MAANDBLAD
01-2021
FOTO: JOHAN BROUWER
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
5e JAARGANG • NR. 01
groot deFryskeMarren
VE IN DEZE UITGA e Marrennte d n e k s u T van gemee informatieske Marren De Fry
SLEATTEMER VRIJWILLIGER
GOSSE HAGA
“IK KAN GEEN NEEN ZEGGEN”
Huis verkopen? Verkoop je woning met Makelaardij Hoekstra Wij brengen uw huis online tot leven!
En ontvang 6x je favoriete woonblad Ontvang nu een exclusieve plus 2 kaarten de VT Wonen beurs Helemaal Coronaproof! 3D-beleving van uwvoor woning cadeau!
2x
VT W on beur en s
6x
woon
blad
makelaardijhoekstra.nl/virtueelbezichtigen
2
NUMMER 01 • 2021
WONEN ZUIDWEST-FRIESLAND EN LYAEMER WONEN SAMEN VERDER ALS DYNHUS
IJsselmeerkust
LEMMER - Woningcorporatie Wonen Zuidwest-Friesland en Lyaemer Wonen werken verder samen onder de nieuwe naam Dynhus. Reden is dat de corporatie beter voorbereid op de toekomst wil zijn en maatschappelijke opgaven in de regio mee spelen. Begin vorig jaar waren de beide woningbouwbedrijven juridisch al gefuseerd tot één organisatie.
In ons ouderlijk huis stond elke zondagochtend de radio op ‘Weer of geen weer’. Een VARA-programma over de natuur van Bert Garthoff, een geweldige programmamaker. Hij maakte ‘Weer of geen weer’ vanaf 1955. Toen hij er mee stopte in 1978 werd het programma overgenomen onder de naam ‘Vroege Vogels’. De natuur stond niettemin nog op dezelfde wijze centraal. ‘Vroege Vogels’ doet het tegenwoordig ook op televisie. En hoewel ik me het radioprogramma herinner als een heerlijke opwarmer voor een tocht over water of door het bos, heeft de televisie er toch een dimensie meer aan gegeven. Diverse televisieprogramma’s uit binnen- en buitenland brengen ons immers al lang de meest fantastische beelden. Ik noem maar even de documentaires die er over de Wadden zijn gemaakt: uitzonderlijk.
Dynhus wil de huurders meer bieden dan een dak boven hun hoofd. “Onbelemmerd de ruimte, dat is wat we onze huurders willen geven”, zegt Aart Rekers namens de maatschappelijke huisvester. “Onze belangrijkste taak is ervoor te zorgen dat er een passende woning is voor iedereen die in De Fryske Marren en Súdwest-Fryslân een huis wil huren. Daarvoor is er een gevarieerd en modern bestand nodig van circa 3700 woningen.”
‘Vroege Vogels’ presenteerde in november een speciale uitzending over de Friese IJsselmeerkust. Fascinerend. Ik zag dingen die ik nog nooit gezien had. Die niemand heeft kunnen zien. De uitzending zat vol stoere natuurbeschermers die hun werk zo goed doen, dat ze niemand anders toelaten. In deze krant stond een paar maanden geleden een pagina over de provincie die bezig is om heel voorzichtig eens te kijken wat er voor nodig is om ons iets meer te laten zien. En natuurlijk kom je dan terecht op een wandelpad, misschien gedeeltelijk een fietspad, langs dat IJsselmeer. De ‘kijkers’ worden gesloopt door regels, financiën, maar ook de ‘so called’ onmogelijkheden door een uiterst gereserveerde houding van de natuurorganisaties. Trouwens van alle grondeigenaren.
Eén van de toekomstige uitdagingen is om de woningen betaalbaar te houden voor de
Spijtig. Je wilt toch zelf die prachtige natuur, exclusief genoemd door ‘Vroege Vogels’, kunnen zien. Die oude vissershaventjes of wat daar van over is in een wonderschone wereld. En al die onbekende vogels en vogeltjes die we niet kennen, omdat we ze nooit kunnen zien. Wist u dat er IJsselmeermosseltjes bestaan? Weet u hoe IJsselmeerbacteriën er uit zien? ‘Vroege Vogels’ mocht het zien.
huurders met een laag inkomen. Ook moeten er genoeg woningen gebouwd worden die voldoen aan de vraag van de huurders. Het gaat dan bijvoorbeeld om woningen voor senioren met een slaap- en badkamer op de begane grond. Ook wordt er volop ingezet op het streven om de huizen in een hoger tempo te verduurzamen en zal er aandacht worden besteed aan bewoners die naast een passende woning bijvoorbeeld zorgvraag hebben. Daarbij zal worden samengewerkt met andere partners.
WINNAAR GFM LEZERZONDERZOEK Hein Faber is als winnaar van het lezersonderzoek uit de bus gekomen en wint hiermee een luxe high tea voor twee personen bij Beach Club Lemmer. We nemen contact met Hein op om de prijs voucher te overhandigen.
Het wordt tijd dat gemeente De Fryske Marren samen met Súdwest-Fryslân initiatieven neemt om dat te structureren. Tussen de toeristencentra Lemmer, Stavoren, Workum en Makkum een (fiets)pad maken voor de echte liefhebbers, die nu nog steeds niet weten waar ze dan zoveel van gaan houden.
In de volgende uitgave van GFM onze bevindingen n.a.v. het lezersonderzoek.
Ook dit jaar weer veel leesplezier met GrootdeFryskeMarren!
FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
Eelke Lok redactie GrootdeFryskeMarren
Hét maandblad met verhalen uit jouw regio! EERSTVOLGENDE UITGAVE: DONDERDAG 11 FEBRUARI 2021 KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP: WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL VOLG ONS OOK OP SOCIAL MEDIA
NIEUWE TREINNAMEN ARRIVA ZIJN BEKEND:
SNITSER MAR, OEROL EN THÚS
FRYSLÂN – Snitser Mar is één van de achttien nieuwe treinnamen van Arriva. Met ruim 3.000 inzendingen en 10.000 stemmen zond iedereen die dat wilde namen in voor de nieuwe WINK-treinen die gaan rijden in Friesland en Groningen. De inzendingen van de namenwedstrijd leverde – na een overgebleven lijst van zo’n zestig namen – de volgende winnende namen op: Het Wad, d’Olle Grieze, Noar hoes, Museumspoorlijn STAR, Noorderzon, De Drie Gezusters, Westerwolde, Hongerige Wolf, Hangende Keukens, Oldehove, Holwerd aan Zee, Thús, Oerol, Reaklif, Alvestêdetocht, Zwarte Haan, De Slachte, en Snitser Mar. De jury heeft samen met 10.000 stemmers de namen uitgekozen voor de achttien nieuwe WINK-treinen. Arriva was met haar namenwedstrijd op zoek naar de favoriete bestemmingen van de inwoners van Groningen en Friesland. Er werd meteen vanaf de start op 6 november enthousiast op de namenwedstrijd gereageerd. Anne Hettinga, juryvoorzitter
en voorzitter van de raad van bestuur van Arriva, blikt tevreden terug. “Het is mooi om te zien dat zo’n namenwedstrijd mensen en bestemmingen met elkaar verbindt. Zo werd er bijvoorbeeld massaal gelobbyd om bepaalde favoriete bestemmingen op de trein te krijgen. Zelf ben ik blij dat een van onze iconische Friese meren, Snitser Mar, op de trein komt te staan.”
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
3
HOLOCAUST-OVERLEVENDE JULES SCHELVIS deFryskeMarren GEËERD MET CONCERT IN MEER TALEN IN JOURE
de
JOURE - In de Hobbe van Baerdt Tsjerke in Joure zijn afgelopen week de internationale vertalingen gepresenteerd van het concert ‘Er reed een trein naar Sobibor’. Het concert is opgedragen aan Holocaust-overlevende Jules Schelvis, die honderd jaar geleden werd geboren. Schelvis overleed in 2016 op 95-jarige leeftijd. Zijn herinneringen aan de Tweede Wereldoorlog blijven levend door onder meer dit concert.
LEDEN VVI EN RENADO STEMMEN IN MET GEZAMENLIJK SPORTCOMPLEX DFM - Tijdens een gelijktijdige bijzondere algemene ledenvergadering van de voetbalverenigingen VVI in Idskenhuizen en Renado in Sint Nicolaasga hebben de leden in meerderheid alsnog voor een gezamenlijk sportcomplex gestemd. Daarmee komt er een einde aan een meer dan vijf jaar durend traject van pogingen om tot één locatie te komen. Al in december 2015 werd het plan afgeschoten door een overgroteDe meerderheid van de VVI leden. Er werden destijds emotionele oproepen gedaan om de voetbalvelden in eigen dorp te behouden. Ook daarna de lukte het niet om tot overeenstemming te komen. Tot afgelopen 7 januari. Het nieuwe complex komt zo dicht mogelijk bij het Tsjerkeleantsje tussen Sint Nicolaasga en Idskenhuizen, tegenover de begraafplaats, te liggen.
‘Er reed een trein naar Sobibor’ werd gespeeld door het Nationaal Symfonisch Kamerorkest, onder leiding van de Jouster Jan Vermaning. Vermaning nam ook het initiatief voor de vertalingen. Die vertalingen werden in de ondertitelingen bij het concert, in het Duits, Engels en Pools gepresenteerd. Daarnaast werd er een versie voor doven gemaakt. Ook zijn er Engelse, Duitse en Poolse versies van het lespakket over het leven van Jules Schelvis gemaakt. Het lespakket en de vertalingen zijn gratis te downloaden op de website www.erreedeentreinnaarsobidor.nl. Hier kan ook de registratie van het concert worden bekeken. Jules Schelvis, geboren in Amsterdam op 7 januari 1921, kwam tijdens de Tweede Wereldoorlog in zeven verschillende concentratiekampen terecht, waaronder het Poolse vernietigingskamp Sobibor. In 2012 bracht hij het boek ‘Er reed een trein naar Sobibor’ uit. In 2013 werden het concert en lespakket gemaakt over zijn verhaal. De achterkleinkinderen van Jules Schelvis,
Willem en Kate, lanceerden met een druk op de knop de site. Voor dat moment spraken onder andere minister-president Mark Rutte en Gerdi Verbeet, voorzitter van het Nationaal Comité 4 en 5 mei, via een video-
n e r r a eM
ONDERZOEK NAAR ALTERNATIEF VOOR AARDGAS IN BALK
k s y r F de
deFryskeMarren KIJK VOOR deFryskeMarren HET LAATSTE NIEUWS UIT JE REGIO OP:
BALK - Hoe kunnen we onze huizen en bedrijven verwarmen zonder aardgas? Samen met Energie Coöperatie Gaasterland (ECG), Plaatselijk Belang Balk Vooruit en enkele ondernemers uit Balk gaat gemeente De Fryske Marren dat het komend jaar onderzoeken. Het onderzoek zal zich richten op de mogelijkheden van restwarmte uit bedrijventerrein Eigen Haard en aquathermie. De gemeente en ECG ondertekenen daarvoor in januari een intentieverklaring. In Balk zijn verschillende bedrijven die restwarmte produceren. Restwarmte is warmte die overblijft bij een productieproces. Die restwarmte kan gebruikt worden als verwarming via een zogenaamd warmtenet. Aquathermie maakt gebruik van de temperatuur van oppervlaktewater, rioolwater of afvalwater.
WWW.GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
REDACTIETIP?
Verwarming van gebouwen via een warmtenet of aquathermie zijn een alternatief voor aardgas. Ook in De Fryske Marren wil de gemeente onafhankelijk worden van fossiele brandstoffen. Daarvoor wil men op termijn ook steeds
k s y r F e d JOURE - Door het coronavirus moest het bestuur van de Nijjiersrevue De Jouwer besluiten om de 35e editie de nieuwjaarsrevue niet door te laten gaan. De toneelgroep wil het jubileum echter niet ongemerkt voorbij laten gaan. De medewerkers hebben er een eigen creatieve invulling voor gevonden. “Wij roepen alle inwoners uit de regio op om hun brievenbus goed in de gaten te houden”, aldus Folkeline Papjes van Revu de Jouwer. De echte jubileumviering zal worden gehouden in januari van 2022. “Dit zal gebeuren tijdens de 35e nieuwjaarsrevue ‘Keallepoaten, sturtklokken en oare kofje’.
meer loskoppelen van aardgas, mits er een goed en duurzaam alternatief is. De ervaringen uit dit onderzoek helpen mee aan het aardgasvrij maken van de hele gemeente.
n e r r a eM
REDACTIE@GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
JUBILEUM NIJJIERSREVUE DE JOUWER
verbinding. De minister-president sprak zijn grote waardering uit voor de moed die Schelvis had om op te staan tegen onvrijheid, discriminatie en vervolging.
Het onderzoek moet uitwijzen of restwarmte en aquathermie voor Balk interessante en haalbare manieren van verwarmen zijn. Daarbij wordt niet alleen gekeken naar de techniek, maar ook naar de financiële haalbaarheid. Ook inwoners en ondernemers worden in het onderzoek betrokken.
JELLE WASSENAAR IS DE NIEUWE VOORZITTER VAN VV OUDEHASKE
OUDEHASKE - Sinds enige tijd heeft VV Oudehaske een nieuwe voorzitter. Tijdens de algemene ledenvergadering nam Jelle Wassenaar de voorzittershamer over van Siebren de Jong. Jelle Wassenaar is 40 jaar en sinds 2006 lid van de voetbalvereniging. “In 2018 ben ik toegetreden tot het bestuur, een rol die ik met ontzettend veel plezier en enthousiasme vervul. Naast mijn bestuurlijke taken probeer ik op woensdagavond en zaterdagmiddag een bal te raken in ons prachtige vierde elftal.” De inwoner van Oudehaske liep al langer met de wens rond om het voorzitterschap op te pakken. “En nu heb ik dan toch eindelijk de stoute schoenen aangetrokken. Samen met de andere bestuursleden Erik Hollander, Erik Nutters en Siebren de Jong hebben wij de intentie uitgesproken om voor een langere periode als bestuur aan elkaar verbonden te blijven. Ook willen wij ons als bestuur verder ontwikkelen.”
De eerste stap hierin is inmiddels genomen doordat het viertal zich ingeschreven heeft voor de cursus ‘Besturen met impact’. Het bestuur mist al geruime tijd een vijfde bestuurslid. “Tot op heden hebben de diverse acties om deze positie in vullen niet tot een duurzame oplossing geleid. Via deze weg wil ik nogmaals de mo-
gelijkheid noemen om deel uit te maken van ons team”, aldus de nieuwe voorzitter.
Snappen wanneer je beter ff je mond houdt is ook een vak
Bij ROC Friese Poort leren studenten niet alleen over hun toekomstige beroep, maar ook over hun toekomstige zelf. Vanaf 1 februari gaan onze Studiekeuzeweken van start. Doe mee aan onze (online) activiteiten en ontdek samen met uw zoon/dochter welke opleiding past bij zijn of haar talent en passie. Aanmelden kan via: www.rocfriesepoort.nl
Je leert ’t bij
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
5
deFryskeMarren GOSSE HAGA, SLEATTEMER VRIJWILLIGER VAN HET ZUIVERSTE WATER
“IK KAN GEEN NEEN ZEGGEN”
De anekdotes buitelen over elkaar heen in huize Haga aan It Far in Sleat. Het ene verhaal gaat naadloos over in het andere en Gosse Haga, 72 jaar, vrijwilliger in hart en nieren, weet niet van ophouden. Opvallend daarbij is dat er twee woorden ontbreken in zijn vocabulaire: ‘neen’ en ‘verveling’. “Ik kan inderdaad geen ‘neen’ zeggen”, bevestigt hij deze observatie. “Ik ben gepensioneerd en als ik door vrijwilligerswerk wat kan betekenen voor ‘de mienskip’, waarom zou ik het dan niet doen? En ik vind het heerlijk om te doen. Niet omdat ik me anders zou vervelen, maar domweg omdat het leuk is. Ik ben geen ‘bankhanger’. Liggen kan ik lang genoeg, wanneer ik er niet meer ben.” >> TEKST WIM WALDA FOTO'S JOHAN BROUWER
deFryskeMarren
6
GOSSE HAGA deFryskeMarren
“NA EEN WEEKJE VORST SLAAT DE ELFSTEDENKOORTS TOE EN HANGEN DE LANDELIJKE TV-ZENDERS EN KRANTEN AAN DE TELEFOON”
G
‘tûke’ skûtsjeschipper, toentertijd woonachtig in Woudsend, wilde af en toe wel eens met ons meevaren, ‘tòntsjesile’, om ons de kneepjes van het vak te leren. Door mijn pakesizzers, ook volop besmet met het ‘skûtsjevirus’, word ik regelmatig gevraagd om mee te varen om die kneepjes aan hen door te geven.”
Gosse Haga is een Sleattemer vrijwilliger van het zuiverste water. Dat heeft in de loop der jaren geresulteerd in een indrukwekkende staat van dienst. Een staat van dienst overigens, die een voortzetting is van die van zijn ouders, van wie hij de spreekwoordelijke ‘klap van de molen’ meekreeg. “Mijn vader kon ook geen ‘neen’ zeggen en zat overal in als vrijwilliger”, licht hij breed lachend toe.
‘EVEN BALLEN’ Stilzitten heeft er nooit ingezeten bij Gosse Haga. Toen hij afscheid van de watersport nam kwam er tijd vrij. En die moest uiteraard met een zinvolle bezigheid worden opgevuld. Dus kwam het idee voor een Jeu de Boules-baan, een idee dat al langer in de ‘Sleattemer mienskip’ leefde, weer naar boven. Om een lang verhaal kort te maken: de koe werd bij de hoorns gevat en er kwam met vereende krachten een baan. “We hebben een app-groep en maken daar met mooi weer al snel eens even gebruik van. Dan komt er een appje door: ‘Even ballen’?”
DUVELSTOEJAGER
“Ik begon als veertienjarig jongetje bij de IJswegencentrale Sleat als ‘duvelstoejager’. Dat was in de barre winter van 1963, waarin Reinier Paping de Elfstedentocht won. Van de 9294 toertochtrijders die aan de ‘Hel van ‘63’ waren begonnen, konden er aan het eind van de dag slechts 69 het Elfstedenkruisje in ontvangst nemen. Ik had mijn vuurdoop dus meteen gehad. Inmiddels ben ik al tien jaar voorzitter van de IJswegencentrale Sleat en daarnaast ook ijsmeester. Een belangrijke taak van die functie is, naast het controleren van de ijskwaliteit, het afremmen van een al te groot enthousiasme. Want na een weekje vorst slaat de Elfstedenkoorts genadeloos toe en hangen de landelijke tv-zenders en kranten aan de telefoon of er al iets bekend is over het al dan niet doorgaan van de ‘Moeder aller Tochten’. Terwijl de wakken in het Slotermeer dan nog groot genoeg zijn om er een skûtsje in te laten varen. Ik ben ook meer dan 45 jaar lid geweest van de Watersportvereniging Sleattemermar, waarvan 25 jaar in diverse bestuursfuncties. Nationale en internationale wedstrijden, nationale kampioenschappen van onder meer de Flits, 16m2, Schakel, Valk, Pampus; er ging geen weekend voorbij of er was wel wat te doen op het Slotermeer. Dat werd mij op een gegeven moment te druk, dus daar ben ik mee opgehouden. We hebben de boot verruild voor een camper.”
VOGELS VAN DIVERSE PLUIMAGE
Voorlopig is het ijs in Elfstedenstad Sloten nog niet dik genoeg, volgens ijsmeester Gosse Haga.
SLEAT ALS MIDDELPUNT VAN DE WERELD “Daarnaast ben ik al vijftien jaar voorzitter van de Skûtsjecommissie Sleat, van de IFKS. We organiseren in samenwerking met de IFKS de wedstrijddag op het Slotermeer; dan komen er zo’n 65 IFKS-skûtsjes naar Sloten en is het kleinste stadje van Friesland voor een dag het middelpunt van de wereld. Skûtsjesilen leeft enorm in onze familie. ‘s Zomers zijn we weliswaar met de camper op pad, maar tijdens de SKS- en IFKS-wedstrijden zijn we drie weken thuis, achter de wedstrijden aan. Zelf heb ik 25 jaar meegevaren, aanvankelijk op het skûtsje ‘Stêd Sleat’ van Hilbrand de Vries en later op ‘De Goede Verwachting’ van zijn zoon Walter de Vries, waarmee we in 2017 kampioen zijn geworden. Onze zoon en dochter zeilen momenteel bij Ulbe Zwaga op de ‘Waaksdom’. Toen wij met het skûtsje van Hilbrand de Vries begonnen, konden we weliswaar zeilen, maar dat hadden we geleerd in een eenheidsklasse als de 30m2 of de 16m2 en dat is een heel andere tak van sport dan zo’n voormalig vrachtschip van twintig meter ‘in de vingers’ krijgen. Tjitte Brouwer, oud-schipper van het skûtsje van Heerenveen, een enorm
“Een jaar of tien geleden werd ik gevraagd door het museum in Sloten of ik schipper wilde worden op de rondvaarten die het museum organiseert. Die rondvaarten zijn onderdeel van een arrangement, waarbij een groep eerst onder leiding van stadsomroeper Pieter Haringsma een rondleiding krijgt door het kleinste stadje van Friesland en de gasten deelgenoot worden gemaakt van de historie van Sleat. Daarna stappen ze in de sloep bij mij of één van de andere twee schippers en maken ze onze prachtige omgeving mee vanaf het water, waarna hun arrangement in het museum wordt afgesloten. Je krijgt vogels van diverse pluimage aan boord, meestal toeristen, hetzij dagjesmensen, hetzij toeristen die in Sloten op de camping staan. Ik vertel ze al varend over het verleden; het verhaal over het ontstaan van de Brandemar. Over de ontberingen van de dagloners, die in armoe leefden en weken van meer dan honderd uur maakten in de turfstekerij. Hoe de Brandemar uiteindelijk is ontstaan door een enorme brand in de laagveenturf, zoals in Friesland meerdere kleine meren zijn ontstaan.”
BRANDEMAR IN LICHTERLAAIE Het Friese theatergezelschap BUOG (Bedenkers en Uitvoerders van Ongewone Gebeurtenissen) heeft dat stukje geschiedenis in 2013, het fusiejaar van de gemeente De Fryske Marren, gevisualiseerd in het spektakelstuk ‘Brandemar’. Dat speelde zich af in het midden van de Brandemar tegen een decor van vuur, kunstmatig en op een gecontroleerde manier opgewekt met behulp van flessengas. Tijdens de voorstelling leek het hele Brandemar daadwerkelijk in lichterlaaie te staan. Voor de toeschouwers een onvergetelijk spektakel.
Terugvarend richting Sloten doemt de prominent in de skyline afgetekende korenmolen ‘de Kaai’ op, gebouwd in de achttiende eeuw, met de arbeiderswoninkjes, behorend bij de toenmalige zuivelfabriek (tegenwoordig een veevoederfabriek), de monumentale panden in het centrum van Sloten. Verhalen bij de vleet dus. Waarna de gasten het karakteristieke museum kunnen bekijken, dat
NUMMER 01 • 2021
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
7
Gosse Haga doet ook veel vrijwilligerswerk voor Museum Sloten.
“IK BEN MIJN LEVEN LANG FLUITEND NAAR MIJN WERK GEGAAN” is gevestigd in het voormalige stadhuis. Met de prachtige verzameling ‘Laterna Magica’ (toverlantaarns), de oorspronkelijke burgemeesterskamer, en de kunst en de ‘kijkwand’ over het ontstaan van ‘Sipelstêd Sleat’, refererend aan de ui-vorm van het voormalig vestingstadje.
ERVARINGSDESKUNDIGE “Het mooie is dat ik veel van die verhalen uit eigen ervaring kan vertellen,” zegt Gosse Haga, “want als jochie van twaalf jaar vond ik niets mooiers dan met onze buurman, die melkvaarder was voor de zuivelfabriek, mee te varen langs al die kleine boerderijtjes in de Kooipolder en Brekkenpolder, waar wij de melk ophaalden en de vooraf bestelde boodschappen afleverden. We waren dus naast melkvaarder ook parlevinker, een soort varende supermarkt. Ik heb in die periode elk slootje en vaartje in de buurt van Sloten leren kennen, weet de bijzonderheden en eigenaardigheden van de daar gevestigde boerenfamilies, en kan daar mooie verhalen over vertellen. ’s Zomers gebeurde dat met de boot, maar in de winter, als er niet kon worden gevaren, deden we dat op schaatsen. Dat verklaart ook mijn affiniteit met zowel de watersport als het schaatsen.”
DE ’ACHT FAN SLEAT’ OP SKEELERS
“HET MOOIE IS DAT IK VEEL VERHALEN UIT EIGEN ERVARING KAN VERTELLEN”
Sleat is één van de Friese Elf Steden, dus nog even terugkomend op de Elfstedentocht: “In 2007 werden er in heel Friesland ter ere van het officiële honderdjarig bestaan van de Elfstedentocht op veel plaatsen in Friesland feestelijkheden georganiseerd. Zo ook in Sleat. In de voorbereidende vergaderingen daarop, waarbij de voorstellen van de respectievelijke voorzitters van alle verenigingen werden geïnventariseerd, stelde ik voor om de
‘Acht fan Sleat’, een schaatstocht die in strenge winters werd gereden, in 2007 op skeelers te organiseren. Dat idee werd met open armen ontvangen, waarna ik samen met schaatser Jappie van Dijk naar de KNSB ben gestapt met het voorstel. Ook daar was het enthousiasme groot, zodat in dat jaar een skeelerwedstrijd met de nationale top in en rond Sleat werd gereden ter ere van het eeuwfeest van de Vereniging De Friese Elf Steden.”
FLUITEND NAAR HET WERK Gosse Haga werd 72 jaar geleden geboren in Wijckel, als zoon van boerenarbeider Marten en ‘professioneel’ moeder Geeske. Hij had twee broers en twee zussen. De kinderen Haga kregen het vrijwilligerswerk met de spreekwoordelijke paplepel ingegoten want heit Marten maakte zich graag verdienstelijk in het vrijwilligerscircuit en mem Geeske liet haar stem horen in de ‘vrouwenbonden’. De familie Haga verhuisde naar Sleat toen vader een baan kreeg bij ‘de fabriek’ in Sleat; Gosse was toen elf jaar. Gosse werd metselaar en klom in de loop der jaren op tot uitvoerder. In Sleat leerde hij ‘zijn’ Klaske kennen, een boerendochter uit Molkwerum. Ze trouwden en Klaske zette een tweeling op de wereld, van beide soorten één. “Hadden we dat ook maar gehad”, lacht Haga. “Mijn zoon heeft aan de andere kant van Sleat een aannemersbedrijf, waar ik nogal eens te vinden ben en mijn dochter heeft in Veenendaal een grote Mensendieck praktijk. Vanuit mijn jeugd heb ik van mijn vader meegekregen dat het leuk is om wat voor anderen te doen in de vorm van vrijwilligerswerk. Dat geeft je dagelijkse bestaan zin en fleur. Ik ben mijn leven lang fluitend naar mijn werk gegaan en hetzelfde zie ik ook bij mijn zoon en dochter. Geven is veel leuker dan nemen.”
3 ETAGES VERLICHTING!
! r e 8 roep
He g
JANUARI AANBIEDING
MOOIE MODERNE
LEESLAMP
MET ENKELE EN DUBBELE LAMP
Enkele lamp Dubbele lamp NÚ € 59,00
NÚ € 82,50
Ondanks dat de winkel gesloten is mogen we WIJ wel bezorgen. Wilt u een van deze of een ander BEZORGEN! nog model snel in huis hebben bel dan voor het maken
Koop elders niet, wat De Boer Licht u biedt. Juist nu!
van een afspraak!
Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl
Maak kennis ze met on op: school Check websitde e provogroar het mma!
De krant is gewoon leuker! Uw krantendrukker sinds 1882
ADRES Werktuigenweg 9 8304 AZ Emmeloord
POSTADRES Postbus 1029 8300 BA Emmeloord
T W E
+31 (0) 527 630 200 hoekstrakrantendruk.nl info@hoekstrakrantendruk.nl
HEB JIJ JE SCHOOLKEUZE AL GEMAAKT? Kijk voor onze voorlichtingen en hoe je je kunt aanmelden op:
www.nordwincollege.nl Buitenpost / Heerenveen / Leeuwarden / Sneek
VMBO HAVO @RSGSNEEK
VWO @RSGMAGISTERALVINUS
RSG-SNEEK.NL/GROEP-8
(ONLINE) OPEN DAG WOENSDAG 20 JANUARI (Online) inloopavond* donderdag 11 februari
Voor ouders/verzorgers met kinderen in groep 8. Scan de qr-code en ga naar onze website voor meer informatie! *De (online) inloopavonden zijn onder voorbehoud.
lwoo - bb - kb - gtl (gl en tl) - mavo/havo - havo - atheneum - gymnasium
Riensingel 2 • zuyderzeelyceum-lemmer.nl
Onderdeel van:
Tusken de Marren INFORMATIEBIJLAGE VAN GEMEENTE DE FRYSKE MARREN | JANUARI 2021
INHOUD
• Gemeentegezicht: Klaas Ybema, beleidsadviseur • Hulp bij schulden: ‘We houden mensen een spiegel voor’ • Perspectiefnota 2021: Investeringen van A tot Z
Vergaderingen gemeenteraad Maandag 18 januari Petear, 20.00 uur
Woensdag 20 januari
Debat en Beslút, 19.30 uur
Woensdag 2 december
Debat en Beslút, 19.30 uur Kijk voor actuele informatie op: www.defryskemarren.nl/ gemeenteraad
Online nieuwjaarstoespraak en wensen Dit jaar werd de nieuwjaarstoespraak van onze burgemeester Fred Veenstra live uitgezonden, zodat belangstellenden deze op YouTube en Facebook konden volgen. Natuurlijk hopen we volgend jaar weer op een bijeenkomst in het gemeentehuis, maar toch bood dit een goed alternatief. De video is inmiddels 3.000 keer bekeken en terugkijken kan nog steeds: ga op internet naar Facebook of naar het YouTubekanaal van De Fryske Marren en kijk bij ‘nieuwjaarstoespraak 2021’. Impact In zijn toespraak stond Fred Veenstra stil bij de impact van het coronavirus op onze samenleving. De beperkingen die het virus bracht, het verdriet en de afstand van elkaar, maar ook de saamhorigheid en creativiteit die ontstonden. We zagen dit in het onderwijs, in de tehuizen en bij ondernemers. Hopelijk biedt het vaccin ons allen binnenkort weer meer ruimte. “Want wie we ook zijn, we missen het persoonlijke contact, de handdruk of de omhelzing, het zomaar even op bezoek gaan, een verjaardagsvisite. Als burgemeester heb ik al die persoonlijke contacten ook erg gemist. Het via de telefoon feliciteren van een 60-jaar getrouwd bruidspaar of iemand die 105 jaar wordt, is niet wat je wilt”.
75 jaar bevrijding 2020 had een speciaal jaar kunnen worden. “Op veel plaatsen hadden we stil kunnen staan bij 75 jaar bevrijding. In januari hebben we het indringende lichtmonument van Daan Roosegaarde in Lemmer mogen onthullen, maar daarna gingen alle optochten, herdenkingen, concerten en toneelvoorstellingen waar lang aan was gewerkt niet door. Heel jammer. Misschien gaan we er dit jaar nog iets van zien. En ook hier geldt: we zagen veel inventiviteit ontstaan. Op andere manieren konden we toch stilstaan bij de vrijheid waarin we hier al 75 jaar leven”.
Themabijeenkomst
‘isolatie’ Online cursus ‘politiek actief’ Onze gemeente organiseert samen met andere gemeenten een gratis training ‘Politiek Actief, wat voor jou?’. In vijf avonden leert u alles over democratie en politiek! De training vindt digitaal plaats, op vijf avonden in februari tot april. De training wordt gegeven op de woensdagavond, van 19.30 tot 22.00 uur: 17 februari / 3 maart / 10 maart 24 maart / 7 april. Aanmelden kan tot 29 januari via mail: griffie@defryskemarren.nl.
Wilt u weten hoe u het beste uw huis kunt isoleren? Tûk Wenjen - het energiebesparingsproject van gemeente De Fryske Marren organiseert op vrijdag 29 januari 2021 een gratis digitale themabijeenkomst ‘isolatie’ waarin verschillende isolatiemogelijkheden worden besproken. Daarnaast wordt er ingezoomd op de verschillende isolatiematerialen en worden er handige tips & tricks gegeven door een energie-expert, die aangeeft waar u op kunt letten bij het isoleren van uw woning. Aanmelden kan via tukwenjen.nl/events/ themabijeenkomst-isolatie
Plannen 2021 Onderdeel van de live-uitzending waren de nieuwjaarswensen van de wethouders, die ieder op een eigen locatie stonden en vertelden over hun plannen voor 2021. Denk aan woningbouw, onderwijshuisvesting, duurzaamheid, cultuur en inclusiebeleid. U kunt zowel de toespraak van de burgemeester als de voornemens van de wethouders terugzien via de uitzending op YouTube of Facebook van De Fryske Marren. Het linkje vindt u ook op onze website.
Strooien in gemeente De Fryske Marren Als wegbeheerder heeft de gemeente een zorgplicht voor het in goede en veilige staat verkeren van wegen. We strooien in totaal meer dan 480 kilometer aan openbare wegen en fietspaden. Dit vereist een goede organisatie. Om snel op gladheid te kunnen reageren heeft de gemeente tien strooiploegen die elk een deel van het wegennet voor hun rekening nemen. Als het nodig is, zullen zij uitrukken. We streven ernaar om binnen ongeveer drie uur de hoofdwegen in de gemeente, buiten én binnen de bebouwde kom en de busroutes te strooien. Welke straten strooien we als eerste? • de belangrijkste ontsluitingswegen in het buitengebied; • de wegen die het openbaar vervoer gebruikt; • de wegen met een ontsluitende functie voor een wijk;
• doorgaande fietsroutes; • en overige wegen die belangrijke verkeersstromen verwerken. In alle overige woonstraten strooien we niet standaard. Bij hevige sneeuwval of ijzel nemen we ook andere wegen zoveel mogelijk onder handen. Bekijk onze strooiroutes op www.defryskemarren.nl/strooien.
Tusken de Marren | Informatiebijlage van gemeente De Fryske Marren | januari 2021 verschijnt maandelijks huis-aan-huis als bijlage van GrootdeFryskeMarren. Redactie communicatie gemeente De Fryske Marren, postbus 101, 8500 AC Joure, telefoon 14 05 14 E-mail redactie@defryskemarren.nl. Tekst Letterhuis, Esther van Opzeeland | gemeente De Fryske Marren.
COLOFON
Gemeentelijke activiteiten kalender
10
Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JANUARI 2021
GEMEENTEGEZICHT Klaas Ybema, beleidsadviseur
BELEIDSADVISEUR KLAAS YBEMA NEEMT AFSCHEID Op 14 januari neemt Klaas Ybema afscheid als beleidsmedewerker maatschappelijke ontwikkeling bij gemeente De Fryske Marren. Meer dan veertig jaar zette hij zich in voor het sociaal domein. Sinds 2012 werkt Klaas bij gemeente De Fryske Marren. Daarvoor werkte hij bij gemeente Súdwest-Fryslân. “Ik heb op verschillende plekken in de regio gewerkt”, steekt Klaas van wal. “In april 1979 ben ik begonnen als stagiair op het gemeentehuis in Balk van gemeente Gaasterland, later gemeente Gaasterlân-Sleat. In de avonduren studeerde ik maatschappelijk werk.”
FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN
“Al vrij snel kon ik bij de gemeente aan de slag als bijstandsconsulent. Ik hielp inwoners die geen werk hadden of te weinig geld om van te leven. Vroeger was de drempel om hulp te zoeken erg hoog. Tegenwoordig is de zorg en ondersteuning dicht bij de inwoners georganiseerd. Bovendien zijn we als gemeente veel beter gaan samenwerken met professionals, welzijnsorganisaties en andere hulpverleners om inwoners zo snel mogelijk te helpen met duurzame oplossingen voor hun problemen.”
Meedoen
Klaas Ybema
Klaas ontdekte al vroeg in zijn carrière dat bewegen én meedoen belangrijk is om mensen verder te helpen. Klaas: “Rond 1985 kwam er tegenover het gemeentehuis van Balk een sportschool boven de plaatselijke kroeg. Een keer per week ging ik daar in de middagpauze met mijn collega’s fitnessen. En inmiddels train ik er al 35 jaar. Ik voel me daar goed bij − niet alleen fysiek, maar ook mentaal. Het is
ook mijn uitgangspunt voor het sociaal domein: je moet mensen in beweging brengen en passende kansen bieden. Voor de meeste mensen is het erg moeilijk om terug te keren naar de arbeidsmarkt als je langdurig afwezig bent geweest. Dan heb je hulp nodig om weer in het ritme te komen en arbeidsfit te worden.”
FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN
Re-integratie
Klaas Ybema voor het pand van De WurkJouwer
Vijfentwintig jaar lang werkte Klaas bij gemeente Gaasterlân-Sleat. Eerst als consulent en later als beleidsmedewerker. “In 2005 ging de afdeling sociale zaken van gemeente Gaasterlân-Sleat fuseren met vijf andere gemeenten. Uit deze samenwerking is de Intergemeentelijke Sociale Dienst Zuidwest-Fryslân ontstaan”, legt Klaas uit. “Binnen deze organisatie richtte ik me op het beleid voor werk, inkomen en Wmo (Wet maatschappelijke ondersteuning). Aanvankelijk was ik de enige beleidsmedewerker, maar dat bleek al gauw niet te doen vanwege de hoeveelheid werk. Ik heb de Wmo aan anderen overgelaten en me volledig gericht op re-integratie van mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Daar voelde ik me helemaal thuis.”
Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl
‘Ik ben trots als mensen weer een doel in het leven vinden’ Project TX33
In zijn carrière heeft Klaas veel activiteiten en projecten opgezet voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Klaas: “Een bijzonder project was de restauratie van een Fries vissersschip uit 1918: de Blazer TX33. Voor dit project hebben we een reintegratiewerkplaats opgezet in Makkum. Een groep uitkeringsgerechtigden hielp mee om het zeilschip nieuw leven in te blazen. Zo kregen ze de kans om werkervaring op te doen. En dat bleek een goede zet. De meeste deelnemers hebben na het project een passende baan gevonden of een opleiding gevolgd om zich verder te ontwikkelen.”
Trots
“Het Blazerproject was de voorloper van de huidige WurkJouwer”, zegt
Klaas. “Aanvankelijk was dit een dagbestedingsproject voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt. Toen ik bij gemeente De Fryske Marren ging werken, hebben we het project De WurkJouwer omgevormd naar een werkleerbedrijf, waar ook andere doelgroepen terecht kunnen. Schoolverlaters uit het speciaal onderwijs bijvoorbeeld, maar ook nieuwkomers met een taalachterstand of mensen met een chronische beperking. Bij De WurkJouwer krijgen inwoners de kans om zich te ontwikkelen en via Pastiel door te stromen naar betaald werk. Voor wie dat niet haalbaar is, gaan we op zoek naar andere activiteiten, zoals dagbesteding of vrijwilligerswerk. Ik ben trots als mensen (weer) een doel in het leven vinden. Dat is altijd mijn drijfveer geweest.” Inmiddels heeft Klaas zijn taken overgedragen aan collega’s. Deze zomer staat er − als corona het toelaat − nog een afscheidsfeest gepland. Klaas: “Ik kijk ernaar uit. In de tussentijd ga ik mijn vrijheid benutten en van mijn gezin genieten. Ik heb vier kleinkinderen en de vijfde is op komst.”
11
FOTO: RIANNA HILARIUS, STUDIO SPONTAAN
www.defryskemarren.nl
Van links naar rechts: Geart de Jong (budgetcoach), Gesiena Dijkstra (senior medewerker schulddienstverlening bij De Fryske Marren) en Feitse van Dijk (budgetcoach)
HULP BIJ SCHULDEN
‘We houden mensen een spiegel voor’ Geldproblemen houden we meestal voor onszelf. We schamen ons ervoor, of zijn te trots om hulp te vragen. Het gevolg is vaak dat de schulden alleen maar toenemen. Met een nieuwe werkwijze op het gebied van schulddienstverlening wil de gemeente signalen eerder opvangen, inwoners beter begeleiden en het taboe zoveel mogelijk doorbreken. De nieuwe aanpak is onderdeel van het nieuwe beleid van de gemeente ten aanzien van armoede en schulden. De werkwijze is goed afgestemd op de Wet gemeentelijke schuldhulpverlening, die in is gegaan per 1 januari 2021. Deze wet maakt de uitwisseling van persoonsgegevens voor schulddienstverlening door gemeenten en andere betrokken organisaties mogelijk. Het doel hiervan is om mensen met financiële problemen eerder en beter ondersteuning te laten krijgen. “Gemiddeld duurt het vijf jaar na het ontstaan van de eerste schuld voordat inwoners zich bij ons melden voor hulp”, vertelt Gesiena Dijkstra, senior medewerker schulddienstverlening. “Vaak is de situatie dan al behoorlijk schrijnend geworden. Hoe eerder je erbij bent, hoe makkelijker het allemaal is om te buigen.”
- Gesiena -
‘Hoe eerder je erbij bent, hoe makkelijker het is om te buigen’
Proactief benaderen
Tot voor kort verrichtte elke medewerker van het team schulddienstverlening dezelfde werkzaamheden: het afleggen van huisbezoeken om inwoners met geldproblemen te coachen en het begeleiden van degenen die vervolgens terechtkwamen in een intensiever schulddiensttraject. Met de nieuwe manier van werken ligt het eerste deel nu in zijn geheel bij Feitse van Dijk en Geart de Jong, die beiden optreden als budgetcoach. Het tweede deel verzorgen de andere leden van het team. “Dankzij de verdeling van taken kunnen wij meer tijd besteden aan ‘de voorkant’, zoals het proactief benaderen van inwoners met betaalachterstanden en schulden”, zegt Geart. “Daarvoor werken we nu nauwer samen met bijvoorbeeld woningcorporaties, zorgverzekeraars, energiebedrijven en Sociaal Werk De Kear. Die organisaties kunnen ons immers wijzen op signalen van financiële problemen.”
Inzicht in eigen gedrag
Is er contact gelegd met een inwoner of heeft die zichzelf aangemeld, dan brengen Feitse en Geart eerst de situatie in kaart. Feitse: “Het is belangrijk om te weten hoe de schulden precies zijn ontstaan. De oorzaak kan bijvoorbeeld baanverlies zijn, maar ook
- Geart -
‘Iemand moet zélf inzien dat het anders moet’ het gedrag van de persoon zelf. Denk aan verslavingen, impulsaankopen of mensen die simpelweg niet hebben geleerd om goed met geld om te gaan.” Met coaching helpen Feitse en Geart deze inwoners dan om het tij te keren. Geart: “We houden mensen een spiegel voor, zodat ze meer inzicht krijgen in welke rol hun eigen gedrag heeft gespeeld bij het ontstaan van de problemen. Pas wanneer iemand zélf inziet dat het anders moet, kunnen stappen in de goede richting worden gezet. Elke stap, klein of groot, is voor de betreffende persoon een ervaring van succes. Zo krijgt hij of zij steeds meer het gevoel weer controle over zijn of haar leven te hebben.”
Helder en laagdrempelig
Een ander aspect van de nieuwe aanpak is meer aandacht voor heldere communicatie. Dit betreft niet alleen
de informatie op de website van de gemeente, maar bijvoorbeeld ook de soort brieven die ze verstuurt naar inwoners. “Een deel van hen is laaggeletterd; bij hen moet je niet aankomen met allerlei juridische termen”, legt Gesiena uit. “Aan de hand van beeldbrieven willen wij ervoor zorgen dat wat we communiceren voor iedereen goed te begrijpen is.” Verder doet het team schulddienstverlening zijn best om het taboe dat aan schulden kleeft te doorbreken. Feitse: “Wij maken het zo laagdrempelig mogelijk om contact met ons op te nemen, gaan open het gesprek aan en laten merken dat we niet oordelen. Schulden kunnen iedereen overkomen. Gebeurt het u, vraag dan op tijd om hulp en zet zo zelf de eerste stap naar een oplossing.” Zie ook komuitjeschuld.nl.
- Feitse -
‘Wij laten merken dat we niet oordelen’
12
Informatiebijlage gemeente De Fryske Marren JANUARI 2021
DE PERSPECTIEFNOTA 2021
INVESTERINGEN VAN A TOT Z
Begin 2020 heeft de gemeenteraad de Perspectiefnota 2021 vastgesteld. In deze nota zijn tientallen grote en kleine investeringen opgenomen. De meesten vanaf 2021, sommigen alvast gereserveerd voor over enkele jaren. Het zijn veel uiteenlopende onderwerpen die aan bod komen, van armoedebestrijding tot zonnepanelen. Ze hebben één ding gemeen, ze zijn allemaal op korte termijn noodzakelijk. De investeringen worden verwerkt in de begroting van de gemeente.
BRUGGEN, SLUIZEN EN STEIGERS
WEGEN EN VAARWEGEN
De brug in de Oenemawei in Terkaple (4) is aan het einde van zijn levensduur. Deze wordt in 2021 vervangen. Een andere brug die aangepakt wordt is de Riensluisbrug in Lemmer (8). Begin 2021 wordt de gehele brug weer bij de tijd gebracht. Ook de Flevobrug in Lemmer (5) moet opgeknapt worden. In 2022 wordt de elektrische installatie vervangen.
Om het komende jaar enkele weggebruikers veilig te houden, investeren we in de vervanging van wegen (11). Ook reserveren we in 2021 en 2022 extra geld voor het onderhoud van beschadigde wegen door droogte en veeninklinking (23). Met dat geld vervangen we diverse wegen en fietspaden. Ook voor vaartuigen investeren we in 2021 en 2022 in het vervangen van oeverconstructies in vaarwegen (12), zoals walbeschoeiing. Een nieuwe verbinding op water en land komt er bij het Woudagemaal in Lemmer. Daar leggen we een wandelpad en voetgangerspont (13) aan vanaf het strand.
In onze gemeente beheren en onderhouden we 233 bruggen. Voor 2021 reserveren we budget voor het vervangen van kleine bruggen (6) die niet meer gerepareerd kunnen worden. Er is daarnaast te weinig geld beschikbaar voor het structurele onderhoud van bruggen en viaducten (3). Daarom wordt er vanaf 2024 jaarlijks extra geld in de onderhoudspot gestopt. Ook de Lemstersluis is toe aan renovatie (7). Onder andere metselwerk, trappen en lantaarns worden hersteld. Niet veel verderop in Lemmer vervangen we de auto- en calamiteitensteiger (9) aan het eind van de Vuurtorenweg. Zo kunnen binnenvaartschippers hun auto weer op- en afladen en bij calamiteiten kunnen personen van boord gehaald worden. Ook de steiger langs de Vuurtorenweg (10) wordt vervangen.
MEER WETEN? Wilt u meer weten over een specifieke investering? Op www.defryskemarren.nl/ perspectiefnota kunt u ze inclusief het te investeren bedrag terugvinden in de Perspectiefnota 2021. Het nummer tussen haakjes achter elke post is het nummer van de investering in het document.
Of scan de QR-code!
Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: Kijk voor het actuele gemeentenieuws op: www.defryskemarren.nl www.defryskemarren.nl
Om bijvoorbeeld onze stoepen goed toegankelijk te houden voor alle inwoners, gaan we aan de slag met het wegnemen van obstakels (22).
ONDERHOUD
DUURZAAMHEID
De afgelopen jaren is er meer openbaar groen gekomen in de gemeente. We reserveren daarom meer geld voor groenonderhoud (15). Door bijvoorbeeld nieuwe woonwijken zijn er ook meer lantaarnpalen in de gemeente gekomen. Voor onderhoud van deze openbare verlichting (16) is extra geld beschikbaar. Mooier weer zorgt voor meer bezoekers aan onze stranden. Dit vraagt ook om meer onderhoud van die stranden (17) en opruimen van zwerfafval. Voor vervanging van speeltoestellen in speeltuinen (51) besloot de gemeenteraad alsnog extra geld beschikbaar te stellen.
Met een door 2.700 zonnepanelen overdekt parkeerterrein (14) bij Swimfun-Sportfun in Joure kunnen we het complex gasloos maken. Hierdoor gaat de energierekening fors omlaag. Ook staat de gemeente de komende jaren voor een paar duurzaamheidsuitdagingen, zoals: de RES, Transitievisie warmte en klimaatadaptatie. Voor projectleiding en communicatie hebben we extra personeel (18) nodig. Om inwoners te ondersteunen bij het verduurzamen van hun woning en wijk, reserveren we geld voor energieloket Tûk Wenjen en de Transitievisie warmte (24).
Een andere vorm van onderhoud is die aan Rijksmonumenten in onze gemeente. De Stichting BRM is eigenaar van 26 monumenten en ontvangt voortaan 20% extra subsidie voor het beheer en onderhoud van die monumenten (21).
Na het overstappen op blauwe diesel, gaan we ook onze gladheidsbestrijding verduurzamen (25). We stappen daarom over van zout naar pekelwater en maken ons strooimateriaal daarvoor geschikt.
www.defryskemarren.nl
VEILIG WERKEN Onze buitendienst is al enkele jaren VCAgecertificeerd. Om onze medewerkers veilig te laten werken (19) investeren we extra in training en opleiding. Ook investeren we extra in wettelijk verplichte NEN3140 en PFAS-keuringen (20).
ONDERWIJS & SPORT
: F OTO
H.P.B
U RG
E
C R (C
LIN
C
T EN
IE
3.
0)
De komende jaren zijn er een aantal schoolgebouwen (27) die vervangen worden. Om voor de (duurzame) nieuwbouw voldoende geld te hebben, wordt er de komende jaren extra vrijgemaakt. In Sint Nicolaasga en Idskenhuizen wordt gesproken over een samenwerking tussen Renado en VVI voor een sportpark (33). Voor dat voorbereidende gespreksproces hebben we geld beschikbaar gesteld. Ook hebben we het beheer en onderhoud van sportmeubilair (28) overgenomen van een paar binnensportaccommodaties en hebben we in 2021 een tekort op beheer van buitensportaccommodaties (29).
13
SOCIAAL DOMEIN Eind 2020 is er nieuw beleid vastgesteld voor armoede en schuldhulpverlening (35). Voor de uitvoering reserveren we structureel extra geld. Als gevolg van de corona-crisis is er de komende jaren extra bijstandsverlening voor zelfstandigen (34). Ook zetten we extra in op proactief toezicht op de besteding van Wmo-geld (36) en willen we het komende jaar de uitgaven voor jeugdhulp (37) extra beoordelen op effectiviteit.
ORGANISATIE Tot slot zijn er nog een paar posten voor de gemeentelijke organisatie en haar dienstverlening. Om de dienstverlening van onze organisatie goed te faciliteren, is er extra ICT-personeel (2) nodig. Om onze medewerkers goed bereikbaar te laten zijn, op kantoor en tijdens thuiswerken, wordt extra geld vrijgemaakt voor de aanschaf van mobiele telefoons (1).
CULTUUR, GEZONDHEID EN EVENEMENTEN Samen met inwoners en instellingen werken we in 2021 aan nieuw cultuurbeleid (30). Voor de uitvoering in 2021 reserveren we alvast geld. Een andere culturele investering is die voor de herinrichting van Museum Sloten (32). Om het in 2020 vastgestelde gezondheidsbeleid (31) goed uit te kunnen voeren, hebben we het jaarlijkse budget verhoogd. We werken aan nieuw beleid voor evenementen, en stellen de bezuiniging op ondersteuning van evenementen (26) een jaar uit zodat die in 2021 hopelijk weer plaats kunnen vinden.
EXTRA GELD OPZIJ VOOR CORONA-STEUN Naast deze voorstellen heeft de gemeenteraad ook aan het college gevraagd om geld opzij te zetten voor maatschappelijke instellingen. Verenigingen die het door de corona-crisis niet lukt om zelfstandig te functioneren, kunnen bij de gemeente om steun vragen. Sport, cultuur en dorpshuizen zijn het cement in onze samenleving, maar komen helaas niet in aanmerking voor landelijke of provinciale regelingen. Hoe deze regeling precies gaat werken, wordt op dit moment uitgewerkt.
deFryskeMarren
14
deFryskeMarren
#FACETOFACE MARTIN JANS fotografie JOHAN BROUWER tekst GEA DE JONG-OUD
“Je moet iets met mensen hebben” Studenten. Jonge mensen, bezig met hun opleiding en het halen van hun diploma. Maar… Wat voor mens willen ze zijn? Met welke vragen lopen ze rond? Wat speelt er op de achtergrond? Wat houdt hen bezig? Studentenpredikant Martin Jans uit Joure beweegt zich te midden van hen. De één biedt hij een luisterend oor, met een ander gaat hij in gesprek en weer anderen ontmoet hij bij de activiteiten die hij organiseert. “Ik heb veel vrijheid in mijn werk. Ik hoef niet te bekeren. Ik hoef alleen maar mezelf te zijn.”
Zelf heeft Martin Jans twee studies afgerond. Hij heeft ervan genoten. “Ik begon met Tropische Veehouderij in Wageningen. Daarna studeerde ik Theologie. Na als dominee werkzaam te zijn geweest in Oudemirdum/ Nijemirdum, Sondel en Joure, werk ik nu als predikant buiten de muren van de kerk. Ik ben daar waar de studenten zijn. Zelf hou ik veel van leren en studeren, dus ik voel me goed thuis in deze omgeving.”
hem om met hun eigen telefoon. Met de NoPhone, gewoon een stukje plastic, kunnen ze niet bellen, niet internetten en geen foto’s maken. Op deze manier ontdekken ze het leven off-line. Hoe ga je zonder telefoon om met je tijd? En met je relaties? Hoe oriënteer je je in de wereld? Hoe vraag je hulp als je de weg niet weet en geen telefoon hebt? Na afloop evalueren we deze ervaring.”
STUDENTENPREDIKANT
LOKET VOOR LEVENSVRAGEN
Als studentenpredikant in Zwolle bij de Hogeschool Windesheim, ArtEZ Hogeschool voor de Kunsten en de Hogeschool KPZ werkt Martin Jans te midden van jongeren in de leeftijd van 17 tot 24/25 jaar. “Deze jongeren zijn bezig met hun toekomst. Ze willen hun diploma halen. Maar op de achtergrond speelt er van alles in hun leven. Sommigen hebben al veel meegemaakt. Bijvoorbeeld op het gebied van gezondheid/ziekte, een overlijden, moeizame relaties met ouders of anderen, liefdesproblemen of hele andere zaken. Dat er ruimte en tijd is voor hun levensvragen is belangrijk. Hiervoor kunnen ze bij mij aankloppen. De relatie met mij is ‘ongeladen’. Daar bedoel ik mee dat ik een ambtsgeheim heb. De informatie die ik hoor, wordt niet gedeeld en heeft geen invloed op beoordelingen. We kunnen vrijuit spreken.”
In januari 2020 opende Jans het ‘Loket voor levensvragen’, pal naast de receptie in het hoofdgebouw van Windesheim. “Ik zat er zelf, elke dag. Het is natuurlijk iets ludieks. Maar het laat wel degelijk iets zien. Ik merkte dat studenten aan de slag gingen met lastige vragen en ook dat ze benieuwd waren naar mijn antwoorden hierop. Natuurlijk is er die studie en willen ze dat diploma halen. Maar wat voor mens willen ze zijn? Welke andere zaken spelen er op de achtergrond en hoe gaan ze daarmee om? Daar is minder aandacht voor.”
KLOOSTERWEEKEND
“De huidige generatie jongeren is ongelofelijk open. Ze vragen ook van mij directheid. Ze hoeven zich niet los te worstelen van hun religieuze opvoeding. Ze zijn onbevangener en komen spontaan bij mij of ze vinden mij via internet. Ik heb veel vrijheid in mijn werk. Ik hoef niet te bekeren. Ik ga om met studenten van diverse geloofsovertuigingen. Moslimstudenten vinden het fijn om met iemand contact te hebben, die begrijpt wat het geloof voor hen betekent. Het gaat om respect en verbinding. Ik hoef alleen maar mezelf te zijn.”
Een andere verbindende activiteit, gericht op zingeving, is het kloosterweekend. Studenten kunnen een aantal dagen in een klooster verblijven. “Ik weet niet waarom mensen meegaan”, vertelt Jans. “Ze weten dat vaak zelf niet eens precies. Sterker nog, de helft van de deelnemers omschrijft zichzelf als ‘niet gelovig’. Wat zorgt er dan voor dat ze naar een klooster willen? Concentratie, focus, en verlangen naar eenvoud, dat zijn zaken die ik vaak hoor. En studenten willen graag ‘de ervaring’ meemaken. Hoe is het in deze compleet nieuwe omgeving? Hoe is het om 48 uur bij elkaar te zijn? Er hoeft niet zoveel. Je kunt workshops volgen, diensten bijwonen en het leven in het klooster ervaren. De dag wordt afgesloten met een trappistenbiertje.”
NOPHONE
MODULE LEVENSKUNST
Het organiseren van inspirerende activiteiten zorgt ervoor dat Jans makkelijk contact maakt met de jongeren. Lachend vertelt hij: “Studenten kunnen bij mij gratis de nieuwste NoPhone proberen. Ze ruilen
Met Martin Jans als docent kunnen studenten deelnemen aan de Module Levenskunst. Jans: “Ze gaan hun eigen levensvraag, die een degelijk onderzoek verdient, onderzoeken. Dit doen ze samen
“HET GAAT OM RESPECT”
met andere studenten, met de literatuur, de kunst, met ontmoetingen met onbekenden en socratische gesprekken. Voor deze module kunnen ze studiepunten verdienen.”
SPATIE PODCAST “Voor boeiende gesprekken over zingeving, religie en levensvragen, is ‘SPATIE Podcast’ ontwikkeld, gebaseerd op thema’s uit het magazine SPATIE, gemaakt door en voor studenten. Inspirerende mensen zoals rapper Typhoon, broeder Thomas, een monnik in de Achterhoek, oud-wielrenner Marijn de Vries en journalist Fokke Obbema hebben hieraan hun medewerking verleend.”
KUNSTPROJECT IN GEVANGENIS Een kunstproject dat voor 2020 op het programma stond, kon helaas nog niet doorgaan door corona. “Misschien kan het dit jaar plaatsvinden”, hoopt Jans. “Het is bij dit project de bedoeling dat de gedetineerde en de student in duo’s schilderingen maken op de binnenkant van de buitenmuur. Het project is letterlijk bedoeld om verder te kijken. Wat is je uitzicht? Waar kijk je naar? Studenten komen op een locatie waar ze anders niet zouden komen. Het zal hun beeld van een ‘gedetineerde’ veranderen. Aan de andere kant komen de gedetineerden in contact met studenten. Zelf loop je bij de organisatie van een project tegen allerlei onverwachte zaken aan. De muur die beschilderd wordt, is zeven meter hoog. Hoe kun je aan de bovenkant schilderen? Met een steiger. Maar een steiger plaatsen in een gevangenis, is dat een goed idee?” En lachend besluit Jans: “Je moet geïnteresseerd zijn in mensen, in wat hen beweegt. Iets met mensen hebben is een voorwaarde voor deze baan.”
NUMMER 01 • 2021
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
15
Troch de tiid Undernimme yn koroanatiid
Ayold Wiersma As lyts jonkje boartet Ayold Wiersma graach mei syn keukentsje. Sûnt koart is hy eigener fan Herberg Foestrum yn Westergeast. ‘Ik meitsje graach iten, ik brou myn eigen bier en ik mei graach foar minsken soargje. Wêr kin dat better as yn myn eigen herberch?’ Op 10 oktober wurdt de herberch offisjeel iepene. Mar trije dagen letter moat de saak troch nije koroanamaatregels wer ticht. ‘Gelokkich koe ik de B&B-keamers fan ’t simmer al ferhiere en hie ik dochs wat ynkomsten.’
‘Koroana hat myn bedriuw hielendal stillein. Acht jier ha ’k knokt om in grut festival op de kaart te setten en libje te kinnen fan myn eveneminten.’ Hy jout net op mar betinkt oare mooglikheden. ‘Ik woe wol wat oars mar wist noch net wat. Doe seach ik in advertinsje fan in hinneboer dy’t boereaaien ferkocht. Ik tocht: aaien ite we allegear, se binne sûn en as ik oan de doar kom ha wy ek noch wat sosjaal kontakt.’
Lambert en Anneke de Boer Lambert en Anneke de Boer eksploitearje sûnt 1992 bar en kafetaria De Gaast yn St. Nyk. ‘St. Nyksters meie graach in bierke drinke en ek graach in patatsje ite. Dêrom is de kombinaasje perfekt.’
Stadichoan krijt Kornelis it byld foar eagen en hy wurdt bliid fan wat er sjocht. Hy rydt nei de hinneboer en keapet 2500 aaien. Yn trije dagen is hy útferkocht. Hy neamt syn bedriuw ‘t Blije Ei. Nei in wike krijt er ek fraach nei biologyske griente. ‘Dêrom ferkeapje ik no ek De Blije Zak: in pakket mei biologyske griente, fruit en smoothy.’ Twa wike nei de start is Kornelis wer frijwat yn bedriuw. ‘As jo earne yn leauwe en dat ek útstrielje, dan komt it op je paad. Mar fansels hoopje ik dat myn eveneminten oar jier wer mooglik binne. Dan kin myn frou simmers moai by de doarren del!
Ayold is in man dy’t tinkt yn folle glêzen. ‘As minsken net nei it restaurant komme kinne, dan komt it restaurant wol nei de minsken ta.’ Hy begjint mei it konsept Thuisrestaurant. As minsken reservearje wurdt net allinnich harren iten besoarge, mar ek de tafel moai klear makke. Sels de ober komt mei om it iten út te servearjen. ‘Dêrmei ha minsken dochs it gefoel dat se efkes noflik út iten binne.’
Mardjantie Kneefel Sûnt 2016 hat Mardjantie Kneefel, dochter fan in Yndonezyske heit en in Fryske mem, de Thuistoko yn it stasjonsgebou fan Akkrum. Dêr jout se workshops, fersoarget se catering en kinne minsken iten ôfhelje. ‘Us heit wie gek op iten. De smaken en geuren fan Yndonezië sitte yn ús bloed.’
De reaksjes binne tige posityf. Ayold fielt him ôfgryslik stipe troch de mienskip. ‘Minsken út it doarp tinke om my en oarsom krekt sa. Sa fersoargje ik no it iten by myn kollega’s fan de oare B&B yn it doarp, sadat ek dêr gasten komme kinne.’
Foto’s en tekst troch Arie & Cynthia Bruinsma fan Vuurvinders.
De passy foar muzyk krijt hy mei fan syn beppe. ‘Alle sneinen gie ik nei har ta. Dan pakte se har harmoanika út it boppeste laadsje fan de kast en spile se foar my. Ik harke fassinearre en woe dat ek graach kinne.’
Troch de koroanakrisis moat de kroech slute. ‘Doe’t wy it nijs hearden siet hjir in groepke stamgasten oan de bar. Wy lieten de wurden op ús ynwurkje. Mar sy seinen: wy sille jim helpe, wy kinne it iten besoargje! Ien fan de jonges bea syn giele autootsje oan. In oar sei: we knoopje der in iisko op!’ De mannen meitsje in skema en al gau binne der alle wykeinen guon dy’t patat besoargje wolle. ‘Oant de dei fan hjoed ta kinne wy rekkenje op in grutte ploech maten. It is hiel bysûnder dat se dat no al sa lang foar ús dogge. It seit wat oer de mienskip dêr’t wy yn wenje. Wy hearre no al: nea wer mei ophâlde!’
Sander sjocht muzyk as in universele taal. ‘Minsken kinne efkes harren sykte of soargen ferjitte. Efkes de sinnen fersette. Muzyk bringt oantinkens boppe en helpt emoasjes te ferwurkjen. Ast no jong bist of âld; it is in taal dy’t elkenien ferstiet.’ Willy van Assen Willy van Assen is dûnsjuf en dûnsmakker. Al hiel lang dûnset se mei de lytse Fryske bernefreon Tomke; bygelyks foar de Afûk en biblioteken. Begjin maart fan dit jier stiet al har wurk ynienen stil. ‘Ik hie de jûn fan de parsekonferinsje in oerlis mei Tryater. Wy sieten mei-inoar foar in grut skerm. Wy wisten net wat ús oerkaam.’ As opdrachtjouwers de projekten foar nei de simmer ôfbelje, beseft se de ympakt earst echt.
Lambert kin best in lekker patatsje bakke, mar syn hert leit by de kroech. ‘Ik bin kroechbaas, dat is myn wurk. Dat sosjale, dat is myn libben. Ik mis it ôfgryslik. Ik sil net de iennige wêze, mar wat sjoch ik wer út nei normaal.’ De lockdown yn maart fan dit jier komt hurd oan by Mardjantie. ‘Sneons hie ik myn lêste workshop en sneintejûns moast de toko ticht. Mar ik tocht daliks: ik moat sjen wat ik kin en wat mei. Doe kaam ik op it idee om lunches te fersoargjen, sa’t ik simmers altyd al doch. Ik bin daliks begûn mei de ferkeap fan eigenmakke Yndonezyske woarstebroadsjes en pasteitsjes.’ It idee slacht oan en de ferkeap rint as in trein. Ek wreidet se de mooglikheden foar it ôfheljen út. En begjint se mei har Kleintje Toko; in lyts winkeltsje mei farske krûden, lytse kadootsjes en pakketsjes. ‘Sa besykje ik de minsken by my belutsen te hâlden en bliuw ik belutsen by de minsken.’ Mardjantie fielt har tige stipe troch sawol famylje en freonen, klanten mar ek troch de bining mei oare ûndernimmers út it doarp. Se komme hieltyd wer en stimulearje har om troch te gean. ‘Ik jou myn dream net samar op. Ik hoopje dat as ús romte wer wat tanimt, myn dream ek wer romte krijt. Foaral de workshops; it wurkjen mei groepkes fyn ik geweldich moai. It kontakt mei de minsken en mei-inoar iten siede, dat mis ik it aldermeast.’
06 - 10 26 88 31
Tsjin de tiid dat Nederlân te meitsjen kriget mei de earste weach beslút Sander de bewenners en it personiel fan ferpleechhuzen in hert ûnder de riem te stekken troch bûtenoptredens te jaan. Der ûntsteane in soad inisjativen troch organisaasjes dy’t de kultuersektor stypje. Sander krijt subsydzje om mear bûtenoptredens te fersoargjen. Omrop Fryslân freget him om te floggen, en dat makket him sichtber en smyt him mear boekingen foar optredens op. ‘It wie de iennige manier om noch mei muzyk dwaande te wêzen.’
It giele weintsje besoarget alle wiken fan tongersdei oant snein tusken fiif en acht oere. ‘As it hiel drok is spring ik sels wolris by mei myn eigen auto. Dan sjoch ik faak teloarstelde gesichten fan bern dy’t it giele weintsje misse. It toeterke is lûd en dúdlik werkenber. Dat fine de bern fansels prachtich!’
Ayold sjocht út nei de takomst. ‘Ik moast myn nije plannen foar letter nei foaren helje. Wa wit binne wy krekt dêrtroch wol fierder as wy earder tochten. As dit allegear foarby is dan wol ik minsken in plak biede om elkoar wer te moetsjen. In plak dêr’t ferhalen harren wurk dwaan kinne.’ Kornelis Punter Gewoanwei organisearret Kornelis Punter út Skearnegoutum muzykeveneminten, mar op ’t heden giet er by de doarren del om aaien en grientepakketten te ferkeapjen. Hy is noch mar koartlyn begûn en hat al in moai nustje klanten. ‘Minsken steane al op de dyk op my te wachtsjen.’ Troch de koroanakrisis binne alle eveneminten dit jier ôfsein. It rekket Kornelis hurd.
mei myn band spylje kind. Dochs ha ik nea tocht: it komt net goed.’
Sander Metz Trije jier lyn sei muzikant Sander Metz syn baan yn de soarch op om syn fokus nei de muzyk te ferskowen. Hy is sjonger en gitarist fan de band Van Geeft ‘M, dirigint fan in koar en muzykagooch yn meardere ferpleechhuzen. Mar dan slacht it koroanafirus ta. ‘Al myn muzikale wurksumheden foelen stil. Ik soe it ôfrûne jier 175 kear optrede. It is no desimber en ik ha mar fjouwer kear
Dochs slagget it har om de oandacht te rjochtsen op nije mooglikheden. ‘Sa kaam ik op it idee om online dûnsles mei Tomke te jaan.’ Willy leit har idee foar oan Omrop Fryslân. Dêr binne se tige entûsjast. De opnamen begjinne yn ‘e simmer, as it bûten sa’n 35 graden is. ‘Dêr stie ik mei myn mûtse op en myn sjaal en wanten oan te dûnsjen!’ Sels hat se har hiele libben dûnse. ‘Foar mysels is dûnsjen hiel belangryk omdat ik der sa lokkich fan wurd en dat gelok ek trochjaan wol oan bern. Dûnsjen is goed foar dy; foar dyn emoasjes en foar de motoryk. It is belangryk om te witten hoe’t dyn liif wurket. Dat hast nedich om letter wer oare dingen te learen.’ Willy komt altyd wer yn beweging, letterlik of figuerlik. Sa stiet se yn it libben. Se wol úteinlik graach wer efter it skerm wei. ‘Dûnsje op byld is prachtich. Mar myn liif is myn ynstrumint. Ik mis it kontakt, it oanreitsjen. Ik hoopje dat wy dat net ferlieze.’
Tweebaksmarkt 52 – Postbus 20120 – 8900 HM Leeuwarden – (058) 292 59 25
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
17
TEKST EN BEELD DOUWE BIJSLMA / GEWOAN DWAAN
deFryskeMarren
“MET DE OVERNAME VAN DE HOEKE IS MIJN JONGENSDROOM UITGEKOMEN’’ SJOUKE EN ELSKE BOUMA UIT SINT NYK
2021 is voor het echtpaar Sjouke (33) en Elske Bouma (30) uit Sint Nicolaasga goed begonnen. Vol trots staan ze aan het begin van het jaar voor hun pas aangekochte pand, het huidige muziekcafé en snackbar De Hoeke. Over enkele jaren zal hier de vers-specialistenwinkel ‘Tres Vers’ zijn gevestigd. Café De Hoeke, voorheen Het Witte Huis, heeft een lange historie van horecagebruik en was tijdens de jaarlijkse Sint Nykster Merke in september altijd een belangrijke plek, voor hele generaties feestvierders. De vorige eigenaren, Erik en Lya Boonstra, sloten begin september 2020 definitief de deuren. Eigenlijk stond de De Hoeke al langer te koop, maar mede door de coronacrisis was de passie voor de horeca dit najaar geheel verdwenen bij de Boonstra’s. Er waren al verschillende potentiële kopers geweest, maar de verkoop liep keer op keer spaak. Totdat slagersvakman Sjouke Bouma zijn zinnen op het pand zette.
ging, was Sjouke Bouma er als de kippen bij en nam meteen contact op met Erik en Lya Boonstra om de mogelijkheid van overname te bespreken. Nadat ze het eens waren geworden over de prijs, kwam al vrij vlot het sein van zijn financieel adviseur en de bank op groen te staan. Daarmee kon begin 2021 het voorlopige koopcontract worden ondertekend. De eerste felicitaties van dorpsbewoners die voorbij komen, omdat ze het nieuws al hebben gehoord, neemt Sjouke glimlachend in ontvangst.
BAKJE KOFFIE De bevlogen Sjouke Bouma begon tijdens zijn slagersopleiding als leerling in de slagerij van de plaatselijke supermarkt. Daarna vervolgde hij zijn loopbaan via de Keurslager in Balk. Er volgde een periode waarin Sjouke de Europese slagerstitel pakte, en hij kwam bij Jellesma’s Verstriade terecht. De winkel was toen eigendom van ‘de Bakkers van Verloop’. In de loop van 2018 besloot Sjouke dat hij de winkel over wilde nemen. Na het drinken van een bakje koffie met Jozeph Verloop werd dat besluit op 1 januari 2019 bekrachtigd. Een minpuntje bleef
Bouma runt in het dorp Tres Vers met daarin een bakkers-, slagersen groetenafdeling. Hij bekeek het beeldbepalende pand van Boonstra en zag mogelijkheden. Het bleek echter dat er nog een andere gegadigde was. “Dan denk je: ‘Dat is jammer. Maar goed, dan gaan we verder op de huidige plek’.” Toen hij hoorde dat die koop toch niet door
FOTO: GOOGLE.COM
SEIN OP GROEN
Het huidige pand van Tres Vers aan de Gaastweg in Sint Nicolaasga.
echter dat het een bestaande winkel en een huurpand was.
MAN MET EEN MISSIE Sjouke: “Ik droom al jaren over een geheel eigen stek. Met de overname van De Hoeke is mijn jongensdroom uitgekomen.” Sjouke Bouma is een ambitieuze ondernemer. Dat hij een man met een missie is werd al op jonge leeftijd duidelijk. Als zevenjarige schreef hij in een schrift op wat zijn toekomst over dertig jaar zou zijn. “Over dertig jaar ben ik getrouwd en heb ik kinderen”, zo staat in het schriftje te lezen. “Ik heb dan een restaurant en ik ben zelf chef-kok. Het wordt een groot restaurant en er zit ook een cafetaria bij.” Met het in het huwelijk treden met Elske, de geboorte van hun dochters Sanne Geertje en Marije Saapke en de verhuizing naar het café annex snackbar heeft Sjouke zijn vroeg uitgestippelde toekomst behoorlijk waar weten te maken. Zij het dat het niet een restaurant is geworden, maar een eigen verswinkel. Al draait het bij Tres Vers natuurlijk helemaal om de liefde voor eten.
CAFÉ EN SNACKBAR VERDWIJNEN Over wat de plannen zijn, nadat ze naar alle waarschijnlijkheid in maart de sleutel krijgen, is Sjouke duidelijk. Feit is dat het café en de snackbar verdwijnen. De verswinkel wordt van de huidige locatie verhuisd naar de nieuwe plek. “We gaan eerst de bovenste verdieping verbouwen en daar gaan we dan wonen”, aldus Sjouke. “Als dat klaar is, wordt er gestart met de indeling en de verbouwing van de benedenverdieping. Daar krijgen de bakker, slager en groenteboer hun plek. Ook zullen klanten op het terras kunnen genieten van bijvoorbeeld koffie met gebak en belegde broodjes. De naam ‘Tres Vers’ blijft. Die naam is als vers-specialist al goed bekend in de regio, daar gaan we dus niets aan veranderen.” Wanneer de winkel aan de Gaastweg 2 de deuren zal openen, kunnen Sjouke en Elske nu nog niet zeggen. “Het zal in ieder geval niet eerder dan in 2024 worden.”
WORD ABONNEE!
Problemen door de toeslagenaffaire? Neem contact met ons op!
EN ONTVANG HET MAGAZINE, DAT SCHAATSEN NÓG LEUKER MAAKT, IN DE BRIEVENBUS!
6 nummers voor maar € 25,95 per jaar
Woont u in gemeente De Fryske Marren en bent u in de problemen gekomen door de kinderopvangtoeslag van de Belastingdienst? Neem dan contact op met gemeente De Fryske Marren: Mail shv@defryskemarren.nl Telefoon 14 05 14
Of neem een proefabonnement van drie nummers voor maar
Het volgende magazine verschijnt 15 januari!
€ 15,95
Ook leuk als cadeau!
GA NAAR www.proskating.nl/abonneren OF BEL Tel. +31(0)251-25 79 24
WEGENS SUCCES HERHA
Geef uw naam en telefoonnummer of emailadres aan ons door. Wij nemen dan binnen 2 werkdagen contact met u op. Samen gaan we in gesprek om te bekijken wat we voor u kunnen doen. De Belastingdienst zette de afgelopen jaren bij ouders onterecht de kinderopvangtoeslag stop en vorderde het uitgekeerde geld terug. Heeft u als gevolg hiervan hulp nodig? Bijvoorbeeld bij schulden, gezondheidsproblemen, inkomensverlies, het vinden van werk of bij de opvoeding van de kinderen? Dan willen we graag met u in contact komen om te helpen. Het is ons niet bekend hoeveel gezinnen in onze gemeente in de problemen zijn gekomen door fouten bij de Belastingdienst. Vanwege de privacyregels mag de Belastingdienst geen namen doorgeven aan ons. Daarom doen wij deze oproep om u bij ons te melden.
ALD!
HEEFT U NOG EEN TESTAMENT VAN JAREN GELEDEN? En twijfelt u of u in Corona-tijd wel naar de notaris moet gaan voor een check-up? Meld u zich dan aan voor de:
TESTAMENT TESTSTRAAT Hoe werkt het: - U scant kopieën of foto’s van de bladzijden van uw huidige testament en mailt deze naar info@notarisalberda.nl of deponeert deze in de brievenbus aan de Kortestreek 16 in Lemmer. - Vermeld daarbij uw telefoonnummer en eventuele bijzonderheden met betrekking tot uw familiesituatie. - Vervolgens belt of mailt één van onze (kandidaat-)notarissen u. Het testament nemen we met u door en suggesties van verbetering worden aan u voorgelegd.
U BESLIST OF U UW TESTAMENT WILT AANPASSEN OP BASIS VAN HET ADVIES. Van harte welkom in onze teststraat! Kortestreek 16 8531 JG Lemmer T: 0514 561712 E: info@notarisalberda.nl
www.notarisalberda.nl
mr. DORIEN KOOPMANS-DE BOER ERFRECHT-SPECIALIST
deFryskeMarren
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
19
TEKST EN BEELD WIM WALDA
deFryskeMarren
ANNET OUD-HOLLANDER
“SCOUTING IS DE TIJD VAN JE LEVEN” Annet Oud-Hollander (47) is al jaren geleden aangetreden als interim-voorzitter van De Borgergroep Scouting Joure. Dat bleek haar wel te liggen, zodat de noodzaak om op zoek te gaan naar een andere voorzitter niet echt nijpend meer was en ze anno 2021 nog steeds de voorzittershamer hanteert. GrootDeFryskeMarren neemt een kijkje achter de schermen van de Jouster scoutinggroep.
Elias Annes Borger Elias Annes Borger was een zoon van Anne Kerstens en Sibbeltje Tieles Tieleman. Zijn vader was een koopman en jeneverstoker in Joure, waar Elias Annes Borger Latijn en Grieks leerde. Op 17-jarige leeftijd trok hij naar Leiden om met beperkte middelen te studeren voor het predikantschap. Op 7 juni 1807 promoveerde hij tot doctor in de Godgeleerdheid. Ambities om tot Buitengewoon Hoogleraar te promoveren werden vertraagd door de inlijving van Nederland bij Frankrijk. Na het vertrek van de Fransen in 1815 werd hij gewoon hoogleraar in de theologie. In 1817 werd Borger ook nog aangesteld tot hoogleraar in de algemene geschiedenis en Griekse letterkunde.
“De Borgergroep, die inmiddels zestig jaar bestaat, dankt haar naam aan een bekende Jouster, Elias Annes Borger, hoogleraar in de theologie”, licht Annet Oud-Hollander de naam van de scoutinggroep uit Joure toe. “En dus niet aan het aardappelras Borger, zoals velen denken”, zegt ze er breed lachend achteraan.
Elias Borger trouwde in 1814 met jonkvrouw Abrahamina van der Meulen, de zus van een Amsterdamse predikant. Een jaar later stierf zij echter in het kraambed. In 1819 trouwde hij opnieuw, ditmaal met jonkvrouw Cornelia Scheltema. Begin 1820 stierf ook zij in het kraambed, samen met een pasgeboren kind. Als gevolg hiervan raakte Borger in een zware depressie. Acht maanden na de dood van zijn tweede vrouw overleed ook Borger, op 36-jarige leeftijd. Hij werd begraven in Katwijk.
VERKENNERS EN WELPEN ‘De Borgergroep’ is opgericht in 1960, aanvankelijk met alleen verkenners (jongens van 11-15 jaar), nu scouts geheten. Twee jaar later werd er ook een welpenhorde opgericht (jongens van 7-11 jaar). In 1980 kwamen er twee meisjesgroepen bij. Tegenwoordig heeft Scouting De Borgergroep vier leeftijdsgroepen, ook wel speltakken genoemd: welpen, scouts, explorers en stam, en zijn de groepen gemengd, jongens en meisjes door elkaar. Een eigen ‘troephuis’ werd in 1966 gerealiseerd, naast ‘De Brug’ in Joure. Sinds 2002 zijn ze gevestigd aan de Koarte Ekers in Joure in het clubgebouw ‘Twaresom’.
Ter nagedachtenis aan Borger zijn er een school en een Scoutinggroep (De Borgergroep) naar hem vernoemd. Zowel in Joure als in Katwijk, Voorburg en Amsterdam is een straat naar hem genoemd.
de lerarenopleiding Frans, verdween de scouting naar de achtergrond. Ik had inmiddels een baan als directiesecretaresse bij Hochwald Foods in Bolsward, maar het begon toch weer te kriebelen. Ik miste die hechte groep. Ik vind het leuk om kinderen iets te leren en ze te zien groeien. Daarbij kon ik uit mijn eigen ervaring putten, omdat ik vanaf mijn achtste jaar op scouting heb gezeten. Ik werd leidster van één van de groepen.
In 1973 kwam de padvinderij in heel Nederland onder de vleugels van Scouting Nederland, dat daarmee de grootste jeugd- en jongerenorganisatie van ons land werd, met meer dan 110.000 leden. De leden van Scouting De Borgergroep onderscheiden zich van andere groepen door middel van hun geel-blauwe das, de kleuren van het Jouster wapen.
Wat maakt scouting zo leuk?
Annet Oud: “Uitdagingen aangaan, spannende dingen beleven en vaardigheden aanleren, waardoor je eigenschappen ontwikkelt waar je je hele leven lang wat aan hebt. Dat zijn dingen die centraal staan bij Scouting De Borgergroep. We doen dat op een laagdrempelige, maar uitdagende en spannende manier voor vier verschillende leeftijdsgroepen. We werken met gemengde groepen, jongens en meisjes door elkaar.We bieden de groepen een op hun leeftijd afgestemd breed scala aan uitdagende activiteiten aan, die moeten helpen bij de ontwikkeling van een aantal karaktereigenschappen, zoals zelfstandigheid, saamhorigheid, zelfredzaamheid en sociaal functioneren. Op het gebied van
sport en spel, creativiteit, expressie, koken, outdoor-activiteiten als vuur maken en knopen leggen. Als scouts bijvoorbeeld bepaalde knopen foutloos beheersen of met beperkte middelen een vuurtje kunnen maken, krijgen ze daarvoor een insigne. Bij het onderdeel koken gaan de kleinsten, de welpen, bijvoorbeeld cupcakes maken of een pannenkoekje bakken, terwijl de leeftijdsgroep daarboven, de scouts, zelf een vuur aan moeten leggen, de ingrediënten voor een maaltijd in moeten kopen en de gerechten klaar moeten maken. Dit alles uiteraard onder het toeziend oog van de leiding.”
Hoe ben jij zelf bij De Borgergroep terechtgekomen?
“Ik ben in 1981 bij de scouting terechtgeko-
men doordat we op school een uitnodiging kregen om eens bij de ‘kabouters’ te komen kijken. Ik was toen een jaar of acht en ben er samen met een groepje vriendinnen naartoe gegaan. Om een lang verhaal kort te maken, ik werd toen kabouter. Toen onze groep vier jaar later ophield te bestaan omdat de leidsters er mee stopten, ben ik overgestapt naar De Borgergroep en mocht ik meteen mee op jubileumkamp omdat de groep 25 jaar bestond. Ik heb daar alle groepen doorlopen en werd uiteindelijk leiding van de jongste groep. Dat gebeurde eigenlijk automatisch. Het is een beetje familie van je geworden wanneer je er zoveel jaren bijzit. In mijn studietijd, achtereenvolgens meao, een opleiding tot directiesecretaresse en
Ontstaan van scouting Grondlegger van scouting, dat in Nederland vroeger ook wel ‘padvinderij’ of ‘verkennerij’ werd genoemd, was Robert Baden-Powell, luitenant-generaal in het Britse leger. Hij ontwierp een jeugdspel dat werd beschreven en gepropageerd in zijn boek ‘Scouting for Boys’. Het boek legt sterk de nadruk op voor moderne begrippen gedateerde eigenschappen, maar de erin gepropageerde ‘normen en waarden’ houden onverkort de gemoederen bezig en spelen zeker ook in de huidige scouting nog een belangrijke rol. Sinds 1908 zijn er vijftien herdrukken van het boek verschenen. De ideeën van Baden-Powell werden getest tijdens een jongenskamp op Brownsea Island, hetgeen resulteerde in het ontstaan van scoutinggroepen, eerst in Engeland, later in de rest van Europa en de wereld. Scouting begon in Nederland in 1910, toen in enkele steden de eerste groepen ontstonden. Sinds 15 september 2005 is koningin Máxima de beschermvrouwe van Scouting Nederland, die hiermee wijlen prins Claus opvolgde. De Wereldjamboree, een grote bijeenkomst van scouts in de leeftijd van 14 tot en met 17 jaar uit landen, verspreid over de gehele wereld, wordt net als de Olympische Spelen één keer per vier jaar in een ander land gehouden. De Wereldjamboree werd tweemaal in Nederland gehouden, in 1937 in Vogelenzang en in 1995 in Biddinghuizen.
Toen ik mijn vriend, later mijn man, Jan ontmoette, kreeg ik ook ‘een leven naast de scouting’. Ik wilde niet meer iedere zaterdag naar de ‘opkomsten’ en uiteindelijk heb ik plaats gemaakt voor andere leiding. Het contact verwaterde een beetje en dat voelde niet goed. Toen ik dan ook werd gevraagd om als groepsbegeleidster in het bestuur te komen, een verbindingsfunctie tussen de leiding en het bestuur, hoefde ik daar niet lang over na te denken.”
INTERIM- VOORZITTER “Dat heb ik een aantal jaren gedaan. Toen de zittende voorzitter aangaf te willen stoppen, bleek het moeilijk om een nieuwe voorzitter te vinden, zodat ik die taak als interim op mij heb genomen, totdat er iemand voor die taak zou zijn gevonden. Haha, die situatie bestaat nu, in 2021, vele jaren later nog steeds. En ik moet toegeven dat ik het erg leuk ben gaan vinden. Kinderen die het leuk vinden om spannende uitdagende dingen te doen zijn welkom om eens een kijkje te komen nemen in ons ‘troephuis’ op de Koarte Ekers. Ook vrijwilligers die bereid zijn om een steentje bij te dragen op welk vlak dan ook – leiding, schoonmaak, klussen, manusjes-van-alles – zijn meer dan welkom. Ik weet uit ervaring dat de scoutingtijd een fantastische tijd en waardevolle periode in je leven is.”
20 cm diameter
46 cm
llatie
Prijs incl. insta
0 2 , 8 € 99
Voorkomt kalkaanslag en filtert je drinkwater Zamarra Kok Kalkaanslag is een grote ergernis; het maakt de toiletpot bruin, douchetegels dof en is slecht voor apparaten. Daarom heb ik een Big Green kalkpreventie apparaat met koolstoffilter laten installeren. Zacht water (en dus koffie en thee) smaakt beter en de waterkoker blijft schoon. Ik kan met een kwart minder (vaat)wasmiddel toe en hoef geen speciale sanitairreiniger meer te gebruiken. Vooral het gebrek aan kalkaanslag in de badkamer scheelt erg veel poetswerk. Helaas moet ik de douche nog wel nadrogen, omdat anders opgedroogde waterdruppels met magnesiumresidu zichtbaar blijven. Telegraaf, 4 juli 2020
ALLE VOORDELEN OP EEN RIJTJE BIG GREEN WATER ONTHARDER
Voorkomt kalkaanslag Verwijdert bestaande kalk Verbetert waterkwaliteit Filtert op chemicaliën Ongefilterd kraanwater
Gefilterd met de Big Green
Behoudt gezonde mineralen Verspilt geen water Werkt zonder zout Gebruikt geen stroom Geen afvoer nodig
Nel Zeer tevreden met de Big green. We hadden een ontharder met zout maar vanwege het zout in je drinkwater waren we daar niet blij mee. Omdat we een natrium arm dieet volgen werd ons geadviseerd om de ontharder weg te doen. Na installatie van de big green merken we meteen verschil aan ons drinkwater, de smaak is veel lekkerder. De kalkaanslag komt niet meer terug. Het werkt geweldig. Edam, 4 januari 2021
Jaap Jurjen en Froukje Veenstra Wij zijn nu vier weken in het bezit van de BigGreen. Wij zijn super tevreden. Alles is schoner (koffiezetapparaat, was-en afwasmachine, douchecabine etc.) en zachter. En het water smaakt inderdaad lekkerder. Inmiddels onze lieve buren ook hiervan in kennis gesteld, en ook zij zijn nu bezitters geworden van de BigGreen. Zegt het voort, zegt het voort. Sumar, 26 januari 2020
Onderhoudsvrij Milieuvriendelijk Duurzaam
Filter geplaatst in kruipruimte
Filter geplaatst in meterkast
Verwijdert sediment, zware metalen en chemicaliën
De Big Green wordt geleverd en geïnstalleerd door een van onze ervaren installateurs. Zo bent u ervan verzekerd dat alles perfect werkt, heeft u voortaan geen last meer van kalkaanslag en
Actie:
kunt genieten van zuiver drinkwater.
1-ste vervangfilter volgend jaar
GRATIS!
www.big-green.nl • Informatie 0299-321188
LIFESTYLE TRENDS
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
21
Voorkom huidproblemen bij het dragen van mondkapjes
DOOR: FETTJE BAJEMA (Schoonheidsspecialist, eigenaresse Huidsalon Fettje)
Nu we al wat langer de mondkapjes dragen, komen er toch ook meer huidproblemen voor. Dit ervaar ik bij mijn klanten die bijvoorbeeld de hele dag hun neusmondmasker moeten dragen doordat zij in de zorg, in de supermarkt of als beveiliger op het vliegveld werken. Een veelvoorkomend huidprobleem dat ik hoor en zie zijn talgklierontstekingen rondom de mond en/of de kaaklijn. In dit artikel geef ik je zoveel mogelijk informatie en tips om je huid goed in conditie te houden. Eerst is het belangrijk om te weten wat een talgklier is en wat voor functie deze heeft.
ziekteverwekkers en irriterende stoffen. En het beschermt tegen uitdroging en vochtverlies.
Talgklieren zijn trosvormige klieren die in de bovenste laag van de lederhuid liggen (dit is de tweede huidlaag). De grootste talgklieren komen voor op de behaarde hoofdhuid, het gezicht en de bovenste delen van de borst en rug. De afvoerbuisjes van de talgklieren zelf monden uit in de huidporiën. Deze zijn duidelijk zichtbaar in de huid. Zij kunnen verschillend van vorm en grootte zijn (bij een jonge vette huid hebben ze een ronde vorm en bij een verslapte huid, als gevolg van huidveroudering, hebben ze een ovale vorm).
Een talgklierontsteking ontstaat vaak doordat het afvoerbuisje verstopt is geraakt. Bijvoorbeeld door het niet (goed) schoonhouden van je huid en door wrijving van bijvoorbeeld een mondneusmasker. Maar ook hormonen kunnen ervoor zorgen dat de talg dikker wordt en hierdoor niet meer goed kan vloeien door het talgklierafvoerbuisje. Met als gevolg dat de talg blijft zitten en onderhuids ophoopt. Hierdoor raakt de huid geïrriteerd en ontstaat er een ontsteking.
De talgklier scheidt talg uit. Talg is een mengsel van vetzuren, vetalcoholen en celresten. De talg komt via de talgklierafvoerbuisjes en de talgklierporiën op de huid terecht. Dit heeft een nuttige functie; talg houdt het haar en de huid soepel en vet. Daarnaast verhoogt het de weerstand tegen
Schoonhouden van je huid is dus erg belangrijk. Kies voor een product die past bij jouw huidconditie. Hiervoor kun je advies vragen bij je schoonheidsspecialist. Zij kijkt naar jouw huid, maar stelt ook de juiste vragen om erachter te komen welk reinigingsproduct en -methode je het beste kunt gebruiken. Ook wanneer je geen make-up draagt is het toch van belang
je huid iedere dag te reinigen. Invloeden van buitenaf, zoals uitlaatgassen en fabrieksuitstoot, komen op de huid terecht en laten een laagje achter.
Enkele voorbeelden van goedwerkende werkstoffen bij talgklierontstekingen zijn o.a:
Daarnaast is het belangrijk om één à twee keer per week (afhankelijk van je huidconditie) je huid door middel van een scrub of peeling te exfoliëren. Je lost hiermee een gedeelte van de dode huidcellen op waardoor het talgklierafvoerbuisje minder snel verstopt raakt.
Salicylzuur verwijdert voorzichtig
Droog de huid niet uit maar overvoed deze ook niet. Het uitdrogen van de huid heeft een stimulerend effect op de talgaanmaak van de huid. Hierdoor wordt je huid nog vetter met als gevolg dat je huid nog onrustiger wordt.
genoemd, vermindert de kans op infecties, normaliseert de talgafscheiding, bevordert de wondgenezing en vertraagt het verouderingsproces (dus vitamine A kun je ook uitstekend gebruiken om je huid te verjongen). Let wel: alleen een stabiele vorm van vitamine A geeft de beste werking. Dit zorgt er wel voor dat de verkoopprijs daarvan hoger uitvalt dan bij een product met een laag vitamine A aftreksel.
Geef je huid wel de juiste voeding. Zorg ervoor dat in de crème geen parafine- of lanoline-achtige werkstoffen zitten. Dit legt een laagje over de huid waardoor het talgklierafvoerbuisje verstopt raakt en je talgklierontstekingen stimuleert.
dode huidcellen en zorgt dat de aanmaak van nieuwe huidcellen wordt versneld. Hierdoor groeien huidcellen sneller waardoor poriën de ruimte krijgen om makkelijker open te gaan en de uitvoer van talg te bevorderen.
Vitamine A, ook wel retinol
“Voor ondernemers die ook nú alles eruit willen halen wat erin zit.” erkend MKB advies | risico management | verzekeringen | verzuim | voordeel
0515 424 789 | info@octras.nl
ABONNEER JE NU!
BELEEF 4x TERSCHELLING VOOR MAAR € 22,50 PER JAAR
Ook leuk om als cadeau te geven!
Ja!
IK NEEM EEN ABONNEMENT OP TERSCHELLING MAGAZINE!
Naam ............................................................................................................................................................................................................................................................................ Adres
..................................................................................................................................................................................................................................................................
Postcode
......................................................................................................................................................................................................................................................
Woonplaats Telefoon E-mail
............................................................................................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................................................................................................................................
Ik geef het jaarabonnement cadeau en stopt automatisch. Het abonnement is bestemd voor:
Naam
.................................................................................................................................................................................................................
Adres
.................................................................................................................................................................................................................
Postcode Woonplaats
.............................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................
..................................................................................................................................................................................................................................................................
Voor een jaarabonnement van 4 nummers betaal ik € 22,50. Ik machtig Terschelling Magazine het abonnementsgeld automatisch van mijn rekening af te schrijven. Bankrekeningnummer: Handtekening:
.....................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................................
Het abonnement loopt tot wederopzegging, tenzij wij zes weken voor afloop van de abonnementsperiode een schriftelijke opzegging hebben ontvangen. Cadeau-abonnementen stoppen automatisch na 1 jaar. Stuur of email deze bon naar: Ying Media BV t.a.v. Terschelling Magazine, Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek | info@yingmedia.nl
Voor meer informatie of vragen kunt u contact opnemen met: Ying Media BV: info@yingmedia.nl of bel 0515-745005
TM-abonnement_adv_TM_2-1.indd 1
17-04-19 07:43
In verband met COVID-19/Coronavirus Zoals het kabinet bekend heeft gemaakt zijn de verscherpte maatregelen van kracht. Op de achtergrond blijven wij uiteraard druk bezig. Telefonisch, per mail en WhatsApp blijven we daarom gewoon bereikbaar en zullen wij in overleg kijken wat de mogelijkheden zijn.
Duimstraat 36 • Echtenerbrug • 0514 541 006 • melchers-dejong.nl MEUBELS • VLOEREN & RAMEN • ZONWERING • SLAAPKAMERS • BOOT- & HERSTOFFERING
&FIT
GEZOND
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
23
BEWONERS NIJ MARIËNACKER
BLIJVEN IN BEWEGING
Beweging is goed voor lichaam en geest. Ook voor ouderen is bewegen belangrijk. In woonzorgcentrum Nij Mariënacker in Workum worden de bewoners op allerlei manieren gestimuleerd om in beweging te blijven. Medewerker Geertje Elzinga heeft er zelfs een speciale opleiding voor gevolgd.
Weer van waarde Weer vanwerk waarde zijn door zijn door werk Groepsactiviteit in Nij Mariënacker (Deze foto is gemaakt voordat het coronavirus uitbrak)
Al jaren is Geertje Elzinga werkzaam als welzijnsmedewerker in Nij Mariënacker. In deze hoedanigheid viel ze wel eens in bij de gymnastiek als de gymlerares op vakantie was. Dit vond ze zó leuk om te doen dat ze vier jaar geleden besloot zich hierin te specialiseren. Ze schreef zich in voor de eenjarige opleiding ‘seniorensport’ op het CIOS in Heerenveen. “We deden wel eens een activiteit met een bal of ballon, maar ik wilde meer verdieping.” Nu onderneemt ze wekelijks bewegingsactiviteiten met de bewoners. “In Nij Mariënacker hebben we verschillende beweeggroepen. Zo is er een beweeggroep voor de ouderen, die in Nij Mariënacker wonen. Omdat deze bewoners veelal in een rolstoel zitten of afhankelijk zijn van een rollator doe ik met deze groep oefeningen op en rond de stoel. Maar er is ook een beweeggroep voor de bewoners van de aanleunwoningen en de ouderen uit de stad. Voor deze groep zijn de oefeningen wat actiever en door de hele ruimte. De oudste deelnemer is zelfs 95 jaar!” Naast het leiden van de beweeggroepen gaat Geertje ook met de bewoners naar buiten. “We gaan bijvoorbeeld op de duofiets de stad in. Laatst ben ik met een bewoner naar zijn oude huis gefietst. Zelf ben ik niet zo bekend in Workum, maar met behulp van Google Maps is het gelukt. Zo’n fietstochtje is voor mij een kleine moeite, maar voor meneer was het heel bijzonder om even terug te zijn. En we waren lekker in de buitenlucht, dat is altijd goed.” Vanwege het coronavirus liggen bepaalde beweegactiviteiten stil. “Dat vind ik wel heel jammer. Samen met vrijwilligers hadden we bijvoorbeeld iedere vrijdag een actieve wandelclub. We liepen door Workum en dat deed de mensen goed. Even een praatje met een oude bekende, die we tijdens het wandelen tegen kwamen. Nu wandel ik met één of twee bewoners met de rollator
Meer informatie
Geertje Elzinga
“Lekker bewegen en sociale contacten zijn onder andere de ingrediënten om gezond oud te worden” door het park. Ook hadden we één keer per maand bewegen met de kinderen van de Sint Ludgerus school. Hopelijk kan dat ook weer.” Wat door de corona ook stilligt zijn de trainingen ‘valpreventie, beter in balans’. Ook hier is Geertje speciaal voor opgeleid om deze trainingen te geven. “Deze trainingen zijn voor de 65-plussers die zich onzeker voelen bij het wandelen, met of zonder de rollator, of tijdens het fietsen.” Om het bewegen nog meer te stimuleren krijgt de binnentuin van Nij Mariënacker in 2021 een opknapbeurt. Er komen beweegtoestellen én er komen kippen en konijnen. “Bewegen kan op heel veel verschillende manieren. Je hoeft niet per se een uur te gymmen. Met een bewoner wandelen in de tuin, de dieren voeren of kruiden halen voor de keuken is ook bewegen.” Geertje vindt het bewegen met ouderen heel leuk om te doen. Ze geniet ervan als bewoners plezier hebben en meezingen met oude bekende liedjes. “Onder andere lekker bewegen en sociale contacten zijn belangrijke ingrediënten om gezond oud te worden. Ik vind het een eer om dit te mogen doen. En ik heb het idee dat de mensen het ook leuk vinden, want ze komen elke week weer”, sluit ze lachend af.
Meer weten over bewegen voor ouderen in Nij Mariënacker? Neem contact op met de locatie via: 0515 - 436 820.
Henny van Rijs (50 jaar) werkt bij Hamilton Bright: een leverancier van sales- en marketingdiensten. Het bedrijf heeft meerdere het binnenen buitenland. Henny Henny vanvestigingen, Rijs (50 jaar)inwerkt bij Hamilton Bright: een werkt op de vestiging in Sneek. Via Pastiel werkt ze hier als leverancier van sales- en marketingdiensten. Het bedrijf heeft cateringmedewerkster. Een die bij haar Henny past! meerdere vestigingen, in hetfunctie binnenengoed buitenland.
“ “
werkt op de vestiging in Sneek. Via Pastiel werkt ze hier als Blij met werk cateringmedewerkster. Een functie die goed bij haar past! Henny is van verschillende markten thuis. Eerder heeft ze gewerkt als Blij met werk schoonmaakster verkoopster, en Henny is van verschillende markten horecamedewerkster. Al deze kwaliteiten thuis. Eerder heeft ze werk. gewerkt als combineert ze nu in haar Henny: verkoopster, schoonmaakster “Ik werk als cateringmedewerkster en bij horecamedewerkster. deze kwaliteiten Hamilton Bright. DrieAldagen per week combineert ze nu in haar werk. verzorg ik normaal gesproken deHenny: lunch. “Ik werk als cateringmedewerkster bij Maar helaas heeft corona ‘roet in het Hamilton Bright. Drie dagen per week eten’ gegooid. De lunchroom is om die verzorg ik normaal gesproken lunch. reden grotendeels gesloten. de Gelukkig Maar helaas heeft corona ‘roet in zijn er andere werkzaamheden die ikhet nu eten’ gegooid. De lunchroom om die kan oppakken. Elke ochtend isbegin ik reden grotendeels gesloten.Ik Gelukkig met een schoonmaakronde. maak de zij n erschoon andereinwerkzaamheden die ik nu tafels de lunchroom en daarna kan oppakken. Elke ochtend begin ik help ik in het magazijn.” Henny is blij dat met een schoonmaakronde. Ik maak de ze, ondanks de coronacrisis, nog steeds tafels schoon in de lunchroom en daarna aan het werk kan blij ven. help ik in het magazijn.” Henny is blij dat ze, ondanks de coronacrisis, nog steeds Nuttig maken aan het werk kan blijven. zag Henny haar Negentien jaar geleden
leven er heel anders uit: haar zoon werd Nuttig maken geboren. Drie jaar later kreeg ze ook Negentien jaar geleden Hennyerhaar nog een dochter. Henny:zag “Ik wilde zijn leven er heel anders uit: haar zoon werd voor de kinderen. Daarom besloot ik te geboren. Driewerken. jaar later kreeg ze ook stoppen met Maar de kinderen nog een dochter. Henny: “Ik wilde er zijn werden groter en hadden steeds minder voor de kinderen. Daarom besloot ik te zorg nodig. En dan slaat de verveling stoppen met werken. Maar de kinderen wel eens toe. Ik wilde mezelf graag weer werden groter en en hadden steeds minder nuttig maken weer van waarde zijn zorg nodig. En dan slaat de verveling door te werken. Maar het bleek erg lastig wel eens toe. wildeeen mezelf weer om na al die tijIk d weer baangraag te vinden.” nuttig maken en weer van waarde n Zo kwam Henny in beeld bij Pastiel. zij Via door te werken. Maar het bleek erg lastig Pastiel volgde ze een sollicitatietraining. om al die tijd weer een baan te vinden.” HaarnaPastiel-jobcoach hielp haar met het Zo kwam Henny in beeld bij Pastiel. Via schrijven van sollicitatiebrieven. En toen Pastiel volgde ze een sollicitatietraining. kwam er bij Pastiel een vacature binnen Haar Pastiel-jobcoach hielp haarwas metsnel het van Hamilton Bright. De match schrij ven van sollicitatiebrieven. En toen gemaakt. “Zonder hulp van Pastiel was kwam bij Pastiel vacature dit nieter gelukt!” zegteen Henny blij. binnen van Hamilton Bright. De match was snel gemaakt. “Zonder hulp van Pastiel was dit niet gelukt!” zegt Henny blij.
Ik wilde mezelf graag weer nuttig Ik wilde mezelf maken door te graag weer nuttig werken. maken door te werken. Jaarcontract
Bij Hamilton Bright vinden ze de lunchpauze belangrijk. “Het is onderdeel Jaarcontract van de bedrijfsvoering. Door gezamenlijk Bij Hamilton ze ben de te lunchen laad Bright je weer vinden op. Daarna lunchpauze belangrij k. “Het is onderdeel je ook weer veel productiever. Mooi van bedrijhier fsvoering. Door gezamenlij k dat de Henny haar steentje aan kan te lunchen laad je weer op. Daarna ben bijdragen,” vertellen officemanagers je ook en weer veel productiever. Linda Jantina. Beiden zijn Mooi erg dat Henny hier haar steentje aan kan tevreden. Linda: “Henny is flexibel en bij vertellen offize cemanagers nudragen,” het coronacrisis is vult haar uren Linda Jantina. Beiden n erg anders en in. Maar na de crisis zij gaat ze tevreden. Linda: “Henny is fl exibel en zeker weer terug naar de lunchroom, nu coronacrisis is vultopzehaar haar best! uren daarhetvoelt Henny zich anders in. Maar na de crisis gaat ze We zijn zó tevreden dat Henny weer zeker weer terug naar de lunchroom, een jaarcontract heeft gekregen.” De daar voelt Henny zich op haar best! samenwerking met Pastiel loopt al jaren. We zij n zó tevreden dat Henny Henny is niet de enige medewerkerweer die een jaarcontract heeft gekregen.” De hier via Pastiel werkt. Jantina: “Hamilton samenwerking met Pastiel loopt al jaren. Bright wil graag mensen die een afstand Henny nietde dearbeidsmarkt enige medewerker die hebbenis tot een kans hier via Pastiel werkt. Jantina: “Hamilton geven. Het is mooi dat je dan als bedrijf Bright wileen graag mensen die een afstand mensen geschikte werkplek kunt hebben tot de arbeidsmarkt een kans bieden!” geven. Het is mooi dat je dan als bedrijf mensen een jaren geschikte kunt Henny heeft lang werkplek niet gewerkt, bieden!” waardoor het lastig voor haar was om weer een werkplek te vinden op de Henny heeft jaren lang niet gewerkt, arbeidsmarkt. Dankzij Pastiel is ze in waardoor het lastig voor haar was om contact gekomen met Hamilton Bright. weer een werkplek te vinden op de Een werkgever die helemaal bij haar arbeidsmarkt. Dankzij Pastiel is ze in past! contact gekomen met Hamilton Bright. Een werkgever die helemaal bij haar past!
Lyaemer Wonen en Wonen Zuidwest Friesland: samen Dynhus
Thuis is voor ons
samen mooie herinneringen maken Wij zijn Dynhus. We zijn thuis voor jou. Sinds 21 december 2020 zijn Lyaemer Wonen en Wonen Zuidwest Friesland samen zichtbaar als Dynhus. Met bijna 4.000 betaalbare huurwoningen zijn wij dé maatschappelijk huisvester in het mooiste stukje van Fryslân: het zuidwesten van onze provincie. We zijn vertrouwd en dichtbij.
Onze nieuwe naam zegt ‘t al. Jouw huis, jouw thuis. Als huurder woon en leef je er. Een goede woning is je basis. Wij doen er daarom alles aan om je hier prettig te laten voelen. Want dat is belangrijk voor een fijn leven. Samen met de huurders en anderen zetten we ons ook in om de buurten, dorpen en steden leefbaar te houden. Meer weten? Ga naar dynhus.nl.
deFryskeMarren // GEZOND&FIT
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
25
deFryskeMarren
Online contact tussen cliënten en medewerkers van Thuiszorg Zuidwest Friesland
Altijd dichtbij dankzij beeldbellen Thuiszorg Zuidwest Friesland is in juli 2020 gestart met beeldbellen. Thuisbegeleider Agnes Posthuma-Haitsma had de eer om als eerste een beeldbelgesprek met een cliënt te voeren en ze is nog steeds enthousiast. “Dankzij de videoverbinding kan ik op afstand laagdrempelig contact onderhouden met mijn cliënten, gepland én ongepland. Beeldbellen is een mooie aanvulling op de bestaande zorgmomenten.” Grip op het leven Als thuisbegeleider van Thuiszorg Zuidwest Friesland biedt Agnes zorg aan een gevarieerde groep cliënten van 0 tot 100 jaar. De zorgvraag kan psychiatrisch, psychosociaal of geriatrisch van aard zijn. Het Team Thuisbegeleiding van Thuiszorg Zuidwest Friesland ondersteunt mensen om weer grip op het leven te krijgen. Tot begin 2020 deed Agnes vooral huisbezoeken, maar in maart gooide COVID-19 roet in het eten. Beeldbellen was een uitkomst. “Toen er bij een cliënt een coronabesmetting vastgesteld werd, bleven we dankzij beeldbellen met elkaar in contact.”
Elkaar aankijken Agnes merkt dat beeldbellen handiger en prettiger is dan een telefoongesprek.
“Meestal drinken we een kop koffie, dat geeft het gesprek een huiselijke en vertrouwde sfeer. Het is fijn dat je elkaar kunt aankijken, ik zie aan de houding en uitstraling hoe het écht met iemand gaat. Ook kan ik meteen uitleg of advies geven door bij een vraag even mee te kijken.Bijvoorbeeld wanneer er een brief binnen is gekomen die vragen of onzekerheid oproept. De voordelen zijn eindeloos. Een prachtig moment vond ik het toen een cliënt niet op kraambezoek kon, maar toch haar pasgeboren kleindochter kon bewonderen via beeldbellen.”
Zorg op maat Een cliënt op leeftijd verloor pasgeleden haar man en voelt zich vooral ’s ochtends eenzaam en verdrietig. “Daarom beeldbellen we in de ochtend even met elkaar. Zo kan
Agnes Posthuma-Haitsma, thuisbegeleider bij Thuiszorg Zuidwest Friesland: “Meestal drinken we een kop koffie, dat geeft het gesprek een huiselijke en vertrouwde sfeer.”
ze haar emoties met mij delen en help ik haar om de dag op te starten.” Als een cliënt tussendoor behoefte heeft aan contact, dan last Agnes ‘gewoon’ een extra contactmoment in. “Daar probeer ik flexibel mee om te gaan.” Agnes vertelt dat beeldbellen niet leeftijdsgebonden is. “Beeldbellen is zeer gebruiksvriendelijk, een kind kan de was doen. Dat geldt zelfs voor ouderen zonder enige digitale ervaring. Ik kwam eens bij een mevrouw van tachtig jaar die aanvankelijk nogal huiverig was voor beeldbellen. Na een korte instructie was ze overtuigd. Ze belt me nu zelfs regelmatig tussen afspraken door, dat vind ik prachtig.”
Altijd dichtbij Agnes benadrukt dat beeldbellen niet verplicht is. Het is een extra middel dat huisbezoeken nooit helemaal zal vervangen. “Het is een aanvulling dat ons verzekert van een kort lijntje met onze cliënten. Zo zijn we altijd dichtbij.”
Meer informatie Neem voor meer informatie contact op met de wijkverpleegkundige bij u in de buurt. Kijk op www.mijnantonius.nl/thuiszorg
A great place to work! Ons verhaal
Werken bij Zuidberg
De weg van vooruitgang is al 40 jaar de enige weg die Zuidberg kent. Het is dan ook de weg die ons antwoord geeft op de uitdagingen voor de landbouw van morgen. Die kan en moet efficiënter. De lat ligt hoog. En met onze toewijding, kennis en ervaring leggen we die lat steeds hoger. Zoals het een Zuidberg medewerker betaamt, met lef.
CNC Operator Draaierij bedienen - efficiëntie - instellen
CNC Operator Bewerkingcentra voorbereiden - CNC verspanen - accuratesse
Medewerker Zetterij zetten - kanten - tekeninglezen
Onderhoudsmonteur high-tech – technisch - zelfstandig
Bekijk onze vacatures
HR Adviseur vernieuwend - pragmatisch - resultaatgericht
Manufacturing Engineer ontwerpen – pragmatisch – oplossingsgericht
www.zuidberg.com
Advertentie - performance pioneer - krant (concept 1).indd 1
8-1-2021 13:37:41
deFryskeMarren // GEZOND&FIT
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
27
deFryskeMarren TJONGERSCHANS ONTWIKKELT LONGREVALIDATIEPROGRAMMA VOOR (EX-)CORONAPATIËNTEN
REVALIDATIE NA CORONA VRAAGT VEEL GEDULD Waar de ene persoon alleen milde klachten heeft, heeft bij de ander het coronavirus een veel heftiger verloop. Soms leidt dit tot een ziekenhuisopname of zelfs een opname op de Intensive Care. En ook al is het virus uit je lichaam, de gevolgen kunnen nog lang merkbaar zijn. Tjongerschans heeft daarom een revalidatieprogramma opgezet om mensen zo goed mogelijk te laten herstellen.
“We weten dat het herstel na corona behoorlijk grillig kan verlopen. Mensen met milde klachten kunnen binnen een week al beter zijn. Maar ze kunnen ook maandenlang last houden en regelmatig een terugval ervaren. Bij mensen die ernstigere klachten hebben gehad, of opgenomen zijn geweest in het ziekenhuis, duurt het herstel zeker weken. En dit kan nog langer zijn. Herstel na een IC-opname kan zelfs maanden duren”, vertelt longarts Kor Johan Koning. Een IC-opname heeft een grote weerslag op iemands gezondheid. De spierkracht is behoorlijk verminderd en vaak zijn er psychische klachten door alles wat er is gebeurd. Kor Johan: “Daarnaast zien we soms longschade. Deze mensen hebben echt fors ingeleverd op hun fysieke gesteldheid. We houden ze daarom na ontslag goed onder controle. Voor hen heeft Revalidatie Friesland een programma opgezet waar zij voor in aanmerking komen.” Het overgrote deel van de mensen die corona hebben gehad, hoefde gelukkig niet op de IC te worden opgenomen. De meesten zijn thuis uitgeziekt en een aantal is opgenomen geweest in het ziekenhuis. Beide groepen patiënten kunnen nog vrij lang klachten houden.
Kor Johan Koning, longarts.
Kor Johan: “Mensen die opgenomen zijn geweest zien we na enige tijd op controle. Heb je het thuis uitgeziekt, maar ervaar je nog klachten, dan kan de huisarts je doorsturen naar het ziekenhuis.” Martzen Tiemersma ziet als longverpleegkundige veel voormalig coronapatiënten en beoordeelt of het revalidatieprogramma hen kan helpen: “We beginnen eigenlijk altijd met testen en onderzoeken, zoals een fietstest en een longfoto. De resultaten van deze testen zijn over het algemeen goed, maar toch hebben mensen nog klachten als vermoeidheid, kortademigheid of concentratieproblemen. Voor hen biedt het revalidatieprogramma uitkomst. Hiermee begeleiden we ze naar een nieuwe balans. Het programma is gericht op het verbeteren van de lichamelijke conditie en helpt om corona een plek te geven als dat nodig is.” Er is een volledig team betrokken bij het revalidatieprogramma. Martzen: “Het team bestaat uit een longarts, psycholoog, revalidatiearts, fysiotherapeut, diëtiste, ergotherapeut en ook een medisch maatschappelijk werker. We kijken goed naar wat iemand nodig heeft en maken dan een programma op maat. Afhankelijk van ieders persoonlijke situatie passen we het programma aan en verwijzen we naar de juiste professionals. In kleine groepen wordt er twee keer per week getraind en we geven adviezen over bewegen, voeding en mentale gezondheid.”
MEER WETEN? Wilt u meer weten over het revalidatieprogramma van Tjongerschans? Kijk op tjongerschans.nl/corona. Ervaart u zelf klachten? Vraag uw huisarts of neem contact op met uw behandelend arts in het ziekenhuis.
Martzen Tiemersma, longverpleegkundige.
Als belangrijkste advies geeft Kor Johan: “Heb geduld! Luister naar je lichaam en neem de tijd voor het herstel. Dan zul je zien dat het allemaal weer goed komt. We vergelijken corona wel met de ziekte van Pfeiffer. Het herstel hiervan kan ook
lang duren. Het virus is al lang en breed verdwenen, maar de effecten in je lichaam ijlen nog lang na. Ons revalidatieprogramma kan gelukkig veel mensen helpen om de draad weer op te pakken.”
SALE ONLINE OP WWW.FIFTYSIX.NL
`
UP TO
50%
OFF
Wij bezorgen GRATIS en SNEL in heel Friesland! Gebruik kortingscode FRIESLAND in je winkelmandje. * Met uitzondering van de Waddeneilanden.
AIRFORCE / ELVINE / PARAJUMPERS / MODSTRÖM / LOAVIES / PME LEGEND / KRAKATAU / SCOTCH & SODA LYLE & SCOTT / KULTIVATE / CAST IRON / KUYICHI / GIACOMO / OSC / MA.STRUM / RESET / SUPERDRY AMERICAN VINTAGE / NIKKIE / FIFTH HOUSE / SUSTAIN / BUTCHER OF BLUE / CATWALK JUNKIE / G-STAR ALIX / LEVI’S / DANTE 6 / DENHAM / FABIENNE CHAPOT / POM AMSTERDAM / BRONX / COLOURFUL REBEL OPUS / STUDIO ANNELOES / REINDERS / SAMSOE SAMSOE / YAYA / FREEBIRD / AAIKO / GOOSECRAFT SECOND FEMALE / SISTERS POINT / REPLAY / FIVE UNITS / PLAIN / PUREWHITE / DIESEL / AND MANY MORE
SHOP NU
CULTUUR
&UITGAAN
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
29
“WE SPEELDEN VOOR ONS PLEZIER EN TEGEN ALLEEN EEN ONKOSTENVERGOEDING” ERIC NOORMAN, ALLESKUNNER VAN HET POSTHUIS THEATER
TEKST JANITA BARON BEELD MUSTAFA GUMUSSU (FPH.NL)
Zelf vindt Eric Noorman, hoofd techniek van het Posthuis Theater in Heerenveen, het allemaal niet zo bijzonder, maar wát een intrigerend levensverhaal heeft die man! Hoe zet je zo’n verhaal op papier? Eric is meer dan zijn werk natuurlijk. Alles is bij hem wél het logische gevolg op een ander verhaal. Toeval, volgens Eric, maar wat mij betreft getuigt het van hard werken, continue kennis opdoen en kansen grijpen. Dat verhaal begint bij een jonge jongen die met een oude opgeknapte basgitaar op de muziekschool komt…
NIET PASSEND Zijn pa schopt hem op muziekles omdat “hij zélf spijt had dat hij niet doorgezet had”, volgens Eric. Als oudste zoon van het gezin Noorman komt Eric eerst op AMV, algemene muzikale vorming, terecht, in Muziekschool De Rinkelbom in Heerenveen. “Ik koos vervolgens gitaar. Maar ik zat altijd in mijn eentje op mijn kamertje te oefenen…” Daar is Eric eigenlijk wel klaar mee: tijd voor een band. Elektrische gitaar lijkt hem niets, dus wordt het een oude basgitaar, zelf opgeknapt. Daarmee stapt hij naar Doeke Dokter, dé gitaarleraar op dat moment. Doeke Dokter is zeer vooruitstrevend en wil Eric wel begeleiden, maar daar blijkt Ben Smits, in die tijd de directeur van muziekschool De Rinkelbom, het niet mee eens te zijn. Hij komt vanuit het niets het leshokje binnengestormd en meldt dat hij de basgitaar géén instrument vindt en popmuziek niet passend is voor een muziekschool. Tot de jaarlijkse uitvoering… Eric doet mee en Ben Smits vertelt trots over het ‘nieuwe’ instrument.
FRISIAN TRAIN BLUES BAND Op zijn vijftiende is het in de zomervakantie tijd voor een vakantiebaantje bij Ingenieursbureau Oranjewoud. Binnen no time heeft Eric zijn eerste echte eigen basgitaar,
versterker en speaker bij elkaar gespaard. Op die gitaar speelt Eric nu nog steeds. De materialen komen goed van pas bij zijn eerste bandjes. Als veertienjarige speelt hij in de band ‘Blue Wave’, wat met de komst van zanger en mondharmonica-speler Trinus de Vries omgedoopt wordt tot de ‘Frisian Train Bluesband’. De band krijgt veel bekendheid in de omgeving. Zoveel zelfs dat ze bezoek krijgen van de belastinginspecteur mét een map vol krantenknipsels om aan te tonen dat ze vele optredens, en dus inkomsten, hebben. Deze landelijke operatie ‘Schuimkraag’ heeft alleen bij deze jonge jongens niets kunnen halen. Eric: “We speelden voor ons plezier en tegen alleen een onkostenvergoeding. Inkomstenbelasting bij jochies van zeventien? Waar gaat dat over?”
GROEIEN IN GELUIDSTECHNIEK De ervaring met licht en geluid die Eric opdoet met zijn bandjes helpt hem aan diverse betaalde klussen in het toenmalige Open Jongeren Centrum ‘t Pakhuis, De Schouwburg-Bioscoop en De Rinkelbom. Klussen die hij naast zijn mts-opleiding doet. Hij
kent vele mensen in de omgeving en haalt zijn kennis overal vandaan. Zo ook in de Blue Tape studio te Luinjeberd waar hij van Michiel Hoogenboezem en Ad Bos de kunst afkijkt. Het is wel duidelijk dat Eric zich altijd omringt met mensen die goed zijn in hun vak en hun kennis graag overneemt. Op een dag is het zover dat hij tegen zijn pa zegt: “Ik wil geluidstechnicus worden.” Zijn vader meent dat er geen droog brood in te verdienen valt. Maar, sneller dan gedacht, kan Eric zijn pa’s ongelijk bewijzen. Als de gemeente Heerenveen vraagt of Eric voor hen wil komen werken, weet hij dat dit zijn kans is. Ze gaan op dat moment het Posthuis verbouwen tot volwaardig theater en Eric Noorman kan er vanaf het begin bij zijn. Ook heeft hij in zijn functie alles waar hij gelukkig van wordt: geluidstechniek, cultuur, muziek en belichting.
MAAR DAN: DIENSTPLICHT “Ik ben een week in dienst geweest”, bekent Eric. Vanwege het geweldige aanbod van de gemeente weet Eric dat hij eigenlijk afgekeurd moet worden voor militaire dienst, zodat hij direct in het Posthuis kan beginnen. Maar hoe doe je dat? Eric vertelt me het verhaal in geuren en kleuren. Laten we het voor hier maar houden bij de samenvatting: Eric kan erg goed toneel spelen. Met een S5-verklaring staat hij binnen de kortste keren weer op de stoep bij de gemeente Heerenveen: “Nemen jullie mij nu aan?” Hij betrekt zijn eerste flat aan de Beugel en leert zijn partner Elfriede de Rijk kennen: “Ik ben Heerenveen nooit uitgegaan.”
“IK BEN HEERENVEEN NOOIT UITGEGAAN”
Helaas blijken de bandjes en het werk niet samen te gaan. Beide vinden nu eenmaal in de avonden en in de weekenden plaats. En eerlijk is eerlijk: “Ik wilde, ook voor Elfriede, niet iedere avond van huis zijn.” Dus stopt Eric met de muziek. Ondertussen kan hij zich wel enorm uitleven in de theatertechniek. “Het is altijd een uitdaging, voorstellingen worden groter en we moeten constant innoveren. Ik vind het belangrijk om mensen blij te maken.” Zelfs met ‘normale’ werkdagen van twaalf, dertien uur. “Het is logisch dat je dan heel hecht wordt als team. Wij moeten elke dag presteren, elke dag moet er iets af.”
SLOKDARMKANKER In al die jaren meldt Eric zich slechts eenmaal ziek. Hij en Elfriede schrikken zich dan ook rot als anderhalf jaar geleden de uitslag van het onderzoek naar de vermoedelijke zweertjes op de slokdarm komt: slokdarmkanker. Gelukkig zijn ze er vroeg bij en met bestraling en chemo denken de artsen dat het weg is. Helaas blijkt toch ook de zwaarste operatie nog nodig, maar nu is Eric genezen. “Ik hoor bij de 8% die het haalt…” Helemaal de oude is hij nog niet en de vraag is of je dat ook weer wordt na zo’n heftige tijd. “Ik ben wel mijn onbevangenheid kwijt geraakt. En ik moet maar zien of ik na de coronacrisis nog wel zo intensief kan werken als ik altijd gedaan heb…” Ook voor Elfriede is het een heftige tijd geweest. “Elfriede en ik zijn een symbiose. Wij kunnen niet zonder elkaar.” Eric vertelt vol liefde over de 37 jaar dat ze samen zijn én over hun trouwfeest in het Posthuis Theater. Inmiddels heeft Eric overigens ook weer meer tijd voor de muziek. Samen met Elfriede speelt hij in de Left Hand Band. Als ik vraag waar Eric het meest naar uitkijkt, zegt hij: “Ik wil weer naar Griekenland vliegen!”
Normaal staat hier de evenementenkalender van VVV Waterland van Friesland. Maar we leven nu tijdelijk in andere tijden. Om toch in verbinding te blijven met jou, zodat jij in verbinding kan blijven met het goede en mooie van Waterland in Friesland, geven we je hier tips om thuis te beleven. Om alvast te dromen van betere tijden, die ongetwijfeld in 2021 gaan komen. Ga samen met ons in verbinding met de natuur, de cultuur, de geschiedenis en de mensen in Waterland van Friesland.
kijk voor inspiratie op:
Dreame Dromen
FOTO: JITSKE VAN DER GAAST
www.waterlandvanfriesland.nl
BANKJE BIJ LAAKSUM
Samenzijn
Strand van Waterland
Vrijheid
Droom jij ook over een terrasje of lekker uit eten? Maak het zolang thuis gezellig en creëer tot die tijd je eigen restaurant of café. VVV Waterland van Friesland en Ying Media geven ‘omtinken’ (aandacht) aan alle horecaondernemers uit Zuidwest Friesland met initiatieven rondom bezorgen en afhalen. Steun ook in het nieuwe jaar alle smaakvolle initiatieven en bestel jouw ontbijt, lunch, diner of borrel voor thuis.
Ook in de winter is het heerlijk uitwaaien op de strandjes aan de Friese meren en aan de IJsselmeerkust. Overal is genoeg ruimte. Er is altijd wel een rustig strandje te vinden. Liever meer actie? Vergaap je aan de kunsten van de kitesurfers die bij weer en wind het water opzoeken. En droom tijdens een frisse winterwandeling alvast over warme lome zomerdagen.
Droom jij ook dat we weer alle ruimte hebben om er op uit te kunnen? Je hoofd leegmaken, tot rust komen en genieten van het uitzicht. Laat je inspireren door deze video en geniet van de zeeën van ruimte in Waterland van Friesland.
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ OMTINKEN
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ STRANDEN
SCAN DEZE QR-CODE VOOR VIDEO
naar buiten
FOTO: DEBORAH DURRFELD - PASSPORT THE WORLD
NEI bûten
IN DE WINTER DAF RIJDEN IN WATERLAND VAN FRIESLAND
Tuinvogels spotten
Tuffen door Gaasterland
Helemaal coronaproof en op eigen gelegenheid kun je meer ontdekken van de waterstad Sneek. De stadswandeling van VVV Waterland van Friesland brengt je langs alle hotspots van Sneek met leuke achtergrondinformatie over deze hotspots! Je krijgt nu deze stadswandeling gratis bij een take away drankje bij Royaal Belegd aan de Lemmerweg in Sneek. Geef bij je bestelling even aan dat je er eentje wilt, zodat je goed voorbereid op stap kunt.
De tuin staat er in deze tijd vaak kaal en somber bij, maar met wat tips maak je er een echte winterwonder vogeltuin van. Voer bijvoorbeeld gevarieerd op verschillende plekken, want elk vogeltje eet zoals ’t gebekt is. Extra leuk is het om zelf vogelvoer te maken. En het ziet er ook nog eens feestelijk uit. En wist je dat onder afgevallen bladeren insecten leven? Die zijn op hun beurt weer vogelvoedsel. Goede reden om bladeren te laten liggen.
Op een bijzondere manier Waterland van Friesland verkennen? Maak dan in de winter een rit op een gehuurde solex en geniet van het glooiende Gaasterland in winterse sferen. Handschoenen aan, pilotenmuts op en gaan. Ben je toch een koukleum? Een ritje in een oude DAF of Eend (2CV) is ook een ervaring die je niet snel zult vergeten. Bij verhuurbedrijven Op Paed, Solex Sloten en Solexverhuur Friesland kun je terecht voor alle informatie.
WWW.ROYAALBELEGD.NL
WWW.VOGELBESCHERMING.NL/ VOGELS-VOEREN
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ SOLEX
Ljocht puntsjes lichtpuntjes
FOTO: JELTE VAN DER MEER - SKYDRONE SLOTEN
Stadswandeling Sneek
SLOTEN RICHTING SPANNENBURG
Pluk de dag
Ik tink oan dy
Ga er eens vroeg op uit en ervaar de wereld in het ochtendlicht. Maak een ommetje in je eigen omgeving of zoek de rust op van het bos of natuurgebied. Laat je verrassen door het landschap dat ontwaakt, de opkomende zon en de dauw die de wereld sprookjesachtig maakt. En wie weet heb je wel een onverwachte ontmoeting met een nieuwsgierig dier in de ochtendschemering. Een goed begin van de dag.
Stuur onder het motto ‘Ik tink oan dy’ een kaartje naar iemand die een opsteker kan gebruiken. Provincie Fryslân heeft in samenwerking met Writer’s Block Murals 11 street art kunstwerken gerealiseerd, in 11 Friese steden en dorpen. Deze kunstwerken zijn nu als kaarten digitaal beschikbaar. Iedereen kan een gratis, zelf in te kleuren versie, downloaden en uitprinten. Of verstuur via writersblock.omapost.nl een door de kunstenaar ingekleurde ansichtkaart.
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ WANDELEN
WWW.FRIESLAND.NL/ YNFERBINING
gedichten
wedstrijd Deel via uniek@waterlandvanfriesland.nl jouw gedicht of gedachte over de unieke plekken in Zuidwest Friesland en maak kans op een ballonvaart.
32
SPORT
NUMMER 01 • 2021
TEKST EN BEELD FIMKE GROENEWOUD
UILKE TADEMA HEEFT AL 41 JAAR HET ECHTE SC HEERENVEEN
“HEERENVEEN SUPPORTER, D Bij binnenkomst zijn de eerste signalen al zichtbaar. De voeten worden geveegd op een sc Heerenveen deurmat en aan de kapstok hangen de eerste bewijzen van een echte fan. Ik word warm onthaald door een vrolijke Uilke die vol zit van zijn club. Uilke Tadema is 51 jaar oud, woont in Joure en heeft door zijn passie voor voetbal al 41 jaar het echte sc Heerenveen gevoel.
H
bestuurscrisis is geweest. Directeuren die weg moesten in combinatie met minder goede resultaten. Dan zie je ook dat veel mensen toch successupporters zijn.”
Het is fijn als iemand al op jonge leeftijd zijn grote liefde tegenkomt. Voor Uilke Tadema was en is dat nog steeds voetbal. “Ik voetbalde toen ik klein was op school en met vriendjes. Zo is mijn interesse in voetbal ontstaan. In het begin was Ajax mijn favoriete club en hield ik me bezig met het Nederlands elftal.”
STADIONMAN
MET HEIT NAAR HET VOETBAL Toen Uilke Tadema tien jaar oud was wilde hij graag naar een voetbalwedstrijd in het oude stadion van Heerenveen. “Maar met wie ga je er dan heen als klein jongetje van tien? Ik had uiteindelijk mijn vader en mijn tweelingbroer zover gekregen om mee te gaan.” Als Uilke dit vertelt, klinkt hij blij. “Heerenveen moest tegen Veendam spelen, in de eerste divisie. De club speelde toen nog op laag niveau en er waren weinig toeschouwers in het stadion.”
Uilke (24) gereed voor de bekerfinale tegen Ajax in De Kuip in 1993
Er zijn mensen die de hele dag voetbal kijken via de televisie. Zelfs nu met de lege stadions. Daar vind ik zelf niet zoveel aan. Er is geen beleving. Wel hebben ze ‘supporter’-geluiden op de achtergrond. Maar ik ben echt een stadionman. Ik wil de sfeer proeven. Ik ga niet naar het voetballen toe, alleen voor de sport. Mijn supportersclub heeft een eerste, tweede en derde helft. Tijdens ‘de derde helft’ gaan we naar het Fean Plaza voor de gezelligheid. Dat is ons supportershonk. Soms daarna Heerenveen nog even in. Het is normaal gesproken echt een tweewekelijks uitje.”
Uilkes vader hoopte stiekem dat de jongens het niet leuk zouden vinden, want hij wilde eigenlijk niet naar nóg een wedstrijd toe. Maar Uilke was helemaal om. “Ik wil altijd naar het voetballen toe, heit”, had hij tegen zijn vader gezegd. “Uiteindelijk ben ik van mijn tiende tot mijn zestiende met buurman Abe naar het voetballen gegaan.” Uilke maakte in die tijd ook zijn eerste plakboeken. “Dat heb ik zo’n vijf jaar bijgehouden. Ik hield de standen bij en soms schreef ik ook mijn eigen commentaren in het plakboek. Mijn idool was toen Eddy Bosman. Hij was destijds de aanvoerder van Heerenveen.”
Wederom in De Kuip voor de bekerfinale sc Heerenveen-Twente in 2009
SUCCESSUPORTERS Uilke beschrijft sc Heerenveen als een historische club met een rijke geschiedenis die in 2020 al 100 jaar bestaat. “Dit geeft de sc Heerenveen ook een eigen identiteit”, stelt Uilke. “Dat is begonnen met Abe Lenstra. Dat was natuurlijk één van de grootste voetballers aller tijden. Abe Lenstra heeft 500 wedstrijden gespeeld en ook 500 doelpunten gescoord. Tegenwoordig heeft geen enkele speler dat meer.” Het was volgens hem dan ook niet moeilijk om zich voor te stellen dat het nieuwe voetbalstadion het Abe Lenstra stadion ging heten. Het Abe Lenstra Stadion is gebouwd in 1994, nadat de club promoveerde naar de Eredivisie. Vanaf dat moment konden er ook meer toeschouwers naar de wedstrijden komen. Foppe de Haan en Riemer van der Velde hebben de club in een stroomversnelling gebracht. In die tijd wilden veel ondernemers sponsor zijn. Aan het feit dat er uiteindelijk een sponsorstop kwam was wel te merken hoe populair de club begon te worden. Mensen wilden erbij horen. Heerenveen, daar moest je bij zijn. Het was er gezellig en er hing een goede sfeer. De
“Heerenveen supporter, dat ben je voor het leven. Als ze volgend jaar degraderen, dan ben ik er nóg”, zegt Uilke stellig. “Het is wel het goed recht van mensen om te stoppen als ze het niet meer leuk vinden. Maar de echte supporter, die maakt dat natuurlijk helemaal niks uit. Echte supporters zijn loyaal naar hun club, in goede en in slechte tijden. Als ik aan het ultieme sc Heerenveen gevoel denk, dan komen de woorden ‘verbondenheid’ en ‘trots’ of ‘grutsk’ boven. Je hebt het gevoel dat je met de club meegegroeid bent. Je hebt successen gehad.
“ECHTE SUPPORTERS ZIJN LOYAAL NAAR HUN CLUB, IN GOEDE EN IN SLECHTE TIJDEN.” club was erg toegankelijk, groeide en was vooral ook succesvol. Uilke: “De laatste jaren zie ik helaas weer een afname van toeschouwers in het stadion. Heerenveen had vorig jaar nog gemiddeld zeventienduizend seizoenkaarthouders. Dat was acht jaar geleden nog 25 duizend, dus er zijn eigenlijk achtduizend mensen weggelopen. Ik vermoed dat dat komt omdat er een paar keer een
Uilke vertelt dat hij vroeger ook veel mee is gegaan naar uitwedstrijden van de club. “Dat ging vroeger allemaal veel makkelijker dan nu. Tegenwoordig is de vrijblijvendheid eraf. Zo moet je bijvoorbeeld van tevoren al kaartjes kopen.” Ook is Uilke mee geweest naar een uitwedstrijd in Frankrijk. “Dat is natuurlijk geweldig, als je met je club meereist Europa in”, vertelt hij enthousiast. Die wedstrijd verloor sc Heerenveen helaas met 3-1, maar daar zaten Uilke Tadema en zijn maten niet mee. “Wij gaan gewoon feest vieren! Ja, ook als de club verloren heeft. Het is meer dan alleen voetbal. Het is ook gezelligheid en verbonden zijn met de club en met supporters onderling.”
IMPACT VAN CORONA Corona raakt ons allemaal, en voor de voetbalclub is het ook vreselijk, vindt Uilke. Afgelopen zomer op 20 juli bestond de club officieel 100 jaar. Veel activiteiten die hiervoor gepland stonden konden door de coronamaatregelen niet door gaan. Wel heeft de club veel online gedaan zoals de Online Feandei, de eerste training, de onthulling van de nieuwe shirts en de documentaire ‘100 jaar Heerenveen’. Daarnaast is er ook een jubileumboek uitgebracht. Hier heeft Uilke zelfs een prachtige boekenstandaard voor aangeschaft. Sc Heerenveen heeft een paar
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
33
GEVOEL
AT BEN JE VOOR HET LEVEN”
De Derde Helft met voetbalmaten in Fean Plaza.
“WIJ GAAN GEWOON FEEST VIEREN! JA, OOK ALS DE CLUB VERLOREN HEEFT.” wedstrijden met publiek gespeeld toen de regels versoepeld werden. “Wij als toeschouwers hebben ons goed aan de regels gehouden. Dit doe je vanuit de liefde die je voelt voor je club”, zo zegt Uilke. De club wilde ondanks corona ook dit jaar een seizoenkaartencampagne houden, maar dat moest ook allemaal op afstand en telefonisch. Uilke was door de hoofdredacteur van het blad FeanFan gebeld en gevraagd om ook mee te doen. “Ik ben toen op een maandagavond naar het stadion geweest om met seizoenkaarthouders te bellen en hun over te halen om een nieuwe seizoenkaart te kopen. Uiteindelijk hebben acht en een half duizend mensen een seizoenkaart genomen zonder dat ze weten hoe het komende seizoen eruit komt te zien. Dit doen ze puur om hun club te steunen.”
FACEBOOK VOETBALVRIENDENPAGINA “Later ben ik nog bij Omrop Fryslân op de radio geweest om hier wat
over te vertellen en natuurlijk om gewoon even over sc Heerenveen te kletsen”, vertelt Uilke niet zonder trots. “Ik ben beheerder van een Facebook pagina met vrienden die sc Heerenveen leuk vinden. Ik doe dit samen met Gabe Hof. Hij is de oprichter van deze facebookgroep. Dat is een groep waar zo’n 1600 Heerenveen supporters lid van zijn. De berichten die wij delen gaan altijd over Heerenveen of over voetbal. Discussie mag wel, maar de insteek moet een beetje positief zijn. De voorzitter en oud-spelers van sc Heerenveen die onze pagina ook volgen, geven ons wel eens een ‘like’. Dat geeft natuurlijk een ontzettend goed gevoel. Spelers waar je vroeger tegen op keek die sturen mij nu wel eens een berichtje. Door de pagina heb ik ook weer mensen leren kennen bij supportersverenigingen als FeanFan en Nieuw Noord. En ook heb ik contact met de supporters coördinator van Heerenveen. Hoe meer netwerken en hoe meer mensen je kent, hoe makkelijker het gaat.”
Uilke hielp mee met de belactie voor seizoenkaarten
34
NUMMER 01 • 2021
NIEUWE KLEEDKAMERS VOOR DWP
“VRIJWILLIGERS
Verandering begint bij jezelf!
Renny de Groot (48 jaar) is ZZP’er (zelfstandige) in de zorg. Ze werkt onder andere als ondersteuner bij Zorg met Karakter. De organisatie biedt in Friesland praktische ondersteuning aan mensen. Stap voor stap en altijd gericht op het individu, met als doel: meer zelfstandigheid. Een aantal van haar cliënten werkt bij Empatec. Ze ziet van dichtbij welke positieve invloed werk kan hebben op mensen: het geeft zekerheid, structuur én een doel in het leven. Vraag
Renny straalt een bepaalde rust uit. Het is goed voor te stellen dat ze mensen op weg kan helpen. Renny: “Als iemand een hulpvraag heeft, kan diegene z’n vraag neerleggen bij een gebiedsteam medewerker. Of aankloppen bij het WMO-loket. Vervolgens komt de vraag bij Zorg met Karakter binnen. Bijvoorbeeld: “Kan ik hulp krijgen met een gezondere leefstijl?” Of: “Kunnen jullie mij helpen met het vinden van werk?” Zo is ook de 25-jarige Jonathan op Renny haar pad gekomen. Hij vindt het soms lastig om contact te maken met mensen. Hij zat al een paar jaar werkloos thuis en wilde graag helderheid krijgen of hij weer zou gaan studeren of toch zou gaan werken.
Beschut werk
Renny: “Samen met Jonathan hebben we gekeken naar zijn situatie. Hij heeft een studie gevolgd, maar deze nooit afgemaakt. Ons eerste idee was dan ook: ga verder studeren. Maar al snel kwamen we tot de conclusie dat we Jonathan daar geen plezier mee doen. Omdat hij moeite heeft met sociaal contact, zou het volgen van een studie best wel lastig kunnen worden. Daarom zijn we verder gaan zoeken. Al snel kwam de conclusie: Jonathan heeft een veilige en beschutte werkplek nodig. Ik heb met Jonathan, zijn vader én een gebiedsteam medewerker overlegd om een Beschut Werken-indicatie voor hem aan te vragen bij de gemeente. En dat is gelukt. Dit betekent dat hij mag werken bij Empatec.”
“
Werk geeft zekerheid, structuur én een doel in het leven.
De juiste plek
Jonathan werkt intussen een paar maanden bij Empatec Kas in Wier. Daar zit hij helemaal op z’n plek en het geeft hem weer een doel. Renny: “Ik heb een hele positieve indruk van Empatec. Wat mij opvalt, is dat Empatec goed kijkt naar wat iemand nodig heeft. Werk moet goed voor elkaar zijn, anders word je heel erg ongelukkig. Daarnaast is het belangrijk om mensen om je heen te hebben, professioneel of niet, die jou de juiste kant op kunnen duwen en deuren voor je kunnen openen. Maar dan geldt nog wel: verandering begint bij jezelf. Het is zonde om in een situatie te zitten waar je niet tevreden mee bent, of waarvan je denkt het kan anders. Daar is het leven te leuk en te belangrijk voor!” Renny kijkt wat iemand nodig heeft en bespreekt alle opties met haar cliënten. Altijd open en oprecht. Alleen dan kom je verder met elkaar. En in het geval van Jonathan hebben ze samen een passende werkplek bij Empatec voor hem gevonden. Mensen helpen met veranderen, dáár doet Renny het voor!
De bal ligt alwéér - sinds het weekend van 10 en 11 oktober - stíl op de Nederlandse amateurvoetbalvelden. De ene club heeft het financieel moeilijk, de ander is nog steeds gezond maar vreest de financiële gevolgen absoluut en andere clubs naderen mogelijk zelfs een faillissement. Bij voetbalvereniging DWP, De Wite Peal uit Sintjohannesga, is dat juist níét het geval! Zij hadden al ruim twee jaar de wens om het aantal kleedkamers uit te breiden. Sinds corona zijn intrede in Nederland deed hebben vele vrijwilligers geholpen deze wens in vervulling te laten gaan.
“
“Als je kijkt naar wat we de afgelopen periode als sportvereniging hebben doorgemaakt dan is dat natuurlijk niet leuk. Het mooiste zou zijn dat je reguliere trainingen hebt en elke week zowel teams hebt die uit als ook thuis spelen. Bij de pakken neerzitten past echter niet bij onze club”, vertelt Hilbrand Woudstra, bestuurslid van DWP, en in het dagelijks leven werkzaam als accountmanager bij Pontmeyer. “We hebben de koe bij de hoorns gevat en we hebben ervoor gekozen om toch de uitbreiding door te laten gaan. In maart werd het al snel duidelijk dat het voetbalseizoen van vorig jaar ten einde zou komen en daarom hebben we getracht zo snel mogelijk alles voor elkaar zien te krijgen om te kunnen starten met de bouw van de kleedkamers. Het is tegenstrijdig met hetgeen wat er nu gebeurt in de wereld; veel dingen liggen stil en wij hebben van de nood een deugd kunnen maken en daar zijn wij eigenlijk wel erg trots op.”
Een deel van het vrijwilligersteam, in de tijd dat de anderhalvemeter maatregel nog niet bestond.
GELD Waar er bij veel verenigingen financiële problemen zijn door de corona, is dat bij De Wite Peal niet het geval. Woudstra: “We hebben een gezonde vereniging, iets waar we erg content mee zijn. Voor de bouw van de kleedkamers hebben we overigens wel subsidies aangevraagd en ook ontvangen. Eén daarvan is van het ministerie om bestaande sportcomplexen te ontwikkelen. Daarnaast is er ook een groot deel van de kosten door de leden zelf betaald. Dit kon door mee te doen aan de crowdfundingactie waarbij je feitelijk gezien stenen kon kopen om zodoende de club vooruit te helpen. In de praktijk heeft dit een mooie smak geld opgeleverd waardoor de kosten zo minimaal mogelijk zijn. Het is een mooi gegeven voor een bestuur, maar ook voor de vereniging breed, dat er veel mensen toch een donatie hebben gedaan. Voor de één is dat de normaalste zaak van de wereld, maar dat is niet overal zo. Wij kunnen merken dat DWP echt belangrijk is voor het dorp.
Belangrijk voor ons was, dat iedereen zijn ‘steentje kon bijdragen’, hoe groot of klein de donatie ook zou zijn.”
NOODZAAK De wens voor de uitbreiding van het aantal kleedkamers bestond dus al langere tijd. Woudstra kwam bij zijn aantreden als bestuurslid in september 2018 de eerste plannen al tegen. “Het heeft vervolgens nogal wat tijd gekost in het voortraject. Denk daarbij aan onder andere de tekeningen, de plannen, vergunningen, tussendoor nog de stikstofcrisis, het calculeren. Uiteindelijk is in april, dus tijdens de eerste lockdown, de eerste schop in de grond gezet. Een tweetal sponsoren hebben vervolgens samen de fundering aangelegd waardoor we uiteindelijk zo snel mogelijk ‘boven de grond’ konden bouwen. Het aantal kleedkamers uitbreiden was wel een soort van noodzaak geworden.
deFryskeMarren // SPORT
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
35
TEKST JOERI VAN LEEUWEN // FOTO'S DWP
deFryskeMarren SINTJOHANNESGA
VERDIENEN EEN DIKKE PLUIM”
ben we ons daarbij altijd keurig aan de voorschriften kunnen houden, al was het meermaals schakelen wat er wel of niet kon als er weer aanpassingen kwamen. Als dit klaar is, en ik verwacht dat dat ongeveer over een week of zes zal zijn, dan zijn de andere kleedkamers aan de beurt. Niet direct weer een paar nieuwe, maar klein onderhoud aan de huidige kleedkamers is wel noodzakelijk. Dat is één van de nieuwe projecten waar we mee bezig gaan. Uiteindelijk willen we graag dat alles zo goed mogelijk op orde is. Daarna? Er liggen wel wat plannen in de lade maar we doen het stap voor stap.”
ERKENNING
in één kleedkamer zitten. Dat kunnen we met deze twee nieuwe kleedkamers gaan ondervangen. Wij zijn dan ook heel blij met deze ontwikkeling.”
ONZICHTBARE TEGENSTANDER
Als er een vol programma was, dan moesten we met kunst- en vliegwerk pogen dat ieder team zijn eigen kleedkamer had. En we hebben een ontwikkeling in het vrouwenvoetbal meegemaakt. Dat betekent dat het uiteraard niet wenselijk is dat er bij gebruik van kleedkamers mannen en vrouwenteams
Ook voor de voetbalvereniging uit Sintjohannesga is 2020 sportief gezien uiteraard een vervelend jaar geweest. “Je wilt natuurlijk graag zien dat de leden van een voetbalvereniging ook daadwerkelijk kunnen voetballen. Dat is nu niet het geval geweest de afgelopen periode en dat is heel erg jammer. Gelukkig is het toegestaan dat er voor de jeugd wel trainingen zijn en onderling wat wedstrijden, maar uiteindelijk wil je ook dat zij zich kunnen ontwikkelen als spelers, waardoor je ook weer doorstroom kunt krijgen naar de senioren. Dat is nu wat lastiger, zeker wanneer je bedenkt dat de spelers die prikkels ook nodig hebben om zichzelf te kunnen ontwikkelen. Daarnaast was het vrouwen-
voetbal binnen de vereniging ook groeiende en het is nu eerst maar de vraag of die groei doorzet na zo’n intermezzo. Aan de andere kant: wat corona betreft is het ook zeker van belang dat wij als land de strijd aangaan met deze onzichtbare tegenstander, want anders zal sporten in de toekomst überhaupt wel een probleem worden en blijven.”
ACCOMMODATIE Bij DWP zijn de nieuwe kleedkamers bijna af, maar dat wil niet zeggen dat Hilbrand Woudstra als bestuurslid accommodatiezaken dan klaar is en achterover gaat leunen. “We hebben er nu met een grote groep vrijwilligers, waarvan er bij elkaar ongeveer twintig structureel hiermee bezig zijn geweest, deze bouw gerealiseerd. Daarnaast zijn er ook door anderen die toevallig langskwam handen spandiensten gedaan. Overigens heb-
Nu het einde van de nieuwbouw in zicht is, zal er ook een opening moeten worden gepland. “Dat gaan we pas doen als de tijd er rijp voor is. Dat is nu zéker nog niet aan de orde, ondanks dat we op korte termijn klaar zijn. Ik ben van mening dat er niet eerder iets gevierd kan worden, dan dat we terug zijn bij het oude normaal, met supporters, spelers die gebruik maken van de kleedkamers en ga zo nog maar even door. De vrijwilligers hebben hard hun best gedaan en dan is het mooi dat zij ook de erkenning krijgen voor hetgeen wat zij voor de vereniging hebben kunnen betekenen in de afgelopen maanden. De vrijwilligers verdienen een dikke pluim. Of een lockdown dan een positieve of een negatieve invloed heeft gehad? Sportief gezien natuurlijk negatief, maar de realisatie, met vrijwilligers die misschien net een uurtje extra over hadden op een dag, is alleen maar positief te noemen.”
ACTIES “Normaal gesproken hebben we jaarlijks een oliebollenactie en ook in 2020 was dat een groot succes. Helaas moesten we het wel anders aanpakken om zodoende de doorstroom te houden. In de kantine is het normaal gesproken een gezellig samenzijn met een hapje en een drankje om het jaar nog eens door te spreken. Door middel van verschillende acties kunnen wij weer inkomsten genereren want corona gooit wat dat betreft wel roet in het eten. Voorraden van kantines die worden verkocht om zodoende niets over datum te laten gaan. Wij zijn heel blij dat de leden, vrijwilligers en dorpsgenoten het zo goed met ons voor hebben, om zodoende door te gaan met hetgeen wat we zo snel mogelijk weer willen: voetballen.”
deFryskeMarren // SPORT
36
deFryskeMarren
SCHAATSTALENT MARRIT FLEDDERUS UIT SINT NICOLAASGA
“IT IS ALLEGEAR LEUK” Wedstrijdschaatsen is een sport die letterlijk en figuurlijk absoluut niet stilstaat. Elk jaar zie je wel een paar jonge talenten ineens doorbreken. Dat komt omdat de media eigenlijk alleen stilstaan bij de gevestigde orde. Weinige laten zien hoe iemand bezig is om die doorbraak te forceren. Dus stellen wij u voor aan hét talent uit de eerste helft van dit schaatsseizoen: de 19-jarige Marrit Fledderus uit Sint Nicolaasga. Die kent intussen het klappen van de mediale zweep. Ze gaat fleurig aan de keukentafel van heit en mem zitten en kijkt de verslaggever recht aan. En lacht. TEKST EELKE LOK // FOTO'S DOUWE BIJLSMA / GEWOAN DWAAN
M Marrit Fledderus lacht vaak en veel. Logisch. Want als je soms naar haar diepste gedachten vraagt, is het antwoord ‘leuk’. Zo begon ze ook. Toen ze als meisje van zes voor het eerst op schaatsen kwam te staan, en - floep - ineens zomaar weg schaatste op de vaartjes rondom de wijk waar ze woont, vond ze het dadelijk al leuk. Ze wilde er wel in doorgaan. Ze ging in Thialf op het jeugdschaatsen. En ging naar de STD, de schaatstrainingsclub uit Sint Nicolaasga. Leuk.
Als Marrit Fledderus op het ijs staat om een wedstrijd te schaatsen is er geen sprake meer van ‘leuk’. Dan moet er gewonnen worden. Als junior in de diverse categorieën won ze veel op haar kracht, terwijl ze niet echt groot is. “Oare sprinters bin ek faak lyts, dat kin bêst!” En bêst was zo hard mogelijk. Of zoals de oude Friese schaatslegendes weten: “Dit is in koartebaanriidster.”
“MÝN SPORT”
Daarna begon het lange proces van zomers lang lopen, wielrennen en skeeleren. En de winters vol eindeloos en alleen maar rondjes trainen op het ijs. Zo nu en dan een wedstijd. “Dat bin fansels de hiele moaie dagen, mar ik fyn it trainen ek machtich. Ik ha altyd yn leuke ploegen zitten. En ja, it is mýn sport, ik ha it der foar oer.”
Marrit maakt zich klaar voor haar 500 meter wedstrijd.
Marrit Fledderus weet al lang dat de techniek een betere basis is. Die kracht komt met je leeftijd wel. De techniek is voor Marrit dubbel zo belangrijk. Omdat ze heeft ingezet op de 500 meter. Dat is haar specialiteit. Daar, kun je horen, ligt haar schaatsliefde. “Dat fyn ik it leukst.”
RECORDS Dan haastig: “Mar ik wol de 1000 meter ek goed ride, hear.” In verhouding gaat dat prima. In dit seizoen kwam ze van de 1.18 die stond, op een persoonlijk record van 1.15 terecht. Echte verbetering. Maar de 38.05 die ze noteerde op de 500 meter tijdens de kwalificatiewedstrijden voor de World Cups zegt haar nét wat meer. Ook een persoonlijk record, nadat ze dit seizoen ook al twee keer 38.2 op het Nederlands kampioenschap reed. Die 38.05 is overigens ook niet meer dan een stapje: “ik moat in kear yn de 37 ride, en dat wie it krekt net.” In vergelijking met haar concurrentie waren die 38.2’s eigenlijk beter. Toen werd ze derde op de 500 meter en nu net zevende, dus geen World Cups. Anderen, onder anderen verrassend Suzanne
Schulting uit Uilesprong, waren met een paar tienden van secondes beter.
NIET LEUK Niet leuk, want Marrit Fledderus moet nu maar afwachten of er nog wat wedstrijden inzitten dit seizoen. Want voor het eerst gebruikt ze níét het woord ‘leuk’. Dan hebben we het over schaatsen in coronatijd. “Alles is apart, alles is oars. Je moat oeral rekken mei hâlde, mar wat foar ús altyd in moaie en stypjende faktor wie, dat publyk yn Thialf, dat is der no net, spitich.” Zelfs Marrits vader en moeder mochten niet mee om haar prestaties te ondersteunen. Prestaties, die ze opnieuw, net als eigenlijk in haar hele leven, haalt in de schaduw van Femke Kok uit Nij Beets. Die brak eind vorig seizoen en nu door op de 500 meter. Femke zat dit seizoen voor het eerst niet in dezelfde ploeg als Marrit; ze verhoogde haar status door naar een professionele ploeg te gaan. Daar heeft Femke toch een flinke stap gezet, heeft ook Fledderus gezien. Die stap wil Marrit ook maken.
GROOTDEFRYSKEMARREN.NL
NUMMER 01 • 2021
37
FOTO’S VAN BOVEN NAAR BENEDEN: Opluchting en blijdschap na de snelle race. Dan de spanning of de tijd voldoende is. En ja, de bronzen plak is binnen!
“DY 500 METER IS IN SAAK FAN NET IEN FOUTSJE MEITSJE”
Ze doet dat al een jaar of vier, vijf, in de ploeg van gewest Fryslân. Na een aantal juniorenjaren nu als neo-seniore in de sprintploeg van trainer Henk Hospes. Ze heeft, net als iedereen die bij Hospes schaatst, alle bewondering voor de trainers- en menselijke capaciteiten van die man. Zelf niet verder gekomen dan een zevende plaats op het NK sprint en een keertje kortebaankampioen van Nederland (in Akkrum) blijkt hij keer op keer een uitstekende band te hebben met zijn pupillen. “Hy triggert je, ik fyn dat wol noflik.”
TRIGGEREN Hospes triggert Marrit nog steeds. Ze volgt zijn trainingen. Ze volgt ook zijn rustbevelen. Want een paar jaar geleden kreeg ze een liesblessure, en dat kwam met rust pas weer echt goed. Drie maanden deed ze niet mee. Nu weer volop, maar zo nu en dan heeft het lichaam een rem nodig. Bovendien is daardoor de vereiste techniek goed te beheersen. Voor het schaatsen van een goede 500 meter is die techniek zelfs uiterst belangrijk. Soms ziet Marrit zichzelf terug op televisiebeelden en ziet dan hoe ze ‘oerend hard’ door de bocht gaat. Ze houdt de hand even voor de mond, maar het gevoel is: “Super!” Vooral als je die bocht kunt houden, niet hoeft te forceren. In uiterste concentratie voor de start van de 500 meter.
De mooiste wedstrijd van Marrit was de WK junioren in 2019 in Polen. Ze viel op ‘haar’ 500 meter, maar werd derde op de 1000. Achter Femke Kok, die even terugkwam uit Salt Lake City waar ze al bij de senioren in het circuit zat.
OLYMPISCHE SPELEN Zoals gemeld, dat wil Marrit Fledderus ook graag. Ze zit op het Friesland College in Heerenveen en leert voor schoonheidsspecialiste. Plus twee keer daags trainen. Ze rekent erop dat die studie dit jaar wordt afgerond. Dat ze zich dan zelfs helemaal kan focussen op schaatsen. Aan de gang met de start, die eerste 100 meter moeten twee-tiende sneller. Tegelijk wil ze ook de 1000 meter beter hebben. Meedoen in sprintkampioenschappen. En ouder worden. Nu rijdt ze vaak tegen dames die net een beetje harder schaatsen en wat ouder zijn. “Moai dat ik dêr riid, ik kin noch in soad fan dy foulju leare.” Leren? “No ja, ik bin de jongste, ik stek fansels wat op. En dy 500 meter is in saak fan net ien foutsje meitsje.” Het uiteindlijke doel? Ineens is Marrit Fledderus heel voorzichtig. “… Ja, de Olympyske Spelen. Oait. Mar safier is it noch lang net. Mar ris sjen, hoe fier at ik komme kin. En ik fyn it ommers allegear noch hiel leuk…”
“DE OLYMPYSKE SPELEN. OAIT. MAR SAFIER IS IT NOCH LANG NET.”
38 17
10
22
23
26
18
21
25
20
24
19
9
9
14
11
6
17
11
7
17
10
14
2
15
11
17
8
14
14
17
17
24
22 9
22
2
22
17
15
8
6
15
22
11
10
12
15
10
6
17 22
19
6
12
6
14
22
8
17
6
18
17
14
10
10
19
17
10
15
8
17
17
7
2
1
14
17
4
18 14
4
17
14
26
18
22 2
17
14
20
7
9
8
7
14 14
5
15
6
7
PUZZELPAGINA NR 01
22
17
7
5
8 11
W
15
22
8
7
15
4
8
19
17
H
22
18
18
5
17
6
9
13
8
12
6
7
11
5
D C
16
15
14
4
3
2
1
NUMMER 01 • 2021
22
17
7
6
Puzzel en win! In iedere editie van deze uitgave staat een puzzel waarmee je leuke prijsjes kunt winnen. Stuur je oplossing via de email of met traditionele post. Je kunt dit sturen naar: info@grootdefryskemarren.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 01-2021 – tot uiterlijk 1 februari 2021. Wij wensen je veel puzzelplezier!
18 4
17
14 19
17
Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers te vinden ord wo rde het gekleu
mannelijk dier
meisje onmin
pl. in Israël
maanstand
zwamneus
liever
gelukwensen
buikvaas
7
T R E N N A C S N A R F
oevergewas
2 roem
handwerken
breekbaar
bladmetaal
pl. in Israël
aanwijzend vnw.
9
ontkenning
boksterm
kleine ruimte
incasseren
zangnoot
mager
spoedig
maanstand
4
6
Griekse dans
brandstof
toespraak gevouwen boekje
strijdperk tijdvak
zalf
insect
godheid
12
voortdurend
bel
ieder
riv. in Duitsland
soort kers
havenplaats
ivoor
test direct erfelijk materiaal
bof
smalen
politieman
mensaap
3
water in Friesland
opening
opbrengst
13
5
verfstof ratelpopulier
wreed heerser
pret
AFLEGGEN BAZEN BINDER BOBSLEE BOXER BULKEN DIABETES
stremsel
welpenleidster
vogel
vertaler
christelijk feest
rennen
keurig
geografische mijl
nummer
lucht
rekening bid (Latijn)
10
E I N D B A L A N S O U
D E I G W R R I D K P H
D I L L E K E D C O O A
U T E S R I D K B H R A
K I N E B L N O E S T I
K I V M O O I D I R I E
F R R E X O B U L K E N
leerling
11
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
Winnaar puzzel Grootdefryskemarren NR. 12-2020 Els Bleeker uit Broek heeft 2 bioscoopkaartjes gewonnen. Deze worden aangeboden en zijn te besteden bij De Bios Heerenveen. OPLOSSING EDITIE 12-2020: Zweedse puzzel: WEGRESTAURANT / cijferpuzzel: VAKLITERATUUR
COLOFON GrootdeFryskeMarren is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De krant wordt huisaan-huis verspreid in gemeente De Fryske Marren en ligt bij verschillende 'pick-up' points in gemeente De Fryske Marren.
Oplage: 28.000 exemplaren.
UITGEVER
Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl
REDACTIETIPS?
redactie@grootdefryskemarren.nl
BLADMANAGEMENT
Nicky Bosma (nicky@yingmedia.nl)
EINDREDACTIE Henk de Vries
ONGEIN PORIE PORTIE SCANNER SPELBREKER VERKRAMPEN
aangeboden en te besteden bij: KEURSLAGERIJ ‘T PLEIN Burg. Krijgerplein 6, 8531 EA Lemmer 0514-561234 / tplein.keurslager.nl
© www.puzzelpro.nl 2
HULLEN IDIOOM KIELWATER KUDDEGEEST MATADOR NAVEL NOEST
WAARDEBON T.W.V. € 25,-
naarling
pl. in Italië
1
DILLE EINDBALANS FINSE FRANS GANGLICHT GAPEN HAAIEN
1
reep
berg in Azië
G O U L B G T B M O R L
De woorden zitten horizontaal, verticaal en diagonaal in alle richtingen in de puzzel verstopt. Ze kunnen elkaar overlappen. Letters mogen vaker worden gebruikt. Zoek de woorden op en streep ze af. De overblijvende letters vormen achter elkaar gelezen de oplossing.
voederbak
brompot
lepreus
E A E K N A V E L P I L
hoogfrequent groef
enige
E P P A M E Z T R L E E
© www.puzzelpro.nl
8
duivel
paardenslee
S S G E A F L E G G E N
STUUR je ANTWOORDEN van PUZZEL 01, VÓÓR 1 februari 2021 PER EMAIL NAAR: info@grootDEFRYSKEMARREN.nl OF PER POST NAAR: GROOTDEFRYSKEMARREn, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK
REDACTIE
Henk van der Veer, Wim Walda, Eelke Lok, Janita Baron, Joeri van Leeuwen, Gea de Jong-Oud.
FOTOGRAFIE
Gewoan Dwaan/Douwe Bijlsma, Johan Brouwer, Wim Walda.
DRUK
Hoekstra Krantendruk, Emmeloord
VORMGEVING
Frans van Dam (bliidd.nl)
VERKOOP
Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink, Neeltje Oostra, Anniek van der Bijl
VERSPREIDING
FRL Verspreidingen, Leeuwarden
Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
DE EERSTVOLGENDE UITGAVE VAN MAANDBLAD GROOTDEFRYSKEMARREN VERSCHIJNT OP: DONDERDAG 11 FEBRUARI 2021
Bijlhout Bijlhout Bijlhout
Telefonisch Telefonisch bereikbaar Telefonisch bereikbaar bereikbaar
Whatsapp via via onsWhatsapp vaste nummer via onsWhatsapp vaste nummer ons vaste nummer
Dan koopt u ook Dan kooptbij u uw ook gewoon Dan kooptbij u uw ook gewoon lokale winkel. gewoon bij uw lokale winkel. lokale winkel. Lemmer | 0514-561296 | lemmer@expert.nl Emmeloord | 0527-870070 | emmeloord@expert.nl Lemmer | 0514-561296 | lemmer@expert.nl Joure | 0513-414205 | joure@expert.nl Emmeloord | 0527-870070 | emmeloord@expert.nl Lemmer | 0514-561296 | lemmer@expert.nl Joure | 0513-414205 | joure@expert.nl Emmeloord | 0527-870070 | emmeloord@expert.nl Joure | 0513-414205 | joure@expert.nl
Mail Mail Mail
Facebook Facebook Messenger Facebook Messenger Messenger