groot
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
2e JAARGANG • NR. 1
MICHAEL DE REUS EN BRIAN WIERINGA
deFryskeMarren
deFryskeMarren
0 1 - 2018
GROOTDEFRYSKEMARREN
IN DEZE UITGAVE Tusken de Marren informatie van gemeente De Fryske Marren
TROUWAMBTENAAR NERI REIJENGA “Ik geniet in de trouwzaal” FOTO: JOHAN BROUWER
2 BIG MAC HALEN, 1 BETALEN Niet geldig i.c.m. andere McDonald’s aanbiedingen. Alléén geldig tegen inlevering van deze voordeelbon bij McDonald’s restaurant Joure t/m 31-01-2018.
NIEUW BIJ McDONALD’S JOURE!
2
NUMMER 01 • 2018
GELUKKIG 2018!
Een nieuw jaar, een nieuw begin en een bijzondere start voor de provincie Fryslân. Leeuwarden 2018, de culturele hoofdstad. De aanloop naar dit grootse evenement heeft de afgelopen drie jaar menig discussie én enthousiasme aangewakkerd in onze provincie. Indrukwekkende plannen, innige en knusse evenementen, voor ieder wat wils. Nu is het zover en wat gaat ons dat brengen in De Fryske Marren? De maand januari wordt afgetrapt met 2018 verhalen. Wat een mooie start van het jaar, want verhalen vertellen dat is ons van GrootdeFryskeMarren niet vreemd. Wij houden van het vangen van die mooie verhalen. Deze regio, met haar rijke
geschiedenis en kleurrijke personen, herbergt talloze verborgen pareltjes. Wel meer dan 1000, wel meer dan 2000 en ook wel meer dan 2018. Bijvoorbeeld trouwambtenaar Neri, aan de wieg van hoeveel liefde heeft zij wel niet gestaan? En de woordkunsten van Marije Roorda uit Broek en Eppie Dam uit Sloten, kennen we die in De Fryske Marren eigenlijk wel? Mocht de tocht der tochten eindelijk doorgaan, dan is het ijsmeester Sytze Prins uit Joure die mede voor de doorslag zorgt van de legendarische woorden ‘it giet oan!’ Wat zou het mooi zijn als de Elfstedentocht juist in dit jubeljaar verreden kon worden.
opmerkelijk...
Op 21 maart dit jaar zijn ook de gemeenteraadsverkiezingen en kunnen we opnieuw naar de stembus. In de aanloop naar de verkiezingen zijn er eveneens allerlei activiteiten. Hier besteden wij in de komende edities ook aandacht aan. Het wordt weer een ijverig, levendig en mooi jaar! De beste wensen namens het GrootdeFryskeMarren team! Marianne Bouwman en Ying Mellema
Kent of bent u iemand met een bijzonder verhaal laat het ons weten via redactie@grootdefryskemarren.nl
Maandelijkse rubriek met opmerkelijke zaken in de regio. Is u wat opgevallen, wilt u ons deelgenoot maken van een leuke gebeurtenis, of heeft u een een aankondiging of tip voor ons, stuur deze dan naar redactie@grootdefryskemarren.nl
er iemand anders die gek op dat specifieke smaakje is en wordt het niet weggegooid.” In de foodkast worden onaangebroken producten aangeboden met een minimale houdbaarheidsdatum tot maart 2018. In eerste instantie wil Krikke de foodkast in de maanden januari en februari faciliteren; mocht het succesvol zijn dan wordt er gekeken naar de langere termijn.
CROWDFUNDACTIE VOOR VERWOESTE MANEGE HARICH – Een uitslaande brand in de vroege ochtend van nieuwjaarsdag heeft een groot deel van manege Gaasterland in de as gelegd. De vuurzee verwoestte de beide kantines en een derde van de grote bak. In 1996 werd manege Gaasterland met eigen financiering en met de hulp van 141 vrijwilligers opgebouwd en later uitgebreid. Om manege Gaasterland weer in haar volle luister te herstellen zal er voor een tweede keer keihard gewerkt moeten worden door de vrijwilligers. Want de schade is enorm en de wederopbouw kostbaar. Hierop heeft de Stichting manege Gaasterland besloten geld in te zamelen met een crowdfundactie. De actie is te vinden op deze website: www. doneeractie.nl/steun-manege-gaasterlandbij-wederopbouw/-15904
OUDEJAARSPLOEG HASKERHORNE HAALT HET NATIONALE NIEUWS MET STUNT
RESTAURATIE ‘EINTSJE FAN DE DAAM’ VAN START LEMMER – De restauratie van het ‘Eintsje fan de daam’ is van start gegaan. Het gebouwtje aan het einde van de Westhavendam was zwaar verwaarloosd en stond op de nominatie om gesloopt te worden. Het gebouw is bekend van het bakenlicht en vroeger stond er ook een misthoorn op. Voor veel inwoners van Lemmer heeft het gebouw een emotionele en symbolische waarde. Toen zij van de plannen van de gemeente hoorden om het te slopen, is er een petitie opgezet. De initiatiefnemer van de petitie, Wietze de Haan, kreeg massaal bijval, waarop de gemeente besloot tot restauratie. Het gebouw is nu een gemeentelijk monument. (Foto: www.defryskemarren.nl)
KONINKLIJKE ONDERSCHEIDING VOOR HUITE ZONDERLAND Op vrijdag 29 december ontving de heer Huite Zonderland uit Lemmer een Koninklijke Onderscheiding. De heer Zonderland werd Ridder in de Orde van Oranje-Nassau. Burgemeester Veenstra heeft hem het bijbehorende versiersel opgespeld tijdens zijn afscheid als bondsbestuurslid en vicevoorzitter van de Koninklijke Nederlandse Gymnastiek Unie.
JOURE – De winnaar van de eerste Fryske Kultuerpriis is Kunstkring Gaasterland. Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst van gemeente De Fryske Marren kreeg Anne Herrema van Kunstkring Gaasterland de prijs uit handen van wethouder Durk Durksz. Hij ontving een cheque van 750 euro. Er waren in totaal 28 inzendingen van diverse organisaties. Kunstkring Gaasterland won vanwege het project ‘Dichter fan Fryslân’. De gemeente riep de cultuurprijs in het leven voor het behoud van de Friese cultuur en met name de Friese taal.
SMOELE MUORRE VOOR WIJCKELERS
DONIAGA VIERT HET ‘NOFLIKST’ OUD EN NIEUW
FOODKAST AAN DE PRINS BERNARDLAAN JOURE - Per 1 januari is in Joure de minibieb aan de Prins Bernardlaan 120 omgetoverd tot ‘foodkast’. In plaats van boeken lenen of ruilen, wordt er nu voedsel aangeboden of geruild. Het initiatief komt van Erica Krikke van Zebra inspiratie. “Het gaat niet zozeer om wat mensen te kort komen, maar meer om bewustwording te creëren van het weggooien van voedsel. Supermarkten moeten vanwege de houdbaarheidsdata voor honderden euro’s voedsel weggooien. Met de kerstpakketten komen er vaak weer allerlei producten bij mensen in de kast te staan die waarschijnlijk nooit zullen worden gebruikt. Al is het maar een theesoort waar je niet van houdt. Nu kun je die in de foodkast zetten, want wellicht is
HASKERHORNE - De vermissing van de boot van de schippers van de Kameleon hield de gemoederen al enige tijd bezig. Op 21 december werd de boot ontvreemd uit de loods van filmmaker Steven de Jong in Hartwerd. De Jong had de boot in bruikleen voor opnames van de nieuwe Kameleon-serie van KRONCRV. De opnamedagen moesten worden geannuleerd. Omdat men direct rekening hield met een oudejaarsstunt werd er geen aangifte gedaan. Op nieuwjaarsdag werd middels een telefoontje van de kersverse nieuwjaarsploeg uit Haskerhorne naar het Kameleondorp duidelijk dat de boot in hun bezit was. Mogelijk krijgt het verhaal nog wel een staartje in verband met de kosten van de uitgestelde opnames, laat Nu.nl weten.
KUNSTKRING GAASTERLAND WINT KULTUERPRIIS DE FRYSKE MARREN
JOURE – Doniaga wint de prijs voor de ‘noflikste ald en nij fiering’. Tijdens de nieuwjaarsbijeenkomst van gemeente de Fryske Marren werd de prijs aan leden van het plaatselijk belang door burgemeester Fred Veenstra uitgereikt. Doniaga werd uit zes inzendingen verkozen. Alle ideeën berustten op het basisidee om er met z’n allen een gezellig feest van te maken, maar één inzending viel extra op. “Niet alleen omdat het een feest voor het hele dorp was, maar ook vanwege de manier van het inzenden. Het was een prachtig werkstuk met een heel mooi gedicht erbij”, aldus Fred Veenstra.
WIJCKEL – Een ‘smoele muorre’ voor de huidige inwoners van Wijckel. Dat is het idee van muziekvereniging Melodia. Ieder jaar organiseert Melodia een donateursconcert met een bepaald thema. Dit jaar werd gekozen voor het thema ‘mei en foar elkoar’. Christina Boonstra van Melodia bedacht dat het dit jaar een goed idee was om de Wijckelers niet alleen te vragen om te geven, maar ook iets terug te doen. “Ik had ooit een selfiemuur gezien met grotere portretten en het leek mij leuk om de mensen die hier nú wonen te vereeuwigen, 645 bij elkaar”, legt Boonstra uit. De portretten worden op tegels geplaatst en komen aan de muur in het dorpshuis van Wijckel. Met het De thema ‘mei en foar elkoar’ wil de muziekvereniging ook nog graag iets aan anderen geven. de Daarom wordt er met het donateursconcert ook geld ingezameld voor een muziekproject in het azc in Balk. Het plan is om op 10 maart een muziekmarathon te organiseren.
HEEFT U OOK NIEUWS TE MELDEN? REDACTIE@GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
deFryskeMarren deFryskeMarren
deFryskeMarren • KORT NIEUWS
GROOTDEFRYSKEMARREN
3
WESTERMAR TOANIEL PRESENTEERT ‘IT LIT DE PASTOAR KÂLD’
deFryskeMarren
JOURE –Westermar Toaniel uit Joure speelt op 2 en 3 februari het stuk ‘It lit de pastoar kâld’ in Party zalencentrum ’t Haske in Joure. Een kolderachtig stuk over een parochie die in financiële moeilijkheden verkeert, mede door hoge rekeningen van de plaatselijke drankhandel.
INFORMATIEAVOND ZUYDERZEE LYCEUM LEMMER LEMMER - Voor ouders en verzorgers van leerlingen van groep 8 van de basisscholen organiseert het Zuyderzee Lyceum Lemmer op woensdag 10 januari een informatieavond, waarbij de overstap van het basisonderwijs naar het voortgezet onderwijs centraal staat. Het Zuyderzee Lyceum zal tevens uitleg geven over het onderwijsaanbod en de niveaus binnen het voortgezet onderwijs. Op de locatie Lemmer is er een breed aanbod van opleidingen (VMBO, Havo, VWO), waarbij er voor alle VMBO opleidingen (BBL, KBL en GTL) de mogelijkheid is om je diploma in Lemmer te halen. Nieuw is dat het Zuyderzee Lyceum per komend schooljaar Leerwegondersteunend onderwijs (lwoo) aan mag bieden binnen het VMBO. Dit is een zeer prettige ontwikkeling, daar leerlingen met een lwooindicering tot nu toe naar Emmeloord, Sneek of Heerenveen verwezen moesten worden. Leerlingen met een Mavo/Havo-advies worden op het Zuyderzee Lyceum in een Havo klas geplaatst en zij krijgen gedurende de eerste twee leerjaren les op Havo-niveau. Deze informatieavond, voorafgaand aan de open dag op 24 januari, vindt De plaats in het gebouw aan de Riensingel en start om 19.30 uur in de kantine.
de
HEEFT U OOK NIEUWS TE MELDEN? LAAT HET ONS WETEN VIA
REDACTIE@GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
deFryskeMarren deFryskeMarren
NIEUWE NAAM ÉN EVENEMENTENLOCATIE VOOR HAMPSHIRE HOTEL SINT NICOLAASGA
SINT NICOLAASGA – Het Hampshire hotel Sint Nicolaasga gaat vanaf het voorjaar zelfstandig verder onder de naam Landhotel de IJsvogel. Reden hiervoor is dat in 2016 Hampshire Hotels bekend maakte te stoppen met de franchiseformule. Onder eigen vlag verder gaan biedt ook meteen kans om nieuwe plannen te realiseren. Het hotel stuitte bij het organiseren van sommige evenementen op ruimtegebrek. Daarom is gestart met de bouw van een nieuwe multifunctionele ruimte die plaats moet bieden aan 120 personen. Naar verwachting is de ruimte vanaf half januari 2018 te boeken.
De pastoor verzoekt de bisschop en een Afrikaanse zustergemeente om geldelijke steun. De hulp die de pastoor krijgt pakt niet helemaal uit zoals de pastoor had gehoopt. Voordat hij het weet lopen er mannen met pistolen rond, zijn er achtervolgingen, wordt het riool opengebroken en probeert men hem om te kopen. Wanneer hij dan ook nog waanzinnige verhalen in de biechtstoel aan moet horen, wordt het de pastoor allemaal teveel. Maar zonder pastoor komt de parochie niet uit de problemen. De koster en de schoonmaakster willen graag hun baantje behouden in de
pastorie en zetten alles op alles om de parochie te redden. Kortom, een avondvullend vermaak.
It lit de pastoar kâld Fan: Edward Bastiaansen Oerset troch : Abele Krist
Het is een stuk van Edward Bastiaansen. De Friese bewerking is gedaan door Abele Krist. Westermar Toaniel, onderdeel van buurtvereniging Westermeer, presenteert ieder jaar een toneelstuk. De kaartverkoop start op 13 januari in de Stuit en vanaf 15 januari zijn de kaarten ook bij Primera Joure te verkrijgen. Wees er op tijd bij, want vol is vol!
Freed 2 febrewaris en sneon 3 febrewaris Yn party/sealesintrum ‘t Haske Oanfang 20.00 oere C Musyk fan: Jawis! Kaartferkeap: 13 jannewaris fan 15.00 – 18.00 yn de Stuit En fanôf 15 jannewaris by Primera Joure
MEER VAN DEZE GOUDEN VRIJWILLIGERS IN DE JELLE MEINESZHOF! BALK - Iedere donderdagochtend fietst Lucie Feenstra-Beuckens (70) vanuit haar woonplaats Wijckel naar Balk. Al 13 jaar is ze vrijwilliger in de Jelle Meineszhof, een woonzorgvoorziening voor ouderen met dementie.
VEILIG WERKEN CERTIFICAAT VOOR BUITENDIENST DE FRYSKE MARREN
Ze voelt zich er thuis. Lucie zit niet graag stil. Het werk in de Jelle Meineszhof ligt haar goed, want ze mag graag met mensen omgaan. “De Jelle Meineszhof bestaat uit vier geschakelde woningen. In totaal wonen er 32 ouderen, in iedere woning acht. Ik ben altijd in dezelfde woning. Dat vind ik plezierig. Ik ken de bewoners goed. Bovendien kennen ze mij. Ze weten precies wanneer ik kom.” Lucie, die vroeger kraamverzorgster was, helpt mee in de huiskamer. Ze zet koffie, dekt de tafel en ruimt de afwasmachine in en uit. Ook bezorgt ze de bewoners een leuke ochtend. “We spelen een spelletje, zingen een liedje of maken een wandeling door Balk. Het is maar net wat de bewoners leuk vinden om te doen. Iedere donderdag is weer anders. Soms maken we een uitje, bijvoorbeeld naar het tuincentrum. Met een patatje of een ijsje na. Daar genieten ze ontzettend van. Ik vind het prachtig om te doen. Het is zulk dankbaar werk. Ik ga altijd met een goed gevoel naar huis.” Vrijwilligers zijn erg belangrijk vindt Lucie. “De bewoners hebben steeds meer zorg nodig. Doordat vrijwilligers dit soort taken op zich nemen, kunnen de medewerkers zich richten op de zorg zelf. Eigenlijk zou er iedere ochtend
Als eerste gemeente in Friesland heeft de volledige buitendienst van De Fryske Marren het VCA-certificaat ontvangen. Dit betekent dat de volledige
en middag een vrijwilliger in de huiskamer moeten zijn.” Lucie is een gouden vrijwilliger voor de Jelle Meineszhof. “Ik mis het alleen als we op vakantie zijn. Verder ben ik er altijd. Ik doe het met heel veel liefde.” Wilt u ook vrijwilligerswerk doen in de Jelle Meineszhof? Neemt u dan contact op met Wiesje Doornspleet via 0515-428585 of wiesje.doornspleet@patyna.nl. De Jelle Meineszhof is onderdeel van zorgorganisatie Patyna.
buitendienst voldoet aan de voorschriften en instructies voor veilig werken. Denk aan het dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen, het beschikbaar hebben van instructies, keuring van materieel en het vastleggen van alle afspraken in een systeem. Dat we deze certificering in één keer voor elkaar hebben voor de volledige buitendienst, daar zijn we hartstikke trots op”, zegt Harm de Roo, teamleider bij de buitendienst. “We wisten dat we de zaken goed voor elkaar hebben en deze certificering bevestigt dat.”
BALKSTER VAN HET JAAR
EXTRA FIETSENREKKEN BIJ BUSSTATION LEMMER LEMMER – Het busstation van Lemmer krijgt extra fietsenrekken. Naar aanleiding van vragen van CDAraadslid Roel Roelevink heeft het college van burgemeester en wethouders de problematiek erkend en worden er op korte termijn maatregelen getroffen.
Door een tekort aan stallingsruimte worden de fietsen van buspassagiers en carpoolers her en der geplaatst. Het rommelige beeld rondom de Transveer was voor het Lemster raadslid Roelevink aanleiding om vragen aan het college te stellen. “De opknapbeurt van de rondweg leek een mooie aanleiding om de fietsenstalling aan te pakken. Dit bleek niet mogelijk. Toch is de situatie
bekeken en vindt nu ook het college dat er wat moet gebeuren. Het plaatsen van fietsenrekken is op korte termijn een goede oplossing.” Roelevink gaat er vanuit dat de komst van extra rekken een tijdelijke maatregel is. “Om het probleem met de beperkte stallingsruimte op langere termijn aan te pakken wordt er een aanvraag bij de kadernota gedaan.”
BALK - Op donderdag 11 januari 2018 vindt de jaarlijkse nieuwjaarsreceptie plaats voor de inwoners van Balk in het SCC 't Haske aan de Dubbelstraat. Daar zal tevens de Balkster van het jaar bekend gemaakt worden. Wie verdient het volgens de inwoners van Balk om zich een jaar lang Balkster van het jaar te mogen noemen? De deuren zijn vanaf 19:30 geopend en de nieuwjaarsreceptie is gratis toegankelijk. De bekendmaking van de Balkster van het jaar vindt later op de avond plaats.
deFryskeMarren
4
FOTO'S JOHAN BROUWER • FOTOGRAFIEJOHANBROUWER.NL
deFryskeMarren
Trouwambtenaar Neri Reijenga
“Ik geniet als ik ze in de trouwzaal zie zitten” Neri Reijenga uit Lemmer is BABS en dat is zij al meer dan dertig jaar, eerst in dienst bij de voormalige gemeente Lemsterland en nu bij de Fryske Marren. BABS? Een BABS is een trouwambtenaar of beter gezegd een Buitengewoon Ambtenaar van de Burgerlijke Stand. Wanneer je trouwt bij een gemeente dan krijg je een dergelijke ambtenaar toegewezen, maar het is ook mogelijk om je eigen BABS te kiezen. Neri Reijenga doet haar werk na al die jaren nog altijd met veel passie en toewijding. Niet alleen het bruidspaar geniet op de ‘Grote Dag’, ook Neri doet dat met volle teugen: “Ik geniet als ik ze op het bankje in de trouwzaal zie zitten, met die blije gezichten en al die mensen, waar ze van houden om zich heen!” Het is de dag na het Charles Dickensfestijn in Lemmer, wanneer we bij Neri Reijenga op bezoek gaan. Echtgenoot Jelle, inderdaad de oud-schipper en tweevoudig SKS-kampioen met het Lemster skûtsje (1986 en 1988), kan een van de ‘pakesizzers’ wel even naar zwemles brengen, zodat Neri alle ruimte heeft om te vertellen. En dat kan deze ‘mem en beppe’ van drie volwassen kinderen als de beste! Een spontane BABS aan het woord, die ondertussen al 700 echtparen (“alle kaarten heb ik nog”) getrouwd heeft.
"Twee dagen voor het huwlijk, kreeg ik de bruid aan de telefoon met ‘hij is bij mij weirûn’."
BABS SINDS 1987 “Het was op een zondagavond, begin 1987, toen Jelle in de ‘Zuid-Friesland’, zat te bladeren. ‘Hé must hjir ris sjen, dit is krekt wat foar dij’. Ik zei wat? Toen liet Jelle mij een advertentie lezen waarin een trouwambtenaar voor de gemeente gevraagd werd. In eerste instantie leek het mij niets, maar de volgende dag heb ik toch een sollicitatiebrief geschreven en ik kwam van de 20 gegadigden bij de laatste drie. Om een lang verhaal kort te maken, ik werd unaniem gekozen en op 17 maart 1987 benoemd om vervolgens in april beëdigd te worden. In mei mocht ik toen mijn eerste trouwerij doen”, vertelt Neri over hoe het allemaal begon. “Nu, dertig jaar later vind ik het nog altijd leuk om met jonge mensen om te gaan, want de huwelijksdag is altijd feestelijk. Meestal. Een paar jaar geleden heb ik een stel getrouwd, waarvan we wisten dat de
man spoedig zou overlijden. Ook dan moet je er als trouwambtenaar zijn. En een week na de voltrekking is hij ook overleden. Het is zeker niet alleen zo dat je goed moet kunnen praten, want vooral het luisteren is heel belangrijk. Uiteraard moet je je woordje kunnen doen. Ik ben weleens bij huwelijksvoltrekking geweest waarbij de ambtenaar de namen door elkaar haalde. Ik dacht toen ‘jeetje, hoe krijg je het voor elkaar’. Dat kan toch niet?!” “Ik bel ook altijd de ouders van de bruid en de bruidegom even op en stel dan een aantal vragen. Zoiets wordt altijd op prijs gesteld. Ik vraag dan hoe hun dochter of zoon is, wat hun eigenschappen en karaktertrekken zijn, hun hebbelijkheden en ook onhebbelijkheden. Je krijgt dan de mooiste verhalen te horen. Tegenwoordig mail ik ook veel en dan mogen ze daar de anekdotes en verhalen achterlaten. Ik heb het bruidspaar wel toestemming gevraagd of ik ‘heit en mem’ mag bellen. Uiteraard, vraag je dat. Je weet nooit helemaal hoe de situatie is, meestal kan ik dat wel uit de gegevensstaat halen die ik voor de voltrekking
krijg. Als er dan bij staat ‘ouders komen niet mee’, dan weet ik genoeg en bel ik niet.”
CONTACT MET HET BRUIDSPAAR “Meestal ga ik vooraf aan de huwelijksvoltrekking naar het bruidspaar om met ze te praten en te overleggen. Als ze van ver komen, nodig ik ze ook weleens bij mij thuis uit. Soms gaan we in de stuurhut van ons schip dat naast ons huis ligt zitten. ‘Dat is ek wol grappich no?’ Maar meestal is het hier thuis op dinsdagavond als Jelle naar het mannenkoor is. Het is altijd een vertrouwensgesprek, dat zeg ik ook altijd. Als jullie mij niks over jezelf vertellen, dan kan ik op de dag zelf ook niets over jullie kwijt. Ze hoeven er nooit over in te zitten dat ik, wat ik in vertrouwen te horen krijg, hier thuis of aan anderen zal vertellen. Als het bruidspaar de deur uit gaat, ben ik die vertrouwelijke zaken al weer vergeten. Bij wijze van spreken hè, ik zet een knop om. Voor die geheimhouding ben ik ook naar de rechtbank geweest.”
VRAGENLIJST “De eerste vraag die ik altijd als eerste aan het bruidspaar stel is een dubbele: ‘Hoe hebben jullie elkaar ontmoet en wanneer?’ Als het een bruidspaar van buiten Lemmer is, dan volgt meteen de vraag ‘waarom trouwen jullie in Lemmer, hebben jullie er affiniteit mee?’ In die gevallen komt het vaak voor dat ze elkaar hier op vakantie of iets dergelijks voor het eerst hebben ontmoet. Daarna ga ik verder met een hele
GROOTDEFRYSKEMARREN
5
vragenlijst, die ik al jaren gebruik. Die raffel ik dan niet af, maar die gebruik ik als basis voor het gesprek. ‘Hebben jullie nog grootouders’, ‘Wonen jullie al samen’, ‘Baan, hobby’s, sport, getuigen van allebei’, ‘komen er speciale gasten’, ‘karaktereigenschappen’, allemaal van die vragen staan er op mijn checklist. Er komen natuurlijk nog veel meer dingen ter sprake. Ik heb ze vaak de vragen al gemaild voordat ze hier bij mij komen, zodat ze niet in spanning hoeven te zitten ‘wat soe dat minske oan ús freegje’. Er zijn bruidsparen die dan meteen via de mail beginnen te antwoorden en nemen het dan mee naar ons gesprek, want ik zie ze altijd van tevoren.” “Van al die vragen vind ik die van ‘waarom beloven jullie elkaar trouw’, toch wel heel belangrijk. Je krijgt nooit eenzelfde antwoord. Ik heb weleens een stel gehad dat mij vroeg of ze de trouwbelofte aan elkaar mochten doen. Natuurlijk! Ze hadden het zo mooi in elkaar gezet, dat ik er nog kippenvel van krijg als ik eraan terugdenk. Ik had toen eigenlijk niets meer hoeven te zeggen, de liefde van dat die twee spatte er gewoon van af.”
BIJZONDERE VOLTREKKINGEN “Er was een stel dat al 25 jaar met elkaar getrouwd is, maar die zouden het zo fijn vinden om de trouwbelofte nog een keer af te leggen. Of ik dat zou willen doen! Natuurlijk! Prachtig toch?!” “Als ‘vrouw van de skipper’ heb ik ook veel ‘skûtsjeminsken’ getrouwd. Toen ik iemand van de Meeter familie mocht trouwen, kwam ik met de ‘skipperspet’ van Lodewijk op de trouwzaal binnen. Had ik even geleend. Grote hilariteit!” “Ik heb het ook een keer mee gemaakt dat de bruid eerst kwam en daarna de bruidegom. Nadat de bruid even had zitten te wachten, kwam haar man binnen, ze wilden geen ‘toestanden’ en stonden dan ook binnen tien minuten weer op straat. Toen ik daarna naar buiten keek, gingen ze beiden een kant uit. Ik heb mij toen voorgenomen om zoiets nooit weer te doen. Het was puur een voltrekking om een verblijfsvergunning.” “Ik heb ook al eens meegemaakt dat ik op woensdag een stel zou trouwen, maar op maandag kreeg ik de bruid aan de telefoon met ‘hij is bij mij weirûn’. Potverdorie, dat is toch sneu?! Hoe anders dan een niet getrouwd echtpaar, waarvan de man terminaal was, die toch nog met elkaar wilden trouwen, zodat zij de achternaam van haar partner kon dragen. De avond voor de afgesproken voltrekking overleed hij. We waren helaas te laat. Voorgoed. Nu ik het vertel kan ik wel weer huilen, zo vreeslijk. Ik ben gewoon heel emotioneel betrokken en ik moet ook regelmatig even slikken.”
DE WOLFF RUIMT OP! !! n e g in rt o k e g o o o o o h s u Dat betekent d
www.jaring.nl Industrieweg 7A / 8521 MB St. Nicolaasga, tel. 0513-431789, Vrijdag koopavond
Compleet en voordelig!
deFryskeMarren
7
GROOTDEFRYSKEMARREN
deFryskeMarren ‘Professor’
Melle van der Goot
BUSJE KOMT ZO…!!
Honderden modellen van DAF-vrachtwagens en ZWH-bussen staan er in de vitrines van het stulpje van Melle van der Goot uit Ruigahuizen, op een steenworp van de Luts. In zijn kasten ordners met duizenden foto’s van bussen, van haltes, van conducteurs en conductrices. Op en naast de kast koppen met petten, paspoppen met complete uniforms, kaartjesautomaten, kniptangen en andere memorabilia. Er blijft niet veel te raden over ten aanzien van de passie die deze 61-jarige in Ruigahuizen woonachtige ‘brêgewipper’ van de brug bij Osingahuizen stevig in zijn klauwen heeft. Hij kwam 61 jaar geleden ter wereld in Wijckel als enig kind op de melkveehouderij van zijn ouders. Zijn vader overleed op jonge leeftijd, waarop Melle als jochie van veertien jaar het boerenbedrijf probeerde voort te zetten met zijn moeder. “Je denkt dat je alles aankan op die leeftijd, maar het gevolg was wel dat ik rond mijn twintigste jaar te maken kreeg met een krakkemikkige rug. Arbo-voorwaarden bestonden toen misschien al wel maar als ‘jongkerel’ van twintig denk je dat de wereld aan je voeten ligt. Ik werkte op de boerderij en daarnaast bij diverse loonbedrijven. Begin jaren tachtig zijn we gestopt met de boerderij en kwam ik volledig in dienst bij een loonbedrijf, waar ik door de ‘superheffing’ en de gevolgen daarvan voor veel boeren mijn congé kreeg.” “Vervolgens heb ik een fors aantal jaren gewerkt in de groenvoorziening. Aanvankelijk voor Donker uit Sneek, later door het Sneker bedrijf gedetacheerd bij Schiphol. Dat vind ik nog steeds een van de mooiste periodes uit mijn leven. Er was altijd reuring met die vliegtuigen, Amsterdam is een wereldstad, dus van verveling was geen sprake. Dat heb ik twaalf jaar met erg veel plezier gedaan.”
HOBBY “Mijn vrouw was de aanstichter van mijn inmiddels fors uit de hand gelopen hobby. Melle zei ze, je moet zien
dat je een of andere hobby krijgt. Nou wilde het toeval dat ik uit mijn jeugd nog een aantal modelautootjes had van DAF-trucks met aanhanger. Die ben ik toen gaan verzamelen en via Willem van der Honing uit Joure, een gepokt en gemazelde DAF-verzamelaar, kwam ik ook op de ruilbeurzen terecht in Driebergen en Houten. Het was toen een en al DAF en Scania dat de klok sloeg. Pas in de negentiger jaren kwamen de bussen in beeld. Ik vond bij een man in een schoenendoos een paar foto’s van Zuid West Hoek (ZWH) bussen. Nou wilde het toeval dat ik vroeger met de ZWH van Wijckel naar Sneek reisde, waar ik toen op de technische school zat. Dus daar had ik wel binding mee. In een andere hal vond ik op aangeven van betreffende verkoper nog veel meer foto’s van ZWH-bussen. Door deze man, die bij de FRAM in Heerenveen werkte, werd het vuurtje aangewakkerd. De FRAM was ontstaan in het begin van de jaren zeventig door de fusie van een aantal streekvervoerders, waaronder de ZWH. Van hem kreeg ik een wagenparklijst en daarmee was het hek van de dam, want dan wil je van iedere bus een foto. Foto’s van de Nederlandsche Tramweg Maatschappij (NTM) te Heerenveen, de Noord-Oost-Friesche Autobusonderneming (NOF) te Dokkum, de Leeuwarder Auto Bus Onderneming (LABO) in Leeuwarden, het Leeuwarder Auto Bedrijf (LAB) in Leeuwarden en de ESA Lijndienst Exploitatie Maatschappij volgden. De veerdienst per boot van Stavoren naar Enkhuizen en de tram in Friesland kwamen erbij. “Maar de hoofdmoot
waar ik waarschijnlijk nu nog mee bezig zou zijn geweest zonder de hulp van mijn vrouw, want ik kon de computer nog niet aan en uit krijgen zonder haar hulp.”
BEDRIJFSBRAND “Om een lang verhaal kort te maken, nadat ik tot driemaal toe op het punt had gestaan om de hele bliksemse boel in de kachel te donderen, kwam het einde toch in zicht en in 2004 verscheen ‘De ZWH Bus – Een hele onderneming’. De introductie had best wat voeten in aarde, want de boeken die in de binderij in Zwolle lagen, waren in vlammen opgegaan door een bedrijfsbrand. De drukker heeft in de kerstvakantie doorgewerkt om toch alles voor de presentatie in orde te krijgen en een uur voordat het boek zou worden aangeboden aan wethouder Ynze de Boer van Gaasterlân-Sleat, tevens oud ZWH-buschauffeur, werd er een pallet boeken op mijn stoep neergezet. Binnen vier weken was de eerste druk van 700 boeken uitverkocht en nog eens een paar maanden later de tweede druk.” was ZWH en daar gaat mijn hart nog steeds een paar slagen sneller van kloppen, maar het openbaar vervoer in heel Friesland had mijn interesse. Maar Friesland, daar trek ik de grens. Anders is het einde zoek.”
LABO
EERSTE BOEK “Overigens had ik als jochie van drie turven hoog al wat met bussen, want mijn ‘zeepkist’ was een ZWH-bus, zo ontdekte ik later in een fotoboek van mijn oma en op het raam zat een buskaartje geplakt, dat we toen blijkbaar hadden bewaard.” “In 2002 mocht ik in een Omrop Fryslân programma een oproep doen voor foto’s van ZWH-bussen. Toen brak de hel los, foto’s, chauffeurspak, kaartjesautomaat, een kaartjestang, conductricetasjes, de telefoon stond niet stil. Henk Dijkstra, de toenmalige directeur van het streekmuseum in Oudemirdum stimuleerde mij om een tentoonstelling te organiseren in het museum. En dat werd een complete
ZWH-reünie, minstens driehonderd ZWH-ers, conducteurs, chauffeurs, conductrices. Daar ontstond ook het idee om een en ander vast te leggen in een boek. In het begin keek ik daar wat vreemd tegenaan, want daar heb ik helemaal geen ervaring mee. Maar mijn vrouw reageerde dolenthousiast en met zijn tweeën zijn we daar ingedoken. De kosten om een boek in eigen beheer uit te geven waren niet voor de poes, dus zijn we op zoek gegaan naar bedrijfsmatige sponsors. De reacties waren boven verwachting, dus de financiering kwam wel goed. Wat volgde was een monnikenwerk van foto’s uitzoeken, teksten erbij schrijven, in archieven speuren,
2
menu voor Elke maandag en dinsdag 2x 3-gangen Bistromenu Inclusief 1 consumptie p.p.
voor slechts
€ 49.50!
Deze actie loopt tot en met maart vanaf 17:00!
Het tweede project van de Ruigahuister ‘professor’ betrof de LABO, de Leeuwarder Auto Bus Onderneming, waarbij hij via een oproep in de Franeker Courant in contact kwam met de oprichter van de LABO, de heer Tolman. Die stelde al zijn materiaal belangeloos ter beschikking. In 2014 verscheen zijn tweede boek ‘Met de LABO door Noord Oost Friesland’ en het derde boek over de NTM is in de maak. Dat busje komt zoo…
Melle mist in zijn verzameling nog een conductricepakje, maakt niet uit van welke maatschappij, en een koekblik van de Stavoren Enkhuizen veerdienst. Wie oh wie…?
Eten en drinken voor een betaalbare prijs! Dagelijks geopend! T 0513 415 425
bistrofred.nl
Rabobank Lemmer werkt voor de regio.
Je eigen bank heel dichtbij!
Wij timmeren flink aan de weg voor onze klanten in Lemmer en omgeving en leveren meer dan alleen financiële diensten en producten. Zo ondersteunen we meer dan 40 initiatieven en evenementen in de buurt en dragen wij onze lokale betrokkenheid uit.
rabobank.nl/sneek-zwf
BINNENKORT IN VERKOOP | 16 APPARTEMENTEN WE ZIJN GESTART MET DE SLOOP VAN DE HUIDIGE BEBOUWING
www.woneninlangweer.nl
T: 038 427 47 67
ONTWIKKELING EN REALISATIE:
Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren
Tusken de Marren
www.defryskemarren.nl
9
INFORMATIE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN| JANUARI 2018
INHOUD
• Folle lok en seine! • Kort nieuws en gemeentelijke activiteitenagenda • Azc Balk blikt terug op 2017 • Fairtrade in De Fryske Marren • Bouwen aan een leefbaar Balk • Ruimte voor mooie investeringen in 2018
Folle lok en seine! "Dêr stean ik mei myn beide lofterhannen en sjoch ta hoe’t de mitselders de muorren sette it timmerfolk de spanten slacht de dekkers de pannen lizze en hoe’t it mei-inoar in hûs wurdt hoe moat ik sokke lju bewize dat ik fan wurden wol in wrâld bouwe kin" Samen bouwen Dit gedicht spreekt mij aan. Niet alleen omdat ik zelf twee linkerhanden heb en het dus ook vaak van woorden en taal moet hebben, maar vooral vanwege het feit dat dit gedicht wijst op verschillende talenten die we hebben en dat we een huis alleen samen kunnen bouwen. Net als we een gemeente alleen maar samen kunnen bouwen. “Het gaat om het grotere wij en niet om het bredere ik”, om onze Koning te citeren. Over samen gesproken: we hebben weer samen op een goede manier oud en nieuw gevierd. Politie en brandweer hebben het vrij rustig gehad. De politie heeft het wel steeds drukker, en dat geldt ook voor medewerkers van de gemeente, met overlastgevende personen. Verwarde mensen die in hun omgeving veel onrust teweeg brengen. Dat vraagt de komend tijd om een strakkere aanpak met meer wettelijke mogelijkheden om in te grijpen, ook als iemand niet direct eigen of andermans gezondheid in gevaar brengt.
Vier jaar De Fryske Marren De Fryske Marren bestaat nu vier jaar. Als gemeente bouwden we samen met de inwoners aan onze gemeente. Eind vorig jaar hebben we als raad en college een belronde gehouden waarbij vele tientallen inwoners zijn benaderd met een aantal vragen. En het moet gezegd, ook hier over het algemeen heel positieve reacties. Dat is ook het
signaal dat ik opvang bij de vele bezoeken die ik afleg. Veel mensen zijn tevreden. Dat sluit ook aan bij de resultaten van het landelijke onderzoek van het SCP dat twee weken geleden verscheen. In de “Sociale staat van Nederland” wordt geconcludeerd dat 85% van de mensen vindt dat ze in welvaart leven. En 85% is gelukkig. 80% vindt dat de democratie goed werkt en de steun voor de opvang van vluchtelingen is gegroeid. De boze burger heerst minder dan gedacht. Heel veel mensen doen aan vrijwilligerswerk. Dat blijkt ook uit het feit dat er maar liefst 18 inwoners van onze gemeente in 2017 een Koninklijke Onderscheiding mochten ontvangen vanwege hun inzet voor de samenleving.
Er is veel gebeurd in vier jaar! Ik denk dat er ook bij ons genoeg reden tot tevredenheid kan zijn als je ziet wat er allemaal is gebeurd in de afgelopen tijd, ook in De Fryske Marren. Kijk bijvoorbeeld naar de centra van Lemmer en Joure: wat een verandering! Kijk naar wat er gerealiseerd is op het terrein van de zorg en het sociaal domein. We hebben een kindpakket en praktijkondersteuners GGZ bij de huisartsen. De Wurkjouwer is geïntroduceerd in Balk en Lemmer, zodat we mensen zo snel mogelijk vanuit een uitkering weer naar werk begeleiden. We zijn er als lokale gemeenschap in geslaagd om de bewoners van het azc in Balk goed op te vangen en in contact te laten komen met Balk en omgeving. Het slaapfestival in juli was een prachtig hoogtepunt! We voldoen ruim aan onze taakstelling voor het huisvesten van statushouders. Gelukkig kunnen we iedereen die op De Fryske Marren is aangewezen een plek geven. In veel dorpen lukt dat op een prima manier. Na jaren van voorbereiding ging het dit jaar heel hard met de aanleg van het nieuwe Knooppunt Joure. Wat een mooie feest hebben we daar gevierd toen de rotonde één dag alleen nog voor voetgangers toegankelijk was!
Nu de economie weer flink is aangetrokken merken we dat. Het aantal inwoners dat is aangewezen op de bijstand is met 10% gedaald. De kavelverkoop voor woningen is dit jaar enorm gestegen en ook de verkoop van bedrijfsterreinen zit duidelijk in de lift. En het aantal inwoners stijgt trouwens ook, we zijn nu met bijna 52.000 Fryske Marders!
Het goede blijven zien Er is vier jaar gebouwd aan een nieuwe gemeente en het gaat goed. Dat durf ik best zo te zeggen. We hebben soms de neiging om zo op een fout te duiken dat we het goede niet meer zien, en ons negatief te laten beïnvloeden door hele kleine groepjes of individuen, de 'roppers en de razers', die er een genoegen in scheppen om die fouten enorm uit te vergroten, maar daarmee doen we ons zelf onrecht. Ik denk dat we als gemeentebestuurders soms ook maar gewoon moeten zeggen hoe we over volkomen onterechte kritiek denken. Natuurlijk gaat het niet over de volle linie goed, maar er is volop reden om meer dan tevreden te zijn. En waar we dat niet zijn, of waar onze inwoners dat niet zijn, is er werk aan de winkel. Want nog niet álle mails en brieven worden binnen de normtijd afgehandeld. En de gemeente is nog niet overal bij de tijd. Vanaf dit voorjaar wordt het centrum van Balk aangepakt, in Lemmer moet nog een mooi gebouw aan het Burgemeester Krijgerplein verschijnen, we moeten verder met onze Omgevingsvisie, enzovoort.
En die inhoud moet kloppen. Suggestie als waarheid presenteren zou niet moeten kunnen. Is het een idee om de lokale pers te vragen als fact-checkers op te treden?
Culturele Hoofdstad En natuurlijk Culturele Hoofdstad. We beseffen ons denk ik nog nauwelijks wat de impact van LF2018 zal zijn. We gaan het hele jaar genieten van het feit dat kunst mensen samenbrengt, je aan het denken zet en je verder brengt. En culturele evenementen trekken ook mensen en dat is goed voor de middenstand, de horeca en de recreatiesector. Er zullen nieuwe toeristen en cultuurliefhebbers komen. Laten we ze gastvrij ontvangen en met zijn allen ons verhaal vertellen, het verhaal van De Fryske Marren, onze gemeente die kleurrijk, actief en noflik is en waar we de dingen samen doen.
We werken verder De Fryske Marren bestaat vier jaar. De opbouwfase laten we nu achter ons. We werken verder. Ons verhaal moet kleur op de wangen krijgen. Hoe zien we onze gemeente en onze mienskip over 10 of 15 jaar? Dit jaar gaan we werken aan onze omgevingsvisie, aan de recreatievisie, aan het onderbrengen van de sociale wijkteams in onze eigen organisatie, aan het verder vormgeven van onze lokale democratie. Kortom, genoeg te doen! En het is nodig ambities te hebben. Om Freek de Jonge te citeren: ”wat blijft er over van een wereld zonder geloof in goed en beter?”
2018: verkiezingen
Fred Veenstra, Maar dat is werk voor 2018. En dat burgemeester van De Fryske Marren. wordt een bijzonder jaar. Neem de Deze tekst is een samenvatting van de gemeenteraadsverkiezingen. Het is zomaar toespraak die de burgemeester hield 21 maart. Dan kiezen we een nieuwe tijdens de nieuwjaarsreceptie van de gemeenteraad. Partijen zijn druk met de gemeente. U vindt de volledige tekst op voorbereidingen bezig. Ik hoop dat het www.defryskemarren.nl/toespraak. een mooie en faire campagne, of, zo u wilt, U vindt daar ook een link naar de video verkiezingsstrijd wordt. Waarbij het vooral om die van deze toespraak is gemaakt. de inhoud zal gaan.
Tusken de Marren | Informatie van gemeente De Fryske Marren | januari 2018 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootDeFryskeMarren. Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren. Fotografie AriebruinsmA, Arie Bruinsma | Foto Nantko, Nantko Schanssema | Spontaan Vastgelegd, Rianna Hilarius | Gewoan Dwaan, Douwe Bijlsma.
COLOFON
In de eerste plaats wens ik iedereen een goed en gezond 2018! Ik wil graag beginnen met een gedicht van Reinder van der Leest:
2
Tusken de Marren | Informatie van gemeente De Fryske Marren JANUARI 2018
DE NAAM VAN ONS GEMEENTELIJK KATERN IS GEWORDEN:
Tusken de Marren!
In de november-editie van dit katern riepen wij u op om met een passende naam te komen voor ons gemeentelijk katern. Wij hebben hierop veel mooie reacties ontvangen, waarvoor onze hartelijke dank!
Gemeentelijke activiteiten kalender
We kunnen natuurlijk maar één naam geven aan ons katern. Daarom hebben we met een klein comité een keuze gemaakt uit alle inzendingen voor een naam die passend is. We hebben gekozen voor de naam ‘Tusken de Marren’. De heren Jaap Temming (uit Joure) en Josha de Vries (uit Balk) droegen beide afzonderlijk deze naam aan. De naam Tusken de Marren heeft een duidelijke verwijzing naar het gebied waar onze gemeente actief is. De Vries gaf terecht aan dat de naam ook symboliseert dat de nieuwe gemeente ‘tussen’ de inwoners staat en er niet boven. En (niet onbelangrijk): hij klinkt noflik! Aan beide prijswinnaars is inmiddels een VVV-bon van € 100,- uitgereikt.
App De Fryske Marren Wist u al dat wij ook een app hebben? In onze app vindt u onder andere het laatste nieuws, uw persoonlijke afvalkalender (plus notificaties) en onze actuele openingstijden. Ook kunt u via de app van gemeente De Fryske Marren contact met ons opnemen of een melding openbare ruimte doen. De app is bedoeld voor uw smartphone en beschikbaar iOS (App Store) en Android (Google Play). Beide apps hebben dezelfde functionaliteit.
HEEFT U DE MOOISTE FOTO GEMAAKT? Voor de gemeentegids, die halverwege 2018 verschijnt, organiseert de gemeente een prijsvraag. Wie maakt de mooiste foto van de gemeente? Het onderwerp kan van alles zijn: een monument, een festiviteit, natuur, er is voldoende inspiratie. U mag alleen foto’s insturen die u zelf heeft gemaakt.
Jury
Uit alle inzendingen kiest een jury, de allermooiste foto. Uit de inzendingen wordt een selectie van foto’s gemaakt die in de gids geplaatst worden. Voor de winnaar(s) is er uiteraard een leuke prijs.
Kijk voor meer informatie op www. defryskemarren.nl/ fotowedstrijd. Hier staan ook de regels voor deelname en enkele criteria waar de foto’s aan moeten voldoen.
21 maart 2018 VERKIEZINGEN GEMEENTERAAD! Ondernemersplein De Fryske Marren weer op BCDN Ook dit jaar zijn er weer zo’n 25 ondernemers uit De Fryske Marren die gezamenlijk meedoen aan de Business Contactdagen Noord Nederland (BCDN), op 20 & 21 maart in het WTC Expo in Leeuwarden. Na het succesvolle ondernemersplein in 2017 met een mooi aantal bezoekers en een heuse busreis, pakken de ondernemers ook dit jaar de deelname gezamenlijk op. Het plein zorgt ervoor dat je als ondernemers uit deze gemeente beter vindbaar en herkenbaar bent voor bezoekers. Bovendien stimuleert het plein het netwerken onderling. Bureau Sprog (strategie, concept, design) speelt een belangrijke, creatieve rol bij de inrichting van het plein en het ondernemers-programma. Nieuw dit jaar is dat je als deelnemer niet alleen met een stand, maar ook met een tafel al op het plein kunt staan. Via de ondernemersverenigingen worden ondernemers benaderd om het plein te bezoeken.
Op woensdag 21 maart is het zover: iedere kiesgerechtigde inwoner van De Fryske Marren mag dan laten weten wie hem of haar mag vertegenwoordigen in de lokale politiek. Ook is er die dag een referendum over de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten (Wiv). De maart-editie van ons katern 'Tusken de Marren' zal bijna volledig in het teken staan van deze gemeenteraadsverkiezingen. Meer informatie over de verkiezingen vindt u nu al op www.defryskemarren.nl/ verkiezingen.
Woensdag 10 januari 2018 Groene Startavond Tûk Wenjen, 19.15 uur, Brasserie ‘De Mallemok’ in Sloten. Aanmelden kan via www.tukwenjen.nl Maandag 15 januari Inloopbijeenkomst Zuiderveld, 17.00-19.00 uur Woensdag 17 januari Commissie ruimte, 19.30 uur Dinsdag 23 januari Groene Startavond Tûk Wenjen, 19.15 uur, Zalencentrum ’t Haske in Joure. Aanmelden kan via www.tukwenjen.nl Woensdag 24 januari Gemeenteraad, 19.30 uur Maandag 5 februari Commissie bestuur, 19.30 uur Dinsdag 6 februari - Groene Startavond Tûk Wenjen, 19.15 uur, MFC It Klif in Oudemirdum. Aanmelden kan via www.tukwenjen.nl - C ommissie samenleving, 19.30 uur Woensdag 7 februari Commissie ruimte, 19.30 uur Bovenstaande data zijn onder voorbehoud. Kijk voor actuele informatie op: www.defryskemarren.nl. De bijeenkomsten vinden plaats in het gemeentehuis in Joure, tenzij anders aangegeven.
Nationale Naturalisatiedag 2017 15 december is de datum van de Nationale Naturalisatiedag. Er vinden dan naturalisatieceremonies plaats voor nieuwe Nederlanders aan wie het Nederlanderschap is verleend. Op 'Naturalisatiedag' maken gemeenten tijdens een ceremonie het verlenen van het Nederlanderschap aan nieuwe burgers bekend die tevens hun inburgeringsexamen met succes hebben afgelegd. Als afsluiting van het integratieproces wordt op de dag benadrukt dat naturalisatie niet vrijblijvend is en wordt er stilgestaan bij de rechten en plichten die bij het Nederlanderschap horen. Vanaf 2007 is de bijwoning van de plechtigheid verplicht.
Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl
Tijdens deze viering op 15 december werden er nieuwe Nederlanders door de burgemeester Fred Veenstra van De Fryske Marren welkom geheten. Twee van hen wilden graag op de foto met de burgemeester. Tijdens ceremonies in 2016 hebben 18 personen het inburgeringsexamen met succes afgelegd. In 2017 waren dit 35 personen.
www.defryskemarren.nl
3
AZC BALK BLIKT TERUG OP 2017 muziek- en theaterspektakel georganiseerd naast het opvangcentrum. Dit in het kader van Leeuwarden-Fryslân 2018. De mensen konden blijven slapen en de volgende ochtend met elkaar ontbijten. Dat was een groot succes”, vertelt De Lang enthousiast. “De nauwe samenwerking met het dorp heeft nieuwe deuren geopend. Er zijn prettige contacten gelegd en er is zelfs een vrouwenkoor opgestaan met leden uit het dorp en het azc.”
In september 2016 opende het asielzoekerscentrum in Balk haar deuren. Sindsdien zetten veel betrokken dorpsbewoners, ondernemers en organisaties zich in voor het welzijn van de azc-bewoners. Locatiemanager Gerrit de Lang kijkt voldaan terug op het afgelopen jaar. “De meeste vluchtelingen die binnenkomen op het azc zijn nog maar net in Nederland. Ze zijn hier totaal onbekend en lopen rond met veel vragen. Het merendeel heeft tijd nodig om te wennen”, vertelt Gerrit de Lang. “Momenteel verblijven ruim 360 mensen in het azc, waarvan 140 kinderen. Het overgrote deel komt uit Syrië of Eritrea en is in afwachting van een verblijfsvergunning of vaste woonplek. Voor de meesten is
Vertrouwen in de toekomst
Locatiemanager Gerrit de Lang is tevreden.
dat een spannende tijd.”
Vrijwilligers
“De hulp van vrijwilligers is onmisbaar op het azc. De vrijwilligers zorgen voor veel afleiding en ontspanning. Zo organiseren ze allerlei activiteiten op het gebied van scholing en recreatie, en
maken ze de bewoners wegwijs in de omgeving. TeamUp, een project van War Child, Save the Children en UNICEF, organiseert elke donderdag een spelletjesmiddag voor de kinderen. Met sport, spel en dans leren ze hun nare ervaringen een plek te geven en zijn ze weer even kind. Het
plezier straalt er vanaf. Dat is zo mooi om te zien.”
Buurtinitiatieven
Een ander mooi project was het ‘Slaapfestival’ van Haring en Hummus. “In juli hebben de bewoners samen met de inwoners van Balk en omstreken een
“De sociale betrokkenheid uit de omgeving is voor de bewoners van het azc erg belangrijk”, sluit De Lang af. “Ze integreren sneller als ze hun Nederlandse buren ontmoeten, de taal leren spreken en meedoen in de samenleving. De Balkse gemeenschap levert daarin een waardevolle bijdrage. We gaan in 2018 graag zo door.” Actuele informatie vindt u op: www.defryskemarren.nl/azc
Fairtrade in
De Fryske Marren In De Fryske Marren kun je op steeds meer plekken kiezen voor fairtrade producten, ofwel producten die zijn ingekocht onder eerlijke handelsvoorwaarden. Dit is grotendeels te danken aan de inzet van de werkgroep Fairtrade Gemeente De Fryske Marren. Deze werkgroep, bestaande uit inwoners, zet zich in om de titel ‘Fairtrade Gemeente’ in de wacht te slepen. Ben Hogeterp (links) van de werkgroep.
Om de titel ‘Fairtrade Gemeente’ te bemachtigen, moet je als gemeente wel aan bepaalde criteria voldoen. Dit betekent onder andere dat voldoende lokale winkels, supermarkten, horecabedrijven, ondernemingen en maatschappelijke organisaties, zoals scholen en sportkantines, fairtrade producten verkopen of gebruiken. Met een campagne probeert de werkgroep de vereiste aantallen te bereiken. “We bezoeken al die organisaties en vragen of ze aan dit initiatief mee willen doen”, vertelt Ben Hogeterp, voorzitter van de werkgroep. “Gelukkig is er veel welwillendheid. Natuurlijk vanwege het eerlijkheidsaspect, maar we
zien bij deze partijen ook het besef dat thema's als fairtrade en duurzaamheid aan belang toenemen.”
Drie cent duurder
Soms is er terughoudendheid, zoals bij restaurants die willen vasthouden aan hun eigen koffie. “Maar die aarzeling duurt vaak maar kort”, zegt Hogeterp. “Fairtrade koffie is per kopje gemiddeld maar drie cent duurder dan de gewone variant. Als je dat eenmaal weet, is de keuze snel gemaakt. Bovendien hebben alle leveranciers en koffiebranders, waaronder Douwe Egberts, fairtrade koffie in hun assortiment.”
Gemeente kiest fairtrade
Een ander criterium is dat ook het gemeentebestuur zich uitspreekt vóór fairtrade. De Fryske Marren heeft fairtrade opgenomen in het beleid en koopt fairtrade in. Daarnaast ondersteunt ze de werkgroep op verschillende manieren, waaronder met vergaderruimte en communicatiemiddelen. Wethouder Durk Durksz is enthousiast over het initiatief. “Wy wolle ûndernimmers en maatskiplike partijen út ús gemeente ynspirearje en fasilitearje nei in duorsum 2030. Dat kin in protte
manieren, wêrûnder it ferkeapjen of brûken fan fairtrade produkten. It is gewoan de takomst.” Kijk voor meer informatie op www. fairtradegemeenten.nl of neem contact op met de werkgroep via fairtradedfm@gmail.com
4
Tusken de Marren | Informatie van gemeente De Fryske Marren JANUARI 2018
BOUWEN AAN EEN LEEFBAAR BALK Wie over een paar jaar door het centrum van Balk loopt, ziet een ander Balk dan nu. Maar hóe dat nieuwe centrum eruit zal zien, is nog maar deels duidelijk. Zes toekomstscenario's zijn geschetst om voorzieningen op het gebied van cultuur, sport en onderwijs mogelijk een andere plek te geven. Ook ligt er een ontwerp om de gehele openbare ruimte aantrekkelijker te maken.
aantrekkelijker te maken, is het denkbaar dat deze gebouwen plaatsmaken voor nieuwe. “Dat lijkt een forse maatregel, maar als we het aanzicht van het dorp willen verbeteren en de voorzieningen toekomstbestendig willen maken, is het wel nodig”, aldus Bouma.
Toekomstscenario’s
Om erachter te komen hóe de sociale voorzieningen samen 1
2
3
4
6
7
8
stem uitbrengen op hun favoriet. Twee scenario's hadden duidelijk de voorkeur: Alles nieuw op twee plekken en Alles renovatie. Bij het eerste wordt alles nieuw gebouwd, maar komen de scholen en een peuterspeelzaal op de plek waar nu de sporthal staat. De tweede variant houdt in dat alles op de huidige locatie blijft en wordt gerenoveerd.
kunnen komen, hebben Balk Vooruit en gemeente De Fryske Marren het onderzoeksbureau zes scenario's laten opstellen. Deze hebben allemaal hetzelfde doel: de voorzieningen sterk maken voor de toekomst en het verbeteren van het centrum van Balk. De scenario's verschillen vooral in de hoeveelheid nieuwbouw en de mate waarin de voorzieningen zijn gecombineerd. Afgelopen november konden inwoners een 3
4C
4
8
5
10
9
7
6
Overleg met betrokkenen De Warren
“Ik hoop dat Balksters zich realiseren dat dit een unieke kans is. Hoe vaak gebeurt het dat inwoners invloed kunnen hebben op de inrichting van hun dorp? We moeten de vogel niet over het net laten vliegen!” Aan het woord is Wytze Bouma, voorzitter van Plaatselijk Belang Balk Vooruit. Begin 2016 liet deze belangenvereniging onderzoek doen naar de leefbaarheid in Balk, vanwege de verpaupering en leegstand van gebouwen op prominente plekken. Het advies van de onderzoekers: zorg voor een compact centrum. Met winkels die dicht bij elkaar liggen, maar ook met maatschappelijke faciliteiten op één centrale locatie. “Dat eerste is al het geval”, vertelt Bouma. “En nieuwe winkelhouders stimuleren we om zich daar bij te voegen. Maar wat betreft de sociale voorzieningen kan het een stuk beter.”
De volgende stap voor Balk Vooruit is overleg met de betrokken partijen, zoals de sporthal, de scholen en zalencentrum De Treemter. Is er overeenstemming over een scenario te bereiken? “Vooralsnog waren de reacties gemengd en dat is te begrijpen”, zegt Bouma. “Denk bijvoorbeeld aan het dorpshuis en de sporthal, die hebben nu beide een exploitant. Stel dat ze gebruik gaan maken van dezelfde ruimtes, dan is er nog maar plek voor één uitbater.” Het overleg met de betrokkenen vindt plaats in januari. Daarna legt Balk Vooruit een advies voor aan het college van burgemeesters en wethouders. “We hopen dat de gemeente dit dan verder op wil pakken. De samenwerking met gemeente De Fryske Marren verloopt tot nu toe heel goed. We hebben samen al veel tijd en energie gestoken in het ontwikkelen van een goed plan voor het centrum.” Meerweg
Meerweg
van Swinderenstraat
Raadhuisstraat
5
2
3
Lytseside
2
2
4
1
5
7
8
3
4
9
10
BALK Dubbelstra at De
Luts
Luts
4
1
SITUATIE
SCHAAL 1 : nvt
6
3a
8
8a
1
De
De
De
Verbinding zoeken
12
Luts
Luts
5
Dubbelstraat
3
1
10
VERKLARING verharding
type verband in verharding
11
sbs, wf, geel (hergebruik) sbs, df, bruin zwart (nieuw)
Aantrekkelijke openbare ruimte sbs, wf (boeren), roodgeel (hergebruik)
sbs, df, bruin, visuele molgoot en p-vakken (hergebruik) sbs, wf, molgoot, 9 strek
rijwielpadband 50/200x200, (nieuw)
vb 20x20
rijwielpadband 50/200x200, type verloopband (nieuw) rijwielpadband 50/200x200, inritverloopband (nieuw) opsluitband 100x200, grijs (nieuw)
7
opsluitband 80x200, grijs (nieuw)
Nog voordat een van de scenario's werkelijkheid wordt, staat er op andere plekken in Balk veel te gebeuren. Om het dorp aantrekkelijker te maken voor inwoners, ondernemers en bezoekers, pakt de gemeente de openbare ruimte in het centrum
riolering
th
Jach
yk
nd ave
straatkolk, trottoirkolk (stellen) straatkolk, geleidekolk (nieuw)
groen
boom (handhaven)
boom (nieuw) (derden)
32
Herman Gorterstraat
inrichtingselementen
lichtmast
fietsparkeren nietje enkel
Maten in meters, hoogtematen in meters t.o.v. NAP tenzij anders vermeld. De ligging van kabels en leidingen is indicatief, hieraan kunnen geen rechten worden ontleend
2
Nummer
Datum
Wijziging
Getekend
23 1-
De Fryske Marren
Afdeling ruimtelijke ontwikkeling Cluster realisatie
Postbus 101, 8500 AC Joure Herema State 1, 8501 AA Joure t. 14 05 14 e. info@defryskemarren.nl I. www.defryskemarren.nl
Definitief ontwerp openbare ruimte centrum Balk.
Bestek
yk elerd Wik
De maatschappelijke voorzieningen van Balk liggen nu verspreid over het dorp. Met name de faciliteiten op het gebied van cultuur, sport en basisonderwijs. “Het is belangrijk om daar zoveel mogelijk verbinding te zoeken”, legt Bouma uit. “Kijk bijvoorbeeld naar het jongerencentrum. Daar gebeurt relatief weinig. Dat maakt het lastig om overeind te blijven. Twee van de drie basisscholen liggen buiten het centrum. Zet je die alle drie bij elkaar, dan is het interessant om er een peuterspeelzaal bij te plaatsen.” Bovendien zijn veel van de gebouwen, waarin de voorzieningen momenteel huizen, in slechte staat. Om faciliteiten te bundelen en tegelijkertijd het centrum
- WYTZE -
2017RO23
Balk
Tek. nr.
Centrum ontwikkeling Balk
Bladnr.
Definitief ontwerp
Status
Getekend door M. Huizinga
Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl
DO
Controle door 29-11-2017
Goedgekeurd
Formaat
Schalen
A0
1 : 200
“Voor Balksters is dit een unieke kans”
www.defryskemarren.nl
5
i MEER INFORMATIE? Op www.defryskemarren.nl/centrumbalk leest u meer over de opknapbeurt van het Balkster centrum.
aan. Het eerste deel van de werkzaamheden vond afgelopen voorjaar al plaats. De Lytse Side kreeg nieuwe bestrating en de damwand langs de Luts werd vervangen. Nu is er aandacht voor het Haskeplein, de Dubbelstraat, de Meerweg en een deel van de Bogermanstraat. Dit betekent onder andere dat de straten opnieuw worden ingericht. In het centrum komen brede loopstroken en er komt betere groene aankleding. Door de weg een beetje te verleggen, krijgt het Haskeplein meer het karakter van een dorpsplein. Met ruimte voor ontmoeting en activiteiten. “Dit zijn nog maar enkele van de maatregelen die we willen uitvoeren om Balk gastvrijer en toegankelijker te maken”, vertelt Ike Dekker, projectleider realisatie bij gemeente De Fryske Marren. “Wij doen dat zoveel mogelijk in overleg met Balk Vooruit, ondernemers en andere belanghebbenden. Allemaal hebben we baat bij een aantrekkelijk Balk.”
Uitdagingen
Bij de herinrichting van het centrum heeft de gemeente te maken met een aantal uitdagingen. Onder het Haskeplein bleek een historische begraafplaats te liggen uit vermoedelijk de late Middeleeuwen. Het graven moet op die locatie daarom onder archeologische begeleiding gebeuren. De ondergrond bij de rijbanen en het Haskeplein is zwakker dan verwacht. Het aanbrengen van grondverbetering is daar de oplossing. Omdat de weg bij het plein wordt verlegd, moeten kabels en leidingen ook een andere plek krijgen. En in plaats van bovengrondse stroomkasten komen er bij het Haskeplein ondergrondse stroomkasten, om de weekmarkt te voorzien van stroom. “Het centrum van Balk gaat behoorlijk op de schop”, zegt Dekker. “Maar het is voor het goede doel. We hebben veel te danken aan de provincie Fryslân. Mede dankzij hun subsidie kunnen we dit realiseren.”
Deze zomer klaar
- IKE-
“Het centrum gaat behoorlijk op de schop”
Afgelopen december stelde het college het definitieve ontwerp van de herinrichting vast. Komend voorjaar gaan de werkzaamheden van start, die volgens de planning voor de bouwvak klaar zijn. Daarna volgen de laatste fasen, waaronder de herinrichting van het Treemterplein. Dekker: “Maar dat hangt nauw samen met de maatschappelijke voorzieningen. Daar is dus nog niets over te zeggen!”
Een eigen huis bouwen in Oudehaske? In het nieuwbouwplan De Menning, aan de rand van Oudehaske, zijn nog twee kavels beschikbaar voor de bouw van vrijstaande woningen. De kavels zijn extra aantrekkelijk geprijsd. De oppervlakte van de kavels varieert tussen de 567 m2 en 609 m2.
Het dorp Oudehaske ligt vlakbij Heerenveen en het klaverblad van Joure (A6-A7). De Menning is in een omgeving met veel natuur en fietspaden. De wijk ligt vlakbij recreatieplas “Nannewiid”, een prachtig meer om te surfen, schaatsen of te zwemmen (strandbad). Meer weten en/of inschrijven, kijk dan op www.defryskemarren.nl/wonen
E info@defryskemarren.nl T 14 05 14
gas geven door gas terug te nemen
Tûk Wenjen is het energiebesparingsproject van gemeente De Fryske Marren. Het is erop gericht zoveel mogelijk woningen in de gemeente energiezuiniger, duurzamer en comfortabeler te maken. Dat doen we samen met een adviesbureau en bedrijven uit de regio. Maar in de eerste plaats: samen met u. Ook aan de slag met energiebesparende maatregelen? U bespaart geld, ervaart nog meer woonplezier en draagt uw steentje bij aan een duurzamer, beter en schoner milieu. Niet alleen voor nu en voor uzelf, ook voor de wereld van morgen.
VRAAG NU DE GRATIS WONINGSCAN AAN! WWW.TUKWENJEN.NL
VOLG ONS OP
@GROENESTART.FRL
1.
Gratis woningscan
2. Gratis adviesrapport 3. Aanpassen woning 4. Comfortabeler wonen 5. Terugverdienen
www.defryskemarren.nl
7
Ruimte voor mooie investeringen in 2018 De renovatie van de iconische brug Wyldehoarne in Joure, de herinrichting van het plein in Bakhuizen en de aanleg van glasvezel in de hele gemeente. Het zijn een paar van de vele investeringen van gemeente De Fryske Marren. Stuk voor stuk staan ze beschreven in de begroting voor 2018, die afgelopen november werd vastgesteld. De begroting voor 2018 geeft groen licht aan plannen uit de kadernota, die in juli 2017 is gemaakt. Met de kadernota laat de gemeente elke zomer zien wat haar koers is voor de komende periode en wat de kosten daarvan zijn. De nota is de eerste stap om te komen tot een begroting. In de begroting, die de gemeente jaarlijks in november vaststelt, staan de inkomsten en uitgaven voor het nieuwe jaar. De inkomsten bestaan grotendeels uit bijdragen van het Rijk en belastingen die inwoners betalen. De uitgaven zijn gebaseerd op de kadernota, maar kunnen daar van afwijken. Deze investeringen zijn onderverdeeld in verschillende beleidsterreinen, zoals Ruimte, Economie en het Sociaal Domein.
Brug Wyldehoarne
Eén van de investeringen uit de begroting is de renovatie van de brug in de Jouster nieuwbouwwijk Wyldehoarne. Deze brug, met een zeer markante uitstraling, is in slechte staat van onderhoud. Omdat een grondige renovatie met jaarlijks onderhoud veel geld kost, had de gemeente in eerste instantie het plan om de oeververbinding te vervangen door een meer eenvoudige en makkelijker te onderhouden brug. Maar de buurtvereniging Wyldehoarne kwam daartegen in verzet.
Anja Rombout en Jaap Bosma van DFMopGlas.
“De brug is beeldbepalend voor onze wijk”, vertelt Hieke Postma van de buurtvereniging. “Het voornemen om het bouwwerk te slopen en te vervangen kwam voor ons dan ook als een donderslag bij heldere hemel.” Met een handtekeningenactie en een pleidooi in de gemeenteraad wist de buurtvereniging het behoud van de brug veilig te stellen. Postma: “Een grote opluchting! Het was prettig om te merken dat de raad onze wens serieus nam.”
Glasvezel
Een goede internetverbinding is in onze samenleving vrijwel onmisbaar. Maar in het buitengebied van De Fryske Marren laten veel aansluitingen nog te wensen over. Provincie Fryslân investeert in de aanleg van glasvezel in gebieden waar internet alleen via het telefoonnet loopt. Echter, er zijn ook plekken waar mensen wel gebruikmaken van internet via een coax-kabel, maar waar niet voldoende bandbreedte is. Hierdoor is de kwaliteit en snelheid
“De brug is beeldbepalend”
van de verbinding niet goed genoeg. De coöperatie DFMopGlas, begonnen als burgerinitiatief, wil ervoor zorgen dat ook daar glasvezel komt te liggen. Zonder een lening van de gemeente lukt dat niet. De gemeente investeert daarom vijf miljoen euro in goede internetaansluitingen voor woningen door heel De Fryske Marren. “Wij zijn daar bijzonder blij mee”, zegt Jaap Bosma van DFMopGlas. “Nu hopen we nog voldoende abonnees in de gemeente te werven om de aanleg écht door te kunnen laten gaan. We lopen hier achter op andere regio's in Nederland, maar zo buigen we dat om!” Meer weten over het initiatief voor glasvezel? Ga naar www.dfmopglas.nl
Mooi, modern en leefbaar
Naast bovenstaande investeringen, zijn er nog vele andere uitgaven van de gemeente in 2018. Bijvoorbeeld de herinrichting van het plein bij de kerk in Bakhuizen, de verbouw van de entree van Museum Joure en financiële ondersteuning voor de adviesraad Sociaal Domein en voor- en vroegschoolse educatie. Allemaal investeringen die bijdragen aan een mooi, modern en leefbaar De Fryske Marren. Op www.defryskemarren.nl/begroting vindt u meer informatie over de te realiseren plannen en de financiële huishouding van de gemeente.
Mariska Akkerman en Hieke Postma, bestuursleden van wijkvereniging Wyldehoarne, op de brug.
Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl
16
deFryskeMarren deFryskeMarren
Focus
FOTO: JOHAN BROUWER
MARIJE ROORDA
LEVENSLES VAN DICHTERES MARIJE ROORDA UIT BROEK
"LAAT JE NIET INHALEN DOOR TIJD EN AMBITIE" De mist drijft langzaam en triest over het grote versnipperde gebied tussen Joure en het Sneekermeer. De kleine kaveltjes weiland liggen er sompig uit te rusten van de moeite die ze hebben om te voldoen aan de boerenwensen. Het is grijs en donker. De kortste dag van het jaar. Doodstil. Als je de mooie, sommige zelfs extravagante huizen aan de Noardbroeksterfeart ziet staan, weet je dat het er zomers levendiger is. Immers, schipper Jitze Grondsma, een kind van de buurt, is hier ooit langs gevaren en heeft zijn schip toen aan de kant gelegd. Geruild voor een woning. In 2007 overleed hij.
Als je dat huis binnenkomt, begroet zijn vrouw Marije Roorda je met een brede lach. Die lach is voorzichtig gekomen. Zij en haar man hadden juist daar immers alles opgebouwd. De tijd heelde. Nu voelt ze zich er weer op haar plek. Daarbij maakt het haar niet zoveel uit of Broek nu een volwaardige mienskip is of niet. Ze is graag een beetje alleen. Want dan schrijft ze haar gedichten. Onlangs kwam haar eerste dichtbundel uit. Maar denk niet dat het haar eerste dichterlijke ziele-roerselen zijn. Marije Roorda heeft altijd gedicht, verhaald, taal gebruikt. Ze komt uit een groot gezin. Heit werd op latere leeftijd boer in Wytgaard. Hard werken, ook voor de 12 kinderen. Zoveel extra speeltijd was er niet. Ruimte voor creativiteit was er wel, vooral via Marije’s moeder. Zij hield van toneel en leerde haar kinderen gedichten voor te dragen. Dat werd nog meer gestimuleerd toen Marije Roorda in Steenwijkerwold terecht kwam. In een van die vele onderwijsinstellingen waar de opgroeiende katholieke jeugd werd opgeleid voor het bestaan in ‘de wereld’. Voor velen, ook voor Marije, de ‘escape’ om, zoals ze het zegt, ‘bûten de stringen’ te raken. Je maakte kennis met de zogenaamde echte wereld.
OPLEIDING Steenwijkerwold bij de zusters van de Voorzienigheid. Een geweldige vrije kweekschool in de zestiger jaren. En als je daarna dan ook nog als onderwijzeres in de LOM-school in Leeuwarden bij Harm de Vos terecht komt, is er ook nog de economische vrijheid, zoals ze het noemt. Ze maakt gedichtjes. Schrijft teksten. Bovendien is de taalontwikkeling op die school heel belangrijk. Ze gaat ook haar eigen weg. Via schrijversgroepjes komt ze terecht bij Operaasje Fers. Je belt en dan hoor je een Fries gedicht, voorgelezen door de maker. Marije doet mee. Maar dan komt Jitze. Jitze vaart. Op zee. Bruine zeilvaart. Zorgen voor toeristen. Naar de prachtige fjorden in het noorden van Europa. Ze zijn een gedicht op zichzelf. Ze krabbelt nog weleens wat, maar het heeft geen vaart meer. Als ze later eerst in Harlingen en later in Broek aan de wal komen, komt ze weer
dichterbij de wereld van de taal. Nog geen bundel. Wel doet ze mee aan dichtersverzamelingen. Publiceert in tijdschriften en op andere podia. Dan is er ineens in het jaar 2000 de Rely Jorritsmapriis. De beste Friese gedichten en verhalen worden daar bekroond. Marije is beduusd. “Kin ik wol oan dy wrâld meidwaan?” Ze haalt de prijs op, maar Jitze gaat niet eens mee; zeilt, leeft in een andere wereld. De verwondering over haarzelf gaat over in besef dat ze het kan. “De twadde kear dat ik dy priis krige (2014) koe ik mear genietsje”.
Als we Marije Roorda vragen naar haar mooiste gedicht noemt ze zonder aarzelen het titelgedicht van haar bundel:
BESCHEIDEN
‘In spantou om ’e tiid’
Marije Roorda is een bescheiden vrouw. Ambitie vindt ze bijna een vloek. Het woord onthaasting is bijkans heilig. Water druipt uit vele van haar dichtwerken. Het Friese landschap is bijzonder. Ze schrijft en dicht ook wel in het Nederlands, maar het Fries is “in echte taal, dêr’t ik grutsk op bin”.
As it wier is watsto trochskimerje litst, kear ik op myn oere werom nei dêr’t ik weikom, bringsto my heimlik nei myn sielegrûn; nei terpgrûn dêr’t
Als je dat allemaal bij elkaar optelt is in 2017 een dichtbundel onvermijdelijk. ‘In spantou om ’e tiid’. Uitgegeven door DeRyp, uit Blauhûs. Je kunt hem krijgen via de Afûk in Leeuwarden en bij boekhandel Holtrop in Joure. Ze is 69. Ze maakt zich er amper druk om. Alle tijd nog om door te bloeien. Doet van alles. Schrijft in het culturele hoofdstadjaar voor het Tsjebbe Hettingaproject in Burgwerd, ‘Sjen yn it tsjuster’. Schrijft voor exposities, in combinatie met schilderes Bernardien Roze.
diggels my heuge dat ik dy wyld omearme en dêr’t myn fjoer bedobbe leit tusken sintels dy’t noch smeule salang’t wy elkoar yn it each hâlde.
Nog een bundel? “Ik wit net, ik gean gewoan troch. We sjogge wol”. Ja, maar die bundel is toch een succes? “Ja dat sizze se, no dan tink ik dat der noch wolris ien komt”.
Litst dy net fange en ik lit dy gewurde, op dyn oere set ik in foet nei moarn en jousto my in hân by de lichte del.
BESCHEIDEN. VOORZICHTIG. RUSTIG. CREATIEF. DAT IS MARIJE ROORDA.
Tempus, do draafst my te hurd, wer rekkest los fan myn spantou dat dyn beweech in tel fêstbine wol.
GROOTDEFRYSKEMARREN
17
Service staat bij Bouclé bovenaan!
Yoga & Meer www.yogasjoukje.nl
Yoga op maat - Rope Yoga - Meditatie/Mindfulness - Met Sjoukje Hoekstra Dru Yoga - Met Boukje Hoeksma Yin Yoga - Met Brigitte de Jong
Verkoop eerlijke producten Verhuur Yoga ruimte Workshops met o.a. AnnaMaria Kuipers (Familie Opstellingen) Sytske Batteram (Mantra Zingen) Brigitte de Jong (Adem Beleving)
UW HOOFDZAAK, HOOFDZAAK ONZE KOPZORGEN!
UW HOOFDZAAK, ONZE KOPZORGEN!
In Yoga Centrum: Sjoukje Hoekstra 0514-522 313 Kortestreek 19 - 8531 JG Lemmer sjoukjehoekstra@hetnet.nl
Uniek dineren of borrelen in een oude Doopsgezinde kerk! kerk
3 ETAGES VERLICHTING!
13 & 14 JANUARI
OPRUIMING!
KOELKAST SALE! CHECK ONZE SITE!
Wij maken ruimte voor de nieuwste collecties. Kom langs en profiteer van hoge kortingen! Fermaningsteech 1 - 8551 SP Woudsend - T 0514 - 59 12 50
Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl
Ontdek en ervaar Het aanstaande watersportseizoen ontvouwt zich op Boot Holland 2018. Letterlijk en figuurlijk. Van kijken, meedoen en ervaren: watersportliefhebbers kunnen hun hart ophalen tijdens de beurs. Met als drijvende kracht de boten - heel veel boten. En ook motoren, vaarinnovaties, bootaccessoires en de laatste trends in waterrecreatie en funsports. Bent u klaar voor een inspirerend kijkje onder de waterlijn?
9 t/m 14 februari 2018 WTC Expo Leeuwarden Bestel uw entreekaarten voordelig online boot-holland.nl
Vrijdag 9 februari
13:00 - 22:00 uur
Zaterdag 10 februari
10:00 - 18:00 uur
Zondag 11 februari
10:00 - 18:00 uur
Maandag 12 februari
13:00 - 22:00 uur
Dinsdag 13 februari
10:00 - 18:00 uur
Woensdag 14 februari
10:00 - 17:00 uur
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
j i b e i f f o k e d p O
19
deFryskeMarren
HELEEN VAN DIJK-BEEKMAN Wat houdt onze burgemeester en wethouders bezig? GrootDeFryskeMarren gaat elke maand bij één van hen op de koffie om te praten over hun kijk op wat er speelt in onze lokale samenleving. Ditmaal een kopje koffie bij Griffier Heleen van Dijk-Beekman.
“DEZE BAAN IS MIJ OP HET LIJF GESCHREVEN” Bij het woord griffier dringt zich onwillekeurig de associatie op met ‘oud en stoffig’. Niets is minder waar ervaren we wanneer we het kantoor betreden van Heleen van Dijk-Beekman (51, getrouwd, twee dochters van 19 en 16 jaar), griffier van gemeente De Fryske Marren, in het statige gedeelte van het herenhuis Herema State, het hart van het gemeentehuis van de gemeente. NATIONAAL LANDSCHAP “Het woord griffier is wat mij betreft een ongelukkige keuze, die een verkeerd beeld geeft van de functie” zet zij de toon van het gesprek. “Die keuze is gemaakt in 2002, toen de Wet op de Dualisering werd ingevoerd. Een griffier is van oorsprong een ambtenaar van de rechtbank, die tijdens de zitting een verslag maakt en de rechters helpt bij het schrijven van het vonnis. De taak van een griffier bij een gemeente is het bieden van ondersteuning en advies aan de gemeenteraad.” Heleen van Dijk is geboren in Zwollerkerspel, een gemeente onder de rook van Zwolle, die in 1967 op is gegaan in de gemeente Zwolle. Haar vader was gemeenteambtenaar. Heleen volgde onder andere de toen kersverse opleiding Hbo-Bestuurskunde en Overheidsmanagement aan de Thorbecke Academie, nu onderdeel van de Noordelijke Hogeschool Leeuwarden.
“Deze functie leek echt bij mij te passen en in 2002 begon ik als griffier in de gemeente Lemsterland, een gemeente met circa 13.500 inwoners, 15 raadsleden en zelfs een keer verdeeld over 7 politieke fracties. Ik zag die baan ontstaan als gevolg van de dualisering en was meteen geïnteresseerd. Ik vind de politiek een interessant fenomeen, maar heb nooit de ambitie gehad om er zelf ‘iets in te willen doen’.”
BELANGRIJKSTE TAKEN GRIFFIER
DUALISERING
‘De griffier ondersteunt de gemeenteraad’ staat er in de functieomschrijving. “En dat is een brede taak, wat de functie ook zo interessant maakt. De naam refereert aan notuleren, maar dat doen we nu net niet. Wel zorgen we ervoor dat er aan de hand van de videoverslaglegging een goed verslag wordt gemaakt van de commissievergaderingen en gemeenteraadsvergadering, inclusief de besluiten die er worden genomen met de stemverhouding. Maar dat is maar een klein deel van mijn werkzaamheden.”
Het jaar 2002 was een belangrijk jaar voor politiek en bestuurlijk Nederland. Toen werd namelijk de Wet op de Dualisering aangenomen. De gedachte achter deze wet was om de taken en bevoegdheden van het college van B en W en de gemeenteraad, tenslotte de controlerende instantie op de besluiten van het college, uit elkaar te trekken. Naast de functie van gemeentesecretaris
De gemeente De Fryske Marren is ontstaan in 2014 door de samenvoeging van de drie kleinere gemeenten Gaasterlân-Sleat, Lemsterland en Skarsterlân. Het is qua oppervlak een grote gemeente met 50 dorpen en één stad, Sloten. De gemeente telt 31 raadsleden en in deze raadsperiode acht fracties. De meeste raadsleden hebben een fulltime-
Ze solliciteerde in 1992, na haar opleiding, bij de provincie Overijssel en werd ‘beleidsmedewerker kabinet’ van de Commissaris van de Koningin.
STRATEGISCH
als ondersteuning van het college, werd een nieuwe functie in het leven geroepen, die van griffier, ter ondersteuning van de gemeenteraad.
Griffier Heleen van Dijk-Beekman in gesprek met burgemeester Fred Veenstra.
baan, zodat het raadslidmaatschap voor hen een neventaak is die ze er in de avonduren naast doen. Maar wel een belangrijke neventaak, want de gemeenteraad is de vertegenwoordiging en de spreekbuis van de inwoners van De Fryske Marren. Het controlerend orgaan op de besluiten van het college van burgemeester en wethouders. “In 2010 werd de keuze voor een fusie tussen de drie gemeenten al gemaakt. In 2012 werd ik beoogd griffier en in 2014 definitief griffier van De Fryske Marren. De griffie bestaat uit vier personen, de griffier, de plaatsvervangende griffier en twee griffiemedewerkers”
CONTACT MET DE BEVOLKING
aanspreekpunt voor inwoners die de raad willen spreken. Een voorbeeld: De Harddraversweg is een drukke verkeersweg in Joure, waar doorgaans hard wordt gereden. De bewoners van zorgcentrum Vegelin State wilden graag aan de raad kenbaar maken dat er geen fatsoenlijke oversteekplaats aan deze weg is. We hebben de mogelijkheid dat mensen in de raadszaal in het gemeentehuis komen om met alle acht fracties tegelijk te spreken. In dit geval zijn we echter met alle aanwezige raadsleden een kijkje ter plaatse gaan nemen. Op die manier hoef je je verhaal maar één keer te doen en maak je bovendien de problematiek aanschouwelijk.
“Raadsleden moeten dus veel contact met de bevolking hebben en daar komen wij in beeld. Wij zorgen ervoor dat dat mogelijk wordt. Bijvoorbeeld door het organiseren van raadsbezoeken aan de dorpen. Dorpen kunnen de raad uitnodigen en bepalen de agenda, de griffie organiseert. Ook is de griffie het
Een ander initiatief van de raad is ‘Gast in de Raad’, waarbij mensen na een korte uitleg de gemeenteraad in actie zien en op die manier inzicht krijgen hoe een en ander werkt. De griffie regelt de ontvangst en geeft een presentatie voor de gasten van de raad.”
“Raadsvoorstellen moeten qua structuur en taalgebruik dermate helder zijn, dat de raadsleden er diagonaal lezend meteen uit kunnen halen wat de essentie van het stuk is. Dat bewaken is ook onderdeel van ons werk. Net als advisering richting de raad. Wanneer leden iets naar voren willen brengen, bijvoorbeeld vragen aan het college, een motie of een amendement, wordt de griffie vaak gevraagd of wij er ‘even naar willen kijken’, waarbij we ons uiteraard niet bemoeien met de politieke overwegingen. Deze adviesfunctie valt onder de strategische advisering door de griffie. Wij kunnen dan meteen, als een soort spin in het web, op verzoek dergelijke stukken ‘doorzetten’ naar de andere fracties om te kijken of er brede steun voor deze voorstellen is.”
VERKIEZINGEN In maart 2018 maakt De Fryske Marren zijn eerste reguliere verkiezingen mee. Dat betekent dat er een nieuwe raad wordt samengesteld. De griffie bemoeit zich niet met kandidatenlijsten etc. maar organiseert bijvoorbeeld wel debatten verspreid over de gemeente. Verder worden door Jong FM, het jongerenwerk in de gemeente De Fryske Marren, schoolbezoeken afgelegd om met de jongeren te praten over de politiek. Daarbij worden ook kandidaten voor de nieuwe raad uitgenodigd en de bijeenkomsten wordt afgesloten met een echt jeugddebat. “Na de verkiezingen zorgt de griffie ervoor dat de nieuwe raadsleden wegwijs worden gemaakt en worden er bijeenkomsten georganiseerd om ze bijvoorbeeld inzicht te geven in lopende complexe dossiers. Een stukje professionalisering zeg maar, waarvoor overigens sinds kort landelijk een ‘pot geld’ beschikbaar is.” Concluderend? “Het is een drukke baan, maar door het brede spectrum aan werkzaamheden en het contact met mensen een baan die mij op het lijf is geschreven.” Waarvan akte.
Heleen van Dijk-Beekman temidden van alle raadslieden van gemeente De Fryske Marren in 2016
20
deFryskeMarren deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
21
FOTO'S LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
IJsmeester Sytse Prins weet het zeker
“Ooit komt die Elfstedenwinter!” Sytse Prins (1966) uit Joure is sinds eind 2014 bestuurslid bij de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden. Op de kortste dag van 2017 spreken wij met de Jouster ondernemer om te praten over ‘de Tocht der Tochten’, die voor het laatst op 4 januari 1997 verreden werd. Prins reed deze laatste tocht en ook in 1986 was hij een van de gelukkige deelnemers.
“Ik rijd liever dan dat ik bestuur, maar mijn waarde voor de maatschappij is vele malen groter als ik als bestuurder optreed dan wanneer ik mijn rondjes op Thialf rijd of op een mooi bevroren vaart. Na alles wat de sport mij geschonken heeft, waaronder die twee Elfstedentochten, gun ik iemand anders, wanneer de volgende tocht komt, dat plezier ook.”
pluim naar onderen. Dat betekent voor ons dat het water uit de boezem moet, want je wilt niet meer bemalen als er ijs ligt, want dan krijg je stroming. Op de dag dat het begint te vriezen moet het water stil staan. Vroeger begonnen ze aan dit proces als er al ijs lag, want toen waren de winters langer dan tegenwoordig. Alle partijen werken samen om tot optimalisering te komen, het Waterschap, de Provincie, It Iisbûn en wij doen er in mee. In de winter van 2016-2017 heb ik het daarom al ‘hartstikkene’ druk gehad. We hebben toen een periode gehad waarbij het KNMI een dikke pluim naar onderen voorspelde, maar Piet niet.”
Hoe wordt iemand ijsmeester bij de Friesche Elf Steden? Moet je daarop solliciteren? “Nee, je hoeft er niet voor te solliciteren, je wordt ervoor gevraagd. Vroeger ging de functie wel over van persoon op persoon, het was een gesloten circuit. Dat is nu niet meer zo. Ik ben destijds door het bestuur gevraagd als een kandidaat en ik ben uiteindelijk met drie anderen beoordeeld. Ik denk beslist dat die andere kandidaten ook goed waren, maar ik ben het geworden.” Aan welke voorwaarden moet een goede ijsmeester voldoen? “Toen ik net was benoemd, sprak ik met Eelke Lok, die toen nog bij Omrop Fryslân werkte. Eelke zei tegen mij ‘dat kin net, do kinst hielendal gjin iismaster wurde, do bist in marketingmantsje, do bist in snelle jonge’. Hij vervolgde. “Dyn foargongers Piet Venema, Henk Kroes, Jan Oostenbrug dat binne weg-en waterbouwers en do bist in praatsjemakker!” Ik heb Eelke vervolgens uitgelegd waarom ik het wel kon. De tijd waarin mijn voorgangers opereerden is veranderd. Als de volgende Elfstedentocht komt, zal het een groot fenomeen worden, waarin je mensen moet bewegen. Je moet ervoor zorgen dat die 22 rayonhoofden en hun assistenten een team zijn, elkaar begrijpen, hun taken goed kunnen uitvoeren, we hebben in Sneek alleen al 18 klúnplakken, 150 vrijwilligers, 60 stempelaars en daar moet een team boven staan. Dan kun je heel veel verstand van water en ijs hebben, en ik ben een natuurman, maar de expertise zit niet alleen meer op weg- en waterbouwgebied. Kunnen we de hele crossmediale wereld aan? Daar moet je wel een beetje gevoel voor hebben. We hebben ook een mediaspecialist in ons bestuur. Mijn opdracht is om van die 22 rayons een hechte gemeenschap te maken, ze mee vooruit te nemen in de nieuwe tijd, zonder de nostalgie te vergeten. Aan de andere kant is er de nieuwe technologie, en daar pas ik dus blijkbaar goed in. Een
SYTSE PRINS Geboren: In 1966 Plaats: De Westereen Partner: Jolanda Kinderen: Ilse (22), Tim (14) en Stijn (12) Werk: Was o.a. directeur bij vrijetijdsmodeketen Lakeside en Timeout Sport. Sinds 2012 met oudmarathonschaatser Ard Alderts eigenaar van Sprog ( Deens voor ‘taal’) in Joure. Het is een marketingbureau, dat gespecialiseerd is in strategie en communicatie.
goede ijsmeester moet gevoel hebben voor de natuur, hij moet z’n expertise ophalen bij de mensen op het ijs, hij moet stabiel zijn als er druk op de ketel komt. Want als het ‘E-woord’ valt, is heel Nederland in rep en roer.” Hoe ziet Sytse Prins de kans op een volgende Elf Steden Tocht? “Wij geloven wel in het fenomeen dat de winters minder lang zullen zijn, maar wel extreem. Wij moeten dus elke kans aangrijpen die zich voordoet. Op het moment dat wij een strenge vorst verwachting krijgen van het KNMI en Piet Paulusma dan begint ons werk. Dagen voordat het begint te vriezen is er al een vorstverwachting met een
“De tweede keer was de situatie net andersom, beide keren ging het dus niet door. Maar achter de schermen ben ik al heel druk bezig geweest met een volgende tocht. Wij vergaderen als bestuur gemiddeld acht keer per jaar, maar op mijn eigen domein heb ik veel meer overleg. Ik praat met het KNMI, de Rayonhoofden, de IJsbond en ga zo maar door. Per jaar heb ik zo’n 20 keer een onderhoud met een partij in de provincie of ergens in het land over iets wat er nog niet is. Ja, dat laatste is inderdaad wel apart. Er zaten twee leden 19 jaar in ons bestuur, die nooit een tocht hebben meegemaakt. Toch willen we dit allemaal graag, we hebben transport kou nodig. De echte kou blijft hangen bij de oude Oost-Duitse grens, zou die stroming een beetje noordelijke komen te liggen dan hebben we twee weken prachtig winterweer”, houdt Prins de moed erin. “Wij krijgen ooit weer een winter, écht hij komt! Het Elf Steden bestuur heeft maar één opdracht: klaar wezen voor die winter! Stel je voor dat wij als bestuur dan onze zaken niet voor elkaar hebben, dat kunnen we niet maken.” Wat is de grootste uitdaging voor de ijsmeester als de tocht komt? “De grootste uitdaging voor mij is om dan kalmte te creëren. Ervoor te zorgen dat wij de regie houden en niet bijvoorbeeld de pers of de Nederlandse bevolking, die voor ons willen bepalen of de tocht wel of niet door kan gaan. Iedereen mag er wat van vinden, maar wij nemen de beslissing, we laten ons niet gek maken. Als het niet kan, dan kan het niet. Als het even wel kan, dan kan het ook!”
KOM JIJ 30 JUNI 2018 OOK?
GROOTS MUZIKAAL SPEKTAKEL OP HET WATER!
OPEN DAG 24 januari - Lemmer
HANS KLOK JEROEN VAN DER BOOM KARIN BLOEMEN IRIS KROES MAAIKE SCHUURMANS THE SYMPHONIC MUSIC CONNECTION EN ANDEREN
08.30 - 12.15 uur voor leerlingen van groep (7 en) 8 18.30 - 21.00 uur voor ouders/verzorgers en leerlingen
BOEK VOOR 26 JANUARI 2018 EN MAAK KANS OP EEN DAG WAJER VAREN IN ZUID-FRANKRIJK
bb - kb - gtl - mavo/havo - havo - atheneum - gymnasium
WWW.TERUGNAARHEEG.NL Riensingel 2 • TICKETS zuyderzeelyceum.nl EN MEER INFO WWW.TERUGNAAR-
OPHEFFINGS UITVERKOOP DE GROTE LEEGVERKOOP! HET AFTELLEN IS BEGONNEN!
LET OP: NOG SLECHTS ENKELE WEKEN... 1 / 2 / 3 ZITSBANKEN VANAF
100,-
diverse modellen / soorten bekleding / kleuren
STOELEN VANAF
25,-
diverse modellen / soorten bekleding / kleuren
DECO - LAMP - SCHILDERIJ
20% - 50% KORTING !
N E T S T A A DE L
EETTAFELS VANAF
CHAISES EN HOEKBANKEN VANAF
395,-
diverse modellen / soorten bekleding / kleuren
BIJZET / SALONTAFELS
75,- RNIEUWE ON
VANAF
50,-
D NIEUW E EKASTEN / DRESSOIRS TV MEUBELENPRIJZ EN
diverse maten / houtsoorten / kleuren
VANAF
75,-
diverse maten / houtsoorten / kleuren
VANAF
diverse maten / houtsoorten / kleuren
75,-
diverse maten / houtsoorten / kleuren
LEMMER LEMSTERPAD 28b
@MEUBELSUPERSTORE MEUBELSUPERSTORE
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
23
deFryskeMarren
JOS JELLESMA VAN SIJPERDA VERHUUR
“ALS ONDERNEMER MOET JE WEL EEN BEETJE LEF HEBBEN…” “Je moet als ondernemer wel een beetje lef hebben” zegt hij met veel gevoel voor understatement. Aan het woord Jos Jellesma, sinds twaalf jaar eigenaar van Sijperda Verhuur, die in deze periode het aantal filialen uitbreidde van 5 naar 11. Sinds kort vervult hij de functie van Holdingdirecteur, zeg maar een zware commissarisrol. Daarnaast is hij voorzitter van de Vereniging van Bedrijven Lemmer en omstreken (VvBL). GrootDeFryskeMarren krant met Jellesma in gesprek in zijn huis aan de Sylroede met uitzicht op de Lemster Jachthaven. De 57-jarige Jellesma is Leeuwarder van geboorte maar groeide op in Wytgaard. Na zijn atheneum volgde hij de HEAO aan de Hanzehogeschool in Groningen. In zijn eerste baan werd hij bedrijfsleider bij Jachtwerf Meijer in Balk, de bouwer van de Friendship, die furore maakte met de Friendship 23. Later kwamen daar ook grotere kajuitzeiljachten bij. De voortuitzichten echter waren niet van dien aard dat Jellesma zich daar de rest van zijn professionele carrière zag slijten en hij maakte de switch naar de zuivel.
kelijk op eigen kracht maar sinds de tweede helft van 2017 verzorgt Fervent opleidingen dat onderdeel voor ons. Bij Fervent weten ze alles van het opleiden en ontwikkelen van kennis en vaardigheden. "
LEMMER Jellesma woont naar eigen zeggen al 24 jaar met veel plezier in Lemmer. Hij is een jaar of vijf lid van de Vereniging van Bedrijven Lemmer en omstreken (VvBL e.o.) en werd vorig jaar voorzitter van de bedrijvenclub. De VvBl eo is met zijn 115 leden uit een breed scala aan branches een gemêleerd gezelschap. “We zijn voornamelijk een netwerkclub, waarbij het elkaar in informele sfeer ontmoeten en socializen voorop staat” licht Jellesma de VvBL toe.
ZUIVEL Vertegenwoordiger bij Nutricia. “Nutricia was voor die tijd, begin jaren tachtig, best een modern bedrijf” vertelt hij. “Als een van de eerste bedrijven hield het zich bezig met de introductie van accountmanagement, zeg maar het creëren van een relatie tussen het bedrijf en de klant om een zogenoemde win-winsituatie te creëren. Meedenken met je klanten, waardoor er tevredenheid en loyaliteit ontstaat en de bedrijfsresultaten worden verbeterd. Die manier van omgaan met klanten heeft mij in de rest van mijn carrière wel gevormd.” Na diverse commerciële functies bij Nutricia werd hij exportmanager voor de productgroep kaas bij Friesland Frico Domo voor Duitsland. “Daar heb ik de val van ‘de Muur’ nog meegemaakt. Indrukwekkend was dat. Maar het betekende tegelijkertijd dat we Oost-Duitsland erbij kregen. Toen ik tijdens een reorganisatie te horen kreeg dat ik als exportmanager in Duitsland moest gaan wonen, was dat voor mij een brug te ver en heb ik gesolliciteerd bij de Lijempf waar ik eenzelfde soort functie kreeg voor aanvankelijk Midden- en Zuid-Europa, waar later Afrika nog bij kwam. Veel gereisd in die periode naar met name de Afrikaanse landen en het Middellandse Zeegebied. De zuivel was een roerige bedrijfstak. De Lijempf, toen nog van Wessanen, kwam in handen van Nutricia, dat uiteindelijk weer onderdeel werd van Danone.” Jos Jellesma had zijn portie aan reorganisaties wel gehad en werd commercieel manager bij Polem in Lemmer. Polem maakt glasvezelversterkte silo’s voor de agrarische sector en de industrie. De landbouwers en veehouders waren aanvan-
“We doen wel het nodige aan professionalisering in de vorm van lezingen en bedrijfsbezoeken en we raken meer bij het gemeentelijk beleid betrokken dan vroeger het geval was. Dat is een nieuwe rol, waar we nog wat in moeten groeien, maar het is prettig om te zien dat de Fryske Marren toenadering zoekt tot de bedrijfsverenigingen en voor nieuw beleid om input van ons vraagt.”
BIJZONDERE LEMSTERAAK
kelijk de belangrijkste afnemers, maar toen daar een daling in omzet optrad, kreeg Jellesma de opdracht om een verkoopnetwerk voor de industrie ‘op te tuigen’. “En die klus werd in twee à drie jaar geklaard. De verhouding agrarisch – industrie was toen omgedraaid.
SIJPERDA VERHUUR Het was 2006. Hij was toen 45 jaar en toe aan het ondernemerschap. Het werd uiteindelijk Sijperda Verhuur met vijf vestigingen. “En dat bleek achteraf een heel goede keuze” licht hij toe. “Ik had een gedegen marktverkenning gedaan en zag in de verhuurbranche behoorlijk veel potentieel.
De plannen waren weliswaar behoorlijk ambitieus en in met name de eerste twee jaar moest ik in mijn rol als algemeen directeur groeien, maar we draaiden boven verwachting en konden op die manier vet op de botten creëren voor de moeilijke jaren die we met de economische crisis voor de kiezen kregen. We zijn bouw gerelateerd en deze sector werd het hardst getroffen door ‘de crisis’. Het was een echte kaalslag onder aannemers. Als eerste gaan de prijzen onderuit en vervolgens krijg je te maken met wanbetalers en faillissementen, dus dat vet op de botten hadden we met name in de jaren 2012 en 2013 hard nodig. Gelukkig zijn we deze jaren doorgekomen zonder gedwongen ontslagen en
trad in 2014 een voorzichtig herstel op. 2017 was een topjaar en we hebben nu elf fysieke vestigingen. Je kunt ook zeggen 16-17 vestigingen omdat er bij sommige vestigingen een extra specialisme is gevestigd. In Leeuwarden bijvoorbeeld hebben we naast de verhuurtak een afdeling steigerbouw, een aparte ‘tak van sport’ en in Heerenveen hebben we verhuur en sanitaire voorzieningen enz. "Je blijft als ondernemer de ontwikkelingen op de markt nauwlettend volgen en waar mogelijk en zinvol stap je bij potentieel kansrijke ontwikkelingen in. Dat was ook het geval bij ons opleidingscentrum in Heerenveen. Dat deden we aanvan-
Vorig jaar heeft zeilliefhebber Jos Jellema een bijzondere Lemsteraak laten bouwen, een visserman-aak (zonder kajuit – red.) met zeilnummer LE111. Het moest een aak worden met stahoogte en verder van alle gemakken voorzien. Dat houdt in dat zij een minimale lengte moest hebben van 13 meter en dat de zeilen en zwaarden allemaal elektrisch of hydraulisch bediend kunnen worden. De aak is ontworpen door Martijn van Schaik van Hoek Design en in de bouw begeleid door Chris Beuker Maritiem. In de mast is een spudpaal verwerkt zodat je niet met ankers hoeft te hannesen, maar de spudpaal laat zakken en ‘voor paal ligt’. Bovendien heeft het schip een hybride aandrijving. Dat wil zeggen dat er naast een dieselmotor een elektrische aandrijving is geplaatst waarop je een uurtje of drie à vier kunt varen. Het is een slank en hoog getuigd schip dat in vlagen erg snel aanspringt. Komend seizoen wil de Lemster ondernemer zijn oorspronkelijk als wedstrijdaak gebouwde vaartuig uitproberen in een paar wedstrijden.
PRACHTIGE MERKEN BREDE COLLECTIE
Je herkent een goede kledingzaak eraan dat die méér doet dan simpelweg kleding verkopen. De tijd voor je nemen, je een kop koffie of thee aanbieden, goed en eerlijk advies geven... Dat zijn zo van die dingen die je mist als je via internet kleren koopt. En moet er iets vermaakt worden aan een kledingstuk? Dan is het goed dat je in dezelfde winkel terecht kunt, waar een ervaren coupeuse je kledingstuk helemaal in orde maakt. Yok Yok Mode is zo'n winkel, met kleding voor de modebewuste vrouw en accessoires als schoenen, tassen, sjaals en bijouterie.
YOK YOK MODE
Midstraat 129, Joure • 0513-417098 • www.yokyok.nl
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
25
deFryskeMarren
LIFESTYLE TIPS & TRENDS SPECIALISTEN UIT DE FRYSKE MARREN GEVEN HUN KIJK OP DE LAATSTE TRENDS OP HET GEBIED VAN BEAUTY, ETEN EN INTERIEUR....
FRIS & ENERGIEK IN 2018! Je weer fris en energiek voelen in 2018 én een paar kilootjes kwijtraken? Probeer dan eens om tien dagen lang geen granen en (toegevoegde) suiker(s) te eten. Gewoon eens kijken hoe je je dan voelt! Je bloedsuiker blijft veel constanter, waardoor je je energieker voelt, minder trek hebt tussen de maaltijden door en geen ‘dipjes’ meer hebt na de maaltijd. Daarnaast krijgt je darmwand de kans om te herstellen omdat je geen anti-nutrienten (een zelfbeschermend onderdeel van de plant) meer eet die je darmwand kapot maken. Eet tien dagen lang drie stevige maaltijden op een dag met een grote diversiteit aan groenten en kip, wild of vis en biologische eieren.
HIEKE KAMMENGA & JOHANNA STRIKWERDA Natuurwinkel Joure
Je kunt je dag starten met bijvoorbeeld boekweitcrackers of – pannenkoeken - boekweit is geen graan - en beleggen met een eitje, kip of notenpasta (geen pindakaas) of een stevig stuk bananenbrood.
INTERIEUR VERANDEREN hoe pak je dat aan?
Je wilt graag je interieur veranderen, maar weet niet zo goed hoe je het aan moet pakken. Ik geef je een aantal tips om je op weg te helpen. 1. Schrijf op wat je graag anders zou willen zien in huis. Wat wil je vervangen of veranderen. 2. Begin met de grote dingen. Eerst de vloer, daarna meubels en raambekleding. Dan behang en verf. En als laatste de accessoires. 3. Bepaal je budget per onderdeel. Denk aan vloer, verven, meubels, accessoires 4. Maak een moodboard. Scheur plaatjes uit (woon)bladen die je mooi vindt. Plak deze op een A3-vel en ontdek welke stijl je mooi vindt. Wil je online een moodboard maken gebruik dan pinterest.com
5. M aak een goede schaalplattegrond op ruitjespapier. Schaal 1:50 is handig, 1 cm op papier is 50 cm in het echt. Maak meubels op dezelfde schaal en teken ze erin. Ben je tevreden met de indeling. Leg deze dan met kranten uit op de vloer zodat je tweedimensionaal kunt zien of je overal goed langs kunt lopen. 6. Let ook direct op verlichting. Waar wil je licht in de kamer en wat voor licht? Functioneel of decoratief? 7. Ga je naar de winkel voor nieuwe meubels, neem een rolmaat mee en maak foto’s. Meubels lijken in een winkel vaak kleiner dan thuis. Neem ook je moodboard mee.
RINSKE LOK-JEPMA - Interieurstylist, eigenaar Rinske Interieurstyling
Als lunch kun je denken aan een rijk gevulde salade met ei; twee biologische eieren per dag is aan te bevelen.
’s Avonds kip(filet) of een stukje vis combineren met een rijk assortiment aan warme groentes (kort gekookt, gewokt of als curry), aangevuld met een salade. Er zijn genoeg recepten te vinden op internet.
Wij zijn benieuwd hoe je je voelt!
Tips voor een energieke huid! Heb jij ook zo genoten van de feestdagen? Gesmuld van alle heerlijke hapjes en drankjes? Onze huid geniet minder van deze dingen. Ik geef je ACHT TIPS om het nieuwe jaar te beginnen met een energieke en frisse huid. 1. Drink acht glazen water per dag en je huid plukt er de vruchten van. 2. Krijg een stralende huid door veel groentes en fruit te eten. 3. Ga naar buiten. Buitenlucht zorgt voor een goed doorbloede huid. 4. Stop (even) met alcohol. Alcohol onttrekt vocht aan de huid, dit kan onzuiverheden tot gevolg hebben. 5. Breng naast je dagelijkse reiniging 1 keer per week een peeling aan zodat je huid niet flets is.
6. Probeer 8 uren per nacht te slapen. Tijdens het slapen herstelt je huid. 7. Weg met de sigaret. Roken is erg slecht voor je huid. Het vernietigt vitamine C in je huid en veroorzaakt rimpels en een vale huid. 8. Geef je huid een boost door een serum aan te brengen onder je crème. Hierdoor krijgt je huid een oppepper!
stralend nieuwjaar! Ik wens je een gelukkig en
FETTJE BAJEMA - Schoonheidsspecialist, eigenaresse Fettje’s Beautysalon
O B M
N E G A I R D A
N E P / 9 O 1
U N A J 20
D L E M
! N A JE A
WWW.ROCFRIESEPOORT.NL/OPENDAGEN LEEUWARDEN | DOKKUM | DRACHTEN | SNEEK | EMMELOORD | URK
deFryskeMarren • GEZOND&FIT
GROOTDEFRYSKEMARREN
27
deFryskeMarren
Behandeling van botbreuken en ontwrichtingen door de huisarts in plaats van in het ziekenhuis Het winterse weer zorgt niet alleen voor sneeuwpret en schaatsplezier, maar ook voor glij- en valpartijen. Naar de spoedeisende hulp in het ziekenhuis moeten reizen en daar moeten wachten op een röntgenfoto en gips is hierbij een vervelend gevolg. “Dokter, kunt u dat nou niet zelf?” was daarom een veelgehoorde vraag van patiënten aan de huisartsen Hans Arentsen en Evert Jan Breet uit Lemmer. Nederlandse huisartsen zijn gewend om patiënten met een vermoeden op een botbreuk of ontwrichting te verwijzen naar het ziekenhuis, maar vanaf nu kunnen de patiënten in en rondom Lemmer ook bij deze huisartsen terecht. Dit bespaart veel tijd en geld voor patiënten en zorgverzekeraars en ziekenhuis. Arts-onderzoeker Tjitte Verbeek van Buuren van de afdeling Huisartsgeneeskunde & Ouderengeneeskunde in het Universitair Medisch Centrum Groningen (UMCG) vertelt dat patiënten overal in Nederland bij de huisarts terecht kunnen na een zogenaamd “licht trauma”, oftewel een val, verwonding of een ander ongelukje. Wanneer deze een botbreuk of ontwrichting vermoedt, verwijst hij de patiënt naar een ziekenhuis voor een röntgenfoto en wanneer er een afwijking is, wordt deze op de spoedeisende hulp behandeld. Voortaan kunnen patiënten nu ook terecht op Zorgplein Lemmer, voor zowel de röntgenfoto als de behandeling. In dit voormalige bankgebouw is de kluis omgevormd tot een röntgenkamer die constant in verbinding staat met de radioloog van het Antonius Ziekenhuis in Sneek. Wanneer er een afwijking wordt geconstateerd na een licht trauma, wordt de patiënt niet langer naar het ziekenhuis verwezen, maar naar de huisartsenpraktijk in hetzelfde gebouw.
hiervan werd gestuurd naar haar huisarts. “Vervolgens kreeg ik een telefoontje van huisarts Arentsen. Hij vertelde mij over de pilot en vroeg of ik de polsfractuur door hem wilde laten behandelen.”
Huisartsen Arentsen en Breet wijzen erop dat in een dunbevolkte regio zoals Friesland kwalitatief goede zorg, dichtbij de mensen, belangrijk is. “Juist in Friesland kunnen we dit goed doen, de lijnen tussen de chirurgen en huisartsen zijn kort en het contact is goed.”
Mevrouw Roosenbeek was enthousiast en stemde hiermee in. “Arentsen heeft een gipsspalk aangelegd. Tussentijds heeft hij mijn pols nog een keer bekeken.” Na ongeveer een maand mocht de gipsspalk eraf en was haar pols genezen. Om haar pols weer optimaal te kunnen gebruiken, heeft ze de fysiotherapeut nog een paar oefeningen gevraagd en deze trouw uitgevoerd.
“De patiënt bespaart zichzelf tijd en geld, terwijl de behandeling identiek is aan die in het ziekenhuis”, vertellen Machiel Kuipers en Pieter Lubbert, traumachirurgen in het Antonius Ziekenhuis Sneek. “Zowel de diagnostiek als de behandeling en de vervolgafspraken in de huisartsenpraktijk zijn identiek aan die in het ziekenhuis.”
Mevrouw Roosenbeek is erg tevreden over haar behandeltraject. “Het grote voordeel is dat de behandeling dichtbij huis is. Daarnaast zijn de lijnen kort waardoor de afspraken vlot gemaakt zijn”, somt mevrouw op. Ze zou een ieder die de keus heeft dan ook aanraden om te kiezen voor eenzelfde behandeling.
De tevredenheid van de patiënt wordt door onderzoekers van het UMCG gemonitord gedurende het komende jaar, in een onderzoek wat wordt gesubsidieerd door De Friesland zorgverzekeraar. Bij goede resultaten kan deze zorginnovatie landelijk worden ingevoerd, hetgeen een forse kostenbesparing kan opleveren.
BEHANDELD IN LEMMER Aldaar wordt de patiënt behandeld door de speciaal hiervoor getrainde huisartsen, die indien nodig supervisie vragen aan specialisten in het ziekenhuis.
Eén van de patiënten die ervoor koos om door een huisarts in Lemmer behandeld te worden is mevrouw Roosenbeek. Tijdens het sporten viel mevrouw. “In de eerste
instantie ben ik gewoon naar huis gegaan, maar een dag later werd mijn pols toch wel erg pijnlijk”, vertelt mevrouw Roosenbeek.
Ze besloot dan ook haar huisarts te bellen. De doktersassistentie adviseerde haar om een röntgenfoto te laten maken in Lemmer. De uitslag
CODE ROOD?
CODE WIT IS ONDERWEG VOOR U THUISZORGMEDEWERKERS TROTSEREN WINTERWEER In december zorgde de eerste sneeuw in Nederland meteen voor spekgladde wegen en veel ongemak. Code rood zorgde ervoor dat veel patiënten uit voorzorg thuisbleven en de deur niet meer uitgingen. Dat gold niet voor de medewerkers van Thuiszorg Zuidwest Friesland. Zij voelen zich ervoor verantwoordelijk dat de cliënten steeds de beste zorg krijgen. Ook als de werkomstandigheden dit lastiger maken. ‘Code wit is onderweg voor u,’ was te lezen op Facebook. Als het echt gaat winteren, stelt Thuiszorg Zuidwest Friesland het protocol 'Extreme weersomstandig-
heden' in werking. Dit kan betekenen dat routes dan aangepast worden, waarbij cliënten in een bepaalde buurt bijvoorbeeld achter elkaar bezocht worden.
Dit kan betekenen dat de zorgtijden aangepast worden. Dankzij de nodige voorzorgsmaatregelen én een flinke dosis improvisatievermogen van de medewerkers krijgen de cliënten van Thuiszorg Zuidwest Friesland de nodige zorg.
28
NUMMER 01 • 2018 (ADVERTORIAL)
SIETSKE KORENSTRA, EEN KOK MET PASSIE VOOR DE SENIOREN VAN BOS EN MEERZICHT Sietske Korenstra werkt al 17 jaar op de Woon en zorgvoorziening Bos en Meerzicht in Oudemirdum en doet haar werk nog altijd met zeer veel plezier. “Ik houd van oude mensen, als ik wat voor hen kan doen, ben ik altijd van de partij. Ik mag hier dan wel hoofd van de huishouding en keuken de koks zijn, je doet hier alles met elkaar. Juist de kleine setting van Bos en Meerzicht spreekt mij zo aan. Iedereen is hier even belangrijk.” Het familiegevoel van Bos en Meerzicht. Sietske Korenstra is hoofd huishouding en keuken en samen met Nienke Bakker, die het hoofd van de zorg is, zijn zij beiden ‘de linkeren rechterhand’ van directeur Debby Nota. Met beide ‘handen’ hadden we een gesprek. In deze aflevering van GrootdeFryskeMarren komt Korenstra aan het woord, in maart volgt haar collega Bakker.
SIETSKE KORENSTRA
WE GOOIEN GEEN ETEN WEG! “Ik ben hoofdkok van Bos en Meerzicht, dat is mijn belangrijkste taak binnen onze groep van 20 personen, die ik dus als hoofd huishouding mag aansturen. Omdat het hier zo heerlijk overzichtelijk is, weet ik als een van de drie koks bijvoorbeeld precies wat de 32 mensen hier lekker vinden en ook van de 15 mensen die gebruik maken van onze Tafeltje Dekje weet ik dat exact. Ik ben en ik voel mij helemaal thuis met de bewoners, weet wat ze graag op brood willen hebben. Ik werk hier vier dagen waarvan de meeste tijd toch in de keuken. Dan komen de bewoners zo nu en dan even om het hoekje kijken en zeggen tegen mij ‘do witst it no Sietske, der stiet hjoed bami op it menu, dat mei ik net, dat witsto wol no?’ Ik houd er dan wel rekening mee, maar we hebben toch maar een standaardmenu. We hebben geen keuzemenu’s, want daarbij gaat zeer veel voedsel in de kliko en dat stuit mij tegen de borst. Echter als iemand geen rode kool lust, zorg ik heus wel voor een andere groente, maar nogmaals geen keuzemenu’s. Gewoon degelijke kost, ouderwets eten met een lekker stukje vlees. Ze noemen mij de ouderwetse kok. Ik vind het best, de oudere mensen hier
houden helemaal niet van eten met toeters en bellen.”
EIGEN PRODUCTEN “Het vlees komt van de slager in het dorp, net zoals het brood van de plaatselijke bakker. En we hebben hier onze eigen groentetuin. Dat is fantastisch. Als ik maandags de menulijst maak, ga ik eerst even naar de tuin om af te stemmen wat er op tafel komt. Is er te weinig in onze eigen tuin, dan ga ik naar de biologische tuin van Warns. Verder eten de bewoners eieren van onze eigen kippen die we houden. Als mensen hun verjaardag vieren, mogen ze kiezen wat er op tafel komt. We houden altijd rekening met onze bewoners. Potstro? Ja, dat ook, want dat vind ik zelf ook zo lekker. Net als thuis wat mem lekker vindt komt op tafel!”
Het gewone is bijzonder in Bos en Meerzicht! Voor meer informatie: www.bosenmeerzicht.nl
deFryskeMarren • GEZOND&FIT
GROOTDEFRYSKEMARREN
29
deFryskeMarren
NIEUW LEVEN OP EEN VERTROUWDE PLEK: DE WERF
Een jaar lang waren er drukke bouwactiviteiten op de plek van het vroegere Vegelinshof in Joure. Op vrijdag 15 december j.l. was het zover: de officiële oplevering van ‘De Werf’, een woon-zorgcomplex met vijftien appartementen, twee penthouses, kleinschalig wonen (KSW) voor mensen met dementie, een zogeheten anderhalvelijnscentrum met een flink scala aan medische voorzieningen, en een wijkcentrum met ruimte voor allerhande ideeën. “En dit uitgebreide woon-zorgcomplex is gebouwd binnen de geraamde tijd én binnen het budget,” vertelt John van Arnhem, directeur-bestuurder Zorggroep Hof en Hiem.
EER AAN HET KLEINE Wie in het dagelijks bestaan afhankelijk is geworden van zorgverlening, heeft er recht op door te leven in de stijl zoals hij of zij dat het liefste wil. “Dat is de focus van de formule kleinschalig wonen, ofwel KWS, die wij bij Hof en Hiem belangrijk vinden en nu ook gaan toepassen in ‘De Werf’,” vertelt locatiemanager Miranda Hobo. “Op deze locatie is plaats voor twee groepen van acht bewoners met dementie. Die bescheiden schaalgrootte betekent ook een beperkt aantal zorgmedewerkers. Een voordeel, want vertrouwde gezichten zijn belangrijk voor de herkenbaarheid.”
huiselijke sfeer. Hier geen zakelijke gangen, want daarvan krijgt niemand een warm thuisgevoel. ‘De Werf’ heeft een zogeheten ‘belevingsgerichte’ aankleding, zodat er wat te zien is onderweg voor bewoners die graag in beweging zijn en door de woningen lopen. Beide KSW-woonvoorzieningen hebben een gemeenschappelijke woonkamer, keuken en binnentuin. Iedere bewoner heeft een appartement, naar eigen smaak in te richten, en een eigen badkamer met douche. Bij elke deur komt een ‘memory box’ met persoonlijke herinneringen van de bewoner. Miranda Hobo: “Wonen bij KSW ‘De Werf’ is een verlengstuk van hoe iemand thuis woont. Dat betekent dat familie, maar ook andere bekenden, hier van harte welkom zijn. We hopen zelfs dat die mensen op het nieuwe adres blijven komen, want zo blijft het vertrouwde levenspatroon van onze bewoners zo veel mogelijk behouden, en dat komt ten goede aan hun welbevinden en welzijn.”
GROOTS GEBOUW
JOHN VAN ARNHEM
Bij de inrichting van de ruimten voor kleinschalig wonen met dementie is gezorgd voor een
“’De Werf’ is architectonisch fraai vormgegeven, en ook nog eens milieuvriendelijk,” kijkt John van Arnhem vanuit het bredere perspectief van de directeur-bestuurder van Hof en Hiem. “Het gebouw is ‘all electric’. Dat betekent dat alle voorzieningen elektrisch zijn en er geen gas wordt gebruikt. Het
verwarmingssysteem werkt met een warmte/koudeopslag vanuit de bodem, wat zorgt voor minder energieverbruik. Verder heeft het gebouw zonnepanelen voor elektriciteitsopwekking en een sedumdak dat zorgt voor een betere waterregulering bij hevige regenval en een natuurlijke temperatuurregeling binnen. En het ziet er ook nog eens mooi uit.” Ook qua inhoud heeft 'De Werf' wat te bieden, want begin dit jaar opent hier het anderhalvelijnscentrum met specialisten van ziekenhuis Tjongerschans, alle Jouster huisartsen, Benu Apotheek, Fysio-Actief, Praktijk Oefentherapie Cesar, Diëtistenpraktijk Hester Visser en niet te vergeten Hof en Hiem Thuiszorg. “Die brede medische service dichtbij huis biedt meerwaarde voor iedereen uit Joure en omgeving. Op deze locatie kunnen zij terecht voor diagnose en behandeling. Opname in het ziekenhuis kan daarmee uitgesteld worden of is zelfs misschien helemaal niet nodig. In de nabije toekomst komt hier ook nog een aantal klinische behandelruimten, waar mensen na een ingreep zelfs kunnen blijven overnachten. Ze hebben daar de beschikking over een eigen badkamer en vanuit Hof en Hiem kan - in overleg met de medisch specialisten - professionele ondersteuning geboden worden.”
‘De Werf’ spannen medewerkers zich in om bewoners het gevoel te geven dat ze thuis zijn.”
OPEN DAG, OF EVEN EERDER BINNENKIJKEN
MIRANDA HOBO
LEVEN ALS HET VERTROUWDE THUIS Zouden Miranda Hobo en John van Arnhem zélf later in ‘De Werf’ willen wonen? Of misschien nog wel een actuelere vraag (na het verschijnen van het boek ‘Ma’ dat Hugo Borst schreef over zijn moeder in een verpleeghuis – red.): zouden zij dit voor hun ouders een goede locatie gevonden hebben? "Ja!” luidt de unanieme reactie. “Mijn ouders woonden in hun laatste levensfase in een groot, en daardoor bijna onvermijdelijk minder persoonlijk zorgcentrum,” aldus Van Arnhem. “Bij kleinschalig wonen voor mensen met dementie kennen medewerkers en bewoners elkaar goed,” stelt Hobo. “Vertrouwdheid, geborgenheid en veiligheid zetten hier de toon. Bij
Begin 2018 opent in ‘De Werf’ ook een wijkcentrum waar vanaf de beginperiode onder andere koffieochtenden met een bepaald activiteitenaanbod en themamaaltijden worden verzorgd. Werven was niet nodig voor de 17 luxe appartementen in ‘De Werf’, op basis van ‘scheiding van wonen en zorg’. Hier wonen senioren die, als ze later (meer) zorg nodig hebben, een beroep kunnen doen op Hof en Hiem. “Van de ‘kleinschalig wonen’appartementen zijn er nog enkele vrij,” vertelt Miranda Hobo. “Voor belangstellenden organiseert Hof en Hiem op 27 januari 2018 een open dag. Wie graag al eerder nadere informatie wil hebben, kan hiervoor terecht bij woonzorgcentrum Vegelin State in Joure.” Receptie Vegelin State: tel. 0513 – 41 25 69 of ksw-dewerf@hofenhiem.nl Kleinschalig wonen (KSW) 'De Werf', een woonvoorziening die ‘thuis’ zal worden voor 16 ouderen (twee woongroepen) met dementie.
E6 W T A REN D
E
WE VI
STOELEN DISCOUNTER
WE 6 T A D REN
E
WE VI
JA AN! A T S E AR B
JA
NU ELKE 6E STOEL GRATIS! STOELEN DISCOUNTER volledige garantie NU ELKE 6E STOEL GRATIS!
geen bezorgkosten
volledige garantie
BEAU
6 HALEN = 6 HALEN 5 =BETALEN
5 BETALEN
JOLLY
6 HALEN 6 HALEN = 5 =BETALEN
€89,-
€49, 95
95
€89,-
€49,€127,-
per stuk
per stuk
NÚ VOOR
€127,-
€79, 95 €79,
NÚ VOOR
FEMKE
FEMKE
95 per stuk
€129,-
€129,-
NÚ VOOR
€89,
95 95 €89,
NÚ VOOR
DINA
DINA
per stuk
€169,€169,-
NÚ VOOR NÚ VOOR
€99, €99,
95 95 per stuk
ANDRIES
ANDRIES
6 HALEN 6 HALEN == 5 BETALEN 5 BETALEN bezoek ook onze showroom Oergongswei 7, Scharnegoutum
NÚ VOOR
per stuk
6 HALEN 6 HALEN == 5 BETALEN 5 BETALEN
Oergongswei 7, Scharnegoutum bezoek ooknu onze showroom bestel op www. stoelendiscounter.nl
direct leverbaar
per stuk
6 HALEN 6 HALEN = = 5 BETALEN 5 BETALEN
bestel nu op www. stoelendiscounter.nl
NÚ VOOR
JOLLY
5 BETALEN
BEAU
geen bezorgkosten
direct leverbaar
NÚ VOOR
per stuk
€179,€179,-
NÚ VOOR
€129,€129,per stuk
stoelendiscounter@gmail.com stoelendiscounter@gmail.com 06 18575664 stoelendiscounter@gmail.com stoelendiscounter@gmail.com
06 18575664
per stuk
deFryskeMarren • CULTUUR
GROOTDEFRYSKEMARREN
31
deFryskeMarren
DE 'BINERS' VAN MIKS WELZIJN
Samen sterk in De Fryske Marren Ze zijn de ogen en oren in de wijken en dorpen: de ‘biners’ van Miks welzijn. Gerry, Marike, Francien en Lonneke weten als ‘biner’ goed wat er speelt in de omgeving. Gerry: “Het woord zegt het eigenlijk al: wij verbinden inwoners, vrijwilligers en organisaties met elkaar op het gebied van zorg en welzijn. Want: samen staan we sterker.”
Van een uitleenpunt voor rolstoelen tot vervangende mantelzorg en sociale activiteiten: de biners van Miks welzijn brengen mensen bij elkaar om mooie initiatieven te realiseren voor en door bewoners. Lonneke: “Veel inwoners van De Fryske Marren staan graag klaar voor een ander, maar weten niet waar ze moeten beginnen. Inwoners die juist hulp kunnen gebruiken, om wat voor reden dan ook, vragen niet snel om een gunst. Wij vangen signalen op en verbinden ze met elkaar. Ik kwam vorig jaar bijvoorbeeld in contact met twee visueel beperkte jongens. Zij zochten een sport waaraan ze konden meedoen. In samenwerking met Visio en de gymvereniging hebben we een goalbal-activiteit georganiseerd. Deze sport speel je met een rinkelbal en is dus ideaal voor kinderen met een visuele beperking.”
contact komen met elkaar. Marike: “Ik vind het belangrijk dat iedereen kan meedoen, op wat voor manier dan ook. Ik vroeg laatst aan een vrijwilliger van het sociaal café in Lemmer welk cijfer hij zijn leven geeft. Hij begon met een 5, maar begon direct daarna te twijfelen. Vervolgens zei hij: ‘Ik heb tijdens mijn verhuizing het afgelopen jaar zoveel hulp gehad van de mensen die ik heb ontmoet in het sociaal café, dat ik mijn leven een 6 geef.’ Ik vind het geweldig dat hij dankzij de hulp van anderen zijn leven met een punt hoger waardeert! “
OGEN EN OREN OPENHOUDEN Als biner is het belangrijk dat je zichtbaar bent voor organisaties en inwoners, maar luisteren is minstens zo belangrijk. Gerry licht toe: “Als ik een afspraak heb met inwoners van Lemmer, loop ik ook meteen even de school binnen en als het even kan bij de snackbar om de hoek. Daarnaast laat ik tegenwoordig de fiets staan en ga ik lopend naar mijn werk. Zo kom ik altijd iemand tegen waarmee ik een praatje maak. Niets is namelijk mooier dan initiatieven die ontstaan zonder vooropgezet plan. Zo kreeg ik laatst via een thuiszorgorganisatie een signaal over een bejaarde man die erg veel alleen is. Toen ik om tafel zat met een vrouw voor een ander project in de wijk kwam toevallig naar voren dat zij in dezelfde straat woont als de man. Deze vrouw gaat nu graag bij hem op bezoek. Het is fijn als dit soort dingen spontaan samenkomen. Mensen doen graag iets voor een ander, we weten het vaak alleen niet van elkaar. ”
IEDEREEN SLAAPT EEN PUNT HOGER Iedereen verdient een plek in de samenleving, vindt biner Marike. Zij organiseert wekelijks sociale cafés in Balk, Lemmer en Sint Nicolaasga. Tijdens deze inloopmomenten kunnen inwoners die gezelschap zoeken in
Ook Francien merkt dat dorps- en buurtbewoners graag iets doen voor de gemeenschap. “Ik zie bijvoorbeeld veel initiatieven voorbijkomen op het gebied van integratie. In Balk staat een azc en twee inwoners wilden graag de kinderen in contact brengen met elkaar door middel van zang. Ik heb ze aan de
juiste contacten geholpen, vervolgens is er een kinderkoor gevormd. Daarnaast hebben we vorig jaar meegeholpen met het Slaapfestival in Balk. Dit hebben we samen gedaan met de gemeente en de culturele stichting Haring & Hummus. Vanuit de gedachte dat iedereen slaapt, ongeacht je afkomst, hebben bewoners van het azc en andere inwoners meegewerkt en meegedaan aan dit nachtelijke festival. Dit zijn mooie manieren om culturen samen te brengen.”
dat hij veel zelfverzekerder is sinds hij als vrijwilliger werkt. Hij maakt makkelijker contacten en kruipt uit zijn schulp. Het is mooi om te zien zo iemand te zien opbloeien.” Gerry vult aan: “Het mooie aan dit werk is dat wij als biners verbinden en ondersteunen, maar we laten de kracht bij de inwoners. Mensen kunnen en willen heel veel zelf. Zo is een gezamenlijk initiatief in Bakhuizen uitgegroeid naar de coöperatie ‘Dorpshulp’. Leden van de coöperatie kunnen Dorpshulp inschakelen bij uiteenlopende zaken, van vervoer naar een ziekenhuis tot gezelschap bij eenzaamheid. Geweldig dat bewoners op zo’n grote schaal samenwerken aan zelfredzaamheid. Zo zie je maar weer: als je mensen samenbrengt, ontstaan de mooiste dingen!” Gerry, Marike, Francien, Lonneke en andere medewerkers van Miks staan klaar voor iedere bewoner van De Fryske Marren. Heeft u een idee, vraag of hulp nodig? Of wilt u graag anderen helpen? De deur staat open voor iedereen!
DE KRACHT VAN INWONERS De vier biners doen hun werk met passie en interesse voor anderen. Lonneke: “Iedereen heeft talenten, maar niet iedereen ziet ze bij zichzelf. Een vrijwilliger vertelde me laatst
Miks welzijn Brugstraat 1, Joure Telefoon: 0513 - 41 45 93 Mail: info@miks-welzijn.nl
32
NUMMER 01 • 2018 FOTO'S AWFOTO.NL
VEELZIJDIGE EPPIE DAM UIT SLEAT KREEG GYSBERT JAPICXPRIIS 2017 Dichter, verhalenschrijver, kinderboekenschrijver, schepper van liturgisch werk, vertaler en gedichtenrecensent Eppie Dam uit Sleat kreeg 14 oktober 2017 de Gysbert Japicxpriis uit handen van gedeputeerde Sietske Poepjes. Die Friese literatuurprijs van 10.000 euro werd voor het eerst in 1947 uitgereikt aan Obe Postma. Zijn naam komt straks op het taalgebouw wat momenteel wordt gebouwd onder de Leeuwarder Oldehove. De Gysbert Japicxpriis wordt niet elk jaar uitgereikt, de tussenpozen zijn in de loop van de jaren vaak veranderd. Momenteel is het zo dat het de ene keer een prijs is voor een verhalen- c.q. boekenschrijver; deze keer was dus een dichter aan de beurt. De jury bestaande uit Bouke Oldenhof, Gerlien van Dalen en Pieter Boskma koos voor de dichtbundel “Fallend ljocht” uit 2015 van Eppie Dam.
“Fallend ljocht” is overigens niet het eerste werk van Eppie Dam, die geboren werd in 1953 in Kollumerpomp. Hij ging in Dokkum op de kweekschool en was daarna onderwijzer in Urk en Balk. Schrijvers en dichters moeten in Fryslân naast hun creativiteit ook gewoon werken. In die creativiteit werd hij begeleid door Lipkje Post-Beuckens, bekender onder haar schrijversnaam Ypk fan der Fear, en Jacobus Knol. Dam begon in zowel het Nederlands als het Fries. Zijn Nederlandse leraar Ties Jan Eekhof begeleide hem verder. In 1978 was de ontwikkeling zover gevorderd dat Eppie Dam kon uitkomen met een gedichtenbundel en korte verhalen (“Mei de jierren” en “Strie oerdwers”). Er zouden nog vele, zeer vele werken volgen. De lijst daarvan is niet weer te geven, die is gewoon te lang. Ook al omdat hij zich aan meerdere onderdelen van de literatuur waagde. Hij schreef korte verhalen. Ook boeken. Eentje daarvan werd wat bekender toen hij in 2001 gelijktijdig zowel een Fries als
een Nederlands boek publiceerde over Foppe de Haan, de bekende voetbaltrainer van Heerenveen. Al heeft Menno Haanstra er nu nog eentje bijgedaan over Foppe. Maar die is enkel in het Nederlands, niet in het Fries. Dam werkte veel in beide talen. Hij schreef en dichtte ook in beide talen. Hij schreef ook vertalingen, vaak kerkelijk werk. Die kerk speelde een belangrijke rol bij zijn vele liturgische werken, zowel in het Nederlands als Fries. En daaraan gekoppeld de werken aan liederenbundels. Eppie schreef ook veel kinderboeken, waarvan enkele samen met schilder Gerrit Terpstra. Maar zijn uiterste vorm is toch het dichtwerk, dat levert zijn eigen emotie op. Vooral in zijn dichtbundels van na 2000 maakt hij zich wat los van zijn zware achtergrond: klei en steile orthodoxie. In die dichtwerken maakt hij zich daar los van, zo schrijven de recensenten. Dam’s werken, zeggen zij, zijn toch wel een beetje aan de zware kant. Op zijn beurt is de harde werker Eppie Dam ook
weer poëzie recensent voor de Leeuwarder Courant, waarin hij eerder ook al een Friese column had. De laatste jaren kwam Dam privé in de nodige problemen terecht, verdween als onderwijzer in Balk, woonde een tijdje in Kollum, en kwam uiteindelijk terecht in Sleat. Hij lijdt aan de ziekte van Huntington. Hij vertelt (schriftelijk) over die zaken zelf in bijgaand verhaal, naar aanleiding van een aantal vragen die Groot de Fryske Marren hem stelde.
EPPIE DAM Wêrom wennet immen dy’t yn Kollumerpomp berne is en syn wurk yn Balk hie no yn Sleat? “Ik ha tsien turbulinte jierren achter de rêch. It begûn yn 2007 doe’t wy nachts brân krigen yn Balk wylst myn frou, myn dochter en ik leine te sliepen. It hiele hûs stie fol reek en wy ha it libben der mar krekt ôfrêden. It hûs bleau yntakt, mar alles wie swart oant yn ’e poarjes. Yn 2009 rekke ik, nei 35 jier yntinsyf ûnderwizerskip, mei in
WIST DAT IT KAAM Rûpke Europa krimpt troch de krisis, âld fel siket baat bij in baas eurolooch; ik, fertize yn wat wier of wiis is, freegje de neuro oft ik noch dooch. Leau dat de skonken al wankel binne. Wist dat it kaam, mar moat it sa hurd? Wêr moat it mei myn tinken hinne as krisis op krisis steapele wurdt – út: Fallend ljocht (Ljouwert 2014)
deFryskeMarren • CULTUUR
GROOTDEFRYSKEMARREN
33
deFryskeMarren
ferfelend konflikt út skoalle omdat ik net mei woe yn ’e burokrasy. It jier dêrop krige ik prostaatkanker en de sykte fan Huntington. Om it noch heftiger te meitsjen hie ik yntusken leafde opfette foar in kollega. Ik gie werom nei Kollum, dêr’t it hûs fan ús mem leech stie, om dingen op in rychje te krijen. Yn 2010 bin ik skieden en ha ik my útskriuwe litten út tsjerke. Twa drege besluten, mar der wie gjin ûntkommen oan. As ik it besykje gear te fetsjen, komt it derop del dat alles nei de brân begûn te skowen en dat ik op dat stuit myn bestean yn eigen hannen nommen ha. Weromsmiten op mysels koe ik yn Kollum ien fan myn bêste fersebondels skriuwe, deselde bondel dy’t yn 2017 bekroane waard mei de heechste literêre ûnderskieding yn ús taalgebiet. Yntusken wenje ik mei Lienke yn Sleat.”
Wat betsjut de Gysbert Japicxpriis foar dy? “Mear as ik tocht hie. Ik hâld sokke dingen graach by my mei omdat alle saken deromhinne my slim ûntregelje, mar it is in geweldige eare en ik doar der wol mei thús te kommen. De oarkonde hinget yn ’e keamer foar ’t sicht en ik moat sizze dat it in protte rêst jout.” Se diene it foar ien bondel, mar is it eins net foar dyn hiele wurk? “Offisjeel net, mar tachtich persint fan de
reaksjes dy’t ik krige giene dy kant út. De measten fûnen boppedat dat it wol earder mocht hie. Uteinlik wie de gunfaktor heech en ik bin bliid dat wy yn Boalsert sa’n moaie middei hân ha, mei in opkomst dy’t my noch ferbaasde.” Wat bisto no: sjoernalist, poëet of boekeskriuwer? “Ik bin alderearst dichter. Sa hat it altyd west, sa sil it altyd bliuwe. Ik bin de lêste om der heechdravend oer te dwaan, mar dichterskip wurdt meijûn yn it bloed. Alle oare foarmen fan skriuwen binne oanleard en steane feitlik yn tsjinst fan dy iene oanlis. Wat net sizze wol dat ik ek dichtsjen net leare moatten ha.”
Do dochst eins fan alles wat skriuwen oanbelanget. Wat fynst no sels it moaiste? “Ik meitsje gjin ûnderskied. Ik fyn it projekt dêr’t ik mei dwaande bin altyd it moaiste, it kin neat skille hokker dissipline. De ôfwikseling is my tige wolkom en it iene domein stimulearret faak it oare.” Do brochtst tagelyk in hollânsktalich en in frysktalich boek út oer Foppe. Hoe swier is sa’n fertaling? En binne beide talen dy like leaf? “Sa’n fertaling falt ta, al hie ik foarhinne in minder soepele Nederlânske hân. Yntusken ha ik safolle skreaun yn beide talen, dat ik it ferskil amper noch fernim. Beide talen binne my like leaf. Ik ha al noait in argumint be-
tinke kind om de iene taal boppe de oare te stellen. Dat binne ideeën fan minsken en do witst wol hoe’t dy binne: ik stel mear foar as do. Sels bin ik grutbrocht mei it Pompsters, dan bist ûnderoan begûn. Likegoed ha ik der in bondel yn skreaun, dy’t yn ’e bibleteken leit fan universiteiten. Fansels as taalfenomeen.” Is it net sneu dat Foppe sa lang trochgie dat der noch in boek oer him kaam? “Absolút net en ik fiel my net passeard. It wie helder dat Foppe noch net klear wie en ik gun him syn folsleine biografy. Ik sil it boek om âld en nij hinne lêze. Dy tiid liket my wol tapaslik.”
Do wiest ek ûnderwizer. Wat dogge we mei it Frysk ferkeard yn dat ûnderwiis? “Wat ha we net ferkeard dien. Totaal ûnwurkbere lesmetoades op fjouwer nivo’s, wylst twa genôch west hie en ien noch better. Trochtochte learstof differinsjearret himsels. Fierste hege doelen stelle. Wat in idee om elke learling Frysk skriuwen te learen, it soarget foar stress by bern en ûnderwizer. Hoe wolsto wat leare as de sfear op foarhân al ferpest is? Lit elk bern it Frysk mar
ferstean kinne en lêze. It skriuwen pakke se letter sels wol op, en oars mar net. Ik ha altyd pleite foar faklearkrachten, mar yntusken ha wy se noch net iens foar gimmestyk en muzyk. Alles stiet stil wylst it sa maklik yn beweging te krijen is. Do moatst allinnich de goeie minsken ha, dy witte de goeie snaar te reitsjen. Mar it pleit is besljochte.”
Sykte fan Huntingon. Swier. Mar dochst noch fan alles. “Huntington is in ritige maat. Yn 2013 tocht ik dat myn ‘Slotgebed’ – opnommen yn dy bekroane bondel – myn lêste gedicht oait west hie. Ik ha der flyt op dien en alles deryn lein wat ik oer myn libben noch kwyt woe. Letter die bliken dat it gjin slotgebed wie, mar it begjin fan noch wer nije gedichten mei perspektiven net mear fermoede.”
Woensdag 10 januari
FILMHUIS JOURE “FUKUSHIMA // MON AMOUR” Zalencentrum ‘t Haske // JOURE // 19:45 uur
Vrijdag 12 januari
EVENEMENTEN AGENDA JAN/FEB 2018
NIJJIERSREVU DE JOUWER
Vrijdag 26 januari
OPENING LF 2018 - VERHALEN DE GOUDEN SKONK VAN BAKKER VONK Boerderijreacreatie Holtrop // DELFSTRAHUIZEN // 19:00-22:00 uur
OPENING LF 2018 – VERHALEN
Museum Joure // JOURE // 19:00 - 22:00 uur
Party Zalencentrum ‘t Haske // JOURE // 20:00 uur
RIB’S DELIGHT @THE BEACH
OPENING LF 2018 - VERHALEN TONY “INDIAN” LEENES VERTELT
Beachclub Lemmer // LEMMER // 17:00 uur
Indian motorcycle museum // LEMMER // 19:00 - 22:00 uur
Zaterdag 13 januari
Ir Woudagemaal // LEMMER // 19:00 - 22:00 uur
NIEUWJAARSCONCERT STREEKHARMONIE CONCORDIA Zalencentrum de Treemter // BALK // 20:00 uur
NIJJIERSREVU DE JOUWER
Party Zalencentrum ‘t Haske // JOURE // 14:30 uur en 20:00 uur
Zondag 14 januari
CONCERT GERRIT BRETELER & PIANIST PETER VAN DE ZWAAG
OPENING LF 2018 - VERHALEN
OPENING LF 2018 - VERHALEN - DIAVOORSTELLING OVER VERVLOGEN TIJDEN VAN HET OPENBAAR VERVOER NOV Museum // OUWSTERHAULE // 19:00 - 22:00 uur
OPENING LF 2018 - VERHALEN DE FRYSKE HYNDERS FAN “STOETERIJ BOSKSICHT” Sjoerd Meekma // RIJS // 19:00 - 22:00 uur
OPENING LF 2018 – VERHALEN
Doopsgezinde kerk // BALK // 16:00 uur
Mar en Klif // OUDEMIRDUM // 19.00 – 22.00 uur
Bezoekerscentrum Mar en Klif // OUDEMIRDUM // 13:00-16:00 uur
Beachclub Lemmer // LEMMER // 20:00 uur
Vrijdag 19 januari
Soc.cult.centrum De Poarte // SLOTEN // 20:00 uur
WANDELTOCHT DOOR DE GAASTERLANDSE BOSSEN
BINGO-AVOND
BEERS AND BURGERS @THE BEACH BINGO AVOND
Zalencentrum De Treemter // BALK // 20:00 uur
Zaterdag 27 januari
Zaterdag 20 januari
Party- en Zalencentrum ‘t Haske // JOURE // 10:00 - 15:00 uur
DISCO CLASSIC PARTY
zalencentrum de Treemter // BALK // 20:30 uur
PUBQUIZ MET AFTERPARTY
Café het wapen van Friesland // SINT NICOLAASGA // 19:30 uur
Zondag 21 januari
OER SCHUBERT - THEATRAAL CONCERT Zalencentrum De Treemter Balk // BALK // 15:30 uur
Donderdag 25 januari KOEKNUFFELDAG
Boerderijrecreatie Holtrop // DELFSTRAHUIZEN
FILMHUIS JOURE
Zalencentrum ‘t Haske // JOURE // 19:45 uur
BINGO @THE BEACH
Beachclub Lemmer // LEMMER // 20:00 uur
MODELAUTORUILBEURS
THEATER: MUZIEK DOOR DE TIJD MET SADWAANDE LEMSTER FOLK HET REMEDY KWINTET EN LEMSTER FOLK Theaterzaal De Hege Fonnen // LEMMER // 20:00 uur
SNEEUWPOP Vegelinsoord
Zondag 28 januari
AADJE PIRAATJE VIERT FEEST Zalencentrum De Treemter // BALK // 15:30 uur
Woensdag 7 februari FILMHUIS JOURE
Zalencentrum ‘t Haske // JOURE // 19:45 uur
Vrijdag 9 februari
MULDER & SONS / VADERS EN ZONEN Zalencentrum De Treemter // BALK // 20:30 uur
Zaterdag 10 februari
GROTE RUILBEURS VAN POSTZEGELS // MUNTEN // ANSICHTKAARTEN ETC. Party Zalencentrum ‘t Haske // JOURE // 10:00 - 15:00 uur
APRÈS-SKI
Wapen van Friesland // SINT NICOLAASGA // 21:00 uur
t/m zondag 4 maart KAMELEON IN DE WINTER!
Kameleondorp // TERHERNE
Voor het complete en meest actuele evenementenoverzicht, kijk op www.vvvfriesemerengaasterland.nl/agenda, of download de VVV-NL app! Meer informatie bel (0513)416030 of mail naar: info@vvvfriesemerengaasterland.nl vvvfriesemerengaasterland @vvvfriesemeren vvvfriesemerengaasterland
Meer informatie over LF2018 binnen GROOTDEFRYSKEMARREN 35 De Fryske Marren vindt u op:
deFryskeMarren • CULTUUR
defryskemarren.nl/LF2018
deFryskeMarren
Uitnodiging voor alle inwoners van De Fryske Marren, 26 januari 19.00 – 22.00 uur
BELEEF DE OPENING VAN LF 2018 MEE IN DE MUSEA IN JE EIGEN GEMEENTE Het verhaal van de gemeente De Fryske Marren laat zich vertellen in duizenden verhalen over markante mensen, bijzondere plekken en historische dorpen. Alle inwoners van de gemeente zijn van harte uitgenodigd om op 26 januari, tussen 19.00 en 22.00 uur te proeven van een kleurrijke waaier van deze lokale verhalen tijdens het project 2018verhalen. Het project 2018verhalen is het openingsproject van het culturele hoofdstadjaar, Leeuwarden-Fryslân 2018. In winterwarme sfeer ontmoeten Friezen en mensen ´om utens´ elkaar op die dag om verhalen te vertellen en te beluisteren. In musea en bij mensen thuis. In gemeente De Fryske Marren doen 5 musea en verschillende particulieren mee. Bij hen wordt u warm welkom geheten, soms met een gezellige vuurton, op andere plekken met een lekker kopje koffie. De toegang tot de musea is op deze avond gratis. • I n Lemmer pakt het Ir. Woudagemaal uit met mooie verhalen over de geschiedenis van het gemaal, verteld door een visser en een machinist/gemaalchef. Liefhebbers van motorfietsen kunnen in Lemmer ook terecht bij het Indian Museum. Eigenaar Tony Leenes kan daar prachtig over vertellen. • I n het museumcomplex van Museum Joure kun je in (bijna) ieder gebouw een verhaal beluisteren, over klokken, over Douwe Egberts-artikelen en natuurlijk over de kast met cliché´s.
• I n het Openbaar Vervoermuseum in Ouwsterhaule vertelt een vervoersexpert aan de hand van oude bussen, dia’s en scherpe herinneringen over de geschiedenis van het openbaar vervoer over de weg. • Bezoekerscentrum Mar en Klif in Oudemirdum vertelt de verhalen uit de geschiedenis van Gaasterland, over de familie Van Swinderen, over het eekschillen en de luchtoorlog. Ook bij mensen thuis worden verhalen verteld. Zo vertelt Sjoerd Meekma in Rijs over zijn Friese paarden en wordt bij Holtrop Boerderijrecreatie het verhaal van de Gouden skonk fan bakker Vonk vertelt. Check de site www.2018verhalen.nl of er op nog meer plaatsen verhalen worden verteld, voor adresgegevens en voor het laatste nieuws rond dit project.
DUBBELEXPOSITIE PRINTKEUNST IN MUSEUM JOURE EN TRESOAR Met meer dan 40 bibliofiele juweeltjes uit Europa Op 8 januari opent in Museum Joure de dubbelexpositie Printkeunst, onderdeel van Lân fan Taal, één van de hoofdprogramma’s van Leeuwarden-Fryslân 2018. In het museum èn in Tresoar (Leeuwarden) zijn verscheidene bijzondere drukwerken te zien. De expositie in Museum Joure is te zien tot 8 september, in Tresoar wordt het werk tot eind december 2018 geëxposeerd. De expositie is een initiatief van drukwerkliefhebber Karel Gildemacher en gepensioneerd drukker Gerard de Lange. Gildemacher vertelt: “Toen Leeuwarden Culturele Hoofdstad werd en in het programma de verbinding tussen ‘mienskippen’ zo’n belangrijk thema bleek, wilden wij heel graag een project rondom de drukkunst doen.
Want de drukkunst is natuurlijk van oudsher – en nog steeds trouwens – een onmisbare schakel in de communicatie tussen verschillende groepen mensen.” Zo gezegd, zo gedaan. Er zijn 42 drukkers uitgenodigd om mee te doen, die ieder 65 exemplaren van hun drukwerk maakten. Van deze oplage zijn er steeds 2 gebruikt voor de exposities.
LF2018 Wij doen mee! Meer weten over LF2018?
Bent u op zoek naar informatie, wilt u een project voor Leeuwarden-Fryslân 2018 opstarten of wilt u subsidie voor een project aanvragen? Kom in contact met onze regio-ambassadeurs en breng een bezoek aan één van onze infopunten. VVV De Friese Meren – Gaasterland • VVV Joure • VVV Langweer • VVV Lemmer • VVV agentschap Balk • VVV agentschap Gaasterland • VVV agentschap Sint Nicolaasga • VVV agentschap Sloten • VVV agentschap Terherne Bibliotheken Mar en Fean • Bibliotheek Joure • Bibliotheek Lemmer • Bibliotheek Balk Miks welzijn • MIKS Welzijn Joure
Programma
Een greep uit een aantal projecten binnen gemeente De Fryske Marren.
Printkeunst
Printing an artistic way of intercultural communication Leeuwarden - Tresoar, 9 januari tot 31 december 2018
Odulphus-wandeling Sloten (14 km) Sloten, 1 april 2018
The Colorfield Performance Open art in Sloten Sloten, vanaf 15 mei 2018
Wat zag de Lemster Toer
Under de Toer Lemmer - Hervormde kerk, 1 juni tot 1 oktober 2018
Iepenloftspul “Flean op en nim my mei” Stichting Iepenlofspul Bantegea Margjepolle in het Tsjûkemar, 28 juni tot 14 juli 2018
LÛD
Kunstkring Gaasterland Rijs - Rijsterbos, 15 augustus tot 15 oktober 2018
Rockopera Tommy
Joure, 13, 14 en 15 september 2018
Exposities en Atelier- en Tuindagen Meer informatie over LF2018 binnen De Fryske Marren vindt u op:
defryskemarren.nl/LF2018
Stichting Keunst en Keur Joure en Sint Nicolaasga, 15 en 16 september 2018
In moaie jun yn oktober
De Lemster Wiven en It Lemster Shantykoor Lemmer - De Hege Fonnen, 27 en 28 oktober 2018
Leen een Fries
Bibliotheken Mar en Fean Regio Friesland, heel 2018
Wintersprookje het bevroren vuur In de kameleonboerderij, waarin het dorp Lenten levensgroot is nagebouwd, is de winter aangebroken! Overal ligt sneeuw, de ijspegels hangen aan de dakgoten en de temperatuur is tot ver onder het vriespunt gedaald. Postbode Sjoerd Bonnema heeft de kou getrotseerd om de post te bezorgen, maar tijdens zijn ronde doet hij een opmerkelijke vondst op het meer van Lenten. Sjoerd haalt een aantal sterke dorpelingen om een vrouw uit het ijs te redden. Eenmaal terug in het dorp halen de dorpelingen alles uit de kast om de vrouw weer op te warmen. Het lijkt te werken tot Hielke een zacht stemmetje hoort; het is een ijsprinses! Om het dorp te redden van de eeuwige kou moet jij het bevroren vuur vinden. Speur mee in deze spannende tocht en red Lenten.
Kleuter- en peuterroute Voor de jongste bezoekers is er een ontdekkingstocht naar de wereld van de jonge prinses. Zij zullen er achter komen hoe Katinka in het meer van Lenten terecht is gekomen. Zij zullen tijdens deze tocht onder andere over de regenboogtrap lopen en
het wolkenkasteel van Katinka bezoeken!
Dorpsfeest in de dorpshal
trek gekregen? Ovenheerlijk is de plek om met de hele groep lekkere pizza’s te bakken in een grote steenoven! Ook dit kan gewoon op het overdekte speelerf. Ook is er voor de kleinere bezoekers een speciale hoek ingericht op de vlonder met onder andere een zandbak, leeshoek, bouwhoek en een heuse koe.
Voor nog meer vermaak kunt u na de tocht met het hele gezelschap terecht in onze dorpshal. Hier hebben de dorpelingen voor het aanstaande dorpsfeest allerlei spelen gestald en ze willen graag dat deze door jullie getest worden. Zo bijzonder als onze dorpsgenoten zijn, zo bijzonder zijn T/M 4 MRT, VAN 12-17U. ALLE WEEKENDEN EN VAKANTIES. ook de spelen die hier gespeeld ENTREE VANAF € 7,50. kunnen worden. Na het spelen
Hoezo truttig? Landelijk is zo stoer en puur!
Deze smalle salontafel oude deur met stalen frame is robuust en elegant tegelijk
Uitgekeken op houten meubelen? Kies voor een metalen apothekerskastje met veel glas in de nieuwe groene kleur.
What's New
TipsTricks Cognac in Vintage leer.
WOONTRENDS 2018
Combineer het met groen. Durf te spelen met nuances. Goud en koper combineert hier perfect bij!
Ideetje Wonen, Grootzand 35, 8601 AR Sneek, 0515 431 485 - www.ideetjewonen.nl
Antraciet erg saai? "Spice it up" met oker!! Stoer metaal maakt het helemaal af
Ideetje Wonen, Grootzand 35, 8601 AR Sneek, 0515 431 485 - www.ideetjewonen.nl
TM03_najaar2017_def-def.indd 64
17-10-17 12:19
deFryskeMarren • CULTUUR
[ UIT
GROOTDEFRYSKEMARREN
37
ET ARCHIEF ] HdeFryskeMarren
JOUSTER BANKETSPECIALIST HALBE VEENSTRA
Eens stond in Joure de jodenkoekfabriek Veenstra (1921-1934) Halbe werd op 29 november 1894 in Leeuwarden geboren. Zijn ouders kwamen vroeg te overlijden. Op zijn negende jaar was hij wees. Familie uit Joure, de deurwaarder Veenstra, ontfermde zich over hem. Na zijn lagere schooltijd leerde hij het bakkersvak in de praktijk en kreeg hij een degelijke banketbakkers- en koksopleiding. Hij werkte hard, was handig, leergierig en creatief. In 1921 nam hij de banketbakkerij van Ype Bakker over. De nieuwe ‘banketbakker en kok’ ging per 1 mei voortvarend aan de slag. Op 21 mei meldde hij dat er vanaf dan geregeld ‘Jodekoeken à 6 cent en Overheerlijk Botergebak’ bij hem verkrijgbaar was. Halbe was in Joure al bekend. Op 25 februari 1924 trouwde Halbe met Lucina Feitsma, die in 1901 in Ootmarsum was geboren. Haar ouders Djurre Feitsma en Trijntje van der Veen zwaaiden in Joure de scepter in ‘restaurant, stalhouderij, hotel, stationskoffiehuis, bondshotel’ dat later respectievelijk bekend stond onder de namen van Bijkersma, Minnesma en Reekers. Halbe en Lucine kregen drie kinderen.
Halbe Veenstra kon om elf uur ’s avonds tevreden naar huis gaan. De opzet was volledig geslaagd. De eenheid onder de Jouster zakenlieden was gesmeed en de WIH was een feit in 1930. Net voor de grote crisistijd werden de handen ineen geslagen.
HET BEGON EN HET EINDIGDE MET EEN BAKKER
MIDSTRAAT 104 EN 106 De familie Veenstra woonde eerst op nummer A 136 (nu 104) en sedert 1933 op het nummer ernaast namelijk A 134 (nu 106). Beide panden behoorden tot de bakkerijen. In de panden zijn nu opticien Pearle en kledingzaak Jensen gevestigd. Tussen de rooms katholieke kerk en de beide panden waren nog twee bebouwde percelen. Die bebouwing verdween toen de Pastorielaan een doorsteek naar de Midstraat kreeg. De bakkerszaken liepen gesmeerd. Voor de Pinksterdagen had Halbe naast zijn jodenkoeken nog drieëntwintig soorten variërend van eierkoeken tot pasteitjes. Bovendien verkocht hij chocolade en bonbons. Jodenkoeken schenen zijn specialiteit te zijn. Die werden in fraaie bussen verpakt. Rond zijn blikken had hij artistieke wikkels. Een aantal daarvan liet hij ontwerpen door Jan Rot, een Amsterdams kunstenaar in de stijl van die tijd. Dat werden echte kunstwerkjes. Zijn zandkoekjes waren ook een delicatesse. Ze waren bestemd voor ‘picknick-, auto-, fiets- en watertochtjes’. Het vliegtuig maakte in die tijd vele tongen los. Veenstra sloot aan bij die actualiteit en produceerde ‘Fokkertjes’. Dat koekje of dat suikerwerk had de vorm van een vliegtuigje zoals de wikkel laat zien.
FOTO BOVEN: De Midstraat voordat Halbe Veenstra er zijn banketbakkerijen vestigde. Beide panden zijn duidelijk te zien.
DRUK, DRUK…EN TOCH MAATSCHAPPELIJK BETROKKEN Halbe Veenstra had het flink druk met zijn bakkerijen. Hij had verschillende bakkers, inpakkers en winkelverkoopsters in dienst. Administreren lag hem niet zo, maar hij had assistenten op z’n kantoor. Voor het transport bezat hij drie luxe wagens: een Austin en twee A Fords. Eén van de chauffeurs was Arend Glas de latere gymleider en sportzaakhouder in de Midstraat. De bakkersproducten werden zeer luxe vervoerd. Arend Glas had aanvankelijk geen rijbewijs. Dat werd eigenlijk wel nodig geacht voor verre ritten, dus toog hij op een dag naar de burgemeester van Doniawerstal op Huisterheide. Die had het bijbaantje van rijexaminator. De burgemeester vroeg Glas hoe hij daar gekomen was. Het antwoord kon niet anders zijn dan met de auto. ‘Is dat zo? Dan ben je nu geslaagd’. Verheugd kon Glas retour Joure gaan. Een deel van zijn producten ging naar het buitenland. Onder de paraplu van Douwe Egberts stond Veenstra op een beurs in Bandoeng (toen Oost Indië). Vandaar ook zijn anderstalige benamingen op verschillende wikkels.
Halbe en Lucina Veenstra wandelend over de Jouster Merke.
Halbe Veenstra (1894-1957), banketbakker, notabel en medeoprichter van de WIH te Joure,
Ondanks alle zakelijke beslommeringen had hij
Een paar wikkels, die op de bussen werden geplakt.
tijd om zich maatschappelijk in te zetten. Hij ging tot de pommeranten van Joure behoren. Halbe Veenstra was onder andere president van de WIH, bestuurslid van Nutsijsbaan. Hij was de eerste president van de WIH en zat in het voorlopige comité dat in maart 1930 in Hotel Terwisga winkeliers, industriëlen en handelaren uitnodigde voor de oprichting van een Winkeliersvereniging. Er kwamen 44 zakenlieden op af en 41 van hen werden direct lid na het gloedvolle betoog van de voorlopige president. Die samenkomst vond plaats in de sociëteitszaal van Terwisga.
DE VOORLOPIGE PRESIDENT WIH: HALBE VEENSTRA Namens het voorlopige comité sprak Halbe Veenstra een woord van welkom. Hij was ervan overtuigd dat niemand spijt zou krijgen van de komst naar die avond. De Jouster Courant schreef op 27 maart 1930: ‘Op zeer prettige wijze schetste hij het bedrijfsleven.’ Halbe Veenstra moet een stimulerend verhaal gehouden hebben dat er als koek in ging. ‘Wij meenen, ja, wij weten dat de zakenlui, neringdoenden, de middenstand den laatsten tijd hoe langer hoe meer in het gedrang komt en dat het tijd wordt dat wij ons vereenigen; tot organisatie overgaan.’ Het doel van de vereniging was vooral ‘elkaar beter te leeren kennen; elkaar te leeren respecteeren; elkaar niet te vinden door fnuikende concurrentie, maar wat meer eenheid onder de Jouster zakenmenschen te brengen.’
Uit een stukje in de Jouster Courant van 10 juli 1933 bleek dat beide panden van de bakkerijen verkocht waren. Teun Gorter uit Joure en mej. C. Bakker uit Sneek kochten elk een pand. In dat van mej. Bakker opende Halbe Veenstra als confiseur en cuisinier zijn geheel vernieuwde banketbakkerij. Op 19 mei 1934 vertrok het gezin naar Haren, daar woonden ze aan de Westerse Drift. Halbe werd vertegenwoordiger in bakkerijgrondstoffen, ook had hij een soort administratiekantoor voor bakkers. Op 30 sept. 1957 werd hij begraven op de fraaie begraafplaats “De Eshof” te Haren. Wijlen Sjouke Kuindersma heeft hem nog gekend: “It wie in parmantich mantsje, in prominent figuer, dy’t wol wat yn syn mars hie”. Hij was goed voor zijn medewerkers maar wie het verbruide kreeg te horen ”trek jij je jasje maar aan” en ieder wist wat dat betekende. Door Freark Marten Ringnalda (Joure)
Zes personeelsleden uit de banketbakkerij staan bij de bakkersoven en andere attributen. Rechts zien we de baas Halbe Veenstra, tweede van links is Wouter Cath. De andere namen blijven (alsnog) onbekend. Wie is de man met het mes naast de schietschop? Een schietschop gebruikte men om broden in of uit de hete oven te ‘schieten’. De gebrilde bakker en Halbe Veenstra staan net voor de ovenopening.
Een deel van het personeel staat hier voor de panden A 134 en A 136 (nu 106 en 104) in de Midstraat. Voor bestellingen kun je telefoon nr.54 bellen. O.a. chocolade van Droste kon je bij de dames in de winkel kopen. Rechts staat Halbe Veenstra, naast hem Wouter Cath, nummer drie is onbekend, dan met de hand in de zij Oene Feenstra (administratie), vervolgens Arend Glas en Visser (de ovenier of ovenist). De kale bakker is Johannes Hameter. De resterende vijf personen zijn (nog) naamloos. Deze foto is gemaakt op 4 mei 1927.
Met dank aan het tijdschrift “Ut Eigen Gea”. Een blad over de geschiedenis van de voormalige gemeente Skarsterlân. Boeiend en interessant voor liefhebbers. Voor € 10 bent u abonnee (abonnees in de voormalige gem. Skarsterlan en € 12,50 daarbuiten) en krijgt u 3x per jaar een boekje met historische verhalen (geïllustreerd met foto’s). over de eigen regio. Opgeven kan bij de redactiesecretaris Jan Lammertsen (tel. 413710 of gwsjoure@hetnet.nl)
Open Dag
V o wo 14 februari 2018 ieder or e e i n s DoeDagen p lek ma 12 en di 13 februari 2018
bij ster Mangui s Alvi www.rsg-sneek.nl
OOK VOOR VERHUUR EN ONDERHOUD VAN SKI’S EN SNOWBOARDS
DE N A A N E R E K R A P IS T GRA WINKEL E D N A V E D IJ Z R E T H AC
wintersportspecialist SPORTHUIS A.P. VAN DER FEER thuis in de wintersport DIJKSTRAAT 7-11 / 8701 KB BOLSWARD / T. 0515 - 57 23 97 / APVDFEER.NL
deFryskeMarren • SPORT
GROOTDEFRYSKEMARREN
39
deFryskeMarren
ROBERT DEN DUNNEN VAN TENNISVERENIGING JOURE
“Profiteren van elkaars kennis en kunde” Tennis Vereniging Joure behoort met 500 leden tot een van de grootste tennisverenigingen in Friesland en wil die positie graag behouden en het liefst versterken. Daarom besloot de vereniging een Open Club te worden, maar wat is dat eigenlijk? Bestuurslid Robert den Dunnen praat ons bij in het clubgebouw van TV Joure. Een prachtig gebouw met alle faciliteiten die je mag verwachten van een tennisvereniging. “Toch gebeurt hier het grootste deel van de dag niks en begint het pas echt druk te worden vanaf 19:00 uur”, zegt Den Dunnen. “En dat vinden we zonde, want er is naar ons idee zo veel meer mogelijk. Daarom zijn we sinds begin vorig jaar een zogenaamde Open Club en kun je hier tegenwoordig meer doen dan alleen een potje tennis spelen.” “Een Open Club heeft niks met tennis te maken, maar meer hoe je je organiseert”, begint Den Dunnen op de vraag wat een Open Club exact inhoudt. “Als tennisvereniging faciliteer je de leden om te kunnen tennissen. Je hebt een kantine, tennisbanen en mogelijk nog andere faciliteiten op tennisgebied, die gerund worden door vrijwilligers. Als je daar bijvoorbeeld ook een voetbalveldje bij plaatst en elke woensdag een koffieochtend houdt voor ouderen word je een Open Club. Je moet vraag- en buurtgericht denken en steeds weer nagaan waar de behoeften liggen. Je gebruikt de locatie als het ware multifunctioneel.” Bij TV Joure zag men de voorbije tien jaar een daling in het ledenbestand en om haar bestaansrecht te behouden besloot de vereniging te veranderen in een Open Club en dat is tot dusver niet zonder succes. “Nou ja, het blijft altijd wel een klein beetje koffiedikkijken”, geeft Den Dunnen aan. “Maar vorig jaar, toen we eigenlijk al waren gestart met meerdere andersoortige activiteiten bij de vereniging zagen we geen verdere daling in het ledenbestand en dit jaar zien we groei. We zijn dan ook voorzichtig positief en zetten ons er 100% voor in om door te gaan op de gekozen weg.”
(Sport-BSO) en hebben we een samenwerking met Wurkjouwer.
“Verenigingsgebeuren is misschien wel ouderwets” “De manier waarop we sport in Nederland in een vereniging beoefenen is best wel uniek in de wereld. Eén specifieke sport, gerealiseerd door leden en vrijwilligers die zich verenigen. In het buitenland is dat vaak anders georganiseerd en wordt er meer commercieel ingestoken. Het is best eens goed als vereniging om daar ook eens naar te kijken. Misschien een tussenvorm; dus wel verenigd maar professioneler. We zien namelijk dat leden minder participeren en meer consumeren. Misschien kom je dan wel tot de conclusie dat je je aanbod moet aanpassen en je doelgroep veranderen.” De 53-jarige Den Dunnen weet waarover hij praat. De bestuurder is namelijk deeltijd docent aan het Instituut voor Sportstudies aan de Hanzehogeschool in Groningen en geeft daar onder andere les aan de bacheloropleiding sportkunde. “De materie is voor mij bijna dagelijkse kost en dat komt goed van pas om de lijnen binnen de vereniging
ROBERT DEN DUNNEN
Met de verschillende partijen is een partnerschap afgesproken en deze partners betalen een kleine vergoeding voor het gebruik van de accommodatie. Een deel hiervan wordt besteed voor de aankoop van nieuwe materialen, onderhoud en afschrijving. Een ander deel wordt gereserveerd om op den duur een semi-professional in dienst te nemen. “Ik noem het een soort spin in het web. Iemand die ervoor zorgt dat het hier draait, maar vooral ook om de verschillende partners in contact te brengen met elkaar. Want als we met elkaar goed samenwerken en profiteren van elkaars kennis en kunde is het rendement het grootst van de Open Club.”
TENNIS VOOROP op dit gebied uit te zetten. Ik doe dat overigens met Jan Zeilstra en daarnaast natuurlijk ook de hele vereniging, want iedereen moet erachter staan.”
SAMENWERKEN Zoals al eerder genoemd heeft de Open Club van TV Joure niets met tennis te maken. Het heeft vooral te maken met vraag en aanbod en je blik naar buiten. TV Joure heeft
een prachtige locatie waar allerlei activiteiten denkbaar zijn. Daarin worden partners gezocht die van deze accommodatie gebruik willen en kunnen maken. “Je kan hierin heel breed denken”, zegt Den Dunnen. Het kan om arbeidsintegratie gaan, gehandicaptenzorg en -opvang, activiteiten voor de buurt maar ook voor de ouderen, Sport BSO en zo kan ik nog wel even doorgaan. Het gaat er om dat verschillende partijen elkaar versterken. Niet alleen andere partijen in relatie tot de tennisvereniging maar ook andere partijen onder elkaar.” TV Joure heeft onder andere ook een partner gevonden in Talant. Mensen met een beperking kunnen hier van alles doen en op een sportieve en rustige manier “deelnemen” aan de samenleving. “Zo hebben we nog meerdere stakeholders hoor, ieder met zijn eigen specifieke vraag en aanbod. Zo sporten verschillende groepen hier met Miks welzijn en willen ze hier graag een vaste werkplek creëren. Ook hebben we hier op de club een Sport Buiten Schoolse Opvang
Den Dunnen wil echter wel benadrukken dat TV Joure bovenal een tennisvereniging blijft. “Uiteindelijk gaat het er om dat er hier getennist kan worden door zo veel mogelijk mensen die lid zijn van onze vereniging. Wij denken als vereniging dat we dat met de ingeslagen weg ook in de toekomst kunnen waarborgen en verder kunnen uitbreiden. Tennis wordt hier voornamelijk gespeeld aan het einde van de middag en in de avonduren, de invulling die we zoeken is dan ook voornamelijk voor overdag en daarvoor zijn we op zoek naar nog meer partners die met ons willen samenwerken.”
40
NUMMER 01 • 2018
SC JOURE EN NOK GAAN VOOR DE SUBTOP, SLEAT VOOR LIJFSBEHOUD
BESCHEIDEN EN REALISTISCHE VERWACHTINGEN BIJ SPORTCLUB JOURE, NOK EN VV SLEAT Zo halverwege het seizoen is het een ideaal moment om de tussenbalans op te maken van de prestaties van het afgelopen najaar. Dat geldt ook voor de uit De Fryske Marren afkomstige voetbalclubs. In december waren de schijnwerpers gericht op vv Balk, vv Delfstrahuizen en rkvv Bakhuizen, nu is het de beurt aan Sportclub Joure, NOK en vv Sleat. Verenigingen met afzonderlijk een heel eigen perspectief.
SC Joure zaterdag mikt op top vier SC Joure stopte twee jaar geleden weloverwogen met het prestatief voetballen op zondag. Een voetbalseizoen later kwam er een groep spelers alsnog weer bij elkaar om een team te formeren voor de standaardklasse op zondag, waardoor er nu weer twee eerste teams zijn. De selectie van zaterdag is echter kwalitatief beduidend sterker en daar ligt vanuit het bestuur dan ook niet voor niets de prioriteit. Sjoerd Jellema, kind van de club, speelde zowel op zondag als nu ook op de zaterdag.
HUIDIG SEIZOEN “Ik denk dat we tot de winterstop nog niet hebben kunnen brengen wat we daadwerkelijk kunnen. We hebben met elkaar afgesproken dat een plek in de top vier van onze competitie een realistisch doel zou zijn. Daar sta ik nog steeds achter, ondanks dat we er nog niet staan. Veel blessures zorgden er namelijk voor dat we niet altijd op ons sterkst
konden beginnen. Ik verwacht dat we in de tweede seizoenshelft nog wel gaan stijgen”, aldus de 31-jarige Jellema. Hij vervolgt: “Als je kijkt naar de stand dan denk ik dat Leeuwarder Zwaluwen kampioen gaat worden. CVVO gaat nog afhaken is mijn voorspelling.”
SPEELWIJZE Een vaste speelwijze heeft de zaterdagtak van Sc Joure niet. Jellema: “We wisselen het 1-4-3-3 systeem af met een 1-4-4-2. We zijn voorin niet zo breed en hebben er ook weleens blessures gehad. Toch spelen we bij voorkeur het eerstgenoemde systeem. Onze trainer, Klaas de Jong, is een echte ‘Jouster’ en weet veel van het reilen en zeilen van de vereniging. Hij was al assistent onder Wieb Rodenhuis in 2007 en weet dus wel wat er wordt gevraagd in het voetbal van de tweede klasse. Ik speel persoonlijk het liefst op rechtsback, waarbij ik ook mee kan aanvallen. In ons spelsysteem is dat ook het geval, waardoor de speelwijze als het ware precies bij mij past. De Jong zet me daar ook het vaakst neer. Ik ben dan ook blij dat onze trainer nog een jaar heeft bijgetekend.”
Hoofdtrainer Klaas de Jong.
ANDERE AMBITIE Gevraagd naar de verschillen tussen het zondag- en zaterdagvoetbal is Jellema helder. “Echte verschillen zijn er niet. Toen ik in de zondag hoofdklasse speelde wilden we resultaat behalen en dat is ook bij het zaterdagteam zo. Er is dus geen sprake van een andere of minder ambitie. Persoonlijk streef ik het hoogste na, dus wanneer ik de keuze moet maken tussen zondag hoofdklasse of zaterdag tweede klasse is de keuze snel gemaakt. De ambitie is om met SC Joure, op termijn, een stabiele eerste klasser te worden in het zaterdagvoetbal. Jonge spelers uit de jeugd kiezen inmiddels nu al sneller voor de zaterdag vanwege het hogere niveau. Ik verwacht ook dat er nog andere verenigingen de keuze gaan maken om te gaan spelen op zaterdag. Voor mij als speler kwam het met betrekking tot het werken in ieder geval prima uit.”
DERBY Het spelen tegen clubs uit de regio van Joure is wel anders ten opzichte van de laatste jaren voor de stop op zondag. “We hebben een paar wedstrijden waarbij we niet ver hoeven te rijden. Toch is het ‘Joure eigen’ om het dan toch in zulke wedstrijden moeilijk te krijgen. Als je bijvoorbeeld kijkt naar de wedstrijd tegen VVI. Ik denk dat wij kwalitatief beter zijn maar het komt er dan niet
uit. Dat is erg jammer want daardoor win je de wedstrijden niet, maar in ieder geval nooit makkelijk. De trainer, die ook bij VVI aan het roer heeft gestaan, legt dan wel uit hoe het daar leeft en bij ons. Voor hen is het de wedstrijd van het jaar. Dat gevoel leeft bij ons een heel stuk minder”, aldus Jellema.
VRIENDEN Het nieuw gestarte zondag team van Sc Joure bestaat uit vrienden van de zaterdagtak. Jellema: “Er is helemaal geen haat of nijd of iets dergelijks. De keuze is een paar jaar geleden gemaakt en ondanks dat de zondag toen werd opgeheven is het voor mij nooit een idee geweest om weer terug te gaan naar de zondag. Veel spelers met wie ik eerder op zondag speelde, spelen nu in het team waarin ik nu ook speel. Het tweede team van zaterdag doet het goed en daar is ook nog veel potentie te zien. Daarnaast spelen er enkele spelers nu bij SWZ Boso Sneek die vroeg of laat weer terug zullen keren. Het is dan ook goed bij Joure op dit moment.”
wedstrijd. Op dit moment kan ik het allemaal nog prima combineren”, aldus de rechtsback. “Ik kijk dan ook erg uit naar de tweede seizoenshelft waarbij we bij de eerste vier moeten gaan komen en misschien nog wel een periode in de wacht kunnen slepen om te promoveren. Het hoeft absoluut niet, maar als de kans zich voordoet dan moet je dat cadeautje wel uitpakken.”
“Een prachtige club met potentie” Loet Boot, trainer van sv NOK De in Sneek woonachtige trainer Loet Boot staat dit seizoen voor de selectie van sv NOK. De ervaren oefenmeester weet wat er te koop is in de derde klasse. Niet in de laatste plaats omdat hij vorig seizoen nog werkzaam was bij streekgenoot QVC uit Stavoren.
DOORGAAN
SCHOTANUS
“Ik weet niet hoe het in de toekomst komt met mij. Ik woon tegenwoordig in Noord-Holland en werk daar ook. Er is een periode geweest dat ik op maandag naar Zweden vloog en op donderdag weer terug. Op donderdagavond trainde ik dan in Joure en op zaterdag speelde ik een
“Vorig seizoen heeft NOK natuurlijk een heel moeilijke start gekend. Iedereen had verwacht dat ze eruit zouden vliegen maar toch hebben ze het vege lijf kunnen redden. Dat is wel een compliment waard. Vervolgens kwam het ‘grote nieuws’ dat Klaas (Schotanus, red.) weer terug
deFryskeMarren • SPORT
41
GROOTDEFRYSKEMARREN
deFryskeMarren
De selectie van vv Sleat.
verenigingen gewerkt en ik vind dit een prachtige club met veel potentie voor de komende jaren. Een club waarbij de belangstelling groot is en ook mensen elkaar bereid zijn te helpen, daar gedij ik prima bij.” Binnen de selectie ziet de Sneker trainer een stijgende lijn. “In het begin van de competitie was het zoeken. Welke speler zet ik op het middenveld of juist achterin en wat zijn de voor- en nadelen daarvan. In de eerste wedstrijden kregen we nog te veel doelpunten tegen en van daaruit zijn we gaan nadenken over de invulling. Dat gaat steeds beter, er komen meer automatismen waardoor ik uit kijk naar de tweede seizoenshelft.”
Sleat wil naar de middenmoot
De selectie van sv NOK.
zou keren bij NOK. Voor de meeste mensen het startsein om ons direct als kampioenskandidaat te bombarderen. Natuurlijk neemt Klaas ervaring mee naar de vereniging maar het is natuurlijk niet direct zo dat ‘we wel even kampioen’ zouden worden”, aldus Boot. “We zitten in een competitie waarin iedereen van de ander kan winnen, dus er moet wel een bepaalde constante in de prestaties zitten.”
Loet Boot, hoofdtrainer sv Nok,.
VIERDE PLEK
ploeg van elkaar kan winnen. Toch verwacht ik dat een plek bij de eerste vijf moet lukken en dat we ook nog mee kunnen doen om een prijs door middel van een periode. Dan zou het seizoen geslaagd zijn. We hebben een getalenteerde ploeg. De jongens moeten vechten om basisplaatsen. Spelers die de afgelopen seizoenen bij het eerste in de basis stonden moeten nu soms genoegen nemen met een plek op de bank of spelen bij het tweede. Dat kenmerkt ook de kwaliteit bij de meeste spelers.”
De Nijemirdum Oudemirdum Kombinaasje staat bij het ingaan van de winterstop op een vierde plaats. Boot: “Ik denk dat Oudehaske de ploeg is die er bovenuit steekt maar zoals eerder gememoreerd staat daartegenover dat vrijwel iedere
De publieke belangstelling is volgens de oefenmeester ook prima. “Er staan altijd wel mensen langs de lijn, daar maak ik me dan ook geen zorgen over. Ik heb bij meerdere
NOK
In het seizoen 2016-2017 promoveerde Sleat naar de vierde klasse. Een prestatie waar al jarenlang reikhalzend naar werd uitgekeken. Een blik op de ranglijst geeft echter geen fijn gevoel. De ploeg staat onderaan met slechts vier punten. Gelukkig staan enkele andere zwakke broeders zoals Creil, SVBS en Vitesse ’63 nog binnen bereik. Om de vierde klasse aan te kunnen werden er in juni zelfs enkele spelers ‘aangetrokken’, waaronder de huidige doelman Arco Hogeterp. De goalie kwam, samen met Thomas de Vries, over van de geselecteerde jeugd van ONS Sneek, waar hij enkele jaren op divisieniveau speelde.
VIERDE KLASSE “In het begin van het seizoen speelden we met name tegen de ploegen waar we achteraf gezien punten van konden en hadden moeten pakken. Daar lag aanvankelijk het probleem. We voetbalden goed, creëerden veel kansen, maar uiteindelijk verloren we dan door een foutje ergens achterin of bij mij. Dat is een punt van aandacht. Vlak voor de winterstop speelden we tegen de ploegen bovenin en dan kun je wel stellen dat het veel meer tegenhouden is. Toch liggen er in de tweede seizoenshelft nog veel uitdagingen”, aldus Hogeterp. “We spelen in principe in een 1-4-3-3 opstelling maar tegen de sterkere ploegen spelen we met een 1-4-4-2. Dan bouwen we iets meer verdedigende zekerheid in.”
STAGE Dat de doelwacht dit grotendeels niet mee gaat maken is inmiddels bekend. “Ik ga voor stage drie maanden naar het buitenland. Mijn ploeggenoten hebben gezegd dat wanneer ik weer thuis kom ze in de middenmoot staan. Daar houd ik ze natuurlijk graag aan. Mijn verwachting is wel dat we in de tweede seizoenshelft meer punten gaan pakken. We zijn gewend aan het niveau, hebben genoeg goede wedstrijden gespeeld maar uiteindelijk niet gewonnen. Als we de tweede seizoenshelft zulke wedstrijden wel over de streep kunnen trekken dan zijn we een heel eind denk ik. Binnenkort gaan we nog een keer om tafel met elkaar en in januari zitten we nog een keer met elkaar over de trainingsopkomst waardoor we wellicht in de tweede seizoenshelft betere prestaties neer gaan zetten.”
VERSCHIL “Er zijn wel verschillen ja”, vertelt de tiener. “We trainen op gras terwijl ik de afgelopen seizoenen met name op kunstgras trainde. Daarnaast is er ook nog een verschil in hoe er wordt gespeeld en de rol van een keeper daarin. Het baltempo is wat lager maar fysiek is het zwaarder. Van mij wordt er als doelman ook wat anders verwacht, het is meer de ballen tegenhouden dan meevoetballen. Een ander soort opdracht dan ik de laatste jaren gewend was. Rondom de wedstrijden is het trouwens ook anders. De kantine zit na elke thuiswedstrijd vol en dat geeft natuurlijk ook wel een leuk gevoel.” Doelman Arco Hogeterp.
Verkoop of koop uw woning in 2018 via Makelaardij Friesland en maak kans op een
Hurry naar
make
laard
ijfries
VW Up! Mogen wij ons nog even nader voorstellen?
Huis
Makelaardij Friesland behoort, met kantoren in Leeuwarden, Drachten, Heerenveen en Sneek al jaren tot de best verkopende makelaars van Friesland. En dat is niet voor niets zo.
Up
land.n
l
verko
pen?
Kans op gr
atis VW U
p!
Onze ervaren en goed opgeleide medewerkers hechten niet alleen waarde aan een goede en snelle aan- en verkoop, maar zetten persoonlijk contact met u als klant op nummer 1. Want wij zijn er graag voor ú! Maak kennis met onze persoonlijke dienstverlening en onze ‘no cure-no pay-‘ constructie (geen verkoop, geen kosten).
Nieuwstraat 2 • 8441 GD Heerenveen T: 0513 - 23 21 80 E: heerenveen@makelaardijfriesland.nl
Martiniplein 15-A • 8601 EG Sneek T: 0515 - 76 80 08 E: sneek@makelaardijfriesland.nl
Heliconweg 6 • 8914 AS Leeuwarden T: 058 - 244 91 00 E: info@makelaardijfriesland.nl
Stationsweg 23 • 9201 GG Drachten T: 0512 - 36 80 36 E: drachten@makelaardijfriesland.nl
Als u ons in 2018 opdracht geeft om uw woning te verkopen of aan te kopen, dan maakt u tevens kans op zo'n flitsende hippe VW Up!
Dus …….. hurry UP naar Makelaardij Friesland! In 2018 staan wij weer graag voor u klaar!
✁
Ineke
Tycho
Peter
Jolanda
Geert-Jelle
Jolle
Judith
Aafien
Nienke
Jan
Harjan
Peter
Alex
Albert
Hielke
Dyane
Simone
Anne-Esther
Harry
Adriana
WAARDEBON Bel nu voor een gratis verkoopadvies en maak kans op een VW Up! (0513) 23 21 80 • info@makelaardijfriesland.nl
Paul
Naam:
..................................................................................................................................................................................................................
Adres:
......................................................................................................................................................................................................................................
Postcode en woonplaats: Telefoon vast: Emailadres:
m/v
................................................................................................................................................................
......................................................................
Mobiel:
....................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................
Deze bon kunt u mailen naar één van onze kantoren. Langsbrengen mag natuurlijk ook! U bent van harte welkom!
deFryskeMarren • SPORT
43
GROOTDEFRYSKEMARREN
deFryskeMarren SCHAATSTALENT
MYRTHE DE BOER
“MARRIT LEENSTRA IS WEL EEN VOORBEELD VOOR MIJ” Myrthe de Boer uit Scharsterbrug geldt als een van de grootste schaatstalenten in Friesland en zag dat vorig seizoen bekroond met een overwinning tijdens de nationale kampioenschappen op de vijftienhonderd meter bij de junioren C. Dit seizoen is ze eerstejaars B-junior en zijn de ambities torenhoog. “Hoewel ik pas eerstejaars ben, ga ik voor een podiumplaats tijdens de nationale kampioenschappen en hoop ik op een plaats bij de eerste vijf in het klassement.” Aldus de goedlachse De Boer. Vanuit haar ouderlijk huis in Scharsterbrug hebben we een prachtig uitzicht op de natuurijsbaan achter het huis. “Als het ‘wintert’ kan ik, als het moet, mijn schaatsen in de woonkamer aan doen en naar het ijs lopen”, zegt de 15-jarige schaatsster lachend. Toch is de ijsbaan zo dicht bij huis niet de reden waarom Myrthe is gaan schaatsen. “Mijn broer Mark ging op schaatsen in Heerenveen en mijn ouders vroegen of ik ook wilde, maar ik had daar helemaal geen zin in. Maar toen Mark en mijn vader naar de ijsbaan gingen, wilde ik toch wel graag en begon ik met jeugdschaatsen. Ik was toen denk ik een jaar of zes. Twee jaar later werd ik lid van schaatsvereniging STD uit Sint Nicolaasga.” Op de vraag waarom Mark en Myrthe gingen schaatsen moet Myrthe het antwoord schuldig blijven. Vanuit de keuken springt vader Harm bij. “Wij vonden dat de kinderen moesten leren schaatsen en bij het gebrek aan natuurijs kom je dan al snel terecht in Thialf. Dat Myrthe het nu zo goed zou doen hadden we natuurlijk nooit verwacht toen we voor het eerst naar de kunstijsbaan reden.” FOTO: AWFOTO.NL
ZAPPSPORT Hoewel Myrthe nog maar weinig op natuurijs heeft gereden, werd ze al weleens Fries kampioen op natuurijs. Op negenjarige leeftijd won ze het Fries kampioenschap kortebaan in haar leeftijdscategorie. Zappsport was er destijds bij en volgde haar gedurende de kampioenschappen. Een tablet met de desbetreffende uitzending komt op
tafel en aandachtig kijken we naar de beelden. Myrthe gaat even terug in de tijd. “Het was toen heel erg koud en ik wilde eigenlijk helemaal niet meer weet ik nog. Nu ik terugkijk is dat harstikke leuk, zeker voor later.” In de laatste rit verslaat de verkleumde Myrthe haar tegenstandster en wordt ze Fries kampioene. Dat was meteen ook een van de laatste keren dat ze op natuurijs reed. “Ja dat is wel jammer, maar er ligt gewoon bijna nooit ijs en als het er ligt is het zo weer weg.” Tot haar twaalfde tenniste Myrthe ook, maar inmiddels is ze daar al twee jaar mee gestopt. “Ik moest wel kiezen, want beide sporten waren niet langer te combineren. Ik koos voor schaatsen omdat ik dat vooral een stuk gezelliger vond. Langs de baan kom je vaak veel bekenden tegen en dat is met tennis toch wat minder het geval, dat is individualistischer. Schaatsen, hoewel je in een wedstrijd natuurlijk alleen rijdt, is een stuk gemoedelijker.”
VIER VWO
DOELEN
De prestaties van Myrthe komen niet vanzelf en in het Friese gewest, waar ze onderdeel van uitmaakt, traint ze nagenoeg elke dag. “We staan vijf keer per week op het ijs en doen meestal twee keer krachttraining per week. Daarnaast fietsen we ook nog, zodat ik dus bijna elke dag wel bezig ben en waarbij het altijd gezellig is.”
In februari staan voor Myrthe de belangrijke Nederlandse kampioenschappen op het programma. Het is een allround kampioenschap en dat is wel iets wat Myrthe goed ligt. “Ik beheers eigenlijk alle afstanden wel goed, al moet ik mijn prestaties nog wel echt verbeteren op de vijfhonderd meter. Mijn favoriete afstanden zijn de duizend- en vijftienhonderd meter. Op de vijftienhonderd meter werd ik vorig jaar kampioen en ik hoop dit jaar op een medaille, dat is echt mijn doel. In het klassement zou een top vijf notering geweldig zijn.”
Myrthe combineert dat met school en zit momenteel in 4 VWO van het OSG Sevenwolden. Daar volgt ze een zogenaamd Loot-traject. Loot (landelijke Organisatie Onderwijs en Topsport), maakt het voor Myrthe mogelijk om gemakkelijker vrijstellingen te krijgen als ze moet sporten. “Dat gaat hartstikke goed en ik haal goede cijfers. Als ik bijvoorbeeld in de ochtend moet schaatsen dan kan ik vrijstelling krijgen. Ik hoef het dan niet in te halen, maar dat doe ik meestal wel. Begin januari gaan we met het gewest ook een week naar Inzell (Zuid-Duitsland) om te trainen. Ook daar kan ik dan vrij voor krijgen, maar verder probeer alle lessen zo goed mogelijk te volgen.”
Dit jaar worden de Olympische Spelen gehouden en Myrthe volgt de verrichtingen van de Nederlandse schaatsers op de voet. Haar grote voorbeeld? “Ja dat is dan toch wel Marrit Leenstra. Ze doet het dit seizoen heel erg goed, komt hier uit de buurt en heeft net als ik een voorkeur voor de duizend- en vijftienhonderd meter. Marrit gaat straks naar de Olympische Spelen en ik hoop daar ooit ook te staan. Voor nu is dat echter nog veel te vroeg en ik denk daar ook niet echt aan. Ik wil gewoon lekker schaatsen en veel plezier maken en natuurlijk zo hard mogelijk rijden. Eerst maar de Nederlandse kampioenschappen, daarna zien we wel weer verder.”
FOTO: AWFOTO.NL
44
NUMMER 01 • 2018 FOTO'S: AWFOTO.NL
Grondslag succes volleybaldames Balk
“Gezellig en leuk” Het verhaal van het succesvolle damesteam van volleybalvereniging de Balkster Smashers (DBS) is vaak het verhaal van dames die succes hadden in de volleybalvereniging Sneek. Ze doen nu een stapje terug, maar kunnen de ballen er nog keihard intimmeren. Dat is een deel van het verhaal. Het andere deel gaat over hoe een vereniging uit Balk plotseling aan de deur klopt van de nationale eerste divisie, geschraagd wordt door de eigen Balkster dames.
Aanvoerster Janny Lyklema tijdens de training.
“Doe’t ik in lyts famke wie, gie ik earst nei it fuotbaljen van heit en dan nei mem, dy’t oant volleybaljen wie”. Janny Lyklema heeft nooit anders meegemaakt dat juist deze twee sporten in Balk belangrijk waren en nog zijn. Het is niet toevallig. Uit de zuidwesthoek van Fryslân komen veel volleybaldames die nationaal, zelfs internationaal presteren. Janny Lyklema zegt dat zoiets misschien wel komt “omdat der hjir neat oars is”. Het was altijd enkel gymnastiek of volleybal. Dat kon in de oude gymlokalen van de dorpen. Andere sporten, zoals handbal, pasten daar niet in.
Je ziet het ook aan de historie van DBS. Toen die vereniging werd opgericht (in 1953) kon je voor een kwartje in de week trainen in gymzaal ’t Haske. Maar de volleybalverenging werd pas groot en volwassen toen in 1976 sporthal de Trime in Balk kwam. Uiterst navrant is dat die hal nu voor DBS al weer te klein is. Een nieuwe hal mag dan in de gedachten van het gemeentebestuur zitten, maar is voor DBS nu al broodnodig. De DBS-dames moeten één keer per week uitwijken naar Sneek; er is onvoldoende ruimte in Balk.
Als je dan in Sneek komt, zijn er een aantal dames dus terug in hun oude omgeving. Fenna Zeinstra natuurlijk, Hieke de Boer, Rianne Jasper, Annelies van der Goot, Brecht Wittermans. Ze gingen de laatste jaren allemaal naar Balk. Vanwege? “De geselligens tink ik”, zegt aanvoerster Janny Lyklema. Dat geldt nog meer misschien voor spelverdeelster Sietske de Boer, die van Beetsterzwaag komt. Of Monique de Wit van Heerenveen. Zij komen drie keer in de week de trainingen in Balk en Sneek afwerken. Omdat? “Ja, se fine it leuk leau’k” .
"Ik tocht, ik wol ris kampioen wurde... en no bin we it al trije kear efter elkoar." Leuk en gezellig zijn ook de woorden die Janny Lyklema gebruikt als het gaat over DBS. De 1.86 lange aanvalster heeft nooit anders beleefd. Ze is weleens gevraagd om ergens anders hoger te spelen, maar heeft er geen behoefte aan. Ze leeft haar eigen leven in Balk. Werk bij de plastiek-fabriek AVK, heeft twee
kinderen en een man die uit het voetbal komt, Arjen Pietersma. De pas vijf maanden oude Cas geeft vanuit de box aan dat mem alweer vaak genoeg weg is. In de tweede divisie, waarin de Balkster dames spelen, zitten verenigingen uit het hele noorden. Straks in de eerste divisie, moet je nog verder weg. Maar de dames van DBS hebben aan het begin van het seizoen om tafel en besloten om toch voor die promotie te gaan. Ze staan momenteel bovenaan in de tweede. Ze betalen eigenlijk terug voor de gezelligheid, gecreëerd door de Balkster dames. De Sneker dames keken om zich heen voor het staartje van hun carrière. Ze vonden in Balk die ontspanning, gekoppeld aan niveau. Want dat hadden de trainers Menno Draaisma van Nijlân en Sjouke Stapersma van DBS er wel in geramd. Het betekent voor DBS ook een nieuwe weg. Het gat tussen dames 1 en dames 2 is te groot, zegt ook Janny Lyklema. DBS heeft een jeugdplan opgesteld om te proberen dat zo snel mogelijk te dichten. De enthousiaste vereniging heeft namelijk veel baat bij de prestaties van de dames. De tribunes zitten mudjevol. Iedereen praat erover. Het contact met sponsoren wordt daardoor weer gemakkelijker
gelegd. Elk jaar een stapje omhoog. “Ik tocht, ik wol ris kampioen wurde”, zegt Janny Lyklema, “en no bin we it al trije kear efter elkoar”. Dat hebben de Balkster dames zelf gedaan. De anderen haakten aan. Doorgaan, kan dat? Ze knikt. In de beker spelen ze weleens tegen die hoger geplaatste clubs. “Leuke partijtjes”, zegt Janny en doet de hand voor haar mond als ze dat woord weer gebruikt. Maar komt daar toch weer mee terug als gevraagd wordt naar de lol om in Balk te spelen. “It is myn klubke, it is hjir gesellich”. Het woord gezellig is te vertalen in ontspanning. Hun DBS-recept is: fanatiek er voor gaan (“al bin ik gjin trainingsbeest”), goed spelen (“hoe heger at je komme, hoe sneller it spul giet”), goed opslaan (“dat wurdt hieltyd wichtiger”) en veel smashen (“dy Fenna Zeinstra slacht soms sa hurd, dat wy der benaud fan wurde”) Dat, en de ontspanning, brengt de Balkster Smashdames echt die titel wel. Dat moet overigens beslist worden in nog te spelen wedstrijden tegen de nummer twee, Zwolle. De eerste is thuis. Op 3 februari om 19.00 in de Trime.
deFryskeMarren • SPORT KORT
GROOTDEFRYSKEMARREN
45
RENÉ SCHAAP WINNAAR deFryskeMarren SNERTLOOP LEMMER 2018 LEMMER- Traditiegetrouw vond ook dit jaar de snertloop plaats te Lemmer. Bij de route van zeven kilometer zetten 43 deelnemers het op een rennen om het nieuwe kalender jaar in te luidden.
JOURE - Danny Noppert is het afgelopen weekend begonnen aan het WK darts. Het Lakeside WK Darts wordt gehouden in het Engeland en de Jouster wordt gezien als een van de grote favorieten voor de titel. Het WK Darts van de Lakeside is het tweede WK voor darters in korte tijd. Het PDC WK darts, waar onder andere Michael van Gerwen in uitkwam, was net na de kerstdagen. Het PDC en Lakeside zijn twee aparte dartbonden met elk hun eigen WK. Noppert kent tot dusver een succesvol seizoen en dat heeft als gevolg dat hij bij de Engelse bookmakers goed genoteerd staat en na de Engelsman Glenn Durant, tevens titelhouder, als tweede genoteerd staat in de voorspellingen. Lakeside 2018 is het afgelopen weekend van start gegaan en duurt tot zondag 14 januari. Dan vindt de finale plaats, hopelijk met Danny Noppert.
FOTO: AWFOTO.NL
LEENSTRA NAAR GOUD EN TWEE KEER BRONS TIJDENS EK AFSTANDEN
Door de werkzaamheden waar Lemmer momenteel mee kampt moest er een alternatieve route worden bedacht worden. Deze route loopt door Lemmer Noord. Er is besloten om deze route aan te houden en lopers zouden zich al kunnen voorbereiden op de volgende editie.
SJINKIE KNEGT STAAKT NK SHORTTRACK IN THIALF BANTEGA/HEERENVEEN - Het afgelopen weekend vond in Heerenveen het NK shorttrack plaats. Sjinkie Knegt uit Bantega kwam als titelverdediger aan het vertrek maar moest na de duizend meter het toernooi staken na een valpartij. “De valpartij was mijn eigen fout en niet handig. Zo vlak voor de Olympische Spelen wil ik verder geen risico nemen en toch starten om het toernooi af te maken was dan ook geen optie. We gaan nu even goed kijken wat de schade is en ik hoop binnen een dag of drie weer te kunnen schaatsen”, aldus Knegt. Bij afwezigheid van Knegt kroonde Breeuwsma zich tot de nieuwe Nederlandse kampioen shorttrack.
FOTO: AWFOTO.NL
Bij de dames ging Yara van Kerkhof aan de haal met de titel. Voor de shorttrackers staat komend weekend al weer het EK shorttrack op het programma in het Duitse Dresden. Mits fit komt Knegt daar weer in actie. Dennis Visser uit Lemmer zal tijdens de kampioenschappen in actie komen op de relay.
FOTO'S WWW.DESINTNYKSTER.NL/
WIJCKEL - Schaatsster Marrit Leenstra heeft tijdens het voorbije EK Afstanden in het Russische Kolomna drie medailles weten te behalen. De schaatsster uit Wijckel won met haar Nederlandse ploeg het onderdeel ploegenachtervolging, Op zowel de duizend- als vijftienhonderd meter reed Leenstra naar het brons. Leenstra zelf toonde zich niet helemaal tevreden na het toernooi. “Na het Olympisch Kwalificatie Toernooi vorige week in Heerenveen, wat voor mij heel erg succesvol verliep, ben ik nu gewoon vermoeid en dat is logisch. Toch heb ik in de aanloop naar de Olympische Spelen besloten om hier te rijden, want zo heel veel wedstrijdmomenten zijn er niet meer.” Na de wedstrijden in Kolomna reist Leenstra met haar ploeg door naar Japan. Daar zal ze zich voorbereiden op de Olympische Spelen in Zuid-Korea. Deze vinden plaats vanaf 8 februari. De Wijckelse komt daar in actie op de vijfhonderd-, duizend- en vijftienhonderd meter plus de ploegenachtervolging.
FOTO: WWW.CVVO.NL
CONTRACTVERLENGING DICK SANGERS VV BALK
BALK – VV Balk en hoofdtrainer Dick Sangers uit Heerenveen zijn contractverlenging overeengekomen waardoor Dick Sangers ook in het seizoen 2018/2019 trainer van VV Balk 1 zal zijn. Dit is best bijzonder, omdat dit het 5e seizoen op rij voor Dick als hoofdtrainer bij VV Balk gaat worden. Het is bij VV Balk nog niet eerder voorgekomen dat een trainer van de A-selectie voor een 5e seizoen aan het roer staat, en ook voor Dick zelf is dit de eerste keer. Deze contractverlenging zegt dan ook veel over de trainer en persoon Dick Sangers, alsmede de goede klik en het wederzijdse vertrouwen tussen VV Balk en Dick. De voetbalvereniging is blij met het voortzetten van de prettige samenwerking en heeft er alle vertrouwen in dat technische staf en spelersgroep erin zullen slagen de huidige 12e positie in de 1e klasse E te verbeteren. Naast Sangers is ook Jan Melchers uit Rijs is een contractverlenging overeengekomen. Melchers wordt ook komend seizoen 2018/2019 trainer van de B-selectie van VV Balk. Jan beschikt over een zeer ruime kennis en ervaring in het trainersvak en past deze op een zeer prettige en enthousiaste wijze toe in de praktijk.
FOTO: HENK MENNEGA
NOPPERT SPEELT WK DARTS
René Schaap kwam als winnaar uit de bus met een recordtijd van 25.13 min. Ook was er een alternatieve route die 4,2 kilometer lang was, zodat er voor elke loper een juiste afstand was en de snertloop toegankelijk is voor iedereen.
Bij deze kortere route participeerden 18 deelnemers. Stefan Visser behaalde de snelste tijd op de korte route, hij liep de ruime 4 kilometer in 19.21 min.
ZWARE VEGELINBOSCROSS SINT NICOLAASGA
SINT NICOLAASGA - Atletiekvereniging AV Heerenveen heeft ook dit jaar op de eerste zaterdag van het nieuwe jaar hun eerste cross georganiseerd. De bosloop vond plaats in de Sint Nyksterbossen en werd als zware tocht ervaren, dit door de weersomstandigheden, waarbij vooral veel regenval was. De hardloopwedstrijd op onverhard terrein was 10,6 kilometer lang en door de slechte paden een pittige klus om te klaren. Rob Vijver van AV Lionitas Leeuwarden kwam als winnaar over de lijn met een respectabele tijd van 35:59. Gevolgd door Jan Sytze Jonker van AV Heerenveen die met een tijd van 36:18 de tweede plek heeft weten te bemachtigen. De derde plaats was Devan 38:01. Voor de jeugd werd een 1000 voor Peter Jan de Jong uit Joure met een tijd meter loop georganiseerd. En voor c-junioren een 2000 meter loop.
de
HEEFT U OF UW VERENIGING NIEUWS TE MELDEN? LAAT HET ONS WETEN VIA REDACTIE@GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
deFryskeMarren deFryskeMarren
DICK SCHUURMAN NIEUWE TRAINER VVI IDSKENHUIZEN IDSKENHUIZEN – Voetbal Vereniging Idskenhuizen maakte 6 januari bekend dat oefenmeester Dick Schuurman de nieuwe trainer gaat worden voor het eerste van VVI. Schuurman is een ervaren trainer en wordt gezien als een aanwinst voor de club. Voorheen was hij vier jaar trainer bij VV Heerenveen en drie jaar bij SC Emmeloord, momenteel is Schuurman assistent-trainer bij Harkemase Boys. Nu gaat Schuurman het avontuur in Idskenhuizen aan.
46 2
14
15
D C
17
26
9
9
H
15
18
22
17
24
17
9
15
22
15
22
12
22
12 14
22
2
6
8
17
17
17
6
18
11
14
10
10
19
17 8
6
6
17 19
6
15
8
22
22
10
1 10
10
15
17
17
7
2
14
4
14
2
4
18
9 17
14
26
7
6
PUZZELPAGINA NR 01
17
14
20
7
15
11
14 14
5
8
10
22
17
7
5
17
11
W
15
22
6
8
8
7
15
4
2
17
14
11
24
25
20
23
17
7
7
11
22
14
14
8
14
11
10
21
8
19
17
9
13
8
12
7
22
18
18
5
19
18
17
16
17
6
5
4
3
1
6
NUMMER 01 • 2018
17
22
7
6
18 17
4 14
17
Puzzel en win! In iedere editie van deze krant staat een puzzel waarmee u leuke prijsjes kunt winnen. Stuur uw oplossing via de email of met traditionele post. U kunt dit sturen naar: info@grootdefryskemarren.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 01-2018 – tot uiterlijk 31 januari 2018. Wij wensen u veel puzzel plezier!
19
Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin het gekleurde
vrije verdediger bijzonder
6
vlek
gereedschap
astatium
propaganda
bewind
2
kapot
kier
grove den
klucht
vlekkenwater kolenemmer
onheilsgodin
8
spoorstaaf
trekdier
schamel bezit pl. in Frankrijk
insect
4
entertainer Griekse letter
riv. in Italië
bewoner van moerasonzedelijk Nieuwvogel Zeeland
siersteen ketting
tweeledig
altijd
5 later
N S N E K K E R T G E W
grootmoeder
ter inzage
klokjesbloem
torenomgang dienstbode
boekenserie
10
moeder show
besluit
deel v.h. hoofd
keukenkruid pl. in Rusland pasvorm
water in Friesland
manieren
aanspreektitel
huisraad
buideldier
familielid
7
elfenkoning
usus externus natuurverschijnsel
Koninklijk Besluit werkplaats
K D N R E B D T E G P P
T L E E Z I N S L R I S
E J D R A A P E E Z T D
W S I L F A G E P A N I
R L E T R O M F A A A E
A C H E K E L L S O W W
T H C U L N O Z O C H T
De woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Ze kunnen elkaar overlappen. Letters mogen vaker worden gebruikt. Zoek de woorden op en streep ze af. De overblijvende letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.
bladzijde
touw (Ind.)
wielerwedstrijd
scharnier
uitgebakken spek
deel v.d. keel
geest
golfterm
slee
ad interim
gevoel
breekbaar profeet
aan elkaar
stroomeenheid
E L A A E R A D T A A I
driekroon
indien
1
U H E Z M H E I A U S T
sierplant
Engels bier
vlug
L C I I A S T N Z T T S
© www.puzzelpro.nl
deel v.e. week
wonder
E T F E N O M E N A A L
3
9
ANTIPASTA DIALECT ETHER FEESTDINER FENOMENAAL HEIDEN HEKEL
KEULEN KLEIN KOGELGAT LOFREDE MORTEL OZONLUCHT PAUZE
Proef onze specialiteiten!
deel v. Sumatra
ten dele
11
REAAL REEDS SEDERT SPAAN SPITS STAAL TARWE
WAPENBEZIT WEGTREKKEN WEIDS ZEELT ZEEMAN ZEEPAARDJE
welig groeiend
© www.puzzelpro.nl 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Obe & Marijke Veldman keurslager
IN PUZZEL EN W
11
Winnaar puzzel Grootdefryskemarren 12 - 2017
Tiny Bos-Horjus uit Rotsterhaule heeft de waardebon t.w.v. € 25.00 aangeboden en te besteden bij Keurslagerij Obe en Marijke Veldman gewonnen.
WAARDEBON VAN € 25,00
Midstraat 81 8501AG Joure 0513 - 413263
STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 01, VÓÓR 31 januari A.S. PER EMAIL NAAR: info@grootDEFRYSKEMARREN.nl OF PER POST NAAR: GROOTDEFRYSKEMARREn, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK V.D. MEER, keurslager
COLOFON GrootDeFryskeMarren krant is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De krant wordt huis-aan-huis verspreid in gemeente De Fryske Marren en ligt bij verschillende 'pickup' points in gemeente De Fryske Marren. Oplage: 28.000 exemplaren.
Molenplein 8 - 8442LM Heerenveen 0513-626223
UITGEVER
EINDREDACTIE
VERKOOP
Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl
Wim Walda
Meine de Vlugt, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink
REDACTIETIPS?
REDACTIE
www.vandermeerheerenveen.keurslager.nl
Henk van der Veer, Wim Walda, Eelke Lok, Jan van Loon, Gerard van Leeuwen, Kirsten van Loon
DRUK
VORMGEVING
VERSPREIDING
toestemming van de uitgever. De
Frans van Dam (Quod Media)
FRL Verspreidingen, Leeuwarden
gegevens in deze krant zijn met zorg
Hoekstra Krantendruk, Emmeloord
redactie@grootdefryskemarren.nl
BLADMANAGEMENT Marianne Bouwman mbouwman@yingmedia.nl Kirsten van Loon kirsten@yingmedia.nl
Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande
samengesteld. Ten aanzien van de
FOTOGRAFIE
juistheid van de inhoud hiervan kan
Johan Brouwer, Andre Weening
echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
VAN DEN BRUG EJAARS VOORDEEL EUDW NEIIN
Tot
€2.483 voordeel
€11.777*
Volkswagen Move up! 1.0 Executive | Benzine | 60pk
Tot
Rijklaar & uit voorraad va.
voordeel
€18.320*
Volkswagen Polo Comfortline 1.0 TSI | Benzine | 95pk
5-DEURS
Rijklaar & uit voorraad va.
€1.815
5-DEURS
o.a. voorzien van: • Airconditioning • DAB+ radio • LED-dagrijverlichting • Bluetooth • Elektrische ramen • Reservewiel
o.a. voorzien van: • Airconditioning • Adaptive Cruise control • Bluetooth • Mistlampen voor • Getinte ramen achter • Middenarmsteun voor • Reservewiel
Liever een up! private leasen? Dat kan vanaf € 199**/maand.
Liever een Polo private leasen? Dat kan vanaf € 297**/maand.
PROFITEER NU NOG VAN 2017 PRIJZEN
LAATSTE KANS, WANT OP=OP!
Tot
€1.682 voordeel
Volkswagen T-Roc Style
Tot
Rijklaar & uit voorraad va.
€28.990
*
Rijklaar & uit voorraad va.
€3.870 voordeel
€32.400*
Volkswagen Tiguan Comfortline
1.0 TSI | Benzine | 115pk
1.4 TSI Business | Benzine | 125pk
o.a. voorzien van: • Climatronic airco • DAB+ radio • Parkeersensoren voor en achter • Bluetooth • Voetgangersherkenning • Dakreling • Reservewiel
o.a. voorzien van: • Climatronic Airco • Navigatie • Adaptive Cruise control • Parkeersensoren voor en achter • Lane Assist • Bluetooth • Reservewiel
Liever een T-Roc private leasen? Dat kan vanaf € 427**/maand.
Liever een Tiguan private leasen? Dat kan vanaf € 544**/maand.
Genoemde particuliere en klein zakelijke vanaf-prijzen en voordelen zijn alleen geldig op de genoemde modellen uit actievoorraad, inclusief btw, bpm, afleverkosten, recyclingbijdrage en leges. **Getoonde private lease vanafprijzen zijn o.b.v. Full operational lease onder het Keurmerk Private Lease aangeboden door Volkswagen Financial Services, inclusief BTW bij 48 maanden, 10.000 km per jaar, €500 eigen risico en regio Friesland. Brandstof is niet inbegrepen. Vaste opzegvergoeding is 40% van de resterende leasetermijnen. Toetsing en registratie bij BKR te Tiel. | Let op! Afbeelding kan meeruitvoeringen bevatten. Drukfouten voorbehouden. Aanbod is geldig zolang de voorraad strekt, doch uiterlijk 30 januari 2018
IJ:
EXCLUSIEF B
vandenbrug.nl/volkswagen
Van den Brug Heerenveen
Van den Brug Sneek
Zilverweg 5, 8445 PE Heerenveen | T 0513 - 63 30 54
Kleermakersstraat 6, 8601 WG Sneek | T 0515 - 42 52 52
Autoland van den Brug is ook gevestigd in Franeker, Drachten en Buitenpost
“Nu ben ik het zat!” *GeldiG t/m 31 janurai 2018
Nieuwjaarsactie Verlies gegarandeerd direct tussen de 4-28 cm Intake & proefbehandeling van € 69,- voor
Simpel Snel Slank goede voornemens uitvoeren
naar je ‘nieuwe’ ik
de lente in
Laat het apparaat het werk voor je doen!
Bekend van o.a.
el! p Sim Download de Easyslim.nu app en boek snel een afspraak!
€ 39,-*
Het is weer de tijd van de goede voornemens. Gezonder eten, afvallen, meer sporten: het klinkt iedereen wel bekend in de oren. Vol goede moed gaan de meesten aan de gang om de goede voornemens waar te maken. Easyslim.nu is een afslankstudio waar je met hulp van het gepatenteerde en geavanceerde afslankapparaat plaatselijk afslankt en spieren opbouwt. De Easyslim.nu-methode is anders dan andere methoden. Geen streng dieet of jezelf afmatten in de sportschool: met Easyslim.nu laat je een apparaat het werk voor je doen! Het aantal sessies hangt af van de hoeveelheid lichaamsvet en hoe je er zelf wilt uitzien. Zowel het afbreken van vet als het opbouwen van spieren gebeurt zonder enige eigen inspanning. Er is dan ook geen kans op blessures. Hoe werkt het? Door middel van ultrasound (hoge geluidsgolven) worden vetcellen losgetrild. Deze worden afgevoerd via het bloed en uiteindelijk uitgeplast. Daarnaast werkt de apparatuur ook met elektrostimulatie (zwakstroom), wat de spieren bijna maximaal traint. Als je bedenkt dat je bij heel intensief sporten ‘slechts’ een spierbelasting van 28% bereikt, begrijp je dat je met deze behandeling spieren kweekt. Zelfs al eet je hetzelfde als anders, dan val je toch nog af! Zet nu de stap naar een nieuwe ‘jij’! Neem contact op om een afspraak te maken, dan wordt 2018 het jaar waarin je definitief een verandering hebt ingezet!
Maak direct een afspraak Easyslim.nu Lemmer | Leeuwarden Heerenveen | Sneek berber@easyslim.nu Bel 06 - 2096 6723 of boek online via www.easyslim.nu