MAANDBLAD
08-2021
GROOTSNEEK.NL
9e JAARGANG • NR. 95
‘BLACK SHEEP’
FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
LIEKE BÖMER
“NIETS IN MIJN LEVEN IS GEPLAND”
Zadelmakersstraat 1, 8601 WH Sneek
0515-424545 | www.rooth.frl Schoonmaakonderhoud
Glasbewassing
Gevelrenovatie
Vochtbestrijding
Schoorsteenvegen
Ongediertebestrijding
Brand- en roetreiniging
Gladheidsbestrijding
2
NUMMER 08 • 2021
CLUSTERFUCK EN RODE KAART…. Normaliter bezondig ik mij niet aan commentaar op de landelijke of internationale politiek, tenzij er in de wereld iets gebeurt waardoor de trots op en de liefde voor ons landje omslaat in plaatsvervangende schaamte en verontwaardiging. De gang van zaken rond Afghanistan is daar een treffend voorbeeld van. Even stoom afblazen dus. Terwijl de rest van Nederland ruim twee weken geleden al met ontzetting via het NOS Journaal de razendsnelle opmars van de Taliban volgde, trok onze regering pas ruim een week later de kop uit het zand en werden ze naar eigen zeggen ‘overvallen door de snelle ontwikkelingen’. Toen Mark Rutte, Ankie Broekers-Knol, Ferdinand Grapperhaus, Ank Bijleveld en Sigrid Kaag het zand eenmaal uit hun oren en ogen hadden verwijderd en in de gaten kregen dat het ‘menens’ was, moest er eerst nog ‘even’ gedebatteerd worden. En moesten ze diep door het stof. ‘Gebrek aan leiderschap’, ‘geen daadkracht’ en ‘clusterfuck’ waren een paar van de meest gematigde termen die zij om de oren kregen. Uiteindelijk ging er (te laat) een vliegtuig richting Kabul, dat aanvankelijk onverrichter zake terugkeerde omdat de chaos op het vliegveld te groot was. Intussen nam de dreiging toe. De Taliban liet kort na de sussende belofte dat niemand een haar zou worden gekrenkt, haar ware gezicht zien en is inmiddels huis aan huis op zoek naar collaborateurs die ‘met de vijand hebben geheuld’. Hen wacht een verschrikkelijk lot. Nederland zette inmiddels haar veredelde taaloefening voort over wie wel en wie niet naar Nederland zou worden gehaald. ‘Niet iedereen die ooit een eitje voor een Nederlander heeft gebakken kunnen we toelaten’, durfde Wilders te ‘grappen’. En dat terwijl er nog honderden Nederlandse Afghanen rondlopen die op familiebezoek waren, alsmede honderden tolken, bewakers, fixers en anderen met hun familie, die met Nederland hebben samengewerkt. Maar wanhoop niet, want Nederland heeft al een stuk of veertig mensen teruggehaald en is bezig een luchtbrug op te zetten… driewerf hoera.
MUZT OPENT SEIZOEN THEATER SNEEK MET MUSICAL THE WIZ SNEEK - MUZT staat vanaf vrijdag 27 augustus zes maal met de musical The Wiz in Theater Sneek. De ruim zeventig talenten van de enige musicalopleiding in Friesland openen met de familievoorstelling het nieuwe seizoen van het theater. The Wiz is het beroemde verhaal van The Wizard of Oz in een modern MUZT-jasje. MUZT is de vierjarige musicalopleiding van kunstencentrum Atrium. De voorstellingen zijn op 27, 28 en 29 augustus en 3, 4 en 5 september. Ieder jaar staat MUZT met een musical in Theater Sneek. In 2019 trok ‘Shrek de Mu-
sical’ acht volle zalen en brak daarmee een bezoekersrecord voor Theater Sneek. De Leeuwarder Courant gaf deze voorstelling de maximale score van vijf sterren. MUZT was ook meerdere keren genomineerd bij de Amateur Musical Awards. De leerlingen doen naast de grote productie ook op andere manieren veel ervaring op, zoals bij excursies naar voorstellingen, ontmoetingen met musicalacteurs en lessen van gastdocenten.
Politici, fris je historisch geheugen op, denk terug aan Nederlands Indië, Srebrenica en ga het geld verdienen dat wij jullie met zijn allen betalen. Ga mensen redden in plaats van tijd te verspillen met taalkundig geneuzel. Gelukkig woon ik in Sneek en schrijft de redactie van GrootSneek, naast deze tirade van ondergetekende, maandelijks positieve en verrassende verhalen, waarin we prachtige mensen aan het woord laten en dat is op dit moment een kleine pleister op de wonde.
Veel leesplezier!
Wim Walda redactie GrootSneek
SPORTVERENIGINGEN, LIT JIM GEAN TIJDENS ‘DE WIKE’ Hét maandblad met verhalen uit jouw regio! EERSTVOLGENDE UITGAVE: DONDERDAG 30 SEPTEMBER 2021 KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP: WWW.GROOTSNEEK.NL VOLG ONS OOK OP SOCIAL MEDIA
REGIO - Van 17 t/m 26 september organiseert Sport Fryslân ‘De Wike’ van sport en bewegen. Sport Fryslân roept (sport)verenigingen op hun deuren te openen tijdens deze Wike. Dit kan men doen door sport– en spelactiviteiten te organiseren, zoals spelmiddagen, toernooien of open trainingen. Verenigingen kunnen hun activiteiten tot en met 31 augustus aanmelden via dewike.frl. ‘Lit Jim Gean!’ Met die slogan trapt Sport Fryslân de campagne voor De Wike af. “We mogen weer sporten en bewegen bij sportverenigingen en dat vieren we. Als sportverenigingen door heel Fryslân de deuren openen, krijgen we samen veel inwoners in beweging. Het is een prachtige manier om inwoners kennis te laten maken met het sportaanbod op de club en om hen te laten zien hoe leuk het is om samen in beweging te zijn”, aldus de organisatie. Via de website www.dewike.frl komen bezoekers op een provinciaal online platform terecht. Hier kunnen sportverenigingen hun aanbod kwijt
en kunnen inwoners zich vanaf 1 september opgeven voor de activiteiten waar zij aan mee willen doen. Het aanmelden van activiteiten is mogelijk t/m 31 augustus. ‘De Wike’ is een eenmalig initiatief en wordt gefinancierd vanuit het provinciale corona noodfonds ‘No en Moarn’. De campagne is erop gericht om de Friese inwoners (weer meer) in beweging te brengen. Het unieke Friese verenigingsleven speelt hierin een centrale rol.
sneek
DE MUMMIES VAN WIUWERT
IN TV-PROGRAMMA
GROOTSNEEK.NL
3
Prachtige plaatjes van, voor en door de regio delen wij graag in ons maandblad! Heb jij een mooi kiekje geschoten in de regio Sneek? Deel ‘m met ons via info@yingmedia.nl. Wie weet zie je jouw foto terug in ons blad!
20:09 Klik! Spoken boven het IJsselmeer om 20:09 op 11 april 2021. Naam fotograaf: Miriam van Dun Insta #Miriam van Dun Foto
WIUWERT – De bijzondere eeuwenoude mummies van Wiuwert komen zaterdag 28 augustus om 19.15 uur naar voren in het EO-televisieprogramma ‘Firma Erfgoed’ van presentatrice Aldith Hunkar op NPO1. In de aflevering met de Friese mummies – die vanaf 1609 in de adellijke grafkelder van de familie Walta zijn begraven – zoekt de presentatrice naar wortels van het Nederlands protestantisme in Duitsland (Emden), Friesland en Groningen.
KORFBALSEIZOEN
IS WEER VAN START GEGAAN SNEEK - Afgelopen week heeft de selectie van KV De Waterpoort weer heerlijk kunnen trainen op het veld en zijn de eerste oefenwedstrijden gespeeld. De jeugd en de midweek gaan vanaf aankomende dinsdag weer los, zodat ook zij zich kunnen gaan klaarstomen voor de eerste competitiewedstrijden op 11 september aanstaande. Wil je een keer meedoen en kennismaken met korfbal? Check dan de website voor meer informatie: www.waterpoort-sneek.nl
IS WATERSTOF DE ENERGIEBELOFTE VAN DE TOEKOMST? SNEEK - In 1877 verscheen het boek ‘Het geheimzinnige eiland’ van Jules Verne. Hierin staan de regels: “Ja, mijn vrienden, ik ben er van overtuigd dat water op een dag als brandstof zal worden gebruikt en dat waterstof (…) een onuitputtelijke bron van warmte en licht zal vormen!” In de strijd tegen de klimaatverandering moeten we met elkaar overstappen van fossiele brandstoffen naar duurzame energiebronnen als wind en zon. In deze energietransitie gaat waterstof als energiedrager een belangrijke rol spelen. Waterstof kan worden ingezet voor grootschalige opslag van energie voor momenten waarop het niet waait en de zon niet schijnt. Het kan in bijvoorbeeld de procesindustrie en scheepvaart worden gebruikt, maar ook als brandstof voor vrachtwagens en personenauto’s. En er is inmiddels zelfs al een elektrische fiets die rijdt op waterstof!
SNEKER SPIN IN HET RASTERHOFFPARK SNEEK - De afgelopen tijd waren de weersomstandigheden niet zo gunstig voor de spinnen, maar op een dag met een vriendelijk augustuszonnetje liet de wespentijgerspin zich weer zien in het Rasterhoffpark. Ype van der Werf maakte een schitterende foto van de spin die door de kleuren zwart en geel ook wel eens ‘Sneker spin’ wordt genoemd. “Ut is un pareltsje onder de spinnen”, aldus Ype van der Werf.
Op 13 oktober organiseert De Uitdaging in Sneek een thema-avond over waterstof met Ad van Wijk, hoogleraar Toekomstige Energiesystemen aan de TU Delft en de deskundige in ons land als het gaat over waterstof.
sneek VOOR HET LAATSTE (SPORT)NIEUWS UIT JOUW REGIO KIJK JE OP:
WWW.GROOTSNEEK.NL OOK NIEUWS TE MELDEN? LAAT HET ONS WETEN!
REDACTIE@GROOTSNEEK.NL
Ontdek waar ú gelukkig van wordt. Bestel het badkamerboek op baderie.nl.
Een goed ontwerp is een verzameling van details U ziet het meteen als een badkamer helemaal klopt. Daarom zijn onze adviseurs ervaren ontwerpers met technische kennis en onze installateurs ervaren bouwers met gevoel voor ontwerp. Zo krijgt u vanaf dag 1 het beste advies en geniet u straks van zelfs het kleinste detail.
Het geluk zit in elk detail
Baderie Sikma Edisonstraat 15, 8606 JH Sneek Telefoon: 0515 414 418 www.sikma.nl
Werkfestival
Súdwest-Fryslân 2021
zaterdag 19 september
Datum
18 september 2021
Locatie
Hoekstra Sneek
Kom binnenkijken mber pte se 18 g da zater bij bedrijven in Bezoek het festivalplein en ontmoet ondernemers uit Súdwest-Fryslân! en Súdwest-Fryslân bezoek het Festivalplein! Tijd
MELD JE NÚ AAN! VOL=VOL
10:00-14:00 werkfestival (voor werkzoekenden) 14:00-17:00 Net-Werkfestival (ondernemers treffen)
Ben jij erbij? Meld je dan vooraf aan om het Festivalplein te bezoeken! Vooraf aanmelden is verplicht om toegang te krijgen tot het Festivalplein! Bestel snel en eenvoudig je ticket met jouw gewenste tijdslot op de website.
Je bent welkom om het Festivalplein te bezoeken met de volgende tijdsloten: Tijdslot 1: 10.00 - 12.00 uur Tijdslot 2: 12.00 - 14.00 uur
Meer weten?
24 uur voor aanvang van het Werkfestival ontvang je een online checklist via de mail. Je ticket is pas geldig als je de checklist (gezondheidscheck) hebt doorlopen en verklaart dat jij en je mede bezoeker(s) geen COVID-19 of COVID-19 gerelateerde klachten hebt.
www.werkfestivalswf.nl
Meer weten of je aanmelden? www.werkfestivalswf.nl
WerkfestivalSWF2020_A0_cmyk_versie1.indd 1
LET OP!
Afhankelijk van de dan geldende Coronaregels, kunnen de voorwaarden om het plein te bezoeken nog worden bijgesteld!
17-08-2020 10:14
sneek
GROOTSNEEK.NL
5
Haar hele leven lang al voelt Lieke Bömer zich een ‘black sheep’. Anders zijn dan anderen heeft haar ook gebracht waar ze nu is. Ze deelde haar levenslessen al met vmboleerlingen in een cursus ‘Hoe word ik een miljonair?’ Want dát was ze na de verkoop van drie horecapanden in Amsterdam. Binnenkort verhuist ze van Westhem naar Bolsward, vol met ideeën en plannen...
‘BLACK SHEEP’ LIEKE BÖMER
“NIETS IN MIJN LEVEN IS GEPLAND”
Op de ruime parkeerplaats bij het voormalige huiskamercafé en airbnb in Westhem staan een extra camper en een boot. Als er meer gasten zijn dan Lieke’s airbnb aan bedden heeft, kunnen ze ook hier overnachten. Hoe bijzonder zal het zijn om hier te slapen terwijl je naar de sterren kijkt, denk ik als Lieke het luik van de boot opent. Binnen word ik enthousiast begroet en besnuffeld door twee jonge puppy’s. Buiten op het terras aan het water doet Lieke haar verhaal. >>
TEKST RIEMIE VAN DIJK FOTO'S LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
6
sneek
“IN ZEVENTIG PROCENT VAN DE WERELD ZOU MIJN GROOTSE KANS OM GELD TE VERDIENEN ALS VROUW, PROSTITUEE ZIJN GEWEEST”
NUMMER 08 • 2021
GROOTSNEEK.NL
7
LIEKE BÖMER
“VAN NORMALE MENSEN WORDT NOOIT EEN STANDBEELD GEMAAKT EN ZE KOMEN OOK NIET OP EEN POSTZEGEL”
I
IMPULSIEF EEN HUIS GEKOCHT “Mijn opa en oma waren Fries”, begint Lieke Bömer haar verhaal. “In 1926 zijn ze naar Gelderland verhuisd en daar is mijn moeder geboren.” Pas toen Lieke in Amsterdam woonde, kwam ze voor het eerst naar Friesland. “Op een supermooie en windstille dag in 2012 ging ik op bezoek bij iemand. Toen heb ik impulsief dit huis gekocht. Ik droomde altijd van een weiland met koeien voor de deur en van een jongetje met kaplaarzen bij een sloot.” Beide dromen kwamen uit; toen ze 39 jaar was, raakte ze zwanger. “ik ging uit mijn dak, dat ik op die leeftijd nog een kind mocht krijgen.” Een Friese naam leek haar wel wat en ze noemde haar zoon Skip. “Hij is verwekt op het bootje waarin je nu kunt overnachten. Pas later kwam ik erachter dat niemand in Friesland Skip heet.”
AMSTERDAM In Amsterdam runde Lieke drie horecazaken; nadat ze naar Westhem was verhuisd nog twee. “Ik kan heel goed werken, was altijd alleen maar aan het werk. Horeca is elke dag anders en vet leuk: je kunt mensen blij maken. Ik ben mensgericht, maar dat lukt niet met 120 man personeel. Personeel is een hel! In al die jaren dat ik actief was in de horeca heb ik wel duizend man personeel gehad. Maar als ik tien kan noemen die op tijd kwamen, flexibel waren en hun best deden, dan is het veel.” Lieke runde een horecazaak aan het IJ in Amsterdam-Noord en eentje in Amsterdam-Oost. “Toen ik ze kocht, lachte iedereen me uit. Toen was het nog ‘aggenebbisj’, armoedig, maar naderhand was het omgekeerd. Op een gegeven moment werden die volksbuurten leuk. Op 20 december 2019 heb ik de boel voor absurd veel geld verkocht.”
HEERLIJK IN THE MIDDLE OF NOWHERE De Leeuwarder Courant schreef in 2012 een artikel over Lieke’s huiskamercafé in Westhem. “Twee jaar lang was het een attractie en stond het hier elk weekend vol met auto’s. Altijd mensen die binnen kwamen lopen.” Ze bood ruimte aan vrouwenavonden, visdagen, wandeltochten en biljarters, zoals haar buurman Wiebe. “Mijn buren Wiebe en Sietske moet je absoluut noemen”, zegt ze. “Ze worden beiden 83 jaar en ze kwamen altijd als Skip jarig was, net zoals Willem en Trynke en buurvrouw Thecla.“ Toen een vriend overleed aan kanker, besloot ze te stoppen met het ‘cafeetje spelen’. “Nu is het gewoon mijn eigen huis. Het woont hier fantastisch. Sinds 2019 woon ik aan open vaarwater, de Reidmarroute. We kunnen hier kanoën en mijn zoon heeft een bootje. Niet normaal mazzel. Hier vlakbij is de Pollepleats, daar kan ik prachtig met de honden lopen. Hoeveel geluk kun je hebben? Ik houd van foto’s maken, nou dan zit je heerlijk hier. In ‘the middle of nowhere’, maar in ‘no time’ in Sneek, Bolsward of Makkum. Vrienden in Amsterdam vragen wel eens wat ik
hier in vredesnaam doe. Maar mijn leven hier is honderd keer rijker dan het was. Er gebeurt hier meer dan driehoog achter in Amsterdam. Laatst trad Tim Knol op in Het Bolwerk, dat boekte ik de woensdag ervoor nog. Ik kan zo naar Groningen rijden. In Amsterdam ben je altijd te laat.“
TIJD VOOR ELKAAR Lieke heeft haar eigen beleving van de coronaperiode. “De stilte, ik vond het fantastisch. Vrienden uit de horeca hadden ineens tijd; iedereen kwam op bezoek. We hadden weer een beetje tijd voor elkaar en om de hele dag hier te hangen. In 2016 ben ik voor de lol met mijn airbnb begonnen. Mijn vrienden konden daar logeren, reden op het eind van de dag weer naar huis. Toen ben ik het maar gaan verhuren. Alle mensen vinden het fantastisch.” Begrijpelijk, want Lieke’s hobby is kringloop en stylen en dat zie je overal terug.
LEVENSLESSEN DELEN In cursussen ‘Hoe word ik een miljonair?’ en ‘Hoe haal ik het beste uit mezelf?’ deelde Lieke haar levenslessen met leerlingen van het vmbo. “Ik ben een vrouw en ik kies ervoor alleen te zijn. Ik doe alles anders dan anderen. Vroeger was ik altijd ‘the black sheep’. Vroeger was ik alleen maar gek; nu ben ik succesvol en dan ben je minder gek. Ik vertel leerlingen wat ik heb gedaan in mijn leven. Ik heb de havo en daarna niets afgemaakt. Het is veel belangrijker hoe je als mens bent. Ik had personeel dat universitair geschoold was, maar een flesje drinken met het logo naar de klant toe zetten, dat zat er niet in. Ik heb me wél het ‘schompes’ gewerkt. Tegen de vijftienjarigen in de klas zeg ik: ‘Als je in een garage wilt werken, dan ga je naar de beste garage die je kent. Dan zeg je: ik ga gratis bij je beginnen’. In zo’n garage krijg je wel de beste training en na een maand krijg je toch wel je geld. Ik vertel ook dat ik een jaar in Amerika heb gewoond. Voor zes- tot zevenduizend euro kun je een jaar weg. En ja, daar moet je wel voor sparen. Ik leef zuinig, alles wat ik heb is van de kringloop, behalve het bed. Ik ben alle continenten afgegaan en heb ontzettend veel geleerd. De beste studie is reizen. Dan besef je hoe ongelooflijke mazzel wij hebben, dat we in Nederland zijn geboren. In zeventig procent van de wereld zou mijn grootse kans om geld te verdienen als vrouw, prostituee zijn geweest. In Nederland ben ik met een havodiploma miljonair geworden. Wat ik leerlingen voorhoud is: met hard werken, lief en attent zijn en niet lelijk doen, kom je heel ver. Als je kinderpostzegels verkoopt, loop dan twee uur langer dan de rest. Met een klein beetje input kun je meer bereiken. Lief zijn is leuker. Vraag aan je leraren wanneer ze jarig zijn en neem dan een ballonnetje mee. Hoe leuk denk je dat een leraar dat vindt? In
“IK HAD PERSONEEL DAT UNIVERSITAIR GESCHOOLD WAS, MAAR EEN FLESJE DRINKEN MET HET LOGO NAAR DE KLANT TOE ZETTEN, DAT ZAT ER NIET IN” Afrika gaan ze uit hun dak voor een ballon. Wees ook lief voor je ouders, geef eens een complimentje.”
JEZUS EN CRUIJFF Inmiddels is zoon Skip twaalf jaar. Eigenlijk had hij in Blauwhuis naar de basisschool moeten gaan, maar het werd Oudega. “Daar heb je een school met uitzicht, daar word ik niet normaal relaxt van. Bovendien heeft Oudega een prachtige zwemplek. Skip ging niet naar zwemles, dat heeft ie van mij gehad.” Ook Skip is ‘anders dan anderen’. “Anders zijn is lastig op een leeftijd dat je net zo wilt zijn als de rest. Maar ik heb tegen hem gezegd: ‘Van normale mensen wordt nooit een standbeeld gemaakt en ze komen ook niet op een postzegel. Jezus en Johan Cruijff waren ook anders. Ik heb mijn geld verdiend door anders te zijn.”
LAATJES DRAAIEN Komend schooljaar gaat Skip naar het Marne College in Bolsward, reden voor Lieke om naar Bolsward te verhuizen. “Daar heb ik een pandje gekocht waar horeca op zit. Geld heeft me vrijheid gegeven. Ik ga gewoon daar wonen, beneden kun je iets gaan doen. Plaatjes draaien en theedrinken, was het plan. Muziek is alles voor mij, alles vanaf de jaren 50 tot aan 2000. Vroeger ging mijn geld op aan de platenwinkel en niet aan make-up. Overal in huis heb ik platenspelers staan. Misschien ga ik wel op vrijdagavond plaatjes draaien, of events, kledingruil of muziekbingo organiseren. Misschien word ik overblijf-juf, ga ik tussen de middag tosti’s bakken voor Skip en andere kinderen. Ik wil nergens aan vast zitten en alleen dingen doen die ik leuk vind. Dit is zoals ik in het leven sta. Niets in mijn leven is gepland, geen denken aan!”
Graaf Adolfstraat 37
8606 BT Sneek
info@amicitiahotel.nl
et WKNDS Maak kennis met WKNDS Maak kenn “de hele dag nieuw concept
Nieuwe naam, nieuw concept, nieuwe inrichting, nieuwe keuken en nieuwe specials. Maak kennis met WKNDS, gevestigd in het Amicitiahotel in Sneek. Je bent bij ons van harte welkom voor een goede kop koffie, verse lunch en à la carte diner. Zelf je gerechten maken? Ga lekker met familie en vrienden tafelgrillen bij WKNDS!
Reserveren doe je via: www.wknds.nl/reserveren
genieten doe je bij WKNDS”
sneek
GROOTSNEEK.NL
9
TEKST EN BEELD HENK VAN DER VEER
GEDREVEN ONDERWIJSMAN TJARDO DE GRAAF (33)
BEGINT NU AL AAN Z’N LAATSTE JAAR ALS DOCENT NEDERLANDS Tjardo de Graaf (33) uit Sneek is leraar Nederlands aan het Vakcollege op het Csg Bogerman in zijn woonplaats. Aan de vooravond van een nieuw schooljaar gingen we op bezoek bij de jonge docent, die in februari van dit jaar debuteerde als kinderboekenschrijver. Van ‘Een bijzondere boekenzaak - Het geheim van oom Leonard’, in eigen beheer uitgegeven bij The Count Publishing, zijn inmiddels 600 exemplaren verkocht. Tjardo de Graaf is een gedreven onderwijsman, die ondanks de liefde voor het vak toch nu al aan z’n laatste schooljaar begint. ONDERWIJSFAMILIE “Tja, waarom ik in het onderwijs terechtgekomen ben…?”, herhaalt Tjardo de eerste vraag die wij hem stellen. Hij hoeft niet lang over het antwoord na te denken. “Mijn moeder is onderwijzeres en mijn vader heeft ook altijd in het onderwijs gewerkt; het is mij dus met de paplepel ingegoten. Uiteraard heb ik mij er eerst ook tegen verzet, want je wilt absoluut niet hetzelfde beroep als je ouders. Trouwens, oma en overgrootvader stonden ook voor de klas. Tja, uiteindelijk kroop het bloed waar het niet gaan kan en ben ik nu alweer ruim tien jaar in het onderwijs bezig.”
KINDEREN MET HET HART OP DE TONG “En eigenlijk is het ook gewoon een fantastisch beroep”, is Tjardo eerlijk. “Laat ik vooropstellen dat ik het machtig mooi vind, om iets bij te dragen aan de ontwikkeling van kinderen. Elke dag is anders in het onderwijs, een kantoorbaan zou niks voor mij zijn. De ontwikkeling van kinderen met al hun nukken en talenten in een klas, dat vind ik geweldig om daar als begeleider mijn steentje aan bij te dragen. Dat ik vakdocent Nederlands ben, is puur toeval. Toen ik nog op de basisschool les gaf, werd ik gebeld door Doet Boermans van het Marne College uit Bolsward. Ze zochten een invaller voor het vak Nederlands. De doelgroep sprak mij aan, kinderen met het hart op de tong. Goed, ik werd dus leraar Nederlands, maar als er een vacature geschiedenis was geweest, had ik die studie waarschijnlijk opgepakt. Het is dus geen intrinsieke motivatie geweest om de kinderen het Nederlands goed te leren. Het
“LEZEN IS EEN OPENING NAAR EEN NIEUWE WERELD”
Tjardo de Graaf is trots op zijn boek.
mooiste aan het vak Nederlands vind ik het leesonderwijs, maar dan niet vanuit een methode.”
PLEZIER IN HET LEZEN “Lezen is een opening naar een nieuwe wereld. Je kunt door lezen overal komen en je horizon wordt er breder door. Helemaal verdwalen in een boek. Daar is mijn liefde voor het vak ook begonnen. Toen ik in groep 6 bij mijn vader zat en hij voorlas, dan zat zo’n hele klas ademloos te luisteren. ‘Jemig, wat is dat fijn’, dacht ik toen al. Wat zou het mooi zijn wanneer ik een boek schreef en dat boek dan door een leerkracht zou worden voorgelezen aan kinderen. Met lezen ontwikkel je natuurlijk ook een stukje woordenschat, maar dat vind ik een
ondergeschikt doel. Het plezier in het lezen, daar gaat het om. Met alleen begrijpend en technisch lezen kom je er niet, en toch krijgt dát heel veel aandacht. Doodzonde. Bij begrijpend lezen leer je kinderen gewoon een trucje en die vaardigheid wordt dan tijdens toetsen weer getest. Ik promoot het lezen door het veel aan te bieden. Ik ben begonnen met twee grote tassen vol boeken mee te nemen naar school. Boeken die ik bijna allemaal bij de kringloop vandaan haalde. Een nieuw boek kopen is niet voor iedereen weggelegd, maar bij de kringloop koop je voor een euro de mooiste boeken. De eerste tien minuten van de les mogen de leerlingen gewoon even lekker lezen. Ik probeer het lezen echt aandacht te geven, want alles wat je aandacht geeft groeit, is de slogan. Ik weet uit ervaring dat het klopt.”
‘DE ROLLENDE BIEB’ “Uiteindelijk werden die twee tassen vol boeken zo zwaar, dat één van de kinderen de suggestie deed om een bibliotheekje te maken. Dat werd het project ‘De Rollende Bieb’, waarin een mobiele bibliotheek is bedacht. Twee leerlingen hebben beiden een
“OP VEEL SCHOLEN STAAN DE CIJFERS EN NIET DE KWALITEITEN VAN DE LEERLINGEN CENTRAAL” mooi ontwerp gemaakt en samen met een derdeklasser techniek twee rijdende kasten gemaakt. Ik gun kinderen gewoon de leukste boeken. Toen ik bezig was met het schrijven van mijn eigen boek, een fantasieverhaal, heb ik de kinderen er ook bij betrokken. Hen voorgelezen en om commentaar gevraagd. Ik deed dat project naast de verplichte onderwijsmethode die wij volgen. Klakkeloos zo’n onderwijsmethode volgen is natuurlijk veel gemakkelijker voor een docent dan het zelf ontwikkelen van een leesproject. Een leraar als methodeslaaf zorgt er echt niet voor dat leerlingen het vak Nederlands als favoriet hebben. Vaak is het in vergelijking met gymnastiek en biologie, waarbij je misschien eens een varkenshart op tafel krijgt, een vak dat in de basis niet tot de verbeelding spreekt. Op veel scholen staan de cijfers en niet de kwaliteiten van de leerlingen centraal.”
STUKGELOPEN “Je bent zo goed als je twee slechtste vakken. Dat is een van de redenen dat ik er na dit jaar ook mee stop! Ik ga nog één jaar door; ik wil het goed afronden. Ik wil een jaar bedenktijd van wat ik naast het onderwijs wil doen. Het vak Nederlands vind ik niet leuk genoeg meer om te geven en ik ben een beetje stukgelopen op dat onderwijsveranderingen zo langzaam gaan. Op de ‘ja, maar-cultuur’ die al bestaat zolang ik nu meedraai. En ik heb de conclusie getrokken dat ik dat niet nog tien jaar wil. Ik denk erover na om gastlessen te gaan geven aan de hand van mijn boek. Ik zit dan nog met één been in het onderwijs, en dan hoop ik op de manier kinderen enthousiast te maken voor het lezen. Misschien ga ik wel weer terug naar het basisonderwijs. Het hele jaar één klas, een band opbouwen met de leerlingen en fijne projecten doen. We zullen het zien.”
10
sneek
#FACETOFACE HAN AARDEN fotografie LAURA KEIZER tekst WENDY NOORDZIJ
Sneker schilder Han Aarden bereikt letterlijk en figuurlijk zijn ‘hoogste punt’ Han Aarden, eigenaar van schildersbedrijf Verfraai, heeft letterlijk en figuurlijk het hoogste punt bereikt. Na 25 jaar gaat de zelfstandige schilder met pensioen. Zijn laatste klus is het schilderen van het hoogste punt van Sneek: de watertoren. Een afscheidsinterview met een bijzondere Sneker over zijn passie voor schilderen én de schipbreuk die hij leed bij Bermuda.
Het schilderen zit Han Aarden in het bloed. “Ik was altijd al heel creatief en kon goed tekenen. Daarom besloot ik als jonge jongen om het schildersvak in te gaan”, blikt hij terug. “Bovendien kan ik goed met kleuren omgaan.” Dat laatste heeft hij volgens eigen zeggen vooral van vrouwen geleerd. “Vrouwen zien meer kleuren dan mannen”, laat hij weten. “Dat is niet zo vreemd, want zestig procent van de mannen is kleurenblind.”
KLEUREN Zelf hoort Han niet bij deze categorie. “Ik vind het prachtig om kleuren te mengen. Dat heb ik tijdens mijn loopbaan dan ook heel veel gedaan. In mijn beginjaren als schilder gebruikte ik veel natuurverf, dat ik zelf op kleur moest brengen. Maar toen bleek dat er terpentijn in zat, ben ik daarmee gestopt en heb ik voor de traditionele Sikkens-verf gekozen. Deze verf is wat duurder, maar wel ontzettend goed. Dan moet je niet op een tientje kijken.” Als schilder is het belangrijk om klanten goed aan te voelen. “Vaak kies ik samen met de klanten de kleuren uit. Ik vind het leuk om met mijn tijd mee te gaan en heb me altijd verdiept in de laatste trends. Kleuren veranderen en in de loop der jaren heb ik veel interieur trends de revue zien passeren; van donkerrood tot taupe en van lichtgrijs en zwart tot wit. Al zijn zwart en wit eigenlijk geen echte kleuren”, voegt Aarden er lachend aan toe. Hij was zelfs één van de eerste schilders in Nederland die de muren volledig wit ging schilderen. “Deze trend is door Jan des Bouvrie vanuit Duitsland naar Nederland overgewaaid. Tegenwoordig kiezen veel mensen voor een strakke uitstraling met gebroken wit, antraciet en zwart. Ik verwacht dat er in de toekomst in Nederland meer pastelkleuren gaan worden gebruikt, net als in Frankrijk en Italië. Deze kleuren vind ik zelf erg mooi. Ik hou van kleur. Men hoeft niet altijd voor een felle kleur te kiezen; je kunt een kleur ook vergrijzen. Dat zorgt voor een heel mooi effect.” Toch durven niet veel mensen voor kleur te kiezen, is zijn ervaring. “Het lijkt wel of ze daar bang voor zijn. Pas als ze de kleuren in tijdschriften of op televisie zien, zijn ze overtuigd.”
HONDERD PROCENT TEVREDEN KLANTEN Ook netjes werken en eerlijkheid zijn volgens hem van groot belang. “Mijn werk is pas klaar als de klant honderd procent tevreden is. Dat onthouden mensen en dat vertellen ze door. Ik heb heel veel te danken aan alle mond-tot-mondreclame en ik ben in de loop der jaren bij veel verschillende mensen over de vloer geweest.” Tot zijn klantenkring behoren zowel grote Sneker bedrijven, als het ziekenhuis, diverse huisartsenpraktijken en natuurlijk ook particulieren. Half december 1996 is de Sneker voor zichzelf begonnen. Een toepasselijke naam voor zijn bedrijf had Aarden na even brainstormen al snel bedacht. “Ik verfraai huizen en gebouwen. Dat vind ik een hele goede omschrijving van mijn vak. Bovendien zit zelfs het woord verf in mijn bedrijfsnaam.”
KWART EEUW Eind van dit jaar bestaat Verfraai dus 25 jaar. “Op 16 augustus ben ik jarig en dan bereik ik de pensioengerechtigde leeftijd, maar ik heb besloten om nog vier maanden door te gaan tot 16 december, zodat ik precies de kwart eeuw als zelfstandig schilder heb volgemaakt.” Dat kostte hem geen enkele moeite. “Ik heb het mooiste vak wat er bestaat”, vertelt hij lachend. “Mensen voelen zich gelukkig als ze het eindresultaat zien. Al is het werk soms ook behoorlijk stressvol, want iedereen wil de klus natuurlijk zo snel mogelijk klaar hebben. Terwijl ik bij het buitenschilderwerk altijd afhankelijk ben van het weer. Met zo’n natte zomer als nu is dat een behoorlijke uitdaging. Maar toch heb ik iedere klus op
tijd afgerond en heb ik altijd tevreden klanten gehad.”
SCHIPBREUK In al die jaren heeft de schilder ontzettend veel avonturen beleefd. “Ik heb de meest bijzondere gebouwen mogen verfraaien. Van oude panden en kophals-rompboerderijen tot hele moderne panden. Ook heb ik mooie klussen in het buitenland gehad, zoals in Duitsland en Portugal. En het opknappen van appartementen in Parijs, waar ik regelmatig met de metro naar de stad ging.” Het meest bijzondere – en tevens ook meest angstaanjagende- project vond echter plaats in de Verenigde Staten. In een havenstad boven New York knapte Han Aarden samen met een kameraad een J/Boat op. “Toen de klus geklaard was, mochten we met de boot richting de Azoren varen. Dat werd ons echter sterk afgeraden door de Amerikanen. Zij houden altijd de watertemperatuur goed in de gaten. Zo konden ze voorspellen dat het slecht weer zou worden. Maar wij besloten alsnog te gaan. Vanaf de kant lieten de mensen ons weten dat ze voor ons zouden bidden en ze keken ons angstig na.” De voorspellingen bleken uit te komen toen de avonturiers ter hoogte van Bermuda waren. “Door de klimaatverandering was er vanuit Groenland veel ijs in zee terecht gekomen. Dat ijswater kwam bij Bermuda omhoog. De watertemperatuur was daar zo’n 23/24 graden Celsius en dat kwam in aanraking met het ijswater. Hierdoor ontstond een reusachtige orkaan. De golven waren wel dertig meter hoog. Soms was het zo spookachtig dat ik niet durfde te kijken.”
’s Nachts was de storm op z’n hevigst. “We hadden al vier nachten niet geslapen. Op een gegeven moment ging het helemaal mis. We zaten in het oog van de storm en belandden op een supergolf. Het opgedoekte zeil tegen de reling werd als krantenpapier uit elkaar gescheurd. De stormfok brak af; we hadden geen zeil meer. Mijn kameraad, die tijdens een val zijn ribben zwaar had gekneusd, dacht dat we het niet zouden overleven.” Zelf heeft Han daar nooit over getwijfeld. “Gewoon doorgaan, dacht ik. Dan komt het vanzelf goed.” En dat gebeurde, want uiteindelijk werden de schipbreukelingen opgemerkt door de kustwacht en werden ze door Amerikaanse marine naar Zweden gebracht. “We zijn op alle Amerikaanse televisiezenders geweest”, verklapt hij lachend. “En weet je hoe die boot heette? ‘One crazy bitch’!” Nog altijd heeft Han een fleece vest met deze naam aan de kapstok hangen. “Ik draag hem nog iedere keer als ik ga varen.”
UITVINDINGEN Na zijn pensioen zal Han Aarden zich niet vervelend. Hij is naast schilder namelijk ook uitvinder. “Ik heb twee uitvindingen in het verschiet”, zegt de schilder geheimzinnig. “Eén daarvan ligt al bij de ontwerper. Maar een uitvinder verklapt nooit waar hij mee bezig is, dus ik kan er verder nog niets over vertellen. Behalve dat de uitvindingen overal ter wereld een oplossing kunnen bieden voor iedereen.” Daarnaast wil hij zich bezighouden met kunstschilderen. “Als je goed kunt tekenen, dan is dat helemaal niet zo moeilijk’, legt Han uit. ‘Je moet eigenlijk alleen de lijntjes met kleurtjes invullen. Ik vind het leuk om mij hiermee bezig te gaan houden. Om iets moois te maken heb ik echt inspiratie nodig en dat lukt mij niet als ik druk aan het werk ben.” Hij hoopt dat een schilder zich meldt om Verfraai over te nemen. “Ik heb een grote klantenkring opgebouwd en ik hoop dat mijn opvolger hen kan blijven bedienen. Dat zou ik heel prettig vinden.” De komende maanden rondt hij al zijn projecten af. “Dan is de klus geklaard. Op toepasselijke wijze. Met de watertoren als hoogtepunt!”
Het uitzicht van Han Aarden vanaf zijn hoogste werkplek, de watertoren van Sneek.
NUMMER 08 • 2021
GROOTSNEEK.NL
11
NEEM TIJD VOOR JEZELF!
KAPPER & BEAUTY BEHANDELINGEN!
Kijk voor actuele informatie op onze facebook pagina!
Kinderen naar school? Neem tijd voor jezelf! Kom bij ons in de salon en laad je energie weer op! Bel 0515-413352 of maak online een afspraak.
Service staat bij Bouclé bovenaan!
B MA EL EE IL V OF FIG N UU GR OOR RA AT NA IS LY SE
AFVALLEN EN FIGUURCORRECTIE BLIJVEND RESULTAAT CENTIMETER GARANTIE GEZOND EN VERANTWOORD
UW HOOFDZAAK, HOOFDZAAK ONZE KOPZORGEN!
UW HOOFDZAAK, ONZE KOPZORGEN!
FIGUURA Sneek - 0515-740975 0515-740975 - sneek@figuura.nl sneek@figuura.nl figuura.nl www.figuura.nl
sneek
GROOTSNEEK.NL
13
De grutste gemeente fan Nederlân. Volg ons op!
IN GESPREK MET JURYVOORZITTER DENNIS CARTON
De lat ligt hoog bij verkiezing Ondernemersprijs Gemeente Súdwest-Fryslân Eind dit jaar maakt een vijfkoppige jury bekend wie de winnaar is van de Verkiezing Onderneming van Súdwest-Fryslan 2021. Juryvoorzitter Dennis Carton geeft een kijkje achter de schermen van deze verkiezing.
Leden van de jury Dennis Carton, directeur Ynbusiness. Wytze Rijke, TechnologieCentrum Noord-Nederland. Mascha Perquin, Mama Mascha. Johanna Jorritsma, Royal Vriesco / A House of Happiness. Tjeerd-Anne Meester, Meester Nautic (winnaar Ondernemersprijs 2019, thema sociaal werkgeverschap).
De Ondernemersprijs is een initiatief van de gemeente Súdwest-Fryslân in samenwerking met de Ondernemersfederatie. Het is de tweede keer dat de prijs wordt uitgereikt. Na een vliegende start in 2019 gooide corona in 2020 roet in het eten. Mede vanwege de pandemie is het thema van dit jaar ‘innovatie’. Veel bedrijven hebben in 2020 een beroep moeten doen op hun innovatievermogen. Lage drempel Een bedrijf kan heel simpel zich zelf inschrijven of worden aangemeld door iemand anders. Dennis Carton: “Niets van zulke stapels papieren invullen; we willen vooral dat mensen zich melden. We hebben het proces zo laagdrempelig mogelijk gemaakt. Het enige dat nodig is, is een aanmelding van een bedrijf: ik meld bedrijf X aan omdat… en dit zijn de contactgegevens van het bedrijf. Hierna belt drijvende kracht Aafke Feenstra, evenementen- en communicatiecoördinator bij het accountteam voor ondernemers van de gemeente Súdwest-Fryslân: ‘Je bedrijf is voorgedragen voor de ondernemersprijs, dit verwachten we van je als je meedoet en lijkt dit je wat?’ Zo ja, dan komt Ynbusiness langs.” Inmiddels staat de teller van aangemelde bedrijven op twintig. De aangemelde bedrijven komen onder andere uit de retail,
TEKST RIEMIE VAN DIJK // FOTO'S YNBUSINESS
Dennis Carton (midden) in overleg
horeca, bouwtoelevering, jachtbouw en industrie. “Goede bedrijven, dus voor de jury best lastig”, meent Carton. De onderneming moet wèl staan. De jury legt de lat hoog en gaat voor kwaliteit. “We scannen op bedrijfsvoering èn innovatie. Een goede innovatie is nog niet een goed bedrijf. De onderneming moet wèl staan! Het kan niet zo zijn, dat een bedrijf over een jaar is verkocht of failliet is gegaan.” Daarom bezoekt een team van twee consultants van Ynbusiness de aangemelde bedrijven. “Die voelen de bedrijven echt aan de tand, best pittig. Het is zomaar een gesprek van een paar uur, waarin van alles aan de orde komt. Als eerste de bedrijfsvoering. Kijkt een bedrijf goed naar de toekomst? ‘Hier willen we heen.’ Hoe staat het met strategische doelstellingen?
Dennis Carton (rechts) beoordeelt een plan
ONDERNEMING VAN HET JAAR
Súdwest-Fryslân 2021
Kijkt het bedrijf vijf jaar vooruit? Hoe vertaalt die doelstelling zich in activiteiten, bijvoorbeeld in de aanschaf van machines of in de aanwas van mensen? Als je mensen nodig hebt, moet je ze ook opleiden. Dat is dan een HRM issue. Ze houden de financiën tegen het licht. Bedrijven moeten de cijfers van het afgelopen jaar laten zien. Daarna komt pas de vraag: ‘Wat heeft u als innovatie en hoe heeft u dat geïntegreerd in uw bedrijfsvoering?” Innovatie kan veel omvatten. “Een nieuwe manier van werken, een nieuw product. Door corona kreeg het thema ook een andere betekenis: kon je ‘agile’ (wendbaar, red.) omgaan met de crisis; hoe snel ben je veranderd?” Pitchen en promoten Deze scan in het voortraject levert een score per bedrijf op. Vervolgens selecteert de jury op basis van de scans de zes genomineerde bedrijven. “Met die zes bedrijven wordt door de jury het gesprek aangegaan. De dagen waarop twee of drie juryleden de bedrijven bezoeken zijn al gepland.” Ieder van de juryleden kijkt daarbij vanuit zijn of haar eigen achtergrond en bril naar bedrijfsvoering en innovatie. Dennis Carton: “Uit de zes voorgedragen bedrijven kiezen wij dan de drie finalisten die vervolgens moeten pitchen. Zij krijgen daarvoor een pitch-training en er worden professionele filmpjes van hun bedrijf gemaakt.”
De winnaar van de Ondernemersprijs ontvangt op 15 november in Theater Sneek uit handen van wethouder Bauke Dam een uniek kunstwerk ter waarde van € 2.500,-. Een spiegel voorhouden Carton vindt het een goede zaak dat de gemeente Súdwest-Fryslân op deze manier bedrijven in het zonnetje zet. “Het levert mooie voorbeelden op voor ondernemingen die nu niet meedoen. Ga vragen, kom er achter hoe anderen het proces hebben doorlopen”, spoort hij aan. Door mooie voorbeelden te laten zien, kun je andere ondernemers inspireren. Bedrijven kunnen van elkaar leren. Ook voor de gemeente is het belangrijk om zo te weten te komen hoe het met de bedrijven in de gemeente gaat. “De gemeente heeft het goed voor met ondernemers, is veel met starters bezig en biedt veel mogelijkheden voor ondernemers. Kennis over hoe het met bedrijven gaat, helpt om gemeentelijke ambities concreet te maken.” Meedoen aan de verkiezing, vraagt het nodige van bedrijven, maar genereert ook waarde. “Ondernemers zijn gedreven mensen”, besluit Carton. “Wij houden mensen een spiegel voor. We beoordelen hen op hun verdiensten, dagen hen uit zich te bewijzen. Dat zorgt voor bewustwording.” Bedrijven die zich aangesproken voelen door deze uitdaging, kunnen zich nog aanmelden tot 1 september (zie kader hieronder).
Aanmelden kan tot 1 september! Bedrijven die mee willen dingen naar de Ondernemersprijs 2021 kunnen zich tot 1 september aanmelden via het deelnameformulier op de website van de gemeente Súdwest-Fryslân! Meld aan via www.sudwestfryslan.nl/ondernemersprijs of scan deze QR Code:
Ondernemersprijs Súdwest-Fryslân is een initiatief van de Ondernemersfederatie en de gemeente Súdwest-Fryslân en wordt mede mogelijk gemaakt door ABN AMRO en YING media.
Het meest actuele gemeentenieuws vind je op: www.sudwestfryslan.nl
14
sneek TEKST WIM WALDA // FOTO'S JOHAN BROUWER
JONKEER MR. T.A.J. VAN EYSINGA
‘Ik ben belazerd’ bestaat niet; ‘Je hebt je laten belazeren...’ Een interview met de sinds 1 januari 2021 gepensioneerde goedlachse jonkheer meester Tjalling van Eysinga, bouwjaar 1953, telg van het in Friesland bekende adellijke geslacht Van Eysinga, stond al lang op onze verlanglijst. De geschiedenis van de Van Eysinga’s gaat terug tot de dertiende eeuw en is gedocumenteerd vanaf 1492, het jaar waarin Columbus Amerika ontdekte. Een gesprek over de adel, de misvattingen van de buitenwereld daarover en het leven als een jonkheer. Plaats van handeling is de stationair ronkende Landrover van Van Eysinga waarin we getrakteerd worden op een drie kwartier durende rondrit over onbegaanbaar lijkende bospaadjes van Eysinga State. Een rit gelardeerd met verhalen over de geschiedenis van het landgoed en de familie, waarbij hij na elke anekdote – en dat zijn er veel - steevast uitbarst in een bulderende lach. Wat hij het liefste doet? “Een beetje rondrijden op de tractor en in mijn vrije tijd - die heb ik nu in overvloed – samen met Anneke, de liefste vrouw ter wereld, genieten van een goed glas wijn op het terras bij de zwemvijver van onze woonboerderij”, antwoordt hij met pretogen. “Daar word ik gelukkig van.”
D
DE PREDIKANT EN DE BARONES Vader Cees van Eysinga († 2018) was getrouwd met Maria Barones van Harinxma thoe Slooten († 2015), nazaat van een oude familie van landadel. Na zijn studie theologie was hij achtereenvolgens predikant in Aalsum-Wetsens, Oppenhuizen-Uitwellingerga en Wolsum-Westhem. Op zijn vijftigste stopte hij als predikant met een vaste gemeente en ging hij verder met ‘de rechten van een emeritus’, wat inhield dat hij alles mocht blijven doen wat een dominee mag. Van 1970 tot 1993 was hij kamerheer van de vorstinnen Juliana en Beatrix.
Daarnaast vervulde hij een aantal breed maatschappelijke functies en begon hij halverwege de zestiger jaren met recreatieve initiatieven om in de torenhoge onderhoudskosten van Eysinga State (Huize Boschoord), Epemastate en de landerijen te voorzien.
OPVOLGER Op de vraag aan zijn vijf kinderen (Frans, Tjalling, Elske, Coralie en Clara) wie hem later op wilde volgen als eigenaar van het landgoed, was Tjalling de enige die bevestigend antwoordde. “Dat heeft mijn keuze voor een rechtenstudie zeker beïnvloed. Ik ben in ‘Top en Twel’ op de lagere school geweest en ging daarna naar het Magister Alvinus Gymnasium in Sneek. Toen ik veertien was zijn wij verhuisd naar Huize Boschoord (Eysinga State) in Sint Nicolaasga. Na het gymnasium ben ik rechten gaan studeren aan de RUG in Groningen, met als specialisatie privaatrecht.”
VAN ADEL; EEN LUST OF EEN LAST? “In mijn jeugd heb ik het eerder als een last dan als een voordeel ervaren. In de zeventiger jaren waren standsverschillen hopeloos ouderwets en mocht aangeboren onderscheid geen rol meer spelen.
“IK HEB MIJ ER NOOIT OP VOOR LATEN STAAN DAT IK VAN ADEL WAS”
Dus heb ik mij er nooit op voor laten staan dat ik van adel was. Toch besef ik verdomd goed dat het ook voordelen heeft. Ik ben geboren op een landgoed en heb kansen gehad die niet iedereen krijgt. Op school wist iedereen natuurlijk wel dat mijn vader uit een ‘ander laatje’ kwam. Adel werd meestal vereenzelvigd met deftig en rijk. Dat was in vorige eeuwen vaak wel het geval, maar dankzij een aantal maatschappelijke veranderingen was dat in mijn jeugd niet meer vanzelfsprekend. Doordat Nederland massaal overschakelde op aardgas, verdampten de inkomsten van houtkap van ons productiebos. Daarnaast waren de pachtinkomsten van de verpachte boerderijen (dankzij belastinghervormingen) en het inkomen van een predikant niet toereikend om de kosten van levensonderhoud en onderhoud van het landgoed te dekken. Vandaar ook dat mijn vader al in 1960 met recreatieve initiatieven is begonnen, zoals een recreatieboerderij en Camping Blaauw.”
‘JE HEBT JE LATEN BELAZEREN’ “Maar mijn vader was een ‘man van God’ en geen zakenman; hij was te lief, geloofde in het goede van de mens en vergat daarbij dat er op deze aardkloot de nodige ‘Judassen’ rondlopen. Daardoor is hem regelmatig ‘een oor aangenaaid’ door allerlei enthousiastelingen die wel zaken wilden doen, maar als het misging mocht ‘de jonker betalen’. De belangrijkste les die ik daaruit heb getrokken is dat je zelf verantwoordelijk bent voor je daden en je dus nooit mag zeggen ‘Ik ben belazerd’. Neen, je hebt je láten belazeren. Mijn vader had veel geïnvesteerd in diverse recreatieve projecten, die welswaar omzet genereerden, maar geen winst. In economische termen noemen ze dat ‘lekkage’. Daar kwam bij dat de rente in die periode belachelijk hoog was. Er was inmiddels wel zoveel ‘weggelekt’ dat we praktisch gezien weer zo’n beetje opnieuw moesten beginnen toen ik klaar was met mijn studie.”
NUMMER 08 • 2021
GROOTSNEEK.NL
15
De strijd tussen angst en hebzucht
BOER, PROJECTONTWIKKELAAR, RENTMEESTER “In januari 1980 rondde ik mijn rechtenstudie af waarna ‘het Friese’ mijn uitvalsbasis werd. Tijdens mijn studie was ik al op bescheiden schaal begonnen met de opzet van een boerenbedrijf. In die jaren had mijn vader het geluk dat er een paar boerderijen vrij kwamen van pacht, zodat hij een eerste aanzet kon maken met zijn plan voor een golfbaan op die landerijen. Ik ben in een van die boerderijen met 60 ha. landbouwgrond op een uitgebreidere schaal verdergegaan met mijn boerenactiviteiten. Ik heb in die eerste tien jaar zeker 1000 uren per jaar op de tractor gezeten. Ik werd boer, verbouwde mais. In die eerste jaren heb ik alles tegelijk gedaan, het boerenbedrijf, de recreatietak, het beheer van het landgoed Eysinga State en Epemastate in IJsbrechtum en het stapje voor stapje opbouwen van mijn rentmeesters kantoor. Friesland heeft veel stichtingen en kerken die agrarisch vastgoed zoals boerderijen en landerijen bezitten, maar te weinig capaciteit of kennis om dat bezit te laten renderen.” Met een bulderende lach voegt hij eraan toe: “Een aantal oudere rentmeesters heb ik in de eerste paar jaren overladen met kerstgeschenken, zodat ik, toen deze mensen met pensioen gingen, een paar mooie praktijken heb kunnen overnemen en uiteindelijk een prachtig rentmeesters kantoor op heb kunnen bouwen.”
GOLFBAAN SINT NICOLAASGA CRUCIAAL
Jonkeer mr. T.A.J. van Eysinga Roepnaam: Tjalling Beroep: Gepensioneerd rentmeester en jurist Geboortedatum: 6 december 1953 Opleidingen: Gymnasium-B en Rijksuniversiteit Groningen, studie Rechtsgeleerdheid richting Privaatrecht. Veel cursussen op specialistisch gebied. Werkzaamheden: Sinds 1980: Rentmeester belast met vermogensbeheer van particulieren en instellingen. Juridisch advieswerk, met name pacht- en melkquotaproblematiek. Beheer van Landgoed Eysinga State en Epema State. Gehuwd met: Anneke van Eysinga-de Bruijn. Vier kinderen uit zijn eerste huwelijk. Sinds 1 januari 2021 is Tjalling met pensioen.
“Cruciaal in de wederopbouw van het landgoed was de gemeentelijke instemming in 1986 met de aanleg van een golfbaan op ons terrein. Vanaf dat moment begon financieel ‘de zon voor ons te schijnen’. In 1990 werd de golfbaan in Sint Nicolaasga geopend. Er werd een golfhotel naast gebouwd, vakantiebungalows gingen als de spreekwoordelijke ‘warme broodjes’ over de toonbank en de camping kreeg een upgrade. Die kavels hebben ons geen windeieren gelegd. Daarmee kon ik mijn ouders financieel uit de brand helpen en Epemastate overnemen van mijn moeder. In 2006 is het rentmeesters kantoor op de bovenste verdieping van de State in IJsbrechtum gevestigd, zodat
de huurpenningen daarvan, samen met de verhuur van de onderste verdieping aan Hotel van der Valk ervoor zorgden dat Epemastate rendabel werd. Op een vergelijkbare manier is Huize Boschoord rendabel gemaakt. Anneke kwam op het lumineuze idee voor een luxe B&B met acht kamers voor onder andere miniconferenties. Het voormalige ouderlijke huis is met eerbied voor de historie volledig gerestaureerd en in 2019 als B&B heropend. Dat was niet mogelijk geweest zonder de inkomsten uit de recreatie. Je kunt dus wel zeggen dat de recreatie ons ‘boven Jan’ heeft geholpen. In de loop der jaren echter is de recreatietak afgebouwd en doe ik daar, op een enkel project na, niets meer in.”
VERANTWOORDELIJKHEID “Wat heel diepgeworteld, van generatie op generatie, in onze opvoeding zit gebakken is de verantwoordelijkheid om in stand te houden wat er is. Om je geboortegrond over te dragen aan toekomstige generaties. Mijn vader had alle bezittingen kunnen verkopen. Dan had hij een goed gevulde bankrekening gehad, maar ondanks een ‘lege schatkist’ wilde hij dat tegen geen prijs. Dat bezit moest bewaard blijven voor het nageslacht. Precies zo sta ik erin. Ik denk dat mensen met een adellijke komaf door opvoeding en tradities een ingebouwd kompas hebben wat hen een duidelijk doel geeft. Door diverse herstructureringen in de afgelopen jaren is het landgoed nu renderend. Daar heb ik enorm veel plezier in gehad. Natuurlijk ben ik er zelf ook beter van geworden, maar veel belangrijker is dat mijn kinderen een solide basis hebben om te zijner tijd hun rol daarin te spelen.”
KERNWAARDEN IN HET LEVEN VOOR JOU? “Jezelf niet belangrijker vinden dan je buurman, in stand houden van de familiebezittingen voor de volgende generatie, dankbaarheid voor de kansen die je hebt gekregen, rekening houden met je medemens, oprechte vriendelijkheid, geen poeha en prots, hard werken, maar veel lachen en genieten van het leven.” Waarvan akte.
Is daar niets aan te doen?
Herkent u dit gevoel, dan moet u de vraag stellen: ‘Ben ik wel een belegger, of ben ik een speculant? Beleggen is als gras zien groeien. Het is niet spannend en is iets voor de lange termijn. Veel beleggers gedragen zich als speculant. Speculeren is ook veel spannender dan beleggen. Een aandeel op de bodem kopen en met een beetje winst snel van de hand doen is veel leuker dan de lange termijn. De kans dat dit keer op keer lukt is bijzonder klein. Niet voor niets waarschuwt de consumentenbond dat 90% van de speculanten geld verliest op de beurs. De meeste speculanten willen vooral tips horen. Ze laten zich leiden door de emoties van angst en hebzucht en dat is meestal geen goede raadgever. Mijn tip aan deze speculanten: neem op tijd uw verlies. Bijna alle speculanten kunnen snel winst nemen. Verlies erkennen is veel lastiger, maar juist dit voorkomt erger. Te vaak hoor ik speculanten zeggen: ‘Als ik 5% winst heb, verkoop ik gelijk’. Mijn vraag is dan altijd: ‘Wat doet u bij 5% verlies?’ Tot slot mijn belangrijkste tip: wees een belegger en geen speculant. Heeft u geen tijd om eigen onderzoek te doen, besteed dit dan uit aan een professionele vermogensbeheerder.
Johan IJsbrandij, DSI beleggingsspecialist Fier Vermogensbeheer
COLUMN
“SAMEN MET MIJN VROUW ANNEKE GENIETEN VAN EEN GLAS WIJN BIJ ONZE ZWEMVIJVER. DAAR WORD IK GELUKKIG VAN.”
Veel beleggers herkennen deze tweestrijd. Plat gezegd wil niemand de boot missen als koersen stijgen, maar beleggers kunnen lastig accepteren dat koersen ook kunnen dalen. Helaas bewegen beurzen niet altijd in een lijn omhoog en maken beleggers regelmatig beslissingen op basis van emoties.
www.fiervermogensbeheer.nl
Verhuizen is het einde van een fase. En het begin van een nieuwe. Daarom wilt u dat dat op rolletjes verloopt. Dat kan met Hoekstra, Erkende Verhuizers® uit Sneek. Met verhuizers die niet alleen zorgvuldig inpakken en uitpakken. Maar ook doorpakken. Zo zijn uw verhuizing én uw spullen letterlijk in goede handen
Verhuizen zonder zorgen. Hoe? Hoekstra. hoekstrasneek.nl/verhuizingen (of scan de QR-code)
TURFDYK 10 A - GAASTMEER
LANGAERDERDYK 11 - SCHARNEGOUTUM
MARDERLEANE 31 - RIJS
VRAAGPRIJS: € 449.500 K.K.
VRAAGPRIJS: € 369.500 K.K.
VRAAGPRIJS: € 699.500 K.K.
HUIS
VERKOPEN? BEPAALT WAT JE BETAALT
Bij Makelaardij Friesland heb je een hoop te kiezen. We hanteren namelijk verschillende beloningsvormen. Naar welke gaat jouw voorkeur uit? Misschien heb je voorkeur voor bijvoorbeeld de ‘reguliere’ courtage, waarbij je ons een bepaald percentage van de koopprijs betaalt. Wil je liever van tevoren weten wat de kosten zijn? Kies dan voor een vast tarief.
SLUFTER 12 - SNEEK
WIELDYK 10 - MIRNS
VRAAGPRIJS: € 499.500 K.K. VERKOCHT ONDER VOORBEHOUD
VRAAGPRIJS: € 3.300.000 K.K.
Kantoor Leeuwarden:
Kantoor Drachten:
058 244 91 00
0512 36 80 36
Kantoor Heerenveen:
Kantoor Sneek:
0513 23 21 80
0515 76 80 08
Of kies voor een resultaatafhankelijke courtage. Verkopen wij jouw huis boven de vraagprijs? Dan betaal je ons een percentage over het verschil tussen vraagprijs en uiteindelijke koopsom. Welke vorm van beloning je ook kiest, onze tarieven zijn altijd op basis van ‘geen verkoop, geen kosten’. Geen resultaat betekent dus geen kosten voor jou,100% no cure, no pay!
JIJ.FRL
sneek
GROOTSNEEK.NL
17
TEKST WIM WALDA // FOTO’S DOUWE BIJLSMA
BRANDEND CONTENT
“AFSLANKEN VIA EEN APPARAAT GAAT DUBBELOP” BERBER KÖNNING VAN EASYSLIM.NU
Ultrasound, elektrostimulatie, pads, massagetafel, op de klant afgestemde programma’s, spierstimulatie en vetverwijdering. We hebben het over de afslankstudio’s van Easyslim.nu, een snelgroeiende franchiseorganisatie met landelijk al 45 vestigingen, waarvan vijf in Friesland. Berber Könning, 32 jaar, geboren in Bant, woonachtig op een melkveebedrijf in Rutten met haar partner Pieter de Jong en hun vier kinderen, is oprichter van vijf Easyslim.nu vestigingen in Friesland en eigenaar van de studio’s in Lemmer, Heerenveen, Sneek en Drachten. Wie is Berber Könning, wat is haar ‘drive’ en vooral, wat houdt het afslanken via een apparaat in?
door het uithoudingsvermogen toeneemt, de huid strakker wordt en de fysieke fitheid verbetert. Er wordt voor iedere klant een programma op maat gemaakt, desgewenst compleet met voedingsadviezen. Samenvattend: vet maakt plaats voor spieren, die op hun beurt zelf ook weer vet verbranden. Het gaat dus dubbelop. Het eerdergenoemde op maat gemaakte programma wordt samengesteld op basis van een intakegesprek, waarin besproken wordt wat de klant wil bereiken. Wij spelen daarin een begeleidende en adviserende rol. Tenslotte moet het te bereiken doel wel realistisch zijn. We beschouwen onszelf een klein beetje als de spreekwoordelijke stok achter de deur en willen onze klanten helpen om hun doel te halen.”
RESULTATEN “De resultaten hangen af van de gesteldheid, het doel en de motivatie van de klant. Gemiddeld raakt een klant bij Easyslim een halve kilo per week kwijt en dat betekent bij een kuur van tien behandelingen één à twee kledingmaten. Opvallend is dat 40% van onze klanten man is. Daarnaast zien we klanten met diabetes type 2, veroorzaakt door onder andere overgewicht, te weinig lichaamsbeweging, ouderdom, ongezond eten, roken of erfelijkheid, die na een kuur weer de normale bloedsuikerspiegel hebben en dus bevrijd zijn van hun diabetes. Verder mensen met lichamelijke klachten als reuma, fibromyalgie (chronische pijn, vermoeidheid, stijfheid), of andere spier gerelateerde klachten.
BERBER KÖNNING SPORTFANAAT Berber Könning is de middelste van de drie meiden Könning. Van jongs af aan was het bij haar sport wat de klok sloeg; als peuter in de gymnastiekzaal, op latere leeftijd als turnster en daarnaast verschillende andere sporten. Niet verwonderlijk dat ze na de vmbo in Emmeloord koos voor het CIOS, waar ze naast haar diploma het certificaat haalde om les te mogen geven aan verenigingen en scholen. Deed als aanvulling op het CIOS een opleiding sportmassage en maakte de stap naar de Academie voor Lichamelijke Opvoeding. “Daar ben ik na anderhalf jaar mee gestopt,” blikt ze terug, “omdat het eigenlijk meer van hetzelfde was en daardoor mijn motivatie wegebde.” Via de kinderopvang en een functie in de financiële sector, waar haar spannendste uitje de dagelijkse gang naar de brievenbus was en waar ze dus diepongelukkig was, kwam ze in aanraking met Easyslim.nu
AFVALLEN MET EEN APPARAAT Ze vertelt: “Karin Hut, de oprichtster, en haar man Jaap waren kennissen van ons en zijn inmiddels goede vrienden. Jaap vertelde aan Pieter een enthousiast verhaal over
Berber Könning: “Gemiddeld raakt een klant bij Easyslim een halve kilo per week kwijt en dat betekent bij een kuur van tien behandelingen één à twee kledingmaten.
de plannen van Karin om een eigen bedrijf te beginnen: ‘afslanken met een apparaat’. ‘Misschien ook wat voor Berber’. Ik stond daar in eerste instantie sceptisch tegenover, vooral met mijn bewegingsachtergrond, maar toch was ik aan de andere kant ook wel nieuwsgierig. Net zoals vrijwel alle klanten bij ons binnenkomen, namelijk met een kennismakingsbehandeling, heb ik dat in Almere ook ondergaan. Domweg om mijn nieuwsgierigheid te bevredigen. Na drie zwangerschappen en weinig sporten waren een paar kilo minder en een wat strakker lichaam bovendien geen overbodige luxe. Eigenlijk was ik
daar na de uitleg van Karin over de werking van het apparaat, de techniek die daarbij wordt gebruikt en haar persoonlijke ervaring al ‘om’. Het is een Zwitserse uitvinding en bestaat al vrij lang.” Om een lang verhaal kort te maken: ze begon als eerste franchisenemer in 2015 met een Easyslim.nu vestiging in Lemmer. “Ik dacht rustig aan te kunnen beginnen met twee à drie dagen per week,” vertelt ze glimlachend, “maar na twee maanden zat ik zes dagen per week volgeboekt.” Zodat ze ook een Easyslim in Heerenveen opende en later nog drie in respectievelijk Drachten, Leeuwarden en Sneek.
ULTRASOUND EN ELEKTROSTIMULATIE Nog even terug naar de behandeling. “Toen ik daar in Almere op het massage-bed lag, had ik echt het gevoel dat mijn lichaam een intensieve training onderging. De behandeling duurde 40 minuten. Het apparaat dat wordt gebruikt bestaat uit een comfortabel bed en een bedieningsunit waaraan zestien platen (pads) zijn verbonden. De pads worden onder de banden om het lichaam geplaatst op plaatsen waar de klant graag wat centimeters kwijt wil. Waarna ze stuk voor stuk via het dashboard worden ingesteld voor iedere klant persoonlijk. Het apparaat werkt met ultrasound, voor mensen onhoorbare geluidsgolven die trillingen veroorzaken, waardoor er in de randen van de vetcellen een gaatje ontstaat en deze leegdruppelen. Het vet wordt via de natuurlijke weg afgevoerd. Door daarnaast gebruik te maken van elektrostimulatie, worden de spieren getraind waar-
Waar ik over vijf jaar sta? Ik zie wel wat er op mijn pad komt. Voor nu focus ik op Easyslim.nu en neem ik niet te veel hooi op mijn vork. Ik vind de afwisseling van mijn werk en het bedrijf thuis heel fijn. Ik heb ook een gezin van vier opgroeiende kinderen en die hebben een moeder nodig.”
sneek
18
OFFINGAWIER IS GEEN BUITE Als je voor het eerst in je leven in Offingawier komt, denk je dat het een buitenwijk van Sneek is. Zo dicht ligt Offingawier bij Sneek, dat zich dankzij de Houkepoort nog veel dichterbij nestelde. Offingawier heeft echter geen wijkelementen. Want Offingawier is een volwassen dorp.
D
Dan moet wel onmiddellijk gezegd worden, dat een paar sterke traditionele dorpselementen in Offingawier ontbreken. Zoals een kroeg, school en rondweg. Aan de andere kant maken een dorpshuis, een kerk en een dorpskrant dat de Offingawiersters zich wel een eenheid voelen.
“BELUTSEN”
“Belutsen.” Dat zegt Plaatselijk Belang-voorzitter Berendt Boschma. Met één kanttekening. “Je ha hjir ek minsken dy’t hjir komme te wenjen en har nearne mei bemoeie.” Dat laat de mienskip zo. Immers uit een onderzoekje wat ze zelf deden komt de grootste groep Offingawiersters uit de leeftijdsklasse van 50 tot 65 jaar. “Ja, Offenwier is in griis doarp.” Grijs, maar wél leefbaar! Het is heel handig dat alle elementen daarvoor vlakbij in Sneek wel aanwezig zijn. Offingawier hoeft geen winkel of sportvelden. Wel woningen? Boschma aarzelt een beetje. Moet dan toegeven dat het geen huizen hoeft voor de eigen jongeren, zoals de meeste dorpen. “Wit je, we ha hjir al jierren gjin bern mear dy’t mei Sint Maarten by de doarren lâns geane...” Zoveel jongeren wonen er dus niet in het grijze dorp. Veel mensen kopen er een huis om er tot hun einde in te wonen. Er mogen best
huizen bijkomen, maar het ‘ferlet’ er aan komt niet uit de eigen mienskip.
GROTER GEBIED Er wonen in het dorp Offingawier ongeveer 175 mensen. En al woont Boschma in een huis net buiten het plaatsnaambordje, hij hoort er wel bij. Het gebied wat postaal onder de naam Offingawier valt is echter veel groter. Van al die boerderijen in de ruime groene weiden tot aan het paviljoen op het Starteiland in het Sneekermeer. Bij De Potten zijn veel recreatiehuizen en voorzieningen gebouwd. Toch horen de gebruikers daarvan niet echt bij de mienskip Offingawier. Zij hebben geen boodschap aan wel of geen leefbaarheid van Offingawier. “Foar it oare, wy komme ek net op de wetterskibaan…”
“IN DEI WOLLE DE MINSKEN NOCH WOL IN PUTSJE DWAAN, NET STRUKTUREEL”
psychotherapie en psychiatrie relatie- en gezinstherapie psychosociale therapie mental coaching (top)sporters
Berendt Boschma, Plaatselijk Belang: “We ha hjir al jierren gjin bern mear dy’t mei Sint Maarten by de doarren lâns geane...”
FIIFGEA Toen in de dertiende eeuw het woord waterskiën nog moest worden uitgevonden lag Offingawier al lekker op een terp. Het werkte heel goed samen met de mienskipkes die er waren in Gau, Goënga, Loënga en Scharnegoutum. De Snitser Fiifgea noemden ze het dorpenvijftal;
de enige en dus hoofdweg door Offingawier heet de Fiifgeawei. Offingawier werd een lintdorp omdat er in eerste instantie twee kerntjes waren, waarvan de inwoners naar elkaar toe bouwden. Natuurlijk werd het dorp groot gehouden door de boeren die er in de omtrek
Praktijk Bogaard Van Giffenstraat 6 8601 EX Sneek Tel. 0515 418515
www.praktijkbogaard.nl • www.relatietherapie.frl
Pieter-Jan en Esther Bogaard
NUMMER 08 • 2021
19
TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S JOHAN BROUWER
GROOTSNEEK.NL
TEKST EELKE LOK // FOTO'S LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
NWIJK VAN SNEEK “OER DAT FERKEAR BINNE WE IT ALLEGEAR HIELENDAL IENS!” wordt binnen een deel van de oude kerkbanken verwijderd, dan is er ruimte voor multifunctionele activiteiten.
in dat grote gebied woonden en werkten. Boer Offinga, die op een kleine terp (een wier) woonde en werkte, heeft zijn naam aan het dorp gegeven. Nu zijn er nog een paar van die heerlijke dorpsboerderijen, waarvan de bewoners ook nog steeds meedoen aan de leefbaarheid.
KERK Een belangrijk punt daarvoor is ook altijd de kerk. Die stamt uit 1335. Nu hebben ze in de negentiende eeuw er wat moderne muren omheen gezet. Daardoor lijkt hij niet zo oud, maar het is wel degelijk een monument. Van de PKN overgenomen door het dorp, opgeknapt aan de buitenkant. De komende jaren
Er zijn nu al begrafenissen vanuit de kerk. Dan wordt, en dat geeft Boschma een prachtig gevoel, soms de Fiifgeawei even afgesloten om de stoet van en naar de kerk te kunnen leiden. Dat moet want er is geen ruimte, maar iedereen vindt dat acceptabel. Na de begrafenis kun je koffie drinken in het naastgelegen dorpshuis De Wier. Dat is al in 1883 gebouwd. Niet als dorpshuis, maar als school. Dat heeft overigens maar vier jaar geduurd, toen kregen de kinderen onderwijs in Gau en werd de school een woning van de koster van de kerk. In 1995 was de koster waarschijnlijk niet meer nodig. Althans: zijn huis werd het dorpshuis.
VRIJWILLIGERS Vrijwilligers moeten dat dorpshuis runnen. En onderhouden. “In dei wolle de minsken noch wol in putsje dwaan,
net struktureel.” Zo zal binnenkort het houtwerk van het dorpshuis worden opgeknapt. Het stekwerk bij de kerk werd verbeterd door een combinatie van vrijwillige en professionele krachten. Renovatie van de walbeschoeiing langs het vlak naast de kerk gelegen watertje kunnen ze ook niet zelf doen. Het geld dat nodig is voor dit soort zaken komt uit het gemeentelijke ondernemersfonds. De bevolking praat mee over welke leuke dingen er gebeuren. Het onderhoud vinden de Offingawiersters leuk. Speelwerktuigen rond de in het midden van het dorp liggende grote vijver misschien ook wel, maar ze zetten er vraagtekens bij want die moeten óók onderhouden worden. Bovendien slingeren 55-plussers niet vaak aan rekstokjes. Wat Boschma wel aardig zou vinden, is dat er een aantal informatieborden langs de weg zouden komen te staan waarop de wandelaars en fietsers wat van de historie van Fiifgea meekrijgen.
GEZELLIG De Wier wordt overigens niet daverend veel gebruikt. Damclub ‘De eerste zet’ is aan de laatste zet begonnen; er wordt ook niet meer geklaverjast. “Ach, we ha al soksoarte dingen yn Snits wol by de hân, dan bin we wol wer in bûtenwyk.” Er zijn nog wel inwoners die hun feestelijke dagen in De Wier vieren. Eenmalige dingen gedijen daar goed. Er zijn in Offingawier drie buurten, die houden eens per jaar een gezellige avond. Gezellig onder elkaar, het credo voor Offingawier. Ze
schrijven het allemaal ‘op en uit’ in de dorpskrant Wier Nijs, die al twintig jaar eens per twee maanden verschijnt.
FIIFGEAWEI Offingawier heeft ook overleg met de gemeente. Dat gaat over de weg, de Fiifgeawei. Er was daar altijd teveel verkeer, wat culmineerde als er in de Sneekweek druk verkeer was tussen Sneek en het Starteiland en recreatiegebied De Potten. Bovendien is de Fiifgeawei het vervolg van de Bûtlânswei. Een zestig kilometer ruilverkavelingsweggetje tussen Irnsum en Sneek. Het werd zelfs een aantal jaren in het midden afgesloten tegen doorgaand verkeer. Maar omdat de zuidwesthoek onder Sneek naar Grou en nog verder wil (en andersom) én omdat de weg Sneek-Leeuwarden steeds meer hindernissen krijgt is de Bûtlânswei weer zeer druk geworden. Plaatselijk Belang is in druk en goed overleg met de gemeente om te komen tot een goede oplossing. Dat is best een moeilijk verhaal. Dat varieert van het stukje weg Sneek-Offingawier afsluiten en het verkeer een andere route te laten rijden tot aan een nieuwe rondweg door de agrarische wereld. Mocht uit dit verhaal overigens een beetje blijken dat Offingawier een (grijs) dorp van op zichzelf staande mensen is, luister dan nog even naar Plaatselijk Belang-voorzitter Berendt Boschma: “Oer dat ferkear binne we it allegear hielendal iens!”
Wat doe jij met de overwaarde van jouw woning?
Jeltsje Posthuma 06-18 25 44 13
Jitske Dijkstra 06-33 59 54 59
Je kunt de overwaarde voor verschillende doelen gebruiken. Voor een verbouwing, een schenking of bijvoorbeeld een mooie reis. Kom bij ons langs voor een kop koffie en dan vertellen we je meer over de mogelijkheden. Oant Sjen!
Jitske & Jeltsje adviseren u graag! Hegedyk 1 Sneek // Snekerweg 3 Bolsward
M
20
NUMMER 08 • 2021 TEKST EELKE LOK // BEELD YVONNE VAN DRIEL - A3 IMPRESSIES
BRANDED CONTENT
IEDEREEN MAAKT ZELF DE KEUZE, MAAR:
GLASVEZEL KOMT ER AAN
Tijdens de Olympische Spelen was er voor de luisteraars naar nieuws- en sportzender Radio 1 gelegenheid tot het stellen van vragen. Eén vraag die binnenkwam was: ‘Normaal hebben we op Radio 1 steeds allemaal slechte verbindingen. Daar deugt eigenlijk helemaal niets van, er zijn altijd onderbrekingen. Of vertragingen tussen vraag en antwoord. Maar de verslaggevers van de OS zijn allemaal zonder uitzondering uitstekend te horen, geen enkel probleem. Waar ligt dat aan?’ Antwoord: glasvezel. Glasvezel in Japan. Glasvezel in Hilversum. Snel. Massaal. Onbeperkt. Alles kan. Dat is, zei de antwoord gevende technicus, nu eenmaal de geweldige kracht van glasvezel. En die kracht is er straks voor de mienskip. SNEL EN MASSAAL Iedere inwoner van Súdwest-Fryslân kan straks met diezelfde snelheid en massaliteit aan de slag op internet en de televisie. Dat kan dankzij de eerste initiatieven die DFMopGlas (De Fryske Mienskip-op Glas) heeft genomen. Die coöperatie heeft in goed overleg besloten hun bedrijf over te dragen aan DELTA Fiber Netwerk. “Belangrijk is,” zegt initiator Jaap Bosma uit Terkaple, “dat we als burgerinitiatief betrokken blijven en meedenken om de regio zo snel mogelijk aan te sluiten op het glasvezelnetwerk van DELTA.” Dat is een groot landelijk bedrijf, dat kortgeleden nog eens 2 miljard liet investeren door banken voor het maken van glasvezelverbindingen in het buitengebied in Nederland. In Zeeland en Zuidholland zijn ze al een eind op weg, Fryslân, een provincie met veel buitengebied, is het volgende punt. De rol van DFMopGlas als coöperatie en mede-eigenaar van het netwerk komt dus te vervallen. De bestuurders daarvan, die dat werk jaren aaneen als vrijwilliger hebben gedaan, blijven belangenbehartiger van alle inwoners met een aansluiting op het glasvezelnetwerk van DELTA.
GRATIS Na de overdracht kregen of krijgen de betrokken inwoners en klanten een persoonlijke brief met voor hen specifieke informatie. Die is best leuk: alle inwoners van de dorpen in Súdwest-Fryslân krijgen net als die in de gemeentes De Fryske Marren en Ooststellingwerf een aansluiting op glasvezelnetwerk, zonder dat ze, zoals eerst de bedoeling was, er een eigen bijdrage van 250 euro voor hoeven te betalen.
Gratis. Die regeling geldt ook voor degenen die al een abonnement hadden afgesloten. Iedereen heeft de mannen druk aan het werk kunnen zien. Workum bijvoorbeeld is al helemaal aangelegd, bij de aanleg langs de grotere wegen naar alle dorpen. Daar moeten ze aan de huizen worden gekoppeld, als men dat wenst. En dat is een heel werk. Behalve Sneek, Bolsward en Makkum zijn verder alle plaatsen er zeker van dat de inwoners kunnen genieten van glasvezel. Nog een keer, het hoeft niet. Alle verbindingen in Fryslân waren in handen van providers KPN of
Glasvezelcampagne in dorpen Binnenkort start DELTA de glasvezelcampagne in Oppenhuizen/Uitwellingerga, Stavoren, Hindeloopen en in Scharnegoutum, Wommels en Witmarsum. Dat doet DELTA in samenwerking met de verenigingen van plaatselijk belang. Bedoeling is dat in de eerste aanleg van glasvezel zoveel mogelijk inwoners de gelegenheid geboden wordt om mee te kunnen doen.
Ziggo. Die echter in eerste instantie weinig belangstelling hadden voor het ‘platteland’. Natuurlijk omdat grotere bevolkingscentra veel lagere investeringen per klant vragen. Provincie en gemeentes hebben gezorgd dat er ruimte werd gegeven om te werken aan dat buitengebied.
POSITIEF SPEERPUNT Workum is een beetje het positieve speerpunt geworden, want daar heeft de vereniging van plaatselijk belang ‘de handschoen opgepakt’. En dat slaat bij collega-plaatselijke belangen ook weer aan. Zij zorgen en zorgden ervoor dat mensen goed geïnformeerd worden en werden. Vergelijkbaar wat de overheid eertijds deed met water, elektriciteit of gas. Dat kon ook. Niemand zou er meer zonder kunnen. Overigens was het ‘gedrag’ van de
nen zelf uitzoeken wat ze precies willen. Dat geldt niet alleen voor de mogelijkheden op internet, want die worden met glasvezel sowieso oneindig. Maar ook op het gebied van televisieaansluitingen, meer zenders meer eigen keuze, niet alles opgesplitst in grote keuzepakketten zoals bij de meeste providers, zoals KPN of Ziggo, het geval is. Alle zenders zijn dus ook via de glasvezel providers te verkrijgen, alleen is dan alles sneller.
plaatselijke belangen in de gemeente wel wat verschillend: hier en daar deden ze niet mee vanwege tijdgebrek of andere prioriteiten. DELTA en ook DFM willen graag toch via die plaatselijke belangen of andere organisaties in de dorpen werken, vanwege hun lokale bekendheid en omdat klanten zich beter thuis voelen bij die ‘eigen’ organisaties. In alle eerlijkheid natuurlijk ook omdat er daardoor meer klanten voor directe aansluiting op het glasvezelnet zullen kiezen. Mooi is wel dat belangen of organisaties daarmee geld kunnen verdienen.
Op heel veel plaatsen staat het hokje van het glasvezelnetwerk al klaar, omdat alles al aangelegd is. Nu gaan de werkers naar de individuele huizen toe. Als je glasvezel wilt hebben, zou het goed zijn dat nu te doen, want na die eerste aanleg is het natuurlijk lang zo gemakkelijk en goedkoop niet meer.
LEEFBAARHEID
“En,” zegt Jaap Bosma, “de leefbaarheid in de dorpen gaat echt omhoog als die glasvezel er eenmaal ligt en de inwoners merken wat ze daar allemaal meer mee kunnen doen in de nieuwe digitale wereld.”
DELTA legt overal glasvezel aan. Als een inwoner van Súdwest-Fryslân een glasvezelaansluiting wil, dan heeft DELTA een groot aantal providers ter beschikking. Klanten kun-
Ook als je zelf geen glasvezel wilt hebben, zou het misschien wel verstandig zijn aan die eerste aanleg mee te doen, want je eigen huis wordt meer waard, als je het later wilt verkopen met glasvezel.
sneek
GROOTSNEEK.NL
21
TEKST EN BEELD ZORGBELANG-FRYSLAN.NL
BRANDEND CONTENT
ZORG VERBETEREN
MET DE VERHALEN VAN MENSEN Sinds afgelopen voorjaar verzamelt, onderzoekt en analyseert Zorgbelang Fryslân verhalen van mensen tijdens de coronapandemie. Met als doel om lessen te trekken voor de toekomst. Mensen met een chronische of psychische aandoening kunnen hun verhaal anoniem delen via de website. Ook kunnen mantelzorgers het verhaal van hun naaste vertellen. Zorgbelangdirecteur Esther de Vrij en oud-hoogleraar volksgezondheid Guus Schrijvers, drijvende krachten achter ‘Patiënten spreken zich uit’, vertellen over hun bevindingen tot nu toe. VAN VERHAAL NAAR ZORGBELEID
Toen de coronapandemie in maart 2020 uitbrak, stond de telefoon bij Zorgbelang Fryslân roodgloeiend. Esther: “Mantelzorg die plotseling wegviel, verpleegafdelingen die in quarantaine moesten, mensen die met eenzaamheid kampten. Mensen zaten vol vragen en wilden hun verhaal kwijt.”
Hoe zet je de stap van verzamelde verhalen naar een beter zorgbeleid? Guus: “Met ons wetenschapsteam analyseren we de verhalen en brengen we knelpunten in kaart. Van daaruit maken we de vertaalslag naar concreet beleid. Daarvoor organiseren we gespreksgroepen waarvoor we professionals én de mensen die het aangaat uitnodigen. De beleidsvoorstellen en adviezen presenteren we in een witboek.”
Het toeval wilde dat Zorgbelang Fryslân net op het punt stond om een project te starten om de verhalen van patiënten in te zetten voor betere zorg. Esther: “We zeiden tegen elkaar: dit is nu actueel, waarom haken we met ons onderzoek niet in op de pandemie?” Doel is het verbeteren van de zorg tijdens een pandemie, voor nu en in de toekomst. Guus: ”Want corona is nog niet weg. Natuurlijk zijn er de vaccins, maar we krijgen te maken met nieuwe varianten, straks misschien met nieuwe lock downs. Hoe gaan we daarmee om?”
DE STILLE KENNIS VAN PATIËNTEN Zorgbelang wil gebruikmaken van de ervaringsdeskundigheid van de Friese inwoners. “Zorggebruikers en patiënten, mensen zoals jij en ik, zijn ervaringsdeskundig en beschikken over veel ‘stille kennis’ als het om de zorg gaat. We hebben toegang tot die verhalen nodig om tot betere zorg te komen”, legt Guus uit. Met een team van vier wetenschappers verzamelt hij de corona-ervaringen. Mensen met een chronische beperking of aandoening, een psychische aandoening en vijfenzestigplus-
Guus Schrijvers en Esther de Vrij
sers worden uitgenodigd hun verhaal te delen. Esther: “We hebben gekozen voor de meest kwetsbare mensen. Zij zijn hard geraakt door corona en kwamen vaak in een isolement terecht. Het is ontzettend belangrijk dat zij gehoord worden en een stem krijgen.”
werk valt weg, het uitje naar de supermarkt vervalt, en dan gaat ook je kat nog dood. Dat komt hard aan.” Er zijn ook positieve ervaringen te beluisteren. Guus: “We maken geen zwartboek. Die positieve verhalen hebben we juist nodig om de zorg beter te maken.”
‘HEB JE GEEN WIFI, DAN HEB JE PECH’
Esther: “Zo kunnen digitale middelen perspectief bieden, denk aan het contact met de fysio of met familie via Zoom en WhatsApp. Aan de andere kant zijn er ook mensen die zeggen: ‘er wordt té veel via internet bepaald, heb je geen WiFi, dan heb je pech’. Ook deze mensen hebben perspectief nodig.”
Sinds het voorjaar komen de verhalen binnen. Over uitgestelde zorg, vaccinatie-afspraken die niet doorgaan, het ongemak van mondkapjes terwijl je een bepaalde aandoening hebt. Eenzaamheid komt als thema opvallend vaak terug. Esther: “Vrijwilligers-
“Als Zorgbelang Fryslân doen we dit veel vaker”, vult Esther aan: ”Waar we naar toe willen is dat we op elk gewenst moment wisselende groepen burgers kunnen raadplegen over een zorgvraagstuk. Dat kan gaan over uiteenlopende thema’s, zoals jongerenhulpverlening, de zorg in het ziekenhuis of digitale vormen van zorgverlening. Zo willen we bereiken dat Friese inwoners ook écht invloed krijgen op de zorg.” WIL JIJ OOK MEEHELPEN OM DE ZORG TIJDENS EEN PANDEMIE TE VERBETEREN? Deel je verhaal over corona met ons via www.zorgbelang-fryslan.nl. Je kunt ons ook bellen: 085 4832 433 of mailen: info@zorgbelang-fryslan.nl Zorgbelang Fryslân zet zich in om de zorg in de provincie te verbeteren, samen met Friese zorggebruikers. Hun ervaringen met de Friese zorg staan daarbij centraal en vormen de basis voor verbeteringen.
De Uitdaging presenteert...
Boer doet leven!
Inspiratie-avond over de kansen en dilemma’s van de landbouwtransitie met o.a. Jan Terlouw
Bl� ven we de zee de baas?
Woensdag 22 september | aanvang 19:30 uur Entree: € 15,- | Theater Sneek
Klimaatcollege met Gerrit Hiemstra en Carlien Bootsma
De Nederlandse landbouw staat op een keerpunt.
Het water komt: bl�ven we de zee de baas?
Steeds meer mensen beseffen dat het echt anders moet: duurzamer, met meer aandacht voor biodiversiteit, dierenwelzijn en het landschap. De roep om een landbouw die zorgvuldig omgaat met de kwaliteit van water, bodem en lucht wordt groter. Veel boeren willen best mee in die ontwikkeling, maar zijn onderdeel van een complex systeem dat veranderen moeilijk maakt.
Nederland is beroemd om haar polders en dijken. De hele wereld kent ons als een land dat de zee al eeuwen de baas is. Maar dat was dan ook een zee die niet toenam in volume. Die situatie wordt nu stevig verstoord door opwarmend zeewater, smeltende gletsjers en ijskappen en een daardoor langzaam maar gestaag stijgende zeespiegel.
Toch zijn er ook in Friesland al pioniers die aantonen dat het kan. Vernieuwers die niet alleen voedsel produceren maar ook een aantrekkelijk landschap. Met volop kansen voor alle dieren, planten én mensen. De boer van de toekomst bestaat al! Hoe zorgen we er met elkaar voor dat die boer ook de ruimte krijgt?
Dinsdag 5 oktober | aanvang 19:45 uur Entree: € 12,50 | Theater Sneek
Hoe snel gaat de zeespiegel stijgen en wat kunnen we aan? Is wonen onder zeeniveau zoals in Friesland straks nog wel verantwoord? Is adaptatie nog een scenario en zo ja wat moeten we dan concreet doen?
Meer info & tickets: www.deuitdaging.frl | www.theatersneek.nl | info@deuitdaging.frl
22
sneek
JUDITH TRAPPENBURG UIT PINGJUM
“Het is mooi geweest; het is hier e denken aan de laatste move” Judith Trappenburg weet nog goed dat ze op woensdagmiddag 16 februari 2000 voor het eerst in Pingjum kwam. “Als je een oude trut wordt krijg je een bang hart voor alles waar je van houdt. Ik was altijd een stoere, maar nu…” Haar verhaal leest als een avonturenroman. In het gesprek met Judith Trappenburg blijkt al snel dat het boek nog lang niet uit is. Deze zeventigjarige heeft nog genoeg plannen om een paar hoofdstukken mee te vullen. “Het heeft even geduurd, maar het begint door te dringen dat het leven eindig is. Ik ben klaar hier in ons Proeflokaal. Je hebt maar één leven. En ik heb nog een hoop dingen op mijn lijstje!” Judith is een Hollandse met Fries bloed. Haar grootouders komen uit Friesland, zelf groeide ze op in Bussum. Ze noemt zichzelf ‘de kak’ van Bussum, die op latere leeftijd de man van haar dromen ontmoet. “Ik was idolaat van Hans, ondanks dat hij mijn vaste plek in de kroeg ingepikt had. Ik hing aan zijn lippen, hij was zo grappig!” Dus laat Judith hem, letterlijk, niet gaan. “Jij gaat niet naar huis, je gaat achter op de fiets bij mij!” Het mooiste? In al die 26 jaar dat het stel nu samen is hebben ze slechts elf nachten apart geslapen.
J
TEKST JANITA BARON // FOTO'S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE
Judith was een echte hippie van haar 19e tot haar 27e. Ze reisde backpackend door Europa en Amerika. Vooral in de winter was ze overal waar het warmer was dan in Nederland. Het was een mooie tijd waarin ze het backpacken, in haar eigen woorden, vervolmaakte. Die rugzak vond ze maar niets. Wat een gesjouw! Dat kan efficiënter meende Judith. Dus wikkelde ze alle basisbenodigdheden rondom een paraplu en ging zo op stap. Het blijkt al snel typisch Judith te zijn. “Ik kleed alles uit. Ik minimaliseer, haat het om meer te doen dan nodig is. Ik ben gewoon een ontzettend lui ding!” Op haar 27e keerde Judith terug naar Bussum. Ze meldde zich bij het arbeidsbureau en onderging een intelligentietest. Het advies? Ingenieur, scheikundige of kok. Toevalligerwijs had Judith vlak daarvoor een tijdje bij de Emmaüsgangers gezeten in Frankrijk. Terwijl ze wachtte op geld van haar moeder moest ze natuurlijk meewerken om haar kost en onderdak
te verdienen. “De dames daar kookten zo goed! Zelf kon ik nog geen ei koken. Ik woog op dat moment 42 kilo schoon aan de haak. Eten zei mij helemaal niets. Ik at per dag een tomaat en een ei en dronk een liter wijn.”
OPLEIDING TOT LEKKERBEK Dus toen in Bussum het beroepsadvies aan Judith werd medegedeeld dacht ze: “Ik word kok. Alles wat met discipline te maken heeft ligt mij niet. Ik had de opleiding ook echt onderschat. Maar, het was meesterlijk in Haarlem!” Judith vertelt vol liefde over haar peettante die nog les had gehad bij het beroemde Cordon Bleu in Parijs. “Zij heeft mij leren verfijnd te koken! Mijn moeder kon ook fantastisch koken, maar de gerechten van mijn tante waren écht verfijnd.” Zo groeide Judith op, ze zei niet voor niets al eerder dat ze de kak van Bussum is, met uitgebreide diners, ‘gestoffeerd’ met mooie wijnen. “Wij moesten vanaf ons zesde jaar wijn drinken aan tafel. Geen hele glazen hoor. Maar proeven moet je leren meende mijn grootvader.” Inmiddels weet Judith als geen ander dat culinair genieten echt iets is dat je moet leren. Ze vertelt honderduit over haar recente ervaring met kalfszwezerik in Zierikzee. “Je kan dat bijna nergens krijgen! Het is zo’n heerlijk ouderwets gerecht uit de jaren 70 en 80. Natuurlijk zou ik het zelf kunnen maken, maar dat is mij te veel gedoe. Nu kreeg ik in Zierikzee de kans en weet je wat ik gedaan heb? Het was zo lekker dat ik nog een portie bestelde! Ik ben een ontzettende lekkerbek!”
“Ik ben een ontzettende lekkerbek!”
“VANUIT BUSSUM LEEK PINGJUM WEL DRIE DAGEN!”
PRIVÉ CHEF
FAST FORWARD
Na de opleiding in Haarlem werkte Judith in diverse keukens waar ze het vak nog beter onder de knie kreeg. Maar vergeet niet: ‘vrouwen hoorden eigenlijk niet in de horecakeuken’. Judith heeft altijd enorm moeten vechten voor haar plek. “Op een gegeven moment was ik wel klaar met die kerels in de keuken. Ik werd altijd afgezeken en kreeg de rotklussen. Daarnaast was het ook nog eens zwaar, ontzettend slecht betaald én had ik gebroken diensten. Ik had er dus echt even genoeg van!”
Op haar 43ste duikt Judith elke dinsdagavond haar stamkroeg in Bussum in. Maar, dan zit er iemand op haar vaste plek! Ze gaat brutaal naast de man zitten en hoopt dat ze hem kan ‘verjagen’ van haar plek. Maar wat blijkt? Hij is superleuk! We vertelden het al, Judith liet Hans niet gaan en inmiddels is het stel al 26 jaren super gelukkig samen. Ze vallen nog elke avond hand in hand in slaap. “Wij zoenen altijd ’s nachts en bevestigen elke dag aan elkaar dat we van elkaar houden! Wij waren klunzen met relaties met anderen… Maar samen? Zijn wij een goed team!” Judith heeft zelfs een heftige geschiedenis achter de rug met een man met losse handjes. Ze prijst zich dan ook gelukkig dat ze Hans is tegengekomen op die bewuste dinsdagavond. “Er zijn zoveel mensen die settelen voor een liefdeloze relatie!”
Judith koos ervoor om een baan als privé chef aan te nemen voor een rijke Gooise dame. “We gingen ook samen uit eten, dan was ik een soort culinaire gezelschapsdame, heel leuk.” Acht jaar lang werkte ze daar vier dagen per week tot haar werkgeefster overleed. “Ik was toen wel even klaar met kok zijn en heb afstand genomen. Inmiddels had ik diverse spullen geërfd en vond ik veilingen en rommelmarkten interessant.” Dus dat werd een tijdlang haar bron van inkomsten.
Al snel gaat het stel samenwerken achter de bar in een kroeg in Bussum. Ze maken van het vervallen bedrijf weer een goedlopende zaak en hopen het voor een leuke prijs over te kunnen nemen van de
NUMMER 08 • 2021
GROOTSNEEK.NL
23
enorm gezellig, maar we moeten pensionkamers waar wél warm water is. We trappen die kroeg in vijf jaar tot leven en verkopen daarna de boel om alsnog naar Zeeuws-Vlaanderen te gaan’.” Daar heeft Hans wel een punt. Het gezelschap keert terug naar Pingjum om met andere ogen te kijken: hoe krijgen we dit goed?
DE HOLLANDSE KUS Langzamerhand, stapje voor stapje, verbouwen Hans en Judith het hele gebouw. Alleen één ding is in al die jaren niet veranderd: de muren vol kunst (en kitsch). De eerste avond hebben Hans en Judith, met hulp, deze muren volgehangen met alles wat er nog over was uit de periode dat Judith op rommelmarkten stond. In één nacht! Dat is de eerste stap. Op 4 augustus 2000 gaan ze feestelijk open.
“JIJ GAAT NIET NAAR HUIS, JE GAAT ACHTER OP DE FIETS BIJ MIJ!”
de zee. Wij wisten meteen, dat kunnen wij in Zeeuws-Vlaanderen niet betalen. Dus pakten we de auto in met een overlevingspakket, thermoskannen met koffie, plaids enzovoort en reden naar Pingjum. Waar ligt dat eigenlijk? We hadden geen idee.” Het gezelschap komt sneller de dijk over dan ze verwacht hadden. Dat overlevingspakket was een beetje voorbarig geweest. “Maar vanuit Bussum leek het wel drie dagen!” meent Judith met een grote glimlach. Ze stoppen bij de dijk omdat ze de beloofde zee wil zien. Maar het waait zo hard op die dag dat Judith de dijk niet over komt. “Had ik dat wel gedaan dan had ik gezien dat het een modderpoel was!”
GULDEN HALSBAND
eigenaresse. Sterker nog, het was hen beloofd dat dit zou gaan gebeuren. Maar dan slaat het noodlot toe. De eigenaresse komt plotseling te overlijden en Hans en Judith staan met lege handen…
GOED VOORBEREID OP PAD Ondertussen hebben ze hun huisje in Bussum mooi opgeknapt en goed kunnen verkopen. Van het verdiende geld willen ze naar Zeeuws-Vlaanderen vertrekken om een eigen horecazaak te openen. Maar dan komt vriend Chris langs en zegt: “Ik weet een kroeg te koop op drie kilometer van
“We kwamen hier binnen en zagen groene plastic stoelen, lichtgevend paarse Heugaveld tapijttegels, plastic pitrieten lampenkampen en bloemetjesbehang, zo pover! Het behang wapperde alle kanten op. Er hing niets aan de muren, zelfs geen gebroken spiegel of verlopen kalender. Dat zijn de twee treurigste dingen die ik kan bedenken. En in de woning was een douche met alleen koud water. Ik heb het niet over 1980 maar over het jaar 2000. Ik ben er gillend uitgerend.” Chris, Hans en Judith gaan naar Harlingen om een biertje te drinken en na te praten. “Ik kon er niet doorheen kijken. Ik kan een boel dingen mooi maken, maar dit niet. Maar Hans zei: ‘Wij gaan wonen in de
In 2004 maken Hans en Judith een flinke ommezwaai met het bedrijf. De economie is door de komst van de euro veranderd en hun droom van Zeeuws-Vlaanderen moeten ze laten varen. Het is hard werken om het hoofd boven water te houden. Ze besluiten dat ze wel wat vrolijkheid en een wending kunnen gebruiken. Dus bouwen ze een keuken en gaan, zoals ze zelf zegt, restaurantje spelen. Ook geven ze hun bedrijf een nieuwe naam: De Hollandse Kus.
WIJ ZIJN EEN GOED TEAM! De naamsverandering en ommezwaai zorgen voor nieuwe energie. De één na de ander komt aanzetten met Delfts Blauw en zo ontstaat de blauwe kamer in het Proeflokaal. Want, dat wordt de volgende verandering, ze worden ook een distilleerderij. Inmiddels heeft het energieke stel alweer ruim tien jaar een vergunning om te stoken. “Wie heeft dat nou in Nederland?” Ze ontwikkelen en maken onder andere waddenwodka met zeekraal, Trappenburg likeur van trappistenbier en de beroemde Limoncello.
FOTO BOVEN: De zelfgestookte Trappenburg likeur ONDER: Kroegtijger Barend
INDIVIDUELE COACHING PONY POWER VOOR KIDS PAARDLES Wilma Bouwmeester 06 53 26 16 95 wilma@wilqoaching.nl
“Stoken is niet moeilijk, je moet alleen heel veel geduld hebben. Ik heb dat niet, maar Hans gelukkig wel!” Helaas heeft Judith al jaren last van tinnitus, ‘een gil in haar oor’. Een aantal jaren geleden kwam ze hierachter door een artikel in De Volkskrant over een boer in Yorkshire die zelfmoord had gepleegd omdat hij gek werd van de tinnitus. “Je wilt niet gek worden, dus moest ik wat verzinnen. Ik heb altijd de radio aan en/of podcasts. Zo red ik het! En je wordt er nog wijzer van ook. Koken met de podcast. Tuinieren met een podcast, of op de fiets. Je doet wat en je leert wat, echt geweldig.”
BAREND, KROEGTIJGER IN OPLEIDING Ondertussen komt er een prachtige zilveren kat binnen gewandeld. “Dat is onze Barend, een bloedmooie zilveren Maine Coon. Als je een oude trut wordt krijg je een bang hart voor alles waar je van houdt. Ik was altijd een stoere, maar nu niet meer. Als je van iets houdt maakt het je kwetsbaar…” Dus elke avond gaat Judith met een bakje met voer en een belletje naar buiten, het Pavlov-effect, om Barend te halen. “Hij kan best gestolen of overreden worden, dus wil ik hem iedere avond binnen hebben.” En elke ochtend hangt hij met zijn poten om Judith heen bij het wakker worden. “Het is helemaal niet zo erg hoor om zo geliefd te worden!”
HET LEVEN IS EINDIG Het heeft even geduurd, maar het begint tot haar door te dringen dat het leven eindig is. “Ik wil nog een treinreis maken door Engeland. Zonder plan, met een klein koffertje en dan uitstappen waar je wil. Dan boek ik een hotel zodat ik in de lounge kan zuipen en ouwehoeren met iedereen. Dat is het plan! Daarnaast wil ik ook met de nachttrein naar Wenen én met de trein naar Berlijn. Van die dingen!” Inmiddels is Judith klaar met hun bedrijf. “Het is mooi geweest. Het is hier enorm gezellig maar we moeten denken aan de laatste move. Als je die uitstelt wordt het alleen maar moeilijker.” Judith en Hans dragen het Proeflokaal en de Distilleerderij op 1 januari 2022 over aan het jonge stel Arjan en Amy uit het dorp. Van al die jaren is Judith het best bijgebleven dat het Friese volk zulke grote schatjes zijn. “Friezen zijn lief. Ik was best geïntimideerd om in Friesland te gaan wonen. We hebben het ook best moeilijk gehad, maar ze zijn echt lief. Wij blijven dus ook in Friesland wonen. Waarschijnlijk gaat het Sneek worden. Die bui zag ik destijds niet hangen, dat ik hier zou blijven!”
WIL Qoaching
3 ETAGES VERLICHTING!
SLA JE SLAG!
ZOMEROPRUIMING
Met kortingen tot wel 50%
Elke dag een mooie dag bij Kinderwoud! • dagopvang • buitenschoolse opvang • peuteropvang • gastouderopvang T 0513 - 610 825 M info@kinderwoud.nl
om plaats te maken voor de nieuwe collectie
kinderwoud.nl
Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl
Uw zonnepanelen specialist! aam z r u Du rijSD p e g Scherp uwD Vertro
Roodhemsterweg 20 • IJlst T. 0515 - 415307 • www.gebr-sikma.nl • info@gebr-sikma.nl Adv. Sikma PV 260 x 94 mm.indd 1
22-01-18 15:54
Durf jij je woning (nog) niet te verkopen!? Ben je bang dat je in deze markt zelf niet een andere woning kunt vinden? Wij hebben de oplossing! Laat ons je huis verkopen en ga ondertussen, zonder risico om zonder woning te komen zitten, op zoek naar een andere woning. Met de no-risk clausule krijg jij als verkoper de tijd en is je woning pas echt verkocht als jij het zegt! Of zet je liever je woning eerst in de stille verkoop? Er is van alles mogelijk!
Tryntsje Ellen
Marije Manfred
Wij helpen je vervolgens met de zoektocht naar je nieuwe droomhuis: je bent bij ons eerder op de hoogte van nieuw aanbod, we gaan mee naar de bezichtiging, en geven advies over de waarde van de woning en een biedingsadvies; samen komen we tot de gewenste aankoop!
MAAK GEBRUIK VAN ONZE VERKOOP-AANKOOP DEAL EN ONTVANG € 1.000,- KORTING! Bel ons voor een vrijblijvend adviesgesprek. Graag tot ziens!
Geselec teerd uit ons aan bod !
0515-412345 info@makelaardij-delange.nl www.makelaardij-delange.nl WESTERSINGEL 35 • 8601 EN SNEEK TELEFOON: 0515-412345
Voor ons complete aanbod kijkt u op www.makelaardij-delange.nl WESTERSINGEL 35 • 8601 EN SNEEK TELEFOON: 0515-412345
SNEEK, KOLMEER 26
Vraagprijs: € 450.000,- k.k.
ZURICH, CASPAR DE ROBLESDIJK 48 Vraagprijs: € 200.000,- k.k.
Staat jouw woning hier ook volgende maand?
Voor ons complete aanbod kijkt u op www.makelaardij-delange.nl
Verkoop - Aankoop - Taxaties - Advies
sneek
GROOTSNEEK.NL
25
EEN BIJDRAGE VAN VOS SNEEK
VOS SNEEK ACTIEF BETROKKEN
PERSONEEL IS BELANGRIJKE SCHAKEL VOOR SUCCES! De Vereniging Ondernemend Sneek (VOS) is er in de eerste plaats om de voorwaarden te scheppen waardoor ondernemers optimaal zaken kunnen doen, in Sneek en omstreken. Het behartigen van de belangen van het bedrijfsleven, stimuleren van samenwerkingen en delen van kennis, ideeën en ambities, zijn enkele speerpunten van VOS. Om te kunnen ondernemen en professioneel te kunnen groeien, is het juiste personeel een onmisbare schakel.
Daarom is VOS actief betrokken bij het Beroepenfeest van ZWF On Stage op 2 november, en is de ondernemersvereniging graag intermediair tussen bedrijven en het beroepsonderwijs om actuele stageplekken in te vullen.
Het is belangrijk om kundige en gemotiveerde medewerkers in te kunnen zetten. Omgekeerd is het voor jongeren van belang om een leuke en leerzame opleiding in Sneek te kunnen volgen, een stage in de buurt te vinden en een bijbaantje te hebben, met een fijne baan in gemeente SúdwestFryslân als resultaat. Maar ook mensen die via omscholing of re-integratie een nieuwe plek in de arbeidsmarkt zoeken moeten de ruimte krijgen.
Ook is VOS actief betrokken als sponsor bij het werkfestival Súdwest-Fryslân op 18 september. Want in Súdwest-Fryslân is het goed wonen, recreëren én werken!
Het belang van stagiairs Bij een flink aantal opleidingen is het van belang dat leerlingen via een stageplaats praktijkervaring opdoen bij bedrijven. WISSELWERKING Uiteindelijk gaat het om een win-win resultaat tussen bedrijf en stagiair. De werkgever heeft er namelijk wel degelijk een paar handen bij. Vaak is het voor het bedrijf interessant om juist een stagiair een bepaald intern of extern onderzoek te laten doen. Weliswaar zal een stagiair bij een dergelijk onderzoek de nodige begeleiding en steun van de vaste medewerkers moeten krijgen, maar daar staat tegenover dat een persoon van buiten het bedrijf een frisse objectieve kijk op de gang van zaken heeft en niet wordt gehinderd door bedrijfsblindheid of tegenstrijdige belangen.
WERKFESTIVAL SWF 2021 18 SEPTEMBER 2021
Ben je op zoek naar werk of je aan het oriënteren op een andere baan? Denk je erover na om je te laten her- of omscholen? Kom dan naar het Werkfestival Súdwest-Fryslân op 18 september 2021! VOOR WIE? Het Werkfestival is toegankelijk voor iedereen. Of je nu werkzoekende, student, geïnteresseerde, scholier, relatie of leverancier bent: je bent van harte uitgenodigd om een bezoek te brengen aan het Festivalplein! Op het Festivalplein kun je: • kennismaken met de verschillende branches van de deelnemende bedrijven in Súdwest-Fryslân. • direct in contact komen met toekomstige werkgevers, werkspecialisten, opleidingen en scholen. • een professionele profielfoto laten schieten. • je cv laten checken. • in contact komen met aanbieders van werk en opleidingen. • je laten inspireren en informeren. • en nog veel meer!
BIJBAANTJE? Ben je op zoek naar een bijbaan? Dan ben je op het Werkfestival op het juiste adres. Er zijn verschillende werkgevers vertegenwoordigd die leuke bijbanen hebben, zowel in de retail, zorg, transport, logistiek, autobranche, horeca, distributie als supermarkt. VAN WERK NAAR WERK? Nieuwsgierig naar wat er meer te doen is op de arbeidsmarkt? Of wil je altijd nog wel eens iets anders doen? Iets nieuws leren of een nieuwe werkomgeving verkennen? Dan is het nu de tijd! Er zijn banen in overvloed! Kom je oriënteren op het Werkfestival en verken de mogelijkheden.
Meer informatie op www.werkfestivalswf.nl
POSITIEF BEDRIJFSIMAGO Een bedrijf dat stageplekken beschikbaar stelt, krijgt een gunstig imago in de branche en de nodige goodwill van allerlei partijen, zoals plaatselijke overheid, klanten en pu-
bliek. Een stagiair die een fijne leerzame tijd heeft gehad zal dat nooit vergeten en zeker via mond-tot-mondreclame positieve geluiden over de onderneming verspreiden. Al met al een goede naamsbekendheid dus van de onderneming.
BEROEPENFEEST ZWF ON STAGE 2 NOVEMBER 2021
Dinsdag 2 november vindt het Beroepenfeest van ZWF On Stage weer plaats! On Stage wil voor een fysiek event gaan, maar heeft een landelijk bewezen digitale tool ontwikkeld, indien corona roet in het eten gooit. Leerlingen op het middelbaar onderwijs hebben vorig jaar heel veel externe activiteiten moeten missen. On Stage wil hen dolgraag
weer in aanraking brengen met de praktijk. Op plekken waar het echte werk plaatsvindt. Het Beroepenfeest op 2 november vindt sowieso plaats, fysiek of digitaal. De Doe Dag op donderdag 25 november wil On Stage hoe dan ook live organiseren. De RIVM-richtlijnen zijn hierbij leidend. Bedrijven die in november de vmbo-leerlingen uit onze regio een kans willen geven om hun beroep/bedrijf/sector te leren kennen en visa versa, kunnen zich voor On Stage aanmelden via www.zuidwestfrieslandonstage.nl of via e-mail: mail@zuidwestfrieslandonstage.nl. U wordt via de website uitgebreid geïnformeerd en op de hoogte gehouden.
Meer informatie op www.zuidwestfrieslandonstage.nl
Vereniging Ondernemend Sneek (VOS) is er vóór en dóór ondernemers. VOS laat ondernemers op ontspannen wijze met elkaar kennismaken en behartigt de belangen van het zakenleven in Sneek. VOS is spreekbuis voor de ondernemers en gesprekspartner van diverse (semi-)overheidsinstanties. De vereniging stimuleert samenwerkingen, organiseert diverse activiteiten, deelt kennis, ideeën en ambities met elkaar.
Meer over de VOS vind je op de website www.ondernemendsneek.nl.of scan de QR-code!
Op zoek naar een superleuke (bij)baan in het distributiecentrum van Poiesz in Sneek? Wij zijn op zoek naar:
orderverzamelaars (m/v)
voor de zaterdagen en eventueel de avonden We zijn opzoek naar jou als jij:
Enthousiast? Wacht dan niet langer en solliciteer!
• minimaal 16 jaar bent;
Vul het online sollicitatieformulier in op www.werkenbijpoiesz.nl of stuur je motivatie,
• 2 tot 12 uur per week beschikbaar bent;
cv en beschikbaarheid naar werken@poiesz-supermarkten.nl
• woonachtig bent in Sneek of directe omgeving; • in ieder geval beschikbaar bent op zaterdag voor ochtenddiensten vanaf 06.00 uur
Heb je vragen over deze vacature?
of voor middag-/ avonddiensten vanaf 12.30 uur, eventueel aangevuld
Neem dan contact op met Naomi de Wilde, te bereiken onder telefoonnummer 0515-428800.
met avonddiensten vanaf 18.00 uur;
Zij vertelt je graag meer over de inhoud van deze functie.
• flexibel, zelfstandig en gemotiveerd bent om stevig aan te pakken. En wie zijn wij? Het salaris van een hulpkracht is conform de VGL-CAO en afhankelijk van je leeftijd.
Wij zijn Poiesz Supermarkten B.V., dé supermarkt van het Noorden. Inmiddels hebben we
Dit betekent een all-in uurloon waarbij je niet hoeft te wachten op je vakantiegeld!
69 supermarkten en 68 slijterijen in Friesland, Groningen, Drenthe, Flevoland en Overijssel.
Voor medewerkers die de betreffende zaterdag in kunnen vullen zijn er, indien gewenst,
Iedere dag staan er ruim 5.000 medewerkers klaar voor de klant. Elke dag is een kans om
ook nog mogelijkheden om een aanvullende avond te werken.
het nóg beter te kunnen doen. En daar kun jij dus aan meehelpen!
Puur Voordeel. Puur
sneek
GROOTSNEEK.NL
27
TEKST EN FOTO’S JANITA BARON
BRANDED CONTENT
RECRUITMENT MARKETEER MICHEL DIJKSTRA IS ER VAN OVERTUIGD:
“Nu is het moment om te kijken naar jouw werkgeluk én eventueel een overstap te maken!” Op dit moment is de werkloosheid erg laag. Maar, een grote groep van de werkenden is latent zoekend, zoals dat in de recruitmentwereld heet. Dit betekent dat je als recruiter moet weten wat interesses en wensen zijn om deze groep te verleiden om te solliciteren naar een eventuele overstap. Want deze krapte op de arbeidsmarkt betekent dat je als werkzoekende beter passende arbeidsvoorwaarden voor jezelf kunt verwezenlijken bij een nieuwe werkgever. Recruitment marketeer Michel Dijkstra (34) is er van overtuigd dat dit hét moment is om naar jouw huidige arbeidsomstandigheden te kijken. Ben ik nog gelukkig en is dit nog wat ik wil? Michel Dijkstra werkt als recruitment marketeer momenteel in de regio Sneek. Wat houdt zijn werk in? Michel Dijkstra: “Ik ben de afgelopen jaren opgeleid als online marketeer/ growth hacker. Ik kijk naar de data en cijfers om te ontdekken aan welke knoppen we moeten draaien om meer, maar vooral passende sollicitaties binnen te krijgen. Simpel gezegd: ik verkoop een baan. Je werft nog steeds mensen, maar de persoon die je zoekt is leidend. De vraag is altijd: welke kandidaat moeten we aanspreken? En daar pas ik mijn online berichten op aan.”
ZELF OOK WERKZOEKEND Michel kent deze sector van beide kanten. De afgelopen jaren heeft hij zijn droom van ooit, sportpsycholoog, opgegeven omdat het niet bleek te zijn wat hij dacht. Een zoektocht begon en Michel deed verschillende studies en had meerdere banen om uit te komen waar hij nu is. Bij zijn vorige werkgever kon hij een opleiding tot growth hacker volgen en dat bleek een schot in de roos. Alleen, daar was niet de ruimte om 32 uur per week te gaan werken. Dus keek hij weer om zich heen. Michel vindt de balans tussen werk en privé belangrijk en wil bewust zijn twee jonge kinderen zien opgroeien. Hij heeft nu de arbeidsvoorwaarden die voor hem belangrijk zijn. En
dat gunt hij anderen ook. Hij wil werkzoekenden graag meegeven om het woud aan vacatures goed in de gaten te houden en goed door te lezen om te bekijken of deze vacatures betere voorwaarden, een fijnere werkomgeving en een betere balans bieden.
TIPS VOOR WERKGEVERS Allereerst wil Michel benadrukken dat er bij bedrijven die op zoek zijn naar nieuwe werknemers besef moet komen dat er een grote krapte op de arbeidsmarkt is. Er zijn op dit moment meer vacatures dan werkzoekenden! Dat heeft gevolgen voor de keuzes die je moet maken in het wervings- en selectietraject. Gouden tip nummer 1 van Michel is dan ook om je bedrijf op een authentieke manier te laten zien. Maak een ‘werken bij’-pagina aan op je website of zelfs een eigen ‘werken bij’-website waarop je laat zien wie de nieuwe collega’s worden, wat het werk inhoudt én wat jouw bedrijf uniek maakt. Dit kan bijvoorbeeld zitten in bedrijfsborrels, duurzaamheid of juist in bijzondere arbeidsvoorwaarden. Weet als bedrijf wat je zogenaamde unique selling points zijn.
BEL SNEL Bel snel, en nee, deze boodschap is niet gericht aan de werkzoekende. “Op dit moment wordt van werkgevers verwacht dat je binnen 24 uur
contact opneemt met degene die solliciteert. Via een persoonlijke mail - een appje voor de nieuwste generatie - of nog beter: bellen”, meent Michel Dijkstra. En als een kandidaat geschikt lijkt nodig je hem/haar meteen op gesprek uit. “Het schaap met de vijf poten bestaat niet meer en de tijd van het vergelijken van kandidaten is echt voorbij. Als je geïnteresseerd bent in een kandidaat wil je snel het gesprek aangaan en eventueel zelfs een aanbod doen. Want voor je het weet hebben ze een ander aanbod aangenomen! Wees je er bewust van dat dit de harde realiteit is in de werving en selectie.”
GENERATIEMANAGEMENT Tot slot wil Michel graag meegeven dat je moet denken in persona’s om duidelijk te krijgen wat iemand drijft. “Vanuit hier kom je snel bij generatiemanagement waarbij je, vanwege de sterke verschillen, je manier van werven aanpast per generatie. Stel, je zoekt iemand uit de zogenoemde Z-generatie. Zorg dan dat ze contact met je kunnen opnemen via WhatsApp. En bedenk dat ze er graag een eigen bedrijf naast hebben, thuis willen kunnen werken en of andere voorwaarden hebben. Als bedrijf en werknemer moet je samen naar de juiste balans zoeken.”
WerkfestivalSWF 18 september 2021 Ben je op zoek naar werk of je aan het oriënteren op een andere baan? Denk je erover na om je te laten her- of omscholen? Kom dan naar het Werkfestival Súdwest Fryslân op 18 september 2021!
Voor wie? Het Werkfestival is toegankelijk voor iedereen. Of je nu werkzoekende, student, geïnteresseerde, scholier, relatie of leverancier bent: je bent van harte uitgenodigd om een bezoek te brengen aan het Festivalplein!
Meer weten? www.werkfestivalswf.nl
Locatie: Festivalplein, bij Hoekstra Transport, Schoenmakersstraat 8, Sneek. (van 10:00 - 14:00 uur)
“ALS BEDRIJF EN WERKNEMER MOET JE SAMEN NAAR DE JUISTE BALANS ZOEKEN”
28
sneek
WOUTER BANDSTRA, DE ‘VARENDE DOMINEE’
“HÉÉL HARD WERKEN EN HÉÉL Hij is voor 70% baptistendominee, voor 40% gitaarleraar, voor 20% coördinator van de baptistengemeenten in Friesland en sinds 12 juli van dit jaar ook nog watersport ondernemer. Zijn vrouw Lia, die hij ontmoette dankzij een ‘shagje’, waarover later meer, houdt het al zestien jaar met hem uit en zette samen met hem drie kinderen op de wereld, Daniël, Elisha en Noa. Daarnaast heeft het gezin een ‘pleeg-cadeautje’, Jayden. En niet te vergeten een hondje. Voldoende voer voor een ‘petear’ met de ‘varende dominee’, Wouter Bandstra (39), voorganger van de Sneker baptistengemeente.
V
Vader Fekke Bandstra, in het dagelijks leven kraandrijver, en moeder Baukje Bandstra-Reitsma werden in hun kleine huurhuisje aan de Achterdelft in 1979 en 1981 verblijd met de komst van respectievelijk Klaes en Wouter. “Prachtige mensen en schatten van ouders met een groot hart”, kwalificeert Wouter zijn vader en moeder.
MANNEN OM TAFEL, AANHANG IN DE RING DAARACHTER “Mijn vader, geboren op It Reaklif, kwam uit een groot ‘nest’ met allemaal mannen; acht stuks. Toen er uiteindelijk een meisje achteraankwam, was het gezin compleet. Bij oma Bandstra kon alles. Op zondag werd er per definitie een pan aardappelen extra geschild want… er kon eens iemand langskomen. En dat gebeurde dan ook steevast. De mannen in de binnenste ring om tafel. De ‘aanhang’ in de ring daarachter. Mijn moeder kwam uit een ‘meisjesgezin’ met vier meiden en een jongen. Een gezin waarin over emoties werd gesproken, waar werd geknuffeld, aangehaald en er oprechte interesse bestond voor andere mensen. Mijn moeder zag meteen als je niet lekker in je vel zat.”
VREEMDE EEND IN DE BIJT Ze kerkten in het baptistenkerkje in Stavoren. Elke zondag na de kerk was het vaste prik, soep en daarna ‘wat vond je van de preek’. Die werd tot in detail bediscussieerd. Wouter: “Dat heeft uiteindelijk, toen ik op mijn 16e jaar belijdenis deed en werd gedoopt, geleid tot een innerlijk dieper geloof. Ik ging naar de christelijke basisschool De Skutslús, waar we protestantse liederen moesten leren. Die kende ik natuurlijk niet en ik voelde mij daardoor wel een vreemde eend in de bijt. Muziek was mijn grote liefde. Elk vrij moment zat ik op mijn gitaar te spelen en ik wilde na de mavo naar het conservatorium. Mijn ouders staken daar een stokje voor met een gedecideerd: ‘Ga eerst maar wat doen waar je je geld mee kunt verdienen’. Dat werd vier jaar Friese Poort in Sneek . Bouwkunde. Waarna ik alsnog toelatingsexamen deed voor het conservatorium. Ik kan me niet herinneren dat ik ooit in mijn leven zo zenuwachtig ben geweest. Ik heb me vier jaar lang een slag in de rondte gewerkt, waarna ‘het echte’ leven kon beginnen. Optredens met de bands The Watergate Scandals en Lemon, waarmee we in het voorprogramma zaten van Jeroen van der Boom, de Drie J’s en Wolter Kroes. Kortom, een fantastische tijd, maar wel ontzettend veel uren maken. Daarnaast gaf ik gitaarlessen in mijn eigen praktijk. In die periode heb ik ook Lia ontmoet, in de kroeg. Ik was als een ‘balletje’ en wilde een shagje draaien, maar kreeg het
“MIJN MOEDER ZAG METEEN ALS JE NIET LEKKER IN JE VEL ZAT” niet voor elkaar. De helft van ‘mien pûde shag’ belandde op de grond, zodat ik Lia benaderde met de ‘originele’ openingszin ‘Wil jij mijn shagje draaien’? Dat wilde ze wel, we zagen elkaar vaker, zij draaide de shagjes en de rest is geschiedenis.”
COMPLEET VAN DE WERELD “Het was tijdens het skûtsjesilen in Stavoren. Het regende, was bedompt in de hut van het volgschip, er werd patat gehaald. En van het ene op het andere moment vloog het mij aan. Ik kreeg een ‘oudvader’ van een paniekaanval. Ik moest daar weg. In de stromende regen liep ik naar huis en heb daar een week op mijn bed gelegen. Het was foute boel. Alles blokkeerde. Ik had de klassieke verschijnselen van ‘agorafobie’, oftewel pleinvrees en moest weer leren omgaan met sociale contacten. Het spelen in een band, bedompte ruimtes, sets spelen en vrolijk dansen op het podium hielp daar ook niet bij. Levensvragen als: ‘Wie ben ik, wat wil ik, ‘what
the fuck’ doe ik hier en waartoe?’, spookten continu door mijn hoofd. Ik moest ‘resetten’. Via een onlinecursus tegen agorafobie leerde ik - voor een deel - mijn angsten overwinnen. Een antwoord op de hier boven genoemde levensvragen vond ik in het geloof. Zonder overigens zweverig te worden, want ik ben ook maar een mens van vlees en bloed met alle tekortkomingen die daarbij horen.”
JEZUS HEEFT ZELF NOOIT EEN BOEK GESCHREVEN “Maar het was wel de aanleiding om een voorlichtingsbijeenkomst van het Baptisten Seminarium te bezoeken, waar ik ds. Albrecht Boerrichter, onze toenmalige voorganger in Stavoren, trof. Deze was oprecht verheugd om mij daar te treffen. ‘Ik heb ervoor gebeden dat je hier vandaag zou zijn’. Om een lang verhaal kort te maken, ik was om en ben theologie gaan studeren aan het Baptisten Seminarium. Dat was een periode van veel reflecteren, want alles waar je vast in gelooft, wordt onder je
weggeschopt. ‘Die bijbel is door mensen geschreven mijnheer Bandstra’; ‘Jezus heeft zelf nog nooit een boek geschreven mijnheer Bandstra’; ‘Hoe weet u zo zeker dat het waar is wat er in die bijbel staat mijnheer Bandstra’? Dat was dus een complete cultuurshock. Het voelde een beetje als een ui die in lagen werd afgepeld, zodat alleen de zuivere kern overbleef. Mijn geloof heb ik toen wel behouden, maar er kon veel onnodige ballast overboord. Een stage maakte deel uit van de opleiding. De dichtstbijzijnde baptistengemeente was die in de Willem Lodewijkstraat in Sneek, bij dominee Karel Gerritsen. Toen die vertrok moest de ge-
NUMMER 08 • 2021
GROOTSNEEK.NL
29
TEKST EN FOTO’S WIM WALDA
HARD GENIETEN”
VAN DE NOTARIS WAT ALS U IETS OVERKOMT? Stel de dokter heeft bij u een ziekte vastgesteld… uw wereld ligt overhoop en u wilt veel zaken bespreken en regelen, maar wat u vaak vergeet is dat het ook goed is om na te denken over het opstellen van een levenstestament. In een levenstestament wijst u iemand aan als vertrouwenspersoon die namens u kan handelen als u zelf niet kunt handelen door bijvoorbeeld uw ziekte. Vaak is dat één of meer van de kinderen. Hij of zij kan uw geldzaken regelen als u in het ziekenhuis of verpleeghuis ligt. Bijvoorbeeld het betalen van rekeningen die na uw opname nog binnenkomen, het regelen van de belastingaangifte, of het opzeggen van vergeten abonnementen die u niet meer nodig hebt. Maar als u definitief niet meer terug kunt naar huis, kan uw vertrouwenspersoon eventueel ook uw woning verkopen als u dat wilt.
De ‘varende dominee’ Wouter Bandstra: “Grootste gemene deler is de interactie met mensen”
dienst in de ‘Boategoat’, betrokkenheid van de jeugd, muziek, de dienst via een livestream uitzenden, social media. Kortom met je tijd meegaan. Mijn liefde voor de muziek is altijd met stip hoog in mijn voorkeurslijstje blijven bestaan. Ik vind het dus heerlijk om gitaarles te geven. Even uit de christelijke ‘bubbel’, vrijheid. En werken met kinderen, fantastisch, dat is genieten. Daarnaast ben ik regio coördinator voor de baptistengemeenten van Friesland. Leuk om te doen. Ik mag een kijkje in de keuken nemen bij anderen en vind dat inspirerend. Ik ben momenteel dus voor 70 procent dominee, 40 procent gitaarleraar en 20 procent regio coördinator. Je kunt dus wel zeggen dat mijn dagen goed gevuld zijn, maar allemaal met zaken waar ik gelukkig van word. Dus het voelt niet als werk.” meente een nieuwe voorganger hebben, die tussen de 35 en 45 jaar was, fulltime beschikbaar was en veel ervaring had. Ik voldeed aan geen van deze eisen, dus maakte ik mij geen illusies. De gemeente echter was van mening dat de toen dertigjarige Wouter Bandstra hun nieuwe voorganger moest worden.” Breed glimlachend: “Wie ben ik dan om daartegenin te gaan? Het voelde als thuiskomen.”
DE VARENDE DOMINEE
“HARD WERKEN EN HEEL HARD GENIETEN”
Niet vreemd overigens, want Wouter Bandstra heeft - genetisch bepaald - het Friese water door zijn aderen stromen. Speedbootje, Valkje, al vanaf zijn jeugd bemannen op een IFKS-skûtsje. Neven en ooms die professioneel met het water verbonden zijn.
“Ik ben als een van de weinige dominees zzp’er en vind het heerlijk om samen met anderen dingen te initiëren. Zoals de Family Fun Day, betrokkenheid bij het Sneekweek concert, openbare doop-
En alsof dat allemaal al niet genoeg is, werd hij op 12 juli van dit jaar watersportondernemer met zijn bedrijf Watergekte. “Ik heb tijdens een vakantie met mijn ouders naar de USA voor het eerst op een waterscooter gezeten”, verduidelijkt hij. “En was meteen verkocht. Op dat moment wist ik dat ik ooit zo’n ding wilde hebben.”
Vanwege COVID-19 had hij vorig jaar meer dan voldoende vrije tijd. De scooter kwam dus. Er werd een grote aanhanger aangeschaft, waar de waterscooter in gelierd kan worden. Daarnaast een uitgebreide veiligheidsuitrusting, zwemvesten, waterski’s, een funtube en een banaan. Wouter Bandstra was watersportondernemer en kreeg meteen de geuzennaam ‘De Varende Dominee’. Vestigingsplaats werd het strandje achter op het terrein van Marina Stavoren Buitenhaven.
Naast geldzaken kunt u ook persoonlijke zaken in uw levenstestament regelen. Zoals wensen voor uw huisdieren die u tijdelijk bij iemand onderbrengt of het geven van aanwijzingen wat met uw spullen in de tussentijd moet gebeuren. Het levenstestament kunt u zo inrichten dat het ingaat wanneer u dat wilt. Zo hebt u altijd een vertrouwenspersoon die voor u kan handelen als u dat zelf even niet kunt of wilt. Met een levenstestament heeft u over dat soort zaken geen zorgen en heeft u het ook voor daarna goed geregeld. Het is een document waar u eigenlijk al uw hebben en houden aan een ander overlaat, en daarom moet u uiteraard veel vertrouwen hebben in de persoon of personen die u kiest.
Bandstra: “Watergekte maakt een gezonde groei door. Net nog hoorde ik een verhaal over Guus en Isa die van papa mochten kiezen tussen de veerboot naar Enkhuizen met een bezoekje aan het museum of een half uurtje Watergekte.” Lachend: “Mag jij raden wat ze kozen…”
Ook als u niet ziek wordt, kan een levenstestament zeer aan te bevelen zijn. Wat als u een ongeval krijgt en u raakt in coma of u krijgt onverhoopt een beroerte waardoor u uw wil niet zelf meer (goed) kunt bepalen? De Wit Dijkstra Netwerk Notarissen adviseert u graag bij de inrichting van uw levenstestament en kan u daar meer over vertellen.
Grootste gemene deler in de activiteiten van deze ‘omnivoor’ is de interactie met mensen. Als voorganger, als gitaarleraar, als regio coördinator en als watersport ondernemer. Eigenlijk is dat maar in één vakje te vatten: Wouter Bandstra.
Maakt u vrijblijvend een afspraak? Wij helpen u graag!
Mr. Gerard Vellinga De Wit & Dijkstra Netwerk Notarissen
www.dewit-dijkstra.nl De Wit Dijkstra Netwerk Notarissen is aangesloten bij Netwerk Notarissen, een landelijke organisatie van 150 notariskantoren. De Netwerknotaris adviseert u deskundig, wijst u op de voor u aanwezige risico’s en draagt concrete oplossingen aan. Voor meer informatie zie www.dewit-dijkstra.nl of bel 0515 - 41 78 85.
30 LIFESTYLE TRENDS 2021
LIFESTYLE TIPS & TRENDS
DE LEUKSTE KINDERBOEKEN OM HET SCHOOLJAAR MEE TE BEGINNEN!
LIFESTYLE TIPS & TRENDS ZES SPECIALISTEN GEVEN HUN KIJK OP DE LAATSTE TRENDS OP HET GEBIED VAN MODE, INTERIEUR, GEZONDHEID, ETEN, BOEKEN, HAAR EN REIZEN...
Om het schooljaar extra goed te beginnen hebben we wat leuke boeken op een rij gezet die niet alleen leerzaam zijn, maar ook ontzettend leuk om te lezen!
TERRY DENTONS ECHT SERIEUS GEWELDIGE GIDS VOOR ALLES
LOTTE TERPSTRA Boekhandel Van der Velde Sneek www.boekhandelvandervelde.nl
Edward van de Vendel & Ionica Smeets
Carry Slee
Vele kinderen zijn groot fan van de boeken van De Waanzinnige Boomhut. Eén van de breinen achter deze serie heeft nu een fantastisch weetjesboek over álles uitgebracht. Dat levert een enorm grappig, maar ook informatief boek op, waarbij je dingen leert over het heelal, het menselijk lichaam, het leven op aarde… Kortom, over alles! En dat allemaal met de meest fantasierijke illustraties erbij. Echt een boek wat je erbij blijft pakken.
Dit boek is juist voor iedereen die een hekel heeft aan rekenen. Groep zeven van de Rover Hoepsika-school komt in opstand tegen de saaie rekenlessen. Samen met hun juf en meester maken ze een deal: dit jaar gaan ze rekenen met vragen die écht belangrijk zijn voor hun leven. Iedereen in de klas één vraag. Dat levert heel bijzondere rekenlessen op. In dit boek staan rekensommen met geweldige verhalen en mooie tekeningen, en je krijgt antwoord op de vraag: hoe word je rijk? En: zijn ijsjes altijd en overal even koud?
Na al die weetjes is het natuurlijk ook tijd voor ontspanning. Alweer het vierde deel in de spannende ‘Juf Braaksel’-serie verschijnt vanaf 2 september. Lotte en Thijs gaan naar groep zeven en jammer genoeg is Juf Braaksel nog steeds de directeur van de school. Hoe komen ze ooit van haar af? Hun klasgenootje Lucas komt erachter dat een uitvinder iets heeft waarmee hen dat gaat lukken. Maar net als ze het apparaat willen gebruiken, wordt het gestolen. Ze ontdekken dat hun klasgenootje Milou daar meer vanaf weet…
De scholen zijn weer begonnen. En hoewel ik de schoolvakantie heerlijk vind, is het ook wel fijn dat er ritme en regelmaat in ons dagelijkse leven zit. Na de vakantie beginnen we ook weer met een ritme in ons eetpatroon. Want dagelijks ijsjes, biertjes en snacks is lekker, maar allesbehalve gezond.
Een andere belangrijke pijler van natuurvoeding is variatie. Dit zorgt namelijk voor een zo breed mogelijke inname van voedingsstoffen. Door de huidige productiemethoden zitten er vaak minder waardevolle voedingsstoffen in voedsel. Door te variëren wordt dit deels opgevangen.
JUF BRAAKSEL EN DE MYSTERIEUZE VERDWIJNING
Terry Denton
LUNCHBOX VARIATIE
Als je vaker mijn tips op deze lifestyle pagina volgt, dan weet je dat deze gebaseerd zijn op natuurvoeding. Dus veelal biologisch, vers, veel groenten en eerlijk voor mens, dier en natuur.
REKENEN VOOR JE LEVEN
Probeer ook te variëren in de lunchbox. Neem iedere dag een ander stuk fruit voor het fruitmomentje. Kies voor wraps, crackers of rijstwafels in plaats van brood. Of varieer met spelt-, haver of desembrood. Bij de lunch kun je tomaat, wortel of komkommer meegeven. Maak er eens een spiesje van of steek er figuurtjes uit. Of maak een smoothie. En zijn voldoende creatieve mogelijkheden waarvoor je echt niet eerder hoeft op te staan. Op deze manier geef je je kind een voedzame lunchbox mee, en het is nog lekker ook.
ROOS HENDRIKS - Royaal Belegd Sneek | www.royaalbelegd.nl
OH, SCHOOL BEGINT WEER! De jeugd gaat weer naar school, maar hoe voelt iemand zich met veel acne? De meesten hebben weer veel zin om naar school te gaan en met hun vrienden en klasgenootjes te kunnen zijn. Er zijn ook die hier tegenop zien en het spannend of zelfs eng vinden om hun vrienden weer tegen te komen. Hormonen spelen een grote rol in de pubertijd en dat geeft bij sommigen een vervelend negatief zelfbeeld, vooral als je veel last hebt van acne. Gelukkig is hier wel wat aan te doen. Je huid goed schoonhouden en reinigen helpt al heel veel. Ook goede voeding draagt bij aan het verbeteren van een onrustige huid.
kan de specialiste je een behandeling geven met een intensievere reiniging zodat je het zelf weer makkelijker bij kunt houden met de juiste producten. Er zijn niet alleen meisjes die hier gebruik van maken, maar ook zeker jongens. Het zou toch superjammer zijn als je later littekens overhoud van acne. Terwijl die met de juiste behandelingen en producten minder heftig kunnen zijn. Kom rustig eens langs en laat je adviseren.
De schoonheidsspecialistes hebben hier goede en vooral gemakkelijke producten voor die je meehelpen om door deze fase te komen. Ook
ASTRID HULZEBOS TEENSMA - Beauty Centre Hair Affair in Sneek www.hairaffair.nl
GROOTSNEEK.NL
31
BACK to SCHOOL Niet iedereen is een ochtendmens en niet iedereen heeft ’s ochtends de wilskracht om eerder uit bed te stappen en tijd te besteden aan het stijlen van zijn of haar haar. Persoonlijk snooze ik het liefst nog een keer of drie en rol daarna mijn bed uit. En dan heb ik ineens haast! Mijn favoriete kapsels voor als ik weinig tijd heb lees je hier.
DOUBLE PONYTAIL
Met deze haarstijl geef je een nonchalante, bohemian feel aan je haar. Pak twee plukken haar aan beide kanten van je gezicht, ter hoogte van je voorhoofd. Breng deze aan de achterkant van je hoofd samen tot één lok en zet deze vast met een elastiekje. Pak nu twee plukken haar aan beide kanten van je gezicht, ter hoogte van je oren. Breng deze wederom aan de achterkant van je hoofd samen tot één lok en zet deze over de eerste staart heen vast met een elastiekje. Je kunt het hierbij laten of net zolang doorgaan met tot je al je haar hebt gehad.
FAIDRA TSAGARAKIS Eigenaresse Kapsalon Perron 28 Sneek www.perron28.com
PONYTAIL WITH SCARF
LOOSE AND WAVY
Voor deze haarstijl hoef je geen uur lang met je krultang in de weer. Je kunt namelijk ook proberen krullen te maken zonder hitte! Beter voor je lokken en het zorgt voor een nonchalante slag in je haar. Je hebt hiervoor wat elastiekjes nodig en twee producten van Balmain, namelijk de Texturizing Saltspray en de Leave-in Conditioning Spray. Zorg dat je haar licht vochtig is en verdeel je haar in twee of meer secties – hoe meer secties, hoe kleiner de krul – en vlecht elke sectie van aanzet tot punt. Zet je vlechtjes vast met een elastiekje. Als je de volgende ochtend wakker wordt, hoef je de vlechtjes alleen nog maar uit te halen en met je vingers door je haar heen te gaan om het losser te maken.
EEN BEETJE SCHOOL IN JE INTERIEUR Een krijtbord aan de muur, een oud schoolbankje of een vintage landkaart in de hal. Het zijn leuke items in je interieur die doen denken aan school. Maar laten we gaan kijken wat de trends zijn die op dit moment staan te popelen om binnen te komen in je woonkamer. PRIMAIRE KLEUREN Want ja, de eighties komen terug! En dat is goed nieuws want in de tachtiger jaren kon eigenlijk alles, van kitsch tot Pop Art. Het gebruik van primaire kleuren, zoals rood, blauw en geel past echt bij deze periode, het liefst in combinatie met vintage vondsten zoals Gispen stoelen, glazen tafels en glimmende buizenframes. Veel designliefhebbers hebben er nooit helemaal afscheid van genomen, maar de felle kleuren mogen weer in 2021.
POP ART Net als de primaire kleuren komt ook Pop Art weer om de hoek kijken. Oorspronkelijk komt het uit de jaren vijftig van de vorige eeuw, maar met meerdere revivals in de jaren daarna is het nooit helemaal weggeweest. Sowieso is de kitsch uit die tijd weer helemaal terug; denk maar aan grote messing spiegels en vazen van gekleurd glas. Het altijd blije Pop Art en geometrische vormen vind je terug op de muren in de vorm van prints, behang en neonlichten. Het doet mij erg denken aan school, lekker kleurrijk. Het is even wennen na al dat natuurlijke, maar laten we het gewoon eens proberen.
EVELYNE BOK - Interieurstylist Sneek | www.evelyne-ontwerp.nl
Het sjaaltje doet het altijd goed op het gebied van haaraccessoires. Hoe fijn is het dat je je updo met een simpel stukje mooi uitziende stof in weinig tijd kunt opleuken? Je kunt het sjaaltje bijvoorbeeld dragen in combinatie met een paardenstaart. Maak een staart in je haar zoals je dat gewend bent. Rol het sjaaltje op en wikkel het één keer om je staart heen. Zet het aan de bovenkant van je staart vast en laat het sjaaltje langs je staart vallen. Dit trucje kun je ook toepassen bij een knot!
Ik hoop dat iedereen met prachtige kapsels op het schoolplein of werk verschijnt!
BACK TO SCHOOL > CAMPUSWEAR Een schooluniform is in heel veel landen op de middelbare school verplicht. Wij zouden denken dat het ons beperkt in vrijheid, maar het heeft ook zo zijn voordelen. Er is geen verschil tussen rijk en arm, je hoeft ‘s morgens niet na te denken wat je aan doet en dat scheelt heel veel tijd, je wordt niet gepest met betrekking tot je kleding en je creëert een band. Door het uniform hoor je automatisch ergens bij. Dus het is zo gek nog niet! Wat zien we voor het najaar aan comfy schoolwear? - De joggingbroek; je draagt ze met sneakers of hoge hakken. - Hoodies (met tekst); ook mooi onder een oversized blazer. - Het joggingpak als pak in de trendkleuren camel, botergeel of waterblauw. Zorg voor een soepele stof en niet te oversized. -D e dusterjas, trendy en supercomfortabel. Je draagt ‘m over elke outfit. Ga voor een extra lang en warm exemplaar. Een absolute topper voor 2021! - Knitwear, gebreide vesten en truien van mooie materialen en grofgebreid zorgen voor een heerlijke comfylook. - Longsleeve; Tshirt met lange mouwen is ook weer helemaal voor nu. Ook voor de mannen!
- Lang gebreid vest met capuchon; makkelijk in het dragen en zeer fashionable! - Kimono, lang, kort of medium. In een zijdevariant heerlijk voor ‘s ochtends of over dat mouwloze jurkje naar een feestje. Ze zijn er in verschillende kleurrijke bohemian prints! Het thuiswerken heeft zeker invloed gehad op deze trends. En nu de 1,5 meter maatregel is losgelaten op school, wens ik jullie een fijn schooljaar toe!
LIANA MIEDEMA - kleurstijliste bij LIANA kleur & stijl in Sneek | www.lab36.nl
Tijd voor een nieuw interieur? MAAK EEN AFSPRAAK VOOR INTERIEURADVIES E N L A AT J E I N S P I R E R E N !
VLOEREN | GORDIJNEN | BEHANG | RAAMDECORATIE | ZONWERING | HORREN Kleine Palen 27 | 8601 AB Sneek Tel. (0515) 43 99 24 www.colorsathomesneek.nl
KIJK VOOR MEER WOONACTIES OP WWW.WONINGINRICHTING-AANHUIS.NL
Woonkamer kwaliteit PVC
incl. leggen/egalisatie WINTERACTIE!
€ 44,95 p.m²!
PRINS HENDRIKKADE 53 • 8601 CB SNEEK • 0515 - 413 775 SNEEK@WONINGINRICHTING-AANHUIS.NL
Huis verkopen? Niet zonder energielabel. Per 1 januari is het nieuwe energielabel actief. Een energielabel laat zien hoe zuinig een huis is door vast te stellen hoeveel energie er nodig is voor de verwarming, warm water etc. De labelbelettering (A tm G) blijft, maar kan alleen nog maar uitgegeven worden door een vakbekwame adviseur. Het energielabel is verplicht bij de verkoop van uw woning. Woning verkopen inclusief energielabel? Nodig ons uit en wij doen een scherp voorstel!
Je woning verkopen? Vraag naar onze scherpe tarieven Of scan de QR code en doe direct een aanvraag
€ 229.000 k.k
€ 575.000 k.k
€ 450.000 k.k
Voorzoom 1 Sneek
Groenedijk 10 Sneek
Aesgewei 14 Sibrandabuorren
actief in Sneek e.o.
30 jaar ervaring
scherpe tarieven
0515 - 431543 info@makelaardijsneek.nl of whatsapp 06-50250082
Nodig mij uit en ik doe altijd een concurrerend voorstel.
Theo Groen Makelaar o.z.
persoonlijk & betrokken www.makelaardijsneek.nl
&FIT
GEZOND
GROOTSNEEK.NL
33
Antibiotica thuis:
meer comfort en bewegingsvrijheid Patiënten die in het ziekenhuis liggen, kampen soms met hardnekkige ontstekingen. Om zo’n bacterie goed te bestrijden, is vaak een gerichte en langdurige antibioticumkuur via een infuus nodig. In veel gevallen kan zo’n kuur prima bij de patiënt thuis worden toegediend, verzekert Ingeborg Groothuis, antibioticaverpleegkundige in het Antonius Ziekenhuis, dat onderdeel uitmaakt van de Antonius Zorggroep.
In de praktijk Tjallie de Boer (62) uit IJlst kan dat beeld bevestigen. Eind april raakten zij en haar man besmet met het COVID-virus en werden vrijwel gelijktijdig opgenomen in het Antonius Ziekenhuis. “We voelden ons doodziek, dat was heel heftig.” Behalve corona kampte Tjallie ook met trombose en een hardnekkige longbacterie. Om deze adequaat te bestrijden, was een antibioticakuur van drie weken nodig. De eerste week kreeg ze die in het ziekenhuis toegediend en na ontslag werd de kuur thuis voortgezet. “Op de dag voor mijn ontslag kwam de thuiszorgverpleegkundige naar het ziekenhuis om kennis te maken en om het flesje antibiotica aan te koppelen. Toen ze de volgende dag bij mij thuiskwam, kende ik haar dus al. Dat schiep vertrouwen.”
Geen belemmering
Ingeborg Groothuis, antibioticaverpleegkundige (l) en Anneke den Otter, wijkverpleegkundige Team Thuiszorgtechnologie (r)
Toediening thuis van antibiotica is mogelijk voor patiënten uit het gehele werkgebied van de Antonius Zorggroep; Zuidwest-Friesland, de Noordoostpolder en Urk. De thuisbehandeling wordt uitgevoerd door verpleegkundigen van het Team Thuiszorgtechnologie, een specialistisch team binnen Thuiszorg Zuidwest Friesland, de thuiszorg tak van de Antonius Zorggroep. In bepaalde delen van Friesland wordt hiervoor samengewerkt met een soortgelijk team van thuiszorgorganisatie De Friese Wouden en in de Noordoostpolder en Urk met een team van Zorggroep Oude Nieuwe Land.
Veel voordelen Het thuis toedienen van antibiotica via een infuus gebeurt al jaren. Het afgelopen jaar is deze werkwijze geoptimaliseerd. Het heeft veel voordelen: patiënten ervaren thuis meer comfort en bewegingsvrijheid. “Bovendien kunnen ze in hun eigen bed slapen, werken en een ommetje maken”, schetst Anneke den Otter, wijkverpleegkundige bij Team Thuiszorgtechnologie. “Patiënten ervaren thuis vaak meer rust en dat komt het herstel ten goede.” De infuuspaal die in het ziekenhuis wordt gebruikt, wordt thuis vervangen door andere hulpmiddelen. “Zoals een tasje waarin de antibiotica meegenomen kan worden.”
Teamwerk Begin dit jaar kreeg het thuis toedienen van antibiotica een flinke impuls. Het Antonius Ziekenhuis heeft Ingeborg namelijk aangesteld als zogeheten casemanager. In die functie coördineert zij dit gehele zorgpad en vormt zij de spil van een multidisciplinair team. Elke nieuwe aanvraag wordt besproken in een team van zorgbemiddeling, Team Thuiszorgtechnologie, apothekers, de hoofdbehandelaar en de casemanager. “We bepalen onder meer of de patiënt stabiel genoeg is voor toediening thuis en wat precies nodig is om thuis te kunnen behandelen.” Verder heeft de casemanager een kort lijntje met de internist-infectioloog en de arts-microbioloog van het Antonius Ziekenhuis. “We inventariseren per patiënt welke soort antibioticum en toedieningsvorm het meest geschikt zijn. Dat traject is altijd maatwerk.”
Onbekend De mogelijkheden van thuistoediening van antibiotica zijn nog niet bij iedereen bekend. Ook zijn sommige patiënten vooraf soms een beetje huiverig. “Is de verpleegkundige die bij mij over de vloer komt wel deskundig?”, is een veelgehoorde vraag. Wijkverpleegkundige Anneke den Otter kan hen geruststellen. “Alle medewerkers van Team Thuiszorgtechnologie hebben een specialistische
opleiding afgerond. Daarnaast worden we regelmatig bijgeschoold en getoetst, ook op het gebied van infuusbehandelingen.”
Vertrouwen Patiënten die in aanmerking komen voor toediening thuis worden vooraf uitgebreid geïnformeerd. Die voorlichting begint al in het Antonius Ziekenhuis en krijgt een vervolg bij de patiënt thuis. “Bij ons eerste bezoek merkt de patiënt meteen dat wij over veel kennis en ervaring beschikken. Dat schept vertrouwen.” Gedurende de kuur komt de verpleegkundige van Team Thuiszorgtechnologie dagelijks langs om de antibiotica toe te dienen. “En we blijven zolang dat nodig is”, verzekert Anneke. De meeste kuren worden kant en klaar aangeleverd door de apotheek van het Antonius Ziekenhuis. Team Thuiszorgtechnologie heeft een kort lijntje met de specialisten van het antibioticateam in het Antonius Ziekenhuis. “Voor vragen kunnen we altijd bij hen terecht”, verzekert de wijkverpleegkundige.
Bewegingsvrijheid Deze aanpak is goed nieuws voor de patiënt. Naast de optimale bewegingsvrijheid die patiënten thuis ervaren, hoeven zij niet meer dagelijks naar het ziekenhuis of langer opgenomen te blijven voor antibiotica via het infuus. “Het bespaart hen reistijd en kosten”, weet de casemanager.
Ze moest aanvankelijk even wennen aan het flesje dat via een slangetje met de infuustoegang in haar arm was verbonden. “Dat duurde gelukkig maar kort, na een dag was ik er al aan gewend. Ik kon er ook prima mee slapen, dat was geen enkele belemmering. Het grootste voordeel van haar antibioticabehandeling thuis vond ze haar bewegingsvrijheid. “Ik kon er weer op uit, bijvoorbeeld een korte wandeling door de tuin.” Volgens Tjallie gaat er niets boven eigen haard. “Ik ben uitstekend verzorgd in het Antonius Ziekenhuis, maar ik was heel blij om weer in mijn vertrouwde omgeving te zijn. Thuis ervaar ik veel meer rust.”
Opgekrabbeld De verpleegkundigen van Team Thuiszorgtechnologie kwamen dagelijks bij Tjallie langs om een nieuw antibioticaflesje aan te koppelen. “Zij zijn heel deskundig en ervaren, ik voelde me in vertrouwde handen.” Bij vragen of problemen met het infuus kon ze dag en nacht aan de bel trekken. “De verpleegkundigen staan 24/7 paraat, dat was een geruststellende gedachte.” Ook casemanager Ingeborg hield de vinger aan de pols. “Na ontslag neem ik wekelijks contact op met patiënten die thuis antibiotica krijgen. Ik vraag hoe het gaat, of er bijwerkingen zijn en ik beantwoord eventuele vragen. Als de intraveneuze behandeling klaar is, ronden we het contact af.” Het echtpaar De Boer is inmiddels weer behoorlijk opgekrabbeld. “Mijn man is vrijwel volledig hersteld, ik zit op 85 procent.” Ze heeft goede hoop dat haar conditie in het najaar weer op peil is. “In oktober wil ik graag van Workum naar IJlst wandelen, een tocht van achttien kilometer. Dat is mijn doel, daar ga ik voor.”
ns
Foto
rik :E fe gr a
jan
op Ko
a m
Zaterdag 11 september
ntree e s i t a Gr
Foto’s: Ronald Mors
13.00-17.30 uur Yn Ferbining Dit jaar vindt de aftrap van het culturele seizoen 2021-2022 in maar liefst dertien dorpen en steden plaats. Verwacht weer een flinke lading optredens van muzikanten, dansers, theatermakers, beeldend kunstenaars en andere artiesten. Ook openen talloze culturele aanbieders hun deuren. Met het thema ‘Yn Ferbining’ bundelen Blauwhuis, Bolsward, Goënga, Heeg, Hindeloopen, IJlst, Kimswerd, Koudum, Oudega/ Sandfirden, Sneek, Wommels, Workum en Woudsend de krachten om iedereen weer van een flinke dosis cultuur te voorzien. Het UIT Festival Súdwest-Fryslân is voor jong en oud, van ver en dichtbij. Kom zien, beleven en meedoen!
Op 11 binnenpodia in het centrum van Sneek o.a. Atrium, St. Martinuskerk, Theater Sneek, Veemarkt, Walrus, Weduwe Joustra en meer. Met o.a. Stedelijk Muziekkorps Sneek, MUZT Musicalopleiding, Jeugdorkest On the Move, Bogerman Bigband, Nynke Gijsen, De Snikkende Snitsers, Muziektheater Tinto, Accordeonorkest Sneek en de Lucky Clarinets Ga voor meer informatie en het volledige programma naar:
www.UIT festivalswf.nl
LET OP: Bij de locaties staat het maximum aantal bezoekers aangegeven. Dit varieert van 20 tot 150 personen. Een optreden duurt circa 20 minuten. Bezoekers moeten zich 5 minuten voor aanvang melden bij de ingang.
UIT Festival SWF in Sneek wordt georganiseerd in samenwerking met het culturele festival Út Sneek. Hoofdsponsor:
OPENINGSWEEKEND DE TIID DE TIID OPENT HAAR DEUREN NA JAREN VERBOUWEN IS HET EINDELIJK ZOVER, BOLSWARD IS EEN CULTUUR HISTORISCH CENTRUM RIJKER! EEN PLEK WAAR BEZOEKERS KUNNEN INPLUGGEN OP DE GESCHIEDENIS VAN SÚDWESTFRYSLÂN, ER ONDERDEEL VAN WORDEN EN ZELF GESCHIEDENIS MAKEN. HIER KOMEN HET GEMEENTELOKET EN -ARCHIEF, DE BIBLIOTHEEK, MUSEUM DE TIID, TROUW LOCATIE, AUDITORIUM, WINKEL, VVV EN HORECA SAMEN ONDER ÉÉN DAK. WIL JIJ ALS EERSTE DE TIID ONTDEKKEN? KOM NAAR HET OPENINGSWEEKEND OP ZATERDAG 11 EN ZONDAG 12 SEPTEMBER! IN VERBAND MET EEN MAXIMUM AANTAL TOEGESTANE GASTEN, IS AANMELDEN VOOR EEN AANTAL ACTIVITEITEN VERPLICHT. ONTDEK OP DE WEBSITE WAT ER TE DOEN IS EN MELD JE AAN! MEER INFORMATIE EN AANMELDEN: WWW.DETIID.NL/OPENING
sneek // GEZOND&FIT
GROOTSNEEK.NL
35
CLIËNTENRAAD IS DE STEM VAN DE BEWONERS
Hoe kunnen we de beste zorg bieden aan bewoners en cliënten? Dat is een belangrijke vraag, die in de ouderenzorg voortdurend wordt gesteld. Om goede zorg te kunnen bieden is het belangrijk om te luisteren naar de wensen en behoeften van bewoners en cliënten.
Leven in het nu Een vriendelijke dame doet de deur open van haar mooie appartement in het centrum van Franeker. Met haar donkere haar en bruine ogen is ze een opvallende verschijning. De 33-jarige Alaa Hayatleh groeit op in Syrië. Door de oorlog moest ze, tot haar grote verdriet, haar thuisland ontvluchten. Intussen woont ze zo’n zes jaar in Nederland. Ze loopt stage bij Pastiel en vindt uiteindelijk werk bij NewBees.
Leo Slippens (links) en Hans van den Broek
Ouderenzorgorganisatie Patyna vindt het belangrijk dat de bewoners en cliënten gehoord worden. Zij kunnen zelf het beste vertellen wat zij van de zorg- en dienstverlening vinden. Echter zijn zij niet meer altijd in staat om dit te vertellen. Daarom hebben bijna alle locaties van Patyna een cliëntenraad. Een cliëntenraad bestaat uit diverse leden. Allemaal hebben ze hart voor de ouderenzorg, bijvoorbeeld door persoonlijke betrokkenheid bij een naaste of door interesse in of affiniteit met de ouderenzorg. Hans van den Broek is voorzitter van de cliëntenraad van de locaties Ielânen, De Waterman en de Anna Paulownastraat. Ruim tien jaar geleden kreeg hij de vraag of hij lid wilde worden van de cliëntenraad. “Het is belangrijk dat de stem van de bewoners en cliënten gehoord wordt over algemene dingen, die in een locatie spelen. Als cliëntenraad zijn we regelmatig in de locaties om te horen wat er leeft onder de bewoners, cliënten en familieleden. We gaan in gesprek, organiseren familiebijeenkomsten en soms eten we mee. Er komt van alles voorbij, bijvoorbeeld onderwerpen als hygiëne en bejegening. Dit nemen we mee in ons overleg met de locatieleiding.” Naast de gemeenschappelijke belangen is het volgens Hans ook belangrijk om oog te blijven houden voor het persoonlijke levensverhaal van een bewoner of cliënt. “Dit is opgenomen in het elektronisch cliëntendossier van een bewoner of cliënt. Hierin staan bijvoorbeeld de vroegere
“Als cliëntenraad kunnen we een bijdrage leveren aan de kwaliteit van welzijn, zorg en wonen” wensen en gewoontes van iemand. Ook hier besteden we als cliëntenraad aandacht aan.” Dit beaamt ook Leo Slippens. Hij is voorzitter van de cliëntenraad van twee andere locaties in Sneek: het Bonifatiushuis en het Dr. Wumkeshûs. “Ouderen wonen steeds korter in een verzorgingshuis. Ik vind het belangrijk dat het laatste deel van hun leven betekenisvol is. Als cliëntenraad kunnen we een bijdrage leveren aan de kwaliteit van welzijn, zorg en wonen. Ik benoem het bewust in deze volgorde. Welzijn is zó belangrijk. Dat zit in hele kleine dingen. Het wordt ook wel persoonsgerichte zorg genoemd. En dit kun je alleen bieden als je het levensverhaal van iemand goed kent.” Hans en Leo vinden het leuk om iets voor een ander te betekenen; dé reden waarom ze lid geworden zijn van een cliëntenraad. “De spontane gesprekjes, bewoners zien genieten. Dat zijn kleine feestjes.”
Nieuwe leden gezocht De cliëntenraden van Patyna zijn altijd op zoek naar nieuwe leden. Ben je enthousiast geworden? Of wil je graag meer weten? Neem dan contact op met Laura van Londen, adviseur medezeggenschap cliëntenraden bij Patyna, via laura.vanlonden@patyna.nl.
Op de vlucht
Alaa is geboren in Abu Dhabi. Maar ze groeit op in Damascus, de hoofdstad van Syrië. Samen met haar ouders, broers en zussen. Ze studeert sociologie aan de universiteit van Damascus. Ze geniet volop van het leven. Totdat de oorlog uitbreekt. Alaa: ‘Omdat mijn vader 40 jaar in Abu Dhabi heeft gewerkt, heeft hij geprobeerd hier een verblijfsvergunning voor ons te regelen. We mochten daar helaas niet lang blijven. Daarom moesten we ons plan bijstellen.’ Ze besluiten via Turkije en Griekenland af te reizen naar Nederland. Het gezin wordt noodgedwongen opgesplitst. Alaa legt de reis af met haar moeder en zusje. ‘Het was een lange en moeizame tocht, van meer dan 15 dagen. Vol onzekerheid en verdriet.
“
Ik heb mijn draai helemaal gevonden in Nederland!
Stage
Eenmaal aangekomen in Nederland wordt Alaa, samen met haar moeder en zusje, opgevangen in het asielzoekerscentrum (AZC) in Ter Apel. En vervolgens in Groningen. In totaal verblijven ze ongeveer een jaar in de AZC’s. Dan krijgen ze goed nieuws: er is een woning beschikbaar in Franeker. Ze verhuizen hier naartoe. Alaa: ‘De eerste maanden moest ik wel veel
huilen. Ik had enorm heimwee naar mijn thuisland.’ Toch begint Alaa langzaam te wennen aan de mooie, Friese stad. Via de Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid Noardwest Fryslân wordt ze aangemeld bij Pastiel. Pastiel-jobcoach Margaret wordt aan haar toegewezen om haar te helpen met het vinden van werk. Mensen helpen, dát is waar Alaa goed in is. Daarom besluiten ze dat Alaa stage gaat lopen bij Pastiel, als jobcoach. Margaret is haar jobcoach en stagebegeleider. Alaa leert hier heel veel van. Ze is dankbaar voor deze kans.
Draai gevonden
Maar op een gegeven moment wil Alaa graag haar eigen geld verdienen. Jobcoach Margaret vindt een vacature bij NewBees en legt dit voor aan Alaa. NewBees bereidt nieuwkomers, vluchtelingen, voor op een baan: op een plek in onze samenleving. Ze matchen nieuwkomers met opleidingen en stages bij lokale ondernemers en organisaties. Omdat Alaa in hetzelfde schuitje heeft gezeten, kan ze nieuwkomers als geen ander helpen. Een perfecte match! Alaa: ‘Ik heb mijn draai helemaal gevonden in Nederland. Binnenkort ga ik trouwen met mijn vriend. We gaan verhuizen naar Den Haag. Ik wil daar graag werken en ik sta open voor alle kansen die op mijn pad komen!‘ Alaa kijkt niet meer achterom, maar leeft in het nu. Haar toekomst bouwt ze op in Nederland. Mede dankzij Pastiel heeft ze haar plek gevonden in onze maatschappij.
Yn Ferbining
11 september 13.00-17.00 uur UIT festivalswf.nl Het UIT Festival wordt georganiseerd in combinatie met Open Monumentendag Hoofdsponsor:
Foto: Erikjan Koopmans
CULTUUR
&UITGAAN
37
GROOTSNEEK.NL
ZATERDAG 11 SEPTEMBER IS HET ZOVER!
UIT FESTIVAL
SÚDWEST-FRYSLÂN De dertien dorpen en steden die op zaterdag 11 september met elkaar het UIT Festival Súdwest-Fryslân organiseren, zijn vergevorderd met hun programma’s. De lokale comités presenteerden afgelopen week hun plannen in Theater Sneek. Het UIT Festival vormt de aftrap van het nieuwe culturele seizoen 2021-2022 in de gemeente Súdwest-Fryslân. Elke kern heeft een eigen organisatie en een unieke opzet met optredens van lokale artiesten en cultuuraanbieders die zich presenteren met hun aanbod.
YN FERBINING Het thema van het UIT Festival dit jaar is ‘Yn Ferbining’. Naast Sneek zelf doen Bolsward, Blauwhuis, Goënga, Heeg, Hindeloopen, IJlst, Kimswerd, Koudum, Oudega/Idzega/Sandfirden, Wommels, Workum en Woudsend mee. De opening van het festival op 11 september vindt plaats om 12.45 uur in IJlst. Alle kernen zijn hierbij online aanwezig.
OPEN MONUMENTENDAG
Voor alle leeftijdsgroepen worden activiteiten opgezet. Zo zijn er ‘Giest Mei’-tafels in de meeste kernen zodat mensen samen van het festival kunnen genieten, en worden er hangplekken gecreëerd voor jongeren en kunnen kinderen in de basisschoolleeftijd aan de hand van de kinderroute in alle dertien locaties leuke opdrachten uitvoeren.
EEN VOORUITBLIK De dertien comités blikten in Theater Sneek alvast kort vooruit. Blauwhuis komt met een rondvaart, straattheater, monumenten en lokale theatermakers; In Goënga is er een praamvaart, muziek, verhalenverteller, tentoonstelling van schilderijen, en een foto-expositie; Heeg heeft een podium met optredens van onder andere het muziekkorps, klassieke muziek in kerk, verhalenverteller, oud-Hollandse spelen; Hindeloopen organiseert stads-
De lokale comités presenteerden afgelopen week hun plannen in Theater Sneek. Vooraan in het midden ‘Miss UIT Festival’ Manon Talman.
KUNST VAN HET SAMENWERKEN
wandelingen en kinderactiviteiten; in IJlst zijn diverse kleine podia op een route met Houtstad IJlst. Kimswerd biedt een historische wandeling met als thema ‘de andere belangrijke figuur uit het dorp’ die onder meer een elektriciteitscentrale ontwikkelde en een melkfabriek opzette; Koudum heeft een kleiatelier, kinderactiviteiten, optredens van een fanfare en jazzband, theater en poëzie.
ALDEGEASTER SKILDERIJEN In de dorpen Oudega/Idzega en Sandfirden is er de Aldegeaster Puolletocht met muziek, dans, poëzie, verhalen, schilderkunst, historie en natuur, en de muzikale uitvoering ‘Aldegeaster Skilderijen’ met Koperguod.
Wommels komt met verhalenvertellers, routes met ook aandacht voor weidevogels; Workum heeft vaar- en fietsroutes met muziek, poëzie en verhalenvertellers, en straattheater; Woudsend heeft routes met monumenten, kunstwerken, artiesten aan het werk, boerenmarkt, troubadours, kindertheater, en muziek van onder meer koren en orkesten; Bolsward heeft meer dan veertig acts in het Julianapark, met onder meer muziek, dans en theater. In Sneek is er een cultuurmarkt met kraampjes, en zijn er optredens op tien binnenpodia.
Tot vorig jaar vond het jaarlijkse UIT Festival van Súdwest-Fryslân plaats in Sneek. In 2020 is gekozen voor een gespreide opzet met op verschillende plaatsen in de gemeente cultuurroutes langs onder meer galeries en musea, vol met aanbieders en optredens. Dit culturele buffet smaakte naar meer. In 2020 deden al zeven dorpen en steden mee. De overkoepelende organisatie van het UIT Festival is in handen van het Cultuurplein Súdwest-Fryslân. Hoofdsponsor is het Ondernemersfonds Súdwest-Fryslân. Een logische combinatie, volgens Wiebren Buma, directeur van Cultuur Kwartier Sneek (CKS) en lid van Cultuurplein Súdwest-Fryslân. “Het is voor ondernemers van groot belang om een gezond cultureel klimaat te hebben in de gemeente, want het zorgt voor reuring en genereert traffic”, aldus Buma.
A
M
MISS UIT FESTIVAL 2021 FOTO: ERIKJAN KOOPMANS
De hele middag is er overal van alles te beleven en te doen. De activiteiten vinden soms op een centrale plek in een dorp of stad plaats; bij andere kernen zijn er routes. In een aantal dorpen en steden gaat het festival ‘s avonds en zondag verder. Meermaals wordt er verbinding gemaakt met de Open Monumentendag, die ook op 11 september is.
NO Manon Talman, NT AL M A N door Wiebren Buma terecht - bestempeld als ‘Miss UIT Festival 2021’, mag opnieuw het hele feest aan elkaar knopen. Het gehele programma is te vinden op www.uitfestivalswf.nl. Kunstenaars of cultuuraanbieders kunnen zich hier nog aanmelden.
38
sneek // CULTUUR&UITGAAN
‘SCHILDERIJ’ VAN OUDEGA OP 11 SEPTEMBER ONTHULD
DE HISTORIE VAN HET ALDE In het kader van het UIT Festival Súdwest-Fryslân, dat op zaterdag 11 september in diverse dorpen en steden wordt gevierd, is diezelfde dag 11 september ook uitgeroepen tot ‘Dag van de Aldegeaster Skilderijen’. De naam van de dag is gebaseerd op een muziekstuk van de Russische componist Modest Moessorgski uit 1874: ‘De Schilderijententoonstelling’. Oudega (SWF) maakt een letterlijke en culturele tentoonstelling van ‘hun’ schilderij. Ze vinden het daar de hoogste tijd dat de strakke coronahalsband ietwat losser kan worden gemaakt. TEKST EELKE LOK // FOTO’S HARMEN AKERBOOM
Bij het zwemstrandje van Oudega, de Aldegeaster Brekken, liggen op 11 september dan enige pontons. Daarop zal het klassieke muziekstuk worden uitgevoerd door het (semi)professionele koperensemble Koperguod. Tryater-regisseur Romke Gabe Draaijer verbindt die uitvoering met een poëtische wandeling door het Aldegeaster puollelânskip.
MEARKES, GEDICHTEN, ANEKDOTES EN VERHALEN Het publiek kan mooi op de polderdijk zitten en als men een mobiele telefoon meeneemt kan dat publiek op de hedendaagse wijze meegenieten van een cultureel hoogwaardige voorstelling vol mearkes, gedichten, anekdotes en verhalen. Ieder die dat wil kan ’s middags ook letterlijk dat Aldegeaster puollelânskip bekijken. Er zijn negen verschillende routes te beleven. Dat aantal geeft al aan hoeveel van die puollen er eigenlijk zijn of waren in en rond Oudega. Een en ander wordt natuurlijk coronaproef georganiseerd.
uitgaven en archieven samengevat. Dan moet je ook het oud-Friestalige stuk uit 1458 over het gebruik van de weg naar Westhim kunnen lezen. Bovendien heeft hij geschiedenis gestudeerd en was hij dus helemaal in zijn element toen hij dit boekje gestalte gaf. Hij heeft de Friestalige versie inmiddels klaar, die moet nog in het Nederlands worden vertaald.
GIRO DI KIKA Die vertaling moet Akerboom dan op zijn mobieltje controleren. Hij is namelijk sinds het overlijden van een dochter in het gezin Akerboom, in 2004 aan leukemie, daadwerkelijk deelnemer aan Giro di Kika, één van de activiteiten van Stichting Kinderen Kankervrij, het KiKa fonds. Hij reed al eens een fietstocht van duizend kilometer om geld binnen te krijgen en de aandacht op Kika te vestigen. Op het moment dat deze krant verschijnt zit hij in Italië om hetzelfde goede werk te doen.
FRIESTALIG BOEKJE Het mooie is dat de deelnemers aan die tochtjes vooraf een boekje kunnen bemachtigen, waarin de historie van die puollen staat beschreven. Dat boekje wordt gemaakt door Harmen Akerboom, één van de leden van het activiteitenteam van die Skilderijendei. Akerboom is beleidsmedewerker van de provincie Fryslân in de sectoren Taal en Kennis. Hij heeft de bestaande kennis van het gebied uit allerhande
Net voor 11 september is Akerboom dan terug en kan op het evenemententerrein in Oudega dan zijn eigen historische werkje lezen. En dan loopt en fietst hij mee met de deelnemers die de Idzegeaster Puollen gaan bezoeken, en vertelt wat in he boekje staat. Dan wijst hij naar de spoorlijn die noordoostelijk van Oudega door het weiland loopt en zegt dat het ongeveer de scheiding is tussen veen- en kleigrond.
IJSTIJD Want dat is, vanuit de ijstijd, de basis voor het rond Oudega ontstane puollelandschap. Delen met veengrond zijn later afgegraven (veen verdampt en klinkt in als het gebruikt wordt) en zo ontstonden er overal poelen en laagtes. Een deel van die puollen zijn al weer drooggelegd in de 19e eeuw. Bijvoorbeeld It Joo en de Geeuw. Andere puollen worden nog gebruikt als plasdras stroken in dit druk door weidevogels bezochte gebied. Dat boekt onder de naam Skriezekrite Idzega goede resultaten. Sommige puollen bestaan nog als poel. Alle drie soorten hebben hun eigen historie.
NAMEN De puollen hebben ook allemaal een naam. Het is aardig om te lezen dat Akerboom beschrijft hoe die namen (kunnen) zijn ontstaan. Zo is de Goudpoel bijvoorbeeld ontstaan uit Golden Grafft. Grafft is eigenlijk gracht, gegraven water. En Gouden staat natuurlijk voor iets goeds. It Joo, nu alleen nog met luchtfoto’s enigszins herkenbaar, is een verbastering van Ee, Ie. Water dus. De Skûtelpoel geeft de vorm van de poel aan, waarlangs de oude looproute naar Heeg (de Hagenadyk) liep.
Harmen Akerboom
En misschien lijken Hop, Ringwiel, Houtmar, Geeuw en Tsjerkemar wel logisch, maar ook daarover staan verschillende suggesties in het boekje. Daarin ook ruime aandacht voor de historie van bezittingen en wegen in de loop der jaren. En wetende dat Akerboom politieke geschiedenis heeft gestudeerd is ook de historie van bezit van grond en wegen aangegeven.
OP DE KAART Bijzonder werkje. Net als het boekje over dit gebied tijdens de Tweede Wereldoorlog, dat vorig jaar verscheen. Oudega zet zichzelf en het omliggende gebied historisch op de kaart. Het heeft bovendien van de corona gebruik gemaakt om It Joo, het multifunctionele centrum wat genoemd is naar een van die oude puollen, te renoveren. Daardoor kan het weer met de tijd meegaan en beter gebruikt worden. En dus staat het dorp, waar altijd al zoveel activiteiten zijn, te trappelen om zich op 11 september weer te presenteren aan de wereld. Voor het eerste openluchtspel van Oudega stond een tribune op de wal in de haven. Nu is de stranddijk de tribune. En kan iedereen spartelen in de puollen.
NUMMER 08 • 2021
GROOTSNEEK.NL
39
GEASTER PUOLLELANSKIP TEKST EN FOTO WIM WALDA
Elly Tiesma-Walinga
‘Elly van de muziek’ werd ‘Elly van de planten’ Als je in de omgeving van Oudega een blonde vrouw langs de slootjes ziet lopen, regelmatig pauzerend om op haar knieën een plantje of bloem te bestuderen, om die vervolgens met haar camera vast te leggen, is de kans groot dat je Elly Tiesma-Walinga bent tegengekomen. Elly Tiesma weet ontzettend veel van de flora in het gebied van de Puollen, maar noemt zichzelf bescheiden een ‘aspirant-florist’. Oudegaaster van geboorte, tweede in een gezin van drie meiden en vier jongens, was ze vaak in de velden te vinden: eierzoeken met haar broers, vissen, vlotten bouwen. Natuurmensen. Toch was haar eerste liefde niet de natuur, maar muziek. Liedjes zingen, blokfluit spelen op het balkon, later ook op school, met de leerlingen veel te lang bezig met muziek, daarbij de rekenles vergetend. Ze werd wakker met muziek en ging er mee slapen. Ze koos voor de gitaar omdat orgelspelen naar eigen zeggen “wat mutsig” was. Door een gehoorprobleem moest ze met pijn in haar hart afscheid nemen van haar passie (“Je kunt niet een passie half doen”) en maakte ze een symbolisch vingerverfschilderij van haar gitaar die wegzakt in het water.
‘Op’e strún’ Door haar neef Hisko de Vries werd ze opmerkzaam gemaakt op de website Waarneming.nl een website voor en door natuurliefhebbers die daar hun waarnemingen vast konden leggen en met foto’s illustreren. Via een cursus inheemse planten van Floron kreeg
Beroepsvisser Thijs Jagersma
TEKST EN FOTO WIM WALDA
Op zoek naar de wankele balans tussen rendabel boeren en actief weidevogelbeheer Frank Ypma, 40 jaar, derde generatie melkveehouder in Oudega (SWF), getrouwd met Sieta, vader van drie kinderen (Hannah van tien, Maarten van acht en Sipke van vijf) houdt er ten opzichte van de manier van boeren een afwijkende filosofie op na in vergelijking met de ‘mainstream’. Alhoewel hij in 2015 op de fundamenten van de oude stal een nieuwe ligboxenstal heeft laten bouwen, waarin hij vergunning-technisch 150 koeien kan plaatsen, kiest hij voor optimalisatie van zijn bedrijf boven uitbreiding. “Het doel van die nieuwe stal,” legt Ypma uit, “was niet om te groeien, maar om mijn veestapel een ruime en goed geventileerde stal te geven. Bovendien zou ik met 150 koeien land en personeel moeten huren, zou ik een manager worden en dat zou ten koste gaan van mijn vogelbeheeractiviteiten. Ik heb een andere keuze gemaakt.”
ze de smaak echt goed te pakken. Een nieuwe passie was geboren. Elly: ”Hoe meer je weet, des te meer besef je dat je nog maar erg weinig weet.” Ik bin faak ‘op’e strún’ yn Aldegea en omjouwing, in winkel mei snobbersguod foar leafhawwers fan’e natuer. Sa fûn ik binnen in wike 160 ferskillende plantensoarten. En dat is noch mar it topke fan’e iisberch. In ryk biotoop.”
TEKST EN FOTO WIM WALDA
Plasdras
“Ik ben een rijk man” Thijs Jagersma (72) is de derde generatie beroepsvissers in Oudega. En de laatste. Hij viste 47 jaar in de wateren rondom Oudega en had een uitgestrekt areaal. Negen jaar geleden hield hij het voor gezien. Pake Hendrik Jagersma stond aan de basis van anderhalve eeuw visserij-historie toen deze in 1868 beroepsvisser werd in onder meer de Puollen rond Oudega. Zijn uitvalsbasis was Syp Set, vlak bij de molen aan het Brekkenpad. “Toen ik op mijn 16e begon als visser, kon ik een stukje land aan het water huren, waar ik een hok heb neergezet, voor de fuiken, netten en ander visge-
Melkveehouder Frank Ypma
rei”, vertelt Thijs Jagersma. “Ik had een uitgestrekt gebied waaronder de Geau, het water by Hichtum, de Blauhúster Puollen, Aldegeaster Brekken, Ringwiel, de Greft en een aantal poeltjes.”
Schatkamer “Het was een zwaar beroep, maar wel vrij. Ik ben een echte natuurman. Ik kon op school goed meekomen, maar moet er niet aan denken dat ik de hele dag achter een bureau door zou moeten brengen. Nu steek ik ’s morgens van wal en vaar ik mijn privé schatkamer binnen. Ik ben een rijk man. Een van die pareltjes is bijvoorbeeld de Mûntsebuorsterpolder. In de zomer, wanneer de planten op de zware klei in bloei staan, ontstaat er een beeldschoon kleurrijk landschap. Daarnaast leeft er in de rietkragen langs het water een uitgebreide en zeer gevarieerde vogelwereld. Bruine kiekendieven, kleine karekiet, rietzanger en vele, vele andere soorten. Zoals eerder gezegd: Ik ben een rijk man.”
Door de ruilverkaveling in 2005-2006 onderging het landschap rond Oudega aanvankelijk een ingrijpende verandering. Vlak gestreken landerijen, ‘biljartlaken-strakke’ en kruidenarme weilanden, gedempte greppels en een verlaging van het grondwaterpeil hebben veel van het originele landschap verruïneerd. Gelukkig is er een tegenbeweging op gang gekomen. Frank Ypma: “In een hoekje van ons land is in de ruilverkavelingsperiode een plasdras aangelegd. Mede daardoor ben ik in het vogelbeheer gerold. Goed voorbeeld doet goed volgen. Anno 2021 zijn er ongeveer vijftien plasdrassen, kiezen steeds meer boeren ervoor om hun vee te weiden op kruidenrijk grasland en wordt het waterpeil hoog gehouden. We zijn dus druk bezig met de weidevogels. Dat lukt niet elk jaar even goed. Mede door de predatie van bunzingen, steenmarters, roofvogels en kraaien. Dat stevent af op een regelrechte plaag. Door samen te werken met een gebiedscoördinator, stripgrazen en maaien in etappes zorgen we ervoor dat de kuikens voldoende schuilplaatsen hebben en dus betere overlevingskansen.”
Aarde in bruikleen “Wat goed is voor de weidevogels brengt voor ons wel eens nadelen met zich mee. Laat maaien betekent dat je minder eiwit van je land kunt halen en later bij moet kopen om je vee gezond te houden. Het is dus een gevoelige balans tussen de rentabiliteit van je bedrijf en de liefde voor de natuur. Maar we moeten niet vergeten dat we de aarde in bruikleen hebben, dus dat heb ik er als ‘fjildman’ graag voor over.”
40
NUMMER 08 • 2021
WORDT VERWACHT...
9 OKT
6/7 SEPT BERT VISSCHER
28/29 OKT RICHARD GROENENDIJK
13 NOV 11 NOV
SIMONE KLEINSMA
THEATERSNEEK/PROGRAMMA
sneek // CULTUUR&UITGAAN
GROOTSNEEK.NL
41
Kunstencentrum Atrium
weer van start Het nieuwe seizoen van kunstencentrum Atrium begint op maandag 23 augustus. Tot de zomer van 2022 kan worden gekozen uit ruim honderd lessen en korte cursussen voor kinderen, jongeren en volwassenen. Van gitaarles, theatermaken en impressionistisch schilderen tot dansen voor mensen met een beperking, MUZT en fotografie.
GRATIS PROEFLES Bij veel lessen en groepen is het mogelijk om gratis een keer mee te doen. Voor de muzieklessen - bijna alle denkbare instrumenten en zang - kan op elk moment van het jaar een proefles worden gevolgd. De docent neemt contact op en maakt een afspraak voor de kennismakingsles. Ook bij dans, theater en beeldende kunst zijn proeflessen mogelijk. Een keer meedoen met een dansles kan het hele seizoen. Bij een kortdurende danscursus en de afdelingen theater en beeldende kunst vormt de eerste les vaak een kennismaking. Meer informatie over proeflessen staat op de website. Hier kan ook een proefles worden aangevraagd.
AUDITIE MUZT INTRODUCTIEFILMPJES
De leerlingen van MUZT, de vierjarige musicalopleiding van het kunstencentrum, zijn eind augustus en begin september te zien in Theater Sneek met de musical The Wiz. In de jaarlijkse MUZT-musical schitteren alle jonge talenten van de opleiding. Bij The Wiz gaat het om de circa zeventig leerlingen van het seizoen 2020-2021. Het nieuwe seizoen (2021-2022) begint gelijk na The Wiz.
Voor de zomervakantie hield het kunstencentrum een digitale open dag. Vrijwel alle docenten hebben een kort filmpje gemaakt over hun les of cursus, of over de groep waar ze leiding aan geven. De meer dan honderd video’s van de afdelingen muziek, dans, theater, musical en beeldende kunst zijn nog te bekijken op kunstencentrumatrium.nl/ontdek.
MUZT houdt audities (voor jaar 1) op vrijdag 10 september . Jongeren vanaf 13 jaar uit heel Friesland die van musicals houden en zich willen ontwikkelen op het gebied van zang, dans en theater kunnen zich hiervoor opgeven.
VERSCHILLENDE STARTMOMENTEN Diverse lessen beginnen op maandag 23 augustus, waaronder de instrumentale lessen (en zang) en danslessen. Ook in september zijn er startmomenten, zoals bij KinderMuziekTheater (KMT) en de cursussen beeldende kunst.
FOTO: CASPER FERWERDA
FOTO: RONALD MORS
FOTO: DANS OP RECEPT
FOTO: CASPER FERWERDA
Hiphop lessen gaan ook weer van start!
FOTO: JANNE VAN DER VEGT
Op de website van het kunstencentrum staat bij elke les, cursus of groep de startdatum en het aantal lesmomenten vermeld.
BEELDENDE KUNST
DANS
MUZIEK
MUZT MUSICALOPLEIDING
THEATER
Beeldhouwen, fotografie, keramiek, kinderkunstklas, papier en textiel, mode en kunst, tekenen en schilderen (o.a. impressionistisch schilderen en portret/modeltekenen en -schilderen).
Dansen met een beperking (Parkinson, niet-aangeboren hersenletsel of chronische pijn), hiphop, jazz, jongensdans (6-8 jaar), kinderdans (4-9 jaar), klassiek ballet, modern, Dance Explosion.
Meer dan 30 instrumentale lessen en zang, ruim 20 korte cursussen, muzieklessen voor jonge kinderen, bandcoaching, muziekles via de computer en diverse orkesten, ensembles en andere muziekgezelschappen.
Vierjarige opleiding met optionele extra lessen (zang, dans, auditietraining).
Acteren, grimeren, improvisatietheater, KinderMuziekTheater, theatermaken, theatersport.
DE INSTRUMENTALE LESSEN EN ZANGLESSEN WORDEN IN HEEL SÚDWEST-FRYSLÂN AANGEBODEN. WELKE MUZIEKLES WAAR WORDT GEGEVEN STAAT IN HET OVERZICHT OP KUNSTENCENTRUMATRIUM.NL/LESLOCATIES. DE DANS-, THEATER-, MUSICAL- EN BEELDENDE KUNSTLESSEN ZIJN IN SNEEK.
APK // ONDERHOUD // SCHADEHERSTEL // TANKSTATION
bord Kroes, WVSnits, afme
Roodhemsterweg 14 - 8651 CV IJlst T 0515-531 436 - E info@garagekroes.nl
g n i l e nd
a h e b r
teren c e f esin
eu atis d i r e t In t gr e lijk m
tijde
PEUGOT 207 AUTOMAAT
(volledig elektrisch, grote actieradius!)
SILENCE S02
€ 4.850,-
€ 2.499,-
Bouwjaar 2008 / 135.089 km
Bouwjaar 2017 / 7.70km
HONDA CIVIC garagekroes.nl 4DR HYBRID AUTOMAAT Bouwjaar 2010 / 132.451km
€ 6.499,-
ALLE AUTO’S WORDEN AFGELEVERD INCL. NIEUWE APK, BEURT ÉN BOVAG GARANTIE!
UITGELICHT!
BMW 745I AUTOMATIC Bouwjaar 1983 389.792km
€ 7.999,-
(meeneemprijs)
“OOK VOOR ONDERHOUD AAN UW EV OF HYBRIDE!”
Interieurbehandeling vanaf € 130,- tijdelijk met gratis desinfecteren (t.w.v. € 20,-), geldig t/m 30 september 2021
Sneek: 0515-412825
www.autoverzorgingnederland.nl
Emmeloord: 0527-502405
info@autoverzorgingnederland.nl
Roodhemsterweg 14 - 8651 CV IJlst - Tel. 0515 - 531 436
www.garagekroes.nl
DE KNOL-KNALLERS
€ 15.750 TOYOTA YARIS
1.5 HYBRID DESIGN SPORT AUTOMAAT | CLIMATE CONTROLE | CAMERA | BLUETOOTH ETC. MEI 2018, 30.875 KM, HYBRIDE, BENZINE, AUTOMAAT
€ 35.670 HYUNDAI KONA H
EV COMFORT SMART 64 KWH ELECTRISCHE AUTO , 480KM ACTIERADIUS , 29.500 EX BTW 2000 SUBSIDIE NOG TE VEREKENEN, OKTOBER 2020, 1.000 KM, AUTOMAAT
SNEEK ZOEKT U EEN VERHUISBUS?
€ 8.450 HONDA CIVIC
1.4 SPORT CLIMATECONTROLE | CRUISECONTROLE | TREKHAAK MAART 2013, 170.233 KM, BENZINE, HANDGESCHAKELD
Audi BMW Chevrolet Chevrolet Chrysler Fiat Fiat Ford Ford Ford Ford Honda Hyundai Hyundai Hyundai Kia Kia
A3 150 PK 1-serie Cabrio Matiz Spark Voyager 500 500 C Automaat Fiesta Focus Ka Kuga Civic i20 i30 Fastback Kona Picanto Picanto
1.4 TFSI Ambition Pro Line S 118i Executive Automaat 0.8 Style Automaat 1.0 16V LS 3.3i V6 SE Luxe 1.2 S Cabrio ST Line 101 PK EcoBoost 100PK Lease Edition 5 Drs 1.2 Titanium X start/stop 1.5 TDCi Titanium 1.4 Sport 1.2 LP i-Drive Cool 5 Drs 1.0 T-GDI Comfort EV Comfort Smart 64 kWh 1.0 CVVT ComfortPlusLine Navigator 1.0 CVVT ComfortPlusLine Navigator
KM JAAR 60781 2015 100771 2010 82254 2009 88354 2011 166839 2002 70283 2017 42642 2013 47854 2017 58010 2018 109114 2012 96879 2017 170233 2013 47399 2016 27034 2018 1000 2020 58330 2018 55793 2018
€ 17900 € 14950 € 4250 € 4950 € 4950 € 10450 € 9950 € 13750 € 14750 € 5250 € 19750 € 8450 € 10950 € 17950 € 35670 € 10450 € 10450
€ 14.750 FORD FOCUS
100PK LEASE EDITION 5 DRS NAVI | BLUETOOTH | CRUISE | AIRCO APRIL 2018 58.010 KM BENZINE HANDGESCHAKELD
Kia MINI Mitsubishi Mitsubishi Opel Opel Smart Suzuki Suzuki Toyota Toyota Toyota Toyota Volkswagen Volkswagen Volkswagen
Venga Mini Space Star Space Star Agila Mokka X fortwo coupé Swift SX4 Auris Aygo Yaris Yaris Golf Plus Up! Tiguan
1.6 Automaat SuperPlus Pack 1.2 One Salt Business 102PK 1.0 Cool+ Automaat 1.0 Cool+ 5Drs 1.0 Berlin 1.4 Turbo Edition Electric drive 1,2 1.6 Sedan Comfort 1.2T Dynamic 1.0 VVT-I ASPIRATION 1.5 Hybrid Design Sport 1.0 VVT-i Comfort 1.4 TSI Highline Automaat 1.0 move up! BlueMotion 1,4 TSI Comfort & Design
KM JAAR 64485 2014 79117 2014 27111 2018 26410 2018 98192 2015 91721 2016 53385 2015 143663 2012 161084 2009 59266 2017 73294 2013 30875 2018 30274 2018 97335 2012 71619 2016 62500 2013
€ 12950 € 12650 € 11950 € 8950 € 7250 € 15950 € 9750 € 6450 € 4750 € 16450 € 6450 € 15750 € 11750 € 12750 € 8450 € 16950
*typefouten voorbehouden
Kijk voor het actuele aanbod: www.vakgarageanneknol.nl
ANNE KNOL VAN DER LINDE PRIJS = PRIJS!
Van 10.00 uur tot 18.00 uur
Wij werken altijd met ‘All-In’ prijzen. Dit is inclusief: Afleveringskosten// 6 maanden Bovag garantie // 1 jaar pechhulp // APK
TREKDIJK 14 SCHARNEGOUTUM | T (0515) 41 22 12 | WWW.VAKGARAGEANNEKNOL.NL
Per dag vanaf
€ 72,50 INCL. BTW. 125 KM VRIJ PER DAG. - GELDIG T/M 30 SEPTEMBER 2021 -
sneek // CULTUUR&UITGAAN
GROOTSNEEK.NL
43
Deur Peter van Egmond
‘Un Kuierke deur Sneek’
DE SNEEKERMEER Un kuierke make deur De Sneekermeer liekt onmogelek, mar tòch was der un tyd dat dit wel kon. We gaan diskear de Sneekermeer un besoekje brenge, nòrmaal is’t dis tyd un drukte fan jewelste op ut water, en bepale de feule sylboaten ut útsicht, su fer at ut ooch riekt. De Sneekermeer leit ten oasten fan oans stad en beslaat un gebied fan ongefear 534 ha. De Houkesloat ferbynt de stad en de meer, en wurdt dêrom ok wel de Waterstraat naar Sneek noemd. De Goingarypster Poelen fòrme ’t súdeleke deel, en flak ten oasten lêgge de Terkaplester Poelen.
Dansje op starteiland Hardzeildag in 1965
Ut is de tweede somer dat we deur de pandemy gyn Sneekweek hewwe, mar hopelek is dat fòlgend jaar anders. Oarspronkelek was de woënsdach in augustus dy’t ut dichst bij de jaardach fan Koaning Willem I lei, útroepen tot Hardsyldach, dat was en is nòch hieltyd foar Sneek dé dach fan de hardsilerij en op De Sneekermeer wurdt der streden foar de ear. Teugenwoardech falt Hardsyldach op de woënsdach na de earste saterdach fan augustus. Disse dach is ontstaan út ut admiraalsilen. Na de Fraanse tiëd wurdde in 1814 un syltocht naar Joure houden, toen bekend wurdde dat de Sneker Jacob Sjoukes Visser deserteard was út de Fraanse krijchsmacht, en feilech ankomen was in de Joure. Disse tocht was de inspirasy om dit faker te gaan doën, en ontploaide um naar jaarlekse sylwedstriden.
Eelke Lok is journalist van Omrop Fryslân draait hij al veertig jaar mee en is hij met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround. Door zijn originele no-nonsense kijk op de wereld weet hij ogenschijnlijk ingewikkelde zaken vaak te relativeren en tot de essentie te herleiden. En dat is ook wat u in de columns van Eelke kunt verwachten. De vinger op de zere plek…. Reageren? Stuur dan een email naar: eelke.lok@ziggo.nl
Sweagen-Zwagen
Su as ik al skreef liekt un kuierke deur De Sneekermeer onmogelek mar toen in de somer fan 1911 de waterstaan su ekstreem laach stond, tròk de Sneker apoteker Lolke
Dokkum de stoute skoënen an om de Gravinnewech te ondersoeken. In de súd-oasteleke hoek onder Jongeburen lei de wech helemaal drooch. Dúdelek was te siën dat de wech flak langs ut ouwe Kerkhòf an de Houkesloat, tussen ’t Krúswater en de Roekoepolle lopen het. Dokkum feronderstelde dat de ouwe wech in froegere tiden tevens beskutting gaf teugen ’t water fan de Middelsee.
Lolke Dokkum op Gravinneweg
Su at we allemaal miskyn wel wete, of over hoard hewwe, was de Roekoepolle tòt ongefear 1917, 1918 ut eilandsje dêr’t de silerij in goeie banen leid wurdde, un kraaienest wurdde dan opboud dêr’t de sjuery ut wedstrydfeld sekuer in de gaten hield, ok wurdde hier feesten en stond der un kermes, met un sweef en/ of draaimolen. De Kòp fan Jut was erch populêr onder de manneleke feestgangers, se hoopten natuurlek indruk te maken op ’t frouwelek skoan en un daanske make te kannen op ut bal.
De oarspronkeleke naam fan ut Starteilaan is in’t Frys ‘De Sweagen’ òf in’t Nederlaans ‘De Zwagen’ wat betekent laan, wêrin’t fee houden wurdt.
De Roekoepolle
De Roekoepolle is deur ouslach ferloaren gaan en was op ’t laatst nyt mear dan un plukje riet, de angst dat dit ok met ut teugenwoardege Starteilaan gebeure sú was dan ok groat. Mede deur de inset fan Burgemeester Rasterhoff, de sylfereneging en anderen konden der op tyd anpassings deen wurdde om dit te foarkommen, want ok hier lei ’t watergeweld op de loer, suwel natuurlek as deur de groate frachtskepen dy’t hieltyd groater, in fòrmaat en antallen, deur ut groatskeepswater kwamen. Omdat nòrmaal sproken augustus de maand is wêrin’t ‘De Meer’, follop in de belangstelling staat fanwege de Sneekweek, ’t Skûtsjesilen en ut watertoerisme, leek my dit wel toepasselek, hopend dat we fòlgend jaar wear as fan ouds massaal naar ’t Starteilaan kanne, genietend fan de honderden sylskepen dy stride om de ear!
Openbaarheid Stella van Gent was indertijd wethouder van werkleerbedrijf Empatec. Ze kocht toen samen met de directeur van Empatec, Harry de Wit, een pand in Sneek. Er kwam een integriteitsonderzoek. Dat leidde er toe dat Stella van Gent verdween als wethouder, hoewel ze door het onderzoek enkel onhandig, maar wel zuiver werd aangemerkt. De bestuursrechter was nodig om te bereiken dat wij dat onderzoek nu ook kennen. Een inwoner van Sneek had de rechter aan het werk gezet. De burgemeester wilde het onderzoek indertijd niet openbaar maken vanwege ‘persoonlijke levenssfeer’. De rechter wees haar echter de goede weg. Hij zei wel dat de visie van Stella van Gent in dat
rapport niet openbaar hoefde te worden. En dus waren we daar heel nieuwsgierig naar. Gelukkig heeft Van Gent net als de burgemeester gezegd: hier hebben jullie de hele hap.
daarin staat dat het onhandig is wat ze indertijd deed, heeft het CDA in het college (macht) genoeg handigheid om haar tenslotte te bewegen haar wethouderschap op te zeggen.
Die hap moet wel even vertaald worden. Doen we. Er was commotie over hoe verder met Empatec. Van Gent wilde, net als de andere Empatec gemeenten, een verhoging van de structurele bijdrage per werknemer. Het CDA wilde enkel maximaal met 750.000 euro verhogen. Dat leidde tot conflicten in het college. Toen Van Gent het daar verloor, maar in de raad won, werd het conflict tot een oorlog tussen Stella van Gent en (met aan zekerheid grenzende waarschijnlijkheid) CDA’er Maarten Offinga.
‘Persoonlijke levenssfeer’ was dus dat Offinga en Van Gent weinig waardering en respect voor elkaar hadden, waardoor de sfeer in het college grimmig werd. Nou en? Politiek is een harde business. Als je daar niet tegen kunt, moet je maar weg wezen. Beiden zijn al weg.
Als er dan een integriteitsonderzoek komt, wat Stella graag zelf wilde, en
De sfeer in het college nu? Die weten we niet, dan moet er eerst iemand komen die de rechter vraagt om iets openbaar te maken. En we weten, ondanks al die openbaarheid, nog niet eens wie het nu allemaal aangekaart heeft. Wie zou dat zijn?
agenda vr. 27 aug. t/m zo. 5 sept
zaterdag 11 september
vr. 17 t/m zo. 20 september
vrijdag 24 september
SNEEK MUSICAL
OFFINGAWIER SPORTEVENEMENT
DIVERSE LOCATIES MUZIEK
SNEEK MUZIEK
the wiz
MUZT Musicalopleiding met echte feelgood musical. WWW.THEATERSNEEK.NL
za. 28 en zo. 29 augustus
fluitend door friesland FRIESLAND MUZIEK
slowtriatlon
Een 1/4 of 1/8 triatlon, maar dan slow, zodat iedereen mee kan doen.
Met Mienskipsorkesten Top en Twel en Wâldsein, De Pôllesjongers en Henk van der Veer.
WWW.SLOWTRIATLON.COM
WWW.TOPENTWELONLINE.NL
uitfestival
SÚDWEST-FRYSLÂN FESTIVAL
Het Codhakwartet en de Dichter fan Fryslân gaan met muziek en gedichten langs de Elfsteden.
Aftrap van het culturele seizoen met heel veel activiteiten in 13 dorpen en steden in Súdwest-Fryslân.
WWW.COHDAKWARTET.COM
WWW.UITFESTIVALSWF.NL
zondag 5 september
nazomerstreekmarkt
HEMELUM MARKT Elke 1e zondag van de maand kun je streekproducten shoppen
reis nei it gelok
boerenmarkt
WOUDSEND MARKT Koop heerlijke verse streekproducten in het dorpscentrum.
karin bloemen
Muzikale voorstelling met de Old School Band met eigen werk en covers van o.a. Billy, Aretha, Norah. WWW.THEATERSNEEK.NL
vrij. 17 september t/m 2 oktober
floed
zaterdag 25 september
Theatrale en muzikale beleving over cultuur, water en mienskip in en rond het Woudagemaal.
WOUDSEND VARIA Suppen en zeilen tijdens een ontspannen dag op de Friese meren.
LEMMER THEATER
WWW.FLOED.NL
sup & sail
WWW.SAILEVENTSFRIESLAND.NL
zaterdag 18 september
werkfestival
letz zep
WWW.WELKOMINWOUDSEND.NL
SNEEK OPEN DAG
open monumentendag
Een uniek kijkje achter de schermen bij de deelnemende bedrijven.
SNEEK MUZIEK Led Zeppelin Tributeband met een (her)beleving van magische rockmuziek.
ZUIDWEST FRIESLAND OPEN DAG
WWW.WERKFESTIVALSWF.NL
WWW.HETBOLWERK.NL
JOURE DOEN
Veel monumenten hebben hun deuren geopend voor publiek.
zondag 19 september
za. 25 en zo. 26 september
Gezellige fietstocht met bijzondere (mini)concertjes en versnaperingen.
WWW.OPENMONUMENTENDAG.NL
zondag 12 september
SNEEK MUZIEK Swingmuziek uit de jaren ’40 en ’50.
bolsward
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/
WWW.ITFLINKEBOSKJE.NL
natuur-cultuurtocht
NATUURCULTUURFIETSTOCHT
triatlon
WORKUM SPORTEVENEMENT
1/8 triatlon in en rondom Workum. WWW.TRIATLONWORKUM.NL
flinke flea market
HEMELUM ROMMELMARKT Kom in het weiland schatzoeken tussen de vintage spullen van een ander. WWW.ITFLINKEBOSKJE.NL
donderdag 9 september
rayen panday
piter wilkens
Jonge comedian met ‘Trigger’. Wat is er nog echt speciaal?
SNEEK MUZIEK De Fryske trûbadoer Piter Wilkens speelt zijn Friestalige repertoire.
WWW.THEATERSNEEK.NL
WWW.LEWINSKI.NL
SNEEK CABARET
vrijdag 10 september
woensdag 15 september
SNEEK MUZIEK American Idol-deelnemer met muziek met invloeden van rock, country, R&B en elektronica.
PIAAM EXCURSIE Reis door de tijd en ontdek de interessante historie van eendenkooien.
zach person
WWW.HETBOLWERK.NL
deropút
tijdreis eendenkooi
swing du nord WWW.LEWINSKI.NL
maandag 20 september
hans dorrestijn SNEEK THEATER
Met zijn voorlopig laatste voorstelling ‘Het houdt een keer op’. WWW.THEATERAANHETWATER.NL
donderdag 23 september
rené van meurs
SNEEK CABARET Met ‘Hunkert’ brengt Meurs een avond vol mooie verhalen, improvisaties en grappen over liefde.
mtb elfstedentocht
SPORTEVENEMENT Tweedaagse Elfstedentocht op de mountainbike over zoveel mogelijk onverharde paden. WWW.FIETSELFSTEDENTOCHT.FRL
zondag 26 september
sneek attack
SNEEK BEURS Ruim 80 meter vinyl, CD’s en merchandise op deze hardrock en metal platenbeurs. WWW.HETBOLWERK.NL
flinke flea market
HEMELUM ROMMELMARKT Kom in het weiland schatzoeken tussen de vintage spullen van een ander. WWW.ITFLINKEBOSKJE.NL
WWW.THEATERSNEEK.NL
WWW.ITFRYSKEGEA.NL
Waterland van Friesland is de naam voor de toeristische regio Zuidwest Friesland. VVV Waterland van Friesland geeft hier tips om eropuit te gaan. Kijk voor de volledige agenda op: WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/EVENEMENTENKALENDER
Yn Aksje in actie
KLAAR VOOR DE START VAN DE MTB-ELFSTEDENTOCHT
SLOWTriatlon®
SUP & Sail
Op zaterdag 25 en zondag 26 september wordt er een MTB-Elfstedentocht georganiseerd met als startpunt Bolsward. Een echte Fietselfstedentocht, maar dan voor mensen die van nét wat meer uitdaging houden. Op zaterdag staat de noordelijke lus op het programma en op zondag worden de steden in de zuidwesthoek aangedaan. De route gaat over verharde- en onverharde paden en biedt onderweg voldoende uitdagingen.
Wil je altijd al eens meedoen aan een Triatlon, maar zijn de afstanden te lang of zie je op tegen de tijdsdruk? Dan is de SLOWTriatlon® Waterland van Friesland op zaterdag 11 september voor jou een uitkomst. Want met 500 of 1.000 meter zwemmen, 20 of 40 kilometer fietsen en 5 of 10 kilometer wandelen is deze triatlon voor iedereen. In je eigen tempo en geschikt voor alle leeftijden. En... je wint ‘m altijd!
Ervaar op zaterdag 25 september een actieve én tegelijkertijd ontspannen dag tijdens de SUP & Sail van Sailevents. De dag start met een suptocht, ook geschikt voor beginners, door de vaarten in en rondom Woudsend. Na het suppen is het tijd voor een heerlijke lunch aan de kade. Ten slotte stap je op de luxueuze Lemsteraak ‘de Blaauwe Walvisch’ voor een ontspannen zeiltocht op de Friese meren. Onderweg kun je niet anders dan genieten van de flora en fauna die je tegenkomt.
WWW.FIETSELFSTEDENTOCHT.FRL
WWW.SLOWTRIATLON.COM
WWW.SAILEVENTSFRIESLAND.NL
Talint Talent
FOTO: RONALD MORS
MTB-Elfstedentocht
THE WIZ
Reis nei it gelok
The Wiz
De muzikanten van Mienskipsorkesten Top en Twel en Wâldsein laten zien dat je op latere leeftijd een muziekinstrument kunt leren bespelen en samen een orkest kunt vormen. Samen muziek maken maakt hen gelukkig. Dát laten ze, samen met De Pôllesjongers en Henk van der Veer, horen en zien in de verrassende en interactieve muziekvoorstelling Reis nei it gelok. Deze voorstelling is van vrijdag 17 t /m zondag 20 september achtereenvolgens te zien in Woudsend, Oppenhuizen en Gau.
De jonge talenten van de vierjarige musicalopleiding MUZT schitteren van 27 augustus t /m 5 september in The Wiz. Deze feelgoodmusical vertelt het klassieke verhaal gebaseerd op The Wizard of Oz in een modern MUZT-jasje. Het tienermeisje Dorothy belandt in het wonderbaarlijke Land van Oz. Ze gaat op zoek naar de machtige tovenaar van Oz, die haar kan vertellen hoe ze de weg naar huis terug kan vinden. Tijdens haar zoektocht ontmoet Dorothy bijzondere figuren.
WWW.MEARMEIMUZYK.NL
WWW.THEATERSNEEK.NL
ook jouw
evenement hier? Plaats jouw evenement gratis in onze evenementenkalender. Je kunt je evenement aanmelden op onze website. WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ EVENEMENT
46
SPORT
NUMMER 08 • 2021
TEKST EN BEELD HENK VAN DER VEER
VITALE VOETBALCLUB NIJLAND VIERT 75-JARIG JUBILEUM
“DAT 100-JIERRICH BESTEAN HELJE WE EK WOL!” Voetbalvereniging Nijland viert in het laatste weekend van deze augustmaand haar 75-jarige jubileum. Voorzitter Jappie de Boer en Ype Bonnema (57) van ‘de Blues’ uit Nijland blikken samen met GrootSneek terug op de afgelopen driekwart eeuw, maar kijken ook zeker vooruit: “We wolle it 100-jierrich bestean seker fiere”, geeft de preses aan. Maar eerst dit jaar het 75-jarig jubileum. Met 130 leden is de dorpsvoetbalclub in ieder geval springlevend, ook in corona-tijd. Het gesprek vindt plaats in de bestuurskamer van de vereniging, met een fraai uitzicht op het Zweitse Huitema Sportpark van Nijland.
“
“Nee, hjir is it net begûn. Dat wie op in stik lân fan boer Tiede Vellinga oan’e Hiddemawei. Hij wie mei Siemen Hiemstra en Harm Postma de oprjochter van ús klup. It wie miskyn primityf, mar wol hiel gesellich”, weet Bonnema. De op en top Nijlander die het vrijwilligerswerk met veel plezier voor zijn voetbalclub doet, schuift ons de bescheiden jubileumuitgave, die tijdens het 50-jarig bestaan verscheen, toe. Daar lezen we tot in detail hoe het allemaal begon met de plaatselijke voetbaltrots.
GETROUWD MET NIJLAND “It earste jier fuotballen wy ús thúswedstriden op it fjild van C.A.B. yn Boalsert, omdat ús eigen fjild earst yn 1947 klear wie. Ik wit noch dat de Boalserters seine: ‘wat floeke dy lui út Nijlân’. Dat kaam ûnder oare troch Jan van Diggelen, dy hie yn in konsintraasjekamp sitten en dêr wie hij net better fan wurden”, weet de scribent te vertellen. Ype geeft eerlijk toe dat hij wel een beetje met Nijland getrouwd is getuige zijn uitspraak ‘dat de klup wol 80% fan myn libben útmakket.’ De boomlange Bonnema, ooit keeper en later voetballer van Nijland, vervolgt om aan te geven hoe zijn clubliefde zich het best laat omschrijven. “Je groeie deryn en stadichoan bouwe je dat op. Ik belibje in hiel soad wille oan myn frijwilligerswurk. Frijwilligers binne hiel belangryk foar in klup, dêr bin’k yn al dy jierren wol achterkommen.” Jappie de Boer, die ondertussen alweer meer dan twaalf jaar de voorzittershamer van Nijland hanteert, bevestigt wat topvrijwilliger Bonnema zegt. “Wij binne in lytse feriening en hawwe hjir gjin kantine ynkomsten. Wij binne folslein ôfhinklik fan frijwilligers. Nijlân is best in ambitieuse feriening. Dat ús earste elftal twadde klasse foetbalt is in prestaazje foar sa’n lytse klup. At je bûten ús doarp komme dan kenne se Nijlân allegear fan Aaipop en it fuotbaljen. Dat is wol únyk dat je mei 130 leden yn’e twadde klasse fuotbalje kinne. At de jonges dy’t hjir fuotbalje nei in oar plak te wenjen gean, dan bliuwe se wol lid fan Nijlân. Se binne hjir trou en dat seit genôch oer de klup.”
“Wij binne 15 jier lyn begûn om hjir sels te meanen”, weet Bonnema. “Begûn mei in sirkelmeander, in enkeldeks. No dogge we it meanen mei in fiifdelige meanmasine. Ik mei hjir wolris meane as ynfaller, mar Evert Adema is wol ús haadmeander. Hij spaant hjir alle dagen om. Sokken binne goud wurdich. Yn it ferline die Gerrit Beuker it meanen ek foar ús.” Voor de Nijland-voorzitter is één ding zeker: “At der gjin frijwilligers mear binne, is der ek gjin klup mear!”
mee, maar een aparte damesafdeling is er niet in Nijland.
FOLSGEARE Over samenwerking gesproken, in het verleden en nog altijd, zorgde het nabij gelegen Folsgeare ook voor genoeg voetbaltalent in Nijland. Ype Bonnema over de voetballers uit Folsgeare. “Der kamen bêst goeie foetballers út Folsgeare wei en noch altyd. Yn’t ferline binne der wol ôfspraken makke dat der yn Nijlân fuotballe waard en yn Folsgeare is de keatsferiening.”
FEARTSEN SAMENWERKING MET S.D.S. Inmiddels heeft Nijland sinds een jaar of vier een samenwerkingsverband met S.D.S. uit Easterein. Omdat er in beide dorpen voor verschillende teams niet genoeg spelers zijn, vullen de dorpsclubs het spelersarsenaal onderling aan en dat bevalt uitstekend, aldus De Boer. Naast de jeugdteams heeft Nijland nog vier senioren elftallen die in competitieverband actief zijn. In de jeugd van de blauwhemden voetballen ook meisjes
Tijdens het jubileumweekend zal er op het Zweitse Huitema Sportpark dan ook gekaatst worden. “Ja en nee”, vult Jappie de Boer aan. “Ik tink dat it in fearstwedstryd wurdt. Fearste is keatse en fuotballe troch elkoar hinne. We spylje op in keatsfjild, wêrbij’t we de ballen der hinne goaie, mar weromskoppe meie. It moaie fan dizze tak fan sport is dat elkenien der oan meidwaan kin. At we echt keatse, mei in lytse bal, dan slúte we safolle minsken út. De bettere keatsers kinne sa
TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S JOHAN BROUWER
GROOTSNEEK.NL
VV NIJLAND
TEAMS VAN 1946-2021
Ype Bonnema (links) en voorzitter Jappie de Boer
hurd slaan, dan is der foar de oaren neat mear oan. Fandêr feartsen mei in grutte bal.”
CLUBICOON ZWEITSE HUITEMA EN SUIKEROOM JOUKE HUITEMA Dat het Sportcomplex in Nijland de naam van Zweitse Huitema draagt is uiteraard geen toeval. Huitema was 25 jaar voorzitter van de vv Nijland en al sinds 2006 erelid van de club. Nog tijdens zijn leven, in november 2011 , werd het naambord ‘Zweitse Huitema Sportpark’ door het clubicoon zelf onthuld. Huitema overleed een maand later
op 78-jarige leeftijd. En zo is er nóg een bijzondere dorpsgenoot die de vereniging een warm hart toedraagt. “Ja, do bedoelst Jouke Huitema”, zegt de voorzitter. Inderdaad! Een reclamebord met de tekst ‘Jouke Huitema, trotse hoofdsponsor vv Nijland’, spreekt boekdelen. “In partikulier as hoofdsponsor fan de klup, dat is únyk, dat sjogge je nergens. Huitema is o sa betrokken. Doe’t Jouke haadsponsor waard, koene wij as earste it digitale skoareboerd oanskaffe. We binnen nei Drachten tagien, hawwe it boerd
besteld en Jouke hat betelle. Yn 2006 of 2007 koene we mei stipe fan Jouke ús tribune bouwe, dat is ek wol bysûnder. Dy tribune hawwe we sels opsetten. Logysk dat de tribune de namme Jouke Huitema Tribune hat.”
CADEAUTJE Wie de jeugd heeft, heeft de toekomst. Wat dat betreft is de realisatie van een sportkooi op het sportcomplex een uitkomst. Daar kan de dorpsjeugd straks gebruik van maken. De kooi wordt 18 meter breed en 30 meter lang. De sportkooi is een alternatief wanneer het trainingsveld onbespeelbaar is door regenval. De sportkooi is een initiatief van de jubileumcommissie. Op de website van vv Nijland staat het gehele feestprogramma van het 75-jarige jubileum.
47
VEEG SERVICE NIJLAND WEGENONDERHOUD
www.veegservicenijland.nl Hege Wier 5 • Nijland • 0515 569 395 Email: info@autobedrijfwilcokalsbeek.nl
Onderhoud en reparatie voor uw auto, bedrijfswagen en camper - APK - in en verkoop Voor versterking van ons team zijn wij op korte termijn op zoek naar een
Fietstechnicus/verkoper (24 uur p/w)
In de functie als fietsentechnicus ben je bezig met het repareren, rijklaar maken en onderhouden van diverse fietsen. Denk hierbij aan stadsfietsen, mountainbike, E-bikes, racefietsen en kinderfietsen. De drukte in de winkel heb je ook in de gaten, dan help je klanten met het uitzoeken van een nieuwe fiets. Het is een baan met veel vrijheid en afwisseling waarbij je een grote bijdrage levert aan de klanttevredenheid en het succes van onze klant.
Wat ga je doen? • In elkaar zetten van nieuwe fietsen en rijklaar maken • Onderhoud en reparatie van fietsen • Helpen van klanten • Alle dagelijks voorkomende werkzaamheden
Wat kun je van ons verwachten? • Een hecht en ervaren team • Een marktconform salaris met goede arbeidsvoorwaarden • Onderdeel zijn van een mooi en groeiend familiebedrijf
Wat verwachten wij van jou? • Je bent 3 of 4 dagen per week beschikbaar waaronder vast de zaterdag • Je kunt goed zelfstandig en in teamverband werken • Je hebt kennis van verschillende soorten fietsen + E-bike • Jij kan een klant naar alle tevredenheid helpen en zoeken naar passende oplossingen
Solliciteren? Ben jij de juiste kracht voor deze baan? Wij horen graag van je! Stuur je CV en of vragen naar: info@looperfietsen.nl
Prins Hendrikkade 19 • 8601 CB Sneek • 0515 412 329
www.looperfietsen.nl
sneek // SPORT
49
GROOTSNEEK.NL TEKST HENK VAN DER VEER
EINDELIJK GOUD!
SNEKER RIEKUS VAN VEEN (71) RIJDT ZIJN VIJFTIGSTE FIETSELFSTEDENTOCHT
BOVEN: Omrop Fryslân maakte een mooi portret van Van Veen. LINKS: Riekus van Veen stapt voor de 50e keer moe, maar voldaan van de fiets.
De vriendengroep van Riekus van Veen
Op vrijdag 20 augustus dit jaar was het dan toch eindelijk zover. Riekus van Veen voltooide zijn vijftigste Elfstedentocht op de fiets. Dat dit Gouden fietsjubileum nu pas door de 71-jarige Riekus gevierd kon worden heeft een reden. Eerst was er corona en toen was er nogmaals corona, met andere woorden de Covid-19 pandemie strooide zand in de fietsraderen. Bij Riekus kwam er ook nog even een noodzakelijke hartoperatie tussendoor fietsen. “Maar drie keer is scheepsrecht en dat gaat in mijn geval dus ook op”, zegt de fanatieke fietser uit Sneek. Toen Riekus in 2019 van plan was om zijn vijftigste Elfstedentocht te gaan fietsen gooide een hartoperatie roet in het eten. Vorig jaar ging de beroemde fietstocht vanwege de coronamaatregelen niet door en daarom was alle hoop op deze jaargang gevestigd. Helaas, ook de tocht van 2021 werd - voor het tweede jaar op rij - gecanceld.
SPECIALE FIETS APP Gelukkig was het bestuur van de Fietselfstedentocht niet voor één gat te vangen en werd er een speciale app ontwikkeld. Met behulp van deze speciale app konden (en kunnen tot 5 september) alle ingeschreven deelnemers van de Fietselfstedentocht van 2020/2021 de 235 kilometer lange fietsroute alsnog afleggen. “Starten kan in elke stempelplaats maar je start en finisht in dezelfde stempelplaats en de starttijd is tussen 5 en 12 uur s óchtends. In elke stempelplaats stempel je digitaal en op het moment van schrijven hebben al meer dan 3000 mensen op deze manier de Elfstedentocht gefietst”, aldus de organisatie. Een creatieve oplossing van de organisatie om in deze tijd tóch de tocht te kunnen fietsen!
HULP VAN VRIENDEN FAMILIE Riekus van Veen is een doorgewinterde fietser, wat heet! Het Sneker IJsster- en Rally-lid heeft in zijn leven al meer dan een miljoen
geregistreerde fietskilometers op zijn naam staan. Even omgerekend betekent dat, dat Riekus elk jaar zo’n 14.000 kilometer op z’n stalen ros zat. Of drie keer naar de maan heen en terug. Alle kilometers die Riekus op zijn fiets aflegde werden nauwkeurig bijgehouden in het afstandenboekje van RTC Rally uit Sneek.
RIEKUS BOND OLYMPISCH KAMPIOEN IDS POSTMA DE SCHAATSEN ONDER
Meer dan twintig keer om de aarde fietsen. Zoveel kilometers, een prestatie van de buitencategorie, helemaal als je bedenkt dat het daar als vijftienjarige jongen destijds helemaal niet naar uitzag, dat hij ooit weer zou fietsen. Daarover verderop meer. Eerst over Riekus zijn bijzondere vijftigste Fietselfstedentocht, die niet onopgemerkt bleef.
Nu we toch achteromkijken... Riekus werd geboren in Doniaga, maar groeide op in Roodhuis. De sportieveling weet de mooiste verhalen te vertellen. Over de fiets van Olympisch schaatskampioen Ids Postma bijvoorbeeld. Van Veen is namelijk niet alleen een fanatiek fietser, maar hij bedwong ook tweemaal de elf steden op de schaats. En hij was jarenlang jeugdtrainer van schaatstrainingsgroep De IJsster uit Sneek. Daar kwam Riekus de latere Olympische schaatscrack Ids Postma tegen. Hij bond de jonge Ids de schaatsen nog onder.
Riekus: “Ik ben geweldig geholpen door een viertal vrienden en familieleden die met mij meereden. We startten om 06.00 uur bij de waterpoort. Mijn begeleidingsteam bestond uit Marlies de Jong, Pieter Bult en mijn neven Arnold en Paul van Veen. Pieter, die oud-voorzitter van de IJsster is, had het allemaal georganiseerd. Petje af. Mijn broer Jan volgde ons met een auto, waarin we van tijd tot tijd bevoorraad werden en hij had ook extra fietsonderdelen mee voor het geval dat er iets stuk zou gaan. Bij elke elfsteden app-post werd er een foto gemaakt. Oh ja, bij de waterpoort hing een heel groot spandoek met als tekst ‘Riekus van Veen 50ste Fiets Elfstedentocht’. Dat had Weisenbach uit Sneek al in 2019 voor mij gemaakt.”
Als vijftienjarige puber werd Riekus getroffen door een hersenvliesontsteking. Gelukkig overleefde hij de ziekte en werd hij een fanatiek toerfietser. Riekus vertelt graag over zijn grote passie, over zijn verzameling fietsen die hij heeft.
Elfstedentochtvoorzitter Stefan Rekker verraste Riekus van Veen met een speciaal beeld.
“Ik heb de fiets van Ids Postma, die hij ooit kreeg bij Jong Oranje. Deze bleef bij de tegenwoordige boer uit Dearsum in de schuur achter. Toen Ids stopte met schaatsen, ben ik naar hem toegegaan en zei: “Die fiets moet ik eigenlijk hebben.” Ids wilde er eerst niets van weten. Ik heb net zo lang gezeurd totdat hij een prijs noemde. Die prijs vertel ik trouwens aan niemand. Uiteindelijk kreeg ik de fiets thuisbezorgd. Ik heb Ids en z’n ouders toen getrakteerd op een lekkere roomsoes. Zó blij was ik dat ik de fiets had. Ik heb de fiets van Ids helemaal uit elkaar gehaald en het frame vier avonden gepoetst, hij ziet er nog altijd perfect uit. Hij staat mooi tussen al die andere fietsen die ik heb. Inderdaad, in het fietsenhok.”
BEELDJE VAN VOORZITTER STEFAN REKKER Na zijn pensionering, Riekus was machinebankwerker bij Landustrie, ging hij dagelijks op de fiets om rondjes van 35, 50 of 70 kilometer te gaan fietsen. Zoals gezegd worden al die kilometers in een speciaal boekje bijgehouden. En alles supereerlijk, want je moet jezelf niet voor de gek houden. “Ik verzamel stempels bij benzinestations en cafés, stempels liegen nooit!” Terug naar de vijftigste Fietselfstedentocht van Riekus. Bij de finish in Sneek wachtte een groot aantal mensen Van Veen op. Uit handen van Stefan Rekker, de voorzitter van de Friese Fietselfstedentocht, kreeg Riekus van Veen zijn terechte beloning: een prachtig beeld. Er zijn maar vijftig andere fietsers die de Elfstedentocht zo vaak fietsten. Daar hoort vrijgezelle Riekus, die blijkbaar getrouwd is met de fiets nu ook bij. Omrop Fryslân TV maakte eerder al een mooi portret van de Sneker fietsfanaat.
50
NUMMER 08 • 2021
15-JARIGE HOCKEYSTER SIMMER DE
OP WEG NAAR OLYMPISCHE S
Dansen op de werkvloer Een energieke dame loopt rond op de werkvloer. Hier en daar maakt ze een praatje met één van haar Empatec-collega’s. Werkleider Heleen Bootsma (45 jaar) werkt ruim een half jaar bij Empatec op de afdeling Verpakken. Hier heeft ze de dagelijkse leiding over haar eigen Foodafdeling. Het is een baan naar haar hart! Niet stilzitten
Heleen heeft de opleiding Z-Verpleegkundige gevolgd (tegenwoordig gehandicaptenzorg). Heleen: ‘Door de jaren heen werd mijn werk er niet leuker op. Ik mocht steeds minder tijd aan de mensen besteden en ik moest steeds meer papierwerk invullen.’ Daarom besluit ze te stoppen en gooit het over een andere boeg. Ze gaat in de detailhandel werken. Eerst bij een juwelier. Vervolgens start ze haar eigen bedrijf in unieke sjaals. Dit loopt zó goed dat ze stopt bij de juwelier. Heleen: ‘Ik houd van plezier maken. Maar ik zat alleen maar achter de naaimachine. Ik miste collega’s om mij heen. Ik ben daarom gestopt met mijn bedrijf en ben toen gaan werken in een damesboetiek. Erg leuk, maar als er geen klanten waren, dan was er niet zoveel te doen. Ik kan niet stilzitten, dus dat brak me op.’ In goed overleg besluit Heleen te stoppen.
Stoute sneakers
Ineens is Heleen werkloos en ontvangt ze een uitkering. Terug naar de zorg wil ze niet, maar werken met de doelgroep wel. Ze besluit dat ze graag werkleider wil worden bij Empatec, maar heeft geen idee wat de functie inhoudt. Heleen: ‘Ik heb mijn ‘stoute sneakers aangetrokken’ en na overleg met het UWV en Empatec ben ik vrijwillig stage gaan lopen op de afdeling Verpakken. Het voelde meteen als thuiskomen.’ Tijdens haar stage besluit ze dat dit haar droombaan is. Maar helaas is er op dat moment geen vacature vrij.
“
Als je respect geeft, krijg je het terug
Heleen: ‘Ik moest toch weer mijn eigen geld gaan verdienen, dus ik ging weer om mij heen kijken. Totdat ik twee weken later werd gebeld of ik tóch bij Empatec wilde komen werken. Er was een nieuwe klant bijgekomen. En nu werk ik hier alweer ruim een half jaar.’
Respect voor elkaar
Heleen: ‘Ik vind het belangrijk om naar de mens áchter het werk te kijken. Soms kan ik er met kleine dingen voor zorgen dat iemand beter in z’n vel zit. Bijvoorbeeld opmerken dat iemand naar de kapper is geweest. Of even informeren naar iemand z’n situatie. Ik roep altijd: hard werken, hard lol maken! Maar ook dansen op de werkvloer hoort erbij. Respect vind ik belangrijk. Als je respect geeft, krijg je het terug. We doen het werk hier met z’n allen. Ik doe het werk samen, mét de mensen. Productie draaien is prima, maar het moet wel in balans zijn. We mogen de mens niet uit het oog verliezen. Heleen is blij dat ze, na een periode in de uitkering te hebben gezeten, weer iets betekenisvols kan doen voor anderen. Ze heeft altijd oog voor de mens achter het werk.
De sportcarrière van de vijftienjarige Simmer de Jong uit Sneek gaat als een speer. Ze is op haar zesde bij de Benjamins van de Sneker hockeyclub SMHC begonnen. Al snel bleek dat ze meer dan gemiddeld talent had. Anno 2021 is Simmer aanvalster in het A1 meisjesteam van Hockeyclub Amsterdam en speelde daarvoor vier jaar in Groningen. Maar haar ‘hockeyopvoeding kreeg ze bij SMHC in Sneek van haar zesde tot haar twaalfde jaar. En… ze speelt in het Nederlands team van meisjes onder de zestien jaar en hoopt dat binnenkort te doen in de Oranjeselectie onder de achttien jaar. “Dat is best spannend”, vertelt ze. “Over een paar weken vindt de selectie daarvoor plaats.”
S
Simmer de Jong is geboren in Amsterdam. Haar vader is huisarts en haar moeder chirurg in het Antonius Ziekenhuis. Via een korte periode in Almelo en weer terug naar Amsterdam ‘landde’ het gezin De Jong in Sneek toen Simmer vijf was. Daarnaast heeft ze een broertje van dertien en zusje van twaalf.
Hoe is jouw ‘hockeyleven’ tot nu toe verlopen?
“Ik heb van mijn zesde tot en met mijn elfde bij SMHC gehockeyd. Toen ik bijna twaalf jaar was ben ik naar Groningen gegaan omdat daar in een hogere
competitie wordt gespeeld en ik daar dus in een korte tijd veel meer zou kunnen leren. Precies om diezelfde reden ben ik sinds deze zomer overgestapt naar Amsterdam, waar de meisjes op landelijk niveau spelen. Ik ben daar overigens niet voor gevraagd, maar ben er zelf naar toegestapt met als motivatie dat ik graag bij hen wilde spelen, omdat ik daar meer zou kunnen leren dan in Groningen. Ik speel daar in de Meisjes A1.”
Nederlands team onder de zestien; hoe liep dat? “Ik ben door SMHC opgegeven en geselecteerd voor het districtsteam Noord; daar trainen getalenteerde meisjes uit de noordelijke drie provincies samen. Tijdens de districts-ontmoetingsdagen, DOD, zijn er ook scouts aanwezig van de opleidingsteams voor onder de vijftien en zestien. Daar werd in eerste instantie een groep van zestig meiden geselec-
“SCHOOL WERKT AAN ALLE KANTEN MEE AAN MIJN SPORTAMBITIES”
sneek // SPORT
GROOTSNEEK.NL
51
TEKST WIM WALDA // FOTO'S WIM WALDA EN FAMILIE DE JONG
JONG UIT SNEEK
ORANJEDAMES EN PELEN?
“ALS IK SPEEL, WIL IK WINNEN EN DAAR DOE IK MIJN UITERSTE BEST VOOR” Vreet dat spelen en trainen in Amsterdam en Utrecht niet enorm veel tijd?
teerd, die na een tweede selectieronde werd teruggebracht tot dertig hockeysters. Daar ben ik voor geselecteerd en in dat team heb ik een jaar gespeeld. Daarna ben ik doorgegroeid en na een selectieronde doorgestroomd naar Nederlands onder de zestien.”
Wilhelmus “Naast een gezamenlijke wekelijkse training in Utrecht hebben we daar, dat was mijn eerste internationale ervaring, vlak voor de vakantie een zeslandentoernooi gespeeld in België. Dat was best spannend. We sliepen met het hele team
in een hotel en reden ’s morgens naar de club waar het toernooi werd gehouden. Daar werd ook heel officieel het volkslied gespeeld. Ik heb voor die tijd nog snel even de tekst ingestudeerd, haha. Jammer dat er door corona maar drie landen aanwezig waren: Nederland, Duitsland en België. Spanje, Engeland en Ierland moesten verstek laten gaan. Maar het was enorm leuk om te ervaren hoe zo’n toernooi in elkaar zit en voor het eerst in teamverband tegen een ander land te spelen. Na een korte gewenning kwamen we goed in het toernooi en werden we eerste.”
“Ja, dat betekent goed plannen en twee keer per week trainen met Amsterdam en een keer met het Nederlands team in Utrecht. Ik kon daar met een vriendinnetje uit Groningen, die ook in dat team speelt, naar toe reizen; hoefde ik niet alleen te reizen. Daarnaast worden er nog wedstrijden gespeeld in de landelijke competitie en toernooien. Ik zit nu in 5 VWO van het RSG in Sneek, Volgend jaar dus examenjaar. School werkt aan alle kanten mee aan mijn sportambities. Zo kan ik toetsen, die ik moet missen door wedstrijden, toernooien of trainingsstages, later inhalen en wordt er niet moeilijk gedaan als ik wat eerder uit de les weg moet om mijn trein naar Amsterdam of Utrecht te halen. Als ik mijn VWO heb gehaald ga ik waarschijnlijk in Amsterdam of Utrecht studeren. In ieder geval centraal in Nederland, zodat ik op niveau kan blijven hockeyen. Ik heb het profiel Natuur en Gezondheid, dus het zal wel iets in die richting worden, maar wat, dat weet ik nog niet.”
Ben jij fanatiek? “Ja, als ik speel, wil ik winnen en daar doe ik mijn uiterste best voor. Ik wil grenzen verleggen, sterker en technisch beter worden. Over een paar weken vindt dus
de selectie voor het Nederlands team onder de achttien plaats en daar wil ik uiteraard van de partij zijn.”
En als je dan nog even door droomt? “Het Oranjedamesteam en misschien zelfs de Olympische Spelen. Maar eerst maar eens zien of ik me weet te kwalificeren voor de ‘Onder 18, Nederlands A’. Ik merk dat ik afgelopen jaar behoorlijke stappen heb gemaakt, door mezelf doelen te stellen en daar tijdens de training aan te werken. Mijn sterke punt is denk ik mijn snelheid; langs de lijn op volle snelheid naar de vijandelijke cirkel rennen en daar een mooie voorzet geven die via een push of tip-in tot een doelpunt kan worden verwerkt. Mooi geluid, als je de bal tegen het hout hoort knallen. Verdedigend kan ik nog wel wat stappen maken.”
Heb je nog meer hobby’s? “Balsporten in het algemeen heb ik altijd leuk gevonden, vooral voetbal. Daar wilde ik ook op, naast hockey, maar dat mocht niet van mijn moeder. En het was ook niet echt praktisch want dan zou ik twee wedstrijden op een zaterdag moeten spelen en dat is niet echt handig. Ik hou mij bij het hockeyen en hou als stip op de horizon het Oranjedamesteam en de Olympische Spelen.”
sneek // SPORT
52
TEKST EN BEELD WIM WALDA
ZEVENJARIGE MOTORCROSSER ENZO FRANSSEN WIL MAAR ÉÉN DING WORDEN:
TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S JOHAN BROUWER
“KAMPIOEN” Op het terrein van Motor Club Flying Boetoe in Joure staan twaalf kleine motorcrossertjes van de MX junior groep klaar voor de start. Amper drie turven hoog. De 50 cc motortjes knetteren agressief. Gebiologeerd staren twaalf paar ogen naar de startvlag. De spanning stijgt. De vlag valt en als een pijl uit de boog schieten de kleine motoren vooruit. Vooraan de zevenjarige Enzo Franssen uit Scharnegoutum, die bekend staat als een snelle starter. Met jankende motoren duiken ze de eerste bocht in, een grote wolk stof opwerpend. Motorcross, een niet alledaagse sport, zeker niet voor kinderen. Wie is Enzo Franssen en wat vindt hij zo leuk aan deze sport?
D
De zevenjarige Enzo Franssen uit Scharnegoutum is de oudste zoon van Jordy Franssen (33) en Catharina (33) Franssen-Eekma. Hij heeft een vier jaar jonger broertje Revi. Op de vraag waar die interesse voor motorcross vandaan komt blijft het stil. Er wordt diep nagedacht. “Dat weet ik eigenlijk niet zo goed meer”, volgt er uiteindelijk. Moeder Catharina vult in: “Volgens mij was Enzo nog maar een baby toen zijn vader hem al een crossmotor beloofde als hij wat groter was.”
GRASPOLLEN VLOGEN IN HET ROND
Vader Jordy is een echte techneut, werkzaam bij de technische dienst van De Heus Voeders in Sneek. In zijn jeugd heeft hij zelf ook hobbymatig gecrost met motoren, maar vooral met auto’s. Hij heeft een techniekknobbel en onderhoudt zijn eigen (weg)motor. “Eigenlijk ben ik de aanleiding geweest dat hij is gaan crossen”, geeft Jordy toe. “Toen hij vier was hebben een vriend van mij en ik voor onze zoons, die even oud waren, een kinderquad gekocht, waarmee ze wat mochten rondscheuren op het grasveld voor het bedrijf van mijn werkgever De Heus. Prachtig, wat hadden die jongens een lol.
Enzo met zijn hoofdsponsor, vader Jordy Franssen.
BOVEN: Enzo poserend in de achtertuin van de familie Franssen in Scharnegoutum.
Motorcrossen is een kwestie van beheersing.
Spelenderwijs kreeg hij die quad aardig onder controle en ging er steeds harder mee rijden. Af en toe vlogen de pollen gras ons om de oren. Vooral tijdens het starten. Zodat mijn werkgever voorzichtig te kennen gaf dat het beter zou zijn om een ander oefenveldje te zoeken. Stiekem zijn we ook wel eens wezen scheuren bij die zandheuvels langs de snelweg naar Joure, toen die nog in aanleg was. En gingen we als toeschouwers wel eens kijken bij het crossen en dan stonden die jongens met open mond door de dranghekken heen te kijken. ‘Dat wil ik ook papa’ was het dan. Dus kreeg hij toen hij vijf jaar was zijn eerste kinder crossmotor.” Daarnaast voetbalt Enzo met veel plezier bij v.v. Scharnegoutum.
Enzo op zijn eerste motor, aan de leiband.
FLYING BOETOE Motorcross is vooral in het zuiden van het land populair. In Brabant is in de loop der jaren een groot aantal crossbanen aangelegd. Daar hoef je nooit verder dan een paar kilometer te rijden of je komt er wel een crossbaan tegen. Het noorden is wat dat betreft heel pover bedeeld. Naast de baan van Flying Boetoe in Joure zijn er nog banen in Makkinga, Rutten en wat verder weg Marum, Westerbork, Veendam, Vledderveen en Emmen. “Op zijn vijfde kreeg Enzo dus zijn eerste crossmotor, een 50cc kindermotor, die desondanks de respectabele snelheid kan halen van 70 kilometer per uur. Er moest bij de KNMV een sport licentie worden aangevraagd en we zijn gaan oefenen. Eerst met zijwielen, later zonder, maar wel met een leiband om zijn middel, zodat ik hem van de motor kan trekken, mocht hij onverhoopt in paniek het gas helemaal opendraaien waardoor de motor er met hem vandoor gaat. Elke week wordt er, als de weersomstandigheden het toelaten, getraind op de crossbaan van Flying Boetoe. Op het middenterrein is speciaal voor de jeugd een kleine oefenbaan aangelegd met een
lage moeilijkheidsgraad. Op de trainingen wordt op alle onderdelen onder verschillende omstandigheden geoefend. Op de start, de houding, bochtentechniek. Wanneer kies je ervoor om in een spoor te rijden en wanneer niet. Neem je de binnenbocht of juist de buitenbocht? Hoe spring je met je motor over een heuvel heen? Wanneer kun je het gas helemaal opentrekken en wanneer kun je het beter even rustig aan doen? Je moet dus leren om de baan te lezen.”
GOEDE START IS HET HALVE WERK “Een goede start is het halve werk hoor je crossers vaak zeggen. Logisch, want als je vooraan rijdt hoef je geen stof te happen van de rijders voor je en controleer je - voor een deel - de wedstrijd. Enzo is een hele goede starter en meestal de snelste van zijn groep. Hij is ook echt heel geconcentreerd aan het rijden. Wil met de trainers oefenen op de start of een bepaalde scherpe bocht in het parcours. Bij het voetballen zie je ze nog wel eens een beetje rondlummelen en rotzooien met elkaar, maar daar is bij het crossen geen sprake van. Heel soms mogen ze na de training nog even op de grote baan. Zo ook een paar weken geleden. Het had de dagen ervoor flink geregend dus de baan was erg zwaar. De ‘kleintjes’ kwamen er niet door en werden teruggehaald naar hun eigen baan op het middenterrein. Behalve Enzo, die reed met een triomfantelijk
NUMMER 08 • 2021
GROOTSNEEK.NL
53
VERGEET NIET OM EEN AFSPRAAK MET UW TANDARTS TE MAKEN De vakantie ligt voor de meesten van ons achter ons, we zijn klaar voor een frisse start. Tijdens de vakantie laten veel mensen de teugels nog wel eens vieren. We eten wat vaker buiten de deur, de wandeling of het hardlooprondje schiet er wat vaker bij in en misschien komen er een of twee kilootjes bij. Dat alles heeft ook zijn weerslag op onze mondgezondheid en gebit. In onze praktijk merken we dat het wat minder druk is dan in andere jaren rond deze tijd. Dat komt, denken wij, doordat mensen het maken van een afspraak met de tandarts toch even uitstellen. Misschien begrijpelijk, maar het is echt belangrijk om om ook daarin de draad weer op te pakken. We adviseren om de tandarts elk half jaar te bezoeken, en die termijn is niet willekeurig. Met een halfjaarlijkse controle signaleren we onvolkomenheden voordat ze uit kunnen groeien tot echte problemen. Neem tandbederf door plaque. Bij oppervlakkige aantasting zijn er vaak nog geen symptomen, maar is er wel al wat aan de hand. In het beginstadium is cariës bovendien nog omkeerbaar.
Mondgezondheid De halfjaarlijkse controle is ook bedoeld om de conditie van uw tandvlees te checken. Inderdaad kan het tandvlees gaan bloeden bij verminderde conditie. Maar dat is zeker niet altijd het geval. En een goede mondgezondheid is belangrijk voor uw algehele conditie. Want in een mond met ontstoken tandvlees vinden schadelijke bacteriën en virussen maar al te snel hun weg naar de bloedbaan. Het maakt u vatbaarder voor ziekten en infecties, en dan hebben we het echt niet alleen over COVID-19. Een optimale mondgezondheid en gezond tandvlees maken u weerbaarder voor infecties.
Zorg voor een goede conditie Een goede conditie van uw mond is dus goud waard. Verzorg uw gebit goed. Eet gezond en gevarieerd en zorg dat u voldoende beweging krijgt. Want ook daarmee beschermt u de gezondheid van uw mond. Is het tijd voor de halfjaarlijkse controle? Stel uw bezoek dan niet uit. Wij helpen u graag om uw mondgezondheid en uw weerstand te versterken. hoofd rondjes op de grote baan. Op zondag gaan we regelmatig naar de crossbaan in Rutten en daar mogen ze dan wel op de grote baan.” Op de vraag wat hij later wil worden hoeft Enzo niet lang na te denken: ‘kampioen’. Net als zijn grote voorbeeld Jeffrey Herlings (26), die in diverse klassen wereldkampioen is geweest en in 2018 wereldkampioen werd in de zwaarste klasse, de MXGP. Zijn bijnaam is ‘The Bullet’. Hij heeft zo’n beetje alles gewonnen wat er te winnen valt, maar ook ongeveer alles gebroken wat er te breken valt.
DUS HET IS BEST EEN GEVAARLIJKE SPORT? “Toegegeven, het risico dat je wat breekt is groter dan bij een partij schaken, maar je moet niet vergeten dat die kinderen er van jongs af aan ingroeien. Een val is op een zware en vaak natte baan niet uitgesloten, maar ze leren wat ze moeten doen en dragen doorgaans beschermende kleding van topkwaliteit zoals een superblitse helm en laarzen, handschoenen, een broek, een shirt, knie- en elleboog-beschermers en een bodyprotector. Daar hebben we absoluut ook niet op beknibbeld, want dat is gewoon essentieel voor een optimale bescherming.”
Breed lachend: “Het ernstigste dat Enzo heeft meegemaakt is een gebroken arm, ironisch genoeg niet door het crossen, maar een val uit het klimrek. De cross blessures zijn tot nog toe beperkt gebleven tot een paar blauwe plekken.”
“HET RISICO DAT JE WAT BREEKT IS GROTER DAN BIJ EEN PARTIJ SCHAKEN”
IS MOTORCROSS EEN DURE AANGELEGENHEID? “Laten we stellen dat het niet goedkoop is. Gelukkig kan ik als techneut zelf het onderhoud doen aan de motor. De belangrijkste kostenposten zijn de motor zelf en de beschermende kleding. Voor een goede tweedehands motor tel je tussen de 2000 en 3000 euro neer. En opgroeiende kinderen betekent dat er vrijwel elk jaar een nieuw setje kleding moet komen. Tot nog toe ben ik zijn grootste sponsor, maar als hij wat ouder is en het nog steeds leuk vindt, zullen we op zoek moeten naar een sponsor.” Catharina sluit af: “Enzo heeft afgelopen winter een groeispurt doorgemaakt, maar was voor die tijd altijd de jongste en kleinste van de groep. Wanneer ik die ‘ukkies’ dan met veel geraas hoorde starten en er vervolgens met een rotgang vandoor zag gaan, draaide ik mij altijd even om. Maar hij geniet er met volle teugen van en zolang dat het geval is moet hij lekker zijn gang gaan. Maar als hij niet meer wil, zal ik er niet rouwig om zijn.” En Enzo zelf? Die wil alleen maar kampioen worden.
t s o P k n a Fr
Frank Post heeft al meer dan 25 jaar ervaring als tandarts-implantoloog en is eigenaar van Kliniek Tandheelkunde Sneek, gezondheidscentrum Simmerdyk. Belangrijke specialismen zijn behandelingen onder volledige narcose, angstpatiënten, implantologie, parodontologie en uitgebreide esthetische gebitsrenovaties.
WWW.TANDARTSSNEEK.NL
54
1
17 14
11
18
17
8
14
17
14
11
22
23
24
25
26
19
21
9
9
H
11
17 2
15
24
17
15
8
17
15
9
15
8
22
15
12
14
17
11
14
22
8
17
6
18
10
10
19
17
6
17
6
22
10
22
19
6
7
17
sneek
6
17 12
6
10
2
22
22
10
1
14
17
17
7
2
14
4
17
14
26
18
22
4
18
9
2
17
14
20
7
PUZZELPAGINA NR 08
14 14
5
15
11
22
17
7
5
17 8
10
W
15
22
6
8
8
7
15
4 14
19
7
17
10
20
22
8
7
9
13
8
12
7
11
6
18
18
5
17
6
D C
16
15
14
NUMMER 08 • 2021 5
4
3
2
7
6
18 4
17
22
Puzzel en win! Iedere maand is er een leuk prijsje te winnen door uw oplossing via de email of met traditionele post op te sturen. U kunt dit sturen naar: info@grootsneek.nl o.v.v. PUZZELOPLOSSING NR 08-2021 - tot uiterlijk 20 september 2021. Wij wensen u veel puzzel plezier!
14 17
19
Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin het gekleurde
9
gul staat in Amerika
vuil
partij in een geding
annexus heimelijk
beter
land in Afrika
handlamp wijsje
6
vorstenverblijf
jongere broer of zus grote hamer
livreiknecht
sprookjesfiguur strik
gewicht
zangnoot
4
woestijnbron
eens
aanvangen
leerling
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
24
11
5
20
5
5
13
15
20
18
13
25 15
1
20
4
regenachtig
15
schildergerei
spil
ik
breuk
boosaardig
riv. in Schotland uitroep van pijn
1
13
toelage mop
7
uitroep van afkeer
zuilengang
domoor
15
kampeergerei
beschut
godin v.d. vrede
veiling
12
1
24
15
1
14
11
26
13
4
22
16
1
18
25
18
15
20
6
20
20
23
13 1
6 26
19
13
13
1
1
22
19
6
13
9 1
1 5
5
5
5
15
22
1
20
1
24
15
23 15
23
19
11 11
1
19
23
22
1
13 15
9
9 1
3 1
13 20
22
11 13
5
15
13 1
9
1
8
6
25
8
13
23
22
1
1
15
PUZZEL EN WIN
als volgt
silicium
rijstdrank
riv. in Duitsland
slavenschip
1x WAARDEBON t.w.v. € 25,te besteden bij Bijbelse priester
pl. op Ameland
indopen
13
1
10
elektroencefalogram
stuurinrichting
M
bijbelvertaling snavelpunt
speelgoed
L
Gelijke cijfers staan voor gelijke letters. Probeer het gekleurde woord te vinden.
hoeveelheid voorzetsel
9
11
1
23
nurk
werelddeel
I
T
1
rustbank
keukengerei
26
1
7 23
mankement
26
4
1 overleg
herhaling
7
1
doortochtgeld
3
tempel
6
6
11
oude goudmunt
onevenwichtig
5
11
Surinaams gerecht overwinning
4
25
als boven
Duits gebergte Afrikaan
3
1
dikhuidig dier
vogel
2
8
vuurwapen
zijrivier v.d. Rijn
1
Grootzand 20
0515 41 26 76
8601 AW Sneek
devosneek.nl
rugzak
pl. in Frankrijk
drukkende lasten
Spaanse schilder
2
5 netjes
© www.puzzelpro.nl 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
PUZZEL & WIN
Geheel verzorgde lunch voor 2 personen
12
Winnaar puzzel grootsneek 07-2021
sneek
J.S. Smit uit Boazum heeft de waardebon t.w.v. € 25.00 gewonnen. Deze waardebon is aangeboden door en te besteden bij Devo in Sneek. Mevrouw Abma-Buma uit Oosthem heeft de waardebon voor een lunch gewonnen. Deze waardebon is aangeboden door en te besteden bij Het Proeflokaal in Sneek. OPLOSSING EDITIE 07-2021: Zweedse puzzel: spotgoedkoop // Kruiswoordpuzzel: brandkast
COLOFON
GrootSneek is een maandelijkse uitgave van Ying Media. GrootSneek wordt huis-aan-huis verspreid in Sneek en omliggende dorpen en steden in een straal van ca. 10 km van Sneek.
UITGEVER
EINDREDACTIE
FOTOGRAFIE
VERSPREIDING
Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl
Henk de Vries
FRL Verspreidingen, Leeuwarden
REDACTIE
Laura Keizer Fotografie, Johan Brouwer, Nicky Bosma, Wim Walda en Henk van der Veer.
Wim Walda, Henk van der Veer, Eelke Lok, Riemie van Dijk.
VERKOOP
REDACTIETIPS?
SPORTREDACTIE
info@grootsneek.nl
Joeri van Leeuwen en Gerard van Leeuwen
BLADMANAGEMENT Oplage: 28.000 exemplaren.
STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 08 VÓÓR 20 september 2021 PER EMAIL NAAR: info@grootsneek.nl OF NAAR: Grootsneek, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK
Nicky Bosma (nicky@yingmedia.nl)
Ying Mellema, Mieke Alferink, Neeltje Oostra en Marianne Bouwman.
DRUK VORMGEVING Frans van Dam (bliidd.nl)
Hoekstra Krantendruk, Emmeloord
Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
DE EERSTVOLGENDE UITGAVE VAN MAANDBLAD GROOTSNEEK VERSCHIJNT OP: DONDERDAG 30 SEPTEMBER 2021
20 cm diameter
46 cm
llatie
Prijs incl. insta
0 2 , 8 € 99
Voorkomt kalkaanslag en filtert je drinkwater Zamarra Kok Kalkaanslag is een grote ergernis; het maakt de toiletpot bruin, douchetegels dof en is slecht voor apparaten. Daarom heb ik een Big Green kalkpreventie apparaat met koolstoffilter laten installeren. Zacht water (en dus koffie en thee) smaakt beter en de waterkoker blijft schoon. Ik kan met een kwart minder (vaat)wasmiddel toe en hoef geen speciale sanitairreiniger meer te gebruiken. Vooral het gebrek aan kalkaanslag in de badkamer scheelt erg veel poetswerk. Helaas moet ik de douche nog wel nadrogen, omdat anders opgedroogde waterdruppels met magnesiumresidu zichtbaar blijven. Telegraaf, 4 juli 2020
ALLE VOORDELEN OP EEN RIJTJE BIG GREEN
WATER ONTHARDER
Voorkomt kalkaanslag Verwijdert bestaande kalk Verbetert geur, kleur en smaak Filtert op chemicaliën Ongefilterd kraanwater
Gefilterd met de Big Green
Behoudt calcium en magnesium Verspilt geen water Werkt zonder zout Gebruikt geen stroom Geen afvoer nodig
Nel Zeer tevreden met de Big green. We hadden een ontharder met zout maar vanwege het zout in je drinkwater waren we daar niet blij mee. Omdat we een natrium arm dieet volgen werd ons geadviseerd om de ontharder weg te doen. Na installatie van de big green merken we meteen verschil aan ons drinkwater, de smaak is veel lekkerder. De kalkaanslag komt niet meer terug. Het werkt geweldig. Edam, 4 januari 2021
Jaap Jurjen en Froukje Veenstra Wij zijn nu vier weken in het bezit van de BigGreen. Wij zijn super tevreden. Alles is schoner (koffiezetapparaat, was-en afwasmachine, douchecabine etc.) en zachter. En het water smaakt inderdaad lekkerder. Inmiddels onze lieve buren ook hiervan in kennis gesteld, en ook zij zijn nu bezitters geworden van de BigGreen. Zegt het voort, zegt het voort. Sumar, 26 januari 2020
Onderhoudsvrij Milieuvriendelijk Duurzaam
Filter geplaatst in kruipruimte
Filter geplaatst in meterkast
Verwijdert sediment, zware metalen en chemicaliën
De Big Green wordt geleverd en geïnstalleerd door een van onze ervaren installateurs. Zo bent u ervan verzekerd dat alles perfect werkt, heeft u voortaan geen last meer van kalkaanslag en
Actie:
kunt genieten van zuiver drinkwater.
1-ste vervangfilter volgend jaar
GRATIS!
www.big-green.nl • Informatie 0299-321188