03- 2018
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
2e JAARGANG • NR. 3
groot
IN DEZE UITGAVE Tusken de M informatie van arren gemeente De Fryske Marr en
BERT LEMS
“Ik wil interactief en geen wandelende bandrecorder zijn!” FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
MAAK KENNIS MET MAKELAARDIJ HOEKSTRA www.makelaardijhoekstra.nl Leeuwarden - Heerenveen - Sneek - Joure Willemskade 9 | T. (058) 233 7 333
HOEKSTRA NIEUWBOUW& NVM OPEN HUIZEN DAG 7 APRIL 2018 VAN 11:00 TOT 15:00
2
NUMMER 03 • 2018
LAAT JE STEM NIET VERLOREN GAAN! Nog enkele dagen en dan vinden de gemeenteraadsverkiezingen plaats. De zinnen ‘alsof het wat uitmaakt als ik stem’ of ‘het zijn toch allemaal boeven, ik stem niet’ vliegen je dikwijls om de oren. Of het nu om de Tweede Kamer of de gemeenteraad gaat, er zijn altijd mensen die niet stemmen. Dan zijn er nog de zeer trouwe stemmers die het afreizen naar het stemlokaal als een soort traditie in hun leven hebben geïmplementeerd en trouw aan de partij blijven waar zij al jaren op stemmen. Van huis uit meegekregen.
Niks mis mee, maar zorg dat je stem goed terecht komt. Want in Nederland hebben we geen stemplicht, maar stemrecht. En maak van dat recht gebruik. Want niet stemmen heeft óók gevolgen.
piloot bij KLM die in zijn vrije tijd vrijwilliger is bij het Woudagemaal. In onze rubriek Focus het verhaal van dominee Gerrit de Haan uit Oosterzee die als TV predikant in Zwitserland bekendheid kreeg.
Deze verkiezingen staan dichterbij ons, het betreft immers de gemeenteraad. Welke partij of welk persoon in jouw omgeving kan voor jou het verschil maken? Daar hoort je stem te zijn!
Al met al staan er weer veel verhalen in GrootdeFryskeMarren over bijzondere mensen uit onze eigen gemeente. Veel leesplezier en vergeet niet te stemmen op 21 maart!
Naast de aandacht voor de gemeenteraadsverkiezingen hebben wij op de cover van onze krant deze keer Bert Lems, een
Marianne Bouwman en Ying Mellema
opmerkelijk...
Maandelijkse rubriek met opmerkelijke zaken in de regio. Is u wat opgevallen, wilt u ons deelgenoot maken van een leuke gebeurtenis, of heeft u een een aankondiging of tip voor ons? Stuur deze dan naar redactie@grootdefryskemarren.nl
Het is alweer de negende editie van het drie dagen durende festival op het strand van Lemmer. De kaartverkoop is inmiddels gestart.
ZUID-AFRIKAANSE MUZIEK BIJ NUWELAND OOSTERZEE – Op 3 mei laat de Zuid-Afrikaanse zangeres Karin Hougaard Nederland kennismaken met een greep uit haar rijke oeuvre door middel van een luisterconcert. Hougaard is één van de iconen van de Afrikaanse muziek. Het Zuid-Afrikaanse publiek kent haar al sinds ze in 1980 op 16-jarige leeftijd een belangrijke talentenjacht won. Hougaard schrijft en componeert haar liedjes meestal zelf. Haar muziek valt op door de poëtische teksten, een tegelijk intieme en integere sfeer en het gebruik van haar stem al instrument. Hougaard heeft zich ook ontwikkeld als dichter, schilder, actrice en videokunstenaar. Karin Hougaard woont en werkt sinds 2008 in North Carolina (VS). In Nederland en Vlaanderen is ze vooral bekend door haar samenwerking met Herman van Veen. Zo was ze te zien in de door Van Veen geproduceerde theatervoorstellingen The First Lady (over Jackie Kennedy) en Mata Hari. In 2015 organiseerden Hougaard en Van Veen samen een tweedaags festival met Afrikaanstalige poëzie en muziek op De Paltz, het landgoed van Herman van Veen in Soest. Programma op 3 mei: 19.30 - 20.15 uur zaal open, 20.15 - 21.30 uur Luisterconcert Karin Hougaard – Grepe en van 21.30 - 22.30 uur Borrel en gelegenheid voor kennismaking met artiest. Kaartjes zijn verkrijgbaar via www.ticketkantoor.nl/ shop/nuweland
GROENLINKS DE FRYSKE MARREN ZORGT LETTERLIJK VOOR VERJONGING
het eerste zaadje voor de opening. Ook voor de bezoekers stonden potjes met grond klaar waarin een zaadje naar keuze kon worden geplant. De zadenbibliotheek is een plek waar je kosteloos zaden kunt lenen en ruilen. De zaden die je kunt lenen zijn van groenten, kruiden en bloemen. De zaden zijn onder andere afkomstig uit de Perma-tuin in Joure. In de zadenbibliotheek werken ze op 100 procent vertrouwen. Er geldt geen uitleentermijn. Je kunt de zaden die je nieuwsgierig maken lenen. Na het zaaien in de tuin en de planten die daarvan opkomen, laat je de mooiste plant bloeien en zaad schieten. En zo kun je, na het drogen, de zaden weer retourneren.
De campagnetijd voor de gemeenteraadsverkiezingen van 21 maart verloopt bij de afdeling van GroenLinks in De Fryske Marren dit keer iets anders dan normaal. Zowel fractievoorzitter Matthijs Sikkes - van den Berg, als de nummer twee op de lijst Anne Merkuur, verwelkomen in deze periode een eerste kind. Matthijs en zijn partner zijn erg dankbaar een kind te mogen adopteren uit de Verenigde Staten. Anne Merkuur en haar partner verwachten hun kind in de loop van deze maand, waarmee de campagne grotendeels in haar verlofperiode valt.
Door het ruilen en doneren van de zaden ontstaat een grotere collectie. Zo draagt men met elkaar bij aan een grotere biodiversiteit.
Wegens de afwezigheid van beiden zal Ralph de Graaf (nr. 3 op de lijst) de honneurs waarnemen en de debatten voeren namens GroenLinks. Ralph heeft als verkenner duurzame gebiedsontwikkeling jarenlange ervaring in de ruimtelijke ordening en veel kennis opgedaan in duurzame energie. In de vorige raadsperiode heeft hij bovendien twee jaar meegedraaid als GroenLinks-raadslid in de gemeente Weststellingwerf. Lijsttrekker Sikkes - van den Berg: “Natuurlijk is het jammer dat ik nu de campagne moet missen, maar ik heb alle vertrouwen in onze nummer drie en we rekenen op een goede uitslag voor GroenLinks op 21 maart.”
HET ELFSTEDENPAD IN TWAALF WANDELETAPPES
EERSTE HEADLINERS GLEMMER BEACH 2018 BEKEND LEMMER – De eerste grote namen die op het Glemmer Beach Festival hun opwachting zullen maken zijn bekend. Het driedaagse festival presenteert op 30 augustus Bløf, op 31 augustus de Nederlandse rockband Kensington en op 1 september Ronnie Flex & Deuxperience.
Kent of bent u iemand met een bijzonder verhaal? Laat het ons weten via redactie@grootdefryskemarren.nl
ZADENBIBLIOTHEEK VOOR MEER BIODIVERSITEIT JOURE – Op zaterdag 10 maart is de zadenbibliotheek geopend in bibliotheek Joure. Tjepke van der Honing plantte symbolisch
ALCHOHOL VERBOD IN CENTRUM JOURE, LEMMER EN BALK In het centrum van Joure, Lemmer en Balk mag op straat geen alcohol meer worden gedronken. Dat heeft gemeente De Fryske Marren besloten. Het is verboden om alcohol te consumeren en aangebroken flessen of blikjes met alcoholische drankjes bij je te dragen. Dit besluit geldt niet voor terrassen en evenemententerreinen. De gemeente zet met deze maatregels in op minder ruzies en vechtpartijen, maar ook een vermindering van afval op straat. Lege blikjes en (kapotte) flesjes komen dikwijls op straat terecht. De politie gaat de komende periode waarschuwen, zodat iedereen op de hoogte is van dit besluit. Bij herhaaldelijk niet luisteren, kan de politie overgaan tot het uitschrijven van een boete.
BALK - In oktober 2017 is het ongeveer 300 kilometer lange wandelpad ‘Het Elfstedenpad’ gereedgekomen. Gebruikmakend van oude jaagpaden, kerkenpaden en grasdijken hebben routemakers Johan Vellenga en Broer Adema de elf Friese steden als een ketting aan elkaar weten te rijgen. Als onderdeel van Leeuwarden Fryslân 2018 gaan Eppie Bleeker en Ines Bergsma uit Balk dit pad wandelen in twaalf maandelijkse etappes van elk ongeveer 25 km. In de eerste etappe zijn zij op 17 januari van Ruigahuizen naar Laaxum gewandeld, een De route van 25 kilometer. De tweede etappe in februari was van Laaxum naar Workum, een afstand van 23 kilometer. Van elke etappe de maken de Balksters een verslag dat in diverse media te lezen is. Zo ontstaat een prachtig jaarbeeld van dit deel van Fryslân met zijn elf steden en fonteinen.
deFryskeMarren HEEFT U OOK NIEUWS TE deFryskeMarren MELDEN? REDACTIE@GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
LEEGSTAANDE FIETSENZAAK ALS EXPOSITIERUIMTE BAKHUIZEN – De winkel van de fietsenmaker Jan Damstra stond er treurig en leeg bij sinds diens overlijden. Samen met de familie is besloten deze etalages weer invulling te geven. Hierop zijn beeldend vormgever Lot Brandt en de familie tot een samenwerking overeengekomen om haar beelden er tentoon te stellen. Dat bracht Brandt op het idee dat meer mensen uit de omgeving in de voormalige fietsenzaak er hun werk konden exposeren. Met als gevolg dat het werk van Douwe Pot er momenteel wordt getoond. Iedere twee maanden wordt de etalage opnieuw ingericht met werk van een kunstenaar uit de omgeving. Iedereen is van harte welkom om eens langs te wandelen.
deFryskeMarren • KORT NIEUWS
GROOTDEFRYSKEMARREN
3
44 NIEUWE LANDSCHAPSAMBASSADEURS ERBIJ
deFryskeMarren
BALK/LEMMER - Seniorweb Zuid-West Friesland bestaat 20 jaar! Stichting Seniorweb is werkzaam in de regio Zuid-West Friesland. In haar 20-jarig bestaan heeft de Stichting duizenden cursisten, in de leeftijd van 65 tot over de 90 jaar, wegwijs gemaakt met de pc, laptop en later tablet en smartphone. Er zijn zes leercentra over de regio verdeeld in Bolsward, Makkum, Sneek, Joure, Lemmer en Balk meestal gehuisvest in een plaatselijke bibliotheek. Alle locaties hebben wekelijks een inloop, waar iedereen zich zonder kosten kan melden met problemen rond het gebruik van moderne communicatie in onsDe internettijdperk.
de
HEEFT U OOK NIEUWS TE MELDEN? LAAT HET ONS WETEN VIA
REDACTIE@GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
deFryskeMarren deFryskeMarren
START SLOOP OUDE HOTEL DE WIELEN IN LANGWEER
De cursus werd in het eerste en tweede jaar door het IVN georganiseerd. Sinds 2013 heeft Bezoekerscentrum Mar en Klif, Bezoekerscentrum Nationaal Landschap Zuidwest Fryslân, de organisatie overgenomen. Naast de uitgebreide tentoonstelling over het landschap, organiseert Mar en Klif regelmatig activiteiten in en over het landschap.
De cursus was oorspronkelijk opgezet voor toeristische ondernemers en aanverwante organisaties, maar is nu ook toegankelijk voor iedereen die interesse heeft in het landschap. Iris Nutma, directeur van het bezoekerscentrum Mar en Klif en één van de cursusleiders vertelt: “Tijdens de cursus leer je waarom het land-
GEMEENTE AAN ZET CENTRUM BALK BALK - Het bestuur van Plaatselijk Belang Balk Vooruit heeft haar rapportage over de mogelijke scenario’s voor de toekomst van de voorzieningen in Balk aangeboden aan gemeente De Fryske Marren. De wethouders Janny Schouwerwou en Frans Veltman hebben het rapport in ontvangst genomen uit handen van de bestuursleden Josha de Vries en Wytze Bouma. Aanleiding van het onderzoek is de (dreigende) leegstand in het centrum en de kwetsbare exploitatie van sommige voorzieningen. In de rapportage is in een aantal oplossingsrichtingen verkend hoe deze problemen het hoofd geboden kunnen worden. In december heeft een
peiling onder de Balkster bevolking plaatsgevonden. Omdat de meningen verdeeld zijn, kan plaatselijk belang geen voorkeur uitspreken. Met de overdracht van de rapportage en de uitkomst van de peiling legt Plaatselijk Belang de bal terug bij de gemeente. Hierbij is de vraag gesteld om de meest kansrijke scenario’s uit te werken zodat de gemeenteraad een keuze kan maken.
(INGEZONDEN BRIEF)
GRAAG MEER AANDACHT VOOR HET MILIEU Overal lees ik dat de gemeente zich inzet voor het milieu. En dan speciaal voor het energiezuiniger maken van woningen. Dit om de klimaatverandering zo mogelijk te voorkomen. Hoe minder verbranding van olie, gas, kolen en hout, hoe beter. Ik lees niets over het aanplanten van veel bomen, terwijl dat ook voor het milieu erg goed is.
LANGWEER - Na een lange aanloop is het dan zover. De sloop van het oude hotel de Wielen in Langweer is van start. Schutte bouw & ontwikkeling bouwt op deze locatie aan de haven in Langweer zestien luxe appartementen. Op de begane grond komt een grand café. Lagemaat Sloopwerken B.V. voert de sloopwerkzaamheden uit, die ongeveer drie weken in beslag zullen nemen. Sipma Architecten is verantwoordelijk voor de eigentijdse architectuur. In het ontwerp is rekening gehouden met het landelijke en dorpse karakter van Langweer. Dat zie je terug in de traditionele bouwmaterialen, die de sfeer bepalen, zoals baksteen, hout en dakpannen. Voor de watersporter zal het gebouw straks een herkenningspunt zijn. Het grand café wordt een smaakvolle ontmoetingsplaats in het centrum van Langweer aan de oude haven.
schap er uit ziet zoals het nu is, hoe het is ontstaan en wat de wisselwerking van natuur en mens is.” Mede door de presentaties op bijzondere locaties leren cursisten het landschap beter kennen en 'lezen'
En nog goed voor de natuur ook. En voor het welbevinden van de mensen. Maar als bezuinigingsmaatregel (besparen op het onderhoud van openbaar groen) worden er nog steeds bomen gekapt en stukjes plantsoen bestraat. De lantaarnpaal voor mijn huis die eerst tussen lage struikjes en stokrozen stond, staat nu kaal te wezen tussen een stuk verzakte bestrating met onkruid. Misschien moet het onkruid dat in de parkeervakken soms 40 cm hoog staat als compensatie dienen? En de gekapte bomen in mijn straat? Er zijn maar een paar bomen voor terug geplaatst. En sinds de mensen door hebben dat ze geen kapvergunning hoeven te hebben voor het kappen van bomen in de eigen tuin en ook daar geen herplant-plicht meer bestaat, sneuvelt de ene boom na de andere in mijn dorp. En het zijn juist de mooiste oude
JIKKE PRAKTIJK VOOR MASSAGE & GEZONDHEID NAAR NIEUW PAND
JOURE – De praktijk voor massage & gezondheid van Jikke van der Zijpp is sinds 1 maart verhuisd naar een nieuwe locatie in Joure. Voorheen was de praktijk gevestigd in de Torenstraat 46, nu zit de praktijk een stukje verderop in Torenstraat 9. Na een grondige verbouwing van zes weken is de nieuwe praktijk nu geheel in gebruik genomen. Jikke van der Zijpp startte op 1 november 2014 haar praktijk voor massage & gezondheid in Joure. In de praktijk worden diverse massagetechnieken ingezet om de lichamelijke en mentale gezondheid te bevorderen.
DE JONGENS VAN JOURE STARTER VAN HET KWARTAAL bomen die worden geruimd doordat ze 'overlast' geven (zoals veel beukennoten en veel herfstblad). Dat hout wordt weer verbrand in openhaarden en houtkachels. Ook de gemeente verkoopt haardhout in plaats van dat rustig te laten verteren in het bos. Een dubbel slechte zet voor het milieu dus. Minder CO2 afgevangen door het verdwij nen van de bomen en versneld vrijgemaakt bij de verbranding van die bomen. En om een andere klimaatdoelstelling ook wat onhaalbaarder te maken, het terugdringen van het gebruik van plastic, deelt de gemeente, totaal ongevraagd, grote plastic tassen en prullenbakjes uit aan al haar inwoners. Al is het dan gerecycled plastic, het leidt alleen maar tot nog meer plastic afval in die enorm onhandige grote plastic reststoffencontainers. Een integraal beleid is hard nodig in deze gemeente. Cécile Graven (St Nyk)
FOTO: FOTOGRAFIE JELLY MELLEMA
SENIORWEB ZUIDWEST FRIESLAND BESTAAT 20 JAAR
OUDEMIRDUM/WESTHEM - Nationaal Landschap Zuidwest Fryslân kreeg er op 6 maart 44 nieuwe landschapsambassadeurs bij. Tijdens de slotbijeenkomst in de Pollepleats in Westhem nam een nieuwe lichting cursisten het certificaat en gevelbordje Ambassadeur Nationaal Landschap Zuidwest Fryslân in ontvangst uit handen van wethouder Mark de Man van de Gemeente Súdwest-Fryslân. Alle lichtingen ambassadeurs, dat zijn er inmiddels zo'n 180, waren hierbij uitgenodigd.
JOURE – Het restaurant 'De Jongens van Joure' is Starter van het Kwartaal geworden. De startersprijs wordt ieder kwartaal door de Rabobank uitgereikt aan jonge innoverende bedrijven met lef. 'De Jongens van Joure' hebben de prijs toegewezen gekregen omdat ze iets unieks in Joure hebben neergezet. Een nieuw concept waarmee ze oud-Joure terugbrengen. Het restaurant werd verkozen uit acht andere genomineerden. Eigenaren Sil Bakker en Ben van Dronkelaar kregen een cheque van vijfhonderd euro uitgereikt. 'De Jongens van Joure' opende in 2016 in het voormalig ‘t Gasthuys op de Merk in Joure.
4
deFryskeMarren deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
5
Jouster piloot is vrijwilliger bij het ir. D.F. Woudagemaal
“Ik wil interactief en geen wandelende bandrecorder zijn!” Bert Lems (55) uit Joure is gezagvoeder bij de KLM, was F-16 piloot bij de Koninklijke Luchtmacht en in zijn vrije tijd is hij vrijwilliger bij het ir. D.F. Woudagemaal in Lemmer. Het vrijwilligerswerk bij het grootste nog werkende stoomgemaal ter wereld doet Lems nu een jaar, daarvoor was hij al vrijwilliger bij de Jouster sportvereniging CSC en bij SC Joure. Een kennismaking met een man die boeiend vertellen kan over zijn leven en het vrijwilligerswerk dat hij met passie en overtuiging doet. De mens achter de vrijwilliger. TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
Halverwege het gesprek, dat uiteraard in het moderne bezoekerscentrum van het Woudagemaal plaatsvindt, legt Bert Lems uit waarom hij vrijwilligerswerk doet, wat zijn drive is.
“ Iedereen kan in de boeken nalezen dat de schoorsteen van het gemaal 60 meter hoog is. Ik vraag de kinderen dan ook hoe hoog dat ze denken dat de pijp is. De antwoorden variëren dan van 20 tot 100 meter. Uiteindelijk ga je dan vertellen dat de schoorsteen toch echt 60 meter hoog is en dat hij een keer is ingestort. De uitdaging wordt aan wie je een rondleiding geeft. Zijn het kinderen, zijn het pubers of is het een groep van een wijkvereniging waarvan iemand bedacht heeft ‘kom we gaan ook nog even naar het Woudagemaal’. Vaak is het dan een verrassingsuitje en de motivatie van de mensen matig.”
SMEEROLIE “Naast het gewone werk zoek ik een diepere laag. Dat verdiepen had ik natuurlijk in mijn werk bij KLM kunnen gaan doen. Ik heb een tijdje instructie gegeven, had fulltime nevenfunctionaris bij de KLM kunnen worden, maar dan moet je vanuit Friesland vaker naar Schiphol op en neer en je krijgt dan een halve kantoorbaan. Die verdieping heb ik niet gezocht in mijn vliegende werk bij KLM, daar ben ik gewoon productievlieger die zijn rooster vliegt en daar doe ik niets naast. Ik heb het in Joure gezocht bij het vrijwilligerswerk. Zonder vrijwilligerswerk kan de maatschappij niet functioneren en als je een goede baan hebt en je hebt het goed dan wil je ook wat terug doen. Je komt er langzamerhand achter dat je talenten hebt. Als je dat kunt combineren met wat je leuk vindt en mensen graag willen dat je die talenten dan ook daadwerkelijk inzet om een organisatie vooruit te helpen, dan is één en één twee.” Dat Lems een uitstekende baan heeft, staat buiten kijf. Dat hij nu gezagvoerder bij de KLM is, heeft uiteraard een (voor-) geschiedenis. We blikken daarom terug en doen dat met de bekende vraag ‘wie is Bert Lems’.
DELFZIJL “ Ik ben een geboren en getogen Groninger uit Delfzijl. Daar heb ik tot mijn achttiende jaar gewoond en ik ben rechtstreeks van de middelbare school de militaire luchtvaart in gegaan. Daar heb ik 11 jaar gevlogen waarvan de laatste zeven jaar op vliegbasis Leeuwarden en daarna de overstap gemaakt naar de KLM in 1992”, begint Bert z’n levensgeschiedenis te vertellen. “Ik ben de oudste van vier kinderen, mijn vader was een Rotterdamse scheepsproviandeur, die naar Delfzijl ging om daar schepen te bevoorraden. Ik speelde daar als jongetje op de dijk bij het afwateringskanaal, tenminste als er niet gespuid werd want dan was dat te gevaarlijk. Bij de padvinderij ontdekte ik hoe je een knoop moest leggen. Bij de scouting ben ik voor een groot deel gevormd in mijn algemene ontwikkeling. Ik heb een zeer plezierige jeugd.”
PILOOT De jonge Bert kan op school goed meekomen, gaat naar het VWO en behaalt zijn Atheneumdiploma waar hij vooral uitblinkt in de bètavakken met een negen op zijn eindlijst natuurkunde en een zesje op de talen. Na het behalen van het diploma gaat Bert rechtstreeks de militaire dienst in voor een bepaalde tijd, die begint met een algemene militaire opleiding in Gilze en Rijen. Wanneer hij die stap neemt, heeft Bert nog niets met luchtvaart. Via een uitnodiging van defensie komt hij toch terecht bij de militaire luchtvaart en wordt jachtvlieger. Lems blijft 11 jaar als defensiepiloot actief en maakt dan de overstap naar de burgerluchtvaart. “Ik heb zeven jaar F-16 gevlogen en dat geeft een enorme kick. Je zit in die glazen cockpit boven op het vliegtuig, dat is geweldig. Je vliegt met een sidestick, intuïtief vliegen. Waar je gedachten denken dat je naar toe moet vliegen, ga je ook naar toe. Je bent één met het vliegtuig, dat enorm hard gaat. In 1992 heb ik de overstap gemaakt naar de KLM. Ik ben in 1990 getrouwd met Ettjen, ook uit Delfzijl. We hebben drie kinderen en wonen sinds 1995 in Joure waar we toen in Skipsleat een woning hebben laten bouwen”, blikt de luchtvaartman terug.
WOUDAGEMAAL Via vrienden uit de straat waar Bert en zijn vrouw Ettjen wonen, komt hij in aanraking met het Woudagemaal. “Zo is het balletje gaan rollen. Ik was zelf twee of drie keer in het gemaal geweest, maar ik was niet bekend met de details van de techniek van het stoomgemaal. Er zijn rondleiders, die hier geboren en getogen zijn bij het waterschap, die er heel veel van af weten. Ik heb daar veel respect voor dat ze het rondleiden al jaren doen. Ik moest mij helemaal inlezen en ik heb een interne opleiding gehad, door onder andere met ervaren gidsen mee te lopen. Uiteindelijk moet je het zo zien dat het vertellen van het verhaal van het Woudagemaal ook niet zo moeilijk is.”
“Het is ook teveel om alles van het verhaal te vertellen. Je moet een rondleiding beperken van drie kwartier tot een uur. Ik vind de interactie met het publiek het mooist. Je moet de laag dieper ook kennen, maar die moet je niet meteen vertellen. Ik vind het geweldig om te vertellen dat het onderste deel van de schoorsteen dubbelwandig is. Dan vraagt natuurlijk iemand ‘oh, hoeveel dan’? Ik weet dat het twintig meter is, maar ik heb het niet aan het begin van mijn verhaal verteld. Op die manier kun je dat tijdens je hele rondleiding
doen, je moet niet teveel details tegelijkertijd vertellen, dan is het vaak teveel.” “Engelstalige gasten is toch wel een beetje mijn specialiteit, want het is best lastig om buitenlandse groepen rond te leiden. Het is vaak vaktaal waarin je iets moet uitleggen. Ik vind het ook heel leuk om de moderne hulpmiddelen erbij te betrekken. Wij hebben de rondleidingtekst in verschillende talen op apps, daar kun je de bezoekers op wijzen, zodat ze de apps zelf kunnen downloaden. We hebben verder onze virtual reality tour op de Ipad. Het zijn animaties, waarin je in een ketel of in een stoommachine kunt kijken. Mensen kunnen niet vrij door het gemaal lopen, dus je neemt ze mee. Het is de kunst om te doseren endat je de mensen de Ipad ook geeft.” “Ik laat kinderen vaak ook dingen doen. In de schoorsteen zit bijvoorbeeld een deurtje, dat ze dan even mogen open maken. Die interactie is iedere keer anders en daarom blijft het ook zo boeiend om hier te werken. Dat maakt het leuk. Ik wil hier niet als een wandelende bandrecorder rondlopen met een standaardverhaal.”
Uniek dineren of borrelen in een oude Doopsgezinde kerk! kerk
Service staat bij Bouclé bovenaan!
UW HOOFDZAAK, HOOFDZAAK ONZE KOPZORGEN!
UW HOOFDZAAK, ONZE KOPZORGEN! Fermaningsteech 1 - 8551 SP Woudsend - T 0514 - 59 12 50
Terras & Trends
25 MAART KOOPZONDAG IN HEERENVEEN
Tuininspiratie Sneek
STREETPARADE & TAPTOE
Smidsstraat 13 8601 WB Sneek 0515 209 004 info@terrasentrendssneek.nl www.terrasentrendssneek.nl
Smidsstraat 13 - 8601 WB Sneek T 0515 209 004 - E info@terrasentrendssneek.nl
VANAF 13:00
Harold Meijerink
DEELNEMENDE KORPSEN:
06 Show42 88 05 66Drumfanfare & hm@terrasentrendssneek.nl Marchingband Laurentius uit
www.terrasentrendssneek.nl www.terrasentrendssneek.nl
Amigo uit Leiden
Voorschoten
Showbrassband Thalita, uit Vlaardingen
Het Fietsorkest uit Eindhoven
De streetparade gaat door het gehele centrum vanaf 13:30 uur De taptoe zal op het gemeenteplein plaatsvinden vanaf 14.30 uur
3 ETAGES VERLICHTING!
MOOIE TRENDY
MOZAÏEKLAMPEN MOZAÏEKL AMPEN Verkrijgbaar als wandlamp, vloerlamp en tafellamp! Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl
OPEN DAG 7 APRIL 2018 Starten met je bromfiets-, auto-, motor-, aanhangwagen-, of vrachtautorijbewijs?
Kom een gratis proefles maken tijdens de open dag van Dinkla Verkeersopleidingen! � Alles over het behalen van je rijbewijs DINKLA
� Zeer aantrekkelijke aanbiedingen �
Gratis proefles
� Verloting starterspakket
Zaterdag 7 april van 11:00 tot 15:00 uur - Gaaikemastraat 49a, Balk - www.dinkla-balk.nl
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
7
deFryskeMarren
ENGELIEN BOUMA VAN IT BÛTERHÛS
“DAGBEGELEIDING, MAAR OOK ALLEMAAL ANDERE DINGEN” De gevel is mooi. En oud. Van 1633. Mooi oud. Hier hebben eertijds handelaars gewoond en gewerkt. Het pand staat, aan de zonnige kant van het riviertje de Luts, midden in Balk. Daar staan veel winkels, horecagelegenheden en nog meer zaken waarmee Balk hoog scoort. En toeristen trekt. Er wordt die toeristen verteld dat Balk bekend was door de boterhandel. Vanuit de tijd dat boerinnen zelf de boter maakten en dan naar de handel brachten. Zoals ook achter de gevel van dit pand. Dat dan nu ook de naam It Bûterhûs draagt. TEKST EELKE LOK // FOTO'S ORANGEPICTURES.NL
Binnen ruik je soms ook boter. Want eigenares Engelien Bouma serveert er thee, koffie, maar ook ontbijten en lunches. Maar Engelien Bouma is veel meer dan alleen maar een horeca-uitbaatster. Aan één wand staan toeristische folders. Ze is (ook) VVV-informatrice. Even verderop staat een oud boterkarntonnetje tussen nieuwe tassen. Die worden in de buurt gemaakt. En bij Engelien weer verkocht. Die tassen staan naast het meel van de molen in Woudsend. Dat kun je er ook halen. Zo staan er allemaal plaatselijke producten en kunststukjes naast fairtrade producten. Alles kan als vanouds verhandeld worden daar. Zelfs een oud zakje losse thee van Simon Gaastra uit Workum.
Simon is allang dood. Maar nazaat Engelien Gaastra eert hem nog op een wijze waar oude boterhandelaar Poppes, die rond 1800 dit pand bestierde, best jaloers op zou kunnen zijn. Engelien komt dus ook uit Workum. Kreeg een opleiding als activiteitenbegeleidster in de gezondheidszorg. Werkte in diverse verzorgingscentra in de omgeving. Vanaf 1998 kwam ze als administratief medewerkster op bij het Lemster architectenkantoor JONG. Want daar was haar man Wytze Bouma mededirecteur.
BÛTERHÛS De hulp van haar man, die door uitgewoonde panden heen kan kijken om te zien of je er nog iets moois van zou zijn te maken, was wel
nodig toen ze op de Van Swinderenstraat 8 in Balk kwamen. Er had na de handel van alles ingezeten, tot en met een echt casino. Maar het stond al jaren leeg. Het verging. “We ha echt wol efkes neitocht. Mar al soenen je it inkeld dwaan om dy skitterjende gevelstiennen. Dêrom allinne al woenen we it ha”. Wytze en Engelien knapten alles op. En vonden meer dingen terug waar ze als liefhebbers van historie gelukkig van werden. “Der wie in rútsje, mei fan dy âlde skarnierkes út 1633. It koe net mear iepen, mar we ha alles sitte litten”. Er zat ook nog een oud bedstee in het pand. “Dat ha we op solder wer opboud. Ek mei dy skarnierkes. Dêr ha al wer in soad bern yn sliept”.
DAGBEGELEIDING Want je kunt bij Engelien slapen. Maar dat was niet de belangrijkste reden voor de aankoop. Dat was Engelien haar oude beroep. Ze heeft de afgelopen twee jaar enkele mensen met een beperking van de JP van der Bentstichting gehad en hen laten leren en werken in haar bedrijf. Nu heeft ze ook alle administratieve rompslomp, zoals ze zelf zegt, geregeld. De Stichting Maeykehiem uit St.Nicolaasga zorgt dat er straks elke dag zo’n vijf/zes jonge mensen met een beperking bij haar hun dagbesteding doen. Dat kan in de bediening zijn. Of taarten bakken. Of (delen van) ontbijtjes of lunches klaarmaken. Of creatief bezig zijn met de grote tuin van het pand, waar je ook thee kunt drinken. Alles is mogelijk. Er komt nog een dagbegeleider bij. Engelien is dat ook. Ze vindt het machtig. Open en eerlijk met die mensen omgaan. “Dat is sa wichtich, se moat har yn ús mienskip tús fiele”.
TOERISME Daarom is indertijd het pand aangekocht. Dat moet ook betaald
worden. Daarom zijn er boven in het pand drie appartementen gemaakt. Die worden verhuurd. Waarom komen toeristen naar Balk: “No, sinne, bosk en wetter, de Gaasterlânske top-trije”. Zo zijn de appartementen ook genoemd: Zon, Bos en Water. Er wordt intussen ook gewerkt aan een audiotour. Toeristen krijgen een appje op de telefoon. Die kunnen ze hier en daar indrukken en dan wordt verteld over de boterhandel van vroeger. Toen er veel meer Bûterhûzen waren. Maar die heten nu niet meer zo. Voor die rondwandeling, natuurlijk de zogenaamde Bûtertoer die in september los gaat, werkt ze samen met Historisch Wurkferbân Gaasterlân. Een werkgroep is er, met vrijwilligers, mee aan de slag. Het is als we zitten te praten nog heel stil in de Bûterhûs. Logisch. Het is nog niet open. Maar het zal straks net zo zijn als dat je de ogen dicht doet en je het geluid van het
oude handelshuis probeert voor de geest te halen. Straks is het een drukte van belang, vanwege al die verschillende doelen waarvoor men het Bûterhûs wil bezoeken. Er kunnen daar zelfs ook grote groepen naar toe. Engelien Bouma heeft er zin in.
WORKUM Overigens heeft ze Workum geestelijk nog niet verlaten. Ze maakt deel uit van het bestuur van Museum Warkums Erfskip. Dat beheert de Waag in Workum. De boterwaag in Balk mag dan weg zijn, maar in de Waag van Workum is de handel terug. De boterweegschaal is daar nog aanwezig. Haar werk in Workum loopt dus gelijk met dat van It Bûterhûs in Balk: historie liefhebben en omarmen in de huidige tijd en omstandigheden.
Yoga & Meer www.yogasjoukje.nl
HART VOOR DE MENSEN! HARD TEGEN ONRECHT!
Yoga op maat - Rope Yoga - Meditatie/Mindfulness - Met Sjoukje Hoekstra Dru Yoga - Met Boukje Hoeksma Yin Yoga - Met Brigitte de Jong
Verkoop eerlijke producten Verhuur Yoga ruimte Workshops met o.a. AnnaMaria Kuipers (Familie Opstellingen) Sytske Batteram (Mantra Zingen) Brigitte de Jong (Adem Beleving)
In Yoga Centrum: Sjoukje Hoekstra 0514-522 313 Kortestreek 19 - 8531 JG Lemmer sjoukjehoekstra@hetnet.nl
De Fryske Marren
NIET OVER MAAR MET INWONERS
Lijst 4 Jos Boerland
NIET ALLEEN WOORDEN, ÓÓK DADEN!
NATUURLIJK DUURZAAM, OPEN EN SOCIAAL
GroenLinks maakt zich sterk voor: • Een scherper groen en sociaal beleid • Bescherming van natuur en landschap • Duurzame initiatieven en ondernemerschap • Goede en betaalbare zorg • Eerlijke en goede kansen voor jongeren • Meer inbreng van inwoners bij besluitvorming • Investeren in kwaliteit van dorpen en wijken
Kies 21 maart voor verandering stem
GroenLinks
Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren
9
Tusken de Marren
www.defryskemarren.nl
INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | MAART 2018
INHOUD
• Kort nieuws en gemeentelijke activiteitenkalender • Het gemeentebestuur: Hoe zit dat ook al weer? • Referendum Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017 • Daarom stem ik! • De gemeenteraadsverkiezingen. waar staan de partijen voor? • Verborgen krachten op het Ondernemersplein bij de BCDN 2108
Slotdebat Woensdag 14 maart, 19.30 uur Zalencentrum St. Nyk, Sint Nicolaasga Schriftelijk aanvragen vervangende stempas Uiterlijk vrijdag 16 maart, tot 12.00 uur Gemeentehuis Joure, bureau verkiezingen Persoonlijk aanvragen vervangende stempas Uiterlijk dinsdag 20 maart, tot 12.00 uur Gemeentehuis Joure of servicepunten in Balk en Lemmer Gemeenteraadsverkiezingen & raadgevend referendum Woensdag 21 maart Locatie: 45 stembureaus, van 07.30 tot 21.00 uur Uitslagenavond Woensdag 21 maart, 21.30 uur Raadszaal gemeentehuis, Joure Meer informatie rondom de gemeenteverkiezingen vindt u op www.defryskemarren.nl/ verkiezingen.
Iets te kiezen! Je staat er niet iedere dag bij stil, maar toch is het zo: bij bijna alles wat je om je heen ziet, speelt de gemeente een rol. De gemeente zorgt immers dat de containers worden geleegd, dat de bermen worden gemaaid, dat wegen worden onderhouden, dat paspoorten en rijbewijzen worden verstrekt, dat sportvelden worden aangelegd en dorpshuizen worden gebouwd. Maar ook voor jeugdzorg, voorzieningen voor ouderen en sociale werkvoorziening is de gemeente verantwoordelijk. De gemeente bepaalt hoeveel woningen er in dorpen worden gebouwd, waar bedrijventerreinen mogen komen en waar we kunnen recreëren. En dat is nog lang niet alles. “De gemeente, je kunt er niet zonder, geen dag”. De gemeente heeft dus heel veel te zeggen over ieders leefomgeving. Daarom is het ook belangrijk dat we daar als inwoners van de gemeente invloed op kunnen uitoefenen. Dat kan op 21 maart. Het kan bijna niemand zijn ontgaan dat er op die dag verkiezingen
voor de gemeenteraad worden gehouden. Iedereen die 18 jaar of ouder is kan dan gaan stemmen op één van de negen partijen die meedoen. En die partijen denken lang niet altijd hetzelfde over onderwerpen die voor u of mij van belang zijn. Dat kan, of moet, immers ook in een democratie. Door te stemmen op een partij die het meest aansluit bij je eigen opvattingen kan die partij meer invloed hebben op de gang van zaken in de gemeente. Verdiep je dus in wat de partijen willen. En realiseer je dat Rutte, Pechtold, Marijnissen en al die andere Haagse politici bij ons niet meedoen. De
SLOTDEBAT 14 MAART: BENT U ERBIJ?
ER STEMWIJZ HANDIG! rDE van r ijze de stemw
Kijk voo De Fryske Marren op: kiezingen www.defryskemarren.nl/ver
Het slotdebat, waar alle actuele thema’s aan de orde kunnen komen, wordt op woensdag 14 maart gehouden in het zalencentrum St. Nyk in Sint Nicolaasga. Het slotdebat start om 20.30 uur. De inloop voor de politieke markt begint om 19.45 uur. Zien we u daar? U bent van harte welkom! Het slotdebat wordt live uitgezonden via onze website en Facebookpagina.
Jongeren gezocht voor project ‘Debating European Democracy’ Ben jij tussen de 16 -19 jaar? En ben je politiek onderlegd en/of heb je interesse in de politiek? Grijp dan nu je kans en meld je aan voor het internationale (jongeren)project ‘Debating European Democracy (DED)’! Wij zijn op zoek naar acht jongeren uit de gemeente die voor dit project mee willen naar onze stedenbandpartnerstad Medias (Roemenië). Reageren kan uiterlijk tot woensdag 28 maart. Het evenement vindt van 8 tot en met 10 mei plaats in Medias. Samen met jongeren uit Dąbrowa Górnicza (Polen), Sopron (Hongarije) en Medias (Roemenië) ga je onder andere in gesprek over: hoe jij de burgerschap van de Europese Unie voor je ziet, de noodzaak en het belang van Europese instituties (met in het bijzonder het Parlement) en de Europese toekomst. Interesse of meer weten? Bekijk dan de website www.defryskemarren.nl/DED.
partijen bij ons hebben meningen over wat er bij ons in De Fryske Marren speelt. Het gaat om de toekomst van onze gemeente. En dus over onze eigen toekomst. Dat is denk ik belangrijk genoeg om te gaan stemmen. Op 21 maart probeer ik zoveel mogelijk van de 45 stembureaus te bezoeken. Kom ik u daar ook tegen? Fred Veenstra Burgemeester
DE UITSLAGEN:
maak het live mee! Natuurlijk is de uitslag van de verkiezingen altijd spannend. Hoeveel zetels krijgen de partijen en wie komt er in de nieuwe raad?
Op 21 maart komen na het sluiten van de stembussen de voorlopige uitslagen binnen. Ze worden bekend gemaakt in het gemeentehuis in Joure, waar een feestelijke uitslagenavond wordt georganiseerd. Vanaf 21.00 uur is iedereen welkom in de raadszaal in het gemeentehuis, Heremastate 1 in Joure. De verkiezingsavond is daarnaast ook live te volgen via onze webcast op de website van de gemeenteraad.
Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | maart 2018 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren. Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.
COLOFON
BELANGRIJKE DATA
GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
2
Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren MAART 2018
HET GEMEENTEBESTUUR: HOE ZIT DAT OOK AL WEER?
Het gemeentebestuur: hoe zit dat ook al weer?
Wat doet een gemeenteraad? En is de burgemeester nu de baas in de gemeente of niet? Waar stemmen we nu eigenlijkWat voor? lang niet voor even nu duidelijk hoe het nu precies zit met het bestuur van voor? de gemeente. doetHet een is gemeenteraad? En isiedereen de burgemeester de baas in de gemeente, of niet? Waar stemmen we nu eigenlijk Het is lang niet voor iedereen even duidelijk hoe het precies zit met het bestuur van de gemeente. Tijd voor helderheid! Tijdnuvoor helderheid!
Gemeenteraad
Coalitie
Volksvertegenwoordiging
• Een verbond van partijen met meestal een meerderheid in de raad. • Wethouders komen van deze partijen.
• Hoogste orgaan van de gemeente. • 31 inwoners uit de gemeente van 18 jaar en ouder, gekozen bij de verkiezingen. • Gewoonlijk elke vier jaar verkiezingen. • Raadslid is geen baan. • Stelt de begroting vast en bepaalt de beleidskaders. • Controleert het college.
Oppositie • Hebben meestal een minderheid in de raad. • Deze partijen zijn niet vertegenwoordigd in het college van b&w.
College van b&w • Dagelijks bestuur gemeente. • Verzorgt voorbereiding voorstellen gemeenteraad en voert besluiten uit. • Neemt over veel zaken zelf besluit.
Burgemeester
Wethouders
• Voorzitter gemeenteraad (geen stemrecht) en college van b&w (wel stemrecht). • Mag op sommige punten zelfstandige beslissingen nemen (bijv. in een crisis). • Benoemd door de Koning.
• Lid van college van b&w. • Benoemd door de gemeenteraad. • Aantal is afhankelijk van grootte gemeente. • Wethouders verdelen portefeuilles. • Ieder collegelid heeft een eigen takenpakket (portefeuille) waar hij of zij verantwoordelijkheid voor is.
Duurzaamheid
Groenvoorzieningen
Dualisme
Wonen
• Verantwoordelijkheden gemeenteraad en college van b&w zijn gescheiden. • Het college bestuurt en de raadsleden controleren het college. • De coalitie en oppositie stellen zich kritisch en onafhankelijk op richting het college.
Vergunningen en belastingen
Sociale zaken
Referendum Wet op de inlichtingenen veiligheidsdiensten 2017 Op 21 maart 2018 is er (in Nederland) een raadgevend referendum. U kunt dan stemmen over de vraag: bent u voor of tegen de Wet op de inlichtingen- en veiligheidsdiensten 2017? Waar gaat deze wet precies over? Wat zijn de verschillen met de huidige wet? En waarom wordt er een referendum over gehouden? Dat en meer leest u op de website www.referendumwiv2017.nl. Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl
www.defryskemarren.nl
3
Gemeenteraadsverkiezingen Woensdag 21 maart 2018
Daarom stem ik! “Ik stem op 21 maart voor een
“Ik stem op 21 maart voor
“Ik stem op 21 maart voor
“Mijn naam is Gerrit Kooystra (Joure) en ik zit in de organisatie van Beachrockers Festival. Het festival wat wij organiseren op de Ulesprong in Sint Nicolaasga. Daar komen jaarlijks ongeveer rond 4.000 mensen en die beleven daar echt een fantastische dag. De locatie de Ulesprong is eigenlijk een fantastisch gebied, één van de mooiste plekjes van Friesland om zo’n festival te organiseren. Daarom kies ik voor een gemeente vol met bruisende evenementen.”
“Ik ben Johan Hielkema (Langweer), de voorzitter van Doniawerstal Energie. In onze gemeente hebben wij nog vier energie coöperaties. En samen willen wij werken aan een duurzame omgeving en een duurzame gemeente. En dat kunnen we alleen maar als we een gemeente hebben die ook voor duurzaamheid kiest. En daarom kies ik op 21 maart voor de partij die duurzaamheid nastreeft.”
“Mijn naam is Dick Schuurman en ik kom uit Joure. In De Fryske Marren wordt er heel veel gesport. We hebben Olympische kampioenen en er zijn ook heel veel breedtesporters. Ik vind het belangrijk dat er goede en voldoende faciliteiten zijn waarbij iedereen binnen zijn of haar passie die sport zo goed mogelijk kunnen uitoefenen. Daarom is een goede samenwerking tussen de gemeente en de diverse sportclubs van groot belang.”
“Ik stem op 21 maart omdat ik
“Ik stem op 21 maart voor
“Ik stem op 21 maart voor zorgzaamheid voor elkaar”
“Ik ben Tjalling op de Hoek, makelaar in Wijckel. Het gaat met de woningverkopen in onze gemeente De Fryske Marren steeds beter. De prijzen lopen op en het aanbod neemt af. En daardoor dreigt er misschien zelfs wel een woning tekort te ontstaan vooral voor starters. Daarom zal er komende jaren een nieuw beleid worden ontwikkeld door gemeente De Fryske Marren.”
“Mijn naam is Hilda Boesjes en ik kom uit Lemmer. Ik ben er trots op te mogen werken in het grootste nog functionerende stoomgemaal ter wereld dat ook nog eens een keer op de werelderfgoedlijst van Unesco staat. Samen met de gemeente ben ik actief op het gebied van duurzaamheid in educatie, recreatie en toerisme. Daarom kies ik op 21 maart voor duurzaamheid in toerisme en recreatie.”
“Ik ben Frits Pasveer en ik kom uit Joure. In De Fryske Marren wordt de vergrijzing en de kwetsbaarheid van de mensen steeds groter. Daarom is het goed dat de organisatie Fryske Marren Vitaal samen met de gemeente hier wat aan doet.”
gemeente vol met bruisende evenementen”
invloed wil uitoefenen op een beter woonbeleid”
rechtvaardige duurzaamheid”
duurzaamheid in toerisme en recreatie”
het behoud van een sportief Idskenhuizen”
4
Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren MAART 2018
DE GEMEENTERAADSVERKIEZINGEN
WAAR STAAN DE PARTIJEN VOOR? Het is bijna zover: op 21 maart kunt u uw stem laten horen tijdens de gemeenteraadsverkiezingen. Zo beslist u mee over de koers die gemeente De Fryske Marren de komende vier jaar gaat varen. Om erachter te komen waar de verschillende partijen voor staan, legden we vier dezelfde vragen voor aan de negen lijsttrekkers.
4
VRAGEN Wat staat centraal in het verkiezingsprogramma van uw partij?
Waar moet de gemeente de komende jaren op inzetten als het gaat om wonen in De Fryske Marren?
Wat is de komende periode het belangrijkst als het gaat om zorg en de rol van de gemeente?
Hoe ziet u de toekomst van het ondernemerschap in onze gemeente?
LIJST 1 Jan Volbeda FNP
LIJST 2 Luciënne Boelsma CDA
LIJST 3 Wietze de Haan PvdA
“De FNP is grutsk op ús prachtige lânskip, mei greiden, bosken en marren. Dit is it tafelsulver fan ús moaie gemeente. Dit tafelsulver wolle we bewarje, bewake en sa mooglik fersterkje. Hjir heart ek it Frysk eigene by. Tafelsulver ha je net allinne foar de pronk, mar moat ek brûkt wurde!”
“De inwoner staat centraal. Dit betekent dat we veel aandacht hebben voor de thema’s wonen, werken en vrije tijd. Het is van belang dat De Fryske Marren in de toekomst aantrekkelijk blijft voor alle leeftijdsgroepen.
“Jezelf onderhouden en een fatsoenlijk dak boven je hoofd kunnen betalen is voor een mens essentieel. Dat lukt alleen als je werk hebt. De burger centraal stellen vraagt om transparantie en een betrokken gemeentebestuur.”
“De VVD is een positieve partij, die graag initiatieven wil ontwikkelen met inwoners en het bedrijfsleven. In gesprek met elkaar kom je verder. Niet over, maar mét inwoners.”
“Nijbou net alinne mear op 'e Lemmer, op 'e Jouer as yn Balk. We moatte each ha foar de fraach út alle kearnen. By konkrete fragen út de doarpen as út Sleat moat boue op beperkte skaal mooglik makke wurde. Tiny Houses beskôgje we as serieuse opsje.”
“Op levensloopbestendig wonen, zowel voor jong als oud. Dat geldt niet alleen voor de grote kernen in onze gemeente, maar ook voor de kleinere dorpen. We willen de behoeftes en de mogelijkheden op het gebied van wonen zo goed mogelijk op elkaar afstemmen.”
“Op betaalbare huurwoningen. Wij willen starters helpen en leegloop in streken en dorpen voorkomen door nieuwe woningen te bouwen. Ontwikkelingen als Airbnb willen we bestrijden. De gemeente moet een grotere rol krijgen bij het ontwikkelen van projecten op het gebied van wonen.”
“Huisvesting voor jonge mensen in de kleinere kernen is voor ons een aandachtspunt. Ook willen we mensen de mogelijkheid bieden om zo lang mogelijk thuis te blijven wonen en maatwerk leveren voor wonen met zorg in de buurt.”
“De rol fan de wykteams is cruciaal. Dit binne de professionals fan de gemeente. Minsken dy't it finansjeel dreech ha, meie we net yn de kjeld stean litte. Hjir binne wetlike regels foar, mar ek as gemeente kinne we soargje foar stipe. Bygelyks yn de foarm fan in pakket foar de bern.”
“Wij willen dat de gemeente mantelzorgers, vrijwilligers en de diverse instanties helpt om de samenwerking met elkaar te zoeken. Daarbij moet het gaan om het belang van de inwoners, niet dat van de instanties zelf.”
“Voldoende budget beschikbaar stellen; zorg moet voor iedereen toegankelijk zijn. Ook willen wij inzetten op meer zorg in de buurt. Ouderen en gehandicapten moeten zo lang mogelijk in hun vertrouwde omgeving kunnen blijven.”
“Mensen moeten kunnen vertrouwen op een samenleving waarin zij zich kunnen ontwikkelen en zelfredzaam zijn. We willen ervoor zorgen dat iedereen die niet zelfstandig kan functioneren, ondersteund wordt en waar mogelijk begeleid naar duurzame zelfstandigheid.”
“Ûndernimmers ha yn ús gemeente in soad kânsen. De gemeente moat hjirby facilitearje; bedriuwekontaktfunctionarissen ha dêrby in wichtige rol. Plannen fan ûnder op fertsjinnje stipe om se los te lûken. Lykas de oanjagers fan de Tsjûkemar, Better Bakhuzen en Sintrumplan Balk.”
“Die ligt bij de ondernemers zelf, als gemeente moet je dat niet in de weg zitten. Komt een ondernemer met een idee? Dan moet je dat faciliteren en creatief meedenken. Een houding van ‘ja, mits’, waarmee je ondernemers de ruimte geeft zolang er geen grote bezwaren zijn.”
“Initiatieven van ondernemers op het gebied van innovatie en duurzaamheid moet de gemeente waar mogelijk ondersteunen. Aan de hand van een overlegplatform willen we creativiteit stimuleren en de verbinding tussen de gemeente, werkgevers en werknemers verbeteren.”
“Wij willen een compacte overheid, met visie op ondernemen en steun aan bedrijven met ambitie. Het midden- en kleinbedrijf is de motor van de economie in De Fryske Marren. Ook willen we op een verantwoorde manier woon-werkfuncties faciliteren.”
Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl
LIJST 4 Jos Boerland VVD
www.defryskemarren.nl
5
Meer weten over de gemeenteraadsverkiezingen in De Fryske Marren? Kijk op defryskemarren.nl/verkiezingen.
LIJST 5 Sytze Holtrop ChristenUnie
LIJST 6 Jeannet Speelman-Drees, D66
LIJST 7 Rinze Visser NCPN
LIJST 8 Matthijs Sikkes GroenLinks
LIJST 9 Gerard ten Boom Burgerpartij
“Waar we als ChristenUnie altijd aan werken, is een betrouwbare overheid die goed naar burgers luistert en dit meeweegt in haar besluitvorming. Opkomen voor inwoners en loslaten waar dat mogelijk is.”
“De lokale democratie. Zorg ervoor dat je als gemeente klaarstaat voor initiatieven van inwoners en dat je genoeg instrumenten hebt om hen inspraak te geven. Dat vraagt om een nieuwe rol van de gemeenteraad, het college en ambtenaren.”
“Thema’s waar andere partijen geen of te weinig aandacht aan schenken, zoals sociale vraagstukken, moet de NCPN bovenop zitten. Denk bijvoorbeeld aan zorg voor ouderen en gehandicapten, dat moet zo meer positieve aandacht krijgen. Daar is al veel te veel op bezuinigd.”
“Het gehele verkiezingsprogramma van GroenLinks in De Fryske Marren draait om onze visie: eerlijker omgaan met elkaar en met de natuur om ons heen.”
“Het meer en beter betrekken van de burger bij de politiek. Burgers voelen zich vaak niet gehoord en onbegrepen. Ook de manier waarop de gemeente communiceert met inwoners verdient niet altijd de schoonheidsprijs. Wij zien dit graag anders.”
“Het aantal woningen dat in de komende jaren in onze gemeente gebouwd wordt, moet de raad eerlijk verdelen over De Fryske Marren. Daarbij is het belangrijk dat er aandacht is voor de kleinere kernen, zodat de leefbaarheid op het platteland behouden blijft.”
“Een goed op de vraag afgestemd woningaanbod. Hiervoor ligt een taak bij woningcorporaties in de huursector. Maar ook bij de gemeente, om in samenspraak met deze corporaties betaalbare koopwoningen aan te bieden. Huur- en koopwoningen moeten levensloopbestendig en duurzaam zijn.”
“Meer betaalbare sociale huurwoningen. Ook voor mensen die nu vanwege een inkomenslimiet geen hypotheek kunnen krijgen. Het probleem van het tekort ligt vooral bij politiek Den Haag. Een motie van de NCPN om daar verandering in aan te brengen, is destijds aangenomen.”
“Voldoende sociale huurwoningen en betaalbare starterswoningen, ook in de kleinere kernen. Het is goed om daarvoor ook naar nieuwe mogelijkheden te kijken, zoals kangoeroewoningen en Tiny Houses. Nieuwbouw moet zo min mogelijk ten koste gaan van de natuur."
“Veel jonge gezinnen kunnen zich geen (koop)huis veroorloven. Wij willen dat hier meer rekening mee wordt gehouden, door woningen aan te bieden die betaalbaar zijn. Deze gezinnen verdienen immers een goede start binnen onze gemeente.”
“Mensen aan elkaar verbinden, zodat er een zorgzame samenleving ontstaat die oog heeft voor elkaar: de informele zorg. De formele zorg moeten we op tijd inschakelen als dat nodig is. Daarbij is voorkomen beter dan genezen.”
“Voor inwoners die een beroep doen op de Wmo is duidelijkheid van belang. Binnen het gehele hulpverleningsproces moet er privacybescherming zijn. Verder willen we af van wachtlijsten voor de GGZ Jeugd.”
“Tegen de politieke trend in moeten verzorgingshuizen blijven bestaan: ze hebben hun waarde bewezen. Gebeurt dat niet, dan moeten steeds meer zorgbehoevende ouderen thuisblijven, terwijl de bezuinigingen op de thuiszorg doorgaan. Rijke en bemiddelde ouderen kunnen dan dure zorg inkopen, anderen niet.”
“Het is aan de gemeente om ervoor te zorgen dat iedereen de zorg krijgt die hij of zij nodig heeft. Daarbij moet de mens leidend zijn, niet het geld.”
“Goed luisteren naar de zorg- en hulpvraag, zowel door de wijkteams als door de gemeente. Wat is precies de behoefte van de hulpbehoevende? Ook administratief kan het simpeler; daadwerkelijke zorg gaat voor administratie.”
“Zelfredzaamheid hoort bij ondernemerschap. De ChristenUnie is daarom geen voorstander van de Bedrijveninvesteringszones (BIZ). Sturing vanuit de overheid is hier niet op zijn plaats.”
“Met duidelijke, eenvoudige regelgeving willen we ondernemers de ruimte geven om te ondernemen. Kijk waar kansen liggen: geef bijvoorbeeld leegstaande boerderijen een andere functie, zoals voor recreatie, energieopwekking en zorg. Onze positie op het gebied van toerisme willen we versterken door samen te werken met buurgemeenten.”
“De inkomensverschillen voor inwoners worden groter en dat zal ook bij ondernemers gebeuren. Deze vechtmaatschappij zorgt ervoor dat kleine ondernemers het moeilijker krijgen. Ook doordat de koopkracht van mensen van wie hun bestaan afhankelijk is, stagneert of daalt.”
“Als gemeente moet je ondernemers in De Fryske Marren faciliteren, vooral ook de kleinere, vaak recreatieve ondernemers. Kijk naar wat wél mogelijk is, in plaats van naar eventuele bezwaren, en denk zoveel mogelijk met hen mee.”
“Wat je zowel in Balk, Joure als Lemmer ziet, is leegstand. Ondernemers gaan met pensioen en kunnen geen opvolger vinden. Bepaalde regelingen, zoals belastingvoordeel, kunnen overname van een bedrijf aantrekkelijker maken.”
Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl
6
Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren MAART 2018
VERBORGEN KRACHTEN OP HET
ONDERNEMERSPLEIN “Het doet me denken aan een schoolreisje”, lacht Rieneke de Haan van Diamond Sound Systems. In meerdere bussen gaat een grote groep ondernemers uit De Fryske Marren, op dinsdag 20 maart, gezamenlijk op weg naar het WTC Expo in Leeuwarden. Tijdens de Business Contact Dagen Noord staan ze daar sámen met de gemeente op het Ondernemersplein De Fryske Marren.
bescheiden op. Dat zit in onze cultuur. Maar dankzij deze opzet kunnen wij goed laten zien wat we in De Fryske Marren allemaal in huis hebben.” Diamond Sound Systems, expert in audiovisuele apparatuur, is één van de ondernemingen die tijdens de Business Contact Dagen Noord op het plein van De Fryske Marren vertegenwoordigd is. Eén van de andere aanwezigen is dak- en gevelbeplatingsbedrijf De IJzeren Man. Eigenaar Albert Holtrop is net als De Haan enthousiast over het initiatief. “We kunnen natuurlijk ook her en der verspreid in de hal gaan staan, maar gezamenlijk straal je iets extra’s uit. Zo trek je publiek aan dat denkt: daar op dat plein gebeurt wat!” De Haan: “Het effect van het Ondernemersplein is bovendien groter dan alleen de aantrekkingskracht op bezoekers. We zitten al twintig jaar in Joure, maar ik wist tot voor kort niet van het bestaan van veel andere bedrijven uit de regio. Dankzij het plein leren we elkaar goed kennen en weten we wat we voor elkaar kunnen betekenen.”
Peter Kort, bedrijvencontactfunctionaris bij gemeente De Fryske Marren
Commissie
Voor de organisatie van het Ondernemersplein is een commissie opgericht, bestaande uit acht personen. De aanjager en coördinator is Peter Kort, bedrijvencontactfunctionaris bij gemeente De Fryske Marren. “Als gemeente willen we ondernemers graag ondersteunen waar dat
Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl
FOTO: SPONTAAN VASTGELEGD, RIANNA HILARIUS
Aantrekkingskracht
FOTO: ARIEBRUINSMA, ARIE BRUINSMA
“Het is de derde keer dat ondernemers en gemeente zich gezamenlijk presenteren op de beurs, die dit jaar op 20 en 21 maart plaatsvindt. Op het plein van De Fryske Marren staan zo'n dertig stands van verschillende ondernemers uit de gemeente. Ook zijn er dit jaar ondernemers die een statafel hebben gehuurd. Net als vorig jaar staat de dinsdagavond in het teken van een leuk programma en is het thema van het Ondernemersplein ‘Verborgen krachten’. “Een toepasselijke titel”, vindt De Haan. “We hebben in onze gemeente veel kwaliteit te bieden, maar stellen ons vaak nog te
Rieneke de Haan van Diamond Sound Systems
mogelijk is”, vertelt hij. “Twee jaar geleden stond gemeente De Fryske Marren ook samen met ondernemers op de beurs, maar destijds was het nog ieder voor zich. We zijn toen gaan brainstormen: hoe krijgen we beter verbinding met elkaar en halen we meer uit onze beursdeelname?” De brainstormsessie leidde tot de commissie, waar ook Rieneke de Haan deel van uitmaakt. Samen met Sytse Prins van strategisch marketingbureau Sprog heeft zij het avondprogramma van het plein bedacht. De andere commissieleden zijn José Zijlstra van
- RIENEKE -
“Van verborgen naar zichtbare krachten” Dé sloep van Fryslân (communicatie/ secretariaat), René Engwerda van Beachclub Lemmer (catering), online
FOTO: IMKA WESTERHUIS
7
Impressie van het Ondernemersplein van vorig jaar, met gastspreker Herre Zonderland.
- ALBERT -
FOTO: SPONTAAN VASTGELEGD, RIANNA HILARIUS
“Samen straal je iets extra’s uit”
Albert Holtrop van De IJzeren Man.
administrateur Frans Romkema (financiën), Harrie Agricola van assurantiekantoor Ferwerda (werving deelnemers) en Idske de Vries van Roelvink Advocaten (contactpersoon ondernemersverenigingen).
Verrassende avond
Tijdens de vorige editie van de Business Contact Dagen Noord wist de commissie al een mooie invulling te geven aan het Ondernemersplein. Ook toen arriveerden de ondernemers gezamenlijk per bus, inclusief feestelijke entree op de
beurs. Gastspreker Herre Zonderland gaf vervolgens een presentatie over zijn topsportervaring in relatie tot ondernemerschap in Friesland. Aansluitend speelden deelnemers het ‘Ik Hou van De Fryske Marren’spel, een parodie op het bekende televisieprogramma. De Haan: “Dit jaar is het minstens zo leuk! Zo hebben we een barbier, die ondernemers een knipbeurt geeft terwijl ze geïnterviewd worden. Verder verklap ik nog niet te veel, maar ik kan wel vertellen dat het opnieuw
een verrassende avond wordt. Met veel gezelligheid en muziek.” Over het aantal aanmeldingen heeft de commissie niet te klagen. Vorig jaar kwamen er ruim 100 ondernemers op de ondernemersavond af. De reacties waren enthousiast en de sfeer goed, dus ook dit jaar hopen we dat aantal weer te bereiken.
als buiten De Fryske Marren. Die bewijzen hun waarde vaak pas op de langere termijn.” Ook De Haan ziet het vergroten van haar netwerk als de grootste winst van haar deelname aan de Business Contact Dagen Noord. “Het gaat erom dat je even buiten je oude, vertrouwde groepje komt. Sinds de vorige keer heeft dat al tot een aantal interessante opdrachten geleid. Maar dat is voor later; samen met de andere commissieleden richt ik me nu eerst op het organiseren van een mooie avond. We maken er weer een spektakel van!”
Nieuwe contacten
Voor de commissie zit het werk er na 21 maart voorlopig weer op. Maar als het aan de deelnemers ligt, is het Ondernemersplein het startpunt voor vele andere samenwerkingen. “Al is het effect over het algemeen moeilijk te meten”, legt Holtrop uit. “Op de beurs wordt eigenlijk nooit direct zaken gedaan. Het gaat vooral om nieuwe, nuttige contacten leggen, zowel binnen
Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl
16
deFryskeMarren deFryskeMarren
Focus
DOMINEE GERRIT DE HAAN
“OOK EEN PREDIKANT HEEFT WEL EENS EEN DUWTJE NODIG” Alhoewel hij slechts 20 van zijn 73 jaren in Bolsward heeft doorgebracht, is predikant Gerrit de Haan zijn ‘roots’ nooit vergeten. Het lot en zijn drang om andere culturen te zien en te ervaren voerde hem de hele wereld over, maar zijn afkomst als ‘jongen uit Bolsward’ heeft hij nooit verloochend. Sterker nog, hij noemt zichzelf een Bolswarder in hart en nieren. “Een regel uit een van mijn gedichten weerspiegelt dat prachtig: ‘Gaande-weg komt Bolsward dichterbij’.” Tegenwoordig woont hij in een van de mooiste Rijksmonumenten van Friesland, ‘het Koopmanshuis’ in Oosterzee, op loopafstand van het Tjeukemeer. Een portret van een predikant, die vol mooie verhalen en anekdotes zit en deze boeiend vertelt, tegen het decor van zijn sfeervolle monumentale woning. TEKST WIM WALDA // FOTO'S JOHAN BROUWER (FOTOGRAFIEJOHANBROUWER.NL)
“Dat is ongetwijfeld een erfenis van mijn vader, Luut de Haan” vertelt hij met een glimlach. “Mijn vader was een bekende middenstander in Bolsward. Een echt stadstype, die iedereen kende en iedereen kende hem. Vol humor, altijd goedgehumeurd en in voor een praatje. Hij had een zaak in elektra met als motto: ‘Wat de Haan niet maken kan, geef dat maar aan de vuilnisman’, terwijl mijn moeder daarnaast een zaak in luxe artikelen had, ‘De Zaak voor Smaak’.” “Hij vond het prachtig om als conferencier op de ‘Bühne’ te staan en deed dat graag en vaak. Hij werd door sommigen ook wel ‘Het geweten van Bolsward’ genoemd. Daarnaast was hij een begenadigd imitator, die ons als jongens altijd enorm aan het lachen maakte door de dominee, die de neiging had om tijdens de dienst nogal theatraal te galmen, te imiteren als wij naar de Broerekerk gingen.”
JEUGD Na de lagere school in Bolsward ging Gerrit de Haan naar de Christelijke Scholengemeenschap het Bogerman in Sneek, waar hij het gymnasium deed. Daarna koos hij voor een studie theologie in Groningen. “Voor mij stond dat al lang vast. Ik ben eigenlijk het evenbeeld van mijn vader met zijn optredens. Een preek is ook een vorm van optreden, want je wilt dat het onderwerp van je preek landt bij je toehoorders, maar dat is slechts één aspect van mijn keuze. Ook het pastorale werk en het managen van een gemeente vormden een belangrijk deel van mijn motivatie. Bovendien werd dat nog eens aangewakkerd door dominee van der Werf op het Bogerman. Van der Werf was jeugdpredikant en stond met beide benen in deze wereld en dat sloot helemaal aan bij mijn wens om jeugdige en laagdrempelige onderwerpen op de kansel te krijgen.”
GENÈVE Na zijn studie in Groningen kreeg De Haan de mogelijkheid om op uitnodiging van de Wereldraad van Kerken een jaar in Genève door te brengen. Samen met zestig andere studenten uit alle uithoeken van de wereld en
van alle kerkgenootschappen. “Dat was een bijzonder vruchtbaar jaar” vertelt hij “Want Genève was een broedplaats van ideeën met al die studenten met een andere achtergrond. Ik liep al langer rond met het idee om ooit wat met televisie te doen, dus greep ik met beide handen de mogelijkheid aan om aan de slag te gaan bij de afdeling Communicatie van de Wereldraad. Daar leerde ik omgaan met journalisten en fotografen en bouwde ik een enorm media-netwerk op. Daarnaast kwam Amor op mijn pad. Ik trouwde met een Oostenrijkse. Het huwelijk vond plaats in Piaam en het daarop volgende feest in De Nynke Pleats.”
DE RUDI CARRELL VAN ZWITSERLAND Na vier jaar als predikant van de Nederlandse Protestantse Gemeenschap in Luxemburg solliciteerde Gerrit de Haan naar de baan van ‘Hoofd kerkelijke tv-programma’s’ bij de NCRV en had de toezegging al op zak, toen zijn benoeming op het laatste moment door een wisseling van de wacht in de NCRV-leiding niet doorging. In plaats van in Hilversum, kwam hij in het Zwitserse Zurzach am Rhein terecht dat ‘Ein fröhliger Christ der uns gut betreuen kann’ zocht, aldus de advertentie. “Ik dacht, toch wel een beetje gefrustreerd over het ‘NCRV hoofdstuk’, laten we dat maar een tijdje proberen. En dat is uiteindelijk bijna mijn hele werkzame leven geworden, het grootste deel in de prachtige stad Luzern. Wel heb ik altijd heimwee gehad naar Nederland; naar de taal en de soepeler omgangsvormen van mijn ‘heitelân’ , maar mijn kinderen waren happy, mijn vrouw was happy en ik kreeg de kans om op televisie leuke dingen te doen en dat maakte een hoop goed. In die periode kreeg ik de kans om via een stage bij de BBC een opleiding regie te volgen en alles te leren over tv en tv-maken. En dat mocht ik als tv-predikant op de Zwitserse tv in de praktijk brengen in het programma ‘Wort zum Sonntag’. Ik ga trouwens, ook vanwege mijn (klein)kinderen, steeds vaker naar Zwitserland.
ARBEIDERSHUISJE WERD MONUMENTAAL KOOPMANSHUIS “Toen ik een jaar of veertig was wilde ik een klein arbeidershuisje kopen in Gaasterland, zodat ik een eigen onderkomen had, ..wanneer ik een weekje in Nederland was om een gezonde dosis chauvinisme bij te tanken. Dat pakte anders uit. Het gewenste arbeidershuisje bleek niet te bestaan, maar wel maakte de makelaar mij attent op een prachtig pand in Oosterzee.” Daar stond in de kom van het dorp, aan de boorden van het Tjeukemeer, al acht jaar een weliswaar prachtig monumentaal, maar uitgekleed rijksmonument te koop, ‘het Koopmanshuis’. Gerrit de Haan ging de uitdaging aan en ‘pamperde’ zijn Friese huis dertig jaar lang, bracht het terug in zijn oude luister en woont er nu (zie ook kader). De regenachtige herfstmaanden brengt hij bij voorkeur door in zijn flatje in Kaapstad, dat hij voor een zeer bescheiden prijs kocht toen in 1994 de apartheid werd opgeheven. “Zuid-Afrika heeft al in mijn jongensjaren mijn hart gestolen” vertelt hij . “Dat is overigens een mooi verhaal. Als jongens gingen mijn maat Hans Nooitgedagt en ondergetekende als ‘bordeleur eerste klasse’ (bordenwasser – red.) mee op een cruise naar Zuid-Afrika. Slavenwerk was dat, maar de moeite achteraf meer dan waard. Een cultuurshock van jewelste voor twee jonge knapen, we werden daar als onbevangen schooljongens erg snel volwassen. Ik werd verliefd op Zuid-Afrika en heb, nadat de apartheid in 1994 werd opgeheven met mijn oudste zoon een rondreis gemaakt. Op een gegeven moment kon ik er tegen een heel schappelijke prijs een flatje kopen en dat gebruik ik om de regenachtige herfstmaanden in Nederland te ontvluchten.” “Op 16 september hoop ik in het kerkje van Goënga te vieren dat ik daar als student vijftig jaar geleden met trillende knieën mijn eerste preek heb gegeven. Ik had een nogal krakkemikkige Deux Chevaux (lelijke eend – red.) en moest bij mijn vertrek door de kerkenraad worden aangeduwd. Zo zie je dat ook een predikant wel eens een duwtje nodig heeft.”
Het Koopmanshuis Oosterzee Het monumentale Koopmanshuis in Oosterzee stamt uit 1782. Het herinnert aan oude tijden, waarin Oosterzee het belangrijkste dorp van dit zuidelijkste deel van Friesland was, waar vanaf het jaar 1500 de grietmannen van Lemsterland woonden. Het pand is gebouwd in opdracht van Klaas Kerstzn. Koopmans. Deze liet naast het pand de Skipsleat uitgraven naar de Rien. Oosterzee kreeg daarmee tevens een feeëriek binnenhaventje. In de zestiger jaren vond men dat niet meer nodig, met als gevolg dat het werd gedempt. Echter door het dempen van het haventje en de Skipsleat veranderde het grondwaterpeil waardoor de palen, waarop het Koopmanshuis was gebouwd, begonnen te verrotten en het pand begon te verzakken. Een reddingsoperatie, die om en nabij de miljoen gulden kostte bracht uitkomst. Het rijksmonument was gered van de ondergang, maar de stichting die de restauratie initieerde ging failliet. Het heeft vervolgens acht jaar te koop gestaan, totdat predikant Gerrit de Haan de handschoen oppakte en er dertig jaar aandacht, moeite en geld aan heeft besteed om het in zijn oude luister te herstellen. Ook qua inrichting heeft het de sfeervolle, historische uitstraling van weleer gekregen.
GROOTDEFRYSKEMARREN
17
Uiterst comfortabel voor thuis! Royale hoekbank Vele mogelijkheden, aantrekkelijke prijzen. Bank is naar eigen wens samen te stellen
Altijd goed slapen! Comfort ledikant Maine 140/160/180 x 200 cm. Leverbaar in vele kleuren, comfortabele instaphoogte, deelbaar, eenvoudig opdekken en schoonmaken. Uitgevoerd in semimassief eiken.
1.357,-
1.109,-
Zoals afgebeeld deelbaar ledikant incl. stalen frame, in kleur White Oak mat, 180 x 200 cm. 1.451,- Nu 1.179,-
Industrieweg 7A St. Nicolaasga, tel. 0513-431789, Vrijdag koopavond www.jaring.nl
Compleet en voordelig!
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
19
Op de koffie bij
deFryskeMarren
FRANS VELTMAN
Wat houdt onze burgemeester en wethouders bezig? GrootDeFryskeMarren gaat elke maand bij één van hen op de koffie om te praten over hun kijk op wat er speelt in onze lokale samenleving. Ditmaal een kopje koffie bij wethouder Frans Veltman.
“GEMEENTE MOET AANJAGEN MAAR NIET UITVOEREN” Frans Veltman is wethouder in de gemeente De Fryske Marren. Na een periode van vier jaar als raadslid voor het CDA in de gemeenteraad van de gemeente Gaasterlân-Sleat, werd hij in 2010 wethouder van deze gemeente en vanaf 2014 van de gemeente De Fryske Marren. Hij heeft onder meer Economische Zaken in zijn portefeuille. Wij discussieerden met hem over het Sociaal Economisch Beleidsplan 2015-2020 voor De Fryske Marren. CIJFERMATIGE ACHTERGRONDEN “Aanleiding voor het Sociaal Economisch Beleidsplan 2015-2020 was de fusie van de gemeenten Skarsterlân, Lemsterland en GaasterlânSleat in 2014” legt Veltman uit. “We kregen toen te maken met een verschil in aanpak van het economische beleid van de drie genoemde gemeenten.” “Reden genoeg om in samenspraak met het bedrijfsleven, het onderwijs en relevante maatschappelijke partijen een gezamenlijk document te creëren om de neuzen dezelfde kant op te krijgen. Centrale vraag daarin was natuurlijk: waar willen we naartoe? Willen we door op de bestaande manier, of willen we vernieuwen. En zo ja, wat, met wie, wanneer en hoe gaan we dat vormgeven. Doordat je met zoveel verschillende belanghebbenden te maken hebt, was dat een tegelijkertijd spannend, interessant , maar ook behoorlijk complex proces.”
HET SOCIAAL ECONOMISCH BELEIDSPLAN 2015-2020 IN REUZENSTAPPEN Er werd om te beginnen een externe projectgroep geformeerd, de economische kerngroep, waarin de drie overkoepelende ondernemersverenigingen van Skarsterlân, Lemsterland en Gaasterlân-Sleat waren vertegenwoordigd. Hierdoor kregen de ondernemers direct invloed op de inhoud en het proces en hebben ze als sparringpartner gediend bij de totstandkoming van de verschillende tussenproducten en het uiteindelijke Sociaaleconomisch beleidsplan De Friese Meren 2015-2020. Daarnaast heeft er een bredere bijeenkomst plaatsgevonden waar ondernemers, onderwijsinstellingen en maatschappelijke partners waardevolle input hebben geleverd voor het plan. Veltman: “Het beleidsplan begint als vertrekpunt met een uitgebreide analyse. Hoe ziet de gemeente er uit; wat zijn de toonaangevende sectoren, wat zijn de economische kengetallen van onze gemeente. Die informatie hebben we gerelateerd aan de situatie in Friesland en heel Nederland om een indruk
toekomst worden overgenomen door geautomatiseerde processen. Dus is er opschaling van het kennisniveau noodzakelijk” vervolgt de wethouder.
te krijgen van de aspecten waarop we bovengemiddeld, gemiddeld of onder de maat scoren.” Daaropvolgend zijn de vijf belangrijkste ambities en de visie op de economische ontwikkeling van De Friese Meren beschreven: Ambitie 1: Een gezonde plattelandseconomie met verdien- en groeipotentieel Ambitie 2: Een economie die het woon- en leefklimaat van de gemeente versterkt Ambitie 3: Een toekomstbestendige economie: levendig, ontwikkelingsgericht en duurzaam Ambitie 4: Een economie als deel van een grotere functionele regio Ambitie 5: Een economie van onderop “De eerste drie ambities zijn uitgewerkt in opgaven en uitdagingen, zeg maar deelprocessen, waarvoor De Friese Meren zich ziet gesteld om die visie invulling te geven. Daarbij is in een aantal hele concrete maatregelen en processen aangegeven hoe we in De Friese Meren met de uitdagingen aan de slag willen gaan, welke rol de gemeente daarin wil spelen, wat dit van de gemeente en andere stakeholders vraagt en hoe we de voortgang van het sociaaleconomisch beleid gaan monitoren.
UITGANGSPUNT: VAN ONDEREN OP “Een belangrijk uitgangspunt is de vijfde ambitie: Een economie van onderop” legt Veltman uit. “Als gemeente hadden we ervoor kunnen kiezen om in plaats van met drie, met maar één ondernemersvereniging om tafel te gaan, daarmee eigenlijk de ondernemersverenigingen dwingend om te fuseren. Maar dat is nu juist wat we niet willen. Elke vereniging heeft zijn eigen identiteit en daar moet je niet aan tornen. Misschien dat het door de verregaande vorm van samenwerking in de toekomst die kant wel opgroeit, maar we willen het niet afdwingen. Het moet van onderen op ontstaan. Een voorbeeld van een probleem dat vanuit de ondernemers werd gesignaleerd was het slecht functioneren van de rotonde bij Balk voor
“Een prachtig voorbeeld daarvan is de samenwerking tussen de Provincie Fryslân, gemeenten Súdwest Fryslân en De Fryske Marren, het Rijk, het onderwijs en het bedrijfsleven in de Yacht Builders Academy. De Yacht Builders Academy maakt zich sterk voor de jachtbouw in Fryslân. Met actuele, innovatieve praktijkopleidingen die aansluiten op de praktijk. En door te voorzien in de toenemende vraag naar goed opgeleid personeel in de jachtbouw. De Yacht Builders Academy komt voort uit de bedrijfsopleiding die ROC Friese Poort en De Vries Scheepsbouw sinds 2011 aanbieden op de werf in Makkum. De totale investering voor de Yacht Builders Academy, zo’n 2,3 miljoen euro, betekent een mooie impuls voor de Friese economie.”
groot- en zwaar transport. Niet alleen bedrijven in Balk ondervonden hier hinder van. Ook bedrijven uit Bakhuizen en hun toeleveranciers ontweken met enige regelmaat de rotonde bij Balk. Dit zorgde weer voor overlast in andere dorpen in Gaasterland. Dat heeft geresulteerd in een opwaardering van de rotonde bij Balk. In overleg met de provincie, de N359 is tenslotte een provinciale weg, ging binnen een tijdsbestek van een half jaar de schep de grond in. Als plattelandsgemeente is een belangrijk punt van aandacht om de centra van de plaatsen leefbaar en aantrekkelijk te houden. De winkeliersvereniging Joure (WIH) wil een Bedrijven Investerings Zone (BIZ), om meer gezamenlijk te kunnen organiseren. Een BIZ kun je zien als een gezamenlijke ‘pot geld’, die wordt gevuld vanuit een beperkte verhoging op de WOZ-heffing van
zakelijke panden. Deze heffing wordt door de gemeente uitgevoerd en vervolgens in de BIZ gestort. “De eerste stemming vond plaats in de kerstperiode en behaalde het vereiste quorum van 50% van de Jouster winkeliers net niet. Er volgt dus op verzoek van de WIH een herstemming waarbij we verwachten dat de vereiste aantallen wel worden gehaald en de BIZ er komt. Tegelijkertijd zijn we met partijen aan het praten over een upgrade van het centrum van Balk, en hebben we de centra van Lemmer en Joure net opgeknapt. Dat betreft de logistiek, de leefbaarheid, het totale aanzicht en de aankleding.”
VERSTERKEN BAND ONDERWIJS BEDRIJFSLEVEN “Binnen de gemeente is er budget beschikbaar gesteld in de kadernota voor omscholing en bijscholing. Veel werkzaamheden op MBO één en twee niveau zullen in de
“Bovengenoemde voorbeelden zitten al in de uitvoeringsfase en passen naadloos binnen het BEP 2015-2020, maar er zijn ook opgaven, projecten, die door allerlei oorzaken moeilijker van de grond komen en veel meer energie en overleg vergen.”
ROL GEMEENTE "De rol van de gemeente verschilt van project tot project. Is het overkoepelend, dus raakt het ook andere sectoren, dan zal de gemeente een actievere rol spelen in het leggen van verbindingen en het aanjagen van het project. Ligt het op een lager niveau, bijvoorbeeld de uitbreiding van een jachthaven met een camper parkeerplaats, dan vervult de gemeente een faciliterende rol ten aanzien van bijvoorbeeld het bestemmingsplan, vergunningen en dergelijke. " "Maar de grootste gemene deler moet uiteindelijk worden dat de gemeente een terugtredende rol speelt. Aanjagen, structureren, verbindingen leggen en faciliteren waar nodig, maar niet noodzakelijkerwijs uitvoeren".
20
NUMMER 03 • 2018
WIJN UIT DE MELKFABRIEK BRUINE ZEILVAARDERS HEBBEN NU KLEINSTE RESTAURANT.
Het moet bijna het kleinste restaurant van Fryslân zijn. En toch staat er met grote letters “De Nieuwe Melkfabriek” op de vlag die buiten al wappert. Bij fabriek denk je niet meteen aan zo’n klein gezellig vol restaurantje. Maar Sandra en Otto Duisterhoff zitten met hun bedrijfje nu eenmaal in de aloude zuivelfabriek van Elahuizen. Vandaar de naam. TEKST EELKE LOK // FOTO'S ORANGEPICTURES.NL
Elahuizen ligt aan de Fluessen, halfweg tussen Heeg en Galamadammen. De oude zuivelfabriek is een bombastisch geheel, aan het water, bereikbaar via een smal vaartje vanuit het meer. Even aanleggen, de trap omhoog klauteren en dan ben je plotseling in een andere omgeving, die in niets meer aan een oude of nieuwe melkfabriek doet denken. Sandra Abbing is een schippersdochter uit Nijmegen. Ze kwam na haar studie voor fitnessbegeleidster in de bruine zeilvaart terecht. Otto Duisterhoff komt uit Nuenen, maar ook dan kun je matroos worden. In Enkhuizen leerden ze elkaar
dus kennen. Voeren apart en gezamenlijk op schepen, zoals de Johanna Engelina, de Eensgezindheid en de Gouden Bodem van Harry Paques uit Heeg. Varen met mensen. Hen verzorgen en veel laten zien.
ZELFSTANDIG Ze hebben daarna toch weer iets anders geprobeerd. Sandra in de fitness, Otto in het scheepstimmerwerk, waar hij tenslotte ook voor gestudeerd had. Maar ze waren toch een beetje verslaafd geraakt aan het werken met gasten. En aan dat woord waarmee de zeilvaart altijd pronkt: vrijheid. Zelfstandig zijn.
Dus drie jaar geleden vroeg het eigenaarsechtpaar van de fabriek Mary en Willem Jan Pols of ze niet wat voor dat hoekje voelden. Om daar misschien een leuk restaurantje van te maken. Daar moesten ze wel even over nadenken. Want in de loop van de jaren zijn er in de oude fabriek wel heel veel bedrijfjes geweest. Die ook weer snel teloor gingen. Allemaal onder het motto “de loop zit er niet in”. Er kwam nog wat bij. Toen Sandra en Otto de deur opendeden van hun eventuele nieuwe toekomst bleek dat het oude kantoortje van de fabriek te zijn. Waar in de loop der jaren alle mogelijke rotzooi was gestort. “Helemaal
uitgewoond. Een bende”. Ze moesten even slikken maar stroopten toch de mouwen op. Het tweetal zat toen tussen de dertig en veertig, jong genoeg dus. Dus keken ze elkaar aan en besloten het gevecht, de uitdaging, aan te gaan. Ze hadden natuurlijk vanuit de bruine zeilvaart ook wel ervaring met gastvrijheid en flexibiliteit. Otto als matroos en technicus van alle markten thuis en Sandra als matroos en cateraar op die schepen. In De Nieuwe Melkfabriek is Otto de gastheer, die zo nu en dan timmert. Sandra staat in de keuken. En onder het werk door bedenken ze allemaal dingen die ze met hun restaurant kunnen
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
21
deFryskeMarren
Duisterhoff. En Sandra vertelt van de uiterst gezellige familieachtige Kerstviering. Die manier wil ze de komende winter nog meer organiseren. Gezelligheid is belangrijk.
Ze hebben nu zelf ook een (zeil)praam. Varen en de catering daarvan. Werken samen met andere “reders”, als Uit Zeilen , Galamadammen en Roos Brundel. Met elkaar uit de buurt de zaken organiseren.
BIOLOGISCHE BUURT
doen. Het eerste jaar was puur restaurant, het tweede jaar verzorgden ze al hier en daar catering, en het derde jaar…..
is belangrijk, voor het gehele restaurant. Maar dat is nog niet optimaal, niet riant. De aanlegmogelijkheden zijn beperkt. Elahuizen (en dus ook het oude Nijega) zouden gebaat zijn bij een mooie riante insteekhaven.
WIJN “Wijn”, zegt Sandra, een fles strelende. Ze verkopen wijn in de melkfabriek. Voor een redelijke prijs. “Je zit zo vaak op een boot en dan is de wijn ineens op”, zegt Otto. En hij staat als het ware met z’n wenkende vinger naar de bootjes. Kom maar, wij hebben nog wel wat. Die vaart naar binnen,
Maar dat Elahuizen vinden ze beiden een “warme deken”. Een dorp waarin ze zich steeds meer thuis voelen. En dus in meedoen. Ze regelen nu al elke week een borrel voor ondernemers uit de buurt. Die dat ook wel appreciëren. “Ze bellen zelfs op als ze een keertje niet kunnen”, zegt Otto
Ze manifesteren zich helemaal als streekbewoners omdat ze een klein restaurant hebben. Ze kunnen niet werken met grote hoeveelheden voedselproducten. Alles komt in kleine hoeveelheden uit de buurt en is biologisch. Ze kopen bij een boer een koe en dan hebben ze een zomer vlees. Maarten Harder van Aldegea komt met eieren. Ytsje de Vries levert kleine bosjes groente. Buurvrouw komt met vlierbessensap en pesto van palmblad. Kaas en melk komen van biologische boer Gerritsma; de Bûterkamp van Aldemarrum levert het ijs. Het meel komt van de Woudsender Mole ’t Lam en Jelmer Albada van Sondel heeft asperges en zoete aardappels.
Mooi om te zien hoe tevreden ze beiden om zich heen kijken in hun restaurantje. Onderwijl vertellend wat ze allemaal nog meer willen doen. Bekendheid is belangrijk. “Misschien is het nu nog wat een geheim plekje voor velen”. Langzaam laten ze dus steeds meer van zichzelf zien. Want vrijheid is mooi. “Maar je moet het natuurlijk wel allemaal zelf doen”.
Rabobank Balk werkt voor Balk
Wij hebben een ruime keuze keukens en badkamers, van budgetopstelling tot royale leefkeukens.
ALLE STIJLEN VOOR ELK BUDGET + KADO: GRATIS
COMBIMAGNETRON
MATTE FRONTEN
DÉ TREND VOOR 2018!
7815,-
Je eigen bank Heel dichtbij
Deze keuken met een extreem mat zwart front heeft een reflectie-arm oppervlak, voelt warm en aangenaam aan. Is extreem robuust, sterk met hoge belastbaarheid en krasbestendig. Ook voorzien van anti-fingerprint-technologie, en eenvoudig te reinigen. Halfopen hangkasten met LED verlichting en inbouw apparatuur in de kleur van de keuken. Inclusief apparatuur, werkblad en spoelunit.
+ KADO: GRATIS
COMBIMAGNETRON
Als team Balk timmeren we flink aan de weg voor onze klanten in Balk en omgeving. We leveren meer dan alleen financiële diensten en producten. Zo ondersteunen we meer dan 40 initiatieven en evenementen in de buurt en dragen wij onze lokale betrokkenheid uit. Per 1 januari 2018 bent u welkom in ons nieuwe kantoor aan It Hoekstee 1 in Balk. U kunt hier op dinsdag- en donderdagmiddag (13.00 tot 17.00 uur) terecht voor service
MODERN classic
6531,-
Stijlvolle keuken met klassieke elementen, zoals de kaderdeuren met vertikale lamellen en sierlijsten langs de hoge kasten. Bijzondere toevoeging zijn de - in industrieële stijl - bovenkasten met quadrat glas.
en dagelijkse bankzaken. Voor een adviesgesprek bent u ook welkom buiten openingstijden. Een afspraak is snel gemaakt via (0515) 43 70 00 of info.sneek-zwf@rabobank.nl
www.rabobank.nl/sneek-zwf
Duimstraat 26 • 8539 SE Echtenerbrug T: 0514-541468 • www.friesland-keukens.nl
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
23
deFryskeMarren
De Haan weer op verkiezingsposter
“Der moat wat mear kleur yn de Fryske Marren komme” Als je rondkijkt in de huiskamer van Wietze de Haan in Lemmer zie je een woud van draadjes en stekkers wild door elkaar heen lopen en in elkaar steken. Dat staat dan helemaal voor zijn leven. Dat leven staat elders. Maar ín dat leven zitten drie vastigheden: Lemmer, sociale democratie en op één staat echtgenote Baukje. TEKST EELKE LOK // FOTO'S ORANGEPICTURES.NL
En juist aan haar moest hij kortgeleden om een concessie vragen. Ze zijn namelijk beiden ook nog gewend om lange en verre reizen te maken. Dat is er de komende periode niet bij. Want Wietze de Haan doet zijn herintrede in de politiek. Hij werd lijsttrekker van de PvdA in de Fryske Marren. Dat heeft een sociaaldemocratische achtergrond. Hij zat in een groepje PvdA-ers dat zich zorgen maakte over de partij. Niemand die naar dat groepje luisterde. En de verkiezingen werden desastreus. Dan kun je verdrietig naar huis gaan, maar De Haan zei toch wel wat te willen doen. Gesteund doordat de PvdA bij de verkiezingen eerder in SúdwestFryslân en Leeuwarden overeind bleef. Dat de afdeling toen bij hem kwam om de lijst te trekken was een verrassing. Hij nam het na enige overwegingen aan. “Baukje hat sein as ik it graach woe, dan moast ik it net litte”. Twintig jaar heeft hij als gemeenteraadslid en wethouder van Lemsterland gebalanceerd op het slappe koord tussen CDA en de communisten. Daar wordt je een volleerd lokaal politicus van. Daarnaast is politiek in Lemmer ook wel leuk. Hij ging (en gaat nog) vaak bij de Lemsters bij de brug (“onder de hoek” heet dat tegenwoordig) zitten te ‘leugenbanken’. Hij werd daar altijd veelvuldig geplaagd door de anderen. Iedereen krijgt een “beurt”. Hij ook. Lemsters zijn direct. Ook eigenzinnig zegt
De Haan. “En wyld en ûnberekkenber, mar wol deeglik rjochtút”. Hij houdt daarvan. Maar hield ook van die andere plaatsen en plaatsjes in Lemsterland, die allemaal een eigen karakter hebben. Daarom antwoordt hij ook maar niet als de mannen bij de brug tegen hem zeggen “wat solsto yn de Jouwer, jonkje?”. Zien we straks De Haan daar opkomen voor Lemster belangen? ”Ja, mar ek foar de belangen fan alle oare minsken dy’t yn dizze gemeente wenje”. Al geeft hij toe dat toen de gemeente het niet meer gebruikte oude lichthokje op “it eintsje fan de daam” wilde afbreken en hij daar met 1200 andere Lemsters tegen ageerde, hij weer in beeld kwam. Omdat hij daar ook hét grote probleem fan Fryske Marren zag: “se witte lang net genôch fan Lemmer en Balk”. De bestuurders van de gemeente moeten dichter bij de inwoners komen. Signalen uit de mienskip opmerken. En ook beter communiceren. Dat Balk en Lemmer daar zelf ook een taak in hebben weet De Haan ook wel. “Mei syn allen”. Creatieve Wietze toont de affiche met het SDAP-beeld uit de 30-er jaren, wat nu opnieuw door PvdA Fryske Marren is uitgebracht. Een kleurige haan die het socialisme kraait. “Der moat wat mear kleur yn de Fryske Marren komme. Litte bestjoerders bygelyks harren keuzes ek útlizze oan de
minsken. Dan komt der draachflak”.
wethouder. Dat zou hij nog 16 jaar blijven.
Voorbeeld: hij is een groot voorstander van het plan De Rien, zal het weer aankaarten. De oude vaarverbinding van Lemmer naar het Tjeukemeer herstellen. Hij trekt de actie met Jelle de Jong en Hilda Boesjes. “Ja en dan seit sa’n wethâlder dat se al fierder binne as wy tinke. Presies , wy witte neat, der wurdt nea mei ús praten”. Dat moet veranderen volgens De Haan.
Wietze de Haan veranderde voortdurend van baan en hobby’s. Hij was voorzitter van AFûK. Kwam bij de noordelijke vakcentrale FNV. Zat in het Wetterskip Fryslân. Was 4 jaar statenlid. Had samen met zwager en ook wethouder (van Smallingerland) Inez Pultrum een adviesbureau. Zit nog in de stichting Waterschapserfgoed. Zit in het bestuur van het museum Joure, waar ook dat van Oudemirdum onder valt. Hij is ambassadeur fan Fier. Speelt in de muziekband Stag, samen met onder andere oud-gedeputeerde en oud-burgemeester Gerard van Klaveren. Schreef samen met Klaas Jansma een boekje over Lemster bijnamen, en eentje alleen over zijn vader die zelf de dood verkoos in 1983 (“Toe mar dokter”). Maakt dichtwerken bij de schilderijen van Henk de Haan. Schrijft liedjes Zoals “de Lemster slûs”. En natuurlijk kwam het nieuwe strijdlied waarmee de PvdA in Fryske Marren de strijd ingaat, deels ook van zijn hand, al deden Doede Veeman en Sietse Broersma ook mee. “Want it giet altyd om kwaliteit”.
Die koffie drinkt hij uit een mok waarop diezelfde oude haan kraait. Toch een vrij rode haan. “Ja, myn hert is read”.
OMNIVOOR Wietze de Haan werd in 1949 geboren in Lemmer als zoon van een visserman . Hij heeft er, afgezien van 9 maanden Zeeland, altijd gewoond. Om aan te geven hoe Wietze de Haan in elkaar zit: in die Zeeuwse periode werd hij al kandidaat PvdA-Tweede Kamerlid. Dat verviel weer, omdat hij lekker naar Lemmer terug kon. Maar zijn wilde leven was begonnen. Nadat hij gevist had, net als heit, kwam hij bij de visserijcontrole, de AID. Daarom zat hij ook even in Zeeland. De Tweede Kamerkandidaat kwam in 1982 in de raad van Lemsterland terecht. Hij was na vier jaar al
Buiten de stad en buiten de gebaande paden, is Nuweland thuis; een galerie gevuld met zorgvuldig geselecteerde kunstwerken en design, elk handgemaakt door getalenteerde en prominente Zuid-Afrikaanse kunstenaars en designers. In onze collectie vindt u altijd iets waar u verliefd op zult worden. Wij zijn nieuwsgierig, geinspireerd, anders ... en iedereen is welkom.
Museum Joure, daar maak je het! Een echt maakmuseum op een historisch industrieterrein. Beleef het maakproces van bijzondere en alledaagse dingen. Maak kennis met de makers én ga zelf aan de slag! • Koffie- en theefabriek - Proef het ontstaan van Pickwick en Douwe Egberts • Klokkenmakerij - Verbaas je over de fijne techniek van Friese klokken • Drukkerij - Maak je lekker druk met authentieke drukpersen • Metaalwarenfabriek - Ervaar het vakmanschap van kopergieters en zilversmeden
www.museumjoure.nl
bezoekerscentrum
Doe, ontdek en beleef de geschiedenis en de natuur van het Nationaal Landschap! Vanaf 1 april t/m 31 oktober geopend van dinsdag t/m zaterdag van 10-17, op zon- en feestdagen van 13-17 uur. In juni t/m augustus ook op maandag geopend van 13-17 uur. Het entreebedrag bepaal je zelf, betaal wat het bezoek je waard is. Kijk voor alle activiteiten op www.marenklif.nl! De Brink 4 | 8567 JD OUDEMIRDUM | 0514–571777
Hét bezoekerscentrum Nationaal Landschap Zuidwest Fryslân
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
25
deFryskeMarren OP EN TOP AMBACHTELIJKE SLAGER OBE VELDMAN
“EERLIJKE PRODUCTEN MAKEN EN EEN DIERVRIENDELIJK WROETVARKENS CONCEPT” Sinds zeven jaar heeft Joure weer een ambachtelijke slagerij, toen namelijk openden Obe (51) en Marijke Veldman (53) hun zaak aan de Midstraat 81. Daarvoor hadden de Jousters het zes jaar zonder slagerij moeten stellen. ‘Uw Slager’ Obe Veldman zit echter al veel langer in het vak en hij is beslist geen doorsnee slager. Nee, deze slager keurt zijn eigen vlees en dat is nu eens niet negatief bedoeld! Een portret van een bijzondere slager. TEKST EN FOTO'S HENK VAN DER VEER
AL 27 JAAR IN HET AMBACHTELIJKE SLAGERSVAK Als Balkster jongetje van een jaar of 13 had Obe samen met zijn ‘heit’ al een soort vetweiderij en zo kwam hij in contact met het slagersvak. Ook niet zo vreemd want slager Postma in Balk was de buurman van Obe, die via het schoonmaken bij Postma het vak ‘ynrûgele’.
Wanneer begon het echte werk? “Marijke en ik zijn 27 jaar geleden in Langweer gestart met een slagerij, waar we vier jaar gebleven zijn. Toen werden we gebeld door een oud-baas van mij, die meerdere filialen had. Hij vroeg of ik interesse had voor Balk, waar een slagerij beschikbaar kwam. Daar hebben we zestien jaar gezeten. Toen werden we door de ondernemersvereniging Joure benaderd of we hier een filiaal wilden beginnen. Maar wij hebben een puur ambachtelijk bedrijf en daar past in onze optiek geen filiaal bij. Je kunt maar op één plaats goed zijn. Vervolgens zijn we via Haarsma, vleesservice in Heerenveen, in contact gekomen met de familie Van Dijk uit Sloten, die daar een slagerij hadden. Zij huren nu onze slagerij in Balk, zodat die ook verder kon. Wij zagen genoeg mogelijkheden in Joure en we werken nu inmiddels met 19 mensen in de slagerij. We hebben vier zonen, onze jongste zoon, Wim, is er een van. Zo groeit hij langzaam in het bedrijf en het is de bedoeling dat hij de zaak te zijner tijd overneemt. Zo ziet onze slagerscarrière er in de notendop uit.” Waarin onderscheidt jullie slagerij zich van andere slagerijen? “Wij hebben een hele uitgebreide worstmakerij. Maar liefst 95% van onze vleeswaren maken wij zelf met zo weinig mogelijk e-nummers, dat zijn smaakversterkers, bindmiddelen, fosfaten en al die dingen meer. Waar we ze wel gebruiken doen we dat op natuurlijke basis, zodat wij een eerlijk product kunnen maken. We hebben wroetvarkensvlees, waar ik zo meteen nog even op terugkom. Wij hebben onze eigen koeien en varkens, die we laten slachten. Ik keur dus mijn eigen vlees. We kunnen onze producten op maat maken. Omdat we in eigen beheer slachten, hebben we geen tussenhandel, zodat we een hoog kwalitatief product aan onze
klanten kunnen leveren tegen een redelijke prijsstelling. Wij kopen alleen maar jonge beesten, die we afmesten. We hebben gemiddeld zo’n 20 koeien die bij Jelle en Klaske Simonsma in Nij Amerika (in Gaasterland, red.) lopen. De koeien worden bij de familie Bruinsma in Harich verder afgemest. Onze varkens en koeien krijgen bijna alleen maar plantaardig voedsel, het zijn vegetarische beesten. Met plantaardig voedsel zoals hooi, mais en aardappelpuntjes, aangevuld met eiwitten en mineralen zodat je dan een eerlijk product krijgt. Het mestproces duurt een beetje langer voordat ze slachtrijp zijn. Met een eerlijk product bedoel ik dat we weten waar de koeien vandaan komen en dat ze geen vreten hebben gehad waarmee is ‘omgerommeld’. Douwe Douma is onze koopman die de koeien voor ons selecteert.”
Jullie slachten wroetvarkens, wat is daar nu zo bijzonder aan? “Het is een compleet gesloten circuit, dat bestaat uit twee vermeerderaars en negen boeren. Die boeren moeten de varkens houden op zaagsel en stro, waar ze in grote ruime hokken lopen. Door meer beweging krijg je ook een betere spierontwikkeling, wat een vollere smaak tot gevolg heeft. In de wroetstal hebben de varkens meer bewegingsruimte, 25% meer dan in andere stalsystemen, en zorgt de dikke laag strooisel voor een heerlijk comfortabel ligbed waar ze op kunnen rusten. Deze varkens worden niet gecastreerd en medicijnen worden alleen toegediend bij zieke dieren. Ze hebben gewoon een prettig leven. Ik vind het bijvoorbeeld prima dat de Partij van Dieren opkomt voor het dierenwelzijn. Het is belangrijk dat een dier een normaal leven heeft en niet gebruikt wordt voor het produceren van de kiloknallers, daar moet ik niets van hebben, dat is onze markt ook niet. Het wroetvarken concept is door de Dierenbescherming en de Partij van de Dieren dan ook goedgekeurd.”
VERANDERINGEN Net als in andere sectoren, staat de tijd ook in de slagerij niet stil. Veldman speelt in op de veranderende tijd. “Onze site bijvoorbeeld mag je gerust modern noemen. Als je in de winkel kijkt zie je een hele uitgebreide maaltijdhoek, onder de naam Meat & Meals.
Verder een grote grillafdeling, salades, vleeswaren en niet te vergeten onze droge worst. De laatste is een van de pijlers van ons bedrijf, zo langzamerhand beslaat die 50% van de omzet. De andere 50% is nog vers vlees”, aldus Obe die nog elke dag geniet van de ‘handel en wandel rond de slagerij’. “Mijn vrouw Marijke, die heel creatief is en een echte gastvrouw, is onder andere van de maaltijden, net zo als iedereen in de slagerij zijn eigen taak heeft.” “De markt is erg aan het veranderen, veel mensen eten een of twee dagen per week geen vlees. Wij zijn nu serieus bezig om er hoogwaardige vegetarische producten bij te gaan verkopen in de slagerij. Vegetarische hamburgers, schnitzels en zomers ook vegetarische shashlik. Ik ben wel zo eerlijk om te vertellen dat ik zelf elke dag een stuk vlees eet, maar ja dat ben ik aan mijn stand verplicht!”
BINNENKORT IN VERKOOP | 16 APPARTEMENTEN WE ZIJN GESTART MET DE SLOOP VAN DE HUIDIGE BEBOUWING
www.woneninlangweer.nl
T: 038 427 47 67
ONTWIKKELING EN REALISATIE:
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
27
deFryskeMarren
LIFESTYLE TIPS & TRENDS SPECIALISTEN UIT DE FRYSKE MARREN GEVEN HUN KIJK OP DE LAATSTE TRENDS OP HET GEBIED VAN BEAUTY, ETEN EN INTERIEUR....
Lentekriebels De zon laat zich zo nu en dan al
voorzichtig even zien en ook de
temperaturen laten af en toe weten dat de lente eraan komt. In deze tijd heb ik altijd weer volop zin om mijn kledingkast leeg te ruimen. Klaar met de kleuren van de winter en zin in de nieuwe lente tinten.
outfit mooi af te stijlen. Maak hier een lijstje van en ga gewapend met dit lijstje gezellig winkelen. Lente kleuren die sterk vertegenwoordigd zijn dit jaar zijn onder andere rood, blauw, Arcadia groen, bruin en okergeel, een kleur die erg mooi te combineren is met bijvoorbeeld grijs en zwarttinten. Veel succes met shoppen voor jouw favoriete outfit!
Maar ja hoe doe je dat; opruimen?! Het klinkt heel eenvoudig: maar haal eens alles uit je kast en bekijk of je het kledingstuk het afgelopen jaar wel hebt gedragen of dat het item eigenlijk functioneert als kastvulling.
JOSINE WIERDSMA - Eigenaresse van ’t Anker Wonen, Mode, Kado
Bekijk na het opruimen wat er nog mist in je kast. Een mooie jeans of juist een mooi topje onder je favoriete tuniek. Items die je echt nodig hebt om je
De paashaas
brengt ons iets goeds; het ei Het ei, symbool voor de schepping en het leven zelf; een teken van leven, oneindigheid, vruchtbaarheid en gezondheid. Zoveel goede eigenschappen ook, dat een opsomming op z’n plaats is:
- D e vitaminen A, B, C, D, E en K (hoog aan foliumzuur) - De mineralen: calcium, selenium, ijzer en zwavel - Alle negen essentiële aminozuren - Omega 3 vetzuren - Choline, belangrijk voor onze hersenen, het geheugen, zenuwstelsel, maar ook voor een optimale werking van de maag, en het werkt tegen ontstekingen - Luteïne en zeaxanthine, die beschermen tegen vrije radicalen - Meerdere studies hebben uitgewezen dat eieren het LDL cholesterol niet verhogen.
Kies voor een biologisch, dus antibioticavrij ei, waarvan de kip lekker heeft kunnen rondscharrelen en gevarieerd heeft kunnen eten (ook wormen en insecten!). Graangevoerde kippen zorgen voor eieren met een te hoog omega 6 gehalte, wat onstekingen bevordert.
Mijn advies: eet twee eieren per dag, zo’n vijf à zes keer per week.
HIEKE KAMMENGA & JOHANNA STRIKWERDA - Natuurwinkel Joure
TIP! Maak je lente outfit af met een warme sjaal. Zo ben je helemaal klaar voor warme maar ook koude lente dagen.
Stralend
het voorjaar in! De bovenste laag van je huid bestaat uit dode huidcellen. Doordat je huid steeds weer nieuwe huidcellen aanmaakt, heb je elke 4 weken weer een nieuwe opperhuid. Oude huidcellen laten los en daardoor krijgt je huid een seintje om weer nieuwe huidcellen te produceren. Maar naarmate je ouder wordt, vertraagt dit proces. Je huid wordt doffer en kan minder goed de werkstoffen opnemen uit de verzorgende gezichtscrèmes. Je kunt je huid een handje helpen door elke week je huid te behandelen met een gezichtsscrub. De kleine korreltjes in deze crème lossen voorzichtig dode, oude huidcellen op. Je huid voelt gladder, oogt frisser en ook de verzorgende gezichtscrèmes worden weer beter opgenomen. Wil je echter een stapje verder, kies dan voor een intensieve peeling of microdermabrasie uitgevoerd door een gediplomeerd en gespecialiseerd schoonheidsspecialist. In combinatie met de juiste huidverzorging en adviezen krijg je duidelijk een zichtbaar beter resultaat. FETTJE BAJEMA - Schoonheidsspecialist, eigenaresse Fettje’s Beautysalon
28
NUMMER 03 • 2018
&FIT
GEZOND
THUISZORG ZUIDWEST FRIESLAND BIEDT DAG ÉN NACHT ZORG
‘Het is dankbaar om cliënten op kwetsbare momenten te helpen’ Terwijl de meeste mensen op één oor liggen, zijn zij op pad in het holst van de nacht: de thuiszorgmedewerkers van de nachtzorg. Met nachtzorg, in aanvulling op de overige thuiszorgdiensten, kunnen cliënten 24/7 rekenen op kwalitatief goede zorg van Thuiszorg Zuidwest Friesland (TZWF). Jeltje Jellema en Jappie Vellinga werken met veel plezier in de nachtelijke uren: "Naast de zorg die we verlenen, is er voor cliënten en mantelzorgers vaak ook ruimte om hun verhaal kwijt te kunnen." LICHTPUNT IN DE DUISTERNIS Veel mensen weten niet dat TZWF ook ’s nachts zorg biedt. “De wijkverpleegkundige bepaalt, samen met de cliënt, of er nachtzorg wordt ingezet”, legt Jappie uit. Bij nachtzorg kun je bijvoorbeeld denken aan het toedienen van medicijnen, mensen in een andere slaaphouding leggen en helpen met toiletteren. Jeltje en Jappie werken beiden in de ambulante nachtzorg. Zo'n nachtdienst duurt in principe van 23.00 tot 7.00 uur en bestaat uit ingeplande zorgmomenten. Daarnaast kunnen er noodoproepen binnenkomen. "Cliënten met personenalarmering via Thuishotel kunnen in noodsituaties op een alarmknop drukken. Er wordt dan gebeld met de receptie van het Antonius Ziekenhuis in Sneek. Zij geven de melding door aan ons en wij gaan naar de cliënt", licht Jappie toe.
NACHTELIJKE BELEVENISSEN "Werken in de nachtzorg is rustiger, maar ook spannend omdat je natuurlijk niet weet welke meldingen er tussendoor binnenkomen", aldus Jeltje. Zo vertelt Jappie over een melding van een man die was gevallen. "Ik ben snel naar het huis van deze man gegaan, maar ik kon niet binnenkomen omdat de sleutel niet op z'n plek lag. Uiteindelijk heb ik toen besloten om de politie om hulp te vragen. Zij zijn gekomen en hebben voorzichtig een raampje ingeslagen. We dachten dat hiermee het probleem was opgelost, maar toen bleek dat de tussendeur ook op slot zat. De politie heeft dan ook een tweede raam eruit gehaald. Daarna kon ik meneer overeind helpen en verzorgen. Een vervelende situatie, maar het is gelukkig goed afgelopen."
TZWF biedt zorg aan veel cliënten. "Het leuke aan de thuiszorg is ook dat iedere cliënt anders is", glimlacht Jeltje. Zo heeft elk mens z'n eigen gewoontes. "Ik kom bijvoorbeeld wel eens over de vloer bij een cliënt die altijd met een pet op slaapt. Dat had ik nog niet eerder meegemaakt, maar inmiddels weet ik niet beter." Ook tijdens feestdagen zijn de thuiszorgmedewerkers op pad. Op dit soort dagen controleert de politie extra op alcohol. "Je wilt het niet geloven, maar ik moest tijdens één werkdienst maar liefst vier keer mijn thuiszorgauto aan de kant van de weg zetten om een blaastest doen", vertelt Jappie lachend. Jappie is één van de weinige mannen die werken in de thuiszorg. Dit maakt hem extra bijzonder, al ziet hij dat zelf niet zo. "Ik ben mezelf en doe gewoon mijn werk. Ook heb ik niet het idee dat cliënten anders tegen mij aankijken." Wel heeft hij eens meegemaakt dat een vrouw in de eerste instantie niet gewassen wilde worden door een man. "Later heb ik het vertrouwen van deze mevrouw gewonnen en vond ze het wel goed dat ik haar verzorgde." Jeltje vult tot slot aan: "Respect voor een ieder is heel belangrijk.”
Wilt u meer weten over nachtzorg of over thuiszorg in het algemeen? Neem dan contact op met de wijkverpleegkundige in uw buurt: www.mijnantonius.nl/thuiszorg of bel onze afdeling zorgbemiddeling: 0515 46 11 63.
JAPPIE VELLINGA Functie: Wijkziekenverzorgende (alleen 's nachts) Thuiszorgteam: Joure en Balk Werkt bij TZWF sinds: 2008
JELTJE JELLEMA Functie: Wijkziekenverzorgende ('s nachts en af en toe overdag) Thuiszorgteam: Balk Werkt bij TZWF sinds: 2004
"Ik vind het prachtig om voor ouderen te zorgen. Ze zijn dankbaar voor je hulp, en ze hebben mooie verhalen."
"Werken in de thuiszorg brengt veel zelfstandigheid en vrijheid met zich mee. En iedere werkdienst ziet er anders uit. Dit maakt mijn baan zo leuk!"
Vakantiebaan in de zorg?
GROOTDEFRYSKEMARREN
29
VERGROOT JE WERELD MET VRIJWILLIGERSWERK
'Vrijwilligerswerk heeft veel deuren voor me geopend’ Op 9 en 10 maart stond Nederland in het teken van vrijwilligerswerk tijdens NLdoet. Voor Elvera en Margot, beiden vrijwilliger bij Miks welzijn, is het werk een verrijking van hun leven. Margot: “Als vrijwilliger doe je niet alleen iets voor een ander, je krijgt er zelf ook veel voor terug.” Margot heeft sinds kort een betaalde baan, maar geeft haar vrijwilligersfunctie als telefoniste bij Miks welzijn nog niet op. “Twee jaar geleden verhuisde ik van Flevoland naar Joure. Ik kende hier niemand en kon geen werk vinden. Bij Miks kwam ik in een ‘warm bad’ terecht. Iedereen is erg behulpzaam en oprecht geïnteresseerd. Ik voelde me echt gewaardeerd.”
bijeenkomsten voor mantelzorgers om ze in het zonnetje te zetten en we bieden een luisterend oor. Ik vind het fijn dat we hen op deze manier kunnen steunen.” Net als Margot heeft ook Elvera sinds kort weer een baan. “Maar ik blijf actief bij Miks als vrijwilliger”, vertelt ze. “In de vier jaar dat ik hier werk, ben ik een stuk zelfverzekerder geworden. Ik kan hier helemaal mezelf zijn en word als vrijwilliger net zo serieus genomen als de betaalde krachten. Bovendien brengt het werk een hoop gezelligheid met zich mee. Dat wil ik voor geen goud missen.”
PLEZIER EN GEZELLIGHEID “Omdat het werk me zo goed beviel, ging ik ook aan de slag bij het museum in Joure en als taalcoach voor vluchtelingen. Naast structuur, geeft vrijwilligerswerk me vooral veel plezier. Ik coach bijvoorbeeld een meisje van 23 uit Syrië. Als ik langskom, ligt er altijd een schaal klaar met een bult koekjes en andere lekkere dingen. Ze is heel gul en gastvrij, net als de andere mensen die ik coach. Tijdens een bezoek kletsen we wat, bladeren we door Nederlandse magazines of ik zoek de tekst bij een Nederlands liedje dat ze mooi vindt.”
GROTERE WERELD “Vrijwilligerswerk doen, heeft veel deuren voor me geopend. Bijvoorbeeld de deur naar betaald werk als secretaresse. Als ik twee jaar lang op de bank was blijven zitten, weet ik niet of hetzelfde had bereikt. Bovendien ben ik via Miks in aanraking gekomen met het project STERKER. Dit is een groep 50+ vrouwen die zichzelf wil ontwikkelen. We hebben veel mooie workshops gevolgd: van een kleurenanalyse tot digitale vaardigheden en zelfverdediging. Met veel vrouwen uit de groep heb ik regelmatig contact. Ik had nooit gedacht dat vrijwilligerswerk me zoveel zou
VRIJWILLIGER WORDEN?
brengen, het heeft mijn wereld vergroot.” Als Elvera onder de mensen is, voelt zij zich als een vis in het water. Ze zit dan ook helemaal op haar plek bij Miks welzijn als vrijwillige telefoniste en coördinator mantelzorgondersteuner. “Oog hebben voor anderen is me met de paplepel ingegoten. Mijn moeder was vroeger erg actief in de buurt waar ik opgroeide. Ze bakte bijvoorbeeld elk jaar met oud en nieuw honderden oliebollen voor iedereen. Van haar heb ik geleerd om anderen te helpen waar ik kan. Ik vind het niet meer dan normaal om af en toe boodschappen te doen voor mijn buurvrouw van 98 of haar iets lekkers te brengen. Mijn kinderen weten ook niet beter dan dat ik vrijwilligerswerk doe. In
‘Ik wil mijn werk als vrijwilliger voor geen goud missen’ de kerk, op school, in een hospice... Ik heb van alles gedaan.”
IN HET ZONNETJE ZETTEN Als coördinator bij mantelzorgondersteuning, matcht Elvera vrijwilligers met mantelzorgers. “Mantelzorgers zijn vaak overbelast. Ik heb van dichtbij gezien hoeveel druk er op de schouders van mijn vader terechtkwam toen mijn moeder jong ziek werd. Een vrijwilliger kan die druk verlichten. Bijvoorbeeld door een paar uurtjes op te passen zodat je als mantelzorger kunt sporten of iets anders voor jezelf kunt doen. Ook organiseren we
Punt Twa is er voor de vrijwilliger die vrijwilligerswerk zoekt en voor de organisatie die vrijwilligers zoeken. Punt Twa organiseert verschillende activiteiten om het vrijwilligerswerk te promoten in de Fryske Marren, geeft advies en voorlichting en verzorgt trainingen en scholing voor nog beter vrijwilligerswerk! Nieuwsgierig geworden naar de mogelijkheden? Neem dan eens een kijkje op de website van Punt Twa; www.punttwa.nl of kom eens langs voor een vrijblijvend gesprek op een van onze locaties. Punt Twa Balk- Bogermanstraat 7 06-46294787 - balk@punttwa.nl Punt Twa Joure - Brugstraat 1 0513-414593 - joure@punttwa.nl Punt Twa Lemmer - Wypke Hofstraat 8 06 - 46 10 47 75 - lemmer@punttwa.nl
KOKEN EN BAKKEN TIJDENS WEEK VAN ZORG EN WELZIJN TOT EN MET 17 MAART VINDT DE WEEK VAN ZORG EN WELZIJN PLAATS; DÉ GELEGENHEID VOOR JONG EN OUD OM KENNIS TE MAKEN MET DE ZORG- EN WELZIJNSSECTOR. IN WOONZORG- EN BEHANDELCENTRUM FLECKE IN JOURE STAAT DE WEEK VAN ZORG EN WELZIJN IN HET TEKEN VAN ETEN EN GEZELLIGHEID. Iedere avond gaan bewoners en familieleden met elkaar en voor elkaar koken. Ze bedenken zelf het menu en zorgen samen voor de ingrediënten. Ook bakken ze iets lekkers voor bij de koffie. Door deze activiteit te organiseren wil de Flecke ook de familieleden van de bewoners betrekken bij het wonen en leven in de Flecke.
Daarnaast organiseert de Flecke op donderdag 15 maart een driegangendiner met livemuziek. Ook vrijwilligers en andere geïnteresseerden zijn van harte welkom. Hier zijn wel kosten aan verbonden. U kunt zich opgeven bij de receptie van de Flecke. Het koken en bakken in de Flecke krijgt een vervolg op woensdag 28 maart. Dan geeft
OPEN DAG IN DE SCHUTSE IN LEMMER
Kok Henk Kwant geeft een bak- en kookworkshop in Joure
kok Henk Kwant een bak- en kookworkshop voor vrijwilligers en mensen, die graag kennis willen maken met vrijwilligerswerk in de Flecke. Henk Kwant: “We gaan verschillende taarten bakken en uiteraard ook zelf proeven. Ook gaan we op ouderwetse wijze een soep koken en serveren aan de
bewoners van de Flecke. De soep is tevens de warme afsluiting van de workshop.” De workshop is gratis en wordt gegeven van 10.00 - 12.30 uur. Aanmelden kan via mattie. vanderhorn@patyna.nl.
Op zaterdag 17 maart organiseert De Schutse in Lemmer een open dag. De Schutse, een locatie van zorgorganisatie Patyna, is een kleinschalige woonvoorziening voor ouderen met een lichamelijke aandoening of dementie. Tijdens de open dag kunt u de sfeer proeven en zich laten informeren over de zorg- en woonmogelijkheden. Ook is er informatie over leren, werken en vrijwilligerswerk. De open dag is van 10.00 tot 11.30 uur. U bent van harte welkom aan de Christiaan de Vriesstraat 1. Kijk ook op www.patyna.nl.
Zorggroep Hof en Hiem is trots op al haar medewerkers en vrijwilligers die zich met hart en ziel inzetten voor de ouderen in De Fryske Marren! In het kader van de Week van Zorg en Welzijn willen we hen op deze manier extra in het zonnetje zetten: bedankt toppers! Zorggroep Hof en Hiem De Oergong 2 8521 GA Sint Nicolaasga 0513 - 43 30 30 www.hofenhiem.nl
XL LIFESTYLE EVENT LIFE 2 E PAASDAG / 2 APRIL 2018
Stadscentrum 12.00 tot 17.00 uur
WAARDEBON
€ 20,EXTRA KASSAKORT
ING
AR LOWA SCHOENEN
OP EEN PA
per paar gekochte artikelen, 1 bon r bestellingen of reeds geldt alleen ting Kor Deze bon geldt niet voo ig. geld zijn ipte of geprinte bonnen art 2018. per klant. Alleen uitgekn eekend op 16 en 17 ma bon tijden het Lowa-w e dez tegen inlevering van
Laat je goed voorlichten en kom naar het Lowa-weekend bij Sporthuis A.P. van der Feer. Peter Bruinewoud, vertegenwoordiger van Lowa is vrijdag 16 maart van 13.00 uur tot 21.00 uur aanwezig om u te adviseren en te helpen.
SPORTHUIS A.P. VAN DER FEER thuis in de wandelsport DIJKSTRAAT 7-11 / 8701 KB BOLSWARD T. 0515 - 57 23 97 / APVDFEER.NL GRATIS PARKEREN ACHTER DE WINKEL (INGANG STOOMBOOTKADE)
ctiviteiten Diverse voorjaarsa in/bij winkels! pjes/drankjes, (flitsmodeshows, ha demo’s) workshops e/o
& Models Mooi Snee
k!
Gratis parkeren in de binnenstad
Winkels in het buitengebied waaronder de auto- en woonboulevard zijn ook geopend! Hiervoor gelden aparte openingstijden!
Gratis Shuttlebus vervoer van het Centrum naar de auto- en woonboulevard
VOLG ONS OOK OP FACEBOOK EN INSTAGRAM!
www.sneek.nl
deFryskeMarren deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
31
MAAK DE JUISTE KEUZE BIJ DE TANDARTS! Dagelijks komt u in aanraking met een paar duizend reclameuitingen, inclusief verpakkingen, social media, reclame op straat en tv. En uit al deze boodschappen moet u keuzes maken. Welke voeding is goed, waar is welke aanbieding, welke fitness guru moeten we volgen en welke afval challenge ga ik doen? Maar welke informatie is nu juist en hoe maak ik de juiste keuzes? In mijn column ga ik het hebben over het maken van de juiste keuzes door u als patiënt. Maar ook door mij als tandartsimplantoloog vanuit het belang voor de patiënt.
NIENKE BAKKER DE VROUW VAN DE WITTE JASJES IN BOS EN MEERZICHT Nienke Bakker (52) werkt al sinds 1 januari 2004 in Bos en Meerzicht. In 2012, met de komst van Debby Nota, is Nienke aangesteld als hoofd zorg. Een nadere kennismaking met een van de vele gedreven werknemers van Bos en Meerzicht. Het familiegevoel van Bos en Meerzicht. “Hoofd zorg houdt in dat ik alles op de werkvloer mag coördineren”, begint Nienke te vertellen wat haar functie omvat. “Ik zorg ervoor dat het personeel aangestuurd wordt, ik onderhoud de contacten met de bewoners en hun familieleden. Het artsencontact en de paramedici verloopt via mij en dan mag ik ook nog eens de zorgplannen maken. Een hartstikkene fijne baan!”
BIJZONDERE VAN BOS EN MEERZICHT Dertig jaar geleden koos Nienke Bakker ervoor om in de zorg te gaan werken en wel als ziekenverzorgster, waarbij zij de serviceopleiding voor ouderen in het Anna Schotanus Huis in Heerenveen kreeg. Met andere woorden, Nienke weet waarover ze praat. Wat vindt zij nu zo bijzonder aan Bos en Meerzicht? “De kleinschaligheid, de gastvrijheid, de warmte, dat willen wij uitstralen. We benaderen de thuissituatie, zoals ik thuis met mijn eigen mem om ga. Zo proberen
Ook wij maken keuzes bij Kliniek Tandheelkunde Sneek. Het belang voor goede mondzorg voor onze patiënt staat daarbij voorop. En om de beste kwaliteit van de geboden zorg voor de patiënt te kunnen borgen laat Kliniek Tandheelkunde Sneek zich geregeld visiteren. Dit doet de Koninklijke Nederlandse Maatschappij tot Bevordering der Tandheelkunde, de beroepsvereniging van tandartsen. Tijdens een visitatie nemen speciaal opgeleide tandartsen onze praktijk onder de loep. Een bewuste keuze om onze dienstverlening op kwaliteit te laten controleren. De KNMT is van mening dat Kliniek Tandheelkunde Sneek hier optimaal aan voldoet. Ze kijken onder meer naar: - Of wij in onze praktijk de zaken goed organiseren - Of wij in de praktijk wet- en regelgeving naleven - En uiteraard of de patiënt zorg krijgt volgens de hoogste kwaliteitsnormen Daarbij werken wij in onze praktijk, om patiënten de beste behandeling te bieden en op een prettige en comfortabele wijze te helpen, met kernwaarden. Deze MIKK kernwaarden zijn samen met het team in het belang van de patiënt opgesteld om te laten zien welke keuzes wij maken. Want MIKK staat voor Maatwerk, Innovatief, Klantgericht en Kennis. Bij deze kernwaarden stellen we de patiënt centraal. Daarbij heb ik voor mijn patiënten de keuze gemaakt om alle tandheelkundige disciplines in onze praktijk te hebben om alle zorg onder één dak te kunnen bieden, op basis van een persoonlijke aanpak.
ZORG OP MAAT Op de vraag om ‘de werkdag van Nienke’ eens kort weer te geven, antwoordt zij lachend: “Er is hier nooit een dag gelijk en dat is ook het leuke aan dit werk. Twee keer per week werk ik ’s morgens in de zorg, want dan heb ik een goed beeld wat er op de werkvloer gebeurd. Ik draai dan ook gewoon mee en draag ook het witte uniformjasje. Overigens dragen wij die jasjes op verzoek van de bewoners, in verband met de herkenbaarheid. Degenen die de roze jasjes dragen werken bij het serviceteam en die doen veel meer dan alleen maar schoonmaken, ze verlenen ook daadwerkelijk service aan de bewoners. De andere dagen zit ik op kantoor, maar ik zit nooit een uur alleen maar achter mijn bureau. Op kantoordagen begin ik om half negen, mails beantwoorden, doktersvisites aanvragen, probleempjes oplossen. Het is in Bos en Meerzicht op thuiszorgbasis, alle zorg per bewoner. Dan drink ik gezellig met de bewoners en de medewerkers koffie. Ik maak dienstlijsten, actualiseren van zorgplannen en evalueren. Ons uitgangspunt bij het opstellen van een flexibel zorgplan is, dat wij het de bewoners zoveel mogelijk naar de zin maken, zorg op maat! De eigen regie van onze bewoners is en vinden wij belangrijk.”
Natuurlijk start u bij uw keuze om uw gebit goed te verzorgen, want anders wordt uw gebit vatbaar voor tandbederf. Dat kan starten met pijn bij het kauwen of pijnlijke of gevoelige tanden of kiezen. Vervolgens kunnen (on)zichtbare gaatjes ontstaan door de werking van bacteriën. Bacteriën in uw mond kunnen heel snel na het eten of tussendoortjes omzetten in zuren. En plak is het kleurloze laagje bacteriën dat zich opbouwt op de oppervlakten van tanden en kiezen. Plak kan zich vier tot twaalf uur na het poetsen al op de tanden af gaan zetten. Indien plak op de tanden en kiezen blijft zitten, kan dit leiden tot tandvleesontstekingen en gaatjes. Kies er voor om uw tanden 3x per dag te poetsen, zodat de kans op gaatjes minimaal is.
Dus kies ook voor uw gebit en kies de tandarts die bij u past!
Frank Post we dat hier ook te doen. Bovendien zijn de lijntjes lekker kort, als er eens iets is dan hoeft dat eerst niet via een hoofd of een manager aangekaart te worden. Een mooi voorbeeld. Gister hoorde ik van een van onze bewoners dat haar alleenstaande vriendin een plekje moest hebben. De vrouw, kind noch kraai op de wereld, wilde graag een kijkje bij ons nemen. Binnen een uur was ze bij ons in Bos en Meerzicht. We proberen daar altijd tijd vrij voor te maken! Ik vind het heerlijk om hier te werken, het is mijn leven. Na een weekje vakantie wil ik graag weer naar mijn werk, anders word ik ziek. Iedereen weet in Bos en Meerzicht zijn taak, maar er is genoeg vrijheid, je doet het vanuit de beleving. De mensen hier zijn een beetje familie van jou, we zijn nauw verweven met Bos en Meerzicht.”
Het gewone is bijzonder in Bos en Meerzicht! Voor meer informatie: www.bosenmeerzicht.nl
Frank Post heeft meer dan 25 jaar ervaring als tandarts-implantoloog en is eigenaar van Kliniek Tandheelkunde Sneek, gezondheidscentrum Simmerdyk. Belangrijke specialismen zijn behandelingen onder volledige narcose, angst patiënten, implantologie, parodontologie en uitgebreide esthetische gebitsrenovaties.
WWW.TANDARTSSNEEK.NL
up! voordeel perdepup
bij Van den Brug
Volkswagen Move up! 1.0 Executive | Benzine | 60pk
Tot €2.009
& OP=OP uit Rijklaar voorraad va.
voordeel
5-DEURS
of private lease per maand va.
€11.995* €209*
o.a. voorzien van: • Climatic airconditioning • DAB+ radio • LED-dagrijverlichting • Regensensor • USB-aansluiting • Bluetooth • Smartphone-integratie ‘Maps+More-dock • Elektrisch instelbare ramen en buitenspiegels • Reservewiel
Genoemde particuliere en klein zakelijke vanaf-prijs en voordeel zijn alleen geldig op de genoemde modellen uit actievoorraad, inclusief btw, bpm, afleverkosten, recyclingbijdrage en leges. **Getoonde private lease vanafprijzen zijn o.b.v. Full operational lease onder het Keurmerk Private Lease aangeboden door Volkswagen Financial Services, inclusief BTW bij 48 maanden, 10.000 km per jaar, €500 eigen risico en regio Friesland. Brandstof is niet inbegrepen. Vaste opzegvergoeding is 40% van de resterende leasetermijnen. Toetsing en registratie bij BKR te Tiel. | Let op! Afbeelding kan meeruitvoeringen bevatten. Drukfouten voorbehouden. Aanbod is geldig zolang de voorraad strekt, doch uiterlijk 30 maart 2018
Of profiteert u liever van de voordelige voorjaarsaanbiedingen in onze werkplaats?
Tijd voor zomerbanden.
Band vervangen Wissel complete set zonder opslag Wissel complete set met opslag Wissel 4 losse banden zonder opslag Wissel 4 losse banden met opslag
NATUURLIJK
€ 23 € 39 € 79 € 89 € 129
BIJ:
vandenbrug.nl/volkswagen
Van den Brug Heerenveen
Van den Brug Sneek
Zilverweg 5, 8445 PE Heerenveen | T 0513 - 63 30 54 Kleermakersstraat 6, 8601 WG Sneek | T 0515 - 42 52 52 Autoland van den Brug is ook gevestigd in Franeker, Drachten en Buitenpost
&UITGAAN
33
CULTUUR
Jan ter Heide is geen zestig, maar twintig met veertig jaar ervaring Als er een instrument zou bestaan om enthousiasme, passie en gedrevenheid in een cijfer uit te drukken, zou het waarschijnlijk op tilt slaan zodra de zestigjarige Jan ter Heide uit Joure er op zou worden aangesloten. Vanaf zijn zevende jaar heeft hij een niet te stillen honger naar kennis over enerzijds muziek, en slagwerk in het bijzonder, en anderzijds is hij mateloos geïnteresseerd in techniek. Wat is er waar ter wereld aan de hand ten aanzien van vernieuwingen in de muziek en muziekinstrumenten, wat kan er aan verbeterd worden, wat verandert er in de maatschappij, waar is behoefte aan. Met het enthousiasme van een twintigjarige vertelt hij zijn verhaal, maar dan wel een twintigjarige met veertig jaar ervaring. TEKST EN FOTOGRAFIE WIM WALDA
Jan ter Heide werd in 1957 geboren als oudste van de vier kinderen Ter Heide op de Rozenbos, onder de rook van Joure. Al op jonge leeftijd kwam hij in aanraking met muziek. “Mijn vader speelde Euphonium bij Excelsior Ouwsterhaule en zodra hij begon te spelen zag ik hem veranderen. Zijn ogen begonnen te schitteren en hij speelde enthousiast en met volle overtuiging” legt hij uit. “Dat fascineerde mij mateloos en dat wilde ik ook. Maar dan op de trommel. Op zevenjarige leeftijd, we waren inmiddels naar Joure zelf verhuisd, begon ik met lessen bij CSC (Christelijke Sport Centrale). Ik nam alles op als een spons en had gevoel voor slagwerkinstrumenten. Ik vond het leuk om dingen door te geven en gaf op mijn veertiende al les aan de jeugd en twee jaar later aan de eerste seniorengroep.”
vereniging. Er werd een projectgroep geformeerd en we organiseerden een theatrale presentatie van het programma voor de reünie-band. Dat is volledig uit de hand gelopen. De ‘Band of Gold’ zou uit een man of 50 moeten bestaan, maar het werden er meer dan honderd. We moesten het vooral klein houden. Op de dag van de reünie mochten we negenhonderd mensen begroeten.” “Daarnaast, en dat was nog veel belangrijker, fungeerde ons initiatief als een vliegwiel. Er werd een slagwerkensemble geformeerd, er kwamen enthousiastelingen die een gelegenheidsband in elkaar draaiden, een dansschool sloot aan, een koor, een dweilorkest, en zelfs mensen die helemaal niets met de reünie te maken hadden. Het was een bevestiging dat we goed bezig waren en dat er na de reünie hoop was om Con Spirito een structurele boost te geven. Er was immers ruim voldoende maatschappelijk draagvlak.”
Na de lagere school en de Mavo ging hij aan de slag bij een fietsenmaker. Niet vanwege de fietsen, maar om aan brommers, motoren en buitenboordmotoren te kunnen sleutelen, want zoals eerder genoemd, hij was bezeten van techniek. Toen de brommers en motoren geen geheimen meer voor hem hadden, volgde hij de opleiding voor automonteur. Maar naast die fascinatie voor techniek had hij ook een enorme drive om muzikaal ‘op ontdekkingsreis’ te gaan. “Ik speelde als tiener al in een dansorkestje, hetgeen eufemistisch uitgedrukt niet echt binnen ons conservatieve gezin paste. Ik wilde meer en ging naar de muziekschool in Heerenveen. Mijn leraar daar onderkende mijn talent en gedrevenheid en adviseerde me er mijn beroep van te maken.” “Mijn vader reageerde volgens verwachting toen ik hem vertelde dat ik geen automonteur, maar musicus wilde worden: ‘Alleen de happy few komt boven de middelmaat uit en kan er van bestaan. Als musicus teken je een ‘akte van armoede’. Maar ik was vastbesloten en werd aangenomen op het conservatorium in Groningen, waar er een wereld voor me openging.” “Ik was toen een jaar of 22 en was daarnaast instructeur Con Spirito uit Joure en de Rhythm Stars uit Sneek. Tijdens het laatste jaar van het conservatorium kwam ik Jan Pustjens tegen. Pustjens was professioneel slagwerker bij het Koninklijk Concertgebouworkest, door veel critici gekwalificeerd als het meest prestigieuze orkest ter wereld. Hij nodigde mij in Amsterdam uit om het gesprek voort te zetten. Een soort onderbuikgevoel vertelde mij dat ik met die man verder moest praten, hetgeen ook nog eens werd bevestigd werd door Lies, mijn vriendin en latere vrouw. Om een lang verhaal kort te maken: Jan Pustjens wilde met mij in zee als zakenpartner en is vanaf dat moment tot hij in 2011 overleed, een soort mentor en goede vriend van me geworden. Pustjens Percussion Products Joure was een feit.”
M.A.D ACADEMY
Jan ter Heide raakte gefascineerd door alles wat er op muzikaal gebied in het buitenland gebeurde. Altijd op zoek naar nieuwe ontwikkelingen, kijken wat er in de wereld te koop is, zijn blik beperkte zich dus niet tot de regio of Nederland, maar ging verder.
VANCORE “Jan Pustjens inspireerde mij met zijn enorme vakkennis om mijn technische kennis met mijn muzikale gedrevenheid te combineren” verduidelijkt Ter Heide. “Dat resulteerde in het bouwen van slagwerkinstrumenten, die beter waren dan die van anderen. Maar als ondernemer was ik zo groen als gras. Via de gemeente kon ik een bedrijfsruimte huren in een voormalige meubelfabriek in Joure. Veel ruimte voor weinig geld. Ideaal. Het bedrijf groeide en de productie van eigen instrumenten groeide mee. De wereld werd in toenemende mate onze markt. Zakelijk partner, mentor en vriend Jan Pustjens gaf mij de kans om door te groeien door me zijn aandelen te verkopen. Dat vroeg om een andere naam en een eigen huisstijl en dat werd op een zondagmiddag geboren. De naam Vancore kwam als de spreekwoordelijke donderslag bij heldere hemel bij me op. Het logo was in een middag geregeld met wat knip- en plakwerk. Lies, was het eens
met het logo en de naam, dus Vancore was binnen een dag een feit.” “Maar daarnaast heb ik ondanks de zakelijke drukte altijd de ruimte gevonden om met muziek bezig te blijven, te ontwerpen, shows te ontwikkelen en orkestreren. Voor een behoorlijk aantal projecten zoals bijvoorbeeld de ballonfeesten, waarbij het nachtfakkelen van de ballonnen werd gekoppeld aan muziek.”
JUBILEUM CON SPIRITO Een jaar en twee maanden geleden werd ik gevraagd om mee te werken aan het jubileum van Con Spirito, daar was ik van mijn achtste tot mijn drieënveertigste in verschillende hoedanigheden actief voor geweest. Aanvankelijk had ik wat bedenkingen. Door het argument van Jan de Wreede, musicus en instructeur van Advendo Sneek ging ik overstag: ‘Astou nyt metdoëst, is ut geen jubileum’. Ik was Con Spirito sinds een kleine twintig jaar uit het oog verloren en schrok van het ledental. Dat was op een historisch dieptepunt van 25 leden beland. Ik besloot toen dat ik wel mee wilde doen, maar dan moest het een groter doel dienen, het weer op poten krijgen van de zieltogende
Het idee was om het nieuwe culturele huis M.A.D Academy te noemen, een acroniem voor Music And Dance, om ten eerste alle (reünie) ensembles onderdak te bieden, inclusief Con Spirito, maar ten tweede ook nieuwe projecten op cultureel gebied te initiëren en bestaande te motiveren en faciliteren. Op 25 november 2017 werd M.A.D Academy gepresenteerd. Music And Dance werd veranderd in Music, Art and Dance om ook andere bloedgroepen, die aan wilden sluiten, zoals toneel, theater, en andere kunstvormen ten dienste te zijn. M.A.D Academy: een eigentijdse cultuurstichting luisterend naar maatschappelijke behoefte en de relevantie daarvan.
VERENIGING IT LOKAAL Tegelijkertijd was Vereniging It Lokaal volop bezig om de Evenementenhal in Joure in handen te krijgen en, uiteraard na een uitgebreide verbouwing en upgrade van het ‘uitgewoonde’ gebouw, te transformeren tot Cultureel Centrum. Hierdoor wordt het voortbestaan van veel kleine (lees noodlijdende) culturele organisaties gewaarborgd en nieuwe initiatieven een kans gegeven. Uit een haalbaarheidsonderzoek, met ondersteuning van diverse deskundige partijen, blijkt dat de plannen financieel haalbaar zijn, mits de gemeente de cultuur in de breedste zin van het woord een warm hart toedraagt onder andere in de vorm van een subsidie voor de benodigde ingrijpende verbouwing die de Evenementenhal moet ondergaan. Daarnaast wordt er een beroep gedaan op de Provincie en relevante fondsen en Stichtingen. Bestuurslid van Vereniging It Lokaal Jan ter Heide wilde over de opstelling van de gemeente De Fryske Marren op dit moment nog niets kwijt, behalve, geheimzinnig glimlachend, dat er binnenkort echt wat valt te melden.
Woensdag 10 januari Woensdag maart // MON AMOUR” FILMHUIS JOURE14 “FUKUSHIMA Zalencentrum LEZING: VAN WIE ‘t Haske IS DIE // JOURE KRANT?// 19:45 uur Miks welzijn // JOURE // 14:00-16:00 uur.
EVENEMENTEN AGENDA MAART/APRIL EVENEMENTEN AGENDA JAN/FEB2018 2018
Vrijdag 12 januari NIJ Donderdag JIERSREVU DE 15 JOUWER maart
Party BOEKSTART Zalencentrum ONTDEKKEN ‘t Haske MET // JOURE JE BABY // 20:00 uur RIB’S Bibliotheek DELIGHT Lemmer @THE// BEACH LEMMER // 10:00-11:00 uur Beachclub CURSUS FLORA Lemmer EN//FAUNA LEMMER – VLINDERS // 17:00 uur Bezoekerscentrum Mar & Klif // OUDEMIRDUM // 20:00-22:00 uur (Inloop vanaf 19.30 uur) Zaterdag 13 januari
NIEUWJAARSCONCERT STREEKHARMONIE CONCORDIA Zalencentrum Vrijdag 16demaart Treemter // BALK // 20:00 uur
NIJ BINGO-AVOND JIERSREVU DE JOUWER
Party Zalencentrum Zalencentrum De Treemter ‘t Haske // BALK // JOURE // 20:00 // 14:30 uur uur en 20:00 uur
LF 2018-SJEN YN IT TSJUSTER: EERBETOON AAN DICHTER EN
Zondag WERELDBURGER 14 januari TSJÊBBE HETTINGA
CONCERT BURGWERD GERRIT // 20:00-22:00 BRETELER uur& PIANIST PETER VAN DE ZWAAG Doopsgezinde OTTEREXCURSIE kerk IN //KAYAK BALK // 16:00 uur WANDELTOCHT KayakTjongerTours DOOR // DELFSTRAHUIZEN DE GAASTERLANDSE // 09:30-12:00 BOSSEN Bezoekerscentrum TOANIELÚTFIERING Mar FRYSKE en KlifKRITE // OUDEMIRDUM OP É CAMPING-TRIJ // 13:00-16:00 E uur IENAKTERS (MEI MUZYK FAN THE BROTHERS)
Vrij Partydag en Zalencentrum 19 januari ‘t Haske // JOURE // 20:00 uur BINGO-AVOND
Zalencentrum Zaterdag De 17Treemter maart// BALK // 20:00 uur
THEATERCONCERT ‘HELLO, IT ‘S ME’ DOOR Zaterdag THE ADELE PROJECT 20 januari DISCO Zalencentrum CLASSIC DePARTY Treemter Balk // BALK // 20:30 uur zalencentrum LF 2018-SJEN de YNTreemter IT TSJUSTER: // BALK EERBETOON // 20:30 uur AAN DICHTER PUBQUIZ EN WERELDBURGER MET AFTERPARTY TSJÊBBE HETTINGA Café BURGWERD het wapen 20:00 van – 22:00 Friesland uur // SINT NICOLAASGA // 19:30 uur
AWKWARD I OP PODIUM FLINKEFARM
Zondag Flinkefarm //21 HEMELUM januari // 20:00-22:00 uur
Vrijdag 26 januari Zaterdag 24 -maart OPENING LF 2018 VERHALEN
THEATER: NYNKE LAVERMAN DE GOUDEN SKONK VAN BAKKER VONK Boerderijreacreatie Theaterzaal De Hege Holtrop Fonnen // // DELFSTRAHUIZEN LEMMER // 20:00//uur 19:00-22:00 uur
OPENING AVONDWANDELTOCHT LF 2018 – VERHALEN ‘DE 14 VAN KAMELEONDORP Museum TERHERNE’ Joure // JOURE // 19:00 - 22:00 uur OPENING Het Kameleondorp LF 2018 -//VERHALEN TERHERNE // 19:00 uur TONY “INDIAN” LEENES VERTELT
Indian Zondag motorcycle 25 maart museum // LEMMER // 19:00 - 22:00 uur
OPENING LIVE MUZIEK LF 2018 AAN -HET VERHALEN SLOTERMEER: WEIMA & VD WERF Ir Restaurant Woudagemaal Badmeester // LEMMER Keimpe // 19:00 // BALK - 22:00 // 15:00 uuruur
OPENING LF 2018 - VERHALEN - DIAVOORSTELLING OVER VERVLOGEN Woensdag TIJDEN 28 VAN maart HET OPENBAAR VERVOER NOV Museum // OUWSTERHAULE 19:00 -AFRIKA 22:00 uur LEZING: DE VELE GEZICHTEN VAN// ZUIDOPENING Miks welzijn LF //2018 JOURE - VERHALEN // 14:00-16:00 uur DE VOORSPEELUUR FRYSKE HYNDERS VAN FAN LEERLINGEN “STOETERIJ VANBOSKSICHT” IT TOANHÛS Sjoerd It Toanhûs Meekma // JOURE // RIJS // 19:00 // 19:00 uur - 22:00 uur
OPENING LF 2018 – VERHALEN
Mar Donderdag en Klif // OUDEMIRDUM 29 maart // 19.00 – 22.00 uur
BEERS THEATERDINER AND BURGERS “DRIE DECADENTE @THE BEACHDAMES-CHAUFFEUR Beachclub GEZOCHT”Lemmer // LEMMER // 20:00 uur BINGO Grandcafé AVOND ‘de Stoeterij’ (de Oorsprong) // SINT NICOLAASGA // 18:30 uur Soc.cult.centrum De Poarte // SLOTEN // 20:00 uur
Zaterdag 27 31 maart januari
MODELAUTORUILBEURS KOEKNUFFELDAG BIJ BOERDERIJRECREATIE PartyBoerderijrecreatie en Zalencentrum // DELFSTRAHUIZEN ‘t Haske // JOURE // 09.30 // 10:00 uur - 15:00 uur
THEATER: PAASEIEREN MUZIEK ZOEKEN DOOR DE TIJD MET SADWAANDE LEMSTER FOLK Eetcafé HET de REMEDY Drie Zwaantjes KWINTET // LANGWEER EN LEMSTER // 14:30 FOLKuur Theaterzaal De Hege Fonnen // LEMMER // 20:00 uur
SNEEUWPOP Zondag 1 april Vegelinsoord JAZZ IN LEMMER: DUO SJOERD VAN DIJKEN EN JIJ? Eetcafé Lange Piet // LEMMER // 16:30-19:00 uur
OER TOANIELÚTFIERING SCHUBERT - THEATRAAL FRYSKE KRITE CONCERT OP É CAMPING-TRIJE Zalencentrum IENAKTERS (MEI DeMUZYK Treemter FAN Balk THE // BALK BROTHERS) // 15:30 uur
Zondag RONDVAART28 LEMMER-PAASRONDVAART januari MET
Party- en Zalencentrum ‘t Haske // JOURE // 20:00 uur
Zalencentrum Afvaart Lemmer DeMS Treemter Waterpoort // BALK // LEMMER // 15:30 //uur 14:00-16:00 uur
KOEKNUFFELDAG Sportfun // JOURE // 09:00-12:30 uur. THEATER: LEMSTERHoltrop MUZIEKFEEST Boerderijrecreatie // DELFSTRAHUIZEN Theaterzaal De Hege Fonnen // LEMMER // 20:00 uur FILMHUIS JOURE WANDELINGEXCURSIE HET//FRYSKE GEA IN HET Zalencentrum ‘t Haske //VAN JOURE 19:45 uur RYSTERBOSK O.L.V. GIDS BINGO @THE BEACH
Woensdag Terherne Haven //7TERHERNE februari // 11:00-17:00 uur
Donderdag VOGELMARKT 25 januari
RIJS // 09:30-11:30 Beachclub Lemmeruur // LEMMER // 20:00 uur
HENGSTENSHOW
PSV De Oorsprong // SINT NICOLAASGA // 19:00-22:00 uur
Vrijdag 23 maart
AADJE DE MS PIRAATJE WATERPOORT VIERT FEEST
OPENING WATERSPORTSEIZOEN TERHERNE
FILMHUIS JOURE
Vrijdag 6 april/ 7 uur april Zalencentrum ‘t Haske Zaterdag // JOURE // 19:45 BRÊGEPOP FESTIVAL 2018
SCHARSTERBRUG // vr 19:00-01:30 uur // za 14:00-01:30 uur Vrij dag 9 februari
MULDER & SONS / VADERS EN ZONEN
Zondag 8De april Zalencentrum Treemter // BALK // 20:30 uur FERDIVEDAASJE OP SNEIN
Dienstencentrum LEMMER // 14.30 – 16.30 uur Zaterdag 10//februari
VOORSPEELUUR VAN LEERLINGEN VAN IT TOANHÛS
GROTE RUILBEURS VAN POSTZEGELS // MUNTEN // Dinsdag 10 april ANSICHTKAARTEN ETC. t/m zondag 15 april MUSEUMWEEK Party Zalencentrum ‘t Haske // JOURE // 10:00 - 15:00 uur Museum Joure // JOURE APRÈS-SKI
It Toanhûs // BALK // 19:00 uur
Wapen van Friesland // SINT NICOLAASGA // 21:00 uur
KayakTjongerTours // DELFSTRAHUIZEN // 09:30-12:00
t/m zondag 4 maart
Evenementenhal // JOURE // 20:00 uur
Kameleondorp // TERHERNE
LEZING MARGRIET BRANDSMA Zalencentrum De Treemter Balk // BALK // 20:30 uur
OTTEREXCURSIE IN KAYAK
“MAESTRO” OP E JOUWER BINGO AVOND
KAMELEON IN DE WINTER!
Soc.cult.centreum De Poarte // SLOTEN // 20:00 uur (Inloop vanaf 19.30 uur)
Voor het complete en meest actuele evenementenoverzicht, kijk op www.vvvfriesemerengaasterland.nl/agenda, of download de VVV-NL app! Meer informatie bel (0513)416030 of mail naar: info@vvvfriesemerengaasterland.nl vvvfriesemerengaasterland @vvvfriesemeren vvvfriesemerengaasterland
deFryskeMarren deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
35
VRIJDAG 6 APRIL & ZATERDAG 7 APRIL
BREGEPOP VIERT HAAR 5-JARIG JUBILEUM Vrijdag 6 en zaterdag 7 april is de start van het festivalseizoen in Scharsterbrug. Alle registers worden opengetrokken en het publiek wordt getrakteerd op twee te gekke showdagen! In 2014 was de eerste editie van Bregepop. Bijna twee jaar zijn wij bezig geweest met de organisatie voor deze eerste editie. Bregepop moest onderscheidend worden door de grote verscheidenheid aan muziekstijlen te programmeren waardoor wij een breed publiek aanspreken. Waar het
ene festival bestaat uit rock en de ander uit dance, vonden wij dat pop, rock en dance juist hand in hand moeten gaan. Na vier uitverkochte edities is Bregepop Festival inmiddels uitgegroeid tot een gezellig festival met maar liefst 11 verschillende area’s en meer dan 40 artiesten. Op muzikaal gebied
bestrijkt Bregepop bijna de gehele breedte: spectaculaire pop acts, de beste dance dj’s, rockbands en hilarische feestmuziek zijn naast en door elkaar te vinden. Het Bregepop Festival kenmerkt zich door de unieke en indrukwekkende area’s waarbij onder andere de LIVESTAGE en DANCE PALACE erg groot zijn qua omvang terwijl de BREGEPUB juist weer klein en intiem is. Bij Bregepop is er oog voor detail. Het Bregepop thema is in de gehele decoratie doorgevoerd waardoor de beleving maximaal is. Uiteraard biedt het Bregepop Festival een uitgebreide diversiteit aan muziekstijlen waarbij ieder podium zich richt op een ander genre.
Line-up
Hierdoor is Bregepop Festival het crossover festival bij uitstek!
Dit jaar is het wederom gelukt om een fantastische line-up neer te zetten waarbij voor elke doelgroep wat wils is;
Naast het realiseren van een spectaculaire line-up met grote nationale namen steken wij ook ontzettend veel tijd en energie in de aankleding en sfeer. Op het moment dat je de entreepoort gepasseerd bent, waan je je in een heel andere wereld! Bregepop Festival heeft een eigen identiteit en de jaarlijks stijgende bezoekersaantallen is een mooi bewijs dat het festival blijft hangen bij mensen en dat men terugkeert.
Ticketverkoop Wil jij deze jubileum zeker niet missen? Verzeker jezelf dan van toegangskaarten door deze online te bestellen op onze site www. bregepop.nl.
Vrijdag 6 april: Guus Meeuwis & band, Headhunterz, DJ Paul Elstak, Snollebollekes, The Originals, Straight on Stage, Baby Blue, Cold Turkey, LEAD en Feest DJ Maarten. Zaterdag 7 april: Miss Montreal, The Dirty Daddies, Bizzey, Da Tweekaz, Vangrail XXL, Vato Gonzalez, La Fuente, Voltage, Tony Junior, Piter Wilkens, Het Feestteam, LanterFantje, The Bounty Hunters, Feest DJ Maarten, Puinhoop Kollektiv, Dirrty Berry, LEAD en Praia del Sol. Dit gaat een knaller van een jubileum editie worden! Tot ziens op vrijdag 6 en zaterdag 7 april tijdens Bregepop Festival 2018
LAZY SUNDAY AFTERNOON
Restaurant Badmeester Keimpe BALK - Wanneer je op een zondagmiddag een mooie wandeling maakt naar het Slotermeer, kun je verrast worden door klanken van Jazz en Blues. Dan is het waarschijnlijk de laatste zondag van de maand en bij Badmeester Keimpe kun je dan genieten van een inmiddels niet meer weg te denken evenement. Restaurant Badmeester Keimpe organiseert iedere maand een Lazy Sunday afternoon.
24 MAART - 5e EDITIE WANDELTOCHT
De naam zegt het al, lekker luieren en genieten van diverse optredens met een heerlijk glas wijn. Daarbij kun je de keuken van Badmeester Keimpe leren kennen. Om de middag compleet te maken staat de chef midden in het restaurant heerlijke amuses te maken. Van het huis! Proef de inspiratie uit de keuken van Badmeester Keimpe. Al zeven jaar is het een vast programma en iedere Lazy Sunday wordt goed bezocht. Badmeester Keimpe kent inmiddels veel muzikanten. En velen zijn inmiddels bekenden geworden. Muzikanten die ieder jaar optreden, waaronder, Weima & vd Werf, grytz & Grize en Johan Keus & Jack Bottleneck. Via via komen daar steeds weer nieuwe muzikanten bij. Het is hier dan soms ook een ontmoetingsplaats van kunstenaars in de muziek. Zo is het niet vreemd dat er ook plotseling verrassende gastoptredens zijn. Alle genres passeren de revue. Kijk voor meer informatie op: www.badmeesterkeimpe.nl
“De 14 van Kameleondorp Terherne” Op zaterdagavond 24 maart a.s wordt voor de 5e keer de wandeltocht “De 14 van Kameleondorp Terherne” georganiseerd.
LAZY SUNDAY AFTERNOON 25 MAART WEIMA & VD WERF 29 APRIL TWO FACES - ROCKCLASSICS 27 MEI JAZZAPP 24 JUNI HENK KUYPER - BLUES, FOLK, POP, COUNTRY 29 JULI THE STAR KINGS 26 AUGUSTUS WEIMA & VD WERF 30 SEPTEMBER JOHAN KEUS EN BOUBA KEITA 28 OKTOBER GRYTZ & GRIZE 25 NOVEMBER WARWICK AVENUE - EASY LISTENING & DANSBARE SOUL 30 DECEMBER JOHAN KEUS & JACK BOTTLENECK
De wandeltocht van (ca.) 14 km met onderweg (ca.) “14 belevenissen” is ondertussen een begrip geworden in Midden Friesland en voor veel deelnemers een jaarlijks terugkerend evenement wat al ver van te voren in de agenda wordt vastgelegd. Samen met vrienden/familie genieten van de sfeer, de muziek, de verlichting, de wind, het water, de hapjes, de drankjes en alle andere “belevenissen” welke je onderweg tegenkomt. De ervaring van de afgelopen jaren heeft ons geleerd dat 800 deelnemers ook echt het maximale aantal is, dus als je mee wilt doen, zorg dan dat je verzekerd bent van een startbewijs. Inschrijven kan via de website van de Kameleon: www.kameleonterherne.nl en vol is dus ook echt vol! De start is om 19.00 uur bij de Kameleonboerderij. Wat er vervolgens gaat gebeuren blijft een verrassing maar we kunnen al wel vertellen dat we er weer een feestje van maken. Zorg dus dat je erbij bent! Like onze facebookpagina www.facebook.com/ de14vanterherne en blijf op de hoogte van alle nieuws rondom “De 14 van Kameleondorp Terherne”.
de totaalbeleving van ideetje wonen Urenlang heerlijk struinen. Op ruim 1300 m2 vindt u leuke woon accessoires en grote ideeĂŤn voor complete make-overs voor je inrichting. Ideetje Wonen in Sneek is het walhalla voor wie van landelijk, puur natuurlijk en stijlvol wonen houdt. Daarnaast legt Ideetje Wonen zich ook toe op het stylen van plezierjachten. Naast 1001 artikelen voor het interieur van de woning, voeren we ook een groot assortiment nautische producten en zijn heel wat plezier-boten van een mooi interieur voorzien. Ook uw woonhuis of vakantiewoning kun je natuurlijk met hier en daar een nautische touch een sfeer geven van verre einders en zeezout op je lippen.
ideetje wonen grootzand 35 sneek (0515) 431 485
www.ideetjewonen.nl info@ideetjewonen.nl
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
37
deFryskeMarren
EF ] I H C R A T E H T I U [
Over het ontstaan en de betekenis van de Wyldemerk Over het ontstaan van de naam Wyldemerk zijn de meningen verdeeld. Zo wordt er wel gezegd dat de naam afkomstig is van de ‘weerstal’ die er in vroegere tijden gehouden werd op deze plek; in oud Fries betekent dat rechtspraak in de open lucht.
Ook wordt de naam in verband gebracht met ‘it Spitael’ (hospitaal), dat zich ooit vlakbij aan de Lykwei in Harich bevond. Bij het bouwen van de kapel daarvan in de 15e eeuw zouden hier verschillende wonderen hebben plaatsgevonden, waardoor de Wyldemerk een bedevaartsoord werd, waar veel mensen uit de wijde omgeving op af kwamen.
die zich dan konden uitleven. Deze dag kreeg de toepasselijke naam ‘vrijersmarkt’. Het (vaak overvloedige) gebruik van jenever door de mannen en brandewijn met rozijnen (boerenjongens) door de vouwen bracht iedereen in de stemming. De mannen rookten en de vrouwen genoten van ‘sukerkoppen’. Onder begeleiding van muzikanten en zangers werden de kelen hees gezongen. Ook was er een speciale tent om te dansen en te hossen. Daar was het altijd druk.
Daar zou de traditie uit voortgevloeid zijn om rond Maria Hemelvaart een paar dagen in het open veld bij elkaar te komen. Die dagen vielen op 16, 17 en 18 augustus. Later veranderde dat in een donderdag en vrijdag eind augustus. De kermis en de jaarmarkt vonden hun oorsprong dus waarschijnlijk in de ‘Kommandery aef it Hospitael fenne Ridders fan Malta, dat er by Frisbuwren onder Harich ijnne krijte van Balck west iz’. De schrijver Willem Boxma schrijft in 1969 in zijn boek ‘Gaasterland’ dat er een markt was die in Friesland en misschien ook wel daarbuiten zijn gelijke niet had: De Wyldemerke. De markt werd gehouden aan de weg tussen Kippenburch en De Witte Brêge en altijd was er ‘eenen grooten toeloop van menschen en koopmanschappen’. De belangrijkste paardenmarkt en de spannendste harddraverij van het jaar werd er gehouden. En elk jaar kwamen uit Schoonhoven de mannen met hun
zilverkramen en uit Amsterdam een groep Joodse kooplieden. Uit Sneek kwamen ook Joden, vrolijk met elkaar pratend op hun hondenkarren. Ze werden verwelkomd door jongeren uit Balk en Harich met ketelmuziek. De schepen met o.a. de ‘malmoune’ (draaimolen) lagen al een paar dagen van tevoren in de Luts. (de uitdrukking ‘in de malmoune reitsje’ betekent ‘je overgeven
Bovenstaande foto geeft een sfeerbeeld van de scheepvaart op de Luts in Balk. De foto is wel 70 jaar na het drama van de Wyldemerk genomen, nl in 1918. Helemaal rechts staan Belgische vluchtelingen te vissen.
aan losbandigheid’). Arme Gaasterlanders maakten ‘klusen’ oftewel afzettingen op de weg om zo via tolheffing een zakcentje te verdienen. De ‘Wildemarkt’ werd een belangrijke jaarmarkt, maar was tevens een afscheid van de zomer. Volgens de overlevering werd op de eerste dag de paardenmarkt gehouden, met een kermis voor getrouwde mensen. De tweede dag was speciaal voor de vrijgezellen
De festiviteiten werden bijgewoond door de grietman, de grietenijraad en andere hoogwaardigheidsbekleders. Zij hadden wel een aparte ronde tent. De gewone man zat op banken gemaakt van zoden, aan tafels van hetzelfde materiaal. Hoogtepunt van de ‘Frijstersmerke’ was jarenlang de verkiezing van de Koning en de Koningin van de Wildemarkt. Zij waren het middelpunt van de dag. Het moet een kleurrijk schouwspel geweest zijn. Tot eind negentiende eeuw zijn er rond Maria Hemelvaart jaarmarkten gehouden op de Wyldemerk.
‘Schets fan De Wildemarkt bij Balk’ uit 1817. Links heeft tekenaar H. Bos geschreven: Ter plekke geschetst.
Met dank aan Stichting Histoarysk Wurkferbân Gaasterlân. Deze stichting bestaat uit een groep enthousiaste mensen met veel interesse voor de geschiedenis van de streek. Met ‘Gaasterlân’ bedoelen we de geografische streek van het Reade Klif tot en met Spannenburg en van de Wâlde tot en met Tacozijl. We geven het tijdschrift FAN KLIF EN GAAST uit en organiseren lezingen en tentoonstellingen. U kunt ons steunen als donateur voor slechts € 1 per maand. Zie ook www.geschiedenisgaasterland.nl
Wij zijn er voor de stoere avontuurlijke watersporter en de energieke buitengenieter. Samen de beleving van mooie momenten op en aan het water. Bij ons vind je alles voor jouw boot en de lifestyle die daarbij hoort. Voor vragen: 0514 726 011.
Kor testre e k 8 , Le m m e r • O pe ningstijd e n: w w w. skip pe rla n d . nl
H a r k e n / R i w a x / I n t e r n a t i o n a l / S t a r b r i t e / Ta l a m e x / M u s t o / H e l l y H a n s e n Dubarry / Sebago / Magic Marine / Luhta / Icepeak / Cyell
SPORT
GROOTDEFRYSKEMARREN
39
Freddy en Tine van Haantjes Motus
Bûtensport op z’n Fries Zijn jeugddroom: een eigen boerderij en iets doen in de sport. Deze viel rap in duigen toen hij op zijn vijftiende werd gediagnostiseerd met het Chronisch Vermoeidheid Syndroom. Het doel om aan het CIOS, de sportopleiding in Heerenveen, te studeren belandde in de ijskast. Het was zeker geen gebaande weg voor de geboren Balkster Freddy Haantjes (42) die moest leren omgaan met zijn eeuwige vermoeidheid. TEKST KIRSTEN VAN LOON
Freddy vond een baan bij Woudsend verzekeringen. Daar ontmoette hij Tine. Ze werden verliefd, trouwden en er kwamen kinderen. Na de geboorte van ‘de eerste’ kreeg Freddy te maken met een flinke terugval. “Je bent een nuchtere Fries. Er werd een etiket ‘het is medisch’ opgeplakt en ik dacht mooi, dat is het.” Nu weet hij dat het een balans is tussen zijn fysieke en mentale gesteldheid. Hij kwam erachter dat zijn lichaam geen melatonine aanmaakte, het stofje dat er voor zorgt dat je inslaapt, maar hij leerde ook zijn rustmomenten te pakken.
Niet alleen duursporters zijn gebaat bij dit systeem zegt Freddy, ook mensen met een burn-out. Bij een rustmeting ziet hij die personen zittend op een stoel een hoge hartslag hebben en wel 20 keer per minuut ademen. Als ze dan op de fiets zitten, dan ademen ze minder vaak en dat moet. “Dan zet ik ze buiten neer”, Freddy lacht om zijn eigen verwoording en benadrukt dat het geen planten zijn. “Buiten sporten brengt plezier.”
NIEUW AVONTUUR IN HARICH De boerderij aan de Westerein in Harich kwam in het vizier. Het moest zo zijn, dit was immers ook onderdeel van de jeugddroom van Freddy. Bij bezichtiging viel alles op z’n plaats. Er was ook onbekend terrein: een camping en twee appartementen. Een uitdaging, maar dat heeft ze niet tegengehouden. Buitensport, zwemsport, training voor mensen met een lichamelijke of verstandelijke beperking, gymnastiek voor ouderen, warming-up voor golfers bij de golfclub en een totaalpakket maken met psycholoog en orthomoleculaire voeding; die camping konden ze ook wel aan.
FRIESE NUCHTERHEID EN SPORT Er zat een droom in zijn hoofd. En die moest eruit. Wat toen niet lukte, dat kon misschien nu wel. Op zijn drieëndertigste, intussen vader van twee kinderen, stapte Freddy de sportopleiding van het CIOS binnen. Hij rondde deze af en liep diverse stages. Woudsend Verzekeringen werd verruild voor een functie bij het Maeykehiem in Sint Nicolaasga, als bewegingsagoog voor mensen met een verstandelijke beperking. Maar Freddy had een visie. En die visie wilde hij graag kwijt in zijn eigen bedrijf. Er werd genoeg gesport in de omgeving. Bootcamp bijvoorbeeld. Maar dat was niet iets wat bij Freddy past. “Daar bouw je geen conditie van, maar karakter”, zegt Freddy stellig. Tine had de oplossing. De nuchtere Fries zoals hij zichzelf omschrijft, waarom gaf hij die nuchterheid niet door in de sport? Bûtensport op z’n Fries. Zo begon hij vijf jaar geleden voor zichzelf, buiten in het bos bij Oudemirdum, waar het stel toen woonde. Eerst twee ochtenden in de week, met twee deelnemers. Toen kwam er een middag bij en dat ging door tot nu vijf dagen in de week. In Oudemirdum hadden ze niet veel ruimte nodig. Toch zag Tine de garage meermaals worden verbouwd. “De wasmachine dan weer
hier en dan weer daar. Toen het bad erboven maar uit, dan de wasmachine daar.” Ze lacht erom. “Binnen konden drie mensen tegelijk sporten, maar dat moesten dan wel vriendinnen zijn!” Sporten in het bos is niet voor iedereen gemakkelijk. Mensen die blessuregevoelig zijn bijvoorbeeld. Daar bedacht Freddy wat anders op: Swimsport. Met stokken en gewichten in het zwembad. Toch viel er nog meer eer te behalen
in de sport, maar dat wist Freddy pas toen zich twee dames bij hem aandienden die graag een marathon wilden lopen. Hij maakte een klassiek trainingsschema, hetgeen betekent veel kilometers maken. Echter dat werkte niet, want er volgden blessures. “Toen ben ik gaan zoeken. Hoe kan ik die dames klaarstomen voor de marathon?”, vertelt Freddy.
ADEMHALING EN HARTSLAG Hij vond iets wat zijn bedrijf, maar
ook zijn eigen leven heeft veranderd. Het Energy Control systeem. Dat meet de hartslag van een persoon en kijkt dan wat de beste hartslag is om op hard te lopen. Ook meet het systeem wat de juiste ademhaling moet zijn. De dames trainden vier keer per week en combineerden dat thuis met ademhalingsoefeningen. Het werkte. Ze liepen de marathon in vier uren.
2
menu voor Elke maandag en dinsdag 2x 3-gangen Bistromenu Inclusief 1 consumptie p.p.
voor slechts
€ 49.50!
Deze actie loopt tot en met maart vanaf 17:00!
In juli vorig jaar kwam het gezin Haantjes met hun vier kinderen op de boerderij aan. Op de dag van de overdracht stond de camping vol. Binnen een half uur kwam een campinggast vertellen dat de WiFi was uitgevallen, maar niemand wist nog waar de WiFi zich überhaupt bevond. Het redde zich. Nu vanachter de metershoge ramen in de sportruimte staar je over de weilanden tot de oever van de Fluessen. Op de bovenverdieping van de boerderij huist een psycholoog en een orthomoleculaire voedingsdeskundige. Het bos is nabij, er is een zwembad in Wijckel, er is alles wat je nodig hebt. Samen zijn ze er dit jaar helemaal klaar voor.
Eten en drinken voor een betaalbare prijs! Dagelijks geopend! T 0513 415 425
bistrofred.nl
40
deFryskeMarren deFryskeMarren
SJOUKJE DE JONG
STAAT HAAR MANNETJE IN DE VOETBALWERELD
De voetballerij is een echte mannenwereld. Dat weet ook topscheidsrechter Sjoukje de Jong uit Vegelinsoord. Maar dat hield haar niet tegen om als eerste vrouw haar kansen te wagen als assistent scheidrechter in het betaald voetbal. Door omstandigheden duurde dat slechts twee wedstrijden, maar als scheidrechter in de Topklasse en nu in de Eerste klasse staat ze haar mannetje. De 45-jarige Sjoukje fluit wekelijks haar wedstrijden tussen de mannelijke voetballers en dat is een niet-alledaags gezicht in de voetbalwereld. Is het een voordeel om een vrouwelijke scheidrechter te zijn? “Soms wel”, geeft Sjoukje meteen toe. TEKST JAN VAN LOON // FOTO'S ORANGEPICTURES.NL
We spreken af bij Sjoukje op school. Ze is namelijk fulltime lerares aan het OSG Sevenwolden. Daar geeft ze de vakken biologie en Lichamelijke Opvoeding. Een bijzondere combinatie. “Ik gaf in eerste instantie alleen biologie, maar dat was geen fulltime functie. Ik heb toen ook de opleiding LO gedaan en kon op die manier mooi op één locatie blijven werken.” De lerarenopleidingen van Sjoukje zijn slechts een greep uit de opleidingen die ze volgde. “Na de Mavo heb ik de middelbare tuinbouwschool gedaan, daarna volgde ik nog Natuur- en Milieucommunicatie, om vervolgens te starten met lerares biologie. Ik zeg altijd tegen mijn leerlingen dat ze zo lang mogelijk moeten blijven studeren. Dat is de mooiste tijd van je leven,
maar ze geloven me niet. Pas veel later hoor ik dan weleens; je had toch gelijk.” Sjoukje combineert haar werk met haar grote passie en dat is niet altijd gemakkelijk. “Werk gaat voor, want er moet tenslotte brood op de plank komen. Voetbalwedstrijden fluiten is pure hobby.”
STAPJE VOOR STAPJE Al vanaf haar achtste is Sjoukje veelvuldig op het voetbalveld te vinden. Eerst voetbalde ze zelf, maar al snel kwam het scheidsrechters vak om de hoek kijken. “Ik was altijd op het voetbalveld te vinden en op een gegeven moment kwam de vraag of ik niet een cursus tot scheidsrechter wilde doen. Ik had daar zelf eigenlijk nooit bij stilgestaan, maar het leek me wel leuk. Vanaf dat moment is het eigenlijk best snel gegaan. Ik
begon op een laag niveau, maar al snel kon ik me opwerken.” In augustus 1996 begon ze als scheidrechter bij de KNVB en al snel kwam de FIFA om de hoek kijken. “In het najaar van 1999 werd ik benaderd door de FIFA. Of ik assistent-scheidrechter wilde worden bij internationale wedstrijden. Dan zeg je natuurlijk geen nee.” Vijftien jaar lang floot Sjoukje voor de FIFA en UEFA. Dat betrof landenwedstrijden, maar ook wedstrijden in de Champions League voor vrouwen. In 2015 nam ze afscheid en werd door de KNVB onderscheiden met de Gouden Fluit. Een onderscheiding voor bijzondere diensten als scheidsrechter. Een absoluut hoogtepunt in haar periode als FIFA-scheidrechter kan ze niet meteen benoemen. “Het is meer het hele plaatje. Je ontmoet veel mensen, je werkt samen en brengt wedstrijden tot een goed einde. Je komt ook in veel landen waar je anders niet zo snel zou komen. Eén van de mooiste wedstrijden was de finale van het EK in 2001. Ik was assistentscheidsrechter en de ambiance was geweldig. Ik kijk daar met veel voldoening op terug.“
FOTO: JAN VAN LOON
OUDERAVONDEN EN 10-MINUTENGESPREKKEN Voor de FIFA staat Sjoukje niet meer op, maar wel langs het veld. Ze is waarneemster en dat houdt in dat ze rapporteert over de verrichtingen van haar ex-collega’s. Enkele keren per jaar kan ze worden opgeroepen en wordt ze ingevlogen. “Ik vind dat fantastisch om te doen. Het contact met de collega’s, de communicatie die daarbij komt kijken en de sfeer rond de wedstrijden. Toch heb ik alleen vorig jaar al twee keer moeten afzeggen. Enorm jammer. School werkt enorm mee aan mijn carrière, maar soms kan ik gewoon niet weg. Als ik word opgeroepen is dat vaak voor een avondwedstrijd
ergens in Europa en dat betekent dat ik minimaal een dag en nacht weg ben. Vorig jaar was dat twee keer tijdens een ouderavond en 10-minutengesprekken en dat gaat dan toch voor.”
ALS VROUW IN DE MANNENWERELD Als eerste vrouw in de voetbalgeschiedenis stond Sjoukje langs het veld als assistent-scheidrechter in het betaald voetbal. Lang duurde dat niet. “Na de tweede wedstrijd liep ik een hamstringblessure op. Net op het moment dat mijn blessure over was, kreeg ik de griep en moest ik een scheidsrechters test lopen. Dat moeten alle scheidrechters en de limieten voor mannen en vrouwen zijn hierin gelijk. Ik haalde het niet en in een later stadium zakte ik weer.” De mogelijkheden waren er om
na een tussenperiode wederom de test af te leggen, maar Sjoukje bedankte daarvoor. “Het trok me niet zo eigenlijk. Ik wil het geen agressie noemen maar er heerste geen prettige sfeer. Ik kreeg veel over me heen en daar had ik geen zin in. Er was op een gegeven moment een situatie waar de bal net over de doellijn werd weggetrapt. Ik gaf een doelpunt, maar de tegenpartij achter mij op de tribune was het daar niet mee eens. Ik kreeg van alles naar me toegegooid en daar had ik elke week echt geen zin in. Zodra mensen op het voetbalveld komen kunnen de keurigste mannen en vrouwen ineens ongelofelijk asociaal doen en vergeten ze alle normen en waarden.” In Nederland fluit Sjoukje voornamelijk mannenwedstrijden en doet dat vooral in de Eerste klasse.
GROOTDEFRYSKEMARREN
Ze moet toegeven dat het soms wel een voordeel is om een vrouw te zijn in een mannenwereld. “Als scheidsrechter heeft het me heel veel gebracht. Als ik een man was geweest had ik nooit internationaal gefloten. Daar kom je pas voor in aanmerking als je een topscheidsrechter bent in het betaald voetbal. Als vrouw ligt die lat een stuk minder hoog en is de concurrentie veel minder groot.” Op het veld ziet de Friezin voor- en nadelen als vrouw. “Er wordt minder snel op me gescholden, dat merk ik zeker.
Opmerkingen over mijn functioneren als scheidrechter omdat ik een vrouw ben hoor ik eigenlijk nooit. Elk niveau voetbal krijgt een scheidrechter dat het verdient. Als ik er sta weten ze dat ik het kan, anders had wel iemand anders de wedstrijd gefloten. Ik fluit inmiddels ook al meer dan tien jaar de eerste klasse. Ze kennen me intussen wel.”
FYSIEK Al sinds haar achtste is Sjoukje minimaal drie á vier keer in de
week bezig met sport. Ook nu ze niet meer zelf voetbalt doet ze dat. “Mijn meeste collega scheidsrechters zijn man en zijn fysiek sterker. Ik moet er dan ook vaak meer voor doen om alles te kunnen belopen. Ik train over het algemeen drie of vier keer per week en doe de wedstrijden er dan nog bij. Als ik er teveel achteraanloop kan ik het misschien nog wel goed zien, maar komt het niet overtuigend over. Ik wil er bovenop staan en als dat niet meer lukt stop ik er meteen mee, maar dat gevoel heb ik overigens
nog niet, ik voel me fit.” Stoppen met trainen gaat Sjoukje echter nooit doen, ook niet als ze besluit te stoppen als scheidsrechter. “Ik vind sporten heerlijk en heel bevredigend als ik na een training helemaal kapot ben. Daar kan ik niet zonder. Competitiedrang daarin heb ik niet meer, ik sport puur voor mezelf.”
41
42
NUMMER 03 • 2018 TEKST JOERI VAN LEEUWEN // FOTO'S ORANGEPICTURES.NL
Lammert de Vries, voorzitter vv Lemmer
"Fusie geen optie meer voor vv Lemmer" In de afgelopen jaren is het voetbalvereniging Lemmer bepaald niet voor de wind gegaan. Daar raken de beleidsbepalers echter niet snel van onder de indruk. Zij gaan uit van het principe dat voetbal vooral plezier moet opleveren. Lammert de Vries, voorzitter van de vereniging, is een man die zich met veel genoegen inzet voor zijn club. VOLKSCLUB “Ik denk dat het juist is om te zeggen dat we een échte volksclub zijn”, begint de Vries zijn verhaal. “Een afspiegeling van de maatschappij waarbij uit alle geledingen wel leden bij ons spelen. We zijn vooral een club van arbeiders, die de historie koesteren. Deze maand bestaan we alweer 95 jaar. Als vereniging hebben we een stabiel ledenaantal. Vier seniorenteams en daarnaast een brede jeugdafdeling. Dit seizoen hebben we helaas geen B-junioren en komend seizoen geen Ajunioren. Maar dat is vaker het geval geweest in het verleden”.
We kunnen ons daar druk om maken maar het is een trend die al jaren geleden is ingezet. Vroeger had je de gymnastiekvereniging en de voetbalclub, inmiddels zijn er zoveel andere keuzemogelijkheden dat het geen raar fenomeen meer is”, aldus de in Bantega woonachtige de Vries. “We hebben de jeugd inmiddels wel deels ingepast. Elke zondag doen er vier spelers van de A-junioren mee met het eerste. Ze kunnen goed meekomen, maar omdat het een lastig seizoen is, moeten zij ook mee in het degradatievoetbal. Wanneer we een sportief beter seizoen hadden gedraaid hadden ze gemakkelijker kunnen worden ingepast.”
VOORZITTER Vroeger speelde Lammert de Vries zelf bij vv Lemmer. Toen hij vervolgens elders ging wonen heeft hij direct en spontaan gezegd dat hij na zijn pensioen weer wat ging doen bij de vereniging. “Stonden ze in een keer voor de deur; dat ik had beloofd wat te gaan doen bij de club. Uiteindelijk heeft dat er negen jaar geleden in geresulteerd dat ik voorzitter ben geworden. Dat dit inmiddels alweer zo lang geleden is zegt ook wel het een en ander. Mensen binden aan een vereniging is tegenwoordig een maatschappelijk vraagstuk. Zeker wanneer het een structureel karakter heeft zoals een bestuursfunctie.”
JEUGD “We hebben met name veel jeugd in de onderste leeftijdscategorieën. Uiteindelijk wil je natuurlijk zoveel mogelijk jongens hebben die de hele jeugd doorlopen en vervolgens doorstromen naar de senioren. Helaas blijkt dit in de praktijk niet altijd het geval. Je merkt dat er een soort piramide is. Breed beginnen en dan qua aantallen afslanken naar een of twee teams in de hoogste leeftijdsgroepen.
SPORTIEF Dit seizoen is de groen-zwarte equipe te vinden in de onderste regionen van de derde klasse D van het zondagvoetbal. De Vries: “Het is een bewuste keuze geweest van de ervaren spelers van vorig seizoen om op een lager niveau te willen spelen op recreatief niveau. Dat we nu onderin staan is niet iets waar we over wanhopen. We hebben qua vereniging de ambitie om een stabiele derde klasser te zijn. Daar horen dan ook uitschieters naar de tweede en vierde klasse bij. Na afgelopen seizoen zijn er tien spelers weggegaan en aangezien wij spelers niet betalen hebben we dit zelf opgevangen. Dit is ook zo met trainer Maarten de Jong doorgesproken. Die was ervan op de hoogte dat het een lastig seizoen zou gaan worden. Maarten had na dit moeilijke jaar kunnen vertrekken, maar hij ziet voldoende uitdaging om ook komend seizoen met deze ploeg aan het werk te gaan.”
“Wij doen het op onze wijze, zij op hun eigen manier”
SPONSORING Nadat er enkele seizoenen geen hoofdsponsor te vinden was heeft vv Lemmer ervoor gekozen om een sponsorgroep te creëren. “Voor een kleiner bedrag hebben we meer sponsoren weten te vinden. Inmiddels hebben we ongeveer vijftien sponsoren die voor langere tijd ( een looptijd van drie jaar, red.) hebben getekend. Hier geldt ook dat er wel eens mensen stoppen en anderen wel willen sponsoren. Dit is, net als bij leden, een komen en gaan. Ook dat is een dynamisch onderdeel van een vereniging.”
ZUSTERVERENIGING Enkele jaren geleden was er tegelijkertijd een stemming over een fusie met CVVO. “We hebben er toen als vereniging voor gekozen om hier in eerste instantie “ja” op te zeggen. Ik ben nog van een oudere generatie, die daar niet om stond te springen, maar de leden hebben het voor het zeggen. Uiteindelijk was het tegen het zere been dat het prestatievoetbal op zaterdag moest worden gespeeld en dat er op de zondag dan alleen nog maar recreatief kon worden gespeeld. CVVO zag daar de noodzaak niet in en het werd onrustig bij de ledenvergadering. Uiteindelijk is er toen gekozen om alsnog niet te fuseren. Bij ons is het op dit moment helemaal geen optie meer. De keuze is gemaakt. Wij doen het op onze wijze en zij op hun eigen manier. De onderlinge strijd is nog altijd aanwezig, al is de rivaliteit in de tijd der jaren wel een heel stuk minder geworden.”
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN
43
deFryskeMarren MARCEL SCHUTZ VOORSTANDER VAN FUSIE
“vv Lemmer is en blijft mijn club” Marcel Schutz staat regelmatig bij zijn zoon te kijken bij vv Lemmer. Een vader die kijkt bij de wedstrijd van zijn kind is eerder regel dan uitzondering, ware het niet dat Schutz veelal gehuld is in een trainingspak van CVVO waar hij trainer is van de Jo19-1 in de Hoofdklasse. Na dit seizoen hoopt de inwoner van Kampen de cursus UEFA C/TCIII af te ronden om zich vervolgens verder in het trainerschap te kunnen ontwikkelen. TEKST JOERI VAN LEEUWEN // FOTO'S MARCEL SCHUTZ
LEMMER Het groen-zwarte bloed stroomt door zijn aderen en dat zal ook nooit anders worden. Schutz: “Ik blijf een “Lemmer man”. Het grote verschil tussen beide vereniging is de sfeer. Bij vv Lemmer is er, althans naar mijn idee, een echt “wij- gevoel”, iedereen kent elkaar en het plezier staat voorop. Dat is bij CVVO ook wel zo, maar minder. Als je het anders wilt omschrijven: de “echte” Lemsters spelen bij vv Lemmer en de ‘import’ Lemsters bij CVVO. Dat is grotendeels ook bepaald door de geografische ligging van de nieuwbouw rondom CVVO.”
NIVEAU Schutz heeft dit seizoen een stap teruggedaan qua niveau. “We hebben een duidelijke keuze gemaakt. Samen met wat vrienden zijn we van het eerste naar het tweede gegaan om ruimte te maken voor de jeugd. We staan wel eens langs de zijlijn met een groepje. Dan sta ik mij niet te verbijten hoor, maar dan merk je wel dat het niveau daadwerkelijk lager is geworden. Of mij dat aan het hart gaat? Nee, die keuze is gemaakt en als ze een keer met tien man staan dan zijn we ook heus wel bereid om een keer mee te doen. Maar als het niet hoeft dan doen we het ook niet. Dat is wel het clubhart wat we dan weer hebben.”
HOGEROP “Ik heb het een jaar geprobeerd bij ONS in de Hoofdklasse maar dat slaagde niet door meerdere factoren. Vervolgens heb ik de stap terug gezet en uiteindelijk heb ik daar geen enkele spijt van gehad. Wel eens telefoontjes gehad hoor, maar daar hoefde ik niet over na te denken. Als je zelf in de tweede klasse speelt en vervolgens door een ploeg wordt gebeld die een klasse hoger speelt en niet in de top daarvan met een duidelijke ambitie, hoef je daar niet echt over na te denken. Daarbij heb ik altijd plezier gehad met vrienden. Ik weet dat ik er niet het maximale
uit heb gehaald. Daar heb ik overigens geen enkele spijt van”, aldus Schutz.
TRAINERSCHAP De ambitie om hogerop te presteren in het voetbal en daarvoor ook dingen te laten staan heeft Schutz minder gehad maar dat staat in schril contrast met het trainerschap. “Ik volg nu de cursus en ga komend seizoen het tweede elftal doen bij ons ( CVVO, red.). Een groot deel van de spelers van Onder-19 stroomt door naar de senioren. Die uitdaging lijkt mij erg leuk en toen ze iemand zochten heb ik aangegeven dat wel te willen doen. Spelers moeten wel beter willen worden en dat kan in het tweede. Ze spelen nu in de eerste klasse, iets wat goed genoeg is voor de doelstelling van CVVO om ook met het eerste omhoog te gaan.
Een assistentschap bij de hoofdtrainer Daniël Schmidt had ook tot de mogelijkheden behoord, maar ik denk niet dat ik daarvoor op dit moment de geschikte persoon ben. Ik ben ambitieus maar hoe ver dat gaat reiken weet ik absoluut niet. Als ik de keuze zou moeten maken ooit tussen CVVO of vv Lemmer als hoofdtrainer dan is de keuze snel gemaakt. Lemmer is en blijft mijn club.”
FUSIE? Marcel Schutz 36 jaar – 2000/2001 tot 2017/2017 (Waarvan 1 jaar ONS) Aantal gescoorde doelpunten voor vv Lemmer: 328 competitiedoelpunten in tweede, derde en vierde klasse.
“Natuurlijk zou een fusie door mij worden toegejuicht. De krachten bundelen betekent dat je als vereniging een extra slag kunt maken in het selecteren, de doorstroming naar een eerste team beter kunt organiseren en dat je op den duur op een hoger niveau kunt spelen. Heel simpel gezegd: als je een team hebt waarvan spelers balen dat ze niet kunnen trainen of spelen dan ben je al op de helft. Voetbal is naar mijn idee een talentsport waarbij je door trainen veel kunt bijleren. Spelers worden beter wanneer ze op
hun tenen moeten lopen en dat krijg je door concurrentie. Hoe meer spelers er zijn hoe makkelijker je kunt doorselecteren”, aldus Schutz.
MENTALITEIT “Toen ik vroeger thuis kwam gooide ik mijn tas in de hoek en pakte de bal om lekker te gaan voetballen. Inmiddels is dat wel anders. Als er een training uit vliegt door de velden dan zijn er nog veel andere dingen die je kunt doen. Vroeger was dat wel anders. Het voetbal was op gras en inmiddels is kunstgras een belangrijke vervanger. Bij CVVO krijgen we dat nu ook en ik denk dat het ideaal is; je kunt altijd trainen. Daar kijk ik wel naar uit persoonlijk. Ik woon inmiddels elders maar heb het enorm naar mijn zin bij CVVO als trainer en vind het heerlijk om twee keer in de week een training te geven”, aldus de Kampenaar.
ZONDAG
27 MEI 2018 BINNENSTAD SNEEK
FOTO:JOLANDA SIEMONSMA FOTOGRAFIE
DE MOOISTE 4 MIJL VAN FRIESLAND!
POWERED BY
INDIVIDUEEL: 4 MIJL + RABO KIDSRUN TEAMS: SCHOLENLOOP + VERENIGINGSLOOP + BUSINESS RUN
DOE OOK MEE! schrijf je in op de website!
27 MEI 2018 MARKTSTRAAT • SNEEK 12:45 UUR 13:30 UUR 13:45 UUR 14:00 UUR 14:30 UUR 15:00 UUR 16:00 UUR
20% KORTING OP 20% KORTING OP VAN MIZUN SCHOENEN - bij Theater Sneek SCHOENEN VAN MIZUNO*
Warming up Rabo Kidsrun Rabo Kidsrun (5 t/m 7 jaar) Rabo Kidsrun (8 t/m 10 jaar) Rabo Kidsrun (11 t/m 12 jaar) Prijsuitreiking Rabo Kidsrun Start 4 Mijl van Sneek Prijsuitreiking 4 Mijl van Sneek
* Deze actie is geldig tot en met 10 mei. Met uitzondering van reeds afgeprijde schoenen. * Deze actie is geldig tot en met 10 mei. Met uitzondering van reeds afgeprijde schoenen.
SPORTHUIS A.P. VAN DER FE SPORTHUIS A.P. VAN DER FEER Dijkstraat 7-11 Bolsward Tel.: 0515 - 57 2 Dijkstraat 7-11 Bolsward Tel.: 0515 - 57 23 97
WWW.4MIJLVANSNEEK.NL
deFryskeMarren
SJINKIE KNEGT GEHULDIGD
deFryskeMarren
Haven is momenteel bezig aan zijn tweede seizoen als hoofdtrainer van de club uit Sintjohannesga. Daarvoor was Haven al twee seizoenen de trainer/coach van het tweede elftal van DWP. DWP bezet momenteel de achtste plaats in de derde klasse A met 19 punten uit 17 duels. Overigens wordt ook het contract van Harry Pen, trainer van DWP 2, met een jaar verlengd.
VV LEMMER VIERT 95-JARIG BESTAAN
LEMMER – Vrijdag 23 maart bestaat de voetbalvereniging Lemmer 95 jaar. De vereniging viert dit jubileum een dag later met verschillende activiteiten. Zo staat er voor de jongste leden van de voetbalclub een kinderbingo op het programma. Vanaf 20.30 uur wordt er een gezellige avond georganiseerd voor de senioren leden en donateurs. Hierbij zal zanger Ray Delando optreden en is het mogelijk oude foto’s te bekijken en herinneringen op te halen. De voetbalclub heeft ook na 95 jaar nog voldoende bestaansrecht: VV Lemmer beschikt namelijk over vier seniorenteams, tien jeugdteams en een dameselftal.
CVVO 1 OP TRAININGSKAMP IN PORTUGAL
LEMMER – Eind februari is het eerste elftal van CVVO uit Lemmer op trainingskamp geweest in Portugal. Samen met enkele sponsoren bereidde de equipe van trainer Daniel Schmidt zich voor op de tweede seizoenshelft. In Portugal speelden de Lemsters ook een oefenwedstrijd. Op sportcomplex Vila Real de Santo Antonio in de Algarve ging CVVO met 5-0 onderuit tegen Lusitano FC, uitkomend op het derde niveau van Portugal. CVVO staat op dit moment op de vierde plaats in de 2e klasse I met 29 punten uit 15 wedstrijden.
DE JONG NET NAAST PODIUM IN OLYMPISCH STADION ROTTUM - Antoinette de Jong is er niet in geslaagd het podium te halen bij de wereldkampioenschappen allround in het Olympisch Stadion in Amsterdam. De 22-jarige schaatsster was op voorhand één van de favorieten voor de wereldtitel, maar kon op het zware en moeilijke ijs in Amsterdam niet haar slag vinden.
Na een vierde plaats op de vijfhonderd meter en een vijfde plek op de drie kilometer stond de Friezin na de eerste dag derde in het klassement. Op de derde afstand, de vijftienhonderd meter, wist ze haar plek niet vast te houden en zag ze Annouk van der Weijden langszij komen. Op de afsluitende vijf kilometer vocht De Jong voor wat ze waard was, maar in een rechtstreeks duel bleek haar landgenote Van der Weijden nipt sneller en moest ze genoegen nemen met de ondankbare vierde plaats. Het langebaanseizoen zit er bijna op voor De Jong. Aankomend weekend staat in Minsk de World Cup Finale op het programma.
JAKO-VOETBALDAGEN BIJ CVVO LEMMER – De Nationale Voetbalschool organiseert in samenwerking met Sportevents4kids en CVVO de JAKO-voetbaldagen 2018. De voetbaldagen zijn van 30 april tot en met 3 mei.
FOTO:ORANGEPICTURES.NL
SINTJOHANNESGA – Anne Haven is ook volgend seizoen trainer van DWP. Het bestuur van de voetbalvereniging heeft het contract van Haven met een jaar verlengd. DWP geeft aan erg tevreden te zijn met de huidige samenwerking met de oefenmeester.
45
RINUS DE JONG VERVANGT DIRK JAN REIJENGA OP JOUSTER SKÛTSJE
Knegt pakte op de Olympische Spelen een zilveren medaille op de 1.500 meter shorttrack in het Zuid-Koreaanse PyeongChang. Knegt moest alleen de Zuid-Koreaan Hyojun Lim voor zich dulden. Het brons ging naar de Rus Semen Elistratov. Eerder dit jaar wist Knegt ook al het Europees Kampioenschap shorttrack in Dresden met overmacht te winnen. Knegt verzamelde op het toernooi 107 punten. De nummer twee van het algemeen klassement, de Israëliër Vladislav Bykanov, kwam met zijn 52 punten niet in de buurt van Knegt.
FOTO:ORANGEPICTURES.NL
DWP VERLENGT CONTRACT ANNE HAVEN
BANTEGA – Het dorp Bantega heeft zijn olympiër Sjinkie Knegt flink in het zonnetje gezet. Knegt werd met een crossauto het dorp ingereden en gehuldigd op een podium. Daarnaast hadden de inwoners van Bantega nog een verrassing voor hem in petto: het veldje voor basisschool de Reinbôge gaat voortaan als ‘Sjinkie fjild’ door het leven.
FOTO:ORANGEPICTURES.NL
GROOTDEFRYSKEMARREN
JOURE – Dirk Jan Reijenga heeft zijn functie als schipper van het Jouster skûtsje Oeral Thús neergelegd. Binnenvaartschipper Rinus de Jong uit Sint Nicolaasga vervangt hem. Reijenga geeft aan dat de drive en het enthousiasme bij hem verdwenen zijn. Reijenga was sinds 2007 schipper op de Oeral Thús. In 2015 stuurde hij het skûtsje van Joure naar het SKS-kampioenschap. Hiermee schreven Reijenga en zijn bemanning geschiedenis: daarvoor pakte het Jouster skûtsje namelijk nog nooit deze titel. Rinus de Jong is de vervanger van Reijenga. De Jong is nog nooit als schipper actief geweest op een skûtsje, maar hij was wel bemanningslid op verschillende skûtsjes, zoals het skûtsje van Langweer. In het dagelijks leven is De Jong schipper op het binnenvaartschip ‘De Farber’. Vorige zomer duurde het SKS-kampioenschap voor de Jousters overigens niet lang: na twee wedstrijden werd het skûtsje door de SKS gediskwalificeerd, omdat het schip niet aan het Originaliteitsreglement voldeed. Hiervoor is inmiddels een oplossing gevonden.
Vier dagen lang, van 09:00 tot 16:00, voetbalplezier. Er zijn diverse activiteiten voor de kinderen, zo krijgen zij onder andere training op techniek en tactiek, kooi-, boarding-, en chaosvoetbal, vormen van vier tegen vier en zeven tegen zeven en meer. De activiteiten worden begeleid door ervaren trainers en begeleiders. De voetbaldagen zijn voor jongens en meisjes van zes tot en met veertien jaar. Zowel keepers als veldspelers en je hoeft niet lid te zijn van de club. Wie mee wil doen moet zich opgeven voor 24 maart. Opgeven kan via www.nationalevoetbalschool.nl. Hier vind je ook meer informatie omtrent de kosten.
SURREALISTISCHE BEELDEN TIJDENS ‘GLOW IN THE DARK’ VOLLEYBAL OUDEHASKE – Lichtgevende lijnen, shirts met neon tekeningen en talloze ‘glowing sticks’ zorgden er voor dat de sportzalen van het Kulturhûs in Oudehaske een surrealistische aanblik kregen tijdens het ‘Glow in the Dark volleybaltoernooi’. Het toernooi werd georganiseerd voor basisschoolkinderen, CMV-teams en de C- en B-jeugd uit Oudehaske en omgeving. Naast volleybalteams uit Oudehaske deden er ook teams uit onder meer Joure, Sintjo-
BEACHVOLLEYBAL
TOERNOOI
OUDEMIRDUM – In Oudemirdum wordt op 15 en 16 juni 2018 het zesde Beachvolleybaltoernooi gehouden.
hannesga en Sint Nicolaasga mee aan het toernooi. Uiteindelijk ging de winst naar Girlpower2 uit Joure (niveau 2), de OPM’ers uit Heerenveen (niveau 3), de Beukies uit Sint Nicolaasga (niveau 4/5), Hevoc MC1 uit Heerenveen (C-jeugd) en O Nee Veld Twee uit Oudehaske en omgeving (B-jeugd).
Het ‘beach event’ in het centrum van Oudemirdum belooft ook dit jaar weer een spektakel te worden. In totaal wordt er in vijf verschillende poules gespeeld. Herenen dames hoog, zij spelen normaal eerste klasse of hoger in de zaal. Heren- en dames midden/laag, zij spelen in de zaal tweede en derde klasse. En recreatief. Waarbij er minimaal één dame per team in het veld moet staan. Het toernooi vindt plaats op het evenemententerrein voor MFC It Klif. Wees op tijd met inschrijven, want vol is vol!
46 2
14
15
D C
26
9
9
H
15
24
17 22
22 15
9
6
15
22
12
22
19
12 14
22
2
6
8
17
17
17
6
18
11
14
10
10
19
17 8
22
6
17
6
15
8
17
7
1 10
10
15
17 10
2
14
4
17
14
17
4
18
9
2
17
14
20
7
15
6
7
PUZZELPAGINA NR 03
14 14
5
8 11
22
17
7
5
17
10
14
26
18
22
11
W
15
22
6
8
8
7
15
4
2
17
14
11
17
24
25
20
23
17
7
7
11
22
14
14
8
14
11
10
21
8
19
17
9
13
8
12
7
22
18
18
5
19
18
17
16
17
6
6
5
4
3
1
NUMMER 03 • 2018
17
22
7
6
18 4
17
14 17
Puzzel en win! In iedere editie van deze krant staat een puzzel waarmee u leuke prijsjes kunt winnen. Stuur uw oplossing via de email of met traditionele post. U kunt dit sturen naar: info@grootdefryskemarren.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 03-2018 – tot uiterlijk 5 april 2018. Wij wensen u veel puzzel plezier!
19
Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin het gekleurde
bergnimf
verlegenheid
volstrekt niets
miezerig
eerwaarde heer
melkwol
pl. in Marokko
2
8
herkomst
schrijfgerei
positieve elektrode
14
anno domini
groef
6
7
8
9
10
11
13
15
16
17
20
gewicht
bevel
23
24 28
18
21
22
durende vijandschap
13
spijkerbroek
Europeaan
roofdier
34 40
eerste vrouw
plant
noodlottig
gegevens
etcetera
gesloten
incasseerder
1
vechten
33 36
41
37
42 47 52
38
43
44
48
49
53
54
55
metaal
muziekterm
39 45
50 56
58
59
rolluik
gegadigde
31
57
deel v.e. geschrift
27
30
35
51
vrucht met name
26
29
46 riv. in Frankrijk
deel v.d. voet
25
32
rustoord
3
5
19
Chinese legpuzzel
hiaat
4
kwaad
Spaanse schilder
mythologische figuur
3
12
5
vrucht
muziekinstrument
2
plezier
ik deel v.d. arm
kleedhok
1
11
vakgenoot
ontmoedigend
60
© www.puzzelpro.nl
7
35
2
49
6
51
20
60
14
39
22
vogel etter en andere ober
uitstalruimte
Breng letters uit de puzzel over naar de hokjes met het corresponderende nummer.
heldendicht
fotografische term (afk.)
Horizontaal: 1 onthutst 6 sterrenstelsel 12 lichtkrans 13 worp 14 vermakelijk 17 lijst van werkzaamheden 19 gewicht 20 bid (Latijn) 22 bijbelse vrouw 23 muziekwerk 25 deel v.e. piano 27 ademhalingsorgaan 28 stijf 30 onvrij mens 32 mager 33 universal serial bus 35 speeksel 37 grove den 40 finish 42 verdrietig 44 Zuid-Amerikaans lastdier 46 grafvaas 48 honderd gram 50 snelle loop 51 teugel 54 zieke 57 gekheid 58 smart 59 orkaan 60 deel v.e. kasteelmuur.
marktplein
6
10
onverhoeds plechtige gelofte
soort hert
snelle loop
vergiffenis
adviesorgaan
naamspeldje
pl. in België
beminde van Zeus
monster
land in NAmerika
in werking
9
uitproberen
zoon
ambtshalve
militaire overval
kunstmest
Proef onze specialiteiten!
aanwijzend vnw.
Verticaal: 1 redenaar 2 Europees gebergte 3 daarom 4 rijstdrank 5 in werking 7 ik 8 boomscheut 9 Grieks eiland 10 groente 11 autostalling 15 grap 16 groepje kippen 17 soldatenvoedsel 18 getal 21 muzieknoot 24 precies 25 helling van een dijk 26 tromp 27 naamplaatje 29 mannelijke hond 31 Noorse godheid 34 mascotte 35 de oudste 36 frats 37 riemsluiting 38 epiloog 39 hoeveelheid 41 glorie 43 niet even 45 de mensen 47 deel v.e. open haard 49 voedsel 52 naaldboom 53 bezworen verklaring 55 op de wijze van 56 een weinig.
onoverwinnelijke vloot
VAN DIJK keurslager
IN PUZZEL EN W
4
trompetvogel
profeet
12
bijbelse figuur
WAARDEBON VAN € 25,00
van Swinderenstraat 26 8561AR Balk 0514-602178
info@dijkbalk.keurslager.nl
© www.puzzelpro.nl 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
V.D. MEER, keurslager
Winnaar puzzel Grootdefryskemarren 02 - 2018 Fokke Stastra uit Oldeouwer heeft de waardebon t.w.v. € 25,00 gewonnen. Deze waardebon is aangeboden door en te besteden bij Keurslagerij Obe en Marijke Veldman.
COLOFON GrootDeFryskeMarren krant is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De krant wordt huis-aan-huis verspreid in gemeente De Fryske Marren en ligt bij verschillende 'pickup' points in gemeente De Fryske Marren. Oplage: 28.000 exemplaren.
Molenplein 8 - 8442LM Heerenveen 0513-626223
STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 02, VÓÓR 5 april A.S. PER EMAIL www.vandermeerheerenveen.keurslager.nl NAAR: info@grootDEFRYSKEMARREN.nl OF PER POST NAAR: GROOTDEFRYSKEMARREn, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK
UITGEVER
EINDREDACTIE
VERKOOP
Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl
Wim Walda
Meine de Vlugt, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink
REDACTIETIPS?
REDACTIE Henk van der Veer, Wim Walda, Eelke Lok, Jan van Loon, Gerard van Leeuwen, Kirsten van Loon
DRUK
VORMGEVING
VERSPREIDING
toestemming van de uitgever. De
Frans van Dam (Quod Media)
FRL Verspreidingen, Leeuwarden
gegevens in deze krant zijn met zorg
Hoekstra Krantendruk, Emmeloord
redactie@grootdefryskemarren.nl
BLADMANAGEMENT Marianne Bouwman mbouwman@yingmedia.nl Kirsten van Loon kirsten@yingmedia.nl
Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande
samengesteld. Ten aanzien van de
FOTOGRAFIE
juistheid van de inhoud hiervan kan
Johan Brouwer, Andre Weening, Wim Walda.
echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
Vertrouwd en dichtbij CDA DE FRYSKE MARREN
STEM 21 MAART. STEM CDA!
Oeral thús & tichtby
Auke Bijlsma
Durk Durksz
Gerda de Vries
De Fryske Marren
Chris van Hes Wiebe Hoekstra Janke de Vries
Jochum Meester
Jan Volbeda
Oppie Riedstra Johannes van der Pal
Jeltsje Piersma
Remboud van Iddekinge
It FNP team fan links nei rjochts: Auke Bijlsma, Durk Durksz, Gerda de Vries, Chris van Hes, Oppie Riedstra, Jeltsje Piersma, Remboud van Iddekinge, Wiebe Hoekstra, Janke de Vries, Jochum Meester, Johannes van der Pal en Jan Volbeda
Dit team is der foar jo, mar ek foar safolle mear…
samar in pear foarbylden...
ôfrûne 4 jier berikt sneis kinne de winkels iepen
ús ynset / doel kommende 4 jier
werynrjochting sintrum De Lemmer, De Jouwer en Terherne
betelbere wenningen (foar de jongerein) fluch ynternet foar elkenien
fytspaad Aldegea - Ealahuzen
gjin ûnnedige OZB-ferheging
brêge Wyldehoarne bliuwt Fryske plaknammen boppe oan altyd ticht by de minsken bleaun (iepen fraksjejûnen en wurkbesites)
altyd ticht by de minsken bliuwe (iepen fraksjejûnen en wurkbesites) stribje nei in enerzjyneutrale gemeente natuer fierder fersterkje, de iepen romte behâlde en jo strjitte feilich en moai hâlde
Sjoch foar mear ynfo ek ús webside of ús hús-oan-hús folder! www.defryskemarren.fnp.frl
woansdei 21 maart is it oan jo…