GrootHeerenveen 5-2022

MAANDBLAD

05-2022

heerenveen

GROOTHEERENVEEN.NL

7e JAARGANG • NR. 77

groot

HILDE GROEN

Actueel in Heerenveen

“IN DE ZOMER LEID IK EEN SOORT NOMADENBESTAAN”

INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE HEERENVEEN

FOTO: MUSTAFA GUMUSSU / FPH.NL

OP PAD MET SCHAAPHERDER

IN DEZE UITGAVE

2

NUMMER 05 • 2022

Zondagsschool Ik ben niet christelijk opgevoed, dus fenomenen als Hemelvaartsdag en Pinksteren gaan wat aan mij voorbij. Hemelvaartsdag associeer ik met plantjesmarkt en Pinksteren met kermis. De betekenis van de andere christelijke feestdagen is wat makkelijker. Die leerde ik vroeger op zondagsschool. Iedereen ging destijds naar zondagsschool, ook nietchristelijke kinderen. Dat was goed voor je algemene ontwikkeling en nog leuk ook, want er werden verhaaltjes voorgelezen of verteld en ik hield vroeger al van verhalen.

GROOT ONDERHOUD AAN DE A32 TUSSEN HEERENVEEN EN GROU AKKRUM - Rijkswaterstaat voert tussen 18 mei en 26 augustus groot onderhoud uit aan de A32 tussen Heerenveen en Grou. De fundering van beide rijbanen is niet stabiel, en daardoor ontstaan er hobbels en gaten in het wegdek.

Er werd ook geknutseld, geknipt en geplakt. Paasei-mandjes van papier, herinner ik me nog. Dat was wat minder leuk, want dat knutselen werd nooit wat. Met kleien op school werden al mijn werkjes uiteindelijk asbakken voor mijn vader, maar een papieren asbak kon natuurlijk niet. Misschien kon mijn moeder nog wat met mijn frommelig paasei-mandje vol lijmresten.

De snelweg moet in dit traject volledig opnieuw worden aangelegd. In de richting van Heerenveen is er zo’n zes weken lang maar één rijstrook open, tot 22 juni. Vooral in de spits is er kans op files. De andere kant

Mijn zondagsschool was de lagere school in Haskerdijken. De juffrouw van de zondagsschool, juffrouw Van der Laan, was een lieve juf, die prachtig kon voorlezen uit Paulus de Hulpsinterklaas en die op zondag het flanelbord tevoorschijn haalde en daar mooie grote plaatjes van herders, schapen, en mannen en vrouwen in originele kledij op vasthechtte om haar verhaal met beelden te versterken. De verhaaltjes daarbij vond ik wel intrigerend, zeker met Kerstmis en Pasen. Maar Pinksteren? Dat bleef voor mij toch de kermis.

op zijn wel beide rijstroken open. De toerit en afrit naar Akkrum is op 13 juni en 1 juli dicht. Daarnaast is de verzorgingsplaats bij Akkrum op 7 juni dicht. Er worden omleidingsroutes aangegeven.

CULTUURMENU ‘CULTUUR & KLAS’ HEERENVEEN – Vorige week woensdag overhandigde de combinatiefunctionaris cultuur in de regio Heerenveen het eerste exemplaar van de tweede editie van het magazine ‘Cultuur & Klas’ aan burgemeester Van der Zwan in het gemeentehuis van Heerenveen.

Aan het einde van de zondagsschooltijd móést ik meedoen aan het kerstspel in een grote kerk in Heerenveen. Ik moest vier regels tekst uit mijn hoofd leren, moest een Papoea-jongetje spelen - het waren de jaren zestig - en werd in korte broek en bruin geschminkt het toneel opgeduwd. Ik had mij inmiddels het kerstverhaal al aardig eigen gemaakt, en had gemakkelijk een herder zonder tekst kunnen spelen, maar een Papoea-jongetje dat vier voor mij onbegrijpelijke regels tekst bij de kribbe van Jezus uitsprak, dat sloeg nergens op. Ik kreeg er dan ook geen woord uit ten overstaan van een bomvolle kerk. Ik heb toen besloten nóóit weer op het toneel te gaan staan.

Dit cultuurmenu is bedoeld voor het primair en voortgezet onderwijs in de gemeente voor het schooljaar 2022-2023. Het aanbod in het cultuurmenu sluit aan bij de kerndoelen en thema’s van het onderwijs in de gemeente. Het cultuurmenu is samengesteld door de combinatiefunctionaris cultuur in een nauwe samenwerking met het lokale culturele veld in de gemeente.

Pinksteren, ik blijf ook de woordelijke omschrijving wat dubieus vinden.

Gelukkig houd ik niet alleen van woorden, ook van film.

Bij het zien van de filmklassieker ‘De Tien Geboden’ begon ik te begrijpen wat Pinksteren zou kunnen inhouden. Al vond ik de versie van Mel Brooks begrijpelijker. Mozes heeft dan Vijftien Geboden, maar hij laat één van de drie tabletten stuk vallen. Vandaar dat het nooit echt goed gekomen is met de mensheid.

Meer dan negentig verschillende lokale cultuuraanbieders en culturele instellingen hebben educatief aanbod aangeleverd voor Cultuur & Klas. In totaal staan er 175 verschillende items in waaronder workshops, lestrajecten en theatervoorstellingen. Ook zijn er enkele nieuwe zaken opgenomen in het cultuurmenu. Zo staat er dit jaar ook aanbod in dat geschikt is voor het voortgezet onderwijs. Ook zijn er nieuwe rubrieken in het cultuurmenu te vinden zoals: ‘film’ en ‘natuur, duurzaamheid en technologie’. Bij alle rubrieken is er volop aandacht voor de integratie van diverse kunstdisciplines met andere vakgebieden, actuele thema’s en trends. Het cultuurmenu wordt verspreid op de scholen in de gemeente Heerenveen

FOTO: JOHAN BROUWER

Veel leesplezier!

Henk de Vries, eindredacteur

Hét maandblad met verhalen uit jouw regio!

EERSTVOLGENDE UITGAVE: DONDERDAG 23 JUNI 2022 KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP: WWW.GROOTHEERENVEEN.NL VOLG ONS OOK OP SOCIAL MEDIA

POMPEBLÊDFAIR BIJ HOF VAN DE KONING DRUK BEZOCHT HEERENVEEN - Eindelijk was afgelopen zondag de Pompeblêdfair weer terug.

Wat een kleinschalige fair was, is inmiddels uitgegroeid tot een gezellig en druk bezocht evenement. Onder zomerse omstandigheden kwam er dit jaar extra veel publiek op af.

De Pompeblêdfair is een evenement dat mensen bij elkaar brengt in een ongedwongen sfeer.

Gastheer is al vanaf het begin Hof van de Koning van de familie Koning aan de Prinsenweg in Heerenveen/Oranjewoud. Deze elfde editie van de Pompeblêdfair was een fair met een grote diversiteit. Maar liefst 47 standhouders stonden opgesteld rond het horecabedrijf.

De standhouders verkochten producten als woonaccessoires, wijn, delicatessenbroden, chocolade, bloemen, sieraden, kleding, kaas, cadeautjes en handgemaakte producten. Naast deze producten waren er ook standhouders die advies kunnen geven op het gebied van hypotheken, verzekeringen, reizen, beauty en duurzame producten. Een dj zorgde voor een lekker muziekje en de terrassen zaten vol. De organisatie kijkt terug op een schitterende dag.

heerenveen BIBLIOTHEEK HEERENVEEN HOUDT GROTE BOEKVERKOOP

HEERENVEEN - Van 19 tot en met 21 mei houdt de bibliotheek in Heerenveen (Burgemeester Kuperusplein 48) een grote verkoop van boeken en andere materialen.

De boekverkoop vindt plaats in het Leescafé van de bibliotheek.

GROOTHEERENVEEN.NL

DE KNIPE VIER DAGEN IN HET TEKEN VAN DE SURVIVALRUN DE KNIPE - Een heerlijk zonnetje, enthousiaste scholieren, vrolijke vrijwilligers en bovenal een sportieve aangelegenheid! Zo startte dag één van de vier dagen durende Survivalrun in De Knipe.

1600 scholieren en leerkrachten trotseerden donderdag en vrijdag het parcours. Vrijdag aan het einde van de middag mochten ook de allerkleinsten aan de bak tijdens de ‘krumeltsjes run’. Zaterdagochtend gingen de eerste wedstrijden van start. Jongeren tussen de 8 en 17 jaar oud gingen de strijd met elkaar aan.

Zaterdag gingen ook de recreanten van start. Zij konden kiezen tussen een lichte en een zware run. Daarnaast was er weer de traditionele ouders-kind run. Zondag stond in het teken van de profs. Zij konden kiezen tussen drie varianten. Een lange survivalrun, middellange survivalrun of

De bibliotheek ververst iedere week haar collectie, zodat er bij elk bezoek nieuwe titels kunnen worden verwacht. Ook worden er themacollecties aangeboden. Dat betekent dat de bibliotheek af en toe afscheid moet nemen van oude materialen. Verouderde en minder gangbare titels gaan dan in de verkoop. Dé kans om goedkoop een boek op de kop te tikken of om alvast een voorraadje boeken in te slaan voor de vakantie. Aangeboden worden onder meer thrillers en andere romans, informatieve boeken, jeugdboeken, dvd’s, luisterboeken en tijdschriften. Alles is zeer aantrekkelijk geprijsd.

‘DE LANGE NASLEEP VAN EEN KORTE MEDEDELING’ ORANJEWOUD – Op zaterdagmiddag 4 juni om half drie is in het Hof van de Koning een absurdistische komedie te zien met de intrigerende titel ‘De lange nasleep van een korte mededeling’ van Magne van den Berg. Regisseur van het stuk is de oorspronkelijk uit De Knipe afkomstige Kim Oosterhof. Het stuk is het afstudeerproject van Kim, studente in het laatste jaar van de opleiding Docent Theater aan de NHL Stenden in Leeuwarden. Het stuk wordt op de planken gebracht door Mini Theater Friesland uit Heerenveen.

3

korte survivalrun. Het evenement trok alle dagen veel publiek.

JUBILEUMCONCERT: 100 JAAR ZANGVERENIGING DE WOUDKLANK ORANJEWOUD - Zangvereniging De Woudklank uit Oranjewoud bestond in oktober 2020 honderd jaar, maar dat jubileum kon tot nog toe niet gevierd worden door de coronapandemie.

BAKKER BOLHUIS IN JUBBEGA BAKT AL 25 JAAR BIOLOGISCH JUBBEGA – Vorige week zaterdag was het feest in Jubbega, bij bakker Bolhuis. Al vier generaties lang stroomt het bakkersbloed door de aderen van de familie Bolhuis. Hun bakkerij bestaat bijna zestig jaar en Bolhuis bakt alweer 25 jaar biologisch.

Het koor, dat onder leiding staat van Lars Mulder, werd opgericht op 19 oktober 1920. Op 20 april jl. is het jubileum van de zangvereniging gevierd met een concert in Trinitas in samenwerking met het Frysk Jeugd Orkest o.l.v. Douwe Nauta.

Als thema had men ‘Muziek voor jong en oud’ gekozen. Het werd een succesvolle avond en met een enthousiast publiek.

Aan het einde van de avond kreeg De Woudklank een cheque van € 1000,- uitgereikt van de gemeente Heerenveen, in de persoon van wethouder cultuur mevrouw Hedwich Rinkes.

Het koor kan terugkijken op een geslaagd jubileumconcert!

Een goede reden voor locoburgemeester Hedwich Rinkes om langs te gaan bij het open huis en zelf eens een biologisch gebakje te proeven. En dat smaakte prima! “Mooi om te horen dat er steeds meer biologische ingrediënten te verkrijgen zijn en dat de bakkerij aan bijna alle wensen van de klant kan voldoen”, aldus de locoburgemeester. De gehele dag kwamen belangstellenden langs om een kijkje te nemen bij de bakker.

“Laurens, ik loop met het idee om hier weg te gaan.” Deze mededeling van Janna zet de verhoudingen tussen drie vrouwen en één man volledig op zijn kop. De op het oog onschuldige mededeling zorgt ervoor dat vier mensen wanhopig hun best doen om grip te krijgen op de situatie. Maar hoe harder ze dat proberen, hoe meer het uit de hand loopt. Met weinig woorden wordt er soms heel veel gezegd en misschien nog wel meer niet… Kaarten zijn verkrijgbaar via Kim zelf: kimohof@hotmail.com.

KINDERKOOKSCHOOL VAN START IN ABE LENSTRA STADION HEERENVEEN - De kookschool voor kinderen Fikks (Friese ideële kinderkookschool) is deze week begonnen met lessen in een skybox van het Abe Lenstrastadion.

Fikks zet zich in voor een gezondere levensstijl voor kinderen in de gemeente Heerenveen. Zo leren basisschoolkinderen van groep zes, zeven en acht over gezond eten. Ze proeven hoe lekker het kan zijn en hoe leuk het is om met zijn allen eten te maken. Groepjes van vijftien kinderen leren van alles over eten in acht kooklessen. Die krijgen ze van voedingsdeskundige Mama Mascha uit Leeuwarden op basis van het programma van voedingscentrum

KIJK VOOR HET LAATSTE (SPORT) NIEUWS UIT JE REGIO OP:

WWW.GROOTHEERENVEEN.NL HEB JE EEN REDACTIETIP? REDACTIE@GROOTHEERENVEEN.NL

Superchefs. In 2020 werden proeflessen gegeven in een wijkcentrum. De animo was toen zo groot, dat er subsidies zijn aangevraagd en om sponsoring werd gezocht. Op deze manier kon de kookstudio in de skybox van het stadion een plek krijgen. Het lespakket is niet gratis, maar via Stichting Leergeld kunnen ouders die het niet kunnen betalen zich melden. De lessen zitten tot de zomervakantie al vol.

ALLE VOORDELEN OP EEN RIJTJE

20 cm diameter

BIG GREEN

WATER ONTHARDER

Voorkomt kalkaanslag Verwijdert bestaande kalk Verbetert geur, kleur en smaak Filtert op chemicaliën Behoudt calcium en magnesium tie

la Prijs incl. instal

Voorkomt kalkaanslag en filtert je drinkwater

46 cm

Verspilt geen water Werkt zonder zout

€

Gebruikt geen stroom Geen afvoer nodig Onderhoudsvrij Milieuvriendelijk Duurzaam Verwijdert sediment, zware metalen en chemicaliën

OOK IDEAAL VOOR VAKANTIEWONINGEN Zamarra Kok De Big Green wordt geleverd en geïnstalleerd door een van onze ervaren installateurs. Zo bent u ervan verzekerd dat alles perfect werkt, heeft u voortaan geen last meer van kalkaanslag

Actie:

en kunt genieten van zuiver drinkwater.

1-ste vervangfilter volgend jaar

GRATIS!

Kalkaanslag is een grote ergernis; het maakt de toiletpot bruin, douchetegels dof en is slecht voor apparaten. Daarom heb ik een Big Green kalkpreventie apparaat met koolstoffilter laten installeren. Zacht water (en dus koffie en thee) smaakt beter en de waterkoker blijft schoon. Ik kan met een kwart minder (vaat)wasmiddel toe en hoef geen speciale sanitairreiniger meer te gebruiken. Vooral het gebrek aan kalkaanslag in de badkamer scheelt erg veel poetswerk. Helaas moet ik de douche nog wel nadrogen, omdat anders opgedroogde waterdruppels met magnesiumresidu zichtbaar blijven.

Telegraaf, 4 juli 2020

Ongefilterd kraanwater

Gefilterd met de Big Green

Filter geplaatst in kruipruimte

Filter geplaatst in meterkast

www.big-green.nl • Informatie 0299-321188

VOLOP PERKPLANTEN, VASTE PLANTEN, HEESTERS, BOMEN, 40.000 M2 TUINPLANTEN

LAVENDEL GROTE 19 CM POT NORMAAL 4,95

NU 4 STUKS

€10 Openingstijden

Maandag t/m vrijdag van 07.00 tot 17.30 uur - Zaterdag van 08:30 tot 16.00 uur.

heerenveen

GROOTHEERENVEEN.NL

MET SCHAAPHERDER HILDE GROEN OP PAD

“WANNEER JE DICHTBIJ DE SCHAPEN WILT KOMEN, MOET JE ZE EIGENLIJK NEGEREN”

5

Wie weleens op het Ketliker Skar wandelt, ziet daar in de zomermaanden een kudde schapen grazen. Ze worden gehoed door schaapsherder Hilde Groen. In een ‘vorig leven’ was Hilde kunstenaar, nu leidt ze een rondtrekkend bestaan. In de zomermaanden loopt Hilde met de kudde langs verschillende heidegebieden in Friesland. De schapen overnachten in een mobiele schaapskooi, Hilde slaapt ernaast in een bouwkeet.

Dit eenvoudige leven geeft haar enorm veel voldoening.

De schapen zorgen ervoor dat de Friese natuurgebieden gevarieerd blijven en het gebruik van de schaapskooi draagt daaraan bij. “Het lijkt gewoon een kudde schapen, maar eigenlijk zit er heel veel achter”, zegt Hilde Groen. >>

TEKST HANNAH ZANDBERGEN FOTO’S MUSTAFA GUMUSSU, FPH.NL

heerenveen

6

HILDE GROEN

“IN HET VOOR- EN NASEIZOEN IS HET SOMS BEST EEN BEETJE ZWAAR”

V Voor dit coverartikel gaan we op pad met Hilde Groen. De 58-jarige Hilde woont in Appelscha, maar in de zomerperiode kun je haar met haar kudde schapen ook aantreffen op de Dellebuursterheide bij Oldeberkoop. Of in het Ketliker Schar onder de rook van Heerenveen. De schaapskudde van Hilde Groen bestaat uit twee rassen: de Drentse heideschapen, die van het Fryske Gea zijn, en de Schoonebeker schapen van Hilde zelf.

Hilde: “Beide rassen zijn zeldzaam en de Schoonebeker wordt zelfs met uitsterven bedreigd. Het is een vrij groot schaap, dat toch goed kan overleven op schraal terrein zoals heide. Ze hebben hele ranke pootjes en een lange staart. De vacht is behoorlijk ruw en stug. Eind juni worden ze geschoren, dan is er geen kans meer op nachtvorst. ’s Nachts staan de schapen in de mobiele schaapskooi, een enorme tent met hekken eromheen. De kooi beschermt de schapen tegen de wolf.”

Hilde loopt rustig achter de schapen aan, die zich naar een ander stukje heide verplaatsen. Opeens zegt ze: “Kijk, dat schaap loopt mank, daar moet ik straks even naar kijken. Waarschijnlijk heeft ze gewoon een gescheurd nageltje. Een van mijn taken is om elke dag even te checken of alle schapen gezond zijn”, legt ze uit. “Daarom houd ik ze voortdurend in de gaten.”

NOMADENBESTAAN “In de zomer leid ik een soort nomadenbestaan”, zegt Hilde. Ze trekt dan met de kudde van het Ketliker Skar via de Dellebuursterheide naar de Schapendobbe bij Appelscha. “En dan doe ik een wedstrijdje met de boswachters. Zij breken de tent af, ik loop intussen met de schapen naar het volgende stuk heide, en dan proberen zij te zorgen dat de tent weer staat als ik aankom. Zelf slaap ik in een keet bij de schaapskudde. Dat is heerlijk, echt een kampeergevoel.”

“KIJK, DAT SCHAAP LOOPT MANK, DAAR MOET IK STRAKS EVEN NAAR KIJKEN” “DIT KIKKERTJE DAT HIER WEGSPRINGT, DAAR DOEN WE HET EIGENLIJK VOOR”

vriendelijk en aaibaar, komen altijd even gedag zeggen.”

“Als hier een maaimachine komt, overleven die beestjes het niet. Maar als de schapen het weiland begrazen, kunnen insecten en kleine beesten makkelijk vluchten. Met de schaapskudde doe ik eigenlijk aan natuurbeheer. De schapen zorgen ervoor dat het landschap gevarieerd blijft: sommige stukken zijn hei, andere meer een schraal weiland. Iedere soort trekt weer andere diersoorten aan en heeft andere planten en bloemen. Zo zorgen we dat zeldzame planten behouden blijven. Schapen nemen ook veel zaden en insecten mee in hun vacht en verspreiden die.”

“MIJN BORDERCOLLIE BAMBOE IS MIJN COLLEGA”

“HET IS ONTZETTEND LEUK OM DE LAMMETJES TE ZIEN RONDSPRINGEN” “De lammetjes zijn nu een paar weken oud. ‘Mijn kleuterklas’ noem ik ze, want ze spelen echt samen. Schapen zijn slimmer dan je denkt. Ze moeten heel veel eten, zijn de hele dag bezig om te grazen. Maar ze vormen met elkaar een hechte groep. Ze reageren op elkaar: ze communiceren met hun oortjes. Het zijn echte groepsdieren. Ieder dier heeft een eigen persoonlijkheid en ze hebben allemaal een ander mekkertje. Ze kennen elkaar ook allemaal. Als je ze langer observeert, zie je dat sommige schapen bevriend zijn, bijvoorbeeld altijd tegen elkaar aan slapen. Ze zijn ook heel

“Ik stuur haar om de schapen heen, en zij brengt ze dan de juiste kant op. Als zij haar dag niet heeft, loopt het helemaal niet lekker. Haar talent om schapen te hoeden, zit al in haar en dat hoef ik eigenlijk alleen maar te bevestigen. Wij vullen elkaar aan: ik moet haar zwakkere plekken compenseren, en zij kan daarop vertrouwen. Met fluitsignalen vertel ik haar wat ze moet doen. En als ze dan de kudde succesvol de juiste kant op gestuurd heeft, is ze ontzettend trots. Dan is het net of ze lacht. Ze is de hele tijd aan het observeren: waar gaan ze heen, gaan ze niet te ver, wat doet mijn baas?”

“EIGENLIJK VIND IK SCHAPEN VEEL LEUKER DAN IK DACHT” “Ik dacht eerst dat ik vooral de sport van het hoeden leuk zou vinden: de schapen in beweging brengen en natuurlijk lekker buiten zijn. Maar de lol zit veel meer in het observeren van die beesten en de interactie met die schapen. Als je bij de schapen bent, moet je hele kalme bewegingen maken. Van veel beweging worden ze onrustig. Wanneer je dichtbij ze wilt komen, moet je ze eigenlijk een beetje negeren: ze moeten vooral niet het idee hebben dat je naar hen kijkt. De schapen merken het ook meteen als ik met mijn gedachten ergens anders zit.”

“IN EEN VORIG LEVEN WAS IK KERAMISTE” “Ik maakte beelden van aardewerk, gaf les en kon er goed van leven. Maar na twintig jaar begon het te kriebelen: ik wilde graag naar buiten. Ik houd erg van improviseren, maar wist niet goed hoe ik buiten zou kunnen improviseren. In de Kennemer duinen had ik mijn atelier. Toevallig kwam ik daar een schaapsherder tegen, de eigenaar van een begrazingsbedrijf in Friesland. Bij Friesland dacht ik aan meren en weilanden. Maar toen bleek dat hier allemaal natuurgebieden verstopt waren, prachtige heideterreinen zoals het Ketliker Skar. Dat had ik niet verwacht.

Toen hij me vroeg of ik een kudde wilde gaan hoeden, hoefde ik niet lang na te denken. Ik had al een bordercollie, dus dat kwam heel mooi bij elkaar. Een herder in Zuidlaren heeft me opgeleid en kon tegelijk mijn hond trainen.”

“IK VIND HET LEUK OM MEERDERE DINGEN GEDAAN TE HEBBEN” “Eerst dacht ik: misschien kan ik kunst wel combineren met herder zijn. In de winter lesgeven in keramiek en dan in de zomer schaapherder zijn. Maar het zijn zulke verschillende werelden, dat is niet te combineren. Ik woon in Appelscha in een

NUMMER 05 • 2022

GROOTHEERENVEEN.NL

7

“IK SNAP NIET DAT MENSEN STEEDS MAAR IN EEN VLIEGTUIG BLIJVEN STAPPEN”

De wolf in Friesland oud huis en in de winter is er veel onderhoud. De Schoonebeker schapen zijn van mezelf, dus daar zorg ik dan ook voor. Ik denk dat de volgorde ook goed is: eerst heb ik het andere leven geproefd, en nu sta ik lekker rustig op de hei.”

“IN DE ZOMER IS ER GEEN FIJNER BEROEP DAN DIT” “De keet is nu nog in onderhoud, maar als ik daar straks weer slaap, ga ik ’s ochtends vroeg al met de schapen op

pad. Ik zoek een plekje waar ze kunnen grazen, en daar staan we dan een poos.

Wat ik vooral heel veel doe is kijken. Ik sta constant op mijn stok geleund, om te kijken hoe het met ze gaat. Als er eentje niet opstaat, ga ik kijken wat er aan de hand is. Ze zijn wel tam, maar ze zijn ook schuw, dus je moet ze als een soort jager besluipen. Het lijkt heel relaxed, maar ik sta wel de héle dag, dat is af en toe best pittig. Als ze genoeg hebben gegeten, gaan ze herkauwen. Dan breng ik ze naar de stal en kan ik even iets anders doen: zwemmen, of even naar huis. Die middagpauze is heel fijn.

Ik ben vaak buiten tot het donker wordt. ’s Avonds is het heerlijk om te hoeden: dan wordt alles rustiger, de wind gaat liggen en dan is het heel idyllisch. In het voor- en naseizoen is het soms best een beetje zwaar. Het kan koud zijn, en dan voel ik mijn gewrichten wel. Maar meestal is het gewoon genieten.”

“ALS JE HIER STAAT, MERK JE HOE BELANGRIJK HET IS DAT WE GOED VOOR DE AARDE ZORGEN” “Dat heb ik altijd al gevonden, maar sinds ik herder ben, ondervind ik het ook echt. Als ik hier sta, hoor ik heel goed de

vliegtuigen. Ik zie ze ook: ze laten strepen achter. Op heldere dagen is de lucht ’s ochtends blauw, maar aan het einde van de dag is er alleen nog maar nevel.

Dat zie ik dan gebeuren en het kan me echt frustreren. Ik snap niet dat mensen steeds maar in een vliegtuig blijven stappen, het gaat ten koste van zoveel leven op onze planeet. In de coronaperiode was de lucht strakblauw, net als in mijn jeugd. Toen werd er nauwelijks gevlogen en dat is dan meteen zichtbaar.

Ik kan hier echt iets goeds doen: de schapen zorgen voor meer biodiversiteit. De mobiele schaapskooi draagt daar ook weer aan bij. Het Fryske Gea heeft dat fantastisch bedacht. Van het stro met de uitwerpselen maken ze mini-akkertjes.

Die zaaien ze in, en daar komen weer bepaalde vogelsoorten op af, die we graag willen ondersteunen. Eigenlijk hetzelfde systeem als de potstal van vroeger. Op die manier zoeken we met zijn allen naar manieren om de natuur te helpen, en hier zie je dat in de praktijk. Het lijkt gewoon een kudde schapen, maar er zit eigenlijk heel veel achter.”

De wolf rukt steeds verder op.

Momenteel leven er ongeveer twintig wolven in Nederland, vooral op de Veluwe. In Zuidoost-Fryslân en het aangrenzende Drents-Friese Wold leven in ieder geval twee wolven - een paar - die dit jaar al tientallen slachtoffers gemaakt hebben onder het vee. De wolf is een beschermde diersoort, waardoor het doden en vangen ervan verboden is.

It Fryske Gea heeft een mobiele schaapskooi ontwikkeld. Een dubbel hekwerk en stroomdraad beschermen de schapen tegen de wolf. Wanneer herder en schapen naar een ander gebied gaan, kan de mobiele schaapskooi worden meegenomen. Daarnaast wordt de bemeste grond weer gebruikt als akker voor bijvoorbeeld boekweit.

Zo heeft de kooi een dubbele functie.

DE AANBIEDINGEN VAN HÉT VERSPLEIN VAN HEERENVEEN

Molenplein Hét versplein!

VOLG ONS OOK OP FACEBOOK!

Onderstaande aanbiedingen van de versspecialisten zijn geldig t/m 31 mei 2022.

Tenzij anders staat vermeld bij de aanbieding zelf.

OVERHEERLIJKE ORANJEKOEK CREME 4/6 PERSOONS Geldig van 18 t/m 24 mei

3 WEKEN LANG SNACKTIVAL!

ALLE HARTIGE HAP 3 + 1 GRATIS*

hollandse zoete

zomerkoninkjes

Lunchhapje!

ZALMSALADE MET DIVERSE GEROOKTE VIS

NÚ VOOR

€ 5,95

Geteeld door onze vaste aardbeientele r Johan Tielen.

Het allerlekkerst uit de volle grond en onbespoten.

En dat proef je!

1.

99

KIES & MIX

3+1 GRATIS* *De goedkoopste is gratis. Aanbieding van t/m 4 juni 2022.

ECHTE BAKKER LENES Molenplein 8 Tel: 0513 628 779 www.lenes.nl

verpakt per 200 g

Deze aanbieding is geldig van 18 t/m 28 mei Zie ook op onze website voor meer aanbiedingen!

EKOPLAZA HEERENVEEN Molenplein 10 Tel: 0513 651 374 www.ekoplaza.nl

Volg ons ook op facebook!

Deze aanbieding is geldig t/m 31 mei 2022

KLAVER’S VISWINCKEL Molenplein 12 Tel: 0513 621 754 www.klavers-viswinckel.nl

@molenplein

Wij inspireren u graag op het gebied van BBQ Maak kennis met ons assortiment en profiteer van diverse mogelijkheden om van uw BBQ-moment een echte smaakbeleving te maken.

Wij staan voor u klaar voor advies in productkeuze en bereiding. Kortom, voor een smakelijke BBQ kunt u terecht op onze website www.slagerijspijkerman.nl

Spijkerman, keurslager Kleef 9, 8491 BX Akkrum Tel. 0566 - 651353 www.slagerijspijkerman.nl

Actueel

in Heerenveen INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE HEERENVEEN

Gemeenteraad De 31 raadsleden nemen als gemeenteraad besluiten namens de inwoners van Heerenveen over wat de gemeente gaat doen. Bijvoorbeeld of van een bijgebouw een woning gemaakt mag worden. De gemeenteraad is ook verantwoordelijk voor het uitgeven van het geld van de gemeente.

Wil je weten wie de raadsleden zijn?

Kijk op www.heerenveen.nl/raadsleden 25 mei om 19.30 uur of 30 mei om 20.45 uur*| Commissievergadering (*kijk voor de definitieve datum op de website) • J aarrekening 2021 en Begroting 2023 gemeenschappelijke regeling Sociale werkvoorziening Fryslân • Plan van aanpak ‘bejegening en terugvorderingen Participatiewet’ • Initiatiefvoorstel SP Afschaffing armoede

|

MEI 2022

Energietoeslag aanvragen Voor veel huishoudens gaan de energiekosten omhoog. Het gevolg hiervan is dat niet iedereen de energierekening meer kan betalen. Daarom krijgen inwoners met een laag inkomen een eenmalige energietoeslag van € 800. Dit bedrag kan gebruikt worden om (een deel van) de energiekosten te betalen.

Heb jij ook een laag inkomen, maar heb je de energietoeslag nog niet ontvangen? Dan kun je dit aanvragen via www.heerenveen.nl/energietoeslag. Hier vind je ook meer informatie, de voorwaarden en antwoorden op veelgestelde vragen.

Een schone leefomgeving en extra inkomsten verdienen?

Vind jij een schone omgeving ook zo belangrijk en kan jouw school of vereniging wel wat extra inkomsten gebruiken? Doe dan mee aan Schoon Belonen Heerenveen. Jullie gaan twee jaar lang zwerfafval opruimen in jullie eigen schoongebied(en) en krijgen hiervoor € 750 per gebied per jaar.

30 mei 2022 | 19.30 uur | Commissievergadering In deze vergadering bespreekt de raadscommissie onder andere: • Jaarstukken 2021 gemeente Heerenveen • Beslissing op bezwaar Retailplan BV tegen de weigering om het bestemmingsplan Skoatterwâld fase 1 en 2 aan te passen • Verklaring van geen bedenkingen bouw appartementen aan de Heremaweg, voormalige meubelzaak van Vesta in Heerenveen, naast Thialf • Begroting 2023 gemeenschappelijke regeling Hûs en Hiem • Beleid rondom bijzondere en/of monumentale bomen, naar aanleiding van een ingekomen stuk over monumentale bomen in Akkrum In de commissievergadering worden raadsvoorstellen meningsvormend besproken door de raadscommissie. In de raadsvergadering neemt de gemeenteraad vervolgens een besluit over de raadsvoorstellen.

Afgelopen twee jaar hebben 35 scholen en verenigingen in 75 adoptiegebieden zwerfafval opgeruimd en dat was een groot succes. Daarom gaat Schoon Belonen Heerenveen door.

De adoptiegebieden worden allemaal opnieuw beschikbaar gesteld. Scholen, verenigingen en andere maatschappelijke organisaties kunnen zich vanaf nu inschrijven voor de periode september 2022 t/m augustus 2024. Lees de voorwaarden, schrijf je in en doe ook mee! Ga naar www.heerenveen.nl/schoonbelonen

Nieuwe sport- en beweegprojecten ontwikkelen: denk en doe mee!

Bekijk de complete agenda, stukken en de vergadering zelf mee via www.heerenveen.nl/raadsvergaderingen.

In de gemeente Heerenveen willen we dat iedereen met plezier en op eigen niveau kan sporten en bewegen. Nu en in de toekomst. In een veilige en gezonde omgeving. Als sporter, vrijwilliger of supporter. Hoe we dat willen doen hebben we vastgelegd in het Lokaal Sportakkoord.

Vertel jouw mening In een commissievergadering mag je aan de raad jouw mening over een onderwerp op de agenda in de commissievergadering vertellen.

Dat kan in een filmpje van maximaal 5 minuten, e-mail of brief.

Wil je hier gebruik van maken? Laat dat dan uiterlijk 27 mei weten aan de griffie: griffie@heerenveen.nl.

Samen met sportverenigingen, clubs en sportprofessionals willen we sport- en beweegprojecten ontwikkelen om deze ambitie waar te maken!

2 en 9 juni 2022 | 20.00 uur | Raadsvergadering In de raadsvergadering van 2 juni neemt de gemeenteraad een besluit over de raadsagenda. In de raadsagenda staat wat de gemeenteraad belangrijk vindt voor de komende vier jaar.

In de raadsvergadering van 9 juni neemt de gemeenteraad een besluit over onder andere de onderwerpen die op de agenda staan van de commissievergaderingen op 25 of 30 mei.

Onderwerpen die als ‘hamerstukken’ op de agenda van de raad staan, daarover voert de raad geen debat, maar neemt direct een besluit.

Alle informatie van en over de gemeenteraad vind je hier: www.heerenveen.nl/gemeenteraad Via deze link kun je de vergaderingen ook meekijken en terugkijken.

Tijdens een mini-hackathon – een soort intensieve brainstorm – gaan we met z’n allen aan de slag om hierover na te denken. Het is de bedoeling dat we de deur uit lopen met concrete projecten, nieuwe samenwerkingen én verfrissende inzichten.

Projecten die het einde van de brainstorm gehaald hebben zullen ook financieel vanuit het Sportakkoord worden ondersteund!

Heb je nu al concrete plannen voor het opzetten van een sport- of beweegproject?

En geef je hiermee invulling aan één of meerdere thema’s uit het Lokaal Sportakkoord? Dan kun je ook nú al een aanvraag doen voor (financiële) ondersteuning.

Kom je ook?

• Woensdag 22 juni • 17.30 – 22.30 uur • Sportstad Heerenveen

Thema’s Lokaal Sportakkoord: • Van jongs af aan vaardig in beweging • Vitale sport- en beweegaanbieder • Duurzame sportinfrastructuur • Inclusief sporten en bewegen

Meer informatie en aanmelden: www.scorenvoorgezondheidheerenveen.nl/ evenementen/hackathon

Neem voor meer informatie contact op met Lowise Hazenberg via lowise@ scorenvoorgezondheidheerenveen.nl

INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE HEERENVEEN | MEI 2022

Energiecoach Jinke helpt je energie en geld besparen.

D

e Energiecoach is een nieuw initiatief van de gemeente Heerenveen.

Energiecoach Jinke Kleistra komt gratis bij je thuis en samen met haar kijk je hoe je met kleine aanpassingen energie kunt besparen.

Woon jij in een huurwoning of een koopwoning met een WOZ-waarde tot € 200.000,-, dan kom je in aanmerking voor een gratis bezoek van de Energiecoach. Jinke neemt een paar producten voor je mee die helpen om energie te besparen. Vervolgens loop je samen door je huis om te zien waar jij nog meer kunt besparen, bijvoorbeeld door ledlampen te gebruiken, tochtstrips aan te brengen of korter te douchen.

Jinke: ‘Ik geef energieadvies die bij jouw situatie past. Ik laat bijvoorbeeld zien wat in jouw huishouding de grootste energieslurpers zijn. Door kleine aanpassingen kun je al flink wat geld besparen.’

Meld je aan via www.energieloketheerenveen.nl/energiecoach of bel de gemeente Heerenveen via 14 05 13.

Kijk voor al het gemeentenieuws op: www.heerenveen.nl

Energie besparen met tips van de Energiecoach Goed voor je portemonnee én het klimaat

Help de insecten: geef bloemen een kans Insecten zijn belangrijk voor ons klimaat. Ze zorgen voor bestuiving, kunnen helpen plagen te voorkomen en dienen zelf als voedsel voor vogels.

Maar veel insecten kunnen niet zonder bloemen. En dat is een goede reden om de grasmaaier eens wat langer in de opslag te laten staan.

Deze maand bijvoorbeeld, tijdens de Maai mei niet campagne!

Wist je dat de totale oppervlakte aan Nederlandse gazons gelijk staat aan elfduizend voetbalvelden? En dat je tot maar liefst tien keer meer bijen aantrekt, als je al die gazons om de vier weken zou maaien?

Superbelangrijk, want insecten hebben nectar uit bloemen nodig en die bloeien alleen wanneer ze daar de kans voor krijgen. Door minder te maaien, krijgen bijen, hommels, vlinders en andere insecten dus meer voedsel. En langer gras is ook nog eens beter bestand tegen droogte en hitte. Win win!

Maai mei niet Om mensen aan te moedigen minder te maaien, zijn de Bijenstichting, Flora van Nederland en Stichting Steenbreek een campagne gestart: Maai mei niet. Ofwel: in de maand mei, laten we de grasmaaier even voor wat die is. Want we kunnen in deze tijd van klimaatverandering samen het verschil maken door goed voor de natuur te zorgen.

Vanwege de verkeersveiligheid is er een strook gemaaid.

Natuurlijk beheer

Oorspronkelijke planten Op natuurlijke wijze meer natuurwaarden en biodiversiteit creëren, is vaak eenvoudiger dan je denkt. Zo gebruikt gemeente Heerenveen al sinds 1994 geen chemische bestrijding meer, maar zetten we methodes in als borstelen, branden, heet water of schoffelen. In bosgebieden laten we dode bomen staan en snoeihout liggen en de bermen maaien we maximaal twee keer per jaar, zodat planten die er van nature thuishoren een kans krijgen.

Veiligheid

Hier is het grasmaaien achterwege gelaten.

grassen en plantensoorten terug te krijgen in bermen waar dit nog niet het geval is. Dat doen we door minder te maaien en het maaisel af te voeren.

Ook gemeente Heerenveen heeft klimaatadaptatie en biodiversiteit op haar prioriteitenlijstje staan.

Want Nederland telt niet alleen veel tuinen, maar ook duizenden strekkende kilometers aan bermen en groenstroken. Zo maaien wij de bermen, groenstroken en plantsoenen in de gemeente al jaren minder om de bloemen te sparen. Sterker nog: we hebben al 25 jaar ervaring met het beheren van openbaar groen op een natuurlijke manier.

Niet iedereen is blij met dit maaibeleid.

Soms nemen mensen zelf het initiatief om de berm te maaien. In het belang van de biodiversiteit, hebben we

Tegels verwijderen

dit liever niet. Waar minder maaien problemen voor de veiligheid oplevert, houden we daar als gemeente natuurlijk rekening mee. Ook al bloeit het fluitenkruid nog zo mooi: als het over een smal fietspad overhangt, dan wordt het gemaaid. Veiligheid voor alles.

Hogere natuurwaarde Doordat we in de gemeente Heerenveen al 25 jaar natuurlijk beheren, komen in de bermen, oevers en sloten al veel grassen en bloemen voor die hier van nature thuishoren.

Denk aan gevlekte rietorchis en klokjesgentiaan. Deze hebben een hogere natuurwaarde voor insecten en andere diersoorten dan uitheemse soorten. We doen daarom ons best om ook zoveel mogelijk oorspronkelijke

In principe kan iedereen een bijdrage leveren aan de biodiversiteit. In je eigen buurt of wijk en natuurlijk vooral in je eigen tuin! Het formaat van de tuin is niet zo belangrijk.

Door een paar tegels te verwijderen voor groen of door een nest- of schuilgelegenheid voor insecten te creëren, maak je al een verschil. Je kunt ook insectvriendelijke bloemen inzaaien. Meerjarige soorten die bij de bodem passen hebben de grootste meerwaarde voor insecten. Eenjarige soorten zoals klaprozen, korenbloemen en margrieten zijn heel kleurrijk maar bieden weinig voedsel voor insecten.

We kijken hier als gemeente ook goed naar wanneer we bermen inzaaien.

Geniet!

Wat je als tuinbezitter verder kan doen? Helemaal niets. Laat de natuur maar zijn gang gaan. Dat is nog het allerbest. Pak een stoel, ga lekker zitten en geniet van de gonzende bijen, geurende bloemen en bontgekleurde vlinders. Zonder te maaien, dus. Ze zullen je dankbaar zijn!

Actueel in Heerenveen | informatiebijlage van gemeente Heerenveen | mei 2022 verschijnt huis-aan-huis als bijlage van maandblad GrootHeerenveen.

Redactie: communicatie gemeente Heerenveen, Postbus 15000, 8440 GA Heerenveen, telefoon 14 0513 E-mail: gemeente@heerenveen.nl | Tekst: gemeente Heerenveen

EVENEMENTEN

AGENDA

MANNEN MAZZELDAGEN

HEERENVEEN // MEI-JUNI 2022

Mei

WOENSDAG 25 MEI T/M ZATERDAG 4 JUNI

Zaterdag 21 mei

Outletmarkt // centrum

Hemelvaart 26 mei gesloten • Zondag 29 mei koopzondag 13.00-17.00 uur

Zaterdag 28 mei

Blaze! Festival // ‘middags op div. plaatsen in het centrum en ‘s avonds op de Oude Koemarkt

2E BROEK

HALVE PRIJS

GIVE AWAY

Juni

BROEKENDEAL

Woensdag 1 juni t/m maandag 6 juni

Pinksterkermis // Burgemeester Kuperusplein

OP GESELECTEERDE ITEMS

VANAF 89,

Zaterdag 18 juni en zondag 19 juni

95

Eredivisie Beach Volleybal // Gemeenteplein

Vrijdag 24 juni

POLO’S VANAF 95

KOOP ZONDAG

(kleintje) Night of the Koemarkt // Oude Koemarkt

39,

139,95

zondag van de maand!

Night of the Koemarkt // Crackplein

99,95

MANNEN OPGELET! PROFITEER VAN ONZE ACTIES EN WINKEL MET MAZZEL!

ngoudenplak.nl

DRACHT 88 • 8442 BV HEERENVEEN • T 0513 623 223

Klanten vertellen:

Gerda & Doutsen

Wat is je favoeriete merk?

Gerda: Mijn favoriet is wel het merk Gabor.

Echt perfect, voor mijn werk in de horeca.

Met Gabor kan ik de hele dag aan!

Enthousiast over?

Doutsen: Leuk dat ik af en toe mag helpen als model voor foto’s op social media.

Enthousiast over?

Gerda: De service is wel heel erg TOP! Levering tot aan de keukentafel! En met advies en uitleg van professionele voetspecialisten.

Maak je outfit compleet met onze uitgebreide collectie

shoes!

Elke laatste

Zaterdag 25 juni

KK ER S M AZ ZE L M EE PA

Wij zijn echte Sneaker fans

Zou je ons aanbevelen?

Zeker! De service is goed!

Ik ben eigenlijk altijd tevreden.

Mocht er wel iets zijn, dan zijn ze altijd bereid om te zoeken naar een passende oplossing.

We love

Heerenveen

to t zi en s

in onze winkel!

Lindegracht 9 T. 0513 – 61 00 61

www.kamsmaschoenen.nl

heerenveen

GROOTHEERENVEEN.NL

13

TEKST GEA DE JONG-OUD // FOTO: TRACTOR PULLING DE KNIPE

FEESTELIJKE TWINTIGSTE EDITIE TRACTOR PULLING DE KNIPE

VAN BRULLENDE MOTOREN TOT FEESTMUZIEK De motoren van de trekkers zwellen aan tot een zwaar gebrul. Hun bestuurders gaan tot het uiterste om een zo groot mogelijke afstand af te leggen. De aangehangen sleepwagen met zware gewichten zorgt ervoor dat dit een lastige opgave is.

Maar de bezoekers van de twintigste editie van het Tractor Pulling evenement in De Knipe zullen zich zaterdag 21 mei niets aantrekken van dit kabaal. Sterker nog, ze houden ervan en zullen de hele dag genieten van dit motorengeweld.

Bovendien wordt het evenement ’s avonds afgesloten met een spetterend muziekfeest.

Het tienkoppige bestuur van de Tractor Pulling De Knipe heeft de zaken goed voor elkaar. “De voorbereidingen verlopen vlot, precies volgens het draaiboek”, zo laat Erik Brinkhoff weten. Erik is vanaf de allereerste keer al betrokken bij de organisatie van dit ‘trekkertrek’-spektakel, De laatste zes jaar is Erik voorzitter.

één grote familie met elkaar”, vertelt Erik.

“Iedereen kent elkaar en dat zorgt voor veel gezellige momenten. De deelnemers komen uit heel Nederland naar De Knipe.

Dit jaar zijn het er zo’n tweehonderd en meer kunnen we ook niet toelaten. Dit aantal laat goed zien dat de belangstelling voor deze evenementen groot is. Het leeft bij de mensen.”

JONGERE GENERATIE Met gepaste trots zegt Erik Brinkhoff: “We hebben een heel jong bestuur. Het evenement slaat goed aan bij de jongere generatie. We hoeven niet veel moeite te doen om een nieuw bestuurslid te vinden. Een telefoontje was kortgeleden al voldoende.

Dat zie je wel eens anders.”

Tractor Pulling zit in de genen van de familie Brinkhoff. De vader van Erik was in 1978 mede-initiatiefnemer van de bekende Trekkertrek in de Flevohof (nu Walibi – red.), waar bovendien zijn moeder als rijdster aan deelnam. Daarna trad Erik in hun voetsporen en dit jaar is Eriks dochter een van de deelnemers. “Maar ook alle mensen die Tractor Pulling een warm hart toedragen en geregeld bezoeken, zijn echt

“HET EVENEMENT SLAAT GOED AAN BIJ DE JONGERE GENERATIE”

“HET KÁN WEER EN IEDEREEN HEEFT ER ZIN IN” zelf zal tussendoor, we denken zo rond half één, ook een poging doen om de sleepwagen te verslaan. Rond twee uur zullen de tanks weer worden opgehaald.”

VRIJWILLIGERS EN SPONSORS Op de dag dat het spektakel plaatsvindt, kan het bestuur rekenen op ongeveer vijftig vrijwilligers. “Daar zijn we heel blij mee”, vindt Brinkhoff. “Net als met onze sponsors. Dat zijn er dit jaar heel veel.

Mede dankzij hen lukt het ons de entreeprijs laag te houden, zodat iedereen de mogelijkheid heeft Tractor Pulling De Knipe te bezoeken. Dat vinden we belangrijk.

We verwachten veel mensen. Het kán weer en iedereen heeft er zin in.”

LEGERTANKS VAN DE KONINKLIJKE LANDMACHT Inmiddels is bekend geworden dat de Koninklijke Landmacht uit Havelte twee rupsvoertuigen ter beschikking heeft gesteld, die bewonderd kunnen worden tijdens het evenement. Dit zal ongetwijfeld nog meer mensen op de been brengen, meent Brinkhoff. “De beide tanks zijn open; het publiek mag tussen tien en twaalf uur een kijkje nemen in de voertuigen. De Landmacht

DIVERSE KLASSEN De deelnemers aan de Tractor Pulling worden ingedeeld in verschillende klassen.

Erik legt uit: “Bij ons zijn er zo’n negen à tien standaardklassen voor de normale trekkers, zoals je ze ziet op een boerderij.

Zij strijden tegen elkaar in verschillende gewichtsklassen, tot dertien ton. In de hobbysportklasse gaan de trekkers waaraan is gesleuteld met elkaar de competitie aan. De sportklasse is juist voor trekkers, die speciaal zijn aangepast aan de Tractor Pulling. In de demoklasse verschijnen de specials met een vrachtwagenmotor. Er doen vrachtwagens mee met wel 700/800 pk. Dit jaar rijden de pick-up auto’s ook echt in een eigen klasse tegen elkaar. Tot slot mag ik de skeltertrek voor de kinderen niet vergeten. Die jonge kinderen op hun trapskelter, dat is ook zo mooi om te zien.”

NIET ZOMAAR WAT Binnen die diverse klassen strijden de trekkers en voertuigen dus tegen elkaar op een baan, die honderd meter lang en tien meter breed is. De snelheid maakt niet uit.

Ze moeten gewoon zo ver mogelijk zien te komen. Weten ze de volledige baan af

te leggen, dan heet dit: Full Pull. “Er komt bij deze sport meer kijken dan je denkt”, stelt Erik. “Zo moeten wij ons houden aan het VTTN Trekkertrek Reglement seizoen 2022 Versie Januari. Het evenement moet voldoen aan alle strenge veiligheidseisen.

Daarnaast wordt ook van de deelnemers het nodige gevraagd. Om te beginnen moeten ze minimaal in het bezit zijn van een trekkerrijbewijs. Verder wordt er tactisch gestreden. Welke banden zitten er om de trekkers? Hoe hoog is de bandenspanning? Is de baan overal even hard en vlak? De deelnemers moeten er wel verstand van hebben om een goed resultaat te halen. Het is niet zomaar wat.”

GENIETEN Overdag zal in De Knipe voornamelijk het zware gebrul van de motoren te horen zijn. ’s Avonds klinkt er een ander geluid. Dan zal in het dorp de muziek van boerenrockband Folgas klinken, net als de meezingers van volkszanger Gaatze Bosma. Voor de jeugd maakt een DJ het muziekfeest compleet. Erik Brinkhoff kijkt uit naar de Tractor Pulling in De Knipe: “Van de strijdende voertuigen met de zware motoren tot het muziekfestijn, de hele dag is het genieten voor iedereen van alle leeftijden.”

Het bestuur van Tractor Pulling De Knipe is er klaar voor.

TRACTOR PULLING DE KNIPE

VOOR WIE: Voor iedereen, van jong tot oud WAAR: Op het terrein naast Ds. Veenweg 18 in De Knipe WANNEER: Zaterdag 21 mei 2022 vanaf 10.00 uur

14

heerenveen

#FACETOFACE LUCAS VAN DIJK fotografie MUSTAFA GUMUSSU / FPH tekst SONJA HARKEMA

Goochelaar Lucas van Dijk (17)

wil met illusionisme verhalen vertellen

Lucas van Dijk uit Heerenveen is 17 jaar en heeft een enorme passie, met nog grotere ambities. Het liefst wordt hij de nieuwe David Copperfield, maar dan wel volgens zijn eigen concept. Lucas goochelt al meer dan de helft van zijn leven en timmert al aardig aan de weg. Op 3 april is hij tijdens de voorronde van Kunstbende met zijn illusies de winnaar geworden binnen de categorie theater.

En laat deze twee elementen nou precies hetgeen zijn wat Lucas als goochelaar zo uniek maakt.

In augustus komt hij met zijn eerste eigen theatervoorstelling.

DAG EN NACHT GOOCHELEN Zijn vrienden, maar ook zijn vriendin en zijn familie, worden wel eens gek van hem. Want Lucas is letterlijk altijd bezig met goochelen. Waar hij als kind elk uur van de dag muntjes en balletjes liet verdwijnen en verschijnen, is hij nu continu op zoek naar nieuwe trucs. En die ziet hij overal. “Laatst liep ik over straat en zag ik een platgetrapt blikje liggen. Een ander valt het misschien niet op, maar ik moest meteen denken aan de truc van Dynamo waarbij hij in zijn vingers knipt en dat blikje weer uitplopt.” Lucas geeft toe dat het best wel eens een handicap is. “Wanneer ik weer eens in gedachten ben verzonken, vraagt mijn vriendin wel eens waar ik aan denk, en dat is altijd het goochelen”, lacht hij.

OP ONTDEKKINGSTOCHT IN DE GOOCHELWERELD Ooit kreeg hij van Sinterklaas een goocheldoosje in zijn schoen. Een week was dat leuk, maar daarna keek hij er niet meer naar om. Later vond Lucas het doosje weer terug en begon het goochelen weer te kriebelen. “Van het geld dat ik voor mijn achtste verjaardag kreeg, kocht ik een goocheldoos en daarna ben ik nooit meer gestopt. Later kwamen de boeken uit de bibliotheek erbij en begon ik ook veel trucs via YouTube te leren.” Hij ontdekte dat er goochelwinkels bestaan en kocht veel goocheltrucs online. Maar de echte beleving ervaar je volgens Lucas alleen tijdens een bezoek aan de winkel. “Als je daar binnenstapt, kom je echt in een andere wereld. Als je bijvoorbeeld de deur opendoet, kom je erachter dat het geen echte deur is, want de muur naast je schuift opeens opzij en zo ga je dus de winkel binnen. Hoe tof is dat?”

Het leuke aan goochelen vindt Lucas de verwarring die hij teweegbrengt bij zijn publiek: “Mijn truc is pas geslaagd als mensen er nog lang over na blijven denken. Wat ik zo mooi vind, is dat je iets doet, maar dat mensen niet snappen hoe je dat doet. Terwijl de methode

achter een truc vaak zó simpel is. Ik vind het gewoon heel tof dat ik mensen daarmee kan entertainen.”

DE ARTIEST VAN DE FAMILIE Als heel klein jochie wilde Lucas altijd op de voorgrond staan. Het liefst kreeg hij alle aandacht. Zijn pake zei daarom vroeger al: “Dit is de artiest van de familie.” En pake kreeg gelijk. Zijn andere pake is een van Lucas’ grootste steunpilaren. “Mijn pake Rob helpt me heel veel. Thuis op de bovenverdieping heb ik al mijn goochelspullen in een kast staan. En als je die kast opendoet, is bijna alles wat je ziet, gemaakt door mijn pake”, vertelt Lucas. Een nieuwe goocheltruc kost al snel € 3000,-.

Snel bespaard als je opa het in twee middagen kan maken. “Als ik een truc heb gezien, zoek ik de naam op en dat stuur ik naar pake. Daarna gaan we er samen met een bakje koffie voor zitten.

Mijn pake tekent dan de bouwtekening uit en als we het erover eens zijn, gaat hij aan de slag. De eerste versie klopt vaak niet, maar bij de tweede is het eigenlijk altijd goed. We begonnen ooit met een houten bak met een dubbele bodem, maar inmiddels maakt hij echt alles. Voor het NK waar ik aan meedeed, heeft hij een kast gemaakt voor mijn doorzaagtruc.”

Voor voormalig bouwvakker pake Rob is het een geweldige uitdaging. Lucas: “Iedere handige Harrie kan een kistje in elkaar timmeren, maar een kist voor een goocheltruc moet aan heel veel dingen voldoen. Als een latje net een paar millimeter te ver geplaatst is, dan werkt de hele techniek van de truc niet meer.

Juist daarom vindt mijn pake het zo leuk om te doen.”

GEEN STOER IMAGO Toen Lucas van de basisschool naar het voortgezet onderwijs ging, was hij bang om gepest te worden. Want ja, goochelen heeft niet bepaald een stoer imago. “Als mensen het over een goochelaar hebben, zien ze een man in een pak voor zich met een hoge

hoed waar een konijn uit komt. Dat was 250 jaar geleden inderdaad wat een goochelaar was. Het beroep kent nog steeds zo’n vernederend stereotype en dat is heel jammer”, legt Lucas uit.

Maar gelukkig pakte het voor hem op de middelbare school volledig anders uit.

In de pauzes konden zijn klasgenoten geen genoeg krijgen van Lucas zijn trucs.

En toen zijn school met een andere school samenvoegde, wilden ze voor de opening iets leuks organiseren voor alle leerlingen. Blijkbaar had Lucas de organisatie geïnspireerd, want niemand minder dan Victor Mids (Mindf*ck, red) kwam langs.

THEATEROPLEIDING Na zijn middelbare school hoefde Lucas geen seconde na te denken over zijn vervolgopleiding. Hij koos de driejarige mbo-theateropleiding van D’drive in Leeuwarden. Wat hij na deze opleiding gaat doen, is nog een grote vraag. “Ik wil sowieso mijn hbo-diploma halen en verder in theater, maar daarin is nog zoveel keuze. Voor alle vakken die ik nu heb, zijn weer allemaal aparte opleidingen. Daar moet ik echt nog goed naar kijken. Het moet hoe dan ook gaan om het goochelen, want daar wil ik echt mijn werk van maken. De hoogst aangeschreven goochelopleiding zit in Korea, daar maken ze de meest gave dingen. Maar dat betekent wel dat ik daar vier jaar moet studeren en dat vind ik nogal wat.”

MIX VAN DAVID COPPERFIELD EN DE EFTELING “Nog genoeg om over na te denken, dus”, meent Lucas. Want ja, goochelen en illusionisme bestaan in allerlei vormen en maten, van mentalisme tot tafelgoochelen. Waar het bij het goochelen meer om de beknoptere trucs gaat, beslaat het illusionisme het grotere en ingewikkelde werk.

Zo is Hans Kazàn een goochelaar en is Hans Klok een illusionist. Waar de gemiddelde voorstelling van truc naar truc gaat, wil Lucas graag een verhaal vertellen. Daarom wil hij illusionisme en

theater het liefst combineren. Op beide gebieden laat hij zich graag inspireren.

“Op het gebied van illusionisme is David Copperfield mijn idool. Hij doet trucs die zelfs goochelaars niet begrijpen.

Alles is zo doordacht en zo goed; naar hem kijk ik heel erg op. En qua verhalen vertellen is de Efteling echt een voorbeeld voor mij.

Hoe zij hun beeld, verhaal en geluid combineren is voor mij ultieme beleving.

Dat moet ook in het theater kunnen. Dat ontbreekt nu nog in deze wereld, maar het is precies wat ik wil doen. En ook al klinkt het als een rare combinatie; de mix van David Copperfield en de Efteling is mijn toekomstbeeld”, lacht Lucas.

EIGEN VOORSTELLING Dat Lucas van Dijk talent heeft, bleek begin april tijdens de voorrondes van Kunstbende. Daar sleepte hij de eerste prijs in de wacht. Maar ook Broei, onderdeel van het cultuurproject Arcadia dat jonge creatieve makers een podium biedt, ziet wat Lucas in zijn mars heeft.

Eind vorig jaar meldde hij zich daar met nog vele anderen aan. Uit alle aanmeldingen werd Lucas geselecteerd.

Van Broei kreeg hij een subsidie om zijn eigen voorstelling te maken. Van begin tot eind. “Zo’n vijf maanden geleden ben ik begonnen met het schrijven van mijn regieboek. Hoe je dat doet heb ik op school geleerd, dus dat kan ik nu mooi toepassen in de praktijk. Een van mijn docenten, Job, doet mijn regie. Samen bedenken we alle ideeën en Job kijkt met zijn artistieke achtergrond vanuit het publiek waar het beter kan. Dat tilt mijn voorstelling echt naar een hoger niveau.

Zo bedachten we ook om met projecties te werken, iets wat je nog niet veel ziet in de goochelwereld en waarmee ik kan doen wat ik zo graag wil: verhalen vertellen.”

Lucas vertelt zeer gepassioneerd over zijn plannen. In augustus hoopt hij met zijn voorstelling in Leeuwarden in première te gaan.

Zin in een goede goocheltruc?

Nieuwsgierig naar goede goocheltrucs? Lucas van Dijk tipt je een tweetal magische topaccounts op Instagram: @shinlimmagic en @xaviermortimer.

Voor zijn eigen trucs verwijzen we je naar @goochelaar_lucas .

NUMMER 05 • 2022

GROOTHEERENVEEN.NL

15

heerenveen

16

BAUKE YNTEMA VERRUILDE ZEILJACHT VOOR HEFBRUG

ACHT WEKEN NAAR ZUID-AM Samen met zijn Sandri rijdt Bauke Yntema in hun Renault 16 puzzeltochten in Nederland. Ze reden de Beaujolaistocht in Frankrijk, waren al eens in Denemarken en vorig jaar in Schotland. Hoogtepunt was de reis naar China in 2018.

Vijftienduizend kilometer van startpunt Bant naar Bejing.

Nee, niet met Sandri. Als de rit langer is dan twee weken, blijft zij thuis. Ook volgend jaar als Zuid-Amerika op het programma staat. Dat wil niet zeggen dat ze de hobby niet delen. Want ook Sandri Yntema rijdt graag. Samen met Bauke of in haar eigen oldtimer: een Renault 5, kortweg R5.

R Renault 16 en Bauke Yntema zijn net zo onlosmakelijk met elkaar verbonden als Heerenveen en het bekende schaatspaleis. Zijn liefde voor het merk en type zit er in sinds zijn vader een R16 kocht.

“De liefde is altijd gebleven. Ik zat in dienst in Seedorf. Dan ging ik met mijn Renault 16 TX op gas heen en terug. Dat was een feestje.” Bauke en Sandri zijn ook getrouwd in een Renault 16. Vanzelfsprekend, zouden we zeggen.

HET BLEEF KRIEBELEN

“Toen de kinderen kwamen, werd het wat lastiger. Dan kwam je niet toe aan onderhoud en sleutelen. Maar het bleef kriebelen.” Tot hij tien jaar geleden een auto in Frankrijk kocht. “Die had 25 jaar in Tahiti gereden. Nooit regen gezien. Dat is belangrijk, want de Renaults willen wel roesten. De eerste jaren hebben we hem aangepast naar onze wensen. Andere bekleding er in, een vijfversnellingsbak, luxere velgen, in etappes opnieuw gespoten en cruise control. Maar dat is pas vlak voor China gebeurd. Want cruise control is handig als je lange afstanden moet overbruggen.”

VAN HET KASTJE NAAR DE MUUR Op de reis naar China had Bauke tot Iran zijn oudste zoon Wieger en het laatste stuk zoon Hemmo als metgezel. Terugkijkend op die reis zegt hij: “Geweldig, vooral ook omdat je het met je kinderen

doet. Je trekt intensief met elkaar op, hebt het onderweg nog eens ergens over.

Waardevol. We waren met bijna 65 mensen. Overwegend wat ouderen. Wat mij verbaasde is hoe mijn kinderen zich daartussen bewogen. De cultuur, de landen, de mensen die je ontmoet onderweg, het genieten van je auto, midden in Iran thee drinken bij een pompstationnetje. Dat was genieten met volle teugen.

Maar wat me het meest is bijgebleven, zijn de bijzondere grensovergangen. Hoe dat proces gaat met die ambtenaren.

Mensen uit de groep die denken dat ze dat wel even kunnen regelen. Vermakelijk. Die Chinese douaniers, daar hoef je echt niets mee te regelen, hoor. Wij waren de enigen die stoeltjes meehadden. Hebben we altijd. Die kwamen goed van pas. Zitten en de boel aanschouwen.

De overgang van de Chinese grens heeft bijna drie dagen gekost. Letterlijk met halen van stempeltjes van het kastje naar de muur.”

“DE OVERGANG VAN DE CHINESE GRENS HEEFT BIJNA DRIE DAGEN GEKOST”

NUMMER 05 • 2022

GROOTHEERENVEEN.NL

17

TEKST RICHARD DE JONGE // FOTO’S: RICHARD DE JONGE EN BAUKE YNTEMA

ERIKA; EEN JONGENSDROOM

ZESTIENDUIZEND KILOMETER IN ACHT WEKEN De reis naar China is zo goed bevallen dat volgend jaar Zuid-Amerika op het programma staat. Ook weer georganiseerd. “Niet door dezelfde club, maar door enthousiaste mensen die ook de China-reis hadden meegedaan en in het verleden ook naar Zuid-Amerika waren geweest. Die wilden dat nog eens, maar dan in kleiner comité, met vijftien auto’s.” De start is in Buenos Aires en van daar gaat het via Chili, Peru en Ecuador naar Cartagena, het eindpunt in Colombia. Rond de vijftien-, zestienduizend kilometer. In acht weken. Een jongensdroom.

“Dus Sandri gaat weer niet mee”, lacht Bauke Yntema. Deze keer is Martin Smit, die hij al jaren kent en ook wel mee gaat zeilen, zijn reisgenoot.

“Je moet niet vergeten dat je acht weken bij elkaar in de auto zit. Het moet wel klikken. Tussen ons, maar degene die met je reist moet ook in de groep passen.”

NOORDKAAP

Bauke Yntema tussen zijn liefdes: “’s Avonds als er verder niets gepland staat op het fietsje naar het hok, twee uren prutsen. Hier wat verbeteren, daar wat aandacht aan schenken. Prachtig.”

“DE LIEFDE VOOR RENAULT BLIJFT” Sneekweek. En met zijn kajuitzeiljacht nam hij vanuit thuishaven Workum deel aan wedstrijden op het IJsselmeer zoals de 24-uursrace en maakte hij mooie reizen. Verleden tijd inderdaad, want hij heeft zijn Winner 9.50 verkocht. Dat kwam omdat Sandri een weekje Terschelling erg leuk vond en hij het vooral tijdens het zeilen naar en van het eiland naar zijn zin had. Een loods had hij al, naast zijn carrosseriebedrijf in zijn woonplaats Heerenveen. Voor de stalling van zijn boten en voor twee auto’s. “Dat onderhoud aan die boten begon me een beetje tegen te staan. Ik ben ook nogal aan pietje precies. De reis naar China stond al op de planning. Voorafgaand hadden we leuke vakanties met de auto en maakten we rally-achtige tochten. Mijn vrouw vond dat prachtig.” Lang verhaal kort: Bauke verkocht de boot en kon voor dat bedrag een hefbrug terug kopen. Dat klinkt emotieloos, dat was het niet.

“Ik heb best een traantje weggepinkt.”

Maar voordat het zover is, gaat het echtpaar Yntema deze zomer eerst naar Schotland. Met de R16. “Schotland hebben we zo mooi gevonden, dat willen we nog een keer. Het eerste hotelletje boeken we en voor de rest kijken we wel. Van bed & breakfast naar hotel en andersom, een paar dagen blijven en zo scharrelen we door het land. In ons Renaultje. Dat doen we in Duitsland, Frankrijk, Denemarken, het maakt ons niet uit waar we terecht komen. We willen nog een keer Noorwegen en Finland doen, de Noordkaap.”

PRUTSEN Intussen was er al een tweede oldtimer: een BMW. “Uiteindelijk vind ik het sleutelen, het onderhouden en het prutsen aan die auto’s erg leuk. Auto’s mooier maken, beter maken en er mee toeren. Ik vind het heerlijk om in die auto’s om te prutsen. ’s Avonds als er verder niets gepland staat op het fietsje naar het hok, twee uren prutsen. Hier wat verbeteren, daar wat aandacht aan schenken. Prachtig. En dan zondags een route doen. Dan nemen we een van de auto’s mee. Het zijn allemaal auto’s TRAANTJE WEGGEPINKT Eigenlijk is Bauke Yntema watersporter. Met zijn waar ik van vroeger iets mee heb.” Zakelijk is het verschoven naar BMW. Dat komt door een Zestienkwadraat is hij vaste deelnemer aan de

“WE WILLEN NOG EEN KEER NOORWEGEN EN FINLAND DOEN, DE NOORDKAAP”

slechte ervaring. “Ik had een Renault Safrane.

Die heeft me erg veel geld gekost. Sindsdien rijd ik BMW. Maar de liefde voor Renault blijft.”

LASTIGE KEUZE De Renault 16 was vroeger een mooie middenklasser. Een auto waarmee je gezien wilde worden. Even in de huidige tijdgeest: de middenklasser van toen is net zo groot als de gemiddelde Renault Clio van nu. Beslist niet groot en relatief smal. In het hok, zoals hij dat zelf zegt, staan zijn vijf beauty’s. Want dat zijn het. Stuk voor stuk in showroom-staat. Strak in de lak en hoe goed je ook kijkt, geen roestplekje te ontdekken. Een BMW 3.0 L, een verlengde versie, dubbele koplampen en voorloper van de latere BMW 7-serie, maar ook een 530, de kleinste V8 die BMW gemaakt heeft. “Die heb ik uit liefhebberij, maar is qua verbruik wat minder interessant”, doelt Yntema op de V8 motor.

Dan de eerder besproken witte R16, natuurlijk met gele lampen zoals ook de twee andere Renaults. Oorspronkelijk was het een TS-uitvoering. Yntema heeft er echter een TX van gemaakt met zaken als een luxere bekleding, hoofdsteunen en een vijf-bak. Verder een R30 die zo uit de fabriek lijkt te zijn gereden en de R5 van vrouw Sandri. “Toen ik jong was, moesten we voor onderdelen altijd naar garage De Vries in Sneek. Daar zag ik voor het eerste de R30. Dat is altijd een droom van me geweest.” Een R25 staat nog op het verlanglijstje. Maar dan moet er een auto uit of zijn zeilboot. Lastige keuze…

Tijd voor een nieuwe garagedeur!

Sinds 1955

Vloeren - gordijnen - zonwering

Vloeren - gordijnen - zonwering Vloeren - gordijnen - zonwering

25% Korting op PVC Vloeren* Al vanaf € 35,00 per m² incl. leggen en egaliseren.

Tót € 600 inruilkorting op je oude garagedeur

Het is belangrijk om je huis goed te beveiligen. Vergeet daarbij niet je garagedeur. Vooral niet als je garage aan het huis grenst. Novoferm heeft diverse mogelijkheden om de garagedeur uit te breiden met het Politiekeurmerk Veilig Wonen. Hiermee verklein je de kans op inbraak.

Vaak wordt hier een LED-verlichtingslijst aan toegevoegd, omdat een verlichte garagedeur ongenode gasten afschrikt. Wil jij je huis graag goed beveiligen?

1 mei t/m 31 augustus 2022 Vraag naar de voorwaarden

Wij hebben een leuke aanbieding die ruimte biedt om te investeren in inbraakveiligheid.

*Vraag naar de actie voorwaarden.

www.vandermeerheerenveen.nl *Vraag naar de aktie voorwaarden. @vandermeer1 • Like ons op Facebook

Dracht 34 • Heerenveen www.vandermeerheerenveen.nl Wij leveren onder andere: tapijt - gordijnen - zonwering (binnen en buiten) - vitrages marmoleum - laminaat - vinyl - P.V.C. vloeren - projectstoffering

0513 - 43 52 43

De Werf 12-1 | 8401 JE | Gorredijk | 06 - 52 59 25 14 | www.ellema.nl | info@ellema.nl

Als Novoferm dealer beschikken we over vakkennis en bieden we eersteklas service.

Open dag!

Al een aantal weken mogen wij genieten van onze stijlvolle praktijk.

Wij zijn ontzettend trots op het eindresultaat en verwelkomen jullie graag op zaterdag 21 mei a.s. voor een rondleiding door ons compleet vernieuwde pand.

Neem gerust vrienden en familie mee!

Dubbelstraat 6, 8561 BC Balk

Welkom!

Kom gezellig langs voor een hapje & een drankje.

10.00 tot 14.00 uur

Voor de kinderen ligt er na afloop een cadeautje klaar!

Aanbiedingen geldig t/m 31 mei 2022 Vloeren Raamdecoratie Gordijnen Kasten op maat Verf & behang Stalen deuren Interieuradvies

Jousterwei 20b, 8447 RH Heerenveen T. 0513 – 72 42 23 E. heerenveen@bronsnijder.nl

heerenveen

GROOTHEERENVEEN.NL

19

TEKST RICHARD DE JONGE // FOTO'S CALEIDOSCOOP

BIJDRAGE VAN CALEIDOSCOOP

DE YNBRING ALDEBOARN VOOR EN DOOR HET DORP

VAN KEURIG KEUKENGEREI TOT CHIQUE ANTIEK Kringloopwinkel De Ynbring in Aldeboarn mag dan wel geen winstoogmerk hebben, dit betekent niet dat er niet wordt gestreefd naar een zo goed mogelijk resultaat. Er wordt dan ook erg kritisch gekeken naar wat er wordt gebracht. Beslist geen rotzooi, en het betere werk zeg maar. En als het om kleding gaat bijvoorbeeld: alleen dameskleding, want die wordt het beste verkocht. Alles voor de twee goede doelen die worden gesteund. De Ynbring is veel meer dan een doorsnee kringloopwinkel. Het is een initiatief dat door het hele dorp wordt gedragen.

De vaste goede doelen worden beheerd door de stichting Thalente. Deze stichting doneert geld aan twee opvanghuizen in het Zuid-Afrikaanse Durban. En er gaat geld en kleding naar Roemenië. Verder zijn er nog enkele incidentele goede doelen zoals recent Oekraïne. De winkel bestaat sinds 2014 en wordt sinds 2020 beheerd door de stichting Thalente. Vorig jaar is De Ynbring verhuisd naar een pand midden in het centrum van Aldeboarn waar voorheen een slagerij in was gevestigd.

RECHTSTREEKS CONTACT

ONDERSTEUNING TER PLAATSE

OEKRAÏNE

Het gebeurt regelmatig dat er vrijwilligers vanuit Aldeboarn voor enkele weken naar Durban gaan om ter plaatse te ondersteunen. Er wordt geholpen met het aanleggen van een speeltuin en er wordt geassisteerd bij de dagelijkse werkzaamheden in het opvanghuis, bijvoorbeeld door de kinderen naar school te brengen en door te inventariseren welke hulp er verder nodig is. Het geld wordt ook gebruikt voor voedselpakketten uit supermarkten, babyvoeding en luiers, schoolgeld en energiekosten. Klaske Tamminga: “Kort geleden is een stelletje naar Durban geweest om daar een voedselkast-project opgezet. Vergelijkbaar met een voedselbank maar dan kleinschaliger.

Bedoeld voor mensen die echt helemaal niets hebben. Onze bijdrage bestaat dan uit gelden zodat zo’n kast kan worden gevuld.”

Maar er gaan ook gelden naar projecten dichterbij zoals naar Oekraïne. Tamminga: “En er is ook kleding die bij ons is binnengekomen naar het WTC gegaan voor vluchtelingen die daar behoefte aan hadden. In die zin doen we het ook wel breder. Durban en Roemenië zijn vaste projecten. Al sinds de val van Ceausescu zijn er nog steeds hulptransporten naar Roemenië nodig. Sommige vrijwilligers van De Ynbring zijn hiervoor ook ontzettend actief. De partner van een van hen is hierbij betrokken en rijdt ook zelf daar naartoe. We ondersteunen financieel en met kleding. We verkopen eigenlijk in De Ynbring alleen maar dameskleding. Andere kleding Ta m m in g a die bij ons binnenkomt, gaat naar Roemenië.” sk

e

OPBRENGST NAAR GOEDE DOELEN

Kla

Klaske Tamming, bestuurslid van deze stichting: “We hebben rechtstreeks contact met de beheerders van deze tehuizen zodat we ook zeker weten dat het geld op de juiste plek terecht komt. We doneren ook rechtsreeks en we krijgen ook regelmatig updates van wat er met dit geld gebeurd is. In deze tehuizen worden ouderloze kinderen opgevangen die op straat moeten leven. Maar ook kleine baby’s die in de steek zijn gelaten of te vondeling zijn gelegd. Vaak hebben die baby’s drugsouders en moeten die baby’s eerst afkicken.”

”WE WILLEN GEEN ROTZOOI”

MAANDELIJKS KOFFIE-UURTJE In De Ynbring vind je naast dameskleding ook speelgoed, keukeninrichting, boeken, woonaccessoires en antiek. Er zijn tien vrijwilligers die de winkel draaiende houden. De winkel is van maandag tot en met zaterdag elke middag open. “Sinds kort hebben we elke maand een koffie-uurtje voor de ouderen uit het dorp. Die kunnen dan even rustig in de winkel langskomen, kijken of er wat bij zit, onder het genot van een kopje koffie.

Voor en door het dorp. We zijn in coronatijd verhuisd, maar de mensen weten het nieuwe adres ook goed te vinden. En zomerdag vinden de toeristen het leuk om even een bezoekje aan onze winkel te brengen.”

BEPERKTE RUIMTE De verhuizing van de vorige naar de huidige locatie is een enorme verbetering, maar lijkt niet het eindpunt. “Midden in het dorp is natuurlijk heel fijn omdat we ook graag willen dat dorpsbewoners zo even naar binnen

kunnen lopen. Maar de ruimte beperkt je wel, want we kunnen nu bijvoorbeeld geen meubels verkopen. En we willen graag het mooie spul. Daarom maken we ook een keuze, door alleen dameskleding te verkopen en geen kinder- en herenkleding. En uit het verleden is gebleken dat dameskleding het beste loopt.”

ALLEEN BRUIKBARE SPULLEN Wie denkt de zolder op te ruimen en de oude meuk bij De Ynbring door de deur te kunnen schuiven, komt bedrogen uit. “Via de dorpskrant en op Facebook laten we wel regelmatig weten dat we de rotzooi niet hoeven”, verduidelijkt Klaske Tamminga. “Alleen bruikbare spullen.

Want anders moeten wij het afvoeren en kost het ons geld. Maar over het algemeen valt het mee.” Voor de goede orde, als je er iets brengt, levert dat geen geld op. De brenger doneert zeg maar.

LEZINGEN EN PRESENTATIES Ook scholen worden betrokken bij de speciale doelen van De Ynbring. “Er zijn projecten geweest zoals het creëren van sanitaire voorzieningen in Durban. Dan gaan vrijwilligers vanuit het bestuur naar scholen en houden lezingen en presentaties over wat we daar doen. Vaak ondersteund met beeldmateriaal en soms met een live-ververbinding met Afrika. Dan zetten we samen met die scholen een actie op. Maar ook acties zoals de violenactie jaarlijks in maart, waar ze met violen langs de deuren gaan. En we hebben veilingen georganiseerd, een zwemvierdaagse, snertverkoop langs de deuren, bingo, catering bij evenementjes in het dorp en met kerst kerstukjes maken voor de verkoop. We proberen altijd op verschillende manieren geld binnen te hengelen.”

Voor en door het dorp, we zeiden het al.

heerenveen

20

CHRISTOPHE MEIJER EN DE ‘WYLDE SWAN’

Van matroos tot ‘wolve “De historie van de snelste tweemast topzeilschoener ter wereld, de ‘Wylde Swan’, vertoont parallellen met het sprookje van Roodkapje van de gebroeders Grimm”, vertelt Christophe Meijer, mede-eigenaar van Zeilschool Pean in Nes bij Akkrum en directeur van Swan Expeditions. ”Net als Roodkapje, die door de wolf wordt opgegeten en gered door de jager, heeft het team van Masterskip Wylde Swan een aantal wolven op haar weg naar succes moeten overwinnen, echte ‘erop of eronder’ situaties, die er uiteindelijk toe hebben geleid dat we nu voor geen enkele wolf meer aan de kant gaan.”

T

Tall Ship de ‘Wylde Swan’ vaart van juni tot en met oktober in Europese wateren met individuen, bedrijven, corporate hospitality en leiderschapsreizen. Van oktober tot juni vaart de Wylde Swan naar en in de Cariben met het onderwijsprogramma ‘Masterskip’ voor middelbare scholieren. In december 2021 heeft de Wylde Swan gezelschap gekregen van de Reade Swan, voorheen varend onder de naam ‘Noorderlicht’ om de capaciteit te vergroten en de lange wachtlijsten korter te maken.

TALL SHIPS IN HARLINGEN

De Reade Swan (de voormalige Noorderlicht) maakt deze zomer een tocht naar Spitsbergen. De Wylde Swan was gecharterd voor drie maanden voor een reis naar Groenland, maar deze reis moest gecanceld worden omdat de huurder een Rus is.

“De andere kant van de medaille is dat we nu deze zomer met de Wylde Swan meedoen aan de Tall Ships Races 2022, met op 7 juli de start in Esbjerg in Denemarken en de finish in Harlingen”, vertelt Meijer. De Wylde Swan is in Harlingen aanwezig als een van de circa zestig Tall Ships tijdens Harlingen Sail, van 14 tot en met 17 juli.

WILLEM SLIGTING “Waar komt het idee voor Masterskip Wylde Swan vandaan?”, vragen wij Christophe Meijer. “Daarvoor moeten we terug in de geschiedenis. De ‘founding father’ Willem Sligting charterde op een skûtsje.

Hij droomde ervan om de wereldzeeën te bedwingen en liet in 1993 Polen de ‘Swan van Makkum’ bouwen, een brigantijn van 61 meter met 1300 vierkante meter zeil.” In 1999 kwam Christophe Meijer als matroos aan boord en maakte menige reis met de Makkumer Swan. Het schip werd in 2006 verkocht aan de jachtclub van Genua en omgedoopt tot ‘Nava Italia’.

Inmiddels had Sligting de romp gespot van de Jemo, in 1920 in Duitsland op snelheid gebouwd als ‘haringjager’. Sligting haalde het casco naar Nederland, waar het een metamorfose onderging tot de Wylde Swan, een tweemast topzeilschoener. Met zijn 62 meter, een lichte romp en een tuigage van 1130 vierkante meter zeil werd het de snelste zeilschoener ter wereld.

Sligting droomde van de Wylde Swan als opleidingsschip. Geen luxe reizen met airco en ‘fancy’ hutten, maar Spartaans, bedoeld om groepen scholieren op te leiden en karakters te vormen. Want dat is een aspect waar zeilen zich bij uitstek voor leent. Willem Sligting heeft zijn

Christophe Meijer

droom niet in vervulling zien gaan. In 2009 kwam hij op 51-jarige leeftijd om het leven door een ongeluk in de haven van Makkum, halverwege het Wylde Swan project. Christophe Meijer: “Dat sloeg in als een bom in de hele zeilwereld. Nadat de rookwolken van zijn dood waren opgetrokken heeft het team van de Wylde Swan er met een ploeg vrienden de schouders onder gezet en werd het schip op 10 juni 2010 in de vaart gebracht. Midden in een periode van economische recessie, zodat van de gedroomde vliegende start bepaald geen sprake was.”

MASTERSKIP UIT HET SLOP Hoe raakte Christophe Meijer betrokken bij het Masterskip? Meijer: “Ik had samen met mijn vrouw Natasja van den Bos zeilschool Pean overgenomen van Ids Hemminga en zijn vrouw Tine, die van hun pensioen wilden gaan genieten. De zeilschool was voorzichtig gezegd nogal gedateerd. Er moesten behoorlijk wat stappen worden gezet om Zeilschool Pean op te stoten in de vaart der volkeren. Dat vond ik een leuk proces, maar het beheer daarna had wat minder mijn interesse. Ik ben meer ontwikkelaar dan rentmeester.

In die periode trof ik de stuurman van de Wylde Swan, die ik nog kende van mijn ‘Swan van Makkum’ periode. Het bleek daar niet goed te gaan; de Wylde Swan stond er financieel niet al te florissant voor en balanceerde op het randje van

De Wylde Swan, de snelste tweemast topzeilschoener ter wereld.

een faillissement. Met mijn achtergrond in de zeilvaart - twaalf jaar stuurman en vervangend kapitein op de Clipper Stad Amsterdam - en vaardigheden om leiding te geven aan een bedrijf, was ik volgens de eigenaar de aangewezen persoon om de Wylde Swan uit het slop te trekken.”

ROODKAPJE “Voor mij begon dat avontuur pas echt in het najaar van 2018 toen het kantoor was verplaatst naar Akkrum/Nes, ik een goed team mensen om mij heen had verzameld en ik stappen kon nemen om het verlieslijdende project Wylde Swan om te bouwen tot een renderende onderneming.” De weg daarnaartoe vertoonde, zoals in de inleiding al aangehaald, parallellen met het sprookje van Roodkapje.

Meijer: “Net als Roodkapje kwamen wij een wolf tegen, sterker nog, meerdere wolven. Nadat er een uitgebreid marketingcommunicatieplan was opgetuigd, met een aantrekkelijke website, nieuwsbrieven, advertenties, free publicity, et cetera, kwamen de aanmeldingen binnen. Maar

de geïnteresseerde middelbare scholieren kregen van hun school te horen: ‘Dat mag niet van de onderwijsinspectie’. Wat bleek? De onderwijsinspectie erkende het Masterskip programma niet, terwijl wij in de wet nergens een beletsel voor ons programma konden vinden. Er ontspon zich een pittige juridische strijd tussen onze in onderwijs gespecialiseerde jurist en de inspectie, waarbij wij uiteindelijk aan het langste eind trokken.”

Voor anker tijdens het noorderlicht.

NUMMER 05 • 2022

GROOTHEERENVEEN.NL

21

TEKST WIM WALDA // FOTO’S WIM WALDA EN SWAN EXPEDITIONS

nfluisteraar’

“UITEINDELIJK WERD BESLOTEN OM TERUG TE VAREN NAAR HUIS, EEN REIS VAN RUIM EEN MAAND OVER 8300 KILOMETER” TAART OP KANTOOR “Dat betekende taart op kantoor en vol gas. Om aan alle twijfels een eind te maken en omdat we overtuigd waren van de kwaliteit van ons programma, hebben we voor onze eerste reis onderwijsinspecteurs ingehuurd om onze ‘school op zee’ door te lichten en daar een uitgebreide rapportage over te schijven. Het werd een lovend verhaal dat onze visie volledig onderschreef. Zo werd die eerste wolf terug het bos ingestuurd. Het gevolg was dat wij, nog voordat de meivakantie begon, een volledig volgeboekt schip hadden en het jaar daarop ook.”

8300 KILOMETER OVER DE OCEAAN Na dat succesvolle eerste jaar echter dook de tweede wolf op in de vorm van corona. Christophe Meijer: “Tijdens de vierde reis van het Masterskip, begin 2020, sijpelden er bij ons af en toe wat berichten binnen over een coronavirus, maar dat speelde zich af in China, ver van ons bed dus. Dachten wij… en met ons een groot deel van de wereld. Totdat

eigenlijk van de ene op de andere dag de COVID-pandemie als een tsunami over ons heen kwam. Halverwege onze reis van Sint Maarten naar Cuba, die op 1 maart was begonnen, lagen wij vast op het eiland Saint Lucia met dertig kinderen aan boord. Doorvaren naar Cuba om de kinderen daar terug laten vliegen naar Nederland was geen optie, want zee- en luchthavens werden gesloten, vliegmaatschappijen cancelden vluchten.

De situatie veranderde met het uur.

COVID verspreidde zich in sneltreinvaart over de hele wereld. Wij hadden plan B al klaarliggen: terugzeilen naar Nederland over de Atlantische Oceaan. Al snel werd duidelijk dat we geen andere keus hadden, want alles ging potdicht en we waren in geen enkele haven meer welkom.

Achter de schermen hebben we intensief overlegd met de ouders van de kinderen en alle opties afgewogen. Uiteindelijk werd besloten om terug te varen naar huis, een reis van ruim een maand over 8300 kilometer met een tussenstop op de Azoren. De studenten zagen dat

nieuwe avontuur wel zitten. Er werd gebunkerd op Saint Lucia en de kinderen konden er warme kleding kopen voor hun wereldreis terug naar Nederland.

Op 26 april 2020 arriveerde de Wylde Swan in Harlingen en konden de ouders hun kinderen weer in de armen sluiten.

Tweede wolf afgeserveerd.”

WOLF ALS KANS “De kinderen…? Die hebben het avontuur van hun leven gehad en zullen dit nooit meer vergeten. De Wylde Swan…? Is van origine op dit soort reizen gebouwd, is perfect onderhouden en wereldwijd gecertificeerd. Bovendien haalden we de voorpagina van de New York Times, Fox Nieuws, BBC, NBC, CNN en waren we op ‘de socials’ ‘trending topic’. We kregen in al die media-aandacht veel waardering voor onze aanpak.

Samen met een van de ouders werd ik uitgenodigd voor een talkshow en van alle filmfragmenten wordt een documentaire van een uur samengesteld. Dus aan de ene kant was corona een wolf, maar tegelijkertijd een kans.”

HET ENIGE SCHIP OP ZEE We schrijven eind 2020, er vaart geen schip op zee, op één na, de Wylde Swan.

De situatie op het Masterskip in een notendop, door de ogen van Christophe Meijer. “In november zaten we met het team bij elkaar, gebogen over een aantal vragen. Kunnen we Harlingen uit? Ja. Kunnen we zeilen? Ja. Kunnen we een andere haven in? Ja. Is het levensgevaarlijk? Neen, we hebben te maken met jongeren in goede conditie. Wat is dan het probleem?

Uitkomst: we gaan ervoor. Als we nergens welkom zijn, keren we om en gaan we naar huis; we hebben al bewezen dat we dat kunnen. En zo geschiedde. We waren zo trots als een hond met zeven staarten; we hadden ook deze wolf overwonnen.

Met dit team konden we alles aan.”

Dat vertaalde zich in volgeboekte reizen en lange wachtlijsten, zodat, om de capaciteit uit te breiden, in december 2021 de tweemastschoener ‘de Noorderlicht’ als tweede schip erbij werd gekocht. “De toekomst? Bij voorkeur ‘En ze leefden nog lang en gelukkig’”, besluit de ‘wolvenfluisteraar’.

22 LIFESTYLE TRENDS MMOOI SKIN&BEAUTY

GEZONDHEID EN SCHOONHEID We leven in een welvaartsmaatschappij, waarbij de balans tussen voeding en beweging op de achtergrond is geraakt. De gevolgen zijn: veel gezondheidsproblemen, vroegtijdige veroudering en verlies van vitaliteit. Uiteraard worden onze levensvreugde en levensduur, ons grootste goed voor een gelukkig leven, ook daardoor beïnvloed.

MARIAN MEIRMANS (MIDDEN) EN MARA (LINKS) EN MINDY schoonheidsspecialist MMOOI Skin&Beauty - www.mmooiheerenveen.nl

Gelukkig gaan we vaker voor een gezond leven, meer bewegen en maken we keuzes op basis van een steeds groter wordende kennis met betrekking tot voeding en lifestyle. De huid weerspiegelt de gezondheid; in de schoonheidssalon wordt door onze huidexperts dan ook veel aandacht gegeven aan vitaliteit. Om een mooie gezonde huid te verkrijgen en te behouden is een combinatie van huidverzorgingsproducten, behandelingen maar ook gezonde voeding en voldoende beweging belangrijk. Ons lichaam vertelt ons wanneer we niet in goede doen zijn en vaak is dat aan de huid te zien. Om huidproblemen te behandelen kijken we daarom ook naar het voedingspatroon en door bepaalde voedingsmiddelen weg te laten of juist toe te voegen kan er al een hele verbetering optreden.

In vergelijking met de voedingswaarde van ongeveer vijftig jaar geleden is ons voedsel sterk verarmd, door onder andere bodemuitputting en intensieve landbouw. Onze cellen die nodig zijn voor de opbouw van ons lichaam en huid hebben goede voeding nodig; zonder de juiste hoeveelheid essentiële vitamines, mineralen en spore-elementen ontstaan gezondheidsklachten en huidproblemen.

Om de huidfuncties te optimaliseren en huidproblemen te behandelen, de huid te verbeteren en te verjongen, passen we naast onze behandelingen nutricosmetics

toe. Nutricosmetics zijn supplementen, specifiek gericht op de huid, vol verhoogde concentratie actieve werkstoffen. De voeding die we tot ons nemen, is vooral bedoeld om ons hart, hersenen en andere organen te voorzien om optimaal te blijven functioneren. Onze huid zit aan het eind van de stofwisseling en krijgt wat er

over is; geef je dan wat extra, dan zal je beloond worden met een mooie gezonde huid die vitaliteit en kracht uitstraalt.

Een gezonde huid komt van binnenuit!

SAMEN FIT EN VITAAL

Vitaliteit en sociale interactie

HENRYKE DE VRIES Gecertificeerd trainer Samen Fit en Vitaal www.samenfitenvitaal.nl

Niet een gymzaal of sportschool maar de bosrijke omgeving van Oranjewoud vormt het decor van beweeglessen. Beweeglessen die gericht zijn op de oudere doelgroep vanaf ongeveer vijftig jaar. De beweeglessen zijn voor ieders niveau goed te doen, waarbij vanzelfsprekend rekening wordt gehouden met veel voorkomende klachten in deze groep, zoals artrose, afname van spiermassa en verminderde balans. Alles draait om vitaliteit en de sociale interactie.

Het is vooral voor de oudere doelgroep belangrijk om in groepsverband te sporten. Het samen bewegen. Naarmate je ouder wordt, vermindert de balans, krijg je meer moeite met de coördinatie. Door het trainen van mobiliteit en stabiliteit is de kans groter dat deze doelgroep langer zelfstandig kan blijven wonen. Beweeg je brein fit, door conditie, spierkracht, botversterkende oefeningen en aandacht voor het brein. Want luisteren naar je lichaam is het allerbelangrijkst. Bewust zijn van de ademhaling, dat wordt vaak vergeten.

Wat je veel ziet is dat mensen tijdens oefeningen de adem vasthouden omdat ze toch spanningen voelen in het lijf.

Sinds het begin van de corona-epidemie is het duidelijker geworden dat mensen graag buiten zijn. Maar binnen bewegen is uiteraard ook goed, want het gaat erom dat je beweegt. Er zijn veel dingen goed in het leven, maar het is van belang dat je dingen doet die je leuk vindt. Pas dan ga je het volhouden en wordt het een lifestyle.

afhaken omdat het toch niet bij ze past of omdat het te belastend is. Prestatiedrang zorgt ervoor dat veel mensen denken dat je een hoge hartslag moet halen om zo fit en gezond mogelijk te blijven. Terwijl matig intensief bewegen vaak beter is. Dan houd je het ook nog langer vol. De sociale factor is erg belangrijk. Dat er af toe na de les koffie is en dat er zo nu en dan iets gezelligs wordt georganiseerd. Dat zorgt ervoor dat het leuk blijft.

Vaak zie je dat mensen iets kiezen omdat ze denken dat het goed is. Maar na een tijd

En als het ritme er in zit, zie je dat mensen blijven doorgaan.

GROOTHEERENVEEN.NL

23

Binnert’s Boekentips!

Door lekker actief bezig te zijn voel je je vaak vitaler. En wat is lekkerder dan dit op of rond het water te doen. De volgende boeken gaan over suppen, zwemmen en wandelen langs de kust.

WANDELEN LANGS DE NEDERLANDSE KUST

WATER PAKKEN, EEN ZWEMGESCHIEDENIS’

Kirsten van Santen is kunstredacteur bij de Leeuwarder Courant en het Dagblad van het Noorden, en cultureel antropoloog.

In ‘Water pakken, een zwemgeschiedenis’ zwemt ze kriskras door Nederland, van chloorbaden, via rivieren en plassen naar de open zee, op zoek naar verhalen van andere zwemmende mensen. Zwemmen kan inzichten en ideeën opleveren en er kunnen nieuwe oplossingen voor problemen ontstaan. Maar het kan ook mensen bevrijden van de dagelijkse beslommeringen.

Even je vrij voelen en gewichtloos dobberen…

Kirsten van Santen verkent wat het zwemmen doet met mensen in een land dat voor een groot deel onder de zeespiegel ligt. ‘Water pakken’ is een persoonlijke zwembiografie, een verkenning van de Nederlandse natte wildernis, maar ook een literaire ode aan het water en het eerste Nederlandse boek over zwemmen dat de ziel van een bevolking die graag zwemt probeert te doorgronden..

LET’S SUP

Suppen is de snelst groeiende watersport in Nederland en België. Ook in Heerenveen wordt deze sport volop beoefend. In ‘Let’s SUP’ vertellen Janneke Smits en Marleen Backx bijvoorbeeld over de oorsprong van suppen, over welk materiaal je nodig hebt en hoe je dit moet gebruiken; het uitzoeken van een geschikte locatie en de techniek van het peddelen. Maar ook bevat dit boek tips en oefeningen om in balans op de board te blijven staan en korte uitleg over weers- en wateromstandigheden, veiligheid en watersportregels.

Kortom: een zeer praktisch boek vol instructies, oefeningen, inspiratie, tips en tricks voor supliefhebbers.

Harry Bunk neemt de lezer mee naar de Noordzeekust tussen Den Helder in het noorden en Het Zwin in het zuiden. In totaal staan er dertig routes tussen de vijf en twintig kilometer in het boek. Lekker uitwaaien op het strand, vogels spotten, duinen beklimmen, de bossen in: laat je elk seizoen opnieuw verrassen. Ook staat er veel informatie in over de bezienswaardigheden langs de route en over de planten en dieren die langs de kust voor (kunnen) komen.

Tevens bevat het boek QR-codes naar online routes.

“Mijn boekentips over een vitaal leven op en rond het water” NYNKE DE VRIES Boekenliefhebber pur sang Boekhandel Binnert Overdiep www.binnertoverdiep.nl

ACUPUNCTUURPRAKTIJK ZUSANLI

VOORKOMEN IS BETER DAN GENEZEN

Wist je dat de doctoren in het oude China werden betaald wanneer ze je gezond en vitaal wisten te houden? Tegenwoordig ga je naar de dokter wanneer je ziek bent of klachten hebt. En vaak krijg je het advies om het eerst even aan te kijken.

Veel ziektes en aandoeningen beginnen echter met kleine kwaaltjes. Acupunctuur is vooral ontwikkeld als preventiemiddel en pakt de minder ernstige aandoeningen direct aan om zo ernstige klachten buiten de deur te houden.

Vaak beginnen dit soort problemen redelijk onschuldig, maar kunnen ze eventueel wel leiden tot vervelende, moeilijk op te lossen klachten.

Acupunctuur helpt de balans te herstellen.

Wat dat betreft kan je acupunctuur in het rijtje zetten van bewegen, gezond eten en op tijd ontspannen; de dingen die je doet om gezond en vitaal te blijven.

Wat voor klachten zijn bijvoorbeeld supergoed aan te pakken met acupunctuur?

Denk hierbij aan slaapproblemen, hoofdpijn, stress, spier- en gewrichtspijn, menstruatieklachten en vermoeidheid.

GRETHA KOENDERS Acupuncturist Acupunctuurpraktijk Zusanli www.acupunctuur-heerenveen.com

&FIT

GEZOND

NUMMER 05 • 2022

TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

24

DEMENTIE EERDER SIGNALEREN GEEFT RUST

”ALS JE HET OP TIJD WEET, KUN JE HET BESPREEKBAAR MAKEN” Een vroege signalering van dementie heeft als voordelen dat de casemanager eerder op de hoogte wordt gebracht, de mantelzorger eerder weet wat er verlangd wordt en financiële zaken goed kunnen worden geregeld. Dat laatste is in een verder gevorderd stadium van alzheimer vaak het probleem, dan is de patiënt het overzicht kwijt.

“De groep mensen met dementie stijgt ontzettend. Een belangrijke reden voor deze stijging is dat we allemaal ouder worden. De tweede reden is dat de diagnose beter en eerder wordt gesteld.”

Aan het woord is Jelte Pasma (71), klinisch psycholoog en in de laatste jaren van zijn werkzame leven als medisch psycholoog verbonden aan de geheugenpoli’s van de ziekenhuizen in Sneek, Drachten en Heerenveen. Tegenwoordig is hij bestuurslid van Alzheimer Nederland, afdeling Friesland. Pasma is ook bestuurslid bij het Odensehuis Heerenveen, een laagdrempelig ontmoetingscentrum voor mensen met beginnende dementie, en hun partners.

BEPAALDE OPLUCHTING Pasma: “De Friese arts Henk ter Haar is de oprichter van Alzheimer Nederland en één van de eerste artsen die aandacht vroeg voor dementie. Hij zei: ‘Als een jonger iemand de vuilniszak niet meer buiten zet, dan vraagt men zich af wat er aan de hand is en als een oudere dat niet meer doet, hoort dat bij de ouderdom’. Ook ouderen hebben recht op een goede diagnose. Vaak merk je dat, als de diagnose gesteld is, er ook sprake is van een bepaalde opluchting.”

FRONTAALKWAB DEMENTIE In Friesland zijn elf Alzheimer Cafés actief. Maar daar voelen vooral jonge mensen met dementie en vooral hun mantelzorgers zich niet zo thuis, volgens Jelte Pasma. Voor deze groep er het Jungheimercafé. Pasma: “Die naam is bedacht door iemand die zelf op jonge leeftijd alzheimer kreeg. Hun mantelzorgers zijn vaak gezinnen waar de kinderen nog jong zijn. Die staan midden in

HALF MILJOEN MENSEN Er zijn in ons land momenteel zo’n 290.000 mensen die de ziekte van Alzheimer hebben. 15.000 daarvan zijn jonger dan 65 jaar. Tachtig procent van deze groep woont (nog) thuis. Er wordt aangenomen dat er 150.000 mensen met dementie zijn zonder diagnose. De verwachting is dat ons land in 2040 een half miljoen mensen met deze ziekte telt.

het leven. Dan heeft zo’n diagnose een ontzettende impact. Belangrijk is dat de partners van mensen met dementie veel steun aan elkaar hebben. Ik heb het in mijn werk ook meegemaakt dat mensen in een psychiatrisch ziekenhuis terecht kwamen omdat hun aandoening vooral leek op een psychiatrisch ziektebeeld.

Waarin dan toch in de geheugenpoli’s, het UMCG of in Amsterdam, met beeldvormend onderzoek en met eiwitonderzoeken de diagnose wat steviger gesteld kon worden.

Het is vooral kijken met wat voor vorm van dementie je te maken hebt. Want je hebt de ziekte van Alzheimer maar bij jongeren ook de frontaalkwab dementie. Daarbij is het voorste deel van de hersenen aangetast. Dan is heel lang het geheugen nog intact, maar verandert het gedrag heel erg. Dat kan zulke grote problemen geven dat mensen eerst meer aan een psychiatrisch beeld denken.”

Jelte Pasma: “Er komen zowel financiële, als juridische en medische beslissingen. Leg het vast voordat de dementie zo vergevorderd is dat hij of zij het niet zelf meer kan overzien en niet meer goed weet wat hij of zij wil.”

GROOTHEERENVEEN.NL

25

TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

TEKST RICHARD DE JONGE // FOTO’S ODENSEHUIS HEERENVEEN EN JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE

TEKST RICHARD DE JONGE

EEUWIGE LENTE

Beeld uit de televisiecampagne ‘Omgaan met dementie op straat’ van ‘Samen dementievriendelijk’.

”ALS DE DIAGNOSE GESTELD IS, IS ER VAAK EEN BEPAALDE OPLUCHTING” ‘NIET PLUIS’-GEVOEL Alzheimer Nederland pleit er erg voor dat er een tijdige diagnose wordt gesteld. Het tijdig constateren van de eerste signalen, of het zogenaamde ‘niet pluis’-gevoel. Pasma: “Als je ouders dementie krijgen betekent het niet dat jij dat ook krijgt. Dat is anders als het zich op jongere leeftijd openbaart. Jetske van der Schaar heeft daar een boek over geschreven.

Haar hele familie is belast met alzheimer. Uit de tweejaarlijkse monitor door Alzheimer Nederland blijkt ook dat mantelzorgers het erg fijn vinden dat ze het vroegtijdig weten.

Vaak hoor je dan zoiets als: ‘Had ik het maar eerder geweten, dan wist ik beter wat er met mijn partner aan de hand was.’

Stap één blijft natuurlijk het uitsluiten van een ander ziektebeeld. Dat kan een schildklierafwijking zijn, een vitaminetekort, of te veel medicatie. Zeker bij ouderen, maar ook depressies en stress, dat maakt dat iemand roept: ‘Ik word zo vergeetachtig.’ Gezond eten, bewegen en sociale contacten zijn heel belangrijk bij het gezond ouder worden, maar ook bij dementie. En dan is er medicatie die mogelijk de alzheimer zou kunnen remmen. Mogelijk. Vooral bij mensen met beginnende dementie wordt een zogenaamde cholinesteraseremmer voorgeschreven.

Gebruikers hebben het idee dat het helpt.

Maar dat is tegelijk ook een kenmerk van alzheimerpatiënten, dat ze zelf niet door hebben dat ze achteruit gaan. Echte medicatie om dementie te genezen, is er nog niet.”

Dat laatste is ook belangrijk. Op tijd dingen regelen. Wie krijgt zeggenschap als ik het niet meer goed kan overzien? Hoe komt het met de woning? Er komen zowel financiële, als juridische en medische beslissingen. Leg het vast voordat de dementie zo vergevorderd is dat hij of zij het niet zelf meer kan overzien en niet meer goed weet wat hij of zij wil. Regel de zaken op tijd.

ODENSEHUIS Voor mensen met vergevorderde dementie zijn er woonvoorzieningen met alzheimer als specialisatie. Er zijn ook Alzheimer Cafés, waar mensen met dementie, hun naasten en belangstellenden vaak eens per maand bij elkaar komen. Het Odensehuis ten slotte – met meerdere vestigingen in Friesland - heeft als uitgangspunt de dementievriendelijke samenleving. Hier kun je elke week terecht en het is vooral bedoeld voor mensen met beginnende dementie.

Pasma: “Hier kunnen ook mensen zonder diagnose en hun naasten zonder afspraak binnenlopen. Uit onderzoeken naar dit soort centra blijkt dat bezoekers langer goed blijven functioneren, vooral op psychisch vlak, sociaal en lichamelijk vlak. Dementie rem je niet, maar mensen blijven wel langer actief en de persoon met dementie en hun mantelzorger kunnen zich sneller voorbereiden op de toekomst, waardoor de belasting op de gezondheidszorg afneemt. Om dit nog verder terug te dringen wil de overheid dat

Jetske van der Schaar (1980) is promovenda aan Amsterdam UMC. Ze onderzoekt medisch-ethische dilemma’s in vroege stadia van alzheimer. Regelmatig schrijft en spreekt ze over erfelijke dementie.

Ze schreef het boek ‘Eeuwige Lente’ over hoe haar moeder op haar 55e de ziekte van Alzheimer kreeg. De ziekte bleek erfelijk en ook zij kreeg deze diagnose.

“Ik probeerde het duivelse dilemma te ontwijken, maar mijn lot leek zich in huiveringwekkend detail voor mijn ogen te ontvouwen. Niets was nog vanzelfsprekend. Alles wat ik had opgebouwd, brokkelde af. Op de tekening van mijn toekomst bleek reeds een vraag geschreven: ‘Laat ik me leiden door angst, of durf ik te vertrouwen op geluk?’”

‘Eeuwige Lente – leven met een erfelijk alzheimergen’ (Jetske van der Schaar, 2020) is een dans met de dood als een ode aan het leven, een verhaal van liefde en een strijd voor hoop.

in de toekomst tachtig procent van de mensen langer thuis blijft wonen. Dus moeten er nog meer van dit soort laagdrempelige centra komen.”

Met het adagium dat alles kan en niets moet, wordt er van alles georganiseerd: samen het bos in, een museumbezoek, een notaris die iets komt vertellen en in het geval van Heerenveen een babbeltje met Foppe de Haan en oud-voetballers behoren tot de mogelijkheden.

OP TIJD REGELEN “Als de diagnose op tijd gesteld wordt, kun je ook op tijd hulp en ondersteuning inzetten, de casemanager inschakelen. Dan kan ook de mantelzorger er beter mee omgaan, kun je dingen bespreekbaar maken en over de toekomst nadenken, financiële zaken regelen.

“ALS JE OUDERS DEMENTIE KRIJGEN BETEKENT HET NIET DAT JIJ DAT OOK KRIJGT; DAT IS ANDERS ALS HET ZICH OP JONGERE LEEFTIJD OPENBAART”

26

NUMMER 05 • 2022 BRANDED CONTENT

VERBINDING IN DE WIJK Als opbouwwerker vervul ik een sleutelrol tussen bewoners, organisates en de gemeente Heerenveen. De gebieden waar ik mijn werk doe zijn Akkrum, Nes, Aldeboarn, Heerenveen-Midden en De Akkers.

Tijdens mijn werk probeer ik zo veel mogelijk zichtbaar te zijn voor de inwoners, om zo vragen op te halen en inwoners te begeleiden bij het oplossen van hun vragen of het behalen van hun doelen. Wat hier voor mij centraal bij staat is een goede leefbaarheid en verbinding in de wijk.

We zijn als opbouwwerkers altijd bezig met het verbeteren van de leefbaarheid, op veel verschillende manieren. Zo hebben we bijvoorbeeld ondersteuning geboden bij het organiseren van het maandelijkse koffiemoment in kringloopwinkel De Ynbring. Ik vind dit een geweldig initiatief, omdat het aansluiten heel erg laagdrempelig is. We merken dat er mensen op af komen die zich niet snel zouden aansluiten bij bijvoorbeeld een vereniging of clubje, maar wel naar ons koffiemoment komen. We zien dat sommige mensen wat voorzichtig zijn en eerst een rondje door de winkel lopen, en

Wiggele Talen, opbouwwerker

caleidoscoopheerenveen.nl

later toch aansluiten voor een kopje koffie en een gezellig gesprek. Ik denk dat de Ynbringwinkel zo’n prettige omgeving is omdat het wordt gerund door mensen uit het dorp en iedereen mee mag doen.

Doarpskeamer

Een ander initiatief waar ik veel verbinding zie ontstaan is in de Doarpskeamer in Akkrum. In de Doarpskeamer is een groep mensen actief die zich ontzettend inzetten voor leefbaarheid in hun omgeving. Maar ook zetten ze zich in voor leefbaarheid van mensen die niet uit Akkrum komen. Na het uitbreken van de oorlog in Oekraïne besloten de vrijwilligers al snel om opvang te verzorgen voor acht Oekraïense gezinnen. Ik werk eens in de twee weken in de Doarpskeamer en heb met veel trots gezien hoe hier altijd mensen worden geholpen. Het is mooi om te zien hoe steeds de verbinding wordt opgezocht en de leefbaarheid wordt verbeterd vanuit inwoners zelf.

Vrouw Vrouw

Bergman Clinics | Vrouw | Heerenveen In onze hooggespecialiseerde (uro)gynaecologische Focuskliniek in Heerenveen kunnen vrouwen terecht voor de volgende zorgprogramma’s:

• Blaasklachten

• Onderbuikpijn

• Verzakking

• Ontlastingsklachten

• Anticonceptie

• Pijn bij het vrijen

• Menopauze en overgang

• Vulva aandoeningen

• Bekkenpijn

Prof. dr. Huub van der Vaart, hoogleraar (uro)gynaecologie Bergman Clinics en UMC Utrecht

• Korte toegangstijden voor zowel eerste afspraak als operatie • 100% vergoed na verwijzing en bij medische indicatie Gynaecologische klachten? Blijf er niet mee lopen! Overleg met uw huisarts.

Kijk voor meer informatie op www.bergmanclinics.nl/vrouw.

Na verwijzing kunt u een afspraak maken via 088 - 9000 500.

BMC Vrouw Advertentie_260x195_v5.indd 1

08-04-2021 11:00

heerenveen // GEZOND&FIT

GROOTHEERENVEEN.NL

27

TEKST EN BEELD: JANITA BARON

“HET IS ÉCHT LEUK OP HET SLEUTELBOS!”

EEN OCHTEND OP EEN KLEINSCHALIGE DAGBESTEDING IN NIEUWEHORNE

Ineke en Martijn knuffelen graag Frans voert de kippen.

De warmte straalt mij tegemoet als ik de Schoterlandseweg oversteek om het terrein van dagbesteding Het Sleutelbos, aan de rand van Nieuwehorne, op te rijden. Het oogt als een vriendelijke omgeving, met rondscharrelende kippen, konijnen en overal kunstwerken.

Er staan twee gebouwen op het terrein en ik zie een moestuin. Eigenaresse Ineke ten Cate is er, net als de kippen, snel bij om mij te begroeten. Ze neemt mij direct mee naar binnen voor een flinke kop thee. Tijd om kennis te maken met ‘haar’ groep.

Een enthousiaste jongeman vol praatjes schuift aan. Het blijkt de 21-jarige Martijn te zijn die hier al zo’n vijf jaar met veel plezier komt. “Het is écht leuk op Het Sleutelbos!”, concludeert hij al snel. Waarom dat zo is?

Vanwege het paard Gretha van de buurman die hij mag helpen verzorgen én waar hij mee mag knuffelen. In sneltreinvaart vliegen zijn verhalen over tafel. Van trakteren op zelfgebakken hamburgers met zijn verjaardag tot alle leuke klusjes en de schilderijen die hij hier maakt. Ja, het is hier echt leuk, verzekert Martijn nogmaals.

HET KAN ANDERS Eigenlijk kan Martijn niet wachten om mij alles te laten zien. Toch ben ik eerst nog even benieuwd naar de achtergrond van deze bijzondere plek. Ineke ten Cate (57 jaar) vertelt hoe ze al sinds haar twintigste in de zorg werkt. Met veel plezier, maar er knaagde ook iets. Ze vond dat het anders kon, kleinschaliger en meer toegespitst op het individu. Vraaggericht in plaats van groepsgericht. In het begin waren dit vage plannen, maar het werd steeds concreter. En toen zag ze op Funda deze locatie staan. Kopen was op dat moment geen optie, ze had nog geen cliënten. Toch besloten zij en haar zakenpartner vol goede moed dit terrein te huren van Staatsbosbeheer. Het duude even voordat ze genoeg cliënten had om haar vaste baan op te kunnen zeggen.

Inmiddels werkt Ineke alweer sinds 2008 met veel plezier op Het Sleutelbos. Haar compagnon is met pensioen gegaan, dus heeft Ineke

in de loop van de tijd twee collega’s aangenomen: Shanika en Mariette. Ze werken alle drie 32 uur met cliënten. Al met al werkt Ineke behoorlijk wat meer uren, als eindverantwoordelijke zijnde. Ze geeft al snel eerlijk toe dat het goed is dat ze niet op dit terrein woont. “Ik heb er bewust voor gekozen om dit een werkplek te laten zijn voor ons en de cliënten. We hebben deze plek samen gecreëerd in de loop van de jaren aan de hand van vragen van cliënten.” Nu ze er over nadenkt is dat wel bijzonder. “ik ben best trots”, bekent ze. De toevoeging ‘best’ tekent Ineke; ze is bescheiden als ze over deze unieke plek spreekt.

En dat blijkt te werken. Meerdere cliënten vertellen, op hun eigen manier, hoe blij en tevreden ze zijn over deze plek. “Als ik dan van cliënten hoor hoe fijn ze het hier hebben, dan doet dat wel wat met mij. Daar doe ik het voor.”

de middag. De ene keer maken ze soep, een andere keer koken of bakken ze de vers gelegde eieren die ze zelf op het terrein opzoeken. Of ze maken jam of knappen tweedehands meubelen op. Alles blijkt mogelijk in Het Sleutelbos.

VAN HOUTBEWERKING TOT KOKEN

We maken kennis met Yntze. Yntze probeert alles, maar het lukt niet allemaal meer. Zijn ogen en zijn fysiek gaan achteruit door een hersenbloeding. Nadat hij veertig jaar in de bouw gewerkt heeft hield het op. “Dan krijg je een hersenbloeding en dan is het gebeurd.”

Het heeft zijn hele leven veranderd. “Ze zeiden tegen mij: ‘Je moet het accepteren’. Maar dat is het moeilijkste dat er is. Ik heb gezorgd dat ik hier naar toe kan. Het is fijn hier.”

Tijdens de rondleiding van Martijn komen we vele kleine werkplaatsen tegen: van houtbewerking tot schilderen en van knutselen tot de dieren en de moestuin. Martijn vertelt trots hoe hij Ineke mag helpen koken tussen

VRAAGGERICHT Ineke benadrukt hoe belangrijk zij het vindt om vraaggericht in plaats van groepsgericht te werken. Daarom begon ze ooit deze dagbesteding. “Per dag en per client vragen we: ‘Wat ga jij vandaag doen?’ Natuurlijk zijn er vaste elementen, maar we werken zoveel mogelijk individueel. In de praktijk zie je dat er één begeleider per drie of vier cliënten is waardoor iedereen veel aandacht krijgt. Ons streven is dat iedereen een leuke dag heeft.

We willen ze werk zonder druk laten ervaren en daadwerkelijk iets nuttigs laten doen.”

“ONS STREVEN IS DAT IEDEREEN EEN LEUKE DAG HEEFT”

VIJF DAGEN Dit karakteriseert opnieuw de werkwijze van Het Sleutelbos. Het Sleutelbos is er voor iedereen, of je nu alzheimer of het syndroom van Down hebt. In totaal zijn er twaalf cliënten op dit moment, maar niet iedereen komt iedere dag. Lange tijd was Het Sleutelbos ook maar vier dagen open per week, maar toen kwam de vraag of ze ook op vrijdag open wilden gaan. “Voor één client? Dat kan niet uit, maar ik voelde dat we het gewoon moesten doen”, zegt Ineke. Inmiddels zijn er iedere vrijdag vijf cliënten.

Overigens heeft Het Sleutelbos nog ruimte voor één of twee nieuwe cliënten. Belangstellenden kunnen contact opnemen met Ineke ten Cate.

Martijn en Frans zijn dikke maatjes.

Als MKB-ondernemer op zoek naar financiering en bedrijfskundig advies?

Zorgeloos fietsen deze zomer?

Voorkom vroegtijdige slijtage en pech onderweg.

Doe de Zomer-Servicebeurt.

Alle belangrijke onderdelen worden nagekeken en getest. Mochten er onderdelen vervangen moeten worden, dan melden wij dat vooraf.

ACTIE:

Onafhankelijk en nuchter advies voor bedrijfsfinancieringen Directe toegang tot 45+ financieringspartijen Advies voor ondernemers Opdrachten die bijdragen aan de ontwikkeling van uw bedrijf

ZOMER SERVICE BEURT actie is g eldig t/m 30 jun

45,-

i 2022

Christina Draaisma

Aengwirderweg 138 8459 BR Luinjeberd T 06 11 97 38 36 E info@siljan-mkb.nl

Gedempte Molenwijk 4 Heerenveen - 0513-744143 www.ebikecenterheerenveen.nl

www.siljan-mkb.nl

BELEEF JOUW ULTIEME DAG OP VROUW!

10-12

juni WTC EXPO LEEUWARDEN

Start de zomer goed en kom eindeloos shoppen, kletsen, rondsneupen en genieten op Vrouw!.

Van 10 t/m 12 juni 2022 doe jij inspiratie op bij de spetterende modeshow, laat je creatieve kant zien bij de vele workshops of ‘shop till you drop’ bij talloze té gekke winkels. Kortom: op Vrouw! vind je alles onder één dak!

VERDER DIT JAAR OP VROUW! Spetterende optredens en modeshows Doe mee met SUP-yoga in het SUP-bad Live Bingo met toffe prijzen door ML-Events & EnterTHEUNment Ingrid Wassenaar geeft raad: word je hormonen de baas Geniet van heerlijke versnaperingen bij talloze horecapunten Hairshow by Blend X Jordan Kappers Shop bij jouw favoriete webshops in real-life op het webshopplein Jamm Models Search voor alle leeftijden en maten: word jij ontdekt als model?

Maak je vriendin, moeder, zus of dochter enthousiast, trek je stevige stappers aan en beleef jouw ultieme dag op Vrouw!

tickets Koop nu je per Vrouw! shop en gevulde orting! online met k

/VrouwBeurs

BEURSVROUW.NL

/VrouwBeurs

WTC Expo Leeuwarden I Stadionplein I 8914BX Info@wtcexpo.nl I 058 2941500

heerenveen // GEZOND&FIT

TEKST: RICHARD DE JONGE

s r e m o k w u e i N g or z is u th in de

29

BRANDED CONTENT

Werken en leren voor een baan bij Zorggroep Hof en Hiem.

De komende maanden leren we in dit blad zes verschillende leerlingen van Hof en Hiem kennen. In de serie ’Nieuwkomers in de thuiszorg’ vertellen leerlingen over hun ervaringen met de nieuwe opleiding van Hof en Hiem Thuiszorg.

GROOTHEERENVEEN.NL

MASSAGE VAN DE ZORGMASSEUR

Altijd onderweg tijdens je werk, Sterre Cnossen-Bosma draait er als voormalig reisleider en buschauffeur haar hand niet voor om.

Op zoek naar meer zingeving en contact met cliënten, komt ze terecht bij de BBL-opleiding van Hof en Hiem Thuiszorg. Bij de start van haar opleiding bij Hof en Hiem maakt Sterre kennis met haar werkbegeleidster Lisanne. De eerste acht weken werken ze eerst samen en later werkt Sterre steeds meer zelfstandig onder begeleiding van Lisanne tijdens het bezoeken van cliënten. Daarna mag ze alleen op route. Best spannend, maar gelukkig staat haar begeleidster altijd klaar!

Hof en Hiem zorgt ervoor dat de werkbegeleiders altijd op dezelfde route staan ingepland als de leerlingen. Zo dragen ze samen de verantwoordelijkheid in de uitvoering van de zorg. Leerlingen kunnen op deze manier altijd terecht bij hun werkbegeleiders. Er is tijd, ruimte en aandacht voor leren én begeleiden.

Als er iets is waar ze tijdens een bezoek tegenaan lopen, kunnen ze altijd telefonisch contact opnemen. Bovendien doen ze nog steeds bezoeken samen.

Sterre: “Op donderdag werk ik vaak met Lisanne. Dan bezoeken we samen de cliënten die wat meer zorg nodig hebben.

Het is niet zo dat ik er dan maar wat bij sta. We verdelen de taken en werken echt samen als een team.”

Sterre legt haar werk verder uit. “Eén keer in de twee weken heb ik een gesprek met Lisanne. Dan bespreken we hoe het met

Sterre Cnossen-Bosma

Sterre Cnossen-Bosma:

“We verdelen de taken en werken echt samen als een team.” mij gaat en waar ik tegenaan loop. Maar dit is ook een moment om feedback uit te spreken en mijn leerdoelen erbij te pakken. Die leerdoelen zijn afgestemd op het ontwikkelen van persoonlijke eigenschappen en op de onderwerpen waar we ook op school mee bezig zijn.” Dit is tevens het moment om bij te kunnen sturen en de voortgang te bespreken. Op deze manier halen de leerlingen alles uit hun opleiding én uit zichzelf.

Elke werkbegeleider begeleidt één leerling, een jaar lang. Daarna wisselen de leerlingen van regio en maken ze kennis met hun nieuwe werkbegeleider. Sterre hoopt dat ze met deze nieuwe begeleider net zo’n fijne band krijgt als dat ze met Lisanne heeft. “Lisanne is heel kalm en ze weet precies hoe het werkt. We zijn ongeveer van dezelfde leeftijd en dat maakt het praten met haar makkelijker. We hebben een hele open band en ik waardeer het dat ze me als een gelijkwaardige collega behandelt.”

www.hofenhiem.nl

Mensen met langdurige pijn- en stijfheidsklachten hebben in de meeste gevallen al een bezoek gebracht aan een aantal artsen en therapeuten. De massage van De Zorgmasseur is een combinatie van verschillende massagevormen die de doorbloeding verbetert en spierspanning en pijn vermindert.

Chronische pijnen. Margriet de Vries van De Zorgmasseur in Heerenveen is ervaringsdeskundige. Een zware aanrijding 25 jaar geleden en een iets kleiner ongeval kort daarna hebben geleid tot een whiplash en fybromyalgie.

Margriet de Vries: “Wat ik terugkrijg van klanten is dat ik me goed in de situatie kan inleven. Dat ik vanuit eigen ervaring begrijp wat hun belemmeringen zijn en wat pijn dagelijks met je kan doen. Hierbij kunnen helpen om pijn op te lossen of in ieder geval te verminderen en de dagelijkse dingen weer makkelijker te maken is de reden dat ik voor dit vak heb gekozen.

Ook je verhaal kwijt kunnen en gehoord worden is belangrijk. En dat bij iemand die hier ervaring mee heeft. Ik vind het geweldig dat ik vanuit mijn ervaring mensen kan helpen. Dat ze vertellen dat ze weer op hun zij kunnen liggen wat ze jaren niet hebben gekund en weer goed slapen. Dat maakt mijn dag.”

DOORBLOEDING VERBETERT EN SPIERSPANNING EN PIJN VERMINDERT ER HET MAXIMALE UITHALEN Masseuse worden was een lang gekoesterde wens van De Vries. “Alleen dacht ik dat dat vanwege mijn klachten niet kon. Ik heb me omgeschoold tot personal trainer en medisch fitness instructeur. Om meer over spieren te leren en over de functies van de gewrichten ben ik sportmassage gaan doen. En toen merkte ik dat masseren erg goed ging. Daarna heb ik vervolgcursussen gedaan en dat doe ik nog steeds want ik wil ook voor het bestrijden

FOTO: HIPPE KIEK FOTOGRAFIE BY SJOEKE

“IK WAARDEER HET DAT ZE ME ALS GELIJKWAARDIGE COLLEGA BEHANDELT”

CHRONISCHE PIJN HEEFT VEEL INVLOED OP DE LEVENSKWALITEIT

Margriet de Vries: ”Mensen willen gehoord worden.”

van mijn eigen klachten er het maximale uithalen.”

RESTKLACHTEN BEHANDELEN De Zorgmasseur behandelt vooral mensen die chronisch pijn hebben. Te denken valt hierbij aan mensen met fybromyalgie, frozen shoulder en bindweefselproblemen, die klaar zijn bij de fysio maar nog restklachten hebben. Maar je kunt bij De Zorgmasseur ook terecht voor ontspanningsmassage, hot stone massage, baby- en kindermassage, gezichtsmassage, afslankmassage en voor massages na een chemokuur.

Margriet de Vries, de Zorgmasseur

Elk kind wordt GEZien!

FIT DE ZOMER IN!

Kinderopvang, peuteropvang, BSO en gastouderopvang Vanuit de kernwaarden Geborgenheid, Eigenheid en Zelfontplooiing daagt Kinderwoud elk kind uit om spelenderwijs nieuwe dingen te ontdekken en zichzelf in zijn eigen tempo te ontwikkelen.

Elk kind wordt GEZien en mag zijn wie het is!

3 MAANDEN ONBEPERKT SPORTEN

VOOR €129,95!

D

Onbeperkt fitnessen, zwemmen en squashen

D

Deskundige begeleiding

D

Persoonlijke trainingsschema’s en health checks

D

Deelname aan alle groepslessen

D

Nieuwe crossbox ruimte met de nieuwste materialen

D

Gratis koffie en thee

D

Relaxen in de sauna

D

Exclusieve ledenactiviteiten

Inschrij ve tot 30 ju n kan ni dus wa 2022, cht niet te lang!

Meer informatie en inschrijven: www.sportstad.nl/fitness

kinderwoud.nl

Deze actie geldig vanaf 18 jaar en niet geldig in combinatie met andere acties.

Sportstad Heerenveen | Abe Lenstra Boulevard 23Q | 8448 JA Heerenveen 0513 614855 | fitness@sportstad.nl | www.sportstad.nl/fitness | @sportstadfitness

vrachtwagenchauffeurs 1 tot 5 dagen per week

meer

Scan voor Ben of ken jij een vrachtwagenchauffeur die toe is aan een nieuwe cabine? informatie Poiesz zoekt chauffeurs voor 1 tot 5 dagen per week.

Reageren kan via kbrouwer@poiesz-supermarkten.nl of bel met Kim Brouwer via 0515 428 800.

heerenveen // GEZOND&FIT

GROOTHEERENVEEN.NL

31

TEKST RIEMIE VAN DIJK // FOTO SCAUTING TJALLEBERD

“JE ZIET HET NIET AAN DE BUITENKANT” Autisme. Aan de buitenkant zie je niet dat iemands hersenen informatie anders verwerken dan die van jou. Bovendien uit autisme zich bij iedereen anders. Behandeling waardoor het over gaat, is er niet. Wel kun je er mee leren omgaan.

Lizzy, Julienne en Gerben delen hun ervaringen over wat werkt.

LIZZY, JULIENNE EN GERBEN DELEN HUN ERVARINGEN OVER AUTISME

LEREN OMGAAN MET AUTISME Bij Scauting (met de A van autisme) in Tjalleberd leren Lizzy, Julienne en Gerben om te gaan met autisme. Bij de ene werkt dit, bij de andere dat. Regelmatig draagt hond Dunya haar steentje bij: even samen wandelen, even een verstopspelletje doen als iemand onrustig is.

Je verhaal doen voor de krant is spannend. Toch doen ze het.

Veel mensen hebben het beeld, dat iemand met autisme minder inlevingsvermogen heeft. Omgekeerd is dat precies zo. De meeste mensen kunnen zich niet goed inleven in iemand met autisme.

Misschien zorgt dit artikel voor meer kennis en begrip, hopen ook Lizzy, Julienne en Gerben.

In het onderwijslokaal zorgt Lizzy’s leerkracht voor duidelijkheid.

“Duidelijkheid over de tijden dat ik hier aanwezig ben, hoe ik hier kom, wat ik hier doe in een dag, met welke vakken ik me bezig houd, welke hoofdstukken klaar moeten zijn voor een bepaalde datum.”

Volgend jaar doet Lizzy examen, ze overweegt een vervolgopleiding in zorg en welzijn. Nu nog maakt ze gebruik van taxivervoer, op termijn hoopt ze per openbaar vervoer te komen.

VASTLOPEN EN THUIS ZITTEN Lizzy (18 jaar) begint: “Je ziet het niet aan iemand. ‘Oh, zo zie je er níét uit’, zeggen mensen tegen me.

Dat klopt, maar ik kan wel uitleggen waar ik tegenaan loop. Ik ben vastgelopen in het reguliere onderwijs. Daar zit geen structuur in. Als ik bijvoorbeeld lesuitval had, kreeg ik stress: wat moet ik nu? Als alles niet is uitgestippeld, loop ik vast.

Ik kwam thuis te zitten. Pas nadat ik twee jaar vrijgesteld was van leerplicht, werd op mijn veertiende autisme vastgesteld.“ Julienne (20) slaagde voor haar middelbare schoolexamen, maar snapt niet waarom sommige dingen in contact gewenst en andere ongewenst zijn. Waarom iets de ene keer wel kan en de andere keer niet. “Ik kan me niet mengen met de rest. Ik denk in zwart of wit, goed of fout. Toen ik naar het mbo ging, werd het heel zwaar. Ik vond het elke keer eng en spannend; het wende niet. Ik kreeg last van paniekaanvallen en ben na een jaar ingestort. Ik heb een jaar thuis gezeten; heb vrijwilligerswerk gedaan, maar ben daarmee gestopt omdat het teveel werd.”

Ook Gerben (40) kwam - overspannen - thuis te zitten en kreeg op 37-jarige leeftijd via de GGZ de diagnose autisme. Gerben: “Ik werkte bij een commercieel bedrijf, dat werkte volgens Amerikaanse principes en ethiek: targets

Het is goed om te weten dat mensen met autisme last hebben van overprikkeling. De ene persoon is snel auditief overprikkeld, de andere visueel. Julienne: “Naar een pretpark zal ik niet snel gaan, vanwege het geluid en het licht. Als ik overprikkeld ben, uit dat zich door migraine.”

Julienne weet nu dat ze niet dat vervelende kind of die aansteller is, waar mensen haar voor hielden.

“Het is geen onwil, maar onmacht.

Hoe vaker mensen zeggen dat het jouw schuld is, hoe meer je het gaat geloven.” Ze wil een ‘gewoon’ leven. “Veel mensen zien een leven van rust en duidelijkheid als ongezellig. Voor mij betekent het, dat ik niet continu hoef te denken, dat het beter moet.”

halen, productie draaien en winst maken.” Achteraf kon Gerben de diagnose plaatsen. “Ik wist hoe ik reageerde op abrupte veranderingen. Eén keer werd een half uur van tevoren aangekondigd dat we een teamlunch hadden. Verplicht meedoen, terwijl ik mijn eigen brood al had gesmeerd? Dat viel in het verkeerde keelgat.”

OVERPRIKKELING Dat autisme zo laat wordt vastgesteld, komt volgens Lizzy omdat er weinig oog is voor kinderen die geen last vormen voor de klas. “Voor kinderen die rustig, angstig of verdrietig zijn. Aan luidruchtige kinderen wordt wél aandacht gegeven. Schoolverzuim is een teken dat het mis is.

Bij mij konden ze wel zien: dat meisje is er vaak niet. Maar niemand heeft gevraagd: waarom, wat is er aan de hand?”

Volgens Gerben heeft het ook te maken met ‘maskeren’: je anders voordoen dan je bent, omdat je mee wilt doen. “Overdag kon ik functioneren, ‘s avonds thuis ging het licht uit.”

Gerben is inmiddels beter in staat de juiste balans tussen drukte en rust te vinden. “Ik vermijd drukte niet, maar ga wel bij mezelf te rade: heb ik genoeg energie om het aan te gaan? Wat mij heeft geholpen is een signaleringsplan. Groen: je voelt je goed. Oranje: iets minder goed. Rood: overprikkeld.” Gerben heeft daarnaast geleerd zijn stresstriggers op te lossen door vijf eenvoudige stappen te doorlopen zodra hij deze triggers bij zichzelf herkent. Samen met zijn jobcoach is hij op zoek naar betaald werk.

Weer in de dienstverlening. Deze keer bij een werkgever, die open staat voor iemand met autisme en de talenten die hij heeft.

Kortom: als we de wereld (onder andere die van werk en onderwijs) een beetje aanpassen, kunnen meer mensen meedoen!

r tot Van 11 uu cht voor a n r e d d i m er dag p 0 ,5 2 € s slecht et hele h r o o v 5 (€ eekend)! w r e t s k n Pi gratis.

Kinderen

3

Pinksterweekend

t/m

6 JUNI

Live muziek in De Proeftuin Dixieland, klezmer, klassiek, caribische jazz, singer-songwriters, flamenco, tarab en zawiyas met tussendoor Vespaudio DJ.

Rabo Kinderproeftuin Propvol activiteiten en voorstellingen voor kinderen vanaf 4 jaar.

Meer...

Lichtfestival, land art en nog veel meer.

Picknick Style De heerlijkste gerechten in een relaxte setting. Stel je eigen borrel of maaltijd samen met wat lekkers van bijv. Wijn & Spijs, Parkhotel Tjaarda of By-Kees, met ijs van PUUR of De IJsfiets toe.

�oor meer informatie en �et �oof��rogramma �ie�

ORANJEWOUDFESTIVAL.NL

&UITGAAN

CULTUUR

GROOTHEERENVEEN.NL

33

TEKST AMANDA DE VRIES // FOTO’S MERLIJN DOOMERNIK, HANS JELLEMA

TIENDE ORANJEWOUD FESTIVAL

BIEDT HOGE KWALITEIT MET LAGE DREMPEL Van vrijdag 3 juni tot en met maandag 6 juni vindt voor de tiende keer Oranjewoud Festival plaats. Het festival ontstond in 2012 op initiatief van Yoram Ish-Hurwitz en groeide uit tot een internationaal en toonaangevend evenement, waar voor jong en oud van alles te beleven valt op het gebied van klassieke muziek. “We zijn ingebed in de omgeving”, zegt artisitek directeur Yoram Ish-Hurwitz.

Waar kun je nu beter afspreken dan bij Grand Café Tjaarda in Oranjewoud als je het over Oranjewoud Festival wilt hebben?

Yoram Ish-Hurwitz zit ons al op te wachten en steekt enthousiast van wal, onder het genot van een cappuccino. “Ik ben concertpianist, ik studeerde bij Jan Wijn. Bijna alle Nederlandse concertpianisten zijn door hem opgeleid, denk bijvoorbeeld aan Wibi Soerjadi en Lucas en Arthur Jussen. Daarna studeerde ik twee jaar in New York aan de Juilliard School en vervolgens nog twee jaar in de solistenklas van Kämmerling in Hannover. ‘Nu moet ik het toch wel kunnen’, dacht ik toen. En ik kon het ook, want ik ging alléén touren met een Liszt-project en daarna met een Iberia-project. Het nadeel van alleen touren is dat je ook echt alles alleen doet. Daarom zette ik een ander project op met kamermuziek, zodoende speelde ik met meerdere mensen.”

‘’HET FESTIVAL ONTWIKKELDE ZICH IN RAP TEMPO” Ik bedacht ‘Oranjewoud Festival’, een kleinschalig festival met klassieke muziek op mooie landgoederen in Oranjewoud, zoals Klein Jagtlust en Oranjestein met de Oranjerie.” Ook Museum Belvedère was daarbij betrokken en het werd een geslaagde pilot.

Yoram: “En het smaakte naar meer! Het festival ontwikkelde zich in rap tempo, het landschap werd meer en meer erbij betrokken. Zo kwam in 2015 de Proeftuin erbij in de Overtuin, dat werd het festivalhart, in picknickstijl. We maakten het festival veel toegankelijker en voor een breder publiek.

Mensen ontmoetten elkaar meer in het festivalhart, waar alles samenkwam.”

LF2018: ENORM SUCCES

kortweg LF2018. Een belangrijk gegeven voor Oranjewoud Festival. Yoram: “Dat werd in 2014 bekend. In vier jaar tijd gingen we van een klein festival naar een internationaal festival; qua publiek en qua begroting hadden we jaarlijks een verdubbeling. Maar we stonden er in 2018! Eenmalig tien dagen lang in een fantastische sfeer. Het was een enorm succes en een enorme inspanning voor het hele team. Zowel artistiek als persoonlijk moest iedereen mee in de ontwikkeling en dat ging niet vanzelf. Laat ik het zo zeggen: het ging met de nodige groeipijnen gepaard. Een deel van het team is sinds die tijd vernieuwd en we zijn met zijn allen hechter en professioneler geworden.”

En toen was daar ‘Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad van Europa 2018’,

150 VRIJWILLIGERS

MOOIE LANDGOEDEREN

“Op dit moment zijn er twee directieleden – waaronder ikzelf - en zeven medewerkers voor onder andere de productie en de marketing en twee coördinatoren voor de vrijwilligers. Eén coördinator doet de algemene vrijwilligers, de ander is er om nieuwkomers of mensen met een sociale achterstand of een beperking erbij te betrekken. We willen mensen die wat minder makkelijk mee kunnen doen vooral de kans geven. Ik ben zo blij met deze medewerker!

Ze beschikt over zoveel speciale kennis.

Daarnaast hebben we ook twee productieleiders, één voor de infrastructuur en één voor alle details. Ik ben zó trots op het hele team en de 150 vrijwilligers. We doen het echt samen.”

In 2007 kwam Yoram met zijn vrouw, die oogarts is in ziekenhuis Tjongerschans in Heerenveen, in Oranjewoud terecht. “Er werd toen het festival ‘Muziek op Oranjewoud’ georganiseerd”, vertelt hij. “De toenmalige directeur van de Friesland Bank kreeg dit festival als afscheidscadeau. Er is dus al een festival hier in Oranjewoud en ik heb het druk genoeg, dacht ik destijds. Maar het bloed kruipt waar het niet gaan kan. Inmiddels was het 2012 en wilde ik toch een festival organiseren, ‘Muziek op Oranjewoud’ bleek eenmalig.

“IK BEN ZO TROTS OP HET TEAM EN DE VRIJWILLIGERS; WE DOEN HET ECHT SÁMEN”

ER MAG GELACHEN WORDEN

Yoram Ish-Hurwitz

De tiende editie van Oranjewoud Festival heeft weer veel te bieden, belooft Yoram en hij licht de drie programma’s van het klassieke muziekweekend toe: “Het ‘Comfort’

concertprogramma biedt oude tradities en is heel klassiek; ‘Expedition’ is een avontuurlijk programma vol verrassende en prikkelende optredens in bijvoorbeeld ‘Bunker Paradiso’; het derde programma ‘Play’ is voor iedereen die ongedwongen wil genieten van piepjong tot stokoud. Zo is er de vrolijke voorstelling van de cabareteske koperblazers van Mnozil Brass. Dit programma is heel speels, er mag gelachen worden! We gaan bij het komende festival meer en meer de verdieping en de verbreding aan.

Oranjewoud Festival is laagdrempelig, maar hoog van kwaliteit. Het mooie is ook dat we zowel internationaal als heel lokaal zijn. Zo is Tjaarda de ‘backstage’ voor de muzikanten en levert ‘Wijn en Spijs’ de heerlijkste hapjes en drankjes uit de streek. Mensen kunnen hun kinderen prima meenemen naar het festival, want in de Rabo Kinderproeftuin zijn veel activiteiten zoals een MuziekSpeurtocht en een Kakofonieorkest.”

IETS HEEL SPANNENDS Yoram geeft graag een inkijkje in de toekomst. “Het hoeft niet groter, we gaan echt voor de kwaliteit. We willen nog meer integratie in de natuur en het verhaal van de natuur vertellen, zonder die te belasten.

Op artistiek gebied willen we de natuur en het muziekverhaal als meerstemmig geheel verder ontwikkelen. Ook gaan we volgend jaar iets heel spannends doen met Museum Belvedère. Maar daar kan ik nog niet zoveel van verklappen. We kijken eerst enorm uit naar de komende tiende editie. De sfeer, de ontspanning, de beleving. Oranjewoud Festival prikkelt en is uniek.”

10 jaar

BENIEUWD WAT MORGEN BRENGT?

‘een inspirerend duurzaam evenement’ Zaterdag 28 mei a.s. wordt in Akkrum voor de 10e keer de Reuzedei georganiseerd.

Een dag die compleet in het teken van duurzaamheid staat. 10 jaar na Wubbo Ockels hebben we weer een groot man vanuit de ruimtevaart, als ‘Reus’ en gastspreker, namelijk André Kuipers.

Duurzaamheid; zo breed het begrip is, zo breed is het aanbod van deelnemers. Thema’s als bewegen, voeding, zonnepanelen of elekrische voertuigen, mooie producten voor in huis, duurzaam vervaardigde kleding en foodtrucks met eerlijk voedsel en heerlijke biologische dranken. Je vindt ze allemaal op de Reuzedei. Tijdens de Reuzedei vindt ook de spectaculaire NK Zonnebootrace plaats.

De invloed van kunstmatige intelligentie, robotisering en big data in de toekomst is onvoorspelbaar. Daarom is een goed beeld van jouw ondernemersperspectief goud waard. Wij maken tijd en bieden inzicht.

Want met een heldere kijk op morgen lacht de toekomst je toe.

Ineke Postma DGA Inuz Attitude for Women

PROGRAMMA 11.00 uur 11.00 uur 11.00 - 12.00 uur 13.00 - 14.00 uur 13.00 uur 13.30 uur 16.00 uur 17.00 uur 19.00 uur 20.30 uur

Start Young Solar Start themapleinen 1e lezing Andre Kuipers* 2e lezing Andre Kuipers* Bouwen mini-solar bootjes voor kinderen NK Zonnebootrace Sprint zonnebootrace Einde themapleinen Start Watermuziek Festival Kolkconcert op drijvend podium bij de spoorbrug *Locatie: Terptsjerke, Om ‘e Toer 6, 8491 CV Akkrum

BENTACERA.NL Bentacera adv 129,5x190mm.indd 1

21-03-19 10:51

HEERENVEEN

FRL zoekt jou!

Voor de bezorging van de weekbladen in:

Centrum, De Akkers Noord Nijehaske

ALDEBOARN BONTEBOK

Word bezorger bij FRL FRL bezorgers.frl 058 233 49 70

scan mij

heerenveen // CULTUUR&UITGAAN

GROOTHEERENVEEN.NL

35

TEKST ALIE RUSCH // FOTO’S JUUTZ, VISUELE COMMUNICATIE

25 JAAR DE KROMME KNILLES SJONGERS

“IN TWEE JAAR CORONA IS ER NIEMAND AFGEHAAKT” Het is een vrolijk groepje, De Kromme Knilles Sjongers uit Akkrum. Ze hebben er alle reden toe: het shantykoor bestaat dit jaar 25 jaar.

Dat wordt in september in eigen kring gevierd, met partners. De buitenwacht mag een compleet nieuw repertoire én tenue tegemoet zien.

De naam ‘Kromme Knilles’ is onlosmakelijk verbonden met Akkrum, genoemd naar de kronkelige waterloop bij Oude Schouw.

Ernst Beek, vanaf het begin lid van het shantykoor: “We hadden in 1997 een feestje bij de zeilvereniging en zongen toen een toepasselijk lied. Dat viel zo goed bij het publiek - zei iedereen - dat het plan voor een shantykoor bij ons ontstond.” Ons, dat waren de leden van watersportvereniging AWS-Eendracht.

Ze kenden elkaar al van het zeilen.

GEZELLIGHEID ALS RODE DRAAD In die periode bloeiden bovendien overal shantykoren op. Het liep storm met de bezetting. Dat merkte ook Jan Visser, die nu met Ernst Beek de werving doet: “Toen ik in 2002 in Nes kwam wonen en het koor had gehoord, gaf ik me meteen op. Maar er was een wachtlijst, ik heb nog een jaar moeten wachten! Nu hebben we genoeg leden, al hopen we in de toekomst op jongere aanwas.” Waarna oprichters Jan de Jong en Jan Hoekstra in koor toevoegen: “We zijn als vijftigers gestart en er zijn nog mannen van het eerste uur bij. Dus reken maar uit.”

De Kromme Knilles Sjongers hadden al snel zo’n achttien optredens per jaar. Tot 2020.

Toen mochten ze wegens corona niet meer bijeenkomen om te zingen. “Dat ‘toontje lager’ was een bittere pil”, zegt Jan de Jong, voorzitter van het koor. “We zijn nu ook onze oefenruimte kwijt. In Mienkipssintrum Leppehiem wonen kwetsbare ouderen, dus ze bieden ons voorlopig geen plek. We oefenen nu in Jirnsum in de vroegere rooms-katholieke kerk.” Toepasselijk in het koor van de kerk. Daar zijn ze blij mee, maar soms is het lastig. Bij optredens moet de apparatuur mee heen en weer gesleept worden. “Maar we zijn een hechte groep, in die twee jaar corona is er niemand afgehaakt!”, roept Jan Visser. Dat is bij meerdere andere koren wel gebeurd, weet hij.

Het repertoire van het koor is veelzijdig: naast shanty’s staan er ballades, folksongs en meezingers op de lijst. Dit shantykoor drijft op saamhorigheid, dat is duidelijk.

Jan Hoekstra: “Klopt. Gezelligheid loopt als een rode draad door ons koor. We hebben allemaal lol in zingen, of het nou in één-, twee- of driestemmig is of in het Fries, Duits, Engels of Italiaans, het moet bij ons passen.”

Met de klok mee: Boven: Veel plezier tijdens de repetities.

Rechts: Het eerste optreden in 2022 in Mariënbosch in Heerenveen.

Links: De zangers van het eerste uur zijn nog steeds actief.

SLAVENKOOR Maar wacht… Italiaanse zeemansliederen?

Werden shantyliederen oorspronkelijk niet door zeelui gezongen om het zware werk aan boord te ondersteunen? Ernst Beek, met een knipoog: “Klopt! De Italianen met roversbloed hebben vast het ruime sop gekozen!”

Ofschoon ze een groot repertoire aan shantyliederen hebben, zijn er altijd situaties waarbij ze iets anders moeten zingen. Jan Visser: “We hebben weleens kerstversjes op school en op kerstmarkten gezongen en bij de Terptsjerke in Akkrum die het 250-jarig bestaan vierde.

Dat vraagt om iets anders. Voor elke gelegenheid hebben we passende kleding, zelfs een monnikspij! We hebben een T-shirt of polo gehad, een fleece en straks weer een nieuwe outfit, altijd met logo. Een spijkerbroek hebben de mannen zelf. En keurige zwarte schoenen. Eenheid van tenue is je visitekaartje!”

“FOPPE DE HAAN, DIE OPENDE DEUREN!” Ze hebben in die 25 jaar al veel bijzondere dingen meegemaakt. Jan Hoekstra: “Bij de gondelvaart in Aldeboarn voeren wij mee op de gondel Va Pensiero, het beroemde Slavenkoor van Verdi. Wij maar zingen. Die gondel won de eerste prijs ook nog!”

BEROEMDHEDEN Het koor heeft met illustere Friezen samengewerkt. Jan de Jong: “Toen Foppe de Haan nog bij ons zat - vóór hij Jong Oranje trainde - díe opende deuren voor ons!” Dan zaten ze ineens bij DWDD voor een ultrakort liedje, of ze traden in Hilversum op met Gé Reinders Bloasmuziek. Friezen en Limburgers, het verstond

Het beeldmerk van het shantykoor uit Akkrum toont de reuzen Manke Meine en Kromme Knilles, die volgens overlevering de waterloop van de Boarne, Meinesleat en Krûmme Knilles hebben gegraven. Het beeldmerk is gemaakt naar het in 1997 gemaakte kunstwerk van Jan de Wit, dat bij It Stalt in Akkrum staat.

elkaar muzikaal gesproken uitstekend.

Eens zong Anneke Douma mee en ook Rients Gratama trad wel met hen op. Of neem de gebroeders Anker, die met de stichting Akkrum-Nes Centraal zowel dorp als koor enorm hebben gepromoot. Mede daardoor kent Akkrum zijn eigen Shantyfestival, met zo’n tien deelnemende koren, altijd op de eerste zaterdag van september. Met zoveel publiek dat je over de hoofden kunt lopen.

WEER LOS! De Kromme Knilles Sjongers lopen nu warm voor het nieuwe seizoen. Nog steeds onder koorleiding van Piet van der Broeck die de ploeg, na het penningmeester- en voorzitterschap, als dirigent weet te bezielen. Er is al minstens één nieuwe fan bij: de buurvrouw van de kerk, die kwam luisteren en bewonderend riep: “Geweldig, en dat allemaal uit het hoofd!” De heren hebben maar gezwegen over het autocue scherm boven de dirigent… een scherm dat overigens wordt omgedraaid als de zaal mag meezingen.

Inmiddels worden de Sjongers alweer volop gevraagd en het regent markten, festivals en braderieën waar ze welkom zijn. Daarnaast kunnen ze altijd rekenen op een dankbaar gehoor in verzorgingstehuizen. Kortom: De Kromme Knilles Sjongers zijn na twee jaar coronacrisis weer los!

heerenveen // CULTUUR&UITGAAN

36

IEPENLOFTSPUL KETLIK MILDAAM SPEELT ‘BLAU BLOED’

“EEN HELE ORGANISATIE EN EEN PRACHTIG SPEKTAKEL” Komende zomer is op 30 juni en 1 en 2 juli in Katlijk het openluchtspel ‘Blau bloed’ te zien te zien, opgevoerd door ‘Iepenloftspul Ketlik Midaam’. De spelers, aangesloten bij de Friese toanielferiening De Twa Doarpen, zijn al sinds januari aan het repeteren en wij bezochten eind april één van die repetities bij ‘De Geele Bosch’. Daar ontmoeten we behalve regisseur Harm Veenema ook bestuursleden en speelsters Minke Bouwstra, Greet Brouwer en Hennie van der Zee. De stukken die de dames samen hebben gespeeld zijn er al te veel om op te noemen.

De Twa Doarpen is een actieve club.

H

Harm Veenema, regisseur van ‘Blau Bloed’, volgde een tweejarige regie-opleiding bij Keunstwurk en is in 2000 begonnen met het regisseren van amateurtoneel. Hoe gaat het met Iepenloftspul, enkele weken voor de uitvoering? Er is tot nog toe immers alleen binnen gerepeteerd?

TOPTEAM

“Volgende week gaan we naar buiten en dan wordt het hele stuk even in zijn geheel neergezet”, vertelt Harm Veenema.

“Het gaat erg goed met de voorbereidingen. Ik ben nieuwsgierig om te zien hoe het op de locatie lijkt. Het is altijd afwachten hoe het dan moet en hoe we daar spelen. Het decor staat er nog niet, maar we houden rekening met de grootte van het podium. In januari zijn we begonnen met repeteren, dus we hebben niet eens veel voorbereidingstijd.

In het Iepenloftspul heb ik te maken met veel spelers. Dat is niet zomaar iets en ik vind het best een pittige taak. Het moeilijkste is toch wel om de speler zover te krijgen dat hij/zij het stuk uitvoert

zoals ik het voor me zie. Iedereen neemt wat anders van zichzelf mee in het stuk.

En samen ervoor zorgen dat het een superleuk stuk wordt waar het publiek van kan genieten, dat vind ik toch wel het mooiste. Gelukkig heb ik echt een topteam om mee te werken. Het is een gezellige ploeg en er hangt een leuke sfeer. En iedereen vindt het leuk om in de schijnwerpers te staan”, voegt Harm er grappend aan toe.

VOOR DE DERDE KEER Dit jaar wordt er voor de derde keer een iepenloftspul gemaakt. Eerdere openluchtvoorstellingen waren er in 2004 en in 2012. “Het is een hele organisatie om zoiets voor elkaar te krijgen”, vertelt Minke Bouwstra. “Mensen die willen meespelen zijn vaak wel snel gevonden, maar financieel is het ook een hap. Het is niet realistisch om dat elk jaar op te hoesten. Eigenlijk hadden we het wel eerder in de planning staan, maar het was destijds lastig om een organisatie op gang te krijgen. Denk aan het opzetten van tribunes, verlichting, geluid en decor. Daar hebben we nu een speciale

Achter: Harm Veenema (links) en Hennie van der Zee (rechts). Voor: Greet Brouwer (links) en Minke Bouwstra (rechts)

“IEDEREEN VINDT HET LEUK OM IN DE SCHIJNWERPERS TE STAAN” commissie voor; zij regelen zaken als sponsoren en financiën voor ons. Dat kunnen wij er gewoon niet bij doen.”

Hennie van der Zee: “En net als iedereen hebben wij ook twee jaar lang stil gezeten. Twee jaar geleden hebben we de uitvoering één keer kunnen doen en daarna was het afgelopen. Alles kon weer afgebroken worden, terwijl we net klaar waren om ons harde werk te presenteren!” Het Iepenloftspul is de eerste voorstelling die de toneelvereniging weer doet sinds de coronamaatregelen zijn afgeschaft.

NUVER EN HUMORISTISCH

Het in 2004 drukbezochte Iepenloftspiel ‘Dagen van Striid’

Minke: “We hebben het stuk samen uitgezocht. De humor spreekt ons het meeste aan. ‘Blau bloed kent humor, muziek, bonte kostuums en het is vrij chaotisch. Meestal spelen we erg gestructureerd, maar dit stuk is heel ‘nuver’ (apart, vreemd - red.) en druk.

Van alles wat we hebben gelezen sprong dit stuk er het meest uit.”

Hennie: “De eerder verschenen openluchtspellen gingen meer over vroeger met zelfs een stukje oorlog. Deze keer wilden we op een andere toer gaan. Het mag nu wel even wat anders zijn. En het is ook belangrijk dat je het stuk kan invullen met het aantal spelers dat je hebt. De meeste spelers zeggen altijd dat ze een kleine rol willen. Maar als ze dan stiekem toch een hele leuke grotere rol hebben gekregen, hoor je ze er niet meer over.”

EXTRA HULP UIT STIENS “Wat ook zo leuk is aan het Iepenloftspul, is dat er veel meer spelers zijn dan in andere gevallen”, vertelt Greet Brouwer. “Daarom heeft toneelvereniging De Twa doarpen nog spelers van de toneelvereniging uit Stiens gevraagd om mee te spelen. Anders zijn we met ongeveer zeven spelers maar nu tellen we in totaal wel dertig, inclusief de figuranten.

Spelen met andere mensen geeft een andere sfeer. Het was voor ons wel een beetje spannend, want je weet nooit hoe de andere club is en speelt.”

NUMMER 05 • 2022

GROOTHEERENVEEN.NL

37

TEKST EN BEELD FIMKE GROENEWOUD

BLAU BLOED De baron fan Eisema hat jildpine en ferhiert syn boufalliche lânhûs mei personiel oan sakeman Wisse Regnerius foar in wykein. De sakeman wol hjir 10.000 euro foar betelje. Hy jout in kostumearre feest foar syn sakerelaasjes en gruthannels. De baron hat gjin betrouen yn syn butler en om te sjen as hy betrouber is lit hy de brief dan ek op de tafel lizze. De butler sjocht syn kâns en docht de brief yn ‘e bûse.

Hy tinkt die 10.000 euro sa maklik te ferstjinjen. Hy wurd al hurd ûntmaskere. Der komt in soad frjemd folk op it feest ôf. It wurd in mâl spul. Fleurigens alom. In klucht yn twa bedriuwen dy je net misse wolle.

ging al even langs geweest. Gewoon om te vragen hoe het ging! Dat vond ik erg bijzonder, het is net een familie.”

“JE BENT ECHT EVEN IN EEN ANDERE WERELD EN DAT IS HEERLIJK ONTSPANNEN”

IN EEN ANDERE HUID KRUIPEN Hennie: “We hebben inmiddels al erg veel ervaring. Naarmate je een stuk vaker doorloopt, kom je meer in de rol te zitten. Dan krijg je ook beter door hoe je het moet opvoeren. En onze regisseur Harm geeft waar nodig aanwijzingen voor verbetering. Alles zo met elkaar is dat de manier om de rol ‘te pakken’ te krijgen.”

Het aantrekken van het kostuum voor de rol in het stuk maakt voor de dames ook het verschil. Hennie: “Dan word je echt de persoon die je speelt. Je neemt dan de juiste houding aan en je gaat er ook echt naar staan en spelen. Het is heel leuk om steeds in een andere huid te kruipen.”

“En ik ben mijn dagelijkse beslommering ook even kwijt”, vult Greet aan, “Je bent echt even in een andere wereld en dat is heerlijk ontspannen.”

Tijdens de voorstelling ‘Blau bloed’ is iedereen uitbundig gekleed. Iedereen komt verkleed het podium op, omdat men naar een gekostumeerd bal gaat. Dat maakt de voorstelling tot een vrolijk en bont spektakel. “Het wordt straks prachtig om te zien als iedereen de kleren aan heeft”, menen Greet, Hennie en Minke.

PLEZIER EN ONTSPANNING

De repetities zijn in volle gang

“HET IS HEEL LEUK OM STEEDS IN EEN ANDERE HUID TE KRUIPEN”

Greet, Hennie en Minke noemen zichzelf lachend ‘een hecht kliekje’. “Maar het past prima en het is hartstikke leuk.”

De drie dames zijn al meer dan 25 jaar bij de vereniging. En ze zitten allemaal in het bestuur van De Twa Doarpen.

Hennie: “We kennen elkaar ook allemaal. Katlijk en Mildam zijn maar twee kleine dorpjes, natuurlijk. Onze kinderen hebben allemaal bij elkaar op

school gezeten. En als we elkaar daar niet van kennen, dan komen we elkaar wel tegen bij de organisatie van dorpsfeesten, voetbal of korfbal. We kennen elkaar door en door.”

“We zijn een hechte groep”, bevestigt ook Minke. “Ik heb er door ziekte een keer twee weken uitgelegen en voordat ik weer kon beginnen was de hele vereni-

Alle drie hebben ze altijd al een liefde voor toneelspelen gehad. Teksten leren, andere kleren aan en op het podium staan vinden ze geweldig. Maar het gaat ze ook om de lol die ze samen hebben.

Samen lachen zorgt voor plezier en ontspanning. En Toanielferiening De Twa Doarpen kan nog best een paar nieuwe talenten gebruiken, volgens de drie speles annex bestuursleden. “De mensen moeten gewoon allemaal komen kijken, want het is een hele organisatie en een prachtig spektakel”, sluit Hennie ons bezoek aan de repetitie in De Geele Bosch af. “Dus net stinne, mar hinne!”

38

NUMMER 05 • 2022

HET VERHAAL VAN HEERENVEEN

Deze strooibus heeft een dop met strooigaten voor kruiden, specerijen of suiker. Het is moeilijk te zien op deze foto, maar de bus is ‘gestempeld’ met het Sneker keur en het keur GV (Pier Gerbens Vogelsang).

Vanaf de tweede helft van de 17e eeuw werden brandewijnkommen gebruikt bij feestelijke gebeurtenissen, zoals de geboorte van een kind. Er werd ‘boerenjongens’ (rozijnen, gedrenkt in alcohol) aangeboden aan de gasten. Deze kom is vervaardigd door Pier Gerbens Vogelsang.

Een theebus met de tekst ‘Deus Nauclator’ (God is schipper).

Vervaardigd in 1743 door Pier Gerbens Vogelsang.

ZILVERSMEDEN IN HET 17E- EN 18E-EEUWSE HEERENVEEN

EENS GEGEVEN BLIJFT GEGEVEN! De Friese edelsmid van de 17e en 18e eeuw was géén kunstenaar. In de 19e eeuw ontstond er onder invloed van kunsthistorici een beeld dat zilver in de 17e en 18e eeuw werd gesmeed als kunst. In zijn proefschrift uit 2016 ‘Tussen hamer en aambeeld’ vecht promovendus Peter Schoen deze stelling aan.

Heerenveense keuren In 1616 was Heerenveen ‘the place to be’.

De ‘vlecke’ Heerenveen groeide als kool onder impuls van de turfwinning. Al in 1602 stelden de Staten van Friesland een instructie op waarin werd toegestaan dat plaatsen die geen gilde hadden zelf het zilver mochten keuren als er drie zilversmeden in deze plaats werkzaam waren. In 1616 was Jarich Hendriks keurmeester, in 1623 kreeg hij gezelschap van Sierd Jacobs en Cornelis Fransen van Cornij.

De steden beschermden de plaatselijke zilversmeden door strenge regelgeving, zoals een meesterproef. Dit was in Heerenveen niet het geval waardoor Heerenveen voor nieuwe zilversmeden een interessante vestigingsplek was.

Zilversmid Lambert Pieters had in Leeuwarden het vak geleerd bij Jan Wierdts, waarna hij zich in 1655 in Heerenveen vestigde.

Het recht van Heerenveen om zelf de werkstukken te keuren die de

zilversmeden vervaardigden betekende dat ieder werkstuk dat was gekeurd werd voorzien van een ‘stempel’ dat in het zilver werd gebrand. Dit stempel noemde men een ‘keur’. Heerenveen heeft meerdere eigen keuren gehad. De keur uit 1669 bevatte een zwaard, uit het wapen van Schoterland, en twee eikels met blad. Dit laatste stond symbool voor de bosrijke omgeving van Heerenveen. In 1695 moest Heerenveen voor meer dan honderd jaar afstand doen van dit eigen keur, omdat onder keurmeester Claas Clasen Balck de controle op het gehalte van het zilver flink was afgezakt. Zilveren werkstukken moesten nu worden gekeurd in Sneek.

Naast de ‘gemeentelijke’ keur brandde de zilversmid zijn eigen initialen in het zilver. Zilversmid Gerben Pieters Vogelsang hanteerde de initialen GV. Gerben Pieters verhuisde in 1714 vanuit Sneek naar Heerenveen, waar hij in 1716 aan de zuidkant van de Dracht een pand kocht. In Sneek had Gerben het vak van zijn vader geleerd. Hij zou de fakkel

overdragen aan zijn zonen Wouter, Yske en Jouke.

Het mysterie van de zilveren botergoot uit 1783 Een botergoot was een klauwhamer waarmee de bovenste ring van de boterton kon worden vastgezet of juist verwijderd om daarna weer te worden vastgeslagen. De steel werd gebruikt als boor om vast te kunnen stellen of het vat wel volledig gevuld was. In 2001 stelde een zilveren botergoot met het keur JV uit de collectie van het museum Willem van Haren (nu: museum Heerenveen) onderzoeker Peter Schoen voor een uitdaging. De botergoot bevatte de inscriptie: “Vereert door de Magistraat van Ylst, den 8 May 1783”. De keur JV werd toegeschreven aan de Heerenveense zilversmid Jouke Vogelsang. de zoon van Gerben. Een Heerenveense zilversmid die een zilvergoot vervaardigt voor een Ylster magistraat? Uit een rekening uit het stadsrekeningboek blijkt dat de zilveren botergoot was vervaardigd door Jochem van der Velde.

In de 17e en 18e eeuw was het onder de adel gebruikelijk om elkaar te bedanken voor bewezen diensten door giften in goud en zilver. Eens gegeven blijft gegeven en de waardevaste giften konden in economische moeilijke tijden altijd nog worden omgesmolten.

Misschien waren de zilversmeden geen kunstenaars, zij waren wél vaardige ambachtelijke vaklieden, die producten vervaardigden, die vandaag de dag nog steeds een bezoek aan het museum waard zijn.

Twee knopen gemaakt door de Heerenveense zilversmid Yske Vogelsang in 1789

Een geboortelepel met de inscriptie ‘Antie Rienks’, gemaakt door Pier Gerbens Vogelsang. Het familiewapen op de achterkant is onbekend.

Deze armband is vervaardigd door Jouke Vogelsang (keur: een vogel op een tak) en Yske Vogelsang.

‘Het verhaal van Heerenveen”is mogelijk gemaakt door: Beeld: collectie Museum Heerenveen

MUSEUM HEERENVEEN Minckelersstraat 11 8442 CE Heerenveen www.heerenveenmuseum.nl

MET DANK AAN: stichting Historie Heerenveen www.historieheerenveen.nl

heerenveen // CULTUUR&UITGAAN Eelke Lok draait als journalist van Omrop Fryslân al bijna veertig jaar mee en hij is met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround.

Door zijn originele nononsense kijk op de wereld weet hij ogenschijnlijk ingewikkelde zaken vaak te relativeren en tot de essentie te herleiden. En dat is ook wat u in de columns van Eelke kunt verwachten...

De vinger op de zere plek!

39

GROOTHEERENVEEN.NL

NUVERAARDIGE FERHALEN ÚT DE GEMEENTE HEARRENFEAN EN OMKRITEN.

TROCH JANGERBEN MULDER

BAKJERINNERS EN STRIJDMUZIKANTEN De tiid dat jo nuveraardich folk by de dyk oantroffen leit fier efter ús. De figueren dy’t wat frjemd of net sa snoad wiene of dy’t in lichaamlik brek hiene sadat se op ien as oare manier tekene wiene binne út it strjitbyld ferdwûn; minsken dêr’t men doedestiids faak de gek mei hie. No kinne sokke minsken yn goede ynrjochtingen terjochte en wurdt der oandacht oan harren bestege.

Yn de Súdeasthoeke fan Fryslân wiene hiel wat fan dat soarte lju.

Reageren?

Stuur dan een email naar: eelke.lok@ziggo.nl

Boem De 23.000 manlju, froulju en bern dy’t op de tribune sieten by de wedstriid tusken sc Hearrenfean en Cambuur “verafschuwen dit volkomen idiote gedrag en distantiëren zich dan ook van deze absurde actie.”

Ik brûk hjir efkes de wurden dy’t de direksje fan de sc Hearrenfean brûkte nei it ophingjen troch maskere figueren fan een kop fan in dea hert foar it stadion fan Cambuur, in pear dagen foar de wedstriid.

Dy wurden kin ek brûkt wurde foar it bestjoer fan de sc Hearrenfean.

Moai waar, it waard miskien wol in moaie wedstriid. We wreauen ús al yn de hannen. Mar doe’t de spilers it fjild opkamen waarden we delsketten troch seis minsk-ûntearjende knallen.

Boemboemboemboemboemboem!! It begjinsein foar in bats fjoerwurk. Net fan de supporters, mar fan it folslein idioate Hearrenfeanbestjoer.

Elkenien seach elkoar ferskrikt oan. Immen sei, doe’t it fjoerkwurk oer wie, want oars koenen we elkoar net ferstean: “Och heden, je sille mar in Oekraïense flechtling meinaam ha nei it stadion, dy skrikke har dea!” Ja, ik skrok my ek dea. En ik hoegde de lju der net nei te freegjen, elk begûn der oer en fûn it ferskriklik.

Alles is yn dat stadion fiersten te oerdreaun lûd. En Hearrenfean hat allegear saneamde publyksfreonlike, mar sis mar publyksopruiende dingen betocht.

De sinne skynde, mar de ljochten fan it stadion stienen likegoed te flikkerjen.

Oan-út, oan-út. Werfoar is dat? En de muzyk is net te hurdzjen, de speaker pompt je de earen fol.

Al dat idioate gedoch falt yn it neat by dat geknal en fjoerwurk. Trije man fan de Glasblazers ha it Frysk folksliet dêrnei net meispile. De siken wie har benaam.

Ferstomd troch dit oarlochsgeweld, foarôfgeande oan de wedsriid, dy’t amper giele kaerten opsmite soe. Want ek de spilers wiene oars as oars.

At it bestoer fan sc Hearrenfean falt oer it gedrach fan lju dy’t har Hearrenfeansupporter neame, dan is dat prima. Mar dan sille se aksepteare moatte dat se gjin jild (wat se net iens ha) útjaan moatte oan dit soarte (ek) idoate dingen, dy’t net mear grapkes neamd wurde meie.

Eelke Lok.

Iebeltsje Kont

Yn it begjin fan 1900 hiene je bygelyks Iebeltsje Kont, in frou dy’t der in protte katten op neihold mei keninklike nammen as Wilhelmina en Emma. Har bynamme ‘Kont’ hie se krigen troch har heit. Dy hie in broek oan dy’t wit hoe faak fersteld wie. De lju seine dan: “Ate hat ek wer in nije kont yn de broek.” Iebeltsje sutele mei winkelguod yn in âld bernewein en har katten rûnen mei. De oanlieding fan de bynammen wie net altiten te efterheljen, bygelyks dy fan Paulus Jakje. It soe kind ha dat hy in frjemd jaske oan hie, hy gie de streek del mei syn harmoanika om wat te fertsjinjen.

Mar syn klanten koed er wol goed; as hy by de dûmny kaam spile er: ‘Er ruist langs de wolken’ en by lju dy’t de reade kant it neist wiene ‘De Ynternasjonale’.

De bekendste strjitsjonger wie Jan de Roas, foaral yn Fryslân en Grinslân wied er ferneamd. Jan wie berne op 23 novimber 1896 yn Oerterp. Yn Bedum learde er syn frou Siebrigje kennen, hy wurke dêr by in boer dêr’t Siebrigje tsjinstfaam wie. Nei in pear jier rekke Siebrigje swier, mar wa’t de oansetter wie, koene se net efterhelje. Om’t Jan mei har ûnder ien dak libbe krige hy de skuld. Hy is doe mar mei har troud omdat Jan de Roas

Paulus Jakje

er gjin drokte ha woe. Yn de jierren tritich wurke Jan yn de wurkferskaffing en yn dy snuorje begûn er ek te sjongen. De oare arbeiders hiene de gek mei syn sjongen en seine dat er prachtich sjonge koe en Jan, goed fan betrouwen, leaude dat. Hy hie ek in foardracht op syn repertoire, in saneamde hynstedûns, dan sprong er nei foaren en nei efteren en dan waard er troch de oare arbeiders krekt salang ophise oant er fan útputting yn elkoar sakke. Dêr moatte syn ferstanlike fermogens in flinke klap fan krigen hawwe.

Yn de krisisjierren begûn Jan te sjongen foar jild, foaral syn lange úthalen diene it goed by it publyk. Bytiden gied er salang troch dat er blau oanrûn. Mar syn sjongkarriêre begûn pas goed neidat er nei Grins ferhûze.

Yn dy tiid begûn er der mei om syn jas op te toaien mei medailles fan reklames, sels in sertifikaat fan in dekbok-feriening pronke op syn boarst. Hy hie in lange flipjas oan, as hy dan ûnder it sjongen fier efteroer hingjen gie, giene kweajonges wol ris op de punt fan syn jas stean en koed er net wer oerein komme. As him dat dan op ‘t lêst slagge wie fleach er mei syn kuierstôk driigjend efter dy skarlunen oan dêr’t it publyk dan

Pieter Kikkert mei syn pipetrochstekkers

wer in soad wille om hie. Hy hat doe noch ris by Willem Duys yn it programma ‘Voor de Vuist weg’ west. Mar dat wie gjin sukses.

It sjongen woe net en in echt petear kaam der ek net út. Mar hy hat noch wol in pear spjeldsje op syn flipjas spjelde krigen troch Willem.

Op it blommekorso fan Eelde hat er alris op in wein yn de optocht sitten mei de tekst ‘De roos van Groningen’. Yn 1975 is Jan de Roas opholden mei’t sjongen. Syn sûnens waard der net better op en op 13 desimber 1979 is er ferstoarn, hy wie doe 83 jier. Hy is begroeven op it tsjerkhôf yn Oerterp.

Yn dy tiid wiene der ferskate negoasjeof bakjerinners. Oan de Eilewyk ûnder Aldhoarne wenne Pieter Kikkert dy’t mei syn hûntsje de streek opgie mei pipetrochstekkers, as hy ûnderweis wie slepte er wol ris by boeren yn it hea. Hy hie dan ek noch in famylje flieën by him. Yn dy tiid hiene je op de kowestal in bedstee wêr’t de boerefeint slepte. Op in nacht doe de feint der net wie, kroep Pieter stikem yn de bedstee en siet it bêd de oare moarns fol flieën. De boer hie in skoftsje op it bûthûsbankje sitten wert in jutesek op lei en siet doe ek ûnder de flieën. Pieter soe der ek wol op sitten ha. Sa kaam hy derefter dat Pieter de skuldige wie fan de flieën fan de bedstee. Doe’ t hy Pieter dernei frege joech hy ta dat hy stikem yn de bedstee slept hie.

Jildert Sloterdijk út Aldeskou dy’t, sa it ferhaal gie, in soan wie fan in notaris, wie ek in negoasje rinner. As hy ûnderweis wie slepte hy krekt as Pieter by de boeren op de stâl of yn it hea. As hy by in boer kaam mei syn negoasje die er syn âlde klompen út foar it skjin skrobbe strjitsje. As hy dan wer fuort gie en der stiene mear klompen by de doar, probearre hy in nijer pear oan te passen. As der dan wat fan sein waard wie syn andert: “Wa’t net oars wol, dy’t net oars sil.”

Boarne en foto’s: Friese Koerier, Leeuwarder Courant, en De Lapekoer fan Douwe Miedema. Bewurking foto’s: Janke. Opnij ferteld en oerset nei it Frysk: Jangerben.

Verhuizen is het einde van een fase.

En het begin van een nieuwe.

Daarom wilt u dat dat op rolletjes verloopt.

Dat kan met Hoekstra, Erkende Verhuizers® uit Sneek.

Met verhuizers die niet alleen zorgvuldig inpakken en uitpakken. Maar ook doorpakken. Zo zijn uw verhuizing én uw spullen letterlijk in goede handen

Verhuizen zonder zorgen.

Hoe? Hoekstra. hoekstrasneek.nl/verhuizingen (of scan de QR-code)

LEEUWARDERSTRAATWEG 134 - HEERENVEEN

STADHOUDERLAAN 62 - HEERENVEEN

WILLEM LODEWIJKLAAN 23 - HEERENVEEN

VRAAGPRIJS: € 1.140.000 K.K.

VRAAGPRIJS: € 525.000 K.K.

VRAAGPRIJS: € 599.000 K.K.

HUIS

VERKOPEN? BEPAALT WAT JE BETAALT

Bij Makelaardij Friesland heb je een hoop te kiezen.

We hanteren namelijk verschillende beloningsvormen.

Naar welke gaat jouw voorkeur uit? Misschien heb je voorkeur voor bijvoorbeeld de ‘reguliere’ courtage, waarbij je ons een bepaald percentage van de koopprijs betaalt. Wil je liever van tevoren weten wat de kosten zijn? Kies dan voor een vast tarief.

HOXMA 4 - GROU

ESSENHAAG 3 - HEERENVEEN

VRAAGPRIJS: € 319.500 K.K. VERKOCHT ONDER VOORBEHOUD

VRAAGPRIJS: € 1.250.000 K.K.

Kantoor Leeuwarden:

Kantoor Drachten:

058 244 91 00

0512 36 80 36

Kantoor Heerenveen:

Kantoor Sneek:

0513 23 21 80

0515 76 80 08

Of kies voor een resultaatafhankelijke courtage.

Verkopen wij jouw huis boven de vraagprijs? Dan betaal je ons een percentage over het verschil tussen vraagprijs en uiteindelijke koopsom. Welke vorm van beloning je ook kiest, onze tarieven zijn altijd op basis van ‘geen verkoop, geen kosten’. Geen resultaat betekent dus geen kosten voor jou,100% no cure, no pay!

JIJ.FRL

heerenveen // CULTUUR&UITGAAN

GROOTHEERENVEEN.NL

41

TEKST EN BEELD MIRTHE DE BOER

ZATERDAG 28 MEI IS HET WEER

REUZEDEI IN AKKRUM De Reuzedei in Akkrum gaat na twee jaar stilte wegens de coronapandemie eindelijk weer los. Op zaterdag 28 mei gaat het om gezelligheid én draait het vooral ook om duurzaamheid in de watersportplaats. En dit niet alleen voor de Akkrumers.

In 2010 begon een klein groepje mensen de Reuzedei, vanuit de wens om iets rond de opening van het watersportseizoen in Akkrum te organiseren. De groep wilde ook iets betekenen voor de wereld met betrekking tot een duurzamere aarde en vanaf het eerste jaar is hier daarom direct het thema duurzaamheid aan gekoppeld. De organisatie heeft door de jaren heen gemerkt dat dit thema elk jaar weer nieuwe ideeën met zich meebrengt. De Reuzedei groeide daarmee uit tot een heuse duurzaamheidsdag. De naamgeving Reuzedei komt van de legende van de twee Akkrumer reuzen Manke Meine en Kromme Knilles.

WUBBO OCKELS EN ANDRÉ KUIPERS De duurzaamheidsdag in Akkrum start elk jaar met een inleiding of lezing van een bekende Nederlander, gevolgd door een programma vol activiteiten. Zo was bij de allereerste editie de Nederlandse astronaut Wubbo Ockels te gast.

De organisatie van Reuzedei prijst zich gelukkig om in 2022 die andere Nederlandse grootheid uit de ruimte te mogen verwelkomen, niemand minder dan Andé Kuipers. André Kuipers zet zich vanuit zijn eigen stichting in voor verschillende goede doelen, waaronder het Wereldnatuurfonds en stichting Natuurwijs. Met zijn uitgebreide carrière en brede ervaring weet hij

NU TE ZIEN IN DE BIOS! Het complete filmprogramma zie je op:

www.bios-heerenveen.com Reserveer & bestel je tickets online!

zonneboot voor het eerst presenteren. Bij deze twee rondes houdt het niet op en is er dit jaar voor de onderbouw ook de RC-Solar race, waarbij ook zij hun eigen RC-zonneboot bouwen.

zijn onderwerpen op een unieke manier te belichten.

PRIMEUR Naast de leerzame lezing van Andre Kuipers is er veel meer te beleven op de Reuzedei.

“Het dorp zal gevuld worden met lokale aanbieders op het gebied van duurzame producten, van meubels tot zonnepanelen”, laat de organisatie weten. “Wat mobiliteit betreft zijn er hybride en elektrische voertuigen te zien. Primeur is een demonstratie van een zelfrijdend voertuig, gemaakt in Friesland! Het dorp wordt omgetoverd tot een plek om geïnspireerd te worden, maar ook om anderen te inspireren. Zeker in deze tijd waar het actueler is dan ooit, waar we van het gas af moeten, waar tanken een

Het is een unieke ervaring voor zowel de jonge als wat meer ervaren bouwers, maar ook voor de supporters op de kant. Zo kunnen ideeën en ervaringen met elkaar uitgewisseld worden en kan men zich meten wat strategie, skills en zelfgebouwde boten betreft.”

WAAR SPEKTAKEL

luxe is geworden en de investering voor duurzaam wonen steeds beter uit kan.”

NK ZONNEBOOTRACE “Natuurlijk kunnen we een belangrijk onderdeel van de Reuzedei niet vergeten, de NK Zonnebootrace! Deze bijzondere wedstrijd begint al op vrijdag 27 mei, de dag vóór Reuzedei. Dit jaar vindt de Zonnebootrace voor de achtste keer plaats. De race gaat door heel Friesland, met Akkrum als startpunt. Met spectaculaire snelheden vliegen de boten over het water en varen ze een route van 55 kilometer. Ook de Young Solar Challenge vaart deze route. De Young Solar zijn jongens en meiden van de hogere scholen die hun passie hebben gevonden in het bouwen van zonneboten. Zij zullen hier ook het ontwerp van hun nieuwe

Omdat dit de tiende editie is van de Reuzedei zal de dag eindigen met een waar spektakel. Normaliter sluit de Reuzedei al af met een watermuziekspektakel, maar dit jaar zal er extra worden uitgepakt.

“We introduceren het Watermuziek Festival! We starten zoals gewoonlijk met een gezellig rondje door het dorp, met aan de kant verschillende artiesten. Met je eigen bootje varen of bij vreemden instappen, het kan en hoort allemaal bij de gastvrijheid van het dorp! Na dit rondje is het dit jaar alleen nog niet voorbij, we eindigen met zijn allen in ‘de Kolk’ bij de spoorbrug. Hier zal een podium liggen en kun je aan de kant drinken en lekkers halen. Dus motoren uit en genieten van de muziek, gezelligheid en lekker eten en drinken!”

Vanaf 26-05

Burg. Kuperusplein 52 HEERENVEEN Telefoon: 0513 654 051 WWW.BIOS-HEERENVEEN.COM

42

heerenveen // SPORT

ZATERDAG 18 & ZONDAG 19 JUNI

EREDIVISIE BEACH HEERENVEEN! Eredivisie Beach is back! De Eredivisie Beach is de hoogste Nederlandse beach-

volleybalcompetitie voor mannen en vrouwen. De 12 hoogst gerankte dames- en herenteams in de nationale ranglijst spelen iedere zomer verspreid over heel

Nederland meerdere Eredivisiespeelronden om de nationale titel. Voor het vierde

jaar op rij staat Heerenveen weer voor even helemaal in het teken van beach-

volleybal. In het centrum en aan de Abe Lenstra Boulevard zal worden gestreden om de felbegeerde titel. Een vertrouwde locatie op onze agenda en als enige noordelijke speelstad zijn wij trots dat deze competitie in Heerenveen mag plaatsvinden!

BREEDTESPORTWEEK

In de week van maandag 13 juni t/m zondag 19 juni zal er rondom Eredivisie Beach een breedtesportweek georganiseerd worden, met volop activiteiten voor scholen en bedrijven. De focus komt deze Eredivisie Beachvolleybal Tour te liggen op samen Scoren voor Gezondheid. Lees hiernaast meer over de verschillende sportieve activiteiten welke georganiseerd zullen worden.

BEACHVOLLEYBAL EN AIRBADMINTON VOOR SCHOLEN

basisonderwijs en voortgezet onderwijs In samenwerking met volleybalverenigingen OPM Heerenveen, HEVOC Volleybal Heerenveen en Beach Heerenveen zal er op woensdag 15 juni voor het basisonderwijs een beachvolleybal scholentoernooi georganiseerd worden. Op donderdag 16 en vrijdag 17 juni zullen

er clinics beachvolleybal te volgen zijn op het Gemeenteplein en aan de Abe Lenstra boulevard voor het voorgezet onderwijs en het basisonderwijs. Naast beachvolleybal kunnen de scholieren kennismaken met AirBadminton.

AirBadminton is een nieuwe badmintonvorm welke ontstaan is vanuit een visie met doel dat mensen een positievere ervaring met badminton buiten kunnen ervaren.

NUMMER 05 • 2022

GROOTHEERENVEEN.NL

43

Wil je helpen als vrijwilliger op zaterdag 18 en zondag 19 juni?

Stuur dan een e-mail naar de organisatie: mathijs@sportworx.nl.

Het gaat voornamelijk om tellen, opbouw en afbouw en courtcrew.

IN DE WIJK! workshops

Tijdens de breedtesportweek van maandag 13 juni t/m zondag 19 juni zullen er workshops georganiseerd worden waar Positieve Gezondheid centraal staat. Positieve Gezondheid is een manier om breder naar gezondheid te kijken. Kun je je bijvoorbeeld voldoende redden? Voel je je gelukkig of misschien juist eenzaam?

En is er misschien medische zorg nodig of steun uit je omgeving? Het gaat erom dat jij je gezond en energiek voelt, op de manier die bij jou past.

Sport en bewegen kunnen veel betekenen voor een goede gezondheid en daarmee dus bijdragen aan Positieve Gezondheid.

Met deze koppeling wil de gemeente Heerenveen duide-

lijk maken wat de waarde van sport en bewegen is, in relatie tot de dimensies van Positieve Gezondheid.

VALPREVENTIE workshops

Vallen is de meest voorkomende oorzaak van letsel door een ongeval bij ouderen.

Met de juiste aanpak kan het valrisico bij ouderen effectief verlaagd worden. Gezien sport en bewegen voor iedereen belangrijk is, is er de mogelijkheid om onder begeleiding van specialisten van Tigra Heerenveen een workshop valpreventie te volgen.

Tijdens deze workshop zal er informatie gegeven worden, wordt je balans getest en zullen er alvast een aantal nuttige oefeningen aan bod komen om de kans om te vallen

Check de agenda op onze site voor meer evenementen in de regio www.ngoudenplak.nl/agenda

te verminderen. Mocht je hier zelf baat bij hebben of dingen willen leren voor bijvoorbeeld je vader of moeder, kom dan vooral langs bij de Abe Lenstra boulevard in Heerenveen op donderdag 16 juni.

BEDRIJVENTOERNOOI EN DORPENBATTLE Uiteraard dagen wij iedereen uit om mee te doen met de befaamde dorpenbattle op donderdag 16 juni aan de Abe Lenstra boulevard of het bedrijventoernooi op vrijdag 17 juni op het Gemeenteplein in Heerenveen!

44

SPORT

NUMMER 05 • 2022

TEKST EELKE LOK // FOTO’S RICARDO VEEN EN DOUWE BIJLSMA

DAAN BREEUWSMA STOPT MET SHORTTRACK, MAAR…

“IK HIE IT NET MISSE WOLLEN” Zo nu en dan kijkt Daan Breeuwsma even door het venster van zijn uit 1823 stammende boerderij op de grens tussen Akkrum en Aldeboarn. Daar ligt zijn verleden, zijn heden en waarschijnlijk ook zijn toekomst.

“Mar dêr wol ik noch efkes oer neitinke.” Het enige wat vaststaat is dat hij, erkend internationaal shorttracker, nu op 34-jarige leeftijd dáármee stopt.

Het shorttrackleven van Daan Breeuwsma begon serieus in 2007. In die tijd was het nog niet eens zo logisch dat je ging shorttracken. Schaatsen deed je immers op de langebaan, waar Rintje Ritsma en Ids Postma de Friese jongens de weg hadden gewezen en waar die alleskunner uit Heerenveen, Sven Kramer, naar de top stoomde.

MAN TSJIN MAN Net als alle jongens en meisjes ging de basisschool van Daan ‘schoolschaatsen’.

Vooral bedoeld om de kinderen kennis te laten maken met de schaats; zo veel winters waren er nou ook weer niet.

Maar als je in het gebied tussen Akkrum en Aldeboarn wordt geboren, kun je bij wijze van spreken als embryo al schaatsen. Dus Daan kwam in de groep geschoolden.

De naar Fryslân verhuisde Oekraïense schaatstrainer Kosta Poltavets begeleidde dat groepje. Hij zag de bochtentechniek van Daan Breeuwsma en adviseerde hem shorttrack. “Er zit wel wat in je….”.

“JE MOAT IT SPULTSJE BEGRIPE”

Breeuwsma nu: “Dus ik ha noait langebaan riden.” Hij heeft bijvoorbeeld nooit met leeftijdsgenoot Jorrit Bergsma uit Aldeboarn in groepjes gezeten. “Ja, doe’t Jeroen Otter ús trainer waard yn it shorttrack moasten we sa no en dan ek ris op de langebaan, mar ik bin der net yn oplieden.” Bovendien: “Langebaan riid je tsjin de klok, wy dogge man tsjin man.” Breeuwsma is vrij groot en stevig.

Toen hij begon waren shorttracktoppers kleine fragiele jongetjes en meisjes. “Mar ik bin bêst wol linich, hear”, zegt hij bijna verontschuldigend. Tegenwoordig is de manier van schaatsen veel belangrijker. Interval: dan rustig, dan weer de beuk er in.

Dan een bocht wijd, dan weer krap.

Nadenken. “Je moat konstant skeakelje.”

RELAY De oude belevingswaarden van de shorttrack zijn ook veranderd.

Gevaarlijk? Nee, er zijn nu snijvaste pakken, goede boardings en ook de helmen zijn

“800 KILOMETER FYTSE YN TSIEN DAGEN; IT LIKE IDIOAT, MAR WAT SMIET DAT IN TEAMGEFOEL OP” verbeterd. Bij voetbal kun je ook raar vallen. Gelukssport? Nee, soms heb je pech, soms geluk. Dat balanceert. “As je efteroan ride is it eigen skuld. Dan ha je mear kâns op pech, je moat it spultsje begripe.” Bij wielrennen is een lekke band ook pech.

Daan balanceerde goed. Werd een internationale subtopper met uitschieters.

Hij was vooral goed in de relay. Dat is met vier man, elkaar aflossend, strijden tegen andere ploegen. Breeuwsma houdt daarvan. Jeroen Otter heeft een belangrijke rol in Daans’ shorttrackleven gespeeld.

De bondscoach vanaf 2010 is ook een voormalig topper in de relay. Dus daar waar sommige shorttrackers tijdens de race geen contact hebben met de coach, had Breeuwsma dat altijd wel. “Ik kaam elke kear op dat hoekje de baan út en dêr stie Otter dan. Dan seach ik him yn in flits.” Otter seinde: rondje eerder overnemen, nu een half baantje, nu Sjinkie met kracht aandrukken. Resultaat: de Nederlandse ploeg werd wereldkampioen

shorttrack. Het teamgevoel wat daarvoor nodig was, kwam uit de onwaarschijnlijke dingen die Otter bedacht. “800 kilometer fytse yn tsien dagen; it like idioat, mar wat smiet dat in teamgefoel op.”

Teamgevoel? Collega’s zijn bij de kwalificaties ineens concurrenten. Bovendien gaat de één soms harder. Breeuwsma zat altijd samen in de ploeg met Sjinkie Knegt. “Yn earste ynstânsje koe ik like hurd, mar letter tocht ik sa no en dan: ‘Wêrom slagget my dat no net?’ De ene dag concurrent, de andere dag de maat die hij naar de overwinning duwde op de relay.

WETENSCHAPPELIJK In de vijftien jaar dat Daan Breeuwsma in de nationale shorttrackselectie zat, veranderde die van een ‘we doen maar wat’groep naar een op wetenschappelijke grond geleide ploeg schaatsers. Monitoring is daar bij het woord. Elke centimeter van de ontelbare rondjes schaatsen wordt vastgelegd in tijd en beeld. Meten is weten. Kijken en beter doen.

45

GROOTHEERENVEEN.NL

COLUMN COLUMN COLUMN door Mr. Bert Tjaarda, notaris door

Mr. Bert Tjaarda, door notaris

Mr. Bert Tjaarda, notaris

Het vergeten erfdeel

Na een overlijden wordt vaak contact met de notaris opgenomen om na te vragen wat er allemaal moet gebeuren. Het opstellen van een verklaring van erfrecht komt daarbij aan de orde, net als het betalen van erfbelasting.

Wij vragen in dat geval naar de grootte van de kindsdelen in de nalatenschap van de eerste ouder die is overleden. Dit blijkt vervolgens meestal een lastige vraag.

“IK KIN DE TRAMS YN SJANGHAI BETTER DAN DY YN AMSTERDAM”

Een erfdeel in de nalatenschap van de eerst overleden ouder?

Maar de kinderen hadden destijds toch ‘afstand’ gedaan en de langstlevende had toch alles geërfd? Dat laatste is juist; de langstlevende wordt volgens de wet eigenaar, maar ook de kinderen zijn erfgenaam, al hoeft de langstlevende de erfdelen niet meteen uit te keren. De langstlevende blijft de erfdelen van de kinderen schuldig tot aan diens overlijden.

Heel vaak wordt gevraagd hoe er (erf)belasting bespaard kan worden. Behalve een goed testament van de ouder, is voor beantwoording van deze vraag de nalatenschap van de eerst overleden ouder van belang. Indien nog bekend is hoe groot het erfdeel van een kind in de nalatenschap van de eerstoverleden ouder is, mag deze als schuld worden afgetrokken van het bedrag dat nu geërfd wordt.

Belangrijk is daarom om het erfdeel van een kind in de eerste nalatenschap goed op papier te zetten. Wat waren de bezittingen en schulden op de overlijdensdatum van de eerst overleden ouder? Indien dit jaren later nog moet worden uitgezocht, blijkt dit erg lastig te zijn. De aangifte en aanslag erfbelasting in de eerste nalatenschap is een bruikbaar hulpmiddel in het bepalen van de kindsdelen.

Helaas komen wij in de praktijk dagelijks tegen dat geen enkele actie is ondernomen na het overlijden van de eerste ouder. Soms is het besparen van kosten een reden daarvoor geweest of heeft de bank medegedeeld dat het niet nodig is (om een verklaring van erfrecht op te stellen).

“Dat fiel ik no noch net, mar aanst at it foar har wer begjint, ha’k it der fêst swier mei.”

Daan is ook realist. “Ik kin net noch in kear fjouwer jier trochgean.” Hij geeft de olympische periode aan, voor shorttrack heel belangrijk. “Al wiene de olympyske ek de swierste jierren, want dan wiene der strenge kwalifikaasjes; oare jierren is der wat mear romte.”

SABBATICAL Maar hij geeft toe, het is over. Hij is trots op wat hij als shorttracker heeft bereikt. Hij heeft ervan genoten, heeft immers de hele wereld gezien. Sterker: “Ik kin de trams yn Sjanghai better dan dy yn Amsterdam.”

Ook het materiaal is aanzienlijk beter geworden. Vriendin Rianne de Vries, die in de nationale damesselectie zit, kijkt Daan even aan en herinnert zich dat ze indertijd op shorttrack kon gaan nadat Daan gezorgd had voor een paar goede schaatsen. Daar waar het gezin tot voor kort nog samen in de selectie zat, gaat Rianne in haar eentje nog een jaartje door. Daan blijft dan achter.

Hij houdt veel van landen als Amerika en Canada. Bij Canada gaat zijn hoofd even omhoog. Hij zat immers op de landbouwschool in Leeuwarden in 2007. Zijn schoolmaatjes gingen naar Canada om stage-zomerwerk te doen.

Dat leek hem ook wel wat. Ineens werd hij gekozen in de nationale shorttrackselectie. Tweesprong. Hij moest even nadenken en slikken, maar het werd shorttrack. Hij is daar nu blij mee: “Ik hie it net graach misse wollen.”

Toen werkte Daan zo nu en dan voor loonbedrijf Lolkema in Tynje. Ze weten dat hij thuis is, dus vragen ze hem voor ‘putsjes’. Hij weet niet of hij dat als zijn maatschappelijk doel gaat kiezen. Hij was tot nog toe olympisch sporter, dan word je betaald door het NOC, in Team NL zoals het nu heet.

Pake, heit en broer Karst zaten en zitten op de aloude boerderij, en zijn land grenst aan het hunne. “Wat ik dwaan sil hat miskien wol wat mei de lânbou te krijen”, zegt hij voorzichtig. Eerst even een sabbatical. Want de shorttrack-adrenaline zit nog teveel in zijn bloed. “Ik hie it net misse wollen.”

In een goed testament kan tevens worden bepaald dat de kinderen hun erfdeel kunnen opeisen als de langstlevende ouder een eigen bijdrage moet betalen bij een opname in een verpleegtehuis. Het opeisen van het erfdeel zorgt ervoor dat het vermogen van de langstlevende ouder kleiner wordt en dit kan een besparing opleveren doordat dan een lagere eigen bijdrage betaald hoeft te worden.

Ook als de langstlevende ouder hertrouwt, is het belangrijk dat een kind de grootte van het erfdeel kent. Bij het overlijden van de langstlevende ouder is het erfdeel namelijk opeisbaar en moet de nieuwe partner dit uitbetalen. Duidelijkheid over het bedrag is ook dan dus gewenst om vervelende verrassingen te voorkomen.

Wilt u meer weten hoe u erfbelasting kunt besparen of wilt u er zeker van zijn dat uw zaken ‘up-to-date’ zijn, dan nodig ik u van harte uit (vrijblijvend) contact met ons op te nemen of langs te komen op ons kosteloos inloopspreekuur. Ook kunnen wij vrijblijvend uw huidige testament checken!

Notariskantoor Savenije

K.R. Poststraat 1 • 8441 EL Heerenveen Tel.: 0513-645101E-mail: info@notarissavenije.nl Mr. Bert Tjaarda, notaris www.notarissavenije.nl Kosteloos inloopspreekuur: iedere donderdagochtend tussen 10:00 en 12:00 uur.

NotariskantoorSavenije Savenije Notariskantoor

K.R.Poststraat Poststraat • 8441 Heerenveen K.R. 1 •18441 EL EL Heerenveen Tel.:0513-645101E-mail: 0513-645101E-mail: info@notarissavenije.nl Tel.: info@notarissavenije.nl www.notarissavenije.nl www.notarissavenije.nl Kosteloos inloopspreekuur: Kosteloos inloopspreekuur: iedere tussen 10:00 en 12:00 uur.uur. iederedonderdagochtend donderdagochtend tussen 10:00 en 12:00

46

NUMMER 05 • 2022 TEKST: RICHARD DE JONGE // BEELD: SUP CLUB FRIESLAND

SAVANNAH VAN DER WAL GEEFT YOGALES OP HET NANNEWIID

“ DAT WE HIER SURFLESSEN GEVEN, IS EEN DROOM DIE UITKOMT” Toen corona ons land overviel had Savannah van der Wal de boel lekker aan de gang in haar dans- en yogastudio’s. Het gevolg van de uitbraak was dat er niet meer mocht worden lesgegeven. In plaats van bij de pakken neer te zitten, verplaatste ze de yoga naar buiten.

En dan niet suf op een parkeerplaats of in een bos, maar naar haar geliefde Nannewiid bij Oudehaske, op de sup. Hoe bedenk je het.

En dan zijn we er nog niet, want intussen is het zo druk geworden dat er zes docenten zijn die lesgeven en haar er toe hebben gebracht nóg een disclipline toe te voegen: windsurf-les. Het wordt druk op het Nannewiid met de Surf Club Friesland.

"YOGA OP HET WATER IS EEN LEUKE ERVARING"

Stilzitten is niets voor Savannah van der Wal. De onderneemster uit Oudehaske heeft na al eerder yoga op de sup, nu windsurfles aan haar dienstenpakket toegevoegd.

“In eerste instantie mochten we geen les meer geven, later alleen online en vervolgens buiten. Zo ben ik op het idee gekomen om sups aan te schaffen zodat we buiten op de sup yoga konden doen”, vertelt Savannah van der Wal. “We gebruiken vooral rustige vormen van yoga waarmee je het lichaam terug in balans brengt. Verder leren we de mensen verschillende mindful- en meditatietechnieken en schenken we aandacht aan de adem. Yoga op het water is een erg leuke ervaring. Met yoga ben je erg bezig met je zintuigen en als je buiten bent, midden op het water, is dat toch wel iets speciaals.

Je kijkt om je heen en je ziet alleen maar natuur. Als verlengstuk hiervan”

SUP AND WINE TOUR Van het één komt het ander en zo kwam het van yoga op de sup op sup-les. Savannah: “We geven technieklessen. Dat is echt voor beginners. Dan maak je kennis met de sup en werk je aan de juiste techniek zodat je efficiënt en blessurevrij leert peddelen.

We leren de mensen onder andere goed

‘rechtdoor’ suppen, sturen, manieren om te keren, veiligheid en materiaalkeuze. Daarnaast doen we toertochten door verschillende omgevingen zoals De Weerribben en de Alde Feanen.” Vooralsnog zijn deze toertochten in de avonduren. En onder het genot van een wijntje. Daar is dan ook de toepasselijke titel ‘Sup and Wine Tour’ voor bedacht. Het behoeft weinig voorstellingsvermogen dat het suppen door nationale parken met moerasbossen, meren, sloten en rietlanden met een ondergaande zon en met een alcoholische versnapering als afsluiting een bijzondere ervaring is.

Van een heel ander kaliber is het zogeheten ‘in zes weken fit’-programma van de SUP Club Friesland. Dit is een combinatie van suppen en fitness in de natuur waarbij er alle ruimte is om op eigen niveau te sporten.

BOOTCAMP VOOR KINDEREN Het aardige van het Nannewiid is, dat het zo ondiep is dat je er overal kunt staan.

Menigeen heeft om die reden hier het surfen onder de knie gekregen. Dat en haar voorliefde voor dit meertje waren voor de onderneemster uit Oudehaske de redenen om haar laatste bedrijfsonderdeel toe te voegen. “We hebben zelf de materialen. We doen het in kleine groepen, maximaal vijf personen en we richten ons op beginners.

Voor volwassenen is er een driedaagse cursus. Voor kinderen hebben we die ook, maar die kunnen ook nog een bootcamp doen.

Dat is in de zomervakantie. Ik heb vaak aan het Nannewiid gezeten, genoten. Dat we nu hier ook surflessen geven, is een droom die uitkomt.”

KINDERBOEK, GEBASEERD OP SJINKIE KNEGT Savannah van der Wal (30) groeide op in Sint Nicolaasga. Al snel werd duidelijk waar haar talent lag: sporten. Jarenlang turnde ze op hoog niveau in Heerenveen en volgde ze een dansopleiding in Leeuwarden. “Ik sport graag, vooral buiten sporten vind ik leuk.

Surfen, suppen, mountainbiken, wande-

len en krachttrainen zijn mijn favoriet. Zo kwam ik ook vaak bij het Nannewiid. Dat voelt voor mij als thuis, ik kom er supergraag. Dat ik op deze plek mijn passie voor deze watersporten mag delen met anderen vind ik echt geweldig.”

Savannah heeft meer in haar mars want twee jaar geleden bracht ze het kinderboek ‘Saar en Siem – Als ons huisje breekt’ uit.

Het boek is gebaseerd op het ongeluk van shorttracker - en tevens zwager van Savannah - Sjinkie Knegt. Toen Sjinkie Knegt in januari 2019 bij het aansteken van de houtkachel ernstige brandwonden opliep, belandde hij op de intensive care. Zijn kinderen Myrthe en Melle waren toen drie en één jaar. Het verhaal van Saar en Siem gaat over een slak die zijn huisje breekt.

Het is een fantasieverhaal dat kinderen ondersteunt wanneer een dierbare in het ziekenhuis belandt. Het is een luchtig prentenboekje wat ook geschikt is voor kinderen die niet in deze situatie zitten.

KORTINGSBON 20% KORTING* op 1 artikel naar keuze

HEERENVEEN *uitgezonderd van aanbiedingen of afgeprijsde artikelen. Vraag naar de overige actievoorwaarden in de winkel. Alleen te gebruiken in HEMA Heerenveen

heerenveen // SPORT

GROOTHEERENVEEN.NL

47

TEKST: YOERI VAN LEEUWEN // BEELD: MUSTAFA GUMUSSU / FPH

BERNIER HOEKSTRA, VOORZITTER VV HEERENVEEN

“HET BEHALEN VAN DOELSTELLINGEN GEEFT EEN PRACHTIG GEVOEL” In het voetbalseizoen 2022-2023 zal het eerste elftal van voetbalvereniging Heerenveen de overstap maken qua speeldag.

De bespelers van sportpark Skoatterwâld gaan van de zondag naar de zaterdag, iets waarin VV Heerenveen absoluut niet als enige vereniging gebruik van maakt. De KNVB maakte een horizontale overstap mogelijk waardoor je niet hoeft te starten op het laagste niveau. Voorzitter Bernier Hoekstra ziet de overstap met veel plezier tegemoet.

“Het is toch een belangrijk moment geweest met het oog op de toekomst”, zegt Bernier Hoekstra.

“Je merkt al meerdere jaren dat er een trend gaande is waarbij de jeugd steeds minder interesse heeft om te spelen op zondag en liever zaterdagavond de horeca bezoekt.

Dan kun je als vereniging niet je ogen sluiten om maar per se op die zondag te willen blijven spelen. In het bestuur hebben we het besluit genomen om, zeker nadat de KNVB een horizontale overstap mogelijk maakte, nog één seizoen door te gaan op zondag want we zouden al eerder op zaterdag gaan spelen.”

Nu moesten we alleen dit seizoen nog op zondag spelen want komend seizoen was de huidige regeling pas mogelijk. De selectie wilde dit zeker doen waardoor we nu nog spelen in de eerste klasse zondag en vanaf komend jaar dus op hetzelfde niveau op zaterdag.”

BESTUUR Nadat Hoekstra halverwege het eerste decennium van deze eeuw in aanraking kwam met VV Heerenveen heeft hij meerdere functies bekleed. “In het begin bij de jeugdcommissie waar we met een aantal mensen de jeugd weer in de divisies wilden hebben spelen. Na enkele jaren was dat gelukt en ik moet zeggen dat het behalen van zo’n doelstelling een prachtig gevoel geeft. Daarna ben ik via het bestuur in de functie van voorzitter beland.

Een van de speerpunten van mijn functie, want ieder bestuurslid heeft bij ons zijn eigen afgebakende takenpakket, is het innoveren van ons sportpark. Buiten dat ben ik als voorzitter niet van elk klein voorval op de hoogte, maar als er een groter probleem is, dan bemoeien wij ons er als bestuur natuurlijk mee.”

NIEUW SPORTPARK De voorzitter van VV Heerenveen kijkt niet voor niets reikhalzend uit naar het nieuwe sportpark. “De samenwerking met sc Heerenveen is een belangrijke. Wij zijn de op drie na grootste voetbalvereniging van Friesland en willen graag vooruitkijken. Zo hebben we bij drukke dagen wat de thuiswedstrijden betreft een enorme uitdaging qua planning.

Inmiddels hebben we zelfs een betaalde kracht in dienst om dit allemaal goed te laten verlopen.

Zowel sc Heerenveen als wijzelf zien dan ook de noodzaak om te kijken naar wat er kan worden aangepast.

Komende periode worden daar nog stappen in gezet in ieder geval.”

JONGSTE TEAM In de eerste klasse op zowel zondag als zaterdag spelen zeer gerenommeerde clubs met spelers die brokken ervaring hebben. Bij VV Heerenveen is dat, zeker dit seizoen, niet aan de orde. Hoekstra: “We hebben het over het jongste team aller tijden bij VV Heerenveen. Dat wil niet zeggen dat we elke wedstrijd onder doen voor

“WE HEBBEN HET OVER HET JONGSTE TEAM ALLER TIJDEN BIJ VV HEERENVEEN” de tegenstanders. Sterker nog, we voetballen soms ploegen echt ondersteboven. Er zit wel een kanttekening aan want we worden ook nog wel eens overrompeld door de ervaring van tegenstanders. Met Niklas (Tarvajärvi, red.) hebben we in ieder geval een trainer die perfect in onze visie van het opleiden van spelers past. Onlangs deden er gewoon twee jongens van zestien

jaar mee en die konden zo mee op het niveau, prachtig om te zien.”

INTEGRATIE Waar het eerste elftal van zondag de overstap maakt naar zaterdag is er momenteel ook een zaterdagteam actief in de standaard klassen. Hoekstra: “Een team vrienden, die het leuk vinden om samen te spelen. Komend seizoen zullen een paar van deze jongens voor hun kans gaan bij de selectie. Anderen verkiezen om een stap terug te doen naar het tweede team en er zijn ook nog spelers die stoppen vanwege verschillende redenen zoals bijvoorbeeld een studie. Het is dus niet zo dat er allemaal wrok is vanuit het eerste zaterdagelftal van nu. De andere kant van de medaille is dat we een vereniging zijn en ook op zondag blijven er teams actief. Dit zijn echter teams die vooral voor de gezelligheid spelen en niet prestatiegericht zijn.”

TOEKOMST Voor Bernier Hoekstra, in het dagelijks leven directeur van Novatech in Heerenveen, is het duidelijk dat hij op termijn afscheid gaat nemen bij VV Heerenveen. “Je moet ook steeds verversen in een bestuur en ook in het kader. Hierdoor blijft de vereniging levendig.

Vrijwilligers aan de club binden is een belangrijk item en daarin zijn we dan ook zoekende. Ik hoop dat ik na mijn aftreden kan zeggen dat het sportpark helemaal up to date is, dat de samenwerking met sc Heerenveen nog steeds goed is en dat de uitdagingen van het vinden van voldoende vrijwilligers dan helemaal verleden tijd is. Dat laatste zou wenselijk zijn want anders moeten er betaalde krachten worden ingehuurd en wanneer dat zo is, dan kost het de leden ook weer meer contributie om lid te zijn van de vereniging. Tot nu toe kunnen we het gelukkig nog steeds bemensen, maar meer ruimte in het bestand van vrijwilligers zorgt ook voor meer rust in de organisatie.”

heerenveen // SPORT

48

TOPSPORTGEZIN VOGEL UIT TJALLEBERD

“ZOLANG ZE ER PLEZIER IN HE De sportieve familie Vogel heeft vier kinderen, die allemaal op hoog niveau aan sport doen. Zij zijn in 2018 vanuit Roden verhuisd naar Tjalleberd om dichtbij Sportstad te kunnen wonen. Oudste dochter Demi (18) deed lang op hoog niveau aan acrobatiek, Fabiënne (16) stond op het WK trampolinespringen, zoon Camiel (14) springt ook en jongste dochter Robbin (10) maakt deel uit van een acrobatiekteam.

Moeder Emma (45) trainde het acroteam en vader Mathijs (47) is fanatiek hardloper en doet aan survival. Ik ontmoet de familie in het Sportstad Café. Hier in Sportstad Heerenveen brengen zij een groot deel van hun tijd door.

Camiel (14)

Fabiënne (16) begon op haar zesde met turnen, deed aan acrogym en is nu topsport trampolinespringster op niveau eredivisie bij TSH Heerenveen. Ze traint ongeveer vijftien uur per week bij Claudia de Graaf (rechts op de foto). Dit combineert ze met haar studie verpleegkunde aan het Friesland College. Fabiënne deed in november mee aan het jeugd-WK in Azerbeidzjan. Haar volgende doel is het WK in 2023.

Hoe komt het dat zij allemaal zo sportief zijn? Is dit iets genetisch? Waar komt deze drive vandaan? En hoe combineer je deze intensieve vorm van topsport met school en andere dingen? Stimuleren ze elkaar onderling, is er competitie? Ik zit vol vragen. Emma, Fabiënne en Camiel geven de antwoorden.

FYSIOTHERAPIE NA BLESSURE De familie Vogel is blij dat er na de coronastop weer wat wedstrijden op de planning staan. Vandaag heeft Camiel (14) een try-outwedstrijd turnen. Fabiënne (16) heeft het jeugd-WK in november nog vers in haar geheugen zitten. “Dat was heel tof, een ervaring om nooit te vergeten. We hebben daar de beste trampolinespringers van de wereld gezien. Helaas heb ik nu een blessure in mijn rug, omdat ik voor het WK iets te veel heb gedaan. Daarom moet ik het nu wat rustiger aan doen. Ik krijg veel fysiotherapie om mijn houding te verbeteren.”

Moeder Emma legt uit: “Bij trampospringen is het ingewikkeld: je moet steeds meer trainen omdat je groeit, maar je wilt je lichaam ook niet overbelasten. Veel kinderen haken daarom af als ze in de pu-

bertijd komen.” Voor Fabiënne en Camiel geldt dat niet, integendeel zelfs. Fabiënne bereidt zich alweer voor op het volgende jeugd-WK, in 2023. En Camiel heeft ook ambities: “Het jeugd-WK halen, en uiteindelijk de Olympische Spelen.”

HOE ZIET JULLIE DAG ERUIT? Camiel: “Eerst trainen, dan naar school, dan weer trainen, dan in de avond nog even een uurtje chillen en dan naar bed.

En dan de volgende dag weer opnieuw. Ik ga soms om half acht weg en ben dan om zeven uur weer thuis. Soms heb ik geen zin om uit bed te gaan, maar dan zie ik mijn vrienden weer en dan is het weer goed. En ik weet waar ik het voor doe. Ik vind het leuk om nieuwe dingen te doen en om beter te worden. En uiteindelijk wil ik de top bereiken.”

Emma: “Het sporten is goed met school te combineren. Camiel zit in de Sportlifestyle-klas. Hij krijgt ’s ochtends tijd om te

Emma (45) is specialistisch verpleegkundige, traint in de sportschool en wandelt met de hond.

zit in de topsportgroep trampolinespringen, samen met zijn zus Fabiënne en komt uit in de tweede divisie. Daarnaast turnt hij. Hij traint ongeveer zeventien uur in de week en doet mee aan landelijke wedstrijden.

Camiel volgt de havo op OSG Sevenwolden, waar hij een topsportklas zit.

FABIËNNE

“IK BEN GEWOON OP EEN SPORT GEZET, EN TOEN VOND IK HET LEUK” trainen, en krijgt ook vrij voor wedstrijden.

Zijn huiswerk kan hij vaak op school maken. Maar hij traint liever dan dat hij leert.”

Camiel: “Ik sta gemiddeld een zeseneenhalf, dus het gaat prima.”

Emma: “Ons leven staat in het teken van de trainingen. ’s Ochtends gaan ze op tijd weg om voor schooltijd nog te trainen.

Demi traint zelf niet meer, maar geeft wel training aan het acroteam van Robbin.

Meestal eten we niet tegelijk: de kinderen eten voor of na hun training. ’s Avonds halen we ze dan weer op. Als we dan wel samen eten, drie keer in de week, is het extra leuk. Dan maken we het gezellig. En op zondag zijn we allemaal vrij.”

HEBBEN JULLIE NOG WEL TIJD VOOR SOCIALE CONTACTEN? Camiel: “Ja, ik heb nog steeds best veel tijd.

Ik spreek meestal in het weekend af met vrienden. En mijn beste vriend zit ook op

trampolinespringen, dus die zie ik heel vaak.”

Emma: “Door al het sporten heeft hij nauwelijks tijd om te gamen. Dat is het grote voordeel van sporten: ze zitten veel minder op een scherm dan hun leeftijdsgenoten”.

Fabiënne: “Ik kan niet altijd afspreken met vrienden. Een feestje doordeweeks lukt ook niet, dat kan alleen op zaterdagavond.

Maar na de training gaan we soms met de hele club ontbijten bij de Hema. Ik zie ze elke dag, dus we zijn heel hecht met z’n allen.”

HOE KOMT HET DAT JULLIE ALLEMAAL OP HOOG NIVEAU SPORTEN? Emma: “Matthijs en ik hebben vroeger allebei veel geturnd. Dus wij gaven de kinderen van jongs af aan mee: eerst zwemmen, en dan op gymnastiek. Al snel bleek dat ze talent hadden. En als je iets goed kunt,

NUMMER 05 • 2022

GROOTHEERENVEEN.NL

49

TEKST EN BEELD HANNAH ZANDBERGEN

EBBEN, STIMULEREN WE ZE” Demi (18) deed vanaf haar zevende aan acrogym. Bij deze sport wordt er in combinaties geturnd. Demi werd Nederlands kampioen acrogym, pakte goud in Portugal en deed mee aan verschillende EK’s en WK’s. Ze stopte op haar achttiende, is nu trainster van een acroteam en start binnenkort met haar studie geneeskunde.

Robbin (10) doet aan acrogym op landelijk niveau en turnt ook.

Ze is geplaatst voor het NK in Ahoy. Tijdens de laatste wedstrijd werd ze Nederlands kampioen. Zij traint zes keer per week.

vind je het ook leuk. Toen Camiel zes jaar was, werd hij al gevraagd voor topsport.”

Camiel: “Jij vroeg aan mij: ‘Wil je bij Epke trainen?’”

Fabiënne: “Ik ben gewoon op een sport gezet, en toen vond ik het leuk.”

Emma: “Van tevoren plan je niet dat ze zo vaak gaan trainen. Maar iedere keer komt er een stapje bij. Je verlegt steeds je grenzen. Demi begon met drie keer trainen in de week, dat liep uit de hand. En toen de volgende kinderen dat ook wilden, konden we natuurlijk geen nee zeggen. Zolang ze er plezier in hebben, stimuleer ik ze. Ze moeten het vooral naar hun zin hebben.

Toen we nog in Roden woonden, moest ik iedere dag naar Heerenveen heen en weer rijden. Dat was behoorlijk pittig. Uiteindelijk zijn we naar Tjalleberd verhuisd,

omdat Fabiënne ‘s ochtends ging trainen.

Nu kunnen ze overdag gewoon op de fiets naar Sportstad.”

HEBBEN ZE DAT TALENT VAN HUN OUDERS? Emma: “Het talent heb je van jezelf. Zij moeten het ontwikkelen, zij moeten er hard voor werken. Ze moeten het allemaal zelf doen. Wij kunnen alleen de voorwaarden scheppen.”

MOETEN JULLIE DINGEN OPGEVEN VOOR HET SPORTEN? Emma: “We kunnen eigenlijk alleen in de zomer op vakantie. Daarom hebben we ook heel lang niet kunnen skiën. Dit jaar kon dat voor het eerst weer, het mocht van de trampolinetrainster.”

CAMIEL

“EERST TRAINEN, DAN NAAR SCHOOL, DAN WEER TRAINEN, EN DAN DE VOLGENDE DAG WEER OPNIEUW”

Fabiënne: “Een beetje ontspanning is wel goed, zei ze.”

Emma: “In de zomervakantie hebben ze drie weken geen trainingen. Daarna moeten ze het echt weer opbouwen. Trampolinespringen is heel zwaar voor je rug, dus als je dan een week niets doet, heeft dat veel effect. Na de zomervakantie heeft bijna iedereen blessures.”

IS ER COMPETITIE ONDERLING? Fabiënne: “Nee, eigenlijk niet, we doen allemaal iets anders.”

Emma: “Fabiënne en Demi hebben een tijdje samen geacroot. Toen was Fabiënne af en toe wel jaloers, omdat Demi een hoger niveau deed.”

WAT BRENGT HET SPORTEN JULLIE? Fabiënne: “Het is een hele leuke tijdsbesteding. In de lockdown kon ik niet sporten en toen viel ik echt in een gat.”

Emma: “Ik zie er alleen maar voordelen

Matthijs (43) is projectleider bodemonderzoek, is fanatiek hardloper en doet aan survival

EMMA

“HET IS EEN HEEL BEDRIJF BIJ ONS” van. Ik vind dat ze heel gedisciplineerd en gemotiveerd zijn. Demi heeft altijd zes keer getraind en daarnaast haar vwo-diploma gehaald. Zij zegt altijd dat het sporten haar juist hielp om haar schoolwerk te doen. Ze had vaste momenten om te leren, en daarbinnen moest het gebeuren. Voor Fabiënne werkt het net zo; zij doet het ook heel goed op school. Voor corona deden ze ook veel shows en demonstraties. In Sportstad was er regelmatig een gymgala of kerstshow, ontzettend leuk. En de wedstrijden natuurlijk: voor het WK gingen Demi en ik naar China; we gaan ook regelmatig naar Engeland of Duitsland. We zien wel wat van de wereld.”

Fabiënne en Camiel Vogel, en ook Demi en Robbin, doen op een hoog niveau aan sport: trampolinespringen, acrogym en turnen. Hun dagen staan in het teken van trainen. “Het is een heel bedrijf bij ons”, besluit Emma.

Overweegt u om elektrisch of hybride te gaan rijden?

92 ELEKTRISCHE EN HYBRIDE MODELLEN OP 1

LO C AT I E - A B D N I S S A N H E E R E N V E E N *

IE SID UB SS ID HE ER OV OP EID LAATSTE MOGELIJKH SUBSIDIEPOT BIJNA LEEG - MIS HET NIET!

32x NISSAN QASHQAI

!

E I T C A P O O K IN

HYBRIDE BRIDE N-STYLE €3500,- KORTING! HY 2022, 140pk, Hybride N-STYLE VOOR:

€36.695,EXTRA LUXE UITGERUST:

- 19” lichtmetalen velgen - 7” TFT kleurendisplay - Intelligent Cruise Control - Nissanconnectsysteem met navigatie - Lane Departure Warning & Prevention

21x

RENAULT ZOE ZEN & INTENS

10 0% el ek tr is ch

€27.450,-

2020, Zen en Intens, 50 kWh, 135pk 6.000KM VOOR:

Hier gaat de overheidssubsidie nog van af!

+ €2.000 OVERHEIDSSUBSIDIE + GRATIS LAADBOX

OOK OP HET STEKKERPLEIN: TOYOTA COROLLA HYBRIDE - AUDI A3 HYBRIDE - BMW 530 E - FORD PUMA

ALLE AUTO’S OP 1 LOCATIE:

HEERENVEEN

skrynmakker 26 / 0513 - 650 222

Tijdens het ABD

GRATIS

*Gratis laadpunt bij afnemen van een gebruikte elektrische auto inclusief het afnemen van het afleverpakket. Exclusief aansluitkosten. *De overheidssubsidie is alleen voor particulieren. Deze subsidieregeling gaat door tot het budget op is. In 2022 is het subsidiebedrag € 2.000,- als u een gebruikte elektrische personenauto koopt en bij een nieuwe auto €3.350,- overheidssubsidie. Kijk voor de actievoorwaarden op www.abdnissan.nl. Onder voorbehoud van prijswijzigingen en typefouten. De actie is geldig t/m zaterdag 4 juni.

Kom naar het ABD Stekkerplein, wij informeren u graag!

100 % ele ktr isc h

+ GRATIS LAADBOX + €2.000 OVERHEIDSSUBSIDIE

4x x Citroën DS3 Crossback E-Tense DIVERS 2019 en 2020 VANAF:

€32.345,-

Hier gaat de overheidssubsidie nog van af!

Alles wat u wilt weten over elektrisch rijden vindt u op het stekkerplein of kijk op www.abdnissan.nl

zaterdag 21 mei t/m zaterdag 4 juni

Inclusief een benzine/elektrisch rijden rekenvoorbeeld + GRATIS THUISLADER

4x RENAULT CAPTUR E-TECH

2021, E-TECH Plug-In-Hybride, Intens, 160pk 11.920KM VOOR:

€30.950,-

6x Renault ARKANA 2021, E-TECH Hybride, Intens 8.109KM VOOR:

€32.945,-

100% elektrisch

100% elektrisch

+ €2000 OVERHEIDSSUBSIDIE

+ €2000 OVERHEIDSSUBSIDIE

+ GRATIS LAADBOX

4x Nissan LEAF DIVERS 2019, 2020 en 2021 VANAF:

+ GRATIS LAADBOX

€19.745,-

4x Peugeot e - 2008 DIVERS 2019 EN 2020 VANAF:

Hier gaat de overheidssubsidie nog van af!

€32.990,-

Hier gaat de overheidssubsidie nog van af!

HYBRIDE - DACIA SPRING - RENAULT TWINGO ELECTRIC EN UNIEKE PRIVATE LEASE ACTIES!

Stekkerplein

LAADBOX* T.W.V. €889,-

VOORDELEN ELEKTRISCH RIJDEN: - Overheidssubsidie* - Altijd automaat - Geen benzinekosten

- Geen wegenbelasting - Lagere onderhoudskosten - Trekhaak mogelijk!

52

heerenveen // SPORT

HEERENVEENSTER SKÛTSJE GRONDIG AANGEPAKT

DE GERBEN VAN MANEN EN OOK HET BESTUUR BEIDE EEN TON LICHTER Als kersvers schipper werd Sytze Brouwer in zijn ‘leerjaar’ tweede, het jaar erop weer en in het laatste jaar voor corona eindigde hij ook op die plaats. Alle keren achter Douwe Visser van Grou die daarmee drie keer achter elkaar SKS-kampioen werd. Afgelopen winter is het Heerenveenster skûtsje, de Gerben van Manen, grondig onder handen genomen: de knik is eruit; het skûtsje is verlengd en hij is lichter geworden. Nu er ook efficiënter wordt getraind en er zeker sprake is van een betere seizoenvoorbereiding, lijkt voor Sytze Brouwer niets meer het stapje omhoog in de weg te staan.

TEKST EN FOTO: RICHARD DE JONGE

NUMMER 05 • 2022

GROOTHEERENVEEN.NL

“DE VERBOUW VAN HET SKÛTSJE HEEFT ONS EEN ENORME DRIVE GEGEVEN” Van druk is echter geen sprake bij de sympathieke maar vooral ook nuchtere Sytze Brouwer (39). “Maar het zou wel mooi zijn als het een keer een treetje hoger wordt.

Je moet niet vergeten dat Grou Tammo Oosterhof als adviseur heeft. Dat is een erg goede zeiler en tacticus.

En ook dat de ploeg goed is en lang bij elkaar is. Dat is ook belangrijk. Wij zeilen ook al wel wat jaren samen, maar hebben toch ook wel wat verloop gehad. Harmen is natuurlijk naar Langweer gegaan, mijn zwager is hem dit jaar gevolgd, onze adviseur Jens Jongsma is gestopt en schotenman Oebele Woudstra is op wereldreis met zijn zeilboot. Niets ten nadele van de anderen, maar je bouwt in een team toch op een paar sterkhouders.”

ADVISEUR Thijs Kort is de nieuwe adviseur. Zonder anderen tekort te doen heeft hij net als Oosterhof ook zijn sporen in de zeilsport verdiend, onder meer met ontelbare overwinningen in de Sneekweek in verschillende klassen.

Vorig jaar won Heerenveen de Sprintwedstrijden – de eerste krachtmeting van het seizoen – met Kort op het achterdek.

Sytze Brouwer: “Het sturen van een skûtsje betekent honderd procent focus. Ik moet er voor zorgen dat het skûtsje aan de wind blijft op een goede manier, dat ik geen hoogte en daarmee meters verlies. Dat is erg belangrijk, vooral bij lichtweer. Natuurlijk zie ik wel de vlaagjes aan komen, maar ik ben zo druk met het skûtsje op snelheid te houden, dat ik geen tijd heb om te kijken wat er in het veld gebeurt. Een adviseur is heel belangrijk. Natuurlijk zou je er zonder kunnen, maar ik weet zeker dat ik dan een halve kilometer om zou zeilen. Vooral bij lichtweer, dan kun je echt niet om je heen kijken. Dan moet je vertrouwen hebben in je adviseur die je de goede kant opstuurt.”

INTENSIEVER EN EFFECTIEVER “Dat we de Sprintwedstrijden wonnen, ligt niet alleen aan hem natuurlijk. Maar het is wel een bevestiging dat je op de goede weg terug bent. En ook die andere jongens vertrouwen geven. Het is prachtig om te zien hoe de nieuwe fokkenist Atze Rienk de Leeuw het doet.

Boothandling pakken de jongens ook goed op. Ik heb er alle vertrouwen in.”

Op de vraag wat je moet doen om dat laatste stapje te maken, antwoordt Brouwer: “Als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg. Je moet bepaalde dingen veranderen, anders doen. We hebben de training aangepast, bijvoorbeeld de nadruk leggen op boothandling. In het verleden hadden we de focus op door de wind gaan, voor of aan de wind. Dan ben je heel veel bezig met sturen. Nu leggen we de boeitjes vaak heel dicht bij elkaar. We beginnen met 500 meter en eindigen met 150 meter er tussen. Steeds kortere rakken. Dan worden alle fouten blootgelegd. Je moet na een ronding proberen om elke keer goed uit te komen. En voor de jongens betekent dit dat ze heel snel moeten handelen. Je zag dat het na één, twee trainingen al stukken beter ging.”

Er wordt twee keer in de week getraind: op zondagmorgen en op woensdagavond. Korte trainingen. “De meeste jongens hebben een spanningsboog van een naaktslak. Ik ook”, lacht Brouwer. “Maximaal drie uur trainen is genoeg. En als je dat met elkaar afspreekt, is iedereen er ook goed bij in die paar uren. De training is dan veel intensiever en effectiever.“

KNIK ERUIT Het winnen van de Sprintwedstrijden vorig jaar was een belangrijke graadmeter. Brouwer had dan ook alle vertrouwen in het kampioenschap. Corona gooide echter roet in het eten. Net als het jaar daarvoor. “Waar we nu staan weten we niet omdat het skûtsje afgelopen winter is verbouwd. Het was geknikt. We hebben de kont zeven centimeter laten zakken. De dekken zijn vervangen en we zijn drie centimeter langer geworden. Dat moest vanwege de nieuwe zeilformule. Daar kwamen we niet goed uit. Het belangrijkste is dat we een stuk lichter zijn geworden. We hadden een erg zwaar voordek. Dat was nog origineel. Dat wilden we er al heel lang uit hebben.

De dekken waren op sommige plekken zeven, acht millimeter dik. Dat mag vier millimeter zijn. Door dat zware voordek moest we 827 kilogram compenseren met ballast in de kont. Dit betekent dat je een ton extra gewicht meenmeent. Dat wil je natuurlijk niet. We zijn nu anderhalve ton lichter. Misschien dat er nog wat gewicht in de kont moet, maar ruim een ton scheelt het zeker. Dat is erg veel.”

Verder is de Gerben van Manen helemaal gestraald.

Van binnen en van buiten. En is de betimmering van de roef aangepakt. De verbouw heeft het bestuur ongeveer 100.000 euro gekost, een ton.

EERDER OP SNELHEID “Je merkt dat het skûtsje anders reageert, omdat het veel lichter is. Het zoekt misschien wat meer, maar dat is niet nadelig, helemaal niet. Wat het brengt is lastig te zeggen. Maar het eerste gevoel is goed. Het is beslist niet zo van ‘goh wat staat het schip ver van mij af’. Helemaal niet. Het viel me echt heel erg mee. Ik lag toch een paar nachten wakker. Dan wil je het water op.

Wat je vooral voelt is dat het lichter draait en sneller zijn snelheid oppikt. Logisch, omdat hij lichter is. Daar waren we wel naar op zoek. Want bij lichtweer (tot drie Beaufort, red) deden we wel mee maar was het niet heel bijzonder. Dan waren we veel te zwaar.”

ENORME DRIVE Een veel lichter skûtsje, een betere boothandling door een efficiëntere training, je zou zeggen: dit jaar gaat het gebeuren. Sytze Brouwer houdt nog een slag om de arm. “In principe zijn alle skûtsjes nu even snel. Het komt op de schipper en de bemanning aan. Toch denk ik dat het dezelfde namen zijn. Douwe Visser, Albert Visser en ik verwacht ook veel van Harmen. En ja, ik denk dat we daar zelf ook wel bij zitten. De verbouw van het skûtsje heeft ons een enorme drive gegeven.

Uitzoeken van hoe ligt hij het best op het roer, moet de mast iets achterover, moeten we misschien wat ballast plaatsen? Om dat uit te zoeken is echt heel erg leuk.

Daar gaan we met ons allen heel veel van leren.”

KRUISPUNT In het dagelijks leven is Sytze Brouwer binnenvaartschipper. Misschien moeten we wel de verleden tijd gebruiken, want hij staat op een kruispunt. Week op week af, het breekt hem op. “Ik merk dat ik het niet meer zo naar mijn zin heb. Dan zit ik in de stuurhut met de joystick (stuur, red) in mijn handen en vraag ik me af: ‘Wil ik dit nog wel?’ Dan mis ik thuis. Dat gevoel wordt steeds erger. Ik ben me nu aan het bezinnen. Ik heb SPW gestudeerd. Misschien ga ik die kant wel op.”

GERBEN VAN MANEN EN DE BROUWERS De Gerben van Manen wordt vaak betiteld als het mooiste skûtsje van de SKS-vloot. De ranke platbodem is een echte Piipster, gebouwd in 1915 op de beroemde scheepswerf De Piip van Roorda in Drachten.

Het witte schip met de witte zeilen was een lust voor het oog. Inmiddels is het schip geschilderd in authentieke bruin-okergele kleuren, maar het silhouet is nog even mooi als destijds. Het schip is genoemd naar de eerste voorzitter van de Sintrale Kommisje Skûtsjesilen (SKS), Gerben van Manen.

Het Heerenveenster skûtsje behaalde met verschillende schippers tot nu toe zeventien kampioenschappen en is daarmee het meest succesvolle schip van de vloot. Schipper Tjitte Lammertsz Brouwer is de enige skûtsjeschipper binnen de SKS, die meteen in zijn eerste jaar in 1968 al kampioen werd. Hij behaalde zes kampioenstitels. Zijn opvolger en ‘oomzegger’ Tjitte Sietsesz Brouwer schreef vijf keer de titel op zijn naam.

Pieter Sietsesz Brouwer, vader van de huidige schipper, was negen jaar schipper en won drie keer het kampioenschap.

Sytze Brouwer was eerder bemanningslid op het skûtsje van Earnewâld met zijn vader Pieter Brouwer die daar schipper was en later met Gerhard Pietersma aan het helmhout.

Sytze Brouwer vaart sinds 2009 op de Gerben van Manen, eerst als fokkenist, sinds 2017 als schipper. Fokkenist is een sleutelpositie op een skûtsje. Met de fok bepaal je de hoogte en vang je de vlagen op. Als een fokkenist goed zijn werk doet, kan een schipper bij wijze van spreken zijn roer loslaten.

ACHT WEDSTRIJDEN Er zijn acht zeilwedstrijden per jaar. De eerste wedstrijdreeks is Lemmer Ahoy van 26 tot en met 28 mei. Het SKS kampioenschap staat gepland in de periode van zaterdag 30 juli tot en met vrijdag 12 augustus.

53

54 2

1

15

14

10

13

8

12

6

7

11

5

9

4

26

21

25

16

20

24

19

23

18

22

17

9

9

D C

19

17

8

14

11

8 14

6

8

9

17

24

17

15

22

6

15

22

11

17

12

15

10

6

17 22

19

6

12

6

14

22

8

17

6

18

14

17 10

10

19

17 8

2

22

22 9

15

8

17

7

2

14

4

10

17 10

1

14

2

4

18

17

14

26

18

22

17

14

20

7

7

6

PUZZELPAGINA NR 05

14 14

5

15

11

22

17

7

5

17 8

15

8

7

11

W

15

22

10

2

17

14

11

17

15

4 14

17

7

7

H

22

18

18

5

17

6

NUMMER 05 • 2022

3

17

7

6

18

Puzzel en win! In iedere editie van deze uitgave staat een puzzel waarmee je leuke prijsjes kunt winnen.

Stuur je oplossing via de email of met traditionele post. Je kunt dit sturen naar: info@grooheerenveen.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 05-2022 – tot uiterlijk 15 juni 2022. Wij wensen je veel puzzelplezier!

4

17

14 17

22

19

Probeer ijke letters. staan voor gel .

Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het

muzikale hulde nauwgezet

12

pl. in België

handeling

en omstreken

deel v.e. fiets

2

sultanaat

riv. in Frankrijk sportbond (afk.)

riv. in Limburg

10

laaggelegen ontkenning

nikkel

moerasvogel

calorie

decibel

8

waterdamp bereide huid

nepmedicijn

grote plaats

betaaleenheid werkelijk onzinnig

rekenopgave

vragend vnw. drietal

fanaticus

3

balletontwerper

type drukletter

muziekinstrument

onzuiver gewicht

6

plattegrond

soort harnas oude vochtmaat slang

riv. in Spanje

hemelbrood

lawaai

pl. in Zwitser- draagbare telefoon land

voordat grote vloot weke massa

blijkens de akten salaris

wasem

onnozel streep

BEBOP CLUBKAS DAGJE DEUCE DWERG GIEBELEN GOEDAARDIG

Russisch heerser

werkplan

11

standaardmaat veerkracht

rondreis

kledingstuk naamplaatje

delfstof

tijdstip

bloot

9

soort onderwijs

reeds voeg

Indon. eiland lichtbundel

I S O E B R E D R O E I

H M O L G K A S B O R U

T N O K D A A E D P E K

niveau

7

jongen

Ierse verzetsgroep

pausennaam werk

PUZZEL EN WIN

GRIME HAKBLOK HITJE HOVEN JUNIOREN KERSTHIT KLEUR

2

4

5

6

7

8

9

10

11

12

Winnaar puzzel Grootheerenveen NR. 04-2022 R. Lijzenga uit Heerenveen heeft de waardebon van 2 bioscoopkaartjes gewonnen.

Deze is aangeboden en is te besteden bij DE BIOS in Heerenveen OPLOSSING EDITIE 04-2022: Zweedse puzzel: TRAPTECHNIEK // Cijferpuzzel: OPVANGCENTRUM

COLOFON GrootHeerenveen is een maandelijkse uitgave van Ying Media en wordt huis-aanhuis verspreid in gemeente Heerenveen en omliggende dorpen en steden in een straal van ca. 10 km van Heerenveen.

Oplage: 28.000 exemplaren.

M J Y C N E R O I N U J

N E L E B E I G R W G N

LEEFKUIL LEESDOEL LOOPGIPS LYRICI MEGABIT MOSKEE OPEREREN

OPMARS ORDER PROEF SNOER VOLDOENING WINTERKOST

DE BIOS HEERENVEEN

PUZZEL EN WIN

vreemde munt

3

K G R U L E E N I S R L

Burgemeester Kuperusplein 52 Heerenveen • T 0513-654051

Ierland

© www.puzzelpro.nl 1

E A I E W E T N T P N E

Kijk voor het actuele filmaanbod op:

welpenleidster

5

R D C D K E E I E I E E

2 BIOSCOOPKAARTJES!

www.bios-heerenveen.com

vogel

S K I S R O B S T G R F

De woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt.

Ze kunnen elkaar overlappen. Letters mogen vaker worden gebruikt. Zoek de woorden op en streep ze af. De overblijvende letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.

silicium priem

steen

T V M U R K I P E L P L

1

laan

4

de gemalen onbekende

J E L R S R A M P O O I

© www.puzzelpro.nl

volgzaam

boosdoener

E C E N E V O H E B G E

WAARDEBON VAN € 20,00 STUUR je ANTWOORDEN van PUZZEL 05 VÓÓR 15 juni 2022 PER EMAIL NAAR: info@grootheerenveen.nl OF NAAR: GROOTheerenveen, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK... en vermeld daarbij uw adres.

UITGEVER

EINDREDACTIE

VERKOOP

Ying Media BV Zwarteweg 4 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl www.yingmedia.nl

Henk de Vries

Mieke Alferink, Geart Jorritsma, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok.

REDACTIE

redactie@grootheerenveen.nl

Hannah Zandbergen, Janita Baron, Sonja Harkema, Gea de Jong-Oud, Riemie van Dijk, Richard de Jonge, Wim Walda, Amanda de Vries, Jangerben Mulder, Eelke Lok en Joeri van Leeuwen

REDACTIECOÖRDINATOR

VORMGEVING

VERSPREIDING

Gianna Posteraro

Frans van Dam (bliidd.nl)

FRL Verspreidingen, Leeuwarden

REDACTIETIPS?

FOTOGRAFIE Mustafa Gumussu

DRUK Mediahuis Noord, Leeuwarden

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

DE EERSTVOLGENDE UITGAVE VAN MAANDBLAD GROOTHEERENVEEN VERSCHIJNT OP: DONDERDAG 23 JUNI 2022

Kuiper Verzekeringen.

Voelt als familie.

kuiperverzekeringen.nl

I S M .

Y U N E M L S SY AS .N IM U E L .

N AS IM U SL EA .N YS U M .N YS IM U EA S LI .N YS U EA M LI .N S U EA M LI .N YS U S EA M .N YS U EA S M LI .N YS U EA SY M LI NU SY U E M LI .N S S A S E M .

Y U NU EA SY LI A S .

N E S M LI S SY A YS U E M L .

N S AS IM SL EA LI .N YS U M .N YS IM U EA S LI .N YS U EA M LI .N S EA M LI .N YS U S M .N YS U EA S LI .N YS U EA M LI SY U E M L .

N S A I SL EA M .N YS U S .N YS IM U EA S LI Y U EA M LI .N S EA M .N YS U S .N YS U EA S LI YS U EA M LI SY E M LI .

N S A SL M .N YS U S AS .

YS IM U EA LI EA M LI .N YS S M .N YS U SY LI .N EA M LI S U M LI .N S EA M .N YS U .N U EA M LI U EA M .N S EA .N YS U S U EA SY LI EA M YS U NU SL SY .

NU EA SY LI IM S E M L

SL

LEKKER SLANK DE ZOMER IN! Tom: ‘Alles in 1”

Ik ging erheen omdat ik al jaren worstel met mijn gewicht. Bij Easyslim vond ik eindelijke de oplossing voor mijn gestruggle. Ik eet nu anders en de behandelingen zorgen voor extra ondersteuning en dat mij huid niet slap wordt.

AS

IM

ONZE BELOFTE AAN JOU:

Carla: “Goede resultaten”

M

.N

Goede begeleiding en resultaten. Het is een combinatie van de machine en goede voeding! Veel fitter geworden in een aantal maanden dat ik hier kom en en merk dit aan mijn algehele gezondheid. Ik kom nu nog voor onderhoud want wil absoluut niet terugvallen in oude gewoontes.

ZIEN WE JE SNEL?

YS LI

NU

SY

* Resultaten ter inzage in de studio conform privacywetgeving

ACTIE

Intake incl. behandeling

van € 89,- voor € 49,Geldig t/m 31 mei 2022

OF BOEK JE AFSPRAAK K ONLINE VIA

EASYSLIM.NU

LEMMER • HEERENVEEN • SNEEK • DRACHTEN VOOR SNELLE VRAGEN BEL OF APP 06 83 85 47 19