GrootdeFryskeMarren 11- 2017 by GrootMedia

groot

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN

1e JAARGANG • NR. 1

MICHAEL DE REUS EN BRIAN WIERINGA

deFryskeMarren

1 1 - 2017

GROOTDEFRYSKEMARREN

IN DEZE UITGAVE De nieuwe ge informatiebijla van gemeente ren De Fryske Mar

BALKSTER MUSICUS JOHAN KEUS FOTO: JOHAN BROUWER

Warme Drank

Keuze uit: Koffie, Caffè Latte, Cappuccino, Thee en Hot Choco.

Niet geldig in combinatie met andere McDonald’s aanbiedingen. Alléén geldig tegen inlevering van deze waardebon bij McDonald’s restaurant Joure tot en met 05-12-2017.

NIEUW BIJ GRATIS McDONALD’S JOURE!

NUMMER 11 • 2017

“DE ZOVEELSTE KRANT??” Wij kunnen ons zo voorstellen dat u denkt: ‘hoe is het mogelijk wanneer er steeds minder interesse is in gedrukte media en er toch weer een nieuwe krant verschijnt?’ Nu zijn wij niet geheel nieuw in De Fryske Marren want bepaalde delen van de gemeente ontvangt ook GrootHeerenveen of GrootSneek. GrootSneek is al jaren een succes en sinds twee jaar na de eerste uitgave van GrootHeerenveen is gebleken dat onze formule ook in andere regio’s wordt gewaardeerd. Onze kranten brengen geen dagelijks nieuws, maar achtergrondverhalen over mensen en ontwikkelingen uit de regio. Door samen te werken met lokale mensen kom je de interessantste verhalen tegen. Het geluid van de lezers is vaak

dat zij zich hierdoor realiseren in wat voor fijne regio zij wonen met mooie en interessante medebewoners. Ieder mens heeft een uniek verhaal welke wij u graag vertellen door middel van een mooi artikel en bijpassende foto’s. Zo hebben wij deze keer Johan Keus uit Balk als bevlogen muzikant op de cover en leest u dat het werk van Jan Maaskant uit Elahuizen te bezichtigen is in diverse musea in Nederland. Wist u dat Cobi Jellesma uit Lemmer haar leven wijdt aan het helpen van vluchtelingen? En wie is toch die klokkenluider van de Jouster Toer? Dit alles en nog veel meer leest u in de eerste uitgave van GrootDeFryskeMarren. Verder heeft gemeente De Fryske Marren elke

opmerkelijk...

SINT NYKSTER MISS APRIL OP DE BOERINNENKALENDER Janika Bax uit Sint Nicolaasga heeft een plek op de boerinnenkalender van 2018 bemachtigd. De Sint Nykster is gekozen uit ruim 200 vrijwillige aanmeldingen voor de inmiddels zevende editie van de kalender. In juni bleek Janika tot de 35 kanshebbers te behoren. Met de overgebleven groep volgde nog een auditieronde. Hieruit werden 15 kalendermodellen geselecteerd, waaronder Janika, wier foto bij de maand april is gekomen. Op de kalender poseren schaars geklede plattelandsdames in een agrarische omgeving. De dames op de foto zijn trots op hun agrarische afkomst, passie, werkwijzen en familiebedrijven. De makers willen aan de hand van de kalender de agrarische sector positief belichten.

Er lijkt iets moois te ontstaan in de groene parel van De Fryske Marren. Oudemirdum wordt steeds aantrekkelijker voor toeristen, vele dagjesmensen en natuurlijk de dorpsbewoners zelf. Vereniging Oudemirdum Bruist (VOB) heeft “de handschoen overgenomen” van de voormalige Activiteiten Commissie en de Oranjevereniging en heeft grootse plannen. Waarschijnlijk is het de ideale combinatie van bos, IJsselmeer en de nostalgische Brink. Tel daarbij op de vele activiteiten, gezellige zomermarkten en dito muziekavondjes ét voila… Oudemirdum Bruist! Bijvoorbeeld Koningsdag: Eertijds was er het vijverfeest voor de jeugd, maar tegenwoordig vindt er in het centrum een muziekfestival plaats waarin jong en oud aan z’n trekken komt. Ook in 2018 pakt Oudemirdum groots uit op 27 april. Uiteraard ontbreekt de karavaan fietsers niet op 2e Pinksterdag. Het

Wij wensen u namens het team GrootDeFryskeMarren heel veel leesplezier! Ying Mellema & Marianne Bouwman uitgevers van GrootDeFryskeMarren

Kent of bent u iemand met een bijzonder verhaal laat het ons weten via Facebook.nl/grootdefryskemarren of via redactie@grootdefryskemarren.nl

Maandelijkse rubriek met opmerkelijke zaken in de regio. Is u wat opgevallen, wilt u ons deelgenoot maken van een leuke gebeurtenis, of heeft u een een aankondiging of tip voor ons, stuur deze dan naar redactie@grootdefryskemarren.nl

lijkt ieder jaar gezelliger te worden, zeker nu er ook de hele middag livemuziek aanwezig is op de Brink. Maar de organisatie van het zomerprogramma is toch de kerntaak van de VOB. Gedurende de bouwvak is er iedere zaterdag een gezellige markt. Vanaf 2018 verwacht de Vereniging dit een flinke impuls te geven met het toevoegen van thema’s en oude ambachten en ook muziek. Op de zaterdagavonden is er altijd livemuziek en op de woensdagen zijn er activiteiten voor de jeugd (kuipjesteken, zakslaan, tonnelûken, enz.). Nieuwsgierig geworden? Vanaf januari lanceert Oudemirdum een nieuwe website. Daarop krijgt uiteraard ook de activiteitenagenda een prominente plek en blijft u op de hoogte van alles wat er te doen is in het prachtige Brinkdorp.

Sander Meeter van de Beachclub in Lemmer is uitgesloten van deelname aan de finale van de NK biertappen omdat er per kroeg maar één persoon mee mag doen en Erwin Stokmans, eveneens werkzaam bij Beachclub Lemmer, had zich al gekwalificeerd.

Het goudgele vocht vloeide op 30 oktober rijkelijk tijdens de finale van de Friese biertapkampioenschappen in de grote zaal van Grand Café de Walrus in Sneek. Bijna vijftig deelnemers van een kleine 20 horecagelegenheden uit heel Friesland moesten onder het toeziend oog van een deskundige jury uitmaken wie zich de beste biertapper van Friesland mag noemen en als gevolg daarvan Friesland mag vertegenwoordigen in januari 2018 op finale van de NK Biertappen tijdens de Horecava in Amsterdam. De winnaar van vorig jaar, Erwin Stokmans, van Beachclub Lemmer, had zich in een andere regiowedstrijd al gekwalificeerd en fungeerde tijdens het Fries Kampioenschap in Sneek als voortapper. Michel Mok van de Witte Kat in Sneek leek na de voorrondes de gedoodverfde kanshebber voor goud. Tijdens de finale echter maakte hij enkele kleine foutjes waardoor hij deelname aan de finale in Amsterdam aan zijn neus voorbij zag gaan. Hij werd gedeeld derde samen met Jeroen Efdé uit Marssum en Rick van der Zee van Sneek. Winnaar werd Sander Meeter van Beachclub Lemmer terwijl Guido de Mari uit Leeuwarden tweede werd. De nummers twee en drie gaan naar de landelijke finale in januari op de Horecava in Amsterdam. De nummer één,

reflecterende huisnummers kunnen tot 15 november bij de gemeente worden besteld voor € 7,50 via huisnummers@defryskemarren.nl

RITSE SPRINGT ALSNOG EEN GAT IN DE LUCHT ALS TWEEDE IN HOLLANDS NEXT TOPMODEL FOTOSHOOT RED ZOEKT ROODHARIGEN

SANDER MEETER VAN BEACHCLUB LEMMER TAPT DE BESTE BIERTJES VAN FRIESLAND

OUDEMIRDUM BRUIST

maand een eigen katern in deze krant. Hierin brengt gemeente De Fryske Marren u op de hoogte van gemeentelijk nieuws en relevante informatie voor u als inwoner van De Fryske Marren.

Het fotoproject van fotograaf Arie Bruinsma uit Sint Nicolaasga trekt steeds meer ‘bekijks’. Via social media komen de innemende portretten van mannen, vrouwen, jongens en meisjes met rode lokken en sproeten in alle gradaties voorbij. Intussen hebben al ruim honderd roodharigen meegedaan aan het project dat de toepasselijke naam ‘the red project’ heeft gekregen, maar honderd is wat Arie betreft niet genoeg. Hij wil graag 500 portretten maken van roodharigen en daarom roept hij roodharigen met sproeten op om zich vooral nog aan te melden voor een fotoshoot! Voor meer informatie kijk op de website www.the-red-project.nl. Opgeven kan via arie@ariebruinsma.nl

De 17-jarige Ritse de Jong uit Balk is maandag 30 oktober tweede geworden in de finale van Hollands Next Top Model. In de finale ging hij de strijd aan met Sanne de Kramer, Montell van Leijen en Latanya Renfrum. Aan het einde van de zenuwslopende avond ging het tussen Ritse en Montell. De winnaar werd bekend gemaakt door het tonen van een foto van het winnende gezicht op het grote scherm. Hier bleek het Montell en niet Ritse die er als eerste man met de titel vandoor gaat. Ondanks zijn tweede plek sprong Ritse voor zijn concurrent een gat in de lucht. De finale was bijzonder, gezien dit het eerste jaar was dat er mannen deel mochten nemen aan de modellenwedstrijd.

HELP BRANDWEER BALK UIT DE BRAND REFLECTERENDE HUISNUMMERS KUNNEN HET VERSCHIL MAKEN Het gebeurt dat hulpdiensten soms kostbare tijd verliest door het niet kunnen vinden van het juiste adres. Dat komt omdat de huisnummers niet goed zichtbaar zijn doordat ze te ver van de weg afstaan, of achter bomen of struiken staan waardoor ze niet leesbaar zijn. Bij calamiteiten telt elke seconde. Daarom biedt de gemeente sinds kort reflecterende huisnummerbordjes aan voor het buitengebied. De bordjes aan het begin van de oprit zorgen dat woningen dag en nacht goed vindbaar zijn. De

Brandweer Balk is op zoek naar versterking! Een brandweermedewerker staat 24 uur per dag, zeven dagen per week, 365 dagen per jaar klaar voor de gemeenschap om hulp te bieden aan mensen en dieren in nood. Want optreden bij incidenten in het vak is meer dan alleen het blussen van branden. Het verlenen van hulp bij calamiteiten hoort ook bij het vak. Dat gaat niet zonder een compleet team. Voor potentiële brandweerhelden die wonen en werken in Balk houdt Brandweer Balk een informatiemiddag op zaterdag 18 november van 14:00 tot 17:00 en een informatieavond op dinsdag 21 november van 19:30 tot 21:30.

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN

GELUIDSOVERLAST DOOR VLIEGROUTES

deFryskeMarren BOVEN

DE DE FRYSKE MARREN NOMINEER ‘BALKSTER VAN

De uitbreiding van het vliegveld van Lelystad, dat in het voorjaar 2019 klaar moet zijn, zorgt dat er meer, maar ook grotere vliegtuigen, gebruik van kunnen maken.

OPEN HUIS OP 11 NOVEMBER BIJ DE SCHIFFART YACHTCHARTER IN TERHERNE! TERHERNE - Jachtverhuurbedrijf De Schiffart uit Terherne heeft afgelopen seizoen niet stilgezeten. Naast het dit jaar in de vaart genomen nieuwe VIPjacht, is er voor het komende seizoen geïnvesteerd in nog drie nieuwe schepen. Daar komt bij dat het bedrijf per 1 november motorjachtverhuur Van Straten uit Sneek heeft overgenomen. De vloot van de Schiffart bestond afgelopen zomer nog uit 24 motorjachten, met de overname van het bedrijf uit Sneek en de toevoeging van de drie nieuwe boten telt de vloot volgend jaar 35 motorjachten. Het bedrijf heeft daarmee een bijzondere range schepen in de verhuur. Veel van de schepen zijn door werven in Friesland gebouwd. Om de nieuwe vloot te presenteren houden zij op 11 november open dag. Van 10.00 tot 16.00 in de jachthaven van De Schiffart Terherne.

PRESENTATIE NIEUWE GEDICHTENBUNDEL JOB DEGENAAR LEMMER Dichter Job Degenaar uit Lemmer presenteert zijn nieuwe gedichtenbundel "Hertenblues" in de bibliotheek. Zaterdag 18 november komt Degenaar naar ‘de bieb’. Onder het genot van koffie, thee en oranjekoek presenteert hij “Hertenblues”. Met muzikale bijdragen van de veelzijdige zanger-gitarist-componist Stoffel Zandstra, bekend van onder meer het muziek- en theaterstuk ‘Fryslân Heite’, het kinderboek ‘Het zwarte Koor’, het lied ‘Ús Stoomgemaal’ en Lemster Folk en Shantykoor. In ‘Hertenblues’, een gebonden uitgave die 91 pagina’s telt en een aantal kleurenafbeeldingen bevat, wordt het veelkleurige leven, inclusief de dood, met een licht melancholische toon bezongen. Bekende thema’s van Degenaar keren terug, zoals (het verstrijken van) de tijd, liefde, vriendschap, natuur, reizen, moreel besef en de kunst van het dichten. Voorpublicaties waren te vinden in tijdschriften als Poëziekrant, Het Liegend Konijn, Ballustrada, Extaze, De Moanne en Liter.

Dit betekent meer geluidsoverlast voor de gebieden waar de af- en aanvliegroutes overheen gaan. De informatieavond, georganiseerd door het Ministerie van Milieu en Infrastructuur, in Balk gaf meer duidelijkheid over de overlast. Het lijkt dat het Slotermeer, Sloten en Wijckel beperkte geluidshinder gaan ondervinden. Afhankelijk van het aantal vliegtuigen per

HET JAAR’!

dag en de windrichting. Oudemirdum, Rijs en met name Sondel en Lemmer zullen geluidsoverlast ondervinden, van zo’n 60 decibel. Ter vergelijking, licht autoverkeer geeft geluidshinder van 30 decibel.

PROFILE LEO BROUWER UIT JOURE IN DE TOP 50

JOURE - De fietswinkel Profile Leo Brouwer uit Joure staat voor het eerst in de lijst 50 BESTE 2017 van Vakblad Fietsmarkt. De 50 BESTE 2017 is een top 50 van fietsretailers in Nederland.

De lijst wordt samengesteld op basis van inzendingen van fabrikanten, leveranciers, importeurs en andere partijen uit de fietsbranche. Het commentaar van één van de inzenders: “Een compleet vernieuwde winkel die helemaal voldoet aan de wensen van hun consumenten. Positieve instelling en super actief.” Leo Brouwer is er blij mee. “Als anderen zeggen dat je het goed doet, dat streelt. Het is een bevestiging en dat motiveert.”

IEDERE WOENSDAG GRATIS JURIDISCH ADVIES JOURE – Iedere woensdagmiddag kunnen mensen met juridische vragen terecht in de bibliotheek van Joure. Mariska Akkerman, jurist bij Akkerman Legal staat klaar om vragen te beantwoorden.

Alle soorten vragen kunnen tijdens het spreekuur worden voorgelegd. Neem de stukken mee waar de vragen over gaan, bijvoorbeeld een overeenkomst, beslissingen van de gemeente of het UWV. De bedoeling van het spreekuur is om gemakkelijk toegang te krijgen tot het recht, daarom is

het gratis toegankelijk. Iedere woensdag van 15.00 tot 17.00 in Joure.

SLAGERIJ DOL SLEEPT PRIJS NA PRIJS IN DE WACHT LANGWEER - Slagerij Dol in Langweer heeft op de Noordelijke Slagers Manifestatie in Zwolle zes prijzen in de wacht gesleept. Een extra bijzondere prestatie vindt Anita Dol. Haar man was de slager, kruidde het vlees en bediende de machines. Toen hij vrij plots overleed

stonden Anita en haar dochter voor de keus om te stoppen of door te gaan. Ze kozen voor het laatste. Met behulp van een andere slager en haar schoonzoon, leerden ze zichzelf het vak. Niet onverdienstelijk want op de NSM 2017 wonnen ze viermaal goud met ster voor de grillworst naturel, grillworst kaas, Friese rauwe ham en zachte Friese droge worst. Goud kregen ze voor het gebraden gehakt en de grillworst appelcranberry. Recent kregen ze bericht dat ze ook bij het Worstmakersgilde bekroond zijn met goud met ster en goud voor de hutspot, grillworst en filet americain. Anita: “Het is voor ons zo speciaal. Een bevestiging dat we het kunnen!”

BALK – Op 23 november kan er weer gestemd worden op de Balkster van het jaar verkiezing. Bijzondere Balksters kunnen worden genomineerd voor de titel en de bijbehorende bokaal. Op de ‘Balkster nieuwjaarsreceptie’ zal bekend worden gemaakt wie de prijs wordt toebedeeld. Dit jaar is het vierde jaar op rij dat de onderscheiding zal worden weggegeven. Vorig jaar werd Johan Groenewoud Balkster van het jaar vanwege zijn passie voor het verzamelen, bewaren en uitzoeken van de geschiedenis van Balk. Ook het meedenken aan de leefbaarheid van Balk was een aspect dat meespeelde in de keuze.

GEBOORTEBOMEN BALK: TERUGGEKEERDE TRADITIE BALK - De traditie die gemeente Gaasterland-Sloten sinds 1980 uitvoerde kwam in 2013 ten einde door bezuinigingen. Sindsdien worden in de gemeente de Fryske Marren geen geboortebomen meer uitgereikt aan de ouders van pasgeborenen. Binnen het bestuur van plaatselijk belang Balk Vooruit is het plan ontstaan om de geboortebomen te herintroduceren. “Het schenken van een geboorteboom staat symbool voor Balk als gezonde en groene wereld, waar de pasgeborene mag opgroeien en ontwikkelen”, licht het bestuur de actie toe. Plaatselijk belang zocht hiervoor de samenwerking met GreenSales in Balk. Samen is gekozen voor de appelboom. Zo kunnen de kinderen later van hun eigen geboorteboom vruchten plukken. En ook de natuurlijke eigenschappen van de boom zijn bepalend geweest bij deze keuze. Zo zijn onder anderen de bijen erg gebaat bij het planten van appelbomen. De bomen planten mensen gewoon in hun eigen tuin. Balk Vooruit verandert wel de aanvraagprocedure, anders dan de gemeente kunnen ook anderen dan de ouders van de pasgeborene de boom aanvragen. Dit alles kan in het eerste levensjaar van de pasgeborene.

NIEUWE WANDELROUTES IN WIJCKEL

WIJCKEL - Een werkgroep, ondersteund door het dorpsbestuur, heeft verschillende nieuwe wandelroutes door het buitengebied van Wijckel ontwikkeld. Geheel met bewegwijzering, informatiepaneel en bankjes aan de route waar men kan rusten en de natuur kan beleven. De wandelroute door Wijckel gaat via de Menno van Coehoornweg, via het erf en land van Huisman naar het Slotermeer, langs het Slotermeer richting jachthaven en dan door Balk naar de Bargebek.

deFryskeMarren FOTO'S JOHAN BROUWER • FOTOGRAFIEJOHANBROUWER.NL

deFryskeMarren

Voor Balkster musicus Johan Keus is muziek een compleet communicatiemiddel “Nachtmerries had ik er van, al die bloedige oudtestamentische verhalen die ik op de Christelijke lagere school van Woudenberg hoorde. Broers die hun jongste broer in de put gooiden en dat soort akelige geschiedenissen. Het werd zo levensecht verteld, zo op ons geprojecteerd, dat ik die verhalen mee naar huis nam en er ’s nachts vreselijk van droomde. Op een dag kwam het bericht dat er een medeleerling was overleden bij een verkeersongeluk, waarna ‘meester’ begon te bidden en vertelde dat het Gods wil was. Toen ik die bewuste middag thuiskwam was ik ontzettend boos en dat was voor mijn ouders de druppel die de emmer deed overlopen. Ze hebben mij vervolgens op de openbare school gezet en daar kwam ik bij een meester Koeman in de klas, die speelde gitaar, elke dag weer. Daar is absoluut het muzikale zaadje in vruchtbare aarde gevallen!”

Amper aan ons interview begonnen vertelt Johan Keus (1962) uit Balk over het wonderlijke begin van zijn muzikale carrière, die nog altijd doorgaat. Hij is geboren in de stad Utrecht en op driejarige leeftijd verhuisd naar Woudenberg. Als Johan elf jaar oud is vertrekt het gezin Keus, een tweelingbroer- en zus die ouder zijn dan Johan en nog een jongere broer, naar Sneek. Daar blijven ze een jaar of twee, om in 1976 naar Balk te verhuizen waar de ouders van Johan een boerderij kopen, die ze ombouwen tot een groepsaccommodatie (‘De Ûlepanne’), van waaruit zeilkampen worden georganiseerd.

BALK “Toen we vanuit Woudenberg naar Sneek verhuisden, was dat voor mij helemaal geen probleem. Mijn ouders kwamen in de Domp te wonen, een nieuwbouwwijk.

"Bij muziek kun je de hele beleving laten horen, zeker met geïmproviseerde muziek."

Het grote voordeel was dat al die kinderen er ‘nieuw’ waren, iedereen zat daar in hetzelfde schuitje. Het Snekers, voor zover de kinderen dat spraken, was voor mij als Utrechts jochie ook goed te volgen. Het werd anders toen wij in 1976 naar Balk gingen, ik vond het heel confronterend dat ik de Friese taal niet kon verstaan en spreken. Mijn zus en ik gingen naar de mavo in Balk, waar de docenten Fries spraken. Omdat wij het Fries niet konden verstaan gingen de leerkrachten over op het Nederlands en daar voelde ik mij door bezwaard.” Jaren later heeft Utrechtse Johan al lang geen moeite meer met het verstaan van het Fries, sterker nog hij praat ‘gewoon’ Fries met de Friezen. Na de mavo gaat Johan naar de havoafdeling van de Pedagogische Academie De Him in Sneek, omdat daar, als eerste havo in Friesland, voor muziek als examenvak gekozen kan worden. Op De Him doet Johan Keus ook zijn eerste opnameervaring op wanneer hij op de gitaar de versjes van ‘De Him sjongt en spilet’ (1982) mag begeleiden. In eerste instantie wil Johan naar een lerarenopleiding om er Engels en aardrijkskunde te studeren. Door een studiestop wordt het de Sociale Academie, waar zijn vader naast een druk bestaan als eigenaar van ‘De Ûlepanne’ ook docent was. Die studie aan de Sociale Academie wordt geen succes, en na een jaar gooit de jonge Keus het roer letterlijk om.

Europa zouden ‘backpacken’, maar zij kreeg een goede baan in Australië aangeboden en ik besloot om haar achterna te reizen. Na anderhalve maand was de verkering uit en ben ik nog een half jaartje in Australië gebleven. In Sydney vormde ik met een hele mooie zangeres een duo. Tevens speelde ik in een rock & roll band, echt authentieke rock & roll uit de jaren ´50. Naast het muziek maken verdiende ik ook nog bij in een sloopbedrijf. In de rock & roll band speelde ook een Griek en met hem heb ik in Sydney op straat Griekse muziek gespeeld, dat was weer een hele andere muziekstijl.” Na terugkomst (1986) in Nederland geeft Johan zich op als student aan het conservatorium afdeling popworkshop docent. Maar de terugkeer in de schoolbanken na een leven als vrijbuiter valt vies tegen en na drie jaar breekt Keus de studie af en gaat opnieuw twee jaar varen. Toch pakt hij als 27-jarige nog eenmaal de studie op en voltooit hij de opleiding muziektherapeut in Amersfoort. Op z´n 33ste studeert Johan ook nog eens af op het conservatorium als docent elektrische gitaar. Uiteindelijk belandt hij als docent aan de Muziekschool in Zuidwest-Friesland en geeft hij muziekles in Balk, Bolsward en Koudum. Als muziektherapeut werkt hij in Heerenveen op KDC Us Greide en in Bolsward op het kinderdagverblijf ´It Mearke´ met kinderen met een beperking.

ROCK & ROLL IN SYDNEY

COMMUNICATIEMIDDEL

“Een vriend van mij was matroos op een charterschip en dat leek mij ook wel wat. Ik ben de eerste twee jaar als matroos mee geweest en daarna ben ik met een vriend naar Portugal gegaan. Ik werd schipper op een schoener en we maakten dagtochten op de Atlantische Oceaan. Mijn vriend en ik waren toen zoiets als ZZP-er en we draaiden het beste seizoen ooit, we waren bijzonder actief in het werven van gasten. We namen elke dag muzikanten mee aan boord en ´s avonds gingen we naar kroegjes waar we ook speelden. Het was een fantastische tijd.”

Ondertussen is Johan Keus, al twintig jaar gelukkig getrouwd met Anja Veenendaal, zelfstandig muziekdocent en verzorgt hij gitaarlessen en muziekworkshops. Als uitvoerend muzikant speelt hij graag samen met andere artiesten en bands, waaronder Jack Bottleneck (blues), Ernst Langhout (Iers), Jannie Brandsma (jazz), De Gang van Sake (popmuziektheater voor kinderen), Big Band Cue (jazz) en sinds kort met Bouba Keita Afrikaanse muziek. Johan speelde met verschillende andere artiesten en bands zoals: Souldada, Doede Bleeker, Miranda van Kralingen ,Gary Boyce, Katterpillaar, Denise Rivera met Flamenco Passion, Sytse van der Werf, en blues met Anneke Douma en Agnes Sambrink. “Ik word

“Tja, en toen werd ik daar in Portugal verliefd op een Australische schone. Het was de bedoeling dat we samen door

GROOTDEFRYSKEMARREN

als professioneel muzikant regelmatig gevraagd voor verschillende projecten en cd-opnames. Met Spaanse muzikanten mocht ik optreden tijdens Flamencofestivals in Spanje en Nederland. Fantastisch was het ook om deel te mogen uitmaken van het kleurrijke orkest bij het theaterspektakel Circus Mouww in Sneek. Ik ben als muzikant geen specialist of je moet zeggen dat ik een specialist in het ‘allrounden’ ben. Ik heb geen specifieke muzikale voorkeur en voel me een muzikale vlinder.” Het brengt ons bij de vraag wat muziek voor Johan betekent. “Ik kan mij met muziek beter uitdrukken dan met woorden. Woorden ervaar ik toch vaak als een vernauwing van de beleving. Bij muziek kun je de hele beleving laten horen, zeker met geïmproviseerde muziek. Wat je dan laat horen is je hele hebben en houden, dat vind ik met taal heel lastig. Als non-verbaal communicatiemiddel is muziek fantastisch, een complete zuivere manier van communiceren. Muziek geeft mij mogelijkheden om op verschillende manieren mijn leven te leven, ik zou niet weten hoe dat eruit zou zien zonder muziek.” “Alles is muziek! Of liever, alles is spelen…. Ik ben ook een hele grote liefhebber van biljarten. Ik heb thuis een eigen biljart en als ik in mijn eentje speel kan ik er helemaal in opgaan. Dan ben ik die stok, die drie ballen en het groene laken. Ik word dan helemaal meegevoerd in het spel! Ik heb ook nooit begrepen dat je als klein jongetje uit de zandbak wordt geplukt om wat te moeten leren, terwijl die zandbak toch al een geweldig avontuur op zich was!”

LF2018 Wij doen mee! Meer weten over LF2018?

Bent u op zoek naar informatie, wilt u een project voor Leeuwarden-Fryslân 2018 opstarten of wilt u subsidie voor een project aanvragen? Kom in contact met onze regio-ambassadeurs en breng een bezoek aan één van onze infopunten. VVV De Friese Meren – Gaasterland • VVV Joure • VVV Langweer • VVV Lemmer • VVV agentschap Balk • VVV agentschap Gaasterland • VVV agentschap Sint Nicolaasga • VVV agentschap Sloten • VVV agentschap Terherne Bibliotheken Mar en Fean • Bibliotheek Joure • Bibliotheek Lemmer • Bibliotheek Balk Miks welzijn • MIKS Welzijn Joure

Programma

Een greep uit een aantal projecten binnen gemeente De Fryske Marren.

Printkeunst

Printing an artistic way of intercultural communication Leeuwarden - Tresoar, 9 januari tot 31 december 2018

Odulphus-wandeling Sloten (14 km) Sloten, 1 april 2018

The Colorﬁeld Performance Open art in Sloten Sloten, vanaf 15 mei 2018

Wat zag de Lemster Toer

Under de Toer Lemmer - Hervormde kerk, 1 juni tot 1 oktober 2018

Iepenloftspul “Flean op en nim my mei” Stichting Iepenlofspul Bantegea Margjepolle in het Tsjûkemar, 28 juni tot 14 juli 2018

LÛD

Kunstkring Gaasterland Rijs - Rijsterbos, 15 augustus tot 15 oktober 2018

Rockopera Tommy

Joure, 13, 14 en 15 september 2018

Exposities en Atelier- en Tuindagen Meer informatie over LF2018 binnen De Fryske Marren vindt u op:

defryskemarren.nl/LF2018

Stichting Keunst en Keur Joure en Sint Nicolaasga, 15 en 16 september 2018

In moaie jun yn oktober

De Lemster Wiven en It Lemster Shantykoor Lemmer - De Hege Fonnen, 27 en 28 oktober 2018

Leen een Fries

Bibliotheken Mar en Fean Regio Friesland, heel 2018

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren

www.defryskemarren.nl

De gemeentepagina’s zijn terug... en hoe! Vanaf nu zal onze gemeente iedere maand tenminste zes pagina’s met informatie en achtergronden over gemeentelijke projecten en activiteiten laten verschijnen in deze krant: GrootDeFryskeMarren. Dat is voor ons een nieuw blad. In andere delen van de provincie verschijnen al vergelijkbare maandelijkse kranten. Ik hoop dat het snel een krant wordt waar u naar uitkijkt. En dan natuurlijk ook voor informatie vanuit de gemeente. Bij het ontstaan van De Fryske Marren is er fors ingezet op de digitale media. Die hebben immers de toekomst. Inmiddels krijgen duizenden mensen onze berichten via internet, de digitale nieuwsbrief, onze veel gevolgde Facebookpagina en ook via Twitter. Daar is steeds meer belangstelling voor en daar gaan we dus ook gewoon mee door. Maar uit gesprekken met inwoners en uit een enquête via ons burgerpanel, bleek ook dat u de gemeentelijke informatie op papier mist. Daar gaan we dus vanaf vandaag iets aan doen. We hebben er hard aan gewerkt om deze pagina’s te vullen met interessante informatie. U leest over projecten waar de gemeente mee bezig is en waar u als inwoner mee te maken kunt krijgen. En omdat De Fryske Marren in omvang een grote gemeente is, vindt u het misschien ook interessant om iets te lezen over een activiteit in een heel ander deel van de gemeente dan uw eigen omgeving. De komende tijd willen we deze "nieuwe stijl" vullen met informatie en achtergronden uit de gemeentepolitiek, met zaken die vanuit het gemeentehuis worden georganiseerd, maar ook met informatie vanuit bijvoorbeeld verenigingen die voor een breder publiek van belang is. We willen het Verhaal van De Fryske Marren vertellen. Het verhaal over een kleurrijke, actieve en “noflike” gemeente waarin we samen van alles ondernemen. Ik hoop dat u de komende tijd onze pagina’s met veel plezier zult lezen. En laat ons weten wat u ervan vindt. Eén ding ontbreekt nog: een mooie en passende naam voor deze pagina’s. Doet u mee aan de oproep om een naam te bedenken? Fred Veenstra Burgemeester gemeente De Fryske Marren

BEDENKT U DE NAAM VOOR ONS GEMEENTELIJK KATERN? Lijkt het u interessant en uitdagend om na te denken over een passende naam voor ons gemeentelijk katern? Op dit moment heeft ons gemeentelijk katern nog geen officiële naam. Daarom vragen wij u om met ons mee te denken! Ideeën hiervoor zijn welkom en kunt u voor 22 november 2017 doorgeven via redactie@defryskemarren.nl.

Heeft u het beste idee?

Dan ontvangt u als beloning een VVV-bon van € 100,-. In onze volgende editie, die op 6 december verschijnt, maken we de nieuwe naam bekend.

Colofon Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | november 2017 | Verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootDeFryskeMarren. Redactie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren Fotografie AriebruinsmA, Arie Bruinsma | Foto Nantko, Nantko Schanssema | Spontaan Vastgelegd, Rianna Hilarius | Shootinge, Ingrid Sikkema | Joachim de Ruijter Fotografie, Joachim de Ruijter | gemeente De Fryske Marren

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren NOVEMBER 2017

CONTOUREN NIEUWE GEMEENTEWERF ZICHTBAAR In Lemmer wordt hard gewerkt aan de bouw van de nieuwe gemeentewerf, op bedrijventerrein de Lemsterhoek.

BLADKORVEN IN DE BUURT De herfst zorgt voor veel afgevallen blad, ook van gemeentebomen. Op verschillende plaatsen in De Fryske Marren staan daarom bladkorven. Hier kunt u de afgevallen bladeren die in privétuinen terechtkomen in kwijt. De bladkorven zijn een extra service voor straten en buurten waar veel grote bomen van de gemeente staan. In de bladkorf kunt u alleen blad kwijt: geen takken, stronken, plastic, papier, puin, onkruid of ander afval.

Deze vervangt straks de werf in Balk (Eigen Haard) en de huidige werf Pasveer in Lemmer. Beide plaatsen houden wel een milieuterrein. Aannemer Jorritsma is gestart met de montage van de staalconstructie en de eerste verdiepingsvloer is gelegd. Zo zijn de eerste contouren van de nieuwe werf nu zichtbaar. Planning is dat de werf in het voorjaar van 2018 in gebruik gaat.

De bladkorven staan niet in elke straat, maar op plekken waar een concentratie is van veel gemeentelijke bomen en dus veel blad ligt. Als er in uw straat geen korf staat en er vallen wel bladeren van

activiteitenkalender

Bestuurlijke vergaderingen gemeentebomen in uw tuin, gebruikt u dan de dichtstbijzijnde bladkorf bij u in de buurt. We legen de korf elke week. Is hij eerder vol dan kunt u dit aan ons doorgeven via telefoonnummer 14 05 14. Verder kunt u tuinafval gratis inleveren op de milieuterreinen in Balk, Joure en Lemmer.

vindt dat er actie ondernomen moet worden. Al deze inbreng hebben we samengebracht in een voorlopige IDkaart. De identiteit van de gemeente, gevat op een kaart. Wilt u ook met ons meelezen en reageren? Kijk dan op www. defryskemarren.nl/omgevingsvisie. We zijn benieuwd naar uw reactie! Reacties die wij voor 30 november ontvangen, worden meegenomen in de volgende fase.

Maandag 13 november Commissie bestuur Dinsdag 14 november Commissie samenleving Woensdag 15 november Commissie ruimte Woensdag 29 november Gemeenteraad

Woensdag 6 december Commissie ruimte

AFSCHEID VAN DE ROTONDE JOURE

skeeleraars, skateboarders, hoverboarders, scootmobielen, rollators en een paar symbolische (vracht)auto’s, maar geen automobilisten. Zo kon jong en oud op zijn manier afscheid nemen van de rotonde. Met muziek, eten en een afsluitende vuurwerkshow.

Het afgelopen jaar spraken we met honderden inwoners, ondernemers en instellingen over wat u van waarde vindt in onze gemeente. Maar ook waar u

Woensdag 8 november Gemeenteraad (begrotingsvergadering)

Maandag 4 december Commissie bestuur

Iedereen heeft wel een herinnering aan de ‘rotonde bij Joure’. En anders is die zaterdag 14 oktober wel gemaakt bij het Laatste Rondje. De avond daarvoor reden de laatste auto’s over het verkeersplein en op zaterdag was het asfalt het domein voor iedereen. Fietsers, voetgangers,

Denk mee over de Omgevingsvisie

Gemeentelijke

De rotonde is daarmee afgesloten, maar het werk is nog niet klaar. De komende maanden wordt er nog hard gewerkt aan onder andere de nieuwe aansluiting Joure en entree Joure. Kijk voor meer informatie over het nieuwe knooppunt Joure op www.knooppuntjoure.nl of volg het project via Facebook of Twitter.

De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân gaan voor duurzaam wonen! Wist u dat inwoners van De Fryske Marren en SúdwestFryslân in het eerste kwartaal van 2017 veel meer dan gemiddeld gebruik hebben gemaakt van de Rijkssubsidie op energiebesparende maatregelen voor hun woning? In 2016 hebben

ongeveer 200 woningeigenaren in De Fryske Marren voor circa € 600.000 aan energiebesparende maatregelen uitgevoerd. In Súdwest-Fryslân is de omzet rond de € 1,75 miljoen (ongeveer 600 woningeigenaren). De omzet

Alle reacties zijn inbreng voor de Omgevingsvisie De Fryske Marren. In de Omgevingsvisie leggen we samen met u vast wat we belangrijk vinden over leefbaarheid en de fysieke leefomgeving. Daarbij gaat het niet alleen om stenen en natuur, maar ook om mensen.

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

is de laatste jaren sterk gestegen, maar begint nu te stabiliseren. Beide gemeenten gaan daarom op dit gebied intensiever samenwerken. Tûk Wenjen en Energiesprong zijn de energiebesparingsprojecten van gemeenten De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân. Het doel van deze projecten is om zoveel mogelijk woningen in de twee gemeenten energiezuiniger, duurzamer en comfortabeler te maken. En dat is de moeite waard! De twee gemeenten hebben de handen ineen geslagen en zijn gezamenlijk de campagne ‘De Groene Start’ gestart om inwoners te stimuleren om hun woning (meer) te verduurzamen. Ook uw woning verduurzamen? Er is meer mogelijk dan u denkt, we adviseren u graag. Meer informatie vindt u op de website www.tukwenjen.nl.

Donderdag 7 december Commissie samenleving De vergaderingen vinden plaats in het gemeentehuis in Joure en beginnen om 19.30 uur. Bovenstaande data zijn onder voorbehoud. Kijk voor alle actuele informatie op www.defryskemarren.nl/ gemeenteraad.

Overige activiteiten Groene startavond Tûk Wenjen

Dinsdag 21 november Zalencentrum St. Nyk in Sint Nicolaasga Woensdag 29 november Zalencentrum De Treemter in Balk Woensdag 13 december Dorpshuis ‘De Buorkerij’ in Terherne Bovenstaande data zijn onder voorbehoud. Kijk voor alle actuele informatie op www.tukwenjen.nl.

Takkenroute

In week 47 (vanaf 20 november) haalt de gemeente grof groenafval en takken op in de takkenroute. Aanmelden voor de takkenroute in week 47 kan tot en met 15 november. Let op: maximaal 1,5 m3 per adres en bij elkaar gebonden. Aanmelden kan via telefoonnummer 14 05 14. U kunt dit altijd gratis naar het milieuterrein brengen. Kijk voor alle actuele informatie op www.defryskemarren.nl/afval.

www.defryskemarren.nl

“LF2018 IS EEN FEEST VAN ONS ALLEMAAL” De regio-ambassadeurs van Leeuwarden-Fryslân 2018 (LF2018) zijn al aan het aftellen. Op 26 en 27 januari 2018 vindt het openingsweekend van Leeuwarden als Culturele Hoofdstad van Europa plaats. Een jaar lang vertegenwoordigen de regio-ambassadeurs het festijn vanuit plaatselijke informatiepunten. Geertje Bouma-Posthuma, werkzaam bij VVV De Friese Meren-Gaasterland, heeft samen met ruim 46 andere vrijwilligers de taak ‘regio-ambassadeur’ op zich genomen. Op haar infopunt, gevestigd in bezoekerscentrum Mar en Klif in Oudemirdum, is ze het eerste aanspreekpunt voor inwoners en bedrijven die op zoek zijn naar informatie, een project voor Leeuwarden-Fryslân 2018 willen opstarten of subsidie voor een project willen aanvragen.

Mienskip

“Leeuwarden-Fryslân 2018 is een feest van ons allemaal. Niet alleen Leeuwarden, maar de cultuur van onze hele provincie staat internationaal in de schijnwerpers. Daarom is het belangrijk dat er in elke gemeente voldoende informatiepunten zijn. Samen willen we

er een groot succes van maken”, vertelt Geertje enthousiast. Juist díe betrokkenheid bij de naaste omgeving overtuigde de Europese jury in 2013 om Leeuwarden en Friesland te verkiezen tot Culturele Hoofdstad van 2018. Geertje: “Mienskip is het sleutelwoord van LF2018. De mienskip moet meedoen om het festijn te laten slagen. We roepen dan ook alle inwoners, verenigingen, ondernemers, (culturele) instellingen, organisaties en scholen op om deel te nemen. Met elkaar kunnen we laten zien hoe wij het leven vieren in theater, muziek, komedie, dans en kunst. En hoe we samen bouwen aan een duurzame wereld.”

Op de kaart

In De Fryske Marren staan al diverse ‘mienskipsinitiatieven’ gepland. Zoals de geluidenkunstenexpositie Lûd in het Rijsterbos, het kunstproject The Colorfield Performance in Sloten en Under de Toer, het unieke verhaal van de kerken in de gemeente. Maar ook Leen een Fries, een online platform voor kennisdelers, kenniszoekers en kennismakers in Friesland. “Friesland komt op de kaart in Europa, daar zorgen we voor!” besluit Geertje.

Meedoen? Heeft u een idee voor een project? Op de website www.2018.nl kunt u uw project aanmelden. Voor meer informatie over het aanvragen van subsidie en overige vragen, bent u van harte welkom op een informatiepunt of bezoek de website van de gemeente: www.defryskemarren.nl/LF2018.

Hoe democratisch is De Fryske Marren? We leven in een democratie. De inwoner is de baas. In de ideale situatie beslissen dus alle inwoners over alles mee, maar dat is praktisch onmogelijk. Het andere uiterste - alleen één keer in de vier jaar stemmen - is ook niet van deze tijd. Wat is dan wél een democratische manier van werken? De gemeente wil graag weten hoe u dat ziet. Daarom doen we onderzoek, samen met negen andere gemeenten, in het project ‘Democratie Testlab’ van het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties (BZK). Een proef dus, waarbij we als het ware een ‘foto’ nemen van de huidige staat van onze democratie. Dat doen we bijvoorbeeld met een grote enquête en met meerdere gespreksavonden. En: een groep raadsleden belt met willekeurige inwoners en houdt interviews met verschillende initiatiefnemers mensen uit de gemeente.

Raadsleden spreken meer dan 80 inwoners

Sytze Holtrop van de ChristenUnie heeft gebeld en gesprekken gevoerd en is erg enthousiast hierover. Holtrop: "het leidde vaak tot mooie gesprekken. Mijn vragenlijstje was vaak niet eens nodig: het gesprek liep zo wel! Ook Matthijs Sikkes-van den Berg van GroenLinks doet mee en is enthousiast: "het is leuk om

te merken dat mensen het erg op prijs stellen dat we dit doen. Ik merk ook dat men echt de ruimte voelt om hun mening te geven. Dat vind ik erg waardevol". Wat Sikkes-van den Berg opvalt, is dat mensen veel beter weten wat er speelt dan hij dacht. "Lokale media blijken ook best een grote rol te spelen in de beeldvorming over die onderwerpen".

Luciënne Boelsma-Hoekstra van het CDA deed net als de beide heren ook telefonische interviews met inwoners en gesprekken met initiatiefnemers. Ook zij kreeg positieve reacties op dit initiatief. "Je zou dit eigenlijk vaker moeten doen", vindt Boelsma-Hoekstra, "lukraak inwoners bellen over hoe ze vinden dat het gaat". Zelf vond

ze het ook mooi werk. "Het was wel intensief, maar heel nuttig. We waren als groep 'bellers' onderling ook erg enthousiast. Aanstekelijk".

zijn. Maar daarbij ook de tip: hoe borgen jullie dat dit ook in andere situaties zo gaat"?

De gesprekken zijn een wisselwerking

Wat willen we met de resultaten? Sikkes-van den Berg: "dit is straks een mooie basis om te experimenteren met nieuwe interactieve manieren van werken. Dat lijkt me erg leuk om op te pakken". Holtrop: "het resultaat kunnen we goed meegeven aan de nieuwe raad. Een soort van nulmeting. Daarnaast geeft het ook aan waar inwoners vinden dat er nog wat moet gebeuren als het om onze gemeentelijke organisatie gaat en in welke richting dat moet. De raad heeft dan iets in handen om de organisatie daarop bij te sturen". Boelsma: "we bedenken vaak zelf in hoeverre we denken dat inwoners moeten worden betrokken. Veel beter is om ze zelf te vragen hoe ver we daar in moeten gaan. Dat doen we dus nu".

Het blijft niet bij het afwerken van een vragenlijstje. Holtrop: "als er initiatieven zijn van inwoners, zoals het onderhouden van gemeentelijk groen of het aanleggen van een bloemenveld voor de bijen, vroeg ik hoe ze dat geborgd hebben: is er genoeg achtervang als een trekker het niet meer kan doen, hebben jullie een verantwoordelijk bestuurslid binnen plaatselijk belang? Zo zet je de mensen zelf ook weer aan het denken".

Goede voorbeelden borgen in de organisatie Holtrop: "ik kreeg ook reacties van mensen die op basis van hun goede ervaringen met onze organisatie graag ambassadeur voor ons willen

Resultaten zijn voor de nieuwe raad

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren NOVEMBER 2017

Durk Durksz

'It giet om in oare tinkwize'

Elin Groenhof

'De vraag is niet óf, maar hóe'

AMBITIES VOOR EEN DUURZAAM 2030 Durven en doen! Dat is het motto van de vijf duurzaamheidsambities, die De Fryske Marren heeft opgesteld voor 2030. Hiermee legt de gemeente de lat hoog voor zichzelf. Wethouder Durk Durksz en projectleider Elin Groenhof hebben er veel vertrouwen in. “De vraag is niet langer óf, maar hóe we gaan werken aan meer duurzaamheid.”, zegt Groenhof. Zij doelt hiermee op het klimaatakkoord van Parijs, dat vorig jaar van kracht werd. Het akkoord verplicht lidstaten, en daarmee ook regionale en lokale overheden, om klimaatplannen uit te voeren. “Wij doen dat liever op onze eigen manier, dan dat het Rijk voor onze inwoners bepaalt wat er moet gebeuren.”

Aanlokkelijk toekomstperspectief

Ook voordat het klimaatakkoord in werking trad, was duurzaamheid voor De Fryske Marren een belangrijk thema. Al voor de herindeling formuleerde de gemeente een gezamenlijke visie met vijf ambities in de thema’s energie, water, kringloop, groen en inwoner.

Gezamenlijk vormen ze een aanlokkelijk toekomstperspectief: een duurzaam 2030. “Duorsumens sit my yn it bloed”, vertelt Durksz. Het beleidsterrein duurzaamheid is al jaren onderdeel van zijn portefeuille. “It giet hjirby net allinich om ús sels, mar benammen ek om de takomstige generaasjes. Ik jouw myn bern en bernsbern graach in leefbere ierde mei.”

op financieel gebied.” Inmiddels lopen er diverse lokale initiatieven van inwoners van De Fryske Marren. Voorbeelden zijn het telen van biologische streekproducten en het opwekken van duurzame energie. Durksz ziet die initiatieven graag toenemen.

“Der is al in hiel soad mooglik. As gemeente kinne wy initiatyven in triuwke yn de rêch jaan, mar it moat úteinliks wol fanút de minsken sels komme. It giet derom dat it tinken, 'de mindset', feroaret, werby duorsumens fanselssprekkend is. Ik hoopje dat wy dat mei syn allen yn 2030 berikt hawwe.”

Lokale initiatieven

De gemeente werkt niet in haar eentje aan de ambities. Ze doet dit samen met inwoners, bedrijven en instellingen. Groenhof: “Dat is de grootste uitdaging, om mensen te laten zien hóeveel duurzaamheid hen kan opleveren. Ook

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

Font: Neutra text - Book SC / Demi SC / Bold SC

www.defryskemarren.nl

De ambitie: In 2030 is gemeente De Fryske Marren niet afhankelijk van fossiele energiebronnen.

De ambitie: In 2030 heeft de gemeente een goed en sterk watersysteem, dat schoon, veilig en voldoende is.

De Fryske Marren is in 2030 een gemeente met zeer lage energiekosten voor de inwoners, bedrijven, scholen, non-profit organisaties en de gemeente zelf. Inwoners en organisaties wekken zelf energie op door zoveel mogelijk gebruik te maken van lokale energiebronnen. Deze bronnen zijn bijvoorbeeld zon, wind, aardwarmte en biomassa. De Fryske Marren beschikt over slimme logistieke systemen, waardoor er minder vervoersbewegingen nodig zijn. Auto's rijden op groen gas en elektriciteit.

In het jaar 2030 is iedereen in gemeente De Fryske Marren zich bewust van het nut en de noodzaak van waterbesparing. Nieuwe woningen zijn zodanig ontworpen dat bewoners 25% minder drinkwater gebruiken. Waardevolle stoffen uit het (afval)water worden teruggewonnen en hergebruikt. Hevige regenval, als gevolg van klimaatverandering, is goed te bergen.

Wat speelt er al? De gasleidingen in de Zuidwesthoek van de provincie (de gemeenten De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân) zijn de komende tientallen jaren, vroeg of laat, allemaal aan vervanging toe. Maar is vervangen van de leidingen nog wenselijk? Er zijn immers genoeg alternatieven voor het opwekken van energie. De projectgroep Duurzame kernen kijkt de komende jaren samen met de kernen in de regio hoe ze energieneutraal kunnen worden. Dit project maakt deel uit van de Friese Energiestrategie, die in oktober is gepresenteerd.

Ook in onze gemeente ontstaan zelfvoorzienende 0-op-demeter woningen.

Wat speelt er al? Er is een projectgroep opgezet om de thema's water en natuur op een mooie manier met elkaar te combineren. Deze groep gaat na wat er nodig is om grote hoeveelheden regenwater op te vangen. Een mogelijke optie is om een deel van het landschap in De Fryske Marren te gebruiken als waterbergingsgebied. Dit zou positieve effecten hebben op de plaatselijke natuurwaarden.

In een zogenaamde wadi wordt overtollig regenwater tijdelijk opgevangen.

De ambitie: In 2030 is er in de gemeente veel kringloop en duurzaam gebruik van grondstoffen en materialen (een circulaire economie). Het begrip 'afvalstof' kennen we in 2030 in De Fryske Marren niet meer. Het heeft plaatsgemaakt voor de term 'Cradle to Cradle' (C2C): de reststof van de ene onderneming is de grondstof voor de andere. Hiervoor werken bedrijven intensief met elkaar en de gemeente samen in een grondstoffenbank. Bij ver- en nieuwbouw van woningen en gebouwen worden zoveel mogelijk materialen gebruikt die aan het einde van hun levensduur meteen weer inzetbaar zijn.

Wat speelt er al? Gemeente De Fryske Marren is sinds kort lid van Circulair Friesland. Dit is een samenwerkingsverband tussen overheden, bedrijven en andere organisaties, die zich actief willen inzetten voor een circulaire economie. In de gemeente loopt inmiddels het initiatief om biomassa om te zetten in compost. Dit is her te gebruiken voor land- en tuinbouw of als energiebron.

Groenafval wordt hergebruikt als biomassa.

De ambitie: In 2030 is zowel de biodiversiteit als de hoeveelheid groen en natuur toegenomen.

De ambitie: In 2030 is elke kern actief op het gebied van duurzaamheid.

De natuur is het herstellend vermogen van de aarde en werkt stressverlagend voor de mens. In 2030 is er daarom veel aandacht voor het behoud van groen en biodiversiteit in de regio. De gemeente faciliteert het natuurlijk spelen bij sport-, school- en zorgcomplexen. Bedrijventerreinen zijn groen (her)ingericht. Inwoners weten de natuur te herkennen, waardoor zij actief betrokken zijn bij het herstel van groen.

In De Fryske Marren bestaat in 2030 een levendige groene economie, waar iedereen aan meedoet. Deze komt vooral voort uit duurzame energieopwekking, water en hergebruik van grondstoffen. Bedrijven profileren zich stevig op het gebied van maatschappelijk verantwoord ondernemen. In de kernen zijn allerlei initiatieven op het gebied van duurzaamheid. De gemeente ondersteunt deze initiatieven.

Wat speelt er al? De gemeente houdt zich bezig met het opstellen van een nieuw maairegime voor plantsoenen en bermen in De Fryske Marren. Minder vaak maaien en naweiden met schapen hebben een positief effect op de biodiversiteit. De schaapskuddes zijn een graag geziene gast in de hele gemeente.

Wat speelt er al? Een initiatief dat in volle gang is, zijn de lokale energiecoöperaties. Inwoners slaan hiermee de handen ineen om energie op een duurzame manier op te wekken. Bijvoorbeeld door te investeren in zonneof windenergie. Deze groene energie is dan voordelig in te kopen door leden van de coöperatie, oftewel de inwoners. Dit maakt de kernen zelfvoorzienend en veel In Tjerkgaast is een energiecoöperatie actief met minder afhankelijk. zonnepanelen op het dak van een bedrijfspand.

Salonschip

Uniek dineren of borrelen in een oude Doopsgezinde kerk! Bep Glasius

Veerste iger bij treinsta Kaartve tion Sta rkoop b voren. ij de bo ot.

W SPROOKJES

ONDERL AN

UW SCHOENMAKER IN LEMMER! ZUIDERZEEMUSE

• Schoenreparatie • Kledingreparatie • Alles voor uw schoenen • Sleutelservice • Tassen, riemen en ritsen “Met onze 35 jaar ervaring en onze liefde voor het vak,

repareren wij uw schoenen, tassen en andere lederwaren met zorg en vakmanschap. En meestal dezelfde dag nog klaar!”

Bezoek het Zuiderzeemuseum en Sprookjeswonderland met onze combikaart. Schoenmakerij Ideaal voor groepen en personeelsuitjes. Keuken en bar aan boord. Amiri OPENINGSTIJDEN

K A Z E M AT T E N M U S E U M

Informatie veerdienst: www.veerboot.info of tel.: 0228 Fermaningsteech 1 - 8551 SP Woudsend - T 0514 - 59 12 50

Schulpen 7, 8531 HR Lemmer 326667, TIP-Stavoren, tel.: 0514 Telefoon 0514-593232

di. t/m do.: 09.00-18.00 vrijdag: 09.00-21.00 zaterdag: 09.00-17.00

- 682424

Service staat bij Bouclé bovenaan!

Kazematten

museum

geregistreerd museum

Lunchen en dineren voor een betaalbare prijs!

Alle UW HOOFDZAAK, HOOFDZAAK ONZE KOPZORGEN! B&B/pension Perruque kam e r e s igen i n UW HOOFDZAAK , ONZE KOPZORGEN! cl. dou Prijz che/ en to inclu v.a. € 3 ilet/tv 5,- p sief .p.p. ontb n. ijt

dagelijks aanvoer verse vis, grill gerechten, Catunambukoffie, zonnig terras

Gastvrij met eenDouwe grote Egbertsplein 5 | 8501 AB Joure | 0513-415425 Kijk op onze website voor meer informatie: www.bistrofred.nl

CHRISTMAS

fredbistro_adv_93x66_VVV2017.indd 1

SHOPPING Op Kornwerderzand bij de Afsluitdijk liggen de beroemde Kazematten(Bunkers). De 17 kazematten, met muren tot wel drie meter dik, hielden in de meidagen van 1940 de Duitse opmars tegen.

9 & 10 december

Een aantal kazematten is ingericht in de stijl van die tijd. De slaapplaatsen zijn te zien, evenals de kanonnen en andere wapens, de telefooncentrale en de oorspronkelijke stellingskeuken.

12-01-17 17:21

Alle ka eigen d mers incl. Prijzen ouche/toilet /tv v.a. € 3 inclusie 5,- p.p.p.n. f ontbij t

Ds. L. Tinholtstraat 2 8723 CX Koudum 0031 514 52 33 37 T. 06 42 86 19 53 M.

B&B/pension Perruque

Gastvrij met een grote

Ga naar www.perruque.nl en ontdek de gastvrijheid van B&B/pension Perruque

Openingstijden 1 mei t/m 31 okt: wo, za: 10.00-17.00 uur; in juli en aug ook op zo: 13.00-17.00 uur. Afsluitdijk 5 • 8752 TP Kornwerderzand • 0517 57 94 53 • www.kazemattenmuseum.nl

CHRISTMAS SHOPPING IN SNEEK MET O.A.: - KERST FLITSMODESHOWS - DEMO’S MAKE-UP/KERSTKAPSELS - KERSTETALAGES - LIVE MUZIEK - GLÜHWEIN EN CHOCOMELK - ONTSTEKEN VAN GROTE KERSTBOMEN - LEKKER SNEEK WINTEREDITIE

O N T CX D E Koudum K DE KR AC H T 514 V A52 N 33 37 | M. 06 42 86 19 53 Ds. L. Tinholtstraat 2 | 8723 | T. 0031

Ga naar www.perruque.nl en ontdek de gastvrijheid van B&B/pension Perruque

BEZOEK HET GROOTSTE NOG WERKENDE STOOMGEMAAL TER WERELD

Het Woudagemaal, uniek in de wereld Ontdek de kracht van stoom in het bezoekerscentrum en beleef het mee in 3D. De rondleiding voert je langs de fascinerende techniek van het grootste, nog in werking zijnde stoomgemaal ter wereld. Een indrukwekkende kathedraal van stoom gebouwd in de architectuur van de Amsterdamse School. Dat móet je gezien hebben. Oog in oog met de beschermende kracht tegen het water. Zonder het Woudagemaal zag Nederland er heel anders uit! Openingstijden: dinsdag t/m zaterdag zondag maandag (juli en augustus)

10.00 - 17.00 uur 13.00 - 17.00 uur 10.00 - 17.00 uur

UNESCO Werelderfgoed Spannende 3D-film Educatieve activiteiten Prachtige architectuur Technisch hoogstandje Gezellige koffie- en theeschenkerij - Gratis audiotour app in 9 talen - Rolstoel- en rollatorvriendelijk

Voor openingstijden tijdens feest- en bijzondere dagen zie op www.woudagemaal.nl Bezoekadres: Gemaalweg 1a, 8531 PS Lemmer ER

ELD

ER FG

MOGELIJK GEMAAKT DOOR:

•

Voor alle december (kerst)activiteiten, extra koopavonden en koopzondagen kijk op www.sneek.nl

United Nations Educational, Scientiﬁc and Cultural Organization

E R LD H

N D I AL

WO TA

•

PA T R I M

Ir. D.F. Woudagemaal Werelderfgoed sinds 1998

Magistrale beleving van stoom, architectuur en water

www.defryskemarren.nl

Fokke Tuinier (derde van links) en zijn buurtgenoten.

INWONERS LEMMER ERG TEVREDEN OVER 'EIGEN' SIERPERKEN

Onkruid wieden in eigen straat “Ik ben blij dat we dit hebben doorgezet”, vertelt Fokke Tuinier. Hij heeft het over het zelfbeheer van gemeentelijke groenperken door inwoners van Lemmer. Negen buurten in het dorp zorgen sinds april zelf voor het onderhoud van pas aangelegde beplanting. “Vaak is het wat sprietjes onkruid eruit halen en dan is het alweer klaar.” Tuinier heeft in dat opzicht niet alleen zijn achternaam mee, ook zijn beroep is passend. Vroeger zat hij in de bloembollen, tegenwoordig werkt hij als uitvoerder bij een hoveniersbedrijf. “Maar voor het onderhoud van deze perken heb je geen groene vingers nodig”, zegt hij. “Er is niets moeilijks aan. Voor het grootste deel komt het neer op een beetje wieden en schoonhouden. Dat hoeft maar eens in de drie à vier weken te gebeuren.” Het groen waarvoor Tuinier verantwoordelijk is, hoort bij de Lemster buurt Intang en Binnenbaardt. Het onderhouden van de beplanting doet hij samen met zo'n twintig buurtgenoten, allemaal op vrijwillige basis. Wijkbeheerder Taeke van der Wal loopt af en toe langs om te kijken hoe het ervoor staat.

Liever geen gras

Het zelfbeheer van de perken ging afgelopen voorjaar van start. In de twee jaar daarvoor werkte de gemeente aan omvormingen van het groen in Lemmer. De sierperken vroegen de meeste aandacht. Het plan was om die voor een groot deel

te vervangen door gras. “In veel van die perken zag de beplanting er niet meer goed uit”, zegt Harm de Roo, teamleider wijkbeheer bij gemeente De Fryske Marren. “Bovendien is het onderhoud van gras goedkoper dan dat van sierperken. Zo sloot het plan aan bij de bezuinigingen van de gemeente, die hard nodig waren.” Maar inwoners waren het er niet mee eens. Tijdens bewonersavonden lieten zij weten dat ze de sierbeplanting graag wilden houden. Tuinier: “Ik geniet graag van een mooi straatbeeld. En ik ben geen liefhebber van gras. Net als buurtgenoten zag ik daarom liever een andere aanpak.” De gemeente sprak in totaal met negen buurten in Lemmer af dat bewoners voortaan zelf zorgdragen voor het onderhoud van de perken. In april tekenden ze daarvoor een overeenkomst, waarbij de inwoners hesjes, pionnen en handschoenen kregen.

Zo kan het ook

Al tijdens de omvormingen was er overleg tussen de gemeente en inwoners. “Wij hebben onze voorkeur

'Ik geniet graag van een mooi straatbeeld' planten zich kunnen vernieuwen”, legt De Roo uit.

aangegeven wat betreft de beplanting. Daar is goed op ingespeeld”, aldus Tuinier. Gekozen is voor het 'Green to Colour'-concept van groenleverancier Griffioen. Dit concept bestaat uit verschillende soorten vaste planten, die op de lange termijn weinig onderhoud nodig hebben. Een ander voordeel is dat ze meerdere keren bloeien. “In het voorjaar maaien we de perken tot een paar centimeter hoogte, zodat de

Tuinier is enthousiast over zowel de beplanting als de samenwerking met de gemeente. “Geweldig dat we elkaar hierin hebben kunnen vinden. Gemeenten en inwoners zitten misschien niet altijd op één lijn, maar dit is een prachtig voorbeeld van hoe het óók kan. Minder kosten voor de gemeente, mooie groene sierperken bij ons in de straat. Iedereen tevreden!”

Hoezo truttig? Landelijk is zo stoer en puur!

Deze smalle salontafel oude deur met stalen frame is robuust en elegant tegelijk

Uitgekeken op houten meubelen? Kies voor een metalen apothekerskastje met veel glas in de nieuwe groene kleur.

What's New

Tipsďż˝Tricks Cognac in Vintage leer.

WOONTRENDS 2017/2018

Combineer het met groen. Durf te spelen met nuances. Goud en koper combineert hier perfect bij!

Ideetje Wonen, Grootzand 35, 8601 AR Sneek, 0515 431 485 - www.ideetjewonen.nl

Antraciet erg saai? "Spice it up" met oker!! Stoer metaal maakt het helemaal af

Ideetje Wonen, Grootzand 35, 8601 AR Sneek, 0515 431 485 - www.ideetjewonen.nl

TM03_najaar2017_def-def.indd 64

17-10-17 12:19

deFryskeMarren deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN

HARRY NOTA

EEN OP EN TOP SINT NYKSTER Harry Nota is geen onbekende in Sint Nicolaasga en verre omstreken. Afgelopen jaar werd de sympathieke Sint Nykster 65 jaar. Hij is al sinds jaar en dag de stuwende kracht achter ‘De Zakenman’, het advertentieblad van de ondernemersvereniging Sint Nicolaasga en runt met zijn broer Piet een eigen zaak in het Roomse dorp. Kortom, reden genoeg voor een portret van Harry Nota om antwoord te krijgen op de vraag: Wie is eigenlijk die Harry Nota?’ “Ik ben een dorpsman, een Sint Nykster in hart en nieren. Ik ben sinds 1984 de man achter het dorpsblad ‘De Zakenman’, waar ik veel voor regel en coördineer. Het blad bestaat al 65 jaar! Het verschijnt elke 14 dagen. Ik ben met mijn broer Piet eigenaar van een fietsenzaak en benzinepomp in het dorp. Ik ben een hele gewone jongen. Ik ben de een na oudste zoon van Yme Nota, van een gezin met elf kinderen, dat ooit van Bakhuizen naar Sint Nyk is verhuisd, mijn roots liggen dus in de Zuidwesthoek. In 1978 hebben Piet en ik de zaak van onze ouders over genomen, toen hadden we ook nog een oude smederij waar we de paarden besloegen.”

ROOMS KATHOLIEK “Voordat wij de zaak overnamen werkte ik bij mechanisatiebedrijf De Blaauw in Sneek en Bakhuizen. Sinds de crisisjaren hebben Piet en ik ons steeds meer toegelegd op de fietsenhandel en hebben we het tankstation gemoderniseerd. Ik ben trouwens ook fietsfanaat, geen berg in Europa is mij te hoog!” Dat Harry Nota, net als het overgrote deel van de Sint Nyksters, Rooms Katholiek is, moge duidelijk zijn. In het kantoor van de zakenman staan niet alleen computers en printers, die ongetwijfeld de link vormen naar Nota’s passie als lokaal journalist, maar ook verschillende heiligenbeelden. “Ik ben Rooms Katholiek opgevoed en ik heb wel interesse in oude heiligenbeelden en kruisbeelden, zo nu en dan komt er weer eens eentje bij. Kijk dit is het Heilig Hartbeeld dat oorspronkelijk uit het oude Bonifatius Ziekenhuis van Leeuwarden komt. Het kwam in Sint Nyk terecht en toen er een verkoop was, heb ik mijn hand omhooggestoken en nu staat het hier bij mij in het kantoor.”

dan de gemiddelde andere dorpen, maar dat moet je niet vertalen in beter of slechter. Het is gewoon anders, omdat de zelfredzaamheid er groot is. Toen bouwbedrijf Van der Werf hier uit het dorp verdween, heeft dat zeker de eerste jaren een grote impact gehad, niet in de laatste plaats op het sociale leven. Er werkten toch ruim 200 mensen bij het bedrijf. Gelukkig heeft het dorp zich hersteld van die klap en hebben de meeste mensen weer werk gevonden.”

SINT NYK Uiteraard leggen we Harry Nota als Sint Nykster de vraag voor wat voor dorp Sint Nicolaasga nu eigenlijk is. “Sint Nyk is een Bourgondisch dorp, wij houden van een feestje maar als de mouwen ‘opgestroopt’ moeten worden, staan de Sint Nyksters er ook. Het is in Friesland een heel ander dorp

“De eerlijkheid gebiedt mij te vertellen dat er in Sint Nyk ook steeds meer mensen komen wonen die dat louter om de mooie omgeving doen, maar zich verder niet met het sociale leven van het dorp bemoeien. Daartegenover staan veel jongeren die actief zijn met het bouwen van de praalwagens voor de Sint

Nykster Optocht. Het actuele bericht over het vandalisme tijdens de dorpsfeesten heeft niets met de eigen inwoners te maken, maar het treft ons wel. We willen dat vandalisme als Sint Nyksters zeker stoppen. Van donderdag tot en met zaterdag is er niets aan de hand, maar als op zaterdagnacht de bezoekers ons dorp verlaten gaat het mis. We signaleren dat en willen het veranderen. Er is hier een rijk verenigingsleven, naast de sportclubs zijn jongeren actief in Jeugdspoar, de Wissel en KPJ. Maar ook op sociaal gebied is er van alles in het dorp. Prima allemaal.”

FRYSKE MARREN Hoe denkt Harry Nota, hij stond als toenmalig gemeentebestuurder mee aan de wieg van de nieuwe gemeente, over de Fryske Marren? “De Fryske Marren is beslist een mooie gemeente. Doordat het gebied groter is geworden, moeten we erom denken om ‘it spul’ bij elkaar te houden. De uitdaging moet zijn om ‘Bakhuizen en Joure’ en alles wat ertussen in zit met elkaar te verbinden. Dat is beslist een ‘poepetoer’ omdat er tussen de verschillende dorpen een mentaliteitsverschil bestaat. Dat zit bij veel mensen overigens wel ‘tussen de oren’. De afstand tussen ‘Bakhuizen’ en ‘Joure’ is vaak een emotionele

en de uitdaging voor de Fryske Marren is om die afstand te overbruggen. Om de identiteit van de vorige drie gemeenten los te laten vergt tijd. ‘Lemmer’ was bestuurlijk stoeptegelniveau waarbij over kleine dingen een hele avond vergaderd werd. ‘Gaasterlân-Sleat’ had iets van ‘hân op it skouder en we regelje it wol’. ‘Skasterlân’ was al even verder in het hele verhaal. Ik ben wel blij dat de nieuwe gemeente er is. Je moet gewoon reëel zijn dat de kleine gemeenten het niet meer volhouden. Neem maar van mij aan dat ook deze gemeente niet langer dan 25 jaar zelfstandig zal bestaan. We zullen naar drie of vier gemeenten in de provincie gaan. Maar of ik dat nog mee zal maken? Voorlopig blijf ik op en top Sint Nykster!”

deFryskeMarren deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN

Kleurrijk...

FOTO: JOHAN BROUWER

FOLKERT ALTENA

“HET MAAKT ME RIJK DAT IK KAN GENIETEN VAN KLEINE DINGEN” Hij studeerde, verkende het stappersleven met zijn vrienden en speelde vroeger voetbal. Eigenlijk alles wat menige andere jonge jongen ook deed. Alleen was er met die andere jongens één groot verschil en dat heet spierdystrofie Becker, een oneerlijke tussenkomst in het leven van de 27-jarige Folkert Altena uit Balk. Hij gaat er de strijd mee aan en hard ook. Daardoor stuitte hij in zijn leven op veel compassie, maar ook op veel onbegrip.

“EEN DIKKE VINGER NAAR IEDEREEN DIE ZEI DAT IK IETS NIET KON!”

Folkert. De één bereikt ‘lopend’ een hoge leeftijd, de ander zit op jonge leeftijd al in een rolstoel en heeft een kortere levensverwachting. Geen persoon is gelijk en zo manifesteert de ziekte zich ook. Folkert was er dan ook klaar mee dat hij werd vergeleken met zijn oom of anderen met een spierziekte. Hij koos zijn eigen pad.

“Ik zit nog maar sinds kort in een rolstoel. Ik ben flink ziek geweest, veroorzaakt door mijn zwakke hart. Daarvoor liep ik nog wel. Dus misschien heb ik niet zo’n interessant verhaal te vertellen.” De jongeman, die pieken, maar ook vooral veel dalen kent in zijn nog maar relatief korte bestaan, staart licht verslagen naar het notitieboekje op tafel. Tot voor kort wist hij met vooral een positief verhaal de wenkbrauwen van mensen te doen optrekken. Nu heeft het leven Folkert even flink te pakken gehad.

“Er is mij vaak genoeg verteld dat ik iets niet kon. Maar dat bepaal ik toch echt zelf. Na het afronden van mijn VMBO zeiden ze in Beetsterzwaag dat ik het MBO niet aankon. Toch rondde ik een opleiding op niveau vier in drie jaar af. Daarna ben ik gaan studeren aan de NHL, Management Economie en Recht, maar dat kon mijn aandacht niet vasthouden. Ik stapte over op Communicatie en dat vond ik erg interessant. In die tijd had ik weinig energie. Traplopen en zelf opstaan lukte bijvoorbeeld niet, dus ik had een trippelstoel waarmee ik door school liep. Dat kon mij niet zoveel schelen. Maar iedereen moet steevast overal een mening over hebben en als jij vaak het onderwerp bent is dat niet altijd even leuk.” Hij kreeg bovendien een tweede tegenslag voor zijn kiezen. Het hart van Folkert bleek erg zwak. “Ik kreeg in die tijd een Implanteerbare Cardioverter Defibrillator (een ICD is een geïmplanteerde defibrillator –red.) en een pacemaker, toen ben ik gestopt met leren.”

Acht jaar oud was Folkert toen hij na het voetballen opmerkelijke kramp in zijn kuiten kreeg. Iets wat vaker begon voor te komen telkens wanneer de inspanning heviger werd. De huisarts verwees het gezin door naar Groningen. Daar wisten artsen de erfelijke spierziekte vrij snel vast te stellen, aangezien een oom van Folkert aan dezelfde ziekte leed. Een totaal onwerkelijke diagnose voor familie Altena, want moeder, zo had een test uitgewezen, was geen drager van het gen.

WAT ER INZIT HAALT HIJ ERUIT “Als je acht bent en je krijgt zoiets te horen en je hebt je oom als referentiekader, dan ga je in de overlevingsstand. Destijds kwam er geen psychologische begeleiding aan te pas. Je werd met wat informatie naar huis gestuurd en dat was het. Ik was enorm verdrietig, maar uitte dat met agressie en vervelend gedrag. Dat zorgde ervoor dat ik op mijn negende naar de mytylschool in Beetsterzwaag ging. Van zo’n school zou je verwachten dat ze door dat masker heen zouden prikken. Het tegendeel was het geval; ze zagen mij als lastig, maar niemand had in de gaten dat ik het gewoon heel moeilijk had.” Een kinderpsycholoog had het gezin goed van dienst kunnen zijn en niet alleen Folkert voegt hij eraan toe, maar ook zijn ouders en broers, want die hadden net zo goed een klap te verduren gekregen.

EIGEN WEG In Nederland lijden ongeveer 600 mensen aan deze progressieve spierziekte. Het verloop is echter heel verschillend. Bij de één openbaart het zich pas op de leeftijd van dertig, bij de ander zo vroeg als bij

Folkert wilde, zoals iedere jongen die volwassen wordt, op zichzelf gaan wonen. Hier stuitte hij in de familie op tegenstand, omdat zijn oom dat immers ook niet deed. Met een spierziekte op jezelf wonen is een heel onverstandige keuze werd hem dikwijls voorgehouden. “Op een gegeven moment zei ik: ‘We hebben dan wel hetzelfde, maar we zijn niet hetzelfde’. Intussen woon ik bijna vijf jaar op mezelf. Mijn moeder vond het in het begin moeilijk. Maar zij is nu ook ontzettend blij dat ik het heb doorgezet.” Alles wat zo gewoon lijkt, kost Folkert tien keer zo veel moeite. Maar wat er inzit haalt hij eruit. Het raakt hem zichtbaar als we zo door zijn leven lopen. Er valt een stilte. “Ik ben gewoon trots op mezelf dat ik het toch allemaal maar heb gedaan”, vervolgt hij. Want ook werken werd hem eerder af- dan aangeraden. “Ik kreeg meer geld als ik niet ging werken dan als ik dat wel deed”, merkt hij op. Tot voor kort werkte hij drie ochtenden per week als tekstschrijver bij JIP, een internetgroothandel in Joure. Ook deed hij vrijwilligerswerk bij de

voetbalclub. Daar haalde hij op alternatieve manieren geld binnen en verzorgde de presentatiegids. Door een tegenslag zit hij nu in de ziektewet. “Ik voel me daar totaal niet lekker bij. Mijn geest wil wel, maar het lichaam doet niet mee.” Er is onderzocht of Folkert in aanmerking kwam voor een harttransplantatie of een hulphart, maar beide opties zijn uitgesloten. “Dus, dan moet je er maar het beste van maken.” De nuchterheid regeert.

STEUN EN TOEVERLAAT Het gezin is er sterk door geworden. “Dat is het positieve van dit alles, voor zover je over positief kunt spreken”, lacht Folkert. “Ze zijn echt mijn steun en toeverlaat. Dat is met mijn vrienden ook zo, al is het contrast nu groot. Ze vinden het moeilijk. Te confronterend misschien. We zijn allemaal onder de dertig en eerst ging ik nog gewoon mee op stap.” Ook daar maakte Folkert het nodige mee. Door zijn ziekte liep hij breed. Zelf is hij niet kort van stuk dus het was een hele verschijning. Bij ongeregeldheden in het uitgaansleven is hij zelfs eens door uitsmijters tegen de grond gewerkt. “Omdat ik zo makkelijk viel dachten ze ook nog dat ik dronken was. Nu zou ik mij er niet eens meer kwaad om maken. Zo werd er ook wel gezegd dat ik dan wel een spierziekte kon hebben, maar dat ik dan nog niet zo breed hoefde te lopen. Wanneer ik dan probeerde uit te leggen waardoor dat kwam, was hun aandacht inmiddels al ergens anders. Die discussie ga je op een bepaald moment niet meer aan.” Folkert heeft er uiteindelijk in berust. De kalmte sloop er met de jaren in. “Je wordt ouder en dan red je je verbaal beter. Ik kon mensen ermee confronteren en het dan ook afsluiten. Ik kijk altijd vooruit. Als ik terug kijk, zijn er zoveel dingen waar ik mij druk over zou kunnen maken, daar heb je echt helemaal niks aan.” Zolang heeft die ziekte bovendien niet eens een hoofdrol gespeeld in mijn leven. Het is vooral nu ik in een rolstoel zit. Dan word je er elke dag mee geconfronteerd.”

RIJK “Het maakt me rijk, dat ik kan genieten van kleine dingen. Als ik vandaag ga, heb ik een mooi leven gehad. Ik heb alles afgevinkt. Klinkt misschien raar voor iemand van 27, maar zo is het. Ik wilde op mijzelf, ik wilde werken, ik wilde autorijden, ik heb een auto, heb gestudeerd, alles gedaan. En als ik die ziekte niet had, dan was ik nog steeds wie ik nu ben. Ik had alleen wat meer gereisd.”

Bij ABD nu alle voorraad voor de laagste prijs

HET IS UITVERKOOP

Op 38 Clio en Clio Estates nu het allerhoogste voordeel

RENAULT CLIO

RENAULT CLIO ESTATE

OF RIJ AL VANAF €259 P/MND MET IK LEASE PRIVE BIJ ABD!

OF RIJ AL VANAF €269 P/MND MET IK LEASE PRIVE BIJ ABD!

€13.490 VAN €15.490 NU RIJKLAAR VOOR:

BEKIJK DE GEHELE VOORRAAD OP WWW.ABDRENAULT.NL/2017

SNEEK DOKKUM DRACHTEN HEERENVEEN LEEUWARDEN

ik lease privé bij ABD! www.ikleaseprivebijabd.nl

ik lease privé bij ABD!

KOLENBRANDERSTRAAT 7 DE BRÊGE 6 JADE 1 SKRYNMAKKER 26 HORTENSIASTRAAT 11

€14.990 VAN €16.990 NU RIJKLAAR VOOR:

Tel: 0515 - 413 291 Tel: 0519 - 820 020 Tel: 0512 - 515 615 Tel: 0513 - 650 222 Tel: 058 - 266 3555

De genoemde vanafprijs is een consumentenadviesprijs De in advertentie gebruikte foto kan afwijken en leverbaar zijn met meerprijs. Optionele pakketten en/of uitrusting zijn altijd de keuze van de consument en kunnen desgewenst tegen meerprijs geleverd worden. Schrijf- en drukfouten voorbehouden. ikleaseprivebijabd.nl wordt onder het Keurmerk Private Lease aangeboden van Friesland Lease. Private Lease bedrag is gebasseerd op: 60 maanden tot 10.000 km p/jr en 6 of meer schadevrije jaren.

deFryskeMarren deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN

j i b e i f f o k e d p O

JANNY SCHOUWERWOU Wat houdt onze burgemeester en wethouders bezig? GrootDeFryskeMarren gaat elke maand bij één van hen op de koffie om te praten over hun kijk op wat er speelt in onze lokale samenleving. Ditmaal een kopje koffie bij wethouder Janny Schouwerwou.

“GEEN ENKEL KIND MAG DE DUPE WORDEN VAN ARMOEDE..” Janny Schouwerwou is wethouder in de gemeente De Fryske Marren namens het CDA. Ze is het eerste aanspreekpunt voor de volgende onderwerpen: Sociale zaken, WMO/welzijn/ouderenbeleid, Participatiebeleid, Volksgezondheid, Sport en Dorp/ stad/wijk beleid. Daarnaast vervult zij een (niet betaalde) nevenfunctie als Ambassadeur aangepast sporten in Fryslân. Het onderwerp ‘Kinderen in relatie tot armoede’ ligt haar erg na aan het hart. “Alle kinderen in onze gemeente moeten mee kunnen doen, ongeacht het inkomen van de ouders” zet ze meteen de toon van het interview. “Alle kinderen moeten mee kunnen doen” benadrukt ze nog eens. “Ook kinderen waarvan thuis de financiële middelen om wat voor reden dan ook, ontbreken om lid te zijn van een sportclub, een muziekinstrument te leren spelen of bijvoorbeeld een verjaardag te vieren. Kindpakket.nl maakt dit mogelijk, waardoor elk kind in onze gemeente mee kan doen. En dat is hard nodig voor de 1.000 kinderen (8%) in ongeveer 3.000 huishoudens.” Kindpakket.nl is een samenwerking tussen gemeente De Fryske Marren, Stichting Leergeld Friesland, Stichting Jeugdsportfonds Friesland en Stichting Jeugdcultuurfonds Friesland. De fondsen zijn ieder voor zich al een aantal jaren in de gemeente actief. In het verleden was er 80.000 euro beschikbaar om ouders en verzorgers van kinderen tot 18 jaar met een laag besteedbaar inkomen tegemoet te komen om kinderen mee te laten doen in de samenleving. Voormalig Staatssecretaris Jetta Klijnsma heeft gemeenten een ‘cadeautje’ gegeven om de bestrijding van de

gevolgen van armoede voor kinderen handen en voeten te geven. Zodat daar nu jaarlijks 300.000 euro beschikbaar voor is. Gemeente De Fryske Marren heeft de activiteiten van Stichting Leergeld Friesland, de Stichting Jeugdsportfonds Friesland en Stichting Jeugdcultuurfonds Friesland gebundeld in één gezamenlijke website www.kindpakket. nl. Via de website kindpakket.nl kunnen ouders en professionals door middel van één aanvraag terecht bij alle drie de fondsen.

dito wanneer een sportvereniging merkt dat een enthousiast voetballertje plotseling verstek laat gaan. De muziekschool plotseling een meisje bij de Algemene Muzikale Vorming mist. Hoe dan ook het kind mag nooit de dupe worden van de omstandigheden. De drie in kindpakket.nl verenigde stichtingen zijn de uitvoerders en hoeven hierover geen tussentijdse verantwoording af te leggen aan de gemeente .”

KANSARM

MEEDOEN “Hoe je een aanvraag in kunt dienen? Je kunt het formulier invullen op de website. Dat is een overzichtelijke en stapsgewijze procedure. Beschik je niet over een computer of smartphone, of zijn je computervaardigheden niet voldoende, dan kunnen ouders ook een telefoontje plegen of een briefje schrijven. Dan wordt er door een medewerker van een van de drie hierboven genoemde stichtingen contact opgenomen. Ik vind het wel belangrijk om dat te noemen dat je niet alleen digitaal

aan de bel kunt trekken, maar dat er meer manieren zijn.” “Een ander misverstand dat ik graag weg wil nemen heeft te maken met het begrip inkomen. Veel mensen denken dat je, om in aanmerking voor een bijdrage te komen, qua inkomen op bijstandsniveau of net daarboven moet zitten. Dat is een misvatting. Door onvoorziene omstandigheden kan het voorkomen dat mensen volledig buiten hun schuld om in financiële moeilijkheden komen. Denk dan bijvoorbeeld aan een gescheiden moeder met kinderen, die haar huis moet verkopen, waar een dikke hypotheek op zit en dat onder water staat of door een faillissement. Dat kan enorme consequenties hebben voor het besteedbaar inkomen van het gezin. En kinderen mogen daardoor niet tussen de wal en het schip terecht komen. Het gaat dus

om het besteedbaar inkomen. Is dat te laag, dan kom je in aanmerking voor dat kindpakket en daar zit alles in wat een kind nodig heeft om gewoon mee te kunnen doen. Denk daarbij aan een fiets, schoolartikelen, lidmaatschap van een sportvereniging, muziekles kunnen volgen, meekunnen met een schoolreisje en dat soort zaken.”

NIET ALLEEN OUDERS

FOTO: JEUGDSPORTFONDS

“Het raakt mij als ik zie dat kinderen niet gewoon aan activiteiten mee kunnen doen” aldus Schouwerwou “Doordat hun ouders door wat voor reden dan ook financieel in zwaar weer terecht zijn gekomen. Daar kunnen de ouders zelf vaak niets aan doen (ontslag, faillissement, scheiding) maar kinderen al helemaal niet. En het hoeven niet per definitie de ouders zelf te zijn die een beroep doen op het kindpakket. We weten dat er voor sommigen een drempel is, vaak uit schaamte, om een aanvraag voor een vergoeding te doen. Maar dat kan bijvoorbeeld ook gebeuren door de school, die merkt dat een kind tegen de tijd dat het schoolreisje eraan komt, ‘plotseling ziek is’. De school kan dan ‘aankloppen’ bij kindpakket.nl en dan wordt er door de Stichting Leergeld (school-gerelateerde zaken) gekeken of daar een oplossing voor te vinden is. Idem

Uit onderzoek van het Nederlands Jeugd Instituut kwam naar voren dat kinderen die in armoede opgroeien in een achterstandspositie terecht komen en ook weinig kansen krijgen om die achterstand in te lopen. Daarnaast bleek dat: 1. K inderen tot 3 jaar die opgroeien in armoede vaker onveilig zijn gehecht. 2. Er voor kinderen tot 12 jaar een verband bestaat tussen armoede en psychosociale problemen. 3. O pgroeien in armoede kan leiden tot verminderde hersenontwikkeling en minder goede emotieregulatie. 4. Armoede de kans op het verlaten van school zonder startkwalificatie vergroot. 5. H oe langer een gezin in armoede leeft, hoe meer er gevoelens optreden van angst, afhankelijk zijn en ongelukkig zijn. 6. Armoede kan leiden tot sociaal isolement door uitsluiting bij activiteiten. In oktober werd kindpakket.nl in De Fryske Marren een feit. Naast de bovengenoemde drie stichtingen zijn ook Stichting Jarige Job en Nationaal Fonds Kinderhulp betrokken. Wethouder Schouwerwou afsluitend: “We zijn erg blij met deze ontwikkeling want voor ons geldt: Geen enkel kind mag de dupe worden van armoe…”

NUMMER 11 • 2017

Sytze Fennema “Je moet accepteren wat je overkomt en dan verder gaan” Sytze Fennema bouwde de Batavia op, was fervent wedstrijdzeiler, coacht mensen, kocht dit voorjaar de Tuin bij de Wildernis, maar kent ook een mindere periode in het leven.

“Ga maar eens kijken wie daar is!” Twee ‘Fryske Wetterhounen’ steken nieuwsgierig hun snuit tussen de autodeur. “Welkom, kom mee”, Sytze Fennema (56) wijst breed lachend in de richting van zijn huis. In de weilanden, net buiten Sondel, licht de witte gevel van het landelijke huis op in het zonlicht. De bomenrij langs de oprit en op de achtergrond maakt het plaatje af. Idyllisch. Bij binnenkomst komt de geur van de brandende houtkachel mij tegemoet. De koffie staat klaar. Aan tafel leunt Sytze achterover in z’n stoel. Met een lach die maar weinig van zijn gezicht verdwijnt, ‘hebben we ’t er even over’. Je woont hier 25 jaar zei je net? “Ik ben in Geleen geboren, maar het grootste deel van mijn leven heb ik in Amersfoort gewoond. Daar heb ik de middelbare school tot het vierde jaar atheneum gedaan, toen dacht ik jongens, het moet toch anders kunnen in het leven. Ik was gek van varen. Dat leidde mij naar de Hogere Zeevaartschool in Rotterdam. Maar dat was mij te theoretisch, na een jaar ben ik er weer mee gestopt. Via een omweg kwam ik in Friesland, waar ik al wel wedstrijden zeilde in een 22 kwadraat. Ik wilde lekker leven waar ik het naar mijn zin had." In Amersfoort is geen ‘groot’ water, hoe kwam je bij het varen? “Deze woning hier in Sondel, was de tweede woning van mijn ouders. Ik was hier veel liever dan in het kakkerige Amersfoort. Mijn familie kwam hier vandaan en mijn opa zeilde hier vroeger wedstrijden. Het zeilen was altijd aanwezig in de familie. In 1980 ben ik in Leeuwarden gaan wonen. Daar ontmoette ik Willem Vos, een man die een botter had gebouwd. Daar wilde ik meer van weten en ben met Willem gaan werken. Toen zei hij: ‘ik wil een Oost-Indië vaarder bouwen in Lelystad’. We zijn met vijf man om tafel gaan zitten en besloten dat als Willem het doet, doen wij mee. Praktisch onverzekerd en zonder inkomen zijn wij begonnen aan de bouw van de Batavia. In weer en wind werkten wij van het begin totdat de Batavia dreef. Later begon mijn rug parten te spelen, het fysieke

werk ging niet meer en ben ik de inkoop gaan doen. Gaandeweg verschoven mijn interesses ook steeds meer naar mensen, naar leerlingbegeleiding." Je bent gewoon de Batavia gaan bouwen? “Met Willem ja, dat heb ik van hem geleerd. Je versterkt elkaar in elkaars kernkwaliteit. Toen ik later de inkopen deed was het duidelijk dat ik wel goed was in de business in de gaten houden, de subsidies regelen en zorgen dat ook de spin-off duidelijk was. Niet als geldwolf, maar om het draaiende te houden. Ik heb er 20 jaar gewerkt. We hebben 350 mensen aan een betaalde baan geholpen. Ik ben met menig sollicitatiegesprek mee geweest om voor een warme overdracht te zorgen. Om mensen perspectief te bieden in hun onzekerheid. " Daar begon de interesse voor (leerling) begeleiding? “Dat schip dreef, dus het was af. Dan kun je het nog wel twee keer schilderen, maar ik was klaar. Het begeleiden van leerlingen begon daar. Dat waren jongeren in de leeftijd van 17 tot 25 jaar. Het leek mij destijds nog interessanter om mensen op een veel jongere leeftijd al aan te kunnen sturen. Ik werd gevraagd om op een middelbare school in Lelystad een soort reboundklas op te zetten. Alles wat bijna van school werd gestuurd kwam bij mij in de klas. Dat was een school met 1700 leerlingen en 160 nationaliteiten. Waanzinnig." Maar, jij was zelf iemand die school verliet. “Ja, ik herkende het gestoei ook. Die onmacht, daar kon ik wel wat mee." Je was niet gediplomeerd? “Nee. " Dat was toen niet nodig? “Nou, misschien wel." Maar daar vroegen ze niet naar. “Haha, nee, klaar toch? Maar ik voorzag wel dat ik weer de schoolbanken in moest en ik ben zo dyslectisch als de pest, dus daar had ik weinig zin in. Ik was bij de Scholen Gemeen-

schap Lelystad gedetacheerd vanuit Edu4, een stichting die een aantal Voortgezet Speciaal Onderwijs scholen had. Ik werd gevraag om projectleider te worden op een VSO-afdeling. Ik dacht dat is mooi, als projectleider

hoef ik geen lerarendiploma. Dat heb ik tot 2012 gedaan. Toen kreeg ik zo’n last van mijn rug, dat een operatie noodzakelijk was. En dat ging mis."

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN

deFryskeMarren

naar Lelystad zat er niet meer in. Dan stort je wereld in. Maar ik heb er veel van geleerd. Als je wat overkomt en het is niet meer te repareren, dan moet je het accepteren en de regie pakken. Ik moet toegeven, het moest van ver komen. Ik heb het zwaar gehad. Een vriend tipte mij op den duur dat ik Beljon en Westerterp, een recruitmentbureau, moest aanschrijven om te kijken of ik wat voor hen kon betekenen. Dat deed ik. Ik ben als zzp’er ingezet om een bijdrage aan assessments te leveren, want ik denk mensen aardig te kunnen doorgronden. Zo had ik op de Bataviawerf een keer een intake met een ‘moeilijke’ jongen. Hij gaf mij een hand en zei: ik denk dat ik jou een grote klootzak vind. Ik hield zijn hand vast, gaf hem een schouderklopje en zei: jij bent aangenomen. Want mensen met zoveel mensenkennis kunnen we hier heel goed gebruiken. Ik was sterk in het ontzenuwen van mensen. Het klinkt alsof je dat vooral met humor deed. Werkt dat dan het beste? “Humor doet heel veel. Maar je moet ook weten wanneer je het moet laten. Iemand uit het autistisch spectrum heeft vaak andere kernkwaliteiten dan communicatie. Je moet van jezelf adaptief zijn, zodat je weet hoe je je op moet stellen. Met assessments (beoordelingsprogramma voor sollicitanten) doe ik bijvoorbeeld rollenspellen. Ik ben iemand die hele confronterende vragen kan stellen. Die rollen haal ik zo uit mijn truckendoos. Ik vind dat heel leuk, maar het heeft óók met talent te maken. Godzijdank heb ik een hele tijd in Amersfoort gewoond, dus ik ben wel goed gebekt."

Wat ging er mis? “Ik kwam er anders uit dan ik voor ogen had. Ik heb drie kwartjaar op mijn bed gelegen. Ik was zo lang uit de running, dat het reden voor ontslag werd. Het heen en weer reizen

hadden ze niet voor ogen. Tot hun radeloosheid hebben ze een keer mijn IQ laten testen, toen bleek dat ik de meeste hersens van het gezin had kreeg ik nog meer op mijn donder. Ook daar heb ik veel van geleerd. Je moet je eigen problemen overstijgen en kijken wat je dan nog kan. Naast de recruitmentbureaus coach ik mensen die vastlopen en begeleid ik een aantal kinderen in de buurt in sociale activering, vooral adolescenten." Lukt het je dan ook, om ze te helpen? “Op de Bataviawerf was het scoringspercentage 85% en alles wat ik hier privé begeleid gaat goed. Er zit groei in, maar je moet het meer als getrapte planning zien. Spanning reduceren is de ‘name of the game’. Empatisch vermogen en zorgen dat het toegankelijk blijft. Niet het antwoord geven, maar wel prikkelen en triggeren. Zo coach ik ook volwassenen. Op de Bataviawerf hebben we een burn-out project gedaan. Een persoon die zeven jaar thuis had gezeten hadden we in 100 dagen weer gereïntegreerd. " Wat is de gangbare norm? “You name it. Als iemand zeven jaar thuis zit?" ..is dat al zeven jaar niet gelukt “Zeven jaar is best lang. En waarom het lukt? Omdat mensen niets ‘moeten’ bij mij."

Dat leerde je in Amersfoort? “Wel een beetje. Maar ook door het nest waar ik uit kwam, waar je geen taalfouten maakte. Ik woonde in een goede buurt. Mijn vader was directeur van Hunter Douglas, een grote multinational. Mijn moeder kwam uit een aannemersfamilie. "

Is dat dan een fout die wordt gemaakt? “Je moet ze ruimte geven. Er zijn honderden mensen in Friesland, duizenden in Nederland die na hun 50e de zak krijgen. Nou die zijn kansloos, tenminste als het je wordt gezegd en je gelooft dat, dan is dat zo. Als je voor 50% bent afgekeurd, dan hou je nog 50% goed over toch? Doe wat met die 50% en zorg dat het dan weer 100 wordt."

Werd je vrijgelaten in je keuze te stoppen met atheneum? “Ik heb mijzelf een beetje vrijgelaten. Dat

En nu een nieuw project. “Mijn vrouw en ik hoorden dat de Tuin bij de Wildernis te koop kwam. Anderhalf hectare

tuin, waar ze maisland van wilden maken. Wij kochten het in februari en nu willen we daar een soort shelter bieden voor ‘burnouts’ en PTSS’ers. Een milde structuur terug in het leven brengen. De één wil er schoffelen, de ander koffie drinken en de gesprekken des levens voeren. Het is allemaal goed, als ze allemaal maar binnen een bepaalde tijd aankomen. Als je je bed uit kan komen vind ik het goed genoeg. Maar ik ben naarstig op zoek naar een partij of organisatie die met mij in zee wil gaan om van de Tuin bij de Wildernis een succes te maken. Het liefst starten we daar in het voorjaar mee." Vind je het een teken van de tijd, al die burn-outs? “Dat is nu absoluut anders dan in de jaren ‘90. Hoe bewaak je de kwaliteit van je leven als alles fixed-price en fixed-date is? Je wordt ook geleefd. Als alle ontevreden mensen, die zich uitgekakt voelen, op gaan staan heb je in één klap het grootste leger in Nederland. Die sociale tweedeling is het gevaarlijkst wat ons kan overkomen. Hier heb je twee wijkagenten, als er 4000 mensen vervelend gaan lopen doen heb je er niets aan." Nog even terug op de tijd dat je bedlegerig was. Hoe was dat in het gezin? “In die tijd zat mijn dochter in haar examenjaar en was ik er elke dag voor haar. Ik zag het als een volstrekt voordeel. Ik heb er niet van genoten, maar mijn tijd goed gebruikt. Intussen is ze 23, net afgestudeerd, één dag werkloos geweest en nu fysiotherapeut in Sneek. De rug was altijd wel latent aanwezig. In mijn jeugd turnde ik en zwom ik wedstrijden, ik heb 15 jaar Yngling gezeild met mijn vrouw, ik heb boten gebouwd, alles in mijn eigen huis zelf gemaakt en ben nog steeds bemanning op de Lemmeraak van Bennie Postma. Ik doe daar geen zwaar werk, ik ga alleen mee. Fysiek kan ik niets meer. Maar nadenken gaat nog prima.”

PRACHTIGE MERKEN BREDE COLLECTIE

Je herkent een goede kledingzaak eraan dat die méér doet dan simpelweg kleding verkopen. De tijd voor je nemen, je een kop koffie of thee aanbieden, goed en eerlijk advies geven... Dat zijn zo van die dingen die je mist als je via internet kleren koopt. En moet er iets vermaakt worden aan een kledingstuk? Dan is het goed dat je in dezelfde winkel terecht kunt, waar een ervaren coupeuse je kledingstuk helemaal in orde maakt. Yok Yok Mode is zo'n winkel, met kleding voor de modebewuste vrouw en accessoires als schoenen, tassen, sjaals en bijouterie.

YOK YOK MODE

Midstraat 129, Joure • 0513-417098 • www.yokyok.nl

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN

FOTO'S: AWFOTO.NL

deFryskeMarren

NACHTWERKER BEERT BOOMSMA VAN LEMMER:

“WE HEBBEN EEN UNIEK STADION” Beert Boomsma is een nachtwerker. De ijsmeester van kunstijsstadion Thialf in Heerenveen kan niet anders. Overdag wordt er immers constant geschaatst. Pas ’s nachts kan Boomsma experimenteren om tot een zo goed mogelijke toplaag op het ijs te komen. De 47-jarige Lemster doet dat al zo’n 17 jaar. Eigenlijk is al het werk wat hij de afgelopen jaren heeft gedaan tevergeefs geweest. Want het 50 jaar oude Thialf kreeg vorig jaar een nieuwe outfit. “Alles is anders, alles is nieuw”, verzucht Boomsma, die aan het begin staat van een nieuwe ijsperiode. LÚSTERJE, SJEN EN FIELE

Alles heeft invloed op de samenstelling van het (kunst)ijs. Het water waarvan het wordt gemaakt komt bijvoorbeeld uit de grond. Maar dat heeft een hoog ijzer- en methaangehalte. Dat moet er uit. “Ik kan het water zo zuiveren dat het niet meer bevriest. Dat is het nulpunt, vandaar moet ik weer terug”. Maar hij heeft ook te maken met de temperatuur in de nieuwe hal. De verlichting heeft invloed. De hoeveelheid publiek die er zit bij wedstrijden, als het ijs juist heel snel moet zijn. En dan zijn er nog ijsmachines.

En dus blijft hij de hele winter aan het werk. “Us heit sei altiten lústerje, sjen en fiele”. Dat doet hij. Staat soms tijden lang alleen maar te kijken naar het ijs. In dweilstand of gewoon als er op gereden wordt. Hij werkt ’s nachts, komt soms best wel weer aan die 80 uur toe. En als dan analyse 1, 2 en 3 bij elkaar komen, is hij even helemaal alleen. “Dat kun je met niemand delen”. Eenzaam. Slechts even. Want hij heeft een ploeg technische mannen om zich heen en het is zijn verantwoording dat die goed rendeert. “Het allerbelangrijkste”. Een ploeg die dat met inzet en veel energie doet. De schaatsenrijders hebben geen idee. “Ze weten niet wat we doen”. Boomsma vindt dat ook wel weer logisch, ze moeten met hun sport bezig zijn.

ALLES WETEN Hij heeft voor en tijdens de nieuwbouw van Thialf alles geen ogenblik met rust gelaten. Hij wilde alles weten wat er in kwam. Heeft de meest hoogwaardige koelmachines besteld die er waren. Geen enkele ijsbaan in de wereld heeft daarover de beschikking. Maar nu moet met alles weer geëxperimenteerd worden. Hij noteert alles heel zorgvuldig. Om maar niet te spreken van het weer buiten, wat ook van invloed is. “Deze zomer hadden we schitterend ijs”. Regen deert hem niet meer. Hij kan zoveel vocht aan de hal onttrekken, dat de rijders van droogte niet meer verder zouden kunnen. Hij gaat moeiteloos verder met z’n technische verhaal. Want dat is zijn oorsprong. Hij ging de elektrotechniek in, en vandaar al snel naar de koeltechniek. Die techniek breng je als het ware aan in machines. Je stopt er energie in, maar er komt dus aan de achterkant weer nieuwe energie vrij. Procestechniek. Je koelkast heeft een andere techniek dan je vriezer. Hij werkte voor een Zweeds bedrijf dat met koelwagens ons land doorreed. Boomsma was officieel alleen in het noorden, maar zat al snel door het hele land. Werkte vaak 70 à 80 uur per week. En toen hij voor de zoveelste maal in een file vaststond, besloot hij in te gaan op de suggestie van een kennis die hem op Thialf attendeerde.

THIALF Boomsma kwam daar binnen

Thialf is in de wereld een unieke baan. Hij zegt het met klemtoon. Hij wil het laten zien. De meest geavanceerde baan. Alle Olympische banen die er kwamen hebben vooraf informatie gevraagd bij Thialf. Maar Thialf zegt niet zoveel meer. “In elk geval niet meer gratis. Ze zoeken het zelf maar uit”. Dat heeft Boomsma ook moeten doen. En daarmee is die koeltechnicus van Lemmer eigenlijk ook een topsporter geworden. tijdens de vorige grote verbouwing, waarbij toen ook de hele ijsvloer was weggehaald. Beert Boomsma kon niet meer dingen voorstellen om aan te schaffen, maar hij kon wel kijken. En waar hij toen in z’n auto voor de Zweden al met een laptop werkte, zag hij dat Thialf achterliep. Koelmachines vroren naar -14. “Daar maak je soft ice mee”. Thialf heeft ze nu tot -28. Boomsma werkt er voor het tweede seizoen mee. Met al die nieuwe technieken die Thialf nu in huis heeft loopt het weer voorop. De roem snelde Thialf ook vooruit. Er zouden verschrikkelijk snelle tijden worden gereden. De praktijk is niet slecht, maar ook nog niet echt goed. Hij heeft juist het NK afstanden achter de rug. Baalt hij van de toch wel matige tijden? Nee. “Begin seizoen”. En hij noemt de snelle

tijden op 500 en 1000. Verder was er last van hoge druk, dat krijg je er met geen enkele techniek uit. Maar Boomsma geeft wel toe dat het wat sneller moet. Heerenveen moet

gewoon de beste laaglandbaan ter wereld zijn. Thialf heeft wel een paar laaglandbaanrecords, maar “er zit nog veel meer in”.

Resultaatgarantie* Verlies direct tussen 4 en 28 cm

Door middel van behandelingen met het systeem wordt door de ultrasound techniek vet uit de vetcel losgetrild en via het lymfestelsel afgevoerd. Tegelijkertijd worden middels elektrostimulatie spieren opgebouwd. Hierdoor wordt ook cellulite minder en wordt een slap geworden huid weer mooi strak.

AFSLANKK

AACCTTIIEE AFSL AN

Tanja de Klijn de rest van de recensies ! Lees op onze Facebookpagina: facebook.com/easyslim.nu

Bekend van o.a.

lingling ehan fbeh andede & pr kepr oeoefb Inta& Intake nú voor or samen van € 69,-,- n vo € 69 samen va ts € 39ú,slnech

slechts € 39,-

ze De

Kom ook! En overtuig jezelf!

aatg ng deli arant ie geldt voor de proefbehan

Afslanken was nog nooit zo easy en leuk!

sul taa tga rant Res ie ge ing ldt voor de proefbehandel ult

Nadat ik eerst een beetje had rondgekeken op internet, heb ik de stap genomen om een afspraak te plannen bij Easyslim.nu. Ik vond het erg spannend, omdat ik me heel erg afvroeg (en stiekem een beetje bang was) wat voor prikkels en gevoel de machine zou teweegbrengen. Compleet onnodig. De deur ging open en ik voelde me meteen welkom. In een gezellige en mooie ruimte werd ik ontvangen en op een duidelijke en vriendelijke manier werd uitgelegd wat er ging gebeuren en wat ik moest verwachten. Eerst meten, en daarna was het dan zover: bij mij werden de blokken op mijn benen, armen en buik gezet. Eerst het openzetten / lostrillen van de vetcellen. Een apart gevoel. Een soort tinteling is wat ik voelde. Daarna de spieren. Dit was iets heftiger maar vond ik persoonlijk wel een lekker gevoel. Je hebt het gevoel of je echt aan het sporten bent, want je voelt je spieren gewoon samentrekken. De tijd vloog voorbij en voor ik het wist werd er weer gemeten. Jeetje zeg, er waren flink wat centimeters af! Het bewijs was geleverd. Dit kan echt werken. Als opdracht kreeg ik mee om voldoende water drinken voor de afvoer van het afval en dat heb ik gedaan. Je ziet het echt aan je urine dat er van alles door je lijf wordt vrijgegeven. Deze behandeling werkt en ik zou hem iedereen willen aanraden. Wil je op een gemakkelijke manier centimeters / gewicht verliezen, ga dan naar Easyslim.nu!

Easyslim.nu® is een afslankstudio waar je met hulp van een gepatenteerd en geavanceerd apparaat plaatselijk afslankt en spieren opbouwt.

act ie i s

De ze a

ctie

gel dig t/m

is ge

l p: vo 30 oktob er 2017 – Let o

l d ig t /m 30 november 2017

ol – =v

e *R

= vol op: t e L –

–*

Dit is een echte recensie van onze Facebookpagina

vol

Maak direct een afspraak

Easyslim.nu el! p Sim Download de Easyslim.nu app en boek snel een afspraak!

Lemmer | Leeuwarden | Heerenveen | Sneek berber@easyslim.nu

Bel 06 20 96 67 23 of boek online in via

www.easyslim.nu

deFryskeMarren deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN

SIKKO WATERLANDER

‘Luiden Jouster Merke klokje geeft een kick’ Hoe veel jaren achter elkaar Sikko Waterlander ondertussen het Jouster Merke klokje heeft geluid, weet hij niet exact. Volgens de 80-jarige Jouster kan dat zomaar vijftig keer zijn. Meestal is Waterlander in al die jaren de eerste geweest die na de burgemeester van eerst Skarsterlân en sinds een paar jaar de gemeente De Fryske Marren het traditionele klokgelui over Joure liet galmen, waarmee ’s werelds oudste jaarmarkt steevast wordt ingeluid op de vierde donderdag in september. Waar de voorliefde voor het luiden van het Jouster Merke klokje vandaan komt, weet Waterlander niet. “Ik ben daar al een paar keer naar gevraagd. Ik denk dat ik er via de overlevering mee in contact ben gekomen. Ik vind het ook mooi dat de traditie wordt doorgegeven. ’s Morgens vroeg staat er namelijk al een hele meute ouders met kinderen om het klokje te luiden. Zelf gaat bij mij om 6.00 uur de wekker. Dan ben ik mooi op tijd aanwezig bij de kerk. Ook ditmaal was ik weer de eerste die na burgemeester Veenstra het klokje mocht luiden. Na het kwartiertje klokkenluiden, ga ik vervolgens elk jaar eerst naar de paardenmarkt en de Agrarische Schouw. Dan ben ik om 8.45 uur weer thuis en drink ik koffie met mijn vrouw. Om 9.30 uur gaan we dan naar de markt en zweven we vervolgens de hele dag rond op de Jouster Merke.” Waterlander heeft ondertussen al heel wat burgemeester meegemaakt na wie hij het klokje mocht luiden. “Wat het luiden van het klokje zo mooi maakt? Het geeft echt een kick. Bertha, mijn vrouw, heeft er niets mee. Zij zegt weleens: ‘Blijf toch liggen’. Maar ik moet erheen. Ik herinner me nog goed de Jouster Merke van 1980. Toen moest ik ’s middags vanwege een oogoperatie naar het ziekenhuis. ’s Morgens ben ik eerst het klokje gaan luiden.” Sikko en Bertha Waterlander. Links op de foto de klok die Waterlander zijn vader maakte.

OORLOGSJAREN De Jouster Toren en ook de jaarmarkt zitten diepgeworteld in het hart van Waterlander. Dat kon volgens hem zelf ook haast niet anders, omdat hij geboren en getogen werd met uitzicht op de Hobbe van Baerdtkerk. Na de oorlogsjaren maakte de in 1937 geboren Jouster voor het eerst kennis met Jouster Merke. “In de oorlogsjaren was er geen kermis en geen markt. Ook het klokje werd toen niet geluid. Want niet alleen alle kooplui waren weg, maar ook de klokken. Die waren elders veilig ondergebracht. Toen ik voor het eerst kennismaakte met Jouster Merke, was ik meteen gegrepen. Ik kan mij nog de hele kermis van die tijd voor de geest halen. Alles kostte een dubbeltje. Zoals het knijpen van een vrouw met hele dikke billen, haha.”

Waterlander: “Ik weet ook nog wel de tijd dat ik twintig jaar was en gelegerd was in Deventer. Ik moest en ik zou naar Jouster Merke. Overigens heb ik drie broers. Een van hen is overleden. Hij was ook echte Jouster Merkeganger. Mijn twee andere broers hebben niets met Jouster Merke. Mijn collega’s hebben toen in mijn plaatst ‘present’ geroepen bij het appel. Wel vind ik het jammer dat de markt minder interessant wordt, doordat het aantal ambachtslieden terugloopt. Maar wat hetzelfde is gebleven, is de gezelligheid bij de kroegen. Wel was het vroeger meer een gekkenhuis, inclusief dames van lichte zeden, die rondhingen bij de cafés.”

De Jouster Tour (foto gemeente De Fryske Marren)

VOORLIEFDE Waterlander heeft de voorliefde voor klokken niet van een vreemde. Gepassioneerd vertelt hij niet alleen over alles wat met Jouster Merke heeft te maken, maar ook over zijn vader die meubelmaker was bij de firma De Vrij in een pakhuis achter het pand waar de expert zit. “Het begon met een klok die mijn vader voor mij maakte. Die hangt nog steeds bij ons thuis. Zelf heb ik ook klokken gemaakt. Sommigen vinden er niks aan. Ik vind het schoonheden”, zegt Waterlander, die zelf vanaf zijn zeventiende bij Douwe Egberts werkte. “Ik vind het ook mooi om dergelijke voorwerpen, die een persoonlijk verhaal bevatten, in huis te hebben. Dat maakt de boel levendig.” Diezelfde voorliefde koestert de kwieke Jouster ook voor zijn geboortedorp. “Ik ben aan Joure verknocht en wil er ook alles van weten. Zo heb ik een abonnement op Ut eigen Gea. Dat tijschrift verschijnt sinds 2003 driemaal per jaar en bevat artikelen over het verleden van de voormalige gemeente Skarsterlân. Als ik iets zie wil ik weten wat het is en vraag ik ernaar. Zo ben ik, ik wil dingen weten en bekijken. Zo ken ik bijvoorbeeld Steenwijk, waar mijn vrouw vandaan komt, ook heel goed. Dat is nu eenmaal zo. Als je niet meer kunt,

houdt het op. Zolang het gaat, wil ik dingen blijven weten en doen van zaken die mij interesseren. Zo ben ik ook op en top tuinman.”

VERBAASDE BLIK Terwijl de koeken op zijn en de vrouw van Waterlander nog maar eens een heerlijke kop koffie inschenkt, bladert de Jouster zelf door een van de vele fotoalbums die hij bezit. Het album dat hij vasthoudt toont bijvoorbeeld allemaal ansichtkaarten met daarop beelden van Joure door de tijd heen. Waaronder het sanatorium dat in 1910 in Park Heremastate werd geopend. Dat sanatorium verhuisde in 1922 naar Appelscha. De geur van Douwe Egberts, het stof van de scheepsbouw en de herrie die woonbootbewoners maakten, bleken de rust van de tuberculosepatiënten, een ernstige ziekte in die tijd, niet ten goede te komen. Het sanatorium in Appelscha was vervolgens tot 1963 in bedrijf. Vandaag de dag zit het tuberculosemuseum in het pand. “Zo heb ik plakboeken vol met oude foto’s. Foto’s van het luiden van het Jouster Merke klokje waar ikzelf op sta heb ik echter niet”, zegt Waterlander, terwijl hij verbaasd zijn blik opricht. “Hoelang ik het klokje jaarlijks nog blijf luiden met Jouster Merke? Zolang ik op mijn benen kan staan.”

Eetkamerstoel Smile

Vrolijke leren stoeltjes voor een ‘smile’prijsje

Leuke trendy eetkamerstoelen gemaakt van echt leder. Leverbaar in verschillende vrolijke kleuren. Kom kleur bekennen.

219,-

AKTIEPRIJS!

179,-

Binnenhuisadviseurs die thuis zijn in elk huis

Stoer en robuust voor een zachte prijs!

Linnenkasten Wij hebben een groot assortiment linnenkasten. Deze bieden ongekende mogelijkheden om uw ruimte optimaal te benutten en kunnen moeiteloos in iedere situatie worden ingepast.

Bank Merio Keuze uit 2-, 3- en 4-zits. 2-zits in stof vanaf € 499,. In gazelle vintage *exclusief sierkusse ns

649,-

Slapen Een groot aanbod bedden en matrassen van Auping, M Line en Altijd Goed

Zweefdeurkast Ellis 150x197 cm

Slapen vindt u bij Jaring de Wolff. Comfortabel en kwaliteit van hoog niveau!

AKTIEPRIJS!

399,Een aanwinst voor elk interieur

Slapen wordt weer genieten

Grandeur 1000 160x200 cm

www.jaring.nl

Vlak:

Elektrisch:

2059,- 2659,-

2129,-

Industrieweg 7A / 8521 MB St. Nicolaasga, tel. 0513-431789, Vrijdag koopavond

Compleet en voordelig!

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN

deFryskeMarren

LIFESTYLE TIPS & TRENDS SPECIALISTEN UIT DE FRYSKE MARREN GEVEN HUN KIJK OP DE LAATSTE TRENDS OP HET GEBIED VAN BEAUTY, ETEN EN INTERIEUR....

Volkoren

GEEN GRAANSOORT?

Ik zie vaak de verwarring bij mensen als ze bij de broodafdeling vragen om een volkorenbrood en ze de vraag krijgen: ‘Wilt u een volkorenbrood van tarwe, spelt, kamut of rogge?’... ‘Nou, gewoon, een volkorenbrood.’ Wat is volkoren dan? Volkoren zegt iets over de malingsgraad! Het is van belang te weten waaruit brood kan bestaan. Brood is gemaakt van graan; tarwe, spelt, rogge, kamut... Een graankorrel bestaat uit de zemel (het vliesje), de kiem en de meelkern. Het grootste deel van de voedingsvezels, vitamines en mineralen bevinden zich in de buitenste laag van de graankorrel, de zogenaamde zemel. Een ander onderdeel van de buitenkant is de kiem. Deze bevat goede vetten en ook vitamines en mineralen. De kern van de korrel, de meelkern of meellichaam, bestaat uit koolhydraten en eiwitten. Als de hele graankorrel gemalen wordt, ontstaat volkoren meel. Het bevat alle onderdelen van de

graankorrel, hiermee wordt volkorenbrood gebakken. Is het bruin- of gebuild brood, dan is een deel van de zemelen eruit gezeefd. Bij witbrood zijn alle onderdelen van de buitenkant eruit gezeefd en heet het gemalen graan geen meel, maar bloem. De meeste gebakjes, cake en koekjes worden hiermee gebakken.

GRANEN EN KOOLHYDRATEN Veel mensen letten tegenwoordig op de inname van koolhydraten. Maar koolhydraten zijn niet per definitie slecht. Ze geven ook energie. Er is echter wel een verschil tussen volwaardige- en lege koolhydraten. Je kunt nu begrijpen dat een volkorenbrood je volwaardige koolhydraten geeft en witbrood lege. Tevens verzadigt volkoren meer, waardoor je minder van nodig hebt, dus ook minder beleg!

MIJN TIP! MARRAN HELDER - Eigenaar natuurvoedingswinkel Ecoshop Helder

Als je graanproducten neemt, kies dan voor volwaardige. Ook als je pasta maakt, kies voor volkorenpasta i.p.v. witte. Je zult merken dat je eerder verzadigd bent. Wil je minder koolhydraten eten, kies dan als ontbijt eens voor een volle biologische yoghurt met muesli in plaats van brood.

DIY-KRUKJE VAN TIJDSCHRIFTEN Hebben jullie ook stapels (woon)tijdschriften liggen? Maak er een krukje of bijzettafeltje van.

Leuk om een lampje of vaasje met bloemen op te zetten. Ik had nog een stuk multiplex liggen, wat ik op maat heb gezaagd met een decoupeerzaag. Ook lag er nog een oude riem. Je kunt ook naar de bouwmarkt gaan, daar hout kopen en op maat laten zagen. Benodigdheden 2 x multiplex +/- 23 x 29 cm, 2 x multiplex 3 x 23 cm, houtlijm, tijdschriften en een riem STAPPENPLAN

1. Z aag het hout op de juiste maat. 2. Lijm de 2 smalste stukken als pootjes aan de onderkant. 3. Leg de tijdschriften op de onderkant. Maak de stapel zo hoog als je zelf wilt. 4. Leg de overgebleven plaat op de stapel met tijdschriften. 5. Maak het geheel vast met de riem. Zet de riem zo strak mogelijk vast.

DROGE HUID? Merk jij ook dat je huid steeds droger gaat aanvoelen naarmate het kouder wordt? Dat kan kloppen. De herfst is in volle gang, wind en regen wisselen elkaar af en binnen staat de kachel aan. Dat alles heeft invloed op je huid. Hieronder geef ik je een aantal tips om uitdroging van je huid te verhelpen en te voorkomen. 1. Douche niet té warm en niet té lang, al dat warme water droogt je huid uit. Smeer na elke douche- of badbeurt je huid in met een voedende body crème. 2. Scrub je huid één keer per week. Voor je gezicht gebruik je een speciale gezichtsscrub. Breng daarna een hydraterend masker aan en laat dit 10 minuten inwerken. 3. Drink voldoende water, zo’n 1,5 liter per dag. Dit staat gelijk aan zes tot acht glazen water. 4. Bezoek een schoonheidsspecialiste voor een intensievere, voedende behandeling voor je huid. Zij kan ook een passend advies geven over de juiste verzorging van je huid.

Volg je bovenstaande tips op, dan zal je merken dat je huid soepel aanvoelt en er stralend uitziet, ook in dit natte en koude jaargetijde! RINSKE LOK-JEPMA - Interieurstylist, eigenaar Rinske Interieurstyling

FETTJE BAJEMA - Schoonheidsspecialist, eigenaresse Fettje’s Beautysalon

NUMMER 11 • 2017

THUISZORG ZUIDWEST FRIESLAND

Meer regie en gemak voor thuiszorgcliënten door online zorgnetwerk

‘DOOR TECHNISCHE SNUFJES PROBEER IK MEZELF TE BLIJVEN REDDEN’ Een gehoorapparaat waarmee je kunt telefoneren en tv kijken, een waslijn met daaraan een jas aan twee grote knijpers en een automatisch schilapparaat. Dit is slechts een greep uit de technische snufjes die in de woonboerderij van meneer Faber (89) zijn te vinden. “Techniek heeft altijd mijn interesse gehad. Op deze manier probeer ik mezelf te blijven redden”, vertelt meneer Faber. ZELF OPLOSSINGEN ZOEKEN Meneer Faber is zijn hele leven al vindingrijk geweest. “Wanneer iets mij niet lukt dan probeer ik een oplossing te verzinnen”, legt Faber uit. “Zo heb ik bijvoorbeeld moeite om mijn jas zelfstandig aan te trekken. Opeens bedacht ik mij dat wanneer ik mijn jas ophang aan een waslijn ik mijn armen niet zo hoef te gebruiken.” Iedere ochtend helpt een medewerker van Thuiszorg Zuidwest Friesland (TZWF) meneer Faber met aankleden. Samen met de hulp van TZWF kan hij nog steeds zelfstandig wonen.

ALTIJD UP-TO-DATE DOOR CAREN Meneer Faber is geïnteresseerd in de digitale wereld. Hij maakt dan ook gebruik van Caren. Een thuiszorgmedewerker heeft hem hierin wegwijs gemaakt. Inmiddels logt hij zelfstandig een aantal keer per week in op de website. “Ik werp vaak even een blik op de kalender. Op deze manier weet ik precies wie er komt en hoe laat”, vertelt Faber. Daarnaast kijkt hij wat er in zijn zorgdossier wordt geschreven. “Laatst heb ik via Caren een bericht naar mijn wijkverpleegkundige gestuurd, dit vond ik heel handig.” Meneer Faber raadt andere cliënten ook aan om gebruik te maken van Caren.

De Antonius Zorggroep vergeet dementerenden niet Met de verkeerde boodschappen thuiskomen, fouten maken bij het koffiezetten of problemen hebben met spreken en gedesoriënteerd raken. Deze voorbeelden kunnen wijzen op de chronische ziekte dementie. “Er is geen medicijn dat dementie geneest, maar er zijn wel medicijnen waarmee geprobeerd wordt de achteruitgang te vertragen. Structuur is het belangrijkste middel om met dementie om te gaan”, aldus internist ouderengeneeskunde Karel van Wieringen. Naast behandelingen biedt de Antonius Zorggroep verschillende hulpmiddelen aan om het leven van dementerenden aangenamer te maken. MEDICATIE Steeds meer mensen krijgen last van dementie. “Dementie is als een tsunami: in Nederland hebben momenteel zo’n 250.000 mensen dementie

en naar verwachting zijn dat er in 2050 een half miljoen”, vertelt Van Wieringen. Het is belangrijk dat de partner of familie die de dementie signaleert, met de patiënt naar de huisarts gaat, zodat er een diagnose gesteld kan worden. De zusters van Thuiszorg Zuidwest Friesland kunnen hier ook een rol in spelen, want zij letten eveneens op signalen die kunnen wijzen op dementie. “De patiënt vindt meestal zelf dat het prima gaat, terwijl de mensen om hem heen zien dat er toch iets niet klopt”, aldus de internist ouderengeneeskunde. Na onderzoek door een uitgebreid gesprek met de patiënt en zijn of haar naasten, aangevuld met bloedonderzoek en meestal een MRI-hersenen, wordt de diagnose dementie gesteld. Afhankelijk van de soort dementie kan de patiënt in aanmerking komen voor medicatie.

ORIËNTATIE De Antonius Zorggroep biedt meer. De zorg voor dementerenden en andere kwetsbare ouderen is een van de kernpunten in het Antonius Ziekenhuis en bij Thuiszorg Zuidwest Friesland. Verpleegkundigen volgen hiervoor extra opleidingen en bij deze groep patiënten zijn de geriaters bij lichamelijke klachten vaak medebehandelaar. Hulpmiddelen die thuis en in het ziekenhuis gebruikt worden, bieden deze groep ouderen en verwarde patiënten meer gemak. Verlichting van de bedden en speciale klokken helpen hen zich beter te oriënteren. In het ziekenhuis tikken 55 van deze klokken. Ze hangen op alle éénpersoonskamers, met hun duidelijk afleesbare tijd, datum, dag en jaar-aanduiding. Deze klokken zijn ook te koop in de Groene Kruis winkel.

Iedereen die thuis zorg en ondersteuning heeft van Thuiszorg Zuidwest Friesland kan nu gratis gebruik maken van Caren, een veilig zorgnetwerk waarin informatie beschikbaar is over de zorgverlening. Zo kunnen cliënten en hun dierbaren via Caren hun zorgdossier inzien via de computer of tablet en zien ze welke zorgverlener bij hen thuis komt. Thuiszorg Zuidwest Friesland wil met Caren de formele- en informele zorg beter op elkaar afstemmen.

Mantelzorg Voor de cliënt is het mogelijk om mantelzorgers, kennissen en zorgverleners toegang te verlenen tot onderdelen van Caren. Zo kunnen bijvoorbeeld kinderen op afstand meekijken met de zorg en ondersteuning die hun vader of moeder thuis krijgt, de agenda raadplegen en een vraag stellen aan zorgverleners of beantwoorden. Op die manier staat de mantelzorger er niet alleen voor. De gedeelde agenda met zorgverleners, de inzage in het zorgdossier en de rapportages van de zorgverleners zorgen voor transparantie van de zorg en ondersteuning.

KEURMERK SENIORVRIENDELIJK ZIEKENHUIS 2017-2018

GOEDE ZORG VOOR OUDEREN IN ANTONIUS ZIEKENHUIS

Het Antonius Ziekenhuis kreeg dit jaar opnieuw het keurmerk Seniorvriendelijk Ziekenhuis van de ouderenorganisaties Unie KBO, PCOB, NOOM en NVOG. Niet alleen dementerenden maar alle ouderen zijn goed af in het ziekenhuis in Sneek en in Emmeloord. Marcel Kuin, voorzitter Raad van Bestuur van de Antonius Zorggroep is trots op het keurmerk voor het ziekenhuis: “Het onderstreept weer eens dat we hier goede zorg verlenen aan kwetsbare inwoners van de regio’s Zuid Friesland en de Noordoostpolder. Ook ouderen zijn door de zorg van onze medewerkers en artsen in goede handen. “

GERIATRIE EN KWETSBAARHEID In het Antonius Ziekenhuis is er voor ouderen die onder behandeling zijn bij verschillende specialismen ook sprake van een co-behandeling door geriaters. Zij kijken vanuit ouderengeneeskunde mee naar de ouderen die voor andere klachten in het ziekenhuis komen. Ook de controle op kwetsbaarheid van ouderen is van belang. Ouderen zijn kwetsbaar als ze bijvoorbeeld kampen met ondergewicht, als ze verward lijken te worden en moeite hebben met algemene dagelijks levensverrichtingen als eten en drinken, opstaan uit bed of uit de stoel, aankleden en of het lichaam zelf de temperatuur op peil kan houden.

ZORGOVERDRACHT GOED GEREGELD Ook de inrichting van het ziekenhuis en de voorzieningen voor ouderen en hun naasten zijn goed. Daarnaast hebben de ouderenorganisaties ook gekeken naar de overdracht van de zorg door het ziekenhuis naar zorg in de thuissituatie of naar verpleeghuizen. Dat is in het Antonius Ziekenhuis goed geregeld. De wijkverpleegkundige komt daarbij al in het ziekenhuis aan het bed. Deze zogeheten ‘warme overdracht’ zorgt ervoor dat de zorg in het ziekenhuis naadloos overgaat in de zorg thuis en dat de patiënt en de wijkverpleegkundige elkaar al kennen.

deFryskeMarren • GEZOND&FIT deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN

THEMABIJEENKOMST:

BLIJF(T) IN BEWEGING

Bewegen is belangrijk voor iedereen. Het geeft voldoening, brengt mensen met elkaar in contact en geeft plezier. Ook heeft bewegen een positief effect op de gezondheid. Naarmate mensen ouder worden, bewegen zij over het algemeen vaak minder. Zeker wanneer bewegen vanwege gezondheidsklachten steeds moeilijker wordt. Op donderdag 16 november organiseert zorgorganisatie Patyna een themabijeenkomst over ouder worden en bewegen. Tijdens de bijeenkomst delen fysiotherapeut Eelco ten Brug en bewegingstherapeut Floris Koudenburg hun kennis over bewegen. Beiden zijn werkzaam bij het behandelteam van Patyna. Ze geven informatie over het nut van bewegen en de gevolgen van te weinig bewegen. Ook geven ze tips hoe ouderen op een eenvoudige manier meer kunnen bewegen, bijvoorbeeld tijdens dagelijkse bezigheden.

Bewegingstherapeut Floris Koudenburg van Behandelteam Patyna begeleidt een cliënt.

woonzorg- en behandelcentrum Flecke in Joure en begint om 19.30 uur. Belangstellenden uit Joure en omgeving zijn van harte welkom. De toegang is gratis en voor koffie en thee wordt gezorgd. De bijeenkomst is onderdeel van een serie bijeenkomsten, die zorgorganisatie Patyna dit jaar in Joure heeft georganiseerd. De thema’s van de vorige bijeenkomsten waren omgaan met dementie, vrijheid en veiligheid voor mensen met dementie en langer thuis wonen met techniek.

De themabijeenkomst vindt plaats in

Burenruzie? Nooit leuk! In ruim 250 gemeenten in Nederland zijn buurtbemiddelingsmeldpunten actief. Per 1 oktober is ook in De Fryske Marren het project Buurtbemiddeling gestart met een meldpunt bij Miks welzijn. Het project speelt geen “rijdende rechter”, maar is een initiatief dat advies en ondersteuning geeft bij het weer in gesprek komen tussen buren in het geval dat dit haast niet meer mogelijk is. Gemeente De Fryske Marren voert het project uit samen met de drie woningcorporaties Accolade, Lyaemer Wonen, Wonen Zuidwest Friesland en met Miks welzijn. KAN HET WAT ZACHTER!? In elke buurt komt het voor dat mensen zich ergeren aan het gedrag van een ander. Als buurtbewoners het niet met elkaar kunnen uitpraten, kan een verschil van opvattingen uitgroeien tot een burenruzie. Vaak gaat het om relatief kleine dingen zoals overhangende takken, tuinonderhoud (of juist het gebrek hieraan), muziek, luide stemmen, blaffende honden, enzovoorts. De meeste van dit soort zaken zijn wettelijk vaak niet strafbaar, maar hebben vooral te maken met verschil in woonopvattingen. Soms heb-

ben mensen niet eens in de gaten dat hun gedrag overlast bij anderen veroorzaakt. Het kan echter veel woonplezier bederven en tot ergernis, stress en zelfs gezondheidsklachten leiden.

SOS Het is belangrijk dat buren in gesprek gaan of blijven. Waar dat lastig lijkt, kan Buurtbemiddeling een helpende hand bieden. Het zelf naar de buren stappen is in veel situatie en in de beginfase de beste oplossing; Buurtbemiddeling kan do’s en don’ts aanreiken voor zo’n gesprek. Levert dit niets op, dan kan er een beroep op een bemiddelaar worden gedaan. Gedachte is dat een onafhan-

kelijke, neutrale partij het gesprek tussen buren (weer) op gang kan brengen. Voor veel mensen is de stap om hun ‘probleem met de buren’ bespreekbaar te maken best lastig. Voorbeelden uit de praktijk wijzen er echter op het gesprek aangaan juist heel veel opluchting kan geven. Project Buurtbemiddeling is ook bijzonder omdat de capabele buurtbemiddelaars zich vrijwillig inzetten. Deze vrijwilligers hebben trainingen gevolgd zodat ze weten hoe ze moeten bemiddelen. Zij komen bij de mensen thuis om de situatie op te nemen. Desgewenst gaan zij, en alleen met instemming van de vrager, ook in gesprek met de buren. De bemiddelaar is respectvol en weet goed om te gaan met discretie.

Het informatie- c.q. meldpunt van project Buurtbemiddeling in De Fryske Marren is op werkdagen bereikbaar via Miks welzijn op telefoonnummer 0513-414593. Iedereen die hulp of wat meer informatie wil, kan vrijblijvend bellen en vragen naar Gerry Broersma of Francien Bekius. Meer informatie over buurtbemiddeling is ook te vinden op de website www.problemenmetjeburen.nl

Drie eeuwen vakmanschap en techniek Dwaal door de 10 historische gebouwen en ontdek de geschiedenis van ambacht en industrie • • • •

Koffie, thee en Douwe Egberts Kopergieterij van Keverling Grootste collectie Friese klokken Drukkerij vol letters en persen

www.museumjoure.nl

Een respectvol en waardig afscheid, ongeacht waar u verzekerd bent.

Harinxmalaan 1 - 8602 CN Sneek Telefoon (0515) 428 700 E-mail info@crematoriumsneek.nl

crematoriumsneek.nl

deFryskeMarren deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN

COBI JELLESMA

“VOOROORDELEN VERDWIJNEN ALS JE IN CONTACT KOMT MET VLUCHTELINGEN!” ‘Stel je eens een situatie voor dat je uit je land zou moeten vluchten, dan zou ik persoonlijk het wel heel erg fijn vinden wanneer iemand mij zou helpen”, zegt Cobi Jellesma uit Lemmer. Jarenlang was ze betrokken bij Vluchtelingenhulp en kreeg als waardering daarvoor ook de versierselen, die horen bij het lidmaatschap van de Orde van Oranje-Nassau, opgespeld. Nog altijd trekt Cobi zich het lot van vluchtelingen en ontheemden aan. Die betrokkenheid ging weleens ten koste van haar eigen privéleven, beseft ook Cobi zich terdege. “Ik ben in 1989 begonnen met het vluchtelingenwerk in Lemmer en dat heb ik tot 2001/2002 gedaan. Toen is hier het Asiel Zoekers Centrum (AZC) gekomen, waar ik werd aangesteld als juridisch begeleidster en coördinator vluchtelingenwerk Lemmer. Later, na de fusie, kwam daar Gaasterlân-Sleat ook nog bij. Ik heb toen heel wat trainingen en cursussen gevolgd op juridisch gebied.”

Dat de sfeer rond vluchtelingen en asielzoekers tegenwoordig anders is dan 20 jaar geleden, ervaart Cobi ook. Fel tegen de bekende vooroordelen ingaan heeft geen enkele zin weet zij. Ze doet dat dan ook niet meer. “Wat nog weleens wil helpen is de vraag of mensen die zo tekeergaan tegen vluchtelingen ook willen ruilen met mensen uit een AZC. Dan is er meestal het grote zwijgen”. Toch heeft Cobi er geen spijt van dat ze ooit met het vluchtelingenwerk is begonnen, alleen al de dankbaarheid van de mensen doet haar goed.

De eerste vluchtelingen die Cobi zich herinnert waren een zwangere Somalische moeder met drie kinderen en een neef. “Ze kwamen in een door de gemeente ingericht huis te wonen en wij waren met een groep van vijftien vrijwilligers, waarvan er vijf bovenop dat gezin werden ‘gestampt’, omdat we dachten dat we van alles moesten doen. Het liep zo uit de hand dat we de huisarts ’s nachts uit bed belden omdat een van de kinderen verkouden was. Dat was wel een heel bijzondere periode.” Langzamerhand leert Cobi, door ervaring wijzer geworden, dat het zo gek niet hoefde en de groep vrijwilligers liep in aantal terug. Dat neemt niet weg dat het begeleiden van vluchtelingen intensief was, herinnert Cobi zich. Het was niet alleen begeleiden, maar ook het inrichten van de huizen, de financiering en de hele papierwinkel die erbij kwam kijken. Waarom ging Cobi toen wel door, terwijl veel andere vrijwilligers er de brui aan gaven?

DRIJFVEER “Mijn drijfveer was gewoon dat ik dat moest doen. Ik hou ook van hele donkere mensen, ze zijn vaak

“Ik heb tegen mijn man Jelle gezegd: ‘Als ik later overlijd, dan wil ik wel dat al die zwarte mensen op mijn begrafenis komen, die wil ik erbij hebben’. Er is nog altijd een vrouw die mij begroet met ‘hey mij mam’. Ze woont al 15 jaar in Lemmer.”

NIET ROMANTISEREN

lief, alhoewel er ook ‘spoken’ tussen zitten. Hun cultuur, maar ook mijn eigen nieuwsgierigheid naar hoe andere mensen leven, zorgden ervoor dat ik mij bleef inzetten voor de vluchtelingen. Daarnaast speelde de dankbaarheid van de

mensen die we hielpen een belangrijke rol. Ik kom nog regelmatig een vrouw uit voormalig Joegoslavië tegen, waar ik ooit een pannetje soep voor had gemaakt. Ze vertelde mij dat ze van al die dingen juist dat ogenschijnlijke kleine gebaar nooit vergeten was.” In de loop van de jaren is het vluchtelingenwerk niet alleen complexer en breder geworden, maar ook zeker afstandelijker. Voor vergaderingen moest Cobi bijvoorbeeld naar Groningen en dat was voor haar dan ook een van de redenen om in 2013 afscheid te nemen van de organisatie. Maar het vluchtelingenwerk helemaal loslaten kan ze niet.

af en toe een beroep op mij doen. Ik doe dat allemaal in mijn eigen tijd.” Vroeger is dat wel anders geweest vertelt Cobi en achteraf bezien is de Lemster er zelf ook wel verbaasd over dat zij en al die vrijwilligers zoveel deden. Soms ten koste van hun eigen privéleven. Dat al dat vrijwilligerswerk een zware wissel trok op haar eerste huwelijk is een eufemisme. Het hield niet op met het organiseren van vrouwenavonden, bingo’s en andere gezellige dingen. Van 1995 tot 2005 begeleidden Cobi en haar man Jelle een Iranese jongen die aan schizofrenie leed, zeer intensief. Ze namen hem zelfs mee op vakanties. Zoiets heeft uiteraard impact op iemands privéleven.

BEVERWIJK “Ik begeleid een vrouw uit Guinee met een doofstomme jongen. Die hebben nogal wat problemen met de taal en administratie. Verder zijn er nog drie vrouwen uit Guinee, die

“We gingen met de vluchtelingen naar de Zwarte Markt in Beverwijk , koffie en koekjes mee en na afloop was de bus volgeladen met de gekste dingen die ze hadden gekocht!”

Romantiseren van haar werk voor vluchtelingen doet ze overigens niet. Ze vertelt ook dat er mensen zijn waarmee ze jaren intensief heeft samengewerkt, maar van wie ze na vertrek nooit meer iets heeft gehoord. Financiële problemen spelen heel vaak een negatieve rol in het vluchtelingenwerk. Er zijn altijd geldzorgen en omgaan met geld blijft een probleem: “Er is nooit, wat wij zo mooi een ‘potsje’ voor onverwachte uitgaven noemen. Het geld is simpelweg altijd op! Aan de andere kant is het ook wel logisch, je hebt nooit veel geld gehad en dan krijg je een bedrag en dat is in hun ogen al heel veel! Ik wijs ze daar dan wel op, maar ik wil ook niet altijd ‘de Zwarte Piet’ zijn.” Na de laatste uitdrukking volgt een welgemeende lach. Dat deed Cobi niet toen ze een fiets met handremmen naar een vluchteling bracht en de man in kwestie een exemplaar met terugtraprem wilde. “Toen heb ik gezegd ‘dou rêdsty mar even’!” Gelukkig zijn er ook de herinneringen aan talrijke (verjaardag)feestjes waar Cobi en de vrijwilligsters voor werden uitgenodigd en dat positieve gevoel blijf overheersen. “Vooroordelen verdwijnen als je in contact komt met vluchtelingen!”

De Magiër van Mildam Dé kerstfamiliemusical van 2017!

De kerstfamiliemusical, een eigen productie van het Posthuis Theater, wordt dit jaar voor de achtste keer geproduceerd. De regie van deze productie ligt in handen van Jelmar Hoekstra en zal worden gespeeld door amateurs samen met professionals. Het is Kerstavond in Mildam. En net als de voorgaande jaren heeft de ‘Magiër van Mildam’ al zijn vrienden en familie uitgenodigd voor een ware kerstvertelling. Dit jaar, zo heeft hij beloofd, zal hij het geheim onthullen van ‘de ontdekking van Fryslân’. Maar of dat ook gaat gebeuren? Mevrouw Marga Treintas (met een korte ij) en Griet Maanstra (met drie a’s en i e) die als voorbeeldige mantelzorgers de oude Magiër bijstaan, zijn ongerust. Het gaat namelijk niet goed met de Magiër. Zijn goochelkunst is al jaren een zorg, maar nu gaat het spreken ook niet echt goed meer. Voor de zekerheid hebben de mantelzorgers dan ook de beroemde verhalenverteller Rat Nagimestra ingehuurd. Maar de verhalenverteller is nog niet gearriveerd wanneer de Mildammers zich verwachtingsvol melden. Men rekent er echt op dat het lang en goed bewaarde geheim van ‘de ontdekking van Fryslân’ nu gedeeld wordt. De gepensioneerde inspecteur Teis Graantram (met e i) brengt uitkomst. Hij heeft zo veel meegemaakt. “Daar kan ik wel een boek over schrijven”, zegt hij en hij is ook van plan dat te gaan doen. Van geheimen weet hij, als oud politieman, alles en ‘het geheim van Fryslân’ zal dan ook niet moeilijk te ontrafelen zijn. Gelukkig komt de beroemde verteller Nagimestra nog op tijd om de inspecteur terzijde te staan. Samen kunnen zij die klus wel klaren en krijgen de inwoners van Mildam als eerste in Friesland te horen hoe dat nu precies is gegaan met die ontdekking van Fryslân. Eind goed, al goed, roepen de Mildammers, terwijl de sneeuw traag de kale akkers wit kleurt.

Speellijst Posthuis Theater, Heerenveen vrijdag 22 december zaterdag 23 december zondag 24 december dinsdag 26 december woensdag 27 december donderdag 28 december vrijdag 29 december zaterdag 30 december

19:30 19:30 15:00 15:00 19:30 19:30 19:30 15:00

De Koornbeurs, Franeker vrijdag 5 januari 2018 zaterdag 6 januari 2018

19:30 19:30

www.posthuistheater.nl

Aart Staartjes Joop Wittermans Lysbeth Welling

openingstijden kassa: di t/m vr 14:00 - 18:00

0513 - 61 94 94

deFryskeMarren • CULTUUR

GROOTDEFRYSKEMARREN

deFryskeMarren

“Wat moeten jullie met mij?” KUNSTENAAR JAN MAASKANT

Welke beeldend kunstenaar kan zeggen dat zijn kunst is opgenomen in de collecties van het Museum Boijmans-van Beuningen in Rotterdam, het Kröller-Müller Museum in Otterlo, het Van Abbemuseum in Eindhoven, het Fries Museum in Leeuwarden en Het Haags Gemeentemuseum, om maar een greep te doen uit een aantal prestigieuze musea. In ieder geval één, Jan Maaskant (78), sinds 1989 woonachtig in een idyllisch gelegen verbouwde boerderij onder de rook van Elahuizen, met uitzicht op de Fluessen. Reden genoeg om deze kunstenaar met een bezoek te vereren. Maaskant is als beeldhouwer autodidact. Zijn vaak (zeer) grote driedimensionale sculpturen zijn minimalistisch en worden gerekend tot de geometrisch-abstracte kunst. In zijn werk probeert Maaskant architectuur en beeldhouwkunst te verenigen. Hij creëert zowel ruimtelijke structuren als tweedimensionale wandreliëfs, die op enige afstand voor de wand worden geplaatst om de zwaarte van de structuur terug te dringen, waarbij een grote rol is weggelegd voor maat, afstand, richting en indeling. Waarbij moet worden opgemerkt dat de kunst van Maaskant zich moeilijk in een hokje laat stoppen. Hij maakte weliswaar veel gebruik van eenvoudige geometrische basisvormen en wetmatige ordeningssystemen als rasters, herhaling en verschuiving, maar verstoorde die regelmaat in zijn kunst bijna altijd door een persoonlijk ingrijpen, zoals het gebruik van asymmetrische kleurvlakken of afwijkende verhoudingen.

BESCHEIDENHEID “Wat moeten jullie met mij?” was zijn eerste reactie aan de telefoon. “Ik ben 78, en maak behoudens wat ontwerpen op mijn Apple, geen werk meer.” Ook tijdens het gesprek in de prachtig verbouwde woonboerderij aan de Wâldwei in Elahuizen relativeert hij zijn sculpturen tot een ‘sign of the time’. Maaskant werd geboren in 1939 als domineeszoon in het Belgische Sint Pieters Woluwe, een Brussels Hoofdstedelijk Gewest. De residentie, want dat was het, van de familie Maaskant stond aan de Boulevard du Souverain, een zeer voorname straat met om de hoek het Palais Stocklais en aan de andere kant het buitenpaleis van de Belgische koning. “Het was een droom om daar te wonen” vertelt hij. “Wij konden in dat huis wonen omdat niemand anders erin wilde. In het verleden waren er namelijk enkele kinderen onder geheimzinnige omstandigheden om het leven gekomen.” In 1947 verhuisde de familie Maaskant naar Leiden.

DE KUNST In 1957 begon hij aan een studie Medicijnen aan de Rijks Universiteit in Leiden om tijdens zijn studie, mede dankzij zijn vriendenkring, tot de ontdekking te komen dat het verlangen om kunst te maken groter was. “Belangrijke

Jan Maaskant voor een van zijn abstract geometrische werken, met naast zich zijn eerste driedimensionale proeve van bekwaamheid, een gebeeldhouwde gestileerde vogel.

personen in de beginperiode waren voor mij de schilder Kees Buurman, die een voorbeeld voor mij was hoe je kunstenaar kon worden en de beeldhouwer Joop van Kralingen, wiens werk mij door de mystieke inslag en de zuiverheid boeiden.” In 1961 begon hij als leerling van Joop van Kralingen (“Daar keek ik de kunst van af”) zelf met beeldhouwen. Zijn eerste werk was een gestileerde vogel, een werk dat hij aan een tante verkocht. Saillant detail: bij haar overlijden liet betreffende tante ‘haar vogel’ na aan de maker ervan, zodat deze eerste proeve van bekwaamheid nu weer prijkt in het atelier van ‘huize Maaskant’. “Er was in Leiden in die tijd een levendig contact tussen kunstgeschiedenisstudenten en kunstenaars; iedereen was op zoek naar wat kunst kon zijn en betekenen. Kontakten met Hans Locher, Jetteke en Jaap Bolten en Rudi Fuchs kwamen als vanzelf tot stand en ik herinner mij die periode als heel intens en stimulerend. Daarnaast kwam de archeologie heel dichtbij omdat ik Marianne Kleibrink leerde kennen, die later hoogleraar klas-

sieke archeologie in Groningen zou worden en met wie ik in het huwelijk zou treden.”

ACADEMIA DI BELL’ ARTI ROME In 1964 schreef Maaskant zich in bij de kunstacademie Academia di Bell’ Arti in Rome. “De Academie zelf stelde niet veel voor” vertelt hij. “ ’s Morgens boetseren onder leiding van een mevrouw die een boek las en ’s middags in een stukje steen hakken. Maar het zwerven door Rome en het maken van een marmeren sculptuur in de tuin van het Koninklijk Nederlandse Instituut Rome, waren een overweldigende ervaring, die de Italiaanse cultuur voorgoed in mijn systeem verankerde.”

DOCENT VORMSTUDIE AAN DE TH DELFT In 1969 werd hij docent vormstudie aan de TH in Delft. Maaskant: “De afdeling bouwkunde was in die tijd een vat vol ideeën over de toekomst van de architectuur. Het was spannend om in dit veld van meningen mijn weg te zoeken, maar beeldende kunst kwam niet tot nauwelijks in de discussies aan de orde. Men was meer bezig met politieke en sociale vraagstukken.” “In die fase van mijn leven moest ik

voor mijzelf een echt standpunt innemen over omgevingsvormgeving. Binnen de Arnhemse kunstacademie was daarover een duidelijke visie ontwikkeld. Moest er een beeldende vormgeving komen die helemaal aansloot bij de architectuur? Ik koos voor een zekere mate van integratie maar wilde het strikt persoonlijke in mijn kunstwerken niet loslaten. De latere ontwikkelingen gaven mij, denk ik, gelijk.”

Sliedrecht tegen de stroom in de academie volwassen te maken. Zelfs de grote brand in 1982, die de helft van het gebouw verwoestte, bracht daar geen verandering in. Ik ben hem opgevolgd, maar ik moest er al na twee jaar mee stoppen, niet bestand tegen de stress, veroorzaakt door de onlosmakelijke organisatorische en administratieve aspecten, die gepaard gaan met de functie van een directeur. Ik werd er ziek van.”

DOCENT BEELDHOUWEN AAN DE KUNSTACADEMIE KAMPEN

WERKEN IN FRIESLAND

In 1979 verruilde hij Delft voor Kampen. “De kunstacademie in Kampen was geheel nieuw. Dat lag mij wel” legt Maaskant uit. Het instituut werd gevestigd in de voormalige Van Heutszkazerne aan de Oudestraat in Kampen, met een mooi uitzicht over de IJssel. “Vooral aan die eerste groep studenten heb ik goede herinneringen. Wij deelden lief en leed in de kunst. Op de academie ontmoette ik Iris Feij, die daar kunstgeschiedenis kwam geven. Ik was inmiddels gescheiden van Marianne Kleibrink. We trouwden en kregen onze zoon Joost en daarmee was mijn nieuwe begin in zekere zin compleet.” “Na een voorzichtige start wist de toenmalige directeur Dirk van

In 1989 vestigde de familie Maaskant, Jan, Iris en zoon Joost, zich in hun verbouwde woonboerderij die het Friese Elahuizen, die al jaren in familiebezit was. “Terug naar mijn eigen werk, dat de laatste twee jaar achter de horizon was verdwenen. Ik was toe aan een meer gedetailleerde weergave van herinneringsbeelden, die voor mij van blijvende waarde bleken. De Apple computer met zijn intuïtieve manier van werken en met ontelbare visuele mogelijkheden bleek mij die mogelijkheden te kunnen bieden. Toen ik eenmaal de programma’s beheerste, kon ik vrij nadenken over vorm, compositie en kleur met alle mogelijkheden van nuance en transparantie.” “En dit alles komt tot leven in het absolute licht van het beeldscherm.”

woensdag 8 november

INTOCHT SINTERKLAAS – LANGWEER

Koffie-en Theehuis Museum Joure // JOURE // 10:00 - 12:00 uur.

INTOCHT SINTERKLAAS LEMMER

BREICAFÉ

IEPEN DOAR - LEZING: ONGEWAPEND KLUIZEN KRAKEN Miks welzijn // JOURE // 14:00 - 16:00 uur.

KOFFIEMORGEN

EVENEMENTEN AGENDA NOV/DEC 2017

Sociaal cultureel centrum de Poarte // SLOTEN FR // 10:00 uur.

donderdag 9 november KOFFIEMIKS

Miks Welzijn // JOURE // 10:00 - 11:30 uur

vrĳdag 10 november/zaterdag 11 november VOGELTENTOONSTELLING

Sporthal de Stuit // JOURE // Vr 10 november 2017 20:00 - 22:00 uur // za 11 november 2017 19:00 - 15:00 uur.

VOGELSHOW

Clubhuis ‘De Zandbanken // LEMMER // Vr 10 november 2017 19:30 - 22:00 uur // za 11 november 2017 10:00 - 15:30 uur.

THEATERDINER

Oude haven // LANGWEER // 15:15 - 17:00 uur. Lemstersluis // LEMMER // 14:00 uur.

THEATER; JORIS LINSSEN & CARAMBA MET ‘SERENADE’ Theaterzaal De Hege Fonnen // LEMMER // 20:00 uur.

zondag 19 november MORRA RUN VOOR KIKA HEMELUM // 13:30 uur.

woensdag 22 november BREICAFÉ

Koffie-en Theehuis Museum Joure // JOURE // 10:00 - 12:00 uur.

IEPEN DOAR - LEZING: VLUCHTELINGEN IN GAASTERLAND Miks Welzijn // JOURE // 14:00 - 16:00 uur.

donderdag 23 november KOFFIEMIKS

Miks Welzijn // JOURE // 10:00 - 11:30 uur.

De Baai van Lemmer // LEMMER // Vr 10 november 2017 17:30 uur // za 11 november 2017 17:30 uur

THEATERDINER DE BRUILOFT - EEN RAMPHUWELĲK

vrĳdag 10 t/m zondag 12 november

vrĳdag 24 november

Langweerder Wielen // LANGWEER

Miks Welzijn // JOURE // 10:00 - 11:30 uur.

zaterdag 11 november

Sociaal cultureel centrum de Poarte // SLOTEN FR // 20:00 uur

DE LANGWEER COLD RACE

CABARET MAXIMUM OVERDRIVE / BROKSTUKKEN

Stoeterij de Oorsprong // SINT NICOLAASGA // 18:30 - 22:00 uur.

KLEURRĲKMIKS BINGO AVOND

Zalencentrum De Treemter // BALK // 20:30 uur.

zondag 26 november

Party- en Zalencentrum ‘t Haske // JOURE // 10:00 - 14:00 uur.

Sportpark `t Tsjillân // LANGWEER // 20:00 - 00:00 uur.

zondag 12 november

donderdag 30 november

R.K. Sint Mattheuskerk // JOURE // 15:30 uur

Hotel Restaurant ‘de Oorsprong’ // SINT NICOLAASGA // 19:00 21:00 uur.

MODELAUTORUILBEURS

CONCERT MISSA KATHARINA VAN JACOB DE HAAN

woensdag 15 november BREICAFÉ

Koffie-en Theehuis Museum Joure // JOURE // 10:00 - 12:00 uur.

KOFFIEAVOND/KOFJEJÛN

THEMA-AVOND MANTELZORG “EVEN TĲD VOOR JEZELF”

zaterdag 2 december

TREINBEURS JOURE // Party- en Zalencentrum ‘t Haske // JOURE

SCHILDERLES VOOR KINDEREN

// 10:00 - 15:00 uur.

Grandcafé ‘de Stoeterij’ (de Oorsprong) // SINT NICOLAASGA // 14:45 - 16:45 uur.

zondag 3 december

vrĳdag 17 november

Eetcafé Lange Piet // LEMMER // 16:30 uur

LADIES NIGHT

JAZZZONDAG: KRISTAL HOFMAN TRIO

Sociaal cultureel centrum de Poarte // SLOTEN FR // 19.00 uur

donderdag 7 december

vrĳdag 17 november/zaterdag 18 november

Miks Welzijn // JOURE // Do 7 december 2017 10:00 - 11:30 uur.

THEATERDINER

De Baai van Lemmer // LEMMER // vr 17 november 2017 17:30 uur // za 18 november 2017 17:30 uur.

vrĳdag 17 t/m zondag 19 november MINDFULNESS WEEKEND

Hotel Restaurant ‘de Oorsprong’ // SINT NICOLAASGA // vr: 17:00 uur

zaterdag 18 november SPOKENTOCHT BANTEGA

KOFFIEMIKS

vrĳdag 8 december

WINTERMARKT ECHTENERBRUG Echtenerbrug // 16:00 - 20:00 uur

zaterdag 9 december WINTERMARKT BALK

centrum van Balk aan de Luts in BALK // 10:00 - 17:00 uur.

THEATER: TRYATER MEI ‘WAT JO WOLLE’

Theaterzaal De Hege Fonnen // LEMMER // 20:00 uur.

BANTEGA // 18:30 uur.

zaterdag 9 december/zondag 10 december

Passantenhaven // JOURE // 14:00 uur.

Flinkefarm // HEMELUM // 11:00 - 18:00 uur

INTOCHT SINTERKLAAS – JOURE

FLINKE WINTER FAVORIETEN

Voor het complete en meest actuele evenementenoverzicht, kijk op www.vvvfriesemerengaasterland.nl/agenda, of download de VVV-NL app! Meer informatie bel (0513)416030 of mail naar: info@vvvfriesemerengaasterland.nl vvvfriesemerengaasterland @vvvfriesemeren vvvfriesemerengaasterland

NATUURLIJK MEER...

deFryskeMarren • CULTUUR

GROOTDEFRYSKEMARREN

deFryskeMarren 19 november is het weer zover!

MORRA RUN VOOR KIKA Hemelum. Hardlopen eind november in Zuid West Friesland is inmiddels een begrip voor honderden lopers. In 2013 dreigde deze jonge traditie te verdwijnen toen de voormalige organisatie bekendmaakte dat er in 2013 geen hardloopwedstrijd meer werd georganiseerd. Een aantal inwoners van de dorpen Hemelum en Warns hebben in korte tijd de organisatie overgenomen met als resultaat het behoud van de wedstrijd met een prachtige starten finish plaats: De Zeilfabriek De Morra te Hemelum.

SCHILDERLES VOOR KINDEREN Altijd al een dagje Mondriaan willen zijn. Dit is je kans!! Schilderles voor kinderen, gegeven door een echte kunstenaar van schilderschool Kessels & van Keeken. Aanvang schilder les: 14:45 uur, Afronding 16:45 uur Kosten; 15,00 p.p. inclusief 2 x limonade en wat lekkers, schilder doek en materiaal. Aanmelden kan tot en met dinsdag 14 november. Wees er snel bij, de eerste 2 aanmeldingen betalen namelijk maar de helft !!

Het is zover bekend de enige KiKa sponsorloop in Friesland. Deze editie met de naam Morra Run voor Kika is tot stand gekomen in samenwerking met Dorpsbelang Hemelum, ondernemers uit de Zuidwest hoek en Atletiek Vereniging Horror uit Sneek. Er is keus uit 3 afstanden: 5km, 10km en de zogenaamde 10 Engelse mijlen (16.1km). De deelnemersaantallen stijgen elk jaar flink. In 2015 waren er 550 deelnemers (waaronder ook veel kinderen). Daarmee is het één van de meest populaire hardloopevenementen van de Friese zuidwesthoek. Diverse Noord-Nederlandse toplopers komen ook

Hotel de Oorsprong, St. Nicolaasga // woensdag 15 november, 14.45 uur //www.hoteldeoorsprong.nl

THEATER

elk jaar belangeloos aan de start. De afgelopen jaren liepen de lopers ca € 4.000,= bij elkaar. Een van de initiatiefnemers Thijs Tuinstra, zelf ook een ervaren loper vertelt hierover: “dit jaar zijn we weer eerder gestart met de voorbereidingen om het weer beter te doen dan vorig jaar", wat al een groot succes was. We hebben prachtige ideeën voor een nog interessanter parcours. Op en top Gaasterland belooft het te worden. We hebben het hier over een prachtig parcours met een geweldig goed doel!” Kenmerkend voor de 3 routes zijn een afwisseling van bos, heuvels (de Friese gaasten) en water in een uniek stukje van Friesland! De route gaat voor een deel over een onverhard historisch stuk pad wat honderden jaren oud is. De afgelopen maanden heeft de organisatie in de regio aandacht gevraagd voor de Morra Run voor KiKa zodat veel hardlopers deelnemen en daarmee zorgen voor zoveel mogelijk opbrengsten voor KiKa. Want er is nog steeds veel geld nodig voor onderzoek naar kindvriendelijke behandelingsmethodes

JORIS LINSSEN & CARAMBA MET "SERENADE"

bij kinderkanker en om kinderkanker te kunnen genezen. Elk kind dat kanker heeft of krijgt, kan dan tijdens én na de behandeling veel meer kwaliteit van leven gegeven worden. Inschrijven voor één van de afstanden kan via inschrijven.nl of ter plaatse op de dag zelf. De inschrijving is op de wedstrijddag geopend vanaf 11:00 uur.

In de vijfde voorstelling van de Nederlandstalige band met Mexicaanse peper draait het om de lofzang.

FOTO: BAS VAN SPANKEREN

Serenade is geïnspireerd op het Mexicaanse gebruik een orkestje in te huren om je geliefde het hof te maken of je overleden helden te eren. Op Allerzielen (Día de los muertos, Mexicaanse dodendag) maakte de groep een rondreis langs belangrijke plekken van overleden Nederlandse artiesten, om ze te eren met een lied. En in de zomer stonden de amigo’s o nder menig balkon een liefdeslied te zingen. Joris Linssen en zijn vrienden smeden deze verhalen en liedjes aaneen tot een hartverscheurende en hilarische voorstelling. Een ode aan het leven, de liefde en de muziek. Ook deze tournee brengt Caramba percussioniste/ zangeres Djem van Dijk mee! Theater de Hege Fonnen, Lemmer // zaterdag 18 november, 20.00 uur // www.dehegefonnen.nl

FOTO: MAARTEN VAN DER WAL

FLINKE WINTER FAVORIETEN Op zaterdag 9 en zondag 10 december vanaf 11:00 tot 18:00 uur luiden we op de flinkefarm ‘the most wonderful time of the year’ in! Tijdens de Flinke Winter Favorieten is alles aanwezig om de winter te vieren. Een stevig aantal deelnemers presenteren de mooiste en lekkerste seizoen producten, feestelijk gedekte tafels, home items en ambachtelijke kerstdecoraties! Houtkachels, vuurkorven en honderden lichtjes zorgen voor extra sfeer en warmte buiten op het erf, in zowel verlichte en verwarmde tenten, als ook, binnen in de grote boerderij.

Van tassen, tot mooie dekens, tot vintage-items; alles is weer aanwezig. Sneupen maar! Er zijn foodtrucks, er is live muziek en voor de kinderen stoere knutselworkshops. Handen warmend aan het vuur kunnen bezoekers genieten van heerlijke huisgemaakte taart, warme chocolademelk en een glaasje glühwein.

FLINKEFARM IN HEMELUM 9 en 10 december 2017, vanaf 11.00 tot 18.00 uur. Entree € 5,- per persoon, tot 12 jaar € 2,-, tot 4 jaar gratis - www.itflinkeboskje.nl

NAJAARSACTIE PROEFTIJD • 2 maanden

GRATIS UW VERKOOP TESTEN Als u nu uw huis in de verkoop zet bij een van onze 4 kantoren in Friesland, kunt u onze complete dienstverlening testen.

Geen verkoop, geen kosten! Hoe werkt het? In deze 2 proefmaanden zetten wij ons complete verkooppakket in om actief uw huis te verkopen. Hieronder begrepen: •de beste Fundapresentatie •schitterend verkooppakket •uitgekiende verkoopstrategie •online marketing met oa facebookcampagne

Geen verkoop? geen kosten! U betaalt enkel en alleen bij een succesvol verkoopresultaat. 100% no cure-no pay! Over de verkoop hoeft u overigens niet in te zitten. Ons kantoor behoort bij de 3 best presterende kantoren van Friesland en onder het motto 'binnen 2 maanden uw huis uit' gaan wij graag voor u aan de slag.

Geen verkoop? geen kosten! Dat klinkt bijna te mooi, toch zijn er geen 'kleine lettertjes'. In ons kennismakingsgesprek en kostenloos verkoopadvies leggen wij u alles uitgebreid uit en leggen afspraken helder vast.

BINNEN 2 MAAN DEN JE HUIS

UIT

Ook uw huis vlot en zonder zorgen verkopen? Bel of mail ons voor een kostenloos verkoopadvies,

tel (0513) 23 21 80 info@makelaardijfriesland.nl

deFryskeMarren • CULTUUR

GROOTDEFRYSKEMARREN

Stichting Oud Lemmer bestaat dit jaar 10 jaar

deFryskeMarren

De stichting Oud Lemmer bestaat dit jaar 10 jaar. De stichting heeft als doel het promoten van het dorp Lemmer, met name de oude dorpskern, de rijksmonumenten en de beeldbepalende panden. Deze promotie vindt plaats door het organiseren van activiteiten, met aandacht voor cultuur, historie en educatie voor de toeristen en de inwoners. Vanwege het 10 jarig jubileum is in samenwerking met de Jumbo Supermarkt van Sjoerd de Jong uit Lemmer, een uniek foto plak/verzamelboek samengesteld. Door de vrijwilligers van de stichting zijn in tonaal 216 foto’s samengevoegd en voorzien van tekst. Deze vrijwilligers zijn inwoners (Lemsters) die zich verbonden voelen met het Oude Lemmer en hebben bijgedragen geleverd met verhalen, anekdotes, vakkundige en geduldige naspeuringen en uitzoekwerk. Het boek is in verschillende hoofdstukken ingedeeld en vormt zo een uniek verzamel fotoboek. Zo zijn er hoofdstukken terug te vinden met bijvoorbeeld als onderwerp, de visserij, de straten en havens. Het boek is in een oplage van 2500 beschikbaar gesteld door de Jumbo supermarkt Sjoerd de Jong aan de Stationsweg in Lemmer. Bij het besteden van € 35,00 aan boodschappen krijg je het

EERSTE EXEMPLAAR

Op vrijdag 8 september is het eerste boek overhandigd aan Wethouder van de gemeente de Fryske Marren, Johannes van der Pal, tijdens een bijeenkomst in de Hervormde Kerk van Lemmer. Daar is de traditionele bijeenkomst van het evenement “Nazomeren in Lemmer”. NOG TOT 20 NOVEMBER

boek gratis en kun je mapjes verkrijgen bij het doen van € 10,00 aan boodschappen. In de mapjes zitten de stickers met de foto’s die vervolgens in het boek geplakt kunnen worden. Op deze wijze verzamel je je eigen fotoboek.

Vanaf dat moment is het boek, en de stickers, beschikbaar tot en met 20 november, in Supermarkt Sjoerd de Jong aan de Stationsweg in Lemmer.

Zoals gezegd staan bij de hoofdstukken korte inleidingen en is er een onderschrift bij de foto. In totaal zijn er 1,8 miljoen stickers gemaakt. Een dergelijk fotoboek is nieuw van opzet. We kennen wel het verzamelen van voetbalplaatjes maar met oude foto’s’ van de Lemmer is het uniek.

Naast dit onderdeel zijn er verschillende activiteiten waarmee de Stichting actief in Lemmer. Een paar activiteiten van de laatste jaren zijn, het plaatsen van een webcam aan "de Lemster Toer", gericht op het Dok en één op de Binnenhaven met sluis ( www.webcamlemmer.nl) Zo kan men thuis van 'de Lemmer' genieten. Maar ook organiseert de stichting "Nazomeren in Lemmer", een jaarlijks terugkerend evenement rondom de Nationale monumenten dag. Er is dan aandacht voor monumenten op het water en op de kant, muziek, oude ambachten. Voor meer info kan men de site www.oudlemmer.nl bezoeken.

BEELDBEPAALDE GEZICHTEN VAN LEMMER We stellen het op prijs dat we op verschillende momenten in deze krant de historie van Lemmer, met de lezers mogen delen. In deze uitgave een paar oude foto's die terug te vinden zijn in het unieke foto boek. Dit keer is er een selectie gemaakt van de meest beeldbepaalde gezichten van Lemmer. Er is net als in andere dorpen en stad in gemeente de Fryske Marren, om wat voor reden dan ook veel veranderd. Oude gebouwen hebben plaats gemaakt, voor een andere inrichting van bijvoorbeeld een centrum. Het is daarom goed te weten dat op verschillende fronten in onze nieuwe gemeente gewerkt wordt aan het duidelijke behoud van monumentale en beeldbepalende panden. Ondermeer de stichting Dorpsbehoud Lemsterland, is daarin een goed voorbeeld. Vele panden zijn toegevoegd, met een onderbouwing van de reden, aan de lijst van gemeentelijke monumenten in de voormalige gemeente Lemsterland. Ook is er afstemming met bijvoorbeeld de ambtenaren, als het gaat om aanvraag van vergunningen, voor dergelijke panden.

Een burgerinitiatief dat in de nieuwe gemeente hopelijk ook zijn weg gaat vinden. De eerste stappen daartoe worden gezet. Op dit moment is de gemeente druk om de plannen op dit gebied, in de nieuwe gemeente de Fryske Marren, te harmoniseren. Op die wijze kunnen we panden in stand houden en zorgen dat er bescherming gaat en blijft plaats vinden. Dat er eisen gesteld worden aan de aanvraag van vergunningen om iets met dergelijke panden te mogen doen. Met elkaar kunnen we de sfeer van weleer in de dorpen en stad behouden. Op deze wijze werken we met elkaar, gemeente en eigenaar aan de leefbaarheid van onze woonomgeving en behoud van ons erfgoed.

De bekende Lemster Toer met op de voorgrond de voormalige zogenaamde "tweeling huisjes".

Een ansichtkaart met verschillende kiekjes van Lemmer, met een poststempel van 1916.

Zicht op de Binnenhaven met op de voorgrond de botter LE 62. Bedrijvigheid bij afgemeerde vissersboten in de vluchthaven.

MET MEDEWERKING VAN

VOORRAADVOORDEEL

Tot

€2.300 voordeel

Volkswagen Take up! 1.0 | Benzine | 60pk

Tot

€3.000

Rijklaar & uit voorraad va.

€10.780*

voordeel

Volkswagen Tiguan

Rijklaar & uit voorraad va.

€31.500*

1.4 TSI Comfortline Business | Benzine | 125pk

5-DEURS

o.a. voorzien van: • Airconditioning • Radio/CD-speler • LED-dagrijverlichting • Centrale deurvergrendeling • Elektrische ramen • Reservewiel Rijklaar va. Move up! 1.0 Executive Ook op * voorraad o.a. airco, DAB+, bluetooth €11.280

o.a. voorzien van: • Climatronic Airco • Navigatie • Adaptive Cruise control • Parkeersensoren voor en achter • Lane Assist • Bluetooth • Reservewiel

Tiguan Highline DSG Ook op voorraad 1.4 TSI (150pk), automaat

Rijklaar va.

€40.165*

> Nu in onze showrooms, klaar voor een proefrit :

Private Lease va

De nieuwe

Polo

€285* Rijklaar va €15.550*

Genoemde particuliere en klein zakelijke vanaf-prijzen en voordelen zijn alleen geldig op de genoemde modellen uit actievoorraad, inclusief btw, bpm, afleverkosten, recyclingbijdrage en leges. *Volkswagen Abonnement wordt onder het Keurmerk Private Lease aangeboden door Volkswagen Financial Services. Getoonde vanafprijzen zijn actieprijzen o.b.v. Private Lease inclusief BTW bij 48 maanden, 10.000 km per jaar, €500 eigen risico en regio Friesland. Brandstof is niet inbegrepen. Vaste opzegvergoeding is 40% van de resterende leasetermijnen. Toetsing en registratie bij BKR te Tiel. Drukfouten voorbehouden. Aanbod is geldig zolang de voorraad strekt, doch uiterlijk 30 november 2017. Afbeelding kan meeruitvoeringen bevatten.

Autoland van den den Brug, uw Volkswagen-dealer: Volkswagen-dealer -dealer Volkswagen-dealer Autoland Volkswagen-dealer van Autoland Brug Autoland van den Brug van denAu B

West 98 Drachten 51 40 40

Heerenveen(occasions) Buitenpost Zilverweg Ried 16 5 8445 KK PE Buitenpost Heerenveen 9288 T: (0511) (0513)54 6313 3030 54 T:

Drachten (occasions) Buitenpost Sneek De Lange Ried 16 West 98 6 Kleermakersstraat 9201 CH Drachten 9288 Buitenpost 8601KK WG Sneek (0512) 51 40 40 T:T:(0511) (0515)54 4213 5230 52

Drachten (alleen service) Heerenveen Franeker De Lange5West 98 Zilverweg Leeuwarderweg 10A 9201PE CHHeerenveen Drachten 8445 8801 BV Franeker T:(0513) (0512)63 5130 4054 40 T: T: (0517) 39 40 44

(occasions) Buitenpost Heerenveen Sneek Ried 16 5 Zilverweg Kleermakersstraat 6 9288 Buitenpost 8445 PE Heerenveen 8601KK WG Sneek T:T:(0511) (0513) 63 30 54 (0515)54 4213 5230 52

Drachten Franeker Sneek (alleen service) De Lange West 98 Leeuwarderweg 10A6 Kleermakersstraat 9201 CH Drachten 8801 Franeker 8601BV WG Sneek (0512) 51 40 40 T:T:T:(0517) (0515)39 4240 5244 52

Heerenvee Franeker ( Zilverweg Leeuwarde5 8445 8801 PE BV He Fr T: T: (0513) (0517) 63

vandenbrug.nl ndenbrug.nl/volkswagen vandenbrug.nl/volkswagen vandenbrug.nl/volkswagen

deFryskeMarren • SPORT

GROOTDEFRYSKEMARREN

deFryskeMarren BLIJF IN MIJN HART ALTIJD CVVO-ER

GERBEN VISSER SCOORT OOK IN DE HOOFDKLASSE FOTO: NICO ALTENBURG

Begin dit jaar kondigde Gerben Visser, CVVO-er in hart en nieren, zijn vertrek aan bij de blauw-witten. In het kielzog van hoofdtrainer Germ de Jong verkaste Visser (27) naar oud-landskampioen bij de amateurs SWZ Boso Sneek dat tegenwoordig in de zondag hoofdklasse uitkomt. Geen derby’s meer tegen VVI, de Walde of Oeverzwaluwen, maar busreizen naar De Bataven uit Gendt, Jong Achilles uit Groesbeek en Leonidas uit Rotterdam. Overeenkomsten zijn er echter ook aan te geven. Gerben Visser scoort ook in de hoofdklasse. Doelpunten vliegen er ook hier in als waren het warme croissants van bakkerij Breimer.

Gerben Visser mag met recht een “echte CVVO-er” worden genoemd. “Ik huppel er vanaf mijn vierde, vijfde jaar rond en draag de club een zeer warm hart toe. Heb altijd veel plezier gehad en nog steeds ben ik ’s zaterdags op ‘De Rien’ te vinden. In de jeugd heb ik wisselend in selectie- en basisteams gespeeld. Ik ben van nature niet bedeeld met veel talent. Ik moet het echt hebben van mijn instelling en doorzettingsvermogen. Dat heb ik voornamelijk meegekregen van mijn moeder die fanatiek sportte. Ze volleybalde en tenniste op een behoorlijk niveau. Ik ging vaak mee als ze moest volleyballen in de sporthal. Toen ik tweedejaars A-junior werd, keepte ik af en toe en zat met enige regelmaat op de bank bij het eerste. Johannes Tjeerd Sinnema was echter een vaste waarde en op advies van mijn vader heb ik me toch weer toegelegd op een middenveldpositie. Dat heeft goed uitgepakt want ik heb er mooi wat ingelegd in de tweede klasse. Ik heb samengespeeld met mijn broer en broertje in het eerste. Dat was een mooie ervaring. Mijn broertje zit nog steeds bij het eerste en mijn broer is nu speler van het tweede.”

WAAR LIGT MIJN PLAFOND?

FOTO: ARCHIEF GERBEN VISSER

“Toen in januari het duidelijk werd dat Germ de Jong naar SWZ Boso Sneek zou verkassen hebben we

enkele gesprekken gevoerd over de toekomst. Ik heb altijd wel in mijn achterhoofd gehad om uit te zoeken waar mijn plafond ligt. Ik heb een redelijk goed netwerk binnen het amateurvoetbal in de Friese regio en ken nogal wat jongens, die met mij samen op het CIOS zaten, die ook dergelijke stappen hebben genomen. Ik wilde later niet tegen mezelf hoeven zeggen dat ik er niet het optimale uit heb gehaald. Dat strookt niet met mijn karakter. Toen ik een goed aanbod kreeg, heb ik niet lang meer geaarzeld om van club te veranderen. Dat neemt niet weg dat ik in mijn hart altijd CVVOer zal blijven.”

TWEE, DRIE SECONDEN Gerben Visser is inmiddels aardig geacclimatiseerd aan de, jawel, Lemmerweg in Sneek. “Het is wennen en je aanpassen. Alles gaat sneller. Je eerste aanname moet direct goed zijn. In de Tweede Klasse krijg je van een verdediger twee, drie seconden. Dat is in de Hoofdklasse zeer zeker niet het geval. Het is één van de punten waar ik hard op train momenteel. Hetzelfde geldt voor mijn sprongkracht bij kopballen. Ook dat is een verbeterpunt. Bij CVVO speelde ik vaak vanaf het middenveld en in Sneek sta ik in de punt, op de negen positie. In de oefenperiode heb ik er

FOTO: ARCHIEF GERBEN VISSER

zes gemaakt en in de competitie inmiddels zes. Aan het begin van het seizoen had ik mezelf een aantal van elf tot vijftien in mijn hoofd; nu hoop ik er tussen de vijftien en twintig te maken. Een op een lopen in de Hoofdklasse zit er niet in.” “Omdat we veel nieuwe jongens hebben is het een kwestie van aan elkaar wennen, zowel in als buiten het veld. Inmiddels weten mijn ploeggenoten dat ik technisch niet de meest begaafde ben, maar vooral als afmaker gebruikt moet worden. Dat gaat steeds beter. Buiten het veld om is het nu al genieten. Trainers, staf en de supporters, het is een mooie club waarbij voor ons alles tot in de puntjes geregeld is qua kleding, eten en drinken, organisatie noem maar op. Ik zit ook al in de feestcommissie. Saamhorigheid is een belangrijk aspect. Ik denk dat we na de winterstop de

echte kracht van het team zullen zien.”

DRUKBEZET Gerben Visser is een bezig mens en hij voelt zich daar wel bij. “Ik heb een mooie, maar intensieve baan bij detacheringsbureau Maandag waar ik de contacten onderhoud met professionals die door ons bureau worden gedetacheerd. Daarnaast train ik de jeugd van RKO in Rutten en ben ik organisator van het jaarlijkse voetbalkamp bij CVVO. Dat doen we met een enthousiaste groep alweer een aantal jaren. De eerste keer kwamen er 45 kinderen op af; nu zijn dat er al 135. Een prachtig resultaat. Omdat ik bij SWZ drie keer in de week train en op zondag de wedstrijd heb, zit mijn agenda behoorlijk vol. En ik heb ook nog een vriendin, haha!”

PLEZIER Het goede presteren van het eerste team van CVVO doet Visser goed. “Ik vind het prachtig. Waarom het nu ineens wel loopt ten opzichte van vorig jaar is volgens mij een optelsom van factoren. Een goede, jonge keeper die het prima oppakt, de terugkeer van Patrick Lip, een nieuwe trainer die weer anders werkt, motiveert en inspireert, het telt allemaal mee. Voornaamste is echter dat de ploeg zeer effectief is. Een goede kans is al snel een doelpunt. Ik hoop écht dat ze het dit seizoen redden!”

deFryskeMarren • SPORT deFryskeMarren

VROUWENSLOEP LYTSE BEAR OP WEG NAAR SKJINNE SEIS

DOORGAAN, DOORHALEN, DOORZETTEN Het zijn de laatste dagen van oktober. Regen, wind en wintertijd hebben de watersport voor het grootste gedeelte opgeruimd. Maar in de donkere nacht, tegen halfnegen, is er in de Jouster Sylroede toch een lichtje. Het komt langzaam naderbij. Bij jachtwerf De Jong wordt een sloep netjes afgemeerd. Vrolijk kwekkende dames ruimen op. Vier van hen gaan naar café De Stam aan het Douwe Egbertsplein. Daar vertellen ze over hun passie: het wedstrijdroeien in de sloep Lytse Bear van roeivereniging de Stamgasten.

GROOTDEFRYSKEMARREN

Janny Pekema, Inge Bangma, Afke van der Werff en Nienke Broersma vertellen enthousiast over de roeisport. Ze hebben overigens ook een manspersoon meegenomen. Wiebe Rijpma. Hij is hun stuurman. Een man in een vrouwenboot? Hij zet de dames direct op de kast: “Vrouwen hebben gezag nodig”. De werkelijkheid is anders. Hij zat twee jaar lang in de mannensloep van de vereniging, de Grutte Bear, maar raakte geblesseerd. En de dames wilden wel zo’n stuurman, die ook training kon geven. En ze hebben Wiebe net zo enthousiast gemaakt als ze zelf zijn.

DOORGAAN TOT ER IJS LIGT Trainen. Dát hebben ze vanavond ook gedaan. Dat doen ze zomers drie keer per week! In de winter wat minder, maar wel doorgaan totdat het ijs het onmogelijk maakt. Dat zware trainen is noodzakelijk. Janny Pekema: “Ik heb het ook tegelijkertijd wel in de skiff geprobeerd, maar dat is een heel andere techniek. Je moet echt veel technieken krachttraining hebben om dit werk te kunnen doen.” Kracht? De vragensteller spreekt met ontzag. Maar de dames halen hun schouders er voor op. Moet toch. Bij sloeproeien is nog een zaak belangrijk: acht dames in de boot, die moeten tegelijk de roeiriemen gebruiken op dezelfde manier. Allemaal dezelfde slagen. De slagdames, die achter in de sloep zitten, geven het tempo aan, maar de stuurman moet dat aan de andere dames doorgeven. Wat schreeuwt hij dan? Wiebe geeft wijselijk geen antwoord, omdat hij ook weleens ‘onvoeglijke’ temen gebruikt. Maar de dames vinden dat heerlijk: “Daar worden we nog agressiever van”. “Bovendien”, zegt Inge, “Willen we allemaal gelijk roeien want we willen allemaal winnen”.

GRUTTE BEAR – LYTSE BEAR In 1996 begonnen de mannelijke Stamgasten te roeien. De dames volgden zo’n tien

jaar later. Een zustersloep van die mannelijke Grutte Bear werd in een weiland in Groningen gevonden. Hij was overigens een paar centimeter langer, maar het werd toch de Lytse Bear. Eerst wilde het niet optimaal, maar toen de rand van de sloep was weggehaald, zaten ze beter om voldoende kracht te zetten. Voldoende om de laatste twee jaar Nederlands kampioen te worden. Een landelijke competitie van zes rondjes. Ze hadden overigens niet verwacht dat in 2017 opnieuw te worden. Er waren immers vier nieuwe bemanningsleden aangetrokken en die moesten wennen. Het lukte toch. En eigenlijk zijn ze stil van hun eigen prestatie. Ook heel stil, en dat is merkwaardig, blijft het, als de vraag waarom ze de roeisport hebben gekozen op tafel ligt. Uiteindelijk formuleert Afke: “Je hebt een doel, je kunt lekker buiten zijn en als je gezamenlijk wat doet heb je veel voldoening als het lukt”. De anderen knikken. Nienke: “het is zo verschrikkelijk gezellig als je met z’n allen in een busje naar bijvoorbeeld Veere gaat, elkaar onderweg motiveert, en als je dan wint samen de voldoening daarover hebben en kunnen lachen “. De dames klinken fanatiek. Dat moet ook. Gezellig is mooi, maar goed klaar zijn voor de wedstrijden veel belangrijker. Nienke:”Het is juist leuk om met elkaar te trainen, te sporten en ook gezellig met elkaar om te gaan”. Afke “Anders zit je maar alleen wat in zo’n sportschool”.

RATING Twee keer Nederlands kampioen. Ze worden voor vol aangekeken. Ze hebben sponsoren, de jachtwerf De Jong en café de Stam. Maar is er wel publiek? Jazeker. Het Nederlands kampioenschap in Langweer behaalden ze met een brug vol Jouster schreeuwers.

FOTO: AWFOTO.NL

Dat publiek heeft het overigens wel zwaar. Sloepen zijn namelijk allemaal heel verschillend gebouwd. Er is dus rating, waardoor een in het midden varende sloep ineens de winnaar blijkt te zijn. Dat kun je tijdens de wedstrijd niet altijd even goed volgen. Helemaal niet te volgen is de race van Harlingen naar Terschelling. Twee jaar kregen ze een wildcard om daar mee te kunnen doen. Ze zijn een keertje vijfde geworden. Ze hopen dat ze straks weer kunnen meedoen, want ze willen nog hogerop. Maar roeien op het Wad is moeilijk, stroming en golven. De wind stond de laatste keer scheef op de kop, en dan is de ene sloep wat stabieler dan de andere. De dames hebben de woorden doorgaan en doorzetten in het behang boven hun bed geschreven. En daar moet je goed voor trainen. Dat doen ze, want ze zijn gedisciplineerd. Anders word je niet twee keer Nederlands kampioen. Ze gaan voor de derde titel. Maar dan alle zes wedstrijden winnen. Dat doel staat ook op dat behang geschreven. Ze noemen dat creatief ‘in skjinne seis’. Gein over een fanatiek doel.

SLOEPROEIEN

Sloeproeien verschilt behoorlijk van het vlakke baanroeien. Het verschil zit niet alleen in de totaal uiteenlopende vaartuigen. Neem bijvoorbeeld de ranke en slanke, lichtgewicht roeiboten zoals een skiff in contrast met de logge roeisloep. Het verschil zit ook in de roeitechniek. Anders dan in onder andere de skiff, dubbel twee, dubbel vier of de acht zitten sloeproeiers op vaste banken in de boot, twee-aan-twee naast elkaar, ieder met één riem. Aan de wedstrijden doen verschillende soorten roeisloepen mee. Iedere sloep heeft andere vaareigenschappen en daarom krijgt elke sloep een bepaalde handicapfactor voor de vaarweerstand toegekend, de CW-waarde. Dit is een maat voor de weerstand die het onderwaterschip van een sloep ondervindt bij een bepaalde roeisnelheid. Deze wordt per sloep door middel van sleepproeven gemeten. Ook verschilt het aantal bemanningsleden per sloep, de één heeft er acht, de ander heeft er tien. Bij de berekening van de einduitslagen van een roeiwedstrijd wordt rekening gehouden met de werkelijk geroeide snelheid, het aantal roeiers en de CW-waarde bij de geroeide snelheid. De ploeg met het hoogste gemiddelde vermogen wint. De sloep met de snelste roeitijd is dus niet altijd de winnaar.

Je eigen bank

Heel dichtbij

Rabobank Joure werkt voor Joure. Wij timmeren flink aan de weg voor onze klanten in Joure eo. Rabobank is een bank om trots op te zijn, omdat we meer doen dan het leveren van financiĂŤle diensten en producten. We ondersteunen initiatieven en evenementen in de regio en dragen zo onze lokale betrokkenheid uit.

rabobank.nl/sneek-zwf

De krant is gewoon leuker! Uw krantendrukker sinds 1882

ADRES Werktuigenweg 9 8304 AZ Emmeloord

POSTADRES Postbus 1029 8300 BA Emmeloord

T W E

+31 (0) 527 630 200 hoekstrakrantendruk.nl info@hoekstrakrantendruk.nl

deFryskeMarren • SPORT

GROOTDEFRYSKEMARREN

deFryskeMarren MARTEN DEINUM VAN KORFBALVERENIGING DE TÛKE GOAIJERS

“STIL ZITTEN IS NIKS VOOR MIJ” Al 70 jaar vormt korfbalvereniging De Tûke Goaijers het hart van het verenigingsleven in Wijckel. De jubilerende korfbalvereniging vierde dit jaar haar 70-jarig bestaan en dat werd gevierd met de nodige festiviteiten. De 32-jarige Marten Deinum is speler van het derde, zit in de jeugdcommissie, geeft training aan de kabouters en is al lid zo lang hij zich kan herinneren. “In Wijckel ga je na je zwemles op korfbal. Tenminste dat gaat bij heel veel gezinnen zo en dat was bij ons niet anders.” KABOUTERKORFBAL

Marten groeide op in Wijckel en is de oudste van drie broers. Al van jongs af aan is hij lid van de korfbalvereniging in zijn dorp en korfbalt nog altijd met veel plezier. “Niet heel erg fanatiek hoor” zegt hij goedlachs. “Naarmate je ouder wordt worden andere zaken steeds belangrijker en krijgen soms de overhand. Door de week trainen en dan nog een wedstrijd, dat is soms een behoorlijke investering voor veel mensen. Ik doe het met veel plezier hoor, altijd al gedaan.”

Naast speler is Marten ook trainer bij de allerjongsten. “Wij noemen dat bij DTG Kabouterkorfbal Trainingen en dat is harstikke leuk. De wat oudere jeugd laten we hierin ook vaak participeren. We laten kinderen van drie tot zes jaar spelenderwijs kennismaken met korfbal, dat is heel laagdrempelig maar tegelijkertijd ook heel erg belangrijk. De kinderen komen in aanraking met de sport, en leren spelenderwijs om te gaan met de bal. Daar zijn we als DTG heel actief mee bezig. Het sportaanbod is namelijk tegenwoordig vele malen groter dan vroeger en dat betekent meer concurrentie.” Wijckel heeft al een aantal jaren geen basisschool meer. Kinderen in Wijckel en omstreken komen wel via de basisscholen in Balk in aanraking met korfbal. Dat is vaak in samenwerking met Miks welzijn die een soort van instuif-trainingen ‘promoot’. Naast het stimuleren van de jeugd doet DTG nog veel meer om kinderen, maar zeker ook volwassenen, kennis te laten maken met de sport. “We zijn ook bij het asielzoekerscentrum in Balk geweest en dat was hartstikke leuk. Het is altijd afwachten wat er blijft hangen, maar niet geschoten is altijd mis.”

VOLLE DAGEN De 32-jarige Marten woont sinds vijf jaar op zichzelf in Wijckel. In zijn huis is hij overigens niet vaak te vinden, want de dagen zijn over het algemeen lang. Sinds juli dit jaar werkt hij in de horeca in het ziekenhuis is Sneek. Daarnaast is hij ook nog postbezorger, is hij lid van de Toneelvereniging de Bargebeck in Wijckel én is hij zeer actief betrokken bij de korfbalvereniging. “Ik heb genoeg te doen, maar dat is ook wel lekker. Ik houd er ook niet van om stil te zitten, dat verveelt snel. Ik moet wel oppassen dat het niet te veel wordt. zeker met mijn werkzaamheden bij Postnl. Dan kun je altijd wel werken, maar dat hoeft nou ook weer niet.”

WIJCKEL VERSUS HARICH WAAR EEN KLEIN DORP GROOT IN KAN ZIJN Korfbal en Wijckel gaan al decennialang hand in hand. Met het ontbreken van een voetbalvereniging is korfbal vaak de gekozen sport door de jeugd. Hoewel Marten in zijn jeugd echt wel de keus kreeg om een andere sport te gaan doen koos hij net als zijn moeder voor het korfbal. Later volgden ook zijn twee broertjes. “In Wijckel is dat eigenlijk wel een beetje traditie geworden. Als je je zwemdiploma hebt gehaald, of misschien nog wel eerder, dan ga je korfballen, of op muziekles bij Muziekvereniging

Melodia. We hebben altijd al een bloeiende jeugdafdeling gehad en dat is nog altijd zo. Het verenigingsleven is waar een klein dorp groot in kan zijn. Dat geldt in ieder geval

wel voor Wijckel. Naarmate de leeftijd hoger wordt ontstaat er ook wel weer uitval, vooral bij de senioren. Het is moeilijk om leden vast te houden.” Zoals zoveel sporten ziet de Nederlandse korfbalbond het ledenaantal steeds verder terugzakken. Dat ledenaantal kenmerkt zich ook in het feit dat er veel meer dames zijn die korfballen dan heren. Korfbal wordt ook vaak gezien als niet stoer en een meisjessport. Voor Marten is dat niet herkenbaar. “Ik korfbal om lekker sportief bezig te zijn, het is een heel leuk spelletje en altijd gezellig. Korfbal is een gemengde sport en natuurlijk worden daar wel grappen over gemaakt, maar dat zijn vooral mensen die dat van een afstand zeggen. Iemand die zelf korfbal heeft gespeeld weet wel anders. En te weinig jongens die korfballen? Wij als klein dorp

hebben daar eigenlijk geen last van. Er is nu wel een team dat alleen uit dames bestaat, maar we hebben ook een groot aantal jongens en mannen.”

Met het ontbreken van een korfbalvereniging in Balk vissen de korfbalverenigingen in Wijckel en Harich in dezelfde vijver als het aankomt op leden. DTG-Harich is dan ook een echte derby. “Ja dat leeft hier echt”, zegt Marten. “Ik denk dat je het wel een beetje kan vergelijken met Heerenveen tegen Groningen in het voetbal. Het gaat wel gemoedelijk hoor, maar we willen echt niet van elkaar verliezen. Harich is, net als Wijckel een echt korfbaldorp en doet het de laatste jaren ontzettend goed. De tribunes tijdens deze wedstrijden zitten altijd afgeladen vol.”

NUMMER 11 • 2017

VVI IDSKENHUIZEN TROTS OP HAAR AANTREKKINGSKRACHT

FOTO: DE SINTNYKSTER

VVI speelt dit jaar voor het achtste achtereenvolgende seizoen in de Tweede Klas van de KNVB. Tegenstanders van het kaliber Broekster Boys, BCV, Leeuwarder Zwaluwen en, niet in de laatste plaats CVVO en Sportclub Joure kruisen de degens met de roemruchte club van Sportpark De Stripe. Frans de Vries: "En reken er maar op dat we daar als club enorm trots op zijn. We vinden het machtig mooi om op dit niveau te kunnen spelen. Het is ook een gevolg van het beleid dat we als bestuur al jaren voorstaan. Samen met Renado hebben we de RVC, de Renado VVI Combi. Die samenwerking zorgt voor een mooie toestroom van gezamenlijk talent.

Het initiatief stamt uit 2002 toen beide clubs problemen kregen met het aantal actieve leden in de junioren. Ik denk dat we een van de eerste verenigingen waren die dit op de wijze van echt gezamenlijk voetballen hebben opgelost. Zeven jaar later zijn ook de pupillen toegevoegd aan de combinatie en sinds drie jaar is ook Langweer aangehaakt. Inmiddels is de eerste generatie die alleen in RVC-verband heeft gespeeld een feit. De jeugd weet niet beter en iedereen is er blij mee. VVI heeft door de jaren heen altijd een behoorlijke aantrekkingskracht gehad op " jongens van buiten". Jongens uit Tjerkgaast en Scharsterbrug hebben we hier altijd wel gehad. Anno 2018 hebben we een mooie mix van, wat men noemt, ‘eigen’ jongens en spelers die ‘van buiten’ komen. We zijn trots op onze aantrekkingskracht.

AMBITIEUS Het is duidelijk dat die spelers van buiten geen zak met geld kunnen ophalen in Idskenhuizen. De Vries, lachend: "Inderdaad, dat kunnen én willen we hier niet. We zorgen hier wel

dat alle randvoorwaarden goed zijn ingevuld. Goede ballen, een prima veld, kleding en bovenal een goede sfeer. Het niveau waarop we spelen is voor spelers met ambitie natuurlijk het belangrijkste aspect. In een leuke, gemoedelijke sfeer toch Tweede Klasse spelen, daar gaat het om. Voor de vereniging heeft het nog een prettige bijkomstigheid. Omdat er relatief veel spelers van buiten het dorp komen, kunnen we hier altijd nog vier teams 'in de lucht houden'. Plus een 45+ team. Een attractie op zich op de vrijdagavond. In het veld willen de mannen nog steeds graag winnen, maar de derde helft is belangrijker! Blij zijn we ook met ons damesteam dat ook al weer jaren speelt in competitieverband. Zo'n team moet je als vereniging koesteren. Het geeft een echte impuls aan de sfeer binnen je club. Dit jaar hebben we ook een meidenteam Onder 19. We hopen dat we binnenkort een tweede damesteam kunnen opstarten. Dat zou geweldig zijn"

ALGEHELE FUSIE Gevraagd naar zijn opinie over een eventuele algehele fusie tussen de beide clubs VVI en Renado antwoordt De Vries genuanceerd. "Twee jaar geleden hebben we daar binnen VVI over gestemd. Driekwart van de senioren was ertegen, mede vanwege het feit dat de speellocatie Sint Nyk zou worden. We hebben in Idskenhuizen alleen

FOTO: DE SINTNYKSTER

Hij loopt alweer enkele jaartjes mee als bestuurslid, Frans de Vries (49) van Voetbalvereniging Idskenhuizen, alom bekend als VVI. In zijn taakomschrijving zit onder meer de portefeuille technische zaken. Een mooi moment om de Sint Nykster aan het woord te laten over de belangrijke onderwerpen die anno 2017 spelen. De succesvolle jeugdsamenwerking, het relatief hoge niveau waarop het vlaggenschip speelt, de relatie met de gemeente en last but not least het toekomstperspectief. Met een terugtredende overheid gaat het leven van een bestuurslid van een dorpsclub bepaald niet alleen over rozen.

nog een kerk, een kroeg en een zeilschool. En VVI dus. Het zou echt veel betekenen dat de club ook nog zou verkassen. Na onze nee-stem was een raadpleging bij Renado niet meer aan de orde, maar ik heb wel begrepen dat men het daar erg jammer vond.” “Aan de andere kant moet je ook realistisch tegen dergelijke zaken aankijken. Ook hier vergrijst de bevolking en hebben we, zoals gezegd, al een generatie RVC-ers die niet eens meer beter weet. Ook dat is een feit. Het zou zo kunnen zijn dat het op den duur onvermijdbaar is. De opstelling van de gemeente DFM zal ook een rol meespelen. We krijgen binnenkort een huurverhoging van tweehonderd procent ‘voor de kiezen’ en de jeugdsubsidie zijn we al kwijt.” “Ooit zijn er gesprekken geweest

om de beide verenigingen, al dan niet gefuseerd, op één complex bij elkaar te zitten. De gemeente heeft daarvoor zelfs een stuk grond op het oog, naast de manege in Sint Nyk. Daar horen we al een tijdje niets meer van. Dat zal wel te maken hebben met de naderende gemeenteraadsverkiezingen. Ik verwacht op korte termijn geen initiatieven vanuit Joure. Voorlopig kunnen we ons onder meer richten op de prestaties van het eerste. Dat presteert naar behoren na in de beker enkele klinkende nederlagen te hebben moeten slikken. We richten ons op de middenmoot, zeg maar onderaan het linker rijtje. Vorig jaar kwamen we door een waslijst aan blessures met de schrik vrij. We ontliepen op het nippertje de nacompetitie. We hopen dit jaar een dergelijk scenario te voorkomen en hebben daar alle vertrouwen in."

deFryskeMarren • SPORT KORT

GROOTDEFRYSKEMARREN

PRIJZENWEEKENDEN deFryskeMarren

VOOR JUDOKA’S ROELEVINK SPORT OUDEHASKE

Afgelopen zaterdag 4 november vielen tijdens het Hunebed (opstap) toernooi in Borger zeven van de negen Roelevink Sport judoka’s in de prijzen.

GAASTERLANDSE

BOSTOERTOCHT 2017 OUDEMIRDUM – Op zaterdag 25 november 2017 organiseert schaatsclub de Preamkeskouwers weer de jaarlijkse bostoertocht. De toertocht op de mountainbike kan worden over de afstanden 28 kilometer en 45 kilometer worden afgelegd. De start is tussen 09:00 en 10:00 bij dorpshuis It Klif te Oudemirdum. De kosten bedragen vijf euro inclusief verzorgingspost langs de route waar een krentenbol en sportdrank wordt uitgedeeld.

SJINKIE KNEGT WORDT

AUTOCROSSER

Shorttracker Sjinkie Knegt uit Bantega gaat zich na de Olympische Spelen mengen in de strijd om de Nederlandse titel autocross. De wereldkampioen shorttrack van 2015 start met zijn nieuwe sport meteen na de Olympische Spelen en het WK shorttrack.

De derde prijs ging naar Lieke van der Woude en Richard Hornstra, tweede prijs naar Jade de Vries en Nicole van der Woude en de eerste prijs was voor Jesse de Vries, Cassandra van der Gulik en Arnoud Lunenborg.

maar liefst zestien judoka’s van de club uit Oudehaske in de prijzen. Derde prijs was voor Arnoud Lunenborg, Yan Wijnsma, Biko Post, Richard Hornstra, Stan de Rooij, Milan de Haan, Sven de Vries en Nicole van der Woude, tweede prijs voor Lieke van der Wouden, Jasper van Eijl, Gido Muizelaar en Anniek Luimstra en de eerste prijs ging naar Cassandra van der Gulik en Elze Visser.

Een week eerder bij het JRC toernooi en het JRC opstap toernooi in Leeuwarden vielen

Cassandra en Nicole op 1 en 2

JEUGDSPELERS VV BALK GESCOUT Jeugdspelers Jelmer van der Zee en Fimme Kroes van vv Balk zijn gescout voor sc Heerenveen. De voetbalvereniging is trots op de spelers en ziet het als een beloning voor de jeugdopleiding binnen de vereniging.

VV LEMMER IS OP ZOEK LEMMER – VV Lemmer heeft momenteel diverse vacatures openstaan. De voetbalclub roept ouders, grootouders, oud-leden, oud-spelers of andere geïnteresseerden op om één van hun vacatures in te vullen.

Teake Bangma, ook van vv Balk traint al langer mee. Op woensdagmiddag 11 oktober jl. kregen de heren eerst een rondleiding in het Abe Lenstra stadion. Daarna hebben ze hun eerste training op de voetbalschool gehad van oudprof Tarvajärvi. In december vindt er weer een selectieprocedure plaats. Tot die tijd mogen ze genieten van de trainingen en dromen over een profcarrière bij sc Heerenveen.

De club zoekt actief naar een pupillen/ jeugdtrainer, assistent pupillentrainer, trainershulp, invallers, gastvrouw of gastheer, kantinehulp en scheidsrechters. Voor meer informatie www.vvlemmer.nl

FOTO: AWFOTO.NL

ANTOINETTE DE JONG GAAT ZICH INTERNATIONAAL METEN Het NK autocross wordt verreden over zes weekeinden in de zomer. Hij heeft voor de gelegenheid een peperdure Subaru Impreza gekocht. Overigens hoeven schaatsfans niet bang te zijn, de shorttracker gaat 'gewoon' door met shorttracken. "Misschien mis ik de laatste twee races doordat ik dan op trainingskamp moet voor het nieuwe shorttrackseizoen. Dat is dan helaas niet anders. Het is een eenmalig uitstapje. Na de zomer verkoop ik de rallywagen weer."

FAMILIEVOLLEYBAL TOERNOOI IN OUDEMIRDUM OUDEMIRDUM - Op zaterdag 6 januari 2018 gaan verschillende families weer de strijd met elkaar aan bij het jaarlijkse familievolleybal toernooi. Wederom is sporthal “it Klif” te Oudemirdum de strijdarena. Meedoen met je familie? Daar is een aantal voorwaarden aan verbonden. Ieder team moet minimaal over twee vrouwen beschikken en minimaal één persoon van het team moet lid zijn van SV NOK. Opgave kan tot 1 december bij Doede Bosma via dbosma2@ home.nl of Piet Stegenga via piet.san@home.nl.

Van 10 tot 12 november staat in Thialf de eerste ISU World Cup op het programma voor de schaatsers. De eerste internationale krachtmeting van het Olympische seizoen.

FOTO: AWFOTO.NL

De langebaanschaatsster uit Rottum zal vol vertrouwen aan de start verschijnen, want tijdens de voorbije NK Afstanden won ze maar liefst twee gouden medailles. De rijdster uit de ploeg van Justlease.nl veroverde het goud op de drie- en vijf kilometer en haalde daarmee haar eerste nationale titels uit haar schaatscarrière binnen. Voor de langebaanschaatsers draait het dit seizoen natuurlijk maar om één ding. De Olympische Spelen. De Jong was er vier jaar geleden, toen pas 18, ook al bij. Ze werd toen zevende op de drie kilometer

SNVV DAMES 1 OP DERDE PLEK PROMOTIEKLASSE

SINT NICOLAASGA/SNEEK - Met een 3-1 overwinning op VC Sneek wisten de dames uit Sint Nicolaasga naar de derde plek in het klassement te komen.

De wedstrijd ging soepel van start voor SNVV, de tweede set wonnen ze dik met maar 6 punten tegen. De spanning kwam er kort in toen Sneek de derde set won, maar de Sint Nyksters herpakten zich sterk in de laatste set en konden tevreden huiswaarts gaan met een derde plek in het klassement.

Marise Agricola, Aurelia de Jong, Janine van der Goot, Margreet Nota, Annemiek Nota, Yvonne Brinksma, Marieke van der Werf, Judith Tesselaar, Houkje de Lange. Trainer / Coach: Ron Durge

HEEFT U OF UW VERENIGING IETS NIEUWS TE MELDEN? LAAT HET ONS WETEN VIA REDACTIE@GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

deFryskeMarren

46 2

D C

18 4

deFryskeMarren

17 19

22 9

1 10

PUZZELPAGINA NR 11

14 14

8 11

NUMMER 11 • 2017

Puzzel en win! In iedere editie van deze krant staat een puzzel waarmee u leuke prijsjes kunt winnen. Stuur uw oplossing via de email of met traditionele post. U kunt dit sturen naar: info@grootdefryskemarren.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 11-2017 – tot uiterlijk 30 november 2017. Wij wensen u veel puzzel plezier!

Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin het gekleurde

Baskisch balspel

deFryskeMarren

inkeping

voormalige Duitse munt

gewijde gave

deel v.e. breuk

tegen

B O S A A R D B E I N W

gekheid

strafwerktuig

pl. in Overijssel

struik

volmaakt

land in ZuidAmerika

pl. in Groningen

pl. in Portugal

riv. in Afrika

tanden en kiezen

sterrenbeeld

telwoord voorzetsel

middagvoorstelling

uitdrukking stremsel

soepel

bestanddeel

naarling

tennisterm blijk

riv. in Duitsland

een weinig

vlek

bijkomend toonafstand

15 rigoureus

veehoeve

pl. in Overijssel Ierse verzetsgroep

ijshut Ned. dagblad

schoeisel

uitsluitend voordat IJslandse literatuur

rondhout beroep

wondermiddel

Surinaamse pannenkoek

pl. in Gelderland

2 Communistische Partij

insect

B E I I V B I S A P P D

L L K R O V E U D N O F

E R O P P L L T E R K T

P O N E M V I P R O O M

A L E A S I G N A A L A

K S P I U B L E G A H G

De woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Ze kunnen elkaar overlappen. Letters mogen vaker worden gebruikt. Zoek de woorden op en streep ze af. De overblijvende letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.

onheilsgodin gegevens

berg op Kreta

bouwland

Russisch gebergte

bende

palm

lichamelijke opvoeding

stannum

gevoel

gordel

graveur tijdstip

pl. in België

priem

voorhof afslagplaats bij golf

inzetstuk

BLOES BOSAARDBEI BROER ERFLEEN FONDUEVORK HAGELBUI HARTEBEEST INEENKAPEL

SPAARBANK TONEELROL TOPPER VERTOON VIPROOM VLEESPIN ZIELIG

Proef onze specialiteiten!

Obe & Marijke Veldman keurslager

IN PUZZEL EN W

5 treuzelen

KNIPSELMAP LEVEN PARMA PORTIE PRIEM PRIVE SIGNAAL SOLIDAIR

jaartelling

boom

A E V V E E Z B P O D L

pl. in Gelderland

M N E E L F R E R I I I

diefstal hevig

wijnsoort

woedend

R O S E N A R T K O N E

Europeaan

opening

hooihoop

A T R I A D I L O S E K

keet

Engelse titel

P N I P S E E L V O E R

WAARDEBON VAN € 25,00

Midstraat 81 8501AG Joure 0513 - 413263

STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 11, VÓÓR 30 november A.S. PER EMAIL NAAR : info@grootDEFRYSKEMARREN.nl OF PER POST NAAR: GROOTDEFRYSKEMARREn, Zwarteweg 4, 8603 V.D. MEER, keurslagerAA SNEEK Molenplein 8 - 8442LM Heerenveen 0513-626223

COLOFON GrootDeFryskeMarren krant is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De krant wordt huis-aan-huis verspreid in gemeente De Fryske Marren en ligt bij verschillende 'pickup' points in gemeente De Fryske Marren. Oplage: 28.000 exemplaren.

UITGEVER

EINDREDACTIE

VERKOOP

Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl

Wim Walda

Meine de Vlugt, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink

REDACTIETIPS?

REDACTIE

www.vandermeerheerenveen.keurslager.nl

Henk van der Veer, Wim Walda, Eelke Lok, Jan van Loon, Gerard van Leeuwen, Kirsten van Loon

DRUK

VORMGEVING

VERSPREIDING

toestemming van de uitgever. De

Frans van Dam (Quod Media)

FRL Verspreidingen, Leeuwarden

gegevens in deze krant zijn met zorg

Hoekstra Krantendruk, Emmeloord

redactie@grootdefryskemarren.nl

BLADMANAGEMENT Marianne Bouwman m.bouwman@yingmedia.nl Kirsten van Loon kirsten@yingmedia.nl

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande

samengesteld. Ten aanzien van de

FOTOGRAFIE

juistheid van de inhoud hiervan kan

Johan Brouwer, Andre Weening

echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

Sjoerd Arjan. en Arjan Sjoerd enen Arjan. Sjoerd Typisch ondernemers Typisch ondernemers Typisch ondern met een nine-to-fi ve met een nine-to-fi met eenvenine-to mentaliteit. mentaliteit.mentaliteit.

Nieuw! Slim boekhouden met een betrouwbare online totaaloplossing

Het gemak van een grotendeels geautomatiseerde administratie

Overal en altijd Het gemak van eeninzicht grotenHet gemak van w! Slim boekhouden Nieuw! Slim met boekhouden een met een Da’s lekker... tijd overhouden voor een potje tennis met je in actuele cijfers deels geautomatiseerdedeels geautom vrienden. Hoe doe je dat? Met Boekhout van Kromhout. Deze ouwbare online betrouwbare totaaloplossing online totaaloplossing administratie administratie Betrouwbare sturingsslimme online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeft informatie in één muisklik

24/7 inzicht in de prestaties van uw bedrijf. U bent altijd in Overal en altijd inzicht Overal en altijd Altijd het advies van uw en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden. ker... tijd control overhouden Da’s lekker... voor een tijdpotje overhouden tennis met voor jeeen potje tennis metinjeactuele cijfers in actuele cijfe uvrienden. deMet kostbare urendoe navan vijven besteden zoals wilt:Kromhout. Deze accountant bij de hand . Hoe doeZojekunt dat? Boekhout Hoe je dat? Kromhout. Met Boekhout Dezeu zelfvan Betrouwbare sturings- Betrouwbare s aan uw relatie, uw kinderen, uw hobby, uw sport of om nieuwe online oplossing slimme van Vanonline der Veen oplossing & Kromhout van Vangeeft der Veen & Kromhout geeft Tijd overhouden voor zaken informatie in één muisklik informatie in é die er écht toe doen ondernemingsplannen uit te werken.

icht in de prestaties 24/7 inzicht van uwinbedrijf. de prestaties U bent altijd van uw in bedrijf. U bent altijd in Altijd het advies van uwAltijd het advie n de tijdrovende control administratie en de tijdrovende behoort totadministratie het verleden. behoort tot het verleden. accountant bij de hand accountant bij u de kostbare uren Zo na kunt vijven u debesteden kostbare zoals uren na u zelf vijven wilt:besteden zoals u zelf wilt: elatie, uw kinderen, aan uw hobby, relatie, uw sport kinderen, of om uwnieuwe hobby, uw sport of om nieuwe Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen! Tijd overhouden voor zaken Tijd overhoude Ga naar die er écht toe doen die er écht toe mingsplannen uitondernemingsplannen tewww.boekhoutvankromhout.com werken. uit te werken. 185401167_VdVK_Adv_Boekhout_210x260.indd 1

k hoeveel tijd u kunt Ontdek besparen! hoeveel tijd u kunt besparen! ar www.boekhoutvankromhout.com Ga naar www.boekhoutvankromhout.com

23-06-14 11:42

30 JAAR

UW MAKELAAR IN DE FRYSKE IN MARREN UW MAKELAAR JOURE UW MAKELAAR IN JOURE

30 JAAR

JE HUIS WORDT PAS JE THUIS ALS JE HET DEELT MET ANDEREN! HOEKSTRA VASTGOEDBEHEER IS UITGEROEPEN TOT BESTE KANTOORBEHEERDER VAN NEDERLAND

MET 65 MEDEWERKERS DE GROOTSTE MAKELAAR VAN NOORD NEDERLAND SNELST VERKOPENDE MAKELAAR VAN FRIESLAND

U bent altijd van harte welkom op ons kantoor, wij hebben de koffie klaar staan! UW AANKOOPMAKELAAR MET EEN GEMIDDELD CIJFER VAN 9,2

KLANTEN GEVEN ONS GEMIDDELD EEN 8,5

DE NIEUWBOUWSPECIALIST VAN FRIESLAND

Of bel ons nu voor een gratis verkoop/aankoopgesprek. BESTE VASTGOEDMANAGER

VAN 2015

AL BIJNA 1000 WONINGEN VERKOCHT IN 2016 WIJ KENNEN UW KOPER

Tegen dezeop voucher U bent altijdinlevering van hartevan welkom ons kantoor, wij hebben de koffiWAARDEBEPALING e klaar staan! EEN GRATIS Of bel ons nu voor eenuw gratis verkoopgesprek. van woning! Douwe Egberts Plein 1, 8501 AB Joure T 0513 417 750 | M joure@makelaardijhoekstra.nl I www.makelaardijhoekstra.nl

30 JAAR32 - 8601 EN Sneek Westersingel

T 0515 430 006 E sneek@makelaardijhoekstra.nl - I www.makelaardijhoekstra.nl