7 minute read
Ode aan het landschap met routetips
OP DE BRUG TUSSEN MAKKUM EN EXMORRA
ODE AAN HET LANDSCHAP
Advertisement
Waterland van Friesland zit vol verschillende landschappen. Elk landschap vertelt een eigen uniek verhaal. Over de samenwerking en strijd met het water, zeven Elfstedensteden én over de rust en ruimte die je hier in de natuur ervaart. Beleef al deze landschappen in Waterland van Friesland met wandel-, fiets- en vaarroutes op de volgende pagina’s.
Stilstaan door te bewegen
In 2021 geeft ook VVV Waterland van Friesland een Ode aan het Landschap. Door jou uit te nodigen om erop uit te trekken. Want door de diversiteit in landschappen is hier een breed palet aan mogelijkheden. Breng je eigen ode aan het landschap door buiten te bewegen én stil te staan bij al het moois dat je onderweg tegenkomt.
Welke schilderijen uit het landschap neem jij in gedachten mee naar huis?
Ontdekken door te zwerven
Welk vervoermiddel je ook kiest, de mooiste ontdekkingen doe je door te zwerven. Volg de knooppunten voor fietsen of wandelen van de Marrekrite en je ziet steeds weer iets nieuws. Met de handige fiets- of wandelknooppuntenkaart en de borden verdwaal je nooit. Of stap aan boord van een boot en neem je fiets mee. Dan kun je elk moment van boord stappen bij een gratis Marrekrite aanlegplaats om het landschap verder te ontdekken.
ODE AAN HET LANDSCHAP
1 / RONDJE GAASTERLAND
Fietsen // 55 km
Deze route ga je vast en zeker in de kuiten voelen, want door de streek Gaasterland fietsen betekent dat je door een licht glooiend landschap trapt. Soms zie je dat heel goed, maar meestal heb je te maken met zogenaamd ‘vals plat’. Je start bij het bezoekerscentrum van het Nationaal Landschap: Mar en Klif in Oudemirdum. Vanuit de bossen ga je naar de IJsselmeerkust en weer terug. Onderweg passeer je onder andere boterdorp Balk, natuurgebied de Wyldemerk en het pittoreske Molkwerum.
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ RONDJEGAASTERLAND
nationaal landschap
We zijn er grutsk op, oftewel trots op, dat vrijwel geheel Waterland van Friesland onderdeel is van een Nationaal Landschap: één van de twintig Nationale Landschappen die ons land kent. In 2006 is het gebied door het Rijk aangewezen als Nationaal Landschap Zuidwest Fryslân. Waarom? Juist hier vind je een unieke combinatie van natuurlijke elementen en landschapskenmerken vanuit de cultuurhistorie. 2 / POELENROUTE OUDEGA
Varen/suppen/kanoën // Variërend aantal km
Het Poelengebied tussen de watersportdorpen Heeg, Gaastmeer en Oudega (SWF) is een uniek stukje ongerepte natuur in het veengebied van het Nationaal Landschap. Je vaart door een aaneenschakeling van kleine meertjes, smalle slootjes en kreekjes. Om je heen zie je dichte rietvelden en zogenaamd ‘bûtlân’, wat Fries is voor boezemland waarin het water zijn natuurlijke vrije loop krijgt. Een vogelreservaat voor grutto’s en vergezichten met kerktorens en boerderijen geven dit gebied een echt Fries karakter. Dit waardevolle natuurgebied is prachtig om rustig door te (elektrisch) sloepvaren of te peddelen met een kano of SUP.
Haal een kaartje bij de VVV of kijk op WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/POELENROUTE
3 / PONTJESROUTE DE OERSETTERS
Fietsen // 51 km
Fietsen over water en land, met deze pontjesfietstocht ga je door twee verschillende landschappen in Zuidwest Friesland. Het ene moment fiets je door het waterrijke veengebied van het Nationaal Landschap. Het andere moment ga je door het kleigebied tussen Workum en Makkum, waar je weilanden ziet zover het zicht reikt. De naam ‘oersetters’ verwijst naar de twee voet- en fietsveren die je onderweg tegenkomt. Deze route is gemaakt door ‘Vrienden van de Voetveren’ in samenwerking met de ANWB en is in 2014 uitgeroepen tot de mooiste pontjestocht van Nederland.
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/OERSETTERS
4 / ST. ODULPHUSPAD
Wandelen // Trajecten van ca. 20 km
Stilstaan bij wat écht belangrijk is in het leven? Daarvoor hoef je niet te voet naar Santiago de Compostella. Doe eens de pelgrimsroute Sint Odulphus. Deze is 260 kilometer lang en leidt je door het wonder van de natuur van het Nationaal Landschap in Waterland van Friesland. Ook prima te wandelen in delen van ongeveer 20 kilometer. Elk traject heeft een eigen thema. Neem bijvoorbeeld traject 2 genaamd ‘Lux Aeterna’, Latijn voor ‘Eeuwig Licht’. Een eervolle naam vanwege de prachtige lichtval over het water van de Aldegeaster Brekken bij Oudega (SWF).
Haal een routeboekje bij de VVV of kijk op WWW.ODULPHUSPAD.NL
5 / VISSERSROUTE
Fietsen // 39 km
Langs de voormalige Zuiderzee liggen prachtige haventjes en vissersplaatsjes. Maak onderweg een stop in Laaksum, het kleinste vissershaventje van Europa. Bij de stop aan het Oudemirdumerklif wandel je over het Minne Minnespaad. Dit pad is vernoemd naar de laatste ‘fiskerman’, oftewel visser, van Oudemirdum. Elke dag liep Minne vanuit zijn huisje aan het begin van dit pad, met de netten over zijn schouders, naar zijn boot. In de Zuiderzee had Minne zijn eigen schermhaventje. Tot 1939, toen stopte hij omdat er bijna geen paling meer was.
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/VISSERSROUTE
regiokaart
Deze routes zijn nog makkelijker om te doen met de nieuwe kaart van VVV Waterland van Friesland. Op deze kaart staat regio Waterland van Friesland tot in detail weergegeven met onder andere de musea en fonteinen uitgelicht. Inclusief alle fietsknooppunten en stadsplattegronden van de zeven Elfstedensteden. Koop de kaart voor € 3,- bij één van de VVV winkels of bestel deze in de webshop.
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/WEBSHOP
6 / RONDJE SÚDWEST
Varen // 40 km
Deze vaarroute is een ‘staande mast route’ die gaat over de Friese meren en over kleine vaarten zoals De Wimerts. Maar de route is ook heel geschikt voor een sloep of zelfs een kano. Onderweg passeer je IJlst, Workum en gezellige dorpen. Brugwachters heten je onderweg van harte welkom. Stap van boord in het stadje IJlst om op bezoek te gaan bij molenaar Simon Jellema in Houtzaagmolen De Rat. IJlst wordt ook wel houtstad genoemd. Je weet waarom na een bezoek aan museum Houtstad IJlst, waar je alles ziet over de beroemde voormalige Nooitgedagt fabriek.
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/RONDJESUDWEST
7 / WATERWERKEN EN -WEGEN
Autorijden // 181 km
Met deze tweedaagse autoroute die hoort bij de ‘Verhalenroute Stromen’ rijd je langs dé boegbeelden van Waterland van Friesland. Inspirerende tips tijdens de route verleiden je tot uitstappen, het maken van een wandeling of het doen van een bezoek. Ook in de herfst of winter. Maak kennis met twee UNESCO Werelderfgoederen, een terpdorp, natuurgebieden, de enige kliffen van Nederland, de Afsluitdijk, maak een oversteek met een autopont en geniet vooral onderweg van de uitgestrekte landschappen van het Nationaal Landschap. Lees de verhalen en ontdek hoe water hier vriend en vijand is van de mensen.
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/WATERWERKEN
meer routes
Krijg je niet genoeg van het doen van nieuwe ontdekkingen? Op onze website staan nog veel meer wandel-, fiets- en vaarroutes.
Wandelen // 4 km
Deze wandelroute brengt je langs de 7 schatten van Stavoren. Deze voormalige Zuiderzeestad en Hanzestad kende naast hele goede ook bitter slechte tijden. Toch wisten de bewoners er altijd het beste van te maken en de schoonheid van de oudste havenstad van Friesland te bewaren. Wist je dat Stavoren zelfs een eigen munt heeft gehad? Vanuit de haven van Stavoren werd namelijk handel gedreven met vele landen. Neem met deze route een kijkje in deze gezellige havenstad aan het IJsselmeer waar historische zeilschepen een thuishaven hebben gevonden.
WWW.WATERLANDVANFRIESLAND.NL/ SCHATJESVANSTAVOREN
9 / KIJK EENS MET ANDERE OGEN
Fietsen // 40 km
Maak met deze route een uitstap naar een aangrenzend gebied van het Nationaal Landschap: de Greidhoek. Deze route daagt je uit om dit uitgestrekte landschap te bekijken vanuit een heel ander perspectief. Onze blik op het landschap wordt bepaald door wat we zien en door wat we weten. Maar vanuit het perspectief van de zee, het Engelse raaigras of de grutto kom je tot hele nieuwe inzichten. Neem in vogelkijkhut Skrins de tijd om een bijzonder boek dat daar ligt te bekijken en kijk om je heen met een vernieuwde blik. Deze route is een project van de Friese Milieu Federatie.
