GrootdeFryskeMarren 12 - 2020 by GrootMedia

12-2020

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

4e JAARGANG • NR. 12

groot deFryskeMarren

IN DEZE UITGAVE

FEESTMAAND SPECIAL IN DEZE UITGAVE

ELVERA JANSEN

Tusken de Marren informatie van gemeente De Fryske Marren

WERKT VOOR HET LEGER DES HEILS

FOTO: JOHAN BROUWER

TIPS & TRENDS!

“Ik heb een helpsyndroom…” Huis verkopen? Verkoop je woning met Makelaardij Hoekstra Wij brengen uw huis online tot leven!

En ontvang 6x je favoriete woonblad Ontvang nu een exclusieve plus 2 kaarten de VT Wonen beurs Helemaal Coronaproof! 3D-beleving van uwvoor woning cadeau!

VT W on beur en s

woon

blad

makelaardijhoekstra.nl/virtueelbezichtigen

NUMMER 12 • 2020

CONCERT ‘HIGHLIGHTS OF CHRISTMAS’ GRATIS EN DIGITAAL

ONZEKER

JOURE -‘Highlights of Christmas’ is hét traditionele klassieke kerstconcert van De Fryske Marren. Op woensdag 23 december, tussen 20.00 en 21.00 uur, zal er in de RK -kerk te Joure een bijzonder nostalgisch klassiek kerstconcert georganiseerd worden, met onder meer traditionele Engelse Christmas-songs, delen uit ‘Messiah’ van Händel en diverse andere nostalgische melodieën en composities in een klassiek jasje.

Ons leven wordt momenteel bepaald door dat nog steeds heen en weer springende coronavirusje.

De kerk zal speciaal worden uitgelicht en ingericht om een gepaste en ‘warme’ kerstsfeer te creëren. Dit concert wordt mede mogelijk gemaakt door de financiële steun van de gemeente, enkele stichtingen, lokale ondernemers en sponsoren. Tevens zal het concert worden opgenomen en kosteloos beschikbaar worden gesteld aan rust- en verpleeghuizen en zorginstellingen, opdat ze het concert op het voor hun meest geschikte tijdstip en dagdeel kunnen aanbieden aan hun bewoners en achterban.

We zijn allemaal onzeker: is het erg of slechts een griepje? Wat betekent negatief, wat is positief? Ouderen worden allemaal onzeker van de door de media plichtsgetrouw genoteerde meningen van leeftijdsgenoten. Thuis werken. Tachtig procent daarvan functioneert beter dan ze op kantoor deden. De overige twintig procent vindt het koffieapparaat op het werk leuker. Want als de kinderen ook nog eens thuis studeren is het lastig. En ze zijn onzeker over of het onderwijs aan hun kinderen wel voldoende is tegenwoordig. Ondernemers controleren elke week angstig en onzeker de cijfers van hun bedrijf. Werknemers zijn al onzeker als de baas z’n wenkbrauwen fronst. De kroegbaas mag niks en kan niks. Heeft nog lang geen uitzicht dat Van Dissel roept dat hij weer open kan. Je zwarte bankcijfers worden langzaam rood. Daar word je verrekte onzeker van.

Dit bijzondere initiatief, georganiseerd door de Stichting Noord Nederlands

De hele sportsector wacht angstig en dus onzeker af wat de toekomst brengen zal. Bestaan ze nog wel als er straks weer duizenden intensief aan sport willen doen?

Kamerkoor en de Mattheus Parochie, zal uitgevoerd worden door het Martini Jongenskoor Sneek o.l.v. Gerard van Beijeren en het Nationaal Symfonisch Kamerorkest o.l.v. Jan Vermaning. Het concert en streaming is gratis, maar wilt u toch een bijdrage in de kosten geven, dan kunt u een bedrag overmaken op: NL72 RBRB 0777 966 964 t.n.v. Noord Nederlands Kamerkoor. Link van het concert, vanaf 19.30 al bereikbaar om af te stemmen! https://vimeo. com/483043684/3657028fc2 of zoek op: kerstconcert te Joure on vimeo.

BEPPE BETTY OVERDIEP 101 JAAR IN CORONATIJD

Cultuurdragers roepen onzeker dat nu ze geen uitzicht op werk hebben, hun creatieve geesten aan het doven zijn. Velen die in die lege zaal hadden moeten zitten genieten, zitten nu thuis naar Netflix te kijken. Onzeker over of je ooit nog in dat theater komt.

BALK - “Ik kin myn jierdei net fiere hjer.” Dat zei de nu 101-jarige Libertha (Betty) Overdiep-Prins, bewoonster van woonzorgcentrum Talma Hiem in Balk. Het coronavirus houdt alles en iedereen op afstand, zo ook de familie van beppe Overdiep. Er werd dus ook niets georganiseerd, dacht ze…

Wetenschappers zeggen dat er een vaccin aankomt. Daar worden we allemaal onzeker van. Wanneer? Wie eerst? Werkt het wel goed? Als buurman geen prik wil kan hij me nog besmetten? Zinloze discussies ontstaan door onzekerheid. Wat een onzekerheid. Logisch dat de overheid er ook door wordt getroffen. De democratie stokt. Een raadslid zei me: “Anders loop je even bij een ambtenaar langs. Die heb ik nu al een jaar niet gezien.” En de overheid moet ook nog beslissingen nemen. Evenwicht tussen het virusgeweld en de onzekerheid en verlangen van de mienskip. Want feesten, Kerst en oud en nieuw zijn blijkbaar de belangrijkste happenings in ons leven. Laten we die overheid maar wat helpen door onze agressie te vergeten, want reken maar dat die overheid net zo onzeker is, als we allemaal zijn .

Niks was minder waar, want kleinzoon Wybo Bergsma kwam op zondag 22 november, de 101e verjaardag van mevrouw Overdiep-Prins, met een hoogwerker van 123 machineverhuur, het bedrijf waar Wybo werkt, voor haar kamerraam. De laadbak ging naar haar balkon en zo konden haar dochters en aanhang , haar kleinkinderen en achterkleinkinderen haar feliciteren en toezingen. De verpleging van Talma Hiem zorgde ervoor dat ze goed ingepakt in een jas en een lekkere warme deken als een prinses het “defilé’ af kon nemen op het balkon.

Desondanks hele fijne feestdagen en natuurlijk veel leesplezier!

Eelke Lok redacteur GrootdeFryskeMarren

FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL

Op 22 november 1919 zag Betty Prins het levenslicht in Wijckel. Ze trouwde met Gijs Overdiep en ze kregen vier meisjes. Inmiddels zijn er tien kleinkinderen en zestien achterkleinkinderen. In 1980 overleed Gijs en in 1990 verhuisde ze naar Talma Hiem waar ze nu al weer ruim elf jaar liefdevol wordt verzorgd. Mevrouw Overdiep was maar wát blij. “Dit is noch moaier dan ferline jier doe’t ik hûndert waard.”

omtinken

Zie ook pagina 48

Kijk voor jouw ontbijt, lunch, borrel of diner voor thuis op

www.waterlandvanfriesland.nl/omtinken #OMTINKENINWATERLAND

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

de 3

GROTE BOEKMAD SCIENCE WORKSHOPS IN deFryskeMarren VERKOOP IN KERSTVAKANTIE BIJ WOUDAGEMAAL BIBLIOTHEKEN LEMMER - Tijdens de kerstvakantie organiseert het Ir. D.F. Woudagemaal in Lemmer spannende workshops vol proefjes BALK, JOURE EN en experimenten voor kinderen tussen de 8 en 12 jaar. Kinderen LEMMER kunnen zelf ervaren hoe het kan dat je met water en warmte REGIO - Vanaf maandag 14 december is er een grote boekverkoop in de bibliotheken van De Fryske Marren. Het gaat om Balk, Joure en Lemmer. Voor een klein prijsje kunnen belangstellenden leuke, door de bibliotheek afgeschreven, boeken, tijdschriften en dvd’s meenemen. Wie weet zit je favoriete kinderboek, hobby- of kookboek er wel tussen, of die ene roman die al lang op je verlanglijstje stond.

een stoommachine in beweging krijgt en water kan verpompen. Alle proefjes en experimenten hebben iets te maken met de werking van het Woudagemaal. De techniek achter deze stoomreus uit 1920 is heel bijzonder. De workshops vinden plaats op 22, 23, 29 en 30 december in tijdsblokken in het nieuwe Stoomlokaal. De workshops duren – inclusief een rondleiding – twee uren. Deze ‘Mad Science workshops’ zelf zijn gratis, maar er moet wel gewoon een entreeticket voor het gemaal worden gekocht. Per workshop-tijdslot kunnen vijftien kinderen meedoen, dus geef bij de inschrijving wel

duidelijk aan op welke dag en op welk tijdstip je wilt komen. In verband met de coronamaatregelen is er niet genoeg ruimte in het Stoomlokaal voor de meereizende ouders, grootouders, familie of vrienden. U kunt wel aangeven bij het aanmelden van de

LANGWEERDER CAFETARIA BESTE VAN NEDERLAND LANGWEER - Cafetaria ‘t Hoekje is landelijk winnaar geworden van de Nederlandse Horeca Prijzen. De Langweerder horecagelegenheid versloeg daarmee DO’s Corner in Nieuwegein en De Straatsburger in Hengelo. ‘t Hoekje kreeg 211 stemmen van klanten en een gemiddelde waardering van 9,603. Daarmee werden ze eerder al winnaar in De Fryske Marren. Een vakjury heeft in de finaleronde het cafetaria in Langweer uitgeroepen tot beste van Nederland. Frank Plantinga laat online weten: “En dan ben je gewoon de beste cafetaria van Nederland #daardoejehetvoor.”. Om in aanmerking te komen voor de nationale titel moest een bedrijfsvideo worden gemaakt. Daarin moest men laten weten wat de motivatie was om te winnen. In de beoordeling werd vooral gelet op hoe creatief de deelnemers zijn omgegaan met de coronacrisis.

FOTO: DOUWE BIJLSMA

De kosten zijn € 1,per boek. Drie boeken kosten € 2,50. Kinderboeken zijn € 0,50 per stuk. Een tas, zelf meenemen, vol boeken kan voor slechts € 5,-.

PLAQUETTE VOOR NEERGESTORTE BOMMENWERPER BIJ DONIAGA

kind(eren) of u het bezoekerscentrum en het Woudagemaal zélf ook wilt bezoeken. Inschrijven kan via de website www.woudagemaal.nl

d eF VOOR HET LAATSTE NIEUWS UIT JOUW REGIO KIJK JE OP: WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

JOUSTER TOER NOG ZEKER TOT HALF FEBRUARI IN DE STEIGERS

deF

DONIAGA – Agelopen week is op de scheidslijn van Sint Nicolaasga en Doniaga, aan de Tramwei, een plaquette onthuld ter nagedachtenis aan het neerstorten van een bommenwerper in de Tweede Wereldoorlog. De onthulling werd verricht door Akke Nijholt-Postma (90) die het vliegtuig op 26 november 1943 neer zag komen. Ze was toen 13 jaar. De Amerikaanse bommenwerper, een B17 Flying Fortress met de naam ‘Las Vegas Avenger’, stortte op klaarlichte dag neer in de landerijen nabij Doniaga. Daarbij kwamen vier van de tien Amerikaanse bemanningsleden om het leven: Richard Mowrer (22), Harold Owen (31), Arthur Adrian (31) en Henry Steelsmith (23). De zes overige bemanningsleden werden nog dezelfde dag opgepakt door de Duitsers. Het vliegtuig, dat in opdracht van Engeland naar Bremen was gevlogen, kreeg op de terugreis technische problemen en werd door de Duitsers beschoten. Het toestel is toen neergehaald, met als gevolg dat de vier inzittenden omkwamen. Behalve mevrouw Nijholt-Postma wa-

ren ook leden van Plaatselijk Belang en burgemeester Fred Veenstra van De Fryske Marren bij de plechtigheid aanwezig. Namens Defensie legde kolonel-vlieger Henk Doorten van vliegbasis Leeuwarden een bloemstuk bij het monument. Na de plechtigheid vlogen vier F16 straaljagers in zogenaamde ‘close ship’ formatie over de plek van de crash. Daarmee brachten de piloten een eregroet aan de bemanningsleden van de Las Vegas Wreker. Het ceremonieel zou al op 2 mei plaatsvinden, maar dat lukte niet door de coronacrisis. Dat is ook de reden dat de nabestaanden van de piloten, tot spijt van de organiserende commissie, niet bij de onthulling aanwezig konden zijn.

KERSTVERLICHTING STRAALT VOLOP REGIO - In deze tijd van corona zoeken mensen naar gezelligheid, naar een positief geluid binnen de geldende maatregelen. Om toch te zorgen voor wat meer gezelligheid in de donkere dagen voor Kerstmis was er vóór Sinterklaasavond in en om menig huis al de nodige sfeerverhogende kerstverlichting te zien. Ook de kerstboom werd vaak al vóór 5 december aangeschaft. Aanmerkelijk vroeger dan in voorgaande jaren. De behoefte aan verlichting in deze coronaduisternis is groot. Ook online zijn er oproepen gedaan om de donkere dagen gezelliger te maken door tuinen, vensterbanken, balkons en raamkozijnen te verlichten. Voor onder andere Balk is op Facebook een groep aangemaakt. ‘Lichtjes in Balk’ vroeg mensen vanaf 21 november gezelligheid te creëren. In de groep ‘Wy binne Sint Nyksters’ werd gevraagd om dat al te doen vanaf 15 november. Elk lichtje maakt het leven weer iets aangenamer.

JOURE - Nadat de Jouster Toer onlangs na anderhalf jaar zijn karakteristieke torenspits terug kreeg, worden er wederom werkzaamheden uitgevoerd. Aannemer Jurriëns Noord uit Sneek heeft de steigers rond de spits verwijderd. Daarvoor was vanaf acht uur in de ochtend de Torenstraat afgesloten voor het verkeer. Dit was nodig om de grote hijskraan naast de Hobbe van Baerdt Tsjerke te kunnen plaatsen. Tegelijkertijd met het verwijderen van de bovenste steiger, is er lager om de toren een nieuwe steigerconstructie aangebracht. Via deze rondgang kunnen de vier wijzerplaten van de Jouster Toer worden gerestaureerd. De wijzers en cijfers worden verwijderd. Die zullen van nieuw bladgoud worden voorzien door Johan Verbeek uit Wijckel. De wijzerplaten worden onder handen genomen door Domien en Silvius. Volgens uitvoerder Hugo Landman van Jurriëns Noord zal het zeker nog tot half februari 2021 duren voordat alle werkzaamheden zijn afgerond en de Jouster Toer van de steigers is ontdaan.

R E T A W R A A P S E B H C S O B A E K LI Duurzaam leven met slimme huishoudapparaten **

Het intelligente i-DOS doseersysteem helpt je water én wasmiddel te besparen. Vul de doseertank eenmalig met wasmiddel en wasverzachter en de wasmachine berekent automatisch de juiste hoeveelheden. Hierdoor gebruik je nooit meer dan echt noodzakelijk is. Je verspilt dus geen druppel. En daar heeft de natuur ook baat bij!

Bestel eenvoudig en snel op Expert.nl

Je bestelling wordt dan verwerkt door Expert Bijlhout

749.-

€150.-

€100.-

€50.-

CASHBA CK**

949.- 1099.*

WASMACHINE | WAU28P90NL SERIE | 6

WASMACHINE | WAXH2K90NL SERIE | 8

• 9 kg vulgewicht, 1400 toeren • EcoSilence Drive: extreem stil, duurzaam en zuinig wassen dankzij de koolborstelloze motor • VarioTrommel: extra teder en efficiënt wassen dankzij de unieke trommelstructuur • Alle instellingen worden automatisch aangepast aan de hand van type vervuiling en het textielsoort • energieklasse A+++ -30% * Prijs na 50,- retour via Bosch

• 9 kg vulgewicht en 1600 toeren • i-DOS 2.0, 2 wasmiddelen automatisch doseren • 4D Wash System: kleding wordt tot diep in de vezels perfect gereinigd • Home Connect: bedien de wasmachine via de handige app • SpeedPerfect: perfect wasresultaat met een tijdsbesparing tot 65% • Energieklasse A+++ -30%

Prijs- en modelwijzigingen en eventuele druk- en zetfouten voorbehouden. ** Na registratie via Bosch Aanbiedingen en acties zijn geldig zolang de voorraad strekt en uiterlijk t/m 13 december 2020.

Expert Bijlhout

ExpertEmmeloord

ExpertJoure

* Prijs na 100,- retour via Bosch

WASMACHINE | WAXH2E90NL HOMEPROFESSIONAL • 10 kg vulgewicht en 1600 toeren • i-DOS: doseert volledig automatisch de juiste hoeveelheid wasmiddel voor een perfect resultaat • 10 jaar Bosch garantie op de koolborstelloze motor** • Home Connect: bedien de wasmachine via de Bosch app op je smartphone • Trommelverlichting • Energieklasse A+++ * Prijs na 150,- retour via Bosch

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

deFryskeMarren

ELVERA JANSEN WERKT VOOR HET LEGER DES HEILS

“IK HEB EEN HELPSYNDROOM…” Medecoördinator Elvera Jansen(1964) van de Huiskamer van het Leger des Heils in Joure is een bezige bij. En dat is een heerlijk understatement, want eigenlijk zit Elvera nóóit stil. We ontmoeten Elvera in de Huiskamer, die gevestigd is aan de Brugstraat, daar waar voorheen Miks Welzijn was gevestigd. Wie is Elvera Jansen? Een nadere kennismaking met een gedreven vrouw, die van mensen houdt. >>

TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO’S JOHAN BROUWER

deFryskeMarren

ELVERA JANSEN deFryskeMarren

“IK VIND HET LEGER ÉÉN VAN DE MOOISTE ORGANISATIES DIE WIJ KENNEN IN ONS LAND”

Als we op de laatste woensdagmorgen van november in dit coronajaar een stap over de drempel zetten, zit er al een groep mensen lekker aan de koffie en wordt er druk met elkaar gepraat. Nog voordat we ons mondkapje hebben afgedaan is er een vriendelijke vrijwilligster die ons vraagt of we ook zin in een kopje koffie of thee hebben. Dit bedoelen ze bij Bij Bosshardt Joure dus met ‘laagdrempelig’. Elvera is ondertussen druk in gesprek met een bezoekster. Een zestigplusser, die ook vaste gast van de Huiskamer is, laat een boek, hoe toepasselijk, over Majoor Bosshardt zien. “Jo meie it wol mei nei hûs ha, at jo it lêze wolle”, biedt hij royaal aan. Het is tekenend voor de sfeer die hier heerst. Even later schuiven we bij Elvera aan in haar eigen kamertje, waar ze zich zo nu en dan even terugtrekt om de rust te vinden om ongestoord haar administratieve werk kan doen.

Zou je in het kort jezelf even willen voorstellen? “Mijn naam is Elvera Jansen, geboren op 22 augustus 1964 in ’t Harde. Dochter van Henk en Bep Jansen en na mijn geboorte kwam elf maanden later mijn zusje Anita. Ik ging naar de lagere school in Hoogvliet bij Rotterdam. Daarna naar de mavo en later de havo in Rotterdam. Toen wilde ik graag bij de politie, maar

daar was ik te jong voor, zeiden ze en te beschermd opgevoed was de motivatie om mij af te wijzen. ‘Ga maar de wereld in’, gaven ze als advies mee. Dat werd voor mij de secretaresseopleiding van Schoevers, ook in Rotterdam. Vanaf mijn achttiende ben ik gaan werken, uiteraard als secretaresse bij verschillende bedrijven. In 1990 ben ik met mijn toenmalige man Huib verhuisd naar Roosendaal. We hebben twee jongens gekregen, Matthias die nu 29 jaar is en Nathan, 26. In 2003 zijn Huib en ik gescheiden en sinds 2008 heb ik een nieuwe relatie, met Frank die ik ontmoette bij Phillips waar ik toen werkte. Moet je mijn pinpas ook nog…?”

Je hebt nu een polo aan met het vignet van het Leger des Heils, hoe kom jij bij het Leger des Heils? “Ik was tot eind 2019 diaconaal opbouwwerker van Solidair Friesland en één van de dingen die ik daar heb gedaan was De Loodsboot in Sneek. Maar ik was ook een soort van verbindende factor tussen de vier kerken in Joure en het Leger des Heils die in juni 2018 met de Huiskamer was begonnen. De kerken wilden allemaal meer naar buiten, niet alleen omkijken naar alle inwoners van Joure. Eigenlijk hadden we toen een gezamenlijk gelijkgestemd doel en na een paar gesprekjes wilde iedereen die samenwerking wel. Er werd een werkgroep voor opgericht. Immy Hoekstra, de toenmalige coördinator van het Leger in Sneek, heeft het project in Joure opgezet. Ik bereidde de vergaderingen van de werkgroep voor, samen met Bea Zomer, coördinator-manager van de Huiskamers van het Leger des Heils in de regio Noordoost. Mijn contract bij Solidair Friesland liep eind 2019 af en toen heeft het Leger mij gevraagd of ik ervoor voelde om voor hen te komen werken. Ik val niet gauw stil, maar toen wel even. Want het was al heel lang een droom van mij om bij het Leger des Heils te werken.”

Waar komt die droom vandaan? “Ik ben actief protestant, maar ik vind het Leger een van de mooiste organisaties die wij kennen in ons land. Alleen de papieren om er te werken heb ik niet. Sinds ik in Joure woon hield ik de vacatures van het Leger al in de gaten, maar door het ontbreken van de papieren kon ik er nooit op schrijven. En als ze je dan vragen, dan is dat wel bijzonder. Ik werd gevraagd om naast Wietske, die hier tien uur in de week werkt als coördinator, te komen werken.”

Ben jij nu wel of geen Heilssoldate? “Nee, dat denken de mensen vaak wel als ze mij in kleding van het Leger des Heils zien. Ik ben geen lid van het kerkgenootschap, maar wel in dienst bij het Leger des Heils. Dat kan ook. Je moet uiteraard dan wel alle normen en waarden van het Leger des Heils onderschrijven. Gewoon een actieve gelovige zijn.”

Nogmaals de vraag wat jou nu zo aanspreekt om voor het Leger des Heils te werken “Ik ben er heel trots op dat ik kleding van het Leger des Heils draag. Als je aan wie

dan ook vraagt wat het Leger des Heils doet, zeggen ze bijna allemaal: ‘Die vangen toch daklozen op?’ Dat is inderdaad ook iets dat we doen, maar we doen veel meer! Het Leger des Heils wil er zijn voor de mensen aan de onderkant van de samenleving, die niets meer hebben. En ook mensen die op andere plekken niet welkom of gewenst zijn kunnen bij het Leger des Heils terecht. Het Leger

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

NUMMER 12 • 2020

“DE BELANGRIJKSTE TAAK VAN ONS IS ‘ER ZIJN’” praatje en een luisterend oor, ook als het wat lastiger is in iemands leven. Wij kunnen eventueel mensen doorverwijzen naar hulpverleners, maar we zijn zelf geen hulpverleners. De belangrijkste taak van ons is ‘er zijn’. Wij hoeven niks en de mensen die hier komen ook niet. Dat geeft al vaak rust, mensen in een hulpverleningstraject moeten vaak al zoveel. We organiseren veel dingen, nodigen sprekers uit, maar het is vrijblijvend voor onze gasten en daardoor niet zo ‘eng’. Er zijn mensen in ‘hun huiskamer’ en daardoor kunnen ze ook laagdrempelig vragen stellen, iets wat ze misschien anders niet zouden doen.”

Kun je reageren op deze drie woorden: ‘Geloof, Hoop en Liefde’? des Heils geeft mensen steeds weer een kans. Zo zit ik zelf ook in elkaar. Ik heb een soort helpsyndroom, ik help graag andere mensen.”

Waar valt het Leger des Heils Joure onder? “Wij maken deel uit van de regio Noordoost en vallen als Bij Bosshardt onder de welzijnstak. In Joure is geen korps, maar

wel een ‘Bij Bosshardt’. Veel jongeren weten trouwens niet meer wie dat was hoor, Majoor Bosshardt. Het staat voor wat zij heeft gewild, een Huiskamer in de buurt voor mensen van de buurt.”

Wat houdt de Huiskamer Bij Bosshardt in Joure in? “Wij zijn er voor mensen die behoefte hebben aan een kopje koffie, thee, een

“Geloof is mijn basis, mijn bron vanwaar ik uit leef en ook werk. Soms hebben mensen een reactie ergens op. Als dat voor mij dan niet prettig is, denk ik altijd maar weer: ‘Er zit een verhaal achter’. Zo probeer ik dat te zien. Hoop? Ik hou hoop op dat er een wereld kan zijn waar iedereen gezien wordt. Hoe je andere mensen bereikt is een ander

verhaal, maar door mijn voelsprietjes steeds aan te laten staan probeer ik mensen te verbinden die niemand meer hebben. En de Liefde tenslotte? Als ik geen liefde zou hebben, dan denk ik niet dat ik dit werk zou kunnen doen. Het is door liefde in gegeven. Waarvoor dan de liefde? In eerste instantie voor God, voor Jezus die een voorbeeld gaf en nog steeds geeft. En ik hou heel erg van mensen. Ik maak makkelijk contacten met mensen en omgekeerd is dat ook wel zo. Daar kan ik mij in uitleven.”

Is er een scheidslijn tussen jouw werk en jouw privéleven? “Die is er nauwelijks en soms is dat wel ingewikkeld. Ik heb een telefoon van mijn werk en een privé mobieltje, maar eigenlijk komt het erop neer dat ze beide altijd aanstaan. Dag en nacht bereikbaar is overdreven, maar ik vind het soms lastig om privé en werk te scheiden. Maar toch krijg ik enorm veel energie en voldoening van mijn werk!”

13, 20 EN 27 DECEMBER

KOOPZONDAGEN OM GESPREID TE WINKELEN VAN 12.00 TOT 17.00 UUR

27 T/M 31 DECEMBER

s y a D g n i Box DIT JAAR 5 BOXING DAYS

OM GESPREID KOOPJES TE KUNNEN SCOREN

TOT WEL

70% KORTING

Tusken de Marren INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | DECEMBER 2020

INHOUD

• Gemeentegezicht: Eelke Bosma, beleidsmedewerker inwoners • Inburgering: Iedereen doet mee • Duurzaam wonen met Tûk Wenjen • Vrijwilligerswerk? Dat doe(t) je goed! • Onze samenleving is sterker als iedereen kan meedoen

Maandag 14 december Petear, 20.00 uur

Woensdag 16 december Debat en Beslút, 19.30 uur

Maandag 4 januari Petear, 20.00 uur

Woensdag 6 januari

Debat en Beslút, 19.30 uur Kijk voor actuele informatie op: www.defryskemarren.nl/ gemeenteraad

Koop nu uw pontabonnement

Langwarder Feart 2021

De verkoop van pontabonnementen voor 2021 is gestart. U kunt het abonnement online bestellen via onze website www. defryskemarren.nl/pont. Ook kunt het abonnement kopen op het gemeentehuis in Joure of bij het VVV-kantoor in Joure of Langweer. Zie onze website voor de openingstijden van het gemeentehuis. Tarieven 2021 Voor voetgangers en (brom) fietsers is het tarief voor een overtocht € 1 en voor een jaarabonnement € 10. Personenauto’s betalen voor een losse overtocht € 2,50. Een jaarabonnement voor personenauto’s kost € 40. De overige tarieven van de vaargelden kunt u vinden op www.defryskemarren.nl/pont.

Donderdag 19 november zijn stroffelstiennen geplaatst voor de in Auschwitz omgekomen Sarah en Jozef Blok en Jantje Jacobs. Stichting Dorpsbehoud Lemsterland (SDL) nam het initiatief. 19 november is de sterfdatum van Sarah, Jozef en Jantje. Stroffelstiennen zijn steentjes van 10 bij 10 centimeter, die worden geplaatst voor elke woning waar door de nazi’s vermoorde mensen zijn weggevoerd. In het messing staan hun namen en gegevens gegraveerd. De twee stroffelstiennen in Lemmer zijn geplaatst tegenover de Apotheek de Waag aan de Nieuwburen 24. De stroffelstien in Echtenerbrug is geplaatst in de bocht bij Duimstraat 5. Op de foto ziet u Neruis Goinga (SDL) en wethouder Roel de Jong. De Jong: “het is belangrijk dat we de herinnering aan deze periode levend houden. Vrijheid is niet gewoon, maar bijzonder. Deze stroffelstiennen zijn een mooie manier om hier blijvend en

zichtbaar aan te worden herinnerd. Dit jaar staan we stil bij 75 jaar vrijheid. Hiervoor stonden veel activiteiten op de planning, die helaas voor het overgrote deel niet door konden gaan. Als gemeente zijn wij blij dat dit initiatief wél gerealiseerd kan worden”.

Wa wint de Fryske Kultuerpriis

De Fryske Marren 2020?

Elts jier set de gemeente wer in Frysktalich kulturiel inisjatyf yn ús gemeente yn it sintsje, mei de Fryske Kultuerpriis. De priis bestiet út in bedrach fan €750,-. Ferline jier wûn de Nijjiersrevu fan De Jouwer. Ek foar 2020 wolle wy de priis útrikke, ek al is der dit jier in protte net trochgien troch de korona. De sjuery ropt derom ynwenners en pleatslike belangen op om foardrachten foar de priis te dwaan. Dat kin fansels ek in online ynisjatyf wêze, muzyk of in moai boek. Oanmelde foar 18 desimber Jim kinne it inisjatyf dat foar de priis yn oanmerking komme kin, oanmelde troch foar 18 desimber in mail te stjoeren nei: info@ defryskemarren.nl mei de namme fan de kandidaat en telefoannûmer en emailadres fan de kontaktpersoan. Graach maile t.a.f. Yde Wierda. Wolle jim by de foardracht wol yn it koart oanjaan wêrom at jim fine dat dit inisjatyf yn oanmerking komt foar de priis? Graach as foardrager ek jo eigen namme, emailadres en telefoannûmer yn de mail sette.

Vuurwerkoverlast? Meld het!

We merken dat er de laatste tijd veel vuurwerk wordt afgestoken. De afgelopen periode ontvangen we hierover meldingen van inwoners uit de buurt die hier overlast van ervaren. We wijzen u erop dat het afsteken van vuurwerk verboden is. Aanvullend geldt er dit jaar een (landelijk) vuurwerkverbod tijdens de jaarwisseling. Steekt u toch vuurwerk af? Dan riskeert u een boete van € 100,-. Iets gezien of gehoord? Wij zijn alert op vuurwerkoverlast en handhaven hierop. Daarom horen wij het graag als u iets gehoord of gezien heeft. U kunt een (anonieme) melding doen van vuurwerkoverlast via www.defryskemarren.nl. Op de hoofdpagina kunt u op ‘Melding’ klikken. Aan de hand van binnengekomen meldingen wordt surveillance

uitgevoerd door de politie en/ of gemeentelijke boa’s. Verbod op het verkopen en afsteken van vuurwerk Het verbod op het verkopen en afsteken van vuurwerk geldt voor al het ‘oudejaarsvuurwerk’. Alleen fop- en schertsvuurwerk (categorie F1 vuurwerk) is nog wel toegestaan. Dit vuurwerk is het hele jaar te koop en mag vanaf 12 jaar worden gebruikt.

Rechthebbenden van graven gezocht Van een aantal graven op de gemeentelijke begraafplaatsen zijn we op zoek naar rechthebbenden. In totaal gaat het om zo’n 2.400 rechthebbenden. Een rechthebbende is de eigenaar van het grafrecht van een graf. Van die veelal oude - graven zijn de gegevens onbekend vanwege verhuizing of overlijden van de rechthebbende. Er zijn informatiestickers bevestigd op de betreffende grafstenen, zo-

dat duidelijk wordt om welke graven het gaat. Omdat het een omvangrijk traject is die meerdere jaren duurt, kiezen we voor een stapsgewijze aanpak.

u om contact op te nemen via telefoonnummer 14 05 14 of stuur een e-mail naar begraafplaatsen@ defryskemarren.nl. U kunt dan in aanmerking komen om als rechthebbende opgenomen te worden in onze begraafplaatsadministratie.

Wat kunt u doen? Bezoekt u regelmatig een graf waarop u een sticker aantreft? Dan verzoeken wij

Meer informatie vindt u ook op de website: www.defryskemarren.nl/ begraafplaatsen.

COLOFON

Vergaderingen gemeenteraad

FOTO: FEMMIE VAN DER SLUIS (BLOOMINGIMAGE)

Gemeentelijke activiteiten kalender

Stroffelstiennen

Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | december 2020 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren. Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren DECEMBER 2020

GEMEENTEGEZICHT Eelke Bosma, beleidsmedewerker inwoners

EEN PUZZEL VAN WIEG TOT GRAF Van het uitpluizen van de juiste achternaam tot het voorbereiden van de verkiezingen. Het werk van Eelke Bosma - beleidsmedewerker inwoners - is uiteenlopend en uitdagend. Soms is de registratie van persoonsdata net een puzzel. Wat voorheen bekend stond als burgerzaken heet nu team klantencontact centrum (kcc). Eelke werkt met zeven collega’s op de backoffice van de afdeling inwoners. Hun belangrijkste verantwoordelijkheid is het beheren en de kwaliteitsbewaking van de bevolkingsadministratie. Van de Basis Registratie Persoonsgegevens (BRP), zoals dit officieel heet, zijn veel instanties en organisaties afhankelijk. Denk hierbij aan de politie, Belastingdienst, Sociale Verzekeringsbank en medische bevolkingsonderzoeken.

Bevolkingsadministratie veilig en goed

“De bevolkingsadministratie en de processen daaromheen moeten gewoon goed op orde zijn. Daarnaast is de bewaking van diezelfde gegevens heel belangrijk. Commerciële bedrijven krijgen echt geen toegang tot de BRPdata. En overheidsinstanties krijgen alleen die gegevens die nodig zijn voor de uitvoering van hun taak”, aldus Eelke. Ook de coördinatie van de stembureaus voor de komende Tweede Kamer verkiezingen vallen binnen de verantwoordelijkheid van Eelke en zijn collega’s. Samen met zijn collega Jan, eveneens beleidsmedewerker, bereidt hij dit voor. Juist nu met corona brengt dat grote uitdagingen met zich mee. Het stemmen moet immers veilig verlopen, voor zowel inwoners als stembureauleden. Eelke: “We hebben in De Fryske Marren 45 stembureaus, maar een groot deel daarvan is verbonden aan zorglocaties. Momenteel zijn verpleeghuizen uiteraard terughoudend in het verwelkomen van grote groepen mensen. Na een eerste inventarisatie hadden we nog maar 35 locaties over. Uiteindelijk is het met creatief denken en veel overleg gelukt om op 44 locaties te komen. Zo maken we nu bijvoorbeeld gebruik van een aangrenzend wijkcentrum of algemene ruimte aan de achterkant van het zorgcentrum. En bij het Theresiahuis in Joure wijken we bijvoorbeeld uit naar De Brug.”

Extra stembureauleden gezocht

Naast de locaties zijn ook de stembureauleden een onzekere factor vanwege corona. Voor een groot deel zijn dit senioren. Willen zij

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

Verkiezingen in maart 2021

Eelco Bosma

komend jaar wel in een stembureau plaatsnemen? Eelke: “Dat hopen we, maar logischerwijs zijn een aantal leden ook wat huiverig. Daarom zijn we op zoek naar extra leden.”

Administratie van oude graven

Het is duidelijk: er wordt heel wat bijgehouden gedurende een mensenleven. Maar ook daarna gaat het nog door. Zo zijn er in onze gemeente ruim 18.000 graven. Bij zo’n 20 procent van deze − vaak hele oude − graven is de rechthebbende onbekend. Omdat de gemeente ook deze administratie graag op orde heeft, komen er etiketten op de grafstenen,

‘Die complexe vraagstukken vind ik het meest uitdagend’ Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

waarop staat: ‘Bezoekt u dit graf vaak? Neem dan contact op met de gemeente.’ Bekenden of familieleden kunnen dan mogelijk rechthebbende worden. Graven waar na twee jaar geen reactie op komt, worden geruimd of krijgen een monumentale status.

Puzzel

Het meest uitdagend vindt Eelke de complexe vraagstukken bij mensen uit andere landen. “Dan geldt het Internationaal Privaat Recht. Dat betekent dat wij de regels van het land moeten volgen. Stel: een Spaanse man trouwt met een Somalische vrouw. Hoe gaat hun kind dan heten? In het ene land gaat de achternaam van de vader voor en in het andere land is er geen sprake van voor- en achternamen, maar van een namenreeks. En welke nationaliteit krijgt hun kind dan? Dit soort vragen zijn voor mij hele leuke puzzels om op te lossen.”

TELLERS EN STEMBUREAULEDEN: WELKOM! Wilt u een bijzondere verkiezingsdag meemaken? Iedereen vanaf 18 jaar is welkom om van half acht ’s ochtends mee te helpen. Ook extra tellers, die vanaf 21.00 uur kunnen aanmonsteren, zijn van harte welkom. Elk lid krijgt een uitgebreide training en wordt goed voorbereid. U kunt zich aanmelden via verkiezingen@ defryskemarren.nl of bellen naar: 14 05 14 (zonder kengetal).

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

www.defryskemarren.nl

Wethouder Luciënne Boelsma-Hoekstra (links) en Mirjam Gietema, beleidsmedewerker maatschappelijke ontwikkeling

INBURGERING: IEDEREEN DOET MEE Binnenkort verandert het Nederlandse inburgeringstelsel. Onder de nieuwe Wet inburgering zijn gemeenten verantwoordelijk voor het regelen van de inburgering van nieuwkomers. Gemeente De Fryske Marren is nu al goed voorbereid op deze nieuwe taak.

Regie voor de gemeente

De grootste verandering onder de nieuwe wet is dat gemeenten de regie krijgen. Ze houden toezicht op de inburgering en betalen de kosten. Daarnaast organiseren ze betere aansluiting met werk en samenleving. Gemeente De Fryske Marren bereidt zich hier al langere tijd op voor.

Cultuur

Het startpunt van de nieuwe werkwijze is de aanpak Brede intake en PIP (Plan Inburgering en Participatie). De Fryske Marren doet met vijf andere gemeenten mee aan een landelijke pilot rond die aanpak. Hoe werkt het? Mirjam: ”Tijdens ‘koffie- en koekgesprekken’ maken we vroegtijdig – in het azc in Balk – informeel kennis met individuele personen of gezinnen. Vanuit het sociaal wijkteam is een projectteam gevormd met drie regievoerders en drie ondersteuners – die laatsten uit de doelgroep zelf. Bij elk gesprek met nieuwkomers is zo’n ondersteuner aanwezig. De ondersteuners fungeren niet alleen als tolk, maar kennen ook de cultuur. Ze zijn een onmisbare brug tussen de gemeente en nieuwkomers.” Zodra nieuwkomers een woning binnen de gemeente krijgen, vinden er opnieuw informele gesprekken plaats.

‘Een goede start is het halve werk’

Luciënne Boelsma-Hoekstra, wethouder

‘Als gemeente stimuleren we nieuwkomers om het maximale uit het traject te halen’ “Vanuit onze regierol ondersteunen we als gemeente onze nieuwkomers om tot een passend inburgeringstraject te komen. We stimuleren hen om daar het maximale uit te halen. Tijdens het traject kijken we hoe het gaat en stellen we de doelen zo nodig bij. De inburgering heeft zo meer kans van slagen. De inzet van ondersteuners met een nieuwkomersachtergrond is erg effectief gebleken. Ons streven is dat nieuwkomers onder de nieuwe Wet inburgering op een praktische manier taal leren en hierdoor snel en volwaardig meedoen in onze lokale samenleving.”

PIP

Gemeente De Fryske Marren richt zich in de aanpak ook op nieuwkomers die hier al langer zijn, maar extra ondersteuning nodig hebben. “Ons doel is dat ze zelfredzaam worden. Mét steun van hun eigen netwerk van familie, vrienden en buren.”

“Deze afspraken leggen we vast in het PIP: een persoonlijk ondersteuningsplan, gericht op welzijn, taal en meedoen. De regievoerders en ondersteuners hebben korte lijnen met een netwerk van ketenpartners, waaronder Vluchtelingenwerk, De Kear en partijen als Wurkjouwer en Pastiel. Ze kunnen snel schakelen met de juiste organisatie.”

Nog beter

Daarna volgt een officiële brede intake op het gemeentehuis. “Samen spreken we af hoe iemand de taal gaat leren en op welk niveau, en welke stappen iemand gaat zetten richting participatie”, vertelt Mirjam.

De nieuwe Wet inburgering zou op 1 juli 2021 ingaan, maar krijgt een half jaar uitstel. Mirjam: “Als gemeente zijn we teleurgesteld over het uitstel. Aan de andere kant geeft het ons de kans om met input van alle betrokkenen, waaronder nieuwkomers, het proces en de inhoud van onze aanpak te verbeteren.”

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

Wie als nieuwkomer in Nederland een verblijfsvergunning heeft, is verplicht om in te burgeren. Inburgering betekent dat je Nederlands leert en meedoet in de maatschappij. In het huidige inburgeringstelsel is de nieuwkomer zelf verantwoordelijk voor het regelen en betalen van taallessen. Vervolgens moet de nieuwkomer op zoek gaan naar werk. “Dit proces pakt niet altijd even goed uit”, vertelt Mirjam Gietema, beleidsmedewerker maatschappelijke ontwikkeling bij gemeente De Fryske Marren. “Er is wel hulp beschikbaar, maar voor nieuwkomers blijft het lastig om wegwijs te worden binnen alle mogelijkheden om hier een leven op te bouwen. Dat maakt het ingewikkeld om zelfstandig taalonderwijs, een participatietraject, stages, vrijwilligerswerk of betaald werk te vinden, dat past bij wat iemand wil en kan.”

Iedere nieuwkomer blijft zelf verantwoordelijk voor het halen van zijn of haar inburgeringsdoelen. “Een goede intake en verdere ondersteuning helpt daarbij”, zegt Mirjam. “Een goede start is het halve werk. We hebben een sterk netwerk van partners. Vooral moeten we de verbinding met werkgevers versterken om taalstages, stageen werkplekken te realiseren. We hopen dat mensen zich thuis gaan voelen in onze gemeente. Wees wederzijds nieuwsgierig naar elkaar − laat jezelf ook zien. Waar we ook vandaan komen; we kunnen veel van elkaar leren!”

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren DECEMBER 2020

DUURZAAM WONEN MET TÛK Tûk Wenjen is in De Fryske Marren een begrip. In de ongeveer zeven jaar dat dit energiebesparingsproject van de gemeente bestaat, hebben al vele honderden inwoners het benut om hun woning te verduurzamen. Om het mensen op dat gebied nog makkelijker te maken, heeft Tûk Wenjen er vier nieuwe producten bijgekregen.

“Heb je besloten om je woning energiezuiniger te maken, doe het dan meteen goed”, zegt Johan Lukkes, projectleider van Tûk Wenjen. “Ga niet zomaar van start, maar stel altijd eerst een doordacht plan van aanpak op. Je wilt er bijvoorbeeld niet achter komen dat je je dak moet laten isoleren, nádat je er zonnepanelen op hebt laten leggen.” Maar hoe kom je aan zulke informatie? Dat gaat makkelijk en voordelig via Tûk Wenjen. Met dit project kun je subsidie krijgen van de gemeente voor verschillende soorten adviesgesprekken voor het besparen van energie. Na zo’n gesprek ben je tot niets verplicht. En wil je maatregelen laten uitvoeren, dan kun je zelf kiezen door wie je dat laat doen. Kies je voor een ‘tûk bedrijf’ − een bedrijf dat een selectieprocedure van Tûk Wenjen heeft doorlopen − dan weet je dat het voldoet aan de kwaliteitseisen van de gemeente.

Advies op maat

Een van de producten van Tûk Wenjen is het basis energieadviesgesprek. Dit is een energieadvies op maat waaruit blijkt wat je kunt doen om je woning te verduurzamen, hoeveel

Martijn en Vivian, die met hun drie dochters in Rotsterhaule wonen.

dat kost en welke subsidie- en financieringsmogelijkheden daarvoor zijn. Het gesprek kun je aanvragen bij een van de deelnemende adviesbureaus. Ook is subsidie mogelijk voor een gasloos en energieneutraal adviesgesprek. Hiermee krijg je inzicht in de maatregelen en kosten die nodig zijn om je huis energieneutraal en gasloos te maken. ‘Energieneutraal’ betekent dat de energie die je gebruikt in balans is met de energie die je zelf opwekt. Dit adviesgesprek is aan te vragen bij Energie Inspectie Friesland. In aanvulling op deze twee adviesgesprekken heeft Tûk Wenjen nu vier nieuwe diensten (zie kader), waarmee je gericht hulp kunt krijgen bij het verduurzamen van je woning.

Informatie- en thema-avonden

Sinds Tûk Wenjen bestaat, zijn ieder Johan Lukkes, projectleider Tûk Wenjen

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

- Johan -

‘Stel altijd eerst een plan van aanpak op’ jaar zo’n zes ‘groene startavonden’ gehouden. Tijdens deze bijeenkomsten krijgen aanwezigen informatie over het project en over wat ze kunnen doen om hun woning energiezuiniger te maken. Johan: “Wij voorzien daarmee duidelijk in een behoefte, want die avonden zijn steeds goed bezocht. We zijn bijvoorbeeld al vijf keer in Sint Nicolaasga geweest en elke keer was de zaal gevuld.”

Vanwege het coronavirus zijn fysieke bijeenkomsten al een tijd niet mogelijk, maar afgelopen 30 november is de eerste digitale informatieavond van Tûk Wenjen gehouden. In het nieuwe jaar volgen waarschijnlijk meer. Daarnaast vinden in 2021 twee à drie (eventueel digitale) thema-avonden plaats, over onderwerpen als isolatie en het duurzaam opwekken van energie.

‘Tûke bewenners’

Bij de informatieavonden zijn elke keer ‘tûke bewenners’, oftewel ambassadeurs van Tûk Wenjen betrokken. Deze inwoners van De Fryske Marren vertellen over hun ervaringen met het project en inspireren anderen om ook hun woning te verduurzamen. Twee van deze ‘tûke bewenners’ zijn Martijn en Vivian, die met hun drie dochters in Rotsterhaule wonen. Vijf jaar geleden startten zij via

www.defryskemarren.nl

FOTO: FOTONANTKO

WENJEN Nieuwe diensten Tûk Wenjen ISOLATIEONDERZOEK

Door een woning goed te isoleren kun je veel energie besparen. Bovendien brengt het meer comfort in huis. Tijdens een isolatieonderzoek bekijkt een adviseur samen met u hoe het ervoor staat met de isolatie in uw woning. Mogelijk worden gaten in de muren en het dak gemaakt om de dikte van de isolatie te kunnen vaststellen. Er wordt geen uitgebreid rapport opgesteld. Afhankelijk van het type woning duurt het onderzoek 45 à 60 minuten.

Kosten

Dit isolatieonderzoek kost normaal gesproken € 75,-. Via tukwenjen.nl kunt u een kortingsvoucher* aanvragen die u kunt inleveren bij een bedrijf dat deelneemt aan Tûk Wenjen. Zo kost het onderzoek slechts € 40,-.

THERMOGRAFISCHE QUICKSCAN

Ook een thermografische quickscan laat zien hoe goed of slecht een woning geïsoleerd is. De adviseur loopt samen met u een rondje om uw woning en brengt met een thermografische camera eventueel onnodig energieverlies in beeld. U kunt meteen meekijken en krijgt uitleg over de lekken en de te nemen maatregelen. Er wordt geen uitgebreid rapport opgesteld. De scan duurt 30 à 45 minuten.

Kosten

Deze thermografische quickscan kost normaal gesproken € 60,-. Via tukwenjen.nl kunt u een kortingsvoucher* aanvragen die u kunt inleveren bij een bedrijf dat deelneemt aan Tûk Wenjen. Zo kost de scan slechts € 25,-.

FOTO: FOTONANTKO

CV-CHECK

- Vivian -

‘Iedereen kan wel íéts doen voor een duurzamere samenleving’ Tûk Wenjen met het energieneutraal maken van hun oude woonboerderij. Vivian: “Tot nu toe zijn wij vooral bezig geweest met isoleren. We zijn begonnen met het dak en de vloer en nu plaatsen we extra isolerend glas in de kozijnen. Het is natuurlijk mooi als wij zo kosten kunnen besparen en onze woning een beter energielabel kunnen geven. Maar we doen het zeker ook om bij te dragen aan een duurzamere samenleving. We hebben met z’n allen de

verantwoordelijkheid om deze planeet zo gezond mogelijk door te geven aan de volgende generaties.”

Is een cv-installatie van een woning slecht afgesteld, dan kan dat leiden tot wel 10% meer gasverbruik. Met behulp van een infraroodcamera controleert een adviseur of uw cv-installatie goed is ingeregeld. Als blijkt dat dit niet het geval is, kan een installatiebedrijf dat alsnog voor u doen (dit laatste maakt geen deel uit van de cv-check). Afhankelijk van het type woning duurt de check 30 à 45 minuten.

Kosten

Deze cv-check kost normaal gesproken € 50,-. Via tukwenjen.nl kunt u een kortingsvoucher* aanvragen die u kunt inleveren bij een bedrijf dat deelneemt aan Tûk Wenjen. Zo kost de check slechts € 15,-.

BINNENKLIMAATONDERZOEK

Veel woningen hebben een slecht binnenklimaat: een te hoog percentage CO2, een te hoog vochtgehalte of juist te droog. Dit is niet goed voor de gezondheid. Bij de balie van het gemeentehuis kunt u een luchtkwaliteitsmeter halen die u maximaal twee weken gratis kunt gebruiken. Via een app kunt u de resultaten van de meter bekijken en met een adviseur delen, als u dat wilt. De adviseur analyseert dan de gegevens en geeft u telefonisch of per e-mail adviezen over hoe u de kwaliteit van de lucht kunt verbeteren.

Ook ambassadeur worden van Tûk Wenjen? Daar zijn wij blij mee! U kunt u hiervoor aanmelden via het e-mailadres duurzaam@defryskemarren.nl.

Kosten

Meer weten over Tûk Wenjen? Ga naar tukwenjen.nl. Of scan de QR-code

*De voucherregeling is nog onder voorbehoud en volgt naar waarschijnlijkheid in het nieuwe jaar. Via tukwenjen.nl kunt u daarover op de hoogte blijven.

Het overleg met de adviseur kost normaal gesproken € 35,-. Via tukwenjen.nl kunt u een kortingsvoucher* aanvragen die u kunt inleveren bij een adviesbureau dat deelneemt aan Tûk Wenjen. Zo is het overleg voor u helemaal gratis.

Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren DECEMBER 2020

Vrijwilligerswerk?

DAT DOE(T) JE GOED! Maandag 7 december was het Nationale Vrijwilligersdag. Ook in De Fryske Marren zijn er vele inwoners die zich als vrijwilliger actief inzetten voor een ander. De gemeente waardeert hun inzet enorm!

Blij en trots

Het vrijwilligerswerk bij de molen verbreedt Allans wereld, vindt hij. “Het is fijn om actief bezig te zijn en ik leer zo nieuwe mensen kennen.” Dat hij het

molenaarswerk op vrijwillige basis doet, maakt voor Allan geen verschil. “Dit werk maakt me blij en trots, ook al krijg ik er geen geld voor. Het geeft me het gevoel dat ik iets bijdraag aan de gemeenschap en waarde heb.”

Meedoen

Dat herkent Petra Peduzzie (61). Petra is wekelijks actief als vrijwillige Regelhulp van Sociaal Werk De Kear. “Mijn werk als Regelhulp varieert van het assisteren bij het invullen van formulieren tot hulp bij het aanvragen van uitkeringen. Veel van mijn cliënten zijn nieuwkomers. Voor hen is al dat papierwerk in het Nederlands best ingewikkeld.” Petra werkte vroeger in de bibliotheek en werd later zelfstandig fotograaf. Na een ongelukkige val kwam ze in een rolstoel terecht. “Ik ben een sociaal dier en wilde niet achter de geraniums terechtkomen. Door dit werk voel ik me niet meer ‘die mevrouw in die rolstoel’; ik doe mee in de maatschappij.”

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

Allan (31) komt uit Oeganda. Hij is ruim een jaar in Nederland en woont in het asielzoekerscentrum in Balk. Van oorsprong is hij IT-specialist. Sinds augustus doet hij elke zaterdagmorgen vrijwilligerswerk bij korenmolen De Kaai in Sloten. Samen met De Kear-buurtwerker en gediplomeerd molenaar Tanja Kombrink zorgt hij ervoor dat de molen draait en meel maalt. De meelproducten worden in een winkeltje verkocht. Allan vindt het werk bij de molen zo mooi dat hij er zijn beroep van wil maken. “De opleiding tot molenaar is wel een uitdaging”, geeft hij toe. “Veel termen zijn alleen in het Nederlands. Maar ik ben vastbesloten en gelukkig leer ik snel!”

FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN

Voldoening

Ook nu, in coronatijd, gaat Petra door met haar vrijwilligerswerk. “Gezien mijn eigen kwetsbare gezondheid heb ik een tijdje vanuit huis gewerkt – lang leve FaceTime en WhatsApp – en nu werk ik vanuit het gemeentehuis, met een spatscherm ertussen.” Vanaf januari werkt Petra in de bibliotheek. Vrijwilligerswerk is een aanrader, vindt ze. “Het geeft zoveel voldoening. Vaak zeggen mensen tegen me dat ze het fijn vinden dat ik dit doe. Ik herinner me iemand die totaal niet meer wist hoe hij verder moest en door mijn hulp weer zelfstandig door kon. Het geeft me een gevoel van trots.”

Onschatbare waarde

Petra en Allan zijn twee van de vele vrijwilligers die in gemeente De Fryske Marren actief zijn. “Het werk van al deze vrijwilligers is van onschatbare waarde”, zo zegt wethouder Welzijn Irona

Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl

Tanja Kombrink en Allan bij de korenmolen De Kaai in Sloten.

‘Ik draag iets bij aan de gemeenschap’ Groeneveld. “Vrijwilligers vind je overal. Denk aan sportclubs, zorgcentra, ziekenhuizen, buurthuizen, bibliotheken, dorpsbelangenverenigingen en theaters. En ze zijn onmisbaar. Als vrijwilligers vandaag zouden stoppen met hun werk stort onze samenleving in elkaar. Bij wijze van spreken dan.” Juist in coronatijd is vrijwilligerswerk belangrijker dan ooit, meent Irona. “Sociaal contact is op dit

moment niet vanzelfsprekend. De dingen die mensen op vrijwillige basis voor elkaar doen, maken nu het verschil.” Op 7 december was het Nationale Vrijwilligersdag. Gemeente De Fryske Marren zegt oprecht ‘dank je wel’ tegen alle vrijwilligers. Irona: “We zoeken nog een passende manier om onze waardering concreet te uiten. Ideeën

van inwoners zijn van harte welkom! In ieder geval blijven we vrijwilligers praktisch ondersteunen. Bijvoorbeeld via de site vipdefryskemarren. nl, een samenwerking met welzijnsorganisatie De Kear. Hier vind je onder meer vrijwilligersvacatures en gratis e-learning voor vrijwilligers.” Irona nodigt nadrukkelijk ook jongeren uit om een kijkje te nemen op de site. “Als je wat doet voor een ander verrijk je jezelf. Probeer het gewoon eens, je krijgt er zoveel voor terug!”

>> vipdefryskemarren.nl

www.defryskemarren.nl

WIL JIJ OOK MEER LEREN?

Van links naar rechts: Henrieke Hofsteenge (directeur De Kear) Luciënne Boelsma (wethouder De Fryske Marren) en Rixt Heegsma (directeur Bibliotheken Mar en Fean)

Onze samenleving is sterker als iedereen kan meedoen Formulieren invullen… Je zorgverzekering goed begrijpen… Een gesprek met de huisarts houden… Het Donorregister invullen… De coronaregels goed begrijpen…

Campagne ‘Gezondheid is ook taal’ In De Fryske Marren is in september de campagne ‘Gezondheid is ook Taal’ gestart. De afgelopen weken gingen vertegenwoordigers uit het campagneteam met een goed gevulde wasmand met informatie (toolkit) op bezoek bij verschillende professionals in de gezondheidszorg. Ook is er een brievenwasserette in de Bibliotheek. Organisaties kunnen hier hun ingewikkelde brieven inleveren. Deze worden daarna door de wasserette gehaald en komen er voor iedereen weer leesbaar uit. Op verschillende plekken in de gemeente zijn waslijnen opgehangen met informatie

voor inwoners die graag meer willen leren; de waslijn verplaatste zich van basisschool naar dorpshuis tot de wachtkamer van de huisarts. Medewerkers van Sociaal Werk De Kear en de Bibliotheek hebben een training ‘herkennen en doorverwijzen’ gevolgd en weten nu hoe ze iemand kunnen helpen.

Meedoen om van De Fryske Marren een geletterde gemeente te maken?

Dat kan. Je kunt dit laten weten door een e-mail te sturen naar: j.vandermeulen@ sociaalwerkdekear.nl We kunnen je dan een gratis Toolkit bezorgen.

Het verhaal van Jeen Hofstra Friese Jeen kreeg bijles op school. Als klasgenoten vroegen waarom dat was, zei de leraar: ‘Jeen is een beetje dom.’ Nu, jaren later, heeft Jeen taallessen gevolgd en is hij Taalambassadeur. “Op school begonnen de eerste problemen met lezen en schrijven. Als de andere kinderen vroegen waarom ik bijles kreeg, zei de leraar dat ik een beetje dom was. Ik werd gepest en niet zo’n beetje ook. Ik verzon vaak smoesjes. Zo kwam ik toch nog goed voor de dag. Maar ik leerde ook wel veel. Omdat ik geen ondertiteling op de tv kon lezen, heb ik behoorlijk goed Engels en Duits geleerd. Uiteindelijk is het allemaal goed gekomen. Ik wil mijn hart volgen en in de uitvaartbranche werken. Ook daar is het een handicap als je niet kan lezen en schrijven. Ik ging daarom op les bij het DigiTaalhuis. Ik lees al een stuk beter nu, kan appjes lezen en beantwoorden en boodschappen briefjes maken. Nu wil ik ook nog beter leren schrijven.”

Gelukkig is er voor iedereen een kans om meer te leren. Je wordt daardoor zelfstandiger. Zo kun je makkelijker meedoen. Thuis of op je werk. In de Digi-Taalhuizen in Joure, Balk en Lemmer is er voor iedereen de mogelijkheid om gratis meer te leren. Meld je aan, of help iemand met aanmelden!

LEZEN - post en e-mails lezen - voorlezen - de Jouster krant lezen

SCHRIJVEN - e en brief of gedicht schrijven - e en lastig formulier invullen - e en agenda bijhouden

REKENEN - rekenen met geld - wegen bij het koken - medicijnen op de juiste manier gebruiken

SPREKEN - e en gesprek bij de huisarts - v ragen durven stellen - e en belangrijke afspraak maken

COMPUTEREN - e-mailen - inloggen met je DigiD - de computer of tablet leren gebruiken - online betalen

E LKAAR ONTMOETEN -contact maken - videobellen - zorgen voor elkaar

ELDZAKEN G EN JE EIGEN ADMINISTRATIE - verzekeringen lezen - j e geld slim gebruiken - j e zorgverzekering goed begrijpen

GEZONDHEID -C orona: de regels begrijpen -m edicijnen bestellen - i nformatie of folders van de huisarts - l eren over de Donorwet

P ZOEK NAAR O WERK OF EEN OPLEIDING - aan je talent en eigen doelen werken - een brief en cv schrijven - gesprekken oefenen en handige tips

E TAAL EN D SCHOOL VAN JE KIND - helpen op school - oudergesprekken - ti ps voor thuis over taal en gezondheid

Hoe werkt het?

Je meldt je aan. Daarna word je gebeld en dan kijken we samen wat jij wilt leren. Leren kan alleen of in een groepje. Leren is gratis.

Aanmelden:

Ga naar de Bibliotheek in Joure, Lemmer of Balk of bel: 0513 – 412 086 (Bibliotheek Joure). Je kunt vragen naar Betty Wiersma.

deFryskeMarren deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

NUMMER 12 • 2020

#FACETOFACE ARNOLD WUNDERINK fotografie JOHAN BROUWER tekst GEA DE JONG-OUD

“Wat je geeft, krijg je terug” “Wy moatte altyd wer wat útfine.” Arnold Wunderink en zijn vrouw Hindrika kijken elkaar lachend aan. Samen runnen ze Solexverhuur Friesland in Harich. “Ons gezin komt op de eerste plaats”, stelt Arnold duidelijk. “En daarnaast doen we van alles. Op zakelijk gebied voor ons bedrijf, maar ook belangeloos voor anderen. Wat je geeft, krijg je terug.”

Arnold Wunderink is geboren in Balk en omschrijft zichzelf als een gewone jongen uit een arbeidersgezin. “Ben ik opgegroeid in armoede?”, vraagt Arnold zich hardop af. “Nee!”, geeft hij zelf het antwoord. “Heb ik een mooie jeugd gehad? Ach, je wist niet beter. Mijn vader werkte hard en mijn moeder had ‘veel dorst’. Toen ik achttien was, kwam ik Hindrika tegen. En ik was net twintig, toen mijn vader overleed. Dat heeft mij onbewust meer gedaan dan ik dacht.”

HARICH Het stel ging al snel samenwonen, eerst een halfjaar in Wyckel. Toen kwam het huis van de familie Kramer in Harich op hun pad. “Dat deze mensen ons hun huis gunden, was het begin van ons grote geluk”, blikt Arnold terug. “Het is een prachtige plek. Aan de woning zelf moest heel veel gebeuren. Stukje bij beetje hebben we alles opgeknapt, daar hebben we jaren over gedaan. In die tijd zijn onze dochter Ingrid en zoon Arend geboren. Toen zij nog klein waren hebben we drie jaar lang in een keet op ons erf gewoond, maar dat was prima te doen. We hebben mooie herinneringen aan de tijd dat wij samen ons nieuwe huis bouwden op de plaats van ‘it âlde hûske’.“ Inmiddels is Ingrid twintig, en Arend alweer zestien jaar oud.

SOLEXVERHUUR FRIESLAND Ondernemen zit Arnold in het bloed. Op achttienjarige leeftijd schreef hij zich al in bij de Kamer van Koophandel. Na werkzaam te zijn geweest in de kaasfabriek en een eigen bouwbedrijf te hebben gehad, startte hij samen met Hindrika zo’n twaalf jaar geleden met het verhuren van solexen. “Inmiddels hebben we er meer dan honderd”, vertelt hij. “Ook kunnen de mensen bij ons terecht voor het huren van een DAF 33. We hebben er veertien en dat is een bedrijf op zich. Door Friesland toeren op één van onze retro-scooters is ook een prachtige belevenis voor jong en oud. Onze arrangementen maken de ervaring compleet.”

E-CHOPPER SCOOTER UIT CHINA “Op dit moment heeft de wereld te maken met de coronacrisis. Is het wel een echte crisis? Dat vraag ik mijzelf wel eens af. We moeten met minder genoegen nemen. Dat is waar. Maar van hebzucht is nog nooit iemand gelukkig

geworden en iedereen kan nog eten, toch? Ons bedrijf valt onder geen enkele regeling. Wij hebben nergens recht op. Maar ik red me wel. Dan doe ik toch iets anders? Ik kan ook prima timmerman zijn. Omdat ik nu meer tijd heb om rond te kijken op internet en omdat mijn Engels gelukkig vrij goed is, heb ik contact kunnen leggen met een Chinees bedrijf dat e-chopper scooters maakt. We zijn officieel gevraagd om importeur/dealer van deze scooter in Nederland te worden. Is het niet fantastisch? Een ondernemer moet investeren en doorontwikkelen. We zijn al twee keer uitgenodigd om een reis naar China te maken, maar dat is lastig in deze tijd. Dat gaat nu niet. Wel hebben we al een scooter mogen ontvangen uit China. Dit is voor ons weer een mooie nieuwe uitdaging.”

MILIEU “De e-chopper uit China is CO2 neutraal”, vervolgt Arnold. “Een beter milieu begint hier, dat meen ik! Zelf hebben we zonnepanelen en onze woning is zonder gas. Het milieubeleid van ons bedrijf staat duidelijk weergegeven op onze website. Een bedrijf uit Amsterdam vroeg mij eens naar de uitstoot van een solex. Mijn wedervraag was: ‘Hoe komen jullie hier? Met een touringcar?’ Een solex kan honderd kilometer rijden op één liter benzine. Bovendien gebruiken wij hiervoor een ultra schone uitgebalanceerde variant brandstof. Waar hebben we het dan over?”

KEERZIJDE VAN SUCCESVOL ONDERNEMEN De ogen van Arnold worden donker wanneer hij vertelt over wat hij de ‘keerzijde van succesvol ondernemen’ noemt. “Helaas heb ik ook ervaren dat succesvol ondernemen een keerzijde kan hebben. Ik heb iemand uit de buurt geholpen om een gelijksoortig bedrijf op te zetten. Diegene heeft vervolgens mijn bedrijf, website en uiterlijk gekopieerd. Hij heeft zelfs mijn bedrijfsnaam misbruikt en ervoor gezorgd dat mensen die op internet zoeken naar ons bedrijf, op zijn website terecht komen. Gelukkig is dit nu weer anders en kunnen mensen ons weer vinden. Volgens onze en diverse andere advocaten is dit een ernstige vorm van bedrijfsfraude. Je zult begrijpen dat dit voor ons om meerdere redenen enorm vervelend is. Ik hoop oprecht dat de

mensen die dit gedaan hebben bij mij komen voor en met een oplossing, voordat het tot een rechtszaak komt. Want daar draait het op uit. Dat kost veel geld en er is veel verdriet. En nog erger, dan zijn er alleen maar verliezers. Maar het kan niet anders op dit moment. Hoe jammer ik het ook vind.”

GEZIN De glinstering keert terug in zijn ogen wanneer Arnold vertelt over zichzelf, zijn gezin en de activiteiten die ze organiseren. “De minsken kenne my as de man mei in snor, op klompkes en ik bin hiel loyaal. Myn gesin komt op ‘t earste plak. Ik freege myn famke te trouwen en dat hat wat duorre, mar op e dei dat we 25 jier tegearre wiene, binne we troud, yn 2018. Us dochter Ingrid wennet mei har freon Gorrit yn Aldemardum. Se mei noch graach helpe yn it bedriuw fan har âlden, krekt as ús Arend.”

WAT JE GEEFT KRIJG JE TERUG Samen met Hindrika organiseerde Arnold in 2019 de Mannendag in Balk. “Echt waar!”, grijnst Arnold. “Mijn vrouw zat in de organisatie van een Mannendag, dat hoor je goed.” “Alle vrouwen waren ook welkom, hoor,” zegt Hindrika, “als ze maar niet zeuren.” Na een verbaasde blik van de interviewer moet ze nog harder lachen: “Het is een dag met een knipoog natuurlijk, een superleuk uitje voor het hele gezin. De toegang is gratis, alle consumpties, van het drinken tot en met de friet, kosten € 1,50. Toen we niemand konden vinden die voor dat bedrag patat wilde bakken, hebben we zelf maar een kar gekocht, en we hebben hem nog steeds.” Een ander evenement waarvan de organisatie elk jaar op hun agenda staat, is de Gaasterlandse bromfietstoertocht, waar veel mensen aan deelnemen uit alle windstreken van Nederland. Het kenmerkt de familie Wunderink. Ze zetten zich graag in om het andere mensen naar de zin te maken. Want wat je geeft, krijg je terug …

gelijk is,Sjoerd verzekeren Sjoerd Arjan. en Arjan. enen Arjan. Sjoerd stand 4211 Typisch ondernemers Typisch ondernemers Typisch wij op maatonderneme 66e AGRARISCHE SCHOUW

ging,vakmensen uitzenden, enuitzenden, payroll. detachering en payroll. via detachering bedrijfsverzorging,

424

nine-to-fi ve metmet eeneen nine-to-fi met eenve nine-to-fiv Alle onderstaande bedrijven wensen u een mentaliteit. mentaliteit. mentaliteit. afnemers te ontmoeten!

ĂŠn

hele fijne kerst en een gezond en gelukkig 2021! Sjoerd en Arjan. en Arjan. Sjoerd en Arjan. Sjoerd

rische Schouw

ember 2018

Typisch ondernemers Typisch ondernemers Typisch onderne nine-to-fi ve 18 een metmet eeneen nine-to-fi met ve nine-to mentaliteit. mentaliteit.mentaliteit.

Wij wensen u ďŹ jne feestdagen en een gezond en gelukkig 2021!

oederen Evenemententerrein en Haventerrein

www.deijzerenman.nl

We wensen u een fantastisch

2021!

Overal en altijd inzicht Het gemak van een grotenHet gemak van een gro Sjoerd en Arjan. en Arjan. Sjoerd en Arjan. Nieuw! Slim Nieuw! Slimvoor met boekhouden eenSjoerd Daâ&#x20AC;&#x2122;s boekhouden lekker... tijd overhouden een een potje tennis met met je in actuele cijfers geautomatiseerdedeels geautomatiseerd Ying van der veen deels en kromhout Typisch ondernemers vrienden. Hoe doe je dat? Met Boekhout van Kromhout. Deze Typisch ondernemers Typisch ondernem betrouwbare online betrouwbare totaaloplossing online totaaloplossing administratie administratie BetrouwbareHet sturingsgemak van een grotenNieuw! Slim boekhouden met een Breedpad 8442 geeft AA Heerenveen 0513 614 444 slimme online oplossing Breedpad van Van der 21 Veen21, & Kromhout T (0513) -61 44 44 met een nine-to-fi ve geautomatiseerde informatie indeels ĂŠĂŠn muisklik met een nine-to-fi met eenve nine-to-fi abvakwerk.nl Laan www.kuiperverzekeringen.nl 24/7 inzicht in de prestaties bedrijf. U benttotaaloplossing altijd in betrouwbare online administratie Overal en altijd inzicht Overal en altijd inzicht 8442van AAuwHeerenveen F (0513) 62 37 42 makelaardijhoekstra.nl mentaliteit. Altijd het advies van uw en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden. Daâ&#x20AC;&#x2122;s lekker... tijd control overhouden Daâ&#x20AC;&#x2122;s lekker... voor een tijd potje overhouden tennis met voor jeeen potje tennisE met mentaliteit. mentaliteit. injeactuele cijfers in actuele cijfers Postbus 116 info@kuiperverzekeringen.nl Overal en altijd Het gemak van eeninzicht grotenHet gemak van e Hoofd accountant bij de hand

EHBO

iumterrein

â&#x201A;Ź1699 Nieuw! Slim boekhouden Nieuw! Slimmet boekhouden een met een

uvrienden. deMet kostbare uren navan vijven zoals u zelf wilt: Daâ&#x20AC;&#x2122;sdoe lekker... tijdbesteden overhouden voor eenvan potje tennis met Deze je ingeautomatiseerde actuele cijfers vrienden. Hoe doeZojekunt dat? Boekhout Hoe jeAC dat? Kromhout. Met Boekhout Deze Kromhout. deels deels geautoma 8440 Heerenveen I www.kuiperverzekeringen.nl Ingang sturingssturings43 aan uw relatie, uw kinderen, vrienden. Hoe doe je dat? MetofBoekhout van Kromhout. DezeBetrouwbare uw hobby, uw sport om nieuwe Tijd overhouden voor Betrouwbare zaken betrouwbare online betrouwbare totaaloplossing online totaaloplossing administratie administratie slimme online oplossing slimme van Vanonline der Veen oplossing & Kromhout van Vangeeft der Veen & Kromhout geeft Betrouwbare sturingsinformatie in ĂŠĂŠn muisklik informatie in ĂŠĂŠn muis online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeft die er ĂŠcht toe doen in ĂŠĂŠn muisklik ondernemingsplannenslimme uit te werken. informatie 24/7 inzicht in de prestaties 24/7 inzicht van uw in bedrijf. de prestaties U bent altijd van uw in bedrijf. U bent altijd in 24/7 inzicht in de prestaties van uw bedrijf. U bent altijd in Overal en altijd inzicht Overal en altijd i Altijd advies hetmet advies vanhet uw Altijdvan hetuw u en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden. Daâ&#x20AC;&#x2122;s lekker... overhouden Daâ&#x20AC;&#x2122;s lekker... voor een tijdpotje overhouden tennis met voor jeeen potjeAltijd tennis injeactuele cijfers inadvies actuelevan cijfers control en de tijdrovende control administratie decontrol tijdrovende behoort tot administratie het verleden. behoort tot het verleden. DE pleinentijd accountant bij de hand bij de accountant bij de hand uvrienden. deMet kostbare navan vijven besteden zoals wilt:accountant HetDeze gemak vanhand een grotenHoe jekunt dat? Boekhout Hoe doe jebesteden dat? Kromhout. Met Boekhout Dezeuuzelf van Kromhout. Nieuw! Slim boekhouden met een Zo kunt u de kostbarevrienden. uren Zo na kunt vijven u doe deZo besteden kostbare zoals uren na uuren zelf vijven wilt: zoals zelf wilt: Duimstraat 36 â&#x20AC;˘ deels Echtenerbrug â&#x20AC;˘ 0514 541 006 Betrouwbare sturingsstu geautomatiseerde aan uw relatie, uw kinderen, uw hobby, uw sport of om nieuwe Tijd overhouden voor Betrouwbare zaken slimme online oplossing slimme van Van online der Veen oplossing & Kromhout vansport Vangeeft der Veen Kromhout geeftâ&#x20AC;˘ ZONWERING â&#x20AC;˘ SLAAPKAMERS MEUBELS â&#x20AC;˘ &VLOEREN & RAMEN â&#x20AC;˘ BOOT& H online totaaloplossing administratie aan uw relatie, uw kinderen, aan uwbetrouwbare hobby, relatie, uw sport kinderen, of om uw nieuwe hobby, uw of om nieuwe Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen! informatie in ĂŠĂŠn muisklik informatie in ĂŠĂŠ Tijd overhouden voor zaken Tijd overhouden voor z die er ĂŠcht toe doen ondernemingsplannen uit te werken. 24/7 inzicht in de prestaties 24/7 inzicht van uw in bedrijf. de prestaties U bent altijd van uw in bedrijf. U bent altijd in Duimstraat 36 â&#x20AC;˘ Echtenerbrug â&#x20AC;˘ 0514 541 006 â&#x20AC;˘ melchers-dejong.nl Ga naar www.boekhoutvankromhout.com dieHet er ĂŠcht doen dievan er ĂŠcht toe doen ondernemingsplannen uitondernemingsplannen te werken. uit te werken. www.veenemaolie.nl Overaltoe en altijd gemak van eeninzicht grotenHet gemak van een grotenwww.hofenhiem.nl Altijd het advies uwAltijd het advies

Hof en Hiem wenst u fijne feestdagen en een gezond 2021!

DAK- & GEVELBEPLATING

Brandemeer 8, 8502 TV Joure Tel: 0513 417 900 â&#x20AC;˘ Email: info@deijzerenman.nl

Sjoerd Arjan. en Arjan. Sjoerd enen Arjan. Sjoerd Typisch ondernemers Typisch ondernemers Typisch ondernemers met nine-to-fi ve Het met gemak van eenve grotenabvakwerk.nl Nieuw! Slim boekhouden met een met31 eeneen nine-to-fi een nine-to-five deels geautomatiseerde mentaliteit. betrouwbare online totaaloplossing mentaliteit. administratie mentaliteit.

Vrije uitrit

De IJzeren Man

Ingang Tolhuisweg

Wij wensen u

n gezond en gelukkig 2021 !

Nieuw! boekhouden Nieuw! Slim met boekhouden een MEUBELS VLOEREN &voor RAMEN â&#x20AC;˘ tot ZONWERING SLAAPKAMERS â&#x20AC;˘ BOOT& cijfers HERSTOFFERING controlSlim en de tijdrovende administratie en de tijdrovende behoort administratie het verleden. tot het verleden. Daâ&#x20AC;&#x2122;s lekker... tijdâ&#x20AC;˘control overhouden een een potje tennis met met jeâ&#x20AC;˘ behoort actuele deelsingeautomatiseerde geautomatiseerde accountant bijdeels de hand accountant bij d Hoeuren doe dat? Boekhout van Kromhout. Deze Zo kunt u devrienden. kostbare Zojena kunt vijven uMet debesteden kostbare zoals uren na u zelf vijven wilt:besteden zoals u zelf wilt: betrouwbare online betrouwbare totaaloplossing online totaaloplossing administratie administratie Betrouwbare sturingsHet gemak van een grotenNieuw! Slim boekhouden met een slimme online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeft

23-06-14 11:42 aan uw relatie, uw kinderen, aan uw hobby, relatie, uw sport kinderen, of om uwnieuwe hobby, uw sport of om informatie nieuwe Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen! indeels ĂŠĂŠngeautomatiseerde muisklik Tijd overhouden voor zaken Tijd overhouden 24/7 inzicht in de prestaties van uw bedrijf. U bent altijd in 309 betrouwbare online totaaloplossing administratie Overal en altijd inzicht Overal en altijd Ga naar www.boekhoutvankromhout.com die er ĂŠcht toe doen die erinzicht ĂŠcht toe d ondernemingsplannen uit ondernemingsplannen te werken. uit te werken. Altijd het advies van uw en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden. Daâ&#x20AC;&#x2122;s lekker... tijd control overhouden Daâ&#x20AC;&#x2122;s lekker... voor een tijdpotje overhouden tennis met voor jeeen potje tennis metinjeactuele cijfers in actuele cijfers Overal en altijd inzicht Het gemak van een grotenHet gemak van een g accountant bij de hand Nieuw! Slim boekhouden Nieuw! met boekhouden een een in actuele cijfers Ontdek hoeveel tijd uHoe kunt Ontdek besparen! hoeveel tijd udoe kunt besparen! uvrienden. deMet kostbare uren navan vijven zoals u zelf wilt: Daâ&#x20AC;&#x2122;s lekker... tijdbesteden overhouden voor eenvan potje tennis met met je vrienden. doeZo jekunt dat? Boekhout Hoe je dat? Kromhout. MetSlim Boekhout Deze Kromhout. Deze deels geautomatiseerde deels geautomatisee sturingssturingsvrienden. Hoe doe je dat? MetofBoekhout van Kromhout. DezeBetrouwbare aan uwwww.boekhoutvankromhout.com relatie, uw kinderen, uw uw sport nieuwe Ga naar www.boekhoutvankromhout.com Gaoplossing naar voor Betrouwbare zaken 185401167_VdVK_Adv_Boekhout_210x260.indd 23-06-14 11:42 betrouwbare online betrouwbare totaaloplossing online totaaloplossing administratie administratie slimme online slimme van Vanonline der Veen oplossing &1hobby, Kromhout van Vangeeft deromVeen & Kromhout geeft Tijd overhouden Betrouwbare sturingsin ĂŠĂŠn muisklik informatie in ĂŠĂŠn muisklik online oplossing van Van der Veen & Kromhout geeftinformatie die er ĂŠcht toe doen ondernemingsplannenslimme uit te werken. informatie in ĂŠĂŠn muisklik Hetbent Oogh 10 24/7 inzicht in de prestaties 24/7 inzicht van uw inbedrijf. de prestaties U de bent altijd van van uw in uw bedrijf. altijd 24/7 inzicht in prestaties bedrijf. UU bent altijd in in Overal en altijd inzicht Overal en altijd inzich Bergterrein Haskerutgongen 7 - Oudehaske 9137 SL Oosternijkerk Altijd advies Ontdek hoeveel tijd uen kunt Ontdek besparen! hoeveel u potje kunt besparen! hetmet advies vanhet uw Altijdvan hetuw uw en de tijdrovende administratie behoort tot het verleden. Daâ&#x20AC;&#x2122;scontrol lekker... tijd overhouden Daâ&#x20AC;&#x2122;s lekker... voor een tijd overhouden tennis met voor jeeen potjeAltijd tennis injeactuele cijfers inadvies actuelevan cijfers control en de tijdrovende administratie decontrol tijdrovende behoort tot administratie hettijd verleden. behoort tot het verleden. CATERING TENTEN Tel: 0513 677234 â&#x20AC;˘ info@haicobouma.nl accountant bij de hand bij de hand Tel: 0519 241 584 accountant bij de hand accountant Zo kunt u de kostbare uren na vijven besteden zoals u zelf wilt: www.boekhoutvankromhout.com www.boekhoutvankromhout.com vrienden. Hoe doe je dat? vrienden. Met Boekhout Hoe doevan jebesteden dat? Kromhout. Met Boekhout Deze u zelf vanwilt: Kromhout. Deze 185401167_VdVK_Adv_Boekhout_210x260.indd 1naar 23-06-14 11:42 Zo 185401167_VdVK_Adv_Boekhout_210x260.indd kunt u1Gadenaar kostbare uren Zo na kunt vijven uGa debesteden kostbare zoals uren na u zelf vijven wilt: zoals Betrouwbare sturingssturings Email: aan uw relatie, uw kinderen, uw hobby, uw sport of ominfo@vankammententen.nl nieuwe Tijd overhouden voor Betrouwbare zaken slimme online oplossing slimme van Van online der Veen oplossing & Kromhout van Van geeft der Veen & Kromhout geeft WWW.HAICOBOUMA.NL aan uw relatie, uw kinderen, aan uw hobby, relatie, uw sport kinderen, of om uw nieuwe hobby, uw sport of om nieuwe Ontdek hoeveel tijdondernemingsplannen u kunt besparen! informatie in ĂŠĂŠn muisklik informatie in ĂŠĂŠn mu Tijd overhouden voor zaken Tijd overhouden voor zaken die er ĂŠcht toe doen uit te werken. www.vankammententen.nl OOSTERNIJKERK inzicht in de prestaties 24/7 inzicht van uwinbedrijf. de prestaties U bent altijd van uw in bedrijf. U bent altijd in Ga24/7 naar die er ĂŠcht Altijd toe doen die er ĂŠcht toe doen ondernemingsplannen uitondernemingsplannen tewww.boekhoutvankromhout.com werken. uit te werken. het advies van uwAltijd het advies van u 185401167_VdVK_Adv_Boekhout_210x260.indd 1

INLOOPDAG 25 JANUARI!

322 Fijne feestdagen en een gezond 2021!

control en de tijdrovende control administratie en de tijdrovende behoort totadministratie het verleden. behoort tot het verleden. 23-06-14 11:42 accountant bij de hand accountant bij de han Zo kunt u de kostbare uren Zo na kunt vijven u debesteden kostbare zoals uren na u zelf vijven wilt:besteden zoals u zelf wilt: 185401167_VdVK_Adv_Boekhout_210x260.indd 23-06-14 11:42 aan uw relatie, uw1kinderen, aan uw hobby, relatie, uw sport kinderen, of om uwnieuwe hobby, uw sport of om nieuwe Ontdek hoeveel tijd u kunt besparen! Tijd overhouden voor zaken Tijd overhouden voor Ga naar www.boekhoutvankromhout.com die er ĂŠcht toe doen die er ĂŠcht toe doen ondernemingsplannen uitondernemingsplannen te werken. uit te werken.

185401167_VdVK_Adv_Boekhout_210x260.indd 185401167_VdVK_Adv_Boekhout_210x260.indd 1 1

Nicky Bosma wenst u een gezond en flitsend 2021!

Ontdek hoeveel tijd u kunt Ontdek besparen! hoeveel tijd u kunt besparen! Ga naar www.boekhoutvankromhout.com Ga naar www.boekhoutvankromhout.com 185401167_VdVK_Adv_Boekhout_210x260.indd 1

www.nickybosma.nl

Ontdek hoeveel tijd u kunt Ontdek besparen! hoeveel tijd u kunt besparen! Ga naar www.boekhoutvankromhout.com Ga naar www.boekhoutvankromhout.com

Kom naar onze inloopdag en laat u vrijblijvend adviseren.

185401167_VdVK_Adv_Boekhout_210x260.indd 185401167_VdVK_Adv_Boekhout_210x260.indd 1 1

Fijne kerstdagen en een goed gekleed 2021!

23-06-14 11:42

185401167_VdVK_Adv_Boekhout_210x260.indd 185401167_VdVK_Adv_Boekhout_210x260.indd 1 1

Het team van GrootdeFryskeMarren

Tip! Neem het volgende mee: een foto van uw huidige ketel, van uw wenst u ďŹ jneenfeestdagen huidige thermostaat van uw rookgasafvoer door dak of gevel.

e n een goed en gezond 2021! GEWOON VOOR MANNEN

deFryskeMarren

Park Heremastate Joure Fijne feestdagen en Namens alle www.agrarischeschouwjoure.nl een gelukkig 2021! medewerkers wensen Midstraat 91-93 - 8501 AH Joure â&#x20AC;˘ 0513 412 436 www.terra-mannenmode.nl

Nieuw jaars actie o n t va n : g een nie bij aanschaf va n u we c v -k ete gratis v uilafsc l* een heider.

wij u een liefdevol 2021. * vraag naar de voorwaarden

Fijne feestdagen en een spetterend 2021!

Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek â&#x20AC;˘ www.yingmedia.nl

Wij wensen u fijne feestdagen en een gezond en aangenaam 2021! Tijd

16:00 â&#x20AC;&#x201C; 20:00 uur

Adres

De Heerenveen De Werf Werf1,1, Heerenveen

Telefoon

0513 0513 â&#x20AC;&#x201C;- 611 611300 300

Website

cvketelacties.nl energieservice.nl

Klimaatmakers

23-06-14 11:42

23-06

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST EN BEELD PIEBE PIEBENGA

BRANDED CONTENT

deFryskeMarren AFKE VAN DER MEER-DE SCHIFFART EN MARTZEN DIJKSTRA VAN FYSIOTHERAPIEPRAKTIJK GEA VELTMAN

AFSCHEID NA MEER DAN 100.000 BEHANDELINGEN Eind van dit jaar nemen Afke van der Meer-de Schiffart en Martzen Dijkstra beiden afscheid van Fysiotherapiepraktijk Gea Veltman in Balk en Bakhuizen. Per 1 januari gaan ze met pensioen. Samen zijn ze goed voor meer dan 100.000 behandelingen. Dus met recht: een meer dan verdiend pensioen. Afke is sinds 1978 fysiotherapeute. Eerst werkte ze twee jaar in het ziekenhuis in Sneek. In 1981 begon ze bij de toenmalige praktijk van Peter Bontrop in Balk en Bakhuizen. Studiegenoot Martzen volgde een jaar later. Bijna veertig jaar vormden ze een ijzersterk team. Samen studeren Afke en Martzen in de zeventiger jaren fysiotherapie in Leeuwarden. Eerst zat de opleiding daar ingekwartierd bij de kappersschool. Later verhuisde die naar een oude lagere school. Bij het lezen van de studieboeken schrok Afke zich eerst dood bij al de Latijnse namen die ze moest leren. Martzen had daar minder moeite mee. Zij had Latijn op school gehad. Daarentegen moest zij wel eerst scheikunde bijleren. De praktijklessen waren rechttoe rechtaan: de ene helft van de klas moest zich uitkleden en werd behandeld door de andere helft.

PRAKTIJK IN BALK EN BAKHUIZEN Als beiden in ’78 klaar zijn, gaat Afke in het oude Antonius in Sneek werken. Martzen wil nog geen vaste baan. Zij gaat werken op plekken waar tijdelijk vervanging nodig is. In ’81 gaat ze op reis door Europa om te eindigen in de socialistische kibboets Ashdot Yaakow Ichut in Israël. Dagenlang druiven en bananen plukken, in de keuken werken en in de wasserij. Vandaag de dag is het een luxe resort. Toen ze laatst nog op de site keek herkende ze de omgebouwde barakken waar zij als vrijwilligers sliepen. Na acht maanden is het mooi geweest. Terug naar huis. Ondertussen is Afke gaan werken in de praktijk van Peter Bontrop in Balk en Bakhuizen. Ze heeft het smoordruk, helemaal nu ze net haar eerste kind gekregen heeft (Inmiddels heeft ze drie kinderen, vijf kleinkinderen en de zesde is op komst). Vriendin Martzen wordt erbij gehaald. Ze begint in ’82. Toentertijd was het de enige praktijk in Gaasterland. Vandaag de dag zijn het er drie. Afke en Martzen zijn van alle markten thuis, maar ze hebben ook beiden hun specialisaties. Bij Afke is dat fysiotherapie voor kinderen en later ook voor ouderen. Martzen is de expert op het gebied van ademhaling en ontspanning, COPD en bekkenproblematiek.

Martzen Dijkstra (links) en Afke van der Meer-de Schiffart.

LEUKSTE BAAN Ze zijn in Balk begonnen in het oude Groene Kruis-gebouw. In Bakhuizen werkt vooral Martzen ook in de praktijk die Peter Bontrop daar aan huis heeft. In 2000 verhuist de praktijk in Balk naar verzorgingshuis Talma Hiem. Daarna in 2009 naar het gezondheidsplein De Friese Meren. Opmerkingen bij de Latijnse namen in het oude studieboek van Afke. In 2001 komt Gea Veltman erbij. Bontrop gaat in 2009 met pensistanden. In ons vak heb je echt nog persoonoen. Gea neemt de praktijk over. Met elkaar maken ze een nieuwe doorstart. Er komt lijk contact. Een huisarts heeft maar acht mieen oefenruimte bij. Vanaf nu gaan Afke en nuten. Bij Thuiszorg is het ook altijd rennen. Martzen ook ambulant werken, dus bij de Bij ons heb je veel langer de tijd. Wij mogen mensen thuis. Het werkgebied beslaat eigen- een half uur per patiënt besteden. Dat is eslijk de hele Zuidwesthoek, van Stavoren tot sentieel voor de zorg. Zo bouw je vertrouwen Koudum tot Sint Nyk en Tjerkgaast. op en krijg je een band.” Afke: “Ik kan me geen vak bedenken dat Martzen: “Je komt met mensen van allerlei leuker is dan dit en ik word er ook nog voor pluimage in contact. En van alle rangen en betaald. Wat het vak zo mooi maakt is dat je

met mensen omgaat en dat je dichtbij mag komen. Ze geven je een inkijkje in hun leven.”

TUIN, ZINGEN, CAMPERREIS Wat gaan de dames doen na hun pensioen? Martzen: “Ik woon in Katlijk. Ik ga daar heerlijk in de tuin werken. Werk genoeg, we hebben fruitbomen, een siertuin, een groentetuin, een wilde tuin. Verder stort ik me op die andere liefde van me: muziek. Ik zing in het Toonkunstkoor in Heerenveen. En ik dirigeer koor De Reade Hoeke, dat is van oorsprong een vredeskoor, dat onder andere strijd- en wereldliederen ten gehore brengt. Afke: ”Ik woon in Wyckel en bij mij is het eerst vooral rust. Even niets doen. Daarna gaan we in augustus, als de corona het toelaat, een camperreis maken door Canada. Dat hebben we een paar jaar geleden ook door Nieuw-Zeeland gedaan. Dat is ons toen goed bevallen.”

PERSOONLIJKE BEHANDELING Gea Veltman: “De tijd is nu wel anders dan toen Afke en Martzen hier begonnen. Die waren allround en hebben zich gaandeweg gespecialiseerd. Tegenwoordig moet je eigenlijk na je HBO nog een gespecialiseerde master-opleiding doen. Het vakgebied is te uitgebreid, je kunt niet meer alles weten. Onze praktijk is nu uitgebreid met manuele therapie, kinderfysiotherapie en geriatrische fysiotherapie. Als vervanging voor de twee bijna-oudgedienden hebben we Annewieke Limburg aangetrokken. Verder zetten we de tijd van Afke en Martzen gewoon door, in die zin dat we blijven geloven in een persoonlijke behandeling. Het sociale en menselijke heeft hier altijd de hoofdrol gespeeld en zal dat in de toekomst ook blijven doen.”

NUMMER 12 • 2020

Godfathers Gaasterland moeten eigen plaats krijgen Gaasterland (Gaasterlân) is momenteel niet meer dan een streek. Het bestaat niet meer als bestuurlijke eenheid. Bestaat ook niet meer als gemeente. Dat betekent dat de naam Gaasterland eigenlijk alleen nog bestaat in de historie. Want die vertelt over deze rijke, mooie streek in Fryslân. Met als extra accent dat het eertijds ook nog de belangrijkste streek van het gewest Fryslân was. Gelukkig zijn er veel mensen geïnteresseerd in die historie. Die zitten met z’n allen (inclusief 220 donateurs) in de stichting Historisch Wurkferbân Gaasterlân (HWG). Die hebben een eigen kantoor in het privémuseum Langs de Luts van Johan Groenewoud in Balk. Als je daar binnenkomt,

schrik je van de beperkte ruimte. Ze moeten er eigenlijk met een man of zes, zeven kunnen zitten, maar dat kan niet. Normaal al niet, en in de coronaperiode zeker niet. Ze doen het meeste werk thuis. Het HWG heeft onder andere de gehele historie van de adel van Gaasterland in beeld gebracht. Edelen hebben in de loop der eeuwen de streek nu eenmaal groot gemaakt. De voornaamste daarvan was de familie Van Swinderen, Speciaal jhr. Gerard Regnier Gerlacius (1804-1879) en diens zoon jhr. mr. Jan Hendrik Frans Karel van Swinderen ( 1837–1902) hebben veel betekend voor de gemeenschap van Gaasterland.

Over die gehele familie Van Swinderen heeft het HWG jaren geleden al eens een tentoonstelling georganiseerd, met veel foto’s, documenten en informatie. Die tentoonstelling werd gehouden in het voormalige raadhuis in Balk. De informatie uit de tentoonstelling over de familie werd verstrekt door Albert Draaijer en Henk de Kroon en was de basis voor bijgaand artikel. Die tentoonstelling zou natuurlijk altijd ergens in Gaasterland te zien moeten zijn om iedereen aan die historie te kunnen herinneren. Er is voldoende materiaal. En ook veel meer informatie dan in het artikel. Maar HWG heeft daarvoor geen eigen ruimte.

JAN HENDRIK VAN SWINDEREN IDEALE BESTUURDER

INDRUKWEKKENDE ADEL IN GA De rijkste streek van het oude Fryslân ligt nu voor een groot deel in de gemeente De Fryske Marren. Het gaat om Gaasterland en de aanpalende streken. Diverse kloosters waren er gevestigd. Van daaruit deden de monniken goed werk om de leefbaarheid, grond, handel en de cultuur te bevorderen. Hun taak werd in de loop van de eeuwen overgenomen door de adel. De eigenaars van de grond waren zo’n beetje de baas van de inwoners. Met name Jan Hendrik van Swinderen heeft een belangrijke rol gespeeld in de opkomst - maar ook in de neergang - van Gaasterland. TEKST EELKE LOK

onkheer Van Eysinga van Stiens vertelde ooit dat de enige fout die de adel indertijd en ook in zíjn tijd nog maakte dat ze dachten dat veel geld met veel ander geld moest huwen. Dat deden ze dus. “En dêrmei waard it itselde as mei de Fryske hynders, tefolle yn elkoar omtrouwe.” Gevolg uiteindelijk: het geld verdween en de adel stierf uit.

Huize Rijs op oude ansichtkaart

ces terugvochten, maar daar hoor je de Friezen nooit meer over. De grote edelman in Gaasterland was toen landheer Yge Galama. Hij koos het gebied uit om enerzijds cultuur te brengen, maar vooral ook te jagen. Een andere edelman was Jetze van Sminia, van De Klinze uit Oenkerk. Hij was grietman. En verkocht zijn bezit van 5000 bunder aan de Amsterdamse zakenman Hiob de Wildt. Rijk en regent. Dan zijn we intussen in 1676.

DE WILDT Dat was in de 14e eeuw nog niet het geval. Alleen toen waren er veel oorlogen tegen met name de Hollanders, die in 1345 bij Warns het loodje legden. Later met suc-

Hij was ondernemer en dus werd er in Gaasterland nog veel meer land ontgonnen om te kunnen gebruiken. Hij probeerde er zelfs tabak te verbouwen, maar

dat lukte niet. Graan ging wél goed. En er werden bossen aangelegd. Het Rijsterbos, dat is van zijn hand.

RENGERS Kleinzoon David de Wildt trouwde met Nicasia van der Haer, dochter van de grietman van Hemelumer Oldeferd. Hij overleed al na twee jaar waarna zijn weduwe jhr. Ulbo Aylva Rengers als tweede echtgenoot nam. Deze werd in 1756 grietman van Gaasterland. Door dit huwelijk werden de bezittingen van De Wildt en die van de familie Rengers gebundeld. Na hun dood kwamen die bezittingen bij hun zoon Lamoraal Albertus Aemilius Rengers terecht.

VAN SWINDEREN

Voor Gaasterland was dat prima. Huize Rijs werd verbouwd, de aanleg van de Wyldemerk ook. De grond werd door het eerste gemaal drooggemalen. De echt grote man voor Gaasterland werd tenslotte Jan Hendrik Frans Karel van Swinderen. Hij volgde in 1863 zijn vader als burgemeester Na de Franse tijd werd op. Toen had hij al een Regnerus Hendrik Sjuck proefschrift geschreven RI KV Gerrolt Juckema van Burmaover de extra belasting die AN S W I N DE R E N nia Rengers op 21-jarige leeftijd je moest betalen als je land grietman van Gaasterland. Een andere aan zee had. Leuk om te weten dat adeltak met veel bezittingen in GaasterGaasterland in de 90-er jaren ineens veel land was de familie Van Wyckel, waaruit extra geld kreeg, juist vanwege dat het een dochter, Octavia, huwde met de burland aan zee (IJsselmeer) had. gemeesterszoon van Groningen, Wicher van Swinderen. Zoon Oncko beheerde Jan Hendrik van Swinderen was een heel later het Gaasterlandse bezit, liet de Luts actieve burgemeester. Hij zat in Prograven en Kipenburg bouwen voor de vinciale Staten, zat in Tweede en Eerste JA N

Huize Rijs door Jacobus Stellingwerf 1721 collectie Fries Museum

fokkerij. Kleinzoon Gerard huwde met de dochter van genoemde Lamoraal Rengers. Zo werd de familie Van Swinderen eigenaar van bijna geheel Gaasterland.

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

deFryskeMarren Het is te hopen dat het gemeentebestuur in hun definitieve oordeel over wat te doen met het in 1615 gebouwde raadhuis in Balk ook even kijkt of het een goede plaats zou kunnen zijn voor een permanente tentoonstelling over Kaart van de omgeving Huize Rijs. de Van Swinderenfamilie. Die familie was jarenlang juist vanuit dit raadhuis bestuurder, grietman of burgemeester, van Gaasterland. Draaijer en De Kroon: “Dat soe wol hiel moai wêze! De rest krije wy ek wol fol…”

JACKIE WERKT VIA PASTIEL ALS ONDERWĲSASSISTENTE BĲ ALGEMEEN BĲZONDER PRAKTĲKONDERWĲS DE DIKEN IN SNEEK.

ASTERLAND

OPGEVEN IS GEEN OPTIE Een vrolĳke dame komt het lokaal binnen. Ze gaat rustig zitten en stelt zich lachend voor: de 32-jarige onderwĳsassistente Jackie van der Zee - Mollinga. Via Pastiel werkt ze op De Diken, een school voor algemeen bĳzonder praktĳkonderwĳs in Sneek. Haar collega Annejet Slippens komt er gezellig bĳ zitten, onder het genot van een kop dampende thee. Inmiddels heeft Jackie - na een proefplaatsing - een vast contract gekregen. Tandje erbĳ

Het gaat goed met Jackie. Dat is in het verleden wel anders geweest. In haar eerste drie levensjaren heeft ze problemen met haar gezondheid. Artsen denken dat er sprake is van een tumor. Dit blĳkt een opgezwollen bĳnier te zĳn. Tot twee keer toe wordt ze geopereerd. Hierdoor brengt ze een lange periode in het ziekenhuis door. Als gevolg van medicatie krĳgt ze ook nog een allergische reactie en loopt een hersenvliesontsteking op. Het gevolg is een ontwikkelachterstand. Lopen, praten, ﬁetsen; alles komt later. Oefenen en ﬂink doorzetten, dat is wat ze doet. Ze krĳgt het advies om naar de praktĳkschool te gaan. Haar ouders besluiten anders: ze hebben liever dat Jackie naar het reguliere onderwĳs gaat, omdat ze niet een heel goed beeld hebben van praktĳkonderwĳs. Haar ouders adviseren: ‘als je hoger wilt eindigen in het leven, dan moet er een tandje bĳ. Opgeven is geen optie’.

Bikkelen

FOTO BOVEN: Familieportret van Van Swinderen FOTO RECHTS: Prive foto FOTO LINKS: Feestdag 19 maart 1934 100 jaar Van Swinderen-familie in Gaasterland

Jackie neemt het advies van haar ouders ter harte. Ze bikkelt door en behaalt verschillende diploma’s: dierenverzorging, helpende in de zorg, kinderopvang én onderwĳsassistent. Jackie vindt uiteindelĳk werk in het speciaal basisonderwĳs. Wanneer ze samen met haar toenmalige vriend een kindje krĳgt, stopt ze met werken. En dan gaat de relatie over. Jackie komt er alleen voor te staan. Ze is ten einde raad. Ze wil haar zoon het goede voorbeeld geven en besluit dat het anders moet. Ze zoekt psychische hulp, valt enorm af en vindt een nieuwe woning. Alleen een baan vinden lukt haar niet. Via de gemeente wordt ze aangemeld bĳ Pastiel. Met hulp van haar jobcoach gaat ze op zoek naar passend werk, bĳ voorkeur in het onderwĳs.

Er is altĳd een mogelĳkheid Kamer, in waterschappen en diverse financiële instellingen. En hij was rijk, bezat veel grond. Maar deed ook wat met dat geld. Hij was liberaal, maar vooral een hoeder van de arbeiders. Hij leende en gaf hen veel geld, zorgde voor werk. Als de boeren het wat minder kregen, kocht hij hun grond, of hoefde tijdelijk geen pacht. Hij liet grindwegen in Gaasterland aanleggen, verbeterde het land. Beschermde de boterhandel in Balk. Stimuleerde de stichting van zuivelfabrieken. Hij liet bos kappen voor de houthandel, liet ‘ikeboskjen’ (eekschillen, het schillen van eikenhakhout – red.), maar zorgde er voor dat kinderen dat niet meer hoefden te doen. Streed voor openbaar

onderwijs in Balk. Stak geld in vaartuigen van schippers en vissers. Toen investeerde hij in het Panamakanaal, leed daarbij aanzienlijke verliezen. Later moest zelfs een exploitatiemaatschappij zijn financieel bestuur over Gaasterland overnemen. Die hadden echter wat minder oog voor de belangen van de inwoners. Het overlijden van Jan Hendrik van Swinderen in 1902 maakte veel indruk. Later werd de honderdjarige aanwezigheid van de familie Van Swinderen in Gaasterland uitbundig gevierd. Gaasterland wist heel goed dat de familie van zeer grote waarde was geweest.

Het vinden van een betaalde baan lukt niet. Gelukkig weet Pastiel een onbetaalde werkervaringsplek bĳ bĳzonder praktĳkonderwĳs De Diken voor Jackie te regelen. Diken docent Annejet Slippens is meteen enthousiast. “De school gunt Jackie een plek om ervaring op te doen, ze mag zo lang blĳven als ze wil. Doordat Jackie zelf altĳd moeite met leren heeft gehad, voelt ze de leerlingen haarﬁjn aan. Dit maakt haar heel geschikt voor het werk,” vertelt Annejet. En dan gebeurt er een klein wonder. Er ontstaat tóch een mogelĳkheid om Jackie een contract aan te bieden. Hiermee is ze uit de uitkering en is de hulp van Pastiel niet langer nodig. Al kan ze altĳd terugvallen op haar jobcoach als ze dat wil. Jackie is trots. Ze laat hiermee haar zoontje zien dat opgeven geen optie is. “Als je iets graag wilt, is er altĳd wel een mogelĳkheid,” sluit Jackie af. En dát is waar Pastiel het voor doet. Kandidaten stimuleren om de juiste werkplek te vinden. En samenwerken met bedrĳven die kandidaten een werkplek – betaald of onbetaald – gunnen binnen hun werkomgeving.

Wij staan op de weekmarkten in de regio: Woensdag Joure Midstraat 13 tot 17 uur Donderdag Lemmer Fedde Schurerplein 13 tot 17 uur Vrijdag Balk Dubbelstraat 13 tot 17 uur Najaarsactie!

WWW.BIG-GREEN.NL

Prijs inclusief installatie € 998,20

Ervaringen:

Jaap Jurjen en Froukje Veenstra

Wij zijn nu vier weken in het bezit van de BigGreen. Wij zijn super tevreden. Alles is schoner (koﬃezetapparaat, was-en afwasmachine, douchecabine etc.) en zachter. En het water smaakt inderdaad lekkerder. Inmiddels onze lieve buren ook hiervan in kennis gesteld, en ook zij zijn nu beziiers geworden van de BigGreen. Zegt het voort, zegt het voort. Sumar, 26 januari 2020

Anja Monshouwer

Binnen een dag na aanvraag was de Big Green al geïnstalleerd. Hij hangt nu een aantal weken en ik ben er erg tevreden over. Ik hoef vrijwel nooit meer condiioner te gebruiken na het haar wassen en heb geen last meer van kalk. Prima investering! Gorinchem, 13 november 2019

Emiel van Disseldorp Vanmorgen is het product geïnstalleerd. Gelijk zachter en helderder water. Geen aanslag meer dus niet meer poetsen van kranen etc. Maakt de leidingen ook nog schoon dus als er al wat kalk nog aanwezig was, is dat binnenkort helemaal verdwenen. Ik raad het iedereen aan. Rijkevoort, 6 november 2019

Telefoonnummer: 0299-321188

Zamarra Kok Telegraaf zaterdag 4 juli 2020 Kalkaanslag is een grote ergernis; het maakt de toiletpot bruin, douchetegels dof en is slecht voor apparaten. Daarom heb ik een Big Green kalkprevenne apparaat met koolstoﬃlter laten installeren. Zacht water (en dus koﬃe en thee) smaakt beter en de waterkoker blijj schoon. Ik kan met een kwart minder (vaat)wasmiddel toe en hoef geen speciale sanitairreiniger meer te gebruiken. Vooral het gebrek aan kalkaanslag in de badkamer scheelt erg veel poetswerk. Helaas moet ik de douche nog wel nadrogen, omdat anders opgedroogde waterdruppels met magnesiumresidu zichtbaar blijven.

J. Posthumus

Wij gebruiken de Big-green inmiddels een paar maanden en we zijn erg tevreden. Geen kalkaanslag meer en super helder water. De kranen glimmen weer als nieuw en geen waas meer op de glazen douche deur. We hebben nu geen agressieve reinigingsmiddelen meer nodig bij het schoonmaken van de badkamer. een eenvoudig sopje en alles blijkt weer als nieuw. En de service is perfect! Ureterp, 2 november 2019

Shirley en Tom Precies 1 week verder. Water nu al helderder en zachter. Kranen, douchekoppen en uitloop volautomaasche koﬃe machine prachhge stralen. Geen gespeeer meer. Aanslag stukken minder en alles straalt bijna al als nieuw. Echt geweldig. Montage professioneel en met aandacht uitgevoerd. Echt een aanrader. Amsterdam, 26 november 2019

Theo en Beey Hospes Heel blij met de Big Green. Na drie weken al duidelijk verschil! Veel helderder water en geen aanslag meer op o.a. Glazen, kranen en de badkamer. Ook goed voor de huid, lang zo droog niet meer. De was is ook merkbaar zachter. Zelfs de kaaen drinken binnnen water ipv regenwater. Kortom zeer tevreden, een echte aanrader! Oudemirdum, 14 november 2019

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

deFryskeMarren

mr. DORIEN KOOPMANS-DE BOER

LEVEN MET EEN DEMENTE PARTNER Dit onderwerp gaf veel stof tot nadenken toen ik er voor het eerst over publiceerde. Men oordeelde dat het goed is om de situatie van de mantelzorger eens te belichten. Steeds meer mensen hebben te maken met een partner met dementie. Schrijnend zijn de verhalen hoe echtparen uit elkaar worden gehaald omdat één van beiden moet worden opgenomen in een verpleeghuis. In dit voorbeeld is Auke de thuiswonende partner, terwijl zijn vrouw Betje in een woonvorm van Patyna is opgenomen. Zij hebben vroeger een testament ‘op de langstlevende’ gemaakt. De nalatenschap van de eerst overleden echtgenoot gaat naar de andere echtgenoot. Dat is prima, zolang de langstlevende hier ook over kan regeren. Maar Betje kan de regie niet meer zelfstandig voeren. Mocht Auke overlijden, dan wil hij graag dat de kinderen alles regelen. Het langstlevende-testament zit hen nu als het ware in de weg. Als de kinderen als bewindvoerder van Betje optreden, dan mogen ze geen vermogen aan zichzelf uitkeren. De notaris adviseert Auke daarom om zijn testament te wijzigen. Hij kan daarin zijn partner onterven en zijn deel direct aan de kinderen doen toekomen. Auke vindt het emotioneel gezien nog wel lastig om zijn lieve Betje te onterven, maar besluit toch de stap te nemen. Omdat hij in zijn achterhoofd weet dat het niet reëel is dat zij erfgenaam zou zijn; Betje zal immers nooit meer in de woning kunnen wonen of het geld kunnen beheren. Vraag de notaris gerust om meer informatie.

BRANDED CONTENT

TEKST ANNIEK VAN DER BIJL

DENNIS CANRINUS VAN DE JOUSTER KLOKKENMAKERIJ

“ZOLANG IK AF EN TOE EEN PIZZA KAN BESTELLEN, HOEF IK NIET RIJK TE WORDEN” Van Alaska, Nieuw Zeeland en Israël tot Amerika, Engeland en ons eigen land. In zo’n beetje alle hoeken van de wereld klinkt het getik van de 225.000 authentieke Friese staart- en stoelklokken, handgemaakt in de klokkenhoofdstad van Nederland, Joure. Ondanks de grote verschillen hebben ze in ieder geval één ding gemeen: ze zijn en worden allemaal met de hand gemaakt, gerestaureerd en gerepareerd, net als 200 jaar geleden. Wij brachten een bezoekje aan het ambachtelijk klokkenwalhallah van de Jouster Klokkenmakerij aan het Douwe Egbertplein, waar als enige ter wereld nog traditionele Friese klokken worden gemaakt door een klein vakkundig team van ambachtslieden. De 43-jarige eigenaar, geboren en getogen Jouster en ‘zeer vrijwillige brandweerman’ Dennis Canrinus en zijn vriendin Jantine, kunstschilderes Lipkje en klokkenmaker in opleiding Jelle. EIGEN VERHAAL EN EMOTIONELE WAARDE Zoals het klokje thuis tikt, tikken er in het ambachtsbedrijf van Dennis een heleboel. Van de entree in de winkel tot achterin de werkplaats en de bovenverdieping klinkt het getik van de stoel-, tafel-, staart- en burgemeestersklokken. Aan de voorkant van het pand, op de eerste verdieping is het stiller. Daar beschildert en restaureert Lipkje de

wijzerplaten met becijfering en geheel naar wens versierd met de maanstand, datum, bruidskrans of een mechaniek. Beneden in de werkplaats zorgen Dennis en Jelle voor het mechanische gedeelte dat het uurwerk draaiende houdt. Tientallen pronkstukken, van groot tot klein, hangen met de ruggen naar elkaar toe. Allen met een eigen verhaal, emotionele waarde en geschiedenis. Traditiegetrouwe familiestukken, huwelijkscadeaus, overschilderde stoelklokken en moderne nieuwbouwklokken. Wachtend op restauratie, reparatie of klaar voor vertrek naar de eindbestemming.

ZEER VRIJWILLIGE BRANDWEER Als negentienjarige startte Dennis zijn carrière in de klokkenwereld en sinds 2013 staat hij met veel passie aan het roer op de plek waar zijn carrière als klokkenmaker begon. “Ja, dat is gaaf. Het is nu zó druk met reparaties en restauraties, tijdens de overname in 2013 – crisisjaar - was dat wel anders. Dat was broodwinning, maar dat heb ik zo goed als op de rit.”

Kortestreek 16 8531 JG Lemmer T: 0514 561712 E: info@notarisalberda.nl

www.notarisalberda.nl

Dennis aan het werk

En voor degenen die nog niet wisten van Dennis’ andere passie en functie: hij is een zeer vrijwillige brandweerman. “De meeste klanten van de klokkenmakerij

weten dat, wanneer de pieper gaat, de plicht roept. Ik ben 24/7 oproepbaar. Iedere dag is weer speciaal en die maak jezelf! En ik hoef niet rijk te worden, gezond blijven is heel belangrijk. Zolang ik maar af en toe een pizza kan bestellen.”

20% KORTING OP RAAMDECORATIE Actie geldt tot 31 december 2020!

Joure â&#x20AC;¢ Midstraat 91-93

SPECIALE BIJLAGE VAN

deFryskeMarren

GROOTDEFRYSKEMARREN

FEESTMAAND SPECIAL Met de leukste en lekkerste tips en trends voor de feestdagen uit eigen regio!

WOONBOXX28 - LEMMER • SCHULPEN1 - LEMMER • XXXL WINKELTJE - BALK FLOWERLY - SINT NICOLAASGA • BROUWER WONINGINRICHTING - LEMMER NUWELAND - OOSTERZEE-BUREN • HUIDSALON FETTJE - JOURE • A JOURE BREIBOUTIQUE - JOURE BAKKERIJ MEINSMA “DE KORENAAR” - BALK • KARWEI - JOURE & LEMMER REDWELL STORE - KOUDUM • KEUKEN ANDERS - BOLSWARD

Service staat bij Bouclé bovenaan!

UW HOOFDZAAK, HOOFDZAAK ONZE KOPZORGEN! UW HOOFDZAAK, ONZE KOPZORGEN!

Yoga & Meer

NIEUW!

DE GLOBE COLLECTIE VAN MELANO Melano presenteert dit seizoen een gloednieuw, verwisselbaar concept: GLOBE. De Globe collectie biedt jou de mogelijkheid om een souvenir dichtbij je te dragen. Of je nu de kleur van je eigen geboortesteentje (beschikbaar in 12 CZ kleuren) bij je draagt, die van een dierbaar persoon of glitter van dat ene geweldige feestje. Het is allemaal mogelijk.

www.yogasjoukje.nl

Stoel Yoga • Inzicht-Meditatie • Dru Yoga Yin Yoga • Ontspanning Hypno Meditatie Activiteiten met o.a. Sytske Batteram (MantraZingen) AnnMaria Kuipers (Familie Opstellingen) Boukje Hoeksma (Dru Yoga) Brigitte de Jong (Yin Yoga en Adem Beleving) Sjoukje Hoekstra (Stoel Yoga en Inzicht-Meditatie) Ditty en Hanneke (Ontspanning Hypno Meditatie)

Verhuur Yoga ruimte In Yoga Centrum: Sjoukje Hoekstra 0514-522 313 Kortestreek 19 8531 JG Lemmer sjoukjehoekstra@hetnet.nl

JUWELIER ARIE DE KONING juwelier – horlogerie Midstraat 43 | 8501 AE Joure 0513-412730 www.juwelierariedekoning.nl

www.ariedekoning.nl

JEROEN HOEK: 'PAS OP LATERE LEEFTIJD KREEG IK LAST VAN MIJN OOGAFWIJKING' Jeroen Hoek, 39 jaar, woonachtig in het idyllische Hichtum, is een hardwerkende man die met beide benen aan de grond staat. Het trotse vaderschap van twee kinderen en zijn nieuwe job als planner bij een zuivelbedrijf in Heerenveen, staan voor deze 'oprjochte Frysk' centraal in het leven. Voorheen werkzaam in ploegendiensten, heeft Jeroen sinds een half jaar zijn baan als procesoperator gelaten voor wat het is om zodoende meer tijd met zijn kinderen door te kunnen brengen. Een 'afwijkende' oplossing Behalve dat Jeroen geboren is met een afwijkend oog, had hij voorheen geen tot weinig last van slecht zicht. 'Mijn goede oog compenseerde het slechte', geeft hij aan. Pas twee jaar geleden merkte hij dat zijn afwij king voor kleine problemen begon te zorgen. 'Het oog begon wat meer te trekken bij vermoeidheid en intensieve belasting als lezen en computerwerk, een vervelend gevoel en erg belastend', aldus Jeroen. 'Boddeüs heeft mij toen voorzien van mijn eerste bril. Een zeer geslaagde aankoop. De speci alist hield gelijk rekening met mijn afwijking. De onderkant van het glas is ietwat anders geslepen dan bij een normaal leesgedeelte. Dit bood direct enorm veel verlichting tijdens kijkinspanningen. Vakmanschap!'

BODDEÜS

Raadhuisplein 10 - 12. 8801 KX Franeker . tel. 0517 39 20 01

----si nds1974----

FRANEKER & SNEEK

Rienck Bockemakade 2 (vlakbij de Waterpoort) . 8601 AC Sneek . tel. 0515 7 4 40 26

De upgrade Nu, twee jaar later, gaat Jeroen voor zijn tweede montuur. Ditmaal met een duidelijke wens. 'Merken zeggen mij niet zoveel', deelt hij mee. 'Ik wilde een goede, stijlvolle vervanging hebben van mijn oude bril, die past bij mijn uiterlijk. Daarbij heeft functionaliteit mijn voorkeur. Met name zocht ik iets met weinig gewicht.' Een enkel moment later krijgt Jeroen het nieuwe model van Orgreen Ouantum onder ogen. Een 3D geprinte Gawel) combinatie van titanium en polyamide. 'Boddeüs luistert, want het was in één keer goed. Dit is precies wat ik in gedachte had. Een prachtig ultralicht model met een hoop flexibiliteit. Soms merk ik niet eens meer dat ik een bril draag. Last van mijn oogafwijking behoort tot het verleden.' WWW.BODDEUS.NL EMAIL@BODDEUS.NL

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST WIM WALDA

BERNADIEN DE WAAIJ–BIJLHOLT VAN EXPERT LEMMER

“Aan het einde van de tunnel schijnt het licht…” De decembermaand is een maand van gezelligheid, samenzijn met vrienden en familie, lekker eten, warmte en gezellige dingen doen. Het is ook het feest van het licht; overal branden kaarsjes, hangt de kerstverlichting en wordt gevierd dat we weer op weg zijn naar langer wordende dagen. Het is de maand van hoop en diepere gedachten. Maar dit jaar is alles anders, dankzij die zwerm op hol geslagen virussen, die de wereld in haar greep houdt. Die het onmogelijk maakt om met grotere groepen bij elkaar te zijn, in huiselijke kring, in het theater, bij sportwedstrijden of in de horeca. Toch zien we dat we er met zijn allen proberen de moed erin te houden. Wat betekent Kerst in coronatijd voor winkeliers en hoe spelen zij in op de maand van het ‘grote geven’? Een gesprek met Bernadien de Waaij–Bijlholt (50), derde generatie aan het roer van Expert in Lemmer. Bernadien is met haar man René eigenaar van drie Expertfilialen, in Lemmer, Emmeloord en Joure.

WAT MERKTEN JULLIE VAN DE EERSTE CORONAGOLF?

“Bij het aanbreken van de eerste golf,” trapt Bernadien de Waaij af, “zagen we duidelijk een verandering in het koopgedrag van onze klanten. Thuiswerken werd de norm, dus ontstond er een run op webcams en laptops. Wat later gevolgd door tondeuses, omdat de kapperszaken ook dicht moesten, en thermometers. Vrieskisten, koffiezetapparaten en smart tv’s deden het goed, zeg maar alle apparaten ter meerdere glorie van het comfort in huis. Ook merkten we dat we meer lokale klanten mochten verwelkomen. Het grote voordeel van een keten als Expert is dat klanten er zowel in de winkel als online kunnen kopen. Ze kunnen daarbij terugvallen op de vaak geroemde service van ons bedrijf en dat voelt vertrouwd. Veel Nederlanders besloten noodgedwongen, omdat de grenzen van populaire buitenlandse vakantiebestemmingen hermetisch waren gesloten, om hun vakantie in eigen land door te brengen of de vakantie maar door te schuiven naar het komende jaar. Met als gevolg dat het vakantiegeld bij veel gezinnen werd geïnvesteerd in een

nieuwe smart tv of een nieuwe koel-vries combinatie. Ook vonden er de nodige, vaak wat kleinere, ‘troostaankopen’ plaats.”

DRUK OP DE ORGANISATIE

“Enerzijds hebben we als organisatie geplust. Wel duidelijk merkbaar was het gecompliceerdere internationale handelsverkeer. Als ze in landen als China en Korea niezen, worden wij verkouden. Anderzijds wil je, ondanks alle beperkende maatregelen in het kader van het ‘cordon sanitaire’, je serviceniveau op peil houden, want dat is juist ons exclusieve verkoopargument. Tel daarbij op de uitgebreide verbouwing van de Expertvestiging in Joure die we vorig jaar hebben overgenomen en je begrijpt dat we ons tot nu toe niet hoefden te vervelen.”

WAT BETEKENT ONDERNEMEN IN LEMMER?

“Ondernemen in Lemmer betekent dat er geen dag gelijk is aan de andere. ‘s Zomers veel Duitse toeristen en dit jaar ook opvallend veel Belgen, Fransen en Italianen. Lemmer is een prachtig watersportdorp met een relatief hoog voorzieningenniveau. Veel kleinschalige bedrijfjes, particuliere ondernemers, en leuke boetiekjes. Doordat veel Nederlanders dit jaar kozen voor een vakantie in eigen land is Friesland, waar het aantal besmettingen laag was, behoorlijk positief op de kaart gezet. Ik was dankbaar dat we met onze drie filialen door konden draaien en zou niet graag in de schoenen staan van de horecaondernemers en organisatoren van evenementen, want die hebben het tot nog toe behoorlijk voor hun kiezen gekregen.”

HOE ZIE JIJ DE KERSTDAGEN?

“Het blijft spannend. December is voor de retail, dus ook voor ons, de drukste maand van het jaar. Veel mensen hebben vrij. Ik hoop op zoveel mogelijk gespreide drukte en daar proberen we zelf alles aan te doen. We hebben gekozen om Black Friday uit te smeren over een hele week, om voor zo veel mogelijk spreiding te zorgen. Daarnaast letten we strikt op het

Bernadien de Waaij–Bijlholt: “Tradiotioneel scoort ‘Funcooking’ torenhoog, maar dit jaar nog meer. Daar hebben we ons assortiment op aangepast.”

aantal klanten dat tegelijkertijd in de zaak is. Officieel zouden we één klant per tien vierkante meter mogen ontvangen, maar we hebben die regel wat aangescherpt om het mensen gemakkelijker te maken de anderhalve meter ruimte ten opzichte van elkaar te respecteren. Ten aanzien van de verkopen zien we dat die in december doorgaans in het hogere segment zitten. ‘Funcooking’ scoort traditioneel torenhoog en daar hebben we ons assortiment op aangepast. Denk dan aan gourmetstellen, steengrill, Pizzarette. En dit jaar is dat wellicht nog wel meer het geval dan in voorgaande jaren. Er mogen immers geen grotere groepen bij elkaar in huis, dus wil je het met je gezin extra gezellig en comfortabel in huis maken.”

BEHOEFTE AAN GEZELLIGHEID

“Het is zoals het is. We hebben ermee te maken en moeten er doorheen. En hopen dat die derde golf wegblijft of heel gematigd wordt. Gelukkig klinken er steeds positievere geluiden over de vaccins die momenteel in ontwikkeling zijn.

Mogelijk dat er zelfs begin volgend jaar al een begin met het vaccinatieprogramma kan worden gemaakt. Veel winkeliers zetten een stapje extra om een gezellige kerstsfeer te creëren en de verlichte schepen in het Dok en Binnenhaven zorgen ook voor een stukje broodnodige gezelligheid. Je ziet, als je ’s avonds een rondje door het dorp maakt, dat mensen daar duidelijk behoefte aan hebben. Vooral ook omdat er zo veel geplande evenementen geen doorgang vinden, zoals bijvoorbeeld het Dickens festival. Het is een bizarre tijd, maar we hopen er met zijn allen goed en gezond doorheen te komen, want aan het einde van de tunnel schijnt het licht; eens is dit voorbij. En dat vind ik een mooie kerstgedachte.”

28 GROOTDEFRYSKEMARREN FEESTMAAND SPECIAL 2020

Care for Aware Care for Aware, dat is de duurzame missie van SCHULPEN 1. Wij willen de consument bewust maken van het belang van duurzaamheid, in ons ondernemerschap, met onze producten en in onze lifestyle. Schulpen 1 heeft een groot hart voor mode en mooie producten. Sinds 1813 brengen we al mode waarin mannen en vrouwen kunnen experimenteren en variëren in hun eigen stijl. Met team Schulpen Lemmer en team Schirm Emmeloord zetten wij ons dagelijks en met veel liefde in om kleding te verkopen waarin mannen en vrouwen zich goed voelen en er op hun (Kerst)best uitzien. Petra en Margriet

Stap voor stap elke dag opnieuw werken we aan onze duurzame doelstellingen, door te weten waar alles vandaan komt, door verantwoord te ondernemen en door een goed verhaal te vertellen zodat u weet wat u koopt

OULD YOU PICK WHICH COLOR W

Door onze samenwerking met Campenaer koffie in onze corner ondersteunen wij ook diverse projecten. Bij elke zak Campenaer koffie die wij afnemen voorzien wij o.a. de kinderen in Mago van maaltijden.

Ons team verwelkomt u graag in onze prachtige winkel in het centrum van Lemmer. Uiteraard kunt u ook op afspraak bij ons komen winkelen. Wij houden ons volledig aan de richtlijnen van de RIVM.

Alle artikelen op deze pagina zijn verkrijgbaar bij SCHULPEN1 • Schulpen 1, 8531 HR Lemmer • Tel. 0514 - 56 12 14 •

Schulpen1Lemmer • www.schirm.nl

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

voor mannen MODE van formaat!

’T XXXL WINKELTJE IN BALK is een herenmodezaak die gespecialiseerd is in grote maten. De kleinste maat is 56 (2XL), de grootste maat die er te vinden is, is 14XL. Echter de meeste merken gaan tot en met 6XL of 8XL.

De collectie is uitgebreid en divers en daardoor is er altijd genoeg keus. Er is rekening gehouden met de modieuze en de klassieke man. Dus zoekt u een set kleding voor de zondag? Of gewoon kleurrijke items? Kom gerust langs in Balk. Parkeren is bij ons gratis! Wilt u in verband met een lichamelijke en/of geestelijke beperking een 1 op 1 winkelbezoek hebben, ook dat is geen probleem, u kunt gewoon een afspraak maken, zelfs tijdens de openingstijden. Conny Teuben kijkt nergens van op, zelfs fladderen en andere uitingen is ze gewend.

POLO’S EN TRUIEN zijn bijna allemaal verkrijgbaar in de maten 56 (2XL) tot en met 70 (8XL) En de man die een borstzakje wil hebben, zal erg blij worden van het aanbod.

De OVERHEMDEN zijn er in de klassieke business style en uiteraard ook de modieuze prints zijn op voorraad, en natuurlijk allemaal verkrijgbaar tot en met 8XL.

JEANS zijn er in vier lengtematen, van kort tot en met extra lang (40 inch). Als taillematen zijn er voor de jeans, chino’s en pantalons 36 inch (herenmaat 56) tot en met 60 inch (herenmaat 70) en ook de kwartmaten zijn goed vertegenwoordigd bij ‘t XXXL Winkeltje.

De kade wordt gerenoveerd, maar we zijn altijd bereikbaar. Of via de Raadhuisstraat óf via de Ludgerusstraat. De WINTERJASSEN zijn er in verschillende diktes, de tussenjas of een warme winterjas zijn er verkrijgbaar tot en met 6XL. Wilt u groter, dan is dat geen probleem, dan wordt het groter besteld.

Alle artikelen op deze pagina zijn verkrijgbaar bij ‘t XXXL Winkeltje • Raadhuisstraat 38, 8561 BH Balk • Tel. 0514 - 60 51 20 • www.grotematen.frl

30 GROOTDEFRYSKEMARREN FEESTMAAND SPECIAL 2020

Een nieuwe frisse uitstraling

SPECIALIST IN KEUKENRENOVATIE

KEUKENANDERS is specialist in het renoveren van bestaande keukens waarvan de basis nog goed is, maar toe is aan een nieuwe frisse uitstraling. Ook kun je bij KeukenAnders terecht voor een compleet op maat gemaakte nieuwe keuken! Wanneer je de indeling van de keuken wilt vervangen of de keuken is in een hele slechte staat, dan is het wellicht beter om een geheel nieuwe keuken te plaatsen. Ook dan ben je bij deze specialist aan het juiste adres.

RENOVATIE PROJECTEN PROJECT 1

Een renovatie waarbij het aanrechtblad, in een uitgesproken kleur, het uitgangspunt was. Een mooie uitdaging om de keuken zo te renoveren tot een keuken met een frisse en moderne uitstraling welke goed paste bij de rest van de inrichting.

PROJECT 2

Van een standaard keuken naar een grote luxe keuken waarbij rekening is gehouden met de bestaande apparatuur.

Met behulp van demomaterialen krijg je een realistisch beeld van de mogelijkheden en materialen die beschikbaar zijn.

HET GEZICHT ACHTER KEUKENANDERS

Roland Abma

De 50-jarige Roland Abma, woonachtig in Bolsward, is het gezicht achter KeukenAnders. Naast het keukens renoveren kan hij ook andere werkzaamheden uit handen nemen zoals timmer- en tegelwerk en het verrichten van installatiewerkzaamheden. Dit alles maakt het plaatje van jouw keuken compleet.

PROJECT 3

Na ruim 40 jaar trouwe dienst was het tijd voor een compleet nieuwe keuken. Niet alleen de keuken is aangepakt, ook de wanden en de vloer hebben een make-over gehad. KeukenAnders heeft tevens het installatie- en tegelwerk gedaan.

Veel van deze artikelen KEUKENANDERS op deze pagina zijn • De verkrijgbaar Tjirk 1 • 8702 bij De CWBuuf BOLSWARD Mode & Lifestyle • tel. 06 Dracht 128 927106, 14 8442 • www.keukenanders.nl BX Heerenveen. Telefoon 0513 226 112

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

VOORDELEN INFRAROOD VERWARMING Duidelijke vormen en een tijdloos design. De WE-Line boeit vooral door zijn onopvallendheid. Omwille van de diversiteit in afmetingen, individueel en aanpasbaar. Niet voor niets de bestseller van Redwell.

Infrarood verwarming van Redwell biedt tal van voordelen ten opzichte van andere manieren van verwarmen. Hieronder de voordelen op een rijtje:

Henk de Roos

WARMTE DIE WERKT

Onze verwarmingspanelen hebben een zuiverende en onzichtbare infraroodstraling. Dit betekent dat er geen lucht verwarmd wordt, maar dat de infraroodstraling bijvoorbeeld wanden, het plafond, de vloer en aanwezige objecten in de desbetreffende ruimte verwarmt. Het werkt eigenlijk precies zoals de zon die de aarde verwarmt. Deze manier van verwarmen is een weldaad voor het menselijk lichaam en een verbetering van het immuunsysteem. Met stralingswarmte vindt er geen luchtcirculatie plaats. Hierdoor circuleren er geen stofdeeltjes, huisstofmijt, pollen en bacteriën in de ruimte. Doordat de lucht niet wordt verwarmd, maar de ruimte zelf (vloeren, wanden en plafonds) en die objecten hierin, heb je geen last meer van de zogeheten ‘droge lucht’. Tevens is schimmelvorming verleden tijd.

Gebouwd voor industriële gebouwen, grote appartementen/ woningen of als echte eyecatcher op kantoor. Het progressieve design en de enorme temperatuurontwikkeling openen vele toepassingsmogelijkheden.

Verwarming met foto, kies een van onze motieven of laat uw eigen foto’s drukken.

DESIGN

Verwarming moet design zijn, opgaan in het interieur en een dubbele functionaliteit hebben. Dit zijn een aantal belangrijke punten waar Redwell naar streeft. Door deze elementen samen te brengen in één product, kunnen wij unieke oplossingen bieden voor iedere situatie op het gebied van verwarmen.

Flexibele gebruiksopties maken van de Pipewave een elegant woonaccessoire. De infrarood verwarmingszuil is geschikt voor plafond- of wandmontage, maar is ook verkrijgbaar als staand model. Geheel naar uw behoeften en wensen.

DUURZAAM VERWARMEN

Met Redwell infrarood verwarmingen is het mogelijk om 100% duurzaam te verwarmen. Dit kan door toelevering van groene energie vanuit het energiebedrijf, maar ook met zonnepanelen kunt u uw eigen leverancier van groene energie zijn en dus uw huis op een duurzame manier verwarmen.

ENERGIE-EFFICIËNT

GARANTIE

Omdat wij geloven in onze producten en om u te overtuigen dat u met een Redwell product een uitstekende keuze maakt, geven wij op onze verwarmingspanelen een garantieperiode af van 120 maanden na aanschaf.

Design naar functie. Als volwaardige verwarming kun je ze bedienen met een kamerthermostaat of handmatig met één druk op de knop als handdoekdroger.

DE SHOWROOM

Redwell Store Friesland heeft een showroom waarin een gedeelte van het assortiment van Redwell getoond wordt. In onze showroom kunt u ervaren hoe infrarood warmte aanvoelt en hoe het principe van infrarood in de praktijk werkt. Tijdens een adviesgesprek kunnen wij u een realistisch beeld geven over de verstrekkende mogelijkheden en voordelen die infrarood verwarming van Redwell biedt. De koffie staat voor u klaar! De showroom is alleen op afspraak geopend,

Met Redwell infrarood panelen kunt u energie-efficiënt verwarmen. Met onze producten is het mogelijk om warmte te leveren, daar waar warmte gewenst is. U kunt de verwarming voor elke ruimte afzonderlijk regelen. Het is dus ook mogelijk om sneller de gewenste warmte voor een bepaalde ruimte aan te passen. Bij een centrale verwarmingsinstallatie (bijvoorbeeld aardgas of warmtepompen) is dit niet mogelijk. De flexibiliteit die op deze manier door Redwell infrarood verwarming geboden wordt, kan bovendien fikse besparingen opleveren in de verbruikskosten. Daarnaast leveren de infrarood panelen stralingswarmte (infrarood). Anders dan bij convectie-warmte, waarbij er lucht wordt verwarmd, is stralingswarmte (infrarood) niet gevoelig voor bijvoorbeeld tocht of luchtstromen ten gevolge van natuurlijke ventilatie. Ook dit gegeven maakt het verwarmen met Redwell infrarood verwarming zeer efficiënt.

Discreet, elegant en niet herkenbaar als verwarming zijn de talrijke toepassingen van de spiegelverwarmingen. Dankzij dit een duidelijke meerwaarde en geschikt in elke ruimte.

Kleurenwaaier Redwell diverse panelen kunnen in kleur geleverd worden.

REDWELL STORE FRIESLAND • Tjalke van der Walstraat 42 • 8723 CA KOUDUM • tel. 0514 - 681 739 • www.redwellstore-friesland.nl

Uniek dineren of borrelen in een oude Doopsgezinde kerk! kerk WIJ BEZORGEN NU OOK! KIJK OP ONZE WEBSITE VOOR ALLE MOGELIJKHEDEN!

www.ponkje.nl

Fermaningsteech 1 - 8551 SP Woudsend - T 0514 - 59 12 50

3 ETAGES VERLICHTING!

DE ZUIVER KOOKBOX KERSTEDITIE ZIE ONZE WEBSITE VOOR HET MENU

Eenvoudig te bestellen via onze website! Afhalen of bezorgen kan op 24, 25, 26, 27 en 31 december of 1,2 of 3 januari! Afhalen: tussen 16uur t/m 17uur Bezorgen: voor 18uur wordt de kookbox bij u thuis afgeleverd! Wij brengen Zuiver bij u thuis!

MAKKE YN FRYSLÂN!

PRACHTIGE HANGLAMPEN

OP MAAT EN KLEUR GEMAAKT! SPECIAAL VERVAARDIGD DOOR ONZE LEVERANCIER DOUBLMD IN BITGUM. IN FRYSLÂN DUS!

T 0513-417070 • E info@zuiver-joure.nl

Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl

KOOPZONDAG HEERENVEEN ZONDAG 13 DECEMBER 2020 13:00 t/m 17:00 // GRATIS PARKEREN!

Kom winkelen in het gezellige centrum van Heerenveen! OOK OP

20 EN 27 DECEMBER KOOPZONDAG!

Elke laatste zondag van de maand!

ngoudenplak.nl

WWW.ZUIVER-JOURE.NL

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST GEA DE JONG-OUD // FOTO’S: KITTY HAGEN

Creatieve plannen voor een sfeervolle Kerst KRINGLOOPWINKEL JOURE ‘HOUSE OF TREASURE’

De kringloopwinkel is hip. Dat is niet zo vreemd want het concept past helemaal bij deze tijd. Mensen die bewust duurzamer willen leven zijn hier op het juiste adres. Ook mensen die eens iets totaal anders willen of juist niet veel te besteden hebben bezoeken de kringloopwinkel graag. En vergeet de verzamelaars niet. “Onze klanten zijn niet onder één noemer te vangen en komen overal vandaan”, beaamt Kitty Hagen van Kringloopwinkel Joure ‘House of Treasure’. Mensen zien het bezoek aan de kringloopwinkel als een gezellig uitje. Zelfs in deze tijd. De populariteit neemt toe. Er bestaan zelfs kringlooproutes door heel Nederland. Het wordt drukker. “Dat zien wij ook”, bevestigt Kitty Hagen. “Mensen ruimen niet alleen op, ze komen ook spullen halen. Gelukkig maar, anders wordt het zo vol”, lacht ze. “Maar je ziet inderdaad dat mensen bewuster worden. Alleen al het feit dat men, voordat men naar de stort gaat, met nog goed bruikbare of mooie spullen bij ons komt, is al een goede stap. Deze mensen vinden het zelf ook fijn dat hun goederen een tweede leven krijgen."

KRITISCH

“Bij het bepalen van welke spullen in de winkel komen zijn wij kritisch. Dat moeten we zijn, want onze doelgroep is ook kritisch. De lat ligt hoog. De ingeleverde kleding, curiosa, meubels of andere spullen moeten nog goed zijn. Wij zijn geen sneupschuur. We zijn een echte winkel, waarin we alle zaken goed tot hun recht laten komen. We stallen het mooi uit, kleur bij kleur, en maken er een gezellig geheel van. Tegen relatief veel lagere prijzen dan in de ‘gewone’ winkel kunnen de mensen hier prima slagen. Kleding die overblijft gaat naar Afrika en spullen die overblijven worden goed gesorteerd en daarna afgevoerd voor recycling. Wij werken onder andere samen met het duurzame afvalbedrijf Virol. Zij hechten veel waarde aan activiteiten, waarbij mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt worden ingezet, dit om hun doorstroom naar de reguliere arbeidsmarkt te bevorderen. Wij werken hier enthousiast aan mee.”

MENSENWERK

De kringloopwinkel werkt met vaste en wisselende vrijwilligers en doet dat

vaak via jobcoaching of via de gemeente. Stagiaires zijn ook welkom. “Wij zijn een officiële stageplek voor het Nordwin College”, vertelt Kitty. “Op dit moment werken hier negen mensen. Ze zijn allemaal heel verschillend. Twee van hen kunnen zelfstandig de winkel draaien, anderen hebben meer begeleiding nodig of werken maar een dag of dagdeel met slechts één taak. Ik verdiep me in ieders achtergrond en begeleid de mensen zelf. We gaan ontdekken wat ze kunnen doen. Ook al is er een beperking, wanneer mensen vertrouwen krijgen, zie je ze opbloeien. Alles goed uitleggen en bespreken, in een goede sfeer, zorgt voor saamhorigheid. Dat is zó belangrijk. Hier is geen haast, geen moeten. Ze hoeven hier geen prestatie te leveren. Uiteraard is vrijwillig niet vrijblijvend. Er worden wel duidelijke afspraken gemaakt, maar we zorgen er met aandacht en afwisselend werk voor dat het gezellig is en dat ze zich gewaardeerd voelen.”

EIGEN CIRCUS

Naast de kringloopwinkel bezit Kitty Hagen ook nog een eigen circus. “Ik ben goed thuis in de entertainmentwereld en heb een organisatiebureau, dat leuke activiteiten voor het bedrijfsleven organiseert. Door alles rondom corona is er heel veel niet doorgegaan. In de zomer gaan we altijd op

tournee met het circus. We verzorgen elk jaar een gratis optreden voor mensen die gebruik maken van de voedselbank. Deze zomer zijn we wel langs een paar campings geweest, maar na twee weekjes zijn we gestopt. Het is even niet anders.”

NIET ALLEEN NEGATIVITEIT

Omdat er op sociaal gebied veel niet mag, zie je negativiteit ontstaan in de maatschappij. Maar Kitty ziet gelukkig ook een andere kant die ze graag wil benadrukken: “Mensen onthaasten. Ze moeten wel. Ik zie ook dat er meer berusting is. In de winkels laten mensen elkaar voor. Er wordt meer rekening met elkaar gehouden. Bij het ophalen van spullen bij mensen, die zelf niet in staat zijn om het hier te brengen, gelden nu strengere regels. Maar wanneer ik dit duidelijk uitleg, is er alle begrip. Hetzelfde geldt voor het brengen. Dat vind ik heel positief. Wanneer we open communiceren en respect hebben voor elkaar is de negativiteit snel verdwenen.”

KERST

Nu de dagen kort zijn en de feestdagen voor de deur staan, verlangt jong en oud naar warmte en gezelligheid. En het is juist die gezelligheid waar Kitty zoveel waarde aan hecht, ook al zullen de mensen dit jaar niet in grote groepen bij elkaar mogen zijn: “Wij besteden veel aandacht aan feesten zoals Pasen, Sinterklaas en Kerst. Dit jaar zijn we

zelfs eerder dan gebruikelijk begonnen met onze kerstmarkt. In één zondag hebben we met elkaar een mooie kerstafdeling gemaakt. Natuurlijk houden wij ons aan de regelgeving om de verspreiding van het coronavirus tegen te gaan. Dat is nu eenmaal zo.”

SFEERVOL GEBEUREN

“Op een creatieve manier gaan we er toch een sfeervol gebeuren van maken. De houtkachel gaat aan, er is koffie met wat lekkers en misschien komt de kerstman wel langs. We houden afstand volgens de regels. Er mogen niet meer mensen naar binnen dan dat er mandjes bij de deur staan. Maar gezellig, dat wordt het zeker.”

34 GROOTDEFRYSKEMARREN FEESTMAAND SPECIAL 2020

Laat je woonwens in vervulling gaan GORDIJNEN

BROUWER

WONINGINRICHTING EN PROJECTSTOFFERING

heeft een zeer ruim assortiment als het gaat om de inrichting van allerlei locaties, van woning tot bedrijfspand. Ons aanbod op het gebied van tapijt, laminaat, parket, pvc, marmoleum, vinyl, gordijnen en raamdecoratie, schuifwandkasten en zonwering is zo groot, dat u bij ons vrijwel zeker uw woonwensen in vervulling kunt laten gaan.

In deze roerige coronatijden hechten we meer dan ooit waarde aan een fijn thuis. Daar horen knuffelbare stoffen zoals wol en linnen bij. Deze eco-vriendelijke en natuurlijke materialen zijn verwerkt in prachtige gordijnencollecties en bij ons in de winkel te koop.

PATROON TIP!

DE VISGRAAT

De Visgraat één van de populairste legpatronen voor een pvc-vloer. Naast de visgraat is het legpatroon chevron Hongaarse punt ook in opkomst. Het fijne aan de visgraat/chevron vloer is dat deze niet gebonden is aan een bepaalde interieurstijl, maar binnen elke stijl goed toe te passen is.

PVC VOOR ELKE STIJL!

Een materiaal dat steeds vaker wordt gebruikt voor vloeren is pvc. Dat is een vloertype met een natuurlijke uitstraling en het is ook nog eens erg divers qua kleuren, houtpatronen en motieven. Pvc is bovendien erg onderhoudsvriendelijk, één van de grote pluspunten van dit materiaal.

TREND TIP! STALEN DEUREN

PRACHTIG LICHT DOOR HOUTEN JALOEZIEËN

Het grote voordeel van jaloezieën van hout tegenover andere materialen, is de natuurlijke kleur van het licht dat naar binnen valt. Als u de lamellen half open zet, komt er een mooie, gefilterde, warme kleur licht naar binnen. Een absolute sfeermaker voor uw woonkamer.

Helemaal de trend van nu is de taatsdeur, een bijzonder deurontwerp dat gegarandeerd een opvallend onderdeel zal zijn van het interieur.

INSPIRATIE OPDOEN IN ONZE SHOWROOMS?

U BENT VAN HARTE WELKOM OM INSPIRATIE OP TE DOEN IN ONZE SHOWROOMS IN LEMMER OF OP URK. WIJ INFORMEREN U MET GENOEGEN OVER DE VELE MOGELIJKHEDEN. NATUURLIJK KOMEN WE OOK GRAAG BIJ U LANGS OM EEN GREEP UIT ONS ASSORTIMENT TE TONEN.

BROUWER WONINGINRICHTING • Zeedijk 2A in Lemmer, 0514 562 856 / Marsdiep 28 in Urk, 0527 690 079 • www.brouwerwoninginrichting.nl

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Sfeer in huis

MET WOONBOXX28

WOONBOXX28 te Lemmer is een gezellige woonwinkel met een breed assortiment en scherp geprijsde artikelen. Bent u op zoek naar banken, kasten, tafels, stoelen en decoratie, dan bent u bij Woonboxx28 aan het juiste adres. Hieronder een aantal tips voor een feestelijk en gezellig huis tijdens de feestdagen...

Andries Bootsma

WOONACCESSOIRES

Met woonaccessoires maak je van jouw huis een thuis. Accessoires zijn leuk om te geven, maar zeker leuk om te krijgen. Het is zeker de moeite waard om langs te komen en laat je verrassen door het ruime aanbod.

RIVIERA MAISON Sinds augustus 2020 zijn wij Accessory dealer van het bekende merk Riviera Maison. Het grootste deel van ons aanbod zit in de volgende groepen: Home textiles, Lifestyle accessoires, Dining & Kitchen en Christmas decoration.

Alles voor jouw gezellige woonkamer!

EETKAMERSTOELEN Wij verkopen een breed assortiment eetkamerstoelen. Momenteel zijn de industriële stoelen zeer populair. Hierbij ons nieuwste model, armstoel Arjan, uitgevoerd in een mooie stoere stof in de kleuren antraciet, cognac en olijf.

Veel van onze woonprogramma's zijn eigen import. Hier ziet u programma Feline. Aangevuld met diverse accessoires maakt dit het plaatje compleet.

WOONBOXX28 • Lemsterpad 28 A, 8531 AA Lemmer • tel. 0514 - 745006 • www.woonboxx28.nl

36 GROOTDEFRYSKEMARREN FEESTMAAND SPECIAL 2020

FEEST!!

Kerststyling 202

TIPS DOOR:

De feestdagen zijn nog niet in zicht, maar graag blikken we met KARWEI alvast vooruit en nemen we de trends graag even door. Kerst 2020 is natuurlijk veel meer dan een boom in huis halen, we gaan echt voor een warme gezellige periode. Dus deze winter dompelen we alle hoeken en gaten van onze stads-, buiten- of huurwoning onder in de kerstsferen! Evelyne Bok werp.nl www.evelyne-ont

Maar we moeten natuurlijk voorkomen dat je straks door de (kerst)bomen het bos niet meer ziet. Daarom hebben we drie sfeervolle kersttrends op een rij gezet. Voor welke trend ga jij?

DECORATION ON TOP Hou je van veel kerstballen, uitgesproken hangers en gouden ornamenten? Ga ze dan in groene takken verwerken, deze takken kun je zelfs boven je tafel ophangen! Gebruik donkere tinten haal op een chique manier het kerstgevoel in huis. Werk dan dit jaar met aarde tinten in combinatie met zwart en goud. Zo breng je de kerstdagen in stijl door. Vergeet niet de kerstboom extra goed te vullen met mooie blinkende hangers. Een vaas met takken is ook een heel leuk idee voor op je kersttafel!

PRETTY PASTEL Alles in deze trend draait om neutrale, witte, poederige tinten. Deze staan wel bekend als pastellen die ton sur ton in elkaar overvloeien. De kerstdecoratie is minimalistisch, glans en mat gecombineerd en vraagt niet veel aandacht met groene takken of donkere tinten. In plaats van groen en zwart is er gekozen voor droogbloemen, gedempte kleuren en met een paar goud accenten zoals beelden van vogels maak je er toch een statement van.

BEAUTIFUL VASES

SHOP IN STYLE! Al deze decoratie die je wilt toepassen voor een fijn kersthuis kun je shoppen bij de KARWEI. Van kerstbomen tot glitter uitgedoste ballen, van stijlvolle vazen tot gouden beeldjes en van warme kussens tot mooie gebreide plaids. Alles is aanwezig om er een echt warm thuis te maken en daar kunnen we allemaal wel erg naar uitkijken tijdens deze gekke periode.

Hele fijne feestdagen en een gezellig thuis !

Voor liefhebbers van veel mooie decoratie is dit een perfecte trend. Alles draait hierbij om uitgedoste spraakmakende hoekjes in de woonkamer creëren. Denk aan keramiek, terracotta potten en bijzonder gevormde vazen en kaarsenhouders in vele soorten en maten. De vazen stijl je af met takken en verschillende soorten bloemen. Door de decoratieve stijl te combineren met eenvoudige producten, zoals een strakke bank met passende poederkleurige kussens ontstaat er een eigentijdse warme stijl.

van deze artikelen op deze pagina• Tel. zijn 0513 verkrijgbaar De Buuf Mode &•Lifestyle Dracht 106, 8442 BXLEMMER Heerenveen. Telefoon 0513• 226 112 KARWEIVeel JOURE • Firmawei 2, 8501 XL JOURE 417911 //bij KARWEI LEMMER Houtsaachmole 8, 8531 WC • Tel. 0514 563080 www.karwei.nl

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

BUITEN DE STAD EN BUITEN DE GEBAANDE PADEN IS NUWELAND THUIS

Kunst en design in Oosterzee-Buren KUNSTBEURZEN EN EXPOSITIES

Onze kunstenaars verdienen een internationaal publiek. Daarom zijn wij te vinden op internationale kunstbeurzen in bijvoorbeeld Parijs, Keulen en New York. Helaas konden de kunstbeurzen dit najaar geen doorgang vinden. Toch willen wij graag onze selectie voor Parijs en Keulen tonen. Deze zijn nu te bezichtigen in de galerie. Wij nodigen u daarom graag uit!

Een galerie, gevuld met zorgvuldig geselecteerde hedendaagse kunstwerken en design, elk handgemaakt door getalenteerde en prominente Afrikaanse kunstenaars en designers. Nadat we een tijd lang in Kaapstad, Zuid-Afrika hebben gewoond en gewerkt en er een gezin stichtten, realiseerden we ons dat Zuid-Afrikaanse kunst en design totaal anders zijn dan de stereotypen je willen doen geloven. Het design heeft een unieke flair en wordt met veel stijl en vakmanschap vervaardigd. We werden verliefd op deze uitzonderlijke kenmerken. We besloten het mee naar huis te nemen en te tonen aan een groter publiek.

ART

Via onze social media kanalen blijf je goed op de hoogte van onze meest recente exposities en kunstbeurzen. Nieuwsgierig geworden? Volg ons op Instagram!

Salute - Anell Aggenbach

Genesis II - Morné Visagie

WIJ ZIJN NIEUWSGIERIG, GEÏNSPIREERD, ANDERS ... EN IEDEREEN IS WELKOM. Gold Bottom Pots

WIJ ZIJN TWEEDE KERSTDAG GEOPEND!

DESIGN

Anke en Wiebren Bergsma

Gnonon tafel - Louis Bos

NUWELAND, Buren 31, 8536 TH Oosterzee-Buren, tel. 0514-856923, www.nuweland.nl

Nog op zoek naar dat ene topstuk voor in je interieur of Bed and & Breakfast? Laat je door ons inspireren en bezoek de galerie

FRAAIE FAUTEUIL Relaxen. MET HEERLIJKE Zo doeZITEIGENSCHAPPEN je dat!

MADE FOR

COMFORT

MADE FOR

COMFORT

FRAAIE FAUTEUIL MET HEERLIJKE ZITEIGENSCHAPPEN Hand

Kom verstelbare proefzitten relaxfauteuil lever in onze in verschillende Hand showroom!verstelbare uitvoeringen

799,-

relaxfauteuil leverbaar in verschillende uitvoeringen

799,*

VERKRIJGB VERKRIN IJG 3 VE IN 3 VERSC BAARRSCHIL HILLENM DEATEN MATE N

SMALL - ME DIUM

SMALL- L- AM RG E IU ED M

Fraaie fauteuil met heerlijke ziteigenschappen

Comfortabele relaxfauteuil FINN. In vele mooie stof- en leerkwaliteiten Comfortabele relaxfauteuil FINN. Comfortabele relaxfauteuil FINN. velematen: mooie stofleverbaar. Verkrijgbaar in In drie en leerkwaliteiten Verkrijgbaar in 3 maten; In vele mooie stofenleverbaar. leerkwaliteiten small, medium en large.

799,799,* 799,-

small, medium en large. Zoals afgebeeld verstelbaar

leverbaar.Zoals inVerkrijgbaar stof Jeep afgebeeld in drie maten: small, medium en large. handmatig verstelbaar

in stof Texas/Jeep nu

Optioneel leverbaar met elektrische verstelling Zoals afgebeeld *Optioneel ook leverbaar handmatig verstelbaar met elektrische verstelling. in stof Texas/Jeep nu

Industrieweg 7A / 8521 MB St. Nicolaasga, tel. 0513-431789. www.jaring.nl *Optioneel ook leverbaar met elektrische verstelling.

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

d n o r n e l Verhkaerstboom de Als er één ding is dat we hebben ‘geleerd’ van de coronacrisis, dan is het wel dat wij mensen behoefte hebben aan verbinding. We willen ergens bij horen, ergens onderdeel van zijn. Verbondenheid is geen luxe, het is een primaire levensbehoefte. Laat nu alles wat je nodig hebt om je verbonden te voelen, er al zijn: verhalen! Waar mensen zijn, zijn verhalen. Verhalen vertellen kan altijd en overal. Verhalen zorgen voor verbinding. Wij doen hier op deze pagina een voorzet voor verhalen rond de kerstboom… Verhalen zijn zo oud als de mensheid. Het vertellen van verhalen is waarschijnlijk de oudste vorm van vermaak die de mensheid kent. Kerst lijkt me een goede reden om oude tradities nieuw leven in te blazen. Een verhaal haal je naar boven door simpelweg te vragen: “Vertel eens, wat was een gebeurtenis, voorval of situatie die je is bijgebleven?” Graag neem ik jullie mee in mijn herinneringen aan Kerst door de jaren heen. Misschien zorgt het voor herkenning en nieuwe verhalen.

ECHTE KAARSJES

In mijn jonge jaren brandden er echte kaarsjes in de kerstboom. We hadden een set van zilverkleurige kerstboomkaarsjeshouders (mooi scrabblewoord). Die hadden knijpertjes en mijn ouders bevestigden die aan de takken van de boom. De kaarsjes in de houdertjes werden alleen aangestoken als we met zijn allen om de boom heen zaten. Of mijn ouders dan echt rustig zaten, weet ik niet meer. Wel stond er altijd een emmer water naast de boom, voor het geval dat. Anders dan Youp van ’t Hek heb ik geen ‘trauma’ overgehouden van Flappie die vlak voor Kerst ineens verdween. Wel bracht mijn vader de konijnen in het hok achter ons huis vlak voor de Kerst naar de poelier. Blijkbaar was het in die tijd een manier om een centje bij te verdienen. De paardenbloembladeren die wij dagelijks in het veldje om de hoek plukten waren immers gratis konijnenvoer. Vlak voor de Kerst was er voor alle kinderen van de zondagsschool een speciale kerstdienst in de kerk. Ik herinner me de lange zit op de harde banken, het enigszins stichtelijke kinderboek en de sinaasappel die ieder kind na afloop mee naar huis kreeg.

KERSTSTOLLEN, KERSTBAL EN KERST-INN

Tijdens mijn tienerjaren werd de wereld groter. Dat merkten we onder andere bij het kerstdiner. De gebruikelijke half-om-half rollade met aardappelen, stoofpeertjes en boontjes maakten op een gegeven moment plaats voor fonduen. Iedereen had in die tijd een fonduestel, fonduevorken en fondueborden in de kast staan. Nog dagen lang

kon je nagenieten van de olielucht in je huis en kleren. Maar wat was het leuk om van te voren het vlees in kleine stukken te snijden en verschillende dipsausjes te maken. Als ik google, zie ik dat ‘carnaval’ en ‘fiësta’ nog steeds bestaan. Ook financieel werd de wereld groter: op zaterdag en tijdens schoolvakanties werkte ik bij Bakker Dam in Sneek. Rond de kerstdagen was het een gekkenboel. Op elke beschikbare vierkante centimeter stonden kerststollen in verschillende maten en naar keuze met of zonder spijs. Het in de bakkerij verdiende geld vond onder andere zijn weg naar de entree en consumpties van het kerstbal, dat jaarlijks door de Dansschool Vergonet georganiseerd werd. De kerstsongs die de ‘ruige’ bands Slade en Mud in die periode uitbrachten, kan ik nog vrijwel woordelijk meezingen. Ook zette ik mijn eerste schreden richting ‘vrijwilligerswerk’: koffie en thee schenken op een tweedaagse KerstInn in Nieuw Frittemahof aan de Stationsstraat. Geen idee wie in Sneek dat organiseerde, maar iedereen was welkom en mensen maakten er graag gebruik van.

UIT OF THUIS?

Hierna volgden vele jaren waarin Kerst soms thuis, soms buitenshuis werd gevierd. Kerst thuis betekende altijd een dag samen tafelen met familie. We koesteren de herinneringen aan de keren dat (schoon)ouders er nog bij konden zijn. Vrijwel altijd maakten we een lange wandeling. De Kerst snertwandeling in Bakkeveen zelfs twee keer. Bijzonder was de kerstwandeling door Gaasterland

tijdens de gekkekoeienziekte-periode. Overal hingen linten om mensen te verhinderen de boerenerven te betreden. Memorabel was de Kerst die ik met vrienden op Vlieland vierde. Op tv zagen we ‘Kroamschudden’ van Herman Finkers, sindsdien ben ik een hartstochtelijk fan. Tijdens een vakantie in de sneeuw kwam Père Noël (vadertje Kerst) ‘Joho, joho’ roepend de berg af skiën. Op Terschelling maakten we lange strandwandelingen en speelden we de ene pot ‘triviant’ na de andere. Het is nog steeds één van mijn favoriete spelletjes. Kortgeleden hebben we een vernieuwde versie gekocht. Die bevat vragen waar ook de volgende generatie een antwoord op kan geven. Mijn kans om te winnen wordt daardoor kleiner; gelukkig biedt ‘thirty seconds’ andere mogelijkheden om elkaar uit te dagen. Nu al kan ik mij verheugen op de Top 2000 die vanaf Tweede Kerstdag tot en met oud en nieuw te beluisteren valt. Naast alle klassiekers zijn dit jaar ook Danny Vera en Normaal in de laatste tien te vinden. De moraal? Begin gewoon te vertellen. Over kleine geluksmomenten, over voorbeelden van echte vriendschap, over liefdevolle gebeurtenissen, over …. vul maar in. Waarschijnlijk gaat daarna iedereen los. Geniet van elkaar en van elkaars verhalen! door Riemie van Dijk

40 GROOTDEFRYSKEMARREN FEESTMAAND SPECIAL 2020

Voel je op je mooist! TIJDENS DE FEESTDAGEN

Één ding is zeker. De feestdagen zullen dit jaar anders zijn dan anders. Jammer, dat zeker! Maar wel begrijpelijk. Geen grote kerstgala’s, geen uitgebreide kerstdiners met de hele familie en ook geen gezellige nieuwjaarsborrel op het werk. Maar je kunt er wél voor kiezen om je tijdens de feestdagen toch lekker op te tutten! Want zeg nou zelf, hoe goed voel jij je wanneer je er op je mooist uitziet! Plus: zo’n voorbereiding kan nog leuk zijn ook! Fettje Bajema,

JE HUID

• B egin ongeveer 1 dag van tevoren met het aanbrengen van een fijne gezichtsscrub; dode,oude huidcellen lossen gedeeltelijk op waardoor je huid er lekker fris uitziet. Aansluitend breng je een voedend gezichtsmasker aan. Deze kun je het beste 10-15 minuten laten inwerken. Schenk een lekker kopje thee of warme chocomelk in en nestel je lekker op de bank. Even ME-TIME! • Ook je lichaam kun je lekker scrubben. Aansluitend breng je een hydraterende bodylotion aan. (Oh ja: ook de benen even scheren, mocht je een panty aandoen tijdens de feestdagen). • Nagels lakken lukt het beste wanneer je er even rustig voor gaat zitten. Zet een leuke kerstfilm op en neem je tijd (de nagellak moet goed uitdrogen).

JE HAAR

• G a je je haar los dragen of steek je het op? Heb je genoeg speldjes, wax en lak in huis?

MAKE-UP

• Werk vlekjes weg met een concealer (groen camoufleert roodheden, paars camoufleert pigmentvlekken). • Breng een poederfoundation aan (het liefst één op minerale basis; deze kan geen kwaad voor je huid). • Een blush (rouge) zorgt voor een feestelijke ‘touch’. • Oogschaduw, een fijne eyeliner en mascara laten je ogen stralen! Kies je voor donkere of felle kleuren oogschaduw, zorg er dan voor dat je lippen iets minder opvallen. • Lipstick of lipgloss, veel kleur of een glansje, waar kies jij voor? Zorg in ieder geval voor een lipstick die je lippen niet teveel uitdroogt.

DE DAG ZELF

et is zover! Je bent er klaar voor! Nu komt H het leukste onderdeel. Maak er wat moois van! Aan jouw huid, haar en outfit zal het in ieder geval niet liggen!

Trek je gekozen outfit aan en modelleer je haar. Je gezicht is lekker zacht en glad geworden door de scrub en het masker wat er voor zorgt dat je make-up nog mooier staat. Breng een hydraterend, voedend of liftend serum aan (deze kun je van tevoren aanschaffen bij je schoonheidsspecialiste nadat zij je huid goed heeft bekeken), en dan je dagcrème. Laat dit even goed inwerken.

! n e g a d t s e e f Fijne

HUIDSALON FETTJE • Van Swinderenstraat 38, Balk • 06 – 5368 6900 • www. huidsalonfettje.nl

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Powerkleuren bij AJOURE

De trend in woondekens maak je zelf.

Combineer kleur tot warme dekens om jezelf mee te verwarmen, mocht het wat frisser worden. Modieuze volume draden in de meest trendy kleuren om uit te kiezen vindt je bij ons in Joure.

Anita Sixma Temperaturen onder nul? Wij zorgen voor lentegevoelens, met fantasievolle truien en (woon)accessoires. De clou daarbij: poppige trendkleuren, waarmee elk stuk een eyecatcher wordt. Zeker weten, daar dansen de gelukshormonen! AJOURE BREIBOUTIQUE is de wolwinkel die je gezien wilt hebben. Wij hebben niet alleen keuze uit pure wol, maar ook alpaca, buffel, katoen, linnen, viscose, yak, zijde en combinaties hiervan. Van kantbreien naar super chunky kunnen wij mooie draden laten zien. Duurzaamheid en ecologische basis van de draden is voor ons een uitgangspunt.

Spannende sokken met kleurwisselingen die vanzelf te voorschijn komen.

En verder meer dan 300 verschillende sokkenbollen om uit te kiezen.

Vasten haken en diverse groottes maken deze manden goed te stapelen. Zachte tinten en tijdloze designs voor nog meer “thuisgevoel”.

In de winkel de nieuwste trend breiboeken, zoals Klømpelømpe winterfeest.

Deze nieuwe sfeervolle Klømpelømpe staat vol gloednieuwe patronen voor winterse en feestelijke breisels: voor jong en oud, en voor ervaren én beginnende breiers.

Stoere kussens

Je krijgt zo’n mooi handgeweven look van je kussens door averechts te breien. Kies een dunne draad en brei/haak dan met 2 draden de kleuren variatie.

Mooi en warm!

Voor hem en haar de sportieve Noorse look! Deze brei je zelf met de Scandinavische garens uit onze winkel.

AJOURE BREIBOUTIQUE • Midstraat 130, 8501 AV Joure, 0513 413 344 • www.ajoure.nl

42 GROOTDEFRYSKEMARREN FEESTMAAND SPECIAL 2020

Lekkere feestdagen! BAKKERIJ MEINSMA is een begrip in de gemeente De Fryske Marren. Al sinds jaar en dag is Bakkerij Meinsma gevestigd aan de Van Swinderenstraat in Balk. Bakkerij Meinsma vervaardigt ambachtelijke producten, allemaal met recepten, die al jarenlang binnen de bakkersfamilie van generatie op generatie zijn overgaan. Alleen al de geur van versgebakken brood doet je maag knorren.

ONZE TIPS VOOR DE FEESTDAGEN ZIJN ONDER ANDERE: KERSTBROOD

Ons kerstbrood wordt al sinds jaar en dag op dezelfde manier gemaakt. Kerstbrood is onmisbaar bij het kerstonbijt, maar ook bij de koffie of een glas warme chocolademelk met slagroom is dit absoluut héérlijk.

ORANJEKOEK

Over de oranjekoek doen twee verhalen de ronde. Volgens het ene verhaal is de koek ontstaan naar aanleiding van een bezoek van koningin Wilhelmina aan Friesland. Volgens het tweede verhaal dankt de koek zijn naam aan de oranjesnippers die er in zijn verwerkt. Het maakt eigenlijk niet uit, want wat is er nou lekkerder dan oranjekoek? Er zijn genoeg mensen, die je hier ’s nachts ook voor wakker kunt maken. Vooral bij een lekker kopje koffie is een stukje verse oranjekoek met slagroom of met opgespoten crème een aanrader.

SUIKERBROOD OFTEWEL SÛKERBOLE

Tsja, de naam zegt het al, bomvol suiker… Maarrr… zó lekker! Het Friese suikerbrood onderscheidt zich door de toevoeging van grove suikerklontjes. Een verse plak suikerbrood met een lekker laagje echte roomboter is de ultieme combinatie. Alsof er een ‘engeltje op je tong plast’. Hóé toepasselijk met Kerst.

FRIESE KRUIDKOEK

Alleen rijke boeren konden zich vroeger de Friese kruidkoek veroorloven en dan nog met name op hoogtijdagen. De koek is namelijk rijkelijk gevuld met sukade, gember en oranjesnippers, ingrediënten die zo duur waren dat ze voor de arme plattelandsbevolking onbereikbaar waren. Dus op zondag of met Kerst was en is dit ook vaak nog een heerlijkheid voor bij de koffie.

EIERKOEKEN

SPELTBROOD

Sinds een aantal jaren een onmisbaar product in onze bakkerij. Spelt is een graansoort uit de grassenfamilie en is sterk verwant aan tarwe. Spelt wordt ook wel gezien als een variant van tarwe, maar is geen tarwesoort. Spelt is een heel oude graansoort, dat vroeger veel werd verwerkt tot voedsel. Van spelt wordt gezegd dat het minder gluten bevat dan andere tarwesoorten en sommige mensen die intolerant zijn voor tarwe, blijken wel tolerant te zijn voor spelt. Maar daarmee is het niet per definitie geschikt voor mensen met een tarweallergie en mensen met coeliakie.

Aan eierkoeken kende men vroeger bijzondere krachten toe. Wanneer er iemand ziek was werden de lichaamsafscheidingen als gevolg van die ziekte in de eierkoek verwerkt. Deze wierp men in het water of men gaf het aan de hond te eten om zo de ziekte van zich af te schudden. Soms begroef men de eierkoeken in de grond als afweermiddel tegen onkruid. Wees niet ongerust, want de bakkers van Meinsma doen niks geks in de eierkoeken, behalve overheerlijke ingrediënten waardoor de eierkoek een aanrader is voor elk moment van de dag.

SUIKERPOF

Eveneens een lekkernij die werd geserveerd ter gelegenheid van een geboorte. Omdat met Kerst de geboorte van Jezus gevierd wordt dus ook erg toepasselijk.

U bent van harte welkom in onze bakkerswinkel aan de Van Swinderenstraat 4 te Balk!

BAKKERIJ MEINSMA “DE KORENAAR” • Van Swinderenstraat 4, 8561 AP Balk • tel. 0514 604 045 • www.bakkerijmeinsma.nl

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Maak het gezellig

in huis

Nu iedereen veel thuis zit door de coronacrisis, moeten we het thuis maar lekker gezellig maken,december is daar natuurlijk de ultieme maand voor. Van klassiek tot modern, er is voor iedereen wel wat te vinden, zoals….

FLOWERLY@BOSMA

Misschien een beetje onverwacht: een bloemenwinkel buiten de dorpskern, bij Bosma Groene Vakzaak, net buiten Sint Nicolaasga. Maar inmiddels is er een grote vaste klantenkring die de winkel weet te vinden. Al bijna acht jaar werkt het team van Flowerly@BOSMA met veel enthousiasme aan hun gezamenlijke passie: bloemen, planten en interieur. KLANTGERICHT Een bloemenwinkel die van alle markten thuis is en die heel klantgericht werkt. Zo kan je er zelf je boeket laten samenstellen of een bloemenabonnement nemen (dan wordt er met regelmaat een boeket bij je thuis bezorgd). Ook als je een nieuwe (tuin)plant nodig hebt, adviseren ze je graag. Op de foto boven staan Evelien (links) en Lydia. Zij zijn de vaste gezichten van Flowerly@BOSMA. De 2 part-timers Marjan en Sabine maken het team compleet.

KAARSJES-SEIZOEN

Donkere dagen = lichtjes branden

LEUK, LEUKER, LEUKST… December is ook cadeaumaand. Kun je zelf niet langs komen? Stel in overleg met ons een mooi pakket samen en wij bezorgen het of sturen het op. - Kerstukken en kerstboeketten - Leuke cadeautjes en hebbedingetjes - Mooie woonaccessoires volgens laatste trends - Bloemenabonnementen - Planten - Droogbloemen

TOT ZIENS BIJ

FLOWERLY@BOSMA IN SINT NICOLAASGA!

Veel van deze artikelen FLOWERLY@BOSMA op deze pagina zijn• verkrijgbaar Gaastweg 62, bij8521 De Buuf JE Sint Mode Nicolaasga & Lifestyle • tel.0513 Dracht 106, 43 188442 10 • www.flowerly.nl BX Heerenveen. Telefoon 0513 226 112

&FIT

GEZOND

NUMMER 12 • 2020

Immuuntherapie kan bij longkanker het verschil maken Een kleine vijf jaar geleden deed een nieuwe behandeling zijn intrede binnen de longgeneeskunde: immuuntherapie. Patiënten die voor deze behandeling in aanmerking komen, leven doorgaans langer. ‘Bovendien ervaren ze een betere kwaliteit van leven’, vult Alinda Zandsteeg, longarts in het Antonius Ziekenhuis aan. ‘Met immuuntherapie hebben we deze specifieke patiëntencategorie nu echt iets te bieden.’ De behandeling van longkanker was jarenlang beperkt tot opereren, chemotherapie en bestraling. Deze laatste twee opties kennen veel bijwerkingen, mede omdat ook gezonde cellen worden gedood. Immuuntherapie daarentegen maakt gebruik van het immuunsysteem van de mens. ‘Ons lichaam heeft een eigen afweersysteem dat ons beschermt tegen indringers, zoals virussen en bacteriën. Dit systeem ruimt slechte cellen op’, schetst Zandsteeg. Het afweersysteem herkent ook kankercellen, maar ziet ze soms niet als gevaarlijk. ‘Dat komt omdat kankercellen zich als het ware onzichtbaar kunnen maken. Met als gevolg dat het afweersysteem niet in actie komt en de kankercellen zich kunnen vermeerderen.’

Intensief Bij immuuntherapie krijgt de patiënt medicijnen toegediend die het eigen afweersysteem activeren en versterken. Daardoor kan

Alinda Zandsteeg, longarts in het Antonius Ziekenhuis

het immuunsysteem de kankercellen beter herkennen en uitschakelen. Immuuntherapie is een intensieve behandeling, waarbij patiënten gedurende een tot twee jaar elke twee tot drie weken naar het Antonius Ziekenhuis komen. De infuusbehandeling vindt plaats op de afdeling Dagbehandeling; na de kuur kunnen patiënten weer naar huis. De resultaten van deze behandeling zijn

‘De resultaten van immuuntherapie zijn soms verbluffend.’

soms verbluffend. ‘Sommige patiënten met longkanker zijn na vijf jaar nog steeds ziektevrij, dat is echt een doorbraak. Zeker als je bedenkt dat patiënten met uitgezaaide longkanker voorheen gemiddeld slechts een jaar leefden. In dat opzicht is immuuntherapie een grote stap voorwaarts.’

Enorme vlucht Toch is deze behandeling niet voor iedere longkankerpatiënt een wondermiddel, waarschuwt Zandsteeg. ‘Immuuntherapie is alleen geschikt voor patiënten met een specifiek type kanker. Het stadium van hun ziekte speelt eveneens een rol.’ Patiënten die naast kanker ook kampen met zogeheten auto-immuunziekten (zoals reuma of schildklierproblemen) komen niet in aanmerking voor immuuntherapie. Het goede nieuws is dat in de toekomst steeds meer kankerpatiënten baat zullen hebben bij immuuntherapie. ‘Ik verwacht dat deze behandelstrategie een enorme vlucht gaat nemen’, vertelt de longarts. Die ontwikkeling is al gestart. Daarmee doelt zij de op combinatiebehandeling van immuun- en chemotherapie. ‘Met deze dubbele aanpak kunnen we weer een ander kankertype effectief bestrijden’, verwoordt Zandsteeg. ‘Door de behandeltoepassingen geleidelijk uit te breiden, bereiken we een steeds grotere groep.’

Teamwerk

Links Coby Brink, medisch secretaresse poli longziekten, rechts Alinda Zandsteeg, longarts.

Binnen het Antonius Ziekenhuis zijn longartsen Zandsteeg en collega Roelofs samen verantwoordelijk voor de immuuntherapie. Daarbij worden zij ondersteund door een oncologieverpleegkundige en verpleegkundigen van de dagbehandeling. ‘Oncologische

longzorg is teamwerk’, benadrukt Zandsteeg. Deze samenwerking krijgt ook buiten de muren van het Antonius Ziekenhuis gestalte. De Sneker longartsen maken namelijk deel uit van de maatschap Friese Longartsen. Verder nemen zij deel aan het regionale oncologisch netwerk. Ook is er een kort lijntje met het UMCG. ‘We delen onze kennis en vragen elkaar laagdrempelig om advies. Multidisciplinair werken is de standaard’, vertelt de longarts. ‘Door onze expertise te bundelen, krijgt de patiënt zorg op maat.’

Hoogste niveau Zij is blij dat de longgeneeskundige zorg in het Antonius is uitgebreid met immuuntherapie. ‘Patiënten in deze regio zijn verzekerd van hoogwaardige zorg in de buurt. Hiermee bewijzen we dat ook een klein ziekenhuis oncologische zorg van het hoogste niveau kan aanbieden’, klinkt het trots. Zandsteeg verwacht dat deze behandeling ‘op termijn’ ook in Antonius Emmeloord wordt aangeboden. Een exacte datum is er nog niet, maar de stip op de horizon is alvast geplaatst. ‘Het is mijn wens dat ook inwoners van de Noordoostpolder en Urk dichtbij huis gebruik kunnen maken van immuuntherapie’, aldus de longarts. ‘Dus hoogwaardige zorg in een vertrouwde omgeving.’

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

ZORGBOERDERIJ BOERENBLIJ

“ZO LANG IK HET KAN, BLIJF IK HET DOEN” Vrijwilligers zijn erg belangrijk voor zorgboerderij BoerenBlij in Haskerhorne. Eén van hen is Ria van der Meulen. Al sinds de start is ze betrokken bij de zorgboerderij. En ze doet het nog altijd met heel veel plezier! TIETIE KIESTRA-TERPSTRA, ‘BESCHUT WERKER’ BĲ EMPATEC KAS IN WIER

EMPATEC KLAART DE MIST OP EMPATEC KLAART DE MIST OP TIETIE KIESTRA-TERPSTRA, ‘BESCHUT WERKER’ BĲ EMPATEC KAS IN WIER

Ria van er Meulen, tweede van links, is samen met de bezoekers de konijnen aan het voeren.

Jarenlang was Ria vrijwilliger bij het Rode Kruis. Tien jaar geleden zocht ze iets nieuws in de buurt van haar woonplaats Oudehaske. “Ik was inmiddels gepensioneerd en wilde graag een steentje bijdragen aan de maatschappij. Ik heb een zorgachtergrond (Ria is verpleegkundige geweest, red), dus toen ik zag dat er een zorgboerderij werd opgestart ben ik gaan kijken. Ik dacht gelijk: dit lijkt me leuk!” Zorgen zit Ria in het bloed. “Het contact met de bezoekers vind ik het leukste. Sommige bezoekers komen bijna nooit buiten, die genieten hier ontzettend. ‘Heerlijk dat we hier weer zijn’, zeggen ze dan. Als je dat hoort, of een glimlach op hun gezicht ziet, dat is zó mooi. Daar doe je het voor!” Toen Ria begon als vrijwilliger was de zorgboerderij nog heel kleinschalig. “Een klein groepje, twee keer per week, in de voorkamer van de boerderij. Later is de schuur verbouwd tot een prachtig dagverblijf, met een grote tuin en meer dieren. Nu zijn we zes dagen per week open.” De bezoekers van BoerenBlij hebben de ziekte van Alzheimer, dementie, Parkinson en andere niet aangeboren hersenletsel of lichamelijke aandoeningen. Op de zorgboerderij is een vaste dagindeling. “We beginnen de dag altijd met koffie, een lekkere koek en het bespreken van het nieuws. Na de koffie gaan we wandelen met de bezoekers. De bezoekers, die niet mee willen of kunnen, blijven en helpen bij het klaarmaken van het eten en het voer voor de dieren. Als we terug zijn van het wandelen gaan we soep eten bij de open haard. Dat vind ik ook zo’n leuk moment; gezellig met elkaar.”

“’Heerlijk dat we hier weer zijn’, zeggen ze dan. Daar doe je het voor.” Na de soep is het tijd voor kleine klusjes. “BoerenBlij is veel buiten zijn. We activeren de bezoekers om zoveel mogelijk zelf te doen als het kan. De dieren voeren, de hokken schoonmaken, het erf aanvegen, de planten water geven, er is altijd wel wat te doen. En het hoeft niet vlug, morgen is er weer een dag. Ook voor het warm eten nemen we uitgebreid de tijd. We vertellen elkaar wat we hebben gedaan en meegemaakt. Je ziet ze dan helemaal glunderen!” ’s Middags is er tijd voor ontspanning. “Het is niet nodig om altijd bezig te zijn, het contact met elkaar vinden we net zo belangrijk. We sluiten de dag ook altijd af met een activiteit of een spelletje.” Door corona gaat Ria niet meer iedere vrijdag naar BoerenBlij, maar nog maar één keer in de twee weken. En die ene dag, die mist ze enorm. “Ik vind het erg leuk om vrijwilliger te zijn bij BoerenBlij. Voor mij is het ook een dagje uit. Ik ben een doener, dus zo lang ik het kan, blijf ik het doen.”

Wil je ook iets betekenen voor de bezoekers van BoerenBlij? Meld je aan als vrijwilliger via info@boerenblij.nl of (0513) 714 200. Wanneer je graag een keer wilt komen kijken, dan kan dat natuurlijk ook altijd.

Kijk voor meer informatie op www.boerenblij.nl.

Al maanden stond dit interview gepland. Maar Corona gooit roet in het eten. Vanwege haar COPD kan ze eerst niet werken. Daar vindt zestond niks aan, maar is niet minderMaar positief. Tietie KiestraAl maanden dit interview gepland. Corona gooit Terpstra, jaar Vanwege oud en werkzaam bĳ kan Empatec Kas. Déwerken. juiste, roet in het60 eten. haar COPD ze eerst niet beschutte (en beschermde) werkplek voor haar. Al pratende Daar vindt ze niks aan, maar is niet minder positief. Tietie Kiestrakomt ze op ets door de kas rollen. Iedereen ze Terpstra, 60haar jaar loopﬁ oud en werkzaam bĳ Empatec Kas. Dédie juiste, tegenkomt krĳ gt even een ‘hallo’ of een grapje. Na een hele beschutte (en beschermde) werkplek voor haar. Al pratende tĳd thuis, werkt ze weer hard dekas tomatenplanten in Wier. komt ze op haar loopﬁ ets tussen door de rollen. Iedereen die ze Achter de vele woorden zit een groot hart. In haar leven is veel tegenkomt krĳgt even een ‘hallo’ of een grapje. Na een hele tĳd gebeurd. Dus af en toe valt er ook een traan. thuis, werkt ze weer hard tussen de tomatenplanten in Wier. Achter de vele woorden zit een groot hart. In haar leven is veel Bewogen jeugd gebeurd. Dus af en toe valt er ook een traan.

Tietie praat graag en vertelt over haar leven. Ze groeit op in Peins. Met haar ouders, broers en zussen. Haar moeder verliest vóór haar een jongetje. Daar Bewogen jeugd wordt niet over gesproken. Maar het gezinsleven is fijn en warm. Tot haar broer Tietie praat graag enDit vertelt over haar leven. Zeop groeit op in Peins.gaat Methet haar op zee gaat werken. valt Tietie zwaar. Ook de basisschool niet ouders, broers en zussen. Haar moeder verliest vóór haar een jongetje. voorspoedig. Ze merkt dat leren moeilĳk gaat. Ze kan het niet bĳbenen Daar en raakt wordt nietTietie over gesproken. het is huishoudschool. fijn en warm. Tot Ook haar daar broer achterop. raakt te ver Maar achter engezinsleven gaat naar de op zee gaat werken. Dit valt Tietie zwaar. Ook op de basisschool gaat het niet gaat het moeizaam. Speciaal onderwĳs is het advies. Maar dat loopt anders. voorspoedig. Ze merkt dat leren moeilĳk gaat. Ze kan het niet bĳbenen en raakt achterop. raakt te ver achter en gaat naar de huishoudschool. Ook daar Werken Tietie past goed gaat het moeizaam. Speciaal onderwĳ s is hetinadvies. dat school loopt anders. Haar moeder adviseert haar te gaan werken plaats Maar van naar te gaan. Zo begint op haar 16e het werkende leven in een verzorgingstehuis. Schoonmaken, Werken past goed eten rondbrengen en het vermaken en verzorgen van oudere mensen. Het Haar moeder adviseert haar te gaan plaats van naar school tehaar gaan. Zo past perfect bĳ Tietie. Ze werkt hard werken en heeftineen prachtige tĳd. Totdat begint haardt 16e werkende leven in een verzorgingstehuis. Schoonmaken, moederop overlĳ ophet 50-jarige leeftĳ d. Een grote schok in haar fijne leven. eten rondbrengen en het vermaken en verzorgen van oudere mensen. Het Máár dan ontmoet ze Piet. De liefde van haar leven. Moeizaam krĳgen ze toch past perfect bĳ Tietie. Ze werkt hard en heeft een prachtige tĳ d. Totdat haar samen drie gezonde kinderen. Ze werken hard om het hoofd boven water te moeder dt op 50-jarige leeftĳd. Een grote schok intoe haar jne leven. houden. overlĳ De lichamelĳ ke ongemakken nemen langzaam bĳfiTietie. Na 32 jaar Máár dan ontmoet ze na Piet. Dekort liefde van haar leven. Moeizaam krĳgen en ze toch huwelĳ k overlĳ dt Piet een ziekbed. Tietie raakt in de ziektewet onder samen drie gezonde kinderen. Ze werken hard om het hoofd boven water te bewindvoering. Een heftige periode! houden. De lichamelĳke ongemakken nemen langzaam toe bĳ Tietie. Na 32 jaar huwelĳ k overlĳdt Piet na een kort ziekbed. Tietie raakt in de ziektewet en onder Van waarde door Empatec bewindvoering. Een heftige periode! Maar ook deze tegenslag komt ze weer te boven. Reïntegratiebedrĳf Pastiel helpt haar aan een baan bĳ Empatec Kas. Een gouden match! Een fijn, gezellig Van waarde door en hardwerkend team.Empatec Maar bovenal krĳgt ze structuur en de juiste begeleiding. Maar ook deze tegenslag ze weer Reïntegratiebedrĳ Pastiel Ze komt er financieel weerkomt bovenop. En te zeboven. voelt zich van waarde! ‘Ik fben nu trots helpt haar aan een baan bĳ Empatec Kas. Een gouden match! Een fi jn, gezellig op mezelf en ondanks alles heb ik een mooi leven. En Empatec speelt daar een en hardwerkend Maar krĳgt ze structuur enzĳ de juiste belangrĳ ke rol in team. en heeft debovenal mist opgeklaard. Ik kan hier n wie ik begeleiding. ben. Het is Ze er financieel weer bovenop. En ze voelt zich van waarde! ‘Ik ben nu trots hierkomt geweldig!’, eindigt Tietie glimlachend. op mezelf en ondanks alles heb ik een mooi leven. En Empatec speelt daar een belangrĳ rol in en heefthet devoor mist doet. opgeklaard. Ik kan hier n wie ik ben. Het is En dát is ke waar Empatec Een glimlach op zĳ het gezicht brengen hier geweldig!’, eindigt Tietie glimlachend. van mensen. Door passend werk en een sociale werkomgeving. En dát is waar Empatec het voor doet. Een glimlach op het gezicht brengen van mensen. Door passend werk en een sociale werkomgeving.

2020 â&#x20AC;¢ 2021 tweede acte 2021

n e o eiz

s r e t a e h t t e h U l n N a n r . v r e l e e e t v e a r e d e s h e t e 2 s i R t u e h t H s o p . w ww

CULTUUR

&UITGAAN

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

POSTHUIS THEATER HEERENVEEN

THEATERVOORSTELLINGEN IN DECEMBER VOOR 30 BEZOEKERS Het Posthuis Theater in Heerenveen programmeert in deze donkere dagen extra voorstellingen voor maximaal dertig bezoekers, als alternatief, omdat het reguliere programma geen doorgang kan vinden in tijden van corona. TIM HONNEF Op zaterdag 19 december om 20.15 uur is Tim Honnef te zien met ‘The things I never told you’, een voorstelling over halve waarheden en hele leugens, identiteit, obsessie, medicatie, angst en de dingen die je achterlaat. Een voorstelling, voorgelezen door een acteur die belooft dat geen woord gelogen zal zijn. Hopelijk maakt belofte geen schuld... Tim Honnef, geboren in Harlingen in 1990, is theatermaker en cabaretier en brengt de laatste jaren zijn voorstellingen in première op het wereldberoemde theaterfestival Fringe in het Schotse Edinburgh. De voorstelling in Heerenveen wordt gewoon in het Nederlands gespeeld. Naast reguliere tickets zijn er ook streamingtickets beschikbaar.

KINDERVOORSTELLINGEN OP ZONDAG VOOR 2+, 3+ EN 4+ Het Posthuis Theater heeft komende weken verschillende zondagmiddagprogramma’s voor de kleinsten staan. Op 20 december speelt Theatergroep De Stilte de beeldende en fantasierijke voorstelling ‘HiHaHuttenbouwer’ voor 2+; op 27 december is ‘Het Veterstrikconcert’ van De Grote Haay te zien, een kinderpopconcert voor 4+; en op 3 januari speelt Abke Bruins ‘Sam en Julia op reis’ (3+). Sam en Julia zijn de twee bekende muizen uit Het Muizenhuis.

PROGRAMMA 2021 Het Posthuis Theater brengt deze maand het hele programma 2021 uit in de gids ‘Tweede Acte’. Voor het hele programma en voor het reserveren van kaarten kan men ook terecht op de website www.posthuistheater.nl.

‘Het Veterstrikconcert’

JONGE ONDERNEMERS KOMEN IN ACTIE JUNIORKAMER SNEEK STEUNT MUZT MET WIJNPROEVERIJ

Door de coronacrisis kon MUZT Musicalopleiding dit jaar niet schitteren in Theater Sneek met de voorstelling ‘Oliver!’ Ook voor 2021 lijken volle zalen onrealistisch. Een flinke aderlating, zo vinden de ondernemers die lid zijn van Juniorkamer Sneek. De netwerkclub steekt MUZT een hart onder de riem met een online wijnproeverij op zaterdag 12 december: ‘Sneek foar de wyn’. De opbrengst is voor de groep jonge musicaltalenten. MUZT is de vierjarige musicalvooropleiding van Kunstencentrum Atrium. Ieder seizoen wordt een grote productie gemaakt die in Theater Sneek is te zien. Zowel het theater als het kunstencentrum zijn onderdeel van Cultuur Kwartier Sneek. “Cultuur Kwartier Sneek heeft het nu erg moeilijk en wij willen graag helpen omdat kunst en cultuur erg belangrijk zijn”, vertelt Roderick Ketelaar, de voorzitter van Juniorkamer Sneek. “Op een gegeven moment mochten er van het kabinet helemaal geen bezoekers meer naar een voorstelling komen. Zeker de eigen producties van Cultuur Kwartier Sneek zoals MUZT zijn hard getroffen. MUZT zou meerdere

avonden in het theater staan met ‘Oliver!’ Een grote teleurstelling voor de jongeren, docenten en vele vrijwilligers. Het afgelasten heeft ook veel geld gekost.” Talentontwikkeling Toen er ook een streep ging door de geplande MUTZ-voorstellingen in december, besloot de Sneker afdeling van het internationale ‘Junior Chamber International’ (JCI) om in actie te komen. “Al meer dan tien jaar organiseren we in november een wijnproeverij met lekkere hapjes bij Weduwe Joustra”, zegt Ketelaar. “De opbrengst gaat altijd naar een lokaal goed doel. Een van onze pijlers is

Van links naar rechts: Wicher (Wind), Bram (Nauta), Robert (Kliphuis), Jildou (Blanksma), Leo (de Ree), Roderick (Ketelaar)

maatschappelijke betrokkenheid. Bij MUZT gaat het om talentontwikkeling en jonge mensen die iets willen bereiken. Dit spreekt ons erg aan.” Kwaliteitswijn en live-programma De wijnproeverij is deze keer online en wordt groots opgezet. Deelnemers kunnen een proefpakket bestellen voor twee personen met daarin zes verschillende kwaliteitswijnen, rood en wit. Ze zijn geselecteerd door vinoloog Steve Gibson van Weduwe Joustra. “Een van de wijnen is van het initiatief Hou Fol”, verklapt Ketelaar. “Een prachtig initiatief van de Rotary Sneek, Vereniging Ondernemend Sneek en lokale serviceclubs voor een ander goed doel, dat wij van harte ondersteunen. Daarnaast zitten er allerlei hapjes van De Koperen Kees, Markt23 en Onder de Linden in het pakket.” Juniorkamer Sneek verzorgt 12 december vanuit Theater Sneek een avondvullend programma, met onder meer uitleg van een vinoloog en een topkok, een bingo, muziek en dans. De live-verbinding begint om 20.30 uur. Ketelaar: “Het omvat dus meer dan het

proeven van wijnen. Zo gaan we kijken naar een prachtige voorstelling van Dance Explosion, dat in het theater optreedt met hun nieuwe show ‘Night & Day’. Een uitgebreid pakket, dat ook leuk is om cadeau te doen.” MUZT: steun ontzettend fijn Iréne Martin, artistiek leider van MUZT, is erg blij met de steun. “Elk jaar zetten we een prachtige musical neer. De voorstelling vormt een belangrijk onderdeel van de opleiding. Zeker voor de vierdejaars leerlingen, die lange tijd hebben toegewerkt naar een hoofdrol. We hebben alles geprobeerd om toch ‘Oliver!’ te kunnen spelen, maar helaas. Deze steun is ontzettend fijn en de opzet vind ik origineel. Uiteraard maakt MUZT op 12 december deel uit van het programma, maar wat we gaan doen verklap ik niet.” Een proefpakket inclusief deelname aan het live-programma kost 49,95 euro. Hij is online te bestellen via sneekfoardewyn.nl. “De eerste vijftig waren snel weg”, aldus Ketelaar. “We hopen er driehonderd te kunnen verkopen, dat zou prachtig zijn voor MUZT.”

Omtinken Normaal staat hier de evenementenkalender van de regio Waterland van Friesland. Maar we leven nu tijdelijk in andere tijden. Daarom geven VVV Waterland van Friesland en Ying Media hier ‘omtinken’ (aandacht) aan alle horecaondernemers uit Zuidwest Friesland met initiatieven rondom bezorgen en afhalen. Een aantal initiatieven staan hier uitgelicht.

Bestel jouw ontbijt, lunch, diner of borrel voor thuis via:

www.waterlandvanfriesland.nl/omtinken #OMTINKENINWATERLAND

Behim melje Verorberen

CULINAIRE ERVARING BIJ JE THUIS

De Wildeman

’t Schippershuis

Feestdagen Verspakket

Van vrijdag tot en met zondag kun je thuis genieten van de heerlijke maaltijden van Café Restaurant De Wildeman in Lemmer. Ze hebben elke dag een andere daghap voor een fijne prijs. Liever uitgebreider dineren? Kies dan bijvoorbeeld voor de driegangen aanbieding met huisgemaakte spareribs. Daarnaast is er voldoende keuze uit diverse voor-, hoofd- en nagerechten. Voor ieder wat wils.

Thuis gezond en lekker eten van restaurantkwaliteit met het afhaal- en bezorgmenu van ’t Schippershuis in Terherne. Maak een keuze uit de losse gerechten of ga voor het driegangen keuzemenu met gerechten als rilette van tamme eend, zeebaars, truffelrissotto, cheesecake of kaasplank. De hoofdgerechten hoeven thuis alleen nog even opgewarmd of gebakken te worden.

Restaurant de Fûke in Echten zorgt er dagelijks op vele manieren voor dat je thuis heerlijk kunt genieten van smaakvolle gerechten met het afhaalmenu of de weekspecials. Voor de feestdagen bestel je een Feestdagen Verspakket; een driegangenmenu dat je zelf thuis af kunt maken. Of laat jezelf en je gasten verwennen met een privé kok aan huis. Ook een High Tea, High Beer of High Wine is mogelijk.

WWW.WILDEMANLEMMER.NL

WWW.TSCHIPPERSHUIS.NL

WWW.RESTAURANTDEFUKE.NL

Priuwerij proeverij

THUIS BORRELEN MET EEN CADEAUPAKKET

Puur Súdersee

Kerst delicatessen

Laat jij je ook graag verrassen met een proeverij, dan is de Speciale Thema Tapas Box van de Jongens van Joure een aanrader. Iedere week heeft de tapas box een ander thema, zoals een World Street Food Tapas Box of de Thema Tapas Box Onder Water. De box is geschikt voor bij de borrel of als diner en is gevuld met hapjes en kleine gerechten voor twee personen. Op de website vind je het thema van deze week.

In Restaurant Súdersee in Hindeloopen vind je sinds kort heerlijke zelf gebrouwen likeuren met tot de verbeelding sprekende namen. Probeer eens het Hindelooper Voddenwijfje met veel roodfruit. Of het Hindelooper Landlopertje, een kruidenlikeur met Friese inslag. De nieuwste likeuren zijn de Prille Liefde en de Creatieve Liefde van stoofperen, honing, kruiden en roos. Alle likeuren en siropen zijn te proeven en in sierlijke flesjes te koop op bijna alle dagen van de week van 12.00-16.00 uur (gesloten op maandag en vrijdag).

Haal voor de feestdagen heerlijke delicatessen van Badmeester Keimpe in Balk in huis. Diverse borrelplatters (vlees, vis, kaas, mix), huisgerookte paling, wildzijn rollade en meer maken de feestdagen tot een smakelijk feestje. Ook voor een heerlijke gourmetschotel en salades ben je bij Badmeester Keimpe aan het goede adres. Bestel op tijd (tot en met 22 december) en als je wilt, worden de gerechten in Balk en omgeving thuisbezorgd.

WWW.DEJONGENSVANJOURE.NL

WWW.SUDERSEE.COM

WWW.BADMEESTERKEIMPE.NL

ljocht puntsjes Lichtpuntjes

FOTO: LIESBETH STELLER

De Jongens van Joure

LJOCHTPUNTSJES IN LEMMER

Waterland in het licht

It Bûterhûs

In deze donkere tijd, waarin de dagen steeds korter worden, wordt Waterland van Friesland letterlijk steeds meer in het licht gezet. Heb jij de prachtig verlichte schepen in Lemmer, liggend in het Dok, al gezien? Ook in Sloten worden een aantal monumenten, zoals de poorten en molen schitterend uitgelicht. Houd de komende tijd je ogen open, want op veel meer plaatsen zal het donker worden opgelicht door ‘ljochtpuntsjes’.

It Bûterhûs in Balk heeft een mooie collectie Fairtrade Swazi kaarsen met keuze uit dierenprints, geometrische figuren, vlinders of authentieke symbolen. Daarnaast vind je in de winkel nog veel meer leuke cadeauartikelen, zoals vogelvoederpoppetjes of vogeltjes van vilt. Cadeautjes die een lichtpuntje voor jezelf of voor een ander kunnen zijn. Verras bijvoorbeeld iemand op afstand met een zelf samengesteld brievenbus cadeaupakketje verstuurd vanuit It Bûterhûs.

WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL

WWW.BUTERHUS.NL

Initiatief aanmelden?

Wil jij ook je bezorgen/of afhaalinitiatief aanmelden voor gratis ‘omtinken’ op onze website en social media kanalen? Mail de benodigde informatie met een bijpassende foto naar info@waterlandvanfriesland.nl

GRATIS KERSTBOMEN

Wij wensen u fijne feestdagen en een gelukkig 2021!

OP=OP GRATIS KERSTBOOM, HOE WERKT DAT? U zoekt een kerstboom naar wens uit, het bedrag wat de boom kost zetten we op een cadeaubon. Deze cadeaubon koopt u van ons en u krijgt de kerstboom gratis mee. De cadeaubon kunt u vanaf 1 februari 2021 weer bij ons besteden. Deze is onbeperkt geldig.

Openingstijden

Maandag t/m vrijdag van 07.00 tot 17.30 uur Zaterdag van 08:30 tot 16.00 uur

Kom ook een wandeling maken in ons kerstbomen bos. We hebben vele soorten en maten, zowel gezaagd als met een pot. We vertellen u graag hoe u lang plezier heeft van uw kerstboom. Foppie van Terwisga / 't Hasker Assurantiekantoor Hasker Utgongen 2 8465 SJ OUDEHASKE T (0513) 67 74 00 E info@foppie.nl I www.foppie.nl

De Minsken fan Hoekstra wolle jimme bedanke! We bedanken al onze opdrachtgevers voor jullie keuze voor Hoekstra dit jaar! Of het nu gaat om verhuizen, distributie of warehousing, ook volgend jaar staan we graag weer voor u klaar. Wy winskje jimme allegearre in sรปn, lokkich, mar foaral in normaal 2021!

hoekstrasneek.nl

SPORT

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

TEKST JOERI VAN LEEUWEN // FOTO'S JOERI VAN LEEUWEN / RVLC

VOORZITTER VAN RVLC PIETER KRAAK

“HET WORDT WEL WEER TIJD VOOR WEDSTRIJDEN”

Het is bijna winterstop voor de meeste buitensporten, zo ook voor RVLC (Renado, VVI, Langweer combinatie). De pupillen en junioren van de drie moederverenigingen sporten in teamverband met elkaar. Dit is al jarenlang het geval, de jeugdspelers weten niet anders meer. Waar er bij de drie voetbalclubs door de senioren in viertallen mag worden getraind is dat voor de jeugd tot achttien jaar gelukkig anders. Pieter Kraak, voorzitter van het samenwerkingsverband in de jeugd, is in ieder geval tevreden over hoe één en ander binnen de vereniging is opgepakt. “Sinds 13 oktober is het allemaal wel weer anders geworden. Vanuit het bestuur hebben we gekeken wat we allemaal voor onze leden konden gaan doen. Niet kijken naar wat er niet kan, maar juist naar wat er wél kan. Gezien er geen wedstrijden zouden worden gespeeld is het ook voor de zaterdagen van belang geweest om spelers een passende invulling voor te schotelen. We hebben onder andere onderlinge wedstrijden gespeeld, maar ook mixtoernooitjes. Dat betekende soms iets meer geregel want dan heb je bijvoorbeeld een bepaalde leeftijdsgroep op één van de drie sportparken, maar het is allemaal heel goed verlopen”, aldus Kraak.

INVULLING Om de jeugdspelers niet steeds hetzelfde te laten ervaren, hebben de leden van de technische commissie meerdere dingen georga-

niseerd. “Zo heeft Bas Bijen, hoofdtrainer van VVI, eens een training gegeven aan de jeugd en dat wilde hij nog wel eens vaker doen. Er is een clinic geweest van sc Heerenveen, Inne Schotanus (hoofdtrainer van vv Jubbega, red.) heeft training gegeven, en we hebben een bezoek aan een soccerhal in Wolvega gebracht. Daarnaast hebben we dus mixtoernooitjes gespeeld, de jeugd is altijd positief en zodoende hebben we deze periode toch nog goed kunnen invullen.”

ge, na een najaarscompetitie, zelf ook beter inschatten. Dat is nu wel even lastig. Onze eerste teams spelen nu in de eerste klasse. Die ambitie hebben we ook als bestuur, we willen jongens kunnen laten spelen op hun eigen niveau. Gezien we in de meeste leeftijdscategorieën meerdere teams hebben kunnen we qua indeling ook kijken naar het niveau van de spelers. Uiteindelijk willen we natuurlijk de jeugd laten doorstromen naar de drie moederverenigingen.”

SPORTPARK Pieter Kraak, die ook als jeugdleider actief is bij een onder15 team, heeft op scholen flyers laten uitdelen, dat ook niet-leden konden aansluiten. “Dat heeft zelfs nog nieuwe leden opgeleverd, ondanks dat het ons primair gaat om de kinderen überhaupt aan het sporten te houden. Ik ben dan ook positief gestemd over de afgelopen weken. Inmiddels merk je wel dat de jeugd weer uitkijkt naar het spelen van wedstrijden. Persoonlijk vind ik dat ook wel erg prettig. Ondanks dat de TC fantastisch werk heeft geleverd is het voor veel jongens en meisjes wel hetgeen wat voetbal nog leuker maakt.”

KNVB Bij de KNVB hoopt men in januari de competities weer op te starten. Kraak: “Dat zou heel erg mooi zijn. In de eerste vier competitieronden heb je een voorlopige ranglijst, maar dat zegt nog erg weinig. We moeten in de komende periode nog teams gaan laten indelen. Begin dit voetbalseizoen bleek dat er sommige teams wat te laag waren ingedeeld en werden ze door de bond alsnog omhoog gezet. Normaal kun je dat halverwe-

Een van de wensen die Kraak nog heeft voor de jeugdafdeling van de drie gezamenlijke clubs is een nieuw complex. “Ik kijk alleen maar naar de jeugdafdeling en momenteel is het voetballen op drie verschillende complexen. Dat is weliswaar nog steeds te doen, maar toch zou het prettiger zijn om één vereniging op één complex te hebben. Hierdoor ontstaat er nog meer cohesie. Wat er nu mist is eigenlijk een stip aan de horizon. Als we nu zeggen dat er op een bepaald moment, 2025, 2030 of een ander jaartal een samensmelting zou komen op één complex, dan kunnen we daar als clubs ook naartoe werken. Dat is overigens

een persoonlijke wens. Waar het sportcomplex dan zou moeten komen? Ergens tussen waar nu de huidige locaties van Renado en VVI zijn. Voor Langweer is het per definitie anders, gezien afspraken met andere sportverenigingen in het dorp.”

UITSTROOM “Ik sta er vrij helder in”, vertelt Pieter Kraak tot slot. “Wij hebben al een samenwerking vanaf de jongste jeugd, de spelers hebben vervolgens een hele jeugdopleiding samengespeeld en gaan dan normaal gesproken naar de club waar ze zich ooit als lid hebben aangemeld. In de praktijk zijn de kinderen uit Langweer vaak lid van Langweer, maar spelen bij RVLC. Na de jeugd zullen zij in principe naar de senioren van Langweer doorstromen. De uitstroom gaat in de praktijk prima. Toch is het niet een verplichting om terug te keren bij de moedervereniging. Als een jongen zo getalenteerd is dat hij op een niveau hoger kan spelen, dan moet diegene dat juist doen als hij dat zou willen. Die ontwikkeling is normaal en dat gaat heel natuurlijk. Scheve gezichten moet je niet hebben. We hebben elkaar nodig als verenigingen, zeker voor de doorstroom.”

Pieter Kraak

deFryskeMarren // SPORT

TEKST EELKE LOK // FOTO’S ARCHIEF MELLEMA

deFryskeMarren

CORONA STREEPT DE WINTER DOOR

IT GIET NET OAN, ÓF MISSCHIEN… Er bestaat een twitteraccount dat Elfstedentocht heet. De ondertitel ervan is “It giet oan”. De 6031 volgers lezen elke dag daarop slechts één woord. ‘Nee’. It giet net oan.

Dat kwam omdat de voorzitter van de vereniging de Friesche Elfsteden, Wiebe Wieling, op 16 november meedeelde dat de corona een eventuele Elfstedentocht in de weg zit. Tocht (en wedstrijd) kunnen niet georganiseerd worden. Een golf van teleurstelling ging door Fryslân. Zeker in een gemeente zoals Súdwest-Fryslân, dat zes steden van de route herbergt. Op 9 september zei Wieling nog dat ze er helemaal klaar voor waren. Alle mogelijkheden werden bedacht om er een coronaveilige tocht van te maken. Dat lukte, maar het “at de riders oankomme kin se yn de bus wol in mûlkapke foar ha” was wat aan de vage kant. Ook de Veiligheidsregio Fryslân deed mee aan de besprekingen om te komen tot de eventualiteit.

ONMOGELIJK Dat is nu voorbij. De corona heeft de tweede golf bereikt en trekt zich amper terug.

Daardoor wordt alles onmogelijk, zegt Wieling. “Dan kin we gewoan gjin tocht organiseare mei 24.000 reedriders by elkoar oppropt foar de start en in oardelmiljoen besikers.” Dat is nog een zwakke schatting. Het bestuur wil de Elfstedentocht laten bestaan zoals hij sinds 1909 gegroeid is. Een scheiding van wedstrijd en tocht “is histoarysk net mooglik”. Minder recreatieve schaatsers toelaten zou inbreuk zijn op het door bestuur en leden vastgestelde aantal. De besprekingen hebben intussen doen blijken dat de details van de organisatie, die veel mensen niet kennen, niet uitvoerbaar zijn. Daardoor is de tocht onmogelijk. Ook de aanslag die een Elfstedentocht in de meeste gevallen op ziekenhuizen doet komt niet goed uit. Je kunt niet, zoals wel in het organisatieschema staat, op elke tien kilometer van de tocht een medisch noodcentrum hebben. De Elfstedenvereniging is niet verantwoordelijk voor het publiek. Dat is de taak van de Veiligheidsregio. Voorzitter Sybren van Haersma Buma heeft al gezegd dat ze dat qua handhaving niet redden. Hem doet het ook zeer: wél ijs misschien, maar geen tocht. Uniek.

HISTORIE Op 30 januari 1940 vond de zesde editie van de Elfstedentocht plaats. Hoewel de wereld in brand stond, was Nederland nog neutraal. Vijf schaatsers kwamen als winnaar over de streep. Het jaar daarop was Nederland bezet, maar was er op 6 februari 1941 wel een Elfstedentocht. Het toenmalige Elfstedenbestuur verwonderde zich zelfs over de lankmoedigheid van de Duitse bezettingsmacht. Die hield wel van een sportief, ietwat nationalistisch, feestje. De enige restrictie die ze stelden was dat het doek aan de eindstreep waarop het woord FINISH stond, vervangen moest worden door een niet-Engels woord. Dus gleed Auke Adema als eerste onder een doek door, waarop EINDE stond.

Op 22 januari 1942 deden zelfs Duitse militairen mee aan de achtste Elfstedentocht. Slager Sietse de Groot van Weidum werd winnaar. Dat was een verrassing. De kopgroep met favorieten was ‘s morgens na IJlst direct onder de brug van Nijesyl gedoken in het oorlogsduister. Ze kwamen bijna in Bolsward uit en waren kansloos. Fryslân realiseerde zich dat in bezettingstijd het organiseren van de tocht steeds moeilijker werd. Ook al door meerijdende onderduikers onder valse namen. Twee zachte winters volgden, maar die van 1944/ 1945 zette weer heftig aan. Het had januari of midden-februari misschien best

gekund. Al was het ijs een sneeuwkwalster, erger dan in 1963. Niemand dacht toen aan een Elfstedentocht, er was wel wat anders. Iedereen vond dat normaal, ook al was er toen nog geen twitteraccount.

VACCIN Het Elfstedenbestuur houdt een slag om de arm. Als het corona-vaccin er zou zijn (en het zou goed werken) dan kan het bestuur van de Friesche Elfsteden heel snel een tocht organiseren. Er zit een nieuw bestuur, waarvan niemand ooit de tocht heeft mee kunnen organiseren. Toch hebben ze een systeem geschapen waarin

HET IS, VOOR DE EERSTE KEER, TE HOPEN, VOOR AL DIE RIJDERS DIE SMACHTEN NAAR EEN ELFSTEDENTOCHT, DAT HET DE KOMENDE PERIODE WAT BOVEN NUL BLIJFT.

GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

NUMMER 12 • 2020

ze op een dag kunnen zeggen ‘morgen inschrijven en overmorgen rijden we’. Een mooie strenge winter. Prachtig zwart ijs. Op bomen en struiken een stralend helder sneeuwlaagje. Als dan de zon begint te schijnen, bindt iedereen de schaatsen onder De en gaat schaatsen. Velen willen dat graag georganiseerd doen. Tochten. Organisatoren daarvan hebben in gewone wintertjes de inmiddels al meegemaakt dat het aantal mensen dat meedoet vijf keer zo groot is als verwacht. Ook als er geen tochten zijn, is de

toeloop van schaatsers groot. Dat bleek al in de laatste strengere winter van 2012, toen er op een zonnige zondagmiddag een schaatsfile was in Oudkerk.

ELFMEREN? Hoe komt het daar allemaal mee. Het bestuur van de Elfmerentocht in onze contreien heeft hun tocht nog niet afgelast. Daar komt ook veel minder publiek bij. Maar al die schaatsers in een rij voor de controle hebben niets te maken met de anderhalve meter samenleving. “Ride.”

Diverse sporten kunnen gemakkelijk buiten de anderhalve meter blijven. Schaatsen doe je echter in de ‘slipstream’ van elkaar, dicht achter iemand anders’ kont. Daar zit de meeste zuiging en de minste wind. Zo schaats je tocht en wedstrijd op natuurijs. De KNSB is momenteel op kunstijs voorzichtig met de marathons, enkel individueel schaatsen is mogelijk. De schaatsgemeenschap moet het voorlopig doen met de mededeling dat het niet doorgaat. Toch blijft het bestuur alert. Stel je voor, zo’n vaccin….. Dat is echter net zo fictief en onvoorspelbaar als een dusdanig strenge winter, dat de rayonhoofden bij elkaar zouden moeten komen. Het is, voor de eerste keer, te hopen, voor al die rijders die smachten naar een Elfstedentocht, dat het de komende periode wat boven nul blijft.

n e r r a M e k

s y r F e d

deFryskeMarren

KIJK deFryskeMarren VOOR HET LAATSTE NIEUWS UIT JOUW REGIO OP:

WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

REDACTIETIP? REDACTIE@GROOTDEFRYSKEMARREN.NL

Gezellig Entreekaartje naar voor 7, € r maa De Bios? Gebruik deze waardebon!

ONLINE RESERVEREN IS VERPLICHT! Geldig t/m 12 januari 2021 | niet i.c.m. andere acties € 2,00 toeslag bij 3D en kindercombi | € 1,50 toeslag bij lange film max. 4 pers/bon - GROOTdeRYSKEMARREN 12-2020

DE BIOS HEERENVEEN Burg. Kuperusplein 52 Heerenveen

Reserveren? Bel 0513-654051 of www.bios-heerenveen.com

54 2

D C

8 14

22 15

17 19

17 10

18 14

PUZZELPAGINA NR 12

14 14

10 11

4 14

NUMMER 12 • 2020

Puzzel en win! In iedere editie van deze uitgave staat een puzzel waarmee je leuke prijsjes kunt winnen. Stuur je oplossing via de email of met traditionele post. Je kunt dit sturen naar: info@grootdefryskemarren.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 12-2020 – tot uiterlijk 1 januari 2021. Wij wensen je veel puzzelplezier!

18 17

4 14

Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin rde leu gek het

land in Afrika

vis plant

keukengerei

knokploeg zegeteken

antwoord

zeilschip

gekheid

vorstelijk eigendom

elektrisch geladen deeltje

armenbuurt

muziekstuk

eiland bij Italië

deel v.e. wet

12 verlichtingsmiddel

vissersboot

tuimeling

ongevuld

gereed

bladgroente

mak

dierengeluid

kunstmest

voordeel

geologisch tijdvak

ingevouwen strook

handvat

droog (van wijn)

op de wijze van

6 23

genoeg

vrije verdediger

1 1

landgoed

dochter van Cadmus

opschudding

riv. in Duitsland

draaikolk

spoorstaaf molentrechter

hoogvlakte

slagwapen

pl. in Canada

23 23

17 25

19 23

3 20

20 6

20 24

26 1

19 1

19 10

loflied heilige beroep

halfedelsteen

melancholiek

spotfiguur

stoomschip grootvader

vorstenverblijf

water in Friesland

4 1

houding

snuifje

beseffen mevrouw

annexus

struik

rekening

houtsoort

gentleman

deel v.h. lichaam

erfelijkheidsdrager

weerbaar

PUZZEL EN WIN

2 BIOSCOOPKAARTJES!

10 kolfglas

riv. in Frankrijk

Burgemeester Kuperusplein 52 Heerenveen • T 0513-654051

omslag

Gelijke cijfers staan voor gelijke letters. Probeer het gekleurde woord te vinden.

betaaleenheid

trimmen

tijdstip snelle loop

praalgraf dagmars

wilddief

gezicht

een weinig

muziekinstrument

verfstof

Kijk voor het actuele filmaanbod op: www.bios-heerenveen.com

huishouden

DE BIOS HEERENVEEN

Winnaar puzzel Grootdefryskemarren NR. 11 F. Bos uit Joure heeft 2 bioscoopkaartjes gewonnen. Deze worden aangeboden en zijn te besteden bij De Bios Heerenveen. OPLOSSING EDITIE 11: Zweedse puzzel: PERSFOTOGRAAF / Kruiswoordpuzzel: WOONPLAATS

COLOFON GrootdeFryskeMarren is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De krant wordt huisaan-huis verspreid in gemeente De Fryske Marren en ligt bij verschillende 'pick-up' points in gemeente De Fryske Marren.

Oplage: 28.000 exemplaren.

UITGEVER

Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl

STUUR je ANTWOORDEN van PUZZEL 12, VÓÓR 1 januari 2021 PER EMAIL NAAR: info@grootDEFRYSKEMARREN.nl OF PER POST NAAR: GROOTDEFRYSKEMARREn, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK

REDACTIE

Henk van der Veer, Wim Walda, Eelke Lok, Joeri van Leeuwen, Gea de Jong-Oud,

redactie@grootdefryskemarren.nl

Frans van Dam (bliidd.nl)

Nicky Bosma (nicky@yingmedia.nl)

EINDREDACTIE Henk de Vries

Hoekstra Krantendruk, Emmeloord

VERSPREIDING VERKOOP

BLADMANAGEMENT

Gewoan Dwaan/Douwe Bijlsma, Johan Brouwer, Wim Walda.

DRUK VORMGEVING

REDACTIETIPS?

FOTOGRAFIE

Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink, Neeltje Oostra, Meine de Vlugt, Anniek van der Bijl

FRL Verspreidingen, Leeuwarden

Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.

Rabo ClubSupport Namens de deelnemende clubs: bedankt! Dankzij jouw stemmen konden wij ook dit jaar via Rabo ClubSupport veel clubs in de regio blij maken met een mooi bedrag. In totaal werd er â&#x201A;Ź 100.000 verdeeld over 372 deelnemende clubs. Wij zijn trots dat wij met Rabo ClubSupport een bijdrage leveren aan onze lokale leefomgeving.

Doe jij volgend jaar ook weer mee?

Wij wensen je fijne feestdagen en een gezond 2021!

Rabobank Sneek-ZuidwestFriesland www.rabobank.nl/clubsupport

Ruime Showroom

inbouwapparatuur

Gewoon Normaal

Bisschoplaan 16 Katlijk tel. 0513 541741

haanstrakeukensfriesland.nl

Ziet u door de bomen het bos nog? We helpen graag met een passende zorgverzekering.

Al voor

â&#x201A;Ź 110,90 per maand

Even rustig over uw zorgverzekering praten Door het grote aanbod is het begrijpelijk dat u door de bomen het bos niet meer ziet. Bij UnivĂŠ bent u van harte welkom om op uw gemak de

best passende zorgverzekering te kiezen. Onze adviseurs nemen de tijd en helpen u graag met deskundige hulp. Maak nu een afspraak voor een bezoek aan de winkel, voor aan de telefoon, of om te beeldbellen. Maar gewoon even binnen lopen mag natuurlijk ook. Uiteraard houden wij ons aan de RIVM-maatregelen.

Maak nu een afspraak via unive.nl/afspraak of bel: 088 - 181 50 55.