02-2018
heerenveen
BERBER BOS
wil ooit naar Amerika om actrice te worden
Gratis waardebepaling! Weten wat jouw huis waard is?
www.makelaardijhoekstra.nl/waardebepaling
FOTO:MUSTAFA GUMMUSSU - FPH.NL
GROOTHEERENVEEN.NL
3e JAARGANG • NR. 02
groot
2
NUMMER 02 • 2018
“BOEVEN ZIJN HET” “Het maakt niet uit of je wel of niet stemt, je verandert er toch niks aan.” Dat zinnetje hoor ik vaak, wanneer er weer eens verkiezingen zijn. Of het nu gaat om de Tweede Kamer, of de gemeenteraad, er zijn altijd mensen, die níet naar de stembus gaan. “Boeven zijn het!” zei mijn vader altijd, als het over politiek ging. Behalve dan de mensen van de partij waar hij op gestemd had, dat waren géén boeven, dat waren de ‘goeden.’ Want hij ging samen met mijn moeder altijd wél trouw naar de stembus, al “veranderde je er toch niks aan.” Zelf hoor ik soms ook bij het percentage thuisblijvers. Niet omdat ik het verschil niet altijd zie tussen de ‘goeden’ en de ‘boeven’, maar omdat
politiek me niet altijd weet te raken. ‘Brussel’ bijvoorbeeld, daar kom ik de deur niet voor uit. Niet voor de Europese verkiezingen tenminste. Wel voor Brussel zelf. Ik heb er ooit de tekenstudio van mijn stripheld Kuifje mogen bezoeken. (In de avonturen van Kuifje is het trouwens wel altijd duidelijk, wie de helden zijn en wie de boeven.) Hoe dichter een politiek bestuurscentrum bij de bevolking staat, hoe beter het voor de inwoners is. Dan gaat politiek niet meer echt om partijen, maar om mensen. En dat geldt zeker voor de volksvertegenwoordigers in je eigen gemeente. Je kent dan de goeden en de boeven bijna persoonlijk, zeg maar. Woensdag 21 maart zijn de gemeenteraadsverkiezingen. Dan mogen u en ik
opmerkelijk...
weer stemmen. En we stemmen allemaal op de ‘goeden’ uiteraard. GROOTHEERENVEEN Krant organiseert, samen met de Gemeente Heerenveen en de bibliotheken, een drietal debatavonden om u goed voor te bereiden op de verkiezingen: op 5 maart in Jubbega, op 14 maart in Akkrum en op 19 maart in Heerenveen zelf. U bent hierbij van harte uitgenodigd!
Henk de Vries, @HeerenveenZT
Maandelijkse rubriek met opmerkelijke zaken in de regio. Is u wat opgevallen, wilt u ons deelgenoot maken van een leuke gebeurtenis, of heeft u een een aankondiging of tip voor ons, stuur deze dan naar redactie@grootheerenveen.nl serveerd. De naam Groovy Tosti was vervolgens gauw gevonden. Naast tosti’s en vinyl kun je ook voor een heerlijke koffie terecht bij Groovy Tosti.
BANZAI JOHN ZAAGT UIL UIT BOOMSTAM AAN DE KOORNBEURSWEG Op de hoek van de Koornbeursweg met de Kempenaersingel is een schitterende uil uit een boomstam gezaagd. Op deze hoek stond een boom die gekapt is. Een stam van een meter hoog bleef over. De stam is maandagmorgen onder handen genomen door ketingzaagkunstenaar Banzai John. Het resultaat is prachtig te noemen en trok direct al veel bekijks van voorbijgangers.
ESSENBASTWOEKERZIEKTE IN LE ROY TUIN Vorige week is een gespecialiseerd bedrijf begonnen met de kap van tientallen bomen in de Le Roy tuin aan de Kennedylaan en Europalaan. De Le Roy tuin stamt uit de jaren zestig. Toen zijn er veel verschillende soorten bomen aangeplant. Door ouderdom en ziekte moet de gemeente zo nu en dan bomen verwijderen. Dit laatste is nu ook het geval. Door ziekte in de essenbomen wordt de Ley Roy tuin flink uitgedund. De essenbastwoekerziekte en de essentaksterfte hebben een flink aantal essen aangetast. De bomen gaan niet direct dood maar zijn niet meer veilig doordat er takken uit kunnen vallen. Dit geldt ook voor een aantal andere bomen. Voor de veiligheid van omwonenden en wandelaars worden de slechte bomen nu gekapt.
CARNAVALSOPTOCHT SINT JOZEFSCHOOL DOOR CENTRUM HEERENVEEN Zoals ieder jaar hield de Heerenveense Sint Jozefschool vorige week een carnavalsoptocht door het centrum. Het winkelend publiek en de winkeliers in het centrum genoten van het jaarlijkse verkleedspektakel. De optocht kon dan ook dit jaar weer rekenen op veel belangstelling. In Heerenveen viert alleen de Sint Jozefschool carnaval.
VERKEN HET UNIVERSUM IN BIBLIOTHEEK HEERENVEEN Op maandag 26 februari geeft Justin Bötger een lezing over het universum in de bibliotheek van Heerenveen. Prachtige visuele effecten ondersteunen zijn boeiende verhaal. Deze avond begint om 19.30 uur en duurt tot ongeveer 21.30 uur. Vooraf aanmelden is gewenst. Rode draad in de lezing van Justin Bötger is hoe de mensheid het heelal verkent. Daarnaast besteedt hij aandacht aan de geschiedenis van de ruimtevaart, waaronder de maanlandingen. Van daaruit werkt Justin naar de toekomst, waarbij sciencefiction missie-ideeën aan bod komen zoals interstellaire ruimtereizen. Waarom zijn er bepaalde ruimtesondes het heelal in gestuurd en hoe zijn ze op hun bestemming gekomen? De ruimtesonde Curiosity reisde naar Mars. De zoektocht naar leven speelde hierbij een belangrijke rol. Maar kunnen wij het universum zomaar koloniseren? De spreker legt uit hoe dit werkt en welke technologische uitdagingen moeten worden aangegaan. Bötger maakt in zijn presentatie gebruik van Space Engine. Dit is een driedimensionaal astronomieprogramma, waarmee men virtueel door de ruimte kan reizen, in elke richting, met elke snelheid en voorof achteruit in de tijd.
Maak na het speuren samen met pake en beppe je eigen Friese eierwarmer. Natuurlijk mag je de eierwarmer mee naar huis nemen. Voor de allerkleinsten zijn er Friese kleurplaten. Alle activiteiten zijn doorlopend van 11:00 tot 16:00uur. Kom het ontdekken in Museum Heerenveen.
HELP PAKE EN BEPPE DE VAKANTIE DOOR IN MUSEUM HEERENVEEN
Vorige week is Groovy Tosti aan de Lindegracht onder grote publieke belangstelling geopend door wethouder Coby van der Laan. Na haar speech draaide de wethouder een plaatje op een van de aanwezige platenspelers. Onder het genot van een hapje en een drankje konden de aanwezigen kennis maken met het bijzondere concept van Groovy Tosti tosti’s.
De voorbereidingen van ‘Help pake en beppe de vakantie door!' zijn in gang gezet in Museum Heerenveen. Het thema van dit jaar is ‘Typisch Fries’. Wat maakt Fryslân zo bijzonder? Waarom zijn wij Friezen zo trots, maar ook koppig en standvastig? We blijven met dit thema dicht bij onze eigen taal, cultuur en erfgoed. De activiteitenweek vindt plaats in de voorjaarsvakantie, van dinsdag 27 februari tot en met vrijdag 2 maart 2018. Kinderen van 4 tot en met 12 jaar hebben gratis toegang in Museum Heerenveen op vertoon van een pake of beppe (of andere volwassene). U bent van harte welkom!
Eigenaren Ingrid Koopman en Anne-Henk van der Wal hopen met de nieuwe zaak hun dromen te realiseren. Anne-Henk is advocaat, maar daarnaast is muziek zijn grote passie. “Vinyl is weer helemaal terug en wat is er dan mooier om lp’s en singles te verkopen?”, zegt Anne-Henk. Zijn partner Ingrid, die tot voor kort als stewardess werkte en eerder ervaring opdeed in de horeca, kwam met het idee dit te combineren met een tostibar, waar, naast de klassieke ham/kaas uitvoering, de tosti’s in de meest uiteenlopende varianten zullen worden ge-
Dit jaar gaan kinderen opzoek naar het DNA van Heerenveen. Deze activiteit is leuk en leerzaam. Je komt van alles te weten over de Heerenveense geschiedenis en je ontdekt wat Heerenveen tot Heerenveen heeft gemaakt. De eerste bewoners, de grensleeuw, Domela en beeldende kunst, er komt van alles voorbij. Ga ook op zoek naar de Heerenveense helden van vroeger. Wie zijn jouw Heerenveense helden? Waarom zijn het helden en hoe herken je ze? Kortom, hoe ziet het Heerenveense DNA er volgens jou uit?
WETHOUDER VAN DER LAAN OPENT GROOVY TOSTI
FRIESE CULTUURVERENIGINGEN VERGRIJZEN Eén op de drie leden is ouder dan 65 jaar en daarmee kan de toekomst voor Friese cultuurverenigingen in het geding komen als er te weinig nieuwe leden bijkomen. Dit blijkt uit de eerste cultuurverenigingsmonitor van het Fries Sociaal Planbureau (FSP) en Keunstwurk: een onderzoek onder ruim 300 Friese cultuurverenigingen die zich bezighouden met dans, toneel en muziek. Volgens het FSP en Keunstwurk is de situatie op korte termijn niet zorgelijk. Mensen worden gemiddeld ouder, waardoor zij ook langer lid kunnen zijn. Hierdoor is een terugval in het ledenaantal voor de meeste verenigingen nog niet aan de orde. Op lange termijn is dit echter wel een risico. Het werven van nieuwe leden is daarom van belang. Daarbij biedt vergrijzing in het algemeen een kans: ouderen zijn tegenwoordig langer vitaal en hebben over het algemeen veel vrije tijd.
KOPEREN BEELD GESTOLEN UIT PARKJE VLIELANDLAAN Tussen donderdag 1 en vrijdag 2 februari is uit het parkje aan de Vlielandlaan te Heerenveen een koperen beeld van E.A. Siepman gestolen. Er is aangifte gedaan bij de politie. Gezien het gewicht van het beeld, moet dit met meerdere personen gedaan zijn. De politie is een onderzoek gestart en is op zoek naar meer informatie over deze diefstal. Bent u getuige of weet u waar het beeld nu is? Neem dan contact op met de politie.
Heerenveen 13 Februari 2018
PERSBERICHT
heerenveen KORT NIEUWS
GROOTHEERENVEEN.NL
3
AUTOTAALGLAS HEERENVEEN VERHUIST NAAR NIEUWE LOCATIE
Zakenvrouw van het jaar 2017 Elske Doets komt naar ondernemersplein Heerenveen tijdens Business Contactdagen 2018
ZAKENVROUW VAN HET JAAR 2017 ELSKE DOETS KOMT NAAR ONDERNEMERSPLEIN HEERENVEEN BCDN
Niemand minder dan zakenvrouw van het jaar 2017 Elske Doets zal op woensdagavond 21 maart haar inspirerende verhaal vertellen op het ondernemersplein Heerenveen tijdens de Business Contact Dagen in het WTC Expo in Leeuwarden. De business contactdagen vinden dit jaar plaats op 20 en 21 maart. Elske Doets is directeur-‐eigenaar van Jan Doets America Tours, een succesvolle direct sell reisorganisatie gespecialiseerd in vakantiereizen op maat naar de Verenigde Staten, en Canada en de 36e zakenvrouw van het jaar op rij in Nederland. Sinds 1981 wordt in Nederland deze prestigieuze Prix Veuve Clicquot uitgereikt aan bijzondere succesvolle zakenvrouwen. Onder andere Anne-‐Marie Rakhorst, Sylvia Tóth en Francine Houben gingen haar voor. Een
Niemand minder dan zakenvrouw van het jaar 2017 Elske Doets zal op woensdagavond 21 maart haar inspirerende verhaal vertellen op het ondernemersplein Heerenveen tijdens de Business Contact Dagen in het WTC Expo in Leeuwarden. De business contactdagen vinden dit jaar plaats op 20 en 21 maart.
Autotaalglas Heerenveen is verhuist naar de andere kant van Heerenveen. Het nieuwe adres is Mercurius 16c. Eigenaar André Adema is verheugd. “We waren al een tijdje op zoek naar een nieuw pand, want we groeiden uit ons jasje op de oude locatie. De nieuwe vestiging is uitgerust met de nieuwste technieken waardoor we klanten nog beter kunnen helpen bij ruitschade.” Autotaalglas Heerenveen deelt het pand aan de Mercurius met Ausma Vorkheftrucks. “Via mijn lokale netwerk kwam ik met hen in contact. Erg fijn. We hebben gewoon onze eigen ingang en zitten gescheiden van elkaar. De vestiging ligt pal aan de A32, waardoor klanten ons ook goed zien liggen. Daarbij is deze grotere locatie beter bereikbaar.” Adema heeft de bestaande ruimte flink verbouwd. “Er is een aparte wachtruimte, waar klanten op hun gemak kunnen wachten totdat een sterretje is gerepareerd of de voorruit is vervangen. Er is goede koffie, gratis wifi en een stiltewerkplek, dus er kan gewerkt worden als dat nodig is.”
Uiteraard beschikt Autotaalglas op de nieuwe locatie in Heerenveen over de nieuwste technieken om bijvoorbeeld autoruiten te kalibreren. Zo worden camera’s en elektronische rijhulpsystemen zoals parkeerfuncties, licht- en regensensoren en rijbaanassistentie goed afgesteld. Adema: “We helpen onze klanten zoals we zelf ook geholpen willen worden. Snel, vakkundig en vriendelijk.”
Uw bedrijf op ondernemersplein Heerenveen Na de succesvolle deelname in 2017 is Heerenveen opnieuw sterk vertegenwoordigd tijdens deze Business contact dagen Noord. Alle stands op het Heerenveen plein zijn bezet, er zijn nog wel enkele zuilen midden op het plein beschikbaar. Informeer naar deze mogelijkheid. Alle deelnemende bedrijven krijgen vooraf een gratis beurstraining.
VAKBONDSHUIS HEERENVEEN OP FEESTELIJKE WIJZE GEOPEND
Inspiratie en interactie Kennismaken met de diverse deelnemende bedrijven, pitchen, LEGO® SERIOUS PLAY®, proeverijen, de presentatie van Elske Doets en natuurlijk in de sfeervolle setting netwerken: voldoende aanleiding voor een bezoek aan deze beurs. Meer informatie: Ondernemerskring Heerenveen, tel 0513 64 07 73 of stuur een email naar: info@ondernemerskringheerenveen.nl
Na de openingshandeling werd het pand aan de Koornbeursweg opengesteld voor bezichtiging. De opening kon rekenen op grote publieke belangstelling.
Zaterdagmiddag is het Vakbondshuis Heerenveen op feestelijke wijze geopend door centrummanager en voormalig marathonschaatser Peter de Vries. Onder muzikale begeleiding van een dweilorkest sneed hij de entree van het pand open.
In het vakbondshuis zijn er spreekuren werk en inkomen, Belastingservice FNV, Loopbaan. Ook voor cursussen, lokale beleids-beïnvloeding en themabijeenkomsten over actuele onderwerpen kun je op deze locatie terecht. Werken aan werk, de nieuwe dienstverlening, is ook te vinden in het vakbondshuis.
MECCANO-BOUWERS TONEN HUN MODELLEN IN DE KNIPE 175E BEROEPSBEOEFENAAR VOOR HEERENVEEN JOURE ON STAGE Met Tigra Fysiotherapie uit Heerenveen staat de teller voorlopig op 175 bedrijven voor het Beroepenfeest. Duizend vmboleerlingen uit Heerenveen, Joure, Wolvega, Grou en Lemmer komen 6 maart 2018 naar Fryslân Fean Plaza in het Abe Lenstrastadion voor de 2e editie van het Beroepenfeest Heerenveen Joure On Stage. Op het Beroepenfeest kunnen de leerlingen in gesprek gaan met bijvoorbeeld de fysiotherapeuten van Tigra. Tussen de andere aanmelders zitten allerlei uiteenlopendeberoepen, van automonteur tot vlogger zullen aanwezig zijn. Maar ook een kok, schoonheidsspecialiste en een hovenier dragen hun steentje bij voor het inspireren en informeren van de vmbo-jongeren voor hun beroep. De architect Eerde Schippers zal vertellen over zijn prijswinnende ontwerp van Museum Belvédère. Bezoekers worden gewezen op unieke details. De rondleidingen starten om 19.30 uur, 20.30 uur en 21.30 uur. Aanmelden niet nodig. U bent van harte welkom!
Zaterdag stond café De Knyp in De Knipe weer in het teken van de jaarlijkse Meccano modelbouw tentoonstelling. De tentoonstelling kon weer rekenen op grote belangstelling van jong en oud. Meccano is een modelbouw-systeem dat al meer dan 100 jaar oud is. Ooit in Engeland begonnen, heeft dit systeem in de vorige eeuw de hele wereld veroverd. Met de vele metalen onderdelen kunnen praktisch alle technische constructies worden gemaakt, zoals bouwkranen, tractors, kiepauto’s, diverse machines enz. Tegenwoordig wordt dit ook gecombineerd met radiografische besturing of zelfs computer gestuurde modellen. Het grote voordeel is dat men de onderdelen weer kan hergebruiken. Nog steeds is Meccano springlevend!
INTERNATIONAAL KLEURRIJK VROUWENFEEST MET BAYAN DJ DIAMONDSS Trek je feestkleren aan. Op zaterdag 10 maart organiseert Kleurrijk Vrouwenwerk Heerenveen een Internationale Vrouwendag met een Kleurrijk Vrouwenfeest! Dit feest wordt gevierd met een internationale modeshow, henna tattoos en dansmuziek uit heel de wereld. Internationale Vrouwendag staat voor het gevoel van solidariteit en kracht van vrouwen overal ter wereld. Het Feest der Feesten wordt van 19.30 tot 23.00 uur gehouden in het Slingertouw aan het Schoterplein in Heerenveen. Inloop vanaf 19.00 uur met Marokkaanse en Turkse thee. Wethouder Coby van der Laan zal de avond openen. Uit Leerdam zullen de spetterende Dj’s: Bayan – Diamondss aanwezig zijn. Zij draaien muziek uit landen wereldwijd. De entree bedraagt slechts € 3,- per persoon.
NIET 10 MAAR 14! In de vorige editie van GrootHeerenveen blikten wij met centrummanager Peter de Vries terug op een bewogen, maar positief jaar voor het centrum van Heerenveen. Hierbij toonden wij de bedrijven die zich nieuw hebben gevestigd in het Heerenveense centrum. Helaas zijn deze vier bedrijven niet in het artikel vermeld. Ook zij hebben zich in 2017 in Heerenveen gevestigd. Daarmee staat de teller op veertien nieuwe winkels in de binnenstad!
VAN NIENKE, VLEESMARKT 2 - SIERADEN, GOUDSMID EN ONTWERP
DE BUUF, DRACHT 106 - DAMESMODE & LIFESTYLE
BINNERT OVERKANT, GED. MOLENWIJK 18-20 - KANTOORBOEKHANDEL
KAPSALON AYA, WETTERTOER 15 - HAARVERZORGING
4
heerenveen
Berber Bos (17)
“IK WIL OOIT NAAR AMERIKA OM ACTRICE TE WORDEN” “Ik ben Berber Bos. Ik ben zeventien jaar. Geboren op 9 januari 2001 in Heerenveen. Ik heb mijn hele leven al in Sint Jut gewoond. Ik heb een lieve heit en mem en ik heb vier broers. Ik werk bij de Jumbo in Heerenveen. Eerst als vakkenvuller en nu achter de kassa. Dat vind ik hartstikke leuk. Ik zat op basisschool De Trieme. Daarna ging ik naar OSG Sevenwolden in Heerenveen. Daar deed ik de richting verzorging. Daarna moest ik een vervolgstudie kiezen. Dat was wel moeilijk. Maar ik vind acteren best wel leuk. En…” TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S MUSTAFA GUMMUSSU - FPH.NL
5
FOTO: FAMILIE BOS
FOTO: FAMILIE BOS
GROOTHEERENVEEN.NL
“Ik deed in Sint Jut altijd al mee als er playbackshows waren en op de basisschool vond ik het spelen in toneelstukjes ook leuk. Nee, niet in musicals, want ik kan niet zingen. Daar ben ik nu wel mee bezig om dat te leren. Ik vind het gewoon aardig om in de spotlights te staan, om mensen te vermaken”, verduidelijkt ze haar ambitie om actrice te worden. Berber is de jongste dochter van Geert Bos en Gea Bos-de Jong een ‘warm gezin’ van allemaal jongens, die lachend toegeeft dat mem haar wel eens wat verwent. Een fleurig kind, dat blij is met haar vier grote broers die indien nodig haar bodyguards zijn, maar ook blij met de vriendinnen van de jongens, want “nu heb ik toch zussen, waarmee ik wel leuke meidendingen doe.”
DE NEUSHOORN Sinds dit schooljaar gaat Berber met heel erg veel plezier naar het Friesland College in Leeuwarden waar ze een Mbo-opleiding Podiumkunsten, Productie & Events volgt. Dat doet ze op de locatie de Neushoorn aan het Ruiterskwartier in de Friese hoofdstad. “ Ik vind het zo’n leuke school, niet dat ik met tegenzin naar het OSG Sevenwolden ging, maar met een vak als wiskunde had ik gewoon niet zoveel. Op deze theateropleiding kan ik dingen doen, en daar houd ik van. Je doet op de Neushoorn heel veel verschillende dingen, soms in een groep teamwork, dan weer solopdrachten waarbij je laat zien wat je kunt. Op de Neushoorn heb je ook leerlingen die een dans- en muziekopleiding volgen. Die kom je dan tegen op de gangen, alle creatieve mensen lopen er door elkaar. Dat vind ik geweldig, ik voel mij er thuis. De opleiding duurt drie jaar en dan kun je nog weer verder leren.”
TOELATINGSAUDITIE Om toegelaten te worden tot de opleiding Artiest Theater, moest Berber auditie doen, waarbij ze haar talenten mocht tonen en of ze over voldoende ambitie beschikt om zichzelf voor een publiek te presenteren. “Ik kreeg een monoloog die ik moest instuderen, waarbij ik zelf ook iets moest bedenken.
‘Don’t let your dreams just be dreams, make it reality!” Verder moest ik ook een monoloog bedenken en schrijven. Ik heb toen een gedeelte uit de serie Teen Wolf genomen en herschreven. In het Engels omdat ik Engels een hele leuke taal vind en ik houd ervan om nieuwe talen te leren. Ik heb het mezelf toen niet gemakkelijk gemaakt, ik speelde namelijk twee personen. Ik kan wel uren over Teen Wolf praten, het is een Amerikaanse serie over weerwolven. De jonge Scott McCall wordt gebeten door een weerwolf en wordt op zijn beurt ook een weerwolf. Hij moet dan z’n volk tegen andere beesten beschermen. Maar dat doet er nu verder even niet toe. Ik vind die serie zo mooi, omdat een van mijn lievelingsacteurs er in speelt. Hij heet Dylan O’Brien. Blijkbaar heb ik de monoloog goed gedaan, want ik ben aangenomen op de opleiding.” De acteeropleiding die Berber volgt is praktijkgestuurd, waarbij gewerkt wordt aan vaktechnische vaardigheden. Er wordt aandacht besteed aan het ontwikkelen van de speelkwaliteiten en expressiemogelijkheden van de studenten, die zich bezighouden met voorbereiden, repeteren en uitvoeren van voorstellingen. Er worden elk studiejaar grote en kleine theaterproducties gemaakt en er wordt samengewerkt met andere opleidingen zoals artiest dans, artiest muziek en theatertechniek. Wat voor ambities heeft Berber? “Ik heb een hele grote droom, waar ik voor ga. Ik wil naar Amerika om daar actrice te worden. Als ik klaar ben met deze opleiding wil ik naar Amsterdam of naar een drama academie in Londen. Ik wil naar het buitenland, om talen te leren. Ik wil zoveel mogelijk audities doen, je krijgt eerder een werkvisum dan een woonvisum. Ik zou het liefst audities willen doen om mee te mogen spelen in series. Die duren nu eenmaal langer en je bouwt dan een hele andere familie op. Ik weet heus wel dat het nu nog een droom is, maar de weg er naar toe is toch prachtig?!”
KAMELEON “De zus van een vriendin is stagiaire bij filmproducent Steven de Jong. Zij belde mij of ik figurant wilde worden in de Kameleonserie. Ik zei meteen ‘prima’. Ik moest alleen
langs een raam lopen. ’Prima’. Daarna moest ik in een slagerij staan, toen mocht ik een stukje improviseren. Ik werd van figurant tot edel-figurant gepromoveerd, je krijgt dan een stukje tekst. Het is dan nog niet zeker of het ook echt in de serie komt, want er kan nog geknipt worden. Later werd ik weer gebeld en vroegen ze of ik nog een stukje mee wilde doen. Het gaat over een jong stel dat in een bootje zit ‘te túten’. Sytse en Hylke varen er dan met de Kameleon langs en de jongen en het meisje vallen door de golven in het water. Ik mocht de rol van het meisje spelen. Dat is best wel gek, zoenen met een jongen die je niet kent. Volgens mij was hij wel 25 jaar. Ik heb het gewoon gedaan. Je staat nu voor Steven de Jong, laat zien dat je het durft! Hij telde af en ik deed het maar, hahaha! Dat was mijn filmdebuut tot nu. Maar ik heb wel gezien hoe het achter de schermen gaat. Hier wil ik dus zijn! Het is spannend maar ook ‘heel vet’.” “Op een gegeven moment liep Steven de Jong op de set en toen zei ‘mem’ dat ik even met hem op de foto moest. Ik heb hem toen meteen gezegd dat zijn neef mijn ‘pake’ is! Roel de Jong. Het acteren zit blijkbaar in de familie.”
FOTO: FAMILIE BOS
Als een spraakwaterval vloeien de korte antwoorden over de lippen van Berber Bos als we haar vragen wie zij is. Haar olijke ogen twinkelen. Een interview is gewoon ‘vet cool’, vindt Berber. Over de ambities van een jonge meid die zeker weet wat ze wil worden: actrice in Amerika! Het begin is er ondertussen, een kleine rol in de Kameleonserie, die in het voorjaar in première gaat.
EIGEN BOEK “Kijk ik heb ook een eigen boek, waar ik allemaal dingen in plak van mijzelf. Het zijn geen teksten, maar tekeningen en plaatjes. Nee, het is geen dagboek. Ik wil het later aan mijn eigen kinderen laten zien, wat ik nu doe en wil. Mijn droom ‘Amerika’. Hier, lees maar eens mijn quotes, ik houd van quotes: ‘Don’t let your dreams just be dreams, make it reality!” Ondertussen is Berber dus druk bezig haar dromen werkelijkheid te laten worden, ze speelt onder andere toneel bij Ateliers Majeur in Heerenveen. In de eerste de beste film een rol als zoenende tiener, heeft Berber ook grenzen? “Oh, natuurlijk! Wij leren bij ons op school ook dat je als actrice je grenzen moet aangeven. De hele ‘me too’ toestand, is best heftig. Ik ben heel beschermd bij mijn vier broers, dat vind ik ook fijn, en zoals ik al eerder zei, ze zijn voor mij een soort bodyguards. Als mij iets rottigs zou overkomen, zou ik dat meteen met anderen delen en natuurlijk met ‘heit en mem’. Ik begrijp trouwens niet waarom al die actrices het nu pas, na zoveel jaar, op Facebook plaatsen. Waarom doe je dat niet meteen? Ik vind het zelf bepalen waar je grenzen liggen heel belangrijk!” Het is duidelijk dat Berber er voor gaat om haar droom waar te maken en ze is enorm blij dat haar ouders achter haar staan. “Toen we vorig jaar naar de Open Dagen van de vervolgopleiding gingen, waren we ook bij de opleiding Toerisme. Ik zei tegen ‘mem’ aan het eind van de Open Dagen dat ik wel wist welke opleiding zij zou kiezen: ‘Toerisme!’ En toen schudde ‘mem’ haar hoofd en zei ‘nee, ik zou acteren kiezen’. Ik was zo blij dat ‘mem’ dat zei. Ik weet dat de kans op het waarmaken van mijn droom in werkelijkheid erg klein is, maar er zijn nog zoveel andere keuzemogelijkheden in dit vakgebied. Nu zeg ik nog ‘wat ik wil zijn, dat ga ik worden!’ Als ik nu al opgeef, weet ik zeker dat het niet lukt. Ik ga het proberen en daar werk ik heel hard voor!”
nieuwe collectie banken! Burgemeester Falkenaweg 32 – Heerenveen – 0513-624048
www.wenhus.nl
BEN JIJ DE E/W MONTEUR DIE WIJ ZOEKEN? MDM Service is een totaalinstallateur met persoonlijke benadering. Wij verzorgen installaties aan particulieren, winkels, kantoren en aannemers zoals: cv, airco, loodgieterswerk, sanitair, ventilatie, dakdekkerswerk, elektrotechnische installaties, zonnepanelen e.a. duurzame producten.
AAN DE SLAG ALS LEERLING / HULPMONTEUR? Bezig met de opleiding installatietechniek, enthousiast en leergierig? Dan zoeken wij jou!
INTERESSE? Stuur dan je sollicitatie per mail of post naar ons: MDM Service T 0515 431 959 Koperslagersstraat 63 info@mdmservice.nl 8601 WP Sneek www.mdmservice.nl
LINDEGRACHT 21 - HEERENVEEN INFO@GROOVYTOSTI.NL
QF1929v1
WAT VERWACHTEN WIJ VAN JOU? • Je hebt minimaal MBO-opleiding niveau 3. • In het bezit van rijbewijs B. • Kan zelfstandig en verantwoordelijk werken. • Problemen oplossen zie je als een uitdaging en je werkt volgens de geldende veiligheidsvoorschriften.
• Je hebt een flexibele instelling en je bent representatief, klant- en kwaliteitsgericht. • Werkervaring is een pré.
NU! 25 cm pizza
€ 3,99
tegen inlevering van deze coupon BODEMTOESLAGEN ZIJN VAN TOEPASSING BIJ BESTELLEN VAN Niet geldig i.c.m. andere aanbiedingen GROTERE FORMATEN EN NIET GELDIG I.C.M. ANDERE AANBIEDINGEN.
Koornbeursweg 3 - Heerenveen - 0513 745 264
www.newyorkpizza.nl 7 dagen in de week geopend van 16.00 tot 23.00 uur Op vrijdagmiddag geopend vanaf 12.00 uur
LET OP:
COUPONCODE 182 // GELDIG T/M 23 MAART 2018
VOORJAARSACTIE 25 cm pizza € 3,99 bij afhalen!
Hier wordt gewerkt aan scherp zicht.
HET KLOPT DAT DEZE STAANDE UITING LIGGEND GEPLAATST MOET WORDEN!!!
E/W MONTEUR Als E/W monteur verricht je diverse werkzaamheden. Naast de technische vaardigheden, waarover je dient te beschikken, dient klantgerichtheid en ‘echte service bieden’ zeer hoog in je vaandel te staan.
Dit is Madelief. Nu rustig aan het dromen. Dat is overdag wel anders. Dan rent, klimt, springt en speelt ze volop. Daarom heeft ze samen met haar ouders gekozen voor DreamLite nachtlenzen. Die draagt Madelief ’s nachts en kunnen ’s ochtends uit. Zo kan ze overdag al haar energie kwijt. Zonder enige hinder.
Anders kijken naar scherp zien
Vraag naar de mogelijkheden van DreamLite voor jou bij:
Vraag naar de mogelijkheden van DreamLite voor jou bij:
Lindegracht 1 / 8441 GJ Heerenveen / 0513-840723
www.fransvanbockhooven.nl
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
7
TEKST HENK DE VRIES
HET ‘NOSTALGISCH SCHAATSMUSEUM’ VAN KLEIS OENEMA
“Vroeger schaatsten ze op bonken, met veters van palingvel” Kleis Oenema woont met zijn familie in Oudehaske, in de winter 1988. Zijn schoonmoeder Ypkje Koopmans, al dik in de zeventig, is met de kinderen aan het schaatsen. Plotseling komt Ypkje raar ten val, en als ze het huis van haar schoonzoon binnenloopt, zegt ze: “Brân dy redens mar op!” Kleis kijkt naar Ypkje haar toen al antieke Batavus-schaatsen, en vindt dat zonde. De schaatsen van Ypkje worden het eerste paar van een prachtige verzameling. Kleis Oenema: “Dat was dertig jaar geleden. Met echt verzamelen ben ik 22 jaar geleden begonnen. Ik bewaarde alles in bananendozen, totdat we in een nieuw huis in Jubbega gingen wonen. Ik had op dat moment dertig paar unieke schaatsen. Bij het nieuwe huis zat ook een ‘lyts hok’. Daar konden de fietsen en de grasmaaier mooi in, vond mijn vrouw Grytsje. ‘Ho!’ zei ik. ‘Dat wurdt myn hok, dat is foar de redens’. Het hok is nu mijn Nostalgisch Schaatsmuseum.”
450 PAAR SCHAATSEN In ‘het hok’ van Kleis Oenema liggen de schaatsen overzichtelijk per paar als nieuw uitgestald op planken aan de wanden. Maar er is nog veel meer te zien. Er hangen schilderijen met winterse voorstellingen en er staat en hangt historisch reclamemateriaal van schaatsmakers en bedrijven als Nooitgedagt en Batavus. Kleis zoekt overal naar schaatsparen die nog in de verzameling ontbreken. Hij vindt ze op Marktplaats, op rommelmarkten, in kringloopwinkels en op veilingen. Oenema: “Door het opscharrelen doe ik veel contacten op en kom ik in aanraking met andere verzamelaars. Ik ben ook lid van Verzamelaarskring De Poolster.” De Poolster is een stichting die ‘de cultuurhistorische waarde van het gebruik en de productie van schaatsen en andere winterse objecten wil bevorderen en conserveren’ zoals het in de statuten wordt verwoord. De Poolster heeft zo’n 150 leden. “In Friesland wonen vijf leden, de meesten wonen in Holland,” zegt Oenema. “En die verzamelen vooral boeken over het schaatsen, of andere zaken die met het schaatsen te maken hebben.” Volgens Kleis Oenema
zijn er zo’n zeventig verzamelaars van de schaatsen zelf. “Ik heb tussen de 400 en 450 paar schaatsen en allemaal verschillend,” zegt Kleis en hij toont de kostbaarste exemplaren. “Zes paar heb ik nog met het originele kartonnen doosje erbij. Eén van de oudste paren komt uit 1740-1750. Die heb ik van iemand uit Limburg en ze waren van een betovergrootvader die in 1730 was geboren. Ze stonden op marktplaats, maar ik mocht ze gratis hebben, voor mijn verzameling. Ik kreeg ze aangeleverd in een blikken trommel met wintertafereel.”
DUURDER DAN EEN FIETS “In mijn verzameling zitten ook Peterschaatsen uit de Zaanse Schans, dat is een model, gemaakt in opdracht van Tsaar Peter de Grote), en Narrenschaatsen, met rinkelende belletjes. Ik heb vooral Friese, Noord-Hollandse, Belgische en Duitse schaatsen. In Duitsland waren er tussen 1800 tot aan de Tweede Wereldoorlog wel 500 verschillende schaatsmakers, veel meer dan in Nederland. De Duitse schaatsmakers hadden allemaal een eigen teken op de schaats. In Fryslân waren 172 verschillende schaatsmakers te vinden. De namen en woonplaatsen van de schaatsmakers staan in het ijzer gegraveerd. Op het hout hoort een papieren sticker met de naam van de schaatsmaker. Die papieren sticker weekte er door het gebruik af, maar ik heb nog
exemplaren van Batavus uit 1950 met papieren sticker. De schaatsen werden geleverd in een kartonnen doosje of zonder doos verpakt in vetvrij papier.” “Schaatsen waren vroeger duur, en zijn nog duur. Wedstrijdschaatsen kosten nu zomaar 1400 euro, die zijn duurder dan een fiets. Ik ken een kind van tien jaar, dat rijdt op schaatsen van 800 euro. Dat is niet alleen duur, het is ook nog eens slecht voor de enkels. Enkels van kinderen zijn nog te zwak voor noren. Je moet proberen kinderen zo lang mogelijk op houtjes te laten rijden.” “Ik heb nog een rekening van vroeger, van een heren- en damesfiets, die kostten 27 en 23 euro. Een paar aluminium schaatsen uit diezelfde tijd, daar betaalde je 14 euro voor, een halve fiets. Houtjes waren veel goedkoper, die kostten toen 2,50.” “In 1300 waren er al schaatsen van hout en ijzer, maar die waren veel te duur voor gewone mensen. Gewone mensen reden vroeger op ‘bonken’, met veters van palingvel. Dat was eigenlijk geen rijden, maar glijden. Je moest je afzetten met prikstokken.”
HINDELOOPEN Kleis Oenema kent veel verzamelaars persoonlijk en heeft een erg goede band met
Gauke Bootsma, eigenaar van het Eerste Friese Schaatsmuseum in Hindeloopen. “In Hindeloopen heb ik mijn 70e verjaardag gevierd, in het restaurant van het Schaatsmuseum. Toen kreeg ik van Gauke een paar schaatsen van S.E.B.O cadeau. Snel En Betrouwbaar Oudehaske betekende dat. Wij noemden dat toen Snert En Bruine bonen Oudehaske.” Anders dan het Schaatsmuseum in Hindeloopen heeft het Nostalgisch Schaatsmuseum in Jubbega geen vaste openingstijden en is het ook niet openbaar toegankelijk. Het adres hoeft dan ook niet in de krant, vindt Kleis. Hij bepaalt zelf wel wie zijn verzameling antieke schaatsen mag komen bewonderen, en de uitverkorene krijgt dan een keurig visitekaartje in handen geduwd. Gelukkig was één van de redacteuren van Groot Heerenveen Krant in het bezit van zo’n visitekaartje…
BEZOEK ONZE KEUKENSHOWROOM!
ONZE KEUKENS ALTIJD TEGEN DE BESTE PRIJS EN APPARATUUR TEGEN INTERNETPRIJZEN!
HEIDEBUREN 49 8441 GM HEERENVEEN 0513 842 702
PROFITEER VAN ONZE PAKHUYSAANBIEDINGEN!
KIJK OOK OP: WWW.KEUKENPAKHUYS.NL
INFO@KEUKENPAKHUYS.NL
Meubels op maat!
SPECIALE AANBIEDING!
Pompmakker 5 Heerenveen • Bedrijvenpark Noord • Telefoon : 0513 - 625381
www.wenloads.nl
Samen sterk!
BINDWEEFSELMASSAGE-KUUR
NORMAAL € 33 0,50
NU € 295,00
(8 behandelingen in 6 weken)
SKOLLAGEN (COLLAGEEN) VAN LAVIESAGE Kasten, tafels, televisiemeubels, winkelkasten enz. enz. op maat voor u gemaakt! Tevens vindt u bij ons een ruim assortiment aan stoelen en banken!
(3 maanden)
AANBIEDING GELDIG T/M 21 MAART 2018
WEBWINKELPRIJS = WINKELPRIJS, DUS ALTIJD DE BESTE PRIJS !!
WWW.KEUKENPAKHUYS.NL
Pompmakker 5 Heerenveen - Telefoon 0513-625381
www.wenloads.nl
NIEUW!
SPARERIBS AFHALEN
Elke dag een mooie dag bij Kinderwoud! • dagopvang • buitenschoolse opvang • peuteropvang • gastouderopvang
CAFÉ - RESTAURANT
SPOORZICHT SPOORZICHT
T 0513 - 610 825 M info@kinderwoud.nl
Dé zaak voor iedereen Voor wandelaars, stappers, kroegtijgers, lunchgasten, zakenmensen, bohemiens, bestuurders, netwerkers, niet-werkers, avonturiers, minnaars van de muze, sportlui, vrienden, buren, vrouwen en jongens.
kinderwoud.nl
3 ETAGES VERLICHTING!
MOOIE TRENDY
MOZAÏEKLAMPEN MOZAÏEKL AMPEN Verkrijgbaar als wandlamp, vloerlamp en tafellamp! Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl
OPENINGSTIJDEN:
Dinsdag v.a. 16.00 uur Woensdag t/m vrijdag v.a. 11.00 uur Zaterdag en zondag v.a. 16.00 uur Maandag - Gesloten
Parallelweg 48 8441 AS, HEERENVEEN T: 0513 – 792 002
www.spoorzichtheerenveen.nl
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
9
TEKST HENK DE VRIES // FOTO'S DENNIS STOELWINDER
HET FAMTHILEIEERBEENDVREIJEFN
IN GROO
f…’ Hoe ht familiebedrij ‘We zijn een ec ctie van da re s al deze zin t leek vaak hebben we He al niet gehoord? kken GrootHeereveen tro be om n aardig idee n het aa ons daarom ee f rij ed eb ili m t een fa bedrijf? ijk ondernemers ui el derg Hoe begint een ensen m de woord te laten. om rt Ko dleggers? on gr de n re wa Wie iliebedrijf. achter het fam
nder zoek bij een bijzo We gingen op be ingen en er ek rz Ve e ed De Go familiebedrijf: Falkenaweg in Burgemeester de n aa e, en ek th hypo Willem de Goed e interviewden f. rij ed eb Heerenveen . W ili t 70-jarige fam eigenaar van he
De 37 jarige Willem de Goede is in 2005 in bij De Goede in dienst gekomen. Grootvader O.J. de Goede heeft het assurantiekantoor in 1948 opgericht, het stond toen in de Sieger van der Laanstraat. In die tijd deed het bedrijf alleen levens- en brandverzekeringen. Vader R.O. de Goede heeft het kantoor eind jaren zestig overgenomen. Eind jaren zeventig kwamen er onder andere financieringen bij. In 1998 kwam het bedrijf op het huidige adres terecht.
PERSOONLIJKE BENADERING Willem de Goede spreekt de namen van zijn grootvader en vader in eerste instantie alleen uit met de initialen: O.J. de Goede en R.O. de Goede, zoals het officieel heette in die jaren. Grootvader heette Otto Jan en vader Rudolf Otto. Willem geeft onbewust een beeld van hoe een verzekeringskantoor in vroeger dagen draaide en hoe de nieuwe generatie onder leiding van Willem het anno 2018 ziet. Onder Willems leiding is in het jaar waarin hijzelf de eigenaar van het familiebedrijf werd, heel wat veranderd. De Goede; “Door veranderingen in mijn privéleven, zoals de geboorte van onze zoon, ben ik anders naar dingen gaan kijken. Ik wilde dat het bedrijf meer uitstraling zou krijgen. De verzekeringsbranche had bovendien een stoffig imago en was niet transparant. Dat wekt geen vertrouwen. Ik heb mijn eigen persoonlijke visie op het werk als financieel adviseur en wil het op een moderne manier uitvoeren. Toen ik de leiding kreeg, wilde ik het bedrijfsmatig helemaal anders aanpakken. Meer verbreding, met meer financiële diensten, meer structuur en inzet van internet, en vooral meer werken naar klantbehoefte.” Bij de wil om te veranderen horen een paar bewuste keuzes, die hij afgelopen jaren heeft gemaakt. Willem de Goede is zich daarbij zeer bewust van de ‘Klant van Nu’, zoals hij het zelf noemt. “Vroeger dachten we veelal in klantnummers en lag de focus op het verkopen van financiële producten. Je moet niet focussen op één stukje. Je moet vanuit de klanten denken, en goed luisteren. Je moet voor de volle
FINANCIEEL ADVISEUR WILLEM DE GOEDE
“IK WIL NIET MEER ALS EEN TYPISCH ASSURANTIEKANTOOR TE BOEK STAAN” Willem de Goede is eigenaar van het zeventigjarige kantoor De Goede verzekeringen en hypotheken aan de Burgemeester Falkenaweg in Heerenveen. Wie over de Burgemeester Falkenaweg rijdt, kan het markante gebouw niet missen. Het kantoor straalt een zonnige kant uit in de wat statig aandoende oude verbindingsweg naar Oranjewoud. Die warmte wil De Goede ook binnen creëren. “We willen transparant zijn. Mensen moeten zich op hun gemak voelen.”
honderd procent hun belangen behartigen. Natuurlijk is het product belangrijk, maar ik ben ‘nieuwerwets’, ik vind mensen belangrijk. Juist de persoonlijke benadering is de toegevoegde waarde die ik wil. Klanten moeten een klik met je krijgen.” “Ik wil niet het gevoel hebben: ‘ik ben aan het verkopen’. Vroeger was dat een streven, een doelstelling. Het doel is nu om je meer en beter te verplaatsen in de behoeftes van de mensen, en ze door een doordacht advies een goed gevoel te geven. Als ik mensen bij me krijg, die graag een huis willen kopen, kan ik soms ook het advies geven dat het beter is om dat op dit moment niet te doen. Hoe goed is het advies, daar gaat het om.”
JONGE MENSEN IN DIENST Het familiebedrijf De Goede bestaat dit jaar weliswaar zeventig jaar, maar oogt door toedoen van Willem jong en modern. De Goede: “Ik wil niet meer als een verzekeringsen hypothekenkantoor te boek staan, maar als ‘De Goede, de financiële verbinder’. De klant weet wel wat hij wil. Ik ben geen financieel adviseur die je vertelt, wat jij moet hebben. Ik begeleid en coach je in de mogelijkheden die je hebt. Ik wil je ‘ontzorgen’. Dat is misschien wat een oubollig woord, maar je moet als klant niet het gevoel hebben dat alles ‘moeilijk’ is.” “Ik ben niet van de stropdasgeneratie en driedelig pak,” zegt Willem de Goede. “Ik heb ook bewust jonge mensen in dienst. Zij leveren nieuwe ideeën aan. Wij blijven continue vernieuwen in de moderne technologieën.” En Willem de Goede wil de klanten – naast de selfservice ook persoonlijk te woord staan in een moderne en tegelijk huiselijke omgeving. “Wij hebben voor onze deur bijvoorbeeld een elektrische laadpaal neergezet voor auto’s van bezoekers. Wij rijden zelf ook elektrisch. In het kader van het zeventigjarig jubileum organiseert De Goede dit jaar nog een open huis zodat de mensen bovenstaande ambitieuze statements zelf kunnen ervaren.
10
NUMMER 02 • 2018
Kleurrijk... WIM HAANSTRA
HEERENVEEN-TERSCHELLING VICE VERSA Wim Haanstra heeft twee verblijfplaatsen. Als hij in Heerenveen is, woont hij in zijn bovenwoning aan de Dracht. Wanneer hij op Terschelling zit, woont hij in een huurhuis in Formerum. Wim reist per jaar heel wat keren heen en weer. Binnenkort hoopt hij ‘op West’ te wonen. “Dat scheelt ook weer reistijd, dan kan ik lopend of op de fiets naar het werk.” Wim werkt voor Rederij Doeksen, bij de veerboten. TEKST HENK DE VRIES // FOTO MUSTAFA GUMMUSSU - FPH.NL
AUTORIJSCHOOL Wim Haanstra is geboren en getogen in Heerenveen als jongste van de zes kinderen van Anne Haanstra en Tine Boonstra. Haanstra: “Voor OudHeerenveners zijn die namen een begrip. Mijn vader was één van de eersten met een autorijschool in Heerenveen. Heel wat mensen in Heerenveen hebben in die tijd rijles gehad bij Autorijschool Haanstra. Mijn vaders vader was Lammert Haanstra, die had een fruithandel bij het spoor. En een broer van mijn vader, Henk Haanstra had het zuurkoolpakhuis. Mijn moeder is de dochter van ‘Boonstra’s Beste Brillen’, vroeger een bekende brillenwinkel op de Oude Koemarkt. De naam ‘Boonstra’s Beste Brillen’ heeft bij latere eigenaren van de winkel nog jarenlang op het raam gestaan. Het is het pand, waar nu pizzeria Paolo in zit.” “Ik ben geboren op 22 oktober 1963. Ik was nog maar achttien jaar toen mijn vader in 1981 overleed. Mijn moeder leeft nog, die woont in het verzorgingstehuis Mariënbosch. Ik probeer haar zo veel mogelijk te bezoeken en als het mooi weer is, gaan we een stukje wandelen door het centrum. Dan lopen we ook altijd even langs ons oude woonhuis, op de Stationsstraat 10.”
JAN YKEMA In hetzelfde jaar 1963 wordt in Harlingen Jan Ykema geboren, de latere hypersprinter die in 1988 tijdens de Olympische Winterspelen in Calgary een zilveren medaille zal winnen. Huize Haanstra in Heerenveen leeft met Ykema mee. De Haanstra’s hebben iets met schaatsen. Vader Anne is jarenlang starter geweest bij de toernooien op Thialf en zat ook in het bestuur. Moeder Tine biedt in de jaren ’80 de jonge Jan Ykema een gastgezin, zodat de schaatser dicht bij zijn trainingen op Thialf kan wonen. Een andere Haanstra uit de familie, neef Menno, zal later in 2009 een biografie schrijven over Jan Ykema, waarin ook zijn avonturen in Heerenveen worden beschreven. Wim Haanstra: “Menno beschrijft in dat boek, hoe Jan Ykema op een avond in het uitgaanscentrum van Heerenveen ruzie
krijgt met een groepje stappers. Jan gooit dan iemand dwars door het raam van de toenmalige fietsenwinkel De Blauwe Luifel. Daar was ik bij. Ik denk nog wel eens, als die jongens van De Blauwe Luifel nú dat boek zouden lezen.” “Ik werkte zelf in die tijd als barkeeper op de Oude Koemarkt, bij Bak, de Blauwe Kater en Brandpunt, wat nu Café Bleeker is. En in De Muis. Daar heb ik zes jaar achter de bar gestaan en ik was er tegelijkertijd ook DJ.” Wim heeft nog steeds een passie voor muziek draaien. “Samen met Anne Henk van der Wal van Groovy Tosti verzorg ik vinyl feestavonden met onze discotheek ‘Vinylzucht’.” “Op een gegeven moment word je ouder en ontmoet je elkaar niet zo veel meer. Om elkaar tóch te blijven zien, hebben enkele collega-barkeepers toen een ploeg opgericht. De naam van die club moest wat anders worden dan de traditionele ‘biljartclub’ of ‘fietsclub’. Dus werd het de ‘Vlindervangclub.’ Ik werd ook lid van die club. We hebben nog nooit achter een vlinder aangezeten, maar we hebben wel allerlei evenementen in Heerenveen georganiseerd. Vooral Ouden Nieuwjaarsfeesten. En waar denk je, dat de ‘Butterfly Beach Party’ afgelopen zomer bij het Heidemeer vandaan komt? Dit soort evenementen is goed voor pure Heerenveen Promotie.”
PROFESSIONEEL DUIKER In zijn jonge jaren heeft Wim een ideaal: hij wil professioneel duiker worden. Dat lukt, dankzij de Koninklijke Marine. “Ik zat eerst vijf maanden bij de Landmacht en kwam daarna bij de Marine. Daar heb ik mijn opleiding gedaan tot ‘duiker algemeen.’ Ik ben acht jaar bij de Marine gebleven. In 1996 ben ik als duiker freelance voor mezelf begonnen. Ik heb allerlei klussen gedaan, je kunt het zo gek niet bedenken. Veel constructiewerk op meerdere boorplatforms, met gas- en pijpleidingen, maar ook assisteren bij ongelukken op zee. In december 2002 botsten twee vrachtschepen op elkaar in Het Kanaal. Eén
van die schepen was het Noorse autoschip Tricolor. Dat was omgeslagen met bijna 3.000 auto’s aan boord. In 2003 was ik betrokken bij de berging. Het schip moest in delen worden gezaagd en per deel naar boven gebracht om naar Zeebrugge te worden gesleept. De auto’s die binnen in het schip zaten, zag je zo in zee verdwijnen. We sliepen in die tijd op het kraanschip, dat naar het wrak was gestuurd. Het was ons hotelschip.” “Ik ben in 2007 gestopt met offshore werk en toen kwam het binnenwater. Hydraulisch boren, branden en lassen onder water bij de aanleg van de metro onder het Centraal Station Amsterdam, onderwater laserunits plaatsen voor de installatie van de Ramspol waterkering in Kampen, en veel werk bij aquaducten, waterzuiveringsbedrijven, sluizen en sluisdeuren, bruggen en bouwputten. Al die opdrachten kreeg ik van Aquatech Diving uit Joure.”
“WAT DOE JIJ HIER?” In 2015 wordt Wim door Aquatech naar Harlingen gestuurd. Daar ligt de ‘Midsland’ van Rederij Doeksen op hem te wachten. Niet om hem naar zijn geliefde eiland Terschelling te brengen, waar Wim inmiddels woont, maar er moet een klus geklaard worden. Wim moet onder water zeepokken en mosselen uit de roosters van de veerboot halen. Wim Haanstra: “Tijdens het werk in Harlingen kwam ik het Hoofd van Personeelszaken van Rederij Doeksen tegen. Ik kende haar uit Heerenveen. ‘Wat doe jij hier?’ vroeg ze en ik vroeg hetzelfde. Ik zocht eigenlijk werk op Terschelling, maar bij de Havendienst en in de Jachthaven waren geen vacatures. Via het Hoofd Personeelszaken van de Rederij kwam ik toen bij Doeksen terecht. De eerste zomer was ik invalmatroos op de ‘MS Vlieland’, en kreeg ik een jaarcontract voor de volgende periode. In juni 2017 kreeg ik een vast contract. Ik doe de waldienst op Terschelling. De aankomende en vertrekkende veerboten lossen en laden. Zorgen dat alle auto’s tijdig de boot op en af zijn, de bagagetreintjes de boot op- en
afrijden, de trossen losmaken en dan alles gereed maken voordat de volgende boot komt. Het is altijd leuk werk, want je werkt voor toeristen, die een vakantie voor de boeg hebben of die net een mooie vakantie hebben gehad.” “Vanaf april van dit jaar ben ik ook schipper op de ‘Seahunter’, een 320 PK boot, die 80 kilometer per uur kan varen. Ik mag met tien gasten aan boord de Waddenzee op. Als ik even vrij ben, doe ik vrijwilligerswerk bij de Stichting Bunkerbehoud Terschelling. Mensen rondleiden op de Tigerstelling, die we aan het restaureren zijn. Niet altijd hoor, soms moet ik ook nog bij De Groene Weide van Hessel aan het werk als gastheer en portier.” Heeft Wim Haanstra nog wel tijd voor Heerenveen, met al die drukke werkzaamheden? “O jawel, mijn vrienden wonen er, en mijn moeder ook nog, dus ik kom regelmatig terug. Maar ik wil mijn koopwoning aan de Dracht wel kwijt. En mijn huurwoning in Formerum wil ik zo gauw mogelijk ruilen voor iets op West. Dan ben ik toch dichter bij mijn werk. En dichter bij Heerenveen.”
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
11
Open Dag Groen wonen?
Dat kan in Skoatterwâld
P TE KOON E
OE 25 GRE ! KAV LS
Open Dag op zaterdag 17 maart van 13.00 tot 16.00 uur
U bent altijd welkom
Te koop: 25 woningbouwkavels in Skoatterwâld, 7 aan de Regentesselaan en 18 aan de Stadhouderlaan, Alexialaan en Arianelaan. De oppervlakte van de kavels varieert van 435 m2 tot 760 m2. Prijzen variëren vanaf circa € 224,- p/m2. Inschrijven kan tot 8 maart uiterlijk 12.00 uur.
Ook als u ouder wordt, wilt u zelf bepalen hoe uw leven eruit ziet. Dat kan bij Meriant. Meriant organiseert de zorg in kleine teams, met vertrouwde gezichten. Samen met familie en vrijwilligers helpen wij u uw leven te leiden zoals u het gewend bent. Bij u thuis of bij Meriant. Wie u bent, maakt onze zorg.
Meer informatie? Kijk op www.heerenveen.nl/bouwkavels of bel 14 0513.
Wil je werken in de zorg?
Er zijn verschillende meeloopdagen. Kijk op www.meriant.nl/ weekvanzorgenwelzijn
voor het complete overzicht aan activiteiten.
088 - 603 03 35 www.meriant.nl
NÚ 25% KORTING
Vloeren - gordijnen - zonwering
- zonwering - zonwering - gordijnen - gordijnen Vloeren Vloeren
OP PVC VLOEREN* *VRAAG NAAR DE ACTIE zonwering -VOORWAARDEN. - zonwering - gordijnen - gordijnen Vloeren Vloeren
Vloeren - gordijnen - zonwering
25% 25% Korting Korting opop * WijPVC leveren onder andere: tapijt -*gordijnen PVC Vloeren Vloeren vitrages - zonwering (binnen en buiten)
25% Korting PVC Vloeren
-marmoleum - laminaat - vinyl
AlP.V.C. vanaf Al vloeren vanaf € 35,00 35,00 per per m² -€ projectstoff eringm² incl.incl. leggen leggen en egaliseren. en egaliseren. *Vraag naar *Vraag de actie naar voorwaarden. de actie voorwaarden.
www.vandermeerheerenveen.nl www.vandermeerheerenveen.nl www.vandermeerheerenveen.nl *Vraag naar *Vraag de aktie naar de voorwaarden. aktie voorwaarden. @vandermeer1 @vandermeer1 • Like ons • Like op Facebook ons Facebook @vandermeer1 Like ons opop Facebook! Wij leveren onder Wij leveren andere: onder tapijt -andere: gordijnen tapijt - zonwering - gordijnen(binnen - zonwering en buiten) (binnen - vitrages en buiten) - vitrages marmoleum - laminaat marmoleum - vinyl - laminaat - P.V.C. vloeren - vinyl - -P.V.C. projectstoffering vloeren - projectstoffering
Vloeren - gordijnen - zonwering Dracht 34 - 8442 BR Heerenveen - 0513-625593 info@vandermeerheerenveen.nl www.vandermeerheerenveen.nl
Dennis Jalving zegt:
“
Al vanaf € 35,00 per incl. leggen en egalise *Vraag naar de actie voorwaarden.
www.vandermeerheerenve
Het begrip thuis is voor iedereen anders. Maar thuiskomen in een huis dat naar echt alsde eenaktie thuis voorwaarden. *Vraag voelt, willen we allemaal. De aankleding wat betreft vloerbedekking, gordijnen of andere raambekleding is allesbepalend voor de sfeer in uw huis. Woninginrichter Van der Meer in @vandermeer1 • Like ons op Faceboo Heerenveen is specialist in het aankleden van huizen. Gaat het om een nieuwbouw huis dat van de gang tot en met de zolder gestoffeerd moet worden of om vervanging van een vloer of Wij leveren onder andere: tapijt - gordijnen - zonwering (binnen en buiten gordijnen: bij Van der Meer krijg je advies volgens de laatste trends!” marmoleum - laminaat - vinyl - P.V.C. vloeren - projectstoffering
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
13
Op de koffie bij..
Siebren Siebenga Wat houdt onze burgemeester en wethouders bezig? GrootHeerenveen gaat elke maand bij een van hen op de koffie om te praten over hun kijk op wat er speelt in onze lokale samenleving. Ditmaal een kopje koffie bij wethouder Siebren Siebenga. TEKST WIM WALDA
“UUR U VOOR VERDUURZAMING IS AANGEBROKEN” Alhoewel hij het als wethouder niet meer zal meemaken, is zijn enthousiasme en inzet voor het onderwerp ‘duurzaamheid’ er niet minder om. “Duurzaamheid is eigenlijk een containerbegrip” steekt wethouder Siebren Siebenga van wal. “Dat wil zeggen dat er een heleboel kanten aan het verhaal zitten. Dat maakt het interessant, maar ook voor overheden ingewikkeld omdat je met zoveel partijen hebt te maken.” “Onder voorzitterschap van ‘oudmilieuminister’ en bijzonder hoogleraar Pieter Winsemius is de afgelopen tijd vastgesteld wat ons in de komende jaren te doen staat om in het jaar 2050 energieneutraal te worden. Dat noemen we de ‘Friese Energie Strategie’. Dat wil zeggen dat we dan energieneutraal zijn en niet meer afhankelijk van fossiele brandstoffen, zoals aardgas. Dat is een belangrijke stap, het wat. Maar hoe dat tot stand moet komen, daar zullen we met zijn allen inhoud aan moeten geven. Dat speelt al, maar zal met de jaren alleen maar nadrukkelijker op zowel de politieke als de particuliere agenda komen te staan.”
FRIESE ENERGIE STRATEGIE “Op dit moment wordt nog maar zeven procent van de Friese vraag naar energie duurzaam geproduceerd. Dat komt met name uit windenergie. Als je die zeven procent in je achterhoofd houdt is het niet zo moeilijk om je voor te stellen dat ons de komende decennia een behoorlijke opgaaf te wachten staan”, aldus Siebenga. De Friese Energie Strategie beschrijft twee lijnen: ten eerste de besparing. Immers alles wat je bespaart aan energie door bijvoorbeeld isolatie van je huis, of slimmer produceren zodat er minder kilometers hoeven te worden gereden om producten van A naar B te brengen, hoef je niet meer zelf op te wekken. De tweede lijn betreft de transitie van fossiele brandstoffen naar de productie van duurzame energie door middel van bijvoorbeeld wind, biomassa, zonnecellen of geothermie (benutten van aardwarmte).
ONDERGROND IN BEELD Siebren Siebenga: “Er is al heel veel gesproken over deze maatregelen, maar eigenlijk moet het allemaal nog beginnen. Eerste vereiste daarvoor is dat je de hele problematiek als lokale overheid in beeld hebt. Wat speelt er, welke belanghebbenden zijn er en wat zijn hun motieven om iets wel of niet te willen. Denk bijvoorbeeld aan het initiatief aardwarmte of geothermie. Dat is een ontwikkeling die momenteel in onze gemeente speelt op initiatief van zuivelgiganten A-ware en Fonterra. Dat zijn ‘energie slurpers’ die graag gebruik zouden willen maken van de aardwarmte die zich van nature op 4 à 5 kilometer diepte bevindt (ultradiepe geothermie). Die warmte kan worden omgezet in energie. Energie, die ze kunnen gebruiken voor hun productie, maar
er zou ook bijvoorbeeld voor de verwarming van particuliere huizen gebruik kunnen worden gemaakt van de restwarmte. Daar zul je dan een netwerk voor aan moeten leggen. En dan ontkom je niet aan een aantal vragen als: waar moeten die leidingen komen te liggen, conflicteert dat niet met het bestaande ondergrondse leidingwerk, wat moet ik dan allemaal openbreken, wat betekent dat voor bijvoorbeeld energie netwerk beheerder Liander en ga zo nog maar even door. Vragen die je dus als overheid eerst allemaal scherp in beeld zult moeten hebben, voordat de schep de grond in kan.” Voor een inwoner is het relevant dat in woningen ook aanpassingen nodig zullen zijn en wat dat hem of haar gaat kosten”. “Maar er spelen meer belangen in de ondergrond. Zo is er bijvoorbeeld zowel van particulieren als industriële bedrijven een stijgende vraag naar (grond)water. Waterleverancier Vitens is bezig met onderzoek om duidelijk te krijgen of, en zo ja
waar en hoeveel, grondwater er opgepompt kan worden om aan de stijgende behoefte te voldoen. Prachtig natuurlijk dat er duurzaam water wordt geproduceerd, maar het roept tegelijkertijd de vraag op of het wellicht in conflict komt met andere initiatieven, zoals geothermie. Ik heb daar geen antwoord op, maar het is wel een vraag, die bestuurlijk beantwoord zal moeten worden.” “Daarnaast hebben we te maken met klimaatverandering. Concreet betekent dat voor ons dat we te maken krijgen met gemiddeld hogere temperaturen, maar ook met meer en incidenteel heftige neerslag. Dat water zal op dergelijke piekmomenten moeten worden afgevoerd. Daar hebben we een rioolsysteem voor. Maar is dat systeem op momenten van zeer intensieve neerslag toereikend? Dat zal duidelijk moeten worden uit overleg met instanties als Wetterskip Fryslân. Een ander voor Fryslân belangrijk gevolg van die klimaatverandering is dat we door enerzijds
de verlaging van het grondwaterpeil voor de landbouw en anderzijds de gemiddeld hogere temperaturen te maken krijgen met inklinking en oxidatie van de veenweidegebieden. Hierbij komen broeigassen vrij. Ook daar is het dus zaak om helder te krijgen hoe we dit proces kunnen stoppen of beheersen om het landschap minder kwetsbaar te maken. En om te voorkomen dat bruggen en kades op den duur gaan verzakken.”
DIALOOG OVER DE TOEKOMST “De cruciale vraag”, aldus de wethouder “Bij de hiervoor genoemde ‘rijstebrijberg’ aan onduidelijkheden is: wat is het dragend vermogen van het landschap en ondergrond om duurzaamheidsmaatregelen uit te kunnen voeren. Een voorbeeld ter illustratie. Wanneer we kiezen voor zonne-energie, dan moeten er zonneparken worden aangelegd. Hoeveel hectare grond heb je daar dan voor nodig? Is dat grond die een agrarische bestemming heeft en moet die bedrijfstak dus een veer laten? Hoe komt bovendien het landschap er in zo’n geval uit te zien en willen we dat met zijn allen?” Dat er verandering komt staat vast, de keuzeruimte zit in de manier waarop. “Inzicht in het totale vraagstuk willen we proberen te krijgen in samenspraak met de inwoners van onze gemeente. Wat zijn de belangrijke opgaven en aandachtspunten? Wat zijn de belangen en wensen van de inwoners? Hoe moet het landschap er uit zien? Hoe willen we wonen en werken? De dialoog hierover komt niet zo maar uit de lucht vallen. Het is onderdeel van onze werkwijze waarbij de gemeente aan de voorkant in gesprek gaat met de samenleving. We passen deze participatieve aanpak ook toe bij het opstellen van onze nieuwe Omgevingsvisie, waarin alle belangen bijeen moeten komen. “Die samenspraak tussen gemeente en belanghebbenden is overigens niet nieuw voor de gemeente Heerenveen. Met het project ‘Sinnetafel’ zijn we in gesprek gegaan met omwonenden, bedrijven, milieuorganisaties, ontwikkelaars en energiespecialisten om tot een invulling te komen voor het 120 hectare grote gebied Klaverblad Noordoost. Een flinke klus blijft het, waar we beter vandaag dan morgen mee aan de slag moeten.”
! t o p s e g u r Voo
DE LEUKSTE MAANDAANBIEDINGEN IN GROOTHEERENVEEN
Gezellig naar De Bios?
MealDeal! Meat&Meals, de keuken uit onze slagerij!
Gebruik deze waardebon!
Bioscoopkaartje
KIPNUGGETS OF BITTERBALLEN 7 STUKS
voor maar
€ 2,50
€ 7,-
TEGEN INLEVERING VAN DEZE ADVERTENTIE!
Geldig t/m zaterdag 3 maart a.s.
DE BIOS HEERENVEEN Burg. Kuperusplein 52 • Heerenveen
Keurslagerij Zijlstra Pleinweg 14-16 Scharnestraat 6 HEERENVEEN SNEEK 0515-414154 0513-627444
ACTIE IS GELDIG T/M 21 MAART 2018
MOLENPLEIN 10B - HEERENVEEN 0513-841143
KRUIZEBROEDERSTRAAT 37, 8601 CK SNEEK - 0515 460 725
www.keurslagerzijlstra.nl
www.demeetlat1en2.nl
Reserveren? Bel 0513-654051 of Reserveren? Bel 0513-654051 of ga naar www.bios-heerenveen.com ga naar www.bios-heerenveen.com Geldig t/m 21 maart 2018 | niet i.c.m. andere acties € 2,00 toeslag bij 3D en kindercombi | € 1,50 toeslag bij lange film | max. 4 pers/ bon GROOTHEERENVEEN 02-2018
Voor als het snel en goed moet!! Kromme Knilles Hét eet- en drink cafe van Akkrum waar service en gemoedelijkheid hoog in het vaandel staan!
DE JONG & HOGETERP MEDIAEXPRES Email: koeriersbedrijfdejonghogeterp@hotmail.com
CAFE KROMME KNILLES Heechein 42 8491 EM Akkrum Tel: 0566 - 65 13 81 www.krommeknilles.nl
VOORJAARS-
KRIEBELS? WIJ BIEDEN JE
I N S P I R AT I E
Marktweg 88 - 8451CG Heerenveen/Oudeschoot Boschplein/lemmerweg 16 - 8607BZ Sneek voorjaar_advertentie_he-as.indd 1
Tel: 0513 621 619 E-mail: sales@he-as.nl www.he-as.nl Tel: 0515 412 885 E-mail: sales@binnema.nl www.binnema.nl 12/02/2018 10:28:37
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
15
TEKST EN FOTOGRAFIE WIM WALDA
Rolf van der Veer
Markante kroegbaas en reuring-maker Een bruine dorpskroeg waar al ruim honderd jaar de gezelligheid tegen de plinten ‘op klotst’. Gelegen in hartje Akkrum, op het hoekje van het Heechein en de Widestege. Een boom van een kerel met handen als kolenschoppen, die het gesprek zonder probleem op gang weet te houden, zij het op een bescheiden en ingetogen manier. “Aangenaam, Rolf van der Veer, samen met mijn vrouw Lena Mud eigenaar van Café Kromme Knilles in Akkrum.” Sinds zeventien jaar is Van der Veer een niet meer weg te denken vaste waarde in Akkrum-Nes. Wie is deze markante ‘patron’ van Café Kromme Knilles? Een portret. FANTASTISCHE JEUGD Rolf, inmiddels 50 jaar, kwam ter wereld in Grou als jongste in een gezin van drie kinderen. “Ik heb nog twee oudere zusters” verduidelijkt hij. “Mijn vader werkte als bulldozer machinist en mijn moeder bij zeilmaker Molenaar. Ik heb daar een fantastische jeugd gehad. Vlotten bouwen, met de pols het land in met een groep vrienden, eierzoeken, vissen en natuurlijk zeilen in mijn schouwtje, want Grou, gelegen aan het Pikmeer en de Wijde Ee, was toen al een bloeiend watersportdorp. Met dus ook de nodige horecagelegenheden, dus ik werd toen ook al een beetje ervaringsdeskundige.” Van der Veer volgde in Leeuwarden een opleiding in de techniek. Dat was achteraf een faliekant verkeerde keuze. “Ik bleek volledig atechnisch” lacht Rolf van der Veer. “De switch naar de MEAO was het ook niet. Die heb ik ook niet afgemaakt. Ik moest met mijn handen werken.”
ACHTER DE VUREN Een koksopleiding via een werken-leren traject echter bleek een schot in de roos. “Ik kon beginnen in mijn geboortedorp als kok bij het toenmalige Wapen van Grou. Daar heb ik mijn eerste tien jaar kokservaring opgedaan. Vervolgens volgden vijf jaren in Heerenveen bij Grandcafé Oenema State, waarin tegenwoordig Grandcafé ’t Gerecht is gevestigd. Daarna heb ik de keuken opgestart in het Adverium in Drachten, maar dat was een avontuur van korte duur. Het was me daar veel te rustig.”
EIGEN BAAS Rolf en zijn vrouw Lena, inmiddels ouders van een zoon en een dochter, liepen al enkele jaren rond met het idee om voor zichzelf
te beginnen. Dus toen zich zeventien jaar geleden de buitenkans voordeed om de dorpskroeg over te nemen in hartje Akkrum, hadden ze niet veel bedenktijd nodig. Het werd Café Kromme Knilles, met een knipoog naar het meanderende riviertje De Kromme Knilles dat de verbindingsweg vormt tussen Akkrum en Oude Schouw. Er bestaat een sage over het ontstaan van het bochtige riviertje en hoe Akkrum aan zijn naam komt. Zie het kader.
VOORUITGANG Café Kromme Knilles begon als een echt dorpscafé. De twee zalen in het horecapand werkten dat in niet onbelangrijke mate in de hand. Van de geitenfokvereniging, via breiclubjes, tot de volleybalvereniging en voetbalvereniging hadden in het café hun bijeenkomsten. “Echter door de jaren heen kwam er een kentering in het stappersgedrag” legt Rolf uit. “Omdat we eigenlijk ook wel overdag open wilden en steeds vaker de vraag kregen of we ook iets te eten hadden, besloot ik mijn koksbuis en -muts ‘af te stoffen’ en werd Café Kromme Knilles een eetcafé. Dat is inmiddels onze
belangrijkste bron van inkomsten. Lena is met het personeel, negen parttimers, verantwoordelijk voor de bar en bediening.”
DE SAGE VAN DE TWEE REUZEN EN HOE AKKRUM AAN ZIJN NAAM KWAM
REURING
“Buurman, kom eens gauw en waarschuw de buren ook, jonge, jonge, dat gaat in een tempo!” Even later staan ze bij elkaar en zien twee reuzen, die bij hun nederzetting aan het graven zijn. Manke Meine en Kromme Knilles maken een brede sloot. Dat gebeurde ongeveer 1400 jaar geleden bij het dorp dat nu Akkrum heet.
De watersport is de belangrijkste trekker in het ruim 3300 inwoners tellende dorp Akkrum. Positieve ontwikkelingen daarin: het afschaffen van het bruggeld, bungalowpark Tusken de Marren, de florerende jachthaven, een mooie passantenhaven en de diversiteit aan horeca. Van der Veer zat daarbij niet stil, ontwikkelde het Boot-Butler concept (combinatie van varen in een sloep met schipper en lekker eten), brouwt zijn eigen Kromme Knilles biertje, mengde zich in het sociale leven, is betrokken bij de organisatie van evenementen en bedacht nieuwe. Want “stilzitten is niet mijn ding” lacht hij. Wanneer de reuzen Kromme Knilles en Manke Meine gezien zouden hebben hoe de wereld er in en rond Akkrum nu uitziet, dan zouden ze elkaar een hand hebben gegeven en vrede hebben gesloten met de woorden: “Ons werk is goed geweest!”.
De reuzen maakten een vaart van de hoge zandgronden in het zuiden naar de lage landen in het noorden. Met grote scheppen waren zij in de weer dat het een lust was. Iedere schepvol was een kubieke meter grond. Deze grote vaart, die nu de Boorne heet, was zeer belangrijk voor plaatsen als Aldeboarn en Akkrum. Ten eerste plaats kon men er varen en daardoor ontstond er handel tussen alle nederzettingen die aan de rivier lagen. Ten tweede kon in natte tijden het water beter worden afgevoerd naar de Middelsee. En in de derde plaats kon men beter huizen bouwen en werden de nederzettingen groter. “Stil eens”, zei één van de boeren die naar de reuzen keek. “Ze hebben ruzie”. Kromme Knilles keek achterom en bekeek zijn werk. Nou zat er nogal een flinke bocht in de vaart en daarom riep hij tegen Meine: “Ach, krom!” Meine zei boos: “Jij maakt er een rommeltje van en ik wil niet langer met jou samenwerken”. De boeren die duidelijk ‘Akkrom’ hadden gehoord, zeiden tegen elkaar: “Akkrom, dat is een mooie naam voor onze nederzetting”.
16
NUMMER 02 • 2018
DESIRÉE KROL EN THEO CUPERUS UIT NES IN DE SCAN COVERY TRIAL 2018
‘DE PRACHTIGE SCANDINAVISCHE LUCHTEN MAAKTEN GROTE INDRUK’ Koud, wit, urenlang achter elkaar geconcentreerd achter het stuur, veel bomen, zonsopgangen en zonsondergangen, rendieren, opdrachten, afwisselende activiteiten, vermoeidheid en gezelligheid. Zo omschrijven Desirée Krol en Theo Cuperus uit Nes hun deelname aan ScanCovery Trial 2018, een tiendaags auto-avontuur van 7000 kilometer door Scandinavië. Het stel deed niet alleen mee vanwege de onvergetelijk ervaring, maar ook om geld in te zamelen voor Stichting Vaarkracht, een organisatie die kankerpatiënten en hun familieleden een prachtige dag op het water bezorgt. TEKST WENDY NOORDZIJ // FOTO'S DESIRÉE KROL EN THEO CUPERUS
Toen Desirée Krol vorig jaar van een kennis hoorde dat hij aan de Scan Covery Trial meedeed, was ze direct geïnteresseerd. “Ik ben zijn reis gaan volgen en de trial sprak me erg aan. Theo en ik zijn al een aantal malen in Scandinavië geweest en we vinden dit bijzondere gebied echt prachtig. Zodoende zijn we op het idee gekomen om zelf deel te nemen en daarbij geld in te zamelen voor een goed doel.”
STICHTING VAARKRACHT Dat goede doel was snel gevonden. “Bij Theo is in 2011 een kwaadaardige tumor in de neusholte gevonden, waar hij voor behandeld is. Gelukkig is hij inmiddels helemaal genezen, maar het was voor ons beiden een zeer ingrijpende periode. Onze grote hobby is varen; we hebben onze eigen boot bij ons huis liggen. Tijdens Theo’s ziekte hebben we veel tijd doorgebracht op het water en daar hebben we veel kracht uit geput. Op een gegeven moment hoorden we over de Stichting Vaarkracht, die gratis vaartochten verzorgt voor kankerpatiënten en hun familie. We besloten ons direct met onze boot aan te melden. Inmiddels hebben we een paar keer met een gezin gevaren, maar het aantal opgaves viel ons wat tegen. We hebben daarover met de
stichting gesproken en het bleek dat er in onze provincie nog maar weinig bekendheid was. Daar willen wij heel graag verandering in brengen”, legt Desirée uit.
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
17
dertig graden. In de auto hadden we daar geen last van, maar als we even stopten, dan voelde ik mijn ledematen gelijk verkrampen.” De Scan Covery Trial heeft zowel een tourals een expertklasse. Theo en Desirée kozen voor de eerste optie. Ook hieraan was een wedstrijdelement verbonden. “Tijdens de rit kregen we telkens de coördinaten voor onze volgende bestemming door. Aan de hand van drie verschillende navigatiesystemen moesten we proberen zo dicht mogelijk op de door de organisatie ingestelde ideale tijd bij deze coördinaten te arriveren. Dat was een heel gepuzzel. De eerste dagen zijn we verschillende keren verkeerd gereden, maar op een gegeven moment hadden we de smaak te pakken en zijn we een paar keer hoog in het klassement geëindigd.”
BIJZONDERE ERVARING Het waren lange, maar bijzondere dagen. “We zijn 5 januari vanuit Lelystad gestart en zijn 25 uur aan één stuk door onderweg geweest naar Stockholm, waar we de nachtboot namen richting Helsinki. De andere ritten varieerden van ongeveer tien tot vijftien uur.” Heel af en toe was er tijd voor ontspanning. Zo hebben ze een bezoek gebracht aan een ijshotel en hebben ze een tocht gemaakt op een sneeuwscooter. Op 14 januari was de finish in Denemarken. “We waren in Lelystad als 23ste gestart en zijn als 13e binnen gekomen. Daar zijn we best trots op.” Vooral de mooie luchten hebben grote indruk gemaakt op Desirée. “Het was heel helder en de lucht was telkens anders gekleurd. Een groot cadeau voor ons was dat we het Noorderlicht hebben gezien.” Ook de natuur was volgens haar sprookjesachtig mooi. “Het was één grote, witte wonderlijke wereld.”
Een jaar van voorbereidingen volgde. Als eerste gingen de deelnemers op zoek naar een geschikte auto met vierwielaandrijving. “We besloten een Volvo 4x4 te kopen, die later door een bedrijf in Akkrum is ‘gewrapped’. De auto moest onder meer uitgerust zijn met goede winterbanden en sneeuwkettingen,
extra verlichting en diverse navigatiesystemen. We moesten ons op het ergste voorbereiden. Wat heb je nodig als je in extreme kou van de weg raakt of vast komt te zitten in de sneeuw? Zo hebben we bijvoorbeeld een verstraler met ledlampen aangeschaft, die ontzettend handig bleek te zijn. Niet alleen om goed vooruit te kunnen kijken, maar ook om te zien of er geen rendieren op de weg stonden.”
EXTREME KOU Gelukkig hebben de avonturiers de voorzorgsmaatregelen niet nodig gehad. “Er is helemaal niets gebeurd. Van de negentig voertuigen is meer dan de helft vast komen te zitten of van de weg af gegleden, omdat ze de macht over het stuur verloren, maar wij hebben onze auto telkens goed kunnen corrigeren.” Wel was het extreem koud, blikt Desirée terug. “Op een gegeven moment was het min
Ondanks de geweldige ervaring zijn Theo en Desirée niet van plan vaker mee te doen. ‘Voor ons was het echt eenmalig. We vinden dat je mooie dingen één keer mee moet maken. Als we nog eens met een trial meedoen, dan wordt dat misschien Dakar of Beijing’, zegt ze lachend. “Voor nu zijn we heel blij met het bedrag van 5.800 euro dat we voor het goede doel hebben opgehaald. Dat blijft voor ons het allerbelangrijkste. We genieten intens op het water en we vinden het heel fijn als we kankerpatiënten en hun familie een prachtige herinnering kunnen geven.”
Omdat geen mens gelijk is, verzekeren wij op maat
BELEEF JOUW ULTIEME DAG OP VROUW! De frisse en verassende elfde editie van Vrouw! staat in het teken van alles wat vrouwen boeit en bindt. Tijdens Vrouw! kom je samen om heerlijk te sneupen, shoppen, kletsen en genieten van de lekkerste hapjes en drankjes. Schrijf je in voor de verschillende workshops en doe eindeloos inspiratie op. WE PAKKEN DIT JAAR UIT MET: Workshops, metamorfoses, proeverijen en wooninspiratie Shoppen bij 230 winkels onder één dak Kookdemonstraties door Roberto Violante Holland Casino en hun spectaculaire Money Shower North Model Scouting: word jij ontdekt als model? Live optredens van Danny Froger en Demi van Wijgaarden (The Voice of Holland) BEURSDAGEN Vrijdag 9 maart: 13.00 – 22.00 Zaterdag 10 maart: 10.00 – 18.00 Zondag 11 maart: 10.00 – 18.00 Koop je kaarten nu online met korting!
Breedpad 21
T (0513) 61 44 44
8442 AA Heerenveen
F (0513) 62 37 42
Postbus 116
E info@kuiperverzekeringen.nl
8440 AC Heerenveen
I www.kuiperverzekeringen.nl
WTC EXPO LEEUWARDEN WWW.VROUW-BEURS.NL
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
19
TEKST WENDY NOORDZIJ
Paardenmasseur Yvonne Sidorak
“HET PAARD VERTELT ME WAT IK MOET DOEN” Yvonne Sidorak uit Heerenveen is gediplomeerd sportmasseur voor paard en mens, craniosacraal therapeut en osteopaat voor paarden. Haar aanpak is anders dan die van vele anderen. Ze luistert naar wat een paard te vertellen heeft en bekijkt het totaalplaatje. Ze probeert problemen niet aan de buitenkant op te lossen, maar van binnenuit. “Lichaam, geest én ziel moeten met elkaar in verbinding zijn. Dat wil ik graag bereiken”, vertelt Sidorak, die inmiddels al bijna tien jaar met veel plezier haar bedrijf Multi Souplesse runt. “De paarden leren me iedere dag nieuwe dingen.” Yvonne Sidorak werd in Duitsland geboren. Rond haar vijfde levensjaar verhuisde ze met haar familie naar Nederland. “We hadden heel veel huisdieren: drie paarden, een pony, een hond, katten, geiten, konijnen, een gans en kippen. Ik had mijn eigen kip, die ik wel eens mee nam boodschappen doen en soms ging ik op de pony naar school”, blikt Yvonne terug. Haar vader hield zich met het genezen van problemen bij paarden bezig en daarbij maakte hij vooral gebruik van kruiden. “Van hem heb ik geleerd dat gezonde voeding, een goede tandarts, hoefsmid, dierenarts, osteopaat, zadelmaker, verzorging en beweging allemaal even belangrijk zijn voor een goede gezondheid van het dier. Een holistische benadering, waarbij lichaam, geest en ziel in evenwicht zijn, spreekt mij het meest aan.” Helaas werd er in haar jongere jaren op dat gebied geen geschikte opleiding aangeboden. Daarom besloot ze op latere leeftijd de humane opleiding sportmassage te volgen om vervolgens de opleiding sportmassage voor paarden te doen. Daarnaast heeft ze craniosacraal opleiding gevolgd en als laatste de osteopathie opleiding. “Dat maakte het plaatje compleet.”
VERKEERDE VOEDING EN STRESS Als Sidorak gevraagd wordt een massage te geven, blijkt er vaak meer aan de hand te zijn, dan alleen een probleem met een bepaalde spier. De meeste problemen
bij paarden ontstaan door verkeerde voeding, heeft Sidorak ervaren. “Een goede balans tussen goede en slechte bacteriën in de darmen van het paard is erg belangrijk. Gebrek aan vezels, een overschot aan zetmeel en/of bulkvoeding verstoren de darmflora en veroorzaken een verhoogde zuurgraad.” Onbewerkt hooi waar de hele dag door van gegeten kan worden, is het beste. “Door het continue kauwen, wordt er speeksel geproduceerd dat het voedsel beter glijbaar maakt, bacteriën doodt en voor de juiste
zuurgraad in de maag zorgt. Bovendien is dit ook nog eens goed voor het slijten van de kiezen.” Ook merkt ze dat veel paarden te weinig buiten komen en de onderlinge solidariteit van een kudde missen. Dat veroorzaakt stress. “Als een paard stress ervaart, gaan de cortisolspiegels en suikerspiegels omhoog, de ademhaling en hartslag versnellen en de pupillen worden groter. Doordat de bloedvaten naar de darm toe vernauwen, vermindert daar de bloedtoevoer:
de darmwerking neemt af en verteringsprocessen worden geremd. Daardoor kan het dier gevoeliger zijn voor ziekten, maagzweren en een verstoorde darmflora.”
VAN BINNEN NAAR BUITEN Vaak wordt bij lichamelijke problemen van buiten naar binnen gekeken, maar Sidorak heeft door haar ervaring geleerd om van binnen naar buiten te kijken. “Een gezond lichaam is in staat zijn natuurlijke balans zelf in stand te houden. Maar als het lichaam dusdanig verstoord is door bijvoorbeeld ziekte of een val, dan kan het zich niet meer zelf corrigeren. Organen zijn met elkaar verbonden. Raakt één schakel van de keten uit balans, dan trekt deze schakel de volgende mee. Daarom vind ik het belangrijk om bij een behandeling het hele lichaam te onderzoeken: de beweeglijkheid van het spijsverteringsstelsel, van het middenrif, de borstkas en van de wervelkolom inclusief de hals, nek en schedelbasis.” Om het vertrouwen van het paard te winnen en voor ontspanning te zorgen, begint Sidorak met een cranio sacraalbehandeling. “Door de ontspanning verbetert de doorbloeding, krijgen organen meer zuurstof en voedingstoffen en worden afvalstoffen beter afgevoerd. Vanuit een ontspanning komt er dus al heel veel los en door mijn ervaring zie ik steeds weer dat je met een hele lichte druk een wervel weer op zijn plaats krijgt.”
De afgelopen tien jaar heeft de liefhebster al heel veel paarden en pony’s met succes behandeld. Ze heeft klanten in binnen- en buitenland tot Curaçao aan toe. “Mijn intentie is om via de paarden de eigenaar stapsgewijs bewust te laten worden wat er allemaal speelt. Dit kan vrijwel nooit in één keer omdat er vaak meerdere factoren meespelen. Belangrijk is dat we stapsgewijs daar komen waar we naartoe willen en dat kost tijd en geduld.” Sinds haar merrie enige tijd terug is overleden, heeft Yvonne geen eigen paard meer. “Ik kende mijn paard van jongs af aan en we hadden een geweldige band samen. Zij hield me iedere keer een spiegel voor. Als ik gespannen was, dan reageerde zij daarop en liet ze me weten dat ik me moest ontspannen. Ik mis haar nog iedere dag.” Wel geniet de liefhebster met volle teugen van haar werk. “Het is geweldig dat ik dit kan doen. Ik vind het heerlijk om paarden en hun eigenaren te helpen. Daarbij hanteer ik nooit een strakke planning; ik laat de paarden mijn agenda bepalen. En dat kan ook, want ik leid een vrij leven en heb geen gezin. Ik leer nog iedere dag van wat paarden me vertellen.”
20 LIFESTYLE TIP&TRENDS
LIFESTYLE TIPS & TRENDS ZEVEN HEERENVEENSE SPECIALISTEN GEVEN HUN KIJK OP DE LAATSTE TRENDS OP HET GEBIED VAN BEAUTY, SPORT, INTERIEUR, REIZEN, KOFFIE EN WIJN...
SAMEN! Wat een leuk thema deze maand! Samen kun je op verschillende manieren terugkoppelen naar wijn, Uiteraard drink je het liefst een mooie wijn niet alleen, maar liever samen met je partner, vrienden of familie. Wijn staat toch voor gezelligheid. Binnenkort, op 26 april aanstaande om precies te zijn, organiseer ik samen met Het Gerecht voor de eerste keer De Wijnroute in Heerenveen. Het is de bedoeling om hier een jaarlijks terugkerend evenement van te maken. We hebben ongeveer 30 winkeliers gevraagd om mee te doen. Deze winkeliers herken je aan een poster op het raam.
Samen op de bank Heerlijk toch, met dit winterse weer lekker samen op de bank. Een bank is best bepalend voor je interieur. Wil je een andere bank aanschaffen, let dan op het volgende.
• Een bank lijkt in de winkel vaak kleiner dan in je eigen woonkamer. Meet de bank in de winkel goed op. Ga thuis meten of de bank daadwerkelijk past. Dit kun je doen door de grote van de bank met tape of kranten op de vloer na te maken.
• Een bank op hoge poten lijkt minder
ruimte in te nemen dan een bank die direct op de vloer staat.
• Hoe zit je op de bank, of lig je misschien liever? Wil je een relaxbank kies dan een dieper
model en kies voor zachte kussens. Lig je veel op de bank dan is een hoekbank of bank met chaise lounge een goede optie. Wil je juist een actieve zit. Ga dan voor een stevigere bank met een kort zitgedeelte en iets hoger op de pootjes.
• L et ook op kleur. Een neutrale bank combineert makkelijker en kun je meer kleur geven door er sierkussens op te leggen.
RINSKE LOK-JEPMA - Interieurstylist, eigenaar Rinske Interieurstyling
VOUCHER
WIJNROUTE
26 APRIL 2018 Aanvang: 18:00 uur
Bij inlevering van deze voucher op het Gemeenteplein op 26 april ontvangt u een wijnglas en een programmaboekje.
€ 12,50
889
LAURA VAN DEN AKKER Vinoloog, eigenaar De Wijnschuur.
Vanaf 1 maart is bij Het Gerecht of bij De Wijnschuur (Herenwal 49) een voucher voor 12,50 kopen. Deze voucher kun je op 26 april vanaf 16.30 inleveren op het Gemeenteplein tegen een mooi gegraveerd wijnglas en een programmaboekje.
Vanaf 18 uur kun je samen met je partner, familie, collega’s, buren langs de 30 deelnemende winkeliers om wijnen te gaan proeven. Bij iedere deelnemende winkelier staan een rode en witte wijn (en een lekker hapje) voor je klaar. De avond eindigt om 21 uur op het Gemeenteplein waar jullie nog dan samen nog kunnen genieten van allerlei lekkere hapjes. Mmeer info: www.facebook.com “wijnroute 2018”
Samen sterk
We hebben het er al weleens over gehad: schoon van binnen, betekent vaak mooi van buiten. Hoewel het niet altijd op gaat, is de huid meestal de graadmeter van wat zich in je lichaam afspeelt. Je gaat huidveroudering tegen met goede verzorgingsproducten. Bescherming tegen guur weer met een dagcrème met antioxidanten, helpt. Ook is zonnecrème in de eerste winterzon al belangrijk.
Een goede vriend in anti-aging is een voedingssupplement met collageen: dit stofje geeft je huid stevigheid en doet je hele lichaam beter functioneren. Ouder worden maakt dat onze cellen trager En de strijd tegen de tijd van binnenuit werken, waardoor collageen minder snel aangaan? Denk eens aan een wordt aangemaakt. Vitamine C helpt bij die bindweefselmassage. Verhoogde doorbloeding aanmaak. Sinaasappeltjes eet je dus niet voor van je huid, betere huidstructuur, opheffing niets. Hierbij komt de bindweefselmassage van blokkades en bindweefselversteviging: weer van pas, want die stimuleert de aanmaak zowel voor lichaam, als gezicht van collageen. Een perfecte samenwerking is dit de perfecte natuurlijke dus tussen de massage, supplement en goede botoxbehandeling. huidverzorging. Samen maken ze je huid sterk.
ELINA ZELDENRUST - Schoonheidsspecialist, eigenaar van Elina’s salon.
GROOTHEERENVEEN.NL
21
Gember… WIE IS JOUW “STOK”? JE HERKENT HET VAST. GEEN ZIN HEBBEN IN HARDLOPEN EN DAN IS ER OOK ALTIJD WEL EEN EXCUUS…..HET IS TE NAT, TE KOUD, TE WARM, JE BED LIGT NOG ZO LEKKER, DE SPORTKLEREN ZIJN NOG IN DE WAS, JE HEBT HET TE DRUK OP JE WERK OF ER IS PLOTSELING IETS HÉÉL ERG BELANGRIJKS DAT ABSOLUUT NÚ MOET GEBEUREN EN GEEN UITSTEL DULDT. MOTIVATIEPROBLEMEN, WE HEBBEN ER ALLEMAAL WEL EENS LAST VAN. Een ervaren loper kan daar vaak nog wel rationeel overheen stappen, wetend dat na de training de voldoening groot is. Je wordt beloond door wel te gaan en dat voelt zó lekker.
MARGA WIEGMAN- Runningtherapeut en Looptrainer, Eigenaar bij Mind2Run
ROOS SIEMONSMA - Runningtherapeut en Looptrainer, Eigenaar bij Mind2Run
Samen kom je verder. Samen lopen heeft een positief effect. Dat kan met een vast hardloopmaatje zijn, maar ook hardlopen in een groep werkt erg motiverend. Het sociale en gezellige aspect van een loopgroep zorgt dat je minder snel geneigd bent thuis te blijven. Ook zal het trainen op zich makkelijker gaan, wat natuurlijk ook weer stimulerend werkt. Samen kom je verder. Een betere stok achter de deur dan een loopmaatje of loopgroep kun je niet vinden.
Heb je uiteindelijk door samen te lopen het hardloopritme goed opgepakt, dan kan het ineens heel fijn zijn om ook af en toe alleen te lopen. Je zult nu minder snel uitstelgedrag vertonen, wetend hoe fijn de beloning is.
Je bent je eigen stok geworden!
Beginnende lopers hebben deze (succes) ervaring nog niet opgedaan en zullen misschien eerder afhaken als de omstandigheden niet optimaal meewerken of als er veel verleidingen zijn om lekker thuis te blijven. Om dit te doorbreken, heb je iemand nodig, waarmee je op vaste tijden afspreekt. Wetend dat iemand op een afgesproken tijdstip op je wacht, kan je dan net dat zetje geven om wél te gaan. Je wilt de ander immers niet teleurstellen en op je laten wachten? Je hebt elkaar nodig (de ander jou net zo goed).
Vitamine C …..
EEN GRIEKS EILAND VOOR JEZELF Ken je dat, de behoefte om tijd voor jullie samen te nemen? Even weg uit de drukte, even niets. Eilanden, afgesneden van de rest van de wereld, zijn daar bij uitstek geschikt voor. Maar hoe kies je je droomeiland? Mag ik je een tip geven, Kefalonia! Het toerisme heeft hier (nog) niet de overhand en het Griekse leven is hier puur. Hiken door het National Park Ainos met haar donkergroene bossen, hoge bergen en fantastische zeezichten. Wandel via een pad naar het ondergrondse
Melissanimeer, spectaculair! Kajakken op de Ionische Zee langs verborgen grotten en verlaten baaien, vanuit het pittoreske havenplaatsje Fiskardo. Geniet op een terrasje in het charmante dorpje Assos met haar Venetiaanse architectuur. Wandel over het verlaten Xi Strand, met zijn hoge witte kliffen en roodachtige zand, dat geneeskrachtige mineralen bevat. Het is heerlijk bijkomen en genieten op dit gemoedelijke eiland met haar indrukwekkende berglandschappen, kliffen, schitterende stranden en bossen vrijwel helemaal voor jullie samen!
ODETTE HOLKEMA - zelfstandig reisagent en eigenaar van YourTravel.
GEEFT ONS WEERSTAND IN DE WINTER….. ViVitamine C (ascorbinezuur), een wateroplosbare vitamine, is in de eerste plaats belangrijk voor een goede weerstand. Daarnaast zorgt het voor gezonde botten, tanden, huid en bloedvaten. Het zorgt voor een goed functionerend zenuwstelsel en draagt bij aan de energievoorziening. Bij vitamine C denk je in eerste instantie aan sinaasappels, maar het zit ook in ander fruit, groente en aardappels. Vooral koolsoorten bevatten veel vitamine C. Vitamine C is gevoelig voor hitte. Daarom moet je de groente niet te lang koken, want dan loopt het gehalte terug. Bijna alle dieren maken vitamine C aan, maar mensapen en cavia’s kunnen dit niet. En ook wij mensen niet. Wij moeten de Vitamine C dus echt uit onze voeding halen. De natuur heeft het goed geregeld…. Spruitjes, boerenkool, groene kool… volop aanwezig in de winter! En natuurlijk een lekkere verse smoothie met sinaasappel, blauwe bes en kiwi als ontbijt!
SHAMÉ KEESMAN - Koffiegek, barista en eigenaar van By-Kees in Heerenveen.
&FIT
GROOTHEERENVEEN.NL
GEZOND
GGZ FACT MEDEWERKER HAROLD BROUWER
23
TEKST EN FOTOGRAFIE WIM WALDA
“ELK STAPJE VOORUIT VOELT ALS EEN OVERWINNING”
Harold Brouwer (40) is sinds een jaar werkzaam bij het FACT team van GGZ Friesland in de gemeente Heerenveen. FACT-teams, in Friesland opereren er in totaal twaalf, behandelen en begeleiden mensen die een ernstige psychiatrische aandoening hebben in combinatie met problemen op andere terreinen, zoals wonen, werken, sociale contacten, financiën etc. “Een zwaar maar interessant beroep” legt hij uit, “Want je werkt regelmatig met onwillige patiënten – ‘Ik ben toch niet gek’ - waarbij je heel veel van jezelf moet weggeven, maar waarbij elk stapje vooruit voor het hele team aanvoelt als een overwinning.” Hij is geboren in Jakarta en werd net als zijn zus geadopteerd, waardoor hij zijn jeugd doorbracht in Bontebok, onder de rook van Heerenveen. Na de Mavo vervolgde hij met MDGO-VZ. De werkzaamheden ‘aan het bed’ bleken niet echt ‘zijn ding’, maar hij voelde wel veel affiniteit met de zorg. Zijn stap naar HBO-Verpleging beschouwde hij dan ook als een logische. “Opvallend was wel dat ik uiteindelijk heb gekozen voor het veld waarin ik geen stage heb gelopen, de psychiatrie. Ik kreeg een baan bij de GGZ afdeling van ziekenhuis Nij Smellinghe in Drachten. Daar doorliep ik een traject van verpleegkundige werkzaamheden, via nachtdiensten, tot uiteindelijk de behandeling van groepen.”
AMBULANT Na vijf jaar Drachten verwisselde Harold standplaats Drachten voor Heerenveen, waar hij in het ambulante werk terecht kwam. “Dat betekent concreet dat je mensen met psychiatrische problematiek in hun thuissituatie behandelt. Denk dan aan mensen met schizofrenie, zware depressies, of een bipolaire stoornis. Sommige stoornissen kunnen met meer of minder succes worden behandeld, zoals een depressie, maar andere, daar ben je mee geboren. Die probeer je samen met de patiënt te verlichten en beheersbaar te maken. Dat heb ik circa vijf jaar gedaan. Toen vond er een reorganisatie bij de GGZ Friesland plaats en kwam ik terecht bij de Verslavingszorg Noord Nederland (VNN) . Daar zat ik niet op mijn plaats, dat heb ik dan ook maar acht maanden gedaan.” De werkgever die volgde wordt door Brouwer gekwalificeerd als zeer bevlogen en innovatief. Zorgmaatwerk / In Hoofdzaken is een particuliere kleinschalige concurrent van de GGZ. “Daar heb ik acht jaar met erg veel plezier gewerkt en kon ik een post-HBO opleiding tot sociaal psychiatrisch verpleegkundige volgen. Dat heb ik ervaren als een erg waardevolle aanvulling op de ervaring die ik al had opgedaan. Twee jaar lang buffelen, maar wel een eye-opener.”
Na acht jaar kwam de GGZ Friesland weer in beeld in de vorm van een baan bij FACT team Heerenveen. (zie ook het kader). FACT is eigenlijk een uitvloeisel van het overheidsbeleid om het aantal bedden in de zorg te reduceren. Patiënten die vroeger werden opgenomen in de psychiatrische afdeling van een ziekenhuis, worden nu in hun thuissituatie behandeld.
EEN DAG IN HET LEVEN VAN HAROLD BROUWER “Elke morgen vindt er eerst een overleg plaats met alle FACT teamleden, waarbij de ernstige en/of instabiele patiënten worden besproken. De ‘case manager’ geeft een toelichting op de status quo van de patiënt en er worden afspraken gemaakt zoals: wie gaat er langs; moet dat alleen of met iemand anders, dit in verband met de veiligheid; welke medicatie moet de patiënt krijgen; wat als we niet binnen worden gelaten; is een opname in beeld; en meer van dat soort zaken.” “Bij een gedeelte van de groep, in totaal hebben we het in de gemeente Heerenveen over ongeveer 200 patiënten, bestaat het risico op agressie. Je moet niet vergeten dat ze eigenlijk zorg nodig hebben, maar dat lang niet altijd willen. Vooral niet wanneer de GGZ in beeld komt. ‘Want ze zijn tenslotte toch niet gek’. Dus wordt het ze in dat soort situaties opgelegd. Anders loop je risico dat patiënten zichzelf of anderen in hun buurt iets aan zouden kunnen doen.”
“In dat soort gevallen krijg je te maken met een Rechterlijke Machtiging (RM), waarbij de rechter de patiënt verplicht om leden van het FACT team binnen te laten en/of zijn medicatie in te nemen. En als dat allemaal niet helpt volgt in het uiterste geval een In Bewaring Stelling (IBS). Dat is een spoedprocedure, waarbij de burgemeester beslist over een gedwongen opname. Maar dat wil je eigenlijk niet. Dat is een 'circus' met politie, verpleging, dwang etc. Maar zoals gezegd, dat gebeurt pas nadat we alle registers open hebben gehad en niets werkt.”
DRIVE “Wat mijn drive is voor de psychiatrie? Het betreft altijd bijzondere mensen tot wie je doorgaans met heel veel moeite doordringt. Daardoor geven zelfs de kleinste succesjes voldoening. Je probeert het met heel veel geduld linksom, rechtsom, door het midden en wanneer het je dan eindelijk lukt om mensen zo ver te krijgen dat ze zich willen laten behandelen, voelt dat als een overwinning voor het hele team. Vaak moet er dus heel wat water door de Tjonger stromen voordat dat zo ver is. We werken daarbij intensief samen met de ketenpartners; denk aan politie, gemeente, ziekenhuis, verslavingszorg, GGD , woningbouw en maatschappelijke organisaties”
TOEKOMST “In de toekomst zou ik mijn kennis en ervaring graag, bijvoorbeeld als docent, met studenten willen delen. Studenten warm maken voor de psychiatrische richting van de zorg, want de psychiatrie is meestal niet de eerste richting waar studenten in de zorg voor kiezen. In april ga ik starten met de opleiding tot trainer MHFA ( Mental Healt First Aid)."
Wat is FACT? FACT is het acronym van Flexible Assertive Community Treatment. In een FACT-team werken verschillende hulpverleners nauw samen: psychiater/ arts, psycholoog, maatschappelijk werker, (sociaal-) psychiatrisch verpleegkundigen, verslavingsdeskundigen, casemanagers en ervaringsdeskundigen, arbeidsconsulenten en woonbegeleiders. Zij kunnen tegelijk of afwisselend bij de behandeling en begeleiding betrokken zijn. FACT-teams, in Friesland opereren er in totaal twaalf, behandelen en begeleiden mensen die een ernstige psychiatrische aandoening hebben in combinatie met problemen op andere gebieden zoals wonen, werken, sociale contacten, financiën etc. De behandeling en begeleiding vinden plaats in de eigen omgeving van de cliënt.
24
NUMMER 02 • 2018
DIGIPOLI ZWANGER
FEESTELIJK GEOPEND
De digipoli is een persoonlijk, interactief (patiënten) portal voor zwangere vrouwen, die onder behandeling staan van Tjongerschans. Zij hebben inzage in hun zwangerschapskaart, partusverslagen en brieven. Ook kan de zwangere vrouw vooraf, online, aangeven welke onderwerpen zij graag met de gynaecoloog wil bespreken. FOTO: FPH.NL
FOTO: FPH.NL
Op vrijdag 16 februari is de digipoli Zwanger in MijnTjongerschans feestelijk geopend. MijnTjongerschans is het patiëntenportaal van Tjongerschans, waarin u o.a. afspraken kunt maken en uitslagen kunt bekijken.
SPELERS, STAF EN HEERO
ZORGEN VOOR VROLIJKE GEZICHTEN IN ZIEKENHUIS TJONGERSCHANS De selectie van sc Heerenveen heeft, onder leiding van Heero, trainers en algemeen directeur Luuc Eisenga, een bezoek aan de diverse afdelingen van Tjongerschans gebracht om te ondersteunen bij het uitdelen van de warme maaltijd. Patiënten van jong tot oud werden middels een praatje, een kalender en een Heero-knuffel verrast. MOOI OM TE MOGEN DOEN
In de middag was een symposium voor professionals, dat als thema droeg: “Eigen regie in de geboortezorg”.
We kijken terug op een geslaagde dag!
VANAF 1 MAART IS TJONGERSCHANS
ROOKVRIJ!
De spelers gingen in groepjes van twee met de Hotelservice Assistenten van het ziekenhuis op pad. Zo brachten aanvoerder Stijn Schaars en Warner Hahn een bezoek aan de kinderafdeling. “De kinderen reageren echt heel leuk. Het is mooi om op deze manier iets voor ze te kunnen betekenen”, aldus Hahn tijdens het serveren van de warme maaltijd. “De vrolijke gezichten van de kinderen, daar doe je het voor”, vult Schaars hem aan. “Het is mooi om dit te mogen doen.”
FOTO: FPH.NL
Per 1 maart 2018 is Tjongerschans helemaal rookvrij. In de gebouwen en op het gehele terrein wordt niet meer gerookt. Niet door medewerkers, niet door bezoekers en niet door patiënten.
FRIES VOLKSLIED Ook Dave Bulthuis en Martin Ødegaard vormden vandaag een duo. “Als je ziet hoe betrokken al deze mensen zijn, dan is dat wel heel bijzonder. Deze vrouw wil graag het Friese volkslied met ons zingen”, zegt Bulthuis lachend, terwijl hij met Ødegaard poseert voor een foto met de vrouw in kwestie. “Maar het is ook wel confronterend. Je beseft hoe blij we allemaal mogen zijn dat we gezond zijn en dat we elke dag kunnen sporten. Het is mooi om deze mensen vandaag een
In de ochtend was een bijeenkomst waarbij ouders uitgenodigd waren die in 2017 in Tjongerschans een baby hebben gekregen. De ochtend werd druk bezocht door ouders en hun kinderen. Elske DeWall zorgde voor muzikale ondersteuning.
leuke afleiding te kunnen geven met ons bezoek.”
MEDISCH PARTNER Ziekenhuis Tjongerschans is medisch partner van sc Heerenveen. Beide partijen werken al vele jaren samen op maatschappelijk gebied en rondom medische ondersteuning van de spelers. Bert Tromp, MT-lid van de Tjonger-
schans is dan ook verheugd met het bezoek. “Dit is voor patiënten echt een hele leuke afleiding. We merken dat ze het echt op prijs stellen. Normaal zien ze de spelers alleen op tv, nu komen ze in het echt langs om een praatje te maken. Heel bijzonder.”
Panelavond Gastvrijheid in de Zorg
Artsen en zorgorganisaties streven naar een rookvrije samenleving; Tjongerschans geeft het goede voorbeeld. Er zijn in Tjongerschans dus ook geen ‘gedoogzones’ meer. Er is geen ‘rookhokje’ meer op het terrein. Het rookverbod geldt voor sigaretten, sigaren, pijptabak, ook voor de e-sigaret (‘dampen’), en ‘rookvrije sigaretten’ zoals de iQos/ Heets en alle andere rookgerei. WORDT U OPGENOMEN? Stoppen met roken is geen eenvoudige opgave. Bij sommige ingrepen kan de arts u vragen om al enige tijd vóór te ingreep te stoppen met roken. Daarmee wordt de kans op een succesvolle ingreep vergroot en ook wordt de kans op een sneller herstel groter. Tijdens een ziekenhuisopname die wat langer duurt moet u in ieder geval voor de duur van de opname stoppen. Dat kan voor sommige patiënten moeilijk zijn. Bespreek dit dan met uw arts of verpleegkundige. Soms kunnen rokers tijdens hun opname overstappen op nicotinepleisters of nicotinekauwgom.
IK BEN ROKER – WAT NU?
Op donderdag 15 maart organiseert ziekenhuis Tjongerschans in samenwerking met de Cliëntenraad en Alzheimer Nederland afdeling Friesland een panelavond met het thema:
We verwachten van iedereen die Tjongerschans bezoekt dat men zich aan de regels houdt – en dus meewerkt Tjongerschans rookvrij te houden.
Tjongerschans dementievriendelijk?!
Uiteraard adviseren we u om te stoppen met roken. U kunt hiervoor terecht bij uw (huis-)arts, apotheker of de GGD voor advies. Of bezoek één van de volgende websites:
Tijdens deze avond willen we samen met u in gesprek over het thema dementievriendelijk en gastvrijheid in het ziekenhuis. Psychologen Paulien Stollmeijer en Jelte Pasma vertellen wat dementie precies is en hoe ziekenhuizen dementievriendelijk kunnen worden.
www.ggdfryslan.nl /// www.luchtsignaal.nl www.trimbos.nl /// www.jellinek.nl/zelfhulp
Donderdag 15 maart Inloop vanaf 19.00 uur // Het programma start om 19:30 tot 21:30 uur. Abe Lenstrazaal, ziekenhuis Tjongerschans // Aanmelden via: clientenraad@tjongerschans.nl of 0513-685660 // Deelname is gratis.
heerenveen • GEZOND&FIT
GROOTHEERENVEEN.NL
25
Dagbesteding cliënten van Wil
De schoonmaakbrigade van Thialf De Wil cliënten van SportSupport vormen de schoonmaakbrigade van Thialf. Ze vegen, legen de kliko’s, maken ze schoon en zorgen ervoor dat het buitenterrein van de nieuwe ijshal er altijd piekfijn uitziet. Sinds kort verzorgen ze ook de dagelijkse lunch van het personeel, waarvoor ze zelf boodschappen doen bij de supermarkt. Vanaf negen uur deze morgen druppelen de cliënten met een verstandelijke beperking, die hun dagbesteding bij Thialf hebben, langzaam binnen. De een komt op de fiets, de ander met de bus. Ze wonen nog thuis of zelfstandig met begeleiding. Het eerste uur is volgens begeleider Gerrie Rozenberg nodig om even op gang te komen. Ze moeten omschakelen van de thuissituatie naar het werk. Pieter Jonker schenkt koffie in en de ijshockeywedstrijd van het afgelopen weekeinde in Den Haag wordt even nabesproken. Daarna trekken ze hun blauwe werkjassen aan en gaan ze op pad voor hun ronde. Pieter Jonker en Jelte de Haan gaan naar buiten. Pieter controleert de kliko’s of ze leeg zijn en schoon. Jelte gaat met een veegmachine, die hij Stoffel noemt, op pad om het terrein te vegen. Theo van Olphen, Edde de Jong, Jan Smit en Sierik Klijnstra maken samen met Gerrie en stagiaire Isabelle Douwenga binnen een ronde, eerst langs de grote ijshal, daarna de ijshockeyhal. Jeffrey van Uffelen, Klaas Huizenga en Sander Boelens maken ook deel uit van het team, maar zijn er vandaag niet bij.
PERSCONTAINER Theo van Olphen wijst naar een pilaar met een pijltje. ,,Kijk hier is een kliko weg.” Aan de pijltjes kunnen ze volgens Gerrie zien waar de kliko’s moeten staan. Hij werkt al vanaf het begin, dertien jaar geleden, met cliënten in Thialf. ,,Toen deden we van alles wat, nu hebben we duidelijke taken en is ons werk geprofessionaliseerd.’’ Zo is er op verzoek van de cliënten een perscontainer gekomen waar de kliko’s automatisch in worden geleegd. ,,Een grote vooruitgang, voorheen moesten we iedere kliko handmatig legen, wat met zoveel vuilcontainers best zwaar werk is.’’ Er is veel waardering voor het werk van de cliënten. Thialf is erop gebrand de nieuwe hal schoon te houden, zowel binnen als buiten. Daar zorgen de cliënten voor. ,,We krijgen veel complimentjes, dat is fijn voor ze’’, vertelt Gerrie. Sommige cliënten werken
Een deel van het SportSupport team met van links naar rechts Sierik Klijnstra, Gerrie Rozenberg, Theo van Olphen, Edde de Jong, Isabelle Douwenga en Jan Smit.
er al jaren. Ze maken een ‘dolletje’ met de ijsmeester en een praatje met de schoonmaakster en intussen werken ze stug door. Er zijn medewerkers van Thialf die geregeld een kopje koffie met de cliënten meedrinken.
SVEN KRAMER Ook zijn er sporters die oog hebben voor de schoonmakers. ,,Niet iedere sporter maakt een praatje. Sommigen zijn daarvoor te druk met hun sport bezig, maar Sven Kramer doet dat vaak wel even. Hij ziet ons werken. Dat is positief. En schaatsster Anice Das schrijft vaak wat in het boekje van Gerlof Schaaf.’’
Omdat de cliënten door hun werk gratis naar ijshockeywedstrijden mogen, hebben een paar zich ontpopt tot echte fans. ,,Dat is het mooie, het is dagbesteding waar niet voor wordt betaald, maar ze mogen wel naar het ijshockey. Dan kunnen ze toch naar sportevenementen, waar ze anders vaak het geld niet voor hebben.” Theo is zo’n echte fan. Hij verzamelt ook pucks die hij bij zijn werk overal in de hal vindt. Ook vandaag vindt hij weer een puck onder een stoeltje. Trots laat hij de zwarte schijf zien. ,,Ik heb er al heel veel gevonden’’, glundert hij. Uiteindelijk geeft hij ze weer terug aan de club.
BINNEN EN BUITEN Theo werkt nu ongeveer zes jaar bij Thialf en heeft het erg naar zijn zin. ,,Ik vind het prachtig om de containers te legen en de hal te dweilen. Je werkt hier binnen en buiten. Dat is fijn.’’ Voorheen werkte hij bij een houtwerkplaats. ,,Dat vond ik niks, zat ik alleen maar binnen.’’ Als echte ijshockeyfan is hij het afgelopen weekeinde ook mee geweest naar de bekerfinale in Den Haag. ,,Die hebben we verloren. Heel jammer.”
Theo van Olphen zet een kliko terug.
Sierik Klijnstra leegt een kliko in de perscontainer
Edde beklimt behendig de ijsmachine voor de ijshockeyhal om te poseren voor de camera. Ook dat mag, als hij er maar niet mee vandoor gaat. Volgens Gerrie heeft het schoonmaakteam een duidelijke rol binnen
Jelte de Haan met zijn veegmachine Stoffel en Pieter Jonker. Samen zorgen ze dat het buitenterrein van Thialf mooi schoon is.
Thialf. ,,Als er een rondleiding is in de ijshal, dan komen ze ook altijd hier langs. Ze betrekken ons bij het geheel.’’
MOTORMAAIER In de zomer, als er geen ijs ligt in de hal en de schaatsers elders trainen, heeft het team andere, vooral buitentaken. ,,Dan doen we de tuin en houden we het gras bij. Een van de cliënten mag op een motormaaier rijden. Daar heeft hij een speciale cursus voor gevolgd.’’ Verder is er een wasplaats waar ze auto’s schoonmaken. ,,Zo is er voor ons altijd wel wat te doen.’’
26
NUMMER 02 • 2018
HET VERHAAL VAN HEERENVEEN
DE DWAALTUIN De mooiste doolhof van Nederland lag in Oranjewoud. Ze was het geesteskind van hotelier Andreas Willem Tjaarda, die op het kruispunt van vijf boswegen het grootste vermaakspark van Friesland bouwde. De doolhof werd aangelegd in het begin van de twintigste eeuw en is een aantal keren uitgebreid. In het centrum van de doolhof stonden zes lachspiegels opgesteld. Het park genoot in heel Noord-Nederland grote bekendheid en vooral klassen op schoolreis liepen er de deur plat. Omdat de hagen in de jaren tachtig flinke ouderdomsverschijnselen vertoonden hebben de opvolgers besloten het groene labyrint te rooien. Nederlands beroemdste doolhof veranderde in een parkeerterrein.
Doolhof Tjaarda
Kinderen in de doolhof.
Andreas Willem Tjaarda
Doolhof
Promotie
In 1843 werd in opdracht van Johann Nicolaas Heinrich Meijer, voormalig tuinman van Huize Oranjewoud, logement Heidewoud gebouwd bij het kruispunt van de Zandweg, de Krukmanslaan en de Tjeerd Roslaan. Het ontleende zijn naam aan het nabij gelegen perceel sparrenbos. In 1877 komt het hotel in handen van Jan Tjaarda die het logement in 1891 bij geheim testament vermaakt aan zijn neef Willem Andreas Tjaarda. Deze bleef eigenaar van Heidewoud tot zijn dood in 1910. Zijn zoon Andreas Willem Tjaarda volgt hem op als eigenaar. Deze, bijna 100 jaar geworden recreatieondernemer, zou het hotel later de naam: Hotel Tjaarda geven. Andreas Tjaarda, gastheer pur sang, gebruikte zijn buitenlandse ervaringen bij het opzetten van een groot aantal attracties waarmee hij het publiek wist te trekken. Hiermee trad hij in de voetsporen van zijn oudoom die in 1891 de speeltuin liet aanleggen. Toch wilde Andreas Tjaarda het nog groter aanpakken.
Tjaarda kwam op het idee van de doolhof bij een bezoek aan Duitsland. Hij wilde een dwaaltuin maken van zo’n afmeting dat de doolhof naast plezier voor de bezoekers hem als zakenman ook opbrengsten zou brengen. In Düsseldorf liet Tjaarda, zonder zich bekend te maken, een doolhofontwerp maken door een bekende tuinarchitect. Deze vroeg hem welk doel hij ermee had. `Mensen in de war brengen en plezier brengen’ was zijn antwoord. De aanleg startte in 1927 en vond in het diepste geheim plaats. Rondom het terrein van 2800m2 liet Tjaarda brede sloten graven. De uitgegraven aarde werd gebruikt als wal. De tuinman plantte 8.000 beukebomen en sloeg honderden palen voor het prikkeldraad. Het duurde zes jaar totdat de boompjes tot volle hagen waren uitgegroeid. De opening van het doolhof was een groot succes.
Het hof zou zijns gelijke in Nederland niet krijgen, stelde weekblad Elsevier achteraf vast. Oranjewoud werd door al deze initiatieven steeds aantrekkelijker voor dagjesmensen. Tjaarda zorgde bovendien voor goede public relations, met foto’s, ansichtkaarten en plattegronden, waarop attracties en wandelroutes stonden aangegeven. Zijn promotietekst zoals te lezen in de publicatie: Bond van Speeltuinhouders in de drie noordelijke provinciën uit 1934 spreekt boekdelen: “Grenzende aan den speeltuin een prachtig doolhof van Beukenheggen, groot 28 A., waarvan de paden ingenieus door elkaar zijn gevlochten, met als centraal punt, het …. Sensationeel lachkabinet. Gedurende de zomermaanden zijn speeltuin en doolhof ’s avonds ten gerieve van gezelschappen, die per autobus Hotel Tjaarda te Oranjewoud als laatste station nog wenschen aan te doen, electrisch verlicht, zoodat men ’s avonds ook kan rodelen, kabelen en dolen en lachen.” In de tachtiger jaren luidde de verlaging van het grondwaterpeil het einde van de doolhof in. Een restauratie was te kostbaar. Oranjewoud raakte met het rooien van de beukebomen een zeldzame publiekstrekker kwijt. Vandaag de dag herinnert alleen de belvédère (toren) aan het levenswerk van een markante ondernemer.
Lachspiegels in de doolhof .
‘Het verhaal van Heerenveen” is mogelijk gemaakt door:
www.heerenveenmuseum.nl
MET DANK AAN:
Werkgroep Oud Heerenveen www.werkgroepoudheerenveen.nl
De speeltuin wordt gebouwd.
heerenveen
GROOTHEERENVEEN.NL
27
MALLE THOMAS MEI TILBRY SKUTTE. By it eardere slúske yn de Paden nei de Boppeknipe wie Foppe Hoekstra neist syn deistich berop as timmerman ek noch slûswachter. Ek lei der in brêge oer de feart yn de Langsweachsterdyk. Yn dy tiid moast alles noch mei preammen ferfierd wurde: gers, hea en net te ferjiten dong en jarre. Yn de pream mjuksje en mei de kroade der wer út. Der waard skutte op fêste tiden. Dat barde meastentiids by tsjuster, want healwei sawnen en yn’t koartst fan de dagen healwei achten, wie’t by Foppe skutterstiid. Gjin minút letter, dat kostte jild, in dûbeltsje, mar Foppe wie er fûl op dat de lju op ‘e tiid wiene en syn klokje gie nea efter, al waard der wolris oer hakketakke as Foppe it rinket ( skûf yn de slûsdoar) opluts. En as der alris ien wie, dy’t sei, dat er út hastigens mei kroade en al yn de pream telâne kaam en him dêrom earst ferstrûpe moast, dan wie it andert fan Foppe: ‘Kinst my alles wiis meitsje wolle, mar ik wol bewizen sjen, sa is’t by it gerjocht ek’. Mei oare wurden: ‘Hiest de strontbrol mar oanhâlde moatten, dan hiest op tiid west.’ Sa wie it sechje mei arbeider of feint, mar mei de boer sels tape der út in oar fetsje! Dan waard in dûbbelsje wolris in kwartsje, mar dat it ea nochris in ryksdaalder wurde soe, ja yn ien klap twa, dêr hie Foppe nea fan dreame kinnen. Wat him oerkaam soe er syn hiele libben nea ferjitte. It wie altyd wenst, dat mei de Gordykster merk gjin boer yn wide omkriten op it hiem te finen wie. Men gie mei de tram op ’e fyts, mar ek mei eigen tilbry.
As rasechte Knypster gie Klaas fan Bonne’s, as dúdliker Klaas Bonnes Hielkema mei syn reau nei de merk op de Gordyk.Omt er op de súdkant fan de feart wenne moast er efkes it Wâld om, de berten wienen ommers te smel, in hiele omwei en dan oer de Wâldsterbrêge. Dêr wie der wer sawat op itselde plak wêr‘t er weikaam wie. As it no west hat dat Klaas hjir yn de wêromreis tsjin oan seach, as dat er mei syn útsûnderlyk leauwen oan ‘Bacchus’, as troch beide, by it slúske sei Klaas: ‘Ho’. It deamakke âldhynder stie stil. Foppe hearde ek wat ( Klaas joech alris in frjemd lûd) en gie er op ôf.’Kinst my ek skutte? It âld hynder hat gjin nocht en ik ek net om de Wâldsterdyk nochris alhiel om te riden nei hús. No wie Foppe net sa gau ferslein, mar ditte, dit soe wol gekoanstekken wêze. ‘Dat kostet dy in ryksdaalder’, sei Foppe, mei de bedoeling in stek wêrom te jaan. ’Yn oarder’, wie it andert en Klaas smiet Foppe in blinkerke ta. Klaas gie op in gaadlik plakje by de wâl del mei hynder en reau en dêr stie der foar de slûsdoarren.
doe noch maris goed traktearre om’e frede te bewarjen. Sûnt dy tiid hat Klaas altiten de bynamme holden fan ‘Malle Thomas’ Noch lang is dit in ûnderwerp west fan de doarpspetearen.Begripelik. As Klaas it al fan bacchus meikrigen hie, dan koe der yn de feart moai ôfkuolje. De Hepkemakrante makke in hiel oar ferhaal fan de frjemde skutterij.
No wiene Knypster hynders net sa bang foar wetter( faak moasten se yn en út in pream) mei al dy polder wiken. Mar foar in tilbry, dat wie noch nea bard. As it hynder de koartste wei foar it each hie, wa soe it sizze,mar it wie it âlde bist allegearre like goed. It gelok wie, dat der troch útsûnderlike droegte gjin ferskil tusken it wetter fan de polder en de feart wie, mar peil is peil en dêr hold Foppe him oan. Foppe luts sûnder it riket te brûken , de earste doarren iepen. Klots, klots, it spul der troch en doe troch de oare beide, ek iepen en wer ticht. ’No sitst fêst hè’ gnieske Foppe, ‘en no moast dyn kont mar redde.’ Foppe hie de ryksdaalder yn de bûse. ‘Hjir, noch
Op dit bedriuw fan de bruorren De Boer waarden eartiids de preamen makke.
Eelke Lok is geboren en getogen in Drachten. Als journalist van Omrop Fryslân draait hij al bijna veertig jaar mee en is hij met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround. Door zijn originele no-nonsense kijk op de wereld weet hij ogenschijnlijk ingewikkelde zaken vaak te relativeren en tot de essentie te herleiden. En dat is ook wat u in de columns van Eelke kunt verwachten.
FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
De vinger op de zere plek….
in ryksdaalder’, rôp Klaas en dan draaist de brêge oer it paad nei de Boppeknipe ôf.’ Woest dan dwers troch de Knypster feart rinne healewize bliksem’, sa wie it andert fan Foppe.’ Dat sil ik dy mei dyn grut ferstân sjen litte,’sei Klaas as gie it om in boppeslach! Sa sein, sa dien. Foppe draaide de brêge en Klaas mei it hynder foar’t reau nei de oare kant, wêr behelpsume handen klear stienen om it spul wer op de fêste te hysjen. Mar, wêr Klaas net sa gau by stilstien hie, wie dat er dêr ek mei de barten te krijen hie en troch in gat yn de hage efterdel by’t Wâld nei hús ta moast. Mar hy kaam te plak op syn pleats. It hie wol twa ryksdaalders kostte, mar Klaas koe it lêste laitsje, want Foppe-Tsjitske yn har winkelsje, dy’t de tilbry dwers troch de feart riden seach, liet fan skrik in krúk mei djoer guod falle...Letter, yn ‘e herberge fan Jouke Bakker hat Klaas
In De Knijpe heeft een ongeval met een tilbury, waarvoor een paard gespannen was plaatsgevonden. Door onbekende oorzaak raakte dit met de bestuurder K.H. bij de wal neer in de sluis. Door het kordate optreden van de sluiswachter, F.H. die direkt de sluisdeuren open trok en een brug open draaide, kreeg de eveneens kordate bestuurder de gelegenheid om het trouwens zeer makke paard onder kontrole te krijgen en wist tot zeer grote opluchting veilig de overkant van de Compagnonse vaart te bereiken, waar vele behulpzame handen bestuurder zowel als paard en tilbury weer spoedig op het droge hadden. Ja dy kranten meitsje der bytiden wat fan. JANGERBEN MULDER.
DIT FERHAAL KOMT ÚT DE “LAPEKOER” FAN DOUWE MIEDEMA EN HAT YN DE L.C. STIEN. MEI TANK OAN DE HISTORYSKE WURKGROEP ‘KYNHOUT’ DE KNIPE, WÊR’T IK FOTO’S FAN BRÛKE MOCHT.
N392 Provinciale wegen hebben nummers. Wij kennen die nummers niet. Wij rijden gewoon van de ene plaats naar de andere plaats. Het interesseert ons geen hol wat voor weg het is en wie hem beheert, als je er maar over heen kunt rijden. Ambtenaren moeten precies weten waar de strooiwagens wel heen mogen en waar niet, dus die geven de wegen nummers. Als je bij Tynje bent en je moet naar het centrum van Fryslân, dat is dus alles wat boven Heerenveen ligt, dan kom je op de provinciale weg N392. Bij Aldeboarn moet je wel naar rechts kijken, want van de gemeentelijke Beetsterdyk komt niet weinig verkeer, want alles van de westkant van Drachten gaat binnendoor naar Akkrum via de N392 bij Aldeboarn.
De inwoners van Aldeboarn kennen het nummer niet. Het is gewoon een opgedraaide rondweg. Je mag dat stukje langs Aldeboarn maar 60, maar ze rijden veel harder. En Aldeboarn moet die weg op. En oversteken, want daar zijn sportvelden, volkstuintjes, ijsbaan en wat bedrijfjes. Aldeboarn wil daar eigenlijk nog meer bouwen, want het zit met de Boorne wat krap in het jasje. School en dorpshuis zouden ook aan de overkant van de N392 moeten. Nog meer overstekend wild. Alle 419 dorpen in Fryslân hebben in de gouden periode voor de krimp allemaal een rondweg gekregen, al of niet met nummer. Men wilde niet meer achter de melkboer door zo’n dorp heen kruipen. Er omheen, dan konden de kindertjes veilig naar school en beppe naar de bakker. Aldeboarn is anno
2018 echter het eerste dorp dat andersom wil. Vertaald voor de ambtelijke wereld: de N392 maken tot een smalle dorpsstraat. Waar je maar 30 mag. En lekker wat van die verkeersremmers leggen. Dan kan iedereen veilig op de sportvelden en school komen. Leefbaarheid. Van een provinciale genummerde weg naar een gemeentelijke dorpsstraat. Niemand weet waar, maar ergens op een kantoor in Fryslân hebben ze heel hard gelachen. Idiote Boarnsters. Plannen lanceren om de hele verkeerssituatie in dat gedeelte van Fryslân te veranderen. Het plan ligt al in de prullenbak. We zijn nog lang niet op de weg terug.
Simply amazing.
Nu in de showroom bij ABD Nissan
DE NIEUWE NISSAN LEAF • 100% ELEKTRISCH – 0% uitstoot
• APP - Connect uw Leaf met uw smartphone • ProPILOTAssist – Eerste stap naar autonoom rijden • 150PK – Acceleratie 0 - 100 : 7.9 sec •
378 km rijbereik(1)
DE NISSAN LEAF Introductieprijs rijklaar:
€33.990
INTRODUCTIEAANBOD:
(2)
GRATIS LAADPUNT
T.W.V. €995 OF EEN FASTNED VOUCHER
4% BIJTELLING
DE DRIE ZEKERHEDEN VAN ONDERHOUD BIJ ABD NISSAN:
#1
Wij garanderen de laagste kosten per kilometer.
#2
Wij repareren niets zonder uw toestemming.
#3
Gegarandeerd de beste service.
DRACHTEN HEERENVEEN
DE HEMMEN 1
Tel: 0512 - 571 671
SKRYNMAKKER 26
Tel: 0513 - 633 775
(1) Het rijbereik tot 378 km o.b.v. NEDC-cyclus is geschat bij gemiddelde rijomstandigheden. Verschillende factoren kunnen het rijbereikbeïnvloeden, zoals rijgedrag, de kwaliteit van de weg, de buitentemperatuur en airconditioning. (2) Consumentenadviesprijs is gebaseerd op de basisversie en meest recente prijslijst, inclusief BTW, leges, recyclingbijdrage, metallic lak en kosten rijklaar maken. Het Gratis Laadpunt is uitsluitend geldig voor de eerste 150 nieuwe klantorders, zolang de voorraad strekt. Niet geldig voor fleet en lease orders en niet inwisselbaar tegen contanten. Behoort u of uw bedrijf tot de eerste 150 eigenaren van een nieuwe Nissan LEAF 2.ZERO EDITION? Dan ontvangt u een Fastned laadtegoed ter waarde van € 1.000 (excl. btw). Hiermee kunt u meer dan 10.000 km gratis rijden.
ABD NISSAN DEALER OF THEYEAR
1e plaats
27 2e plaats
CULTUUR een nieuwe blik op…
&UITGAAN
29 FOTOGRAFIE JANITA BARON
DE CULTURELE PARTNERS IN HEERENVEEN
Zomaar een dinsdagochtend, nog voor Museum Heerenveen haar deuren opent, staan er vier bevlogen individuen buiten in de kou te wachten op een interview en fotomomentje. Vier mensen die cultureel Heerenveen graag op één platform bijeen willen brengen: een breed verankerd cultureel platform. Inmiddels is het al enkele maanden geleden dat de website cultuurpleinheerenveen.nl werd gelanceerd. Nu is het tijd voor een verbindende inspiratieavond! De samenwerkende culturele partners zijn op dit moment Museum Heerenveen, Bibliotheken Mar en Fean, Ateliers Majeur en het Posthuis Theater. Het doel van deze samenwerking is helder: Kunst en cultuur stimuleren en een platform geven. “Heerenveen is een dynamische, ondernemende, op (top)sport gerichte gemeente met een rijke historische én hedendaagse cultuur. Zo’n gemeente verdient het om een breed verankerd cultureel platform te hebben!” vertelt Sytske Atsma (63) van Bibliotheken Mar en Fean.
OFFLINE INSPIRATIEAVOND “Alle culturele organisaties kunnen zich aansluiten bij Cultuurplein Heerenveen. Cultuurplein is voor ons allemaal. Door relaties te leggen en te intensiveren kunnen culturele organisaties (amateurs en professionals) van elkaar leren, elkaar helpen en elkaar versterken. Om elkaar beter te leren kennen, organiseren wij op 21 februari een inspiratieavond voor het voltallige culturele veld in de gemeente Heerenveen.” merkt Linda Trip (34) van Museum Heerenveen op. Tijdens de inspiratieavond kan het werkveld kennis maken met de mogelijkheden van deze culturele digitale ontmoetingsplek. Het thema van de avond is: ‘Vanuit passie ontstaan’. Sytske: “Cultuur wordt geboren uit passie. Deelnemers zetten deze intrinsieke passie op de bijeenkomst om in inspiratie: ontmoet en inspireer andere culturele aanbieders in de gemeente.” Gerard Wolters (65) van het Posthuis Theater vult aan: “Wij als culturele partners hebben een zeer diverse, maar stuk voor stuk een artistieke, achtergrond. Deze verschillen zouden we eigenlijk
Vlnr: Harry Koning, Sytske Atsma, Linda Trip en Gerard Wolters
nog verder moeten uitbuiten. Diversiteit is onze kracht!”
kunnen wij gezamenlijk opkomen voor een bruisend cultureel leven. Ons plan heet niet voor niets ‘Op reis naar verbondenheid’.”
OP REIS NAAR VERBONDENHEID Het is nog een verrassing hoe de inspiratieavond zal verlopen. Inmiddels is heel cultureel Heerenveen uitgenodigd. Wat de partners wél weten is dat de hele avond om ‘passie’ draait. Harry Koning (57) van Ateliers Majeur: “Bekende en minder bekende Heerenveners met een culturele passie vertellen hun verhaal. Zo promoten we het Heerenveengevoel als het om cultuur gaat en
“De website is dé culturele toegangspoort tot cultuur in Heerenveen, die bezoekers laat genieten van het totale culturele aanbod in onze gemeente. En op deze avond zal het Posthuis Theater fungeren als een fysiek plein vol ontmoetingen!” Gerard Wolters van het Posthuis heeft er enorm zin in: “Inwoners van Heerenveen cultureel verbinden via diverse culturele uitingen: erfgoed, verhalen,
muziek, theater en beeldende kunst. Op cultuurpleinheerenveen.nl én de inspiratieavond. Graag tot ziens in het Posthuis Theater!”
WAAR EN WANNEER? Datum: 21 februari 2018 Tijd: 19.00 – 21.30 uur Locatie: Posthuis Theater Meer weten? www.cultuurpleinheerenveen.nl
De passie van. . Sytske Atsma
Harry Koning
Linda Trip
Gerard Wolters
Directeur/bestuurder Bibliotheken Mar en Fean
Directeur/bestuurder Ateliers Majeur
Directeur/conservator Museum Heerenveen
Directeur Posthuis Theater
“Mijn loopbaan ben ik gestart als docent in de beeldende vakken. Ik was heel actief bezig met theaterkostuums en modevormgeving. Als directeur van de bibliotheek raak je dat helemaal kwijt en toch blijft die behoefte om ‘te maken’. Mijn creativiteit uit ik nu in mijn passie om samen met anderen nieuwe, verrassende dingen te bedenken. Het is leuk om te zien hoeveel mensen in Heerenveen genieten van kunst en cultuur en actief bezig zijn.”
“Kunst en cultuur hebben mij geleerd wie ik ben en mij gevormd tot wat ik nu ben. Dat wil ik graag aan iedereen overdragen. Kunst en cultuur verbindt, kent geen onderscheid tussen mensen of culturen. Met kunst en cultuur kun je tonen wat je voelt, wat je beweegt en dat mag je delen. Zelf schrijf ik veel muziek en teksten in de vorm van koormuziek, liedjes en muziektheater. Daarnaast zing ik veel en speel ik piano.”
“Mijn hart ligt sinds mijn vijfde bij dans. Eerst klassiek ballet en nu zelfs hiphop. Daaruit voort komt een liefde voor klassieke muziek. Daarnaast ben ik sinds mijn kindertijd geïntrigeerd door historische kerkgebouwen: grote middeleeuwse kathedralen en de allermooiste stavkirken. We delen een gezamenlijk verleden waarvoor bewijs te vinden is in oude objecten en verhalen. Het vertellen van de verhalen bij de objecten en daarmee mensen niet alleen informeren maar ook raken, is mijn passie.”
“De uitdaging dat geen dag zich laat voorspellen en dat dat ook zo moet zijn. Niets erger dan regelmaat en zekerheid: Reizen is het doel van het leven, jammer dat je vaak ergens aankomt. Ik schrijf verhalen, in de breedste betekenis van het woord, om met anderen te delen wat ik tegenkom en vind. Het creëren van chaos in doen en denken met het doel nieuwe wegen te vinden, anders denken en open staan voor wat anderen drijft. Wanorde en warboel creëren ruimte en energie die leiden tot nieuwe vormen en ideeën.”
heerenveen • CULTUUR&UITGAAN
30
v.a.
Jannie Hoekstra-Haringa in de Pronkeamer
24
Help Pake En Beppe De Vakantie Door! 27- 2
28
Nachthexen I: Jeanne
28
1
Abe Lenstra Stadiontour
28
4
Fokke Stastra met Stasty in de Pronkkeamer
feb
Bibliotheek H'veen // Tijdens openingsuren // Schilderijen
feb
Beurtvaarders & Bodediensten
t/m
Het engagement van Melle: visionair Schilder
t/m
Peter Tonnis de Graaf
t/m
Heerenveen Museum // Tijdens openingtijden // Schilderijen en natuurfoto's
mrt
Bibliotheek Hveen // Tijdens openingtijden // Foto's Historisch Info Punt (HIP)
mrt
Heerenveen Museum // Tijdens openingtijden // Schilderijen en tekeningen van Melle (1908-1976)
Galerie It Alde Tsjerkje Mildam // Tijdens openingtijden // foto's
30
mrt
Museum Heerenveen // Openingsuren // Div activiteiten voor kinderen en pake's en beppe's!
Posthuis Theater // 20:15 // Jens van Daele's Burning Bridges
Abe Lenstra stadion // 14:00-15:30 // Geschikt voor kinderen v.a. 10 jaar
Museum Heerenveen // Tijdens openingsuren // Schilderijen
Trio Giphart & Chabot
Posthuis Theater // 20:15 // Ronald Giphart & Bart Chabot
Weg van de wereld: Marica van der Meer 19 Bibliotheek H'veen // 19.30 - 21.30// Fietsreis naar Australië
feb
BoekStart-inloopochtend
Tabletcafé
20
Speurtocht door Abe Lenstrastadion
De Nationale Voorleeswedstrijd
21
Cabaret Niet Schieten!
Sanne Wallis de Vries
22
sc Heerenveen - Willem II
Speurtocht door Abe Lenstrastadion
23
Vikingrace 30e editie!
Een zomer zonder vrouw… in Grou
23
MA (door Eric Corton)
sc Heerenveen - Excelsior
24
Lezing bij de Friese Mattéuspassy
Innenschau [Revisited]
24
Tabletcafé
Ieorg Idur (4+)
25
Winterwille & sponsortochten
Duo Puur
25
JEANS
Koopzondag
25
CoderDojo
Verkenning van het universum
26
Le Roux & D'Anjou
Bibliotheek H'veen // 18.30 -20.00 // werken met uw tablet
Bibliotheek H'veen // 19.00 - 21.30 // Voorronde.Voor leerlingen uit groep 7 en 8.
Posthuis Theater // 20:15 // Gut
Abe Lenstra stadion // 10:30 // kinderactiviteit voorjaarsvakantie
Posthuis Theater // 20:15 // Bartho Braat, Ernst Daniël Smid
Abe Lenstra stadion // 19:45 // eredivisie voetbal
Posthuis Theater // 20:15 // Theatergroep Jakop Ahlbom
Posthuis Theater // 15:00 // Unieke Zaken
Terbantstster Tsjerke // 15:30 // Petra v.d. Dolder, Annegreet Rouw
Heerenveen centrum // 13-17 u // winkelen
Bibliotheek H'veen // 19.30 - 21.30 // Over sterrenkunde, Justin Bötger
feb
feb
feb
feb
feb
feb
feb
feb
feb
feb
Feb
feb
Bibliotheek H'veen // 10.00 - 11.00// Voorlezen door (Groot)ouders aan peuters
Abe Lenstra stadion // 10:30 // kinderactiviteit voorjaarsvakantie
Posthuis Theater // 20:15 // Tijd voor een Trio
Abe Lenstra stadion // 20:00 // eredivisie voetbal
Thialf Heerenveen // Int. Schaatswedstrijd voor junioren (11-17 jr)
Posthuis Theater // 15:00 // (naar het boek van Hugo Borst)
Posthuis Theater // 15:30 // door Anne Bakker
Bibliotheek H'veen // 18.30 - 20.00// Werken op uw tablet
Seniorcafé Bibliotheek // 10.15 -12.00// Lezing Seniorcafé door Baukje Spoor
Posthuis Theater // 20:15 // 27: A Brand New Day
Bibliotheek H'veen // 15.00-16.30// Programmeren, apps ontwikkelen, gamen enz.
Posthuis Theater // 20:15 // Echte liefde (Try-out)
mrt
feb
feb
v.a.
Ab Karremans
t/m
Agenda regio Heerenveen
1
mrt
1
feb
2
mrt
2
mrt
2
mrt
2
mrt
2+3 mrt
4
mrt
4
mrt
6
mrt
7
mrt
8
mrt
9
mrt
9
mrt
Samen zorgen dat de hele regio Heerenveen ‘n Gouden Plak is om te wonen, werken, ondernemen en bezoeken. Nu en in de toekomst. Dat is het doel van ‘n Gouden Plak!
31
GROOTHEERENVEEN.NL
februari - maart 2018 Theater/muziek
Expositie
Lezing/cursus
Sport
Evenement
Koopzondag
Karsu
10
The Best of Britain
22
Mattéuspassy (Friestalig)
11
Coco Chanel
23
Opvliegers 3: New York, New York
11
WIJN
24
Charles Groenhuijsen
12
IJSTIJD!
25
Yuri
14
Orfeo, een drama van bordkarton
25
Henk Schiffmacher
15
Koopzondag
25
Nog één 'Lytse Teake'
16
Vocal Group Sjonge Jonge
25
Pepijn Schoneveld
16
Jeroen van Merwijk
28
CoderDojo
17
De brekbere sirkel
29
sc Heerenveen - FC Utrecht
17
Het huis van Jip & Janneke (3+)
30
Kommil Foo
17
Oorlogsgeheimen
31
Comeback (8+)
18
De Hollandse 100
18
Tabletcafé
20
mrt
Posthuis Theater // 20:15 // Karsu plays Atlantic Records
Parochiekerk Heerenveen // 15:30 // o.l.v. Gerben van der Veen
Posthuis Theater // 20:15 // Antje Monteiro, Anouk van Nes e.a.
Bibliotheek H'veen // 19.30 - 21.30// Lezing i.h.k.v. De Boekenweek
mrt
mrt
Posthuis Theater // 20:15 // Schiffmacher vertelt
De Kiekenhof Nieuwehorne // 20:00 // Teake van der Meer, cabaret.
mrt
mrt
Posthuis Theater // 20:15 // Stante pede
Bibliotheek H'veen // 15.00 - 16.30// Programmeren, apps ontwikkelen, gamen enz.
mrt
mrt
Abe Lenstra stadion // 20:45 // eredivisie voetbal
mrt
Posthuis Theater // 20:15 // Schoft
mrt
Posthuis Theater // 20:15 // Ulrike Quade Company
Posthuis Theater // 20:15 // Porgy Franssen, Carine Crutzen, Vincent Croiset e.a.
mrt
mrt
Thialf // div. tijdstippen // Theaterspektakel op het ijs
Posthuis Theater // 15:00 // Groots en Meeslepend / Steef de Jong
mrt
mrt
Heerenveen centrum // 13-17 u // winkelen
mrt
Terbantster Tsjerke // 15:30 // o.l.v. Akke Bosma
mrt
Posthuis Theater // 20:15 // Lucky! (try-out)
Posthuis Theater // 20:15 // Tet Rozendal, Wybo Smids, Gurbe Douwstra
Posthuis Theater // 15:00 // Jip & Janneke
Posthuis Theater // 19:15 // Mrten Ebbers, Maria Noë e.a.
mrt
mrt
mrt
mrt
Posthuis Theater // 15:00 // Beumer & Drost
Thialf Heerenveen // Schaatsen én fietsen voor Goede Doel Lymph&Co
mrt
mrt
Bibliotheek H'veen // 18.30 -20.00// Werken op uw tablet
WTC Leeuwarden // Inspiratie & presentaties op het Heerenveen plein!
mrt
mrt
Posthuis Theater // 20:15 // Club Gewalt Muziektheater
Business Contact Dagen (BCDN)
mrt
mrt
Posthuis Theater // 20:15 // The 4th!
20+21 mrt
Role Model (12+)
21
Ecokathedraal Denken & Werken
21
Posthuis Theater // 19:30 // DOX / Nicole Beutler Projects
Le Roy Tuin Heerenveen // 09:00-16:00// Door Peter Wouda, workshop.
mrt
Leeuwarden-Fryslan 2018? Dan kom je langs Heerenveen! (Zorg dus dat jouw evenement niet ontbreekt op www.ngoudenplak.nl!)
mrt
Voor het totale overzicht kijk je op: www.ngoudenplak.nl Facebook.com/ngoudenplak
@ngoudenplak
ngoudenplak.nl
32
NUMMER 02 • 2018
9 WORKSHOPS
ECOKATHEDRAAL: DENKEN & WERKEN In 2018 het jaar waarin Leeuwarden Fryslân Culturele hoofdstad van Europa is, krijgt u de kans om nu eens écht te weten te komen wat ecokathedralen zijn. Wat zijn het, waarom worden ze gemaakt, waar kun je een ecokathedraal bouwen, wie kunnen ecokathedralen bouwen? Het zijn slechts een paar vragen die Stichting Tijd in Heerenveen in negen workshops wil beantwoorden. Deze negen workshops worden het jaar door georganiseerd en zijn geschikt voor maximaal 15 deelnemers per workshop. In één dag wordt de theorie achter het ‘ecokathedrale denken’ uitgelegd door kunsthistoricus Huub Mous. Mous was bevriend was met Le Roy en heeft veel over zijn werk gepubliceerd. Oeds Westerhof zal spreken over de lange termijn kansen die er liggen voor Fryslân ná 2018.
LOUIS GUILLAUME LE ROY (1924 – 2012 ) In 1966 kreeg Louis Guillaume Le Roy (1924 – 2012 ) van de gemeente Heerenveen de opdracht om een kilometer lange en 20 meter brede strook openbare ruimte in te richten. Dit bleek de aanzet voor de eerste ecokathedraal te zijn, die Le Roy later op een stuk eigen grond in Mildam eigenhandig realiseerde met duizenden vrachten klinkers, trottoirbanden, tegels en restafval van stratenmakers. En het werk gaat door tot op de dag van vandaag. Enzovoort, enzovoort, enzovoort…
gestapeld in de Le Roy tuin in Heerenveen-Midden onder leiding van Peter Wouda. Meer info en aanmelden www.ecokathedraal.nl
ZELF STAPELEN Deelnemers gaan natuurlijk een ecokathedraal bezoeken. Voor degene die de handen uit de mouwen willen steken: er kan worden
REGIO-AGENDA 2018 CULTURELE HOOFDSTAD MAART LEZING FRYSKE MATTEUS - Posthuis Theater 4 4 FESTIVAL HUIZE VOORMEER - Stichting Voormeer Klassiek 11 MATTEUSPASSY (FRIESTALIG) - Parochiekerk Heerenveen 21 ECOKATHEDRAAL DENKEN EN WERKEN Workshop Stichting Tijd Heerenveen/Mildam 25 IJSTIJD THIALF - Theaterspektakel op de ijshockeybaan van Thialf
APRIL 11 ECOKATHEDRAAL DENKEN EN WERKEN Workshop Stichting Tijd Heerenveen/Mildam 14 MILDAM BLIJVEND OP DE KAART – Opening door Lutz Jacobi 22 FESTIVAL HUIZE VOORMEER - Stichting Voormeer Klassiek 25 ECOKATHEDRAAL DENKEN EN WERKEN Workshop Stichting Tijd Heerenveen/Mildam 1-30 AKKRUM BOVEN EN ONDER DE WATERLIJN - Stichting Erfskip 1-30 KUNSTWANDELROUTE AKKRUM 1-30 BRUG / BRÊGE - Kunst onder de bruggen 1-30 WALK OF FEAN - 3D bankjes met iconen uit de regio Heerenveen
MEI 13 FESTIVAL HUIZE VOORMEER - Stichting Voormeer Klassiek 16 ECOKATHEDRAAL DENKEN EN WERKEN Workshop Stichting Tijd Heerenveen/Mildam 27 MILDAM, BLIJVEND OP DE KAART - zondagswandelroutes langs cultuurhistorische plekken 1-31 AKKRUM BOVEN EN ONDER DE WATERLIJN - Stichting Erfskip 1-31 KUNSTWANDELROUTE AKKRUM 1-31 BRUG / BRÊGE - Kunst onder de bruggen 1-31 WALK OF FEAN - 3D bankjes met iconen uit de regio Heerenveen 1-31 TALENTENWERKPLAATS MUSYKFABRYK Muziektalentontwikkeling voor jongeren 12–25 jaar
JUNI
AUGUSTUS
OKTOBER
1-10 ORANJEWOUD FESTIVAL - Overtuin Oranjewoud e.o. 2-7 DE KLOK EN HET MEISJE - Ûnder de toer, Thomaskerk Katlijk 9 FESTIVAL HUIZE VOORMEER - Stichting Voormeer Klassiek 9-10 MEET ME AT THE FOUNTAIN - Folkert Kuipers/ Frank Cooper, New York in Akkrum, 1900 v.a. 15 OASE ORANJEWOUD - Museum Belvédère, museumpark en landgoed Oranjewoud Expositie 16-17 MEET ME AT THE FOUNTAIN - Folkert Kuipers/Frank Cooper, New York in Akkrum, 1900 24 MILDAM, BLIJVEND OP DE KAART - zondagswandelroutes langs cultuurhistorische plekken 1-30 AKKRUM BOVEN EN ONDER DE WATERLIJN - Stichting Erfskip Akkrum 1-30 KUNSTWANDELROUTE AKKRUM 1-30 BRUG / BRÊGE - Kunst onder de bruggen 1-30 WALK OF FEAN - 3D bankjes met iconen uit de regio Heerenveen 1-30 TALENTENWERKPLAATS MUSYKFABRYK Muziektalentontwikkeling voor jongeren 12–25 jaar
7 EUROPEAN SPORTS OF ALL GAMES Sportstad 26 MILDAM, BLIJVEND OP DE KAART - zondagswandelroutes langs cultuurhistorische plekken 1-31 OASE ORANJEWOUD - Museum Belvédère, museumpark en landgoed Oranjewoud Expositie 1-31 KUNSTWANDELROUTE AKKRUM 1-31 BRUG / BRÊGE - Kunst onder de bruggen 1-31 SUPAPWAY HEERENVEEN - De Turfroute op een Sup Board 1-31 WALK OF FEAN - 3D bankjes met iconen uit de regio Heerenveen 1-31 TALENTENWERKPLAATS MUSYKFABRYK Muziektalentontwikkeling voor jongeren 12–25 jaar
3 ECOKATHEDRAAL LEVEN EN WERKEN Workshop Stichting Tijd Heerenveen/Mildam 31 TIJD SYMPOSIUM - Stichting Tijd 1-31 KUNSTWANDELROUTE AKKRUM 1-31 WALK OF FEAN - 3D bankjes met iconen uit de regio Heerenveen 1-31 FROULJU FAN FRYSLÂN - Beeldentuin Van Oenemaparkje
JULI 29 MILDAM, BLIJVEND OP DE KAART - zondagswandelroutes langs cultuurhistorische plekken 1-31 OASE ORANJEWOUD - Museum Belvédère, museumpark en landgoed Oranjewoud Expositie 1-31 AKKRUM BOVEN EN ONDER DE WATERLIJN - Stichting Erfskip Akkrum 1-31 KUNSTWANDELROUTE AKKRUM 1-31 BRUG / BRÊGE - Kunst onder de bruggen 1-31 WALK OF FEAN - 3D bankjes met iconen uit de regio Heerenveen 1-31 TALENTENWERKPLAATS MUSYKFABRYK Muziektalentontwikkeling voor jongeren 12–25 jaar
SEPTEMBER 1 HEERENGRACHT CONCERT - rond De Kolk, Heerenveen-Centrum 8 FESTIVAL HUIZE VOORMEER - Stichting Voormeer Klassiek 19 ECOKATHEDRAAL LEVEN EN WERKEN Workshop Stichting Tijd Heerenveen/Mildam 19-23 DODO FAN HASKA - Ûnder de toer, Kapelle Haskerdijken 30 MILDAM, BLIJVEND OP DE KAART - zondagswandelroutes langs cultuurhistorische plekken 1-30 FROULJU FAN FRYSLÂN - Beeldentuin Van Oemaparkje 1-30 OASE ORANJEWOUD - Museum Belvédère, museumpark en landgoed Oranjewoud Expositie 1-30 KUNSTWANDELROUTE AKKRUM 1-30 BRUG / BRÊGE - Kunst onder de bruggen 1-30 SUPAPWAY HEERENVEEN - De Turfroute op een Sup Board 1-30 HELDEN VAN HEERENVEEN - 3D Lichtprojectieshow op Crackstate 1-30 WALK OF FEAN - 3D bankjes met iconen uit de regio Heerenveen 1-30 TALENTENWERKPLAATS MUSYKFABRYK Muziektalentontwikkeling voor jongeren 12–25 jaar
NOVEMBER 7 ECOKATHEDRAAL LEVEN EN WERKEN Workshop Stichting Tijd Heerenveen/Mildam 18 HERKE SUPERHELD - Familievoorstelling in Sportstad 28 ECOKATHEDRAAL LEVEN EN WERKEN Workshop Stichting Tijd Heerenveen/Mildam 1-30 WALK OF FEAN - 3D bankjes met iconen uit de regio Heerenveen
DECEMBER 16 FESTIVAL HUIZE VOORMEER - Stichting Voormeer Klassiek 1-31 WALK OF FEAN - 3D bankjes met iconen uit de regio Heerenveen
Leeuwarden-Fryslân 2018? Dan kom je langs Heerenveen! Kijk voor alle evenementen op www.ngoudenplak.nl!
heerenveen • CULTUUR&UITGAAN
GROOTHEERENVEEN.NL
33
TEKST HENK DE VRIES
MARJAN VAN DER ZWAAG ZINGT IN DE ‘MATTEUSPASSY’
“EEN GROOT VOORRECHT OM DIT TE MOGEN DOEN, EN DAN OOK NOG IN HET FRIES”
Op weg naar Pasen presenteert het koor Collegium Vocale Fryslân – in het kader van Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad 2018 van Europa - de Friestalige versie van de ‘Matthäus-Passion’ het meesterwerk van Johann Sebastian Bach. De Friese ‘Matteuspassy’ wordt zondag 11 maart om half drie uitgevoerd in de Parochiekerk van de Heilige Geest In Heerenveen, en staat onder leiding van Gerben van der Veen. Marjan van der Zwaag uit De Knipe zingt in het koor.
“Ik heb ‘De Matthäus’ vroeger zelf wel gezien, maar nog nooit gezongen. Ik beschouw het als een groot voorrecht om dat nu wel te mogen doen. En dan ook nog eens in het Fries,” zegt Marjan van der Zwaag. Het is duidelijk. Als we het over ‘Passie’ hebben, moeten we bij Marjan van der Zwaag zijn. Marjan is niet alleen koorzangeres, ze is ook vakleerkracht muziek in het basisonderwijs. Speciaal voor de Friese ‘Matteuspassy’ heeft ze een interactief educatieprogramma voor het basisonderwijs ontwikkeld, want je moet de “honger voeden naar de wereld om je heen”, zoals ze het zelf zegt. En: “Je moet duidelijk maken wat ‘Passie’ is. “Passie is ook, wat je zelf graag doet.”
BACH IS OVERAL Marjan van der Zwaag: “Je moet bedenken dat klassieke muziek veel vaker te horen is dan je denkt. De muziek van Bach hoor je tot op de dag van vandaag terug, in reclamespotjes op radio en tv bijvoorbeeld. Ook in de popmuziek is soms zomaar Bach te herkennen. Over de invloed van klassieke muziek op de popmuziek van nu heeft Giel Beelen al eens een mooi item gemaakt. Hij laat horen dat van Bach’s muziek ook een rockversie kan worden gemaakt. Het is razend interessant om te ontdekken dat de oude muziek van Bach eigenlijk nog overal leeft.” “Het is een kunst om iedereen te betrekken en bij Bach’s ‘Matthäus-Passion’. Wat is het verhaal, waar gaat het om? Bach’s ‘Matthäus Passie’ vertelt het lijdensverhaal van Christus. Als kind weet je nog niet, dat er een traditie is van de Passie, van het lijden en
sterven. Je moet dat lijdensverhaal dus verbeelden en je moet daarvoor oude beelden hergebruiken om de mensen van nu aan te kunnen spreken. De oude traditie van Bach blijft bij onze Passie overeind, maar het verhaal vertellen we in een nieuwe, aansprekende taal. De tekst is een nieuwe traditie. Het is niet de letterlijke Bijbelse tekst die je hoort, maar alles is er wel, en compleet. Bach wordt wel in ere gehouden.”
JAN ROT EN EPPIE DAM De eigentijdse Friese vertaling van ‘De Matthäus’ is al in 2008 gemaakt door de bekende Friese schrijver en dichter Eppie Dam. Eppie Dam gebruikte op zijn beurt de moderne in het Nederlands hertaalde versie van Jan Rot uit 2006. Marjan haalt het liedboek van de Matteuspassy erbij. In het tweede deel van het boek staat de integrale Nederlandse tekst van Jan Rot, met direct daarnaast de Friese van Eppie Dam. Marjan van der Zwaag: “Jan Rot is een geweldige tekstschrijver. Hij heeft de Mattheus Passie niet vertaald, maar integraal hertaald in hedendaags Nederlands. Eppie Dam gaat in zijn Friese vertaling van de tekst van Jan Rot nóg dichter bij de mensen staan, door het Fries. Die Friese taal lijkt gewoon en misschien zelfs plat, maar dat komt omdat het direct en dicht bij de mensen staat. De taal is nu niet meer afstandelijk en daardoor is deze Matteuspassy veel toegankelijker dan de
klassieke. Het raakt je meer. Het komt beter binnen in de eigen taal.”
THE PASSION Het traditionele Passieverhaal is in de loop der jaren natuurlijk al eerder in een vernieuwende vorm verteld en dat gebeurt nog steeds. In de rockmusical Jesus Christ Superstar natuurlijk, en tegenwoordig in de livetelevisie-uitvoeringen van ‘The Passion’, elk jaar vanuit een andere stad en met andere Nederlandse artiesten en liedjes.
“En dat is ook niet altijd de letterlijke Heilige Bijbeltekst” zegt Marjan. “Gerben van der Veen heeft nu iedereen enthousiast gemaakt voor de Friese Matteuspassy. Het is een heel inspirerende man. Maar we hebben geen Fries beleid, dus zijn er ook koorleden die niet Friestalig zijn. Die hebben soms het idee dat ze in het Russisch staan te zingen.”
In 2009 is de Friese Matteuspassy voor het eerst opgevoerd, in een bescheiden opzet door Capella 92. Dirigent Gerben van der Veen pakt het nu, in het kader van Leeuwarden-Fryslân Culturele Hoofdstad 2018, grootser aan, met het barokorkest Florilegium Musicum, het kernkoor Hortus Vocalis, uitgebreid met zangers van Collegium Vocale Fryslân, en een keur van veelal Friese solisten. De Matteuspassy zal – nog vóór het optreden op 11 maart in Heerenveen - ook twee keer in Oost-Friesland, Duitsland, worden opgevoerd. Bij de Matteuspassy zit ook nog een lezing (‘Mear oer de Mattéus’, door Anne Bakker). Deze vindt op zondag 4 maart om half vier plaats in het Posthuis Theater. Een gedeelte van het koor is dan aanwezig om fragmenten te laten horen.
34
NUMMER 02 • 2018
JAN ZWIER UIT DE KNIPE STARTER OP OLYMPISCHE SPELEN
“STARTEN IS EEN SPEL TUSSEN DRIE MENSEN” We gaan terug naar woensdag 27 december 2017. Het is rond de klok van zeven als het Olympische Kwalificatie Toernooi (OKT) begint met de vijfhonderd meter voor de mannen. Starter van dienst is de 58-jarige Jan Zwier. Hij is één van de vier starters straks in PyeongChang en dus al zeker van een plek op de Olympische Spelen. TEKST JAN VAN LOON // FOTO'S MARTIN DE JONG
Bij de mannen die aan de start verschijnen, is dat op dat moment nog geenszins het geval en dus is de spanning om te snijden. Dan komt Dai Dai Ntab aan de start. Eén van de topfavorieten, zo niet dé topfavoriet op deze afstand. Zijn tegenstander is ploeggenoot Kai Verbij. Starter Zwier roept de mannen naar de start en na ‘ready’ zakken beide sprinters in. Ntab staat onstabiel en beweegt. Na het startschot gaat meteen het fluitje. “Hij gleed een beetje weg”, zijn de woorden van schaatscommentator Herbert Dijkstra. Beide heren nemen ruim de tijd om zich opnieuw op te laden voor een tweede start. Het is stil in het stadion. Ntab en Verbij zakken opnieuw in. Ntab beweegt, schaatst in het startschot weg en opnieuw gaat het fluitje. Het sprintkanon grijpt naar zijn hoofd en weet meteen hoe laat het is. Diskwalificatie en geen Olympische Spelen.
IEDEREEN IS GELIJK “Ntab maakte twee fouten en dat had hij niet moeten doen”, zijn de eerste woorden van Zwier, als we refereren aan de diskwalificatie van Ntab. “Als starter ben je aangewezen om een faire startprocedure te produceren voor alle schaatsers. Ik doe dat op mijn manier en ik denk dat ik gerust mag stellen dat ik dat op de betreffende vijfhonderd meter heb gedaan. Een start is een samenspel tussen drie mensen. De twee schaatsers en de starter. Je hebt alle drie hetzelfde doel en we moeten samen een oplossing creëren. Meestal gaat dat goed, maar soms niet. In het geval van Ntab lukte dat niet en dat is vreselijk vervelend, maar ik slaap er geen minuut minder
om. Ik heb het gevoel dat het een gerechtvaardigde beslissing is. Klaar, over, uit. Als starter behandel je iedereen en elke start gelijk, en natuurlijk weet ik dat de consequenties soms heel erg groot zijn, maar dat is geen reden tot coulance.” Na de vijfhonderd meter kreeg Zwier een ‘karrevracht’ kritiek over zich heen via social media. “Ik werd getipt en heb wel even gekeken, maar stopte al snel met scrollen. Waar ze je allemaal voor uitmaken is niet normaal, maar dat hoort er blijkbaar bij. Er wordt vaak gezegd dat wij er staan om zelf in beeld te komen, voor de aandacht, maar dat is nooit het geval.”
BE-REN-BURG “De starter wachtte veel te lang”, is een vaak gehoorde kreet van de schaatsfans na een valse start. En soms lijkt het daar ook echt wel op, weet Zwier. “Als ik ‘ready’ zeg beginnen de schaatsers in te zakken. De één doet dat sneller dan de andere, maar het meest ideaal is als ze dat tegelijkertijd doen. Op het moment dat beide schaatsers stilstaan, moet een starter gemiddeld 1,1 seconde wachten. Tenminste, dat streven wij starters na. Het kan dus dat een schaatser heel langzaam inzakt of blijft zakken en niet snel stil komt te staan. Dan duurt het dus langer voordat ik schiet en lijkt het al snel dat ik te lang wacht. Om de interval na het stilstaan en het startschot goed te bepalen, hebben starters verschillende trucjes. We zeggen bijvoorbeeld ‘be-ren-burg’ of ‘en-sta-stil’. Als je dat riedeltje op de juiste snelheid in je hoofd zegt, heb je de juiste interval te pakken.”
SPORT
Voor Zwier is elke start in principe gelijk en wil hij het liefst zo min mogelijk naar de startlijst kijken. “Het maakt in principe niet uit wie je voor je hebt, je moet vooral consistent zijn.” Er zijn altijd schaatsers die de grens opzoeken, die de strijd aangaan met de starter door langzaam in te zakken of proberen in het startschot te vallen. Zwier kan er zo een paar opnoemen. “Mannen als Hospes, Michel Mulder en eerder ook Jacques de Koning zoeken de grens op en ‘maken vaak vals’. Heel soms komen ze weg met de perfecte start, maar vaak gaat dat ook gepaard met een valse start. Dat is het spel en dat is fantastisch. Als je de grens opzoekt, weet je dat het fout kan gaan en de schaatsers moeten daarmee om kunnen gaan. Dat gaat nogal eens gepaard met de nodige emoties. Je hebt weleens dat je de wind van voren krijgt van een schaatser of een trainer, ik kreeg al eens een blokje naar mijn hoofd, maar dat hoort er wel een beetje bij. Het adrenalinegehalte is hoog en ik snap dat ook wel.”
LANGE GESCHIEDENIS MET THIALF Thialf bestaat dit jaar 50 jaar. Een jubileumjaar dat niet ongemerkt voorbij zal gaan. De 58-jarge Jan Zwier is sinds 1998 is dienst, maar was ver voor dat moment al bijna dagelijks te vinden op de ijsbaan. “Als kleine jongen van twaalf jaar reed ik een schooltoernooi op natuurijs. Ik werd tweede, maar ik vond het ontzettend leuk. Een maatje van mij schaatste in Thialf en ik ging mee. Vanaf dat moment heeft het schaatsvirus mij gegrepen.” Net als elke schaatser van die leeftijd, dacht Zwier wel wereldkampioen te kunnen worden, maar al snel zette hij dat uit zijn hoofd. “Er kwamen andere interesses”, lacht hij. Wat volgt in het gesprek met Zwier, is een mooie anekdote. “Ik was denk ik een jaar of zestien en een maatje van mij rommelde wat met de dochter van de toenmalige directeur Roel Heemstra. We werden gevraagd om op zondagochtend, na de ijshockeywedstrijd op zaterdagavond, de tribune schoon te maken. Nou, dat wilden we wel en zo stonden we op zondagochtend om zeven uur met een rubber trekker de
tribunes schoon te maken. Al snel wist men ons te vinden voor andere baantjes en verkochten we bier in de pauzes bij het ijshockey. In de korte pauze moest dat snel gebeuren, om zoveel mogelijk omzet te draaien. Na een wedstrijd zaten we vaak nog even na, om te vieren dat we een goede omzet hadden gedraaid. Van de fooi gingen we dan Heerenveen in tot een uur of twee, half drie, om vervolgens om zeven uur weer terug te zijn bij Thialf, om de hal schoon te maken. Een mooie tijd was dat.” Dat waren de eerste baantjes voor Zwier in Thialf, maar officieel in dienst kwam hij pas in 1998.
“NIET VAN MIJN HOBBY MIJN WERK GEMAAKT” Al van kinds af aan is Zwier verslingerd aan het schaatsen met als gevolg dat hij al bijna twintig jaar op de ijsbaan werkt. Toch heeft hij niet van zijn hobby zijn werk gemaakt. “Jan de starter is de hobbyist, Jan als commercieel medewerker bij Thialf is werk. Eigenlijk heeft mijn werk maar weinig met mijn hobby te maken. Ik werk op de ijsbaan en beoefen daar mijn hobby ook, maar veel meer gelijkenissen zijn er niet. Dat wil niet zeggen dat Zwier ontevreden is
35
over zijn werk, integendeel. “Het is fantastisch om te mogen werken in deze omgeving die zo inspirerend is. Thialf is de schaatstempel van de wereld en het is een voorrecht om daar dagelijks rond te mogen lopen.” Voor zijn hobby staat Zwier op de Olympische Spelen. Welke afstanden hij daar mag starten, is op het moment van het gesprek nog niet helemaal duidelijk, maar hij heeft wel een voorkeur en die steekt hij niet onder stoelen of banken. “Ja, als ik één wedstrijd zou mogen uitkiezen, dan is dat de vijfhonderd meter mannen. Dat is verreweg de mooiste afstand. De strijd op die afstand is enorm spannend en een goede start is cruciaal. Veel meer dan bijvoorbeeld op de tien kilometer.” Zwier weet dat zijn eerste Olympische Spelen meteen ook zijn laatste zullen zijn, want tijdens de Olympische Spelen over vier jaar is hij te oud. “Toen ik begon als starter in 1984, had ik al als doel om ooit op de Spelen te staan. Dat is nu gelukt en ik kijk er enorm naar uit. Het voelt als een bekroning op mijn carrière.”
Meld je aan als exposant!
20 en 21 MAART 2018
heerenveen • SPORT
n a J
GROOTHEERENVEEN.NL
37
IS OP ZOEK NAAR EEN NIEUWE UITDAGING! D ertien jaar lang was Jan van Loon marathonschaatser en skeeleraar op het hoogste niveau. Sinds maart vorig jaar is de 32-jarige sporter daarmee gestopt en is hij op zoek naar een nieuwe uitdaging. Voor GrootHeerenveen sport hij daarom elke maand mee met een sportvereniging in de gemeente. DIT KEER FIT20 IN HEERENVEEN!
FIT 20 HEERENVEEN Ongeveer een jaar geleden. Een collega begon tijdens de pauze te vertellen over Fit20. Een concept waarbij je in slechts twintig minuten per week fit wordt. Ik hoorde hem aan om hem vervolgens te vertellen dat dit onmogelijk is. Met mijn achtergrond als topsporter weet ik als geen ander wat er nodig is om in goede conditie te komen, op gewicht te blijven of sterker te worden. Fit in 20 minuten per week komt op mij meer over als marketingstunt om mensen, die vinden dat ze te weinig tijd hebben om te sporten, toch het gevoel te geven dat ze goed bezig zijn. Enigszins verbouwereerd droop mijn collega af en ik hoorde er niets meer over. Tot enkele weken geleden. Wilko Riezebos van Fit20 daagde mij uit om bij hem te komen trainen en zelf te ervaren wat het met je doet. Daar kon ik natuurlijk geen nee op zeggen. TEKST JAN VAN LOON // FOTO'S DENNIS STOELWINDER
Fit20 is een Nederlands bedrijf dat haar eerste studio opende in 2009 in Zwolle. Al snel bleek het concept een succes en inmiddels zijn er meer dan 100 vestigingen in binnen- en buitenland. Het concept is niets anders dan in 20 minuten op zes verschillende apparaten met veel gewicht te trainen. Op elk fitnestoestel worden onder een zware belasting zes herhalingen uitgevoerd en bij de zevende herhaling wordt het gewicht onder spanning tien seconden vastgehouden. Elke individuele herhaling is tien seconden in en tien seconden uit. Alleen of samen met iemand is er intensieve begeleiding en veel privacy.
“IK WAS ZELF EERST OOK SCEPTISCH” Toen Wilko Riezebos in 2015 in aanraking kwam met Fit20 was hij zelf ook behoorlijk sceptisch. “Ik denk dat veel mensen dat zijn over Fit20, maar ik vind dat je dat alleen mag zijn als je ook openstaat om je erin te verdiepen en dat heb ik gedaan. Ik voelde tot mijn verbazing al vrij snel resultaat. Ik werd fitter, kreeg meer energie en voelde me sterk. Om mij heen hoor je succesverhalen van mensen die door Fit20 van blessures afkomen, lagere cholesterolwaarden hebben en zich energiek voelen. Dan denk je wel, hoe dan? Nu weet ik hoe het werkt, al verbaas ik me nog elke dag over de resultaten.” “Door zware krachttraining te doen krijgt je lichaam een flinke dreun, Wilko Riezebos want we dagen je wel even uit in 20 minuten. Je lichaam moet daarvan herstellen en dat kost brandstof. Niet alleen tijdens de krachttraining is je lichaam actief, ook in de dagen daarna. De machine draait als het ware en roestige plekken worden opgeschoond. Je wordt sterker, valt misschien een klein beetje af en wordt strakker. Daarnaast is het bewezen dat meer spiermassa gezond is voor je lichaam en onder andere
hart- en vaatziekten, maar ook een te hoog cholesterol kan verhelpen of voorkomen. Je wordt fitter en sterker, waardoor je overdag meer energie krijgt. Een topconditie krijg je er niet van en ook voor mensen met overgewicht is het niet meteen een oplossing, maar met meer energie en een fitter lichaam kan het wel een stimulans zijn om ook die punten aan te pakken.”
DE TRAINING In mijn gewone kleding, want zo gaat dat bij Fit20, neem ik plaats op het eerste toestel. Wilko maakt een inschatting van het voor mij geschikte gewicht. Al zittend duw ik met mijn armen het gewicht op schouderhoogte langzaam weg. Wilko telt mee en na tien seconden krijg ik het gewicht relatief eenvoudig tot bijna strekking. Ik ga langzaam terug.
Na elke herhaling voelt het zwaarder en mijn armen en schouders beginnen oncontroleerbaar te trillen. Na zes herhalingen houd ik het gewicht tien seconden onder druk vast. Een branderig gevoel dringt door in mijn borst en ik ben blij als het er op zit. Op de verschillende apparaten herhaalt dit ritueel zich op nagenoeg identieke wijze telkens in een andere spiergroep. De één op één begeleiding werkt goed en ik kan me voorstellen dat dat iets is wat klanten waarderen. Binnen 20 minuten zit de training erop en ik voel aan mijn lichaam dat er wat gebeurd is. Daags daarna heb ik vooral in mijn bovenlichaam spierpijn, maar niet extreem. Om het effect van herhaling goed te ervaren bezoek ik Wilko enkele dagen later nog een keer. Ik voer dezelfde training uit, maar dan met meer gewicht. Wederom is het zwaar en sta ik na 20 minuten weer buiten. Met vermoeide spieren loop ik naar de auto. Wat vind ik hier nu van, vraag ik mezelf in gedachten af. Is het leuk? Nee, het is zwaar en doet zeer. Ben ik overtuigd van het concept? Lichamelijk is het moeilijk om te zeggen na twee trainingen, al voel ik me prima en merk ik dat ik zelfs in dat korte tijdsbestek flink heb afgezien. Door het gesprek met Wilko en mijn ervaring in de training ben ik wel overtuigd van het concept en alle positieve geluiden van klanten helpen daar aan mee. Heb je weinig tijd of zin om te sporten, dan kun je het beter maar kort en intensief doen onder begeleiding, daar ben ik van overtuigd en dan is Fit20 een uitkomst. De training zou daarnaast perfect kunnen dienen naast een andere sport, zoals ook al veel wordt gedaan geeft Wilko aan. Met een sterker lichaam is de kans op blessures kleiner en zullen de prestaties beter zijn.
Resultaatgarantie* Verlies direct tussen 4 en 28 cm terwijl het apparaat het werk voor je doet!
Miranda vertelt
Ken je dat? Dat je elk jaar hetzelfde goede voornemen hebt? Ik wel. Iedere keer nam ik me voor om voorgoed afscheid te nemen van die overtollige kilo’s. En ieder jaar weer zonder succes. Wat voor dieet ik ook probeerde, ik hield het niet vol. Vaak woog ik zelfs meer dan voor mijn afvalpoging... Ook dit keer behoorde het weer tot mijn goede voornemens. Ik had over Easyslim.nu gehoord. Dit keer geen dieethype, maar een concept dat op een heel andere manier werkt. Door middel van elektrostimulatie en ultrasound zou je centimeters én kilo’s verliezen. Aan de ene kant leek dat me geweldig, aan de andere kant vond ik het ook wat eng. Zou het geen pijn doen?
AC T I E
deling Intake & proefbehan voor samen van € 69,- nú ze De
'Dit is afslanken anno 2018' en het werkt!
ult aat gar ant ie ge eling ldt voor de proefbehand
AFSL ANK
act ie i s
slechts € 39,-
gel dig t/m
l 15 maart 2018 – Let op: vo
ol – =v
es *R
Leeuwarden Sneek
Heerenveen Lemmer
Mijn ‘angsten’ bleken ongegrond! Het doet helemaal niet zeer. Terwijl ik lekker lig te ontspannen, wordt er in mijn lichaam keihard gewerkt. Na een paar behandelingen merk ik dat mijn kleren te wijd zijn. Heerlijk! Ik kan niet anders dan lovend zijn over Easyslim.nu. Dit is een concept dat werkt!
Weet je waarom het voor veel mensen zo moeilijk is om succesvol af te slanken? Omdat ze hun levensstijl aan moeten passen. Afslanken bij Easyslim.nu werkt op een heel andere manier. Door middel van ultrasound gaat het vet uit de vetcel waarna het via het lymfestelstel wordt afgevoerd. Daarnaast worden ook je spieren, door middel van elektrostimulatie, nog eens maximaal getraind. Bekend van o.a.
Vind een vestiging bij jou in de buurt!
Afslanken was nog nooit zo easy!
Easyslim.nu Lemmer | Leeuwarden | Heerenveen | Sneek • berber@easyslim.nu Bel 06 - 2096 6723 of boek online via www.easyslim.nu
heerenveen • SPORT
GROOTHEERENVEEN.NL
39
Baukje Bron op de Weissensee( links) met Beau van Erven Dorens en Klasina Seinstra rechts.
SCHAATSEN ZIT BAUKJE BRON IN HET BLOED
“DE ELFSTEDENTOCHT VERGETEN DE MENSEN NOOIT”
Baukje Bron (48) werd derde in de Elfstedentocht van 1997. Aan die topprestatie wordt ze nog vaak herinnerd. Door een fout van de jury werd de marathonschaatsster uit Oldeberkoop in eerste instantie als vierde dame in de uitslag opgenomen. Wat ze ook probeerde na de finish, Elfstedenvoorzitter Henk Kroes bleek niet te vermurwen. De zaak komt pas een paar dagen na de Elfstedentocht in beweging als journalist Goos Bies van het Friesch Dagblad in contact komt met de zwaar teleurgestelde Baukje Bron. TEKST JAN VAN LOON // FOTO'S TIMSIMAGING
Bies zet alles op alles om een en ander tot op de bodem uit te zoeken. Hij weet zelfs Studio Sport voor zijn karretje te spannen. Twee dagen na de Elfstedentocht is er op finishbeelden in het sportjournaal te zien dat niet Jenita Smit als derde is geëindigd, maar Baukje Bron! Een snelle reactie van het Elfstedenbestuur volgt. ‘We hebben een fout gemaakt’, erkent Kroes telefonisch aan Baukje. Een week na de Elfstedentocht wordt ze alsnog gehuldigd.
MARATHONSCHAATSEN Het is uiteindelijk slechts een kleine smet die kleeft op haar ‘Elfsteden-blazoen’. “Je bent bevoorrecht als je een Elfstedentocht kan meemaken als wedstrijdrijdster. Het is mijn
mooiste schaatsherinnering”, vertelt Baukje. Ze behoort halverwege de jaren negentig tot de beste marathonschaatssters van Nederland. Op haar palmares prijken diverse overwinningen in natuurijsklassiekers en in de Alternatieve Elfstedentocht. Na de geboorte van haar dochter Lia in 1999 zet ze een punt achter haar schaatsloopbaan. Schaatsen zit in haar bloed. Op haar twaalfde wordt ze lid van schaatsclub HCH. En nog altijd schaatst ze met plezier. Op dinsdagavond treft ‘de oude garde’ elkaar in Thialf. Samen met illustere schaatsiconen als Ids Postma, Yep Kramer en Klasina Seinstra wordt er een uur flink gebuffeld op de schaats. “En na afloop kopen we een biertje”, lacht Baukje.
Het marathonschaatsen volgt ze op de voet. Bij wedstrijden in de buurt gaat ze vaak kijken. Meestal samen Klasina Seinstra, de Elfstedentocht winnares van 1997, met wie ze goed is bevriend. Als de wedstrijden buiten de noordelijke regio worden georganiseerd, volgt ze het via de livestream. “De sport is wel veranderd” vindt ze. “Het niveau ligt hoog. Marathonschaatsers zijn tegenwoordig bijna allemaal topsporters. In onze tijd had bijna iedereen naast het schaatsen een volledige baan.” Bij de mannen wist je vooraf vroeger bijna altijd wie er ging winnen, maar bij zowel de manen als de vrouwen is de top breder geworden. Ze zijn veel meer aan elkaar gewaagd. De Alternatieve Elfstedentocht op de Weissensee is vaste prik gebleven in de agenda van Baukje Bron. “Dit jaar ben ik trouwens hard gevallen. In het donker net na de start van de toertocht ging het mis. Ik viel keihard voorover. De blauwe plekken zijn nog zichtbaar. Dat is het risico van schaatsen op natuurijs. Daar moet je niet te lang bij stilstaan”, vindt ze.
MEE-SCHAATSEN DWINGT RESPECT AF Op zaterdagmorgen traint ze de B-junioren van HCH. Op woensdag neemt oud-marathonschaatser Haico Bouma de groep onder zijn hoede. Wie Baukje Bron ziet rijden kan zich nauwelijks voorstellen dat ze al 18 jaar gestopt is met wedstrijdrijden. Met speels gemak schaatst ze mee in haar groep. Ze geeft ondertussen instructie. “Een beetje aansturen”, noemt ze dat. De groep is een kweekvijver van talent. “Ids Bouma (de zoon van Haico) schaatst heel makkelijk en schaatstalent Michelle de Jong maakte ook lange tijd deel uit van de groep.” Baukje vindt het belangrijk om zoveel mogelijk mee te schaatsen. “Daar kweek je respect mee”, vindt ze. Ook bij de fietstraining in de zo-
Links Baukje Bron Rechts Klasina Seinstra:
mermaanden doet Baukje graag zelf mee. De meeste kinderen weten wel dat Baukje een goede marathonschaatsster is geweest. Of ze horen het van hun ouders. De Elfstedentocht vergeten de mensen nooit. Het belangrijkste is om plezier te hebben in de sport. Dat is de basis. Daarom vindt ze het ook geen enkel punt dat haar eigen kinderen (Lia en Eelco) andere interesses hebben dan schaatsen. Lia heeft het druk met haar studie en Eelco is gek op sleutelen aan motoren.
GOKKEN Samen met haar man Frans heeft ze een autobedrijf in Oldeberkoop. Het bedrijf heeft een vaste klantenkring, die het bedrijf al decennia trouw is. Daarnaast werkt Baukje parttime bij Jack’s Casino in Heerenveen. Over het werk is Baukje super enthousiast: “De klantenkring is heel gemêleerd. Alle lagen van de bevolking komen in het casino. Met de meeste mensen heb je gezellig contact.” Zelfs in het casino zijn er regelmatig mensen die beginnen over haar derde plek in de Elfstedentocht. “Het werk is heel gevarieerd. Ik regel de toegang, de catering en de uitbetaling.” Ze werkt inmiddels drie jaar als casino medewerkster en ze is nog geen moment met tegenzin naar haar werk gegaan.
40
NUMMER 02 • 2018
MICHEL VLAP AMBITIEUS BIJ SC HEERENVEEN Een van de selectieleden van sc Heerenveen is Michel Vlap. De jonge aanvallende middenvelder heeft dit seizoen meerdere invalbeurten en enkele basisplaatsen gehad maar moet momenteel even tweede viool spelen. De in Sneek woonachtige Vlap laat zich hierdoor niet door uit het veld slaan en ambieert onverkort een vaste basisplaats bij de subtopper uit het Friese Haagje. TEKST JOERI VAN LEEUWEN // FOTO MUSTAFA GUMMUSSU - FPH.NL
THUISSITUATIE Bij Michel Vlap is voetbal met de paplepel ingegoten. Vader is een topamateurtrainer, die voorheen heeft gespeeld bij sc Heerenveen en broer Patrick speelt in het tweede elftal van ONS Sneek. “We hebben er het thuis wel veel over, ja. Als we aan tafel zitten hebben we het regelmatig over het voetbal, maar dat is ook niet verwonderlijk. Overigens is het niet zo dat alle aandacht naar mij uitgaat. Patrick is DJ en ook daar hebben we het vaak genoeg over. Ik denk dat dat een gezonde situatie is, waarbij er aandacht is voor iedereen in het gezin. Overigens heb ik tegen mijn vriendin vooraf eerlijk gezegd dat ze wat meer met voetbal te maken zou krijgen.” Vader Jan heeft een goede reputatie opgebouwd in de top het amateurvoetbal als trainer. Michel hierover: “Het is absoluut niet zo dat we het altijd over mijn persoonlijke prestaties hebben op het veld. Hij zegt wel eens dat het leuk zou zijn wanneer ik de bal wat meer zou krijgen, dat is voor hem ook leuker om te zien, maar verder laat hij het over aan de trainers bij de club.”
JONG ORANJE Vlap is vorige week uitgenodigd voor Jong Oranje, voor een trainingsstage. Ondanks zijn jeugdige leeftijd is hij niet direct van de wijs: “Ik heb in het verleden ook gespeeld bij meerdere vertegenwoordigende elftallen en het blijft speciaal, maar Jong Oranje is wel van een ander kaliber vind ik. Hierboven heb je alleen nog het Nederlands Elftal. Ik ben blijkbaar opgevallen door mijn spel bij sc Heerenveen en als je kijkt naar de selectie voor de trainingsstage dan ben ik zeer blij met de kans die ik heb gekregen. Hopelijk komen er nog meerdere kansen in de toekomst.”
HOOGTEPUNTEN Inmiddels hebben de supporters oog voor de talenten van ‘de youngster’. De supporters ontvangen hem positief. Voor Vlap zelf waren er dit seizoen enkele wedstrijden die er bovenuit springen. “Ik zou op dit moment zeggen dat de wedstrijd in de Kuip wel de mooiste was. Ik ben opgegroeid bij sc Heerenveen en dat is ook echt mijn club maar spelen in een volle Kuip is toch wel een fantastisch gevoel voor een jonge speler. Verder was mijn basisdebuut een absoluut hoogtepunt. Als voetballer wil je spelen, het liefst vanaf het eerste moment dat de bal gaat rollen. Als je dan de catacomben uit komt en het veld op loopt…., dat gevoel is heerlijk.”
doelpunt. Daar moet je gewoon je stinkende best voor doen en dat probeer ik altijd en overal”, aldus Vlap.
HIËRARCHIE JONG HEERENVEEN “Ik vind het beslist geen straf om met Jong Heerenveen te spelen. Natuurlijk speel ik het liefst in het eerste maar wanneer ik in het tweede speel worden er ook dingen van mij verwacht. We spelen daarnaast ook in een prima competitie. Onlangs speelden we tegen Jong Feijenoord, dat gewoon een Eredivisiewaardig elftal op de veld had staan. Dan moet je gewoon het maximale van jezelf vergen om een goed resultaat neer te zetten. Ik vind het prachtig om te spelen en dan vol gas te geven, misschien het verschil te maken door middel van een assist of een
Volgens Vlap is er geen echte hiërarchie binnen de selectie van Heerenveen. “Nee, sterker nog ik vind dat we een hechte groep hebben met daarin wel verschillende kleinere groepen. Overigens is dat denk ik normaal hoor, maar ik heb dan een groepje waarin enkele spelers graag kaarten en een ander groepje doet liever andere dingen. Het is alleen niet zo dat de een zich beter voelt dan een ander op iets dergelijks. Iedereen is gelijk, ook voor de trainer.”
DOELEN Waar Michel Vlap vorig seizoen genoegen moest nemen met veel wedstrijden bij Jong Heerenveen is dat nu aanmerkelijk vaker bij het eerste team. Vlap: “Ik had dit seizoen vooraf als doelstelling om regelmatig in te vallen. Dat is
MICHEL VLAP Geboren: 2 juni 1997 te Sneek Debuut: 27 november 2016 ( sc Heerenveen – Ajax 0-1) Basisdebuut: 29 oktober 2017 (sc Heerenveen – AZ 1-2 (doelpunt Vlap)) Interlands Oranje onder 18 Oranje onder 19 Oranje onder 20
5 interlands 5 interlands 2 interlands
inmiddels gelukt. Verder wil ik natuurlijk maximaal presteren om de trainer te overtuigen mij op te stellen in de eerstkomende wedstrijd. Mijn persoonlijke doelstellingen voor dit seizoen zijn dus wel gelukt maar nu is het aan mij om ze verder te overtreffen. Belangrijker te zijn door middel van doelpunten en assists. Dat is voor mij wel de volgende stap. In het komende seizoen wil ik dat vaker doen vanaf de start, zo snel mogelijk een vaste basisplaats afdwingen.” Het contract van trainer Jurgen Streppel is nog niet opengebroken of opgezegd. De jonge Sneker hierover: “Ik heb een goede band met de trainer en als er een nieuwe trainer komt is het aan mijzelf om te laten zien wat ik kan en wat mijn kwaliteiten zijn om zo ‘in the picture’ te komen bij een eventuele andere trainer.”
KWALITEITEN “Als ik speel geef ik het maximale wat in mijn vermogen ligt. Ik vind mijzelf een nummer tien, die dicht onder een spits kan spelen, het liefst met twee controlerende middenvelders achter mij. Op dit moment speel ik vaker op de elf positie, als een linksbuiten. Als het team mij daar nodig heeft volgens de trainer doe ik daar mijn stinkende best. Ik heb daar iets meer vrijheid. Een van mijn kwaliteiten is het spelen tussen de linies, dat op die positie goed kan”, aldus Vlap. “Overigens zijn er nog vol-
doende verbeterpunten. Ik ben een type dat doelgericht is, misschien moet ik nog vaker een beetje meer overzicht houden voor de goal. Het positieve gevoel van dit seizoen wil ik graag doortrekken de komende jaren. Mijn contract is met vier jaar verlengd. Daar spreekt vertrouwen uit. Dat geeft een goed gevoel.”
FRIESE ROOTS Michel Vlap is naast Doke Schmidt de enige rasechte Fries. “Binnen de club zijn er zeker mensen die mij graag zien spelen vanwege mijn Friese roots en omdat ik al jarenlang bij deze mooie club rondloop. Mensen zijn trots wanneer er een Friese speler in het eerste speelt. Dat is ook wel begrijpelijk want de supporters voelen zich verbonden met sc Heerenveen en Friesland. Een speler uit de eigen jeugdopleiding die doorbreekt in het eerste vinden ze dan een positieve ontwikkeling merk ik wel eens. Inmiddels is de bekendheid rondom mijn persoontje ook toegenomen. Op straat word ik gevraagd om een handtekening of een foto. Dat hoort erbij, net als de rest van het voetbalbestaan. Je hebt een voorbeeldfunctie en dat weet je.” Michel Vlap speelde afgelopen weekend weer in de basis van het vlaggenschip van sc Heerenveen en zette een prima wedstrijd neer tegen PSV. (2-2).
heerenveen • SPORT
GROOTHEERENVEEN.NL
41
Nederland wederom enorm succesvol tijdens Olympische Winterspelen 2018
De Olympische Spelen in Zuid-Korea zijn inmiddels al weer anderhalve week bezig en duren nog tot en met aankomend weekend. Nederland doet het, net als vier jaar geleden, enorm goed en is zeer dominant in het langebaanschaatsen. Met Thialf als schaatsmiddelpunt van de wereld en dus zeker ook van Nederland zijn er veel olympiërs woonachtig in de gemeente Heerenveen. Een overzicht van de prestaties tot nu toe. TEKST JAN VAN LOON // FOTO'S MARTIN DE JONG
10/02 - DAG 1
METEEN ÉÉN, TWEE DRIE
De Olympische Spelen startten voor Nederland meteen met een ‘clean sweep’ op de drie kilometer bij de dames. Niet de favoriet en beste Nederlandse olympiër ooit, Ireen Wüst, gaat er met het goud vandoor, maar de verrassende Carlijn Achtereekte. Een domper voor de in Heerenveen woonachtige Wüst, want ze mist het goud op slechts 0,08 van een seconde. Antoinette de Jong wordt derde en completeert het Nederlandse podium. Een paar honderd meter verderop maakt Sjinkie Knegt, zoals heel Nederland van hem verwachtte, indruk op de shorttrackbaan en verovert het zilver op de 1500 meter.
11/02 - DAG 2
KRAMER SCHRIJFT GESCHIEDENIS
Op de tweede dag van het olympische schaatstoernooi schrijft Sven Kramer uit Oudeschoot geschiedenis door voor de derde Spelen op rij de vijf kilometer te winnen. Met ogenschijnlijk veel gemak laat hij zijn grote concurrent Ted-Jan Bloemen achter zich. Jan Blokhuijsen uit Heerenveen wordt zevende.
De verrassing op de vijf kilometer Esmee Visser
12/02 - DAG 3
14/02 - DAG 5
Waar Ireen Wüst twee dagen geleden nog een lichte teleurstelling te verwerken kreeg met het nipt missen van de gouden medaille op de drie kilometer, is het vandaag wel raak op de vijftienhonderd meter. Waar de rest van het deelnemersveld moeite heeft om de laatste ronde door te komen, stampt de sterke Wüst gewoon door en wint goud. Met haar prestatie wint Wüst voor de vierde Olympische Spelen op rij een individuele gouden medaille. Lotte van Beek, uitkomend voor schaatsgewest Fryslân wordt net achter Marrit Leenstra vierde.
Op Valentijnsdag is het alweer raak voor Nederland met goud voor Jorien ter Mors op de duizend meter. Ter Mors, die shorttrack combineert met langebaan, rijdt een fenomenale race en zet al vroeg een tijd neer waar alle favorieten zich op stuk bijten. Voor Ter Mors is het haar tweede gouden medaille op de Olympische Spelen. Vier jaar geleden in Sotsji behaalde ze de gouden medaille op de vijftienhonderd meter.
NU WEL RAAK VOOR WÜST
HET KAN NIET OP
GROTE VERRASSING VAN KERKHOF
Op de tweede dag van het shorttrack toernooi wederom een medaille voor de Nederlandse shorttrackers. Ditmaal niet van Knegt, maar van Yara van Kerkhof uit Heerenveen. De kleine sprintster doet alles goed en eindigt als derde. Na een diskwalificatie wordt ze zelfs tweede, een waanzinnige verrassing. Op de langebaan verwacht iedereen een duel tussen Kjeld Nuis en Koen Verweij op de vijftienhonderd meter, maar Verweij geeft niet thuis. Nuis wint en pakt zijn eerste olympische medaille.
Wüst veroverde vierde individuele gouden medaille tijdens de Spelen
TER MORS SLUIT SHORTTRACK CARRIÈRE AF
Vandaag hebben de langebaanschaatsers een rustdag en zijn alle ogen gericht op Sjinkie Knegt. Knegt komt in actie op de duizend meter, maar verder dan de kwartfinales komt hij niet door een penalty. Jorien ter Mors, die drie dagen eerder nog de olympische titel pakte als langebaanschaatsster op de duizend meter, rijdt een erg sterk toernooi op de vijftienhonderd meter. In de series en halve finales maakt ze indruk. In de finale moet ze tot eigen tevredenheid genoegen nemen met plek vijf.
15/02 - DAG 6
KRAMER IS OOK MAAR EEN MENS
13/02 - DAG 4
17/02 - DAG 8
Deze dag staat al vier jaar rood omcirkeld in de agenda van Sven Kramer. Op de tien kilometer behaalde hij namelijk nog nooit olympisch goud. Dat zou vandaag ook niet gaan gebeuren, want Kamer lijk een zeldzame off-day te hebben en wordt slechts zesde. Zilver is er wel voor Nederland. Jorrit Bergsma uit Aldeboarn is net iets langzamer dan winnaar Ted-Jan Bloemen.
16/02 - DAG 7
18/02 - DAG 9
MAXIMALE PRESTATIE VOOR DAS
Na meer dan een week is het dan eindelijk zover voor Anice Das. De sprintster maakt haar debuut op de Olympische Spelen. Das weet echter niet mee te doen voor de medailles en wordt negentiende. Jorien ter Mors is de beste Nederlandse op plaats zes. Lotte van Beek eindigt als 23e.
GOUDEN ESMEE
19/02 - DAG 10
De grootste verrassing van het olympische schaatstoernooi tot nu toe is natuurlijk het goud van de 22-jarige Esmee Visser. De in Heerenveen woonachtige stayer ging als outsider voor een medaille naar PyeongChang, maar verbaast vriend en vijand door de vijf kilometer te winnen. Haar eerste reactie? “Ik heb wel lekker gereden.” Anouk van der Weijden, ook woonachtig in Heerenveen, finishte op de ondankbare vierde plaats.
Vier jaar geleden werd Nederland één, twee en drie op de vijfhonderd meter. Hoewel de Nederlanders zeker tot de favorieten behoorden, wisten ze vandaag geen indruk te maken. Sterker nog, het podium blijft behoorlijk ver buiten bereik met Ronald Mulder op plaats zeven als beste Nederlander. Kai Verbij, woonachtig in Heerenveen, werd negende en Jan Smeekens werd tiende.
GEEN MEDAILLES 500 METER
50 JAAR GOUD!
THIALF BESTAAT 50 JAAR! Kom schaatsen in het schaatshart van de wereld. Tegen in levering van deze advertentie ontvang je het tweede entreebewijs GRATIS! Zie voor actuele openingstijden op www.thialf.nl Actie is geldig t/m 25 maart 2018
#thialfisgoud www.thialf.nl WWW.THIALF.NL
heerenveen • SPORT
GROOTHEERENVEEN.NL
43
TEKST JAN VAN LOON
Bobsleeër Jeroen Piek
Diepe dalen en wijze lessen De 27-jarige Jeroen Piek uit Heerenveen probeerde zich deze winter te kwalificeren voor de Olympische Winterspelen. Hij slaagde niet in zijn missie, zodat we een teleurgestelde sportman ontmoeten in het sportstad café. Het niet halen van de Olympische Spelen kan Piek overigens, zittend aan zijn Café Latte, goed relativeren. Vier jaar geleden was dat wel anders. Ook toen miste hij de Spelen, maar ging zijn team wel. Tijdens de laatste test miste hij destijds de reserveplek nipt. “Ik had de laatste test moeten winnen en ik werd net tweede. Dan ga je niet, dan is sport keihard.” De gedreven sportman ging nog harder werken, ging elke dag tot het gaatje om zich maar te bewijzen. Hij hoorde er gewoon wel bij, zo vond hij. In zijn bezetenheid knakte er iets, Piek verloor de controle en ging door een diep dal. “Ik was zeker driekwart jaar depressief en had mezelf anderhalf jaar niet onder controle.”
trainer Jeroen van Os maakten we een plan waar ik me heel goed bij voelde. Het was ergens in 2017 toen ik werd gevraagd of ik een keer wilde testen op de startbaan, want de viermansbob kwam jongens te kort. Ik besloot het te doen en ik bleek nog steeds de beste.” Dat smaakte voor Piek naar meer en opnieuw ging hij het traject in richting de Olympische Spelen. “Ik presteerde op de toppen van mijn kunnen, voelde me enorm goed maar we haalden de Spelen niet. “Ik denk dat het traject wat we in zijn gegaan met dit team om kwalificatie voor de Olympische Spelen af te dwingen te kort is geweest. Dat heeft tijd nodig en was op voorhand al een lastige klus. Maar als je het niet probeert weet je het niet.”
De sportman groeide op in de atletiek. Als sprinter maakte hij indruk, maar al snel wist hij dat hij niet de nieuwe Usain Bolt was. Toch was hij zeer ambitieus en wilde dolgraag naar de Olympische Spelen. Een nieuwe uitdaging kwam op zijn pad. “Tijdens een hardloopwedstrijd in Heerenveen kwam Arnold van Calker naar me toe, hij was daar toevallig aanwezig. Hij zei dat hij me had zien lopen en vroeg of ik eens zin had om te testen als remmer in het bobsleeën. Ik had er een goede loop voor zo zei hij. Ik was niet iemand van de souplesse, maar deed alles op kracht, iets wat past bij een remmer.”
IK STOP MET BOBSLEEËN Piek heeft voor zichzelf de knoop doorgehakt. “Ik stop met bobsleeën, maar of ik met topsport stop weet ik nog niet. Ik vind trainen en de levensstijl gewoon heel erg leuk en ik ben wel iemand die een doel nodig heeft.” Wat dat doel dan is, is voor Piek niet helemaal duidelijk. “Dat zou dan een andere sport zijn en ik zit dan vooral te kijken naar rugby, gewichtheffen of baanwielrennen of zo. Sporten waar je groot, sterk en snel voor moet zijn.” foto facebook.com/jeroenpiekofficial
Eind 2010 werd er getest op de startbaan in Harderwijk en Piek bleek talent te hebben. De trainingen namen toe in frequentie en Piek werd een vaste waarde in de viermansbob. De bobslee van stuurman Edwin van Calker kwalificeerde zich voor de Olympische Spelen van 2014. Zonder Piek.
DIEPE DALEN Na het missen van de Olympische Spelen van 2014 ging het al snel mis. Hoewel Piek vol revanchegevoelens de training oppakte als een bezetene, gleed hij steeds verder weg. Slapen lukte niet meer, hij kon niet meer nadenken en vond nergens rust. Hij raakte uitgeput en kwam er zelf niet meer uit. Hij zag geen uitweg meer. Jeroen Piek wilde niet meer leven. In 2015 kwam Piek in dagopvang van de GGZ terecht, vijf dagen in de week, zes maanden lang, maar dat hielp niet echt. “Ze begrepen me niet, ze wisten niks van topsport.”
Met een sportpsycholoog lukte dat wel en begon hij zichzelf terug te vinden. Langzaam keerde het vertrouwen terug. “Ik kwam er gewoon achter dat ik heel graag wilde sporten en daar werd ik in gestimuleerd. Ik kreeg weer ritme in mijn leven met daarin sport,
maar ook ruimte voor andere dingen. Het bezetene was er wel af, ik luisterde beter naar mijn lichaam en was in staat signalen op te vangen als ik even rustig aan moest doen.”
PYEONGCHANG
Jeroen Piek bij de start van tweemansbob tijdens World Cup in Isgl iop 18 januari 2014.
foto facebook.com/jeroenpiekofficial
In 2016 pakte Piek de trainingen weer langzaam op en voorzichtig kwamen er weer doelen aan de horizon. “Ik denk dat Pyeongchang nooit echt uit mijn hoofd is geweest. Er was echter geen geld, geen team en geen begeleiding. Samen met onder andere mijn
Een switch naar een andere sport is voor de Heerenvener niet een andere kans om zich via een omweg alsnog te kunnen plaatsen voor de Olympische Spelen. “Nee, dat is het helemaal niet. Ik hou van sporten en geniet ervan om ergens heel goed in te worden. Natuurlijk, als je ergens heel goed in wordt en de sport is olympisch dan komt dat mogelijk op mijn pad, maar dat is geen reden om voor een bepaalde sport te kiezen. Het is niet zo dat ik linksom of rechtsom naar de Olympische Spelen wil.” Piek gaat nu eerst met vakantie, om goed na te denken over zijn opties en toekomst. Een voorzichtige voorkeur voor een nieuwe sport heeft hij echter al wel. “Als ik nu zou moeten kiezen wordt het rugby, maar ik moet andere zaken ook op orde hebben. Topsport blijven doen moet wel mogelijk zijn, want er moet wel brood op de plank komen.”
ACTIE
Tijd voor een nieuwe Garagedeur! Tot 25% korting op
ntie ara
OPENSLAANDE GARAGEDEUREN
eu
r
1ja0ar
*
*
G
aar aler n uw de den! Vraag voorwaar de
op de d
Showroom (op afspraak): De Werf 12-1, 8401 JE Gorredijk Kantoor: Dille 8, 8401 NA Gorredijk 0513 - 43 52 43 06 - 52 59 25 14 www.ellema.nl info@ellema.nl
SPORTSTAD
altijd het beste voor jou!
Inbraakwerend • Onderhoudsvrij • Geïsoleerd • Handig in gebruik!
In één dag volledig gemonteerd!
De krant is gewoon leuker! Uw krantendrukker sinds 1882
ADRES Werktuigenweg 9 8304 AZ Emmeloord
POSTADRES Postbus 1029 8300 BA Emmeloord
T W E
www.sportstad.nl
+31 (0) 527 630 200 hoekstrakrantendruk.nl info@hoekstrakrantendruk.nl
Autotaalglas Heerenveen is verhuisd!
Autotaalglas Heerenveen is verhuisd! Autotaalglas Heerenveen is verhuisd! Autotaalglas
Kom ons nieuwe pand bewonderen. Bij een voorruitinspectie (gratis) ontvang je dan tijdelijk een USB-autolader!* *
zolang de voorraad strekt, op = op!
Kom ons nieuweis pand bewonderen. Bij een voorruitinspectie Heerenveen verhuisd! Kom ons nieuwe pand bewonderen. Bij eentijdelijk voorruitinspectie (gratis) ontvang je dan een (gratis) ontvang je dan tijdelijk een USB-autolader!*
de voorraad zolang dezolang voorraad strekt, op = op!
*
*
USB-autolader!*
strekt, op = op!
Heerenveen | Mercurius 16C | 8448 Autotaalglas Heerenveen | Mercurius 16 | 8448Autotaalglas GX Heerenveen T 0513-610003 / 0800-0828 | E hrv@autotaalglas.nl au.nl/heerenveen | 0800-0828
GX Heerenveen
www.au.nl/heerenveen
heerenveen • SPORT KORT
GROOTHEERENVEEN.NL
45
320 DEELNEMERS DOEN MEE AAN HET 24E G-VOETBALTOERNOOI
SC HEERENVEEN VROUWEN GEVEN VOETBALCLINIC IN VOORJAARSVAKANTIE Op dinsdag 27 februari 2018 wordt er weer een voetbalclinic georganiseerd door de sc Heerenveen vrouwen. De
voetbalclinic is voor meisjes en jongens van 8 tot 16 jaar. De clinic duurt van 13.00 tot ongeveer 17.00 uur en zal plaatsvinden op de velden van sportvereniging UDIROS (Master van Dijkpaad 4, Nieuwehorne). De kosten per clinic bedragen 39 euro. Hiervoor krijgen de deelnemers het volgende: professionele training door de selectie van sc Heerenveen VR1, inclusief toernooi, poster sc Heerenveen VR1 ,handtekeningenkaart sc Heerenveen VR1, certificaat deelname clinic en drinken. Aanmelden kan via de website van de sc Heerenveen vrouwen.
LUNA EN ESTHER KAMPIOEN MET NEDERLAND U18
Het Nederlands ijshockeyvrouwenteam U18 heeft op indrukwekkende wijze het goud gepakt op het WK-kwalificatie in Mexico City. In de laatste wedstrijd won Oranje met 4-0 van gastland Mexico. Goalie Emma Fondse had 41 saves voor Nederland. Mexico en Nederland waren de enige ploegen zonder puntverlies. Daarmee was deze wedstrijd een rechtstreeks gevecht om de gouden medaille en promotie naar Divisie 1B.
Op zaterdag 10 februari organiseerde Sport Fryslân voor de 24e keer het G-voetbaltoernooi 4 tegen 4 in Heerenveen. Maar liefst 320 deelnemers met een handicap streden in 48 teams om de felbegeerde titels. Wethouder Jelle Zoetendal van de gemeente Heerenveen, tevens ambassadeur aangepast sporten Friesland, opende het toernooi. Het G-voetbaltoernooi was ook dit jaar weer spannend en sportief. Voor veel deelnemers van scholen voor speciaal onderwijs, woonvormen, sportorganisaties en dagbesteding is het toernooi een ideale kennismaking met voetbal als wedstrijdsport. Er is op vijf boardingvelden 4 tegen
4 gespeeld en op één zaalvoetbalveld 7 tegen 7. Dit G-voetbaltoernooi 4 tegen 4 wordt mede mogelijk gemaakt door: Fonds Verstandelijk Gehandicapten, Fonds Gehandicaptensport, Foppe Fonds, Special Sporters Fonds, gemeente Heerenveen, gemeente Súdwest-Fryslân, provincie Fryslân, Rabobank Heerenveen-Zuidoost Friesland, Stichting
HEALTHY AGEING TOUR 2018 START IN HEERENVEEN Voor het eerst in de geschiedenis van de Healthy Ageing Tour (en voorganger Energiewacht Tour) wordt gestart in Fryslân. Op woensdag 4 april begint de wereldtop van het vrouwenwielrennen in Heerenveen aan de Healthy Ageing Tour 2018. En dat is niet het enige unicum: voor het eerst staan ook wedstrijden voor verschillende categorieën para-cycling op het programma. De organisatie is erg blij met Heerenveen als startplaats, dat bekend staat als sportstad van het noorden en in 2017 uitgeroepen werd tot Sportgemeente van het Jaar. De deelnemers worden getrakteerd op een mooie tijdrit van 8 kilometer, die start bij het Abe Lenstrastadion, verschillende kenmerkende locaties zoals Museum Belvédère en Landgoed Oranjewoud passeert, om weer te eindigen bij het Abe Lenstrastadion. Aan de Abe Lenstraboulevard wordt een gezondheidsplein ingericht waar voor een breed publiek gezonde activiteiten worden aangeboden. Het publiek zal onder de deelnemers een aantal bekenden uit eigen omgeving herkennen, zoals meervoudig Paralympisch kampioen
Alyda Norbruis uit Ureterp en elite-rensters Wendy Oosterwoud en voormalig Nederlands kampioen Anouska Koster. “Ontzettend mooi dat de Healthy Ageing Tour naar Heerenveen komt. Het is een mooie wedstrijd waar de wereldtop elkaar goed op de proef stelt,” aldus Koster. “We zijn er trots op dat de start van zo’n groot sportevenement bij ons als Sportgemeente van het Jaar plaatsvindt. En als ambassadeur voor aangepast sporten ben ik extra blij dat voor het eerst er ook para-cycling aan het programma is toegevoegd,” zegt wethouder Jelle Zoetendal van sport.
Ook twee Flyers, aanvalsters Esther de Jong van Flyers U16 en Luna Jongsma van Flyers U14 maakten deel uit van het succesvolle team en beleefden in Mexico de tijd van hun leven.
DELA EREDIVISIE BEACHVOLLEYBAL TOUR 2018 NAAR HEERENVEEN Met trots kondigde Sportstad Heerenveen afgelopen week aan dat de DELA Eredivisie Beachvolleybal Tour 2018 naar Heerenveen komt! Op 23 en 24 juni vindt het toernooi plaats, met voorrondes bij Sportstad Heerenveen en de finales op het Gemeenteplein in het centrum van Heerenveen. Het Gemeenteplein zal worden omgetoverd tot een beachvolleybal-arena. Meer info volgt binnenkort.
vrienden van Talant, Intersport de Leeuw Heerenveen-Sneek, Univé, Beijk catering en Sport Fryslân.
OSG SEVENWOLDEN IN DE PRIJZEN OP NK SCHOLENPLOEGENACHTERVOLGING Na de succesvolle voorrondes in de nieuwe Elfstedenhal in Leeuwarden, waarbij 4 teams van OSG Sevenwolden zich plaatsten voor het NK Scholenploegenachtervolging (NK SPA) zijn twee damesteams in de categorie 1A, meisjes onder de 14 jaar en licentiehouders, 2e en 3e geworden tijdens het NK Scholenploegenachtervolging. Deze NK Scholenploegenachtervolging werd verreden op een historische plek namelijk op de “coolste baan van Neder-
land” oftewel het Olympisch stadion in Amsterdam. De ploegenachtervolging voor scholieren uit het voortgezet en hoger onderwijs is een jaarlijks evenement waaraan meer dan 2500 jongeren meedoen. Het NK SPA is er voor iedereen, want zowel licentiehouders als niet-licentiehouders kunnen strijden om de hoogste eer. Dit jaar hebben 23 middelbare scholen in heel Nederland zich gekwalificeerd voor de finale.
HEERENVEEN STARTPLAATS PROFRONDE BINCKBANK TOUR De eerste etappe van de profronde de BinckBank Tour, de voormalige Eneco Tour, start dit jaar in Heerenveen. De ploegenpresentatie en finish van deze eerste etappe vinden plaats in Bolsward. De overeenkomst daarvoor is op vrijdag 16 februari ondertekend Na de successen in 2015 en 2016 koersen de profwielrenners ook dit jaar in Fryslân. De ploegenpresentatie is op zondag 12 augustus in Bolsward. De eerste etappe is een dag later, met de start in Heerenveen, Sportgemeente van Nederland. De BinckBank Tour, de enige meerdaagse UCI WorldTour wedstrijd van Nederland en België, eindigt op zondag 19 augustus in Geraardsbergen (België). Titelverdediger is Tom Dumoulin.
46 2
14
15
D C
26
9
9
H
15
24
17
22
22 15
9
6
22
15
8
22
12
22
12 14
22
2
6
8
17
17
17
6
18
11
15
14
10
10
19
17
6
17 19
6
15
8
17
10
1 10
17
17
7
2
14
4
17
14
4
18
9
2
17
14
20
7
15
6
10
17
7
PUZZELPAGINA NR 02
14 14
5
8 11
22
17
7
5
17
10
14
26
18
22
11
W
15
22
6
8
8
7
15
4
2
17
14
11
17
24
25
20
23
17
7
7
11
22
14
14
8
14
11
10
21
8
19
17
9
13
8
12
7
22
18
18
5
19
18
17
16
17
6
6
5
4
3
1
NUMMER 02 • 2018
7
6
18 17
4
Puzzel en win! In iedere editie van GrootHeerenveen staat een puzzel waarmee u leuke prijsjes kunt winnen. Stuur uw oplossing via de email of met traditionele post. U kunt dit sturen naar: info@grootheerenveen.nl o.v.v. puzzeloplossing NR 02-2018 – tot uiterlijk 10 maart 2018. Wij wensen u weer veel puzzel plezier!
14 17
22
19
Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin het gekleurde
melkbewerking
deel v.d.voet
provinciehoofdstad
pl. in Frankrijk
uitgelezen
luitenant
uitstoot
bloem
9
rampspoed
6
huwelijksvraag
gerieflijk
grootmoeder
vlek
plakken
afkeer
projectieplaatje
11
ooit
liftjongen
bouwland
grasland
lidwoord
hoofddeksel
teer
cerium
9 3
kledingstuk
9 3 7 6
sierplant
idee verhalende kunst
dal
geneesmiddel
klimaatregelaar
1
Europese vrouw
deel v.e. boom
vezelproduct
13
gekeperde stof
baan
5 1 6 4 3
chemisch element vrolijk pl. in Zwitserland
chroom tijdvak
schuld
schamel bezit
7
ontsmettingsmiddel
nummer
10
in werking
muziekinstrument
1 2
9 1 8 4 5 7 6 2 3
© www.puzzelpro.nl
avondkleding
bevroren dauw
insect
5
offerte
roofvogel
sportman
4
erfelijk materiaal
afspraak versiering
2
Franse schilder
5
droombeeld besluit
paardengeluid
gekheid
vochtig
landgoed
stoere man
mager
windrichting
monster
Arabische titel
gril
geografische mijl
Mijne Heren
kier
vat
12
riv. in Schotland
PUZZEL EN WIN
2
WAARDEBON VAN € 25,00
vreemde munt
8 buitenlijn
op deze plaats
oefenstuk
4
warme luchtstreek
© www.puzzelpro.nl 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Winnaar puzzel Grootheerenveen 01 - 2018 N. Boonstra uit Heerenveen heeft de waardebon t.w.v. € 25.00 aangeboden en te besteden bij de Hema te Heerenveen, gewonnen.
COLOFON De GrootHeerenveen krant is een maandelijkse uitgave van Ying Media. De GrootHeerenveen krant wordt huis-aan-huis verspreid in Heerenveen en omliggende dorpen en steden in een straal van ca. 10 km van Heerenveen.
Oplage: 28.000 exemplaren.
HEERENVEEN
13
STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 02, VÓÓR 10 maart A.S. PER EMAIL NAAR: info@grootheerenveen.nl OF PER POST NAAR: GROOTheerenveen, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK
UITGEVER
EINDREDACTIE
Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl Internet www.grootheerenveen.nl
Wim Walda
Henk van der Veer, Martin de Jong en Wim Walda.
REDACTIE
VERKOOP
Henk de Vries, Jan van Loon, Wim Walda, Henk van der Veer, Wendy Noordzij en Dennis Stoelwinder.
Meine de Vlugt, Ying Mellema, Marianne Bouwman, Henjo van der Klok, Mieke Alferink
VORMGEVING
DRUK
toestemming van de uitgever. De
Frans van Dam (Quod Media)
Hoekstra Krantendruk, Emmeloord
gegevens in deze krant zijn met zorg
FOTOGRAFIE
VERSPREIDING
juistheid van de inhoud hiervan kan
Mustafa Gumussu FPH, Koos Lanting, Dennis Stoelwinder,
FRL Verspreidingen, Leeuwarden
echter geen aansprakelijkheid worden
REDACTIETIPS? redactie@grootheerenveen.nl
gekopieerd zonder voorafgaande
BLADMANAGEMENT Marianne Bouwman (mbouwman@ yingmedia.nl) en Kirsten van Loon (kirsten@yingmedia.nl)
Niets uit deze uitgave mag worden
samengesteld. Ten aanzien van de
aanvaard.
Vol vertrouwen.
De nieuwe T-Roc. Durf jij een andere weg in te slaan? Ga dan voor de splinternieuwe T-Roc. Deze Volkswagen zit standaard vol met veiligheidsssystemen en kent ontelbare personalisatie-opties. De nieuwe Volkswagen T-Roc staat nu bij Van den Brug Heerenveen en is al te bestellen vanaf €26.550*. Of private lease ‘m al vanaf €425** per maand. De nieuwe T-Roc zelf ervaren? Kom dan langs voor een proefrit en test ‘m zelf!
CO2-emissie Volkswagen T-Roc 118-155 g/km, gemiddeld brandstof-verbruik 5.2 - 6.8 l/ 100 km. *Genoemde vanaf-prijs is de landelijke adviesprijs, inclusief btw, bpm, afleverkosten, recyclingbijdrage en leges. ** Deze full operational lease wordt onder het Keurmerk Private Lease aangeboden door Volkswagen Financial Services en de vanaf-prijs is inclusief BTW o.b.v. 48 maanden, 10.000 km per jaar, €500 eigen risico. Brandstof is niet inbegrepen. Vaste opzegvergoeding is 40% van de resterende leasetermijnen. Toetsing en registratie bij BKR te Tiel. | Drukfouten voorbehouden. Afbeelding kan meeruitvoeringen bevatten.
Autoland van den Brug Heerenveen Tevens dealer Volkswagen Bedrijfswagens, SEAT, ŠKODA en Audi Service
Zilverweg 5, 8445 PE Heerenveen T 0513 - 63 30 54 vandenbrug.nl/volkswagen
U vindt de overige Volkswagen-vestigingen van Van den Brug in Drachten, Sneek, Franeker en Buitenpost.
Wij zijn in actie voor u.
Uw eigen bank. Altijd dichtbij. Rabobank is een betrokken bank; daarom leveren we behalve met financiële diensten ook op andere manieren een bijdrage aan de regio. Zo gaan wij als Team Heerenveen voortvarend aan de slag met uw financiële zaken, maar ondersteunen we ook lokale evenementen en initiatieven in Heerenveen en omgeving. Met kennis, netwerk en financiën zetten we ons in voor een betere wereld, ook dichtbij. Wilt u dat wij voor u in actie komen? Bel ons: (0513) 52 15 00 of ga naar rabobank.nl/heerenveen
Growing a better world together