Sigara Risalesi

SİGARA RİSALESİ

İÇİNDEKİLER Mugaddime Sigaranın Kısa Tarihçesi Tütünün Mahiyeti Sigara Ve İnsan Sağlığı Sigara Ve Akciğer Kanseri Pasif Sigara İçenler Sigara Ülser ve Damar Hastalığı Bazı Uzmanların Sigaranın Tehlikesini Bildiren Sloganları Dini Açıdan Sigara Sigaranın İsraf Oluşu Sigaranın Başkalarına Zarar vermesi Sigaranın Uyuşturuculuğu İslam Alimlerinin Sigara Ve Tütünle Alakalı Bazı Nakilleri Ebul-Faruk Süleyman Hilmi Silistrevi (K.S) Ebu'l Hasan El-Mısri, El-Hanefi Eş-Şeyh Abdullah Bin Muhammed Bin Abdulvehhab Necmul'l-Guzzi Eş-Şafi'i: Osman Pazari Abdülaziz Ad-Derbağ Kaynaklar

MUGADDİME Biz kullarına hak yolu gösteren, sayısız faydalı nimetleri helal, zararlı şeyleri haram kılan ALLAH-Ü TEALA'ya hamd-ü senalar. İnsanları iyiliklere teşvik kötülüklerden men eden, kainata en büyük rahmet, en büyük peygamber MUHAMMED MUSTAFA (s.a.v.)'e O'nun âline, eshabına ve bütün ona tabi olanlara salat-ü selam olsun.

Devri saadette ve müctehidlerin zamanında sigara olmadığı için sigaranın bulunuşundan günümüze kadar muhtelif görüşler beyan edilmiştir.

Bu risalede okuyuculara faydalı olmak düşüncesiyle zamanımızda uzman kişiler tarafından yapılan ilmi ve tıbbi araştırmalardan istifade edilerek: 1.Sigaranın tarihçesi, Osmanlı devletine girişi ve yasaklanması 2.Tütünün mahiyeti

3.Sigaranın insan sağlığına yaptığı zararlar. Bilhassa sigaranın akciğer kanseri, ülser, damar hastalıkları ve öldürücü diğer hastalıklara sebep oluşu 4.Dini açıdan sigaranın hükmü, sigarada İslam dininde haram olduğu bilinen israf, uyuşturucu ve başkasına eza vermek illetlerinin mevcut oluşu 5.İslam alimlerinin sigara ile alakalı görüşleri nakledilecektir.

SİGARANIN KISA TARİHÇESİ Tütünün anayurdu Amerika'dır. Avrupa'ya Amerika'nın keşfi ile gelmiştir.

Colombos ve arkadaşları 1511'de Tabaccos ismiyle İspanya ve Portekize soktular. 1560 senesinde Fransa büyük elçisi Jean Nicot Fransız sarayına ( Paris ) Tütün tohumlarını soktu. Tütün Fransa'dan Almanya'ya sonra da bütün dünyaya yayılmıştır. Nicot'un ününe izafeten tütün içindeki zehire Nikotin ismi verildi.

Birleşiminde nikotin ve dört bine yakın zehirli madde bulunan tütün bitkisinin kıyılmış, kurutulmuş ve kullanılmaya hazır duruma getirilmiş yaprağından sigara yapılır. Tohumu son derece küçük olduğu için önce fideliğe ekilen tütün sonra tarlaya aktarılır.

Tütün tohumu Osmanlı Devletine 1605-1606 senesinde yabancı gemilerle getirilerek ilk tütün ekimi Selânik Vilayetinin Yenice Vardar kasabasında yapıldı. 4. Murad zamanında tütün yasaklandı. Katip Çelebi Sultan Murad'ın mücadelesini şöyle anlatıyor. "... Sonra Sultan Murad'ı rabi asrının sonlarında kötülüklerin kapısını kapamak için kahvehaneleri kapattığı gibi yangınlar çıktığı için tütüne de yasak getirmişti. Halk yasağı dinlemediğinden hünkar buyruğuna aykırı gitmek suçundan içenleri cezalandırmak gerekti. Giderek kişi yasak nesnenin üzerine daha çok düşer dediklerince içmeye hırs ve rağbet artıp bu suçtan nice adem yokluk ülkesine gönderildi..."

O devrin cerrahlar Şeyhi Hekim İbrahim efendinin de tütüne karşı büyük bir mücadele başlattığını, umumi ve hususi meclislerde en çok fatih camiinde vaaz ve nasihatler verdiğini, tütün aleyhinde fetva suretlerini cami duvarlarına astırdığını Katip Çelebiden öğreniyoruz. 1562'de tütün yasaklandı. 1574'de yurtiçinde istihsali serbest bırakıldı. Son yıllarda Türkiye'de altı yüz bin civarında aile (2,5 milyon kişi geçimini tütün ekiminden karşılamaktadır.

TÜTÜNÜN MAHİYETİ «‫ »ﺗﺪﺧﯿﻦ‬Lügat manası : buhurlamak, duman çıkarmak, tütsülemek.

"Tedhin" kelimesi mastar olarak kullanıldığı zaman sigara içen kimsenin

yaptığı işe denir ki o kimse sigarasını yahut piposunu ateşler ağzından ve burnundan koyu beyaz bir duman çıkması için şiddetle üfler. İşte tedhin kelimesi bu manada "Sigara İçmek" demektir.

"Tedhin" kelimesinin yerine Arap olsun olmasın bir çok beldelerde çok kullanılmasından dolayı "Sigara İçen kimsenin ağzından ve burnundan çıkan duman manasında olan "Duhan" kelimesi kullanılmıştır. Bunun dışında başka isimlerde kullanılmıştır. Mesala; "Tedhin" kelimesini kötü görüp onu kullanmayan beldeler haklarınca "Tütün" adı verilmiştir. Ama dünyada bir çok yerde duhan diye bilinen şeyin adı "et-tibgu" veya "ettebgu" kelimesidir ki bu kelime ona verilen isimlerin Arapça olarak en doğrusudur. Çünkü o, Meksika körfezindeki bir adanın ismi olan "Tebegu" kelimesinden alınmıştır. Bu bitki orada bulundu, oradan ispanyaya sonra Avrupa'ya nakl edildi. Daha sonra bütün Avrupa memleketlerine girdi.

Avrupa'ya yayılan tütün daha sonrada haçlı savaşları ve onu taşıyan sömürgeciler vasıtasıyla Arap memleketlerine girdi. Sonraları ise Arap olsun olmasın bütün Müslüman memleketlerine yayıldı.

Tütünün ne olduğu hakkında bu kadar bilgi kafi olmakla birlikte Muhammed Ferid Vecdi'nin "20. asırda DAİRAT'ÜL-MEARİF isimli eserinden sigaranın tarifi hakkındaki bilgileri aynen nakl ediyorum. 2. cilt 250. sahifede der ki; Sigara, aslen Amerika'da yetişen bir bitkidir. Ama şimdi diğer avrupa memleketlerinde de etkilidir. Boyu 1-1,5 metreye varır. Ilıman iklimi olan her memlekette yetişir özellikle sıcak olan ülkelerde boyunun beş metreye vardığı da olur. Kurumuş yaprakları sigara olarak yahut çiğneyerek yahut nikotin ilaç gibi burna damlatarak içilir. Bu çok zararlı bir adettir.

Araştırıcılar bu maddenin insanlığa verdiği zararların içkinin verdiği zararlara eşit olduğuna işaret etmişlerdir.

SİGARA VE İNSAN SAĞLIĞI Uzman tabiblerin uzun araştırmaları neticesinde sigaranın insan sağlığına saymakla bitmeyecek kadar çok zararları olduğu tesbit edilmiştir.

Mutehassıs doktorların hepsinin görüşlerini burada zikretmek mümkün olmadığından bazılarının tesbitlerini nakl edeceğiz.

Dr. YILDIRIM AKTUNA Türkiye tabibler vakfının tertip etmiş olduğu sigara sempozyumunda konuşan Doktor Aktuna sigaranın zararlarını şöyle anlatıyor: "Bir sigara içildiğinde, damar yoluyla verilen 1 mg. Nikotine müsavi miktarda nikotin alınmış olunur. 60 mg nikotinin damar yoluyla

verilmesinden bir kaç dakika sonra insan ölür. ABD'deki Dünya Gözlem Enstitüsü'nün yayınlanan bir araştırmasında tütünün çevremizdeki yetişkinler arasında, diğer zararlı maddelerden daha fazla ölüm ve acılara yol açmakta olduğu bildirilmiştir. Dünya sağlık örgütünün (WHO) 1968 yılı sonlarında yaptığı açıklamaya göre, sigara ve tütün her yıl bir milyon insanın hayatına mal olmaktadır. Diğer bazı hesaplara göre bu sayı 2.5 milyona kadar yükselmektedir.

Dünya sağlık Örgütü yürütme kuruluna sunulan bir raporda sigaradan "erken ölümlerin ve hastalıkların önlenebilir en önemli sebebi" olarak söz edilmektedir. Akciğer kanseri vakalarının %90'nı, kronik bronşit ve azfizem vakalarının %75'i aşırı sigara içmenin neticesi olarak ortaya çıkmaktadır. Sadece ABD'de 1 yılda 320 bin insan sigaraya bağlı hastalıklar sebebiyle ölmüştür. ABD'nin 2. Dünya savaşında kaybettiği insan sayısına eşittir.

Yapılan araştırmalarda ölüm ile neticelenen kalp ve dolaşım hastalıkları ile üst solunum yolu kanserine (dudak, ağız boşluğu, dil boğaz ve gırtlak kanseri) sigaranın sebeb olduğu tesbit edilmiştir. Sigara içenler tütün dumanı ile doğrudan temas etmeyen organ kanserlerinde ortalamanın üzerinde bir sıklıkla yakalanırlar. Bunlar, böbrek kanseri, idrar yolları ve mesane kanseridir. Yine yapılan araştırma ve çalışmalarla ortaya konmuştur ki sigara kullanımı ve akciğer kanseri arasındaki bağlantı şüpheye yer verilmiyecek kadar kesindir. Sigara içmeyene göre sigara içen tiryakinin bu hastalıktan ölme riski en az on misli fazladır.

Ayrıca bakteri, virüs veya kanser hücrelerine karşı vücudu korumak amacı ile onları zararsız hale getiren öldürücü hücrelerini tütün dumanı içindeki maddeler baskı altına almak suretiyle vücudun savunmasına, dolayısıyla bu hastalıklara karşı direncini azaltır.

Gebelik sırasında sigara içen annelerde düşük, erken doğum, doğum sonrası ölüm ve sakatlık nisbeti yüksek bulunmuştur. Sigara içen annelerin bebekleri içmeyenlere nisbetle daha zayıf doğar. Bedeni ve ruhi gelişmeleri daha geç olur. ABD'de her yıl 4600 bebeğin anneleri sigara içtiği için hayatlarını kaybettikleri tesbit edilmiştir.

SİGARA VE AKCİĞER KANSERİ Akciğer kanseri son yıllarda bütün dünyada sigara kullanımına paralel olarak artmaktadır.Akciğer kanseri 40 yaşından sonra ve özelliklerle 50 70 yaşları arasında görülmektedir. Sigara içenlerdeki akciğer kanseri riski içmeyenlere nispetle 20 ile 40 kat fazladır. Sigaraya ne kadar erken yaşta başlanırsa akciğer kanseri riski o kadar fazla olmaktadır. Kendileri sigara içmedikleri halde duman altı olan kişilerde de akciğer kanseri riski

artmaktadır. Akciğer kanseri tesbit edildikten sonra tedavi şansı çok az olan ve ölümle sonuçlanan bir hastalıktır.

Dr.Hasmold 22 bin uzmanın yardımıyla hazırlandığı raporda sigara içmeyen 32851 kişiden sonunda 4 kişide akciğer kanseri tesbit edildiğini buna karşılık 10.000 sigara tiryakisi arasında 265 kanserli olduğunu açıklanmıştır.

ABD de yapılan bir araştırmada 65 bin akciğer kanserine yakalanan hasta tesbit edilmiş ve bu hastaların 62 bininin aynı yıl içinde öldüğü tesbit edilmiştir. Bir yıl içinde ölüm nispeti %90 dır.

PASİF SİGARA İÇENLER Pasif sigara içme dediğimiz yani sigara içmeyen kişilerin bulundukları mahalledeki sigara dumanlarını teneffüs etmeleri de sağlık yönünden büyük ehemmiyet taşımaktadır.

Amerikan çevre sağlığı örgütünün (EPA) bir istatistiğine göre A.B.D.de her yıl en az 500 pasif tiryaki akciğer kanserinden ölmektedir. Amerikan kanser derneğinin yaptığı açıklamaya göre kocası evde 20 den fazla sigara içen bir kadının akciğer kanserine yakalanma ihtimalinin sigara içmeyen bir erkeğin eşine göre 2 misli fazladır.

San Diego’daki California üniversitesinde Dr.C.Garland 50-75 yaşları arasındaki yaklaşık 700 evli kadın üzerinde yapıldığı 10 yıllık bir çalışma sonunda tiryakilerin eşlerinin sigara içmeyenlerin eşlerine göre 4 defa daha fazla kalp hastalığından ölme riskini taşıdıklarını göstermiştir.

SİGARA-ÜLSER VE DAMAR HASTALIKLARI Sigara ve ülser bağlantısı hekimlerce uzun bir zamandan beri bilinmektedir.

Bundan sonra ehemmiyetlisi sigaranın etkili olduğu beyin ,kalp ve bacak gibi önemli organların tıkayıcı damar hastalıklarıdır.

Rocher 1954 de İskandinav ülkelerinde yapıldığı bir araştırmalarında (12 parmak bağırsağı ülseri delinmelerinin) %57 sinde sigara hikayesi bulunmuştur. İngiltere de yapılan bir araştırmada ülser sebebi ile ameliyat edilen hastaların %50 sinin tütün kullandıkları tespit edilmiştir. Ayrıca sigaranın solunuma olan menfi tesiri sebebi ile ameliyat riskini de arttırdığı bir gerçektir. Bacak damarlarının tıkanması sigara içenlerde sık görülür.

Fasteott damar cerrahisi kitabında “bacakta kangren yapan damar tıkanıklığına sigara içmeyenlerde hiç rastlamadım” diye yazar.

Lord damar ameliyatı geçiren 100 hastadan ancak ikisinin sigara içmeyenler olduğunu tespit etmiştir. Biz EUTF Göğüs Kalp Damar Cerrahisi ana bilim dalında damar ameliyatı yapılmış 200 e yakın hastamızda %50 civarında sigara alışkanlığı tespit ettik.

BAZI UZMANLARIN SİGARANIN TEHLİKESİNİ BİLDİREN SLOGANLARI "Akciğer kanserine yakalanan hastaların %94'ünün sigara tiryakisi olduğunu ciddi araştırmalar ortaya koymaktadır."

Op.Dr. Edwards GRAHAM "Londra' da yapılan 7. uluslararası kanser kongresinde akciğer kanseri olan 10 kişiden 9'unun sigara tiryakisi olduğu açıklanmıştır."

YEŞİLAY ARŞİVİ "Düşük nikotinli sigaralar en az öncekiler kadar zararlıdır."

Harward Univ .Araştırma Raporu "Sigara içen annelerin çocukları, cenine kabı oksijen ulaşamaması sebebi ile geri zekalı olur."

Doç. Dr. K.AYDOĞMUŞ "Günde 20 sigara içmek sureti ile 20 yılda vücutta 7 kg is ve katran birikir."

BÜRÜKSEL TÜBERKÜLOZ MÜC. KONF. RAP. "Tütün dumanında 4000'den fazla zehirli madde bulunduğu unutulmamalıdır."

ABD. MİLLİ KANSER ENST. "Bütün uyuşturucular arasında en fazla ölüme sebebi olan madde sigaradır."

Prof. Dr. Orhan ÖZER "Sigaranın sebep olduğu ölüm miktarı umumi bir ifade ile trafik kazalarında meydana gelen rakamın 7 katıdır."

Doç. Dr. Ali TELLİ "Sigaraya elveda, hayata merhaba."

Bülent AKARCALI Dünya Sağlık Teşkilatı "sigarayı veya kendi sağlığımızı seçmek kendi elimizdedir." sloganıyla 9 Şubat'ı 'sigarasız hayat ve sigaraya karşı koyma günü' olarak ilan etmiştir.

DİNİ AÇIDAN SİGARA Dini meseleleri incelemekte mahareti bulunan ilim erbabı, tütünün insan sağlığında yaptığı maddi ve manevi tahribatı,dikkate alarak haram olduğu neticesine varmışlardır. Devri Saadette ve müctehidlerin devrinde sigara yoktu. Bu sebeple sigara içmenin hükmünde farklılıklar yapmaktadır. İslam alimlerinin görüşlerinde ortaya çıkan değişik hükümler meselenin tetkikinde seçilen noktayı hareketin birbirinden farklı olmasından ileri gelmiştir. Geçmişte fukahadan bir kısmının sigaranın mubah ya da mekruh olduğunu söyleyenlere gelince; bu konuda onları mazur görebiliriz. Çünkü o yıllarda tıbbi araştırmalar sigaranın zararlarını tespit edememiştir.

Fukaha bu görüş ve hükmünü "Eşyada asıl olan ibahadır." kaidesine bağlıyor idi. Ama tıp bunun bedene olan zararlarını keşfedip ortaya koyduktan sonra artık aynı hükmü verenleri maruz göremeyiz. Uzmanların yaptığı ciddi araştırmayla sigaranın doruğa yükselen zararlarının ferdi ve cemiyeti menfi yönde tesir altına aldığı ortaya çıkınca artık sigaranın mekruh yada mubah olduğu hakkında bir tereddüde gerek ve yer kalmamıştır. Sigara içmenin haram olduğu bugün çok açık ortaya çıkmıştır.

Onu itiyat etmenin günah olduğu tahakkuk etmiştir. Sigara kullanmakta İslam dininde haram olduğu bilinen israf, başkasına zarar verme, uyuşturucu vardır.

SİGARANIN İSRAF OLUŞU Malın israf edilmesi İslam Dininde haram kılınmıştır. İsrafın haram olduğunu bildiren ayeti kerimelerin bazısını zikredelim.

"Yakınına, düşküne, yolcuya hakkını ver, elindekileri saçıp savurma."

"Onlar sarfettikleri zaman ne israf ederler ne de cimrilik; ikisi arasında orta bir yol tutarlar."

"Yiyiniz,içiniz israf etmeyiniz. ALLAH (C.C) israf edenleri sevmez."

"Muhakkak ki saçıp savuranlar şeytanın kardeşidir."

Peygamber Efendimiz (S.A.V.) de malın boş yere harcanmasını yasaklamıştır. Hiç şüphe yoktur ki sigarada vücuda gıda veren hiç bir şey yoktur. İnsan sağlığına zararlı binlerce zehirden en tehlikelisi nikotindir.

Nikotin bazı haşeratın itlafında, ilaç imalinde kullanılmakta ise de ağrıları dindiren, yaraları tedavi eden tek kelime ile şifa verici bir maddeyi içinde bulunduran ilaç imalatında kullanılmamaktadır. Sigara gıda değilse, şifa

vermiyorsa ve hiçbir derde deva olmuyor ise bilakis insan sağlığına son derece zarar veriyorsa ona verilecek para elbette israftır.

SİGARANIN BAŞKALARINA ZARAR VERMESİ Sigara onu kullanmayanlar için tiksindirici kokusu ve rahatsız edici dumanı ile eziyet vericidir. Bundan da öte sigara dumanı çevresinde bulunan insanların sıhhatini menfi yönde etkilemekte, sağlığa zarar vermektedir.

Son yıllarda yapılan araştırmalarda, kendisi doğrudan sigara içmemekle birlikte sigara içilen mahallerde bulunduğu için duman soluyan, pasif sigara içicilerinin de akciğer kanseri hususunda büyük bir risk altında bulundukları tesbit edilmiştir ki; bunların riski hiç sigara içmeyenlerden iki kat daha fazladır.

Hiç bir Müslüman diğer müslümana zarar vermez. Eziyet etmez. Sigara bilhassa cemaatle namaz kılınan yerlerde ve benzeri topluluklarda hem müslümanlara hem de vazifeli meleklere, ruhanilere eziyet verir. Namazda sigara içmeyen çok kimsenin huşu ve huzurunun bozulmasına sebeb olur.

Binanaleyh Efendimiz (S.A.V.) kendisinde soğan ve sarımsak kokusu bulunan bir adamı Cennetül baki kabristanlığından çıkarmış ve soğan ve sarımsak kokusu ile cemaate katılmamasını emir buyurmuştur. Peygamber Efendimiz (S.A.V.) soğan ve sarımsağı kasdederek "Kim bu çirkin kokulu bitkiyi yerse mescidimize yaklaşmasın. İnsanlara eziyet veren bu şey meleklere de eziyet vermektedir" buyurmuştur.

Yine bir hadisi şeriflerinde "Kim bu bitkiyi yerse mescidimize yaklaşmasın sarımsak kokusu ile bize eziyet etmesin", diğer bir rivayette de; "Bizimle birlikte namaz kılmasın" buyurulmaktadır.

Hadisi Şeriflere binaen Peygamber Efendimiz (S.A.V.) soğan ve sarımsak yiyen kimselerin başkalarına eziyet vermemesi için cemaate katılmamasını emretmiştir. Malumdur ki rahatsız etme bakımından sigaranın kokusu soğan ve sarımsağın kokusundan daha az değildir. Sigaranın kokusunun başkalarını rahatsız ettiği şüphesizdir. Hele hele sigara dumanının ictimai hayatta, otobüste, kapalı yerlerde rahatsız ediciliği ise daha da tiksindirici ve eziyet vericidir.

Cabir (R.Anh)'dan rivayet olunan şu Hadisi Şerifte İslamın başkasına eziyet etmeyi açıkça yasakladığını gösterir. "Kim bir müslümana eziyet ederse bana eziyet etmiş sayılır. Bana eziyet eden Allah (c.c.)'a eziyet etmiş sayılır." Bir başka hadisi şerifte de "Her eza veren cehennemdedir" buyuruluyor. Hadisi Şeriflerde görüldüğü gibi insanlara eziyet vermek haramdır. Dinimizde "zarara uğrama ve başkasına zarar verme yoktur" düsturu bunu ifade etmektedir.

SİGARANIN UYUŞTURUCULUĞU Sarhoşluk ve uyuşturuculuk veren şeylerin haram olduğuna delil Şehr Bin Havşebe'nin Ümmü Seleme validemizden naklettiği "Resulüllah muskir ve müftir herşeyi yasakladı" hadisi şerifidir.

Hadisi Şerifin metnindeki muftir kelimesini ibni Kesir "İçildiği zaman vücuda hararet veren uzuvlarda kırıklık güç azalması, göz kapaklarında mahmurluk ve zayıflama meydana getiren şey" diye açıklamıştır.

Bilhassa tiryaki olmayanların üzerinde tütünün tesiri incelendiği zaman vücudda bir gerginlik, göz kapaklarında bir ağırlık ve mahmurluk hali gerilen uzuvlarda bir gevşeme hali olduğu açıkça anlaşılmaktadır.

Günümüzde sigara her ne kadar uyuşturucu maddeler arasında sayılmıyor ise de diğer uyuşturucu maddelere alışkanlık kazandırmada başlıca etkin olarak kabul edilmektedir. Baş dönmesi, bulantı, baygınlık, kaslarda gevşeme v.s. bunlar arasındadır. İslam dini harama giden, insanı harama düşürecek bütün yolları kapamıştır. "İçki bütün kötülüklerin anasıdır" derken içkinin içilmesini yasaklamış. Dolayısıyla da diğer kötülüklerin işlenmesine de engel olmuştur.

Binaenaleyh, bazı yönleri ile uyuşturucu maddelere benzeyen uyuşturucu olması bile en azından onlara alışkanlık kazanılmasına sebep olan sigara da uyuşturucular sınıfına dahil edilmelidir. Tarihin bir döneminde basit bir alışkanlık göstererek ona göz yumanlar bugünün neslinin esrar, eroin, afyon gibi uyuşturucuların kucağına düşmesine sebeb olmuştur. Öyle ki bugün sadece Amerika'da 33.5 milyon uyuşturucu tutsağı vardır. Çocuk cesedleri ile uyuşturucu kaçakçılığı yapılmaktadır. Bütün bunların temelinde ise çok basit gibi görünen sigara alışkanlığı yatmaktadır.

Bilhassa bugün esrar sigaranın içine konularak içilmektedir.

Plip Morris firmasının ürettiği Marlboro'ya bu sigaraya karşı alışkanlık yapan, kullanımı yasaklanmış bazı kimyasal maddelerin karıştırıldığı tesbit edilmiştir.

Malboro'da uyuşturucu madde bulunduğunu da iddia eden yüksek trajlı Alman dergilerinden "Der Spiegel" bu durumun sigaranın satışını önemli ölçüde etkilediğini yazdı. Bütün bu gerçekler karşısında ihtiyatla hareket etmek, şüpheli şeylerden uzaklaşma inanan insanın vazgeçilmez ölçüsüdür.

İSLAM ALİMLERİNİN SİGARA VE TÜTÜNLE ALAKALI BAZI NAKİLLERİ

Büyük alim ve mutasavvıflardan İsmail Hakkı Bursevi (K.S.) Hazretleri Ruhu-l Beyan Tefsiri'nin 1. Cildinin sonunda teracimi ahvalini verirken Türkçe olarak şöyle yazıyor. Biraz sadeleştirerek aşağıda naklediyoruz: Şam'da iken Şeyh Ekber (K.S.) bir kaç kere temessül (Bir şekil ve surete girerek gözükme) edip; öyle ki halk ona yaprak (tütün) der. O bizim yanımızda pis ve haramdır, buyurdu ve şeyhimden de duydum ki; "Tütün içen nefsani ve şeytanidir."

Yine İsmail Hakkı Hazretleri hazırladığı Hadisi Erbaiyn'in 6. Hadisi Şerifinin Şerhinde şöyle buyuruyor: "Bir şeyin zararı asli fıtrata ( yaratılışa) dokunuyorsa diğer zararlılardan daha çirkindir. Mesela tütün gibi ki bunun zararı doğrudan fıtrat-ı asliyedir. İbadetlere karşı bir ağırlık ve isteksizlik meydana getirir."

Ruhul Beyan'da Vakıa suresinin 43. ayet-i kerimesinin tefsirinde ise "Diğer tefsirlerde tarif edildiği gibi bu tütün haramdır." buruluyor. " ‫ " ﻣﻦﯾﺣﻣﻮﻢ ﻮﻈﱡﻞ‬Ayetinin manası: "Ve bir de kapkara dumandan bir gölge içindedirler." Alacasız, düz siyah yani kapkara dumandan bir gölge var. "yahmum" dumandır. Kamusta olduğu gibi: "Humme" den müştak yef'ulün vezninde, her şeyden siyah manasınadır ki bu da kömürdür. Nitekim Arap, siyahlık şiddetli olduğu zaman; "eşyede yahmumun" der.

Dahhak buyudu ki: "- Cehennem ve cehennem ehli simsiyahdırlar. Ve orada her şey simsiyahdır... Bundan dolayı, cennette vücuttaki ben, kirpiklerin bittiği yer ve kaşlardan başka siyahlık yoktur."

Fakir (İsmail Hakkı Bursevi Hz. k.s.) der ki: -Burada şu asrımızda yayılmış olan tütüne içmekten tahzir (sakındırma) vardır. Çünkü bu içildiğinde, dumanı yükselir ve içinin üzerinde gölge gibi olur. Bununla beraber içinde çokça gaileler yani sıkıntı verici şeyler meydana gelir.. Gerçi bunun burada anlatılmasının yeri değildir. Biz müptela olana Allah (c.c.)'tan afiyet dileriz.

(Mevla o kişiyi ondan kurtarsın). Çünkü bu tab-ı Selimenin pis ve çirkin gördüğü bir şeydir ki diğer tefsirlerde de inceden inceye anlatıldığı gibi haramdır.

Büyük hadis alimlerinden Mahmud Muhammed Hattab Es-Subki, ElMenhelü'l-Azbü'l-Mevrud Şerhu Süneni'l-imam Ebi Davut isimli eserinde sigaranın zararlı ve haramlığı ile alakalı geniş izahlarda bulunur ve hulasa olarak şöyle der: "Sigaranın haram olduğu bir gerçektir... Bunun haramlığı, doktorların raporlarına göre, sıhhatte zararlı olduğundandır. Şüphesiz zararlı bir şey, alimlerin ittifakı ile haramdır. Sigara, yalnız içenlere değil, içmeyenlere de eza (sıkıntı) verir... Melekler de çok rahatsız olur..."

Son devrin büyük alim ve fazıllarından Mehmet Zihni Efendi merhum da Ni'met-i İslam isimli eserinde şöyle bahseder: "Öyle şeyler vardır ki, onlar vücuda faydalı olmak şöyle dursun netice itibari ile bedeni harap ettiği halde fazlaca iştah ve istek duyulur. Bundan dolayıdır ki bu gibi şeyler oruçlu iken kullanılırsa hem kaza hem de keffaret lazım gelir. Mesela tütün gibi... Esrar içmek ve afyon yutmak da bu nev'i dendir... Ve hepsi haramdır. Müslümana yakışan ise, haram, mekruh ve şüphelilerden kaçınmaktır. Zira dinimizde yasaklardan kaçınmak emirleri yerine getirmekten bile üstündür." Şafii mezhebi alimlerinden Kalyubi bir din alimi olduğu kadar tabib idi. Bu muhterem zaat iki ilimdeki dirayeti ile tütün içmenin haramlığına hükmetmiş bulunmaktadır.

SON DEVRİN DİN ALİMLERİNDEN EBUL-FARUK SÜLEYMAN HİLMİ SİLİSTREVİ (K.S.) HAZRETLERİNİN BU MEVZUDAKİ BEYANLARI Malum olsun ki; şeriatte izaai mal, kesreti sual haramdır. Bu makamda izaai'den murad, emvalin dünya ve ahirete faidesi olmayarak sarf ve istihlakıdır. Bu kabil sarfiyat ve istihlakatı umumiye muharremdir.

Sigara istimalinde hürmeti mezküre tamami ile sabit ve mütehakkaktır. Çünkü sigara istimalinde menfaati dünyeviyye yoktur. Bilakis mazarrat hakimdir. Öyle mazarrat ki ondan bedene cismaniyyete hasıl olan ilel ve emrazının ref' ve izalesi bir zaman sonra daha elde edilmemesini muciptir.

Manevi mazarratı ise bağdat etmekle bitmez. Manii terakkidir.

Rayihasından ervahı tayyibe muazzeb olur. Vesaiti rahmet olan ervahı mezkurenin temasını yani alakai ruhaniyyelerini men eder. Bu büyük bir musibettir. Şu halde sigara içmek manen ve madden muzırdir, haramdır. Haram Allah (C.C.)'ın nehyettiği emirdir. Ona musır olanlar, emrine isyan ve muhalefet edenlerdir. İş bu neticeye müncer olur. Yevmiye 25-30 sigara içenler günde bu sebeble Allahu Tealaya 25-30 defa muhalefet ediyor haram irtigab eyliyor demektir.

EBU'L HASAN EL-MISRİ, EL-HANEFİ : Sahih nakli hükümler, açık nakli deliller tütünün haramlığını ilan etmektedir. Tütünün ortaya çıkışı 1000 yıllarındadır. İlk çıktığı yer ise yahudi, mecusi ve hrıstiyan cemaatlerin yaşadığı yerlerdir. Tütünü ilk defa kendisinin hekim olduğunu iddia eden bir yahudi batıya getirmiş, insanlara tütünü kullanmalarını söylemiştir. Anadoluya tütünü getiren "Etkelin"

adında bir hrıstiyandır. Sudan şehirlerinde ise tütünü ilk defa ortaya çıkaran bir macusidir.

EŞ-ŞEYH ABDULLAH BİN MUHAMMED BİN ABDULVEHHAB : Hanbeli hukukçularındandır. Nargile üzerine kendisine tevcih edilen bir suale şöyle cevap vermiştir: "Rasülullah'ın hadislerinden, ilim ehlinin eserlerinden öğrendiğimize göre, bu zamanda çok kullanılan tütünün haram olduğu açıktır. Bize göre anlatılanlarla ve müşahede ile, tütünün vücut üzerinde diğer uyuşturuculara benzer etkileri vardır. Özellikle çok içildiğinde meydana gelen baş dönmesi ve baş ağrısı, mide bulantısı, halsizlik gibi durumlar sarhoşluğa yakın şeylerdir. Sarhoşluk veren şeylerin haramlığı ise kesindir."

NECMUL'L-GUZZİ EŞ-ŞAFİ'İ: Tütün sonradan ortaya çıktı. Onun ortaya çıkışı, Hicri 1015 senesidir.

Tütün içen onun sarhoşluk vermediğini iddia etse bile o uyuşturucudur.

"Rasülullah (S.A.V.) her serhoşluk vereni ve uyuşturucu olanı kullanmayı yasakladı." Hadisi Şerifine göre tütün haramdır. Tütünü bir defa kullanmak büyük günah olmasa bile devamlı kullanmak büyük günahlardan sayılır.

Bazı alimler, küçük günahlar aşağıda sayacağımız beş şeyden biri ile büyük günah haline gelir, demektedirler.

1 - Küçük günahlar üzerinde ısrar edilirse onu büyük günah haline getirir.

2 - Küçük günahlara lakayd kalmak, ehemmiyet vermemek, hafife almak.

3 - Küçük günahı, büyük günaha kıyas ederek ferahlanmak sevinmek.

4 - İşlemiş olduğu küçük günahla insanlar arasında iftihar etmek.

5 - Küçük günahın bir alimden, kendisine uyulan bir rehber kimse tarafından işlenmesi de büyük günah olması gerektiren bir durumdur.

OSMAN PAZARİ Pazari, sigara hakkında "habis" tabirini kullanarak şu izahati yapmaktadır: Amma zamanımızda talebelerin çoğu tütün habisini içiyorlar. O tütün ki " (O peygamber) onlara pis şeyleri haram kılar." ayet-i celilesine dahildir.

ABDÜLAZİZ AD-DERBAĞ Abdulaziz Debbağ tütünün zararlarını anlatarak haram olduğuna hükmeder.

Allah’ı (C.C.) zikirden insanları alıkoyduğunu, meşgul ettiğini ve kötü kokusuyla meleklere eziyet verdiğini ifade eder.

Kendisine soğan ve sarımsağın kerih görülen kokusundan sorulunca, cevaben: her şeyin insanoğlu için yaratıldığını söyleyerek, faydalı şeylerden istifade edilmesi gerektiğini, zararlı maddelerden de kaçınılması gerektiğini ifade etmiştir. Soğan ve sarımsağın bir çok faydaları olduğu fakat sigaranın vücuda çok zararlı olduğu, dolaysıyla ikisinin aynı kefeye konulamayacağını ifade etmiştir. Çok kimsenin ise "bırakamıyorum" demesi gibi basit mazeretlerle ölüme kucak açtığını teessüfle anlatmaktadır.

Daha sonra velilerin başından geçen şöyle bir hadise nakleder. Velilerden bir grup, çeşitli pisliklerden dolayı kötü kokan bir şehre girerler. Çok az bir zaman sonra ise adeta kaçar gibi o beldeyi terkederler. Zira kötü koku yüzünden melekler onlardan ayrılmış, o şehre girmemişlerdi. Bunu basiretleriyle sezen veliler ise kurtuluşu o meleksiz beldeden ayrılmakta görmüşlerdir.

Meleklerin bir mü'minden ayrılmasının ne kadar büyük bir tehlike olduğunu ancak akl-ı selim ve basiret sahipleri anlar diyen debbağ, böyle bir kimseyi silahsız olduğu bir anda ansızın düşmanıyla karşılaşan bir acize benzetir.

Melaike-i Kiramın bir mü'minden ayrılmasının tehlikesini anlatırken haşyet verici ürpertici şu hakikatı da şöyle dile getirir.

Bir toplulukta herhangi bir günah işlenince melekler oradan uzaklaşır, ayrılır. Melekler gidince de şeytan ordusuyla birlikte oraya gelir, konaklar.

Günah işleyenlerin imanları o anda, rüzgarlı bir havada yanan her an sönmeye mahkum bir kandil gibidir. Binaenaleyh, her an iman nurunu söndürme ihtimali bulunan hak katında Mü'mini mes'ul duruma düşüren bütün kötülüklerden uzak durmamız gerekir. Çünkü her günah küfrün adeta bir postacısıdır. Her günahta insanı küfre götürecek bir yol, bir menfez vardır.

Hulasa; bir mes'ele hakkında helal ve haramlık hükümleri toplanacak olursa haramlık hükmünün galip olacağına dair kaide-i külliye dikkate alındığı zaman sigara içmekle alakalı değişik hükümler arasında haramlılığı tercih etmek ihtiyata muvafık bir davranış olacaktır. Hadisi Şerifte "Kim şüpheye düşecek olursa harama da düşer." buyrulmuştur. Bunun gibi haramlık ve mübahlık hükmü bir mes'elede içtima ederse haramlık yönü tercih edilmelidir.

Sigaranın maddi ve manevi zararlarını açıkladıktan sonra risalemize zahiri ve batıni günahlardan bizi nehyeden ayeti Kerime ile nihayet veriyoruz.

Cenabı Hakk buyuruyor ki: "Günahın zahirini de batınını da terk ediniz. Günah işleyen, işledikleri günahın karşılığını görecektir."

[1] A’dan Z’ye Sigara S. 39 [2] Bilim ve Teknik Dergisi c. 15 [3] Bilim ve Teknik Dergisi C.15 [4] Kamus.u Osmani [5] İlmi Tıbbi Açıdan Sigara S.12 [6] İlmi Tıbbi Açıdan Sigara S.12 [7] S [8] Dr. Kunter PERİM Sigara Sempozyumu 1988 İzmir [9] Dr. Yıldırım AKTUNA Sigara Sempozyumu 1988 İzmir [10] Doç. Dr. Ali TELLİ [11] İsra Suresi, Ayet:26 [12] Furkan Suresi, Ayet:67 [13] Araf Suresi, Ayet: 31 [14] İsra Suresi, Ayet:27 [15] Müslim 5/49 [16] Müslim 5/46 [17] Tebarani El.Evsad [18] Fethul Kebir C.2 S.328 [19] İbni Abidin (Kenarı) C.5 Sh.406 [20] İbni Abidin (Kenarı) C.5 Sh.406 [21] En.Nihaye C.3 Sh. 408 [22] Gençlik Ve Zararlı Alışkanlıklar S. 13-14 [23] Hürriyet Gazetesi (1.10.1986) [24] Zaman Gazetesi (8.6.1987) [25] Ruhul Beyan C.9 Sh. 328 [26] Şerh-u Sünenil İman, Ebi Davud C.8 Sh.269 [27] Nimeti İslam sh.934 [28] Rudud Alel Ebatıl sh.371 [29] Şürbüd Duhan, Muhammed Bin İbrahim [30] A.g.e.

[31] İbni Abidin, C6 S.454 [32] Tarabişi Halebi A.g.e s.12 [33] Şerhul-Talim El Müteallim, Osman Pazari S.122 [34] Tabarani El-Halebi a.g.e. Sh.26-27 [35] Fetvalar C.2 Sh. 361 [36] Sure-i En’am Ayet:120