Vandermeerwonen
Ontdek de bestsellers binnen de collectie van Leolux in onze winkel en maak kennis met de nieuwste stof-leersoorten en kleuren.
Onze interieuradviseurs stellen met liefde de mogelijkheden voor.
Van der Meer Wonen
Bondi
vanaf €3275,- meerdere afmetingen en materialen mogelijk.
Fauteuil Caruzzo
in leer vanaf €3395,- in stof vanaf €3025,-
Mime
vanaf €1050,- mogelijk in leer stof en combinatie. Met twist onderstel ook mogelijk zonder arm.
Poef Caruzzo
in leer vanaf €1130,- in stof vanaf €1030,-
Flint hoekbank
in stof vanaf €6555,- ook in leer verkrijgbaar. Meerdere afmetingen en opstellingen mogelijk.
Pallone vanaf €2195,- in volledig leer. Stof leer combinatie ook mogelijk.
Smidsstraat 12, Sneek Vandermeerwonen.nl
Tiden hawwe tiden
Tiden hawwe tiden, zeiden we vroeger bij ons thuis. Vrij vertaald: de wereld verandert. Neem alleen al het schrijven voor een krant zoals deze.
Tijdens mijn middelbare schooltijd moesten we een werkstuk schrijven. Ik had bedacht eentje te doen over het maken van een krant. Bij het Sneeker Nieuwsblad op de Singel had meneer Greijdanus zich bereid verklaard mij een kijkje achter de schermen te geven. Hij vertelde dat vroeger elke pagina van een krant werd voorbereid door een letterzetter. Die plaatste losse letters in een matrijs die regel voor regel en in spiegelbeeld in de zethaak werden gezet. Als bewijs van mijn speurwerk plakte ik een stuk matrijs met letters in mijn handgeschreven werkstuk. Handgeschreven, want thuis hadden we geen typemachine en anders dan bij mijn broers op de Sipkesmavo bood de RSG geen mogelijkheid om typelessen te volgen.
Die mogelijkheid kwam pas jaren later op mijn pad. Omdat begin jaren 80 de werkloosheid hoog was, kon je als werkzoekende cursussen volgen. Zo kon je bij Instituut Röben in Leeuwarden leren blind te typen. Samen met andere cursisten beulde ik mezelf af op een mechanische typemachine. Aan het eind van de regel klonk een ‘ping’ en gaf ik een hengst aan een hendel, waarna ik een regel lager verder kon typen. Halverwege de cursus werd deze typemachine vervangen door een elektrische die weer opgevolgd werd door een elektronische. Boven elk van deze typemachines stond een houten bak, waardoor ik de letters niet kon zien. Door herhalend een combinatie van letters te typen leerde ik uiteindelijk de positie van elke letter blindelings te vinden. Dankzij dit stampwerk typte ik zelfs tijdens mijn dromen zinnen.
Tegenwoordig neem ik een laptop of een tablet mee naar interviews. Terwijl de ander vertelt gaan mijn vingers blindelings hun gang. Ik pluk nu de vruchten van mijn zwoegen van toen.
Inmiddels is er een nieuwe technologie waar wij verhalenschrijvers gebruik van kunnen maken: AI. Beschouw Chat gpt als een stagiaire, vertelde de workshopleider mij en mijn medecursisten. Die kun je het basale voorwerk laten doen, waarna je zelf de kers op de taart zet. Voorlopig bak ik mijn GROOT taarten helemaal zelf. Het uitwerken van een interview is te leuk om uit handen te geven. Of dat zo blijft? Ik weet het niet: tiden hawwe tiden.
Veel leesplezier!
Riemie van Dijk
Redacteur GrootBolswardIJsselmeerkust
In de regio 4
Eerste paal brandweerkazerne Makkum geplaatst
MAKKUM – Een ‘mijlpaal’ voor de inwoners in Makkum. De bouw van de nieuwe brandweerkazerne is op 15 februari gestart en de eerste paal werd daarvoor geplaatst aan de Weesterweg aan het begin van het dorp.
De nieuwe brandweerkazerne wordt volgens het duurzaam blauwdrukontwerp van Veiligheidsregio Fryslân gebouwd. Dat betekent ook gasloos én energieneutraal. Als de bouw volgens de planning verloopt, wordt de kazerne in het tweede helft van 2024 in gebruik genomen.
Blauhús is op syk nei histoaryske foto’s
BLAUHUS - Sneon 2 maart en sneon 13 april organisearret de wurkgroep Histoarysk Blauhûs in foto-ynbring-middei fan 13.30 oere oant 17.00 oere yn kafee De Freonskip yn Blauhús.
De wurkgroep ropt elkenien op om del te kommen mei foto’s fan strjitten, aktiviteiten, famyljes, groepen, winkels en oare bedriuwen, mar ek mei aansichtkaarten, portretten, it boerelibben, gebouwen en doarpsoansichten fan Greonterp, Westhim, Wolsum en Blauhûs. Ek dokuminten, ‘Fan Eigen Hiem’doarpskranten en fotoboeken binne wolkom. “We binne gek op foto’s, ek út de jierren 80, 90”, seit de wurkgroep. “Alles wurdt daliks scand, registrearre en werom jûn oan de eigener.” Der is gratis kofje en tee. Oan de rûne tafel kin je gesellich oer je foto’s fertelle. En der is in presintaasje fan foto’s út it argyf. Digitale foto’s binne wolkom fia historischblauhus@blauhus. nl. It doel fan dizze aksje is it argyf op te bouwen en te publisearjen op in nije webside foar Histoarysk Blauhûs en omkriten.
Gemeente koopt locatie
Tuincentrum Bolsward
BOLSWARD - De gemeente koopt de locatie op bedrijventerrein De Marne voor 1,65 miljoen euro als toekomstige ontwikkellocatie. Vanaf mei 2024 is de officiële overdracht en heeft de gemeente de volledige beschikking over het terrein.
De komende tijd onderzoekt de gemeente Súdwest-Fryslân welke toekomstige bedrijfsmatige bestemming voor deze locatie het meest geschikt is. Voor de korte termijn wijst de gemeente een klein deel van het terrein tijdelijk aan voor twee groenrayons uit Bolsward. Een groenrayon van de gemeente houdt zich bezig met het beheer en onderhoud van openbaar groen in Súdwest-Fryslân. Met de aanwezigheid van de groenrayons is het pand op de locatie in gebruik en is er toezicht op het terrein. De locatie op De Marne 61 in Bolsward zit aan de rand van bedrijventerrein De Marne
Grote belangstelling voor Ondernemersfonds SWF
NIJLAND - Een kleine honderd belangstellenden hebben zich begin deze maand in Nijland laten voorlichten over het Ondernemersfonds Súdwest-Fryslân. Naast bestaande trekkingsgerechtigden werden tientallen nieuwe deelnemers geïnformeerd over de achtergronden en werkwijze van het fonds.
Tijdens de geanimeerde bijeenkomst, waar ook raadsleden en enkele dorpscoördinatoren van de gemeente aanwezig waren, was er volop ruimte voor vragen, waar gretig gebruik van werd gemaakt. Het Ondernemersfonds SWF is opgericht in 2016. Eind 2023 heeft de gemeenteraad in grote meerderheid besloten voor een verlenging van het Ondernemersfonds voor een periode van vijf jaar. Vanaf 1 januari 2024 is de mogelijkheid tot compensatie komen te vervallen en kunnen alle 89 kernen aanspraak maken op geld van het fonds. Ook is de uitzonderingspositie van agrariërs beëindigd. Het Ondernemersfonds heeft een aantal vereenvoudigingen in de procedure doorgevoerd. Zo hoeven kernen vooraf geen begrotingen meer in te dienen en kan het beschikbare budget per kern met één formulier worden aangevraagd.
en ligt langs de N359 op een zichtlocatie. Het perceel ligt aan de achterzijde aan het water en aan de voorzijde aan de hoofdweg en dicht bij de ingang van het bedrijventerrein. Door de goede ligging van de locatie in combinatie met de milieucategorie zijn hier veel bedrijfsactiviteiten mogelijk.
Reünie Molkwar in het teken van WO II
MOLKWERUM - Na jaren komt er weer een reünie in Molkwerum, en wel op zaterdagmiddag 20 april. De reünisten komen samen in Restaurant Piacco / Camping ’t Séleantsje.
“Een dag om weer even Molkwarder te zijn, elkaar ontmoeten en oude herinneringen op te halen; kortom even gezellig samenzijn”, schrijft de organisatie. Het belooft een speciale middag te worden die geheel in het teken staat van de jaren 1940-1945. Dit naar aanleiding van de onthulling van het Nationaal Monument Missing Airmen, op 26 juni vorig jaar, De Stichting Molkwerum 2000 heeft dit monument bedacht en vorm gegeven. Fekke Bandstra zal deze middag een interessante lezing verzorgen over onder andere de aanleiding van dit monument en de oorlogsjaren in Molkwerum. Ook zullen er oorlogsverhalen verteld worden door (oud)Molkwerumers. Deze reünie zal afgesloten worden met een heerlijk warm buffet. Voor wie gezellig wil natafelen en nog even langer wil genieten blijft de zaal open en word er een muziekje gedraaid. Alle informatie, opgave en programma over de reünie kunt u vinden op : reuniemolkwerum.jouwweb.nl.
Theaterconcert ‘O CIELO’ in kerk Longerhouw
LONGERHOUW – Cello en orgel komen zondag 3 maart om drie uur samen in de hervormde kerk van Longerhouw tijdens het concert ‘O CIELO’ van theatercompagnie Barrevoet.
Organist Simon Bouma en celliste/ theatermaakster Judith Oost vormen sinds 2018 een duo. Als organist en ‘organisten-dochter’ hebben zij het doel om de zeldzame combinatie van cello en orgel te laten horen en om het orgel op een verfrissende manier onder de aandacht te brengen. Barrevoet btengt het theaterconcert ‘O CIELO’ dit jaar in dertien Friese kerken, Het is een vrolijk veelzijdig programma waarbij het orgel in combinatie met de cello van alle kanten wordt belicht. Aan ieder concert is een
korte erfgoed-activiteit gekoppeld, die door de plaatselijk betrokkenen bij de kerken wordt georganiseerd. Een dorpswandeling, verhaal, tentoonstelling, filmprojectie of een bijzondere erfgoed-verrassing. Het theaterconcert is onder andere te zien in Wiuwert (6 april), Oudega SWF (26 mei), Makkum (9 juni) en Witmarsum (14 juli), Naar aanleiding van ‘O CIELO’ wordt een reportage gemaakt door jongeren en studenten vanuit de Barrevoet Jeugdtheateropleiding en de lespraktijk van organist Simon Bouma.
Basisschool De Oanrin in Arum officieel geopend
ARUM - Het laatste stuk van de puzzel is gelegd op het schoolplein van De Oanrin. 15 februari was de opening van het nieuwe schoolgebouw van de Ontmoetingsschool in Arum. Samen met wethouder Bauke Dam, de leerlingen, het team van de school, KidsFirst en mensen uit het dorp werd een feestje gevierd.
De Oanrin is ontstaan door een samenvoeging van de voormalige basisscholen in het dorp, die al sinds 2017 gefuseerd zijn. Het nieuwe schoolpand, gebouwd door Bouwgroep Dijkstra Draisma in samenwerking met Wijbenga Tromp Architecten en adviseurs, werd vorig jaar na de zomervakantie al in gebruik genomen. De school maakt deel uit van Wiis Onderwijsgroep in Bolsward.
Ciska Adema uit Workum Nederlands Kampioen Judo onder 18 jaar
DEN HAAG - 17 februari jl. vonden in Sportcampus Zuiderpark in Den Haag de Nederlandse Kampioenschappen Judo onder de 18 jaar plaats. Maar liefst zeven van de negen deelnemers van Judoteam Akkermans kwamen in de top 10 van Nederland terecht. Nederlands kampioen werden Ciska Adema en Mirthe Hartman.
Ciska Adema won de finale met een ippon. Voor haar was het de tweede keer dat ze Nederlands kampioen in de categorie onder 18 jaar werd. Mirthe Hartman wist in een spannende finale met een houdgreep te winnen. Ze is laatstejaars onder 15 en nog maar 13 jaar jong. Ze wist zich tijdens de districtskampioenschappen twee weken geleden te plaatsen voor het NK tot 18 jaar.
Bedrijven In Bolsward en Sneek openen deuren voor havo-leerlingen
BOLSWARD - Donderdag 25 april zullen ruim zestig bedrijven in Bolsward en Sneek in het teken staan van de 4-havo Bedrijvendag.
Op 25 april stappen bijna 400 leerlingen van havo4 op de fiets voor een kijkje in de keuken bij het bedrijfsleven in deze twee steden. De leerlingen van CSG Bogerman, RSG Magister Alvinus en Marne College leggen ieder twee bedrijfsbezoeken af. Tijdens de bezoeken krijgen de leerlingen informatie over het bedrijf en de beroepen die zij huisvesten. De krappe arbeidsmarkt en de vraag naar jonge aanwas zorgt voor veel animo bij de bedrijven en organisaties in Súdwest-Fryslân om deel te nemen aan de Bedrijvendag. De 4-havo Bedrijvendag wordt georganiseerd door RSG Magister Alvinus, CSG Bogerman, het Marne College en het 3oBURO. Meer informatie is te verkrijgen bij Ine-Trees de Vries of Stephanie van Barneveld via info@3oburo.nl.
Friese touwtrekkers wereldkampioen in Zweden
IT HEIDENSKIP - Het Nederlands touwtrekteam in de categorie onder de 680 kilo is wereldkampioen geworden in het Zweedse Helsingborg. In de ploeg zitten alleen maar Friezen van de touwtrekclubs Deinum-Britsum, de Watermannen (Oldeholtwolde) en It Heidenskip.
In de poule eindigde Nederland als eerste. Daarna moest Ierland er in de halve finale aan geloven en ook in de finale waren de Friezen te sterk, ditmaal tegen Italië.
Eelke’s vinger op de zere plek
1825
Wy bin in tige histoarysk folk. Nee, we bin sels (noch) gjin histoarysk materiaal, mar we ha grutte belangstelling foar ús ferline. Dat moat ferteld wurde. En it is dêrby geweldich om te sjen hoe’t minsken optheden dy skiednis iepenbier meitsje. Safolle jier lyn is dat en dat bard op dy en dy datum en no sette we dat 300 jier letter e es yn de skynwerpers. Sa is it net iens ûnwierskynlik dat yn Wytmarsum takom jier betocht wurde sil dat it presys 400 jier lyn is dat Gysbert Japickx dêr skoalmaster waard.
Miskien is dat oerdreaun. Mar wis is yn elk gefal wol dat der takom jier rom omtinken wêze sil foar de ramp fan 3 febrewaris 1825 doe’t de súderseediken trochbrutsen en twatredde fan Fryslân ûnder wetter strûpte. Dêr wiene we foar it oare blykber wol klear foar, want wylst yn Oerisel dik 300 minsken ferdronken, wiene dat der yn Fryslân mar sân.
Wis, sân tefolle, mar je moat rekkenje dat wetterskip Fryslân noch net bestie en de seediken net bestand wiene tsjin de stoarmfloed dy’t doe noch stiver wie as dy fan 1953 yn Seelân en dêr ferdronken doe folle mear. Us oerpakes wisten yn 1825 neat; der bestie noch net iens koade read. Hoewol, se wiene wol handich; yn ‘de Oerpolder’ fan Hylke Speerstra stiet beskreaun dat de boeren yn it Heidenskip doe earst de kiij nei boppe brochten doe’t it wetter der oankaam en dêrnei pas frou en bern...
Sju, wy kleie no oer dat it dizze perioade sa lang sa ferskriklik reint hat, mar ús foarfaars soene har op de knibbel slaan fan it laitsjen at se hearden hoe’t wy oer dy buikes eamelje. No laken se ek wer net sa hiel lang, want nei it wetter kaam der doedestiids in besmetlike sykte. Se neamden dat doe ‘de pest’, mar it wie malaria. En dêr gienen wol in hiel soad Friezen dea oan.
Der sil yn 2025 noch wol in hiel bulte boppe wetter kome oer dy perioade fan 1825. It is goed dat dy ferhalen en skiednisfeiten bekend wurde. Want it efterlizzende doel fan skiednis is dat we der no fan leare. En relativeare.
Eelke Lok. Als journalist van Omrop Fryslân draait hij al veertig jaar mee en is hij met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround. Door zijn originele nononsense kijk op de wereld weet hij ogenschijnlijk ingewikkelde zaken vaak te relativeren en tot de essentie te herleiden. En dat is ook wat u in de columns van Eelke kunt verwachten.
De vinger op de zere plek….
AUCK COUPERUS IS EEN CREATIEVE DUIZENDPOOT
“‘Verbinding’ is het centrale thema in mijn leven”
Auck Couperus uit Bolsward is op haar 65e nog altijd druk bezig. Haar hele leven organiseert ze al talloze projecten en initiatieven, waarbij mensen elkaar kunnen ontmoeten. Ze geniet volop van haar werk in de mediatheek van RSG Magister Alvinus, verheugt zich op haar eerste kleinkind en zet ondertussen ook nog een bewustzijnsfestival in de steigers.
Auck Couperus woont “in het leukste straatje van Bolsward”, zoals zij zelf zegt. Het pand aan het Kleinzand stamt uit begin 1900 en is geregeld een zoete inval. Auck schenkt biologische koffie en vraagt of we daar een brownie met zoete aardappel bij lusten. “Zelf gebakken, zonder geraffineerde suikers. Ik ben dol op bakken en gezond eten; dat heb ik van mijn moeder geleerd”, licht ze de lekkernij toe. We laten het ons allemaal goed smaken, terwijl Auck – al hakend – haar levensverhaal vertelt. Een verhaal dat begint in 1958.
GROOT VERLIES
“Ik ben geboren onder de rook van Exmorra, in een boerengezin met zes kinderen als een na jongste. Het was prachtig om in en rond de boerderij te spelen en lekker in het hooi te liggen. Ik was een verlegen en dromerig kind dat bijvoorbeeld tijden naar de kippen kon kijken, dat soort dingen. Op mijn twaalfde verongelukte mijn vader achter de boerderij. Dat was natuurlijk zeer bepalend voor ons gezin, met name voor mijn moeder. Zij bleef achter met ons; mijn jongste zusje was nog maar acht jaar. Dit grote verlies is bepalend geweest voor een groot deel van mijn leven. Mijn oudste broer had de Hogere Landbouwschool
gedaan en heeft nog een jaar de boerderij gerund, maar deze was te klein om twee gezinnen van te onderhouden. Na dat jaar kwam er een ‘boelguod’ (een publieke verkoping – red.), Het land en het vee werden verkocht. Wel konden we nog tot mijn achttiende jaar in de boerderij blijven wonen. Daarna verhuisde mijn moeder met mij en mijn jongste zus Corrie naar Bolsward.”
MARK FOGGO & THE SECRET MEETING
Auck wist dat ze graag ‘iets met mensen’ wilde doen en daarom vertrok ze naar Zwolle om cultureel werk te gaan studeren. “Want ‘verbinding’ is het centrale thema in mijn leven”, zegt ze. Lachend: “Het was wel een ommekeer om van een ‘gehucht’ als Exmorra naar de stad te verhuizen. Maar al bij de introductie kwam ik mijn beste vrienden Cissy Sapulette en Jos Verhoeckx tegen, waarmee ik nog altijd bevriend ben. Voor mijn studie liep ik onder andere stage op een woonwagenkamp – heel leerzaam – en in ‘Vannu’, het jongerencentrum in Bolsward. Daar zag ik een lange, jonge man binnenlopen die ik heel leuk vond. Het bleek Tsjalling van der Werf te zijn, mijn toekomstige man. ‘Vannu’ werd tijdens mijn stage in brand gestoken, daarom maakte ik mijn stage af in Heerenveen, in jongerencentrum ‘Het Pakhuis’. Ik vond het een heel leerzame plek, waar grote muzikanten zoals Mark Foggo & The Secret Meeting optraden. ‘s Zondags was er jazz en ik kwam erachter dat ik dat geweldig vond!”
SCHOT IN DE ROOS
Na haar studie cultureel werk lagen de banen niet voor het oprapen voor Auck, maar ze kwam in de bibliotheek in Bolsward te werken en dat was een schot in de roos. “Ik werd zó blij tussen de boeken”, zegt ze enthousiast. “En hier liep mijn vriendin
Ineke Schilstra stage. Toen haar baan bij de RSG in Sneek als mediathecaris vrij kwam, solliciteerde ik. Je moest wel van pubers houden voor deze baan, en dat deed ik. Ik ben dol op pubers; ik kijk naar ze en dan ben ik weer even terug in mijn eigen puberteit. Nog steeds werk ik met veel plezier in de mediatheek. De verbinding zoeken met leerlingen en collega’s, dat is echt mijn ding. We zijn destijds klein begonnen en maar liefst vijf keer verhuisd binnen de school, maar nu hebben we een hele mooie grote ruimte in het hart van de school. Boeken, werkplekken, laptops, alles is er voor de leerlingen. We hebben studiecabines en kleine werkplekken gecreëerd, waar ze rustig kunnen studeren. In 2017 werd onze mediatheek zelfs uitgeroepen tot ‘Beste mediatheek van Nederland’.”
“Ik ben dol op pubers”
ANNEJET VAN DER ZIJL
“We doen veel aan leesbevordering en zorgen ervoor dat leerlingen minstens twee schrijvers in het echt zien. Het is ons gelukt om Annejet van der Zijl te strikken voor een lezing op 20 maart in de Boekenweek. Dan gaan we met alle havo- en vwo-4 leerlingen naar Theater Sneek.
Daarnaast maken we leerlingen mediawijs en helpen we ze bij het aanleren van onderzoeksvaardigheden. Bij het geven van goed onderwijs is het ook belangrijk dat ze de buitenwereld in en rond de school ontmoeten. Dit doen we door schrijvers en voorstellingen op school te organiseren. Maar ook regelmatig door culturele excursies buiten de school.”
KINDERWENS
In 1978 ging Auck Couperus met haar grote liefde Tsjalling van der Werf samenwonen. Samen met Tsjalling heeft ze het bedrijf Stage-Master Licht- en geluidstechniek aan het Kleinzand in Bolsward. “Dit bedrijf heeft ons veel gebracht”, zegt Auck. “Mijn kinderwens heb ik lang uitgesteld, ik dacht dat ik onmisbaar was in het bedrijf. Maar er
kwam een moment dat ik heel sterk voelde: ik wil ze wél graag krijgen! En het was ons gegund: we kregen een prachtige dochter en zoon, Emma en Leon. Ik nam de kinderen vaak mee als ik voor Tsjalling werkte. In een draagzak, met een mutsje met schuimplastic over de oren op lagen ze dan in een campingbedje achter het podium. Maar dat voelde steeds minder goed; ik was niet vervangbaar als moeder, vond ik, en daarom zijn we mensen gaan inhuren voor Stage-Master.”
PRODUCTIE VAN VOORSTELLINGEN
“Door het bedrijf heb ik heel veel mensen leren kennen. Zoals Kees Botman en Pieter Stellingwerf van productiebureau BUOG, componist en dirigent Hoite Pruiksma, de mensen van coverband Deadline. Te veel om hier allemaal te noemen, maar ik ben heel dankbaar dat ik zoveel inspirerende mensen op mijn pad ben tegengekomen en met hen de verbinding heb gezocht. Voor Pieter Stellingwerf mocht ik de productie doen voor de voorstelling ‘ZoutWest’ in 2018, 11 locaties in Sudwest-Fryslân, verbonden door water. Ook voor Hoite Pruiksma mag ik de productie doen van zijn prachtige voorstellingen.”
TRANEN IN DE OGEN
Toen de kinderen Emma en Leon wat ouder waren, ging Auck met een stel vriendinnen regelmatig naar Oerol op Terschelling. En wat ze daar zag... “Prachtige voorstellingen, maar ook veel straattheater; in een woord geweldig”, zegt ze. “‘Dat moeten we ook in Bolsward hebben’, was het eerste dat ik dacht. Toen bleek dat ‘Bolstjurrich’ al jaren tijdens de zaterdag van Heamiel straattheater organiseerde in het centrum van Bolsward. Ik heb zeven jaar in het bestuur gezeten. Een leuke club van enthousiaste mensen, waaronder de creatieve Nynke Lootsma. We kwamen in contact met Doet Boermans, voorzitter van de Bolswarder Watersportvereniging, waarmee we later gingen samenwerken.
“Nog altijd gaan we met een bosje bloemen naar nieuwe bewoners”
De Big Green is een simpele, maar eff manier van kalkpreventie waarbij mineralen zoals calcium en magnesium in het water blijven. Iets wat bij een traditionele ontharder niet het geval is. Hierdoor blijft de smaak van het gefi gelijk terwijl de effectiviteit gelijk is aan een ontharder. De Big Green gebruikt geen zout, stroom of chemicaliën.
Wie jarig is trakteert Daarom tijdelijk geen €1035,maar € 899,- compleet geïnstalleerd bij u thuis!
De Social stoel van het Noorse Varier combineert stijlvol Scandinavisch design met ultiem zitcomfort, waardoor het de perfecte keuze is voor elke ruimte, zowel binnen als buiten.
www.big-green.nl Info 0299-321188
Met zijn schommel- of draaifunctie bevordert de Social een natuurlijke zithouding, waarbij beweging het uitgangspunt is. Milieubewust geproduceerd van gerecycled polypropyleen waardoor de stoel weer volledig is te recyclen.
Ontdek de Social en nog veel meer unieke Scandinavische producten in onze showroom of webshop.
Samen met haar en een geweldige club mensen hebben we ‘Tsjillen in de sloep’ opgericht. Tijdens de vrijdagavond van het pinksterweekend, het weekend dat ook de Fietselfstedentocht in Bolsward plaatsvindt, organiseerden we een sloepenvaartocht door het centrum. Toen ik de eerste keer al die versierde bootjes op het Kruiswater zag aankomen, stond ik met tranen in de ogen langs de kant te kijken. Dit was het! Zo had ik het me voorgesteld.”
OMKIJKEN NAAR
EEN ANDER
Een ander creatief idee was het opzetten van een buurtvereniging voor het Grooten Kleinzand in Bolsward. “Tsjalling en ik kwamen hier in 1994 wonen; we woonden eerst in plan Zuid in Bolsward, een gezellige volksbuurt waar je iedereen kende. Samen met een paar andere vrouwen, waaronder Corrie Brinksma, de ‘burgemeester’ van de straat, maakten we
een boekje. Hierin stelden buurtbewoners zich voor aan de hand van een foto van hun huis en hun favoriete recept. En nog altijd gaan we met een bosje bloemen naar nieuwe bewoners, organiseren we een rommel- en kerstmarkt voor de buurt en doen we mee met het versieren van de straat tijdens ‘Tsjillen in de sloep’. Met de buurtvereniging zoeken we verbinding met de bewoners van de buurt. Ik zie het als een stukje zorg, het omkijken naar een ander.”
PROJECT STADSSTRAND
Ging dan álles goed waar Auck Couperus zich met hart en ziel voor inzette? “Welnee”, zegt ze op relativerende toon. “Ik had een mooi stadsstrand in gedachten voor Bolsward. Tijdens Oerol pitchte ik dit idee en ik kreeg duizend euro om het te realiseren. De locatie was goed: bij het Hoog Bolwerk naast de stadscamping. Ik kreeg hulp van alle kanten, maar de gemeente
lag uiteindelijk dwars. We verplaatsten het stadsstrand naar een plekje buiten de stad. Toen bleek de buis onder de A7 niet door te stromen. En in stilstaand water kun je mensen niet laten zwemmen. Dus helaas, dit project is mislukt.”
MOOIE DIAMANT
Naast creatief bezig zijn, zoals een boekje schrijven voor een toekomstige kleinkind, lekker kokkerellen en tussendoor haken van een dekentje (ze haakt ook door tijdens ons interview), is Auck alweer met een nieuw project bezig. Samen met haar goede vriendin Adriana Jasper van Appolanja Crystals en een aantal andere vrouwen werkt ze aan het bewustzijnsfestival ‘Better together’. “Zó leuk om hierover te brainstormen”, zegt ze met twinkelende ogen. “Op zaterdag 20 juli organiseren we dit festival in het Julianapark in Bolsward. We willen allerlei stands en plekjes creëren waar mensen aan yoga of meditatie kun-
nen doen of in Wim Hof-ijsbaden kunnen liggen. Er komen foodtrucks met gezonde voeding; er is bewuste voeding te koop en zelfs een zintuigenplein.”
De tijd is er rijp voor, óók in Bolsward, meent Auck. “We putten onze aarde uit. We moeten echt zorgvuldiger met haar omgaan, voor onze kinderen en kleinkinderen. Daarom is er ook een speciaal kinderplein op het festival. Iedereen is zeer welkom. We gaan van 20 juli een fantastische dag maken, waarop de verbinding met onszelf, de aarde en elkaar centraal staat. Want een mens kan zichzelf pas zien, als hij in verbinding is met de ander. Elk mens reflecteert een stukje van wie jij bent. Zo kun je de mooie diamant worden, die je uiteindelijk bent.”
De buurtvereniging bijeen
SEIZOENSKRACHTEN IN WATERSPORTSTEMMING GEZOCHT
Medewerker Watersportwinkel (M/V)
Voor de horeca- en verkoopafdelingen van SkipsWinkel Sneek,restaurant Sailors Inn en paviljoen De Potvis zoeken wij een klantgerichte en enthousiaste:
Voor onze watersportwinkel SkipsWinkel Sneek en Jachthaven Hindeloopen
Zelfstandig werkend koks (M/V)
Restaurant Sailors Inn (Hindeloopen) en paviljoen De Potvis (Stavoren).
SkipsMaritiem
Wij zijn een familiebedrijf in de watersport met full service jachthavens aan het IJsselmeer.
Wil je meer weten?
Ga naar www.skipsmaritiem.nl
PLEZIERJACHTEN
DOOR ALLE SEIZOENEN HEEN BEGELEIDEN!
Voor de afdeling Yachtservice & Refit van Marina Stavoren, Jachthaven Hindeloopen en Friese Hoek Lemmer zoeken wij een:
Electro monteur (M/V)
Kort zakelijk
Vrouw! Beleef jouw gezelligste uitje van het jaar!
Van 22 t/m 24 maart staat Vrouw! weer voor je op het programma in WTC Expo in Leeuwarden: het gezelligste feestje voor jou en je vriendinnen, moeder, zus of dochter. Shop erop los, ontdek de nieuwste trends, geniet van de leukste shows en laat je creativiteit de vrije loop bij de vele workshops: verwen jezelf met heerlijke hapjes en drankjes op de horecaterrassen, terwijl je geniet van swingende live muziek.
ONTDEK dit jaar op Vrouw!
- De Beauty Wasstraat: laat hier je haar & nagels stralen en vind er de leukste shops op het gebied van innerlijke en uiterlijke verzorging
- Spetterende optredens, live bingo, metamorfoses en modeshows
- Volop wooninspiratie en de leukste workshops
- De voorjaarstrends bij vele winkels en webshops
- Live EnterTHEUNment door host Theun Plantinga
- De (Inner)Beauty Room: ontdek bij Esther van der Werf de mooiste versie van jezelf, ga samen met Angélique Drenth mediteren met je ogen open en perfectioneer jouw krullen routine bij Nadeige Patacas.
- Net moeder geworden of mommy-to-be?
Neem een kijkje in onze Baby- & Kinderstraat!
Maak je vriendinnen, collega’s en familie enthousiast en beleef een fantastische dag op Vrouw!
Gevarieerd evenementen programma in Bolsward
In maart biedt Bolsward een gevarieerd programma aan evenementen voor alle leeftijden en interesses. Elke vrijdag kunnen bezoekers genieten van verhalenavonden in De Tiid, waar De Nieuwe Ruiter tot en met 29 maart een expositie van schilderijen huisvest.
Op 8 maart kunnen jonge kinderen tot vier jaar zich vermaken met de voorstelling “Kiekeboe!” in De Tiid, terwijl het Marne Theater die avond het optreden “Allinich Anna” presenteert. Op 10 maart nodigt de Doopsgezinde Kerk bezoekers uit om de geheimen van “The Madonna Codes” te ontdekken met Patty Harpenau. Verder biedt de maand lezingen, cabaret, toneel, workshops en muzikale optredens, waaronder een bijzondere paasdagviering met “Drivin’ Back in Time” in de Groene Weide op 31 maart. Mis deze boeiende evenementen in het hart van de Elfsteden niet.
Hego breidt assortiment uit
HEGO Buiten breidt het assortiment aanzienlijk uit met de introductie van bunkers vol losgestort grind en split, halfverharding, Franse boomschors, en meer. Deze uitbreiding komt na het nieuws dat Attema Sneek de dienstverlening op de locatie in Sneek staakt. Na constructief overleg met Attema is besloten om de verkoop van deze producten voort te zetten op eigen terrein in Hommerts.
Dit initiatief maakt het mogelijk om het klantenbestand te blijven voorzien van de vertrouwde producten tegen competitieve
prijzen. Het assortiment bevat een breed scala aan grind en split, maar ook zand, tuingrond, en een diversiteit aan boomschors en houtsnippers. Deze producten zijn ruimschoots beschikbaar in bunkers en zullen vanaf eind deze maand te koop zijn.
De inzet is gericht op het garanderen van de goede kwaliteit en klantenservice. Er wordt uitgekeken naar de voortzetting van de verkoop van deze natuurlijke producten voor buitenruimtes, die steeds vaker en meer worden toegepast. Ook in klimaat adaptieve omgevingen en duurzame projecten.
SNEEK - Hét hardloopevenement van Sneek staat weer op de kalender. Op zondag 26 mei organiseert GrootMedia, de uitgever van onder andere GrootSneek, alweer de negende editie van de 4 mijl van Sneek.
Dit jaar gaat het echter niet alleen maar om de 4 mijl; er is ook nog een extra uitdaging toegevoegd:
de 10 mijl-afstand. Het belooft een sportieve en leuke dag te worden voor individuele renners, verenigingen, scholen en bedrijven. Ook is er voor de jongste sportievelingen een kidsrun met verschillende onderdelen en leeftijdscategorieën.
Wanneer je je voor 1 mei inschrijft, krijg je een gratis hardloopshirt. Schrijf je in via grootsneek.nl/4-10-mijl-van-sneek
‘‘Persoonlijke benadering en aandacht staan bij ons centraal’’
Tess Adema is de nieuwe kinderburgemeester van Súdwest-Fryslân
De gemeente Súdwest-Fryslân heeft sinds vanmiddag een nieuwe kinderburgemeester. Tess Adema van basisschool De Zwetteschool in Sneek volgt Noor Bosman op. Tess werd vrijdagmiddag 9 februari o cieel geïnstalleerd door burgemeester Jannewietske de Vries en kreeg de ambtsketen omgehangen door Noor. Ook is een nieuw adviesteam aangesteld dat de kinderburgemeester een jaar lang ondersteunt.
Kinderconferentie
De hele dag stond in het teken van de Kinderconferentie. Ruim 60 leerlingen uit groep 7 en 8 van verschillende basisscholen gingen aan de slag met thema’s: duurzaamheid, fijn opgroeien, leefomgeving en samen leven. De kinderen presenteerden ‘s middags hun plannen en ideeën aan de burgemeester, wethouder Petra van den Akker, raadsleden, ambtenaren en andere betrokkenen.
“Echt geweldig om te zien hoe enthousiast de kinderen zijn. De kinderconferentie is een hele laagdrempelige manier om kinderen te betrekken bij lokale politiek. Laten zien dat het niet saai is maar ook gaat over jouw schoolplein of de speeltuin bij jou in de straat. Ook dit jaar waren er weer goede ideeën. Bijvoorbeeld het plan om een ideeënbus in elk dorp of wijk te zetten of om meer activiteiten te organiseren die voor iedereen zijn zoals samen koken en eten. Ook het aanleren van duurzaam gedrag met humor ga ik onthouden. We gaan dit jaar samen met de kinderraad kijken welke ideeën we echt kunnen uitvoeren,” aldus wethouder Van den Akker.
Solliciteren bij de kleine ambassade De Kinderconferentie werd georganiseerd door de gemeente Súdwest-Fryslân in samenwerking met Stichting de Kleine
Ambassade uit Schiedam die ook het selectieproces voor de kinderburgemeester verzorgde. Maar liefst 25 kinderen uit de gemeente solliciteerden naar de functie van kinderburgemeester. Alle kinderen kwamen twee weken geleden langs op het gemeentehuis in Sneek om te vertellen waarom zij zo graag kinderburgemeester willen worden. Renée Mudde van de Kleine Ambassade: “Het was weer een enorm moeilijke keuze, want ook dit jaar solliciteerde er weer een supergemotiveerde groep kinderen. Toch moesten we een keuze maken. Wij denken dat we met dit team de beste afspiegeling hebben van alle kinderen in de gemeente. Dat betekent natuurlijk niet dat andere kinderen niet kunnen meedenken. Wij hopen dat zij dat, net zoals vandaag tijdens de Kinderconferentie, volop blijven doen.”
Afscheid Noor Bosman en adviesteam Vanmiddag namen ook de kinderburgemeester en het adviesteam van 2023 afscheid. Kinderburgemeester Noor Bosman ontving een fotoboekje met herinneringen uit het afgelopen jaar. Alle leden van het kinderraad ontvingen het
“De kinderconferentie is een hele laagdrempelige manier om kinderen te betrekken bij lokale politiek.”
- Wethouder Petra
van
den Akker -
Belang bij houtsnippers?
We hebben weer houtsnippers beschikbaar. Van maandag 26 februari tot en met zaterdag 2 maart kun je deze gratis ophalen op de milieustraat in Bolsward.
Waar kan ik houtsnippers voor gebruiken?
Als bodembedekking onder planten, of als wandelpad in de tuin. De voordelen:
• Het ziet er mooi uit.
• Houtsnippers nemen water op en houden dit vast. Heel handig voor als we weer een droge zomer krijgen!
• Als je houtsnippers hebt, heb je minder onkruid.
• Je helpt de vogels ermee: zij gebruiken houtsnippers graag voor hun nestjes.
Hoeveel houtsnippers kan ik ophalen? Je neemt zelf een aanhanger mee en mag dan (per huishouden) ongeveer 1 m3 houtsnippers ophalen, voor eigen gebruik.
Waar en wanneer kan ik de houtsnippers ophalen?
De houtsnippers liggen op de milieustraat van Bolsward, aan de Exmorraweg 3a. De milieustraat is open op: Maandag tot en met vrijdag: 9.00 – 16.30 uur Zaterdag: 9.00 – 13.00 uur
boek ‘De wereld van de politiek eenvoudig uitgelegd’. Een informatief boek over de democratie en politiek. Burgemeester Jannewietske de Vries: “Ik wil de kinderraad bedanken voor de waardevolle adviezen het afgelopen jaar. We waarderen hun inzet en mening enorm en gaan hun adviezen ook echt gebruiken. Zo zorgen we er samen voor dat Súdwest-Fryslân ook voor kinderen, nu en in de toekomst, een fijne plek is om te wonen en te leven. Ik heb genoten van de gezamenlijke optredens met Noor. Het was erg leuk en leerzaam om een jaar met haar op te trekken. Ze was een top collega!”
Uitnodiging Evenementenhelpdesk
Kom
Het jaar 2024 is begonnen en dat betekent weer een jaar vol met mooie evenementen. Bij het organiseren van evenementen komt veel op de organisaties af. Een onderdeel van de organisatie is een complete vergunningsaanvraag bij de gemeente.
Tijdens de bijeenkomsten van afgelopen jaar kwam naar voren dat er behoefte is aan hulp vanuit de gemeente bij de vergunningsaanvraag.
Je kunt hierbij denken aan het opstellen van het draaiboek, een veiligheidsplan of het maken van de tekeningen.
Om aan deze vraag tegemoet te komen, organiseren we in de maanden februari en maart een helpdesk op diverse locaties in de gemeente.
Data en locaties helpdesk
• Dinsdag 27 februari en 26 maart bij De Klink in Koudum;
• Donderdag 7 maart bij Bestjoershûs in Sneek;
• Maandag 18 maart bij It Heechhûs in Heeg
Deze spreekuren zijn van 17.00 - 20.00 uur.
Om ervoor te zorgen dat we voldoende tijd hebben om je te helpen kun je via de onderstaande QR-code een locatie en tijdsblok reserveren.
langs bij SWF Tichtby Heb jij moeite om rond te komen? Wij helpen
Wist jij dat de gemeente verschillende geldpotjes heeft om jou te helpen? Kom langs bij SWF Tichtby voor informatie en krijg direct hulp bij het aanvragen van verschillende regelingen.
Nieuwe locaties en tijden in 2024
Dit jaar staan we weer voor jullie klaar op een aantal vaste plekken in Súdwest-Fryslân.
Elke werkdag ben je van 9.00 - 12.30 uur welkom in het Súdwesthûs (Marktstraat 8) in Sneek.
Je hoeft geen afspraak te maken. De koffie staat klaar!
Maandag
13.30 - 16.00 | Heeg , MFC it Heechhûs, it Eilan 67 Iedere maandag tot en met 25 maart 2024
Dinsdag
9.00 - 16.00 | Bolsward, De Tiid, Jongemastraat 2 Het hele jaar
9.30 - 16.00 | Workum, Oer de Toer | Merk 7 Iedere dinsdag tot en met 26 maart
Woensdag
9.30 - 16.00 | Stavoren, MFC De Kaap, Voorstraat 80 Iedere woensdag tot en met 27 maart
9.30 - 16.00 | Kimswerd, Piers’Stee, Harlingerweg 26 a 14 en 28 februari, 13 en 27 maart
Donderdag
9.30 - 16.00 | Makkum, MFC Maggenheim, Klipperstraat 21 a Iedere donderdag tot en met 28 maart
9.30 - 16.00 | Wommels, It Bynt, Terp 21 Iedere donderdag tot en met 21 maart
“Met energietoeslag erbij kan ik net rondkomen”
Papierwinkel & Steunpunt UGS Sneek
Op andere dagen en tijdstippen kun je voor hulp ook terecht bij de Papierwinkel van Stichting Sociaal Collectief en bij Steunpunt UGS Sneek.
www.stipepunt.nl/de-papierwinkel www.ugs-fryslan.nl
www.sudwestfryslan.nl/swftichtby 14 0515 tichtby@sudwestfryslan.nl
je graag!
Goed nieuws!
Je kunt weer energietoeslag aanvragen
Er zijn vast mensen in Súdwest-Fryslân die nog geen energietoeslag hebben ontvangen, maar er wel recht op hebben. Naar deze mensen zijn we op zoek!
De energietoeslag is € 800 of € 675 of € 550, afh ankelijk van de hoogte van je inkomen. Ken jij mensen die nog nooit energietoeslag hebben ontvangen, maar er waarschijnlijk wel recht op hebben? Vertel ze er dan over.
Inwoners die eerder al energietoeslag hebben ontvangen en er nu weer recht op hebben, hebben het geld al in december op hun rekening gekregen.
Wil je weten of je energietoeslag kunt krijgen?
Je kunt dit eenvoudig controleren met de handige rekenhulp.
Direct aanvragen
Vul het formulier op de website in en vraag de energietoeslag direct aan: www.sudwestfryslan.nl/energietoeslag
Wil je liever wat hulp bij de aanvraag?
Kom dan langs bij SWF Tichtby. Neem een legitimatiebewijs (ID-kaart of paspoort), bewijs van je inkomen, je bankpas en een bewijs van de betaling van je huur mee.
Even voorstellen...
leer de raadsleden kennen
Weet jij wie er in de gemeenteraad van Súdwest-Fryslân zitten? Iedere maand stellen twee raadsleden zich voor.
JACOLINE ENGELMOER-LEEUWEN (NIEUW SOCIAAL)
Sneek
Wat inspireert je om politiek actief te zijn?
Ik probeer naar ieder verhaal te luisteren, de inwoner/ondernemer/ vereniging bij te staan om hun vraag verder te krijgen dan de keukentafel of op straat. Het verhaal achter het verhaal begrijpen is onze taak als volksvertegenwoordiger.
Waarom heb je juist voor deze partij gekozen?
Pieter Omtzigt liet me beseffen dat het anders moet en ik vond gehoor bij Nieuw Sociaal. Onze missie is politiek niet los van het leven te zien, maar als iets wat erbij hoort. Onderwerpen waar we de hele dag mee te maken hebben, daar gaat het om. Het is niet wij inwoners of zij politiek/ambtenaren/wethouders, het is van en voor ons allemaal.
Als je één ding zou mogen veranderen in de gemeente, wat zou dat zijn?
Het betrekken van de inwoners bij de beraadslagingen en voorbereidingen, bijvoorbeeld met Burgerberaden. Ook zou ik willen dat we de stem van jongeren en kinderen binnen de gemeente vanaf 16 of misschien wel 14 of 12 jaar echt laten gelden.
Wat is je favoriete plek in de gemeente?
Water, water, water: Langs het water de hond uit laten bij het opkomen van de zon, een rondje om het meer fietsen, met de boot varen op onze wateren, schaatsen als het kan, zwemmen op een warme zomeravond, een wijntje aan het water bij ondergaande zon.
PIETER JAN SCHOLTANUS (MOOI SWF)
Sibrandabuorren
Wat inspireert je om politiek actief te zijn?
De gemeentelijke politiek dicht bij de inwoners van SúdwestFryslân brengen. Inwoners kunnen informeren en helpen met bijvoorbeeld wonen en verkeer. Maar ook zeker een luisterend oor zijn en weten wat er speelt in de Mienskip. Om deze geluiden bij het gemeentebestuur onder de aandacht te krijgen. Het helpt ons als raadsleden echt als wij van inwoners input krijgen over het reilen en zeilen van de samenleving.
Waarom heb je juist voor Mooi SWF gekozen?
Mooi SWF is de jongste politieke beweging binnen de gemeente Súdwest-Fryslân. Mooi SWF is er voor de lee aarheid voor inwoners en ondernemers. Dit met een groot hart voor de weidsheid en diversiteit van de gemeente. Súdwest-Fryslân heeft alles: Open landschap, bos, kliffen en meren. Stad en platteland, wonen en ondernemen. Mooi SWF zoekt hierin de samenwerking. We wonen en werken naast elkaar, met respect voor elkaar. Het uitgangspunt hierbij is: ‘Lee aarheid is het hart voor de Mienskip’.
Wat is je favoriete plek in de gemeente?
Dat is natuurlijk De Lege Geaen met aan de ene kant van de weg veenweide en aan de andere kant middelzeeklei. De Sneeker Oudvaart van Poppenwier naar Sneek en aan de overzijde het Sneekermeer met haar recreatiegebied De Potten, de Griene Dyk en de Zandplaat richting de Tersoalster Syl. Het is een prachtige loop- en fietsroute. Maar ik ben wat bevooroordeeld omdat ik er ‘hikke en tein’ ben. In Súdwest-Fryslân zijn er zoveel mooie en diverse plekken. In het zuiden de zandgronden en de bossen, in het westen de IJsselmeerkust, in het noorden en het oosten het greidegebied.
Contact
Ga naar sudwestfryslan.nl/onderwerp/gemeenteraad voor de volledige interviews. Daar vind je alle raadsleden en hoe je contact met hen kunt opnemen. Ook is er informatie over de vergaderingen en hoe je kunt inspreken. Wil je eens een kijkje achter de schermen nemen bij de raad? Geef je dan op voor Gast van de Raad.
GRATIS CIRCULAIRE REGENTON OP=OP =OP
HET REGENT GRATIS REGENTONNEN IN DE GEMEENTE SÚDWEST-FRYSLÂN!
We geven circulaire regentonnen weg, gemaakt van afval uit de gemeente. Met een regenton kun je water opvangen en hergebruiken, zodat je kraanwater maar ook geld bespaart.
Deze regenton is extra bijzonder omdat zelfs het materiaal waarvan ze gemaakt zijn is hergebruikt. Omrin sorteert al het plastic uit ons afval. Hiervan maken zij korrels en van de plastickorrels zijn de regentonnen gemaakt. Afval wordt daarmee een grondstof voor een nieuw product! De grijze regenton van 230 liter heeft een opdruk met het gemeentelogo en is inclusief voet, kraan en vulautomaat.
• Start aanvragen vanaf 1 maart 9:00 uur via swf.frl/water
• Heb je geen e-mailadres en vind je digitaal aanvragen lastig? Dan kun je contact met ons opnemen via 140515
• De voorwaarden en meer informatie kun je vinden op swf.frl/water
Ondernemen met impact
Accountmanager ondernemen Helga Krist:
“Ondernemers hebben een cruciale rol in een leefbare en vitale binnenstad”
Wil je je bedrijf uitbreiden of verplaatsen, heb je personeelstekort, een financiële of andere vraag? Dan kun je terecht bij één van de vijf accountmanagers ondernemen van de gemeente Súdwest-Fryslân. Helga Krist is één van deze accountmanagers en heeft in de kleine vier jaar dat ze deze functie bekleed bij veel ondernemers het verschil kunnen maken.
Samen Sneek tot bloei brengen
Als accountmanager speelt Helga een cruciale rol voor de lokale bedrijven. Het centrum van Sneek, trekt in de zomer talloze toeristen wat veel dynamiek met zich meebrengt. Als accountmanager ben je dan een belangrijke schakel bij vooral de horeca en detailhandel, die bijdragen aan de levendigheid van de stad. Als er problemen ontstaan moet er vaak snel gehandeld worden. “Ik houd van die actie en krijg er veel energie van om creatieve oplossingen te bedenken.” Mooi voorbeeld is het aanjagen van een metamorfose van de Scharnestraat. Het oplossen van problemen met als doel de stad slimmer, duurzamer en inclusiever te maken. Deze straat kan straks dienen als voorbeeld voor de opschaling van oplossingen voor de hele stad of misschien wel voor meer steden.
“Wat ik ook erg belangrijk vind is de samenwerking van de gemeente met de ondernemers. De ondernemers zijn mede de ambassadeurs van de stad. Zij hebben een cruciale rol in een lee are en vitale binnenstad. Als je het niet samen doet is het gedoemd te mislukken. Samen brengen we Sneek tot bloei!”
Het verschil maken bij ondernemers
Helga Krist komt uit een ondernemersgezin en kent de wereld van het ondernemen als haar broekzak. Ze werkte in de horeca, heeft zich laten omscholen en kwam bij de gemeente terecht. Eerst in Leeuwarden, later bij de gemeente Súdwest Fryslân. In deze gemeente heeft ze onder meer het Startpunt opgezet waar ze mensen begeleidde die een bedrijf willen starten. “Het sociaal economische vind ik interessant”, zegt ze. “Het is niet alleen de economie waar het om draait, maar het is ook de maatschappelijke impact die bedrijven kunnen hebben op de maatschappij. Ook als gemeente dragen we hieraan bij.
Een paar maanden geleden was ik bij een ondernemer, van oorsprong vluchteling uit Iran, die trots liet zien dat hij een miljoenenomzet heeft. Dan
denk ik ‘wauw je bent nieuw in Nederland, je kent de taal niet en je hebt moeten vechten voor je bestaan’. Moed inspreken, ze de juiste kant op sturen. Want ze weten hier niets en dat die mensen het dan toch zo ver brengen dan denk ik: ‘daar heb ik het verschil kunnen maken’. Dat is ook altijd mijn insteek: hoe kan ik het verschil maken voor het bedrijfsleven?”
Ondernemers bij elkaar brengen, verbinden en daar de meerwaarde uit halen. Netwerken is belangrijk voor een ondernemer. Een bedrijf kan volgens Helga Krist niet zonder netwerk. “Ik ben begonnen met het organiseren van themabijeenkomsten. Deze bijeenkomsten dragen nog steeds bij aan een goede kennisuitwisseling en vooral ook het netwerken. De ondernemers kennen in je eigen gemeente en weten wat er speelt is erg belangrijk. Ik vind het mooi om ondernemers bij elkaar te brengen, te verbinden en daar de meerwaarde uit halen. Als accountmanager heb je altijd een luisterend oor. Waar zitten de problemen, waar is behoefte aan, waar zijn de kansen en mensen met elkaar verbinden. Mijn baan bestaat uit luisteren, praten, je inleven en de vertaalslag maken naar de gemeente. Je bent constant aan het analyseren.”
Lef hebben om maatschappelijk verantwoord te ondernemen Als haar wordt gevraagd een voorbeeld te noemen van ondernemen met impact hoeft ze niet lang na te denken. “Ik ben gigantisch trots op de drie finalisten van de Verkiezing Onderneming van SúdwestFryslân 2023: E o Beton uit Uitwellingerga, Altis uit Wiuwert en Groencentrum Witmarsum. Een enorm goed voorbeeld van innovatieve bedrijven die voorop willen lopen, die het gewoon doen, daar ben ik ontzettend trots op. Maar dat ben ik op meer bedrijven. Maar bij de ene sta je dichterbij dan bij de ander. Ik ben daarnaast bezig met de arbeidsmarkt, bedrijven ondersteunen bij het zoeken naar medewerkers. Er zijn nog mensen die graag willen werken, maar er niet tussenkomen. Onder andere door ‘open hiring’ een nieuwe wervingsmethode; ‘direct aan het werk zonder CV of motivatiebrief’. Dan ben ik heel trots op bedrijven die het nieuwe onbekende proberen, lef hebben om maatschappelijk verantwoord te ondernemen.”
Helga Krist
Helga Krist heeft het centrum van Sneek en de noordwestelijke dorpen als werkgebied. Nóg moeten we zeggen, want per 1 maart krijgt ze het gebied ten het zuidwesten van de gemeente erbij. Terwijl een nieuwe collega het centrum van Sneek van haar overneemt en ook het centrum van Bolsward gaat doen.
Ondersteuningsbehoefte impactondernemen en innovatie
Nieuws Wajer
eerste deelnemer CIRCO Track Súdwest-Fryslân 2024
We hebben een nieuw economisch actieplan opgesteld waarin het stimuleren van impactondernemen en innovatie belangrijke speerpunten zijn. Samen met de ondernemersfederatie SWF willen we graag in beeld brengen in hoeverre deze onderwerpen spelen bij bedrijven in SúdwestFryslân en wat de ondersteuningsbehoefte van bedrijven is. We leggen je daarom graag enkele vragen voor. Het invullen ervan is anoniem en kost circa 10 minuten. Scan de QR code om naar de vragenlijst te gaan. Alvast bedankt voor je hulp.
Exclusief programma ‘Ondernemen met Impact’
Voor ondernemers, managers en bestuurders die naast winst vooral het verschil willen maken, start in maart een 7-daags programma. Hierbij komen diverse thema’s naar voren: PurposePeople-Planet-Profit, duurzaam ondernemen en duurzame strategie, business case denken, storytelling (de ‘why’) en inspirerend leiderschap. De deelnemers gaan bij elkaar ‘in de keuken kijken’ en denken mee met de wijze waarop het ondernemen met impact invulling kan krijgen in de praktijk. Met als resultaat een plan dat richting geeft aan de lange termijn én wat nu in werking gezet kan worden.Kijk voor meer informatie en aanmelden op de website: www.sudwestacademie.nl
Wajer is het eerste bedrijf dat zich heeft aangemeld voor de training circulair ondernemen die in april 2024 speciaal voor bedrijven uit Súdwest-Fryslân van start gaat. De zogenoemde CIRCO Track. Tijdens een driedaagse training leren de deelnemende bedrijven hoe je verspilling omzet naar kansen, hoe je een circulair plan voor je bedrijf maakt en werk je aan een routekaart voor uitvoering van het plan. Zodat ieder bedrijf meteen aan de slag kan.
Peter Wasser, projectmanager bij Wajer: ‘Wij willen voorop lopen in onze branche. Daarom ontwikkelen we een strategie voor verdere verduurzaming van onze processen. De CIRCO track ondersteunt deze ontwikkeling en nodigt uit om de hele procesketen te betrekken. Door samenwerking, het betrekken van sleutelleveranciers en het delen van kennis en
vaardigheden met de overige deelnemer, ontwikkelen we onze competenties en vergroten we ons netwerk op dit gebied. We zijn ervan overtuigd dat dit erg waardevol is.’
Ook meedoen?
Wil jij één van de negen bedrijven zijn die samen met Wajer in april dit traject start? Meld je bedrijf dan snel aan. Check de QR code voor meer informatie en het aanmelden.
Polytemp Scientificuit genomineerd voor Verkiezing Friese Onderneming
Poly Temp Scientific uit Bolsward is genomineerd voor de Verkiezing Friese Onderneming van het Jaar. Het bedrijf, dat wordt gerund door de broers Peter JM van der Kuijlen en Robert van der Kuijlen, verzorgt nationaal en internationaal de levering en onderhoud van algemene laboratoriumapparatuur.
De halve finale van de Verkiezing Friese Onderneming van het jaar vindt plaats op 18 maart. Dan presenteert het bedrijf zich, samen met de vijf andere genomineerden, aan de jury. Op basis van de ‘pitchkennismaking’ en de uitslag van drie scans besluit de jury vervolgens welke drie bedrijven doorgaan naar de finale. De jury bestaat onder andere uit twee Sneeker ondernemers. De winnaar van vorig jaar Marc Aandeweg van Movacolor en Christien Lycklama à Nijeholt van Hoekstra Sneek.
DONDERDAG 29 FEBRUARI, 20.00 - 21.30 UUR
Tips en tricks voor gestructureerde export bij Titan Salt in Bolsward.
ZATERDAG 9 MAART VAN 10.00 – 16.00 UUR
Open Bedrijvendag, hét event waar bedrijvig Súdwest haar deuren openzet voor het grote publiek.
MEDIO MAART
Start exclusief programma ‘Ondernemen met Impact’
MAANDAG 11 MAART OM 9.00 UUR
Netwerkbijeenkomst bij Mevrouw de Molenaar in Witmarsum.
11 TOT EN MET 16 MAART
Ondernemersavond bij Titan Salt
Titan Salt is voor veel mensen een onbekende naam. Maar dit bedrijf, gevestigd in Bolsward, geniet veel internationale bekendheid in de zoutindustrie Het bedrijf is gespecialiseerd in het ontwerp, de fabricage, de bouw, de installatie en de inbedrijfstelling van productiefaciliteiten voor mineraalzout. Ze maken impact door met innovatieve technologieën productie-installaties te transformeren naar duurzame, kostene ciënte fabrieken.
week van de circulaire economie. Met ruim 70 activiteiten op locatie door het land, maar ook online. Check het programma op: deweekvandecirculaireeconomie.nl.
25 APRIL HAVODAG
Stel je bedrijf open en laat Havo 4 leerlingen kennismaken met jouw bedrijf in Sneek of Bolsward.
Op donderdag 29 februari zijn we te gast bij dit bedrijf. Dan organiseren we de ondernemersavond ‘Wereld van export’. Directeur van Titan Salt, Robert van Voorst, deelt hoe het bedrijf met vallen en opstaan de afgelopen paar jaar gigantisch is gegroeid. Ook de Oranjewoud Export Academy en YnBusiness delen hun expertise. Bekijk onze website voor meer informatie over het programma.
# FACE TO FACE JAN VAN ERVE
fotografie JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE tekst EELKE LOK
SPIN IN HET WEB VAN SPORT EN CULTUUR
Hij zal het zelf nooit luidop zeggen, maar hij is een spin in het Friese web van sport en cultuur. Die spin, Jan van Erve uit Wiuwert, relativeert echter veel. Als je bijvoorbeeld vraagt wat zijn beroep is, dan zegt hij: “Dat weet ik zelf niet eens; daar moeten de mensen maar iets van maken.” Maar als je in de Fryske mienskip al jarenlang zorg draagt voor het warm maken van investeerders in evenementen en gebeurtenissen en die verbinding maken lukt je jaren aaneen heel goed, dan wordt het tijd om jezelf toch maar eens een keertje voor te stellen aan het publiek waar je uiteindelijk voor werkt.
Jan van Erve werd in 1967 geboren in Tilburg; groeide later op in Dieren en Eerbeek; doorliep de lagere school, mavo, havo en vwo; deed aan sport en werd wielrenner. Van Erve was een redelijke renner, maar hij moest kappen toen een blessure wat te hard toesloeg. Bleef wel sporten. Van zijn militaire diensttijd vond hij het hardlopen van Normandië naar Nederland zijn belangrijkste herinnering. Die ging langs de oude lijnen die de Prinses Irene Brigade, het onderdeel waar hij in zat, in 1945 ook had gevolgd, SC HEERENVEEN
Studie (toegepaste vrijetijdswetenschap, later veranderde dat in leisure management) en de liefde brachten Jan van Erve naar Leeuwarden. Na de studie zat hij in de horeca en de uitzendbranche, maar kwam via via terecht bij de voetbalclub sc Heerenveen. Directeuren Tjisse Wallendal en Henk Hoekstra wilden een accountmanager om het aantal sponsoren van de voetbalclub wat omhoog te brengen. Jan van Erve begon daar op 1 januari 2000. “Een prachtige periode”, noemt Van Erve dat dienstverband bij sc Heerenveen, waar hij in 2007 commercieel directeur werd en tot 2012 zou blijven. Een prachtige periode omdat sc Heerenveen in die periode ook tot grote hoogten steeg en Europees voetbal bereikte. Dat had natuurlijk een gunstig effect op de werkzaamheden van de commerciële man, die er op gericht was de ondernemerssociëteit van sc Heerenveen van 385 leden te laten groeien naar 500. Een paar jaar later zat de ondernemerssociëteit al tegen de meer dan duizend leden aan. Jan van Erve: “Ik leerde er alle dagen wel wat, deed er al m’n kennis en kunde op. Dit werk is namelijk niet gewoon het binnenhalen van geld; dit is het verbinden van mensen en ondernemingen met de voetbalwereld. Een heel leuk en interessant gebeuren. Mensen zijn allemaal verschillend, moeten dus ook verschillend worden benaderd”. Van Erve bleek dat te kunnen.
VERVOLG
Het legde hem overigens, zoals hij het noemt, “geen windeieren.” Van Erve verdween bij sc Heerenveen, dat bestuurlijk te veel in de problemen kwam. Hij ging, ook op aanraden
van z’n eigen vrouw, voor zichzelf aan het werk. ‘Jan van Erve | Sport en Commercie’ ontstond. Het werk kwam bijna automatisch in Wiuwert binnen. Iedereen rook als het ware dat die kundige Van Erve ineens vrij was. In no time was hij bezig met de schaatsploeg van BAM en bij de voetbalclub Emmen. En die bal rolde maar door: drafbaan Wolvega, ijshockey Flyers , topsport Noord, Coureur Nyck de Vries, Thialf BV, enzovoorts. Maar ook bedrijven als Univé, NDC Media Groep en Promotex wilden graag van zijn diensten gebruik maken.
“Het komt je niet in de bek waaien”
Van Erve ging ook nog even terug naar sc Heerenveen, maar dan als zelfstandige, in de periode dat Zwollenaar Gaston Sporre de opdracht had de club weer wat uit het dal te scheuren. “Een mooi half jaartje, maar een vervolg zag ik niet zitten onder leiding van één man, zoals het toen ging”, zegt Van Erve nu. Hij verdween redelijk snel weer. En kijkt tegenwoordig met diep gefronste wenkbrauwen naar hoe het er in het Abe Lenstra stadion aan toe gaat. “Sc Heerenveen is en blijft mijn club. Ik zou het anders aanvliegen. Ik mis de zichtbaarheid van sc Heerenveen in de provincie en één gezicht. Wie is nu sc Heerenveen? Ik zou op een aantal posities en/ of onderdelen meer kennis, kunde en netwerk neerzetten. Het komt je niet in de bek waaien... Je moet het zelf opzoeken.”
CULTURELE HOOFDSTAD
De rol die Jan van Erve in de sportwereld speelde als goede ‘verbinder’ bleef niet onopgemerkt. Toen het project Culturele Hoofdstad van Europa aan Leeuwarden / Fryslân was toegekend, maar er in feite niet zo heel veel gebeurde, greep de overheid in. Provincie en stad Leeuwarden hadden nogal wat geld in de zaak gestoken. “En het was mijn werk als hoofd partnership en commercie om met dat
geld veel meer geld binnen te halen.” Zodat het Culturele Hoofdstad-project volwaardig werd. En dat de mienskip van Fryslân er achter ging staan en ervan kon genieten. Van Erve: “Het was in het begin een harde dobber, maar toen we lieten zien dat het geen Leeuwarder project zou worden, maar een geheel Fries, zag je ook dat de ondernemingen daar wel aan mee wilden doen.” Ook sponsoren die hij in de sportwereld nog nooit was tegengekomen. Weer een nieuwe wereld.
Het was niet onlogisch dat de overheidsbestuurders andermaal aan zijn deur klopten toen het legacyproject, de erfenis van de Culturele Hoofdstad, gestalte moest krijgen. Hij zit dus nu nog in het project Arcadia, dat die erfenis moet waarmaken. ‘Bosk’, het wandelend bos in Leeuwarden, was een voorzet voor de 100 dagen legacy die in 2025 in Fryslân te beleven zal zijn.
HEEL VEEL UITDAGINGEN
Jan van Erve vindt het leuk, zegt hij, om de zakelijke kant van culturele projecten te regelen. Zo heeft hij samen met Claudia Woolgar, co-artistiek leider van Culturele Hoofdstad 2018 en producente van één van de succesvolste evenementen daarvan, te weten de Reuzen in Leeuwarden, de Brave New World Productions opgericht. Jan van Erve nu niet als aangetrokken verbinder, maar als initiatief nemend producent. Hij is daarin verweven met de culturele wereld. “De voorstelling van de Argentijnse groep Fuerza Bruta door de stichting was ons eerste project wat geen gelopen race was. Heel veel uitdagingen. Maar de stichting is nog steeds ‘up and running’.” En er komt nog meer aan belooft Jan van Erve.
KAATSEN
Het is best zwaar om dat soort bijzondere voorstellingen goed voor elkaar te krijgen, en het kost heel veel tijd.
Het is daarom niet te begrijpen dat we Jan van Erve óók nog vinden op het bondsbureau van de KNKB, de kaatsbond, in Franeker. Hij was al bestuurslid van de KNKB als het over commercie en media ging, en toen de directeur Marco Hoekstra iets anders ging doen nam hij die functie ook maar (interim) op zich.
Daar waar Van Erve in de culturele sector dichter verweven wordt met de inhoud van wat hij presenteert, doet hij dat bij het kaatsen niet. Geheel geïntegreerd in de Fryske mienskip weet hij toch inhoudelijk niets van kaatsen. Sterker, en hij vertelt het grijnzend: “De kaatswereld is klein en heel lastig. En wat op papier staat aan reglementen is ingewikkelder dan bij het voetbal het geval is.”
Hij hoeft de PC niet meer te promoten. Maar een heleboel kaatspartijen hebben weinig publieke belangstelling. Hoe krijg je dat publiek terug? Ook de jeugd liet het wat afweten. Dat verandert weer en dat is dan de invloed van de KNKB: het Bondsbureau en een klein beetje Van Erve. Als je prijzen haalt in de juniorenwedstrijden mag je een maand in een lease auto rijden. 18 jaar en een auto! Dan blijven ze wel kaatsen. Dat soort dingen bedenken ‘verbinders’ nu eenmaal.
FUNCTIONERING
Van het schaatsen en wielrennen leerde hij dat je de bekende namen heel goed kunt gebruiken. Als accent naar het publiek toe, maar ook omdat ze er in hebben gesport. Dus grote namen in de organisatie. Zo is er met Coos Veltman als voorzitter toch een nieuwe kaatstoon in het KNKB bestuur gekomen. Andere PC winnaars, Dirk Jan van der Woud wordt de nieuwe directeur. Dan krijgt Van Erve het dus weer iets rustiger. Maar dat wil hij helemaal niet. “Je moet niet op je kont gaan zitten, je moet wat doen.“ Jan van Erve zit nog steeds in een zevental organisaties. Hoe houdt je alles uit elkaar? Dan legt hij uit hoe hij functioneert.
“Ik ga heel vaak zomaar met iemand een kopje koffie drinken. Ik bel soms ook zomaar iemand op. Hoe is het met je? Ik ga naar netwerkbijeenkomsten. Handjes geven. Zoals op de nieuwjaarsreceptie van de provincie aan cultureel gedeputeerde Sybe Knol. Ik stelde me voor als Jan van Erve en zei: ‘Ik ben hier namens Arcadia en de KNKB.’ Weet je wat hij zei? ‘En jij bent die man van sc Heerenveen’.”
ENERGIE
De basis van Van Erves netwerk is sc Heerenveen. “Ze moeten ook weten wie ik ben en wat ik doe. Contacten heen en weer. En als je zakelijk bezig bent elkaar soms urenlang in de ogen kijken. Nee, al die uren worden niet betaald, maar het levert altijd wel wat op. Is het niet meteen, dan is het wel morgen, de volgende maand of over een jaar. En ik vind het leuk om te doen. Weet je: het geeft me energie.”
Ontvang
Scherpe prijs
GEBOREN OP 29 FEBRUARI
Schrikkelkinderen zijn eindelijk weer jarig!
Dit jaar klinkt eindelijk voor iedereen die op 29 februari geboren is weer het liedje ‘Er is er een jarig, hoera, hoera! Dat kun je wel zien, dat ben jij!’ 2024 is een schrikkeljaar en mensen die op 29 februari jarig zijn, zijn dit jaar weer eens écht jarig. ‘Schrikkelkinderen’ worden ze genoemd. In Nederland zijn er zo’n elfduizend schrikkelkinderen die ‘schrikkeljarig’ zijn.
Om de vier jaar telt de maand februari 29 in plaats van 28 dagen. Dat wordt kortgezegd gedaan om het verschil tussen onze gregoriaanse kalender en de maankalender weg te werken. Een handig ezelsbruggetje om te weten of een jaar een schrikkeljaar is, is als het jaar deelbaar door vier is. 2024 is deelbaar door vier en daarmee dus een schrikkeljaar.
De kans dat je geboren wordt op deze schrikkeldag is 1 op 1.461. In Nederland zijn er zo ongeveer elfduizend mensen jarig op 29 februari, terwijl het er op elke andere dag gemiddeld 41.000 zijn. Juridisch gezien ben je op 1 maart pas een jaar ouder, maar dat is je verjaardag niet. Het is best bijzonder om één keer in de vier jaar écht jarig te zijn. Hoe ervaren schrikkelkinderen dit zelf? We zochten er een paar op…
Linda Tjalsma
29 februari 1984
Linda Tjalsma uit Sneek vond het als kind helemaal niet zo leuk om jarig te zijn op schrikkeldag. Toevallig was er ook een tante tegelijk op deze dag jarig waardoor er niet altijd visite kwam, maar ook omdat mensen de verjaardag vaak vergaten. De 29ste februari staat immers niet vaak op de agenda. Inmiddels heeft ze de datum wel geaccepteerd. Linda viert het meestal niet groots, maar áls ze het viert, dan het liefst in februari en niet in maart. Februari voelt als háár maand. Dit jaar is wel héél speciaal, want ze wordt veertig. Al zeggen haar kinderen van acht en tien jaar gekscherend dat ze ongeveer even oud wordt als zij zijn.
Nina Zine
29 februari 2008
“Er komt naast de 16 ook een 4 te hangen”
“Ik weet dat er door mijn man wel iets wordt georganiseerd”, vertelt Linda.
“Omdat hij mij per ongeluk de ‘save the date’ whats app heeft gestuurd, haha.
Wat ik mij van vroeger kan herinneren, is dat je gratis dingen kreeg op 29 februari. Mijn oma was zeer alert en ik kreeg dan bijvoorbeeld gratis taart en heb wel eens in de krant gestaan.”
Dan wordt dit de tweede keer dat Linda in de krant komt, beloven we.
“Ik weet dat er door mijn man wel iets wordt georganiseerd”
Jeltje en Jelke Maat
29 februari 2004
Jarig op schrikkeldag en ook nog een tweeling zijn. Dat zijn Jeltje (15 minuten ouder) en Jelke Maat uit Joure. Ze hebben een oudere broer en zus en een jonger zusje. Jeltje is dus de middelste. Heel bijzonder vinden ze het eigenlijk allemaal niet. “We vieren het eigenlijk wanneer het uitkomt, en dat is vaak in het weekend.” De moeder van Jeltje en Jelke was een week later uitgerekend. Voor een tweeling hebben ze lang in de buik gezeten en waren ze zware baby’s. Jeltje studeert voor dierenartsassistente, heeft een baantje en helpt thuis mee op de boerderij, bijvoorbeeld met koeien insemineren en kal es melk geven. Jelke heeft de opleiding melkveehouderij gevolgd en wil later met zijn oudere broer de boerderij over nemen.
Ook Nina Zine uit Sneek haalde al eerder de krant. In 2008 zijn 481 kinderen geboren, waaronder Nina. Haar moeder was uitgerekend op de 29e en dacht: “Het zal wel niet”, maar het gebeurde wél en Nina werd ‘stipt op tijd’ geboren en haalde daarmee de krant. In de andere jaren viert ze haar verjaardag altijd op de 28e februari. “Maar eerlijk gezegd voelt het verder niet zo speciaal hoor, behalve dat iedereen je verjaardag onthoudt. Als kind moest ik op school wel eens uitleggen, waarom mijn verjaardag niet op de kalender stond. Dit jaar wordt het een ‘sweet sixteen’ party, we plakken altijd van die gouden letters op de ramen, er komt naast de 16 ook een 4 te hangen, denk ik.” Nina zit in vier havo op de RSG in Sneek, ze hoopt hierna een dansopleiding te doen of de pabo.
“Onze achtste verjaardag was heel bijzonder. Toen kwam Omrop Fryslân voor het programma ‘Hea!’ langs en maakte een item bij ons op de hooizolder”, vertelt Jeltje enthousiast. “Het was echt wel heel bijzonder dat ze speciaal voor ons langskwamen. Vroeger spraken we ook echt ‘tweelingentaal’. Onze moeder zei toen: “Het wordt tijd dat jullie naar school toe gaan.” Dit jaar vieren Jeltje en Jelke hun verjaardag ‘gewoon’ in hun keet; dat is een schuur bij de boerderij, en worden ze ‘vijf’. “Jelke en ik zitten in dezelfde vriendengroep, dus dat is wel heel gezellig. We kunnen zoveel lawaai maken als we willen, haha.”
“Onze achtste verjaardag was heel bijzonder, toen kwam Omrop Fryslân voor het programma ‘Hea!’ langs”
EEN WINTERSEIZOEN WERKEN IN OOSTENRIJK
Iedere dag op ski’s
“Servus!” Lachend steekt Tjeerd Kramer zijn hand op naar een collega die in zijn zwart-rode skipak voorbij roetsjt. Strakblauwe lucht, een felle zon aan de hemel en witte bergtoppen zover het oog reikt… Dit is de nieuwe werkplek van Tjeerd, die uit Oudega SWF komt. Na jaren beneden zeeniveau te hebben gewerkt, verdient hij nu de kost in Oostenrijk op tweeduizend meter hoogte.
TTjeerd Kramer ging al jaren met vrienden naar Oostenrijk op skivakantie om te genieten van de sneeuw, de mooie bergen en de gezelligheid. En als hij dan ’s avonds naar boven keek, zag hij daar grote bulldozers met felle verlichting aan het werk die de pistes weer vlak schoven. Dat leek hem prachtig werk.
“Foarich jier mocht ik yn Fiss (in Tirol –red,) ris op in pistenbully meiride en dat fûn ik echt machtich”, glundert Tjeerd. “Sok wurk soe ik wol dwaan wolle at ik wer sitte kin”, bedacht hij.
DUBBELE HERNIA
Niet kunnen zitten, dat was het resultaat van een dubbele hernia die hem sinds vorige zomer het leven zuur maakte. Tjeerd, een ogenschijnlijk sterke vent die altijd wel wat voor een ander wil doen, had zoveel pijn dat hij zijn werk niet meer kon uitvoeren. “Nee sizze, dat woe ik net, mar no moast ik wol”, vertelt Tjeerd, die als zzp’er in de bouw en akkerbouw werkzaam was. Ook sporten lukte niet meer en daar baalde hij mis-
Ik bin moarns de earste dy’t oer de farsk pistesprepareerde skië mei”
schien nog wel het meeste van. Speelde hij tien jaar geleden nog driemaal per week rugby, nu bestond zijn beweging uit louter wandelen. “Soms rûn ik moarns om fiif oere al mei de hûn oer de dyk, dan koe ik net mear lizze.”
Ander werk, dat was volgens de doktoren een vereiste. Van nu af aan zou hij beter op zijn lijf moeten passen. Niet langer met zware balken en gereed-
schappen sjouwen… “Dat fyn ik hiel spitich, want it wurk op de bou die ik graach.” Tjeerd moest steeds weer klanten en kennissen teleurstellen die wel een ‘putsje’ voor hem hadden en vond het lastig om te bedenken wat hij dan wél wilde gaan doen. Misschien een goed moment om er eens helemaal tussenuit te gaan?
HET WERK BIJ DE LIFTEN
Via via kwamen Tjeerd en zijn echtgenote in contact met Erwin en Minke Rienstra, een echtpaar uit Gaasterland dat in het Oostenrijkse Bad Klein-
kirchheim, een skigebied in de deelstaat Karinthië, een ‘Berghaus’ runt. Tjeerd: “We ha in kear mei harren video-belle en it fielde fuort goed; it like ús aardich om by Friezen te ferbliuwen.” Nu huren hij en z’n vrouw een appartement bij Erwin en Minke en helpen ze hen zaterdags met de grote schoonmaak.
It like ús aardich om by Friezen te ferbliuwen”
Hjir gjin donkere dagen foar de krysttiid; It like wol maitiid yn desimber, in bysûndere erfaring”
Maar de rest van de week is Tjeerd - zijn collega’s noemen hem Kramer - tot zijn geluk hoog in de bergen te vinden. Half december is hij bij de liften begonnen om alles te leren. “In baan as pistenbullychauffeur krijst net samar ast gjin erfaring hast”, weet hij. Nu wordt hij ‘s ochtends opgepikt door de mannen van de Bergbahnen om bij de liften aan het werk te gaan. Op ski’s gaan ze naar hun werkstations op diverse plekken in het skigebied. “Ik bin moarns de earste dy’t oer de farsk prepareerde pistes skië mei, dat is ek super.” Na een controle van de techniek worden de liften aangezet en dan arriveren rond negen uur de eerste gasten. En aan het einde van de middag skiën Tjeerd en zijn collega’s een ‘Kontrollfahrt’ om de laatste wintersporters van de piste te dirigeren, zodat de pistenbully’s in actie kunnen komen.
Bad Kleinkirchheimer Bergbahnen.
Het werk bij de Bergbahnen in Bad Kleinkirchheim is lichamelijk niet zwaar, vindt Tjeerd. Maar het werken in de frisse berglucht neemt wel lekker veel energie. En het werk is afwisselend. Bij aanvang van het seizoen maakten Tjeerd en zijn collega’s de pistes al gereed: ze plaatsten oranje matten en stokken langs de kant. Nu alles in bedrijf is, is er wel eens een storing en mag daar een dag gesleuteld worden. Als er sneeuw valt, moeten de liften vrijgemaakt worden met de sneeuwfrees en de schep. En mensen die niet goed in of uit de lift kunnen komen, worden door Tjeerd en zijn collega’s geholpen: “At der begjinners as minsken mei lytse bêrn yn- of útstappe wolle, set ik de lift altyd wat trager.” Helaas heeft hij ook al een paar keer de ‘Rettunggsdienst’ moeten oppiepen voor ongelukkige skiërs en snowboarders.
‘DE HOLLANDER MET DE LANGE BENEN’
Wat het werk écht leuk maakt, zijn de wekelijkse stops bij de ‘Geschwandbodenhütte’, vindt hij. Na een paar biertjes van Oostenrijks formaat skiën Tjeerd en zijn collega’s het laatste stuk met losse heupen in het schemerdonker naar beneden...
Tjeerd bij de Millstätter See Bahn met zicht op de bergtoppen.
Nú al is het een hele ervaring voor ‘der Holländer mit die lange Haxen’ (de Hollander met de lange benen), zoals de Oostenrijkers hem ook wel noemen. Maar toch: “Ik moast hjir earst wol efkes wenne”, erkent Tjeerd die gelukkig met een flinke portie doorzettingsvermogen is grootgebracht. “Foaral de taal is dreech. Op de earste dei hearde ik eltsenien ‘servus’ sizzen en pas op de twadde dei kaam ik der efter dat dat hjir ‘goeie’ betsjut.”
Tjeerd had zich van tevoren niet gerealiseerd dat men in het zuiden van Oostenrijk een compleet andere taal spreekt. In Karinthië, dat grenst aan Italië en Slovenië, kunnen ze wel ‘Hochdeutsch’ verstaan, maar onderling praten de mensen ‘Kärntisch’. Zodoende lijkt de situatie in Karinthië - dat ook bekendstaat om haar vele meren - wel een beetje op die van Friesland. Daarnaast heeft de deelstaat vele kleinere skigebieden, de ‘Grossglockner’ - de hoogste berg van Oostenrijk - én heel veel zonuren. “Hjir gjin donkere dagen foar de krysttiid”, zegt Tjeerd. “It like wol maitiid yn desimber, in bysûndere erfaring.”
DE PISTENBULLY
Binnenkort mag Tjeerd een nacht meerijden op een pistenbully (een voertuig
op rupsbanden, dat gebruikt wordt om de skipistes en andere besneeuwde oppervlaktes te egaliseren – red.) en daar kijkt hij erg naar uit. Of hij er ook zelfstandig op mag gaan rijden, dát is nog de vraag. Maar enthousiast als hij is, heeft hij daar alle vertrouwen in. “ik hoopje dat de chef my aansten ris in pear dagen misse kin by de liften.”
Op vrije dagen gaan Tjeerd en zijn vrouw zélf skiën, of wandelen ze met de hond door de bergen; schaatsen ze op de Weissensee of badderen ze in de thermen. Onderdeel van de Bad Kleinkirchheimer Bergbahnen is namelijk het Römerbad, een warm Thermaalbad met verschillende sauna’s waar medewerkers en hun partners onbeperkt toegang tot hebben.
GENEN VAN PAKE
Het is wel te begrijpen dat Tjeerd volop geniet van zijn nieuwe bestaan. Hij bedenkt dat het misschien wel in de genen zit. “Myn pake Tjeerd wie in echte avonturier, hy farde op de Holland-Amerika Lijn, ik ha syn skipperspet noch.” Op 1 april eindigt het skiseizoen in Bad Kleinkirchheim en keert het stel terug naar Friesland, om in Oudega het werk in hun eigen gastenverblijf Ûnder de Wol weer op te pakken én aan een nieuwe uitdaging te beginnen.
Oud-notaris Louis Detmar uit Bolsward schrijft nu romans
Oud-notaris Louis Andries Detmar, die jarenlang een eigen notariskantoor in Bolsward had, schrijft nu – na zijn pensionering – romans. In die romans verloochent Detmar zijn afkomst als notaris niet. Tegenwoordig woont de vitale zeventigplusser samen met zijn vrouw Fenneke (Fenna) Zandstra in Heerenveen. Daar heeft na zijn pensionering zijn hobby’s kunst, geschiedenis en literatuur verder uitgediept. En hij is, zoals vermeld, schrijver geworden. Vorig jaar september kwam Detmars nieuwe roman ‘Een fatale rol’ uit. Overigens draagt het notariskantoor in Bolsward nog altijd zijn naam, al is hij al lang met pensioen. Een portret…
LLouis Andries Detmar wordt in 1948 geboren als zoon van Kollumer Hoite Detmar en Brechtje van Goslinga uit Sneek. Louis’ vader was administrateur die ook “wat notariële werkzaamheden mocht verrichten”, in de woorden van Louis. “Heit Hoite was opgeleid tot notarisklerk.” Nadat Hoite met Brechtje was getrouwd verhuisde het stel in 1930 naar Balk. Daar werkte Detmar senior eerst op het notariskantoor om nog tijdens de oorlogsjaren een boekhoudkantoor in Balk te beginnen.
‘DE DOOD OF DE GLADIOLEN’
“Hoe’t ik weromsjoch op myn bernejierren?”, herhaalt Louis onze vraag om meteen antwoord te geven en terug te kijken op z’n jongensjaren. Om te beginnen noemt hij zichzelf “In ‘neikommerke’.” Hij heeft een oudere broer en twee oudere zusters.
“It wie mei it each fan no allegear hiel ienfâldich, mar oan’e oare kant hie ús heit wol
in bytsje oansjen, mei omdat er yn ferskillende bestjoeren siet. Der is sels noch in strjitte nei him ferneamd en heit hat ek in lintsje fan’e keninginne krige. Heit en mem wiene lid fan’e Mennistetsjerke; se wiene dus Baptist. Mar it wie allegear hiel licht. Doe’t heit op syn stjerbêd lei woe hij der ek gjin dûmny bij ha. ‘Allegear geklets, dêr hast neat oan’, sei er. Hij wie altyd om sosjale oerwagings nei tsjerke gien.”
Diezelfde heit en mem zorgen er wel voor dat Louis “fierder leare kin.” Het leren gaat de jonge Louis goed af. Hij heeft belangstelling voor geschiedenis en is volgens eigen zeggen “in lêzer.” Echter niet alleen de historie en het lezen boeien hem; hij beoefent ook de turnsport, net als z’n moeder. En in 1985 rijdt Louis Detmar de Elfstedentocht uit. “Freegje net hoe, mar ik ha it krúske helle. At ik ergens oan begjin, meitsje ik it ôf. ‘De dood of de gladiolen’, soksawat.”
“At ik ergens oan begjin, meitsje ik it ôf”
HET NOTARIAAT
Als Louis Detmar zijn hbs-diploma heeft behaald vindt zijn moeder dat haar zoon maar sportleraar moet worden. Z’n aanstaande schoonmoeder vindt de optie om in de voetsporen van heit Detmar te treden als notarieel medewerker een betere keuze. Louis: “Op it momint dat ik mei myn oanmeldingsbrief foar de Academie voor Lichamelijke Opleiding foar de brievebus stean, betink ik mij. ‘Nee, net dwaan, Louis!’ En ik ha de rjochting foar it amt fan notariaat keazen. Dat sa is it gien.”
Louis en Fenneke trouwen in 1970. Het paar zal drie kinderen krijgen en heeft intussen vijf kleinkinderen. In 1972 mag Louis Detmar zich officieel kandidaat-notaris noemen. Notaris Henstra in Koudum
wordt zijn eerste werkplek, maar hij blijft er niet lang. Wommels is de volgende bestemming en daarna Bolsward. Daar in de Hanzestad wordt Louis op dertigjarige leeftijd al notaris met een eigen kantoor. In 1994 laat Detmar een nieuw en modern notariskantoor bouwen en 2004 komt notaris Edwin Troost het Bolswarder notariaat versterken. Sinds die tijd heet het notariskantoor – tot op de dag van vandaag –Detmar & Troost. Met de aantekening dat Louis Detmar er tien jaar geleden afscheid genomen heeft.
Louis Detmar over het ambt van notaris: “It hat fansels in imago fan stoffichheid, alhoewol’t it de lêste tweintich jier wol feroare is.
‘Een fatale rol’
Alfred Brouillard is al over de tachtig. Op een familiereünie vertelt hij tot ieders verbazing over het testament van zijn zus Gryt. Zij wil niet haar eigen generatie, maar die daaronder benoemen tot erfgenamen en de familieleden van haar spoorloos verdwenen echtgenoot onterven. Gryt heeft de laatste jaren nog nooit zoveel bezoek gehad als na deze bijeenkomst. Maar dan komt ze onder verdachte omstandigheden om het leven. De verdenking gaat al snel naar een van de familieleden, maar die is niet de enige die heel wat uit heeft te leggen. Wat de hebzucht sterk aanwakkert is het feit dat in haar testament gesproken wordt over tekeningen, gewikkeld in een rol, die gevonden zijn in het landhuis van Gryt. Die tekeningen zijn misschien heel veel waard. Het verhaal speelt in de huidige tijd, maar ook de geschiedenis van een hugenotenfamilie komt aan bod. Na de vlucht in 1685 uit het Frankrijk van Lodewijk XIV is die familie neergestreken in de Republiek der Nederlanden. ‘Een fatale rol’ is een spannende misdaadroman, met interessante ontwikkelingen en een verrassend einde.
“At ik tsientûzen lêzers hie, dan wie ik al wer mei in nije roman útein setten, mar dy ha ik noch net”
Notarissen hawwe altyd wat op ’e achtergrûn wurke, yn dy sin wie it foar mij bêst aardich en dan benammen yn it erfrjocht. De finansjele of de bv-kant lei mij persoanlik in stik minder, mar it hearde der wol bij. Bij it erfrjocht mocht ik graach geskillen tusken minsken oplosse; de partijen op ien line te krijen. Mar soms barde it nei it ferstjerren fan’e âlde lju dat de erfenis los kaam en dan koene der noch alris rúzjes ûntstean. Dan wie der gjin praten mear tsjin en kaam de rjochtbank der oan te pas. Mar meastal besocht ik der mei de bern út te kommen en dat slagge faak en joech mij dan grutte foldwaning.”
OP HET SCHRIJVERSPAD
Als Louis Detmar met pensioen gaat, besluit hij schrijver te worden. Hij heeft kunst, geschiedenis en literatuur als grote hobby’s en brengt dat samen in het schrijven. Uiteraard verwerkt hij ook zijn notariële ervaring en samen met de nodige spanning en humor leidt dat tot twee romans. Na zijn debuutroman ‘De vereffening’ (2019) volgt in september 2023 ‘Een fatale rol’. Wat is de drijfveer van Louis Detmar om het schrijverspad op te gaan?
“Mei myn earste roman hie ik ferlet om wat kommintaar op Langwar te leverjen, it doarp dêr’t we doe wennen. Oars ek it berteplak fan Fenneke. Dy roman giet oer in fiktyf doarp, mar elkenien hat wol yn’e gaten dat it oer Langwar giet, in kaairoman. Neist in soad positieve feedback krige ik minder aardige reaksjes oer de ynhâld. Mar it wie foar mij wol dúdelik dat it boek lêzen waard en sa woe ik nochris in roman skriuwe en dat waard ‘Een fatale rol’.
Doe kaam ik út bij it âlde notarishûs fan Boalsert, in wenning oan’e Marktstraat 6, boud yn 1715. Dêr ûntdutsen wij tidens in ferbouwing in tal âlde kranten achter it behang. Yn dy kranten stiene berjochten oer de Slag bij Waterloo. Yn it notarishûs siet ek in ferburgen trep dy’t op in geheime souder útkaan. Hielendal boppe yn it hûs wie in ‘dienstbode kamertje’, koartsein in hûs fol mei ferhalen.”
Of er hierna nog een derde roman komt? “At ik tsientûzen lêzers hie, dan wie ik al wer mei in nije roman útein setten, mar dy ha ik noch net. Op dit stuit ha’k noch gjin nije roman yn’e kop. Mar wa wit!?”
Betekenisvol afscheid nemen
Goed afscheid nemen is erg belangrijk. Het helpt om het verlies van een dierbare een plek te geven. Bij een verlies komt er heel veel op u af.
Tinnitus: een kleine piep met een grote impact
Wij begeleiden en adviseren u bij de voorbereiding van het afscheid. Samen komen we tot een passende uitvaart. Zodat u de ruimte heeft om stil te staan bij uw kostbare herinneringen.
rg belanngrrijk. k an een . p u af. en cheid. e om l erinneringen
Neem gerust contact met ons op M 06 51 99 93 98
E info@uitvaartverzorgingbolsward.nl
uitvaartverzorgingbolsward.nl
Veel mensen hebben last van oorsuizen. Zij horen geluiden zoals ruisen, piepen of fluiten, hoog of laag, hard of zacht, combinaties van geluiden, onafgebroken of bij vlagen. Maar behalve zijzelf kan niemand deze geluiden horen. Zij hebben tinnitus en staan daarin niet alleen, want deze klachten komen naar schatting bij ongeveer twee miljoen Nederlanders voor. Bij tien procent daarvan zelfs in die mate dat ze er last van hebben in hun dagelijkse functioneren en bij enkele tienduizenden mensen zijn de klachten zo erg dat dit mentale problemen veroorzaakt.
VEEL MOGELIJKE OORZAKEN
“Ik fiel my hielendal thús by Waadhoeke, do aanst ek?”
Wil jij ook een baan die voelt als thuiskomen?
Ilja Hoen, allround fysiotherapeut met specialisaties in Manuele Fysiotherapie en Kaakfysiotherapie/ Orofaciaaltherapie, over deze aandoening: “Tinnitus is een zwaar onderschatte aandoening die het dagelijkse leven lelijk kan verstoren. De eerste gang van mensen, die met dit verschijnsel te maken hebben of krijgen, is begrijpelijkerwijs meestal via een doorverwijzing van de huisarts naar de KNO-arts. Het eerste onderzoek is gericht op het aantonen of uitsluiten van gehoorbeschadiging. Schade aan de gehoorgang maakt doof en geeft geen tinnitus. Als er geen sprake is van een beschadiging, dan is een scala aan andere mogelijke oorzaken het onderzoeken waard. Denk aan blokkades van de nek en/of bovenrug, kaakklachten als bruxisme (kaakklemmen
of knarsetanden in de slaap – red.), stress, of een overgevoeligheid voor bepaalde voedingsmiddelen, een te hoge spierspanning in het hoofd, nek en halsgebied, niet zelden veroorzaakt door spanning of een verkeerde (werk)houding, tevens kunnen de schaats- en wielrenhouding provocerend zijn.”
Een vaak onderschatte oorzaak kan ook gezocht worden in een verstoorde werking van de tiende hersenzenuw, de nervus vagus. Deze zenuw heeft veel vertakkingen naar onder andere het oor, maar ook naar het hart, de maag en de darmen. De nervus vagus stuurt voortdurend informatie naar de hersenen over de toestand van de interne organen en het stressniveau en reguleert de balans tussen actie en rust van het menselijk lichaam.
MANUELE THERAPIE
MET SPECIALISATIE
KAAKFYSIOTHERAPIE
Bekijk de vacatures op waadhoeke.nl
“Het is dus een zoektocht,” reageert Ilja Hoen, “want het is goed mogelijk dat het om een combinatie van meerdere oorzaken gaat. Als mensen met tinnitus bij mij komen, probeer ik systematisch oorzaken te achterhalen en daar waar nodig te behandelen. Dat piepje in je oor kan heel veel impact hebben op je kwaliteit van leven. Blijf dus niet lopen met tinnitus-klachten; samen kunnen we kijken of er voor jou een oplossing is.”
Meer informatie over de specialisaties van fysiotherapeut Ilja Hoen en Tinnitus vind je op de website: www.fysiohoen.nl
Bekijk alle vacatures op waadhoeke.nl WAADHOEKE. GEWOAN. OARS.Ook in het hospice staan de thuiszorgmedewerkers van Antonius voor de mensen klaar
Een lach en een traan zijn nooit ver van elkaar verwijderd
De thuiszorgmedewerkers van Antonius reizen iedere dag van voordeur naar voordeur om bij de mensen thuis de best mogelijke zorg te verlenen. Verpleegkundigen van Team Sperkhem lopen meerdere keren per dag niet alleen door hun eigen wijk, maar bezoeken ook het hospice De Kime in de Sneker wijk Lemmerweg-West. Hier zorgen ze voor mensen die zich in de laatste fase van hun leven bevinden. “Mensen zijn ziek, maar ze zijn nog steeds mens. Zo benaderen we ze ook.”
Als Corrie Brouwer, al bijna tien jaar wijkverpleegkundige van Team Sperkhem, tijdens de rondleiding door het hospice bij een van de gastenkamers komt, steekt ze haar hoofd voorzichtig door de deuropening. “Vindt u het goed dat we even een kijkje komen nemen op uw kamer?” De mevrouw in bed begroet haar hartelijk. “Natuurlijk”, zegt ze. “Ik heb hier een prachtig plekje, dus kom binnen.”
Korte levensverwachting
Mensen die worden opgenomen in een hospice hebben een levensverwachting die korter is dan drie maanden. Het hospice is in negentig procent van de gevallen de laatste ‘woonplaats’ van iemand, voordat diegene komt te overlijden. “Heel af en toe komt het voor dat de situatie van iemand stabiliseert”, vertelt Corrie Brouwer. “Het blijven mensen, dus geen situatie is gelijk en het is nooit helemaal te voorspellen hoe iets verloopt. Dan kijken we weer verder naar een andere plek voor deze persoon. Maar voor de meeste mensen is het de plek waar ze zullen komen te overlijden.”
Lach en een traan
De mevrouw die zojuist Corrie heeft ontvangen in haar kamer heeft eenzelfde levensverwachting. Toch hangt er geen mineurstemming in haar kamer. Integendeel: in het gesprekje dat volgt met de aanwezigen wordt veel gelachen. “Ik heb het hier luxer dan thuis”, grapt de mevrouw vanaf haar bed. Het hospice mag dan weliswaar een plek zijn waar de dood altijd in de buurt is, het betekent niet dat de stemming hier dan altijd terneergeslagen is. Het hospice is een plek waar een lach en een traan nooit ver van elkaar verwijderd zijn. “Er wordt hier zéker nog best veel gelachen”, merkt Brouwer op. “Natuurlijk is dit een plek waar gevoelens van verdriet en pijn voorkomen. Dat is juist ook goed. Maar mensen maken hier ook leuke dingen mee.”
Honderd vrijwilligers
Het hospice in Sneek draait voor het grootste deel op vrijwilligers, die worden gecoördineerd door drie betaalde medewerkers. Meer dan honderd vrijwilligers, met of zonder medische achtergrond, staan hier klaar om het de gasten van het hospice zo aangenaam mogelijk te maken. “Soms zijn de vrijwilligers oud-collega’s van ons die met pensioen zijn gegaan en toch nog wat willen betekenen voor een ander. Soms zijn het mensen die zelf hebben ervaren wat het hospice voor hun geliefden heeft betekend, die graag iets
terug willen doen voor het hospice en andere gasten”, ziet Brouwer. “Maar we zijn hier allemaal met hetzelfde doel.”
Impact
Jaren geleden stond het hospice in de wijk Sperkhem. De reden dat het team met het hospice is meeverhuisd naar een andere wijk zit hem in de complexiteit van de zorg die gevraagd wordt. “De formatie van ons team is anders dan bij andere thuiszorgteams van Antonius, vanwege die complexere zorg. We hebben daarom bijvoorbeeld meer verpleegkundigen in ons team. Daarnaast speelt ook het mentale aspect een rol. Want in een gemiddeld thuiszorgteam krijgt men niet te maken met 45 tot 50 overlijdens per jaar. Ik heb dus niet alleen veel aandacht voor onze cliënten in de thuiszorg en de gasten van het hospice, maar ook voor mijn collega’s. Ja, de dood hoort bij ons werk. Maar de impact is elke keer weer anders.”
Comfortabel
De korte lijntjes die de thuiszorg van Antonius heeft met zowel de vrijwilligers van het hospice als met de huisartsen zorgt voor
een gestroomlijnde samenwerking waar de gasten van het hospice en hun naasten van profiteren. Corrie Brouwer en haar collega’s gaan, ondanks alle uitdagingen, altijd met een glimlach aan het werk. “De mensen die wij verzorgen moeten comfortabel zijn. Ons streven is dat ze geen pijn lijden of last hebben van ongemakken en we willen ook dat ze er verzorgd bijliggen of zitten. Mensen moeten met een gerust hart ook bezoek kunnen ontvangen, als ze dat willen. Dat streven wij na in het hospice, samen met al die vrijwilligers die zich hier met hart en ziel inzetten voor de medemens.”
Beetje eng
Het blijft volgens Corrie Brouwer een ‘bijzonder stukje zorg’, als het gaat om het hospice. “Mensen op een zo goed mogelijke manier begeleiden naar het einde maakt het werk lonend. Een hospice is voor veel mensen een onbekende wereld; dat maakt het voor sommigen soms ook wel een beetje eng. Maar als ze zien hoe de vrijwilligers en wij van Antonius hier met ze omgaan en hoe gemoedelijk de sfeer is in het hospice, maakt dat gevoel al snel plaats voor een warm gevoel bij wat hier
Doneren aan het hospice
Het hospice heeft een lange wachtlijst. Daarom zijn er plannen om uit te breiden van vier naar zes kamers. Daarnaast worden de vier huidige kamers ook nog eens uitgebreid, om in de kamer bijvoorbeeld ruimte te maken voor een koppelbed. Zo kunnen partners nog samen overnachten in het hospice. Het hospice is druk bezig om geld in te zamelen om deze ver- en uitbouw mogelijk te maken.
Scan de QR-code om te betalen voor Donatie uitbreiding Hospice de Kime. Gebruik de Camera App op je telefoon.
De QR-code is geldig tot 5 januari 2026.
https://betaalverzoek.rabobank.nl/betaalverzoek/?id=O6x4cA sgSQeuLFfzGgokQw
Wilt u ook een donatie doen? Scan dan de QR-code en bepaal zelf wat u wilt doneren. Ook medewerkers van Antonius hebben een donatie gedaan aan het hospice.
Zij ontvingen in december een kerstattentie die ze naar eigen keuze konden besteden bij lokale ondernemers in de regio Noordoostpolder en Súdwest-Fryslân, of aan goede doelen in de regio. Meerdere medewerkers van Antonius hebben gehoor gegeven aan het doneren aan een goed doel.
Vacatures
Team Sperkhem
Heb je dit verhaal gelezen en wil je ook aan de slag bij Team Sperkhem? Dat kan! Er staan nog twee vacatures open als Verzorgende IG, dus solliciteer snel! Kijk voor meer informatie op www.mijnantonius.nl/vacatures
PETRA VAN DER BEEK ZWEMT TWEEMAAL PER WEEK IN HET IJSSELMEER
“Ik krijg er energie van en het versterkt m’n immuunsysteem”
Lid worden van een sportvereniging, een abonnement op de sportschool nemen, hardlopen, wandelen, fietsen, steppen... Er zijn vele mogelijkheden om gezond en fit te worden én te blijven. Petra van der Beek uit Koudum zweert sinds vier jaar bij een bijzondere sport. Weer of geen weer, het hele jaar door zwemt zij tweemaal per week met veel plezier in het IJsselmeer bij Stavoren. “Ik krijg er veel energie van en het versterkt mijn immuunsysteem én m’n geest.”
HHet is eind januari, wanneer we in Stavoren bij het IJsselmeer zijn. Een gure dag met harde wind, veel bewolking en zo nu een dan een flinke regenbui. Bij It Suderstrand, het strand ten zuiden van de uitmonding van het Johan Frisokanaal, laten twee mannen met regenpakken en laarzen aan hun hond uit. Ze laveren
voorzichtig tussen de grote plassen door, die zijn ontstaan door de vele regenval in de afgelopen weken. Verbaasd kijken ze op als ineens een groepje vrouwen naar het strand toe komt lopen met strandtassen.
Terwijl de mannen hun weg vervolgen, zoeken de vrouwen een plekje tegen de IJsselmeerdijk aan, waar ze zich vervolgens – in weer en wind – omkleden en in badpak naar het strand lopen. Terwijl een enorme regenbui losbarst en de wind flink aanhaalt, gaat de groep enthousiast te water. Na een klein kwartiertje zwemmen stappen de vrouwen het strand weer op, kleden zich om en genieten daarna nog gezamenlijk na van een kopje thee.
ZWEMFANAAT
“Het was heerlijk, we hebben genoten! Weer of geen weer, het hele jaar door zwemmen we hier iedere dinsdag- en vrijdagochtend en dan ben ik weer als nieuw!”, zegt Petra van der Beek en-
thousiast. De 49-jarige Koudumse nam drieënhalf jaar geleden het initiatief tot dit IJsselmeerzwemmen en maakte inmiddels ook veel andere dorpsgenotes enthousiast. “Als iedereen er is, zijn we met zijn twaalven.”
Petra is al van jongs af aan een groot zwemfanaat. “Ik ben opgegroeid in Workum en was als kind vaak in het plaatselijke zwembad te vinden, meestal vier keer per week. Daar kon ik me uren in het water vermaken. Ik wilde altijd al graag zwemmen in het buitenwater, maar het kwam er nooit van. Ik moest blijkbaar toch over een bepaalde drempel heen stappen.”
CORONABEPERKINGEN
“Totdat de coronaperiode kwam. Ik was al die beperkingen zat en zei op een dag in september 2020: ‘Ik ga nú in het IJsselmeer zwemmen’. Mijn buurvrouw en mijn kinderen voelden daar ook wel voor en zo reden we naar het Suderstrand bij Stavoren. Een week later
haakten de kinderen af en kwam er een vriendin bij; het IJsselmeerzwemmen ontstond vanzelf.
Waarom we niet voor het dichterbij gelegen strand van Workum of Hindeloopen kozen? Daar moet je eerst
“Als je in het IJsselmeer dobbert, ben je volledig blootgesteld aan elementen zoals wind, regen en de golven”
bijna twee kilometer het water inlopen voordat het water tot aan je schouders komt en je pas goed kunt zwemmen. Op onze zwemplek bij Stavoren is het gelijk diep. Na onze eerste zwempartij spraken we af om dit wekelijks te gaan doen. ‘We zien wel hoelang we dat volhouden’, zeiden we tegen elkaar. Het zwemmen beviel ons zó goed, dat we al snel naar twee keer per week gingen.”
BEVROREN
De zwemactiviteiten bleven niet onopgemerkt in Koudum, want al snel wilden meer vrouwen uit het dorp mee. Ook een vriendin uit Workum neemt nu altijd deel aan de zwempartij. “Het is een heel leuke, diverse groep. Dat schept een band”, vertelt Petra. “We delen inmiddels veel samen onderling en hebben goede gesprekken.”
Regen, sneeuw, mist of harde wind deren de zwemsters niet. En ook bij winterse temperaturen gaan ze vastberaden het water in. “In de winter van
2021 lukte dat even korte tijd niet, want toen was het IJsselmeer bij het Suderstrand bevroren. We zijn toen uitgeweken naar De Wyldemerk (een zandgat met omliggend natuurgebied tussen Balk, Oudemirdum, Harich en Rijs –red.), waar een wak, groot genoeg voor vier personen, in het ijs was gehakt. Daar konden we ons toen heerlijk in het water dompelen, terwijl schaatsers verderop voorbij flitsten”, glimlacht Petra.
HERBOREN
Brengt het zwemmen bij lage temperaturen en in koud water geen risico’s met zich mee? “Je moet goed naar je lichaam luisteren, niet over je eigen grenzen heen gaan en voorkomen dat je onderkoeld raakt”, legt Petra uit. “Wat dat betreft is het mooi dat we met een groep zwemmen, want dan kun je elkaar wat in het oog houden. Van nature ben ik niet zo’n koukleum. Thuis hoeft de kachel van mij nooit hoog te staan. Zwemmen bij koude temperaturen vind ik dan ook niet erg.”
Petra van der Beek praat vol passie over haar zwemhobby. “Je bent lekker in de buitenlucht actief en als je in het IJsselmeer dobbert, ben je volledig blootgesteld aan elementen zoals wind,
regen en de golven. Dat is fijn. Meestal breekt de zon vaak ook wel even door. Ik voel me tijdens het zwemmen als een kind zo blij. Het is een bepaald gevoel dat je als volwassene ontwend bent geraakt. Iedere keer als ik uit het water kom, voel ik me als herboren, volledig gereset.”
HOGERE WEERSTAND
De Koudumse, die in het dagelijkse leven als goudsmid werkt en met edelstenen op markten en festivals staat, zegt dat ze sinds het IJsselmeerzwemmen ook een veel hogere weerstand heeft. “Ik ben veel minder verkouden. Virussen hebben nauwelijks vat op mij en als ik eens een keertje ziek ben, dan herstel ik veel sneller dan voorheen. Daarnaast is mijn conditie verbeterd. Een van de vrouwen uit de groep vaart ook wel bij onze wekelijks bezoekjes aan het IJsselmeer. Voorheen had ze vaak last van migraine, maar nu niet meer. Ook voor de geest is het zwemmen goed. Ik word er heel blij van en kan nog beter relativeren. Zo dicht bij de natuur zijn en met een fijne groep mensen optrekken verrijkt mijn leven. Ik kan het buitenzwemmen dan ook iedereen aanbevelen. Je wordt er gezond en fit van. Of ik nog weleens in het zwembad zwem? Nee, dat vind ik nu maar saai!”[
Hey, jij daar!
erspectief 10-14 west-Fryslân. wo.
Durf jij jezelf uit te dagen? Wil jij graag nieuwe dingen leren? Perspectief 10-14 is dé eigen-wijze onderwijsvorm voor 10- tot 14-jarigen in Súdwest-Fryslân. Wij bereiden jou voor op doorstroom naar klas 3 vmbo/havo/vwo. Nieuwsgierig? Kom kennismaken!
INFORMATIEAVOND: 7 MAART ONTDEKMIDDAG: 21 MAART
Meer weten? Kijk op www.perspectief1014.nl
bolsward-ijsselmeerkust
Patiënten aan het woord (6) “Ik heb mijn leven weer terug”
Annemarie IJntema (42) uit Leeuwarden blijft veel fysieke en mentale klachten houden na een Covid-infectie. Ze komt in Sneek terecht bij Antonius Hypercare voor hyperbare zuurstoftherapie. “Concentreren lukte niet, ik was erg vergeetachtig en het schakelen tussen verschillende taken ging niet meer”, vertelt Annemarie. “De huisarts vermoedde post-covid syndroom en stuurde mij door naar een fysiotherapeut die hierin is gespecialiseerd.
Na een jaar was ik nog aan het worstelen. Ik had er meer klachten bij gekregen en toen hoorde ik via een kennis over hyperbare zuurstoftherapie in Sneek.”
Annemarie belde met Antonius Hypercare en kon snel terecht voor een intakegesprek bij hyperbaar geneeskundige Moradi. Annemarie: “Naast de goede uitleg en een kort onderzoek vond ik het fijn dat hij zo eerlijk en transparant was over het mogelijke effect van de behandeling; geen garantie. Daarna heb ik er een tijd over nagedacht, omdat de zorgverzekering de behandeling bij het post-covid syndroom nog niet vergoedt. Gelukkig heb ik een geweldige werkgever die regelde dat een gedeelte werd vergoed door de bedrijfsverzekering. Ook betaalde mijn werkgever een deel en zo kreeg ik het financiële plaatje rond.”
Geluksvogel
Annemarie vindt zichzelf een geluksvogel. Tot haar grote vreugde merkte ze al na vier weken behandeling een mentale verbetering. “Een lange tijd kon ik niet autorijden omdat ik mij niet kon concentreren en nu kon ik het rijden weer langzaam oppakken. Ik werd minder gevoelig voor prikkels en de mist in mijn hoofd werd minder. Inmiddels is er een jaar voorbij en het gaat goed. Mentaal ben ik weer 100% en ik kan volledig werken! Tegen de mensen in dezelfde situatie wil ik zeggen; als het financieel lukt, probeer hyperbare zuurstoftherapie. Geef het een kans en wie weet, werkt het net zo goed voor jou als voor mij!”
Begeleiding
De afgelopen maanden heb je verhalen van patiënten kunnen lezen die zijn behandeld met zuurstoftherapie. Maar hoe gaat zo’n behandeling bij Antonius
Hypercare? We gaan in gesprek met Atsje en Marion, beiden hyperbaar verpleegkundige en operator bij de tank.
Atsje begint met vertellen; “De meeste patiënten vinden de eerste behandeling met zuurstoftherapie spannend. Alles is nieuw en daarom maken we altijd tijd om een praatje te maken. De patiënt gaat zich omkleden in een broek en shirt. Het eigen ondergoed mag worden aangehouden. De patiënten die het snel koud hebben, mogen een shirt met lange mouwen en sokken aanhouden. Alles moet 100% katoen zijn. Na het omkleden gaan we de tank in. De eerste keer gaat er altijd iemand van het team mee omdat dit het spannende gedeelte is.”
Als alle patiënten in de tank zitten, wordt de deur gesloten. De luchtdruk neemt langzaam toe waarbij het belang-
rijk is dat de patiënt de oren klaart. Het klaren van de oren moet je doen wanneer de druk in de oren verandert, zoals bijvoorbeeld tijdens een vlucht in een vliegtuig of tijdens het duiken. Het voelt dan alsof de oren verstopt zijn. Door te klaren maak je de druk in je oren gelijk aan de druk buiten je oren. Je kunt de oren klaren door bijvoorbeeld te gapen, te slikken, of door je neus en mond dicht te houden en zachtjes lucht naar buiten te duwen, alsof je probeert te blazen, maar dan met je mond gesloten.
100% zuurstof
“Soms moeten we het klaren voordoen of we geven een slokje water”, vult Marion haar collega aan. “Zuigen op een snoepje helpt ook als het moeilijk gaat. Soms lukt het niet en dan zetten we de tank op ‘stop’. Dit doen we om te voorkomen dat de
patiënt pijn in het oor krijgt. Lukt het klaren echt niet, dan kan de patiënt de tank verlaten via de zogenoemde sluis. De andere patiënten kunnen dan door met de behandeling waarbij de tank verder onder druk gaat. Deze druk wordt uiteindelijk een druk die te vergelijken is met een duiker op veertien meter diepte. Het duurt ongeveer tien minuten voordat deze druk is behaald.”
De patiënt plaatst vervolgens een gezichtsmasker over zijn mond en neus. Via dit masker wordt er 100% zuurstof toegediend gedurende twintig minuten. De behandeling bestaat uit drie zuurstofblokken van elk twintig minuten en vijf minuten lucht. Het masker blijft de gehele behandeling op, waarbij de periodes met 100% zuurstof worden onderbroken met gewone lucht. De patiënt moet tijdens het blok van vijf minuten diep in- en uitademen. Dit is om alle delen van de longen weer goed te openen.”
Atsje gaat verder. “Na afloop gaat de tank weer langzaam naar de normale luchtdruk en de patiënt hoeft dan niet meer te klaren. De druk achter je trommelvliezen verdwijnt vanzelf. Tijdens de drukafbouw houd je je masker nog wel op. Wat de patiënten tijdens de behandeling doen? Tijdens de behandeling kan de patiënt lezen of puzzelen. Naar eigen muziek luisteren kan ook middels een koptelefoon. De patiënt kan namelijk een USB-stick meenemen met zelf uitgekozen muziek.”
Je kunt er altijd uit
Na afloop kan er koffie worden gedronken. “De meeste patiënten hebben echt zin in koffie of thee na anderhalf uur behandeling”, lacht Marion. “Om een goed effect te behalen is acht weken, iedere werkdag, een behandeling nodig. Dit maakt behandeling met zuurstoftherapie intensief. Sommige patiënten zijn van tevoren angstig omdat ze in een afgesloten ruimte moeten zitten. We willen benadrukken dat de patiënt er altijd via de sluis in en uit kan. Dus als er iets aan de hand is, je kunt er altijd uit!”
EEN REVOLUTIE OP HET HOCKEYVELD, MET SMHC ALS PIONIER
Nieuw en razendsnel: Hock
Het is een herkenbaar fenomeen bij sportverenigingen: de terugloop van jongeren. Tegelijkertijd: elke generatie brengt zijn eigen uitdagingen met zich mee en dat geldt ook voor de huidige jeugd, generatie Z. Op vaste momenten trainen heeft niet langer de voorkeur, net als lange wedstrijden spelen op verre afstanden. Bovendien heeft de ontwikkeling van small games een groot effect op de sport. Allerlei zaken waarmee verenigingen aan de slag moeten, willen ze blijven voortbestaan. Zo ondervindt ook hockeyclub SMHC in Sneek. Samen met de Koninklijke Nederlandse Hockey Bond (KNHB) onderzoekt de vereniging de potentie van een nieuwe, razendsnelle vorm van hockey: Hockey 5’s.
BBoukje Smeets is sportinnovator bij de KNHB. Vanuit de bond onderzoekt Smeets al langere tijd nieuw aanbod dat aansluit bij jongeren, met name bij generatie Z en hun belevingswereld. Smeets: “Willen we de jeugd aangehaakt houden bij de sport, dan moeten we écht iets anders gaan doen. Alles moet snel, interactief,
“De bal kan niet uit, het spel stopt dus nooit”
dynamisch en social media likeable zijn. Het mag allemaal niet lang duren en alles moet fancy zijn. Waarbij er ook echt tijd en ruimte moet zijn om te kunnen chillen, want dat draagt bij aan de verbinding.”
VOETBAL ALS STANDAARDSPORT
Ook het bestuur van hockeyclub SMHC in Sneek merkt de terugloop van jongeren bij de sportclub. “Naast de belevingswereld van de huidige jeugd zitten we hier in de regio bovendien met een culturele uitdaging”, stelt Jan Lodewijk Goorhuis, bestuurslid technische zaken. Hij licht toe: “Voor jongens is voetbal de standaardsport en als je tóch op hockey gaat heb je wat uit te leggen. Vooral vanaf de leeftijd van vijftien jaar worden jongeren hier gevoelig voor. We moeten als vereniging dus iets nieuws gaan proberen. Als we niets doen, wordt het alleen maar minder.”
TRADITIONEEL HOCKEY VERSUS HOCKEY 5’S
Het grootste verschil tussen traditioneel hockey en het nieuwe hockey 5’s is de afmeting van het veld en het aantal spelers in een team, zo weet Boukje Smeets. “Bij traditioneel hockey speel je elf tegen elf. De naam zegt het al: hockey 5’s speel je met vijf tegen vijf spelers. Daarnaast speel je op een veld van veertig bij twintig meter, met daaromheen een iets hogere
boarding. Die boarding geeft een meer ‘bounce’, waardoor het voelt alsof je in een soort kleine arena speelt. Bovendien is het een ontzettend snel spel.” Jan Lodewijk Goorhuis mocht de sport ook zelf ervaren. “Het leuke is dat je met korte ballen speelt”, vertelt hij. “Het doel is voor alle spelers een stuk dichterbij dan bij traditioneel hockey. Die bal is er dus meteen. Daardoor moet je continu schakelen. Bovendien kan de bal niet uit, het spel stopt dus nooit. En of je in de aanval bent of in de verdediging kan ook per seconde wisselen. Met hockey 5’s ben je veel meer aan de bal; je doet continu mee en hebt veel kansen om te scoren.”
Ook de jongeren zijn razend enthousiast, hoewel voor hen traditioneel hockey wel de basis blijft. Keeper Gijs Dantuma: “Als keeper heb je bij hockey 5’s veel meer vrijheid. Je kan veel meer uitkomen en daardoor meespelen. Bij traditioneel hockey is het je taak om de bal tegen te houden; in deze nieuwe vorm kan je meer betekenen voor het spel. Ik zou hockey 5’s graag in de winterstop willen spelen, om het zo te combineren met gewoon hockey.” “Het is een hele andere manier van hockeyen”, meent ook speler Lars Nijholt. “Normaal speel je met zijn elven op een megaveld en nu kan je de boarding gebruiken en sneller tot een aanval komen. Je hoeft met je team
geen opbouw te creëren, je kan gewoon gáán. Dat vind ik erg leuk.”
DE JEUGD ALS UITGANGSPUNT
Om de potentie van de nieuwe hockeyvorm te toetsen, liet de KNHB vorig jaar tijdens de RABO Hockey Fandag in Assen het publiek kennismaken met de nieuwe sport. Op die fandag was ook hockeyclub SMHC uit Sneek aanwezig. Team MO16-1 had de primeur en mocht het toernooi meespelen. Ze wonnen, en waren los daarvan dolenthousiast over de nieuwe en snelle spelvorm. Het bestuur van de vereniging deelde hun enthousiasme en besprak de potentie met de KNHB en samen staken ze de koppen bij elkaar. Binnen drie weken werd er een pilot georganiseerd op het sportpark in Tinga.
ey 5’s
“Je kan de boarding gebruiken en sneller tot een aanval komen; je kan gewoon gáán”
“Het belangrijkste van de pilot is, dat we de jongeren bij het initiatief betrekken”, meent Boukje Smeets. “Wij kunnen het allemaal wel voor ze bedenken, maar het is voor ons erg belangrijk om tijdens dit traject te co-creëren. Om ze het te laten ervaren en daarna met elkaar te bespreken wat ze ervan vinden en wat er volgens hen anders moet. We stellen dan ook vragen als: ‘Moeten de regels nog aangepast worden?’ ‘Kunnen we beter met of zonder keeper spelen?’ ‘Wat moet er gebeuren op het gebied van entourage?’ ‘Hoe zien abonnementsvormen er idealiter uit?’ Het is echt een ‘fieldlab’ om met de jongeren te kijken wat er bij hén past. Deze flexibiliteit is ook de reden waarom we ervoor kiezen om de sport nog niet onder competitie te zetten.”
PILOT IN SNEEK
Van 5 tot en met 10 februari was het zover en vond er een primeur plaats op het hockeyveld in Sneek: de pilot van Hockey 5’s. Daar konden leden en niet-leden kennismaken met de nieuwe hockeyvorm. Op de doordeweekse dagen kon er getraind worden en na de tijd vonden er pizzasessies plaats, waarin
werd geëvalueerd en waar feedback werd uitgewisseld. Aan alles was gedacht: een enorme speaker waaruit keiharde muziek over het veld schalde en zelfs een piloot die met een drone over het veld en langs de spelers vloog om gave videocontent te maken. De pilot werd afgesloten met toernooien. Ook leerlingen van basisschool voor nieuwkomers Amiko waren van de partij, onder leiding van sportmanagement leerlingen van de RSG.
SMHC ALS TESTCASE EN BASIS
VOOR DE TOEKOMST
Tijdens de pilot ontstond er ook een serieuze spin-off. Boukje Smeets: “SMHC is echt de pionier in dit verhaal; zij zijn de eerste vereniging waar we zo’n uitgebreide pilot doen, een week lang en op deze manier. Vanaf nu kunnen we opschalen, met Sneek als best practice. Dankzij SMHC weten we nu wat er kan; er zit energie en we weten wat er kan gebeuren en ontstaan als je jongeren een podium geeft. Als we zo doorgaan, kunnen we er samen een heel groot succes van maken. Ik heb zelfs al een belletje vanuit Duitsland gehad.”
‘Het leukste aan mijn werk vind ik om samen met mijn collega’s een mooi product te maken’
Tjebbe Hendrik is geboren en opgegroeid in Easterein. Hij groeide op met zijn broer en twee zussen in een creatief gezin. Op zijn 16e verhuisde het gezin naar Itens en daar woont hij nog steeds met veel plezier.
ADHD
Als kind was Tjebbe Hendrik erg druk, maar toen werd nog niet aan ADHD gedacht. Door de artsen werd gezegd dat hij ‘gewoon een druk kind’ was. Gelukkig liet zijn moeder het hier niet bij zitten en kwam via via bij de juiste personen terecht. Door het aanpassen van zijn voedingspatroon kon hij de prikkels onder controle houden. Daardoor heeft hij zijn ADHD goed onder controle en hoeft hiervoor ook geen medicijnen te slikken. De diagnose is pas een paar jaar geleden bevestigd. En dat geeft hem rust.
Ontwikkeling
Hij werkt inmiddels 22 jaar bij Empatec. Via school kwam hij terecht bij Empatec, eerst in Franeker bij de afdeling Verpakken. Na een tijdje kwam hij door omstandigheden terecht bij de afdeling Metaal in Sneek. Inmiddels heeft hij vele diploma’s gehaald, o.a. voor het rijden op een heftruck, verrijker, hoogwerker en kraan. Dankzij zijn mentor bij Empatec heeft hij ook een aantal lasdiploma’s gehaald en is hij inmiddels breed inzetbaar.
Hij kreeg steeds meer taken en verantwoordelijkheden en sinds kort is hij meewerkend voorman geworden. Het mooiste hieraan? “Dat ik nu zelf als mentor mijn collega’s mag helpen en op deze manier mijn kennis kan overdragen”.
Werk betekent voor hem regelmaat in zijn leven. Het mooiste vindt hij toch het samenwerken met zijn collega’s door “samen en met plezier een mooi product te maken”.
Uitvinder
Tjebbe Hendrik komt uit een creatief en handig gezin. Als hij iets wilde, zei zijn vader altijd ‘probeer het eerst maar zelf’. En zo heeft hij zichzelf veel aangeleerd, door gewoon te doen. Wat hij in zijn hoofd heeft, maakt hij. Hij denkt altijd in oplossingen.
Hij is het meest trots op, dat hij samen met zijn vader, een racesimulator heeft gemaakt, deze werkt tot in detail. Als kind droomde hij ervan om later te racen, maar hij heeft dit helaas nooit kunnen doen. Hij bleek namelijk last te hebben van spanningsepilepsie. En dat betekende het einde van deze jongensdroom. Maar door zijn positieve kijk op het leven en het denken in oplossingen is er altijd wel weer wat nieuws te leren!
www.empatec.nl
TRAINER WIDO AMSTERDAM UIT HINDELOOPEN VERLENGT CONTRACT MET PLAATSELIJKE
VOETBALCLUB
“Ik zou SV Hielpen graag naar de vierde klasse loodsen”
“Een profeet wordt in zijn eigen land niet geëerd.” Een gevleugelde uitdrukking, die zoveel betekent als: mensen zijn eerder geneigd iets van een vreemde aan te nemen dan van een bekende. Het weerhield Wido Amsterdam er afgelopen zomer niet van om trainer te worden van de voetbalclub in zijn woonplaats Hindeloopen. Zijn ambitie is om SV Hielpen van de vijfde naar de vierde klasse
KNVB te loodsen. “We hebben een talentvolle selectie, waarmee ik mogelijkheden zie.“
Tekst en foto’s: Broer Feenstra
SV Hielpen staat in de Friese voetbalwereld vooral bekend om zijn unieke sportcomplex. Bezoekers die met de auto komen, kunnen hun voertuig achter de dijk op een parkeerplaats kwijt. Door over een stenen trapje te lopen en daarna de weg over te steken, kom je bij het houten clubgebouw aan de andere zijde van de dijk. De kleedkamers zijn onder in dit pand gesitueerd. Via een houten trapbrug kom je op de eerste etage in de sfeervolle, kleine kantine terecht. De enige mogelijkheid om het iets verderop gelegen voetbalveld te betreden, is via de karakteristieke kwakelbrug over de Easterfeart.
Hart verpand aan SV Hielpen
De grasmat ligt er prima bij, ondanks de vele regen in de voorbije weken. “Kunstgras is niet aan ons besteed. Wij voetballen hier het liefst op gras”, zegt Wido Amsterdam. De 41-jarige inwoner
In toekomst zou ik graag eens een tweede of derdeklasser trainen’
van Hindeloopen voetbalde in het verleden bij Hielpen en is sinds dit seizoen hoofdtrainer van de club, die uitkomt in de vijfde klasse. Tot dusver bevalt dat van beide kanten goed, want Amsterdam zijn contract is net voor een jaar verlengd.
Hij kent het spreekwoord ‘Een profeet wordt in zijn eigen land niet geëerd’, maar dat kon hem er niet van weerhouden om trainer te worden van de club waaraan hij zijn hart heeft verpand. “Ik wilde die mooie kans niet laten schieten. Het bevalt mij tot nu toe goed. Met de spelers heb ik duidelijke afspraken gemaakt dat wat we privé in Hindeloopen doen, helemaal los staat van sv Hielpen en dat we
“Spelers hebben er niks aan dat ik als een Pipo de Clown langs de kant sta te schreeuwen’
elkaar daar niet op afrekenen.”
Periodetitel
Wido Amsterdam, die in bezit is van het trainersdiploma UEFA C, mag hiermee teams, uitkomend in de vierde klasse of lager van het mannenvoetbal en teams uitkomend in de hoofdklasse of lager van het vrouwenvoetbal, trainen. Hij is nu in Hindeloopen bezig aan zijn eerste seizoen als hoofdtrainer van een eerste elftal en was eerder assistent-trainer bij vv Bakhuizen 1. “Daar heb ik veel opgestoken van hoofdtrainer Ayelt van Zuiden”, zegt hij. “Vervolgens werd ik benaderd door Oeverzwaluwen 2 uit Koudum en zo kreeg ik voor het eerst zelf een seniorenteam onder mijn hoede. Dat heb ik een
jaar gedaan. Ik was er graag langer gebleven, maar toen afgelopen zomer SV Hielpen voorbij kwam, was de keus snel gemaakt.”
Amsterdam ziet veel potentie in de huidige selectie. “We staan wekelijks met 25 spelers te trainen en er wordt bij tijd en wijle fantastisch gevoetbald. Mijn doelstelling voor dit seizoen is om de top vier te halen en eventueel een periodetitel te winnen. Dat heb ik de ploeg aan het begin van de competitie voorgelegd en daar konden de spelers zich goed in vinden. Daar gaan we dan ook voor. We liggen momenteel redelijk op koers. Na een slechte seizoenstart hebben we vooral sinds december de opwaartse lijn te pakken en de top vier nu in het vizier.”
Vierde klasse
“Zo wij momenteel lopen te voetballen, zouden we niet misstaan in de vierde klasse”, meent Amsterdam. “Het moeilijke aan de vijfde klasse is echter, dat je er niet alleen komt met goed voetbal, maar ook de beuk erin durft te gooien. Je komt veel fysiek sterke clubs tegen, waarvan het moeilijk winnen is. In de vierde klasse wordt verzorgder voetbal gespeeld en wij zouden daar goed tussen passen, denk ik.”
SV Hielpen heeft momenteel een jonge A-selectie en daarnaast talentvolle jeugd, die in de nabije toekomst doorstroomt naar de senioren. Om hen voor de club te
behouden en perspectief te bieden zou het, volgens Amsterdam, mooi zijn als zijn elftal binnen vier jaar een klasse hoger speelt. “Veel vijfdeklassers leunen achterover en spelen countervoetbal. Ik wil juist dat mijn team met verzorgd spel op de helft van de tegenstander speelt. Vanaf het begin van het seizoen trainen we daar gericht op. In de voorbereiding op de competitie hield ik om die reden lange trainingssessies van twee uren om het er bij de spelers in te slijpen. Zij hebben dat prima opgepakt. In de beker wonnen we in september van derdeklasser QVC en verloren we nipt van derdeklasser Workum, dat was een prima start.”
Pipo
“Ik probeer het maximale uit de groep te halen”, stelt Amsterdam. “Er wordt fanatiek getraind en we maken op het veld flinke stappen. Ik zie ook dat de spelers elkaar goed scherp houden. De groepsdynamiek is prima Als trainer heb je maar twintig á dertig procent invloed op de prestaties van een team, de rest moeten ze zelf doen.” Amsterdam is, naar eigen zeggen, een rustige trainer-coach, die niet de hele wedstrijd langs de lijn staat te schreeuwen. “In sommige wedstrijden zeg ik soms helemaal niks. Voetbal is een spel van fouten. Dan heb je er als spelers niks aan dat ik als een Pipo de Clown langs de kant sta te schreeuwen. Daar help je ze niet mee.”
Trainersambities
Historie
SV Hielpen werd op 25 november 1966 opgericht. Hoogtepunt van de vereniging was het kampioenschap in de vierde klasse in het seizoen 1976/77 met de promotie naar de derde klasse als gevolg. De ploeg hield het vier jaar vol op dat niveau en zakte daarna steeds verder af naar de onderste divisies. In het seizoen 2017/2018 bleken er niet genoeg spelers meer te zijn voor twee elftallen, waarna het eerste team van SV Hielpen zich uit de competitie voor standaardteams terugtrok. Na een aantal jaren in de reserveklasse te zijn uitgekomen, werd er binnen de club veel energie gestoken in de hernieuwde formatie van een eerste en tweede team. Dat lukte en sinds het seizoen 2021/2022 speelt SV Hielpen weer met een eerste elftal in de standaardklasse.
Hoe hoog liggen de trainersambities van Wido Amsterdam? “Ik bekijk het per jaar. In de toekomst zou ik graag eens een tweedeof derdeklasser trainen, maar daarvoor moet ik eerst het UEFA B-diploma behalen. Daar begin ik voorlopig nog niet aan, want zo’n opleiding neemt veel tijd. Toen ik de UEFA C-opleiding volgde, was ik inclusief mijn werk en het trainerschap, al snel zeventig uren per week bezig. Het kan ook zijn dat ik hier over tien jaar nog steeds trainer van SV Hielpen ben. Wat mij aantrekt in het trainersvak? Dat is om een groep voetballers optimaal te laten functioneren en presteren en ze daarnaast plezier te laten beleven aan hun hobby. Ik ben een
Doelstelling voor dit seizoen is de top vier te halen en eventueel een periodetitel winnen’
INDIVIDUEEL: 4 & 10 MIJL + KIDSRUN
TEAMS: SCHOLIERENLOOP + VERENIGINGENLOOP + BUSINESS RUN
DOE OOK MEE!
26 MEI 2024
MARKTSTRAAT • SNEEK
KIDSRUN // 4 & 10 MIJL INDIVIDUEEL // BUSINESSRUN // SCHOLIERENLOOP // VERENIGINGENLOOP
HÉT HARDLOOPEVENEMENT VAN SNEEK. MET DIT JAAR EEN EXTRA UITDAGING, NAMELIJK EEN 10 MIJL-AFSTAND.
Scan de QR-code of ga naar grootsneek.nl/4-10-mijl-van-sneek
Uit het gemeentearchief van Súdwest-Fryslân
HET KASBOEK VAN RIENTS SIJBRANDIJ
Zo nu en dan wordt het gemeentearchief verblijd met de komst van waardevolle papieren. Papieren die tot dat moment een anoniem bestaan hadden op een zolder of een andere weinig bezochte plek in huis. Dit was ook het geval met een plastic boodschappentasje vol oude boeken uit de vroegere gemeente Littenseradiel. Het bleek bij nader inzien om belangrijke delen van het 18e/19e-eeuwse archief van de kerkvoogden van Itens te gaan. Een van de in perkament gebonden kasboeken had echter een duidelijk andere inhoud. Het was een kasboek, specifiek aangelegd voor uitgaven en ontvangsten ten behoeve van drie weeskinderen.
In april 1802 benoemde het gemeentebestuur van Hennaarderadeel Joris Sakes en Rients Sijbrandij als voogden over de kinderen van Sjoerd Sakes en Tjitske Sijberens. Tjitske was kort daarvoor overleden. De beide mannen waren ooms van de kinderen. Rients Sijberens werd blijkbaar belast met de administratie. Hiervoor schafte hij een kasboek aan, zoals hij wel vaker deed in zijn nevenfunctie als administrerend kerkvoogd van Itens.
De “sichecritari”
In het nieuwe boek noteerde Rients als eerste de kosten van de autorisatie door de “sichecritari”. Hiermee bedoelde hij de grietenijsecretaris van Hennaarderadeel. Rients had weleens vaker moeite met niet-alledaagse woorden, maar wist zich verder prima met de pen te redden. De drie wezenSijberen, Trijntje en Lysbeth – waren bemiddeld; vader Sjoerd was koopman in diverse waren met name stoffen en kleding.
Eind juni van dat jaar was er een boelgoed - een verkoop van de huisraad - van de bezittingen van Sjoerd en Tjitske. Dat bracht bijna 1600 gulden op. Ook boekte Sijbrandij geregeld een “prissentje” voor de wezen, bijvoorbeeld van H. Brenninkmeijer en H. Lampe. Dit waren uiteraard leden van de bekende Sneker families, die als “lapkepoepen” hun fortuin maakten in de textielhandel. Verder waren er inkomsten uit de verhuur van huizen en rentes van leningen die het echtpaar had verstrekt.
Gehuwde vrouwen: handelingsonbekwaam
In 1810 overleed Trijntje vlak voor ze volwassen werd. Sijberen en Lysbeth konden in 1812, toen ook Lysbeth meerderjarig werd, de erfenis in ontvangst nemen en de beide curatoren bedanken. Curator Sijbrandij was echter nog nauwelijks ontheven van zijn functie, of er werd alweer een beroep op hem gedaan.
Op de volgende pagina in zijn kasboek noteert hij: “Onkosten ten laste van (de) kinderen van Rienk Ottes van der Weide.” Als eerste post vermeldt hij de onkosten van de “vergaardering van de Vermyli Raad” op 17 oktober 1812 in Bolsward. Wat was het geval? Op 3 mei van dat jaar was meestertimmerman Rienk van der Weide op 45-jarige leeftijd overleden.
Met zijn vrouw Sara Martens had hij vier kinderen, allen minderjarig. Omdat een gehuwde vrouw in deze tijd handelingsonbekwaam geacht werd, moest volgens de nieuwe Napoleontische wetten de familie voogden aanwijzen.
De familie was echter zo klein dat de familieraad moest worden aangevuld met ”vrienden en bloedverwanten”. Omdat er blijkbaar geen ooms waren, werd een beroep gedaan op een verder afstaand familielid als toeziend voogd. Rients Sijbrandij was een broer van Van
der Weide’s moeder Fokeltje en voor de kinderen dus een oudoom.
“Eevantaaris”
Waarschijnlijk heeft Sijbrandij zijn bemoeienissen kunnen beperken tot het meewerken aan de in het kasboek genoemde “eevantaaris”, de boedelbeschrijving die onder het toeziend oog van de notaris moest worden gemaakt. Twee grote halen over het blad maken duidelijk dat Sijbrandij deze paragraaf kon afsluiten.
Rients Sijbrandij, die een grote boerderij onder Itens pachtte, wist zelf ook wat het betekende om er alleen voor te moeten staan. In 1797 was hij als vader van zes kinderen, vier jaar na het overlijden van zijn eerste vrouw, opnieuw in het huwelijk getreden. In Itens was hij dus administrerend kerkvoogd en dit verklaart waarom dit privé-kasboek tussen de andere boeken verzeild kon raken en daardoor gelukkig bewaard bleef.
‘GOZERT, DE VOORSTELLING’: JE MAG TROTS ZIJN OP WIE JE BENT
Jeugdtheater Frets laat je ton
De mannen van jeugdtheater Frets komen net het podium af na de première van ‘Gozert, de voorstelling’ in het Posthuis Theater in Heerenveen. Ze zijn vol enthousiasme en heel blij. Best spannend, want Pieter Koolwijk, de schrijver van het boek, was erbij. “Gelukkig was hij superenthousiast en dat is een pak van ons hart”, verklaren de mannen. Ook werd de Friese vertaling van het boek gepresenteerd. We spreken met hen over het ontstaan van Frets, over ’Gozert de voorstelling’, en hun eigen rol en favoriete scène.
JJeugdtheater Frets ontstaat in 2011, wanneer de neven Freerk en Johannes Hospes samen met Patrick de Vries in het laatste jaar van de pabo de opdracht krijgen om met de Afûk een Fries toneelstuk voor kinderen te maken. De naam Frets - de staafjes in een gitaar- verwijst naar hun gezamenlijke liefde voor de muziek. In tien jaar tijd is Frets uitgegroeid tot een serieuze muzikale toneelgroep, met het idee: kinderen laten ontdekken, hun fantasie te prikkelen, te laten filosoferen en volwaardig te laten zijn, door muziektheater te laten beleven.
In de afgelopen tien jaar hebben ze meerdere voorstellingen ontwikkeld, die zij voornamelijk op basisscholen laten zien. Dit doen ze in het Nederlands en in
het Fries. Door op basisscholen voorstellingen te geven laat je de kinderen in hun vertrouwde omgeving, waardoor ze een voorstelling volledig kunnen beleven en ervaren. Een kenmerk van een Frets-voorstelling is de interactieve benadering: kinderen worden aangemoedigd actief mee te denken, te voelen en te participeren, in plaats van passief toe te kijken. Alle drie hebben ze jaren als leraar in het basisonderwijs gewerkt, maar doen nu alle drie wat anders, hierin volgen ze hun hart.
PATRICK DE VRIES
Patrick de Vries (1987) woont in Sloten samen met Nynke en hun twee zonen. Vorig jaar werkte hij precies tien jaar in het onderwijs. Patrick sierde in 2023 de januaricover van het maandblad GrootdeFryskeMarren. Naar aanleiding van dat coverartikel werd hij benaderd en geattendeerd op het Muzisch Centrum in Emmeloord, waar hij nu muziek en dramalessen geeft; een perfecte match met zijn passie voor lesgeven en muziek. Bij Frets bedenken ze veel samen en houden ze er vooral van om te creëren.
Maar ieder heeft in de loop der jaren ook zijn eigen informele taak ontwikkeld. De taak van Patrick is techniek, vooral licht en geluid. “Daarnaast ben ik degene die graag een nachtje ergens over slaapt en vanuit die kritische blik ons werk bekijkt”, zegt hij. In de voorstelling ‘Gozert’ speelt hij de rol van Ties. Zijn favoriete scène om te spelen is de ontsnapping van Ties en Gozert waarbij als in een soort ‘prison
Muzikale toneelvoorstellingen met een maatschappelijke boodschap
eel beleven
break’ lakens aan elkaar vastgeknoopt zijn en ze door het publiek rennen om te ontsnappen.
JOHANNES HOSPES
Johannes Hospes (1991) speelt Gozert. “Een rol die mij op het lijf geschreven is”, verklaart Johannes. Hij bouwt een band op met het publiek, waardoor ook zij, net als Ties, van hem gaan houden. Volgens Patrick zorgt Johannes ervoor dat ze als toneelgroep uit hun comfortzone gaan. “Dit doet Johannes bijvoorbeeld door het altijd nét even anders te doen dan wat er tijdens de repetities is afgesproken, maar daardoor blijf je scherp en meer in het moment.”
“De omschrijving die Patrick geeft klopt wel aardig”, geeft Johannes toe. “Binnen deze groep is dat inderdaad mijn rol; heel anders dan in mijn werk als jongerenwerker in Súdwest-Fryslân; daar ben ik eerder verbindend en zachtaardig. Wij proberen actief jongeren op te sporen die niet helemaal lekker gaan. We proberen zo preventief te werk te gaan.” Johannes woont in Heeg met Femke en hun drie dochters. Zijn informele taak binnen Frets is de administratie doen. “Helaas is dat in de loop der jaren zo gelopen; daar ben ik mooi ingetrapt”, vertelt hij lachend.
FREERK HOSPES
Freerk Hospes (1991), de neef van Johanes, woont in Nijemirdum samen met Tryntsje en hun drie kinderen. Samen met haar vormt hij het muzikale duo ‘Mister & Mrs’. Freerk leeft zijn droom en hoopt dit nog jaren te mogen doen. In de voorstelling
‘Gozert’ speelt hij meerdere rollen. “Het is veel verkleden en soms zo snel mogelijk, dat is best een uitdaging!” Hij speelt onder anderen de slechterik meneer Brakelenhof en vindt zijn eerste scène helemaal geweldig. Daarnaast verzorgt hij de muziek en brengt dit samen met Ella de Jong. De muziek is door hen zelf geschreven en gecomponeerd, zowel Fries- als Nederlandstalig. Zijn rol binnen Frets: “Het praktisch nadenken: hoe gaan we het fiksen? En daarin ook grenzen stellen bij de ideeën van de anderen.”
FRIESTALIG
De voorstelling ‘Gozert’ is gemaakt naar het gelijknamige boek van Pieter Koolwijk uit 2020. In 2021 kreeg Koolwijk voor dit boek de Gouden Griffel, de prijs voor het beste kinderboek. Het verhaal gaat erover dat je omarmt, dat je anders bent dan de rest en dat je je niet altijd hoeft aan te passen. Je mag trots zijn op wie je bent.
De voorstelling wordt deels in het Fries en deels in het Nederlands gespeeld. Patrick: “In de voorstelling is Ties Friestalig en Gozert spreekt Nederlands. We zorgen ervoor dat er altijd wel ergens iemand in de scène Nederlands spreekt, zodat die vanuit zijn rol voor Nederlandstalige kinderen een brug kan slaan naar het begrijpen van het Fries.”
‘Gozert’ is een muzikale fantasierijke voorstelling vol humor en belicht een belangrijk maatschappelijk onderwerp: acceptatie. Naast de drie mannen van jeugdtheater Frets spelen ook Ella de Jong en Elina de Vries mee aan dit stuk.
Het is meedenken, meevoelen en meedoen”
Het verhaal
Ties heeft een állerbeste, maar onzichtbare vriend: Gozert! Samen beleven ze fantastische avonturen: op trollenjacht, kinderen beschermen tegen saaiheid door een Romeinse pot te stelen uit het museum of kinderen redden van monsters bij de kinderopvang. Door die avonturen komt Ties ook regelmatig in de problemen. De ouders van Ties vinden het beter dat Gozert verdwijnt en sturen Ties naar Huize Hoopvol. Daar proberen ze met medicatie en therapie Gozert en Ties te scheiden, maar Ties wil helemaal niet van Gozert af. De grote vraag: kiest Ties voor wat iedereen van hem wil, zodat hij voldoet aan de normen van anderen? Of kiest hij voor zijn vriend Govert, met alle gevolgen van dien? Wat is nou eigenlijk ‘normaal zijn’? De voorstelling heeft een diepere laag, waardoor je ook als volwassene aan het denken wordt gezet.
‘Gozert’ is als schoolvoorstelling voor kinderen uit groep 5-8 nog tot en met juli te zien in de Friese theaters. Op 1 mei is er een openbare voorstelling in Theater Sneek. Na deze reeks gaat de voorstelling in het Nederlands verder in de rest van het land. Meer info: gozertdevoorstelling.nl.
PROGRAMMA MAART
TÜÖTTENZAAL BOLWERKZAAL
Do. 29-02
Vr. 01-03
Vr. 08-03
Za. 09-03
Zo. 10-03
Do. 14-03
Vr. 15-03
Za. 16-03
Zo. 17-03
Zo. 24-03
Wo. 27-03
Do. 28-03
Za. 30-03
Do. 04-04
Herman van Veen Een voorstelling
Noord Nederlands Orkest Mozart & Schumann
Yentl en de Boer Modderkruipers
Meester Kikker
De Grote Haay - Naar het boek van Paul van Loon (5+)
Boys Won’t Be Boys Een theatrale happening met echte mensen
Kasper van der Laan Warm
The Bootleg Sixties Overtures
Michael Pilarczyk
Rust in de hoofd
Prinses op de Erwt Het kleine theater (3+)
Tineke Schouten
De Schouten Schoenen Aan
Elvis the Music - The King His Legacy & His Music.
Venice Nieuw album & Theatertour 2024
The Circuscoalitie Great Catch A fresh taste of circus
Valentina Tóth
Vr. 01-03
Za. 02-03
Za. 09-03
Za. 16-03
Zo. 17-03
Vr. 22-03
Za. 23-03
Za. 30-03
Abel
Na Jaren Weer Onderweg
Backfire! + Hometown Crew + Lies!
Dutch Hardcore Legends
Filter + Support
Industrial Rock from the US
Brothers In Arms
Dire Straits Tribute
The Kilkennys
Celtic Celebrations op St. Patricks Day
Jimi Barbiani & Band
The Power Of Rock & Blues
Henny, een reggaesaluut door Rootsriders + DJ René CD
Vengeance + Diggeth + Junkyard Dogs
Do You Hate Hardrock? Guess You’ve Never Seen Vengeance
THE KILKENNYS op St. Patrick’s Day in Het Bolwerk
De groene gloed van St. Patrick’s Day (17 maart) nadert, en wat is er nu beter om deze feestdag te vieren dan met een avond vol authentieke Ierse muziek in de sfeervolle ambiance van Het Bolwerk? Op zaterdag 17 maart strijken The Kilkennys neer in Sneek voor een onvergetelijk concert. Deze vierkoppige folkband uit Kilkenny, Ierland, staat garant voor een avond vol energie, passie en pure Ierse levensvreugde.
VRIJDAG 17 MAART
The Kilkennys
Vergeet alles wat je dacht te weten over folkmuziek. The Kilkennys is geen doorsnee band. Ze slagen erin om de traditionele Ierse muziek nieuw leven in te blazen met hun unieke sound en dynamische arrangementen. Klassieke folksongs en ballades als ‘The Spanish Lady’, ‘Tell Me Ma’ en ‘Whiskey in the Jar’ krijgen een eigentijdse twist, waardoor ze even aanstekelijk als relevant zijn voor alle leeftijden. Hun live optredens zijn legendarisch. Met hun vurige spel, meeslepende zang en aanstekelijke enthousiasme weten ze het publiek van begin tot eind te boeien. De energie spat van het podium en de interactie met het publiek is ongeëvenaard. Of je nu een diehard folklie ebber bent of gewoon zin hebt in een gezellige avond vol muziek en plezier, The Kilkennys weten je gegarandeerd te raken.
St. Patrick’s Day is méér dan alleen groene kleding en Guinness bier. Het is een feestdag om te vieren met familie, vrienden en de schoonheid van de Ierse cultuur. En wat is er nu beter om die cultuur te ervaren dan met de muziek van The Kilkennys? Laat je meevoeren naar de bruisende pubs van Dublin, geniet van de rijke tradities en proef de pure magie van Ierland.
THE KILKENNYS // ZA 17 MAART // BOLWERK // 15.30 UUR // € 23,- (€ 20,- VVK)
KAARTEN ZIJN VERKRIJGBAAR VIA WWW.HETBOLWERK.NL.
Met de voetjes van de vloer, dat is ‘Footloose’ van MUZT!
De talentvolle leerlingen van MUZT Musicalopleiding zitten midden in hun repetitieperiode om in april 2024 de energieke musical ‘Footloose’ voor het voetlicht te brengen in Theater Sneek. De 67 enthousiaste jongeren beloven een spetterende show vol humor, dans en kleurrijke zang, met bekende hits als ‘Die jongen is van mij’, ‘Waar zijn de mannen?’ en de iconische titelsong ‘Footloose’.
De musical ‘Footloose’ is gebaseerd op de gelijknamige film uit 1984 en beleefde in 2009 zijn laatste Nederlandse productie met Kim Lian van der Meij en William Spaaij in de hoofdrollen. MUZT brengt nu een unieke, eigentijdse interpretatie van dit tijdloze verhaal over rebellie tegen ouders, de liefde voor dansen en het vinden van ware liefde.
De musical volgt Ren, een tiener uit Chicago die gedwongen wordt te verhuizen naar het kleine (fictieve) dorp Bomont. Daar heerst dominee Shaw met ijzeren hand en moderne muziek en dansen zijn er ten strengste verboden. Tot grote frustratie van Ren, die danst alsof zijn leven ervan afhangt. Hij gaat de confrontatie aan met de dominee en raakt bovendien hopeloos verliefd op diens dochter Ariel. “We zijn ontzettend trots op onze talentvolle leerlingen en we zijn ervan overtuigd dat ze deze musical tot een onvergetelijke ervaring zullen maken voor het publiek”, aldus Irene Martin (artistiek leider MUZT). De repetities zijn vanaf december al in volle gang. De afgelopen weken hebben de leerlingen de Zuiderkerk omgetoverd tot een bruisende repetitiezaal. Vanaf het begin van februari repeteren ze op deze locatie om zich klaar te stomen voor de shows in april. Bloed, zweet en tranen kost het ze, maar straks zijn ze er klaar voor. Ben jij dat ook?
Mis deze unieke show niet! Kaarten voor Footloose zijn te koop via de website van Theater Sneek.
Amerikaanse band Venice in Theater Sneek
terug naar Theater Sneek met een krachtige ‘full electric’ show! Maak je klaar voor een onvergetelijke avond vol met meeslepende muziek en prachtige harmonieen! Venice, bekend om hun legendarische ‘West Coast’ sound, komt op 30 maart naar Theater Sneek met hun nieuwe ‘full electric’ show.
Tijdens deze show kun je genieten van alle publieksfavorieten, zoals ‘Think Again’ en ‘The Family Tree’, maar ook van nieuwe nummers van hun aankomende studioalbum. De band belooft een energieke en krachtige show die je van begin tot eind zal meeslepen.
Een band met een speciale band met Nederland De broers Michael, Mark, Kipp en Pat Lennon, die Venice vormen, zijn geboren en getogen in Venice Beach, Californië. Maar Nederland beschouwen ze als hun ‘home away from home’. Niet voor niets ontvingen ze hier een gouden album en een Edison voor Beste Internationale Artiest. Of je nu al een fan bent van Venice of niet, dit concert wil je niet missen. De band staat garant voor een avond vol met muzikale passie en pure energie. Kaarten zijn nu te koop via de website van Theater Sneek.
VENICE // TÜÖTTENZAAL // ZA. 30 MAART // 20.15 UUR // € 29,50
FIETSEN EN WANDELEN IN DE WEEKENDEN VAN MAART
Veer pontjes in maart in de vaart
Doe jij in het weekend in maart een ‘kroegjespontjesroute’? Genieten van de buitenlucht, oversteken met een pontje en opwarmen in een kroegje? Of ga je op de foto in een pontje anno 1950? Omdat in maart al vijf pontjes elk weekend in de vaart gaan, is er van alles te beleven. Dus stap op je stalen ros en beleef de pontjes in Waterland van Friesland in maart.
VOOR IN JE AGENDA!
Belevenissen
ZONDAG 3 MAART TASTING
TOUR TERHERNE
Wandel 3 maart een route langs 5 restaurants in Terherne en proef per restaurant heerlijke gerechtjes met passende drankjes. www.waterlandvanfriesland.nl/ tastingtour
ZONDAG 10 MAART
LAZY SUNDAY
Geniet op zondagmiddag 10 maart van een heerlijke lazy zondagmiddag met muziek bij Paviljoen Salt. www.paviljoensalt.nl
ZONDAG 17 MAART
VOORJAARSWANDELING
Midden in de natuur tussen de Langwarder Wielen en het Snitser Mar, tussen Joure en Sneek, ligt Rufus aan het Water. Zij nemen je graag mee de natuur in naar de uitkijktoren in de Blokslootpolder tijdens een voorjaarswandeling. Lunch is inbegrepen en voor de lie ebber is er acheraf nog een heerlijk taartje. Aanmelden verplicht. www.rufus.nl/arrangementen
ZATERDAG 30 MAART
LIVE-MUZIEK-DINER
Op 30 maart bij restaurant D’ald Herberch in Gaastmeer. Tijdens het diner staat er een Friese artiest live te spelen. Geniet van een culinair drie of vier gangen diner bij restaurant D’Ald Herberch in Gaastmeer terwijl er een Friese artiest live staat te spelen.
Reserveren is noodzakelijk.
www.aldherberch.nl
ELK WEEKEND IN MAART
E-CHOPPER OF FATBIKE MET KORTING
Met een e-chopper of fatbike die je in Makkum kunt huren beleef je de pontjesroutes op wel een hele stoere manier! Met de code ‘pontjesmaart’ krijg je in maart 25% korting.
www.echoppertrip.nl
rondom de pontjes
ELK WEEKEND IN MAART SPELLETJESMIDDAGEN
Houd je van spelletjes? Dan is D’Ald Herberch in Gaastmeer dé plek waar je moet zijn.
Speel kosteloos Pim-Pam-Pet of een van de bordspellen. Klets ondertussen gezellig bij en drink een lekker kopje ko e, thee of warme chocolademelk. www.aldherberch.nl
ELK WEEKEND IN MAART OP STAP MET EEN LOCAL
Tijdens je fiets- of wandeltocht meer ontdekken over het landschap? Ga op stap met een (gratis) privé-gids van het Nationaal Landschap. Fiets bijvoorbeeld met local Klaas over het Brekkenpaad en ontdek alles over de natuur en Elfstedenstad Workum. Of ga mee met Maurits. Hij neemt je graag mee voor een rondwandeling door Gaastmeer, prachtig gelegen in het veenweidegebied tussen de meren. www.nationaallandschap.frl/ambassadeurs
ELKE ZATERDAG IN MAART PONTJE PALINGROKEN
Maak bij palingvisser Andries van Netten in Gaastmeer aan de Jan Jelles Hofstrjitte 4 een tussenstop. Neem een kijkje bij het palingroken en proef deze verse paling, die gevangen is in de meren rondom Gaastmeer. Gaat er een pondje paling mee in de fietstas? www.fryskefisker.nl
ELK WEEKEND IN MAART GEOCACHING
Even wachten bij een pontje? Bij alle pontjes is namelijk een cache verstopt. Vind jij de schat? Je kunt deze bekijken, ruilen of aanvullen met een eigen voorwerp. Natuurlijk log je je bezoek in het logboek. Bij elke geocache krijg je een tip van de schat bij het volgende pontje. www.geoaching.nl
Deze pontjes gaan varen
1. RUFUS AAN HET WATER
Bloksleat 8, Broek
Zaterdag en zondag van 11.00 tot 16.00 uur
2. DE WOUDFENNEN
Wielenlaan 19, Boornzwaag
Zaterdag en zondag van 11.00 tot 16.00 uur
3. LANGWARDER FEART
Pontdyk, Langweer Zaterdag en zondag van 09.00 tot 21.00 uur
4. PONT IT OERSETGAASTMEERIT HEIDENSKIP Yntemapolder 4, Gaastmeer Zaterdag en zondag van 11.00 tot 16.00 uur
5. PONT DROECH OER DE FEARTGAASTMEERNIJHUIZUM Keapwei 2, Gaastmeer Zaterdag en zondag van 11.00 tot 16.00 uur
TIP!
Pont Hooidammen bij De Veenhoop in Het Andere Friesland vaart ook elk weekend in maart.
HOOIDAMMENDE VEENHOOP
Hooidammen 1, Oudega (Smalllingerland) Zaterdag en zondag van 11.00 tot 16.00 uur
Kroegjes pontjesroutes
Maak een bourgondische pontjestocht door Waterland van Friesland. Warm onderweg op bi de leukste horeca-adressen.
TIP! Check voor vertrek de openingstijden van de horeca en neem contant geld mee voor de overtocht van het pontje.
PONTJE-FIETSRONDJE ‘RONDOM WORKUM’
22,5 KILOMETER
Vanuit het schattige dorpje Gaastmeer maak je een fijn rondje richting Workum en weer terug. Iets meer dan 20 kilometer langs de Friese weilanden en meren. Op deze route kom je twee veerpontjes tegen. Warm onderweg op bij de ‘kroegjes’ Restaurant Folkerts in Workum en D’Ald Herberch in Gaastmeer.
www.waterlandvanfriesland.nl/pontjefietsrondjeworkum
DRIE PONTJES RONDOM SNEEK MET DE FIETS
49 KILOMETER
Voor een rondje om de Snitser Mar hoeft het echt geen zomer te zijn. Met maar liefst drie veerpontjes maak je deze mooie fietsroute rondom Sneek al vanaf maart. Warm onderweg op bij Paviljoen SALT of Restaurant ’t Schippershuis in Terherne, Rufus aan het Water in Broek, Bakkerij Langweer (op zat. open), Brasserie AnderS in Langweer of de horeca in Sneek zoals Restaurant Aan de Gracht. www.waterlandvanfriesland.nl/pontjessneek
PONTJE-WANDELRONDJE ‘KOP BLOKSLEAT’
4-10 KILOMETER
Waai uit tijdens deze wandeltocht in het waterrijke gebied tussen Sneek en Joure. Onderweg steek je tweemaal het water over met het veerpontje van Rufus bij Broek. Warm op bij het restaurant van Rufus aan het Water. www.waterlandvanfriesland.nl/pontjewandelrondjebloksleat
PONTJE-FIETSRONDJE ‘LANGWARDER WIELEN’
12 KILOMETER
Maak een fietstocht rond het water van de Langwarder Wielen, waarbij je onderweg met twee veerpontjes en heel wat bruggen het water oversteekt. Warm onderweg op bij Brasserie AnderS of de Bakkerij in Langweer. www.waterlandvanfriesland.nl/pontjefietsrondjelangweer
PONTJE-FIETSRONDJE ‘ALDEGEASTER BREKKEN’
14,5 KILOMETER
Een fietstocht rond het water van de mooie Aldegeaster Brekken, waarbij je onderweg het water oversteekt met het veerpontje ‘Droech oer de Feart’ bij Nijhuizum. Warm onderweg op bij Restaurant D’Ald Herberch in Gaastmeer. www.waterlandvanfriesland.nl/pontjefietsrondjebrekken
PONTJE-FIETSROUTE ‘WIND IN DE RUG
41 KILOMETER
Stap op je stalen ros in Elfstedenstadje Workum. Vervolgens sjees je op de fiets met zuidwestenwind in de rug naar het treinstation in Mantgum. Ga met je fiets in de Arriva trein terug naar Workum. Warm onderweg op Stadsherberg Het Wapen van IJlst, Eetcafé De Utherne, bij de horeca in Sneek of Workum.
www.waterlandvanfriesland.nl/windinderug
MAAK KANS OP EEN LUNCH
Bij elk pontje vind je een fotobord. Ga op de foto met het fotobord, keer terug in de tijd en zie hoe je rond 1950 in Waterland van Friesland een oversteek maakte! Deel je foto op social media met #pontjesfriesland en maak kans op een lunch voor twee bij Restaurant aan de Gracht.*
Bekijk alle pontjesroutes op www.waterlandvanfriesland.nl/pontjes
uit agenda
1 MAART T/M 1 APRIL
vrijdag 1 maart
N8 VAN SNEEK
SNEEK
VARIA
Deelnemers gaan met een stempelkaart langs 8 ‘natte’ horecabedrijven.
WWW.SNEEK.NL
zaterdag 2 maart
vogeltaart maken
OUDEMIRDUM
WORKSHOP
Vogeltaart workshop voor volwassenen.
WWW.NATIONAALLANDSCHAP.FRL
the bounty hunters
OPPENHUIZEN
MUZIEK
Energieke show met opzwepende en herkenbare covers.
WWW.ITHARSPIT.NL
septemberpop après-ski
WORKUM
MUZIEK
Muziekfeest in een volledig Après-ski thema.
WWW.SEPTEMBERPOP.NL
zondag 3 maart LUDIQUE!
BALK
MUZIEK
Muziektheater LevensLong met muziek en tijdloze teksten van Robert Long.
WWW.NUTGAASTERLÂN-SLEAT.NL
o cielo
LONGERHOUW
MUZIEKTHEATER
Theaterconcert cello en orgel, gecombineerd met korte erfgoed activiteit.
WWW.BARREVOET.NL
TASTING TOUR TERHERNE
TERHERNE
CULINAIR
Wandelroute van zeven kilometer met culinaire stops in vijf restaurants.
WWW.GENIETENINTERHERNE.NL
zaterdag 9 maart rosa
spruit
SNEEK
MUZIEK
Popmuziek met een
akoestische gitaar, heldere zang en een vleugje country.
WWW.LEWINSKI.NL
zaterdag 9 maart OPEN BEDRIJVENDAG SWF SÚDWEST-FRYSLÂN
VARIA
Bedrijvig Súdwest-Fryslân opent haar deuren voor het grote publiek voor een uniek kijkje achter de schermen
WWW.WERKFESTIVALSNEEK.NL
SÂNMAN EN SIKKE/ GRYTZ EN GRIZE
LEMMER
MUZIEK
Dubbelconcert vocale mannengroep Sânman en Sikke met duo Grytz en Grize.
WWW.THEATERLEMMER.NL
vr. 9 t/m zo. 17 maart voorjaarskermis
SNEEK
KERMIS
Met vele kermisattracties voor jong en oud op het Martiniplein.
WWW.SNEEK.NL
zondag 10 maart mike farris
BALK
MUZIEK
Mike Farris mengt verschillende muziekstijlen, zoals blues, soul, americana en gospel.
WWW.PODIUMGORTER.NL
vrijdag 15 maart culinaire tocht
SNEEK
CULINAIR
Culinaire tocht langs zeven restaurants met overal een hapje en bijpassend drankje.
WWW.SNEEKEVENEMENTEN.NL
zaterdag 16 maart huwelijksconcert
SNEEK
MUZIEK
Muzikale huwelijksplechtigheid tussen fanfareorkesten Harmonie Sneek en Excelsior Scharnegoutum. WWW.HARMONIESNEEK.NL
afk
MAKKUM
CABARET
Amsterdams Kleinkunst Festival met drie talentvolle cabaretiers die strijden om Wim Sonneveld Prijs. WWW.CULTUREELPODIUMMAKKUM.NL
zaterdag 16 maart kees
van amstel
BOLSWARD
THEATER
Met z’n solovoorstelling ‘Vluchtweg altijd vrij houden’. WWW.BOOG-BOLSWARD.NL
zondag 17 maart paddy’s day off
HARICH
MUZIEK
Ierse & Schotse folk van o.a. The Dubliners, The Pogues, Dougie MacLean en Dropkick Murphus. WWW.ALDEFRYSKETSJERKEN.NL
wâldstok
WOUDSEND
CULINAIR/MUZIEK
Diner in kerkrestaurant ’t Ponkje met muziek van Fleedwood Mac Rumours. WWW.PONKJE.NL
vrijdag 22 maart sweet judy blue
SNEEK
MUZIEK
Met een eerbetoon aan het muzikale trio Crosby, Stills & Nash. WWW.LEWINSKI.NL
zaterdag 23 maart tijdreis door zuidwesthoek
GAASTERLAND
EXCURSIE
Stap met gids en verhalenverteller Yde in een oldtimerbus voor een tijdreis door de regio.
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ TIJDREIZEN
musical sing-a-long
HEEG
MUSICAL
Ga mee op reis langs musicalliedjes en zing mee.
WWW.ITHEECHHUS.NL
zondag 24 maart o cielo
EASTERLITTENS
MUZIEKTHEATER
Theaterconcert cello en orgel, gecombineerd met korte erfgoed activiteit. WWW.BARREVOET.NL
mathäus passion
JOURE
MUZIEK
Intieme uitvoering van de compositie van Bach o.l.v. Jan Vermaning.
WWW.PASSIEVOORDEKUNST.NL
zondag 24 maart súdwest festival WORKUM
MUZIEK
Jaarlijks festival voor alle ensembles, koren en andere groepen.
WWW.KUNSTENCENTRUMATRIUM.NL
maandag 25 maart spelen met glas
BOLSWARD
WORKSHOP
Leerzame en kleurrijke glasworkshop volgens het Tiffany proces.
WWW.STAALENSTEEN.NL
di. 26 en wo. 27 maart matthäus passion
BOLSWARD
MUZIEK
Uitvoering door Oratoriumvereniging
Bolsward o.l.v. Pauli Yap, m.m.v. van Kinder- en jeugdkoor Viva la Musica en Koorschool Meppel.
WWW.OVB-BOLSWARD.NL
zaterdag 30 maart thuis van de grutto
NIJHUIZUM
WORKSHOP
Weidevogelexcursie langs de Oudegaaster Brekken onder leiding van een enthousiaste natuurgids.
WWW.ITFRYSKEGEA.NL
maandag 1 april aaipop
NIJLAND
MUZIEK
Grootste Friestalige muziekfestival met diverse podia.
WWW.AAIPOP.FRL
open watersportdag
TERHERNE
EVENEMENT
Met o.a. watersportactiviteiten, markt en muziek.
WWW.FACEBOOK.COM/BUTTERHERNE
voorjaarsmarkt
OUDEMIRDUM
MARKT
Oudemirdum Bruist met een bonte mix van standhouders, foodtrucks en kinderactiviteiten.
WWW.OUDEMIRDUM.NL
ûntdekke ontdekken
Tasting Tour Terherne
Beleef een heerlijk culinair avontuur op zaterdag 3 maart in Terherne tijdens de vierde editie van de Tasting Tour Terherne. Op deze middag volg je een prachtige wandelroute van ongeveer zeven kilometer langs vijf restaurants. Laat je verrassen door kleine verfijnde gerechtjes en perfect bijpassende drankjes bij de Gouden Leeuw, 't Far, Paviljoen Salt, Picknickers en ’t Schippershuis. Verfrissende wandelmomenten tussendoor maken dit tot een smaakvolle culinaire wandeltocht.
WWW.GENIETENINTERHERNE.NL
Culinaire Tocht Sneek
Ontdek op één avond gezellige en verrassende culinaire adresjes tijdens de Culinaire Tocht op vrijdag 15 maart in Sneek. Tijdens deze culinaire tocht proef je in elk deelnemend restaurant een heerlijk gerechtje met bijpassend drankje. Een host zal ervoor zorgen dat je op de juiste tijd in het juiste restaurant bent voor de volgende ronde. Tijdens deze editie breng je een bezoekje aan De Walrus, Het Proeflokaal, Onder de Linden, De Koperen Kees, Markt23, Pata Negra en Fier.
WWW.SNEEKEVENEMENTEN.NL
Tijdreis door zuidwesthoek
Stap in een oldtimerbus en maak een tijdreis door Zuidwest Friesland. Met humor en passie neemt tijdreisleider Yde je mee door het prachtige gebied van Friese meren en de glooiende heuvels van Gaasterland. Onderweg vertelt Yde vol enthousiasme de verhalen van steden en bijnasteden, verdronken dorpen, koekenbakkers en meer. Met een middag- of dagtocht, inclusief museumbezoek en catering, reis je letterlijk door het heden en verleden van Fryslân, boordevol bijzondere verhalen.
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ TIJDREIZEN
Theaterconcert O CIELO
Theaterconcert O CIELO van Barrevoet is een vrolijk veelzijdig theaterconcert, waarbij het orgel als ensemble-instrument, in duo met de cello, van alle kanten wordt belicht. Tijdens een levendige muziekreis langs de tango’s uit Argentinië tot Catalaans liefdesvuur komen de luisteraars steeds meer te weten over het bijzondere beroep van organist en over het duizelingwekkende orgel. In 2024 is O CIELO in dertien Friese kerken te beluisteren. Aan ieder concert is een korte erfgoedactiviteit gekoppeld.
Voorjaarsmarkt
Oudemirdum bruist op paasmaandag 1 april tijdens de voorjaarsmarkt rondom de Brink. Kom heerlijk struinen bij ruim 85 kramen en foodtrucks. Je vindt er ambachtelijke streekproducten, woonaccessoires, schapenvachten, sieraden en meer. Ook zijn de leukste standhouders met baby- en kinderkleding uit de regio uitgenodigd. En kinderen vermaken zich met de knutselactiviteiten in het kinderdorp. Dus laat je verrassen door een combinatie van fair, streekmarkt, groene markt en een ouderwetse braderie.
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/
Puzzelpagina nr. 03
Puzzel en win! In iedere editie staat een puzzel waarmee je leuke prijsjes kunt winnen. Stuur je oplossing via de e-mail of met traditionele post. Je kunt dit sturen naar: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl o.v.v.
PUZZELOPLOSSING NR 03-2024 - tot uiterlijk 22 maart 2024. Wij wensen je veel puzzelplezier!
PUZZEL MEE & WI N! WAARDEBON
t. w. v. € 2 5 , 0 0
Te besteden bij Groencentrum Witmarsum
bolsward-ijsselmeerkust
Winnaar puzzel grootbolsward-ijsselmeerkust 02-2024
Mevr. J. v.d. Schaaf uit Bolsward heeft de waardebon t.w.v. € 25,00 gewonnen. Deze waardebon is aangeboden door en te besteden bij Groencentrum Witmarsum.
OPLOSSING EDITIE 02-2024: Zweedse puzzel: BUNGALOWTENT // Sudoku: 7 2 3 3 9
COLOFON
GrootBolsward-IJsselmeerkust is een maandelijkse uitgave van GrootMedia en wordt huis-aanhuis verspreid in Bolsward en alle dorpen en steden langs de IJsselmeerkust in een straal van ca. 10 km.
Oplage: 22.000 exemplaren.
UITGEVER
GrootMedia BV
Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek
Telefoon 0515 745 005
E-mail info@grootmedia.nl
REDACTIETIPS?
info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl
REDACTIE COÖRDINATOR
Gianna Posteraro
EINDREDACTIE
Henk de Vries
REDACTIE
STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 03 VÓÓR 22 maart 2024 PER E-MAIL NAAR: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl OF NAAR: Grootbolsward-ijsselmeerkust, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK En vermeld hierbij uw adres.
Henk van der Veer, Eelke Lok, Amanda de Vries, Richard de Jonge, Lotte van der Meij, Wiepkje Hoekstra, Broer Feenstra en Sonja Harkema
VORMGEVING
Rinske Elsinga (elsign.nl) Bente Vallinga (morekop.com)
FOTOGRAFIE
Jelly Mellema
VERKOOP
Ying Mellema, Marianne Bouwman, Geart Jorritsma, Harmen Zwerver en Henjo van der Klok
DRUK
Mediahuis Noord, Leeuwarden
VERSPREIDING
FRL Verspreidingen, Leeuwarden
Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
Makkum
Bolsward Boollsswwaarrd d
IJlst IJJllsst t
Heeg Heeeeg g
Easterein sterein
Sneek neek
Hommerts ommerts
Woudsend Woouuddsseennd d