MAANDBLAD
07-2022
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
7e JAARGANG • NR. 79
groot
GAVE IN DEZE UIT
l in Actuee een v Heeren AN BIJL AGE V INFORMATIE ERENVEEN HE GEMEENTE
JINNY SCHIPPERS
WERKT IN DE FORENSISCHE ZORG
“IK DOE MIJN STINKENDE BEST OM HUN VERTROUWEN TE WINNEN”
2
NUMMER 07 • 2022
CHICAGO VII In de zomervakantie heb ik eindelijk weer tijd om te lezen. Ik weet wel, deze krant lezen en redigeren, voordat ú hem leest, is óók lezen, maar ik bedoel lezen, wat ik zélf wil lezen - boeken en strips en zo - uit mijn eigen boekenkast. Ik heb een paar weken tijd om te kijken en te luisteren naar wat ík wil zien en horen. Er liggen nog zóveel speelfilms en muziekalbums die ik niet heb gezien en gehoord.
ENGELEN IN HEERENVEEN TIJDENS TSJERKEPAAD 2022
Maar als ik in mijn vrije tijd naar mijn stripkast, boekenkast, platenkast en dvd-kast loop om er dát te vinden wat ik zoek, kom ik er elke keer weer achter dat er lege plekken zijn. In mijn boekenkast - een rug van een boek is algauw twee centimeter - valt een gat snel op. Nu betreft het hier een uitlening van twee zelfhulpboeken, dus de lener heeft er vast wat aan maar juist omdat het zelfhulpboeken zijn kan het zomaar nog een halfjaar duren voordat dit gat weer gevuld is.
HEERENVEEN – Deze zomer wordt het Tsjerkepaad weer in Friesland georganiseerd, ook in en rond Heerenveen. Tsjerkepaad 2022 loopt tot en met 10 september, elke zaterdag van 13.30- 17.00 uur. Op de slotdag 10 september is het ook Open Monumenten Dag.
Wat ik erger vind, zijn de lege plekken die een ander niet ziet, maar ík wel. Ik weet waar die lege plekken zitten, al staan mijn strips en elpees rugje aan rugje stijf naast elkaar in de kast. In mijn platenkast brandt die ene lege plek bij de letter C in mijn ziel. (Ik heb alles op alfabet staan, zodat elke titel gemakkelijk vindbaar is). Bij de C mist de elpee Chicago VII uit 1974, het allerbeste en werkelijk meest fantastische jazzrockalbum ooit! Ik heb de muziek van Chicago in de jaren 70 leren kennen dankzij vrienden uit Amsterdam die mij meenamen naar jazzconcerten in Laren en Hilversum. Onvergetelijk.
Als invulling voor het jaarthema (‘Kerk voor jong en oud’) heeft de Heilige Geestkerk in Heerenveen, de Room-Katholieke Parochiekerk, gekozen voor het thema ‘Engelen’. Beelden van engelen - met beschrijving van en over de engelen – zullen tijdens het Tsjerkepaad worden tentoongesteld. De huidige katholieke kerk van Heerenveen is de vierde en
Al die mooie ervaringen wilde ik destijds delen. Iedereen mee laten genieten, zeg maar. Het resultaat is dus dat ik niet alleen tientallen strips, maar vooral ook Chicago VII op die manier ben kwijtgeraakt. Uitgeleend om nooit weer terug te krijgen. Vind ik dat erg? Ja, het is een gemis, want meer dan andere cultuurvormen heb je muziek nodig. Muziek begeleidt je door alle toonaarden van je gevoelens. Uitlenen betekent in veel gevallen kwijtraken. Dat u het even weet.
FEANDEI ABE LENSTRASTADION MET SPELERSPRESENTATIE HEERENVEEN – Veel fans kwamen weer naar de FeanDei, afgelopen zaterdag in het Abe Lenstrastadion.
Delen doe ik overigens nog steeds erg graag; ik heb er zelfs mijn werk van gemaakt. In het maandblad GrootHeerenveen bijvoorbeeld mag ik mooie verhalen van anderen delen. Hoef ik niet uit te lenen, want GrootHeerenveen valt gewoon bij u in de brievenbus.
Veel leesplezier!
FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
Henk de Vries, eindredacteur
Hét maandblad met verhalen uit jouw regio! EERSTVOLGENDE UITGAVE: DONDERDAG 25 AUGUSTUS 2022 KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP: WWW.GROOTHEERENVEEN.NL VOLG ONS OOK OP SOCIAL MEDIA
kwam in 1933 gereed. De vorige stond op het Gemeenteplein tussen 1842 en 1933. De kerk is tijdens Monumentendag al open om elf uur. Dan vindt er ’s middags ook een concert plaats en zal het mooie monumentale Adema-orgel nog bespeeld worden door zowel organisten die zich aangemeld hebben via Organum Frisicum als een aantal andere organisten.
Om de grachten binnen het stadion te verfraaien, startte supportersvereniging FeanFan het initiatief ‘Helden van Heerenveen’. Supporters konden hun stem uitbrengen op hun favoriete speler of trainer. Tijdens de FeanDei werd het resultaat onder grote publieke belangstelling onthuld. Op het veld naast het stadion waren diverse (sportieve) activiteiten voor jong en oud. Een kijkje nemen in het stadion kon natuurlijk ook. Steevast een hoogtepunt op de FeanDei is de spelerspresentatie, waarbij de selecties van de vrouwen en de mannen en het e-sportsteam worden voorgesteld aan het publiek. Na de presentatie konden fans handtekeningen scoren bij hun favoriete spelers.
SCHOOLMOESTUIN-WISSELBEKER VOOR IT BUTENPLAK HOORNSTERZWAAG – Begin juli won basisschool It Butenplak in Hoornsterzwaag – terecht - de eerste prijs in het moestuinseizoen 2022 en mocht zodoende de schoolmoestuin-wisselbeker in ontvangst nemen. Na veel wikken en wegen was de jury eruit: “Met zo’n mooie groene schoolomgeving is moestuinieren voor bijna ieder kind een feest.” En feest werd het zeker: de hele school ontving de juryleden Dinie de Vries en Jan Akkerman bij de moestuintjes en de handen van alle kinderen gingen de lucht in bij de vraag wie er graag in de moestuin werkt. School It Butenplak wint de moestuin wisselbeker vanwege de zorgvuldige aanpak met prachtige opbrengsten. Per leeftijdsgroep werken ze aan één plantengroep of thema. Dat gaat van aardbeien bij de kleuters tot pompoenen in groep acht. De kinderen telen deze zelf en verdiepen zich er in de klas verder in. Het krijgt zo echt hun interesse en het buiten zijn doet de kinderen goed.
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
3
1000E PASSANT IN GEMEENTELIJKE HAVEN VAN AKKRUM
OBS HET SLINGERTOUW SPONSORT ‘MAKE-A-WISH’
AKKRUM – Vorige week dinsdag mochten de havenmeesters uit Akkrum de duizendste passant in de gemeentelijke haven verwelkomen. En dat is anderhalve maand eerder dan in de zomer van 2021, want toen was dat pas eind augustus het geval.
HEERENVEEN - Leerlingen van obs Het Slingertouw uit Heerenveen hebben hun uiterste best gedaan tijdens een sponsorloop voor het goede doel. Op 6 juli werd een eindopbrengst bekend gemaakt van € 9.250,-. Het goed doel is de organisatie ‘Make-A-Wish Nederland’. De leerlingen hadden eerder dit jaar al zelf gekozen voor dit goede doel. De cheque is door twee leerlingen van de leerlingenraad overhandigd aan een vrijwilligster die namens ‘Make-A-Wish Nederland’ hiervoor op school kwam. “Met dit mooie bedrag kunnen we veel wensen van zieke kinderen in vervulling laten gaan”, aldus de vertegenwoordigster van deze internationale organisatie. Met ruim 450 vrijwilligers realiseert Make-A-Wish Nederland jaarlijks meer dan 650 wensen van ernstig zieke kinderen en jongeren tussen drie en achttien jaar.
Dat bewijst maar weer dat de toeristen het gastvrije watersportdorp goed weten te vinden. Wethouder Hedwich Rinkes van de gemeente Heerenveen verraste de duizendste passant, afkomstig uit Haarlem, met oranjekoek van bakkerij Boonstra. Zonder havenmeesters geen passanten, dus kreeg havenmeester Ina Sterkenburg voor alle vrijwilligers van de haven ook oranjekoek als waardering voor hun diensten en gastvrijheid. “Akkrum is het bezoeken waard”, zei Rinkes. “Dat weten wij allang, maar gelukkig weten ook steeds meer toeristen onze watersportdorpen Akkrum en Aldeboarn te vinden. En dat komt mede door de betrokken havenmeesters, maar
BOEKVERKOPER JANWILLEM BLIJDORP MET PENSIOEN DEUTZ-LIEFHEBBERS GEZOCHT VOOR FLAEIJELFEEST OUDEHORNE - Op 24 september vindt het jaarlijkse Flaeijelfeest in Oude- en Nieuwehorne plaats. Na de coronaperiode wil de organisatie het programma grootser maken dan ooit. Een nieuwe locatie zorgt voor nieuwe ideeën en vanaf dit jaar introduceert de trekkercommissie jaarlijks een trekkermerkthema om zo extra aandacht te geven aan één merk. Natuurlijk zijn ook de andere merken nog steeds van harte welkom, maar voor het trekkerterrein betekent de toevoeging van een thema een mooie aanvulling op het feest. Deutz zal als trekkermerk dit jaar worden uitgelicht en centraal staan bij de oude tractoren. Er zijn in de vorige eeuw enorm veel tractoren, stationaire motoren en werktuigen zoals ladewagens, maaiers, schudders en wegenbouwmaterieel zoals walsen gebouwd door Deutz. Dit alles krijgt een centrale plaats op het trekkerterrein.
‘PARADYS’ IN ORANJEWOUD
ORANJEWOUD – De kunstmanifestatie ‘Paradys’ brengt beeldende kunst uit alle hoeken van de wereld naar Parklandschap Oranjewoud om deze idylle uit te dagen. Artistiek leider Hans den Hartog Jager nodigde veertien internationale topkunstenaars uit om nieuw werk te maken, geïnspireerd door de omgeving en de rijke geschiedenis van Oranjewoud. ‘Paradys’ bevat werk van onder anderen Alicja Kwade, Marianna Simnett, Charles Avery, Diana Scherer, Erik van Lieshout en Jakob Kudsk Steensen. De pers schreef al lovende woorden over de tentoonstelling: “Kunst zet aan tot kijken en denken in Fries Paradijs” NRC); “Het schuurt, het schrijnt, het is prachtig”(LC). De tentoonstelling in en rondom het Parklandschap Oranjewoud is nog te bewonderen tot en met 14 augustus. ‘Paradys’ is een project binnen het provinciaal zomercultuurfestival Arcadia. Zie ook www.paradys.frl.
natuurlijk ook door de gezellige horeca, winkels en de gastvrije inwoners. Op naar de volgende duizend gasten.”
Om het merk Deutz goed uit te dragen - met een educatief en informatief tintje – is de organisatie op zoek naar Deutzmotoren, oude werktuigen en materieel (uit de wegenbouw mag ook) en natuurlijk de oudste Deutz tractoren. Wilt u dit op 24 september tentoon stellen tijdens het Flaeijelfeest? Meld u dan aan via de website van het Flaeijelfeest.
HEERENVEEN - Voor veel klanten van boekhandel Binnert Overdiep Heerenveen is Janwillem Blijdorp een bekend gezicht. Janwillem helpt klanten in de kantoorboekhandel op de eerste verdieping of in de boekwinkel zelf. Janwillem heeft echter besloten om te gaan genieten van zijn pensioen en vrijdag 29 juli wordt zijn laatste werkdag. Er is bijna geen vraag waarop Janwillem het antwoord niet weet. Of het nu gaat om een penvulling, een liaspen, een doezelaar, een map in folioformaat of welke verf geschikt is voor welk doel, Janwillem weet raad. Hij heeft jarenlang als winkelchef gewerkt, een functie die nu is overgenomen door Nynke de Vries en Annalies Torenvlied. Het best bewaarde geheim van Heerenveen is dat Janwillem zelf ook schrijver is. Van zijn hand verschenen meer dan zestig titels voor kinderen en volwassenen. Hij debuteerde in 1993 met ‘Kampeerders in de knel’ en daarna verschenen van zijn hand vele romans, jeugdboeken, gedichten en korte verhalen. Bijna zijn hele oeuvre is natuurlijk op voorraad in ‘zijn eigen boekhandel’ of via www.janwillemblijdorp.nl. Al gaat hij met pensioen, hij blijft wél schrijven. Wie Janwillem vrijdag 29 juli gedag wil zeggen, is van harte welkom in de boekwinkel aan de Dracht 60 tussen elf en vijf uur.
CHEERLEADERS EUROPEES KAMPIOEN HEERENVEEN – Begin juli nam het All Girl Elite team van Dutch Athletics Elite deel aan de European Championships Cheerleading in Athene, Griekenland. En werd daar Europees Kampioen. Nadat ze in april dit jaar al een zilveren plak meenamen - de eerste in de geschiedenis van Nederland - op de Wereldkampioenschappen in Amerika was het doel helder: dat Europees goud moet mee naar Nederland. Op 2 juli was het eindelijk zover: de halve finale. Met een overtuigende voorsprong op de nummer twee (Zwitserland), en door een - niet geheel foutloze - routine was dat goud ineens al bijna tastbaar. “Men zei thuis: ‘Jullie zijn echt de betere’, maar als je daar op die mat staat, en er zoveel op het spel staat, denk je maar aan één ding: we moeten presteren”, laat het team weten. En presteren, dat deden ze. Met een voorsprong, nog groter en overtuigender dan tijdens de halve finale, klonken op 3 juli de volgende woorden: “European Champion All Girl Level 5: The Netherlands, Dutch Athletics Elite.” Voor de tweede keer dit jaar werd er door een kleine vereniging uit Heerenveen geschiedenis geschreven: Nederland op de wereldkaart zetten bij Cheerleading, het is gelukt.
FLOWERPOWERFESTIVAL IN AKKRUM AKKRUM - Akkrum gaat op 27 augustus met een eendaags FlowerPowerfestival terug naar de jaren 60 en 70. Muziek, theater, dans, kunst en bijpassende kleding moeten het dorpscentrum in de sfeer van provo’s en hippies brengen.
Van 12.00 tot 23.00 uur zijn er op de Tsjerkebleek diverse activiteiten met een hoog hippiegehalte te beleven. Alle inwoners van Akkrum/Nes zijn van harte uitgenodigd om in hun hippiekleding deel te nemen aan dit FlowerPowerfestival. Een van de hoogtepunten wordt het FlowerPowermuziekspektakel ‘s avonds op de Tsjerkebleek met een grote
hippieband. Overdag spelen muziekbandjes uit Akkrum en omgeving. De eerste muziekgroepen hebben zich al bij de organisatie gemeld voor een optreden in stijl. Figuranten, dansers, muzikanten en andere hippies kunnen zich opgeven bij Akkrumerdreamtheater@gmail.com.
Kuiper Verzekeringen. Voelt als familie.
kuiperverzekeringen.nl
heerenveen
“Ik doe mijn stinkende best om hun vertrouwen te winnen”
MUSTAFA GUMUSSU
JINNY SCHIPPERS WERKT IN DE FORENSISCHE ZORG
GROOTHEERENVEEN.NL
5
Een oordeel over tbs’ers of tbsklinieken is snel gevormd. Vaak is dat gebaseerd op wat we horen of lezen, want bijna niemand kent deze wereld van binnenuit. Precies dat deed Jinny Schippers (49) uit Heerenveen besluiten om over haar werk in de forensische zorg te vertellen. Al zeventien jaar werkt zij met mensen die een strafbaar feit hebben gepleegd en een psychische of psychiatrische stoornis hebben. “Die jongens zijn geen liefde of waardering gewend. Een schouderklopje betekent voor hen al ontzettend veel.” >>
TEKST HANNAH ZANDBERGEN FOTO’S MUSTAFA GUMUSSU EN PRIVÉARCHIEF
heerenveen
“ALS JE HIER WERKT MOET JE STERK IN JE SCHOENEN STAAN EN CONSTANT ALERT ZIJN” MUSTAFA GUMUSSU
6
NUMMER 07 • 2022
GROOTHEERENVEEN.NL
7
JINNY SCHIPPERS
“DE MEESTE PATIËNTEN HEBBEN NOOIT LIEFDE, TROOST OF WAARDERING GEKEND”
CRISIS IN JE HOOFD “Als mensen bij ons komen, ervaren ze crisis in hun hoofd. Ze kunnen niks anders dan overleven. Bij ons kunnen ze tot rust komen. We staan naast de patiënt, niet erboven, en proberen een zo humaan mogelijke sfeer te creëren. We zijn de hele dag aan het schakelen: wat hebben ze nodig? Sommigen kunnen snel naar een andere afdeling, maar er zijn ook veel terugvallen. De weg vooruit gaat met kleine stapjes: mag iemand bijvoorbeeld zijn eigen aansteker hebben? Voor een paar uur, of voor de hele dag?” “Laatst waren er twee tbs’ers ontsnapt, dat werd breed uitgemeten in het nieuws. Er wordt in de media een heel scheef negatief beeld geschetst van tbs”, begint Jinny Schippers haar verhaal. “Ook wordt er wel eens gezegd dat patiënten te snel met verlof gaan. Maar tegenwoordig is dat niet meer het geval. De toetsing is heel zwaar, alles wordt heel zorgvuldig afgewogen. Door mijn verhaal te vertellen, wil ik een stukje bewustwording creëren, en ook laten zien dat werken in deze zorg juist veel brengt.”
MENSENMENS Na de landbouwschool heeft Jinny in het buitenland bij verschillende agrarische bedrijven gewerkt. “Daar kwam ik zeer bijzondere mensen tegen, en dat was eigenlijk al een indirecte aanleiding tot het werk dat ik nu doe. Ik ben een mensenmens; ik vind het interessant als mensen anders dan anders zijn. Op een gegeven moment ging ik stage lopen op een zorgboerderij voor forensische zorg. Daar kon ik het agrarische combineren met mensenwerk, en dat paste heel goed bij mij. Ik was het natuurlijk ook gewend om in een harde mannenwereld te werken.“ Jinny werkt op een zeer intensieve zorgunit. “Dat betekent dat de patiënten hun traject bij ons beginnen. Ze komen vanuit de gevangenis, of bijvoorbeeld vanuit een crisisplaatsing. Wat bij ons vooral van belang is, is dat de patiënten stabiel worden. Als ze binnenkomen zijn ze verslaafd, of ze zitten in het autistisch spectrum, hebben agressieproblematiek of persoonlijkheidsstoornissen. Vaak hebben ze psychische problemen; ze zijn minder begaafd of er is een combinatie van bovenstaande problematiek. We proberen de juiste medicatie voor te schrijven, want dat kan ervoor zorgen dat iemand zich veel beter gaat voelen. Als je bijvoorbeeld iedere dag dertig stemmen in je hoofd hoort die je vertellen wat je moet doen, kun je nauwelijks functioneren.”
Iedere patiënt heeft op de afdeling een eigen kamer. “Die is vrij groot, omdat ze veel tijd op hun kamer doorbrengen. Daarnaast is er een gemeenschappelijke keuken en woonkamer. In het midden zit het kantoor. Dat moet je je voorstellen als een soort glazen huis, van waaruit we de hele afdeling kunnen zien. Alles is hufterproof en we hebben camera’s op de groep, zodat we precies kunnen horen en zien wat daar gebeurt. We hebben eigen beveiligers in het team, die we er altijd bij kunnen roepen. Vanwege de veiligheid wordt alles geregistreerd, want een scheermesje of een pen kan een potentieel wapen zijn.”
BLOEMEN EN VLINDERS “De afdeling is net verbouwd, het is heel mooi geworden. Ik heb daarin meegedacht en ik heb voor groen gekozen, met veel planten, want dat straalt rust uit. Ik mocht de tuin ook wat aanpassen: er staan nu bloemen en fruitbomen, daardoor is er nu een hele fijne sfeer. Het is ontzettend leuk om met patiënten door die tuin te lopen en ze opmerkzaam te maken op wat daar allemaal is. Ik laat ze aan een bloem ruiken, of wijs ze op een vlinder. Eerst interesseert het ze niets, maar je ziet dat ze er steeds meer van gaan genieten. Voor ons is zoiets heel normaal, maar voor hen niet. Op die manier krijgen ze andere, positieve associaties.”
“NIEMAND WORDT AGRESSIEF GEBOREN”
Als sociotherapeute is Jinny het eerste aanspreekpunt voor de cliënt. “De dag begint altijd met een overdracht en onderling overleg: wíé gaat wát doen? Samen starten we de groep op, maken patiënten wakker en zien erop toe dat iedereen zichzelf verzorgt. Ik ondersteun bij de maaltijden en daarna ga ik met een patiënt naar therapie of andere afspraken, of ik ga mee naar activiteiten. Ik werk in een multidisciplinair team met onder meer vaktherapeuten, psychiaters en psychologen. Geen dag is hier hetzelfde. Als je hier werkt, moet je sterk in je schoenen staan en constant alert zijn. Het ene moment ben je gezellig aan het eten, het andere moment kan de hele sfeer omslaan. Ik ben continu met collega’s aan het schakelen. Aan een blik heb ik al genoeg. Het is voor patiënten heel lastig om ons te vertrouwen: vaak hebben ze al vanaf hun jeugd instellingen vanbinnen gezien. Ik doe mijn stinkende best om hun vertrouwen te winnen. Dat is het mooiste wat er is. Daarvoor is het belangrijk dat je zelf ook betrouwbaar bent. We proberen een zo normaal mogelijke situatie te creëren. In het weekend hebben we wat lekkers bij de koffie, maken we de groepsruimtes schoon. We hebben ook heel veel lol samen. Ik denk dat humor in mijn werk een van de belangrijkste dingen is; daarmee kun je heel veel zeggen. En empathie; je moet je kunnen inleven in de patiënt. Ik probeer altijd te denken: wat zou ik willen als ik in zo’n situatie zou zitten? Ik zou willen dat iemand normaal tegen me doet. Wat ik ook weleens doe, is even iemand beetpakken. De patiënten zijn het niet gewend dat ze aangeraakt worden, maar ze hebben ook behoefte aan contact.”
FYSIEK ONTLADEN “Natuurlijk heb ik ook weleens met agressie te maken. Daar ben ik ook op getraind. Ik heb weleens een blauw oog gehad, of gekneusde ribben. Of ik wel eens bang ben? Ik heb wel eens bange momenten. Ik hoop dat het allemaal goed gaat. Tot nu toe ben ik altijd in staat geweest om op de juiste manier te handelen. Zelf ben ik lid van het team collegiale ondersteuning: bij een incident geef ik ondersteuning en nazorg aan collega’s. Het is fijn en belangrijk om dit te kunnen bieden.
NOOIT LIEFDE GEKEND
Toch is de forensische zorg heel erg veilig; in de gehandicaptenzorg heb je meer kans op geweld. Bij ons is er een piepersysteem en zijn er altijd beveiligers in de buurt. Als collega’s letten wij ook heel erg op elkaar. Als je moe bent, kun je die dag beter op kantoor gaan werken. Je moet altijd alert zijn.”
PRIVÉARCHIEF
Ze weet wat voor delicten de patiënten hebben gepleegd. “Dat moet ik weten, zodat ik de juiste zorg kan bieden. Maar voor mij is dat niet heel interessant. Ik wil de mens zien zoals hij is. Niemand wordt agressief geboren. Ik wil ervan uitgaan dat er toch iets goeds in mensen zit. De meeste patiënten hebben een verschrikkelijke jeugd gehad; ze hebben nooit liefde, troost of waardering gekend. Dan zou ik ook boos op de wereld zijn. Ik zeg altijd: het zal je kind maar zijn die hier zit. Dan wil je toch ook dat hij zo goed mogelijk wordt begeleid, en kan terugkeren naar de maatschappij?”
CONSTANT ALERT ZIJN
Na het werk is het belangrijk om haar hoofd weer leeg te maken, vindt Jinny. “Je moet goed ontspannen na een incident of na een drukke week, anders houd je dit werk niet vol. Daarom ga ik regelmatig de natuur in of naar een festival, op pad met mijn vriend of vriendinnen. Het is fijn om ook fysiek te kunnen ontladen.”
DE AANBIEDINGEN VAN HÉT VERSPLEIN VAN HEERENVEEN
Molenplein
VOLG ONS OOK OP FACEBOOK!
Hét versplein!
Onderstaande aanbiedingen van de versspecialisten zijn geldig t/m 6 augustus 2022. Tenzij anders staat vermeld bij de aanbieding zelf.
ZOMERSE BREEKBROOD PESTO VAN € 4,25 NÚ VOOR
€ 3,60
OVERHEERLIJKE ORANJEKOEK PLANTAARDIGE VARIATIE OP YOGHURT CREME 2 BEKERS À 350 GRAM NAAR KEUZE! 4/6 PERSOONS
NOOMI
ALLE VARIANTEN
BBQ TIME!
VISSPIEZEN O.A. GARNALENSPIES, ZALMSPIES,INDIAN SPIES!
2 STUKS
€ 6,00
HEERLIJK BIJ EEN KOP SOEP, BORREL OF BIJ DE BBQ!
4 HALEN 3 BETALEN!
Variëren is mogelijk. Goedkoopste spies is dan GRATIS!
Actie is geldig t/m zaterdag 6 augustus 2022
Deze aanbieding is geldig t/m 31 augustus 2022. Zie ook op onze website voor meer aanbiedingen!
EKOPLAZA HEERENVEEN
ECHTE BAKKER LENES
Molenplein 10 Tel: 0513 651 374 www.ekoplaza.nl
Molenplein 8 Tel: 0513 628 779 www.lenes.nl
Deze aanbieding is geldig t/m zaterdag 6 augustus 2022
KLAVER’S VISWINCKEL Molenplein 12 Tel: 0513 621 754 www.klavers-viswinckel.nl
@molenplein
Volg ons ook op facebook!
21% btw korting Op schuifdeuren op maat gemaakt
20% korting
Op alle duettes en plisses uit de Aanhuis collectie
Aanbiedingen geldig t/m 31 augustus 2022 Vloeren Raamdecoratie Gordijnen Kasten op maat Verf & behang Stalen deuren Interieuradvies
Jousterwei 20b, 8447 RH Heerenveen T. 0513 – 72 42 23 E. heerenveen@bronsnijder.nl
Actueel
in Heerenveen
FOTO: SLUMPMEDIA
INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE HEERENVEEN
|
JULI 2022
Regel je gemeentezaken online met DigiD Dankzij DigiD kun je steeds meer zaken digitaal regelen bij je gemeente. Zoals een VOG aanvragen, een verhuizing doorgeven of een uittreksel uit de BRP opvragen. Ook voor een kopie van bijvoorbeeld een geboorte- of huwelijksakte hoef je niet persé naar het gemeentehuis te komen: Je regelt het snel en eenvoudig online met je DigiD op heerenveen.nl. Wil je toch liever aan de balie geholpen worden? Maak dan eerst een afspraak voordat je langskomt. Een afspraak maak je via de 14 0513. site of telefonisch via
Activiteit op het Burgemeester Kuperusplein
Doe en Ontmoet cheque: jouw activiteit is geld waard!
Op dit moment wordt er druk gesloopt op het BK-plein. Het oude postkantoor en kantoor van WoonFriesland gaan langzaam maar zeker tegen de vlakte. Om zo plaats te maken voor 92 sociale huurwoningen.
1 op de 3 mensen voelt zich best eenzaam. Hoe dat komt, is voor iedereen verschillend. Wél is het mogelijk om hier samen iets aan te doen! En dat is belangrijk, want eenzaamheid gaat niet vanzelf over.
Het bestemmingsplan voor het woongebouw en het beeldkwaliteitsplan liggen nu ter inzage. Tot en met 4 augustus is er gelegenheid de plannen te bekijken en eventueel op te reageren. heerenveen.nl/actueel/ter-inzage Kijk op Programma Centrum Heerenveen Woningbouw in het centrum is onderdeel van de centrumplannen. Compact & Compleet, Bruisen & Beleven, Ontvangen & Ontmoeten: de 3 uitgangspunten voor het centrum van Heerenveen. Meer weten? programmacentrumheerenveen.nl voor Kijk eens op alle plannen en ideeën. Meld je daar aan voor de nieuwsbrief of via programmacentrum@heerenveen.nl
Stap ook op en ga doortrappen! Lekker blijven fietsen tot uw 100ste? Dan staat veilig fietsen voorop. Daarom organiseert de Fietsersbond in elke gemeente een Fiets Totaal Doortrap Dag. Tijdens deze dag fietst u gezellig met anderen in twee etappes de Doortraproute in de gemeente. De route is tussen de twintig en vijfentwintig kilometer lang. Tegelijkertijd leert u meer over veiligheid op de fiets. Er wordt bijvoorbeeld aandacht gegeven aan fietsveiligheid, comfort op de fiets, gezondheid en fietskeuze. Tussendoor is er tijd om gezellig samen te lunchen. Kortom, een gezellige en leerzame dag. Datum: 1 september 9.30 uur. Start bij de Abe Lenstraboulevard in Heerenveen. Aanmelden kan via: scorenvoorgezondheidheerenveen.nl
Van 24 september (Burendag) t/m 6 oktober 2022 organiseren we in de gemeente Heerenveen de Week van de Ontmoeting. Een week waarin we iedereen uitnodigen om een activiteit te organiseren, groot of klein, waar ontmoeting en verbinding centraal staat! Organiseer jij zo’n activiteit? Doe dan een aanvraag voor de Doe en Ontmoet
cheque ter waarde van maximaal €250! Check alle voorwaarden op heerenveen.nl/ontmoeting en vul hier het digitale formulier in om de cheque aan te vragen. Aanvragen kan t/m 25 juli 2022. Of scan hier de QR-code!
Gemeentehuis gewoon geopend tijdens de zomervakantie Van 16 juli tot en met 28 augustus is het zomervakantie in regio Noord. De scholen voor basis- en voortgezet onderwijs zijn dan gesloten. Het gemeentehuis is de hele zomer gewoon geopend op de reguliere openingstijden. Goed om te weten: Onze dienstverlening is op afspraak! Dus wil je bijvoorbeeld een paspoort aanvragen, je rijbewijs verlengen of geboorteaangifte doen? Maak dan een afspraak heerenveen.nl of 14 0513. via
INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE HEERENVEEN | JULI 2022
Wanda Ottens
fractievoorzitter PvdA
Masite Ersoy
Jan Julius Buwalda
raadslid PvdA
Oeds Westerhof
raadslid PvdA
Jan Elsinga
raadslid PvdA
Froukje Pool-Smeding
raadslid PvdA
Gerrit van der Wal
raadslid PvdA
raadslid PvdA
Gemeentera Rolie Tromp
Marga Kuipers-Jansma
fractievoorzitter VVD
Ate Eijer
raadslid VVD
Aletta Kleefstra
fractievoorzitter FNP
Goffe Walsweer
raadslid VVD
Gerrit Jansen
raadslid FNP
Ype van Woersem
Ojanne de Vries
Albert Abma
fractievoorzitter D66
raadslid D66
Hierboven ziet u alle raadsleden van de gemeente Heerenveen. De gemeenteraad bestaat uit 31 raadsleden, die door de inwoners zijn gekozen tijdens de gemeenteraadsverkiezingen. De raadsleden maken deel uit van fracties. De fracties zijn PvdA, VVD, FNP, Heerenveen Lokaal, GroenLinks, CDA, D66, SP, GemeenteBelangen, ChristenUnie. Hieronder ziet u de zetelverdeling in de gemeenteraad: PvdA VVD FNP HL GL
7 4 3 3 3
zetels zetels zetels zetels zetels
CDA D66 SP GB CU
3 3 2 2 1
zetels zetels zetels zetels zetel
raadslid VVD
Age Hartsuiker
raadslid FNP
fractievz. H’veen Lokaal
Jefrey Dekker
fractievz GroenLinks
HEERENVEEN
Arie Kramp
Grietje v Dijk-Nijboer
raadslid GroenLinks
Jildou de Raad
raadslid D66
Jeltsje van der Schaar
raadslid H’veen Lokaal
raadslid GroenLinks
Jan van der Veen
fractievoorzitter SP
Anton Melein
raadslid H’veen Lokaal
Bernhard Hoekstra
fractievoorzitter CDA
Ruth van Dimph
raadslid SP
Annemarie Scheweer
raadslid CDA
Tino van der Ven
fractievz. GB Heerenveen
Rik Hoekstra
raadslid CDA
Ankie Speel
raadslid GB Heerenveen
Lia de Heij-Nap
fractievoorzitter CU
Wat doet de gemeenteraad?
Hoe doet de gemeenteraad zijn werk?
De gemeenteraad vertegenwoordigt de gehele bevolking van de gemeente en bestuurt de gemeente.
De gemeenteraadsleden verzamelen ideeën bij inwoners, ondernemers en organisaties. Dit gebeurt via persoonlijk contact en via informatie- en dialoogsessies.
Raadsleden staan in contact met de inwoners om te weten wat er speelt. Zo kunnen zij bij het nemen van besluiten de belangen van de inwoners goed afwegen.
Daarna discussiëren raadsleden hierover in een raadscommissievergadering. In de raadscommissie vormen raadsleden en commissieleden hun mening en worden besluiten voorbereid. De commissieleden zijn benoemd door de raad om de raadsleden te helpen hun werkzaamheden goed uit te voeren. De gegevens van de commissieleden staan op de website.
De gemeenteraad bepaalt het beleid en neemt de belangrijkste beslissingen over bijvoorbeeld geld, de gemeentelijke wetten (verordeningen) en bestemmingsplannen. Vaak gaat het over onderwerpen zoals wonen en werken, fietspaden en wegen en sociale zaken. Vervolgens voert het college van burgemeester en wethouders (het dagelijks bestuur) het beleid uit. De gemeenteraad controleert daarna of en hoe de gemaakte afspraken zijn nagekomen.
Kijk voor al het gemeentenieuws op: www.heerenveen.nl
Er zijn 3 commissies: • Algemene Zaken • Ruimtelijke Ordening en Milieu • Samenlevingszaken
In de raadsvergadering neemt de gemeenteraad besluiten. Over sommige voorstellen zijn de raadsleden het al eens, voordat de raadsvergadering plaatsvindt. Dan wordt het voorstel aangenomen, zonder dat de raad daar nog over praat. Er zijn ook voorstellen waar de politieke meningen nog verschillen. Daarover wordt in de raadsvergadering een debat gevoerd, voordat de gemeenteraad een besluit neemt. De agenda van de raad staat op heerenveen.nl/ de website gemeentebestuur.
Nu ook tapijtcontainer in de milieustraat
aad
N
Op weg naar een toekomst zonder afval De milieustraat van de gemeente Heerenveen heeft iets nieuws: een tapijtcontainer! Inwoners van de gemeente kunnen nu dus ook tapijt en vloerbedekking gescheiden inleveren. Deze extra container helpt om steeds meer afval te recyclen en niet langer te verbranden. De landelijke doelstelling is om in 2025 maximaal 30 kilo afval per inwoner te verbranden. Nu verbranden we nog ruim 100 kilo per inwoner.
Contact
De contactgegevens van de raadsleden staan op de heerenveen.nl/ website: gemeentebestuur Als u contact wilt met de raad, kunt u ook terecht bij de griffie. De griffie adviseert en ondersteunt de gemeenteraad en is te bereiken via griffie@heerenveen.nl of (0513) 617 700.
Raadsagenda gemeenteraad De nieuwe gemeenteraad heeft gezamenlijk een Raadsagenda opgesteld. Hierin heeft de raad afgesproken om samen te werken met de inwoners en de lokale democratie te versterken. De raad heeft afgesproken om over deze onderwerpen in ieder geval belangrijke besluiten te nemen in de bestuursperiode 2022-2026: • Bestaanszekerheid van inwoners • Wonen en volkshuisvesting • Duurzaamheid (circulaire economie, energietransitie, biodiversiteit, klimaatadaptatie) • Dienstverlening van de gemeente • Cultuur
De voorbereidingen zijn getroffen. De borden staan op hun plek en de medewerkers van de milieustraat weten wat er wel en niet in mag. Gaston Waterval, hoofd milieustraten Omrin: “De tapijtcontainer is bedoeld voor vloerbedekking die bestaat uit vezels die met lijm op een rug zijn geplakt. Andere soorten vloerbedekking zoals zeil, ondertapijt of laminaat horen er niet in. Ook losse matjes, kokosmatten en vloerkleden hebben vaak niet een op lijm gebonden rug. Die mogen daarom ook niet in de tapijtbak.”
”Als we niets doen, worden grondstoffen straks schaars” “Hoe meer gemeentes ervoor kiezen om tapijt apart in te zamelen, des te sneller ontstaat een groot volume en des te sneller kan de recycling van tapijt verder opgeschaald worden. Bij vloerbedekking heb je natuurlijke, synthetische of wollen vezels en aan de achterkant heb je een jute- of foamrug. En die is ook nog eens verlijmd. Dat is best ingewikkeld om uit elkaar te halen. Het wordt veel interessanter als er meer grote partijen van beschikbaar zijn. En daar sorteert de gemeente Heerenveen nu op voor.”
Dichterbij de doelstelling De achterliggende gedachte is het materiaal te redden van het afval en het waarde te geven door hergebruik. Van hout dat in de houtcontainer belandt, kan bijvoorbeeld spaanplaat worden gemaakt. De laatste tijd zijn er een paar stromen bij gekomen zoals piepschuimverpakkingsmateriaal en matrassen. Waterval: “Door op een andere manier met afval om te gaan, kunnen we steeds meer afval opnieuw gebruiken. Dat is veel beter voor het milieu. Die dertig kilo is een optelsom van het grofvuil en huishoudelijk afval wat je in de grijze container doet. Dat is best een ambitieuze doelstelling.”
Gaston Waterval, hoofd milieustraten Omrin: “Fijn dat afgedankt tapijt nu ook gerecycled gaat worden. Onze droom is een lege grofvuilcontainer. Want dat betekent dat al het milieustraatafval gerecycled kan worden.”
Nieuwe technieken Technieken ontwikkelen zich steeds verder. Daardoor worden er nieuwe methoden gevonden om een afvalstroom te bewerken. Hierdoor kan deze geschikt gemaakt worden voor hergebruik. Matrassen waren bijvoorbeeld jarenlang te ingewikkeld om opnieuw te gebruiken. Waterval: “Matrassen hebben schuim als basis met daaromheen tijk en stof en in sommige gevallen zelfs metalen binnenvering. Dat was altijd veel te bewerkelijk om uit elkaar te peuteren
”Onze droom is een lege grofvuilcontainer”
en opnieuw te gebruiken. Dat is dus jarenlang gewoon verbrand. Nu zijn er op meerdere plekken in Nederland fabrieken waar matrassen volledig automatisch compleet gestript worden. De tijk bijvoorbeeld, wordt verwerkt tot poetsdoeken, isolatiemateriaal en judomatten.
Gratis Het inleveren van tapijt en vloerbedekking is voor inwoners gratis. Dit omdat het om een zogenaamde gesorteerde stroom gaat. Ook valt het niet langer onder grofvuil. De gemeente Heerenveen vindt het belangrijk dat vol wordt ingezet op recyclen omdat natuurlijke voorraden opraken en grondstoffen daardoor duurder worden.
Actueel in Heerenveen | informatiebijlage van gemeente Heerenveen | juli 2022 verschijnt huis-aan-huis als bijlage van maandblad GrootHeerenveen. Redactie: communicatie gemeente Heerenveen, Postbus 15000, 8440 GA Heerenveen, telefoon 14 0513 E-mail: gemeente@heerenveen.nl | Tekst: gemeente Heerenveen
12
heerenveen
NUMMER 07 • 2022
GROOTHEERENVEEN.NL
13
#FACETOFACE AGE HARTSUIKER fotografie MUSTAFA GUMUSSU / FPH tekst FIMKE GROENEWOUD
“Mijn ogen volgen mijn hand” “Ik heb voor mezelf een specifiek beeld van het beroep dat ik uitoefen als kunstenaar. Het is wel werk, maar ook weer anders. Ik ben erg trots op dit beroep. Het is echt een vak waar veel bij komt kijken. Naast de maker van kunst ben je ook zelfstandig ondernemer. Het is mentaal en fysiek altijd hard werken. Als ik teken of schilder, zit ik in mijn bubbel en is het ‘denken’ uitgeschakeld. Wat ik dan doe: mijn ogen volgen mijn handen en niet andersom, want als je het andersom doet ga je nadenken. De tijd en mijn omgeving zijn op dat moment dan niet aanwezig. Ik ben helemaal gefocust op mijn werk.” Aan het woord is Age Hartsuiker, beeldend kunstenaar uit Jubbega.
OMGAAN MET ONZEKERHEID
DE TEKENING MAAKT ZICHZELF
WAT IK ZIE, KAN IK TEKENEN
Age Hartsuiker: “Wij leven met onzekerheid. We weten niet wat ons inkomen zal zijn. Ik weet niet of er nieuw werk komt, of ik aan materialen kan komen, allemaal factoren die onzekerheden met zich meenemen. Op een gegeven moment raak je daar zo aan gewend dat je niet meer zonder kunt. Die onzekerheid is een hele grote drive om nieuw werk te maken. Als je een relatie hebt, dan moet je allebei met deze onzekerheid om kunnen gaan.
“Als ik aan het werk ben, dan is mijn denken bijna weg. Het beeld is er, want de schetsen en het verhaal zijn er vooraf al. De schetsen zijn de basis en dan begin ik te tekenen. Dan pak ik eerst een vorm vanuit de schets, maar zodra ik de vingers op papier zet verlies ik mijn gedachten. Toch weet ik wat ik moet gaan doen. Hoe weet ik niet, maar mijn hand weet het gelukkig wel. Ik werk met krijt en ik heb mijn handen zo dicht mogelijk bij het materiaal, dat geeft een fijn gevoel.
“Ik heb een opleiding gehad waarin ik geleerd heb: ‘wat ik zie kan ik tekenen’. Daar was ik vroeger ook mee bezig, alleen ik teken uiteindelijk mijn innerlijke beelden die herleid zijn van de natuur. Mijn basis ligt in de fysieke omgeving. Daarmee bedoel ik de natuur en mijn omgeving. Geen mensen, maar wel bijvoorbeeld bossen, weilanden, bomen en stenen. Er is in mijn kunst altijd een direct verband met wat je om je heen kunt zien in een beeldtaal die van mij is. Ik teken en schilder wat ik zie vaak met een grote mate van abstractie.
Zo ben ik een aantal periodes per jaar bezig. Ik creëer mijn werk in series. Tussen de series door doe ik vaak andere werkzaamheden. Ik ben ook niet een kunstenaar die elke dag in het atelier zou kunnen zitten. Als ik bezig ga met nieuw werk heb ik vaak ‘verveeldagen’ vooraf. Dan zit ik dagenlang helemaal in mezelf. Echt een rotgevoel vind ik dat, want je wordt er ook onzeker van. Die onzekerheid is echter een enorm belangrijke factor, want juist vanuit die onzekerheid maak ik keuzes. Ik moet dan echt door een paar dagen van verveling en ellende heen, voordat de schetsen en tekeningen komen.”
EEN HEEL PROCES “In die dagen groeit er iets. Soms ontdek je ook opeens iets waardoor je met de nieuwe informatie terug gaat naar het oude werk om van daaruit het ‘goede’ te maken. Het is echt een heel proces wat zich vóór het werk afspeelt. Maar als het werk eenmaal begint, dan ga ik aan één stuk door tot de serie klaar is. Dan kan ik mijn denken uitschakelen, want dan weet ik gewoon wat ik moet doen. Na zo’n serie ben ik vaak mentaal moe en heb ik tijd nodig om weer op te laden. Dan vind ik het bijvoorbeeld heerlijk om in de tuin bezig te zijn.” Naast kunstenaar is Age Hartsuiker ook nog lid van de gemeenteraad van Heerenveen. De werkzaamheden voor de gemeenteraad nemen ook veel tijd in beslag. “Ook díé zaken gaan altijd wel door. Dan kan ik even andere dingen opzoeken en mezelf op een andere manier opladen. Het blijft voortdurend zoeken naar balans.”
Dat is een heel gek proces. Wanneer ik aan het tekenen ben, volgen mijn ogen mijn hand. Zo gebeuren er ook nieuwe dingen. Dat zijn dingen die ik alleen maar kan ontdekken wanneer ik op deze manier werk. Als ik mijn vooraf gemaakte schetsen natuurgetrouw zou gaan overzetten dan gebeurt er niks, want dan moet ik nadenken over wat ik teken. Bij mij maakt de tekening of het schilderij eigenlijk altijd zichzelf.”
ZOEKEN NAAR DE ULTIEME VRIJHEID “Ook vind ik het maken van associaties op momenten die je tegenkomt in je werk heel belangrijk. Dat houdt je fris als kunstenaar. Daardoor kun je nieuwe stappen maken, maar het kan ook zorgen voor nieuwe ‘problemen’. Het proces heeft heel veel met het leven te maken, denk ik. Dat is altijd het leuke ervan. Maar ik kom ook momenten tegen dat je even niet weet hoe je verder moet. Dan ga ik nadenken en dan weet ik dat ik even moet pauzeren. En terwijl ik even wegloop ben ik volop bezig problemen op te lossen. Ik kan niet anders dan creëren. Die drive verlaat mij nooit meer. Ik moet blijven werken. Ik moet bezig zijn. Als ik niet kan creëren, dan probeer ik mezelf actief af te leiden door andere dingen te gaan doen. Dat voelt namelijk niet prettig. Ik moet met grote regelmaat in mijn atelier zitten. En als ik geen materialen heb ga ik kleine tekeningen maken. Hele mooie kleine wondertjes kunnen daar tussen zitten. Die houd ik lekker voor mezelf. Het is eigenlijk zoeken naar de ultieme vrijheid.”
Je probeert als kunstenaar altijd zo’n groot mogelijk bereik te halen, dat je je kunst bijna universeel kunt noemen. Hoe verder je komt in je werk hoe meer de beelden veranderen naar de realiteiten van jou. Naar hoe jij als kunstenaar de wereld interpreteert. Het is jouw poëzie, jouw landschap.”
DE MAGIE VAN HET ZWART “Mijn kunst is altijd gebaseerd op natuur. Ik ben nu bezig met een serie over tuinen. Ik werk meestal met zwart, wit en grijstinten, maar nu ga ik misschien met kleur aan de slag. Werken in zwart-wit is een heel belangrijk kenmerk van mij. Het is een hele belangrijke factor in mijn werk. Het heeft ook te maken met het grafische karakter van al mijn werken. Als je met zwart-wit werkt is het net als een gedrukte letter. Het verhaal roept emotie op maar de letter zelf niet. Als je aan het verhaal een plaatje toe zou voegen, dan wordt dat plaatje een sturend middel in dat verhaal. Daardoor ga je het verhaal op een bepaalde manier lezen. Door te werken met zwart-wit probeer ik te vermijden dat er bij de aanschouwer een valse emotie ontstaat. Als ik met kleur werk, kan ik een onbedoelde emotie oproepen. Zo probeer ik mijn werk zo puur mogelijk te houden. Ik geef mezelf alleen de mogelijkheid tussen zwart, wit en grijstinten. Het zwart wat ik gebruik vind ik het mooiste zwart wat er is. Het is de mooiste kleur en het zuigt alle kleuren op. Het herbergt dus
ook alle kleuren. Mensen denken wel eens dat ik een depressieve periode heb gehad. Veel mensen associëren zwart erg vaak met negativiteit, terwijl het bijvoorbeeld ook het universum kan zijn. Gelukkig zijn er veel mensen die de magie van het zwart ook kennen.”
KUNST EN MAATSCHAPPIJ “Kunst heeft een grote waarde voor onze maatschappij, want het voegt echt iets toe. Soms confronteert het ook en zorgt het dat mensen zich kunnen spiegelen in kunst. Als ze geraakt worden ontstaat er weer een nieuwe emotie. Dat is ook de bron van het leven. Ik vind kunst wel één van de belangrijkere basissen en ordeningen voor onze cultuur als gemeenschap. Anders wordt het leven wel erg saai en bekrompen. De brede culturele basis die kunst biedt blijft belangrijk. Ook al hebben mensen er niks mee. Het is belangrijk voor onze omgeving en onze vormgeving. Alles heeft daarmee verband en heeft een bepaalde bron. Die bron is de ontdekking van iets wat andere mensen nieuwe inzichten geeft en iets waar zij mee verder kunnen. En dan kan het weer verder gaan.”
GEWOON VAN ELKAAR GENIETEN “Iedereen voegt vanuit zijn eigen kwaliteiten wat toe. Of het nou een bouwvakker, een kunstenaar, een chauffeur of een boer is. Als het om een kleinere waardevolle gemeenschap gaat, dan voegt iedereen zijn eigen ding en talenten toe. Dat vind ik heerlijk. Ik hou van mijn omgeving. Dat is belangrijk en dat moet je koesteren, dan komen we het verst met zijn allen. In plaats van elkaar maar het leven zuur te maken. Ga op zoek naar mooie dingen om je heen, mooie mensen om je heen en prachtige natuur. Ophouden met het bureaucratische dictaat. Maak samen het schilderij en ga gewoon van elkaar genieten.”
heerenveen
14
TEKST GEA DE JONG-OUD // FOTO’S JOHAN BROUWER
Haar huis aan de Wietske Tademalaan in Joure is een klein museum. Je proeft er de sfeer van weleer en de nostalgie van de vervlogen jaren in Amsterdam. Riny Reiken was eigenaresse van het prachtige oud-Hollandse proeflokaal In de Olofspoort op de Amsterdamse Wallen. Als ze eenmaal begint te vertellen, ben je zo een paar uur verder. Riny Reiken houdt van mensen en ontving ze allemaal: van Jan met de pet tot alle prinsen van Oranje, van politieagenten tot criminelen, van prostituees tot en met hun clientèle en ga zo maar door. Een speciale plek in haar hart hebben altzangeres Aafje Heynis en majoor Bosshardt van het Leger des Heils, net als enkele andere goede vrienden. De verhalen die ze mocht horen, werden de inspiratie voor haar drankjes, de ‘Hartje Likorettes’.
R
Riny Reiken is geboren in de Wieringermeer, opgegroeid in de polder en was een echt dorpskind. Haar ouders kwamen uit Drenthe. Toen ze de volwassen leeftijd had bereikt en ze ontdekte dat kantoorbaantjes niets voor haar waren, vertrok ze na de scheiding van haar eerste echtgenoot Paul Hakze naar Amsterdam. Hier begon ze in een prachtig pand uit 1618, tussen de Zeedijk en de Warmoesstraat, een chocoladewinkeltje.
36 JAAR IN HARTJE AMSTERDAM
“Het pand heeft de uitstraling van een Anton Pieck-huis, heel mooi”, vertelt Riny. “Ik verkocht handgemaakte bonbons. Maar ik deed dat in een buurt waar daar niet genoeg klanten voor waren. In die tijd vonden veel mensen die omgeving best eng. Dat was ook zo. Er waren veel junks en alles wat daarbij hoort. Er werd gesnoven, gespoten en gestolen. Daar had ik mij echt op verkeken. Chocolade verkopen bracht mij geen geluk. Daarna had ik een Winkel van Sinkel, met Hollandse souvenirs. Het was soms lastig om het hoofd boven water te houden maar het is me altijd gelukt. Ook kwam ik erachter dat mijn pand onderverhuurd was. Het huurcontract was ongeldig. Ik besloot zelf naar de Vereniging Hendrick de Keyser te gaan en de directeur had met mij te doen. Als ik actief zou meehelpen om de huurders van de bovenetage naar andere woonlocaties te krijgen, mocht ik blijven zitten. Vervolgens heb ik 36 jaar in dat prachtige pand gewoond, boven en onder.”
PROEFLOKAAL Van huis uit was Riny enorm geïnteresseerd in heerlijk en eerlijk eten en drinken. Het was dan ook niet vreemd dat ze op een nieuw idee kwam. “Wynand Fockink, Het Doktertje en De Drie Fleschjes waren bekende proeflokalen in Mokum. Dat leek mij ook wel wat. De buurt werd in die tijd opgeknapt en ik kwam in aanmerking voor een forse subsidie. In een jaar tijd veranderde mijn winkeltje in een oud-Hollands proeflokaal.
“GENIETEN IS EEN KUNST” BARVROUW RINY REIKEN VERRUILDE AMSTERDAM VOOR FRIESLAND
Ik heb de zaak vanuit mijn hart opgebouwd. Het werd een afspiegeling van mijzelf.” Riny wilde een vertrouwde sfeer, waarin ze zich thuis zou voelen. Geen harde muziek en gokkasten, maar wel cultuur en leuke mensen. “Ik richtte de Lied & Klassiek-club op. Heel veel mensen hebben gezongen en muziek gemaakt in mijn proeflokaal. Zelf heb ik ook altijd gezongen. In mijn huiskamer hier in Joure staat de piano uit die historische tijd.”
ANEKDOTES WORDEN DRANKJES “In het proeflokaal kwamen alle culturen samen. Er werd heel veel gecommuniceerd. We hadden een flessenclub ‘Het dorstige hart’ opgericht. Alle leden kregen een persoonlijke fles met een eigen etiket met familiewapen of logo. Och, er is zoveel te vertellen over mijn jaren in hartje Mokum. Mooie en ook verdrietige anekdotes. In mijn proeflokaal konden mensen trouwen. Ik was zelf beëdigd tot BABS (Buitengewoon Ambtenaar
NUMMER 07 • 2022
GROOTHEERENVEEN.NL
15
Riny Reiken heeft veel verhalen uit haar Amsterdamse tijd.
“BIJ MIJ IN HET PROEFLOKAAL WERD NIEMAND DRONKEN” van de Burgerlijke Stand – red.) en dat ben ik dus nog steeds. Ook werkte ik op een begraafplaats en luisterde naar de verhalen van de nabestaanden. Mensen van allerlei allooi werden mij toebedeeld. Net als in ieders leven kreeg ik ook zelf het nodige voor de kiezen. Ik heb in die jaren afscheid genomen van twee echtgenoten.” Uit alle waargebeurde verhalen die Riny in haar proeflokaal In de Olofspoort hoorde zijn haar drankjes, de ‘Hartje Likorettes’, ontstaan. Hartje Likorettes zijn ambachtelijk vervaardigde alcoholische drankjes op basis van goed bewaarde geheime recepten voor jenevers en likeuren uit grootmoeders tijd. Ze zijn overheerlijk, mild en zacht, een ware aanrader voor fijnproevers.
BEKENDE GASTEN “Majoor Bosshardt heb ik goed gekend. Zij kwam vaak langs om te collecteren of voor een praatje en een kopje thee. Zij gaf mij wel eens een hint om heilsoldaat te worden maar ik ging mijn eigen weg. Ik kreeg wel een hele sterke band met deze vrouw. De presentatie van haar boek ‘Met hart en ziel’ vond op haar verzoek plaats in mijn bedrijf. Ook heb ik zanglessen mogen nemen bij Aafje Heynis. Zo mooi en zo bijzonder. Aafje heeft veel voor mij betekend. Mijn proeflokaal werd ook bezocht door prins Willem Alexander en de andere prinsen Van Oranje. Ze waren erg aardig en plezierig in de omgang.”
GEHEIMEN NIET DRONKEN We kletsen verder over haar rijke verleden en opnieuw wordt duidelijk dat Riny Reiken mensen bijzonder goed aanvoelt. Riny: “Weet je, bij mij in het proeflokaal werd niemand dronken. Ik serveerde dan een kopje koffie en zei: ‘Het is mooi geweest.’ Op dat moment werd me dat niet altijd in dank afgenomen. Mensen werden boos. Vaak kwamen ze later terug om te vertellen dat ze het toch goed vonden dat ik het zo had aangepakt. Daar bedankten ze me voor, soms zelfs met bonbons of bloemen. Ik heb ook wel eens autosleutels afgepakt.”
Riny Reiken is een van de weinige vrouwen die zo lang een horecabedrijf op de Amsterdamse Wallen heeft gehad. Al die verhalen en geheimen van de mensen vielen haar op het laatst wel zwaar. “Het gebeurde wel dat mensen na lange tijd weer terugkwamen, ze hadden dan bijvoorbeeld vastgezeten”, zegt Riny. “Ja, je komt veel te weten over de levens van allerlei mensen. En een echte waardin of waard houdt dit voor zichzelf”, vervolgt ze. “Een les die ik heb geleerd tijdens al die jaren in het proeflokaal is dat geen mens blijvend met een geheim kan leven. Iedereen moet zijn verhaal kwijt. Ik ken veel onwaarschijnlijke maar waargebeurde verhalen.”
VERLEDEN RANGSCHIKKEN Terwijl we samen rondlopen op de bovenverdieping van haar woning in Joure, waar ze van alles heeft uitgestald, komen er nog meer verhalen naar boven. We bladeren door de plakboeken waar ze de afgelopen tijd druk mee is geweest. Veel belangrijke gebeurtenissen en krantenartikelen hierover zijn keurig gerangschikt en hebben een plek in haar archief gekregen. “Op deze manier door mijn verleden gaan heeft mij goed gedaan. Zo heb ik letterlijk in mijn hoofd de zaken weer op een rijtje gezet. Dat geeft mij rust”, legt Riny uit.
GROTE STAP Zo’n zeven jaar geleden kreeg haar eerste man Paul van Riny een werkopdracht. Hij werd de ontwerper van haar proefplankjes. Riny voelde vanaf dat moment steeds vaker dat het voor haar tijd werd om te stoppen met haar bedrijf. “Paul woonde in Heerenveen. Ik vroeg hem of hij mij wilde helpen. Dat heeft hij gedaan. Wij zijn
“DE PRINSEN VAN ORANJE WAREN PLEZIERIG IN DE OMGANG” De ‘Hartje Likorettes’ van Riny Reiken.
‘friends for ever’ en zijn er altijd voor elkaar. Zo kreeg ik tijd en ruimte om me voor te bereiden op de verkoop van mijn bedrijf. Eindelijk kon ik de grote stap zetten. Maar waar wilde ik heen? Ik zocht in Heerenveen, Leeuwarden of Lemmer. Want daar woonden goede vrienden van mij.” De dochter van haar dierbare, inmiddels overleden, vriendin Rennie wees haar erop dat er heel veel leuke Friese dorpen zijn. “Ik kwam in Joure, stapte dit huisje binnen, en wist niet wat er gebeurde. Ik voelde me hier vanaf het eerste moment thuis”, straalt Riny. “Het huis is lekker licht en ik heb een tuin. Goh, wat ben je dan rijk. Het is zo fijn om in je eigen tuin bezig te zijn of er te kunnen zitten. En ik ben hier ook echt op mijn plek. De mensen zijn zo vriendelijk. Ik woon vlakbij het centrum en ga graag naar de winkels en de kroegen in de Midstraat. Kort geleden was ik geveld door corona. Verschillende buurvrouwen boden spontaan aan voor mij boodschappen te doen. Dat doet echt wat met je.”
FRIESE TAAL In haar jeugd had Riny uit Friesland afkomstige vriendinnen. Hierdoor heeft ze geen moeite met de Friese taal. Zo nu en dan spreekt ze een paar woorden Fries waarmee ze laat zien dat ze al veel heeft geleerd op dit gebied. “Ik kon altijd al goed opschieten met de Friezen. Ik kan het Fries prima verstaan en begin nu ook zelf deze prachtige taal te spreken. In deze provincie vinden velen en ook ikzelf hun inspiratie. Ik heb enorm genoten van ‘Het Beerenburg Evangelie’ van Piter Wilkens, waarin hij de relatie tussen Friesland en Amsterdam zo zuiver beschrijft. Friese Beerenburg, ook zo’n prachtig authentiek recept.”
GENIETEN IS KUNST “Voor mijn gezondheid heb ik bewust de keuze gemaakt om niet meer in de stad te wonen. Deze omgeving is veel beter voor mij. Na zoveel verhalen van mensen om mij heen was het genoeg. Ik zat vol. Mijn passie voor het maken van de ‘Hartje Likorettes’ is er nog altijd en ik vertel graag over de pure, heerlijke ingrediënten die je hiervoor kunt gebruiken. Het koffielokaal van Museum Joure en andere ruimtes mag ik hiervoor afhuren. In mijn workshops laat ik zien hoe ik zelf ben begonnen en hoe je met brandewijn en eerlijke ingrediënten een authentiek drankje kunt maken, dat slaat op jouw eigen leven.” Wat Riny Reiken betreft vieren we het leven met de voortreffelijke smaak van Hartje Likorettes. “Genieten is een kunst”, besluit ze.
Vloeren - gordijnen - zonwering
Vloeren - gordijnen - zonwering Vloeren - gordijnen - zonwering
25% Korting op PVC Vloeren*
Uw e-Bike specialist van Noord-Nederland
Al vanaf € 35,00 per m² incl. leggen en egaliseren. *Vraag naar de actie voorwaarden.
www.vandermeerheerenveen.nl *Vraag naar de aktie voorwaarden. @vandermeer1 • Like ons op Facebook
Welkom bij e-Bike Center Heerenveen. Wilt u zorgeloos genieten en veel fietsplezier beleven? Breng dan een bezoek aan onze winkel. Onze specialisten staan voor u klaar.
Dracht 34 • Heerenveen www.vandermeerheerenveen.nl Wij leveren onder andere: tapijt - gordijnen - zonwering (binnen en buiten) - vitrages marmoleum - laminaat - vinyl - P.V.C. vloeren - projectstoffering
Wij leveren fietsen van o.a onderstaande merken:
Tijd voor een nieuwe garagedeur!
Sinds 1955
Tót € 600 inruilkorting op je oude garagedeur
Het is belangrijk om je huis goed te beveiligen. Vergeet daarbij niet je garagedeur. Vooral niet als je garage aan het huis grenst. Novoferm heeft diverse mogelijkheden om de garagedeur uit te breiden met het Politiekeurmerk Veilig Wonen. Hiermee verklein je de kans op inbraak. Vaak wordt hier een LED-verlichtingslijst aan toegevoegd, omdat een verlichte garagedeur ongenode gasten afschrikt. Wil jij je huis graag goed beveiligen?
1 mei t/m 31 augustus 2022 Vraag naar de voorwaarden
Wij hebben een leuke aanbieding die ruimte biedt om te investeren in inbraakveiligheid.
0513 - 43 52 43
De Werf 12-1 | 8401 JE | Gorredijk | 06 - 52 59 25 14 | www.ellema.nl | info@ellema.nl
Als Novoferm dealer beschikken we over vakkennis en bieden we eersteklas service.
Gedempte Molenwijk 4 Heerenveen - 0513-744143 www.ebikecenterheerenveen.nl
DE SEINE 32 - NES
STADHOUDERLAAN 62 - HEERENVEEN
SCHOTERLANDSEWEG 68 - OUDESCHOOT
VRAAGPRIJS: € 895.000 K.K.
VRAAGPRIJS: € 489.000 K.K.
VRAAGPRIJS: € 799.995 K.K.
HUIS
VERKOPEN? BEPAALT WAT JE BETAALT
Bij Makelaardij Friesland heb je een hoop te kiezen. We hanteren namelijk verschillende beloningsvormen. Naar welke gaat jouw voorkeur uit? Misschien heb je voorkeur voor bijvoorbeeld de ‘reguliere’ courtage, waarbij je ons een bepaald percentage van de koopprijs betaalt. Wil je liever van tevoren weten wat de kosten zijn? Kies dan voor een vast tarief.
LEEUWARDERSTRAATWEG 134 - HEERENVEEN
OOSTERSTREEK 43 - OOSTERSTREEK
VRAAGPRIJS: € 990.000 K.K. VERKOCHT ONDER VOORBEHOUD
VRAAGPRIJS: € 875.000 K.K.
Kantoor Leeuwarden:
Kantoor Drachten:
058 244 91 00
0512 36 80 36
Kantoor Heerenveen:
Kantoor Sneek:
0513 23 21 80
0515 76 80 08
Of kies voor een resultaatafhankelijke courtage. Verkopen wij jouw huis boven de vraagprijs? Dan betaal je ons een percentage over het verschil tussen vraagprijs en uiteindelijke koopsom. Welke vorm van beloning je ook kiest, onze tarieven zijn altijd op basis van ‘geen verkoop, geen kosten’. Geen resultaat betekent dus geen kosten voor jou,100% no cure, no pay!
JIJ.FRL
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
17
TEKST EN BEELD AMANDA DE VRIES
REPAIR CAFÉ HEERENVEEN
Een boutje en een moertje en een schroefje en… De eerste en derde woensdag van de maand is het Repair Café Heerenveen te vinden in gebouw Trinitas aan de Coehoorn van Scheltingaweg. Ervaren vrijwilligers repareren hier gratis kapotte huishoudelijke apparaten, speelgoed en andere gebruiksvoorwerpen. GrootHeerenveen liep een ochtend mee met vrijwilligers Maarten, René, Theunis, Robert en Jan. “We helpen elkaar. Zo’n 85% van de aangeboden spullen kunnen we repareren.”
René Boonstra (link) en Maarten van Kranenburg. V.l.n.r. Theunis Langenberg, René Boonstra, Maarten van Kranenburg en op de rug gezien Robert Booiten.
Het is woensdagmorgen 9.30 uur. Er wordt druk met tafels en stoelen geschoven in één van de zaaltjes van gebouw Trinitas in Heerenveen. Vrijwilligers René Boonstra, Theunis Langenberg en Robert Booiten bouwen het Repair Café zorgvuldig op. Ze toveren kastjes tevoorschijn met daarin schroevendraaiers, koolborstels, lijmpistolen, kabels en stekkers. Ondertussen wacht hun eerste ‘klant’ al geduldig.
DWEILMACHINE Die klant is Erik uit Tjalleberd. Hij biedt een dweilmachine ter reparatie aan. “Ik heb zelf best twee rechterhanden maar hier kom ik niet uit”, zegt hij tegen René. “Hij dweilt voor geen meter meer.” René draait een aantal schroefjes los en meet de spanning van het apparaat op. “Jullie hebben hier alle materialen, die heb ik thuis niet”, verzucht Erik. “Ik denk dat er een kleine verstopping in zit”, concludeert René. Ondertussen zijn ook vrijwilligers Jan Jonkman en Maarten van Kranenburg binnengekomen. Jan wordt direct aan het werk gezet door Theunis. De gordijnrail in het zaaltje is uit elkaar gevallen. Daar weet Jan wel raad mee. In een oogwenk maakt hij een nieuwe, stabiele verbinding en hangen de gordijnen weer keurig op hun plek.
moeder zijn gebracht. “Zo, dit zijn wel supersonische auto’s”, zegt hij. “Eens kijken of ik ze weer aan de praat kan krijgen.” Terwijl hij de ‘APK’ keuring uitvoert vertelt hij over het hoe en waarom van het Repair Café. “Normaal zijn we hier met zijn achten, dan zijn ook coördinator Roel Nijwening, Watze Draaijer en Taeke de Jong aanwezig. We komen allemaal uit Heerenveen of directe omgeving en hebben ook allemaal een technische achtergrond en interesse. Wel heeft ieder zo zijn specialisatie: er zijn vrijwilligers voor de elektrische apparaten zoals radio’s, versterkers en platenspelers en anderen voor bijvoorbeeld stofzuigers, koffiezetapparaten of algemene spullen. Het doel van Repair Café is om verspilling tegen te gaan en spullen door reparaties een tweede of derde leven te geven. Hierdoor vergroot je natuurlijk de duurzaamheid. Mensen kunnen hun apparaten gratis door ons laten repareren. Kleine onderdelen kosten een paar euro; mochten we grotere onderdelen apart moeten bestellen, dan overleggen we met de eigenaar of hij of zij die investering nog waard vindt. Soms moeten we dan het apparaat hier even houden, maar we streven ernaar alle reparaties om 12.00 uur klaar te hebben, zodat mensen hun spullen weer kunnen afhalen. We nemen in principe hier niets in opslag.”
SUPERSONISCHE AUTO’S Maarten buigt zich over twee op afstand bestuurbare speelgoedauto’s, die door een
LANDELIJK INITIATIEF “Repair Café is een landelijk initiatief”, gaat
‘’HET IS ZO FIJN ALS WE MENSEN KUNNEN HELPEN” Maarten verder. “Het bestaat al zo’n tien jaar. Meer dan honderd vrijwilligers door het hele land zetten zich hiervoor in. Wij hebben het als groep met zijn allen heel gezellig; mensen komen soms ook gewoon even langs voor een praatje en een kop koffie. En als de één het even niet weet, dan helpt de ander. Zo leren we ook iedere keer weer van elkaar.” René heeft intussen de dweilmachine weer in elkaar gezet en onder het toeziend oog van Erik test hij hem uit op de vloer. Voorzichtig komt er weer water uit en dat gegeven wordt met een ‘hoera’ gevierd. Eigenaar Erik kan zijn geluk niet op. “Wat hun ogen zien, dat kunnen hun handen maken”, zegt hij waarderend.
TANDARTSSPIEGELTJE EN CHIRURGISCH MESJE Theunis is met zijn tachtig jaar de oudste van de heren. Hij heeft nog altijd veel plezier in het repareren van apparaten en geniet ook erg van het samenzijn. “We bespreken van alles met elkaar hier”, zegt hij. Dat laten de andere mannen zich geen twee keer zeggen, de discussie over de boerenprotesten en demonstraties barst los. Robert luistert vooral, hij heeft al zijn concentratie nodig voor een bureaulampje waarvan het snoer
gebroken is. “Eigenlijk moet ik het inkorten, maar het zit op zo’n lastige plek binnenin”, verklaart hij. Hij pakt een koker met daarin een tandartsspiegeltje, -haakje en zelfs een chirurgisch mesje en pincet. “Ik heb in het ziekenhuis gewerkt, dus vandaar”, verklaart hij zijn bijzondere verzameling gereedschap.
MENSEN GELUKKIG MAKEN Een jong stel meldt zich bij René; ze hebben een modern tv-scherm ter reparatie. Het beeld doet het maar voor de helft. “Ik ga proberen het te repareren, maar heb er een hard hoofd in”, zegt hij. Even later blijkt zijn vermoeden waar te zijn; het scherm is tijdens het vervoer naar het Repair Café gevallen en kan niet meer gemaakt worden. “Ja, dat komt ook voor”, aldus René. “Maar heel veel spullen kunnen we gelukkig wél maken”, zegt Theunis optimistisch. “Het is zo fijn als we mensen kunnen helpen. Ze hebben soms de tranen in hun ogen als wij bijvoorbeeld hun oude bandrecorder gerepareerd hebben. Zo’n recorder, daar hechten zij emotionele waarde aan, dat is heel logisch. Iedere keer is het weer prachtig om te zien hoe blij mensen hier de deur weer uitgaan. Daar doen we het met zijn allen voor.”
heerenveen
18
CLAUDIA JACOBI UIT MILDAM
IJSLANDERS ALS LI Ze begon al op jonge leeftijd, al was haar moeder faliekant tegen. Claudia moest en zou iets met paarden doen. Toen ze van Nieuwegein naar Heerenveen waren verhuisd en de scholiere weilanden met paarden ontdekte, trok ze de stoute schoenen aan en regelde haar eigen verzorgpony! Paarden werden een lifestyle. En dat is nooit meer overgegaan.
C Claudia Jacobi uit Mildam is inmiddels 38 jaar. “Wat heb ik al veel geleerd!”, zegt ze enthousiast. “Te beginnen met stallen uitmesten en pony rijden, maar vooral van vaak op mijn bek gaan.” Ze heeft intussen al veel soorten paarden bereden en heeft een radar ontwikkeld voor wat een paard wil en kan.
VRAAG EN ANTWOORD
“Werken met paarden is een kwestie van vraag en antwoord, nooit afdwingen”, zegt Claudia en ze legt uit. “Elk dier heeft een eigen karakter. Ik heb best ingewikkelde paarden bereden: eigengereide en gedweeë, superrelaxte en overdreven schrikachtige. Van het ene dier merk je dat ie een bosrit heerlijk vindt, maar dat een wedstrijd stress oproept. En het andere dier blijkt supergevoelig voor je stemming. Je moet steeds de ideale combi vinden van wat zo’n dier wil en wat jij wilt.”
Claudia is door schade en schande wijs geworden en heeft de teugels inmiddels stevig in handen. Immers, een verzorgpony kan verkocht worden en een fokker kan stoppen met een renstal. In haar eindexamenjaar had ze nauwelijks tijd, maar kort daarop kwam een oudere boer op haar pad die vroeg of ze zijn Friese paarden kon ‘bijhouden’. Berijden dus en trainen. Claudia deed dat maar al te graag en kocht van haar eerste spaargeld zelfs een Friese merrie van hem.
GEITENFOKVERENIGING Claudia: “En toen kreeg ik een ernstig ongeluk. Op een buitenrit, keurig in de berm stappend, kwam ik langs een terras waar een geitenfokvereniging zat. Toen ik was gepasseerd en een van de mannen zijn motor startte, reageerde mijn paard nauwelijks op de herrie. Maar toen de rest van de club met loeiende motoren optrok, steigerde mijn paard in paniek. Ze kwam tussen de motoren terecht en de rest heb ik van anderen moeten horen. Vreselijk! De merrie mankeerde nota bene niks - op wat schaafwonden na - maar ik kwam eruit met een schedelbasisfractuur, een gebroken sleutelbeen en alle ribben gekneusd. Ik kon een jaar lang geen licht of geluid verdragen en ben uiteindelijk weer in mijn kracht gezet door een psycholoog. Van een geknakt vogeltje werd ik weer mezelf: stoer, voor niets en niemand bang en zelfverzekerd als het om paarden gaat.”
“IJSLANDSE PAARDJES HEBBEN EEN HOOP VUUR”
NUMMER 07 • 2022
GROOTHEERENVEEN.NL
19
TEKST ALIE RUSCH // FOTO’S LODEWIJK BOELLAARD EN CATHARINA JOUSTRA
IFESTYLE “VAN EEN GEKNAKT VOGELTJE WERD IK WEER MEZELF”
Claudia maakt kennis met de kleine IJslander paardjes.
HORSE FARM ASSISTANT Maar hoe gaat dat? Kun je je brood wel verdienen in de paardenwereld? Claudia moest eerst maar eens een studie doen en een baan zoeken. Ze koos voor een opleiding multimedia en wat dat werk betreft is ze bij het arbeidsbureau nooit verder gekomen dan de hal. Op ooghoogte hing een Europese vacature: ‘horsefarm assistent gezocht’. In IJsland! Zonder aarzeling hapte de negentienjarige Claudia toe en boekte een reis naar Reykjavik. Doordat de vlucht zeven uur vertraging had, raakte ze in gesprek met een Nederlandse met een IJslandse echtgenoot. Zo vloog ze het - en de - onbekende tegemoet. Gelukkig kende de IJslandse man de betreffende farm en reed hij haar erheen. De farmer bleek een man van 84... Claudia: “Een schat van een man, maar hij sprak alleen IJslands. Dat kreeg ik dus in noodtempo onder de knie. Maar al snel bleek dat ik ‘alles’ moest bijhouden. Niet alleen zijn veertig paarden verzorgen en trainen, maar ook de zorg voor de huishouding, stal, land, kapotte hekken enzovoorts.”
IDEALE PLAATJE VAN EEN PAARD Zo maakte Claudia kennis met het IJslandse paard. Een overweldigende ervaring: “Ik was totaal niet bekend met dat officiële ras maar merkte hoe leuk en veelzijdig deze paardjes zijn. Ze hebben een grote will to please en een hoop vuur. Het is een sterk ras, echt dichtbij de natuur. Voor mij benaderen ze het ideaalbeeld van een paard. Met een schofthoogte van 1,45 meter max zijn ze relatief klein, maar het bijzondere is dat ze in plaats van drie wel vijf gangen hebben. Naast stap, draf en galop is daar ook nog de ‘tölt’ en een telgang.” Alles was nieuw voor haar en al doende leerde ze de dieren zadelmak maken en geschikt v oor de verkoop. Na haar eerste zeven maanden in IJsland, kwam ze terug naar Nederland. Het bescheiden loon van haar IJslandse baas werd aange-
vuld met een cadeau: twee paarden die ze met het vliegtuig naar hier liet komen. Claudia: “Ik had ineens twee IJslanders! De ene verkocht ik om de kosten van de vlucht te dekken; de andere hield ik zelf. Dát smaakte naar meer. Ik heb lessen en cursussen van instructeurs gevolgd die verstand hadden van IJslandse paarden en hun bijzondere gangen.”
CLAUDIA EN CLAUDIUS Dressuur is de basis voor alle paarden, meent Claudia, maar tot haar verontwaardiging wordt er in ‘de grote paardenwereld’ - ook figuurlijk - neergekeken op IJslandse paarden. Toch ging ze ermee IJslander wedstrijd rijden, maar haar paard bleek daar lang niet zo blij mee als met een buitenrit. Ze heeft hem verkocht aan een baas zonder wedstrijdambities waarmee het goed klikte. Intussen kocht ze Djarfur, een ruin, bij mensen die er duidelijk geen verstand van hadden. Zijn hoeven waren huizenhoog, er was duidelijk niets aan dat dier onderhouden en er bleek inteelt in de stal. Claudia trainde hem naar de toppen
WEETJES OVER IJSLANDERS
• G riekse olijventelers hadden destijds graag een gangenpaard dat de tölt kent. Met een gewoon paard hotseklotste de pluk de manden uit, maar bij de tölt werd deze door de boomgaard ‘gewiegd’. • Z ijn IJslanders geschikt voor ons klimaat? Het temperatuurverschil is klein. Het aantal uren daglicht in de winter - gemiddeld 3½ uuren daar tegen acht uren hier - bepaalt hoe snel een IJslander van vacht wisselt.
van zijn kunnen maar nam met de verkoop definitief afscheid. Ze droomde namelijk al een tijdje van een nakomeling van Lord, haar favoriete hengst uit IJsland. Claudia: “Ik heb nazaten en hun eigenaars kunnen opsporen via Facebook - de wet op de privacy was er nog niet! - en écht, er was een Kládíus geboren: Claudius! ‘Het heeft zo moeten zijn’, schoot door me heen, ik heb hem ongezien gekocht. Ik heb hem eerst daar gelaten en toen hij twee jaar was, heb ik hem laten overvliegen.” Claudia vertelt geroerd over zijn kennismaking met de kudde op het land bij huis. Hoe hij relaxed snuffelend langs de paarden liep en zich terugtrok als er een machtsspel dreigde. Claudius werd meteen geaccepteerd in de groep.
FOKKEN IS GOKKEN Het zou voor elk paard het beste zijn om er pas op te rijden als ‘ie zeker vier jaar oud is, volgens Claudia. En dus heeft ze eindeloos met Claudius gewandeld en gefietst door het bos. Na verloop van tijd met een bitje in, later met een zadel op de rug, geduldig steeds maar weer dat rondje langs. Toen ze voor het eerst voorzichtig op hem ging zitten, ging hij zonder enige instructie het bekende rondje lopen. Het vertrouwen werd wederzijds. Claudia is verslaafd geraakt aan IJslandse paarden. Ze heeft Tvaila, een merrie, gekocht, waarmee ze twee veulens heeft gefokt, Viktor en Fenja van Annebuorren. En onlangs kocht ze Sina, een dochter van Lord. Wat voor ‘personages’ ze worden moet nog blijken en of het winnaars-in-de-dop zijn is pas na pakweg vier jaar duidelijk. Nee, ze allemaal berijden zal ook niet kunnen, weet ze. Immers ‘If you bread them, you have to sell them’. Fokken is gokken. Succes ligt maar voor een deel bij sublieme voorouders. Het karakter van het dier én wat de trainer er in weet te leggen doen de rest. Met Claudia als trainster komt dat wel goed. Zij is misschien zelf wel ‘het beste paard van stal’.
KOOPZONDAG HEERENVEEN
Als MKB-ondernemer op zoek naar financiering en bedrijfskundig advies? Onafhankelijk en nuchter advies voor bedrijfsfinancieringen
ZONDAG 31 JULI 2022
Directe toegang tot 45+ financieringspartijen
13:00 t/m 17:00 // GRATIS PARKEREN!
Advies voor ondernemers
Kom winkelen in het gezellige centrum van Heerenveen!
Opdrachten die bijdragen aan de ontwikkeling van uw bedrijf
Christina Draaisma
Elke laatste zondag van de maand!
Aengwirderweg 138 8459 BR Luinjeberd T 06 11 97 38 36 E info@siljan-mkb.nl
ngoudenplak.nl
www.siljan-mkb.nl
ALLE VOORDELEN OP EEN RIJTJE
20 cm diameter
BIG GREEN
WATER ONTHARDER
Voorkomt kalkaanslag Verwijdert bestaande kalk Verbetert geur, kleur en smaak Filtert op chemicaliën Behoudt calcium en magnesium latie
Prijs incl. instal
Voorkomt kalkaanslag en filtert je drinkwater
46 cm
€
Verspilt geen water Werkt zonder zout Gebruikt geen stroom Geen afvoer nodig Onderhoudsvrij Milieuvriendelijk Duurzaam
OOK IDEAAL VOOR VAKANTIEWONINGEN
Verwijdert sediment, zware metalen en chemicaliën
Zamarra Kok
Actie:
1-ste vervangfilter volgend jaar
GRATIS!
De Big Green wordt geleverd en geïnstalleerd door een van onze ervaren installateurs. Zo bent u ervan verzekerd dat alles perfect werkt, heeft u voortaan geen last meer van kalkaanslag en kunt genieten van zuiver drinkwater.
Kalkaanslag is een grote ergernis; het maakt de toiletpot bruin, douchetegels dof en is slecht voor apparaten. Daarom heb ik een Big Green kalkpreventie apparaat met koolstoffilter laten installeren. Zacht water (en dus koffie en thee) smaakt beter en de waterkoker blijft schoon. Ik kan met een kwart minder (vaat)wasmiddel toe en hoef geen speciale sanitairreiniger meer te gebruiken. Vooral het gebrek aan kalkaanslag in de badkamer scheelt erg veel poetswerk. Helaas moet ik de douche nog wel nadrogen, omdat anders opgedroogde waterdruppels met magnesiumresidu zichtbaar blijven. Telegraaf, 4 juli 2020
Ongefilterd kraanwater
Gefilterd met de Big Green
Filter geplaatst in kruipruimte
Filter geplaatst in meterkast
www.big-green.nl • Informatie 0299-321188
LIFESTYLE TRENDS • ME-TIME!
GROOTHEERENVEEN.NL GROOTHEERENVEEN.NL
21
TIJD VOOR JEZELF,
Binnert’s ! Boekentips
TIJD VOOR EEN BOEK De zomer is er weer en voor velen komt dan ook de zomervakantie. Er even lekker uit, weg van de dagelijkse beslommeringen. Deze zomer ga ik aan de hand van mijn boeken op vakantie naar Scandinavië, met misschien ook nog een tripje naar Duitsland en Engeland.
‘BOEKENREIS’
Een tripje naar ENGELAND sla ik ook niet graag over. ‘De club’ van Ellery Lloyd zou de ultieme zomerthriller moeten zijn. Dit boek speelt zich af op een vergeten eiland voor de Engelse kust waar de rijken en beroemdheden kunnen feesten en in vijfsterrensuites verblijven.
DOOR SCANDINAVIË EN DUITSLAND
Ik volg Lars Mytting naar NOORWEGEN met ‘Zusterklokken’ en ‘Zustertapijt’. Zijn ‘Vlamberken’ vond ik een geweldig boek, dus ik hoop dat hij mij weer kan imponeren met fantastische verhalen en interessante (geschiedenis)weetjes. Ook keer ik graag weer terug naar het Noorse eiland van de familie Barrøy in ‘De ogen van de Rigel’ van Roy Jacobsen. Vind Ingrid de vader van haar kind? Maar eerst ga ik naar DENEMARKEN met ‘Hoogzomer’ en ‘Stikdonker’ van Kim Faber en Janni Pedersen. Na het overdonderde eerste boek ‘Winterland’ met een bomaanslag in Kopenhagen en de jacht op extremisten hoop ik dat ze me weer omver kunnen blazen met deze boeken en hoop ik dat de hoofdpersonen Signe en Juncker weer gaan samenwerken. ZWEDEN zit ook zeker in de planning. Daarom gaat ‘Zelfs als alles eindigt’ van Jens Liljestrand mee in de tas. Al hoop ik niet op de vlucht te hoeven voor bosbranden. Mocht ik nog tijd over hebben, zak ik misschien af naar het DUITSE BEIEREN waar de ‘Wondervrouwen, Alles wat je hart begeert’ van Stephanie Schuster zich afspeelt. Weet zij de geschiedenis van Duitsland verpakt in een roman net zo mooi te omschrijven als Carmen Korn in haar trilogie Dochters van een nieuwe tijd?
Ook is na vier jaar Niels Oxen weer terug in ‘Gladiator’ van Jens Henrik Jensen. Hij wordt gevraagd door de DEENSE nationale Inlichtingen- en Veiligheidsdienst om hen in een uiterst explosieve zaak te helpen. Ik ben zeer benieuwd hoe hij het er van af gaat brengen deze keer.
F I J N E T I E! VAK AN NYNKE DE VRIES Boekenliefhebber pur sang Boekhandel Binnert Overdiep www.binnertoverdiep.nl
MMOOI SKIN&BEAUTY
ME-TIME
IS BELANGRIJK Wat is me-time en waarom is het zo ontzettend goed voor je? me-time is een begrip dat niet meer weg te denken is in de huidige tijd. We leiden allemaal een druk, hectisch bestaan. Herken je het gevoel dat je gezinsleven, je baan en je sociale leven al je tijd en energie opslurpen? Dan ben jij toe aan welverdiende me-time.
MARIAN MEIRMANS (MIDDEN) EN MARA (LINKS) EN MINDY schoonheidsspecialisten MMOOI Skin&Beauty www.mmooiheerenveen.nl
Op de veelvuldig gestelde vraag: ‘Hoe gaat het met je?’, antwoordt de gemiddelde mens: ‘Goed maar... druk, druk, druk.’ Heerlijk natuurlijk dat je lekker bezig bent, maar in onze huidige maatschappij komen de termen overspannen, burn-out en stress veel te vaak voor.
te ploffen, je kunt een lekkere stevige wandeling maken of gewoon lekker een ochtendje langer in je bed blijven liggen. De mogelijkheden zijn eindeloos. Het belangrijkste is dat je iets doet wat jij fijn vindt, iets waar jij behoefte aan hebt.
Gelukkig heeft moeder natuur mooie tegenhangers voor het stresshormoon cortisol ontworpen, namelijk de ESDO’s, onze vier gelukshormonen. Deze hormonen zijn altijd aanwezig in ons lichaam en stijgen wanneer we iets doen waar we blij van worden. Endorfine bijvoorbeeld kun je omschrijven als de natuurlijke tegenhanger van cortisol, Endorfine zorgt er namelijk voor dat de aanmaak van cortisol tijdelijk geblokkeerd wordt, waardoor je je minder gestrest voelt.
We zeiden al dat me-time erg belangrijk is. Eigenlijk vind ik dat me-time noodzakelijk is om gezond te blijven. Er zijn een heleboel manieren om je me-time in te vullen. Je kunt ervoor kiezen om lekker met een boek en een kop thee op de bank
Bij ons in de salon is me-time een belangrijk en terugkerend thema. Want alles wat wij doen is erop gericht om jou je ultieme me-time te laten beleven. Of je nou je nagels laat doen, jezelf een kuur huidverbeterende behandelingen cadeau geeft of lekker geniet van een ontspannende massage. Pak je moment, geniet van alles om je heen en verwen jezelf, je bent het waard
Alleen met lekker weer genieten van het water? Niet als het aan A Fish Named Fred ligt. Met hun kleurrijke en ZEE… speelse DIEP DIEP IN IN DE DE ZEE… nieuwe collectie genietweer jij ook dit najaar van Alleen Alleen met met lekker lekker weer echte Niet zeemandetails! genieten genieten van van het het water? water? Niet
Jack Jack Killtec Killtec 99,95 €€ 99,95
Jack Jack Killtec Killtec 149,95 €€ 149,95
15 T/M 18 AUGUSTUS 2022
Deze ondernemers steunen de Zomerspelweek 2022 via hun advertentie. En wensen de kinderen heel veel plezier! als als het het aan aan A A Fish Fish Named Named Fred Fred ligt. ligt. Met Met hun hun kleurrijke kleurrijke en en speelse speelse nieuwe nieuwe collectie collectie geniet geniet jij jij ook ook dit dit najaar najaar van van echte echte zeemandetails! zeemandetails!
VAN SLOOTEN OPTICIENS
EEN KLASSIEK DETAIL DAT NOOIT VERVEELD Een colbert is een opvallende musthave voor iedere gelegenheid. Ga dit najaar voor de getailleerde colbert mét ruit voor een bewegelijke en speelse outfit. Zo creëer je een moderne look met deVERVEELD altijd klassieke ruit. EEN EEN KLASSIEK KLASSIEK DETAIL DETAIL DAT DAT NOOIT NOOIT VERVEELD
Een Een colbert colbert is is een een opvallende opvallende musthave musthave voor voor iedere iedere gelegenheid. gelegenheid. Ga Ga dit dit najaar najaar voor voor de de getailleerde getailleerde colbert colbert mét mét ruit ruit voor voor een een bewegelijke bewegelijke en en speelse speelse outfit. outfit. Zo Zo creëer creëer je je een een moderne moderne look look met met de de altijd altijd klassieke klassieke ruit. ruit.
Wij wensen iedereen een leuke Zomerspelweek!
Herenwal 49 Heerenveen - Telefoon 06 51532728 www.dewijnschuurheerenveenshop.nl
Voor ieder budget een spectaculair feestje!
Ekoplaza Heerenveen Molenplein 10 8442LM Heerenveen 0513-651202
Heerenveen
ekoplaza.nl @ekoheer
M 06 - 214 56 973 • www.mercurius-events.nl
Summer
sale!
MERKENSELECTIE:
MAN OF THE WORLD Dracht 88, 8442 BV Heerenveen MERKENSELECTIE: MERKENSELECTIE: MAN MAN OF OF THE THE WORLD WORLDTel.: 0513 623 223 info@manoftheworldheerenveen.nl Dracht Dracht 88, 88,8442 8442 BV BV Heerenveen Heerenveen
VOOR DE ALLERLEUKSTE FILMS!
Tel.: Tel.:0513 0513 623 623 223 223 WWW.MANOFTHEWORLD.NL info@manoftheworldheerenveen.nl info@manoftheworldheerenveen.nl Volg ons ook via:
WWW.MANOFTHEWORLD.NL WWW.MANOFTHEWORLD.NL ALLE VESTIGINGEN: Leeuwarden, Heerenveen,
Volg Volg ons ons ook ook via: via: WWW.MANOFTHEWORLD.NL
Ridderkerk, Nijkerk, Maarssen, Hardinxveld-Giessendam
KIJK VOOR HET ACTUELE PROGRAMMA OP: www.bios-heerenveen.com
De genoemde merken verschillen per vestiging. Alle prijzen zijn onder voorbehoud van drukfouten.
Dracht 88, 8442 BVRidderkerk, Heerenveen WWW.MANOFTHEWORLD.NL WWW.MANOFTHEWORLD.NL Ridderkerk,Nijkerk, Nijkerk,Maarssen, Maarssen,Hardinxveld-Giessendam Hardinxveld-Giessendam ALLE ALLEVESTIGINGEN: VESTIGINGEN:Leeuwarden, Leeuwarden,Heerenveen, Heerenveen,
Telefoon: 0513 623 223 info@manoftheworldheerenveen.nl
De Degenoemde genoemdemerken merkenverschillen verschillenper pervestiging. vestiging.Alle Alleprijzen prijzenzijn zijnonder ondervoorbehoud voorbehoudvan vandrukfouten. drukfouten.
4 44
MOTW_2109_NAJAARSFOLDER MOTW_2109_NAJAARS MAILING V02.indd 5 MOTW_2109_NAJAARSFOLDER MOTW_2109_NAJAARSFOLDER A4.indd A4.indd MOTW_2109_NAJAARS MOTW_2109_NAJAARS MAILING MAILINGV02.indd V02.indd 55
A4.indd 5
55
Dracht 130 Heerenveen T (0513) 62 88 09
www.schoenmakerijfeenstra.frl www.schoenverhoging.nl // www.voetbedden.nl
Veel plezier tijdens de Zomerspelweek!
16-09-2021 12:37 16-09-2021 11:00
16-09-2021 16-09-2021 12:37 12:37 16-09-2021 16-09-2021 11:00 11:00
Liesbeth & Robert
PLEINWEG 4 - HEERENVEEN TELEFOON: 0513 654 049
JSJEANSHEERENVEEN
Veel plezier bijek! de zomerspelwe K.R. POSTSTRAAT • 1C HEERENVEEN • 0513 846 420 • WWW.ELINASSALON.NL
ekoplazaheerenveen ekoplazaheerenveen
Volg ons op facebook
Heerenveen MMOOI Skin & Beauty
Burgemeester Falkenaweg 54 8442 LE Heerenveen info@mmooiheerenveen.nl Vragen? Bel 0513 232164
www.mmooiheerenveen.nl
Wij wensen de kinderen een veilige en mooie Zomerspelweek toe! Koornbeursweg 67 • 8442 DJ Heerenveen 085 016 13 57 • www.scherpinveiligheid.nl
Team BY-KEES wenst alle kinderen een mooie week toe. BY-KEES Vleesmarkt 10 • 8441 EW Heerenveen 0513-203052 • info@by-kees.nl
Slimmer & Leuker Werken M 06 55 83 14 68 www.gelukwerkt.frl
&FIT
GROOTHEERENVEEN.NL
GEZOND SPONSORACTIE VOOR DE ZOMERSPELWEEK IN ORANJEWOUD! “Een prachtig evenement voor kinderen vanaf 6 jaar. Jij komt toch ook op 15, 16, 17 en 18 augustus!”
23
TEKST EN BEELD RICHARD DE JONGE
“HEEL FIJN OM IETS WEG TE GEVEN” ONDERNEMERS BEDANKEN VRIJWILLIGERS MET EEN PRESENTJE
De dagen in de Zomerspelweek zijn de leukste dagen in de zomervakantie voor menig kind! In de bossen van Oranjewoud worden hutten gebouwd, spelletjes gespeeld, speurtochten gelopen en voor de oudere groepen is er een spannende spokentocht. Menig kind kijkt ernaar uit om in de zomervakantie naar de Zomerspelweek in Scoutinghiem Oranjewoud te gaan. Want wat is nu fijner om samen met je vriendjes en vriendinnetjes je eigen hut te bouwen, met hamers te slaan, te klimmen en te klauteren, vies te worden, keiharde muziek te maken, te dansen, spelletjes te doen, je gezicht en je kleding te beschilderen, ijsjes en taartjes te eten, zonder dat je ouders er iets van zeggen. Voor elk kind een droom om naar uit te kijken! De week wordt in leeftijd als volgt opgedeeld: - 15 & 16 augustus voor de kinderen uit groep 3/4 - 17 & 18 augustus voor de kinderen uit groep 5/6 & 7/8 Om dit prachtige project te ondersteunen heeft GrootHeerenveen een actie opgezet waarbij Heerenveense ondernemers een bijdrage doen om tegemoet te komen in de aanschaf van spelmateriaal.
Kom ook en meld je aan: www.zomerspelweek.nl
REMCO VOLBEDA VOLBEDA FLOWERFARM ALEX KRUITER • ROYAL SMILDE
Vrijwilligers zijn onmisbaar. De gemeente Heerenveen roemt de vrijwilligers voor hun inzet, is trots op deze groep en stelt zelfs dat de gemeente zo mooi niet zou zijn zonder de inzet van vrijwilligers. Om deze vrijwilligers te bedanken is er een waarderingspagina online waarop giften van ondernemers te vinden zijn waarmee wordt bedankt voor de inzet en enthousiasme. GrootHeerenveen laat enkele ondernemers aan het woord over hun waardering voor vrijwilligers. VERGROEID MET DE OMGEVING Alex Kruiter, algemeen directeur Bakery van Royal Smilde: “Royal Smilde is verbonden aan Heerenveen, al 160 jaar. En daardoor vergroeid met de omgeving. Intussen zijn er zeven vestigingen in Nederland, maar het hoofdkantoor staat in Heerenveen. We geven banketstaven aan de vrijwilligers omdat het heel fijn is om iets weg te geven. Wij zijn een familiebedrijf en weten hoe belangrijk het is om mensen met hart voor de zaak voor je te winnen. Maar wij betalen ze nog. Er zijn heel veel mensen die dat belangeloos doen en dat vinden wij belangrijk. Ik heb zelf nog gewerkt met de oude heer Smilde. Hij heeft het bedrijf na de oorlog groot gemaakt en heeft altijd zijn personeel belangrijk gevonden.”
EERST PREEK AFLUISTEREN
Heb je zelf nog tijd of ken je iemand die het leuk lijkt om te helpen tijdens de Zomerspelweek, meld je dan aan als vrijwilliger via: www.zomerspelweek.nl/vrijwilligers
ESTHER RENS (L) - ETOS HEERENVEEN, MET ‘BUUF’ KIRSTY HAISMA
Ter illustratie vertelt Kruiter de anekdote dat de oude heer Smilde een keer in de kerk zat en er iemand hem vertelde dat zijn bedrijf in brand stond. “Smilde informeerde hoe het met het personeel was en toen hem werd verteld dat die allemaal veilig buiten stonden, sprak hij: ‘Dan luister ik eerst de preek even af.’ Dat omkijken naar elkaar is gegroeid. Dat is in een familiebedrijf misschien wat meer ontwikkeld dan bij een beursgenoteerd bedrijf. Vandaar dat wij het niet meer dan vanzelfsprekend vinden om vrijwilligers
te steunen. Dat doen we niet alleen in Heerenveen, maar overal waar we vestigingen hebben. Het past bij ons, maar alleen lokaal. Landelijk doen we niets.”
STEENTJE BIJDRAGEN Als eigenaar van Tuincentrum Volbeda Flowerfarm en van Volbeda Stationsbloemenwinkel is Remco Volbeda op zijn zachtst gezegd nogal druk. “Ik zou het wel willen, maar ik heb geen tijd voor vrijwilligerswerk. Daarom ondersteun ik het van harte en lever ik graag bloemen aan Caleidoscoop. Zo kan ik ook mijn steentje bijdragen. Vrijwilligers doen goed werk voor de samenleving. Een bloemetje maakt je blij. We moeten er voor zorgen dat we allemaal minstens 85 jaar worden en het leven zo plezierig mogelijk verloopt. Vrijwilligers spelen daar een belangrijke rol in.”
GROOT HART Volbeda heeft een groot hart. Nooit kloppen verenigingen en organisaties tevergeefs bij hem aan. Jarenlang stond hij bij de finish van de avondvierdaagse en overhandigde hij aan elke deelnemer een bloemetje. Ruim tweeduizend in getal. “Als je iedereen een bloemetje geeft, wordt er niemand vergeten. Want het is niet leuk dat het ene kind wel en het andere kind niet een bloemetje krijgt.”
KOESTEREN “Vrijwilligers doen goed werk. Voor veel instanties zijn ze onmisbaar. Graag willen we deze mensen op deze manier bedanken voor het goed werk dat ze leveren”, zegt Esther Rens, eigenaresse van de Etoswinkel in Heerenveen. Haar dochter Kirsty Haisma runt Mode en Lifestylewinkel De Buuf. Inderdaad, naast de Etos. Esther: “Vrijwilligers zijn voor veel instellingen en organisaties belangrijk, omdat ze anders de boel niet meer rond kunnen breien. Vrijwilligers moeten we koesteren. Als wij dan als ondernemer in de vorm van een attentie een klein steentje bij kunnen dragen, doen we dat graag.”
ONBETAALBAAR En dat doet Esther Rens zonder commerciële bijbedoelingen. “Ik doe dat vanuit mezelf en niet om reclame te maken voor het bedrijf. Vriendinnen doen ook vrijwilligerswerk en ik hoop dat ook te gaan doen als ik straks met pensioen ben. Het is dankbaar werk, je krijgt er veel voor terug. Dat is onbetaalbaar. En ik denk dat het ook voor jezelf belangrijk is. Als je altijd veel uren hebt gemaakt en opeens stopt, wordt het gat wel heel groot. Je mist je sociale contacten, dus het werkt naar twee kanten.”
heerenveen
Hét maandblad
met verhalen uit jouw regio op de bank en... online!
Elk kind wordt GEZien! Kinderopvang, peuteropvang, BSO en gastouderopvang Vanuit de kernwaarden Geborgenheid, Eigenheid en Zelfontplooiing daagt Kinderwoud elk kind uit om spelenderwijs nieuwe dingen te ontdekken en zichzelf in zijn eigen tempo te ontwikkelen. Elk kind wordt GEZien en mag zijn wie het is!
kinderwoud.nl
ALARMERING
HET LAATSTE (SPORT)NIEUWS LEES JE OP: WWW.GROOTHEERENVEEN .NL WWW.GROOTHEERENVEEN.NL
Wij zijn nu nog vitaal maar kiezen toch op tijd voor dit serviceconcept
FITNESSCENTRUM
SERVICE 24/7
ORANJEWOUDZORG
MAALTIJDSERVICE
GRAND CAFÉ
WINKEL
HUISHOUDELIJKE HULP
BIBLIOTHEEK
WASSERVICE
KAPSALON
PEDICURE
SCHOONHEIDSSPECIALIST
“Ondanks het feit dat wij nog best vitaal zijn leek het ons toch verstandig om alvast vooruit te kijken. Om nu alvast een service appartement te regelen zodat we daar nog zo lang mogelijk zelfstandig kunnen blijven wonen. En we kunnen nu gelijk al genieten van alle service mogelijkheden en als het nodig mocht zijn gebruik maken van OranjewoudZorg.” Oranjewoud Wonen biedt 24 uur per dag, zeven dagen in de week service en ondersteuning. Er is een winkel voor de dagelijkse boodschappen, een grand café, bibliotheek, kapsalon, schoonheidssalon, pedicure en een zaal voor allerlei activiteiten. Ook zijn er diverse clubs. Zo biedt Oranjewoud Wonen een prettige woonomgeving waar mensen elkaar tegen komen, een praatje maken en elkaar leren kennen. De medewerkers van OranjewoudZorg zorgen dat iedereen de ondersteuning en zorg krijgt die nodig is. Alle appartementen zijn standaard voorzien van een alarmeringssysteem met een 24/7 alarmopvolging. Kijk op www.oranjewoudwonen.nl of bel met 0513-63 62 85 voor meer informatie. SERVICE A P PA RT E M E N T E N ORANJEWOUD
VIJVERLAAN 161 HEERENVEEN TELEFOON 0513 63 62 85 WWW.ORANJEWOUDWONEN.NL
✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓ ✓
ONBEPERKT FITNESS ABONNEMENT Onbeperkt fitnessen, zwemmen en squashen Deskundige begeleiding Persoonlijke trainingsschema’s en health checks Deelname aan alle groepslessen Nieuwe crossbox ruimte Gratis koffie en thee Relaxen in de sauna Exclusieve ledenactiviteiten
www.sportstad.nl/fitness
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
Werken en leren voor een baan bij Zorggroep Hof en Hiem. De komende maanden leren we in dit blad zes verschillende leerlingen van Hof en Hiem kennen. In de serie ’Nieuwkomers in de thuiszorg’ vertellen leerlingen over hun ervaringen met de nieuwe opleiding van Hof en Hiem Thuiszorg.
s r e m o k w u e i N g or z is u th de in
SAMEN WERKEN AAN ZORGINNOVATIE Binnen de ouderenzorg wordt de laatste jaren veel aandacht besteed aan zorginnovatie. Het toepassen van vernieuwende technologieën helpt mee om nu en in de toekomst de beste zorg te kunnen bieden. Het is even wennen. Maar voor leerlingen van de opleiding verzorgende IG hoort dit er gewoon bij. Zoals voor leerling Maite Zeldenrust, zij volgt sinds september de opleiding bij Hof en Hiem Thuiszorg. “Het eerste schooljaar zit erop en ik heb veel geleerd”, vertelt Maite. “Op het ROC worden gastlessen gegeven, onder meer door collega’s van Hof en Hiem. Dit wordt gedaan om de opleiding zo goed mogelijk aan te laten sluiten op de praktijk. Eén van die gastlessen met het thema zorginnovatie, werd verzorgd door verpleegkundige Sonja Swart (werkzaam bij Hof en Hiem). Zij heeft verteld over zorginnovatie en hoe er bij de teams gewerkt wordt met de beschikbare technologieën.” Eén daarvan is de Compaan. Dit is een tablet die extra gebruiksvriendelijk is door de makkelijke bediening. Deze tablets zijn geïntroduceerd in de coronaperiode bij cliënten van de thuiszorg. Cliënten kunnen de Compaan gebruiken om berichten te sturen en te videobellen. Daarnaast kan deze tablet gebruikt worden voor spelletjes, het lezen van nieuws of bijvoorbeeld om online bingo te spelen met andere cliënten. Voor het op afstand bieden van zorg werkt het ook heel goed. Cliënten kunnen door middel van videobellen met een medewerker van de thuiszorg bijvoorbeeld met elkaar medicatie bespreken. Maite merkt ook dat het gebruik van een Compaan in de thuiszorg voordelen biedt.“Eén van mijn cliënten heeft diabetes. Voorheen gingen we er meerdere keren per dag langs om de
Maite Zeldenrust:
“Met videobellen kunnen we ook op afstand goed contact houden met de cliënt” suiker te meten. Nu kunnen we ook videobellen waardoor we op afstand kunnen zien hoe het met iemand gaat. En kan de cliënt vrijer omgaan met het eigen levensritme, want wachten is op deze manier niet meer nodig.” De Compaan helpt tevens bij het duurzaam kunnen plannen van de zorg. Ook in de ouderenzorg is het personeelstekort merkbaar; zo blijft het mogelijk cliënten goede zorg te kunnen blijven bieden. Maite: “Naast de Compaan zijn er natuurlijk veel meer technologieën. De opleiding heeft een keuzedeel die dat onderwerp heeft. Hierover kunnen we nog meer leren. Maar voor nu ga ik eerst deze zomer zelfstandig op route, dat is ook al een leuke nieuwe stap. In het najaar ga ik naar een ander team om nieuwe ervaringen op te doen. Ik heb er zin in!”
www.hofenhiem.nl
caleidoscoopheerenveen.nl
LINDA VAN DE POLL, VRIJWILLIGERS SERVICE PUNT
AAN WIE DENK JE, ALS JE AAN VRIJWILLIGERSWERK DENKT? Ervaren vrijwilligers in het algemeen wel de waardering die ze verdienen? Soms word ik overvallen door die gedachte. Als welzijnsorganisatie beheren wij het Vrijwilligers Service Punt (VSP) in de gemeente Heerenveen. Maar de meeste vrijwilligers staan niet bij ons ingeschreven. Ze zijn de onzichtbare bouwstenen van de samenleving.
Heb ik de chauffeur eigenlijk wel bedankt? Hij rijdt de Vrijwilligers Service Punt-auto en zorgt ervoor dat de dementerende dame vanochtend op tijd in het ziekenhuis in de juiste wachtkamer zit. En hoe zit het met de vrouw die wel eens een boodschap doet voor een zieke buur, de man die meehelpt om een dorpsfeest te organiseren, de ouder die kantinediensten draait op de sportclub van een kind, de buurtgenoot die wel eens helpt in de tuin? Vrijwilliger is belangrijk Soms heeft een vrijwilliger zelf niet eens in de gaten hoe belangrijk zijn bijdrage is. Zo vertelde een bewoonster van een verzorgingstehuis; “Ik voelde eindelijk de regendruppels weer op mijn huid.” Ze was op stap geweest met een vrijwilligster. Voor het eerst sinds lange tijd blijkbaar, want het was heel lang geleden dat ze regen had gevoeld.
Bardienst in jongerencentrum Er zijn ook genoeg jongeren die zich belangeloos inzetten voor hun omgeving. Een jongeman vertelde mij onlangs dat hij zijn tijd nuttig wilde besteden. Hij draait vrijwillig bardiensten in het jongerencentrum en maakt het daarmee mogelijk dat andere jongeren een mooie stapavond beleven. Daar smelt mijn hart van. Heerenveen bedankt Met Caleidoscoop willen we onze vrijwilligers uit de gemeente een blijk van waardering geven. Samen met gemeente Heerenveen maakt Caleidoscoop deel uit van de werkgroep voor de vrijwilligersprijs. Op de website www.heerenveenbedankt.nl kan iedere vrijwilliger uit de gemeente Heerenveen een presentje uitzoeken. Bedankt voor jullie inzet!
25
MINSKEN SNAKKE
DER WER NEI, AS KIJ DY’T FOAR IT EARST
DE GREIDE
WER YN MEIE - Simmer yn Fryslân -
Kom fierder Omropfryslan.nl/simmer
&UITGAAN
TEKST RIEMIE VAN DIJK // FOTO’S FULKAAN SIMMER, RIEMIE VAN DIJK, GER WIJTSMA
CULTUUR
GROOTHEERENVEEN.NL
27
FULKAAN SIMMER AKADEMY
MUZIKAAL EEN WEEK LANG LOS De jaarlijkse Fulkaan Simmer Akademy staat weer in de steigers. Aan het eind van de zomervakantie kunnen jonge muzikanten een week lang los met ervaren gastdocenten. Die gaan de muzikale talenten flink uitdagen, maar plezier staat voorop. Elke dag hebben jongeren gelegenheid om hun talenten te ontdekken, hun instrument of stem beter te leren beheersen, anderen te ontmoeten en cross-overs te maken. En, last but not least: podiumervaring op te doen. De Fulkaan Simmer Akademy vindt plaats in Schouwburg De Lawei in Drachten en is een initiatief van Keunstwurk en OMF, de Organisatie van Muziekverenigingen in Fryslân.
Van 22 tot en met 26 augustus is er een breed programma voor jongeren van 12 tot 21 jaar, met onder andere zelf een rap maken, dirigeren van een orkest, muziek maken bij een film, en samen spelen met een brassband. Het programma voor instrumentalisten wordt ingevuld door Christiaan van der Weij en het programma voor vocalisten door Janneke Brakels en Fardau van der Woude. Voor Groot Heerenveen lichten ze alvast een tipje van de sluier op.
BEHOEFTE OM SÁMEN TE SPELEN “Thema van dit jaar is ‘een nieuwe wereld’, vertelt saxofonist en allround musicus Christiaan van der Weij. “Na corona hebben we een andere kijk op de wereld gekregen; we zijn wakker geschud en blij dat we er zo doorheen gekomen zijn. Jongeren zijn met corona veel alleen geweest en ook nu is het onzeker waar het naar toe gaat.
Dirigent Christiaan van der Weij
Voornaamste reden voor jongeren om zich op te geven is dan ook de behoefte om sámen te spelen.” Christiaan wil een talentenorkest neerzetten, waarvoor jongeren van alle leeftijden en speelniveaus zich kunnen opgeven. “Alle instrumenten zijn welkom, van koper tot hoog hout.” Christiaan, die het orkest gaat dirigeren, heeft al een aantal muziekstukken uitgekozen die passen bij het thema. “Stukken uit de filmmuziek, klassieke muziek en populaire muziek. We laten ons verrassen door het talent; voor jongeren is het belangrijk dat zij gezien worden in hun talent, dat ze kunnen doen waar ze goed in zijn.”
HET KOMT JE NIET AANWAAIEN Zangcoach en zangeres Janneke Brakels, en sopraan en zangdocente Fardau van der Woude hebben in overleg met Christiaan een muziekstuk gekozen waarbij zangers een wezenlijk onderdeel
richten op hun omgeving, maar dichtbij zichzelf blijven. Je moet leren niet te veroordelen wat uit je mond komt. Gewoon doen, geluid maken, anders kom je niet verder. Dat is wat wij jongeren in deze week meegeven. Als je er maar achter staat. Ontdek eerst wat je kunt met je stem. Een richting kiezen kan later.” De week eindigt 26 augustus met een optreden in De Lawei, daarom besteden Fardau en Janneke ook aandacht aan je presenteren: “Hoe presenteer jij jezelf; individueel, maar ook met zijn allen?” Zangdocenten Janneke Brakels (links) en Fardau van der Woude.
zijn van het orkest. Ze vinden het belangrijk dat vocalisten in aanraking komen met een orkest en zich daarin staande weten te houden. Fardau is er voor de klassieke muziek; Janneke voor het popgenre. Ze spreken uit eigen ervaring. “Je stem is óók een instrument. Vaak wordt onderschat hoeveel je moet doen om je stem te ontwikkelen. Het is niet zo, dat je – zoals op tv- op een stip gaat staan en dat het je dan komt aanwaaien. Je moet er veel voor doen en veel voor laten. Vergeet niet: als jij niet fit bent en je niet lekker voelt, dan ben jij nog steeds het front en moet jij het presenteren. The show must go on en als er iets gebeurt wordt jij er op aangekeken. Daar is veel voorbereiding voor nodig en veel stemzorg. Als je lange tijd niets hebt gedaan, moet je weer overnieuw beginnen. We hebben zelf ook gemerkt, dat we na corona weer moesten opstarten.”
LEREN WAARDEREN EIGEN STEM Het programma voor de vocalisten ligt deels vast en het wordt deels ook improviseren. Een van de onderdelen is het ontdekken en leren waarderen van de eigen stem. “Ontdekken van je stem van hoog naar laag: in welk deel van het bereik ligt mijn stem? We komen veel mensen tegen die zeggen: ik wil hoog leren zingen. Nu is de stemband een spier en kun je alles oprekken. Maar ook een stem tussen hoog en laag in kan prachtig zijn. Wij vinden het belangrijk dat jongeren zich niet
ONTDEKKINGSREIS Wat de gastdocenten eigenlijk doen tijdens deze Fulkaanweek is jongeren meenemen op een ontdekkingsreis. “Ze hoeven geen topmuzikanten te worden, ze hoeven niet de beste zangers te worden. Wat ze wèl kunnen doen is kilometers maken.” Kennis maken met verschillende soorten muziek, bijvoorbeeld Hafabra (harmonie, fanfare, brass, red.). “We hebben gezien dat er uit die hoek veel jongeren onze kant op komen. Dit terwijl weinig zangleerlingen dit stukje goed kennen: wat is dat dan en kun je daar ook bij zingen? Ze kunnen erachter komen dat in filmmuziek eigenlijk best veel zang zit. Ze kunnen kennismaken met andere muzikanten en connecties leggen: jij speelt gitaar, ik zing.” Jongeren kunnen op de Simmer Akademy het beste uit zichzelf en elkaar halen. Naderhand zijn ze een ervaring rijker, beloven Christiaan, Janneke en Fardau.
28
NUMMER 07 • 2022
HET VERHAAL VAN HEERENVEEN
RUIM 450 JAAR INFRASTRUCTUUR IN HEERENVEEN EN OMGEVING
HEEN EN WEER DEEL 2: TREINEN, TRAMS EN BUSSEN In de vorige editie schetsten we een beeld van de geschiedenis van ruim 450 jaar infrastructuur in en rond Heerenveen. We waren gebleven bij de Napoleontische tijd. In 1798 begon men met de aanleg van rijkswegen in Nederland.
Twee wagens van Autodienst Leeuwarden-Heerenveen-Lemmer van Jappie Brals uit Echten, omstreeks 1930.
In Heerenveen moest het nog tot na de grote watersnoodramp van 1825 duren voor men begon met de aanleg van verharde wegen. In 1828 werd Heerenveen bereikt met de aanleg van een rijksweg die liep tot het Posthuis en weer begon ter hoogte van de huidige Van Riesenstraat.
de weg Sloten-Joure-Heerenveen te starten. Op 11 april 1856 wordt dit traject (22.644 meter lang) aangenomen door J. Zwolsman uit De Kuinre voor ƒ 133.000,00. Zo worden deze periode verschillende bruggen en wegen aangelegd en dit leidt ertoe dat in 1862 Heerenveen een eigen telegraafkantoor en gasfabriek krijgt.
Telegraafkantoor en gasgabriek Halverwege de 19e eeuw gaat het snel met de aanleg van wegen. In 1851 start de aanleg van de weg Heerenveen– De Knijpe–Langezwaag. In 1854 wordt de aanleg van de kunstweg Bergum – Heerenveen in ‘De Klok’ te Beetsterzwaag officieel gestart. Eerder dat jaar heeft het college van B en W van de gemeente Schoterland een aanbesteding laten doen voor het bestraten en verbreden van de keistraat op de Heideburen. Dat jaar begint men ook met initiatieven om het verharden van
De motorwagen Gooise tram in dienst van de NTM in 1946. Rechts het tramstation en links het NS station.
In 1867 bereikt de spoorlijn de Veenscheiding. De bouw van een toegangsbrug stuit op grote bezwaren van de heren van de Veencompagnie. Maar ook zij halen uiteindelijk bakzeil. Op 15 januari 1868 wordt de spoorlijn geopend (Heerenveen is dan bereikt, Leeuwarden volgt op 1 september 1868) en in eerste instantie wordt er vooral turf via het spoor vervoerd.
Spoorwegwet 1860 In 1860 neemt de Eerste Kamer een Spoorwegwet aan, die in 1859 al de Tweede Kamer is gepasseerd. De Nederlandse overheid heeft in die dagen lange tijd de opvatting dat de spoorwegen zouden moeten worden geëxploiteerd door particulieren. Gaandeweg komt het inzicht dat dit niet haalbaar is. Voor Friesland zijn twee trajecten belangrijk. Het eerste traject loopt van Harlingen over Leeuwarden via Groningen naar de Duitse grens. Het andere traject loopt van Arnhem via Heerenveen naar Leeuwarden.
Nederlandsche Tramweg Maatschappij Op 24 april 1880 wordt de Nederlandsche Tramweg Maatschappij opgericht. De NTM richt zich op tramlijnen in het Noorden van het land en met name op Friesland. Tussen 1907 en 1913 en na 1930 is de NTM gevestigd in Heerenveen. In Heerenveen heeft de NTM te maken met twee trajecten: DrachtenHeerenveen en Sneek-Heerenveen. Heerenveen is dan nog verdeeld tussen de gemeenten Haskerland, Aengwirden en Schoterland en er wordt flink gedebatteerd over de loop van het traject, aangezien de gemeenten verantwoordelijk zijn voor het beheer van de wegen. In 1882 worden de trajecten Joure–station Heerenveen en Gorredijk–Heerenveen geopend. In 1956 draagt de NTM het tramvervoer over aan de NS, die de laatste tramlijn Drachten-Groningen in 1985 sluit. De eerste autobus van de NTM rijdt op 16 juli 1930. De NTM gaat op 1 april 1971 over in de FRAM, de voorloper van het huidige Arriva.
Bezoek van koningin Wilhelmina en prinses Juliana aan Heerenveen op 8 juni 1934. Beide Koninklijke Hoogheden wisten de trein van 10:35 uur te halen, zodat zij het bezoek konden voortzetten in Leeuwarden.
‘Het verhaal van Heerenveen”is mogelijk gemaakt door: Beeld: collectie Museum Heerenveen
Verkeersplein ‘De Rotonde’
FOTO BOVEN: Een file op de rotonde Heerenveen-Noord in de jaren 60/70 van de vorige eeuw. FOTO BOVEN: Luchtfoto van de rotonde HeerenveenNoord in 1989. Uiterst rechts de wijk Nijehaske en daarachter de wijk De Greiden.
Wat de snelwegen betreft: op 11 december 1953 wordt het verkeersplein ‘de rotonde’ geopend, met zes afritten. In 1956 wordt het traject van Oudeschoot naar het verkeersplein Heerenveen-Noord afgerond. De rotonde van Heerenveen maakt eind jaren 90 van de vorige eeuw plaats voor een klaverblad, waarmee het ‘knooppunt Heerenveen’ de ontsluiting naar en van het Noorden van het land is geworden.
Het station Heerenveen in 1984.
MUSEUM HEERENVEEN Minckelersstraat 11 8442 CE Heerenveen www.heerenveenmuseum.nl
MET DANK AAN: stichting Historie Heerenveen www.historieheerenveen.nl
heerenveen // CULTUUR&UITGAAN Eelke Lok draait als journalist van Omrop Fryslân al bijna veertig jaar mee en hij is met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround. Door zijn originele no-nonsense kijk op de wereld weet hij ogenschijnlijk ingewikkelde zaken vaak te relativeren en tot de essentie te herleiden. En dat is ook wat u in de columns van Eelke kunt verwachten...
De vinger op de zere plek!
29
GROOTHEERENVEEN.NL
NUVERAARDIGE FERHALEN ÚT DE GEMEENTE HEARRENFEAN EN OMKRITEN.
TROCH JANGERBEN MULDER
DE TOLBRÊGE NEI ALDERBERKEAP
De famylje Willinge Prins hat as grutgrûnbesitters in soad ynfloed hân op de ûntwikkeling fan Aldeberkeap. Berkeap sa as de ynwenners it sels neamden en neame. Berkeap, in doarp mei alluere. Dat is te tankjen oan de monumintale panden dy’t de famylje Willinge Prins neilitten hat. De beide bruorren, Jan en Epke, besieten sa’n 800 bunder lân en 23 pachtpleatsen. It jild dat se dêrmei fertsjinnen stutsen se yn de ûntwikkeling fan it doarp.
Reageren? Stuur dan een email naar: eelke.lok@ziggo.nl
Jouke
Links en onder: De tolhikke by De Tsjonger by Berkeap.
As je in kollumke skriuwe foar in moannekrante, lykas GrootHeerenveen, dan sit der tiid tusken wat der bard en it útkommen fan de krante. Dat betsjut dat dit ferhaal noch net dien is en dat it ek al hûndert kear oars wêze kin. Dochs wol ik it ha oer Jouke. As foarbyld oer hoe’t de mienskip der tsjintwurdich foarstiet, en da’s foar it oare net bêst. Jouke is in mantsje fan sechtjin jier út Akkrum. Heit is boer. Boeren giene (en geane wierskynlik noch) der mei trekkers op út om (terjochte) te sizzen dat it gjin foech hat om in beropsgroep sa nei gichem gean te litten as at it regear die. Dat hoecht net, want de measte boeren witte sels bêst dat se wat feroarje moatte. Jouke siet op in jûn op in trekker. Dat skynt te kinnen at je sechtjin binne. Se narren mei dy trekkers de boargemaster dy’t de boeren al in pear kear fuortstjoerd hie. Dat docht hy net sels, dat lit hy oer oan plysjes. Dy wienen it dy jûn wol sêd, deawurch. En yn betizing oer at je no sympaty foar de boeren ha moatte, mar buorfrou Jeltsje moat al wat pankoeksmoal yn de winkel keapje kinne. Doe hie ien plysjeman ynienen in pistoal yn de hannen. Hy hat dêrmei op Jouke sketten. Lokkich sjitte ús plysjes meast mis. Jouke siet likegoed earst yn de bak, mar in dei letter al as foarnaamste gast, teagearre mei mem, yn telefyzjeprogramma’s. Gefolch dêrfan: Jouke is in ûnskuldich jonkje en de plysjeman sei tsjin syn bazen dat hy net sjitte moatten hie.
Feest by it opheffen fan de tol oan de Oldeberkoperweg.
Om de boerestân te stimulearjen waard yn 1896 de bûterfabryk ‘De goede Verwachting’ oprjochte mei Epke as foarsitter. Op inisjatyf fan de Willinge Prinsen kaam der ek noch in Coöperative Aankoop Vereniging (CAV) en stichtten se de earste lânbouskoalle fan Nederlân. Epke wie yn 1902 de grûnlizzer fan de Coöperative Voorschot-Spaarbank dy’t letter as selsstannige Bank Bercoop troch gie. Ek de Berkeapers kloppen dêr wol oan foar lieningen by menear Jan en menear Epke, sa as de wolstelde broers yn it doarp mei ûntsach neamd waarden. Jan ferhuze letter nei de Rânestêd mar Epke wenne oant syn ferstjerren yn 1949 yn Berkeap. It famyljebesit brokkele nei de oarloch stadich ôf. Epkes soan Albert beheine syn wurksumheden ta de pacht fan de buorkerijen. Hy ferstoar yn 1991, wernei’t de lêste besittingen yn 1997 ferkocht waarden. Allinne de grêfkelders binne noch yn it besit fan de famylje. Tusken Berkeap en Aldhoarne rint it rivierke De Tsjonger, of de Kuunder sa as it ek bekend is. Je koene mei in boatsje it rivierke oerset wurde. Yn 1824 is yn opdracht fan Albert Willinge Prins in tolbrêge oer De Tsjonger makke foar de priis fan 312 gûne. De befolking wie tige te sprekken oer dat
Likegoed sil der no útsocht wurde werom at dy plysje skeat. Prima. En Jouke sil prate mei de plysje. Ek prima. Mar dêrmei bin we der net. Dit is in útwaaks fan de totale ûnrêst yn ús mienskip. Elkenien bemoeit him oeral mei. We raze inkeld noch lûd en lilk tsjin elkoar. Wy jouwe elkoar de hân net mear. Wy bin allegear smoarge yndividualisten. Earm yn earm mei elkoar earne tsjin stride bestiet net mear. Sels net tsjin earmoede of Poetin. We bin in jammerdearlike mienskip. Watte, it fertsjinnet de namme mienskip net iens mear.
Eelke Lok. Boargemaster Falkena en boargemaster Bontekoe lizze de iepen tolhikke oan it ketling.
moderne ferkearsmiddel en hie begryp foar de tol dy’t betelle wurde moast as tsjinprestaasje foar de ynvestearring. Willinge Prins krige rjocht fan tolheffing. Mar yn 1928 krige de gemeente Skoatterlân (no gemeente Hearrenfean) in nije boargemaster, Koos Falkena. Fuort nei syn ynstallaasje begûn er mei in aksje tsjin de tolheffing. Boargemaster Falkena foardere fan de eigner fan de brêge, Willinge Prins, tweintich sint werom fan it betelle toljild omdat hy fan betinken wie dat Willinge Prins dêr gjin rjocht op hie. It kaam ta in rjochtsaak. De boargemaster hie mr. A.E. Stoop út Ljouwert as riedsman en Willinge Prins jonkhear A.K.C. de Brauw út Den Haag. Lêstneamde grûne syn tolrjocht op trije faktoaren. Yn it foarste plak wie der in beslút fan 1859. Troch it ferhurdzjen fan de dyk fan De Lemmer nei Donkerbroek wie by Keninklik Beslút fêststeld dat de tolheffing by Berkeap op de besteande manier troch gean koe. Op it twadde plak berôp de pleiter him op in beslút fan de perfekt fan Fryslân fan 12 Juny 1812 dêr’t it rjocht yn fêstlein wie, en op it tredde plak waard troch de boargemaster oanfierd dat der net rjocht ûntliend wurde koe op grûn fan ferjierring. Mr. Stoop bestried dy mieningen; it Keninklik Beslút fan 1859 foldie net oan de betingsten dy’t it Keizerlik dekreet fan 21 October 1811 stelde en tsjin it beslút fan de perfekt fûn mr. Stoop dat hy dat nea dwaan mocht. It wie gjin gwoan saaklik rjocht lykas eigendom of erfpacht, mar in iepenbiere lêst, drukkend op elk persoan dy’t dêr delgean moast. In soksoartich rjocht koe net troch ferjierring ûntstean, ek net nei it âld-Nederlânsk rjocht. Mr. Stoop miende dat de tsjinpartij der net yn slagge wie iennich rjocht oannimlik te meitsjen en dat syn foardering foar tawizing fetber wie. Hy krige net gelyk, de tolheffing bleau. Mar boargemaster Falkena woe gjin belies jaan en tsien jier letter hied er súkses. Der koe ta in minlike skikking kaam wurde. Dêrfoar
waard 30.000 gûne byinoar fandele, it Ryk jûch 12.500 gûne, gemeente Hearrenfean 5000, gemeente Eaststellingwerf ek 5000, lykas de VVV Easterwâlde. En de provinsje Fryslân kaam mei 2500 gûne oer de brêge. Foar dat bedrach die Willinge Prins ôfstân fan syn rjocht op tolheffing; dat barde op 31 maart 1939 yn it kantoar fan notaris Tammens. Dêr kamen Willinge Prins en de boargemasters fan Hearrenfean en Eaststellingwerf byinoar foar de ôfhanneling fan it skeel. It ôfskaffen fan de tolheffing waard feestlik fierd mei in protte flaggen yn it doarp. Der wiene ferskate offisjele persoanen by oanwêzich’; se giene yn optocht nei it tolhek dêr’t troch de skoalbern in tapaslik liet songen waard. Beide boargemasters leinen as symboal de iepen tolhikke oan it ketling en dêrmei koe it frije ferkear útein sette. G. Bouwhuis, meiwurker fan de pleatslike VVV, fertelde noch it ien en oar oer de skiednis fan de tol en ek de beide boargemasters, Bontekoe en Falkena, kamen oan it wurd. De tritichtûzen gûne dy’t Willinge Prins krigen hie, blykte lang net de wearde te hawwen dy’t de ynkomsten fan de tol opbrocht, wat der op delkaam dat Willinge Prins offere hie. Yn it lytse hûske dat oan de Aldhoanster kant fan De Tsjonger stie, wenne destiids Jan Mulder dy’t in boubedriuw hie. Syn suster Jantsje wie behearder fan it tolhek, dy krige sadwaande de bynamme fan ‘Jantsje Tolhekke’. Letter wenne sy yn de Mûnehoeke yn Berkeap. Boarne: ‘Lit ús tinke oan âlde tiden’ en it doarpsargyf fan Berkeap. Foto’s Doarpsargyf Berkeap. Bewurking Janke. Oerset nei it Frysk: Jangerben.
Agenda 21 juli t/m 11 september 2022 Theater/muziek
Overig/divers
Expositie/tentoonstelling lezing/cursus
Sport/sportief
De Van Maasdijkroom
HEEL
sc Heerenveen-Sparta Rotterdam
05
04
Youp van ‘t Hek
19
14
Salsa & Sangria
21
21
Gondelvaart Aldeboarn
! Aldeboarn // 17:00-22:30 // Één van de grootste culturele evenementen te water in de provincie Friesland
26
Forest Silent Gathering
t/m
Paradys
t/m
Magical Drawings
t/m
2022
Stroomopwaarts
t/m
De Heerenveense School // openingsuren // We nemen jullie mee naar 1910. De luchtvaart is in opkomst.
Reigerbos, Oranjewoud // 21:00 // Performance in het bos bij zonsondergang waaraan bezoekers deelnemen.
Oranjewoud // 10:00-17:00 // Paradys brengt beeldende kunst uit alle hoeken van de wereld naar Oranjewoud om deze idylle uit te dagen.
Galerie Autrevue/ Art-Decor, Heerenveen // 11:00-17:00 // De kracht van een potlood. Tekeningen van houtskool, grafiet, pastel of kleurpotlood.
Koopzondag
aug
aug
aug
Abe Lenstra stadion // 20:00 // Eredivisie Regulier
Posthuis Theater, Heerenveen // 20:15 // De Laatste Ronde (Try-out)
De Drijfveer, Akkrum // 15:30 // Heerlijk salsa dansen op ons haventerras met een sangria in je hand
aug
aug
aug
aug
sept
25
Eendaags FlowerPowerfestival
27
Freerun Zomerkamp
28
Festival Overmorgen
02
Salsa & Sangria
22
Groeven uit Heerenveen
02
Molenwijk Live 2022
! Centrum Heerenveen // 20:00 // Een muziek event met muziek zowel Engelstalig als Nederlandstalige pop, rock en smartlappen.
23
De Stille Trompet
03
Koopzondag in Heerenveen
31
Expansie Jubbega
08
Feanrun
11
JUMP Freerun, Heerenveen // openingsuren // Ervaar freerunkampen vol workshops, speciale challenges, vrij trainen en gezelligheid.
De Drijfveer, Akkrum // 19:30 // Heerlijk salsa dansen op ons haventerras met een sangria in je hand
Centrum Heerenveen // 13:00-17:00 // Kom winkelen in Heerenveen!
t/m
Museum Belvédère // 10:00-17:00 // Vijf musea in Fryslân werken samen met Tresoar om de geschiedenis van het veenlandschap zichtbaar te maken.
jul
jul
jul
jul
Akkrum, dorpscentrum // 12:00-23:00 // Muziek, theater, dans, kunst en kleding brengen de sfeer van provo’s en hippies.
Centrum Heerenveen // Verschillende tijden // Drie dagen muziek, dans en theater. Met o.a. de opening van het culturele seizoen
Posthuis Theater, Heerenveen // 21:30-23:30 //Muzikale terugblik op de eerste en enige elpee-release van Heerenveense muziekanten
Posthuis Theater, Heerenveen // 14:30 - 15:45 // Familievoorstelling met live muziek, dans en film!
MFG de Kompenije // 20:00 // De Expansie wordt eens in de vijf jaar georganiseerd en gaat terug tot maar liefst 60 jaar ! Centrum Heerenveen // 14:00 // Voor het goede doel
!
ZIE OOK: WWW.NGOUDENPLAK.NL
Zie ook bij uitgelicht voor meer informatie.
aug
sept
sept
sept
sept
sept
Uitgelicht
In de regio Heerenveen zijn het hele jaar door afwisselende evenementen voor jong en oud! Hieronder zijn enkele evenementen uitgelicht. Regio Heerenveen, ‘n gouden plak!
groot
heerenveen
is mediapartner van ‘n Gouden Plak
23
Molenwijk Live 2022
jul
Centrum Heerenveen // vanaf 20:00 uur Een gezellig muziek evenement dat georganiseerd wordt door de horeca ondernemers op de straten Molenwijk en Breedpad te Heerenveen. Een jaarlijks en gratis event met muziek zowel Engelstalig als Nederlandstalig pop, rock, smartlappen, kortom voor elk wat wils! Dit jaar staat Kings of Diamonds in de Line-up.
26 Gondelvaart Aldeboarn aug Aldeboarn // 17:00 – 22:30 uur
11
Feanrun
De Gondelvaart Aldeboarn is één van de grootste culturele evenementen te water in de provincie Friesland. Dit jaarlijkse evenement bestaat al sinds 1945 en is in de jaren ontwikkeld van een optocht in het water tot een heus spektakel met rond de 15 drijvende objecten, welke bijna volledige theaterproducties zijn. De stoet vaart door de rivier de Boarn over een lengte van ongeveer twee kilometer heen en terug. Dat er in het donker wordt gevaren maakt het geheel bijzonder.
sept
Centrum Heerenveen // 14:00 uur Na twee jaar uitstel door de coronamaatregelen kun je je eindelijk weer inschrijven voor de Feanrun! De Feanrun is ieder jaar weer een sfeervolle en gezellige hardloopwedstrijd over vier Engelse mijlen (ongeveer 6,4 kilometer) door Heerenveen. De opbrengst is bestemd voor het goede doel: het Jeugdfonds Sport & Cultuur Friesland. De Feanrun wordt dit jaar alweer voor de zesde keer gehouden! De route start in het centrum, loopt door Heerenveen en eindigt ook weer in het gezellige centrum. Je wilt het niet missen, dus schrijf je snel in!
Scan de QR code!
FOTO: WM FOTOGRAFEN
4
FEANRUN
MIJL
voor het goede doel 11 september 2022 | 14.00 uur ijven inschr ! en info
START & FINISH centrum Heerenveen
ngoudenplak.nl/feanrun
Samen zorgen dat de hele regio Heerenveen ‘n Gouden Plak is om te wonen, werken, ondernemen en bezoeken. Nu en in de toekomst. Dat is het doel van ‘n Gouden Plak! GOEDE DOEL
SPONSOR
KOOPZONDAG HEERENVEEN ZONDAG 31 JULI 2022 Kom ook winkelen in het gezellige centrum van Heerenveen!
// 13:00-17:00 // GRATIS PARKEREN!
ngoudenplak
@ngoudenplak
@ngoudenplak
Regio Heerenveen ‘n Gouden Plak
ngoudenplak.nl
Wij willen jullie bedanken voor een fantastisch feest! Zien we je op de XMAS editie? Save the date: 16-17 december 2022
Bedankt sponsoren, vrijwilligers en publiek!
SPORT
GROOTHEERENVEEN.NL
33
TEKST EN BEELD FIMKE GROENEWOUD
PETRA PEDUZZI EN HILBRAND BOOMSMA
“Het is gewoon rolstoeltennis” Petra Peduzzi en Hilbrand Boomsma zitten allebei in een rolstroel en hebben naar eigen zeggen sinds kort een ‘tennisrelatie’. Ze trainen samen onder begeleiding van hun trainer Freek Bekhof bij H.T.V. Ten Woude in Heerenveen. Vóór corona was er nog een hele groep rolstoeltennissers op de baan te vinden, maar de groep is tijdens de pandemie uiteen gevallen. Petra en Hilbrand zijn echter blij dat zij de mogelijkheid hebben om hier les te krijgen. Beiden hebben inmiddels een handjevol lessen gehad.
veel meer naar achteren en omhoog. Je hebt het tennisracket altijd naast je of boven je. Voor we beginnen moeten we ook even inrijden op de sportstoelen. Door de week zitten we natuurlijk altijd in onze eigen stoel, dan moet je even schakelen. Ook krijgen we oefeningen om snel te kunnen draaien met de stoel. Ik heb nog maar zes lessen gehad, maar het gaat al steeds beter.” Hilbrand: “Voor mij is de grootste uitdaging het combineren van de racket en de stoel. Een balletje slaan lukt ons allemaal wel, maar wij staan met onze rug naar het veld als we de bal geslagen hebben. Dit is zodat we sneller een kant op kunnen draaien als we zien waar de bal wordt teruggeslagen. Het zijn heel wat rondjes die wij draaien. Het is toch wel wat ingewikkelder dan het lijkt.”
Gaan jullie door met de sport?
“Heerenveen is de enige plaats in de hele omgeving die tennislessen aanbiedt voor mensen die in een rolstoel zitten”, vertelt Petra. “Ellie (Ellie Groot van Sport Fryslân – red.) heeft dat eigenlijk helemaal opgezet. Voor de coronaperiode was er een groep aan het trainen, maar door de pandemie is die groep helaas uit elkaar gevallen en ook niet meer terug gekomen. Dat vind ik heel erg jammer.”
“Als ik mijn eigen stoel heb wil ik graag in mijn woonplaats Joure gaan tennissen”, besluit Petra. “Het is mijn doel om het goed onder de knie te krijgen, zodat ik gewoon met een vriend of vriendin kan tennissen op de baan. De lessen wil ik wel graag in Heerenveen blijven volgen.”
“NAAST DE SPORT KRIJG JE ER OOK EEN SOCIAAL STUKJE BIJ, WANT GEZELLIG NAKLETSEN IN DE KANTINE HOORT ER OOK BIJ”
REVALIDATIE Petra: “Tijdens mijn revalidatie in Heerenveen ben ik samen met een bewegingsexpert van Revalidatie Friesland gaan kijken naar mijn opties en naar wat ik leuk vind. Je kunt geloof ik kiezen uit tafeltennis, badminton, basketbal en tennis. Voor mij kwam daar tennis uit. Via Unieksporten ben ik toen uitgekomen bij de Heerenveense tennisvereniging Ten Woude.”
Wat is het grootste verschil met valide tennis? Petra: “Het grootste verschil is de beweging, ik kan niet naar de bal toe rennen. Ik moet het met de stoel doen. Ik heb de racket vast terwijl ik ook met beide handen mijn wielen vast moet houden. De racket heb ik naast me in mijn rechterhand en dus ook het wiel. Als ik de bal geslagen heb dan keer ik met de rol-
stoel, en ondertussen moet ik over mijn schouder al kijken waar de bal aan komt. En daar heb ik mij een beetje op verkeken. Ik dacht: ik heb getennist, dus ik ga dit even doen. Maar zo werkt het niet.” Hilbrand vult zijn ‘tennispartner’ aan: “Je kunt de racket niet op schoot houden want dan ben je altijd een fractie te laat. Terwijl je het wiel loslaat om de racket te pakken is de bal er ook al. En dan moet je hem nog pakken en een zwieper maken. Maar het is wel heel verleidelijk om dat te doen.”
NU TE ZIEN IN DE BIOS! Het complete filmprogramma zie je op:
www.bios-heerenveen.com Reserveer & bestel je tickets online!
Petra legt uit: “Verder is het verschil dat de bal bij tennis maar één keer mag stuiteren en bij rolstoeltennis mag de bal twee keer de grond raken. Dit is zo omdat je met de stoel toch minder snel bij de bal kunt zijn. Maar op het stuiteren van de bal na heeft rolstoeltennis geen enkel ander verschil met valide tennis.”
Waarom heeft u een aangepaste rolstoel? Petra: “In de aangepaste rolstoel kun je snel manouveren en je zit er ook helemaal rechtop in. Daarbij komt dat de wielen erg breeduit staan. Dit is zodat je erg wendbaar kan zijn. Ik hoef maar een tikje te geven en de stoel draait al.” Hilbrand: “Mijn sportstoel staat bij de vereniging. Via tennisvereniging
Ten Woude ben ik in contact gekomen met de gemeente Heerenveen. Zij hebben een programma (Unieksporten uitleen – red.) waarbij ik kosteloos een half jaar een sportstoel voor tennis in bruikleen kan uitproberen. De stoelen zijn redelijk aan de prijs en op deze manier kan ik kijken of ik het echt leuk vind voordat ik een grotere investering maak.”
Wat is jullie grootste uitdaging? Petra: ”De bewegingen die wij moeten maken tijdens tennis zijn heel anders. In de normale rolstoel zijn we gewend bewegingen te maken om naar voren te gaan. Tijdens tennis gaan de armen en schouders
Vanaf 21-07
“Ik sta er wel voor open om uiteindelijk ook competities te spelen, maar zover is het nog lang niet”, zegt Hilbrand lachend. “De lessen brengen zeker een meerwaarde aan het dagelijks leven. Sporten is voor ons toch minder vanzelfsprekend dan voor iemand die snel even een stukje wil gaan hardlopen. Ook ben ik erg blij dat wij Freek hebben. Hij is een zeer goede trainer.”
WEES NIET BANG OM TE FALEN Petra Peduzzi en Hilbrand Boomsma willen andere mensen die in een rolstoel zitten nog wel even meegeven, dat het rolstoeltennis voor hen ook van sociaal belang is. “Naast de sport krijg je er ook een sociaal stukje bij, want gezellig nakletsen in de kantine hoort er ook bij.” En de sport zelf? “Het is gewoon rolstoeltennis. Wees niet bang om te falen. Het is minder zwaar dan je denkt. Je kunt het wel. In een rolstoel heb je alleen wat meer tijd nodig om het tennis onder de knie te krijgen, maar in feite is dat zo met elke bekende sport.”
Vanaf 21-07
Burg. Kuperusplein 52 HEERENVEEN Telefoon: 0513 654 051 WWW.BIOS-HEERENVEEN.COM
34
heerenveen // SPORT
HARMEN BROUWER EN ZIJN BIJZONDERE BINDING MET HET SKÛTSJE DE JONGE JAN
“ALS WE VIJFDE WORDEN DOE In het najaar van 2019 werd er al reikhalzend uitgekeken naar het debuut van Harmen Brouwer (39) als schipper van het Langweerder skûtsje. Een nieuwe schipper met een jonge ambitieuze en energieke uitstraling aan het helmhout van een compleet ander skûtsje. En wat voor een skûtsje: De Jonge Jan van Jelle en Hilda Talsma. Een terugblik op hoe de Langweerder skûtsjesilers de coronaperiode zijn ‘doorgekomen’. Maar ook vooruitzien en de geschiedenis van De Jonge Jan.
OPGEGROEID MET SKÛTSJESILEN “Het eerste jaar was vrij duidelijk dat we niet konden zeilen en daar leg je je dan bij neer. Spitich mar it wie net oars”, begint schipper Harmen Brouwer dit verhaal. “Vorig jaar had ik echt wel het gevoel dat zoiets niet weer zou gebeuren, ik was ervan overtuigd dat we echt los zouden gaan. Toen in het voorjaar duidelijk werd dat je door de restricties niet mocht trainen met zoveel mensen aan boord, kreeg ik het gevoel ‘het zal toch niet wéér, hè’. Maar het werd hem opnieuw niet. Dat was behoorlijk balen, helemaal omdat je blij bent dat je voor het eerst als schipper deel uit gaat maken van de groep schippers. Ik ben ermee opgegroeid: pake was schipper, heit stond aan het helmhout, mijn tweelingbroer Sytze is schipper van het Heerenveenster skûtsje en ik nu dus ook. Ja en dan gaat het zeilen twee keer achter elkaar niet door, dat is (…)”
EERSTE RESULTATEN Ondertussen is het 2022 en zitten de eerste officiële wedstrijden er alweer op. Met een glorieus resultaat voor de Langweerders. De 38e editie van Lemmer Ahoy, de jaarlijkse wedstrijd met zowel SKS- als IFKS-skûtsjes aan de start, was er een met stevige wind, kracht 4-5 met op vrijdag zelfs uitschieters naar 6. Vandaar dat slechts drie van de normaal zes wedstrijden gezeild konden worden met als uiteindelijke winnaar Harmen Brouwer en zijn bemanning van De Jonge Jan. Dankzij een derde, tweede en vijfde plaats wisten de Langweerders de eindoverwinning in de wacht te slepen.
“HET SKÛTSJESILEN GAAT EEN NIEUW TIJDPERK IN WAAR IEDEREEN KAN WINNEN” Tijdens de jubileumwedstrijden op de Langwarder Wielen ging schipper Rinus de Jong er met de fraaie jubileumbokaal vandoor. Hier moesten de Langweerders met een tiende plaats tevreden zijn.
HET SCHIP LEREN KENNEN Harmen Brouwer: “We zijn keihard aan het trainen om straks tijdens de SKS-wedstrijden tot een goed resultaat te komen. Het skûtsje van Langweer heeft haar nieuwe zeil op de oude formule laten maken, waarmee we twee jaar hartstikke mooi getraind hebben. Nu met de nieuwe regelgeving hebben we 1,4 vierkante meter aan doek moeten inleveren. Verder is het onderwaterschip aangepakt en er werd vorig jaar ook een nieuwe mast geplaatst. De zwaarden van het oude Langweerder skûtsje zijn overgebracht naar De Jonge Jan. Met een nieuw tuig en een ‘nieuw’ skûtsje zijn we nog steeds bezig om het schip te leren kennen.”
BROUWER-VERBINDING Ieder skûtsje heeft zijn eigen verhaal, maar dat van De Jonge Jan is toch wel heel bijzonder. Het is niet alleen het skûtsje dat het meeste prijzengeld met wedstrijdzeilen gewonnen heeft, maar Harmen Brouwer heeft er ook nog een andere band mee. Immers, het skûtsje is van Jelle en Hilda Talsma uit
NUMMER 07 • 2022
35
GROOTHEERENVEEN.NL TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO’S THOMASVAER FOTOGRAFIE, DOUWE BIJLSMA
EN WE HET GOED!”
COLUMN COLUMN COLUMN door Mr. Bertdoor Tjaarda, notaris Mr. Bert Tjaarda, notaris
HISTORIE SKÛTSJE DE JONGE JAN
Het schip De Jonge Jan werd in 1911 gebouwd onder leiding van meesterbouwer Bouke Roorda van de beroemde ‘Piipster werf’ in Drachten. Vanaf de bouw heeft eigenaar en schipper Sytze Sytema meegedaan aan wedstrijden en al in 1912 en 1913 won het schip veel prijzen. Uiteraard was het vervoeren van lading de hoofdfunctie van het skûtsje, maar het winnen van wedstrijden zorgde voor een leuke bijverdienste. In 1952 en 1953 werd het schip SKS-kampioen.
door Mr. Bert Tjaarda, notaris
Goed voorbereid op vakantie Veel gezinnen trekken er deze zomer weer op uit. Ook Peter en Evelien, samen met hun tienerdochter Tess. Ze zijn niet getrouwd maar wonen wel al jaren samen in een koopwoning. Hun vakantie is door het bergbeklimmen avontuurlijk, maar ook gevaarlijk. Ze vroegen ons of ze nog iets moesten regelen, voor ze op vakantie gaan. Wij antwoordden Peter en Evelien dat ze er goed aan doen om een testament te regelen. Daar zijn meerdere redenen voor. Als je niet getrouwd bent, dan betekent dit dat jij en je partner niet van elkaar erven als één van beiden overlijdt. Zonder testament erft dan alleen dochter Tess. In een testament kun je ook je partner tot erfgenaam benoemen. Als je bij je notaris komt om je testament te bespreken, komt ook het samenlevingscontract aan de orde. Als je dat nog niet hebt, word je geadviseerd zo’n samenlevingscontract bij je testament af te sluiten. Alleen voor getrouwde en geregistreerde partners bestaan er namelijk wettelijke regels bij overlijden en scheiden. In een samenlevingscontract kunnen ook ongetrouwde partners hierover goede afspraken maken.
Na de dood van Sytze Sytema bleef De Jonge Jan tot eind 1962 naast wedstrijdskûtsje in gebruik als vrachtschip en woonruimte van zoon en dochter Jan en Jeltje Sytema.
Warten en laat dat nu net het dorp zijn waar de Langweerder schipper is opgegroeid. “Oerpake Tjitte Jansz Brouwer won er in 1953 het SKS-kampioenschap mee en oerpake van mem haar kant zeilde ook al jaren op De Jonge Jan. Er is dus wel een Brouwer-verbinding met het skûtsje”, weet Harmen die erg geïnteresseerd is in de historie van het skûtsjesilen en de skûtsjevloot.
WIE GAAT ER DIT JAAR WINNEN? “Het skûtsjesilen gaat een nieuw tijdperk in waar iedereen kan winnen, maar waar je ook elf wedstrijden en twee weken lang gefocust en scherp moet zijn. Het gaat sowieso een heel bijzonder kampioenschap worden waarin jongelingen het de gevestigde orde knap moeilijk gaan maken”, laat Harmen Brouwer in het SKS-Journaal weten. De schipper ziet zijn top-3 als volgt: 1. Lemmer; 2. Grou; en 3. Heerenveen. En Langweer dan? “Als we vijfde worden doen we het goed!”
In 1965 werd het schip door Jeltje verkocht aan de SKS-commissie van Earnewâld. Nadat De Jonge Jan met wisselend succes respectievelijk uitkwam in de SKS voor Earnewâld, in de IFKS met Lodewijk Meeter en weer in de SKS voor Langweer, kwam het skûtsje in 2006 in handen van scheepsbouwer Jelle Talsma uit Warten, die het schip in zijn oude glorie herstelde en er vervolgens historie mee schreef in de IFKS. Nadat hij zich terugtrok uit de IFKS-competitie, besloot hij het skûtsje aan te bieden aan de eigenarencommissie van Langweer.
Dan nog even dit: Tess is nog geen achttien jaar. Als beide ouders van een minderjarig kind overlijden, wijst de rechter een voogd aan, tenzij de ouders in hun testament een regeling hebben getroffen. Je kunt in een testament dus een voogd aanwijzen die de verzorging en opvoeding van je minderjarige kinderen van je overneemt. Bovendien zorgt de voogd voor het beheer van je erfenis.
De Jonge Jan is een Piipster, zoals hierboven vermeld. Deze skûtsjes onderscheiden zich door hun snelle vormgeving en behoren tot de top van de wedstrijdschepen. Vrijwel alle SKS-kampioenschappen werden de afgelopen jaren door een Piipster gewonnen.
Notariskantoor Savenije
De voogdij eindigt als je kind achttien jaar wordt. Dan zijn ze meerderjarig en krijgen ze de vrije beschikking over hun erfenis. Als je achttien jaar nog te jong vindt voor je kind om de hele erfenis in handen te krijgen, kan je in het testament een bewindvoerder benoemen. Deze beheert dan je erfenis totdat je kind de in je testament genoemde leeftijd heeft bereikt. Je testament regelen hoeft niet per se vóór de vakantie, maar het is voor veel ouders wel een mooi moment om het te doen. Als alles goed geregeld is ga je immers een stuk geruster op reis. Mocht dat echter niet lukken, dan kun je K.R. Poststraat 1 • 8441 EL Heerenveen het ook gerust daarna regelen. Tel.: 0513-645101E-mail: info@notarissavenije.nl www.notarissavenije.nl
Wij wensen iedereen een veilige en fijne Kosteloos inloopspreekuur: iedere donderdagochtend tussen 10:00 en 12:00 uur. zomervakantie! Mr. Bert Tjaarda, notaris
Bron: www.skutsjelangwar.nl
BEMANNING DE JONGE JAN
Anton Snip, Herman Roffel, Marvin Rypkema, Sander Hasper, Joop Jzn Mink, Sylke Bik, Patrick de Boer, Benno Timmenga, Jitze Jzn Mink, Arjen Sikkema, Eildert Kzn Meeter, Sietze Jan Rypkema, Harmen Wagenaar. Schipper: Harmen Brouwer. Bron: SKS Skûtsje Journaal 2022
Met een samenlevingscontract naast je testament wordt je partner bovendien beschermd tegen aanspraken van jullie kinderen als één van jullie overlijdt. Een samenlevingscontract levert ook fiscaal voordeel op: partners komen eerder in aanmerking voor de hoge vrijstelling voor de erfbelasting. En om in aanmerking te komen voor partner- of nabestaandenpensioen, is bij veel pensioenfondsen een samenlevingscontract zelfs verplicht.
NotariskantoorSavenije Savenije Notariskantoor
Poststraat 1 • 8441 EL Heerenveen K.R.K.R. Poststraat 1 • 8441 EL Heerenveen Tel.: 0513-645101E-mail: info@notarissavenije.nl Tel.: 0513-645101E-mail: info@notarissavenije.nl www.notarissavenije.nl www.notarissavenije.nl Kosteloos inloopspreekuur: Kosteloos inloopspreekuur: iedere donderdagochtend tussen 10:0010:00 en 12:00 uur. uur. iedere donderdagochtend tussen en 12:00
Verhuizen is het einde van een fase. En het begin van een nieuwe. Daarom wilt u dat dat op rolletjes verloopt. Dat kan met Hoekstra, Erkende Verhuizers® uit Sneek. Met verhuizers die niet alleen zorgvuldig inpakken en uitpakken. Maar ook doorpakken. Zo zijn uw verhuizing én uw spullen letterlijk in goede handen
Verhuizen zonder zorgen. Hoe? Hoekstra. hoekstrasneek.nl/verhuizingen (of scan de QR-code)
BENIEUWD WAT MORGEN BRENGT? De invloed van kunstmatige intelligentie, robotisering en big data in de toekomst is robotisering en big data in de toekomst is van jouw ondernemersperspectief goud waard. Wij maken tijd en bieden inzicht. Want met een heldere kijk op morgen lacht de toekomst je toe.
BENTACERA.NL
heerenveen // SPORT
GROOTHEERENVEEN.NL
37
TEKST EN BEELD HANNAH ZANDBERGEN
HET VROUWENWEDSTRIJDTEAM VAN SLOEPROEIVERENIGING TRÉWES
“ROEIEN IS EEN GROOT DEEL VAN ONS LEVEN”
De ‘oude scharnieren’, het vrouwenteam van sloep Tréwes 3.
‘Âlde Skarnieren’ staat er op de sloep van Tréwes 3, het vrouwenwedstrijdteam van sloeproeivereniging Tréwes uit Aldeboarn. “Dat was een grapje van het mannenteam. Laatst tijdens een wedstrijd werd het zelfs naar ons geroepen: “Kom op, oude scharnieren!” Maar ja, de gemiddelde leeftijd van ons team ligt boven de veertig, dus het klopt ook wel een beetje.” Hun leeftijd maakt de acht vrouwen van het sloeproeiteam in ieder geval niet minder fanatiek. Wat brengt het roeien hen? Een gesprek over ‘de man met de hamer’, bijna-botsingen en mentale kracht. Het is een warme zomeravond op Jachthaven Tusken de Marren in Akkrum. Voorafgaand aan een training spreek ik roeisters Annemarie Scholte (50) uit Akkrum en Thea Boersma (52) uit Raerd. In het roeiseizoen, van maart tot november, draait hun leven om het roeiteam: twee keer per week trainen en in het weekend regelmatig een wedstrijd. “In het seizoen staat het roeien bij ons voorop”, zegt Thea. “De rest plannen we er eigenlijk omheen. Je bent heel erg afhankelijk van elkaar. Als er iemand afzegt, heb je een oneven aantal en dat roeit gewoon minder prettig.”
enorm veel focus en energie. Het is heel belangrijk om iedere slag goed te maken. Als je je laat afleiden, merk je meteen dat je slagen minder krachtig zijn.”
MAN MET DE HAMER Thea: “Tijdens een wedstrijd komen we regelmatig de man met de hamer tegen. Dan toch doorgaan, vraagt ook dat je mentaal sterk bent.” Annemarie: “Je bent voortdurend bezig om kracht op die riem te zetten en de sloep vooruit te krijgen. Op een gegeven moment raak je gewoon leeg. Alles
FANATIEK, MET FOCUS Daarnaast is er een flinke drive aanwezig om goed te presteren in de wedstrijden, meent Thea Boersma. “We zijn wel zo fanatiek dat we het beste resultaat willen halen. We zouden ook één keer in de week kunnen trainen en het rustiger aan kunnen doen. Maar dat willen we niet.” Annemarie Scholte: “Het roeien knelt zo nu en dan wel eens met het werk en andere drukte. We krijgen er niet voor betaald natuurlijk.” Thea: “Maar het is wel een groot deel van je leven, wie je bent en waar je je mee bezighoudt. Ik ben er niet voor niets al vanaf het begin bij, zo’n 23 jaar. Wat het dan zo leuk maakt? Ik denk niet dat er veel andere sporten zijn die fysiek en mentaal zoveel van je eisen. Er wordt lichamelijk veel van je gevraagd, niet alleen qua kracht, maar ook qua conditie. Roeien is een teamsport, we motiveren elkaar en zetten met elkaar die prestatie neer. Dat geeft enorm veel voldoening. Roeien lijkt simpel, maar het vraagt
doet pijn, de energie is op. Soms helpt het om even een gelletje te nemen, of energiedrank. Je kunt niet even stoppen, je moet door, want het team vertrouwt op je. En op een gegeven moment komt die energie dan wel weer terug.”
GROTE VERHALEN MET EEN WARME KANT Tijdens het gesprek schuiven ook de andere dames van het team aan. Als ik hen vraag naar hun roeiavonturen, komen de verhalen los. Over de Harlingen-Terschellingrace, een wedstrijd van 35 kilometer over de Waddenzee. Over een training waarin geschuild moest worden tegen de hagel, en een wedstrijd waarbij het sneeuwde. Over een bijna-botsing met een zeilboot tijdens een wedstrijd op het Sneekermeer “’Spierkracht gaat voor zeil’, riepen wij! Ja, als er iets gebeurt, dan kunnen we wel schreeuwen hoor. Dan zit je vol adrenaline en opeens blokkeert iemand je pad.” Het is wel duidelijk dat deze dames meer zijn dan alleen teamgenoten. “We noemen onszelf de warme kant”, zegt één van hen. “We steunen elkaar in de leuke en minder leuke dingen. Deze bijzondere band is belangrijk. Je weet wat er speelt, je kunt er voor elkaar zijn. Als er iemand jarig is, gaat dat voor andere dingen. Daardoor stap je ook altijd met elkaar in die sloep.”
Thea Boersma (links) en Annemarie Scholte
ZERE BILLEN EN TEGENSLAGEN Gevraagd naar de nadelen van het roeien, laten ze onder veel gelach hun witte buiken en bovenbenen zien. “Spierwit, de hele zomer.” Iedere training weer is het een kwestie van afzien en doorzetten. Vooral als de spierpijn en zere billen om de hoek komen kijken. Thea: “Ik zeg altijd tegen mezelf: ‘Niemand heeft tegen jou gezegd dat het gemakkelijk zou zijn.’ Je kunt niet stoppen, je moet door.” Die mindset is iets wat doorwerkt op andere gebieden van het leven, merken de roeisters. Ook dan geven ze het minder snel op als er tegenslagen zijn. In het roeiteam doe je het met elkaar; je vangt elkaar op als het even niet gaat. Niemand stapt uit of blijft onderweg achter. “Als je eventjes een riem omhoog moet houden, dan roeit de ander door. Dat maakt je na jaren intensief trainen wel een team,” aldus een van de roeisters. Tot slot mag ik zelf nog een rondje meevaren in de sloep. Vanuit het puntje kijk ik achterop acht sterke ruggen. De roeisters roeien precies op het tempo dat de stuurvrouw aangeeft. We schieten als een speer door het water; wat een power en teamwork. Vanaf bootjes wordt gezwaaid, maar niemand heeft tijd om terug te zwaaien: de focus ligt op de riemen. Nadat ik ben afgezet, gaan ze meteen door. Er moet immers nog worden getraind voor de wedstrijd van zaterdag.
“ALS ER IETS GEBEURT, DAN KUNNEN WE WEL SCHREEUWEN HOOR; DAN ZIT JE VOL ADRENALINE”
38 2
1
15
14
10
13
8
12
6
7
11
5
9
4
26
21
25
16
20
24
19
23
18
22
17
9
9
D C
19
17
8
14
11
8 14
6
8
15
24
17
15
8
15
6
15
22
6
17
11
15
12
14
17 10
10
19
17 8
22
10
6
10
19
22
14
22
8
17
6
18
7
17
heerenveen
6
17 12
6
2
22
22 9
17
14
4
10
17
17
7
2
1
14
4
18
17
14
26
18
22 2
PUZZELPAGINA NR 07
17
14
20
7
15
9
8
7
14 14
5
8 11
22
17
7
5
17
11
W
15
22
10
2
17
14
11
17
15
4 14
17
7
7
H
22
18
18
5
17
6
NUMMER 07 • 2022
3
7
6
18
22
Puzzel en win! In iedere editie van deze uitgave staat een puzzel waarmee je leuke prijsjes kunt winnen. Stuur je oplossing via de email of met traditionele post. Je kunt dit sturen naar: info@grootheerenveen.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 07-2022 – tot uiterlijk 17 augustus 2022. Wij wensen je veel puzzelplezier!
4
17
14 19
17
Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het
Europese hoofdstad pijnlijk ongemak
10
deelteken
vuurwapen
voegwoord
kracht
voetbalterm
6
arbitrair
1
stellage
voedsel
werkplaats
numero
steensoort
tafel
lidwoord
20 24 28
4
34
pl. in Amerika
40
12 tijdvak
verbouw
voordat
deel v.h. oor
vis weefselplek nieuw (in samenst.)
test
gebak
10
11
18 22 26
30
27 31
33 36
41
42 47 52
37
38
43
44
48
49
53
54
57
tochtje
9
21
25
35
51
8
17
29
46
godheid
7 13
16
23
2
hoofddeksel
6
32
hospitaal Surinaams gerecht dierentuin
5
15
heel griezelig woordspel
akelig
4
19
kloosterzuster
8
geelkoper
14
oude vakbond
handelskorting
3
12
een weinig
opera van Bizet
2
lusthof
55
39 45
50 56
58
59
60
vak
© www.puzzelpro.nl
bitterheid slee
eetgelegenheid
broodbeleg
7
vertering
Indonesische heer
kleur
9
39
17
34
10
37
60
24
Breng letters uit de puzzel over naar de hokjes met het corresponderende nummer.
zangstem
liefhebber
Horizontaal: 1 zojuist 6 radeloosheid 12 gaaf (jeugdtaal) 13 venster 14 waarnemend 17 conversatie 19 afslagplaats bij golf 20 grote papegaai 22 grootvader 23 muzieksoort 25 positie 27 deel v.d. voet 28 reisweg 30 snelle gang 32 voor 33 Europeaan 35 soort appel 37 schenker 40 tafelgast 42 vervoermiddel 44 lijst van gerechten 46 zeehond 48 lof 50 scheepstouw 51 onderdanigheid 54 gelijkluidend 57 theaterrang 58 Ierland 59 gevaarlijk 60 serieus.
zuivelproduct
en andere
mist binnenkomst mountainbike
11
zonderling
grappenmaker
dagdromer
47
tot en met bid (Latijn)
bindmateriaal
2
paling
Verticaal: 1 Europese vrouw 2 toneelspeler 3 gard 4 kortaf 5 Bijbelse priester 7 100 vierkante meter 8 Chinees gerecht 9 beet 10 tv- en radiobedrijf 11 prikkelend 15 nieuw (in samenst.) 16 Zuid-Amerikaanse thee 17 hal 18 pl. in Gelderland 21 deel v.e. mast 24 schaakstuk 25 lange rij 26 zakken 27 indiaans symbool 29 aarden kruik 31 Bulgaarse munt 34 voorts 35 dwars 36 manier van lopen 37 ronde van Italië 38 tijdelijk bestuurder 39 spaarzaam 41 dicht 43 water in Friesland 45 ontkenning 47 zoete lekkernij 49 hoofdstad van Zwitserland 52 drinkgerei 53 getal 55 flink gevorderd 56 lange sliert.
humorloos
plant voormiddag
5
bedrijfsvorm overledene
bevlieging spraak
wijduit
zitje
bladgroente
domoor
gehalte
lijst van drukfouten
3
speelgeld
PUZZEL EN WIN
1
bijwoord van plaats
Burgemeester Kuperusplein 52 Heerenveen • T 0513-654051
© www.puzzelpro.nl 1
2 BIOSCOOPKAARTJES!
plan
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Kijk voor het actuele filmaanbod op: www.bios-heerenveen.com
Winnaar puzzel Grootheerenveen NR. 06-2022 G. Smit-Koning uit Heerenveen heeft de waardebon van 2 bioscoopkaartjes gewonnen. Deze is aangeboden en is te besteden bij DE BIOS in Heerenveen. OPLOSSING EDITIE 06-2022: Zweedse puzzel: TUINKABOUTER // Sudoko: 8 8 7 7 5
COLOFON GrootHeerenveen is een maandelijkse uitgave van Ying Media en wordt huis-aanhuis verspreid in gemeente Heerenveen en omliggende dorpen en steden in een straal van ca. 10 km van Heerenveen. Oplage: 28.000 exemplaren.
STUUR je ANTWOORDEN van PUZZEL 07 VÓÓR 17 augustus 2022 PER EMAIL NAAR: info@grootheerenveen.nl OF NAAR: GROOTheerenveen, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK... en vermeld daarbij uw adres.
UITGEVER
EINDREDACTIE
VERKOOP
Ying Media BV Zwarteweg 4 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl www.yingmedia.nl
Henk de Vries
Mieke Alferink, Geart Jorritsma, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok.
REDACTIE
redactie@grootheerenveen.nl
Dennis Stoelwinder, Henk de Vries, Hannah Zandbergen, Fimke Groenewoud, Riemie van Dijk, Gea de Jong-Oud, Amanda de Vries, Alie Rusch, Sonja Harkema, Richard de Jonge, Jangerben Mulder, Eelke Lok en Henk van der Veer
REDACTIECOÖRDINATOR
VORMGEVING
Gianna Posteraro
Frans van Dam (bliidd.nl)
REDACTIETIPS?
DE BIOS HEERENVEEN
FOTOGRAFIE Mustafa Gumussu
DRUK Mediahuis Noord, Leeuwarden
VERSPREIDING FRL Verspreidingen, Leeuwarden
Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
DE EERSTVOLGENDE UITGAVE VAN MAANDBLAD GROOTHEERENVEEN VERSCHIJNT OP: DONDERDAG 25 AUGUSTUS 2022
NEEM DE SURFPLANK GEMAKKELIJK MEE OP DE NISSAN MICRA VAN ABD
DE MICRA KIIRO ZOMER ACTIE op voorraad = direct rijden
NISSAN MICRA KIIRO nu voor:
De KIIRO is verkrijgbaar met accenten in diverse kleuren. Ook in automaat!
€23.450,@ Rijk uitgerucht met o.a.:
- 17” lichtmetalen velgen - Climate control - Cruise controle - Apple CarPlay en Android Auto - Parkeersensoren
DIRECT UIT VOORRAAD LEVERBAAR DRACHTEN HEERENVEEN STADSKANAAL
OMLOOP 56
TEL: 0512 - 571 671
SKRYNMAKKER 26
TEL: 0513 - 633 775
KOPERSLAGER 1
TEL: 0599 - 725 044
Geleverde uitvoering kan afwijken van uitvoering op afbeelding. Fouten, prijs- en specificatiewijzigingen voorbehouden. Genoemde prijzen zijn incl. btw, tenzij anders vermeld.
ZOMER ACTIE
N& U R N E JV BEDRI OP O L E L UE D I V I D IN
4
FEANRUN
MIJL
voor het goede doel 11 september 2022 | 14.00 uur
en v j i r h c ins o! f n i n e
START & FINISH centrum Heerenveen
ngoudenplak.nl/feanrun
GOEDE DOEL
SPONSOR