektrische auto, kunnen we de klimaatverandering aanpakken. Stel, je wint 100.000 euro…. En dan? Dit overkwam vijf buurten in de gemeente Heerenveen in april van dit jaar. Deze Groene Gangmakers deden mee aan LEEF (Lokale Energie Experimenten Fonds) dat wordt gefinancierd door de gemeente Heerenveen en de provincie Fryslân. Ze wonnen 100.000 euro om het duurzame idee uit te voeren. Maar hoe ga je dan verder? Hieronder het verhaal van twee van de vijf Groene Gangmakers.

Samen verduurzamen: bedrijventerrein Heerenveen-Zuid Bedrijventerrein Heerenveen-Zuid is één van deze buurten. David Peter Kuiper van DAK2 en Marlies Ballemans van Energie voor MKB werken samen met de bedrijven op Heerenveen-Zuid aan verduurzamen. Bedrijven willen hun CO2-uitstoot verminderen, meer duurzame energie opwekken en een aantrekkelijk, groen en klimaatbestendig bedrijventerrein. Genoeg wensen dus voor verduurzaming.

Dé gratis energie bespaartip

Marlies Ballemans (l) en Nienke Plantinga (r) van Samen verduurzamen. In het midden Rients Piersma van Vihamij. (©Vihamij)

Maar hoe pak je dat aan? Heel praktisch en concreet met een groen- en energiescan als één van de eerste stappen. Vihamij Groothandel BV ging hiermee als eerste aan de slag. Op 15 september stonden Freek Wiersum van Energie van MKB en Nienke Plantinga van Magnolia Tuinontwerp hiervoor bij Vihamij op de stoep. Freek keek naar het energieverbruik en mogelijkheden om nog meer duurzaam op te wekken. Want Vihamij heeft al 1000 m2 zonnepanelen liggen maar wil weten hoe ze aardgasvrij kunnen worden. Nienke pakt het groen bij de kop en maakt een ontwerp voor een aantrekkelijkere groene aankleding rondom het bedrijf. Zo helpen ze Vihamij om duurzame stappen te zetten! Natuurlijk is het de bedoeling dat meer bedrijven volgen en dat ze samen hun inspanningen bundelen.

Rijwoningen De Greiden Een andere buurt en Groene Gangmaker vind je in De Greiden. Onder de naam BUITENgewoon Duurzaam willen de

Zin om ook aan de slag te gaan? Lees meer over de Groene Gangmakers en andere lokale initiatieven op: www.eenvooreengroener.nl. Kijk voor tips om zelf aan de slag te gaan met energiebesparen of duurzaam opwekken op de website: www.energieloketheerenveen.nl

wijkvereniging, een groep inwoners en Van Wijnen rijwoningen in de buurt duurzaam renoveren. Om zo hun steentje bij te dragen tegen klimaatverandering. En dat moet niet te veel kosten. Hun motto is ‘samen organiseren maakt betaalbaar’. Ze hebben genoeg te willen dus, maar ook hier klinkt weer de vraag: Hoe pak je dat aan? Afgelopen september zetten buurtbewoners in De Greiden de eerste stap. Geert Bosman, Anton Melein, Tony Christopher en Liesbeth Lourens richtten toen de energiecoöperatie BUITENgewoon Duurzaam op. Met ‘hun’ 100.000 euro doen ze eerst proeven en onderzoek naar de meest geschikte maatregelen voor verduurzaming. Leren door te proberen dus. Ze hebben daarbij een aanpak voor ogen die voor alle wijkbewoners interessant en toegankelijk is. Zodat het dus ook voor inwoners met een laag inkomen mogelijk is om hun energierekening te verlagen en de benodigde energie duurzaam te laten leveren.

Marije: ”Natuurlijk is de allergoedkoopste manier het simpelweg dichtdoen van de deuren en ramen. Een tip van een inwoner is om deurdrangers op de meest gebruikte deuren te plaatsen. Dan vallen ze automatisch in het slot. En is het binnenkort flink kouder? Ga dan eens heel bewust bij de kozijnen langs. Waar voel je de koude lucht stromen? Met tochtstrips kan je dat probleem eenvoudig zelf oplossen. Het klinkt misschien nogal tegenstrijdig, maar denk daarnaast ook om goede ventilatie. Wanneer je de ramen en deuren dicht houdt, kan de lucht in huis vochtiger worden en vervuilen. En die lucht is niet goed voor de gezondheid, maar ook niet goed voor de portemonnee. Droge en frisse lucht wordt namelijk sneller verwarmd dan vochtige lucht.

En ben je toch aan het knippen en plakken? Pak dan ook meteen een rol radiatorfolie mee bij de bouwmarkt. Bij vrijwel alle radiatoren gaat een groot gedeelte van de warmte verloren via buitenmuren. Dit speciale folie plak je achter de radiator waardoor de uitstralende warmte niet verloren gaat aan de buitengevel. Gemiddeld bespaar je met 1 m2 radiatorfolie ongeveer 10 m3 gas per jaar, tel uit je winst.”

Nog meer duurzame woontips? Kijk dan eens op ons energieloket! www.energieloketheerenveen.nl Hier vind je volop tips om energie te besparen. En heb je een concrete vraag, dan kun je mij ook inschakelen. Mail gerust naar duurzaam@heerenveen.nl voor vragen en advies over duurzaam wonen.

Maar inwoners van De Greiden hoeven daar niet op te wachten. Ze kunnen straks al aan de slag met energiecoaches die helpen om grip te krijgen op de energierekening.

Andere Groene Gangmakers De andere drie Groene Gangmakers zijn Baanbrekers voor nieuwe energie Oudeschoot, Nieuweschoot op weg naar CO2 neutraal en Aengwirden aardgasvrij. Hun verhalen lees je hier een andere keer.

Eén voor één groener is een initiatief van de gemeente Heerenveen. Om duurzaam te worden, hebben we iedereen nodig. Ook jou! We dagen je uit om mee te doen. Om er ook één te worden. Want als we er allemaal één worden, als we allemaal iets kleins doen, ontstaat iets groots. En komen we dichter bij ons doel: een groener Heerenveen. Stap voor stap. Eén voor één. Volg ons op Facebook en Instagram:

eenvooreengroener

Actueel in Heerenveen | informatiebijlage van gemeente Heerenveen | oktober 2021 verschijnt huis-aan-huis als bijlage van maandblad GrootHeerenveen. Redactie: communicatie gemeente Heerenveen, Postbus 15000, 8440 GA Heerenveen, telefoon 14 0513 E-mail: gemeente@heerenveen.nl | Tekst: gemeente Heerenveen.

Kijk voor al het gemeentenieuws op: www.heerenveen.nl

KOOPZONDAG HEERENVEEN

Vloeren - gordijnen - zonwering

Vloeren - gordijnen - zonwering Vloeren - gordijnen - zonwering

25% Korting op PVC Vloeren*

ZONDAG 31 OKTOBER 2021

Al vanaf € 35,00 per m² incl. leggen en egaliseren.

13:00 t/m 17:00 // GRATIS PARKEREN!

*Vraag naar de actie voorwaarden.

www.vandermeerheerenveen.nl *Vraag naar de aktie voorwaarden. @vandermeer1 • Like ons op Facebook

Kom winkelen in het gezellige centrum van Heerenveen!

Dracht 34 • Heerenveen www.vandermeerheerenveen.nl Wij leveren onder andere: tapijt - gordijnen - zonwering (binnen en buiten) - vitrages marmoleum - laminaat - vinyl - P.V.C. vloeren - projectstoffering

Elke dag een mooie dag bij Kinderwoud!

Elke laatste zondag van de maand!

• dagopvang • buitenschoolse opvang • peuteropvang • gastouderopvang T 0513 - 610 825 M info@kinderwoud.nl

ngoudenplak.nl

kinderwoud.nl

BENIEUWD WAT MORGEN BRENGT? De invloed van kunstmatige intelligentie, robotisering en big data in de toekomst is onvoorspelbaar. Daarom is een goed beeld van jouw ondernemersperspectief goud waard. Wij maken tijd en bieden inzicht. Want met een heldere kijk op morgen lacht de toekomst je toe.

Kuiper Verzekeringen. Voelt als familie. Ineke Postma DGA Inuz Attitude for Women

BENTACERA.NL Bentacera adv 129,5x190mm.indd 1

21-03-19 10:51

kuiperverzekeringen.nl

heerenveen

NUMMER 10 • 2021

GROOTHEERENVEEN.NL

#FACETOFACE KLAAS KUIPERS fotografie MUSTAFA GUMUSSU / FPH tekst EELKE LOK

Bijen brengen Klaas Kuipers niet uit evenwicht Stel je voor, je bent nog niet eens zo lang getrouwd en je woont op een flat. Dan komt je man binnen met een kist bijen. Wat is dan je eerste gedachte? Precies: ‘Do likest wol idioat! Dit kin dochs net!’ Dat zei Akkie Kuipers dan ook tegen haar man Klaas. Vijftig jaar later heeft ze zich er al lang in berust, dat Klaas de hele dag bezig is met bijen. En al is ze allergisch voor bijen, ze is best trots op haar imker.

“Ja, ik socht op dat stuit wat om wat te dwaan wat ik wól koe”, zegt Klaas Kuipers uit Heerenveen. De toenmalige kok van het plaatselijke motel was namelijk aangetast door een aandoening in zijn oor, waardoor hij zijn evenwicht kwijt raakte. Klaas Kuipers was onderhevig aan vele onderzoeken, ook al omdat de dokters dachten dat hij een tumor in zijn hoofd had, die als stoorzender fungeerde. Na twee jaar heen en weer reizen naar Groningen bleek het uiteindelijk géén tumor. Kuipers hoorde wél een constante fluittoon in zijn oor, die hij niet meer kwijt raakte. De dokter zei: “Je kunt wel honderd jaar worden. Maar je kunt nooit meer werken!”

bij. Want daar weten gewone mensen niets van.

TIEN BIJENVOLKEN

Hij pakt moeiteloos een bij op die voor de in de tuin staande kist heerlijk in het zonnetje ligt. Die bij kan dat doen, want hij is nu wel uitgewerkt. Bijen zijn slechts zes weken actief. De eerste vier daarvan zijn ze in de was aan het werk, in de bijenkast. En zijn ze bewakers van het broednest. De laatste twee weken komen ze buiten de kast en doen hun bestuivingswerk. Kuipers heeft de kisten staan waar bestoven moet worden, zodat de bloem, plant of boom de volgende keer weer kan bloeien. Daar kregen de imkers vroeger altijd hoge vergoedingen voor, want zaadhandelaren, boomkwekers en groenteboeren hadden daar alle belang bij. “It Fryske Gea net, want dy woenen dat it allegear barde mei wylde bijefolken.”

Als Klaas Kuipers in diezelfde periode - de jaren zeventig van de vorige eeuw - samen met zijn zwager een floralia bij Wouda’s zaadhandel bezoekt, treft hij daar meester De Jong uit Bontebok. Die zit in de bijen. Dat verhaal staat Klaas wel aan. En het is ook niet helemaal nieuw voor hem: als jongetje, opgegroeid in Makkum, heeft hij daar wel bij de groenteboer gezien hoe die bijen gebruikte voor de bestuiving van de zeeaster. Bijen houden veel van die paarse bloempjes. Meester De Jong is wat hardhorend en al snel is Klaas Kuipers bezig om diens bijenvolken te verzorgen. Hij krijgt het commando over tien bijenvolken bij een parkje aan de Rottumerweg in Heerenveen. In het aanpalende stuk land - waar anno nu woonwijk De Heide staat, liggen machtige boerenvelden met witte klaver, waar bijen misschien nog wel meer van houden dan paarse zeeaster.

HOBBY IS WERK Als je dertig bent en de dokter zegt dat je niet meer kunt werken, dan zoek je een hobby. Dat wordt bij Klaas Kuipers vrij snel werk, hij heeft er de tijd voor. En als je serieus bijenhouder wilt zijn, en dat wil Klaas, dan moet je het ook goed doen. Hij gaat naar de hogeschool in Wageningen, waar hij officieel bestuivingsimker wordt en zich ook nog schoolt als honingkeurmeester. Later geeft Kuipers er veel lessen in. En al hij doet hij het de laatste coronajaren niet veel meer, hij heeft in lezingen half Fryslân alles verteld over de

Kuipers legt uw verslaggever dan ook met een geweldig enthousiasme uit wat een goed functionerende imker allemaal moet doen. Dat enthousiasme hebben de meeste mensen niet. Die zijn bang voor bijen. “Nee, je kin wól benaud wêze foar ilebijen, wespen. Dy stekke! Dizzen ornaris net. Mar we begripe wol dat de minsken bang binne. Myn broer sit yn de flinters. Bijen bin minder aaiber.” Toch heeft Kuipers, als hij met de bijen aan het werk is, geen beschermende kleding aan.

HET BELANG VAN BIJEN

AMBACHTELIJK Ook de eindproducten van bijen zijn gewild. Daar is ook geld mee te verdienen. En dus verschijnt Kuipers vaak op de ambachtsmarkten her en der. Sterker, Kuipers was de oprichter van het gilde ‘Ambachtelijk Friesland’, een prachtige verzameling inwoners van Fryslân die op de markten verschijnen met hun zeer speciale producten. En dat zijn de bijenhoning en meubelwas natuurlijk ook. Er is een klein aantal professionele imkers in Nederland, maar gelukkig werken ‘amateurs’ als Klaas Kuipers misschien nog wel professioneler. Hij is natuurlijk in die vijftig jaar verliefd geworden op de bij. Dat moet ook, want als je een bijenkast hebt en dan afwacht wat er uit komt, dan heb je een kort bestaan als imker. Je moet er heel veel werk voor doen.

De kist of kast moet ook voldoende van kwaliteit zijn. Kuipers maakt ze zelf: red cederhout op een kunststof bodemonderlaag. “Oars rottet dy boaijum derút.” Je moet ook uitkijken waar zo’n kast neergezet wordt. Kuipers maakte eens mee dat de bijen agressief werden en niet functioneerden. Het bleek dat de kast precies onder een hoogspanningsleiding stond, en daar kunnen bijen niet tegen. Toen de landbouw in Fryslân nog veel koolzaad bouwde, stonden daar duizenden bijenkasten. Kuipers had er zelf ooit meer dan honderd. Nu staan in de Biesbosch, ook een geschikt gebied, nog zo’n tienduizend kasten.

KONINGIN Een bij komt terug in de kist waar hij uitkomt. Ook als je hem verplaatst, al moet je dat wel vijf kilometer verderop doen, anders werkt het niet. In de kast zitten drie soorten bijen. De grootste groep bestaat uit werksters. Dan zijn er natuurlijk de mannetjes, de darren. Hun enige werk is het bevruchten van de eitjes. Die worden gelegd door de koningin. De darren gaan na de bevruchting dood, die zijn dan niet meer nodig. De koningin is een ander soort bij, heeft bijvoorbeeld een langere tong. Als er een eitje drie dagen eerder uitkomt dan een normaal eitje, dan komt daar een koningin uit. Als je een nieuwe kist wilt opzetten, moet je wat van die nieuwe koninginnen gebruiken, want per volk blijft er altijd maar eentje over. Weet dus dat ‘fokken’ met bijen, bijen kweken, een heel werk is. Kuipers lacht. Híj kán het. Van de honing die de werksters aanslepen kan een bijenvolk leven, maar de imkers voeren bij met suiker. Maandenlang zit er in zo‘n kist alleen maar ‘een kluit’ bijen. “Mar ferjit net, at je tûzend bijen yn sa’n klúte ha, bliuwe der noch gjin hûndert fan oer.” Klaas Kuipers heeft leren leven met zijn evenwichts-handicap, zeker op een rustige leeftijd van 77 jaar. Ja, hij is nog wel een even enthousiast bijenhouder, vertelt er veel over, komt nog op de markten, “mar we breide net mear út.” Dat is het mooie aan bijenhouden: zo’n bedrijf saneert zichzelf automatisch.

LANGE LEVERTIJDEN? NIET BIJ ABD!

ACTIE GELDIG T/M ZATERDAG 30 OKTOBER

NU HÉÉL VEEL VOORRAAD & HÉÉL VEEL VOORDEEL

BEDRIJFSWAGEN

ABD

32x 27 MASTER RENAULT

4 JAAR GARANTIE 4 JAAR ONDERHOUD 60 mnd lease

€338,-

72x TRAFIC RENAULT

ACTIE

5 6x NISSAN NV400

VOORRAAD VOORBEELD: 135PK COMFORT L2H2 T35

VOORRAAD VOORBEELD: 135PK ACENTA L2H2 T35

5 JAAR GARANTIE 6 JAAR ONDERHOUD 60 mnd lease

* P/MND

VOORRAAD VOORBEELD: 120PK ACENTA L2H1 T29

€296,-

NV300

P/MND

53x 45 EXPRESS VOORRAAD VOORBEELD:

SNEEK DOKKUM DRACHTEN HEERENVEEN LEEUWARDEN

KOLENBRANDERSTRAAT 7 DE BRÊGE 6 JADE 1 SKRYNMAKKER 26 HORTENSIASTRAAT 2

Tel: 0515 - 413 291 Tel: 0519 - 820 020 Tel: 0512 - 515 615 Tel: 0513 - 650 222 Tel: 058 - 266 3555

Challenge your performance

EUROPE DEALER

€330,-

P/MND

VOORRAAD VOORBEELD: 95PK ACENTA L1

75PK COMFORT

€191,-

5 JAAR GARANTIE 6 JAAR ONDERHOUD 60 mnd lease

7 9x NISSAN NV250

RENAULT

4 JAAR GARANTIE 4 JAAR ONDERHOUD 60 mnd lease

P/MND

18x NISSAN NV300

VOORRAAD VOORBEELD: 120PK WORK EDITION L2H1 T29

4 JAAR GARANTIE 4 JAAR ONDERHOUD 60 mnd lease

€348,-

P/MND

NV250

5 JAAR GARANTIE 6 JAAR ONDERHOUD 60 mnd lease

€226,-

DENK AAN UW INVESTERINGSAFTREK!

NU MET EXTRA INRUILWAARDE. DIRECT OFFERTE? SCAN DE CODE:

De investeringsaftrek is een regeling waardoor u minder belasting hoeft te betalen. U mag namelijk een deel van het bedrag dat u investeert, aftrekken van uw winst. Door te investeren, kunt u dus weer geld besparen.

OF THE YEAR

2020

* Prijzen zijn excl. BTW en gebaseerd op 60 maanden financial lease, 20% aanbetaling (evt. door inruilauto) en 20% slottermijn.

Renault Master inclusief GarantiePlus 48 mnd/80.000 km en My Revision 48 mnd/90.000 km. Renault Trafic inclusief GarantiePlus 48 mnd/70.000 km en My Revision 48 mnd/90.000 km. Renault Express inclusief GarantiePlus 48 mnd/80.000 km en My Revision 48 mnd/70.000 km. Nissan NV400 inclusief 5 jaar garantie en 6 jaar gratis onderhoud of tot 120.000 km. Nissan NV300 inclusief 5 jaar garantie en 6 jaar gratis onderhoud of tot 90.000 km. Nissan NV250 nclusief 5 jaar garantie en 6 jaar gratis onderhoud of tot 120.000 km. Afbeelding kan afwijken van genoemde versie en uitvoering. Onder voorbehoud van prijswijzigingen en typfouten.

DRACHTEN HEERENVEEN STADSKANAAL

P/MND

OMLOOP 56

TEL: 0512 - 571 671

SKRYNMAKKER 26

TEL: 0513 - 633 775

KOPERSLAGER 1

TEL: 0599 - 725 044

ABD NISSAN DEALER OF THEYEAR 1e plaats

2e plaats

1e plaats

2e plaats

ABD NISSAN DEALER OF THEYEAR

1 27 18 19 2 1 1e plaats

2e plaats

1e plaats

2e plaats

1e plaats

LEEUWARDERSTRAATWEG 134 - HEERENVEEN

BINKESSTRAAT 5 - HEERENVEEN

HEERENVEENSEWEG 131 - WOLVEGA

VRAAGPRIJS: € 1.140.000 K.K.

VRAAGPRIJS: € 219.000 K.K.

VRAAGPRIJS: € 599.500 K.K.

HUIS

VERKOPEN? BEPAALT WAT JE BETAALT

Bij Makelaardij Friesland heb je een hoop te kiezen. We hanteren namelijk verschillende beloningsvormen. Naar welke gaat jouw voorkeur uit? Misschien heb je voorkeur voor bijvoorbeeld de ‘reguliere’ courtage, waarbij je ons een bepaald percentage van de koopprijs betaalt. Wil je liever van tevoren weten wat de kosten zijn? Kies dan voor een vast tarief.

LINDENOORD 30 - WOLVEGA

HOOFDSTRAAT 2 - BEETSTERZWAAG

VRAAGPRIJS: € 319.500 K.K. VERKOCHT ONDER VOORBEHOUD

VRAAGPRIJS: € 1.795.000 K.K.

Kantoor Leeuwarden:

Kantoor Drachten:

058 244 91 00

0512 36 80 36

Kantoor Heerenveen:

Kantoor Sneek:

0513 23 21 80

0515 76 80 08

Of kies voor een resultaatafhankelijke courtage. Verkopen wij jouw huis boven de vraagprijs? Dan betaal je ons een percentage over het verschil tussen vraagprijs en uiteindelijke koopsom. Welke vorm van beloning je ook kiest, onze tarieven zijn altijd op basis van ‘geen verkoop, geen kosten’. Geen resultaat betekent dus geen kosten voor jou,100% no cure, no pay!

JIJ.FRL

heerenveen

GROOTHEERENVEEN.NL

BIJDRAGE VAN BUITENGEWOON DE GREIDEN

ENERGIECOÖPERATIE BUITENGEWOON DUURZAAM IN DE GREIDEN

OP WEG NAAR EEN DUURZAME TOEKOMST VOOR IEDEREEN 14 oktober jongstleden vond in Sportstad in Heerenveen de LEEF-bijeenkomst ‘Experimenteren is leren’ plaats. Hier vertelde de energiecoöperatie BUITENgewoon Duurzaam in De Greiden in Heerenveen hoe zij hun ‘eerste meters’ hebben gemaakt. Dat elke stap van het initiatief een leermoment voor andere initiatieven en organisaties kan zijn. En uiteraard voor de coöperatie zelf, aldus bestuurslid Liesbeth Lourens, die een presentatie gaf, waarin de toehoorders werden meegenomen in een ontdekkingsreis rond verduurzaming. De coöperatie zelf aan het woord….

“DE TIJD OM TE DRALEN IS MEER DAN VOORBIJ”

“Wat hebben we tot nu toe bereikt? Hoe denken we het aan te pakken? Welke uitdagingen zijn we tegen gekomen? Welke verwachten wij nog? Het kwam allemaal aan bod. Het initiatief om mee te doen aan het LEEF-experiment startte bij de wijkvereniging BUITENgewoon De Greiden. Er is eind september een coöperatieve vereniging opgericht waar de inwoners van heel Heerenveen lid van kunnen worden.”

Liesbeth Lourens in de wijk De Greiden bij woningen met zonnepanelen.

verdiepen in de techniek, ze willen gemak en comfort. Wij zullen ons moeten instellen op persoonlijk contact, zeker bij verduurzaming van de huidige woningen. Ieder huis is anders, en de bewoners ook.”

GROENE STIP OP DE HORIZON “Voordat we met ledenwerving van start gaan moet eerst onze organisatie gereed zijn, met als doelstelling het project als een grote groene stip op de horizon te zetten. Onze coöperatie heeft als hoofddoel de energetische renovatie van grondgebonden rijwoningen betaalbaar te maken voor de woningeigenaren. Dit is namelijk een belangrijke uitdaging in de wijk De Greiden. Het motto is dan ook ‘organiseren maakt betaalbaar’. Het plan is per woningtype uit te laten werken hoe men de woning kan verduurzamen, waarna de aanpak steeds op eenvoudige wijze kan worden herhaald. De coöperatie heeft als insteek zorg te dragen voor een woonlasten neutrale aanpak, met uitvoering door lokale ondernemers. Verdere vragen zijn: hoe krijg je jongeren geïnteresseerd? Hoe bereik je mensen die niets met duurzaamheid hebben? Hoe kun je leden langdurig bij je traject betrekken? Hoe wend je social media effectief aan? Hoe krijg je leden actief aan de slag? Dit zijn allemaal vragen die we ons realiseren en die we moeten uitwerken. Hoe ga je dit bereiken? In ieder geval door een duidelijke communicatie met de mede-wijkbewoners. Het creëren van bewustwording om te verduurzamen is onze eerste prioriteit.”

ALLEMAAL HETZELFDE DOEL “Natuurlijk moet deze bewustwording niet toegespitst blijven op de particuliere huizenbezitters, maar ook op de bewoners van huurwoningen. Iedereen dus! Daarom kan

een sa-

ENERGIECOACHES “Daarbij is het de bedoeling dat we naast de adviseurs waar wij mee samenwerken ook energiecoaches willen inzetten in de wijk. Dit kunnen mede-wijkbewoners zijn die de buurman/buurvrouw kunnen helpen met bijvoorbeeld energie-bespaartips. De eerste

menwerking met woningcorporaties net zo interessant zijn. Immers, we hebben allemaal hetzelfde doel. We zullen veel van elkaar leren! Het zal niet zonder horten en stoten gaan, de verduurzaming van de gebouwde omgeving is immers een complexe opgave. Maar er is geen probleem wat niet kleiner is te maken! Inmiddels is de tijd om te dralen meer dan voorbij: energiezuinig bouwen én wonen is de nieuwe standaard en energiezuinig renoveren dus ook. De grootste hindernissen om energiezuinig te wonen zijn echter niet van technologische aard: alle techniek is beschikbaar. De hindernissen zitten in ieders hoofd en hart. Als het gaat om oplossingen of te kiezen maatregelen; die moeten overzichtelijk zijn, waaruit makkelijk te kiezen is, met prijzen waarvan de opbouw helder is. Veel mensen willen zich niet echt

stap is namelijk energie besparen. Want wat niet verbruikt wordt, hoeft ook niet te worden opgewekt. Dat zit ‘m in kleine dingen. Gordijnen die over de radiator hangen. Als je die dicht doet, dan stook je voor de straat. Maar ook het plakken van isolatiefolie achter de radiator of het monteren van tochtstrips bij deuren en ramen. Wat ook helpt: zet de verwarmingsketel temperatuur eens lager, op 60 graden Celsius, verrassend welke besparing dit oplevert. Nu de gasprijzen per definitie ‘door het dak vliegen’ zijn dergelijke kleine, goedkope, eenvoudige stappen heel belangrijk. Mensen moeten aan hun eigen keukentafel en in hun eigen taal uitgelegd krijgen wat dat betekent. Meedoen aan een initiatief levert verschillende dingen op: kostenbesparing, waardering, gemeenschapsgevoel, bijdragen aan een beter klimaat. Dit willen we graag opzetten, samen met de afdeling Duurzaamheid van de Gemeente Heerenveen. Maar ook met andere organisaties, zoals de SHEC, de Samenwerkende Heerenveense Energie Coöperaties, Freonen fan Fossylfrij Fryslân, Stichting Friese Milieufederatie en niet in de laatste plaats de overige LEEF-initiatieven. Wij zijn druk bezig met het opzetten en gereed maken van een website en verwachten deze snel online te hebben waarmee onze stappen goed te volgen zullen zijn.” Alle LEEF projecten zijn te volgen op de website: eenvooreengroener.nl.

DE AANBIEDINGEN VAN HÉT VERSPLEIN VAN HEERENVEEN

Molenplein

Hét versplein!

Onderstaande aanbiedingen van de versspecialisten zijn geldig t/m 4 november 2021. Tenzij anders staat vermeld bij de aanbieding zelf.

“VETgoed, VETlekker & VETgezond!”

1 GESTOOMDE MAKREEL & 2 VERS GESNEDEN HARING NÚ VOOR

Deze aanbieding is geldig tot 4 november 2021

€ 7,50

HEERLIJKE

SLAVINKEN 4 VOOR € 5,-

PROEF DE HERFST! OVERHEERLIJKE HOLLANDSE ORANJE POMPOEN VOOR € 1.79 PER KG!

ORANJEKOEK CREME 4/6 PERSOONS

PER KG

4 STUKS

€ 1,79

€ 5,00

POMPOEN, DÉ GROENTE VAN DIT SEIZOEN. HEERLIJK TE VERWERKEN ALS SOEP OF WAT DACHT JE VAN EEN HEERLIJKE POMPOENCURRY! Deze aanbieding is geldig van woensdag 20 oktober t/m 30 oktober Zie ook onze website voor meer aanbiedingen!

Recepten gratis in de winkel verkrijgbaar of kijk op www.ekoplaza.nl/recepten.

KLAVER’S VISWINCKEL

KEURSLAGER VAN DER MEER

EKOPLAZA HEERENVEEN

Molenplein 12 Tel: 0513 621 754 www.klavers-viswinckel.nl

Molenplein 8 Tel: 0513-626223 vandermeerheerenveen.keurslager.nl

Molenplein 10 Tel: 0513 651 374 www.ekoplaza.nl

LEKKERE ROOMBOTER AMANDELSTAAF

KAAS VOORDEEL! ALTIJD ALLE KAAS EEN KILO VOOR € 7,95

BERGBLOESEM HONING

100% PURE HONING PRIJS PER POT € 5,99 2 POTTEN VOOR € 8,99

1 KILO

NORMAAL € 5,60 NÚ VOOR

€ 7,95

€ 5,10

2 POTTEN

Deze aanbieding is geldigvan woensdag 20 oktober tm 30 oktober

ECHTE BAKKER LENES Molenplein 8 Tel: 0513 628 779 www.bakkerijlenes.nl

Geopend donderdag, vrijdag en zaterdag.

Deze aanbieding is geldig tot 4 november 2021

€ 8,99

KAASVOORDEELSHOP HEERENVEEN

G&W GEZONDHEIDSWINKEL ‘T WINCKELTJE

Molenplein 12b www.kaasvoordeelshop.nl

Molenplein 9 - 0513 651 234 www.genwheerenveen.nl

Volg ons ook op facebook!

@molenplein

heerenveen

GROOTHEERENVEEN.NL

TEKST EN BEELD FIMKE GROENEWOUD

RESTAURATIEKUNSTENAAR KLAES POSTHUMA

“FRYSLÂN IS IN HÛS EN IK KIN ALLE KEAMERS” Klaes Posthuma (76), geboren in Hommert-Jutrijp, is van beroep restauratieschilder. Als ik zijn galerie/atelier Acanthus in Akkrum binnenstap, komt eerder het woord restauratiekunstenaar bij mij op. Klaes Posthuma is thuis in alle aspecten van restauratie en decoratieve kunst en in zijn galerie zijn prachtige schilderijen, beschilderde meubels en antieke Friese klokken te bewonderen. Daarnaast speelt Klaes met zijn werk een belangrijke rol in het in ere houden van de al bijna vergeten Friese decoratiestijlen en cultuur. “Ben ik succesvol geweest als kunstenaar?”, vraagt Klaes Posthuma zichzelf af. “In mijn ogen is de ultieme waardering van mijn werk een aankoop. Er is zoveel werk van mij onder de mensen en er zijn velen die een door mij beschilderde Friese klok in hun bezit hebben. Ik zit al bijna zestig jaar in het vak; zoveel tijd, dat ik het me niet eens meer kan voorstellen. Fryslân is in hûs en ik kin alle keamers.”

BLANKE WIJZERPLATEN “Ik heb er nooit spijt van gehad dat ik iets verkocht heb.” Klaes lacht, als hij zegt: “Wel vind ik het vaak jammer dat ik er dan zelf niet meer naar kan kijken. Het grote schilderij wat nu in mijn galerie hangt, is bijvoorbeeld recentelijk verkocht. Als ik weer zo’n beeld wil creëren, dan moet ik er weer één maken en dat is veel werk. Het belangrijkste wat ik vroeger op de schilderschool heb geleerd was decoreren en letters zetten. Ik ben erg jong al aan het werk gegaan, maar het plamuren en afverven van huizen stond mij niet aan. Ik wilde graag alles wat met verf mogelijk was proberen! Per toeval kreeg ik de mogelijkheid om voor een klokkenmaker wijzerplaten te beschilderen. Die kans heb ik met twee handen aangegrepen en het is sinds toen nooit meer anders geweest. Ik kreeg gewoon blanke wijzerplaten waar ik mee aan de slag kon gaan. Ik moest ze ontvetten, in de hechtgrond zetten en vervolgens verven en cijferen met de hand.”

AUTHENTIEK HANDWERK “Het is echt authentiek handwerk, origineel zoals het hoort. Ik nam zelfs wijzerplaten mee naar de kazerne in mijn diensttijd. Op die manier kwam ik er redelijk welvarend uit. De jongens op mijn kamer vonden het

"HET HEEFT ME NIET VEEL GELD OPGELEVERD, MAAR WEL VEEL ERVARING IN HOE HET ER IN DE WERELD AAN TOE GAAT" prachtig, want als we controle kregen op de kamer was er altijd meer interesse in mijn wijzerplaten dan de ‘opgeruimde’ kasten. De wijzerplaten zorgden voor een soort afleiding.” Klaes Posthuma vertelt zijn verhaal met een glimlach. “Door de toen nog flinke klokkenproductie in Joure en het kleine aanbod aan decoratieve schilders kreeg ik steeds meer wijzerplaten door de handen, soms wel dertig per week. Later kwamen ook de antiquairs met opdrachten, want de Friese klokken werden steeds geliefder en steeds duurder in de jaren zestig tot en met negentig. De Friese klok is één van de belangrijkste producten waar Friesland bekend om is. Stoelklokken worden vanaf 1720 al gemaakt. Rond 1800 komen daar de staartklokken bij. Tijdens mijn carrière is het klokkenwerk altijd het meest stabiel gebleven. Het zakt nu wat weg, maar dat komt door verandering in smaak.”

OVERAL GEWEEST, VAN AMERIKA TOT JAPAN Klaes Posthuma bij een schilderij dat net verkocht is: “Ik heb er nooit spijt van gehad dat ik iets verkocht heb; wél vind ik het jammer dat ik er dan zelf niet meer naar kan kijken.”

Niet alleen het werk van Klaes is inmiddels overal, ook de kunstenaar zelf is bijna overal geweest. “Ik heb vanaf mijn veertigste zo’n

tien jaar lang gereisd in opdracht voor het NBTC (Nederlands Bureau voor Toerisme en Congressen, red.). Soms was ik wel honderd dagen per jaar weg. We gingen overal naar toe om promotiewerk te doen op toerismebeurzen en tentoonstellingen. Het doel was om mensen te interesseren om als toerist naar Nederland te reizen. Ik toonde het Friese ambacht in verschillende aspecten. Soms maakte ik Hylper, Hindelooper, schilderkunst; andere keren een mooi Nederlands landschap en ook nam ik de wijzerplaten wel mee. We hadden altijd wat kleine dingetjes bij ons van de organisatie om aan klanten te geven, zoals klompjes. Ik heb zelfs een keer meegemaakt dat een man uit Hamburg helemaal op de motor naar een tentoonstelling in Essen is gereden om een paar klompjes met zijn naam op te halen, zo mooi vonden mensen dat! Ik ben overal geweest, van Amerika tot Japan, en ik heb zo een hele mooie tijd gehad. Het heeft me niet veel geld opgeleverd, maar wel veel ervaring in hoe het er in de wereld aan toe gaat. Ik heb veel andere culturen en smaakbelevingen kunnen zien.”

WERK IN HARLINGEN EN FRANEKER Klaes vertelt mij over de wijzerplaten die hij graag beschildert, maar er is meer werk dan benoemd kan worden. Zo heeft hij samen met zijn dochter Hinke prachtige muurschilderingen gemaakt in Romeinse stijl in de kamers van hotel Courage in Nijmegen. “Ik ben een heel vakkundig decorateur; soms ben ik meer tijd kwijt aan het voorwerk om goed schilderwerk te leveren, dan aan het schilderen zelf”, bekent Klaes. HIj heeft onder andere de historische reclames op de panden en gevels in Harlingen hersteld om zo het oude straatbeeld te laten herleven. En misschien wel één van zijn belangrijkste werken is het restaureren van het Planetarium van Eisinga in Franeker geweest, wat nu kans heeft om werelderfgoed te worden. Het werk van Klaes Posthuma is duurzaam en gemaakt om de tijd die de wijzers op zijn wijzerplaten langzaam wegtikken, te doorstaan.

heerenveen TEKST RIEMIE VAN DIJK FOTO'S LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL

DE ONDERWIJSASSISTENTES VAN CSG BOGERMAN:

“SAM IS DE LEUKSTE COLLEGA DIE JE JE KUNT WENSEN” Voor onderwijs-assistentes Trees, Lucie en Elske van csg Bogerman in Sneek is het zo klaar als een klontje: Labradoodle Sam is de leukste collega die jij je kunt wensen. Ze zijn er van overtuigd dat iedere school voor voortgezet onderwijs een hond moet hebben. Sam zorgt voor blijdschap en vrolijkheid!

Kwispelend begroet Sam me als hij me samen met Trees bij de schooldeur ophaalt. Onderweg naar het kantoor van de onderwijsassistenten moet écht iedereen die hem voorbij ziet lopen, even iets zeggen of een aai geven. Zodra Trees en ik aan tafel zitten, geeft Sam zich neer. Later schuiven ook Lucie en Elske aan.

Trees kwam op het idee van een schoolhond door haar dochter die stage liep in Engeland met jonge delinquenten. Trees: “Daar lieten ze hen honden verzorgen om verantwoordelijkheid te leren dragen. Toen dacht ik: ‘Zou dat ook hier met de leerlingen op school kunnen?’ Het idee werd steeds groter. Ik ging me verdiepen; wat zou een hond hier op school kunnen betekenen en welk ras is geschikt?’”

HYPOALLERGEEN Trees kwam uit op een labradoodle, want die is hypoallergeen. Dat betekent dat die geen allergische reacties veroorzaakt. Vervolgens ging Trees op zoek naar een fokker, die ze vond in Pride & Joy Australian Labradoodles, Annapetra Plooij-deBoer uit Molkwerum. “Mijn vriend Johan was ook enthousiast. Op een zaterdag zijn we samen naar Annapetra toegegaan. Ik heb verteld wat ik wilde en gevraagd of zo’n hond daar geschikt voor is. Annapetra was direct enthousiast en zei: ‘Daar ga ik je mee helpen!’” Vervolgens moest Trees groen licht krijgen op school. “Ik had een hele presentatie geschreven voor mijn leidinggevende. Die vond het goed. En ook de rector zei na vijf minuten: ‘Ga je gang, ik pak het wel op met het bestuur. We zetten het weg onder de noemer van een pilot. Lukt het niet, dan zijn we een ervaring rijker.’ Een jaar later hebben we hem gekregen.” Toen Sam tien weken oud was, naam Trees ‘m op haar arm mee naar school. “Vanaf het begin was ie stoïcijns: de wereld kan me gestolen worden; ik geef wel aan wat ik leuk vind. Het eerste jaar hebben we heel voorzichtig gedaan. In het begin kon hij nog niet traplopen. Lucie en ik zaten daarom in een kantoor vlak bij de ingang. Daar lag ie soms op het bureaublad. Als de deur dicht was, dan wisten de leerlingen: hij slaapt en we mogen hem nu niet storen. Wij zochten contact met de leerlingen en niet andersom.

SPIEGELEN

“SAM HEEFT GEEN OORDEEL; HET MAAKT HEM NIET UIT OF IEMAND ZWART, WIT, DIK, DUN, ROOD, BLOND OF AUTISTISCH IS”

Nu is hij drie jaar en loopt hij los door school. Hij geeft duidelijk aan wat hij wil. Onze school heeft 600 tot 700 leerlingen, die niet beter weten dan dat er een schoolhond rondloopt. Ze kennen de regels en afspraken en houden zich hier aan. In onze kantine ligt natuurlijk van alles op de grond, maar de leerlingen denken daar goed om en geven hem niets.” Trees, Lucie en Elske kunnen uren praten over hoe Sam het verschil maakt. Eén van de leerlingen heeft dankzij Sam geen last meer van tics. Trees: “Hij voelt ze opkomen, komt hier vragen of hij en Sam naar buiten mogen. Daarna komt hij weer helemaal ‘zen’ terug. Een andere keer

NUMMER 10 • 2021

GROOTHEERENVEEN.NL

DE VASTE RITUELEN VAN SAM EN JOHAN

“MENSEN DIE ER OPEN VOOR STAAN, ZIEN WAT SAM HIER LOS MAAKT” Team Sam, met Lucy, Elske en Trees.

Paspoort Sam Naam: Sam Ras: Labradoodle Fokker: Annapetra Plooijde Boer / Pride & Joy Australian labradoodles Leeftijd: 3 Instagram: @sam-labradoodle-sam Werkgever: Csg Bogerman Collega’s: Trees, Lucie, Elske (team onderwijsassistenten)

“TOEN HEB IK GESPIEGELD: ‘WAAROM DENK JIJ DAT SAM WEGLOOPT?’” kwam een leerling die druk was in de klas bij ons. Hij wilde met Sam spelen. Hij deed zijn uiterste best, maar Sam negeerde hem. Toen heb ik gespiegeld: ‘Waarom denk jij dat Sam wegloopt?’ Ik ben te druk, ik moet eerst rustig worden, realiseerde de leerling zich. Later, toen het er beter uit zag, kwam Sam aan met de bal: nu kunnen we spelen. Laatst was er een leerlinge die zò ontzettend graag contact met ‘m wilde. Maar zodra hij kon, liep Sam weg. Ze wilde te graag. Daardoor ging het ook mis met vriendinnetjes. Bij een leerling die in zichzelf gekeerd is, legde Sam de bal op haar schoot: ik wil spelen. Zij veegde de bal weg, maar Sam ging door. Zij moest lachen, was ontdooid en ging met hem spelen. Eén van de eindexamenleer-

lingen, een stoere jongen van 16 jaar komt regelmatig langs om Sam te knuffelen. Hij pakt even zijn rust met de hond.

ken moeten maken. Sam betekent enorm veel voor Johan en blijft bij ons als mij iets overkomt.”

Het werkt altijd: de leerlingen hebben zoveel steun aan Sam. In de pauze zie je veel leerlingen achter de laptop. Nu halen ze Sam op om lekker buiten te gaan spelen. Ze komen na de pauze met de tong op de schoenen weer binnen. Sam brengt iedere keer de bal weer langs.”

PEDAGOGISCHE WAARDE

NIEUWE COLLEGA EN VRIEND VOOR THUIS In het nieuwe schooljaar werd Sam voorgesteld als ‘nieuwe collega’. Dat leidde tot veel vragen van collega’s, ook sceptische. “Maar mensen die er open voor staan, zien wat Sam hier los maakt”, meent Trees. Dat van een ‘nieuwe collega’ is dan ook heel serieus. Trees: “Sam heeft een arbeidsovereenkomst. Alles is officieel vastgelegd door een jurist van school. Als ik werk, werkt hij ook. We hebben dezelfde werktijden. Om de twee uren gaat Sam met mij wandelen. Altijd zonder leerlingen. Even in de rust, lekker snuffelen en hond zijn. Op school is Sam een pleaser, bij ons thuis in IJlst mag ie vervelend zijn. Dat heeft hij ook nodig. Hij voelt heel veel, er zijn veel indrukken die bij hem binnenkomen. Sam woont bij mij en mijn vriend Johan. Zodra ik thuis de auto parkeer en hij Johan ziet, is hij hond. Dan besta ik niet meer. Ik ben Sams baas, Johan is zijn vriend. Sam en Johan zijn twee handen op één buik. Ze ouwehoeren samen, spelen met de bal. Sam ‘helpt’ Johan als die klust. Hij staat waakzaam bij het hek en blaft naar elke hond die voorbij komt op de Geeuwkade in IJlst. Dan is ie stoer en verdedigt hij zijn territorium. We hebben thuis ook afspra-

“Sam heeft pedagogische waarde, zorgt voor emotionele groei. Hij kan kinderen steun geven, die wij niet kunnen bieden”, weet Trees. “Wij zullen kinderen niet zo snel een knuffel geven, nu met corona al helemaal niet. Wij willen veel met woorden, Sam doet het met daden. Sam heeft geen oordeel; het maakt hem niet uit of iemand zwart, wit, dik, dun, rood, blond of autistisch is. Sam is een hele fijne, gezellige collega. De leukste collega die je je kunt wensen!” Sam heeft inmiddels zelfs een eigen Instagram-account. “HIj heeft al driehonderd volgers in een jaar tijd gekregen, en dat kan nog wel meer worden”, lacht Trees. Ze laat een paar foto’s uit een enorme serie zien. Van leerlingen die huiswerk maken terwijl Sam op de tafel ligt te slapen. Van Sam met slingers om de nek, omdat hij jarig was. Andere scholen volgen Sam met belangstelling Kortgeleden had Trees nog contact met een docent van een vmbo-school in Zwolle. Die stelde vragen als: “Hoe heb je het voor elkaar gekregen? Welke stappen moet ik nemen? Wat betekent Sam voor leerlingen?“ Het zou zomaar kunnen, dat deze editie van GrootHeerenveen op de bureaus van andere schooldirecteuren in Nederland terecht komt, denkt Trees. Ze heeft voor hen alvast een advies: “Natuurlijk zijn er hobbels, maar schroom niet. Het is het waard. Zoek een goede fokker, zorg voor een goede opbouw, en regel zaken goed met de achterban.”

Johan: “Sam heeft een eigen bank waarop hij slaapt. Als ik ‘s ochtends beneden kom, doet hij zijn poot omhoog als teken dat ik naast hem moet zitten. Dan rollen we over de bank en als z’n poot weer omhoog gaat, laat ie zien dat ie nog niet tevreden is en herhaalt hetzelfde ritueel zich. Als ik bij het ontbijt mijn bord Brinta eet, gaat Sam naast me zitten. Het laatste beetje Brinta krijgt Sam. Om half vijf ’s middags zit hij op me te wachten bij het hek; daar heb ik een blok hout neergezet waar hij op blijft zitten tot ik thuis ben. vervolgens gaan we achter huis spelen met de bal en om vijf uur gaan we nog even lopen voor het eten. Tijdens het eten zit Sam naast me omdat hij weet dat hij alleen van mij wat mag aannemen. Het schelpenpaadje bij IJlst vindt ie prachtig. Dan sprint Sam richting Sneek, maar kijkt voortdurend achterom om te kijken of de baas er nog wel is. Anders raakt ie in paniek. In het weekend gaan we naar moeke toe. Het laatste stukje mag ie los van de lijn. Hij weet precies waar ze woont en gaat direct voor de kast zitten waar de trommel met koekjes in staat. Al met al is Sam iemand waar veel mensen een voorbeeld aan kunnen nemen, eerlijk, betrouwbaar, en sociaal. Hij heeft ook z’n streken, maar gaat bij mij door als mijn grootste vriend!”

heerenveen

TEKST EN BEELD HENK VAN DER VEER

INTRODUCTIE VAN HET BONTEBOK BOKBIER

BIER MET EEN

VERHAAL! Zaterdag 16 oktober 2021 zal de boeken ingaan als de introductie van het Bontebok Bokbier. Gepresenteerd tijdens de Bokbierdag op het evenemententerrein aan de Eerste Compagnonsweg 38a in het dorp Bontebok. Aan de vooravond hiervan gingen we op bezoek bij Marten Veenstra, een van de organisatoren van het gloednieuwe evenement.

Eigenlijk lag het wel voor de hand: er zou ooit een dag komen dat een creatieve geest de link zou leggen tussen Bontebok en bokbier: Bontebok bier! Maar het is meer dan alleen maar een lekker allitererende naam voor het zoveelste bokbiertje.

drie jaar weer terug in zijn geboortestreek. Beiden hebben zitting in het bestuur van Floralia Bontebok, de plaatselijke feestvereniging, die al sinds 1923 activiteiten en evenementen voor Bontebok en omstreken organiseert.

“Het gaat om het verhaal achter het bokbier en de connectie met Bontebok”, vertelt Floralia-bestuurslid Marten Veenstra. Want het outdoor evenement wordt georganiseerd onder auspiciën van Floralia. Het bestuur bestaat naast Marten uit voorzitter Uppy Zwolle, Hans Jonker, Roelien Post, Janny Postma en Jellie Veenstra.

“Twee jaar geleden, nog vóór de coronaperiode, organiseerde het Floralia-bestuur het zoveelste dorpsfeest”, vertelt Veenstra. “Eigenlijk was de schwung er een beetje uit en we hebben toen een nieuwe upgrade bedacht. We wilden echt iets anders en kwamen uit bij de organisatie van een foodfestival met een streekmarkt en live muziek. Een gezellige dag voor jong en oud. Dat werd in 2019 meteen een groot succes, waarmee de toon letterlijk en figuurlijk gezet werd. Maar ja, toen kwam de corona en hadden we net als veel andere organisaties een groot probleem.

“IK BEN EEN BOK, EEN BOK BEN IK GEHETEN”

Bontebok. Hoeveel mensen weten hoe het dorp aan zijn naam komt? De naam van het dorp en de associatie met bier moeten we eigenlijk al in de historie zoeken, want dan komen we uit bij een… café. Bontebok is ontstaan rond een sluis in de Schoterlandse Compagnonsvaart. De vaart was in vroeger eeuwen vanaf Heerenveen de toegangsweg tot dit gebied en werd vooral gebruikt voor de afvoer van turf uit de turfwinningsgebieden. De schippers moesten vaak lang wachten bij de sluis, waardoor er al snel een kern met cafés, winkeltjes en bewoning rondom de sluis ontstond. Op het hoogtepunt waren er zelfs vijf cafés in de buurtschap te vinden. Eén van deze cafés, tegelijkertijd een herberg, stond er in 1640 al en heette ‘De Bonte Bock’. Deze herberg had een uithangbord met de spreuk: ‘Vrienden, ik ben een bok, Een bok ben ik geheeten, Menigeen is een bok, Maar hij wil ‘t niet weten.’

‘Vrienden, ik ben een bok, Een bok ben ik geheeten, Menigeen is een bok, Maar hij wil ‘t niet weten’

Het rijmpje is in ietwat nieuwer Nederlands vereeuwigd en valt op een bordje te lezen bij een kunstwerk van een bok, gemaakt door Simon den Hartogh, dat in 1979 ter hoogte van de basisschool is geplaatst. In 1980 werd de buurtschap, na heel veel discussies in de gemeenteraad, een officieel dorp.

‘RÛNTSJE BONTEBOK’ “Hoeveel mensen van buiten ons dorp zouden het bekende rijmpje kennen?”, vraagt Marten Veenstra zich hardop af om het vervolgens op ons verzoek maar even te declameren. Zonder moeite, al woonden Marten en zijn vrouw Jellie bijna veertig jaar in Wolvega, waar zij een eigen onderneming hadden. De enthousiaste dorpsman is sinds

Omdenken dus, een ander concept bedenken. Dat werd ‘Rûntsje Bontebok’, in juli van dit jaar. Op 3 juli organiseerden wij een klassieke brommertoertocht, met op de route de verschillende foodtrucks en met muziek van straatmuzikanten. Verder hadden we dat weekend ook nog een wandeltocht waarbij er routes van tien, twintig en dertig kilometer waren uitgezet. Iedereen zat met een big smile op de brommers; er deden 280 mensen mee.”

zien er de verbinding tussen oud en jong in, omdat er een geschiedenis achter zit.”

NOARDER DRAGTEN Veenstra blikt ook nog even terug op het coronajaar 2020. “We konden niets organiseren, maar het idee om met een Bontebok bokbiertje te komen ontstond toen wel. We

De lokale historie over Bontebok is er al, zoals hiervoor kort is beschreven. Veenstra: “Dat verhaal hoef je niet te bedenken, het is er gewoon. De geschiedenis van de turfste-

NUMMER 10 • 2021

GROOTHEERENVEEN.NL

“HET GAAT BIJ EEN SPECIAALBIER ECHT OM HET PROEVEN, DE SMAAK”

kers, de vaarten, de armoede, de veenarbeiders en de veenbazen. Kortom, we willen met de komst van ons Bontebok bokbier ook het verhaal van ons dorp en streek naar buiten brengen. We hebben in 2020 bierbrouwerij Noarder Dragten van Johan de Jong benaderd om dit typische Friese streekproduct voor ons te brouwen. Die was meteen enthousiast. Tijdens het ‘Rûntsje Bontebok’ in juli hebben we ons Bontebok triple bier al geïntroduceerd en dat was eigenlijk de aanloop naar ons Bontebok bokbier, want dat komt altijd in de herfst. Het brouwen van het bokbier duurt minimaal zes weken en de badge van driehonderd liter is nu klaar.” Dat de Bontebok Bokbierdag op 16 oktober, een uniek evenement, ondanks de nasleep van de coronapandemie tóch door kon gaan, komt door de goede samenwerking met de gemeente Heerenveen en Floralia, meent Martin Veenstra. Bovendien: “Bontebok bokbier is bier met een verhaal en het grootste gedeelte van de opbrengst komt weer terug in de Floraliakas, die er goede doelen in het dorp mee steunt.”

HET VOLGENDE DOEL

“EIGENLIJK WAS DE SCHWUNG ER EEN BEETJE UIT EN WE HEBBEN TOEN EEN NIEUWE UPGRADE BEDACHT”

Martin Veenstra kijkt ook alvast vooruit. “Sinds wij de bierproeverij bij Noarder Dragten hebben gehad, is onze bierbeleving ook ontstaan. Ons volgende doel is dan ook om een grotere groep mensen het speciaalbier te laten waarderen. Dat is wat anders dan evenementenbier achterover slaan. We zullen binnenkort mensen via onze website uitnodigen om samen naar de bierbrouwerij te gaan voor een bierproeverij en een rondleiding om samen de geheimen van ‘het bruine goud’ te ontdekken. Het gaat bij een speciaalbier niet om de hoeveelheden, maar echt om het proeven, de smaak.”

Karakter Bontebok bokbier in een paar woorden is een volmoutig bier met een stevig karakter. Choco, met een minimale toevoeging van sinaasappelschil, en daardoor robuuster. Bitterheid van het bier: 31 IBU. Alcoholpercentage: 6.6%. Pakketjes Bontebok triple bier en het Bontebok bokbier zijn te koop bij de Coop in Nieuwehorne. De Heeren van Rinsma uit Gorredijk zal eind november ook nog eens een Bontebok Bokbier event organiseren.

24 LIFESTYLE TRENDS

LIFESTYLE TIPS & TRENDS

VOORKOM JE HERFSTDIP! De zomer is voorbij, kortere dagen met wind en regen in het vooruitzicht... Daar worden we niet blij van. Belangrijk dus om niet in een dip te raken, maar daar kun je maatregelen tegen nemen!

ZES HEERENVEENSE SPECIALISTEN GEVEN HUN KIJK OP DE LAATSTE TRENDS OP HET GEBIED VAN BEAUTY, SPORT, INTERIEUR, REIZEN, KOFFIE, FOOD EN BOEKEN...

SHAMÉ KEESMAN Koffiegek, barista By-Kees - www.by-kees.nl

Ga zoveel mogelijk naar buiten. Is het een mooie dag, trek er dan op uit, werk in je tuin en ga tijdens je lunchpauze een blokje om. Wat je ook doet, je voelt je beter door beweging en daglicht.

zonlicht. Daarnaast halen we deze vitamine uit onze voeding, maar vrijwel alleen door het eten van vette vis krijgen we genoeg hiervan binnen. Daarom wordt tegenwoordig vaak in margarine en halvarine vitamine D3 toegevoegd.

Spreek af met vrienden, gezelschap doet je goed en verbetert je humeur.

ODETTE HOLKEMA Zelfstandig Reisagent Your Travel - www.yourtravel.nl/odetteholkema

INSPIRATIE VOOR 2022:

Eet gezond en vooral in de winter is het belangrijk dat je genoeg vitamine D3 binnenkrijgt. Een tekort hieraan uit zich in vermoeidheid en weinig energie, lusteloosheid en last van spieren en gewrichten. De belangrijkste bron van vitamine D3 is het

Laten we hopen op veel mooie dagen de komende herfst en winter. Dikke jas aan, gezicht in de zon en sjouwen maar! Weg met die herfstblues…. Veel plezier!

HERFSTBLUES IN HET PRACHTIGE DEEP SOUTH USA

XXX KEES

In het diepe zuiden van de Verenigde Staten vind je meer dan ergens anders ‘de ziel van Amerika’. Hier zijn blues, jazz, country en rock ‘n roll tot leven gekomen.

NYNKE DE VRIES Boekenliefhebber pur sang Boekhandel Binnert Overdiep - www.binnertoverdiep.nl

MOOIE ZINNEN VOOR DE HERFST… Als echte muziekliefhebber val je als een blok voor swingende steden als New Orleans, Memphis en Nashville. Geen muziekfan? Ook dan is dit zwoele zuiden nog spectaculair. Want nergens vind je de Amerikaanse geschiedenis zo dichtbij en tastbaar als hier. Daarnaast is de natuur wonderschoon, de zuidelijke gastvrijheid én het heerlijke eten ronduit fantastisch. Het klimaat is in deze tijden ook heerlijk. Kortom, dit stukje Amerika is de ultieme bestemming voor een herfst-roadtrip.

In oktober geniet ik van de verandering van de seizoenen. De bladeren die prachtig kleuren van groen naar rood of geel. Als het een beetje kan, ga ik er graag op uit in de bossen. Mocht het buiten stormen, dan vind ik het ook heerlijk om me op de bank terug te trekken met een kopje thee of een warme chocomelk en (uiteraard) een heerlijk boek. Onlangs heb ik ‘De Onderstroom’ van Benjamin Myers gelezen. Wat kan hij mooie zinnen schrijven en wat is het mooi vertaald. Het boek beschrijft de tocht van de zestienjarige Robert Appleyard door Engeland. Hij verlaat na zijn examens het mijnstadje waar hij woont, op zoek naar werk, avontuur en de zee. Op zijn tocht ontmoet hij de drie keer zo oude, zeer onafhankelijke en slimme Dulcie Piper en haar herdershond Butler. Hieronder een zin uit het begin van het boek ter illustratie van de mooie poëtische zinnen die het boek rijk is: “Boven het afnemende getij stonden de huizen onvervaard op een brokkelige klifwand van losse aarde en vochtige klei, die langzaam erodeerde door het verstuivende zilte water en de kolkende zeevlam.” Ik verheug me nu al op dit najaar dat ik weer zo’n pareltje mag gaan ontdekken.

JE EIGEN TEMPO

Wat mensen vaak tegenhoudt om te beginnen met hardlopen is dat men denkt dat je ‘alles’ moet geven, zelfs het laatste beetje energie. Je sprint weg en probeert dit tempo zolang mogelijk vol te houden tot je hijgend en puffend je nieuwe record hebt bereikt. Je begint optimistisch en vol kracht en eindigt uitgeput en bijna niet meer tot lopen in staat. Dat dit niet werkt kan elke ervaren hardloper je vertellen. Het gaat er juist om een gelijkmatig tempo te bereiken, dat je net zo lang

kunt volhouden tot je doel bereikt is. Niet racen in het begin, maar rustig beginnen en bij jezelf blijven. Laat je niet door andere hardlopers beïnvloeden, maar zoek je eigen balans. Je eigen tempo leren kennen is een belangrijke levensles. Loop eens wat langzamer en wees je bewust waar je mee bezig bent. Breng de in- en output van je energie met elkaar in balans voor het beste en het meest effectieve resultaat. Zo krijg je echt plezier in het hardlopen en vergroot je juist je energie voor de rest van de week.

MARGA WIEGMAN ROOS SIEMONSMA Runningtherapeut en looptrainer. Runningtherapeut en looptrainer. Mind2Run - mind2run.nl Mind2Run - mind2run.nl

GROOTHEERENVEEN.NL

Oktober woonmaand

KLEURRIJK Het is alweer oktober en voor iedereen die zich met interieur bezighoudt, betekent dat: WOONMAAND. Het is de maand na de zomer waarbij we van buiten naar binnen verhuizen. De herfst is weer begonnen, de verwarming gaat steeds meer aan. Voor mij is het ook wel de start van het nieuwe seizoen dat we weer aan slag mogen gaan in huis. In de woonmaand zie je dat er nieuwe trends bekend worden gemaakt, en de nieuwe kleur van het jaar wordt ook door meerdere merken aangekondigd. Het is een moment om inspiratie op te doen voor je interieur.

Olive Sprig Olive Sprig is door Histor gekozen tot kleur van het jaar 2022. Het is een flexibele grijsgroen, wat staat voor groei en de veerkracht van de natuur. De kleur Olive Sprig verwijst naar de olijftak als symbool voor vrede. Het is een ontspannende en verleidelijke kleur die een ruimte opfleurt en zorgt voor een organische levendigheid.

Bright Skies Dit is de Flexa kleur van het jaar 2022. Ieder jaar werken de Flexa kleurspecialisten wereldwijd samen met een aantal designexperts om een beeld te krijgen van de aankomende trends die centraal staan in ons leven. Samen maken zij dan een keuze voor de kleur van het jaar. Voor 2022 hebben ze gekozen voor “een teug frisse lucht”, zoals ze het zelf omschrijven. Een luchtige lichtblauwe tint. Deze kleur past goed bij veel andere kleuren; dit varieert van zachte neutrale tinten tot vrolijke felle kleuren.

tips voor jouw interieur Met een aantal tips kun je jouw interieur een compleet andere uitstraling geven. Door bijvoorbeeld een brede baan te schilderen om je meubels te omlijsten. Of ga een keertje een omlijsting om je ramen aanbrengen. Je kunt ook rondingen in kleur op de lange muur aanbrengen. Kleuren geven een kamer persoonlijkheid en eigenheid. Ze

PETRA DE JONG Interieurstylist Interno Styling - www.internostyling.nl

kunnen ruimtes, zonder dat je hoeft te verbouwen, verkleinen of er voor zorgen dat ze groter en lichter lijken. Kleuren hebben dus een belangrijke invloed op de ruimtelijke ervaring. Met slimme kleurentrucs kun je een ruimte breder, langer, lager of hoger laten lijken. Wil je bijvoorbeeld een plafond hoger laten lijken dan kun je de bovenste rand van de zijwanden ook in de plafondkleur schilderen, hierdoor lijkt de ruimte hoger. Ook kun je met

kleur ruimtes optisch verbinden of juist van elkaar scheiden. Licht heeft ook grote invloed bij kleur. De ligging van de kamer, het tijdstip op de dag en het type licht zijn van invloed hoe de kleur eruitziet op jouw muur. Test daarom je kleur altijd op verschillende tijdstippen, zo weet je hoe de kleur in jouw interieur tot zijn recht komt.

s! Weg met die herfstblue

Ga voor kleurrijk!

Het verschil zien tussen feit en mening is ook een vak

r be

novem 4 -

ONLINE

VOORL

ICHTIN

GEN

d je aan

Je leert ’t bij Kijk op rocfriesepoort.nl/voorlichtingen

UITNODIGING Ondernemerskring Heerenveen en gemeente Heerenveen nodigen ondernemers uit de regio Heerenveen uit voor:

LIVE netwerkbijeenkomst met MARC LAMMERS

Van Goed naar

Goud!

Marc Lammers is oud-bondscoach van het Nederlandse dameshockeyteam. Hij is een gepassioneerd spreker over leiderschap van een succesvol team met aandacht voor de kracht van het individu. Want: iedereen blinkt ergens in uit! Wanneer

2 november 2021

Tijdstip

19.30 uur - 22.00 uur

Locatie

Abe Lenstra Stadion

Voor wie

Ondernemers Regio Heerenveen

Info/aanmelden

Scan de QR-code of ga naar okheerenveen.nl/bijeenkomsten

Reglementen

Binnenkomst alleen na aanmelding en met Coronatoegangsbewijs. Let op: vol = vol

&FIT

GEZOND

GROOTHEERENVEEN.NL

HERSTELLEN NA NIET-AANGEBOREN HERSENLETSEL

HOE PAK JE DE DRAAD WEER OP? Stel je eens voor. Je wordt ’s ochtends wakker en wilt naar het toilet. Je probeert op te staan, maar dan merk je dat je je armen en benen niet meer kunt bewegen. Daarna staat je leven op zijn kop.

NAH, wat is dat? Tine de Boer en Alie de Groot zijn neurologie/NAH-verpleegkundigen in ziekenhuis Tjongerschans. “Er zit een verschil tussen aangeboren en niet-aangeboren hersenletsel. Aangeboren hersenletsel is schade aan de hersenen die ontstaan is rond of na de geboorte, zoals zuurstofgebrek of een infectie. Niet-aangeboren hersenletsel, ofwel NAH, is schade die je later in je leven oploopt. In Tjongerschans behandelen wij mensen met die laatste vorm”, vertelt Alie.

Het overkwam Jelle Bakker (54) uit Jubbega. Op de laatste dag van 2017 kreeg hij een hersenstaminfarct. “Ik wilde van bed komen, maar dat lukte niet. Het voelde alsof ik had gedronken. Ik sprak raar en ook mijn mond hing scheef. ‘Dit deugt niet!’, zei mijn vrouw. Ze belde de dokterswacht en even later stond de ambulance al op de stoep.”

DINGEN GAAN NIET MEER ZOALS VOORHEEN Jelle heeft 24 uur op de Brain Care Unit gelegen van ziekenhuis Tjongerschans, gevolgd door een week op de verpleegafdeling. Daarna mocht hij naar huis, en volgde een revalidatietraject. “Mijn restschade, zoals ze dat zo mooi noemen, viel mee. Maar bepaalde dingen gaan niet meer zoals ze voorheen gingen. Ik kom niet altijd goed uit mijn woorden; ook heb ik meer tijd nodig om mij uit te drukken. Daarnaast is mijn evenwicht verstoord. En winkels zijn een drama; veel te veel mensen en veel te veel licht.” Jelle volgde een revalidatietraject. “En toen liep dat ten einde. Een fysiotherapeut van het ziekenhuis opperde om te gaan zwemmen. Maar dan niet regulier zwemmen, maar speciaal voor mensen met niet-aangeboren hersenletsel. Zo ben ik bij het NAHBeweegteam terecht gekomen.”

“EENMAAL KLAAR MET REVALIDEREN, BEN JE WEER OP JEZELF AANGEWEZEN” NAH-BEWEEGTEAM: BEWEGEN VOOR MENSEN MET NIETAANGEBOREN HERSENLETSEL Na het revalidatietraject moet je het weer zelf doen. Diverse wetenschappelijke onderzoeken tonen aan dat blijven bewegen

Zwemmen voor mensen met NAH in Sportstad.

ontzettend belangrijk is voor je herstel na NAH. Maar sporten bij bijvoorbeeld een reguliere fitnessschool zien veel mensen met hersenletsel niet zitten. “Sportscholen zijn vaak groot, druk, licht en lawaaiig. En dat zijn nou net de ingrediënten waar deze mensen niet meer tegen kunnen”, legt Ko Nederhoed uit. Samen met Anneke Bosscha, specialistisch pijn- en anesthesieverpleegkundige in Tjongerschans, zijn zij initiatiefnemers van het NAH-Beweegteam. Ko heeft zelf een herseninfarct én een hersenstaminfarct gehad, en weet daarmee uit eigen ervaring tegen welke beperkingen je kunt aanlopen. “Nadat de reguliere zorg is gestopt, kun je in een zwart gat belanden. Er is geen vervolgtraject om te bewegen en dus verder te kunnen herstellen. Hier is het NAHBeweegteam voor opgericht.” Anneke: “Ziekenhuis Tjongerschans organiseert samen met de Edwin van der Sar Foundation en de Hersenstichting en met onze partner Sportstad Heerenveen beweegprojecten voor mensen met NAH. We zijn drie jaar geleden gestart met zwemmen. Bewegen in water is ideaal voor herstel van motoriek en evenwicht, creëert zelfvertrouwen en bovendien is het een gezellige groepsactiviteit. Daarbij ben je onder lotgenoten. Het bijzondere van NAH-Beweegteam is dat je beweegt in een omgeving die heel geschikt is voor mensen met NAH. Onder professionele begeleiding doe jij gerichte oefeningen. In een kleine groep, zonder harde muziek en met gedempt licht, werk je gezamenlijk aan je herstel.”

Carolien Post, één van de speciaal opgeleide fitnessinstructeurs voor mensen met NAH.

STEUN VAN VRIJWILLIGERS EN SPONSOREN De vrijwilligers die ondersteunen bij het zwemproject en de sponsoren die het project financieel ondersteunen, maken dit mede mogelijk. Daarnaast zijn de afdeling Neurologie en het centrum Mobiliteit, Sport & Preventie van Tjongerschans nauw betrokken bij het NAH-Beweegteam. “We zijn ontzettend blij met deze steun”, geven Ko en Anneke aan.

NU OOK FITNESS EN WANDELEN Vanwege het enorme succes van het zwemproject zijn de activiteiten uitgebreid met fitness en wandelen. Sportstad Heerenveen beschikt over een ruimte waar je onder toezicht van speciaal opgeleide coaches oefeningen kunt uitvoeren. Deze ruimte heeft geen luide muziek en felle verlichting, en is dus prikkelarm. Beweeg je liever in de buitenlucht? Onder deskundige begeleiding van de trainsters van Mind2Run wandel je in de bossen van Oranjewoud. Het ruisen van de wind en het geluid van vogels zijn hier de enige prikkels.

MELD JE AAN Heb jij belangstelling voor één van de activiteiten? Stuur dan een e-mail naar beweegteamnah@sportstad.nl en vermeld je naam en telefoonnummer, dan nemen wij contact met jou op. Je kunt ons ook bellen via 0513 – 614 800. Meer weten? Kijk dan op www.tjongerschans.nl/beweegteam. Anneke Bosscha (links) en Ko Nederhoed, initiatiefnemers van NAH-Beweegteam.

Je kunt NAH oplopen door een trauma, zoals een verkeersongeval. A li Dan is er ed e G r o ot hersenletsel ontstaan door een oorzaak buiten het lichaam. Bij niet-traumatisch hersenletsel is het ontstaan door een proces in het lichaam. Denk hierbij aan een tumor, of aan een CVA (beroerte), zoals een herseninfarct of een hersenbloeding. “De meeste patiënten die wij zien hebben een herseninfarct gehad” vertelt Tine. “De gevolgen hiervan, maar van alle soorten hersenletsel, kunnen groot zijn. Naast zichtbare gevolgen, zoals moeite met praten en bewegen, zijn er ook veel nietzichtbare gevolgen die je leven ernstig kunnen beïnvloeden. Je kunt dan denken aan vermoeidheid, overprikkeling, geheugenr problemen en e o Ti n e d e B gedragsveranderingen. Als mensen weer thuis zijn en hun dagelijkse leven weer oppakken, ondervinden ze last van die onzichtbare gevolgen van hun letsel. Lichaamsbeweging is ontzettend belangrijk voor het herstel. Daarom bevelen wij al onze patiënten die wij terugzien voor controle het NAHBeweegteam aan, omdat dat volledig is afgestemd op deze groep mensen.”

Vrouw Vrouw

Bergman Clinics | Vrouw | Heerenveen In onze hooggespecialiseerde (uro)gynaecologische Focuskliniek in Heerenveen kunnen vrouwen terecht voor de volgende zorgprogramma’s:

• Blaasklachten

• Onderbuikpijn

• Verzakking

• Ontlastingsklachten

• Anticonceptie

• Pijn bij het vrijen

• Menopauze en overgang

• Vulva aandoeningen

• Bekkenpijn

Prof. dr. Huub van der Vaart, hoogleraar (uro)gynaecologie Bergman Clinics en UMC Utrecht

• Korte toegangstijden voor zowel eerste afspraak als operatie • 100% vergoed na verwijzing en bij medische indicatie Gynaecologische klachten? Blijf er niet mee lopen! Overleg met uw huisarts. Kijk voor meer informatie op www.bergmanclinics.nl/vrouw. Na verwijzing kunt u een afspraak maken via 088 - 9000 500.

BMC Vrouw Advertentie_260x195_v5.indd 1

Adventskalender 2021

www.euphoria-erotiek.nl

08-04-2021 11:00

heerenveen // GEZOND&FIT

GROOTHEERENVEEN.NL

BRANDED CONTENT

TEKST GEA DE JONG-OUD // FOTO'S EASYSLIM.NU

EASYSLIM: SIMPEL, SNEL, SLANK

“AFVALLEN IS MEER DAN ALLEEN KILO’S KWIJTRAKEN” Wil je graag afvallen met een blijvend resultaat? Dan ben je bij Easyslim op het juiste adres! Al na de eerste behandeling kun je het verschil zien. De persoonlijke aandacht en het unieke behandelplan, geheel afgestemd op het doel en de wensen van iedere klant, maken Easyslim zo succesvol. Laat ook jouw wens om weer lekker in je vel te zitten uitkomen en maak snel een vrijblijvende kennismakingsafspraak! Easyslim.nu heeft vijf studio’s in Friesland: in Drachten, Heerenveen, Leeuwarden, Sneek en Lemmer. Ben je benieuwd wat Easyslim voor jou kan betekenen? Drie medewerkers van Easyslim delen graag hun ervaringen. Jacqueline Terpstra:

“IEDEREEN IS MOOI” Jacqueline Terpstra is al bijna vijf jaar werkzaam voor Easyslim.nu: “Ik heb altijd zin om aan de slag te gaan. Ik ben begonnen in Sneek en op dit moment werk ik in Lemmer.” Wat Easyslim voor iemand kan betekenen ondervond Jacqueline aan den lijve.

Silvana Molendijk:

“BLIJVEND IETS VOOR IEMAND BETEKENEN”

Jacqueline: “Dankzij onder andere Easyslim ben ik veertig kilo afgevallen. Daardoor kreeg ik veel belangstelling voor deze aanpak en alles wat erbij hoort. Je kunt zeggen dat ik als ervaringsdeskundige in dit vak ben gerold. Heel veel klanten hebben goede resultaten, helemaal wanneer ze de behandeling combineren met een gezonde leefstijl. De één heeft meer resultaat dan de ander, maar dat maakt niet uit, het gaat erom dat mensen gelukkig zijn met zichzelf. Dat is het belangrijkste. Iedereen is mooi. Bij ons zie je mensen veranderen. Als ze met een glimlach weer naar huis gaan, is dat toch fantastisch?! De band, die je met de mensen opbouwt, maakt ons werk nog zoveel mooier en interessanter. We zijn geen medische specialisten, maar als je hoort dat onze behandeling bijdraagt aan vermindering van pijn bij bijvoorbeeld rugklachten, of dat iemand met diabetes type 2 met minder of zelfs zonder insuline toe kan, dan is dat heel fijn om te horen. Dat je kunt bijdragen aan iemands geluk, dat maakt het heel dankbaar werk.”

Jannie Elzinga:

“AFVALLEN IS MEER DAN ALLEEN KILO’S KWIJTRAKEN”

Silvana Molendijk is twee dagen in de week werkzaam in Drachten en een dag in Sneek. “Na de geboorte van mijn zoon zat ik minder prettig in mijn vel”, vertelt Silvana. “Ik dacht na over een nieuwe uitdaging. Wat wil ik? Wat past bij me? Ik zag een openstaande vacature bij Easyslim.nu, en het sprak mij heel erg aan. Ik solliciteerde, ondervond de behandelingen zelf met goed resultaat, mijn ‘zwangerschapsbuikje’ werd weer wat strakker’ en ik werd aangenomen. Het is fijn en dankbaar werk. Je merkt dat de klanten het fijn vinden als ze zich herkennen in jouw eigen verhaal. Het maakt niet uit of ze nu vijf of dertig kilogram kwijt willen. Maar het gaat niet alleen om het afvallen. Er is zoveel meer dan alleen het vetpercentage naar beneden brengen. Denk maar aan reumatische klachten, rugpijn, diabetes en cellulite en daarbij geven we ook voedings- en leefstijl advies. We helpen mensen van alle leeftijden, zowel vrouwen als mannen. Je kunt blijvend iets voor iemand betekenen. Onze oudste klant is 83 jaar. Deze mevrouw kwam met een wandelstok binnen, maar loopt inmiddels zonder de deur weer uit, geweldig toch? We hebben veel stellen die samen bij ons komen en tegelijk worden behandeld. Het is altijd heel gezellig! Ik hoop nog vele jaren vele mensen blij te mogen maken! Het mooiste wat er is!”

“Ik werk alweer bijna drie jaar voor Easyslim.nu”, vertelt Jannie Elzinga. Op maandag, dinsdag en woensdag kun je haar treffen bij de studio in Drachten. “Het leuke aan ons werk is dat wij mensen helpen en begeleiden om hun doelen te bereiken, zodat ze lekkerder in hun vel komen te zitten. Daarbij gebruiken wij het apparaat als ondersteuning. De ultrasound en elektrostimulatie zorgen voor vetverlies en spieropbouw. Afvallen is meer dan alleen kilo’s kwijtraken. We geven de mensen die dat willen ook advies over hun voedingspatroon en leefstijl. Hoe goed het kan gaan, heb ik meegemaakt met een meneer die bij ons kwam toen hij 115 kilo woog. Na een klein jaar was hij dertig kilo afgevallen! Het lukt hem nog steeds om op zijn nieuwe gewicht te blijven. Hij kwam eerst in een scootmobiel, liep later met een rollator en een stok en uiteindelijk kon hij zich zonder hulpmiddelen voortbewegen. Een ander sprekend voorbeeld is een mevrouw van 73 jaar, die ging trouwen. Ze wilde graag vijf kilo kwijtraken om te kunnen stralen in haar trouwjurk. En dat is gelukt! Ze kwam zelfs op haar trouwdag nog langs voor een behandeling, met de krulspelden in het haar! En juist daarom vind ik het belangrijk dat er tussen mij en de klant een goede klik is!”

BETER IN JE VEL DANKZIJ EASYSLIM.NU Easyslim.nu maakt gebruik van een geavanceerd apparaat. Dit apparaat heeft zestien pads die op verschillende delen van het lichaam worden geplaatst, zoals de buik, de heupen, billen, benen of armen. Deze pads zorgen door middel van ultrasound - hoge geluidsgolven die je niet voelt of hoort - dat het vet makkelijker loskomt uit de vetcel. Op hetzelfde moment zorgt de elektrostimulatie ervoor dat de spieren op zeer hoog niveau worden opgebouwd. Daardoor ga je er goed uitzien én je slankt af. Bovendien hebben goed getrainde spieren meer energie (voeding) nodig, dat ze uit het opgeslagen eigen vet halen. Zo komen mensen letterlijk en figuurlijk beter in hun vel te zitten.

Berber Könning, oprichtster van vijf Easyslim.nu vestigingen in Friesland

ENORME KEUS BIJ GREEN SALES BALK

EENJARIGEN, HEESTERS, BOMEN, FRUIT, HAAGPLANTEN

NIEUW: AUTO BELAY KLIMMEN BIJ SPORTSTAD HEERENVEEN!

ACTIE: Gratis kl imcertificaat beha len voor leden van Sp ortstad Heerenvee n!

PRACHTIGE HERFSTBLOEIER CARYOPTERIS HEAVENLY BLUE 19 CM POT, PER STUK € 5,98

Wat is auto belay klimmen? Ů

Auto belay klimmen betekent letterlijk: automatisch gezekerd klimmen;

Omdat het auto belay systeem voor je zekert heb je geen zekerpartner meer nodig;

Na één introductieles (van een uur) ben jij al in het bezit van een auto belay klimcertificaat en kun je al zelfstandig klimmen

Auto belay klimmen is geschikt voor iedereen: jong en oud, ervaren en onervaren, koppels en individuele klimmers.

3 STUKS € 7,50 Openingstijden

Maandag t/m vrijdag van 07.00 tot 17.30 uur - Zaterdag van 08:30 tot 16.00 uur.

VIND DE ACTIECODE OP: WWW.SPORTSTAD.NL/AUTO-BELAY Aanmelden voor de gratis introductieles kan op www.mountain-network.nl/auto-belay met een geldige actiecode. Deze actie is geldig tot en met 31 december 2021 voor leden van Sportstad Heerenveen. Sportstad Heerenveen | Abe Lenstra Boulevard 23Q | 8448JA Heerenveen | 0513 614800 | info@sportstad.nl | www.sportstad.nl

Verhuizen is het einde van een fase. En het begin van een nieuwe. Daarom wilt u dat dat op rolletjes verloopt. Dat kan met Hoekstra, Erkende Verhuizers® uit Sneek. Met verhuizers die niet alleen zorgvuldig inpakken en uitpakken. Maar ook doorpakken. Zo zijn uw verhuizing én uw spullen letterlijk in goede handen

Verhuizen zonder zorgen. Hoe? Hoekstra. hoekstrasneek.nl/verhuizingen (of scan de QR-code)

heerenveen // GEZOND&FIT

GROOTHEERENVEEN.NL

TEKST EN BEELD JANITA BARON

BRANDED CONTENT

MAATJE BENTE KALSBEEK BEZOEKT JOSÉ JONKERS IEDERE WEEK

“IK LEEF OP VAN DE BEZOEKJES VAN BENTE!” José Jonkers werd ruim een jaar geleden getroffen door een beroerte die grote fysieke gevolgen heeft. In het begin kon ze niet lopen en sliep ze veel. Zelfstandig wonen zat er helaas niet meer in, dus koos Marjolein Wielinga ervoor om haar pleegmoeder in huis te nemen. Er volgde een zware periode voor de dames. “Gelukkig word je steeds meer je oude zelf”, meent Marjolein standvastig. “Maar ik word nooit meer de oude…” vult José aan. Mantelzorg in de coronaperiode is zwaar, maar het lukte Marjolein doordat ze nauwelijks werk had als muzikante. Maar nu ze eindelijk weer kan werken wil ze graag haar passie weer uitvoeren. Dus heeft ze dringend hulp nodig bij de zorg voor José.

CALEIDOSCOOP Naast Thuiszorg zocht Marjolein contact met Caleidoscoop of zij hier iets in konden betekenen. Toevalligerwijs had de zeventienjarige Bente Kalsbeek zich net bij Caleidoscoop gemeld. Ze wilde graag een ‘maatje’ worden. Een gezellige ontmoeting volgde en sindsdien komt Bente iedere dinsdagmiddag op de thee. “Ik had mij ingeschreven als maatje met de gedachte dat de kans niet groot zou zijn dat ik bij iemand terecht zou komen die ik leuk vind en kan doen wat ik in gedachten had”, vertelt Bente. “Mijn opa, waar ik veel naar toe ging, was net overleden. En ik miste de gesprekken met hem, de oude verhalen die hij vertelde. Maar tijdens het eerste bezoek was er direct een goede klik met José. Ik vind het leuk om met ouderen om te gaan, het voelt goed om iemand te kunnen helpen. Als ik hier wegga heb ik het gevoel dat ik nuttig ben geweest.”

GENIETEN VAN VERHALEN Tijdens de bezoekjes ligt José de meeste tijd op bed en zit Bente aan de keukentafel ernaast. Ze kletsen honderduit over het leven van José. Ze was zangdocente, heeft een huisje in Frankrijk waar ze veel tijd doorgebracht heeft om cursussen te geven én heeft veel gereisd. Bente geniet van de verhalen, zoekt de plekken op Internet op en zo

Bente en José vinden de wekelijkse bezoekjes beiden belangrijk.

“WIJ HADDEN GEEN IDEE HOEVEEL IMPACT MANTELZORGEN OP JE LEVEN HEEFT. TOT WE HET NU ZELF MEEMAKEN. DAAROM IS HET HEERLIJK DAT ER MAATJES ZIJN.” vullen de dinsdagmiddagen zich. Soms moet ze studeren, maar voor beiden zijn de dinsdagmiddagen

belangrijk. José: “Ik leef op van de bezoekjes van Bente!”

MANTELZORGEN Marjolein was degene die José aantrof terwijl ze half uit bed hing en geen woord kon uitbrengen. Ze belde direct 112 en een spannende periode volgde. “Het was verschrikkelijk. De eerste maanden was ik er zelf ziek van, ik ben zes kilo afgevallen. Het was alsof mijn hart eruit gerukt werd. Ik was zo bang dat ze alsnog zou overlijden. Niets was zeker. José was halfzijdig verlamd, ze kon niets zelf. Ik was een uur bezig om haar minihapjes eten te geven. De eerste weken waren verschrikkelijk.”

José kan dankzij mantelzorg tóch bij Marjolein blijven wonen.

Na drie maanden revalidatie kwam José thuis bij Marjolein. Samen

besloten ze dat er meer uit te halen viel, dat het mogelijk is dat José weer leert om de basisvaardigheden zelf te kunnen. Inmiddels zijn ze zo ver dat José, met ondersteuning, weer kan lopen. Ze kan zelfstandig zitten en zelfs de auto in. Een hele vooruitgang. Stap voor stap. “Ik weet zeker dat we nog meer kunnen bereiken!”, denkt José. Nu Marjolein weer aan het werk kan als muzikante heeft ze hulp nodig. Daarom trommelde ze vrienden en familie op en bracht zo een heel netwerk samen rondom de zorg en aandacht voor José. Zodat José fijn bij haar kan blijven wonen. “Het is een hele troost dat ik Marjolein heb”, zegt José. “Ik ken mezelf niet meer… Ik was nog

superactief en ineens kon ik niets meer. Er was geen waarschuwing. Ineens had ik een beroerte.”

GEEN ZORGTAKEN De maatjes zijn er uitsluitend voor de gezelligheid, een kopje thee en een praatje. Ze mogen geen zorgtaken uitvoeren, dat is aan de Thuiszorg. Bente: “Het is niet eng of heftig om bij iemand met lichamelijke beperkingen te komen. En je helpt hen er zoveel mee. Dus ik doe graag de oproep aan anderen: word maatje. Het is superfijn om een ander te kunnen helpen.” Marjolein: “Wij hadden tot nu ook geen idee hoeveel impact een beroerte en mantelzorgen op je leven heeft. Tot we het nu zelf meemaken… Daarom is het heerlijk dat er maatjes zijn! Dat er mensen zijn die ons willen helpen door er gewoon te zijn.”

NUMMER 10 • 2021

ULTUUR KORT

CULTUUR

PREMIÈRE!

KOMEDIE ‘MIJN SCHITTERENDE SCHEIDING’ MET INEZ TIMMER IN POSTHUIS THEATER HEERENVEEN - Actrice Inez Timmer komt naar het Posthuis Theater met de Première van de voorstelling ‘Mijn schitterende scheiding’, een kostelijke toneelsolo over een ‘oudere jongere‘ vrouw die zichzelf helemaal opnieuw moet uitvinden en daar uiteindelijk met hilarische horten en stoten in slaagt. De voor velen herkenbare situatie en de zelf-relativerende humor van de hoofdpersoon - Angela van Haaren-de Widt - maken deze voorstelling tot een heerlijke theateravond. Het originele toneelstuk ‘My Brilliant Divorce’ uit 2001 van de Ierse schrijfster Geraldine Aron is inmiddels in 32 verschillende landen succesvol opgevoerd en loopt in Praag al achttien jaar. ... En dan ben je opeens alleen; je man verlaat je voor een jonger model met een grotere voorgevel; je dochter wil het huis uit en kerst staat voor de deur. Alleen de hond blijft je gezelschap houden. Vrienden maken het leven nog ingewikkelder met mislukte koppelpogingen; de hulplijn biedt geen soelaas en je wordt heen en weer geslingerd tussen euforie en wanhoop... Angela komt al gauw tot de ontdekking dat het leven in je eentje behoorlijk ‘ruk’ is. Maar er valt ook veel nieuws te ontdekken! De seksshop bijvoorbeeld, datingsites en… jezelf. Want wie is Angela eigenlijk? Inez Timmer (1954) werd in het begin van haar loopbaan in Friesland bekend als zangeres van de populaire Friestalige folkgroep Irolt, dat Friese sagen en legenden op muziek zette (debuutalbum ‘De Gudrun Sêge’). Inez schitterde inmiddels in ruim dertig musicals, in Nederland, Oostenrijk en Duitsland. Inez Timmer woont met haar partner, fotograaf Peter Schütte, in Essen, Duitsland. Voor haar Friestalige programma’s komt ze regelmatig terug naar ‘It Heitelân’. En nu dus ook voor haar toneelsolo ‘Mijn schitterende scheiding’. Het wordt vast een heus Premièrefeestje in het Posthuis Theater… (foto: Kees Klip)

&UITGAAN

SPOKEN WORD PERFORMANCE

BIJ GALERIE AUTREVUE HEERENVEEN - Zaterdag 23 oktober om 13:30 uur komt Paul Christiaan Bos naar Galerie Aurevue Heerenveen voor een Spoken Word Performance uit zijn laatste Uilenboek ‘Ariane het Maanuiltje’. Bos spreekt daarin over zijn passie voor de kerkuil. ‘Ariane het Maanuiltje’ vertelt over het leven van het laatstgeboren uiltje Ariane. In het boek wordt de tekst afgewisseld met afbeeldingen uit Paul Christiaans Uilen Project (schetsen, observaties, tekeningen en schilderijen). Uit het boek: “Normaal gesproken praat ik niet tegen Uilen, maar nu kan ik het niet helpen. Als ik mijn gezicht dichter bij het hare breng, kan ik zomaar haar kindergedachten zien, die zijn als wolken” (...) “Bedeesd zit ze daar. Bedeesd en verlegen en aandoenlijk als ik nog nooit eerder een Uiltje heb gezien. Boven op een boomstammetje, achter de rododendron. Als ik om de massa zware, leerachtige bladeren heen kom lopen, waar als rottend riet dor en steenrood de verwelkte bloemstampers overheen slierten, veert haar hoofdje op. Ze kijkt omlaag naar mij. Haar klauwtjes kruisen als teken van haar hartelijke onwil om te bijten. Haar glanzend, porselein glad ivoren snaveltje opent zich een streepje breed. Ariane ziet er lief en verlegen uit.”

Reserveren kan via de website van de galerie. GALERIE AUTREVUE | WOUDSTERWEG 4, HEERENVEEN | ZA 23 OKTOBER | 13:30 UUR | WWW.AUTREVUE.NL

IN DE HERFSTVAKANTIE

WORKSHOP TEKENEN IN ECOKATHEDRAAL MILDAM TALENTPRIJS 2021 PRINS BERNHARD CULTUURFONDS FRYSLÂN VOOR FOTOGRAFE MAARTJE ROOS HEERENVEEN - De Heerenveense fotografe Maartje Roos ontvangt de Talentprijs 2021 van het Prins Bernhard Cultuurfonds Fryslân. Arno Brok, commissaris van de Koning in de provincie Fryslân en tevens voorzitter van het Cultuurfonds Fryslân, reikt deze prijs, tegelijk met de Friese Anjer 2021 aan Jentsje Popma, uit op 30 november in het provinciehuis. Maartje Roos (Noardburgum, 1986) schildert met fotografie. Bij een eerste blik op haar werk twijfel je of het een realistisch schilderij is of een hele sfeervolle foto. Zij combineert haar afzonderlijke foto’s tot één beeld waar heden, verleden en toekomst samenkomen. Een beeld met een achterliggend

verhaal. Ze gebruikt haar foto’s, waarbij licht een belangrijke rol speelt, zoals een kunstschilder de verf. Uniek binnen de fotografie. Bewonderingswaardig is haar volledige toewijding en precisie waarmee zij haar vak uitoefent. Alhoewel ze binnen de fotografiekunst niet onopgemerkt is gebleven, verdient deze fotografe als kunstenaar met allure waardering en aandacht bij een groot publiek. Maartje Roos: “Het voelt echt als waardering en erkenning en een stimulans om lekker eigenwijs door te gaan met waar ik mee bezig ben. Ik hoop dat ik inderdaad een groter publiek kan bereiken en mijn werk – vol onderliggende verhalen kan - delen.”

MILDAM - Stichting Tijd, eigenaar en beheerder van de Ecokathedraal in Mildam, organiseert samen met schrijfster en kunstenares Elske Schotanus in de herfstvakantie een rondwandeling, gevolgd door een workshop buitentekenen. Er is ruimte voor maximaal tien deelnemers op woensdag 20 en vrijdag 22 oktober. Beide dagen begint de activiteit om 13.00 uur. Elske Schotanus over de workshop: “Allereerst is de ecokathedraal een prachtige plek om te zijn. Samen met anderen ben ik er een paar keer wezen tekenen. Met alleen een simpel krijtje en een schetsboek kun je al zoveel kanten uit. De een kiest voor het vastleggen van een detail. Een blad of een takje bijvoorbeeld. Iemand anders tekent een groepje bomen. En dan zijn er natuurlijk de bouwwerken van gestapelde stenen om te tekenen. Voor de deelnemers aan het werk gaan laat ik wat voorbeelden zien. Het gaat niet alleen om wát je tekent, maar ook hóé. Het leuke van buiten tekenen is niet alleen het resultaat. Je kijkt. Neemt de plek in je op. Een boomstam is niet recht. Je ontdekt vormen. Een boomstam is niet bruin. Kijk waar het licht valt. Een plek waar je hebt zitten tekenen, vergeet je niet snel!” Opgeven kan via: penningmeester@stichtingtijd.nl

GROOTHEERENVEEN.NL

TEKST EN BEELD JANITA BARON

een nieuwe blik op…

“Ik wil alleen de krenten uit de pap!” HANNEKE CASTELEIN-FLAMMAN

Inmiddels, na jaren hard werken en studeren, is Hanneke Castelein-Flamman op een plek in haar leven aanbeland waarbij ze keuzevrijheid heeft. Dus kiest ze met alle overtuiging voor de door haar omschreven krenten in de pap. Het zijn, volgens haar, de elementen in haar leven waar je energie aan geeft én van krijgt. Ze geniet dan ook volop van lesgeven, muziek maken en zingen, én van haar nieuwe huis aan de Tjonger, in Rotstergaast. Hoe is ze op dit punt gekomen?

“Het allerbelangrijkste van de lessen is overigens samen plezier maken. Het stimuleert de hele ontwikkeling van het kind. ”

Jaren geleden, toen haar drie kinderen nog klein waren, begon Hanneke thuis met een muziekles voor andere jonge ouders en hun kinderen uit de wijk. Ze had zelf een aantal lessen gevolgd met haar kinderen en dacht: “Dat kan ik ook!” Dit beviel goed en ze wilde er mee door gaan. Omdat ze achtergrondkennis en professionaliteit bij zichzelf miste, startte Hanneke met de opleiding Muziek op Schoot. Tegelijkertijd kon ze bij it Toanhus in Joure aan de slag als Muziek op Schoot-docent.

Twintig jaar Muziek op Schoot “Je moet weten wat je doet”, vindt Hanneke. “Daarom ging ik elke twee weken naar Utrecht met een leuke gemêleerde groep vanuit het hele land. Ik kreeg veel achtergrond over de ontwikkeling van het kind, wat je op muzikaal gebied met ze kan doen en hoe je hun ontwikkelingsgebieden stimuleert. Denk hierbij aan motoriek, cognitieve, zintuigelijke, et cetera. Dit alles wordt door muziek gestimuleerd en dat is heel goed voor de algemene ontwikkeling van het kind.” Inmiddels geeft Hanneke al bijna twintig jaar deze lessen Muziek op Schoot in Heerenveen. Zelf is ze ondertussen veranderd, ouder geworden. Dat heeft in haar geval een positief effect. Voor haar gevoel heeft Hanneke nu meer toe te voegen dan vroeger. “Je hebt natuurlijk te maken met ouders én kinderen. Je weet wat een ouder doormaakt en kunt wellicht helpen hoe er mee om te gaan door alle ervaring. Het allerbelangrijkste van de lessen is overigens samen plezier maken.

Plezier maken met je eigen papa, mama, opa of oma. Het stimuleert de hele ontwikkeling van het kind. Ik vind het dan ook belangrijk dat de lessen leuk en afwisselend zijn, ook voor de ouders.”

Kinderen voor Kinderen “Wist je dat je hoog moet zingen bij een kind? Laag zingen bemoeilijkt het meezingen voor een kind. Ze willen graag op de goede toon meezingen, maar dat is lastig met die kleine korte stembandjes. Hoog zingen is veel gemakkelijker, het past fysiek bij een jong kind en dat stimuleert het zuiver meezingen. Oefenen maar! Dan gaan de kinderen echt meedoen!” Zelf groeide Hanneke op in de jaren zeventig en tachtig in Driebergen. Ze zat in de brugklas, toen Kinderen voor Kinderen opkwam. “Ook al was het een kwartiertje rijden naar die studio’s én ik het superleuk had gevonden, maar dat deden we gewoon niet. Halen en brengen kwam niet bij ons op, dat was niet zo gewoon als nu. Wellicht had ik dan een andere carrière gehad.” Zang en muziek maken was altijd onderdeel van het leven van Hanneke, maar tóch koos ze er voor om een ‘nuttige’ studie te gaan doen: diëtetiek. Jarenlang, totdat ze moeder werd en tijdelijk naar het buitenland verhuisde, werkte ze als diëtiste. Wel is Hanneke altijd in haar vrije tijd blijven zingen en muziek maken. Haar kinderen zijn, bij wijze van spreken, op haar schoot achter de piano opgegroeid.

Musicallessen Hanneke schrijft ook graag teksten op bestaande nummers. Die kwaliteit komt dan ook goed van pas, nu ze musicaldocente is bij Dansschool Hier! van Marion Nagelhout. “Marion neemt de dans en de totaalvoorstelling voor haar rekening, ik zorg voor bijpassende liedjes. Ontzettend leuk om te doen!” Muziek betekent voor Hanneke dat ze haar ei kwijt kan. “Ik zing, ik speel een beetje piano, ik speel een beetje gitaar, ik kan genoeg om er mee voor de klas te staan!” Naast Muziek op Schoot en de musicallessen geeft ze ook lessen op basisscholen en op Kinderwoud. Daarnaast speelt ze thuis ook nog rustig uren. “De tijd vliegt voorbij als ik muziek aan het maken ben! Ik maak het trouwens liever zelf dan dat ik naar muziek luister. Luisteren

ben ik slechter in, heb ik geen genoeg geduld voor”.

Stemacteren In al die jaren wilde Hanneke regelmatig iets nieuws leren en dan zocht ze daar een passende leraar bij. Zo heeft ze les gehad van gitaardocent Robert van Galen, heeft ze de opleiding Muziek aan de Basis gevolgd én is ze op dit moment bezig met een cursus stemacteren. “Je kunt zoveel met je stem; een leuke uitdaging in die hele coronaperiode.” Hanneke Castelein-Flamman verveelt zich nooit. “Er is altijd wel iets om te doen. Er komt altijd wel weer iets op mijn pad. Als je actief blijft vind je je wel een weg”, meent ze hardop. “Ik ga er voor! Hoe meer je voor de krenten gaat, hoe meer krenten je krijgt!”

heerenveen // CULTUUR&UITGAAN

TEKST EN BEELD ALBERT BOUWMAN

HEERENVEENSE KUNSTENAAR JOVAN SRIJEMAC VLUCHTTE IN 1992 UIT JOEGOSLAVIË…

“WE WETEN NIET WAT ER ACHTE SCHUILT TOTDAT WE HEM OPEN “Ik kan niet bestaan zónder. Ermee bezig zijn is voor mij de reden om te leven. Dit is ook wat ik wil uitdrukken met mijn kunst: de reden om te leven.” Als er iemand is die de drang om te overleven begrijpt, is het kunstenaar Jovan Srijemac uit Heerenveen. In 1992 is hij uit Joegoslavië gevlucht. Van Nederland wist hij nauwelijks iets. De kunst en kunstenaars als Van Gogh, Vermeer, Rembrandt en popbands als Golden Earring en Shocking Blue kende hij. Van die kunst en die muziek hield hij, een reden om uiteindelijk hier naar Nederland te komen. En nu, bijna dertig jaar later, is kunst en schrijven zijn leven. Lang niet al zijn schilderwerk spreekt voor zich. De pop- en streetart hebben een duidelijk beeld: Lucky Luke, Mickey Mouse en andere stripfiguren zijn allemaal stuk voor stuk goed te herkennen. Anders is dat bij zijn meer abstracte werk. Felle kleuren vallen op en je moet al wat langer voor zijn werken staan om tot een interpretatie te komen.

DE UITDRUKKING VAN DE ZIEL Jovan Srijemac, halflang haar, een broek vol met verf, veel armbandjes en kettinkjes om, komt erbij staan. Hij loopt naar een van zijn werken. “Zie je hier een gezicht in?” Het kost even wat moeite om het gezicht te herkennen, maar na een paar seconden kijken lukt het. “Dit is het gezicht van Boeddha.” De oogopslag is enigszins te herkennen, maar wat vooral opvalt is dat het gezicht nauwelijks herkenbaar is achter alle felgekleurde strepen eroverheen. De strepen markeren het gevecht met Boeddha. De tegenstrijdigheid van rust en chaos. Jovan: “Er zit een heel mooi verhaal bij. Een van mijn kleinkinderen is tijdenlang erg onrustig geweest. Veel huilen. En steeds als die bij dit schilderij in de buurt was, werd die rustig. Mooi, hè? Dit raakt iets waar ik persoonlijk in

geloof, namelijk het contact met de ziel. De ziel die al vóór dit leven bestond en steeds reïncarneert. De uitdrukking van de ziel is één van mijn inspiratiebronnen om te blijven schilderen. We weten niet wat er achter de deur schuilt totdat we hem openen.”

LEVEN IN EEN TON Jovan groeide op in Joegoslavië. “Ik had een leven als ieder ander. Ik ging naar school, hield van een feestje en van luisteren naar goede muziek. Ongeveer op mijn twaalfde ontdekte ik dat ik van tekenen hield. Door een portret van Elvis Presley na te tekenen. Wat was die goed gelukt, ik was zo trots.” Een duidelijk idee van wat hij wilde doen, had hij niet. Wel viel het hem op dat hij anders dacht dan zijn omgeving. “Om een voorbeeld te noemen: het verhaal over Diogenes, een vreemde man uit Griekenland. De man leefde op eigenzinnige wijze in een ton. Hij wilde geen rijkdom en niet meegaan met maatschappelijke verwachtingen. Diogenes streefde naar vrijheid door dwars tegen maatschappelijke verwachtingen in durven te gaan. De verhalen over hem bereikten ook Alexander de Grote die hem na een lange reis opzocht en hem aanbood alles te krijgen wat die maar wilde. Het enige wat Diogenes daarop zei was of Alexander een stap opzij wilde doen omdat hij het zonlicht tegen hield. Zo’n verhaal, dat iedereen om mij heen weinig zei, sprak mij juist aan. Wat intrigeerde Diogenes om zo te leven?” Deze eigenzinnigheid spreekt me nog steeds aan. Diezelfde eigenzinnigheid zie ik bijvoorbeeld ook terugkomen in het werk van Dali. Een soort van andere wereld

“DE KEUZE OM TE VLUCHTEN HAD ENORME CONSEQUENTIES, OOK VOOR MIJN VROUW EN DOCHTER” NU TE ZIEN IN DE BIOS! Kijk voor het complete ﬁlmprogramma op:

www.bios-heerenveen.com Reserveer & bestel je tickets online!

Burg. Kuperusplein 52 HEERENVEEN Telefoon: 0513 654 051

WWW.BIOS-HEERENVEEN.COM

NUMMER 10 • 2021

GROOTHEERENVEEN.NL

R DE DEUR EN”

“DE UITDRUKKING VAN DE ZIEL IS ÉÉN VAN MIJN INSPIRATIEBRONNEN OM TE BLIJVEN SCHILDEREN” die verschijnt op zijn doeken, waardoor hij me helpt om op een andere manier naar de wereld te kijken.”

JOURNALIST EN BAKKER IN JOEGOSLAVIË Het leven van Jovan Srijemac heeft niet alleen maar in dienst gestaan van zijn kunst. “Paradoxaal genoeg heb ik begin jaren tachtig juist ook een kantoorbaan gehad. Ik was jarenlang boekhouder en leidinggevende van vijf mensen. Ook een heel mooi leven, wat ik toen had. In mijn vrije tijd was ik bezig met kunst maken en ik schreef veel. Met dat schrijven had ik voor ogen een blad voor kunst en cultuur te publiceren.” Volgens de regering van ex-Joegoslavië mocht iemand alleen een eigen bedrijf beginnen als die daarvoor de nodige opleidingen had gedaan. “In mijn geval moest ik dus journalistiek hebben gestudeerd. Dat heb ik gedaan in een verkorte opleiding van een jaar. Na het behalen van mijn diploma stond ik meteen voor de volgende uitdaging: ik wilde niet langer in het kantoor werken, maar had wel

financiën nodig om het blad te bekostigen.” In de buurt waar hij woonde was nauwelijks een supermarkt te bekennen. Voor kleine boodschappen moesten mensen reizen. En zo ontstond het idee om een kleine bakkerij te beginnen. “Opnieuw hield dat in dat ik een opleiding als bakker moest hebben voltooid.” Na weer een versnelde opleiding, dit keer Voedingsmiddelentechnologie, begon Jovan in 1987 een eigen bakkerij. Het zaakje groeide al snel, totdat in 1991 de oorlog uitbrak.

GEHERSENSPOELDE MENSEN “Binnen een mum van tijd werd alles corrupt. Voor iedere stap die je zette, moest je betalen. In korte tijd zag ik dat de mentaliteit van mijn omgeving en vrienden veranderde. Gesprekken werden discussies waarin mensen steeds fellere standpunten innamen. Ik merkte hoe mensen waarvan ik het niet verwachtte gehersenspoeld werden. Er ontstond een steeds sterkere scheidslijn tussen verschillende groeperingen. En dan sta je voor een keuze: blijf ik

of vlucht ik? De keuze om te vluchten had enorme consequenties, niet alleen voor mezelf, maar ook voor mijn vrouw en dochter. En dan, we zijn gevlucht. Letterlijk gevlucht, we hadden geen idee waarheen.”

JOVANART Om zijn dochter niet op te zadelen met allerlei zorgen, deed Jovan voorkomen dat ze op vakantie waren. Eenmaal in Nederland, na een tijdlang in een opvangcentrum te hebben gewoond, kregen ze een huis aangeboden. “De drukte van grote steden wilde ik niet. Toen werd er een huis in Heerenveen aangeboden. Het kleinschalige en de rust spraken me meteen aan.” De onrust van de afgelopen periode vertaalde zich in donkere kunst. “Eerlijk gezegd kwam ik niet verder dan allemaal rommel op het doek.” Ook hier kreeg Jovan de mogelijkheid om als teamcoördinator aan het werk te gaan. “Ik kreeg een vaste baan en we kregen het leven weer wat op de rit.” Die vaste baan heeft hij niet meer; inmiddels kan Jovan leven van zijn

KORTINGSBON 20% KORTING* op 1 artikel naar keuze

kunst. Zijn werken worden door heel Europa, zelfs wereldwijd, verkocht. “Geweldig om mee te maken. Jaren geleden had ik dit niet verwacht, maar er is veel vraag naar. En wat ik vooral ontzettend waardeer, is als liefhebbers speciaal afreizen naar Heerenveen om mij te ontmoeten om zo samen over mijn kunst te praten.” Tot voor kort hield hij atelier aan zijn huis, maar inmiddels heeft Jovan op het industrieterrein Noord in Heerenveen een atelier ‘JovanArt’. “Dit oogt net wat professioneler en zo kan ik in alle rust met een liefhebber mijn werken bespreken.”

FELGEKLEURDE STREPEN In het atelier eindigen we, zoals we zijn begonnen. Jovan loopt naar een zelfportret. Althans, zo omschrijft hij het. Het werk is een abstracte expressie van hemzelf. De schouders en nek zijn herkenbaar, maar het hoofd bestaat uit allemaal felgekleurde strepen. “Met regelmaat schieten mijn gedachten alle kanten op”, legt Jovan uit. “Een persoonlijke weergave van mijn ziel.”

HEERENVEEN *uitgezonderd van aanbiedingen of afgeprijsde artikelen. Vraag naar de overige actievoorwaarden in de winkel. Alleen te gebruiken in HEMA Heerenveen

NUMMER 10 • 2021

NIGHT OF THE KOEMARKT

KOMT MET XMAS-EDITIE Stichting Night of the Koemarkt (NOTK) presenteert op vrijdag 17 en zaterdag 18 december 2021 voor de eerste keer in het centrum van Heerenveen de Xmas-editie. Dat betekent twee avonden dansen, meezingen en genieten van sfeervolle kerstmuziek en -hits.

MAXINE

FERRY VAN LEEUWEN

MARTIN VAN DER STARRE

Eerder dit jaar schreven we al dat de stichting NOTK nog dÍt jaar van zich zou laten horen. En dat ‘van zich laten horen’, dat doen ze hierbij. De stichting laat weten dat er naast het welbekende jaarlijkse Proms concert in de zomer er nu voor het eerst in het bestaan van de Night of The Koemarkt een Xmas-editie komt. In samenwerking met de gemeente Heerenveen zijn twee sfeervolle muzikale winterse avonden in hartje Heerenveen gepland. Op twee avonden, vrijdag 17 december en zaterdag 18 december, kan het publiek in het centrum van Heerenveen, op dezelfde bekende locatie als de NOTK zomer-editie, het Crackplein, samen genieten van de mooiste kersthits uit de muziekgeschiedenis. Het motto van deze Xmas-editie, volgens de organisatie: blijf vooral in verbinding met elkaar, dans, be happy en stay tuned!

KAPEL DER KONINKLIJKE

PRO REGE

KAPEL DER KONINKLIJKE MARECHAUSSEE

RENE VAN KOOTEN

MARECHAUSSEE Op vrijdagavond 17 december van 19:30 uur tot 21:00 uur wordt op het grote podium op het Crackplein een concert gegeven door de Kapel der Koninklijke Marechaussee. Een programma van zo’n negentig minuten, met licht klassieke muziek en een aantal solisten.

PROMS CONCERT MET ONDER ANDEREN FERRY VAN LEEUWEN Zaterdag 18 december om 20.00 uur begint op het grote podium het Proms Concert, met medewerking van brassband Pro Rege, de vaste begeleidingsband en de (backing)

vocals. Het Proms Concert duurt zo’n 150 minuten, tot 22:30 uur.

MIDWINTERMARKT De line up voor deze zaterdagavond vermeldt namen als René van Kooten, Martin van der Starre, Ferry van Leeuwen (alias ‘Mister Heerenveen’), zangeres Maxine en Tessa Boomkamp. De artiesten worden begeleid door een professionele band, met als bandleider Jan-Peter Bast. Pro Rege onder leiding van Anne van den Berg zal de muzikale omlijsting van de gehele avond verzorgen.

Diezelfde zaterdag 18 december is er een Midwintermarkt in het winkelcentrum van Heerenveen, met alles helemaal in kerstsfeer. Er is een looproute door het centrum langs winkels, foodtrucks en gezellige marktkraampjes. Houdt GrootHeerenveen online in de gaten en ook de social media-uitingen van Night of the Koemarkt. Of kijk op de website: www.nightofthekoemarkt.com.

KOM GENIE TEN VAN CHRISTMAS MUSIC HITS

XMAS-EDITIE 17 & 1 8 DECEMB E R 2 0 2 1 ATES SAVE THE D

NIGHTOFTHEKOEMARKT.COM

heerenveen // CULTUUR&UITGAAN

GROOTHEERENVEEN.NL

HET VERHAAL VAN HEERENVEEN

DE EERSTE NAAMSVERMELDING VAN DE FAMILIE CRACK IN HEERENVEEN (1556) Op zaterdag 11 September jongstleden hebben we weer kunnen genieten van een prachtige Open Monumentendag. Van alles kon worden bekeken, waaronder ook het monumentale deel van het gemeentehuis van Heerenveen, Crackstate. Dit verhaal gaat over de naamgevers van de State, de familie Crack. De historie van deze adellijke familie is onlosmakelijk verbonden met de geschiedenis van Heerenveen.

JOHANNES SYTZES CRACK (1599-1652) Grietman van Aengwirden en naamgever van Crackstate. Zijn portret is te bezichtigen in de hal van Crackstate.

We beginnen dit verhaal in 1556, vijf jaar na de oprichting van de Schoterlandse Veencompagnie, officieel de Decama- Cuycken Foeyts Veencompagnie. Met de oprichting van de veencompagnie in 1551 door deze drie ‘heeren van ’t veen’ is meteen ook de plaats Heerenveen geboren. In de archieven van deze DCFveencompagnie is een document uit 1556 te vinden waar voor het eerst de naam Crack wordt genoemd. Dit document kan als een soort arbeidsovereenkomst worden beschouwd. Gerrit Roelofs Crack wordt hierin aangesteld als veenbaas.

ANSK VAN LYCKLAMA (1614-1667) Echtgenote van Johannes Sytzes Crack. Haar portret is te bezichtigen in Crackstate.

Scoemaker”. Hij krijgt opdracht om toe te zien op onderhoud en dat er geen turf gestolen wordt of dat turf andere vormen van schade wordt aangedaan. Tevens bevat de taakomschrijving een opdracht om de “tijmmerman van Bercoop” te benaderen voor levering van houten palen bij “Eelkes” huis. Johannes Sytzes Crack We maken een sprongetje in de tijd en komen uit bij

SYTZE CRACK De broer van naamgever Johannes Sytzes Crack. Sytze stond bekend om zijn beperkte verstandelijke vermogens. Het portret hangt in de hal van Crackstate. (Bron; Archief Museum Heerenveen.)

Johannes Sytzes Crack (15991652), oomzegger van Gerrit Roelofs. In zijn tijd een succesvol man. Johannes Sytzes Crack is afvaardigde bij de Staten-Generaal in Den Haag, afgevaardigde bij de Admiraliteit te Amsterdam en curator van de Hogeschool te Franeker. Zijn patroniem laat hij omdopen, van Sytzes in Sixti. In 1640 wordt hij tot hoofd van de Veencompagnie benoemd. Van 1636 tot aan zijn overlijden is Johannes Sixti

JEEPKE VAN LYCKLAMA De jongere zus van Ansk van Lycklama. De suggestie dat zij getrouwd zou zijn geweest met Sytze Crack klopt niet. Dit schilderij hangt in de hal van Crackstate. (Bron: Archief museum Heerenveen)

Crack grietman van de grietenij Aengwirden. In 1648 laat hij het huidige Crackstate bouwen, op de plaats waar zijn vader vermoedelijk in 1608 al een state bouwde, de eerste Crackstate. De herkomst van de Cracks Van de activiteiten na hun aankomst in Heerenveen is een redelijk beeld te maken. Echter blijft de herkomst van de Cracks zeer onduidelijk.

“Actum den XXIIe januarij a XVLVI (22 Januari 1556 - red). Wij, Peter van Dekema rijtter, Johan van Cuijk Antonnissoen ende Florijs Foeijt als hoofden van onse Friessche veencompaenije hebben gecommiteert en committeren mijts desen Gherrijt Rolofsoen Crack om te volbrengen deze nabescreven werken, bij ons hem bevolen, ende naerstelic daer toe te sien zoeveel mogelic zal zyn.”

Er is een theorie die rept van een afkomst uit Amsterdam. Er is een document gevonden waarop een naam “Krak” staat, maar er is geen link te leggen met de familie Crack in Heerenveen. Een afkomst uit Utrecht of Vlaanderen wordt ook wel genoemd, maar daar zijn geen bewijzen van te vinden. In een document uit 1554 uit het archief van de DCFveencompagnie wordt vermeld dat de compagnie opzichters uit het Bildt liet overkomen in verband met de vele arbeiders die uit het Utrechtse naar Heerenveen waren gekomen. Beheersing van het “Hollands” zal daarbij een pre zijn geweest.

De rest van het document bevat een taakomschrijving. Het geeft Gerrit de bevoegdheid om bier voor de veenderijen te bestellen. Hij krijgt toestemming om een huis te kopen van “Jan

Sommige bronnen noemen Kuinre in Overijssel. De familienaam Crack komt daar in elk geval voor rond 1700. Kuinre was in die tijden een vissersdorpje aan de Zuiderzee.

‘Het verhaal van Heerenveen”is mogelijk gemaakt door: Beeld: Museum Heerenveen Archief

Crackstate in de jaren 40.

MUSEUM HEERENVEEN Minckelersstraat 11 8442 CE Heerenveen www.heerenveenmuseum.nl

Cracks en Assema’s Wat die Zuiderzee betreft: de turf van de Veencompagnie werd vanuit Heerenveen per schip vervoerd naar Amsterdam, over de zee. Terug naar de Zuiderzee rond 1570: de Nieuwe Rijn bij Leiden wordt aangelegd. De familie Assema uit Friesland is bij dit project betrokken. (Doedtje Asses Assema zal in 1580 trouwen met Gerrit Roelofs Crack). Als raadsheer heeft Pieter van Dekema belang bij dit project. Dit in verband met de verbinding van centraal Friesland met de Zuiderzee. Het is mogelijk dat in de voorbereidingen van dat project Gerrit Roelofs Crack en Pieter van Dekema elkaar daar zijn tegengekomen. De Cracks en Assema’s trouwen over en weer in elkaars familie. Rijnheer Johannes Assema koopt in 1564 land in Opperbant (Terband), waar de Cracks al in goeden doen zijn op dat moment. Het is ook mogelijk dat Johannes Assema Crack en Van Dekema met elkaar in contact heeft gebacht. Het is hopen op een “toevallige ontdekking” in de archieven die meer licht laat schijnen over de herkomst van de Cracks. Dit neemt niet weg dat de Cracks en Heerenveen voor altijd met elkaar zijn verbonden.

MET DANK AAN: stichting Historie Heerenveen www.historieheerenveen.nl

WELKOM IN LEMMER Wij zijn hét erkende BOVAG onderhoud& reparatiecentrum in uw regio voor alle merken campers & caravans.

DOE HET NU! Tijdelijk 10% korting op alle onderdelen. OFFICIAL LAIKA DEALER

Laika Lemmer van CCR Lemmer LEMMER -Genieten van de vrijheid die een camper met zich meebrengt, wordt steeds populairder. Mensen vinden het een prettig idee om tijdens hun reizen zelfvoorzienend te zijn. Bij Laika Lemmer, officieel Dealer en onderdeel van CCR Lemmer, nemen we u graag mee in de wereld van La Dolce Vita in onze Laika Campers. Laika belichaamt de Italiaanse cultuur van de La Dolce Vita en biedt zijn klanten een unieke reiservaring in een omgeving die rijk is aan design, elegantie, comfort en ergonomie. Naast nieuwe Laika Campers en jong gebruikte campers, verhuren wij Laika Campers om iedereen de mogelijkheid te bieden het La Dolce Vita Laika camperleven te ervaren.

uit voorraad Nieuwe & Gebruikte Campers aar! leverbaar: maak u wensen kenb LEMMER - De verkoop van nieuwe en jong gebruikte campers stijgt in 2021 meer en meer. Er worden nu al meer gebruikte campers verkocht dan gebruikte caravans. Verder zien we dat veel jongere ouderen hun huis verkopen, gaan huren en de overwaarde gebruiken om te gaan met reizen met hun nieuwe Laika camper.

Laika is, naast Hymer, het premium merk van de Erwin Hymer Group. Laika ontwerpt en bouwt prestigieuze campers met het doel haar klanten functionaliteit, innovatie, Italiaans design en een professionele, gespecialiseerde aftersales service aan te bieden. Klanttevredenheid is het hoofddoel van Laika. Zij creëert voertuigen met aandacht voor detail en bouwtechnieken die Laika voertuigen geschikt maken voor alle klimaten.” CCR Lemmer is de officiële dealer in Nederland en zij dragen het Italiaanse merk uit onder de naam ‘Laika Lemmer’. De oprechtheid van eigenaar Johan, het eerlijke advies van het team en de hoge mate van service en kwaliteit worden enorm gewaardeerd door klanten uit heel Nederland.

Johan Bijlsma, eigenaar Laika lemmer / CCR Lemmer.

Alles in eigen hand

ans BOVAG onderhoud en reparatie alle merken campers en carav

tijdelijk 10% korting op alle onderdelen t/m 30 november! Die service na de aanschaf van een Laika Camper past CCR Lemmer prima. Wij hebben namelijk alle kennis en kunde in huis om uw camper of caravan optimaal te onderhouden, te repareren en eventuele schade te herstellen. Natuurlijk altijd onder garantie uitgevoerd. Bij een BOVAG kleine onderhoudsbeurt wordt uw camper of caravan op ruim 35 punten gecontroleerd. Bij een grote beurt zelfs op 50 punten. Bij een BOVAG onderhoudsbeurt krijgt u een uitgebreid onderhoudsrapport wat in de BOVAG-database wordt opgeslagen en natuurlijk plakken we de BOVAG-sticker op uw camper of caravan.

Het kopen van een Laika camper

is onvervalst populair.

Wees welkom, maak een afspraak Was getekend, Johan Bijlsma

Laika is hét designmerk van de Erwin Hymer-groep

NIEUW & JONGE GEBRUIKTE LAIKA CAMPERS, CAMPER EN CARAVAN OCCASIONS, BOVAG ONDERHOUD, REPARATIE EN SCHADEHERSTEL IN EIGEN WERKPLAATS, ACCESSOIRES & WANNAHAVES AFSPRAAK

Lemsterpad 50 | 085-8228325 | ccrlemmer.nl | laikalemmer.nl OFFICIAL LAIKA DEALER

heerenveen // CULTUUR&UITGAAN Eelke Lok draait als journalist van Omrop Fryslân al bijna veertig jaar mee en hij is met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround. Door zijn originele no-nonsense kijk op de wereld weet hij ogenschijnlijk ingewikkelde zaken vaak te relativeren en tot de essentie te herleiden. En dat is ook wat u in de columns van Eelke kunt verwachten...

De vinger op de zere plek! Reageren? Stuur dan een email naar: eelke.lok@ziggo.nl

Rekkenkeamer De provinsiale rekkenkeamer hat in rapport op tafel lein, weryn stiet dat Steateleden yn 2013 té entûsjast wiene. Doe leinen se nammentlik gol 55 miljoen op it kleed foar in nij Thialf. Té emosjoneel, seit de rekkenkeamer yn 2021. Wy kin sa goed net rekkenje as dy Keamergelearden, mar dit hienen we ek wol sizze kinnen. Efterôf wit ommers elk alles presys te fertellen. Hie yn 2013 roppen: “Jim moat efkes dimme, want dit wurdt neat.” Krekt as at no wol by de Lelylijn bart. Net efterôfsangerje. Want no moat de gemeentlike rekkenkeamer fansels ek noch. At dy Steateleden té entûsjast wiene, dan fansels de gemeenteriedsleden ek, want Hearrenfean hat der ek noch al wat jild yn dondere. Boppedat hat dy provinsiale rekkenkeamer net gelyk. Werom nei de jierren fóar 2013: Thialf wie al trije kear faillyt en ferboud west, moast wer fernijd wurde. En de duorsume mooglikheden moasten better wurde. Zoetermeer en Almere woene ek wol it nasjonale reedriidsintrum wurde. Under dy druk sette de provinsje sok, wol wittende dat sa’n hal net sûnder oerheidsstipe oerein komt. Want, en dat neame se emosjoneel, wy fine dat soks yn Fryslân stean moat. Twa saken giene net goed. It waard wat in te útklaaid reedriidsintrum. Hie it fuort kompleet makke. En de provinsje hie it yn hannen. In provinsje kin in soad, mar net sa’n ding boue en eksploiteare. Elk dy’t foar de oerheid wurket besiket de priis omheech te triuwen, “want de oerheid hat dochs genôch sinten?” Dêr wienen de lju dy’t der oer gienen net tsjin bestand. Sa komt dat ferhaal fan dy sinnepanielen ek, fansels. At soks ferkeard giet, bou dan in garânsje yn. Dat docht de oerheid noait. Kloaterich! Mar at ík no yn de rekkenkeamer siet, sei ik: “Jim moat soargje dat dy sinnepanielen brûkt wurde kinne, dat it allegearre goed is! En dan de hal op in goede wize eksploiteare! Jim tochten entûsjast dat soks neat kostje soe, mar wy ha útrekkene, dat it elk jier sa en safolle kostet. Dêr ha we gjin rekkenkeamer foar nedich, dat kinne jo en ik ek wol fertelle.” Eelke

GROOTHEERENVEEN.NL

NUVERAARDIGE FERHALEN ÚT DE GEMEENTE HEARRENFEAN

IT BOPPEKNYPSTER LIBBEN FAN EARTIIDS OP RYM SET Yn de omkriten fan de eartiidse skoallebrêge koene de minsken wol feestfiere. Kafee De Vries wie dêr berucht om. De boerebrulloften duorren bytiden de hiele nacht. As men foar melkerstiid mar thús wie. Der wiene op dat streekje rimelders dy’t sa’n brulloft op rym setten. En doe wie de frede sletten, nimmen rekke yn de feart. Och, dat wie ek folle better, sa’n gehaspel dat jout neat.

Ienfâldich, mar wol mei stikelstekken op de man ôf. Alberts-Lamkje (Hielkema) en Hindriks-Wytske (Bonga) wiene dêr aktyf yn. Ek skoalmaster Linze de Jong stie faak mei eigen foardrachten op de planken. Hy makke foar freonen by feestlike gelegenheden wol stikjes op bestel. Yn dy tiid, en dat is al wol hûndert jier tebek, stie oan de Boppeknypster skoalle in master, neamd Pieter Bus. Dy stie midden tusken it folk en wie aktyf yn it doarpslibben. Foar in feestjûn hied er in lied makke dat songen waard troch Anna de Vries, Klaas de Leeuw en master Bus sels. It gie oer Boppeknypsterlju en tastannen deromhinne. Hjir folgje wat rymkes fan doe.

Lêsten fûn ik yn in tiidskrift, ‘n aardich wyfke, kreas en kein. Mar se hiene om har holtsje, stevich fêst in mûlbân lein. Jimmeroan wie s’ oan it rabjen, hie in oaren by de kop. En de straf foar al dat praten, setten s’ har dat dinkje op. Ek yn’t plak, dat ik nyskes neamde, ta syn skea hat mannich leard: Idioate gekke kletspraat, skeat as swellen oer de feart. Hjir soe ek wol sa’n mûlkoer passe, hingselslot wie it allerbêst. Bemuoi jimm’ mei eigen saken, lit in oar dan mar mei rêst.

It plak dêrt wy fan sjonge

Tritich bisten

Earne yn de Fryske súdhoek tusken ‘t Fean en de Gordyk, Oan de súdkant fan Langsweagen en biwesten Eilewyk , Ketlyk en Mildaam yn’t suden, Skoat en’t Wâld der net fier ôf, Dêr is’t plak dêr’t wy fan sjonge, dat is’t plak dat joech ús stof. Alle huzen binne boud dêr oan in gat dat neam’se feart, Mar dat ding is meastentiden mar in foege moddersleat. En de skippers reitsje fêst dêr, ’k freegje jim, hoe kin dit no? Want steefêst yn eltse hjersttiid, stekk’ se der in kantsje ôf. (Der wie yn dy tiid noch al wat skipfeart en eltse hjerst waarden de wallen ôfstutsen, mar dat die gjin fertuten.) Oer dat wetter lizze brêgen, brêgewachters der op ta. Wytse Gaukes, âlde Willemke, Garryt Hof, Ruurd Wallinga. En dy dingen rinn’ as lieren, ’t hynder mei der soms wol foar. Us gemeente hat syn saakjes , krekt as altiten foarelkoar! (In snear nei in sleau gemeentebestjoer.)

Oer draaikes

Eartiids gie men hjir oer draaikes, ’t wie foar mannichien in toer. En dêr krûpten dan de boeren, sneontejûns sa linich oer. Twa fan dy antiketeiten, jou’ ús noch in heapen lêst. D’eigner fan de grûn dêr efter, is in âldheidsminner fêst! (Sneons giene de Boppeknypster boeren nei de wykmerk op it Hearrenfean, stutsen op de weromwei hast by elts kroechje oan en kamen mei in snee yn’t ear thús. It wie in poepetoer om goed oer dy smelle plankjes

te kommen.Letter kamen der barten, mar der wie ien boer dy’t net meiwurkje woe.) Sjoch: ik wol jim wol ferklappe, wat de eigner doetiids sei. Dy sei: wat de foarfears makken, sjoch, dat giet der fierwei mei. Mar der wenje dochs ek minsken, ’t skynt dat harren dat neat bomt. No, dy moatte earst fersûpe, foardat hjir feroaring komt. Op fiks ljocht kinn’ wy net poche, mar grif nei in jier of tsien Krije wy elektrysk gloeiljocht, en Jan Peterom hat dien. Undernimmend as se binne, no, dêr is de ein fan wei, Ferline jier de saak besprutsen, en och hea, dêr bliuwt it by! (Dit lêste is wer in stek nei de autoriteiten. Jan Peterom (Jan de Jong) wie piteroaljesutelder).

Wetterpoel

Hjerstmis is ‘t in wetterpoel, winterdeis sa glêd as sjippe. ‘t Is gewoan in bargeboel, wurde dy paden net ferhurde?

No, wy witte it allegearre bêst, hoe’t dy man dy’t se hjir stjoere alle dagen docht syn bêst! (De weiwurker Jeen Hoogland die wol syn bêst.) Ambachtslju binne hjir by boskjes, timmerlju wol fjouwer, Halbe Scheper en Klaas Brouwer en Jan Scheper en De Vries. Âlde Stroop makket soerkoal fetsjes, Haites bakt ús bôle en brea, Simon Kromhout lappet de skuon en makket hjerstmis bargen dea.

Skearbaas

Fan der Mei is hjir de skearbaas, flikt jimm’ek in broek as jas, schoppen en fan houten turvje en yn hout docht Jan de Vos. Lukkes en De Vries mei’t fearskip, Van der Werf plakt jimm’ de bân. Dan Geart Prins mei’t grientekarke, Albert Hylkema mei sân. (Yn de neifolgjende kûpletten komme doarpsrúzjes en minslike tekoartkommen oan it ljocht.) It toaniel is hjir yn ‘eare, de komeedzje ‘n grutte saak, Fjirtjen keren op de planken,’t wachtwurd hjir is: spylje raak. Lêsten wien’ se fjûrslach deiles. Skelle en raze as lytse bern. Mar ”Nij Libben” wie ferstannich, naam der gjin notysje fan. En’t bestjoer fan it oare klubke fûn dat ek mar it allerbêst. Bêste minsken, wêz dochs wizer, siz, wat ha wy oan lêst.

Dan in ding, wêr ik op wol wize, dat is hjir ‘t ferskil yn stân, d’ Iene man hat tritich bisten en syn buorman hat mar sân. Dus, sa redenearret dy earste, ’k bin fjouwer kear sa heech as dy. Bêste freonen, wêz dochs wizer, lit dy poppekast dochs wei. Achte lju, foar inkle jierren, ha jimm’ hjir in dame hân, Dy sei yn har ôfskierede: Minsken, ‘k laitsje om jimm’ stân. Ja dat piltsje wie wol bitter, holpen hat it net, sa’t skynt. Inklen moatt’ in kroadfol hawwe, foar’t dy nare kwaal ferdwynt. (Mefrou Ds. Annie Zernicke , de earste froulike predikant yn ús lân, by har ôfskie fan de Minniste gemeente, yn novimber 1915.) Achte freonen yn dit sankje, sieten leskes tige skoan. Tink ris oan it Hollânsk sprekwurd: wa’t de skoech past lûkt him oan. Tink dan ek: it is mar komeedzje, ’t is in aardichheid, in grap. En dan tank foar jimme oandacht en no geane’ wy wer op stap. It soe kinne dat dit lietsje fan febrewaris 1920 by in soad Knypsters in weromtinken oan tastannen en minsken dy’t se goed kind, ha oproppe sil. Boarne: De lapekoer fan Douwe Miedema út de Ljouwerter krante. Neiferteld troch Jangerben. Foto’s mei tank oan Feito van der Wal. Noat: Yn 1957 wurke ik as learjonge by Foppe Brouwer yn de Boppeknipe. Klaas Brouwer dy’t yn dit stik foarkomt wie syn heit. Klaas kaam wol gauris op it wurk te sjen, hy wie doe tachtich jier.

Agenda Theater/muziek

Overig/divers

// 22 okt. t/m 15 nov. 2021

Sport/sportief

Expositie/tentoonstelling lezing/cursus

Koopzondag

In het licht van Jan Mankes

Dwaalspoor: Fietsreis over de wereld

UNIS Flyers

Boekstart

Xclusiv Company

Rainbow Specials

Netwerkbijeenkomst werkzoekenden (Walk&Talk)

The BlueBirds

Daikin NK Afstanden

SC Heerenveen - ADO Den Haag | Vrouwen

Daikin NK Afstanden

Kasper van der Laan

SC Heerenveen - Vitesse

Brandweerman Sam Live!

Marc-Marie Huijbregts

Ouderen Songfestival 2021

Reiny Bourgonje: award winners

SC Heerenveen - Feyenoord | Vrouwen

OUT.frl

Daikin NK Afstanden

Mijn man begrijpt me niet

WIRWAR (6+)

Martijn Koning ! wPosthuis Theater // 20:15 // Koning van de Toekomst

Koopzondag

Verhalen avond

Posthuis Theater // 20:15 // Behind the Imasq

Bibliotheek Heerenveen // 10:00 - 12:00 // Lezing Pieter Dijkhuis

Thialf // 14:30 - 20:40 // 1e 500m Heren | 1.500m Dames | 2e 500m Heren | 5.000m Heren

Thialf // 12:10 - 17:45 // 1e 500m Dames | 1.500m Heren | 2e 500m Dames | 3.000m Dames

Abe Lenstra stadion // 20:00 // Eredivisie

Posthuis Theater // 20:15 // Uitgesproken

! Museum Heerenveen // Tijdens openingsuren // Internationaal prijswinnende foto’s eenmalig gezamenlijk te zien

The makeable mind

Museum Heerenveen // Tijdens openingsuren // Natalia Kepesz, Elisa Maenhout en Silas BahrZe

Thialf // 10:15 - 18:10 // 10.000m Heren | 5.000m Dames | 1.000m Dames | 1.000m Heren

Posthuis Theater // 15:00 // Laura van Hal

Centrum Heerenveen // 13:00-17:00 // Winkelen in Heerenveen

okt

t/m

Thialf // 20:30 // BeNe-League | Ijshockey

okt

t/m

Galerie Autrevue/ Art-Decor // 13:30 // Lezing door Paul Christiaan Bos, met boeksigneren

okt

Bibliotheek Heerenveen // 19:30 - 21:30 // Lezing Marica van der Meer i.h.k.v. Nederland Leest

De Bios Heerenveen // 19:30 // Filmhuis

Posthuis Theater // 20:15 // Great Big World

Sportpark Skoatterwâld // 19:30 // Eredivisie

Posthuis Theater // 20:15 // 1 Kilo

Posthuis Theater // 13:30 // De verloren piratenschat (2+)

Posthuis Theater // 14:00 // Halve ﬁnale

Sportpark Skoatterwâld // 19:30 // Eredivisie

Lekkerzzz Heerenveen // 20:00 // Ontmoetingsavond

Posthuis Theater // 20:15 // Victoria Koblenko, Puck Pomelien Busser, Tanja Jess

Bibliotheek Heerenveen // 19:30 - 21:00 // Inspiratiesessie o.l.v. Jos Thie

! ZIE OOK: WWW.NGOUDENPLAK.NL

Bibliotheek Heerenveen // 10:00 - 11:00 // Voorlezen aan (groot) ouders met kinderen

Zie ook bij uitgelicht hiernaast voor meer informatie.

nov

Uitgelicht

Martijn Koning

Koning van de Toekomst

In de regio Heerenveen zijn het hele jaar door afwisselende evenementen voor jong en oud! Hieronder zijn enkele evenementen uitgelicht. Regio Heerenveen, ‘n gouden plak!

groot

heerenveen

is mediapartner van ‘n Gouden Plak

nov

Posthuis Theater // aanvang 20:15 uur Martijn Koning probeerde het heus weleens; stilstaan, stilzitten, mond even dicht. Maar mèn!, wat is dat moeilijk. Hoe ziet die ‘Koning van de Toekomst’ eruit? De cabaretier is in ieder geval dolblij dat hij weer op tour gaat en zijn grappen en komische observaties als een pinball machine op je af kan vuren. “Dat wordt tachtig minuten pure standup comedy met hoogste-grapdichtheid-garantie”, als we de brochures mogen geloven.

UNIS Flyers – BeNe-League | IJshockey

23 okt

Thialf //aanvang: 20:30 uur De BeNe-League is een grensoverschrijdende competitie met teams uit Nederland en België. Tegelijkertijd spelen de vier Nederlandse teams, die uitkomen in de BeNe-League, om het Nederlands kampioenschap. Dit Nederlands kampioenschap wordt gespeeld in één weekend, de Final Four. In dit weekend wordt bepaald wie er Nederlands Kampioen wordt. De Final Four vindt plaats in het weekend van 19 en 20 februari 2022.

t/m

Award winners

portretten van Reiny Bourgonje

okt

Museum Heerenveen // tijdens openingsuren Reiny Bourgonje, geboren en getogen in Heerenveen, was jarenlang werkzaam bij een bank. In 2012 gooide ze het roer om, om zich volledig te kunnen richten op haar grote passie: fotograﬁe. Bourgonjes specialisme is de portretfotograﬁe. In haar vrij werk wordt ze geïnspireerd door de kunstgeschiedenis, maar ook door de maatschappelijke thema’s als identiteit en afkomst.

02 Boekstart

nov Raad eens hoeveel ik van je hou (2+)

Bibliotheek Heerenveen // 10:00 - 11:00 uur Tijdens de BoekStart inloopochtend kun je vragen stellen over (voor)lezen met heel jonge kinderen en ontdek je verschillende soorten materialen die geschikt zijn voor je baby en/of peuter. Er wordt voorgelezen door een medewerker van de Bibliotheek en je kunt ervaringen uitwisselen met andere ouders, onder het genot van een kopje koﬃe.

’t Gouden Kerstp(l)akket Het kerstp(l)akket dat lokale ondernemers in Gemeente Heerenveen steunt! Geef je personeelsleden een Gouden Kerstp(l)akket met daarin cadeautegoed waarmee je personeelsleden giftcards kunnen kopen bij lokale ondernemers in de gemeente Heerenveen. Het cadeautegoed kunnen je personeelsleden naar wens besteden aan één of meerdere Giﬁtoo giftcards (max €50,- per giftcard) bij deelnemende winkels, kappers, horeca, musea, enzovoorts in de regio Heerenveen. Het Gouden Kerstp(l)akket ontzorgt jou als werkgever. Je hoeft niet meer na te denken of de inhoud voor iedereen leuk is!

Voorlezen aan (groot) ouders met kinderen

Kom ook winkelen in het gezellige centrum van Heerenveen!

KOOPZONDAG ZONDAG 31 OKTOBER 2021 // 13:00-17:00 // GRATIS PARKEREN!

Kijk voor meer informatie op www.kerstplakket.nl

Samen zorgen dat de hele regio Heerenveen ‘n Gouden Plak is om te wonen, werken, ondernemen en bezoeken. Nu en in de toekomst. Dat is het doel van ‘n Gouden Plak!

HEERENVEEN

ngoudenplak

@ngoudenplak

Regio Heerenveen ‘n Gouden Plak

ngoudenplak.nl

SPORT

NUMMER 10 • 2021

TEKST JOERI VAN LEEUWEN // FOTO'S DOUWE BIJLSMA / GEWOAN DWAAN

PIER KINGMA OVER DE TOEKOMST VAN DE VOETBALVERENIGING IN DE KNIPE

“WE HEBBEN EEN PLAN GEMAAKT OM READ SWART TE VERDUURZAMEN” Enkele jaren geleden kwam het idee om de sportaccommodatie waar v.v. Read Swart uit De Knipe huist, te verduurzamen. Een groep enthousiastelingen nam het initiatief in een duurzaamheidscommissie plaats te nemen. Eén van die mannen is Pier Kingma. Hij vertelt over het proces en de voetbalvereniging.

“ “Misschien is het handig om eerst even wat geschiedenis te vertellen”, begint Kingma vóór het interview. “Voor mijn werk ben ik werkzaam in de civiele techniek en ondergrondse infrastructuur. Toen we kinderen kregen, zijn we vanuit Utrecht naar Heerenveen verhuisd. De kinderen werden lid van Read Swart en uiteindelijk ben ik zo in het vrijwilligerswerk gerold. Overigens niet alleen in de sport, maar ook op de basisschool. Vanuit de basisschool kwamen we als ouders op voor een stukje groen nabij de school. Iets waar weinig tot geen goed gebruik van kon worden gemaakt. Zodoende konden we, met behulp van de kerk die de grond opkocht, daar een stuk grond opknappen, zodat de kinderen daar konden spelen in plaats van alleen maar een betegeld schoolplein. Later kwam de vraag naar een natuurspeeltuin. Hierdoor heb ik wat ervaringen opgedaan rondom de vergunningstrajecten en subsidies.”

“HET IS EXTRA LUXE WANNEER JE MEEDENKENDE LEDEN HEBT; DAN HEB JE HET OVER ÉCHT VRIJWILLIGERSWERK”

BETROKKEN CLUBLEDEN

Nog vóór de pandemie om de hoek kwam kijken werd de wens van een upgrade in de zin van verduurzaming al concreet, volgens Kingma. “We hebben toen al een plan gemaakt om Read Swart te verduurzamen. We hebben een plan opgesteld met een planning, maar ook zeker over de financiële kant van het verhaal. Via het subsidietraject hebben we vervolgens een groot gedeelte kunnen binnenhalen, maar zoals overal is een gedeelte eigen financiering ook gewenst. Door acties hebben we dit grotendeels kunnen realiseren, circa 18.000 euro. Dat ook nog eens tijdens corona, het zegt wat over hoe de leden bij onze club betrokken zijn.

Onlangs heb ik tijdens de Algemene Ledenvergadering een presentatie gegeven welke stappen we hebben gemaakt in het afgelopen jaar, vanuit de planning. En ik moet zeggen dat we echt enorme stappen hebben kunnen maken.”

FILMPJE Read Swart heeft een deel van de doelen voor verduurzaming in een filmpje samengevat. Kingma hierover: “Voor het verkrijgen van een subsidie wilde de provincie een filmpje zien. Dit hebben we toen opgenomen en gedeeld met de desbetreffende personen. Het mooie is dat er in het dorp iemand is die dat vaker doet en zodoende bereid was dit te organiseren.

De vier onderdelen waarop we wilden verduurzamen zijn kort samengevat: de apparatuur, zoals koelkasten en vriezers; hybride systemen voor waterverwarming; zonnepanelen op het dak; en de vierde maatregel was een vervanging van de entree van de kantine, het isoleren van de kantine en vervanging van de kozijnen. Inmiddels is dit in zijn geheel gelukt. Het vervangen van bijvoorbeeld de apparatuur was snel klaar.”

iets wilden betekenen voor de club, in de vorm van wat werkzaamheden binnen het verduurzamen. Natuurlijk zijn er mensen die iets niet willen of afhaken, maar de mensen die wél wat wilden doen heb ik vervolgens in een whatsappgroep gezet. Wanneer er dan iets moest gebeuren, dan had je de welwillende mensen alvast geselecteerd en zodoende was het geen probleem om snel iets op poten te zetten.”

WHATSAPPGROEP

ECHTE VRIJWILLIGERS

Voor veel verenigingen is het verwelkomen van vrijwilligers een lastige zaak. Kingma bekijkt het anders. “Ik heb verschillende mensen gevraagd of ze

“Neem nou de zonnepanelen op het dak plaatsen. Vanuit het bedrijf die de panelen leverde was er één iemand die de coördinatie deed. Verder waren het met

GROOTHEERENVEEN.NL

“WE MOETEN ELKAAR ALS VERENIGINGEN WEL GEWOON HELPEN, IS MIJN VISIE”

Ja, we kunnen dan zeggen dat het extra luxe is wanneer je zulke meedenkende leden hebt”, aldus Kingma.

READ SWART De Knipe is een zeer actief dorp, waardoor er veel leden betrokken zijn bij de sportverenigingen. Pier Kingma zelf is leider van een jeugdteam op zaterdag. “Ik ben ooit begonnen als trainer, ben leider, heb wat in de duurzaamheidscommissie gedaan en ben zelf ook nog spelend lid. We hebben voor een relatief kleine plaats een grote voetbalvereniging, maar wel met een bepaald idee: plezier staat hier voorop. Als je een team hebt van zestien spelers, dan spelen deze zestien ook bij de jeugdteams. Alleen bij het eerste elftal is dat natuurlijk anders. Mijn oudste zoon is keeper en speelt regelmatig in het tweede team en zit daarna op de bank bij het eerste. Dat plezier moet je ook uitstralen als vereniging. Iedereen kan lid worden, hoe jong of oud diegene ook is. Doordat dit zo is, voelen veel mensen zich verbonden met Read Swart. Dat kon je ook wel merken bij de acties rondom het verduurzamen.”

VERENIGINGSLEVEN Wanneer een lid besluit om afscheid te nemen om aan een andere sport in het dorp deel te nemen dan is dit voor Kingma prima. “Andersom gebeurt dat ook. Je hebt gewoon leden die lekker willen sporten, anderen hebben misschien meer binding met het voetbal. Als verenigingen moeten we elkaar zeker één en ander gunnen. Wanneer iemand besluit te korfballen en wel blijft sporten moet je dat alleen maar toejuichen. Jammer, het scheelt ons een lid, maar wie weet komt er andersom ook een tennisser zich bij ons aansluiten.

name kliksystemen, wat iedereen goed kon doen na een voorbeeld. We waren heel snel klaar en vanuit daar kregen we de vraag wat we nog méér konden doen. Zijn we toch ook nog even bezig geweest met de dug-outs. Dan heb je het over echt vrijwilligerswerk.”

Een van de overige onderdelen was het aanpassen van het lichtnetwerk. “Lichtsensoren, waardoor de lichten automatisch uitgaan na verloop van tijd en aangaan, wanneer iemand binnenkomt. Als je dan ziet hoe dat zich ontwikkelt… Eén van onze leden is met zijn werk vaak bezig met elek-

tra. Die heeft veel avonden gespendeerd aan het aanleggen hiervan, en en passant ook nog even wat extra reparatiewerkzaamheden uitgevoerd, want bij de vorige keer dat dit werd gedaan waren er dingen niet helemaal naar wens verlopen. Konden we gelijk ook nog even een upgrade doen.

Datzelfde is het geval met ons plan. FFS uit Vegelinsoord is een vereniging die tegen hetzelfde probleem aan is gelopen. Ik raakte met iemand in gesprek over hoe wij dat deden en heb ons plan met diegene gedeeld. We moeten elkaar als verenigingen wel gewoon helpen, is mijn visie.”

heerenveen // SPORT

SCHAATSER TIM PRINS GENIET VAN DE HOGE SNELHEID OP HET IJS

“SOMS VOELT HET ALSOF IK IN Ze vliegen met meer dan vijftig kilometer per uur door de strakke bochten van de ovale overdekte ijsbaan van Thialf, de schaatsers van het KNSB Talentteam Noord. En de achttienjarige Tim Prins uit Joure is één van hen. Tim geniet bijna dagelijks van het vliegen over het ijs, de G-krachten op zijn benen, de wind op zijn gezicht en het verslavende snelheidsgevoel.

Tweemaal per dag traint Tim Prins om de Nederlandse top te halen. De Jouster topschaatser in opkomst heeft net zijn persoonlijk record op de 1500 meter met 1,3 seconden verbeterd en is nu al in goede vorm. Bovendien worden schaatsers meestal tijdens het seizoen steeds beter, dus dat belooft nog wat voor het aanstaande schaatsseizoen. Een week na het toernooi in China wil/moet Tim zich bij de Holland Cup in Deventer zien te plaatsen voor de NK Afstanden later dit jaar, dus eigenlijk moet hij nú al goed zijn.

PUSHEN “Pas bij zulke wedstrijden krijg je met echte druk te maken”, volgens Tim. “Die druk kun je tijdens trainingen eigenlijk niet nabootsen. Daarom zie je dat schaatsers vaak na een aantal wedstrijden zichzelf verbeteren.” Die wedstrijddruk zorgt ervoor dat je nóg meer uit je lijf haalt dan anders. Tim heeft bijvoorbeeld drie dagen na zijn persoonlijke record op de 1500 meter nog steeds af en toe zo’n kuchje ten teken dat hij fysiek diep is gegaan. Met druk omgaan heeft hij (nog) geen moeite en de schaatsbeweging is inmiddels zo vertrouwd dat het nauwelijks nog geheimen voor hem kent. “Ik schaats al vanaf mijn zevende en dit is ongeveer het vijfde jaar dat ik er echt serieus mee bezig ben. Op mijn elfde heb ik bewust voor het schaatsen gekozen omdat ik toen tot de besten van Nederland behoorde. Ik ben gestopt met voetbal en tennis omdat het niet meer te combineren viel.” Het Olympische IJsstadion van Beijing

“WIJ PUSHEN ELKAAR NAAR STEEDS BETERE RESULTATEN; DAT HEB JE NODIG” De schaatser van het KNSB Talentteam Noord is dankzij vele trainingen steeds sterker geworden. “Als je steeds beter wordt, neemt je motivatie nog meer toe. Ik ben van mezelf al gemotiveerd, maar het is ook heerlijk om in een gemotiveerd team te schaatsen. Dat maakt mij ook weer sterker. Wij pushen elkaar naar steeds betere resultaten. Dat heb je nodig.”

STUDIE Op de 1500 meter heeft hij nog 5,5 seconden te gaan voordat hij het baanrecord van de volwassenen te pakken heeft, dus nu al juichen dat hij geweldig wordt, is nog niet aan de orde. Wel heeft Tim er enorm veel zin in om “mannen als Kjeld Nuis te verslaan.” Tim doet er alles voor. Na het behalen van zijn havo-diploma op de Talentenschool van OSG Sevenwolden in Heerenveen twijfelt hij of het schaatsen wel met de studie bedrijfskunde aan de NHL Stenden in Leeuwarden te combineren valt. “Daar krijg je veel groepsopdrachten en daar heb ik eigenlijk geen tijd voor. Ik ga het nog even aankijken en zal – als het over enkele maanden nog steeds niet lekker loopt - iets met zelfstudie gaan zoeken. Ik wil eerst vol voor het schaatsen gaan en alles eruit halen wat ik kan.”

in mijn leeftijdscategorie en vorig jaar is het vanwege corona gecanceld. Dat is wel jammer natuurlijk, want ooit nog eens Nederlands kampioen worden wil ik wel graag. De concurrentie is hoog; we hebben op dit moment een goede lichting bij de Junioren A, met wel vijf of zes die kans maken om kampioen te worden. Maar het zou wel heel mooi zijn.” Tim vindt het leuk om te proberen zichzelf telkens te verbeteren. “Schaatsen gaat voor mij deels om de prestatie en deels om het plezier. Uiteraard geeft het mij extra motivatie als de prestaties goed zijn, maar ik heb trainen altijd al leuk gevonden.” Ook van het trainen met zijn teamgenoten bij het KNSB Talentteam Noord geniet hij, als ze bijvoorbeeld in een treintje gezamenlijk over de ijsbaan jagen. “Die snelheid op het ijs, dat is gewoon erg mooi. Het is heerlijk als je in een rondje van 24 seconden op een training over de baan racet. Je voelt in de bochten dan de grote kracht die er op je benen komt te staan. Het voelt dan eigenlijk alsof je in een raceauto zit.”

STIP OP DE HORIZON DE CONCURRENTIE IS HOOG Een Nederlands kampioenschap mist nog op zijn erelijst, het hoogste is tot dusver een tweede plaats. “Twee jaar geleden was ik tweede bij het NK Allround

Er worden op de smalle ijzers onder de schoenen wel snelheden van bóven de vijftig kilometer per uur bereikt met de klapschaatsen van tegenwoordig. Zelfs als op de 1500 meter in het laatste

NUMMER 10 • 2021

GROOTHEERENVEEN.NL

TEKST EN BEELD JOHAN VOGELZANG

EEN RACEAUTO ZIT” Zilver en brons voor Tim Prins bij olympisch testevent in Beijing Tim Prins heeft een zilveren en een bronzen medaille gewonnen bij het internationale testevent in het olympische ijsstadion in de Chinese hoofdstad Beijing. Van 8 tot en met 10 oktober vonden hier internationale wedstrijden voor langebaanschaatsers plaats. Nederland stuurde een team van negen junioren om ervaring op te doen. Tim Prins: “Ik heb een hele leuke week gehad en heb ontzettend veel geleerd. De uitslagen waren wat wisselvallig en dat is normaal gesproken bij mij niet het geval. Het past ook een beetje bij de rare voorbereiding. Het was een lange reis, we kwamen in een andere cultuur terecht en de gewenning aan de omgeving, onder andere de ijsbaan, maakten het niet makkelijk. Maar dat kon de pret niet drukken.”

Het bijzondere plafond van de Olympische Schaatsbaan in Beijing

Tim Prins bindt de schaatsen onder in Beijing

“JE WILT ELKAAR OVERKLASSEN EN GAAT DAARDOOR STEEDS SNELLER”

rondje het lichaam volledig verzuurd is en aan alle kanten protesteert, wordt die vijftig kilometer per uur nog gehaald. “Snelheidstrainingen vind ik eigenlijk het leukst”, lacht Tim. Ook de trainingen op de fiets, waarin het talentteam zes uren lang werkt aan het duurvermogen, vindt hij heerlijk. Op het scorebord van Thialf kan hij dankzij de transponder aan zijn enkels exact zien hoe snel

hij tijdens de trainingen over het ijs scheert. Dat motiveert hemzelf en ook zijn teamgenoten. Het is een extra middel om elkaar tot het uiterste te pushen en ook goed als bewijsmateriaal voor de trainers. “Dat systeem heet MyLaps en is echt een hele handige uitvinding.” Zoveel uren trainen voor een race van anderhalve minuut... “Het klinkt misschien gek, maar je hebt het echt nodig. Je gaat echt ongelooflijk diep op de 1500 meter en je hebt al je krachten nodig.” Trainend in zijn eentje zou hij zijn huidige hoge niveau

De Jouster won de zilveren medaille op het onderdeel massastart en de bronzen medaille op de 500 meter sprint. Hij heeft genoten en geniet nog steeds. “Om op zo’n mooie ijsbaan te mogen schaatsen, waar over vier maanden het belangrijkste toernooi van de afgelopen vier jaar wordt geschaatst, dat is natuurlijk super gaaf!”

nooit hebben bereikt. “Omdat je elkaar motiveert, stijgt je niveau. Je wilt elkaar overklassen en gaat daardoor steeds sneller.” Of Tim Prins de dominantie van Sven Kramer kan evenaren? Dat denkt hij niet. “Sven was op zijn negentiende al zo ongelooflijk goed… Ik zie het als een mooie stip op de horizon om op mijn 21ste of 22ste aan te sluiten bij de top van Nederland bij de senioren en vanaf dan natuurlijk zoveel mogelijk wedstrijden te winnen.”

(advertentie)

Kleinschalig wonen voor ouderen met dementie

Wonen bij September biedt ouderen met dementie in Witmarsum een ﬁjn kleinschalig thuis, waar liefde, aandacht en betrokkenheid centraal staan. Onze pluspunten op een rij ✓ Voormalig gemeentehuis ✓ In de dorpskern van Witmarsum ✓ 24 ruime appartementen ✓ Sfeervolle gemeenschappelijke ruimtes ✓ Ook voor echtparen ✓ 24-uurs dementiezorg

Caroline Krol, Leidinggevende “Ik laat u graag kennismaken met ons woonhuis, zodat u de liefdevolle zorg die wij geven aan bewoners zelf kunt ervaren.”

Nog 2 appartementen beschikbaar Arumerweg 53 | Witmarsum | www.wonenbijseptember.nl

Gewaardeerd met een 9.0

Neem voor meer informatie contact met Caroline op: 06 448 579 20 of caroline.krol@wonenbijseptember.nl

heerenveen // SPORT TEKST YNTE DRAGT // FOTO'S YNTE DRAGT EN INGE SPEERSTRA

INGE SPEERSTRA OP WEG NAAR DE TOP MET ACROGYM

“Bij ons thuis géén patatzondag” Acrobatische gymnastiek (acrogym) bestaat al een tijdje, maar staat nog steeds in de schaduw van het ‘grote’ turnen. Door de prima prestaties van het Nederlandse team op het JeugdEK in Italië (twee keer brons) eind september was er ineens veel media-aandacht. En dát heeft de sport nodig. Een van de deelneemsters in het Italiaanse Pesaro was de 17-jarige Inge Speerstra uit Heerenveen. Inge en Xiao Mei tijdens het EK

Inge eindigde op de vierde plaats bij de damesduo’s 11-17 jaar tijdens het Jeugd-EK. Samen met haar teampartner Xiao Mei Harms liet Inge Speerstra een prima oefening zien. Toch is er teleurstelling zichtbaar op het gezicht van Inge. Ze vertelt: “We waren er dichtbij, slechts twee-tiende punt verwijderd van de medailles. Uiteraard evalueer je na afloop. Waar heb je het misschien laten liggen? Het was zó close. De oefening was voor ons goed genoeg, prima zelfs, maar als je dan op twee-tiende punt naast het brons grijpt… dan is dat wél even slikken.”

Inge ziet het als een voordeel dat haar ouders op topsportniveau gesport en getraind hebben. “Mijn moeder weet als geen ander hoe belangrijk gezonde voeding is. Bij ons thuis géén patatzondag, want dat merk je de volgende dag meteen bij het trainen.” Het gedisciplineerde leven is voor Inge geen probleem. Het is het absoluut waard om de top te halen, vindt ze. “Ik haal er zoveel voldoening uit.” Ook de combinatie met de hbo-opleiding gaat volgens haar prima. “Op school weten ze dat ik topsport beoefen en daar wordt waar mogelijk rekening mee gehouden.” Tot dusver levert dat voor Inge geen problemen op.

HOGE SALTO’S EN MEER VARIATIE Inge kwam als kind al vroeg in aanraking met de turnsport. Haar vader was turncoach, ook van Epke Zonderland. Inge: “Ik ging als meisje vaak met mijn vader mee naar de turnhal en kreeg het turnen met de paplepel ingegeven. Voor het topniveau was ik uiteindelijk net niet lenig genoeg en acrogym sprak me ook meer aan. Mijn moeder deed vroeger ook aan acrogym en dat maakte voor mij de keuze gemakkelijker.” Door het showelement en de choreografie oogt acrogym spectaculairder dan turnen. De oefeningen zijn gevarieerder en de salto’s die gemaakt worden, zijn bijvoorbeeld hoger dan bij het turnen. Acrogym is nog niet echt bekend bij het grote publiek. De laatste

WK AZERBEIDZJAN

Inge Speerstra:”Op school weten ze dat ik topsport beoefen en daar wordt waar mogelijk rekening mee gehouden.”

jaren wordt het niveau wel steeds beter in Nederland, al gaat dat soms met pieken en dalen. “We zitten nu op een niveau dat we mee gaan tellen in Europa”, meent Inge. “Bij internationale wedstrijden wordt er rekening met ons gehouden.”

ACRO ACADEMY NOORD NEDERLAND Bij ons in het Noorden wordt er vooral op recreatieniveau aan acrogym gedaan. Wat dat betreft is de sport voor iedereen toegankelijk. De echte talenten die op topsportniveau verder willen, zijn aangewezen op de Acro Academy Noord Nederland, de AANN, in Marum. Inge Speerstra is één van deze echte talenten en zij traint nu vijf keer 3,5 uur per week in Marum. In de vakanties wordt de intensiteit opgevoerd naar zeven keer 3,5 uur per week. “Het is nodig om internationaal mee te kunnen doen”, volgens Inge. “De AANN bestaat nu vijf jaar en je ziet dat het niveau stijgt.”

Inge en Xiao Mei

De trainingen zijn best pittig. “Na een warming-up doen we een soort circuit waarbij we twaalf keer drie minuten de verschillende elementen trainen. Dit gaat in een strak gestructureerd schema. Er is in elk team een duidelijke rolverdeling. De lichtste is degene die wordt opgetild en de salto’s doet.” Inge is met haar zeventien jaar ouder dan haar maatje Xiao Mei en in gewicht ook zwaarder.

“Dit betekent dat ik haar tijdens de oefening vaak op moet tillen. Daar is veel krachttraining voor nodig.”

GEDISCIPLINEERD LEVEN Naast de sport studeert Inge in Groningen. Ze volgt als eerstejaars de hbo-opleiding Ondernemerschap en Retailmanagement. Inges vader heeft een bedrijf in turnkleding en dat heeft ook haar interesse. Dit verklaart dan ook de keuze voor deze opleiding. Misschien dat Inge later nog acrogym-trainster wil worden, maar daar is geen sportopleiding voor nodig. Dat zou eventueel ook met een cursus kunnen.

Nu het EK voorbij is, begint de voorbereiding op het Jeugd-WK in Azerbeidzjan in maart 2022. In november en december zijn al de kwalificaties. De beste twee duo’s in de categorie 12-18 jaar kwalificeren zich. Inge begint al te stralen bij het vooruitzicht. Ze hoopt dat ze samen met Xiao Mei bij dit WK kan zijn. “Wij komen dan uit in de klasse 12-18 jaar en dat is net weer een niveau hoger. We moeten nog flink trainen voor het WK, maar ik kijk daar echt naar uit. Als we ons kwalificeren, kunnen wij ons met de besten meten”. Aan alles is te zien hoe gemotiveerd Inge is om de top te bereiken. “Medailles halen op de grote internationale toernooien, dat zou het mooiste zijn”, besluit ze. Verder hoopt ze dat de sport verder in populariteit gaat toenemen en meer kinderen voor acrogym kiezen. “Ik raad iedereen aan eens een proefles te volgen.”

Acrogym is géén circusact

Over acrogym, acrobatische gymnastiek, bestaan enkele misverstanden. Inge hierover: “Ik vind het niet zo’n probleem dat onze sport vergeleken wordt met een circusact. Maar acrogym is een wedstrijdsport met jurybeoordeling en dat maakt het weer zoveel anders. Het showelement telt wél mee bij de beoordeling. Hoe je je presenteert en hoe het eruit ziet is erg belangrijk. Het gaat dus niet alleen om de technische uitvoering!” En het gróótste misverstand over acrogym? “Dat het met water te maken heeft!”

NUMMER 10 • 2021 1

D C

22 9

12 14

17 8

4 14

14 14

PUZZELPAGINA NR 10

Puzzel en win! In iedere editie van GrootHeerenveen staat een puzzel waarmee u leuke prijsjes kunt winnen. Stuur uw oplossing via de email of met traditionele post. U kunt dit sturen naar: info@grootheerenveen.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 10-2021 - tot uiterlijk 11 november 2021. Wij wensen u weer veel puzzelplezier!

18 4

14 19

Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin het gekleurde

pendelaar

vesting kunstzin

zuivelproduct

tijdelijk ovengerei

molentrechter

vleesgerecht

Ned. eiland

beginselvast

selecte groep

leemte

roem

nihil

pl. in Italië

Amerika

drinkgelag

emeritus

telwoord

weke massa

selenium

rots in de Rijn

scheepsschade

putemmer

tegenwerking

godin v.d. vrede

deel v.e. trap

amfibie

lus

lezing

delegatie één en ander

riv. in Duitsland

coureur

rangtelwoord

kunsttaal

rotting voorzetsel achter

vorm beroep

lengtemaat

muziektempel

gewoonlijk

6 2 9

3 6 8 5 3 9 7 6 2 6 4 3 6 5 9 2 4 9 2 7 8 4 2 4 5 7

plant

explicatie

omslag

vertrager

karakter

GROOTHEERENVEEN.NL

4 14

onder andere

mountainbike affectie

vogelproduct

kunstrichting

Baskische verzetsgroep

overeenkomstig

idee

tuingerei afslagplaats bij golf

vuurwapen

rust in vrede (Eng. afk.)

pl. in Italië

soort aardappel

bloot

vr. munt

vlak

padvindersleider

ontkenning

PUZZEL EN WIN

offerte

voormiddag

nikkel

vlechtwerk

takje

2 BIOSCOOPKAARTJES!

Burgemeester Kuperusplein 52 Heerenveen • T 0513-654051 vrouwelijk dier

Kijk voor het actuele filmaanbod op:

www.bios-heerenveen.com

DE BIOS HEERENVEEN

gehalte

beroep

welpenleidster

PUZZEL EN WIN

klank

deftig

WAARDEBON VAN € 20,00

heerenveen

Winnaar puzzel Grootheerenveen 09-2021 S. Nieuwenhuizen uit Heerenveen heeft de waardebon van € 20,00 gewonnen. Deze waardebon is aangeboden door en te besteden bij Hema Heerenveen. B. Regeling uit Heerenveen heeft de waardebon van 2 bioscoopkaartjes gewonnen. Deze is aangeboden en is te besteden bij DE BIOS in Heerenveen. OPLOSSING EDITIE 09-2021: Zweedse puzzel: watersporter / kruiswoordpuzzel: decoupeerzaag.

COLOFON GrootHeerenveen is een maandelijkse uitgave van Ying Media en wordt huis-aan-huis verspreid in gemeente Heerenveen en omliggende dorpen en steden in een straal van ca. 10 km van Heerenveen. Oplage: 28.000 exemplaren.

STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 10-2021 VÓÓR 11 november 2021 PER EMAIL NAAR: info@grootheerenveen.nl OF NAAR: GROOTheerenveen, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK

UITGEVER

EINDREDACTIE

FOTOGRAFIE

VERSPREIDING

Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl Internet www.grootheerenveen.nl

Henk de Vries

Mustafa Gumussu FPH, Dennis Stoelwinder, Johan Brouwer.

FRL Verspreidingen, Leeuwarden

REDACTIE

redactie@grootheerenveen.nl

Henk de Vries, Fimke Groenewoud, Albert Bouwman, Eelke Lok, Wim Walda, Janita Baron, Dennis Stoelwinder en Henk van der Veer

BLADMANAGEMENT

VORMGEVING

DRUK

Nicky Bosma (nicky@yingmedia.nl)

Frans van Dam (bliidd.nl)

Hoekstra Krantendruk, Emmeloord

REDACTIETIPS?

VERKOOP Mieke Alferink, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok.

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

DE EERSTVOLGENDE UITGAVE VAN MAANDBLAD GROOTHEERENVEEN VERSCHIJNT OP: DONDERDAG 18 NOVEMBER 2021