MAANDBLAD
03-2021
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
3e JAARGANG • NR. 25
groot
MET BIJLAGE Digitalisering
FOTO: JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE
in de zorg
MAKKUMER STUDENTE GENEESKUNDE
SILKE BRUINSMA
“HET LOT BESLISTE VOOR MIJ…” Benieuwd hoe wij u deze dagen kunnen adviseren? Bel ons op: 0515-575580 of 06 57 57 95 94 Of mail naar:info@smukslaapcomfort.nl
‘Sliepe is ús wurk!’
2
NUMMER 03 • 2021
FINZIE SNEEK BREIDT UIT IN SNEEK EN IN BOLSWARD
Historie komt terug In Warns werd onlangs een dikke kogel opgegraven. Dan zijn er meteen mensen die zoveel historische kennis hebben, dat ze weten dat het een kogel is uit de strijd tussen Jelmer Ottes Sytzama en Douwe Geales Galama. Jelmer had in Warns een stins gebouwd. Een versterkte boerderij tussen de lemen hutjes van zijn arbeiders. We zitten in de buurt van 1490. Hij woonde en werkte er samen met zijn vrouw Ats Bonningha. De letter h in die naam geeft aan dat zij van rijke afkomst was.
SNEEK / BOLSWARD - In 2018 richtte Jitske Dijkstra Finzie Sneek op. Sinds die tijd weten steeds meer klanten de weg naar Finzie Sneek te vinden. Daarom is het nu hoog tijd voor uitbreiding, aldus Jitske. Sinds 1 maart is Jeltsje Posthuma daarom als financieel coach aangesloten bij Finzie Sneek. Samen bundelen Jitske en Jeltsje hun krachten om Finzie Sneek verder uit te bouwen.
Jelmer en Ats kregen een buurman, Douwe Galama. Die bouwde ook zo’n stins. Het probleem was dat Sytzama een Schieringer was en Galama een Vetkoper. Schieringers waren monniken met een grijze (skiere) pij. Vetkopers waren veeslachtende monniken. Monniken waren toen de elitaire leiders van Friesland.
Ze bevinden zich op bekend terrein. Jitske en Jeltsje waren namelijk jarenlang collega’s bij onder andere de Rabobank en werkten samen als zelfstandig financieel adviseur. Beiden staan ze voor een betrokken en persoonlijke benadering. Uiteraard met Friese nuchterheid.
In 1345 hadden ze nog gezamenlijk de Hollanders de zee in gedreven, daarna kregen ze ruzie over wie Friesland mocht hebben. Schieringers waren voor Groningen, Vetkopers wilden Holland. Dat werd tegen 1500 een harde burgeroorlog. Sytzama moest een keer een boodschap doen bij Albert Heijn in Sneek en toen viel Galama ineens diens vrouw aan. Ats verdedigde de stins met verve, maar Galama ontvoerde haar man en toen moest ze zich overgeven. De meedogenloze Galama doodde echter iedereen en brak de stins af.
Hun werkgebied zal zich per 1 mei ook uit gaan breiden, met een kantoor in Bolsward. “Dus komt die éne woning voorbij of is het tijd voor een verbouwing? Of wil je je bestaande hypotheek aanpassen? Jitske of Jeltsje geven je graag advies, op kantoor óf online via een videogesprek. Het eerste gesprek is altijd gratis.
JAN STELLINGWERF,
AMBASSADEUR VAN FERWOUDE
Ik wist niet eens dat de gemeente een archeoloog in dienst heeft, Yvonne Boonstra, die dit soort verhalen moeiteloos kan vertellen. Dat is zeer waardevol. Want er is wat afgevochten in dit gebied. Daar zouden we van moeten leren dat we dat niet meer doen.
FERWOUDE - Jan Stellingwerf uit Ferwoude, voorzitter van Dorpsbelang, is de ambassadeur van Ferwoude; hij is de verbinding tussen het dorp en ons blad GrootBolsward-IJsselmeerkust.
We leren niks. We zijn het eigenlijk over alles oneens. Alleen ietsje anders. Die bewoners van de lemen hutten deden toen wat Sytzama en Galama zeiden. Dat doen we niet meer, we houden niet meer van Sytzama en Galama. Ook niet van grijze of vette monniken. We hebben een eigen mening. En omdat we alleen daar mee bezig zijn, hebben we geen tijd meer om in het museum straks even te kijken naar die kogel. Hét toonbeeld van onmacht, als je denkt dat niemand naar je luistert.
Jan is geboren en getogen in het dorp en heeft het hier nog altijd erg naar zijn zin. Al is Ferwoude niet heel groot, er is wel veel levendigheid, volgens Jan. “Er wordt veel georganiseerd, zoals een dorpsfeest of een stamppotavond. Het dorp is druk bezig met het zoeken naar een oplossing voor het vinden van starterswoningen voor de jeugd.” Jan Stellingwerf kan ons veel over het dorp vertellen, maar zelfs hij weet niet alles. Heb jij nog leuke nieuwtjes of redactietips over Ferwoude en directe omgeving? Laat het weten aan Jan Stellingwerf of mail ons via redactie@grootBolsward-IJsselmeerkust.nl. Op pagina 11 van deze editie lichten we Ferwoude uit in een gesprek met Jan Stellingwerf.
Veel leesplezier met GrootBolsward-IJsselmeerkust!
FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
Eelke Lok redactie GrootBolswardIJsselmeerkust
Hét maandblad met verhalen uit jouw regio! EERSTVOLGENDE UITGAVE: DONDERDAG 1 APRIL 2021 KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP: WWW.GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL VOLG ONS OOK OP SOCIAL MEDIA!
QR-CODE SPEL SCAN & GO ZET IEDEREEN IN BEWEGING REGIO – Voor wie dit voorjaar graag naar buiten wil en uitgedaagd wordt door games, is er een leuk spel, ontwikkeld met hulp van de buurtsportcoaches van Beweegteam Súdwest-Fryslân: het QR-code spel ‘Scan & Go’. Onlangs werden – via de scholen - alle ouders al geïnformeerd over het nieuwe spel ‘Scan & Go’. Voordat de kinderen van start konden hadden de voorbereidingen voor het spel nog wel wat voeten in aarde bij de buurtsportcoaches. Materiaalpech, stickers die niet goed bleven plakken en het winterse weer in februari zorgden voor drie weken uitstel van het spel. Maar dit voorjaar kan ‘Scan & Go’ dan toch
los. In elk dorp of elke wijk in de regio waar een basisschool staat zijn acht verschillende stickers met QR-codes verstopt. Iedereen mag mee zoeken naar de stickers, maar het raadsel is speciaal voor kinderen van de basisschool. Vanwege de coronamaatregelen ga je alleen op pad of met één ouder, broer, zus, opa of oma. Bij het scannen met de mobiel van de code op de sticker krijg je een filmpje te zien van één van de buurtsportcoaches. Die geeft een beweegopdracht, een hint om een raadsel op te lossen en een verwijzing naar een volgende stickerplaats. Alle stickers gevonden en het raadsel opgelost? Dan kan de oplossing opgestuurd worden en zijn er prijzen te winnen!
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
3
Prachtige plaatjes van, voor en door de regio delen wij graag in ons maandblad! Heb jij een mooi kiekje geschoten in de regio Bolsward-IJsselmeerkust? Deel ‘m met ons via info@yingmedia.nl. Wie weet zie je jouw foto terug in ons blad!
08:16
Klik! Workum in de mist om 08:16 uur boven Workum. Fotograaf: Wieke Dijkstra fotografie insta:wieke_dijkstra
OPROEP VLIEGTUIGWRAKKEN ZOEKEN WO II bolsward-ijsselmeerkust KIJK VOOR HET LAATSTE (SPORT) NIEUWS UIT DE REGIO OP:
WWW.GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
REDACTIETIP?
REDACTIE@GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
BUURTBUS TUSSEN STAVOREN EN HEMELUM GAAT WEER RIJDEN
STAVOREN - Vervoersbedrijf Arriva maakte onlangs bekend dat het weer met meer bussen door Friesland gaat rijden. Ook buurtbussen gaan na een jaar stil te hebben gestaan de weg weer op. De buurtbus tussen Stavoren en Hemelum gaat vanaf 15 maart pas weer een volledige dienstregeling rijden. Dit omdat er vanwege COVID-19 problemen zijn met het invullen van het dienstrooster. “Het gaat wel lukken, maar dit kost enige tijd”, laat Jan Dijkstra namens het bestuur van de Stichting Buurtbus Stavoren-Hemelum weten. “We hebben met chauffeurs te maken, die veelal tot de risicogroep behoren.” De buurtbus is verder aangepast met beschermende maatregelen voor de chauffeur.
MAKKUM - De stichting Aircraft Recovery Group 1940-1945 doet al een tiental jaren onderzoek naar vliegtuigwrakken uit de Tweede Wereldoorlog en hun vermiste bemanningsleden op het IJsselmeer en Markermeer. De stichting wil binnenkort haar werkveld uitbreiden en onderzoek gaan doen in het gebied bij Makkum. Namens de stichting vraagt Johan Graas de inwoners en met name de vissers van Makkum of zij informatie hebben over locaties van wrakken waar zij onderzoek naar kunnen doen. “Een paar jaar geleden was ik in Makkum en een aantal vissers zeiden dat ze wel meer plekken wisten. Jammer genoeg heb ik toen geen naam of telefoonnummer genoteerd”, zegt Graas. Momenteel onderzoekt de stichting de Halifax W1217 Melbourne, die op de avond van 23 mei 1943 om 22:42 uur opsteeg in Yorkshire. De missie van die nacht was het bombarderen van de stad Dortmund. Aan boord waren zeven bemanningsleden. Op de retourvlucht boven het IJsselmeer werd de Halifax door een Duitse nacht-
jager neergehaald. Vermoedelijk zijn vijf bemanningsleden tijdens het neerstorten per parachute uit het vliegtuig gesprongen. Zij verdronken helaas en zijn aangespoeld aan de oostoever en gezamenlijk in Wûnseradeel begraven. De twee andere bemanningsleden hebben vermoedelijk later het vliegtuig verlaten. Hun ontzielde lichamen zijn aangespoeld vlak bij de crashplaats, bij het monument op de Afsluitdijk.
Stichting Aircraft Recovery Group 19401945 onderhoudt een museum in het Fort bij Veldhuis in Heemskerk, waar een tentoonstelling is ingericht van allerlei objecten die met de Tweede Wereldoorlog te maken hebben. Dit varieert van tekeningen en artikelen tot en met zelf opgegraven vliegtuigonderdelen. Contact: johangraas@ hotmail.com of via (06) 1077 8379. (Door: Frans van Egmond/Makkum Nieuws.)
VOLOP BEDRIJVIGHEID IN CULTUURHISTORISCH CENTRUM DE TIID BOLSWARD - Er is volop bedrijvigheid rond Cultuurhistorisch Centrum De Tiid in Bolsward. De gemeentearchieven zijn al voor een groot deel verhuisd. En sinds 1 maart is ook de bibliotheek open voor het afhalen van boeken. Naar verwachting wordt de stadhuistoren half juni teruggeplaatst. En als alles volgens planning verloopt, is de bouwplaats voor de bouwvak opgeruimd en is de gracht aan de Rijkstraat dan ook weer toegankelijk. De tentoonstellingen en de horeca zijn naar verwachting begin september open voor publiek. Er is hoop dat de officiële opening van het cultuurcentrum dan ook in september kan plaatsvinden.
ABONNEER JE NU!
Vertrouwd afscheid nemen
BELEEF 4x TERSCHELLING VOOR MAAR € 22,50 PER JAAR
Ook leuk om als cadeau te geven!
Ja!
IK NEEM EEN ABONNEMENT OP TERSCHELLING MAGAZINE!
Naam ............................................................................................................................................................................................................................................................................ Adres
..................................................................................................................................................................................................................................................................
Postcode
......................................................................................................................................................................................................................................................
Woonplaats Telefoon E-mail
............................................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................................................
Naam
.................................................................................................................................................................................................................
.................................................................................................................................................................................................................
Postcode Woonplaats
Johan Tolsma, uitvaartverzorger
U I T VA A R T V E R Z O R G I N G
Bolsward
Ik geef het jaarabonnement cadeau en stopt automatisch. Het abonnement is bestemd voor:
Adres
Goed afscheid nemen is erg belangrijk. Het helpt om het verlies van een dierbare een plek te geven. Als gediplomeerd uitvaartverzorger weet ik dat een betekenisvolle manier van afscheid nemen écht helpt bij het rouwproces.
.............................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................................................
Voor een jaarabonnement van 4 nummers betaal ik € 22,50. Ik machtig Terschelling Magazine het abonnementsgeld automatisch van mijn rekening af te schrijven. Bankrekeningnummer: Handtekening:
.....................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................................
Het abonnement loopt tot wederopzegging, tenzij wij zes weken voor afloop van de abonnementsperiode een schriftelijke opzegging hebben ontvangen. Cadeau-abonnementen stoppen automatisch na 1 jaar.
M 06 51 99 93 98 E info@uitvaartverzorgingbolsward.nl
Stuur of email deze bon naar: Ying Media BV t.a.v. Terschelling Magazine, Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek | info@yingmedia.nl
uitvaartverzorgingbolsward.nl
Voor meer informatie of vragen kunt u contact opnemen met: Ying Media BV: info@yingmedia.nl of bel 0515-745005
25-10-19 13:59
Een goed ontwerp is een verzameling van details U ziet het meteen als een badkamer helemaal klopt. Daarom zijn onze adviseurs ervaren ontwerpers met technische kennis en onze installateurs ervaren bouwers met gevoel voor ontwerp. Zo krijgt u vanaf dag 1 het beste advies en geniet u straks van zelfs het kleinste detail.
Baderie Sikma Edisonstraat 15, 8606 JH Sneek Telefoon: 0515 414 418 www.sikma.nl
Ontdek waar ú gelukkig van wordt. Bestel het badkamerboek op baderie.nl.
Het geluk zit in elk detail
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
STUDENTE GENEESKUNDE SILKE BRUINSMA
5
“HET LOT BESLISTE VOOR MIJ…” De 22-jarige Silke Bruinsma uit Makkum is vierdejaars studente aan de medische faculteit van de Rijks Universiteit Groningen. Hoe is het om te studeren in coronatijd? Wat kan wel en wat kan niet in haar studie? Hoe zit het met de coschappen? En, niet onbelangrijk, hoe ervaart zij deze periode zelf? In een periode waarin Nederland zeventien miljoen virologen rijk is, togen wij naar Makkum voor een uitgebreid interview met studente geneeskunde Silke Bruinsma. >> TEKST WIM WALDA // FOTOGRAFIE JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE
bolsward-ijsselmeerkust
6
SILKE BRUINSMA
“NET ALS JONGETJES DIE ‘POLITIE’, ‘BRANDWEER’ OF ‘RUIMTEVAARDER’ WILDEN WORDEN, HAD IK OOK EEN DROOM: NAMELIJK OM ‘DOKTER’ TE WORDEN”
V
Voordat we ingaan op alle vragen die we hebben, doen we eerst een stapje terug. Wie is Silke Bruinsma?
‘EEN PITTIG KIND’
“Ik ben 22 jaar, geboren in Sneek, maar getogen in Makkum. Ik ben tot in mijn poriën Makkumer. Ik heb een drie jaar oudere broer, Evert. Ik heb een vrije jeugd gehad, waarbij de speelruimte die wij kregen van onze ouders, Tjerk en Karin Bruinsma, vrij groot was. Mijn vader werkt in het dagelijks leven bij Jeugdhulp Friesland in Leeuwarden en houdt zich bezig met het programma ‘ervarend leren’. Dat houdt in dat er activiteiten worden georganiseerd voor jongeren, soms met hun ouders, wanneer het tussen die groepen niet zo goed botert. Het is een enorm actief persoon, die zijn boodschap wel over weet te brengen. En dat was vroeger met mij ook wel nodig. Ik was zeg maar ‘een pittig kind’,
dat altijd bezig was om de grenzen op te zoeken. Maar daar wist hij wel raad mee. Ze zijn gelukkig niet vergeten dat ze zelf ook jong zijn geweest. Er werd dus veel aan onze eigen verantwoordelijkheid overgelaten, maar daarbij moesten we niet te ver ‘buiten de lijntjes kleuren’. Na de basisschool ging ik naar het Marnecollege in Bolsward. Samen met de meidengroep uit Makkum. Net als die jongetjes die op de lagere school ‘politie’, ‘brandweer’ of ‘ruimtevaarder’ wilden worden, had ik ook een droom. Namelijk om ‘dokter’ te worden. Dat sudderde wat door. Pas bij mijn profielkeuze aan het einde van de derde klas van het vwo werd het menens, want daarmee zou ik de deur openen naar de studie geneeskunde. Maar in mijn achterhoofd bleef een klein plaagduiveltje rondspoken: ‘Misschien kan ik dat helemaal niet.’ In vijf vwo besliste het lot voor mij. Op een dag, na het eten, kreeg ik ontzettende pijn in mijn maag en werd ik met gillende sirenes naar het Antonius Ziekenhuis in Sneek vervoerd. Ik bleek een maagperforatie te hebben en moest met spoed geopereerd worden. Ik heb toen een week in het ziekenhuis gelegen en daarna wist ik het zeker: ‘Ik ga geneeskunde studeren.’ Een half jaar later zat ik te zweten op de toelatingstoets; op één zaterdag vier toetsen doen. Je moest bij de eerste 400 zitten om te worden aangenomen, anders was het een zaak van ‘volgend jaar nog maar eens proberen’.”
STUDENTE GENEESKUNDE, VERTEL “En nu ben ik vierdejaars studente geneeskunde aan de Rijks Universiteit Groningen. Ik heb mijn bachelor achter de rug en ben nu bezig aan het eerste jaar van mijn Master. Na dit jaar nog twee jaar te gaan voordat ik ben afgestudeerd. De eerste drie jaar vielen mij mee, maar
daarna wordt het meer praktijkgericht in de vorm van coschappen. Tijdens die coschappen moeten wij, als toekomstige artsen, leren zelfstandig patiëntenzorg te verlenen. Dat betekent oefenen in het afnemen van anamnese (ziekte- en medische geschiedenis van de patiënt – red.), uitvoeren van een lichamelijk onderzoek, een diagnose maken en een plan voor verder onderzoek of behandeling. Je krijgt dus in die periode een oriëntatie bij verschillende specialismen; de uiteindelijke richting waarvoor
je kunt kiezen. Specialismen die mij heel erg aanspreken zijn de gynaecologie en chirurgie.”
WAT MERK JIJ VAN COVID-19?
“Ik zou eigenlijk in april 2020 al beginnen met mijn coschappen, maar dat is een half jaar later geworden in verband met corona. Ik doe nu een blok heelkunde en hierna komt chirurgie. Op die manier komen we dus met de praktijk in aanraking en dat vind ik wel erg spannend. Tot nu toe heb je alle wijsheid uit
“WANNEER IK COMMENTAREN OP FACEBOOK LEES EN DENK: ‘DIT IS ECHT NIET WAAR’, DAN HEB IK DAAR BEST MOEITE MEE”
NUMMER 03 • 2021
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
7
‘Hoi Foppe’ “Foppe, voor 75% stabij en 25 % wetterhoun, is een niet weg te denken gezinslid in huize Bruinsma. Hij is nu vijftien jaar en wordt een echte oude man. Hij loopt wat moeilijk en ziet en hoort niet alles meer, maar het is de makker van mijn vader. Waar mijn vader gaat, gaat Foppe ook. Bij voetbalwedstrijden, uit eten, naar de kroeg. Hij staat zelfs op de teamfoto van het eerste van VV Makkum, waarvan mijn vader trainer is. Mijn vader zegt dan ook altijd, met met een knipoog: ‘Foppe is de belangrijkste in ons gezin en dán pas komen jullie’. En Foppe is een slimmerik. Dat bleek toen een vriend van mijn vader bij ons langskwam. Ze gingen even een biertje pakken in ‘de Belboei’, een paar straten verderop, uiteraard samen met Foppe. In de kroeg verloor die vriend mijn vader uit het oog, maar Foppe was er nog wel. Dus ging hij samen met Foppe terug naar huis, omdat hij niet precies meer wist waar hij heen moest. ‘Dat weet Foppe wel’, dacht hij. Maar Foppe, de slimmerik, maakte mooi gebruik van de situatie door een extra rondje van een minuut of twintig rond het dorp te maken. En de vriend van mijn vader zich maar verbazen. Die kon zich niet herinneren dat de heenweg ook zo lang was geweest.”
Silke verblijft voor de helft van haar tijd in Groningen, maar: “Ik ben tot in mijn poriën Makumer.”
Stabij en wetterhoun Foppe is een niet weg te denken gezinslid in huize Bruinsma.
boekjes en ben je een ‘rookie’, een groentje. Je weet nog niet wat goed en wat fout is en om te leren zul je fouten moeten maken. Als complicerende factor komt daarbij dat we te maken hebben met het corona ‘cordon sanitaire’. Dus afstand, hygiëne, beschermingsmiddelen, enzovoorts. Maar bij een lichamelijk onderzoek kun je daar niet altijd aan voldoen, want om iemand te onderzoeken zul je hem/haar toch aan moeten raken. Ik heb op gynaecologie gewerkt en dat gaat altijd wel door, dus wat dat betreft heb ik er niet zoveel van gemerkt. Maar in grote lijnen heb je minder ‘clinical exposure’. Dat wil zeggen dat je minder op zaal komt dan in ‘gewone’ periodes. Bij sommige coschappen merken de studenten geneeskunde dat de niet-acute zorg behoorlijk wordt
afgeschaald; ikzelf heb daar nog niet zo veel van gemerkt op gynaecologie.”
HOE STA JIJ ZELF IN DAT CORONAGEBEUREN?
“Dat vind ik heel erg moeilijk. Er gaat geen dag voorbij of het onderwerp komt wel ter sprake in de media, de praatprogramma’s en niet te vergeten via de ‘socials’. Iedereen heeft wel een mening. We hebben in Nederland momenteel zeventien miljoen virologen en die zijn het allemaal met elkaar oneens. Wat er ook gebeurt, het is nooit goed. Weliswaar weet ik er naar mijn eigen gevoel zelf niet genoeg van om een echt deskundige mening te geven, maar meestal wel meer dan de gemiddelde Nederlander. Wanneer ik dan ook commentaren op Facebook lees en denk: ‘Dit is echt niet waar’, dan heb ik daar best moeite mee.
Hoe ga je daarmee om? Dan moet ik mij inhouden. Aan de ene kant heb ik niet zoveel zin om de discussie aan te gaan, maar aan de andere kant denk ik ook wel eens: ‘Misschien ben ik wel de juiste persoon om een aantal van die misvattingen uit de wereld te helpen door er meer informatie over te geven’. Maar daar ben ik nog steeds niet over uit. Wij hebben het er als studenten geneeskunde onderling ook wel eens over en ook daar blijkt dat iedereen daar anders over denkt. De één ontvolgt alle volgers die corona bagatelliseren als ‘maar een griepje’, of al dan niet bewust verkeerde informatie verstrekken; de ander geeft vanuit zijn achtergrond gedegen informatie hoe het dan wel in elkaar zit. Het heeft er waarschijnlijk ook mee te maken hoe je als mens in elkaar zit.”
HOBBY’S?
“Ik heb altijd gevoetbald en doe dat nu nog. Mijn vader gaf vroeger kaboutervoetbal en ik ging met hem mee. Op de basisschool heb ik nog een paar jaar gevoetbald, maar ik ben daar op een gegeven moment mee gestopt, omdat ik dan het enige meisje in het team zou zijn. Maar op de middelbare school ben ik samen met de ‘Makkumer meidengroep’ weer begonnen, bij VV Makkum. En in Groningen speel ik ook, bij de Knickerbockers, de Groninger studentenvoetbalvereniging op het Zernike complex. Neen, de ‘prins op het witte paard’ is nog niet langs gekomen en dat vind ik ook wel prima. Ik heb het druk genoeg en ben prima in staat om mezelf in mijn eentje te vermaken.”
8
bolsward-ijsselmeerkust
NUMMER 03 • 2021
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
#FACETOFACE PIETER STELLINGWERF fotografie JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE tekst HENK VAN DER VEER
“In segene minske” Pieter Stellingwerf en ik kennen elkaar al jaren. Tenminste als wij elkaar tegenkomen, groeten we altijd vriendelijk. Maar de eerlijkheid gebiedt te zeggen dat ‘elkaar kennen’ wel wat te stellig is uitgedrukt. Genoeg reden om met de vraag ‘wie is Pieter Stellingwerf’ af te reizen naar een unieke woonstee in wording, ‘de omgekeerde boerderij’ bij Hindeloopen. Het wordt een openhartig gesprek met theatermaker Pieter Stellingwerf die in een eerder leven actief was als verpleger. Pieter Stellingwerf voelt zich “in segene minske.”
Een dag na het interview mailt Pieter mij toch nog even, omdat hij blijkbaar niet helemaal zeker is of het antwoord op de vraag wie hij is wel goed overgekomen is, of dat hij misschien het antwoord niet duidelijk geformuleerd heeft. “Ik tocht sneon: eins fiel ik my in segene minske, miskien al betiid begûn yn it Griffemeard Ferpleechhûs. Dus wa is Pieter Stellingwerf? In segene minske!”
MILITAIRE DIENST Pieter Stellingwerf wordt op 27 juni 1962 geboren in het Gereformeerd Verpleeghuis in Sneek als zoon van Tjeerd Stellingwerf en Aagje StellingwerfTerpstra. Woont tot zijn vierde levensjaar in Ferwoude. Daarna woont Pieter tot zijn vijftiende jaar in Workum. Vervolgens verhuizen zijn ouders naar Hemelum, waar Pieter tot aan z’n diensttijd ook blijft wonen. “Ik woe eins hielendal net yn tsjinst, leaver die ik ferfangende tsjinst. Mar dat siet der net yn. Ik wie njoggentjin en hie krekt myn mts-diploma werktuigbouwkundige helle. Dat ik moast dóchs yn tsjinst en ha doe sein: ‘Sa leech en sa koart mogelik mar’. Ik kaam bij de Luchtmacht Bewakingsdienst yn Nijmegen en moast mei in gewear bij de poarte stean. Dat woe’k net en doe frege de aalmoezenier wat ik dán woe. Ik woe oan auto’s sleutelje en laskje. Mar ik krige kar út òf oan’e poart stean, òf hospik. Hospik? Nee, ik koe net oer bloed. Doe’t ik noch op ’e Warkumer mavo siet en we hiene biology oer it minsklik lichem, dan tocht ik oan aaisykjen, oars foel ik flau. Gelokkich wende it al gau doe’t ik dan dochs hospik waard. Letter kaam ik op ’e fleanbasis yn Ljouwert.” Het leven als hospik bevalt Pieter eigenlijk wel goed en als hij uit militaire dienst afzwaait, solliciteert hij bij het ziekenhuis in Zwolle, waar hij de service opleiding A-verpleegkunde volgt, later gevolgd door IC Verpleegkunde.
Terug naar je jeugd, wat was jij voor jongetje? “Ik kom út in grutte húshâlding: fiif broers en twa suskes. Ik wie de sechsde en wie wol wat in ferlegen jonkje, ik stammere
nochal. At ik dan wat sizze woe, seine myn gruttere broers: ‘Hâld mar op, alles is al sein’. Fantasyryk wie’k leau’k ek wol, mar it kaam der net altyd út. Ik mocht graach omstrúne op ’e Warkumer Jiskepôle, in bûtenjonkje. Heit wie boerearbeider yn Ferwâlde, myn beide pakes wiene ek boer en myn omkes ek. Us heit wurke bij syn broer Wybren en it siet der foar mij en myn bruorren ek net yn om boer te wurden. Wij wiene allegear technysk en ik leau ek net dat it der bij ús ynsiet om boer te wurden.”
HEMELUM “Doe’t ik fyftjin jier wie en yn ’e lêste klasse fan ’e mavo siet, ferhúzen myn âlden nei Himmelum. Ik wist dat gjinien mij dêr koe en hie yn ’e gaten dat ik gewoan op ’e nij begjinne koe. Doe stammere ik net mear en ha de ferlegenheid ek oan ’e kant reage op ien of oare wize. Doe’t ik wer yn Warkum kaam, tochten se dêr: ‘Hé dy Pieter kin ek gewoan prate’.”
Je komt uit een groot gereformeerd gezin, hoe was dat? “It wie net rom. In legere skoallemaster hat ris sein, dat ik ha wol seis jier achterelkoar deselde trui yn ’e klasse hân hie. Wij krigen de klean fan ús âldere broers oan. Mar we kamen neat tekoart, ik ha in moaie jeugd hân. We kamen altyd smoarch thús, mem hie de badkúp al fol mei wetter en Biotex. Net foar ús, mar foar de klean. It wie bij ús thús wol wat in ‘Stuif-In’. We sieten wolris mei tweintich man yn ’e keamer, mei sjips en ranje. It wie altyd gesellich. Mem koe genietsje fan dy dynamyk. Heit en mem gongen noait nei âlderjûnen, wij koene allegear wol aardich leare, ik hie vwoadfys, mar de mavo yn Warkum wie bêst genôch. Dat oare kin altyd noch wol, dan hoegde der foarearst gjin bus- of treinkaart oanskaft te wurden. Ik haw gjin trauma’s oerhâlden fan myn religieuze roots. Heit lies foar út in âlde Hollânsktalige Bibel dy’t hast útmekoar foel en op it kaft siet in stikker fan Vietnam. Heit bidde fansels ek: ûnfersteanber, mar it hie wol wat. Ik gean noch altyd nei tsjerke. Ik leau yn in God. At wij tinke dat wij de grutsten wêze
soene op ierde, en dat tinke we faak, dan soe it wol in earmoedige boel wêze. Minsken dy’t alles bepale! No, wat soe it dan in soadsje wêze. Ik tink wol dat der wat grutter is as ús. Sjoch noris nei de koroana, wij hawwe eins neat te sizzen.”
IK BEN BENIEUWD NAAR HET ANTWOORD OP DE VRAAG WIE PIETER STELLINGWERF IS. VERTEL MAAR EENS. “Ik fyn mijsels ridlik gewoan, mar ik merk wol faak dat ik tink: ‘Kin it ek oars?’ Dat seit miskyn neat oer wa’t ik bin, mar wol hoe’t ik yn it libben stean. Mei teater doch ik faak dingen fanút in bepaald perspektyf of letterlik op ’e kop. Dat haw ik dus ek mei ús pleats dien, mar dêr kinne we it aansens noch oer ha. Mar wa’t ik bin? Ik besykje wat te betsjutten yn it libben foar in oar of foar de mienskip. Dat besykje ik te dwaan mei wat ik kin.”
Toch maar even over de boerderij: ben je de oude of de nieuwe versie van de boerderij waar jullie nu wonen? “Ik bin eins beide, eins is dit myn libben. Ik wurd oare jier sechstich en yn dy sechstich jier is dit feroare. Ik kom út in boerelaach en at ik no om mij hinne sjoch bestiet dat boerelibben amper mear. De pleatsen binne produksjebedriuwen wurden of steane leech, en it Fryske plattelân en it libben dat der mei anneks wie, is der hast net mear. Tusken dizze âlde en nije pleats leit myn libben.”
SULT EN BUOG Pieter werkt zeventien jaar in de zorg: eerst drie en een half jaar in Zwolle, in het Sophia Ziekenhuis. Daarna werkt hij in het net opgerichte MCL in Leeuwarden. Na zijn opleiding ICverpleegkundige werkt Pieter twaalf en een half jaar in Sneek. In 2001 neemt hij afscheid van de zorg en gaat verder als theatermaker, nadat hij al tussen 1991 en 1995 een opleiding aan de Hogere School voor de Kunsten in Utrecht gevolgd heeft. Uiteindelijk gaat Pieter de regiekant op. Zijn eerste grote openluchtproject is ‘Sartre yn Starum’. In 1996 is Pieter Stellingwerf de oprichter van de teatergroep SULT.
In 2002 richt Pieter samen met Kees Botman BUOG op, dat staat voor Bedenkers en Uitvoerders van Ongewone Gebeurtenissen. Een groot bestraat drijvend plein met een veertig meter hoge schoorsteen vaart in negen dagen langs de industriële vaarroute in opdracht van de Provinsje Fryslân, eigenlijk Friesland Vaart, en markeert de start van dit bedrijf. Met steeds wisselende teams van muzikale en theatrale professionals en per gelegenheid vele vrijwilligers, staat BUOG al meer dan zeventien jaar garant voor het Bedenken en Uitvoeren van Ongewone Gebeurtenissen. Vanaf de oprichting zit Pieter Stellingwerf volop in het theaterwerk, in Friesland, maar ook in andere delen van het land. Pieter ziet zichzelf vooral als vormregisseur, die het complete plaatje maakt.
Je bent door al die producties bekend geworden, wat doet dat met je? “Ik kaam bij de pleatselike supermarkt dêr’t ek in hiele goeie slachter sit. Hij seit tsjin mij: ‘Do stietst ek wer yn’e krante’. Wêrop’t ik sei: ‘Mar do ek, mei dyn droege woarsten’. Dat fyn ik like wichtich. De slachter makket bysûndere dingen en ik doch dat ek. Ik bin in plattelânsminske: mei de werktuichboukunde ha ik de technyk leard, en yn it sikehûs learde ik om mei minsken om te gean. En yn teater kombinear ik beide.”
BOERDERIJ OP DE KOP “Ria Mollema, myn frou, is myn kompaan yn it bouen en betinken fan ‘it lânskip’. Sij is myn stabile faktor, we binne al 35 jier bij elkoar. En teagearre hawwe wij Tjardo (22) en Marte (19) krigen. En ja, oer dy pleats? Dêr is al in hiel soad oer skreaun, it is ús projekt, dit dogge we tegearre mei oaren. Tefolle om it hjir no fierder oer te hawwen. Minsken moatte mar ris even googlje. Der steane altyd wol lju om de omkearde pleats op ’e foto te setten.”
9
20 cm diameter
46 cm
llatie
Prijs incl. insta
0 2 , 8 € 99
Voorkomt kalkaanslag en filtert je drinkwater Zamarra Kok Kalkaanslag is een grote ergernis; het maakt de toiletpot bruin, douchetegels dof en is slecht voor apparaten. Daarom heb ik een Big Green kalkpreventie apparaat met koolstoffilter laten installeren. Zacht water (en dus koffie en thee) smaakt beter en de waterkoker blijft schoon. Ik kan met een kwart minder (vaat)wasmiddel toe en hoef geen speciale sanitairreiniger meer te gebruiken. Vooral het gebrek aan kalkaanslag in de badkamer scheelt erg veel poetswerk. Helaas moet ik de douche nog wel nadrogen, omdat anders opgedroogde waterdruppels met magnesiumresidu zichtbaar blijven. Telegraaf, 4 juli 2020
ALLE VOORDELEN OP EEN RIJTJE BIG GREEN
WATER ONTHARDER
Voorkomt kalkaanslag Verwijdert bestaande kalk Verbetert geur, kleur en smaak Filtert op chemicaliën Ongefilterd kraanwater
Gefilterd met de Big Green
Behoudt calcium en magnesium Verspilt geen water Werkt zonder zout Gebruikt geen stroom Geen afvoer nodig
Nel Zeer tevreden met de Big green. We hadden een ontharder met zout maar vanwege het zout in je drinkwater waren we daar niet blij mee. Omdat we een natrium arm dieet volgen werd ons geadviseerd om de ontharder weg te doen. Na installatie van de big green merken we meteen verschil aan ons drinkwater, de smaak is veel lekkerder. De kalkaanslag komt niet meer terug. Het werkt geweldig. Edam, 4 januari 2021
Jaap Jurjen en Froukje Veenstra Wij zijn nu vier weken in het bezit van de BigGreen. Wij zijn super tevreden. Alles is schoner (koffiezetapparaat, was-en afwasmachine, douchecabine etc.) en zachter. En het water smaakt inderdaad lekkerder. Inmiddels onze lieve buren ook hiervan in kennis gesteld, en ook zij zijn nu bezitters geworden van de BigGreen. Zegt het voort, zegt het voort. Sumar, 26 januari 2020
Onderhoudsvrij Milieuvriendelijk Duurzaam
Filter geplaatst in kruipruimte
Filter geplaatst in meterkast
Verwijdert sediment, zware metalen en chemicaliën
De Big Green wordt geleverd en geïnstalleerd door een van onze ervaren installateurs. Zo bent u ervan verzekerd dat alles perfect werkt, heeft u voortaan geen last meer van kalkaanslag en
Actie:
kunt genieten van zuiver drinkwater.
1-ste vervangfilter volgend jaar
GRATIS!
www.big-green.nl • Informatie 0299-321188
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
11
TEKST EELKE LOK // FOTO’S NICKY BOSMA FOTOGRAFIE
FERWOUDE IS LEEFBARE EENHEID
KLEIN MAAR FIJN
Even ten noordwesten van Workum ligt het kleine dorpje Ferwoude. Daar wonen, pak ’em beet, 250 mensen. Vanuit Workum zie je het dorpje gemakkelijk liggen. Ferwoude ligt maar 3,9 kilometer of vijf minuten ver weg. Het lijkt dus eigenlijk niet meer dan een buitenwijk van Workum in die mooie landelijke boerenomgeving. Niets is minder waar. Het dorp Ferwoude is en heeft een heel eigen mienskip.
Jan Stellingwerf van Dorpsbelang Ferwoude: “It smoart hjir fan de aktviteiten.”
Voorzitter Jan Stellingwerf van Dorpsbelang Ferwoude is daar, zonder het te noemen, best trots op. Hij verbloemt die trots, door gewoon te vertellen dat Ferwoude uiterst leefbaar is, zonder dat er ook maar één voorziening is overgebleven. Geen winkels. Geen bank met pinautomaat. Geen school. Geen bedrijven. Er komt alleen een bezorgbakker. Overdag is het stil in het dorp. De meeste inwoners werken elders. Overal. Stellingwerf bijvoorbeeld zelf in Grou.
HISTORIE
Overigens is dat nooit anders geweest. Ferwoude bestaat al sinds de 13e eeuw. Het heette volgens de oude papieren Forwalde: een dorp vóór een moerasbos, een wald. Rond dat dorp werkten de boeren. Rijk aan financiën en invloed. Die landheren bepaalden wat er daar gebeurde. Direct al, ook ergens in de 13e eeuw, hebben die boeren daar een kerk geplaatst. Ze lieten hun arbeiders rondom die kerk wonen. Die kerk, een fleurig en kleurig gebouw, staat er nog steeds. Ja, op een gegeven moment hebben ze er wat tufsteen uitgehakt, want dat moest worden gebruikt voor de cementindustrie in Makkum. Daar kregen die boeren later spijt van en ze hebben de zaak weer hersteld. De kerk is later nog eens weer
gerenoveerd en nu staat hij als toeristische trekpleister opvallend geel aan de rand van het dorp. In de oudere tijden bleven de vrouwen in het dorp en werkten de mannen op het land. Nu werken mannen én vrouwen overal en is het overdag stilletjes in Ferwoude. Ook nog omdat sinds een aantal jaren de kinderen op school zijn in Workum of Parrega, of nog verder weg. Maar ’s avonds is iedereen weer terug en dan begint Ferwoude weer te leven. Dat het dan ‘bruist’ is misschien wat overdreven gezegd, maar Stellingwerf is uiterst tevreden over wat de bevolking allemaal doet.
DORPSHUIS
Stellingwerf wijst naar de overkant. Het dorpshuis. Daar stond al vanaf 1800 de school. Sinds 1991 kwamen de leerlingen uit Gaast daar ook nog bij, maar in 2015 moest de school het hoofd buigen. Van dat leegstaande schoolgebouw is een dorpshuis gemaakt. Omdat de school De Finne heette, is het dorpshuis ook zo genoemd. Daar vinden veel activiteiten plaats. Alle avonden wordt het gebruikt. Voor een mienskip als Ferwoude zijn er veel verenigingen. Er is een biljartclub (van 25 leden). Het koor en de toneelvereniging repete-
Museum De Timmerwerkplaats.
ren er en treden er op. De verenigingen hebben er hun bijeenkomsten; van begrafenisvereniging tot vrouwenvereniging. En natuurlijk de buitensportclub ‘Trije yn ien’, de kaatsclub, gebruikt het gebouw ook. Er zijn knutselmiddagen voor de jongste jeugd. En mooi is dat er overdag daar peuteropvang is onder de prachtige naam ‘Thús by Teatske’. “It smoart hjir fan de aktviteiten”, zegt Stellingwerf. Er is een activiteitencommissie die samen met betrokkenen klaarstaat voor het vieren van Koningsdag. Van het dorpsfeest. Een clownsmiddag. Sinterklaas. En in de kerk organiseren de jongeren van Ferwoude vaak dingen met Pasen of Kerstmis.
MUSEUM
Stellingwerf zit ook in het bestuur van het museum. Dat is de oude in waarde gehouden timmermanswerkplaats van Inne Veenstra. Die maakte deel uit van de Aldfaers Erf Route. In de jaren 70 van de vorige eeuw een bekende toeristenroute van ongeveer 25 kilometer, goed te fietsen. Daarin glorieerden allerlei kleine plaatsjes in de driehoek tussen Makkum, Bolsward en Workum met hun specialiteiten. Dat is intussen allemaal hier en daar een beetje verworden; er is niet goed op de nieuwe tijden ingespeeld. Er is nu de intentie om in elk geval een deel van de oude route weer te herstellen, want eigenlijk bestaat hij nu alleen uit ‘De Izeren Ko’ in Allingawier. Waarschijnlijk maakt de Ferwoudster timmermanswerkplaats er onderdeel van uit. Er wordt aan gewerkt, zegt Stellingwerf, dat is alles wat hij erover kan zeggen.
In zo’n actieve dorpsmienskip als die van Ferwoude draait een vereniging van Dorpsbelang natuurlijk optima forma, in tegenstelling tot veel andere net weer grotere plaatsen. Ze hebben een groot bestuur met een goed evenwicht van jong en oud. Betrokken mensen.
JEUGD
Er is zelfs al een enquête gehouden. Daaruit bleek dat heel veel jonge Ferwoudsters zielsgraag in die eigen mienskip willen blijven wonen. Maar er zijn geen starterswoningen voor hen. Stellingwerf: “We moatte hjir eins wer in tsiental libbensbestendige wenningen ha.” Daar kun je in beginnen en dan doorstromen naar de andere panden in Ferwoude. Die zijn allemaal groot, hebben ruime tuinen en zijn dus onbetaalbaar voor beginners. De vraag ligt bij de gemeente en Stellingwerf kwam optimistisch van de vergaderingen. Zoals hij ook optimistisch is over ‘zijn’ Ferwoude. Hij roemt tijdens het gesprek vaak de betrokkenheid van de inwoners. “Dus is it ‘ús Ferwâlde’, want wy bin in ienheid.”
Ferwoude uitgelicht! Scan de QR code voor de speciale video over Ferwoude!
OPEN DAG t respec
p a h c rs a a n eige
ing d n i verb
De basisscholen van Palludara staan voor christelijk en kwalita�ef hoogwaardig onderwijs. Elke school hee� zijn eigen signatuur. Samen leggen we het accent op eigenaarschap, verbinding, respect en talentontwikkeling. Maak kennis met één van onze kleurrijke scholen op
WOENSDAG 17 MAART Ga naar www.palludara.nl (of naar de website van één van onze scholen) en meld u aan vóór 11 maart. U ontvangt een uitnodiging met een �jds�p in de ochtend. We hopen op een persoonlijke ontmoe�ng! Lukt dit niet i.v.m. corona, dan wordt de afspraak online georganiseerd.
Bolsward: De Bron, Heeg: It Wrâldfinster, Hommerts: Van Haersma Buma School, Nijland: De Earste Trimen, Oppenhuizen: It Harspit, Oudega swf: Klaver Fjouwer, Scharnegoutum: Op ‘e Hichte, Sibrandabuorren: Mienskipsskoalle De Legeaën, Sneek: Simon Havingaschool, IKC Johannes Post, IKC Juliana, Koningin Wilhelminaschool, De Vuurvlinder, Perspec�ef 10-14, Woudsend: Meester v.d. Brugschool, IJlst: De Twine.
Met een open blik kijk je verder!
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
13
DOE MEE MET
HET GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST
LEZERSONDERZOEK
WAT VINDT Ú / VIND JÍJ VAN MAANDBLAD GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST?
en maak kans op een WAARDEBON t.w.v. € 100,00 aangeboden door Strandbar Thuishaven in Makkum YingMedia, de uitgever van GrootBolsward-IJsselmeerkust, is net als de regio continu in beweging. Als makers van het huis-aan-huis maandblad én online dagblad GrootBolsward-IJsselmeerkust vinden wij het belangrijk dat onze achtergrondverhalen en (nieuws)aanbod passen bij de wensen van onze lezers. Om deze ambitie waar te maken, is het van belang om inzicht te krijgen wie onze huis-aan-huis maandbladen ontvangt, wie deze daadwerkelijk leest en welke onderwerpen men interessant vindt. Kortom: wij zijn erg benieuwd hoe onze lezers GrootBolsward-IJsselmeerkust beleven en vragen u/jou om uw/jouw mening te geven.
Hoe het werkt... 1. Open de camera op je smartphone en scan onderstaande QR-code om de vragenlijst te openen óf ga naar de website www.grootbolswardijsselmeerkust.nl; in de rechterzijbalk op de website vindt u / vind je een link naar de vragenlijst. 2. Vul de vragenlijst in, dit duurt ongeveer vijf minuten 3. Maak kans op een waardebon t.w.v. € 100,00 bij Strandbar Thuishaven in Makkum. Vul aan het einde van de vragenlijst uw/ jouw voor- en achternaam + e-mailadres in. 4. De winnaar van de verloting krijgt bericht van ons. Alvast bedankt!
bolsward-ijsselmeerkust
advertentie
Horen zoals je nog nooit hebt gezien.
Spotify streamen op je hoortoestel.
Kom langs! Maak nu een afspraak bij een winkel bij jou in de buurt. Bel 0900 600 7008 of ga naar schoonenberg.nl.
Ervaar onze innovatieve toestellen
Uiteraard werken wij conform de officiële richtlijnen voor audiciens rondom het coronavirus.
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
15
TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
BRANDED CONTENT
FIER VERMOGENSBEHEER HEEFT AANDACHT VOOR IEDERE KLANT
“Wij kunnen heel snel schakelen” Het is één van die heerlijke winterdagen in de tweede week van februari als we een voet over de drempel zetten bij het bedrijf Fier Vermogensbeheer aan de Hegedyk 1 in Sneek. Onder het genot van een kop koffie en een lekkere brownie zijn we aangeschoven - op anderhalve meter afstand - in het kantoor van de drie mannen. Wie zijn de mannen van Fier, die sinds januari van dit jaar een eigen beleggingsonderneming in Sneek runnen? Die vraag willen Thijs van Keimpema, Johan IJsbrandij en Bram Bakker best beantwoorden. Maar allereerst: waar staat Fier Vermogensbeheer voor?
Thijs van Keimpema trapt af. “Fier staat voor trots en voor het vertrouwen dat klanten ons geven om hun vermogen te mogen beheren. Wij hebben aandacht voor de klant en luisteren goed naar wat de klant wil, dat vinden we het allerbelangrijkste. Samen met de klant bouwen wij een solide portefeuille, daar komt het in de praktijk wel op neer”, weet Thijs Compagnon Bram Bakker knikt instemmend. “Wij zijn laagdrempelig en voelen ons verantwoordelijk; we beleggen met het geld van onze klanten. Dat realiseer ik mij elke dag. Klanten zijn geen nummers; we hebben geen keuzemenu’s. Mensen kunnen hier naar binnen lopen wanneer ze dat willen. Dat is het grote verschil tussen de banken en ons.” Johan IJsbrandij weet waar het gedachtengoed van zijn twee collega’s vandaan komt. “Binnen de organisatie van onze vorige werkgever waren die keuzes niet meer waar te maken. Nu wij eigen baas zijn kunnen we dat motto weer hanteren. Dichtbij en betrokken.”
Korte geschiedenis
Die ‘vorige werkgever’ is de Rabobank. Alle drie mannen hebben een achtergrond bij de Rabobank en beleggen zit eigenlijk wel in hun DNA. Johan en Bram kennen elkaar al vanaf 2007 toen ze bij de Rabobank in Sneek
Bram Bakker, Johan IJsbrandij en Thijs van Keimpema (vlnr.): “Wij denken dat wij als speedboot in de beleggingsmarkt kunnen fungeren”
werkten. Toen de beleggingsafdeling van de Rabobank opereerde vanuit Team Fryslân, nu twee jaar geleden, kregen de beide Snekers contact met Thijs. Juist in deze coronatijd toont het drietal lef om te starten met een eigen onderneming. Op 16 december 2020 werd Fier Vermogensbeheer ingeschreven bij de Kamer van Koophandel en in januari 2021 konden zij los in een modern kantoorpand aan de Hegedyk.
Waarin onderscheiden jullie je van andere vermogensbeheerders?
“Ik denk dat wij min of meer als speedboot in de beleggingsmarkt kunnen fungeren”, vertolkt IJsbrandij de strategie van Fier Vermogensbeheer. “De meeste vermogensbeheerders zijn vaak logge olietankers. Voordat die een bepaalde richting op gaan, duurt het vaak een eeuwigheid. Wij kunnen heel snel
schakelen, als wij kansen zien kunnen we daar rap op inhaken.”
gaat nog steeds door. Beleggen in gaming aandelen is bij ons dan ook een thema.
Bram Bakker vult aan. “Toen ik startte op de beleggingsafdeling bediende ik klanten vanaf 80.000 euro. Dat werd twee ton, drie ton. En nu is het vanaf vijf ton. De vijver werd steeds kleiner, terwijl ik een vermogen van 100.000 euro veel geld vind. Er is geen grootbank meer waar je een eigen beleggingsadviseur krijgt onder de vijf ton. Met andere woorden: óf mensen moeten het online door een computer laten doen, óf ze moeten zelf gaan beleggen. Samen met een beleggingsspecialist is bijna nergens meer mogelijk. Wij bieden dat wel aan; daar onderscheiden wij ons in.”
Johan IJsbrandij: “Wij spelen in op een trend. Als je ziet welke boost gaming in coronatijd heeft, dan is dat gigantisch.” IJsbrandij is van de drie het meest thuis in deze vorm van beleggen. “De gamingmarkt in China is al vele malen groter dan in Amerika en Europa. Wij haken in op die omzetboot. Overigens maar weer een heel klein stukje in de technologie. Juist dat stukje pakken wij er tussenuit, omdat wij denken dat er een specifiekere groei in ligt. Dat is gaming, maar we zitten ook in cyber security, het beveiligen van computers, en zorgen dat het internetbankieren veilig is. Het zijn typisch van die thema’s waar wij van Fier Vermogensbeheer op inhaken.”
Beleggen in videogames en e-sports
Gaming is anno nu een miljardenbusiness geworden, volgens het drietal, en de groei
Meer weten? Zie ook op de website: www.fiervermogensbeheer.nl
Johan IJsbrandij (48)
Bram Bakker (48)
Thijs van Keimpema (48)
Johan is een rasechte Sneker, geboren en getogen. Als heao-student was hij een jaar in Amerika waar het beleggingsvirus hem te pakken kreeg. Een bezoek aan de Future Beurs van Chicago was voldoende. Toen Johan die hectiek zag, handelaren schreeuwend in fel gekleurde jasjes, dacht hij: “In die wereld wil ik werken.” Johan werkte vanaf 1996 in de beleggingssector, eerst bij de Friesland Bank om kort voor de overname naar de Rabobank in Sneek te verkassen. Johan zijn beleggingsmotto: tijd is je vriend, impulsiviteit de vijand.
Bram is geboren in Groningen, maar getogen in Scharnegoutum en Sneek. Woont nu met vriendin Monique en tweelingdochters in Wommels. Ging na de middelbare school bij de Koninklijke Marine, werkte vervolgens onder andere als bedrijfsleider bij schoenenzaak Ziengs. Later Rabobank-kantoordirecteur in Wommels. In de avonduren zijn heao-diploma behaald en sinds 2007 gecertificeerd beleggingsspecialist. Bram z’n beleggingsmotto: beleggen doe je goed gespreid en voor de lange termijn, speculeren op de korte termijn geeft vaak financiële pijn.
Thijs is geboren en getogen in Gytstjerk, vader van drie dochters. Voetbalt in z’n vrije tijd nog altijd. Tot december werkzaam geweest als gecertificeerd beleggingsspecialist bij de Rabobank. Deed een hboopleiding management, economie en recht. Ziet beleggen niet alleen als werk, maar ook nog altijd als zijn hobby. Beleggingsmotto: je winsten laten lopen en de verliezen moet je beperken.
hoekstrasneek.nl
Digitalisering
in de zorg
Antonius
Coolminds
DA-RE
Zorg dichtbij huis
Internettechnologie inzetten in de zorg
Software ontwikkelen voor de zorg
Dit is een bijlage van
bolsward-ijsselmeerkust
2
Digitalisering in de zorg
Het beste uit twee werelden Om ook in de toekomst goede en betaalbare zorg te kunnen leveren, vaart de Antonius Zorggroep sinds 2019 een nieuwe koers. Op weg naar 2022 combineren we het beste uit twee werelden: in het ziekenhuis als het moet, thuis als het kan. Dit doen we met een totaal zorgaanbod, afgestemd op de wensen en mogelijkheden van onze patiënten.
Samenwerking Om deze ambitie te kunnen realiseren, zet de Antonius Zorggroep hoog in op samenwerking, zowel in- als extern. Zo gaan Thuiszorg Zuidwest Friesland en het Antonius Ziekenhuis hun krachten
houden. Op die manier
nog meer bundelen. We voegen het beste van twee
zijn patiënten en cliënten
werelden samen. Hoe? Door álle patiëntpaden
in hun vertrouwde
onder de loep te nemen en vast te stellen hoe
thuisomgeving verzekerd van de beste zorg en
we de zorg zo dicht mogelijk bij huis kunnen
behouden ze de regie over eigen gezondheid. Ze
organiseren. Wij hebben namelijk het rotsvaste
krijgen namelijk inzicht in hun eigen gezondheid
vertrouwen dat de patiënt thuis beter herstelt.
en dat geeft autonomie en vrijheid.
Noordoostpolder en Urk. Door inzet van slimme meetapparatuur die de gezondheidstoestand van
Dit doen we in samenspraak met onze patiënten én in samenwerking met huisartsen en andere
Primeur
COVID-19 patiënten vanuit huis 24/7 registreert,
zorgpartners uit de regio.
Een andere nieuwe ontwikkeling is thuismonitoring
worden zij op afstand in de gaten gehouden en
van COVID-19 patiënten, zodat zij eerder vanuit
begeleid in hun herstel. Hiermee hebben we een
Voortdurend verbeteren
het ziekenhuis naar huis kunnen om daar verder
landelijke primeur. Voor al onze digitale initiatieven
Omdat zorg mensenwerk is, creëren we een
te herstellen. Dit gebeurt onder toeziend oog van
geldt dat het gebruik ervan altijd maatwerk is.
werkomgeving waar onze zorgprofessionals kunnen
huisartsen uit de regio Zuidwest-Friesland, de
Onze zorgverleners, patiënten en cliënten bepalen
groeien en presteren. Het draait om voortdurend
samen of en wanneer online zorg meerwaarde biedt.
verbeteren. Haal het beste uit jezelf én uit elkaar,
Bovendien is deelname geheel vrijwillig; ook zonder
luidt ons devies. Concreet betekent dit dat we
beeldbellen en thuismonitoring zijn patiënten en
extra investeren in de ontwikkeling, training en
cliënten bij ons in vertrouwde handen.
scholing van onze medewerkers. Hierbij staan vier kernwaarden centraal: toegewijd, toegankelijk,
Samen sterk
samen sterk en vakmanschap. Als zorggroep willen
Om de kwaliteit en continuïteit van onze zorg te
we onze medewerkers graag ondersteunen om deze
borgen, werken we ook nauw samen met andere
kernwaarden te ontwikkelen. Zo investeren we
zorgaanbieders in de regio. Van thuiszorg- en
komend jaar onder meer in de digitale vaardigheden
ouderenzorgorganisaties tot welzijnsinstellingen
van al onze medewerkers.
en revalidatiecentra. Goede, toegankelijke en betaalbare zorg dichtbij huis, daar maken we ons
Innovatie
samen sterk voor!
Een ander speerpunt is innovatie. Tijdens de eerste en tweede coronagolf kwam de reguliere zorg in
Sandra Timmermans,
Nederland behoorlijk onder druk te staan. Om
Lid Raad van Bestuur van de Antonius Zorggroep
beter voorbereid te zijn op een eventuele derde golf, investeren we volop in digitale zorg. Door digitaal de vinger aan de pols te houden, kunnen we de continuïteit én kwaliteit van onze zorg waarborgen. Zo hebben we de app BeterDichtbij geïntroduceerd,
Op pagina 4 in deze bijlage gaan we verder in op onze digitale zorgoplossingen.
waarmee onze zorgverleners op afstand contact houden met hun patiënten. Andere initiatieven zijn beeldbellen en telemonitoring, waarbij we de gezondheid van patiënten thuis in de gaten kunnen
Dit is een bijlage van
bolsward-ijsselmeerkust
3
Digitalisering in de zorg
TEKST: MARIJE NUTMA // BEELD: DA-RE
David de Jong en Reinier Hakvoort van DA-RE health innovation
Software ontwikkelen voor de zorg David de Jong en Reinier Hakvoort hebben elkaar leren kennen op de afdeling ‘Human Technology’ van zorginstelling Patyna. Patyna biedt zorg aan ouderen in Friesland, met als werkgebied onder andere De Fryske Marren en SúdwestFryslân. De afdeling Human Technology onderzoekt hoe de zorg bij Patyna door middel van technologie verbeterd kan worden. Reinier Hakvoort werkt er als informatiemanager en David de Jong als projectleider innovatie. Vanuit hun gezamenlijke interesse in ‘health innovation’, oftewel het verbinden van de digitale wereld met de wereld van de zorg, zijn ze halverwege 2020 hun bedrijf ‘DA-RE’ gestart. “DA-RE staat voor DAvid en REinier,
‘virtual reality’. De zorgmedewerker
maar ook voor lef om te doen, om
krijgt een afsluitende bril op en
fouten te durven maken en om te
doorloopt een film waarbij hij of zij
experimenteren, want dat is nodig
steeds zélf het verloop van die film
om te kunnen innoveren”, legt Reinier
bepaalt. Een voorbeeld is een COVID-19
Hakvoort uit. “Er wordt in zorgland veel
training. Met de bril op is het alsof je in
vergaderd en nagedacht. Wij willen
een verpleeghuis bent en de patiënten
gewoon beginnen. Minder denken en
en het personeel tegen je praten.
meer doen. We brengen heel snel in kaart wat er nodig is, en we kijken hoe
“Het is net als in een computerspel”,
we dat op kunnen lossen.”
beschrijft David. “In het verpleeghuis zijn besmettingen vastgesteld. Hoe ga
Gezamenlijke missie
je hiermee om zodat het virus zich niet
Reinier Hakvoort (36) en David de Jong
verder verspreidt? Welke keuzes maak
(30) komen beiden uit de zorg en weten
je? Neem je verkeerde beslissingen,
hoe het is om de handen uit de mouwen
dan is het hele verpleeghuis besmet
te steken. Reinier startte zijn carrière als
en is het ‘game over’.” David legt uit,
ziekenverzorger. Hij werkte voor defensie
dat met deze manier van leren het
als militair verpleegkundige en kreeg
gat tussen theorie en praktijk gedicht
in het leger al snel een leidinggevende
wordt. En dat uit onderzoek blijkt, dat
functie. David begon als maatschappelijk
de opgedane kennis beter onthouden
werker. Zowel Reinier als David volgden
wordt dan via reguliere scholing. “Door
hun ambities en leerden dóór. Reinier
zo ondergedompeld te worden in de
maakte zijn droom waar en deed
ervaring, leer je op een veilige manier
verschillende managementopleidingen.
COVID training voor zorgpersoneel Patyna
David volgde masters op het gebied
wat je kunt doen in stressvolle situaties.”
van ‘health innovation’, de toepassing
Virtuele collega
beademings-apparaat werkt, dan kun
Waarde toevoegen aan de zorg
van technologie in de zorg, en ‘serious
David geeft als
je de QR-code op het apparaat scannen
DA-RE maakt niet alleen vernieuwende
gaming’, het gebruik van spelvormen
voorbeeld de app ‘ARNA’
met de app op je telefoon. Vervolgens
producten; de bedrijfsvoering is ook
voor serieuze doeleinden. Ze hebben
die is ontwikkeld voor
verschijnt in de app, die interactief is,
vernieuwend en helemaal van deze
nu een gezamenlijke missie: software
hulpverleners in de
uitleg over het apparaat. Zo heb je alle
tijd. Ook daarin tonen David de Jong
ontwikkelen voor mensen in de zorg.
ouderenzorg. De app
informatie op één plek. Dat is handig
en Reinier Hakvoort veel lef. Ze doen
Steeds vanuit de vraag: ‘Hoe kunnen
geeft informatie over 200 verschillende
als je met steeds minder mensen meer
alles online en ze zijn gericht op
we het werk voor de mensen op de
technische hulpmiddelen, en helpt
werk moet doen, zoals nu tijdens de
samenwerking en op duurzaamheid.
werkvloer beter
zorgverleners uit de brand als ze
pandemie.”
“We zijn een online netwerkorganisatie
maken?’
even niet weten hoe ze
Reinier Hakvoort (links) en David de Jong.
en brengen zorgorganisaties bij elkaar Reinier licht toe hoe de ontwikkeling van
die op zoek zijn naar dezelfde soort
beste kunnen
deze app in zijn werk ging. “We hebben
innovatieve oplossingen”, verduidelijkt
gebruiken.
aan zorgmedewerkers van verschillende
Reinier. Ook werken ze met circulaire
“ARNA is als
organisaties in de ouderenzorg
businessmodellen, waarmee winst weer
het ware je
gevraagd hoe hun dag eruit ziet, waar
terug geïnvesteerd wordt in de zorg.
ze tegenaan lopen, en hoe ze het graag
En ze coachen jong talent. “We denken
anders zouden willen. En vervolgens
niet in opleiding”, verklaart David. “We
een hulpmiddel het
virtuele collega”, legt David uit.
hebben we hun ideeën gekoppeld
trekken mensen met talent aan.” Reinier
wilt weten
aan de nieuwe technologie. Het is een
vult aan: “Wij zijn beiden begonnen
hoe een
ontwerp geworden, dat past bij wat de
op het mbo en werken nu allebei op
zorgmedewerkers nodig hebben.”
academisch niveau. Je hebt mensen
“Stel dat je
nodig die je talent zien, en dat willen we
COVID-19 training
anderen ook meegeven.”
Want het is belangrijk dat de
Dit is een bijlage van
technologie aansluit bij de mensen
Wat hun toekomstplannen zijn? Een
die het gaan gebruiken, benadrukken
bibliotheek ontwikkelen voor virtual
beiden. David en Reinier denken bij de
reality-trainingen voor de zorg, waar
ontwikkeling van de software nét een
zorginstellingen een abonnement
stapje verder. Zo hebben ze bijvoorbeeld
op kunnen nemen, om maar iets te
interactieve trainingen ontwikkeld
noemen. “Waarde toevoegen aan de zorg,
waarbij mensen leren door middel van
daar doen we het voor.”
bolsward-ijsselmeerkust
4
Digitalisering in de zorg
“Door zorg dichtbij huis voel je je weer mens in plaats van patiënt” Hoe zou het zijn als je niet voor alle zorg naar het ziekenhuis hoeft, maar dichtbij huis kwalitatieve zorg kunt ontvangen? Een goed idee, vindt de Antonius Zorggroep. Met digitale oplossingen als thuismonitoring, contact met zorgverleners via een app en beeldbellen krijgen patiënten de juiste zorg op de juiste plek. Begin 2019 zette de Antonius Zorggroep het programma ‘Antonius Thuis’ op. In dit programma onderzoekt de Zorggroep samen met de eigen patiënten hoe zorg nóg beter en efficiënter kan. De insteek? De juiste zorg op de juiste plek. Als het moet in het ziekenhuis, en als het kan thuis. “Alle zorg waarvan wij geloven dat je die beter thuis kunt ontvangen, organiseren we zo dicht mogelijk bij huis”, vertelt Els Reeuwijk, programmamanager van Antonius Thuis. “Het vermindert de werkdruk in het ziekenhuis, maar we merken vooral dat onze patiënten zorg dichtbij erg prettig vinden. Voor een bezoek aan de polikliniek zijn velen soms wel een dagdeel kwijt. Terwijl veel zorg ook heel goed door thuiszorgmedewerkers, de eigen huisarts of zelfs digitaal verleend kan worden.”
“Met digitale zorgoplossingen krijgen patiënten meer regie over hun leven”
Els Reeuwijk
Thuismonitoring Met name in dat laatste – digitalisering van de zorg – is de Antonius Zorggroep innovatief. De Zorggroep gebruikt steeds meer nieuwe technologieën die zorg dichtbij makkelijker maken. “Een voorbeeld daarvan is thuismonitoring”, vertelt Els. “Op dit moment maken zo’n 45 tot 50 COPD-patiënten in Zuidwest-Friesland, de Noordoostpolder en Urk daarvan gebruik. Thuismonitoring houdt in dat we de patiënt op afstand in de gaten houden. Een bluetooth apparaatje meet thuis de vitale waarden – bloeddruk, zuurstofgehalte en gewicht – en stuurt die real time door naar het ziekenhuis. Wijken de waarden af, dan bieden we snel hulp.”
Thuismonitoring voor stabiele Covid-19 patiënten
Noord. Zij houden de waarden 24/7 in
Als eerste Nederlandse ziekenhuis zet
contact tussen deze verpleegkundigen en
de Antonius Zorggroep thuismonitoring
de patiënt. Als de metingen afwijken, krijgt
voor Covid-19 patiënten in, met een
de huisarts bericht. Die bepaalt dan welke
zogenoemde ‘slimme’ pleister van Philips.
aanvullende zorg of behandeling nodig is.”
de gaten. Ook is er dagelijks telefonisch
Een primeur dus. “Het gaat om patiënten die stabiel genoeg zijn om thuis aan te
Enthousiaste samenwerking
sterken, maar die nog wel afhankelijk
“Thuismonitoring van Covid-19 patiënten
zijn van zuurstof”, vertelt Minet van
is het resultaat van enthousiaste
Autonomie en vrijheid
autonomie en vrijheid. Als chronisch zieke
Dijk, projectmanager bij Antonius Thuis.
samenwerking”, vertelt Minet. “Zo’n
“Thuismonitoring is een verademing voor
patiënten moeten ze normaal gesproken
“Herstel gaat thuis meestal beter dan in
digitale voorziening opzetten kost
de patiënt”, aldus Els. “We horen van de
vaak naar het ziekenhuis. Dat hoeft nu
het ziekenhuis. Deze patiënten vinden
normaal wel drie maanden. Dit hebben
gebruikers dat ze hiermee de regie over
niet meer. Ze kunnen dus de gewone
het vaak ook veel fijner om in hun
we in twee, drie weken voor elkaar
hun leven terugkrijgen. Ze hebben inzicht
dagelijkse dingen doen. Daardoor voelen
vertrouwde omgeving te zijn. Maar dan
gekregen, met veel verschillende partijen.
in hun eigen gezondheid en dat geeft
ze zich weer mens in plaats van patiënt.”
wel met de juiste zorg.” En dat kan nu.
Van longartsen en verpleegkundigen tot
Patiënten die naar huis kunnen en willen,
kwaliteitszorg- en ICT-medewerkers. Plus
krijgen een zuurstoftankje mee en de
alle huisartsen in de regio. Iedereen zag
slimme pleister opgeplakt.
het belang ervan en zette zich enorm in.
“Ik heb nu dagelijks inzicht in mijn waarden” JAN VAN DIJK (81), COPD-PATIËNT
Het gewone werk bleef soms even liggen Minet: “De sensor op deze pleister
om dit project voorrang te geven.”
“Thuismonitoring? Ik vond het gelijk een prachtidee. Ik heb dan ook geen
meet de ademhalingsfrequentie en
seconde getwijfeld of ik mee zou doen. Ik wil er alles aan doen om mijn
hartslag. Ook krijgen de patiënten een
Wat zijn de verwachtingen? Minet: “Met
aandoening COPD draaglijker te maken en met thuismonitoring kan ik misschien
bluetooth zuurstofsaturatiemeter mee,
thuismonitoring kunnen wekelijks drie
ook bijdragen aan toekomstig onderzoek naar de ziekte. Het fijne vind ik dat ik
die het zuurstofgehalte in het bloed
tot vier patiënten vervroegd naar huis
dagelijks inzicht krijg in mijn vitale waarden. Dat helpt me accepteren dat de ene
meet. De waarden worden automatisch
en met een veilig gevoel thuis verder
dag de andere niet is. Erg prettig. Ik vind thuismonitoring een aanrader.”
verzonden naar verpleegkundigen van
aansterken. Hoe fijn is dat?”
telemonitoringcentrum Zorgcentrale
Dit is een bijlage van
bolsward-ijsselmeerkust
5
Digitalisering in de zorg
Beeldbellen in de Thuiszorg Een derde online zorg-‘tool’ waar binnen de Antonius Zorggroep gebruik van wordt gemaakt is Beeldbellen in de Thuiszorg. Het idee is simpel: thuiszorgcliënten ontvangen een tablet, waarmee ze kunnen beeldbellen met thuiszorgmedewerkers en de eigen familie. “36 medewerkers van Thuiszorg Zuidwest Friesland, onze thuiszorgorganisatie, zijn ervoor getraind”, geeft Els aan. “Inmiddels maken zo’n dertig thuiszorgcliënten gebruik van beeldbellen. Beeldbellen
“Door beeldbellen heb ik een zorg minder” JANNIE BRANDSMA, MANTELZORGER
vervangt de vaste zorgmomenten niet, maar
“Mijn vader is 87. Toen ons als familie
vormt een aanvullend contactmoment.
werd gevraagd of we mee wilden doen
Een wijkverpleegkundige kan op route
met beeldbellen, dacht ik: ‘Is dat wel iets
bijvoorbeeld even tussendoor beeldbellen met
voor hem? Hij heeft niets met computers.’
een cliënt om te kijken hoe het gaat of om de
Maar beeldbellen is heel makkelijk: het
cliënt te coachen bij het medicijngebruik.”
werkt met één druk op de knop. Na wat oefenen kon mijn vader prima overweg
Persoonlijk contact
met ‘dat ding’, zoals hij de tablet noemt.
“Eenzaamheid onder ouderen neemt
Hij wordt wat vergeetachtig – soms
toe. Bij beeldbellen zie je elkaar en dat
vergeet hij de warme maaltijd. Janke, zijn
persoonlijke contact is bij veel senioren
vaste thuiszorgmedewerker, beeldbelt
welkom. Daarnaast ontlast het beeldbellen
vaak tussen de middag even met hem.
de mantelzorgers”, gaat Els verder. “Het
Ze checkt hoe het gaat en herinnert hem
is een fijne gedachte als je weet dat de
aan de maaltijd. ‘Heeft u al gegeten?’,
wijkverpleegkundige regelmatig contact heeft
vraagt ze dan. Zo’n extra zorgmoment
met je vader of moeder. We nodigen dan
tussendoor is heel fijn voor mijn vader. En
ook iedere thuiszorgcliënt uit om gebruik te
voor mij is het een zorg minder.”
maken van beeldbellen!”
BeterDichtbij Een andere digitale voorziening is de app ‘BeterDichtbij’, gratis voor alle patiënten van het Antonius Ziekenhuis. Met deze app kun je via je mobiele telefoon, tablet of computer heel laagdrempelig een berichtje sturen naar je verpleegkundige, arts of andere zorgverlener binnen het Antonius Ziekenhuis.
“Patiënten kunnen laagdrempelig hun vragen stellen” SUSAN SPRIETSMA, VERPLEEGKUNDIG CONSULENT OP DE POLI CARDIOLOGIE VAN HET ANTONIUS ZIEKENHUIS “Via BeterDichtbij heb ik contact met patiënten die zijn
Ook videobellen is mogelijk. “Bij BeterDichtbij gaat het om korte vragen zonder spoed”, legt
aangemeld bij de hartfalenpoli of hartrevalidatie. Een
Els Reeuwijk uit. “Bijvoorbeeld als je iets wilt weten over een eerder gesprek met je arts of over
hartprobleem zorgt vaak voor vragen en onzekerheden. Wij
medicatie. Je kunt appen wanneer het je maar uitkomt en je krijgt vlot en betrouwbaar antwoord.
begeleiden mensen hierbij. Mijn collega-consulenten en ik checken tweemaal per dag berichten die via de BeterDichtbij-
Het voordeel is dat je de antwoorden op
app binnenkomen. Patiënten kunnen laagdrempelig hun
je gemak nog eens kunt nalezen. En niet
vragen stellen. De berichtjes variëren van vragen over het
onbelangrijk: je privacy is gewaarborgd.”
hartrevalidatieprogramma tot vragen over een steunkous of medicatie. Ook kunnen de patiënten hun metingen doorgeven. We streven ernaar om de berichten snel af te
Bent u geïnteresseerd in BeterDichtbij? Vraag uw huisarts of specialist naar de mogelijkheden.
handelen, in ieder geval binnen drie dagen. De chatfunctie is ideaal. We geven snel en veilig advies en sturen voorlichting of informatie door. Ook videobellen bevalt goed. Doordat je de patiënt ziet, pik je makkelijker non-verbale signalen op. Kortom, ik vind BeterDichtbij een patiëntvriendelijke tool met toegevoegde waarde voor de patiënten en ons werk.”
Tot slot... Digitalisering is geen doel op zich, maar wel een heel handig middel. Goede zorg verlenen, daar gaat het om. “Met digitale middelen brengen we die goede zorg dichter bij huis”, besluit Els Reeuwijk. “Zo kan iedereen zijn eigen leven blijven leiden en toch zelf de regie houden.” Dit is een bijlage van
bolsward-ijsselmeerkust
6
Digitalisering in de zorg
Jan Dirk Bijker, directeur van Coolminds
“Internettechnologie inzette mijn hart sneller van kloppe “Bezig zijn met organisatieontwikkeling, dat vind ik leuk!”, zegt Jan Dirk Bijker uit Sneek. Door de jaren heen heeft Bijker heel veel verschillende banen gehad in het noorden van Nederland. Hij pushte zichzelf, maar werd ook gevraagd door organisaties, om dingen te doen waarvan hij niet wist of hij het zou kunnen. Daarmee kwam hij rond zijn dertigste op een soort midlifecrisis uit. Wat nu? Dan is daar Coolminds, het bedrijf waarmee hij daadwerkelijk een verschil kan maken in de maatschappij. TEKST: JANITA BARON // FOTO’S : COOLMINDS
“Toen ik dertig was had ik al zoveel
op naar het volgende bedrijf. Tot hij
gedaan dat ik een soort midlifecrisis
bij Coolminds in Leeuwarden terecht
kreeg en zoiets had van, wat nu?
kwam. Daar is hij inmiddels al weer
Ik heb een hele leuke vrouw, twee
zeven jaar directeur.
dochters en een koophuis waar ik niet meer weg hoef. Ik heb grote
“Bij Coolminds is geen dag hetzelfde.
uitdagingen gehad. Al die ambities,
Ik heb echt mijn plek gevonden.” Hoe
je hele leven op zoek naar dat stapje
dat komt? Coolminds houdt zich
extra? Op een gegeven moment
bezig met internettechnologie en
was ik uitgekeken. Ik kwam tot
VR, Virtual Reality. Jan Dirk vraagt
de conclusie dat ik heel tevreden
zich af hoe we ons voordeel kunnen
moest zijn met wat ik heb. Dat die
doen met deze technologieën. En
ratrace vanaf de kleuterschool tot dit
richt zich daarbij met name op het
moment ten einde is.”
midden- en kleinbedrijf (mkb) en de zorg. Vooral in deze laatste branche
Spanningsboog
wordt er nauwelijks gebruik gemaakt
Jan Dirk studeerde bedrijfskunde
van internettechnologie. Dat kan
in Groningen. Hij zag vele
anders, vindt Jan Dirk. En zijn bedrijf
medestudenten/collega’s naar het
helpt daarbij. Met als belangrijkste
westen trekken, maar had voor
motivatie een bijdrage te leveren aan
zichzelf besloten dat hij liever in
de gemeenschap. “Wat is dan mijn
het noorden bleef. Hier moet toch
waarde en waar kan ik mijn bijdrage
ook werk zijn? Jan Dirk ging zich
leveren? Kijk, ik ben nu ondernemer
toeleggen op technologie en innovatie
en heb een vehikel waarmee ik een
en hopte van het ene bedrijf naar de
nog grotere bijdrage kan leveren
volgende. “Mijn spanningsboog was
aan de gemeenschap dan ik ooit in
zo’n maand of negen. Dan ga ik mij
mijn eentje zou kunnen. Dat geeft
vervelen en gaan dingen op elkaar
voldoening! Dát zijn de leuke dingen.”
lijken.” Hij geeft hierbij het voorbeeld van een verandering die hij in gang
Virtual Reality
had gezet, maar vervolgens bleek
Er zijn volgens Jan Dirk twee soorten
dat de verandering aan verbetering
Virtual Reality: 360 graden video’s
zorgen dat gebruikers zichzelf
begeleiden van cliënten in de
toe was. Daar bleek Jan Dirk niet zo
en de gaming wereld. Het begon ooit
kunnen helpen én dat hulpverleners
huisartsenpraktijk. Liv is ontworpen
goed tegen te kunnen. Dan had hij
allemaal met 360 graden video’s voor
doelgerichte hulp kunnen verlenen.
als een waardevolle aanvulling op de
het liever meteen goed gedaan. Dus,
virtuele kijkdagen van makelaars.
Jan Dirk ziet de zorg als een laatste
face-to-face gesprekken tussen cliënt
Inmiddels maakt Coolminds onder
bastion die nog moet leren omgaan
en POH-GGZ. Voor cliënten betekent
andere trainingscenario’s voor
met de intreding van nieuwe
Liv dat ze in eigen hun tijd kunnen
de zware industrie (gaming) en
technologieën die wezenlijk bijdragen
oefenen en leren op basis van een
het bedrijf ontwikkelt 360 graden
aan de zorg.
gepersonaliseerd aanbod opdrachten,
video’s die in de zorg gebruikt
informatie en tips.
kunnen worden. Ze hebben de
Blended Care
beschikking over de grootste VR-
‘Blended care’ is een combinatie
Praktijkondersteuners kunnen
bibliotheek met zo’n 160 videoclips
van traditionele face-to-face
meekijken en hebben zo beter zicht
die ingezet worden bij behandeling
behandelingen en online
op de ontwikkeling, maar ook meer
van angststoornis, psycho-educatie,
hulpverlening. Hoe werkt dat? Jan
aanknopingspunten voor effectieve
gedragstraining en ontspanning.
Dirk Bijker: “Het beste voorbeeld
persoonlijke gesprekken.” Liv is door
Daarnaast creëert Coolminds apps
is denk ik ‘Liv online’. Het is
onder andere Coolminds gemaakt
en online omgevingen die ervoor
een e-health platform voor het
voor praktijkondersteuners en de
Dit is een bijlage van
bolsward-ijsselmeerkust
7
Digitalisering in de zorg
n in de zorg; daar gaat e n!”
“Natuurlijk wordt er wel eens gemopperd op mij omdat wij teveel aandacht schenken aan dit project ten opzichte van wat we er aan verdienen, maar het is te waardevol om niet te doen”
behandelplan en de oefeningen. Op
psycholoog vraagt aan jou om deze
het moment dat de zorg langs ging,
drie dingen bij te gaan houden. Dan
met de app op zijn/haar telefoon,
is het fijn dat er een hulpmiddel is
hadden ze alles bij de hand en
dat je herinnert dat je die oefening
hoefden ze alleen een vinkje te geven
moet doen en waar je het makkelijk
mensen te kunnen helpen”, vindt
bij ‘heb ik gezien’. Zo konden we
in bij kan houden. Wat heb je altijd
Bijker. “Dit vind ik echt waardevolle
bijdragen aan een betere kwaliteit én
bij je? Je smartphone. Met alerts
projecten! Natuurlijk wordt er wel
beschikbaarheid van de zorg. Dit is dé
triggeren we dan met een vraag of
eens gemopperd op mij omdat wij
manier waarop technologie ingezet
een opdrachtje om iemand anders
teveel aandacht schenken aan dit
moet worden, voor win-win situaties.”
te laten denken én de registratie ervan. Dit kan helpen bij het volgende
project ten opzichte van wat we er aan verdienen. Maar het is te
Jan Dirk zegt het met volle
GGZ. Inmiddels zijn er 300 praktijken
waardevol om niet te doen. Natuurlijk
overtuiging. Hij voegt er zelfs aan toe:
ene lichtpuntje dan juist wél naar
in Nederland op aangesloten.
moet een bedrijf zo gerund worden
“Technologie gaat het mogelijk maken
boven komt, omdat het geregistreerd
dat je inzicht hebt op efficiëntie. Maar
dat er gepersonaliseerde zorg komt.
is in je app en niet ondergesneeuwd
Een ander voorbeeld dat Jan Dirk
dat betekent niet dat je dit soort
Online hulpmiddelen spelen daarbij
is omdat de rest van je week niet zo
aanhaalt gaat over Fier, het vroegere
projecten niet ook kunt doen.”
een steeds grotere en effectieve
goed verliep… Online zorg kan helpen
blijf-van-mijn-lijf huis. Een kwart
bezoek aan je behandelaar omdat dat
rol. Ze verhogen de kwaliteit van
om die zaken boven tafel te krijgen
van de vrouwelijke slachtoffers
Gepersonaliseerde zorg
zorg, zijn altijd beschikbaar en zijn
die anders voor een behandelaar niet
komt via sociale media in handen
“Technologie heeft soms een
bovendien efficiënt. Daar gaat mijn
zichtbaar zouden zijn.”
van loverboys. Fier vangt meisjes
negatieve connotatie”, meent Jan Dirk
hart sneller van kloppen!”
op die in handen zijn gevallen van
Bijker. “Maar je kan er ook je voordeel
die loverboys en houdt zich bezig
mee doen. We hadden op een gegeven
Dankbaar werk
Dirk dankbaar werk. “Zonder
met mensenhandel problematiek.
moment een revalidatiecentrum als
“Stel, je hebt depressieve klachten. En
zorgachtergrond kan ik tóch samen met
Voor Fier is een chat ontworpen
klant waarbij er bedrijfseconomische
je ziet de wereld niet meer helemaal
ons team een bijdrage leveren aan een
die continue online is (‘chat hier
problemen waren omdat niet alle
zoals die is. Dan kan het helpen om
betere wereld. Als je op deze manier
met Fier’) en waarmee online
uren werden geregistreerd. Wij
je te focussen op drie goede dingen
daaraan kunt bijdragen, dan vind ik
hulp geboden kan worden aan de
hebben toen een app ontwikkeld
op een dag. Daarnaast ga je naar een
dat bijzonder en fijn. En dan hebben
doelgroep. “Het is dan mooi om online
waarin alle patiënten staan, het
psycholoog en hebt een gesprek en de
we het goed gedaan als team!”
Dit is een Dit bijlage is een bijlage van van
En daarom is dit volgens Jan
bolsward-ijsselmeerkust bolsward-ijsselmeerkust
24
&FIT
GEZOND
NUMMER 03 • 2021
ANTONIUS ZIEKENHUIS ZORGT
Bevallen in het ziekenhuis Als je zwangerschap en bevalling lopen zoals het hoort, krijg je hulp van de eerstelijns verloskundige. Je mag dan thuis bevallen, of met je eerstelijns verloskundige in het ziekenhuis. Als er tijdens de zwangerschap of bevalling specialistische zorg nodig is, verwijst de eerstelijns verloskundige je door naar de gynaecoloog en tweedelijns verloskundige in het ziekenhuis.
Naar het ziekenhuis De eerstelijns verloskundige verwijst je door naar het ziekenhuis wanneer je bijvoorbeeld een meerling verwacht of een hoge bloeddruk hebt. Je spreekt in het ziekenhuis vooral de tweedelijns verloskundige/klinisch verloskundige van het ziekenhuis. Deze werkt samen met andere zorgverleners in het ziekenhuis, maar ook met je eerstelijns verloskundige. Het doel van de tweedelijns verloskundige is om je zwangerschap en bevalling zo prettig Kijk voor de laatste informatie over welke mogelijk te laten verlopen. Hij/zij is maatregelen in ons ziekenhuis gelden op 24 uur per dag bereikbaar, helpt je www.mijnantonius.nl/covid-19. Op deze pagina met het geboorteplan en heeft alle vind je veelgestelde vragen en antwoorden onder de aandacht voor je vragen, wensen en kop ‘zwangerschap en bevallen in het ziekenhuis’. zorgen. Er zijn spreekuren in Sneek, Emmeloord en op Urk.
COVID-19 en bevallen
Thuis bevallen en onverwachts naar het ziekenhuis Als je graag thuis wilt bevallen, kan het voorkomen dat je toch onverwachts naar het ziekenhuis moet. De eerstelijns verloskundige zorgt er dan voor dat jouw wensen en geboorteplan worden doorgegeven aan de medewerkers van het ziekenhuis. Wil je graag gehurkt bevallen? Of het bevalbad gebruiken? Dan wordt daar zoveel mogelijk rekening mee gehouden.
Zorg rondom je zwangerschap goed geregeld Als je een tweeling krijgt of last hebt van een aandoening, bijvoorbeeld ernstige reuma, een depressie of een trauma van een eerdere bevalling, dan heb je extra zorg en aandacht nodig. Het Antonius Ziekenhuis heeft een POP-poli voor zwangeren met een psychische ziekte en een BOP-poli voor zwangeren met een bijzondere medische indicatie.
Tijdens een keizersnede kun je meekijken dankzij een doorkijkdoek. Na een geplande keizersnede wordt je baby meteen in je armen gelegd.
POP-poli: zwanger met een psychische ziekte Ben je zwanger en heb je een psychiatrische ziekte (gehad)? Dan heb je misschien wel vragen en/of zorgen. Op de POP-poli werken een psychiater, gynaecoloog en kinderarts nauw samen en doen één keer samen het spreekuur. Zo wordt er vanuit drie specialismen naar jou en je situatie gekeken. Zij geven jou en je partner informatie over je ziekte (en misschien medicijnen), jouw zwangerschap en het ouders-zijn. Samen maak je een signalerings- en bevallingsplan die bij jouw situatie past.
BOP- poli: zorg op maat voor zwangeren De bijzondere Obstetrie Poli in het Antonius Ziekenhuis in Sneek en Emmeloord is er voor alle zwangeren die zwanger zijn van een meerling, een onderliggende ziekte hebben of een nare ervaring hebben gehad. Op deze poli is er extra aandacht voor jou en wordt er een zorgplan op maat gemaakt. Je hebt tijdens en na je zwangerschap een vast team: een gynaecoloog, verloskundige en als het nodig is ook andere specialisten. Zo is je zorg medisch goed geregeld.
Wist je dat
in het Antonius Ziekenhuis… ... j e met een draadloos CTG vrij kunt rondlopen en douchen? ... e r kamers zijn waarin je samen met je kindje kunt blijven als deze in een couveuse ligt (neosuites)? ... j e partner kan blijven slapen in de kraamsuite en daar koffie en thee kan zetten? ... e r een lactatiekundig spreekuur is om je te begeleiden bij borstvoeding
Informatie-avonden
over bevallen in het ziekenhuis Meld je aan voor de webinars over bevallen in het ziekenhuis en/of bekijk de rondleiding (filmpje) op onze website: www.mijnantonius.nl/zwanger. Bij het Antonius Ziekenhuis in Sneek kun je in een speciale bevalbadkamer bevallen.
Of meld je aan voor de (online) borstvoedingbijeenkomsten: www.mijnantonius.nl/borstvoeding.
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
25
EEN DAG IN EEN WOONZORGCENTRUM TIJDENS EEN CORONA-UITBRAAK
Begin december brak het coronavirus uit in woonzorgcentrum Aylva State in Witmarsum. Een intensieve periode van vijf weken waarin de locatie ‘op slot’ was. Eén van de zorgmedewerkers van Aylva State blikt terug en beschrijft een dag tijdens de corona-uitbraak in Aylva State. “Het is 06.45 uur. Langzaam druppelen mijn collega`s binnen. Het is anders dan anders op de locatie. Vorige week is het coronavirus uitgebroken. Iedereen verzamelt zich in het restaurant, wat is ingericht als een soort ‘crisisruimte’. Ik luister naar mijn collega van de nachtdienst, die inmiddels met de overdracht is begonnen. De nacht is rustig verlopen. Van één bewoner gaat de situatie na de controles achteruit. Ik schrik. Ondanks de positieve test ging het gister nog goed met deze mevrouw.”
Positief blijven Positief blijven
Hendrik Smit (43 jaar) werkt bij OVcare: een specialistisch schoonmaakbedrijf met een brede ervaring in het dagelijks rijklaar maken en jaar) onderhouden van het wagenpark in het Hendrik Smit (43 werkt bij OVcare: een specialistisch openbaar vervoer voor de gehele provincie Friesland. schoonmaakbedrijf met een brede ervaring in het dagelijks Via Pastiel werkt hier als wagenwasser. Hij maaktinbussen rij klaar maken enhij onderhouden van het wagenpark het van binnen en van buiten schoon en tankt de bussen af. openbaar vervoer voor de gehele provincie Friesland. EenPastiel functiewerkt die perfect hem past! Via hij hierbij als wagenwasser. Hij maakt bussen van binnen en van buiten schoon en tankt de bussen af. Een functie die perfect bij hem past! Doener
“We hebben het team onderverdeeld. De Geschilderd door een medewerker van Aylva State tijdens de coronaperiode. Het grote ene groep verzorgt de contrast tussen wat er binnen de muren van Aylva State speelde en de buitenwereld. positief geteste bewoners en de andere groep de bewoners zonder klachten. Ik verzorg de positief geteste bewoners en schrijf wat aantekeningen vanuit de overdracht in mijn notitieblok. Als eerste ga ik naar de mevrouw waarbij de controles niet goed waren. Het is vreemd; de gangen zijn leeg en bij de positief geteste bewoners staat een kamerscherm voor de deur. Er hangen briefjes hoe ik de persoonlijke beschermingsmiddelen aan en uit moet trekken en er staat een gele emmer voor de deur voor het corona-afval. De bewoners moeten op hun appartement blijven om verdere verspreiding te voorkomen. Mijn achteruit gegaan is. Ik begeleid de familie collega`s hebben posters opgehangen met bij het aantrekken van de persoonlijke ‘wy dogge it mei elkoar’ en ‘een dag zonder beschermingsmiddelen en we gaan naar lach is een verloren dag’.” binnen. Na de familie ingelicht te hebben over de kritieke situatie van mevrouw “Ik kom mijn collega van welzijn tegen. Zij haal ik even diep adem en ga ik snel naar zet het ontbijt klaar en maakt een praatje de andere bewoners, die ook van mij zorg met een bewoner, die al zeven dagen op ontvangen. Het is inmiddels elf uur en ik haar appartement verblijft. Normaal zit ze plof neer op een stoel in de crisisruimte. in de huiskamer, maar deze is nu leeg. Mijn collega`s vragen hoe het met me gaat. Een raar gezicht, vind ik. Mijn collega ‘Goed’, antwoord ik.” bezoekt nu de bewoners in hun eigen appartement. Er wordt nog steeds “Aan het eind van mijn dienst kleed ik mij gegymd of een spelletje gedaan, alleen nu om en doe mijn kleren in een plastic zak. individueel en op afstand.” Het was een drukke dag. `s Avonds belt mijn collega. Hoorbaar geëmotioneerd vertelt “Ik neem contact op met de huisarts en zij dat mevrouw is overleden. Ik besef de familie van mevrouw. De controles zijn ineens hoe grillig dit virus is. De ene dag kritiek en we spreken af wat het verdere gaat het nog goed en de andere dag is het beleid zal zijn. De huisarts komt zo langs. zomaar voorbij, het voelt onwerkelijk. In afwachting daarvan verzorg ik mevrouw Voor onze kwetsbare ouderen een en zorg ik dat ze weer comfortabel ligt. oneerlijke strijd.” Mevrouw zegt niets meer en lijkt in diepe slaap. Ondanks dat ze niet reageert praat Aylva State is sinds eind december 2020 ik tegen haar. Aan het eind van mijn weer coronavrij. Met dit artikel hebben de werkzaamheden staan huisarts en familie medewerkers een inkijkje willen geven in voor de deur. Familie mag langskomen hoe zij deze periode hebben ervaren. omdat mevrouw in korte tijd snel
“De ene dag gaat het nog goed en de andere dag is het zomaar voorbij, het voelt onwerkelijk”
Een vriendelijke man staat bij de receptie te wachten. Hij heeft zin in het interview. Doener Na een rondje langs de koffiemachine Een vriendelijke man staat bij de receptie gaat Hendrik ontspannen zitten om zijn te wachten. Hij heeft zin in het interview. verhaal te vertellen. Hendrik: “Ik ben nooit Na een rondje langs de koffiemachine een schoolmannetje geweest, ik ben een gaat Hendrik ontspannen zitten om zijn doener. Als ik iets één of twee keer doe, verhaal te vertellen. Hendrik: “Ik ben nooit dan kan ik het. Op mijn zestiende ben een schoolmannetje geweest, ik ben een ik daarom gestopt met school. Ik ben doener. Als ik iets één of twee keer doe, toen gaan werken en heb verschillende dan kan ik het. Op mijn zestiende ben werkgevers gehad.” ik daarom gestopt met school. Ik ben toen gaan werken en heb verschillende werkgevers gehad.”
“ “
Het was niet altijd even gemakkelijk. Het was niet altijd Maar aan alles komt even gemakkelijk. gelukkig een eind. Maar aan alles komt gelukkig een eind.
Schulden
Hendrik vertelt verder: “Tien jaar geleden heb ik mijn vriendin ontmoet. Samen Schulden hebben we drie kinderen. Helaas kwam Hendrik vertelt verder: “Tien jaar geleden er een moment in ons leven waarin we heb ik mijn vriendin ontmoet. Samen allebei zonder werk kwamen te zitten. hebben we drie kinderen. Helaas kwam We konden de eindjes niet meer aan er een moment in ons leven waarin we elkaar knopen, wat we ook probeerden. allebei zonder werk kwamen te zitten. We hebben toen hulp gezocht om onze We konden de eindjes niet meer aan situatie te verbeteren. Via de gemeente elkaar knopen, wat we ook probeerden. ben ik toen in contact gekomen met We hebben toen hulp gezocht om onze Pastiel-jobcoach Carolien. Samen hebben situatie te verbeteren. Via de gemeente we gekeken naar mijn situatie. Wat is er ben ik toen in contact gekomen met Pastiel-jobcoach Carolien. Samen hebben we gekeken naar mijn situatie. Wat is er
nodig om uit de schulden te raken? We hebben mijn CV bijgewerkt, maar heb ook hulp gekregen met solliciteren en nodig om uit de schulden te raken? We het schrijven van sollicitatiebrieven. Ik kon hebben mijn CV bijgewerkt, maar heb echt op Carolien rekenen, ze heeft me op ook hulp gekregen met solliciteren en verschillende vlakken verder geholpen.” het schrijven van sollicitatiebrieven. Ik kon echt op Carolien rekenen, ze heeft me op Zelfvertrouwen verschillende vlakken verder geholpen.” Net op dat moment kwam er een vacature binnen bij Pastiel vanuit OVcare, Zelfvertrouwen voor schoonmaakwerk. Hendrik: “Mijn Net op dat moment kwam er een Pastiel-jobcoach vroeg me of ik kennis vacature binnen bij Pastiel vanuit OVcare, met hen wilde maken. Tijdens het voor schoonmaakwerk. Hendrik: “Mijn sollicitatiegesprek hadden we meteen een Pastiel-jobcoach vroeg me of ik kennis klik. OVcare is méér dan een werkgever. met hen wilde maken. Tijdens het Ze hebben mij verder geholpen in mijn sollicitatiegesprek hadden we meteen een leven. Collega’s steunen mij altijd, dit klik. OVcare is méér dan een werkgever. heeft mij sterker gemaakt. Hierdoor is Ze hebben mij verder geholpen in mijn mijn zelfvertrouwen toegenomen. Na leven. Collega’s steunen mij altijd, dit een zware periode van tien jaar hebben heeft mij sterker gemaakt. Hierdoor is we gelukkig geen schulden meer. Het mijn zelfvertrouwen toegenomen. Na was niet altijd even gemakkelijk. Maar een zware periode van tien jaar hebben aan alles komt gelukkig een eind. Ik hoop we gelukkig geen schulden meer. Het nog lang bij OVcare te werken.” Hendrik was niet altijd even gemakkelijk. Maar is blij dat Pastiel de match heeft gemaakt. aan alles komt gelukkig een eind. Ik hoop Het gaat zelfs zó goed bij OVcare, dat nog lang bij OVcare te werken.” Hendrik hij intussen een vaste aanstelling heeft is blij dat Pastiel de match heeft gemaakt. gekregen. Ook werkt hij momenteel een Het gaat zelfs zó goed bij OVcare, dat nieuwe Pastiel-kandidaat in. En zo is de hij intussen een vaste aanstelling heeft cirkel weer rond! gekregen. Ook werkt hij momenteel een nieuwe Pastiel-kandidaat in. En zo is de cirkel weer rond! Hendrik heeft het niet gemakkelijk gehad in zijn leven. Maar hij is altijd doorgegaan. Voor zichzelf en voor zijn Hendrik heeft het niet gemakkelijk gezin, want daar draait zijn leven om. gehad in zijn leven. Maar hij is altijd Mede dankzij Pastiel en OVcare is hij doorgegaan. Voor zichzelf en voor zijn positief gebleven en heeft hij zijn leven gezin, want daar draait zijn leven om. weer op de rit. Mede dankzij Pastiel en OVcare is hij positief gebleven en heeft hij zijn leven weer op de rit.
26
CULTUUR
NUMMER 03 • 2021
TEKST EN FOTO WIM WALDA
&UITGAAN
“Tsjoch! Oant sjen!”
PAVILJOEN ’T MAR IN MIRNS MOET HET RECREATIEVE EPICENTRUM VAN GAASTERLAND WORDEN
Op een paradijselijk plekje in Gaasterland, tussen Bakhuizen en Oudemirdum, waar het IJsselmeer en het Rijsterbos elkaar omarmen, ligt ‘Paviljoen ’t Mar’, voorheen bij wandelaars, fietsers, kitesurfers en dagjesmensen beter bekend onder de naam ‘Paviljoen ’t Mirnser Klif’. Alhoewel de naam ‘paviljoen’ op dit moment de lading niet dekt, want meer dan een staalconstructie met houten dakspanten temidden van een modderpoel valt er niet te zien. Maar begin mei moet de transformatie van een gedateerde horecagelegenheid tot een volledig duurzaam vernieuwbouwd paviljoen zijn afgerond.
E
Eigenaren Cor en Gonja Witteveen pakken de zaken grondig aan. Ze gaan het door hun ouders in 1990 overgenomen paviljoen vanaf het komende recreatieseizoen samen met een beheerdersechtpaar exploiteren, nadat het zestien jaar verpacht is geweest.
Cor Witteveen is een jaar ouder dan zijn zus Gonja, ging ook naar het Bogerman en studeerde daarna rechten in Groningen. Als zzp’er kwam hij in de sales terecht en woont inmiddels al zo’n vijftien jaar in Groningen, tegenwoordig samen met zijn vriendin.
EVEN VOORSTELLEN
Roy en Leonie van Raaij-Post uit Lemmer zijn als beheerdersechtpaar aangenomen voor de dagelijkse gang van zaken. Beiden hebben ruime ervaring in de horeca. Ze nemen met hun twee kinderen hun intrek in het huis naast het paviljoen. Daarnaast is er nog ruimte voor een paar extra handjes. Belangstellenden kunnen reageren via de mail: welkom@paviljoentmar.nl.
Artist impression van het nieuwe paviljoen.
BEELD PENTA ARCHITECTEN
Gonja van der Linde-Witteveen is 33 jaar, getrouwd met Jan van der Linde, moeder van twee dochters en is woonachtig in Blokzijl, waar Jan een administratie- en advieskantoor heeft. Na de basisschool ging ze naar ‘het Bogerman’ in Sneek en studeerde ze dierwetenschappen in Wageningen. Momenteel doet ze de planning en coördinatie bij Weerribben Zuivel.
Gonja van der Linde-Witteveen en broer Cor Witteveen.
Een intensieve zorgvraag is nooit eenvoudig... Ontzorgt en brengt rust
T 0515 700 267 • E chantal@mantelzorgzaken.nl
www.mantelzorgzaken.nl
De cliëntondersteuners van Mantelzorgzaken helpen u op weg! ADVIES EN ONDERSTEUNING NODIG? INFORMEER DAN NAAR DE MOGELIJKHEDEN!
Chantal Hoevers Prins
Erkend mantelzorgmakelaar en Co & Pgb specialist
27
BEELD PENTA ARCHITECTEN
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
De ouders van Cor en Gonja, vader Bas en moeder Marga hebben zo’n dertig jaar geleden Paviljoen ’t Mirnser Klif overgenomen, dat daar in de jaren zestig is gebouwd en al snel een welkome tussenstop vormde voor wandelaars, fietsers en toeristen die, van een biertje of wijntje genietend, hun kinderen veilig in het ondiepe water van het IJsselmeer konden laten zwemmen. Ook kitesurfers wisten deze stek vanaf het ontstaan van deze tak van sport snel te vinden. De familie Witteveen woonde aanvankelijk boven het paviljoen. Later werd daar een woonhuis naast gebouwd, waar Cor en Gonja het grootste deel van hun jeugd hebben doorgebracht. Toen moeder Marga ziek werd op 43-jarige leeftijd werd het paviljoen verhuurd met de bedoeling het stokje weer over te nemen wanneer ze beter was. Het lot besliste anders; ze overleed twee jaar later. Paviljoen ’t Mirnser Klif is zestien jaar verhuurd geweest.
ZELF AAN HET ROER
Gonja: “Toen het huurcontract met de bestaande pachters afliep stonden we voor het dilemma om óf de huur te verlengen óf de ‘Witteveen-draad’ weer op te pakken en het paviljoen zelf te exploiteren na een ingrijpende renovatie. We kozen voor de laatste optie. Duurzaam, waar mogelijk circulair, ruimtelijk, open en uitnodigend waren de trefwoorden waarmee we met Penta-architecten uit Harlingen aan het ‘jongleren’ zijn geslagen. Het ontwerp van Penta was een schot in de roos. Het bestaande stalen framewerk met de houten dakspanten blijft daarin grotendeels behouden en zichtbaar in het interieur. Mede vanuit het door ons gewenste duurzaamheidsperspectief. De grote glazen wanden geven vanaf de parkeerplaats al zicht op het IJsselmeer en verbinden op die manier bos en water. Het gebouw wordt ongeveer 45 vierkante meter groter dan de oude versie en telt inclusief een inpandige berging 260 m2.”
KOEPEL IN ERE HERSTELD
“De koepel die vroeger op de plaats van het paviljoen heeft gestaan wordt in 2022 in ere hersteld op de ligweide ervoor. Met als voorwaarde van It Fryske Gea, de eigenaar van de grond, dat deze in de winter wordt weggehaald. Het 16 m2 tellende strandpaviljoen wordt in het
BEELD PENTA ARCHITECTEN
HISTORIE
“ALS JE ZOU KUNNEN KIEZEN, KUN JE GEEN MOOIERE PLAATS BEDENKEN.” seizoen ingezet als een informatie-koepel voor doe-middagen van scholen, losse ijscoverkoop et cetera. Dit in overleg met It Fryske Gea. De sloop van het oude pand is begonnen in de eerste week van januari en in de eerste week van mei, inderdaad een strakke planning, hopen we de deuren van Paviljoen ’t Mar voor onze gasten te openen. De naam hebben we veranderd in Paviljoen ’t Mar als eerbetoon aan onze moeder Marga en omdat het paviljoen op het klif staat aan het IJsselmeer, ‘de Mar’. Bovendien is het een korte en goed in het gehoor liggende naam die aansluit bij ons volledig vernieuwde concept en behuizing.”
TOEKOMST
Broer en zus Witteveen hebben er het volste vertrouwen in dat hun horecage-
legenheid aan het IJsselmeer een mooie toekomst tegemoet gaat. “Als je zou kunnen kiezen,” lacht Cor, “zou je geen mooiere plaats kunnen bedenken. Een stek ingeklemd tussen het IJsselmeer en het Rijsterbos. Van oudsher bekend bij wandelaars, fietsers, toeristen, dagjesmensen, paardrijders en kitesurfers. Met aan het water een strandje en ligweide. Nieuw ten opzichte van het oude concept is dat het paviljoen wordt uitgebreid met een restaurant functie. Met een mooie menukaart met streek-georiënteerde producten. Van april tot en met oktober zijn we zeven dagen per week geopend en van november tot en met maart in ieder geval van vrijdag tot en met zondag. Met uiteraard in de vakantieperiodes verruimde openingstijden. Wij zeggen dan ook: Tsjoch! Oant sjen!”
‘‘ Persoo nlij ke ben a dering en a a nda cht sta a n bij ons centra al’’
VERKOPEN
TAXEREN
AANKOPEN
06 - 504 33 425
VANLELYVELDMAKELAARDIJ.NL
Profiteer ook en bestel onze heerlijke winterspecial!
van 10,nu
5,-
Geniet van dit heerlijke winterse gerecht met frisse appeltjes, lichtzoete rode kool en een kruidige wildstoof van hert.
Bestel nu 4 maaltijden en ontvang onze winterspecial voor maar €5,-
Hete bliksem met wildstoof en rode kool
Nog niet eerder besteld bij Uitgekookt? Maak dan kennis met ons proefpakket en bestel de eerste
4 maaltijden voor maar €15,UITGEKOOKT.NL
085 019 4486
Gratis gekoeld aan huis bezorgd
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
29
TEKST EN FOTO’S FREDDIE SCHELTEMA
HERINNERINGEN AAN
GOLDEN EARRING
Na zestig jaar stopt Golden Earring met optreden. Dit nieuws raakte mij meer dan ik had verwacht. Na de toeslagenaffaire en coronaellende kwam dit trieste bericht er nog even bij. De Earring. Wie is er niet mee opgegroeid? Wie heeft geen herinneringen aan de grootste Nederlands rockband aller tijden? De Golden Earring, die met Shocking Blue en Focus de vaderlandse popmuziek smoel gaf. Iedereen kent Radar Love (500 coverversies!), Back Home en Twilight Zone. twee riemen uit de kofferbak. De windhonden hebben het schuim op de bek en de ramen zijn bijna ondoorzichtig door het kwijl. “Ze zijn een beetje onrustig”, zegt de zanger. “De autorit naar hier was erg lang. Ze zitten al drie uur in de wagen.” Voorzichtig doen wij een portier open en met vereende krachten krijgen we de opgefokte beesten aan de riem. “Goed,” zegt Barry, “ik ga soundchecken. Tot straks.” En hij slentert naar de hal. De honden die ik met moeite in bedwang kan houden, zien hun baasje weglopen en worden nu helemáál wild. Ze trekken mij door de geparkeerde auto’s en voor ik er erg in heb sta ik op de paardenrenbaan. En op die baan beleef ik een van de gênantste momenten uit mijn leven.
Ik zag de Golden Earring voor het eerst live in de Veemarkthal hier in Sneek. Het was in 1977 en ik was zestien jaar. Dit concert maakte diepe indruk en staat voor altijd in mijn geheugen gegrift. Voor het laatst zag ik ze in 2019 in Emmen. Dat laatste optreden was niet hun beste. Sterker nog, ik zei tegen mijn vrienden: “De stekker kan eruit!” Dat door de ziekte ALS van George Kooymans de stekker eruit gaat doet mijn verdriet.
DE HONDEN VAN BARRY HAY
Het is een prachtig zomerdag in 1980. Ik en mijn vrienden zijn al vroeg bij de drafbaan Lindenoord in Wolvega. Hier speelt vanavond Golden Earring in de manege van het drafcentrum en wij, fans, hopen onze helden voor het concert te ontmoeten. In the meantime hangen wij wat rond, zingen mee met het cassettedeck op batterijen en drinken blikjes bier. Fan. Waarom word je fan van een band? Voor mij was het een logisch gevolg. Bij de eerste tonen van de single Ce Soir, niet bepaald hun grootste hit, was ik om. Het nummer was zo dreigend, zo duister en zo eng dat ik als veertienjarig jongetje er wakker van lag. Vooral de magistrale eindsolo van George Kooymans maakte mij volger voor het leven. Als een bezetene kocht ik alle LP’s en spaarde alles wat met de Earring te maken had. Zelfs Amerikaanse rockbladen waar stukjes over mijn helden in stonden kocht ik. In één van die bladen las ik het koosnaampje van George Kooymans in de VS: Jojo. Deze informatie was jarenlang mijn ticket om backstage te geraken. Elk optreden van de Earring positioneerde ik mij aan de rechterkant van het podium. De plek waar Kooymans altijd stond. Ik scandeerde dan: “Jojo!” Verbaasd door het horen van deze bijnaam zorgde George dat ik vele malen in de kleedkamer van de band belandde. ‘Jojo’ was het codewoord! Back in Wolvega. Het is een uur of vijf als er een grote zwarte Amerikaanse bak het terrein op rijdt. De bestuurder is de medeoprichter van Golden Earring, George Kooymans. De gitarist, componist en zanger stapt uit, draagt een gitaarkoffer en komt fluitend op ons af. “Hallo, jongens. Zijn jullie er nu al?”, zegt de rockgod tegen ons. Wat volgt is een geanimeerd gesprek. George is relaxed en neemt alle tijd voor ons. Ik vraag hem het hemd van het lijf en word een beetje brutaal en overmoedig. Misschien zijn het de jointjes, misschien is het de alcohol, maar ik stel de volgende
Eerst hobbel ik wat achter de windhonden, aan maar dat verandert al snel in rennen. De honden doen er nog een tandje bij en mijn rennen wordt sprinten. Had ik op dat moment gestreden tegen Usain Bolt, dan was zonder meer de gouden medaille voor mij geweest. Maar helaas heeft mijn atletisch vermogen grenzen. Mijn opening op de eerste honderd meter is 9.47, een tijd waar Churandy Martina en Sven Kramer van dromen, maar in de bocht kan ik het tempo niet bijhouden en val voorover. De maniakale beesten trekken mij liggend op mijn buik door de bocht waarbij de snelheid zo hoog is dat ik bijna buiten de baan eindig. “Stop!”, schreeuw ik vertwijfeld, maar de honden hebben daar geen boodschap aan en rennen blind door. Als een rodelaar zonder sleetje, in korte broek en T-shirt, vlieg ik langs de hoofdtribune. Mijn hele lichaam doet pijn, maar loslaten is geen optie. Ik zie mij al staan bij de eigenaar van deze windhonden: “Eh, Barry. Je honden zijn ontsnapt.” Met alle kracht die ik in mij heb houd ik de riemen vast. Dan, na een paar angstige en pijnlijke minuten, vloeit de energie uit de viervoeters en houden ze stil bij de manege.
BOVEN: volger voor het leven: Freddie Scheltema en George Kooymans. RECHTS: Tijdens vakantie op Curaçao een bezoekje brengen aan Barry Hay.
vraag: “Je bent nu 32 jaar. Heeft rock&roll een houdbaarheidsdatum? Kan jij, als man van over de dertig nog wel op een podium?” Dat ik dit eruit flapte heeft mij jaren dwars gezeten. De man heeft, mind you, tot zijn 72ste opgetreden! Bij een latere ontmoeting heb ik mijn nederige excuses gemaakt. Ter verdediging: ik was negentien en ontzettend dom! Mijn held schiet in de lach en stelt een wedervraag: “Ben ik al te oud voor de rock&roll?” Mijn antwoord wordt overstemd, want nu komt een rode Amerikaanse slee brullend het terrein op rijden. Het is Barry Hay. Ook dit Earring-lid komt bij ons groepje staan. Er wordt gehugd en op schouders geslagen. Barry vraagt aan mij: “Zeg, wij gaan zo soundchecken. Zou jij mijn hondjes effe willen uitlaten?” Ik ben fan, dus natuurlijk wil ik dat. Ik had ook zijn schoenen willen poetsen. Ik had ook zijn overhemd willen strijken. Ik, nengentienjarige schoolverlater uit Easterein, wil gráág de hondjes
van de zanger van de Golden Earring uitlaten. “Natuurlijk, Barry!”, roep ik enthousiast, hoewel ik absoluut geen hondenliefhebber ben, “Wat voor hondjes zijn het? Chihuahua’s? Poedels? Kuttelikkers?” “Kom maar mee”, zegt Barry en we lopen naar zijn auto. De Amerikaanse slee schudt heen en weer alsof er twee vrijende paartjes in liggen. “Het zijn windhonden”, zegt
de zanger. “Pardon?” Ik kijk door het zijraam en zie twee kolossen van beesten. Ze springen als wilden door de auto en de lederen bekleding is half aangevreten. De honden hebben een blik in de ogen van een doorgesnoven junkie op speed. “Hebben ze ook een naam?”, vraag ik voorzichtig. “Ja, ze hebben wel een naam, maar ze luisteren toch niet”, antwoordt Barry en hij haalt
“En? Waren ze een beetje rustig?”, vraagt Barry mij later. “Geen centje pijn”, lieg ik en ik pulk de laatste graspollen uit mijn oren. Mijn knieen, mijn schouders en ellebogen liggen open en mijn Golden Earring T-shirt zit onder het bloed. Fan zijn is pijn lijden. Grote renpaarden hebben gelopen op renbaan Lindenoord Wolvega. Zoals Jojo (!) Buitenzorg, Speedy Volita en Action Skoatter. Maar door de windhonden van Barry Hay staat het onaantastbare baanrecord nog altijd op mijn naam.
30
NUMMER 03 • 2021
Theater van de toekomst
In 2022 is het tijd voor een feestje: dan is het alweer 10 jaar geleden dat Hare Majesteit de Koningin onze gebouwen feestelijk opende. Vooruitlopend op dit moment zijn we de archieven in gedoken, en zo komen er heel wat herinneringen bovendrijven. Heb jij ook nog foto’s, parels, memoires, verhalen of kronieken aan die goeie oude tijd? Deel ze met ons! Stuur een mail naar marketing@cultuurkwartier.nl en jouw moment of ervaring komt op onze social media kanalen of krijgt een plek op de tijdlijnen in onze gebouwen.
Bolwerk van beleving
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
31
TEKST EN BEELD THEATER SNEEK
DEEL 2: POPPODIUM HET BOLWERK
HET BOLWERK EN THEATER SNEEK VIEREN FEEST IN 2022
In 2022 is het tien jaar geleden dat Hare Majesteit de Koningin Poppodium Het Bolwerk en Theater Sneek, de gebouwen van Cultuur Kwartier Sneek (CKS) opende. Reden voor een feest in 2022. De medewerkers van CKS duiken alvast de archieven in. Daarbij krijgen ze hulp van Ankie Rusticus en Rudy Kroontje, twee vrijwilligers van het eerste uur die veel mooie herinneringen koesteren. In dit tweede deel van een tweeluik over CKS op weg naar het tweede lustrum gaan we met Ankie Rusticus (66) terug naar de geschiedenis van Poppodium Het Bolwerk.
Gothicavond in Het Bolwerk, in november 2009
Het Bolwerk is één van de oudste poppodia van Nederland met al 45 jaar een gevarieerd muziekprogramma. Zo treden onder andere Urban Dance Squad, Toy Dolls, Nazareth, Hatebreed, Rosenberg Trio, Guru, Big Daddy Kane, The Offspring, Soulwax en Arch Enemy op aan de Kerkgracht. En van eigen bodem: Jeugd van Tegenwoordig, Douwe Bob, Candy Dulfer en Blaudzun. Zelfs de flamboyante Duitse zangeres Nina Hagen heeft een paar keer op het programma gestaan. Helaas zegt Hagen de optredens in Sneek telkens af.
LEGENDARISCH JONGERENCENTRUM
In 1975 wordt de voormalige Bolwerkschool uit 1876 aan de Kerkgracht in Sneek omgedoopt tot jongerencentrum waar sindsdien regelmatig dampende concerten plaatsvinden. Zo bereiken de hiphopfeesten van eind jaren tachtig en de vijf edities van Sneekwave een legendarische status. Jarenlang is Het Bolwerk ook gastheer van de finale van De Kleine Prijs van Sneek (later: de Friese Popprijs, en de Kleine Prijs van Fryslân). Opgenomen in de plannen voor Cultuur Kwartier Sneek wordt Het Bolwerk in 2009 volledig gerenoveerd en een volwaardig poppodium, waar de jongeren van nu én toen met een biertje in de hand genieten van allerlei muziekgenres. Via een glazen atrium komt er dat jaar ook een letterlijke verbinding met het kunstencentrum en de Noorderkerkzaal van Theater Sneek.
VAN DE MEERPAAL NAAR HET BOLWERK, MET ANKIE RUSTICUS
“Nee, ‘túúrlijk ging ik niet naar Het Bolwerk...”, zegt Ankie Rusticus. “Het was 1975 en ik praatte maar wat mee met de rest van het
BOVEN: Danny Vera in Het Bolwerk. ONDER: Candy Dulfer in 2012
BOVEN: Huisfotograaf Ankie Rusticus: “Ik heb veel artiesten op de foto vastgelegd. Sommigen waren toen nog niet zo bekend. Kensington heeft bijvoorbeeld op het kleine podium bij de bar gespeeld.” RECHTS: Ankie (links) met de Baoukjes.
toenmalige jeugdhonk De Meerpaal in Sneek. Dat moest dicht omdat er werd geblowd en drugs werden verkocht. Het Bolwerk, een nieuw jongerencentrum, ging dat jaar open. Niemand van De Meerpaal wilde er uit principe naartoe. Maar ik ging tóch. Ik was dan ook niet echt een vaste klant bij De Meerpaal. Regelmatig bezocht ik in Het Bolwerk een concert. In 1998 nam een vriendin mij mee als introducee naar een vrijwilligersavond. Het was heel gezellig. Liefde op het eerste gezicht! Hier wilde ik graag bij horen. Vanaf dat moment was ik er niet weg te slaan.”
HARTSVRIENDIN
“Vorig jaar ging ik met pensioen. Ik ben toen ook gestopt als vrijwilliger bij Het Bolwerk. Ik heb er echt van alles gedaan. Zeven jaar lang stond ik achter de bar, twee jaar bij de kassa/ penningen, twee jaar bakte ik de tosti’s en kroketten bij de broodjesbar en een paar jaar
Op reis naar België met Het Bolwerk. Ankie Rusticus zit vooraan, derde van rechts.
was ik een manusje-van-alles. Het was een geweldige tijd met een hecht team. Ik kijk ook met veel plezier terug op al die te gekke feesten en vrijwilligersweekenden, onder andere in België en Berlijn, op Ameland en Terschelling. Toen Het Bolwerk in 2009 een volwaardig poppodium werd en er een einde kwam aan het jongerenwerk, is het allemaal professioneler geworden. Dat snap ik wel. Je moet met je tijd meegaan. Natuurlijk verandert dat ook de sfeer, maar die is altijd erg fijn gebleven. Het mooiste van alles is dat ik tussen de vrijwilligers Kitty den Haan heb ontmoet, mijn hartsvriendin.”
“JOAN OSBORNE WILDE ECHT NIET OP DE FOTO. “I’M SO OLD NOW”, ZEI ZE, MET ZO’N LEKKER AMERIKAANS ACCENT.” Ik heb ook mooie foto’s kunnen maken van onder meer Claw Boys Claw; de zanger met zijn lange haren in het publiek, wat een prachtig shot. Joan Osborne zal ik ook niet vergeten. Ik moest voor het optreden in haar kleedkamer komen. Ze wilde echt niet op de foto. “I’m so old now”, zei ze, met zo’n lekker Amerikaans accent. Maar uiteindelijk gaf ze toe en mocht ik er toch een paar maken.”
HUISFOTOGRAAF
“De laatste acht jaar was ik de huisfotograaf van Het Bolwerk. Ik merkte bij al die vrijwilligerstaken dat ik het leuk vond om foto’s te maken en had altijd een klein cameraatje op zak. Mijn camera’s werden steeds groter; er kwam een spiegelreflexcamera en ik ging fotocursussen volgen. Ik heb veel artiesten op de foto vastgelegd. Sommigen waren toen nog niet zo bekend. Kensington heeft bijvoorbeeld op het kleine podium bij de bar gespeeld. Daarna trokken zij in het land een steeds groter publiek, ook toen ze later terugkwamen naar Het Bolwerk. Ik ben de foto’s van hun eerste, kleine Bolwerk-show kwijtgeraakt. Ze moeten ergens in mijn archief zitten. Hopelijk vind ik ze nog eens terug, want dat concert was zó uniek.
Theater Sneek
In het eerste deel van dit tweeluik, gepubliceerd in het vorige nummer van GrootBolsward-IJsselmeerkust, blikte vrijwilliger Rudy Kroontje (71) terug op de opening van Theater Sneek. Heb jij ook foto’s van Theater Sneek, Het Bolwerk of Kunstencentrum Atrium? Of een onvergetelijke anekdote? CKS ontvangt ze graag via marketing@cultuurkwartier.nl. De persoonlijke ervaringen krijgen een plek op de social media-kanalen en/of de speciale tijdlijnen op de locaties.
Normaal staat hier de evenementenkalender van VVV Waterland van Friesland. Maar we leven nu tijdelijk in andere tijden. Om toch in verbinding te blijven met jou, zodat jij in verbinding kan blijven met het goede en mooie van Waterland in Friesland, geven we je hier tips om buiten te beleven. Om alvast te dromen van betere tijden, die ongetwijfeld in 2021 gaan komen. Ga samen met ons in verbinding met de natuur, de cultuur, de geschiedenis en de mensen in Waterland van Friesland.
kijk voor inspiratie op:
nei bûten
naar buiten
FOTO: SLOWTRIATLON.COM
www.waterlandvanfriesland.nl
SLOWTRIATLON
SLOWTRIATLON®
Wintergames
Kunst naar buiten
Ook zo genoten van het buitenzijn de afgelopen winterdagen? Geef je dan nu op voor SLOWTriatlon® Waterland van Friesland. De naam zegt het al: het is als de bekende triatlon, maar dan SLOW, zodat elke sportieveling, jong en oud, mee kan doen in het mooie Waterland van Friesland op 11 september! 500 m of 1 km zwemmen in het Snitser Mar, 40 of 20 km fietsen in de omgeving en 5 of 10 km wandelen door de Friese landschappen. Dezelfde prestatie en afstanden als bij een 1/8e of 1/4e triatlon, maar dan zonder tijdsdruk, op je eigen tempo en geschikt voor alle leeftijden! Aanmelden is nu mogelijk via de website:
Buitenlucht, beweging en zinvolle vrijetijdsbesteding is juist nu extra belangrijk! Daarom worden er coole activiteiten voor jongeren van 12 t /m 17 jaar georganiseerd in Zuidwest Friesland. Denk hierbij aan leren tennissen, voetbalskills, boksen, henna tattoos maken, skaten en stunten. De buurtsportcoaches, jongerenwerkers van Sociaal Collectief en de cultuurcoaches van Akte2 zorgen voor ‘Cool Súdwest’. Via Instagram blijf je op de hoogte van de planning en de coole activiteiten die er in de regio worden georganiseerd. Doe je mee?
Kunst naar buiten maakt op een verrassende manier kunstwerken uit Friese collecties toegankelijk voor iedereen. De eerste bankjes zijn al geplaatst in het Friese landschap en deze markeren plekken waar (vroegere) kunstwerken zijn ontstaan. Daar worden toevallige passanten verrast met een verhaal over dat kunstwerk. Zo beleef je kunst ook buiten, tijdens een wandeling of fietstocht. Ga lekker zitten en geniet van het uitzicht! Open de website en ontdek zo een topstuk uit een Fries museum en een mooi kunstverhaal.
WWW.SLOWTRIATLON.COM
VIA INSTAGRAM: @COOL_SUDWEST
WWW.KUNSTNAARBUITEN.NL
Kuierje wandelen
HOUTZAAGMOLEN DE RAT IN IJLST
BELEVINGSROUTE IJLST
meer routes
Een historische wandel-, fiets- of vaarroute écht beleven? Met de MeAR Fryslân app ontvouwt het verhaal zich om je heen. De app combineert het echte leven met het virtuele. Stel je voor: je loopt door Sneek met je smartphone en wanneer je in de buurt komt van de Waterpoort duikt poortwachter Sijmen Douwes op, die je mee terugneemt in de tijd. Bij een wandeling door Joure loop je Douwe Egberts ineens tegen het lijf. Of je loopt langs het oude Far, het vroegere water waarlangs de eerste bewoning van Terherne ooit ontstond. AugmentedReality (AR) op zijn best!
Ontdek IJlst op een bijzondere manier. Start bij het vroegere woonhuis van verteller Tzeerdze Holtrop, onderwijzer, schrijver en dichter. Vanaf dit punt vertelt hij op 18 plekken in de stad een verhaal. Je wordt 150 jaar terug gebracht in de tijd, het IJlst van melkschuiten, schaatsenmakers, scheepsbouwers en boeren. Download de belevenisroute en beleef IJlst 1868!
Je kunt geen genoeg krijgen van wandelen, maar wilt niet steeds hetzelfde blokje om? Dat snappen wij. Kilometers maken met je fiets? Suppen tot je een ons weegt? We zijn allemaal buitenmensen en die horen in de natuur. In het bos, op het water, over de dijk of langs de Elfstedensteden. Petje af voor degene die al onze wandelroutes, fietsroutes, vaarroutes en onze steden aftikt. Je kunt ze allemaal bekijken op de website en een gratis GPX bestand downloaden.
DOWNLOAD DE MEAR FRYSLÂN APP IN DE APPLE OF GOOGLE PLAY STORE
WWW.IJLST750.NL/ ACTIVITEITEN/IJLST-1868
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ ROUTES
fers gedicht
FOTO: JAN TIJSMA
Beleef Fryslân extra
REE IN HET STRUWEEL RIJSTERBOS
It fryske Gea Bij het krieken van de dag, waar een ven of meer tussen de rietkragen lag, Staat een hert te drinken aan de waterkant, en een boom glinstert aan de overkant. De oever van een ven is rijk begroeid, waar de wilde orchidee rijkelijk bloeit. It Fryske Gea, met zijn duizenden vennen, je zou dat gebied eens moeten leren kennen. Een visser staat aan de overkant, en een hond speelt aan de waterkant. It Fryske Gea, meer dan een natuurgebied, dit alles alleen maar hoe je het zelf ziet.
Deze mooie inzending hebben we binnen gekregen voor onze gedichtenwedstrijd. Het gedicht is ingezonden door de heer Gerard Elfrink, wonend bij een woongroep van Talant gehandicaptenzorg. Elfrink is fervent gedichtenschrijver en heeft nu dit prachtige gedicht geschreven voor VVV Waterland van Friesland.
winnen Doe ook mee met onze gedichtenwedstrijd en maak kans op een ballonreis. Kijk op www.waterlandvanfriesland.nl/ gedichtenwedstrijd voor meer informatie.
34
SPORT
NUMMER 03 • 2021
HET DOEL VAN JASPER TINGA IS DUIDELIJK
“HURD RIDE JONG, PR Op het slootje dat achter zijn huis ligt, heeft Jasper Tinga twaalf jaar geleden het schaatsen geleerd. Als we er nu komen, ligt het ijs er nog wel in, maar de dooi heeft al weer toegeslagen. Jasper heeft dan ook een ontevreden trek om zijn mond. “Want it is wer oer, wat is dat spitich.” Jasper Tinga is namelijk schaatser. Een jonge opkomende schaatser. Dus één van die vele schaatsers die hun hobby deze winter niet hebben kunnen beoefenen. TEKST EELKE LOK FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE
Jasper Tinga ging een paar dagen eerder graag met onze fotograaf naar de Hartwerdervaart. Daar, waar het allemaal net even wat breder is, aan de noordoostkant van woonplaats Bolsward. Dan kon hij daar nog even een rondje met bochtjes maken. En zijn hart ophalen aan de sport waarvoor hij gekozen heeft.
DUUR
Dat was overigens niet eens zo’n vreemde keuze. Zijn beide ouders zijn ook begonnen in de schaatssport. Yvonna Atsma en Tiedo Tinga. Ze werden vanuit dat schaatsen sterke triatlon-deelnemers. Waarbij de wintertriatlon centraal stond. En daarin is het schaatsen een belangrijke poot. Zowel Tiedo als Yvonna konden zich internationaal handhaven in deze combinatie-duursport. Jasper werd dus opgevoed met het woord ‘duur’ van voren en van achteren. Het vreemde is dan dat hij overigens ook geen enkele sprintvezel in zijn benen heeft. Zijn 500 meter is niet meer dan een 41-er. Op de drie kilometer noteerde hij evenwel in oktober van vorig jaar nog een 4.17. En dat is voor een B-junior, Jasper is zeventien jaar, wel weer heel snel.
“AS DE SKOALLE DIEN IS, HA’K MEAR TIID EN DY WOL IK GRAACH YN REEDRIDEN YNFESTEARE”
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
R ACHTICH!”
35
HET GEMAK VAN DE DIGITALE MONDSCANNER Digitalisering is ook de tandartspraktijk binnengedrongen. De digitale mondscanner is daar een mooi voorbeeld van. Al enkele jaren maken wij hier in onze praktijk gebruik van, tot groot genoegen van onze patiënten. Met de digitale scanner is ‘happen’ niet meer nodig wanneer u een brug, kroon of implantaat aan laat meten. Met de digitale mondscanner kunnen we onze patiënten veel meer comfort bieden.
We zien direct wat we doen Als tandarts hoef ik alleen nog maar met het scannerapparaat de mond in te gaan, dat voelt niet vervelender dan een extra grote tandenborstel in uw mond. Op het beeldscherm is direct zichtbaar wat er gebeurt, en als patiënt kunt u gewoon meekijken. We kunnen de digitale afdruk van alle kanten bekijken. Als iets niet goed is opgenomen, is dat meteen duidelijk en kan er direct een nieuwe opname gemaakt worden.
We besparen veel tijd Een aantal onnauwkeurigheden door vertrekken of krimpen van een afdruk of het uitzetten van het afdrukmateriaal kunnen we met de digitale scan uitsluiten. Een belangrijk voordeel is dat de digitale opmeting in één keer goed is. Terugkomen voor een nieuwe scan omdat deze niet goed was, hoeft niet meer. Iets wat bij het ‘happen’ nog wel eens nodig blijkt. Bovendien hoeven we fysiek niks meer naar het laboratorium te sturen. Met deze innovatieve technologie besparen we dus erg veel tijd.
“IT IS WER OER, WAT IS DAT SPITICH” TEAM FRYSK
Dus is hij vanuit de schaatstrainingsgroep Bolsward ook al opgepikt door Team Frysk, de groep van de Leeuwarder trainer Siep Hoekstra. Die ook internationale successen boekt met bijvoorbeeld Marwin Talsma en Reina Anema. Jasper loopt schaats-stage bij Team Frysk. En traint dus in de Elfstedenhal in Leeuwarden, het home van Team Frysk. Maar de corona heeft de schaatsers allemaal buiten neergezet en daar vroor het dus slechts een weekje. Terwijl dat lange end toch lonkt voor Jasper. Hij voelt zich duursporter. Hij haalt zijn schouders op als we het hebben over die 500 meter en andere korte afstanden. Dat wordt hem niet. Hij doet op de trainingen ook de sprintvormen natuurlijk wel mee. Zelfs starttrainingen zijn nooit weg. Bovendien zijn er eigenlijk voor jongeren geen specifieke marathonduurtrainingen. Ach, dat ziet hij nog wel. Eerst maar hopen dat hij bij Team Frysk kan blijven. En daar helpt die 4.17 natuurlijk wel aan mee. Maar hij kan zich verder vanwege de corona niet laten zien.
STUDIE
Jasper zit op het Bogerman College in Sneek. Hij doet vwo. En dan? Daar heeft hij nog niet eens over nagedacht. “Wat yn de technyk, tink ik.” Want dat vindt hij nu ook al de leukere en begrijpelijker vakken. Maar precies weet hij het niet. Hij is wel bewust van het belang van een goede studie. Hij traint nu ‘s zomers zo’n tien uur per week, ’s winters zo’n zeven uur. Maar zorgt heel goed dat hij dat combineert met het huiswerk. “As ik de oare deis in toets dwaan moat, dan smyt ik wolris in lange ôfstânstrainingsrit nei in dei letter.”
Kwalitatief beter resultaat Digitaal scannen leidt ook nog eens tot een betere kwaliteit van de afdruk en een beter resultaat van het eindproduct. De kronen, bruggen en implantaten kunnen hierdoor perfect op maat gemaakt worden, en plaatsing verloopt vervolgens een stuk soepeler. Een digitale scan kan bovendien niet kapotvallen, iets wat met een fysiek exemplaar wel kan gebeuren. En andere hobby’s? Schouderophalen. Die heeft hij niet. Hij heeft maar één doel: ergens aan de horizon gloort een toekomst als schaatser. Merkwaardig is dat hij geen schaatser kent waar hij zich aan spiegelt. Hij droomt ook niet van één of andere prestatie. Hij ziet wel.
FIETSEN
Toch even proberen. Niels van der Poel, het nieuwe Zweedse orakel op de vijf en tien kilometer. Dat moet toch een voorbeeld zijn. Die wint. Maar traint veel met lopen. Jasper lacht een beetje spottend: “Ja, dy rint oeren en oeren. Dat is in ultra duur rinner.” Van der Poel vertaalt dat op het ijs. “Mar ik fyts folle leaver, dat dogge alle Nederlânske reedriders.” Skeeleren? Weer schouderophalen. Dat is het ook niet echt. Fietsen. Duur. Op schema’s die Siep Hoekstra hem meegeeft.
Alleen maar voordelen Kwalitatief betere resultaten, meer comfort voor de patiënt, meer efficiency én besparing van tijd: de digitale scan heeft alleen maar voordelen. We zijn blij dat we onze patiënten op deze manier nóg beter kunnen helpen.
t s o P k n a Fr
Dus is het nu even een moeilijke periode. Dat is overigens voor alle jongeren het geval. De school zit ergens op afstand, je praat nooit eens met iemand anders. De verantwoordelijkheid, het goede volgen voor de studie, zit bij de jongeren zelf. Maar zoals alle sporters die goed zijn in het manoeuvreren tussen intensief sporten en studeren, kan Jasper dat ook prima doen. Verder is het leven van een jonge opkomende schaatser wat doods momenteel. Je ziet aan Jasper ook dat als er straks weer ijs in Leeuwarden ligt dat hij er dan voluit tegen aan zal gaan. “En as de skoalle dien is, ha’k mear tiid en dy wol ik graach yn reedriden ynfesteare.” Want de rustige Jasper Tinga wordt toch een beetje lyrisch als hij het heeft over dat gevoel dat een schaatser heeft.
Frank Post heeft al meer dan 25 jaar ervaring als tandarts-implantoloog en is eigenaar van Kliniek Tandheelkunde Sneek, gezondheidscentrum Simmerdyk. Belangrijke specialismen zijn behandelingen onder volledige narcose, angstpatiënten, implantologie, parodontologie en uitgebreide esthetische gebitsrenovaties.
“Hurd ride jong, dat is prachtich!”
WWW.TANDARTSSNEEK.NL
36
NUMMER 03 • 2021
CLUBMAN MARTEN SJOERDS, VV
“Eerst denk je en nu alleen n Onze medewerker verdient de juiste aandacht! Mensen helpen zat er al vroeg ingebakken. Niet voor eigen gewin, maar om de verandering te zien bij de ander. ‘Dat is toch geweldig?!’ Marijke Algra is 33 jaar en Register Casemanager verzuim bij Empatec. Een jaar geleden zag ze mogelijkheden om het verzuimbeleid bij Empatec passender te maken bij de organisatie. Met passie en respect voor de mens en tegelijkertijd met een zakelijke blik: inzetten op vitaliteit en inzetbaarheid. En dit ín huis te organiseren, met haar eigen kennis en ervaring. De business case wordt omarmd door de organisatie en succesvol uitgerold. Nu een klein jaar later blijkt haar aanpak meer dan succesvol! Re-integratie
Eén en al positiviteit en oprechtheid. Een scherpe kijk op de realiteit, met een vleugje humor. Marijke Algra ten voeten uit. Een sociaal hart, maar ze schroomt niet je eerlijk te vertellen hoe ze ergens over denkt. Een aanwinst voor Empatec. De in De Wâlden opgroeiende Marijke kiest al jong voor de Hbo-opleiding Personeel en Arbeid. Een schot in de roos, blijkt later. Toen al leek het haar leuk om mensen te begeleiden en te helpen. Vooral de mens waar soms net iets meer mee aan de hand is dan alleen het niet hebben van een baan.
Uitdaging
Op haar 21e start ze haar carrière bij een re-integratiebureau. Een leerzame periode, waar ze het schopt tot vestigingsmanager. Maar ook een eyeopener. ‘Mensen kunnen echt meer dan ze denken, ook als ze ziek zijn!’, legt Marijke uit. ‘Ik vond het erg om te zien dat mensen thuis zaten, terwijl ik heel veel mogelijkheden voor hun zag. Vanaf toen besloot ik dan ook me daar op te richten in mijn werk.’ Ze gaat werken bij een arbodienst. Maar Marijke krijgt een auto ongeluk en komt zes maanden thuis te zitten. ‘Ik vloog tegen de muren op! Toen heb ik ook gevoeld hoe belangrijk het is, om op de juiste momenten begeleid
“
Mensen kunnen meer dan ze denken
te worden. Om weer verder te kunnen. Dat heb ik zó goed onthouden en heb ik gebruikt in het opzetten van het nieuwe verzuimbeleid bij Empatec. En dat werkt!’
Werk als middel
Verzuim kan een signaal zijn. Dat iemand zorgen heeft of een verkeerde werkplek. ‘De focus in het verzuimbeleid bij Empatec leg ik daarom op inzetbaarheid en vitaliteit. Gedragen door de leidinggevenden op de werkvloer, als juiste begeleider’, vertelt Marijke. Hebben medewerkers een passende werkplek? Hoe staat het met de knieën van de hovenier? Tilt hij wel goed? En waarom is iemand ziek? Alles begint met de juiste aandacht voor de mens. En te kijken wat hij wel kan, want creatief omgaan met werk is essentieel. ‘Het hebben van een baan voor onze mensen is heel belangrijk! Dit verzuimbeleid is echt passend gemaakt op onze organisatie, wat zijn vruchten afwerpt. Het is ontzettend mooi om de veranderingen bij de mensen en Empatec te zien!
Het is voorjaarsvakantie en Marten Sjoerds is thuis. Normaal gesproken geeft hij les aan de Maritieme Academie in Harlingen als docent Nederlands. De ontvangst is hartelijk, maar ook direct wordt op het hart gedrukt: “Het moet niet om mij gaan, maar om de club.” Uiteindelijk blijkt dat voetbalvereniging Workum Marten Sjoerds mag koesteren.
“
“Het moet niet over mij gaan”, begint Marten Sjoerds. “Ik ben maar een kleine schakel in de voetbalvereniging, maar ik vertel graag over de vereniging. Voor mij is het een proces geweest. In de jongere jeugd ben je voornamelijk met het ‘ik’ bezig, in de periode erna is het vooral het team wat belangrijk is en nu kijk ik met een blik wat voor de vereniging het beste is. Dat heeft met referenties te maken, dus wat zijn je ervaringen enerzijds, maar ook met de leeftijd. Je gaat dingen toch steeds meer zien vanuit het grote geheel.”
VV WORKUM
Het bloed wat door de aderen van Marten Sjoerds stroomt is niet alleen rood van de samensmelting van de biologische kenmerken. “Ik heb van mijn zeventiende tot ver in de dertig nog wedstrijden in het eerste elftal gespeeld, ik ben jeugdtrainer en leider geweest en heb op alle mogelijke niveaus gespeeld. De tijden in de eerste klasse, maar ook in de vierde klasse. Dan krijg je natuurlijk wel een band met de vereniging, waarbij ik direct moet aantekenen dat er voor mij ook andere dingen buiten het voetbal zijn. Na de komst van onze drie kinderen is het niet alleen meer vv Workum, want mijn dochter volleybalt en één van mijn zoons zit in de jeugdopleiding bij SC Cambuur. Ik ben dus regelmatig aan het kijken bij hen, wat niet wil zeggen dat ik niet meer op het sportcomplex kom.”
AMBITIE
“Als je naar de komende jaren kijkt dan hebben we een paar goede leeftijdsgroepen die eraan zitten te komen. De afgelopen jaren hebben we vooral de keuze gemaakt als vereniging om de jeugd
omhoog te laten gaan alles goed op orde te hebben in de jeugd en de begeleiding daaromheen. Als dat allemaal op de rit is, dan pluk je daar uiteindelijk wel de vruchten van, als je het mij vraagt. Vroeger speelde Workum op een hoger niveau met het eerste elftal, daarna is het wat afgedaald, maar uiteindelijk denk ik dat we, als vereniging, een stabiele tweedeklasser kunnen worden. Daarbij is het dan zonde te constateren dat we afgelopen, afgebroken, seizoen niet mochten promoveren. Desondanks zou het mooi zijn dat de club de aantrekkingskracht heeft voor de mensen uit Workum en wellicht daar net iets buiten.”
ONTWIKKELEN
Sjoerds, topscorer aller tijden van het eerste elftal bij vv Workum, is jarenlang actief geweest binnen de voetbalvereniging. “In mijn tijd bij het eerste elftal was je naast speler in het eerste eigenlijk ook actief binnen de vereniging. Je was trainer, begeleidde een team, deed eens wat hand- en spandiensten voor de vereniging. Dat is
“HET PROCES WAARIN DE JEUGD TEGENWOORDIG ZIT, IS HEEL ANDERS GEWORDEN; NU STELLEN DE TRAINERS OF DOCENTEN DE VRAGEN”
bolsward-ijsselmeerkust
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
37
TEKST: JOERI VAN LEEUWEN
WORKUM
aan ik, dan aan je team og maar aan de club”
“VROEGER STONDEN WE OP HET TRAININGSVELD MET DE ENKELS IN DE BLUBBER” in de tijd wel veranderd, terwijl ik denk dat het juist voor nog meer onderlinge binding kan zorgen. Die band binnen een team of tussen verschillende teams zorgt ervoor dat je eigenlijk altijd een stapje extra wilt zetten voor een ander binnen de vereniging. Dat willen wij ook uitstralen binnen de vereniging, we doen het met zijn allen. Zo heeft het bestuur een functie, een trainer en alle anderen. De ambitie en rode draad is om zoveel mogelijk jongens vanuit de jeugd naar de senioren te laten gaan en daarin maken we zeker stappen.”
KUNSTGRAS
Eén van de vele ontwikkelingen die de afgelopen jaren zijn uitwerking heeft gehad is het kunstgras. ”De spelers van nu weten niet meer beter”, volgens Sjoerds. “Door de
ondergrond van kunstgras kun je vrijwel altijd trainen. Vroeger, toen ik zelf speelde, stonden we op het trainingsveld met de enkels in de blubber te trainen. Die ontwikkeling is natuurlijk een groot voordeel voor de huidige tijd. Daarnaast hebben we een actieve, jonge trainersgroep op dit moment. Zowel in de jeugd als ook bij het eerste elftal. Bij het eerste elftal werkt dat zeer verfrissend als ik de jongens zie trainen. Met een andere denkwijze, een andere benadering. De ontwikkeling van trainers, ervaringen en invloeden is voor spelers interessant. Zeker wanneer je iets ouder bent en je op eigen wijze weer de nieuwe generatie kunt beïnvloeden.”
SPIEGELEN
Vanuit de periode dat Sjoerds zelf nog speelde zijn er meerdere dingen die hem
DERBY’S In het verleden speelde Marten Sjoerds vele derby’s. In de regio bijvoorbeeld tegen Oeverzwaluwen, Makkum en Heeg. “Ik heb wel eens het idee gehad dat teams tegen ons altijd net een stapje extra konden doen. Zo heb ik eens met een trainer gesproken die zei: ‘Jullie kwamen met de bus, terwijl we in de derde of vierde klasse speelden. Dan hoefde niemand ons meer te motiveren.’ Net als tijdens de herindeling van de gemeente Nijefurd. Er moest een besluit worden genomen waar het gemeentehuis kwam te staan. Zowel in Koudum als in Workum stond er al één, dus er moest worden gekozen. Dit kwam tot ongenoegen van de Koudumers in Workum te staan. Dat kon je op het veld gewoon terugzien. Mooie tijden.”
zijn bijgebleven. Vanuit zijn functie als docent en vader van sportende kinderen kijkt hij nu anders naar de sport. “Vroeger kregen wij gewoon een bepaalde opdracht en die moest je uitvoeren. De trainer zei iets en je deed als speler wat hij zei. Tegenwoordig zit ik wel eens op de bank te kijken naar een wedstrijd en hebben we het over hoe een bepaald team druk zet. Het proces waarin de jeugd tegenwoordig zit, waarin het meedenkt over een bepaald onderdeel binnen het voetbal of op school, is heel anders geworden. Nu stellen de trainers of docenten de vragen. Door dat spiegelen krijg je een interessante dynamiek waardoor kinderen, en dus ook spelers, in het eigen leerproces worden meegenomen.”
GEZELLIG
Door de betrokkenheid binnen de vereniging van de leden maakt volgens Sjoerds de gehele club een mooie ontwikkeling door. “Gezelligheid en plezier staan bovenaan. Denk bijvoorbeeld aan het na een wedstrijd even in de kantine napraten met een borrel, of de kinderen die met een lach op hun gezicht van het veld afkomen. Dat zijn de momenten die je als vereniging koestert. We zijn dan ook heel blij met alle dingen die nu nog wél kunnen, met name voor de jeugd. Die gezelligheid, het gevoel dat je bij vv Workum wilt horen, dat is enorm belangrijk. Ook voor de toekomst van de club.”
SPONSORING
In de afgelopen periode zijn er, door de coronaperikelen, steeds meer verhalen omtrent de financiële huishoudingen bij
“IN DEZE HUIDIGE,RARE, PERIODE BLIJVEN DE SPONSOREN DE CLUB TROUW IS ONZE ERVARING. FANTASTISCH, TOCH?” sportverenigingen naar voren gekomen. Bij sommige clubs staat het water tot aan de lippen. Bij de voetbalvereniging uit de gelijknamige stad is dat volgens Sjoerds niet aan de orde. “Wij hebben hier echt een levendige groep ondernemers die ervoor kiest om de vereniging te steunen. Daar zijn wij natuurlijk erg blij mee. Onlangs zijn er weer verschillende acties geweest en is de actie van de supermarkt ook weer gaande. Dat zorgt altijd voor redelijk wat inkomsten. Vanuit een particulier werd er zelfs een volledig nieuw pupillenveld aangelegd, inclusief licht. Vanuit deze sponsoren, waarvan sommigen specifiek de jeugdafdeling financieel willen helpen, zorgen wij als vereniging weer voor de vele voorwaarden, zoals materialen, kleding enzovoorts. In deze huidige, ietwat rare, periode blijven de sponsoren de club trouw is onze ervaring. Fantastisch, toch?”
Uw adviseurs actief in de regio!
! e t i s b e w e w Check onze ngiewuorkumfa.nl Sud 16 www.dejon
8711 CV Workum T 0515-542048
info@dejongworkumfa.nl Sud 16 • 8711 CV Workum • 0515 542048 • E info@dejongworkumfa.nl I www.dejongworkumfa.nl
LIGPLAATS
Makelaardij Verzekeringen In de meest modern Administratie aan het Sneekermee
Hypotheken
Van groot (15 meter) Súd 16 • 8711 CV Workum • Tel 0515-542048 • www.dejongworkumfa.nl tot klein (6 meter) Vanaf € 13.475,-
Interesse? Neem dan contact met ons op via 06 15 23 84 17 of mail ons op ligplaatsen@sneekermeer.nl. Of kijk op:
aansneekermeer.nl
1
17 14
11
18
17
8
14
17
14
11
H
17 2
15
2
15
22
8
15
22
11
17
12
15
14
10
10
19
17
10
10
6
19
6
14 8
17
6
18 17
7
6
22 22
7
bolsward-ijsselmeerkust
17
7
2
12
6
17
6
17
17
6
2
22
22 9
8
17
24
4 14
20
7
14
4
10
17
5
1 15
14 14
18 17
Puzzel en win! Iedere maand is er een leuk prijsje te winnen door uw oplossing via de email of met traditionele post op te sturen. U kunt dit sturen naar: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl o.v.v. PUZZELOPLOSSING NR 03-2021 - tot uiterlijk 25 MAART 2021. Wij wensen u veel puzzel plezier!
4 14
22
17
19
Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin het gekleurde
inspanning
39
GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST.NL
PUZZELPAGINA NR 03
22
17
18
17
14
26
25
26
7
5
15
11
13
15
8
10
14
17
9
9
18
22
9
17
11
12
W
24
22
6
8
bolsward-ijsselmeerkust
11
23
15
4
8
7
22
21
14
19
7
17
19
20
22
8
7
7
10
9
8
6
18
18
5
17
6
D C
16
15
14
5
4
3
2
tweegevecht
vrucht
Romanum Imperium
keukenkruid
medley
klankkleur
bespottelijk
afhandig maken
2
6
groente rij
speelgoed
dooier
11
nakomeling
vaste regel
heftig
bontsoort
2
3
4
5
6
14
ijdeltuit
15
16
aanhanger
motorschip
24 28
8
34
10
11
18
21
22
25
26
29
30
27 31
32
versvoet
9
17
20
23
8
13
19
lood
7
12
grappenmaker ondergrondse
1
Russisch meer
33
35
36
37
38
39
vrijuit middag
40
incasseren
telkens
lieflijk
woordspel
kledingstuk
stelling
lichtelijk dronken
trottoir
vrucht
iedereen
bijbelse vrouw
bergweide
jaargetijde
Europees gebergte
gewicht
geurige drank
takje
naar beneden
exclusief
1
plotseling grote bijl afgelegen plaats
7
draagzak
zenuwtrek
overlevering
studenteneetzaal
hoefdier
opdracht
wapen
neusklank
onderricht
lengtemaat
Mijne Heren
gewicht
getroffen
12
onheilsgodin
4
vleesstokje
zuigdop
9
ouderling
© www.puzzelpro.nl 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Winnaar puzzel grootbolsward-ijsselmeerkust 02-2021 Willy Amsterdam uit Hindeloopen heeft de waardebon t.w.v. € 25.00 gewonnen. Deze waardebon is aangeboden door en te besteden bij Slagerij Anema in Bolsward. OPLOSSING EDITIE 02-2021: Zweedse puzzel: burengerucht / Sudoku: 22193
COLOFON GrootBolsward-IJsselmeerkust is een maandelijkse uitgave van Ying Media en wordt huis-aanhuis verspreid in Bolsward en alle dorpen en steden langs de IJsselmeerkust in een straal van ca. 10 km. Oplage: 22.000 exemplaren.
53
54
55
50 56
58 60
UITGEVER
Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl
59
17
37
60
10
32
14
Verticaal: 1 appelsoort 2 dringend 3 in dat geval 4 land in Azië 5 één en ander 7 stuk hout 8 eerste man 9 blad papier 10 planeet 11 middagslaapje 15 Europeaan 16 halfwarm 17 koningin-regentes 18 intelligent 21 voormiddag 24 sterrenbeeld 25 goedheid 26 afgod 27 mannelijk persoon 29 deel v.e. naald 31 borstbeen 34 groet 35 schelpdier 36 parasiet 37 broedplaats 38 neerstortende sneeuw 39 vertrouwd 41 uitblinker 43 gouden tientje 45 Spaanse titel 47 aardgeul 49 voormalig Perzië 52 bij de tijd 53 plechtige gelofte 55 ik 56 wiel.
EINDREDACTIE Henk de vries
REDACTIE
aangeboden en te besteden bij: SLAGERIJ ANEMA V.O.F. Heeremastraat 10, 8701 JG Bolsward 0515-572286 / www.slagerijanema.nl
bolsward-ijsselmeerkust STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 03 VÓÓR 25 maart 2021 PER EMAIL NAAR: info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl OF NAAR: Grootbolsward-ijsselmeerkust, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK FOTOGRAFIE
Jelly Mellema fotografie, Laura Keizer Fotografie, Nicky Bosma.
VERKOOP
info@grootbolsward-ijsselmeerkust.nl
BLADMANAGEMENT
VORMGEVING
DRUK
Nicky Bosma (nicky@yingmedia.nl)
49
Horizontaal: 1 belezen 6 tegel 12 zonderling persoon 13 bladnerf 14 sein 17 vitrine 19 afslagplaats bij golf 20 oude vochtmaat 22 muurholte 23 riv. in Italië 25 rekbaar materiaal 27 zeezijde 28 toegewijd 30 woonplaats 32 elektrisch geladen deeltje 33 nageslacht 35 opbrengst 37 edel 40 pl. in Duitsland 42 vloersteen 44 bergplaats 46 onderricht 48 gravure 50 Oosterse braadpan 51 afgelegen plaats 54 soepkom 57 Ierland 58 vertrekken 59 projectiel 60 telwoord.
Eelke Lok, Henk van der Veer, Joeri van Leeuwen, Wim Walda, Piebe Piebenga, Riemie van Dijk.
REDACTIETIPS?
2
WAARDEBON T.W.V. € 25,-
plechtgewaad
kosteloos
49
Breng letters uit de puzzel over naar de hokjes met het corresponderende nummer.
lidwoord en volgende
52
39
katoenen stof
Europese vrouw
10
aanspreektitel
51
48
45
© www.puzzelpro.nl
christelijk feest
ijlings
47
44
59
schrijfgerei gedaan en laten
43
57
myth. figuur
5
42
46
3
desondanks
41
Frans van Dam (bliidd.nl)
Mieke Alferink, Neeltje Oostra, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok.
Hoekstra Krantendruk, Emmeloord
VERSPREIDING
FRL Verspreidingen, Leeuwarden Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
DE EERSTVOLGENDE UITGAVE VAN MAANDBLAD GROOTBOLSWARD-IJSSELMEERKUST VERSCHIJNT OP: DONDERDAG 4 APRIL 2021
Zó dichtbij is glasvezel in Heeg, IJlst, Koudum, Workum en Woudsend nog nooit geweest… Sluit voor 7 april 2021 een abonnement af! Hulp nodig bij het kiezen van een abonnement? Samenwerking Plaatselijk Belang In deze campagne werken wij nauw samen met de plaatselijk belangen. Zij leggen op hun eigen website uit wat de voordelen van glasvezel zijn. Als je jouw abonnement afsluit via de link op de website van jouw plaatselijk of dorpsbelang ontvang je eenmalig 25,- en ondersteun je daarnaast het plaatselijk belang met 50,-. Maar hiervoor moeten we wel per kern genoeg aanmeldingen halen! Dus aarzel niet en meld je aan vóór 7 april 2021.
Glasvezeladviseur Heb je een vraag? Bel met onze glasvezeladviseur Igor! Hij is bereikbaar van woensdag t/m vrijdag van 11:00 uur tot 18:00 uur en zaterdag van 10:00 uur t/m 17:00 uur op nummer 06 - 38 61 29 20. Of kijk op gavoorglasvezel.nl.
Rechtstreeks afsluiten via één van onze telecomaanbieders Natuurlijk kun je je ook rechtstreeks aanmelden door een abonnement af te sluiten bij één van onze telecomaanbieders.
www.buitengewoonglasvezel.nl
www.delta.nl
www.heldenvan.nu
https://actie.online.nl/dfn
gavoorglasvezel.nl
Bel met onze glasvezeladviseur Igor!