MAANDBLAD
11-2021
GROOTSNEEK.NL
9e JAARGANG • NR. 98
E
IN DEZE UITGAV
FEESTMAALND SPECIA S! D TIP S & TREN
FOTO: LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
AVONTUURLIJKE
JELLE RYPMA
JELLE ‘PUTSJE’ Zadelmakersstraat 1, 8601 WH Sneek
0515-424545 | www.rooth.frl Schoonmaakonderhoud
Glasbewassing
Gevelrenovatie
Vochtbestrijding
Schoorsteenvegen
Ongediertebestrijding
Brand- en roetreiniging
Gladheidsbestrijding
2
NUMMER 11 • 2021
Cadeau “Wat wil je als cadeau voor je derde verjaardag?”, vroeg mijn moeder ooit aan mijn oudste broer, toen nog het enige kind. “Een broertje of zusje”, was zijn antwoord. Zijn verjaardag eind november redde ze niet. Maar op een zaterdagochtend, begin december, startten de weeën. De opgetrommelde vroedvrouw maande mijn moeder tot haast. Ze wilde op tijd thuis zijn voor Pakjesavond. En zo gebeurde het dat mijn broer op Sinterklaas een zusje cadeau kreeg. Ruilen was uitgesloten: geen bonnetje. In mijn kindertijd betekende jarig zijn op 5 december de hele dag cadeautjes. ‘s Ochtends van mijn ouders en broers; ‘s middags van de visite en ‘s avonds van Sinterklaas. Ik herinner me nog heel goed dat ik samen met alle andere kinderen uit Sneek die ook op 5 december vijf jaar werden naar het stadhuis mocht komen. Daar gaf de Sint me onder de goedkeurende blik van de burgervader een pop cadeau. Eentje waarvan de ogen open en dicht gingen als je haar bewoog. Een bijzonderheid in die tijd. ‘BABY born’ moest nog bedacht worden. Toen mijn lief me kortgeleden vroeg welk cadeau ik voor mijn verjaardag wilde, moest ik het antwoord schuldig blijven. De meeste materiële wensen zijn allang vervuld. En als er íéts is, dat de coronaperiode me geleerd heeft, is het wel de waarde van kleine, vaak vanzelfsprekende zaken. Gezondheid, de natuur, familie en vrienden, ‘aangepast’ sporten, muziek, boeken en een mooi bos bloemen op tafel zijn cadeaus die het leven glans geven. Ook het optekenen van verhalen ervaar ik als een cadeau. Hopelijk geldt datzelfde voor lezers bij het lezen van die verhalen. Geniet van weer een nieuwe GrootSneek!
BEZOEKERSCENTRUM MAR EN KLIF START WEER MET LANDSCHAPSCURSUS
OUDEMIRDUM – Bezoekerscentrum Mar en Klif in Oudemirdum start weer met de cursus Ambassadeur Nationaal Landschap Zuidwest-Fryslân. De cursus begint op dinsdag 11 januari 2022 en vindt plaats op diverse bijzondere plekken in het landschap. Zuidwest-Fryslân is één van de twintig Nationale Landschappen van Nederland. Het bijzondere van nationale landschappen is dat ze een unieke combinatie vormen van cultuurhistorische en natuurlijke elementen. Er zijn terpen, middeleeuwse verkavelingen, waterlopen en meren, bossen en stuwwallen. Zeven van de elf Friese steden liggen in de Zuidwesthoek, waarvan drie aan de IJsselmeerkust. De titel Nationaal Landschap geeft al aan dat Zuidwest-Fryslân een bijzonder gebied is. De cursus is interessant voor iedereen die werkzaam is in het toerisme of interesse heeft in het landschap. In de bijeenkomsten leren cursisten over het unieke landschap
waarin men woont en werkt, en om het verhaal beter door te kunnen vertellen. De cursist leert het landschap als het ware te ‘lezen’. In vier dagdelen, waaronder een busexcursie, is er uitleg over de ontstaansgeschiedenis, de natuur en de cultuurgeschiedenis van Zuidwest-Fryslân. Naast cursusmateriaal bestaat de cursus uit een kleine werkopdracht over de eigen woonomgeving. De bijeenkomsten zijn op 11 en 25 januari, 8 februari en 8 maart 2022. De kosten per deelnemer zijn € 195,-. Per cursus kunnen maximaal twintig deelnemers inschrijven. Opgave kan tot uiterlijk 15 december via info@marenklif.nl.
BLIJVEN WE DE ZEE DE BAAS? SNEEK - In oktober organiseerde duurzaamheidscommunity ‘De Uitdaging’ een klimaatcollege over de stijging van de zeespiegel en de gevolgen daarvan voor Nederland en Friesland. Grote delen van ons land liggen immers onder zeeniveau. Weerman Gerrit Hiemstra legde uit dat de temperatuur op aarde stijgt doordat wij mensen met elkaar teveel broeikasgassen uitstoten, vooral CO2. Ook in 2020 steeg de wereldwijde CO2-emissie en dat terwijl die volgens het klimaatakkoord van Parijs in 2030 gehalveerd moet zijn ten opzichte van 1990 en de teller in 2050 zelfs op nul moet staan.
Veel leesplezier!
Riemie van Dijk redacteur GrootSneek
We moeten volgens Hiemstra minder fossiele brandstoffen gebruiken en meer inzetten op natuurlijke energiebronnen als zon en wind. We kunnen CO2 ook uit de lucht halen en ondergronds opslaan (CCS) en we zullen ons in ons laaggelegen land moeten aanpassen aan de veranderende omstandigheden door bijvoorbeeld meer en hogere dijken te bouwen. Ook thuis kunnen we volgens Hiemstra veel doen, zoals het isoleren van ons huis, vaker de fiets pakken, minder vlees eten en geen vliegvakantie meer boeken. En vooral ook minder spullen kopen!
SENIOREN SPORTCLUB OLC IN SNEEK ZOEKT LEDEN Hét maandblad met verhalen uit jouw regio! EERSTVOLGENDE UITGAVE: DONDERDAG 16 DECEMBER 2021 KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP: WWW.GROOTSNEEK.NL VOLG ONS OOK OP SOCIAL MEDIA
SNEEK - Ben je een man van 55+ en wil je in een ontspannen omgeving wat aan je conditie doen? Dan is sportclub OLC iets voor jou. Er is geen leeftijdsgrens aan de bovenkant, er zijn ook 70-plussers in de club. Iedere week anderhalf uur lekker fysiek bezig zijn met spieroefeningen en baloefeningen. En daarna een paar potjes volleybal. Geen hoog niveau, geen competitieniveau, maar gewoon lekker bewegen op je eigen niveau. Iedere woensdag wordt er gesport van 18.00 tot 19.30 uur in de gymzaal van de Thomas van Aquinoschool aan de Louw Donisatraat 1 in Sneek. Belangstellenden kunnen zich melden bij Eibert van Engelen via 06-2942 2738 of e.vanengelen@home.nl
sneek
3
GROOTSNEEK.NL
SNEEKWEEK ‘NIEUWE STIJL’ IS EEN STAP DICHTERBIJ
SNEEK - Op 8 december om 19:00 uur organiseert de Rotaryclub Sneek weer een Beroepenavond, in samenwerking met de decanen van RSG Magister Alvinus en CSG Bogerman. Deze avond wordt gehouden In het gebouw van de RSG, Almastraat 5 in Sneek. Doelgroepen van de avond zijn de leerlingen uit de hogere klassen van de scholen voor voortgezet onderwijs in Sneek, Balk, Bolsward en Koudum. Dat is dus havo 3, 4 en 5 alsook vwo 4, 5 en 6. Ook studenten van Friese Poort niveau-4 zijn welkom. Het gaat bij de Beroepenavond om beroepen op hbo- en universitair niveau. Elke leerling mag vergezeld worden door één ouder of verzorger. De bedoeling van deze avond is dat vijftig à zestig beroepsbeoefenaren, dus mensen uit de dagelijkse praktijk, op een interactieve manier aan leerlingen vertellen wat hun beroep inhoudt. Ook zullen er meer dan tien stands aanwezig zijn waar vervolgopleidingen zich presenteren. Er zijn twee voorlichtingsrondes van elk een half uur. Vooraf en tussendoor is er gelegenheid om kennis te maken met diverse vervolgopleidingen tijdens de zogenaamde opleidingenmarkt.
Afgelopen zomer ondertekenden de betrokken partijen gezamenlijke het ambitiedocument ‘Toekomstbestendige Sneekweek’. In het najaar is er door vertegenwoordigers van de gemeente Súdwest-Fryslân, Stichting Uit in Sneek, Koninklijke Watersportvereniging Sneek, Sneek Promotion en Vereniging Ondernemend Sneek hard gewerkt aan het vertalen van deze ambities. Het resultaat: een breed gedragen strategisch plan. Om Sneekweek 2.0 naar een hoger niveau te tillen is samenwerking van groot belang. Deze samenwerking wordt geborgd in de nieuw op te richten stichting, waarbij de voornaamste rol van de stichting ligt in het verbinden van alle partijen met als resultaat de uitvoering van het gedragen plan voor een toekomstbestendige Sneekweek.
FOTO: SNEEK.NL
BEROEPEN VOORLICHTINGSAVOND ZUIDWESTFRIESLAND OP 8 DECEMBER 2021
FOTO: KWS SNEEK
SNEEK - Op 9 november jl. stemden de leden van de Vereniging Ondernemend Sneek unaniem in met de projectaanvraag uit het Ondernemersfonds Súdwest-Fryslân om een bedrag van vijftigduizend euro subsidie toe te kennen aan de stichting Sneekweek in oprichting. In Theater Sneek konden leden stemmen op verschillende projecten, de stichting Sneekweek kreeg als enige 100% van de stemmen.
Het bestuur van de stichting zoekt per direct drie dagelijks bestuursleden (voorzitter, penningmeester en secretaris). De stichting bestaat uit een (nog te werven) directeur-bestuurder en een Raad van Advies. Naast een bijdrage van de ondernemers is er ook een subsidieaanvraag bij de gemeente Súdwest-Fryslân ingediend. Een gemeentelijke bijdrage is cruciaal voor de uitvoering van het nieuwe beleid en de voorbereiding van Sneekweek ‘nieuwe stijl’ in de komende tien jaar.
GEZAMENLIJKE KERKEN SNEEK KOMEN MET EEN KERSTGLOSSY SNEEK- Afgelopen dinsdag rolde de eerste Kerstglossy van Sneek van de persen: ‘Kerst 2021, in heel Sneek’, een gezamenlijke uitgave van tien kerken uit Sneek. Het eerste nummer werd vers van de pers officieel overhandigd aan Mayra Postma, die als covermodel fugeert, samen met haar baby. Initiatiefneemster Renate Dümmer: “Ik raakte geïnspireerd tijdens een online cursus communicatie waar ik les kreeg van gastspreker Leo Fijen. Leo Fijen hield een lezing over missionaire communicatie en noemde als voorbeeld dat zij een magazine huis-aan-huis hadden laten verspreiden rondom kerst.” Dit idee deelde Dümmer met pastoor Van der Weijde en Kees Poiesz van de Sint Antonius van Padua Parochie in Sneek. Beiden waren meteen enthousiast. Tijdens een regulier overleg met de dominees en pastores van Sneek rolde het balletje verder. Met als resultaat een unieke samenwerking tussen tien deelnemende kerken.
Voor meer informatie zie www.beroepenavondsudwestfryslan.nl
Omdat er in de huidige tijd veel verdeeldheid is binnen de maatschappij, voelde het voor de redactie heel bijzonder om dan toch als gezamenlijke kerken met elkaar deze eerste heuse Kerstglossy te kunnen maken. Het magazine, uitgegeven in samenwerking met Ying Media, verschijnt in een oplage van 17.000 stuks op donderdag 25 november en wordt huis-aan-huis verspreid, samen met de nobember-editie van GrootSneek.
(advertentie)
Uniek dineren of borrelen in een oude Doopsgezinde kerk! kerk OPEN KLAVERJASKAMPIOENSCHAP SÚDWEST-FRYSLÂN IN OOSTHEM OOSTHEM - Op donderdag 30 december organiseert Dorsphuis it Himsterhûs aan de SIngel 20 in Oosthem het 2e Open Klaverjaskampioenschap van Súdwest-Fryslân. Speeltype: Amsterdams zes bomen, slechtste aftrek. Na de vierde boom is er een stamppotbuffet. De zaal is open vanaf 12:00 uur en het toernooi start om 13:30 uur. De prijsuitreiking vindt plaats na de zesde boom. De inleg bedraagt € 15,- per persoon (inclusief één consumptie en lekkere hapjes).
Een negatieve coronatest of entree met een ‘groene’ QR-code is bij de ingang vereist. De inschrijving sluit 29 december. Voor vragen en inschrijving: 06-4218 2876 of e-mail: klaverjassenoosthem@gmail.com.
Hou onze website in de gaten voor de aankomende feestdagen!
Scan direct de QR code
Reserveer op tijd. Vol= vol! Reserveer via info@ponkje.nl!
Fermaningsteech 1 - 8551 SP Woudsend - T 0514 - 59 12 50
K C A L B I AY! OPOP! FR D N U S S E TOUN M EDNES W RS THU
=
Bestel ook makkelijk op expert.nl
50”7 cm
WASMACHINE | MTWE 81683 W EU
12
• 8 kg vulgewicht en 1600 toeren • Water Balance Plus: bespaart water, tijd en energie • Mix coloured 40: wast gemengde was in minder dan 1 uur schoon • Sport: speciaal programma voor sportkleding
QLED 4K UHD SMART
699.999.-
4K QLED TV | QE50Q80AAT
* T.W.V. 75.ROCCINO 3 E A IS T A R +G
MAGIMIX | VERTUO NEXT 11719 MAT ZWART • 6 kopgroottes • CENTRIFUSION™ technologie • Koffie met één druk op de knop • Snelle opwarmtijd van 30 seconden
149.G! 50.- KORTIN
99.Bestel ook makkelijk op expert.nl
DRAADLOZE OVER-EAR HOOFDTELEFOON | WH-1000XM3 • Accuduur tot 30 uur • Noise Cancelling: vermindert het geluid van buitenaf en zorgt voor een helder geluid • Ook in zilver verkrijgbaar
348.-
* K E O B N E T ECEP + GRATIS5R T.W.V. 14.9
HETELUCHT FRITEUSE | GF500HLD
• 50” (127 cm) 4K QLED Smart-tv • Direct Full Array QLED-scherm – Levendige kleuren en krachtig zwart • Adaptive Picturetechnologie – Altijd automatisch het mooiste beeld
Actie is geldig van 22-11 t/m 29-11 * Na registratie via Nespresso
Bestel ook makkelijk op expert.nl
Bestel ook makkelijk op expert.nl
• Bak snacks of frietjes voor 6 tot 7 personen dankzij de grote inhoud van 5 liter • 1700 watt vermogen * Na registratie via Inventum
Bestel ook makkelijk op expert.nl
69.99.-
MBER 26 NOVE CKFRIDAY A L B P O ALLEEN
% 0 2 KORTINGOFFIE-
LE K ATEN OP ALU OM VOLA ZTETTERS
& KOFFIE
15,6” Bestel ook makkelijk op expert.nl
PERT.NL OF KIJK OP EAXR DE WINKEL KOM NA ZE KNALPRIJS! VOOR ON
???.229.-
567.649.-
LAPTOP | IDEAPAD 3 15ALC6 (82KU00DJMH) • 15,6” Full HD IPS-beeldscherm • AMD Ryzen™ 5 5500U processor • 16GB DDR4 RAM • 512GB SSD opslaggeheugen • Toetsenbordverlichting
Expert staat voor je klaar in de winkel én op Expert.nl Met persoonlijk advies, snelle bezorging en vakkundige installatie. Prijs- en modelwijzigingen en eventuele druk- en zetfouten voorbehouden. Aanbiedingen gelden t/m 29 november 2021.
ExpertSilvius [Plaatsnaam] Expert
[Adres] | [Telefoonnummer] Grootzand 34, Sneek | 0515-423405 expert.nl/[Plaatsnaam] | [Plaatsnaam]@expert.nl expert.nl/sneek | sneek@expert.nl 8602c45f-29e7-470e-8cf5-64cf9e7fb643.indd 1
23-11-2021 12:56:42
sneek
GROOTSNEEK.NL
5
JELLE HEET
PUTSJE EN RYPMA Jelle heet zijn hele 64-jarige leven al Rypma. Nee, zeggen de officiële instanties, je heet Rijpma. Nee, zei Jelle, iedereen noemt mij Rypma. Hij vernam dat het Blauhúster raadslid in Súdwest-Fryslân (voor de FNP, dat wel, natuurlijk) Sicco Rijpma er in slaagde om in het vervolg ook officieel Sicco Rypma te heten. Dus Jelle vroeg bij de gemeente om te regelen dat ook hij in het vervolg een Rypma zou kunnen zijn. Maar wat een gemeentelijk ambtenaar oorspronkelijk bij Sicco Rypma nog wél mocht doen, was verboden toen Jelle aanbelde. De koning van Nederland moet tegenwoordig goedkeuren dat Jelle officieel Rypma zal heten. Voordat de koning dat van Jelle hoorde moest er nog wel wat gebeuren. “Do wolst net leauwe wat in burokratyske striid ik leverje moatten ha. It kostet ek noch in fermogen! En at de kening Nee sein hie, hie’k likegoed alles kwyt west!” Willem-Alexander was echter positief. “In pear wike lyn ha’k in brief fan him krige, dêr stiet yn dat ik no offisieel ek Rypma hjit. En myn bern dus ek. Moai, want der hat noch nea immen ús Rijpma neamd.”
AVONTUURLIJKE JELLE RYPMA UIT GREONTERP: TIMMEREN, BOEREN, SCHAATSEN EN SEINEMEANEN
Jelle Rypma is een op en top Fries. Geboren in Greonterp, hij woont er nog. Hij begon met werken als jonge vent in 1985. Hij had een busje en reed langs om klusjes doen. Klusjes zijn in het Fries putsjes. Jelle heette al snel Jelle Putsje. Zo heet hij nog altijd. Al heeft Jelle Putsje nu zo’n twintig werknemers in wat nu Jelle’s Boubedriuw heet. >>
TEKST EELKE LOK FOTO'S LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
sneek
6
JELLE RYPMA / JELLE PUTSJE
“AT JE MILJONÊR BINNE KIN JE LIKEGOED NET MEAR AS FIIF STIKKEN BÔLE OP”
J
Jelle’s Boubedriuw, het timmerbedrijf van Jelle Rypma staat in Greonterp. Je ziet vanuit het bedrijf Blauwhuis dichtbij liggen. Het was overigens nog niet zo eenvoudig om daar te komen. Toen hij een paar jaar putsjes had gedaan wilde hij wel een bedrijf bouwen. Waarin dingen gemaakt konden worden en waar het materiaal opgeslagen ligt. Een bedrijf moest in de tachtiger jaren van de vorige eeuw, overigens nu nog, op een bedrijventerrein staan. Er was geen bedrijventerrein in Greonterp. Ook niet in Blauwhuis. Jelle keek naar Sneek, maar haalt nu nog zijn schouders op. Sneek was nooit een optie voor Jelle.
“JO MOATTE BY ÚS BLIUWE”
Hij klampte de burgemeester van zijn gemeente aan, Bendiks Cazemier van Wymbritseradiel. Die had net met alle Wymbritsers de strijd vooreerst gewonnen: “Wymbrits nea by Snits.” Die herindeling ging voorbij. “Jo moatte by ús bliuwe”, zei Cazemier en hij regelde voor Jelle dat die zijn bouwbedrijf(je) kon opzetten op een stuk grond dat compensatie kreeg om er een bedrijf op te zetten. Cazemier vroeg Jelle het “net te útwrydsk” te doen. Die volgde Cazemier en maakte (“Ja, fan hout, we bin dochs een houtbedriuw?!”) een prachtig bedrijf dat er met puntgevels helemaal niet massaal uitzag. Je ziet die grote werkloods helemaal niet eens. Ook toen het bedrijf in 2000 uitbreidde, bleef het passen in het landschap. Dus toen in de volgende fase Wymbrits toch bij Snits kwam, bleef Jelle’s Boubedriuw gewoon staan.
IN JONGE FAN GREONTERP Jelle bleef in de mienskikp Jelle Putsje. Jelle veranderde niet. Hij bleef, en zal zijn leven lang blijven, een jongen uit Greonterp. Heit was er boer. Jelle wijst door het venster: “Sjoch, dát buorkerijke hienen we. Ik hie ek wol graach boer wurde wollen, mar ik wie ien fan de jongsten fan tolve bern, dat ik kaam net yn oanmerking. Ik moast wat oars dwaan.” Hij begon samen met een vriend een hoveniersbedrijf. “Net dat ik ferstân fan beamkes hie, ik die it hout en metaalwurk.” Toen de vriend ophield, moest Jelle door. Putsjes. Veel bij boeren, want de putsjes gingen tot aan schaapscheren en melken toe. Een putsje kostte 25 gulden per uur. “Wolst net leaue, at ik tiid hie, dan wie ik in pear oeren oan it straten yn Cammingabuorren yn Ljouwert, mar at it reinde wie’k by in oar, ik die fan alles troch inoar.” Voor een dakkapelletje draaide hij zijn hand niet om. Mooi dat nu op zijn website nog altijd een speciaal hoofdstukje gewijd is aan de dakkapel.
Jelle bleef zichzelf, maar de wereld wil wel eens anders: andere timmermansbedrijven in de buurt eisten van hem dat hij van putsjeswerker aannemer zou worden. Hij redde het op. In 1989 was hij aannemer, hij had voor het examen al aangenomen een melkstal te gaan bouwen. Hij doet alles en overal, al zit hij vaak in de eigen regio. Waar de boeren hem weten te vinden En dat vindt hij leuk. Jelle deed wel eens een melkstal, maar het mooiste vindt hij restauratie van een bestaande buorkerij. Ze zijn nu bezig in de buurt van Grou. “In grutten, minsken út Hollân ha him kocht en wolle him wer moai ha. Moai wurk, jong.” Zijn ogen glinsteren.
BOER Logisch, Jelle had heel graag boer willen zijn. Nu het kan heeft hij zelfs een hoekje land en bouwgrond aangekocht. Daarop darren een paard, een pony, schapen en wat al niet meer. Jelle Putsje is weer (een beetje) boer. “At ik no boer waard, woe ik biologysk boer wurde.” Jelle schaart zich achter de denkwijze van Theo Mulder uit Kollumerzwaag. Die verkoopt zelf veevoer, zaden en meststoffen. Ook kunstmest dus, maar Mulder is er van overtuigd, dat als de boeren doorgaan op de huidige manier van bemesten, ze in 2050 de mensen niet meer kunnen voeden. “De grûn wurdt útrûpele.” Mulder zegt dat de boer de nieuwe medicijnman van de mienskip moet worden. Het moet anders, is Mulders visie. Jelle doet het al anders op zijn kleine hoekje. Hij strooit er geen kunstmest op. Rûge dong. Zelfs het paard wordt ingezet om het gemaaide gras te ‘skodzjen’. En dat gras is ook nog helemaal op de ouderwetse wijze gemaaid: “Gjin grutte trekkers, dy’t it lân ferniele; meane mei de seine.” De zeis. Die vlijmscherp wordt gehouden met de “strikel”, de strekel. Machtig gezicht, Jelle en vrienden of familie naast elkaar zwaaiend met de seine.
NUMMER 11 • 2021
GROOTSNEEK.NL
7
“WOLST NET LEAUE, IK DIE FAN ALLES TROCH INOAR”
SEINEMEANEN Ze hebben ooit eens op een familiedag waar, gezien die rijke familietak, dik tachtig mensen aanwezig waren, een wedstrijdje seinemeanen, maaien met de zeis, gehouden. Franke Bouwstra, boer uit Hartwerd, was scheidsrechter en moest de Gouden Strikel uitreiken. Jelle vertelt het niet, maar je verdenkt hem er direct van die strikel op de schoorsteenmantel te hebben staan. Bouwstra is veelvuldig Fries kampioen seinemeanen. Hij ruide Jelle en familie op en nu gaan ze elk jaar naar dat kampioenschap in Aldhoarne.
Een goede Fries kan schaatsen, maar als je traint en de techniek bijschaaft, dan kom je verder. “Op in gegeven stuit riidt Eppie Bleeker, hy wie ea tredde op in wrâldkampioenskip, 42,3 en ikke 43,2. Dus at ik earder begûn wie…“ Een zucht. De als een taaie, magere wâldman ogende Jelle Rypma is in feite sprinter, floreerde in marathons, maar vindt schaatsen in de natuur het mooist. Wijst over het land en puollen de route aan die hij dan neemt. “Sa ûntspannen, sa moai!” Geen wonder dat Jelle’s Boubedriuw sponsor is van de schaatsclub uit Bolsward.
KERKHOF
“AT IK NO BOER WAARD, WOE IK BIOLOGYSK BOER WURDE”
Franke Bouwstra was ook een geweldige schaatser. Getooid met een fel oranje mutsje was hij veel in de voorste gelederen van het marathonpeloton te vinden. Daar kwam hij Jelle Rypma tegen. Voor een diep-Fries is schaatsen de slagroom op de koffie. Er gaat een rillinkje over zijn rug als we filosoferen over een eventuele strenge winter. En dan zacht: “Ooh, as dat ris kinne soe… Aah.”
ELFSTEDENTOCHT Schaatsen is hem alles, Jelle doet het nog steeds twee, drie keer per week. Hij rijdt in de veteranensector in diverse wedstrijden en (regio)marathons. “Eins bin ik te let begûn, pas op myn tritichste. Mar ja, je moasten altyd nei Thialf brocht wurde en dat wie net oan de oarder.” Hij reed wel de Elfstedentochten in 1985 en 1986, en later die van ‘97 natuurlijk ook. “Yn ‘85 sei’k de jûns yn de kroech fan Blauhûs dat ik betiid op bêd gong want ik woe my de oare deis ynskriuwe foar de tocht. Wa giet mei? Ien! In jier letter gienen se allegear mei!”
Jelle Putsje kan niet stil zitten. Alles is mooi, hij wil ook overal bij zijn. Heeft een avontuurlijk karakter. Ook altijd dienstbaar aan de mienskip: “Je dogge it gewoan.” Zijn zoon neemt het bedrijf niet over, die zat er eerst wel in, maar werkt nu in Australië. Jelle is 64 en zoekt naar een partner, zodat hij kan afbouwen. Hij streeft immers niet naar het maximale: “At je miljonêr binne kin je likegoed net mear as fiif stikken bôle op. Ja, wy bin ek grutter wurden, mar it is no genôch. It is goed sa.” Nou ja, misschien zelf weer wat timmeren; het putsje is nog altijd het mooiste van het werk. Dat doet hij nu bij het prachtige huis vlakbij de klokkenstoel fan Greonterp wat hij heeft gekocht en waaraan nog wel wat verbouwd moet worden. Als Jelle Rypma er straks woont kijkt hij rondom in de wereld die hem lief is. Hij kijkt dan ook naar het oude kerkhof bij de kerk. “Dêr is noch ien grêf, mar ik bin al oan it ynformearjen. Ik soe dêr aanst ek wol lizze wolle…”
Tijd voor een nieuw interieur? MAAK EEN AFSPRAAK VOOR INTERIEURADVIES E N L A AT J E I N S P I R E R E N !
• Kapsalon dames/heren/kinderen
• Schoonheidssalon • Pedicure • Nagels
• • • •
Visagiste Definitief ontharen Zonnecabine Massage
Kleine Palen 27 | 8601 AB Sneek Tel. (0515) 43 99 24 www.bergstra.colorsathomes.nl
VLOEREN | GORDIJNEN | BEHANG | RAAMDECORATIE | ZONWERING | HORREN
Service staat bij Bouclé bovenaan!
3 ETAGES VERLICHTING!
NIEUW! NIEUW! NIEUW!
STIJLVOLLE SERIE
VLOER- EN TAFELLAMPEN Uitgevoerd in brons of zwart. De kappen zijn eveneens in verschillende kleuren leverbaar.
UW HOOFDZAAK, HOOFDZAAK ONZE KOPZORGEN! UW HOOFDZAAK, ONZE KOPZORGEN!
Kom snel langs. Wij informeren u graag! Oosterdijk 89 Sneek • 0515-412874 • info@deboerlicht.nl • www.deboerlicht.nl
Jonathan heeft van nature droge ogen. Dit gegeven - in combinatie met beeldschermwerk vanwege de studie en een mindere doorbloeding - zorgt dat een van zijn ogen af en toe geïrriteerd is. 'Ik heb daar op een afspraak met de contactlensspecialist van De OptiSjen in Sneek, gemaakt. Hij luisterde naar mijn verhaal, vroeg door en deed een lensscreening. Zijn advies: nachtlenzen.' De overstap van 'zachte' daglens naar 'harde' nachtlens, is in de eerste week even wennen voor Jonathan. 'Nu doe ik ze voor het slapen in. Ik kijk nog een uurtje TV of lees een boek. Als ik de volgende dag wakker word en de lenzen uitdoe, zie ik alles scherp.' Na een proefperiode van 2 maanden, weet de 22-jarige Fries het zeker: 'Voor mij nooit meer anders. In de sportschool doe ik veel aan krachttraining. iedere keer als ik het zweet uit mijn ogen wrijf, ben ik blij dat ik geen lenzen meer draag. Dat kon zo irriteren. Dat was ook het geval met het magnesium aan mijn handen. Dat bleef achter de lens hangen. Nu wrijf ik in mijn ogen en is het klaar.' Begin 2016 hoort Jonathan Leemburg voor het
Ondanks de positieve PR van zijn zwager duurt het tot
eerst over nachtlenzen. 'Je draagt ze 's nachts
november 2018 voordat Jonathan zelf de stap neemt.
Jonathan heeft een abonnement bij De OptiSjen
'Achteraf gezien, had ik het meteen moeten doen', zegt
afgesloten. 'Dat is top. Niet alleen zijn service
Jonathan. 'Wat me er toen van weerhield? De kosten.
en controle hier bij inbegrepen, ook als een lens
terwijl je slaapt: vertelt zijn zwager enthousiast. 'Bij het ontwaken, doe je ze uit en dan heb je hele dag geen lenzen meer nodig. Het werkt perfect!'.
Nachtlenzen waren destijds vrij prijzig'. De zachte lenzen
kapot is of je raakt hem kwijt, dan krijg je een
die de Sneker op dat moment draagt, 'voldoen', maar daar is
nieuwe. Voor iemand die zo onhandig is als ik, is
alles wel mee gezegd.
dat erg fijn', zegt Jonathan lachend.
De OptiSjen Oosterdijk 1 . 8601 B
P
i
i
i
Sneek. 0515 744 026. www.opt sjen.nl. ema l@opt sjen.nl
Fotografie: Almar Setz
sneek
GROOTSNEEK.NL
9
TEKST EN BEELD WIM WALDA
JACQUELINE HOFSTEDE
BOUWT AAN EEN KATHEDRAAL “Geloof het of niet, ik was vroeger een heel verlegen meisje”, trapt Jacqueline Hofstede af. “Ook bij de start van mijn bedrijf Ynova in 2002 vond ik het best spannend om met directeuren en topmanagers samen te werken aan het nieuwe concept van het Lean Innovation Network. Dit is een leernetwerk om samen te leren van elkaars goede voorbeelden en eerlijke verhalen over mislukkingen in de organisatie. Tot mijn vreugde ontdekte ik dat ook deze ‘topmanagers’ graag hun ervaringen willen delen en ook de missie omarmen om onze mooie regio positief te ontwikkelen. Ik kreeg en krijg veel steun van ze.” Jacqueline Hofstede, Sneekse van geboorte, begeleidt ondernemingen in heel Nederland in de transformatie naar ‘lean en smart’. Jacqueline: “Zeg maar gewoon slimmer werken, of boerenverstand, zodat je waarde creëert voor je klanten en tegelijkertijd zoveel mogelijk verspilling uit de processen haalt. Dat kan een productieproces zijn, maar het kan net zo goed plaatsvinden in de horeca, de dienstverlening, bij overheden of in de gezondheidszorg. Een actueel voorbeeld zijn de verpleegkundigen die waardevol werk doen aan het bed. De enorm toegenomen administratie in de zorg kun je voor een groot deel zien als verspilling.”
VOORLIEFDE VOOR ‘LEAN & GREEN’ “Zelf ben ik altijd enthousiast geweest over de combinatie van Lean & Green”, zegt Jacqueline. (‘Lean & Green’ is het leidende CO2-reductieprogramma, waar zowel verladers als bedrijven die binnen de logistieke dienstverlening werkzaam zijn, aan kunnen deelnemen - red.). “Als je verspilling gaat weghalen, kijk dan ook meteen naar de verspilling van water, grondstoffen en energie. Aanvankelijk zaten klanten niet te wachten op duurzaamheid, maar gelukkig is dat nu snel aan het veranderen. Duurzaamheid en de liefde voor de natuur heeft er bij mij van jongs af aan al ingezeten.” Ter illustratie loopt Jacqueline naar een prikbord in de kamer waar een foto hangt van een schattig meisje dat in het met veldbloemen bezaaide twee kontjes hoge gras zit van de ‘Grutte Griene’, een natuurgebied tussen het Sneekermeer en de Goingarijpsterpoelen. “Als echte Snekers gingen we met mijn ouders met de 16 kwadraat naar ‘de Meer’, meerden af bij het Jouster Vaartje en daar mochten mijn zusje Marguerite en ik in het drassige weiland spelen. De weilanden waren toen nog bezaaid met veldbloemen en kruiden. Kom daar nu nog maar eens om in Friesland; dat is zeldzaam geworden. Overal is het monocultuur, raaigras, wat de klok slaat. Dat zijn dingen die mij aan het hart gaan: het milieu, de grenzen aan groei, duurzaamheid, circulariteit en de klimaatverandering.”
“HOEWEL OOK IK VELE DOEMVERHALEN HOOR, BEN IK OPTIMISTISCH OVER DE TOEKOMST” ECONOMY FOR THE COMMON GOOD EN BREDE WELVAART
BOUWEN AAN EEN KATHEDRAAL “Hoewel ook ik vele doemverhalen hoor, ben ik optimistisch over de toekomst. Ik zie echt een verandering, bij het MKB en ook bij grote bedrijven. Ik krijg nu van de bedrijven die ik jaren geleden heb geholpen met de transitie naar ‘lean en smart’ vragen om hen te helpen richting duurzaam en circulair. En dan niet op de ‘greenwashing’ manier, zoals Volkswagen dat deed met enerzijds zijn duurzaamheidsclaim, en anderzijds sjoemelsoftware onder de motorkap, maar echt! Door externe druk van wetgeving, vragen van klanten en door hogere CO2-beprijzing komen zaken gelukkig in versnelling. Zoals gezegd staan we aan het begin van grote maatschappelijke veranderingen. Belangrijk daarbij is het veranderen van het economische systeem, zodat reizen met de trein
“In 2013 kwam ik in aanraking met de internationale beweging ‘Economy for the Common Good’, de ECG. De kern hiervan is dat de economie geen doel op zich is, maar een middel om het goede na te streven voor iedereen; hier en nu, elders en later. Dit komt overeen met ‘Brede Welvaart’ waar wij in Fryslân erg goed in zijn. We zijn niet de rijksten van Nederland, maar wel de meest gelukkige mensen. Dit noemt men ‘De Friese Paradox’.
Jacqueline Hofstede als klein meisje tussen pinksterbloemen
goedkoper wordt dan vliegen. Zodat biologische kip goedkoper wordt dan de kiloknaller. Dat is een gigantische opgave, vergelijkbaar met het bouwen van een kathedraal.”
Met behulp van de Common Good Matrix worden organisaties geholpen met verantwoord management en ondernemerschap en wordt hun bijdrage aan de samenleving niet alleen in geld zichtbaar, maar ook in hun bijdrage aan de maatschappij. Op de langere termijn zou dit moeten leiden tot voorrang bij aanbesteding en zelfs tot lagere
belastingen. Dat bedrijven winst moeten maken staat niet ter discussie. Maar wel hoe die winst wordt gemaakt en nog belangrijker wat er mee wordt gedaan.”
SUSTAINABLE DEVELOPMENT GOALS “Toen mijn reguliere werkzaamheden ten gevolge van de coronacrisis als een kaartenhuis instortten ben ik actief geworden in de Sustainable Development Goals en SDG Netwurk Fryslân. Met tweehonderd Friezen hebben we een visie ontwikkeld voor Noord-Nederland 2030 en een route naar Circulaire Bedrijventerreinen en Communities. Ook is mijn bedrijf één van de eerste ECG-gecertificeerde bedrijven van Nederland geworden. Hiermee help ik nu bedrijven en overheden om samen stapje voor stapje te bouwen aan een nieuwe economie van ‘brede welvaart’, waarin zeker niet alleen geld telt en geluk op 1 staat”
sneek
10
#FACETOFACE SABINE STEEGSTRA-DE HAAN fotografie LAURA KEIZER tekst HENK VAN DER VEER
Het leven lacht Sabine weer toe:
“Ik durf te dromen!” De datum 24 november zal er voor Sabine Steegstra-de Haan altijd eentje blijven als een medaille. En een medaille heeft twee kanten. Op 24 november, achttien jaar geleden, trouwde Sabine de Haan met Hessel Steegstra. Vorig jaar, op 24 november 2020, kregen Sabine, Hessel en hun twee kinderen Isa en Marin te horen: “Mevrouw Steegstra, het is niet goed, u heeft borstkanker!” Nu, exact een jaar na deze onheilstijding, zoeken we Sabine op in een face to face gesprek.
Gelukkig is Sabine ondertussen de weg naar herstel ingeslagen en praten we niet alleen over haar ziekte. We leggen haar ook de tien gebruikelijke levensvragen voor. Daarbij is het fijn om te horen dat Sabine, dochter van Hennie Meijer en Geert de Haan, het leven nu weer een tien geeft! Zo nu en dan puft Sabine wel dat sommige vragen die ik stel confronterend zijn en dat het ondanks alles niet een triest verhaal mag worden. In die missie slagen we, dat verklappen we nu al.
NOORDERHOEK “Overal is wel eens wat, ook bij ons thuis wel, maar ik heb over het algemeen wel een fijne jeugd gehad”, vertelt Sabine. Die jeugd speelde zich af in de Noorderhoek, waar het gezin De Haan woonde, in de Gabbemastraat. “Ik was een nakomertje, geboren op 15 januari 1981. Ik kwam tien jaar na mijn broer Marco, die helaas in 2009 al is overleden aan botkanker. Tussen mijn zus Josette en mij zitten dertien jaar. Eerlijk? Ik ben wel verwend hoor en volgens Josette en Marco mocht ik altijd veel meer. Ik heb daar in de Noorderhoek een hele mooie tijd gehad, altijd buitenspelen. In de weilanden, polsstokspringen, ‘buutvertstoppertje’, kattenkwaad uithalen, ‘deurtjelelle’ bij de drie hoge flats. Ik was veel op straat en ik vond het prachtig. Ik was geen poppenmeisje, ik zat liever in een boomhut!”
VOETBALFAMILIE “Ik ben opgegroeid in een echte voetbalfamilie, mijn vader stond altijd ‘op de goal’ bij Black Boys en de weekends werden dan ook voor een groot deel in de kantine daar doorgebracht. Ik ging altijd mee als klein meisje. Marco en Josette gingen op voetbal en ik later ook, bij WZS. De voetballerij was wel een beetje de rode draad in het gezinsleven en soms vond ik dat ook niet altijd even leuk. Ik ben niks tekort gekomen in mijn jeugd, ik kreeg alles wat mijn hartje begeerde. Toen mijn vader voor z’n werk als stukadoor afgekeurd werd, is hij huisvader geworden. Ik
vond het altijd heel fijn dat hij thuis was. Mijn moeder kreeg toen een baan in de gehandicaptenzorg en ze was ook spreekster bij het Humanistisch Verbond.”
SCHOOL “Dat ik naar de Johannes Post School ben gegaan had ook niets met een christelijke achtergrond te maken, ik kon er gewoon lopend naar toe. Met de kerst gingen we naar de kerk, waar we verder nooit kwamen. Ik ben na de basisschool naar de ‘W.G. Baarda’ gegaan. Ik zag mijn creatieve moeder altijd als voorbeeld. Zij was activiteitenbegeleidster en ik ging vaak met haar mee. Ze was met de gehandicapten aan het knutselen en dat wilde ik ook en zo ben ik uiteindelijk die richting ook op gegaan. Ik vond naast buitenspelen het fröbelen en knutselen ook heel fijn om te doen. Ik heb dan ook een hele mooie tijd op de ‘W.G. Baarda’ gehad. Ik vroeg wel veel aandacht van de leraren, laten we het daar maar op houden. Later ging ik naar het SPW en daar was het ook lang leve de lol. Eerlijk? Ik heb pas acht jaar geleden mijn diploma maatschappelijke zorg gehaald.”
WERK “Via het Foppe de Haan -traject belandde ik bij Talant en kreeg een baan aangeboden in Beetsterzwaag, dat was in 2002. Ik werd ingezet als invalkracht bij gedragsmoeilijke groepen, dat was heel pittig. Maar ik heb er ook veel geleerd. Ik heb er acht jaar gewerkt en toen heb ik gesolliciteerd bij Dagbesteding De Stipe in Bolsward, waar ik nu nog werk.”
HESSEL STEEGSTRA In 2003 kwam Sabine de Haan scheidsrechter Hessel Steegstra tegen. “Hessel was als scheidrechter actief in de Masterklas, een aanstormend talent. Jacques d’Ancona was één van zijn begeleiders. Ik ging met hem mee naar de wedstrijden en ik vond het een prachtig mooi wereldje. Hessel werd van scheidrechter toen grensrechter. Dat hij zo’n mooie carrière heeft, is prachtig en ik ging veel mee.”
Toen de kinderen kwamen, Isa (2006) en Marin (2010), werd dat meegaan wat minder en ook in de coronatijd is Sabine niet meer veel mee geweest. “Hessel was veel in het buitenland en dat vond ik ook wel eens moeilijk, maar ik heb hem altijd gesteund. Het afgelopen jaar, toen ik kanker had, was het best wel zwaar en miste ik hem ook zeker wel. Nogmaals, begrijp mij goed, ik sta voor de volle honderd procent achter Hessel. Welke man krijgt nu een kans om naar het EK te gaan. Ik ben supertrots op hem.”
Hessel Steegstra is in het dagelijks leven beleidsadviseur bij de GGD. Sabine noemt zichzelf een ‘gezelligheidsmens’. “Ik heb graag mensen om mij heen. Ik ben dol op mijn gezin waar ik leuke dingen mee wil doen... Het staat nu wel eens op een laag pitje...”
KANKER “Vorig jaar op 24 november sloeg het noodlot toe. Op onze trouwdag kreeg ik de uitslag dat het ‘mis’ was. Isa en Marin hadden de slingers in verband met onze trouwdag al opgehangen. Hessel was in het buitenland. Mijn zus Josette was met mij mee in het ziekenhuis. Ik kreeg dus de diagnose borstkanker. Bam! Ervoor, het was op een zondag, werd ik wakker en voelde een knobbeltje in mijn borst. Ik dacht niet meteen dat het slecht was. Twee jaar daarvoor had ik in mijn andere borst ook een knobbeltje gehad, maar dat bleek een goedaardige tumor. Nu was het dus niet goedaardig. Ik ben daarna in het hele traject van behandeling gekomen. Het is een heel heftig jaar geweest. Ik zit nu nog in de revalidatie, maar ik ben genezen verklaard. Maar niemand heeft garantie in z’n leven. Ik ook niet. Trouwens ik kan niet wachten tot ik weer een staartje in mijn haar kan doen. Hahaha!”
NUMMER 11 • 2021
GROOTSNEEK.NL
11
10 cijfers voor... levensvragen aan Sabine Steegstra-de Haan HET LEVEN: 10 “Omdat ik vorig jaar niet durfde te dromen dat ik er vandaag nog zou zijn en dat waardeer ik enorm. Ik ben blij dat ik er ben, dat ik die kans heb gekregen. Ik geniet nu eigenlijk van elke dag.”
PERSOONLIJKE RIJKDOM: 10 “Mijn gezin, daar heb ik het afgelopen jaar heel veel steun aan gehad, daar kan ik ook echt niet zonder. Het zijn Hessel, mijn man en onze kinderen Isa en Marin.”
WERK: 5 “Ik werk in Bolsward op de dagbesteding als activiteitenbegeleidster, dat doe ik drie dagen per week. Op het moment geef ik dus maar een 5, omdat ik wel graag wil, maar het lukt nog even niet. Ik ben druk bezig met revalideren en dat valt mij zwaar. Ja…!”
DE LIEFDE: 10 “Die heb ik gevonden. Hessel is nog steeds mijn grote liefde. Ik ben met hem getrouwd, deze week achttien jaar. Ik heb Hessel op het voetbalveld ontmoet in Sneek, bij Wee Zie Tes. Hij kwam uit Leeuwarden van MKV en hij moest tegen Wit Zwart voetbalen. Ik zei meteen tegen mijn vriendin: ‘Moet je eens kijken wat een knappe jongen.’ En zo dacht hij ook over mij. Vanaf dat moment waren we bij elkaar.”
VRIENDEN: 9 “Vrienden betekenen heel veel voor mij. Ik heb er niet heel veel, maar die ik heb, die waardeer ik ook heel erg. Zij hebben mij er vorig jaar ook doorheen gesleept.”
TEVREDEN MET JEZELF: 7 “Oei, dat is lastig. Ik ben wel heel onzeker geworden na mijn ziekte. Ik heb een borstamputatie gehad en na de chemo’s werd ik kaal en ik ben in gewicht aangekomen. Ik ben dus vooral onzeker en het heeft tijd nodig om het vertrouwen terug te krijgen.”
CULTUUR: 6 “Daar heb ik niet zo heel veel mee. Ik vind het fijn om op vakantie te gaan. Italië is daarbij favoriet, we gaan er ook elk jaar heen. Op dit moment besteed ik weinig tijd aan muziek, lezen en theater. Ik gun mijzelf geen tijd om boeken te lezen, tijdschriften wel. Deze week ga ik trouwens wel naar het theater, naar dat Friese stuk, maar ik weet niet eens hoe het heet.”
MAATSCHAPPIJ: 3 “Op het moment een grote chaos, zootje, onrust en ook wel eng!”
WAT MAAKT JOU GELUKKIG?: 8 “Wat maakt mij gelukkig…? Het maakt mij gelukkig dat ik nu weer gezond ben en dat ik elke dag mag genieten van de dag.”
DE TOEKOMST: 8 “Heel voorzichtig durf ik weer naar de toekomst te kijken. Ik ben weer bezig mij af te vragen wat ik wil en wat mijn dromen zijn. Wat ik daarmee ga doen.”
PAK DIE BAAN!
De IJzeren Man DAK- & GEVELBEPLATING
houd met het leveren en aanbrengen van stalen en aluminium dak- en gevelbeplating.
-
derland. aantal vacatures ontstaan voor de functies van:
• Voorman monteur dak- en gevelbeplating • 2e monteur dak- en gevelbeplating • Leerling monteur dak- en gevelbeplating (interne opleiding) In deze functies draag je zorg voor o.a.: • Het monteren van dak- en gevelbeplating op locatie • Het uitvoeren van de werkzaamheden binnen de VCA** regelgeving • Goede contactuele eigenschappen • VOL-VCA diploma (of bereid dit te halen) • Collegialiteit en stressbestendig -
plating genieten de voorkeur. • Een salaris hetgeen in overeenstemming met de zwaarte van de functie en ervaring • Goede primaire en secundaire arbeidsvoorwaarden Belangstelling voor één van deze functies? Stuur dan een sollicitatiebrief met CV, vóór 15 december a.s. naar:
Acquisitie naar aanleiding van deze vacature wordt niet op prijs gesteld.
Productiemedewerker
GEBAKAFDELING
Zet jij de kers op onze taart? Als productiemedewerker op onze gloednieuwe gebaksafdeling zorg jij ervoor dat onze gebakjes voorzien worden van de lekkerste garnering. Je hebt oog voor detail, steekt graag je handen uit de mouwen en bent een echte aanpakker.
Start jij jouw advieskuur in november of december? Dan krijg je de eerste vier behandelingen cadeau! t.w .v. €10 0,-
Verder ben jij: • Overdag beschikbaar op maandag t/m zaterdag; • Minimaal 18 jaar; • Flexibel, zelfstandig en gemotiveerd om stevig aan te pakken; • Woonachtig in Sneek of in de directe omgeving. Wij bieden jou: • Een parttime of fulltime arbeidsovereenkomst (uren in overleg); • Flexibele werktijden; • Een gezellige werksfeer; • Goede verzorging tijdens de pauzes met gratis fruit en soep in onze gezellige kantine.
Hebben we je lekker gemaakt? Gezond en verantwoord afslanken met een personal coach? Vraag een gratis adviesgesprek aan!
FIGUURA Sneek - 0515-740975 - sneek@figuura.nl figuura.nl
FIGUURA Sneek - 0515-740975 - sneek@figuura.nl - figuura.nl
Pak die baan als productiemedewerker! Stuur je motivatie naar werken@poiesz-supermarkten.nl. Of vul het formulier in op www.werkenbijpoiesz.nl Nog vragen over de vacature? Neem contact op met Kim Brouwer via 0515-428800. Zij vertelt jou graag meer.
Puur Voordeel. Puur
sneek
GROOTSNEEK.NL
13
TEKST EN FOTO’S: RIEMIE VAN DIJK
REPAIRCAFÉ PLUS IN WIJKCENTRUM DE EEKMOLEN
HET MAG WEL IETSJE MEER ZIJN Ze waren het eerste Repaircafé Plus in Nederland. Ze zijn blij met de aanloop, maar “het mag wel ietsje meer zijn”, wat henzelf betreft. Daarom vertellen de vrijwilligers graag over de ‘Pluspunten’ van het Repaircafé. Iets dat cliënten van Philadelphia alleen maar kunnen beamen. Die schuiven op woensdagmiddag maar al te graag aan…
“WE WILLEN IETS TE DOEN HEBBEN, ANDERS DUREN DE MIDDAGEN ZO LANG”
Bij binnenkomst in wijkgebouw De Eekmolen is direct duidelijk: hier wordt gewerkt! Achterin de ruimte staan Abdul en Henk in volle concentratie gebogen over een papierversnipperaar die de geest gegeven heeft. Op de grote tafel voorin liggen kledingstukken op tafel en staan naaimachines klaar om in actie te komen. Nadat vrijwilligster Karin ons voorzien heeft van thee, nemen Marijke en Helga het woord...
waar de stekker kapot van is. We proberen zoveel mogelijk voor elkaar te krijgen, maar voor ons is een Senseo niet te repareren. Op dit moment doen we geen kleine fietsreparaties, maar misschien in de toekomst wél weer.”
VOOR HEEL SNEEK EN OMSTREKEN In februari 2014 startte het Repaircafé aan de Oude Koemarkt in het centrum van Sneek; inmiddels zit het alweer drie jaar in wijkgebouw De Eekmolen in het Sperkhem. “Destijds hadden we aanloop zat, mensen uit heel de stad, zelfs uit de omliggende dorpen”, vertellen Marijke en Helga. Helga: “Nu komen er vooral mensen uit deze wijk. Maar we zijn er voor heel Sneek en omstreken, dus wat meer mensen over de vloer mag best. Ze zijn van harte welkom. Elke woensdag zijn we open van één uur tot half vier. Tot half vier kunnen mensen spullen inbrengen. Daarna gaan we opruimen. De ene keer komt er niks, de andere keer komt het ene na het andere binnen.”
“Er zijn een hoop mensen die weinig te besteden hebben,” meent Helga, “en dan is het fijn er zo iemand als Gerrit bij te hebben.” Ze wijst er nadrukkelijk op dat het niet de bedoeling is om het werk van winkels en bedrijven af te nemen. “Dat is met alle reparaties zo. Kleine dingen zoals een bandje plakken zouden we kunnen doen, maar wil iemand een nieuw fietswiel, dan verwijzen we door naar de fietsenmaker.”
HOBBYTAFEL OP DINSDAG
PLUS De ‘Plus’ van het Repaircafé vertelt iets over de mensen, die zorgen dat gebruikte spullen een tweede leven krijgen. “Inbrengers moeten er rekening mee houden, dat onze vrijwilligers mensen zijn, die niet goed onder tijdsdruk kunnen wer-
“ER MAG GEEN TIJDSDRUK ACHTER ZITTEN; WE ZIJN MAAR EEN KLEINE GROEP”
ken. Wij kunnen niet zeggen: ‘Het is vanmiddag om drie uur klaar’. Er mag geen tijdsdruk achter zitten. We zijn maar een kleine groep. Kan een reparatie à la minute, dan is het prima, maar een rits inzetten duurt wat langer”, legt Marijke uit. “Afzonderlijk heeft ieder van ons zijn of haar beperking, maar leggen we dat bijelkaar, dan zijn we één team. Iedereen doet wat ie kan bijdragen.”
RITSEN EN KNIELAPPEN Vrijwilliger Gerrit is intussen druk bezig met het inzetten van een rits in een sportjack. Die skills leerde hij in de stoffeerderij van Mind Up waar hij negentien jaar heeft
gewerkt. “Vanwege corona zit ik thuis, maar ik wilde toch iets doen wat ik leuk vind”, zegt Gerrit. “Na een half jaar thuiszitten, kwamen de muren op me af. Toen heb ik me in oktober 2020 opgegeven voor dit. Het geeft me structuur. Iedere woensdag ga ik naar Sneek. Daarna kan ik er weer tegen, ook al is het maar drie uurtjes.” De naaimachine snort ook voor ander klein herstelwerk. Helga: “Voor mensen, die komen met een broek die korter moet of gordijnen die korter gemaakt moeten worden. Als
de rits kapot is, moet je zelf de rits kopen en eventueel garen, dan maken wij het.” Marijke neemt intussen een werkbroek onder handen. “Meneer werkt veel op zijn knieën, daar moet een knielapje op. Die ga ik dubbel verstevigen met een lapje aan de voor- èn achterkant.“
TECHNISCHE MANNEN De technische mannen hebben andere klussen. “Ze zijn nu bezig een lamp te repareren die ermee opgehouden is”, leggen de dames uit. “Wat ze ook wel doen is het repareren van een stofzuiger
Cliënten van Talenten Ontwikkelcentrum Friesland (TOF) van Philadelphia komen op woensdag graag even om het hoekje kijken. Hendrika trakteert me op een ‘kontje’ versgebakken cake. “Ze vinden het leuk om onder ons te zijn en erbij te horen”, legt Helga uit. “Om te helpen, al is het maar om iets uit de kast te pakken. Rinus helpt bijvoorbeeld vaak even met een schroefje wat niet los gaat.” Helga en Marijke hebben het plan opgevat om vanaf 11 januari op dinsdagen een hobbytafel onder te brengen in De Eekmolen. “Mensen kunnen dan hier samen komen om hun hobby uit te oefenen. Dat kan van alles zijn: haken, breien, fröbelen, voedertaarten maken of vilten figuren maken. Samen is gezelliger. We merken dat er veel eenzaamheid is. Vooral in deze tijd, mensen zijn het zat om alleen thuis te zitten. Ze zeggen: ‘We willen iets te doen hebben, anders duren de middagen zo lang’.” Voorzien van een fleurig mondkapje verlaat ik het Repaircafé Plus in de wijk. Dat er ná het artikel in de krant maar méér mensen de weg hier naar toe weten te vinden, denk ik bij mezelf. En vrijwilligers kunnen ze vast ook nog wel gebruiken. “Dit artikel scheelt weer een advertentie-oproep”, lachen de dames.
Winnen Aankoop! met uw
Sinterklaasactie 2021 Deelnemende bedrijven zijn herkenbaar aan de poster
De trekkingsdata zijn: Dinsdag 23 november Dinsdag 30 november Dinsdag 7 december
Maak kans op een waardebon t.w.v. 5,10,25,50 of 100 euro!
Vul uw lot in en lever deze in bij: Hema - Oosterdijk 32 Devo - Grootzand 20 Poiesz Supermarkten - Boschplein 7, Keizersmantel 437, J. Douwamastraat 29 Abbink’s Visspecialiteiten - Galigastraat 8 Slijterij Mitra - Normandiaplein 4 Puur Posthuma - Sint Antoniusplein 37
Bij besteding van minimaal 10,- euro ontvangt u 1 lot. De actie loopt van zaterdag 13 november t/m zondag 5 december 2021
Dit is een actie van de leden van:
sneek
GROOTSNEEK.NL
15
ONDERNEMERS IN SNEEK AAN HET WOORD
Decembermaand is geschenkmaand! Begin 1900 was luxe eten voor veel arbeiders onbetaalbaar. Rijke boeren deelden daarom vaak voor de kerst lekkernijen uit aan hun knechten. Als dank kregen ze een mand voedsel mee, zodat ze thuis met hun familie aan een mooie gedekte kersttafel konden zitten. Later namen ambachtslieden dit over en gaven ook zij hun personeel kerstgeschenken mee. Een oer-Hollandse traditie was geboren!
Inmiddels is het kerstpakket niet meer weg te denken bij veel organisaties. Een relatiegeschenk of kerstpakket haakt vooral in op het element van verrassing. Wat zou er dit jaar in het kerstpakket zitten? Naast de goedgevulde kerstdoos is er tegenwoordig ook een digitale variant met een eigen keuzesysteem. Medewerkers kunnen dan zelf online eigen cadeaus kiezen. Zo zie je maar dat ook deze eeuwenoude traktatie tijdens de feestmaand december aan ontwikkeling onderhevig is.
Vereniging Ondernemend Sneek (VOS) deelt graag de kersttips van een aantal Sneker ondernemers:
BLIJ WORDEN VAN MOOIE DINGEN BIJ STERK EN SVEER Op zoek naar een zelf samengesteld pakket, zowel food als non food? Bij Sterk en sVeer denken ze graag met je mee! Er is een uitgebreid assortiment voor zowel mannen als vrouwen! Juist voor een kerstpakket geldt toch: ‘Je hebt het niet nodig, maar je wordt er wel heel blij van.’
GEEF MEER MET KERST: KIES EEN KERSTPAKKET VAN DE WERELDWINKEL
Piety van der Veer
Voor een kerstpakket met een bijzondere kerstgedachte ben je bij de Wereldwinkel aan het juiste adres. Een origineel pakket vol authentieke producten, die ook nog eens passen bij de huidige tijd. De kerstpakketten van de Wereldwinkel zijn namelijk Fairtrade, en daarom zowel duurzaam als maatschappelijk verantwoord.
Sterk en sVeer Grootzand 42 8601 AX Sneek
KERSTTAFELEN EN BANKHANGEN MET FILSEN THEE Warmte, gezelligheid, thuis, samenzijn, dat is waar men behoefte aan heeft en een kerstpakket zou hierin moeten voorzien. Liefst zo persoonlijk mogelijk, dat is het leukste. Voor elk budget wordt een pakket of relatiegeschenk samengesteld en vaak zitten die mooi glossy swirlkaarsen er ook bij. De ultieme kerstpakkettip? Op de bank, samen met je dierbaren, genieten van één van de zeventig soorten Filsen thee. Ilse Schuurman
FILSEN Thee & Vintage Grootzand 27 8601 AR Sneek
Jelle de Jong
Wereldwinkel Sneek Nauwe Noorderhorne 3 8601 CW Sneek
VOOR IEDEREEN EEN PAKKET OP MAAT BIJ ZUIVELHOEVE Door het uitgebreide assortiment cadeaupakketten van Zuivelhoeve is er voor elk wat wils. Vrouwen, mannen, jong of oud; er is altijd wat leuks. Zuivelhoeve kan snel schakelen door de vele samenwerkingen met lokale collega-ondernemers en heeft korte lijnen met de Zuivelhoeve winkelbedrijven. Samenwerken is de kracht van Sneek! Remco Veenstra
POSTHUMA’S CADEAUPAKKETTEN MET LOKALE SPECIALITEITEN December is voor de bakkers van Puur Posthuma de mooiste tijd van het jaar. Veel bijzondere en lekkere producten worden speciaal voor de feestdagen gebakken. Met veel liefde verpakt Poshuma hun mooie producten en maken ze prachtige eindejaarsgeschenken. Het mooie aan deze eindejaarschenken is dat de klant zijn eigen pakket kan samenstellen. Nyncke Posthuma-Brandsma Echte Bakker Posthuma Sint Antoniusplein 37 8601 HK Sneek
Zuivelhoeve Kruizebroederstraat 44-46 8601 CM Sneek
Vereniging Ondernemend Sneek (VOS) is er vóór en dóór ondernemers. Wij laten ondernemers op ontspannen wijze met elkaar kennismaken en behartigen de belangen van het zakenleven in Sneek. VOS is de spreekbuis voor de ondernemers en gesprekspartner van diverse (semi-)overheidsinstanties. Wij stimuleren samenwerkingen, organiseren activiteiten, Of scan delen kennis, ideeën en ambities met elkaar. Meer over onze vereniging vind je op www.ondernemendsneek.nl. de QR code!
WELKOM IN LEMMER Wij zijn hét erkende BOVAG onderhoud& reparatiecentrum in uw regio voor alle merken campers & caravans.
DOE HET NU! Tijdelijk 10% korting op alle onderdelen. OFFICIAL LAIKA DEALER
Laika Lemmer van CCR Lemmer LEMMER -Genieten van de vrijheid die een camper met zich meebrengt, wordt steeds populairder. Mensen vinden het een prettig idee om tijdens hun reizen zelfvoorzienend te zijn. Bij Laika Lemmer, officieel Dealer en onderdeel van CCR Lemmer, nemen we u graag mee in de wereld van La Dolce Vita in onze Laika Campers. Laika belichaamt de Italiaanse cultuur van de La Dolce Vita en biedt zijn klanten een unieke reiservaring in een omgeving die rijk is aan design, elegantie, comfort en ergonomie. Naast nieuwe Laika Campers en jong gebruikte campers, verhuren wij Laika Campers om iedereen de mogelijkheid te bieden het La Dolce Vita Laika camperleven te ervaren.
uit voorraad Nieuwe & Gebruikte Campers aar! leverbaar: maak u wensen kenb LEMMER - De verkoop van nieuwe en jong gebruikte campers stijgt in 2021 meer en meer. Er worden nu al meer gebruikte campers verkocht dan gebruikte caravans. Verder zien we dat veel jongere ouderen hun huis verkopen, gaan huren en de overwaarde gebruiken om te gaan met reizen met hun nieuwe Laika camper.
Laika is, naast Hymer, het premium merk van de Erwin Hymer Group. Laika ontwerpt en bouwt prestigieuze campers met het doel haar klanten functionaliteit, innovatie, Italiaans design en een professionele, gespecialiseerde aftersales service aan te bieden. Klanttevredenheid is het hoofddoel van Laika. Zij creëert voertuigen met aandacht voor detail en bouwtechnieken die Laika voertuigen geschikt maken voor alle klimaten.” CCR Lemmer is de officiële dealer in Nederland en zij dragen het Italiaanse merk uit onder de naam ‘Laika Lemmer’. De oprechtheid van eigenaar Johan, het eerlijke advies van het team en de hoge mate van service en kwaliteit worden enorm gewaardeerd door klanten uit heel Nederland.
Johan Bijlsma, eigenaar Laika lemmer / CCR Lemmer.
Alles in eigen hand
vans BOVAG onderhoud en reparatie alle merken campers en cara
NU
tijdelijk 10% korting op alle onderdelen t/m 30 november! Die service na de aanschaf van een Laika Camper past CCR Lemmer prima. Wij hebben namelijk alle kennis en kunde in huis om uw camper of caravan optimaal te onderhouden, te repareren en eventuele schade te herstellen. Natuurlijk altijd onder garantie uitgevoerd. Bij een BOVAG kleine onderhoudsbeurt wordt uw camper of caravan op ruim 35 punten gecontroleerd. Bij een grote beurt zelfs op 50 punten. Bij een BOVAG onderhoudsbeurt krijgt u een uitgebreid onderhoudsrapport wat in de BOVAG-database wordt opgeslagen en natuurlijk plakken we de BOVAG-sticker op uw camper of caravan.
Het kopen van een Laika camper
is onvervalst populair.
Wees welkom, maak een afspraak Was getekend, Johan Bijlsma
Laika is hét designmerk van de Erwin Hymer-groep
NIEUW & JONGE GEBRUIKTE LAIKA CAMPERS, CAMPER EN CARAVAN OCCASIONS, BOVAG ONDERHOUD, REPARATIE EN SCHADEHERSTEL IN EIGEN WERKPLAATS, ACCESSOIRES & WANNAHAVES AFSPRAAK
Lemsterpad 50 | 085-8228325 | ccrlemmer.nl | laikalemmer.nl OFFICIAL LAIKA DEALER
sneek
GROOTSNEEK.NL
17
TEKST HENK VAN DER VEER
BRANDED CONTENT
PROJECT VITAAL SNEEK
ZOETWATERHOOFDSTAD VAN EUROPA’ De voorlopers van het project Vitaal Sneek hebben een aantal digitale brainstormsessies gehad. “We noemen het trouwens bouwsessies”, zeggen de begeleiders van Projectbureau Blue Oceaan. Vorige week was er een fysieke bijeenkomst waarbij de enthousiaste groep bij elkaar kwam in het Fries Scheepvaart Museum in Sneek om de eerste resultaten te bespreken. Nieuwe inzichten en een afbakening van de contouren worden zichtbaar. Daadkracht is een dertigtal Snekers uit alle geledingen van de samenleving niet vreemd, zo blijkt. De ondernemers, investeerders, mensen uit de culturele sector, de lokale overheid, Sneek Promotion en de Vereniging Ondernemend Sneek zijn enthousiast.
In de Gehoorzaal van het Fries Scheepvaartmuseum zijn enkele schermen geplaatst waarop de verschillende bouwsessiegroepen hun ideeën terugvinden. En dat is niet gering! Sinds de kick-off op 21 september heeft een groep voorlopers de gezamenlijke ambitie voor de binnenstad van Sneek vastgesteld en uitgewerkt in zes deelopgaven.
IDENTITEIT Daarnaast hebben zij gekeken wat kan helpen of hinderen als deze opgaven worden gerealiseerd. De uitkomsten zijn heel bemoedigend en het blijft niet alleen bij wensdenken. Er wordt ook duidelijk vastgesteld wat nodig is om de ambities waar te maken, zo blijkt uit de groep. Eén van de concrete steeds terugkerende voorstellen: Sneek mag zich nóg meer presenteren als Waterstad! En dat houdt méér in dan alleen het plan om de Singel in de stad weer te ‘heropenen’. Sneek is een waterstad met een historisch karakter. Dat beschermde stadsgezicht moeten we koesteren en gelukkig wordt die gedachte breed gedragen. Vereniging Historisch Sneek is wat dat betreft een mooi voorbeeld als hoeder van de historische binnenstad. Het laatste duidelijke voorbeeld is het aanbrengen van prachtige raamposters op ramen van leegstaande panden aan de Suupmarkt. Op die posters staan afbeeldingen hoe de Suupmarkt er vroeger uitzag, dat is een heel ander gezicht dan een ‘leeg pand’. Winkels zijn drager van de identiteit van de stad, dan is het mooi dat de winkelpanden gevuld zijn en als het even niet anders is dat de locaties door dergelijke posters ‘aangekleed’ zijn, weet de groep die zich buigt over de identiteit van Sneek.
N
ZOETWATERHOOFDSTAD VAN EUROPA
RUIMTE VOOR IDEEËN Sandra van Assen: “De term “Je hebt steden aan de Noordkwam in onze werksessie naar zee en de Middellandse Zee voren. Het is niet míjn idee of om maar iets te noemen en benaming, maar ik vind hem wel dat is iets anders dan een stad heel mooi. Het komt uit de groep in het Friese merengebied. Wél ES TE RP van ondernemers en vastgoedeieen stad in een netwerk van het O ST MA genaren. We willen iets met de Blauwe Friese merengebied, die niet alleen Kracht van Sneek en dat gaat over water. Dat lokaal, maar ook internationaal verbindingaat ook over gezondheid en welbegen heeft. Daar komt een bepaald vinden. Over kwaliteit van leven publiek op af, het gaat dan over en hoe we daarbij Sneek op de schoon en drinkbaar water. Je kaart kunnen zetten. En niet kunt er verschillende kanten alleen de stad maar ook de mee op. Wij beseffen terdege dorpen en Súdwesthoek-stedat je dan ook met concrete den om Sneek heen, de hele en zichtbare voorstellen regio. Je hebt het ingeburgermoet komen, je moet draagde begrip Culturele Hoofdstad vlak creëren. We hebben het ND van Europa, maar waarom zijn Martinplein in het centrum van RA VA N wij niet Zoetwaterhoofdstad van de stad; laten we daar het water AS SEN Europa? Laat ons dat als een soort van dan ook zichtbaar naar voren komen.
Waarom zouden wij geen binnenhaven kunnen realiseren? Waarom de stad niet nog autoluwer maken? Meer ruimte maken voor evenementen! Want er komt een tijd dat ook die weer georganiseerd kunnen worden. Heus! Uiteindelijk willen we graag dat het niet bij losse ideeën blijft. De mensen die hier bijeen zijn, vallen echt niet onder de groep van zwevers, het zijn realisten. Ik merk dat de deelnemers aan deze bouwsessies sinds de kick-off van 21 september naar elkaar toe zijn gegroeid en dat er ruimte is voor alle ideeën. En dat we die ideeën in clusters sterker maken, alleen bereik je niets. Alleen kun je sneller, maar samen is veel beter!”
SA
Stedenbouwkundige Sandra van Assen, die in een vorige bijeenkomst van de Vitaal Sneek voorlopers ook al mooie dingen had gezegd, liet zich ook nu niet onbetuigd toen het over Waterstad Sneek ging. Van
pilot maar eens één of twee weken proberen. Aan heel Europa laten zien wat wij als Waterstad Sneek kunnen.”
H
JA
“Dat Sneek een waterstad is, dat weten wij als inwoners. Voor mensen G ER van buiten de stad moeten BR AN D K R OL we dat nog meer zichtbaar maken. Ook het ‘vergroenen’ van de binnenstad hoort daarbij. Letterlijk groene singels. Trouwens het aantal geveltuintjes in de stad neemt echt toe”, concludeert de groep.
Assen kwam met de aanduiding ‘Sneek Zoetwaterhoofdstad van Europa’. We vroegen de stedenbouwkundige wat zij met die titel bedoelde.
Wordt vervolgd.
Te koop Bedrijfskavels De Hemmen 3 Duurzaam bedrijventerrein Bedrijventerrein De Hemmen wordt uitgebreid. De Hemmen 3, ten westen van de A7, krijgt een duurzaam karakter. Het terrein is uitermate geschikt voor bouw- en aannemingsbedrijven, (groot-) handelsondernemingen en transport- en distributiebedrijven. Het bedrijvenpark geniet vele voordelen, zoals een ruime en toegankelijke infrastructuur, centrale ligging, gunstige m2 prijs en een groot afzetgebied.
Scan de QR-code voor meer informatie
www.sudwestfryslan.nl
De open bebouwing, groensingels en waterpartijen geven De Hemmen-A7 een representatief en duurzaam karakter. De zichtlocaties langs de snelweg hebben een duidelijk herkenbaar profiel. Meer informatie Wilt u meer informatie over de beschikbare bedrijfskavels en de mogelijkheden? Kijk dan op www.sudwestfryslan.nl/bedrijfskavels of scan de QR-code (eenvoudig in gebruik voor offline lezers). Of neem contact op met de heer S.W. van Steinvoorn, makelaar van de gemeente Súdwest-Fryslân, via telefoonnummer 14 0515 of per e-mail s.vansteinvoorn@sudwestfryslan.nl.
sneek
GROOTSNEEK.NL
19
TEKST EN FOTO’S: FREDDIE SCHELTEMA
“CYBERCRIME IS BIG BUSINESS” IT VISIBILITY LOCATIE SCHARNEGOUTUM
De computer en de smartphone zijn niet meer weg te denken uit onze hedendaagse maatschappij. De digitale snelweg heeft veel voordelen. Via sociale media kunnen we communiceren met mensen aan de andere kant van de wereld en met één druk op de knop kunnen we artikelen kopen bij Bol.com, Zalando of Albert Heijn. Bedrijven zijn geautomatiseerd en alle bestellingen en facturen gaan via Internet. Maar dat gemak heeft ook een schaduwzijde: cybercriminaliteit. IT Visibility locatie Scharnegoutum houdt zich bezig met cyberveiligheid. “Cybercrime is big business”, aldus het bedrijf. IT Visibility is het cyberveiligheidsbedrijf van Will Moonen, die samen met Henk van Ee en Sander Hoekstra een locatie Noord op het industrieterrein van Scharnegoutum is gestart. Ingeklemd tussen bouwbedrijf Plantinga en verhuurbedrijf Schrale kun je dit niet echt een A-locatie noemen. Ook de kantoorruimtes van het bedrijf zijn sober en functioneel ingericht. Geen hoogpolig tapijt en geen kunst aan de muur, maar bureaus vol beeldschermen.
TOPJE VAN DE IJSBERG Op de dag dat MediaMarkt wordt getroffen door hackers en er een losgeld van 43 miljoen wordt gevraagd zit ik aan tafel met Henk van Ee. “Ons bedrijf houdt zich bezig met cyberveiligheid”, zegt Henk die via Teams wordt geassisteerd door Sander Hoekstra. “Wij helpen en adviseren bedrijven om hun digitale systemen veilig te houden. Zo kunnen we ICT’ers training geven via onze Capture The Flag om hun software veiliger te ontwikkelen. En door middel van scans zoeken wij naar
Sander Hoekstra vult aan: ‘DDos aanvallen, ransomware, Tikkie Fraude, Whatsapp fraude, Money muling, het zijn allemaal voorbeelden van ellende die via de digitale middelen tot stand komen en niet alleen bedrijven raken, maar ook mensen persoonlijk. Cybercrime is big business, waarbij de aanvallen vaak vanuit het buitenland plaatsvinden zoals Noord-Korea, Rusland en Oekraïne.”
PHISHING OP BESTELLING Het is een booming industrie waarbij cybercriminelen onderling ook samenwerken. De ene partij zorgt voor gehackte accounts en een andere organisatie levert het gereedschap om een phishing te versturen en liefst internationaal zodat de pakkans laag is. Tegelijkertijd zie je een verschuiving van ‘gewone’ criminaliteit naar cybercriminaliteit omdat het steeds makkelijker wordt om cybercriminaliteit in te kopen: een phishingmail op bestelling. Het inbreken om een laptop te stelen is verschoven naar inbreken in de laptop zelf. “En het is in wezen doodsimpel”, meent Sander Hoekstra. “Jongeren zitten op zaterdagavond te zoeken naar rondslingerende e-mailadressen en wachtwoorden die ooit gelekt zijn en proberen dan artikelen te bestellen bij bijvoorbeeld Wehkamp. De kruimeldieven van vroeger zitten nu op een
Henk van Ee en op de laptop in Teams, Sander Hoekstra.
MAATSCHAPPELIJKE KANT
kwetsbaarheden. De schade voor bedrijven in Nederland wordt geschat op 1,6 miljard per jaar. En dat is nog maar het topje van de ijsberg want veel organisaties maken de fraude niet bekend. Minstens één op de acht bedrijven krijgt te maken met cybercrime.”
vakantiepark in Drenthe phishing mail en nep-inlogpagina’s te maken. Het probleem is, dat mensen cybercriminaliteit onderschatten. Men denkt dat het hen niet zal overkomen. Ook de overheid is zoekende hoe dit probleem aan te pakken. En de kennis en mankracht is beperkt aanwezig bij de politie.”
REGELS EN CERTIFICATEN Henk van Ee vergelijkt de digitale snelweg met de opkomst van de auto. “In het begin had je geen rijbewijs nodig en waren er geen verkeersborden. In het gebruik van Intenet gaat mijns inziens een verandering komen. Er zullen regels en certificaten nodig zijn op Internet. Ooit kreeg ik voorlichting hoe om te gaan met Internet en de docent surfde naar een vliegveld in een Oostblokland. En met zijn laptop nam hij de beveiligingscamera’s over. Ik was verbijsterd.” Henk lacht er nu om: “Kinderspel! Je hebt nu steeds meer slimme apparaten die gekoppeld zijn aan het Internet. Makkelijk, maar als de wachtwoorden niet aangepast worden, is dat kwetsbaar en kun je gehackt worden.”
“MINSTENS ÉÉN OP DE ACHT BEDRIJVEN KRIJGT TE MAKEN MET CYBERCRIME”
Hoewel IT Visibility een commercieel bedrijf is hebben ze ook een maatschappelijke kant, vinden Henk, Sander en Will. Ze geven jonge cyberbreinen graag een kans. Henk: “Vaak zijn dit jongeren die vastlopen in het onderwijs en de kans van school gestuurd te worden is groot. Toch hebben deze jongeren wel degelijk een talent: de computer heeft geen geheimen voor hen. En wij geven deze jongeren een kans om dat talent verder te ontwikkelen. Ze kunnen hier niet alleen stage lopen, maar het is onze ambitie om deze jongeren ook betaald werk te bieden als ze bedrijven helpen. Daar willen we in investeren omdat we in ze geloven!” De deur van het kantoor gaat open en er stapt een jongen met een zwarte hoodie naar binnen. “Alleen hebben ze soms wat moeite om op tijd te komen”, lacht Henk, “maar daar begeleiden we ze ook in.”
CYBERBREIN DOE DIGI MIDDAG We gaan naar een loods waar een heuse Cyber Escape caravan staat. “In deze escaperoom leer je in tien minuten waarom we toch steeds in trucjes van cybercriminelen trappen. Dat komt door hoe onze hersenen zich ontwikkeld hebben. In paniek doen mensen de gekste dingen en dat is precies de reden waarom je er steeds weer intrapt. Op ons event ‘Cyberbrein Doe Digi Middag’ op 29 december krijgen bezoekers de kans om uit de Cyber Escape room te ontsnappen en deel te nemen aan de speciale kersteditie van ‘Capture The Flag’. Iedereen is welkom op de Oergangswei 3 in Scharnegoutum vanaf 14.00 uur.” Het is een wonderlijke wereld die digitale wereld, constateer ik. Maar ook een wereld vol veel gevaren. Ik heb inmiddels mijn wachtwoorden veranderd!
20
sneek TEKST EN BEELD HENK VAN DER VEER
JAN BOUMA EN JACOB TEN HOEVE:
BAROMETERS SPREKEN TOT DE VERBEELDING De barometer wordt over het algemeen beschouwd als de uitvinding van Evangelista Torricelli, die in 1643 de eerste werkende versie van een kwikbarometer bouwde. Na de uitvinding zijn er barometers in alle soorten en maten gemaakt. Jan Bouma uit Heeg is verzamelaar van het instrument dat luchtdruk meet. Jan verzamelt barometers om het verhaal en om het technisch vernuft. In het hobbyhok achter zijn woning in het watersportdorp zijn de wanden behangen met een paar honderd bijzondere exemplaren. Op één van de slaapkamers hangen er overigens ook nog een paar. Klokkenmaker Jacob ten Hoeve uit Joure - Ten Hoeve werd bekend door het op de markt brengen van het ‘Fryske waarglês’ - schuift aan als we het verhaal van Bouma noteren. DE BAROMETER VAN MONTFOORT Eerst een anekdote om te illustreren waar de geboren Hegemer Jan Bouma zijn barometers zoal vandaan haalt. Jan Bouma: “Toen ik nog bij Landustrie werkte, haalden collega’s nog wel eens een barometer voor mij op. Op een gegeven moment was er eentje in Montfoort te koop. Yme de Boer, een oud-collega, moest daar op montage. Ik vroeg Yme of hij die barometer voor mij op kon halen. Geen probleem. Kom ik twee dagen later Yme z’n vrouw tegen die tegen mij zegt dat Yme het niet aan tijd had. ’t Kan, dus ik vroeg een andere collega, Douwe Stornebrink, die ook in de buurt moest zijn. Komt hij een dag later met de barometer bij mij en zegt: ‘Je wilt het geloven of niet, maar op het moment dat ik bij die lui voor de deur stond, was Yme de Boer er
ook. Apart, niet?!’ Yme verklaarde later dat hij het vreemd vond dat er een busje van Landustrie bij mensen in Montfoort voor de deur stond. Daar wilde hij meer van weten. Oh ja, die Montfoortse vroeg ook nog: ‘Wie moet ik de barometer nu meegeven…?’ Het werd uiteindelijk Douwe Stornebrink.”
HET BEGIN VAN DE VERZAMELING Jan Bouma kan er nog altijd om lachen en de anekdote is meteen een reden om te verklaren waarom hij barometers verzamelt. Het gaat hem ook om de verhalen die achter die barometers zitten. Het sociale aspect. Ooit begon z’n interesse voor het weerinstrument bij zijn pake Sietze Bouma, waar een barometer in de gang hing. “Als jongetje fascineerde mij dat gewel-
dig. Ik begreep er toen nog niets van, hoe zo’n instrument werkte. De techniek die er achter zat, sprak mij blijkbaar aan. De barometer in de gang van pake Sietze was de aanzet om barometers te verzamelen. In de loop van de jaren werden het er steeds meer. Mijn broer heeft trouwens de barometer van pake en beppe gekregen. In het begin heb ik heel wat rommelmarkten afgelopen om mijn slag te slaan. Ik wilde ook weten hoe die barometers werkten, daarvoor haalde ik ze wel uit elkaar en begon defecte exemplaren te repareren. Als het heel erg klein wordt, dan helpt Douwe Stornebrink uit Sneek mij. Douwes vader was vroeger horlogemaker.” Een barometer die niet werkt, is niets waard, weet Jan Bouma, die de techniek van de barometer het mooiste vindt. Specifieke barometerclubs zijn er volgens hem niet. Op het Internet, op Marktplaats en veilingsite Castawiki, komt Bouma wel vaak dezelfde concurrenten tegen die ook op bijzondere barometers
psychotherapie en psychiatrie relatie- en gezinstherapie psychosociale therapie mental coaching (top)sporters
JAN BOUMA:
“DE BAROMETER IN DE GANG VAN PAKE WAS DE AANZET OM BAROMETERS TE VERZAMELEN” bieden. “Het is dan een sport om ‘als eerste’ te zijn en je slag te slaan.” Ooit was er ook, in Maartensdijk, een barometermuseum. Eigenaar Bert Bolle schreef een standerdwerk over de barometers, de barometermakers en de geschiedenis van het instrument.
BAROMETERS VOLGEN DE MODE Klokkenmaker Jacob ten Hoeve luistert graag naar wat de enthousiaste barometerverzamelaar uit Heeg te vertellen heeft. Hier en daar verduidelijkt Ten Hoeve de woorden van Bouma en hij vertelt hoe de barometers in de loop van de jaren de mode gevolgd hebben.
Praktijk Bogaard Van Giffenstraat 6 8601 EX Sneek Tel. 0515 418515
www.praktijkbogaard.nl • www.relatietherapie.frl
Pieter-Jan en Esther Bogaard
NUMMER 11 • 2021
TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S JOHAN BROUWER
GROOTSNEEK.NL
21
HOE WERKT EEN BAROMETER? De lucht, die overal om ons heen is, heeft een zeker gewicht en ‘drukt’ op alle dingen, dat is de atmosferische druk. De barometer meet die luchtdruk, die aan veranderingen onderhevig is. Als de luchtdruk daalt, ‘zakt’ de barometer en zal het weer slechter worden. Als de luchtdruk stijgt, ‘stijgt’ ook de barometer en kunnen we beter weer verwachten. Een metalen barometer is opgebouwd uit dozen die luchtledig zijn. Deze dozen worden, afhankelijk van de luchtdruk, meer of minder ingedrukt. Een veer zorgt ervoor dat ze niet helemaal in elkaar gedrukt kunnen worden. De drukveranderingen worden versterkt doorgegeven aan een wijzer die over een schaalverdeling glijdt, waarop het aantal millimeter kwikdruk afgelezen kan worden. Een druk die lager is dan 760 millimeter gaat veelal vergezeld van regen en storm, terwijl een stijgende barometer een aanwijzing is voor mooi weer. Heel eenvoudig, en zeer in het algemeen: hoge luchtdruk is heldere lucht en zon. Lage luchtdruk betekent regen en wind. Verschuiving van de één naar de ander is verschuiving richting het andere weerbeeld. De meeste barometers voor amateurgebruik hebben aanduidingen als ‘bestendig’, ‘mooi weer’, ‘veranderlijk’, ‘regen of wind’ en ‘storm’. Jan Bouma (links) en Jacob ten Hoeve
Jacob en Hoeve: “De interieurmode heeft invloed op van alles, ook op barometers. De stijl van barometers uit 1850 is volledig anders dan bijvoorbeeld honderd jaar later. Bekende bouwstijlen als de Amsterdamse School, Bauhaus, Jugendstil en Art deco kom je ook bij de barometers tegen. Als klokkenmaker die ook barometers verkoopt, moet je de mode dus volgen. Je moet de stijl aanpassen aan de producten die je verkoopt. Het succesnummer op barometergebied waren de Friese ‘waarglêzen’ die wij op de markt zetten. Een barometer met Friese tekst was er nog niet.” Ten Hoeve raakt enthousiast. “Barometers in streektalen doen het goed. Als er iemand voor mij een barometertekst in het Sneker dialect wil maken, dan komt er zo’n uniek exemplaar!”, verzekert hij.
WAARDE Wat beide heren gemeen hebben als het over barometers gaat is naast de bewondering voor het technisch vernuft ook
zeker aandacht voor het houten snijwerk rond het weerinstrument. De exemplaren uit het Duitse Zwarte Woud spreken dan ook zeker tot de verbeelding. “Tegenwoordig worden er geen barometers meer gemaakt, zoals Jan die in zijn verzameling heeft. Het aantal barometers dat er van een bepaalde soort is gemaakt bepaalt de prijs en uiteraard hoe ze eruit zien. Hoe meer animo er voor een bepaald exemplaar is, hoe hoger de prijs. Zo werkt de handel”, weet Jacob ten Hoeve. De Jouster klokkenmaker vertelt ook nog dat de verkoop van barometers vroeger vooral gedaan werd door de opticiens. Ondertussen kijkt Ten Hoeve, die zelf een prachtige klokken- en barometerwinkel in Joure heeft, met bewondering naar de verzameling van Bouma. Even later buigt het duo zich over een barometer waar een mankementje aan is. Ze zullen het ongetwijfeld oplossen, de kennis is in huis! En de techniek blijft boeien.
KLOKKENMAKER JACOB TEN HOEVE:
“ALS ER IEMAND VOOR MIJ EEN BAROMETERTEKST IN HET SNEKER DIALECT WIL MAKEN, DAN KOMT ER ZO’N UNIEK EXEMPLAAR!”
Hypotheek oversluiten en/of hypotheek verhogen? Jeltsje Posthuma 06-18 25 44 13
Jitske Dijkstra 06-33 59 54 59
Wist u dat boeterente in veel gevallen aftrekbaar is? Laat u nu informeren over de mogelijkheden voor het oversluiten van de hypotheek! Oant Sjen!
Jitske & Jeltsje adviseren u graag! Hegedyk 1 Sneek // Snekerweg 3 Bolsward // www.hypotheekcoaches.nl
22
NUMMER 11 • 2021
BRANDED CONTENT
VAN LIO NAAR LEERKRACHT BIJ PALLUDARA:
“IK VOEL ME HIER THUIS”
ALLEENSTAANDE MOEDER EN INFL
“ IK BEN HET W MEE TE HOUD We zijn te gast in het dorpje Gaast aan de IJsselmeerkust. Daar, aan de rand van het dorp, aan de Zeedijk, vertelt de 32-jarige Hedwych Veeman over haar rol als influencer. Voor haar huis staat nieuwbouw. Een groen gebouw waar ze in de nabije toekomst haar werkplek van wil maken. Als influencer werkt Hedwych Veeman meestal vanuit huis, maar ze zit ook geregeld in het buitenland voor een beurs of workshop. “Het begon allemaal met demonstraties van draagdoeken”, zegt Hedwych. Inmiddels promoot ze speelgoed en kleding. Alles is gericht op ouders. Haar filmpjes op YouTube zitten vol met allemaal boodschappen, gericht op duurzaamheid. In deze op het oog markante dame die zo gericht is op de buitenwereld, schuilt een bescheiden vrouw die naar eigen zeggen “vooral graag een goede moeder is en veel bij de kinderen wil zijn.”
Met een open blik kijk je verder! Zo luidt de slogan van Palludara, stichting voor christelijk basisonderwijs met 15 scholen in Sneek, Bolsward en omgeving. De scholengroep vindt het belangrijk om oog en oor te hebben voor elkaar. Ieder jaar heeft Palludara plaats voor een aantal LIO’ers (Leraar In Opleiding). Dit zijn vaak jonge mensen die het laatste halfjaar van hun studie aan de pabo doorlopen en voor hun LIO (eind)-stage betaald krijgen. Palludara werkt hierin voornamelijk samen met NHL Stenden in Leeuwarden. De bijna-leerkrachten worden van meet af aan begeleid. Dit gebeurt veelal op de werkvloer, maar ook vanuit het stafkantoor wordt er een vinger aan de pols gehouden.
Le
Rixt van der Bles (23 jaar) is voor het tweeSAMEN VERDER KIJKEN de schooljaar kleuterjuf/leerkracht op CBS Stafmedewerker HRM & Communicatie De Vuurvlinder in Sneek. Zij vertelt over Astrid van Nieuwenhoven: “Wat we bij haar ervaringen. “Ik volgde mijn LIO-stage Palludara graag doen is kijken naar kansen bij Palludara. Omdat deze precies in de voor de nabije toekomst. Dat doen we vancoronatijd viel, was alles een beetje anders. af dag één samen met starter of nieuwkoGeregeld kreeg ik een telefoontje van kanmer. Wat maakt jou gelukkig, welke school toor om te informeren hoe de stage verliep is een passende match? Want iedere school en wat mijn ambities waren, om samen heeft zijn eigen identiteit en cultuur. Wat te ontdekken of er een baan voor mij zou is precies jouw ambitie, maar ook: ervaar je kunnen zijn in het nieuwe schooljaar. En knelpunten? Door dit samenspel geven we dat lukte: ik kon parttime aan de slag op een belangrijke kernwaarde als verbinding De Vuurvlinder en vulde deze baan aan de juiste lading.” met een halve week werken in de vervangingspool. Op die Baukje van den Berg, stafmedemanier deed ik veel ervawerker Onderwijs en Kwaliteit ring op bij verschillende vult aan: “Wanneer blijkt dat scholen. Na enige tijd kreeg coaching of training gewenst ik fulltime een eigen groep is om een medewerker nóg aangeboden. Daar was -en steviger in zijn schoenen te ben ik nog steeds- erg blij laten staan, of de wens bestaat mee, want ik voel me thuis op rkr ac om een specialistische leergang ht: i e t s v o o r j o u ? te volgen, dan wordt samen gekeken deze school en bij Palludara.” naar de mogelijkheden. Palludara biedt kansen en ruimte voor zowel persoonlijke OOG VOOR ELKAAR als professionele ontwikkeling.” Als startende leerkracht vond Rixt het contact met de HRM-afdeling van Palludara erg fijn. Zo hoefde zij niet alles helemaal “HET IS ECHT EEN FEESTJE” zelf uit te zoeken. Er werden startersbijeen- Voor Rixt was er maar één weg, dat was komsten georganiseerd; toen online, nu het onderwijs. Ze beveelt het werk als gelukkig weer fysiek. Hierbij is er gelegenleerkracht van harte aan. “Ik ga elke dag heid om kennis en ervaringen te delen met plezier naar mijn werk. Het is echt een met andere starters. Er wordt aandacht feestje met de kinderen en het is elke dag geschonken aan een relevant thema, zoals genieten van uitspraken en de dingen die stevig in je schoenen staan of timemaze doen!” nagement. e
LEERKRACHT: IETS VOOR JOU? Ook ervaren leerkrachten, die net in dienst zijn bij Palludara, zijn welkom bij deze bijeenkomsten. Daphne de Vries, die in de zomer met haar gezin van Zuid-Holland naar Friesland verhuisde, reageerde enthousiast: “Wat een leuk idee, ik ben erbij! Ik voel me gezien.”
Wil je meer weten over werken bij Palludara? Bezoek dan de ‘werken bij’-pagina op de website www.palludara.nl of neem telefonisch contact op met Astrid van Nieuwenhoven, stafmedewerker HRM & Communicatie via tel. (0515) 53 18 26.
BOOMHUT In de tuin prijkt een boomhut en er staan twee grote houten paarden. Onder een kleine overkapping voor de entree staan laarsjes en er hangt een foto van één van haar dochters. Duidelijk is dat hier creatieve mensen wonen. In de opening van de deur staat een kleurrijke vrouw. Haar broek en trui hebben allemaal gestreepte felle kleuren. Ook haar haar is geverfd in diezelfde kleuren. Strak gevlochten naar achteren. Al gauw komt één van haar kinderen om het hoekje kijken wie er aan de deur staat. De tafel staat middenin een knus huis. Ernaast staat apparatuur voor fotografie en een eigen fotostudio. Aan de andere kant van de tafel staat een gouden paal die van de grond tot plafond reikt. Inmiddels zitten er drie kinderen aan tafel die allemaal wat aandacht van de interviewer willen. Ondertussen probeert de 32-jarige Hedwych Veeman antwoord te geven op mijn vragen. Ze kijkt naar haar kinderen en trekt de vierde, Felice, op schoot.
EEN HARTJE OP JE HOOFD Hedwych vertelt: “Ik heb vier kinderen in de leeftijd van drie tot en met tien jaar. Het liefst had ik er nog een kindje bij. In mijn dromen ben ik altijd moeder van vijf kinderen. Die droom is niet uitgekomen. Vóór Felice had ik een miskraam en de zwangerschap van Felice was ook niet zonder slag of stoot…” Haar oudste dochter Celine die graag het woord neemt, kijkt Felice aan: “Je hebt een hartje op je hoofd.” De kinderen hebben elkaar beplakt met stickers. Op Celine haar hoofd zit de sticker er nog. “Die helpt bij met beter ademhalen. Gek eigenlijk, want ik haal al heel goed adem.” Felice moet het doen met een rode afdruk op zijn voorhoofd, de erfenis van de sticker die er net op zat. “Het lijkt wel een zuigzoen.” Iedereen lacht. Felice krijgt er weinig van mee. Hij kruipt achter de piano en begint te pingelen.
THÜRINGEN, VOORHEEN OOST-DUITSLAND Hedwych vervolgt haar verhaal over haar zwangerschappen. “De oudste drie kinderen kreeg ik samen met mijn ex in Duitsland. We woonden in Thüringen, wat
voorheen tot Oost-Duitsland behoorde. Daar was het leven best goed, al merkte ik wel een groot verschil tussen mij en de mensen daar. Veel van hen verlangen terug naar voor de jaren tachtig. In die tijd hadden ze meer zekerheden, zoals de gratis toegang tot onderwijs en zorg. Ik merkte dat hun verleden in contrast stond met die van mij. Opgevoed te zijn in vrijheid geeft een behoorlijke andere kijk op zaken. Opgroeien in Oost-Duitsland geeft geen gedeeld verleden” Tijdens haar derde zwangerschap liep haar relatie op de klippen. “Dit was voor mij reden om terug te willen naar Nederland. In het begin wilde ik net over de grens gaan wonen zodat de kinderen nog enigszins gemakkelijk naar hun vader konden, maar dit idee zag ik later niet meer zo zitten. Omdat ik ben opgegroeid in Piaam, wilde ik het liefst wel buiten uit wonen. In een buitengebied aan de grens met Duitsland, waar ik niemand ken, dat kon ik mezelf toch niet zo voorstellen.” Vier jaar geleden besloot Hedwych daarom om terug te gaan naar haar roots. “In Piaam kon ik niks vinden, maar algauw kwam dit huis in Gaast te koop te staan. Op dat moment was het een kluswoning. Samen met mijn vader heb ik in anderhalf jaar tijd dit huis opgeknapt.”
BEWUST ALLEENSTAANDE MOEDER Die periode was best intensief, omdat ze zwanger raakte. “Mijn verlangen om een groot gezin te hebben, was groot. Ik had net een miskraam gehad, maar wilde graag opnieuw zwanger worden.” Hedwych had geen relatie. Ze koos ervoor iemand te zoeken die bereid was aan haar wens mee te werken. “Een vriend van mij wilde dit wel. Hij is dus wel de biologische vader, maar is niet betrokken bij de opvoeding.” Hedwich Veeman is een bewust ongehuwde moeder. Tijdens haar vijfde zwangerschap kwam ze opnieuw voor zorgen te staan. Dit keer werd geconstateerd dat haar kindje mogelijk het edwardssyndroom had. Wanneer ze dit zeker wilde weten, moest ze voor een vruchtwaterpunctie gaan. Een kindje met dit syndroom is in de meeste gevallen niet levensvatbaar. “Vanwege het risico op nog een miskraam, wilde ik
sneek
GROOTSNEEK.NL
23
TEKST ALBERT BOUWMAN // FOTO'S JELLY MELLEMA
UENCER HEDWYCH VEEMAN UIT GAAST
AARD OM REKENING EN!” geen punctie. Dus bleef ik in onzekerheid de rest van de zwangerschap.” De natuur besloot anders. Haar vierde kindje, Felice, had het syndroom niet. “De beide echo’s hadden het dus mis. Wat een wonder en wat een mooie reden om hem Felice te noemen. Hij brengt me zoveel geluk!”
BEST PITTIG Door de spannende zwangerschappen besloot Hedwych niet nóg een keer haar kansen te beproeven. En tussen de regels door vertelt ze dat ze het met haar werk in combinatie met haar gezin ook druk genoeg heeft. “Je mag best weten dat ik het op zulke spannende momenten enorm zwaar vond om alleenstaande moeder te zijn. Dan mis ik iemand waarmee je je zorgen kunt delen.” Sinds een jaar heeft ze tóch weer een relatie. Hij is ook betrokken bij de opvoeding. Samenwonen doen ze niet. Haar werk als influencer is werk dat 24 uur per dag mogelijk is. “Het onderhouden van het contact met al je volgers vraagt veel tijd. Mensen willen van alles van je weten. Hoe je hier- en hierover denkt. Op zich is dat heel goed, want je wordt zo steeds bewuster van wat je wilt uitstralen. Zeker omdat mijn huis vaak de achtergrond is van mijn filmpjes, ben ik bewust van de spullen die ik heb. Dat soort dingen moeten wel passen bij natuurlijk ouderschap. In mijn ogen horen daar duurzame spullen bij, zoals bijvoorbeeld wollen kleding.” Celine vangt dit deel van het gesprek op en kijkt omhoog van tafel. “Nou, dát trek ik dus niet meer aan. Dit kriebelt veel te veel.” Omdat ze zoveel volgers heeft, wordt Hedwych ook geregeld gevraagd om naar beurzen te komen of om workshops te geven. En dat is over de hele wereld. “Best pittig als alleenstaande moeder, omdat ik mijn kinderen dan meestal een lang weekend niet zie. Haar andere dochter mengt zich nu ook in het gesprek. “Mama mag best vaker thuis zijn.”
TROUWEN MET MEZELF En precies hierin zit een soort van schijnbare tegenstrijd. “Ik merk dat het imago wat ik uitstraal op Internet nog wel eens in strijd is met de praktijk. Het is moeilijk om werk en privé gescheiden te houden als je telefoon je meteen in de gelegenheid stelt om te werken. Corona heeft me daarvan bewust gemaakt en ik probeer de laatste tijd meer om mezelf en mijn kinderen te denken. Zo ben ik meer gaan sporten en begonnen met cello spelen.” Hedwych staart naar een van haar kinderen. “Als ik de lezer iets mag meegeven, dan zou ik willen zeggen dat egoïsme geen schande is. Je moet eerst aan jezelf denken voordat je een ander kan helpen. Dit geldt zeker voor alleenstaande moeders die voortdurend hun aandacht moeten richten op hun kinderen. Maar echt waar, het is niet erg om eens wat vaker oppas te vragen of je kinderen mee te nemen naar iets wat jij leuk vindt. Bovendien is me opgevallen dat mensen best graag helpen, maar dat je zelf al invult dat je een ander niet wilt belasten.” Een van haar recente opnames drukt deze boodschap uit. Een Poolse videograaf die goed is in trouwfilmpjes maken, heeft een trouwfilmpje voor haar gemaakt. ”Niet met een partner, maar met mezelf. Ik wil trouw zijn aan mezelf. Pas als ik van mezelf houd, kan ik ook van anderen houden. Ik ben het waard om rekening mee te houden!”
Waarom jij voor ons kiest !? Onze klanten vertellen je graag meer...
GEMIDDELD BEOORDEELD MET EEN
9,4!
“Fijne makelaar! Nuchter, transparant en altijd goed bereikbaar.” (10)
“Zeer tevreden, alles tot in de puntjes verzorgd. Een aanrader!” (9,8) “Een zeer fijne betrokken en flexibele makelaar.” (9,5) “Superfijne en positieve ervaring met deze verkoopmakelaar. Flexibel, meedenkend en overleggend.” (9,8)
Manfred
Tryntsje
Heb je verkoopplannen? Nodig ons uit voor een vrijblijvend adviesgesprek. Onder het genot van een kopje koffie bespreken we wat we voor jou kunnen betekenen. Graag tot ziens!
Geselec teerd uit ons aanbod !
0515-412345 info@makelaardij-delange.nl www.makelaardij-delange.nl WESTERSINGEL 35 • 8601 EN SNEEK TELEFOON: 0515-412345
Voor ons complete aanbod kijkt u op www.makelaardij-delange.nl WESTERSINGEL 35 • 8601 EN SNEEK TELEFOON: 0515-412345
JASKER 77 SNEEK
Vr.prijs: € 200.000,- k.k.
GONGGRIJPSTRAAT 27 SNEEK Vr.prijs: € 165.000,- k.k.
MONSAMABUORREN 6 HINNAARD Vr.prijs: € 750.000,- k.k.
Staat jouw woning hier ook volgende maand?
Voor ons complete aanbod kijkt u op www.makelaardij-delange.nl
Verkoop - Aankoop - Taxaties - Advies
Verhuizen is het einde van een fase. En het begin van een nieuwe. Daarom wilt u dat dat op rolletjes verloopt. Dat kan met Hoekstra, Erkende Verhuizers® uit Sneek. Met verhuizers die niet alleen zorgvuldig inpakken en uitpakken. Maar ook doorpakken. Zo zijn uw verhuizing én uw spullen letterlijk in goede handen
Verhuizen zonder zorgen. Hoe? Hoekstra. hoekstrasneek.nl/verhuizingen (of scan de QR-code)
sneek
GROOTSNEEK.NL
25
TEKST EN BEELD HENK VAN DER VEER
UITVAARTVERZORGER ALEX DE BOER
“Wij zijn ceremoniemeesters van het afscheid” Grijzer dan grijs zal het op deze dinsdagmorgen in november niet worden als we een interviewafspraak hebben met uitvaartondernemer Alex de Boer uit Sneek. Locatie is het kantoor van De Boer, aan de Harinxmalaan nummer 1, daar waar ooit de uitgestrekte landerijen waren en moeder Sjoukje de Boer-van der Goot op 15 december 2010 de eerste paal voor het crematorium sloeg. Toepasselijke weersomstandigheden om met iemand af te spreken uit deze branche? Welnee, Alex de Boer is een positief ingesteld mens, die het liefst het lieve leven viert, zo zal tijdens het gesprek duidelijk worden. Een wijsheid die de Sneker meekreeg van Hindoestanen: “Zij vieren het leven als ze afscheid van hun naasten en geliefden nemen!”
FAMILIEBEDRIJF We zijn op bezoek bij een Sneker uitvaartbedrijf dat de eerste diensten op 5 december 1921 verleende. Alex de Boer (57) is de vierde generatie die aan het hoofd van het familiebedrijf staat. Ondertussen staan er tien mensen op de loonlijst, waar zoon Jan Marten er één van is. Met andere woorden: de vijfde generatie doet al volop mee in de familieonderneming.
HOE HET VOOR ALEX DE BOER BEGON Alex de Boer haalt herinneringen op aan hoe het voor hemzelf begon. “Ik was een jongetje van een jaar of vier, vijf. Ik had een snotneus, in elk geval de korte broek nog aan”, vertelt hij over het moment dat hij voor het eerst wist dat hij zijn vader Jan Æ. de Boer zou opvolgen. “‘Ik wil begrafenisondernemer worden’, zei ik toen al. Daarbij ‘braude ik un bitsje’. Ik wist natuurlijk helemaal niet wat het beroep inhield, maar mijn vader deed het en dus wilde ik dat ook doen. Ik was twaalf jaar en we woonden nog op het Hoogend, waar mijn vader het kistenmagazijn had. Daar mocht ik de kisten poetsen. We hadden er een grote takel die ik al snel mocht bedienen. Als pubertje vond ik dat prachtig en mijn vader had een handig hulpje. Een volgende stap mocht ik met mijn vader mee om even te helpen met ‘tillen’. Ik was toen zestien jaar en toen dat wat vaker gebeurde moest ik een pak dragen, want het moest wel ‘netsjes’ bij hem. Maar zo ben ik er uiteindelijk wel wat ingerold.” Na de mavo vervolgt Alex zijn middelbare schooltijd verder op het Baarda College, waar hij zijn middenstandsdiploma haalt. Dat doet hij later nogmaals als hij het vakdiploma voor uitvaartondernemer in Utrecht met goed gevolg afrondt.
HISTORIE VAN EEN SNEKER UITVAARTONDERNEMING “Ik noem mij ook altijd uitvaartverzorger en die aanduiding van mijn beroep wil ik wel uitleggen”, vervolgt Alex. “Een uitvaart kan op verschillende manieren plaatsvinden. Nog altijd kun je mensen die overleden zijn begraven en dan is het nog steeds een uitvaart. Heel veel mensen die bij ons in het
“WIJ LIEPEN ALS KINDEREN GEWOON LANGS DE KISTEN, OMDAT IN DEZELFDE RUIMTE OOK ONZE FIETSEN STONDEN. NIKS NIET VREEMDS AAN.” crematorium komen zeggen nog altijd dat de ‘begrafenis’ in het crematorium is. Daarmee bedoelen ze dan de crematie. Dat woord begraven zit er zo in omdat het jaren zo gegaan is. De crematie is pas in 1968 gelijk gesteld aan het begraven volgens de Rooms-Katholieke Kerk en nóg zijn er kerkgenootschappen waar cremeren heel gevoelig ligt. De eerste crematies in Nederland waren overigens in 1914. Mijn overgrootvader, had een naambordje met daarop de tekst ‘Aanspreker Jan de Boer’ aan de gevel. Hij was hulpkoster van de Martinikerk en hielp daar al regelmatig bij begrafenissen. Opa Marten Gerrit de Boer deed het uitvaartwerk vanuit z’n sigaren- en snoepwinkeltje aan de Waterpoortsgracht en op het houten bordje dat hij liet maken stond al ‘MG de Boer Crematie’s en Begrafenissen’. Die letter ‘s’ stond nog los van het woord crematie. Pa Jan Æ de Boer zegde in 1970 zijn baan als bedrijfsleider bij de grafkistenfabriek in Sneek op en richtte zich volledig op de uitvaartverzorging. Zo is in een notendop de geschiedenis van ons familiebedrijf.” Dood en begraven speelde met andere woorden altijd een rol in het gezin van de familie De Boer. Waarbij - en dat wil Alex benoemd
hebben - ziijn vader Jan Æbe de zaak groot gemaakt heeft. Alex is de tweede zoon uit het gezin van Jan Æ de Boer en Sjoukje de Boer-van der Goot. De oudste zus uit het gezin is Yvonne, na Alex komt Olaf en de jongste is Bas. Met de laatste heeft Alex het familiebedrijf een periode gerund, maar Bas is inmiddels weer teruggekeerd in zijn oude stiel, dat van bakker.
GORDIJN VOOR DE KISTEN LANGS Alex: “Vakjargon als ‘overbrengen’, ‘kist bezorgen’, ‘rouwbrieven ophalen’ en ‘we moeten even iemand in de kist leggen’ was bij ons aan tafel heel normaal. Toen we later naar het Hoogend gingen om daar te wonen, liepen wij als kinderen gewoon langs de kisten, omdat in dezelfde ruimte ook onze fietsen stonden. Niks niet vreemds aan. Als er eens vriendjes bij ons kwamen vonden die het best wel spannend. Er is toen een gordijn voor de kistenopslag gekomen. Maar voor de rest: de dood hoorde bij ons leven.”
EEN EEUW UITVAARTVERZORGING DE BOER Het bedrijf verrichtte de eerte uitvaartdiensten op 5 december 1921, schreven we al. Alex: “5 december 2021 is de officiële datum waarop het precies honderd jaar geleden
is dat overgrootvader Jan de Boer voor het eerst een uitvaart regelde. Die datum houden wij ook als start van het familiebedrijf. Het moment dat wij bij deze mijlpaal stilstaan, houden we trouwens op 15 juni 2022, dan is het ook tien jaar geleden dat we het crematorium in gebruik namen.” Alex de Boer gaat nog elke dag met veel plezier naar zijn bijzondere werk; hij wil dat ‘het laatste’ goed en respectvol moet gebeuren. Hij en z’n medewerkers voelen zich ‘ceremoniemeesters van het afscheid’. De mensen die bij hem komen om een begrafenis of crematie te regelen krijgen daarbij alle vrijheid. Het crematorium aan de Harinxmalaan is een plek waar die ruimte geboden wordt. Iedereen moet er een thuisgevoel hebben. “Ik heb een dienende rol, daarbij geholpen door onze gastdames en gastheren”, weet de uitvaartverzorger die zelf nu bijna veertig jaar in het vak zit. Als we naar buiten lopen om voor dit artikel een foto te maken in de prachtige door Lia Duinker ontworpen tuin, vertelt Alex over de mensen van wie een urn en steen geplaatst is. In het crematorium is een afscheidsdienst, buiten de muren gaat het leven door. Ook op deze mistige novemberdag.
26
sneek Foar de net-Friezen
Eins soenen je in ferhaal oer de histoarje fan Fryslân yn it Frysk skriuwe moatte. Mar echte Friezen witte it measte al oer de eigen skiednis. Nij-ynkommelingen net. Dus foar harren is dit ferhaaltsje. (En, toe dan mar…, ek foar de Friezen dy’t al wer wat fergetten wiene).
Flip van Doorn laat ons ter op de Friese historie Friezen zijn een trots volk. We zingen op instigatie van Eeltsje Halbertsma zelfs dat we het ‘bêste lân fan d’ierde’ zijn. Het beste land in de wereld? Ach, dat vinden de mensen in andere landen ook allemaal van hun eigen natie. Dat nationalisme steekt in deze provincie zo nu en dan de kop weer op, omdat de trotsheid een weerspiegeling is van het verleden van een groot volk. En groot dan in de betekenis dat vanaf Duinkerken tot aan Denemarken toe een volk aan de kust woonde dat eeuwen lang vocht voor z’n vrijheid.
TEKST EELKE LOK // FOTO'S LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
“HET IS HET BELANGRIJKSTE VOOR DE FRIEZEN OM HUN EIGEN TAAL, CULTUUR EN LANDSCHAP TE BEWAREN, DÁT GEEFT HUN HET GOEDE GEVOEL”
NUMMER 11 • 2021
GROOTSNEEK.NL
27
ugkijken Hebben we die vrijheid nog wel? We kunnen het vragen aan Flip van Doorn, een man die zichzelf buitenstaander noemt, wél een Friese pake had, maar zelf opgroeide in andere gewesten. Niettemin een boek heeft geschreven over de geschiedenis van de Friezen. Hij woont tegenwoordig in IJlst, aangestoken door de liefde die onderwijzer en pake Roelof Rintjema ver weg toch altijd voor Fryslân hield. Pake Rintjema woonde in Limburg, in Rotterdam en in de Achterhoek, maar had pas gevoel ‘thuis’ te komen als de trein Fryslân binnenschoof.
SLACH Gelukkig heeft IJlst ook een treinstation. Flip van Doorn is een reizende schrijver. Niet dat hij reisverhalen schrijft zoals we die kennen. Flip van Doorn loopt, fietst of rijdt door het landschap om de sporen van de geschiedenis terug te vinden. Welke kenmerken van de historie zijn in het huidige landschap nog terug te vinden, al of niet opzettelijk? Soms herkennen we die kenmerken zelf wel. Zoals bijvoorbeeld de forse heilige steen bij Laaxum. Die heeft de ijstijd overigens niet in Laaxum gelegd, maar in Luxwoude, waar communistisch aannemer Gerrit Roorda hem opgroef en naar het Reade Klif bracht. De Fryske Beweging zette er de tekst ‘Leaver dea as slaef’ op en markeerde daarmee de veldslag tussen Friezen en Hollanders in 1345.
om de vruchtbare grond (er was ook nog eeuwenlang mensenmest opgekomen...) te gebruiken voor het opkwikken van de schrale gronden in Zuidoost-Fryslân, Drenthe of zelfs it Heidenskip.
Flip van Doorn wandelt ruimschoots rond bij de steen, in Laaxum en in Warns, maar kan, net als alle andere historici, ook niet terugvinden waar die veldslag precies was. Het vermoeden is dat op diverse plaatsen de zwaar geharnaste Hollanders toen de Zuiderzee weer werden ingedreven door met knuppels getooide Friese vrijheidsstrijders.
Water en grond, wisselend baas. De Friezen werden ook wel eens verdreven door hoge waterstanden. Nu bouwen we dijken, zij trokken zich terug en kwamen later weer. Een volk van ploeteraars die tot hun knieën in de drekmodder stonden. En voor hun woningen wel kleine terpjes maakten, die echter niet hoog genoeg waren. Van Doorn was op het eiland Hallig Langeness, dicht bij Föhr en Sylt, bijna aan de Deense kust. Daar zag hij dat daar nog steeds geen dijken zijn. Het land wordt daar zelfs zo nu en dan nog overstroomd door het water. Vroeger was dat heel gezond zeewater, er zat nog geen plastic in. En met elk jaar een paar millimeter vruchtbare afzetting erbij was de grond heel goed te gebruiken.
Flip van Doorn wordt niet opgewonden van de jaarlijkse bewegingsherdenking van die Slach by Warns, die hij één keer bijwoonde. En zegt heel duidelijk dat je van die strijd in 1345 niets terug vindt. Alleen de boerderij Mariënhoeve waar nog in grote letters op het dak ‘Frysk en Frij’ staat. Dat is er na 1498 toen die Friese vrijheid ten einde was ook mooi blijven staan. Overigens begint Van Doorns geschiedenisreis naar die Slach in West-Friesland. Daar weten Friezen echt niet zoveel van, terwijl dat, nog eerder dan de slag, toch het centrum was van het grote Fryslân, van waaruit bijvoorbeeld kening Redbad regeerde.
TERPEN De geschiedenis van Fryslân is geschraagd op terpen. Flip van Doorn zou ze, zo vertelde hij onlangs op een avond aan gebiologeerde toeschouwers in het Jopie Huisman Museum in Workum, zielsgraag afgraven om meer te weten te komen van de geschiedenis van pakes volk. Dat kan niet. Hij is dus museum in- en museum uitgelopen om te zien wat ze vonden toen veel van die terpen werden afgegraven
Hij strijkt eerst nog even met zijn handen voorzichtig over de stenen waarmee de kerken en kloosters die op die terpen staan, gebouwd zijn. En vindt dan verschillende lagen stenen die overal vandaan kwamen. En weet dan dat het uit die-endie tijd komt. Vervolgens graaft hij virtueel laagje voor laagje de terp af. En vertelt wat de historie daar voor aanzien aan gaf. En uiteindelijk blijft er een laagje Fryslân over dat niet meer is dan wat we nu een stukje ‘waad’ noemen.
GELOOFSGETROUW Het ruwe Germaans-heidens vrije volk der Friezen werd natuurlijk aangevallen toen het rijkdom begon te verwerven. Eerst door de gelovigen, die onder leiding van Bonifatius met het zwaard in de hand de heidenen wilden bekeren. Maar toen ze eenmaal gelovig waren, heiligden ze kerk en paus. Ze werden kruisvaarder. Ze joegen samen met de Portugezen op de Moren. Ze trokken de bergen over naar Rome en beschermden daar de pauselijke keizers. Stichtten de Friezenkerk, die er nu vlak bij de Sint Pieter staat, als bewijs hoe geloofsgetrouw de Friezen in die tijd waren. Of sterker: toen in 1555 de nieuwe keizer Filips II wilde dat iedereen voor hem knielde zei de Fryske edelman Gemma van Burmania: ‘Wy Friezen knibbelje inkeld foar God’.
“IK STOP HEEL VAAK OM EVEN WAT OP TE SCHRIJVEN” Van Doorn is de oude Friezen in hun tocht van en naar Rome gevolgd. Zag onderweg tekenen van die reizen. En begreep dat vele volken eerbied hadden voor en jaloers waren op de vrijheid die Karel de Grote ooit schonk aan het Friese volk. De Zwitsers hebben die vrijheid ook in hun vaandel gezet, en nog langer gehandhaafd dan de Friezen zelf realiseerden.
TERUGKIJKEN Een merkwaardige werkwijze van Van Doorn, dat reizen door het landschap. Want hoe zie je nu dat er ooit een treintje (it Dokkumer lokaaltsje) reed van Leeuwarden via Stiens naar Dokkum? “Ja, dat stuk ben ik gaan fietsen en dan zie je dingen terug. Soms was ik het lijntje even kwijt, maar dan kom je zoekende ineens weer een brughoofd tegen met zo’n speciaal spoorwegenmuurtje.” Hij vond de geschiedenis van de Friezen dus terug, niet alleen in Fryslân, maar ook in Rome, in Spanje, in Groningen, en op Hallig Langeness Het voorbereidende werk van Flip van Doorn is ‘thuis’, aan de kantoortafel in IJlst. Veel studie is noodzakelijk. Bovendien, in veel gevallen is de bestaande en geschreven geschiedenis al vaststaand. Maar niet alles staat vast en dus is er na de studie het buitenwerk. Reizend. Fietsend, lopend, soms varend of met de trein. Op de fiets is het lastig om de gevonden feiten op te schrijven. “Ik stop dan heel vaak om even wat op te schrijven.” Geschiedenis is nu eenmaal precisiewerk. Voor de interviews onderweg - want ook wat mensen weten en denken draagt bij aan het verhaal van de geschiedenis - gebruikt hij een opnameapparaat.
THUIS Als je met mensen praat kom je ook het verhaal van Fryslâns identiteit, cultuur en taal tegen. Conclusie van Van Doorn: “Het is het belangrijkste voor de Friezen om hun eigen taal, cultuur en landschap te bewaren, dát geeft hun het goede gevoel.” Maar juist die drie zaken staan momenteel wel degelijk onder druk. Als Fryslân er in slaagt om de drie componenten ongeschonden naar de toekomst te waarborgen, dan is pakesizzer Flip een echte Fries geworden. Want dát is een gevoel. Dat gevoel van als je vele reizen maakt, bijvoorbeeld op zoek naar de geschiedenis, en als je dan van het station in IJlst naar huis loopt, dan ben je ineens ‘thuis’. En dat is dan tegelijk de basis van het gevoel dat je vrij bent, zoals de namen Freya en Fryslân al eeuwen aangeven. Er staat veel meer in dat boek. Cultuuruitingen. Oera Lindaboek, Klooster Klaarkamp. Ost-Friesland, nog veel meer. Zijn boek is momenteel een soort Friese bijbel geworden, daarin staat de oorsprong waar veel Friezen weer naar willen leven. Flip van Doorn zit zelf alweer op een volgende weg. De journalist-schrijver uit IJlst zal komend voorjaar een aantal Belgische wielerklassiekers fietsen. En dan delen van de geschiedenis van waar ze doorheen gaan beschrijven. Bij de Waalse klassiekers kan hij z’n Friese verhaal vergeten, maar bij de meest beroemde Vlaamse klassiekers zal hij ongetwijfeld een deel van de Friese geschiedenis weer opnieuw kunnen beschrijven. Pake vindt het vast prima…
Cursus Ambassadeur Nationaal Landschap Zuidwest Fryslân Meer weten over het landschap waar je woont, werkt en recreëert? • 4 (mid)dagen op unieke locaties • 1 dagexcursie met de bus door Nationaal Landschap Zuidwest Fryslân • Start op 11 of 14 januari, slotbijeenkomst 8 maart 2022 In deze laagdrempelige cursus leer je hoe dit landschap is ontstaan, hoe je de geschiedenis van het landschap kunt ‘lezen’ en hoe bijzonder de natuur er is.
Doe mee!
De cursus is interessant voor inwoners van de regio èn voor mensen die werkzaam zijn in de toeristische sector, landbouw en natuur, erfgoed of bij de overheid. Kosten € 195,- (incl BTW) per deelnemer. Meld je aan voor 15 december 2021 Kijk voor meer informatie op www.nationaallandschap.frl
www.nationaallandschap.frl
COLLEGA’S GEZOCHT Waar jij thuis goed in bent, doe je een ander een plezier mee! Een paar uurtjes over op een dag, bijvoorbeeld omdat de kinderen naar school zijn? En op zoek naar een baan maar wel één die flexibel is? Gevonden: bij Axxicom Thuishulp, de nieuwe aanbieder van thuishulp in Sneek-Zuid. Je werkt op de tijden die jou uitkomen. Je bepaalt de dagen die jij wilt werken. Wat dat werk is? Eigenlijk hetzelfde wat je in je eigen huis altijd al doet: het huishouden op orde brengen. Maar dan bij een klant van ons bij jou om de hoek.
Kijk op www.axxicom.nl/werkenbij
Heb je nog vragen? Contact Ginny of Daisy via recruitment@axxicomthuishulp.nl of bel: 06 82 57 48 03.
Peter Adema, regiomanager Sneek: ‘Kom jij ons team versterken? Kies voor dit mooie werk!’
Bekijk hier de vacature!
sneek
29
GROOTSNEEK.NL TEKST SONJA HARKEMA // FOTO'S LAURAKEIZERFOTOGRAFIE.NL
BRANDED CONTENT
VANAF VOLGEND JAAR KENT SNEEK TWEE THUISHULPINSTANTIES
WANNEER EEN SCHOON HUIS NIET ZO VANZELFSPREKEND MEER IS Zo lang mogelijk gezond en gelukkig thuis wonen; we willen het allemaal. Maar niet alles gaat nog even gemakkelijk als je een dagje ouder wordt of tijdelijk zorg nodig hebt. Gelukkig kennen we in onze gemeente de thuishulp. Instanties die je helpen in het huishouden. Zodat je kunt blijven genieten van je eigen omgeving.
Tips
bij het aanvragen van Hulp bij het Huishouden
Wanneer je zelf niet meer in staat bent om je huis netjes en schoon te houden, kun je in aanmerking komen voor Hulp bij het Huishouden. Hoeveel hulp je krijgt, hangt af van jouw situatie. Daarbij maakt het geen verschil om welke huishoudelijke hulp het gaat. De zorg wordt zoveel mogelijk op jouw situatie afgestemd. Dit kan voor een langere tijd zijn, maar ook voor een tijdelijke periode. Bijvoorbeeld wanneer je alleen woont en een ongelukje hebt gehad.
SAMEN AAN DE SLAG VOOR EEN SCHOON HUIS Wat je situatie ook is, het is erg belangrijk om het huishouden zoveel mogelijk samen te doen. Zodoende wordt er gekeken wat de thuishulp voor werkzaamheden in het huishouden kan doen en wat jij zelf nog kunt onderhouden. We willen graag dat iedereen zo zelfstandig mogelijk is en mee blijft doen. Niet afhankelijk zijn geeft vaak een beter gevoel. Op deze manier wordt meer zorg voorkomen, met als gevolg dat je als oudere langer zelfstandig thuis kunt wonen.
HULP BIJ HET HUISHOUDEN AANVRAGEN Op de websites van de thuishulporganisaties in onze gemeente kun je je aanmelden voor Hulp bij het Huishouden. Binnen een week word je gebeld voor het maken van een afspraak. Binnen drie weken komt er dan iemand bij je langs en wordt er een inschatting gemaakt van de hulp die jij nodig hebt in het huishouden, want dit is voor elke inwoner maatwerk. Ook wordt er specifiek gekeken naar jouw situatie. Heb je bijvoorbeeld een hond? En is er een medewerker beschikbaar die ook gek is van honden? Dan probeert de regiomanager jou aan deze medewerker te koppelen. En niet aan een thuishulpmedewerker die allergisch is voor huisdieren. Wanneer er alsnog geen klik is, of je om een andere reden niet tevreden bent, kun je
contact opnemen met de thuishulpinstantie. Zij kijken vervolgens of er een andere medewerker beschikbaar is, want voor de juiste zorg is een goede relatie van groot belang.
THUISHULPINSTANTIES IN SNEEK Vanaf volgend jaar vindt er een wijziging plaats in het aanbieden van thuishulp en kent Sneek twee thuishulpinstanties. Voor Sneek-Noord neemt Suver Thús de hulp op zich en voor Sneek-Zuid is dat Axxicom Thuishulp. Waar Suver Thús al een bekende in de omgeving is, is Axxicom een nieuw partij in Sneek. Maar het bedrijf uit Zuid-Holland is zeker geen onbekende in het land.
SUVER THÚS
AXXICOM THUISHULP
Suver Thús, voor 2020 beter bekend als Thuiszorg Zuidwest Friesland, levert naast Sneek ook thuishulp in de rest van de gemeente Súdwest-Fryslân. Dus ook in het buitengebied en Bolsward en omstreken. “We zijn een partij die dicht bij de inwoners wil staan. Betrokkenheid en laagdrempeligheid is wat ons typeert. We staan voor hulp uit de buurt”, vertelt Herron van der Sluis, directeur van Suver Thús.
Axxicom is actief in meerdere gemeentes door het hele land. “Wij ondersteunen onze klanten met huishoudelijke taken die zij zelf niet meer kunnen. Voor ons is een thuishulp niet alleen maar iemand die komt schoonmaken. Het is ook iemand met wie onze klant een goede band opbouwt. Onze thuishulpen hebben een dankbare, maar ook een verantwoordelijke taak. Met trainingen helpen wij onze thuishulpen om hun werk nog beter te doen”, aldus Diana Edelman-Haak, manager van Axxicom Thuishulp. Alle medewerkers die voor Axxicom in Sneek aan de slag gaan, komen uit de buurt.
Waarom de afsplitsing van Thuiszorg Zuidwest Friesland een goed besluit is geweest, licht Van der Sluis toe: “Eerder was de gedachte dat verpleging en zorg door dezelfde partij moest worden geleverd. Maar Hulp in de Huishouding is echter een specialisme op zich. Doordat we nu zelfstandig zijn kunnen wij ons beter richten op dit specialisme en ons daarmee volledig richten op de zorg van onze cliënten.”
Herron van der Sluis
Meer informatie: www.suverthus.nl
• Wees zo volledig mogelijk in je aanmelding. • Weet je op voorhand al dat je thuishulp nodig hebt? Bijvoorbeeld omdat er een operatie gepland staat waardoor je tijdelijk niet kunt lopen? Meld je op tijd aan. • Bedenk goed wat je zelf nog wél kan. • Houd alvast iemand in gedachten die bij het intakegesprek aanwezig kan zijn en die jou hierbij kan ondersteunen. • Heb je niemand in je omgeving die bij het intakegesprek aanwezig kan zijn? Vraag dan bij de gemeente hulp aan van de OCO, de Onafhankelijke Cliënten Ondersteuners. Zij sluiten gratis aan bij het gesprek en komen op voor jouw belangen. Zo weet je dat je altijd de zorg krijgt die je nodig hebt.
Peter Adema, regiomanager Sneek
Peter Adema, de nieuwe regiomanager in Sneek vertelt dat hij geboren en getogen is in Harlingen maar al geruime tijd in Sneek woont. “Mijn focus voor het team is om de mensen vanuit hun kracht te laten werken. Ik kijk er naar uit om met alle medewerkers, die bij verschillende zorgaanbieders vandaan komen en nu in dienst komen van Axxicom, een team te bouwen.” Meer informatie: www.axxicom.nl
sneek
30
MARTIN SIJBESMA, KUNSTSCHILDER
“IK WIE IN APART JONKJE, EINS ALTY Kunstschilder Martin Sijbesma is een zelfbewuste en bijzondere kerel, een unieke persoonlijkheid. En dan drukken we ons heel eufemistisch uit. Op een mooie herfstdag in oktober bezoeken wij de kunstschilder bij hem thuis in het dorp Kûbaard waar Sijbesma sinds 1989 woont. Daar, in de voormalige gereformeerde kerk, heeft hij op de zolder z’n atelier, een waar eldorado voor mensen die van kunst houden. Op de begane grond woont de schilder met zijn grote liefde Ytsje, zijn muze. TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO’S JELLY MELLEMA FOTOGRAFIE
Na een allerhartelijkst ontvangst (“Wolkom, wolkom en nochris wolkom!”) drinken we eerst koffie aan de tafel in het atelier. Een unieke plek, niet alleen omdat het een voormalig godshuis is, maar ook door de aankleding. Door de inrichting van de woonkamer wanen we ons tweehonderd jaar terug in de tijd. Het voelt enorm ‘smûk’ aan. Alles ademt het verleden. De volgelingen van de steile gereformeerde Abraham Kuyper hadden eens moeten weten dat er ooit in hun kerkje allemaal heiligenbeelden zouden staan. Ook de Heilige Christoffel, de beschermheilige van de reizigers. “Sjoch, ik ha in grapke úthelle”, zegt onze gastheer. “Christoffel hat in mobyltsje yn’e hân, mei Google Maps, sadat er noait ferdwale kin…”
minder. Dat dogge bern ûnderling. Myn âlden kamen bij in wat oare ‘geloofsgroep’ terjochte as de herfoarmen. Earst bij de Pinkstergemeente en letter bij de baptisten. Miskyn wie dat in reden om mij te pleagjen, it lei allegear wat dreech. It leauwen spile in tige wichtige rol bij ús yn’e húshâlding, earst ek bij mij. Ik ha mij der fan loswrotte moatten. Ik hie romte noadich en woe frijheid, ek yn myn skilderjen. Myn âlden wiene swier evangelysk en se sûnderen har dêrtroch ek wat ôf fan de doarpsmienskip. Bidde, bibellêze en Johannes de Heer-lieten sjonge. As jonkje hâld ik fan de múzyk fan Bach, mar dat fûnen heit en mem mar neat. Ik hie altyd Hilversun 4 op stean, dat fûn ik geweldich.”
“IK BIN DE DY’T MEI M BORDEEL KO ER DER M
EEN APART JONGETJE Het is Martin Sijbesma ten voeten uit, hij is de man van de hilaritas. Een blij mensenkind dat op 26 november 1968 geboren werd in Hartwerd, achter het dorpshuis. “Heit wie stienhouwer bij De Stienklip yn Snits en mem húsfrou. Ik wie de earste en nei mij kamen noch twa broerkes. It wie in waarme húshâlding. Heit in hurde wurker en mem hie in soad foar ús oer. Ik wie in apart jonkje. Wie eins altyd oan it tekenjen. Se hawwe mij wol mei de tafelstoel yn’e gong setten omdat ik net ite woe. Tekenje en nochris tekenje.” In 1976 verhuizen de Sijbesma’s naar Easterein waar Martin uiteraard ook naar de lagere school gaat en meester Strikwerda zijn leerling zo nu en dan stimuleert om vooral door te gaan met tekenen.
ZWAAR EVANGELISCH “Dochs ha’k der net echt in fijne skoaltiid hân, ik waard in soad pleage en dat wie wat
Niet alleen zijn zwaar evangelische heit en mem hadden het niet zo op Bach staan, ook Martin zijn medeleerlingen en zijn leraren op de lagere technische school in Bolsward moesten er blijkbaar niet veel van hebben, getuige de volgende anekdote die Martin vertelt.
HEMEL EN HEL OP AARDE “Ik wie op in dei allinne yn in lokaal, dêr’t ik sa’n transistor op’e planke stean seach. Ik grypte myn kâns en sette de klassike stjoerder op. En wûnder boppe wûnder, dêr hearde ik Maria Callas dy’t Bach song. Jonge noch oan ta, de himel op ierde. Mar dêr tocht in learaar blykber wat oars oer. Hij kaam it lokaal ynstoarmjen en rôp: ‘Ik dacht, wie heeft hier z’n handen tussen de deur? Wat een gejammer!’ Net te leauwen, no? Fan’e himel yn’e hel!” Martin Sijbesma kan er nu smakelijk om lachen, omdat hij in de loop van de jaren een zelfbewuste persoonlijkheid is geworden. Na de opleiding als huisschilder wist Martin al veel eerder dat hij dat beroep nooit zou uitoefen. Hij wilde zijn droom om kunstschilder te worden hoe dan ook waarmaken. Een bewuste keus en het was vooral de realistische schilderkunst die Martin boeide en dan met name die uit de 17de, 18de en de 19de eeuw. Wie Martin zijn geschilderde werken ziet, ontdekt dat hij een voorliefde heeft voor stillevens, waarbij ook duidelijk is dat de schilder van oude voorwerpen houdt, die vaak een ietsje pietsje beschadigd zijn, net als mensen dat ook kunnen zijn.
AUTO’S EN VROUWEN Een andere passie van Martin, de oldtimers, komen vaak terug op het doek. En dan zijn
er nog de vrouwen, een wand van z’n atelier is ‘behangen’ met fraaie portretten van dames, die Martin ooit schilderde. Hij wilde er honderd schilderen, maar bij nummer 52 vond Ytsje het wel genoeg… “Ja, froulju! Wêr sil ik ris begjinne? Bij Ytsje? No, dat sil ik jim fertelle. As jonge gong ik nei oargelkonserten en dêr kaamst fansels net safolle froulju tsjin as yn’e bars. Doe siet ik ris bij ús beppe en dy fertelde dat Ytsje har ferkearing út wie. Moast Ytsje mar ris in brief skriuwe, fûn beppe. No, dat ha’k dien, in moai hânskreaune brief mei in kroantsjepen. Ytsje, it famke wêrbij’t ik op skoalle sitten hie, in hiel leaf bern. Ytsje, dy’t prachtige kleurpotleaden hie, mar dy’t ik net brûke mocht. Dy Ytsje! Se skreau mij werom en dêr antwurdde ik wer op. We hiene in briefwiksel. Letter mocht ik bij Ytsje op’e jierdei komme. Hoe koe’t sa mâl, doe’t ik nei har ta reizge waard Ytsje sa heal as’t mar kin. De jierdei gong net troch, en ik wie al ûnderweis. Doe’t ik bij har kaam, krige ik in bakje kofje en ik frege har om in eintsje te kuierjen, frisse lucht soe har goed dwaan. Ik krige Ytsje yn’e earm om har wat stevichheid
“IK BIN DE EARSTE MAN DY’T MEI MEAR JILD ÚT IN BORDEEL KOMMEN IS AS DAT ER DER MEI YNGIEN IS!”
te jaan. Doe sei Ytsje: ‘Do meist mei de earm ek wol om’t skouder lizze!’ En doe hiene we ferkearing. Ik bin dy deis wer betiid nei hûs gien en ik wie noch op’e tiid foar ’t biljerten. Doe’t ik de doar fan’e biljertseal iepen die, rôp ik: ‘Elkenien in rondsje, Martin hat ferkearing!’ Sa is’t begûn.” Het stel trouwde in romantische stijl: Martin in kostuum, inclusief pruik en Ytsje, wit bepoeierd zoals vrouwen dat ooit deden omdat het mode was. Inderdaad terug in de tijd van de Romantiek. Het prachtige stadhuis van Bolsward vormde het decor en zelfs de landelijke pers deed er verslag van en fotografen schoten hun unieke plaatjes.
ROMANTICUS PUR SANG Echte romanticus Martin vertelt ook dit verhaal eerlijk en met een twinkeling in z’n ogen, terwijl hij zo nu en dan aan zijn pijp trekt. Martin en z’n pijp zijn onafscheidelijk en dat leverde hem zijn bijnaam op: ‘Martin Pypke’. Het werk van Martin Sijbesma kenmerkt zich door een warme romantische en verstilde inslag door de kleur en compositie. Stillevens met, zo al eerder gememoreerd, oude voorwerpen, groenten en fruit. En kinderschoentjes, om maar eens iets te noemen, maar ook details en interieurs van oude gebouwen. Tegenwoordig zijn de oude oldtimers een favoriet onderwerp van Martin, waarbij hij zijn schilderijen vervaardigt in de zogenaamde glaceertechniek, laag voor laag op houtpaneel. Gouden dagen beleefde de schilder uit
NUMMER 11 • 2021
GROOTSNEEK.NL
31
REDENEN OM YD OAN IT TEKENJEN” VIJF GEEN AFSPRAAK MET “JA, FROULJU! WÊR SIL IK RIS BEGJINNE?”
DE TANDARTS MEER OVER TE SLAAN
Wie eenmaal een controle-afspraak bij de tandarts overslaat, loopt een verhoogd risico om dat een volgende keer weer te doen. Met als extra risico dat de conditie van het gebit achteruitgaat en kleine problemen uitgroeien tot grote. Uitstelgedrag: de meesten van ons hebben er weleens last van. We wéten dat het belangrijk is om twee keer per jaar langs te komen. Toch voegen we niet altijd de daad bij het woord. Als steuntje in de rug geef ik u daarom vijf goede redenen om voortaan geen afspraak meer over te slaan.
1. Laat uw budget van de aanvullende tandverzekering niet ongebruikt Heeft u de tandarts dit jaar nog niet voor de tweede (of misschien ook nog niet voor de eerste) keer bezocht? Maak dan in elk geval voor de jaarwissling een afspraak. Anders laat u het gereserveerde budget van uw aanvullende tandverzekering ongebruikt. Dat is erg jammer, want dit geld is bedoeld om uw mondgezondheid op peil te houden. Maak er gebruik van!
2. Regelmatig tandartsbezoek helpt om uw gebit beter te verzorgen
E EARSTE MAN MEAR JILD ÚT IN OMMEN IS AS DAT MEI YNGIEN IS!”
Hoe langer het geleden is dat mensen de tandarts bezochten, hoe ‘makkelijker’ nonchalance bij de mondverzorging ‘erin sluipt’. Regelmatige controle en professionele preventieve gebitsreiniging helpen u om uw mondgezondheid op peil te houden én motiveren u om uw gewoonten langer en beter vol te houden. Ons advies is daarom om twee keer per jaar een afspraak te maken.
3. De tandarts ziet problemen soms al voordat u klachten heeft Een beginnend gaatje hoeft nog geen klachten te veroorzaken en u merkt zelf niet altijd direct dat uw tandvlees niet in goede conditie is. De tandarts ziet bij een controle wel dat er iets aan de hand is en kan ingrijpen of u advies geven.
4. Met regelmatig tandartsbezoek bewijst u uw kinderen een grote dienst
“ELKENIEN IN RONDSJE, MARTIN HAT FERKEARING!”
Kûbaard in de tijd dat hij bij Galerie Goutum exposeerde. Zijn werken gingen als warme broodjes over de toonbank. Overál in het land werden de schilderijen van Martin Sijbesma trouwens geëxposeerd. Binnenkort ook (weer) bij Galerie Bax in Sneek.
APARTE OPDRACHT Ooit sloot Martin vriendschap met Anton B., de meesterkraker uit Sneek, die lijsten voor Martin maakte. En hij kreeg een keer een aparte opdracht… “Oait krige ik in opdracht fan in rike sakeman. Ik kaam him tsjin yn in bordeel yn Snits, dêr’t ik allinne hinne gong om te kofjedrinken of om in spa blauw… Dy sakeman wie hielendal gek fan in bûtenlânsk frommiske, dy’t hij mei de krystdagen ferrasse woe mei in skilderij fan har hûntsje. It wie novimber doe’t ik de opdracht krige, it wie dus krap dei. Mar doe’t hij syn beurs op’e kop hold en de briefkes oer tafel rûgelen, sei hij: ‘Die zijn voor jou, als je het doet’. Ik die der gau in elastykje om en kaam thús mei in pak bankbiljetten. ‘Sjoch, dit is foar dij, Ytsje, ik bin yn’t bordeel west.’ Ik bin de earste man dy’t mei mear jild út in bordeel kommen is as dat er der mei yngien is!” Uiteraard kwam het goed met de aparte opdracht, zoals alle opdrachten door Martin tot een verbluffend mooi resultaat leiden. Martin Sijbesma, de jongen die ooit geplaagd en gepest werd, is nu een zelfbewuste kunstschilder, die graag gezien wordt in kunstminnend Nederland.
Martin en Ytsje met boven de trouwfoto met kleding uit de pruikentijd
“Jim moatte noch mar wer ris om in bakje komme, ik ha noch genôch ferhalen en anekdoaten. Mar no sille we oan’e soerkoal, it is tolve oere en dat is iterstiid!”
Vindt u het moeilijk om goede gewoonten vol te houden? Bespaar het uw kinderen. Door uw kind goede gewoontes als vanzelfsprekendheid mee te geven, gaat hen dit straks een stuk makkelijker af. Neem uw kinderen dus mee naar de tweejaarlijkse controle.Tot hun achttiende levensjaar zit tandartszorg, op enkele kleine uitzonderingen na, in de basisverzekering.
5. Bang voor de tandarts? Wij helpen u graag. Bent u bang voor de tandarts? Dan bent u niet de enige: tachtig procent van de mensen is weleens bang voor de tandarts. Meld het ons als u een afspraak maakt of op controle komt. We kunnen wat meer tijd inplannen om u op uw gemak te stellen. Bent u lang niet naar de tandarts geweest, is er een uitgebreide behandeling nodig of bent u bang voor pijn? Er zijn veel mogelijkheden om uw gebit zonder pijn weer in gezonde conditie te krijgen. Maak gerust een afspraak!
Frank Post Frank Post heeft al meer dan 25 jaar ervaring als tandarts-implantoloog en is eigenaar van Kliniek Tandheelkunde Sneek, gezondheidscentrum Simmerdyk. Belangrijke specialismen zijn behandelingen onder volledige narcose, angstpatiënten, implantologie, parodontologie en uitgebreide esthetische gebitsrenovaties.
WWW.TANDARTSSNEEK.NL
Een
GRATIS
15 %
weer verliefd2 Bijje>30 m huis! op
smart home Een box
legkorting op de tegelcollectie CERAtouch van COREtec
t.w.v. elektrische GRATIS € 449,= vloervert.w.v. € 449,Bij >30 m2 warming onder elektrische je nieuwe vloer vloerversmart home box
15 %
warming onder je nieuwe 15vloer
legkorting op de tegelcollectie CERAtouch van COREtec
%
korting op duettes & plissés uit onze Aanhuis collectie
15 %
Laat je Luxaflex® doen wat jij wil!
10 %
15%
de Nieuwe Supreme Tex Back collectie van op smart cotap korting Tijdelijk voor home box van
korting op de pvc vloeren uit de nieuwe ‘Schilder’ korting op collectie
€18,75 per m2
Slimmer Wonen bij elektrische raamdecoratie van Luxaflex®
alle houten en aluminium jaloezieën van de Aanhuis collectie
10 %
korting op bijzondere wandkasten op maat gemaakt
10 %
50 % korting op led verlichting i.c.m. volledige traprenovatie
(alleen mogelijk bij dichte trappen)
korting op TV kasten op maat gemaakt
Vloeren
Vloeren Raamdecoratie Raamdecoratie Gordijnen Gordijnen Kasten maat Kasten opop maat Verf& & behang Verf behang Stalen deuren Stalen deuren Interieuradvies Interieuradvies
WONINGINRICHTING-AANHUIS.NL WONINGINRICHTING WONINGINRICHTING-AANHUIS.NL Woninginrichting-Aanhuis.nl Sneek Prins Hendrikkade 53, 8601 CB Sneek Telefoon: 0515-413775 Email: sneek@woninginrichting-aanhuis.nl
Uw huis (ruim) overboden? Een huis verkopen is een gecompliceerd proces. U wilt de beste prijs, maar ook snel verkopen. Maar snel beslissen kan ook betekenen dat u niet de beste prijs krijgt. Laat Makelaardij Sneek uw gids zijn in dit ingewikkelde proces. Vakmanschap, ervaring, kennis van de markt en professionele ethiek bepalen ons beleid. Om uiteindelijk, met respect voor alle partijen, het beste resultaat te behalen voor koper én verkoper.
Je woning verkopen? Vraag naar onze scherpe tarieven Of scan de QR code en doe direct een aanvraag
Zoekt u een professionele en betrokken makelaar? Nodig ons uit.
actief in Sneek e.o.
30 jaar ervaring
scherpe tarieven
persoonlijk & betrokken
Anne Stenekes Makelaar o.z.
Theo Groen Makelaar o.z.
0515 - 431543 info@makelaardijsneek.nl of whatsapp Theo: 06-50250082 Anne: 06-50250081 www.makelaardijsneek.nl
&FIT
GEZOND
GROOTSNEEK.NL
33
TEKST RIEMIE VAN DIJK // FOTO'S MACHTELD KORT
ALS TAAL GÉÉN FEESTJE IS MACHTELD KORT OVER KINDEREN MET TOS
Op 15 oktober was het Wereld TOS dag. TOS staat voor taalontwikkelingsstoornis. Slechts weinig ouders en professionals hebben ooit van TOS gehoord. Een doorn in het oog van Machteld Kort. Machteld Kort heeft één grote ambitie: TOS op de kaart zetten en zorgen dat voor kinderen met TOS taal tóch een feestje wordt. Het gesprek met Machteld Kort is online, want ze ligt ziek op bed. Van afzeggen is echter geen sprake. Ze móét en zál haar verhaal vertellen. Ze wist al heel jong dat ze ooit met kleine kinderen wilde werken. Na het vwo volgde ze de opleiding logopedie en een bachelor taalwetenschappen. Sinds maart 2010 werkt Machteld als logopediste bij Kentalis, met als specialisme jonge kinderen met (een vermoeden van) TOS.
KINDEREN MET TOS ZIJN NIET DOM! “Iedereen heeft wel eens gehoord van autisme en ADHD. Nu gaat het me niet om de diagnose of het stempel, maar TOS komt vaker voor dan autisme en ADHD”, zegt Machteld. “Vijf tot zeven procent van alle kinderen heeft een taalontwikkelingsstoornis. Dat is één kind in een klas van twintig. Tegenwoordig is daar gelukkig meer aandacht voor en dat is hard nodig. Er wordt meer onderzoek gedaan naar TOS en er is meer bekend over de oorzaken. Er zijn steeds meer boeken over TOS en het krijgt ook meer aandacht in de media. Voorheen werden kinderen met TOS bestempeld als ‘dom’, maar kinderen met TOS zíjn niet dom! TOS kun je zien aan het gedrag van kinderen en aan het letterlijk achterblijven van de taalontwikkeling. Als je het kind een vraag stelt, valt op dat ie niet het goede antwoord geeft. Als je het kind de opdracht geeft iets voor te lezen, valt op dat ie dat niet kan uitvoeren. Als je het kind vraagt iets te vertellen, dan doet ie dat in korte zinnen of in hele kromme zinnen. Daarnaast is er vooral het gedrag waaraan je iets opvallends kunt zien. Dan zie je een kind dat stil is of verlegen. Een kind waarvan een ouder of pedagogisch medewerker zegt: ‘Die speelt altijd zo lekker, daar heb je geen kind aan’. Of een kind dat alles voor zichzelf wil, contact uit de weg gaat en autootjes op een rij zet. Een kind dus, dat zich terugtrekt, de kat uit de boom kijkt of helemaal in zijn eigen wereldje leeft.
“Vijf tot zeven procent van alle kinderen heeft een taalontwikkelingsstoornis; dat is één kind in een klas van twintig” Maar het kan net zo goed een kind zijn dat enthousiast en druk is en omkomt in de woorden.”
VERSCHIL TAALACHTERSTAND EN TOS “Ik geef scholing en coaching aan iedereen die omgaat met jonge kinderen: wees alert op de signalen van TOS! Ouders, maar ook professionals zoals pedagogisch medewerkers, GGD of gastouders hebben een belangrijke taak in vroegsignalering. TOS en taalachterstand zijn twee heel verschillende dingen. Een taalachterstand kan het gevolg zijn van te weinig aanbod in de moedertaal. Taal zit in de hersenen en heeft te maken met taalvermogen. In eerste instantie hopen we dat kinderen met TOS geholpen kunnen worden door de vrijgevestigde logopedisten. Maar soms is één of twee keer per week een half uurtje logopedie niet voldoende en dan lijkt een vroegbehandelingsgroep voor kinderen met - een vermoeden van - TOS passender. Dan komt een kind twee of drie dagdelen voor behandeling bij Kentalis, een organisatie met locaties in Sneek, Drachten, Leeuwarden en Dokkum, of bij Pento in Leeuwarden.”
TOS KOMT NIET DOOR TE WEINIG LEZEN “Ouders van een kind met TOS denken wel eens: ‘Heb ík dat veroorzaakt?’ Maar TOS komt niet door te weinig lezen. Wel is het zo dat bij TOS de taalinput belangrijker wordt. Een
KENMERKEN
TOS
(bron: www. TOSinbeeld.nl)
taalrijke omgeving is belangrijk; de rijping van de hersencellen gebeurt door externe prikkeling via de zintuigen. Taal leer je niet aan tafel, in een opdracht of in een oefening. Taal leer je door te doen, door te spelen, door te ervaren. Bij het thema herfst gaan we naar het bos, luisteren naar de blaadjes, ruiken, voelen van de boom, kijken naar de kleuren: groen, geel, oranje. En dan ontdekken: mijn trui is ook oranje.”
cursus afkomstige boek ‘Praten doe je met zijn tweeën’ zou wat haar betreft iedereen in de kast moeten hebben. “Mijn absolute tip in communicatie is supersimpel, maar effectief: wachten. Kinderen hebben tijd nodig om taal te verwerken, zeker kinderen met TOS. Die moeten bedenken: wat werd gevraagd? Welk antwoord hoort daar bij? En hoe ga ik dat zeggen?
DE KRACHT VAN HET WACHTEN
Een andere tip is: ‘ondersteunende communicatie’ aanbieden. Gebaren, pictogrammen, foto’s, plaatjes, voorwerpen, alles is communicatie. In communicatie is alles oké, zolang plezier maar centraal staat!
Ouders bij Kentalis volgen de Hanen oudercursus, een training die Machteld Kort graag geeft. Het uit die
Dat is wat ik iedereen toewens: dat taal een feestje is.”
• t aalontwikkeling verloopt heel langzaam • slechte verstaanbaarheid • moeite met het begrijpen van taal • moeite met het spreken in goede zinnen • weinig woorden kennen • woordvindingsproblemen • kind kan overkomen als erg stil of snel boos
WINTERSPORT NAJAARSBEURT Is uw fiets aan een beurt toe? • De fiets wordt volledig nagekeken/afgesteld/gesmeerd en eventueel doorgemeten • Wielen worden gericht en op spanning gezet • Versnellingen en remmen worden opnieuw afgesteld en gesmeerd • Versleten onderdelen worden waar nodig vervangen • Ketting en schakelsysteem worden gesmeerd • De fiets wordt voorzien van de laatste nieuwe software (indien beschikbaar) • De fiets wordt grondig gereinigd • U kunt er hierna zeker weer een jaar tegen aan
*Najaarsbeurt 25-11-2021 t/m 1-3-2022
Maak nu gebruik van onze speciale Najaarsbeurt:
Gewone fiets van € 69 nu € 39,Elektrische fiets van € 89 nu € 49,Prijzen exclusief eventueel te vervangen onderdelen.
Merk 2 • 8501 AN Joure • 0513 - 551813 Prins Hendrikkade 58 • 8601 CB Sneek • 0515 - 412163 Lemmerweg 13-15 • 8608 AA Sneek • 0515 - 413096
INFO@PROFILERODENBURG.NL
d u o h r e d n o n e r u verhu l a a i r e t a m t r o p s r e t win GRATIS ENTREE & PARKEREN
SPORTHUIS A.P. VAN DER FEER thuis in de wintersport DIJKSTRAAT 7-11 | 8701 KB BOLSWARD T. 0515 - 57 23 97 | APVDFEER.NL
EXTRA KOOPZONDAGEN 28 NOVEMBER 12 & 19 DECEMBER 13.00 TOT 17.00 UUR
Het begint met de A van Aandacht
Uw woning met aandacht verkocht Wij luisteren naar u en uw wensen en maken samen een goede strategie. Kiezen voor het team van Annet de Jong Makelaardij, betekent kiezen voor een vertrouwde makelaar voor Sneek en omstreken. Wist u trouwens dat onze makelaardij meer dan 50 jaar bestaat? Ons team snapt de Friese markt als geen ander en begeleidt de koop, of verkoop van de woningen op een fijne en persoonlijke manier.
“Ondanks de drukke periode werd er snel gereageerd door de dames en heer. Een menselijke manier van werken en aandacht voor de klant. Een vaste courtage vind ik een voordeel.” Verkoper van Morrahemstraat 70, Sneek
Spreken we elkaar binnenkort? Bel 0515 41 27 27 of ga naar annetdejongmakelaardij.nl
Aangenaam, ik ben Annet
sneek // GEZOND&FIT
GROOTSNEEK.NL
35
BRANDED CONTENT
Geluk
In dit blad schrijven Fransiska Horjus, Maaike Lanting en Janneke Offringa inspirerende teksten die betrekking hebben op hun dagelijkse werk. Alle drie begeleiden zij mensen, ieder vanuit haar eigen vakgebied en kennis om mensen helpen ‘te herstellen’. Fransiska als (kinder) oefentherapeut Cesar en slaapoefentherapeut bij Oefentherapie Horjus. Maaike als logopediste en dyslexiespecialiste bij Spraakmakend Sneek en Janneke als fysiotherapeut en adem- en ontspanningstherapeut bij Suo Marte.
a r Wist je dat je veertig procent van je geluk zelf in de hand M eO o u f f r i ng a , S hebt? Geluk is niet iets wat je alleen maar overkomt. Je kunt
ai k
a
nt
er bewust mee aan de slag. Gezonde mensen zijn niet per se gelukkiger, maar het omgekeerde gaat wel op: gelukkige mensen zijn gezonder en hebben een beter immuunsysteem. Maar hoe maken we onszelf gelukkiger?
ee
k
eL
ek
te
Ja
nn
Ma
Geluk is als een spier die je kunt trainen
in
g,
n dS S p ra a k m ak e n
De spelletjesjuf
De meest snelle en effectieve manier
Als je gaat wandelen of dansen komt
om je eigen gevoelens te beïnvloeden
endorfine vrij. Endorfine is één van
is via je ademhaling. De ademhaling
de zogenaamde gelukshormonen die
is de spiegel van je emoties. Emoties
ons lichaam zelf aanmaakt. Het is een
veranderen je ademhaling. Iedere emotie
natuurlijke pijnstiller en geeft je humeur
heeft een ander ademhalingspatroon.
een oppepper.
“Jij doet de hele dag alleen maar spelletjes, hè?”, zei een vader laatst grappend tegen me. Mijn collega’s en ik worden met regelmaat spelletjesjuf genoemd en deze eretitel vinden wij ook treffend. De kasten puilen uit en in elk spel zien wij de potentie om de behandeling leuk te maken.
Voel maar eens hoe je ademt als je boos bent. Dat is anders dan wanneer je heel
Wil je je geluksspieren verder trainen?
blij bent. Andersom is het ook zo dat het
Breng dan regelmatig tijd door met de
veranderen van je ademhaling, andere
mensen die je dierbaar zijn, besteed tijd
gevoelens geeft. Adem kalmer, en
aan je sociale contacten, sta dagelijks stil
je voelt je ook kalmer.
bij de dingen waar je dankbaar voor bent,
Het is dus niet zo gek dat we zo genoemd worden en ik zeg ook vaak tegen ouders: “Als het er simpel uitziet, is het goed bedacht.” Maar
doe van tijd tot tijd eens iets wat je nog nooit Ook met lichamelijke beweging kun je
hebt gedaan en zoek naar nieuwe manieren
jouw gemoedstoestand beïnvloeden.
om jouw sterke kanten en kwaliteiten te
Ben je somber en heb je weinig fut, dan
gebruiken.
het is beslist niet zonder reden, al die spellen. Kinderen ‘moeten’ hier oefenen met dingen die voor hen moeilijk zijn. Denk aan één of meer spraakklanken die een kind niet kan produceren
kan lichamelijke beweging je helpen.
of de taal die ontoereikend is, of dyslexie. Aan
Het hoeft geen zware inspanning te zijn.
tafel en oefenen dan maar? Absoluut niet. Wanneer je de oefening in een leuke vorm giet door middel van een spel, dan motiveer je de kinderen. Je kunt aansluiten bij hun interesses en je bouwt succeservaringen in. Veel geluk in spelletjes heb ik niet, de kinderen winnen meestal van mij. Maar wat is het leuk om spelletjesjuf te worden genoemd. Want eerlijk F ra
is eerlijk, ook al is het niet altijd eenvoudig om or
is
a
ju
ns
s
Zorg voor je eigen geluk
H
k
Slecht slapen of pijn kunnen de boosdoeners zijn, Ho e pi rj u waardoor jij je niet gelukkig voelt. Je kunt de dag s , O e f e n t h e ra minder goed aan doordat je minder energie hebt, sneller geïrriteerd. Je maakt je druk over het slapen van jezelf of van je kind. Van de hele dag door pijn word je niet blij. Maar ben ik dan degene die geluk brengt, aangezien mijn werk bestaat uit het helpen van mensen met slaapproblemen of pijn? “Ik ben soms niet zo gelukkig als ik bij je
aan je klachten te gaan doen. En je zult
ben, maar vaak wel als ik bij je vandaan
ook zelf iets moeten doen met de uitleg
kom. Tijdens de behandeling doet het wel
en eventuele houdingsveranderingen/
eens zeer, maar daarna voelt het lichaam
oefeningen die ik geef.
weer soepeler of ben ik weer volle goede moed dat ik zelf met mijn klachten aan de
Als het verminderen van je klachten je
slag kan.”
gelukkig maakt, ben ik degene die je begeleid op weg naar geluk.
Dit is een opmerking van één van mijn patiënten. Ik denk niet dat ik degene ben die geluk brengt; je hebt eerst zelf de stap gezet om je aan te melden en iets
een passende vorm te vinden, de uitdaging is fantastisch en de successen ook. Die uitdaging ga ik iedere dag met veel plezier aan en ik denk dan ook vaak: “Wat een geluk dat ik het mooiste vak van de wereld heb.” Nu alleen nog wat vaker winnen!
“Als je gaat wandelen of dansen komt endorfine vrij. Het is een natuurlijke pijnstiller en geeft je humeur een oppepper.”
36
NUMMER 11 • 2021
Werken als Verzorgende IG’er
in een thuiszorgteam zijn geweest.” Het zorgteam ondersteunt Gea ’s morgens bij haar persoonlijke verzorging, zoals douchen en aankleden, en bij het toedienen van medicatie. Eerder betrof de hulp ook wondzorg. Eén van de vaste gezichten die Gea ziet, is wijkziekenverzorgende IG Carolien Kroondijk (48). “We hebben echt een band opgebouwd samen”, vertelt Carolien. “Naast praktische zorg bied ik Gea veel mentale steun. Als ze ergens mee zit, kan ze haar ei kwijt en denk ik met haar mee.”
Als Verzorgende IG bij Thuiszorg Zuidwest Friesland verzorg, ondersteun en begeleid je de cliënt thuis. Daarbij horen de dagelijks terugkerende ondersteuning zoals douchen en aankleden bij, maar ook verpleegtechnische handelingen zitten in het takenpakket.
Duwtje in de rug Dat beaamt Gea. “Dat meedenken is heel belangrijk voor me. Soms stel ik een doktersbezoek uit, omdat ik daar tegenop zie. Carolien geeft me dan een duwtje in de rug om toch te bellen.” Gea krijgt alle aandacht en tijd van ‘de meiden’, zoals ze het thuiszorgteam noemt. “Omdat mijn man werkt, ben ik overdag vaak alleen. Als er niemand zou komen, bleef ik misschien wel de hele dag in mijn pyjama zitten, omdat aankleden me teveel energie kost. Nu denk ik: ‘Ja, we gaan er weer voor’. Als er tijd is, drink ik zelfs koffie met de meiden. Ze maken mijn dag en daar ben ik ze heel erkentelijk voor.”
Onze Verzorgenden IG zijn échte mensenmensen. Zij sluiten naadloos aan bij hun cliënten. Zij ondersteunen en verzorgen waar nodig, en zij stimuleren hun cliënten om zoveel mogelijk zelf te blijven doen. Onze Verzorgenden IG werken zelfstandig op hun route binnen het thuiszorgteam, maar ondersteuning vanuit het zorgteam is nooit ver weg. We vroegen Gea naar haar ervaring met onze thuiszorg en Carolien naar haar werk als Verzorgende IG’er.
“Deze zorgmedewerkers maken mijn dag”
Gea doet open met een stralende lach. Samen met haar man bewoont ze een sfeervolle gezinswoning in Sneek. De woonkamer doet gezellig aan, met warme natuurtinten en turquoise accenten. Dit huis is echt haar plekje, vertelt ze. “Het is een leuke, rustige buurt. We wonen aan een pleintje, er komt alleen verkeer dat hier moet zijn.” Ruim vier jaar geleden kreeg Gea te horen dat ze de chronische longziekte COPD én een spierziekte heeft. “Mijn wereld stond op z’n kop. Het ene moment stond ik volop in het leven, het andere moment zat ik in een rolstoel. Het besef dat ik nooit meer zelfstandig kan lopen, sloeg in als een bom.”
Afhankelijk Gea is snel benauwd en vermoeid. Binnenshuis maakt ze gebruik van een traplift en een zogeheten ‘trippelstoel’. Als ze naar buiten gaat, is ze aangewezen op een scootmobiel, rolstoel of rollator, afhankelijk van hoe ze zich voelt. “Ik probeer zoveel mogelijk zelf te doen, maar dat lukt niet altijd.
Dankbaar vak
Deze foto is voor de coronapandemie gemaakt.
Nog maar een paar jaar geleden was Gea (nu 58) een vitale vijftiger. Haar leven veranderde rigoureus toen ze ziek werd. Met de zorg en ondersteuning van het zorgteam van Thuiszorg Zuidwest Friesland leidt ze in haar woning in Sneek weer een redelijk zelfstandig leven.
Carolien: “Naast praktische zorg bied ik Gea veel mentale steun. Als ze ergens mee zit, kan ze haar ei kwijt en denk ik met haar mee”
Hulp vragen aan anderen vind ik moeilijk, daar voel ik me nog veel te jong voor. Ondanks dat sta ik positief in het leven. Ik geniet van mijn man en onze volwassen kinderen en ik kijk er ontzettend naar uit om oma te worden, ook al kan ik dan niet achter de kinderwagen door de Efteling huppelen.”
Vacatures Thuiszorg Zuidwest Friesland Binnen Thuiszorg Zuidwest Friesland zijn we voortdurend op zoek naar collega’s in verschillende functies. Kijk voor de actuele vacatures op onze website www.mijnantonius.nl/vacatures
Ei kwijt Sinds haar diagnose krijgt Gea dagelijks thuiszorg van het zorgteam van Thuiszorg Zuidwest Friesland. “Zonder thuiszorg weet ik niet of ik hier had kunnen blijven wonen. Dan was ik misschien in een verpleeghuis terecht gekomen. Dat zou een drama voor me
Heb je interesse in het werken in een thuiszorgteam of heb je vragen over een vacature dan kun je contact opnemen met Eline Lageveen, Unitleider Thuiszorg Zuidwest Friesland, via 06 20 92 53 83 of via e.lageveen@thuiszorgzwf.nl
#maakjijonsbeter
Carolien zit inmiddels ruim twintig jaar in het vak. Als wijkziekenverzorgende IG helpt ze bij de algemene dagelijkse levensverrichtingen (ADL) en behoren onder meer wondzorg, terminale zorg, stomazorg, medicatietoediening, cliëntobservatie en het contact met mantelzorgers, familie, kinderen, apotheek en huisarts tot haar taken. Gea: “Carolien is hiervoor geboren. Ze is deskundig en zorgzaam, een echte houvast. Soms hoef ik niet te zeggen hoe ik me voel, Carolien weet precies wanneer het niet lekker met me gaat.” Carolien glimlacht. “Wat je zegt, doet me goed. In de zorg werk je met je hart en het is echt mijn passie. Dit werk is veel meer dan alleen helpen met wassen en aankleden. Het vraagt om een luisterend oor, geduld, rust, creativiteit en doorzettingsvermogen. En oog hebben voor de cliënt. Achter de naam Gea zit een persoon: wat heeft zij nodig, hoe kunnen we haar ondersteunen, zodat ze meer zelfredzaam is? Daar kijken we naar. Zo heb ik me in het ziektebeeld van Gea verdiept, om erachter te komen wat ik haar kan bieden. Mijn vak is dankbaar en afwisselend. Het geeft me veel voldoening als ik een glimlach op het gezicht van mijn cliënt kan toveren.”
sneek // GEZOND&FIT
GROOTSNEEK.NL
37
Sietske Veenje en het Team SEH van het Antonius ZIekenhuis
Thuis op de spoedeisende hulp Als zesjarig meisje wilde Sietske Veenje maar één ding: arts worden. Niets kon haar tegenhouden. Met succes, want tegenwoordig vind je haar op de spoedeisende hulp en eerste harthulp van het ziekenhuis. Daar werkt ze als basisarts (ANIOS). De begeleiding, het betrokken team en de sfeer in het ziekenhuis zorgden ervoor dat ze snel groeide in haar rol tot een zelfverzekerde arts. Ook weet ze waarin ze zich straks wil specialiseren. Ze vertelt je graag haar verhaal.
Team SEH Antonius Zorggroep Hollen of stilstaan, patiënten van 0 tot 100 jaar, van klein traumatologisch letsel tot levensbedreigende verstoringen in vitale functies. Uitdagingen waar we binnen de spoedeisende hulp dagelijks mee te maken hebben, maar waar we ons met een enthousiast en professioneel team goed doorheen slaan. Dit team bestaat uit receptionisten, SEH verpleegkundigen (in opleiding), SEH artsen, basisartsen (ANIOS) en arts-assistenten. De samenwerking binnen het team én met andere afdelingen maakt het werken binnen het Antonius Ziekenhuis bijzonder. Bij piekmomenten kan altijd hulp worden ingeschakeld van andere afdelingen en disciplines. Een samenwerking waar we trots op zijn en waarmee we een patiënttevredenheid van 8,7 behalen. Binnen het Antonius Ziekenhuis blijven we de zorg en onszelf voortdurend verbeteren en ontwikkelen. Zo heeft iedere collega binnen de spoedeisende hulp een eigen aandachtsgebied, waardoor we up-to-date blijven.
Mensendokter “Vroeger wilde ik dierenarts worden, tot een ziek lammetje op de boerderij van mijn opa en oma een spuitje kreeg”, vertelt Sietske. “Ik moest zó huilen, dat ik toen en daar besloot: ik word mensendokter. Noem het naïef of juist gedreven, maar ik had geen plan B. Ik wilde niets anders worden, niets anders zijn dan arts.” Enthousiast vertelt ze verder: “Het is ook gewoon een mooi vak. Ik vind het fascinerend hoe ons lichaam in elkaar zit. Kijk maar eens naar je hand. Je voelt alles wat je aanraakt en je kunt elke vinger bewegen door alle pezen die samenwerken. Ik kan mij daarover zo verwonderen.”
Vertrouwen op mezelf Inmiddels werkt Sietske alweer een jaar als ANIOS op de spoedeisende hulp (SEH). Daar ontwikkelde zij zich van net afgestudeerde met een felbegeerd diploma in haar hand tot een zelfverzekerde en zelfbewuste arts. Sietske: “Toen ik afstudeerde was ik op papier arts, maar zo voelde ik mij niet. Ik moest echt groeien in mijn rol.” Het dienstdoende team op de SEH bestaat uit verpleegkundigen, één spoedarts en twee ANIOS. Soms is er ook een coassistent of een huisarts in opleiding bij. Vooral de begeleiding en het kleine, betrokken team vindt Sietske prettig in het Antonius Ziekenhuis: “Ik krijg goede begeleiding, zodat ik onder andere ook leer te vertrouwen op mezelf als arts. Als ik het even niet weet, dan is het team er voor mij. Dat maakt deze ervaring heel fijn. Natuurlijk word ik óók weleens in het diepe gegooid, maar dat vind ik een uitdaging. Ik weet dat er altijd iemand meekijkt en -luistert; ze laten mij niet verzuipen.”
Een dag op de SEH Elke dag is anders op de spoedeisende hulp. Daarom schetst Sietske een ‘typische’ dag op de SEH: “De dagdienst begint vaak met een röntgenfotobespreking samen met de
radioloog en traumachirurg. Dan bespreken we alle foto’s van patiënten van de dag ervoor. Een soort dubbelcheck. Hebben we niets gemist? Hebben we goed gehandeld? Na de bespreking gaan we naar patiënten toe – of niet. Als er geen patiënten zijn, geven we elkaar presentaties. Bijvoorbeeld over nieuwe ontwikkelingen in het vakgebied, een interessante casus of het opfrissen en kritisch bekijken van ‘standaardprocedures’. In de loop van de dag druppelen patiënten vaak binnen met de meest uiteenlopende klachten. Daarom geven we elke patiënt een kleur, om een inschatting te maken hoe ernstig de klachten zijn. Rood is bijvoorbeeld levensbedreigend en groen is niet urgent.”
Puzzelen met de SEH verpleegkundige “De SEH verpleegkundige is heel belangrijk op onze afdeling. De coördinerend SEH verpleegkundige zorgt dat alle binnenkomende patiënten goed geholpen worden, en onderhoudt onder andere contact met de aankomende ambulances. De SEH verpleeg-
kundigen in het team doen de eerste opvang van de patiënt en de familie. Ze kijken goed hoe ernstig de situatie is, de zogenoemde triage. Ook zorgt deze collega ervoor dat de eerste onderzoeken starten. Die neemt bijvoorbeeld bloed af, laat röntgenfoto’s maken of zorgt voor een urineonderzoek”, vertelt Sietske. “Daarna ga ik in gesprek met de patiënt, zodat ik een beter beeld krijg van de klachten, maar ook van de situatie en de patiënt zelf. Het voelt als een puzzel die ik moet oplossen. Kijk, een botbreuk is een botbreuk, maar wanneer iemand binnenkomt
Interesse? ANIOS zijn basisartsen die zich nog niet hebben gespecialiseerd. Binnen het Antonius Ziekenhuis kun je als ANIOS twee jaar werken op de spoedeisende hulp. SEH verpleegkundigen werken in het SEH team. Check onze vacatures Momenteel hebben wij vacatures voor Verpleegkundige SEH. Ben je geïnteresseerd en voldoe je aan de functie-eisen, dan ben je altijd van harte welkom om een dag(deel) mee te lopen. Je kunt hiervoor contact opnemen met Ids Damstra, Unileider Spoedeisende Hulp (SEH) via i.damstra@antonius-sneek.nl. Binnen de Antonius Zorggroep zijn we voortdurend op zoek naar collega’s in verschillende functies. Kijk voor de actuele vacatures op onze website www.mijnantonius.nl/vacatures
#maakjijonsbeter
met onduidelijkere klachten, zoals buikpijn, dan kan dat van alles indiceren. Wat kan het zijn? Of, wat is het in ieder geval niet? Soms is het vooral belangrijk om ernstige zaken uit te sluiten.”
Verantwoordelijkheid Overdag heeft Sietske een heel team om zich heen en zijn de specialisten allemaal in het ziekenhuis. ’s Nachts is dat heel anders: “Dan ben je in principe alleen; de enige arts op de SEH. Specialisten zijn telefonisch te bereiken en komen alleen naar de SEH als dat echt nodig is”, vertelt Sietske. “Ik werd snel zelfstandig en leerde in de nacht écht op mezelf te vertrouwen. Je moet dan veel sneller beslissingen nemen, waarbij je die overdag laagdrempeliger kunt laten checken. Gelukkig staan heel ervaren verpleegkundigen naast mij, waarmee ik altijd kan overleggen. Maar uiteindelijk moet ik op zo’n moment beslissen en ben ik degene die verantwoordelijk is.”
Specialiseren De spoedeisende hulp is de plek waar Sietske zich thuis voelt. Sietske: “Door dit team, de begeleiding en de hele sfeer in het ziekenhuis kwam ik erachter dat dit is wat ik wil. Daarom ga ik mijn uiterste best doen om mij te specialiseren als SEH-arts.” Met een lach vervolgt ze: “Ook hiervoor heb ik geen plan B. En mocht het toch niet lukken? Dan vertrouw ik er volledig op dat ik alsnog op een plek kom die helemaal bij mij past.”
Vloeren - gordijnen - zonwering
Vloeren - gordijnen - zonwering Vloeren - gordijnen - zonwering
25% Korting op PVC Vloeren* Al vanaf € 35,00 per m² incl. leggen en egaliseren. *Vraag naar de actie voorwaarden.
Elke dag een mooie dag bij Kinderwoud! • dagopvang • buitenschoolse opvang • peuteropvang • gastouderopvang T 0513 - 610 825 M info@kinderwoud.nl
www.vandermeerheerenveen.nl *Vraag naar de aktie voorwaarden. @vandermeer1 • Like ons op Facebook
Dracht 34 • Heerenveen www.vandermeerheerenveen.nl Wij leveren onder andere: tapijt - gordijnen - zonwering (binnen en buiten) - vitrages marmoleum - laminaat - vinyl - P.V.C. vloeren - projectstoffering
kinderwoud.nl
Betrouwbare duurzame CV ketels Storing? Wij Staan 24/7
Roodhemsterweg 20 • IJlst T. 0515 - 415307 • www.gebr-sikma.nl • info@gebr-sikma.nl
klaar! u r o vo
Adv. Sikma CV 260 x 94 mm.indd 1
22-01-18 15:55
POPMAWAL 4 - IJLST
DOUWE HIDDESSTRAAT 10 - SNEEK
HEAREWEI 39 - TZUMMARUM
VRAAGPRIJS: € 465.000 K.K.
VRAAGPRIJS: € 459.000 K.K.
VRAAGPRIJS: € 1.250.000 K.K.
HUIS
VERKOPEN? BEPAALT WAT JE BETAALT
Bij Makelaardij Friesland heb je een hoop te kiezen. We hanteren namelijk verschillende beloningsvormen. Naar welke gaat jouw voorkeur uit? Misschien heb je voorkeur voor bijvoorbeeld de ‘reguliere’ courtage, waarbij je ons een bepaald percentage van de koopprijs betaalt. Wil je liever van tevoren weten wat de kosten zijn? Kies dan voor een vast tarief.
DE TERP 10 - SNEEK
DAGPAUWOOG 55 - SNEEK
VRAAGPRIJS: € 595.000 K.K. VERKOCHT ONDER VOORBEHOUD
VRAAGPRIJS: € 795.000 K.K.
Kantoor Leeuwarden:
Kantoor Drachten:
058 244 91 00
0512 36 80 36
Kantoor Heerenveen:
Kantoor Sneek:
0513 23 21 80
0515 76 80 08
Of kies voor een resultaatafhankelijke courtage. Verkopen wij jouw huis boven de vraagprijs? Dan betaal je ons een percentage over het verschil tussen vraagprijs en uiteindelijke koopsom. Welke vorm van beloning je ook kiest, onze tarieven zijn altijd op basis van ‘geen verkoop, geen kosten’. Geen resultaat betekent dus geen kosten voor jou,100% no cure, no pay!
JIJ.FRL
sneek // GEZOND&FIT
GROOTSNEEK.NL
39
DR. WUMKESHÛS IN SNEEK
LEIDT NIEUWE MEDEWERKERS ZELF OP
We kunnen er niet omheen: het personeelstekort in de ouderenzorg. Om in te spelen op dit probleem heeft het Dr. Wumkeshûs in Sneek, een locatie van ouderenzorgorganisatie Patyna, iets bedacht: eigen personeel intern omscholen tot verzorgende.
Alleenstaande moeder Een medewerkster van de GAMMA bouwmarkt in Sneek staat al te wachten bij binnenkomst. Eenmaal in het kantoor volgt een warm welkom door Dafina Ibishi en haar leidinggevende Jan Poortman (Bouwmarkt manager). Een breed lachende Dafina, en Jan natuurlijk. Dafina werkt als caissière bij de GAMMA. Met hulp van Pastiel heeft ze een contract gekregen. Maar hoe ging dat nu eigenlijk van start? Liefde bracht haar naar Nederland
Sieto Boonstra voor het Dr. Wumkeshûs in Sneek
In de ouderenzorg is vooral een tekort aan verzorgenden en verpleegkundigen. Op vacatures komen weinig reacties; een probleem waar alle ouderenzorgorganisaties mee te maken hebben. Teamleider Sieto Boonstra en praktijkopleider Joke Muizelaar van het Dr. Wumkeshûs bogen zich over dit vraagstuk en bedachten het idee van interne opleidingsplekken voor helpenden. Sieto vertelt: “Medewerkers met de functie ‘helpende’ hebben de basisvaardigheden van de zorg en zijn gemotiveerd en enthousiast om zichzelf verder te ontwikkelen. Zes medewerkers zijn begin november begonnen met het opleidingstraject. Zodra er een verzorgende weggaat, bijvoorbeeld vanwege pensioen of een andere baan, dan stroomt een nieuwe helpende het traject in. Zo vangen we toekomstige uitstroom op.” Er is veel belangstelling voor de opleidingsplekken. “De medewerkers, die de tweejarige opleiding doen, krijgen een contract voor 24 uren in de week. Zodra ze hun diploma hebben gehaald zijn ze verzekerd van een baan bij Patyna en zijn contracturen bespreekbaar.” Miranda van den Berg en Marieke Schaap zijn beiden net begonnen met het nieuwe opleidingstraject. Miranda werkte als helpende in de Ielânen in Sneek toen ze de vacature voor een opleidingsplek in het Dr. Wumkeshûs voorbij zag komen. Ze solliciteerde en werd aangenomen. “Als helpende mag je
“Als verzorgende IG mag je meer handelingen uitvoeren. Ik wil dat ook kunnen!” niet alle verpleegtechnische handelingen uitvoeren. Als verzorgende IG mag je meer handelingen uitvoeren. Ik vind dat interessant, ik wil dat ook kunnen! Het team is erg leuk en ik heb een goede werkbegeleider waar ik veel van kan leren.” Ook Marieke wilde zich graag verder ontwikkelen. “Als verzorgende IG kun je meer voor de ouderen betekenen als het gaat om zorg. Voor hen betekent dit één vertrouwd gezicht. En ik hoef niet steeds een collega te vragen om mij te helpen. Dat vind ik prettig en geeft meer zelfstandigheid voor mezelf en het team. Ik ben heel blij met de kans, die ik heb gekregen. We worden echt gezien als collega’s, die komen leren en waar zij ook van kunnen leren. Een win-win situatie!”
Ook werken in de ouderenzorg? Wil je net als Miranda en Marieke werken in de ouderenzorg? Patyna heeft verschillende vacatures. Kijk op www.werkenbijpatyna.nl en solliciteer.
Dafina (32 jaar) is opgegroeid in Kosovo (voormalig Joegoslavië) met haar ouders, broers en zus waar zij een gelukkige jeugd heeft. Zij doet een studie voor Fysiotherapeute als ze, via familie in Kosovo, haar vriend leert kennen. Hij woont al in Nederland en in 2010, als ze 19 jaar is, komt zij ook naar Nederland. Ze werkt met veel plezier in het autobedrijf van haar vriend waar ze alle werkzaamheden verricht, op het verkopen van auto’s na. Inmiddels is ze ook moeder van twee dochtertjes. Dan loopt haar relatie stuk, waardoor ze ook haar baan verliest. Dafina: ‘Ik wist niet wat ik moest doen’. Haar werkervaring vindt ze moeilijk te vertalen naar een andere baan. Daarnaast heeft ze nog moeite met de Nederlandse taal. Via haar Casusregisseur Mina Ouhella van de gemeente Súdwest-Fryslân wordt ze aangemeld bij Pastiel. Hoewel haar jongste kind nog niet naar de basisschool gaat wilde ze absoluut niet thuis zitten. ‘Ik wil werken!’ aldus Dafina.
“
Ik wil werken
Werk
Juist dan krijgt ze een harde klap te verwerken. Haar vader overlijdt volkomen onverwacht. ‘Daar heb ik het de eerste drie maanden heel erg moeilijk mee gehad,’ vertelt Dafina.
Ze zet, in overleg met haar inmiddels toegewezen Pastiel-jobcoach Carolien de Jong, haar traject even stil. Maar na drie maanden wil ze actie! En dan gooit de lockdown roet in het eten. Als de lockdown voorbij is gaat ze wederom in de actie modus, samen met haar Pastieljobcoach. Carolien regelt samen met haar een proefplaatsing bij de GAMMA. Dit resulteert uiteindelijk in een contract bij de GAMMA voor 3 tot 12 uur per week, een geweldig begin!
Naar haar zin
Dafina heeft het ontzettend naar haar zin bij de GAMMA. Dafina: ‘Die eerste dag voelde ik mij meteen thuis’. Ze wil graag meer uren werken. Na een evaluatie met haar leidinggevende Jan, heeft ze een contract gekregen voor zeven maanden. Jan: ‘Dafina functioneert goed, vooral haar enthousiasme spreekt mensen aan’. Er kunnen op dit moment niet meer uren geboden worden, maar er zijn zeker kansen. Vanwege het feit dat zij een alleenstaande moeder is kan Dafina voornamelijk alleen onder schooltijden werken. Opvang is inmiddels geregeld. En met hulp van Pastiel zijn er aanvragen ingediend voor tegemoetkoming in de kosten voor kinderopvang. De toekomst is weer vol mogelijkheden! Dafina straalt enorme positiviteit en enthousiasme uit en heeft een nieuwe start gemaakt. Pastiel heeft daar een handje bij geholpen, evenals de gemeente SúdwestFryslân én de GAMMA!
APK // ONDERHOUD // SCHADEHERSTEL // TANKSTATION
bord Kroes, WVSnits, afme
PMS 639 C PMS 639 C
PMS 7463 PMSC 639 C
PMS 7463 C
PMS 7463 C
Roodhemsterweg 14 - 8651 CV IJlst T 0515-531 436 - E info@garagekroes.nl
eling
hand
e b r u ie d Inter t gratis
jk m i l e d ij
t
teren c e f esin
e
PEUGOT 207E-TRON AUTOMAAT
HONDA CIVIC 4DR HYBRID 1.3
€ 4.850,-
€ 6,.499,-
Bouwjaar 2008 / 148.415 km
Bouwjaar 2009 / 131.883 km
SKODA CITIGO garagekroes.nl 1.0 GRT. ELEGANCE
Bouwjaar 2013 / 133.412 km
€ 6.450,-
ALLE AUTO’S WORDEN AFGELEVERD INCL. NIEUWE APK, BEURT ÉN BOVAG GARANTIE!
RIJDT OOK DUURZAAM!
MET GARAGEKROES.NL
“OOK VOOR ONDERHOUD AAN UW EV OF HYBRIDE!”
Interieurbehandeling vanaf € 130,- tijdelijk met gratis desinfecteren (t.w.v. € 20,-), geldig t/m 31 december 2021
Sneek: 0515-412825
www.autoverzorgingnederland.nl
Emmeloord: 0527-502405
Roodhemsterweg 14 - 8651 CV IJlst - Tel. 0515 - 531 436
www.garagekroes.nl
info@autoverzorgingnederland.nl
DE KNOL-KNALLERS
PMS 639 C
PMS 639 C
€ 5.250 Chevrolet l A Aveo 1 1.2 2 LT
Airco | 5drs | Cruise | Bluetooth I Benzine 82.077 KM I Bouwjaar 2011
€ 10.450
PMS 7463 C
PMS 7463 C
SNEEK
Ford Fiësta 1.5 TDCi F
Titanium Lease Edition Navigatie | Bluetooth Lichtmetaal | Climate I Diesel | 75.365 KM I Bouwjaar 2017
ZOEKT U EEN VERHUISBUS? € 10.450 Fiat 500 1.2 S
Clima | Leer | Navi | Bluetooth | Lichtmetaal | Cruise I Benzine I 70.283 KM I Bouwjaar 2017
Chevrolet Chevrolet Chevrolet Chevrolet Chrysler Citroën Fiat Ford Ford Ford Ford Ford Ford Ford Ford Honda Hyundai Hyundai
Aveo Aveo Spark Spark Voyager C1 500 Fiesta Fiesta Fiesta Focus Focus Focus Wagon Ka Kuga Civic i10 i10
1.4 LT Automaat 1.2 LT 1.0 16V LS 1.0 16V LS 3.3i V6 SE Luxe 1.0 VTi Shine Automaat 1.2 S 1.0 Style 1.5 TDCi Titanium Lease Edition ST Line 101 PK EcoBoost 100PK Lease Edition 5 Drs 1.0 EcoBoost Edition Plus 1.0 Lease Edition 1.2 Titanium X start/stop 1.5 TDCi Titanium 1.4 Sport 1.0i Comfort Automaat 1.0 i-Drive Cool
KM JAAR 93676 2012 82077 2011 99507 2011 88354 2011 166839 2002 12231 2017 70283 2017 37054 2014 75365 2017 47854 2017 58010 2018 79160 2014 100890 2018 109114 2012 96879 2017 170233 2013 41344 2019 79527 2013
€ 7.450 € 5.250 € 4.750 € 4.950 € 4.950 € 11.750 € 10.450 € 9.750 € 10.450 € 12.750 € 14.750 € 10.950 € 14.950 € 5.250 € 18.500 € 8.450 € 13.750 € 5.950
€ 11.950 Renault Captur 0.9 TCe
Per dag vanaf
Helly Hansen | Climate | Cruise | Camera | 2tone Benzine | 121.400 KM I Bouwjaar 2015
Hyundai Hyundai Kia Kia Kia Kia MINI Mitsubishi Opel Renault Smart Subaru Suzuki Suzuki Suzuki Suzuki Toyota Volkswagen
i20 Kona Picanto Picanto Rio Rio Mini Space Star Agila Captur fortwo coupé Forester S-Cross Swift Swift SX4 Aygo Tiguan
KM JAAR 1.2 LP i-Drive Cool 5 Drs 47399 2016 EV Comfort Smart 64 kWh 4000 2020 1.0 CVVT Plusline 16904 2017 1.0 CVVT ComfortPlusLine Navigator 58330 2018 1.2 CVVT Comfort Pack 117646 2012 1.2 CVVT ComfortLine 104417 2016 1.6 Cooper Chili 153527 2009 1.0 Cool+ 5Drs 26410 2018 1.0 Berlin 98192 2015 0.9 TCe Helly Hansen 121400 2015 Electric drive 53385 2015 2.0 X Intro 109506 2011 Automaat 1.4 Select 1656 2020 1.3 Comfort 5Drs 181055 2010 1,2 143663 2012 1.6 Shogun 204739 2009 1.0 VVT-I ASPIRATION 73294 2013 1.4 TSI COMFORT&DESIGN 64955 2013
€ 10.950 € 35.670 € 10.450 € 10.450 € 6.750 € 9.250 € 6.950 € 8.950 € 7.250 € 11.950 € 9.750 € 12.750 € 26.950 € 4.750 € 6.450 € 5.250 € 6.450 € 16.950
Kijk voor het actuele aanbod: www.vakgarageanneknol.nl *typefouten voorbehouden
ANNE KNOL VAN DER LINDE PRIJS = PRIJS!
Van 10.00 uur tot 18.00 uur
Wij werken altijd met ‘All-In’ prijzen. Dit is inclusief: Afleveringskosten// 6 maanden Bovag garantie // 1 jaar pechhulp // APK
TREKDIJK 14 SCHARNEGOUTUM | T (0515) 41 22 12 | WWW.VAKGARAGEANNEKNOL.NL
€ 72,50 INCL. BTW. 125 KM VRIJ PER DAG. - GELDIG T/M 31 DECEMBER 2021 -
CULTUUR
&UITGAAN
GROOTSNEEK.NL
41
TEKST EN BEELD HENK VAN DER VEER
ROCK ’N ROLL IN FRIESLAND KRIJGT EEN GEZICHT:
EEN TEKSTUELE EN VISUELE PAREL! Op 9 november werd in poppodium Het Bolwerk in Sneek het boek ‘Rock ’n Roll in Friesland 1960-1999’ gepresenteerd. Het boek, tot stand gekomen onder redactie van Robert Wielinga en uitgegeven door Eddy van der Noord van uitgeverij Louise in Gou, is prachtig vormgegeven door Monique Vogelsang uit Heerenveen, en bevat 42 levensverhalen van 42 Friese rockers die een tijdsbeeld geven van de jaren zestig, zeventig, tachtig en negentig. Het is een beeld van een veranderende rockcultuur: van wilde pioniers, gitaarbands en metal, tot Friese bries en hiphop. Maar tegelijkertijd vertelt het boek ook intrigerende en kwetsbare verhalen van wat deze 42 rockers hebben meegemaakt in hun muzikale leven en/of daarna. ‘Rock ’n Roll in Friesland’ geeft niet alleen een bijzonder en gevarieerd inkijkje in het leven van 42 Friese rockers, maar ook in de tijdgeest van 1960-1999. Daarmee zijn de verhalen zowel muzikaal, cultureel als maatschappelijk van groot belang. Wij zochten uitgever Eddy van der Noord op en spraken met hem over hoe dit bijzondere boek tot stand is gekomen.
EEN PLAN IS GEBOREN “Vorig jaar oktober was ik bij Bert Looper, de directeur van Tresoar in Leeuwarden”, begint Eddy van der Noord. “Ik had daar een afspraak over een ander boek dat wij hebben uitgegeven. Terwijl ik naar binnen stapte, kwam Robert Wielinga net naar buiten. Robert was eerder directeur van de Friese Pers Boekerij, in de jaren 80 en 90. Vrij als ik ben, vroeg ik Bert of hij een afspraak met Robert Wielinga had gehad. ‘Ja’, zei Bert lachend en hij vertelde meteen ook dat Robert een idee had om een groot project op te starten onder de titel ‘Rock ’n Roll in Fryslân’. ‘Een boek en een expositie, compleet met live optredens en wij gaan die tentoonstelling waarschijnlijk doen in Obe, het podium voor literatuur, kunst en taal op het Oldehoofsterkerkhof in Leeuwarden.’ En toen begon mijn hart al sneller te kloppen. Een boek over Rock’n Roll in Fryslân. Mijn provincie en ik houden van muziek, ik zag onmiddellijk een schitterend mooi boek voor mij.”
door een ándere uitgever. Ik wist op voorhand al dat het een prachtig boek zou worden, uiteraard door toedoen van Monique Vogelsang. In eerste instantie zou het boek maar 256 pagina’s bevatten. Maar journalisten houden zich niet aan ‘zoveel bladzijden’, een verhaal is klaar als het af is. Uiteindelijk zijn het 348 pagina’s geworden, met 363 foto’s, schitterend beeldwerk. Ik ben bij bijna al die rockers thuis geweest om beeldmateriaal op te halen. Iedereen was er enthousiast over en sommigen ook wel trots dat ze in het boek kwamen. Voordat we het over de foto’s hadden, waren we vaak al anderhalf uur verder. Echt heel mooi.”
FOPPE LAND VAN STRAWELTE
“EDDY, IK WIL HET BOEK GRAAG MET JOU MAKEN” “Omdat Robert Wielinga nog geen definitieve afspraken met uitgevers had gemaakt vroeg ik Bert Looper of hij het telefoonnummer van Robert ook voor mij had. Ik heb dat nummer gekregen en nog diezelfde avond hebben wij een uur aan de telefoon gezeten. Ik heb Robert gevraagd wat zijn idee was en het bleek dat hij al aardig op weg was. Hij wilde 42 portretten van rockers in het boek, 41 verhalen omdat er ook een dubbelinterview bij zit. Ook waren er al vijftien journalisten gevraagd en tien topfotografen. Een week later kwam Robert bij mij thuis. Wat ik altijd doe, deed ik nu weer. Op een half A4’tje had ik een begroting gezet en op de andere helft hoe ik het allemaal voor mij zag. Een dag later belde Robert op en zei: ‘Eddy, ik wil het boek graag met jou maken’. Zo is het een jaar geleden, in november 2020, begonnen.”
Tot april 2021 kregen de journalisten en de fotografen de tijd om de rockers te interviewen en te portretteren. Eddy van der Noord nam de organisatorische en financiële kant op zich. En had een idee over de vormgeving van het boek. Dat laatste was voor Robert Wielinga nog wel even een dingetje. Immers, als oud-uitgever wilde hij zich juist daar wel graag mee bemoeien. Eddy: “Maar daar waren grafisch ontwerpster Monique Vogelsang en ik vrij strikt in. Robert mocht er wel iets van vinden, maar wij hadden het laatste woord. Het leverde trouwens wel een mooie ontboezeming van Robert richting ons op. ‘Jullie hebben voor mij een aantal onbegrijpelijke keuzes gemaakt’. Maar goed, dat was de vrijheid van Monique en mij, hahaha!”
VIER DELEN “Het boek bestaat uit vier delen over de vier decennia van 1960 tot 2000. Per decennium komen acht rockers aan het woord, geïnterviewd.
Dat zijn dus 32 mensen. Daarnaast zijn er vier interviews met platenmakers, producers en organisatoren. En dan nog een blok van rockers in de memmetaal, dat gaat dus over Friestalige rock. Per rocker staan er twee grote foto’s in het boek van 26 bij 26 centimeter. Iedere rocker heeft acht pagina’s gekregen. Ook staan er unieke privébeelden van de muzikanten in het boek. Echt uniek, met nog nooit eerder gepubliceerd materiaal. Zo staat er een afdruk in van een advertentie, opgesteld door Bertus de Blaauw, in een platenzaak in Sneek: ‘Drummer zoekt band’. Ernst Langhout reageerde daar op en zo ontstond The Visitor.” Eddy van der Noord geeft alle credits van het boek aan Robert Wielinga, hij kwam immers met het idee en heeft alle journalisten en fotografen benaderd. Ook maakte Wielinga de keuze welke muzikanten geïnterviewd moesten worden. Hij heeft overigens wel een aantal mensen geraadpleegd om te vragen wie er op die lijst moesten, en weet ook dat zoiets altijd arbitrair blijft. De ‘playlist’ staat op de achterkant van het boek.
VANUIT HET HART GEMAAKT
Sneker Daniël staat ook in het mooie boek
Eddy van der Noord: “ik kom uit de jaren 80/90, ik houd van muziek. Ik wilde ooit al eens een standaardwerk over Friese rockmuziek uitgeven, met verhalen over Kobus gaat naar Appelscha, Reboelje en Strawelte. Mijn muziek! Ik wilde dit boek puur vanuit mijn hart maken. Daarom had ik niet graag gezien dat dit boek in de winkels zou liggen, gemaakt
“Foppe Land begreep er niets van waarom hij in een boek kwam te staan over Rock ’n Roll in Friesland. ‘Want ik ben totaal amuzikaal’, zei Foppe. ‘Kan wel zijn, Foppe,’ heb ik toen gezegd, ‘maar Strawelte kan natuurlijk niet ontbreken in een dergelijk boek. Jij bent dé man, hét gezicht van Strawelte, alle teksten zijn van jou en dat je geen noot kunt lezen maakt niets uit, je hebt een band en daarom kom je in het boek!’ Zo was het bij veel meer geïnterviewden, en ze zijn nu oprecht blij. En dan de foto’s. Weer diezelfde Foppe Land, die reageerde op de foto die Henk Bleeker van hem had gemaakt. Hij had het kippenvel op z’n armen staan en hij zei: ‘Eddy, deze foto komt later op mijn kist!’ Het zegt iets over de kwaliteit van trouwens alle foto’s in het boek.”
KEURIGE HEREN VAN ZEVENTIG JAAR “De jaren 60, daar wist ik door mijn eigen leeftijd niet veel van. Voordat ik bij die mensen op bezoek ging had ik wel een bepaald beeld van die muzikanten. Immers, ik had hun verhalen al gelezen. Dan kom je bij keurige heren van inmiddels zeventig jaar en dat waren de eerdere nozems. Een wereld van verschil, maar wel heel bijzonder. Misschien ben ik over tien jaar ook wel een keurige oude man. Als je jong bent, dan doe je dingen en dat zie je terug in het boek. Voor mij is het een tekstuele en visuele parel! Levensverhalen van mensen die zich kwetsbaar hebben opgesteld. Positief, maar ook de rafelige en zwarte kanten van de rockers worden zichtbaar. De rode lijn is rockmuziek en wat die heeft betekend voor de Friese popcultuur. Het is een prachtig tijdsbeeld en een ode aan 42 fantastische Friese rockers!”
sneek // CULTUUR&UITGAAN
42
TEKST WIEPKJE HOEKSTRA // FOTO’S THOMAS VAER, HANS BUREN EN VVV WATERLAND VAN FRIESLAND
EEN ROUTE VAN BIJNA VIJFTIEN KILOMETER RONDOM DE ALDEGEASTER BREKKEN
WANDEL- OF FIETSRONDJE MET VEERPONTJE DROECH OER DE FEART Even ‘oerstekke’ met een pontje. Tot voor kort was dit na oktober niet mogelijk in Zuidwest-Friesland. Maar omdat onze regio het hele jaar mooi is, zijn er drie veerpontjes die dit jaar langer doorvaren: in november en december ieder weekend en in de kerstvakantie (met uitzondering van de feestdagen) iedere dag tot en met 31 december. VVV Waterland van Friesland heeft een aantal leuke pontjesroutes samengesteld, met adresjes om onderweg lekker op te warmen.
GrootSneek gaat dit najaar op pad om de pontjesroutes te verkennen. In deze aflevering maken we een fikse wandeltocht óf een relaxte fietstocht rond het water van de Aldegeaster Brekken. Dit meer ligt midden in Nationaal Landschap Zuidwest-Fryslân, dat een unieke combinatie van agrarisch gebied, natuur en cultuurhistorie vormt. Onderweg steek je het water over met een veerpontje.
DROOG OVER DE GRONS Je start de route bijvoorbeeld in het piepkleine dorpje Nijhuizum, waar je kunt parkeren bij Frieslands kleinste kerk. Het eenvoudige gebouwtje uit 1721 was de tijd ver vooruit door nooit een aansluiting op het elektriciteitsnetwerk te nemen. Langs de Nijhuizumervaart bereik je vervolgens de veerpont. De vriendelijke familie Renema zorgt dat je in ruil voor één euro droog over het water van De Grons komt.
EINDE VAN DE WERELD
DORIS MOOLTSJE In het volgende dorp, Oudega, is er een rustpunt gecreëerd aan de haven bij camping De Bearshoeke. Iets lekkers haal je bij
de Doarpswinkel in het centrum (niet op zondag). Langs het strandje aan de Aldegeaster Brekken ga je vervolgens richting Doris Mooltsje: één van de oudste watermolentjes van Friesland. Doris was hier de laatste molenaar.
GANZENWALHALLA
FOTO HANS BUREN
Als de wereld plat zou zijn, zou je er hier af kunnen vallen. Dit gebied rond de Keapwei werd vroeger wel ‘East en West Ynje’ (Indië) genoemd. Een verharde weg werd er pas in 1974 aangelegd. Links en rechts van die weg zie je alleen maar weilanden, ganzen en misschien een paar koeien. Uiteindelijk kom
je in Kleine Gaastmeer weer in de bewoonde wereld tercht. Iets verderop, in (grote) Gaastmeer kun je weekends gezellig lunchen bij d’Ald Herberch aan het water.
Vanaf nu heb je het water van de Aldegeaster Brekken aan je linkerhand en aan je rechterhand natuurgebied De Ryp. Hier zijn veel vogels te zien! In de herfst en winter is het er een kakofonie van het geluid van ganzen. Bijvoorbeeld de kleine rietgans komt speciaal uit Spitsbergen gevlogen om hier de winter door te brengen. Nergens zijn de omstandigheden voor ganzen zo goed als hier: uitgestrekte weilanden om te foerageren en ondiep water om te overnachten. Na het passeren van de Mûntsebuorsterpolder kom je uiteindelijk weer terug in Nijhuizum. Op nummer 14 is een rustpunt waar je een warm kopje thee of koffie kunt nuttigen.
ROUTEKAART Bekijk de routekaart online en download ‘m in Google Maps.
Doris Mooltsje aan de Aldegeaster Brekken
NUMMER 11 • 2021
43
FOTO THOMAS VAER
GROOTSNEEK.NL
UIT
TIPS Sfeervolle afsluiting in Workum Elfstedenstadje Workum ligt om de hoek van de finishplaats, hier kun je sfeervol afsluiten met een welverdiende lunch of diner. Aanraders in Workum zijn het welbekende Jopie Huisman Museum en Museum Warkums Erfskip, gevestigd in de historische waag van het stadje. www.waterlandvanfriesland.nl/workum Onderweg van Nijhuizum naar Workum moet je zeker even stoppen bij ijsboerderij Margje 24, hier zijn in de winterweekenden wel twintig verschillende soorten chocolademelk te koop! www.margje24.nl
Stoer vervoer
FOTO THOMAS VAER
Word jij al moe bij de gedachte aan vijftien kilometer lopen en ben je geen fietser? Bij Nordmann Outdoor in Heeg verhuren ze e-steps met stoere brede banden. Echt leuk om hierop eens door het Friese landschap te toeren! Vergeet je handschoenen niet. www.nordmann-outdoor.nl
Openingstijden Ondanks een zorgvuldige inventarisatie kan Waterland van Friesland helaas geen garanties bieden met betrekking tot de openingstijden van horeca onderweg. Wil je het zeker weten, bel dan vooraf even.
Meer leuke routes
Ontdek de andere routes met pontjes die nog in het najaar en de winter varen op: www.waterlandvanfriesland.nl/pontjes
Of scan deze QR code
Met de stoere e-steps op de Keapwei
sneek // CULTUUR&UITGAAN
44
PROGRAMMA DECEMBER TÜÖTTENZAAL
NOORDERKERKZAAL
Dutch Eagles Gold
ZA. 4-12
Inez Timmer Natural Woman, songs from the 70’s
DO. 9-12
Plien & Bianca En nu dan!?
ZA. 11-12
Marcel Hensema Mijn Vrede
VR. 10-12
Symphonic Rock Night The Second Chapter
ZA. 18-12
Zoutmus Jungleprinter
ZA. 11-12
Ali B. Koorts
DI. 21-12
Martijn Koning Koning van de toekomst
ZO. 12-12
DEBASIC XL and Tommie Christiaan A Jazzy Christmas Afternoon
DO. 23-12
Frommerkerst Frommermann met Peter Blok
DI. 14-12
Tryater met Joop en Mads Wittermans Vader en zoon, 20 jaar later
DO. 16-12
Ballet van de Staatsopera van Tatarstan Het Zwanenmeer
ZA. 18-12
Ivgi&Greben Nice to meet you
WO. 29-12
4+ Minidisco En het Feest van Tante Rita
DO. 30-12
70’s Unplugged Love the one you’re with
Foto: Katinka Krijgsman
Foto: Richard Terborg
Foto: Robert van der Ree
Foto: Wim Lanser
UITVERKOCHT
PLIEN & BIANCA
THEATERSNEEK.NL
HET ZWANENMEER
MINIDISCO
ALI B.
Foto: Bert Pot
VR. 3-12
MARCEL HENSEMA
FROMMERMANN
KIJK VOOR HET ACTUELE RICK DE LEEUW BOLWERK PROGRAMMA OP DE WEBSITE
HETBOLWERK.NL
NUMMER 11 • 2021
GROOTSNEEK.NL
45
JONGE MUZIKANTEN LEREN SAMENSPELEN
IN ATRIUM STARTERS ORKEST
Het Atrium Starters Orkest is druk aan het repeteren voor haar allereerste optreden. De beginnende muzikanten tussen de 6 en 16 jaar laten vrijdag 24 december tijdens een sfeervolle kerstmiddag in het kunstencentrum in Sneek horen wat ze hebben geleerd. Daarbij wordt een muzikale reis om de wereld gemaakt met muziek uit onder meer Rusland, Amerika en Puerto Rico. Het Atrium Starters Orkest biedt jonge muzikanten de gelegenheid om samen te spelen en hun vaardigheden die in de individuele lessen zijn geleerd, in de praktijk te brengen. Onder leiding van Derk Stegeman en Ingrid Deen wordt vrijdagmiddag gewerkt aan onder meer ritmisch spelen en muzikale expressie. “Daarbij spelen we diverse muziekstijlen”, vertelt Ingrid, tevens hoorndocent bij het kunstencentrum. “Klassieke werken, maar ook volksmuziek en stukken uit films en musicals. We werken in periodes van twaalf weken aan de hand van een thema met op het einde een optreden. We zijn nu een reis rond de wereld aan het maken. Dan kom je verschillende ritmes tegen, heel andere dan die de jongeren gewend zijn bij hun individuele lessen. Heel leerzaam dus!”
BLAZERS ÉN STRIJKERS De basis wordt gevormd door strijkers, zoals viool en cello, aangevuld met (blok)fluit, hobo, klarinet, hoorn, trompet en andere blazers.“Wie harp of slagwerk speelt, is ook van harte welkom”, zegt Ingrid. “Samen spelen is ontzettend leuk en je kunt veel van elkaar leren. Ik breng de werelden van instrumentgroepen graag naar elkaar toe.” Ingrid speelt zelf bij uiteenlopende muziekgezelschappen. “Onder meer in de Koninklijke Militaire Kapel, een harmonieorkest, maar ook in verschillende symfonieorkesten zoals het Promenade Orkest en het Nederlands Philharmonisch Orkest. De combinatie vind ik erg fijn”, aldus Ingrid die tevens deel uit-
maakt van Koperguod en Huismuziek Sneek dirigeert.
IEDEREEN KAN MEEDOEN Hun ervaringen brengen Ingrid en cellist Derk graag over op het Atrium Starters Orkest. “De naam houdt trouwens niet in dat alleen Atrium-leerlingen mee kunnen spelen”, merkt Ingrid op. “Doe ook gezellig mee als je ergens anders les hebt. Wat ervaring betreft hebben we een mooie mix. De leden zitten minimaal een jaar op les. Sommigen hebben al eens opgetreden, voor anderen wordt het de eerste keer. Mocht je nog niet zoveel ervaring hebben, dan passen we de partijen aan.”
Het jonge orkest is momenteel druk bezig met de voorbereidingen voor 24 december. “Vooral muzikaal, maar Derk en ik kijken of er nog wat extra’s bij kan”, aldus Ingrid. “Theatrale elementen zoals klappen en zingen.” In januari begint de tweede periode van twaalf weken. Vrijwel zeker wordt het nieuwe thema ‘Het Carnaval der Dieren’. Ingrid: “Een prachtig stuk waarbij via de muziek allerlei dieren worden uitgebeeld. We kunnen nog een paar dieren gebruiken, zeker blazers, dus meld je aan! “
SPEEL MEE! Ben je tussen de 6 en 16 jaar en bespeel je een strijk-, blaas- of ander instrument? Geef je op voor een gratis kennismaking. Instromen kan elk moment. Kijk op kunstencentrumatrium.nl
WINTERTIJD = THEATERTIJD
IN THEATER SNEEK IS ALTIJD IETS TE BELEVEN! EEN GREEP UIT ONS KOMENDE PROGRAMMA RONDOM KERST:
BALLET HET ZWANENMEER
FROMMERKERST FROMMERMANN MET PETER BLOK
MINIDISCO EN HET FEEST VAN TANTE RITA (4+)
SUPERJUFFIE DE TOREN VAN GELUID (5+)
BERT VISSCHER IN ‘BROODKAPJE EN EEN STUK OF ZEVEN GEITJES’
Het gerenommeerde Ballet van de Staatsopera van Tatarstan komt weer naar Theater Sneek. Dit beroemde sprookjesballet op muziek van Pjotr Iljitsj Tsjaikovski is niet meer weg te denken van de internationale grote podia. De prachtige melodieën drukken de emoties van de personages uit of zetten plotwendingen kracht bij, waardoor Het Zwanenmeer al jaren een gouden combinatie is van dans en dramatiek.
Op 23 december maken we de vloer van onze Noorderkerkzaal vrij voor de Frommermannen. Deze grootmeesters van het stemtheater hebben voor deze speciale kerstvoorstelling acteur en verhalenverteller Peter Blok uitgenodigd. Samen staan ze garant voor een concert met prachtige, grappige en ontroerende teksten die reflecteren op het kerstgevoel.
Zet je dansschoenen klaar, smeer je stembanden en kom meezingen en dansen bij de Minidisco en het feest van Tante Rita. Alle bekende liedjes komen voorbij, zoals Hokey Cokey, Dans Met Tante Rita, Ze Kunnen Zeggen Wat Ze Willen, Klap Klap Stap Stap en natuurlijk Tsjoe Tsjoe Wa.
Superjuffie vliegt ons theater in! De bekende kinderboekenreeks van Janneke Schotveld is bewerkt tot een theatervoorstelling voor kinderen vanaf 5 jaar. In deze interactieve voorstelling maken we kennis met een gewone juf die superkrachten krijgt als ze krijtjes eet. Als Superjuffie beleeft ze vele avonturen om dieren te redden. En wil je nadien met je superheldin op de foto, dat kan!
Gezellige en muzikale familievoorstelling met Bert Visscher, die we allemaal kennen als cabaretier in solovoorstellingen. Nu kruipt hij in de huid van de al dan niet boze wolf en zorgt hij voor onrust in het theater. Naast Bert Visscher zien we Frank den Hollander, Alina Kiers, Carmen Schilstra en Jan Veldman die het bekende sprookje omtoveren tot een geheel nieuwe versie. Laat je betoveren.
Frommerkerst // do 23 december 20.15 uur
Minidisco en het feest van Tante Rita (4+) // wo 29 december 13.30 uur
Superjuffie -
Het Zwanenmeer // do 16 december 20.15 uur
De Toren van Geluid (5+) // do 6 januari 14.30 uur
Broodkapje en een stuk of zeven geitjes // za 8 januari 20.15 uur
RESERVEER JE KAARTEN VIA WWW.THEATERSNEEK.NL
Jan Æbe de Boer
3e generatie Uitvaartverzorger
Jan Marten de Boer
5e generatie Uitvaartverzorger
1921-2021
100 jaar vertrouwen Harinxmalaan 1 8602 CN Sneek Telefoon (0515) 416 114 E-mail info@deboeruitvaart.nl
deboeruitvaart.nl
sneek // CULTUUR&UITGAAN
GROOTSNEEK.NL
47
Deur Peter van Egmond
‘Un Kuierke deur Sneek’
UT KLEINSAAN:
DE KEIZERSGRACHT FAN SNEEK (DEEL 2) De foarege keer binne we begonnen op ’t Kleinsaan en hierop hew ik hele moaie reaksys had fan onder andere teugenwoardege bewoaners, met de fraach of hun pand ok beskreven wurde gaat. Nou wete we allemaal dat ut Kleinsaan nyt de kleinste straat is, dus salle we un keus make mutte welk pand wel en welke nyt, mar ik hoop tòch dat ik un antal lezers fan ’t Kleinsaan blij make kan. Ut pand Kleinsaan nr. 1 het un groate geskiedenis achter de ruch su at we lezen hewwe en foar andere panden is ut nyt anders. Op Kleinsaan nr. 3 fine we rond 1883 de drogisterij fan W. Vierdag en su at je faak leze kanne in adfertênsys út dy tyd hadden drogisterijen faak feul gemise goederen op foarraad staan, en dat ging toen nyt fòlgens de regels dy’t we teugenwoardech hewwe foar disse artikels. Ut ging dan ok knap fout op 19 september 1891, un felle braan ontstond in de opslach dêr’t Vierdag onder andere fernissen, lakken en swatselsfaatsjes staan had. Wat un drogist met sukke dingen moest is al freemd te noemen, mar toendertyd was’t nyt freemd dat je ferskillende produkten út andere handelstakken in un saak fonden wêr’t je ut nyt ferwachten. Miskyn komt dêr ok wel de naam gifmenger fut foar drogisterijen en apotekers. Na de braan wurdde ut pand herboud en de drogisterij foartsetten, tòt 1907 deur Vierdag self en derna deur syn dochter,
mogelek het sij de saak tòt begin jaren 50 had. Teugenwoardech fine we hier de kapperssaak ‘Hair Affair’ dy’t ok pand nr. 5 in gebrúk het. Kleinsaan nr. 5 was ut pand fan uurwerkmaker J.J. Fijlstra rond 1832, werna omstreeks 1886 de boekhandelaar J.W. Boeijenga hier komt, en rond 1899 ferkoopt Boeijenga ut pand an Pieter de Jong dy’t ut op syn beurt wear ferhuurde an T.J. van Netten dy’t hier un fishandel begon. In 1911 startte Wempe & Pasma naast hun skildersbedriëf hier un winkel met rokerij. In 1918 ferkoopt Thijs Pasma ut pand an de Fa. Brandenburgh dy’t ut samenfoegt met de drukkerij op nr. 1. In 1938 sit Drukkerij Kiezebrink en Co der in (nr. 5-7) en omstreeks 1988 de (snel)drukkerij fan Weissenbach.
Eelke Lok. Als journalist van Omrop Fryslân draait hij al veertig jaar mee en is hij met name bekend van zijn verslagen van het skûtsjesilen, maar je zou hem tekort doen door hem het stempel sportjournalist te geven, want Lok is allround. Door zijn originele no-nonsense kijk op de wereld weet hij ogenschijnlijk ingewikkelde zaken vaak te relativeren en tot de essentie te herleiden. En dat is ook wat u in de columns van Eelke kunt verwachten. De vinger op de zere plek…. Reageren? Stuur dan een email naar: eelke.lok@ziggo.nl
Teugenwoardech hoart dit pand bij de al earder noemde kapperssaak. Kleinsaan nr. 9-11 werfan’t omstreeks 1891 in opdracht fan Joost van der Feer de winkelpui ferfongen wurdt, dy’t toen nòch op Kleinsaan nr. 6 sat, in ut pand fan syn foarganger Wijbe Bleeker. Ok dit was in earste instaansy un selfde soart bedriëf as dy fan de earder omskreven drogisterij fan Vierdag, nlamelijk grossier en detailhandelaar in ferfwaren, lakken, fernissen en drogisterijartikels. De saak fan Van der Feer bestaat nòch hieltyd (Edisonstraat 17 op indústryterrein de Houkesloat), en is dus foartkomen ùt de saak fan Wijbe Bleeker dy’t de saak al in 1840 dreef. Ut de saak fan Wijbe Bleeker is ok de izerhandel fan Geertsema foartkomen.
Su sitte we alwear an oans limyt fan disse kuier, en dan binne we nòch lang nyt klaar met ut Kleinsaan, mar su houwe we nòch genoech over om un andere kear op ferder te borduren. Ik wú met de folgende kuier wear even ergens anders heen, mar we komme seker teruch op ’t Kleinsaan. ‘De Sneker Keizersgracht’.
Foar dit kuierke was myn foarnaamste bron, wijlen Dhr. Sytse ten Hoeve.
Spoordok At je troch it sintrum fan Snits kuierje, sjoch je hûzen, winkels, (horeka) bedriuwen en terrassen. At de ober op tiid komt, kin je dêrop hiel ûntspannen omhingje. Foar it oare is it sintrum in sintrum fan stress. Hastich dit en dat. No ja, der bin ek hjir en dêr hoekjes wêr at pensionearden noflik stean te praten. Frjemd is wol dat dy dat net dogge yn it hoekje Snits wat dêrfoar geskikt makke is: it Spoordok. It stikje rêst tusken de spoarline en de wyk Hemdyk. Dat ûntstie hiel tafallich. Doe’t yn 1880 Starum noch in wrâldstêd wie en der dus in trein fanút Snits hinne moast, smieten se wat grûn yn dy hoeke ûnder de rails, oars seagen de lju yn dy trein neat. Doe’t de trein dêr ride koe, wie der in stêdsmarke ûntstien. Dêryn
smieten se de Snitsers, dy’t swimme woenen. Reedride koe dêr ek moai, doe hiene we noch wolris echte winters. Tsjin de oarloch oan swommen dêr lykwols mear rotten dan minsken, want dy waarden siik fan de Weil. En se wisten it doe net, mar dy trein kwakte der fansels ek noch in soad CO2 yn. Swimbad ticht. No ja, de rotten mochten bliuwe, want it Spoordok waard natoer. Gemeentehûzen bliuwe noait fan natoer ôf, der waarden dus grutte flats boud. De lju dy’t dêr wenje sjogge moai út oer grien, dy natoer krige lykwols in freeslike eftergrûn. Freeslik foar de natoer- en miljeuminsken, dy’t it Spoordok hillich ferklearren.
it Spoordok fertuteazet om it leven. It marke slibt stadich ticht, der stiet hjir en dêr amper mear as fiif sentimeter wetter. Baggerje. It wetterskip krijt al in orgasme, je kin it ek prachtich brûke as opslach foar wetter, dat mei bakken út de loft komt. Natoer is, sei Henk Kroes eartiids, nearne oankomme. Pro Rail, eigner fan it Spoordok, hinget dat noch altyd oan. Al is dat by harren fansels in finansieel ferhaal. Boppedat seit de hjoeddeiske Kroes dat natoer tsjintwurdich minskenhannen nedich hat. Aksje. Baggerje. Eelke Lok
En krekt dy minsken, dy’t sa folle respekt ha foar dit stikje griene rêst, wolle der no wer mei omkloaie. Want sizze se,
agenda vrijdag 26 november
zondag 28 november
zondag 5 december
vr. 10 t/m zo. 12 december
FRIESLAND CULTUUR
RIJS EXCURSIE
SNEEK MUZIEK
LANGWEER MARKT
verhalenavond
winterwandeling
platon karataev
Luister naar verhalen op diverse locatie
Op stap met een gids door het eeuwenoude Rysterbosk.
Hongaars indiekwartet op zoek naar antwoorden op grote vraagstukken.
WWW.VERHALENAVOND.NL
WWW.ITFRYSKEGEA.NL
WWW.HETBOLWERK.NL
minitheater
culinaire wandeltocht
JOURE
THEATER Met de klucht ‘Alles uit, behalve het licht’. WWW.MINITHEATER.NL
SINT NICOLAASGA CULINAIR
Wandeltocht met heerlijke tussenstops in Sint-Nicolaasga en Langweer. WWW.DEBLAAUWPLEATS.NL/
vrij. 26 en za. 27 november
blowing SNEEK THEATER
Friestalige theatervoorstelling van Teater Snits over de verjaardag van Els.
KUIERWANDELTOCHT
topzondag SNEEK MUZIEK
Stedelijk muziekkorps met soliste Edith Bakker. WWW.THEATERSNEEK.NL
WWW.THEATERSNEEK.NL
zaterdag 27 november
concordia & iris kroes
vrijdag 3 december
hans dulfer
Een spetterende muzikale avond met een grote variatie in muziek.
BALK MUZIEK Saxofonist Hans Dulfer en band spelen vers repertoire doorspekt met Dulferklassiekers.
WWW.CONCORDIA-JOURE.NL
WWW.PODIUMGORTER.NL
JOURE MUZIEK
najaarsconcert OUDEGA SWF MUZIEK
Najaarsconcert door Christelijke Muziekvereniging Eendracht Maakt Macht met een divers muzikaalprogramma.
dutch eagles SNEEK MUZIEK
wim daniëls
BALK THEATER Met de voorstelling ‘Koken met taal’ laat taalexpert Daniëls je genieten van wat taal te bieden heeft. WWW.THEATERAANHETWATER.NL
donderdag 9 december
plien & bianca
SNEEK CABARET In ‘En nu dan?’ wacht een onvergetelijke stoet aan meesterlijke typetjes. WWW.THEATERSNEEK.NL
vrijdag 10 december
steigerjunkie
SNEEK THEATER Wieke van Oordt doorkruiste liftend per boot Nederland. WWW.LEWINSKI.NL
kerstmarkt OUDEGA SWF MARKT
Combi van de hits van de Eagles met juweeltjes van andere artiesten uit de popmuziek.
Krystmerke met gezellige kraampjes bij de Ankertsjerke.
WWW.HETBOLWERK.NL
WWW.EMMOUDEGA.NL
WWW.EMMOUDEGA.NL
church of cash
maandag 6 december
zaterdag 4 december
symphonic rock night
Eerbetoon aan het oeuvre van Johnny Cash.
SNEEK MUZIEK Solo eerbetoon aan Bob Dylan.
SNEEK MUZIEK De show ‘Second Chapter’ is een fraaie mix van legendarisch materiaal gespeeld door topmuzikanten.
WWW.HETBOLWERK.NL
WWW.LEWINSKI.NL
WWW.THEATERSNEEK.NL
SNEEK MUZIEK
deropút
tommy ebben
kleintje kerstmarkt
Sfeervolle kerstmarkt in de Buorren. WWW.VISITLANGWEER.NL
zaterdag 11 december
warkumerwaard WORKUM EXCURSIE
Uitwaaien op de Warkumerwaard o.l.v. een gids in dit normaal gesproken niet toegankelijke gebied. WWW.ITFRYSKEGEA.NL
kerstmarkt SNEEK MARKT
Kom sneupen op de kerstmarkt in en rondom de Sint Martinuskerk. ’s Avonds kun je kerstliederen meezingen. WWW.SINTANTONIUSPAROCHIE.NL
aquadisco
JOURE KIDS Dansen op de nieuwste hits met het zwembad als heuse disco. WWW.SWIMFUN.NL
marcel hensema SNEEK THEATER
Familievoorstelling ‘Mijn vrede’ met een knotsgekke versie van het kerstverhaal. WWW.THEATERSNEEK.NL
zondag 12 december
debasic xl SNEEK MUZIEK
Muzikanten van pop- en jazzorkest DEBASIC XL en special guest Tommie Christiaan zorgen voor een ‘jazzy christmas afternoon’. WWW.THEATERSNEEK.NL
Waterland van Friesland is de naam voor de toeristische regio Zuidwest Friesland. VVV Waterland van Friesland geeft hier tips om eropuit te gaan. Meer uitjes? Kijk voor de volledige agenda op: WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/EVENEMENTENKALENDERR
naar buiten
FOTO: THOMASVAER FOTOGRAFIE
nei bûten
PONTJES VAREN DOOR.
Pontjes varen door
Culinaire wandeltocht
Zo lang er geen nachtvorst is, kun je bij Rufus aan het water in Broek een elektrische sloep huren. Kies een mooie windstille dag met zonnetje, kleed je goed aan met thermoskleding en je wintervaar avontuur kan beginnen. Geniet van eindeloze vergezichten en het feit dat je bijna helemaal alleen bent op het water. Vaar bijvoorbeeld een mooi rondje van 1,5 uur vanuit Rufus aan het Water naar Broek, Goingarijp en terug naar Rufus. Sluit daar tot slot af met koffie met gebak.
Dit jaar varen drie pontjes extra lang door, zodat je ook in het najaar en de winter kunt ‘oerstekke’ met een pontje. Het is nu lekker rustig onderweg; de wandel- en fietspaden heb je regelmatig voor jezelf. Reken wel op ganzen die je tijdens je wandeling of fietstocht vergezellen. In de weekenden in november en december én elke dag in de eerste week van de kerstvakantie (m.u.v. feestdagen) kun je met deze pontjes oversteken. We hebben hiervoor de mooiste pontjesroutes voor je op een rij gezet.
Ontspannen wandelen en onderweg smullen van culinaire gerechtjes kan op zondag 28 november, 12 en 19 december. Op deze zondagen wordt er weer een winterse wandeltocht georganiseerd in de omgeving van Sint Nicolaasga en Langweer. Tijdens de wandeling maak je bij vijf verschillende restaurants een culinaire tussenstop voor een heerlijk gerechtje. Het belooft weer een smakelijke tocht te worden met een feestje voor al je zintuigen.
WWW.RUFUS.NL
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ PONTJES
WWW.DEBLAAUWPLEATS.NL/ KUIERWANDELTOCHT
Sfearfol Sfeervol
FOTO:FOTO ALPACA WORLD FRIESLAND
wintervaren
WINTERSE MEET & GREET BIJ ALPACA WORLD FRIESLAND
winterdroom
Alpaca’s in wintersfeer
De Orchideeën Hoeve in Luttelgeest is in de maand december omgetoverd tot een magische winterwereld vol bijzondere ontmoetingen, spectaculaire kerstdecors en duizenden twinkelende lichtjes. Dwaal overdag van droomwereld naar droomwereld en verwonder je je over de talloze bijzondere bloemen, planten en dieren. Voor de ultieme winterdroombeleving sluit je jouw bezoek af met een magisch bezoek aan één van de dertien kaarsjesavonden.
Van 10 december tot en met 7 januari is de stal van Alpaca World Friesland in Workum ondergedompeld in winterse sferen. Ook de alpaca’s doen mee. Wil jij een coole kerstfoto met de alpaca’s? Reserveer een Meet & Greet, match je outfit met de kerstaccessoires van de alpaca’s en ga samen op de foto bij een echte arrenslee. Natuurlijk kom je tijdens de Meet & Greet van alles te weten over deze nieuwsgierige dieren. Een lekker drankje met winterse lekkernijen maakt dit uitje compleet.
WWW.ORCHIDEEENHOEVE.NL
WWW.ALPACAWORLDFRIESLAND.NL
ook jouw
evenement hier? Plaats jouw evenement gratis in onze evenementenkalender. Je kunt je evenement aanmelden op onze website. WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ EVENEMENT
50
SPORT
NUMMER 11 • 2021
‘IISKLUP IENDRACHT’ JUTRIJP-HOMMERTS VIERT IN 2022 EEUWFEEST
“DE IISKLUP LIBBET HJIR NOCH Ooit waren er verschillende ijsclubs in de tweelingdorpen Hommerts-Jutrijp. We komen in de geschiedenis een illustere naam tegen als ‘‘Yn’t bûthús útfûn’, opgevolgd door ‘Lyts begjin’. Een eerste ijsverenigiging wordt al genoemd in 1875. In 1928 wordt een tweede ijsvereniging opgericht met de sprekende naam ‘Winterwille’. In de winter van 1945-1946 gaan beide ijsclubs verder onder de naam ‘Eendracht’, later wordt die naam veranderd in ‘Iendracht’. Op 4 april 1946 wordt de eerste bestuursvergadering van ‘Iendracht’ gehouden.
De oudste foto die IIsklub Iendracht heeft van de ijsbaan.
Hoe het dan bestaat dat ‘Iendracht’ op 15 januari 2022 haar eeuwfeest zal vieren is ook voor de huidige bestuursleden Piet de Boer, Eelke van Netten en Lieuwe de Vries niet helemaal duidelijk. Of toch wel?
VIJFTIG + 1972 “Op 13 jannewaris 1972 bestie de iisklup fyftich jier. Dêr binne wij fanút gien. Want fyftich plus 1972 is 2022. Ja, wat him dêrfoar ôspile hat, dat witte wij ek net. Do ek net, no Eelke? Want do bist de âldste hjir”, zegt voorzitter Piet de Boer met een brede glimlach. Aan de vooravond van het jubileumfeest komen de drie mannen bij de voorzitter samen om met GrootSneek herinneringen op te halen aan het roemrijke verleden van ijsvereniging ‘Iendracht’. En al snel vliegen de anekdotes over tafel. Geen wonder, want het trio is al een leven lang betrokken bij de ‘iisklup’. Op tafel liggen plakboeken met krantenknipsels over het roemruchte verleden van de jubilerende vereniging.
IISKLUP IENDRACHT LIBBET “De iisklup libbet hjir noch altyd oh sa! De 400-meterbaan sprekt ta de ferbylding, want dy is grut, meielkoar trije hektare. Der waarden hjir yn it ferline ek orizjinele wedstriden op riden. De iisbaan is ek fan de iisklup sels, wij hoege net te hieren”, vervolgt Piet de Boer. Dat hij voorzitter van een echt mannenbolwerk is, moge duidelijk zijn; van de negen bestuursleden is er niemand van het vrouwelijk geslacht. “Dat is yn ’e rin fan’e jierren noait oars west”, bevestigen de heren. Van het trio dat op deze middag aan tafel zit is Eelke van Netten met zijn 77 jaar de oudste die nog steeds in het bestuur zit, iets wat hij wel even wil toelichten. “Twa jier lyn koe’k út it bestjoer, mar ik hie noch noait in feestje fan de iisklup meimake. Dat doe’t der oer it jubileumfeest praten waard ha’k sein: ‘Dan wol ik dat noch wol meimeitsje!’ Sûnt 1973 sit ik al yn it bestjoer. Op myn 28ste jier bin’k der leau’k ynkommen
De ijsmeesters
en it is altyd wol gesellich mei dy mannen. Eins ha’k der noait spyt fan hân en ik mocht sels allemachtigste graach ride. Ik wie faak de earste dy’t op’e baan stie en de lêste dy’t der ôfkaam.”
PIKSJITTE Piksjitte, het werkt met houtjes, waar lood in zit. Daarmee moet een ander houten blok worden geraakt, waar centen op liggen. Vallen die er af en liggen de munten met de kop omhoog, dan heeft de speler ze gewonnen. Het eeuwenoude ijsvermaak is ook bekend bij Iendracht. Er worden herinnerigen opgehaald. “At it teiwaar wie en de riders net mear op’e baan koene, kamen de piksjitters op’e lappen. Dat libbe en libbet hjir noch altyd. De lêste poeiermolke koe dan ek noch even opmakke wurde. Je krigen fansels wol wiete fuotten, mar yn’e lijte fan it iiskluphok wie it altyd hiel gesellich. Piksjitte is krekt as ride op in bûteniisbaan gesellich, it is in sosiaal barren. Froastferlet bestie doe ek noch en de mannen hiene it noch even oan tiid.”
PRIKELDRAAD ‘It hok’, waar de mannen over vertellen is nog altijd aanwezig aan de rand van de ijsbaan, evenals de lange banken, het bord
“AT IT TEIWAAR WIE EN DE RIDERS NET MEAR OP’E BAAN KOENE, KAMEN DE PIKSJITTERS OP’E LAPPEN” met ‘Kassa’ én, heel bijzonder, de dakbalken met eroverheen prikkeldraad! “Ja, dat hawwe wy altyd moai sitte litten. De jongerein hie noch wolris oanstriid yn’e balken te klimmen en it bestjoer woe fansels net ha dat it hiele spul nei ûnderen kaam. Fandêr it stikeltriid. It holp oars wol!” Het ijsbaanterrein is eigendom van Iendracht en het land wordt verhuurd aan boeren. Van de opbrengst kan onderhoud gepleegd worden. Op dit moment is maat-
GROOTSNEEK.NL
TEKST HENK VAN DER VEER // FOTO'S IISKLUP IENDRACHT EN JEROEN SCHAAPHOK FOTOGRAFIE
ALTYD OH SA!” FOTO: JEROEN SCHAAPHOK FOTOGRAFIE
Heeft u al een opvolger voor uw bedrijf in gedachten? Grote kans van niet. Veel ondernemers zijn (nog) niet bezig met de vraag wie het bedrijf gaat overnemen als ze zelf met pensioen gaan, ziek worden of overlijden. Een pensioen kun je nog wel plannen, maar ziekte of overlijden komen vaak onverwacht. U heeft echter wel een verantwoordelijkheid richting werknemers en klanten. U kunt zich goed voorbereiden, ook als nog niet duidelijk is wie het bedrijf voortzet. Als het dan eenmaal zover is, kunt u makkelijker schakelen. Dat is goed voor u, maar ook voor uw bedrijf.
Dat er in het verleden ‘grote wedstrijden’ op de ijsbaan van Hommerts-Jutrijp verreden zijn, mag niet onvermeld blijven. Zelfs Jan Bols en Peter Nottet bonden de schaatsen onder op de ‘iisbaan’ van de beide dorpen. Voormalig voorzitter wijlen Ids Bergsma, had zo zijn connecties bij de KNSB. “It koste in pear sinten, wêr’t wij as frijwillgers in winter lang foar yn it hok stien hiene”, laat Van Netten nog wel even weten over die tijd. Hij was altijd degene die verantwoordelijk was voor de sfeervolle muziek die er door de luidsprekers van de ijsbaan schalde. Ook de prachtige arrenslee-wedstrijden, it belsliidzjen, staan in het geheugen gegrift van de voorzitter en z’n beide bestuursleden. Piet de Boer weet de datum nog uit z’n hoofd: 10 januari 1963. Onvergetelijk. Eelke van Netten heeft een schitterende zwart-wit foto van het evenement in z’n woonboerderij hangen. Ook aan de wedstrijden voor de schoolkinderen bewaren de mannen goede herinneringen, zeker toen er voor het eerst een ‘Elfstedentocht’ verreden werd. De sluimerende rivaliteit tussen Hommerts en Jutrijp kwamen tijdens de schaatswedstrijden ook nog wel eens naar boven, voor de rest heerste er ‘Iendracht’.
BOEKJE
LIDMAATSCHAP De prijs van het lidmaatschap van de ijsclub is in de afgelopen jaren nooit verhoogd. Liewe de Vries: “Earder wie de priis 12,50. Yn gûnen fansels. Doe’t de euro kaam is it nei seis euro gien. It kin krekt út en it hat der oan. Mar wij hoege gjin winst te meitsjen. Der is noch altyd in bepaalde âldere garde dy’t graach even delkomt om it ledejild op te heljen.” Inderdaad ook weer het sociale aspect. Over het exacte ledenaantal geven de heren niet zoveel prijs, immers nog altijd moet er € 2,50 per lid worden afgedragen worden aan de KNSB.
VAN DE NOTARIS VOORBEREIDEN OP OPVOLGING IN UW BEDRIJF IS ESSENTIEEL
GROTE WEDSTRIJDEN
schap Van Os gebruiker van de ijsbaan en zorgt ook voor het onderhoud. Willem van Os is ook één van de bestuursleden. Het is overigens nooit een probleem om vrijwilligers voor de ijsclub te vinden. Zoals gezegd, Iendracht leeft onder de bevolking. Niet in de laatste plaats door haar sociale functie binnen de dorpsgemeenschap. “Troch it winterke fan ôfrûne jier libbe de iisklup wol wer even op”, weet Lieuwe de Vries.
51
Wie meer over de geschiedenis van de ijsvereniging wil lezen, moet het boekje aanschaffen dat Tsjalke Cnossen over de ijsclub heeft geschreven. Dat boekje zal op 15 januari 2022 tijdens het jubileumfeest aan de leden worden aangeboden.
Jubileumprogramma
IIsklup Iendracht Zaterdag 15 januari 2022 Tijd: 16.00 - 20.00 uur Spreker: Johannes de Vries uit Grou, ijsmeester van het noorden. Muziek: Bald & Gray Kinderen zijn welkom op de kunstijsbaan van 10.00 - 14.30 uur.
U kunt zich voorbereiden door te structureren. Door een structuur van bv’s op te zetten bent u beter beschermd als uw zaken ooit minder gaan. Maar het maakt u ook flexibel bij de opvolging. Zo kunt u uw oudedagsvoorzieningen, beleggingen, bedrijfspanden en de bedrijfsactiviteiten van elkaar scheiden. De volgende generatie kan op deze manier de bedrijfsactiviteiten overnemen, terwijl u bijvoorbeeld de beleggingen als uw eigen appeltje voor de dorst houdt. Ook houdt u zelf de zeggenschap over uw oudedagsvoorziening. Ook kunt u uw bv onderbrengen in een stichting met een administratiekantoor. Op deze wijze kunt u borgen dat bij bijvoorbeeld uw overlijden of wilsonbekwaamheid mensen met kennis van zaken uw onderneming (tijdelijk) runnen, en dat uw naasten dat niet hoeven te doen. Zij hebben dan een kopzorg minder. Uw partner of kinderen krijgen wel de opbrengst van de onderneming. Ook een levenstestament, waar ik al eens eerder over schreef, is belangrijk. Niet alleen voor uw onderneming, maar ook voor uw privézaken. En door een testament te maken kunt u ook voorsorteren op de opvolging door de nieuwe generatie. U kunt bijvoorbeeld vastleggen of uw partner al dan niet een rol speelt bij de opvolging en welke onderdelen van uw bedrijfsstructuur bij welke persoon terecht moeten komen. Een voorbeeld: uw partner zal u niet opvolgen in het bedrijf, maar u wilt uw partner na uw overlijden wel recht geven op de opbrengst van de beleggingen. U kunt deze situatie beschrijven in uw testament. U kunt er met het testament bijvoorbeeld ook voor zorgen dat de bedrijfsactiviteiten bij uw kinderen terecht komen. Fiscale voordelen? Die moet u van tevoren goed regelen. In de wet staat dat degene die bedrijfsactiviteiten geschonken krijgt of erft over een groot deel van de waarde geen schenk- of erfbelasting hoeft te betalen. Of deze regeling nog bestaat op het moment dat u overlijdt is maar zeer de vraag. Deze belastingvoordelen staan namelijk onder druk. Daarom kiezen sommige ondernemers ervoor om het bedrijf nu al fiscaal voordelig over te dragen door middel van een schenking. En dat terwijl ze zelf nog gewoon baas over eigen bedrijf blijven. De Wit & Dijkstra Netwerk Notarissen adviseert u graag over het voorbereiden op bedrijfsopvolging binnen uw familie. Wij zijn op de hoogte van de laatste ontwikkelingen, maken uw bedrijf opvolgingsklaar en checken graag samen met u of uw testament daar op aansluit. Op onze website treft u meer informatie aan over dit onderwerp.
Mr. Gerard Vellinga De Wit & Dijkstra Netwerk Notarissen
www.dewit-dijkstra.nl De Wit Dijkstra Netwerk Notarissen is aangesloten bij Netwerk Notarissen, een landelijke organisatie van 150 notariskantoren. De Netwerknotaris adviseert u deskundig, wijst u op de voor u aanwezige risico’s en draagt concrete oplossingen aan. Voor meer informatie zie www.dewit-dijkstra.nl of bel 0515 - 41 78 85.
52
NUMMER 11 • 2021
ATC SNEEK EN BEWEEGTEAM SÚDWEST-FR
IEDER KIND M Klaas Keimpema
'Ik ben zoals ik ben!'
Klaas Keimpema (57 jaar) werkt ruim 40 jaar bij Empatec. Momenteel werkt hij bij Empatec Meubel in Franeker. Hij is te vroeg geboren. Een gevolg hiervan is dat zijn korte termijn geheugen anders werkt dan bij de meeste mensen. Hij kan dingen meestal maar een half uur onthouden. Klaas heeft dit gegeven geaccepteerd en maakt er elke dag het beste van! Op de fiets Als het even kan is Klaas buiten te vinden. Op de fiets van zijn huis in Sexbierum, naar zijn werk bij Empatec Meubel in Franeker. Als trainer op het voetbalveld. Of onderweg naar de damvereniging. Dit houdt hem fit en vitaal. Ondanks zijn anders werkende geheugen, redt Klaas zich prima in het leven. Test “Toen ik jong was kon ik niet meekomen met leren. Mijn leraar op school zag dat. En hij dacht: Klaas zou beter op zijn plek zitten bij Empatec. Hij heeft ervoor gezorgd dat ik hier kon werken. Ik wist dat er iets niet helemaal klopte in mijn hoofd. Toen ik 40
was heb ik daarom een geheugentest laten doen. Er kwam meteen uit dat ik een kort geheugen heb. Het was voor mij een bevestiging. Iets wat ik al heel lang wist.” Geen last “Mensen komen er vaak snel achter dat mijn geheugen anders werkt. Dat vind ik niet erg. Dan moeten mensen het me nog maar een keer vertellen. Ik heb een manier gevonden om er mee om te gaan. Als ik de dingen maar opschrijf, dan komt het wel goed. Ik heb niet echt last van mijn beperking. Ik ben zoals ik ben.” Ik ben Klaas en ik laat me niet beperken!
Het is maandagmiddag even na vijven. In de Piet Bakkerschool, een school voor speciaal onderwijs aan het Plevierenpad in Sneek, is alleen de kinderopvang BSO ‘Wille’ nog aanwezig. En in de gymzaal krijgt een groepje van vijf kinderen les van Marchien Klappe. Zij geeft gymles aan kinderen die (net) niet meekunnen bij een reguliere sportvereniging. Maar dankzij ‘SportXtra’ kunnen ook déze kinderen tóch sporten en bewegen.
Bij gymnastiek- en turnvereniging ATC in Sneek wordt het programma SportXtra aangeboden. Dit programma is bedoeld voor kinderen die moeite hebben om mee te kunnen doen bij een gewone sportvereniging, bij de gymles of bij het buitenspelen. Dit kan meerdere oorzaken hebben, bijvoorbeeld door overgewicht, sociaal-emotionele achterstand, motorische achterstand en/of doordat deze kinderen gedragsmatig uit de toon vallen.
PASSEND BEWEGINGSAANBOD Met SportXtra wordt voor ieder kind een passend bewegingsaanbod gemaakt. Er wordt gesport in kleine groepjes (maximaal twaalf kinderen) en lesgegeven door een ervaren vakleerkracht gymnastiek met een aanvullende MRT opleiding. MRT staat voor Motorische Remedial Teaching en Marchien Klappe is deze ervaren vakleerkracht. Marchien Klappe (53) verhuisde tien jaar geleden van Terschelling naar Uitwellingerga. Op Terschelling gaf ze al gymles op de scholen van het eiland. Daarnaast is Marchien accountmanager voor de Koninklijk Nederlandse Gymnastiek Unie (KNGU). In deze functie is zij de schakel tussen de verenigingen en legt zij de contacten met de clubbestuurders, trainers/coaches en vrijwilligers. Marchien is al lange tijd betrokken bij SportXtra. “Wij hebben lessen gegeven in meerdere wijken in Sneek, zoals in de Simon Havingaschool, de Sperkhemschool en in Sinne, een school voor speciaal onderwijs. Wij lieten ons bewust in de wijken zien om dichtbij te zijn en bekendheid aan SportXtra te geven. Nu zitten we dus in de Piet Bakkerschool.”
BIJ SPORTXTRA STAAT PLEZIER VOOROP SportXtra wordt gesubsidieerd door de gemeente en ondersteund vanuit het Beweegteam Súdwest-Fryslân. “Door de corona zijn er steeds minder kinderen die nog deelnemen aan SportXtra en dat is erg jammer”, vindt Marchien. “We kunnen wel weer wat aanmeldingen gebruiken.” Sporten en bewegen is voor ieder kind belangrijk, dus ook voor kinderen voor wie bewegen niet zo gemakkelijk is. Marchien: “Kinderen die niet meekunnen, omdat ze een motorische achterstand hebben, worden in de reguliere sport steeds weer geconfronteerd met hun beperkingen, vooral bij teamsporten. Vaak begrijpen deze kinderen het niet en missen ze de structuur. Een balsport is bijvoorbeeld al snel te chaotisch voor ze. Bij ons staat plezier voorop. Het is mooi om te zien hoe deze kinderen zich ontwikkelen en zich bewust worden van wat ze wél allemaal kunnen. Ze krijgen meer zelfvertrouwen en durven meer. Balans en coördinatie is erg belangrijk, net als
In de gymzaal van de Piet Bakkerschool is de les bijna ten einde. De kinderen mogen hangend aan de schommel nog een keer ‘de taxi’ doen. Ze kunnen punten scoren met ballen gooien op een doek met een clownsgezicht, en doen als laatste de evenwichtsoefening. En vooruit, nog één keer ‘de taxi’ dan. Maar dan is het tijd om alles op te ruimen, want ook dat hoort erbij en dat doe je weer samen. Met zijn allen dus! Rond half zes is de gymzaal opgeruimd en weer helemaal leeg.
leren vallen, maar ook rollen, schommelen, zwaaien, spelen, dansen en balvaardigheid. En ze kijken natuurlijk ook naar elkaar. Als de één een evenwichtsoefening goed beheerst, wil de ander - soms met een beetje hulp - dat ook, want het blijven natuurlijk wel kinderen.”
PAKE EN BEPPE-PEUTER-GYM “Over de hele linie zie je dat kinderen steeds minder bewegen”, vertelt Marchien. “Je kunt er dus niet vroeg genoeg mee beginnen.” Een mooi voorbeeld vindt ze de ‘Pake en Beppe-Peuter-gym’ in haar eigen woonplaats Oppenhuizen/Uitwellingerga. Dit is een initiatief van de plaatselijke gymnastiekvereniging Vlugheid & Kracht (V&K) en
Openingstijden
SportXtra SportXtra is op maandagmiddag van 16.30 tot 17.15 uur in de sportzaal van de Piet Bakkerschool in Sneek. Aanmelden of meer informatie over SportXtra van ATC Sneek? Stuur een e-mail naar Marchien Klappe: klappe@kngu.nl.
sneek // SPORT
GROOTSNEEK.NL
53
TEKST YNTE DRAGT // FOTO'S MARCHIEN KLAPPE
YSLÂN STARTEN WERVINGSCAMPAGNE VOOR SPORTXTRA
OET KUNNEN SPORTEN! “Kinderen die een motorische achterstand hebben worden in de reguliere sport steeds weer geconfronteerd met hun beperkingen. Het is mooi om te zien hoe deze kinderen zich ontwikkelen en zich bewust worden van wat ze wél allemaal kunnen.”
Meer informatie? De gemeente Súdwest-Fryslân telt 400 sportverenigingen. Verenigingsadviseurs van Beweegteam Súdwest-Fryslân Sietske Geerards en Dirk Jelke de Boer ondersteunen sportverenigingen en helpen ze toekomstbestendig te maken. Denk hierbij aan ledenwerving, organiseren van toernooien en het coachen van technisch kader. “Wij denken graag mee in slimme oplossingen”, zeggen Sietske en Dirk Jelke. Vragen? Mail naar Dirk Jelke de Boer: dirkjelke@sportfryslân.nl of Sietske Geerards: sietske@sportfryslân.nl.
de werkgroep ‘Top & Twel Yn Beweging’. Het doel van de werkgroep was aanvankelijk om de senioren, zeg maar de 45-plussers van de tweelingdorpen, in beweging te krijgen. De combinatie met de peuters werd een doorslaand succes. In 2019 is gestart met de lessen aan de pakes en beppes met hun jongste kleinkinderen en dankzij de inzet van V&K is er op donderdagochtend nog steeds een groep aan het gymmen in de sportzaal van It Harspit. Marchien geeft daarnaast ook les aan de kinderen van de peuterspeelzaal Boartlik Bigjin in It Harspit. “Dan zie je dezelfde peuters weer terug, maar dan zonder pake en beppe, en ze mogen het dan zélf doen. Hoe stoer vinden ze dat!”
EXTRA BOOST Gymles geven vindt Marchien het leukste wat er is. Alle leeftijdsgroepen zag ze in haar loopbaan al voorbij komen. Van 0 tot 88. Maar de lessen aan kinderen die het bewegen niet zo gemakkelijk af gaat, hebben voor haar iets speciaals. Helaas is de groep
ten af. Erg jammer. Ik zie ze graag weer terug en nieuwe aanwas is ook zeer welkom.” De komende weken wil Marchien met de verenigingsadviseurs van het Beweegteam Súdwest-Fryslân de vaart er weer in krijgen en SportXtra een boost geven. “Er komt een campagne waarin we met flyers SportXtra weer onder de aandacht brengen. Je kunt eerst twee proeflessen volgen om te kijken of het wat voor je is. De ouders mogen zich bij mij aanmelden. Ik bel altijd even terug om uitleg te geven over de proeflessen.” de afgelopen tijd kleiner geworden.
BEWEEGTEAM SÚDWEST-FRYSLÂN
Marchien: “Wij hebben er alles aan gedaan om ook in deze tijd van corona de lessen zoveel mogelijk door te laten gaan. Tijdens de lockdown zijn we veel buiten geweest. We hebben bijvoorbeeld veel gesport in het Rasterhoffpark. Niet alleen de kinderen, ook de ouders vonden het heerlijk om weer even buiten te zijn.” Toch denkt Marchien dat de corona uiteindelijk wel invloed heeft gehad op de opkomst. “Steeds meer kinderen haak-
Sietske Geerards en Dirk Jelke de Boer zijn de verenigingsadviseurs van Beweegteam SWF “Ons doel is om iedereen in de gemeente aan het bewegen te krijgen. Wij ondersteunen sportverenigingen in onze gemeente en helpen ze toekomstbestendiger te maken, bijvoorbeeld met het werven van leden”, vertellen Sietske en Dirk Jelke. “En daar past deze specifieke doelgroep zeker ook bij. Daarom helpen wij ATC Sneek graag met de SportXtra-campagne.
Het is de bedoeling om via de scholen te gaan werven, want daarmee worden de meeste kinderen bereikt. In groep 2 van de basisschool krijgen de kinderen een MRT-screening. Deze wordt uitgevoerd door het beweegteam. Mocht blijken dat een kind om wat voor reden dan ook achterblijft op het gebied van bewegen, dan gaan de coaches van het beweegteam in gesprek met de ouders en kunnen we ze een flyer meegeven, waarin ze gewezen worden op SportXtra.”
ALLE KINDEREN AAN HET SPORTEN Sietske en Dirk Jelke: “Op deze manier proberen we alle kinderen aan het sporten te krijgen en te houden, dus ook de kinderen voor wie de drempel naar een reguliere sportvereniging net iets te hoog is. De ouders betalen wel een bijdrage, maar die willen we zo laag mogelijk te houden. Er zijn diverse potjes – subsidies - die we daarvoor kunnen aanspreken. Ook kunnen verenigingen een beroep doen op het sportstimuleringsfonds, als blijkt dat ouders moeite hebben met het financiële deel.” Dirk Jelke de Boer en Sietske Geerards hopen uiteraard op een succesvolle campagne. SportXtra begon als ClubXtra al in 2011. Het zou zonde zijn als het juist voor deze groep kinderen zou stoppen, zijn ze van mening.
54
1
17
8
17
14
11
22
23
24
25
26
19
21
9
9
H
17 2
15
17
24
9
2
22
22 15
6
22
15
8
17
11
22
12
15
10
6
17 22
19
6
12
6
14
22
8
17
6
18
17
14
10
10
19
17
10
15
8
17
10
1
14
17
17
7
2
14
4
17
14
26
18
22 2
4
18
9
7
6
PUZZELPAGINA NR 11 sneek
17
14
20
7
15
11
14 14
5
8
10
22
17
7
5
17
11
W
15
22
6
8
8
7
15
4 14
14
7
17
10
20
22
19
7
9
13
8
12
7
11
6
18
18
8
14
11
18
17
5
17
6
D C
16
15
14
NUMMER 11 • 2021 5
4
3
2
17
22
7
6
18 17
4
Puzzel en win! Iedere maand is er een leuk prijsje te winnen door uw oplossing via de email of met traditionele post op te sturen. U kunt dit sturen naar: info@grootsneek.nl o.v.v. PUZZELOPLOSSING NR 11-2021 - tot uiterlijk 9 december 2021. Wij wensen u veel puzzel plezier!
14 17
19
Probeer ijke letters. staan voor gel . Gelijke cijfers den woord te vin het gekleurde
olievetstof
rekening
gewijde gave
kaartspel
boksterm haarvet
4
atoomdeeltje
bevelen
ruzie gevechtsvliegtuig
maatstaf
kijkkast op grote afstand
14
10
kiekje bijbelse figuur meterton
voorzetsel
aanwijzend vnw.
ambtshalve
7
40 eerste opvoering
aanwijzend vnw.
slot
leer der huidziekten wiel
vreemde munt
christelijk feest enige
pl. in Duitsland
panel
riv. in Frankrijk
5
9
frequentiemodulatie
bijbelse koning
vragend vnw.
oefenstuk kolfglas kunsttaal
sportploeg
6
ontkenning
waterdoorlatend
Griekse letter
8
tweetal familielid
grondtoon
inhoudsmaat
tevens
tapkast
voegwoord
slaginstrument
29
30
27 31
33 36
41
42 47 52
37
38
43
44
48
49
53
54
55
39 45
50 56
58 60
60
11
35
14
49
2
39
27
59
Horizontaal: 1 slang 6 heftige regenbui 12 Ned. omroep 13 keer 14 deel van Italië 17 tropische wind 19 niet verder dan 20 body mass index 22 grappenmaker 23 tafelgast 25 wijd 27 jeugdpuistjes 28 communicatiemiddel 30 vaart 32 Chinees gerecht 33 ruiterpet 35 het kweken 37 indiaans symbool 40 proper 42 bescheiden 44 deel v.e. bureau 46 vlaktemaat 48 ontkenning 50 hoofdgroet 51 heden 54 mistletoe 57 dikke brij 58 telwoord 59 taaloefening 60 geld neertellen.
zuilengang
11
Joods geschrift
22
Breng letters uit de puzzel over naar de hokjes met het corresponderende nummer.
oude lap onderofficier liefhebber
11
© www.puzzelpro.nl
ik
waard
10
18
26
59
12
9
21
25
35
51
8
17
57
wachthuisje
makelaar in weddenschappen
24
46
specerij
mijns inziens
16 20
34
7 13
28
Russisch meer
kwelling
groente
6
32
jonge militair
deel van Oostenrijk
5
15
23
koraaleiland na
4
19
1
pl. in Frankrijk
3
12
bid (Latijn)
godin v.d. aarde
2
gordel
3
bioscoop
1
dagdromer
vrouwelijk dier
vochtig
Verticaal: 1 langharige jachthond 2 netwerk van lijnen 3 harde kunststof 4 in mindering gebracht 5 kloosterzuster 7 grootmoeder 8 woestijnbron 9 sluis 10 wit 11 verblijf 15 wilde haver 16 riv. in Spanje 17 kanarie 18 in werking 21 mobiele eenheid 24 begroten 25 dwarsbalk voor rails 26 toneelachtergrond 27 pitvrucht 29 aanwijzend vnw. 31 schaakterm 34 gemalen steen 35 rangtelwoord 36 deel v.d. mond 37 zemelaar 38 kledingstuk 39 slaginstrument 41 jaartelling 43 schapengeluid 45 projectieplaatje 47 spoorstaaf 49 peulvrucht 52 doctorandus 53 Engels bier 55 onheilsgodin 56 één en ander.
cycloop
berg in Azië
ontzag
PUZZEL & WIN D I N E R B O N € 2 5,-
opschik
2
treurdicht
© www.puzzelpro.nl 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Winnaar puzzel grootsneek 10-2021 Renate de Boer uit Oppenhuizen heeft de waardebon voor een diner gewonnen. Deze waardebon is aangeboden door en te besteden bij De Walrus in Sneek. OPLOSSING EDITIE 10-2021: Zweedse puzzel: BOOGSCHUTTER / Sudoku: 2 1 8 3 9
COLOFON
GrootSneek is een maandelijkse uitgave van Ying Media. GrootSneek wordt huis-aan-huis verspreid in Sneek en omliggende dorpen en steden in een straal van ca. 10 km van Sneek.
STUUR UW ANTWOORDEN van PUZZEL 11 VÓÓR 9 december 2021 PER EMAIL NAAR: info@grootsneek.nl OF NAAR: Grootsneek, Zwarteweg 4, 8603 AA SNEEK
UITGEVER
EINDREDACTIE
VORMGEVING
DRUK
Ying Media BV Zwarteweg 4, 8603 AA Sneek Telefoon 0515 745005 E-mail info@yingmedia.nl
Henk de Vries
Frans van Dam (bliidd.nl)
Hoekstra Krantendruk, Emmeloord
REDACTIE
FOTOGRAFIE
VERSPREIDING
Wim Walda, Henk van der Veer, Eelke Lok, Riemie van Dijk, Ynte Dragt en Sonja Harkema
Laura Keizer Fotografie, Johan Brouwer, Johan Vogelzang, Ynte Dragt, Nicky Bosma, Wim Walda en Henk van der Veer.
FRL Verspreidingen, Leeuwarden
SPORTREDACTIE
VERKOOP
Joeri van Leeuwen en Gerard van Leeuwen
Ying Mellema, Mieke Alferink en Marianne Bouwman.
REDACTIETIPS? info@grootsneek.nl
BLADMANAGEMENT Oplage: 28.000 exemplaren.
Nicky Bosma(nicky@yingmedia.nl)
Niets uit deze uitgave mag worden gekopieerd zonder voorafgaande toestemming van de uitgever. De gegevens in deze krant zijn met zorg samengesteld. Ten aanzien van de juistheid van de inhoud hiervan kan echter geen aansprakelijkheid worden aanvaard.
DE EERSTVOLGENDE UITGAVE VAN MAANDBLAD GROOTSNEEK VERSCHIJNT OP: DONDERDAG 16 DECEMBER 2021
UNIEK AANBOD PRIVATE LEASE LEAF N-CONNECTA - 100% ELEKTRISCH - NU:
€399
p/ m n d
217pk 62kWh accu 385km actieradius (WLTP) 17” velgen 100kw snelladen Lane Departure Warning
Adaptieve cruise control KIJK SNEL OP Stoel- en stuurverwarming WWW.ABDNISSAN.NL Keyless entry Navigatiesysteem Intelligent Lane Intervention 360° zicht met 4 camera’s voor-, zij-, achterkant
NOOIT MEER TANKEN! DRACHTEN HEERENVEEN STADSKANAAL
OMLOOP 56
TEL: 0512 - 571 671
SKRYNMAKKER 26 TEL: 0513 - 633 775 KOPERSLAGER 1
TEL: 0599 - 725 044
ABD NISSAN DEALER OF THEYEAR
1 27 18 19 2 1 1e plaats
2e plaats
1e plaats
1e plaats
2e plaats
1e plaats
Private Lease bedrag gebaseerd op 60 maanden em 10.000 km. Inclusief: motorrijtuigenbelasting, allriskverzekering (eigen risico € 450,- op casco), onderhoud, reparatie & banden, vervangend vervoer na 24 uur, pechhulp Europa, afleverkosten, btw en administratiekosten. Kosten voor wassen, brandstof en updates van een eventueel navigatiesysteem zijn niet inbegrepen. ABD Private Lease wordt onder de voorwaarden van het Keurmerk Private Lease aangeboden door RCI Financial Services B.V. Private Lease is onder voorbehoud van financiële acceptatie. Toetsing en registratie bij BKR te Tiel. Bedragen zijn afgerond op hele euro’s incl. btw. Kijk voor de actievoorwaarden op www.abdnissan.nl. Onder voorbehoud van prijswijzigingen en typfouten.
BLACK FRIDAY 4K 55 HDR
INCH
140 cm
SALE
699,-
QLED 4K TV QE55Q77A (2021) • AI Quantum Processor 4K: Snelle smart TV die beeldkwaliteit verbetert naar 4K • Adaptive Picture & Sound: Beeld en geluid passen zich aan op basis van de content en de omgeving
MEGADEAL!
55 INCH
OP=OP!
8,7”
144,KORTING!
B 8 KG 1400 toeren
599,-
32GB
455,-
189,-
geheugen
45,-
KORTING!
144,-
Galaxy Tab A7 Lite wifi zwart • Camera 8 MP
AddWash wasmachine WW80T554ATT • AddWash: Kleding toevoegen tijdens de was • Hygiënisch stomen: reinig je kleding met stoom • EcoBubble-technologie: krachtige bubbels, uitstekende reiniging
! L A E D A G E M
GRATIS COV9ER TW.V. 29,9
KOM NAAR DE WINKEL VOOR DE BESTE BLACK FRIDAY DEALS! AG D N O Z P O O K : R E B M E V O 29 N NGEN!! LI R A H & K E E N S L E K IN W
EP:Mensonides De Vormer 2 - 8861 KB Harlingen - Tel.: (0517) 42 00 33 www.epmensonides.nl - info@epmensonides.nl
Harlingen - Sneek - Bolsward
Oosterdijk 81 - 8601 BS Sneek - Tel.: (0515) 75 63 83 www.epmensonides.nl - sneek@epmensonides.nl
Dijkstraat 19 - 8701 KB Bolsward - Tel.: (0515) 72 70 02 www.epmensonides.nl - bolsward@epmensonides.nl