GrootdeFryskeMarren 8-2024 by GrootMedia

IN DEZE UITGAVE

Tusken de Marren informatie van gemeente De Fryske Marren

deFryskeMarren groot

SJIRK

Alles voor wonen, slapen en design

Vandermeerwonen

Outdoor

Bank Marbella Vanaf €1295,- in meerdere uitvoeringen leverbaar.

Wil jij ook ultiem genieten van de zon zonder in te leveren op comfort? Nooit meer met tuinkussens sjouwen? Dat kan! Met onze stoffen tuinbank uit de UrbanSofa Outdoor collectie maken we van jouw tuin, terras of balkon dé plek om heerlijk te ontspannen! Dankzij de UVbestendige Sunbrella buitenstoffen kunnen onze gestoffeerde tuinbanken 365 dagen in weer en wind buiten staan.

Bank Lorenzo vanaf €2295,-

keuze uit en stoffen 200 kleuren

Bank Giorno Vanaf €2095,- in meerdere uitvoeringen leverbaar.

Alle banken van Urban Sofa zijn leverbaar in talloze opstellingen.

Smidsstraat 12, Sneek Vandermeerwonen.nl

Ubuntu in Friesland

Ubuntu? In Friesland? Wat is dat? Eerlijk gezegd, ik had er ook nog nooit van gehoord. Tot ik op een zondagmiddag in juli te gast was bij een oom van mij.

Daar maakte ik kennis met dit gedachtengoed afkomstig uit Afrika. Het legt de nadruk op de onontkoombare verbondenheid tussen alle mensen, op saamhorigheid, op het welzijn van iedereen op aarde. I am, because we are… Ik ben, omdat wij zijn… Dat is het motto.

Bij mijn oom waren die middag ook zijn vrienden Pato Banton en zijn vrouw Antoinette Rootsdawtah uit Amerika aanwezig. Zij logeerden een paar dagen in Joure. Misschien heb je toevallig van hen gehoord? Pato Banton is een reggea-artiest, die in Nederland bekend werd door de hit samen met UB40 genaamd Baby come back. Ook trad hij wel op met Sting. Zijn vrouw speelt piano, ook in zijn band.

Pato en Antoinette vertelden de aanwezigen deze middag dat ze een wereldtour gaan maken om zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met Ubuntu. De komende maanden staan optredens in diverse steden in Amerika, Australië, Japan en de Filippijnen op de planning. In november hopen ze terug te zijn in Friesland. Ook hier bij ons zijn ze van plan met optredens het gedachtengoed van Ubuntu onder de aandacht te brengen.

Om Ubuntu aan de wereld te laten zien, maakten deze muzikanten een film met de naam: ‘The Spirit of Ubuntu’, een indrukwekkende documentaire waarvoor zij zelf een bezoek brachten aan tien verschillende landen in Afrika. Deze middag zag ik de indringende portretten van locals, die prachtige levensreddende projecten hebben opgezet. Zo krijg je een gevoel bij wat Ubuntu voor mensen kan betekenen. Na een leven als een vluchteling, na een tienerzwangerschap, na ziekte en extreme armoede, bleven ze op de been dankzij ‘the spirit of Ubuntu’ en staan ze nu zelfs lotgenoten bij. We zagen tien ontroerende succesverhalen op een rij, met liefdevolle pianomuziek van Antoinette op de achtergrond.

‘Wanneer er over Afrika wordt gesproken, wordt altijd de armoede benadrukt. Maar Afrika is zoveel meer. Het continent is prachtig net als de mensen. Ubuntu is Africa’s gift to the world’, zo lees ik in de gids, die uitgebracht is bij de film. Pato Banton liet ons deze middag ook de clip van zijn nieuwe single met dezelfde titel als de film zien. Hou je van reggae, dan is deze song een aanrader.

Het was een leerzame middag. Overal zijn mensen met bijzondere verhalen. Deze krant geeft je de mogelijkheid om die inspirerende, verbindende belevenissen te vertellen en te delen.

Veel leesplezier!

Gea de Jong-Oud

Lemster Dickens Festijn wordt getroffen door stormvloed. Meespelen? Geef je op!

LEMMER – Er staan dit jaar in december twee gedenkwaardige momenten uit de geschiedenis centraal bij het Het Lemster Dickens Festijn. Een stormvloed en de opening van het stoomgemaal. Acteurs en figuranten kunnen zich aanmelden.

December 1824: Een hevige storm teistert al dagen de kust van de Zuiderzee. De inwoners van Lemmer zien met angst hoe het water stijgt. Lukt het de voeten droog te houden? Een eeuw later is de feestelijke opening van het stoomgemaal. De Lemmer viert de industriële revolutie.

Op 14 en 15 december 2024 gaat Lemmer voor de zesde keer terug in de tijd. Met het thema ‘Stormvloed’ staan er weer veel mooie acts, muziek en activiteiten klaar.

Acteurs en figuranten

Ruim 350 acteurs en figuranten nemen de bezoekers mee in de oude tijd. Ook is er volop muziek te horen; koren zingen zeemansliederen, orkesten spelen hun repertoire uit het verleden en bij de verschillende binnen- en buitenpodia swingt iedereen mee met de muzikanten. Verdeeld over twee dagen zijn er dertig muzikale acts te beluisteren. De sfeervolle kerstfair en de diverse locaties voor een hapje of een drankje maken de Dickens belevenis in hartje Lemmer compleet.

Personages en figuranten die mee willen spelen kunnen zich vanaf nu al opgeven via de website www.lemsterdickensfestijn.nl

‘Boekomslag vilten’ door Bianca Vonk bij Mar & Klif

OUDEMIRDUM – Op zondagmiddag 8 september van 13.30 – 16.00 uur geeft Bianca Vonk van Lana Wolatelier een workshop vilten bij Bezoekerscentrum Mar & Klif in Oudemirdum.

Tijdens deze workshop kan worden kennisgemaakt met het wolvilten. Met mooie, zachte gekleurde viltwol wordt een omslaghoes van viltgemaakt voor een boekje van ongeveer 15 x 20 cm. Er wordt gebruik gemaakt van zelf meegebrachte boekjes in dit formaat of er kan ter plekke een notitieboekje worden gekocht.

Van wol en vezels wordt een unieke wollen omslag gemaakt, dit voelt heel bijzonder en ziet er prachtig uit. Wie er bij wil zijn moet zich opgeven via www.nationaallandschap.frl/evenementen. De workshop is bedoeld voor (jong)volwassenen, de kosten voor deelname bedragen € 22,50 incl. materialen en koffie/thee, excl. boekje.

Zomerconcert in Hobbe van Baerdtkerk in Joure

JOURE – Zondagmiddag 25 augustus vindt er een zomerconcert plaats in de Hobbe van Baerdtkerk in Joure. Het concert zal worden verzorgd door het trio ‘Acoustique’ met medewerking van dichter/schrijver Jurjen van der Meer.

Acoustique is een trio voor livemuziek op feestjes, recepties en andere gelegenheden. Marike Roelofsen zingt, Stephan Mooibroek speelt gitaar en Wiep van der Meulen op contrabas. Alle drie hebben veel in bands gespeeld, grote bands met veel volume. “Wij spelen jazz- en popnummers op onze eigen wijze. Omdat we geen drums en toetsen hebben, is ons geluid verrassend open en puur”, aldus Acoustique.

Jurjen van der Meer is geboren in Scharnegoutum, maar zijn hele leven al woonachtig in Terkaple-Akmarijp. Hij schrijft al vijftig jaar gedichten, verzen en liedteksten en publiceerde drie gedichtenbundels. Van der Meer was tot 2017 onderwijzer en was eindredacteur van het tijdschrift ‘Tsjek’. Verder schrijft hij teksten voor Omrop Fryslân, Tomke en werkt hij mee aan muzieken theaterproducties. Het zomerconcert begint om 15.30 uur.

JOURE – Op zaterdag 31 augustus kun je in het gezellige centrum van Joure heerlijk struinen langs de marktkraampjes. Er is van 10.00 tot 18.00 uur een grote diversiteit aan producten te koop.

“Hoeden en petten, stoere woonaccessoires, heerlijke biertjes, worsten, likeurtjes, koffie, thee en hakhoning, mooie dames- en kinderkleding, sieraden, edelstenen, tuinbloemen, speelgoed, warme schapenvachten, enzovoort”, laat organisator Sabine Boode weten.

“Er is voor elk wat wils te vinden. Ook aan de kids is gedacht. Zij kunnen zich laten schminken of heerlijk een koek komen versieren.” Naast de leukste standhouders heeft Joure ook een groot aanbod aan gezellige winkeltjes en fijne terrassen.

Ruim zeventienduizend euro aan subsidies

DE FRYSKE MARREN – Stichting Westermeer verstrekt in het derde subsidieronde van dit jaar € 17.450 aan een viertal projecten in de voormalige gemeente Skarsterlân plus Terherne.

Tijdens de bestuursvergadering zijn diverse subsidieaanvragen besproken. Dit heeft geleid tot het toekennen van vier aanvragen.

A. Filmhuis Joure.

Voor de organisatie van een filmweekend ten behoeve van het 10-jarig bestaan van de Stichting Filmhuis Joure, is een bijdrage van € 1.200 toegezegd.

B. Stichting Volkskerstzang Joure.

Voor de organisatie van een zangavond op 22 december 2024 in de Mattheus Kerk te Joure is een bijdrage van € 400 toegezegd.

C. Stichting It Paradys.

Voor de realisatie van een sociale ontmoetings- en ontwikkelplek in de vorm van een tuinderskas te Idskenhuizen is een bijdrage toegezegd van € 15.000.

D. Stichting Volksvermaak Joure e.o

Voor de aanschaf van prikkabel en herkenbare kleding voor de vrijwilligers is een bijdrage toegezegd van € 850,00.

De Stichting Westermeer heeft jaarlijks ongeveer € 240.000 beschikbaar voor het verlenen van subsidies.

psychiatrie I psychotherapie I psychosociale therapie Relatieproblemen?

Ik help jullie graag op weg.

Praktijk Bogaard

Bibliotheek Lemmer op de schop en wordt Mienskipsbibliotheek

LEMMER – De bibliotheek van Lemmer gaat op de schop. De verbouwing tot een Mienskipsbibliotheek start in september. Met ruim 35.000 bezoekers per jaar en bijna 3.000 leden is de bieb een belangrijke plek voor de Lemster gemeenschap.

De rol van de bibliotheek verandert. Selina Spanhaak: “We zijn een plek voor persoonlijke ontwikkeling, ontmoeting, dialoog, inspiratie. De plek om kennis en informatie op te halen en nog veel meer. Een publieke voorziening met sterke lokale wortels, die iedereen dicht bij huis toegang biedt tot een levenlang ontwikkelen als voorwaarde voor een kansrijke toekomst.”

Mienskipsbibliotheek

De verandering naar een Mienskipsbibliotheek stelt andere eisen aan Bibliotheek Lemmer. “We willen een open en toegankelijke ruimte. Een plek om samen te komen,

samen te werken, te studeren of waar je komt voor de gezelligheid. Een plek van, voor en door de lokale gemeenschap.”

Testplein Lemmer

Op dit moment staat er een aantal testopstellingen in Bibliotheek Lemmer. Er wordt opgeroepen mee te denken over ‘jouw ideale bibliotheek’. Door de verbouwing is het mogelijk dat bezoekers overlast ervaren. Selina Spanhaak: “We hopen op begrip, zodat we de verandering kunnen maken naar de Mienskipsbibliotheek. De wens is om de bibliotheek open te houden tijdens de verbouwing.”

72e Allegorische Optocht in nieuw licht

SINT NICOLAASGA – Op de eerste donderdag van september is het weer groot feest in Sint Nicolaasga. Dan trekt de Allegorische Optocht, als ‘hoofdact’ van de Sint Nykster Merke, voor de 72ste keer door het centrum van het dorp. Prachtige grote en kleinere creaties worden dan door groepen, buurten en verenigingen ‘s ochtends (10.00 uur) en in de avond (20.30 uur) aan het publiek getoond. Afgewisseld met diverse muziekkorpsen. De grootste praalwagenoptocht van het noorden zal dit jaar in een nieuw licht staan.

De route werd elk jaar versierd met de ‘merkepeallen’. Tot nu toe werd voor rood-witte verlichting ouderwetse lichtpeertjes gebruikt, maar daar komt nu verandering in. De verlichtingspalen worden vernieuwd met LED lampjes. “Dit is noch in hiele put, mar we ha tige bêste help”, laat VVV Sint Nyk weten. Mensen van dagbesteding Inducent van Maeyekehiem en Eastwei van Stichting Philadelphia

Zorg in Oppenhuizen hebben met de klus geholpen. “Dêr binne wy tige bliid mei!”

Een andere nieuwigheid is dat VVV Sint Nyk Whatsapp inzet. Er is een kanaal geopend waarmee de organisatie de mogelijkheid heeft om belangrijke updates voorafgaand en tijdens de Allegorische Optocht te melden. Er kan niet worden gereageerd door gebruikers. “It is gjin groepschat, dus do kinst net sjen wa at de oare folgers binne. It kanaal wurdt allinich brûkt as iensidige útstjoertool.”

Voor wie dat wil kan het laatste nieuws volgen via tinyurl.com/vvvsintnyk. Het kanaal staat automatisch op dempen. De organisatie raad echter aan om meldingen in te schakelen, waardoor je geen berichten mist.

Expositie kunstzinnige Terkaplesters en Akmarijpsters

TERKAPLE – Op 28 en 29 september vindt in Terkaple de tweede editie van ‘Dorpskunsten’ plaats. Een tentoonstelling waar alle kunstzinnige uitingen van de dorpsbewoners uit Terkaple-Akmarijp te bewonderen zijn.

Wat houdt hen bezig in hun vrije tijd? Wat zijn hun hobby’s? Op deze tentoonstelling kun je dat zien. Het getoonde varieert van dichten, schilderen, beeldhouwen, fotograferen, textiele werkvormen (spinnen, weven, vilten et cetera), keramiek, poëzie, tot het maken van eendenkorven. Blikvanger deze keer is een Harley-Davidson , waarbij

alles wat van hout gemaakt kan worden, ook werkelijk van hout is. “Zeer de moeite waard”, zo laat de organisatie weten.

Geïnteresseerden zijn van harte welkom op zaterdag 28 september van 11.00 tot 17.00 uur en op zondag 29 september van 11.00 tot 16.00 uur in MFS It Heechein, Buorren 34 te Terkaple. De toegang is gratis.

Eelke’s vinger op de zere plek

Wenunits

Bauke de Wol wennet yn Skarsterbrêge. Syn wrâld is folle grutter, want hy leart foar bestjoerskundige yn Grins. Bauke de Wol is dus nog jong; in jier as 25. Likegoed is hy al riedslid foar it CDA. En noch ien mei ambysje ek.

Bauke de Wol tsjinne yn de riedsgearkomste nammentlik in amindemint yn. Dan bin je al ﬁerder as de measte riedsleden dy’t inkeld sa no en dan mar lêbbige fragen stelle oer de besluten fan it kolleezje fan boargemaster en wethâlders.

Bauke de Wol is in leave man. Der moat heechnedich hûzen komme yn de gemeente; der is wenningneed. Dêr wol hy wat oan dwaan. Prima. Hy sette yn dat amindemint dat de ried it kolleezje fersiket (!) om in beliedskader wenunits op te stellen.

Wenunits bin gjin hûzen, mar hokjes. Us nije regear is tsjin asylsikerssintra, dus kinne de wenunit-fabrikanten dy dingen net mear kwyt. Dy soenen moarn oeral al delset wurde kinne. Dat soe geskikt wêze foar benammen Bauke syn leeftiidsgenoaten.

It wurdt lykwols neat. Want foardat Bauke syn amindemint by it kolleezje kaam is, binne dy al mei fakânsje. Krekt as de ried. De hiele gemeente docht dêrnei wiken lang neat oars as ôfskied nimme fan Fred Veenstra en it sykjen nei in ferfanger

Dan praat it kolleezje krekt foar de Kryst oer al of net in beliedskadernota te meitsjen. Dat is neat oars as dat je alle foars en tsjins foar wenunits op in rychje sette. Dat rychje liz je dan de ried foar. De ried, dy’t no al klapte foar it amindemint, seit dan dat der in foarstel komme moat om hjir en dêr wat wenunits del te setten.

Dan giet nei al dat geâldehoer it gemeentehûs, of in ynhierd buro, dêrmei oan de slach. It duorret likernôch twa jier foardat de hiele gemeente frege is om in wenunit njonken de doar of yn de tún te krijen. Dan moat de ried………..

Jim begripe it. Dit duorret jierren. Sterker, alles duorret noch folle langer wylst se de hûzen ferjitte. Dat leave amindemint fan Bauke de Wol is dus in ekstra hobbel en soarget der foar dat de minsken dy’t nó in hûs ha wolle, it dan net iens mear nedich ha.

Eelke Lok. Als journalist van Omrop Fryslân draait hij al veertig jaar mee en is hij met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround. Door zijn originele no-nonsense kijk op de wereld weet hij ogenschijnlijk ingewikkelde zaken vaak te relativeren en tot de essentie te herleiden. En dat is ook wat u in de columns van Eelke kunt verwachten.

De vinger op de zere plek….

NATUURMAN

SYTSE BOUWHUIS UIT WYCKEL:

krijen”

Het gaat om de Johan de Jong-boom, genoemd naar de onderwijzer/bioloog uit Dachten. Die voordat hij overleed op 81-jarige leeftijd in 2022 bijna veertig jaar lang de luisteraars van de Friese omroep op een heel indringende wijze vertelde over allerhande gebeurtenissen en verschijnselen in de natuur. Uit waardering daarvoor wil de Omrop zo nu en dan een boom uitreiken aan mensen die, met dezelfde intentie als De Jong deed: de natuur dichter bij de mensen brengen.

Johan de Jong-boom

Die Johan de Jong-boom komt de eerste keer heel goed terecht. Bij Sytse Bouwhuis uit Wyckel die prachtig en intens kan vertellen over de natuur. Dat vertellen doet hij ook graag. Hij leidt natuurexcursies. In een mooi woord heet dat natuureducatie. Bouwhuis noemt het meer gewoon een gezellig en informatief praatje maken met mensen die belangstelling tonen voor de natuur.

“Ik ha dat eins erft fan ús heit.” Heit was boer in de Parregeaster Mar. Het was niet een boer die alleen maar kon praten over koeien. “Hy wie ek… no ja, romantikus.” Zeer belangstellend voor de natuur. En cultuur. Met name taal had zijn belangstelling. Heit schreef zelfs een paar boekjes en las gedichten. En nam zoon Sytse mee als de weidevogels zich presenteerden in het weiland. Hij leerde de kleine Sytse alles over de natuur. “Hy beneamde planten en fûgels. Yn it Frysk”, zegt zoon Sytse nu. En dan wordt ook hij ineens romanticus als hij tussendoor zegt: “…doe wie alles der noch.”

Als het toen gekund had was de nu 66-jarige Sytse wel in de natuur doorgegaan. Maar in die tijd waren er nog weinig natuurfunctionarissen. En je moest vanzelfsprekend wel wat verdienen. Zo kwam Sytse terecht in de zuivel. En werkte daar

“Witst wat ik sa moai fyn? At ik der al net mear bin, dan stiet dy beam der noch altyd.” Sytse Bouwhuis wijst tevreden naar een bosje vlak bij zijn huis in Wijckel. Dat is zijn bos. ‘Dy beam’ waar hij op doelt zal in november door hem worden gepland. In dat Boukeboskje? Dat weet hij nog niet, want het is wel een heel bijzondere boom. Omrop Fryslân reikt hem uit aan iemand die zich verdienstelijk maakt voor de natuur. En de natuur is veel groter dan zijn bos.

bijna veertig jaar in Workum en Balk. Maar hij heeft zijn liefde nimmer vergeten en al zijn vrije tijd besteed aan allerlei zaken in de natuur en natuureducatie.

Oppakt

“Want ik ha wat ús heit my fertelde oppakt en meinaam, it is by my bleaun.” Heel vaak merkt hij dat wat hij vertelt ook meegenomen wordt door de mensen die zijn excursies of praatjes volgen. “Kennis makket de minsk ommers riker.” Als dat zo is, dan zou het beter moeten gaan met de natuur, maar de praktijk blijft dat die nog steeds achteruit gaat. Bouwhuis haalt zijn schouders op. Hij heeft dat z’n hele leven meegemaakt. “It is gien sa’t it gien is.”

Immers de ruilverkaveling in de tachtiger jaren maakte de natuur helemaal ‘anders’. “Wy hienen bygelyks in stik greide yn de foarm fan in skûtsjefok. Dat neamde ik ek de Fok. Nei de ruilverkaveling wie alles

rjochtlutsen. En wie myn fok kwyt.” Oftewel de ziel ging er wat uit. Ook letterlijk, want overal ging het water omlaag.

‘Anders’ Daarmee kwam er een ‘andere’ natuur. Sytse Bouwhuis is zich daar bewust van. Maar de nieuwe generatie weet niet hoe dat er uitzag. “En ik wol harren dêr op no wize, sadat se har dêr bewust fan wurde. Dat sit ýn my. Minsken dêr tsjûge fan meitsje.” Dat is de grondslag voor zijn passie: verhalen daarover vertellen in excursies. Of zoals hij het zegt: “Ik wol it der mei jim efkes oer ha.”

Als hij het woordje ‘ik’ uitspreekt komt hij overigens met de opmerking dat dit verhaal niet over hem moet gaan, maar over de wijze waarop mensen natuur beleven en kennis kunnen maken met de natuur van toen en nu. Sytse Bouwhuis vindt zichzelf niet belangrijk, de natuur wel. En dus neemt hij ons mee naar het bos aan de overkant van de weg.

‘It Boukeboskje’ zeggen ze in Wyckel, waar Sytse al veertig jaar woont. Een mini-bosje eigenlijk, anderhalve hectare groot. Een ‘open’ bos, het is voor iedereen vrij toegankelijk. In tegenstelling tot heel veel halve en hele natuurterreinen in Nederland. Hij mompelt over het wat spijtige ambtenarengedrag van té grote natuurorganisaties.

Waarvan er overigens één was (Staatsbosbeheer) die dit bos ruilde met dat van omke en tante in Sondel, dat was overgebleven. De overkant van de weg was handiger. Omdat hij in zo’n bos een eigen beleid wilde voeren. Hij deed iets wat in grotere en andere bossen eigenlijk nooit gebeurt. Daarvan laten ze ook om financiële redenen de natuur z’n gang gaan. Sytse Bouwhuis maakte echter ruimte in it Boukeboskje. Tussenstukje waar je kunt zitten. En drie paden lopen er doorof omheen. Toegankelijk.

TEKST EELKE LOK // FOTO’S JOHAN BROUWER

FRIS VAN START!

LAPTOP | ASPIRE 3 (A315-44P-R8B9)

MESH ROUTER | DECO X20 (3-PACK)

• Uniform netwerk - Automatisch de beste verbinding wanneer je door het huis loopt

• Verbindt tot 150 apparaten probleemloos met je WiFi

• Plug & Play - In 3 stappen aangesloten en online

• Volledige Deco serie werkt samen, ideaal voor uitbreiding nu of later

• Windows 11 Home

• 15,6” Full HD IPS-beeldscherm

• AMD Ryzen™ 7 5700U processor

• 16GB DDR4 RAM

• 512GB SSD opslaggeheugen

Alles wat je nodig hebt om iets te doen

CHROMEBOOK |

314 (CB314-3H-C79Z)

• 14” Full HD IPS-beelscherm

• Intel® Celeron® N4500 processor

• 4GB DDR4 RAM

• 128GB eMMC opslaggeheugen

• ChromeOS

ALL-IN-ONE PRINTER | ECOTANK ET-2875

• Printen, scannen en kopiëren

• Printen zonder cartridges, gebruiksvriendelijk, eenvoudig en snel te vullen inkttanksysteem

• Werkt met Epson 104 inktflesjes

• Uitzonderlijk goedkoop printen - Bespaar tot 90% op je printkosten

Expert Bijlhout

Lemmer | Schulpen 9 | 0514-561296

Emmeloord | Achterom 2-4 | 0527-870070

Joure | Midstraat 124-126 | 0513-414205 ExpertLemmer ExpertEmmeloord ExpertJoure

• 11” WUXGA (1920X1200) MET 90HZ REFRESH RATE

• OCTA-CORE PROCESSOR MET 4GB WERKGEHEUGEN

• 128GB OPSLAGCAPACITEIT

• INCLUSIEF ACTIVE PEN

• ANDROID™ 13

Expert [Plaatsnaam] [Adres] | [Telefoonnummer] expert.nl/[Plaatsnaam] | [Plaatsnaam]@expert.nl

Prijs- en modelwijzigingen en eventuele druk- en zetfouten voorbehouden. Prijzen en acties gelden t/m 25 augustus 2024. Voor alle actiemodellen geldt maximaal 3 per klant.

vervolg van pagina 7

Kappen

Hij kapte, maar plantte ook nieuwe bomen om wat meer variatie aan te brengen. Diversiteit en transitie noemen ze dat. Sytse Bouwhuis gebruikt zulke woorden niet. Hij vindt slechts het belangrijk dat iedereen die er op een bankje gaat zitten zich thuis, rustig en gelukkig voelt als ze om zich heen kijken of luisteren naar de vogeltjes. “Dan nimme se, at ik ris lâns kom, de tiid om efkes te praten en dan fertel ik wol hokker fûgeltsje at se hearre en wat foar beam at ik plantte ha.”

Dat is zíjn natuureducatie. “At immen op dat bankje sit en dy fernuvert him. Dat is myn ‘stepping stone’, it opstapke nei it komplete ferhaal.” De ‘fernuvering’ zit ook een beetje in de aankleding van it Boukeboskje. Sytse Bouwhuis heeft er allemaal eigenzinnige beelden gebouwd van steen. Of met hout leuke dingen gedaan. Of een mooie entree. Verassingen als je door het bos loopt. “It erfskip fan heit.”

Fernield

Als we er doorheen lopen vertelt Bouwhuis wat hij allemaal gekapt heeft en nieuw gemaakt. En dan spreekt hij ineens een gouden zinnetje uit: “Ik ha in soad fernield om wat moais te meitsjen.”

Hoe dan ook, de mensen die er op een door hem geconstrueerd bankje gaan zitten zijn er blij mee. Zoals de meeste mensen ook blij zijn als ze net hem op natuurexcursie gaan. Al zijn er nog steeds

Ik lit se rûke en priuwe oan alles wat der is”

veel mensen zijn die het nooit zien. “Ik gie mei in skoalleklasse foar in ekskursie nei de Swannepôle. In ûnderwizeres dy’t hjir al har hiele libben wennet sei ynienen dat se dêr noch nea west hie.”

Dus hebben zijn excursies effect. Meer mensen komen zo in aanraking met de natuur. Dus zitten de organisatoren met de bemensing. Er zijn wel cursussen om excursies te leiden, “mar de helte fynt dat al te dreech. Foar guon minsken is it har ding gewoan net.” En hoe moet je stikstof laten zien. Belangrijk is wel zegt Bouwhuis dat meer kinderen via de school met de natuur kennis maken. “En der soe folle mear tiid oan de biologielessen bestege wurde moatte.” Ergens klapt Johan de Jong in zijn handen.

En natuurlijk heeft het werk wat de mensen van natuureducatie impact. Vooral als je het op de manier van Sytse Bouwhuis doet. Immers volgens hem zijn planten net mensen. “Sa lis ik it út.” Zijn wetenschap is een soort plantensociologie, ze groeien op hun eigen manier. Vooral als je de verscheidenheid in it Boukeboskje. Daar gaan mensen op een bankje zitten genieten “en dan lit ik se rûke en priuwe oan alles wat der is.” Zegt één van de oprichters van het Instituut voor Natuureducatie en Duurzaamheid in Gaasterland. Mar en Klif doet ook veel. En Bouwhuis zit ook in de Vroege Vogelexcursies.

Boukeboskje

Merkwaardig als je vraagt naar ‘zijn’ stukje natuur. Dat ligt niet in Gaasterland. Het is zelfs niet it Boukeboskje. Nee, dan noemt hij het Wad. De echte natuurman houdt van verscheidenheid. Die is daar te vinden.

Nog eens proberen: die Johan de Jong-boom die komt toch in it Boukeboksje te staan? Sytse Bouwhuis weet het nog niet. ”Dêr wurdt dy beam wat wei tusken al dy oare beammen.” Hij wil graag een walnotenboom ergens solitair planten. In november zal dat gebeuren. De echtgenote van Johan de Jong zal er bij aanwezig zijn en heeft al gezegd blij te zijn dat iemand als Bouwhuis die boom krijgt en zal planten.

In gedachten ziet Sytse Bouwhuis die boom al staan. “En hy stiet der noch folle langer as at ik libje. En dat is goed.”

37 e editie Friese Ballonfeesten

anders dan anders

maar We hebben twee fantastische dagen gehad!

Gelukkig kregen we na de zware beslissing om de 37e editie van De Friese Ballonfeesten op de Nutsbaan dit jaar af te lassen, vanuit allerlei richtingen support: vrijwilligers, sponsoren, winkeliers, bezoekers, ballonvaarders, ballonteams, de kermis, de kofferbakmarkt, de oldtimerdag en de gemeente De Fryske Marren: hartverwarmend!

De Friese Ballonfeesten zijn van en voor iedereen en daarom werd het een fantastische, aangepaste editie van het muziekplein in Park Heremastate.

Wij hebben genoten. Iedereen ontzettend bedankt en tot volgend jaar!

Bestuur Friese Ballonfeesten www.ballonfeesten.nl

Kort zakelijk

Ook jouw bedrijfsnieuws promoten met een nieuwsbericht op deze speciale ‘Kort zakelijk’-pagina? Neem dan contact op met ons, via adverteren@grootmedia.nl onder vermelding van ‘kort zakelijk’. Of bel naar 0515 - 745 005.

Nannewiid

Al van jongs af aan ben ik eraan gewend dat onze straat aan het Nannewiid ‘s zomers of ’s winters tot leven komt. De weg is dan niet langer wat ons bindt, maar het water of ’s winters het ijs. Groeten vanaf de waterkant naar voorbijvarende buren of op het ijs bijpraten met een beker warme chocolademelk. Bij lange vorstperiodes beperkt dit zich niet tot de straat, maar ontmoet het hele dorp elkaar op het meer, zoals op zoveel plaatsen in Fryslân. De afgelopen jaren werden overal de winters door gebrek aan lange vorstperiodes stiller en stiller. Maar in Oudehaske werden ook de zomers stiller. Bootjes werden uit het water gehaald en gezwommen werd er op veel plaatsen niet meer. Het Nannewiid, en dan met name de noordkant, slibde elk jaar meer dicht en zwemmen had op een gegeven moment meer weg van een modderbad nemen. Daar kwam bij dat de waterkwaliteit rap verslechterde. Al een aantal jaren gaf de FUMO vaker wel dan niet een negatief zwemadvies. Toen ik pas kon zwemmen werd er voor het laatst gebaggerd, bijna 30 jaar geleden. Al die tijd werd er door dorpsgenoten en campinggasten volop gevaren, gekanood, gezwommen. Maar een generatie later, nu ik zelf een dochter heb van 6, was die periode duidelijk tot zijn eind gekomen. En wie moest dit alles op gaan lossen? Want wie gaat er eigenlijk over het Nannewiid? Gemeente, Staatsbosbeheer, Wetterskip, Provincie: Er waren een hoop belangen, maar het is gelukt. Het afgelopen jaar is het Wetterskip begonnen de noordkant opnieuw uit te baggeren, na jaren lobbyen en veel inspanningen van het dorp en de opgerichte stichting Nannewiid. Ondertussen zetten deze zomer meerdere dorpsgenoten zich wekelijks in om het strand schoon te houden in de hoop dat de waterkwaliteit goed blijft. En al die inzet betaalt zich uit: het meeste slib is weggebaggerd én de meetresultaten van de FUMO zijn al weken achter elkaar goed! Een opsteker voor het dorp, de ondernemers rondom het meer en alle liefhebbers van het Nannewiid.

Onze sloot bestaat ook weer uit water in plaats van modder. En daar zijn ze, terug van weg geweest: baantjes trekkende buren in de ochtend, verdwaalde campinggasten die onze doodlopende sloot in komen kanoën en het allerbelangrijkste: kinderen die van de ene buur naar de andere zwemmen om (nog) een ijsje te scoren of een trucje te laten zien.

Hopelijk wordt de door de provincie toegezegde gebiedsregisseur gauw aangesteld zodat er een toekomstbestendig plan ontwikkeld kan worden voor Oudehaske. Dat is hard nodig als we over 20 jaar niet voor hetzelfde probleem willen staan.

Anne Merkuur, fractievoorzitter

GroenLinks-PvdA De Fryske Marren

Anne Merkuur (1989) is fractievoorzitter van GroenLinks-PvdA in de gemeenteraad van De Fryske Marren. Anne woont met haar vriend en hun dochter in Oudehaske.

Beleef het op HISWA te water

LELYSTAD – Sinds 2018 vindt de Hiswa te Water, de grootste in-water bootshow van Noord-Europa, plaats in de Batavia Haven in Lelystad. Na twee goedbezochte edities in 2018 en 2019, was in 2022 de Hiswa te Water terug en hoe!

In een zo goed als uitverkocht huis en zonovergoten Batavia Haven was het heerlijk vertoeven. Met meer dan 30.000 bezoekers in een uitstekende sfeer was de derde editie in Lelystad een groot succes te noemen. Op de kade en de steigers van de Batavia Haven gonsde het van de positieve berichten. De nieuwe locatie, de indeling van de haven, de aankleding, het brede aanbod aan boten, de diversiteit aan kade-exposanten en natuurlijk het proefvaren, alles leek bij te dragen aan een positieve sfeer.

De haven wordt wederom omgetoverd tot het walhalla voor ieder type watersporter. Zoals het er nu uitziet komt het weer helemaal vol te liggen in de

haven en zullen alle stands op de kade en in de grote entreetent bezet zijn. Naast alle mooie boten in de haven en fraaie stands op de kade is er nog veel meer te doen. Demonstraties op de kade, proefvaren in de haven, heerlijk eten op een van de terrasjes en een bezoek aan Batavia Stad Fashion Outlet of Batavia Museum. Thema tours door de haven begeleidt door een specialist van de beurs.

Editie 2024 van de Hiswa te Water vindt plaats in de Batavia Haven Lelystad van 28 augustus tot en met 1 september en zal als geen andere beurs het evenement worden waar je je kan informeren en oriënteren over alles wat de nautische watersport heeft te bieden.

Alle kinder- en jeugdactiviteiten gratis toegankelijk

BALK - Van 24 t/m 31 augustus 2024 zal Balk bruisen van activiteiten voor jong en oud. Stichting Feestweek Balk heeft dit jaar een gevarieerd programma samengesteld, waarin traditie en vernieuwing hand in hand gaan.

Op het programma staan de Survival Run voor ouderen en kinderen of vriendteams, de Waterrace van Balk in en rond de Luts, Swingo, een muzikale bingo voor kinderen tot en met groep 8, de LEGO Masters Bouwwedstrijd en een Kindermiddag. Traditiegetrouw wordt de laatste donderdag van augustus afgesloten met de jaarlijkse Gondelvaart van Balk. Dit jaar varen de groots versierde gondels voor de 61-ste keer over de Luts. Met maar liefst acht bouwploegen belooft het wederom een waar spektakel te worden. Na afloop van de Gondelvaart kunnen bezoekers genieten van live muziek door de bekende band ‘Deadline’. Toegangskaarten voor de Gondelvaart zijn verkrijgbaar via de website van Feestweek Balk.

Een belangrijk speerpunt van Feestweek Balk 2024 is dat alle kinderen jeugdactiviteiten gratis toegankelijk zijn. Dit is mede mogelijk dankzij de opbrengsten van de Gondelvaart en de steun van sponsors. Hiermee hoopt de organisatie een breed publiek aan te spreken en de gemeenschap te verbinden.

Op www.feestweekbalk.nl staat een volledig overzicht van alle activiteiten, inclusief tijden en aanmeldingsformulieren.

Bij de Welzijnwinkel slaag je zeker

SNEEK – Stap eens binnen bij de onlangs geopende thuiszorgwinkel: De Welzijnwinkel in Sneek. Hier vind je een uitgebreid assortiment aan hulpmiddelen en welzijnsproducten die je zelfstandigheid bevorderen en je dagelijkse verrichtingen gemakkelijker maken.

Het assortiment bestaat niet alleen uit rollators, rolstoelen en elleboogkrukken, maar je vindt er ook (sport) braces, hulpmiddelen om steunkousen aan- en uit te trekken, bloeddrukmeters, thermometers, sleutelkluisjes en borstkolven. Of je nu tijdelijke ondersteuning nodig heeft, tijdens je revalidatie, of op zoek bent naar een permanente oplossing, bij de Welzijnwinkel slaag je zeker.

Lenen

De Welzijnwinkel is een uitleenpartner van Kersten Hulpmiddelen. Wist je dat je in de meeste gevallen kosteloos een hulpmiddel kunt lenen? Kleine hulpmiddelen haal je gewoon op in de Welzijnwinkel.

Verhuur

Wij verhuren krukken, kniesteps, rollators, looprekken en borstkolven. Heb je vragen of wil je gewoon even in de winkel rondkijken? Nanette heet je van harte welkom!

De Welzijnwinkel is geopend van maandag t/m vrijdag van 09.00 tot 17.00 uur. Je vindt de winkel op het terrein van het Antonius Ziekenhuis, vlakbij de hoofdingang.

INHOUD

• Gemeentegezicht: Antsje Wiegersma en Maria Wolthuizen, locatiecoördinatoren bij opvanglocatie Tjeukemeer

• De Fryske Marren: een heerlijke plek om te wonen en leven

• Veilig zwemmen in De Fryske Marren

Gemeentelijke activiteiten kalender

Vergaderingen gemeenteraad

Woensdag 18 september Petear, 19.30 – 22.30 uur

Kijk voor actuele informatie op: defryskemarren.nl/gemeenteraad

Evenementen

In de gemeente vinden het hele jaar door evenementen plaats. Benieuwd naar de grotere evenementen in 2024? Op de evenementenkalender op onze website vindt u een overzicht. Evenementen die vergunningsvrij zijn staan hier niet op.

Meer informatie: defryskemarren.nl/ evenementenkalender

Nieuwsgierig naar wat er nog meer speelt in de gemeente?

Gratis openbaar vervoer voor inwoners met een laag inkomen

Gemeente De Fryske Marren biedt inwoners met een laag inkomen vanaf 1 april tot en met 31 december 2024 gratis openbaar vervoer aan. De Fryske Marren is de eerste Friese gemeente met de Meedoen Pas van Arriva. Een familiebezoek, naar vrienden, (vrijwilligers)werk of een bezoek aan bijvoorbeeld het ziekenhuis? Met de Arriva Meedoen Pas kunnen inwoners dit ‘gewoon’ doen door in de bus en trein te stappen.

Gratis reizen tijdens daluren en in het weekend Houders van de pas kunnen van maandag tot en met vrijdag in de daluren gratis reizen met de bussen en treinen van Arriva in Friesland. In het weekend is het reizen gratis met de Meedoen Pas.

Kijk voor meer informatie op de website

Of bekijk de video over de Meedoen Pa s

@doortrappen.fryslan @Doortrappen.Fryslan

@doortrappen.fryslan

Lekker blijven fietsen tot je 100ste?

Gratis!

@doortrappen.fryslan @Doortrappen.Fryslan

@Doortrappen.Fryslan

Kom naar de Fiets Totaal Doortrap Dag

Lekker blijven fietsen tot je 100ste?

Kom naar de Fiets

Gratis!

Totaal Doortrap Dag

Woensdag 11 september

Kom naar de Fiets Totaal Doortrap Dag

Zalencentrum 't Haske, Joure

Woensdag 11 september

Zalencentrum 't Haske, Joure

Fiets jij met plezier en wil je dat zo lang mogelijk blijven doen?

Zalencentrum 't Haske, Joure

Dan staat veilig fietsen voorop. Tijdens de Fiets Totaal Doortrap

Fiets jij met plezier en wil je dat zo lang mogelijk blijven doen?

Dan staat veilig fietsen voorop. Tijdens de Fiets Totaal Doortrap

Dag vertelt de Fietsersbond je alles over veilig fietsen en fiets je gezellig met anderen een Doortraproute bij jou in de gemeente.

Dan staat veilig fietsen voorop. Tijdens de Fiets Totaal Doortrap

Dag vertelt de Fietsersbond je alles over veilig fietsen en fiets je gezellig met anderen een Doortraproute bij jou in de gemeente.

Fiets een mooie Doortraproute tussen de 20 en 25 kilometer

Dag vertelt de Fietsersbond je alles over veilig fietsen en fiets je gezellig met anderen een Doortraproute bij jou in de gemeente.

Gezellig met andere fietsliefhebbers

Fiets een mooie Doortraproute tussen de 20 en 25 kilometer

Ontvang handige informatie over veilig fietsen

Fiets een mooie Doortraproute tussen de 20 en 25 kilometer

Gezellig met andere fietsliefhebbers

Kijk op: defryskemarren.nl

Burgemeester Fred Veenstra vertrekt bij gemeente De Fryske Marren

De gemeenteraad van Smallingerland heeft Veenstra in de raadsvergadering van dinsdag 9 juli voorgedragen als nieuwe burgemeester. Veenstra is sinds 2015 burgemeester van De Fryske Marren en gaat waarschijnlijk vanaf november 2024 deze rol vervullen voor Smallingerland.

Kijk voor meer informatie op: www.doortrappen.frl.

Ontvang handige informatie over veilig fietsen

Kijk voor meer informatie op: www.doortrappen.frl.

Aanmelden: Mark Bron, m.bron@sociaalwerkdekear.nl.

Kijk voor meer informatie op: www.doortrappen.frl.

Aanmelden: Mark Bron, m.bron@sociaalwerkdekear.nl.

GEMEENTEGEZICHT

Antsje Wiegersma en Maria Wolthuizen, locatiecoördinatoren bij opvanglocatie Tjeukemeer

‘Als we ergens goed mee hebben geholpen, worden we overladen met dankbaarheid’

Het is ‘in gouden plakje’: voormalig hotel Het Tjeukemeer in Delfstrahuizen. Direct aan het meer en midden in de natuur. Sinds 1 juli is hier plek voor 83 Oekraïense vluchtelingen. Antsje Wiegersma en Maria Wolthuizen, beiden locatiecoördinator, vertellen over hun rol. Een kijkje in de keuken bij twee dames die van wanten weten.

Ten tijde van het interview, dat in verband met vakantietijd en drukte van de dames eind juni plaatsvond, heerst er nog een serene rust aan de Marwei 130 in Delfstrahuizen. Antsje en Maria hebben de opvanglocatie bijna klaar: de keukeninventaris is gereed en een groot deel van de kamers is ingericht met meubels en bedden. Het wachten is nog op het linnengoed, de digitale apparatuur voor de werkplekken van de dames en het belangrijkste: de bewoners.

Gewoon een baan

“Er komen in ieder geval 24 mensen vanuit De Oorsprong uit Sint Nicolaasga. Daar worden de containerunits weggehaald en deze gezinnen krijgen hier een nieuw plekje”, begint Maria, nu nog locatiecoördinator bij De Oorsprong.

“Het is nog even afwachten wie dit precies gaan worden, want de meeste vluchtelingen hebben gewoon een baan en werken bijvoorbeeld bij Holiday Ice in Sint Nicolaasga. En die werkplek is zonder eigen vervoer niet zo goed bereikbaar vanuit Delfstrahuizen.”

Vier opvanglocaties

Met deze nieuwe opvanglocatie zijn er in totaal vier plekken waar Oekraïners worden opgevangen in onze gemeente. De noodzaak voor een extra locatie komt voort uitde inspanningsverplichting die

gemeenten hebben. Tjeukemeer is aangewezen voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen die vallen onder de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB).”

Kringloop

Oorspronkelijk was het voorste gebouw aan de waterkant het woondeel van een boerderij. Het pand ademt daardoor een fijne sfeer. In het voorhuis is een grote woonkeuken ingericht met een mooi kookeiland. Deze ruimte is voor algemeen gebruik. Maria: “We hebben het grootste deel van de inventaris bij de kringloop gekocht: de borden, het bestek, de kopjes en pannen. Maar ook de banken en koelkasten zijn tweedehands.”

Aanspreekpunt

Maria en Antsje zijn overdag het aanspreekpunt voor alle dagelijkse dingen. “We helpen bewoners met de aanvraag van een Nederlandse bankrekening, schrijven ze in bij de huisarts en tandarts, en bij bijvoorbeeld de sportvereniging”, licht Antsje toe. De kinderen gaan

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

naar school en de meeste ouders werken. “Wij zijn er van acht tot vijf uur en daarna komt er een beveiliger. Die is er om de veiligheid van de bewoners te garanderen. Stel je voor dat er brand uitbreekt of een andere ernstige gebeurtenis. Oekraïners spreken nauwelijks Engels en met die taalbarrière is het lastig om hulpdiensten te benaderen. Dus dat moeten we goed regelen.”

Geen hotel

Hoewel de dames de bewoners bij van alles en nog wat ondersteunen, is het verblijf geen hotel. “We sturen erg aan op zelfredzaamheid”, benadrukt Maria. “Laatst was de wc verstopt en werd mij gevraagd of ik de riooldienst kon bellen. Ik ging even poolshoogte nemen en constateerde dat iemand er heel veel papier in had gedaan. Dan doen we een briefje op de wc met de boodschap dat degene die dit heeft veroorzaakt het ook zelf mag oplossen. Dat zou je thuis ook doen, voordat je kosten gaat maken.”

Maria Wolthuizen (links) en Antsje Wiegersma

‘Nog wat laatste kleine puntjes op de i en we gaan los. We hopen dat de bewoners zich hier snel thuisvoelen.’

Andere zorg

Antsje: “En er zijn natuurlijk ook culturele verschillen, dat zie je bijvoorbeeld bij zorgvragen. In Oekraïne kennen ze de functie van huisarts niet, daar ga je gelijk naar het ziekenhuis als er wat is. Zo komen bewoners soms bij me met de vraag of ik de ambulance wil bellen, omdat ze 38 graden koorts hebben. Wij

kijken dan even hoe erg het is en als het meevalt, leggen we rustig uit dat we dat hier anders doen en dat we het eerst nog even aankijken.”

SayHi

De dames zijn van vele markten thuis en moeten het hoofd koel houden in stresssituaties. Dat gaat ze prima af. Heldere communicatie

is daarbij belangrijk. De app SayHi wordt veel ingezet. “Wij spreken onze boodschap in en de app vertaalt het en zet het om in een spraakbericht. Overigens worden zorgvragen sinds kort opgelost met het online portaal Arene. Daar kunnen de vluchtelingen in het Oekraïens hun zorgvraag stellen en bepaalt een huisarts of ze doorverwezen moeten worden. Dat is fijn, want dan ligt die verantwoordelijkheid bij een professional”, aldus Maria.

Dankbaar

De locatiecoördinatoren vinden het helpen van mensen en de variatie – ‘je weet nooit wat een dag gaat brengen’ − het mooiste aan hun werk. “Als we ze ergens goed mee hebben geholpen, dan worden we overladen met dankbaarheid”, zegt Antsje. “Dan krijgen we chocola, bloemen of koken ze hun nationale trots voor ons: een kopje Borsjtsj − soep van rode biet.”

Aantal Oekraïense vluchtelingen

In De Fryske Marren hebben we vier opvanglocaties:

1. De IJsvogel, Legemeer: 103 bewoners

2. De Oorsprong, Sint Nicolaasga: 60 bewoners

3. Boerderij Welgelegen, Harich: 49 bewoners

4. Het Tjeukemeer, Delfstrahuizen: 24 (plek voor 59 extra) bewoners

Normaal leven

De vluchtelingen redden zich over het algemeen prima en de meesten zitten niet te wachten op georganiseerde activiteiten. “De bewoners willen graag een normaal leven opbouwen en wij zijn er om ze daarbij te helpen. Toch nemen we heel duidelijk het werk niet uit handen. “We struinen Indeed niet voor ze af, maar als ze een vacature hebben gevonden, zijn wij er wel om te helpen met een sollicitatiebrief. En we ondersteunen bij belastingzaken en dergelijke.”

Hulpvaardig

Twee jaar geleden is Antsje als vrijwilliger naar de Oekraïense grens gereden om spullen te brengen. Deze waren verzameld bij de opvanglocatie Welgelegen in Harich. “Op het moment dat we alle spullen gingen inladen, kwamen bewoners vanuit hun huis ons helpen. Zo ontstond er een menselijke ketting. Dus de Oekraïners zijn misschien niet zo van de geplande activiteiten, maar wel heel hulpvaardig”, aldus Antsje.

Zwemles

De opvang ligt direct aan het Tjeukemeer. Er zijn daarom stevige hekken langs de waterkant geplaatst. Oekraïners kunnen over het algemeen niet zwemmen en kleine kinderen al helemaal niet. “Daarom proberen we ook om de kinderen op zwemles te krijgen. En we gaan natuurlijk flink wat vispassen aanvragen, want vissen kun je hier perfect”, glimlacht Maria.

De Fryske Marren: een heerlijke plek om te wonen en leven

In ons mooie De Fryske Marren is het ‘noflik wenjen’. Het is dan ook niet verwonderlijk dat woningen en bouwkavels hier gewild zijn en er blijvende vraag naar is. De gemeente wil graag aan deze vraag voldoen. Met de verkoop van bouwkavels wordt het woningaanbod vergroot én de leefomgeving aantrekkelijker gemaakt.

Op allerlei locaties in De Fryske Marren wordt gewerkt aan nieuwe woningen. Er is daarbij verschil tussen projectmatige bouw en bouw in de vrije sector. Bij projectmatige nieuwbouw laat een projectontwikkelaar een aantal woningen bouwen in dezelfde straat of wijk. Meestal komen die er allemaal identiek uit te zien. Bij bouw in de vrije sector schakelen toekomstige bewoners zelf een aannemer in. Maar dat komt pas na de eerste stap: het kopen van een bouwkavel.

“In het eerste geval staat dus veel meer vast”, zegt Wieneke Riemersma. Als medewerker grondzaken bij de gemeente regelt zij de verkoop van particuliere bouwkavels in De Fryske Marren. “Al heb je als koper vaak wel de mogelijkheid om wat aan te laten passen. Bijvoorbeeld de woonkamer iets groter maken, of de bijkeuken bij de keuken betrekken. Maar wil je veel vrijheid hebben en helemaal naar eigen wens je droomhuis laten bouwen, dan kies je voor de tweede optie en koop je een kavel.”

Verloting van kavels

Regelmatig zijn er in De Fryske Marren kaveluitgiftes. Hierbij verloot de

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl Informatiebijlage

‘De belangstelling is elke keer groot’

gemeente beschikbare bouwkavels onder de geïnteresseerden. “De belangstelling is elke keer groot”, vertelt Wieneke. “Door de kavels te verloten, heeft iedereen evenveel kans.” Blijk je te zijn ingeloot, dan krijg je een reservering. Die reserveringsperiode kun je gebruiken om het voor jezelf goed op een rij te zetten. Gaat het financieel inderdaad lukken? Kan ik de woning laten bouwen zoals ik voor ogen heb? Kan ik een geschikte aannemer vinden? Een belangrijk aandachtspunt bij de voorbereiding op de bouw van een huis is de omgevingsvergunning. Zonder die vergunning kan de bouw niet van start gaan. De omgevingsvergunning is online aan te vragen via het Omgevingsloket (omgevingswet. overheid.nl).

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

Wieneke Riemersma

FOTO: STUDIO SPONTAAN, RIANNA HILARIUS

Wieneke: “Bij de aanvraag toetsen mijn collega’s van vergunningverlening of de bouwplannen passen bij het omgevingsplan van de gemeente. Het is natuurlijk handig als je van tevoren weet of de aanvraag een goede kans van slagen heeft. Daarom vindt hierover meestal een vooroverleg plaats.” Is de vergunning toegekend en staan ook alle andere seinen op groen, dan wordt een koopovereenkomst opgesteld. Niet lang daarna volgt de overdracht van de kavel.

‘Build to order’

In meerdere kleinere kernen heeft de gemeente onderzocht of er behoefte is aan woningbouw. Dit heeft ertoe geleid dat in een aantal dorpen een ‘build to order’-traject is gestart. ‘Build to order’, oftewel vraaggestuurd bouwen, houdt in dat de mensen die zijn ingeloot om een kavel te kunnen kopen, met de gemeente mogen meedenken over de indeling van het plangebied. “Bij een gewone kaveluitgifte zijn de verkaveling –

de manier waarop de beschikbare grond is opgedeeld – en de prijzen al vastgesteld”, legt Wieneke uit. “Alle te verloten kavels zijn dan al bouwrijp. Maar bij ‘build to order’ zit je nog in een eerdere fase van de gebiedsontwikkeling. Hierdoor kun je in samenspraak met de gemeente zelf de ligging en grootte bepalen van de kavel die je koopt.”

‘Build to order’ is een lang en intensief traject. Soms zien mensen daardoor tussentijds af van de koop van de kavel. Wieneke: “De kavels die overblijven, brengen wij via een gewone kaveluitgifte weer op de markt. Daar maken we hoe dan ook wel iemand blij mee.” De komende tijd gaat de gemeente de ‘build to order’trajecten evalueren. Ondertussen blijft ze zich samen met betrokken partijen inzetten voor meer woningbouw in De Fryske Marren, zowel in de grote als in de kleinere kernen.

Wethouder Chris van Hes:

“De Fryske Marren is de moaiste gemeente fan Nederlân om yn te wenjen. Wy hawwe hjir alles: in grut ferskaat oan lânskippen, in geweldige ynfrastruktuer, it ‘ons kent ons’-gefoel, in grutte mjitte fan feiligens en wissichheid én in ekonomysk sterke regio. Ik bin der grutsk op dat wy mei-inoar de skouders ûnder de útdagingen doare te setten, wêrby ‘t wy altyd wol besykje om de minsklike maat te hâlden. Koartsein: it is moai en noflik wenjen, wurkjen en libjen yn De Fryske Marren.”

Verkoop van vrije sector kavels in Lemmer en Oosterzee

Dit najaar zijn er twee kaveluitgiftes in De Fryske Marren: in Lemmer en Oosterzee. In Lemmer komen er in de wijk Tramdijk Oost 33 kavels beschikbaar. In Oosterzee gaat het om acht kavels die bestemd zijn voor halfvrijstaande woningen en één grote vrijstaande kavel. De komende jaren volgen er ook kaveluitgiftes in Balk en de nieuwe woonwijken Wyldehoarne en Sevenwolden in Joure en Broek Zuid.

Zodra de kavels op de markt komen, zijn ze voor iedereen te bekijken op wonenindefryskemarren.nl Via deze website kunt u zich ook inschrijven voor de nieuwsbrief ‘Nieuwbouwkavels’. Zo blijft u op de hoogte van de laatste ontwikkelingen.

FOTO: NANTKO SCHANSSEMA, FOTO NANTKO

VEILIG ZWEMMEN in De Fryske Marren

Wat is er fijner dan op een warme zomerdag te ontspannen op het strand en daarna af te koelen in natuurwater? Zwemliefhebbers kunnen in gemeente De Fryske Marren hun hart ophalen! Er is immers water en strand genoeg. Maar let op: niet elk water is geschikt om in te zwemmen.

Sommige plekken zijn te diep, andere zijn privéterrein en dan zijn er ook nog allerlei bacteriën die je ziek kunnen maken. Om de veiligheid van inwoners te garanderen, adviseert de gemeente om op officiële zwemlocaties te zwemmen.

10 officiële zwemlocaties

In en rond havens en bij sluizen zie je vaak waarschuwingsborden staan die aangeven dat je er niet mag zwemmen vanwege het vaarverkeer. Dit is, net als van een brug afspringen, ronduit gevaarlijk. “Als je op een veilige manier verkoeling wilt zoeken, ga dan naar één van de tien officiële zwemlocaties. De gemeente zorgt voor het onderhoud van deze strandjes en de waterkwaliteit wordt regelmatig gecontroleerd”, zegt Piet Visser, namens gemeente De Fryske Marren beheerder van de officiële zwemlocaties. “Ook vind je er informatieborden waarop je bijvoorbeeld kunt lezen hoe diep het water is en waar – indien aanwezig − de toiletten zijn.”

Waterkwaliteit

Elk twee weken meten medewerkers van de

‘Als de waterkwaliteit onvoldoende is, kun je daar behoorlijk ziek van worden’

provincie de waterkwaliteit op de officiële zwemlocaties. Dit doen ze in opdracht van de FUMO – de Friese Uitvoeringsdienst Milieu en Omgeving. Als uit de metingen blijkt dat er blauwalg of E. coli in het water zit, kunnen mensen daar behoorlijk ziek van worden. Denk aan misselijkheid, diarree of een branderig gevoel op de huid.

In het ergste geval kan het zelfs nierschade veroorzaken. Piet: “Als de waterkwaliteit onvoldoende is, plaatst de FUMO op de betreffende locatie waarschuwingsborden en wordt een negatief zwemadvies gegeven. Pas als de kwaliteit van het water weer in orde is, worden de borden weggehaald en kan er weer veilig gezwommen worden.”

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl

Beach cleaning Om de officiële zwemlocaties veilig en netjes te houden, wordt er regelmatig schoongemaakt. “Soms liggen er dode vissen of stukken riet aan de waterkant, en helaas laten mensen ook wel eens afval achter op het strand. Als ik dat zie, of een melding krijg van het wijkteam, zorg ik ervoor dat de rommel wordt opgeruimd”, vertelt Piet. “Op het strand in Lemmer rijdt in het hoogseizoen zelfs regelmatig een beach cleaner rond. Die haalt rotzooi zoals stukjes glas uit het zand, zodat strandgasten zich niet bezeren.”

In het voorjaar worden alle gemeentelijke stranden gefreesd. Gebeurt dat niet, dan wordt het strand vies en gevaarlijk, en lijkt het naar verloop van tijd steeds meer op een grasveld. “De officiële zwemlocaties moeten schoon en veilig zijn, zodat onze inwoners ervan kunnen genieten”, stelt Piet. “Het zou fijn zijn als iedereen zijn of haar rommeltjes − zoals peuken, rietjes, verpakkingen, dopjes en lipjes van blikjes – bij het verlaten van het strand in de afvalbakken gooit.”

Officiële zwemlocaties in gemeente De Fryske Marren

• Put van Nederhorst, Joure

• Skipsleat, Joure

• Langwarder Wielen, Langweer

• De Lange Hoek, Elahuizen

• Tsjûkemar, De Ulesprong, Sint Nicolaasga

• Iselmar, De Hege Gerzen, Oudermirdum

• Sleattemermar, Balk

• Tsjûkemar, Delfstrahuizen

• Iselmar, Lemster strand, Lemmer

• Snitsermar, Terherne

Kijk voor de actuele waterkwaliteit op zwemwater.nl

De Hege Gerzen

Strand Lemmer

DONDERDAG

29/8

VANAF: 20:00 UUR GONDELVAART BALK

61e GONDELVAART

Kom naar Balk en beleef de 61e gondelvaart! Dit jaar leuker dan ooit tevoren!

Het mooiste lichtjesfestijn op het water! Na aﬂoop: DEADLINE LIVE

BESTEL ONLINE

KAARTEN €5 p.p. Jeugd tot en met 14 jaar heeft gratis toegang!

Of bezoek feestweekbalk.nl

Uniek dineren of borrelen in een oude Doopsgezinde kerk!

Fermaningsteech 1 - 8551 SP Woudsend - T 0514 - 59 12 50

Hét maandblad met verhalen uit jouw regio op de bank én... online!

deFryskeMarren

# FACE TO FACE SJIRK THIBAUDIER

fotografie JOHAN BROUWER tekst RICHARD DE JONGE

SJIRK VERZORGT ZELF MEERVOUDIG GEHANDICAPTE ZOON VICTOR

“FULLTIME ZORG IS TOPSPORT”

Wat gebeurt er met je leven als je besluit je meervoudig gehandicapte zoon thuis te verzorgen. Beperkt dat je leven in ernstige mate, gaat je sociaal leven er aan, is er nog ruimte voor vertier buitenshuis, kun je evengoed nog werken en wat zijn je geluksmomenten? Met deze en nog een pak vragen togen we op naar het lommerrijke Ruigahuizen naar Sjirk Thibaudier en ervoeren dat er heel wat geregeld moet worden maar dat er ook zeker heel wat afgelachen wordt.

“Je moet flink de regie voeren”, zegt Sjirk. “Rondom Victor moet alles geregeld worden, mijn vrouw Hélène maakt hele spreadsheets. Daarin staat wanneer de vuilnisbak er uit moet, wanneer wie komt, wanneer de honden een dingetje in hun nek moeten, de auto moet het blijven doen, de tillift moet opgeladen blijven, het trapje moet er blijven staan zodat de lift opgehangen kan worden want anders kunnen ze niet fietsen. Allemaal heel onnozele dingen maar het moet allemaal georganiseerd zijn.”

Ze gaan er elke maand een weekend met zijn tweeën op uit. Vaste prik. “Dan pakken we de caravan mee of een airbnb. Zulke weekenden zijn er echt om elkaar weer even te ontmoeten. Even zonder beperkingen.” Kort geleden zijn ze voor het eerst in vijf jaar drie weken op vakantie geweest, naar Noord-Ierland. “Dat het zolang heeft geduurd is omdat er toch weinig mensen zijn die dat willen, dat kunnen. Begeleiders doen erg hun best, een dag, twee dagen soms een weekend, maar dan is het voor de meeste mensen wel genoeg. En dat geeft ook aan dat het zeker topsport is.” Tijdens de drie weken Noord-Ierland namen dochter Jasmijn met haar vriend de honneurs waar.

DOOD GEBOREN EN GEREANIMEERD

Huisje, boompje, beestje, zwanger, gevolgd door de geboorte van zoon Victor in 1992. De zwangerschap verliep voorspoedig, zonder problemen. Hoe anders was de bevalling. “Hij had gepoept in het vruchtwater en daar is niet adequaat op gehandeld”, zegt Sjirk. “Eigenlijk is hij dood geboren en gereanimeerd, zo moet je het eigenlijk zeggen. Hij had een Apgar-score van één, dat moet tien zijn, dus ze hebben hem er bij moeten halen. Hij bleek een quadriplegie te hebben. Hij kan niet lopen en ook zijn handmotorriek is niet zoals het zou moeten zijn. Verstandelijk functioneert hij op het niveau van een driejarige inmiddels.”

ONDER NUL BEGONNEN

“We zijn met Victor onder nul begonnen. Dat hebben we altijd als voordeel gezien, alles wat hij ging doen zeiden we ‘yes die knop zit er op’. We dachten dat hij het niet ging redden en toen kon hij na verloop van tijd dingen die we vooraf niet bedacht hadden. Ik had een enorme behoefte om bij het geboortekaartje een inleggertje te doen om te voorkomen dat onze vrienden en kennissen in een ach en wee energie gingen zitten zo van ‘het is niet goed gegaan’. We hebben geschreven dat ze positief aan Victor moesten denken, dat ie met het zonnetje op zijn bol aan het ponyrijden was. Ik word er altijd een beetje emotioneel van, want dat is allemaal gelukt, hij rijdt paard. Dat is ook zijn passie. We zijn wezen kamperen, in het begin met een tent. Maar we hadden ook een zeilboot en daar gingen hij en onze dochter Jasmijn ook in mee. Lekker zeilen op het Slotermeer. Hij sliep van tien tot tien. Toen hij nog klein was waren we vaak ’s avonds nog op pad. Bandjes om, petje op, opblaasbootje mee en lekker zwemmen. Mensen spraken er schande van. Dan kwamen we om tien uur thuis, douchen en schoven we hem in bed. Prachtig.”

ZICHZELF BIJTEN

“Toen hij twaalf was vroegen we ons af ‘wat gaan we met Victor doen in de rest van zijn leven’. Ieder normaal kind gaat studeren en zoekt een eigen huisje. Van daaruit zijn we om ons heen gaan kijken, maar van wat we zagen werden we niet zo vrolijk. Met name voor de meervoudig complexe doelgroep, rolstoel-gebonden en ook verstandelijk beperkt.” Hélène joeg haar droom na en zette Kleurrijk op in Oudemirdum, een zorgboerderij met vijf hectare grond waar kinderen met een beperking volledig kunnen wonen.

Op zijn achttiende kwam ook Victor daar totdat zeven jaar later Hélène afscheid van ‘haar kind’ moest nemen door verschil van inzicht tussen haar en de organisatie, huurder van het pand. “Het was niet meer begeleiden op de groep maar begeleiden op de kamer en voor Victor was dat niet meer de goede plek. Uit frustratie begon hij zichzelf te bijten. We zaten er elke twee weken voor een gesprek en toen hebben we hem naar huis gehaald.”

NIET VEEL NODIG

Op dat moment viel alles samen, want Hélène had eerder al ontslag genomen, Victor was weer thuis komen wonen en Sjirk voelde zich in zijn baan niet meer helemaal senang. Ze besloten een sabbatical te nemen en hebben vijf maanden met hun drieën in een bus met aangepaste caravan door Europa gereisd. “Onder het mom van reizen tegen een andere achtergrond ook eens goed naar jezelf kijken. Reflectie en het heeft ons ook versterkt in het idee dat je op zich niet veel nodig hebt en dat we het met ons drieën wel redden. Ook als alle hulp weg zou vallen. En we hebben toen ook besloten dat Victor definitief bij ons zou blijven wonen. Dat we niet verder op zoek zouden gaan naar andere instellingen.”

VICTORFOON

Terug van de reis is er naast Victors slaapkamer en badkamer een woonruimte gebouwd waardoor hij helemaal zijn eigen ‘vleugel’ heeft compleet met eigen

ingang. De pgb-ers zijn er dagelijks van tien uur, half elf tot vijf uur ’s middags. Hélène heeft kort geleden twee studies afgerond, heeft een eigen coachingpraktijk, vangt Victor op, doet de begeleiding van de pgb-ers en is standby als er iemand uitvalt. Sjirk is unitleider bij Antonius Thuiszorg. Hij zegt: “Als ik thuiskom van mijn werk, doen we het samen en in de nachten ben ik er. Ik slaap boven hem want hij komt ’s nachts ook nog wel eens. Dat moet hij gedraaid worden of iets anders. Dan meldt hij zich met de Victorfoon. Het is eigenlijk een babyfoon natuurlijk maar hij is intussen 32 jaar, dan klinkt babyfoon ook zo lullig”, lacht hij uitbundig.

DUBBEL LIGGEN VAN HET LACHEN

“We waren bij een vriendin die hem al een lange tijd niet had gezien en die zei: ‘wat is Victor blij’. Dat zijn geluksmomenten en dat sterkt ons dat dit op dit moment voor hem de juiste plek is. Die geluksmomenten zitten ook in dat als hij goed in zijn hum zit heel leuk kan reageren en we bij tijd en wijle ook dubbel liggen om hoe verrassend hij uit de hoek komt of iets grappigs doet. Ook het fietsen door het mooie Gaasterland met zijn speciale fiets is zo’n geluksmoment.”

‘VEEL

DINGEN WÉL EDAAN’

“We hebben elkaar beloofd dat we er samen iets van zouden maken. En dat hebben we ook gedaan, want we hebben ook heel veel dingen wél gedaan. We zijn een team, enorm, en het heeft ons zeker ook sterker gemaakt. Een half woord en het loopt, het gaat. We krijgen natuurlijk ook de vraag van hoe het moet als we oud zijn. Dat zien we dan wel.

Wat Victor ons heeft geleerd is heel erg in het nu te leven. Ik zag een mooie quote: je moet zeilen op de wind van vandaag, de wind van gisteren helpt je niet vooruit en de wind van morgen blijft misschien wel uit.”

Hélène en Sjirk Thilbaultier met hun zoon Victor (foto: Richard de Jonge)

Scandinavische woonwinkel .nl

Vasnaf nu vindt u ook comfortabele zitmeubelen in ons assortiment. Onlangs hebben wij het merk Dahlqvist mogen toevoegen aan ons assortiment. Deze Finsemeubelmakers ontwerpen en produceren hun meubels met passie en dit is zeker terug te zien. Uitgevoerd in veel verschillende varianten en allerlei opties. Hierdoor kunt u echt de stoel of bank samenstellen die echt bij u past

www.scandinavischewoonwinkel.nl - Grootzand 32 Sneek - Tel. 0515-745 073

De adviesraad Sociaal Domein de Fryske Marren nodigt inwoners van hun Gemeente uit om deel uit te gaan maken van deze raad. Er zijn op dit moment drie vacatures die ingevuld kunnen worden.

De adviesraad geeft zowel gevraagd als ongevraagd advies aan het college van burgemeester en wethouders op het gebied van WMO/Jeugdzorg/Participatie.

Lijkt u dit wat dan kunt u meer informatie vinden op onze website www.adviesraadsociaaldomein-defryskemarren.frl, onze facebookpagina, Instagram en Linkedin.

Ook kunt u een informatiepakketje aanvragen bij het secretariaat g.vanderwal@defryskemarren.nl of telefonisch informatie vragen bij de voorzitter van de raad, dhr. H. Laros, tel.nr. 0642616438.

www.adviesraadsociaaldomein-defryskemarren.frl

FITTE JEANNETTE BRENTJES INSPIRATIEBRON VOOR VELEN

“Een positieve instelling is het allerbelangrijkste”

Jeannette Brentjes zit op haar 94-ste eigenlijk nooit stil. Ze sport nog altijd fanatiek en wandelt elke dag naar de supermarkt, kookt haar eigen potje en heeft nog volop belangstelling voor de wereld om haar heen. Wij vroegen haar naar het recept voor een lang en gezond leven.

Jeannette Brentjes doet opgewekt de voordeur open van haar huis in Lemmer. Ze heeft zich in haar vrolijke trainingstenue gestoken, speciaal voor ons bezoek. Ze serveert koffie met een koekje en vertelt ondertussen hoe belangrijk sport voor haar is, zelfs op hoge leeftijd.

ALLE SPIEREN IN BEWEGING “Ik groeide op in Rotterdam en van mijn ouders moest ik sporten. Dat deed ik graag, met name zaalsporten. Maar daarnaast trainde ik ook graag buiten, bijvoorbeeld paardrijden en roeien. Ook fietste ik veel, zo bleef ik in goede conditie. In 2008 kwam ik hier naar Lemmer en ging ik naar ‘Nije Balans’, een sportclub onder leiding van een echtpaar. Zij gaven hele goede lessen! Als warming-up liepen we eerst een paar rondjes, daarna gingen we spinnen. Ik heb zelfs nog een spinfiets op zolder, daar zit ik om de dag een kwartiertje op. Tijdens de lessen bij de sportclub zetten we al onze spieren in beweging, maar er was ook altijd ruimte om gezellig met elkaar koffie te drinken.”

VOLDAAN GEVOEL

Sinds enige tijd traint Jeannette elke week buiten op het Lemster strand bij ‘Mijn Zus & Ik Bootcamp’. “Dit vind ik ook heerlijk om te doen”, zegt ze enthousiast. “We zijn meestal met een groep van zo’n dertig personen, waarvan het merendeel vrouw is. Weer of geen weer, ik ga trouw het hele jaar door. Elke keer starten we met een stukje lopen en doen daarna allerlei oefeningen, zoals met een bal of een dik touw. Vijf kwartier lang zijn we intensief bezig, meestal zonder pauze. Daarna loop ik weer terug naar huis met een heel voldaan gevoel.”

NOOIT ZIEK

Naast het sporten let Jeannette ook op haar voeding en houdt ze zich goed aan haar eetpatroon. “Niet teveel, niet te zoet en niet te vet”, licht ze toe. “Daarnaast doe ik elke dag lopend boodschappen met mijn boodschappenwagentje. De tuin doe ik niet

meer, dat werd me teveel. Ik heb nog allerlei interesses, zo houd ik van eten koken, de krant van voor naar achteren lezen en het journaal kijken. Ik vind het nieuws namelijk heel interessant. Ik heb de Olympische Spelen ook met veel plezier gevolgd. Het tennis was heel leuk! Ik blijf mijn interesses verbreden en voel me daardoor goed. Ik ben nooit ziek en slaap elke avond vlot in. Ik slaap de hele nacht door en je moet mij ’s ochtends echt wakker maken.”

VROLIJK UIT BED

Jeannette heeft een fijn contact met haar buren en voelt zich helemaal thuis in Lemmer. In december hoopt ze 95 jaar te worden en we willen natuurlijk weten wat haar geheim is? “Optimistisch blijven”, zegt ze stellig. “Negativiteit vind ik niks. Ik kom vrolijk uit bed en denk dat een positieve instelling het allerbelangrijkste is voor een lang leven. Ik hoop nog een paar jaartjes

Waarom is gezond bewegen belangrijk als u een oudere bent? Regelmatig bewegen is gezond.

• U kunt beter ontspannen en heeft minder last van stress.

• Bewegen helpt goed tegen klachten zoals somber of angstig zijn.

• U kunt beter slapen, u bent minder moe en u komt ’s ochtends gemakkelijker uit bed.

• U krijgt sterkere spieren en botten.

Als u regelmatig beweegt voelt u zich fitter en heeft u meer energie. Veel mensen vinden het ook leuk om samen te bewegen of sporten.

U heeft minder kans op deze ziektes

• psychische problemen

• diabetes (suikerziekte)

• ziektes van uw hart en bloedvaten

U heeft ook een kleinere kans dat u te zwaar wordt (overgewicht). En bewegen is goed voor uw bloeddruk.

mee te gaan, lekker te sporten en mezelf goed te verzorgen. Naar de kapper gaan en met de mode meedoen, dat heb ik van mijn moeder meegekregen.”

Bron: Thuisarts.nl

HENK-JAN DE JONG VAN BOUWER NAAR KAPITEIN

“Er komt bij mij geen varken aan boord”

In het verleden bouwde hij miljoenenjachten, tegenwoordig is Henk-Jan de Jong (58) schipper/ horecaondernemer/gastheer op zijn eigen sloep. Vanuit zijn woonplaats Broek laat hij zijn gasten de mooiste plekjes van Friesland zien. We gingen op bezoek en werden gepakt door zijn enthousiasme.

A

Aan de keukentafel van zijn woning cq uitvalsbasis komt al snel het ene na het andere gezellige verhaal voorbij zoals dat van een busje vol Urkers. Vervaarlijk uitziende mannen, groot, breedgeschouderd, compleet met tattoos en piercings. “Ik heb vaak een dame mee voor de verzorging, een hostess en zei tegen haar: ‘als dit goed komt, komt er meer goed’. Maar het ging goed, drankje, barbecue en op een gegeven vroeg ik of ze ook afspeellijst hadden. Nou, die hadden ze. We hebben de rest van de tijd met erg veel plezier naar The Cats, BZN en The George Baker Selection geluisterd. Jongens tussen de 18 en 25 jaar hè? Een geweldige middag, niks aan het handje, zo braaf als wat.” Ruiger gaat het er soms aan toe als dames een vrijgezellenfeest vieren. “Die maken er een potje van. Boodschappentas vol shotjes mee, condoom op hun hoofd en staan ze voorop de scene uit de Titanic na te bootsen. Die zijn niet te houden. Ik vaar dan ook niet door Broek, dat durf ik niet aan. Het is erg gezellig, maar dan blijf ik op de wat grotere wateren”, lacht hij.

‘HOGE TOPPEN EN DIEPE DALEN’ Henk-Jan de Jong begon begin twintig in de watersport als onderhoudsmonteur onder de naam Henk-Jan Watersport en

ging met een busje langs particulieren en werven. Kort verteld kwam hij zo ook bij Holland Boat, bekend van de Atlantic motorjachten, dat hij later over zou nemen. “Wat ik nu doe, is een heel ander wereldje. We bouwden schepen van anderhalf miljoen. Sommige klanten kwamen gewoon met een helikopter hè. De boot moest klaar, binnen de afgesproken tijd. Wat een spanning. Ook financieel want als zo’n klant een boot koopt van anderhalf miljoen moest je vaak een andere inruilen voor een ton of vier/vijf en die moest dan wel weer verkocht worden. Liefst voor dat de nieuwe klaar was. Dus ik heb wel altijd onder spanning gestaan. En de banken wilden niet meedoen. Anders dan auto’s en tractors hebben boten geen kenteken. Als er twee naast elkaar liggen kan er zomaar twee ton prijsverschil tussen zitten. Banken hadden er nooit vertrouwen in. Toen ik begon kon alles, dat was een cowboy-tijd. Tegenwoordig moet alles onder norm gebouwd worden, alles moet gekeurd en gedocumenteerd worden. Medewerkers moesten tijdens het werk pluggen in de oren hebben vanwege het geluid. Dure dingen aangemeten, lopen ze om vijf uur uit het werk zie je het dak van de auto op en neer gaan vanwege het geluid van hun muziekinstallatie. Elk machientje waar

een kabeltje aan zat, moest elk jaar gekeurd worden en zo waren er nog veel meer frustraties. Daar kon ik niet goed zo goed tegen. Er kwam iemand op mijn pad die de boel graag wilde overnemen. Dat heb ik gedaan. Twee jaar geleden heb ik alles verkocht.”

OGEN UIT KIJKEN

Maar veel te jong om niets te doen, kocht hij in Dordrecht een knoeperd van een sloep met als doel mensen (een deel van) Friesland te laten zien. “Ik had nog nooit zo’n grote sloep gezien. Elf meter bij vier, er kunnen vijftig mensen in. We hebben hem elektrisch varend gemaakt met lithium accu’s er in en ik vaar met bedrijven, je kent het wel hapje, drankje, barbecue, maar ook vaak vrijgezellenfeesten, babyshowers, oma die 85 jaar geworden is. Dan varen we door dit prachtig mooie Friesland. Want ik blijf er bij, het is hier honderd keer mooier dan in Giethoorn. Die bruggetjes is wel aardig, maar dan heb je het ook gehad. Hier is de natuur zo verrekte mooi. Die mensen gaan met me mee door die nauwe slootjes, zien de futen op het nest zitten, de ganzen aan het broeden, de ooievaars, de kleine open keersluizen, de watermolens, het is hier zo mooi en in één keer zitten ze op het grote Sneekermeer. Even langs het Starteiland, dan kijken ze hun ogen uit, ze vinden het gewoon geweldig.”

Het is hier honderd keer mooier dan in Giethoorn”

UIT HET HELE LAND

Ik vaar dagdelen, vier uurtjes. Het is ontzettend leuk om te doen. In het begin als ze aan boord stappen is het nog een beetje onwennig, maar als we dan eenmaal de lijntjes los hebben dan ontspannen ze. Bakje koffie er bij, dan genieten ze. Met een verjaardag komt de één om vijf uur en gaat om acht uur weer weg, de ander komt pas om acht uur. Het leuke van een verjaardag op een boot is dat ze allemaal tegelijk komen en weer weggaan”, glimacht hij. “Je zit voortdurend bij elkaar, er wordt ook veel meer gekletst, veel actiever met elkaar. Ik vind het geweldig. Ik vaar met Univé, Feadship, Sonnema, Tui, de Belastingdienst, je weet niet half waar ze allemaal vandaan komen. We doen nu ook culinair varen. Dan hebben we een kok mee en krijgen de mensen allemaal kleine hapjes. En we hebben House-tij. Dan hebben we drie deejays mee die om beurten muziek draaien. Mensen komen uit het hele land, die vinden het geweldig. Het geluid staat dan wat harder natuurlijk en dan blijf ik ook op de meren. Dan zie je dat heel veel mensen het waarderen en aan ons kleven met hun sloepjes. Die varen mee. Zo leuk.”

GEEN SAUS OP HET VLEES

Zijn doelstelling vorig jaar was dertig keer varen. Dat is vijftig keer geworden met in totaal 1.500 gasten. Jagen is één van zijn hobby’s. Ongeveer twee keer in de week gaat hij na naar de Veluwe en om daar zwijnen en herten te schieten. “Als mensen bij mij een barbecue bestellen krijgen ze hertenbiefstuk, reerug, er komt bij mij geen varken aan boord. En ook geen sauzen. Ze mogen zo vaak barbecueën en eten als ze willen, maar er komt geen saus op het vlees. Ik ben een beetje hobbykok en maak alles zelf. Ik wil het goed voor elkaar hebben.”

Empatec Groeituin De ontwikkeling van Aaron

Wĳ zĳn ontzettend trots op de ontwikkeling van Aaron Machiela (23). Hĳ is vier maanden geleden gestart als één van de eerste kandidaten van de Groeituin. Bĳ de Groeituin krĳgen mensen van allerlei achtergronden, leeftĳden de kans om zich te ontwikkelen en activeren op verschillende niveaus, voordat zĳ doorstromen naar werk in de maatschappĳ.

AARON VERTELT:

“Een paar jaar geleden heb ik de opleiding graﬁsche vormgeving afgerond. Daarna heb ik verschillende baantjes gehad, maar ik kon geen baan vinden in de vormgeving. Ik zat niet lekker in mĳn vel en kon het nergens echt vinden. Dit komt mede door mĳn autisme (ADD). Ik kwam zonder werk te zitten en door slaapproblemen, als gevolg van ADD, kwam ik ’s ochtends mĳn bed niet meer uit.”

Door zĳn jobcoach van Pastiel werd hĳ geattendeerd op de Groeituin. Een nieuw initiatief van Empatec in samenwerking met de gemeente Waadhoeke.

“Ik zag het eerst niet zitten om aan de slag te gaan in de Groeituin. Ik dacht namelĳk dat ik in de kassen / moestuin moest gaan werken. Maar na een eerste gesprek bleek dat ik hier veel meer kan doen, ook op het gebied van vormgeving.”

De werkleiding van de Groeituin zag de potentie van Aaron. Hĳ is inmiddels druk bezig met een mooi project, een muurschildering in de kassen van de Groeituin. Ook heeft hĳ al een werkbank uit elkaar gehaald, er een bouwtekening en handleiding van gemaakt en deze weer in elkaar gezet.

Inmiddels werkt hĳ drie werkdagen per week in de Groeituin. Hĳ krĳgt weer structuur in zĳn leven en doet werkritme op. Aaron vertelt: “Ik vind het een ontzettend ﬁjne werkplek met leuke collega’s. Ik voel veel waardering voor wat ik doe. Dat heb ik nog niet eerder meegemaakt. Eerst werkte ik alleen ’s middags, maar tegenwoordig ben ik vroeg wakker en heb ik meteen zin om naar mĳn werk te gaan. Dus begin ik nu al om 8.30 uur.”

Mede dankzĳ de hulp van de werkleiding, zĳn jobcoach en gebiedsteammedewerker leert hĳ steeds meer hoe hĳ om kan gaan met zĳn ADD.

ZĲN DROOM?

“Een eigen bedrĳf als graﬁsch vormgever beginnen. Ik maak nu, als hobby, posters etc. voor festivals en evenementen. Ook zou ik graag ooit een leidinggevende functie willen vervullen om anderen op weg te helpen, bĳvoorbeeld bĳ een bedrĳf als Empatec.”

‘‘Ga

WEL EENS IETS GEBROKEN? GROTE KANS DAT

TOON JE DAN IN HET GIPS HEEFT GEZET.

nooit met een breinaald onder het gips als je jeuk hebt’’

Struikel, krak, au! Een ongeluk zit in een klein hoekje en met een beetje pech beland je zo in de stoel bij Toon van de Wiel. Maar geen zorgen, als gipsverbandmeester bij Antonius ben je bij hem en al zijn collega’s in goede handen. Spalkje hier, een brace daar en voor wie het echt bont heeft gemaakt is er altijd nog het gipsverband om de pijn te verlichten en het herstelproces van de breuk zo goed als mogelijk te laten verlopen. “We treffen hier mensen tussen de 1 en de 100 jaar”, vertelt Toon.

De 26-jarige gipsverbandmeester, sinds 2019 werkzaam bij Antonius en vanaf 2022 op de gipskamer, ziet patiënten komen en gaan. “Ik geniet van het korte patiëntencontact”, vertelt hij. “Je kunt in hele korte tijd al snel een band opbouwen met iemand, door deze bijvoorbeeld gerust te stellen, te informeren of zijn eigen verhaal te laten vertellen.

En over het algemeen stappen mensen weer een stuk vrolijker uit onze kamer dan op het moment dat ze binnenkwamen.”

NOOIT IETS GEBROKEN

De reden is volgens Toon heel eenvoudig. “Als we bij iemand bijvoorbeeld de arm in het gips hebben gezet, nemen we de beweging weg uit de arm. Dat zorgt ervoor dat de pijn veel minder is en daar knappen patiënten al snel van op.”

Of Toon zelf wel eens iets heeft gebroken? Lachend: “Nee, maar misschien was dat toch wel eens handig geweest om je te kunnen verplaatsen in een patiënt. Al heb ik sinds ik hier werk ook wel eens gedacht: ‘misschien had ik hier vroeger met mijn blauwe enkel ook wel eens naar toe gekund’, toen ik een patiënt moest gipsen wiens enkel veel minder blauw was dan de mijne destijds.”

Een gebroken pols is volgens Toon de meest voorkomende breuk die de gipsverbandmeesters behandelen. Per dag komen er tussen de 20 tot 30 personen langs in de kamer, waar niet alleen fracturen worden behandeld. Ook worden er hechtingen verwijderd of worden er enkels of knieën in een brace gezet, bij bijvoorbeeld bandenletsel. Heel af en toe loopt er ook wel

eens een bekende van Toon, woonachtig in Emmeloord, door de deur. ‘Wat heb jij uitgespookt?’, klinkt het dan. “Maar het komt ook vaak voor dat ik op een vrije dag over straat loop en iemand zie lopen die ik in de stoel heb gehad. Dan is het leuk om te zien dat het weer goed met diegene gaat.”

JEUK

Twee brandende vragen. De eerste: wat moet je doen als je jeuk krijgt onder je gips? “Vooral niet met een breinaald of een scherp object proberen onder het gips te krabben. Je huid wordt wat dunner onder het gips en een wondje is zo gemaakt, wat vervolgens kan gaan ontsteken. Dan ben je verder van huis. Onze tip? De stofzuiger! Zet de stofzuiger half op je arm en op het gips, want zo ontstaat er wat luchtcir -

culatie onder het gips. Dit helpt tegen de jeuk. Ook een föhn op de koude stand onder het gips door laten blazen werkt goed.”

De andere vraag gaat over het zaagje wanneer het gips weer wordt doorgezaagd. Loop je dan niet het gevaar dat je per ongeluk in de arm zaagt? “Gelukkig niet”, vertelt Toon. “Dat komt omdat het zaagje niet draait, maar trilt.

Dit is genoeg om door het gips heen te komen. Komt het zaagje in aanraking met de huid, dan kan er alsnog niks gebeuren.

De huid is elastisch en beweegt gewoon mee met de trilling.”

REKENING HOUDEN MET PATIËNT

Al dat gips op een dag. Verveelt dat niet? Toon: “absoluut niet! Gips is prachtig materiaal. En we houden ook altijd rekening met de patiënt. Is iemand zzp’er in de bouw? Dan is de verwachting dat de patiënt niet stil gaat zitten en toch stiekem doorgaat met werken op de bouw. Daarom zorgen we er bijvoorbeeld voor dat hij of zij gips krijgt dat nat kan worden, zodat het schoon te maken is na een dag werk. Maar we doen hier veel meer dan alleen gips zetten of verwijderen. Dat houdt het werk afwisselend en omdat we hier in een superleuk team werken, hoef je je hier geen moment te vervelen.”

Gipsverbandmeester Toon van de Wiel

Kanovaren op de Friese meren kun je leren

CAREL VAN LEEUWEN GEEFT KANO-CLINICS

Per kano de Friese Meren verkennen is een hele geschikte, gezonde en duurzame manier. Je kan, als je zou willen, zelfs een complete kampeeruitrusting meenemen. Dat betekent natuurlijk niet dat iedereen, ook zonder ervaring, zomaar op de grote meren van Friesland kan gaan varen. Daarvoor volgen mensen een clinic, om vertrouwd te raken en om te leren wat wèl en wat niet kan. Carel van Leeuwen geeft clinics vanuit zijn kanoschool in Terherne.

Carel legt uit dat een ‘kano’ eigenlijk een verzamelnaam is voor twee soorten kano’s: de kayak en de Canadese kano. De kayak is afgeleid van de ranke bootjes waarin de Groenlanders op zeehondenjacht gingen. Deze zijn ideaal voor moeilijke omstandigheden, zoals harde wind en hoge golven. Zo is een zeekano altijd een kayak. De Canadese kano wordt ook wel de ‘Indianen-kano’ genoemd. Dit is een open boot, stabiel, makkelijker met in- en uitstappen en meer zitcomfort omdat je iets hoger zit dan in een kayak.

VAN EILANDJE NAAR

EILANDJE

Je leert in een clinic vooral de basisbeginselen. Hoe houd je een peddel vast, hoe stap je in, hoe leg je aan, hoe gebruik je jouw romp en benen. Je leert echt de techniek. “Het leuke van varen op de Friese meren is, vooral in de buurt van Terherne, dat je van eilandje naar eilandje kan, zo’n eilandje geeft altijd beschutting. Mensen die een clinic bij mij volgen doen dit veelal omdat ze iets nieuws willen proberen. Of voordat ze op kano-vakantie gaan naar bijvoorbeeld Zweden. Je kunt je individueel aanmelden, maar ook als groep.”

“Verplaatsing kun je maken,leuk op eenmanier.”gezonde

NAAR

MET DE KANO

ZIJN WERK

Carel was vroeger bezig met bergbeklimmen, maar dat nam veel reistijd. Hij zocht een avontuurlijke sport in Nederland dat hem hetzelfde gevoel zou geven. Iemand tipte hem om met een kano op zee te gaan varen. Sindsdien is hij om. Hij heeft al veel per kano gereisd, zoals langs de Waddeneilanden, langs de Zweedse kust, maar ook op de Loire in Frankrijk en de Weser in Duitsland. Naast zijn werk als muziektherapeut een mooie fysieke uitdaging. Zo ging hij wel eens met de kano een week lang naar zijn werk in Franeker, Drachten, Heerenveen en Leeuwarden. Tussendoor zette hij zijn tentje op.

“Om naar je werk te gaan moet je je verplaatsen. Dit kun je zo leuk en gezond maken als je maar wilt. Met de kano op het water voel je je één, gedragen door elke golf, je bent op jezelf aangewezen, je voelt je prettig, sterk en kwetsbaar tegelijk, het is stil, je zit niemand in de weg, het is een work-out voor lichaam en geest.” Omdat Carel in zijn leven verschillende kano’s had verzameld, bedacht hij de kanoschool, om zo zijn liefde voor de kano te kunnen doorgeven.

EÉN WORDEN MET DE KANO

Klaas van Malsen uit Idsegahuizum heeft een kano-clinic gedaan en volgt momenteel de opleiding tot wildernis gids. Hiermee kan hij straks mensen meenemen de natuur in en ze bijvoorbeeld laten kennis maken met eetbare planten. Uiteindelijk wil hij graag

“Ik leer hoe je echt één wordt met de kano.”

KLAAS

groepen meenemen met de kano Zweden in. “Ik kon wel een beetje peddelen, maar leer nu echt hoe je één wordt met de kano. Gisteren leerden we bijvoorbeeld scherpe bochtjes maken en hoe je daar je hele lichaam voor in kunt zetten.” Binnenkort schaft hij een eigen kano aan die het beste bij hem past om daarmee volgende zomer naar Zweden te gaan om zijn tocht uit te zetten.

ROMANTISCHE UITJES

Ook Mirjam Willemsen volgde de clinic samen met haar man Frans. “We wonen al veertien jaar in Terherne waar we eigenaar zijn van Botenverhuur Waterpark Terherne en zien Carel regelmatig voorbij varen. We hebben wel een kano liggen in de verhuur, maar

zelf écht kanoën dat konden we niet. Ik gaf mijn man de clinic als cadeau voor zijn verjaardag en ging zelf mee. Door omstandigheden waren we met z’n tweeën én Carel. Het waren bijna romantische uitjes”, lacht ze. “We genoten van de zonsondergang, gingen De Poelen over en namen echt de tijd. We hebben verschillende kanodraaibewegingen geleerd, maar ook vooral hoe je een beetje goed de kano in en uit klautert. We zijn echte zeilers, dus een keer op een andere manier het water beleven vonden we heerlijk. Ik hou van stil bewegen over het water. We zullen het al onze gasten zeker aanraden om een clinic te volgen en de omgeving per kano te ontdekken.”

“Ik hou van stiloverbewegen het water.”

MIRJAM

Carel van Leeuwen in zijn kano. Inzetfoto: Van Leeuwen geeft instructies op het water.

Klaas van Malsen tijdens kanoclinic

Mirjam Willemsen

CON SPIRITO GESTART MET CS UNLIMITED

“Het plezier in de les staat voorop!”

Eerder dt jaar is Con Spirito uit Joure gestart met een slagwerkgroep voor mensen met een verstandelijke beperking: CS Unlimited. Elke maandagavond is er een repetitie onder leiding van Wendy Brouwer in de Triangel te Joure.

Wij zochten Wendy op en vroegen haar hoe de eerste repetities zijn geweest.

“Voor veel verenigingen is de coronaperiode een lastige periode geweest, zo ook voor Con Spirito”, vertelt Wendy Brouwer uit Scharsterbrug. “Het aantal leden liep terug en er werd met elkaar besloten om deelname in diverse showcompetities los te laten en ‘gewoon lekker te toeteren’ op de woensdagavond. Dit bleek een goede zet te zijn en het ledenaantal is in de afgelopen paar jaar meer dan verdubbeld. Voor de vereniging betekende dit dat er een andere koers moest worden bepaald, van waaruit Jou’re Brass is ontstaan. Jou’re Brass brengt een nieuw muzikaal concept, waarin een unieke mix van klassiekers en moderne muziek met een energieke performance wordt gebracht. Bij deze nieuwe koers past ook een nieuwe kijk op relevantie van muziek in de samenleving. Daarom zijn we bij Con Spirito gestart met een slagwerkgroep voor mensen met een verstandelijke beperking: CS Unlimited. Na de start van Phila Slag & Vlag in 2017 zijn er inmiddels vele G-groepen binnen de reguliere muziekverenigingen. Hierin worden zij ondersteund door Music Unlimited. Zij zetten zich door heel Nederland in voor inclusie binnen de reguliere muziekverenigingen.”

‘SAMEN’ GEVOEL CREËREN

Wendy werkt als orthopedagoog bij Philadelphia, een zorginstelling voor mensen met een beperking. Ze speelt bariton bij Con Spirito, maar is van oorsprong een slagwerker. “Om mensen enthousiast te

maken voor CS Unlimited hebben we veel geflyerd in Joure en Heerenveen”, vertelt ze.

“Ook hebben we een hele leuke workshop gedaan bij Maeykehiem in Sint Nicolaasga. Door deze workshop komt er nu elke maandagavond een aantal mensen van Maeykehiem bij de repetities. De eerste les ben ik met ze begonnen op de gewone trommel, lekker slaan. De afgelopen lessen liet ik de aanwezigen allemaal hun eigen instrument uitzoeken, daarin stuur ik ze soms wel wat. Ook wisselen we onderling de instrumenten uit, naast de gewone trommels zijn er bijvoorbeeld ook djembés en een drumstel. Ik leer ze om en om te slaan, bijvoorbeeld acht keer rechts en acht keer links, dit doe ik om het ‘samen’ gevoel te creëren. Afhankelijk van het niveau tel ik wel of niet met de mensen mee.”

ENTHOUSIASME

Een onderdeel van de les is ook samen ritmes leren of herhalen. Wendy: “Herhalen doen we bijvoorbeeld als er een nieuw iemand bij gekomen is, maar vooral om het te laten beklijven: ‘de kracht van herhaling’. Allemaal tegelijk slaan is mooi, maar niet altijd reëel, en ook niet het doel. Het plezier in de les staat voorop! Ook werken we met hard en zacht slaan. Dan probeer ik met grapjes als: ‘Sla zó hard dat ze jullie in heel Joure kunnen horen’, het volume op te voeren. En dat lukt dan heel goed!

Ik splits de groep soms ook op in tweeën, elke groep leert dan zijn eigen ritme. Daarna is er tijd voor een solo, voor wie dat wil natuurlijk. Er zijn een aantal mensen bij die wel een muzikale achtergrond hebben, die vinden dat soms iets gemakkelijker. Het enthousiasme van de groepen is

Het is hartstikke leuk om lekker te trommelen”

aanstekelijk, ik geniet er ook van als ik dat zie. De eerste G-groepen van andere muziekverenigingen hebben overigens al meegedaan met indoorwedstrijden van CGN (CGN staat voor dè Europese dansen muzieksport, red.) in Leeuwarden en Eindhoven. Wij hopen dat we op termijn hier in Joure ook iets kunnen laten zien, dat zou heel mooi zijn.”

IEDEREEN KAN MEEDOEN

Wendy is blij met de – weliswaar voorzichtige – start in Joure en hoopt na de zomervakantie ook in Heerenveen bij Alliade een workshop te geven. “We hopen dat er dan ook mensen van andere instellingen instromen”, zegt ze. “We gaan geen lesgeven in Heerenveen, belangstellenden uit deze regio zouden dan aansluiten bij de repetitie op maandagavond. De groepsgrootte ligt zo rond de vijftien deelnemers. Hulp bij de lessen is er eventueel wel, de hoeveelheid hulp is afhankelijk van het aantal deelnemers. Het is hartstikke leuk om lekker te trommelen en tegelijk lid te zijn van een gewone vereniging. Wij richten ons niet alleen op mensen met een licht verstandelijke beperking. De mate van beperking, verstandelijke of lichamelijk is niet van belang. Daarin kunnen we goed differentiëren en aansluiten. Iedereen is welkom en kan meedoen of meebeleven!”

Geïnteresseerden kunnen een mailtje sturen naar info@conspirito.org

LAURENCE JONES BRENGT ZIJN

NAAR HET BOLWERK

Op vrijdag 13 september staat de meermaals bekroonde gitarist, zanger en songwriter uit Liverpool, Laurence Jones in het Bolwerk. Jones, wiens achtste studioalbum ‘Bad Luck & The Blues’ de nummer 1 positie bereikte in de o ciële Jazz & Blues Charts in Groot-Brittannië, wordt door Classic Rock Magazine omschreven als ‘De toekomst van de blues’.

Met een indrukwekkende prijzenkast en een plek in de British Blues Hall of Fame, is Laurence Jones een van de grootste gitaristen van Groot-Brittannië. Hij heeft opgetreden met legendes als Sir Van Morrison, Sir Ringo Starr, Buddy Guy, Je Beck en Status Quo. Buddy Guy nodigde de jonge gitaarsensatie persoonlijk uit op het podium tijdens het Holland International Blues Festival voor 15.000 mensen. Muziektijdschrift Rolling Stone prees zijn nieuwe album en noemde hem ‘De Britse Blues Rock gitaarsensatie die de ri s rockt’.

Het concert zal worden geopend door Danny Giles, een getalenteerde gitarist die zijn passie voor muziek op jonge leeftijd ontdekte. Giles, die op 14-jarige leeftijd werd toegelaten tot de Academy of Contemporary Music, heeft een veelbelovende carrière opgebouwd met optredens door heel het Verenigd Koninkrijk en sessiewerk voor diverse artiesten. Als gitarist en zanger van de Britse bluesrock powertrio ‘The Danny Giles Band’, brengt hij een krachtige mix van passie en authenticiteit naar elk podium. Dat hij het concert van Laurence Jones op akoestische wijze gaat openen, moet zorgen voor een onvergetelijke muzikale avond.

LAURENCE JONES + DANNY GILES // VR. 13 SEPTEMBER // BOLWERK // 21.30 UUR // € 28,- (€ 25,- VVK)

Kijk voor meer informatie en kaarten op: www.hetbolwerk.nl

“Eigenlijk is het theater een groot laboratorium”

Nynke Brands, docent expressie bij Aeres in Heerenveen, komt al jaren in het smûke Posthuis Theater samen met haar man, kinderen of studenten. De combinatie van muziek, dans en toneel vindt ze fantastisch.

“Voor mij is het theater wat de kerk is voor de één, het voetbalstadion voor de ander,” aldus Nynke. Ze benadrukt het belang dat ieder kind minstens één keer het theater moet ervaren. Theater is in haar ogen geen doel op zich, maar een middel om vaardigheden aan te leren zoals inlevingsvermogen en samenwerken.

Nynke deelt haar ervaringen door haar derdejaarsstudenten mee te nemen naar het Posthuis Theater. “Het is belangrijk dat ze leren dat iedereen zijn taak heeft in het theater. De spelers om een spiegel voor te houden, je even in een ‘andere wereld’ te brengen en de toeschouwer om de spelers op hun gemak te laten zijn, het experiment te ondergaan. Voor iedere leerling heeft zo’n experiment een eigen betekenis. Na afloop hoor ik vaak van mijn studenten: ‘Het was goed dat we zijn geweest’.”

VOOR DE CABARETLIEFHEBBERS

Freek de Jonge naar Theater Sneek

Groot nieuws voor cabaretliefhebbers! Freek de Jonge, die eerder aankondigde niet op tournee te gaan, heeft besloten zijn plannen te herzien en slaat daarbij Sneek niet over. Op zaterdag 19 oktober staat hij dan ook in Theater Sneek met zijn nieuwste voorstelling: ‘Vrede op Aarde’.

Freek de Jonge presenteerde op 20 juni dit jaar zijn nieuwe boek ‘De Zeeuwse Jaren’ in de Stadsschouwburg Haarlem, precies 55 jaar na de eerste voorstelling van zijn gezelschap Neerlands Hoop. Tot grote verrassing van het publiek transformeerde Freek deze presentatie in een spontane en scherpe conference, vol actuele verwijzingen. Velen herkenden de ‘oude Freek’ weer in deze meesterlijke improvisatie.

Mix van scherpe humor, muziek en verhalen

In ‘Vrede op Aarde’ neemt Freek de Jonge zijn publiek mee op een reis door zijn rijke carrière, met een focus op de maatschappelijke en persoonlijke thema’s die hem na aan het hart liggen. De show is een mix van scherpe humor, muziek, en verhalen, waarin Freek reflecteert op de huidige tijd en zijn eigen levensloop. Het publiek kan genieten van een avond vol herkenning, nostalgie, en nieuwe inzichten, gebracht met de vertrouwde scherpte en humor die Freek de Jonge al decennialang kenmerken.

Freek weet als geen ander zijn publiek te boeien en te betrekken bij zijn verhalen. In ‘Vrede op Aarde’ komt dit tot uiting in een intieme setting, waarbij de cabaretier dichter bij zijn publiek staat dan ooit tevoren. De voorstelling biedt een unieke kans om de meesterverteller live

aan het werk te zien en deel te zijn van een bijzondere theaterervaring.

FREEK DE JONGE // TÜÖTTENZAAL // ZA. 19 OKTOBER // 20.15UUR // € 32,50

Nynke Brands in de foyer van het Posthuis theater

LXEVENTSUPPORT: VOOR ELK

EVENEMENT HET JUISTE PODIUM

“Oprechte waardering is de grootste beloning”

Of het nu gaat om een grootse opening van een bedrijf, een trouwerij, een festival, een theatertour, een dorpsfeest of een uitvaart, LXeventsupport bedenkt en regelt alles, van licht en geluid tot vergunningsaanvragen en catering. Kort gezegd ondersteunt het evenementen. Met vier poten: LXeventsupport als paraplu met daaronder LX Booking Support, LX Stage Support en LX Studio Support, alles vanuit Balk. “We doen alleen maar leuke dingen”, zegt directeur/eigenaar Alex Schilstra. “Ook uitvaarten, maar dat is anders leuk. Daar krijg je vooral veel dankbaarheid en waardering. Alles is een event, maar wel op een verschillend niveau.”

LLX Stage Support doet alle techniek, licht, geluid, video, special effects, podia. LX Booking Support doet de boekingen van artiesten en LX Studio ten slotte doet al het studiowerk, livestreams, opnames zowel video als audio. Wie denkt dat het bedrijf met al deze disciplines vast nogal wat werknemers op de loonlijst heeft staan komt bedrogen uit. Het enige personeelslid is rechterhand Antje Tesselaar - Wiersma. Voor de rest maakt het bedrijf gebruik van vaste zzp-ers. “Heel veel vaste mensen die elke week weer de klusjes voor ons draaien. Die doen bijvoorbeeld vast alle techniek bij Brucified (de meest succesvolle Bruce Springsteen Tributeband, red) die op dit moment door Europa toert. Daar zit een vaste crew op. We hebben een vaste lijst met contacten, iedereen heeft zijn eigen discipline, zijn eigen expertise. Ze staan dan wel niet op de loonlijst, maar een zzp-er krijgt bij ons gewoon een kerstpakket.” Daar spreekt waardering uit, want zegt Alex, “het echte werk wordt door mensen gemaakt. We hebben ook elk jaar een personeelsuitje. Elke keer bedacht door een ander groepje zzp-ers. We zijn één met elkaar.”

Naast mensen levert LXeventsupport voor Brucified bijvoorbeeld, een vrachtwagen vol spullen. “We doen met hun ook de theatertour. Dan maak je samen met de lokale theatermaker de show.” Eerder toerde LX Stage Support ook al vier jaar door Nederland

Alex Schilstra: “Voor elk evenement het juiste podium.”

met The Billy Joel Experience. Voorlopig hoogtepunt is volgende maan in het Gelredome waar LXeventsupportmet Brucified in de line-up staat met nog eens acht/negen tribute-bands.

‘EVENTS IS HET KERNWOORD’

“Maar met hetzelfde gemak doen we ook een opening van een bedrijf of de lancering van een nieuw product”, zegt Antje. “Events is het kernwoord en we doen alles wat daar omheen hangt. Als we moeten uitleggen wat we doen, kom je altijd uit bij optredens. Daar heeft iedereen een beeld bij. En als je er wat dieper op in

Brucﬁed, de Bruce Spriungsteen Tributeband, tijdens een optreden.

gaat snappen ze ook dat een trouwerij of een uitvaart ook een event is. Veel kleiner maar niet minder belangrijk. De uitvaartverzorger huurt ons in, want soms is het gecompliceerd en moet er een verbinding worden gelegd met een familielid in Australië en onlangs kwam het voor dat de uitvaart werd verplaatst naar een sporthal. Dan moet deze wel even omgebouwd worden met zaken als een podium, licht, geluid en stoelen.”

BANDEN WISSELEN

AUTO LEWIS HAMILTON

Twee jaar geleden organiseerde LXeventsupport een feestweekend rond het honderdjarig bestaan van een groot bouwbedrijf in Rotterdam. Daar werd het complete Van der Valk hotel in Leeuwarden voor afgehuurd, inclusief alle zalen, alle hotelkamers, de terreinen er omheen, parkeerterrein, alle weilanden er omheen, alles. Alex: “Een heel weekend feest met een openingsshow waar de eigenaar kwam aan gevaren met de sleutel van het hotel, een Olympisch spel op de zaterdagmiddag dat overging in een festival ’s avonds, je kon er kiten, we hadden een kartbaan aangelegd en we hadden een Formule 1 kampioensauto van Lewis Hamilton waar teams banden konden

wisselen. Maanden van tevoren zijn we al begonnen met het in het gras maaien van het logo, op de kamers van alle genodigden lag een welkomstpakket, op de televisies op de kamer werd elke avond een update van de dag gegeven in de vorm van video’s en foto’s en de eindshow was met vuurwerk en een watershow. Dat soort dingen”, lacht Alex.

ALTIJD AAN MAAR NOOIT MOE

Alex Schilstra zegt dat hij aan een trouwerij, uitvaart, festival en een dorpsfeest hetzelfde plezier beleeft. “Als ik maar wel de kans krijg om het goed te mogen doen voor uiteindelijk het publiek. Als het dertien in een dozijn wordt, doe je hem wel, maar wordt het werken. Ik werkte vroeger bij een bank, daar hoefde je maar 36 uur per week te werken. Hier staan we altijd aan, maar je bent nooit moe. Dat is een heel verschil. Bij theatershows verzamelen we hier om half tien ’s morgens. Dan worden de vrachtauto’s geladen. Dan zijn we rond één uur ’s middags in het theater, opbouwen, soundcheck, eten, de show en rond twaalf uur de boel weer afbreken, in de vrachtwagens en weer terug. De volgende dag weer het zelfde. Dat zijn lange dagen, maar daar hoor je niemand over want je voelt het enthousiasme van het publiek in de zaal. Dat geeft zo veel energie, dat kun je niet uitleggen.”

‘IN DE KLOMPEN STAAN

VAN DE KLANT’

“Je moet in de klompen staan van je klant en zijn of haar verhaal vertalen in wat zij een passend evenement vinden”, neemt Antje over. “Of een passende artiest als we het over boekingen hebben. Mensen

willen graag een bepaalde artiest of band hebben. Dan vragen we hoe groot het is waar ze op moeten treden, voor wie het is, hoeveel mensen er komen, de bedoeling van het feest en aan de hand daarvan komen we met een paar voorstellen. We hebben ook zeker een adviserende taak.”

PURE PASSIE

LXeventsupport beschikt over eigen licht, geluid en podia. Zo nodig wordt het ingehuurd bij derden. “We hadden kort geleden een enorme beamer nodig om de kerktoren in Joure in het licht te zetten. Die hebben we zelf niet maar huren we. Daarom zijn we samen met zijn allen groot. Het is pure passie. Anders werkt het echt niet. Dat zit hem niet zozeer in alleen maar technisch dingen doen, maar zit hem in het totale project. En dan kun je genieten van de kleinste details.”

Het is duidelijk: bij LXeventsupport zijn ze veelzijdig en voor geen gat te vangen. Het bedrijf hanteert de slogan ‘voor elk evenement het juiste podium’, het is de spijker op de kop.

TEKST RICHARD DE JONGE // FOTO’S DOUWE BIJLSMA

Antje Tesselaar - Wiersma

Honderdjarig jubileumfeest van bouwbedrijf Van Omme & De Groot bij Hotel Van der Valk in Leeuwarden.

“Als er in de grote hebbenhardstyletentis, wij rockbandjeeen andersom”of

DE DORPSPLEINCOMMISSIE VAN HET FLAEIJELFEEST

‘Met zijn allen een mooi feest

Terug naar de jaren twintig van de vorige eeuw, met oude ambachten en een allegorische optocht: zo kennen veel mensen het Flaeijelfeest in de Oude- en Nieuwehorne. Anderen komen voor het feest op zaterdagavond, als er in de grote feesttent bekende bands spelen. Het feest wordt georganiseerd door een veelheid aan vrijwilligers, verdeeld over een flink aantal commissies. Vandaag zoomen we in op de dorpspleincommissie. Zij voegen aan het Flaeijelfeest hun eigen, unieke elementen toe. Met onder meer straattheater, een veiling en een tweede feesttent zorgen ze voor extra gezelligheid en vermaak.

“We proberen echt een dorpsplein te creëren, waar het de hele dag gezellig is. Dat zorgt voor nog meer sfeer en beleving tijdens het feest,” vertelt Marleen Stelma, lid van deze commissie. Kris Duipmans en Rik Hoekstra zijn ook bij het gesprek en daarnaast maken ook Ron van der Woude, Gerben Ros, Wessel Blaauw en Liona Huitema deel uit van deze club.

GOED GEVOEL

allen hiermee bezig te zijn.” Dat het inten-

ve ideeën te bedenken, vertelt Marleen. “In maart beginnen we meestal met vergaderen. Soms moet ik mezelf dan wel even opladen voor een nieuw seizoen, maar als we eenmaal begonnen zijn, is het superleuk om met z’n allen hiermee bezig te zijn.” Dat het intensief is, maakt het juist leuk, zeggen ze alle

Op het dorpsplein is het hele weekend van alles te beleven: er spelen bandjes, er lopen diverse straatartiesten rond, er is toneelspel en je kunt je laten vermaken op een ouderwetse kermis. “Het is ons doel om ook iets te bieden voor bezoekers die niet direct komen voor oude ambachten,” zegt Kris. “We willen ervoor zorgen dat iedereen een leuke tijd heeft.” Hetzelfde geldt voor de avonden: terwijl er in de grote tent vaak grote namen optreden, laat de dorpspleincommissie in de tweede tent een tegenhanger spelen. “Als er in de grote tent hardstyle is, hebben wij een rockbandje of andersom.”

drie: met zijn allen zet je een groot feest neer en dat geeft een goed gevoel.

Het hele Flaeijfelfeest draait op vrijwilligers, die zich met hart en ziel inzetten benadrukken de commissieleden. Zij vormen een klein onderdeel in een geolied draaiend geheel. En die taak doen ze met veel plezier, want het vergaderen is altijd gezellig. Bovendien geeft het energie om met elkaar creatie-

“Op het dorpsplein gebeurt van alles, zodat je je geen moment verveelt”

feest neerzetten’

KOBUS EN DE ROKKERS

Wat kunnen we dit jaar verwachten op het dorpsplein? “Op vrijdagavond hebben we Kobus en de Rokkers, een noordelijke band die inmiddels redelijk wat bekendheid geniet,” vertelt Kris. “Dat hebben ze trouwens ook te danken aan het Flaeijelfeest, want ze wonnen in het verleden de Flaeijel Trials. Dan organiseerden we voorafgaand aan het feest een avond in een dorpshuis met verschillende bandjes waarop gestemd kon worden. De winnaar mocht dan optreden op Flaeijel.”

Dat geldt trouwens ook voor Las Bandidas, een ‘all female’ rockband uit Friesland, die ook op vrijdagavond optreedt.

BOERENBOELGOED

Flaeijelfeest

26 t/m 28 september 2024

Zou je wel eens willen weten hoe mensen honderd jaar geleden leefden op het platteland? Hoe werd er gezaaid en geoogst? Hoe zag de dorpsstraat eruit? Wat voor kleren droegen ze? Hoe vierden mensen feest op de kermis? Je ontdekt het allemaal op het Flaeijelfeest in Oudehorne, een openluchtmuseum voor één dag dat door 450 vrijwilligers wordt georganiseerd.

Het Flaeijelfeest vindt plaats van donderdag 26 t/m zaterdag 28 september. Op zaterdag 28 september begint om 10.00 uur in Oudehorne een Boerenoptocht van vier kilometer. Van antieke landbouwmachines, een brandweerauto, paarden voor de koets tot stoomlocomotieven en de Flaeijelkoningin. Vanaf 11.00 uur gaat het Flaeijelfeest verder met het Openluchtmuseum op het Landgoed De Horne. Op vrijdagmiddag is er een kindermiddag, ’s avonds zijn er tentfeesten en er is nog veel meer te doen.

Kijk voor tickets en alle informatie op www.ﬂaeijel.frl

beetje op elkaar letten, dat mensen niet te veel hooi op hun vork nemen. Iedereen is fanatiek en wil overal in meedraaien.”

gestemd

SLAPSTICK

KOE KWIJT

Ook elk jaar een hoogtepunt is de ouderwetse kermis, waar kinderen en ouders van kunnen genieten. Rik: “Dat zijn echte antieke kermisattracties uit begin vorige eeuw. Het is echt fantastisch om dat te kunnen beleven.” Net zoals de Boerenboelgoed veiling: een openbare verkoop van boerderijgoederen. Vroeger werd zo’n verkoop gehouden bij het beëindigen van een boerenbedrijf, maar tijdens het Flaeijelfeest is het vooral een leuk en interessant spektakel voor het hedendaagse publiek.

DE HELE WEEK VRIJ

op oude fietsen en kinderwagens. Hoe ze

schillende soorten straattheater. En alles

De commissie heeft dit jaar ook weer zijn best gedaan om een aantal leuke straattheater-acts te vinden. “We zoeken dan naar acts die passen bij het plattelandsleven in de jaren twintig,” vertelt Rik. “Zo hebben we dit jaar Dado, een ouderwetse variété-act. Wat hij doet, lijkt wel wat op Charlie Chaplin: je kunt het omschrijven als slapstick-achtige comedy. We zoeken naar acts die de bezoekers echt meenemen en kunnen vermaken.” Dat geldt ook voor Cycling Circus: een act waarbij acrobatische kunsten worden uitgehaald op oude fietsen en kinderwagens. Hoe ze deze kunstenmakers vinden? “We komen zelf ook weleens ergens en als we iets leuks tegenkomen, proberen we dat te onthouden,” lacht Marleen. Rik vult aan: “We maken een mix van verschillende soorten straattheater. En alles in oude stijl, passend bij het festival. De bedoeling is dat er van alles gebeurt op het terrein, zodat je je geen moment verveelt.”

verveelt.”

Hoewel het Flaijelfeest op vrijdagavond begint, zijn de commissieleden van het dorpsplein al vanaf maandag in touw met het opbouwen: het opzetten van de tent en het aankleden van het dorpsplein met banken, lichtslingers en een kistenwand. Kris: “Daar neem ik de hele week vrij voor. Op maandag maken we het plan en halen we materialen. Vanaf dinsdag wordt er dan echt gebouwd. We hopen altijd op donderdag klaar te zijn, maar vaak zijn we vrijdag ook nog wel bezig.” Van vrijdag tot en met zaterdagavond vindt dan het feest plaats, en zondag wordt er opgeruimd. Rik: “Tijdens het feest duiken we er vol in. Dan moet je soms wel een

In de zomermaanden is de commissie nog druk bezig om de laatst puntjes op de ‘i’ te zetten. Voor de feesttent moet barpersoneel worden gezocht, ook allemaal vrijwilligers, en de laatste elementen voor de aankleding worden geregeld. Inwoners van Oude- en Nieuwehorne lopen rond als figuranten tijdens het feest. De commissieleden bedenken welke scenes de figuranten kunnen uitspelen: iemand is bijvoorbeeld zijn koe kwijt of er moet post worden bezorgd. “Rik is enorm creatief en hij is heel goed in het verzinnen van die scenes.” Marleen is dan weer meer van het overzicht en structuur, en zo heeft iedereen zijn of haar eigen taak in de groep. Maar, benadrukken ze nog even: deze commissie is slechts onderdeel van een groter geheel, waarin iedere commissie zijn eigen, even belangrijke taak heeft. Alleen met elkaar is het mogelijk om dit geweldige festijn te organiseren.

“Want daar doen we het uiteindelijk voor,” sluit Kris af: “Dat je met z’n allen een mooi feestje neer kunt zetten.”

Vlnr. Rik Hoekstra, Marleen Stelma en Kris Dupmans: “Iedereen is fanatiek en wil overal in meedraaien.”

ONTMOET DE CULTUURMAKERS

Tijdens het UITfestival laten culturele verenigingen en cultuurmakers binnen de regio zien wat ze in huis hebben. Een scala aan koren, muziekkorpsen, kunstenaars, bands, comedians, straattheater, toneelverenigingen, podia, historische verenigingen en andere culturele initiatieven werken samen om een mooi festival voor alle bewoners, toeristen en geïnteresseerden neer te zetten. Het festival is gratis en door alle leeftijden te bezoeken.

Nienke Mak, locatie-coördinator van Joure, onderstreept de waarde van het festival: “Het UITfestival biedt bezoekers een unieke kans om gratis het culturele veld binnen de beide gemeenten te ontdekken. Het is de perfecte plek om informatie te krijgen over het aanbod binnen

AFTRAP VAN HET CULTURELE SEIZOEN

Vier cultuur met ons op het UITfestival!

Van 13 t/m 21 september staan de gemeenten De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân in het teken van cultuur tijdens het UITfestival Waterland van Friesland. In verschillende dorpen en steden wordt het culturele seizoen 2024/2025 feestelijk afgetrapt. Het voorprogramma van het UITfestival is op 31 augustus in Hindeloopen, Sneek en Koudum.

de kunsten culturele sector. Daarnaast is het een mooi platform voor de deelnemers en de winkeliersvereniging om zich te presenteren. Op deze manier geven we kleur aan de mooie gemeente!”

EEN DIKKE WEEK LANG VIEREN WIJ CULTUUR!

Deze editie is het UITfestival voor het eerst niet op één specifieke datum, maar organiseert elke stad of dorp binnen de periode van 13 t/m 21 september een cultureel festival. Op deze manier is er de mogelijkheid om meerdere plekken te bezoeken.

Organisator in Woudsend, Peter Kranendonk, geeft aan dat het UITfestival in Woudsend vorig jaar druk bezocht werd en goed in de smaak viel bij de inwoners. Ook dit

HIGHLIGHTS DE FRYSKE MARREN

Het UITfestival wordt in De Fryske Marren op 14 september gevierd. De o ciële opening is deze editie in Lemmer door wethouder Remboud van Iddekinge met daaropvolgend een spetterend optreden van de brass sensatie Broken Brass samen met leden van muziekverenigingen uit de gemeente. Na de opening zullen ze voor een tweede optreden doorreizen naar Balk om daarna het festival in Joure aan het eind van de middag af te sluiten.

BALK

ZATERDAG 14 SEPTEMBER | 13.00 - 17.00 UUR In Balk staan natuur, cultuur en creatieve makers uit de regio centraal. In het centrum, langs het riviertje de Luts, staan marktkramen opgesteld met diverse creatieve ambachten en kunstenaars. Daarnaast presenteert NUT Gaasterland het programma voor het komende seizoen. De Vogelwacht Balk, IVN Súdwesthoeke en Mar & Klif geven je een kijkje in de ﬂora en fauna van Gaasterland en omstreken. En bij de kraam van It Toanhûs kunnen de voetjes van de vloer met een spontane ‘meedoendans’ en vind je informatie over het creatieve aanbod van komend seizoen. Optredens zijn er van de verbindende act Broken Brass en de Toanhûs Popschoolband Jippz. In de bibliotheek kan worden genoten van optredens van Vincent Corjanus.

JOURE

ZATERDAG 14 SEPTEMBER | 12.30 - 18.00 UUR Het UITfestival in Joure wordt een dag vol muziek, dans en creativiteit. Vanaf 12.30 uur is er op het festivalterrein van De Merk een breed scala aan optredens, zoals percussie, zang, dans, bands, solisten en de afsluiting met Broken Brass. Ook is daar een aantal marktkramen voor informatie over het culturele aanbod van Joure en omgeving, kunstwerken van onder anderen Fransje Versloot en het doorlopende participatieproject Our Exquisite Corpse waar iedereen wordt uitgenodigd om mee te werken aan een meterslange quilt. Voor jongeren tussen de twaalf en achttien jaar jaar is er een speciaal urban project waar ze na een kennismakingsoptreden aan de slag gaan met rap en dans. Ervaring is niet nodig en iedereen kan meedoen.

Naast de buitenoptredens op De Merk en langs de Midstraat tot aan de Hobbe van Baerdt Tsjerke, is er, mede in het kader van Open Monumentendag, een gevarieerd programma in de Hobbe van Baerdt, met onder andere orgel-, piano- en akoestische concerten.

Deze prachtige dag in Joure wordt mede mogelijk gemaakt door de optredens van: Mosken, Toanhûs Popschoolband Jippz, Soldier One, Concordia, Us Ferhaal, Jouster Fanfare, CvK It Toanhûs, Con Spirito, Koor That’s It, sStayne, BAM percussie, pianoschool van Masaka Otsuka, Mountain Fried, Romano Pereira Corrêa, het Film Huis en vele anderen.

LEMMER

ZATERDAG 14 SEPTEMBER | 13.00 - 17.00 UUR In één van de bekendste watersportdorpen in Friesland is er op 14 september van alles te beleven op cultureel gebied. Om 13.00 uur opent Broken Brass aan de voet van de ‘Lemster Toer’. Daarna is er in de middag van alles te beleven.

Loop het culturele ‘Rondje Dok’ om op verschillende locaties verrast te worden door onder andere een fototentoonstelling, schilderkunst, schaken, een ontmoeting van Dickens-ﬁguranten en het Woudagemaal. Kom lezen in een huiskamer op de Gedempte Gracht of geef je op voor activiteiten van de verschillende verenigingen. Op het muziekpodium op de Schulpen en in de Tsjerke oan it Dok, de RK Kerk en het Papageno Huis zijn er diverse muziekoptredens en ook de deur van Museum Lemmer staat wijd open en wacht op je bezoek.

jaar is er in Woudsend weer een uitgebreid en gevarieerd programma. Nu zelfs een heel weekend lang! “Ik vind het geweldig dat het UITfestival dit jaar over meerdere dagen valt, want met deze ontwikkeling kunnen we elkaars dorpen en steden bezoeken én nog meer cultuur in onze eigen regio ontdekken!”

ONTDEK HET CULTURELE AANBOD

VAN KOMEND SEIZOEN

Kom cultuur met ons vieren en ontdek het culturele aanbod van het komende seizoen! We zien je graag op de diverse festivals in De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân! Ga voor de exacte programmering per kern en meer info naar: uitfestivalwvf.nl

HIGHLIGHTS SÚDWEST-FRYSLÂN

In Súdwest-Fryslân worden er op verschillende dagen UITfestivals georganiseerd. De centra van onderstaande kernen zullen gevuld zijn met bijvoorbeeld marktkramen, diverse acts, workshops, optredens en exposities. Ook is er een reizende act. Op 14 september reizen drie acts met muziek, dans en musical uit Sneek door alle kernen. Op 21 september reizen alle bands, orkesten, koren, zangers en muzikanten uit de hele gemeente naar Sneek voor de grote UITknaller. Ga voor de exacte programmering per kern en meer info naar: UITFESTIVALWVF.NL

KOUDUM zaterdag 31 augustus | 20.00 – 24.00 uur

WORKUM 13 t/m 15 september | zie uitfestivalwvf.nl

BLAUWHUIS zaterdag 14 september | 09.30 – 20.30 uur

BOLSWARD zaterdag 14 september| 13.00 – 21.30 uur

HINDELOOPEN zaterdag 14 september | 11.00 – 17.00 uur

Witmarsum zaterdag 14 september | 10.00 – 16.00 uur

OUDEGA zaterdag 14 september | zie uitfestivalwvf.nl

IJLST zaterdag 14 september | 09.00 – 21.00 uur

WOUDSEND 14 & 15 september | zie uitfestivalwvf.nl

SNEEK 14 t/m 21 september | zie uitfestivalwvf.nl

GOËNGA zondag 15 september | 15.00 – 17.00 uur

MAKKUM zondag 15 september | vanaf 15.00 uur

Vier cultuur met ons en kom op 14 september naar Balk, Joure en/of Lemmer voor het UITfestival in De Fryske Marren en/of van 13 t/m 21 september in diverse kernen van Súdwest-Fryslân! Het voorprogramma van het UITfestival is op 31 augustus in Hindeloopen, Sneek en Koudum.

Kijk voor het exacte programma van alle kernen op uitfestivalwvf.nl | @uitfestivalwvf | @uitfestival_dfm

22 AUG. T/M 21 SEPT.

iedere di. en do. it preamke

MAKKUM

RONDVAART

Geniet vanaf het water van de prachtige omgeving van Makkum.

WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ RONDVAART-ITPREAMKE

vrijdag 23 augustus leugenbollepop MAKKUM MUZIEK

Muzikaal festival met onbekend en onvermoed muzikaal talent.

WWW.FACEBOOK.COM/ LEUGENBOLLEPOP

vr. 23 t.m zo. 25 aug beachvolleybalweekend BOLSWARD

SPORTEVENEMENT

Beachvolleybal op het Marktplein.

WWW.BOLSWARD.NL

zaterdag 24 augustus waddentocht MAKKUM

RONDVAART

Dagtocht met de Blazer TX33 (zeilschip) naar de Waddenzee en zeehondenplaat.

WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ WADDENTOCHT

trekkertrek

OUDEMIRDUM

SPORTEVENEMENT

Tractorwedstrijden in verschillende klassen.

WWW.TREKKERTREKOUDEMIRDUM.NL

jan papegaaifair SANDFIRDEN MARKT

Kraampjes, livemuziek en hapjes en drankje op It Leechhiem.

WWW.SANFURD.NL

za. 24 aug. t/m 31 augustus

feestweek balk

BALK EVENEMENT

Met o.a. puzzelrit, fietstocht, music & food festival en gondelvaart.

WWW.FEESTWEEKBALK.NL

zondag 25 augustus happy vibration festival

RIJS FESTIVAL

Met sprekers, muziek, cacao, ecstatic dance en een zeven meter hoge piramide.

WWW.INVISIBLELIGHT.NL

kunstmoment

WOUDSEND EXPOSITIE

Ontdek op verschillende locaties inspirerend werk van diverse kunstenaars.

WWW.WOUDSENDKUNSTMOMENT.NL

woensdag 28 augustus o cielo

WITMARSUM MUZIEK

Theaterconcert cello en orgel met korte erfgoedactiviteit ‘Het verhaal van doksaal’.

WWW.BARREVOET.NL

donderdag 29 augustus gondelvaart

BALK OPTOCHT

Voor de 61e keer varen prachtig versierde gondels door de Luts.

WWW.FEESTWEEKBALK.NL beleeftocht

MAKKUM

EXCURSIE

Beleeftocht over de Makkumer

Súdwaard met gids (6+).

WWW.ITFRYSKEGEA.NL

do. 29 aug. t/m zo. 1 sept heechfeesten

HEEG

EVENEMENT

Vier dagen feest ter ere van 40 jaar Heech Yn’t Findel.

WWW.FACEBOOK.COM/HEECHFEESTEN langwardermerke

LANGWEER

EVENEMENT

Met o.a. (kinder)activiteiten, kermis en sportwedstrijden. WWW.VISITLANGWEER.NL

vr. 30 en za. 31 augustus glemmer beach

LEMMER

MUZIEKFESTIVAL

Tweedaags muziekfestival op het strand van Lemmer. WWW.GLEMMERBEACH.NL

zaterdag 31 augustus kruis van heeg

HEEG

SPORTEVENEMENT

Lange afstand zeilen surfwedstrijd op de Hegemer Mar en De Fluezen.

WWW.WSHEEG.NL

folkloristische markt

HINDELOOPEN

MARKT

Historische markt met ambachten en activiteiten.

WWW.FRYSLANMARKTEN.NL

uitfestival

KOUDUM FESTIVAL

Voorproefje UITfestival Waterland van Friesland.

WWW.UITFESTIVALWVF.NL

levende standbeelden

SNEEK

FESTIVAL

Het centrum wordt omgetoverd tot levende standbeeldenetalage.

WWW.SNEEK.NL

zondag 1 september drekrace

HEEG

SPORTEVENEMENT

Leg als team een uitdagend hindernisparcours af door de modder.

WWW.DREKRACEHEEG.NL

kunstroute

GAASTERLAND

EXPOSITIE

Elke eerste zondag van de maand zijn 9 galeries collectief geopend.

WWW.KUNSTROUTEGAASTERLAND.NL

hemelse streekmarkt

HEMELUM

MARKT

Koop de heerlijkste streekproducten in het weiland van de Flinkefarm.

WWW.ITFLINKEBOSKJE.NL

bruiss festival

SNEEK

FESTIVAL

Familiefestival met livemuziek, kinderactiviteiten, foodtrucks in Burgemeester Rasterhoffpark.

WWW.INSTAGRAM.COM/BRUISSFESTIVAL triathlon

WORKUM

SPORTEVENEMENT

1/8 triathlon met start in het centrum van Workum.

WWW.WORKUM.NL

donderdag 5 september

allegorische optocht

SINT NICOLAASGA

OPTOCHT

’s Ochtends en ’s avonds grote optocht van praalwagens.

WWW.ALLEGORISCHEOPTOCHT.NL

vrijdag 6 september

muziek aan de luts

BALK

MUZIEK

Agatha Ensemble met intieme pianowerken van Janáček, Bartók en Sjostakovitsj.

WWW.MUZIEKAANDELUTS.NL

zaterdag 7 september vaart

SNEEK

MUZIEK

Avonturen in de avonduren afgewisseld met ludieke Nederlandstalige liedjes. WWW.LEWINSKI.NL

zondag 8 september sloepleven LANGWEER WATERSPORT

Presentatie van uitgebreide occasionvloot en nieuwe sloepen met hapje en drankje.

WWW.LANGWEERDERSLOEP.NL

wo. 11 t/m zo. 15 september sup 11-city tour

11STEDEN

SPORTEVENEMENT

Elfstedentocht op de SUP. WWW.SUP11CITYTOUR.COM

onbeperkte elfstedentocht

11STEDEN

SPORTEVENEMENT

Elfstedentocht voor iedereen met een chronische aandoening of beperking. WWW.ONBEPERKTEELFSTEDENTOCHT.NL

do. 12 t/m zo. 15 september merke terherne TERHERNE EVENEMENT

Dorpsfeest met verschillende activiteiten. WWW.GENIETENINTERHERNE.NL

zat. 13 t/m 21 september uitfestival

ZUIDWEST FRIESLAND EVENEMENT

De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân vieren cultuur tijdens het UITfestival. WWW.UITFESTIVALWVF.NL

Der op út eropuit

Happy Vibration Festival

Ontsnap aan de hectiek van het dagelijkse leven en stap zondag 25 augustus binnen in een wereld van hoge trillingen en positieve energie tijdens het Happy Vibration Festival in de Teatertún in Rijs. Geniet van inspirerende sprekers zoals Wim Belt, Marjolein van der Meulen en Ard Pisa, een quantum jump van Milan Somers, livemuziek van onder andere Mister & Mrs en Ilse Oversier. Ervaar activaties van Janosh en verbind je onder de zeven meter hoge piramide. Sluit af met een ecstatic dance geleid door DJ Leo Melcherts en vier het leven mee!

WWW.INVISIBLELIGHT.NL

Hemelse Streekmarkt

Het gezelligste strandfestival op ‘e Lemmer is weer terug! Op vrijdag 30 en zaterdag 31 augustus staat het strand van Lemmer bol van muziek, gezelligheid en foodtrucks. De line-up is uitgebreid en bestaat onder andere uit Son Mieux, Douwe Bob, 2 Unlimited, de Doelleazen en nog veel meer! Op vrijdag 30 augustus is het festivalterrein geopend van 18:00 - 01:00 uur en op zaterdag 31 augustus gaan de toegangspoorten al om 15:00 uur open. Tickets voor Glemmer Beach zijn verkrijgbaar via de website, maar… op = op!

WWW.GLEMMERBEACH.NL

UITfestival

Van 13 t/m 21 september wordt in De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân het culturele seizoen '24/'25 feestelijk afgetrapt tijdens het UITfestival Waterland van Friesland. In Balk, Joure en Lemmer zijn op zaterdag 14 september cultuurmakers uit de wijde omgeving te vinden. En in Súdwest-Fryslân worden er van 13 t/m 21 september cultuurfestivals en andere activiteiten georganiseerd in Arum, Blauwhuis, Bolsward, Goënga, Hindeloopen, IJlst, Koudum, Oudega, Sneek, Witmarsum, Workum en Woudsend.

WWW.UITFESTIVALWVF.NL

Gondelvaart Balk

In het gezellige watersportdorp Balk vieren ze groot feest tijdens de jaarlijkse zomerfeestweek. Er zijn activiteiten voor jong en oud, zoals een viswedstrijd, puzzelrit en kindermiddagen. De gondelvaart door de Luts op donderdag 29 augustus is ieder jaar het hoogtepunt van deze feestweek. Vooraf (vanaf 16.30 uur) en na de gondelvaart ben je welkom op het Music & Food festival op het Treemterplein. ’s Middags spelen hier Grytz & Grize en ’s avonds de band Deadline. Bij diverse foodtrucks kun je hier heerlijke hapjes en drankjes krijgen. (advertorial)

Allegorische optocht

Op donderdag 5 september wordt het centrum van Sint Nicolaasga getransformeerd in een levendig en kleurrijk spektakel door een parade van kleine en grote praalwagens. Laat je verwonderen tijdens deze Allegorische Optocht, waarin de inwoners van Sint Nicolaasga al hun fantasie en creativiteit hebben gelegd in prachtig vormgegeven praalwagens. Diverse muziekkorpsen zorgen voor een muzikale omlijsting tijdens de optocht, die zowel 's ochtends als 's avonds plaatsvindt.

Deel jouw foto van één van de 12 unieke ruimtepunten in Waterland van Friesland en win een ballonvaart voor twee personen.

WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ FOTOWEDSTRIJD

Puzzelpagina nr. 08

Puzzel en win! In elke editie van deze uitgave staat een puzzel waarmee je leuke prijsjes kunt winnen. Stuur je oplossing via de e-mail of met traditionele post. Je kunt dit sturen naar: puzzel@grootmedia.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 08-2024 – tot uiterlijk 5 september 2024. Wij wensen je veel puzzelplezier!

Winnaar puzzel Grootdefryskemarren NR. 07-2024

K. Obbink uit Elahuizen heeft de waardebon van 2 bioscoopkaartjes gewonnen. Deze is aangeboden door en te besteden bij De Bios in Heerenveen.

OPLOSSING EDITIE 07-2024: Zweedse puzzel: CENTRUMSPITS // Kruiswoordpuzzel: LUNCHROOM

COLOFON

GrootdeFryskeMarren is een maandelijkse uitgave van GrootMedia. De krant wordt huisaan-huis verspreid in gemeente De Fryske Marren en ligt bij verschillende ‘pick-up’ points in gemeente De Fryske Marren.

Oplage: 28.000 exemplaren.

UITGEVER

GrootMedia BV

Zwarteweg 4 8603 AA Sneek

Telefoon 0515 745005

E-mail info@grootmedia.nl www.grootmedia.nl

REDACTIETIPS? redactie@grootdefryskemarren.nl

REDACTIECOÖRDINATOR

Sonja Harkema

EINDREDACTIE

Richard de Jonge

REDACTIE

Eelke Lok, Hannah Zandbergen, Lotte van der Meij, Richard de Jonge, Gea de Jong-Oud, Amanda de Vries

VORMGEVING

Frans van Dam (bliidd.nl)

STUUR je ANTWOORDEN van PUZZEL 08 VÓÓR 5 september 2024

PER E-MAIL NAAR: puzzel@grootmedia.nl OF PER POST NAAR: GROOT DE FRYSKEMARREn, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK en vermeld hierbij je adres! DE BIOS HEERENVEEN

FOTOGRAFIE

Johan Brouwer

VERKOOP

Harmen Zwerver, Geart Jorritsma, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok

DRUK

Mediahuis Noord, Leeuwarden

VERSPREIDING

FRL Verspreidingen, Leeuwarden

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

Gelijke cijfers staan voor gelijke letters. Probeer het gekleurde woord te vinden.

PRIJS DROPPING!

XXL hoekbank (372 x 227 cm) in sterke en praktische Mito stof. Diverse kleuren.

TV-MEUBEL CHARITY

Stoer tv-meubel (118 cm breed) in rough mango met zwart metalen onderstel.

hoogwaardige 2,5 - 1 - 1 combinatie (Nederlands fabrikaat) in Vibe stof. Met stevige binnenvering en verstelbare zit. Snel leverbaar!

Kwalitatief hoogwaardige 2,5 - 1 - 1 combinatie (Nederlands fabrikaat) in Vibe stof. Met stevige binnenvering en verstelbare zit. Snel leverbaar!

EVINRUDE

Stoer zwart metalen nachtkastje (deur links- of rechtsdraaiend).

Normaal € 179,nu HALF GELD €

Mango blank/zwart, zwart metaal 120 x 60 en 2 x 45 x 45 cm. Uit voorraad leverbaar!

Pocketveer afgedekt met koudschuim, medium of stevig.

Normaal € 459,nu slechts € 199,-

€ 459,nu slechts € 199,-

ARMSTOEL BOLSA

Moderne kuipstoel van Label 51 bekleed met fraaie boucle stof (beige of grijs) en zwart metalen frame. Uit voorraad leverbaar! -50%

Normaal € 159,nu HALF GELD € 79,OP = OP

Moderne kuipstoel van Label 51 bekleed met fraaie boucle stof (beige of grijs) en zwart metalen frame. Uit voorraad leverbaar! -50% Normaal € 159,nu HALF GELD € 79,-

verstelbare relaxelementen

elektrisch verstelbare hoofdsteunen. In superstof Billy Joe antraciet. Uit voorraad leverbaar!

3 + 2 zits met in de 3 zits: 2 x elektrisch verstelbare relaxelementen + elektrisch verstelbare hoofdsteunen. In superstof Billy Joe antraciet. Uit voorraad leverbaar!

Normaal € 1.598,nu slechts €

Elektrisch verstelbare relaxfauteuil bekleed met sterk en praktisch microleder. incl. accu. Met zwart metalen voet en armen. Slechts 64 cm. breed! Verkrijgbaar in diverse kleuren. Beperkt leverbaar.

lades (120 cm). Uit voorraad leverbaar!

EETTAFEL STAR

“Vette” eettafel 240 x 100 in mango met dikke zwart metalen X-poot. Uit voorraad leverbaar!

Bijvoorbeeld

De Hiswa te Water in Bataviahaven Lelystad is met meer boten en exposanten dan ooit de grootste botenshow van Noord-Europa. Laat je inspireren door de grote diversiviteit aan ontwikkelingen in de nautische watersport. Kijk voor meer informatie op www.hiswatewater.nl