‘Brûsplak foar de Mienskip, van Binnen naar Buiten’

Nog even wachten en dan zal op tweede paasdag 10 april de gerenoveerde Martinikerk in Sneek weer in gebruik worden genomen. Ondertussen heeft de eerste eredienst, op 19 maart, al plaatsgevonden en zijn de steigers aan de buitenkant afgebroken. Aan de buitenkant is de gepatineerde groene koperen bekleding van de ovale bovenzaal aangebracht. Kortom, het is ‘spitsuur’ in en rond de Sneker Martinikerk. Een maand voor de officiële opening namen we een kijkje in de ‘Groate Kerk’ en spraken met verschillende betrokkenen.

Terug In De Tijd

Elly Eelkema, voorzitter van de PKN Algemene Kerkenraad, is één van de betrokkenen bij de renovatie. Zij kijkt terug op hoe het allemaal gekomen is tot de renovatie van de Martinikerk in het hartje van de stad.

“Op een nazomeravond in 2014 is het eigenlijk begonnen, tijdens een gesprek tussen gemeenteleden en een aantal kerkbestuurders. De vraag die luidop gesteld werd, was: ‘Waar moet het heen met de Protestantse gemeente van Sneek?’ Het is dan drie jaar na de fusie, waarbij de hervormden en de gereformeerden in Sneek verenigd werden tot de PKN-gemeente van Sneek. De gemeenteleden konden nog naar drie verschillende kerkgebouwen: de Martinikerk, de Zuiderkerk en de Oosterkerk. De vraag was toen: hoe moeten we nu verder met het oog op de toekomst? Een betrokken groep presenteerde begin 2015 een plan aan de kerkenraad, over hoe zij die toekomst zagen. Eén van de belangrijkste aanbevelingen was dat wanneer PKN-Sneek ook daadwerkelijk één gemeente zou willen zijn, dat er dan ook nog maar plaats moest zijn voor één kerkgebouw. En dan begint het hele traject.”

Bouwcommissie

“Op 2 november 2017 werd het plan over de voortgang ‘stevig neergezet”, zegt Tjeerd van der Kooi van de bouwgroep. “Dat gebeurde op een gemeenteavond waarin vergaderd werd over de ‘gebouwen.” Op die bewuste avond nam de kerkenraad met ruime meerderheid het besluit dat de Martinikerk verbouwd moest worden en dat op termijn de Oosterkerk en de Zuiderkerk zullen worden afgesloten. “De gerenoveerde Martinikerk zal daarbij verbindend zijn voor de hele Protestantse gemeente van Sneek”, aldus Van der Kooi. “Het besluit is toen zeker niet lichtvaardig genomen en de toenmalige kerkenraad realiseerde zich heel goed dat het besluit veel emotie en onzekerheid zou oproepen. Dat is ook allemaal wel uitgekomen.”

GEDURFD ONTWERP

De door de kerkrentmeesters ingestelde bouwcommissie ging dan ook daadwerkelijk aan de slag. Die bouwcommissie bestaat uit Tjeerd van der Kooi, Jan Hiddo de Boer, Jan Klasen en Berend Mooibroek, waarbij Jos Tjalsma als financiële man aanschuift. Er werd eerst een schetsontwerp en later een voorlopig ontwerp gemaakt, waarin gekeken werd hoe het met de verwarming en de duurzaamheid moest.

Tjeerd van der Kooi: “Heel belangrijk was voor ons om de boodschap, die in het eisenprogramma stond, verbindend, inspirerend en dienend te laten zijn. Dat wilden wij als bouwcommissie in het ontwerp verwerkt zien. Dat is een heel lang traject geweest. Wij moesten bouwen bij twee rijksmonumenten, de Martinkerk en het Klokkenhuis en die beide staan ook nog eens in een beschermd stadsgebied. Een lading eisen dus. Veel voorontwerpen gingen daarom ook van tafel. Op een gegeven moment wisten wij ook niet meer welke kant we uit moesten. Uiteindelijk kregen we ook van de gemeente duidelijke kaders waar wij ons aan moesten houden en die hebben geleid tot het ontwerp wat nu bijna gerealiseerd is. Het bedrag van 1,2 miljoen waarmee we dachten het te kunnen bekostigen is wel wat hoger geworden. Het is wel een gedurfd ontwerp geworden, dat architect Gerben Brouwer en zijn zoon Gerard voor ons hebben gemaakt. Het Architectenbureau Kijlstra-Brouwer is goed thuis in de wereld van kerken en monumenten.”

Tijdens de bouw hebben veel mensen over de schouders van de architecten en de bouwcommissie meegekeken. Van Welstandscommissie SWF tot Rijksdienst voor Cultureel Erfgoed en van Erfgoed Súdwest-Fryslân tot de gemeentelijke veiligheidsafdeling. En dan uiteraard de Snekers zelf nog. Door de coronacrisis gingen de bouwprijzen ook nog eens fors omhoog. Diverse Sneker bedrijven waren zeer betrokken bij de bouw.

FEESTWEEK

Nu de renovatie bijna voltooid is, is het moment daar om een feest te organiseren. “Dat zal worden gevierd rond de thema’s ‘Brûsplak foar de Mienskip fan Snits’ en ‘Van